Congresmagazine Het Nationaal Onderwijs Congres 2020 by de Rolf groep

duurzaam ontwikkelen

Introductie

Congresmagazine Nr.2 | najaar 2020

Met onder meer Ecologisch bewustzijn Werkdruk in het onderwijs Het geluk van de duidelijke koers Formatieve assessment: dit kun je ermee!

Voorwoord door Het Nationaal Onderwijs Congres-team

DUURZAME IDEEËN Veel duurzame ideeën worden geboren in tijden van crisis. ‘Een keer’ wilde je meer digitale middelen inzetten voor het automatiseren van leerstof, ‘ooit’ wilde je je verjaardag alleen met een select clubje vieren en ‘eens’ wilden wij ons fysieke congres uitbreiden met online mogelijkheden. Maar ja, eenmaal in de rijdende trein, lijkt er nooit tijd te zijn om alternatieven te onderzoeken. En toen kwam corona. Maart en april waren de maanden van de annuleringen en uitstellingen. De satirische website De Speld grapte eind maart dat alles op 24 oktober zou worden ingehaald, waaronder Koningsdag, het Eurovisie Songfestival en alle 162 resterende wedstrijden uit de Eredivisie. Maar corona bleek niet in twee maanden beslecht en zo deden we massaal aan omdenken. We ontdekten dat je niet voor elke teambespreking reistijd kwijt

hoeft te zijn (en het milieu hoeft te belasten). Dat je met je vrienden aan de andere kant van het land van een leuke Pubquizavond kunt genieten. En dat je op je eigen schoollocatie een congresdag kunt beleven of een digitale studiereis kunt maken. Want professionalisering kun je best twee maanden uitstellen, maar twee jaar…? En waarom zou je? Ook buiten crisistijd, blijkt menig idee een prima alternatief. In dit congresmagazine lees je in de volle breedte duurzame ideeën voor jouw vakgebied. Zullen we nog even lekker blijven omdenken met elkaar?

Namens Het Nationaal Onderwijs Congres-team, Marije, Ramona, Femke en Rianne

MET DANK AAN ONZE HOOFDSPONSOR

COLOFON Vormgeving Ulfert Molenhuis, Rocketboys Redactie Femke Overbeek, Ramona Klippel en Rianne Bonk Het Nationaal Onderwijs Congres Ontwerp beelden HNOC Studio Fraaj Contact events@derolfgroep.nl Website: www.hetnationaalonderwijscongres.nl

In dit magazine Peuters en kleuters samen: een praktijkvoorbeeld Het Jonge Kind wordt steeds vaker gezien als een aparte doelgroep en er komt steeds meer aandacht voor de doorlopende leerlijn van peuter naar kleuter. Vorig jaar startten leerkracht Wilma van Melis en pedagogisch medewerker Carolien de Peinder een combinatiegroep peuters-kleuters.

Werkdruk in het onderwijs, het kan anders! Paul Baan was succesvol directeur-bestuurder van een grote IT-onderneming toen hij besloot om leerkracht te worden. Maar Paul liep aan tegen de enorme werkdruk en verliet het klaslokaal alweer na het eerste schooljaar. Vanuit Klassewerkplek zet hij nu voorbeeldscholen in het zonnetje.

Formatieve assessment: dit kun je ermee! Formatieve evaluatie, formatieve assessment, je hoort deze termen steeds vaker in het onderwijs. Iets nieuws? De moeite waard? Duurzaam? In dit artikel lees je wat formatieve assessment is en wat je ermee kunt.

En verder 10 Het geluk van de duidelijke koers 14 Ecologisch bewustzijn 15 Duurzame inzetbaarheid van leerkrachten 17 Column

Inhoudsopgave

18 Digitale geletterdheid met beleid 26 Zet puzzels pienter in! 30 Geeft jouw school huiswerk mee? Waarom?! 31 Een bijzonder oneerlijk spel

INTERVIEW met Wilma van Melis en Carolien de Peinder â&#x20AC;&#x201C; CB de Zwaluw

Peuters en kleuters samen: een praktijkvoorbeeld

Het Jonge Kind wordt steeds vaker gezien als een aparte doelgroep en er komt steeds meer aandacht voor de doorlopende leerlijn van peuter naar kleuter. Op CB de Zwaluw in Zandpol zijn ze hier al volop mee bezig. Vorig jaar startten leerkracht Wilma van Melis en pedagogisch medewerker Carolien de Peinder een combinatiegroep peuters-kleuters.

Ontwikkeling van een doorgaande lijn Wilma: “Vorig jaar hoorde ik dat er een peutergroep zou komen in de speelzaal naast mijn lokaal. Ik ging kijken bij andere integrale kindcentra (IKC’s), ik wilde zien hoe ze dat vormgaven. Dan zie je de peuters in de basisschool maar met de deuren dicht. Dat wilde ik niet zo doen. Het moet écht samen zijn. Met twee en een half jaar kom je hier binnen en in groep acht ga je de deur uit. Die ontwikkeling moet één lijn zijn. Ik geloof in de potentie van het samen leren. Dan ga je op zoek naar een pedagogisch medewerker die in het leerproces mee wil gaan.” Carolien: “Toen Stichting Peuterwerk (de stichting die verantwoordelijk is voor de peuteropvang, red.) me vroegen voor deze groep zeiden ze “Nou, hier zijn mensen die het helemaal anders gaan doen. Daar kun je niet iedereen neerzetten”. Ze lachen beide. “We hadden ook echt meteen een klik.”

Inspiratie uit Finland Wilma: “In mijn eerste gesprek met Stichting Peuterwerk besprak ik mijn visie op samen leren. Hun eerste reactie was: ‘Jij denkt helemaal Fins!’. Ze zouden zelf op studiereis gaan naar Finland en vroegen mij mee te gaan. Zo heb ik vier dagen lang gekeken hoe het Finse onderwijs in elkaar steekt. Peuters en kleuters leren daar samen in een soort voorschool. Die autonomie, het licht, ervarend leren, vertrouwen, veel naar buiten gaan: dat heb ik meegenomen. We gaan hier veel het bos in. We hebben nu het thema ‘vormen’. Je gaat de natuur in en ziet meteen een ronde tak. Hoe maak je daar een vierkant van? Hoeveel takken heb je dan nodig? Ga het maar eens proberen. Je leert zo anders dan van een instructiefilmpje.”

Peuters en kleuters samen: een praktijkvoorbeeld

Waar mogelijk samen, waar nodig apart Carolien: “In onze peuter-kleutergroep werken we aan dezelfde thema’s, maar wel vanuit onze eigen doelen. Waar mogelijk doen we het samen en waar nodig apart. Wilma: “We starten de dag in ons eigen lokaal in de kring. Dan gaan we apart aan het werk. Als we klaar zijn gaan de openslaande deuren tussen onze lokalen open. Er zijn verschillende hoeken in de lokalen, waar peuters en kleuters gemengd spelen en leren. Kinderen van twee en een half tot zeven jaar leren heel veel van elkaar. Peuters leren van wat de oudere kinderen doen. Oudere kinderen leren veel op sociaal-emotioneel gebied: bijvoorbeeld zorgzaam zijn. Als leerkracht en pedagogisch medewerker functioneren wij vooral als coach. We observeren en sturen bij waar nodig. Wij geloven dat een kind meer kan dan wij denken, of wat ouders of het kind zelf denken. We kijken écht naar het kind. Zo komt iedereen op eigen niveau aan zijn trekken.”

Peuters leren van wat de oudere kinderen doen. Oudere kinderen leren veel op sociaal-emotioneel gebied: bijvoorbeeld zorgzaam zijn.

