DOM AUKCYJNY DESA UNICUM
Aukcja dzieł sztuki z kolekcji
Fundacji SIGNUM Warszawa 1 grudnia 2011
Urzeczywistnienie idei szczodrości i otwarcia na drugiego człowieka poprzez wsparcie nie tylko materialne, lecz także poprzez sztukę to główny 1 GRUDNIA 2011
www.desa.pl
biuro@desa.pl • Aukcja dzieł sztuki • ISBN 978-83-89668-91-2 • Nakład 2 500 egzemplarzy konto Bank BPH SA 03 1060 0076 0000 3200 0131 9366 • NIP 525-00-04-496 Koncepcja graficzna Monika Wojnarowska • Opracowanie graficzne Activa Studio Adam Bremer • Zdjęcia Marcin Koniak
AUKCJA FUNDACJI SIGNUM
Wydawca DESA UNICUM Sp. z o.o. Redakcja ul. Marszałkowska 34–50 • 00-554 Warszawa
cel naszej Fundacji od chwili jej powstania. Hanna i Jarosław Przyborowscy
DOM AUKCYJNY DESA UNICUM
Aukcja dzieł sztuki z kolekcji
Fundacji SIGNUM Warszawa 1 grudnia 2011
Urzeczywistnienie idei szczodrości i otwarcia na drugiego człowieka poprzez wsparcie nie tylko materialne, lecz także poprzez sztukę to główny 1 GRUDNIA 2011
www.desa.pl
biuro@desa.pl • Aukcja dzieł sztuki • ISBN 978-83-89668-91-2 • Nakład 2 500 egzemplarzy konto Bank BPH SA 03 1060 0076 0000 3200 0131 9366 • NIP 525-00-04-496 Koncepcja graficzna Monika Wojnarowska • Opracowanie graficzne Activa Studio Adam Bremer • Zdjęcia Marcin Koniak
AUKCJA FUNDACJI SIGNUM
Wydawca DESA UNICUM Sp. z o.o. Redakcja ul. Marszałkowska 34–50 • 00-554 Warszawa
cel naszej Fundacji od chwili jej powstania. Hanna i Jarosław Przyborowscy
Aukcja dzieł sztuki z kolekcji Fundacji Signum
O AUKCJI Poznańska Fundacja Signum, która od lat 90. tworzy swoją kolekcję, postanowiła sprzedać część zbioru na aukcji specjalnie zorganizowanej przez Dom Aukcyjny DESA Unicum. Środki pozyskane z aukcji Fundacja przeznaczy na cele statutowe, czyli m.in. dalsze popularyzowanie sztuki. Aukcja jest bezprecedensowym wydarzeniem na rynku sztuki w Polsce, po raz pierwszy odbędzie się licytacja poświęcona w całości dziełom sztuki pochodzącym z jednej kolekcji. Katalog stanowi wybór prac twórców sztuki dawnej oraz współczesnej, czyli powstałej po 1945 r. Wiele z nich to dzieła wybitne i rzadkie, takie, które sporadycznie pojawiają się w obrocie aukcyjnym i słusznie określane są mianem rarytasu kolekcjonerskiego. W ofercie przyciągają uwagę wybitne prace artystów z kręgu Ecole de Paris: Henryka Haydena, Meli Muter, Zygmunta Menkesa. Równie ważną rolę w kolekcji Fundacji Signum odgrywa sztuka współczesna, na aukcji reprezentowana przez obrazy Stanisława Fijałkowskiego, Jana Tarasina i Henryka Stażewskiego. Fundacja w ramach działalności i tworzenia kolekcji z powodzeniem wyszukuje także artystów ciekawych, ale wciąż mało znanych. Na aukcji pojawią się m.in. prace Samuela Teplera, malarza polskiego pochodzenia, który osiadł w Izraelu, a w Polsce jest twórcą zapomnianym i niedocenionym przez krytykę. Po raz pierwszy jego prace wystawiano w Zachęcie dopiero w 1991 roku! Dużo bardziej jest za to znany w Izraelu i we Włoszech. Równie interesującym artystą jest Piero Cividalli, artysta włoskiego pochodzenia, który podobnie jak Tepler, zamieszkał w Izraelu. Do tego samego pokolenia należy także, reprezentowany w kolekcji przez kilka prac, Leo Kahn, który przebył podobną artystyczną drogę jak większość polskich artystów tzw. Ecole de Paris. Interesującą częścią zbioru są także prace czynnych twórczo artystów, współpracujących z Fundacją: Janusza Matuszewskiego, Stanisława Rodzińskiego i Zbigniewa Sprychy. Ta aukcja będzie świetną okazją, aby nabyć obrazy z dobrym pochodzeniem, zweryfikowane przez specjalistów i uznane przez rynek. Wszystkie wybrane obiekty mają bardzo atrakcyjne ceny wywoławcze i nie mają cen rezerwowych, czyli mogą być sprzedane za cenę równą lub wyższą od ceny wywoławczej.
Aukcja dzieł sztuki z kolekcji Fundacji Signum Dom Aukcyjny Desa Unicum • Warszawa 1 grudnia 2011 • godz. 19
Wystawa obiektów aukcyjnych 14 listopada – 1 grudnia 2011 r. poniedziałek – piątek w godzinach od 11 do 19 sobota w godzinach od 11 do 16 W siedzibie Domu Aukcyjnego Desa Unicum , Warszawa, ul. Marszałkowska 34–50
FUNDACJA SIGNUM – NA PRZECIĘCIU SZTUKI, ZAANGAŻOWANIA SPOŁECZNEGO I POMOCOWEGO Fundacja Signum zajmuje się działalnością pomocową na rzecz dzieci i młodzieży oraz międzynarodową promocją sztuki nowoczesnej i najnowszej – ze szczególnym uwzględnieniem sztuki polskiej. Stara się łączyć te działania w projektach edukacji przez sztukę oraz sztuki zaangażowanej społecznie. Fundacja działa na terenie Polski z siedzibą w Fabryce Zeylanda w Poznaniu oraz w Palazzo Donà w Wenecji, gdzie od 2009 roku znajduje się stała przestrzeń ekspozycyjna Fundacji Signum.
SIEDZIBA FUNDACJI w Poznaniu
FILIA FUNDACJI w Wenecji
Fundacja Signum Fabryka Zeylanda ul. Wszystkich Świętych 4a Poznań office@signumfoundation.eu
Signum Foundation Palazzo Donà Campo San Polo 2177 Venezia
SŁOWO FUNDATORÓW Fundacja Signum powstała w 2002 roku, by nadać naszej spontanicznej działalności charytatywnej i kulturalnej stałą formę. Fundacja jest narzędziem, które pozwala nam rozszerzać zakres i skuteczność tak ukierunkowanej aktywności społecznej. W statucie Fundacji zobowiązaliśmy się do „wspierania i promocji różnych dziedzin twórczości artystycznej” i do niesienia pomocy osobom jej potrzebującym – „ze szczególnym uwzględnieniem dzieci, młodzieży, osób chorych, starszych i niepełnosprawnych, a także rodzin osób niepełnosprawnych”. W myśl tych zobowiązań nieustannie uczymy się rozpoznawać ludzkie potrzeby i doskonalimy formy wspierania twórczej aktywności. Stale zachęcamy też innych do prowadzenia podobnej działalności. Do naszej pracy włączamy rodzinę, przyjaciół, znajomych. Pozwala na to ewoluująca, elastyczna i nie zbiurokratyzowana, lecz ograniczona do niezbędnego minimum struktura organizacyjna Fundacji. Fundacja stara się proponować i rozwijać najbardziej wartościowe formy zaangażowania społecznego, pomocowego oraz inicjuje i realizuje interdyscyplinarne projekty artystyczne. Granica między działalnością społeczną a kulturalną często zaciera się, co uważamy za korzystne i inspirujące. „Spotkania Sztuki i Działań Społecznych” oraz „Warsztaty Radości Życia”, jakie organizowaliśmy w latach 2007–2009, były lekcją empatii i szkołą wolontariatu, a także polem eksperymentów w rozwijaniu kreatywności i umiejętności komunikacyjnych naszych podopiecznych i ich opiekunów. Innym przykładem długofalowego i angażującego społecznie projektu artystycznego jest „Projekcja Poznańska” – owoc współpracy Krzysztofa Wodiczki z poznańskim Pogotowiem Społecznym. W ramach pomocy charytatywnej Fundacja oferuje wsparcie finansowe, doradcze i organizacyjne. Naturalną konsekwencją systematycznie udzielanej pomocy stało się wyłonienie grupy podopiecznych, których Fundacja obejmuje stałą opieką. Cieszy nas, kiedy specjalistyczna terapia, rehabilitacja i zabiegi medyczne przynoszą poprawę zdrowia i funkcjonowania społecznego naszych podopiecznych. Mamy też świadomość, że sukcesem bywa utrzymanie stanu psychofizycznego i zapobieganie regresowi w przypadku przewlekłych chorób i złożonych niepełnosprawności. Duże znaczenie ma dla nas również wspieranie rodzin i opiekunów chorych dzieci. Działalność Fundacji na rzecz promocji sztuki nowoczesnej i współczesnej realizowana w latach ubiegłych poprzez organizację i wspieranie powstania wielu wystaw oraz towarzyszących im katalogów przerodziła się w ostatnim okresie w prowadzenie interdyscyplinarnej autorskiej działalności Fundacji. W 2009 roku międzynarodową wystawą „Obudźcie się, aby śnić” zainaugurowaliśmy działalność zagranicznej filii Fundacji – w Palazzo Donà przy Campo San Polo w Wenecji. Signum Foundation Palazzo Donà to stała przestrzeń wystawiennicza bezpłatnie udostępniania zwiedzającym. Liczymy, że dzięki wyjątkowemu położeniu stanie się ona miejscem dialogu odmiennych kultur, religii i stylów życia oraz międzynarodowych spotkań w imię sztuki. Urzeczywistnienie idei szczodrości i otwarcia na drugiego człowieka poprzez wsparcie nie tylko materialne, lecz także poprzez sztukę to główny cel naszej Fundacji od chwili jej powstania. Hanna i Jarosław Przyborowscy
DESA Unicum
ul. Marszałkowska 34-50 00-554 Warszawa tel. 22 584 95 25, fax. 22 584 95 26 biuro@desa.pl, www.desa.pl
Juliusz Windorbski Prezes Zarządu tel. 22 584 95 25 j.windorbski@desa.pl
Jan Koszutski Członek Zarządu Dyrektor Domu Aukcyjnego tel. 22 584 95 24 j.koszutski@desa.pl
Adam Chełstowski Dyrektor Sieci Galerii 22 584 95 33 a.chelstowski@desa.pl
Michał Olszewski Dyrektor Sieci Sprzedaży 22 584 95 40 m.olszewski@desa.pl
Iza Rusiniak Dyrektor Działu Sztuki Współczesnej 22 621 96 56 i.rusiniak@desa.pl
Dział Księgowości
Płatności i rozliczenia
Dział Prawny
Małgorzata Kulma Główna Księgowa tel. 22 584 95 20 m.kulma@desa.pl
Urszula Przepiórka tel. 22 584 95 23 u.przepiorka@desa.pl
Krystian Owczarek tel. 22 584 95 29 k.owczarek@desa.pl
Marlena Ulejczyk tel. 22 584 95 22 m.ulejczyk@desa.pl Prenumerata i zlecenia licytacji
Marketing i Promocja
Public Relations
Karolina Łopusińska tel. 22 584 95 34 fax. 22 584 95 26 k.lopusinska@desa.pl
Maria Bąk tel. 22 584 95 25 m.bak@desa.pl
FineArt Communication Magdalena Żuk tel. 22 465 23 74 mzuk@fineart-com.pl Maria Peliwo tel. 22 465 23 74 mpeliwo@fineart-com.pl
6
Galeria Marszałkowska
ul. Marszałkowska 34/50 00-554 Warszawa marszalkowska@desa.pl
Galeria Biżuterii
Karolina Łopusińska Kierownik Galerii 22 584 95 34 k.lopusinska@desa.pl
Aleksandra Łukaszewska 22 584 95 35 a.lukaszewska@desa.pl
Kornelia Sasanka-Lichocka 22 584 95 36 k.sasanka-lichocka@desa.pl
ul. Nowy Świat 48 00-363 Warszawa tel. 22 826 44 66 bizuteria@desa.pl
Grażyna Kobyłecka Kierownik Galerii bizuteria@desa.pl
Beata Paluch b.paluch@desa.pl
Małgorzata Lemanek Kierownik Galerii m.lemanek@desa.pl
Agata Szkup a.szkup@desa.pl
Joanna Tarnawska Kierownik Działu Przyjęć 22 584 95 31 j.tarnawska@desa.pl
Maria Pierzchała 22 584 95 30 m.pierzchala@desa.pl
Salon Wystawowy Marchand
Jerzy Lewiński Ekspert gemmolog j.lewinski@desa.pl
Pl. Konstytucji 2 00-552 Warszawa tel. 22 621 66 69 marchand@desa.pl
Dział Przyjęć
Pl. Konstytucji 2 00-552 Warszawa wyceny@desa.pl
7
Marcin Koniak Fotograf 22 621 96 56 m.koniak@desa.pl
Marek Rygiel 22 584 95 30 m.rygiel@desa.pl
1
Natan Szpiegel (1900 Łódź – 1941/43 Treblinka)
KAZIMIERZ W KRAKOWIE akwarela/papier, 47,5 x 62 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p. d.: 'Natan Szpiegel' BIOGRAM ARTYSTY: Uczył się malarstwa w Rzymie, w szkole prowadzonej przez niemieckiego malarza Greinera. Od ok. 1923 r. mieszkał w Berlinie
Cena wywoławcza: 10 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
i Dreźnie, później wyjechał do Paryża, Wenecji i Londynu, gdzie przebywał w latach 1929–31. Działał aktywnie w środowisku artystów łódzkich, gdzie wystawiał od 1918 r., m.in. z członkami grupy Jung Idysz; należał do ugrupowanie Grupa Łodzian. W 1930 r. pokazał swoje obrazy w Londynie, a w 1934 r. miał wystawę indywidualną w krakowskim TPSP, wystawiał też w Warszawie i Lwowie. Należał do łódzkiej grupy „Start”, był członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków.
Estymacja: 20 000 – 30 000
8
2
Wojciech Weiss (1875 Leorda w Rumunii – 1950 Kraków)
PEJZAŻ, ok. 1920–30 olej/płótno naklejone na tekturę, 39 x 51,5 cm sygnowany l. d.: 'Weiss' BIOGRAM ARTYSTY: Studiował w krakowskiej SSP w latach 1890–1899. Nagrodą za ukończenie szkoły – obok złotego medalu – było roczne stypen-
Cena wywoławcza: 15 000 zł
dium na pobyt w Paryżu. W malarstwie artysty splatały się różne poetyki: realistyczna, ekspresjonistyczna i secesyjno-dekoracyjna. Stałą zaś cechą twórczości Weissa było inspirowanie się naturą, której głęboka znajomość leżała u podstaw każdego z namalowanych przez artystę dzieł.
Estymacja: 25 000 – 35 000
9
3
Jankiel Adler (1895 Tuszyn k. Łodzi – 1949 Aldbourne)
MARTWA NATURA Z HOMARAMI, ok. 1930 r. Artysta namalował kilka takich martwych natur. Bardzo podobna w zakresie poszukiwań formalnych i tematu jest Martwa natura z langustami i butelką, prezentowana na aukcji w Desie Unicum, przeszło 4 lata temu. Jest jednak mniejsza i bardziej „zagęszczona”, a uwypuklenie efektu płaskorzeźby jest tam przeprowadzone za pomocą urozmaicenia faktury warstwy malarskiej. Oba obrazy są bardzo ciekawymi przedstawieniami poszukiwań Adlera, który balansował wówczas pomiędzy monumentalizacją i dekonstrukcją przedstawień figuralnych, a abstrakcją. Jak wiemy wkrótce poszedł w stronę sztuki abstrakcyjnej, więc jest to grupa istotnych prac, obrazujących etapy przemiany twórczej artysty
olej/sklejka, 63,5 x 83,5 cm sygnowany l. d.: 'adler' POCHODZENIE: Aukcja Dom Aukcyjny Agar-art LITERATURA: Katalog aukcji Domu Aukcyjnego Agar-art z dnia 18.03.2007, poz. 103 (repr.) Martwa natura z langustami i owocami, pochodzi z ważnego okresu poszukiwań artysty, czasu rozstrzygnięcia pomiędzy sztuką przedstawiającą a abstrakcją. Obraz należy datować około 1930 roku, kiedy artysta odbył kilkumiesięczną podróż na Majorkę i do Hiszpanii. Jak kilka innych martwych natur tego czasu, powstał zapewne podczas podróży na wyspę lub też był jej reminiscencją. Prosto zaaranżowana scena, w oszczędnie urządzonym wnętrzu została namalowana z zachowaniem zasad perspektywy i przedmiotowości. Widać tutaj jednak pewną dekonstrukcję rzeczywistości. Powierzchnie i przedmioty tła zostały namalowane płasko, ustawiając się w jednej, spłaszczonej przestrzeni. Obraz ożywiają dosyć detalistycznie ujęte langusty i wyróżniające się w kolorze figi. Całość sprawia wrażenie płaskorzeźby, w której na pierwszy plan wysuwają się zaakcentowane przedmioty.
BIOGRAM ARTYSTY: Naukę rozpoczął w Polsce, kontynuował ją w Jugosławii – w warsztacie grawerskim. Około 1918 roku zakończył studia w Barmen koło Düsseldorfu u Gustawa Wiethüchtera. Po powrocie do Polski, w okresie 1918–20 współpracował z grupą żydowskich malarzy i poetów Jung Idisz w Łodzi. Od 1924 roku mieszkał poza krajem – w Paryżu, Düsseldorfie, Berlinie, w latach 1929–30 na Majorce i w Hiszpanii, w latach 30-tych ponownie w Paryżu, później w Londynie. Wystawiał w Warszawie, Łodzi, Wrocławiu, Londynie, Nowym Yorku i Edynburgu. Początkowo tworzył obrazy o tematach zaczerpniętych z folkloru żydowskiego, później na jego twórczość miały wpływ dokonania Paula Klee, którego poznał w 1933 r. oraz P. Picassa. Malował martwe natury, portrety i kompozycje figuralne, był również krytykiem sztuki.
Cena wywoławcza: 50 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 100 000 – 150 000 10
11
4
Zygmunt Landau (1898 Łódź – 1962 Paryż)
ŚPIąCA olej/płótno, 50 x 65 cm sygnowany p. d.: 'Landau' WYSTAWIANY: Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004 LITERATURA: L. Skompska (red.), Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 74, s. 92 i 158 (il.) BIOGRAM ARTYSTY: Studiował w łódzkiej Szkole Rysunkowej Jakuba Kacenbogena.
Cena wywoławcza: 7 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Potem uczył się w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Stanisława Lentza. Brał udział w łódzkim życiu artystycznym, również po wyjeździe do Paryża w 1919/1920. Nad Sekwaną zamieszkał na Montparnasse w “La Ruche” – pawilonie mieszczącym pracownie i mieszkania dla artystów, uczęszczał do Académie de la Grande Chaumiere i Academie Colarossi, często odwiedzał paryskie muzea, przyjaźnił się m.in. z Mojżeszem Kislingiem i Amedeo Modiglianim. W 1928 roku przyjechał do Polski z okazji swoich wystaw w Warszawie i Łodzi. Mieszkał przez pewien czas w Saint-Tropez ze znanym angielskim krytykiem i malarzem, głównym ideologiem Bloomsbury Group, Rogerem Fryem, który propagował twórczość Landaua w Anglii i w Stanach Zjednoczonych. Po wojnie mieszkał także w Nicei i Paryżu, wystawiał w Londynie i Sztokholmie. Pod koniec lat 50 – tych przeprowadził się do Izraela gdzie kontynuował pracę malarską. W 1962 roku wykonał swe ostatnie dzieło – witraże dla małej kaplicy przy siedzibie YMCA w izraelskiej Tyberiadzie.
