Randatlas slaat zijn tenten op in Wemmel

Heb je al gehoord van het project Randatlas? Drie jaar lang trekt De Kleine Expeditie vzw rond in de Rand, op zoek naar de verhalen van de mensen die hier vandaag wonen, leven en werken. Inwoners van Wemmel krijgen van 10 tot 14 mei de kans om hun verhalen te delen en andere inwoners te ontmoeten. Tijd voor een gesprek met Johan Buytaert van Randatlas en Kristof Smet, centrumverantwoordelijke van de Zandloper.

De Kleine Expeditie vzw is een organisatie die werkt rond erfgoed en participatie. Drie jaar lang bijt ze zich vast in de Rand en gaat ze op zoek naar menselijke verhalen en bijzondere plaatsen. Al deze ontmoetingen en plekken brengt ze in kaart en het eindresultaat is een heuse atlas: de Randatlas. ‘We willen Wemmel leren kennen door samen met de inwoners de allerbeste kaart te maken’, zegt Johan. ‘We geloven dat samenwerken, zoals samen een kaart tekenen, verbindend werkt.’

Tussen 10 en 14 mei slaat Randatlas zijn tenten op op de binnenkoer van de Zandloper. Als we elkaar spreken, is de voorbereiding volop aan de gang. Johan legt de laatste hand aan een workshop voor de Ooievaars, een groep mensen die door hun functie, engagement of leeftijd een brede blik op Wemmel hebben. Zij vertellen het verhaal van de gemeente vanuit vogelperspectief.

Johan: ‘De Ooievaars helpen ons om een tijdslijn te maken van de gemeente. Daarin kunnen we dan de ervaringen van alle inwoners weven, als Randatlas hier in mei echt van start gaat.’

‘De Ooievaars bieden een eerste kader, maar tijdens Randatlas zelf willen we dieper gaan’, zegt Kristof Smet, verantwoordelijke van gemeenschapscentrum de Zandloper dat het project mee organiseert. ‘In Wemmel leven intussen

94 nationaliteiten samen en die willen we een plek geven tijdens Randatlas.’

De Randatlas start op woensdag?

Kristof: ‘We beginnen eraan op woensdag 10 mei, met een feestelijke opening van het basiskamp in de Zandloper. ‘s Middags komen de leerlingen van de richting Woord aan de Academie al langs voor een workshop. Op donderdag zijn de verenigingen uit de gemeente te gast om samen te tekenen aan hun mooiste kaart van Wemmel en om vanuit andere invalshoeken en methodes het verhaal van de gemeente mee vorm te geven.’

Wat gaan jullie precies doen?

Johan: ‘We nodigen alle Wemmelaars uit om mee te tekenen aan hun kaart van de gemeente, om hun verhaal aan te vullen op de tijdslijn en om ons te vertellen wat hen bindt aan deze plek … en hopelijk ook om met elkaar in contact te komen. Iedereen is altijd welkom om eens binnen te springen. De koffie staat klaar en er zijn koekjes.’

Kristof: ‘De Zandloper is ons vertrekpunt, maar omdat Wemmel uit drie delen bestaat – het dorp, de verkavelingen en de verstedelijkte rand – trekken we ook door de gemeente. Op vrijdag 12 mei staan we in de namiddag en ‘s avonds aan de kerk tijdens de kermis en de zeepkistenrace. Dan komt zowat het hele dorp hier samen en willen we zo veel mogelijk mensen bereiken.’

Johan: ‘Met speelse enquêtes en een miniquiz willen we even de aandacht van de mensen grijpen en polsen naar hun band met Wemmel. Op zaterdag trekken we dan naar de gloednieuwe Welzijnscampus aan de De Ridderlaan, want we willen ook met de oudere en minder mobiele Wemmelaars over hun gemeente spreken.’

‘Je kan er ook naar de nieuwe bibliotheek’, vult Kristof aan. ‘Zo bereiken we twee doelgroepen tegelijk.’

De gemeentemonitor van de Vlaamse overheid geeft aan dat de versterking van het sociale weefsel een belangrijk aandachtspunt is in Wemmel?

Kristof: ‘Inderdaad, en dat merken we ook binnen de werking van de Zandloper. Vroeger bestond onze opdracht erin om een thuis te zijn voor Nederlandstaligen uit de gemeente en om het Nederlandstalige karakter te verdedigen. Vandaag is onze opdracht een stuk breder en willen we meebouwen aan een samenhangende gemeenschap, waarbij Nederlands een verbindende taal is. We moeten dus zelf ook anders denken.’

Vandaar de keuze om tijdens Randatlas ook buiten de muren van de Zandloper te trekken?

Kristof: ‘We vinden het belangrijk om op de mensen toe te stappen. Als we iedereen willen bereiken en ons cultuuren taalaanbod bekender willen maken, dan moeten we de straat op. Vandaar ook het belang van scholen: via hen bereiken we kinderen, en via de kinderen de ouders.’

Johan: ‘Het kan een gelukkig toeval zijn, maar op zaterdagnamiddag viert de Sint-Jozefsschool in de Zandloper haar schoolfeest. We willen dan ook heel wat kinderen en hun ouders strikken om onze kaart en tijdslijn aan te vullen.’

Wat hopen jullie dat er blijft hangen van Randatlas als het project weer verder is getrokken?

Kristof: ‘Ik hoop vooral dat we een aantal nieuwe inwoners leren kennen en dat de kaart goed gevuld raakt met inzichten van mensen die we nog niet kennen. Want je weet nooit welke inzichten je mist. Soms moet je in een wijk bijna van huis tot huis gaan om mensen te bereiken. Randatlas zal daar een stukje bij helpen.’

Johan: ‘Na Wemmel trekken we verder door de Rand, eerst richting Zellik en Sint-Genesius-Rode. Tegen eind 2023 hebben we een 15-tal buurten bezocht. Volgend jaar verwerken we alles, de verhalen van hier en andere gemeenten. Onze ontmoetingen brengen we mooi in kaart en met al deze kaarten schrijven we een atlas: De Randatlas! ’

Koen Demarsin