Destur Newspaper

‫سه‌رده‌شت عوسمان‬ ‫رۆژنامه‌یه‌کی سياسى گشتییه‌‪ ،‬هه‌فتانه‌ کۆمپانیای سولى تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫ژمار‌ه (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫(‪ )20‬الپه‌ڕ‌ه نرخ (‪ )1000‬دینار‌ه‬

‫‪www.destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌ی ده‌ستوور بۆ رێزگرتن له‌رۆحی جوانه‌مه‌رگ سه‌رده‌شت عوسمان ئه‌م ژماره‌یه‌ به‌ناوی ئه‌وه‌و ‌ه باڵوده‌کاته‌وه‌‬

‫ی تۆمه‌ت روو له״پارتی״یه‌‬ ‫په‌نجه‌ ‌‬

‫ی تیرۆركردنی سه‌رده‌شت عوسمانه‌وه‌‬ ‫داوا له‌پارتی ده‌كرێت روونكردنه‌و ‌ه بدات له‌بار ‌ه ‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی زی��ات��ر رۆش��ن��ب��ی��ران‌و‬ ‫رۆژنامه‌نووسانی‬ ‫په‌رله‌مانتاران‌و‬ ‫كردووه‌ت ‌ه گومانه‌و‌ه له‌تیرۆركردنی‬ ‫س �ه‌رده‌ش��ت عوسمان‪ ،‬ئ�ه‌وه‌ی� ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی سه‌رده‌شت عوسمان‬ ‫دوای ئ �ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئاسایش‌و‬ ‫ده‌ڕفێندرێت‪ ،‬ب ‌ه ‪ 11‬بازگ ‌ه ‌‬ ‫پاراستندا تیده‌په‌ڕێنرێت‌و ته‌رمه‌كه‌ی‬ ‫له‌موسڵ فڕێده‌درێت‪.‬‬ ‫چه‌ند رۆژێك دوای تیرۆركردنی‬ ‫رۆژنامه‌نووس سه‌رده‌شت عوسمان‪،‬‬ ‫ی مۆبایله‌و‌ه چه‌ندین هه‌ڕه‌ش ‌ه‬ ‫له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ی «كوشتن»‪،‬‬ ‫ل �ه‌ج��ۆری ه �ه‌ڕه‌ش � ‌ه ‌‬ ‫له‌رۆژنامه‌نووسان ده‌كرێت‬ ‫ی‬ ‫ل �ه‌ك��ات��ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان�ه‌ك� ‌ه ‌‬ ‫رۆژن��ام �ه‌ن��ووس��ان��ی ه�ه‌ول��ێ��ر رۆژی‬ ‫ی رابردوو‪ ،‬هه‌ڕه‌ش ‌ه له‌هه‌ریه‌ك ‌ه‬ ‫شه‌مم ‌ه ‌‬ ‫له‌هه‌ڵگورد سه‌مه‌د له‌گۆڤاری لڤین‌و‬ ‫ی رۆژنامه‌كرا‪.‬‬ ‫رێبین فه‌تاح له‌رۆژنام ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌ڵگورد‌و رێبین‬ ‫ی ئ �ه‌و‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫س��ك��ااڵ ت���ۆم���ارده‌ك���ه‌ن‪ ،‬دووب����ار‌ه‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌یان لێكردوونه‌ته‌وه‌‪ ،‬هه‌ڵگورد‬ ‫ی «ده‌زگ�����ا ئه‌منییه‌كانیش‬ ‫وت��� ‌‬

‫تا‌یبه‌ت به‌ ده‌ستوور‬

‫ی تۆمه‌ته‌كان له‌تیرۆركردنی‬ ‫په‌نج ‌ه ‌‬ ‫سه‌رده‌شت عوسمان‌و هه‌ڕه‌شه‌كردن‬ ‫ل �ه‌رۆژن��ام �ه‌ن��ووس��ان زی��ات��ر ب��ه‌ره‌و‬ ‫رووی پارتی‌و ده‌زگ��ا ئه‌منییه‌كانی‬ ‫ی‬ ‫هه‌ولێر ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬به‌هۆی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫پارتی هێزی یه‌كه‌م ‌ه له‌ناوچه‌كه‌دا‪،‬‬ ‫رۆژنامه‌نووسانیش ده‌ڵ��ێ��ن چیتر‬ ‫هه‌ولێر بۆ رۆژنامه‌نووسان جێگه‌یه‌كی‬ ‫ئارام نییه‌‪.‬‬ ‫گروپی «بێده‌نگ نابین»‪ ،‬له‌دژی‬ ‫تیرۆركردنی رۆژنامه‌نووس سه‌رده‌شت‬ ‫عوسمان‪ ،‬ك ‌ه ئه‌مڕۆ چوارشه‌مم ‌ه‬ ‫خۆپیشاندان ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬له‌یه‌كێك‬ ‫له‌داواكارییه‌كانیان داوا له‌پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان ده‌ك �ه‌ن ك ‌ه‬ ‫ده‌بێت روون��ك��ردن �ه‌و‌ه ب��دات‪ ،‬وه‌ك‬ ‫هێزی یه‌كه‌م له‌ناوچه‌كه‌دا‌و ده‌زگا‬ ‫ئه‌منییه‌كانی ب ‌ه به‌رپرسیاری یه‌كه‌م‬ ‫ده‌زانن‪.‬‬

‫سه‌رده‌شت عوسمان‬

‫ی ده‌یه‌وێت‬ ‫كه‌مته‌رخه‌من‪ ،‬ئه‌و ده‌ست ‌ه ‌‬ ‫رۆژنامه‌نووسان بكات ‌ه ئامانج دیار‌ه‬ ‫له‌ئاسایش‌و پۆلیس گه‌وره‌تره‌»‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ه �ه‌ڵ��گ��ورد س��ه‌م��ه‌د ئ�ه‌ن��دام� ‌‬ ‫ی گۆڤاری لڤین‬ ‫ی نوسه‌ران ‌‬ ‫ده‌ست ‌ه ‌‬ ‫له‌لێدوانێكیدا ب �ه‌ده‌س��ت��ووری وت‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسان له‌هه‌ولێر‬ ‫«بارودۆخ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫زۆر ترسناكه‌‪ ،‬حیزبێك ‌‬ ‫ی به‌الڕێدا‬ ‫ی رۆژنامه‌نووس ‌‬ ‫ده‌یه‌وێت كار ‌‬ ‫ببات ژیانی‌ ئێمه‌ له‌مه‌ترسیدایه‌»‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ب�ه‌ڕێ��وه‌ب�ه‌ر ‌‬ ‫ئ��اس��ۆس ه���ه‌رد ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاوێنه‌‪ ،‬رایگه‌یاند شتێك ‌‬ ‫كۆمپانیا ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆر گرنگ هه‌ی ‌ه ده‌بێت ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی «م��ن خ��ۆم هه‌تا‬ ‫پێبده‌ین‌و وت � ‌‬ ‫ئێستا بیرم نایه‌ت رۆژێ��ك ل�ه‌رۆژان‬ ‫ی‬ ‫ده‌س�ه‌اڵت� ‌ه ئه‌منی‌‌و سیاسییه‌كان ‌‬ ‫ی یه‌كێتیدا هه‌ن‬ ‫ك � ‌ه ل �ه‌ده‌س �ه‌اڵت � ‌‬ ‫ی ئ �ه‌وه‌ی��ان له‌سه‌ربێت ك ‌ه‬ ‫گومان ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسان ده‌ستیان‬ ‫له‌كوشتن ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه له‌ناو یه‌كێتیش‬ ‫ده‌ستدرێژی‌‌و سوكایه‌تی‌‌و لێدان‌و‬ ‫ی یاسا‌و دادگاكان‬ ‫خراپ به‌كارهێنان ‌‬

‫هه‌یه‌»‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ه‌ن���ووس���ان���ی ه�ه‌ول��ێ��ر‬ ‫هه‌ستده‌كه‌ن ل�ه‌و ش���اره‌دا پالنێك‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسان‪،‬‬ ‫له‌ئارادایه‌‪ ،‬له‌دژ ‌‬ ‫ئه‌وانیش بڕیاریانداوه‌ بێده‌نگنه‌بن‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ن په‌رله‌مانی كوردستانه‌و‌ه‬ ‫ك �ه‌ری��م سنجاری وه‌زی���ری ناوخۆ‬ ‫بانگهێشتی پ��ه‌رل��ه‌م��ان ك���راوه‌‪،‬‬ ‫پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ت��اران��ی��ش ت��ی��رۆرك��ردن��ی‬ ‫س �ه‌رده‌ش��ت عوسمان به‌ئه‌وپه‌ڕی‬ ‫كه‌مته‌رخه‌می ده‌زگ��ا ئه‌منییه‌كانی‬ ‫هه‌ولێر ده‌زانن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫د‪ .‬ره‌ف��ی��ق س��اب��ی��ر ئ�ه‌ن��دام� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی كوردستان ‌‬ ‫فراكسیۆن ‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ئ��ام��اژ‌هی‌ ب �ه‌وه‌ك��رد‬ ‫ك� ‌ه ب��ڕی��اری��ان��داو‌ه وه‌زی���ری ناوخۆ‬ ‫ی‬ ‫بانگهێشتی په‌رله‌مان بكه‌ن‌و وت ‌‬ ‫«به‌گومانم ك ‌ه چ��ۆن ئ �ه‌و بابه‌ت ‌ه‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫روویداوه‌‪ ،‬پێمسه‌یر‌ه ئایا ئیش ‌‬ ‫بازگانه‌ چییه‌‌و چۆنه‌»‪ .‬‬ ‫درێژه‌ی راپۆرته‌ک ‌ه ل ‌ه الپه‌ڕ‌ه ‪2‬دا‬ ‫بخوێنه‌ره‌وه‌‬

‫رۆژنامه‌ی ده‌ستوور‪ ،‬گه‌وره‌ترین نهێنی‬ ‫ئه‌بو عه‌بدوڵاڵ شافیعی ئاشكراده‌كات‬

‫وریا حه‌مه‌تاهیر‬

‫رۆژنامه‌ی ده‌ستوور‪ ،‬له‌ژماره‌كانی داهاتوویدا‪ ،‬به‌پشتبه‌ستن به‌و زانیاری‌و‬ ‫به‌ڵگه‌و دۆكیۆمێنتانه‌ی له‌ناوخۆو ده‌ره‌وه‌ی كوردستان ده‌ستیكه‌وتوون‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌بوعه‌بدوڵاڵی شافیعی‪ ،‬ترسناكترین كاره‌كانی ئه‌م پیاوه‌‌و‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی به‌ده‌زگا هه‌واڵگرییه‌كانی ناوخۆو ده‌ره‌وه‌ ئاشكراده‌كات‪.‬‬

‫هه‌فت ‌ه ‌ی رابردوو رۆژنامه‌نووس سه‌رده‌شت عوسمان به‌ قه‌تیس بمێنن‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وان ده‌ڵێن یاده‌وه‌ر ‌ی میلله‌تی‌ ‬ ‫به‌رچاوی‌ سه‌دان خوێندكار ‌ی زانكۆو‌ه رفێندراو به‌په‌نای‌ كورد الوازه‌و دوا ‌ی چه‌ند رۆژێك هه‌موو شتێك له‌بیرده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ده‌ب��ێ��ت ه��ه‌م��ووان ب �ه‌ب��ێ ج��ی��اواز ‌ی دادك��ۆك �ی‌ ‬ ‫بازگه‌كان ‌ی ده‌زگا ‌ی پاراستندا به‌ره‌و موسڵ براو له‌وێ‬ ‫له‌ئاشكراكردن ‌ی بكوژانی‌ سه‌رده‌شت عوسمان بكه‌ین‪،‬‬ ‫دوا ‌ی تیرۆركردن ‌ی ته‌رمه‌ك ‌ه ‌ی فڕێدرا‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی بوه‌هۆ ‌ی تیرۆركردن ‌ی سه‌رده‌شت عوسمان ته‌نها چونك ‌ه پیالنه‌ك ‌ه ته‌نها ئه‌و نیی ‌ه زۆربه‌مانی‌ تێدایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫و ته‌نها قه‌ڵه‌مه‌ك ‌ه ‌ی بوو‪ ،‬ك ‌ه ده‌سه‌اڵتداران ‌ی نیگه‌رانكردبوو‪ ،‬مه‌سه‌له‌ك ‌ه ته‌نها كاته‌‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌بێت ئه‌م پیالن ‌ه نه‌گریسه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ویستیان بیكه‌ن ‌ه سیناریۆیه‌ك بۆ مه‌رامه‌ بوه‌ستێنین‪.‬‬ ‫هه‌نگاوێكی‌ باش ‌ه مه‌كته‌بی سیاس ‌ی یه‌كێت ‌ی داوای‌‬ ‫سیاسییه‌كانیان‪.‬‬ ‫تا ئێستاش ده‌زگا ئه‌منییه‌كان ‌ی كوردستان خه‌ڵكی‌ له‌ئاسایش ‌ی پارت ‌ی ك��ردووه‌‪ ،‬ك ‌ه بكوژان ‌ی سه‌رده‌شت‬ ‫ئه‌م واڵت ‌ه به‌گیڵ‌و بێ مێشك تێده‌گه‌ن‪ ،‬ده‌ڵێن لێكۆڵینه‌وه‌ عوسمان ئاشكرابكه‌ن‪ ،‬وه‌ك چۆن ئاسایش ‌ی یه‌كێتی‌‬ ‫به‌چه‌ند سه‌عاتێك‌و به‌رۆژێك‌و دوان ته‌واو ناكرێت‪ ،‬به‌اڵم بكوژان ‌ی محه‌مه‌د تاهیریان دۆزییه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م ‌ه تا ئه‌و‬ ‫بۆ دۆسییه‌یه‌ك ‌ی تر‪ ،‬خۆیان به‌چه‌ند رۆژێك بانده‌كه‌یان جێگه‌ی ‌ه دڵخۆشكه‌ره‌ی ‌ه له‌و كێبڕكێ‌و ملمالنێ سیاسییه‌‬ ‫ناته‌ندروست ‌ه ‌ی نێوان ئه‌و دوو هاوپه‌یمان ‌ه بێته‌ده‌رێ‪.‬‬ ‫ده‌ستگیركرد!‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا شه‌رمناكه‌ن له‌درۆكردن‪ ،‬وه‌ك بڵێی‌ یه‌كێت ‌ی به‌جدیتر بێت ‌ه ده‌نگ له‌ئازاد ‌ی سیاس ‌ی‌و راده‌ربڕن‬ ‫سۆران ‌ی مام ‌ه حه‌م ‌ه دوێنێ تیرۆركرابێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر بكوژانی‌ له‌كوردستاندا‪ ،‬بێده‌نگ ‌ی هه‌ڵنه‌بژێرێت له‌به‌رامبه‌ر سوكایه‌تی‌‬ ‫سه‌رده‌شتتان بۆ نادۆزرێته‌وه‌‪ ،‬خۆ كاتێك ‌ی باشتان به‌كه‌رام ‌هت‌و ئازاد ‌ی خه‌ڵك‪ .‬به‌اڵم ئێم ‌ه گومانمان له‌وه‌یه‌‪ ،‬‬ ‫ك ‌ه به‌ده‌نگهاتن ‌ی یه‌كێتی‌ په‌رچه‌كرداربێت بۆ ئه‌و هه‌واڵن ‌هی‌‬ ‫له‌به‌رده‌ست بوو تا بكوژان ‌ی سۆرانتان ئاشكرا بكردایه‌‪.‬‬ ‫ئێستا كات ‌ی ئ��ه‌و‌ه ه��ات��وو‌ه نیگه‌رانییه‌كانمان ده‌یانه‌وێت بڵێن حكومه‌ته‌ك ‌ه ‌ی به‌رهه‌م ساڵح بێتوانایه‌‪،‬‬ ‫له‌پرسه‌گێڕان‌و هه‌وڵه‌كانمان له‌ئیدانه‌كردن تێبپه‌ڕێت‪ ،‬ده‌بێت ته‌نها له‌پێناو ئه‌وه‌دا بێت ك ‌ه بێتواناییه‌ك ‌ه ال ‌ی به‌رهه‌م‬ ‫هه‌موو ئازادیخوازان ‌ی كوردستان به‌بێ ترس‌و به‌بوێرییه‌وه‌‪ ،‬نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌و الیه‌و هه‌موو هه‌وڵه‌كانیش بۆ خستن ‌ی ئه‌و‬ ‫راسته‌وخۆ ده‌س �ه‌اڵت��داران تۆمه‌تبار بكه‌ن‪ ،‬مانگرتنی‌ حكومه‌ت ‌ه مایه‌پوچبوون‪.‬‬ ‫لێره‌دا ده‌ڵێین بوه‌ستن‌و ژیان ‌ی ئێم ‌ه مه‌كه‌ن ‌ه سه‌ودای‌‬ ‫گشت ‌ی رابگه‌یه‌نن‪ ،‬تا ناچاریان ده‌كه‌ن به‌ئاشكراكردنی‌‬ ‫راستییه‌كان‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌ی چیتر به‌بیانو ‌ی پاراستن ‌ی ئارامی‌ سیاس ‌ی نێوانتان‪ ،‬بوه‌ستن‌و مه‌چن ‌ه به‌ر‌ه ‌ی دژ‌ه ئازادییه‌وه‌‪..‬‬ ‫ئیتر ئێمه‌ بێ ده‌نگ نابین‌و دنیاتان لێ پڕده‌كه‌ین‪ ،‬ئه‌و‬ ‫سیاس ‌ی ئازادییه‌كانمان پێشێل نه‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ناكرێت خه‌ڵك له‌سه‌ر نووسین ‌و بیروڕا ‌ی جیاواز ئازادیی ‌ه به‌رهه‌م ‌ی ره‌نج ‌ی هه‌مووانه‌و ده‌بێت بۆ هه‌مووان‬ ‫بكوژرێت‌و پیمان بوترێت ئ �ه‌و‌ه دوژمنان ‌ی هه‌رێمی‌ بێت‪ ،‬نه‌ك بۆ گروپێك ‌ی دیاریكراو‪.‬‬ ‫ئێستا هه‌مووان په‌نج ‌ه ‌ی تۆمه‌ت ئاڕاست ‌ه ‌ی پارت ‌ی‌و ‬ ‫كوردستانن‪ ،‬بڵێن تیرۆریستانن‪ ،‬نه‌خێر ده‌بێت بكوژه‌كان‬ ‫بێنن ‌ه ب���ه‌رده‌م دادگ���ا‪ ،‬خۆ ئه‌گه‌ر دوژمنان ‌ی هه‌رێم‌و ده‌زگا ئه‌منییه‌كان ‌ی ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌بێت پارتی‌ به‌ڵگ ‌هی‌‬ ‫تیرۆریستان بتوانن له‌به‌رده‌م زانكۆدا خه‌ڵك بڕفێنن‌و ته‌واو پێشكه‌شبكات ك ‌ه ئه‌ستۆپاكی‌ ئه‌و‌ه بخاته‌ڕوو‪،‬‬ ‫به‌بازگه‌كان ‌ی پاراستندا تێبپه‌ڕن‪ ،‬ئه‌وا پێش رۆژنامه‌نووسان یانیش ده‌بێت به‌ره‌سم ‌ی به‌رپرسیارێتی‌ ئه‌و كار‌ه قێزه‌ونه‌‬ ‫سه‌ركرده‌كانیان ده‌ڕفاند‪ ،‬منداڵ ‌ی به‌رپرسان ده‌بوون بگرێت ‌ه ئه‌ستۆ‪ ،‬ده‌بێت یه‌كێتیش چی گومانێكی‌ هه‌یه‌‬ ‫به‌نێچیر ‌ی ئه‌وان‪ ،‬به‌اڵم لێر‌ه مه‌سه‌له‌ك ‌ه پێده‌چێت شتێكی‌ بیخاته‌ڕوو‪ ،‬یان بڵێت به‌یاننامه‌كه‌مان ته‌نها سه‌ودایه‌كی‌ ‬ ‫سیاسیی بوو‪ ،‬نه‌ك داكۆك ‌ی له‌ئازادی‌‪.‬‬ ‫دیك ‌ه بێت!‬ ‫بوه‌ستن له‌تیرۆركردن‪ ،‬ئێمه‌ له‌مردن ناترسین‪..‬‬ ‫مه‌سه‌ل ‌ه ‌ی داكۆكیكردن له‌ئازاد ‌ی‌و بیروڕا ‌ی سیاسی‌ ‬ ‫جیاواز‪ ،‬قابیل ‌ی سازشكردن نییه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ناكرێت له‌مه‌ به‌تایبه‌ت «مردنێك له‌پێناو ئازادییدا ك ‌ه ده‌ست هه‌موو‬ ‫ببورین‪ ،‬نابێت ته‌نها له‌دروشم ‌و الفیته‌دا هه‌وڵه‌كانمان كه‌س ناكه‌وێت»‪.‬‬

‫بانده‌ك ‌ه پالنی رفاندنی چه‌ندین‬ ‫گه‌ور ‌ه بازرگانی تریان دانابوو‬

‫ده‌ستتێوه‌ردانه‌كان ‌ی پارت ‌ی له‌ده‌ستگیركردن ‌ی بانده‌كه‌دا رووننه‌بوه‌ته‌وه‌‬ ‫تا‌یبه‌ت به‌ ده‌ستوور‬

‫ل��ه‌ك��ات�� ‌ی ده‌س��ت��گ��ی��رك��ردن�� ‌ی ئ��ه‌و‬ ‫باند‌ه ‌ی خوێندكاره‌ك ‌ه ‌ی سلێمانیان‬ ‫رفاندبوو‪ ،‬هێزه‌كان ‌ی ئاسایش ‌ی پارتی‬ ‫ده‌ستوه‌رده‌ده‌ن ‌ه پالنه‌ك ‌ه ‌ی هێز ‌ی دژه‌‬ ‫تیرۆر ‌ی یه‌كێت ‌ی‌و ده‌ستبه‌سه‌ر ته‌رمی‌‬ ‫ك��وژراوێ�ك‌و هه‌موو دۆكیۆمێنته‌كانی‌‬ ‫بانده‌كه‌دا ده‌گ��رن‪ ،‬ئ��ه‌وه‌ش یه‌كێتی‌‬ ‫خستووه‌ت ‌ه گومانه‌و‌ه له‌پارتی‌‪ ،‬نازانێت‬ ‫بۆچ ‌ی له‌ناكاو ئ �ه‌و ه��ێ��ز‌ه ‌ی پارتی‌‬ ‫په‌یدابوون‌و دۆكیۆمێنته‌كانیان برد‪.‬‬ ‫دوا ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی یه‌كێك له‌بنه‌ماڵ ‌هی‌‬ ‫شێخ تاهیر ‌ی باوك ‌ی محه‌مه‌د بڕ‌ه پار‌هی‌‬ ‫دیاریكراو ده‌بات ‌ه كه‌ركوك‌و ته‌سلیمی‌‬ ‫بانده‌ك ‌ه ده‌ك���ات‪ ،‬چه‌ند رووداوێ��ك��ی‬ ‫ته‌قه‌كردن له‌دوای جێهێشتنی پاره‌كه‌و‬ ‫دووركه‌وتنه‌وه‌ی ك ‌هس‌وكاری محه‌مه‌د‬ ‫رووده‌دات‪ ،‬تائێستا روونیی ‌ه كێ‌و چۆن‬

‫ته‌قه‌كراوه‌؟‪ ،‬سه‌رچاوه‌یه‌ك ‌ی ئاگادار‬ ‫رایگه‌یاند له‌وكاته‌دا له‌ناكاو هێزێكی‬ ‫پاراستنی پارتی به‌ده‌رده‌كه‌ون‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫مه‌فره‌زه‌یه‌كی پۆلیسی میقدادی ‌ه كه‌‬ ‫پێشووتر له‌وێ ئاماده‌بوون‪ ،‬ده‌بێته‌‬ ‫كێشه‌یان‪ .‬دواب �ه‌دوای شه‌ڕ‌ه ته‌قه‌كه‌‪،‬‬ ‫هێزێكی پاراستنی پارتی هه‌ڵده‌كوتنه‌‬ ‫سه‌ر مه‌فره‌زه‌كه‌ی پۆلیس‌و به‌ناوی‬ ‫لێكۆڵینه‌و‌ه ئ��ۆت��ۆم��ب��ێ�ل‌و ت�ه‌رم��ی‬ ‫كوژراوه‌كه‌و پاره‌ك ‌ه ده‌به‌ن بۆ باره‌گای‬ ‫پاراستن له‌گه‌ڕه‌كی عه‌ره‌فه‌‪.‬‬ ‫س��ه‌رچ��اوه‌ی��ه‌ك��ی ئ���اگ���ادار ل�ه‌و‬ ‫كێشه‌ی ‌ه به‌ده‌ستووری وت «یه‌كێتی‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی به‌كارهێنانی هێز له‌پارتی‬ ‫ده‌كات به‌وهۆیه‌و‌ه‌و به‌هه‌وڵی به‌رهه‌م‬ ‫ساڵح كێشه‌ك ‌ه چاره‌سه‌رده‌بێت‌و پارتی‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌و ت �ه‌رم‌و پ��اره‌و به‌شێك‬ ‫له‌به‌ڵگه‌نامه‌كان شه‌وی ‪7/6‬ـ‪ 5‬ته‌سلیم‬ ‫به‌یه‌كێتی ده‌كاته‌وه‌»‪.‬‬ ‫به‌اڵم ژماره‌یه‌ك به‌ڵگه‌نامه‌ی تر‬

‫ك ‌ه له‌ناو ئۆتۆمبێله‌كه‌دا بوو‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫پارتییه‌و‌ه ده‌ستیبه‌سه‌ردا ده‌گیرێت‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌ك ‌ه وت� ‌ی «ی��ان ئه‌وه‌تا‬ ‫پارتی نایه‌وێت ئه‌و سه‌ره‌داوان ‌ه به‌ته‌واوی‬ ‫ئاشكرابكرێن‌و ترسێكی له‌و مه‌سه‌له‌یه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬جا روون نیی ‌ه ئه‌و ترس ‌ه چییه‌؟‬ ‫یان ئه‌وه‌تا شتێكی تر‌ه ك ‌ه پارتی خۆی‬ ‫هێشتا راینه‌گه‌یاندووه‌»‪.‬‬ ‫هه‌ڵۆ نه‌جات هه‌مز‌ه به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫ئاسایشی پارتی له‌كه‌ركوك وتی «ئێمه‌‬ ‫بووین چووین بۆ شوێنی رووداوه‌ك �ه‌و‬ ‫ئۆتۆمبێل‌و كه‌سه‌كه‌و به‌ڵگه‌نامه‌كانمان‬ ‫ب��رد‪ ،‬زانیاریشمان الی � ‌ه كێ ته‌قه‌ی‬ ‫كردووه‌»‪.‬‬ ‫به‌پێ ‌ی دانپیانانه‌كان ‌ی ئه‌ندامانی‌‬ ‫بانده‌كه‌‪ ،‬پالنیان ه�ه‌ب��ووه‌‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫بازرگان ‌ی سلێمان ‌ی بڕفێنن‪ ،‬ك ‌ه ناوی‌‬ ‫هه‌ندێكیان بردووه‌‪.‬‬ ‫راپ���ۆرت���ێ���ك ل����ه‌الپ����ه‌ر‌ه ‪3‬دا‬ ‫ده‌خوێنیته‌وه‌‬

‫بوه‌ستن!‬

‫‪3‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕه‌‪5‬‬

‫موحافیزکاره‌کانی یه‌کگرتوو ده‌ست به‌سه‌ر حیزبه‌که‌یاندا ده‌گرن‬

‫بانده‌ك ‌ه پالنی رفاندنی چه‌ندین گه‌ور ‌ه بازرگانی تریان دانابوو‌‬

‫ده‌ستوور وێنه‌و چۆنییه‌تی رفاندنی محه‌مه‌دو ورده‌كارییه‌كانی كوشتن‌و ده‌ستگیركردنی بانده‌كان باڵوده‌كاته‌وه‌‬ ‫كاروخ نامیق‌و زانیار محه‌مه‌د‬

‫سه‌ربازییه‌وه‌ په‌لی محه‌مه‌د ده‌گرن‌و‬ ‫رایده‌كێشن بۆ ناو ئۆتۆمبێله‌كه‌‪.‬‬ ‫ش���ێ���خ ت����ای����ه‌ری چ��وی��س � ‌ه‬ ‫ب��ه‌ده‌س��ت��ووری وت "ئ��ام��ۆزاك �ه‌ی‬ ‫محه‌مه‌د راده‌كات‪ ،‬یه‌كێك له‌رفێنه‌ران‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ شوێن ئامۆزاكه‌ی‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وانی تر پێیده‌ڵێن وه‌ره‌ ئه‌م ‌ه‬ ‫خۆیه‌تی"‪.‬‬ ‫شێخ تایه‌ر ده‌ڵێت ئه‌و حاڵه‌ت ‌ه‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ن��ی��ش��ان��ده‌دات ك��ه‌ پێشتر‬ ‫ده‌ستنیشانیانكردووه‌ كه‌ ئه‌وه‌ كوڕی‬ ‫شێخ تایه‌ری چوێسه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و چ��وار كه‌سه‌ محه‌مه‌د بۆ‬ ‫شوێنێكی نادیار ده‌به‌ن‪ ،‬ئه‌و رۆژه‌ش‬ ‫دواڕۆژی محه‌مه‌د بووه‌ كه‌ به‌ئازادی‬ ‫بسوڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫شێخ تایه‌ری چوێس ‌ه‬ ‫ئاگادارده‌كرێته‌وه‌‬ ‫دوای ئ��ه‌وه‌ی ئ �ه‌و ئامۆزایه‌ی‬ ‫محه‌مه‌د راده‌كاته‌ خوێندنگه‌كه‌وه‌‪،‬‬ ‫مامۆستاكان ئ��اگ��ادارده‌ك��ات �ه‌وه‌‪،‬‬

‫(په‌نجا ده‌فته‌ر دۆالر) كه‌مكرده‌وه‌‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ بانده‌كه‌دا رێكده‌كه‌ون‪ ،‬ماڵی‬ ‫شێخ ت��ای�ه‌ر وه‌ك خ��ۆی��ان ده‌ڵێن‬ ‫له‌پێناو سه‌المه‌تی كوڕه‌كه‌یاندا‪،‬‬ ‫هیچ داموده‌زگایه‌كیان له‌وه‌ ئاگادار‬ ‫نه‌كردووه‌ته‌وه‌‌و وتی "ده‌مانویست‬ ‫منداڵه‌كه‌ سه‌المه‌ت بێت"‪.‬‬ ‫ماڵی محه‌مه‌د پاره‌كه‌ بۆ كه‌ركوك‬ ‫ده‌به‌ن‬ ‫رۆژی ‪ 5/6‬دوو ك���ه‌س‬ ‫له‌ئه‌ندامانی خێزانه‌كه‌ی محه‌مه‌د‬ ‫پاره‌كه‌ بۆ كه‌ركوك ده‌به‌ن‪ ،‬به‌اڵم ك ‌ه‬ ‫ده‌گه‌نه‌ ئه‌وێ بانده‌كه‌ پێیانده‌ڵێت‬ ‫كه‌سێكتان دابه‌زن‪.‬‬ ‫ئه‌مسه‌ر‌و ئ �ه‌وس �ه‌ری زۆر به‌و‬ ‫كه‌سه‌ كراوه‌ كه‌ پاره‌كه‌ی بردووه‌‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك ب�ه‌رده‌وام ته‌له‌فونیان بۆ‬ ‫كردووه‌‌و بواریان بۆ نه‌هێشتووه‌ته‌و ‌ه‬ ‫سه‌یری ده‌وروپشتی خۆی بكات‪.‬‬

‫چاودێری پرۆسه‌كه‌یان كردووه‌‪ ،‬تا‬ ‫شوێنی رفێنه‌رانی محه‌مه‌د بدۆزنه‌وه‌‪.‬‬ ‫شه‌وی دواتر محه‌مه‌د له‌سلێمانی‬ ‫ده‌ك��وژرێ��ت‌و له‌پشت كۆمه‌ڵگای‬ ‫ئاڵتونه‌وه‌ فڕێده‌درێت‪.‬‬ ‫ته‌قه‌كردنه‌كه‌ كێشه‌كه‌ بۆ‬ ‫كه‌سوكاری محه‌مه‌د قوڵتر ده‌كات‬ ‫چه‌ند رووداوێ��ك��ی ته‌قه‌كردن‬ ‫ل�����ه‌دوای جێهێشتنی پ��اره‌ك��ه‌و‬ ‫دووركه‌وتنه‌وه‌ی كه‌س‌وكاری محه‌مه‌د‬ ‫رووده‌دات‪ ،‬تائێستا روونییه‌ كێ‌و‬ ‫ی‬ ‫چۆن ته‌قه‌كراوه‌؟‪ ،‬سه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ئ���اگ���ادار رای��گ �ه‌ی��ان��د ل �ه‌وك��ات �ه‌دا‬ ‫له‌ناكاو هێزێكی پاراستنی پارتی‬ ‫به‌ده‌رده‌كه‌ون‪ ،‬له‌گه‌ڵ مه‌فره‌زه‌یه‌كی‬ ‫پۆلیسی میقدادیه‌ كه‌پێشووتر له‌وێ‬ ‫ئاماده‌بوون ده‌بێته‌ كێشه‌یان‪.‬‬ ‫ئ�ه‌و ده‌ستتێوه‌ردانه‌ی‌ پارتی‬ ‫له‌و كێشه‌یه‌ تائێستا به‌روونی دیار‬ ‫نییه‌‪ ،‬سه‌رچاوه‌كه‌ وتی‌ "یان ئه‌وه‌تا‬ ‫پارتی نایه‌وێت ئ �ه‌و س �ه‌ره‌داوان � ‌ه‬ ‫به‌ته‌واوی ئاشكرابكرێن‌و ترسێكی‬ ‫ل �ه‌و مه‌سه‌له‌یه‌ ه�ه‌ی�ه‌‪ ،‬ج��ا روون‬ ‫نییه‌ ئه‌و ترسه‌ چییه‌؟ یان ئه‌وه‌تا‬ ‫شتێكی تره‌ كه‌ پارتی خۆی هێشتا‬ ‫راینه‌گه‌یاندووه‌"‪.‬‬ ‫پ���ارت���ی پ���ێ���ش���ئ���ه‌وه‌ی‌ ئ��ه‌و‬ ‫ب��ان��ده‌ ب��ه‌ت��ه‌واوی ئاشكرابكرێت‬ ‫روون��ك��ردن �ه‌وه‌ی �ه‌ك��ی ب�ڵاوك��رده‌وه‌‪،‬‬ ‫دوای ئاشكراكردنی بانده‌كانیش‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم رۆژی ‪5/10‬‬ ‫لیژنه‌یه‌كی ب��ۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌و‬ ‫رووداوه‌ پێكهێنا‪.‬‬ ‫دواب�����ه‌دوای ئ���ه‌وه‌ هێزێكی‬ ‫پاراستنی پارتی هه‌ڵده‌كوتنه‌‬ ‫س���ه‌ر م��ه‌ف��ره‌زه‌ك��ه‌ی پۆلیس‌و‬ ‫به‌ناوی لێكۆڵینه‌وه‌ ئۆتۆمبێل‌و‬ ‫ت��ه‌رم��ی ك���وژراوه‌ك���ه‌و پ��اره‌ك �ه‌‬ ‫ده‌ب���ه‌ن ب��ۆ ب��اره‌گ��ای پاراستن‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی ع �ه‌ره‌ف �ه‌‪ ،‬دوات��ر بۆ‬ ‫م���اوه‌ی ش��ه‌ش س �ه‌ع��ات كێشه‌‬ ‫له‌نێو هێزه‌ ئه‌منییه‌كانی یه‌كێتی‌و‬ ‫پ��ارت��ی ل�ه‌س�ه‌ر ئ �ه‌و مه‌سه‌له‌یه‌‬ ‫دروستده‌بێت‪.‬‬ ‫س���ه‌رچ���اوه‌ی���ه‌ك���ی ئ���اگ���ادار‬ ‫ل��ه‌و كێشه‌یه‌ ب �ه‌ده‌س��ت��ووری وت‬ ‫"یه‌كێتی هه‌ڕه‌شه‌ی به‌كارهێنانی‬ ‫ه��ێ��ز ل���ه‌پ���ارت���ی ده‌ك������ات ب��ه‌و‬ ‫هۆیه‌وه‌‌و به‌هه‌وڵی به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫كێشه‌كه‌ چاره‌سه‌رده‌بێت‌و پارتی‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌و ته‌رم‌و پاره‌و به‌شێك‬ ‫له‌به‌ڵگه‌نامه‌كان ش��ه‌وی ‪7/6‬ـ‪ 5‬‬ ‫ته‌سلیم به‌یه‌كێتی ده‌ك��ات��ه‌وه‌"‪،‬‬ ‫به‌اڵم ژماره‌یه‌ك به‌ڵگه‌نامه‌ی تر ك ‌ه‬ ‫له‌ناو ئۆتۆمبێله‌كه‌دا بوو له‌الیه‌ن‬ ‫پارتییه‌وه‌ ده‌ستیبه‌سه‌ردا ده‌گیرێت‪.‬‬ ‫هه‌ڵۆ نه‌جات هه‌مزه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫ئاسایشی پارتی له‌كه‌ركوك وتی‬ ‫"ئێمه‌ بووین چووین بۆ شوێنی‬ ‫رووداوه‌ك��ه‌و ئۆتۆمبێل‌و كه‌سه‌كه‌و‬ ‫به‌ڵگه‌نامه‌كانمان برد‪ ،‬زانیاریشمان‬

‫ل���ه‌ب���ه‌دواداچ���وون���ێ���ك���ی وردی‬ ‫رۆژنامه‌وانیدا ده‌ستوور زانیاری ئه‌وه‌ی‬ ‫ده‌ستكه‌وتووه‌‪ ،‬كه‌ رفێنه‌ره‌كانی‬ ‫محه‌مه‌د‌و مه‌ال جه‌بار‌و ئه‌وانه‌شی‬ ‫ه�ه‌وڵ��ی رفاندنی حاجی محه‌مه‌د‬ ‫بامۆكیاندا یه‌ك گروپن‪ ،‬له‌ته‌واوی‬ ‫ش��اره‌ك��ان��ی سلێمانی‌و هه‌ولێرو‬ ‫كه‌ركوك‌و موسڵیش حه‌شارگه‌یان‬ ‫هه‌یه‌‌و پالنی ئه‌وه‌شیانداناوه‌ چه‌ندین‬ ‫كه‌سی تر بڕفێنن‪.‬‬ ‫له‌مه‌ال جه‌باره‌وه‌ بۆ محه‌مه‌د‬ ‫رۆژی سێشه‌ممه‌‪ 2/9 ،‬كاتێك‬ ‫مه‌ال جه‌بار برای‌ خاوه‌نی‌ كۆمپانیای‬ ‫رۆژێكی‌ نوێ ده‌چێته‌ به‌رده‌رگای‬ ‫م��اڵ��ی خ���ۆی���ان‪ ،‬ئۆتۆمبێلێكی‬ ‫ج��ۆری هۆندا‪ ،‬كه‌ چ��وار چه‌كداری‬ ‫تیداده‌بێت‪ ،‬په‌الماری ده‌ده‌ن‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆیاندا ده‌یبه‌ن‪ ،‬دواتر مه‌ال جه‌بار‬ ‫به‌‪ 400‬هه‌زار دۆالر ئازادكرا‪.‬‬ ‫رف���ان���دن���ی م�����ه‌ال ج���ه‌ب���ارو‬ ‫گه‌ڕاندنه‌وه‌ی بۆ ماڵه‌كه‌ی كۆتایی‬ ‫به‌حاڵه‌تی رفاندن له‌سلێمانی ناهێنێ‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ئه‌مجاره‌یان محه‌مه‌دی شێخ‬ ‫تاهیری شێخ قادری چوێسه‌ ده‌بێت ‌ه‬ ‫قوربانی‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور زانیویه‌تی هه‌مان‬ ‫ئه‌و بانده‌ی مه‌ال جه‌باریان رفاند‌و‬ ‫ئه‌وانه‌شی هه‌وڵی رفاندنی حاجی‬ ‫محه‌مه‌د بامۆكیاندا له‌گه‌ڵ ئه‌وانه‌ی‬ ‫محه‌مه‌دیان رفاند‌و دواتر كوشتیان‬ ‫یه‌ك باندن‪.‬‬ ‫چیرۆكی محه‌مه‌د‌و هه‌زار گێڕانه‌وه‬ ‫‌م��ح�ه‌م�ه‌دی ت�ه‌م�ه‌ن ‪ 16‬س��اڵ‪،‬‬ ‫دوای ‪ 10‬رۆژ ل�ه‌ب��ێ��ن�ه‌وب�ه‌رده‌‌و‬ ‫رێككه‌وتن له‌گه‌ڵ رفێنه‌ره‌كانی‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر پێدانه‌وه‌ی به‌كه‌سوكاره‌كه‌ی‬ ‫به‌بڕێك پاره‌‪ ،‬دواجار ئه‌و رۆیشت‌و‬ ‫ب��ان��ده‌ك��ان��ی��ش ده‌س��ت��گ��ی��رك��ران‪،‬‬ ‫گێڕانه‌وه‌ی چیرۆكه‌كانی‌و چۆنییه‌تی‬ ‫رف��ان��دن‌و ورده‌ك����اری ب��ان��ده‌ك�ه‌ش‬ ‫به‌رده‌وامه‌‪.‬‬ ‫رۆژی ‪ 2010/4/27‬كاتژمێر‬ ‫‪ 7.55‬ده‌قیقه‌‪ ،‬محه‌مه‌د تاهیر‬ ‫قادر ناسراو به‌(محه‌مه‌دی شێخ‬ ‫تاهیری شێخ ق���ادری چوێسه‌)‬ ‫له‌نزیك خوێندنگای ئاماده‌یی‬ ‫سه‌اڵحه‌دین له‌شاری سلێمانی‪ ،‬كه‌‬ ‫خوێندنگه‌ی خۆیه‌تی‌و كاتێك به‌ره‌و‬ ‫قوتابخانه‌كه‌ی ب�ه‌ڕێ��ده‌ك�ه‌وێ��ت‪،‬‬ ‫له‌نزیك فولكه‌ی یه‌كگرتن‪ ،‬له‌الیه‌ن‬ ‫چواركه‌سه‌وه‌ كه‌ جلی سه‌ربازیان‬ ‫له‌به‌ردابووه‌‪ ،‬ده‌ڕفێندرێت‪.‬‬ ‫ده‌س����ت����وور ل���ه‌س���ه‌ر زاری‬ ‫خێزانه‌كه‌یانه‌وه‌ چیرۆكی رفاندنی‬ ‫محه‌مه‌د باڵوده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئاماژه‌ به‌و ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ ئه‌و ئۆتۆمبێله‌ی محه‌مه‌دی‬ ‫ب��ردووه‌‪ ،‬ج��ۆری ك��رۆال (بیكاشۆ)‪،‬‬ ‫ره‌نگی سپی‪ ،‬چوار كه‌س به‌ به‌رگی‬

‫خوێندنگه‌كه‌ش په‌یوه‌ندی به‌ ‪104‬ه‌و ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫پ��اش��ان ت �ه‌ن��ه��ا ‪ 20‬خ��ول �ه‌ك‬ ‫ب��ه‌س��ه‌ر رووداوه‌ك�������ه‌دا ده‌ڕوات‪،‬‬ ‫شێخ تایه‌ری چوێسه‌ له‌و رووداو ‌ه‬ ‫ئاگادارده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش له‌دڵی‬ ‫خۆیدا ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر كوڕی من بێت‌و‬ ‫خودا به‌منی دابێت ده‌گه‌ڕێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ه���ه‌روه‌ه���ا وت���ی "پێشینه‌ی‬ ‫بنه‌ماڵه‌كه‌مان پ��اك �ه‌‪ ،‬ئامانجی‬ ‫بنه‌ماڵه‌كه‌شمان ته‌نیا خزمه‌تكردنی‬ ‫ئایینی ئیسالم بووه‌"‪.‬‬ ‫كه‌سوكاری محه‌مه‌د هه‌ستیانكردبوو‬ ‫كوڕه‌كه‌یان له‌و شوێنه‌ نییه‌ ك ‌ه‬ ‫بانده‌كه‌ ته‌له‌فونی لێوه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫ته‌نها دوو رۆژ دوای رفاندنی‬ ‫محه‌مه‌د‪ ،‬به‌پێی وته‌ی كه‌س‌وكاریان‪،‬‬ ‫بانده‌كه‌ ته‌له‌فون ب��ۆ بنه‌ماڵه‌ی‬ ‫م��ح �ه‌م �ه‌د ده‌ك����ه‌ن‌و ل �ه‌ب �ه‌رام��ب �ه‌ر‬ ‫ئازادكردنیدا داوای ب��ڕی ملیۆن‌و‬ ‫نیوێك دۆالر (‪ 150‬ده‌فته‌ر دۆالر)‬ ‫ده‌ك �ه‌ن‪ ،‬ئه‌ویش داوا ده‌ك��ات قس ‌ه‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌ڵ ك��وڕه‌ك �ه‌ی��دا ب��ك��ات‪ ،‬ب �ه‌اڵم‬ ‫بیانووی بۆ ده‌هێننه‌وه‌‪.‬‬ ‫شێخ تایه‌ر وت��ی "نه‌یانویست‬ ‫قسه‌ی له‌گه‌ڵدا بكه‌م‪ ،‬پێده‌چێت‬ ‫ئه‌و شوێنه‌ی كه‌ یه‌كه‌م ته‌له‌فۆنی‬ ‫لێوه‌كرا‪ ،‬دووربووبێت له‌و شوێنه‌ی‬ ‫منداڵه‌كه‌یان تێدا به‌ندكردووه‌"‪.‬‬ ‫رۆژێ���ك دوای ته‌له‌فونه‌كه‌‪،‬‬ ‫بانده‌كه‌ جارێكی تر له‌كه‌ركوكه‌و ‌ه‬ ‫ته‌له‌فون بۆ ماڵی باوكی محه‌مه‌د‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مجاره‌ ماڵی محه‌مه‌د‬ ‫بڕی پاره‌كه‌یان بۆ ‪ 500‬هه‌زار دۆالر‬

‫داواجار له‌گه‌ڕه‌كی حه‌ی واست‬ ‫پ��اره‌ك �ه‌ ته‌سلیم ده‌ك����ه‌ن‪ ،‬ب �ه‌اڵم‬ ‫پێیاننه‌وتووه‌ منداڵه‌كه‌ له‌كوێ‬ ‫داده‌نێن‪.‬‬ ‫كاتی پ��اره‌وه‌رگ��رت��ن�ه‌ك�ه‌ به‌و‬ ‫ك��ه‌س��ه‌ی ك��ه‌ پ����اره‌ی ب����ردووه‌‪،‬‬ ‫پ��ێ��ی��ان��وت��ووه‌ ب��ڕۆ له‌شوێنێكدا‬ ‫بوه‌سته‌‪ ،‬ئه‌ویش وه‌ستاوه‌‪ ،‬دواتر‬ ‫وتیان داب �ه‌زه‌ له‌ئۆتۆمبێله‌كه‌ت‌و‬ ‫سویچی ئۆتۆمبێله‌كه‌‌و پاره‌كه‌ له‌ناو‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌ به‌جێبهێڵه‌‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫سویچی ئۆتۆمبێله‌كه‌ی‌و پاره‌كه‌ی‬ ‫له‌ناو ئۆتۆمبێله‌كه‌ به‌جێهێشتووه‌‪،‬‬ ‫چ�ه‌ن��د كواڵنێكیان پ��ێ��ك��ردووه‌‌و‬ ‫ماوه‌یه‌كی زۆر سوڕاندوویانه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫پاشان پێیانوتووه‌ ده‌ستخۆش‪،‬‬ ‫پاره‌كه‌ ته‌واوه‌‪ ،‬بگه‌ڕێره‌وه‌ بۆ الی‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌ت‌و بڕۆ‪.‬‬ ‫كه‌ دوورده‌كه‌ونه‌وه‌ ده‌نگی ته‌قه‌دێت‬ ‫ئه‌و كه‌سه‌ی پاره‌كه‌ی بردبوو‬ ‫ب��ۆ ب��ان��ده‌ك��ان‪ ،‬ده‌ڵ��ێ��ت كاتێك‬ ‫دووركه‌وتمه‌وه‌ ده‌نگی ته‌قه‌ هات‪،‬‬ ‫ده‌بینن كه‌سێكیان ك��وژراوه‌‌و وتی‬ ‫"ته‌نها ئه‌وه‌نده‌ش ده‌زانن كه‌ بانده‌ك ‌ه‬ ‫كه‌سێكیان كوژراوه‌‌و ئۆتۆمبێله‌كه‌ی‬ ‫به‌جێماوه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ك��ه‌س��ه‌ی ك��ه‌ پ��اره‌ك��ه‌ی‬ ‫بردووه‌‪ ،‬وتی "ئێمه‌ هیچ ده‌زگایه‌كی‬ ‫ئه‌منیمان ئ��اگ��ادارن �ه‌ك��ردب��ووه‌وه‌‪،‬‬ ‫ناشزانین ئه‌وه‌ چۆن روویدا"‪.‬‬ ‫ده‌ستوور زانیویه‌تی هێزه‌كانی‬ ‫دژه‌ ت���ی���رۆری س���ه‌ر به‌یه‌كێتی‬ ‫ب �ه‌ه��اوب �ه‌ش��ی هێزێكی تایبه‌تی‬ ‫ئه‌مریكی پێشتر له‌زه‌وی‌و ئاسمانه‌و ‌ه‬

‫ئه‌تێلال ته‌حسین‬

‫ئه‌و ئۆتۆمبێله‌ی مه‌ال جه‌باریان پێ رفاند‬

‫چه‌ک‌و تابلۆی ئۆتۆمبێلی نێو حه‌شارگه‌که‌ی سلێمانی‬

‫پاره‌كه‌ ته‌سلیمده‌كه‌ن‌و ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‬

‫پارتی نایه‌وێت ئه‌و سه‌ره‌داوان ‌ه‬ ‫به‌ته‌واوی ئاشكرابكرێن‌و ترسێكی‬ ‫له‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه هه‌یه‬

