Førdefestivalen - årsmelding 2014 by Gasta design

Ă&#x2026;rsmelding 2014

Innhald Førdefestivalen 2014, lokal - global i 25 år! 3 Føremål, visjon og verdiar 4 Styre, representantskap og administrasjon 5 Frivillige 6 ”- Eg er med på eit vinnarlag” 7 Knutepunktoppdraget 8 Tema 2014: Lokal - Global i 25 år 9 Gjensynsglede 10 Fargespill ”No er songen hjå meg” 13 Nye produksjonar 14 Draumelaget Sogn og Fjordane «Så vi kan sjå oss fritt ikring» 14 Kong Nor - markering av grunnlovsjubileet 15 Talent 2014 16 «Det vesle jubileet i det store» 17 Returbesøk til Indonesia Talent 2013 18 Store artistar på små scener 19 Mat og musikk 20 Danseglede! 21 22 Utvida festivaltidsrom og nye arenaer 22 Bruvoll/Halvorsen «Kva er det med menn som kan spele gitar?» 23 Festival i heile Sunnfjord 23 Sudan Dudan «Kraft og kjærleik» 24 Musikk og naTUR 25 Familiefestival- og lågterskeltilbod 27 Fotoutstilling 28 Kurs & seminar 29 Heilårsverksemd 29 Førdekonferansen 30 Konsertserien FolkJazzScena 32 Bornas Verdsdagar Førde 34 Kompetansedeling 35 Publikumsutvikling 37 Sponsor og samarbeidspartar 38 Mediedekning 42 Artist og arrangementsoversyn 43 Festivalguide 2014 44 Styrets årsmelding 46 Rekneskap 2014 53 Revisjonsmelding 56 Artistar 2014

ÅRSMELDING 2014

Foto: D. Reiakvam

Den 25. Førdefestivalen var ein stor manifestasjon av festivalen sine verdiar: Vi skal glede, røre, og overraske. Vi skal også utfordre og opne for ny erkjenning og kunnskap. I jubileumsåret feira vi verdas fantastiske kulturelle mangfald gjennom 90 små og store arrangement på 30 ulike arenaer og med over 300 artistar frå heile verda. Eit rekordstort publikum var med på feiringa. Rundt 28000 besøkande frå fjern og nær opplevde dei ulike festivalarrangementa som fann stad i Førde og kommunane rundt.

Førdefestivalen 2014, lokal - global i 25 år! Ja, verda kjem verkeleg til Førde under Førdefestivalen! Samstundes er festivalen eit utstillingsvindauge for norske musikarar og våre eigne musikktradisjonar mot verda rundt oss. I jubileumsåret var det difor naturleg at årets tema var «Førdefestivalen – lokal-global i 25 år». Det er vanskeleg å trekke fram eitt høgdepunkt frå jubileumsfestivalen. Det vart fem fantastiske dagar, og eg følte eg gjekk frå den eine magiske opplevinga til den neste. Dei store konsertproduksjonane våre har aldri vore på eit så høgt nivå, og vi hadde fulle hus på mange konsertar. Dersom eg likevel må velje ut eit prosjekt og ei oppleving, vil eg løfte fram det internasjonale talentutviklingsprosjektet vårt som festivalen har drive i 20 år i samarbeid med Rikskonsertane og Utanriksdepartementet. Det er så vakkert og så viktig at unge, dyktige musikktalent frå ulike delar av verda får møtast her i Førde. Dei ber med seg sine lokale tradisjonar, og opplever at dei blir sett og respektert, og at dei får nye perspektiv på sin eigen musikk gjennom møte med andre sin. Å la unge talent få nye moglegheiter er eit vesentleg grunnlag for at vi skal kunne halde fram med å skape. Vi skal dele det vi har felles og utvikle oss i samspel med verda rundt oss, samtidig som vi tek vare på det som gjev oss vår identitet og vårt særpreg.

Stortingspresident Olemic Thommessen tok òg opp dette i opningstalen sin for festivalen. Han sa at vi alle, somme tider, må kjenne på «tonen». Alle ber vi på ein tone som er vår eigen, men som på same tid gjev oss eit fellesskap med andre på tvers av nasjonale og kulturelle grenser. Akkurat dette var det ingen konsert som fekk tydelegare fram enn avslutningskonserten med Fargespill i Idrettshallen. Over 50 born og unge frå 30 ulike land sto for ei formidabel festframsyning basert på ein grunnleggande filosofi om å sjå på alle menneske som ressursar. Om å spørje dei om kva dei har, i staden for å spørje dei om kva dei manglar. Mange av artistane Førdefestivalen engasjerer, må kjempe for å få uttrykke seg kunstnarleg og få formidle sin eigen kulturelle arv. På ein jubileumsfestival der vi også feira 200-årsjubileet for Norges grunnlov, har dette perspektivet vore særleg viktig for oss. Vi har blitt minna om at ytringsfridomen er noko vi har fått fordi nokon har kjempa kampane for oss. Derfor har vi også ei plikt til å kjempe for dei som framleis ikkje får lov til å synge songane sine i sine eigne heimland, eller som sjeldan får høve til å stå på ei stor festivalscene fordi deira musikalske uttrykk blir neglisjert og lite verdsett. Difor er eg glad for og stolt over at vi presenterte Mahsa og Marjan Vahdat på våre scener nettopp dette året. Desse ufatteleg dyktige musikarane har forbod mot å utøve yrket sitt offentleg i heimlandet Iran, berre fordi dei er kvinner.

Trass i eit alvorleg bakteppe, var det festen og gleda som prega jubileumsfestivalen 2014. Vi har motteke mange lovord under dette spesielle året, og eg vil få rette takken vidare til kvar einaste ein av dei som er med og skaper denne festivalen. Eg kan ikkje få sagt kor imponert eg er over den strålande jobben som vert gjort av våre frivillige, vår høgt kompetente stab og av våre gode samarbeidspartar. Med mange hundre frivillige og profesjonelle i sving som sørger for ei smidig og profesjonell gjennomføring, kunne også eg nyte musikken i fullt mon. Eg kunne sitte i salen og kjenne på tårene, gåsehuda og latteren, og sjå at tusenvis av gjester hadde ei like sterk oppleving! Kva er det som gjer at kunst og kultur verkar så sterkt på oss? Kva er det som gjer at den opnar for nye kjensler, perspektiv og kunnskap, som gjer oss til heile menneske? Heile svaret vil vi aldri finne, men likevel skal vi berre halde fram med å spørje. Og vi skal vere trygge på og medvetne om kor viktig kunst og kultur er for einskildmennesket og for samfunnet vårt. Førdefestivalen er ein manifestasjon av nettopp dette. Det er eg både takknemleg, stolt og glad for!

Hilde Bjørkum, direktør

ÅRSMELDING 2014

Føremål Visjon

Verdiar

Festivalen sitt føremål er å fremje kunnskap om og interesse for norsk og internasjonal folkemusikk og –dans gjennom konsertar, kurs og andre tiltak. Festivalen skal og vere med på å auke generell kunnskap om kulturar i andre land, og medverke til fred og forståing mellom ulike folk og nasjonar ved å gjere Førde og Sogn og Fjordane til ein møtestad for utøvarar frå heile verda.

Festivalen skal: • glede • røre • overraske • utfordre • opne for ny erkjenning og kunnskap

«Førde Internasjonale Folkemusikkfestival skal vere den viktigaste arenaen i Norden for oppleving av tradisjonsmusikk frå heile verda - ein magnet og møteplass for alle interesserte og nysgjerrige blant publikum, artistar og media»

BESKYTTARSKAP Foto: Lise Åserud / NTB scanpix

H.K.H. Kronprinsesse Mette-Marit

Kongelege beskyttarskap har ein lang historisk tradisjon. Ordninga fungerer som ei anerkjenning av organisasjonar og arrangement innanfor viktige områder i samfunnslivet. Kronprinsesse Mette-Marit er Førdefestivalen sin høge beskyttar i perioden 2010 – 2015.

ÅRSMELDING 2014

Fotograf D. Reiakvam

STYRE 2014 • Kristin Hille Valla, leiar • Ivar Svensøy, nestleiar • Mari Andrea Ness • Arild Herstad • Eva Kristin Svidal • Trude Skarvatun • Arne M. Sølvberg

Styre, representantskap og administrasjon

REPRESENTANTSKAPET 2014 • Olve Grotle - Førde kommune (leiar) • Nils Gjerland - Sogn og Fjordane fylkeskommune • Tom Farsund - Førde Industri- og Næringssamskipnad • Linda Dyrnes - FolkOrg

• Aslak Johnsen - Sogn og Fjordane Folkemusikklag • Nils Helgheim - Indre Sunnfjord Spelemannslag • Karen Hornnes - Førde Ungdomslag

Fotograf D. Reiakvam

ADMINISTRASJONEN 2014

Torill Faleide kommunikasjonssjef Hilde Bjørkum direktør og kunstnarleg ansvarleg

Fride Hareide Haugen kontormedarbeidar (60%)

Sølvi Lien arrangementssjef (permisjon) Lene Grande økonomi- og administrasjonssjef

Ingebjørg Nomeland produsent

Stian Sjursen Takle arrangementssjef (vikariat)

I tillegg var fleire personar inne i korttidsengasjement i samband med førebuing og avvikling av festivalen: Åslaug Timenes Bell, Mari Paulsen, Ingrid Schei Stuhaug, Arne Hammer, Ragnhild B. Vassbotn, Ann Kristin Vindheim, Karin F. Bøyum, Janne Karin Støylen, Sara Martine Berge og Anne Borcher.

ÅRSMELDING 2014

Fotograf Boris Imajo

Foto: L.Grande

: to Fo

ajo

B.I

Foto: K.Utler

: to Fo

B.I

Frivillige Kvart år har Førdefestivalen med seg ein svær blomsterbukett av 350 frivillige. Dei fleste har vore med oss lenge, men kvart år er det mange nye som vil bli med på å dra skuta i hamn. Målet er at det skal vere kjekt å jobbe som frivillig på Førdefestivalen, og i følge dei frivillige sjølv, så er det det! Desse ivrige sjelene gjer alt frå å rigge scener, selje billettar, køyre buss, servere mat, pynte arenaer, vere artistkontaktar og

ÅRSMELDING 2014

mykje anna. Dei bidreg både før, under og etter festivalen, og mange ofrar mykje tid og seine kveldar for å vere med på eventyret. Unge og eldre jobbar i lag, og folk som knapt snakkar saman elles i året vert brått tett samansveisa i løpet av desse lyse dagane i juli. For mange er frivilligoppdraget eit «must» i sommarferien, så vel som eit høgdepunkt for heile året. Det er inspirerande å sjå kor stolte folk er av å

vere ein del av festivalen, og kor viktig det er for alle at han skal bli så vellukka som mogleg. Alt i alt står dei frivillige for ein heilt uvurderleg jobb. Det ville aldri blitt nokon Førdefestival utan dei, og den fantastiske stemninga dei bidreg med, smittar av på både artistar og publikum, så vel som administrasjonen.

B.I

ASBJØRG LOTSBERG VAR FRIVILLIG PÅ FØRDEFESTIVALEN FOR 25. GONG I 2014:

- Eg er med på eit vinnarlag! -Eg hugsar endå den første tonen, på den første konserten! Ja, først hadde spelemannslaget spelt nokre slåttar, det var kjende saker, men så! – Inn frå andre kanten av scena kom ei gruppe frå Albania, dei spelte på hestefeler, veit du kva eg meiner? Eg hadde aldri høyrt noko liknande og vart ståande heilt trollbunden, det var som å komme inn i ei ny verd!

Asbjørg Lotsberg har vore frivillig på Førdefestivalen heilt sidan starten i 1990. -Ja, eg har eigentleg vore med heilt frå tanken om ein festival vart sådd i folkemusikkmiljøet her i Førde. Eg trur ikkje festivalen kunne vokse seg så sterk om ikkje utgangspunktet var eit sånt miljø som dette, seier ho. I ungdomslaget var vi vande med dugnadsarbeid, vande med å drive på! fortel ho entusiastisk. -Det første året hadde eg ansvaret for plakatane. Eg stod i kjellaren på Førdehuset med heimelaga sjablongar og sprit-tusj og teikna plakatane sjølv! fortel Asbjørg lattermildt, og vi bryt ut i latter begge to. Med tanke på den enorme kontrasten til dagens profesjonelle marknadsføring og profilering av festivalen, blir det nesten vanskeleg å tru at det ein gong var slik. Sidan har Asbjørg hatt billettkontoret som base, og sett utviklinga mot stadig spesialisering, fleire frivillige og større stab derifrå. -Ja, det er mykje som har forandra seg, men det viktigaste er likt. –Det handlar om å vere eit godt vertskap. Alle skal bli tatt venleg i mot og ha ei god oppleving. Dette trur eg ligg i ryggmargen, det er blitt ein del av Førdefestivalen sin kultur. Eg trur det er fordi toppleiinga har det som ein bevisst strategi, så sprer det seg nedover i rekkene.

Suksessen kan sikkert knytast til mange faktorar, men det aller viktigaste er at ein heile tida har vore tru mot konseptet, seier Asbjørg med ettertrykk. –Sjå no kor sterkt festivalen står! Mange av dei nordiske folkemusikkfestivalane har tapt på ei popularisering av profilen. Hilde har stått i stormane og halde fast på kjernen i festivalen sitt prosjekt, men på ein så god måte at folk stolar på at det er bra det dei kjem til å få høyre, sjølv om dei aldri har høyrt det før, forklarar Asbjørg. -Som frivillig på Førdefestivalen kjenner eg at eg er med på eit vinnarlag! Å vere med å skape noko eg er stolt av i fellesskap med andre, er både meiningsfylt og veldig kjekt. Dessutan får eg jo tilgang til ein førsteklasses ferdigkomponert meny av unike kulturopplevingar! Førdefestivalen er ein viktig grunn for at eg trivst så godt i Førde, avsluttar ho. Kulturen og naturen. Førdehuset og fjella rundt. Det er grunnlag for eit godt liv for meg og mannen min, Rune. Vi gler oss til festival. Asbjørg Lotsberg, frivillig

Det handlar om å vere eit god vertskap. Toppleiinga har det som ein bevisst strategi, det spreiar seg nedover i rekkene og blir ein del av kulturen til festivalen.”

ÅRSMELDING 2014

Foto: Geir Birkeland

Ordførar i Førde Olve Grotle, Stortingspresident Olemic Thommessen, styreleiar i Førdefestivalen Kristin Hille Valla, den indiske ambassadøren, R.K: Tyagi, festivaldirektør Hilde Bjørkum.

Knutepunktoppdraget Førdefestivalen innfrir med glans. I 2014 føretok Kulturdepartementet ei grundig evaluering av Førdefestivalen som knutepunktfestival. Det er festivalåra 2010-2013 som ligg til grunn for vurderinga. Kulturrådet, som vurderte festivalen i høve til kunstnarleg innhald, konkluderte slik: «Førdefestivalen fyller sine formål på en meget god måte og fremstår som kunstnerisk ledende på sitt felt i nasjonal sammenheng, samtidig som den kan hevde seg godt internasjonalt.» Det er ingen tvil. Førdefestivalen innfrir med glans! Festivalen vart vurdert i høve kriteria for knutepunktfestivalar om å vere kunstnarleg leiande innanfor sin sjanger, og initiere nyskaping og utvikling. I tillegg vart desse punkta vurdert: Publikumsretta tiltak gjennom året, koordinering og samarbeid, nasjonal og internasjonal orientering, publikumsutvikling, god ressursutnytting og regional medverknad.

ÅRSMELDING 2014

I evalueringsprosessen vart festivalen også vurdert av andre knutepunktfestivalar, av samarbeidspartar på lokalt, regionalt og nasjonalt nivå, samt av vertskommune og fylkeskommune. I tillegg bad departementet om omfattande dokumentasjon frå festivalen sjølv. Både samarbeidspartar, kommune og fylkeskommune ga også festivalen gode skussmål. Denne svært gode evalueringa var allereie klar i august då styreleiar Kristin Hille Valla og festivaldirektør Hilde Bjørkum hadde møte med departementet, saman med fylkesdirektør for kultur, Ingebjørg Erikstad og kommunalsjef for kultur i Førde, Trond Ueland. – Med utgangspunkt i den fantastiske evalueringa festivalen har fått frå alle partar, vart dette sjølvsagt eit svært positivt møte,

fortalde Bjørkum til pressa i etterkant. – Eg blir både stolt og glad når eg ser tilbakemeldingane vi har fått. Det viser at vi har tenkt rett med å satse på kunstnarleg innhald og programmering som skil oss ut blant festivalane i Norge og som vekker merksemd også internasjonalt. Vi har vore tydelege i profilen vår, satsa beinhardt på kvalitet, og teke knutepunktoppdraget på høgste alvor. Evalueringa syner at vi har lukkast med strategien vår. Festivaldirektøren får full støtte frå kommunalsjef, Trond Ueland: - Det er veldig kjekt å få stadfesta også frå kulturdepartementet at vi har ein av dei mest profesjonelle, nyskapande og stødige festivalane i landet. Førdefestivalen har evna å setje oss på det internasjonale kartet, og sikrar at vi også i Førde og Sogn og Fjordane er med i den kulturelle elitedivisjon.