Peuters en kleuters samen: een praktijkvoorbeeld

Caring én daring Carolien: “Bij de peutergroepen ligt de nadruk gewoonlijk meer op verzorging. Nu is die verzorging nog steeds belangrijk, maar is het een onderdeel.” Wilma: “Het viel ons op dat veel peuters al dicht tegen de kleuterdoelen aanzaten. Dan wil je niet gaan betuttelen, maar ze juist uitdagen om meer te leren. Er zit een groot cultuurverschil tussen de kinderopvang en het onderwijs. De kinderopvang is meer ‘caring’. Wij hebben bijvoorbeeld geen hekken. Maar veiligheid bieden doe je niet persé met hekken. Je moet kinderen vanaf het begin structuur, voorspelbaarheid en vertrouwen bieden. Gelukkig staat onze contactpersoon van de GGD hierachter, die laat ons lekker het bos in gaan.” “We leren onze kinderen zelf dingen op te lossen. Fouten maken mag. ‘Caring én daring’ is ons motto. We zien dat kinderen bij ons autonomer zijn en dingen sneller oppikken. Peuters tillen gewoon hun eigen stoel, als ze dat zelf kunnen. Kinderen zijn trots dat ze iets kunnen en trots om een voorbeeld te zijn. Door de jaarlijks terugkerende thema’s is er een mate van vertrouwdheid en toch gaan we óver de zone van de naaste ontwikkeling heen.”

Zijn ze gelukkig? “Het verschil met een ‘gewoon IKC’ is dat kinderen al vertrouwd zijn met beide juffen. Er is geen overgang naar de kleuterklas. We werken samen aan doelen en we zien elkaars kinderen iedere dag. Je weet van elkaar: ‘wat kan dat kind?’.” Ze lachen beide: “Ja, we hoeven geen overdrachtsformulieren in te vullen. Dat scheelt ons werk.” Carolien: “Als ik één nadeel kan noemen, is het dat je iets doet wat weinig mensen doen. Je moet zelf het wiel uitvinden. Laatst hadden we een invaller.” Ze lachen beide weer: “die schrok wel even.” “Wat het effect is? We kunnen nu nog niet echt analyseren ‘wat is het rendement’? Maar moet je dat ook willen? We kijken of kinderen lekker in hun vel zitten, zijn ze gelukkig? Pas dan kun je goed leren!”

Die autonomie, het licht, ervarend leren, vertrouwen, veel naar buiten gaan: dat heb ik meegenomen.

De ideale oplossingen voor onderwijs op afstand? Dell Technologies biedt het. Digitale transformatie is belangrijker dan ooit! Uit recent onderzoek1 is gebleken dat begin 2020, nog voordat Covid-19 zijn intrede deed, zo’n 20% van werk en educatie primair op afstand werd gedaan. De verwachting is dat dit blijvend minimaal zal verdubbelen. Thijs Zwart, accountmanager bij de Rolf groep, beaamt dit: “Alle scholen zijn meer digitaal gaan doen en dit vraagt veel aanpassingsvermogen van zowel leerlingen als docenten.” Onderwijs verandert dus sneller dan ooit en juist in deze bijzondere tijden is het belangrijk om als onderwijsorganisatie voorop te blijven lopen. Dell Technologies en de Rolf groep spelen hierin de ideale rol als partners.

Bij de vele uitdagingen die de nieuwe situatie met zich meebrengt, zijn er ook veel mogelijkheden. Zo is de samenstelling van het aanbod van technische mogelijkheden verder ontwikkeld. Dell Technologies biedt onder meer laptops en Chromebooks en daarbij horende accessoires van goede kwaliteit en deze kunnen perfect ingezet worden bij ‘blended learning’, de mix van face to face en digitaal lesgeven. Daarnaast zijn deze systemen gericht ontwikkeld voor het onderwijs door middel van een specifiek

educatieportfolio voor zowel de jongste schoolkinderen als docenten. Dell Technologies heeft samen met Intel een op educatie gericht portfolio ontwikkeld met onder andere 11 en 13 inch laptops die de alledaagse activiteiten van basisschoolkinderen uitstekend aankunnen. “Een aantal jaren terug keken scholen met name naar de prijs van devices; nu let men steeds meer op de kwaliteit van het product”, aldus Zwart. Zowel de financiering vooraf, waarbij een vast bedrag per maand betaald wordt voor systemen en oplossingen, als het leveren, het onderhouden en beheren kan volledig ontzorgd worden door Dell Technologies in samenwerking met de Rolf groep.

Uniformiteit in gebruik en beheer voor de ITverantwoordelijke wordt zo steeds makkelijker gemaakt. Daarbij hoeven de kinderen en de docenten zich alleen maar op onderwijs te richten, want dat is al een uitdaging op zich. Kijk voor meer informatie op www.derolfgroep.nl/delloplossingen of scan de QR-code.

Source: 451 Research's Voice of the Enterprise: Digital Pulse, Coronavirus Flash Survey March 2020

Werkdruk in het onderwijs, het kan anders! INTERVIEW met Paul Baan van Klassewerkplek

Werkdruk in het onderwijs, het kan anders!

Paul Baan

Paul Baan was succesvol directeur-bestuurder van een grote IT-onderneming toen hij besloot om leerkracht te worden. “Als voetbaltrainer van basisschooljeugd merkte ik hoeveel impact je kon hebben. Daar wilde ik mijn werk van maken”. Positieve impact had hij zeker op de groep zeven-leerlingen die hem als zijinstromer werden toevertrouwd. Maar Paul liep aan tegen de enorme werkdruk en verliet het klaslokaal alweer na het eerste schooljaar.

Wat ontdekte je over werkdruk in het onderwijs? “Ik merkte een grote druk van buitenaf. Als er zich in de maatschappij wat voor probleem dan ook voordoet bij de jeugd, dan moet het onderwijs het maar oplossen. Straks moeten scholen het slaaptekort onder kinderen nog oplossen!” grapt Paul. “Ook

wordt er veel administratieve druk ervaren. Ik zeg ‘ervaren’, want lang niet altijd blijken alle administratieve handelingen daadwerkelijk nodig te zijn. Maar men denkt van wel. Verder speelt de loyaliteit van leerkrachten een rol. Ze zijn zo betrokken dat ze maar doorploeteren. Daaraan gekoppeld, is het mijn ervaring dat de

werkdruk zwaar voelt als je als leerkracht in je autonomie wordt aangetast. Dan ben je druk met zaken waar je zelf het nut niet van inziet. In dat ene schooljaar heb ik dan ook veel collega’s zien vertrekken en daarin vormde onze school zeker geen uitzondering. Ik dacht: daar moeten we iets op verzinnen.”

Waar draait die autonomie nou in de praktijk om? “Toen ik leerkracht was, hadden we een professionaliseringsdag. Een workshop over het aanleren van spelling kon ik goed gebruiken. Maar helaas. Aangezien ik een startende leerkracht was, moest ik naar de workshop over persoonlijk leiderschap. En dat terwijl ik daar zelf tien jaar lang trainingen over had gegeven! Er zijn tal van voorbeelden zoals deze. Vaak heeft het te maken met micromanagement, gedreven vanuit betrokkenheid en inhoudelijke kennis. Er ontstaat echter enorme ruimte voor groei als schoolleiders hun energie richten op het in hun kracht zetten van het team. Verreweg de meeste leerkrachten zijn immers enorm gemotiveerd om hard te werken aan beter onderwijs. De Klassewerkplekken bewijzen dat het kan!”

Uit het onderzoek blijkt dat leerkrachten het gelukkigst zijn op scholen waar het leiderschap een duidelijke richting meegeeft en tegelijk autonomie en vertrouwen geeft aan de leerkracht. Werkdruk wordt pas een probleem op het moment dat je als een robot wordt behandeld.

Werkdruk in het onderwijs, het kan anders!