Estymacja: 10 000 – 15 000 12
5
Jecheskiel David Kirszenbaum (1900 Staszów – 1954 Paryż)
MARTWA NATURA Z OWOCAMI
ka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 70, s. 94 i 157 (il.)
olej/płótno, 38 x 46 cm sygnowany l. d.: 'JKD' WYSTAWIANY: Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004 LITERATURA: L. Skompska (red.), Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Mal-
Cena wywoławcza: 8 000 zł
BIOGRAM ARTYSTY: Malarz związany ze środowiskiem École de Paris. Od 1923 roku studiował w Weimarze w Bauhausie (u W. Kandinskiego i P. Klee). W 925 roku mieszkał w Berlinie, od 1933 roku na stałe przebywał w Paryżu. Po wojnie wiele podróżował, m. in. do Włoch i Maroka. Wystawiał w Weimarze, Sztokholmie, Paryżu oraz Berlinie. Malował kompozycje figuralna związane z folklorem żydowskim oraz sceny biblijne, zajmował się także ilustracją książkową.
Estymacja: 10 000 – 15 000
13
6
Mela Muter (Maria Melania Mutermilch) (1876 Warszawa – 1967 Paryż)
MACIERZYńSTWO, ok. 1920 cierzyństwa stały się niezwykle osobiste i silne w wyrazie. Prezentowana praca osnuta jest światłem, sprawia to wrażenie odrealnienia. Scena dotyka efemerycznych chwil. Skupia uwagę widza na relacji, szczególnie matki do dzieci. Forma obrazu jest niezwykle charakterystyczna dla Meli Muter, ekspresyjne pociągnięcia pędzla, gruba, impastowa faktura, jasna gama kolorystyczna.
olej/płótno, 84 x 73 cm sygnowany l. d.: 'Muter' POCHODZENIE: Galerie Bellier w Paryżu Galerie Gmurzynska w Kolonii Aukcja Dom Aukcyjny Lempertz w Kolonii
BIOGRAM ARTYSTKI: Kształciła się w Szkole Rysunku i Malarstwa dla Kobiet w Warszawie. W 1901 r. osiadła na stałe w Paryżu. Studia artystyczne kontynuowała w Académie de la Grande Chaumiere i Académie Colarossi. Od 1902 r. uczestniczyła w Salonach Paryskich. Była blisko związana z działającą w Paryżu polską kolonią artystyczno-literacką; uczestniczyła w ekspozycjach polskiej sztuki w Towarzystwie Artystów Polskich (1914) i Galerie du Musée Crillon (1922). W latach 1911–1914 podróżowała do Hiszpanii, w 1915 i 1919 zwiedzała Szwajcarię. Wiele miesięcy spędziła w Bretanii i w południowych rejonach Francji. Mela Muter wypracowała swój własny, oryginalny styl wyrastający z tradycji postimpresjonizmu. Z malarstwa van Gogha przejęła wyrazisty kontur obiegający formy wydobyte szybkimi, wielokierunkowymi pociągnięciami pędzla. Malowała urzekające pejzaże i widoki miejskie, sceny rodzajowe oraz portrety.
WYSTAWIANY: Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004 LITERATURA: katalog aukcji z dnia 7 czerwca 2000 r., Dom Aukcyjny Lempertz, poz. kat. 353 (repr.) L. Skompska (red.), Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 85, s. 78 i 159 (il) Melę Muter w 1924 roku spotkała osobista tragedia, śmierć syna. Pod jej wpływem obrazy o tematyce dziecięcej lub tematyce ma-
Cena wywoławcza: 100 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 180 000 – 260 000
14
15
7
Aleksander Gryglewski (1833 Brzostek – 1879 Gdańsk)
„KOŚCIóŁ OO. BERNARDYNóW W PRZEWORSKU” akwarela/papier, 23 x 19 cm u dołu na dodatkowej kartce: 'A. Gryglewski | mal. z natury | Kościół oo Bernardynów | w Przeworsku' BIOGRAM ARTYSTY: Malarz, profesor Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 1852–57 studiował w Krakowie na oddziale Sztuk Pięknych w Instytucie Technicznym. Pomagał J. Matejce w wykreślaniu perspektywy obrazów. Na dalsze studia malarskie wyjechał z Matejką do Monachium. Powrócił do Krakowa i w latach 1860–69 poświęcił się utrwalaniu w drobiazgowo wykańczanych obrazach widoków
Cena wywoławcza: 3 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
i wnętrz krakowskich zabytków, głównie kościołów. Reprodukcje drzeworytowe jego obrazów zamieszczały w latach 1863–75 „Kłosy”, a w latach 1863–72 „Tygodnik Ilustrowany”. Dziełem jego życia było utrwalenie na płótnie najcenniejszych zabytków architektury polskiej. W latach 1872–73 malował wnętrza Łazienek w Warszawie, w latach 1873–74 w Wilanowie, a w 1875 Zamek Królewski i Pałac Prymasowski. Wyjeżdżał do Bardejowa (1864) i do salin w Wieliczce (1869). W 1870 malował zabytki Pragi, a w Wiedniu obrazy z kościoła św. Szczepana. W 1871 malował we Lwowie, Podkamieniu, Olesku, a najdłużej w Podhorcach. W latach 1875–77 mieszkał w Krośnie i tu malował krajobrazy i wnętrze kościoła. W latach 1877–1879 był kierownikiem katedry perspektywy w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie.
Estymacja: 8 000 – 12 000
16
8
Włodzimierz Łuskina (1849 Stare Sioło – 1894 Kraków)
W PALMIARNI, 1886 r. olej/płótno, 93 x 66 cm sygnowany i datowany p. d.: 'W. Łuskina 1886' BIOGRAM ARTYSTY: Malarz, literat i inżynier. Uczył się prywatnie u Jana Matejki. Studiował także w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych i w Paryżu
Cena wywoławcza: 15 000 zł
u Ferdynanda Cormona. Malował obrazy religijne i rodzajowe, ale przede wszystkim, wzorowane na obrazach Matejki, kompozycje historyczne. Był twórcą kurtyny dla Teatru Miejskiego w Krakowie. Wystawiał w TPSP w Krakowie i we Lwowie.
Estymacja: 20 000 – 30 000 17
9
Jacek Malczewski (1854 Radom – 1929 Kraków)
PORTRET WITOLDA HAUSNERA, 1911 r.
W tym przypadku widzimy swoistą procesję w tle, jednak tak daleko ukazaną, że artysta każe nam się zastanawiać, czy idzie tamtędy grupa ludzi, czy też są to fauny, anioły czy inne nieziemskie istoty. Portretowany Witold Hausner (1852–1925) w latach 1905–1918 pełnił funkcję Prezydenta Wyższego Sądu Krajowego w Krakowie (jego poprzednikiem był Maciej Czyszczan, również portretowany przez Malczewskiego). Zapewne był osobą znaną lub wręcz bliską artyście, który na obrazie podpisał się po prostu: „Jacek”. Po głębszym przyjrzeniu się portretowi, można w postawie, kształcie głowy i rysach twarzy dostrzec pewne podobieństwo do autoportretów mistrza, co potwierdzałoby więź z przedstawioną osobą.
olej/płyta, 66 x 53,5 cm sygnowany i datowany p. d.: 'Jacek 1911' POCHODZENIE: Aukcja Dom Aukcyjny Bonhams w Londynie LITERATURA: Katalog aukcji z dnia 13.11.2007 Bonhams, New Bond Street Londyn, poz. 107 (na tej samej aukcji sprzedawano także akwarelowy portret żony Witolda Hausnera autorstwa Jacka Malczewskiego).
BIOGRAM ARTYSTY: Jacek Malczewski był najwybitniejszym przedstawicielem polskiego malarstwa symbolicznego. Uczeń Jana Matejki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (1872–75 i 1877–79) i E. Lehmana w paryskiej École des Beaux-Arts (1876–77); stale mieszkał i pracował w Krakowie. W l. 1896–1922 był profesorem malarstwa w tamtejszej Szkole Sztuk Pięknych (od 1900 r. – Akademii). Należał do Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka i do Grupy Zero. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę artystyczną; począwszy od realistycznych obrazów przedstawiających popowstaniowe losy Polaków na Syberii, po fantastyczno-baśniowe, biblijne i symboliczno-alegoryczne kompozycje, często splecione z wątkami patriotycznymi. Ponadto malował wiele portretów, autoportretów i pejzaży.
Namalowany w 1911 roku portret Witolda Hausnera, to praca stonowana kolorystycznie i wykończona aż do szczegółów – gustownej muchy i detalu zwieszonego z szyi łańcuszka. Nie zawsze Jacek Malczewski z taką starannością kończył rozpoczęte dzieło. Postać mężczyzny ujętego w popiersiu, została umieszczona na tle rozległego polskiego pejzażu widzianego lekko z góry, jakby z wysokiego tarasu lub okna. Żółte tło budują dojrzałe trawy albo raczej niskie, gotowe do żniw zboża. Łany przedzielone są rzędami polnych kwiatów, wśród których widać niebieskie chabry. Nieregularnie rozmieszczone powykrzywiane drzewa, uzupełniają typową scenerię polskich nizin. Jacek Malczewski nie byłby jednak sobą, gdyby w ten sielski krajobraz nie wprowadził motywu symbolicznego.
Cena wywoławcza: 60 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 80 000 – 120 000 18
19
10
Kazimierz Stabrowski (1869 Kruklany – 1929 Warszawa)
DRZEWA pastel/papier, 47 x 63 cm (w świetle passe- partout) sygnowany p. d.: 'K. Stabrowski' BIOGRAM ARTYSTY: Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu (od 1887 roku). W 1894 roku otrzymał wielki złoty medal i tytuł „kłassnyj chudożnik” I stopnia. W 1897 roku wyjechał do Paryża, gdzie przez kilka
Cena wywoławcza: 5 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
miesięcy uczył się w Académie Julian. W 1902 roku został członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. Został pierwszym dyrektorem otwartej w 1904 roku Warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych (o której otwarcie wiele lat się starał). Zorganizował dwie wielkie wystawy indywidualne w Petersburgu (1915) i Moskwie (1916). We wczesnym okresie twórczości malował przede wszystkim portrety oraz pejzaże. Później zajął się obrazami symbolicznymi o charakterze fantastyczno-mistycznym.
Estymacja: 6 000 – 10 000
20
11
Kazimierz Stabrowski (1869 Kruklany – 1929 Warszawa)
CAPRI – LAZUROWA GROTA pastel/papier, 47 x 65 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p. d.: 'K. Stabrowski' Podróże były bardzo ważnym elementem poszukiwań inspiracji w twórczości Kazimierza Stabrowskiego. Pierwszą wyprawę studyjną na Wschód, dobył w 1893 zwiedzając Bejrut, Palestynę, po
Cena wywoławcza: 6 000 zł
drodze Odessę, Konstantynopol, Grecję i Egipt. Zgodnie z praktyką malarzy akademickich gromadził tam obszerny materiał, który wykorzystał później tworząc realia swoich obrazów. Na lata 1909–1913 przypada kolejny okres podróży, m.in. do Francji, Niemiec, Szwecji, Hiszpanii, Włoch i na Wyspy Kanaryjskie. To właśnie z tego okresu pochodzi zapewne prezentowana praca. W latach dwudziestych Stabrowski znów podróżował w poszukiwaniu malarskich motywów do Grecji, Turcji, Maroka, Bośni, Szwecji i Norwegii.
Estymacja: 8 000 – 12 000
21
12
Autor nierozpoznany XX w.
PEJZAŻ Z WIEJSKIMI CHATAMI olej/płótno, 65,5 x 81,5 cm sygnowany p. d.: trudno czytelnie ODWROCIE: szkic Aktu kobiety
Cena wywoławcza: 3 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 6 000 – 10 000
22
13
Wlastimil Hofman (1881 Praga – 1970 Szklarska Poręba)
ZAMYŚLENIE olej/tektura, 25 x 35 cm sygnowany l. g.: 'Wlastimil Hofman' ODWROCIE: przedwojenna papierowa naklejka z galerii S. Schmaus z Krakowa BIOGRAM ARTYSTY: W latach 1895–1899 studiował w krakowskiej SSP pod kierunkiem
Cena wywoławcza: 15 000 zł
F. Cynka, J. Malczewskiego, J. Unierzyskiego i J. Stanisławskiego. Lata 1899–1901 spędził w paryskiej Academie des Beaux-Arts u J. L. Gerôme`a. Podczas II wojny światowej był w ZSSR, Tel-Avivie i Jerozolimie. Po powrocie do kraju zamieszkał w Krakowie, a następnie przeniósł się do Szklarskiej Poręby. Należał m.in. do TAP „Sztuka”, Grupy Zero, Grupy Pięciu oraz „Secesji” wiedeńskiej. Na jego pracę ogromny wpływ miała symboliczna twórczość J. Malczewskiego. Hofman malował głównie obrazy religijne, sceny rodzajowe, portrety i pejzaże. Jego modelami byli często biedni, prości ludzie, którzy zyskali w jego pracach ponadczasową godność.
Estymacja: 18 000 – 26 000
23
14
Mela Muter (Maria Melania Mutermilch) (1876 Warszawa – 1967 Paryż)
„PORTRET DYREKTORA DES BEAUX ARTS W PARYŻU”, ok. 1935 r.
obrazy pełne prawdy psychologicznej i ładunku emocjonalnego. Choć nie znamy charakterów portretowanych przez Melę osób, najczęściej jesteśmy w stanie wiele się domyśleć, patrząc na stworzone przez nią ich wizerunki.
olej/płótno, 73,5 x 60,5 cm sygnowany l. g.: 'Muter'
BIOGRAM ARTYSTKI: Kształciła się w Szkole Rysunku i Malarstwa dla Kobiet w Warszawie. W 1901 r. osiadła na stałe w Paryżu. Studia artystyczne kontynuowała w Académie de la Grande Chaumiere i Académie Colarossi. Od 1902 r. uczestniczyła w Salonach Paryskich. Była blisko związana z działającą w Paryżu polską kolonią artystyczno-literacką; uczestniczyła w ekspozycjach polskiej sztuki w Towarzystwie Artystów Polskich (1914) i Galerie du Musée Crillon (1922). W latach 1911–1914 podróżowała do Hiszpanii, w 1915 i 1919 zwiedzała Szwajcarię. Wiele miesięcy spędziła w Bretanii i w południowych rejonach Francji. Mela Muter wypracowała swój własny, oryginalny styl wyrastający z tradycji postimpresjonizmu. Z malarstwa van Gogha przejęła wyrazisty kontur obiegający formy wydobyte szybkimi, wielokierunkowymi pociągnięciami pędzla. Malowała urzekające pejzaże i widoki miejskie, sceny rodzajowe oraz portrety.
POCHODZENIE: Aukcja Dom Aukcyjny Artcurial w Paryżu LITERATURA: Katalog aukcji z dnia 28 czerwca 2005 r., Dom Aukcyjny Artcurial, poz. 255 (repr.) Portret w twórczości Meli Muter był jedną z najważniejszych form wypowiedzi artystycznej. Nie należy zupełnie nie brać pod uwagę ekonomicznego znaczenia malowania portretów, wydaje się jednak, że artystka traktowała malowanie ludzkich postaci jako równie ważne artystycznie zadanie, jak w przypadku innych, „bardziej artystycznych” tematów. Przedstawienia te, nie są jedynie realistycznym odzwierciedleniem fizycznego podobieństwa modela. Są to
Cena wywoławcza: 35 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 60 000 – 80 000
24
25
15
Mela Muter (Maria Melania Mutermilch) (1876 warszawa – 1967 Paryż)
„akt kUbistyczny”, ok. 1912 r.
sjoniści. mela muter doskonale połączyła nowoczesne doświadczenia kubizmu ze swoją ekspresjonistyczną wizją sztuki. na rynku sztuki niezwykle trudno znaleźć tego typu prace, a tym bardziej akt.
olej/płótno, 88 x 115 cm sygnowany p. d.: 'muter'
BIOGRAM ARTYSTKI: kształciła się w szkole rysunku i malarstwa dla kobiet w warszawie. w 1901 r. osiadła na stałe w Paryżu. studia artystyczne kontynuowała w académie de la Grande chaumiere i académie colarossi. od 1902 r. uczestniczyła w salonach Paryskich. była blisko związana z działającą w Paryżu polską kolonią artystyczno-literacką; uczestniczyła w ekspozycjach polskiej sztuki w towarzystwie artystów Polskich (1914) i Galerie du musée crillon (1922). w latach 1911–1914 podróżowała do hiszpanii, w 1915 i 1919 zwiedzała szwajcarię. wiele miesięcy spędziła w bretanii i w południowych rejonach Francji. mela muter wypracowała swój własny, oryginalny styl wyrastający z tradycji postimpresjonizmu. z malarstwa van Gogha przejęła wyrazisty kontur obiegający formy wydobyte szybkimi, wielokierunkowymi pociągnięciami pędzla. malowała urzekające pejzaże i widoki miejskie, sceny rodzajowe oraz portrety.
ODWROCIE: nieukończona k ompozycja „kobiety nad morzem” POCHODZENIE: aukcja Dom aukcyjny Lempertz w kolonii LITERATURA: katalog aukcji z dnia 4.12.2004 r., Lempertz, poz. 1215 (repr.) kubizm w malarstwie meli muter pojawił się około 1919 roku, kiedy poznała alberta Gleizesa, malarza i teoretyka kubizmu. jego odmiana kubizmu różniła się od analitycznego kubizmu Pabla Picassa i Georga braque’a. mela muter przejęła od Gleizesa kubizm bardziej przedstawieniowy, liryczny. tą samą odmianę przejęli pierwsi polscy ekspre-
Cena wywoławcza: 140 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
estymacja: 250 000 – 400 000
26
16
Autor nierozpoznany XiX w.
Pejzaż z Postaciami w strojach antycznych, 1891 r. olej/płótno dublowane, 66 x 93 cm sygnowany i datowany p. d.: 'woldenar (?) (…) | (…) 1891' obraz po konserwacji.
Cena wywoławcza: 5 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
estymacja: 6 000 – 8 000
27 28
17
Hugo Oehmichen (1843 Lipsk – 1932 Düsseldorf )
W SZKóŁCE NIEDZIELNEJ, 1871 r. olej/płótno, 58 x 49 cm sygnowany i datowany p. d.: 'H. Oehmichen | 1871 Düsseldorf'
Cena wywoławcza: 4 000 zł
Estymacja: 8 000 – 15 000
29
18
Niemiecki malarz cechowy XVIII/XIX w.
CHRYSTUS NA KRZYŻU olej/płótno dublowane, 75 x 41,5 cm na zagiętej części płótna – trudno czytelna inskrypcja w języku niemieckim
Cena wywoławcza: 3 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 4 000 – 6 000 30
19
Autor nierozpoznany XVIII/XIX w.
ZABAWA W CIUCIUBABKę olej/płótno, 47 x 66 cm sygnowany l. d.: trudno czytelnie
Cena wywoławcza: 6 000 zł
Estymacja: 8 000 – 10 000
31
20
Hanna Rudzka-Cybisowa (1897 Mława – 1988 Kraków)
PORTRET WE WNęTRZU, ok. 1955–60 gwasz, olej/tektura, 32 x 26,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p. d.: 'H. Rudzka – C.'
Cena wywoławcza: 3 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 4 000 – 7 000 32
21
Hanna Rudzka-Cybisowa (1897 Mława – 1988 Kraków)
„KROŚCIENKO NIEBIESKIE”, przed 1971 r. olej/tektura, 52 x 73,5 cm sygnowany l. d.: 'H. Rudzka C.' ODWROCIE: naklejka wystawowa z Muzeum Narodowego w Poznaniu; odręczny opis i tytuł obrazu WYSTAWIANY: Malarstwo H. Rudzkiej-Cybis, Muzeum Narodowe w Poznaniu, listopad 1971 – luty 1972
Cena wywoławcza: 4 000 zł
BIOGRAM ARTYSTKI: Studiowała początkowo w warszawskiej SSP u M. Kotarbińskiego, później w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Była jedną z założycielek Komitetu Paryskiego. W Paryżu mieszkała do 1931 r., kiedy to miała miejsce pierwsza wystawa kapistów w paryskiej Galerie Zak. Malowała głównie pejzaże, martwe natury oraz akty początkowo pod wpływem impresjonizmu. Była pierwszą kobietą w historii krakowskiej ASP, która otrzymała nominację profesorską. Wykładała w tej uczelni do 1967 r.
Estymacja: 6 000 – 10 000
33
22
Autor nierozpoznany XX w.