Tema 2014: LOKAL – GLOBAL i 25 år

TALENT 2014

AMSTERDAM KLEZMER BAND

Temaet for 2014 illustrerer det Førdefestivalen har stått for sidan starten. I løpet av eit kvart århundre har om lag 6000 musikarar frå 120 land fått plass på scenene under Førdefestivalen. I tillegg til å skape rein musikkglede, har målet vore å bidra til å ta vare på og utvikle dei unike musikalske tradisjonane verda har å by på, og tilby nye opplevingar og ny erkjenning og kunnskap for publikum. Alle nasjonar har eit ansvar for å ta vare på sin særskilde kulturelle arv, og samtidig gi den høve til å utvikle seg.

Foto: A.Anthun

Førdefestivalen vil gje norske musikarar nye moglegheiter for utvikling både ved å invitere dei til nyskaping innan sin eigen lokale tradisjon og personlege uttrykk, men òg i møte med framståande utøvarar frå andre kulturar, på ein internasjonal arena. Vi har gjort det til vårt varemerke å presentere eit breiare spekter av musikalske tradisjonar enn nokon annan festival i Norge, og å gje publikum noko dei ikkje visste dei ville ha.

FINN TOKVAM OG SIGRID MOLDESTAD Alle foto: K.Utler

TRIO TERIBA

OPNINGSKONSERT: LOKAL - GLOBAL Publikum vart presentert for artistar frå sju land og tre kontinent under årets store opningskonsert i Idrettshallen i Førdehuset. Konserten samla 2200 publikummarar. Utøvarane som vart presentert har alle har teke sine lokale musikktradisjonar på alvor, og gjort dei til ein global musikkarv: Amsterdam Klezmer Band (NL), Mahsa & Marjan Vahdat (IR), MP3Mattias Pérez Trio (SE), Sigrid Moldestad / John

Oddvar Kandal (NO), Trio Teriba (BJ) og Talent 2014 (PE/VE/NO). Festivalen vart offisielt opna av Stortingspresident Olemic Thommessen. På Opningskonserten vart også to av dei fremste initiativtakarane til festivalen, Lidvin M. Osland og Sigmund Eikås heidra, saman med direktør Hilde Bjørkum, som har vore sjef for festivalen i 22 av dei 25 åra den har eksistert. Konferansier på konserten var Finn Tokvam..

SPAREBANKEN VEST MUSIKARSTIPEND 2014 Erlend Apneseth (24) frå Jølster vart tildelt Sparebanken Vest sitt musikarstipend under Opningskonserten for Førdefestivalen 3. juli. Stipendet er på kr 30 000 og vart overrekt Apneseth av konserndirektør Siren Sundland i Sparebanken Vest. Erlend Apneseth er frå Jølster i Sogn og Fjordane, og har allereie markert seg som ein av dei beste folkemusikarane i landet i dag, trass sine unge alder. Apneseth er ein musikar som står støtt i folkemusikktradisjonen, samstundes som han har sterk personlegdom og vilje til å gå sine eigne vegar. Dei siste åra har han i tillegg til å formidle dei klassiske hardingfeleslåttane frå Vestlandet, søkt seg mot improvisert musikk og samtidsmusikk, stadig med utgangspunkt i klangane frå hardingfela og folkemusikken.

ÅRSMELDING 2014

Foto: A.Ullebø

Gjensynsglede JUBILEUMSGALLA

ANA MOURA

Opp gjennom åra har nokre festivalartistar gjort særskild inntrykk. Mange av dei har ikkje publikum eingong visst eksisterte før dei møtte dei under Førdefestivalen. I samband med 25-årsjubileet ynskte vi at publikum skulle få gledeleg gjensyn med nokre av sine favorittar, og spurde difor publikum om å sende inn sine forslag. Det vart ei lang og mangfaldig liste! Nokre peika seg likevel klart ut, og vart valgt som våre «gjensynsglede»artistar under jubileumsfestivalen.

Ana Moura er og blir ei ekte stjerne! Den sensuelle stemma hennar forførte oss igjen inn i den portugisiske bluesen sitt univers: Fado. Førdefestivalpublikummet forelska seg i henne då ho var på besøk i 2011, og ikkje heilt uventa var ho den artisten som flest ønska eit gjensyn med.

På Gallakonserten laurdag 5. juli sto eit heilt knippe av desse gjensynsglede-artistane på same scene i Idrettshalen i Førdehuset. Det vart ein storstilt manifestasjon av eit fantastisk mangfald og musikalsk kvalitet som gav publikum både tårer i augekroken og strekk i dansefoten! Konferansier Unni Løvlid leia oss gjennom ei musikalsk ferd over landegrenser og kontinent med ei rad store artistnam: JPP (FI), Brødrene Larsen (NO), Divna (SR), String Sisters (UK, US, NO), Taraf de Haïdouks (RO), Le Trio Joubran (PA) og Bassekou Koyaté & Ngoni ba (ML).

ANA MOURA Foto: A.Anthun

ÅRSMELDING 2014

Divna Foto: A.Ullebø

JPP Foto: A.Ullebø

FULLSETT KYRKJEKONSERT – DIVNA

JPP

Den guddommeleg vakre konserten med serbiske Divna sette merke i sjela til kvar og ein som møtte opp i Førde kyrkje fredag kveld, slik ho gjorde allereie første gong ho vitja festivalen. Saman med vokalensemblet Melodi, som er rekna for å vere eit av dei beste i Europa, tok Divna publikum med seg på ei magisk reise i den ortodokse polyfone vokalmusikken, som har røter i bysantisk og russisk tradisjonsmusikk.

Desse finske magikarane spelte på den aller første Førdefestivalen i 1989 og lukkelege er vi for at dei ville kome tilbake! Dei fekk æra av å sette krona på verket og avslutte jubileumsfestivalen søndag kveld. Järvelän pikkupelimannit, som dei kalte seg tidlegare, og som eigentleg betyr «dei små folkemusikarane frå Järvelä», er per i dag ingenting anna enn store!

ÅRSMELDING 2014

STRING SISTERS Foto: G.Birkeland

STRING SISTERS String Sisters svikta ikkje! Med røter i norsk, irsk og shetlandsk folkemusikk, presterte stjernelaget til Annbjørg Lien så glitrande godt at det rista i hjarterota. Tingingsverket «Mika» vart framført med ektefølte, sarte soloar og eit forrykande heitt samspel. String Sisters sin gjenvisitt i Førde vart ein like stor suksess som førre besøk her i 2008.

STORM WEATHER SHANTY CHOIR Det skulle bli vilt, vakkert og vått då Storm Weather Shanty Choir frå Stord var tilbake i Førde 7 år etter første møte. Før konserten inviterte dei på familievenneleg raftingtur på Jølstra. Til stor begeistring. Deretter inntok dei Langebrutorget, og bergtok publikum med ein konsert som ljoma med maksimal maskulin stemmeprakt. Det var røft, det var sårt, og det var rasande artig!

STORM WEATHER SHANTY CHOIR Foto: K.Utler

ÅRSMELDING 2014

Foto: G.Birkeland

FARGESPILL Fargespill avslutta jubileumsfestivalen med framsyninga FargeFest i Førde. Konserten var eitt av festivalen sine markeringar i høve Grunnlovsjubileet, med mål om å løfte fram det fleirkulturellet samfunnet vårt og den

store verdien og rikdomen dette inneber. For Førdefestivalen er dette ein særs viktig bodskap, og Fargespill-utøvarane rørte ein fullsett Idrettshall til tårer. Foto: K.Utler

«No er songen hjå meg» Fremst på scenekanten framom eit tusentals tilskodarar i idrettshallen står Joseph Capardo frå Filippinene. I kvit finskjorte. Aleine. Han er 9 år. Så syng han: -Eg e liten eg, men eg vågar meg. Da finst ingjen i laget som rokkar meg. Det er heilt stilt i salen. Tårene renn lydlaust over kinna våre. Framsyninga FargeFest avsluttar Førdefestivalen denne søndagen. Over 50 barn og unge frå vel 30 ulike nasjonar er på scena med det vi har fått vite skal bli eit fyrverkeri av ei oppleving i fargar, rytmar, song, dans og ikkje minst sterke følelsar. Før festivalen har eg vore i Bergen og intervjua produsent Frøydis Moberg og ein av artistane, Irene Kinunda frå Kongo. Eg trur eg veit kva eg går til. Men det er ikkje muleg å bu seg på dette. Den vesle, mørke guten som syng den gamle folketonen frå Voss så trygt og utan noko atterhald, gjer meg heilt verjelaus. Songen treff refleksane mine utan å gå omvegen om tankane. –Kva er det som gjer at kunst verkar? Kunstnarleg ansvarleg for Fargespill, Ole Hamre, har under arrangementet ”Møt artisten” tidlegare på festivalen fortalt at han alltid har vore nyfiken på dette. Kva er det som gjer at det autonome nervesystemet reagerer, at tårene er umuleg å halde tilbake når Joseph syng? –Dei kunstnarlege rammene kring Fargespill er kompromisslause i sine krav til kvalitet. Berre det beste er godt nok med omsyn til scenografi, lyd, lys og produksjon. Innanfor desse rammene stig borna fram, med si

historie, på sitt nivå. Dei gjer det utan atterhald. Kanskje er det dette betingelseslause som representerer vårt kunstnarlege konsept, som gjer at det verkar, undra Ole Hamre i samtalen med Tellef Kvifte. Først og sist i framsyninga, som verkeleg er eit fantastisk fyrverkeri med alt som er lova, helsar Dekontee Manyeah frå Liberia velkomen og vel heim. Ho er også 9 år gamal. -Ta din sang, og la den vandre, syng ho. Når teppet går opp er det ho som eig songen, men når det heile er over rettar ho armane fram mot publikum og avsluttar: –Nettopp nå er sangen hos deg. Og det er den. Songen er hjå kvar og ein av oss, og den vil synge i oss lenge. Kva handlar songen om? Det veit alle som var der, det har vi forstått. Kanskje greier vi likevel ikkje å setje ord på det. For dette er kunst, og den verken kan eller skal forklarast. Vi veit berre at den verkar. Både for dei som skaper den, og for oss som får oppleve den. Borna blir sett for det dei har, for det dei kan. Ikkje for det dei manglar og for det dei ikkje maktar. Slik kan dei vekse seg sterke og trygge i eit nytt land, vårt land. Alt vi treng å gjere for dei, er å sjå dei. Slik Ole Hamre ser dei. Som ressursar. -Han er den største helten av dei alle, seier fotograf Oddleiv Apneseth stille etter framsyninga. Ja, tenkjer eg. Det er han. Ein ekte helt. Fordi han løftar fram andre med si styrke og let dei skine. Så dei blir sterke sjølv. Og kan synge oss ein song om å møte kvarandre slik at vi kan ha det godt i lag. No er den songen hjå meg.

TEKST: JANNE KARIN STØYLEN ÅRSMELDING 2014

Nye produksjonar Førdefestivalen legg vekt på å ikkje berre booke ferdige produksjonar, men også stå for nye eigenproduksjonar, enten sjølvstendig, eller i samarbeid med andre.

DRAUMELAGET SOGN OG FJORDANE Dette var ein draum som gjekk i oppfylling: Eit kremlag av musikarar frå Sogn og Fjordane fylke på same scene, for å feire den lokale folkemusikken. Ein hyllest til alle som held musikktradisjonane våre levande, fargelegg dei med si personlege stemme, og overfører dei til komande generasjonar. Både dei nye stemmene og dei eldre nestorane og læremeistrane sto her saman på scena i Storsalen i Førdehuset: Unni Løvlid, Sigrid Moldestad, John Oddvar Kandal, Karl Seglem, Håkon Høgemo, Synnøve S. Bjørset, Gro Marie Svidal, Erlend Apneseth, Sigmund Eikås, Arne M. Sølvberg, Linda Gytri, Elin Grytting, Judith Vestrheim, Tom Karlsrud, Gamlebanken spelemannslag og dansarane Mari Andrea Ness, Atle Hoff, Arild og Solbjørg Herstad, Inger Furevik og Bjørnar Slåtten. Regi var ved Ingvill Skjold Thorkildsen, og musikalsk produsent var Arngunn Timenes Bell.

ÅRSMELDING 2014

SYNNØVE S. BJØRSET, SIGMUND EIKÅS OG ERLEND APNESETH Foto: A.Anthun

«Så vi kan sjå oss fritt ikring» - Vi har ein arv å forvalte. Ein arv vi ikkje har eigedomsrett til. Det er opp til kvar og ein å bruke den og farge den i si tid. Det må alltid stå nye klar. John Oddvar Kandal vende seg med stort alvor mot ein fullsett storsal i Førdehuset, med denne enkle og inderlege bodskapen under årets festival. Ved sidan av han på scena stod Sigrid Moldestad. Når dei deretter la bogen mot felene sine og spelte slåttar frå Nordfjord, var det som ein demonstrasjon av det han nettopp hadde forklart for publikum. Med spelet sitt la han seg under tonane hennar, som fekk ein annan farge. Litt lysare. Det let fint i lag. Førdefestivalen samla i jubileumsåret dei fremste folkemusikarane i heimfylket til konserten ”Draumelaget”: Utanom Sigrid Moldestad og John Oddvar Kandal, deltok Unni Løvlid, Karl Seglem, Håkon Høgemo, Synnøve S. Bjørset, Gro Marie Svidal, Erlend Apneseth, Sigmund Eikås, Arne M. Sølvberg, Linda Gytri, Elin Grytting, Judith Vestrheim, Tom Karlsrud, Gamlebanken spelemannslag og dansarar. Å ta vare på vår kulturarv for framtida er eit ansvar desse musikarane er skapande innanfor, på kvar sine måtar. Dei brukar og fargar tradisjonane i si tid, på sitt vis – slik at publikum vil høyre, både her lokalt, men også i landet elles og ute i verda. Korleis kan det skje? Kvifor har dei lukkast? Ein oppskatta læremeister for fleire av dei unge på scena er Sigmund Eikås. Kanskje gav Synnøve Bjørset eit svar på spørsmåla, når ho fortalde korleis ho hugsar speletimane med Sigmund: -Det viktigaste han lærte oss var at vi må spele det vi likar! Også lengten heim, røtene og det å vere glad i staden ein kjem frå verkar til å vere ei skapande drivkraft for desse musikarane. Fara etter dei som har vore her før oss, fortel ofte om same inspirasjonen. Elin Grytting trollbatt heile salen med historia om diktarpresten Claus Frimann frå Selje. Berre 14 år gammal blei han send til København for å studere teologi. Han lengta så inderleg heimatt, og skreiv ein av sine første og seinare mest kjende

salmetekstar etter at han hadde segla inn Nordfjorden då studiet var fullført: Under Indseiling igien til Norge Hilset vær du kjære Land,  Vær velkommen til mit Øie;  Den som Havet maatte pløie,  Efter dig hvor længes han!  Ved at see dig voxe, stige,  Blaane, grønnes, bredes ud,  Hvo vil ei med Glæde sige:  Hidindtil saa hjalp os Gud. Elin song salmen på ein folketone frå Selje, heimstaden til Frimann. Her ynskte han seg også teneste, men fekk ikkje arbeid i heimtraktene før han vart tilsett som prest i Davik i 1780. I mellomtida var han kapellan under presten Hans Strøm i Volda og vart god ven med den unge guten Sivert Aarflot. Seinare lånte Frimann den gåverike venen pengar slik at Aarflot kunne kjøpe Ekset-garden. Her starta Sivert Aarflot landets første lånebibliotek og seinare det første trykkeriet på landsbygda i Noreg. Spora etter Frimann fører såleis langt fram, liketil meg her eg sit og kan skrive på mitt eige språk: Ivar Aasen gjekk nemleg frå heimgarden i Hovdebygda i Ørsta til Ekset i Volda dagstøtt i oppveksten. Her fekk han kveik og kunnskap som gjorde at han kunne forvalte den arven som framleis fanst mellom folk flest. Farge den med sine skapande evner, sitt intellekt og si interesse. Kva har det å seie for oss at nokon tek vare på kulturarven, på musikken, språket og kunnskapen? Det ”Draumelaget” syner oss på scena, får meg til å tenkje på Tarjei Vesaas sine ord om Ivar Aasen: ”Det går mangt eit menneske og ser seg fritt ikring for Ivar Aasens skuld. Den stille og vise nedbrytaren av grenser, den rolege og sikre oppbyggaren i eit folk.” Ved å gjere arven til sin eigen og formidle den til oss, kan den også halde fram å vere vår. Så veit vi kven vi er og kan sjå oss fritt ikring.

TEKST: JANNE KARIN STØYLEN

MARKERING AV GRUNNLOVSJUBILEET I høve grunnlovsjubileet tok Norsk senter for folkemusikk og folkedans, Førdefestivalen og Riksscenen initiativ til ei storsatsing med ei ny produksjon i skjeringspunktet mellom musikkteater, dans og konsert, med nokre av dei beste folkemusikarane og dansarane i Norge på scenen. Framsyninga Kong Nor bygger på myten om segnkongen Kong Nor, som samla det norske riket. Den nesten bortgløymde historia vart vekt til liv og kledd i nu drakt gjennom musikk, dans og forteljing.