En toen ben je Klassewerkplek gestart. Hoe draagt Klassewerkplek bij aan minder werkdruk? “Klassewerkplek gaat jaarlijks op zoek naar de basisscholen die de beste werkplek voor leerkrachten hebben. Deze voorbeeldscholen worden in het zonnetje gezet. Schoolleiders worden zo gestimuleerd om een aantrekkelijke werkplek te creëren en dat verbetert weer het aanzien van de hele sector. Op die voorbeeldscholen heb je minder uitstroom én meer instroom, vacatures zijn er nauwelijks nodig! Uit het onderzoek blijkt dat leerkrachten het gelukkigst zijn op scholen waar het leiderschap een duidelijke richting meegeeft en tegelijk autonomie en vertrouwen geeft aan de leerkracht. Werkdruk wordt pas een probleem op het moment dat je als een robot wordt behandeld. Mijn advies aan schoolleiders is dus om goed te luisteren naar hun team. Welke ideeën hebben de leerkrachten om elke dag een beetje beter te worden? Geef daar ruimte aan! En bescherm je team tegen wat van buitenaf op hen afkomt. Denk bij alles: is dit echt nodig?”

Meer weten over ‘Werkdruk in het onderwijs’? Bekijk via de QR-code de Onderwijs Talkshow van Het Nationaal Onderwijs Congres met onder anderen Paul Baan. De andere Onderwijs Talkshows gaan over: • Kansen (on)gelijkheid • Hoogbegaafdheid in de klas • Eigenaarschap vergroten • Onderwijsvernieuwing of niet? • Het Jonge Kind van 0-7?!

Het geluk van de duidelijke koers

“We geloven dat de leraar de sleutel is. We houden van kinderen en hun ontwikkeling, maar richten ons op de leraar. Als de leraar gelukkig is, dan is de leerling gelukkig!

INTERVIEW met Eva Naaijkens - directeur Alan Turingschool

Het geluk van de duidelijke koers

va Naaijkens geeft samen met Martin Bootsma leiding aan de Alan Turingschool in Amsterdam. Ze voerden de ‘Enigma-aanpak’ in, die ervoor zorgt dat veel processen in en rond school gestroomlijnd worden, zodat leerkrachten hun werk optimaal uit kunnen voeren. Om meer scholen van de aanpak te laten proﬁteren, schreven ze ‘En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven?’. Eerder was Eva directeur van een een school voor speciaal basisonderwijs in Amersfoort die zich onder haar leiding ontwikkelde van ‘zwak’ tot ‘excellent’. Wat is volgens jou de uitdaging die veel basisscholen ervaren? “Op alle niveaus komt er veel op het basisonderwijs af. Maatschappelijke vraagstukken, vragen van ouders, methodekeuzes, wat doen we qua digitalisering... Er is constant een veelheid

aan keuzes die je kunt maken. Het is van enorm belang om in het woud van keuzes een duidelijke richting te bepalen. Wat is nou echt onze visie op onderwijs? Wat past bij ons team? Maak keuzes en hou je daaraan.” Wat is de kern van de aanpak op jullie school? “We geloven dat de leraar de sleutel is. We houden van kinderen en hun ontwikkeling, maar richten ons op de leraar. Als de leraar gelukkig is, dan is de leerling gelukkig! Wat we dus willen, is obstakels weghalen. Zodat de leraar zich kan richten op zijn vak. Dat doen we door middel van ‘professionele standaarden’. Deze vormen de kapstok voor de belangrijkste vraagstukken. Op elke school krijg je te maken met bijvoorbeeld hoogbegaafde kinderen, scheiding van ouders, vragen rond gedrag en passend onderwijs. Maar niet elke leerkracht maakt deze vraagstukken elk jaar mee en dus bouw je er geen routine in op. Dan

kost het veel tijd en vaak discussies om hier een koers in te bepalen. Met behulp van onze professionele standaarden, beschreven op zogenaamde kwaliteitskaarten, heb je via een beslisboom snel inzicht in de stappen die je hierin kunt zetten. Hiermee ontzorgen we de leerkracht en geven we tegelijkertijd duidelijkheid aan ouders en dat wordt gewaardeerd.” Het leverde jullie zelfs een eerste plaats op in het Klassewerkplekonderzoek!1 “Ja! Een mooie bevestiging van dat het goed zit. We hebben een sterke teamcultuur en een duidelijke onderwijsvisie. Talenten worden benut, expertleraren helpen hun collega’s. De standaardisering maakt dat wij als schoolleiding meer tijd hebben om leraren te begeleiden en zij meer tijd hebben voor hun lesvoorbereiding.” Klassewerkplek Zie ook het interview over ‘Werkdruk in het onderwijs’ in dit magazine

Advertorial

Klasmastr.nl

Haal het beste uit je team In deze tijd van krapte op de arbeidsmarkt heeft de vitaliteit en duurzame ontwikkeling van onderwijs- en opvangprofessionals hoge prioriteit bij werkgevers. Medewerkers breder inzetbaar maken door het vergroten van hun multi-inzetbaarheid speelt hierbij een belangrijke rol.

bespaart meer dan welkom. KlasMastr is een overzichtelijk platform waar alles samenkomt. Een startpunt waar kwaliteit en maatwerk boven kwantiteit gaat. Waar je snel en efficiënt de juiste cursus of training kunt vinden. Precies toegesneden op jouw situatie en jouw onderwijs- of kinderopvangorganisatie.

Hoe blijft je team competent, wendbaar en ﬂexibel inzetbaar? Hoe kunnen de competenties van je teamleden op peil blijven en duurzaam ontwikkeld worden? En hoe kun je daarbij je medewerkers een groot stuk eigen regie over hun loopbaan en ontwikkeltraject bieden? KlasMastr is hét online leerplatform voor het onderwijs dat in dit proces waardevolle ondersteuning biedt.

Eén plek voor een leven lang leren:

De belangrijkste voordelen van het online leerplatform KlasMastr voor het onderwijs zijn overzichtelijkheid, maatwerk en tijdbesparing. Er is aanbod genoeg als het om trainingstrajecten gaat. Sterker nog: er is een woud aan cursussen, trainingen, assessments, coachingstrajecten, praktijklessen en ga zo maar door. Zoveel dat je door de bomen de training niet meer ziet waar je echt wat aan hebt. Met KlasMastr vindt ieder teamlid wél eenvoudig de leeroplossing die past bij zijn of haar persoonlijke leerroute. Gemak en tijdbesparing Voor onderwijs- en opvangprofessionals met hun hoge werkdruk is een leeromgeving waarmee je tijd

Meer informatie? Wil je meer weten over hoe KlasMastr kan bijdragen aan de duurzame ontwikkeling van jouw medewerkers? neem dan contact op met één van onze KlasMastr adviseurs via KlasMastr@derolfgroep.nl.

Leren zit nou eenmaal in je hart! www.klasmastr.nl

Haal het beste uit je team

Competent zijn én blijven

• Een toekomstbestendig platform geheel afgestemd op het profiel van jouw organisatie. • Meer dan 500 kwalitatief sterke online en fysieke trainingen. • Geen overvloed, maar overzichtelijk op één plek. • Voor ieder moment een passende vorm. Individueel of collectief. • Voor iedereen snel en overzichtelijk de juiste leeroplossing. • Elk teamlid kiest wat het best bij hem past en wordt de mastr van zijn persoonlijke leerroute.