KAWIARNIA NAD MORZEM akwarela/papier, 47,5 x 33 cm (w świetle passe-partout) sygnowany l. d.: trudno czytelnie
Cena wywoławcza: 1 500 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 2 000 – 3 000 34
23
Henryk Epstein (1891 Łódź – 1944 obóz koncentracyjny, prawdopodobnie Auschwitz)
DZIEWCZęTA W PARKU olej/tektura, 40 x 50 cm sygnowany p. d.: 'H. Epstein' Obraz powstał prawdopodobnie w latach dwudziestych, kiedy to Epstein coraz bardziej dynamizował formy, wprowadzał ostre kontrasty barwne i światłocieniowe, czasem stosował wyrazisty kontur. Malował przede wszystkim pejzaże, portrety, martwe natury, ale też kompozycje rodzajowe z wieśniakami, rybakami czy kobietami z półświatka. BIOGRAM ARTYSTY: Uczył się malarstwa przez pewien czas w Monachium. Ok. 1911 roku
Cena wywoławcza: 15 000 zł
wyjechał na stałe do Paryża, gdzie uczęszczał do jednej z pracowni artystycznych na Montparnassie. Był zaprzyjaźniony z Utrillem, Chaimem Soutinem i Amadeo Modiglianim. Wystawiał na Salonach Niezależnych (1921–23, 1925, 1928) oraz na Salonie Jesiennym w 1921 roku i Salonie Tuileryjskim w latach 1927–31. Początkowo interesował się przede wszystkim postimpresjonizmem – syntetyzmem Paula Gauguina i Ecole de Pont-Aven. Później wszedł w krąg malarzy fowistów – André Deraina, Maurice'a Vlamincka i Raoula Dufy, a także Pabla Picassa i Susanne Valadon. W obrazach z lat 1915–1920 wyczuwalne są wpływy Cézanne'a i kubizmu, połączone z inspiracją fowizmem i ekspresjonizmem.
Estymacja: 20 000 – 30 000
35
24
Henryk Epstein (1891 Łódź – 1944 obóz koncentracyjny, prawdopodobnie Auschwitz)
MARTWA NATURA Z RYBAMI
z widokami portów i rybaków, a także „bretońskie” martwe natury z ekspresyjnie przedstawionymi rybami, ptakami i owocami morza. Prezentowany obraz jest jednym z najbardziej reprezentatywnych przykładów tego nurtu w jego twórczości.
olej/płótno, 60 x 80 cm sygnowany l. g.: 'H. Epstein'
BIOGRAM ARTYSTY: Uczył się malarstwa przez pewien czas w Monachium. Ok. 1911 roku wyjechał na stałe do Paryża, gdzie uczęszczał do jednej z pracowni artystycznych na Montparnassie. Był zaprzyjaźniony z Utrillem, Chaimem Soutinem i Amadeo Modiglianim. Wystawiał na Salonach Niezależnych (1921–23, 1925, 1928) oraz na Salonie Jesiennym w 1921 roku i Salonie Tuileryjskim w latach 1927–31. Początkowo interesował się przede wszystkim postimpresjonizmem – syntetyzmem Paula Gauguina i Ecole de Pont-Aven. Później wszedł w krąg malarzy fowistów – André Deraina, Maurice'a Vlamincka i Raoula Dufy, a także Pabla Picassa i Susanne Valadon. W obrazach z lat 1915–1920 wyczuwalne są wpływy Cézanne'a i kubizmu, połączone z inspiracją fowizmem i ekspresjonizmem.
WYSTAWIANY: Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004 Artyści żydowscy z kolekcji Fundacji Signum, Galeria Fizek, Poznań 2005 Muzeum Historii Miasta Łodzi, 9 czerwca 2004 – 30 marca 2010 LITERATURA: L. Skompska (red.), Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 36, s. 84 i 151 (il.) W latach 1929–1931 Epstein odwiedził Bretanię – przebywał w Quiberon oraz w Concarneau – gdzie malował obrazy i akwarele
Cena wywoławcza: 30 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 40 000 – 60 000 36
37
25
Tymon Niesiołowski (1882 Lwów – 1965 Toruń)
DZIEWCZYNKA W ZIELONEJ SUKIENCE, ok. 1956 r. twarzy siedzącego dziecka. Syntetyczne ujęcie czyni całą scenę niesłychanie oszczędną i dekoracyjną jednocześnie.
olej/tektura, 62 x 47,5 cm sygnowany p. d.: 'Tymon'
BIOGRAM ARTYSTY: Studiował w latach 1900–05 w krakowskiej ASP u J. Mehoffera, S. Wyspiańskiego i T. Axentowicza. W 1907–08, 1912 i 1928 podróżował do Monachium, Wiednia, Włoch i Paryża. Od 1905 r. mieszkał w Zakopanem, gdzie projektował wzory dla pracowni „Kilim”. W jego wczesnej twórczości widoczne są wpływy secesji i malarstwa Paula Gauguina, później także Paula Cezanne'a i Augusta Renoir'a oraz Amadeo Modigliani'ego. Używał czystych, intensywnych kolorów, postacie i przedmioty obrysowywał wyrazistym konturem. Od 1928 roku był profesorem na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, a w latach 1945–60 na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Należał do Towarzystwa Sztuka Podhalańska, ugrupowania Rytm oraz do Grupy Toruńskiej. Malował najchętniej akty we wnętrzach, kąpiące się kobiety, postacie z cyrku i z commedia dell'arte, kwiaty oraz pejzaże i widoki miejskie. Tworzył także na zamówienie portrety, rysował pocztówki, zajmował się grafiką, rzeźbą, pisał dramaty, opowiadania i powieści.
WYSTAWIANY: Tymon Niesiołowski (1882–1965), Muzeum Okręgowe Toruń, październik – grudzień 2005 LITERATURA: Tymon Niesiołowski 1882–1965, katalog wystawy monograficznej, red. Agata Rissmann, poz. nr 546, s. 277 (il.) Obraz przedstawiający dziewczynkę z warkoczami siedzącą na krześle, wykonany w połowie lat 50-tych, to świetny przykład pokazujący kunszt i świadomość środków artystycznych wybitnego artysty. Mamy tu do czynienia z przedstawieniem, w którym artysta operuje ujednoliconym tłem, aby podkreślić postać modelki. Prosta podłoga i pusta ściana zastępują w przemyślany sposób zdobycze malarskiej perspektywy, wysuwając na pierwszy plan portretowaną dziewczynkę. Postać namalowana jest w dużym uproszczeniu, a artysta skupił się na wyrażeniu piękna i spokoju
Cena wywoławcza: 20 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 25 000 – 35 000
38
39
26
Szymon Mondzain (Szamaj Mondszajn) (1890 Chełm – 1979 Paryż)
STARA BRETONKA, 1925 R.
jak rozpięta tkanina, bez naturalnego układu fałd. Bretonka nie wchodzi w relację wzrokową. Jej poza daje świadectwo przywiązania do konserwatywnego kanonu wartości, sugerując nam przy tym obserwatorowi, dostojeństwo wieku i przewagę doświadczenia.
olej/płótno, 73 x 60 cm sygnowany, datowany oraz dedykacja p. g.: 'a mon Ami Bernard Son Simon | S. Mondzain | 1925'
BIOGRAM ARTYSTY: Studia artystyczne odbył w latach 1906–1908 w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Kazimierza Stabrowskiego. Dzięki finansowemu wparciu gminy żydowskiej kontynuował naukę w latach 1909–1912 w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowniach Teodora Axentowicza i Józefa Pankiewicza. Swe prace eksponował po raz pierwszy w 1908 r. w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych oraz w 1909 r. w krakowskim TZSP. W latach 1909 i 1911 odbył podróże do Paryża, gdzie zamieszkał na stałe w 1912 r. i uzupełnił studia w pracowni André Deraina. W 1913 r. malował w Bretanii, w następnym roku poszukiwał artystycznych motywów w Hiszpanii. Uczestniczył w paryskich Salonach: Niezależnych (1911, 1914, 1921, 1923), Jesiennym (1913, 1919, 1921, 1924, 1936) i Tuileries (1923, 1924). Indywidualne pokazy jego malarstwa odbyły się w Fine Arts Club w Chicago (1920) oraz w Galerie Hodebert (1926) i Salon des Tuileries (1931) w Paryżu. Od 1925 r. często odwiedzał Algierię, gdzie przeżył okres II wojny światowej. Do Paryża powrócił w 1965 roku.
WYSTAWIANY: Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004 LITERATURA: L. Skompska (red.), Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 84, s. 100 i 159 (il.) Obraz, jest doskonałym odbiciem artystycznej wrażliwości Mondzaina. Portret zdaje się być wypadkową nauk pobieranych w Polsce u Stabrowskiego, następnie zaś Axentowicza i Pankiewicza, a także doświadczeń paryskich, stymulowanych przez Ecole de Paris. Wizerunek, przy pewnym schematyzmie kompozycji, cechuje zrównoważenie akcentów dekoracyjnych z analizą psychologiczną portretowanej. Kobieta w swym zamyśleniu zdaje się pomijać widza. Swoisty hieratyzm podkreśla ciężka w swej mięsistości suknia – namalowana,
Cena wywoławcza: 20 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 30 000 – 45 000 40
41
27
Zygmunt Józef Menkes (1896 Lwów – 1986 Riverdale, USA)
KWIATY W BŁęKITNYM WAZONIE olej/płótno, 81 x 65 cm sygnowany d. śr.: 'Menkes' Aleksandra Archipenki, gdzie spotkał pochodzącego z Drohobycza Joachima Weingarta. W 1923 przeniósł się wraz z Weingartem do Paryża, wchodząc w krąg École de Paris. Tam zaprzyjaźnił się z Eugeniuszem Żakiem i Markiem Chagallem. Uczestniczył w wielu wystawach we Francji, wystawiał na paryskich Salonach: Jesiennym, Niezależnych, Tuileries. Związany był z życiem artystycznym w Polsce. Należał do ugrupowania Nowa Generacja, był członkiem Zrzeszenia Artystów Plastyków Zwornik. Po wyjeździe na stałe do Stanów Zjednoczonych zamieszkał w Riverdale w pobliżu Nowego Jorku. Został wykładowcą w Art Students League. Uczestniczył w wystawach, był laureatem wielu nagród amerykańskich. Malował pejzaże, kompozycje figuralne, akty, portrety, martwe natury, sceny z życia Żydów.
W 1935 roku rozpoczął się okres amerykański w twórczości Menkesa, charakteryzujący się większą ekspresją formalną. W porównaniu do obrazów malowanych we Francji zmieniła się też tonacja, w miejscu ciepłych brązów, pojawiły się chłodne błękity i szarości. Prezentowany obraz, przedstawiający bukiet kwiatów w niebieskim wazonie, oddaje w pełni możliwości twórcze artysty. Malowany jest niezwykle śmiało i swobodnie, ukazując perfekcyjny warsztat i dojrzałość artystyczną. BIOGRAM ARTYSTY: Studiował w Szkole Przemysłowej we Lwowie, następnie w krakowskiej ASP. W 1922 rozpoczął studia w Berlinie w pracowni
Cena wywoławcza: 35 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 50 000 – 65 000 42
43
28
Henryk Hayden (1883 Warszawa – 1970 Paryż)
AKT LEŻąCY, 1930 r. olej/płótno, 37 x 46 cm sygnowany i datowany p. d.: 'Hayden | 30' WYSTAWIANY: Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004 Od misterium kobaltu w głąb ultramaryny... Artyści żydowscy z kolekcji Fundacji Signum, Galeria Fizek, 10 styczeń – 22 styczeń 2005 r. Muzeum Historii Miasta Łodzi, 9 czerwca 2004 – 30 marca 2010 LITERATURA: L. Skompska (red.), Wybitni artyści żydowscy z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 39, s. 152 (il.)
Cena wywoławcza: 20 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
BIOGRAM ARTYSTY: Studiował w Warszawie w SSP i na Politechnice oraz w paryskiej Academie „La Palette”. Wystawiał w Paryżu na Salonach: Niezależnych, Tuileries i Majowym. Dużo czasu spędzał na południu Francji. Miał indywidualne wystawy w renomowanych galeriach Paryża i Londynu. W latach 1922–1953 malował realistyczne pejzaże i portrety. Pod koniec życia nawiązał do swych kubistycznych doświadczeń z młodości, tworząc obrazy z pogranicza sztuki figuralnej i abstrakcyjnej.
Estymacja: 35 000 – 45 000 44
29
Henryk Hayden (1883 warszawa – 1970 Paryż)
kwiaty w wazonie olej/płótno, 36 x 46 cm (w świetle oprawy) sygnowany l. d.: 'hayden' WYSTAWIANY: wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida malka i Fundacji signum, muzeum historii miasta Łodzi, Łódź 2004
Cena wywoławcza: 15 000 zł
LITERATURA: L. skompska (red.), wybitni artyści żydowscy z kolekcji Davida malka i Fundacji signum, muzeum historii miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 41, s. 60 i 152 (il.)
estymacja: 25 000 – 35 000
45
30
Henryk Hayden (1883 warszawa – 1970 Paryż)
„martwa natUra kUbistyczna”, 1921 r.
z podróży do bretanii. Pejzaże z Le Pouldu nawiązują stylistycznie do szkoły Pont-aven. był blisko związany z krytykami adolfem baslerem i andré salmonem, którzy promowali jego malarstwo. regularnie uczestniczył w paryskich salonach: jesiennnym (od 1909), niezależnych, tuileries i majowym. Po wprowadzeniu się w 1915 do pracowni na montparnassie nawiązał bliskie kontakty z kręgiem paryskiej awangardy, Lipchitzem, Picassem, jacobem, matissem, Grisem, severinim i metzingerem. jednym z najbardziej znanych obrazów okresu kubistycznego jest przedstawienie „trzej muzykanci” z 1919 r. (obecnie w muzeum w Lyonie). kompozycja w której postacie ludzkie sprowadzone są do wzajemnie przenikających się i nakładających płaszczyzn barwnych, stała się źródłem inspiracji dla późniejszego o kilka lat obrazu Picassa o identycznym tytule. Prace artysty z tego okresu, wyróżniające się bogatą, zróżnicowaną fakturą o kontrastowo zestawionych płaszczyznach, bliskie były poetyce kubizmu syntetycznego w roku 1922 twórca porzucił intelektualne rygory kubizmu dając wyraz swej kolorystycznej wrażliwości i przywiązaniu do obserwacji natury. Uznał, że wyczerpał formalne środki wyrazu tej konwencji. Decyzja ta spotkała się z ostrą reakcją jego ówczesnego marchanda Léonce rosenberga, który zdecydował sprzedać wszystkie płótna haydena. rosenberg był marszandem Picassa, Legera, Grisa i promował twórczość kubistów. rok 1923 wyznacza początek regularnej współpracy artysty ze znakomitym marszandem Leopoldem zborowskim. indywidualnie wystawy haydena odbyły się w znanych galeriach Paryża: Druet (1911), rosenberg (1919), de l'effort moderne (1919), zborowski (1923), bernheim (1928), zak (1928, 1933), Drouant (1933), Pétrides (1939) i suillerot (1953, 1957, 1965). w 1924 hayden wziął udział w ekspozycji polskich twórców czynnych w Paryżu zorganizowanej w krakowskim towarzystwie Przyjaciół sztuk Pięknych. swą twórczość prezentował także w Londynie w waddington Gallery (1959, 1961, 1964, 1967). retrospektywne pokazy malarstwa artysty miały miejsce m.in. w musée national d'art moderne w Paryżu (1968), musée des beaux-arts w rennes (1979) oraz musée d'art moderne w troyes i hugh Lane municipal Gallery w Dublinie. w końcowej fazie twórczości hayden znów powrócił do kubistycznych doświadczeń, tworząc dekoracyjne kompozycje o mocno podkreślonych walorach linii i plamy barwnej; obrazy te sytuowały się niekiedy na pograniczu sztuki abstrakcyjnej. Post-kubistyczny sposób syntetyzowania form przejawił się przede wszystkim w martwych naturach, oszczędnych w środkach wyrazu, operujących płaską, jednorodną plamą koloru i wątłym konturem schematycznie opisującym kształty przedmiotów.
olej/płótno, 65 x 92 cm sygnowany i datowany p. d.: ‘hayden | 1921’ WYSTAWIANY: hayden, musee national d'art moderne, Paryż, lipiec 1970 waddington Galleries, Londyn 1970 POCHODZENIE: kolekcja andre Lotha aukcja Dom aukcyjny chrstie's w Londynie LITERATURA: katalog aukcji domu aukcyjnego christie's z dnia 22.06.2005 r., poz. 268 obraz który dzięki Fundacji signum mamy przyjemność Państwu zaprezentować jest w pełni reprezentatywną kompozycją z okresu kubistycznego. jak można sądzić z zapisów na odwrocie należał przez lata do kolekcji innego wybitnego kubisty andre Lothe. wystawiony był na najważniejszej wystawie monograficznej haydena w Paryżu w muzeum sztuki nowoczesnej. to światowej klasy dzieło, niezwykle rzadko spotykane na polskim rynku. okres kubistyczny haydena zawiera się w latach ok. 1916–1921. Geometryzacja form i kompozycyjna dyscyplina w obrazach powstałych w latach 1912–1914 ujawniły już inspiracje sztuką cézanne'a i estetyką wczesnego kubizmu. Poszukiwanie nowej przestrzeni obrazowej znamienne dla sztuki Grisa, severiniego i Picassa, hayden zasymilował tworząc martwe natury i portrety mniej rewolucyjne w założeniach, lecz śmiało upraszczające formy i arbitralnie określające ich przestrzenne relacje. w martwych naturach sumarycznie traktowane formy oddaje swobodnym, miękkim duktem pędzla, tony barwne zyskują świetlistość i nabierają dźwięczności. okres kubistyczny w jego twórczości jest doceniany przez światowych kolekcjonerów, którzy postrzegają jego twórczość jako bezpośrednio związaną z największymi artystami XX wieku. zainteresowanie to przekłada się na ceny jakie uzyskują jego prace z tego okresu, nie porównywalne z osiąganymi przez innych polskich artystów. BIOGRAM ARTYSTY: w roku 1907 hayden przybywa do Paryża, nie powraca już do Polski na stałe. Początkowo kształci się w prywatnej „académie de la Palette”. w 1909 r. hayden prezentuje na salonie jesiennym płótna
Cena wywoławcza: 250 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
estymacja: 400 000 – 600 000
46
31
Alfred Aberdam (1894 Lwów – 1963 Paryż)
komPozycja olej/płótno, 80 x 40 cm sygnowany p. d.: 'aberdam' WYSTAWIANY: wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida malka i Fundacji signum, muzeum historii miasta Łodzi, Łódź 2004 muzeum historii miasta Łodzi 9 czerwca 2004 – 30 marca 2010 LITERATURA: L. skompska (red.), wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida malka i Fundacji signum, muzeum historii miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 1, s. 146 (il.)
Cena wywoławcza: 6 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
BIOGRAM ARTYSTY: w latach 1913–14 studiował w akademii w monachium. od 1917 r. przebywał w moskwie, gdzie poznał sztukę rosyjskiej awangardy. naukę kontynuował w latach 1921–23 w asP w krakowie u t. axentowicza. Uczył się także w pracowni a. archipenki w berlinie w latach 1922–1923. w 1923 r. wyjechał do Paryża, gdzie związał się z kręgiem ecole de Paris. wystawiał m.in. w warszawie, Paryżu, Londynie, tel-avivie. razem z z. menkesem, j. weingartem, L. weissbergiem stworzył „Grupę czterech”. malował krajobrazy, sceny figuralne i martwe natury oraz sceny muzykowania i wnętrza teatralne. wystawiał m.in. na salonach jesiennych w Paryżu, w Galerie zak i bernheim-jeune, także na wystawach sztuki polskiej w Paryżu, Lwowie, krakowie i warszawie. był członkiem Grupy Plastyków niezależnych. jego obrazy można oglądać m.in. w muzeum narodowym w warszawie, muzeum izraela w jerozolimie oraz w muzeum w tel-avivie.
estymacja: 8 000 – 12 000 48
32
Alfred Aberdam (1894 Lwów – 1963 Paryż)
KOMPOZYCJA, około 1958 r. Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 9 czerwca 2004 – 30 marca 2010
olej/płótno, 80 x 40 cm sygnowany p. d.: 'Aberdam' WYSTAWIANY: Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004
Cena wywoławcza: 5 000 zł
LITERATURA: L. Skompska (red.), Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 2, s. 146 (il.)
Estymacja: 8 000 – 10 000 49
33
Alfred Aberdam (1894 Lwów – 1963 Paryż)
AUTOPORTRET ka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 5, s. 106 i 146 (il.)
olej/płótno, 81,5 x 61,5 cm sygnowany p. g.: 'Aberdam' WYSTAWIANY: Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004 LITERATURA: L. Skompska (red.), Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Mal-
Cena wywoławcza: 6 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Stylistycznie Autoportret jest głęboko osadzony w nurcie ekspresjonizmu. Zdeformowana postać artysty ukazana została prawdopodobnie we wnętrzu pracowni. W tle widać zeszkicowane płótna, a sam portretowany siedząc w fotelu, trzyma w dłoni atrybut artysty. Obraz jest wyrazem uczuć i emocji artysty, wyrażanych mocnymi pociągnięciami pędzla, zamaszyście kładzionymi warstwami farby.