Medverkande var Anders Røine, Daniel Sandén-Warg, Unni Boksasp, Hæge Manheim, Øyvind Sandum, Silje O. Hålien, Torkjell Børsheim og Jon Anders Halvorsen. Leif Stinnerbom stod for regien. Eldgrim Springgard hadde manus, og koreografi var ved Sigurd Johan Heide. Gro Marie Svidal var produsent. Etter urpremiere på Riksscenen i mai, vart Kong Nor vist på Førdefestivalen og andre spelestader rundt om i heile landet. Samarbeidsfestivalane Den Norske

Folkemusikkveka, Jørn Hilme-stemnet, Telemarkfestivalen, Osafestivalen, Kalottspel, Hilmarfestivalen og Nordsjøfestivalen tok imot oppsetjinga og sikra dermed gjenbruk. Forestillinga vart òg vist på Festspillene i NordNorge, på Eidsvoll og på Dovre. Til saman Kong Nor-forestillinga vart sett opp på 12 spelestadar, og samla omlag 1500 publikum. Produksjonen var eit stort kunstnarleg løft som vart godt mottatt av publikum og fekk brei medieomtale.

Original og vellykket jubileumsforestilling Folkemusikk og dans er rammen om et spennende scenespill som tar utgangspunkt i en gammel norrøn myte. Kong Nor er den beste 1814-markeringen jeg har opplevd hittil Gruppen som samarbeidet om folkemusikkens markering av Grunnlovsjubileet, tenkte opprinnelig på å vise norsk folkemusikks utvikling gjennom 200 år. Men dette prosjektet kom de ingen vei med. Da dukket plutselig tanken opp om å «utvide perspektivet fra 200 til 1000 år», og regissør Leif Stinnerbom skriver i programmet at takket være professor Gro Steinsland kom de på sporet av middelaldersagnet om Kong Nor, som ifølge Orknøyingenes saga (ca. 1200), Flatøyboka (1387), og islandsk-danske Tormod Tor-fæus» norgeshistorie (1711) samlet Norge under seg fra Trøndelag og sørover allerede før år 500. Nor var sønn av den mytiske kong Torre, som hersket over Kvænland og Finland, og var sønn av jotnen Snø. Eldgrim Springgard har diktet videre på sagaens beretning om Torres» to sønner, Nor og Gor, og deres vakre søster Goe, som en dag bare blir borte, og som de to brødrene drar på leting etter. Springgard lar Goe forsvinne etter at hun har latt seg friste til å danse med nordlyset, og dermed forelsket seg i Svade, Dovrefjellets konge. Allerede i åpningsscenen, der ensemblet synger og danser en stemningsfull hyllest til Dovre, står Dovre-fjellet sentralt i forestillingen. Det gjør også den listige, allvitende og nærmest allestedsnærværende Dovreheksa, som har en finger med i det meste som skjer. Hun tolkes med sjarm og overskudd av Hæge Manheim, en av Norges ytterst få profesjonelle skuespillere som også er aktiv som kvedar og danser, og blant annet har vunnet flere kappleiker. Selv om de fem øvrige aktørene hittil først og fremst har utmerket seg som folkemusikere og dansere, gjør de en riktig god innsats som skuespillere, både når de danner koret som med sang og dans forklarer og kommenterer begivenhetene, og når de fremstiller fortellingens enkeltpersoner: Torkjell Lunde Børsheim fra Frikar er en overbevisende og sjarmerende Kong Nor, og imponerer stort med fantastisk presise og sprelske dansenumre. Imponerer gjør også Silje Onstad Hålien i rollen som Dovrekongens datter.

Slik hun først gjorde under Landskappleiken 2012, beviser hun også her at lausen ikke er forbeholdt menn, og hennes og Lunde Børsheims felles hallingkast blir en romantisk seier for Nor og hans vordende brud. Unni Boksasps Goe står for noen av kveldens vakreste ballader, og de er komponert av Jon Anders Halvor-sen, som på scenen er en sprek og fyrig Gor, mens Øyvind Sandums humørfylte Dovrekonge sørger for at trekkspillet endelig får sin fortjente plass i folkemusikkens verden. Musikerne Daniel Sandén-Warg og Anders Erik Røine er ansvarlige for musikken i Kong Nor, og har til og med to små komiske roller. Men først og fremst trakterer de et utall instrumenter, vanlig fele og hardingfele, naturligvis, men også langeleik, gitar og tampura-trommer, for bare å nevne noen. Suverent får de fram norsk folkemusikks mangfold, fra spenstige rytmer til elegiske toner, og ikke minst viser de hvor godt denne musikken egner seg scenisk. Fra Västanå Teater i Värmland, der han er sjef og kunstnerisk leder, har regissør Leif Stinnerbom lang erfaring i å forene folkemusikk og scenekunst. Eldgrim Springgard og han samarbeidet med hell for noen år siden om sceneutgaven av Margit Sandemos «Sol av Isfolket» på Fagernes. Nå samarbeider de altså igjen, og lykkes på ny. Som medskaper for Kong Nor er det ikke tvil om at det er Leif Stinnerbom som har tilført forestillingen den dramatiske nerven som gjør at den ikke bare byr på glimrende dans og musikk, men også rett og slett er spennende teater. I programmet skriver han at gjengen bak forestillingen håper at forestillingen skal vekke vår «nyfikenhet kring de spännande myter og legender som förhoppningsvis ska fortsätta att berättas i vårt höga nord, ändå til Dovre faller». Og Kong Nor gir oss en interessant mytisk forklaring på nasjonsbyggingen i Skandi-navia – et utmerket apropos til 1814. Festivaldeltakere over hele landet har noe å se fram til – den beste markeringen av Grunnlovsjubileet jeg har opplevd hittil

FOLKEMUSIKK.NO: 20.06.2014. TEKST: IDALOU LARSEN

ÅRSMELDING 2014

Foto: Knut Utler

Talent 2014 Førdefestivalen sitt internasjonale talentutviklingsprosjektet er eit samarbeid mellom festivalen, Rikskonsertane og Utanriksdepartementet. Prosjektet sitt hovudføremål er å hjelpe fram unge, dyktige musikarar. Vi vil gje dei høve til å utvikle seg både musikalsk og menneskeleg gjennom samarbeid med andre musikarar og profesjonelle leiarar, og bidra til at dei får oppretta og utvida eit internasjonalt fagleg nettverk som kan vere til hjelp i ein vidare musikkarriere. Vi ynskjer og å bidra til at deltakarane får auka respekt for og innsikt i eigen og andre sin kultur gjennom musikarmøte, og slik også auke deira interesse og moglegheiter for å verke som musikarar.

det få utdanningsmoglegheiter innanfor tradisjonsmusikk, og eigen musikkultur er ikkje høgt verdsett i samfunnet. For musikarane er det difor ekstra viktig å få vere del av eit fellesskap der tradisjonsmusikken står i fokus i ein profesjonell og internasjonal kontekst, og der dei kan få innblikk i korleis andre land arbeider med og stimulerer tradisjonsmusikken både gjennom utdanning og eksponering i det offentlege rom.

Prosjektet gjev dei unge musikarane eit ytringsrom der deira musikkform vert respektert og verdsatt. I mange land er

Det 20. talentprosjektet i rekka samla 12 unge musikarar frå Peru, Venezuela og Norge: Salvador Hernández (fiolin), José Santeliz

ÅRSMELDING 2014

Unge musikarar frå ulike delar av verda vert inviterte til Førde for workshops, produksjon og konsertar. Året etter det første møtet i Førde, reiser prosjektdeltakarane på «returbesøk» til eitt av dei deltakande landa.

(mandolin), Félix Farfán (cuatro) og Vicente Santeliz (kontrabass) frå Venezuela, Jonathan Alexis Mendoza Sanchez (gitar), Felix Alberto Audante Donayre (perkusjon), Peruana Hector (perkusjon) og Claudia Elisabeth Candela Sanches (vokal) frå Peru og Sjur Hovden Borge (trekkspel, dans), Sina Myhr (vokal, hardingfele, langeleik, dans) og Andris Hemsing (fele, hardingfele) frå Norge. I år hadde prosjektet nye kunstnarlege leiarar: Andreas Skeie Ljones og Sverre Indris Joner. Årets Talentkonsert hadde òg ein «jubileumsdel», der nokre av tidlegare deltakarar og leiarar medverka: Tone Hulbækmo, Hans Fredrik Jacobs en, Gjermund og Einar Olav Larsen, Tellef Kvifte, Daniel Lazar, Steinar Ofsdal og Sanskriti Shrestha.

TALENT 1994-2014

«Det vesle jubileet i det store» Då årets jubileumsfestival var vel i hamn, var det vanskeleg for direktør Hilde Bjørkum å trekke fram nokre opplevingar framom andre. Men på oppmoding valde ho likevel Talent 2014 og jubileumskonserten for talent-prosjektet som det finaste som hende på festivalen. Talent-satsinga til Førdefestivalen hadde nemleg også jubileum denne sommaren. I 20 år har ungdommar frå heile verda kome til Førde og møtt norske, talentfulle folkemusikkutøvarar. Satsinga har ingen far, men den har to mødre. Hilde Bjørkum i Førdefestivalen og Anne Moberg i Rikskonsertene har saman halde prosjektet nært til bringa i alle desse åra, der fleire musikalske leiarar har vore med: Tone Hulbækmo, Hans Fredrik Jacobsen og Tellef Kvifte dei første åra, Steinar Ofsdal deretter og no i år fekk eit tidlegare talent, Andreas Ljones, leiaransvaret for det heile saman med Sverre Indris Joner. - Viss eg må velje meg éit høgdepunkt er det kanskje møtet med dei unge musikarane eg vil løfte fram, sa direktøren då ho oppsummerte jubileumsfestivalen. - Talent-konserten gjorde djupt inntrykk på meg. Så dyktige og fulle av musikalsk formidlingsglede dei var! At unge menneske frå ulike delar av verda får komme hit med sine lokale tradisjonar, oppleve at dei blir oppskatta og respekterte, det legg grunnlaget for at vi skal kunne halde fram å skape og dele det vi har felles men som likevel er det som gjev oss vår identitet og vårt særpreg, utdjupa Hilde Bjørkum. I år var den tradisjonelle talent-konserten i teatersalen todelt. Først fekk publikum eit gjensyn med dei som har vore her tidlegare. Med si trolske og medrivande formidling levandegjorde Tone Hulbækmo minner frå åra som har gått, medan foto av alle som har vore med rulla over storskjermen. Mellom eit mangfald av smilande ungdomsfjes frå alle verdshjørne såg vi att våre eigne stjerner: Gro Marie Svidal med mørke nittitalsbriller, Erlend Apneseth, allereie då med svart hatt. Brødrene Einar Olav og Gjermund Larsen sommarbrune med armane om skuldrane på kvarandre, glade mot kamera. Og plutseleg steig dei to brørne fram på scena. No som vaksne menn, profesjonelle musikarar med lang erfaring og stor suksess. Kva har det å få vere med på talent-prosjektet betydd for desse musikarane? Andreas

Ljones svarar slik: - Eg hadde inga erfaring med å spele saman verken med andre typar musikarar eller folkemusikarar frå andre kulturar. Det einaste samspelet eg kjende til var frå spelemannslaget heime. Overgangen kunne blitt stor! Men eg opplevde at det var enklare å kommunisere ved å spele saman enn ved å snakke! Vi hadde så mykje til felles og denne erfaringa ga meg sjølvtillit til å ta fatt på liknande prosjekt seinare, fortel Ljones. Andreas Ljones har funne sitt virke som kreativ kulturentreprenør kjent mellom anna frå Majorstuen og dansekompaniet Villniss.

to Fo

n :K

Så er det årets talent det gjeld! Eit ti-tals ungdommar frå Venezuela, Peru og Norge fyller rommet med energiske rytmar og eit herleg humør! Dei flørtar med publikum og strålar av speleglede. Dei vil at vi skal klappe takta, men det greier vi ikkje. Vi heng med ei stund, men dett av. Kva i all verda er dette for eit takt? Dei fire gutane frå Venezuela, derimot, har rytmen i kroppen og hjelper oss inn igjen musikken. Fiolin, mandolin, kontrabass og gitar kjenner vi att, men her er det mange mystiske rytmeinstrument vi aldri har sett. Står det ein kar borte i hjørnet og slår takta på ein tanngard frå ei ku? Trur så nær! Eit kvileskjær i festen av rytmar og smil får vi når Anders Hemsing frå Valdres går stille over scena heilt aleine. Varsamt og prøvande vender han seg mot Vicente Santilez som følgjer tonane hans på kontrabass. Stadig meir detaljrikt og spenstig spel frå felespelaren matchar kontrabassisten på imponerande vis. At folkemusikk, - trass i mylderet av uttrykk og former, likevel er eit universelt språk vi kan møtast i og forstå kvarandre gjennom, gav denne vesle konserten publikum ein overtydande demonstrasjon av. Ikkje rart valet fall på talentjubileet då direktøren skulle velje seg eit høgdepunkt. For kva er vel Førdefestivalen, om ikkje ein stor demonstrasjon av det same!

TEKST: JANNE KARIN STØYLEN

ÅRSMELDING 2014

kum Alle foto: H.B jør

Returbesøk til Indonesia

Talent 2013 Indonesia, Filippinene og Norge. Returbesøka til eitt av landa talentmusikarane kjem frå, er ein svært viktig del av talentprosjektet, både for utøvarane, leiarane og for dei samarbeidande institusjonane. Her ser ein både kortsiktige og langsiktige resultat. Dei internasjonale kontaktane som vert etablert, og møte med dei ulike kulturane talentutøvarane representerer, gjev ny innsikt og gode relasjonar å bygge vidare samarbeid på for dei unge musikarane. Til dømes har fleire tidlegare talentmusikarar kome attende til Noreg som musikkstudentar, og også turnert profesjonelt i og utanfor Norge med musikarar som dei vart kjende med under Talentprosjektet. For dei musikalske leiarane og for Førdefestivalen og Rikskonsertane er prosjektet med på å utvide og utvikle vårt internasjonale nettverk, noko som har positiv effekt og kan føre til nye prosjekt på langt sikt. Ved returbesøka har vi lagt vekt på å vise det positive i fredelege kulturmøte, og la dei unge musikarane få utvikle vidare samarbeid og venskap som det vart lagt grunnlag for under opphaldet i Førde.

ÅRSMELDING 2014

I mange høve kan prosjektet også bidra til ny giv for bevaring og utvikling av lokale musikktradisjonar i landet vi besøker, noko som vi ser på som svært positivt. Deltakarane i Talent 2013 kom frå Indonesia, Filippinene og Norge. Dei musikalske leiarane var Steinar Ofsdal og Ismet Ruchimat frå Indonesia. Returbesøket gjekk til Bandung i Indonesia i april 2014. Ismet Ruchimat, var vår kontaktperson i Bandung. Han er også grunnleggar av og frontfigur i det internasjonalt kjende gamelanensemblet Samba Sunda, og er assistant professor ved Indonesian College of Art (STSI) i Bandung. Ruchimat og hans medhjelparar ved STSI sto for organisering av programmet under returbesøket, Det bestod av fellesøvingar, konsertar, seminar, besøk til andre utdanningsinstitusjonar og utflukter til musikksenter m.m. Programmet var svært utbytterikt for både dei unge musikarane og leiarane.

Utdrag frå reisebrev frå Sivert Andreas Holmen, Elisabeth Ellingsen, Ole Nilssen: «Det føles litt rart å skulle sette ord på alle inntrykkene våre fra Bandung, mye av det vi har sett og opplevd kan bare forstås ved å ha vært der, men vi skal likefullt skrive noen ord om en intens uke i våre Indonesiske venners verden. Gleden og nysgjerrigheten vår ovenfor alt det nye her nede handlet ikke bare om at vi var komme til en ny plass vi aldri før hadde vært; Det handlet like mye om at vi skulle hjem til de fantastiske menneskene vi møtte i Førde, gjennom en hel uke skulle vi få bli kjent med deres verden, deres skikker og i enda større grad også musikken deres. (.......) Vi var alle fylt med inntrykk og opplevelser vi sent vil glemme. En ubeskrivelig tomhet kom opp i oss på flyet hjem, vi følte allerede et savn etter denne verdenene vi så smått hadde fått kikket inn i. Likevel kjente vi alle en enorm takknemlighet over å ha fått være med på denne utrolige reisen. Vi kommer til å savne hjerteligheten, den pulserende atmosfæren, den vidunderlige gamelanmusikken og vi kommer til å savne alle de fantastiske menneskene vi har tilbrakt den siste uken med.»

Foto: A.Anthun

Store artistar på små scener Det er noko spesielt med å oppleve store artistar på små scener. Det gjev publikum eit eksklusivt møte med store utøvarar. Ein kjem så tett på at ein kan fornemme det personlege uttrykket, sjå den tekniske virtuositeten og oppleve det unike i den musikalske formidlinga på ein annan måte enn ein kan få i dei store konsertsalane. Nettopp dette gjev ofte dei sterkaste opplevingane, både for publikum og artistar. Under jubileumsfestivalen hadde publikum høve til å komme litt nærmare inn på fleire fantastiske musikarar i nokre av dei fine intimsalane Førde kan by på. TEATERSALEN, FØRDEHUSET

FESTSALEN, FØRDEHUSET

HAARKLOUSALEN

Le Trio Joubran

Sivan Perwer

Dei tre palestinske brørne og oud-virtuosane saman med sin eminente perkusjonist skapte stor gjensynsglede blant publikum i ein stappfull Teatersal under sin konsert. Med musikalsk briljans og samstundes eit sterkt og uttrykt ynskje om eit fritt Palestina, vann dei igjen publikum sine hjarte.