‫الیه‌ كێ ته‌قه‌ی كردووه‌"‪.‬‬ ‫ه����ه‌روه‌ه����ا وت����ی "ئ��ێ��س��ت��ا‬ ‫له‌لێكۆڵینه‌وه‌داین‌و چاوه‌ڕێی ئه‌و‬ ‫لیژنه‌یه‌ی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمین‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وان دانیشتن ده‌كه‌ین‌و‬ ‫هه‌ندێك بابه‌تی نوێ هه‌یه‌ باسی‬ ‫ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ته‌واوی گروپه‌كه‌ ئاشكراده‌كرێن‬ ‫ه��ه‌ر ه �ه‌م��ان ش��ه‌و هێزه‌كانی‬ ‫دژه‌ تیرۆر یه‌كێك له‌مۆڵگاكانی‬ ‫گ��روپ �ه‌ك �ه‌ ده‌دۆزن������ه‌وه‌‌و ئ��ه‌وه‌ش‬ ‫ده‌بێته‌ سه‌ره‌داوێك بۆ دۆزینه‌وه‌‌و‬ ‫ده‌س��ت��ب��ه‌س��ه‌راگ��رت��ن��ی ت����ه‌واوی‬ ‫بانده‌كان‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و ش��ه‌وه‌ هێزی دژه‌ تیرۆر‬ ‫(ئ �ه‌ت��ی�لا ت�ه‌ح��س��ی��ن م��وه �ه‌ن �ه‌د)‬ ‫به‌كۆمه‌ڵێك به‌ڵگه‌نامه‌ی گرنگه‌و ‌ه‬ ‫ل��ه‌ك��ه‌رك��وك ده‌س��ت��گ��ی��رده‌ك �ه‌ن‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش ده‌بێته‌ س �ه‌ره‌ت��ای �ه‌ك بۆ‬ ‫ئاشكرابوونی ت���ه‌واوی گروپه‌كه‌‪،‬‬ ‫یه‌كێك له‌به‌ڵگه‌نامه‌كان كه‌ ده‌ستی‬ ‫دژه‌ تیرۆر ده‌كه‌وێت‪ ،‬گرێبه‌ستی ئه‌و‬ ‫خانووه‌ ده‌بێت كه‌ له‌گه‌ڕه‌كی كانی‬ ‫سپیكه‌ی شاری سلێمانی ك��ڕدراو ‌ه‬ ‫بۆ گروپه‌كه‌و محه‌مه‌د له‌و خانووه‌دا‬ ‫بووه‌‪.‬‬ ‫ئه‌بو عه‌بدولڕه‌حمان‌و ته‌واوی‬ ‫بانده‌كه‌ ده‌ستگیر ده‌كرێت‬ ‫ئ��ه‌ب��و ع��ه‌ب��دول��ڕه‌ح��م��ان ك ‌ه‬ ‫له‌الیه‌ن گروپه‌كه‌وه‌ خانووه‌كه‌ی بۆ‬ ‫ك��ڕاوه‌‌‪ ،‬به‌ئه‌سڵ خه‌ڵكی هه‌ولێره‌و‬ ‫زاوای مه‌ال زوبێره‌ كه‌ سه‌ركرده‌ی‬ ‫ئ�ه‌ن��س��ارو ئیسالم ی��ان گروپێكی‬ ‫ت��ون��دڕه‌وی ئیسالمی یاخیبووه‌‪،‬‬ ‫ئ�ه‌ب��و ع�ه‌ب��دول��ڕه‌ح��م��ان م���اوه‌ی ‪7‬‬ ‫ساڵه‌ له‌الیه‌ن هێزه‌كانی ئه‌مریكاو‬ ‫ح��ك��وم �ه‌ت��ی ع��ێ��راق‌و ه �ه‌رێ��م �ه‌و ‌ه‬ ‫داواكراوه‌‪.‬‬ ‫به‌پیێ زانیارییه‌كانی ده‌ستوور‪،‬‬ ‫هێزێكی ئاسایش‌و دژه‌تیرۆ ده‌چن ‌ه‬ ‫سه‌ر خانووه‌كه‌و له‌وكاته‌ی هه‌وڵی‬ ‫ده‌ستگیركردنی ئه‌بو عه‌بدولڕه‌حمان‬

‫محه‌مه‌د تاهیر‬

‫خۆی له‌سه‌ره‌وه‌ بووه‌‌و له‌خواره‌وه‌ش‬ ‫دوو ه��ۆده‌ی له‌شێوه‌ی ژێرزه‌مینی‬ ‫ت��ای��ب �ه‌ت دروس��ت��ك��راوه‌‪ ،‬ه��ۆده‌ی‬ ‫یه‌كه‌م بۆ هێشتنه‌وه‌ی ئه‌و خه‌ڵك ‌ه‬ ‫بووه‌ كه‌ رفاندویانه‌و هۆده‌كه‌ی تر‬ ‫كۆگای چ �ه‌ك‌و ك�ه‌ل‌وپ�ه‌ل س��وودی‬ ‫لێوه‌رگیراوه‌‪.‬‬ ‫ل��ه‌ن��ێ��و ح���ه‌ش���ارگ���ه‌ك���ه‌دا ‪8‬‬ ‫كاڵشینكۆف‪ 3 ،‬ده‌مانچه‌ی بێده‌نگ‪،‬‬ ‫ده‌م��ان��چ �ه‌ی �ه‌ك��ی ن���ۆرم���اڵ‪ ،‬چه‌ند‬ ‫نارنجۆكێكی ده‌ستی‪ ،‬ژماره‌یه‌كی‬ ‫زۆر فیشه‌ك‪ ،‬چه‌ند به‌ڵگه‌نامه‌و‬ ‫ئامێری په‌یوه‌ندی تێدابووه‌‪.‬‬

‫گروپه‌ك ‌ه دانیان به‌وه‌داناو‌ه ك ‌ه پالنیان‬ ‫هه‌بوو‌ه بۆ رفاندنی چه‌ندین كه‌سی تر‪،‬‬ ‫له‌وان ‌ه ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی شاری سلێمانی‬ ‫ده‌ده‌ن‪ ،‬ئ���ه‌و ه��ه‌وڵ��ی راك����ردن‬ ‫ده‌دات‪ ،‬له‌وكاته‌دا هێزكانی سوات‪،‬‬ ‫ت �ه‌ق �ه‌ی ل��ێ��ده‌ك �ه‌ن‌و ب�ه‌ب��ری��ن��داری‬ ‫ده‌ستگیریده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ل���ێ���ك���ۆڵ���ی���ن���ه‌وه‌ش‬ ‫دوای‬ ‫ده‌ركه‌وتووه‌ له‌هه‌ریه‌كه‌ له‌شاره‌كانی‬ ‫سلێمانی‌و هه‌ولێرو كه‌ركوك‌و موسڵ‬ ‫حه‌شارگه‌یان هه‌یه‌‌و له‌واڵتانی وه‌ك‬ ‫ئ��ێ��ران‌و میسر بنكه‌ی تایبه‌تیان‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫حه‌شارگه‌كه‌ی سلێمانی‬ ‫ح��ه‌ش��ارگ��ه‌ك��ه‌ی سلێمانی‪،‬‬ ‫خانوویه‌ك بووه‌‌و ئه‌بو عه‌بدولڕه‌حمان‬

‫ئه‌بو عه‌بدولڕه‌حمان‬

‫ده‌ستیبه‌سه‌ردا گیراوه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌نێو خانووه‌كه‌دا ژماره‌ی‬ ‫چه‌ند تابلۆیه‌كی ئۆتۆمبێلی لێبووه‌‪،‬‬ ‫كه‌ یه‌كێكیان هه‌مان ئه‌و ژماره‌یه‌ی ‌ه‬ ‫هه‌وڵی رفاندنی حاجی محه‌مه‌دی‬ ‫بامۆكی داوه‌‪.‬‬ ‫به‌رنامه‌یان بۆ رفاندنی چه‌ندین‬ ‫كه‌سی تر هه‌بووه‌‬ ‫گروپه‌كه‌ دانیان به‌وه‌داناوه‌ ك ‌ه‬ ‫پالنیان هه‌بووه‌ بۆ رفاندنی چه‌ندین‬ ‫كه‌سی تر‪ ،‬له‌وانه‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی‬ ‫شاری سلێمانی كوڕه‌كه‌ی فاروقی‬ ‫مه‌ال مسته‌فاو چه‌ند بازرگانێكی تر‪.‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫هه‌واڵ‌‬

‫تائێستا ئاسایش هیچ سه‌ره‌داوێكی ده‌ستنه‌كه‌وتووه‌‬

‫‪2‬‬

‫سه‌رده‌شت پێشتر پۆلیسی‌ له‌وه‌ ئاگاداركردبوه‌و ‌ه كه‌ هه‌ڕه‌شه‌ی‌ لێكراوه‌‪ ،‬به‌اڵم گوێیان پێنه‌دا‬ ‫ده‌ستوور‬

‫هه‌شت رۆژ له‌مه‌وبه‌ر سه‌رده‌شت رفێندراو‬ ‫‪ 24‬سه‌عات دوای رفاندنی هه‌واڵی‬ ‫كوشتنی بۆ كه‌سوكاری‌و هاوڕێیه‌كانی‬ ‫هاته‌وه‌‪ ،‬به‌یانی سێشه‌ممه‌ی راب��ردوو‬ ‫كۆتاجاربوو ئه‌و رۆژنامه‌نووس ‌ه گه‌نج ‌ه‬ ‫به‌ره‌و زانكۆك ‌ه ‌ی به‌ڕێبكه‌وێت‪.‬‬ ‫له‌دوای هه‌شت رۆژ تائێستا ئاسایش‬ ‫هیچ سه‌ره‌داوێكی له‌سه‌ر ئه‌و رووداو‌ه‬ ‫ده‌ستنه‌كه‌وتوو‌ه‌و ده‌ڵ��ێ‪ ،‬لێكۆڵینه‌و‌ه‬ ‫له‌رووداوه‌ك ‌ه به‌رده‌وامه‌‪.‬‬ ‫پێش رفاندنی بێتاقه‌ت بووه‌‬ ‫ه���اوڕێ���ی���ه‌ك���ان���ی س���ه‌رده‌ش���ت‬ ‫به‌ده‌ستووریان راگه‌یاند دوو رۆژ پێشه‌و‌ه ‌ی‬ ‫بڕفێندرێت سه‌رده‌شت بێتاقه‌ت بووه‌‪،‬‬ ‫كچ ‌ه هاوڕێیه‌ك ‌ی سه‌رده‌شت‪ ،‬نه‌ویست‬ ‫ناوه‌ك ‌ه ‌ی ئاشكرابكات‪ ،‬روونیده‌كاته‌وه‌‪،‬‬

‫ك ‌ه سه‌رده‌شت زۆر ب ‌ێ كێش ‌ه بوو‪ ،‬زیاتر به‌ده‌نگییه‌وه‌ نه‌چوون‪.‬‬ ‫به‌پێی وت� ‌ه ‌ی هاوڕێیه‌كانی‪ ،‬ئه‌و‬ ‫گرنگ ‌ی ده‌دا به‌خوێندنه‌ك ‌هی‌‪ .‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"سه‌رده‌شت بێتاقه‌تی‌ پێوه‌دیاربوو‪ ،‬هه‌ڕه‌شان ‌ه وایلێكردوو‌ه چه‌ندینجار‬ ‫چه‌ند جارێك لێم پرسی بۆ بێتاقه‌تی"‪ .‬له‌كاتی چ��وون��ی ب��ۆ زان��ك��ۆ رێگ ‌هی‌‬ ‫دواج���ار ئ��ه‌و‌ه ‌ی ئاشكراكردوو‌ه‌و بگۆڕێت‪ ،‬به‌اڵم دواجار له‌به‌رچاوی ده‌یان‬ ‫خوێندكار‌و پاسه‌وانانی كۆلێژه‌كانه‌وه‌‬ ‫وتویه‌تی "هه‌ڕه‌شه‌م لێكراوه‌"‪.‬‬ ‫پێشتر چه‌ندینجار هه‌ڕه‌ش ‌ه ‌ی زۆری لێكراوه‌ ده‌ڕفێندرێت‪ ،‬وه‌ك ئ�ه‌و‌ه ‌ی پێشووتر‬ ‫هاوڕێیه‌كانی سه‌رده‌شت ده‌ڵێن پالنێكی له‌دژی دانرابێت‪.‬‬ ‫پێشئه‌و‌ه ‌ی س�ه‌رده‌ش��ت بڕفێندرێت‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و ش��وێ��ن�� ‌ه ‌ی س��ه‌رده‌ش��ت��ی‬ ‫ل �ه‌ڕێ��گ � ‌ه ‌ی م��ۆب��ای��ل �ه‌و‌ه چه‌ندینجار لێڕفێندراوه‌‪ ،‬ده‌كه‌وێت ‌ه نێوان هه‌ردوو‬ ‫ه��ه‌ڕه‌ش�� ‌ه ‌ی ل��ێ��ك��راو‌ه‌و كورته‌نام ‌هی‌ پرسگ ‌ه ‌ی كۆلیژ ‌ی ئه‌ده‌بیات‌و په‌یمانگا ‌ی‬ ‫هه‌ڕه‌ش ‌ه ئامێزی بۆ نێردراوه‌‪.‬‬ ‫هونه‌ره‌جوانه‌كانه‌وه‌‪ ،‬وات ‌ه له‌به‌رده‌م ‌ی‬ ‫س �ه‌رده‌ش��ت خ��ۆی له‌وتارێكی دووپرسگ ‌ه ‌ی پۆلیس‌و ئاسایش بووه‌‪.‬‬ ‫ك� ‌ه له‌ماڵپه‌ڕه‌كان باڵویكردبۆو‌ه ‪ 10‬رۆژ پێش رفاندنی‪ ،‬ره‌خن ‌ه ‌ی توندی‬ ‫به‌ناونیشانی "یه‌كه‌م زه‌نگی كوشتنم‬ ‫له‌مه‌سرور بارزانی گرتووه‌‬ ‫ی‬ ‫لێیدا"‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌كات ك ‌ه هه‌ڕه‌ش ‌‬ ‫هاوڕێیه‌كی سه‌رده‌شت ئه‌وه‌ی بۆ‬ ‫لێكراو‌ه دوای هه‌ڕه‌شه‌لێكردنه‌كه‌شی ده‌ستوور گێڕایه‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه چه‌ند رۆژێك‬ ‫راگری كۆلێژه‌ك ‌هی‌و پۆلیسی هه‌ولێری پێش رفاندنی‪ ،‬سه‌رده‌شت عوسمان‬ ‫ل��ه‌وه‌ ئ��اگ��ادارك��ردووه‌ت��ه‌وه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم ره‌خن ‌ه ‌ی توندی له‌مه‌سرور بارزانی كوڕی‬

‫مه‌سعود بارزانی گرتووه‌‪.‬‬ ‫هاوڕێیه‌كی نزیكی ك ‌ه نه‌یویست ناوی‬ ‫بهێنرێت‪ ،‬له‌لێدوانێكیدا بۆ ده‌ستوور وت ‌ی‬ ‫"كاتێك مه‌سرور بارزانی له‌سیمینارێكدا‬ ‫له‌سه‌نته‌ری كۆمه‌اڵیه‌تی‌و رۆشنبیری‬ ‫سه‌الحه‌دین ده‌بێت‌و باس له‌ره‌وشی‬ ‫دوای هه‌ڵبژاردنه‌كان ده‌كات‪ ،‬له‌كۆتایی‬ ‫سیمیناره‌كه‌دا س�ه‌رده‌ش��ت ره‌خن ‌ه ‌ی‬ ‫توندی له‌مه‌سرور بارزانی گرتووه‌"‪.‬‬ ‫تائێستا هیچ سه‌ره‌داوێكی بكوژانی‬ ‫سه‌رده‌شت نه‌دۆزراونه‌ته‌وه‌‬ ‫به‌كر عوسمان ب��را ‌ی سه‌رده‌شت‬ ‫عوسمان‪ ،‬ب�ه‌ده‌س��ت��ووری وت "گشت‬ ‫الیه‌نه‌كان ‌ی هه‌رێم به‌ڵێنیان پێداوین‬ ‫له‌نزیكترین كاتدا سه‌روشوێن ‌ی ئه‌و‬ ‫رووداو‌ه ئاشكرابكه‌ن"‪.‬‬ ‫ناوبراو وتی "به‌رپرسان پێیانوای ‌ه‬ ‫ك ‌ه هه‌ولێر ئارامترین شاره‌‪ ،‬بۆی ‌ه پێیان‬ ‫راگه‌یاندووین ك ‌ه ئه‌و‌ه ئیتر كێش ‌ه ‌ی‬

‫ی تۆمه‌ت روو له‌"پارتی"یه‌‬ ‫په‌نجه‌ ‌‬

‫ی تیرۆركردنی سه‌رده‌شت عوسمانه‌وه‌‬ ‫داوا له‌پارتی ده‌كرێت روونكردنه‌و ‌ه بدات له‌بار ‌ه ‌‬ ‫ده‌ستوور‬

‫په‌نج ‌ه ‌ی تۆمه‌ته‌كان له‌تیرۆركردنی‬ ‫سه‌رده‌شت عوسمان‌و هه‌ڕه‌شه‌كردن‬ ‫له‌رۆژنامه‌نووسان زیاتر ب�ه‌ره‌و رووی‬ ‫پارتی‌و ده‌زگ��ا ئه‌منییه‌كانی هه‌ولێر‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬به‌هۆی ئه‌و‌ه ‌ی پارتی هێزی‬ ‫یه‌كه‌م ‌ه له‌ناوچه‌كه‌دا‪ ،‬رۆژنامه‌نووسانیش‬ ‫ده‌ڵێن چیتر هه‌ولێر بۆ رۆژنامه‌نووسان‬ ‫جێگه‌یه‌كی ئارام نییه‌‪.‬‬ ‫ده‌بێت پارتی روونكردنه‌و‌ه بدات‬ ‫گروپی "بێده‌نگ نابین"‪ ،‬له‌دژی‬ ‫تیرۆركردنی رۆژنامه‌نووس سه‌رده‌شت‬ ‫عوسمان‪ ،‬ك� ‌ه ئ�ه‌م��ڕۆ چوارشه‌ممه‌‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان ده‌ك����ه‌ن‪ ،‬له‌یه‌كێك‬ ‫له‌داواكارییه‌كانیان داوا له‌پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان ده‌ك��ه‌ن كه‌‬ ‫ده‌بێت روونكردنه‌و‌ه بدات‪ ،‬وه‌ك هێزی‬ ‫یه‌كه‌م له‌ناوچه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫هه‌ڵگورد سه‌مه‌د ئه‌ندام ‌ی ده‌ست ‌هی‌‬ ‫نووسه‌ران ‌ی گۆڤاری لڤین له‌لێدوانێكیدا‬ ‫ب���ه‌ده‌س���ت���ووری وت "ب���ارودۆخ���ی‌‬ ‫رۆژنامه‌نووسان له‌هه‌ولێر زۆر ترسناكه‌‪،‬‬ ‫حیزبێك ‌ی سیاس ‌ی ده‌ی�ه‌وێ��ت كاری‌‬ ‫رۆژنامه‌نووس ‌ی به‌الڕێدا ببات ژیانی‌‬ ‫ئێم ‌ه له‌مه‌ترسیدایه‌"‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ه‌ن���ووس���ان���ی ه �ه‌ول��ێ��ر‬ ‫ه�ه‌س��ت��ده‌ك�ه‌ن ل��ه‌و ش���اره‌دا پالنێك‬ ‫له‌ئارادایه‌‪ ،‬ل �ه‌دژ ‌ی رۆژنامه‌نووسان‪،‬‬ ‫ئه‌وانیش بڕیاریانداو‌ه بێده‌نگنه‌بن‪.‬‬ ‫ی ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری‌‬ ‫ئ��اس��ۆس ه���ه‌رد ‌‬ ‫ی ئاوێنه‌‪ ،‬رایگه‌یاند كه‌‬ ‫كۆمپانیا ‌‬ ‫هه‌ڵسوكه‌وت ‌ی یه‌كێت ‌ی‌و پارت ‌ی به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌رۆژنامه‌نووسان جیاوازییه‌ك ‌ی زۆر‬ ‫گه‌وره‌ی نیی ‌ه له‌نێوانیاندا‪ ،‬به‌اڵم وتی‌‬ ‫"شتێك ‌ی زۆر گرنگ هه‌ی ‌ه ده‌بێت‬ ‫ی پێبده‌ین م��ن خ��ۆم هه‌تا‬ ‫ئ��ام��اژ‌ه ‌‬ ‫ئێستا بیرم نایه‌ت رۆژێ��ك ل �ه‌رۆژان‬ ‫ده‌سه‌اڵت ‌ه ئه‌من ‌ی‌و سیاسییه‌كان ‌ی كه‌‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵت ‌ی یه‌كێتیدا هه‌ن گومانی‌‬ ‫ئ�ه‌وه‌ی��ان له‌سه‌ربێت ك ‌ه له‌كوشتنی‌‬ ‫رۆژن��ام �ه‌ن��ووس��ان ده‌س��ت��ی��ان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی‌و‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه له‌ناو یه‌كێتیش ده‌ستدرێژ ‌‬ ‫سوكایه‌ت ‌ی‌و لێدان‌و خراپ به‌كارهێنانی‌‬ ‫یاسا‌و دادگاكان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ب�ه‌ڕێ��وه‌ب�ه‌ر ‌ی كۆمپانیا ‌ی ئاوێنه‌‬ ‫ده‌ڵێت دونیا به‌ر‌هش‌و سپێتی نابینم‪،‬‬

‫هه‌مووان چاوه‌ڕێی دۆزینه‌وه‌ی بکوژانی سه‌رده‌شتین‬

‫وت ‌ی "پێموانیی ‌ه پارت ‌ی به‌ته‌نها یان‬ ‫یه‌كێت ‌ی به‌ته‌نها هه‌موویان دژ ‌ی ئازاد ‌ی‌و‬ ‫ماف ‌ی م��رۆڤ‌و دژ ‌ی رۆژنامه‌نووسان‬ ‫بن‪ ،‬به‌اڵم تائێستاش ئه‌و گروپان ‌هی‌‬ ‫پێچه‌وان ‌ه ‌ی ئه‌م بیروبۆچوونانه‌یان هه‌یه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتیان هه‌ی ‌ه‌و ده‌توانن كاربكه‌ن"‪.‬‬ ‫ژیانی چه‌ندین رۆژنامه‌نووسی هه‌ولێر‬ ‫له‌مه‌ترسیدایه‌‬ ‫چه‌ند رۆژێك دوای تیرۆركردنی‬ ‫رۆژنامه‌نووس سه‌رده‌شت عوسمان‪،‬‬ ‫ی مۆبایله‌و‌ه چه‌ندین هه‌ڕه‌ش ‌ه‬ ‫له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ی "ك��وش��ت��ن"‪،‬‬ ‫ل��ه‌ج��ۆری ه���ه‌ڕه‌ش��� ‌ه ‌‬ ‫له‌رۆژنامه‌نووسان ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫به‌هۆكاری به‌رده‌وامی ئه‌و هه‌ڕه‌شان ‌ه‬ ‫ده‌زانرێت‪.‬‬ ‫ل��ه‌ك��ات��ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان �ه‌ك � ‌هی‌‬ ‫رۆژنامه‌نووسانی هه‌ولێر رۆژی شه‌مم ‌هی‌‬ ‫رابردوو‪ ،‬هه‌ڕه‌ش ‌ه له‌هه‌ریه‌ك ‌ه له‌هه‌ڵگورد‬ ‫سه‌مه‌د له‌گۆڤاری لڤین‌و رێبین فه‌تاح‬ ‫له‌رۆژنام ‌ه ‌ی رۆژنام ‌ه كرا‪.‬‬ ‫ی هه‌ڵگورد‌و رێبین‬ ‫ی ئ �ه‌و‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫س��ك��ااڵ ت���ۆم���ارده‌ك���ه‌ن‪ ،‬دووب����ار‌ه‬ ‫ه���ه‌ڕه‌ش���ه‌ی���ان ل��ێ��ك��ردوون��ه‌ت��ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی "ده‌زگا ئه‌منییه‌كانیش‬ ‫هه‌ڵگورد وت ‌‬ ‫ی ده‌یه‌وێت‬ ‫كه‌مته‌رخه‌من‪ ،‬ئه‌و ده‌ست ‌ه ‌‬ ‫رۆژنامه‌نووسان بكات ‌ه ئامانج دیار‌ه‬ ‫له‌ئاسایش‌و پۆلیس گه‌وره‌تره‌"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی ت���ره‌وه‌ هێمن كه‌ریم‬ ‫سه‌رنووسه‌ر ‌ی گۆڤار ‌ی فشار رایگه‌یاند‬

‫هه‌ڕش ‌ه ‌ی كوشتنی لێكراوه‌‪.‬‬ ‫هێمن ب�ه‌ده‌س��ت��ووری وت "ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫بارودۆخ ‌هی‌ ئێستا له‌ژێر ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كات ‌‬ ‫ی دروستبوو‌ه شتێك ‌‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی به‌رنام ‌ه بۆ‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌و‌ه شتێك ‌‬ ‫داڕێژراوه‌"‪.‬‬ ‫س �ه‌رن��ووس �ه‌ر ‌ی ف��ش��ار ئ��ام��اژ‌هی‌‬ ‫به‌وه‌دا ك ‌ه ئه‌و تۆقاندن‌و تیرۆركردن ‌هی‌‬ ‫له‌هه‌ولێر دروستبوو‌ه چاوه‌ڕوانناكرێت‬ ‫به‌ئاسان ‌ی بوه‌ستێته‌وه‌‪ ،‬وت ‌ی "شتی‌‬ ‫زیاتریش رووده‌ده‌ن پێش ئه‌و‌ه ‌ی كاك‬ ‫سه‌رده‌شتیش تیرۆر بكرێت چاوه‌ڕوان‬ ‫ده‌كرا شت ‌ی گه‌وره‌تر رووبدات"‪.‬‬ ‫ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا ئه‌و روداوان ‌ه له‌ژێر‬ ‫ده‌سه‌اڵت ‌ی پارت ‌ی روویداو‌ه‌و وت ‌ی "ده‌بێت‬ ‫پارت ‌ی به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك روونكردنه‌وه‌‬ ‫ب���دات"‪ .‬هێمن وت��ی "ئ �ه‌گ �ه‌ر ئه‌مڕۆ‬ ‫رۆژنامه‌نووسێكمان تیرۆربكرێت یان‬ ‫لێمانبدرێت‪ ،‬ئێم ‌ه ناچارین بڵێین پارتییه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی شته‌كانیمان له‌به‌رچاوه‌"‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌نووسانی هه‌ولێر ده‌ڵێن‬ ‫ئه‌و هه‌ڕه‌شان ‌ه ‌ی له‌سه‌رده‌شت كراوه‌‪،‬‬ ‫له‌كۆی رۆژنامه‌نووسانی تری شاری‬ ‫هه‌ولێر ك��راوه‌‪ ،‬وایده‌بینن ئه‌و شاره‌‬ ‫له‌بارودۆخێكی ئه‌منی خراپدای ‌ه بۆ‬ ‫رۆژنامه‌نووسان‪.‬‬ ‫وه‌زیری ناوخۆ ده‌بردرێت ‌ه په‌رله‌مان‬ ‫له‌الیه‌ن په‌رله‌مانی كوردستانه‌وه‌‬ ‫ك��ه‌ری��م س��ن��ج��اری وه‌زی����ری ن��اوخ��ۆ‬

‫بانگهێشتی پ���ه‌رل���ه‌م���ان ك����راوه‌‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتارانیش تیرۆركردنی سه‌رده‌شت‬ ‫عوسمان به‌ئه‌وپه‌ڕی كه‌مته‌رخه‌می‬ ‫ده‌زگا ئه‌منییه‌كانی هه‌ولێر ده‌زانن‪.‬‬ ‫د‪ .‬ره‌ف��ی��ق س��اب��ی��ر ئ �ه‌ن��دام �ی‌‬ ‫فراكسیۆن ‌ی كوردستان ‌ی له‌په‌رله‌مانی‌‬ ‫ی ب �ه‌وه‌ك��رد كه‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ئ��ام��اژ‌ه ‌‬ ‫بڕیاریانداو‌ه وه‌زیری ناوخۆ بانگهێشتی‬ ‫په‌رله‌مان بكه‌ن‪.‬‬ ‫ره‌فیق سابیر وت ‌ی "به‌گومانم كه‌‬ ‫چۆن ئه‌و بابه‌ت ‌ه رووی��داوه‌‪ ،‬زۆریشم‬ ‫به‌الو‌ه سه‌یره‌‪ ،‬بۆی ‌ه پێویست ‌ه وه‌زیری‌‬ ‫ن��اوخ��ۆ بێت ‌ه پ �ه‌رل �ه‌م��ان‪ ،‬ه �ه‌روه‌ه��ا‬ ‫ی ئاسایش‌و پۆلیسیش‬ ‫ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ر ‌‬ ‫بانگبكرێن ‌ه پ��ه‌رل��ه‌م��ان‌و ل �ه‌الی �ه‌ن‬ ‫لیژنه‌كانه‌و‌ه قسه‌یان له‌گ ‌ه ‌ڵ بكرێن‌و ئایا‬ ‫ئیش ‌ی ئه‌و بازگان ‌ه چیی ‌ه‌و چۆنه‌"‪ .‬‬ ‫كاروان ساڵح ئه‌ندام ‌ی فراكسیۆن ‌ی‬ ‫گۆڕان‌و یه‌كێك له‌ئه‌ندامان ‌ی ئه‌و لیژنه‌ی ‌ه ‌ی‬ ‫په‌رله‌مان ك ‌ه بۆ لێكۆڵینه‌و‌ه له‌هۆكار ‌ی‬ ‫شه‌هیدكردن ‌ی رۆژنامه‌نوس سه‌رده‌شت‬ ‫عوسمان ده‌ستبه‌كاربوون‪ ،‬وت ‌ی "ئێم ‌ه‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بین تاده‌گه‌ین ‌ه ئه‌نجام"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و پ��ه‌رل��ه‌م��ان��ت��اره‌ ئ��ام��اژه‌‬ ‫به‌وه‌شده‌كات ك ‌ه دوا ‌ی باڵوبونه‌و‌هی‌‬ ‫نامه‌ك ‌هی‌ سه‌رده‌شت ‌ی جوانه‌مه‌رگ‬ ‫كۆمه‌ڵێك تێبینیان الدروس��ت��ب��ووه‌‬ ‫له‌سه‌ر وه‌زاره‌ت ‌ی خوێندن ‌ی بااڵ‌و زانكۆی‌‬ ‫سه‌اڵحه‌دین‌و كۆلێژه‌ك ‌ه ‌ی سه‌رده‌شت‪.‬‬

‫حكومه‌ت ‌ه‌و حكومه‌ت ده‌ی��دۆزێ��ت�ه‌وه‌‪ ،‬به‌وتاره‌كانییه‌و‌ه هه‌بێت‪.‬‬ ‫ل�ه‌ئ��ێ��س��ت��اش��دا ده‌زگ��ائ �ه‌م��ن��ی��ی �ه‌ك��ان‬ ‫به‌كر عوسمان ده‌ڵێت "براكه‌م‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌یان ده‌ستپێكردووه‌"‪.‬‬ ‫له‌سه‌ر نووسینه‌كانی تیرۆركراوه"‌‪،‬‬ ‫له‌بار‌ه ‌ی ژیانی سه‌رده‌شتیشه‌و‌ه سه‌رسوڕمان ‌ی خۆیش ‌ی ده‌خات ‌ه روو‬ ‫ده‌زگ���ا ئه‌منییه‌كان په‌یوه‌ندییان ل��ه‌و‌ه ‌ی ك ‌ه س�ه‌رده‌ش��ت به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫به‌ك ‌هس‌وكاری سه‌رده‌شته‌و‌ه كردووه‌‪.‬‬ ‫پۆلیس ‌ی ئ��اگ��ادارك��ردووه‌ت �ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه ده‌زگ��ا ئه‌منییه‌كان هیچیان بۆنه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫ده‌ڵ���ێ���ن ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن �ه‌وه‌ك��ان��م��ان‬ ‫سه‌باره‌ت به‌تۆماركردن ‌ی سكااڵیش‬ ‫ده‌ستپێكردووه‌‪ ،‬به‌اڵم تاوه‌كو ئێستا به‌كر وت ‌ی "تاوه‌كو ئێستا سكااڵمان‬ ‫هیچ سه‌ره‌داوێكیان ده‌ستنه‌كه‌وتووه‌‪.‬‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ر ك��ه‌س ت��ۆم��ارن��ه‌ك��ردووه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫عه‌بدولخالق ته‌لعه‌ت له‌لێدوانێكیدا حكومه‌تمان جێهێشتووه‌"‪.‬‬ ‫ب����ۆ ده‌س�����ت�����وور‪ ،‬وت����� ‌ی "ئ��ێ��م � ‌ه‬ ‫محه‌مه‌د ك ‌ه هاوڕێی سه‌رده‌شت ‌ه‬ ‫له‌لێكۆڵینه‌وه‌كانماندا به‌رده‌وامین"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫روونیده‌كاته‌و‌ه سه‌رده‌شت كوڕێك ‌‬ ‫ێ كێش ‌ه بووه‌‪،‬‬ ‫هێمن‌و له‌سه‌رخۆو ب ‌‬ ‫نووسینه‌كانی سه‌رده‌شت هۆكاری‬ ‫ی‬ ‫ی "هه‌ڵسووكه‌ت‌و جواڵنه‌وه‌ش ‌‬ ‫ئه‌و وت ‌‬ ‫تیرۆركردنی بووه‌‬ ‫ی ب��ووه‌‪،‬‬ ‫ی ئاسای ‌‬ ‫سه‌رده‌شت له‌ماوه‌كانی راب��ردوودا وه‌ك هه‌ركه‌سێك ‌‬ ‫ی‬ ‫چ��ه‌ن��د وت��ارێ��ك��ی ت��ون��دی ب��ه‌ن��اوی زۆر زیر‌هك‌و چاالك بوو له‌بواره‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌زمان ‌‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫خ��وازراوه‌و‌ه له‌ماڵپه‌ڕه‌كاندا نووسیوه‌‪ ،‬خ��ۆی‌‪ ،‬گرنگییه‌ك ‌‬ ‫گومانیشده‌كرێت كوشتنه‌ك ‌ه ‌ی په‌یوه‌ندی ئینگلیزی‌ ده‌دا"‪.‬‬

‫رۆژنامه‌نووسان ده‌كوژرێن‪!..‬‬ ‫كێ‌ ده‌یانكوژێت؟‬ ‫ئه‌نوه‌ر حسێن (بازگر)‬

‫ی رۆژنامه‌نووسان‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسان‌و ماف ‌‬ ‫سكرتێری‌ لیژن ‌هی‌ داكۆكی‌ له‌ئازاد ‌‬

‫ی‬ ‫ی له‌سنور ‌‬ ‫ی ئه‌و رۆژنامه‌نووسان ‌ه ‌‬ ‫ی سه‌رده‌شت ژمار‌ه ‌‬ ‫به‌تیرۆركردن ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌نووساندان‪ ،‬گه‌یشت ‌ه شه‌ش رۆژنامه‌نووس‬ ‫ی سه‌ندیكا ‌‬ ‫كاركردن ‌‬ ‫له‌ماو‌هی‌ ده‌ستبه‌كاربوونی‌ لیژن ‌هی‌ داكۆكیه‌وه‌ له‌دووساڵی‌ رابردوودا‪.‬‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسان ده‌كوژرێن‪!...‬‬ ‫ئێستا روون ‌ه بۆچ ‌‬ ‫به‌اڵم قسه‌ ئه‌وه‌ی ‌ه كێ‌ له‌پشت كوشتنی‌ ئه‌وانه‌وه‌یه‌؟‬ ‫ی چاره‌نووسی‌ ئه‌وان ده‌كه‌وێت؟‬ ‫كێ‌ دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێشووترمان ب��ۆم��ان ده‌رك����ه‌وت ك � ‌ه كوشتن ‌‬ ‫ب�ه‌ئ�ه‌زم��ون� ‌‬ ‫رۆژن��ام �ه‌ن��ووس��ان‌و كه‌یسه‌كه‌یان ه���ه‌رزوو ده‌ش��اردرێ��ت��ه‌وه‌و هیچ‬ ‫به‌دواداچوونی‌ بۆ ناكرێ؟‬ ‫ی ناوخۆو ده‌زگا‬ ‫ی زیاتر دروستده‌كات‪ ،‬وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ئه‌وه‌ش ك ‌ه گومان ‌‬ ‫ی ئه‌و رۆژنامه‌نووسانه‌یان نه‌دۆزیه‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه له‌دونیادا‬ ‫ئه‌منییه‌كان بكوژان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پۆلیس‌و ئاسایش به‌تایبه‌ت له‌هه‌ولێر ‌‬ ‫ی ناوخۆو ده‌زگاكان ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاوواڵتیان به‌رپرسن‪ ،‬به‌اڵم به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫پایته‌خت چۆن له‌پاراستن ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسان به‌رپرس بن‪ ،‬چونك ‌ه به‌م تیرۆركردن ‌ه‬ ‫ده‌بێت له‌ژیان ‌‬ ‫ی وه‌ك سه‌رده‌شت هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌یان تر ‌‬ ‫ده‌ركه‌وت ك ‌ه هه‌ره‌ش ‌ه له‌سه‌ر ژیان ‌‬ ‫ی راگه‌یاندن‌و میدیا كه‌وتووه‌ت ‌ه به‌ر‬ ‫ئێستا روون ‌ه ك ‌ه ئازادی‌‌و ئازاد ‌‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌و مه‌ترسی‌‌و دورنیی ‌ه له‌داهاتووشدا سانسۆره‌كان‌و كوشتنه‌كان‬ ‫زۆرترو زیاتر بن‪.‬‬ ‫ی له‌ناو رۆژنامه‌نووسان‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ی سه‌رده‌شت ترسێك ‌‬ ‫هه‌ربۆی ‌ه كوشتن ‌‬ ‫دروستكردووه‌‪ ،‬ك ‌ه ئای ‌ه ئه‌م ‌ه به‌پیالن‌و به‌رنامه‌ی ‌ه ته‌نها بۆ سه‌رده‌شت‪،‬‬ ‫یان بۆ ترساندنی‌ ده‌نگ‌و قه‌ڵه‌مه‌ ئازادو بوێره‌كانه‌‪.‬‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسان سه‌یرنیی ‌ه‬ ‫ی ترس له‌ال ‌‬ ‫له‌الیه‌كه‌و‌ه دروستبوون ‌‬ ‫به‌و به‌ڵگه‌یه‌ی ك ‌ه ئه‌م ‌ه یه‌كه‌مین‌و دواین هه‌وڵ نییه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ش‬ ‫ی ئه‌و‌ه نیی ‌ه ك ‌ه رۆژنامه‌نووسان والێده‌كات ده‌ست له‌بیرو باوه‌ڕو‬ ‫مانا ‌‬ ‫ی مێژوو هه‌میش ‌ه ئه‌و ده‌وڵه‌ت‌و‬ ‫قه‌ناعه‌تیان هه‌ڵگرن‪،‬چونك ‌ه به‌درێژای ‌‬ ‫ی روناكبیران‬ ‫ی ك ‌ه په‌نایان بۆ تیرۆرو تۆقاندن‌و سانسۆرو كوشتن ‌‬ ‫الیه‌نان ‌ه ‌‬ ‫بردووه‌‪ ،‬سه‌رئه‌نجام مه‌رگی‌ خۆیان راگه‌یاندووه‌‪.‬‬ ‫ی بێت‌و‬ ‫ی ده‌ره‌ك � ‌‬ ‫ی سه‌رده‌شت ده‌ستێك ‌‬ ‫هیوادارین تیرۆركردن ‌‬ ‫زۆر به‌زوویش ئاشكرابكرێت‪ ،‬تا ئه‌و گومان‌و ترس ‌ه بڕه‌وێنێته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسان له‌ناو ماڵ ‌‬ ‫ی تیرۆركردن ‌‬ ‫ك ‌ه هه‌ستده‌كرێت ده‌ست ‌‬ ‫ێ زوتر ئاشكرا‬ ‫ی بێت ده‌ب ‌‬ ‫ی ده‌ره‌ك ‌‬ ‫خۆماندایه‌‪ ،‬بێگومان گه‌ر ده‌ست ‌‬ ‫بكرێن‌و بدرێن ‌ه دادگا‪،‬خۆ ئه‌گه‌ر تاوانباران نه‌دۆزرێنه‌و‌ه ئه‌و گومان ‌ه‬ ‫زیاتر ده‌بێت ك ‌ه هه‌ڕه‌شه‌كان ل ‌ه ناوخۆن‌و مه‌ترسیه‌كانیش جدین‬ ‫ی ناوخۆو‬ ‫ی پایته‌خت‪ ،‬وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی وه‌كو هه‌ولێر ‌‬ ‫ك ‌ه ئه‌وه‌ش له‌شارێك ‌‬ ‫ئاسایش‌و پۆلیس به‌رپرسیاری‌ یه‌كه‌من‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی راشكاوانه‌تر ‌‬ ‫ێ هه‌ڵوێست ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسانیش ده‌ب ‌‬ ‫سه‌ندیكا ‌‬ ‫ی زیاتر دروستبكات بۆ‬ ‫ی پیشه‌ی ‌‬ ‫هه‌بێت‌و له‌مباره‌یه‌و‌ه فشارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێشووتر تا رێگر ‌‬ ‫ی س�ه‌رده‌ش�ت‌و ئ�ه‌وان� ‌ه ‌‬ ‫ی بكوژان ‌‬ ‫دۆزی��ن �ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسان‪.‬‬ ‫دروستبكرێت له‌تیرۆری‌ داهاتوو ‌‬ ‫ی قه‌زیه‌ك ‌ه بزانێ‌‌و‬ ‫ی به‌خاوه‌ن ‌‬ ‫ێ سه‌ندیكا پێش هه‌موو كه‌س خۆ ‌‬ ‫ده‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نزیك ‌ه ‌‬ ‫ی راگه‌یاندنێك نه‌وه‌ستێت‪ ،‬له‌كاتێكدا خاوه‌ن ‌‬ ‫ته‌نها به‌ده‌ركردن ‌‬ ‫‪ 5000‬ئه‌ندامه‌‪.‬‬ ‫ی ناوخۆ ده‌س��ت له‌م‬ ‫ێ سه‌ندیكا به‌فشار له‌سه‌ر وه‌زاره‌ت�� ‌‬ ‫ده‌ب� ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسان هه‌ڵنه‌گرێت‪ ،‬ك ‌ه ئه‌مه‌ش‬ ‫ی تر ‌‬ ‫كه‌یسه‌و له‌كه‌یسه‌كان ‌‬ ‫ی سه‌ندیكای ‌ه ك ‌ه ده‌بێت ‌ه باشترین سه‌روه‌ری‌‌و ئیمتیازو‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫ئیش ‌‬ ‫ده‌ستكه‌وت بۆ سه‌ندیكا‪ .‬‬

‫‪5‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‪ :‬له‌کوردستاندا حیزب له‌سه‌ر بنه‌ما کۆمه‌اڵیه‌تییه‌که‌ی کاری سیاسیی ده‌کات‬

‫ـــه‌دا ده‌گــرن‬

‫ـــــه‌وڵی گۆڕانكارییان ده‌دا‬

‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‬

‫هیچكام له‌و سێ سه‌رۆكایه‌تیی ‌ه‬ ‫به‌ده‌ست باڵی ریفۆرمخوازه‌كانه‌وه‌‬ ‫نه‌بوون‪ ،‬به‌وه‌ش ئومێدی كه‌متر‬ ‫له‌جاران به‌وه‌ هه‌بوو كه‌ ریفۆرم‬ ‫له‌حیزبه‌كه‌دا بكرێت‪.‬‬ ‫ئوسامه‌ جه‌میل وت��ی "ئ�ه‌و‬ ‫ئاراستانه‌شی كه‌ داوای البردنی‬ ‫پاشگری ئایینییان ده‌ك��رد‪ ،‬تا‬ ‫ئه‌ندازه‌یه‌كی زۆر له‌ناو یه‌كگرتوودا‬ ‫الوازبوو"‪.‬‬ ‫ئ�ه‌ب��وب�ه‌ك��ر ع �ه‌ل��ی ئ��ام��اژه‌ی‬ ‫ب���ه‌وه‌دا ك�ه‌ پێشنیاری دانانی‬ ‫وشه‌ی "ئیسالح" له‌جێگه‌ی وشه‌ی‬

‫به‌یاننامه‌كه‌ی ئه‌مدواییه‌ی ئه‌و‬ ‫حیزبه‌ له‌سه‌ر گۆڤاری وێران به‌الی‬ ‫رۆشنبیرانه‌وه‌ وای لێكدرایه‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ ئ����ه‌و ح��ی��زب��ه‌ ل �ه‌م��ام �ه‌ڵ �ه‌‬ ‫"م��ی��ان��ڕه‌وی��ی"ه‌ك�ه‌ی گ���ۆڕاوه‌ بۆ‬ ‫مامه‌ڵه‌یه‌كی "توندڕه‌و"‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫به‌شێك له‌سه‌ركردایه‌تی حیزبه‌كه‌‬ ‫خۆشیان له‌گه‌ڵ ئه‌و به‌یاننامه‌یه‌دا‬ ‫نه‌بوون‪.‬‬ ‫د‪ .‬موسه‌ننا ئه‌مین ئه‌ندامی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كگرتووی‬ ‫ئ��ی��س�لام��ی‪ ،‬ل �ه‌ل��ێ��دوان��ێ��ك��دا بۆ‬ ‫ده‌س��ت��وور وت��ی "ن��اب��ێ��ت رێگه‌‬ ‫به‌هیچ ك��ه‌س‌و الیه‌نێك بدرێت‬ ‫هه‌ستی ئایینی خه‌ڵك بریندار‬ ‫بكات‪ ،‬ب�ه‌اڵم ده‌كرێت بۆچوونی‬ ‫جیاواز هه‌بێت له‌سه‌ر چۆنییه‌تی‬ ‫رووبه‌ڕوبوونه‌وه‌ی قه‌زیه‌كه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی "ده‌مه‌وێت ئه‌وه‌‬ ‫بڵێم به‌هیچ شێوه‌یه‌ك سازش‬ ‫ل��ه‌س��ه‌ر م �ه‌س �ه‌ل �ه‌ی �ه‌ك ناكه‌ین‬ ‫كه‌په‌یوه‌ندیدار بێت به‌پیرۆزی‬ ‫ئاینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫رێ��ب��ی��ن ه����ه‌ردی رۆشنبیر‬ ‫له‌به‌شدارییه‌كیدا له‌به‌رنامه‌یه‌كی‬

‫دواین كۆنگره‌ی‌ یه‌كگرتوو كۆتایی‬ ‫به‌هه‌وڵه‌كانی ریفۆرم هێنا‬ ‫"ئیسالم"‪ ،‬له‌كۆنگره‌ی پێشوودا‬ ‫خرایه‌ڕوو‪ ،‬به‌اڵم وتی "ده‌نگێكی‬ ‫كه‌م له‌گه‌ڵ‌ ئه‌و پێشنیاره‌ بوون"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی "ده‌نگه‌كانی ئه‌و‬ ‫پێشنیاره‌ نه‌یتوانی بگاته‌ ئاستێك‬ ‫كه‌ كۆنگره‌ په‌سه‌ندی بكات بۆیه‌‬ ‫شكستیهێنا"‪.‬‬ ‫ل����ه‌دوای ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن �ه‌ك��ان��ی‬ ‫‪ 7/25‬به‌هۆی لێدوانه‌كانییه‌وه‌‬ ‫كه‌ راسته‌وخۆ ئاماژه‌ی به‌وه‌ده‌دا‬ ‫ك��ۆم �ه‌ڵ��گ��ای ك����وردی كێشه‌ی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی هه‌یه‌ ن �ه‌ك ئایینی‪،‬‬ ‫م�ه‌ول��ود ب��اوه‌ م��وراد كه‌ ئێستا‬ ‫به‌كه‌سی یه‌كه‌می ریفۆرمخوازه‌كان‬ ‫ده‌ناسرێت له‌الیه‌ن سه‌ركردایه‌تی‬ ‫ح����ی����زب����ه‌ك����ه‌وه‌ ل���ێ���دوان���ه‌‬ ‫رۆژنامه‌وانییه‌كانی لێ قه‌ده‌غه‌كرا‪،‬‬ ‫ئێتر هه‌وڵدان بۆ ریفۆرمخوازی ناو‬ ‫حیزبه‌كه‌ به‌ته‌واوی كاڵبووه‌وه‌‪.‬‬ ‫یه‌كگرتوو گوتاری گۆڕاوه‌‬ ‫ی���ه‌ك���گ���رت���ووی ئ��ی��س�لام��ی‬ ‫كوردستان ئێستا هێزی چواره‌می‬ ‫كوردستانه‌‪ ،‬به‌پێی ئه‌نجامی دواین‬ ‫هه‌ڵبژاردن‪ ،‬پارتی هێزی یه‌كه‌م‌و‬ ‫هێزی دووه‌م‌و سێیه‌میش له‌نێوان‬ ‫یه‌كێتی‌و گ��ۆڕان��دا م��اوه‌ت��ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب �ه‌و پێیه‌ش ئ �ه‌و حیزبه‌ هێزی‬ ‫چواره‌مه‌‪.‬‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كانی ‪ 7/25‬ئه‌و‬ ‫ده‌نگانه‌ی یه‌كگرتووی ئیسالمی‬ ‫هێنای به‌ده‌نگی راسته‌قینه‌ی خۆی‬ ‫ن�ه‌زان��ی‪ ،‬ب �ه‌اڵم هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ی‬ ‫‪ 3/7‬دوای ئ���ه‌وه‌ی ‪ 4‬كورسی‬ ‫هێنا‪ ،‬پێیانوابوو حیزبه‌كه‌ له‌ڕووی‬ ‫ج���ه‌م���اوه‌ره‌وه‌ گ �ه‌ش �ه‌ی��ك��ردووه‌‪،‬‬ ‫چاودێران ده‌ڵێن دوورنییه‌ ئه‌و‬ ‫‪ 4‬كورسییه‌ كاریگه‌ری له‌سه‌ر‬ ‫گوتاری یه‌كگرتوو دروستكردبێت‪.‬‬

‫تایبه‌ت به‌هه‌ڵوێستی ئه‌مدواییه‌ی‬ ‫یه‌كگرتووی ئیسالمی كوردستان‪،‬‬ ‫ل��ه‌ك��ه‌ن��اڵ��ی ك���ه‌ی ئ��ێ��ن ئ��ێ��ن‪،‬‬ ‫راس���ت���ه‌وخ���ۆ ئ�����ه‌وه‌ی وت كه‌‬ ‫یه‌كگرتووی ئیسالمی گوتاره‌‬ ‫میناڕه‌وییه‌كه‌ی جارانی نه‌ماوه‌‌و‬ ‫وتی "گوتاری یه‌كگرتوو به‌ره‌و‬ ‫توندڕه‌وی رۆیشتووه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕای عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‬ ‫پێگه‌ی حیزبی یه‌كگرتوو كاریگه‌ری‬ ‫له‌سه‌ر گۆڕینی گوتاره‌كه‌یدا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫وتی "یه‌كگرتوو حیزبی چواره‌مه‌‪،‬‬ ‫گۆڕان وه‌ك هێزێكی ئۆپۆزیسیۆن‬ ‫له‌پێشیه‌تی‌و كۆمه‌ڵیش وه‌ك‬ ‫هێزێكی ئاینی له‌دواوه‌یه‌تی‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئ �ه‌و كاتێك سه‌یری پێشه‌وه‌ی‬ ‫خ��ۆی ده‌ك���ات ك�ه‌ ب��زووت��ن�ه‌وه‌ی‬ ‫گ��ۆڕان�ه‌‪ ،‬گوتارێكی جیاوازتری‬ ‫هه‌یه‌ له‌و گوتاره‌ی كه‌ سه‌یری‬ ‫دواوه‌ی خۆی ده‌كات كه‌ كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیسالمییه‌و هێزێكی دینییه‌"‪ .‬ئه‌و‬ ‫وتی "عاده‌تی حیزب وایه‌ ده‌بێت‬ ‫حساب بۆ پێش‌و دواوه‌ی خۆی‬ ‫بكات‪ ،‬یه‌كگرتوو كاتێك ده‌یه‌وێت‬ ‫بگاته‌ ئه‌وه‌ی پێشی خۆی زیاتر‬ ‫بایه‌خ به‌مه‌سه‌له‌ دونیاییه‌كان‌و‬ ‫گوتارێكی ئۆپۆزیسیۆنی ده‌دات‪،‬‬ ‫به‌اڵم كه‌ ده‌یه‌وێت كۆمه‌ڵ نه‌یگات‬ ‫پ��ێ��ی‪ ،‬گ��وت��اری ئ��ای��ن��ی ب��ای�ه‌خ‬ ‫پێده‌دات"‪.‬‬ ‫گ���وم���ان���ه‌ك���ان زی���ات���ر بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ده‌چن‪ ،‬كه‌ گۆڕینی گوتاری‬ ‫یه‌كگرتوو له‌میانڕه‌وییه‌وه‌ بۆ‬ ‫"ت���ون���دڕه‌و"ی ب �ه‌ه��ۆی ئ���ه‌وه‌وه‌‬ ‫ب��ێ��ت ك��ه‌ ی �ه‌ك��گ��رت��وو پێیوایه‌‬ ‫ئه‌مدوایانه‌دا‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‬ ‫به‌ده‌ستهێنابێت‌و‬ ‫سه‌ركه‌وتنی‬ ‫هاوكات چیتر ئه‌و به‌ته‌نها تاكه‌‬ ‫هێزی ئۆپۆزیسیۆن نییه‌‪.‬‬