Estymacja: 8 000 – 12 000 50
34
Alfred Aberdam (1894 Lwów – 1963 Paryż)
KWIATY olej/płótno, 66 x 45,5 cm sygnowany p. d.: 'Aberdam' WYSTAWIANY: Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004 Muzeum Historii Miasta Łodzi 9 czerwca 2004 – 30 marca 2010 LITERATURA: L. Skompska (red.), Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 6, s. 110 i 147 (il.)
Cena wywoławcza: 14 000 zł
BIOGRAM ARTYSTY: W latach 1913–14 studiował w akademii w Monachium. Od 1917 r. przebywał w Moskwie, gdzie poznał sztukę rosyjskiej awangardy. Naukę kontynuował w latach 1921–23 w ASP w Krakowie u T. Axentowicza. Uczył się także w pracowni A. Archipenki w Berlinie w latach 1922–1923. W 1923 r. wyjechał do Paryża, gdzie związał się z kręgiem Ecole de Paris. Wystawiał m.in. w Warszawie, Paryżu, Londynie, Tel-Avivie. Razem z Z. Menkesem, J. Weingartem, L. Weissbergiem stworzył „Grupę Czterech”. Malował krajobrazy, sceny figuralne i martwe natury oraz sceny muzykowania i wnętrza teatralne. Wystawiał m.in. na Salonach Jesiennych w Paryżu, w Galerie Zak i Bernheim-Jeune, także na wystawach sztuki polskiej w Paryżu, Lwowie, Krakowie i Warszawie. Był członkiem Grupy Plastyków Niezależnych. Jego obrazy można oglądać m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Izraela w Jerozolimie oraz w Muzeum w Tel-Avivie.
Estymacja: 20 000 – 25 000 51
35
Erich Nikutowski (1872 Düsseldorf – 1921 Kaub)
WIDOK DOLINY Z KOŚCIOŁEM akwarela/papier, 38,5 x 48,5 cm sygnowany l. d.: 'E. NIKUTOWSKI'
Cena wywoławcza: 1 500 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 2 000 – 3 000
52
36
Piotr Potworowski (1898 Warszawa – 1962 Warszawa)
PEJZAŻ, ok. 1960 r. olej, gwasz/papier, 27 x 35,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p. d.: 'P. POTWOROWSKI' BIOGRAM ARTYSTY: Studiował w krakowskiej ASP pod kierunkiem J. Pankiewicza. Wraz ze swoim mistrzem i grupą tworzącą Komitet Paryski w 1924 r. wyjechał do Paryża; do kraju wrócił w 1933 r. W czasie wojny prze-
Cena wywoławcza: 8 000 zł
dostał się do Szwecji, a stąd w 1943 r. do Anglii, gdzie miał swoją pierwszą wystawę indywidualną w 1946 r. w londyńskiej Redfern Gallery. W czasie pobytu w Wielkiej Brytanii – do 1958 r. – prowadził działalność dydaktyczną i artystyczną. Po powrocie do Polski otrzymał profesurę w PWSSP w Gdańsku i Poznaniu. Zajmował się głównie malarstwem, później zwrócił się stopniowo od malarstwa przedstawieniowego do abstrakcji, zachowując istotę polskiego koloryzmu. Twórczość powojenna artysty uznawana jest za jedną z najwybitniejszych w polskim dorobku artystycznym.
Estymacja: 25 000 – 40 000
53
37
Leo Kahn (1894 Bruchsal, Niemcy – 1983 Safed, Izrael)
SZWACZKI akwaforta/papier, 22,5 x 17,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p. d.: 'L. Kahn' oraz l. d.: '37/50' BIOGRAM ARTYSTY: Leo Kahn był niemiecko-żydowskim artystą. Studia rozpoczął w Akademii Sztuk Pięknych w Karlsruhe między 1919/20 pod kierunkiem Alberta Hueinsena, następnie pojechał do Berlina, gdzie poznał i zaprzyjaźnił się z Maxem Liebermannem. W poszukiwaniu
Cena wywoławcza: 800 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
inspiracji artystycznej podróżował po Holandii i Francji. W 1928 roku osiadł na południu Francji, gdzie zaprzyjaźnił się André Derainem. Ostatecznie przeniósł się do Paryża, gdzie utrzymywał pracownię do 1934 roku, kiedy to wyemigrował do Palestyny. Obrazy Kahna wystawiane były Karlsruhe, Monachium, Ulm, Zurychu i Paryżu. W 1950 roku uczestniczył w weneckim Biennale. Za swoje prace otrzymał wiele prestiżowych nagród i wyróżnień. Jego twórczość to przede wszystkim pejzaże, martwa natura i portrety, w których głęboko odczuwalny jest wpływ Paula Cézannea.
Estymacja: 1 500 – 2 000 54
38
Leo Kahn (1894 Bruchsal, Niemcy – 1983 Safed, Izrael)
ŻNIWIARZ akwaforta, akwatinta/papier, 32 x 27,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p. d.: 'L. Kahn' oraz l. d.: '32/50'
Cena wywoławcza: 800 zł
Estymacja: 1 500 – 2 000 55
39
Leo Kahn (1894 Bruchsal, Niemcy – 1983 Safed, Izrael)
KOCHANKOWIE akwarela/papier, 49 x 37,7 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p. d.: 'L. Kahn'
Cena wywoławcza: 3 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 4 000 – 8 000 56
40
Leo Kahn (1894 Bruchsal, Niemcy – 1983 Safed, Izrael)
PEJZAŻ Z DRZEWAMI olej/płótno naklejone na tekturę, 29,5 x 60 cm (w świetle oprawy) sygnowany l. d.: 'L. Kahn' Droga twórcza Leo Kahna była niezwykle zbieżna z drogą jaką przechodzili w tym samym czasie polscy malarze tzw. Ecole de
Cena wywoławcza: 5 000 zł
Paris. Także efekt artystyczny wydaje się znajomy, odnajdujemy podobieństwo do obrazów Pankiewicza, Haydena, Terlikowskiego czy Cyana. W malarstwie Kahna jest jednak nieco więcej ekspresji, może to efekt przyjaźni z Maxem Liebermannem. To znakomite malarstwo, nieznane dotąd na polskim rynku antykwarycznym.
Estymacja: 6 000 – 12 000
57
41
Janina Kraupe (ur. 1921 r., Sosnowiec)
MARTWA NATURA Z OWOCAMI, 1946 R.
docenione. Również dzięki nim już w latach 40. ubiegłego stulecia, a potem w reaktywowanej w okresie „odwilży” Grupie Krakowskiej Kraupe-Świderska zdobyła mocną pozycję szczególnej outsiderki – uczestniczącej w najważniejszych przedsięwzięciach, ale artystycznie niezależnej. Była w tym podobna do Jaremianki i Jadwigi Maziarskiej.
olej/płótno, 43 x 52,5 cm sygnowany p. d.: 'J Kraupe' ODWROCIE: odręcznie opisany i datowany Prezentowana martwa natura jest rzadkim przykładem pracy pochodzącej z okresu ponownych studiów artystki w Krakowskiej ASP tuż po wojnie. W kompozycji koncentrują się różnorodne tendencje nowoczesne obecne w twórczości artystów debiutujących po II wojnie światowej, którzy sprzeciwiali się zastanemu na akademii establishmentowi kolorystowskiemu, które najpełniej wyraziły się w I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie w 1948 r. Linie i barwy nadają dekoracyjnym kompozycjom Kraupe-Świderskiej charakter konsekwentnej konieczności, organizują przestrzeń literniczo-obrazkowych „traktatów”. To dzięki tym cechom jej prace zostały wcześnie nie tylko zauważone, ale także
Cena wywoławcza: 10 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
BIOGRAM ARTYSTKI: W 1938 r. rozpoczęła studia w ASP w Krakowie u P. Dadleza i K. Sichulskiego. Następnie w latach 1940–1942 studiowała w Kunstgewerbeschule u F. Pautscha, a w 1945 r. ponownie uczyła się w ASP w Krakowie m.in. u E. Eibischa, W. Taranczewskiego i A. Jurkiewicza. Od 1948 r. uczyła malarstwa sztalugowego i monumentalnego. Była współzałożycielką Teatru Konspiracyjnego T. Kantora. Należała do Grupy Młodych Plastyków, a obecnie jest członkiem II Grupy Krakowskiej. Otrzymała wiele nagród m.in. nagrodę I stopnia MKiS (1984 r.), nagrodę im. Witolda Wojtkiewicza i Nagrodę Miasta Krakowa (1997 r.). Jej obrazy można oglądać m. in. w Muzeum Narodowym w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Szczecinie.
Estymacja: 15 000 – 20 000 58
42
Wacław Taranczewski (1903 Czarnków – 1987 Kraków)
MARTWA NATURA Z OWOCAMI, 1932 r. olej/płótno, 66 x 96 cm sygnowany i datowany p. d.: 'W Taranczewski | 1932 r.' ODWROCIE: olejny szkic siedzącej kobiety Rzadko na rynku pojawiają się przedwojenne obrazy Wacława Taranczewskiego. Malarz ukończył studia w 1931. Obraz pochodzi z roku debiutu artysty na II Salonie Instytutu Propagandy Sztuki i prezentuje w pełni rozwinięty kolorystyczny styl artysty. W 1933 wstąpił do reprezentującej kolorystyczną orientację grupy Pryzmat, w ekspozycjach której uczestniczył do 1939 roku. Przedwojenne indywidualne wystawy Taranczewskiego odbyły się w Poznaniu (1932, 1936), Krakowie (1934) i Warszawie (1938).
Cena wywoławcza: 10 000 zł
BIOGRAM ARTYSTY: Studiował w Szkole Sztuk Zdobniczych w Poznaniu i krakowskiej ASP w pracowniach F. Pautscha i F. S. Kowarskiego. Pod koniec lat 20-tych przeniósł się do Warszawy. Tu debiutował w 1932 r. na II Salonie IPS. Był członkiem grupy Pryzmat. Po wojnie przebywał w Poznaniu i w Krakowie, z którym związał się na stałe. Od młodości interesowała go abstrakcja; w czasie studiów w Krakowie miał kontakty z futurystami. Malował pejzaże, martwe natury, portrety, był także autorem polichromii (m. in. w kościołach Najświętszej Marii Panny i Św. Marcina w Poznaniu). W Paryżu wszedł w krąg koloryzmu, którego paletę barw utrzymywał w następnych latach swej twórczości, choć z mocnym ograniczeniem używanych barw. Kompozycje artysty odznaczały się sprowadzeniem figur, bądź przedmiotów do syntetycznego znaku, zachowując funkcję dekoracyjną obrazu.
Estymacja: 15 000 – 25 000
59
43
Marek Włodarski (wł. Henryk Streng) (1903 Lwów – 1960 Warszawa)
„SKOK O TYCZCE”, ok. 1948 r.
towała się głównie pod wpływem malarstwa Fernanda Légera i francuskiego surrealizmu. Ważny wpływ wywarła na niego także sztuka krakowskich formistów, którzy jako pierwsi polscy artyści wypowiedzieli walkę z akademizmem i młodopolską stylizacją. Ich poszukiwania skierowały uwagę Włodarskiego na takie zjawiska jak kubizm i futuryzm, z którymi szerzej miał okazję zapoznać się w Paryżu. W końcu 1924 roku Włodarski wyjechał po raz pierwszy do Paryża, gdzie studiował w Académie Moderne Fernanda Légera. Silne wrażenie wywarły na nim także kontakty osobiste z przywódcą surrealistów André Bretonem oraz z André Massonem. Przed wybuchem II wojny w malarstwie Włodarskiego nasiliły się tendencje abstrakcyjne, chociaż artysta nie zerwał całkowicie ze sztuką przedstawiającą. W latach 1950. Włodarski wrócił do kompozycji figuralnych, choć pojawiały się też prawie abstrakcyjne formy, silnie zgeometryzowane.
olej/płótno, 60 x 81 cm ODWROCIE: naklejka 122. Skok o tyczce, ok. 1948 | olej, płótno, 60 x 81; MAREK WŁODARSKI (Henryk Streng) | 1903 – 1960 | wystawa monograficzna ( XII 1981 – I 1982) | tytuł Skok o tyczce | rok 1948 technika olej płótno| wymiary 60 x 81 nr kat I 58 str.65; Marek Włodarski | „Skok o tyczce”, ok. 1948 | olej, płótno, 60 x 81 cm | PM 902; oraz napis: I 58; PM 902 WYSTAWIANY: Marek Włodarski (Henryk Streng) 1903 – 1960, Muzeum Narodowe Warszawa grudzień 1981- styczeń 1982
BIOGRAM ARTYSTY: Studiował we lwowskiej Wolnej Akademii Sztuk Pięknych i Państwowej Szkole Przemysłowej pod kierunkiem Kazimierza Sichulskiego i w paryskiej Académie Moderne u Fernanda Légera. Był zafascynowany naiwną sztuką prowincjonalną, jarmarcznym folklorem i lunaparkiem; często wykorzystywał motyw człowieka-manekina. W roku 1930 przyłączył się do grupy ARTES (należeli do niej m.in.: Jerzy Janisch, Mieczysław Wysocki, Aleksander Krzywobłocki, Ludwik Lille, Otto Hahn, Tadeusz Wojciechowski, Aleksander Riemer). Po wojnie wykładał w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Brał udział w pracach warszawskiego Klubu Młodych Artystów i Naukowców, uczestniczył w Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie (1948 r.).
POCHODZENIE: Aukcja Dom Aukcyjny Agra-art. w Warszawie LITERATURA: Katalog aukcji domu aukcyjnego Agra-Art. z dnia 15.04.2007; Katalog wystawy Marek Włodarski (Henryk Streng) 1903–1960, Muzeum Narodowe Warszawa grudzień 1981 – styczeń 1982, oprac. B. Askanas, H. Piprek, A. Prugar-Myślik, s. 65, poz. 58 Twórczość Marka Włodarskiego należy do najciekawszych zjawisk polskiej sztuki XX wieku. Należał do czołowych przedstawicieli awangardy lwowskiej okresu międzywojennego. Jego kameralna i liryczna, a także w założeniu antyestetyczna twórczość kształ-
Cena wywoławcza: 25 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 30 000 – 40 000
60
61
44
Grzegorz Bednarski (ur. 1954 r., Bydgoszcz)
„DOMINIKANIE W KRAKOWIE”, 2002 r. olej/płótno, 86 x 107 cm ODWROCIE: opis autorski WYSTAWIANY: Bednarski, Matuszewski, Sprycha, Galeria u Jezuitów, Poznań 2004 LITERATURA: Grzegorz Bednarski – katalog z wystawy w Galerii u Jezuitów, gRUPA TOMAMI, Karków 2004 (tekst – Małgorzata Kitowska-Łysiak) (il.) BIOGRAM ARTYSTY: W latach 1975–1980 studiował na wydziale malarstwa ASP w Kra-
Cena wywoławcza: 6 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
kowie w pracowni prof. J. Szancenbacha, gdzie uzyskał dyplom w 1980 r. i rozpoczął pracę pedagogiczną. W 1995 r. objął pracownię rysunku na tymże wydziale, by od 1998 r., jako profesor krakowskiej ASP, prowadzić pracownię malarstwa. W latach 1981–1989 brał aktywny udział w ruchu kultury niezależnej, zdobywając uznanie krytyki za swe prace malarskie, poruszające w ekspresyjnej, dramatycznej formie problematykę egzystencjalno-metafizyczną. Obok malarstwa zajmuje się rysunkiem i grafiką. Twórczość Bednarskiego w latach 1980 – 2004 koncentrowała się głównie wokół cykli: w malarstwie (Wielki metafizyk, 1981; Ni mas ni menos, 1984; Poruszenie z postacią ekstatyczną, 1987–1989; Martwa natura dla Dadleza, 1997; Hedonista maluje Ukrzyżowanie, 1998–2001; Personifikacje, 1998–2003; Popielec, 2001–2004); w rysunku (Dom misteriów, 1990; Bajka paryska – Śmiej się dziadku, 1994; Czy czyta pani Czycza czy Czycza pani zna, 1996–1999; Inferno, 1993–2000).
Estymacja: 10 000 – 14 000 62
45
Grzegorz Bednarski (ur. 1954 r., Bydgoszcz)
„DAWID Z GŁOWą GOLIATA W PAŁACU SAULA”, Z CYKLU „PERSONIFIKACJE” 2001–2002 olej/płótno, 127 x 147 cm ODWROCIE: opis autorski WYSTAWIANY: Bednarski, Matuszewski, Sprycha, Galeria u Jezuitów, Poznań 2004 LITERATURA: Grzegorz Bednarski – katalog z wystawy w Galerii u Jezuitów, gRUPA TOMAMI, Karków 2004 (tekst – Małgorzata Kitowska-Łysiak) (il.)
Cena wywoławcza: 8 000 zł
Motyw dekapitacji, jakże często i interdyscyplinarnie występujący w kulturze europejskiej wykorzystywał malarz w swoich obrazach, eksploatował zarówno motywy ikonograficzne powszechnie znane („Salome z głową św. Jana” czy prezentowany „Dawid z głową Goliata”) ale także motywy rzadsze, jak np. święty Dionizy przechadzający się z swoją odciętą głową po ulicach Paryża. Prezentowana monumentalna kompozycja łączy erudycję i znajomość wątków kultury europejskiej z brawurą malarską i brutalnością malarstwa „nowo-dzikiego”.
Estymacja: 12 000 – 16 000
63
46
Grzegorz Bednarski (ur. 1954 r., Bydgoszcz)
„MSZA ŚW. GRZEGORZA” Z CYKLU „PERSONIFIKACJE”, 1992–2002 olej/płótno, 170 x 140 cm ODWROCIE: opis autorski WYSTAWIANY: Bednarski, Matuszewski, Sprycha, Galeria u Jezuitów, Poznań 2004 LITERATURA: Grzegorz Bednarski – katalog z wystawy w Galerii u Jezuitów, gRUPA TOMAMI, Karków 2004 (tekst – Małgorzata Kitowska-Łysiak) (il.)
Cena wywoławcza: 6 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Msza świętego Grzegorza to temat w sztuce chrześcijańskiej przedstawiający legendę o cudzie eucharystycznym. Legenda głosi, że papież Grzegorz I odprawiając mszę świętą w kościele Santa Croce in Gerusalemme w Rzymie zwątpił w prawdziwość przeistoczenia. Wówczas pojawił się Chrystus, jako Mąż Boleści z narzędziami swojej męki, a jego krew popłynęła w kielichu. Najstarszym przedstawieniem tej legendy jest ikona mozaikowa z przełomu XIII i XIV wieku. W drugiej połowie XV wieku motyw ten rozprzestrzenił się zwłaszcza na terenach na północ od Alp. Grzegorz Bednarski niejednokrotnie nawiązywał do skomplikowanych przedstawień ikonografii chrześcijańskiej, zwałaszcza, gdy dawały one możliwość stworzenia rozbudowanej, poruszającej perspektywą eschatologiczną wizji odwołującej się do niezwykłości i brutalności równocześnie.
Estymacja: 10 000 – 14 000 64
47
Grzegorz Bednarski (ur. 1954 r., bydgoszcz)
„wizja ezechieLa o Powszechnym zmartwychwstaniU ciaŁ” z cykLU „PersoniFikacje”, 2002–2003 olej/płótno, 180 x 140 cm ODWROCIE: opis autorski WYSTAWIANY: bednarski, matuszewski, sprycha, Galeria u jezuitów, Poznań 2004 LITERATURA: Grzegorz bednarski – katalog z wystawy w Galerii u jezuitów, grUPa tomami, karków 2004 (tekst – małgorzata kitowska-Łysiak) (il.)