Ei musikalsk legende i Kurdistan - og på den internasjonale verdsmusikkscena, vitja for første gong Førdefestivalen. Han måtte rømme frå sitt heimland Tyrkia, og til og med kjærleikssongane hans var forbodne i fleire land – men med si store stemme og karismatiske personlegdom har han nådd hjarta til publikum over heile verda gjennom ei 30 år lang karriere. Konserten hans under Førdefestivalen prova at han framleis har ei unik kraft og formidlingsevne. Det kurdiske minoritetsmiljøet i regionen vår møtte også talrikt opp til denne konserten.

I denne vakre, restaurerte salen i «Gamlebanken» i Førde, som no er kulturskule, er det ingen PA. Her er det lyst, naturleg akustikk og ei roleg, intim stemning i rommet. Ikkje rart både musikarar og publikum er glade i denne salen! Her vart nokre av våre fremste norske folkemusikarar presentert:

Mahsa og Marjan Vahdat Søstrene frå Iran er mellom dei aller fremste vokalistane i heimlandet, og med internasjonalt renommé, men kan likevel ikkje opptre offentleg i heimlandet - fordi dei er kvinner. Under Førdefestivalen vart dei tatt varmt imot av ein fullsett sal, og saman med sitt ensemble av dyktige musikarar både frå heimlandet og frå Norge, gav dei ein konsert så sterk og inderleg at dei fleste tilhøyrarane kom ut med skjelvande hjarte og tårer i augekroken.

Håkon Høgemo/Einar Mjølsnes, to hardingfelemeistrar og sterke tradisjonsformidlarar frå Sogn og Voss leverte sterke slåttar og gode spelemannshistorier frå Vestlandet til eit lydhøyrt publikum.

Hemsing og Larsen: To damer To herrer

Jorunn Marie Kvernberg og Øyvind Sandum

Sann virtuositet, ekstrem timing i samspelet som kanskje berre brør og søstre kan oppvise, og ei naturleg speleglede som sjarmerte publikum i senk! Søstrene Ragnhild og Eldbjørg Hemsing og brørne Gjermund og Einar Olav Larsen leverte ein konsert som gjorde at trampeklappen ingen ende ville ta ein overfylt Festsal i Førdehuset. Ingen tvil om at dette var ei oppleving for livet for mange blant publikum!

gav nytt og spenstig liv til ein nærmast gløymt spelemannstradisjon frå Nordmøre. Den lette, fint arrangerte dansemusikken og den lune, humoristiske formidlinga vart svært godt tatt imot av publikum.

ÅRSMELDING 2014

BHANWARI DEVI ENSEMBLE Foto: Malgorzata

Mat og musikk Mat er viktig del av kulturarven i dei fleste land, og det ynskjer Førdefestivalen å ta på alvor. Vi har difor utvikla ulike konsept under festivalen, der både kortreist og langreist mat og musikk står på menyen: SMAKEN AV INDIA, MED BHANWARI DEVI ENSEMBLE

LUNSJKONSERT MED MATTIAS PÉREZ TRIO

MAT, MUSIKK & VIN, MED SONEROS DE VERDAD TRIO

I det intime lokalet i Restaurant Hugleik på festivalhotellet var det musikk og mat frå Rajasthan som sto på menyen torsdag kveld. Og publikum let seg ikkje be to gonger! Det var fullt og det var «heitt» på både i lokalet og i matvegen. Oppskriftene på kveldens kulinariske rettar var henta direkte frå vår kontakt i Rajasthan, som sjølv var med til Førde. Med seg hadde han songaren Bhanwari Devi med ensemble, kvinneleg vokalist som også har måtta kjempe for retten til å utøve sin musikktradisjon.

Norsk og nordisk sto i fokus då festivalen inviterte til lunsjkonsert for første gong i det flunkande nye Førde Rådhus. Bistro To Kokker frå Florø serverte fiskesuppe med lokale råvarer, og Mattias Pérez Trio leverte ein musikalsk feinschmeckermeny frå Sverige.

Restaurant Pikant ved elvebreidda av Jølstra er ei fin ramme for både musikalske og kulinariske opplevingar. Her fekk publikum servert sensuelle rytmar frå Karibia med Cubas sonlegende Mayito Rivera med band, medan kjøkkensjefen svinga opp med ein sommarleg festivalmeny med norske råvarer.

Foto: Boris Imajo

Foto: Malgorzata

ÅRSMELDING 2014

FERRO GAITA Foto: Malgorzata

Danseglede! DANSEN GÅR I FØRDEHUSET Nok ein gong vart golvet i Festsalen i Førdehuset fylt opp av smilande, sveitte andlet, brusande skjørt og taktfaste dansesko. Dette faste innslaget på festvalprogrammet er eit høgdepunkt for mange. I år fekk folk gleda av å svinge seg til fleire tradisjonsrike orkester; Naustdal spele-mannslag, Indre Sunnfjord spelemannslag og norgesmeistrane i gamaldans, Veromslaget. Legendariske JPP frå Finland vart òg med på festen laurdag kveld.

MED VERDSMUSIKKSTJERNER INN I SOMMARNATTA. Konserten fredag kveld som skulle gått ute i byparken, vart flytta til festivalhotellet pga. veret, men med to internasjonale toppnamn på plakaten var det likevel duka for store opplevingar med mykje musikalsk krutt og fyrverkeri! Først var det gjensyn med legendene over alle legender innan sigøynarmusikken, Taraf de Haïdouks frå Romania. Med ustoppeleg energi har desse karane spreidd musikken sin over heile verda sidan tidleg på 90-talet. Første gong dei kom til Førde var i 1993. No var dei nok ein gong her, og spelte med same enorme energi, forrykande tempo og store intensitet som før! Så tok superstjerna Bassekou Kouyaté over scena. Den musikalske kongen frå Mali varma den sunnfjordske sommarnatta og festivalpublikummet med sin vibrerande ørkenblues; med sitt dyktige familieband var det heile ein sann fryd både for øyret og dansefoten. Heit var kvelden, og sveitte vart folk! Og før ein hadde rukke å kjøle seg ned,

BASSEKOU KOUYATÉ Foto: Geir Birkeland

tok DJ Darius Darek over med danserytmar frå alle verdshjørne. Du skal ikkje sova burt sumarnatta….

FESTIVALNATT Under Festivalnatta på Sunnfjord hotell er var publikum og klubbstemninga på topp slik det plar vere. Kveldens største suksess var nordnorske Hekla Stålstrenga, som rører seg i grenselandet mellom folkemusikk og populærmusikk. Dei pumpa opp stemninga med den fengande musikken sin, og visste kva knappar dei skulle trykke på for å erobre publikum. Folk elska det dei fekk servert, og ville berre ha meir, meir og meir! Artisten som tok over scena etter dei festglade nordlendingane, var hakket roligare, men ikkje mindre intens. Berberdronninga Cherifa Kersit suggererte publikum med seg til Atlasfjella med sine heftige amazigrytmar. I etasjen over var det òg to ulike band frå kvar sin verdsdel som fekk publikum til å svinge seg sveitte. Soneros de Verdad representerer eit knippe av Cuba sine beste musikarar, og dei fekk stemninga i den lyse Førdenatta til å flyge rett i taket. Dansegolvet heldt ein imponerande høg puls også etter at gruppa Ferro Gaita frå Kapp Verde tok over inn i nattetimane. Festivalfolket var utan tvil klare for meir! Funanarytmane frå Kapp Verde var nok noko dei færraste kjende godt til frå før, men musikarane strålte, publikum tok i mot med opne armar, og kvelden var eit ekte sommareventyr!

HEKLA STÅLSTRENGA

Foto: Malgorzata

RAGNHILD FUREBOTTEN

Foto: Malgorzata

SONEROS DE VERDAD Foto: Malgorzata

TARAF DE HAÏDOUKS Foto: Geir Birkeland

ÅRSMELDING 2014

Utvida festivaltidsrom og nye arenaer I 2014 gjekk festivalen for første gong over fem dagar, med fleire arrangement også onsdagen i festivalveka. Samla sett låg det totale antalet konsertar likevel på om lag same nivå som året før. Vi opplevde at dette vart godt mottatt frå publikum si side, med stort besøk også onsdagen.

CIGDEM ASLAN Foto: H. Hatlestein

GRESK TAVERNASTEMNING I FLORØ

NYE ARENAER

NG For første gong var Florø konsertarena i Programmet til Førdefestivalen føregår på eit O AZ hovudprogrammet for festivalen. Det vart ekte taverna30-tals ulike arenaer. Konsertscenene varierer frå UL Foto: M algorzata stemning då Cigdem Aslan og hennar medmusikarar spelte små, intime museumsstover med plass til 30 personar, sin medrivande greske rembetika på Blomsterhagen restaurant. til storproduksjonar i Idrettshallen med over 2000 i publikum. Under jubilumsfestivalen hadde publikum høve til å oppleve vare kyrkje-konsertar, uformelle klubbkonsept, levande dansegolv, konsert på ARGENTINSK LIDENSKAP MED TANGO AZUL fjelltoppar og festivalfrukost ved elvebreidda, kurs, film, utstillingar med I Storsalen i Førdehuset var det duka for ein solid dose lidenskap. Tango meir. Publikum set stor pris på denne breidda og variasjonen i tilbodet. Azul tok oss med på ei reise til Buenos Aires der tre dansepar møttest i ein «milonga», ein tangobar. Med mykje humor og stor intensitet framførte Nye arenaer i 2014 var Førde Rådhus, Langebrutorget (uteområde under dei historier om kjærleik, sjalusi og venskap. I tillegg til vakker dans og rådhuset og amfi mot elva), elva Jølstra, Halbrendsstøylen, Blomsterhagen sang, fekk publikum nyte dei forførande tonane til det femmanns store restaurant, Sunde barnehage og «Kristiansenhuset». tangoorkesteret, leia av bandoneonlegenda, Luciano Jungman.

«KVA ER DET MED MENN SOM KAN SPELE GITAR?» Førde by er blitt ny det siste året. Festivalen feira jubileum med fleire storslagne utekonsertar kring det nye rådhuset i sentrum sør. Men då søndagen kom, var turen komen til det vesle gamle, gule huset ved elva. Og tre gitarar. Og to menn! Heimebakt kringle og nytrekt kaffi venta ved rosebuskane i hagen. Vi var tidleg ute, fekk god plass lengst framme i den kvitmalte vesle stova. Tre gitarar stod oppstilte ved dei småruta glasa i enden av rommet. Utanfor glei elva gli roleg forbi, full av sol. Snart fann gitaristen Tore Bruvoll og songaren Jon Anders Halvorsen plassane sine framme ved gitarane. Dei to byggjer repertoaret sitt på norske middelalderballadar der vakre kongsdøtrer og modige riddarar oppheld seg i grøne skogar. Det breier seg ei god stemning og lun latter i det vesle rommet, der eit femtitals tilhøyrarar sit tett saman for å få oppleve denne perla i festivalprogrammet. Og sjølv om historiene frå middelalderen er vekselvis både rørande og artige, bryr eg meg snart ikkje så mykje om dramaet i dei grøne

ÅRSMELDING 2014

skogane. Magien ligg i musikken, i den fullkomne songen til Jon Anders Halvorsen og det mangfaldige og kort sagt imponerande gitarspelet til Tore Brunvoll. I samspelet mellom dei, ikkje minst. Eg kjem til å tenkje på ein reklame som TORO laga for nokre år tilbake der dei stilte det retoriske spørsmålet: ”Hva er det med menn som kan lage mat?” Etter ein konsert med Brunvoll og Halvor-sen er det freistande å slå fast: ”Det er noko med menn som kan spele gitar. Og synge!”

TEKST: JANNE KARIN STØYLEN

BRUNVOLL/HALVORSEN Foto: K.Utler

HULBÆKMO/JACOBSEN Foto: G.Birkeland

SUDAN DUDAN Foto: O.Apneseth BRUNVOLL/HALVORSEN Foto: K.Utler

LARA Foto: G.Birkeland

Festival i heile Sunnfjord Førdefestivalen er stadig meir synleg i større delar av Sunnfjord. I 2014 var det festivalarrangement i 5 Sunnfjordkommunar: Førde, Jølster, Gaular, Dale og Florø. På denne måten utvidar festivalen publikumskretsen, og får fleire flotte arenaer inn på festivalprogrammet. Eit stort ønskje er at heile regionen skal kjenne eigarskap til festivalen.

«KRAFT OG KJÆRLEIK» Lydsporet til minna frå våren min i år er plata ”Inntil i dag” av gruppa Sudan Dudan. Eg greidde oppoverbakkane raskare når ”Ola Torsøn” dreiv meg i marsjfart og lurte meg til å smile sjølv om mjølkesyra svei. Balladen ”Utta de” fekk pulsen på plass og let tankane kretse om dei viktige tinga når eg kunne kvile i lyngen på toppen. Stega vart lettare nedover stien når tittellåten ”Inntil i dag” minna om alt det gode som var i vente. Førdefestivalen var mellom det eg gledde meg til, og konserten med Sudan Dudan i Movika på søndagen aller mest. Eg prøver å finne ord som kan skildre denne musikken, og finn fram til desse to: Kraft og kjærleik. Krafta i musikken til Anders Røine og Marit Karlberg er kanskje sterkast når den er stillast. Lågmælt, men så intens og med eit slikt driv at ein er nøydd til å flyte med i den flaumen dei skaper med langeleik, gitarar, munnharpe og song. Og mjukt. Med ei bestemt varsemd som både inviterer og insisterer. Dei er inspirerte av amerikansk old time music, men spelar folkemusikk frå Valdres. Jotunheimen møter Appalachane, skriv dei om låtane sine. Det er kraftige fjell og eit sterkt møte. Endå sterkare på konsert, når ein får sjå korleis musikken blir til og finst i musikarane som skaper den. Det regnar i Movika denne søndagen. Sersjantløa gjev ly, det er høgt under taket, lyst og varmt. Anders møter Marit, Marit møter oss. Så slår eg opp paraplyen og går heim. Eg har med meg to gode ord og tusen vakre tonar ut i regnet.

TEKST: JANNE KARIN STØYLEN

ÅRSMELDING 2014

Foto: Siss-May Edvardsen

Musikk og naTUR Førdefestivalen har sidan 2012 hatt samarbeid med Den Norske Turistforening, Sogn og Fjordane Turlag, Indre Sunnfjord Turlag og Barnas Turlag.

706 MOH: TRIO TERIBA Laurdag ettermiddag arrangerte Førdefestivalen tur til Førdes «byfjell» Hafstadfjellet, i samarbeid med Indre Sunnfjord Turlag. Det er vel heller

sjeldan turgåarar får oppleve afrikansk song og dans på fjelltoppane, men dei som hadde tatt beina fatt til Hafstadfjellet denne dagen, fekk både høyre og sjå, ja til og med svinge seg til suggererande afromusikk! Den var det gruppa Trio Teriba som stod for; tre sprudlande damer frå Benin i Vest-Afrika som tok publikum med storm med fleirstemt song, intrikat perkusjon, og smittande danserytmar.

UT PÅ TUR, ALDRI SUR Førdefestivalen og Barnas turlag har dei siste åra samarbeidd om felles festivaltur. Dette er eit flott arrangement, der ein både får ei god turoppleving og samstundes ei fin konsertoppleving. Førde har mange vakre omgjevnader som kan nyttast til slike arrangement. I år var det Halbrendsstølen som fekk æra. Ein grei og lett tur på 1,5 km opp til stølen frå Reset, og dermed passar turen godt også for dei aller minste. Det vart etterkvart folksamt på stølen, og vi høyrde at dei talde til om lag 130 personar. Meininga var at Unni Løvlid skulle underhalde med programmet ”Huldre og troll i dur og moll”, men flyvanskar gjorde at ho dessverre ikkje kom seg fram. I staden vart det eventyrstund med Hanne Oftedal, ein røynd forteljar som underheld på fleire arrangement i løpet av festivalen. Halbrendstølen var absolutt ei flott ramme for ei slik stund, så dit kjem vi gjerne igjen! Vertskapet på stølen, ekteparet Årdal, hadde gjort ein fantastisk innsats, og diska opp med kaffi, saft og kaker av mange slag! Imponerande - og tusen, tusen takk! Liv Janne sin tur og fjell blogg: http://fjell-luft.blogspot.no/

TEKST OG FOTO: LIV JANNE BELL JONSTAD

ÅRSMELDING 2014

Foto: A.Anthun

in te es att

lle

bø

.H Foto: H

.U :A to Fo

rz Foto: Malgo

ata

t hu .An Foto: A

Foto : H.Hattestein

Familiefestival – og lågtersketilbod På Førdefestivalen er alle velkomne! Barn som vaksne, danseløver som stolslitarar. Programmet for 2014 var som alltid lagt opp til å treffe eit breitt publikum, i alle aldrar. Mange konsertar og aktivitetar er spesielt tilrettelagt for dei små, og barnebillettar er svært rimelege på Førdefestivalen. Mange gratisarrangement gjer festivalen tilgjengeleg for alle samfunnslag. Vi kan nemne m.a. familiesøndagen, festivalparaden, frukost i Førde sentrum laurdags morgon, og, ikkje minst, mange konsertar

med fri inngang fordelt på fleire av dei mindre scenene. Det er eit mål for festivalen ikkje berre å ha særskilde barnekonsertar, men å legge til rette for felles musikkopplevingar på tvers av generasjonar. Vi er difor glade for å sjå både to og tre generasjonar blant festivalpublikum på same arrangement. Med alle lågterskeltilboda i byrommet, får vi mange tilbakemeldingar på at det er som om heile Førde vaknar og får ein heilt annan energi under festivaldagane enn byen har elles i året.