‫ه‬ ‫پێگه‌ی حیزبیی یه‌کگرتوو ک ‌‬ ‫که‌وتووه‌ت ‌ه نیوان گۆران کۆمه‌ڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫کاریگه‌ری له‌سه‌ر گوتاره‌که‌ی هه‌یه‌‬

‫الپه‌ڕه‪7‬‬

‫لیستی ‪ 109‬له‌تده‌بێت ‬

‫دانانی سه‌رۆكێك بۆ لیستی ‪ 109‬له‌ئه‌نجومه‌نی پارێزگای‬ ‫سلێمانیدا‪ ،‬پێگه‌ی یه‌كێتی‌و گۆڕان له‌ئه‌نجومه‌نه‌كه‌دا ئاشكراده‌كات‬ ‫زانیار محه‌مه‌د‬

‫دانانی سه‌رۆكێك بۆ لیستی ‪109‬‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی پارێزگای سلێمانی‬ ‫قه‌یرانی ناكۆكییه‌كانی نێوان‬ ‫گۆڕان‌و یه‌كێتی قوڵترده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ل���ه‌گ���ه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ش���دا پێگه‌ی‬ ‫هه‌ریه‌كه‌یان له‌ئه‌نجومه‌نه‌كه‌دا‬ ‫ئاشكراده‌كات‪.‬‬ ‫دروستبوونی بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫گ�����ۆڕان‪ ،‬ت��ه‌ن��ان��ه‌ت لیستی‬ ‫‪109‬ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای‬ ‫س��ل��ێ��م��ان��ی��ش��ی داب��ه‌ش��ك��رد‪،‬‬ ‫ئ��ێ��س��ت��ا ل��ی��س��ت��ی ‪109‬ی‬ ‫یه‌كێتیی نیشتمانی ل��ه‌دوای‬ ‫خانه‌نشینكردنی دانا ئه‌حمه‌د‬ ‫مه‌جید به‌بێ سه‌رۆك ماوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسیی یه‌كێتیش‬ ‫له‌هه‌وڵدایه‌ سه‌رۆكێكی نوێ بۆ‬ ‫ئه‌و لیسته‌ ده‌ستنیشانبكات‪.‬‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫پ��ارێ��زگ��اك��ان��دا‪ ،‬ل �ه‌ك��ان��وون��ی‬ ‫یه‌كه‌می ساڵی ‪2005‬دا‪ ،‬یه‌كێتی‬ ‫نیشتمانیی كوردستان به‌لیستی‬ ‫‪ 109‬به‌شداریی ئه‌و هه‌ڵبژاردنه‌ی‬ ‫ل �ه‌پ��ارێ��زگ��ای سلێمانی ك��رد‌و‬ ‫توانی ‪ 28‬كورسیی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫پارێزگای سلێمانی بباته‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ب �ه‌ه��ۆی دروس��ت��ب��وون��ی‬ ‫بزووتنه‌وه‌ی گۆڕانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌ندامانی‬ ‫ئه‌و لیسته‌ دابه‌شبوون به‌سه‌ر‬ ‫یه‌كێتی‌و گۆڕاندا‪.‬‬ ‫دوای خانه‌نشینكردنی دانا‬ ‫ئه‌حمه‌د مه‌جید‪ ،‬ك�ه‌ پێشتر‬ ‫س �ه‌رۆك��ی لیستی ‪ 109‬ب��وو‪،‬‬ ‫تائێستا سه‌رۆكێكی ن��وی بۆ‬ ‫ئه‌و لیسته‌ ده‌ستنیشاننه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫ه��ه‌رچ��ه‌ن��ده‌ یه‌كێتی ئێستا‬ ‫له‌هه‌وڵی دان��ان��ی سه‌رۆكێكی‬ ‫نوێدایه‌ بۆ ئه‌و لیسته‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ب���وون���ی چ��ه‌ن��د ئ�ه‌ن��دام��ێ��ك��ی‬ ‫الیه‌نگری گ��ۆڕان له‌ناو لیستی‬ ‫‪109‬دا‪ ،‬یه‌كێكه‌ له‌گرفته‌كانی‬ ‫به‌رده‌م ئه‌و لیسته‌‪.‬‬

‫رووناك مه‌حمود ئه‌ندامی لیستی‬ ‫‪ 109‬له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور وتی‬ ‫"مه‌كته‌بی سیاسیمان سه‌رپشك‬ ‫كرده‌ووه‌‪ ،‬یه‌كێك ده‌ستنیشانبكات‬ ‫بۆ سه‌رۆكی لیستی ‪ ،109‬كه‌ ده‌بێت‬ ‫یه‌كێك بێت له‌ئه‌ندامانی لیسته‌كه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی دیاریكردنی چاره‌نووسی‬ ‫ئ �ه‌و ئه‌ندامانه‌ی لیستی ‪ 109‬كه‌‬ ‫الیه‌نگری گۆڕانن‪ ،‬رووناك مه‌حمود‬ ‫ئاماژه‌ی به‌وه‌دا "مه‌كته‌بی سیاسیی‬ ‫یه‌كێتی لیستێكی هه‌بووه‌ ناوی ‪109‬‬ ‫بووه‌‪ ،‬كێ خۆی به‌الیه‌نگر‌و دۆستی‬ ‫یه‌كێتی ده‌زانێ‪ ،‬ده‌توانی له‌لیستی‬ ‫‪109‬دا ك��ارب��ك��ات‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ��ه‌وه‌ی‬ ‫خۆی به‌ده‌سته‌‌و تاقمێكی دیكه‌وه‌‬ ‫نووساندووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ئازاده‌‪ ،‬ده‌توانێت‬ ‫بڵێت ئێمه‌ سه‌ر به‌م لیسته‌ نین"‪.‬‬ ‫وتیشی "ده‌بێت یه‌كالییببێته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ كێ یه‌كێتییه‌‌و كێش یه‌كێتی‬ ‫ن��ی��ی��ه‌‪ ،‬چ��ون��ك��ه‌ ب����ه‌و پ��ێ��ی �ه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ به‌لیستی داخراوبووه‌‪،‬‬ ‫یه‌كێتی كاری بۆ كردووین‌و هه‌موو‬ ‫ئ�ه‌ن��دام��ان��ی لیستی ‪ 109‬به‌هۆی‬ ‫یه‌كێتییه‌وه‌ ب��وون �ه‌ت �ه‌ ئه‌ندامی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی پارێزگا"‪.‬‬ ‫ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌ی‬ ‫پێش‬ ‫دانا ئه‌حمه‌د مه‌جید بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕان كۆنترۆڵی ته‌واوی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫پارێزگای كردبوو‪ ،‬ئێستاش یه‌كێتی‬ ‫ب �ه‌ن��ی��ازه‌ ب��ه‌ڕه‌ك��ه‌ ل �ه‌ژێ��ر پێیان‬ ‫ده‌رب��ه��ێ��ن��ێ�ت‌و ج��ڵ �ه‌وی ك��اره‌ك��ان‬ ‫بگرێته‌وه‌ ده‌ستخۆی‪ ،‬هه‌نگاوی‬ ‫یه‌كه‌میشیان دانانی پارێزگاری نوێ‌و‬ ‫پشتگوێخستنی ئه‌نجومه‌نه‌كه‌یه‌‪.‬‬ ‫ل�ه‌گ�ه‌ڵ ئ �ه‌وه‌ش��دا الیه‌نگرانی‬ ‫گۆڕان له‌ئه‌نجومه‌نه‌كه‌دا له‌لیستی‬ ‫‪109‬ی یه‌كێتیدا ماونه‌ته‌وه‌‪ ،‬تائێستا‬ ‫جیانه‌بونه‌ته‌وه‌و لیستی‌ نوێیان‬ ‫پێكنه‌هێناوه‌‪.‬‬ ‫رووناك مه‌حمود وتی "له‌كاتی‬ ‫دانانی سه‌رۆكی نوێی لیستی ‪109‬دا‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ الیه‌نگرانی گۆڕان‬ ‫ژماره‌یان چه‌نده‌‌و كێن"‪.‬‬ ‫ب��ه‌اڵم كامیل ق��ادر ئه‌ندامی‬ ‫لیستی ‪ 109‬ئ��ام��اژه‌ ب���ه‌وه‌ده‌دات‬

‫یه‌کێتی سه‌رۆکێک بۆ لیستی ‪ 109‬داده‌نێت‬

‫"ئێمه‌ وه‌ك خه‌ڵكانی سه‌ربه‌خۆ‌و‬ ‫بێالیه‌ن‪ ،‬ده‌توانین له‌ناو لیستی‬ ‫‪109‬دا كاربكه‌ین‌و هێشتا نه‌مانوتووه‌‬ ‫لیستی ‪ 109‬نین"‪.‬‬ ‫جوتیار نوری كه‌ ئه‌ندامێكی تری‬ ‫لیستی ‪109‬یه‌ وتی "یه‌كالییكردنه‌وه‌ی‬ ‫بابه‌تی ئه‌وه‌ی الیه‌نگرانی گۆڕان له‌ناو‬ ‫لیستی ‪109‬دا كێن‪ ،‬قۆناغێكی تره‌‌و‬ ‫ره‌نگه‌ له‌داهاتوودا قسه‌ی له‌باره‌وه‌‬ ‫بكرێت"‪.‬‬ ‫دوای ئه‌وه‌ی به‌بڕیاری به‌رهه‌م‬ ‫ساڵح سه‌رۆكی حكومه‌ت پارێزگاری‬ ‫سلێمانی به‌وه‌كاله‌ت دانرا‌و له‌چه‌ند‬ ‫رۆژی رابردووشدا به‌نووسراوێك دوو‬ ‫جێگری بۆ پارێزگار ده‌ستنیشانكرد‪،‬‬ ‫رۆژی ‪ 5/4‬ئه‌نجومه‌نی پارێزگای‬ ‫سلێمانی كۆبوونه‌وه‌یه‌كی ئه‌نجامدا‌و‬ ‫له‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌شدا به‌زۆرینه‌ی‬ ‫ده‌ن����گ‪ ،‬ده‌س���ه‌اڵت���ی پ��ارێ��زگ��اری‬ ‫له‌به‌هرۆز قه‌شانی سه‌نده‌وه‌‪.‬‬ ‫رووناك مه‌حمود ئاشكراشیكرد‬ ‫كه‌ ئه‌نجومه‌نی پارێزگا هیچ یاسایه‌كی‬ ‫نییه‌‪ ،‬وتیشی "هه‌موو كاره‌كانمان‬ ‫ب�ه‌ن��ای��اس��ای��ی جێبه‌جێده‌كرێت‌و‬ ‫ك��اره‌ك��ان به‌په‌یوه‌ندیی شه‌خسی‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چن‪ ،‬بۆیه‌ ره‌وا نییه‌ كاتێك‬ ‫ئێمه‌ خۆمان نایاسایی بین‪ ،‬ره‌خنه‌‬ ‫ل�ه‌دان��ان��ی دوو جێگری پارێزگار‬ ‫بگرین‪ ،‬گوایه‌ نایاساییه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شی وت "ئێمه‌ پشتگیریی‬ ‫دان��ان��ی دوو جێگر ده‌ك��ه‌ی��ن بۆ‬ ‫پارێزگاری سلێمانی"‪.‬‬ ‫له‌كانونی یه‌كه‌می ساڵی ‪2005‬دا‬ ‫ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان هه‌ڵبژێردرا‌و‬ ‫تا مانگی كانونی یه‌كه‌می ‪2006‬‬ ‫به‌یاسای بریمه‌ر كاریده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌مانگی كانونی یه‌كه‌می ‪2006‬دا‬ ‫یاسای بریمه‌ر هه‌ڵوه‌شێندرایه‌وه‌‌و‬ ‫له‌و كاته‌وه‌ ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان‬ ‫به‌بێ یاسا كاره‌كانی رایی ده‌كات‪.‬‬ ‫رۆژی شه‌ممه‌ ‪ 5/8‬مه‌ال به‌ختیار‬ ‫وته‌بێژی مه‌كته‌بی سیاسیی یه‌كێتی‬ ‫له‌گه‌ڵ چه‌ند ئه‌ندامێكی لیستی‬ ‫‪ 109‬كۆبووه‌وه‌‪ ،‬له‌كۆبوونه‌وه‌كه‌دا‬ ‫م��ه‌ال به‌ختیار وت��ی ه �ه‌م��وو ئه‌و‬

‫ه �ه‌وڵ �ه‌ سیاسیانه‌ی ك �ه‌ بۆ‬ ‫دروستكردنی قه‌یرانی سیاسی‌و‬ ‫یاسایی له‌ئه‌نجومه‌نه‌كه‌دا دراوه‌‪،‬‬ ‫په‌یوه‌سته‌ ب �ه‌و ب��ارودۆخ �ه‌وه‌‬ ‫ك �ه‌ ش���اری سلێمانی پیایدا‬ ‫تێپه‌ڕده‌بێت‪ ،‬ل �ه‌و ب��اره‌ی �ه‌وه‌‬ ‫رێنمایی ئ�ه‌ن��دام��ان��ی لیستی‬ ‫‪109‬ی ك���رد ك���ه‌ ت���ا ك��ات��ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی نوێ‪،‬‬ ‫هیچ به‌هانه‌یه‌ك نه‌ده‌ن به‌ده‌ست‬ ‫ركابه‌ره‌كانیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ل��ه‌ك��ۆب��وون��ه‌وه‌ك��ه‌دا م�ه‌ال‬ ‫به‌ختیار به‌ڵێنی به‌ئه‌ندامانی‬ ‫لیستی ‪109‬دا ك �ه‌ مه‌كته‌بی‬ ‫س��ی��اس��ی پ��ش��ت��ی��وان��ی ئ���ه‌وان‬ ‫ده‌ب��ێ��ت ل �ه‌چ��اره‌س �ه‌رك��ردن��ی‬ ‫هه‌موو كێشه‌‌و گرفته‌كانیان‪،‬‬ ‫راشیگه‌یاند به‌زووترین كاتیش‬ ‫سه‌رۆكی نوێی لیستی یه‌كێتی‬ ‫ل �ه‌ئ �ه‌ن��ج��وم �ه‌ن��ی پ��ارێ��زگ��ادا‬ ‫ده‌ستنیشانده‌كرێت‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌ئه‌نجومه‌نی‬ ‫پارێزگا ك�ه‌ نه‌یویست ن��اوی‬ ‫ئ��اش��ك��راب��ك��رێ��ت رای��گ �ه‌ی��ان��د‬ ‫واب��ڕی��ارب��وو رۆژی یه‌كشه‌ممه‌‬ ‫عیماد ئه‌حمه‌دیش كۆبوونه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌ندامانی لیستی ‪109‬‬ ‫ئه‌نجامبدات‪ ،‬به‌اڵم كۆبوونه‌وه‌كه‌‬ ‫ئه‌نجام ن �ه‌دراوه‌‪ .‬به‌اڵم كامیل‬ ‫ق���ادر ئ���ام���اژه‌ی ب����ه‌وه‌دا كه‌‬ ‫ئاگاداری دانانی سه‌رۆكی نوێ‬ ‫بۆ لیستی ‪ 109‬نین‌و هه‌ر كاتێك‬ ‫ئه‌و بڕیاره‌ برایه‌ ئه‌نجومه‌ن‪،‬‬ ‫ق���س���ه‌ی ل���ه‌س���ه‌ر ده‌ك�����ه‌ن‌و‬ ‫هه‌ڵوێستی له‌باره‌وه‌ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ل�ه‌ب��اره‌ی چاره‌سه‌ركردنی‬ ‫كێشه‌كانی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای‬ ‫سلێمانییه‌وه‌‪ ،‬رووناك مه‌حمود‬ ‫وتی "هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ی سه‌رله‌نوێی‬ ‫ئ �ه‌ن��ج��وم �ه‌ن��ی پ��ارێ��زگ��اك��ان‪،‬‬ ‫كێشه‌كان چ��اره‌س �ه‌رده‌ك��ات‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێستا دۆخه‌كه‌ له‌بارنییه‌‬ ‫بۆ هه‌ڵبژاردن‪ ،‬چونكه‌ هێشتا‬ ‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان‌و حكومه‌تی نوێی‬ ‫عێراق ده‌ستنیشاننه‌كراوه‌"‪.‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫راپۆرت‬

‫‪4‬‬

‫"موحافیزكاره‌كان"ی نێو یه‌كگرتوو ده‌ستبه‌سه‌ر حیزبه‌كــــ‬

‫له‌ناو یه‌كگرتوودا هیوایه‌ك بۆ ئیسالحخوازه‌كان نه‌ماوه‌‪ ،‬دوای ئه‌وه‌ی به‌درێژایی زیاتر ل ‌ه د ‌ه ساڵ هــــ‬

‫لۆگۆی یه‌کگرتووی ئیسالمی‬ ‫شۆڕش خالید‌و گۆران وه‌هاب‬

‫له‌ئێستادا ل �ه‌ن��او یه‌كگرتووی‬ ‫ئ��ی��س�لام��ی ك���وردس���ت���ان���دا‪،‬‬ ‫ب���ه‌ه���ۆی ك��ۆن��ت��ـ��ـ��ـ��رۆڵ��ك��ردن��ی‬ ‫ح��ی��زب �ه‌ك �ه‌وه‌ ل��ه‌الی��ه‌ن به‌شێك‬ ‫ل �ه‌ئ �ه‌وان �ه‌ی ب��ه‌"ت��ون��دڕه‌و" یان‬ ‫(موحافیزكاره‌كان) ناوده‌بــــرێن‪،‬‬ ‫هیوایه‌ك له‌نێو حیزبه‌كه‌دا بۆ‬ ‫ریفــــۆرم ن�ه‌م��اوه‌‪ ،‬چاودێرانی‬ ‫سیاسی ده‌ڵ��ێ��ن سه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كگرتوو دڵ��ن��ی��اب��وون ل��ه‌وه‌ی‬ ‫الوازب����وون‌و‬ ‫ئیسالحخوازه‌كان‬ ‫س���ی���اس���ه‌ت���ی ی���ه‌ك���گ���رت���وو‬ ‫له‌مامه‌ڵه‌كــردنیدا‪ ،‬میانه‌ڕه‌وێــــتی‬ ‫خۆی له‌ده‌ستداوه‌‪.‬‬ ‫ی���ه‌ك���گ���رت���ووی ئ��ی��س�لام��ی‬ ‫به‌بۆچــــوونی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫چاودێرانی سیاسی‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌ی‬ ‫پێشــــووتر ك�ه‌ به‌هێـــزێكی‬ ‫م��ی��ان��ڕه‌و ده‌ن����اس����را‪ ،‬ئێستا‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی توندتر مامه‌ڵه‌‬ ‫ده‌ك�������ات‪ ،‬ئ����ه‌وان����ه‌ی ل �ه‌ن��ێ��و‬ ‫یه‌كگرتوودان ئه‌گه‌رچی پێشتر‬ ‫بوون به‌دوو به‌شه‌وه‌ به‌شێكیان‬ ‫كه‌ زیاتر پێكهاتبوون له‌مه‌ال‌و‬ ‫س���ه‌رك���رده‌ ئ��ی��س�لام��ی��ی�ه‌ك��ان��ی‬ ‫ن��ێ��و ح���ی���زب���ه‌ك���ه‌‌و زۆرب�����ه‌ی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی ئه‌و حیزبه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ریفۆرمخوازه‌كانی نێو حیزبه‌كه‌‬ ‫ناكۆكبوون له‌سه‌ر باسی ریفۆرمی‬ ‫نێو حیزب‪.‬‬ ‫سه‌ره‌تاكانی خواستی ریفۆرم‬ ‫له‌حیزبه‌كه‌دا‬ ‫ئ�ه‌وان�ه‌ی له‌نێو یه‌كگرتووی‬ ‫ئیسالمی ك��وردس��ت��ان��دا داوای‬ ‫ریفۆرمیان ده‌ك��رد‪ ،‬له‌گه‌ڵ سێ‬ ‫ساڵی ته‌مــــه‌نی حیزبه‌كه‌یان‌و‬ ‫دوای به‌ستنی یه‌كه‌م كۆنگره‌دا‬ ‫ل��ه‌س��اڵ��ی ‪1997‬دا خ��واس��ت��ی‬ ‫ریفۆرمیان تێدا ب��ه‌ده‌رك��ه‌وت‪،‬‬ ‫كاتێك ژم��اره‌ی��ه‌ك له‌ئـــه‌وان‬ ‫داوای ریفـــــۆرمیان كرد له‌وتار‌و‬ ‫كۆبـــوونه‌وه‌‌و لێدوانه‌كانیاندا‪.‬‬ ‫ع���ه‌ب���دول���ڕه‌ح���م���ان س��دی��ق‬ ‫سه‌ركرده‌ی ئه‌وكاتی یه‌كگرتووی‬ ‫ئیسالمی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬له‌ساڵی‬ ‫‪1997‬دا بۆیه‌كه‌مجار زه‌نگێكی‬ ‫به‌ڕووی سه‌ركردایه‌تی حیزبه‌كه‌ی‬ ‫ب���ه‌رزك���رده‌وه‌‪ ،‬ل���ه‌وه‌ی ده‌بێت‬ ‫ریفۆرمێك له‌نێو حیزبه‌كه‌دا‬ ‫ب��ك��رێ��ت‪ ،‬ك��ات��ێ��ك وت��ارێ��ك��ی‬ ‫له‌رۆژنامه‌ی یه‌كگرتوودا به‌ناوی‬ ‫"چه‌مكی ئیساڵح له‌نێوان دوو‬ ‫ئه‌ده‌بیاتدا" باڵوكرده‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌وتاره‌كه‌دا عه‌بدولڕه‌حمان‬ ‫س��دی��ق ئامــــاژه‌ی ب���ه‌وه‌داوه‌‬ ‫ك�ه‌ ه�ه‌م��وو حیزبێك پێویستی‬ ‫ب �ه‌ری��ف��ۆرم ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬به‌روونــــی‬ ‫ئ �ه‌وه‌ش��ی روون��ك��ردووه‌ت��ه‌وه‌ كه‌‬ ‫حیزبی چ�ه‌پ‌و حیزبی ئایینیش‬ ‫پێویستی به‌ریفــــۆرم هه‌یه‌‪،‬‬

‫ئوسام ‌ه جه‌میل‬

‫ئه‌بوبه‌کر عه‌لی‬

‫د‪ .‬موسه‌نا ئه‌مین‬

‫سه‌اڵحه‌دین به‌هائه‌دین‬

‫مه‌ولود باوه‌مراد‬

‫ل�ه‌گ�ه‌ڵ روون��ك��ردن �ه‌وه‌ی ئ �ه‌وه‌ی‬ ‫ئ��ی��س�لاح ل �ه‌ئ��ای��ی �ن‌و چ��ه‌پ��دا چ‬ ‫مانایه‌كی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ع���ه‌ب���دول���ڕه‌ح���م���ان س��دی��ق‬ ‫ب �ه‌رپ��رس��ی س �ه‌ن��ت �ه‌ری پ��رد بۆ‬ ‫ت��وێ��ژی��ن�ه‌وه‌ ب��ه‌ده‌س��ت��ووری وت‬ ‫"له‌وكاته‌وه‌ داوامكرد كه‌ ده‌بێت‬ ‫ریفۆرم بكرێت له‌حیزبدا‪ ،‬داوامكرد‬ ‫ریفۆرم ده‌بێت له‌هه‌موو بواره‌كانی‬ ‫سیاسی‌و ئ��اب��ووری‌و زانستی‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیدا بكرێت"‪.‬‬ ‫وه‌ك ع���ه‌ب���دول���ره‌ح���م���ان‬ ‫س��دی��ق ده‌ڵ��ێ��ت ل�ه‌ن��ێ��و ه�ه‌م��وو‬ ‫حیزبێكدا ك �ه‌س��ان‌و ئه‌ندامانی‬ ‫خ�����واره‌وه‌ خ��واس��ت��ی ئیسالح‬ ‫ده‌كه‌ن له‌حیزبه‌كــــه‌دا‪" ،‬له‌نێو‬ ‫یه‌كگرتووشــــدا له‌و سه‌رده‌مه‌داو‬

‫ئاینییه‌كان‪.‬‬ ‫به‌هه‌مه‌ن تایه‌ر كه‌ ئه‌وكات‬ ‫له‌و گه‌نجه‌ چاالكانه‌ی كه‌ له‌و‬ ‫گ��ۆڤ��اره‌دا كاریان ده‌ك��رد‪ ،‬وتی‌‬ ‫له‌بیركردنه‌وه‌ماندا‬ ‫"ج��ی��اوازی‌‬ ‫زۆربوو‪ ،‬داوامانده‌كرد په‌یوه‌ندی‌‬ ‫ئ��ای��ی��ن‌و س��ی��اس��ه‌ت ل�ه‌ی�ه‌ك��ت��ر‬ ‫جیابكرێته‌وه‌‪ ،‬له‌باره‌ی‌ دینیشه‌وه‌‬ ‫بیروبۆچوونی‌ جیاوازی‌ زۆرم��ان‬ ‫هه‌بوو"‪.‬‬ ‫ی���ه‌ك���گ���رت���ووی ئ��ی��س�لام��ی‬ ‫كوردستان تائێستا ‪ 5‬كۆنگره‌ی‬ ‫به‌ستووه‌‪ ،‬له‌هه‌موو كۆنگره‌كاندا‬ ‫ب��اس له‌ریفۆرم‌و جیاكردنه‌وه‌ی‬ ‫دی��ن له‌حیزب‌و سیاسه‌ت له‌ناو‬ ‫یه‌كگرتوودا كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم تائێستاش‬ ‫ئه‌وانه‌ی داوای ریفۆرمیان كردووه‌‌و‬

‫حیزبه‌ ئیسالمییه‌ ناسێنران‪،‬‬ ‫هه‌ركه‌یه‌ له‌ عه‌بدلڕه‌حمان سدیق‪،‬‬ ‫مه‌ولود ب��اوه‌ م��وراد‪ ،‬ئه‌بوبه‌كر‬ ‫عه‌لی ب��وون‪ ،‬له‌پاڵ ئه‌مانه‌شدا‬ ‫چه‌ندین كادری ناوه‌ندی‌و گه‌نجی‬ ‫نێو ئه‌و حیزبه‌ هه‌مان بۆچوونی‬ ‫ئه‌مانیان هه‌بوو‪.‬‬

‫ئ�ه‌ب��وب�ه‌ك��ر ع �ه‌ل��ی ئه‌ندامی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كگرتووی‬ ‫ئیسالمی ده‌ڵێت "ئه‌وانه‌ی داوای‬ ‫ئیسالحده‌كه‌ن له‌ناو حیزبه‌كه‌دا‬ ‫تائێستا كه‌مینه‌ن"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌ب����وب����ه‌ك����ر ع����ه‌ل����ی‪،‬‬ ‫روون��ی��ش��ده‌ك��ات��ه‌وه‌ ك��ه‌ ل�ه‌ن��او‬ ‫ی��ه‌ك��گ��رت��وودا ك��ات��ێ��ك ب��اس��ی‬ ‫ریفۆرم ده‌كرێـــت به‌شــی زۆری‬ ‫به‌رپرسه‌كـــانی ره‌تیـــده‌كه‌نه‌وه‌‌و‬ ‫دژی ئ����ه‌وه‌ن ك��ه‌ خه‌ڵكانێك‬ ‫به‌ناوی ریفۆرمخواز ناوبنرێن له‌ناو‬ ‫یه‌كگرتوودا‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و وت��ی "خ��ودی حیزبه‌كه‌‬ ‫ئیسالحیــــیه‌‪،‬‬ ‫ح��ی��زب��ێ��ك��ی‬ ‫ب �ه‌اڵم النیكه‌م ئیسالحخـــوازی‬ ‫پ��ێ��ش��ك �ه‌وت��وو ل���ه‌ن���او ره‌وت���ه‌‬ ‫ئ��ی��س�لاح��ی��ی��ه‌ك��ه‌دا ه��ـ��ـ��ـ�ه‌ی�ه‌‬ ‫ك��ه‌ داواده‌ك������ه‌ن هه‌نگاوێكی‬ ‫پێشكه‌وتـــووتر بنرێت له‌بواری‬ ‫فیكر‌و سیاسه‌ت‌و رێكخراوه‌یدا"‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئوســـامه‌ جه‌میل وتی‬ ‫"ئه‌وانه‌ی داوای ئه‌و گۆڕانكارییه‌‬ ‫ده‌كه‌ن خۆیان ئاماده‌نین بگۆڕێن"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی‌ "ئه‌وان له‌ساڵی‌‬ ‫‪1994‬ه‌وه‌ له‌ئاستی‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاسی‌ ی��ان سه‌ركردایه‌تیدان‪،‬‬ ‫بۆ ته‌نها جارێك ئاماده‌بوونیان‬ ‫تێدانه‌بووه‌ خۆیان بگۆڕن یان‬ ‫كورسییه‌كه‌یان به‌جێبهێڵن تا‬ ‫كه‌سی‌ تر بچێته‌ شوێنیان‪ ،‬كه‌‬ ‫خۆیان ئاماده‌ی‌ گۆڕان‌و چاكسازی‌‬ ‫ن �ه‌ب��ن پ��ێ��م��وای�ه‌ ق��ه‌ت ن��ات��وان��ن‬ ‫گ��ۆڕان��ك��اری‌‌و چ��اك��س��ازی‌ له‌ناو‬ ‫یه‌كگرتوودا بكه‌ن"‪.‬‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق كه‌ دوای‬

‫كوردستان‌و رۆژهه‌اڵت هه‌روایه‌"‪.‬‬ ‫"له‌خشتی كۆن‪ ،‬بینای تازه‌‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان‬ ‫نوێناكرێته‌وه‌"‪،‬‬ ‫سدیق وه‌ك ئاماژه‌یه‌ك بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ل �ه‌ن��او ی�ه‌ك��گ��رت��ووی ئیسالمی‌و‬ ‫كۆی حیزبه‌كانی تری كوردستان‬ ‫ریفۆرم ناكرێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر گۆڕانكاری‬ ‫ل �ه‌س �ه‌رك��ردای �ه‌ت��ی ح��ی��زب�ه‌ك�ه‌دا‬ ‫روون���ه‌دات‪ ،‬ه �ه‌روه‌ه��ا وت��ی "من‬ ‫داوام��ده‌ك��رد ریفۆرمی سیاسی‪،‬‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‪ ،‬ئابووری‪ ،‬زانستی‪..‬‬ ‫هتد بكرێت"‪.‬‬ ‫به‌همه‌ن تایه‌ر پێیوایه‌ دوای‌‬ ‫كۆنگره‌ی‌ پێشوو ئه‌وانه‌ی‌ داوای‌‬ ‫ریفۆرمیان ده‌كرد‌و له‌الیه‌ن ئه‌وانی‌‬ ‫تره‌وه‌ ره‌تده‌كرایه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫دوای‌ داواكردنی‌ عه‌بدولڕه‌حمان‬ ‫سدیق بۆ لێكردنه‌وه‌ی‌ پاشگری‌‬ ‫ئ��ی��س�لام�ی‌ ل �ه‌ی �ه‌ك��گ��رت��وو ئیتر‬ ‫مه‌سه‌لی‌ ریفۆرم له‌ناو یه‌كگرتوودا‬ ‫شكستیهێنا‪.‬‬ ‫ب�����ه‌اڵم ئ��ه‌ب��وب��ه‌ك��ر ع �ه‌ل��ی‬ ‫راشكاوانه‌ ده‌ڵێت "ئه‌وانه‌ی داوای‬ ‫كرانه‌وه‌یه‌كی زیاتر ده‌كه‌ن له‌ناو‬ ‫حیزبه‌كه‌دا‪ ،‬پێموانییه‌ تائێستا‬ ‫زۆری��ن�ه‌ب��ن ل�ه‌ن��او یه‌كگرتوودا‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم له‌هه‌مانكاتیشدا گوێیان‬ ‫لێگیراوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی "یه‌كگرتوو حیزبێكی‬ ‫ئیسالحخوازه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم ئ�ه‌وان�ه‌ی‬ ‫داوای ك��ران �ه‌وه‌ی زیاتر ده‌ك�ه‌ن‬ ‫له‌ناو حیزبه‌كه‌دا كه‌مینه‌ن"‪.‬‬ ‫كۆتاهه‌وڵی ئیسالحخوازه‌كانی‬ ‫یه‌كگرتوو‪ ،‬گۆڕینی ناوی‬ ‫حیزبه‌كه‌ بوو‬ ‫ل��ه‌ك��ۆن��گ��ره‌ی م��ان��گ��ی ‪5‬ی‬

‫ی داوای‬ ‫ئوسام ‌ه جه‌میل‪ :‬ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫گۆڕانكاری ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆ ته‌نها جارێك‬ ‫ئاماده‌نه‌بوون خۆیان بگۆڕن‪ ،‬پێموای ‌ه قه‌ت‬ ‫ی بكه‌ن‬ ‫ناتوانن گۆڕانكاری‌‌و چاكساز ‌‬ ‫ت��ا ئێـــستاش له‌خـــواره‌وه‌‬ ‫خه‌ڵكـــی زۆر هه‌یــــه‌ داوای‬ ‫ریفۆرم بكات"‪.‬‬ ‫له‌نێو یه‌كگــرتووی ئیسالمی‬ ‫كوردســـتاندا‪ ،‬دوای ئه‌و زه‌نگه‌ی‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫گه‌نج‌و ئه‌ندامــــانی چاالكی ئه‌و‬ ‫حیــــزبه‌ داوای ریفــــۆرمیان‬ ‫ده‌ك����رد‪ ،‬ب���ه‌اڵم س �ه‌ره‌ئ �ه‌ن��ج��ام‬ ‫سوودی نه‌بوو‪.‬‬ ‫دواب����ه‌دوای ئ��ه‌وه‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫گه‌نجی بژارده‌‌و رۆشنبیــــره‌كانی‬ ‫ن��او ئ��ه‌و ح��ی��زب�ه‌‪ ،‬له‌كۆمه‌ڵه‌ی‌‬ ‫نووسه‌رانی ئیسالمی كوردستان‬ ‫ك��ۆب��وون�ه‌وه‌‪ ،‬له‌وچوارچێوه‌یه‌دا‬ ‫ل��ه‌گ��ۆڤ��اری پ �ه‌ی��ام��ی راس��ت��ی��دا‬ ‫ك��ه‌ گ��ۆڤ��ارێ��ك��ی م��ان��گ��ان�ه‌ب��وو‪،‬‬ ‫ك��اری��ان ده‌ك���رد‪ ،‬دوات���ر به‌هۆی‬ ‫ب�ڵاوك��ردن �ه‌وه‌ی‌ بابه‌ته‌كانیان‌و‬ ‫جیاوازی بیروبۆچوونیان له‌مه‌ڕ‬ ‫ح��ی��زب‌و رۆڵ����ی ح��ی��زب�ه‌ك�ه‌ی��ان‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگه‌دا‪ ،‬تووشی كۆمه‌ڵێك‬ ‫كێشه‌و گیروگرفت ب��وون‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫به‌شێك له‌ئـــــه‌وان گۆڤارێكی‬ ‫تریان ده‌رك��رد به‌ناوی گۆڤاری‬ ‫هه‌ژانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ك��ۆم �ه‌ڵ �ه‌ گ�ه‌ن��ج�ه‌ ئ�ه‌و‬ ‫گ���ۆڤ���اره‌ی���ان ك���رده‌ مینبه‌ری‬ ‫ب��ڵ��اوك�����ردن�����ه‌وه‌ی‌ روان����ی����ن‌و‬ ‫ل�ه‌م�ه‌ڕ‬ ‫بۆچوونه‌كـــانیـــان‬ ‫ح��ی��زب‌و ئ��ای��ی��ن‌و پ��ه‌ی��وه‌ن��دی‬ ‫ئ���ه‌وان ب �ه‌ی �ه‌ك��ت��ره‌وه‌‪ ،‬ئ��ه‌وه‌ش‬ ‫رێگــرییه‌كی زۆری لێكردن‪،‬‬ ‫ب��ۆی �ه‌ دوات����ر جیابــــوونه‌وه‌‬ ‫له‌حیزبه‌كه‌و گۆڤارێكی تریــــان‬ ‫ده‌ركرد‪ ،‬به‌ناوی گۆڤاری ژیار كه‌‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم فه‌تاح سه‌رنووسه‌ری‬ ‫ب��وو‪ ،‬ئ �ه‌و گ��ۆڤ��اره‌ تایبه‌ت بوو‬ ‫ب �ه‌ف��ك��ری دی��ن �ی‌و لێكۆڵینه‌وه‌‬

‫به‌ئیسالحه‌كانی ن��او یه‌كگرتوو‬ ‫ن��اس��ێ��ن��راون‪ ،‬ن �ه‌ی��ان��ت��وان��ی��و ‌ه‬ ‫سه‌ركه‌وتووبن‪ ،‬به‌هۆی ئ�ه‌وه‌ی‬ ‫ب����ه‌ره‌ی (م��وح��اف��ی��زك��ار) كه‌‬ ‫ئه‌مینداری گشتی‌و ئه‌وانه‌ی ئێستا‬ ‫به‌سێ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ ناسێنراون‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و ریفۆرمه‌دا نه‌بوون كه‌‬ ‫ئه‌وانی تر ویستوویانه‌‪.‬‬ ‫ئ��ه‌گ��ه‌رچ��ی ه��ه‌وڵ��ه‌ك��ان بۆ‬ ‫ری��ف��ۆرم��ك��ردن ل �ه‌ح��ی��زب �ه‌ك �ه‌دا‬ ‫ل�ه‌وس�ه‌رده‌م�ه‌دا ئ�ه‌وه‌ن��ده‌ به‌هێز‬ ‫ن���ه‌ب���وو‪ ،‬ب���ه‌اڵم س �ه‌ره‌ت��ای �ه‌ك��ی‬ ‫نوێ بۆ یه‌كگرتووی ئیسالمی‌و‬ ‫په‌یدابوونی ژماره‌یه‌ك له‌ئه‌ندامان‌و‬ ‫سه‌ركردایه‌تی حیزب كه‌ داوای‬ ‫ریفۆرم ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئوسامه‌ جه‌میل سه‌ركرده‌یه‌كی‬ ‫یه‌كگرتووی ئیسالمی‌و ئه‌ندامی‬ ‫ده‌رچووی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی‬ ‫عێراق‪ ،‬به‌ده‌ستووری وت "ئه‌وانه‌ی‬ ‫له‌نێو یه‌كگرتوودا ده‌یانه‌وێت‬ ‫چاكسازی بكه‌ن‌و حیزبه‌كه‌ به‌ره‌و‬ ‫ئه‌وه‌ بڕوات كه‌ حیزبێكی كراوه‌ی‬ ‫نیشتمانی لێبێت‪ ،‬پێموایه‌ ئه‌و‬ ‫ئاراستانه‌ تائه‌ندازه‌یه‌كی زۆر‬ ‫له‌ناو یه‌كگرتوودا الوازه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی "ئه‌و ئه‌ندامانه‌ی‬ ‫ی �ه‌ك��گ��رت��وو ك��ه‌ ل��ه‌س��ه‌ره‌ت��اوه‌‬ ‫ك��ۆب��وون�ه‌ت�ه‌وه‌‪ ،‬له‌سه‌ر بنه‌مای‬ ‫ب���وون���ی ح��ی��زب��ێ��ك��ی ئیسالمی‬ ‫كۆبوونه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫دی��������ارت��������ری��������ن ئ�����ه‌و‬ ‫سه‌ركردایه‌تییانه‌ی نێو یه‌كگرتووی‬ ‫ئ��ی��س�لام��ی ك���ه‌ ل���ه‌س���ه‌ره‌ت���اوه‌‬ ‫به‌ئیسالحخوازه‌كانی نێو ئه‌و‬

‫ده‌سه‌اڵت هه‌مووی بۆ باڵی‬ ‫موحافیزكار‪ ،‬هیوایه‌ك بۆ‬ ‫ئیسالحخوازه‌كان نه‌ماوه‌‬ ‫ری���ف���ۆرم���خ���وازه‌ك���ان���ی نێو‬ ‫ی��ه‌ك��گ��رت��ـ��ـ��ـ��ووی ئ��ی��س�لام��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬راشكاوانه‌ دانبه‌وه‌دا‬ ‫ده‌نێن كه‌ له‌ئێستادا هیوایه‌ك‬ ‫بۆ ریفۆرم له‌نێو ئ�ه‌و حیزبه‌دا‬ ‫نه‌ماوه‌‪ ،‬به‌هۆی كۆنترۆڵكردنی‬ ‫ه�ه‌رس��ێ سه‌رۆكاتییه‌كه‌ی ئه‌و‬ ‫حیزبه‌ له‌الیه‌ن موحافیزكاره‌كانی‬ ‫ئه‌و حیزبه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ه‌اڵت��ه‌ك��ان��ی ب��ڕی��اردان‬ ‫له‌نێو حیزبه‌كه‌دا به‌سه‌ر باڵی‬ ‫دابه‌شبووه‌‪،‬‬ ‫موحافیزكاره‌كاندا‬ ‫ئ���ی���س�ل�اح���خ���وازه‌ك���ان���ی ن��ێ��و‬ ‫حیزبه‌كه‌ له‌ئێستادا كه‌مینه‌ن‪،‬‬ ‫هه‌رسێ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ الی‬ ‫موحافیزكاره‌كانه‌‪ ،‬سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫به‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫دی��ن��دار دۆس��ك��ی��ی�ه‌‪ ،‬به‌رپرسی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی ه��ادی عه‌لی‪،‬‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی ئه‌نجومه‌نی شورای‬ ‫یه‌كگرتوو عومه‌ر عه‌بدولعه‌زیزه‌‪،‬‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ئیسالحخوازه‌كان‬ ‫ج��گ �ه‌ ل�ه‌ب��ێ��ب�ه‌ش��ك��ردن��ی��ان ل �ه‌و‬ ‫سێ سه‌رۆكایه‌تییه‌‪ ،‬به‌ئاشكرا‬ ‫پشتگوێش ده‌خرێن‪.‬‬ ‫ئه‌مدواییه‌ی‬ ‫به‌یاننامه‌كه‌ی‬ ‫ی �ه‌ك��گ��رت��ووی ئ��ی��س�لام �ی‌و ئ �ه‌و‬ ‫گرفته‌ی له‌نێو خودی حیزبه‌كه‌دا‬ ‫روویدا‪ ،‬به‌روونی ئه‌وه‌ی ده‌رخست‪،‬‬ ‫ك �ه‌ ب��اڵ��ی "م��وح��اف��ی��ز"ك��اره‌ك��ان‬ ‫كۆنترۆڵی حیزبه‌كه‌یان كردووه‌‪،‬‬ ‫به‌بێ ئاگاداری ئیسالحخوازه‌كان‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا ئ�ه‌ن��دام��ی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسین ب�ه‌ی��ان��ن��ام�ه‌ ب �ه‌ن��اوی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسییه‌وه‌ باڵوكرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ه��ه‌ری��ـ��ـ��ـ��ه‌ك��ه‌ ل��ه‌م��ه‌ول��ود‬ ‫ب���اوه‌م���وراد‌و ئه‌بوبه‌كر عه‌لی‪،‬‬ ‫راشكاوانه‌ وتیان "نه‌ ئاگاداری‬ ‫ئ �ه‌و به‌یاننامه‌یه‌ن‪ ،‬ن�ه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌كـــی له‌و شێوه‌یه‌دان"‪،‬‬ ‫دوای ئ���ه‌و لێــــدوانه‌شیان‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌كانی ده‌ستوور‬ ‫ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ـ��ـ��ـ��ـ�ه‌وه‌ ل�ه‌گ��ـ��ـ��ـ�ه‌ڵ‬ ‫ه�ه‌ردووك��ی��ان��دا ك��را‪ ،‬ئـــه‌وه‌ش‬ ‫راســــته‌وخۆ ئ �ه‌وه‌ی ده‌رخست‬ ‫ك����ه‌ ه����ه‌م����وو ده‌س���ه‌اڵت���ێ���ك‬ ‫له‌نێو ی �ه‌ك��گ��رت��وودا ب �ه‌ده‌س��ت‬ ‫ب��اڵ��ی موحافیزكــــاری نێو‬ ‫حیزبه‌كه‌وه‌یه‌‪.‬‬

‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‪ :‬له‌خشتی كۆن‪،‬‬ ‫بینای تازه‌ نوێناكرێته‌وه‌‬

‫د‪ .‬موسه‌نا‪ :‬به‌هیچ شێوه‌یه‌ك سازش‬ ‫له‌سه‌ر پیرۆزی ئاین ناكه‌ین‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كانی ‪ 7/25‬ده‌ستی‬ ‫ل �ه‌ك��ارك��ێ��ش��ای �ه‌وه‌‪ ،‬راش��ك��اوان �ه‌‬ ‫هۆكاری ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌كه‌ی‬ ‫گ����ه‌ڕان����ده‌وه‌ ب���ۆ شكستیان‬ ‫له‌هه‌وڵدانه‌كانیان ب��ۆ ریفۆرم‬ ‫له‌حیزبه‌كه‌دا‪ ،‬كه‌ چه‌ند ساڵێكه‌‬ ‫هه‌وڵی بۆ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ل�����������ه‌ن�����������ام�����������ه‌ی‬ ‫د ه‌ستله‌كا ر كێشا نه‌و ه‌یه‌كه‌ید ا‬ ‫ع����ه‌ب����دول����ڕه‌ح����م����ان س��دی��ق‬ ‫ده‌نووسیت "ده‌بێت دین له‌حیزب‬ ‫جیابكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌لێدوانێكیدا بۆ ده‌ستوور‪،‬‬ ‫ع �ه‌ب��دول��ڕه‌ح��م��ان وت��ی "ئ �ه‌گ �ه‌ر‬ ‫س�ه‌رۆك��ای�ه‌ت��ی ل�ه‌گ�ه‌ڵ ری��ف��ۆرم‌و‬ ‫گۆڕانكارییه‌كاندا نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ هیچ‬ ‫ناكرێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی حیزبه‌كانی‬ ‫ئێره‌‪ ،‬حیزبی سه‌ركردایه‌تی نین‪،‬‬ ‫به‌ڵكو حیزبی سه‌رۆكایه‌تین‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆك ئ�ه‌گ�ه‌ر ئاماده‌نه‌بێت‪،‬‬ ‫سه‌ركردایه‌تی هیچ رۆڵێكی نییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ نه‌ك ته‌نها بۆ یه‌كگرتوو‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ب��ۆ ه �ه‌م��وو حیزبه‌كانی‬

‫‪ ،2008‬ده‌ت���وان���رێ���ت ب�ه‌ك��ۆت��ا‬ ‫هه‌وڵی ئیسالحخوازه‌كانی نێو‬ ‫ئ �ه‌و حیزبه‌ ناوبنرێت‪ ،‬كاتێك‬ ‫ئیسالحخوازه‌كان هه‌وڵیاندا هیچ‬ ‫نه‌بێت ریفۆرمه‌كه‌یان له‌گۆڕینی‬ ‫ناوی حیزبه‌كه‌وه‌ ده‌ستپێبكات‪.‬‬ ‫ل�ه‌و كۆنگره‌یه‌دا پێشنیاری‬ ‫ئ���ه‌وه‌ك���را پ��اش��گ��ری ئیسالح‬ ‫ج��ێ��گ �ه‌ی پ��اش��گ��ری ئ��ی��س�لام‪،‬‬ ‫له‌حیزبه‌كه‌دا بگرێته‌وه‌‪ ،‬به‌وه‌ش‬ ‫پێشنیاریانكرد ن��اوی حیزبه‌كه‌‬ ‫ب���گ���ۆڕدرێ���ت ب��ه‌ی��ه‌ك��گ��رت��ووی‬ ‫ئیسالحی كوردستان‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫باڵه‌ی كه‌ به‌بالێ "محافیزكار"ی‬ ‫نێو حیزبه‌كه‌ ناسێنراون‪ ،‬ئه‌وه‌یان‬ ‫ره‌تكرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌ت���وان���رێ���ت ئ���ه‌و ه �ه‌وڵ �ه‌‬ ‫ب �ه‌ك��ۆت��ا ه��ه‌وڵ��ه‌ ئ��اش��ك��راك��ان��ی‬ ‫ریفۆرمخوازه‌كانی نێو حیزبه‌كه‌‬ ‫ب��ن��اس��رێ��ت‪ ،‬چ��ون��ك �ه‌ ل����ه‌دوای‬ ‫ئ����ه‌وه‌وه‌ ئ �ه‌م��ی��ن��داری گشتی‌و‬ ‫ه��ه‌ر س��ێ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ی‬ ‫نێو حیزبه‌كه‌ جێگربوون‪ ،‬كه‌‬

‫‪7‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫چاوپێکه‌وتن‬

‫الپه‌ڕه‪9‬‬

‫ره‌نگ ‌ه له‌سێداره‌دانی پێنج که‌سه‌که‌‪ ،‬بارودۆخی ئێران بشڵه‌ژێنێت‬

‫ی‬ ‫"له‌كوردستاندا حیزب له‌سه‌ر بنه‌ما كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كه‌ ‌‬ ‫كاری‌ سیاسه‌ت ده‌كات"‬

‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق به‌رپرسی‌ سه‌نته‌ری‌ پرد بۆ توێژینه‌وه‌ بۆ ده‌ستوور‬ ‫ی‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق به‌رپرسی‌ سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫پرد بۆ توێژینه‌وه‌ له‌چاوپێكه‌وتنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستووردا‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات گۆڕان ‌‬ ‫بارودۆخه‌كه‌و هوشیاری‌ گه‌نجان‪،‬‬ ‫سه‌ركرده‌ی‌ حیزبه‌كان ناچارده‌كات بیر‬ ‫ی‬ ‫له‌گۆڕینی‌ پێكهاته‌ی‌ حیزب‌و شێواز ‌‬ ‫ی‬ ‫كاركردنیان بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ به‌سه‌رچووه‌ سه‌ركرده‌كان ژیان ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌وه‌یه‌ك بكه‌نه‌ قوربانی‌ بۆ تاقیكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫بیروبۆچوونه‌كانی‌ خۆیان"‪.‬‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان به‌گرنگی ده‌زانێت حیزبه‌كان‬ ‫به‌مانا رۆژئاواییه‌كه‌ی‌ خۆیان رێكبخه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌وه‌ تێبگه‌ن كه‌ حیزب ئامانجی‌ گه‌یشتن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌ده‌سه‌اڵت بۆ جێبه‌جێكردنی‌ به‌رنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫سیاسی‌‪ ،‬نه‌ك به‌پێچه‌وانه‌وه‌‪.‬‬