Cena wywoławcza: 7 000 zł
Prace bednarskiego są malarskimi przypowieściami do oglądania i uważnej lektury. są osobistą wypowiedzią bednarskiego na temat wiary, jego własną wizją religijnych tematów i wyrazem postawy etycznej. szczególnie ciekawe są prace z cyklu „Personifikacje”. bohaterami tych niby-biograficznych narracji są rozmaite postacie z biblii i przede wszystkim z ksiąg apokryficznych. bednarski przedstawia je w nowych kontekstach w sposób ironizujący, często na granicy groteski. Prezentowana „wizja ezechiela o powszechnym zmartwychwstaniu ciał” to obraz, w którym biblijna historia przeplata się z refleksami telewizyjnej migawki o odkryciu zwłok michaela willmanna, wątkami obrazu stanleya spencera „zmartwychwstanie w cookham” i nawiązaniami do anatomicznej wystawy Dr. Gunthera von hagensa „kőrpelwelten”.
estymacja: 12 000 – 16 000 65
48
Jacques Chapiro (1897 Dwińsk – 1972 Paryż)
„eL Greco” obrazy chapiro są bardzo różnorodne, niektóre są zdecydowanie kubistyczne w stylu, inne nawiązują w stylu do impresjonistów i fowistów, wydaje się, że artysta ten lubił eksperymenty. był zaprzyjaźniony z marcem chagallem i raymondem cogniatem.
olej/płótno, 41 x 81 cm sygnowany l. d.: jacques chapiro' ODWROCIE: opisany odręcznie – 'jacques chapiro | „el Greco” | 5 rue barrault | Paris (13)'
BIOGRAM ARTYSTY: był synem litewskiego snycerza, rozpoczął swoją edukację artystyczną wieku dziesięciu lat. w 1915 roku przeniósł się do krakowa na studia w akademii sztuk Pięknych, od 1918 studiował w kijowie. w czasie rewolucji projektował plakaty, od 1921 roku, studiował w Petersburgu, pracując jednocześnie jako dekorator teatralny. w 1925 roku, opuścił rosję na rzecz Paryża, i osiadł na montparnassie. od 1926 roku wystawiał swoje prace m.in. w salonie niezależnych. w 1939 roku uciekł z Paryża, ukrywał się. jego prace znajdują się w muzeach w stanach zjednoczonych (chicago), rosji (moskwa) i Francji (jeu de Paume, Paryż).
WYSTAWIANY: wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida malka i Fundacji signum, muzeum historii miasta Łodzi, Łódź 2004; LITERATURA: L. skompska (red.), wybitni artyści żydowscy z kolekcji Davida malka i Fundacji signum, muzeum historii miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 17, s. 96 i 148 (il.)
Cena wywoławcza: 14 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
estymacja: 20 000 – 30 000 66
49
Zbigniew Dłubak (1921 radomsko – 2005 warszawa)
„antroPoLity – 11”, 1964 r. rym artysta zawarł wizję zagłady nuklearnej. na następne cykle malarskie z lat 60. i 70. („amonity”, „antropolity”, „movens”, „systemy”) składały się kompozycje abstrakcyjne zakorzenione w tradycji konstruktywizmu. równolegle powstawały cykle fotograficzne („egzystencje”, „Gestykulacje”, „tautologie”, „Desymbolizacje”). w 1967 i 1968 artysta stworzył jedne z pierwszych polskich environments pt. „ikonosfera 1-2”, złożone w całości z fotografii. w początku lat 70. zbliżył się do konceptualizmu i sztuki systemowej. w 1970 utworzył wraz z natalią i andrzejem Lachowiczami galerię i pismo „Permafo” we wrocławiu. był wieloletnim redaktorem czasopisma „Fotografia” (1953–1972), wykładał w szkole Filmowej i PwssP w Łodzi (1966–1975), działał w ruchu kontekstualizmu jana Świdzińskiego (od 1975). wykonywał również prace z zakresu sztuki użytkowej: plakaty, kompozycje dekoracjne i wystawiennicze. był inicjatorem seminarium warszawskiego, grupy młodych artystów pracujących nad teorią sztuki (1975–1982). od 1982 mieszkał w meudon pod Paryżem.
olej/płyta pilśniowa, 85 x 61 cm ODWROCIE: odręczny opis obrazu oraz naklejka z bwa w zielonej Górze WYSTAWIANY: biuro wystaw artystycznych w zielonej Górze, BIOGRAM ARTYSTY: teoretyk sztuki, malarz i fotograf. w czasie ii wojny światowej był więźniem obozu koncentracyjnego w mauthausen-Gusen, gdzie organizował krótkie pokazy artystyczne. współpracował z galeriami: krzywe koło, współczesna, mała Galeria, Labirynt, zamek, remont, Permafo, Foto-medium-art. w 1955 wraz z boguszem i kajetanem sosnowskim założył „Grupę 55”. w okresie jej działalności malował symboliczne obrazy z cyklu „wojna” (1956–1957), w któ-
Cena wywoławcza: 20 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
estymacja: 35 000 – 45 000
68
69
50
Piero Cividalli (ur. 1926 r., Florencja)
MARTWA NATURA, 1981 r. ka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 19, s. 149 (il.)
olej/tektura, 25,2 x 21 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany l. d.: 'Cividalli 81' WYSTAWIANY: Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004 LITERATURA: L. Skompska (red.), Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Mal-
Cena wywoławcza: 1 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
BIOGRAM ARTYSTY: Piero Cividalli jest artystą izraelskim włoskiego pochodzenia. Wyemigrował do Izraela w 1939 roku, rozpoczął studia artystyczne pod kierunkiem Renzo Luizady, po wojnie kontynuował naukę we Florencji. Maluje, uczy malarstwa i historii sztuki, wystawia swoje obrazy w Izraelu i innych krajach. Jest zdobywcą wielu prestiżowych nagród.
Estymacja: 2 000 – 4 000 70
51
Piero Cividalli (ur. 1926 r., Florencja)
MARTWA NATURA, 1982 r. olej/sklejka, 24 x 31,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany l. d.: ’Cividalli 82’ WYSTAWIANY: Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004 LITERATURA: L. Skompska (red.), Wybitni artyści żydowscy, z kolekcji Davida Malka i Fundacji Signum, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2004, poz. kat. 20, s. 149 (il.)
Cena wywoławcza: 1 000 zł
Estymacja: 2 000 – 4 000
71
52
Stanisław Wójtowicz (1920 Kraków – 1991 Kraków):
KOMPOZYCJA ABSTRAKCYJNA klocek drzeworytniczy dwustronny, 50 x 71 cm ODWROCIE: matryca z przedstawieniem Kobiety z kotem (50 x 35,5 cm) BIOGRAM ARTYSTY: Studiował w latach 1940–1942 w Staatliche Kunstgewerbeschule w Krakowie, która była nieformalną kontynuacją przedwojennej Akademii. Po II wojnie światowej kontynuował naukę na Wydziale Malarstwa ASP w latach 1945–1947. Pracował w macierzystej uczelni jako pedagog w latach 1950–1975. Należał do kręgu naj-
Cena wywoławcza: 4 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
wybitniejszych przedstawicieli grafiki artystycznej lat 60, obok Józefa Gielniaka i Jerzego Panka, z którymi łączyła go przyjaźń, a także innych twórców tej niezwykle rozwiniętej, zwłaszcza w Krakowie, dziedziny twórczości. Biegły we wszystkich technikach graficznych, szczególnie upodobał sobie drzeworyt. Tworzył prace zazwyczaj dużych formatów. Syntetyzował kształty i widoki w zwarte obszary czerni i bieli, niekiedy z akcentami barwnymi. Obok grafiki zajmował się malarstwem i rysunkiem, marginalnie projektowaniem plakatów. Był członkiem grupy MARG (od 1957), „Krąg” oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Drzeworytników XYLON w Szwajcarii. Jego prace znajdują się w najbardziej prestiżowych muzeach świata, np. Museum of Modern Art w Nowym Jorku.
Estymacja: 6 000 – 8 000 72
53
Stanisław Wójtowicz (1920 Kraków – 1991 Kraków):
POSTAć klocek drzeworytniczy, 54 x 30,5 cm
Cena wywoławcza: 2 000 zł
Estymacja: 4 000 – 6 000 73
54
Aleksander Kobzdej (1920 Olesko – 1972 Warszawa)
„SZCZELINA”, ok. 1960 r. ten osiągnął artysta, nakładając farbę bardzo grubymi warstwami, a ponadto wprowadzając do kompozycji materiały niemalarskie. Były to drobne elementy różnorodnego pochodzenia (drobiny metalowe, drewniane, z tworzyw sztucznych), jakby wyłaniające się spomiędzy dwóch pasm zamalowanego płótna.
technika własna/płyta pilśniowa, 62,5 x 48,7 cm sygnowany p. d.: 'Kobzdej' POCHODZENIE: Aukcja Dom Aukcyjny Agra-Art.
BIOGRAM ARTYSTY: W 1939 roku rozpoczął studia architektoniczne na Politechnice Lwowskiej – ukończył je w roku 1946 na Politechnice Gdańskiej. Po wojnie kształcił się w krakowskiej ASP. Pod koniec lat 50-tych zaczął malować metaforyczne kompozycje, utrzymane w eschatologicznym nastroju. Zafascynowany sztuką informel stopniowo poświęcał się badaniu struktury obrazu. Pod koniec życia wykonał cykl malarsko-rzeźbiarskich struktur formowanych z plastycznej masy. Był autorem serii obrazów przeznaczonych do konkretnego wnętrza (Baby Gołuchowskie – dla zamku w Gołuchowie). Reprezentował Polskę na Biennale w Wenecji (1954 r.) oraz na Biennale w Sao Paulo (1959 r.).
LITERATURA: Katalog aukcji Domu Aukcyjnego Agar-Art z dnia 20.11.2004 r. Od końca lat 50. artysta stopniowo w coraz większym stopniu poświęcał się badaniu struktury obrazu. Podkreślał materialny status i rangę samej farby, różnicował fakturę kompozycji i eksponował niuanse kolorystyczne. Mistrzowskim przykładem takich działań, należących już do obszaru malarstwa materii, jest seria prac z lat 60. zatytułowanych „Szczeliny”. Łączą one w sobie cechy kompozycji płaszczyznowej i reliefowej: stanowią całości rozgrywające się na płaszczyźnie, a zarazem przekraczające jej ograniczenia. Efekt
Cena wywoławcza: 25 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 40 000 – 50 000
74
75
55
Henryk Stażewski (1894 Warszawa – 1988 Warszawa)
„RELIEF NR 12”, 1973 r.
sztuką, nauką i metafizyką, kontynuująca badanie opozycji porządek-chaos.
technika własna/płyta, 60 x 60 cm BIOGRAM ARTYSTY: W latach 1913–1919 studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. We wczesnym okresie twórczości malował martwe natury. W 1923 roku uczestniczył w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie, inicjującej polski ruch konstruktywistyczny. Był jednym z założycieli awangardowego ugrupowania Blok Kubistów, Suprematystów i Konstruktywistów (1924–26) oraz, kontynuujących jego założenia programowe, grup Praesens (1926–29) i „a.r.” (1929–36). Był ważną postacią światowej awangardy, członkiem międzynarodowych ugrupowań Cercle et Carre (od 1930 r.) oraz „Abstraction – Creation” (od 1931). Uczestniczył w wystawach na całym świecie: Centre George Pompidou – Paryż, Royal Academy – Londyn, MOMA – Nowy Jork i w wielu innych.
ODWROCIE: opisany odręcznie na odwrocie, naklejka galerii z Zurychu WYSTAWIANY: Galeria Schlegl w Zurychu, 1973 r. Muzeum w Chełmie, 1976 r. Malowane reliefy powstałe w latach 70. dynamizowało nieoczekiwane zakłócenie ich geometrycznej struktury i nagłe zanegowanie zasady regularnego rytmu kompozycyjnego (Relief 2, 1972). W okresie tym powróciła też badana przez Stażewskiego formuła „białych obrazów” stymulująca rozważania nad relacjami pomiędzy
Cena wywoławcza: 40 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 100 000 – 140 000 76
77
56
Maria Jarema (1908 Stary Sambór – 1958 Kraków)
„GŁOWY”, 1950 r.
1938 obrazy. Równocześnie współpracowała jako scenografka i aktorka z teatrem „Crico”, założonym przez jej brata, Józefa Jaremę oraz z teatrzykiem kukiełkowym Adama Polewki. W 1937 roku wyjechała na kilkumiesięczne studia do Paryża. W okresie powojennym brała czynny udział w życiu politycznym i artystycznym krakowskiego środowiska plastycznego. Wiele wystawiała w kraju i za granicą (m.i. na XXIX Biennale w Wenecji), uczestniczyła w konkursach scenograficznych i rzeźbiarskich, współpracowała podobnie jak poprzednio z teatrem, tym razem „Cricot 2” Tadeusza Kantora. Lata pięćdziesiąte stanowiły również apogeum rozwoju jej twórczości malarskiej. Powstały wówczas cykle monotypii Głowy, Wyrazy, Rytmy, Filtry i Penetracje. Artystka stworzyła własny, oryginalny świat form obdarzonych wielką siłą wyrazu potęgowaną przez kompozycję karzącą im przenikać się w ruchliwych, zmiennych układach.
monotypia/papier, 25 x 19,5 cm ODWROCIE: opis autorski BIOGRAM ARTYSTKI: Studiowała w latach 1929–35 w krakowskiej ASP w pracowni X. Dunikowskiego. Jeszcze w okresie studiów związała się z Grupą Krakowską, skupiającą awangardowych plastyków o radykalnych poglądach artystycznych i społecznych. Uczestniczyła w wystawach Grupy oraz ZZPAP prezentując początkowo rzeźby, a dopiero od
Cena wywoławcza: 18 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 25 000 – 35 000 78
79
57
Maria Jarema (1908 Stary Sambór – 1958 Kraków)
„GŁOWY”, 1954 r. i nakazami. Fascynowała ją postać ludzka, jej miejsce w przestrzeni, a także przedstawienie ruchu w obrazie. Wyrazem tych zainteresowań są cykle: Postacie, Figury, Głowy, Chwyty (1953), Wyrazy (1954–57), Filtry, Penetracje, Rytmy (1957–58). Należące do nich prace wykonane zostały ulubioną przez artystkę wspomnianą techniką monotypii, którą czasami łączyła z olejem, temperą, sporadycznie też stosowała lakiery. Dzięki owej rozmaitości technologii jej wczesne kompozycje mają dużo świeżości.
olej/płótno, 110 x 140 cm sygnowany p. d.: 'M. J.' ODWROCIE: opis autorski Od kiedy Maria Jarema w roku 1951 wykonała swoją pierwszą monotypię, tworzyła prace sytuujące się poza wszelkimi konwencjami
Cena wywoławcza: 20 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 25 000 – 35 000 80
81
58
Andrzej Matuszewski (1924 Poznań – 2008 Poznań)
„DOKUMENT III „OR” Z CYKLU „RELACJE”, 1965 r. technika mieszana/płótno, 91 x 73 cm sygnowany i datowany p. d.: 'AM 65' ODWROCIE: opis autorski oraz naklejka galeryjna w języku polskim i włoskim Na początku lat 60. Matuszewski odszedł od operującego metaforą, aluzyjnego malarstwa w kierunku malarstwa strukturalnego i malarstwa materii. Jego obrazy z tego czasu mają rytmiczną, regularną kompozycję, w którą wpisane są fragmenty „organicz-
Cena wywoławcza: 2 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
nej” materii. Kompozycja opiera się na podziale na mniejsze, niemalże autonomiczne segmenty - w te zaś, jak pisał krytyk Jerzy Ludwiński, Matuszewski „zamykał materię”: w plamach barwnych widoczne były odciśnięte dłonie i palce artysty, fragmenty linii papilarnych (Odylaskalia, Arkusze). Podobne zestawienie rygorystycznej kompozycji z formami organicznymi cechowało rysunki artysty. Matuszewski stosował też technikę collage'u, dzieląc obraz na mniejsze pola przy pomocy naklejonych na płótno wąskich pasków taśmy przylepnej. To gromadzenie materii, budowanie złożonych struktur na powierzchni płótna prowadziło Matuszewskiego poza granice medium malarskiego, ku formom trójwymiarowym.
Estymacja: 6 000 – 12 000 82
59
Andrzej Matuszewski (1924 Poznań – 2008 Poznań)
„TRZYDZIESTY PIąTY” Z CYKLU „RELACJE”, 1965 r. technika mieszana/płótno, 100 x 80,5 cm sygnowany i datowany p. d.: 'AM 65' ODWROCIE: opis autorski BIOGRAM ARTYSTY: Malarz, rzeźbiarz, twórca happeningów, animator i teoretyk sztuki,
Cena wywoławcza: 2 000 zł
był współzałożycielem Grupy 55. W latach 1964–1969 prowadził galerię Od Nowa. Uczestniczył w plenerach w Osiekach, organizował ogólnopolskie sympozja, m.in. Interwencje (Pawłowice 1975), Artycypacje (Dłusko 1976), Sytuartacje (Jankowice 1978). Jest autorem książek: Artykulacje 1993, Aspekty 2004, Refleksje 2006. W roku 1982 zainaugurował działalność Galerii AT odczytem Przyczyny i skutki. Prace artysty znajdują się m.in. w kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Estymacja: 6 000 – 12 000
83
60
Andrzej Matuszewski (1924 Poznań – 2008 Poznań)
RZEźBA, lata 70-te XX w. ceramika, 40 x 18 x 13,5 cm sygnatura ryta: 'AM' Prace ceramiczne Andrzeja Matuszewskiego powstawały od początku lat 60.: seria talerzy, dekoracyjna ściana dla poznańskiego hotelu „Merkury” oraz malowane ceramiczne rzeźby. W 1963 roku Matuszewski pokazał ceramiczne rzeźby we wsi Przysieka Stara,
Cena wywoławcza: 900 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
w plenerze, w parku obok miejscowej cegielni. Artystę interesował nie tylko efekt plastyczny wynikający ze zderzenia rzeźby z krajobrazem, ale także możliwość innego sposobu pokazywania sztuki niż w sterylnym kontekście galeryjnym. W opublikowanych w katalogu „Notatkach z cudzego domu” – fragmentach rozmów z mieszkańcami wsi, Matuszewski próbował uchwycić doświadczenie odbiorców. Wystawa miała charakter kameralny, co różniło ją od niewiele późniejszych, realizowanych w Polsce na masową skalę plenerowych ekspozycji – np. I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu (1965).
Estymacja: 1 500 – 2 500 84
61
Andrzej Matuszewski (1924 Poznań – 2008 Poznań)
rzeźba, lata 70-te XX w. ceramika, 28,5 x 18 x 16 cm malarz, rzeźbiarz, twórca happeningów, animator i teoretyk sztuki, był współzałożycielem Grupy 55. w latach 1964–1969 prowadził galerię od nowa. Uczestniczył w plenerach w osiekach, organizował
Cena wywoławcza: 900 zł
ogólnopolskie sympozja, m.in. interwencje (Pawłowice 1975), artycypacje (Dłusko 1976), sytuartacje (jankowice 1978). jest autorem książek: artykulacje 1993, aspekty 2004, refleksje 2006. w roku 1982 zainaugurował działalność Galerii at odczytem Przyczyny i skutki. Prace artysty znajdują się m.in. w kolekcji muzeum narodowego we wrocławiu.
estymacja: 1 500 – 2 500 85
62
Jan Tarasin (1926 kalisz – 2009 warszawa)
„Próba animacji”, 1983–1986
je i komplikuje zjawiska, koncentruje i rozprasza, kreuje i niszczy. interesuje go współzależność między logiką, determinacją, nadrzędnymi prawami a przypadkiem. Podstawową zasadą malarstwa tarasina jest budowa układów z przedmiotów, szukanie reguł rządzących tymi układami i rozbijanie ich. cząstki te, znaki-przedmioty występują na jego płótnach w pewnych porządkach, na ogół w poziomych ciągach o mniejszym lub większym zagęszczeniu. czasami warstwy nakładają się na siebie lub przenikają się ze sobą. w latach 80. przedmioty tarasina stały się masywniejsze, bogatsze, bardziej rozbudowane. wokół nich pojawiły się jaśniejsze w kolorze aury. Przykładem jest ta kompozycja, w której wyraziste, zdefiniowane w kolorze znaki wybijają się na złocistym, beżowym tle.
olej/płótno, 110 x 140 cm sygnowany i datowany p. d.: 'jan tarasin 86' ODWROCIE: opis autorski tarasina zawsze interesował świat przedmiotów. zaczął od realistycznego zapisu przedmiotów, które redukował, upraszczał, aż powstał cały system znaków abstrakcyjnych i zbliżonych do abstrakcyjnych. są to znaki-przedmioty, znaki-symbole, ślady kształtów wziętych z bezpośredniej, otaczającej nas rzeczywistości, przypominające litery nieistniejącego alfabetu. w przestrzeni obrazów tarasina rozgrywają się skomplikowane i wielowątkowe akcje. Przedmioty i ludzie, a raczej znaki przedmiotów i ludzi, uproszczone i skondensowane, doprowadzone do plamy barwnej, grupują się i rozpraszają zgodnie z wewnętrzną logiką kompozycji. tarasin traktuje obraz jako model intelektualny mówiący za pomocą plastycznych znaków o harmonii i dysharmonii w świecie. interesuje go tropienie mechanizmów, za pomocą których natura projektu-
BIOGRAM ARTYSTY: w 1951 r. ukończył malarstwo w krakowskiej asP w pracowni prof. zbigniewa Pronaszki. jako student zadebiutował na i wystawie sztuki nowoczesnej w krakowie w latach 1948/49. od 1962 r. jest członkiem Grupy krakowskiej. w 1974 r. podjął pracę pedagogiczną w warszawskiej asP, a w latach 1987–90 był rektor tej uczelni. w 1984 r. otrzymał nagrodę im. jana cybisa. w 1995 r. w warszawskiej zachęcie miała miejsce monograficzna wystawa prac artysty.