ÅRSMELDING 2014

Foto: H.Hattestein

POPULÆR FESTIVALFRUKOST OG FESTIVALPARADE Festivalfrukost er ein svært vellukka tradisjon. Også i 2014 strøymde folk til duk og dekka bord, og fryda seg over alt det gode dei kunne legge på tallerkenen. Handelshuset, Rema 1000 Elvetorget, Kokkenenes Meisterlaug Sogn og Fjordane og Bondens Marked diska opp til ein fantastisk frukost, og med live-musikk frå Kapp Verde på scena vart det topp stemning – trass regnet. Med det nye, flotte Rådhuset i sentrum, vart publikum redda frå ein våt start på dagen. Arkitektane har hatt m.a. festivalen i bakhovudet då dei teikna bygget, og slik har Langebrutorget blitt eit fint alternativ til byparken, der frukosten brukar å vere om veret er bra. Festivalparaden er også svært populær, sjølv om publikumstilstrøyminga riktignok er ganske vêrbestemt. For mange av lokalpublikum, er dette eit høgdepunkt under festivalveka. Ein får eit innblikk i kor mange ulike artistar frå alle verdshjørne som er invitert til festivalen, og det er berikande å oppleve den gode energien dei har med seg. I jubileumsåret 2014 sto det bra med folk langs gatene då det dansande og spelande festivalopptoget starta frå Førdehuset. Paraderuta gjekk i år for første gong frå Førdehuset direkte til Torgscena i Førde sentrum.

ÅRSMELDING 2014

TORGSCENA På Torgscena i Førde sentrum var det minikonsertar både torsdag og fredag, samt ein heil gra-tiskonsert med ghanesiske King Ayisoba laurdag ettermiddag umiddelbart etter festivalparaden. Denne sistnemnde stjerna frå Vest-Afrika bidrog med ein så usedvanleg energisk konsert at Før-de sentrum knapt kan ha sett maken. I ein heil time gav King Ayisoba og bandet hans absolutt alt. Dei hoppa og dansa og sprella og sprang, samtidig som dei fann krefter til å spele og synge. Dei mange borna mellom publikum såg i starten nesten litt forlegne ut over at vaksne menneske kunne vere så frie og leike slik som medlemene i King Ayisoba. Går det verkeleg an å berre danse heilt vilt viss ein har lyst til det?? Det byrja forsiktig. Først var det hovudet som diskret markerte takta. Deretter var knea i gang med å gynge litt. Snart var armane i bevegelse, til slutt var heile kroppen med, og i ei kort stund av ekstatisk musikkglede hadde visst alle i heile Førde sentrum gløymt at dei var i «trauste» Sunnfjord!

FAMILIESØNDAG På familiesøndagen myldra det av folk i Førdehuset, med song, musikk og god stemning. Her møttes alle generasjonar til konsert, dans og leik. Kvar einaste krik og

krok av storstova Førdehuset vert tatt i bruk, og stemningsnivået ligg høgt under taket. På programmet i 2014 var det mellom anna konsert med band frå Ghana, Marokko, Kapp Verde, Tyrkia og Norge, og eventyr-stund på biblioteket. Heile arrangementet hadde fri entré.

MORGONSTUND HAR GULL I MUNN Festivalen samarbeider med barnehagane i nærområda i Førde om konseptet Morgonstund har gull i munn. Onsdag, torsdag og fredag morgon tok store og små med seg frukosten, og starta dagen i lag med Hanne Oftedal som fortalde eventyr frå heile verda. I år føregjekk desse arrangementa i Gapahuken på Flatene, på Sunde Barnehage og i uteavdelinga Tussero i Vieåsen barnehage.

TO TOBI – BARNEKONSERT + BARNEVERKSTAD: TORGET I MARRAKECH I lag med Aissa og Abderrahime Tobi vart små og store invitert med på ei fantastisk rytmereise til heimlandet deira, Marokko. Vi vart kjend med gnawa-musikken desse brødrene lærte av bestefaren sin då dei var born.

Foto: Malgorzata

Fotoutstilling

Årets fotoutstilling var ei fotografisk feiring av festivalen sitt 25-årsjubileum. 40 bilete henta frå fotoarkivet til festivalen, var fordelt på eit 60 meter langt lerretet, som strakk seg mellom stolpane i inngangsområdet til Førde Rådhus. Alle fotografia var tekne av festivalen sine fotografar. Fotograf Oddleiv Apneseth var kurator for utstillinga og gjorde bildeutvalet i samarbeid med festivalleiinga. Han ønska å gi eit autentisk inntrykk av festivalen med det musikalske i fokus. Ordførar Olve Grotle sto for opninga av utstillinga.

Fotografane som bidrog til utstillinga var Arvid Anthun, Oddleiv Apneseth, Geir Birkeland, Heidi Hattestein, Arve Ullebø og Knut Utler. Bileta frå oppstarten av festivalen hadde for dårleg teknisk kvalitet til å bli trykt i stort format på lerret. Derfor vart det laga ei komplimenterande «utstilling» i form av fototapet som vart montert både i Festsalen i Førdehuset og på festivalhotellet Rica Sunnfjord Hotel. Den besto av heile 575 bilde, og dokumenterte i større grad folkelivet, menneska og alt det andre som gjer festivalen det den er.

ÅRSMELDING 2014

Foto: H.Hatlestein

Kurs & seminar KURS

MØT ARTISTEN-SESJONAR

Førdefestivalen inviterer kvart år publikum til å læring og oppleving gjennom deltaking og ei-genaktivitet. Dette gjev publikum moglegheit til å kome tettare på dei ulike musikk- og danseuttrykka, og slik gje ei djupare forståing og moglegheit for personleg utvikling og erfaring på ein heilt annan måte enn om ein berre opplever musikken og dansen som publikum i ein konsertsal. I 2014 hadde festivalen tilbod om 9 ulike kurs, musikkverkstader og seminar, frå musikkverkstad tilpassa born til meisterklasse på Mokurset. Det siste er eit samarbeidet med Sogn og Fjordane Folkemusikklag. Av kursa under festivalen var tangokurset særleg populært, og det vart sett opp ekstrakurs. I tillegg til tango, baud festivalen på lynkurs i cubansk salsadans, marokkansk festdans og jølstraspringar. For dei sangglade var det høve for å bli med inn i Unni Løvlid sitt kunstnarlege rike, og lære songar frå den rike songtradisjonen i Nordfjord. For dei minste var det marokkansk musikkverkstad. Sist, men ikkje minst, var det rundebordskonferanse om tradisjonsmusikk i eit globalt perspektiv, med deltakarar frå fleire land.

Kven er det som står bak den fantastiske musikken vi høyrer frå scena? Møt artisten-sesjonane gir ein fin moglegheit til å bli kjend med store musikarar og historiene dei ber med seg. Sesjona-ne består av intervju av artistar og musikkekspertar frå mange land, og tilhøyrarane vert oppmoda til å kome med spørsmål. Kva er det som inspirerer deg? Kvifor har du blitt musikar? Kor-leis er situasjonen for musikarar i ditt heimland? Kva har påverka musikktradisjonane i din kul-tur? Dette er publikum sitt høve til å kome nærmare innpå mennesket bak musikken og lære meir om musikarens kunstnarlege virke og tradisjonen og kulturen dei står i. I 2014 hadde festi-valpublikumet høve til å bli kjend med fleire store utøvarar: • Mahsa og Marjan Vahdat frå Iran • Bhanwari Devi ensemble og festivalsjef Divya Bhatia frå India • Sivan Perwer frå Kurdistan • Ole Hamre, grunnleggaren av Fargespill

BHANWARI Foto: G.Birkeland

OLE HAMRE Foto: Apneseth

VAHDAT SØSTRENE Foto: Apneseth ÅRSMELDING 2014

Foto: G.Birkeland

Heilårsverksemd I tråd med knutepunktoppdraget, driv Førdefestivalen publikumsretta aktivitet gjennom året med konsertar, konferansar og seminar.

FØRDEKONFERANSEN Førdefestivalen arrangerer den årlege Førdekonferansen i samarbeid med Sparebanken Vest, Høgskulen i Sogn og Fjordane, Sogn og Fjordane fylkeskommune, Førde kommune og nettverks-samarbeidet VRAK. Tittel for årets konferanse var «Fridomsreform og kulturpolitikk: Mindre pengar, men meir for pengane?». Eit aktuelt tema som drog fullsett sal med omlag 100 personar på konferansen. På agendaen var mellom anna den varsla kulturreforma frå den nye regjeringa, som ønskjer å gjennomføre ei fridomsreform i kulturpolitikken. Reforma skal føre til auka maktspreiing, regionalisering, høgare kvalitet og breiare finansiering av kulturlivet. Innleiarar til å belyse dette store temaet var Svein Harberg (stortingsrepresentant for Høgre og leiar av Familie- og kulturko-mitéen), Anna Catharina Fonn Matre (kulturredaktør i Minerva), Anne-Britt Gran (professor ved Handelshøyskolen BI) og Siren Sundland (konserndirektør i Sparebanken Vest). Marit Lien (di-rektør, Peer Gyntstemnet) slutta seg til innleiarane i paneldebatten. Andre bolk av konferansen handla om maktspreiing og regionalisering. Erik Henningsen (Telemarksforsking) var utgreiingsleiar for Kulturutgreiinga

2014 for Kulturdepartementet, og tok utgangspunkt i Enger-utvalet si kulturutgreiing då han innleia om dette temaet. Her deltok også Lisbet Gormsen (kultursjef Holstebro Kommune) og Martin Martinsson (Musikk i Syd) viste til erfaringar frå regionaliseringsprosessane i Danmark og Sverige, i høve til korleis regionane jobbar aktivt for å utvikle kulturlivet. Leiar i Kulturrådet, Yngve Slettholm avslutta innleiingane i denne bolken. Konferansen vart avrunda med ein paneldebatt der det vart lufta mange problemstillingar og dilemma. Her deltok også Terje Lyngstad (teatersjef, Sogn og Fjordane Teater). Kunstnarstemmer ved forfattar Tomas Espeland, den danske duoen Fromseier Hockings og musikar og komponist, Ole Hamre, bidrog òg under konferansen. Asta Busingye Lydersen (musikar og nestleiar i Norsk kulturråd) styrte ordet gjennom dagen med innsikt og engasjement. Kulturoperatørene gjorde ein god jobb i høve oppfølging og koordinering av innleiarane i forkant, og den tekniske gjennomføringa av konferansen.

ÅRSMELDING 2014

KONSERTSERIEN

FolkJazzScena Festivalen driv heilårleg konsertverksemd gjennom konseptet FolkJazzScena, med konsertar fleire stader i fylket.

I tillegg prøvde festivalen i år ei ny arbeidsform, gjennom samarbeid med musikar Karl Seglem om støtte til og medorganisering av lanseringsturné for hans nye album «Som Spor». Denne turnéen inkludert promokonsertar og meisterklassar nådde totalt rundt 1100 publikummarar på 10 spelestader. Besøkstal på FolkJazzScena elles var omlag 850. Dette samarbeidet var fruktbart, men likevel arbeidskrevjande med mange involverte partar, og et gav utfordringar i høve til klargjering av ansvars- og arbeidsfordeling. Det gav likevel nyttige erfaringar og kunnskap som kan nyttast vidare i framtidige samarbeidsprosjekt.

Foto: Knut Utler

Slik kan Førdefestivalen nytte ressursane i organisasjonen til beste for publikum over heile fylket også utanom sjølve festivalperioden.

stadane. Festivalen arrangerte konsertar i samarbeid lokale arrangørar i Førde, Balestrand, Florø og Flekke.

I tillegg får vi høve til å dele kompetanse med lokale arrangørar. Samarbeidet med lokalarrangørar i Sogn og Fjordane opplever vi som svært positivt. Festivalen når nytt publikum og tilbyr konsertar i sjangrane folkemusikk, verdsmusikk og jazz, som elles ikkje ville vore eit tilbod på dei aktuelle

BERIT OP

HEIM

SEN GJERMUND LAR

«Rós – Songs of Christmas» Med: Berit Opheim, Gjermund Larsen, Bjørn Kjellemyr og Rolf Lislevand.

Torsdag 4. des. kl. 19.30 | Førde kyrkje

Lanseringsturné

Det norske solistkor er tilbake i Førde! Saman med Gjermund Larsen, Berit Opheim, Bjørn Kjellemyr og Rolv Lislevand framfører dei julesuksessen «Rós – Songs of Christmas».

«SOM SPOR»

KARL SEGLEM

BILLETTAR: Vaksne kr 350 | Born kr 50 | Student og frivillig kr 250 | BOB-medlem: kr 280. Billettsal på fordehuset.no, tlf. 57 72 19 00 gasta.no

Velkomen til ein draum av ein julekonsert!

og Gamlebanken spelemannslag presenterer

KARL SEGLEM tenorsaksofon. bukkehorn, antilopehorn SIGRID MOLDESTAD hardingfele, vokal HÅKON HØGEMO hardingfele LARS JAKOB RUDJORD og ANDREAS ULVO tangentar SIGURD HOLE bassar KÅRE OPHEIM trommer, perkusjon

“..en feiende flott plate, som i likhet med mye god musikk er bortimot umulig å sjangerdefinere.” Dagbladet

«SOM SPOR» fekk Nopas Musikkpris i 2012: «Verket er gjennomtenkt, spennende og velstrukturert… ei reise i musikalsk mangfold der stemninger og elementer fra folkemusikk møter uttrykk vi forbinder med jazzen, og med en framdrift og groove som stilmessig også peker i ganske andre retninger.»

Erlend Viken Trio Fredag 5.september kl. 20.30 Festivalsalen, Rica Sunnfjord Hotel & Spa

Konsert og dans kr 250 | 200 (frivillig, student, BOB-medl.) Dans kr 100 Førdehuset tlf. 57 72 19 00 | fordehuset.no

ÅRSMELDING 2014

gasta.no

Velkomen til ein kveld med konsert, pub, dans og god stemning! Program: Kl. 19.00 dansekurs med Ingrid Heieren. Kl. 20.15 Firda spml. varmar opp. Kl. 20.30 Konsert Kl. 21.45 DANS! Kringslått, Gamlebanken spml og Erlend Viken Trio spelar opp.

LOYKO

Søndag 26.okt. kl.19.30 UWC i Flekke

Billettsal på fordehuset.no | tlf. 57 72 19 00 og ved inngangen Vaksen: 250 | BOB-medlem: 200 | Frivillig/student: 180 | Born: 50

SPELFERD «SOM SPOR» gasta.no

Legendarisk trio som gjorde stor suksess på Førdefestivalen 2002. «Russisk trolldom», skreiv BT den gongen. Må opplevast!

Folkemusikk med ein smak av mali-blues og amerikansk oldtime musikk. Trioen har skapt sin eigen miks, og har stor suksess både på konsertscena og med debutplata FRIE TØYLER.

21.9 23.9 24.9 25.9

Voss, Gamlekinoen Florø, Florø kyrkje Førde, Førdehuset Sandane, Trivselshagen

26.9 Bergen, USF Verftet 27.9 Øvre Årdal, Kulturhuset 28.9 Balestrand, Kviknesalen

BILLETTAR OG TIDSPUNKT: Florø, Førde, Øvre Årdal, Balestrand: fordehuset.no Sandane: trivselshagen.no | Voss, Bergen: ticketco.no

KONSERTAR PÅ FOLKJAZZSCENA 2014: 01.02

Erlend Apneseth og Nils Økland

Ciderhuset, Balestrand

02.02

Erlend Apneseth og Nils Økland

Eikåsgalleriet

03.04

Annbjørg Lien/Catriona Macdonald/Roger Tallroth

Førdehuset, Førde

04.04

Annbjørg Lien/Catriona Macdonald/Roger Tallroth

Flora samfunnshus, Florø

05.09

Erlend Viken Trio og dansespel

Rica Sunnfjord Hotell, Førde

21.09

Karl Seglem - Som spor

Gamlebanken, Voss*

22.09

Karl Seglem - Som spor

Meistarklasse Voss fhs*

23.09

Karl Seglem - Som spor

Florø kyrkje, Florø*

24.09

Karl Seglem - Som spor

Førdehuset, Førde

25.09

Karl Seglem - Som spor

SFE-konferanse Trivselshagen, Sandane*

25.09

Karl Seglem - Som spor

Meistarklasse Firda vgs, Sandane*

25.09

Karl Seglem - Som spor

Sandane*

26.09

Karl Seglem - Som spor

USF Verftet, Bergen*

27.09

Karl Seglem - Som spor

Øvre Årdal*

28.09

Karl Seglem - Som spor

Balestrand*

26.10

Loyko

UWC Flekke

15.11

Bornas Verdsdagar

Førdehuset, Førde

04.12

Det norske solistkor med Opheim, Larsen, Silset og Lislevand

Førde kyrkje, Førde

*Førdefestivalen var samarbeidspart på desse konsertstadane, men har ingen billettinntekter og rapporterer ikkje på tal selde billettar.