‫سازدانی‌‪ :‬گۆران وه‌هاب‬

‫یه‌شی یه‌كه‌م‬

‫ده‌ستوور‪ :‬بۆچی زۆربه‌ی حیزبه‌‬ ‫س��ی��اس��ی��ی �ه‌ك��ان��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫له‌سه‌ر شێوازی حیزبی ستالینی‬ ‫دروستبوون؟‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‪ :‬ئه‌مه‌‬ ‫په‌یوه‌سته‌ به‌مه‌سه‌له‌یه‌كه‌وه‌ كه‌‬ ‫ده‌توانین بیگه‌ڕێنینه‌وه‌ بۆ مێژوو‪،‬‬ ‫چونكه‌ یه‌كه‌مین حیزبی‌ سیاسی‌‬ ‫له‌عێراقدا كه‌ تائێستاش بوونی‌‬ ‫مابێت حیزبی‌ شیوعی‌ عێراقی‌‬ ‫بووه‌ كه‌ له‌ساڵی‌ ‪ 1934‬دامه‌زراوه‌‪،‬‬ ‫دیاره‌ ئه‌وكاته‌ش دوای‌ تێپه‌ڕبوونی‌‬ ‫‪ 17‬ساڵێك بووه‌ به‌سه‌ر شۆڕشی‌‬ ‫ئۆكتۆبه‌ری‌ ساڵی‌ ‪1917‬دا ئیتر‬ ‫ل��ه‌وێ��وه‌ ت��ا ئ���ه‌م س��ات�ه‌وه‌خ��ت�ه‌‬

‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‬

‫حیزبانه‌ ده‌یبه‌ستن بگۆڕدرێن‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ه��ۆك��اری ئ �ه‌وه‌‬ ‫چییه‌ ئ���ه‌م م��ۆدێ��ل �ه‌ له‌حیزب‬ ‫تائێستا م��اوه‌ت��ه‌وه‌‌و پێبه‌پێی‬ ‫قۆناغی گه‌شه‌كردنی كۆمه‌ڵگا‬ ‫نه‌ڕۆیشتووه‌؟‬ ‫ع��ه‌ب��دول��ڕه‌ح��م��ان س��دی��ق‪:‬‬ ‫مه‌سه‌له‌ی‌ جیهانگیری‌‌و مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫به‌یه‌كگه‌یشتنی‌ ئێمه‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫جیهانی‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ده‌ت��وان��ی��ن‬ ‫بڵێین به‌شێكی‌ سه‌رده‌می‌ دوای‌‬ ‫راپ �ه‌ڕی��ن �ه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم به‌شی‌ زۆری‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ سه‌رده‌می‌ دوای‌‬ ‫رووخ��ان �ی‌ رژێ��م ل���ه‌‪ ،2003‬بۆیه‌‬ ‫ل���ه‌‪ 2003‬ب���ه‌دواوه‌ زی��ات��ر عێراق‬ ‫به‌گشتی‌‌و كوردستانیش به‌تایبه‌تر‬ ‫زی��ات��ر ئاشنابووین ب���ه‌ده‌ره‌وه‌‌و‬ ‫به‌كرانه‌وه‌‌و به‌و شێوزا‌و مۆدێله‌ی‌‬

‫له‌الی‌ ئێمه‌ سیاسه‌تمه‌داره‌كان‬ ‫له‌عێراق‌و كوردستانیشدا دان‬ ‫به‌دۆڕاندا نانێن‬ ‫حیزب به‌و مانایه‌ لێكدراوه‌ته‌و ‌ه‬ ‫كه‌ بریتی‌ بێت له‌حیزبێك له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای‌ ماركسی‌ لینینی‌ په‌یڕه‌و‬ ‫و پ��ڕۆگ��رام �ی‌ ب��ۆخ��ۆی‌ دانابێت‬ ‫له‌وكاته‌وه‌ تائێستا ده‌بینین په‌یڕه‌و‬ ‫وپ��ڕۆگ��رام �ی‌ ه�ه‌م��وو حیزبه‌كان‬ ‫ته‌ماشا بكه‌ین هه‌ر به‌وشێوازه‌یه‌‬ ‫كه‌ حیزبی‌ رۆژه�ه‌اڵت�ی‌ ماركسی‌‬ ‫لینینی‌ ل��ه‌س��ه‌ر ب��ن��ی��ات��ن��راوه‌‪،‬‬ ‫ئ�ه‌م�ه‌ له‌كاتێكدایه‌ ك �ه‌ ئێستا‬ ‫چه‌مكه‌كان‌و زاراوه‌كانیش گۆڕاون‪،‬‬ ‫ئێمه‌ به‌ره‌و چه‌مكه‌ رۆژئاواییه‌كان‬ ‫ده‌چ��ی��ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم حیزبه‌كانمان‬ ‫به‌هه‌مان پ �ه‌ی��ڕه‌و و پڕۆگرامی‌‬ ‫ناوخۆی‌ حیزبه‌ رۆژهه‌اڵتییه‌كانی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ سۆڤیه‌تی‌ جاران‌و بلۆكی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵت كارده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫جێی‌ ئه‌وه‌یه‌ له‌م كۆنگرانه‌ی‌ ئه‌م‬

‫تاك ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستانی‌‌و‬ ‫عێراقیی‬ ‫له‌مجۆره‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ی‌ حیزب‬ ‫بێزاربووه‌‬

‫ه���ۆز‌و پ��ی��اوان��ی ئ��ای��ن��ی‌و‪......‬‬ ‫ه��ت��د"‪ .‬ه�ه‌م��وو ئه‌مانه‌ رۆڵیان‬ ‫هه‌یه‌ له‌دروستبوونی حیزبدا‪،‬‬ ‫ئ��ای��ا ده‌ك��رێ��ت ئ�ه‌م��ان�ه‌ بێجگه‌‬ ‫ستالینیانه‌یی‬ ‫له‌پێكهاته‌یه‌كی‬ ‫حیزب‪ ،‬له‌حیزبێكدا كۆبكرێنه‌وه‌؟‬ ‫ع��ه‌ب��دول��ڕه‌ح��م��ان س��دی��ق‪:‬‬ ‫به‌دڵنیاییه‌وه‌ ئ �ه‌م رێكخراوانه‌‬ ‫ل������ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ح��ی��زب��دا رۆڵ��ی��ان‬ ‫زی��ات��رده‌ب��ێ��ت‪ ،‬ب���ه‌و م��ان��ای �ه‌ی‌‬ ‫حیزب ده‌توانێت به‌رنامه‌یه‌كی‌‬ ‫سیاسی‌ هه‌بێت ب��ۆئ��ه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫هه‌ر هه‌موومان له‌بۆته‌ی‌ حیزبدا‬ ‫نه‌توێنه‌وه‌ به‌شێوازه‌ ماركسی‌‬ ‫لینینیه‌كه‌‪ ،‬كه‌ ته‌واوی‌ كۆمه‌ڵگا‬

‫ئێستا له‌دنیادا ده‌یبینین‪ ،‬ئه‌و‬ ‫رێ��ك��خ��راوان��ه‌ی‌ ك��ه‌ ل �ه‌واڵت��ان �ی‌‬ ‫رۆژئاودا لێره‌ كارده‌كه‌ن‌و خول بۆ‬ ‫رێكخراوه‌ سیاسی‌‌و مه‌ده‌نییه‌كان‬ ‫ده‌ك����ه‌ن����ه‌وه‌ ل���ه‌ك���وردس���ت���ان‌و‬ ‫له‌عێراقیشدا‪ ،‬چ ئه‌وانه‌ی‌ تایبه‌تبن‬ ‫به‌حیزبی‌ كۆماری‌ ئه‌مریكی‌ یان‬ ‫حیزبی‌ دی��م��وك��رات�ی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫وه‌ك���و ‪ ،IRI‬له‌هه‌مانكاتیشدا‬ ‫ئه‌و رێكخراوانه‌ی‌ سه‌ر به‌پارتی‌‬ ‫دیموكراتی‌ ئه‌مریكان‌و له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ئه‌و حیزبانه‌ی‌ كه‌ له‌ئه‌وروپای‌‬ ‫رۆژئ����اودا ك��ارده‌ك��ه‌ن‌و به‌شێك‬ ‫له‌رێكخراوه‌كانیان لێره‌ ده‌بینین‬ ‫كه‌ بوونیان هه‌یه‌‪ ،‬دوو رێكخراوی‌‬ ‫س �ه‌ره‌ك �ی‌ وه‌ك���و ‪‌ IRI‬و ‪NDI‬‬ ‫كاری‌ زۆریان له‌سه‌ر ئه‌وه‌كردووه‌‬ ‫چه‌مكی‌ حیزب‌و سیاسه‌ت به‌ئاقاره‌‬ ‫رۆژئاواییه‌كه‌ی‌ ب�ه‌رن‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌م سه‌رده‌مه‌دا بگونجێت‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌توانم بڵێم كرانه‌وه‌ی‌ دره‌نگ‬ ‫وه‌ختی‌ ئێمه‌ ب �ه‌ڕووی‌ ده‌ره‌وه‌دا‬ ‫ه��ۆك��اری‌ ئ��ه‌وه‌ب��وو حیزبه‌كان‬ ‫گۆڕانیان به‌سه‌ردانه‌یه‌ت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێستا ئه‌و كرانه‌وه‌یه‌ بوو به‌مایه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ه��ۆش��ی��اری‌ ل���ه‌الی‌ تاك‬ ‫زیادبكات‪ ،‬هۆشیاری‌ زیادكردن‬ ‫له‌الی‌ تاك بوو به‌مایه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ت��اك پێگه‌ی‌ خ��ۆی‌ بدۆزێته‌وه‌‌و‬ ‫بۆی‌ ده‌ركه‌وێـت كه‌ حیزب ده‌بێت‬ ‫له‌خزمه‌تی‌ ئه‌م تاكانه‌دابێت كه‌‬ ‫زۆرینه‌ی‌ حیزبه‌كه‌ پێكده‌هێنن‪،‬‬

‫ئێستا ت��اك ب��ۆی‌ ده‌رك��ه‌وت��وو ‌ه‬ ‫ئه‌م شێوازه‌ تاك په‌راوێزده‌خات‪،‬‬ ‫ب��ۆی��ه‌ ت���اك ب���ڕی���اری���داوه‌ كه‌‬ ‫له‌حیزب دووربكه‌وێته‌وه‌‪ ،‬تاكی‌‬ ‫كوردستانی‌‌و عێراقی له‌مجۆره‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ی‌ حیزب بێزاربووه‌‪ ،‬لێره‌وه‌‬ ‫حیزبه‌كان له‌پێناوی‌ گێڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌ندامان‌و الیه‌نگران بۆ خۆیان‬ ‫ل �ه‌ب��ی��ری‌ ئ�����ه‌وه‌دان چ��اك��س��ازی‌‬ ‫له‌په‌یڕه‌و و پڕۆگرامی‌ خۆیاندا‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئێستا بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫گ���ۆڕان ب��اس ل�ه‌دروس��ت��ك��ردن��ی‬ ‫مۆدێلێكی ت��ری حیزب ده‌ك��ات‬ ‫ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی حیزبی ستالینی‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هێڵه‌گشتییه‌كانی ئه‌م‬ ‫هێزه‌ش دیار نییه‌؟‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‪ :‬وه‌اڵمی‌‬ ‫ئه‌م پرسیاره‌م به‌خۆشیانداوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫پێموتون گۆڕان له‌بیری‌ ئه‌وه‌دایه‌‬ ‫كه‌ مۆدێلێكی‌ نوێی‌ حیزبی‌ دابێنێ‌‪،‬‬ ‫كه‌ ده‌بێت ده‌ستخۆشی‌ له‌و جۆره‌‬ ‫داهێنانه‌ بكه‌ین‪ ،‬ب �ه‌اڵم تا ئه‌م‬ ‫ساته‌وه‌خته‌ شتێك نه‌خراوه‌ته‌ڕوو‬ ‫تاوه‌كو بیبینین‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ ده‌مه‌وێت‬ ‫ئاماژه‌ی‌ پێبكه‌م ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئێستا‬ ‫ب��اس له‌چه‌مكه‌كانی‌ سیاسه‌ت‌و‬ ‫رۆش��ن��ب��ی��ری‌‌و كلتوری‌ ده‌ك�ه‌ی��ن‬ ‫به‌بواره‌ رۆژئاواییه‌كه‌ی‌‪ ،‬واته‌ ئێمه‌‬ ‫چووینه‌ سه‌رباسی‌ دیموكراسی‌‌و‬ ‫ك��ۆم �ه‌ڵ��گ��ای‌ م���ه‌ده‌ن���ی‌‌و مافی‌‬ ‫مرۆڤ‌و مافی‌ ژنان‌و لێبورده‌یی‌‌و‬ ‫ف��ره‌ح��ی��زب��ی‌‌و ده‌س��ت��اوده‌س��ت �ی‌‬ ‫ئ��اش��ت��ی��ان �ه‌ی‌ ده‌س�����ه‌اڵت‪ ،‬ئ �ه‌م‬ ‫ب��اب �ه‌ت��ان �ه‌ ه���ه‌م���ووی‌ چه‌مكی‌‬ ‫رۆژئاواین‪ ،‬ئه‌و حیزبانه‌ی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌م بنه‌مایانه‌ دروستبوون په‌یڕه‌و‬

‫ی‬ ‫حیزب الی ئێمه‌ به‌رنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫سیاسییه‌ بۆ گه‌یشتن به‌ده‌سه‌اڵت‬ ‫ل �ه‌خ��زم �ه‌ت �ی‌ ح��ی��زب��دا ده‌ب��ێ��ت‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا به‌چه‌مكه‌ رۆژاواییه‌ك ‌ه‬ ‫حیزب له‌خزمه‌تی‌ كۆمه‌ڵگادایه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ جێگه‌ی‌ خۆیه‌تی‌ بازنه‌كانی‌‬ ‫به‌شداری‌ سیاسی‌ فراوانبكرێت‪،‬‬ ‫حیزب بریتییه‌ له‌و چه‌ند كه‌سه‌ی‌‬ ‫كه‌ هه‌ڵده‌ستن به‌كارێكی‌ سیاسی‌‪،‬‬ ‫به‌مانایه‌كی‌ ت��ر حیزب به‌مانا‬ ‫فه‌لسه‌فی‌‌و به‌مانا سیاسییه‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌ت��وان��ی��ن بڵێین چ���وار خاڵی‌‬ ‫سه‌ره‌كی‌ له‌پێناسه‌ی‌ حیزبدایه‌‪،‬‬ ‫ك��ه‌ ح��ی��زب�ی‌ س��ی��اس�ی‌ بریتییه‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵه‌ كه‌سێكی‌ خۆ رێكخستوو‬ ‫كه‌ به‌میكانیزمێكی‌ دیموكراسی‌‬ ‫كارده‌كه‌ن بۆ گه‌یشتن به‌ده‌سه‌اڵت‬ ‫ل��ه‌پ��ێ��ن��اوی‌ ج��ێ��ب�ه‌ج��ێ��ك��ردن�ی‌‬ ‫ب�ه‌رن��ام�ه‌ی�ه‌ك�ی‌ س��ی��اس�ی‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫به‌چه‌مكه‌ رۆژئاواییه‌كه‌ی‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ب��ه‌داخ��ه‌وه‌ ل��ه‌الی‌ ئێمه‌ حیزب‬ ‫به‌مشێوازه‌ ك��ارن��اك��ات‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫حیزب ل �ه‌الی‌ ئێمه‌ی‌ رۆژه��ه‌اڵت‬ ‫بریتییه‌ له‌كۆمه‌ڵه‌ كه‌سێكی‌ خۆ‬ ‫رێكخستوو كه‌ كارده‌كه‌ن به‌بنه‌ما‬ ‫دیموكراسییه‌كان تاڕاده‌یه‌ك‪ ،‬نه‌‬ ‫له‌پێناوی‌ گه‌یشتن به‌ده‌سه‌اڵت‬ ‫بۆ جێبه‌جێكردنی‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌‬ ‫سیاسی‌‪ ،‬به‌ڵكو جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫ب��ه‌رن��ام��ه‌ی��ه‌ك��ی‌ س��ی��اس��ی‌ بۆ‬ ‫گه‌یشتن به‌ده‌سه‌اڵت‪ ،‬پێچه‌وانه‌ی‌‬ ‫ده‌ك��ه‌ن��ه‌وه‌‪ ،‬وات��ه‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌‬ ‫سیاسی‌ دێنن ب��ۆئ �ه‌وه‌ی‌ بگه‌ن‬

‫تاكی‌ ئه‌م سه‌رده‌مه‌ ده‌یه‌وێت‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ چوارساڵدا رێك تۆ چیت‬ ‫پێیه‌‪ ،‬بۆی‌ بكه‌یت‬ ‫و پڕۆگرامیشیان گونجاوه‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ئ �ه‌م ح��اڵ�ه‌ت�ه‌دا‪ ،‬زۆر دوورنیی ‌ه‬ ‫ئێمه‌ بتوانین سوود له‌ئه‌زمونی‌‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ ئه‌مریكا‪ ،‬پارتی‌‬ ‫ك��ۆم��اری‌ ئه‌مریكا وه‌رب��گ��ری��ن‪،‬‬ ‫س��ود له‌ئه‌زمونی‌ راسته‌قینه‌ی‌‬ ‫سۆشیال دیموكراته‌كانی‌ ئه‌وروپا‪،‬‬ ‫لیبراڵه‌كانی‌ ئه‌وروپا وه‌ربگرین‪،‬‬ ‫كه‌ په‌یڕه‌و و پڕۆگرامیان به‌چ‬ ‫ئاڕاسته‌یه‌كه‌ ب��ۆئ �ه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ئه‌مجۆره‌ چه‌مكانه‌دا بگونجێت‪.‬‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ :‬ل �ه‌ك��ات��ێ��ك��دا‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگای كوردیدا "خێزان‌و‬

‫نابێت ببین به‌سوته‌مه‌نی‌ ئه‌م‬ ‫ج��ۆره‌ ب��ی��رك��ردن �ه‌وه‌‌و ئه‌مجۆره‌‬ ‫حیزبانه‌‪.‬‬ ‫ده‌س�����ت�����وور‪ :‬ئ���ای���ا وای‬ ‫نابینیت ك �ه‌ ه �ه‌م��وو حیزبێك‬ ‫دروستده‌بێت وه‌ك وه‌سیله‌یه‌ك بۆ‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی ئامانجێك‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كه‌ دروستده‌بێت به‌پێچه‌وانه‌وه‌‬ ‫خۆی ده‌بێته‌ ئامانج؟‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‪ :‬گرفته‌كه‌‬ ‫لێره‌دایه‌‪ ،‬ده‌بێت حیزب گه‌یشتن‬ ‫ب �ه‌ده‌س �ه‌اڵت بكات به‌هۆكارێك‬ ‫بۆ جێبه‌جێكردنی‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌‬ ‫سیاسی‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم ب �ه‌داخ �ه‌وه‌ الی‌‬ ‫ئ��ێ��م�ه‌ ح��ی��زب ب �ه‌پ��ێ��چ �ه‌وان �ه‌وه‌‬

‫ب �ه‌ده‌س �ه‌اڵت‪ ،‬له‌كاتێكدا حیزب‬ ‫له‌سیستمی‌ رۆژئ��اوا هۆكاره‌كه‌ی‌‬ ‫بریتییه‌ له‌گه‌یشتن به‌ده‌سه‌اڵت‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌ سیاسی‌‬ ‫جێبه‌جێبكات‪ ،‬ب���ه‌اڵم حیزب‬ ‫له‌الی‌ ئێمه‌ وه‌كو ده‌ستاڕ گشت‬ ‫ئه‌و رێكخراوانه‌ی‌ له‌به‌رده‌ستیدا‬ ‫ك���ارده‌ك���ه‌ن‌و خ��زم�ه‌ت�ی‌ ده‌ك��ه‌ن‬ ‫ده‌یانهاڕێت‌و ده‌یكات به‌په‌یژه‌‌و‬ ‫ب���ه‌س���ه‌ر ی��ه‌ك��ه‌ب��ه‌ی��ه‌ك��ه‌ی��ان��دا‬ ‫سه‌رده‌كه‌وێـت ب��ۆئ �ه‌وه‌ی‌ خۆی‌‬ ‫بگات ب�ه‌ده‌س�ه‌اڵت‪ ،‬ئێمه‌ نابێت‬ ‫ببین به‌سوته‌مه‌نی‌ ئه‌م شۆڕشه‌‪،‬‬

‫كارده‌كات‪ ،‬به‌رنامه‌یه‌كی‌ سیاسی‌‬ ‫ب���ۆ گ �ه‌ی��ش��ت��ن ب����ه‌ده‌س����ه‌اڵت‪،‬‬ ‫كه‌واته‌ گه‌یشتن به‌ده‌سه‌اڵتیش‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌كی‌ كلتورییه‌ له‌واڵتی‌‬ ‫ئێمه‌دا‪ ،‬له‌هه‌ركه‌سێك بپرسین‬ ‫خۆمان‬ ‫له‌سیاسه‌تمه‌داره‌كانی‌‬ ‫كه‌ په‌یژه‌ بۆچی‌ به‌كارده‌هێنرێت‬ ‫رێكده‌ڵێن په‌یژه‌ بۆ سه‌ركه‌وتن‬ ‫ب �ه‌ك��ارده‌ه��ێ��ن��رێ��ت‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫بایه‌خی‌ پ�ه‌ی��ژه‌ ب��ۆ سه‌ركه‌وتن‬ ‫وه‌ك بایه‌خه‌كه‌ی‌ وایه‌ بۆ دابه‌زین‪،‬‬ ‫په‌یژه‌ ته‌نها بۆ سه‌ركه‌وتن نییه‌‪،‬‬

‫كاریپێده‌كه‌ن‌و له‌سه‌ری‌ ده‌ڕۆن‪،‬‬ ‫ئ��ه‌گ��ه‌ر ب��ه‌م��ش��ێ��وازه‌ی‌ ئێستا‬ ‫ب��ه‌رده‌وام��ب��ێ��ت چیتر قابیلی‌‬ ‫قبوڵكردن ده‌بێت؟‬ ‫ع��ه‌ب��دول��ڕه‌ح��م��ان س��دی��ق‪:‬‬ ‫ب �ه‌دڵ��ن��ی��ای��ی �ه‌وه‌ ئ���ه‌م ش��ێ��وازی‌‬ ‫ك��ارك��ردن�ه‌ شێوازێكه‌ زۆریشی‌‬ ‫خ���ای���ان���دووه‌‪ ،‬ك��ات��ێ��ك�ی‌ زۆری‬ ‫له‌ته‌مه‌نی‌ چه‌ند نه‌وه‌یه‌ك بردووه‌‪،‬‬ ‫ئیتر ن����ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م س��ه‌رده‌م��ه‌‬ ‫ن��ه‌وه‌ی��ه‌ك��ه‌ ب����ه‌دوای‌ ئ��ازادی��دا‬ ‫ده‌گ��ه‌ڕێ��ت‪ ،‬ن �ه‌وه‌ی �ه‌ك �ه‌ ل��ه‌دوای‌‬ ‫ماناكانی‌ دووباره‌ پێناسكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫چه‌مكه‌كانی‌ راب��ردوو ده‌گه‌ڕێت‪،‬‬ ‫رێك وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ كۆنفۆشیۆست‬ ‫ئ��ام��اژه‌ی‌ پێده‌كات كاتێك كه‌‬ ‫ب��ارودۆخ �ی‌ واڵتێك تێكده‌چێت‬ ‫چ����اره‌س����ه‌ر چ��ی��ی��ه‌؟ ده‌ڵ��ێ��ت‬ ‫چاره‌سه‌ر بریتییه‌ له‌وه‌ی‌ هه‌موو‬ ‫وش�ه‌ی�ه‌ك به‌مانی‌ راسته‌قینه‌ی‌‬ ‫خ��ۆی‌ به‌كاربهێنرێت‪ ،‬ن��ه‌وه‌ی‌‬ ‫ن��وێ‌ ده‌ی��ه‌وێ��ت بزانێت مانای‌‬ ‫راسته‌قینه‌ی‌ دیموكراسی‌ چییه‌‪،‬‬ ‫ن��ه‌وه‌ی‌ ن��وێ‌ ده‌ی �ه‌وێ��ت بزانێـت‬ ‫م��ان��ای‌ راسته‌قینه‌ی‌ نیشتمان‬ ‫چییه‌‪ ،‬مانای‌ راسته‌قینه‌ی‌ ئازادی‌‌و‬ ‫ده‌ستاوده‌ستكردنی‌ ده‌سه‌اڵت یانی‌‬ ‫چی‌‪ ،‬ته‌مه‌نی‌ مرۆڤه‌كان ئه‌مڕۆ‬ ‫به‌نرختره‌ له‌و نرخه‌ی‌ كه‌ جاران‬ ‫هه‌یبوو‪ ،‬ل�ه‌س�ه‌رده‌م�ی‌ خۆشی‌‌و‬ ‫هه‌بوونی‌‌و له‌سه‌رده‌می‌ ئازادیدا‬ ‫م��رۆڤ �ه‌ك��ان زی��ات��ر چێژ له‌ژیان‬ ‫ده‌ب��ی��ن�ن‌و ب��ۆی��ان ده‌رده‌ك��ه‌وێ��ت‬

‫ی‬ ‫نه‌وه‌ی‌ نوێ‌ ده‌یه‌وێت بزانێـت مانا ‌‬ ‫راسته‌قینه‌ی‌ نیشتمان چییه‌‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌ر كه‌سێك ب��ۆ شوێنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ب�ه‌رز به‌په‌یژه‌ سه‌ركه‌وت نرخی‌‬ ‫په‌یژه‌ زۆر زۆره‌ له‌دابه‌زینیشدا‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌ب��ێ��ت سیاسه‌تمه‌داران‬ ‫ل��ه‌وه‌ تێبگه‌ن ك�ه‌ ئ �ه‌م پرۆسه‌‬ ‫دیموكراسییه‌ وه‌ك��و په‌یژه‌ وایه‌‬ ‫ب �ه‌رزت��ده‌ك��ات �ه‌وه‌‌و ده‌تگه‌یه‌نێت‬ ‫به‌ده‌سه‌اڵت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ پێویسته‌‬ ‫ب �ه‌ه �ه‌م��ان ش��ێ��وه‌ش داب��ه‌زی��ت‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌الی‌ ئێمه‌ سیاسه‌تمه‌داران‬ ‫واده‌ڕوان��ن�ه‌ دابه‌زین له‌ده‌سه‌اڵت‬ ‫ك �ه‌ بریتی‌ بێت له‌مه‌سه‌یه‌كی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و دۆڕان له‌زۆرانبازی‌‌و‬ ‫پشت له‌زه‌ویدان‪ ،‬به‌مه‌سه‌له‌یه‌كی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ده‌ڕوان��ن �ه‌ مه‌سه‌له‌‬ ‫سیاسییه‌كه‌‪ ،‬بۆیه‌ له‌الیان قورسه‌‬ ‫دان به‌دۆڕاندندا بنێن‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫ل�ه‌پ��رۆس�ه‌ی‌ دیموكراتی‌ یه‌كه‌م‬ ‫هه‌نگاو ئ �ه‌وه‌ی �ه‌ حیزبی‌ دۆڕاو‬ ‫دان به‌شكست‌و دۆڕان��ی‌ خۆیدا‬ ‫بنێت‪ ،‬ب��ۆئ�ه‌وه‌ی‌ الیه‌نگره‌كانی‌‬ ‫ده‌ست به‌ئاژاوه‌ نه‌كه‌ن‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫ل �ه‌الی‌ ئێمه‌ سیاسه‌تمه‌داره‌كان‬ ‫ل�ه‌ع��ێ��راق‌و كوردستانیشدا دان‬ ‫به‌دۆڕاندا نانێن‪ ،‬به‌ڵكو یه‌كسه‌ر‬ ‫ل��ه‌دۆڕان��دن��ی��ش��دا م�ه‌س�ه‌ل�ه‌ك��ان‬ ‫ده‌خ��ه‌ن��ه‌ ئ �ه‌س��ت��ۆی‌ ته‌جمید‌و‬ ‫ده‌س��ت��ك��اری��ك��ردن وه‌ك ئ��ه‌وه‌ی‌‬ ‫ئێستا له‌عێراقدا ده‌یبینین‪.‬‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ :‬ب���ه‌ب���ڕوای‌ تۆ‬ ‫ئ���ه‌م ش���ێ���وازه‌ی‌ ك��ارك��ردن��ه‌ی‌‬ ‫ك��ه‌ ح��ی��زب �ه‌ك��ان �ی‌ ك��وردس��ت��ان‬

‫ژی�����ان زۆر ك���ورت���ه‌‪ ،‬ب �ه‌ش � ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ناكات تاقیكردنه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر‬ ‫بكرێت‪ ،‬حیزبه‌كان تاڕاده‌یه‌كی‌‬ ‫زۆر ل �ه‌ب��ی��روب��ۆچ��وون �ه‌ك��ان��ی��ان‬ ‫ت���اق���ی���ك���ردن���ه‌وه‌ی���ان ل��ه‌س��ه‌ر‬ ‫تاكه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگا ك��ردووه‌ بۆ‬ ‫سه‌لماندنی‌ راستی‌ بیروبۆچوونه‌‬ ‫ئایدۆلۆژییه‌كانیان‪ ،‬تاكی‌ ئه‌م‬ ‫س��ه‌رده‌م��ه‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ق��ب��وڵ‌ نییه‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی‌ ئایدۆلۆژی‌ له‌سه‌ر‬ ‫بكه‌یت‪ ،‬ت��اك�ی‌ ئ��ه‌م س �ه‌رده‌م �ه‌‬ ‫ده‌ی �ه‌وێ��ت ل �ه‌م��اوه‌ی‌ چوارساڵدا‬ ‫رێك تۆ چیت پێیه‌ بۆی‌ بكه‌یت‪،‬‬ ‫نه‌ك ته‌مه‌ن له‌به‌رده‌م حیزبه‌كاندا‬ ‫كراوه‌بێت‌و كات له‌به‌رده‌میاندا‬ ‫ك��راوه‌ بێت‪ ،‬وابزانن به‌ڵێنێكت‬ ‫پێبده‌ن له‌ ‪ 40‬ساڵی‌ داهاتوودا‬ ‫جێبه‌جێی‌ بكه‌ن‪.‬‬

‫تاکی ئه‌م‬ ‫ه‬ ‫سه‌رده‌م ‌‬ ‫ه‬ ‫ئه‌وه‌ی قبوڵنیی ‌‬ ‫تاقیکردنه‌وه‌ی‬ ‫ئایدۆلۆژی‬ ‫له‌سه‌ر بکه‌یت‬

‫ژمار‌ه (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫چاوپێکه‌وتن‬

‫‪6‬‬

‫"حیزبه‌كان پێویست ‌ه چاودێری یه‌كتربن نه‌ك دژ به‌یه‌كبن"‬ ‫دكتۆر عه‌بدوڵاڵ ئه‌بریشه‌می بۆ ده‌ستوور‬

‫دكتۆر عه‌بدوڵاڵ ئه‌بریشه‌می‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی ده‌ستووردا‬ ‫ده‌ڵێت له‌واڵت ‌ه دواكه‌وتووه‌كاندا‬ ‫حیزب ناتوانێت چاالكی سیاسی‬ ‫بكات‌و به‌ڕێگای دیموكراتیانه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت وه‌ربگرێت‪ ،‬باس له‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات ك ‌ه حیزب ‌ه كوردییه‌كان‬ ‫هێشتا به‌رگی شۆڕشگێڕیان‬ ‫دانه‌كه‌ندووه‌‪ ،‬ده‌ڵێت ره‌وتی‬ ‫شۆڕشگێران ‌ه تێكه‌اڵوی هه‌ست‌و‬ ‫سۆزه‌و به‌الی ره‌مه‌كی بوون‬ ‫داده‌كشێ‌‪ ،‬به‌اڵم چاالكی سیاسی‬ ‫ئه‌مڕۆ‌و ره‌وتی دیموكراسی‪ ،‬هزرو‬ ‫زانیاری به‌رچاوی گه‌ره‌كه‌‪.‬‬ ‫‪...............................‬‬

‫ه‬ ‫له‌كورده‌واریدا ره‌وتی شۆڕشگێڕان ‌‬ ‫زۆر زوو خۆده‌گرێ‪ ،‬به‌اڵم ره‌وتی‬ ‫دیموكراتیك به‌ئاسانی ناچه‌سپێ‬

‫سازدانی‪ :‬ئارام عه‌لی سه‌عید‬

‫به‌شی یه‌كه‌م‬

‫ده‌س��ـ��ـ��ـ��ت��وور‪ :‬تاچــــه‌ند‬ ‫پ���رۆس���ه‌ی ح��ی��زب��ای��ه‌ت��ی وه‌ك��و‬ ‫م���ۆدێ���ل���ێ���ك���ی خ����ۆرئ����اوای����ی‬ ‫ب��ه‌ه��ه‌م��ان ن�����اوه‌ڕۆك‌و ئامانج‌و‬ ‫ستـــراتیژه‌كه‌یه‌وه‌ كه‌ حیزبی‬ ‫ل��ه‌پ��ێ��ـ��ـ��ـ��ن��اودا دروس��ت��ده‌ب��ێ��ت‬ ‫ت��ه‌ن��دروس��ـ��ـ��ـ��ـ��ت��ان��ه‌ ل��ه‌واڵت��ان��ی‬ ‫رۆژهـــه‌اڵتدا ته‌رجــــه‌مه‌كراوه‌ته‌‬ ‫سه‌ر واقیع؟‬ ‫ئه‌بریشـــه‌می‪:‬‬ ‫ع��ه‌ب��دوڵ�ڵا‬ ‫جیاوازی مێژوویی‪ ،‬كۆمه‌اڵیه‌تی‪،‬‬ ‫ئ��اب��ووری‌و سیاســـی‌ واڵت��ان��ی‬ ‫رۆژه����ه‌اڵت ل��ه‌گ��ه‌ڵ رۆژئ�����اوادا‪،‬‬ ‫ل���ه‌س���ه‌ره‌ت���اوه‌ ده‌ب��ێ��ت��ه‌ه��ۆی‬ ‫ج��ی��اوازی ل��ه‌ن��ێ��وان ن��اوه‌ڕۆك��ی‬ ‫پ��رۆس��ه‌ی حیزبایه‌تیدا‪ ،‬دی��اره‌‬ ‫پێشـــكه‌وتووه‌كانی‬ ‫له‌ناوچه‌‬ ‫رۆژه��ه‌اڵت وه‌ك ژاپۆن به‌هـــۆی‬ ‫نزیكــــبوونه‌وه‌ له‌ره‌وتی خۆرئاوا‪،‬‬ ‫پرۆسه‌ی حیزبایه‌تی كه‌وتووه‌ته‌‌‬ ‫ئاستی خـــۆی‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم‌ ل��ه‌زۆر‬ ‫ناوچه‌ی رۆژهه‌اڵت ئه‌و پرۆسه‌یه‌‬ ‫ن��ه‌ی��ت��وان��ی��وه‌ بكه‌وێته‌ ئاستی‬ ‫خ��ۆی‪ ،‬به‌ڵكو ته‌نیا نیوه‌كه‌ی‬ ‫له‌سه‌رخۆی دان��اوه‌‪ ،‬له‌واڵتــــه‌‬ ‫ئ��ازاده‌ك��ان‪ ،‬بنه‌مای ده‌س��ه‌اڵت‬ ‫له‌ده‌ست خه‌ڵكه‌كه‌ی ئه‌و واڵتانه‌و‬ ‫هاونیشتمانان ك��ه‌ ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫ب��ۆ م��اوه‌ی��ه‌ك��ی دیــــاریكراو‬ ‫ده‌ده‌ن�����ه‌ ده‌س����ت ك��ه‌س��ای��ه‌ت��ی‬ ‫لێهاتووی باوه‌ڕپێكراو‪ .‬پرۆسه‌ی‬ ‫حیزبایه‌تی بۆ وه‌گه‌ڕخسنــــی‬ ‫ش��ێ��وازی گ��ۆڕان��ك��اری كاتیی‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌و به‌ویستی الیه‌نگرانی‬ ‫ح��ی��زب��ه‌ك��ان پ��ێ��ك��دێ��ت‪ ،‬ئ��ه‌گ��ه‌ر‬ ‫حیزبێك بۆ ماوه‌یه‌ك ده‌سه‌اڵتی‬ ‫به‌ده‌سته‌وه‌گرت‪ ،‬به‌اڵم نه‌یتوانی‬ ‫ره‌زام��ه‌ن��دی خ��ه‌ڵ��ك پێكبینێ‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڕی دوایــــیدا‌ وه‌الده‌ن��رێ‌و‬ ‫حیزبی ره‌قیب سه‌رنجی خه‌ڵك‬ ‫ب�����ۆالی خ����ۆی راده‌ك���ێ���ش���ێ‌و‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا سه‌ر ده‌كه‌وێ‪،‬‬ ‫ب��ه‌اڵم له‌واڵته‌ دواكه‌وتووه‌كاندا‬ ‫بنه‌مای ده‌سه‌اڵت له‌ده‌ست خه‌ڵكدا‬ ‫نییه‌و ل��ه‌ده‌س��ت داگ��ی��رك��ه‌ران��ی‬ ‫ده‌سه‌اڵتی گشت(ده‌وڵه‌ت)دایه‌‪،‬‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت لـــه‌الیه‌ن گروپێك‬ ‫ی��ان دیكتاتۆرێك داگ��ی��رك��راوه‌‪،‬‬ ‫لێره‌دایه‌ كه‌ بۆمان ده‌رده‌ك��ه‌وێ‬

‫د‪ .‬عه‌بدوڵاڵ ئه‌بریشه‌می‬

‫كێشه له‌سه‌ر شێوازی‬ ‫‌‌‬ ‫ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی ده‌سه‌اڵت بێ‪ ،‬خۆ ده‌سه‌اڵتێك‬ ‫له‌ئارادا نیی ‌ه تاشه‌ڕی له‌سه‌ر بكرێت‬ ‫له‌م چه‌شـــنه‌ واڵت��ان��ه‌دا حیزب‬ ‫ن��ات��وان��ێ ل��ه‌ڕێ��ی یاســــاوه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت بۆ ماوه‌یه‌ك به‌ده‌سته‌وه‌‬ ‫بگرێ‪ ،‬بۆیه‌ش حیزب له‌ئارادا‬ ‫ن��ی��ی��ه‌‪ ،‬هه‌شبـــێ‌ ه���ه‌ر ن��اوی‬ ‫حیزبــی له‌خۆی دانـــاوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫حیزبێكیش پێكبێ‌‪ ،‬ناتوانێ‬ ‫ب���ه‌ره‌وت���ی ی��اس��ای��ی ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫له‌ده‌ست داگیركه‌ران ده‌ربهێنێ‪.‬‬ ‫هه‌ر بۆیه‌ له‌م واڵتانه‌دا حیزب‬ ‫به‌نهێنی سازده‌بێ‪ ،‬گه‌لی كوردیش‬ ‫كه‌ له‌ده‌سه‌اڵت بێ به‌رییه‌ ناتوانێ‬ ‫له‌چه‌شنی واڵته‌ سه‌ركه‌وتووه‌كانی‬ ‫رۆژئاوا حیزب پێكبێنێت‪ ،‬حیزبی‬ ‫كورد نهێنی بوون‌و شۆڕشگێڕی‬ ‫به‌سه‌ردا سه‌پاوه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستــــوور‪ :‬چۆن ده‌كـــرێت‬ ‫ئ���ه‌و ح��ی��زب��ان��ه‌ی ل��ه‌دۆخ��ێ��ك��ی‬ ‫ن��ائ��اس��ای��ی��داو ب��ه‌ه��ۆی ك��اری‬ ‫ش��ۆڕش��گ��ـ��ـ��ـ��ێ��ڕی��ی��ه‌وه‌ له‌بنه‌ما‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كانی حیزب الیانداوه‌‪،‬‬ ‫ئێستا ل��ه‌دۆخ��ێ��ك��ی ئاساییدا‬ ‫بچنه‌وه‌ س��ه‌ر نۆرمه‌ سه‌ره‌كی‌و‬ ‫بنه‌ڕه‌تییه‌كانی حیزب له‌پێی‬ ‫شێوازه‌ رۆژئاواییه‌كه‌ی؟‬ ‫ع��ه‌ب��دوڵ�ڵا ئ��ه‌ب��ری��ش��ه‌م��ی‪:‬‬ ‫كاتێك حیزب ل��ه‌س��ه‌ر بنه‌مای‬ ‫ئه‌سڵی خ��ۆی وه‌ك ل��ه‌ڕۆژئ��اوادا‬ ‫ده‌بینرێ دان��ه‌م��ه‌زرا‪ ،‬له‌هه‌موو‬ ‫بارێكه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌سڵی خــــۆی‬ ‫ج��ی��اوازی پ��ه‌ی��دا ده‌ك���ا‪ ،‬ب��ه‌اڵم‬ ‫ل��ه‌رووی عه‌قڵییه‌ته‌وه‌ ده‌كرێت‬ ‫له‌بیروكرده‌وه‌دا چاو له‌ئوسوڵی‬ ‫حیزبایه‌تی خ��ۆرئ��اوای��ی بكرێ‪‌،‬‬ ‫ل���ه‌وێ ح��ی��زب��ه‌ك��ان‌ دوژمــــنی‬ ‫ی���ه‌ك ن��ی��ن‪ ،‬ب��ه‌ڵ��ك��و چ��اودێ��ری‬ ‫(ره‌قیبی‌) یه‌كترن‪ ،‬به‌اڵم له‌واڵته‌‬ ‫دواكه‌وتـــووه‌كان حیزبه‌كان وه‌ك‬

‫حیزبایه‌تی له‌كوردستاندا ئه‌وه‌ند‌ه ك ‌ه بۆ‬ ‫ی هه‌وڵیداوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ش‬ ‫رزگاری گه‌له‌ك ‌ه ‌‬ ‫ته‌گه‌ره‌و به‌رهه‌ڵستی به‌ڕێخستووه‌‌‬

‫دوژمـــن چاو له‌یه‌ك ده‌كـــه‌ن‪،‬‬ ‫له‌نیو ســــه‌ده‌ی راب����ردوودا‬ ‫حیـــزبه‌كـان‌و‬ ‫دژای��ـ��ـ��ـ��ه‌ت��ی‬ ‫الی��ه‌ن��گ��ران��ی��ان ل��ه‌ك��ور‌دس��ت��ان��دا‬ ‫ن��ه‌ت��ه‌ن��ـ��ـ��ی��ا ب����ووه‌ت����ه‌ ه��ۆی‬ ‫ده‌رفه‌ته‌كان‪،‬‬ ‫له‌ده‌ســـــتدانی‬ ‫به‌ڵكو خه‌سارێكی له‌ڕاده‌به‌ده‌ری‬ ‫له‌كوردستاندا‬ ‫لێكه‌وتووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫پرۆســـه‌ی حیزبایه‌تی وه‌ك‬ ‫خۆرئاوا نه‌هاتــــووه‌ته‌ ئ��اراوه‌‪،‬‬ ‫ده‌ك������راو ده‌ك�����رێ ره‌وت��ێ��ك��ی‬ ‫پێشكه‌وتـــووانه‌ بۆ دامه‌زراندن‌و‬ ‫ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ردن��ـ��ـ��ـ��ی پ��رۆس��ه‌ی‬ ‫ح��ی��زب��ای��ه‌ت��ی ل���ه‌ك���ورده‌واری���دا‬ ‫وه‌گه‌ڕكه‌وێ‪.‬‬ ‫ئه‌گـــه‌رچی حیزب نهێـــنی‬ ‫بێ‪ ،‬به‌اڵم دیسانیــــش ده‌توانێ‬ ‫ل��ه‌س��ه‌ر ره‌وت���ی پێشكه‌وتووانه‌‬ ‫چ���االك���ی ب���ك���ات‪ ،‬ئ��ه‌گ��ـ��ـ��ـ��ه‌ر‬ ‫له‌كوردستاندا حیزب "به‌هه‌مان‬ ‫ناوه‌ڕۆك‌و ئامانج‌و ستراتیژه‌وه‌یه‌‬ ‫ك����ه‌ ح���ی���زب���ی ل���ه‌پ���ێ���ن���اودا‬ ‫دروستده‌بێت"‪ ،‬ده‌رفه‌ت بدرایه‌ته‌‬ ‫گ��ه‌ل��ی ك���ورد له‌ئاستێكی زۆر‬ ‫به‌رزتردا ده‌ب��وو‪ ،‬ئ��ه‌وه‌ش دیاره‌‬ ‫كورد ده‌سه‌اڵتـــــی به‌ده‌سته‌وه‌‬ ‫ن��ی��ی��ه‌‌‪ ،‬ئ��ه‌رك��ی ح��ی��زب��ی ك��ورد‬ ‫گه‌یاندنی ئه‌و گه‌له‌ به‌ده‌سه‌اڵتی‬ ‫خۆچاره‌نووسه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬پێتوانییه‌ پرسی‬ ‫حیزبی سیاسیی له‌كوردستان‬ ‫هێنده‌ی له‌ژێركاریگه‌ری دروشم‌و‬ ‫ع��ات��ی��ف��ه‌و ج��واڵن��دن��ی هه‌ستی‬ ‫ناعه‌قاڵنیدا چاالكه‌‪‌ ،‬هێنده‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌جینداو ب��ه‌رن��ام��ه‌و پ��ه‌ی��ڕه‌وی‬ ‫گشتیدا پۆزه‌تیڤانه‌ كارناكات؟‬ ‫ع��ه‌ب��دوڵ�ڵا ئ��ه‌ب��ری��ش��ه‌م��ی‪:‬‬ ‫به‌داخه‌وه‌ ئه‌و بۆچـــوونه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫چه‌مكی حیزبه‌كوردییه‌كان زۆر‬ ‫نزیكه‌‪ ،‬بۆ نمونه‌ له‌عێراقی پێشوودا‬ ‫ده‌سه‌اڵت به‌ده‌نگدانی راسته‌قینه‌ی‬ ‫خ��ه‌ڵ��ك ن��ه‌ده‌ه��ات��ه‌ س��ه‌رك��ارو‬ ‫النه‌ده‌چوو‪ ،‬بۆیه‌ حیزب به‌مانای‬ ‫خۆرئاوایی خۆی له‌ئارادانه‌بوو‪،‬‬

‫ره‌قابه‌تی حیزبایه‌تیـــش مانای‬ ‫نه‌بوو‪ ،‬خه‌ڵك دژ به‌ده‌سه‌اڵتی‬ ‫داس��ه‌پ��اوب��وون‪ ،‬دی��اره‌ كوردیش‬ ‫م��ۆدێ��ل��ێ��ك��ی ل���ه‌ك���اری حیزبی‬ ‫ن��ه‌دی��ت��ب��وو‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ��ه‌و ره‌وت��ه‌‬ ‫له‌كورده‌واریدا نابێ ببێــــته‌هۆی‬ ‫چ��ه‌وت��ك��اری ل��ه‌ه��ه‌ڵ��س��ووڕان��ی‬ ‫حیزبیدا‪ ،‬حیزبه‌كان پێویسته‌‬ ‫چ��اودێ��ری (ره‌ق��ی��ب��ی) یه‌كتربن‬ ‫نه‌ك دژ به‌یه‌كبــــن‪ ،‬هه‌ڵسووڕان‌و‬ ‫چ���االك���ی س��ی��اس��ی پێویستی‬ ‫به‌فێربوون‌و ئامۆژگاری هه‌یه‌‪،‬‬ ‫حیزبه‌كان ده‌توانــــن له‌وباره‌وه‌‬ ‫زۆر چ��االك��ب��ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم كاتێك‬ ‫ب��ۆخ��ۆی��ان ن���اش���اره‌زاب���ن س��ه‌ر‬ ‫له‌خه‌ڵكیش ده‌شێوێنن‪.‬‬ ‫ب��ێ��ده‌س��ه‌اڵت��ی گ��ه‌ل��ی ك��ورد‬ ‫ه���ه‌س���ت‌و س����ۆزو ك��ه‌س��ای��ه‌ت��ی‬ ‫ئ��ه‌و گ��ه‌ل��ه‌ی ب��ری��ن��دارك��ردووه‌‪،‬‬ ‫ه�����ه‌ر دروش����م����ێ����ك‪ ،‬ق��س��ه‌و‬ ‫ك���رده‌وی���ه‌ك ت��ه‌ن��ان��ه‌ت ئ��ه‌گ��ه‌ر‬ ‫دوور له‌عه‌قاڵنیه‌تیــــش بێ‪،‬‬ ‫به‌اڵم بتوانێ ئه‌و بریــــنه‌ بڕێك‬ ‫دابمركێنێ‪ ،‬خه‌ڵك وه‌ریده‌گرن‪،‬‬ ‫ح��ی��زب��ه‌ك��ان ل��ه‌و ره‌وت���ه‌ كه‌ڵك‬ ‫وه‌رده‌گرن‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كیتریش ئه‌و گه‌النه‌ی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتیان لێزه‌وتكراوه‌ وه‌ك‬ ‫ك����ورد‪ ،‬واڵت���ان���ی ك��ۆل��ۆن��ی��ال��ی‬ ‫ده‌ره‌ك���ی‌و ن��اوه‌ك��ی‌‌‪ ،‬حیزبه‌كان‬ ‫ئه‌ركی ده‌ستهێنانی ده‌س��ه‌اڵت‬ ‫ل��ه‌ئ��ه‌س��ت��ۆده‌گ��رن‪ ،‬ئ��ه‌گ��ه‌ر ئه‌و‬ ‫حیزبانه‌ دروشمی شۆڕشگێڕانه‌‬ ‫ده‌ده‌ن‪ ،‬ل�����ه‌ڕووی واق��ی��ع��ه‌وه‌‬ ‫دروش��م��ه‌ك��ه‌ی��ان به‌جێیه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم‬ ‫ه��ه‌ڵ��س��ووڕان‌و سه‌ره‌نجامی ئه‌و‬ ‫حیزبانه‌ له‌بنه‌مای راسته‌قینه‌ی‬ ‫حیزبایه‌تی خۆرئاوایی الده‌دات‪،‬‬