De uitkomst voor uw rekenonderwijs! Met Sprongen Vooruit is een wetenschappelijk aangetoond effectief reken-wiskundeprogramma voor het gehele primaire onderwijs. Het programma gaat uit van de leerkracht als sleutel voor het succes van de leerling. Bij ons vindt u uitgebreide nascholing specifiek per groep op het gebied van de didactiek, verdieping van de leerlijnen, interactieve klassikale oefenlessen, educatieve rekenspellen en oefenmaterialen. Ga naar www.metsprongenvooruit.nl, kies voor een cursus in uw regio en u bent verzekerd van aantrekkelijk en doeltreffend reken-wiskundeonderwijs binnen uw school. “Gun uw collega’s Met Sprongen Vooruit om met vertrouwen uw leerlingen te leren rekenen!”

info@juliemenneinstituut.nl 200319_AVS_Praktijkhandboek_Advertentie_162x229.indd 1

035 70 70 091

www.metsprongenvooruit.nl 19-03-2020 10:25

Ontdek. Blink Lezen. De nieuwe leesmethodiek voor groep 4 tot en met 8

In Blink Lezen voor groep 4 t/m 8 komen technisch lezen, begrijpend lezen (en luisteren en kijken), vrij lezen en voorlezen in samenhang aan bod. Ontdek meer over deze nieuwe leesmethodiek op www.blinklezen.nl

INTERVIEW met Paula van Kuijk – directeur basisschool De Verwondering in Almere

Ecologisch bewustzijn

Tijdens het interview regent het pijpenstelen en spelen de kinderen van ecologische basisschool De Verwondering buiten. Met hun laarzen diep weggezonken in de modder graaft een groepje kleuters irrigatiekanalen voor de kerstbomen die er geplant zijn.

In welke zin maken jullie duurzame keuzes? “Basisschool de Verwondering is de eerste ecologische school van Nederland. Momenteel wordt de permanente schoollocatie gebouwd, die helemaal duurzaam en ecologisch wordt vormgegeven.” Maar het duurzame karakter van de school zit hem in meer dan alleen het gebouw: “In ons hele onderwijs maken we de verbinding met de natuur”, vertelt directeur Paula enthousiast. “De leerlingen onderhouden de moestuin en leren dat gezond eten lekker is. We nemen ze regelmatig mee de wijk in en rapen afval op. ’s Ochtends krijgen ze les in de basisvakken en ’s middags laten we alles samenkomen in een project, waarbij leerlingen de ruimte krijgen om te onderzoeken en met ideeën te komen.” Tenslotte komt ook in de investering in échte relaties tussen leerlingen, leerkrachten en ouders het duurzame karakter van de school naar voren. Waarom maken jullie duurzame keuzes? Paula: “We zijn duurzaam omdat we moeten. Omdat we onze kinderen en hun kinderen een toekomst gunnen en iedereen een verantwoordelijkheid heeft in het beschermen van de planeet. We maken onze leerlingen verantwoordelijk voor hun omgeving en dat is helemaal niet zo spannend. Het begint al bij het niet toestaan van drinkpakjes, het ge-

“Het mooie is dat onze duurzame keuzes tegelijk zorgen voor een rijke speel- en leeromgeving voor de kinderen.” bruiken van opgelapte meubels van de kringloop en het verzamelen van groenafval in een compostbak. Misschien denken andere scholen dat het veel werk is of dat duurzaamheid iets is voor geitenwollensokkentypes. Maar een regenton plaatsen, tegels eruit en bloemen zaaien, het digibord uitzetten als je hem niet gebruikt, elke school kan dat! Het is vooral een keuze. Vanuit een kritische blik de juiste dingen doen en je leerlingen erin betrekken.” Hoe vinden de kinderen dat? “De kleuters vinden het heerlijk dat ze alle ruimte hebben om te spelen. De kinderen worden elke dag gegarandeerd vies!”, lacht Paula. “Een jongen die zijn groep 8 besloot op deze school te doen, zei: ‘Ik heb na een week geleerd dat school wél leuk kan zijn.’ Het mooie is dat onze duurzame keuzes tegelijk zorgen voor een rijke speel- en leeromgeving voor de kinderen.”

Yvonne Zwart, Business Unit Manager Onderwijsadvies & Ontwikkeling - de Rolf groep

Duurzame inzetbaarheid van leerkrachten

Wanneer je naar definities van duurzame inzetbaarheid kijkt, kun je tot de volgende formulering komen: ‘Duurzame inzetbaarheid betekent dat de leerkrachten in hun werk beschikken over realiseerbare mogelijkheden en over de voorwaarden om hun huidige en toekomstige werk met behoud van gezondheid en welzijn uit te voeren.’ Dit lijkt makkelijk gezegd, maar is niet eenvoudig gedaan. Welke invloed heeft de leerkracht hier zelf op en welke invloed heeft de werkgever om dit te realiseren? Mentale gezondheid In de basis is het van belang dat de organisatie en de school een omgeving zijn waar de leerkracht gezond blijft, betrokken is en zich kan ontwikkelen. Al snel kom je dan op een gesprek over werkdruk en stress, de mentale gezondheid van de leerkracht. Een belangrijk punt, omdat het voorkomen daarvan niet alleen goed is voor de organisatie (weinig verloop, betrokken en gemotiveerde leerkrachten, goed onderwijs) maar ook voor iedere individuele leerkracht. Hoe belangrijk en fijn is het als je ’s ochtends wakker

wordt, uitkijkt naar de dag die komen gaat en steeds opnieuw met plezier je dag wilt beginnen? Fysieke gezondheid Het is heel interessant om niet alleen naar de mentale gezondheid te kijken, maar ook fysieke gezondheid en de mogelijkheden tot ontwikkeling van de leerkrachten mee te nemen in je invloed op duurzame inzetbaarheid. Bij fysieke gezondheid kun je letterlijk denken aan de mogelijkheden die bijdragen aan de gezondheid van de werknemer. Dat kan gaan over prettige ruimtes, goede werkmaterialen en voldoende mogelijkheden voor rust. Ontwikkeling Tot slot zijn uitdagingen en de mogelijkheid om te groeien in je competenties en vaardigheden ontzettend wezenlijk in een werksituatie. Wanneer deze voldoende voorhanden zijn, heb je een belangrijk middel om je langdurig nuttig te voelen en gemotiveerd te blijven. En hoe mooi is het wanneer het ons lukt om het vraagstuk rondom duurzame inzetbaarheid aan te pakken door echt te investeren in de groei en de ontwikkeling van misschien wel de belangrijkste speler in het onderwijs? De leerkracht voor de klas!

In de basis is het van belang dat de organisatie en de school een omgeving zijn waar de leerkracht gezond blijft, betrokken is en zich kan ontwikkelen.

Uiteindelijk blijft de voornaamste doelstelling van duurzame inzetbaarheid dat de leerkracht elke dag weer met plezier, motivatie en betrokkenheid het beste onderwijs aan de kinderen kan geven.

Duurzame inzetbaarheid van leerkrachten

ij alle vraagstukken rondom duurzaamheid die zich aan ons voordoen, is het van belang eerst helder te krijgen wat duurzame inzetbaarheid binnen het onderwijs eigenlijk betekent en welke invloed we hebben om dat te optimaliseren.

Fontys Pro Educatie, voor vooruitdenkers FONTYS PRO

â&#x20AC;&#x2DC;Ik zet geen punt maar een komma.' Fontys Pro VOOR VOORUITDENKERS

Fontys Pro Educatie kent en begrijpt het onderwijs als geen ander. Al tientallen jaren leiden we leraren op en zijn we actief met het professionaliseren van In het hedendaagse werkveld ben je nooit uitgeleerd. De ontwikkelingen en vernieuwingen rondom producten, processen en diensten gaan in een rap tempo, dus bijblijven is voor jou als professional geen keuze, maar een must.

specialisten in het onderwijs. Dit doen we in nauwe samenwerking met alle sectoren: van het basisonderwijs tot hbo. We bouwen samen met het onderwijsveld netwerken op, om vorm te geven aan duurzame onderwijsontwikkeling. Goed onderwijs houdt namelijk niet op bij een diploma. Of je nu vooruit wilt voor jezelf, je team of je school, wij begrijpen dat continu leren en reflecteren belangrijk is. Iedere fase in je loopbaan. Fontys Pro Educatie sluit aan bij wat jij nodig hebt. Samen leiden we op, onderzoeken we en werken we aan professionalisering. Op deze manier zijn we nauw met elkaar verbonden en houden we elkaar altijd scherp. Samen zetten we nooit een punt, maar altijd een komma. Fontys Pro Educatie biedt hbo master- en bacheloropleidingen, cursussen en trainingen aan voor (toekomstige) leraren en schoolleiders in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.