ÅRSMELDING 2014

Bornas Verdsdagar Førde Bornas Verdsdagar Førde har blitt ein stor suksess! 2014 var femte gongen denne eindags familiefestivalen vart arrangert i Førdehuset, og den vert stadig meir populær. Heile 2800 personar var innom på årets arrangement. Bornas Verdsdagar er eit gratisarrangement, der oppleving gjennom deltaking står i sentrum. Hovuddelen av arrangementet består av musikkverkstadar retta mot born og unge og familiane deira. Bornas Verdsdagar er eit samarbeid mellom Førdefestivalen og Førde kommune, der festivalen har prosjektleiing og økonomiansvar. Det er det største arrangementet Førdefestivalen organiserer, og det største fleirkulturelle arrangementet i fylket utanom sjølve festivalen. Programmet i 2014 hadde tilbod om musikkverkstader av ulike slag: Afrika Mini, Bollywood, Feleverkstad, Dragen Pan-Gu, Frikar-ninja, Norsk songverkstad for dei minste og Eventyrhole – alle med profesjonelle instruktørar. I tillegg var det tilbod om ansiktsmåling, teikning, hårflet-ting og namneskriving på ulike språk. Dekorasjonar av lokala der verkstadane held til er ein viktig del av idéen bak Bornas Verdsdagar. Deltakarane i arrangementet skal få oppleve i ulike deler av verda både musikalsk og visuelt. Elevar frå Førde kulturskule, barnehagar og skular i Førde og Hafstad vidaregåande skule stod for flotte

ÅRSMELDING 2014

og stemningsfulle dekorasjonar i dei ulike salane. I tillegg til verkstadene får små og store opptre på Verdensscena i Festsalen i Førdehuset. Her var det born og unge frå barneskular, barnehagar, kulturskulane i Førde og Jølster og elevar ved UWC som stod for innslaga. Rundt 70 born frå ulike barnehagar var med i Verdskoret. I tillegg hadde arrangementet i år prosjektet GrunnLove – ein del av grunnlovsjubiléet – som opnings-konsert, i samarbeid med Rikskonsertane. Elevar frå Halbrend skule saman med profesjonelle musikarar gav publikum ei stor oppleving. I Festsalen var det òg servering av mat frå heile verda, der innvandrarar i regionen sto for mat-laging og sal. Dette opplegget skjer i samarbeid med Frivilligsentralen og Fargerike Førde. Heile 880 personar og eit 20-tals institusjonar og organisasjonar var involvert i førebuing og gjennomføring av årets arrangement. Mellom desse var barnehagar, skular, Førde kulturskule, Førde bibliotek, Frivilligsentralen, Bergum mottakssenter, Jølster mottak, Årdal mottakssenter, Kronborg ressurshage, United World College, Hafstad vidaregåande skule med fleire.

ÅRSMELDING 2014

Alle foto: H.Bjørkum

Kompetansedeling FOLKELARM – FOLKEMUSIKKENS BRANSJETREFF 26.-28. september deltok Førdefestivalen på Folkelarm i Oslo. 4 personar frå staben i Førdefestivalen deltok som innleiarar og moderatorar på ulike seminar og debattar under arrange-mentet. I tillegg til å sjå ei rekkje aktuelle artistar frå Norge og Norden i aksjon, brukar festivalen Folkelarm som ein viktig nettverksarena.

BLEST, bransjetreff for musikklivet i Sogn og Fjordane og Hordaland, gjekk av stabelen på Scan-dic Sunnfjord Hotel i Førde helga 3. – 5. oktober. Førdefestivalen var medarrangør i samarbeid med bransjeorganisasjonen BRAK. Her er det òg konsertar, seminar og workshops for både artistar og arrangørar. Førdefestvalen stilte med innleiar på seminar om lokal sponsing.

LYDKURS Det var ei stor glede å kunne tilby kurs i forsterking av akustiske instrument under leiing av Asle Karstad til lydteknikarar og musikarar i fylket. Kurset vart halde 10. november, og var raskt full-teikna med 12 deltakarar. Tilbodet vart gjev av Musikkverkstadordninga, og skjedde i samarbeid mellom Førdefestivalen, BRAK, Førdehuset og fylkeskommunen ved

distriktsmusikarane. Dette var eit viktig kompetansehevande tiltak i regionen med svært nøgde deltakarar.

FOREDRAG, RÅDGJEVING OG NETTVERKSBYGGING. Festivalen driv løpande rådgjeving og kompetansedeling overfor ei lang rekke aktørar og på ulike område, frå musikkfaglege spørsmål til arrangementsavvikling, arenabygging, lyd-/ lysteknikk, marknadsføring og sponsorarbeid m.m. Det vert og drive rådgjeving overfor musikarar i høve den internasjonale marknaden, og nyttar sin kompetanse og sitt internasjonale nettverk for å fremje norske musikarar i utlandet. På dette feltet samarbeider vi òg med Music Norway. Festivalen driv òg rådgjeving overfor mange arrangørar og andre aktørar både innan offentleg, privat og frivillig sektor. Foredrag, juryering, paneldebattar på ulike arenaer lokalt og internasjonal, er også ein del av verksemda. Mellom anna: Warszawa Cross Culture Festival (Polen), FolkOrg og Music Norway, Norsk Countrytreff, Lions Club, Rotary, Regionalutviklingsprosjektet Sunnfjordbyen, Drømmeløftet (Innovasjon Norge), Høgskulen i Sogn og Fjordane (reiselivsstudentar), Røros og Tynset kommunar (vitjing til Førde) m.fl. Kompetansedeling skjer òg gjennom arbeid

i faglege nettverk som European Forum of Worldwide Music Festivals, Norway Festivals, Riksscenen, VRAK, Ar-rangørnettverk Sogn og Fjordane (Førdefestivalen, Opera Nordfjord, Norsk Countrytreff, Malakoff, Bratt Moro og Sogndal fotball) m.fl. Direktøren har styreverv i organisasjonen Norske Festivaler og Norges Musikkhøgskole og er medlem i representantskapen for Riksscenen, Jeunesses Musicales Norway og Rådet for folke-musikk og folkedans, samt i styringsgruppa for Faglag for Folkemusikkarrangørar, styrings-gruppa for oppfølging av reiselivsplanen i Sogn og Fjordane og for Klubbscene i Førde.

RESEARCH OG KUNSTNARLEG UTVIKLINGSARBEID For å kunne utvikle gode og spennande festivalprogram og nye produksjonar, er det avgjerdande å drive grundig research og halde løpande kontakt med fagleg nettverk både nasjonalt og internasjonalt. Reiser til festivalar, konferansar, bransjetreff og andre relevante arenaer i inn- og utland er difor avgjerande for å drive eit profesjonelt og utviklande kunstnarleg arbeid. Reiser i 2014 gjekk til m.a. Polen, Spania, Indonesia og Frankrike.

Foto: K.Utler

HOSPITANT Tiltak for rekruttering av kvinner til lyd- / lysproduksjon Førdefestivalen ynskjer å bidra til å få fleire kvinner inn i feltet lyd- og lysproduksjon, som per i dag er svært manndominert. Sofie Nordvik frå Sandane, som er særskilt interessert i lysproduksjon, fekk difor tilbod om å hospitere med festivalens profesjonelle lyd- og lysteam under festivalen.

ÅRSMELDING 2014

Publikumsutvikling Festivalen sitt føremål er å fremje kunnskap om og interesse for norsk og internasjonal folkemusikk -og dans gjennom konsertar, kurs og andre relaterte aktivitetar. Det er eit uttalt mål å nå flest mogleg med vårt tilbod, uavhengig av alder og geografisk, etnisk eller sosial tilhøyrigheit.

MÅLRETTA PROGRAMMERING LÅGTERSKELTILBOD I mange år har festivalen arbeidd med å bygge opp eit solid tilbod av lågterskelarrangement for å nå ut til eit større publikum. Dette skjer m.a. ved hjelp av gode samarbeidspartar i det lokale næringslivet. Døme på dette er promokonsertar i Førde sentrum, festivalfrukost i byparken, festivalopptog og Familiedag og konseptet «Morgonstund har gull i munn». I 2014 var det også eit gratis kurs i Jølstraspringar. Vi er opptatt av å få med oss dei unge, og har derfor svært gode rabattar for barn, ungdom og studentar. Over 50% av dei besøkande på festivalen sine arrangement kjem frå andre fylke enn Sogn og Fjordane. Det er svært positivt at festivalen har ein kvalitet som trekker publikum frå heile lan-det. Der er likevel eit utviklingspotensiale og eit mål om å nå fleire publikum frå Sogn og Fjordane utover Førde og dei næraste

bygdene. Dette prøver vi å oppnå mellom anna ved å etablere nye arenaar fleire stader i fylket. I 2014 fekk festivalen ny scene i Florø, som ligg ein liten time unna Førde. Her vart det gjennomført programpresentasjonar, FolkJazz-konsert i april og konsert under festivalen, med Førde kommune, Sparebanken Vest og Blomsterhagen restaurant som gode samarbeidspartar. Førdefestivalen opplevde ei særs god mottaking av festivalen i Florø. Tilbod til publikum av eit kunstnarleg innhald med høg kvalitet, originalitet og stort mangfald er alltid hovudfokus for Førdefestivalen i høve programmering og kunstnarlege produksjonar. Vi er likevel medvitne om at publikumsbygging også skjer gjennom samarbeid, involvering, identitetsbygging og styrking av medeigarskap for mange partar. Festivalen har difor som medveten strategi å skape arrangement og produksjonar der ein involverer mange samarbeidspartar og utøvarar som igjen genererer publikum. Døme på dette i 2014 er Draumelaget Sogn og Fjordane og Bornas Verdsdagar som involverer utøvarar, personar, institusjonar og organisasjonar både frå Førde og heile fylket.

PROGRAMPRESENTASJONAR Førdefestivalen har eit stort og variert program. Når programmet er klart inviterer vi samarbeidspartar og festivalvener til programpresentasjon og lunsj. Etterpå reiser festivalen ut til ulike sponsorar, samarbeidspartar og organisasjonar og legg fram programmet, både med bilete og lyd. Publikumsundersøkingar (2013) viser at 50% av dei besøkande kjem frå Sogn og Fjordane. Det nest mest ivrige festivalpublikumet kjem frå Oslo og Bergen. Difor vert det også gjennomført programpresentasjon på Riksscenen i Oslo i samband med premieren av samarbeidsproduksjonen Kong Nor, og på Litteraturhuset i Bergen, i samarbeid med folkemusikklubben Columbi Egg. Samarbeid med Den Norske Turistforening Førdefestivalen starta eit samarbeid med Den Norske Turistforening i 2012. Gjennom DNT sine kommunikasjonskanalar har vi nådd ei stor målgruppe innan friluftsliv. DNT sine medlem får rabatt på festivalpasset, og det er ei jamn auke i salet på desse billettane. Festivalen var òg til stades med stand på DNT sitt landsmøte i Loen i 2014.

ÅRSMELDING 2014

PROGRAMPRESENTASJON

DNT - KUNDEMØTE

UTPLASSERINGSELEVAR FRÅ HAFSTAD VGS.

INNSPELMØTE MED GAMLEBANKEN

REISELIV/TUROPERATØRAR Fleire turoperatørar vart inviterte til festivalen i 2014. Målet er å få på plass fleire organiserte grupper til festivalen som publikum. Dette er eit langsiktig arbeid, og tilbodet må byggast opp over tid i samarbeid med reiselivsnæringa. Direktør Hilde Bjørkum har vore involvert i styrings-gruppa for oppfølging av reiselivsplanen i Sogn og Fjordane. Andre tilsette i festivalen har delte-ke på fleire reiselivsarrangement i regi av Sunnfjord Næringsutvikling, Fjordkysten, Visit Nor-way/ Fjord Norge og andre reiselivsaktørar.

BARNEHAGE- OG SKULESAMARBEID Festivalen engasjerer mange barnehagar og skular i førebuing og gjennomføring av Bornas Verdsdagar Førde. Festivalen trykker òg ein eigen familiebrosjyre der festivaltilbodet særskild tilrettelagt for born og familiar vert trekt fram. Brosjyren vert distribuert til skular og barnehagar i regionen. Festivalen samarbeider òg med barnehagane

ÅRSMELDING 2014

i nærområdet om Morgonstund har gull i munnarrangementa. I tillegg har festivalen foredrag for skuleelevar på vidaregåande nivå om informasjons- og marknadsføring. I 2014 starta også eit samarbeid med Firda vidaregåande skule som skal utviklast på fleire plan, både musikkfagleg og når det gjeld arrangementsgjennomføring m.m.

BILLETTGÅVER Mangfald og integrering er viktige verdiar for Førdefestivalen. Derfor fekk bebuarane på asylmottaka i Førde, Vassenden og Florø også i år tilbod om billettar til utvalde festivalarrangement. Det same fekk asylmottaket i Sogndal for første gong. Tilbodet vart godt motteke, og ca. 200 bebuarar kunne velge mellom String Sisters på Rådhusplassen laurdag eller Fargespill i Idrettshallen søndag. Billettgåvene blir lagt til konsertar som føregår på same tid som lågterskeltilbodet til festivalen. På denne måten gir vi høve til opplevingar også av andre festivalaktivitetar. Fleire av bebuarane på asylmottaka er også

med i frivilligstaben under festivalen og på Bornas Verdsdagar. Førdefestivalen har også eit samarbeid med Røde Kors Førde om billettgåver, slik at folk som elles ikkje hadde hatt høve til å oppleve festivalen får delta.

FRIVILLIGE, SPONSORAR, ARTISTAR OG PUBLIKUM SOM FESTIVALAMBASSADØRAR Festivalen er avhengig av både frivillig innsats og gode samarbeidspartar i næringslivet. Vi har 350 frivillige og mange små og større private bidragsytarar. Dette har ein verdi også i høve publikumsbygging. Svært mange personar er involverte i og kjenner eigarskap og ansvar for at festivalen skal bli ein suksess. Ved å handsame desse godt, og gje dei tillit, kunnskap og arbeidsglede, vert desse gode ambassadørar for festivalen og kan dra med seg mange nye publikummarar i neste omgang. På same måte tenker vi at ved å både publikum og artistar god service og ein standard eit godt stykk over det dei normalt kan vente seg, gjer at vi får svært gode ambassadørar også blant publikum og artistar.

Sponsorar og samarbeidspartar For å skape verdas beste folk- og verdsmusikkfestival er det heilt avgjerande å ha gode samarbeidspartar. Våre sponsorar veit at Førdefestivalen har eit svært godt renommé, og mange av våre hovudsamarbeidspartar har vi hatt gjennom mange år. Ved å støtte festivalen når dei eit breitt publikum som er stolte av å ha ein festival i verdsklasse i sitt lokalsamfunn, og dei vert assosiert med ein organisasjon som står for kvalitet, mangfald og kreativitet. Dei kjem nærmare kundane sine, bygger nettverk med andre, og får profilert seg blant menneske som er på jakt etter å bli inspirerte. Med andre ord tilbyr Førdefestivalen også ein god arena for å kome i kontakt med nye potensielle kundegrupper. Sponsorane vert i tillegg inviterte til å nytte festivaldagane som eit sosialt møtepunkt for eigne tilsette. Utfordringa på dette området er å få inn nye sponsorar, og særleg sponsorar på nasjonalt nivå. Dette vil vere ei prioritert oppgåve i tida framover.

KUNDEARRANGEMENT MOVIKA

FØRDEFESTIVALEN 2014 TAKKAR: HOVUDSPONSORAR • Sparebanken Vest • ADCom Fjord Data • Firda • Scandic Sunnfjord Hotel og Spa • Skogstad Sport • Sunnfjord Energi • Den Norske Turistforening

SAMARBEIDSPARTAR • Barnas Turlag Førde • Bary • Bellis Blomster • Berge og Co. • Bergens Tidene • BLEST • BOB • Bondens Marked Førde • BT Stillasutleige • Byggmakker Bruland • Elvetorget • Enivest • Espeseth Bygg • European Forum of World Wide Music Festivals • Firda Billag • Freemuse • Handelshuset • Hellenes

• Hellevang Kontorsystemer • Indre Sunnfjord Turlag • Kokkenes Mesterlaug Sogn og Fjordane • Kontorsenteret • Lotteri-og stiftingstilsynet • Magne Hafstad • Music Norway • Naustdal Dampbakeri • Norkring • Norske Festivaler • Sogn og Fjordane Turlag • Sunnfjord Næringsutvikling • VRAK • Widerøe • Rådet for folkemusikk og folkedans • Riksscenen • Grunnlovsjubileet 1814-2014 • FINS • Rikskonsertene • Rema1000 Elvetorget • Førde Kulturskule

ARENASAMARBEID • Blomsterhagen restaurant • Fjordamattunet • Førde Kyrkje • Førde Rådhus • Førdehuset • Jølstramuseet • Kristiansenhuset • Pikant Restaurant • Rytne Gard • Sogn og Fjordane Teater • Sunnfjord Folkehøgskule • Sunnfjord Museum • Jakob Sande selskapet • Jølster Rafting • Bistro To Kokker • Sunnfjord Cafe og Catering

OFFENTLEGE SAMARBEIDPARTAR • Kulturdepartementet • Sogn og Fjordane Fylkeskommune • Førde Kommune • Utanriksdepartementet • Høgskulen i Sogn og Fjordane • IMDI • UDI

PRØVERAFTING MED SPONSORAR

ÅRSMELDING 2014

Mediedekning Sett i høve den sjangeren Førdefestivalen representerer, som vanlegvis har vanskeleg for å nå gjennom i media, har festivalen svært godt gjennomslag i media, både lokalt, nasjonalt og internasjonalt. I jubileumsåret 2014 er det særleg tre mediehendingar vi ønskjer å trekkje fram. For det første kom Førdefestivalen på The Guardian si topp-ti-liste over Europas beste småbyfestivalar! Førdefestivalen var den einaste norske festivalen som var tatt med på lista, og dette fekk stor merk-semd i nasjonale media. For det andre vart opningskonserten på festivalen vist på fjernsyn som «forsinka direktesending» på NRK2, noko som skulle vise seg å bli ein stor suksess. 26.000 såg heile programmet, og så mange som 126.000 sveipa innom. Desse tala er langt over det NRK2 vanlegvis har, så både vi og NRK hadde god grunn til å vere svært nøgde. NRK har frå leiarhald gjeve tilbakemelding om at sendinga vart over all forventning, og at dette er eit samarbeid som kan utviklast. For det tredje er vi svært nøgde med at Aftenposten, som blir sett på som landets leiande kulturavis, valde å dekke festivalen med eigen journalist. Journalisten var òg med på den internasjonale presseturen som gjekk frå Bergen via Sogn til Førde, og til saman nesten fem sider redaksjonell omtale, fordelt på to utgåver. I tillegg til desse tre høgdepunkta, fekk Førdefestivalen elles relativt brei mediedekning. Dagsrevyen hadde innslag frå shantyraftinga på opningsdagen, Reiseradioen hadde direkterapport frå festivalfrukosten laurdag morgon, og Søndagsåpent sin reporter var på plass bak scena då Fargespill gjorde «FargeFest i Førde» i Idrettshallen. Svært mange aviser og musikktidsskrift takka ja til portrettintervju med Hilde Bjørkum, som er den lengstsitjande festivaldirektøren i landet. Lokalt har festivalen god dekning i lokalavisa Firda. I forkant av festivalveka laga dei ei flott sak over mange sider, og illustrerte med kart kva land festivalartistane har kome frå opp gjennom åra. Lokalmedia følgjer bra opp under festivalen, og har etter kvart fått dyktige ferievikarar som lagar godt festivalstoff.