‫ش��ارس��ت��ان��ی��ان��ه‌ش ره‌چ��اوب��ك��او‬ ‫پێویستێك ب��ه‌چ��ه‌ك هه‌ڵگرتن‬ ‫ل��ه‌ ئ���ارادا ن��ه‌ب��ێ‪ ،‬ل��ێ��ره‌دای��ه‌ كه‌‬ ‫چاالكی شۆرشگێرانه‌و خه‌باتی‬ ‫مه‌ده‌نی یه‌كده‌گرن‪ ،‬چه‌كهه‌ڵگرتن‬ ‫س��ه‌ره‌ت��ای ده‌ستپێكی ش��ه‌ڕه‌‪،‬‬ ‫شه‌ڕیش له‌بنه‌مادا زۆرتر له‌یاسای‬ ‫فیزیك كه‌ڵك وه‌رده‌گ��رێ‪ ،‬هێزی‬ ‫بچوك له‌گه‌ڵ (ملمالنێی) هێزی‬ ‫گه‌وره‌تری پێناكرێ‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌‬ ‫به‌شێك له‌هێزه‌ بچوكه‌كان‪ ،‬په‌نا‬ ‫بۆ تێرۆر ده‌ب��ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم پێناچێ‬ ‫ره‌وتی تێرۆر بتوانێ سه‌ركه‌وێ‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬تاچه‌ندێك ئیمكانی‬ ‫گونجاندنی پێكهاته‌و شێوازی‬ ‫ك��اری حیزبه‌كانی كوردستان‬ ‫ل��ه‌گ��ه‌ڵ دن��ی��ای ش��ارس��ت��ان��ی‌و‬ ‫دیموكراتیدا هه‌یه‌؟ ده‌بێ كێ‌و‬ ‫چۆن ئه‌مه‌ بكات؟‬ ‫ع��ه‌ب��دوڵ�ڵا ئ��ه‌ب��ری��ش��ه‌م��ی‪:‬‬ ‫ل��ه‌ك��ورده‌واری��دا ئ��اوات‌و نه‌ریتی‬ ‫دام��ه‌زران��دن��ی ح��ی��زب‪ ،‬گه‌یشتن‬ ‫به‌ده‌سه‌اڵته‌‪ ،‬ئه‌گه‌رچی رێبازی‬ ‫ش��ۆرش��گ��ێ��ڕان��ه‌ ب��ه‌س��ه‌ر حیزبی‬ ‫ك��وردی داده‌س��ه‌پ��ێ‪ ،‬ب��ه‌اڵم وه‌ك‬ ‫ئ��ام��اژه‌ی پێكرا جیاكردنه‌وه‌ی‬ ‫م�������ه‌ودای ش���ۆڕش���گ���ێ���ڕان���ه‌ی‬ ‫داسه‌پاو له‌گه‌ڵ ره‌وتی ئه‌مڕۆیی‬ ‫دیموكراتیك‪،‬‬ ‫شارستانییانه‌و‬ ‫كه‌ نه‌ریتی بنه‌مای حیزبایه‌تی‌و‬ ‫چ��االك��ی سیاسی خ��ۆرئ��اوای��ی��ه‌‬ ‫ئه‌ركی سه‌ر شانی دامه‌زرێنه‌ران‬ ‫ی��ان به‌ڕێوه‌بــــه‌رانی ئه‌مڕۆی‬ ‫حیزبه‌كانه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش كارێكی‬ ‫زۆر وردبینانه‌و شاره‌زایانه‌یه‌ی‬ ‫گ����ه‌ره‌ك����ه‌‪ ،‬چ��ون��ك��ه‌ ره‌وت����ی‬ ‫شۆڕشگێرانه‌ تێكه‌اڵوی هه‌ست‌و‬ ‫س���ۆزه‌و ب���ه‌الی ره‌م��ه‌ك��ی ب��وون‬

‫له‌نیو سه‌ده‌ی رابردوودا دژایه‌تی‬ ‫حیزبه‌كان‌و الیه‌نگرانیان له‌كور‌دستاندا‬ ‫ه هۆی له‌ده‌ستدانی‬ ‫نه‌ته‌نیا بووه‌ت ‌‬ ‫ده‌رفه‌ته‌كان‪ ،‬به‌ڵكو خه‌سارێكی‬ ‫له‌ڕاده‌به‌ده‌ری لێكه‌وتووه‌ته‌وه‌‬ ‫لێره‌دایه‌ كه‌ ئه‌ركی حیزبایه‌تی‬ ‫ئ��ه‌و چه‌شنه‌ و‌اڵت��ان��ه‌ پێویستی‬ ‫به‌زانیاری‌و لێكدانه‌وه‌ی ره‌وتی‬ ‫چاالكی شۆڕشگێڕانه‌و رێبازی‬ ‫هه‌ڵسه‌نگێندراو هه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌كورتی ك��اری حیزبایه‌تی‬ ‫ش��ۆڕش��گ��ێ��ران��ه‌ش ب��ه‌ش��ێ��وازی‬ ‫ره‌م��ه‌ك��ی س��ه‌رك��ه‌وت��وو ن��اب��ێ‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ده‌ب��ێ ل��ه‌ڕووی به‌رنامه‌ی‬ ‫ه��ه‌ڵ��س��ه‌ن��گ��ێ��ن��ـ��ـ��ـ��دراوداب��ێ‪،‬‬ ‫ش����ۆڕش����گ����ێ����ڕی ره‌م����ه‌ك����ی‬ ‫هه‌ڵسه‌نگێندراو نییه‌‪ ،‬ل��ه‌ده‌وری‬ ‫پێشهات‌و هه‌ست خ��ول��ده‌خ��وا‪،‬‬ ‫جگه‌ له‌به‌فیـــڕۆدانی گ��ه‌ل‌و‬ ‫ده‌رف���ه‌ت���ه‌ك���ان‌و خ��ه‌س��ارێ��ك��ی‬ ‫له‌ڕاده‌به‌ده‌ر هیچ ده‌ستكه‌وتێكی‬ ‫ن��ی��ی��ه‌‪ ،‬پ��ێ��وی��س��ت��ه‌ ئ����ه‌وه‌ش‬ ‫بگوترێ ره‌وت��ی شۆڕشگیڕانه‌ی‬ ‫ل��ه‌ش��ه‌ڕو‬ ‫هه‌ڵسه‌نگێــــندراو‬ ‫چه‌ك هه‌ڵگرتندا قه‌تیس نابێ‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ده‌ت��وان��ی زۆر شێوازی‬

‫داده‌كشێ‌‪ ،‬به‌اڵم چاالكی سیاسی‬ ‫ئ��ه‌وڕۆی��ی‌و ره‌وت��ی دیموكراسی‪،‬‬ ‫هزرو زانیاری به‌رچاوی گه‌ره‌كه‌‪،‬‬ ‫ل��ه‌ب��ی��روك��رده‌وه‌ی ره‌م��ه‌ك��ی خۆ‬ ‫لێكتێگه‌یشتن‬ ‫ده‌پ����ارێ����زێ‪،‬‬ ‫ب��ه‌گ��ه‌ڕده‌خ��ا‪ ‌،‬ئه‌گینا ره‌وت���ی‬ ‫شۆڕشگێڕانه‌ی ره‌مه‌كی كه‌ له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای هه‌ست‌و پێشهات خول‬ ‫ده‌خ��واو پڕۆگرامێكی داڕێ��ژراوی‬ ‫نییه‌‪ ‌،‬به‌رگری له‌بیروكرده‌وه‌ی‬ ‫ق��وڵ��ی س��ی��اس��ی‌و ك�����رده‌وه‌ی‬ ‫دیموكراتیك ده‌ك���او گه‌یشتن‬ ‫به‌ئامانج به‌دواده‌خا‪.‬‬ ‫ل��ه‌و‌اڵت��ه‌ پێشكه‌وتووه‌كاندا‬ ‫ح��ی��زب��ه‌ك��ان‌و الی��ه‌ن��گ��ران��ی��ان‬

‫له‌هه‌ڵسووراندا ره‌وتی پێشبڕكێی‬ ‫دی��م��وك��رات��ی��ك ره‌چ���اوده‌ك���ه‌ن‪،‬‬ ‫له‌حاڵێكدا له‌و‌اڵته‌ دواكه‌وتووه‌كان‬ ‫دوژمنایه‌تی جێگایه‌ك بۆ‌ ره‌قابه‌تی‬ ‫دیموكراتیك‌و لێك حاڵی بوون‬ ‫ناهێڵێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ل����ه‌ك����ورده‌واری����دا ره‌وت����ی‬ ‫شۆڕشگێڕانه‌ زۆر زوو خۆده‌گرێ‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم ره‌وت����ی دی��م��وك��رات��ی��ك‬ ‫به‌ئاسانی جێناكه‌وێ‪ ،‬له‌ره‌وتی‬ ‫ش��ۆڕش��گ��ێ��ڕان��ه‌ی ره‌م��ه‌ك��ی��دا‪،‬‬ ‫دوژمنایه‌تی جێگایه‌ك بۆ رێبازی‬ ‫دیموكراتیك‌و لێك حاڵی بوون‬ ‫ناكاته‌وه‌‌‪ ،‬چ له‌ناوخۆی حیزبه‌كاندا‬ ‫چ له‌ناو حیزبه‌كان‪.‬‬ ‫ح��ی��زب��ه‌ك��ان‌و الیه‌نگرانیان‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و خه‌ڵكه‌ی الیه‌نگری‬ ‫ئه‌وان نین یان ره‌خنه‌یان لێده‌گرن‪،‬‬ ‫ته‌نیا رق���ه‌ب���ه‌ری‌و ب��ه‌ب��وغ��زه‌وه‌‬ ‫چاولێكردن ده‌بیندرێت‪ ،‬مێژووی‬ ‫نیو سه‌ده‌ی رابردوو ئه‌و بۆچوونه‌‬ ‫ده‌سه‌لمێنێ‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ حیزبایه‌تی‬ ‫له‌كوردستاندا ئ��ه‌وه‌ن��ده‌ كه‌ بۆ‬ ‫رزگ���اری گه‌له‌كه‌ی‌ هه‌وڵیداوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ش ته‌گه‌ره‌و به‌رهه‌ڵستی‬ ‫به‌ڕێخستووه‌‌‪.‬‬ ‫ش��ێ��وازی ره‌ق��اب��ه‌ت��ی حیزبه‌‬ ‫ك��وردی��ی��ه‌ك��ان ب��ۆ ك��ۆك��ردن��ه‌وی‬ ‫جه‌ماوه‌رێكی زۆرت��ر ل��ه‌ده‌وره‌ی‬ ‫خۆیان‪ ،‬نا‌بێ بكه‌وێته‌ م��ه‌ودای‬ ‫رقه‌به‌رایه‌تی له‌گه‌ڵ یه‌كتر‪.‬‬ ‫ئ��ه‌م واڵت��ان��ه‌ی ك��ه‌ خ��اوه‌ن‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت����ن‪ ،‬ح��ی��زب��ه‌ك��ان بۆ‬ ‫ب��ه‌ده‌س��ت��ه‌وه‌گ��رت��ن��ی ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫تێده‌كۆشن‪ ،‬به‌اڵم له‌كورده‌واریدا‬ ‫تا ئه‌وكاته‌ی ده‌س��ه‌اڵت له‌ئارادا‬ ‫ن��ی��ی��ه‌‪ ،‬ره‌ق���اب���ه‌ت ب��ۆ ش��ێ��وازی‬ ‫چاككردنی ده‌س��ه‌اڵت‌ مانایه‌كی‬ ‫ن��ی��ی��ه‌‪ ،‬ب��ه‌ڵ��ك��و پێشبــــڕكێ‌و‬ ‫هاوكاری بۆ پێكهێنانی ده‌سه‌اڵت‬ ‫بنه‌مای ه��ه‌م��وو چاالكییه‌كانی‬ ‫كورده‌وارییه‌‪ ،‬دی��اره‌ ئامۆژگاری‬ ‫گ���ه‌ل ب��ۆ ن��اس��ان��دن��ی چه‌شنی‬ ‫جۆراوجۆر له‌شێوازی ده‌س��ه‌اڵت‬ ‫ئه‌ركێكی حاشا هه‌ڵنه‌گره‌‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫م��ه‌رج��ی گه‌یشتن ب��ه‌ده‌س��ه‌اڵت‬ ‫پێكهات‪ ،‬ئه‌وجار ئ��ه‌وه‌ خه‌ڵكن‬ ‫كه‌ چۆنایه‌تی شێوازی ده‌سه‌اڵت‬ ‫دی��اری��ده‌ك��ه‌ن ن��ه‌ك حیزبه‌كان‪،‬‬ ‫وه‌ك ئ��ام��اژه‌ی پێكرا ل��ه‌واڵت��ه‌‬ ‫دواك���ه‌وت���ووه‌ك���ان ح��ی��زب��ه‌ك��ان‬ ‫به‌زۆره‌ملی یان‌ فریودانی جه‌ماوه‌ر‌‬ ‫ده‌توانن ده‌س��ه‌اڵت داگیربكه‌ن‌و‬ ‫به‌بیانوی راگرتنی ده‌س���ه‌اڵت‪،‬‬ ‫ره‌وت��ی ملهۆڕی درێ��ژه‌ پێبده‌ن‪،‬‬ ‫ل��ه‌واق��ی��ع��دا ب���ه‌ر له‌پێكهاتنی‬ ‫هه‌لومه‌رجی گه‌یشتن به‌ده‌سه‌اڵت‪،‬‬ ‫گرژی‌و كێشه‌ له‌نێوان حیزبه‌كاندا‪،‬‬ ‫به‌فیڕۆدانی ده‌رف���ه‌ت‌و چاالكی‬ ‫بۆ گه‌یشتن به‌ئاواته‌‪ ،‬به‌كورتی‌‬ ‫ده‌كرێ بڵێین‪ :‬ئه‌گه‌ر كێشه‌‌ له‌سه‌ر‬ ‫شێوازی به‌ڕێوه‌بردنی ده‌سه‌اڵت‬ ‫بێ‪ ،‬خۆ ده‌سه‌اڵتێك له‌ئارادا نییه‌‬ ‫تاشه‌ڕی له‌سه‌ر بكرێت‪ ،‬كێشه‌‬ ‫له‌سه‌ر شتێكی نه‌بوو چ مانایه‌كی‬ ‫هه‌یه‌؟ ئه‌و كێشانه‌ چ له‌ناوخۆیی‬ ‫حیزبه‌كان‪ ،‬چ له‌نێوان حیزبه‌كاندا‬ ‫چ له‌نێو خه‌ڵكدا به‌رگری له‌چاالكی‬ ‫بۆ گه‌یشتن ب��ه‌ده‌س��ه‌اڵت ده‌ك��او‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی ده‌سه‌اڵتی زاڵدایه‌‪.‬‬

‫ه دواکه‌وتووه‌کاندا حیزب‬ ‫له‌واڵت ‌‬ ‫به‌زۆره‌ملێ یان به‌فریودانی جه‌ماوه‌ر‬ ‫ده‌توانن ده‌سه‌اڵت داگیربکه‌ن‬

‫‪9‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫کوردستانی‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪11‬‬

‫حه‌سه‌ن گه‌رمیانی له‌نه‌رویج ده‌نگه‌کانی گه‌رمیانمان بیردێنێته‌وه‌‬

‫چاوه‌ڕوانده‌كرێت توركیا ئۆپه‌راسیۆنێكی نوێ ده‌ستپێبكات‬ ‫محه‌مه‌د عه‌لی‌ كه‌مال‬

‫به‌رپرسانی حكومه‌تی توركیا جارێكی‬ ‫تر ئه‌و ده‌نگۆیانه‌یان ره‌تكرده‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫باس له‌راگرتنی په‌الماردانه‌كانیان‬ ‫ده‌ك��ه‌ن��ه‌وه‌ ب��ۆ س��ه‌ر گه‌ریالكانی‬ ‫په‌كه‌كه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم په‌الماردانه‌كانیان‬ ‫ی‬ ‫به‌قورس وه‌سفده‌كه‌ن‪ ،‬باڵی سه‌رباز ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌كه‌كه‌ش رایده‌گه‌یه‌نێت "سیاسه‌ت ‌‬ ‫نكوڵی لێكردن‌و سڕینه‌وه‌"ی‌ كورد‬ ‫له‌توركیا‪ ،‬زیاتر هانیانده‌دات بۆ‬ ‫چاالكییه‌كانیان‪.‬‬ ‫ع���ه‌ب���دوڵ�ڵ�ا گ���ی���ول س����ه‌رۆك‬ ‫ك��ۆم��اری‌ ت��ورك��ی��ا ل�ه‌چ�ه‌ن��د رۆژی‬ ‫ی‬ ‫راب���ردوودا‪ ،‬سووربوونی‌ واڵته‌كه‌ ‌‬ ‫له‌سه‌ر به‌رده‌وامبوونی‌ هه‌ڵكوتان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫سه‌ر چه‌كدارانی‌ پارتی‌ كرێكاران ‌‬ ‫كوردستان راگه‌یاند‌و به‌ڵێنیشیدا‬ ‫تاكۆتاییهێنان ب �ه‌و پارته‌ ئ �ه‌وان‬ ‫له‌سه‌ر هێرشكردن به‌رده‌وام ده‌بن‪.‬‬ ‫ب��اڵ �ی‌ س���ه‌رب���ازی‌ پ�ه‌ك�ه‌ك�ه‌ش‬ ‫حكومه‌تی‌ توركیا به‌شێواندن‌و‬ ‫داگیركردنی‌ ب��اك��ووری‌ كوردستان‬ ‫تۆمه‌تبارده‌كات‪ ،‬بۆیه‌ به‌رده‌وامبوونی‬ ‫خۆیان له‌چاالكییه‌كانیان راگه‌یاند‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ هاتنی وه‌رزی به‌هاردا‪،‬‬ ‫پێكدادانه‌كانی نێوان حكومه‌تی‬ ‫توركیا‌و سه‌ربازانی په‌كه‌كه‌ زیاتر‬ ‫ب���ووه‌‌و پێشبنیده‌كرێت ئه‌مساڵ‬ ‫مانۆڕی سه‌ربازانی توركیا بۆ سه‌ر‬ ‫ن��اوچ �ه‌ سنوورییه‌كانی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان په‌ره‌ی‌ پێبدرێت‪.‬‬ ‫ئ�ه‌و وته‌یه‌ی‌ عه‌بدوڵاڵ گویل‬ ‫راس��ت �ه‌وخ��ۆ ئ���ه‌وه‌ی نیشاندا ك ‌ه‬ ‫په‌یامێكی نوێی پێیه‌ ب��ۆ پارتی‬ ‫كرێكارانی كوردستان‪ ،‬له‌وه‌ی‌ به‌نیاز‌ه‬ ‫مانۆڕێكی س �ه‌رب��ازی ن��وێ ل �ه‌دژی‬

‫په‌كه‌كه‌ ده‌ستپێبكات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫سه‌رۆك كۆماری‌ توركیا له‌باره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ ئێستای‌ حكومه‌ته‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س��ه‌ب��اره‌ت ب �ه‌ ب �ه‌ن��گ��ارب��وون �ه‌وه‌ ‌‬ ‫په‌كه‌كه‌ وتی‌"توركیا سووره‌ له‌سه‌ر‬ ‫به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌یان‌و هه‌رگیزیش مل‬ ‫بۆ توندوتیژییه‌كانیان كه‌چ ناكه‌ین"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫جه‌ختیشیكرده‌وه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ‌‬ ‫بێجگه‌ له‌هێزه‌ ئه‌منییه‌كانی‌ واڵت‬ ‫نابێت هیچ كه‌سێكی‌ دیكه‌ له‌توركیادا‬ ‫چه‌كی‌ به‌ده‌سته‌وه‌ بێـت‪.‬‬ ‫ماوه‌كانی رابردوو توندوتیژییه‌كانی‬ ‫ناوچه‌ كوردنشینه‌كانی توركیاو‬ ‫ده‌ستگیركردنی الیه‌نگران‌و هه‌ودارانی‬ ‫پ��ارت��ی ك��رێ��ك��اران��ی ك��وردس��ت��ان‌و‬ ‫راپێچكردنیان ب��ۆ نێو زی��ن��دان‌و‬ ‫به‌رده‌م دادگاكاندا‪ ،‬بارودۆخی ناوچ ‌ه‬ ‫كوردنشینه‌كانی به‌شێوه‌یه‌كی گشتی‬ ‫گۆڕی‪ ،‬ترسی توركیا له‌و په‌شێویی ‌ه‬ ‫زیاتربوو‪ ،‬به‌هۆی ئ �ه‌وه‌ی‌ گومانی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ الدروستبوو چه‌كدارانی پارتی‬ ‫كرێكاران‪ ،‬به‌سوود وه‌رگ��رت��ن له‌و‬ ‫توند‌وتیژییانه‌ دزه‌ بكه‌نه‌ نێو واڵته‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ زیادبوونی‌ كرده‌و‌ه‬ ‫پێكدادانه‌كان‬ ‫توندوتیژییه‌كان‌و‬ ‫ل �ه‌ن��ێ��وان گ �ه‌ری�لاك��ان �ی‌ پ�ه‌ك�ه‌ك�ه‌‌و‬ ‫سه‌ربازانی‌ سوپای‌ توركیا‪ ،‬سه‌رۆك‬ ‫كۆماری‌ ئه‌و واڵته‌ وتی‌ "به‌هار دێت‬ ‫ئه‌وان له‌كونه‌كانیان دێنه‌ ده‌ره‌وه‌"‪،‬‬ ‫بۆیه‌ رایگه‌یاند پێویسته‌ سوپا‬ ‫له‌ئاماده‌باشیدا بێت‪.‬‬ ‫ب �ه‌پ��ێ �ی‌ دوای���ی���ن ئ���ام���ار ك ‌ه‬ ‫پ��ارت��ی‌ ك��رێ��ك��اران �ی‌ ك��وردس��ت��ان‬ ‫ب�ڵاوی��ك��ردووه‌ت�ه‌وه‌‪ ،‬ل�ه‌م��اوه‌ی‌ چوار‬ ‫ی‬ ‫مانگی‌ سه‌ره‌تای‌ ساڵی‌ ‪2010‬دا رێژه‌ ‌‬ ‫شه‌ڕ‌و پێكدادانه‌كان زیادیكردووه‌‪.‬‬ ‫له‌ئاماره‌كه‌دا ئاماژه‌ به‌وه‌كراو‌ه‬

‫تورکیا په‌الماردانی په‌که‌که‌ به‌قورس ده‌زانێت‬

‫ك��ه‌ ه��ێ��زه‌ك��ان �ی‌ س��وپ��ای‌ توركیا‬ ‫‪ 22‬هه‌ڵمه‌تی‌ ف��راوان��ی��ان بۆ سه‌ر‬ ‫بنكه‌‌و باره‌گاكانی‌ په‌كه‌كه‌ له‌ناوچ ‌ه‬ ‫جیاجیاكان ئه‌نجامداوه‌‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها‬ ‫له‌ ‪13‬ی��ان��دا پێكدادان رووی���داوه‌‌و‬ ‫له‌ئه‌نجامی‌ ئه‌و پێكدادانه‌شدا به‌پێی‬ ‫ئ��ام��اره‌ك��ه‌ ‪ 22‬س���ه‌رب���ازی‌ ت��ورك‬ ‫كوژراون‪.‬‬ ‫له‌نێو ئه‌و چوار مانگه‌شدا دوو‬ ‫مانگی‌ كۆتایی چڕترین پێكدادانه‌كان‬ ‫روویانداوه‌‌و زۆرینه‌ی‌ قوربانییه‌كانیش‬ ‫ی‬ ‫هه‌ر له‌و ماوه‌یه‌دا ب��وون‌و زۆرینه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هێرش‌و پ�ه‌الم��اره‌ك��ان به‌پاڵپشت ‌‬ ‫هێزی‌ ئاسمانی‌ بوون‪.‬‬ ‫به‌پێی وته‌كانی‌ عه‌بدوڵاڵ گیول‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌هاراندا په‌كه‌كه‌ ده‌ستپێشخه‌ر ‌‬

‫ی گیول‬ ‫هۆشدارییه‌كان ‌‬ ‫ن‪ :‬موراد یه‌تكین‬

‫ی نێو‬ ‫ی گۆڕانكارییه‌كان ‌‬ ‫ره‌شنووس ‌‬ ‫ی دوو ك ‌هم‌و‬ ‫ی بوون ‌‬ ‫ده‌ستوور سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی كۆتایی‬ ‫كورتی‌‪ ،‬به‌اڵم له‌كاتژمێره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حه‌وت ‌‬ ‫ی مانگ‌و سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی شه‌ش ‌‬ ‫رۆژ ‌‬ ‫مانگدا په‌سه‌ندكرا‪.‬‬ ‫ی ئاكه‌پ ‌ه‬ ‫هه‌ندێك له‌په‌رله‌مانتاران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ��ه‌و م��ادده‌ی � ‌ه ‌‬ ‫په‌سه‌ندنه‌كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ك � ‌ه ت��ای��ب�ه‌ت ب��وو به‌قورسكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پارته‌كان له‌چوارچێو‌ه ‌‬ ‫داخستن ‌‬ ‫ره‌شنووسه‌كه‌دا له‌الیه‌ن په‌رله‌مانه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی م��ادده‌ی��ه‌ك�� ‌‬ ‫(ل��ه‌ده‌س��ت��چ��وون�� ‌‬ ‫دیكه‌ش ك ‌ه په‌یوه‌ست بوو به‌وه‌وه‌)‬ ‫ی ب��اش ده‌زان����ن‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫به‌كارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داخستن ‌‬ ‫ی ئه‌و فه‌رمان ‌ه ‌‬ ‫به‌ستنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫پارته‌كان ده‌به‌ستێته‌و‌ه به‌لیژنه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروستبوون ‌‬ ‫په‌رله‌مانه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێته‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ل�ه‌ن��ێ��وان ده‌س�ه‌اڵت�ه‌ك��ان� ‌‬ ‫دژی �ه‌ك � ‌‬ ‫ی‌و یاسادانان‌و ڕاپه‌ڕاندندا‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫دادوه‌ر ‌‬ ‫ی له‌وانه‌بوو ره‌شنووسه‌ك‬ ‫جگه‌له‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌سه‌ندكراوه‌ك ‌ه ل �ه‌الی �ه‌ن دادگ��ا ‌‬ ‫ده‌س��ت��ووری��ی �ه‌و‌ه په‌سه‌ندنه‌كرێت‌و‬ ‫ی‬ ‫بگه‌ڕێنرێته‌وه‌‪ ،‬كه‌وات ‌ه په‌سه‌ندنه‌كردن ‌‬ ‫ی جۆرێك‬ ‫ئ��ه‌و م��ادده‌ی�� ‌ه ب��ووه‌ه��ۆ ‌‬ ‫له‌دڵدانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی له‌الیه‌ن‬ ‫ره‌شنووسه‌ك ‌ه به‌ڕه‌سم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫ی شاهین ‌‬ ‫مه‌همه‌ت عه‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌مانه‌و‌ه نێردرا بۆ عه‌بدوڵاڵ گیول ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌ركۆمار‌و به‌م شێوه‌یه‌ش ماو‌ه ‌‬ ‫ی ك ‌ه ‪15‬‬ ‫س�ه‌رۆك بۆ لێكۆڵینه‌و‌ه لێ ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژ‌ه ده‌ستیپێكرد‪ ،‬به‌اڵم گیول ئاماژ‌ه ‌‬ ‫به‌وه‌دا ك ‌ه هه‌موو ئه‌م ماوه‌ی ‌ه تا كۆتایی‬

‫ی‬ ‫ی پرسیار ‌‬ ‫به‌كارناهێنێت‌و له‌وه‌اڵم ‌‬ ‫رۆژنامه‌نووساندا رایگه‌یاندبوو هاوزه‌مان‬ ‫ی دانیشتنه‌كان‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌ڕێوه‌چوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆشك ‌‬ ‫له‌په‌رله‌ماندا مافناسه‌كان ‌‬ ‫ی كاركردن‬ ‫ی سه‌رگه‌رم ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ب��وون ل�ه‌س�ه‌ر پ��رۆژه‌ك��ه‌‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫بڕیاره‌ك ‌ه "زۆر دواناكه‌وێت"‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی ره‌شنووسه‌ك ‌ه‬ ‫ی ره‌وانه‌كردن ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك ده‌نگ ‌‬ ‫بۆ ریفراندۆم‌و بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ربدات زۆره‌‪ ،‬ئه‌و هێز‌ه سیاسیی ‌ه ‌‬ ‫ی ره‌شنووسه‌ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه به‌بیانوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ده‌ستوور‌ه پالن ‌‬ ‫ی رۆح ‌‬ ‫دژ ‌‬ ‫داڕشتوو‌ه سكااڵی یاسایی تۆماربكات‬ ‫جه‌هه‌په‌یه‌‪ ،‬ئه‌و ناڕه‌حه‌تییانه‌ش ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ڤیدیۆیه‌كه‌و‌ه ك ‌ه گوای ‌ه ه ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌نیز بایكاڵ ‌ه‌و هاوكات ‌ه له‌گه‌ڵ سات ‌‬ ‫ی ده‌ستووردا‬ ‫ی تێپه‌ڕاندن ‌‬ ‫ته‌واوبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌هه‌پ ‌ه ‌‬ ‫ی دیك ‌ه دۆخ � ‌‬ ‫ئ�ه‌وه‌ن��د‌ه ‌‬ ‫شلۆق ك��ردووه‌‪ ،‬ئایا ئه‌م دۆخ � ‌ه تا‬ ‫ی‬ ‫ی له‌سه‌ر گرتنه‌به‌ر ‌‬ ‫چه‌ند كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی دادگا له‌الیه‌ن جه‌هه‌په‌و‌ه هه‌یه‌‪،‬‬ ‫رێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وان ‌‬ ‫ڤیدیۆك ‌ه هێرشكردن ‌ه سه‌ر ماف ‌‬ ‫ی ئه‌م ‌ه له‌ئێستادا‬ ‫دیكه‌یه‌‪ ،‬خه‌ماڵندن ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ بوتر ‌‬ ‫زه‌حمه‌ته‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم ده‌ت��وان��ر ‌‬ ‫ی فشار‌و‬ ‫ی به‌رزبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫بووه‌ت ‌ه هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قورسكردووه‌‪ ،‬له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی پارته‌ك ‌ه ‌‬ ‫بار ‌‬ ‫ی س �ه‌رۆك وه‌زیر‬ ‫دیكه‌و‌ه ئه‌ردۆگان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌ندامان ‌‬ ‫ی به‌ڕێنماییكردن ‌‬ ‫ده‌ست ‌‬ ‫ی س �ه‌ب��اره‌ت به‌ڕیفراندۆم‬ ‫پارته‌ك ‌ه ‌‬ ‫كرد‪ ،‬له‌قۆناغێكداین ك ‌ه سیاس ‌هت‌و‬ ‫ی یه‌كتربوون‌و له‌وانه‌ش ‌ه‬ ‫یاسا تێكه‌اڵو ‌‬ ‫ی نوێ‬ ‫ی داهاتوودا شێواز ‌‬ ‫له‌م ماوه‌ی ‌ه ‌‬ ‫ی هێز‌ه دژه‌ك��ان‬ ‫له‌به‌ره‌نگاربوونه‌و‌ه ‌‬

‫ببینین‪ ،‬عه‌بدوڵاڵ گیول له‌الیه‌كه‌و‌ه‬ ‫ی رێگ ‌ه له‌و بانگه‌شان ‌ه بگرێ‬ ‫بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ �ه‌وه‌و‌ه پرۆس ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه گوای ‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ری��ف��ران��دۆم دواده‌ك����ه‌وێ‪ ،‬له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی نه‌كه‌وێت ‌ه ئه‌م‬ ‫دیكه‌شه‌و‌ه بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ج��ۆر‌ه ده‌مه‌قاڵێیانه‌و‌ه هه‌وڵده‌دات‬ ‫ل �ه‌ب��ڕی��اردان ل�ه‌س�ه‌ر ره‌شنووسه‌ك ‌ه‬ ‫دوانه‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ی گیولدا‬ ‫ل �ه‌روون��ك��ردن �ه‌وه‌ك��ان � ‌‬ ‫ی‬ ‫س��ه‌ب��اره‌ت ب �ه‌ب �ه‌ره‌ن��گ��ارب��وون �ه‌و‌ه ‌‬ ‫په‌كه‌كه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه ده‌رده‌كه‌وت ك ‌ه سه‌رۆك‬ ‫ی بۆ روانین له‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه‬ ‫ی نوێ ‌‬ ‫دید ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ی��ان ه �ه‌ر دی��د‌ه كۆنه‌كه‌ی ‌ه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی دی��ك �ه‌و‌ه ته‌ماشا ‌‬ ‫له‌گۆشه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫پێده‌كات‪ ،‬عه‌بدوڵاڵ گیول له‌بار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌نێوان سه‌ربازه‌كان ‌‬ ‫ئه‌و پێكدادان ‌ه ‌‬ ‫ی په‌كه‌كه‌دا‬ ‫س��وپ �ا‌و چ �ه‌ك��داره‌ك��ان � ‌‬ ‫ی دوو‬ ‫ی كوژران ‌‬ ‫روویدابوو‪ ،‬ببو‌ه هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رباز‌و پێنج چه‌كدار‪ ،‬به‌گوزارشتێك ‌‬ ‫ره‌ق رایگه‌یاند‪ :‬ك ‌ه به‌هار دێت ئه‌وان‬ ‫ی خۆیان دێن ‌ه ده‌ره‌وه‌‪ ،‬تا‬ ‫له‌كونه‌كان ‌‬ ‫كۆتاییش به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌یان به‌رده‌وام‬ ‫ی توركیا‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬وتیشی‌‪ :‬له‌سه‌ر خاك ‌‬ ‫ی هێز‌ه ئه‌منییه‌كان‬ ‫كه‌سێك له‌ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ی به‌ده‌سته‌و‌ه بێت‪ ،‬گیول‬ ‫نابێت چه‌ك ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی راب����ردووش ل���ه‌دوا ‌‬ ‫هه‌فت ‌ه ‌‬ ‫ی سوپا‬ ‫ی كرای ‌ه سه‌ر باره‌گایه‌ك ‌‬ ‫هێرش ‌ه ‌‬ ‫له‌تونجه‌لی‌(ده‌رسیم)‌و له‌میدیاكاندا‬ ‫ی سه‌ربازه‌كان‬ ‫گومان له‌خه‌مسارد ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌كرا‪ ،‬له‌گه‌ڵ راگه‌یاندن ‌‬ ‫ی له‌وجۆر‌ه رووینه‌داو‌ه‬ ‫تائێستا شت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ل�ه‌س�ه‌رۆك��ای�ه‌ت� ‌‬ ‫ی زان���ی���ار ‌‬ ‫داوا ‌‬ ‫ی سوپا ك��ردب��وو‪ ،‬هاوكات‌و‬ ‫ئه‌ركان ‌‬ ‫ی ژه‌ن���راڵ مسته‌فا‬ ‫ل�ه‌گ�ه‌ڵ رۆیشتن ‌‬

‫هێرشه‌كانه‌‪.‬‬ ‫ب�����ه‌اڵم پ���ارت���ی‌ ك���رێ���ك���اران‬ ‫ی‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت كه‌ له‌گه‌ڵ هاتن ‌‬ ‫وه‌رزی‌ به‌هاردا سوپای‌ تورك زیاتر‬ ‫هه‌وڵی په‌الماردان ده‌دات‌و ئه‌وانیش‬ ‫له‌دۆخی‌ به‌رگریكردن له‌خۆیان بوون‌و‬ ‫هاتووه‌ "هه‌ر بۆیه‌ش له‌ماوه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫چوار مانگه‌دا ته‌نها ‪ 10‬گه‌ریالمان‬ ‫گیانیله‌ده‌ستداوه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌شێكی‌ دیكه‌ی‌ ئاماره‌كه‌دا‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌كراوه‌ كه‌ له‌و ماوه‌یه‌دا‬ ‫ی‬ ‫‪ 87‬هێرش له‌ڕێگای‌ تۆپه‌كانی‌ سوپا ‌‬ ‫ی‬ ‫توركه‌وه‌ كراوه‌ته‌ سه‌ر ئه‌و شوێنانه‌ ‌‬ ‫گه‌ریالكانی‌ له‌باكوور لێنیشته‌جێن‌و‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌و ه��ۆی��ه‌ش��ه‌وه‌ دان��ی��ش��ت��ووان� ‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌ ئه‌و ناوچانه‌ زیانی‌ زۆریان‬

‫ی‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی دووه‌م ‌‬ ‫ی كه‌س ‌‬ ‫بییك ‌‬ ‫ی گیول‪ ،‬ئه‌تیال ئیشك‬ ‫ئه‌ركان بۆال ‌‬ ‫ی جه‌ندرم ‌ه بۆ‬ ‫ی هێزه‌كان ‌‬ ‫فه‌رماند‌ه ‌‬ ‫لێكۆڵینه‌و‌ه له‌ڕووداوه‌ك ‌ه گه‌یشتبوو‌ه‬ ‫ی‬ ‫تونجه‌لی‌(ده‌رسیم)‪ ،‬به‌شیر ئاتاال ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێكهێنان ‌‬ ‫ی ناوخۆش بڕیار ‌‬ ‫وه‌زیر ‌‬ ‫ی ژه‌نراڵێك‬ ‫ی به‌سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫لیژنه‌یه‌ك ‌‬ ‫بۆ لێكۆڵینه‌و‌ه ل �ه‌ڕووداوه‌ك � ‌ه داو‌ه‌و‬ ‫ی كۆتایی لیژنه‌ك ‌ه‬ ‫ی راپ��ۆرت � ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫بڕیار له‌وباره‌یه‌و‌ه ده‌دات‪ ،‬ئێستا‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌م دوایی ‌ه ‌‬ ‫ی پێكدادانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بینیمان ك ‌ه ئیلكه‌ر باشبوغ ‌‬ ‫هه‌كار ‌‬ ‫ی ئه‌ركان گه‌ڕایه‌و‌ه ئه‌نقه‌ر‌ه‌و‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی له‌برۆكسل‬ ‫ی ناتۆ ‌‬ ‫كۆبوونه‌وه‌كان ‌‬ ‫ی جێهێشت‪ ،‬هه‌ندێك‬ ‫به‌نیو‌ه ناچڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نوێ ‌‬ ‫رووداو ئاماژ‌ه ب ‌ه به‌ره‌وپێشچوون ‌‬ ‫ی نزیكدا ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌وانه‌ش‬ ‫له‌ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هاوكارییه‌كان‬ ‫ی ئاست ‌‬ ‫به‌رزكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌ڵ ئ�ه‌م��ری��ك��ادا دژ به‌په‌كه‌ك ‌ه‬ ‫ی مه‌سعود‬ ‫له‌عێراق‌و بانگهێشتكردن ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫بارزان ‌‬ ‫ی‬ ‫ل�ه‌الی�ه‌ن ف �ه‌ره‌ی��دون سینیرئۆغڵو ‌‬ ‫ی ده‌ره‌وه‌و‌ه بۆ‬ ‫ی وه‌زاره‌ت��� ‌‬ ‫راوێ��ژك��ار ‌‬ ‫ی تریشه‌و‌ه‬ ‫توركیا له‌الیه‌كه‌و‌ه‌و له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی لێپرسراو ‌و‬ ‫ی بۆ گۆڕین ‌‬ ‫ئاماده‌كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (میت) ‌‬ ‫ی ده‌زگ���ا ‌‬ ‫كاربه‌ده‌ستان ‌‬ ‫ی ئاماژه‌ن بۆ قۆناغ‌و به‌ره‌و‬ ‫هه‌واڵگر ‌‬ ‫ی نوێ‪.‬‬ ‫پێشچوون ‌‬ ‫پێویست ‌ه به‌ده‌په‌ییه‌كان له‌و‌ه‬ ‫گه‌یشتبن ك�� ‌ه ب��ه‌ك��اردان��ه‌وه‌ی��ان‬ ‫ی ده‌نگدان‬ ‫به‌رامبه‌ر ئه‌ردۆگان له‌كات ‌‬ ‫ی ده‌ستوور‬ ‫له‌سه‌ر ره‌شنووسه‌ك ‌ه ‌‬ ‫داوای���ان ده‌ك��رد "ئۆپه‌راسیۆنه‌كان‬ ‫بوه‌ستێنرێت"‪ ،‬به‌اڵم دیار‌ه "به‌و جۆر‌ه‬

‫به‌ركه‌وتووه‌‌و خانووه‌كانیان رووخاوه‌‌و‬ ‫ئاژه‌ڵه‌كانیان له‌ده‌ستداوه‌‪.‬‬ ‫له‌روونكردنه‌وه‌یه‌كدا كه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ئ��ام��اره‌ك�ه‌دا ب�ڵاوك��راوه‌ت �ه‌وه‌ پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫كرێكاران رایگه‌یاندووه‌ كه‌ له‌‪‌ 13‬‬ ‫‪4‬ی‌ ‪2009‬ه‌وه‌ ئه‌وان هیچ هێرشیان‬ ‫ن��ه‌ك��ردووه‌ت��ه‌ س��ه‌ر س��وپ��ا‪ ،‬ب �ه‌اڵم‬ ‫"سیاسه‌تی‌ نكوڵی لێكردن‌و سڕینه‌وه‌"‬ ‫ك�ه‌ ل �ه‌الی �ه‌ن حكومه‌تی‌ توركیاو‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌دژی‌ چاره‌سه‌ری‌ دیموكراتییانه‌ ‌‬ ‫كێشه‌ی‌ ك��ورد پ �ه‌ی��ڕه‌وی‌ ده‌ك��ات‪،‬‬ ‫به‌رده‌وامه‌‪ .‬‬ ‫ه��ێ��زی‌ پ��اراس��ت��ن�ی‌ گ���ه‌ل داوا‬ ‫ی‬ ‫له‌جه‌ماوه‌ری‌ ناوچه‌ كوردنشینه‌كان ‌‬ ‫توركیا ده‌ك���ات نه‌بنه‌ ئامڕازێك‬ ‫به‌ده‌ست حكومه‌تی‌ ئه‌و واڵته‌وه‌‪ ،‬تا‬

‫پێویست ده‌ك��ات" ك ‌ه ب�ه‌ره‌و‬ ‫ی‬ ‫ی عێراق جموجۆڵ ‌‬ ‫سنور ‌‬ ‫ی بكرێت‪ .‬‬ ‫سه‌رباز ‌‬ ‫ی‬ ‫گیول وه‌ك فه‌رماند‌ه ‌‬ ‫ه���ێ���ز‌ه چ���ه‌ك���داره‌ك���ان‬ ‫وا ده‌رده‌ك�����ه‌وێ�����ت ل ‌ه‬ ‫ئاماده‌یی ته‌واودابێت بۆ‬ ‫ی دۆخ�ه‌ك�ه‌‪،‬‬ ‫كۆنترۆڵكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی���ان كۆنترۆڵ ‌‬ ‫كر د بێت ‪،‬‬ ‫ه��������ه‌ر‬ ‫ل���ه‌ب���ه‌ر‬ ‫ئ������ه‌و‬

‫ی‬ ‫له‌ڕێگه‌یانه‌وه‌ هه‌ندێك له‌و شوێنانه‌ ‌‬ ‫له‌ژێر ده‌سه‌اڵتی‌ په‌كه‌كه‌دایه‌ بكه‌وێت ‌ه‬ ‫ده‌ست سوپای‌ توركیا‪.‬‬ ‫ب���اڵ���ی‌ س����ه‌رب����ازی‌ پ �ه‌ك �ه‌ك � ‌ه‬ ‫هه‌وڵه‌كانی‌ دروستكردنی‌ به‌نداو‬ ‫ی‬ ‫‌و سه‌نته‌ری‌ پیشه‌سازی‌ گه‌رم ‌‬ ‫ی‬ ‫ب �ه‌پ�لان��ێ��ك ب��ۆ ك��ۆن��ت��رۆڵ��ك��درن � ‌‬ ‫ن��اوچ��ه‌ك��ه‌‌و پ��اك��ك��ردن��ه‌وه‌ی‌ ئ�ه‌و‬ ‫شوێنانه‌ له‌گه‌ریالكانیان ده‌زان��ن‌و‬ ‫پێیانوایه‌ ئامانج لێی‌ "به‌رده‌وامیدان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌داگیركردنی‌ سه‌رانسه‌ری‌ خاك ‌‬ ‫كوردستان"‪.‬‬ ‫ئه‌و باڵه‌ی‌ په‌كه‌كه‌ رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫ئه‌و كارانه‌ی‌ حكومه‌تی‌ توركیا دوور‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌موو نیازێكی‌ پاك‌و مه‌به‌ست لێ ‌‬ ‫سڕینه‌وه‌ی‌ سیما كلتوریی‌و ئاسه‌وار‌ه‬ ‫مێژووییه‌كانی‌ ناوچه‌كه‌یه‌‪.‬‬ ‫ه���ێ���زی‌ پ���اراس���ت���ن���ی‌ گ���ه‌ل‬ ‫رایانگه‌یاندووه‌ دروستكردنی‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫به‌نداوانه‌ بۆ جیاكردنه‌وه‌ی‌ سنوور ‌‬ ‫س��ه‌رب��ازی��ی ده‌وڵ���ه‌ت���ی‌ ت��ورك��ه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫دابڕینییه‌تی‌ ت��اوه‌ك��و چه‌كداران ‌‬ ‫په‌كه‌كه‌ نه‌توانن بپه‌ڕنه‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆژی‌ یه‌كشه‌ممه‌ی‌ راب���ردوو‬ ‫له‌چه‌ند پێكدادانێكی نوێدا له‌سه‌ر‬ ‫س��ن��ووری‌ ن��ێ��وان ع��ێ��راق‌و توركیا‬ ‫گه‌ریالیه‌ك‌و سێ س�ه‌رب��ازی‌ تورك‬ ‫ك���وژراون‌و چه‌ند س �ه‌رب��ازی‌ تریش‬ ‫برینداربوون‪.‬‬ ‫س��������ه‌رۆك��������ی ت����ورك����ی����ا‬ ‫سه‌ربازانی‬ ‫به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌كانی‬ ‫واڵته‌كه‌ی‌ له‌گه‌ڵ گه‌ریالكان به‌قورس‬ ‫ی‬ ‫وه‌س��ف��ك��رد‪ ،‬ب���ه‌اڵم وت��ی‌ "شتێك ‌‬ ‫له‌وجۆره‌ له‌ ئارادا نییه‌ گوایه‌ ئێمه‌ واز‬ ‫له‌ڕووبه‌ڕووبونه‌وه‌ی په‌كه‌كه‌ بهێنین‌و‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ كۆماری‌ توركیا هیچ كاتێك‬ ‫سه‌ر بۆ تێرۆر دانانه‌وێنێ‌"‪.‬‬

‫ه��ۆی �ه‌ش � ‌ه ك�� ‌ه ده‌ب��ێ��ت ئ�ه‌م‬ ‫رۆژان���� ‌ه زی��ات��ر ئ��اگ��ام��ان‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫له‌هۆشدارییه‌كان ‌‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫و‪ .‬ل ‌ه توركییه‌وه‌‪:‬‬ ‫ی خه‌فاف‬ ‫محه‌مه‌د عه‌ل ‌‬ ‫ی رادیكاڵ‬ ‫رۆژنام ‌ه ‌‬

‫ژمار‌ه (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫کوردستانی‬

‫‪8‬‬

‫الدن‬ ‫بن‬ ‫‌كرێت‬ ‫ه‬ ‫گوماند‬ ‫ره‌نگ ‌ه له‌سێداره‌دانی‬ ‫بێت‬ ‫تاراندا‬ ‫باكووری‬ ‫‌كانی‬ ‫ه‬ ‫‌كۆشك‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫پێنج كه‌سه‌كه‌‪ ،‬بارودۆخی‬ ‫ئێران بشڵه‌ژێنێت‬ ‫هیوا سه‌لیمی‬