Cena wywoławcza: 45 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
estymacja: 70 000 – 100 000 86
63
Jerzy Piotrowicz (1943 Przedświt na mazowszu – 1999 Poznań)
„waLka Dobra ze zŁem”, 1986 r. olej/płótno, 90 x 120 cm
POCHODZENIE: aukcja Dom aukcyjny agra-art
ODWROCIE: opis autorski
LITERATURA: katalog aukcji z dnia 28.10.2007 r., Dom aukcyjny agra-art.
Cena wywoławcza: 5 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
estymacja: 7 000 – 10 000
88
64
Jerzy Piotrowicz (1943 Przedświt na Mazowszu – 1999 Poznań)
MARTWA NATURA Z BUTELKAMI, 1995 r. olej/płótno, 65 x 80 cm sygnowany i datowany l. d.: 'J. Piotrowicz 95' ODWROCIE: opis autorski POCHODZENIE: Aukcja Dom Aukcyjny Agra-Art LITERATURA: Katalog aukcji z dnia 15.04.2007 r., Dom Aukcyjny Agra-Art., poz. nr 34 BIOGRAM ARTYSTY: Lata młodości spędził na Dolnym Śląsku (Jelenia Góra, Wrocław), skąd udał się na studia do PWSSP w Poznaniu. Malarstwa uczył się w pod kierunkiem prof. Mariana Szmańdy, dyplom z grafiki uzyskał w pracowni prof. Tadeusza Jackowskiego w 1972. Uprawiał malarstwo, grafikę i rysunek. Na przełomie lat 60. i 70. mieszkał w Wildze i tam stworzył cykl skrzydlatych, magicznych postaci nazwany
Cena wywoławcza: 4 000 zł
„Anioły Wildeckie” (nazwę tę wymyślił zaprzyjaźniony z artystą Tadeusz Brzozowski). Od lat 70. współtworzył szeroki nurt malarstwa zwany nową figuracją. Miał wiele wystaw indywidualnych, corocznie brał też udział w zbiorowych pokazach polskiej sztuki współczesnej m.in. w kolejnych edycjach Festiwalu Polskiego Malarstwa Współczesnego w Szczecinie w latach 1972–1980. W okresie stanu wojennego czynnie uczestniczył w ruchu kultury niezależnej. Jego prace charakteryzują się spotęgowaną ekspresją, niosą treści egzystencjalne i symboliczne, nie pozbawione groteski i liryki. W wielu z nich artysta świadomie nawiązywał do sztuki Rembrandta, Velazqueza, Goyi a także van Gogha i Picassa. Duża indywidualna wystawa prac artysty, której towarzyszyło albumowe wydawnictwo miała miejsce w Poznańskiem Galerii Miejskiej Arsenał jesienią 1999 roku. Jej otwarcie (5 listopada) nastąpiło kilka dni po śmierci artysty. Spuścizna artysty trafiła do zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu. W 2000 r. przypomniała publiczności stolicy twórczość Jerzego Piotrowicza warszawska Galeria Kordegarda. Na kanwie jego życia Lech Raczak stworzył spektakl „Łatwe umieranie”, w którym postać i postawa artysty pełni rolę pars pro toto artystycznego pokolenia niezgody na zakłamaną rzeczywistość PRL-u. Spektakl był prezentowany na Festiwalu Teatralnym „Malta” w 2004.
Estymacja: 6 000 – 8 000
89
65
Janusz Matuszewski (ur. 1963 r., Zawiercie)
AUTOPORTRET, 2003–2004 olej/płótno, 140 x 70,5 cm WYSTAWIANY: Bednarski, Matuszewski, Sprycha, Galeria u Jezuitów, Poznań 2004 Art Poznań 2005, Stary Browar – Dziedziniec Sztuki, Poznań 2005 LITERATURA: Janusz Matuszewski – katalog z wystawy w Galerii u Jezuitów, gRUPA TOMAMI, Karków 2004 (tekst: Krystyna Czerni)
Cena wywoławcza: 3 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
BIOGRAM ARTYSTY: W latach 1983–98 studiował na Wydziale Malarstwa w ASP w Krakowie. W 1987 r. odbył staż stypendialny w pracowni prof. Wernera Knaupp’a w Akademie der Bildenden Kunste w Norymberdze. W 1989 uzyskał dyplom w pracowni prof. Jana Szancenbacha. W 1990 r. stypendium Ministra Kultury i Sztuki. W 1992 r. i 1996 r. nagroda rektora ASP w Krakowie. Prowadzi Pracownię Rysunku i Malarstwa na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie. Wystawy indywidualne: 1988, 1990, 1992, 1994, 1996, 1997, 1999, 2001, 2004. Ostatnio otrzymał nagrodę w dziedzinie malarstwa, w związku ze stuleciem oddziału ZPAP w Krakowie.
Estymacja: 8 000 – 15 000 90
66
Janusz Matuszewski (ur. 1963 r., Zawiercie)
„FIGURA BAROKOWA TIEPOLO ŚW. BARTŁOMIEJ”, 2003 r. olej/płótno, 140 x 90 cm ODWROCIE: opis autorski WYSTAWIANY: Bednarski, Matuszewski, Sprycha, Galeria u Jezuitów, Poznań 2004 Art Poznań 2005, Stary Browar – Dziedziniec Sztuki, Poznań 2005
Cena wywoławcza: 3 000 zł
LITERATURA: Janusz Matuszewski – katalog z wystawy w Galerii u Jezuitów, gRUPA TOMAMI, Karków 2004 (tekst: Krystyna Czerni)
Estymacja: 8 000 – 15 000 91
67
Jerzy Nowosielski (1923 Kraków – 2011 Kraków)
DWA AKTY PRZY OKNIE, 1987 r.
kompozycji figuralnych, martwych natur, aktów, pejzaży i obrazów sakralnych, w których łączy elementy nowoczesne z wpływami sztuki bizantyjskiej. Jego niepowtarzalny styl charakteryzuje się stosowaniem płaskiego układu barwnych plam obwiedzionych czystą linią konturu i syntetyzującym widzeniem codzienności. Jest autorem licznych polichromii w kościołach (m. in. w kościoła św. Ducha w Nowych Tychach, kościoła w Wesołej k. Warszawy, cerkwi w Lourdes we Francji) oraz ikonostasów (m. in. w cerkwi Zaśnięcia Matki Bożej w Krakowie). Prace artysty znajdują się w licznych zbiorach muzealnych w Polsce i w kolekcjach prywatnych (USA, Kanada, Francja, Niemcy). W 1993 r. został laureatem Nagrody Wielkiej Fundacji Kultury za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury.
olej/płótno naklejone na deskę, 27,5 x 23 cm ODWROCIE: sygnowany i datowany: ‘JERZY NOWOSIELSKI 87’ BIOGRAM ARTYSTY: W 1940 r. rozpoczął studia w krakowskiej Kunstgewerbeschule. Od 1944 r. członek Polskiej Akademii Umiejętności. Członek Grupy Młodych Plastyków i Grupy Krakowskiej. W latach 1976–1992 był profesorem ASP w Krakowie. Malarz, rysownik, scenograf, twórca
Cena wywoławcza: 25 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 35 000 – 50 000
92
93
68
Stanisław Rodziński (ur. 1940 r., Kraków)
„MODLITWA W OGRóJCU - PAMIęCI WŁODZIMIERZA WYSOCKIEGO”, 1998 r.
mi Nicolasa de Staëla. Malarstwo Rodzińskiego jest jednak w inny sposób przesycone nastrojem boleści, a ponadto skupienia, co autor podkreśla zwężając tonację barwną. Bliżej mu do tradycji rodzimej – malarstwa „arsenałowców”, zwłaszcza twórczości Jacka Sienickiego. W scenach chrystologicznych tonacja jest ciemniejsza niż w pejzażowych (płaszczyzna jest tu zamalowana gładko). Płótna Rodzińskiego to malarska refleksja poświęcona przemijaniu i śmierci, cierpieniu tych, którzy odchodzą i tych, którzy pozostali.
olej/płótno, 90 x 110 cm ODWROCIE: opis autorski Rodziński, poza malarstwem pejzażowym, jest identyfikowany nade wszystko ze scenami pasyjnymi (obszerny cykl Pieta; analogicznej tematyce artysta poświęcił wiele prac rysunkowych). Krytycy podkreślają zgodnie, że sięgał do tej tematyki znacznie wcześniej niż narodził się ruch kultury niezależnej, z którym malarz był później związany i często jest łączony. Tutaj, podobnie jak w pejzażach, oszczędnie użyte środki wyrazu podporządkowane są sensowi przedstawień. Deformacja postaci, skrótowość modelunku (Pieta, 1981) współgrają z surowością naturalnych kolorów. Malarz operuje formami szkicowymi, nie do końca określonymi, umowność strzępiastej plamy barwnej kojarzy się z poszukiwania-
Cena wywoławcza: 2 500 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
BIOGRAM ARTYSTY: W 1963 ukończył krakowską ASP w pracowni E. Krchy. Jest profesorem ASP w Krakowie (od 1992 – rektorem). Maluje obrazy olejne, akwarele, gwasze, pastele; zajmuje się tematyką religijną, przede wszystkim pasyjną. Zajmuje się również krytyką sztuki, publikuje w „Tygodniku Powszechnym”, a w 1999 r. wyszła jego książka „Sztuka na codzień i od święta”. Wykonuje również prace rzeźbiarskie: cykl „Pieta”. W 1985 r. był laureatem Nagrody Archidiecezji Warszawskiej, w 1988 r. nowojorskiej Fundacji im. A. Jurzykowskiego, w 1995 r. jego prace wystawiane były w Galerii Kordegarda w Warszawie.
Estymacja: 5 000 – 7 000 94
69
Stanisław Rodziński (ur. 1940 r., Kraków)
„WSPOMNIENIE NOWOSąDECKIE TATRZAńSKA 8”, 1993 r. olej/płótno, 100 x 100 cm ODWROCIE: opis autorski Pejzaże Rodzińskiego są bezludne, pozostają albo tylko miejscem egzystencji człowieka, albo jego śladem. Niekiedy ukazują jedynie naturę, częściej ów ślad – fragmenty skromnej wiejskiej architek-
Cena wywoławcza: 2 500 zł
tury: samotna chałupa („domy – fantomy barwne” – pisała Pollakówna) lub opuszczona stodółka dożywa swoich dni, zatopiona we mgle lub w rozciętej białą smugą burzowej poświacie szarobłękitnego nieba. W większości tego rodzaju kompozycji początkowo uwaga artysty zwrócona jest ku efektom fakturowym, z czasem odgrywają one coraz mniejszą rolę. Znamienne jest dla nich również to, że spod szerokich, niemal płaskich, warstw stłumionego koloru, prześwieca błysk światła zwiastującego nadzieję. To wrażenie wydaje się wspólne wielu widzom, którzy stają przed pejzażami Rodzińskiego.
Estymacja: 5 000 – 7 000 95
70
Stanisław Fijałkowski (ur. 1922 r., Zdołbunów na Wołyniu)
KUBISTYCZNY AKT, ok. 1948 r.
szczególne partie kompozycji wykazują ogromy wpływ „Teorii widzenia” Władysława Strzemińskiego na młodego artystę. Falujące linie i jednolicie rozwiązane szare fakturalne partie obrazu nawiązują dość dosłownie do kompozycji unistycznych Strzemińskiego. Z grona nauczycieli w łódzkiej PWSSP artysta najchętniej wymienia właśnie Strzemińskiego. Może dlatego, że był później jego asystentem. Samodzielną jednak twórczość rozpoczął Fijałkowski od buntu wobec mistrza – od nawiązania do doświadczeń impresjonizmu. Właśnie poprzez stosunek do tradycji i dorobku mistrzów, przede wszystkim właśnie Strzemińskiego, starał się bowiem określić charakter swojej indywidualnej drogi twórczej.
olej/płótno, 61,5 x 50 cm sygnowany p. d.: 'FIJAŁKOWSKI' WYSTAWIANY: Stanisław Fijałkowski (wystawa monograficzna), Muzeum Narodowe w Poznaniu, Narodowa Galeria Sztuki „Zachęta” w Warszawie, Muzeum Narodowe we Wrocławiu 2003. POCHODZENIE: do 1999 r. – w pracowni artysty aukcja Dom Aukcyjny Agra-Art
BIOGRAM ARTYSTY: Studia odbył w latach 1946–1951 w łódzkiej PWSSP. W początkowym okresie twórczości nawiązywał do doświadczeń impresjonizmu, w końcu lat 50. przeżył fascynację informelem. Przemiany, jakie zachodzą w jego malarstwie, skupiają się głównie na stopniowym odchodzeniu od formy wprost, zbyt dosłownej. Tworzył prace, które wykorzystują sugestie „przedmiotowe” i odnoszą się np. do ikonografii chrześcijańskiej, cykle kompozycji abstrakcyjnych (np. „Wąwozy”, „Wariacje na temat liczby cztery”, „Studia talmudyczne”) czy sięgających do własnych przeżyć autora („Autostrady”). Artysta reprezentował Polskę na Biennale w Sao Paulo (1969) i na Biennale w Wenecji (1972). W roku 1977 wyróżniono go Nagrodą Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida, a w 1990 r. uhonorowany został prestiżową Nagrodą im. Jana Cybisa.
LITERATURA: Stanisław Fijałkowski , katalog wystawy, [red.] Włodzimierz Nowaczyk, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 2003 r., poz. kat. 2, cz. I (Lata studenckie – wpływy Władysława Strzemińskiego, obrazy inspirowane lekturą „Teorii widzenia”), s. 79 (ilustracja barwna), s. 249 (katalog). Katalog aukcji z dnia 19.06.2005 r., Dom Aukcyjny Agra-Art., poz. kat. nr 112 Obraz powstał na zajęciach Władysława Strzemińskiego z kompozycji w łódzkiej PWSSP. Studenci mając do supozycji pozującą nagą modelkę mieli rozwiązać kompozycję w duchu kubizmu. Po-
Cena wywoławcza: 30 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 45 000 – 65 000 96
97
71
Aleksandra Simińska (ur. 1962 r., Więcbork)
KOMPOZYCJA, 1995 r. olej/płótno, 130 x 90 cm sygnowany i datowany wzdłuż prawej krawędzi: „Simińska ‘95” ODWROCIE: opis autorski POCHODZENIE: Aukcja Dom Aukcyjny Agra-Art. LITERATURA: Katalog aukcji Agra-Art. z dnia 28.10.2007 r. BIOGRAM ARTYSTKI: Studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Dyplom
Cena wywoławcza: 1 500 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
z wyróżnieniem otrzymała w pracowni malarstwa prof. Janusza Karczmarskiego w 1988 roku. W latach 1989–1993 pracowała na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Od 2000 r. na stanowisku profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Była kierownikiem Katedry Malarstwa i Rysunku, a potem kierownikiem Pracowni Malarstwa i Rysunku. Do 2006 prowadziła pracownię malarstwa w Katedrze Sztuk Pięknych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Obecnie pracuje na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy. Jest wiceprezesem okręgu bydgoskiego ZPAP. Jest autorką kilku cykli malarskich, m.in.: „Pejzaż podwójny”, „Rozmowy z innymi malarzami”, „Wyspy”, „Wnętrza z pudłem”, „Martwa natura z siekierą”, „Bachantki”. Dwukrotnie otrzymała stypendium Ministra Kultury i Sztuki. W 1998 była na stypendium przyznanym przez Fundusz Rozwoju Niezależnej Literatury i Nauki Polskiej w Paryżu.
Estymacja: 4 000 – 8 000 98
72
Aleksandra Simińska (ur. 1962 r., Więcbork)
KOMPOZYCJA, 1995 r. olej/płótno, 130 x 90 cm sygnowany i datowany l. d. wewnątrz kompozycji: 'Simińska ‘95'
POCHODZENIE: Aukcja Dom Aukcyjny Agra-Art.
ODWROCIE: opis autorski
LITERATURA: Katalog aukcji Agra-Art. z dnia 28.10.2007 r.
Cena wywoławcza: 1 500 zł
Estymacja: 4 000 – 8 000 99
73
Samuel Tepler (1918 Hrubieszów – 1998 Tel Awiw)
MARTWA NATURA Z CZARNYM OKNEM, 1979 r. Około 1967 roku kompozycja „Martwych natur” Teplera rozszerza się. Przedmioty porzucają swoje nieruchome trwanie. Ich układy stają się falujące, pojawiają się nieoczekiwanie, fragmentarycznie, nagle znikają. Pływają, lecz nie dryfują. Tło geometryzuje się, dotychczasowa ciemna czeluść zostaje podzielona na płaszczyzny, jakby zmierzające do abstrakcji. Kolor pozostaje w tych obrazach mocny, z przewagą tonów silnych. W latach 70. maluje dalej sekwencje ciągle tych samych, zwykłych przedmiotów. W jego sztuce koszyczek, wazon, butelki spełniają rolę nut lub liter alfabetu.
olej/płótno, 35 x 45 cm sygnowany p. d. w języku hebrajskim: 'Tepler' ODWROCIE: opis autorski WYSTAWIANY: Magia koloru Samuel Tepler (1918–1998). Malarstwo z kolekcji Davida Malka, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2003; Malarstwo Samuela Teplera, Archiwum Emigracji, Biblioteka Główna Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2003/2004; Muzeum Narodowe, Kielce 2004; Wystawa w Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2005; Muzeum Historii Miasta Łodzi, 9 czerwca 2004 – 30 marca 2010
BIOGRAM ARTYSTY: Urodził się w Polsce w tradycyjnej rodzinie żydowskiej. Malarstwo studiował w Wilnie. Kontynuował studia w Mediolanie w słynnej Accademia di Brera. Wojnę spędził w głębi Rosji. W trakcie studiów odbywał podróże artystyczne po Europie. Najbardziej znaczącym dla jego dalszej twórczości okazał się pobyt w Paryżu. W 1949 r. miał indywidualną wystawę w Mediolanie, po zakończeniu której na stałe wyjechał do Izraela. Malował martwe natury, pejzaże i kwiaty.
LITERATURA: Magia koloru Samuel Tepler (1918–1998). Malarstwo z kolekcji Davida Malka, Łódź 2003, poz. kat. 25, s. 42 i 128
Cena wywoławcza: 1 500 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 4 000 – 8 000 100
101
74
Samuel Tepler (1918 Hrubieszów – 1998 Tel Awiw)
MARTWA NATURA Z RUDą MODELKą W LUSTRZE, 1980 r.
ODWROCIE: opis autorski
Malarstwo Samuela Teplera, Archiwum Emigracji, Biblioteka Główna Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2003/2004 Muzeum Narodowe, Kielce 2004 wystawa w Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2005 Muzeum Historii Miasta Łodzi, 9 czerwca 2004 – 30 marca 2010
WYSTAWIANY: Magia koloru Samuel Tepler (1918–1998). Malarstwo z kolekcji Davida Malka, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2003
LITERATURA: Magia koloru Samuel Tepler (1918–1998). Malarstwo z kolekcji Davida Malka, Łódź 2003, poz. kat. 32, s. 50 i 129
olej/płótno, 35,5 x 50 cm sygnowany p. d. w języku hebrajskim: 'Tepler'
Cena wywoławcza: 1 500 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 4 000 – 8 000
102
75
Samuel Tepler (1918 Hrubieszów – 1998 Tel Awiw)
MARTWA NATURA Z CZERWONYM KRZESŁEM, ok. 1983 r.