ÅRSMELDING 2014

Også i år var Førdefestivalen med på den eksklusive lista til det internasjonale tidsskriftet Songlines over dei 25 beste festivalane i verda innan vår sjanger. Dei som glimra med sitt fråvêr, var NRK P2, som for første gong sidan starten ikkje var til stades i Førde. Dette fekk direktør Hilde Bjørkum og direktør Tone Winje i Festspillene i Nord Norge som var i same situasjon, til å gå ut med kritikk av NRK i forkant av festivalen. Kritikken kom på trykk i Aftenposten, og vekte debatt i kultur-Noreg. Det er framleis eit stykke fram til at «alle» dekker festivalen i Førde, og ut frå dagens mediesituasjon, er det kanskje vanskeleg å sjå føre seg at dette vil endre seg mykje i næraste framtid. Rett nok er det mange som meiner at kulturavisa Aftenposten ofte fungerer som ein vegvisar i så måte, men det gjenstår å sjå.

INTERNASJONALT MEDIE- OG BRANSJEPROGRAM 18 internasjonale delegatar frå i alt 10 land deltok på programmet for internasjonal presse og bransje under Førdefestivalen 2014. Blant deltakarane på presseturen i år var representantar frå viktige mediekanalar og fagtidsskrift: Béla Bowé, RFI & F24 (Frankrike), Samuel Hirsch, ARTE radio (Frankrike), Jo Frost, Songlines (Storbritannia), Sami Sadak, Kunstnarleg direktør ved den store verdsmusikkmessa Babel Med (Frankrike) og Yanyan HU frå Folkets Dagblad i Kina. Dei norske deltakarane kom frå Music Norway, Aftenposten, Grappa og Kirkelig Kulturverksted. Ein journalist og ein fotograf frå det italienske reiselivsmagasinet Bell’Europa, dekka også festivalen, noko som resulterte i 9 siders oppslag frå festivalen og fleire stader i regionen i dette viktige magasinet, som har heile 756000 lesarar! Programmet for internasjonal presse og bransje var i år eit samarbeid mellom Førdefestivalen, Utanriksdepartementet, Music Norway, FjordNorge og utestasjonane i Paris, London, Beijing og Murmansk.

KULTUR

DAG OG TID FREDAG 11. JULI 2014

JAN H. LANDRO

janh@landro.bergen.no

FØRDEFESTIVALEN

Banhvari Devi Ensemble. Foto: Arve Ullebø

Musikalske vitaminsjokk utan ende

Betre kunne ikkje den 25. internasjonale Førdefestivalen feira seg sjølv og sterkt ryet sitt. Etter fem hektiske festivaldagar er det lite ein saknar. KOMMENTAR JAN H. LANDRO

nternasjonale vurderingar slår det fast, og fem dagar med musisering gjev stadfestinga: Jubilanten Førdefestivalen høy rer heime i toppen av verdas fes tivalar for tradisjonsmusikk. Høgdepunkta kom tett i tett, betre kunne ikkje den 25. festiva len feira seg sjølv og styrkt ryet sitt. Ryet er vel fortent og sett ord på av uhilda røyster. I vin ter førde bransjemagasinet Song lines Førdefestivalen opp på lista over dei 25 beste tradisjons musikkfestivalane i verda. Og i mai følgde den engelske avisa The Guardian opp med å plassera Førdefestivalen, som einaste nor ske, på si liste over dei ti beste småbyfestivalane i Europa. Så direktør Hilde Bjørkum med sta ben sin og dei fleire hundre fri viljuge syner at hovudstaden har ingenting å læra provinsen om å skipa til store, internasjonale festivalar med enorme krav til logistisk handtering og problem løysing. Så har då òg dei entusi astiske arrangørane hatt over

6000 musikarar og songarar frå meir enn 120 land å «øva seg på» gjennom dei 24 føregåande festi valane. TRETTI SPELESTADER Frå om lag tretti spelestader inne og ute, på elva og på fjellet har det vore høve til å høyra lyden av verda desse festdagane. Dei pro gramansvarlege har ei eiga evne til å utnytta det som finst av hus, stover, torg og andre anlegg i bygdebyen. Og det snart førti år gamle Førdehuset synte igjen kor veleigna det er for konsertar i ulike format. Ei perle i denne floraen av spe lestader er Jølstramuseet på Vass enden, der det kvart år vert skipa til Sommarnatt, med skiftande konsertar i tre hus, frå sola går ned og til ho nesten er på veg opp att. Eit fleirstemt musikalsk kalas for opne dører med låge tersklar. Også der vert tradisjonar utfor ska og utfordra, men aldri har eg tenkt tanken at bluesen kan skje kunne koma frå Mali – før eg fekk høyra Bassekou Kouyatés såre tonar. Den banale næringslivsfrasen synergi får ny og frisk meining

når utøvarar frå ulike land legg kunstane sine saman, som på Førdefestivalen, og skaper noko som kanskje ingen har høyrt før. Her er det tale om å dela musik ken, då har reglar ingen ting å seia. Same kor kjekt Annbjørg Lien har det når ho spelar for publikum, er toppen av lukke for henne å jamma med kjende og ukjende kollegaer. PROTEST I BOTNEN Å kalla Førdefestivalen for ein protestfestival, ville vera feil. Men det ligg ein protest i botnen, ein vilje til å syna fram kultu rar og tradisjonar som er under trykte, marginaliserte, direkte forbodne eller under press. I den sunnfjordske bygdebyen fekk kurdarar, palestinarar, iranarar, sigøynarar og berbarar syngja ut om ufridom og vonde livshis torier. For dette er også ein fes tival for lagnader, uttrykt gjen nom musikk som er skapt i trass, somme tider med livet som inn sats. Etter fem hektiske festival dagar er det lite ein saknar. Berre litt meir ro og poesi. Mange kon sertar gjekk i høgt oppdrive

tempo; her var mykje virtuositet og til tider høg showfaktor. Men det var langt mellom musikk som gav rom for ettertanke og sinnsro. Då var det til gjengjeld mentalt svalande å høyra sakrale tonar frå serbiske Divna eller å lytta til ein stille salme frå Val dres, vakkert tolka av systrene Hemsing og Larsenbrørne. Og ikkje å gløyma Gabriel Fliflet på pianotrekkspel og Kristoffer Klei veland på toradar i vakre «Fana vals» av førstnemnde. Inntrykket som sit att, er av framifrå og særs varierte kon sertar. Den store gallakonserten samla dei beste av dei beste. Og Unni Løvlid makta å lyfta dette til endå større høgder med ypparleg programleiing. Det var meining i kvart ord ho sa og kvar tone ho kvad. Den argentinske framsy ninga «Tango Azul» sytte for ein sprelsk og flott tjuvstart på fes tivalen, «Draumelaget Sogn og Fjordane» fekk synt kor godt det gror i det lokale folkemusikkmil jøet, Annbjørg Lien med String Sisters sette skikkeleg fart i ute publikummet framfor det nye kommunehuset, og så vidare og vidare i det uendelege.

Gledeleg nok har innslaget av kvinner blant dei som har gjeve oss daglege vitaminsjokk, vore høgt. Og ingen torer vel påstå at dei var kvoterte inn! Slik demon strerer Hilde Bjørkum at dyktige, kvinnelege artistar finst. Det er berre spørsmål om vilje hjå fes tivalarrangørane. PUBLIKUMSREKORD Med publikumsrekord, 28.000 betalande, kan Førdefestivalen seia seg godt nøgd. Men det bør gje grunn til otte at langt dei fleste er vaksne og godt vaksne folk. Utan å gå på akkord med profilen lyt nok programskapa rane vurdera kva dei kan gjera for å rekruttera fleire unge til konsertane. Førdefestivalen har teke oss med frå land til land, kontinent til kontinent, kultur til kultur. Det var ei musikalsk oppdagings ferd – ofte inn i ei verd vi ikkje visste fanst. Vonleg tener også ei slik reise som augneopnar for dei som meiner at det heimlege er best og meir enn nok. Jan H. Landro er frilansjournalist og fast skribent i Dag og Tid.

ÅRSMELDING 2014

Kultur

søndag 6. juli 2014

Kultur

«Torill vikingkvinne»

Mahsa og Marjan Vahdat risikerer fengsel hvis de opptrer i hjemlandet Iran. For dem har Norge blitt et musikalsk fristed.

Torill Thorstad Hauger hadde tre karrièrer å velge mellom. Hun valgte den som ga glede til flest; hun ble barnebokforfatter. På 80-tallet var hun folkeeie og en av våre mest populære barnebokforfattere. Bakgrunnen i historiefagene spilte med i alle bøkene hennes. I 1962, da hun var 19 år gammel, begynte Torill Thorstad Hauger på Kunst- og håndverksskolen. Den forlot hun for å studere folkeminne, etnologi og arkeologi. Deretter arbeidet hun ved Historisk museum, før hun slo gjennom i 1976 med debutromanen om fattiggutten Karl Eugen Olsen fra Vika, født i 1893. Den vant en romankonkurranse og innledet et forfatterskap fra flere perioder i norsk historie, skrevet for både barn og voksne. «Jeg arbeidet i fem år ved Oldsaksamlingen. Det var da jeg oppdaget at jeg ikke egnet meg til å være forsker, for jeg begynte å dikte om menneskene som levde før i tiden», sa hun til vår avis i 1995.

Musikalske frihetskjempere blir dokumentar

Dyktig, morsom, omtenksom – og vikingvakker. Slik blir Torill Thorstad Hauger beskrevet av kolleger. Bildet ble tatt da hun fylte 60 år. Foto: RolF M. AAgAARd

Torill Thorstad Hauger XX Forfatter og billedkunstner,

født i Vika i Oslo i 1943. XX Har skrevet mange histo-

riske romaner for barn og unge. XX Hennes bøker er oversatt til

13 språk. XX Døde 4. juli i Oslo.

Vikinger og Vika

å Verdens-

Hennes neste bok var Røvet av vikinger (1978), hvor de stolte vikingenes erobringslyst blir sett fra synsvinkelen til to bortførte irske barn. Etter hvert skrev hun seks bøker fra vikingtiden, med ulike hovedpersoner fra samme miljø. Historien fra Vika ble fulgt opp i Krestiane Kristiania (1984), og hun har skrevet om utvandringen til Amerika, med den unge gudbrandsdølen Endre som hovedperson. I 1980 skildret hun svartedauden med en tittel som har festet seg hos mange: Det kom et skip til Bjørgvin i 1349.

Fakta

musikk

Arve Henriksen

Da ayatollah Khomeini overtok makten i Iran etter revolusjonen i 1979, innførte presteskapet forbud for kvinner om å synge offentlig. Det har imidlertid ikke stoppet søskenparet Mahsa og Marjan Vahdat, selv om de må ut av hjemlandet for å utøve sin persiske folkemusikk. For dem er Norge blitt et fristed. Nylig var de på festspillene i Nord-Norge, denne helgen er de på Førde-festivalen. – Jeg slutter aldri å håpe at vi en dag skal få lov til å opptre lovlig i Iran. Det viktigste for oss er uansett å være lojale til kunsten og vår egen kultur, og ikke til systemet. Derfor gjelder det å være tålmodig og jobbe videre, ikke minst for kommende generasjoner, sier eldstesøster Marjan Vahdat.

Mahsa (41) og Marjan (38) Vahdat XX Iransk søskenpar som har gjort

persisk sangtradisjon kjent over hele verden. XX Har i samarbeid med Kirkelig

Kulturverksted gitt ut albumene Lullabies from the Axis of Evil, Songs from a Persian Garden, I am Eve og Twinklings of Hope. XX Har samarbeidet med blant andre den amerikanske soulartisten Mighty Sam McClain, SKRUK, Knut Reiersrud og Tord Gustavsen. XX Mahsa er utdannet sanger og pianist, med en bachelorgrad fra Art University i Teheran 1999. XX Lillesøster Marjan har studert piano og vokal.

Teheran vet

I ti år har de samarbeidet tett med Erik Hillestad i Kirkelig Kulturverksted, både med konsertturneer og plateutgivelser. Og det vet også myndighetene hjemme i Iran.

TeaTer

Bånn gass på Chat Noir Det året det var så bratt – forestillingen med Øystein Sundes låter – var Teater innlandets storsatsing i vår. Premièren var i Hamar kulturhus 20. mars. Den har også vært spilt på Oslo Nye, Centralteatret – og nå blir det også bånn gass på Chat Noir, fra 23. oktober til første november. Dette er første forestilling som tar Sundes univers til teaterscenen. Aftenpostens anmelder ga forestillingen terningkast 5 og skrev: «Øysteins Sundes fabulerende og ordspillende tekster er blitt trivelig teater, fylt av overskudd og musikalsk kjærlighet».

Jazz

Mahsa og Marjan Vahdat føler seg hjemme i Norge. Marjan planlegger å lære seg norsk. Foto: AFteNposteNtV

Mange priser

Åpenhet

– Jeg er ikke opptatt av å skjule hva vi driver med. Samtidig ligger det alltid i bakhodet når vi kommer tilbake til Teheran, vil de stoppe oss denne gangen. Sist gang jeg ble tatt inn til avhør, var for fem år siden. Men jeg har ingenting å tape, sier hun. Lillesøster Marjan tror ikke myndighetene tør gripe inn overfor dem. – Det verste som kan skje, er at de nekter oss utreise, men det tror

auKsJoN

Kongsberg-pris til Mathias Eick

Brudulje etter Oscar-salg

Vinneren av Kongsberg Jazzfestivals musikerpris, DNB-prisen, er jazzmusikeren og trompetisten Mathias Eick. Han har vært en sentral person i det norske jazzmiljøet i mange år og hadde sitt gjennombrudd med Jaga Jazzist og Motif. Med sistnevnte fikk han også prisen Young Nordic Jazz Comets i 2001.

Arvingene etter Oscar-vinner Joseph Wright solgte statuetten på auksjon for 79.200 dollar (490.000 kr). Han fikk statuetten i 1942 for filmen «My Gal Sal». Nå stevner Oscar-akademiet arvingene for retten. Ifølge reglene kan ikke statuetten selges før akademiet får sjansen til å kjøpe den tilbake. Fra 1950 har akademiet forbudt Oscar-vinnere og deres arvinger å selge statuetter.

30.10.2014

jeg ikke. Det vil bare gjøre oss mer berømte og gi oss enda mer oppmerksomhet, sier hun. De vokste opp med en bestemor og en far som begge sang mye i deres barndom. Til tross for forbundet mot å opptre har de begge tatt musikkutdannelse i hjemlandet. Siden 2007 har Mahsa Vahdat vært ambassadører for Freemuse, en uavhengig internasjonal organisasjon som kjemper for ytringsfrihet for musikere, komponister og artister.

sTaVaNger

Ingen av dem legger skjul på at de har opptrådt i skjul i hjemlandet, blant annet i private leiligheter og under broene i Isfahan. I tillegg har de holdt konserter i utenlandske ambassader i Iran. På turen i Norge blir de fulgt av en filmfotograf. Resultatet skal bli en dokumentarfilm om de to søstrenes kamp for ytringsfrihet i hjemlandet. vFilmen er produsert av den norsk-pakistanske Emmyvinneren Deeyah Khans eget film- og

DVD

Kverulantsjef Langeland

Fortsatt DVD-nedgang

Mangeårig SV-representant Hallgeir Langeland blir styreleder for Kverulantkatedralen i Stavanger. Pengene til stiftelsen kommer fra mannen bak Skagenfondene, Kristoffer Stensrud. Nå har den svorne sosialisten altså slått sine pjalter sammen med en vaskeekte kapitalist. – Forutsetningen er at jeg jobber i en uavhengig og ikke-kommersiell stiftelse. Dessuten liker jeg kapitalister som er opptatt av andre enn seg selv, sier Langeland. Før stortingsplassen røk i fjor høst, hadde 58-åringen fire perioder bak seg på Stortinget. (NTB)

Første halvår 2014 ble det solgt 2,6 millioner DVD-er og Blu-ray-disker fra butikk i Norge. Det representerer en nedgang på 39,4 prosent sammenlignet med samme periode i fjor. – Vi ser at store kinotitler og TV-serier fremdeles selger bra, sier videorådgiver Erik Zmuda i bransjeorganisasjonen Film & Kino. – Den store nedgangen skyldes et sviktende salg av katalogtitler. Den arenaen er overtatt av de digitale tilbyderne. (NTB)

musikkselskap, Fuuse. Kahn er produsent. Starten

– Jeg ble første gang oppmerksom på Mahsa Vahdat i 2009 etter at jeg tok med en av hennes sanger på CD-platen Listen To The Banned. Senere deltok de i konsertserien Iranian Woman, som jeg arrangerte i Oslo for å løfte frem forbudte kvinnestemmer. Dette var også foranledningen til at de nå er i Førde, sier hun.