‫چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك ‌ه كه‌ناڵه‌كانی راگه‌یاندنی‬ ‫رۆژئاوا‪ ،‬خه‌ریكی گواستنه‌وه‌ی هه‌واڵ‌و‬ ‫راپۆرتی په‌یوه‌ندیدارن به‌داڵده‌دانی‬ ‫ئوسام ‌ه بن الدن‪ ،‬ل�ه‌الی�ه‌ن سوپای‬ ‫پاسدارانی ئێرانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌دی نه‌ژاد‪ ،‬سه‌رۆك كۆماری‬ ‫ئێران له‌لێدوانێكدا بۆ كه‌ناڵی ته‌له‌فزیۆنی‬ ‫ئه‌ی بی سی نیوزی ئه‌مریكی‪ ،‬ئه‌و‬ ‫تۆمه‌ته‌ی خسته‌پاڵ ئه‌مریكا‌و رایگه‌یاند‬ ‫‌پاڵ‬ ‫ك � ‌ه ب��ن الدن ل�ه‌واش��ن��ت��ۆن� ‌ه‌و له‬ ‫ئوسامه‌ بن الدن‬ ‫ده‌ستی بووشدا ژی��ان به‌سه‌رده‌بات‪،‬‬ ‫وه‌اڵمدانه‌وه‌ی له‌وشێوه‌ی ‌ه ‌ی ئه‌حمه‌دی‬ ‫نه‌ژاد‪ ،‬كۆمه‌ڵێك لێكدانه‌و‌ه‌و ئه‌گه‌ری ئێراندا ژی��ان ده‌ك��ات‌و له‌فیلمه‌كه‌یدا‬ ‫باس له‌وه‌ده‌كات ك ‌ه له‌ساڵی ‪2003‬و‌ه‌و‬ ‫دیكه‌شی به‌دوای خوێدا هێناوه‌‪.‬‬ ‫له‌میانه‌ی ئه‌و گه‌شتانه‌ی له‌ناوخۆی‬ ‫بن الدن له‌ئێران بیندراوه‌‬ ‫ل�ه‌س��اڵ��ی ‪2001‬دا ئ��وس��ام� ‌ه بن ئێراندا بوویه‌تی‪ ،‬شه‌ش جار ئۆسامه‌‬ ‫الدن راب��ه‌ری رێكخراوی ئه‌لقاعیده‌‪ ،‬بن الدنی بینیوه‌‪ ،‬ئه‌و راوچیی ‌ه ئێرانییه‌‬ ‫له‌به‌رزاییه‌كانی تۆرابۆرای ئه‌فغانستان باس له‌وه‌ده‌كات ك ‌ه ئوسام ‌ه هاوڕێ‬ ‫راده‌كات‌و شوێنی گریسانه‌و‌ه‌و مانه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ چوار پاسه‌وانی تایبه‌تی ژیانێكی‬ ‫ئه‌و سه‌ركرد‌ه ترسناكه‌‪ ،‬هه‌زاران هه‌واڵ‪ ،‬ئارام به‌سه‌رده‌بات‪.‬‬ ‫ده‌ره����ێ����ن����ه‌ری ئ����ه‌و فیلمه‌‬ ‫راپۆرت‌و چیرۆكی به‌رهه‌مهێناوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و رووبه‌ر‌ه به‌رفراوان ‌ه له‌هه‌واڵ‌و دۆكیۆمێنتاریی ‌ه له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫راپ���ۆرت ته‌نیا تایبه‌ت ب �ه‌الپ �ه‌ڕه‌ی فۆكس نیوز‪ ،‬به‌جیدی پێداگری له‌سه‌ر‬ ‫رۆژنام ‌ه‌و گۆڤاره‌كان نه‌بوو‌ه‌و به‌ڵكو ئه‌و مه‌سه‌ل ‌ه ده‌ك��ات‌و ته‌نانه‌ت باس‬ ‫به‌ده‌یان جار هه‌واڵ‌و زانیاری له‌الیه‌ن له‌وه‌ده‌كات ك ‌ه بۆ به‌ڵگه‌داركردنی ئه‌و‬ ‫ده‌زگ��اك��ان��ی ه��ه‌واڵ��گ��ری جیهان‌و راستییه‌‪ ،‬وێنه‌ی داڵه‌كه‌ی ئوسامه‌ی‬ ‫ل �ه‌پ��ێ��ش �ه‌وه‌ی ه �ه‌م��ووی��ان ده‌زگ���ای له‌كاتی فڕیندا گرتووه‌‪ ،‬تا ده‌زگاكانی‬ ‫هه‌واڵگری ئه‌مریكا لێكۆڵینه‌و‌ه له‌سه‌ر‬ ‫هه‌واڵگری ئه‌مریكاو‌ه باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌رچ��ی ل��ه‌م چ�ه‌ن��د ساڵه‌ی ئه‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه بكه‌ن‪.‬‬ ‫هاوكات چاپه‌مه‌نیی ‌ه ناسراوه‌كانی‬ ‫دوای��دا ب���ه‌رده‌وام باس له‌ئه‌لقاعید‌ه‌و‬ ‫چ��االك��ی��ی �ه‌ك��ان��ی ئ���ه‌و رێ��ك��خ��راوه‌ وه‌ك گاردیان‌و گلۆباڵ تایمز‌و چه‌ندین‬ ‫له‌ئارادابووه‌‪ ،‬به‌اڵم كه‌متر قس ‌ه له‌سه‌ر رۆژنام ‌ه‌و ته‌له‌فزیۆنی ناسراوی جیهانی‬ ‫راب�ه‌ری ئه‌و گروپه‌‪ ،‬وات ‌ه ئوسام ‌ه بن خه‌ریكی به‌دواداچوون‌و وروژاندنی ئه‌و‬ ‫الدن كراو‌ه‌و ناوی ئه‌و سه‌ركرد‌ه به‌ره‌و بابه‌ته‌ن‪.‬‬ ‫چه‌ند نیشانه‌یه‌كی تر ده‌بن ‌ه به‌ڵگه‌‬ ‫فه‌رامۆشی ده‌ڕۆیشت‪.‬‬ ‫له‌سه‌ر بوونی ئوسام ‌ه له‌ئێران‬ ‫ل���ه‌م چ �ه‌ن��د ه �ه‌ف��ت �ه‌ی��ی دوای���ی‬ ‫"پ��ارۆت" له‌درێژه‌ی لێدوانه‌كانی‬ ‫ب��ۆ ج��ارێ��ك��ی��ت��ر‪ ،‬ب��اب �ه‌ت��ی شوێنی‬ ‫نیشته‌جێبوونی ئ��وس��ام� ‌ه ب��ووه‌ت�ه‌ ده‌رب���اره‌ی فیلمه‌ك ‌هی‌و ه�ه‌روه‌ه��ا بۆ‬ ‫مانشێتی ناسراوترین رۆژنامه‌كانی زیاتر بایه‌خداركردنی هه‌واڵی بوونی‬ ‫ج��ی��ه��ان‌و ت �ه‌ن��ان �ه‌ت ب�ڵاوب��وون��ه‌وه‌ی ئوسام ‌ه له‌ئێران‪ ،‬چه‌ندین نیشانه‌ی‬ ‫چه‌ندین لێدوانی گرنگ‌و زانیاری نوێی دیك ‌ه ریز ده‌ك��ات‌و پێداگری له‌سه‌ر‬ ‫به‌دواداچوونه‌كانی ده‌كات‪.‬‬ ‫لێكه‌وتووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ له‌دوای روخانی رژێمی تاڵیبان‬‫ه���ه‌واڵ‌و راپ��ۆرت� ‌ه ت��ازه‌ك��ان باس‬ ‫له‌وه‌ده‌كات ك ‌ه ئوسام ‌ه بن الدن له‌ساڵی له‌ئه‌فغانستان ‪ 35‬كه‌س له‌ئه‌ندامانی‬ ‫‪2003‬و‌ه له‌ئێراندا ژیان به‌سه‌رده‌بات‌و س �ه‌رك��رای �ه‌ت��ی ئه‌لقاعید‌ه له‌ئێران‬ ‫خودی ئوسام ‌ه بن الدنیش چه‌ندین جار گریسانه‌و‌ه‌و حكومه‌تی ئێران داڵده‌ی‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ی دا‪.‬‬ ‫بیندراوه‌‪.‬‬ ‫ ل��ه‌س��اڵ��ی ‪" 2004‬ری���چ���ارد‬‫فلیمێكی دۆكیۆمێنتاری‌و داڵه‌كان بن‬ ‫مینیتێر"له‌كتێبه‌كه‌یدا له‌ژێر ناوی‬ ‫الدن ده‌ورژێنن‬ ‫نمایشكردنی فیلمێكی دۆكۆمێنتاری ش��ه‌ڕی سێبه‌ر‪ ،‬ده‌ن��ووس��ێ ك ‌ه دوو‬ ‫ب��ه‌ن��اوی "كۆكاینێكی داپ��ۆش��راو ئه‌ندامی پێشووی ئیتاڵعاتی ئێران‬ ‫ل �ه‌پ � ‌هڕ‌وب��اڵ" له‌ده‌رهێنانی "ئالێن به‌ویان وتوو‌ه ك ‌ه له‌‪2003‬دا ئوسام ‌ه بن‬ ‫پارۆت"‪ ،‬پرسی بوونی ئوسام ‌ه له‌ئێرانی الدنیان له‌ئێران بینیووه‌‪.‬‬ ‫ له‌ساڵی ‪2003‬دا رۆژنامه‌ی ناسراو‬‫وروژان���دوو‌ه‌و ئه‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه چه‌ندین‬ ‫راپ��ۆرت��ی رۆژن��ام �ه‌وان��ی چاپه‌مه‌نییه‌ ‌و جێگ ‌ه بڕوای "كوریر‌ه دالسرا" باسی‬ ‫له‌وه‌كرد ك ‌ه بن الدن له‌ئێران ‌ه‌و خه‌ریكی‬ ‫گرنگه‌كانی جیهانی لێكه‌وته‌وه‌‪.‬‬ ‫"ئالێن پ��ارۆت" ده‌رهێنه‌ری ئه‌و رێكخستنی شان ‌ه تیرۆریستییه‌كانی‬ ‫فیلمه‌‪ ،‬وه‌ك كۆنترین الیه‌نگری باڵنده‌ ئه‌لقاعیده‌یه‌‪.‬‬ ‫ ئ��وس��ام � ‌ه خ���ۆی له‌په‌یامی‬‫راوكه‌ره‌كانی جیهان بانگه‌شه‌ی ئه‌وه‌‬ ‫ده‌ك��ات ك ‌ه بن الدن بۆ خۆی راوچی وێنه‌یی ده‌پارێزێ‌و ئه‌وه‌ش بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫داڵ ‌ه‌و له‌ساڵی ‪2003‬و‌ه له‌ئێراندا ژیانێكی ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ك ‌ه له‌ئێراندا شوێنێك نیی ‌ه‬ ‫ئ���ارام تێپه‌ڕده‌كات‌و به‌سه‌ربه‌ستی تا خاكه‌كه‌ی له‌چه‌شنی خاكه‌كه‌ی‬ ‫له‌ئێراندا خه‌ریكی راوك��ردن��ی داڵ‌و باكووری پاكستان بێت‪.‬‬ ‫ له‌كۆتایی ‪ 2009‬هه‌واڵی ئه‌وه‌‬‫باڵنده‌یه‌‪" .‬پ��ارۆت" ك ‌ه سه‌رده‌مانێك‬ ‫بۆ شای پێشووی ئێران‌و بنه‌ماڵه‌ی باڵوكرایه‌وه‌ كه‌ یه‌كێك له‌هاوسه‌ره‌كانی‬ ‫پ��اش��ای�ه‌ت��ی س��ع��وودی��ی � ‌ه‌و ئیمارات ئوسامه‌ له‌گه‌ڵ ‪ 6‬منداڵ‌و ‪ 11‬نه‌وه‌كه‌ی‬ ‫كاریكردووه‌‪ ،‬به‌درێژایی ئه‌و سااڵنه‌ی له‌پادگانێكی سوپای پاسدارانی ئێران‬ ‫دواییش په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ جیهانی ژیان به‌سه‌رده‌بـــه‌ن‌و ئه‌و هـه‌واڵه‌‬ ‫باڵنده‌كانی ئێران‌و ئه‌و كه‌سانه‌ی له‌و ئ�ه‌وك��ات�ه‌ ئ��اش��ك��راب��وو ك �ه‌ یه‌كێك‬ ‫له‌كچه‌كانی ئوسامـــه‌ له‌و شوێنه‌‬ ‫بواره‌دا كارده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌بووه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌و كه‌سانه‌ی ك ‌ه له‌گه‌ڵ رای��ك��رد‌و خ��ۆی به‌باڵێوزخـــانه‌ی‬ ‫"پارۆت"دا له‌په‌یوه‌ندیدا بووه‌‪ ،‬له‌باكووری عه‌ره‌بســـتان له‌تاران ناساند‪.‬‬

‫به‌رپرس ‌ه ئه‌مریكییه‌كان پشتگیری‬ ‫فیلمه‌ك ‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫له‌به‌دواداوچوونێكی فۆكس نیوزدا‪،‬‬ ‫وته‌بێژی پێنتاگۆن ب��اس ل�ه‌وه‌ده‌ك��ات‬ ‫ك ‌ه سوپای ئه‌مریكا ئاماده‌نیی ‌ه لێدوان‬ ‫ده‌رب����اره‌ی ژی��ان��ی ئوسام ‌ه ب��ن الده‌ن‬ ‫بدات‪ ،‬به‌اڵم "رابێرت بائێر" به‌رپرسی‬ ‫پێشووی ده‌زگای هه‌واڵگری سی ئای ئه‌ی‬ ‫ئه‌مریكا پشتگیری له‌و فیلم ‌ه ده‌كات‌و‬ ‫باس له‌هۆگری ئوسام ‌ه بۆ راوكردنی داڵ‬ ‫ده‌كات‪ .‬ئه‌و ده‌ڵێت "له‌و سه‌رده‌مه‌ی كه‌‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا بووم‪ ،‬عاده‌تم به‌و‌ه گرتبوو‬ ‫ك ‌ه له‌ڕێگه‌ی ماهواره‌كانه‌و‌ه كۆنترۆڵی‬ ‫كه‌مپه‌كانی باڵنده‌بك ‌هم‌و دوات��ر بۆمان‬ ‫ده‌رك���ه‌وت ك ‌ه فرۆشتنی داڵ‌و باڵنده‌‬ ‫رێگه‌یه‌كی به‌ده‌ستهێنانی داهات ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌لقاعیده‌یه‌"‪.‬‬ ‫ری���چ���ارد ك��ل��ارك‪ ،‬پ��س��پ��ۆڕی‬ ‫پێشووی دژ‌ه تیرۆری كۆشكی سپی‪،‬‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ت"ئ�ه‌م��ری��ك��ا س��ێ ج���ار هه‌لی‬ ‫دۆزینه‌وه‌ی جێگه‌ی ئوسام ‌ه بن الدنی‬ ‫بۆ ره‌خساوه‌‪ ،‬ك ‌ه یه‌كێكیان كه‌مپێكی‬ ‫راوك��ردن��ی داڵ ل�ه‌دوب�ه‌ی ب��ووه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌دا ده‌زگای سی ئای ئه‌ی داوای‬ ‫مووشه‌كبارانكردنی ئه‌و شوێن ‌ه ده‌كات‪،‬‬ ‫ب��ه‌اڵم م��ن رێ��گ�ه‌ی ئ �ه‌و ك��اره‌م��ن�ه‌دا‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی كه‌ئه‌و شوێن ‌ه له‌پێگه‌كانی‬ ‫ئه‌لقاعید‌ه نه‌ده‌چوو"‪.‬‬ ‫هاوكات له‌گه‌ڵ باڵوبوونه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫هه‌واڵه‌‪ ،‬مه‌حمودی ئه‌حمه‌دی نه‌ژاد‪،‬‬ ‫س �ه‌رۆك كۆماری ئێران له‌لێدوانێكدا‬ ‫بۆ كه‌ناڵی ته‌له‌فیزیۆنی ئه‌ی بی سی‬ ‫ن��ی��وزی ئه‌مریكی‪ ،‬راستبوونی ئه‌و‬ ‫هه‌واڵ ‌ه ره‌تده‌كاته‌و‌ه‌و باس له‌وه‌ده‌كات‬ ‫ك ‌ه ئوسام ‌ه بن الدن له‌واشنتۆن‌و له‌پاڵ‬ ‫بووشدا ژیان به‌سه‌رده‌بات‪ ،‬ئه‌حمه‌دی‬ ‫نه‌ژاد ده‌ڵێ ك ‌ه ئوسام ‌ه دۆستی بووش‬ ‫ب��وو‌ه‌و ئێستا خه‌ریكی هاوكاریكردن‬ ‫له‌گه‌ڵ یه‌كتردان‪.‬‬ ‫چ���اودێ���ران���ی س��ی��اس��ی ب��اس‬ ‫له‌سیناریۆكانی پشت ئه‌و هه‌واڵ ‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫ئه‌گه‌رچی هیچ كام له‌چاودێرانی‬ ‫سیاسیی ئ �ه‌گ �ه‌ری ب��وون��ی ئوسامه‌‬ ‫بن الدن له‌ئێران ره‌تناكه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫زۆربه‌یان له‌و بڕوایه‌دان ك ‌ه هاتنه‌ئارای‬ ‫ئه‌و باس ‌ه به‌ئاڵۆزی پێوه‌ندییه‌كانی‬ ‫ئێران‌و ئه‌مریكاو‌ه گرێدراوه‌‪.‬‬ ‫ئ�ه‌ح��م�ه‌د ره‌زه‌وی مامۆستای‬ ‫په‌یوه‌ندیی ‌ه نێوده‌ڵه‌تییه‌كان له‌زانكۆكانی‬ ‫واشنتۆن‪ ،‬هاتنه‌ئارای ئه‌و باس ‌ه به‌مانۆڕی‬ ‫ده‌روون��ی وه‌سفده‌كات‌و به‌ده‌ستووری‬ ‫وت "ئه‌گه‌ری راستبوونی ئه‌و جۆره‌‬ ‫هه‌وااڵن ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم له‌و بڕوایه‌دام‬ ‫ك ‌ه هه‌واڵنێر‌ه ناسراوه‌كانی جیهان‬ ‫له‌هه‌وڵدان تا له‌ئه‌گه‌ری راستنه‌بوونیش‪،‬‬ ‫مه‌سه‌له‌ك ‌ه وه‌ك راستییه‌ك نیشانبد‌هن‌و‬ ‫له‌ئاراسته‌ی كۆمه‌ڵێك ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی‬ ‫چ��االك��ی ب��ك��ه‌ن‪ ،‬پ��ێ��ده‌چ��ێ ئ��ه‌وه‌‬ ‫مانۆڕێكی ده‌روونی له‌به‌رامبه‌ر مانۆڕه‌‬ ‫سه‌ربازییه‌كانی ئێران بێ‌و ئه‌و بابه‌ته‌ش‬ ‫بۆ كێشمه‌كێشی جیدی نێوان ئێران‌و‬ ‫ئه‌مریكا ده‌گه‌ڕێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫س�ه‌ب��اره‌ت به‌بوونی ئوسام ‌ه بن‬ ‫الدن ل�ه‌ئ��ێ��ران‪ ،‬شیرینی ئه‌حمه‌دی‬ ‫چاالكوانی سیاسیی رۆژهه‌اڵت له‌واڵتی‬ ‫سوید باس له‌هه‌وڵدان بۆ ته‌واوكردنی‬ ‫ئه‌ڵقه‌ی كۆتایی سازكردنی زه‌میینه‌كان‬ ‫جه‌نگێكی نوێ ده‌كات‪.‬‬ ‫ئ���ه‌ح���م���ه‌دی ل��ه‌ل��ێ��دوان��ێ��ك��دا‬ ‫ب���ه‌ده‌س���ت���ووری وت "س �ه‌رج �ه‌م��ی‬ ‫هه‌وڵه‌كانی ئێران‌و ئه‌مریكا له‌ئاراسته‌ی‬ ‫خوڵقاندن‌و پێكهێنانی زه‌میینه‌كانی‬ ‫رووب �ه‌روب��وون �ه‌وه‌ی سه‌ربازییه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫بۆی ‌ه ده‌كرێ پێداگریكردن له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫بابه‌ته‌ش له‌و چوارچێوه‌یه‌"‪.‬‬

‫هیوا سه‌لیمی‬

‫ئ��ێ��ران هێزێكی گ����ه‌وره‌ی‌ ره‌وان����ه‌ی‌ ناوچه‌‬ ‫كوردنشینه‌كان ك���ردووه‌‌و ترسی تێكچوونی‬ ‫بارودۆخی ئه‌منی هه‌یه‌‪ ،‬دوای ئه‌وه‌ی‌ یه‌كشه‌ممه‌ی‌‬ ‫راب��ردوو‪ ،‬به‌تۆمه‌تی بوونی په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ‬ ‫پژاكدا ‪ 4‬زیندانی سیاسی له‌سێداره‌دران‪.‬‬ ‫به‌ره‌به‌یانی رۆژی یه‌كشه‌ممه‌ چوار زیندانی‬ ‫سیاسیی كوردی رۆژهه‌اڵت به‌ناوه‌كانی فه‌رزاد‬ ‫كه‌مانگه‌ر‪ ،‬عه‌لی حه‌یده‌ریان‪ ،‬فه‌رهاد وه‌كیلی‌و‬ ‫شیرین عه‌له‌م هولی‌و هه‌روه‌ها به‌ندكراوێكی‬ ‫سیاسی خه‌ڵكی شیراز به‌ناوی مه‌هدی ئیسالمیان‬ ‫له‌زیندانی ئێڤین له‌سێداره‌دران‪.‬‬ ‫باڵوبوونه‌وه‌ی هه‌واڵی له‌سێداره‌دانی ئه‌م‬ ‫ب �ه‌ن��دك��راوه‌ سیاسییانه‌ شه‌پۆلێكی گ��ه‌وره‌‬ ‫ل�ه‌ن��اڕه‌زای�ه‌ت�ی‌و ت��وڕه‌ی��ی له‌ئێران‌و به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌ناوچه‌ كوردنشینه‌كان دروستكردووه‌‪ .‬چه‌ندین‬ ‫چاالكی بۆ ئیدانه‌كردنی ئه‌م كرده‌وه‌یه‌ی كۆماری‬ ‫ئیسالمی ه��ات��ووه‌ت�ه‌ئ��اراوه‌‌و پێشبینیده‌كرێت‬ ‫ناڕه‌زایه‌تییه‌كان گه‌وه‌ره‌تربن‪.‬‬ ‫پرۆسه‌ی گرتن‌و دادگاییكردن‬ ‫چاودێران ده‌ڵێن له‌ئێراندا گرتن‌و دادگاییكردن‬ ‫به‌پێی هیچ یه‌ك له‌پێوه‌ره‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‬ ‫نییه‌‌و م��اف�ه‌ رێ��گ �ه‌پ��ێ��دراوه‌ك��ان��ی یاساكانی‬ ‫ئێرانیش له‌پرۆسه‌ی گرتن‌و دادگاییكردندا‬ ‫له‌به‌رچاوناگیرێت‪.‬‬ ‫سه‌رجه‌می یاساناسان‌و پارێزه‌رانی ناوخۆی‬ ‫ئێران باسله‌وه‌ده‌كه‌ن كه‌ ده‌زگای داده‌وه‌ری ئێران‬ ‫له‌ژێر كۆنترۆڵی ت �ه‌واوی هێزه‌ چه‌كداره‌كانی‬ ‫ئێرانه‌‌و ئه‌و ده‌زگایه‌ له‌چوارچێوه‌ی ئاراسته‌‌و‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی هێزه‌ چه‌كداره‌كان‌و ئیتاڵعاتدا‬ ‫چاالكی ده‌كات‪.‬‬ ‫سه‌رجه‌می ئه‌و به‌ندكراوه‌ كوردانه‌ی‬ ‫ك�ه‌ رۆژی یه‌كشه‌ممه‌ ل �ه‌س��ێ��داره‌دران‪،‬‬ ‫تۆمه‌تی ك��اری ت��ێ��ك��ده‌ران�ه‌‌و چاندنی‬ ‫بۆمب‌و هه‌ڵگرتنی چه‌كیان پاڵنراوه‌‌و‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ هیچ كامیان‬ ‫ئیعترافیان به‌و تۆمه‌تانه‌ نه‌كردووه‌‌و‬ ‫پارێزه‌ره‌كانیشیان ئه‌و تۆمه‌تانه‌‬ ‫ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ف �ه‌رزاد كه‌مانگه‌ر مامۆستای‬ ‫ق��وت��اب��خ��ان �ه‌ك��ان��ی ك��ام��ی��اران��ی‬ ‫رۆژهه‌اڵتی كوردستان‪ 4 ،‬ساڵ‬ ‫له‌مه‌وپێش له‌سه‌فه‌رێكی بۆ‬ ‫ت����اران ل��ه‌گ��ه‌ڵ ه��اوڕێ��ی�ه‌ك��ی‬ ‫ده‌س����ت����گ����ی����رده‌ك����رێ����ت‌و‬ ‫ب�ه‌ه��اوك��اری��ك��ردن له‌چاندنی‬ ‫بۆمب‌و ئه‌ندامبوون له‌پژاك‬ ‫تۆمه‌تبار ده‌ك��رێ��ت‪ ،‬عه‌لی‬ ‫ح����ه‌ی����ده‌ری����ان‌و ف���ه‌ره���اد‬ ‫وه‌كیلی وه‌ك تۆمه‌تبارانی‬ ‫دیكه‌ی ئ�ه‌و دۆسییه‌‬

‫ن��اودێ��رده‌ك��رێ �ن‌و س��زای ل�ه‌س��ێ��داره‌دان��ی��ان بۆ‬ ‫په‌سه‌ندده‌كرێت‪.‬‬ ‫ش��ی��ری��ن ع��ه‌ل��ه‌م ه��ول��ی ل��ه‌س��ێ��داره‌دراوی‬ ‫دیكه‌ی رۆژی یه‌كشه‌ممه‌ش به‌هه‌مان تۆمه‌ت‪،‬‬ ‫وات���ه‌ ئ �ه‌ن��دام��ب��وون ل �ه‌پ��ارت��ی ژی��ان��ی ئ���ازادی‬ ‫كوردستان(په‌ژاك) دادگاییكرا‪.‬‬ ‫خه‌لیل به‌هرامیان پارێزه‌ری فه‌رزاد كه‌مانگه‌ر‌و‬ ‫شیرین ع �ه‌ل �ه‌م ه��ول��ی ل����ه‌دوای راگ�ه‌ی��ان��دن��ی‬ ‫له‌سێداره‌دانی ئه‌و به‌ندكراوانه‌ له‌چه‌ندین لێدوانیدا‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا كه‌ پرۆسه‌ی دادگاییكردنی ئه‌و‬ ‫به‌ندكراوانه‌ ناعه‌داله‌ت بوو‪ ،‬ده‌ڵێت كه‌ ته‌نانه‌ت‬ ‫پارێزه‌ر‌و بنه‌ماڵه‌كانیان له‌كاتی له‌سێداره‌دانیان‬ ‫ئاگادارنه‌كراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌وه‌ پێچه‌وانه‌ی هه‌موو‬ ‫یاساكانه‌‪.‬‬ ‫به‌هرامیان دواتر تیشكده‌خاته‌ سه‌ر دۆسییه‌ی‬ ‫ئ��ه‌و ل��ه‌س��ێ��داره‌دراوان��ه‌و ب��اس��ل �ه‌وه‌ده‌ك��ات كه‌‬ ‫دادگاییكردنی فه‌رزاد ‪ 6‬ده‌قه‌ی پێچووه‌‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫به‌هرامیان باس له‌بێ تاوانبوونی ئه‌وان ده‌كات‌و‬ ‫ده‌ڵێ كه‌ فه‌رزاد بێ تاوانترین كه‌سی كۆمه‌ڵگایه‌‌و‬ ‫سه‌رجه‌می ئه‌و تۆمه‌تانه‌ هه‌ڵبه‌ستراو ‌و درۆیه‌‪.‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا حاجی ئه‌حمه‌دی سه‌رۆكی‬ ‫په‌ژاك له‌لێدوانێكی بۆ كه‌ناڵی ته‌له‌فزیۆنی بی‬ ‫بی سی فارسی ئه‌ندامبوونی ئ��ه‌وان له‌پژاك‬ ‫ره‌تده‌كاته‌وه‌‌و رایده‌گه‌یه‌نێت كه‌ ئه‌وان چاالكوانی‬ ‫مه‌ده‌نی‌و مافی مرۆڤ بوون‪.‬‬ ‫كاردانه‌وه‌ ناوخۆیی‌و ده‌ره‌كییه‌كان‬ ‫دواب�������ه‌دوای ب�ڵ�اوب���وون���ه‌وه‌ی ه��ه‌واڵ��ی‬ ‫له‌سێداره‌دانی ئه‌و به‌ندكراوانه‌‪ ،‬شه‌پۆلێكی‬ ‫گه‌وره‌ی ناڕه‌زایه‌تی سه‌رجه‌می ئێران‌و واڵتانی‬ ‫جیهانی گرتووه‌ته‌وه‌‪ ،‬رێكخراوه‌ جیهانییه‌كانی‬ ‫مافی مرۆڤ كه‌چه‌ندین ساڵه‌ پشتگیری له‌و‬ ‫زیندانیانه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌توندی ئیدانه‌ی ئه‌و‬ ‫ره‌فتاره‌ی ئێرانیان كردو كاردانه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫ناوه‌نده‌ جیهانییانه‌ به‌رده‌وامه‌‪ ،‬هاوكات‬ ‫زۆربه‌ی حیزبه‌ سیاسییه‌كانی رۆژهه‌اڵتی‬ ‫كوردستان‌و ئێران له‌سێداره‌دانی ئه‌م‬ ‫به‌ندكراوه‌ سیاسیانه‌یان مه‌حكوم‌و‬ ‫شه‌رمه‌زاركردووه‌‌و خواستی رێكخستنی‬ ‫رووب��ه‌روب��وون��ه‌وه‌ی��ه‌ك��ی جیهانیان‬ ‫به‌رزكردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬خه‌ڵكی كوردستانی‬ ‫ئ��ێ��ران��ی��ش بیستنی ئ���ه‌و ه �ه‌واڵ �ه‌‬ ‫به‌شۆكێكی گ���ه‌وره‌ ناولێده‌نێن‌و‬ ‫ح��ك��وم �ه‌ت��ی ئ��ێ��ران��ی��ش ل�ه‌ت��رس��ی‬ ‫خۆپیشاندانی خه‌ڵكی كوردستان‪،‬‬ ‫ریۆشوێنی ئه‌منییه‌تی تووندوتۆڵی‬ ‫گرتۆته‌ به‌ر‪ .‬هه‌واڵه‌كانی ناوخۆی‬ ‫كوردستانی ئێران باس له‌وه‌ده‌كات‬ ‫كه‌ هێزێكی زه‌به‌الحی پۆلیسی دژه‌‬ ‫شۆڕش بۆ ناوچه‌ كوردنشینه‌كان‬ ‫به‌ڕێكراوه‌‌و ئه‌گه‌ری هاتنه‌ئارای‬ ‫م��ان��گ��رت��ن��ی س���ه‌رت���اس���ه‌ری‌و‬ ‫خ���ۆپ���ی���ش���ان���دان‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫پشوو‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫سه‌عیکردن له‌پاڵ گومه‌زی مزگه‌وتدا‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪13‬‬

‫البۆریی شانۆی "اللش" گه‌یشته‌ سلێمانی‬ ‫ژه‌نیار له‌هه‌ولێر‬

‫خانمه‌ شانۆكار د‪ .‬نیگار حه‌سیب‬ ‫ق �ه‌ره‌داخ��ی خ��اوه‌ن��ی ئه‌زمونی‬ ‫البۆریی شانۆی "اللش"‪ ،‬ماوه‌ی‬ ‫چه‌ند رۆژێكه‌ له‌واڵتی نه‌مسا‬ ‫گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ كوردستان‌و له‌هه‌ولێر‬ ‫ۆركشۆپێكی شانۆیی به‌ڕێوه‌برد‪.‬‬ ‫نیگار حه‌سیب قه‌ره‌داخی‪،‬‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی ئ��ه‌‌و ۆركشۆپه‌ بۆ‬ ‫چه‌ند قوتابییه‌كی به‌شی شانۆی‬ ‫په‌یمانگای هونه‌ره‌ جوانه‌كان‬ ‫ی‬ ‫هه‌ولێر به‌ڕێوه‌ده‌بات‪ ،‬هه‌فته‌ ‌‬ ‫راب����ردوو له‌هۆڵی په‌یمانگای‬ ‫ه��ون �ه‌ره‌ جوانه‌كانی هه‌ولێر‪،‬‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی رۆشنبیری‌و الوان��ی‬

‫حكومه‌تی هه‌رێمی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫به‌هاوكاری به‌شی شانۆی په‌یمانگای‬ ‫هونه‌ره‌ جوانه‌كانی هه‌ولێر‪ ،‬پێشانگای‬ ‫فۆتۆگرافی ئه‌زمونی البۆریی شانۆیی‬ ‫"اللش" كرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌پێشانگاكه‌دا نزیكه‌ی ‪500‬‬ ‫وێ��ن��ه‌ی ف��ۆت��ۆگ��راف��ی ل �ه‌وێ��ن �ه‌ی‬ ‫فۆتۆگرافییه‌كانی ئ��ه‌و نمایش‌و‬ ‫ئ �ه‌زم��ون �ه‌ ش��ان��ۆی��ی��ان�ه‌ی ه���ه‌ردوو‬ ‫ش��ان��ۆك��اران��ی ك��ورد دك��ت��ۆر نیگار‬ ‫حه‌سیب قه‌ره‌داخی‌و شه‌ماڵ عومه‌ر‬ ‫نمایشكرابوون‪ ،‬كه‌ ئ�ه‌و به‌رهه‌م ‌ه‬ ‫شانۆییانه‌ له‌چه‌ندین واڵتانی جیهان‬ ‫پێشكه‌شكراوه‌‪.‬‬ ‫ن��ی��گ��ار ح�ه‌س��ی��ب ق��ه‌ره‌داخ��ی‬ ‫له‌باره‌ی ئه‌و پێشانگا فۆتۆگرافییه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌لێدوانێكی تایبه‌ت به‌ده‌ستووری‬

‫وت "ئ���ه‌و وێ��ن��ان �ه‌ی ئ��ه‌م��ڕۆ ل�ه‌م‬ ‫پێشانگایه‌دا نمایشكراون‪ ،‬ئه‌زمونی‬ ‫نۆ ساڵه‌ی البۆریی شانۆی "اللش" ‌ه‬ ‫كه‌ له‌چه‌ند نمایشێكی شانۆیی‌و‬ ‫چه‌ند ۆركشۆپێكدا له‌چه‌ند واڵتێك‬ ‫پێشكه‌شیكردووه‌"‪.‬‬ ‫سه‌ردانی قه‌ره‌داخی بۆ كوردستان‬ ‫به‌مه‌به‌ستی سازكردنی دوو ۆركشۆپ ‌ه‬ ‫له‌باره‌ی البۆریی شانۆیی "اللش"‬ ‫له‌هه‌ریه‌ك له‌شاره‌كانی هه‌ولێر‌و‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬ئێستاش ئه‌و وۆرکشۆپ ‌ه‬ ‫چه‌ند رۆژێکه‌ گه‌یشتتووه‌ته‌ سلێمانی‪.‬‬ ‫خ��ان��م��ه‌ ش���ان���ۆك���اری ك���ورد‬ ‫ل�ه‌گ�ه‌ڵ ش��ان��ۆك��اری ك��ورد شه‌ماڵ‬ ‫ع��وم �ه‌ر ل �ه‌س��اڵ��ی ‪ 1998‬شانۆی‬ ‫البۆریی "اللش"یان له‌واڵتی نه‌مسا‬ ‫دامه‌زراندووه‌‪.‬‬

‫حه‌سه‌ن گه‌رمیانی له‌نه‌رویج‬ ‫ده‌نگه‌كانی گه‌رمیانمان بیردێنێته‌وه‌‬ ‫موحسین یاسین‬

‫ه��ون��ه‌رم��ه‌ن��دی گ�����ه‌ور‌ه ح �ه‌س �ه‌ن‬ ‫گه‌رمیانی‪ ،‬ك ‌ه ئێستا له‌واڵتی نه‌رویج‬ ‫ده‌ژی‪ ،‬ئاماده‌كاری بۆ ئه‌لبومێكی‬ ‫نوێ ده‌كات‌و به‌نیاز‌ه له‌ساڵی ‪2011‬دا‬ ‫ی گۆرانییه‌كانی‬ ‫باڵویبكاته‌وه‌‪ ،‬زۆرب ‌ه ‌‬ ‫فۆلكلۆری ناوچه‌ی گه‌رمیانه‌‪.‬‬ ‫هونه‌رمه‌ند بێالن گه‌رمیان‪ ،‬كوڕی‬ ‫حه‌سه‌ن گه‌رمیانی‪ ،‬له‌لێدوانێكیدا‬ ‫ب��ۆ رۆژن��ام��ه‌ی ده‌س��ت��ور رایگه‌یاند‬ ‫"ئێستا هونه‌رمه‌ندی گه‌ور‌ه حه‌سه‌ن‬ ‫گه‌رمیانی‪ ،‬ئاماده‌كاری ته‌واوی كردوو‌ه‬ ‫بۆ ئه‌و ئه‌لبومه‌و نزیكه‌ی ‪ 10‬گۆرانی‬ ‫ی "كاری‬ ‫له‌خۆده‌گرێت"‪ .‬هه‌روه‌ها وت ‌‬ ‫میوزیكی له‌كوردستان بۆ ده‌كرێت‌و‬

‫كاری میكس‌و ماسترینگی له‌واڵتانی‬ ‫سویدو نه‌رویج بۆ ئه‌نجامده‌درێت‪،‬‬ ‫به‌نیازیش ‌ه له‌واڵتی توركیا به‌چاپی‬ ‫بگه‌یه‌نێت"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌شكرد كه‌‬ ‫سه‌رجه‌م گۆرانییه‌كانی ئه‌و ئه‌لبومه‌‬ ‫فۆلكلۆری ن��اوچ�ه‌ی گه‌رمیانه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫زۆربه‌یان له‌الی جه‌ماوه‌ر تاڕاده‌یه‌ك‬ ‫ئاشنانین‌و وت ‌ی "ب �ه‌اڵم مه‌به‌ستمان‬ ‫لێره‌دا زیندووكردنه‌وه‌ی ئه‌و ئاوازانه‌یه‌‬ ‫ك ‌ه له‌ناوچه‌ی گه‌رمیان له‌دێرزه‌مانه‌وه‌‬ ‫ی ب��ه‌وه‌ش��دا كه‌‬ ‫وت�����راون"‪ .‬ئ��ام��اژ‌ه ‌‬ ‫له‌ئێستادا مۆزیسیان دلێر حسێن‬ ‫س�ه‌رق��اڵ��ی داب�ه‌ش��ك��ردن��ی ئاوازێكی‬ ‫فۆلكلۆری درامیی ‌ه به‌ناوی هۆپیره‌‬ ‫هاواره‌‪ ،‬جگه‌له‌و گۆرانییه‌ش ئاماده‌كاری‬ ‫بۆ چه‌ند به‌رهه‌مێكی تر كراوه‌‪.‬‬

‫عه‌بدولی حه‌مه‌جوان داوای مۆڵه‌ت ده‌كات‬ ‫موحسین یاسین‬

‫ه��ون�ه‌رم�ه‌ن��دی ش��ان��ۆك��ار عه‌بدولی‬ ‫ح��ه‌م��ه‌ج��وان‪ ،‬ده‌ڵ��ێ��ت س�ه‌رق��اڵ��ی‬ ‫دام��ه‌زران��دن��ی م��اڵ��ی شانۆكارانی‬ ‫ی "له‌ئێستادا خۆمان‬ ‫كوردین‌و وت ‌‬ ‫بۆ ئه‌و‌ه ئاماده‌ده‌كه‌ین‪ ،‬موڵه‌تمان‬ ‫بده‌نێ"‪.‬‬ ‫ك��ۆم �ه‌ڵ��ێ��ك ل��ه‌ش��ان��ۆك��اران��ی‬ ‫ب��ه‌ئ��ه‌زم��ون��ی ش����اری سلێمانی‬ ‫ئاماده‌كاری ده‌كه‌ن بۆ دروستكردنی‬ ‫"ماڵی شانۆكارانی كورد"‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫په‌راوێزخستن‌و گ��وێ لێنه‌گرتن‌و‬ ‫گوێنه‌دان به‌پڕۆژه‌ شانۆییه‌كانیان‪.‬‬ ‫هونه‌رمه‌ندی شانۆكار عه‌بدولی‬ ‫ی‬ ‫حه‌مه‌جوان‪ ،‬یه‌كێك له‌و شانۆكارانه‌ ‌‬ ‫كه‌ ئه‌و هه‌وڵه‌ ده‌دات‪ ،‬به‌ده‌ستووری‬ ‫وت "م��اوه‌ی �ه‌ك��ی زۆره‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫ل �ه‌ش��ان��ۆك��اران��ی ش���اری سلێمانی‬

‫سه‌رقاڵی كۆبوونه‌وه‌و ئاماده‌كارین‌و‬ ‫رێككه‌وتووین له‌سه‌رئه‌وه‌ی ماڵێكی‬ ‫تایبه‌ت به‌شانۆكاران دامه‌زرێنین‬ ‫به‌ناوی "ماڵی شانۆكاری كورد" ك ‌ه‬ ‫سه‌ربه‌خۆ ده‌بێت‌و باره‌گای سه‌ره‌كی‬ ‫له‌شاری سلێمانی ده‌بێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی‌ "ئێستا سه‌رقاڵی‬ ‫گه‌اڵڵه‌كردنی په‌یڕه‌و پڕۆگرامین بۆ‬ ‫ئه‌و ماڵه‌و به‌نیازیشین له‌ئاینده‌دا‬ ‫مۆڵه‌تی بۆ وه‌ربگرین"‪.‬‬ ‫هونه‌رمه‌ند عه‌بدولی حه‌مه‌جوان‬ ‫ئ��ام��اژه‌ی بۆئه‌وه‌شكرد ك ‌ه ئامانج‬ ‫له‌دروستكردنی ئه‌و ماڵه‌ پشتگیركردن ‌ه‬ ‫له‌شانۆكارانی كوردو پارێزگاریكردن ‌ه‬ ‫له‌كاره‌كانیان‌و پڕۆژه‌كانیان‪.‬‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌ڵ��ئ �ه‌وه‌ش��دا ده‌م��ان �ه‌وێ��ت‬ ‫تایبه‌تمه‌ندی بده‌ین به‌شانۆكارو‬ ‫ی "ده‌س��ت�ه‌ی‬ ‫ش��ان��ۆی ك���وردی‌و وت � ‌‬ ‫دامه‌زرێنه‌ری ئه‌و ماڵ ‌ه شانۆییه‌ش‬ ‫له‌شانۆكاران عه‌بدولی حه‌مه‌جوان‪،‬‬

‫هه‌ر ئافره‌ت له‌شانه‌ده‌ره‌‬ ‫ژه‌نیار له‌هه‌ولێر‬

‫به‌ به‌شداری بیست شێوه‌كاری الوی‬ ‫كچ‌و كوڕ‪ ،‬پێشانگایه‌كی هاوبه‌شی‬ ‫ش��ێ��وه‌ك��اری ل�ه‌گ�ه‌ل�ه‌ری ش��ان�ه‌ده‌ر‬ ‫له‌هه‌ولێر كرایه‌وه‌‪ ،‬كه‌ بابه‌ته‌كانی‬ ‫پێشانگاكه‌ زۆرب����ه‌ی ل��ه‌ب��اره‌ی‌‬ ‫توند‌وتیژییه‌كانه‌وه‌ بوو كه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ئافره‌تان ئه‌نجامده‌درێت‪.‬‬ ‫هاوكار گ��روپ‪ ،‬پێشانگایه‌كی‬

‫شێوه‌كاری بۆ بیست شێوه‌كاری‬ ‫الو‪ ،‬ل��ه‌ژێ��ر ن���اوی "پێشانگای‬ ‫هاوبه‌شی شێوه‌كاران" كرده‌وه‌و بۆ‬ ‫ماوه‌ی چه‌ند رۆژێك به‌رده‌وامبوو‪.‬‬ ‫ل����ه‌و پ��ێ��ش��ان��گ��ای��ه‌دا ه��ه‌ر‬ ‫شێوه‌كارێك به‌تابلۆیه‌ك تا سێ‬ ‫تابلۆ ب��ه‌ش��دارب��وون‪ ،‬تابلۆكان‬ ‫به‌ره‌نگی ئاویی‌و زه‌یتی كێشرابوون‌و‬ ‫بابه‌تی س �ه‌ره‌ك��ی پێشانگاكه‌ش‬ ‫ئافره‌ت بوو‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌و پێشانگاكه‌ هاوبه‌شه‌‬

‫شێوه‌كارییه‌دا‪ ،‬چه‌ند پۆسته‌رێكی‬ ‫به‌شداربووان نمایشكرابوون‪.‬‬ ‫ق���وت���اب���ی ئ�������ارام خ��ال��ی��د‬ ‫له‌لێدوانێكیدا ب�ه‌ده‌س��ت��ووری وت‬ ‫"له‌م پێشانگایه‌دا كۆمه‌ڵێك قوتابی‬ ‫كۆلێژی هونه‌ره‌ جوانه‌كانی هه‌ولێر‬ ‫به‌شداربوون‪ ،‬هه‌ریه‌كه‌و به‌كارێك‬ ‫یان دووكار به‌شدارن‪ ،‬بیرۆكه‌ی ئه‌م‬ ‫پێشانگایه‌ زیاتر له‌سه‌ر توندوتیژی‬ ‫دژی ئافره‌تانه‌"‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژه‌ی به‌وه‌شكرد كه‌ هه‌ر‬

‫جه‌لیل زه‌نگه‌نه‌‪ ،‬گه‌زیزه‌ عومه‌ر‪ ،‬عه‌لی‬ ‫كه‌ریم‪ ،‬مسته‌فا ئه‌حمه‌د‪ ،‬ئه‌رسه‌الن‬ ‫ده‌روی����ش‪..‬و چه‌ندین شانۆكاری‬ ‫دیكه‌ی به‌ئه‌زمون له‌خۆده‌گرێت"‪.‬‬

‫ق��وت��اب��ی��ی�ه‌ك ب �ه‌ب��ۆچ��وون��ی خ��ۆی‬ ‫له‌باره‌ی ئه‌م باباته‌وه‌ به‌تابلۆكانیان‬ ‫به‌شداربوون‪.‬‬ ‫س��اره‌ ه��ادی به‌شداربوویه‌كی‬ ‫دیكه‌ی پێشانگاكه‌بوو‪ ،‬به‌تابلۆیه‌ك‬ ‫به‌شداربووبوو‪ ،‬وتی‌ "ئه‌م پێشانگایه‌‬ ‫به‌بۆنه‌ی رۆژی جیهانی ئافره‌تانه‌‪،‬‬ ‫ب��ه‌اڵم له‌كاتی خ��ۆی نه‌كرایه‌وه‌و‬ ‫ئه‌مڕۆ ك��ردم��ان�ه‌وه‌‪ ،‬من له‌رێگه‌ی‬ ‫ئه‌و تابلۆیه‌ی كه‌ پێی به‌شداربووم‪،‬‬ ‫باس له‌و كێشه‌‌و ناخۆشییانه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ ئه‌مڕۆ ئافره‌ت به‌ده‌ستییه‌وه‌‬ ‫ده‌ناڵێنێت"‪ .‬ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد كه‌‬ ‫راسته‌ هه‌ندێك له‌ئافره‌تان ئه‌مڕۆ‬ ‫ئازادییان هه‌یه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم زۆرێكیان‬ ‫ئازادیان نییه‌‪.‬‬

‫ته‌رازوو‬

‫دووپشك‬

‫كه‌وان‬

‫گیسك‬

‫سه‌تڵ‌‬

‫نه‌هه‌نگ‬

‫(‪ 23‬ئه‌یلول ‪-‬‬ ‫‪ 22‬تشرین ‌ی یه‌كه‌م)‬

‫(‪ 23‬تشرین ‌ی یه‌كه‌م‬ ‫‪ 21 -‬تشرین ‌ی دووه‌م)‬

‫(‪ 22‬تشرین ‌ی دووه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 20‬كانونی‌ یه‌كه‌م)‬

‫(‪ 21‬كانون ‌ی یه‌كه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 19‬كانون ‌ی دووه‌م)‬

‫(‪ 20‬كانون ‌ی دووه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 18‬شوبات)‬

‫(‪ 19‬شوبات ‪-‬‬ ‫‪ 20‬ئازار)‬

‫زۆر وری�����ای‌ خ��ۆت��ب��ه‌ ئ��ه‌م‬ ‫هه‌فته‌یه‌‪،‬له‌سه‌ر ئه‌و رێچكه‌یه‌‬ ‫له‌ژیان كه‌ گرتووته‌ پێویسته‌‬ ‫به‌رده‌وام بیت‌و لێی‌ النه‌ده‌یت‪،‬‬ ‫چونكه‌ ل��ه‌م م��اوه‌ی��ه‌دا هه‌ر‬ ‫گۆڕانێك له‌ژیانتدا رووب��دات‬ ‫ده‌ره‌نجامی‌ باشی‌ نابێت‪.‬‬

‫ك��ات��ێ��ك � ‌ی خ���ۆش ل��ه‌ك��ۆب��وون��ه‌و‌ه ‌ی‬ ‫خێزانه‌ك ‌هت‌و چه‌ند هاوڕێیه‌كت پێكه‌وه‌‬ ‫به‌سه‌ر ده‌ب �ه‌ی��ت‪ ،‬ه���ه‌روه‌ك ئه‌وانیش‬ ‫زۆری�����ان پ��ێ خ���ۆش ده‌ب���ێ���ت‪ ،‬ل �ه‌و‬ ‫كۆبوونه‌وانه‌دا بۆت ده‌رده‌كه‌وێت كه‌سانی‌‬ ‫ده‌وروبه‌رت چه‌ند تۆیان به‌الو‌ه گرنگه‌‌و‬ ‫بۆچوونه‌كانیان ده‌بن ‌ه جێگ ‌ه ‌ی سه‌رنجت‪.‬‬

‫ه�ه‌ن��دێ كێشه‌ داگ��ی��رت ده‌ك��ه‌ن‌و‬ ‫ئ��ه‌م��ه‌ش ده‌ب��ێ��ت �ه‌ ه���ۆی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌گاڵته‌ی هاوڕێكانت ت��وڕه‌ بیت‪،‬‬ ‫پێویسته‌ ئارام بیت ئه‌گه‌رنا خۆشی‌‬ ‫ژیانت له‌ده‌ست ده‌چێت‪،‬ه‌ بینینی‌‬ ‫خۆشه‌ویستێكی‌ كۆنت كۆمه‌ڵێ‌‬ ‫یادگاری‌ شیرینت ده‌هێنێته‌وه‌ یاد‪.‬‬

‫هه‌ستده‌كه‌یت ته‌ندروستیت زۆر‬ ‫باشه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم له‌وانه‌ی ‌ه هه‌ڵه‌بیت‪،‬‬ ‫له‌به‌ر ئ�ه‌و‌ه بایه‌خ به‌ته‌ندروستیت‬ ‫ی كه‌سێكه‌و‌ه ك ‌ه سه‌رنجت‬ ‫بده‌‪ ،‬به‌هۆ ‌‬ ‫ێ ژیانت هه‌ندێك گۆڕانكاریی‬ ‫راده‌كێش ‌‬ ‫ی دڵت‬ ‫به‌سه‌ردا دێت‪ ،‬پێویست ‌ه به‌گوێ ‌‬ ‫ی نزیكبیته‌وه‌‪.‬‬ ‫بكه‌یت‌و ئاقاڵن ‌ه لێ ‌‬

‫ی چاوه‌ڕواننه‌كراو كه‌سێك‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ك ‌ه پێشتر له‌ژیانتدا بوو‌ه په‌یوه‌ندیت‬ ‫پێو‌ه ده‌كات‪ ،‬ئه‌وه‌ش ئه‌و هه‌سته‌ت‬ ‫ێ ك � ‌ه په‌یوه‌ندییه‌كه‌تان‬ ‫ده‌دات���� ‌‬ ‫ی دیاریكراو نه‌بووه‌‌و‬ ‫بۆ ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌رده‌وامه‌‪ ،‬هه‌موو شته‌كان به‌باشی‌‬ ‫ی درێژ‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چن تا ماوه‌یه‌ك ‌‬

‫كه‌سێك ه��اوك��اری��ت ده‌ك��ات‬ ‫ل���ه‌ت���اق���ی���ك���ردن���ه‌وه‌ی���ه‌ك���دا‬ ‫سه‌ركه‌وتوو بیت‪،‬كه‌ ده‌بێته‌‬ ‫هۆی‌ باشتركردنی‌ داهاتووت‪،‬‬ ‫پێویسته‌ هه‌نگاوه‌كانت به‌ره‌و‬ ‫سه‌ركه‌وتن پته‌وتر بكه‌یت‌و‬ ‫گرنگی‌ زۆرتر به‌ژیانت بده‌یت‪.‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫پشوو‬

‫‪10‬‬

‫كچان به‌یادی نامه‌ كاغه‌زییه‌كانه‌وه‌ مه‌ستده‌بن!‬

‫نامه‌ كاغه‌زییه‌كان به‌الی كچان‌و كوڕانه‌وه‌ چێژی زیاتر‌و خۆشه‌ویستی زیندووتر ده‌كرد‬ ‫ئاگاداركردنه‌وه‌ی یه‌كتر به‌كارده‌هێنا‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وان ئ��ه‌و ك�ه‌س��ان�ه‌ی��ان ده‌ك���رد‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی متمان ‌ه ‌‬ ‫په‌یامبه‌ر ك � ‌ه جێگ ‌ه ‌‬ ‫هه‌ردووالیان بووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌ه���ۆی زۆرب����وون����ی رێ���ژ‌ه ‌‬ ‫خ��وێ��ن��ده‌واران‪ ،‬نام ‌ه كاغه‌زییه‌كان‬ ‫ی په‌یامب ‌هر‌و فڕێدانی به‌ردی‬ ‫جێگ ‌ه ‌‬ ‫شه‌وانه‌ی گرته‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ فراوانبوونی‬ ‫ته‌كنه‌لۆجیادا هێشتا خۆشه‌ویسته‌كان‬ ‫نایانه‌وێت ده‌ستبه‌رداری ئه‌و نام ‌ه‬ ‫كاغه‌زییان ‌ه ببن‪ ،‬ئه‌وان ده‌ڵێن "چێژی‬ ‫خۆشه‌ویستی له‌و نامانه‌دایه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ناز حسێن ق��ادر خوێندكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك���ه‌الر‪ ،‬وت ‌‬ ‫ی پ����ه‌روه‌رد‌ه ‌‬ ‫كۆلێژ ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫"ئێستاش ئ��ه‌و ه��اوڕێ��ی��ان � ‌ه ‌‬ ‫خ��ۆش�ه‌وی��س��ت��ی��ان ه���ه‌ب���ووه‌‪ ،‬نام ‌ه‬ ‫كاغه‌زییه‌كانیان وه‌ك��و ئه‌رشیف‬ ‫ی‬ ‫ه �ه‌ڵ��گ��رت��وو‌ه "‪ ،‬ه���ه‌روه‌ه���ا وت � ‌‬ ‫"ج��ار جاریش بۆمی ده‌خوێننه‌وه‌‪،‬‬