ODWROCIE: opis autorski
Malarstwo Samuela Teplera, Archiwum Emigracji, Biblioteka Główna Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2003/2004; Muzeum Narodowe, Kielce 2004; Wystawa w Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2005; Muzeum Historii Miasta Łodzi, 9 czerwca 2004 – 30 marca 2010
WYSTAWIANY: Magia koloru Samuel Tepler (1918–1998). Malarstwo z kolekcji Davida Malka, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2003;
LITERATURA: Magia koloru Samuel Tepler (1918–1998). Malarstwo z kolekcji Davida Malka, Łódź 2003, poz. kat. 61, s. 133
olej/płótno, 34 x 42 cm sygnowany p. d. w języku hebrajskim: 'Tepler'
Cena wywoławcza: 1 500 zł
Estymacja: 4 000 – 8 000
103
76
Jerzy Panek (1918 Tarnów – 2001 Kraków)
AUTOPORTRET BIOGRAM ARTYSTY: Studia odbywał w Krakowie w latach 1937–42 w Państwowym Instytucie Sztuk Pięknych oraz w latach 1945–48 w ASP. Stosował rozmaite techniki graficzne (w tym metalowe), ale mistrzostwo osiągnął przede wszystkim w drzeworycie. Artysta łączył prace w cykle, np. AUTOPORTRETY, PORTRETY JARMARCZNE, PRóBY PORTRETU JóZEFA GIELNIAKA. Największy cykl stanowiły drzeworyty inspirowane BOSKą KOMEDIą Dantego. W pracach malarskich operował zwartą, topornie obrobioną, zdeformowaną bryłą np. KOń, 1967 r. Otrzymał m.in. niezależną Nagrodę im. Jana Cybisa (1988), tytuł Honorowego Profesora krakowskiej ASP (1993), Nagrodę Miasta Krakowa (1998).
gwasz, tempera, pastel/papier, 28 x 19 cm (w świetle passe-partout) Jego sztuka była „czystym dźwiękiem prostego człowieczeństwa” – jak zauważył Werner Schmidt. Owa czystość wyrażała się zarówno w formach, jak w motywach. Panka fascynował świat najbliższy: własna twarz, mieszkańcy wsi, wiejskie zwierzęta. Powracał do tych twórczych zadań niejednokrotnie, przez wiele lat, łącząc prace w cykle (Autoportrety, Kobiety obłąkane, Portrety jarmarczne, Próby portretu Józefa Gielniaka). Tego typu pastelowe autoportrety powstawały od 1999 r. do śmierci artysty.
Cena wywoławcza: 3 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 4 000 – 6 000 104
105
77
Paweł Kotowicz (ur. 1968 r., Chrzanów)
MIASTO, ok. 1997 r. pastel, akryl/tektura, 47,5 x 68 cm BIOGRAM ARTYSTY: Ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Nowym Wiśniczu. Studiował na Wydziale Grafiki ASP w Krakowie. Dyplom z wyróżnieniem w Pracowni Miedziorytu otrzymał w 1994. Upra-
Cena wywoławcza: 1 000 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
wia malarstwo pastelowe i sztalugowe oraz grafikę warsztatową. Uczestnik wielu plenerów malarskich krajowych i międzynarodowych w Polsce oraz we Włoszech, Grecji, na Słowacji, Litwie, Ukrainie i w Indiach. Prace w zbiorach: Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Państwowego Muzeum na Majdanku, Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu oraz w zbiorach prywatnych w kraju i za granicą: w Austrii, Francji, Niemczech, Szwecji, USA, Japonii, Słowacji, Litwy i we Włoszech.
Estymacja: 2 000 – 4 000
106
78
Tadeusz Wieczorek (ur. 1956 r., Wolice)
BEZ TYTUŁU, 1996 r. olej/płótno, 65 x 90 cm BIOGRAM ARTYSTY: Artysta malarz, animator edukacji przez sztukę. Mieszka w Suchym Lesie. W latach 1975–80 studiował malarstwo sztalugowe w pracowni prof. N. Skupniewicza, a także w pracowniach prof. A. Kurzawskiego i prof. T. Brzozowskiego w PWSSP w Poznaniu. 1981–83
Cena wywoławcza: 1 500 zł
nauczyciel w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Poznaniu, od 1984 główny instruktor plastyki w Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu. Od roku 2000 prezes Stowarzyszenia Artystyczno-Edukacyjnego Magazyn, w latach 2002–2010 przewodniczący Polskiego Komitetu Międzynarodowego Stowarzyszenia Wychowania przez Sztukę (InSEA). Od 1985 wystawia indywidualnie i zbiorowo w kraju i za granicą. Od 1994 realizuje projekty artystyczno-edukacyjne dla dzieci i młodzieży w kraju i za granicą.
Estymacja: 4 000 – 8 000
107
79
Tadeusz Wieczorek (ur. 1956 r., Wolice)
BEZ TYTUŁU, 1996 r. olej/płótno, 65 x 90 cm sygnowany i datowany p. d.: 'Wieczorek 96'
Cena wywoławcza: 1 500 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 4 000 – 8 000
108
80
Tadeusz Wieczorek (ur. 1956 r., Wolice)
„WIELKA PAUZA”, 1994 r. olej/płótno, 89 x 116 cm sygnowany i datowany p. d.: 'Wieczorek 94'
Cena wywoławcza: 1 500 zł
Estymacja: 4 000 – 8 000
109
81
Anna Szklarz (ur. 1964 r., Poznań)
KOMPOZYCJA, 1991 R. LITERATURA: Katalog aukcji z dnia 28.10.2007 r., Dom Aukcyjny Agra-Art.
akryl/płótno, 138 x 120 cm ODWROCIE: opis autorski POCHODZENIE: Aukcja Dom Aukcyjny Agra-Art.
BIOGRAM ARTYSTKI: Studia artystyczne odbyła w PWSSP w Poznaniu, dyplom z malarstwa uzyskała w pracowni profesora Jerzego Kałuckiego w roku 1989.
Cena wywoławcza: 2 000 zł
Estymacja: 4 000 – 6 000
Desa Unicum 1 grudnia 2011
110
82
Paweł Jarodzki (ur. 1958 r., Wrocław)
„IF I CAN'T DANCE TO IT, IT'S NOT MY REVOLUTION EMMA GOLDMAN”, 2000 r. technika własna (akryl na blasze ocynkowanej, profil aluminiowy, nity metalowe), 100,5 x 70,3 x 3 cm WYSTAWIANY: Paweł Jarodzki, Galeria Fizek, Poznań, 05.04 – 10.05.2005; Paweł Jarodzki, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, „Najlepsze”, Warszawa, 11 września – 18 października 2009 LITERATURA: praca reprodukowana na zaproszeniu otwarcia wystawy Pawła Jarodzkiego w Galerii Fizek, 5 kwietnia 2005
Cena wywoławcza: 2 000 zł
Znakiem rozpoznawczym artysty są akryle malowane najczęściej na blasze cynkowej, płytach pilśniowych lub tekturze, często wykonane w technice kolażu z wykorzystaniem szablonu, za pomocą której przetwarza m.in. zdjęcia prasowe i ich fragmenty. W najnowszych pracach Jarodzkiego, charakteryzujących się znaną z wcześniejszych okresów jego twórczości wyrazistą stylistyką, pobrzmiewają dalekie echa ironii i przewrotności Andy'ego Warhola. BIOGRAM ARTYSTY: Malarz, grafik, rysownik, autor komiksów i podręczników dla dzieci; zajmuje się też poezją i sztuką wideo. Obecnie jako profesor prowadzi pracownię multimediów na Wydziale Malarstwa i Rzeźby w ASP we Wrocławiu. Jest też kuratorem BWA Awangarda we Wrocławiu. W latach 1984–88 był faktycznym liderem legendarnej wrocławskiej grupy artystycznej „Luxus”.
Estymacja: 6 000 – 10 000 111
83
Wiktor Jerzy Jędrzejak (ur. 1956 r., Kalisz)
MARTWA NATURA PRZY PIECU, 1996 r. olej/płótno nalepione na płytę pilśniową, 17 x 23 cm sygnowany i datowany p. śr.: 'V. J. J. 96' BIOGRAM ARTYSTY: Studiował w WSP w Częstochowie. Brał udział w blisko 100 wy-
Cena wywoławcza: 800 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
stawach zbiorowych m.in. we Wrocławiu, Toruniu, Bielsku-Białej, Ostrowie Wlkp., Syros (Grecja) i w Nowym Jorku. Ma na swoim koncie 26 wystaw indywidualnych m. in. w Nowym Jorku, Berlinie, Heerenveen, Hamm, Heerhugooward, Aichach, Warszawie, Tokio, Poznaniu, Łodzi, Kaliszu, Ostrowie Wlkp. Laureat dwudziestu jeden malarskich konkursów ogólnopolskich. Poszukiwacz starych przedmiotów i ukrytego w nich czasu.
Estymacja: 2 000 – 4 500
112
84
Wiktor Jerzy Jędrzejak (ur. 1956 r., Kalisz)
MARTWA NATURA Z GLINIAKAMI I JABŁKIEM, 1996 r. olej/płótno nalepione na płytę pilśniową, 17 x 23 cm sygnowany i datowany p. d.: 'V. J. J. 96'
Cena wywoławcza: 800 zł
Estymacja: 2 000 – 4 500
113
85
Wiktor Jerzy Jędrzejak (ur. 1956 r., Kalisz)
MARTWA NATURA Z ZABAWKAMI – DYPTYK WSPóŁOPRAWNY, 1996 r. olej/płótno naklejone na płytę, 2 x 34 x 36,5 cm sygnowany i datowany p. d.: 'V. J. Jędrzejak 96'
Cena wywoławcza: 800 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 2 000 – 4 500
114
86
Wiktor Jerzy Jędrzejak (ur. 1956 r., Kalisz)
CHATY WIEJSKIE olej/płyta, 54 x 111 cm (wraz z ramą autorską) sygnowany p. d.: 'Viktor J. Jędrzejak'
Cena wywoławcza: 800 zł
Estymacja: 2 000 – 4 500
115
87
Joseph Kapelyan (ur. 1936 r., Białoruś)
Z CYKLU „BRAMY I OKNA”, 1993 r. olej/płótno, 70 x 50 cm sygnowany w języku hebrajskim wzdłuż prawej krawędzi oraz l. d.: 'Y. Kapelyan' ODWROCIE: opis autorski
Cena wywoławcza: 5 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
BIOGRAM ARTYSTY: W 1956 roku ukończył studia w Leningradzie. W 1980 roku wyemigrował do Izraela. W latach 1981–2002 pracował na Uniwersytecie w Tel Awiwie. Od 2003 roku jest Prezesem Stowarzyszenia Profesjonalnych Artystów Izraelskich. Miał dotąd ponad 30 wystaw indywidualnych i ponad 150 zbiorowych w różnych krajach świata.
Estymacja: 6 000 – 10 000 116
88
Joseph Kapelyan (ur. 1930 r., Białoruś)
„KOMPOZYCJA Z LITERAMI”, 1995 r. olej/płótno, 100 x 100 cm sygnowany i datowany l. d.: 'J. Kapelyan' W geometrycznych kompozycjach Kapelyana pobrzmiewają echa tradycji rosyjskiego konstruktywizmu, skądinąd oficjalnie zakazanego w Związku Radzieckim w latach 50., czyli w czasach studiów
Cena wywoławcza: 6 000 zł
artysty w Leningradzie i w Mińsku. Ich abstrakcyjny duch analizujący relacje przestrzeni i koloru wiąże równocześnie to malarstwo z całą wielką tradycją sztuki Bliskiego Wschodu, która skupia się na tworzeniu pięknej, dekoracyjnej formy z zachowaniem starotestamentowego zakazu mimetycznego wizerunku, któremu wierny jest zarówno Judaizm i jak i Islam. Myliłby się jednak ten, kto widziałby w tym podążanie ku czystej ornamentacji. To wnikliwa analiza porządku wszechświata i jego piękna.
Estymacja: 8 000 – 12 000 117
89
Zbigniew Sprycha (ur. 1959 r., Częstochowa)
„PRACOWNIA”, 2003 r. olej/płótno, 150 x 150 cm sygnowany i datowany l. d.: 'Z. SPRYCHA 03' WYSTAWIANY: Bednarski, Matuszewski, Sprycha, Galeria u Jezuitów, Poznań 2004 LITERATURA: Zbigniew Sprycha – katalog z wystawy w Galerii u Jezuitów, gRUPA TOMAMI, Poznań 2004 (tekst: Krystyna Czerni) BIOGRAM ARTYSTY: Studiował na Wydziale Malarstwa krakowskiej ASP. Dyplom z wy--
Cena wywoławcza: 2 500 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
różnieniem otrzymał w pracowni prof. Juliusza Joniaka w 1985 r. Od 1998 r. roku powadzi pracownię rysunku na Wydziale Malarstwa krakowskiej ASP. Autor 23 wystaw indywidualnych, uczestnik kilkuset wystaw zbiorowych w kraju i za granicą. Prace w zbiorach: Muzeum Narodowe w Krakowie, Wydział Kultury Urzędu Miasta Krakowa Kolekcja Danielle Mitterand, Paryż, Francja Fundacja France Liberte, Francja. Stypendia i nagrody: Stypendium Prezydenta Miasta Krakowa – Stypendium Ministra Kultury i Sztuki, 1986 r.; Stypendium Fundacji France Liberte; I nagroda za malarstwo na wystawie Dyplom ‘85 prezentującej najlepsze dyplomy uczelni artystycznych, Gdańsk; I nagroda w konkursie na ilustracje książkową im. J. Grabińskiego, 1987 r. Ostatnio otrzymał medal rektora ASP, w związku ze stuleciem oddziału ZPAP w Krakowie.
Estymacja: 6 000 – 10 000 118
90
Zbigniew Sprycha (ur. 1959 r., Częstochowa)
„PRACOWNIA”, 2004 r. olej/płótno, 150 x 200 cm WYSTAWIANY: Bednarski, Matuszewski, Sprycha, Galeria u Jezuitów, Poznań 2006 LITERATURA: Zbigniew Sprycha – katalog z wystawy w Galerii u Jezuitów, gRUPA TOMAMI, Poznań 2004 (tekst: Krystyna Czerni)
Cena wywoławcza: 2 500 zł
Estymacja: 6 000 – 10 000
119
91
Zbigniew Sprycha (ur. 1959 r., Częstochowa) WYSTAWIANY: Bednarski, Matuszewski, Sprycha, Galeria u Jezuitów, Poznań 2006
„PRACOWNIA”, (DYPTYK) 2001 r. olej/płótno, 200 x 300 cm (każda część)
LITERATURA: Zbigniew Sprycha – katalog z wystawy w Galerii u Jezuitów, gRUPA TOMAMI, Poznań 2004 (tekst: Krystyna Czerni)
ODWROCIE: opis autorski
Cena wywoławcza: 2 500 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 6 000 – 10 000
120
92
Zbigniew Sprycha (ur. 1959 r., Częstochowa)
„PRACOWNIA”, 2003 r. olej/płótno, 150 x 200 cm WYSTAWIANY: Bednarski, Matuszewski, Sprycha, Galeria u Jezuitów, Poznań 2005 LITERATURA: Zbigniew Sprycha - katalog z wystawy w Galerii u Jezuitów, gRUPA TOMAMI, Poznań 2004 (tekst: Krystyna Czerni)
Cena wywoławcza: 2 500 zł
Estymacja 6 000 - 10 000
121
93
Paweł Janas (ur. 1976 r.)
„SURFACE”, 2005 r. akryl/płótno, 110 x 150 cm ODWROCIE: opis autorski WYSTAWIANY: Paweł Janas, Untitled, Galeria Fizek, Poznań 26 października – 26 listopada 2005 LITERATURA: praca reprodukowana na zaproszeniu na otwarciu wystawy Pawła Janasa w Galerii Fizek, 26 października 2005 katalog aukcji z dnia 15.04.2007 r., Dom Aukcyjny Agra-Art
Cena wywoławcza: 2 500 zł
Desa Unicum 1 grudnia 2011
BIOGRAM ARTYSTY: Studiował na ASP w Poznaniu i we Wrocławiu, gdzie otrzymał dyplom na kierunku Wzornictwo przemysłowe ze specjalnością Komunikacja wizualna w 2002 roku. Obrazy Janasa, surowe w formie, przedstawiają równie surową rzeczywistość oraz autora, który się w tej rzeczywistości znajduje. W zorganizowanej pustce, stworzonej przy pomocy architektury – Autostrada (2005), Droga (2005), Tama (2005) i przemysłu produkującego codzienność KFC (2004) Mc Donald’s (2004) portretuje siebie tkwiącego samotnie w wypreparowanym świecie. Jego obrazy były wykorzystane w filmie „Samotność w sieci”, reż. W. Adamek (2006).
Estymacja: 6 000 – 8 000
122
94
Piotr Kurka (ur. 1958 r., Poznań)
Z CYKLU „BELLAGIO”, 1999 r. fotografia otworkowa/papier, 58,5 x 58,5 cm (w świetle ramy), edycja: 1/3 ODWROCIE: napis l. g. napis flamastrem: 'PF 446' oraz naklejka (wydruk) z danymi pracy POCHODZENIE: Aukcja Dom Aukcyjny Agra-Art. LITERATURA: katalog aukcji z dnia 15.04.2007 r., Dom Aukcyjny Agra-Art BIOGRAM ARTYSTY: Rzeźbiarz, autor aranżacji przestrzennych, wykładowca i kierownik Pracowni Działań Intermedialnych i Prorektor ASP w Poznaniu ds. artystyczno-badawczych. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (obecnie UA) w Poznaniu. W latach 1984–1983 wystawiał z grupą Koło Klipsa (do której nie należał). Związany był
Cena wywoławcza: 1 500 zł
w tym czasie z Galerią Wielka 19 w Poznaniu, w której debiutował również wystawą indywidualną pt. „Flogiston” w 1985. Uczestniczył w najważniejszych wystawach ruchu nowoekspresjonistycznego w Polsce: „Ekspresja lat 80-tych”, BWA, Sopot 1986, II Biennale Sztuki Nowej, Zielona Góra 1987, „Co słychać”, d. Zakłady Norblina, Warszawa 1987 oraz w innych wystawach zbiorowych organizowanych przez Andrzeja Bonarskiego: „Bruno Schulz” i „A teraz rzeźba”, obie w Pawilonie SARP, Warszawa 1988. W tym okresie wystawiał rzeźby i obiekty przestrzenne z użyciem przedmiotów gotowych, świateł neonów, czasem wykorzystujące elementy zastanego otoczenia. W latach 90. artysta w szerszym zakresie włączał w swe realizacje multimedia, tworzył rozbudowane instalacje o bogatych treściach związanych z współczesną kondycją człowieka i kultury. Wiele wystawiał, jest laureatem stypendiów i nagród, m. in. stypendium Pollock-Krasner Foundation, Nowy Jork 1992, Fundacji Kościuszkowskiej, Nowy Jork 1995, Rockefeller Foundation, Bellagio, Włochy 1999 i in. Równolegle wykładał w macierzystej uczelni. Obecnie jest profesorem zwyczajnym, prorektorem do spraw artystyczno-badawczych, kierownikiem Pracowni Działań Intermedialnych na Wydziale Komunikacji Multimedialnej. Był również dyrektorem artystycznym wystawy „Art Poznań 2004”.