Bekijk al onze mogelijkheden op fontys.nl/educatie

Column

Duurzaam leren

In de thuiswerkperiode werd er bij ons thuis ook wel van alles geleerd en ontdekt. Zo ontdekte ik dat het heel anders is om juf te zijn van 25 kinderen (van een ander) dan van twee (van mezelf). Ik ben blij dat sommige van mijn pedagogisch-didactische aanwijzingen en opmerkingen jegens mijn eigen vlees en bloed niet per ongeluk via Teams hun weg hebben gevonden naar de diverse socialmediakanalen, want dan was ik stellig mijn VOG kwijt geweest. Kinderen ontdekten dat als je ﬂink je schouders eronder zet, je sneller van de verplichte nummertjes af bent en de rest van de dag kunt vullen met dingen die je echt interesseren. Eenmaal weer (deels) op school, ontdekte de leerkracht van groep vijf dat zo’n beetje de hele groep ineens kon cijferen en daarbij veel minder fouten maakte dan bij het rijgend optellen.

Sabine Averdonk is basisschoolleerkracht, virtueel taalassistent en moeder van twee.

We waren het erover eens dat het -ondanks de nare aanleiding- erg fijn was om tijd en aandacht te hebben voor een kleine groep. Ook herontdekten we hoe het is om samen te zijn. Samen blij om elkaar weer te zien. Samen vrolijk om een grapje. Samen boos omdat híj schold en híj duwde. Samen trots omdat de som samen wél lukte. Samen verdrietig om een overleden oma. Wat is er veel geleerd die maanden, thuis én op school. Door de kinderen én door ons. Dingen die echt blijven hangen. Dat is pas duurzaam.

Column

We gaan richting de herfstvakantie, wat is dat snel gegaan. De eerste nieuws-, kijken leeskringen zijn gehouden, het weekrooster is een paar keer aangepast, sommige werkboeken hangen al met plakband aan elkaar en via forming, storming en norming zijn we nu lekker aan het performen. Het lijkt alweer zo gewoon: alle leerlingen samen in de groep. Samen werken, spelen, lachen, ruziën, opruimen: samen leren. Inmiddels weten we allemaal hoe groot het gemis is als dat opeens niet meer kan.

Digitale geletterdheid met beleid

INTERVIEW met Marvin Reuvers, onderwijsadviseur DG - de Rolf groep

Dát digitale geletterdheid (DG) een belangrijke rol verdient op elke basisschool, dáár is praktisch iedereen het over eens. Maar hoe doe je dat? Waar zet je op in? En hoe voorkom je dat je klauwen met geld kwijt bent? In dit interview neemt onderwijsadviseur Marvin Reuvers je mee in digitale geletterdheid met beleid.

Jij komt veel op scholen. Wat zie je gebeuren rondom de aandacht voor DG? Marvin: “Veel scholen erkennen dat het belangrijk is om leerlingen te begeleiden om optimaal deel te nemen aan een snel digitaliserende samenleving. Maar vaak weten scholen niet wat hierin de beste weg is. Ze schaffen bijvoorbeeld dure devices aan die ze maar bij één vak inzetten, ze wijzen een ICT-coördinator aan die vervolgens op een eilandje belandt of ze beginnen enthousiast met allerhande software maar zijn teleurgesteld door tegenvallende resultaten. Zonde van de investering!”

“Het is van belang om eerst in kaart te hebben waar je school staat, welke visie je als school nastreeft en hoe je die visie toepast op digitaal leren. Welke digitale vaardigheden zijn voor jouw school het meest belangrijk om aan te werken?

In hoeverre heeft de coronacrisis al bijgedragen aan ontwikkeling van DG op scholen? “Het bood zeker een kans om versneld te experimenteren met digitaal onderwijs. Er zijn stappen gezet die anders mogelijk nog jaren hadden geduurd. Tegelijk was er nauwelijks tijd om gefundeerde keuzes te maken. En toen de scholen weer opengingen, hadden veel leerkrachten zoveel aan hun hoofd, dat ze massaal teruggeschakeld zijn naar de oude manier van lesgeven. Tip: neem een uur de tijd om als team te reﬂecteren. Wat houden we vast en wat kan een volgende keer beter? Zet het geleerde om in beter en veelzijdiger onderwijs voor nu en de toekomst!”

Wat is dan wél een verstandige route voor scholen? “Het is van belang om eerst in kaart te hebben waar je school staat, welke visie je als school nastreeft en hoe je die visie toepast op digitaal leren. Welke digitale vaardigheden zijn voor jouw school het meest belangrijk om aan te werken? Vervolgens kun je kijken naar de manier waarop je dit doet, welke soft- en hardware daar voor nodig zijn en aan welke leerkrachtvaardigheden moet worden gewerkt. Sta ook stil bij hoe je dit verankert in je school, zodat de investering duurzaam is.”

Meer weten over de Nationale Opleiding Digitale Geletterdheid Expert? Ga naar www.derolfgroep.nl/nationale-opleidingdigitale-geletterdheid-expert

Digitale geletterdheid met beleid

Oef, dat klinkt niet als iets wat je zomaar even doet… “Zeker niet. Mijn ervaring is dat het aan te bevelen is dat iemand in het team een voortrekkersrol op zich neemt. We merkten dat er behoefte was aan een goede toerusting van deze voortrekker, daarom zijn we in september gestart met de Nationale Opleiding Digitale Geletterdheid Expert. Door de opleiding word je niet alleen expert op gebied van aanbod voor digitaal leren, maar maak je onder deskundige begeleiding ook met je team gefundeerde keuzes voor een blijvende digitale ontwikkeling die past bij jouw school. Ook na je certificering houden we je up-to-date middels een jaarlijkse terugkomdag en een online community. Zo profiteert het hele schoolteam langdurig van één goed toegeruste kartrekker!”

Advertorial

Kunnen we na corona nog om blended learning heen? Door het coronavirus zijn scholen massaal overgegaan van face-to-face onderwijs naar online lesgeven. In het begin was het even wennen voor de leerkrachten en leerlingen, maar inmiddels zien we er ook de voordelen van. Eén ding is zeker. Online lesgeven zal een belangrijk onderdeel blijven binnen het lesprogramma. De kracht van goed onderwijs zit ‘m namelijk steeds meer in de combinatie van online en ofﬂine leren. Oftewel: blended learning.

Kunnen we na corona nog om blended learning heen?

Blended learning: wat is het? Blended learning is een leermethode die online onderwijs en het klassikale onderwijs combineert. Beide vormen vullen elkaar aan, waardoor een volledig geïntegreerd lesprogramma ontstaat. Dit concept bestaat al een tijdje, maar door de recente ontwikkelingen is het levensvatbaarder dan ooit.

Vijf voordelen van blended learning 1. Ieder zijn eigen tempo en niveau Bij een blended leertraject volgt de leerling het online gedeelte op zijn eigen tempo en niveau. Snelle leerlingen hoeven niet te wachten. En langzamere leerlingen krijgen de tijd. 2. Super betrokken leerlingen Door de lesstof in verschillende vormen aan te bieden kan de leerling de vorm kiezen die het beste bij hem past. Zo houdt hij de interesse langer vast en wordt de lesstof beter opgenomen. 3. Inzicht in voortgang en resultaten Via de online leeromgeving heb je 24/7 inzicht in de leerprestaties van je leerlingen. Je ziet in één oogopslag wat goed gaat of waar ze vastlopen, zodat je kunt bijsturen als dat nodig is. 4. Het bespaart tijd en is efﬁciënt In de digitale leeromgeving worden resultaten automatisch bijgehouden. Dit scheelt een hoop nakijkwerk. En door vooraf de digitale lessen op te nemen, heb je tijdens de klassikale les je handen vrij om leerlingen te coachen om het beste uit zichzelf te halen. 5. Het maakt leren leuk! Leren moet leuk zijn om effect te hebben! Met muziek, video’s, online programma’s of interactieve games worden zelfs de meest saaie onderwerpen veel leuker! Meer interactie in de klas Een touchscreen is een onmisbare tool in de wereld van blended learning. Met de touchscreens van CTOUCH vergroot je de interactie in de klas en komen jouw lessen tot leven. En het fijne is, je kiest zelf welke software je gebruikt. Meer info? www.ctouch.eu.