‫ده‌شتی ئه‌نوه‌ر‬

‫كچان ده‌ڵێن بیری نام ‌ه كاغه‌زییه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ین‪ ،‬ئه‌و نامان ‌ه چێژی زیاتری‬ ‫ه �ه‌ی �ه‌و خۆشه‌ویستی زی��ن��دووت��ر‬ ‫راده‌گرت‪.‬‬ ‫ك��چ��ان‌و ك����وڕان ده‌ڵ��ێ��ن نام ‌ه‬ ‫ئه‌لكترۆنی‌و چاته‌كانی شه‌وان‪ ،‬كه‌لێنی‬ ‫رۆمانسی نام ‌ه كاغه‌زییه‌كانیان بۆ‬ ‫پڕناكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وان ئێستاش جارجار‬ ‫نامه‌یه‌كی كاغه‌زی بۆ یه‌كتر ده‌نێرن‪،‬‬ ‫ب�ه‌ی��ادی جارانیانه‌و‌ه ب�ه‌دی��ار نام ‌ه‬ ‫كاغه‌زییه‌كانه‌و‌ه مه‌ستده‌بن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫خ��ۆش��ه‌وی��س��ت��ان‌و ئ���ه‌وان��� ‌ه ‌‬ ‫په‌یوه‌ندی خۆشه‌ویستیان له‌نێواندا‬ ‫هه‌بوو‌ه ‪ ،‬به‌ر له‌نام ‌ه كاغه‌زییه‌كان‌و‬ ‫ن��ام � ‌ه ئه‌لكترۆنییه‌كان‪ ،‬ن��اردن��ی‬ ‫په‌یامب ‌هر‌و ف��ڕێ��دان��ی ب��ه‌ردی��ان بۆ‬

‫كامكاران‌و عه‌دنان كه‌ریم له‌هه‌ولێرو‬ ‫سلێمانی كۆنسێرت سازده‌كه‌ن‬ ‫موحسین یاسین‪ :‬سه‌رچاوه‌یه‌كی‬ ‫نزیك له‌گروپی كامكاره‌كانه‌و‌ه‬ ‫به‌رۆژنامه‌ی ده‌ستووری راگه‌یاند‪،‬‬ ‫ك ‌ه گروپی كامكاره‌كان به‌هاوكاری‬ ‫ئۆركسێترای سه‌مفۆنی نیشتمانی‬ ‫به‌غداد به‌نیازن له‌هه‌ردوو شاری‬ ‫هه‌ولێرو سلێمانی دوو كۆنسێرت‬ ‫سازبكه‌ن‪.‬‬ ‫بڕیاره‌ كۆنسێرته‌كان له‌دوای‬ ‫مانگی ره‌مه‌زانی ئه‌مساڵ‬ ‫به‌هاوكاری كۆمه‌ڵێك له‌ژه‌نیارانی‬ ‫ئۆركسێترای سه‌مفۆنی نیشتمانی‬ ‫به‌غداد‌و ژه‌نیارانی شاری سلێمانی‬ ‫به‌ڕێوه‌بچێت‌و چه‌ند كارێكی‬ ‫سه‌مفۆنی پێشكه‌ش بكه‌ن‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌ك ‌ه ئاماژه‌ی بۆ‬ ‫ئه‌وه‌شكرد كه‌ له‌وكۆنسێرتانه‌دا‬ ‫هونه‌رمه‌ند عه‌دنان كه‌ریم‪،‬‬ ‫ئاماده‌ده‌بێت به‌هۆی ئه‌وه‌ی‬ ‫پێشتر ئه‌و ئاوازانه‌یان له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌ودا ئاماده‌كردووه‌‪.‬‬

‫یادگارییه‌كی خۆشه‌"‪.‬‬ ‫نام ‌ه ئه‌لكترۆنی‌و چاته‌كان‪ ،‬به‌الی‬ ‫خۆشه‌ویستان‌و كچان‌و ك��وڕان�ه‌و‌ه‬ ‫ی په‌یوه‌ندی‬ ‫جۆرێك له‌ساردكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫خۆشه‌ویستی لێ به‌دیده‌كرێت‪.‬‬ ‫ی "ئێستا ك ‌ه نامه‌كه‌ت‬ ‫به‌ناز وت ‌‬ ‫ی مۆبایله‌و‌ه بۆ دێت‪ ،‬پاش‬ ‫له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی ده‌یسڕیته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ع �ه‌ف��ان ئه‌حمه‌د خوێندكار ‌‬ ‫ی ك���ه‌الر‬ ‫ی ت �ه‌ك��ن��ی��ك � ‌‬ ‫پ��ه‌ی��م��ان��گ��ا ‌‬ ‫ئێستاش چێژی نام ‌ه كاغه‌زییه‌كانی‬ ‫ی‬ ‫بیرناچێته‌وه‌‪" ،‬ئه‌و نامان ‌ه تام‌وچێژ ‌‬ ‫ی هه‌بووه‌"‪.‬‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫تایبه‌ت ‌‬ ‫ی جوان‌و‬ ‫كچان‌و ك��وڕان‪ ،‬پ �ه‌ڕ‌ه ‌‬ ‫نامه‌ی رازاوه‌ی���ان ل�ه‌ب��ازاڕ ده‌ك��ڕی‌و‬ ‫ه��ه‌س��ت‌و س����ۆزی خ��ۆش�ه‌وی��س��ت��ی‬ ‫خ��ۆی��ان ب��ۆ خۆشه‌ویسته‌كانیان‬ ‫ده‌رده‌ب��ڕی‪ ،‬ئه‌وان ده‌ڵێن دوور له‌و‬ ‫ی ئێستا‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫شێو‌ه خۆشه‌ویستیی ‌ه ‌‬

‫به‌نامه‌یه‌كی مۆبایل له‌سه‌ر ئیش‌و‬ ‫له‌ماڵ‌و له‌ڕێگا به‌هه‌ستێكی سارده‌و‌ه‬ ‫بۆ یه‌كتری ده‌نێرن‪" ،‬ئه‌وكات نامه‌كان‬ ‫گه‌رمتر‌و جۆش‌و خروشێكی زیاتری‬ ‫تێدابوو"‪ ،‬ئه‌سرین ‪ 25‬ساڵ وای وت‪.‬‬ ‫عه‌فان وت��ی "ده‌ب��وای � ‌ه پ �ه‌ڕه‌ی‬ ‫ی‬ ‫جوانمان له‌بازاڕدا بكڕیایه‌‪ ،‬جار ‌‬ ‫ی په‌له‌م‬ ‫واش ه�ه‌ب��وو ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی بوو‪ ،‬وات ‌ه په‌ڕه‌ی‬ ‫ده‌كرد په‌ڕه‌ی سپ ‌‬ ‫ئه‌و ده‌فته‌ران ‌ه بوو ك ‌ه له‌خوێندنگ ‌ه‬ ‫پێمانبوو"‪.‬‬ ‫ساكار محێدین‪ ،‬مامۆستا له‌یه‌كێك‬ ‫ی گه‌رمیان‬ ‫ی سنوور ‌‬ ‫له‌قوتابخانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێت "خۆشه‌ویستیم كردوو‌ه‌و نام ‌ه ‌‬ ‫ئه‌وكاته‌م الماوه‌‪ ،‬زۆریشم خۆشده‌وێن‬ ‫ی‬ ‫ی ناردن ‌‬ ‫ی وا ه �ه‌ب��وو‌ه ب�ه‌ه��ۆ ‌‬ ‫ج��ار ‌‬ ‫كتێبێكه‌و‌ه نامه‌كه‌م پێگه‌یشتووه‌‪،‬‬ ‫نامه‌ك ‌ه خراوه‌ت ‌ه ناو كتێبه‌ك ‌ه‌و به‌كچ ‌ه‬ ‫ی هاوڕێمدا بۆم هاتووه‌"‪.‬‬ ‫خوێندكارێك ‌‬

‫حه‌سه‌ن ده‌رزی‪،‬‬ ‫په‌شێو هه‌ڵده‌بژێرێت‬

‫هه‌فته‌ی راب��ردوو گۆرانیبێژی‬ ‫الو ش�����وان ق����ه‌ره‌داغ����ی‪،‬‬ ‫به‌ئاماده‌بوونی ژماره‌یه‌كی زۆر‬ ‫له‌خزم‌و دۆستانی له‌گه‌ڵ خاتوو‬ ‫بێخال ئ�ه‌ڵ��ق�ه‌ی ه��اوس �ه‌ری‬ ‫گۆڕییه‌وه‌‪.‬‬

‫ده‌ستوور‪:‬‬ ‫ه���ون���ه‌رم���ه‌ن���دی‬ ‫گۆرانیبێژ حه‌سه‌ن ده‌رزی ده‌ڵێت‪ ،‬سه‌رجه‌م كاره‌كانی‬ ‫ئه‌لبوم ‌ه نوێیه‌كه‌ی ته‌واوبوو‌ه ك ‌ه به‌ناوی (نه‌وا)یه‌‌و حه‌وت‬ ‫گۆرانی له‌خۆگرتووه‌‪ ،‬به‌شێك له‌تێكستی گۆرانییه‌كانی تێكستی‬ ‫شاعیری گه‌وره‌ عه‌بدوڵاڵ په‌شێوه‌‪.‬‬ ‫له‌لێدوانێكیدا بۆ رۆژنامه‌ی ده‌ستور حه‌سه‌ن ده‌رزی‬ ‫ی "كاره‌كانی‬ ‫هونه‌رمه‌ندی رۆژهه‌اڵتی كوردستان وت ‌‬ ‫ئه‌لبوم ‌ه نوێیه‌كه‌م ته‌واوبووه‌‪ ،‬ك ‌ه به‌ناوی (نه‌وا)یه‌‌و‬ ‫به‌شێك له‌تێكستی گۆرانییه‌كانی تێكستی شاعیری‬ ‫گه‌ور‌ه عه‌بدوڵاڵ په‌شێوه‌و تێكستێكی خۆشمی تێدایه‌‪،‬‬ ‫ی "یه‌كێك‬ ‫له‌گه‌ڵ تێكستی م�ه‌ال غ�ه‌ف��ور"‪ .‬هه‌وه‌ها وت� ‌‬ ‫له‌گۆرانییه‌كانی ئه‌لبومه‌كه‌م به‌ناوی سه‌وزه‌‪ ،‬كلیپكردووه‌"‪.‬‬

‫كاور‬

‫گا‬

‫دووانه‌‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫فه‌ریك‬

‫(‪ 21‬مارس ‪-‬‬ ‫‪ 20‬نیسان)‬

‫(‪ 21‬نیسان ‪-‬‬ ‫‪ 20‬ئایار)‬

‫(‪ 21‬ئایار ‪-‬‬ ‫‪ 20‬حوزه‌یران)‬

‫‪ 21‬حوزه‌یران ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ته‌مموز‬

‫(‪ 23‬ته‌مموز ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ئاب)‬

‫(‪ 23‬ئاب ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ئه‌یلول)‬

‫ی‬ ‫ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه زۆر حه‌ز به‌سه‌ركێش ‌‬ ‫ی باش ‌ه‬ ‫ده‌كه‌یت‪،‬ئه‌وه‌ش به‌ختێك ‌‬ ‫ب��ۆت��ۆ ك � ‌ه پ�ه‌ی��وه‌ن��دی��ت له‌گه‌ڵ‬ ‫ك �ه‌س��ێ��ك ه �ه‌ی � ‌ه زۆر لێته‌و‌ه‬ ‫نزیكه‌‪،‬ئه‌گه‌ر پێشتر هه‌ندێك لێك‬ ‫تێنه‌گه‌یشتن هه‌بووبێت ورد‌ه ورد‌ه‬ ‫نامێنێت ل ‌ه نێوانتاندا‪.‬‬

‫ه���ه‌ف���ت���ه‌ی���ه‌ك���ی‌ ب����اش����ه‌ ب��ۆ‬ ‫تێكه‌اڵوبوون له‌گه‌ڵ خه‌ڵكدا‪،‬حه‌ز‬ ‫به‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌ هاوڕێیه‌تی‌ دوور‌و‬ ‫درێژ ده‌كه‌یت له‌گه‌ڵ هه‌ركه‌سێكدا‬ ‫كه‌ ده‌یناسیت‪ ،‬ه��ه‌روه‌ك زۆر له‌‬ ‫له‌ده‌ستدانی‌ ئه‌و كه‌سانه‌ ده‌ترسیت‬ ‫كه‌ الت ئازیزن‪.‬‬

‫ی بچوكت بۆ دێت ‌ه پێش‬ ‫هه‌ندێ كێش ‌ه ‌‬ ‫ی زۆر‌و‬ ‫ی كاتێك ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه ده‌بنه‌هۆ ‌‬ ‫هه‌ندێك پاره‌ت لێ به‌فیڕۆبده‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫سه‌ركه‌وتوو ده‌بیت له‌چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫هه‌موو گرفته‌كان‪ ،‬نزیكمه‌به‌ره‌و‌ه له‌و‬ ‫ی خراپت له‌سه‌ر‬ ‫ی كاریگه‌ر ‌‬ ‫شتان ‌ه ‌‬ ‫جێده‌هێڵن‪.‬‬

‫ئ �ه‌گ �ه‌ر ن�ه‌ت��وان�ی‌ خ��ۆت هه‌ندێك‬ ‫له‌كێشه‌كانت چاره‌سه‌ربكه‌یت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ده‌توانی‌ داوای‌ هاوكاری‌ له‌كه‌سه‌‬ ‫نزیكه‌كانت بكه‌یت‪ ،‬له‌وانه‌یه‌ هه‌ندێ‬ ‫ك��ات ئ��ه‌و ك�ه‌س��ان�ه‌ چ��اره‌س �ه‌ری‌‬ ‫داهێنانه‌یان پێبێت‪ ،‬له‌كه‌سێكه‌وه‌‬ ‫هه‌ندێ هه‌واڵی‌ خۆشت پێده‌گات‪.‬‬

‫هه‌ستده‌كه‌یت پێویسته‌ سه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫ك �ه‌س��ێ��ك ب��ك �ه‌ی��ت ك��ه‌ ده‌م��ێ��ك�ه‌‬ ‫ده‌یناسیت‪ ،‬که‌ له‌مێژه‌وه‌ نه‌تدیوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم زۆر گ��ۆڕاوه‌ له‌و كاته‌ی‌ كه‌‬ ‫تۆ ناسیوته‌‪ ،‬ره‌وت�ی‌ هه‌ساره‌كان‬ ‫ئامۆژگاریت ده‌كه‌ن بایه‌خی‌ زیاتر‬ ‫به‌ته‌ندروستیت بده‌یت‪.‬‬

‫ل �ه‌وان �ه‌ی � ‌ه ل �ه‌گ �ه‌ڵ ژم��اره‌ی��ه‌ك له‌و‬ ‫كه‌سان ‌ه ‌ی كاریان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌یت‬ ‫ت��ووش � ‌ی ده‌م �ه‌ق��اڵ � ‌ه ببیت‪ ،‬ب �ه‌اڵم‬ ‫پێویست ‌ه هێمن بیت‌و به‌ده‌ربڕینی‌‬ ‫ت��ووڕه‌ی��ی��ت ب �ه‌رام��ب �ه‌ره‌ك �ه‌ت بێزار‬ ‫نه‌كه‌یت‪ ،‬س���ه‌ره‌ڕا ‌ی هه‌موو ئه‌وانه‌‬ ‫سه‌رنجڕاكێش ‌ی خۆت له‌ده‌ست ناده‌یت‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫کلتور‬

‫به‌رپرسانی رادیۆی ته‌وار ده‌ڵێن حیزبه‌ ئیسالمییه‌کان سانسۆرمان ده‌خه‌نه‌سه‌ر‬

‫ی مزگه‌وتدا‬ ‫سه‌عیكردن له‌پاڵ گومه‌ز ‌‬

‫ی‬ ‫ی گونجاوو نزیكبوونه‌و ‌ه ‌‬ ‫ی شوێنك ‌‬ ‫ی نه‌بوون ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی دێت له‌خوێندكاران‬ ‫ی هه‌ڵه‌بج ‌ه جم ‌ه ‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كانه‌و ‌ه مزگه‌وته‌كان ‌‬ ‫فه‌رحان حه‌مه‌خان له‌هه‌ڵه‌بجه‌‬

‫به‌هۆ ‌ی نه‌بوون ‌ی شوێن ‌ی گونجاو له‌ناو‬ ‫ماڵه‌كانیان‌و پارك‌و هۆڵێك ‌ی گونجاو‪،‬‬ ‫خوێندكاران ‌ی هه‌ڵه‌بج ‌ه ‌ی شه‌هید روو‬ ‫له‌مزگه‌وته‌كان ده‌كه‌ن بۆ سه‌عیكردن‬ ‫له‌كۆتای ‌ی ساڵ‌و به‌هۆ ‌ی زۆر ‌ی رێژ‌هی‌‬ ‫خوێندكاره‌كانیشه‌و‌ه رووبه‌ڕوو ‌ی كێشه‌و‬ ‫گرفت ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی شه‌هید‬ ‫ی هه‌ڵه‌بج ‌ه ‌‬ ‫مزگه‌وته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫جمه‌یان دێ��ت ل �ه‌و خوێندكاران ‌ه ‌‬ ‫له‌هه‌وڵ‌و كۆششدان بۆ خۆئاماده‌كردن‬ ‫ی‬ ‫ی كۆتای ‌‬ ‫ب��ۆ ت��اق��ی��ك��ردن �ه‌وه‌ك��ان � ‌‬ ‫ی‬ ‫ی توێژه‌رێك ‌‬ ‫ی ئامارێك ‌‬ ‫ساڵ‌و به‌پێ ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیش له‌‪ %65‬خوێندكاره‌كان‬ ‫له‌ناو ماڵه‌كانیاندا شوێنییان نیی ‌ه بۆ‬ ‫سه‌عیكردن‪.‬‬ ‫م��ح �ه‌م �ه‌د ع���زه‌ت خ��وێ��ن��دك��اری‌‬ ‫پۆل ‌ی شه‌شه‌م ‌ی وێژه‌یی ‌ه له‌یه‌كێك‬ ‫له‌مزگه‌وته‌كان ‌ی هه‌ڵه‌بجه‌دا كۆشش‬ ‫ده‌ك����ات ب��ۆ خ��ۆ ئ���ام���اده‌ك���ردن بۆ‬ ‫تاقیكردنه‌و‌ه ‌ی كۆتای ‌ی ساڵ‪ ،‬وه‌ك خۆی‌‬ ‫ده‌ڵێت له‌پۆل ‌ی سێ ‌ی ناوه‌ندییه‌و‌ه به‌م‬ ‫شێوه‌ی ‌ه قۆناغه‌كان ‌ی خوێندن ‌ی بڕیوه‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د وت ‌ی "له‌شار ‌ی هه‌ڵه‌بجه‌دا‬ ‫ه��ێ��ن��د‌ه پ����ارك‌و ب��اخ��چ �ه‌و شوێنی‌‬ ‫كۆششكردن ‌ی تێدا نییه‌‪ ،‬بۆی ‌ه په‌نام‬ ‫بردووه‌ته‌به‌ر مزگه‌وت"‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د ئ��ام��اژ‌ه ب��ۆ ئ���ه‌و‌ه ده‌ك��ات‬ ‫خوێندكارێك ‌ی زۆر دێن ‌ه مزگه‌وته‌كان ئه‌وانیش‬ ‫شوێنیان نیی ‌ه به‌هه‌موو پۆل ‌ه جیاوازه‌كانه‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ش بووه‌ت ‌ه گرفت بۆ خوێندكاران‪.‬‬

‫ی سه‌عیكردنیان نییه‌"‪.‬‬ ‫"له‌‪ %65‬خوێندكارانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ شوێن ‌‬

‫"ت��ۆ ناتوان ‌ی بڵێیت قسه‌مه‌كه‌‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه به‌پشێو ‌ی كۆتای ‌ی پێدێت‪ ،‬زۆرجار‬ ‫مزگه‌وته‌ك ‌ه له‌الیه‌ن مجێوره‌كانه‌وه‌‬ ‫داده‌خرێت" محه‌مه‌د وای وت‪.‬‬ ‫نیاز ك�ه‌م��ال خوێندكار ‌ی پۆلی‌‬ ‫شه‌شه‌م ‌ی وێژه‌یی ‌ه ئاماژ‌ه بۆ ئه‌وه‌ده‌كات‬ ‫ك ‌ه زۆرب��� ‌ه ‌ی خانووه‌كان ‌ی هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫هێشتا ه ‌ی س �ه‌رده‌م � ‌ی كۆنن له‌سێ‌‬ ‫ژوور پێكهاتوون‪ ،‬یه‌كێكیان چێشتخان ‌ه‌و‬ ‫یه‌كێكیان ژووری میوانه‌و ئه‌وتریشیان‬ ‫پاشماو‌ه ‌ی ماڵه‌ك ‌ه ‌ی ت ‌ێ ده‌كرێ‌‪ .‬نیاز‬ ‫وت ‌ی "ئیتر له‌كو ‌ێ سه‌ع ‌ی ده‌كرێت؟"‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر خوێندكاران ‌ی كوڕ بتوانن‬ ‫له‌مزگه‌وت‌و هه‌ند ‌ێ شوێنیتر له‌ده‌ره‌و‌هی‌‬ ‫ماڵه‌و‌ه كۆشش بكه‌ن‪ ،‬ب �ه‌اڵم كچان‬

‫ناتوانن له‌ماڵه‌و‌ه زیاتر له‌هیچ شوێنێكی‌‬ ‫تر كۆشش بكه‌ن‪.‬‬ ‫یه‌حیا كه‌مال ماو‌ه ‌ی دووساڵ له‌پۆلی‌‬ ‫شه‌شه‌م ‌ی زانست ‌ی ب��ووه‌‪ ،‬نه‌یتوانیوه‌‬ ‫ته‌واو ‌ی بكات ئه‌مساڵ تاقیكردنه‌و‌هی‌‬ ‫ده‌ره‌ك ‌ی شه‌شه‌م ‌ی وێژه‌ی ‌ی ئه‌نجامداوه‌و‬ ‫داغڵ بووه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "به‌شێك ‌ی دواكه‌وتنی‌‬ ‫من‪ ،‬بۆ نه‌بوون ‌ی شوێن ده‌گه‌ڕێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫یه‌حیا باسله‌و‌ه ده‌كات له‌ماڵه‌وه‌‬ ‫خوێندكارێك ‌ی ت��ر ‌ی پۆل ‌ی شه‌شیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ماڵه‌وه‌شیان هێند‌ه فراوان‬ ‫نیی ‌ه ك ‌ه هه‌ردووكیان سه‌ع ‌ی تێدا بكه‌ن‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه ده‌ب ‌ێ ئه‌و بڕوات ‌ه مزگه‌وت‪.‬‬ ‫"خ��وێ��ن��دك��ار‌ه كچه‌كانیش ده‌ب �ێ‌‬ ‫له‌به‌رده‌م ته‌له‌فزیۆندا كۆشش بكه‌ن‪ ،‬ئه‌وان‬

‫هێچ شوێنێكیان نییه‌" یه‌حیا وایوت‪.‬‬ ‫خوێندكاران ب��اس له‌ك ‌هم‌وكوڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫باخچه‌كان ده‌ك �ه‌ن ك ‌ه به‌هۆ ‌ی كه‌می‌‬ ‫دارو دره‌خت‌و سه‌وزای ‌ی تێیدا ناتوانن بۆ‬ ‫كات ‌ی سه‌عیكردن سوود ‌ی لێوه‌ربگرن‪.‬‬ ‫موسلیم مۆفه‌ق ئێستا له‌مزگه‌وتی‌‬ ‫به‌هه‌شت س�ه‌ع��ی��ده‌ك��ات‪ ،‬خوێندكاری‌‬ ‫شه‌شه‌م ‌ی وێژه‌ییه‌‪ ،‬وت ‌ی "له‌شار ‌ی هه‌ڵه‌بجه‌دا‬ ‫چه‌ند باخچه‌یه‌كی بچوك‌و پاركێك ‌ی تێدایه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ب ‌ێ به‌شن له‌سه‌وزای ‌ی ئه‌و شوێنانه‌ش‬ ‫ك ‌ه تۆزێك دارودره‌خ��ت � ‌ی هه‌بێ‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫خه‌ڵكێك ‌ی زۆر ‌ی تێدایه‌‪ ،‬هێند‌ه ‌ی شوێنی‌‬ ‫گه‌ڕان ‌ه هێند‌ه شوێن ‌ی كۆششكردن نییه‌"‪.‬‬ ‫ف �ه‌ی��س �ه‌ڵ ئیبراهیم ت��وێ��ژه‌ری‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی له‌ئاماده‌ی ‌ی ئه‌حمه‌د موختار‬ ‫جاف به‌ده‌ستوور ‌ی راگه‌یاند به‌پێی‌‬ ‫ئامارێك ك ‌ه خۆ ‌ی له‌خوێندنگه‌كه‌یدا‬ ‫ئاماده‌یكردوو‌ه "له‌‪ %65‬خوێندكاره‌كان‬ ‫شوێن ‌ی كۆششكردنیان نییه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و توێژه‌ر‌ه ئاماژ‌ه بۆ ئه‌و‌ه ده‌كات‬ ‫ك ‌ه الواز ‌ی ئاست ‌ی ئ��اب��ووری خه‌ڵكی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بج ‌ه به‌گشت ‌ی‌و زۆر ‌ی ژم��ار‌هی‌‬ ‫ئه‌ندامان ‌ی ماڵێك به‌جۆرێك ‌ه تا ژماره‌یان‬ ‫زۆرب� ‌ێ شوێن ‌ی نیشته‌جێبوون كه‌متر‬ ‫ده‌بێته‌و‌ه‌و وت ‌ی "ته‌كنه‌لۆجیاش زۆربووه‌‬ ‫وه‌ك ته‌له‌فزیۆن سید ‌ی پله‌سته‌یشن كه‌‬ ‫هه‌ر شوێن ‌ێ ده‌ڕۆیت ئامێرێك ‌ی تێدایه‌‬ ‫رێگر‌ه له‌خوێندكار"‪ ،‬ئه‌مان ‌ه هۆكاری‬ ‫نه‌بوونی شوێنی سه‌عیكردنن له‌مااڵندا‪.‬‬ ‫فه‌یسه‌ڵ وت ‌ی "هه‌ركات ‌ێ شوێنی‌‬ ‫تایبه‌ت نه‌بوو بۆ سه‌عیكردن ده‌بێته‌هۆی‌‬ ‫دابه‌زین ‌ی نمر‌ه ‌ی خوێندكارو ئاره‌زووی‌‬ ‫سه‌عیكردن نامێنێ‌"‪.‬‬

‫ی مامۆستایانی‌ كه‌ركوك كه‌متر ‌ه‬ ‫موچه‌ ‌‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫ی مامۆستایان ‌‬ ‫له‌موچه‌ ‌‬ ‫زانیار داقوقی‌ له‌كه‌ركوك‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌و مامۆستایان ‌ه ‌‬ ‫تائێستا موچ ‌ه ‌‬ ‫ی‌و یه‌كێتییه‌و‌ه له‌كه‌ركوك‌و‬ ‫له‌الیه‌ن پارت ‌‬ ‫ناوچ ‌ه دابڕاوه‌كان دامه‌زراون جیاوازه‌و‬ ‫ی مامۆستایان‬ ‫ی ال ‌‬ ‫ئه‌مه‌ش نیگه‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫دروستكردووه‌‪ ،‬به‌رپرسان ‌‬ ‫پ��ه‌روه‌رده‌ش ئاماژ‌ه بۆ ئه‌وه‌ده‌كه‌ن‬ ‫ی مامۆستایان‬ ‫ی موچ ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه یه‌كسانكردن ‌‬ ‫ی‌و‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ سه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫پارتی‌‪.‬‬ ‫ی ل�ه‌الی�ه‌ن‬ ‫ئ��ه‌و مامۆستایان ‌ه ‌‬ ‫پ��ارت��ی��ی �ه‌و‌ه دام���ه‌زرێ���ن���راون ‪100‬‬ ‫ه��ه‌زار دینار زیاتر وه‌رده‌گ���رن له‌و‬ ‫ی له‌الیه‌ن یه‌كێتییه‌و‌ه‬ ‫مامۆستایان ‌ه ‌‬ ‫ی دوو ئیداره‌ییدا دامه‌زراون‪،‬‬ ‫له‌سه‌رده‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كاتێكدا هه‌موو مامۆستایان به‌بڕیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی پ����ه‌روه‌رد‌ه ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت��� ‌‬ ‫هه‌رێم دامه‌زرێنراون‪.‬‬ ‫ده‌ستوور زانیوویه‌تی جیاوازییه‌كی‬ ‫ی ئه‌و مامۆستایانه‌دا‬ ‫تریش له‌موچ ‌ه ‌‬ ‫هه‌ی ‌ه ك ‌ه له‌سنووری ئیداره‌ی پێشووی‬ ‫ی‬ ‫سلێمانیدان له‌گه‌ڵ ئه‌و مامۆستایان ‌ه ‌‬ ‫ی ه�ه‌ول��ێ��ردان‪،‬‬ ‫ل�ه‌س��ن��ووری ئ��ی��دار‌ه ‌‬ ‫له‌كاتێكدا ته‌نها ی �ه‌ك وه‌زاره‌ت���ی‬ ‫په‌روه‌رد‌ه هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئ��ه‌ن��ه‌س م�ه‌ج��ی��د مامۆستا ‌‬ ‫ی له‌قه‌زای‬ ‫ی كچان ‌‬ ‫ی نازه‌نین ‌‬ ‫دواناوه‌ند ‌‬ ‫ی ‪2004‬ه‌و‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫داق��وق له‌ساڵ ‌‬ ‫ی سلێمانییه‌و‌ه دام���ه‌زراوه‌‪،‬‬ ‫ئیدار‌ه ‌‬

‫ی ‪368‬‬ ‫ی بنه‌ڕه‌ت ‌‬ ‫ی مانگان ‌ه ‌‬ ‫موچ ‌ه ‌‬ ‫هه‌زار دیناره‌‪.‬‬ ‫ی "جگ ‌ه‬ ‫مامۆستا ئ�ه‌ن�ه‌س وت � ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ��ه‌وان�� ‌ه ‌‬ ‫ی م��وچ�� ‌ه ‌‬ ‫ل���ه‌ج���ی���اواز ‌‬ ‫ی هه‌ولێره‌و‌ه‬ ‫پێشووتر له‌الیه‌ن ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مامۆستایان ‌‬ ‫دامه‌زرێنراون‪ ،‬موچ ‌ه ‌‬ ‫ی زۆرتره‌‪،‬‬ ‫ی جیاواز ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی چییه‌؟"‪.‬‬ ‫نازانم هۆ ‌‬ ‫‪ 360‬مامۆستا له‌ساڵی ‪2004‬دا‬ ‫ی‌و‬ ‫ی وه‌زار ‌‬ ‫له‌یه‌ككاتدا به‌فه‌رمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پ��ه‌روه‌رد‌ه ‌‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫به‌ڕێوبه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی به‌ژمار‌ه ‪ 9094‬دامه‌زرێنران‪،‬‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫ی تێدا‬ ‫ی موچه‌كانیان جیاواز ‌‬ ‫كه‌چ ‌‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی "هه‌ندێك‬ ‫ئه‌نه‌س مه‌جید وت ‌‬ ‫له‌و مامۆستایان ‌ه یه‌ك ساڵ خزمه‌تیان‬ ‫ی‬ ‫ی ئیدار‌ه ‌‬ ‫بۆ نووسراوه‌‪ ،‬مامۆستایان ‌‬ ‫ی دوو ته‌رفیع‬ ‫ه �ه‌ول��ێ��رو سلێمان ‌‬ ‫ی موچه‌كانیان هه‌یه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫له‌جیاواز ‌‬ ‫ی ‪100‬هه‌زار دینار"‪.‬‬ ‫ده‌كات ‌ه نزیك ‌ه ‌‬

‫ی كوردستان‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫حكومه‌ت ‌‬ ‫ی ‪8000‬‬ ‫ی ‪2003‬ه‌و‌ه نزیك ‌ه ‌‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫مامۆستایان له‌كه‌ركوك‌و ده‌وروبه‌ر ‌‬ ‫بۆ خوێندنگا كوردییه‌كان دامه‌زراند‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ع���ام���ر ش���ك���ور م��ام��ۆس��ت��ا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ح �ه‌وت �ه‌غ��ار له‌ساڵ ‌‬ ‫دوان���اوه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پ��ه‌روه‌رد‌ه ‌‬ ‫‪ 2004‬له‌سه‌ر ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مانگان ‌ه ‌‬ ‫ی دامه‌زراو‌ه موچ ‌ه ‌‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫ی به‌وه‌دا‬ ‫‪ 374‬هه‌زار دیناره‌‪ ،‬ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مامۆستایان ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه له‌موچ ‌ه ‌‬ ‫جیاواز ‌‬ ‫ی هه‌ولێرو سلێمانی‌‪.‬‬ ‫سه‌ر به‌په‌روه‌رد‌ه ‌‬ ‫ی وت‬ ‫مامۆستا عامر به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫ی دامه‌زراندنمدا هاوشێوه‌م‬ ‫"له‌كات ‌‬ ‫ی هه‌ولێر دوو ته‌رفیع‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی سلێمانییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌پێش ئیدار‌ه ‌‬ ‫مامۆستا ره‌ئ���وف سه‌عدوڵاڵ‬ ‫ی‬ ‫ی پ���ه‌روه‌رده‌ی��� ‌‬ ‫س��ه‌رپ��ه‌رش��ت��ی��ار ‌‬ ‫ی كه‌ركوك‬ ‫ی په‌روه‌رد‌ه ‌‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫له‌به‌ش ‌‬ ‫ی راگه‌یاند "تائێستا‬ ‫ب �ه‌ده‌س��ت��وور ‌‬ ‫ی‌و هه‌ولێر‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی ئیدار‌ه ‌‬ ‫موچ ‌ه ‌‬

‫ی نیگه‌رانكردووه‌‬ ‫ی موچ ‌ه مامۆستایان ‌‬ ‫جیاواز ‌‬

‫ی هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫جیاواز ‌‬ ‫ئه‌و سه‌رپه‌رشتیار‌ه په‌روه‌رده‌یی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی وت "له‌الیه‌ن پ��ه‌روه‌رد‌ه ‌‬ ‫ئه‌وه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ه��ه‌ول��ێ��ره‌و‌ه خزمه‌ت ‌‬ ‫ئ���ی���دار‌ه ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی پێشمه‌رگ ‌ه ‌‬ ‫ی‌و خزمه‌ت ‌‬ ‫سه‌رباز ‌‬ ‫ی‬ ‫مامۆستا به‌ستووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی بۆ یه‌ك‬ ‫ی ئ �ه‌و خزمه‌ت ‌ه ‌‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫مامۆستا نه‌خستووه‌ت ‌ه سه‌ر خزمه‌ت ‌‬ ‫ی نیی ‌ه‬ ‫مامۆستایان‪ ،‬تائێستاش نیاز ‌‬ ‫بیبه‌ستێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ره‌ئ���وف س �ه‌ع��دوڵ�ڵا ئ��ام��اژ‌ه ‌‬ ‫ی موچ ‌ه‬ ‫بۆ ئه‌وه‌شكرد ك ‌ه جیاواز ‌‬ ‫له‌نێوان هه‌ردوو ئیدار‌ه بووه‌ت ‌ه كێشه‌و‬ ‫ی یه‌كجار گ���ه‌وره‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫گرفتێك ‌‬ ‫ی له‌نێوان مامۆستایاندا‬ ‫نیگه‌ران ‌‬ ‫دروستكردووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی په‌روه‌رد‌ه ‌‬ ‫ی وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫به‌رپرسان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ه�ه‌رێ��م ل�ه‌گ�ه‌ڵ ئ �ه‌و‌ه ‌‬ ‫حكومه‌ت ‌‬ ‫ی موچ ‌ه ده‌كه‌نه‌و‌ه‬ ‫جه‌خت له‌جیاواز ‌‬ ‫ی‌و‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫ده‌ڵێن ته‌نها سه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫ی ده‌توانن موچ ‌ه یه‌كسان بكه‌ن‪.‬‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وته‌بێژ ‌‬ ‫ئیسماعیل به‌رزنج ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی پ����ه‌روه‌رد‌ه ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جیاواز ‌‬ ‫ی كوردستان ده‌ربار‌ه ‌‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ��ی��دار‌ه ‌‬ ‫ی مامۆستایان ‌‬ ‫م��وچ � ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی‌و هه‌ولێر ب�ه‌ده‌س��ت��وور ‌‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫ی موچه‌و‬ ‫راگه‌یاند "چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫ی مامۆستیان‬ ‫ی م��وچ�� ‌ه ‌‬ ‫ی�ه‌ك��س��ان� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌گ��ه‌ڕێ��ت��ه‌و‌ه ب��ۆ س �ه‌رك��ردای �ه‌ت � ‌‬ ‫ی‌و پارتی‌‪ ،‬چونك ‌ه ته‌نها ئه‌و‬ ‫یه‌كیت ‌‬ ‫ی بكه‌ن"‪.‬‬ ‫دووالیه‌ن ‌ه ده‌توانن چاره‌سه‌ر ‌‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪15‬‬

‫جيهانبينی په‌روه‌رده‌‬ ‫فــایــه‌ق ســـه‌عــیــد‬

‫ناڕه‌زایی قوتابخانه‌كان‬ ‫گۆڕینی سیستمی په‌روه‌رده‌یی له‌هه‌ر واڵتێكداو له‌كوردستانیشدا هه‌نگاوێكی‬ ‫گرنگ بوو‪ .‬سه‌ره‌ڕای هه‌موو هه‌نگاوه‌كان زۆربه‌ی مامۆستاو به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان‬ ‫گله‌یی ئه‌وه‌ده‌كه‌ن كه‌ پرسیان پێنه‌كراوه‌و به‌شدارنه‌بوون له‌و كۆنگره‌یه‌دا‪،‬‬ ‫ئه‌وان پێیانوایه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌وان سیستمه‌كه‌ راده‌په‌ڕێنن له‌به‌رئه‌وه‌ ده‌بێ‬ ‫به‌شداری تێدابكه‌ن‪.‬‬ ‫بێگومان ئه‌ركی راپه‌ڕاندنی سیستمه‌كه‌ له‌سه‌ر ئه‌وانه‌و هه‌ر ئه‌وانیش‬ ‫رووب �ه‌ڕووی قورساییه‌كان ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬بێگومانم له‌وه‌ی به‌شێكی زۆریشیان‬ ‫ئه‌ركه‌كه‌یان به‌باشترین شێوه‌ كه‌ بیزانن راده‌په‌ڕێنن‪ ،‬به‌اڵم ئایا ده‌كرێ‬ ‫به‌شداری به‌و هه‌زاره‌ها مامۆستاو به‌ڕێوه‌به‌ره‌ بكرێت كه‌ هه‌مانه‌و ئایا له‌نێو‬ ‫ئه‌وانه‌دا چه‌ند كه‌سی په‌روه‌رده‌زان ده‌بینینه‌وه‌‪.‬‬ ‫من ئه‌و‌ه ناشارمه‌و‌ه مرۆڤ له‌چه‌ند كه‌سێكی كه‌م نه‌بێت ئیدی ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫په‌روه‌رده‌زانی شاره‌زا نابینێته‌و‌ه ك ‌ه بتوانێت له‌پرۆسه‌یه‌كی وابه‌رفراواندا پشتیان‬ ‫پێبه‌ستێت‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌م پرۆسه‌ی ‌ه ئه‌وه‌نده‌ی په‌یوه‌ندی به‌زانستی په‌روه‌رده‌و‬ ‫شاره‌زابوون له‌به‌رهه‌م ‌ه فیكرییه‌كانی ئه‌م بواره‌و‌ه هه‌ی ‌ه ئه‌وه‌ند‌ه په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌دڵسۆزییه‌و‌ه نییه‌‪ ،‬بۆی ‌ه من پێموای ‌ه نه‌ده‌كرا چه‌ند هه‌زارێك كۆبكرێنه‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه به‌شی هه‌ر‌ه گه‌وره‌یان ئه‌وه‌ی شاره‌زاییان تێدا نیی ‌ه زانستی په‌روه‌رده‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش ئه‌و‌ه ناگه‌یه‌نێت هه‌موو ئه‌وانه‌ی به‌شداربوون به‌وانه‌ی ده‌ره‌وه‌ش‬ ‫كه‌سانی شاره‌زابوون له‌م بواره‌دا‪ ،‬دواتر من له‌گه‌ڵ ئه‌و بۆچوونانه‌دا نیم ك ‌ه‬ ‫ده‌بوای ‌ه به‌شداری به‌زۆر كه‌س بكرابایه‌‪ ،‬چونك ‌ه سیستم ئه‌گه‌ر په‌روه‌رده‌یی‬ ‫بێت یا ته‌ندروستی یا ژینگه‌یی هه‌رگیز پێویستی به‌زۆرو بۆر نییه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ئه‌م ‌ه كاری نوخبه‌یه‌كی زۆر شاره‌زایه‌‪ ،‬ئیدی زۆر گرنگ نیی ‌ه خه‌ڵكی كام شارو‬ ‫گوندبن‪ ،‬له‌بری ئه‌و ‪ 500‬كه‌س ‌ه ده‌كرا ئێم ‌ه ‪ 25‬كه‌س بووینایه‌‪ ،‬به‌اڵم زۆر شاره‌زا‬ ‫له‌كارو فیكری په‌روه‌رده‌یی‪ ،‬ته‌نها بۆ نمون ‌ه بۆتان باس بكه‌م به‌ر له‌چه‌ند‬ ‫مانگێك له‌یه‌كێك له‌واڵت ‌ه ئه‌وروپاییه‌كاندا ده‌ست به‌گۆرینی سیستمی قوتابخان ‌ه‬ ‫ئاماده‌ییه‌كان كراو ئه‌و ئه‌ركه‌ش به‌ته‌نها دوو پسپۆر سپێردراو هیچ مامۆستاو‬ ‫هیچ به‌ڕێوه‌به‌رێكیش نه‌یووت پرسمان پێنه‌كراوه‌‪ .‬ته‌نانه‌ت یه‌ك كۆنگره‌شی‬ ‫بۆ نه‌بسترا‪ ،‬من چاوم به‌هه‌ندێك له‌گۆڕانكارییه‌كان كه‌وتووه‌و بڕیاروای ‌ه ساڵی‬ ‫ئایند‌ه كاری پێبكرێت‌و بڕواشناكه‌م كه‌س له‌و باره‌یه‌و‌ه گله‌یی بكات له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌شدا ئه‌و واڵت ‌ه پر‌ه له‌پرۆفیسۆری په‌روه‌ده‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ئێم ‌ه یه‌ك‬ ‫تاق ‌ه پرۆفیسۆری په‌روه‌رده‌مان نیی ‌ه كه‌چی هه‌موو كه‌س ده‌ڵێت منیان بۆ‬ ‫كۆنگره‌ بانگنه‌كرد‪.‬‬ ‫ده‌كرێ هه‌ندێ كه‌سی زرینگ بانگ نه‌كرابن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ ناكاته‌ ئه‌وه‌ی‬ ‫به‌لێشاو مامۆستاو به‌ڕێوه‌به‌ر ئه‌و گله‌ییه‌ بكه‌ن وه‌كو ئه‌وه‌ی ئه‌گه‌ر ئه‌وانی‬ ‫تیادابوایه‌ ئه‌وه‌ وه‌كو پیاژێ سیستمه‌كه‌یان سه‌روژوور ده‌كرد‪ ،‬دووباره‌ ئه‌م‬ ‫كاره‌ كاری نوخبه‌یه‌ نه‌ك كۆبوونه‌وه‌ی هه‌زاره‌ها كه‌س‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌مانكاتدا ده‌بێ ئه‌و نوخبه‌ی ‌ه به‌چه‌ندین راپۆرت‌و لێكۆڵینه‌وه‌دا‬ ‫بچێته‌و‌ه ك ‌ه بۆیان ئاماده‌كراوه‌‪ ،‬ته‌واوی ئه‌و لێكۆڵینه‌وه‌و راپۆرتان ‌ه ده‌بێ‬ ‫له‌به‌ر رۆشنایی كاری قوتابخانه‌كاندا ئاماده‌كرابێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش ئه‌و‌ه ده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫قس ‌ه له‌گه‌ڵ مامۆستاو به‌ڕێوه‌به‌رو توێژه‌ره‌و ده‌رووناسه‌كان‌و په‌روه‌رده‌زانه‌كاندا‬ ‫كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم دووبار‌ه ئێم ‌ه له‌م كاره‌دا پێویستمان به‌چه‌ند نمونه‌یه‌ك ده‌بێت‬ ‫له‌شارو گونده‌كاندا نه‌ك هه‌موو یا زوربه‌ی قوتابخانه‌كان‪ ،‬له‌كاتی كۆنگره‌دا‬ ‫من كۆمه‌ڵێك راپۆرتم بینی ك ‌ه پێشتر بۆ كۆنگر‌ه نووسرابوون‌و زۆر بواریان‬ ‫له‌خۆگرتبوو‪ ،‬ئاماده‌كردنی ئه‌و راپۆرتان ‌ه پێویستیان به‌راوێژو قسه‌ی زۆر هه‌بوو‬ ‫له‌گه‌ڵ قوتابخانه‌كاندا‪ ،‬به‌اڵم من ئه‌و‌ه نازانم تا چه‌ند ئه‌و دیدارو راوێژان ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫قوتابخانه‌كاندا كراو‌ه یا نا؟ به‌اڵم ئه‌وه‌ی من به‌دوایدا ده‌گه‌ڕام‌و نه‌مبینی ئه‌و‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ زانستیانه‌ بوو كه‌ به‌ڕاستی ده‌بوای ‌ه زۆر بوونایه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی وا له‌مرۆڤ ده‌كات به‌رامبه‌ر به‌كادیرو ستافی قوتابخانه‌كان‬ ‫رارا بێت‌و بڕوای به‌و پێشكه‌وتنه‌ نه‌بێت كه‌ به‌شێكی زۆری ئه‌وان پیاده‌ی‬ ‫ده‌كه‌ن ئه‌و ئاسته‌نزمه‌یه‌ كه‌ هه‌یانه‌‪ ،‬ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌ش دوو الیه‌نی هه‌یه‌‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ئاستی ئه‌و ستافه‌ زۆر نزمه‌ خۆشیان هێند ‌ه‬ ‫ته‌مبه‌ڵن به‌هیچ شێویه‌ك به‌دوای زانست‌و زانیاریدا ناگه‌ڕێن‌و مه‌به‌ستیان‬

‫ه‬ ‫له‌یه‌كێك له‌واڵت ‌‬ ‫ئه‌وروپاییه‌كاندا‬ ‫ده‌ست به‌گۆرینی‬ ‫سیستمی‬ ‫ه‬ ‫قوتابخان ‌‬ ‫ئاماده‌ییه‌كان‬ ‫كراو ئه‌و ئه‌ركه‌ش‬ ‫به‌ته‌نها دوو پسپۆر‬ ‫سپێردراو هیچ‬ ‫مامۆستاو هیچ‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رێكیش‬ ‫نه‌یووت پرسمان‬ ‫پێنه‌كراوه‬

‫نییه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ركاتێكیش باسی ئه‌وه‌یان‬ ‫له‌گه‌ڵدا ده‌ك�ه‌ی��ت هێنده‌ بیانووت بۆ‬ ‫دێننه‌وه‌ تا مرۆڤ بێزار ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌هیچ شێویه‌ك پێیان وانیه‌ كه‌ ئه‌وان‬ ‫دواك��ه‌وت��وون‌و ئاستیاننزمه‌و ب��ه‌دوای‬ ‫زانیاریدا ناگه‌ڕێن‪ ،‬بۆ نمونه‌ كاتێك ب ‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رو مامۆستا گه‌نجه‌كان ده‌ڵێیت ‬ ‫پێویست ناكات چ��اوه‌ڕوان��ی وه‌زاره‌ت��ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ بكه‌ن ئه‌مرۆ هه‌موو زانیاریه‌ك‬ ‫له‌ئینته‌رنێتدا هه‌یه‌‪ ،‬زۆر به‌ئاسانی پێت‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ن ج��ا ك��اره‌ب��ا ك��وا؟ دووه‌م‪ :‬من‬ ‫به‌شی ه �ه‌ره‌ گ��ه‌وره‌ی گوناهی هه‌موو‬ ‫ئه‌و دواكه‌وتنه‌ ده‌خه‌مه‌ ئه‌ستۆی زانكۆو‬ ‫سیستمی خوێندنی زانكۆو قوتابخانه‌كان‪،‬‬ ‫چونكه‌ كه‌ هێنده‌ سیستمێكی دواكه‌وتوو‬ ‫نزمن نه‌ خوێندكارو نه‌ مامۆستاكان‌و‬ ‫نه‌ هیچ تاكێكی ئه‌م كۆمه‌ڵگایه‌ی فێری‬ ‫خۆشه‌ویستی زانست‌و كتێب نه‌كردووه‌و‬ ‫فێری ئه‌وه‌شی نه‌كردووه‌ كه‌ چۆن به‌دوای‬ ‫زانسته‌كاندا بگه‌ڕێت‪ ،‬لێره‌شدا تا بڵێی‬ ‫ده‌سه‌اڵت گوناهبارو كه‌مته‌رخه‌مه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫به‌مه‌به‌ست ئه‌م كاره‌ ده‌كات‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫کلتور‬

‫تـائـێـسـتـا ئـاغـاكـان "سـه‌رانـه‌" وه‌رده‌گــرن!‬

‫‪12‬‬

‫ی گه‌اڵبه‌كان وه‌رده‌گرن‬ ‫ی چه‌وو شۆفێر ‌‬ ‫ی گڵ‌و تێكه‌ڵه‌دا‪ ،‬چه‌ند ئاغاو كه‌سایه‌تییه‌ك پار ‌ه له‌خاوه‌ن غه‌سال ‌ه ‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر فرۆشتن ‌‬ ‫ده‌ستوور له‌رانیه‌‬