Estymacja: 2 000 – 3 000 123
95
Horst Janssen (1929 Hamburg – 1995 Oldenborg)
ZESTAW 15. PLAKTóW „Kunsthaus – Lübeck”, druk/papier, 57,5 x 40,5 cm „Ich bestaune den Himmel...”, druk/papier, 55 x 41 cm Brzozy, druk/papier, 42 x 61 cm „Merkblam”, druk/papier, 79 x 43,5 cm „Gedinte”, druk/papier, 72 x 34,5 cm „Ewald Brune”, druk/papier, 34,5 x 99,5 cm „Ergo”, druk/papier, 65,5 x 65,5 cm „Neher”, druk/papier, 80 x 30,5 cm
Brzozy, druk/papier, 42,5 x 28 cm Kwiaty w kielichu, druk/papier, 40,5 x 32 cm „Albertina Wien – Janssen Zeichnungen”, druk/papier, 59 x 40,5 cm „Peerlings”, druk/papier, 56 x 38 cm „Paranoia”, druk/papier, 64 x 34 cm „Abschied Kerstin”, druk/papier, 57 x 39,8 cm „Berggruen – Paris”, druk/papier, 60,5 x 44 cm
Cena wywoławcza: 1 000 zł Desa Unicum 1 grudnia 2011
Estymacja: 1 500 – 2 000 124
125
REGULAMIN AUKCJI 1. Oferta aukcyjna. Przedmiotem aukcji są dzieła sztuki lub inne obiekty kolekcjonerskie oddane do sprzedaży komisowej przez komitentów lub stanowiące własność Domu Aukcyjnego. Zgodnie z oświadczeniami komitentów powierzone obiekty stanowią ich własność bądź też komitenci mają prawa do ich rozporządzania, a ponadto, nie są one objęte jakimkolwiek postępowaniem sądowym i skarbowym, są wolne od zajęcia i zastawu oraz innych ograniczonych praw rzeczowych, a także jakichkolwiek roszczeń osób trzecich. Dom Aukcyjny zapewnia fachową wycenę, rzetelny opis katalogowy powierzonego do sprzedaży obiektu, a także pokrywa koszty jego ubezpieczenia. Aukcja jest prowadzona zgodnie z polskimi przepisami prawnymi przez osobę upoważnioną po stronie Domu Aukcyjnego zwaną dalej Aukcjonerem. Aukcjoner ma prawo do dowolnego rozdzielania lub łączenia obiektów oraz do ich wycofania z licytacji bez podania przyczyn. Opisy zawarte w katalogu aukcji mogą być uzupełnione lub zmienione przez Aukcjonera lub osobę przez niego wskazaną przed rozpoczęciem licytacji. Dom Aukcyjny zapewnia, że opisy katalogowe obiektów wystawionych na aukcji wykonane zostały w najlepszej wierze z wykorzystaniem doświadczenia i wiedzy fachowej pracowników Domu Aukcyjnego oraz współpracujących z Domem Aukcyjnym ekspertów. 2. Osobisty udział w aukcji. Do uczestnictwa w licytacji upoważniają tabliczki z numerami aukcyjnymi, które można otrzymać przy stanowisku rejestracyjnym po wypełnieniu formularza udziału w aukcji. Pracownik Domu Aukcyjnego dokonujący rejestracji ma prawo poprosić o dokument potwierdzający tożsamość osoby rejestrowanej (dowód osobisty, paszport, prawo jazdy). Bezpośrednio po zakończeniu aukcji należy zwrócić tabliczkę z numerem aukcyjnym, a w przypadku zakupu odebrać potwierdzenie zawartych transakcji. 3. Licytacje w imieniu klienta. Dom Aukcyjny może reprezentować klienta na podstawie „zlecenia licytacji”. Formularz zlecenia dostępny jest w katalogu (na ostatnich stronach), w siedzibie Domu Aukcyjnego oraz na stronie internetowej http://www. desa.pl/assets/files/formularze/zlecenie_licytacji.pdf. W przypadku zlecenia licytacji z limitem Dom Aukcyjny dokłada wszelkich starań, by zakupić obiekt w możliwie najniższej cenie. Formularz należy przesłać faksem, pocztą lub zostawić osobiście w siedzibie Domu Aukcyjnego najpóźniej na dzień przed dniem aukcji. Wraz z formularzem klient powinien przesłać fotokopię dokumentu tożsamości w celach koniecznych do realizacji zlecenia licytacji. Dane osobowe klienta są informacjami poufnymi i pozostają do wyłącznej wiadomości Domu Aukcyjnego. O ile klient nie zażyczy sobie inaczej, rachunek za zawarte transakcje zostanie przesłany na adres podany przez klienta na formularzu. 4. Licytacje telefoniczne. Klienci, którzy chcą licytować przez telefon, powinni przesłać zlecenia najpóźniej na jeden dzień przed dniem aukcji. Pracownicy Domu Aukcyjnego połączą się z klientem przed rozpoczęciem licytacji wybranych obiektów. Dom Aukcyjny nie ponosi odpowiedzialności za brak możliwości wzięcia udziału w licytacji telefonicznej w przypadku problemów z uzyskaniem połączenia z podanym przez klienta numerem telefonu. Za wyjątkiem opłaty aukcyjnej z tytułu licytacji telefonicznych Dom Aukcyjny nie pobiera żadnych dodatkowych opłat. Dom Aukcyjny zastrzega, że może rejestrować i archiwizować rozmowy telefoniczne z klientem, o których mowa powyżej.
5. Przebieg Aukcji. O wysokości postąpienia decyduje Aukcjoner, jednak zwyczajowo nie jest ono wyższe niż 10%. Tabelę postąpień dla poszczególnych przedziałów cenowych umieszczono na końcu regulaminu. Zakończenie licytacji obiektu następuje w momencie uderzenia młotkiem przez Aukcjonera i jest równoznaczne z zawarciem umowy sprzedaży między Domem Aukcyjnym a licytantem, który zaoferował najwyższą kwotę. W razie zaistnienia sporu w trakcie licytacji, Aukcjoner rozstrzyga spór lub ponownie przeprowadza licytację obiektu. Dom Aukcyjny zastrzega sobie prawo do licytowania jedynie wcześniej zgłoszonych przez uczestników aukcji obiektów. W sytuacji takiej numery obiektów są przed aukcją zgłaszane do Aukcjonera. Aukcja jest prowadzona w języku polskim, jednak na życzenie uczestnika aukcji niektóre spośród licytacji mogą być równolegle prowadzone w języku angielskim i niemieckim. Prośby takie powinny być składane najpóźniej na godzinę przed aukcją wraz z informacją, których obiektów dotyczą. Licytacja odbywa się w tempie 60–100 obiektów na godzinę. 6. Cena wywoławcza. Cena zamieszczona w katalogu pod opisem obiektu jest ceną wywoławczą i jest zarazem ceną minimalną, poniżej której Dom Aukcyjny nie może sprzedać obiektu, z zastrzeżeniem możliwości zawierania transakcji warunkowych, o których mowa w punkcie 7 poniżej. Dom Aukcyjny nie stosuje cen rezerwowych, co oznacza, że każda transakcja zawarta za cenę wywoławczą lub wyższą jest transakcją ostateczną. 7. Transakcje warunkowe. Dom Aukcyjny dopuszcza zawieranie na aukcji transakcji warunkowej. W przypadku braku zainteresowania uczestników aukcji obiektem w cenie wywoławczej, Aukcjoner ma możliwość zaoferowania obiektu na licytacji po obniżonej cenie (zwyczajowo nie więcej niż 25%). W przypadku zainteresowania uczestników aukcji obiektem poniżej ceny wywoławczej zawierana jest transakcja warunkowa, która dochodzi do skutku pod warunkiem akceptacji wylicytowanej ceny przez właściciela obiektu. Zawarcie transakcji warunkowej jest traktowane jako prawnie wiążąca oferta nabycia obiektu po cenie wylicytowanej. Dom Aukcyjny zobowiązuje się w imieniu nabywcy negocjować z właścicielem obiektu możliwość obniżenia ceny do kwoty wylicytowanej. Jeśli negocjacje nie przyniosą pozytywnego skutku w ciągu pięciu dni roboczych od dnia aukcji, obiekt uznaje się za niesprzedany. 8. Opłata aukcyjna i podatek VAT. Do kwoty wylicytowanej Dom Aukcyjny dolicza opłatę aukcyjną w wysokości 15%. Kwota wylicytowana wraz z opłatą aukcyjną zawiera podatek od towarów i usług VAT. Opłata obowiązuje również w sprzedaży poaukcyjnej, w przypadku gdy obiekt nie został sprzedany na aukcji. Dom Aukcyjny wystawia faktury VAT marża. 9. Płatności. Kupujący jest zobowiązany do zapłaty należności za wylicytowane obiekty w terminie 10 dni od dnia aukcji. Dom Aukcyjny będzie uprawniony do naliczenia odsetek ustawowych za okres opóźnienia w zapłacie. Dom Aukcyjny przyjmuje następujące formy płatności: Gotówka: PLN – wszystkie transakcje zawierane są w polskich złotych. Inne waluty – na specjalne życzenie po wcześniejszym uzgodnieniu, Dom Aukcyjny może przyjąć wpłatę w: euro, dolarach albo funtach brytyjskich. Przeliczenie będzie następowało po dziennym kursie kupna waluty Banku BPH pomniejszonym o 3%.
Karty Kredytowe: Dom aukcyjny akceptuje następujące karty kredytowe:
MasterCard, VISA, Maestro, VISA electron Przelew bankowy na rachunek: DESA UNICUM SP. Z O. O. ul. Marszałkowska 34-50, 00-554 Warszawa Bank BPH Spółka Akcyjna 03 1060 0076 0000 3200 0131 9366
10. Odstąpienie od umowy. W razie opóźnienia nabywcy w zapłacie, Dom Aukcyjny po bezskutecznym upływie dodatkowo wyznaczonego terminu na zapłatę, może odstąpić od umowy z nabywcą. 11. Przejście własności obiektu. Własność wylicytowanego obiektu przechodzi na nabywcę z chwilą zapłaty pełnej ceny powiększonej o opłatę aukcyjną. 12. Odbiór obiektów. Odbiór wylicytowanych obiektów jest możliwy po dokonaniu pełnej zapłaty i powinien nastąpić w terminie do 10 dni od daty aukcji. W innych przypadkach przechowywanie i dostarczanie przedmiotów odbywa się na koszt i ryzyko nabywcy. 13. Reklamacje. Wszelkie możliwe reklamacje będą rozpatrywane zgodnie z przepisami prawa polskiego. Reklamację z tytułu niezgodności towaru z umową można zgłosić w ciągu jednego roku od wydania obiektu. Wobec osób nie będących konsumentami Dom Aukcyjny nie ponosi odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne oraz wady prawne zakupionych obiektów. 14. Obowiązujące przepisy prawa. Dom Aukcyjny przypomina, że zgodnie z przepisami: • ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz. 1568) – wywóz określonych obiektów poza granice kraju wymaga zgody odpowiednich władz, • ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 1997 r. Nr 5, poz. 24, z późn. zm.) – muzea rejestrowane mają prawo pierwokupu zabytków bezpośrednio na aukcji za kwotę wylicytowaną powiększoną o opłatę aukcyjną, • ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2000r. Nr 116, poz. 1216 z późn. zm.) – Dom Aukcyjny jest zobowiązany do zbierania danych osobowych nabywców dokonujących transakcji w kwocie powyżej 15 tysięcy euro.
TABELA POSTĄPIEŃ cena
postąpienie
0 – 1 000
50
1 000 – 2 000
100
2 000 – 5 000
200
5 000 – 10 000
500
10 000 – 30 000
1 000
30 000 – 100 000
2 000
100 000 – 500 000
5 000
500 000 – 1 000 000
10 000
Rafał Malczewski, Pejzaż tatrzański, akwarela/papier, 31 x 46 cm
Aukcja Prac na Papierze 8 grudnia 2011, godz. 19 Wystawa obiektów aukcyjnych 28 listopada – 8 grudnia
Dom Aukcyjny Desa Unicum ul. Marszałkowska 34-50, Warszawa www.desa.pl
Zygmunt Józef Menkes, Martwa natura, olej/płótno, 81,2 x 65,5 cm
Aukcja Dzieł Sztuki 15 grudnia 2011, godz. 19 Wystawa obiektów aukcyjnych 3–15 grudnia
Dom Aukcyjny Desa Unicum ul. Marszałkowska 34-50, Warszawa www.desa.pl
Teresa Rudowicz, Kompozycja 63/22, 1963 r. technika mieszana, collage/płótno, 81 x 81 cm
Aukcja Sztuki Współczesnej 15 grudnia 2011, godz. 19 Wystawa obiektów aukcyjnych 3–15 grudnia
Dom Aukcyjny Desa Unicum ul. Marszałkowska 34-50, Warszawa www.desa.pl
Piotr Sakowski, Bez tytułu, 2009, akryl/płótno, 100 x 65 cm
Aukcja Młodej Sztuki 20 grudnia 2011, godz. 19 Wystawa obiektów aukcyjnych 13–20 grudnia
Dom Aukcyjny Desa Unicum ul. Marszałkowska 34-50, Warszawa www.desa.pl
ZLECENIE LICYTACJI
Aukcja dzieł sztuki 1 grudnia 2011, godz. 19
DESA UNICUM Sp. z o. o. ul. Marszałkowska 34-50 00-554 Warszawa tel.: 22 584 95 25 faks: 22 584 95 26 e-mail: biuro@desa.pl
Zlecenie licytacji lub licytacja telefoniczna to proste sposoby wzięcia udziału w aukcji, które nie skutkują żadnymi dodatkowymi kosztami dla Nabywcy.
Zlecenie musi być dostarczone (osobiście, pocztą, faksem lub e-mailem) do siedziby Domu Aukcyjnego nie później niż 24 godziny przed rozpoczęciem licytacji.
Prosimy czytelnie wypełnić formularz, by uniknąć ewentualnych pomyłek IMIę
NAZWISKO
ADRES (miasto, ulica, nr domu, nr mieszkania, kod pocztowy) NR DOKUMENTU TOŻSAMOŚCI TELEFON
FAKS
NIP (DLA FIRM)
Przed przyjęciem zlecenia licytacji, pracownik Domu Aukcyjnego ma prawo prosić o podanie pełnych danych osobowych oraz o dokument potwierdzający tożsamość osoby rejestrowanej (dowód osobisty, paszport, prawo jazdy; w przypadku zleceń przesyłanych emailem, pocztą lub faksem: w formie kserokopii lub skanu tego dokumentu). PROSZę O LICYTACJę NASTęPUJąCYCH POZYCJI:
Zlecenie licytacji z limitem Podanie przez Klienta limitu licytacji jest informacją ściśle poufną. Dom Aukcyjny będzie reprezentował w licytacji Nabywcę do podanej kwoty, gwarantując jednocześnie nabycie obiektu za najniższą możliwą kwotę. Dom Aukcyjny nie przyjmuje zleceń bez górnego limitu. W przypadku zaistnienia kilku zleceń w tej samej wysokości, Dom Aukcyjny będzie reprezentował Klienta, którego zlecenie zostało złożone najwcześniej. Zgadzam się na podniesienie oferowanej kwoty o ……..% w przypadku wystąpienia innego zlecenia o tej samej wysokości. Należność za zakupiony obiekt Wpłacę na konto bankowe Bank BPH Spółka Akcyjna 03 1060 0076 0000 3200 0131 9366 Wpłacę w kasie firmy (poniedziałek-piątek w godz. 11 – 19)
Zlecenie telefoniczne W przypadku zlecenia licytacji telefonicznej prosimy o podanie numeru telefonu aktualnego w czasie aukcji. Pracownicy Domu Aukcyjnego połączą się z Państwem chwilę przed rozpoczęciem licytacji wybranych obiektów. Dom Aukcyjny nie ponosi odpowiedzialności za nieumożliwienie wzięcia udziału w przypadku problemów z uzyskaniem połączenia z podanym numerem. Numer telefonu do licytacji
Faktura Proszę o przekazanie informacji zawartych w transakcjach: Telefonicznie faksem listownie e-mailem Proszę o wystawienie faktury VAT bez podpisu odbiorcy
Ja niżej podpisany/-a oświadczam, że: 1) zapoznałem/-am się i akceptuję warunki Regulaminu Aukcji organizowanej przez Dom Aukcyjny Desa Unicum opublikowanego w katalogu aukcyjnym, 2) zobowiązuje się do zrealizowania zawartych transakcji zgodnie z Regulaminem Aukcji, w szczególności do zapłacenia wylicytowanej kwoty powiększonej o opłatę aukcyjną w terminie 5 dni od daty aukcji 3) wszelkie dane zawarte w niniejszym formularzu są prawdziwe i zgodne z moja najlepsza wiedza. W przypadku zatajenia lub podania nieprawdziwych danych Desa Unicum nie ponosi odpowiedzialności 4) wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach koniecznych do realizacji niniejszego zlecenia oraz w celach marketingowych zgodnie z ustawą z 29.08.1997r. o ochronie danych osobowych, przez Desa
Unicum oraz podmioty, których akcjonariuszem lub udziałowcem jest lub będzie Desa Unicum, 5) wyrażam zgodę na przesyłanie katalogów wydawanych przez Desa Unicum a także przesyłanie drogą elektroniczną informacji handlowych, przez Desa Unicum oraz podmioty, których akcjonariuszem lub udziałowcem jest lub będzie Desa Unicum, 6) zostałem poinformowany, że administratorem moich danych osobowych jest Desa Unicum sp. z o.o. oraz że przysługuje mi prawo wglądu do treści swoich danych oraz prawo do ich poprawienia, 7) dane osobowe podane w niniejszym formularzu nie będą nikomu udostępniane, z wyjątkiem wypadków obowiązkowego udzielania informacji określonych w przepisach ustaw.
IMIę I NAZWISKO
DATA I PODPIS
m
a
index
Aberdam Alfred
31, 32, 33, 34
Malczewski Jacek
9
Adler Jankiel
3
Matuszewski Andrzej
58, 59, 60, 61
Matuszewski Janusz
65, 66
Menkes Zygmunt J.
27
Mondzain Szymon
26
b Bednarski Grzegorz
44, 45, 46, 47
c Chapiro Jacques
48
Muter Mela
6, 14, 15
Cividalli Piero
50, 51
Natan Spiegiel
1
n
d Dłubak Zbigniew
49
e Epstein Henryk
23, 24
Niesiołowski Tymon
25
Nikutowski Erich
35
Nowosielski Jerzy
67
o f Fijałkowski Stanisław
70
g Gryglewski Aleksander
7
h Hayden Henryk
28, 29, 30
j
Oehmichen Hugo
17
p Panek Jerzy
76
Piotrowicz Jerzy
63, 64
Potworowski Piotr
36
r Rodziński Stanisław
68, 69 20, 21
Janas Paweł
93
Rudzka-Cybisowa Hanna
Janssen Horst
95
s
Jarema Maria
56, 57
Simińska Aleksandra
71, 72
Jarodzki Paweł
82
Sprycha Zbigniew
89, 90, 91, 92
Jędrzejak Wiktor J.
83, 84, 85, 86
Stabrowski Kazimierz
10, 11
Stażewski Henryk
55 81
k Kahn Leo
37, 38, 39, 40
Szklarz Anna
Kapelyan Joseph
87, 88
t
Kirszenbaum Dawid Jecheskiel
5
Taranczewski Wacław
42
Kobzdej Aleksander
54
Tarasin Jan
62
Kotowicz Paweł
77
Tepler Samuel
73, 74, 75
Kraupe Janina
41
w
Kurka Piotr
94
Weiss Wojciech
2
Wieczorek Tadeusz
78, 79, 80
Wlastimil Hofman
13
Włodarski Marek
43
Wójtowicz Stanisław
52, 53
l Landau Zygmunt
4
ł Łuskina Włodzimierz
8
DOM AUKCYJNY DESA UNICUM
Aukcja dzieł sztuki z kolekcji
Fundacji SIGNUM Warszawa 1 grudnia 2011
Urzeczywistnienie idei szczodrości i otwarcia na drugiego człowieka poprzez wsparcie nie tylko materialne, lecz także poprzez sztukę to główny 1 GRUDNIA 2011
www.desa.pl
biuro@desa.pl • Aukcja dzieł sztuki • ISBN 978-83-89668-91-2 • Nakład 2 500 egzemplarzy konto Bank BPH SA 03 1060 0076 0000 3200 0131 9366 • NIP 525-00-04-496 Koncepcja graficzna Monika Wojnarowska • Opracowanie graficzne Activa Studio Adam Bremer • Zdjęcia Marcin Koniak
AUKCJA FUNDACJI SIGNUM
Wydawca DESA UNICUM Sp. z o.o. Redakcja ul. Marszałkowska 34–50 • 00-554 Warszawa
cel naszej Fundacji od chwili jej powstania. Hanna i Jarosław Przyborowscy
DOM AUKCYJNY DESA UNICUM
Aukcja dzieł sztuki z kolekcji
Fundacji SIGNUM Warszawa 1 grudnia 2011
Urzeczywistnienie idei szczodrości i otwarcia na drugiego człowieka poprzez wsparcie nie tylko materialne, lecz także poprzez sztukę to główny 1 GRUDNIA 2011
www.desa.pl
biuro@desa.pl • Aukcja dzieł sztuki • ISBN 978-83-89668-91-2 • Nakład 2 500 egzemplarzy konto Bank BPH SA 03 1060 0076 0000 3200 0131 9366 • NIP 525-00-04-496 Koncepcja graficzna Monika Wojnarowska • Opracowanie graficzne Activa Studio Adam Bremer • Zdjęcia Marcin Koniak
AUKCJA FUNDACJI SIGNUM
Wydawca DESA UNICUM Sp. z o.o. Redakcja ul. Marszałkowska 34–50 • 00-554 Warszawa
cel naszej Fundacji od chwili jej powstania. Hanna i Jarosław Przyborowscy