Advertorial

Hoe ondersteunen we onze leerlingen bij hun leerproces en bereiden wij hen voor op hun toekomst? De rol die technologie door de jaren heen in onze werkomgeving heeft gespeeld, heeft een duidelijke ontwikkeling doorgemaakt. Vandaag de dag staat de beste technologie volledig ten dienste van mensen en hun doelstelling. Door kunstmatige intelligentie, machine learning en andere moderne technologie wordt automatisering steeds belangrijker. Dit hoeft geen reden te zijn tot zorg. Automatisering neemt vooral het simpele, saaie routinewerk over. Zo houden we tijd over voor dingen waar we als mensen echt goed in zijn, zoals problemen oplossen, nieuwe dingen creëren, samenwerken en hopelijk ook de wereld een beetje mooier maken. Van leerlingen worden dus andere vaardigheden gevraagd. Hoe helpen we onze leerlingen vandaag en hoe stomen we ze klaar voor de toekomst? De innovaties van Apple hebben de wereld veranderd. Ze hebben een enorme impact gehad op de manier waarop we met computers omgaan, naar muziek luisteren en betalingen doen. Dit heeft miljoenen banen opgeleverd en mensen overal ter wereld kansen geboden.

ducten maken voor het onderwijs, zodat leerkrachten optimaal van de technologie kunnen profiteren. Al veertig jaar lang werkt Apple met onderwijsmensen samen om ervoor te zorgen dat leraren met behulp van krachtige producten en (les)programma’s leerlingen kunnen stimuleren om hun creativiteit de vrije loop te laten. Apple weet dat goede leraren en krachtige technologie een uitstekende combinatie vormen. Deze kennis en de 40-jarige ervaring van innovatie heeft Apple gebundeld in de Apple Boeken onder de categorie ‘Education’. Als de onderwijspartner van Apple voor het primair onderwijs en kinderopvang, helpen wij je graag om je onderwijs te verrijken met de creativiteit van Apple. Tijdens Het Nationaal Onderwijs Congres laten we je zien hoe je creativiteit in je onderwijs kunt brengen en hoe eenvoudig je met geweldige resultaten iPads kunt inzetten. De Rolf groep is de Apple Authorised Education Specialist.

Apple vindt dat iedereen waar ook ter wereld recht heeft op hoogstaand onderwijs. Daarom blijft Apple de beste pro-

Apple helpt het onderwijs om duurzaam te ontwikkelen

Apple helpt het onderwijs om duurzaam te ontwikkelen.

Formatieve assessment; dit kun je ermee! Door Frederieke Kramer, onderwijsadviseur - de Rolf groep

Formatieve assessment; dit kun je ermee!

Formatieve evaluatie, formatief handelen en denken, formatieve assessment, je hoort deze termen steeds vaker in het onderwijs. Verschillende termen voor hetzelfde? Iets nieuws? De moeite waard? Duurzaam? Om bovenstaande vragen te kunnen beantwoorden,moet je eerst grip krijgen op de betekenis. Wat is formatieve assessment? Hoe ziet dit er in de praktijk van alle dag uit? Volgens Clarke (2016), William en Leahy (2018) is de betekenis van formatieve assessment moeilijk eenduidig te geven. Het woord assessment doet je wellicht denken aan een toets. Dit is juist waar formatieve assessment niet over gaat. De boordeling of het resultaat is niet het doel (summatief). Formatieve assessment kun je zien als een middel waarmee leerlingen meer eigenaar van hun eigen leerproces worden doordat voor hen helder is wat ze leren en dat ze leren. Hoe doe je dat? Hoe doe je dat? Om je hierop meer grip te geven, zie je in de illustratie de elementen in beeld gebracht.

Formatieve assessment kun je zien als een middel waarmee leerlingen meer eigenaar van hun eigen leerproces worden doordat voor hen helder is wat ze leren en dat ze leren.

op het geleerde, waarmee je tevens feedback krijgt over je lesgeven. Het effect… Door het creëren van een leercultuur, beseft de leerling dat zijn leerhouding net zo belangrijk is als het leerdoel op zich; hij staat open om te leren, weet wat daar voor nodig is en gelooft in eigen succes. Door het leerdoel, het voorbeeldwerk en het samen bepalen van succescriteria, weet de leerling wat hij gaat leren en hoe hij hierin succesvol kan zijn. Tijdens de les blijft de leerling betrokken door de vele interacties die de leerkracht laat plaatsvinden en krijgt hij feedback van de leerkracht, van medeleerlingen of van zichzelf. Hierdoor weet de leerling waar hij zelf staat ten aanzien van het leerdoel en -wellicht nog belangrijkerbepaalt hiermee de volgende stap om te ‘verbeteren’. Wanneer de leerkracht (steeds meer van) deze elementen

toepast, voelt de leerling zich meer eigenaar doordat zichtbaar is wat hij leert en dát hij leert. Wellicht herken je elementen uit andere onderwijsontwikkelingen van de afgelopen jaren. Formatief denken en handelen kan daarom een mooi vervolg zijn op dat wat je al doet. Het helpt je een ‘way of live’ binnen je school te creëren, waarin eigenaarschap meer bij kinderen komt te liggen. Hiermee ligt het accent niet op de beoordeling, maar op de inhoud; de weg van het leren.

Ben je enthousiast geworden over wat je met formatieve assessment kunt en nieuwsgierig naar hoe je dit in je vingers kunt krijgen? Bekijk dan de mogelijkheden op KlasMastr.nl.

Formatieve assessment; dit kun je ermee!

Ontwikkel met leerlingen een op groei gerichte cultuur en leer leerlingen welke metacognitieve vaardigheden nodig zijn om te leren. Bepaal (vooraf) wat je je leerlingen wilt gaan leren en vorm een beeld van hoe goed leerresultaat eruit ziet. Laat voorbeeldwerk zien van verschillende kwaliteit, analyseer dit voorbeeldwerk met leerlingen en bepaal samen hoe ze succesvol het leerdoel kunnen behalen; de succescriteria. Laat leerlingen veel in tweetallen uitwisselen. Peil voortdurend wat een leerling al weet en begrijpt door vragen te stellen en te luisteren naar praatmaatjes. Las tijdens de les momenten in waarop feedback gegeven wordt, zowel klassikaal als individueel. Leer leerlingen elkaar feedback te geven aan de hand van succescriteria en laat ze meteen na deze feedback hun werk ‘verbeteren’. Blik aan het eind van de les terug

Bron: - Clarke, S. (2016). Leren zichtbaar maken met Formatieve assessmeant. Rotterdam, Nederland: Bazalt - William, D. en Leahy, S. (2018). Formatieve assessment integreren in de praktijk. Rotterdam, Nederland: Bazalt.

Advertorial

Jouw onderwijs is hun toekomst

Leraar zijn is een passie. Je bent gedreven en hebt hart voor je leerlingen. Je wilt dat ze zichzelf leren kennen, en je wilt ze vooruit helpen en brengen naar een niveau dat past bij hun ambities en talent. Je wilt verrast worden door hun kunnen en verbaasd zijn over hun mogelijkheden. Als professional weet jij als geen ander hoe je een kind de ontwikkeling kan bieden die past bij zijn capaciteiten, karakter en drijfveren. Het startpunt? De juiste verwachtingen hebben, je leerlingen kunnen volgen, en kunnen inzoomen als je uitval, achterstand of voorsprong signaleert.