Den norsk-pakistansk artisten, musikkprodusenten, filmregissør og menneskerettighetsaktivisten er begeistret over at kvinnerøstene fra Iran og deres kamp for ytringsfrihet løftes stadig mer frem. Erik Hillestad, leder for Kirkelig Kulturverksted møtte søstrene første gang i 2003. Da dro han til Iran nesten på måfå, i håp om å få noen iranske kvinner til å legge vokal på det som senere skulle bli Lullabies from the Axis of Evil.

Via kontakter i Norsk Hydro og Statoil kom han i kontakt med Mahsa og Marjan Vahdat. De møttes på et hotellrom i Teheran, hvor Hillestad gjorde opptak av de to a cappella. Det ble starten på et mangeårig samarbeid. – De har helt unike stemmer, samtidig som de har et ekstraordinært talent for å løfte sitt budskap opp på et veldig høyt musikalsk og poetisk nivå, sier Hillestad. arve.henriksen@aftenposten.no

grå stær operasjon ØYELEGEKONSULTASJON

Hun slo solid gjennom. I 1984 hadde vi et juleintervju med henne. «Torill Thorstad Hauger er kvinnen som i disse dager blir forfulgt av litteraturpriser. Bare i år har hun mottatt fem. De åtte årene hun har skrevet, har hun tilsammen fått åtte, tror hun – en for hvert år. Hun fremtrer offentlig som meget vellykket og representerer kanskje alt kvinner flest drømmer om. Anerkjent som forfatter og samtidig mor i en stor familie med fire barn.» Suksessen vedvarte gjen-

nom 80-tallet: Sigurd Drakedreper fra 1982 ble filmet i 1989. Samme høst møtte man Karl Eugen Olsen som musikal på Bryggeteatret. Vikingvakker

SIDE 14/15 FØRDEFESTIVALEN

Kolleger beskriver henne som dyktig, morsom og omtenksom, «vikingvakker» med blå øyne og lyst hår. Og stolt av sin bakgrunn: fra bondefamilier i Løten, Nittedal og Høland, men likevel oppvokst i Vika. Og selv ble hun kåret til «bypatriot» i 1998, av Oslo Bys Vel. Hun ville skrive historie nedenfra. Vise frem arbeidergutten i Vika og slaveriet i vikingtiden. Men ikke bare det. I Sigurd Drakedreperen og oppfølgeren Tord Illugeson (1995) skriver hun en protest mot voldshelter. Sigurd liker ikke farens forventninger om vold. «Jeg bruker sterke virkemidler for at man skal få sympati med den svake part», sa hun. I lys av dette gir det god mening at hun også skrev en bok om St. Hallvard, Oslos fredsæle skytshelgen. Torill Thorstad Hauger døde 4. juli etter lengre tids sykdom.

TEKST Marie Havnen

Morten Olsen Haugen

Vi investerer i fremtiden vinnere - er du en av dem? I Storebrand gjennomsyrer vår visjon hele vår organisasjon: Våre kunder anbefaler oss. Vi vet at første steg for å oppnå målet er at våre medarbeidere anbefaler oss. Derfor gjør vi vårt beste for at du skal trives hos oss. Vi kan love deg et hyggelig arbeidsmiljø, der du får brukt ditt talent og gis mulighet til å vokse både profesjonelt og personlig.

Kort ventetid Henvisning ikke nødvendig

Storebrand søker etter en Senior Skadekonsulent

Storebrand søker Senior Skadekonsulent

ØYELEGE WILLY PETTERSEN

Vi søker etter deg som skal gi våre kunder førsteklasses service når uhellet er ute. Vi er på jakt etter deg som har erfaring og gjerne spisskompetanse innenfor oppgjør av motorvognskader, kommuniserer godt skriftlig og muntlig, jobber strukturert og liker å forhandle. Les mer om denne og andre stillinger på storebrand.no/jobb.

• aKersgata 35, • argus-syn.no 3522 7000 6359 6050 • Kverndalsgt. 2a,oslo sKien • argus-syn.no

Førdefestival på britisk toppliste - NRK - Kultur og underholdning

Kultur og underholdning

Fra konsert i Hafstadfjellet FOTO: ALF VIDAR SNÆLAND / NRK

Førdefestivalen blant topp 10 i britisk storavis På listen over Europas beste småbyfestivaler har storavisen The Guardian plassert Førdefestivalen. – En fantastisk anerkjennelse, jubler festivaldirektøren. Tone Staude Journalist AnbefalTweet +1

Send epost

Publisert 19.05.2014, kl. 10:54

«I den fredfulle byen Førde, velsignet med dramatisk natur, har femdagersfestivalen konsentrert seg om folkemusikk, verdensmusikk og internasjonal deltakelse. Det er utstillinger, dans og eget barneprogram,» skriver The Guardian. – Dette forteller at vi er på rett vei. Vi legger vekt på kvalitet i alle ledd, sier festivaldirektør Hilde Bjørkum til avisen Firda. Dette er The Guardians liste http://www.nrk.no/kultur/fordefestival-pa-britisk-toppliste-1.11726643

ÅRSMELDING 2014

1/3

Derfor kom verda til Førde

FØRDE Førdefe som eit No er b har hat land. K unnfan heimst

E: I 1990 blei estivalen omtalt t «nyfødt barn». babyen vaksen og tt besøk frå 131 Korleis blei barnet nga og kvifor blei taden Førde?

FRÅ FJERN OG NÆR: Her ser du alle dei 131 nasjonane som har besøkt Førde i løpet av 25 år med festival.

I år feirar Førdefestivalen 25 år og har blitt ein sjølvsagt del av sommaren. Men det er ikkje gitt at ein liten plass husar ein stor festival som trekkjer artistar frå heile verda. IDEEN OM EIN internasjonal folkemusikkfestival i Førde kan sporast tilbake til tidlegare fylkeskultursjef Lidvin Osland. Lenge etter han først fekk ideen og etter mykje arbeid hadde Osland bestemt seg for at dette skulle han få til. I 1989, på årsmøtet i Sogn og Fjordane Folkemusikklag, presenterte han ideen for folkemusikkmiljøet. – Dei var ein av mange nødvendige

kontaktar eg måtte ha med på laget. Hadde ikkje miljøet likt ideen hadde det ikkje vorte festival, seier Osland i dag. Fylkeskultursjefen besøkte den svære folkemusikkfestivalen i vesle i Kaustinen i Finland og vart inspirert. Osland visste at dei sysla med ambisjonar om å etablere ein folkemusikkfestival i Telemark som skulle bli den norske utgåva av Falun og Kaustinen, og fann ut at her gjaldt det å hive seg rundt og vere først ute. – Eg var oppteken av å løfte fram Sogn og Fjordane som eit av dei fremste kulturfylka i landet. Då måtte eg tenke på kva som var dei sterke sidene i fylket som vi kunne vise fram. Folkemusikken var eit av fleire område som

raskt peika seg ut som fyrtårn. Det kun noko, seier Osland. Folkemusikkmiljøet var tent frå først – Skaffar du pengane kan vi lage fe svarte folkemusikar Sigmund Eikås, so gong var leiar for Landslaget for spelem Kombinasjonen av ein innovativ kul råkrat som blir skildra som «særskilt ide kreativ» og eit kompetent frivillig folkem miljø vart avgjerande. Hausten og vin 1989 vart det mange seine nattetimar m ar og arbeid for den første programkom Hilde Bjørkum har styrt skuta sidan star BRASIL: I 2006 var temaet Brasil. Hilde Bjørkum og tidlagare ordførar Foto: Arne Stubhaug Nils Gjerland svingar seg i paraden.

ÅRSMELDING 2014

Artist- og arrangementsoversyn

2012 2013 2014

Antal artistar / antal land

280 / 34

276 / 27

326 / 40*

Samla programtilbod

104

110

Eigenproduksjonar

5 6 5

Konsertar / førestillingar / danse-tilstellingar

Sentrums- / institusjonskonsertar, parade

+ 9 uannonserte

+ 7 uannonserte

+ 6 uannonserte

Kurs / konferanse / foredrag / seminar

Kunstutstilling

1 1 1

Andre festivalaktivitetar**

Tal publikum på billetterte ar-rangement, inkl. fribillettar og sponsorbillettar festival

13 700

13 600

16 300

Heilårsdrift: Konsertserien FolkJazzScena, Bornas Verdsdagar, seminar/kurs mm

Besøkstal festival

27 000

25 000

28 000

Besøkstal heilårsdrift

3 200

4 000

6 600

Samla besøkstal

30 200

29 000

34 600

* Antal artistar og land i 2014 var ekstra høgt pga. den store produksjonen Fargespill. ** Omfattar gudsteneste, familiedag, festivalfrukost, møt artisten-sesjonar, kino, salsutstillingar, m.m. Eigenproduksjonar 2014: Opningskonsert, Jubileumsgalla, Kong Nor, Draumelaget Sogn og Fjordane, Talent 2014.

ÅRSMELDING 2014

Festivalguide Onsdag 2. juli 09.00-09.30 16.00-19.00 18.30-19.00 18.00-19.30 20.00-21.00 20.00-21.30

ARENA: Morgonstund har gull i munn Ut på tur, aldri sur! Opning fotoustilling 25år Festivalfilm: The Lunchbox Cigdem Aslan NB! Florø Tango Azul

Ord./Fpass/USpass, Barn Vieåsen bhg, Tussero Halbrendsstøylen Langebrutorget Lisjesalen, FH Blomsterhagen restaurant Storsalen, FH

Torsdag 3. juli 09.00-09.30 10.30-16.30 11.00-11.45 12.00-13.00 13.00-14.00 14.00-15.45 16.00-17.00 17.30-18.30 19.30-21.00 21.30-23.30 22.00-24.00 23.00-01.30

Morgonstund har gull i munn Førdekonferansen 2014 Musikk i sentrum Fromseier Hockings Festivalquiz Shanty-rafting på Jølstra, inkl konsert kl 16.00 Storm Weather Shanty Choir Cigdem Aslan Opningskonsert Lokal - Global inkl dans Dansen går i Førdehuset Smaken av India - med Bhanwari Devi Ensemble Sommarnatt på Jølster

Gapahuken, Flatene Amfi Eikaas, RSH Torgscena, Førde Torg Pikant Restaurant Pikant Restaurant Førdehuset / Førde Camping Langebrutorget Festsalen, FH Idrettshallen, FH Festsalen, FH Hugleik, RSH Jølstramuseet

Morgonstund har gull i munn Møt artisten: Mahsa & Marjan Vahdat Lunsjkonsert MP3 - Mattias Pérez Trio Mahsa & Marjan Vahdat Jorun Marie Kvernberg / Øyvind Sandum Trio Teriba Møt artisten: Bhanwari Devi Ensemble Draumelaget Sogn og Fjordane Bhanwari Devi Ensemble To Tobi - familiekonsert Amsterdam Klezmer Band Ana Moura inkl dans Dansen går i Førdehuset Divna Columbi Egg Taraf de Haïdouks/Bassekou Kouyaté/DJ Darius Darek

Sunde barnehage Utstillingssalen, FH Rådhusterrassen Teatersalen, FH Haarklousalen, FK Festsalen, FH Utstillingssalen, FH Storsalen, FH Teatersalen, FH Festsalen, FH Langebrutorget Idrettshallen, FH Festsalen, FH Førde kyrkje Hugleik, RSH Festplassen

Festivalfrukost Festivalparade NB! Ny rute Gratis jubileumskonsert Seminar: Lokal/Global Le Trio Joubran 706 moh: Trio Teriba Hemsing og Larsen: TO DAMER TO HERRER Møt artisten: Sivan Perwer String Sisters Sivan Perwer Kong Nor - Grunnlovsframsyning Møt artisten: Fargespill Mat, musikk og vin - Soneros de Verdad - trio Talent 2014 - Jubileumskonsert Håkon Høgemo / Einar Mjølsnes Jubileumsgalla - Gjensynsglede! inkl dans Dansen går i Førdehuset Columbi Egg Festivalnatt

Festplassen FH - Førde Torg, Rute: FH Torgscena, Førde Torg Kunstsalen, FH Teatersalen, FH Hafstadfjellet Festsalen, FH Utstillingssalen, FH Festplassen Festsalen, FH Storsalen, FH Utstillingssalen, FH Pikant Restaurant Teatersalen, FH Haarklousalen, FK Idrettshallen, FH Festsalen, FH Hugleik, RSH Rica Sunnfjord Hotel

Fredag 4. juli 09.00-09.30 11.30-12.00 12.00-13.30 12.30-13.30 14.00-15.00 14.00-15.00 15.00-15.30 15.30-17.00 16.00-17.00 17.30-18.10 17.30-18.30 19.30-20.30 21.00-23.30 21.00-22.00 21.00-22.30 23.00-02.30

Lørdag 5. juli 08.30-10.00 10.30-11.00 11.00-11.45 11.30-13.00 12.00-13.00 13.00-13.30 13.30-14.30 14.30-15.00 15.00-16.00 16.30-17.30 16.30-17.30 17.30-18.00 17.30-20.00 18.00-19.30 18.00-19.00 20.30-22.00 22.30-01.00 23.00-01.00 23.00-02.30

Søndag 6. juli 11.00-12.30 Festivalgudsteneste 11.30-13.00 Sudan Dudan 12.00-13.30 Steinar Ofsdal - LARA 13.00-14.30 Familiesøndag 13.30-14.30 Bruvoll / Halvorsen 15.00-16.00 Fargespill: FargeFest i Førde! 17.00-19.00 Earlybird Stringband 17.30-19.00 Hulbækmo / Jacobsen 18.00-19.30 Festivalfilm: The Lunchbox 21.30-22.30 JPP

Førde kyrkje Sunnfjord Museum Rytne gard, Bygstad Førdehuset Kristiansenhuset Idrettshallen, FH Fjordamattunet Klokkargarden, Dale Lisjesalen, FH Festivalsalen, RSH

ÅRSMELDING 2014

Festivalminner

Ă&#x2026;RSMELDING 2014

Aissa og Abderrahime Tobi MA Amsterdam Klezmer Band NL Ana Moura PT Anders Røine NO Andreas Skeie Ljones NO Arild og Solbjørg Herstad Arne M. Sølvberg NO Astrid Stenhaug og Waldo Norstad Astrid Sulheim & Ola Grøsland NO Bassekou Kouyaté & Ngoni ba ML Bhanwari Devi ensemble IN Brita og Gisle Jordanger Kirkeeide NO Bruvoll Halvorsen NO Cherifa MA Cigdem Aslan TR Daniel Lazar RS Daniel Sandén-Warg SE Divna RS DJ Darius Darek PO Earlybird Stringband NO Elin Grytting NO Erlend Apneseth NO Fargespill Div. Ferro Gaita CV Finn Tokvam Fromseier Hockings DK Gamlebanken spelemannslag NO Gro Marie Svidal NO

ÅRSMELDING 2014

Hanne B. Oftedal NO Hekla Stålstrenga NO Hæge Manheim NO Håkon Høgemo og Einar Mjølsnes NO Indre Sunnfjord spelemannslag NO Inger Furevik og Bjørnar Slåtten Jo Asgeir Lie NO John Oddvar Kandal NO Jorun Marie Kvernberg og Øyvind Sandum NO JPP FI Judith Vestreim NO Karl Seglem NO King Ayisoba Le Trio Joubran PS Linda Gytri NO Mahsa & Marjan Vahdat IR Mari Andreas Ness og Atle Hoff MP3 - Mattias Pérez Trio SE Naustedalen spelemannslag NO Nils Økland, Sigbjørn Apeland, Gjermund Silset NO Sigmund Eikås NO Sigrid Moldestad NO Silje Onstad Hålien NO Sivan Perwer Kurdistan/TR Soneros de Verdad CU Steinar Ofsdal – LARA NO/NP/ES Storm Weather Shanty Choir NO String Sisters UK/US/NO Sudan Dudan NO Sverre Indris Joner NO Synnøve S. Bjørset NO Talent 2014 VE/ PE/ NO Tango Azul AR Taraf de Haïdouks RO Tellef Kvifte To Damer To Herrer (Hemsing / Larsen) Tom Karlsrud NO Tone Hulbækmo / Hans Fredrik Jacobsen NO Torkjell Lunde Børsheim NO Trio Teriba BJ Unni Boksasp NO Unni Løvlid NO Væromslaget NO

gasta.no

Artistar 2014