Verwachten, Volgen en Verdiepen Dat doe je met goede, kindvriendelijke toetsen. Met het Boom leerlingvolgsysteem (Boom LVS) beschik je over een compleet aanbod toetsen, waarmee je je leerlingen de hele basisschoolperiode kunt volgen. Met de verwachtingstoetsen meet je bovendien de potentie van jouw leerlingen en kom je erachter wat hun mogelijkheden zijn. Zo zorg je ervoor dat je de verwachting goed in beeld hebt en heb je een extra middel om de resultaten van de volgtoetsen nog beter te interpreteren. Met de verdiepende toetsen van het Boom LVS zoom je vervolgens in op specifieke leerproblemen en zie je waar de schoen precies wringt. Op Basisschool de Librije in Gorredijk worden de toetsen van het Boom LVS al jarenlang ingezet. Directeur Tseard Kuperus noemt de verschillende scores

waarop de toetsen rapporteren krachtig. ‘De brede interpretatie van scores geeft ons de mogelijkheid te kijken naar welke ruimte een kind heeft om zich verder te ontwikkelen.’ Heb je het idee dat een kind over- of onderpresteert? De verwachtingstoetsen helpen je die vraag te beantwoorden. Heb je aanwijzingen voor bijvoorbeeld rekenstoornissen? Maak een analyse met de verdiepende toetsen van het Boom LVS. Deze bieden je handvatten om je lesaanbod verder af te stemmen op wat de leerling nodig heeft. Dat het Boom LVS continu genormeerd is, en alle toetsen dus in elke maand van het leerjaar zijn af te nemen, is voor Tseard en zijn collega’s een van de belangrijkste argumenten om het Boom LVS te gebruiken. ‘We willen kinderen niet frustreren met toetsen, dus ze alleen toetsen aanbieden die passen bij hun ontwikkeling. Daarom is het fijn dat de leerlingvolgtoetsen van het Boom LVS continu genormeerd zijn. We kunnen zelf kiezen in welke maand we willen toetsen en doen dat dus wanneer wij vinden dat het past.’ De toetsen van het Boom LVS laten je zien. Ze laten je zien wie je leerlingen zijn, waar ze staan in hun ontwikkeling en waar je extra aandacht aan kunt geven. Hierdoor kun jij je volledig concentreren op het lesgeven en het helpen ontwikkelen van je leerlingen. Jouw onderwijs is tenslotte hun toekomst. Meer weten over het Boom LVS? Kijk op www.boomlvs.nl.

Advertorial

Writing the future together Al sinds haar start maakt BIC eenvoudige, functionele producten met een lange levensduur en ‘precies wat u nodig hebt’. Onze prioriteiten: materiaal besparen, innoveren en de mogelijkheden aangrijpen die geboden worden door de kringeconomie, terwijl wij betaalbare, overal verkrijgbare en moderne producten blijven leveren.

schrijfwaren van allerlei merken. Dit programma, gesponsord door BIC, maakt het mogelijk om alle schrijfwaren, ongeacht of ze van het BIC® merk zijn of niet, te recyclen tot nieuwe bruikbare producten zoals pennenhouders, papiermanden en gieters.

Levensduur

BIC en zijn werknemers maken deel uit van de wereldwijde inzet om de toegang tot onderwijs te verbeteren. Het bedrijf draagt trots bij aan ‘compleet en hoogwaardig onderwijs voor iedereen en bevorderen van levenslang leren’, een van de 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties in september 2015. Tegen 2025 zal BIC de leeromstandigheden van 250 miljoen kinderen wereldwijd verbeteren.

Milieuvriendelijke productie BIC® biedt ook het BIC® ECOlutions®-gamma aan, vervaardigd uit gerecycleerd materiaal. Zo is de ECOlutions Clic Stic-pen voor 62% vervaardigd uit gerecycleerd materiaal. De ECOlutions-lijn bestaat uit 19 producten die aan verschillende behoeften voldoen, zoals grafietpotloden, kleurproducten, permanente markers, correctiebenodigdheden en lijm.

Onzie visie: eenvoudige, inventieve en betrouwbare producten aanbieden voor iedereen en overal ter wereld. En we geloven dat we dit op een verantwoorde manier doen, met het oog op de planeet, de maatschappij en de toekomstige generaties.

Recyclen op school Sinds 2011 hebben BIC en TerraCycle™ in Europa een programma opgestart voor de recyclage/inzameling van

Writing the future together

De producten zijn ontwikkeld om heel lang mee te gaan. De BIC® Cristal® kan bijvoorbeeld tot 3 km schrijven. Deze balpen gebruikt maar 2,9 g materiaal per kilometer schrijflengte.

Wereldwijde bijdrage leeromstandigheden

Zet puzzels pienter in! Door Brenda van Rijn, Onderwijskundige & Ontwikkelaar - de Rolf groep

Kijk, dit is een randje. Daar nog één. Ik zoek eerst alle stukjes die aan één kant recht zijn. Kijk! Een stukje dat aan twee kanten recht is. Dat is een hoekje. Deze horen naast elkaar. Kijk maar, het past! Even kijken welk stukje nog meer bij deze rand past. Op de tafel liggen al vijf stukjes van de rand aan elkaar. Help je mee? Samen kunnen we de puzzel helemaal goed maken. Op de puzzel staat een schildpad. Jij hebt toch een schildpad? Als de puzzel klaar is, gaan we met de iPad toch? Het filmpje gaat zeker over de schildpad, dat wordt leuk!

Zet puzzels pienter in!

Rijke activiteit Wat een rijke activiteit! De kinderen zoeken eerst de randen en hoeken van de puzzel. Het gesprek dat ze voeren bevat veel rekenkundige begrippen. Hierdoor leren de kinderen van en met elkaar tijdens het puzzelen. Het filmpje dat ze met de iPad kunnen bekijken als de puzzel klaar is (via de gratis app ‘Rolf AR Groeipuzzels’), is de beloning voor het afronden van de puzzel. Maar het is direct een volgend leermoment, de schildpad komt via ‘Augmented Reality’-techniek tot leven en de kinderen zien het dier zwemmen. De activiteit is helemaal compleet te maken door vóór het puzzelen een echte schildpad in de groep te laten

zien. De kinderen leren dan eerst op concreet niveau over de echte schildpad en daarna meer abstract met de puzzel en het filmpje. De professional is essentieel bij het puzzelen. Observeer de handelingen van de kinderen, puzzel mee, voeg taal toe en geef instructie passend bij de ontwikkeling van de kinderen.

Duurzaam Een prachtige houten puzzel is op verschillende manieren duurzaam. Houten puzzels gaan jarenlang mee en zijn gemaakt om door vele kinderhanden te worden gebruikt. Maak duidelijke afspraken over het spelen met de puzzel, zodat de puzzel compleet blijft

Kortom, puzzelen is een rijke activiteit, waarmee je een duurzame ontwikkeling stimuleert.

Kortom, puzzelen is een rijke activiteit, waarmee je een duurzame ontwikkeling stimuleert. Veel volwassenen puzzelen nog steeds graag vele uren in hun vrije tijd. Het puzzelen is ooit begonnen op het kinderdagverblijf, de basisschool of thuis en tegenwoordig liggen er op de eettafel puzzels met steeds meer stukjes. Hoezo duurzaam?!

Zet puzzels pienter in!

en er tegelijkertijd aandacht is voor het omgaan met materialen. Duurzaam ontwikkelen staat centraal doordat kinderen tijdens het puzzelen verschillende basisvaardigheden leren, zoals: - uitbreiding van de woordenschat via de afbeelding op de puzzel die binnen een bepaald thema past; - rekenvaardigheden zoals sorteren op basis van ĂŠĂŠn kenmerk (puzzelstukje met een rand); - planmatig werken (eerst de stukjes met hoeken en randen zoeken, dan de randen in elkaar leggen, vervolgens de puzzel maken); - kritisch kijken (naar de afbeelding op het puzzelstukje ten opzichte van de totale plaat); - jezelf uitdagen (hoeveelheid stukjes).

Een effectieve investering in talentontwikkeling, welbevinden en persoonlijke groei!

Talentenkompas bestaat uit een Talentmeting en Lesmethodiek voor de groepen 7 en 8 van het Primair Onderwijs. Help leerlingen zichzelf én elkaar goed te leren kennen en versterk hun identiteit!

De Talentmeting geeft een compleet beeld van de competenties van leerlingen.

In de Lesmethodiek staan de thema’s van het Talenteneiland centraal..

Het geeft inzicht in: intellectuele capaciteiten, persoonlijke eigenschappen, welbevinden en interesses, naast een gedegen advies voor het brugklasniveau.

Talentontwikkeling van elke leerling wordt inzichtelijk gemaakt, gewaardeerd en gestimuleerd.

Meer informatie? Kijk op talentenkompas.nl | info@talentenkompas.nl | 073 - 523 12 78

Bas in de klas is hét digitale platform voor peuters, kleuters en de leerkracht. Het biedt een compleet programma voor voorbereidend rekenen en taal. De lesmethode bestaat uit 9 uiteenlopende thema’s. Bij elk thema zijn extra lessen verwerkt over wetenschap, technologie en burgerschap en staat er een prentenboek centraal. Voor een heel jaar kun je een leuk en leerzaam programma aanbieden met een mix van digitaal en folio.

Kenmerken: • • • • • • •

Rekenen, taal en wereldoriëntatie Voor peuters en kleuters op drie niveaus Alle SLO-doelen komen aan bod Met leerlingvolgsysteem Met interactieve praatplaten Gericht op belevingswereld van kinderen Koppelt het leerzame aan het leuke

• Digitaal en folio • Met vrolijk aanvullend materiaal voor in de klas: praatplaten en boekjes • Materiaal voor een heel jaar • Ook beschikbaar: Bas in de klas -thuis, zo kunnen kinderen thuis met leuke rekenen taalspelletjes oefenen

Haal vandaag Bas bij jou in de klas! Breng een bezoekje aan Basindeklas.nl voor meer informatie. Voor vragen kunt u contact opnemen met een van onze relatiebeheerders via educatief@royaljongbloed.com

Bas in de klas is onderdeel van

ENERGY FLOORS

THE GAMER

MAAK IMPACT MET THE GAMER Bewustwording en kennis over duurzame energie is van groot belang voor iedereen in Nederland en zelfs cruciaal voor komende generaties. En spel is dĂŠ manier voor kinderen om de wereld beter te leren kennen. The Gamer combineert deze factoren door inzichtelijk te maken dat bewust met energie omgaan heel eenvoudig kan zijn. Op een manier die past bij de belevingswereld van kinderen. Actief en interactief. Kortom, met The Gamer voeg je een uniek, duurzaam, interactief ĂŠn educatief speeltoestel toe aan jouw buitenruimte.

Inmiddels zijn er al 40 scholen met een Gamer in Nederland. Koop voor je school een Gamer in 2020 en ontvang een gratis scherm voor in je hal. Op dit scherm tonen we onze online portal, zodat de kinderen de highscores van de andere scholen kunnen zien en crushen! Neem contact op met de Rolfgroep over de aanschaf van de Gamer. *

*Voor stichtingen die meer Gamers in 1 keer kopen hebben we een speciale deal. Bel met Energy Floors 010 276 22 13 voor details.

energy-floors.com

Geeft jouw school huiswerk mee? WAAROM?! Door Helen Degenhart, onderwijsadviseur - de Rolf groep

Geeft jouw school huiswerk mee? WAAROM?

Veel kinderen in de bovenbouw krijgen huiswerk. ‘Om je voor te bereiden op het huiswerk dat je in de brugklas krijgt.’ Dat is een mooi streven. Maar als je niet oppast, is het enige dat kinderen daarvan leren dat huiswerk stom is, dat het vrije tijd kost en veel gedoe geeft met je ouders… Hoe kun je kinderen dan wel voorbereiden op het huiswerk in het voortgezet onderwijs? Eén van de belangrijkste vaardigheden die kinderen nodig hebben is ‘plannen’.

De leerling bedenkt dus eerst wat er moet gebeuren en verdeelt de stof daarna over de beschikbare tijd. Daarbij kun je per onderdeel opschrijven hoe je het gaat doen: bij paragraaf 3 en 4 wordt bijvoorbeeld een schema gemaakt.

Plannen Om goed te kunnen plannen, moet je de stof eerst overzien: hoeveel is het? Hoe moeilijk vind ik dit? Hoe kan ik de stof aanpakken: moet ik stampen, begrijpen, samenvatten, …? Pas als je deze vragen beantwoord hebt, kun je een goede planning maken. Een planning kan er dan bijvoorbeeld zo uitzien:

Een prima planning! Maar dan komt het moeilijkste deel: je aan je eigen planning houden. Als je een dag niet kunt doen wat je gepland hebt, moet je dat werk doorschuiven naar een volgende dag. En dan gaat het wel eens fout:

In de praktijk Al op jonge leeftijd kun je kinderen leren plannen. Wanneer je groep een toneelstukje voor Sinterklaas mag doen, kun je met de kinderen een planning op het bord maken. Eerst bedenk je met de kinderen wat er allemaal gedaan moet worden: welke spullen hebben we nodig, hoeveel scènes moeten we oefenen, welke dingen moeten we maken? Daarna verdeel je al die taken over de beschikbare dagen. Aan het eind van elke dag bespreek je de planning met de kinderen: liggen we nog op schema? Hoe komt dat? Hoe kunnen we de planning aanpassen zodat we toch op tijd klaar zijn voor het optreden? Op dezelfde manier kun je met kinderen een planning maken bij hun onderzoeksvraag, werkstuk, spreekbeurt of schoolreisje. Ook de topotoets kun je klassikaal plannen. Laat de planning op school uitvoeren zodat je kinderen feedback kunt geven. Zodra dit kan, bouw je jouw begeleiding af: van samen plannen naar alleen plannen. En daarmee geef je kinderen een betere voorbereiding op het huiswerk in het voortgezet onderwijs dan met het meegeven van rekenbladen in groep 8.

Een bijzonder oneerlijk spel

Het spel IQ110 is een bijzonder oneerlijk spel en laat volwassenen én jongeren vanaf 10 jaar ervaren hoe onrechtvaardig kansenongelijkheid is en voelt. Je wordt geconfronteerd met jezelf, met elkaar en met de maatschappij. Een inspirerend spel dat aanzet tot actie, om in de klas én thuis te spelen.

Een bijzonder oneerlijk spel

Helaas bestaat kansenongelijkheid in Nederland nog steeds. Kinderen uit gezinnen met een lagere sociaal economische status en minder sociaal en cultureel kapitaal hebben minder kans op een succesvolle schoolcarrière en daarmee ook minder kans op een succesvolle professionele carrière. In de vier grote steden in Nederland werd in de afgelopen jaren ruim 25% van de basisschoolleerlingen overgeadviseerd en werd gemiddeld 12% van de leerlingen ondergeadviseerd. Leerlingen met laagopgeleide ouders worden vaker ondergeadviseerd dan kinderen met hoogopgeleide ouders en dat is van blijvende invloed op de rest van hun loopbaan (factsheet gemeente Amsterdam, 2019). Bekijk via de QR-code de Onderwijs Talkshow over Kansen(on)gelijkheid!

Ga naar iq110.nl

duurzaam ontwikkelen

Onze partners

Deze uitnodiging is gedrukt op 100% CO2-neutraal FSCÂŽ-papier