‫چه‌ند ئاغاو كه‌سایه‌تییه‌ك له‌ده‌ڤه‌ر ‌ی‬ ‫رانیه‌و چوارقوڕن ‌ه پار‌ه له‌خاوه‌ن غه‌سال ‌ه ‌ی‬ ‫چ �ه‌و و ل �م‌و شۆفێر ‌ی ئ �ه‌و گه‌اڵبانه‌‬ ‫وه‌رده‌گرن ك ‌ه له‌چه‌ند پارچ ‌ه زه‌وییه‌ك ‌ی‬ ‫ده‌وروب���ه‌ر ‌ی چوارقوڕن ‌ه گڵ‌و تێكه‌ڵ ‌ه‬ ‫ده‌به‌ن‪ ،‬به‌رپرسان ‌ی شاره‌وانیش بێئاگای ‌ی‬ ‫خۆیان له‌و دیارده‌ی ‌ه راده‌گه‌یه‌نن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كه‌سان ‌ه ‌ی پاره‌ش وه‌رده‌گرن ده‌ڵێن ئێم ‌ه‬ ‫"ته‌سه‌روفین" به‌سه‌ر ئه‌و زه‌ویانه‌وه‌و‬ ‫له‌ده‌ره‌و‌ه ‌ی سنوور ‌ی شاره‌وانیدایه‌‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ن ش��اره‌وان� ‌ی چوارقوڕنه‌و‌ه‬ ‫به‌هاوكار ‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی جیۆلۆج ‌ی‬ ‫سلێمان ‌ی هه‌ر خاوه‌ن غه‌ساله‌یه‌ك ‌ی چه‌و‬ ‫و لم ‪ 6‬دۆنم زه‌و ‌ی وه‌رده‌گرن بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫كار ‌ی تێدا بكه‌ن بۆ به‌رهه‌مهێنان ‌ی چه‌و‬ ‫و لم‪ ،‬خاوه‌ن غه‌ساله‌كانیش ئاماژ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كه‌ن ك ‌ه سااڵن ‌ه هه‌ریه‌كه‌یان ‪2500‬‬ ‫ـ ‪ 3000‬دۆالر ده‌ده‌ن به‌ئاغاكان‪.‬‬ ‫شۆفێر ‌ی گه‌اڵبه‌كان ئه‌و پاره‌ی ‌ه ‌ی‬ ‫لێیان وه‌رده‌گیرێت ناوده‌نێن "سه‌رانه‌"‪،‬‬ ‫دڵنیانین ل��ه‌و‌ه ‌ی ك ‌ه ئ �ه‌و كه‌سان ‌ه ‌ی‬ ‫س �ه‌ران �ه‌ی��ان ل��ێ��وه‌رده‌گ��رن خ��اوه‌ن� ‌ی‬ ‫راسته‌قین ‌ه ‌ی ئ�ه‌و زه‌وی��ان �ه‌ن ی��ان نا‪،‬‬ ‫یاخود له‌الیه‌ن شاره‌وانییه‌و‌ه پێیاندراوه‌‪،‬‬ ‫به‌رپرسان ‌ی شاره‌وانیش ئاماژ‌ه بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌ك��ه‌ن تاوه‌كو ئێستا هیچ كه‌سێك‬ ‫ئه‌وان ‌ی له‌و رووداو‌ه ئاگادارنه‌كردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫حامید م��ی��رزا ره‌س���وڵ خاوه‌ن ‌ی‬ ‫غه‌سال ‌ه ‌ی میران له‌چوارقوڕن ‌ه ئاماژ‌ه‬ ‫ب��ۆ ئ��ه‌وه‌ده‌ك��ات ك� ‌ه س��ااڵن� ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی جیۆلۆج ‌ی سلێمانییه‌و‌ه‬ ‫‪ 6‬دۆن���م زه‌و ‌ی وه‌رده‌گ����رن ب��ۆ هه‌ر‬ ‫غه‌ساله‌یه‌ك‪ ،‬وت� ‌ی "بۆمان نیی ‌ه له‌و‬ ‫سنوور‌ه ‌ی بۆمان دیاریكراو‌ه البده‌ین‬ ‫ئه‌گه‌رنا غه‌رام ‌ه ده‌كرێین"‪.‬‬ ‫حامید ئه‌وه‌ش ‌ی نه‌شارده‌و‌ه "زه‌و ‌ی‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌الیه‌ن چه‌ند كه‌سێك ‌ه مامه‌ڵ ‌ه ‌ی‬ ‫به‌سه‌ردا ده‌كرێ‌‌و به‌ناو ‌ی جۆراوجۆر ‌ی‬

‫خاوه‌ن غه‌ساله‌کان سااڵن ‌ه ‪ 25‬تا ‪ 30‬وه‌ره‌قه‌ ده‌ده‌نه‌ ئاغاکان‪ .‬فۆتۆگراف‪ :‬ده‌ستوور‬

‫عه‌شایر‌و ئاغاو‌ه پاوانكراوه‌"‪.‬‬ ‫حامید وت ‌ی "ل �ه‌ده‌وروب �ه‌ر ‌ی ئێم ‌ه‬ ‫كاك ئه‌حمه‌د سه‌پان ناوبه‌ناو شۆفڵ‬ ‫ده‌هێن ‌ی گڵ‌و تێكه‌ڵ ‌ه بۆ خه‌ڵك تێده‌كات‬ ‫‪ 2000‬ـ ‪ 3000‬دینار زه‌وییان ‌ه وه‌رده‌گرێ‌‪،‬‬ ‫من نازانم هیچ به‌ڵگه‌یه‌ك هه‌ی ‌ه یان نا‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه وه‌ك غه‌ساله‌كان سااڵن ‌ه ‪ 25‬ـ ‪30‬‬ ‫وه‌رق ‌ه ده‌ده‌ین به‌ئاغاكان"‪.‬‬ ‫ئ�ه‌و خ��اوه‌ن غه‌ساله‌ی ‌ه ئه‌وه‌ش ‌ی‬ ‫بۆ ده‌ستوور ئاشكراكرد ك ‌ه سه‌رۆك ‌ی‬ ‫ش��اره‌وان��ی‌‌و ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ر ‌ی ناحیه‌یان‬ ‫ئاگاداركردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وانیش پێیانوتوون‬ ‫ناڵێین مه‌یانده‌نێ‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی ئه‌وان‬ ‫له‌زه‌مه‌نێك ‌ی زووه‌و‌ه ئه‌و زه‌وییانه‌یان‬ ‫به‌ده‌سته‌و‌ه بووه‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د عه‌بدوڵاڵ ئه‌حمه‌د خاوه‌ن ‌ی‬ ‫گه‌اڵبه‌ی ‌ه له‌چوارقوڕن ‌ه م��او‌ه ‌ی شه‌ش‬ ‫ساڵ ‌ه له‌و شوێنه‌دا كارده‌كات ك ‌ه چه‌و‬ ‫و لم له‌زه‌ویه‌كانیدا ده‌رده‌هێنرێت‪ ،‬ئاماژ‌ه‬ ‫بۆ ئ��ه‌وه‌ده‌ك��ات ك ‌ه چه‌ندین خه‌ڵك‬ ‫ه�ه‌ن هه‌ریه‌كه‌یان پارچ ‌ه زه‌وییه‌ك ‌ی‬ ‫له‌به‌رده‌ستای ‌ه ب��ه‌ئ��اره‌زوو ‌ی خۆیان‬

‫ده‌یفرۆشن‌و مامه‌ڵ ‌ه ‌ی به‌سه‌رداده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫وت ‌ی "ئه‌و‌ه كارێك ‌ی ره‌وانییه‌"‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د پێی باش ‌ه شاره‌وان ‌ی بۆ‬ ‫خۆ ‌ی مامه‌ڵ ‌ه به‌و زه‌وییانه‌و‌ه بكات‪ ،‬وت ‌ی‬ ‫"به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی زۆر خراپ هه‌ڵكه‌ندراو‌ه‬ ‫زۆری��ش بێسه‌روبه‌ره‌ی ‌ه دوور‌ه له‌و‌ه ‌ی‬ ‫بتوانر ‌ێ له‌دوارۆژدا سوود ‌ی لێوه‌ربگیرێ‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا سیما ‌ی شاریش ناشرین‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د وت� ‌ی "ده‌ب��وو سنوورێك‬ ‫دی��ار ‌ی بكرای ‌ه بۆ هه‌ڵكه‌ندن ‌ی شوێن ‌ه‬ ‫نزیكه‌كان له‌شاره‌كه‌دا‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه‬ ‫ش��اره‌وان�� ‌ی چ��وارق��وڕن��ه‌و حاجیاواو‬ ‫رانییه‌ش‪ ،‬ئێر‌ه هه‌ڵده‌كه‌نن‌و ده‌یبه‌ن‪،‬‬ ‫به‌ئێمه‌ش ده‌فرۆشرێ‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌ردار خ��در خ��اوه‌ن� ‌ی گه‌اڵبه‌ی ‌ه‬ ‫ماو‌ه ‌ی چوارساڵ ‌ه له‌ناو ئه‌و زه‌ویانه‌دا‬ ‫كارده‌كات ئاماژ‌ه بۆئه‌و‌ه ده‌كات گڵ ‌ی‬ ‫داب��ێ��ژراو ب��ه‌‪20000‬ه��ه‌زار دینارو گڵ ‌ی‬ ‫تێكه‌ڵ ‌ه به‌‪7‬ـ‪ 10‬هه‌زار دینار ده‌كڕێت‪.‬‬ ‫سه‌ردار وت ‌ی "به‌ئاره‌زوو ‌ی خۆیان‬ ‫ئه‌و مواده‌مان پێ ده‌فرۆشن"‪.‬‬

‫سه‌ردار ئاشكرایكرد "من ال ‌ی كاك‬ ‫سلێمان‪ ،‬سه‌رباز‪ ،‬حاج ‌ی برایم‪ ،‬ئه‌حمه‌د‬ ‫سه‌پان مه‌واد ده‌به‌م ئه‌و زه‌وییان ‌ه ‌ی له‌به‌ر‬ ‫ده‌ست ‌ی ئه‌و كه‌سانه‌دای ‌ه ئه‌گه‌ر له‌الیه‌ن‬ ‫حكومه‌ته‌و‌ه پێیان دراب ‌ێ ئه‌و‌ه كارێك ‌ی‬ ‫باشه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر ده‌ست به‌سه‌رداگرتن‬ ‫ب ‌ێ كارێك ‌ی باش نییه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێ ‌ی زانیارییه‌كان ‌ی ده‌ستوور‬ ‫له‌نزیك قوتابخانه‌یه‌ك زه‌وییه‌ك ‌ی زۆر‬ ‫هه‌ڵكه‌ندراوه‌‪ ،‬له‌كات ‌ی بوون ‌ی الف��اودا‬ ‫مه‌ترس ‌ی بۆ قوتابخانه‌كه‌و ناوچه‌كه‌ش‬ ‫دروستده‌كات‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و‌ه ‌ی خاوه‌ن غه‌ساله‌كان‬ ‫ده‌ڵێن شاره‌وان ‌ی ئاگادار ‌ی ئه‌و كه‌سانه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه س�ه‌ران� ‌ه وه‌رده‌گ���رن‪ ،‬به‌رپرسان ‌ی‬ ‫شاره‌وان ‌ی بێئاگای ‌ی خۆیان له‌و كار‌ه‬ ‫راگه‌یاند‪.‬‬ ‫مزه‌فه‌ر عه‌بدوڵاڵ سه‌رۆك ‌ی شاره‌وان ‌ی‬ ‫چوار قوڕن ‌ه وت ‌ی "ئێم ‌ه وه‌ك شاره‌وان ‌ی‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی یاسای ‌ی له‌ڕێگا ‌ی جیۆلۆج ‌ی‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌خاوه‌ن غه‌ساله‌كان چه‌ند‬ ‫دۆنم ‌ێ زه‌ویمان پێداون‪ ،‬بێجگ ‌ه له‌وان ‌ه‬

‫كه‌س شك نابه‌ین ده‌ست ‌ی به‌سه‌ر پارچ ‌ه‬ ‫زه‌وی �ه‌ك��دا گرتب ‌ێ كه‌سیش ئاگاداری‌‬ ‫ئێم ‌ه ‌ی نه‌كردووه‌ته‌و‌ه ل�ه‌و‌ه ‌ی شتێك ‌ی‬ ‫واهه‌بێ‌‪ ،‬بۆی ‌ه ئێم ‌ه وه‌ك حكومه‌ت خۆمان‬ ‫به‌خاوه‌ن ‌ی ده‌زانین‌و رێكمانخستووه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌ب���اره‌ت ب��ه‌س��ه‌ران��ه‌س��ه‌ن��دن‬ ‫له‌غه‌ساله‌كان ل �ه‌الی �ه‌ن چه‌ندك ‌هس‌و‬ ‫ئاغایه‌كه‌و‌ه له‌سنوره‌كه‌دا مزه‌فه‌ر وت ‌ی‬ ‫"تائێستا هیچ ك ‌هس‌و خاوه‌ن غه‌ساله‌یه‌ك‬ ‫ئێم ‌ه ‌ی ئاگادار نه‌كردووه‌ته‌و‌ه ك ‌ه پاره‌یان‬ ‫لێوه‌رگیراو‌ه یان وه‌رده‌گیرێت‪ ،‬ئه‌گه‌رنا‬ ‫ئێم ‌ه ده‌رگ��ا ‌ی ش��اره‌وان��ی‌‌و ناحیه‌مان‬ ‫ئاوااڵی ‌ه بۆیان‪ ،‬بابێن داوا ‌ی یاسای ‌ی‬ ‫تۆماربكه‌ن ئێمه‌ش به‌دواداچوون ‌ی بۆ‬ ‫ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ئ�ه‌ح��م�ه‌د س �ه‌پ��ان یه‌كێك ‌ه له‌و‬ ‫كه‌سایه‌تییان ‌ه ‌ی ماو‌ه ‌ی چه‌ند ساڵێك ‌ه‬ ‫ئه‌و زه‌وییان ‌ه ده‌فرۆشێت‪ ،‬به‌ده‌ستوور ‌ی‬ ‫وت "ئه‌و زه‌وییان ‌ه ناكه‌وێت ‌ه سنوور ‌ی‬ ‫شاره‌وانیه‌وه‌و من ئه‌و زه‌ویی ‌ه ده‌فرۆشم"‪.‬‬ ‫س���ه‌پ���ان پ��ش��ت��ڕاس��ت � ‌ی ئ���ه‌و‌ه ‌ی‬ ‫كرده‌و‌ه ك ‌ه ئه‌و زه‌وییان ‌ه ن ‌ه تاپۆ یان‬

‫گرێبه‌ستێك ‌ی یاساییان نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئه‌وان "ته‌سه‌روفن به‌سه‌رییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫سه‌پان ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌شدا له‌ساڵ ‌ی‬ ‫‪1960‬دا به‌دواو‌ه ئه‌وان مامه‌ڵه‌یان به‌و‬ ‫زه‌وییانه‌و‌ه ك��ردووه‌و ئ �ه‌وان ده‌توانن‬ ‫مامه‌ڵه‌ی پێو‌ه بكه‌ن‪ ،‬باس ‌ی له‌وه‌ش‬ ‫كرد هه‌ركاتێك شاره‌وان ‌ی توان ‌ی به‌پێ ‌ی‬ ‫یاسا قه‌ره‌بوو ‌ی ئه‌و زه‌ویانه‌یان بكاته‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه به‌له‌‪‌ %10‬ی قه‌ره‌بووكردنه‌و‌ه دانراو‌ه‬ ‫ئه‌وكات ‌ه به‌جۆرێك ‌ی تر مامه‌ڵ ‌ه له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫زه‌ویانه‌دا ده‌كرێت‪.‬‬ ‫سه‌پان وت ‌ی "پێموانیی ‌ه شاره‌وان ‌ی‬ ‫ئاگا ‌ی له‌م ك��ار‌ه ‌ی ئێم ‌ه نه‌بێت‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ب��ه‌رۆژ ‌ی روون��اك ئ�ه‌و ك��ار‌ه ده‌كه‌ین‌و‬ ‫نه‌مانشاردووه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫س�ه‌رۆك� ‌ی ش��اره‌وان � ‌ی چوارقوڕن ‌ه‬ ‫به‌ده‌ستوور ‌ی وت "كاتێك ئێم ‌ه ئه‌و‬ ‫زه‌وییانه‌مان داو‌ه به‌خاوه‌ن غه‌ساله‌كان‬ ‫هیچ كه‌سێك نه‌هاتوو‌ه ن ‌ه به‌ناو ‌ی ئاغا‬ ‫ن ‌ه به‌ناو ‌ی عه‌شایره‌و‌ه بڵ ‌ێ ئێم ‌ه خاوه‌ن ‌ی‬ ‫ئه‌و زه‌ویه‌ین‌و به‌خاوه‌ن غه‌ساله‌كان ‌ی‬ ‫مه‌ده‌ن"‪.‬‬

‫ی ئۆتۆمبێل هه‌راده‌نێته‌وه‌‬ ‫له‌دهۆك‪ ،‬پشكنین ‌‬

‫ی ئۆتۆمبێلدا ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫ی پشكنین ‌‬ ‫ی ئۆتۆمبێله‌وه‌‪ ،‬شۆفێران شه‌و و رۆژ له‌بنك ‌ه ‌‬ ‫ی پشكنین ‌‬ ‫ی ته‌نها بنكه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بوون ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫شه‌نگ هاشم له‌دهۆك‬

‫س��ازڤ��ان م��ح �ه‌م �ه‌د ل�ه‌ك��ات��ژم��ێ��ر ‪3‬ی‌‬ ‫ش���ه‌وه‌و‌ه هاتووه‌ت ‌ه بنك ‌ه ‌ی كواشێ‌‌و‬ ‫كاتژمێر‪‌ 9‬ی به‌یان ‌ی نۆره‌ی پشكنینی‌‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌ی دێت‪ .‬سازڤان دڵنیانییه‌‬ ‫له‌و‌ه ‌ی ئایا ئۆتۆمبێله‌ك ‌ه ‌ی له‌پشكنیندا‬ ‫ده‌رده‌چێت یان نا‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه ‌ی سازڤان‬ ‫نیگه‌رانده‌كات ئه‌و ئۆتۆمبێل ‌ه مۆنیكایه‌‬ ‫بوو له‌كاتژمێر ‪9‬دا هات ‌ه به‌رده‌م تیۆتاك ‌هی‌‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌ی پشكنین ‌ی بۆ ئه‌نجامبده‌ن‪.‬‬ ‫سازڤان وت ‌ی "هه‌موو ‌ی واسیته‌یه‌‬ ‫ئه‌گه‌رنا چۆن ئه‌و ئۆتۆمبێل ‌ه ده‌چێت ‌ه ناو‬ ‫ریزه‌كه‌وه‌"‪.‬‬ ‫شۆفێران گله‌یی‌‌و گازند‌ه له‌قه‌ره‌باڵغی‌‬ ‫بنك ‌ه ‌ی پشكنین ‌ی ئۆتۆمبێله‌كان ده‌ك ‌هن‌و‬ ‫ده‌ڵێن "واسیته‌كاری‌" هه‌یه‌و به‌رپرسانی‌‬ ‫هاتووچۆش ئاماژ‌ه بۆ ئه‌وه‌ده‌كه‌ن ئه‌م‬ ‫قه‌ره‌باڵغی‌‌و هۆسه‌ی ‌ه بۆ خه‌مساردی‌‬ ‫شۆفێران ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌ن ‌ی مۆنیكاك ‌ه ك ‌ه نه‌یویست‬ ‫ن��او ‌ی ئاشكرابكات وه‌اڵم�� ‌ی سازڤانی‌‬ ‫دایه‌وه‌و وت ‌ی "من نه‌چوومه‌ت ‌ه ناو ریزی‌‬ ‫س�ه‌ره‌گ��رت��ن�ه‌وه‌‪ ،‬هاوڕێكه‌م له‌به‌یانی‌‬ ‫كاتژمێر ‪8‬ه‌و‌ه س��ه‌ر‌ه ‌ی بۆ گرتووم‌و‬ ‫ئێستا من هاتووم‌و ئه‌و سه‌ر‌ه ‌ی به‌رداو‬

‫رۆیشت"‪.‬‬ ‫به‌هۆ ‌ی بوون ‌ی ته‌نها بنكه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫پشكنین ‌ی ئ��ۆت��ۆم��ب��ێ��ل�ه‌و‌ه هه‌ندێك‬ ‫ل�ه‌ش��ۆف��ێ��ران ش��ه‌و و رۆژ له‌بنك ‌هی‌‬ ‫پشكنین ‌ی ئۆتۆمبێلدا ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬دوای‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی ماو‌ه ‌ی پشكنین به‌ره‌و كۆتایی‌‬ ‫ده‌چێت‌و به‌رپرسان ‌ی هاتووچۆش بڕیای‌‬ ‫سزادان ‌ی ئه‌و ئۆتۆمبێالنه‌یان ده‌ركرد‬ ‫كه‌پشكنینیان بۆ ئه‌نجامنه‌دراوه‌‪.‬‬ ‫ی نازم ئیبراهیم‬ ‫شۆفێرێك به‌ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫ئۆتۆمبێلێكی‌ نیسانی‌ پێبوو‪ ،‬وت ‌‬ ‫ێ رۆژ‌ه نه‌چوومه‌ته‌ ده‌وام‌و‬ ‫"ئه‌و‌ه س ‌‬ ‫ی ئۆتۆمبێله‌كه‌م‬ ‫هێشتا پشكنین ‌‬

‫كۆتایی‌ پێنه‌هاتووه‌"‪.‬‬ ‫ن��ازم پێشنیار ‌ی ئ��ه‌وه‌ده‌ك��ات بۆ‬ ‫پشكنین ‌ی ئۆتۆمبێله‌كان ژم��ار‌ه تاك‌و‬ ‫جوته‌كه‌كان جیابكرێنه‌وه‌‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌ی ئه‌و‬ ‫هۆسه‌ی ‌ه په‌یدانه‌بێت‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی هاتوچۆ ‌ی دهۆك‬ ‫ب�ه‌ه��اوك��ار ‌ی رێكخراو ‌ی ‪ PVI‬بڕیاری‌‬ ‫پشكنین ‌ی سه‌رجه‌م ئۆتۆمبێله‌كان ‌ی شاری‌‬ ‫دهۆكیان داو‌ه ئه‌مه‌ش له‌پێناو سه‌المه‌تی‌‬ ‫شۆفێران‌و هاوواڵتیان‪.‬‬ ‫نه‌قیب دلۆڤان ج �ه‌الل به‌رپرسی‌‬ ‫بنك ‌ه ‌ی هاتوچۆ له‌كواش ‌ێ ئاماژ‌ه ‌ی بۆ‬ ‫ئ�ه‌وه‌ك��رد ه�ه‌ر مانگێك رێگه‌یاندابوو‬

‫هه‌ندێك ژمار‌ه ‌ی ئۆتۆمبێل پشكنینیان‬ ‫بۆ بكرێت‪ ،‬له‌ماو‌ه ‌ی ‪ 5‬مانگ ‌ی رابردوودا‬ ‫هه‌موو ئۆتۆمبێله‌كان پیشكنینیان بۆ‬ ‫ئه‌نجامنه‌دراوه‌‪ ،‬چونك ‌ه رۆژان ‌ه نزیك ‌هی‌‬ ‫‪ 180‬ئۆتۆمبێل ده‌هاتن بۆ پشكنین‪،‬‬ ‫دوا ‌ی ئ�ه‌و‌ه ئێم ‌ه هه‌موو شۆفێرانمان‬ ‫ئاگاداركرده‌و‌ه ك ‌ه هه‌ر كه‌سێك نه‌یه‌ت بۆ‬ ‫پشكنین ب ‌ه ‪ 30‬هه‌زار دینار سزا ده‌درێت‪.‬‬ ‫نه‌قیب دلۆڤان وت ‌ی "م��او‌ه ‌ی یه‌ك‬ ‫مانگمان بۆ پشكنین درێژكردووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئێستا هه‌موو شۆفێران پێكه‌و‌ه هاتوون‌و‬ ‫بوو‌ه به‌هۆسه‌"‪.‬‬ ‫شیراز قاسم ئامێد ‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬

‫شۆفێران ده‌ڵین له‌پشكنینی‌ ئۆتۆمبێلدا "واسته‌كاری‌" ده‌كرێت‪ .‬فۆتۆگراف‪ :‬شه‌نگ هاشم‬

‫كۆمپانیا ‌ی ‪ PVI‬به‌ده‌ستووری وت "رۆژانه‌‬ ‫نزیك ‌ه ‪ 400‬بۆ ‪ 500‬ئۆتۆمبێل داواده‌كه‌ن‬ ‫ب��ۆ پشكنین‪ ،‬ئ �ه‌م �ه‌ش ده‌بێته‌هۆی‌‬ ‫دروستبوون ‌ی قه‌ره‌باڵغی‌"‪.‬‬ ‫ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ه‌ر ‌ی ئ���ه‌و كۆمپانیایه‌‬ ‫ه��ۆك��ار ‌ی دروس��ت��ب��وون� ‌ی ه �ه‌م��وو ئه‌و‬ ‫قه‌ره‌باڵغیی ‌ه بۆ خه‌مسارد ‌ی شۆفێران‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه "پێش پێنج مانگ‬ ‫هه‌موو شۆفێران ئاگاداركرابوونه‌و‌ه كه‌‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كانیان بهێنن بۆ پشكنین‪،‬‬ ‫به‌اڵم نه‌هاتن هه‌تا ئه‌و كات ‌ه ‌ی ماو‌هی‌‬ ‫پشكنین به‌ره‌وكۆتای ‌ی چوو‪ ،‬ئێستاش‬ ‫هه‌موویان پێكه‌و‌ه هاتوون"‪.‬‬ ‫ئامێد ‌ی ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا ئامانجمان‬ ‫س �ه‌الم �ه‌ت � ‌ی ش��ۆف��ێ��رو ه��اوواڵت��ی��ان‌و‬ ‫پاكوخاوێن ‌ی ژینگه‌یه‌‪ ،‬وت ‌ی "زۆرێك له‌و‬ ‫ئۆتۆمبێالن ‌ه ‌ی دێن ‌ه المان بۆ پشكنین‬ ‫كێش ‌ه ‌ی خراپبوون ‌ی رۆت‌و ڤۆلتیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫زۆرترین كێش ‌ه ك ‌ه تائێستا هاتووه‌ته‌‬ ‫ال ‌ی ئێمه‌و مه‌ترس ‌ی زۆر ‌ی تێدایه‌‪،‬‬ ‫كێش ‌ه ‌ی برینداربوون ‌ی سۆند‌ه ‌ی ئیستۆپی‌‬ ‫ئۆتۆمبێله‌"‪.‬‬ ‫ده‌رب����ار‌ه ‌ی خ��راپ ره‌فتاركردنی‌‬ ‫كارمه‌ندان ‌ی ئ �ه‌و كۆمپانیای ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫شۆفێراندا ئامێد ‌ی وت ‌ی "ئێم ‌ه كۆنتاكتمان‬ ‫له‌گه‌ڵ شۆفێراندا نییه‌"‪.‬‬ ‫ش���ۆف���ێ���رێ���ك ب���ه‌ت���وڕه‌ی���ی���ه‌وه‌‬

‫ئۆتۆمبێله‌ك ‌ه ‌ی هه‌ڵكرد‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌هی‌‬ ‫له‌پشكنیندا ده‌رنه‌چوو‪ ،‬ده‌بێت رۆژێك ‌ی‬ ‫ت��ر ب��گ �ه‌ڕێ��ت �ه‌و‌ه ب��ۆ پشكنین‪ ،‬وتی‌‬ ‫"گلۆپێك ‌ی ئۆتۆمبێله‌كه‌م سوتابوو‬ ‫له‌پشكنیندا ده‌رنه‌چوو‪ ،‬ئه‌م پشكنینه‌‬ ‫هه‌موو ‌ی واسیته‌كارییه‌"‪.‬‬ ‫به‌رپرسان ‌ی بنك ‌ه ‌ی ‪ PVI‬ئاماژه‌‬ ‫ب�ه‌وه‌ده‌ك�ه‌ن ك ‌ه بیرۆك ‌ه ‌ی ئه‌و بنك ‌هی‌‬ ‫پشكنینه‌یان ل �ه‌س��وی��ده‌و‌ه هێناوه‌‪،‬‬ ‫ئ��ام��ان��ج��ی��ان س��ه‌الم��ه‌ت�� ‌ی ش��ۆف��ێ��رو‬ ‫هاوواڵتییانه‌‪ ،‬ل���ه‌دوا ‌ی دانانان ‌ی ئه‌و‬ ‫بنكه‌ی ‌ه بیر له‌چاككردن‌و نۆژه‌نكردنه‌و‌هی‌‬ ‫شه‌قامه‌كان ‌ی دهۆك ده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫شیراز ئامێد ‌ی وت ‌ی "له‌سه‌ره‌تادا‬ ‫‪ 150‬بڕگ ‌ه له‌به‌رنام ‌ه ‌ی پشكنیندا هه‌بوو‪،‬‬ ‫بۆ ئاسانكار ‌ی شۆفێران ‪ 27‬بڕگ ‌هی‌‬ ‫سه‌ره‌كیمان هێشته‌و‌ه ك ‌ه ده‌بێت ل ‌ه ‪%100‬‬ ‫له‌ئۆتۆمبێله‌كاندا هه‌بێت"‪.‬‬ ‫به‌پێ ‌ی ئه‌و پشكنین ‌ه ئه‌گه‌ر شتێكی‌‬ ‫بچوك خراپبوو له‌ئۆتۆمبێله‌كه‌دا ئه‌وا‬ ‫دوا ‌ی چاككردنه‌و‌ه ‌ی له‌رۆژ ‌ی شه‌مه‌دا كه‌‬ ‫پشكنین ‌ی گشت ‌ی نیی ‌ه پشكنینیان بۆ‬ ‫دووبار‌ه ده‌كرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆ نه‌هێشتن ‌ی ئ �ه‌و قه‌ره‌باڵغییه‌‬ ‫نه‌قیب دلۆڤان وت ‌ی "یه‌ك بنك ‌ه ‌ی پشكنین‬ ‫بۆ هه‌موو ئۆتۆمبێل ‌ی ده��ۆك كه‌مه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌وڵداین بۆ كردنه‌و ‌ی بنكه‌یه‌ك ‌ی تر"‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫کلتور‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪17‬‬

‫چاوخشاندنێک به‌سه‌ر ژیان‌و شیعره‌کانی فروغی فروخزاددا‬

‫خـوێـنـدكـاران نـایـانـه‌وێـت زانـكـۆ بـه‌جـێـبـهـێـڵـن!‬ ‫ی ماڵئاوایی‌‪ ،‬خۆشییه‌كانی‌ ئاهه‌نگی‌ ده‌رچوون له‌خوێندكاران تاڵده‌كات‬ ‫ماچ ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌عاز فه‌رحان له‌سلێمان ‌‬

‫به‌ختیار خدر ته‌مه‌ن ‪ 23‬ساڵ‪ ،‬خوێندكار ‌ی‬ ‫دواقۆناغ ‌ی به‌ش ‌ی مێژوو‪ ،‬چه‌ند ساتێكی‌‬ ‫كه‌مبوو له‌وێنه‌گرتن ‌ی ئاهه‌نگ ‌ی ده‌رچوون‬ ‫گه‌ڕابۆو‌ه به‌شه‌ناوخۆیی‌‪ ،‬ده‌ی��وت ئه‌و‬ ‫رۆژ‌ه ‌ی ك ‌ه هاتم ‌ه زانكۆ ئه‌مڕۆم له‌یادبوو‬ ‫ك� ‌ه ت��ووش� ‌ی "ح �ه‌س��ر‌هت‌و خه‌مۆكیم"‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫به‌ختیار ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا ده‌رچوون‬ ‫ل �ه‌زان��ك��ۆ ه��ه‌م خ��ۆش � ‌ی ه �ه‌ی��ه‌‌و هه‌م‬ ‫ناخۆشی‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم دوورك �ه‌وت��ن �ه‌و‌ه له‌و‬ ‫هاوڕێیان ‌ه ‌ی ك ‌ه دڵخۆش ده‌بوو ‌ی پێیان‬ ‫به‌ڕاست ‌ی ك��اره‌س��ات�ه‌‪ .‬به‌ختیار وتی‌‬ ‫"ناسۆر‌و خه‌م زۆره‌‪ ،‬به‌اڵم هیچ شتێك‬ ‫وه‌ك ماڵئاوایكردن‌و دابڕان نییه‌"‪.‬‬ ‫ماڵئاواییكردن له‌زانكۆ خۆشییه‌كانی‌‬ ‫ئاهه‌نگ ‌ی ده‌رچ����وون له‌خوێندكاران‬ ‫تاڵده‌كات‌و كوڕان‌و كچان ‌ی زانكۆ ده‌ڵێن‬ ‫خۆشییه‌كان ‌ی زانكۆ كۆتای ‌ی پێهات‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ زۆرب ‌ه ‌ی هاوڕێكانیدا به‌ختیار‬ ‫رۆژان���� ‌ی ك��ۆت��ای� ‌ی خوێندن ‌ی ب��ه‌ده‌م‬ ‫باس‌و خواس ‌ی ژنهێنان‌و دامه‌زرانده‌وه‌‬ ‫ده‌گ��وزه‌رێ��ن��ێ��ت‪ ،‬ب��ه‌ده‌س��ت��وور ‌ی وت‬ ‫"كه‌سانێك له‌ده‌ستده‌ده‌یت كه‌پێشتر‬

‫ی له‌زانكۆ خوێندكاران ده‌خاته‌ گریان‪ .‬فۆتۆگراف‪ :‬ده‌شتی ئه‌نوه‌ر‬ ‫ماڵئاوای ‌‬

‫كه‌س ‌ی نزیك ‌ی وات له‌ده‌ستنه‌داوه‌‪،‬‬ ‫رۆژان ‌ی به‌شه‌ناوخۆی ‌ی نامێنێت‪ ،‬چاوه‌ڕێی‌‬ ‫دامه‌زراندن‪ ،‬هه‌موو ئه‌مان ‌ه گه‌روه‌ترین‬ ‫ده‌رد‌ه كه‌وات لێده‌كات بگری‌"‪.‬‬ ‫وه‌ك نه‌ریتێك ‌ی سااڵن ‌ه له‌سه‌رجه‌م‬ ‫زانكۆكان ‌ی كوردستاندا ئاهه‌نگ ‌ی ده‌رچوون‬ ‫بۆ ئه‌و خوێندكاران ‌ه سازده‌كرێت كه‌‬ ‫زانكۆ ته‌واوده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫رێوره‌سم ‌ی ماڵئاوایكردن له‌زانكۆ‬ ‫له‌الیه‌ن خوێندكارانه‌و‌ه به‌س ‌ێ شێواز‬

‫ده‌بێت هه‌ندێك له‌خوێندكاران به‌یانی‬ ‫ئ �ه‌و رۆژ‌ه ‌ی ك ‌ه بۆیان دیاریده‌كرێت‬ ‫به‌جل‌وبه‌گ ‌ی كوردییه‌و‌ه به‌ناو زانكۆدا‬ ‫ده‌س��وڕێ��ن �ه‌وه‌‌و وێ��ن� ‌ه ‌ی دوا ی��ادگ��اری‌‬ ‫ده‌گرن‌و سه‌ر له‌ئێواره‌ش به‌قات‌و ریباته‌وه‌‬ ‫زۆرب ‌ه ‌ی هاوڕێیان‌و كه‌سوكاریان داوه‌ت‬ ‫ده‌ك ‌هن‌و به‌ده‌م ماچی ماڵئاواییكردنه‌وه‌‬ ‫دواوێن ‌ه له‌گه‌ڵ یه‌كتر ‌ی ده‌گرن‪ ،‬شه‌ویش‬ ‫به‌هه‌ڵپه‌ڕكێی‌‌و چه‌پڵه‌ڕێزان‌و گێڕانه‌و‌هی‌‬ ‫نوكته‌‌و یادگارییه‌كان ‌ی چ��وار ساڵی‌‬

‫زانكۆ خ ‌هم‌و خه‌فه‌تی رۆژ ‌ی ده‌رچوون‬ ‫به‌باداده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ده‌شت ‌ی ئه‌نوه‌ر ‪ 24‬ساڵ له‌به‌شی‌‬ ‫راگه‌یاندن ئه‌مساڵ كۆتای ‌ی به‌ژیانی‌‬ ‫خوێندن ‌ی ده‌هێنێت‪ ،‬ده‌یوت "ئه‌م ماوه‌یه‌‬ ‫له‌زانكۆ وا هه‌ستده‌كه‌م وه‌ك میوانم"‪.‬‬ ‫ده‌ش��ت�� ‌ی ك�� ‌ه ناخۆشییه‌كانی‌‬ ‫كۆتاساڵ ‌ی خوێندن ‌ی به‌چه‌ند شتێك‬ ‫ناوده‌برد‪ ،‬وت ‌ی "قۆناغ ‌ی گه‌نج ‌ی نامێنێت‪،‬‬ ‫له‌پڕێكدا ماڵئاوای ‌ی له‌كۆمه‌ڵێك براده‌ر‬

‫ده‌كه‌یت ك ‌ه ب ‌ه به‌رده‌وام ‌ی له‌گه‌ڵیاندا‬ ‫ژیاویت‪ ،‬به‌جێهێشتن ‌ی زانكۆ به‌جێهێشتنی‌‬ ‫یادگارییه‌كان ‌ی خۆشترین ساڵه‌كان ‌ه كه‌‬ ‫هه‌ركاتێك بیریان لێده‌كه‌یته‌و‌ه بێتاقه‌تت‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬ ‫ده‌شت ‌ی پێیوای ‌ه كاتێك له‌زانكۆ‬ ‫ده‌رده‌چیت ئیتر له‌قۆناغ ‌ی بێباكییه‌وه‌‬ ‫ده‌چێت ‌ه قۆناغ ‌ی به‌رپرسیارییه‌تی‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئاهه‌نگ ‌ی ده‌رچ��وون‌و ماچ ‌ی ماڵئاوایی‌‬ ‫ده‌بێت ‌ه حه‌سره‌ت‪ ،‬ده‌شت ‌ی به‌ده‌ستوری‌‬ ‫وت "ئه‌و رۆژ‌ه ‌ی ك ‌ه به‌یه‌كجار ‌ی له‌زانكۆ‬ ‫ده‌رده‌چم ده‌گریم‪ ،‬چونك ‌ه ماڵئاواییكردنه‌‬ ‫له‌هاوڕێ‌و خوشه‌ویستانم"‪.‬‬ ‫ماڵئاواییكردن له‌زانكۆ بۆ كچان‬ ‫كاره‌ساتێك ‌ی سه‌ختره‌و ئه‌و ده‌رفه‌ته‌‬ ‫زۆر‌ه ‌ی هه‌یانبوو‪ ،‬بۆ بینین ‌ی هاوڕێكانیان‬ ‫به‌ره‌و كه‌مبوونه‌وه‌و كۆتای ‌ی ده‌چێت‪.‬‬ ‫به‌فرین یاسین پێیوای ‌ه ئیتر ئه‌و‬ ‫رۆژ‌ه خۆشان ‌ه نامێنن‪ ،‬كچان به‌كۆمه‌ڵ‬ ‫باس‌و خواسه‌كان ‌ی خۆیان بۆ یه‌كتری‌‬ ‫ب �ه‌ی��ان ب��ك � ‌هن‌و ب���ه‌ده‌م سه‌رقاڵبوون‬ ‫به‌چێشتلێنان‌و خۆجوانكردنه‌و‌ه باسی‌‬ ‫كوڕان ‌ی زانكۆ بكه‌ن‪.‬‬ ‫به‌فرین ئه‌مساڵ له‌به‌ش ‌ی مێژوو‬ ‫دوا ‌ی ئ��اش��ن��اب��وون ب�ه‌م��ێ��ژووی�ه‌ك�ی‌‬ ‫دورودرێژ ‌ی ژیان‪ ،‬ژیان ‌ی خوێندن ‌ی ئه‌ویش‬

‫ده‌چێت ‌ه مێژووه‌‪ .‬به‌فرین وت ‌ی "زانكۆ‌و‬ ‫به‌شه‌ناوخۆی ‌ی جیهانێك بوون به‌نیسبه‌ت‬ ‫كچانه‌و‌ه ك ‌ه دووباره‌بوونه‌و‌ه ‌ی زۆرمه‌حاڵه‌‬ ‫ئیتر ده‌گه‌ڕێینه‌و‌ه بۆ نێودیواره‌كانی‌‬ ‫ماڵه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ره‌زبه‌ر فازیل خوێندكار ‌ی قۆناغی‌‬ ‫چواره‌م ‌ی به‌ش ‌ی جیۆلۆجییه‌‪ ،‬ماڵیان‬ ‫ل��ه‌ن��او ش���اردای���ه‌و زۆرب���� ‌ه ‌ی ش���ه‌وان‬ ‫له‌ال ‌ی هاوڕێیان ‌ی له‌به‌شه‌ناوخۆییه‌كان‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬وت � ‌ی "ك �ه‌ی �ف‌و خۆشی‌‬ ‫جاران نامێنێت‪ ،‬ده‌رفه‌ت ‌ی ناو هاوڕێیان‌و‬ ‫ب��راده‌ران نامێنێت ئیتر هه‌نگاو به‌ره‌و‬ ‫ساڵ ‌ه قورسه‌كان ‌ی ته‌مه‌ن ده‌نێین"‪.‬‬ ‫ره‌زب��ه‌ر ك ‌ه ل�ه‌و لێپرسراوییه‌تی‌‌و‬ ‫ئه‌ركان ‌ه ده‌ترسا ك ‌ه له‌ئاینده‌دا به‌رۆكی‌‬ ‫ئه‌و خوێندكاران ‌ه ده‌گرێت ك ‌ه ئه‌مڕۆ‬ ‫ماڵئاوای ‌ی ده‌كه‌ن‪ ،‬وتی "زانكۆ خۆشبوو‬ ‫هیچ شتێك له‌سه‌رتۆ نه‌بوو‪ ،‬مه‌سروفات‬ ‫ماڵه‌و‌ه بۆیان ده‌كردی‌‪ ،‬ده‌بێت له‌ئه‌مڕۆوه‌‬ ‫هه‌وڵبده‌ین خۆمان دروستبكه‌ین به‌ڕاستی‌‬ ‫زۆر قورسه‌"‪.‬‬ ‫ماڵئاواییكردن كچان به‌ئاسانی‌‬ ‫ده‌خ���ات��� ‌ه گ���ری���ان‪ ،‬ب��ه‌ف��ری��ن وت �ی‌‬ ‫"دانامه‌زرێیت‌و ماڵئاوای ‌ی له‌هاوڕێكانت‬ ‫بكه‌یت بۆ ئ�ه‌و‌ه نه‌گریت ئ ‌ه ‌ی ده‌بێت‬ ‫بۆچ ‌ی بگریت؟"‪.‬‬

‫ی‬ ‫به‌رپرسانی رادیۆی ته‌وار ده‌ڵێن حیزب ‌ه دانیشتووان ‌‬ ‫ئیسالمییه‌كان سانسۆرمان ده‌خه‌نه‌سه‌ر وارماو ‌ه شۆفێران‬ ‫توڕ ‌ه ده‌كه‌ن!‬ ‫ده‌شتی‌ ئه‌نوه‌ر له‌گه‌رمیان‬

‫ی �ه‌ك �ه‌م ب��ووی��ن‪ ،‬ئ���ه‌وان كه‌وتن ‌ه‬ ‫خ��ۆی��ان په‌خشه‌كه‌یان زی��ادك��رد‬ ‫له‌سه‌ر هه‌مان ئه‌و ژماره‌ شه‌پۆله‌ی‬ ‫كه‌ ئێمه‌ دامان نابوو"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا كه‌ ده‌بێت‬ ‫ئ����ه‌وان ه���اوك���اری‌ رادی��ۆك��ه‌ی��ان‬ ‫ب��ك��ردای�ه‌ ن��ه‌ك ئ���ه‌وه‌ی‌ دژای�ه‌ت�ی‌‬ ‫بكه‌ن‌و سانسۆر بخه‌نه‌ سه‌ریان‌و‬ ‫په‌خشه‌كه‌یان خراپ بكه‌ن‪.‬‬ ‫جیهان وتی‌ "با ئه‌وان به‌راوردێك‬ ‫بكه‌ن له‌نێوان ئێمه‌و خۆیاندا بزانن‬ ‫كام له‌رادیۆكان زۆرترین كێشه‌كانی‌‬ ‫ژن��ان��ی��ان چ���اره‌س���ه‌رك���ردووه‌‌و‬ ‫خزمه‌تیان به‌ژنان كردووه‌"‪ .‬جیهان‬ ‫راشكاوانه‌ وتی‌ "ده‌یان ژن هه‌بووه‌‬ ‫كێشه‌ی‌ خێزانی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تیان‬ ‫هه‌بووه‌ هاتووه‌ته‌ الم��ان‌و بۆمان‬ ‫چاره‌سه‌ركردووه‌و ئه‌نجامه‌كه‌شی‌‬ ‫ب���اش���ب���ووه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم ب��اب��زان��ی��ن‬

‫ئ���ه‌وان ك��ام كێشه‌ی‌ خه‌ڵكیان‬ ‫چاره‌سه‌ركردووه‌؟"‪.‬‬ ‫جیهان ده‌رب��اره‌ی چۆنییه‌تی‌‬ ‫به‌رنامه‌كانیانه‌وه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا‬ ‫كاتێك كه‌ رادیۆكه‌یان دامه‌زراند‬ ‫به‌هه‌ردوو به‌شی‌ كوردی‌‌و عه‌ره‌بی‌‬ ‫په‌خشیانده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم ئێستا ته‌نها‬ ‫ب �ه‌ك��وردی‌ په‌خشیده‌كه‌ن‌و وتی‌‬ ‫"ل �ه‌م��اوه‌ی‌ ی �ه‌ك هه‌فته‌دا پانزه‌‬ ‫به‌رنامه‌ی‌ راسته‌وخۆ‌و نۆ به‌رنامه‌ی‌‬ ‫تۆماركراو په‌خشده‌كرێت‌و رۆژانه‌ش‬ ‫له‌هه‌شتی‌ به‌یانیه‌وه‌ تاوه‌كو پێنجی‌‬ ‫ئێواره‌ ئیشده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫رادیۆی‌ ته‌وار له‌ناو دوو ژووری‌‬ ‫بچوكدایه‌‌و یه‌كێكیان په‌خشی‌‬ ‫تێدا ده‌ك��رێ�ت‌و ئ��ه‌وه‌ی‌ تریشیان‬ ‫ژووری‌ به‌شی‌ هه‌واڵه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫كه‌سێك بێت بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫كێشه‌یه‌ك ی��ان میوانێك بێت‬

‫بۆئه‌وه‌ی‌ به‌رنامه‌ی‌ له‌گه‌ڵدا بكرێت‬ ‫ده‌بێت له‌ژووری‌ هه‌واڵ دابنیشێت‪.‬‬ ‫جیهان وتی‌ "پێویستمان به‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌ بینایه‌كی‌ تایبه‌ت به‌خۆمان‬ ‫هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌ره‌ك���ه‌ی‌ رادی����ۆی‌‬ ‫ت�����ه‌وار وت����ی‌ "پ���ێ���ش ئ����ه‌وه‌ی‌‬ ‫سانسۆرمان له‌الیه‌ن رادیۆی‌ حیزبه‌‬ ‫بخرێته‌سه‌ر‪،‬‬ ‫ئیسالمیه‌كانه‌وه‌‬ ‫په‌خشی‌ رادیۆكه‌مان ده‌گه‌یشته‌‬ ‫ناحیه‌ی‌ داقوقی سه‌ر به‌پارێزگای‌‬ ‫كه‌ركوك‌و له‌ڕۆژهه‌اڵتیشه‌وه‌ تاوه‌كو‬ ‫قه‌سری‌ شیرین په‌خشمان هه‌بوو"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی‌ "له‌قه‌ره‌ته‌په‌‌و‬ ‫س����ه‌ع����دی����ی����ه‌‌و ج�����ه‌ل�����ه‌والش‬ ‫په‌خشه‌كه‌مان وه‌رده‌گ��ی��را‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێستا ت���اوه‌ك���و ن��زی��ك ش��اری‌‬ ‫دووزخورماتوو ده‌ڕوات‌و له‌مالشه‌وه‌‬ ‫تاوه‌كو خانه‌قین"‪.‬‬

‫ج��ی��ه��ان م��ح �ه‌م �ه‌د ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫رادی�����ۆی‌ ت����ه‌وار ئ��اش��ك��رای��ك��رد‬ ‫رادی��ۆ ناوخۆییه‌ ئیسالمییه‌كانی‌‬ ‫گه‌رمیان سانسۆریان خستووه‌ته‌‬ ‫سه‌ر رادیۆكه‌یان‌و په‌خشه‌كه‌یانی‌‬ ‫تێكداوه‌‪.‬‬ ‫رادی���ۆی‌ ت���ه‌وار‪ ،‬رادی��ۆی�ه‌ك�ی‌‬ ‫ن��اوخ��ۆی��ی��ه‌‌و ل�ه‌س��اڵ�ی‌ ‪2003‬ه‌وه‌‬ ‫دامه‌زراوه‌و رادیۆكه‌ سه‌ر به‌یه‌كێتی‌‬ ‫ژنانی‌ كوردستانه‌‌و له‌سه‌ره‌تای‌‬ ‫دامه‌زراندنییه‌وه‌ رێكخراوی‌ ئێن‬ ‫پی‌ ئه‌ی‌ نه‌رویجی‌ هاوكاری‌ ماددی‌‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و رادیۆیه‌ گرنگی‌ به‌ره‌وشی‌‬ ‫مێینه‌ ده‌دات‪ ،‬به‌تایبه‌تی ژنانی‌‬ ‫ناوچه‌ی‌ گه‌رمیان‪.‬‬ ‫به‌رێو ه‌به‌ر ه‌كه‌ی‌‬ ‫رادی��������ۆی‌ ت�����ه‌وار‬ ‫نیگه‌رانبوو له‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫حیزبه‌ ئیسالمییه‌كان‬ ‫س����ان����س����ۆری����ان‬ ‫خ��س��ت��ووه‌ت �ه‌ س �ه‌ر‬ ‫رادی��ۆك��ه‌ی��ان‌و وتی‌‬ ‫"ه�����ۆك�����اری‌ ئ���ه‌م‬ ‫سانسۆره‌ش ئه‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ م��اوه‌ی �ه‌ك پێش‬ ‫ئێستا راپ��رس��ی�ه‌ك‬ ‫ل���ه‌س���ه‌ر ب��اش��ت��ری��ن‬ ‫رادی��ۆ له‌ناوچه‌كه‌دا‬ ‫ك����راو رادی���ۆك���ه‌ی‌‬ ‫ئێمه‌ به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م‬ ‫هات‌و ئه‌وانی‌ تریش‬ ‫ب��ه‌پ��ل��ه‌ی‌ دووه‌م‌و‬ ‫به‌ره‌و خوارتر هاتن"‪.‬‬ ‫جیهان محه‌مه‌د‬ ‫ب����ه‌ده‌س����ت����ووری‌‬ ‫ی سانسۆری‌ په‌خشده‌بێته‌وه‌فۆتۆگراف‪ :‬ده‌شتی‬ ‫ی له‌راپرسییه‌كدا‪ ،‬رووبه‌ڕوو ‌‬ ‫ی یه‌كه‌مبوون ‌‬ ‫ی ته‌وار له‌گه‌رمیان دوا ‌‬ ‫راگ �ه‌ی��ان��د "ل���ه‌دوای‌ رادیۆ ‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ ك��ه‌ ئێمه‌‬

‫كامه‌ران كه‌ریم له‌شاره‌زوور‬

‫دروس��ت��ك��ردن �ی‌ ت��اس �ه‌و به‌ربه‌ست‬ ‫ی‬ ‫له‌ناو كۆاڵن‌و گه‌ڕه‌كه‌كانی‌ ناحیه‌ ‌‬ ‫وارم�����اوه‌ ل��ه‌الی��ه‌ن ه��اواڵت��ی��ان �ه‌و‌ه‬ ‫ش��ۆف��ێ��ران��ی‌ ن��ی��گ��ه‌ران��ك��ردووه‌و‬ ‫ب�ه‌رپ��رس��ان�ی‌ ه��ات��ووچ��ۆش ئ��ام��اژ‌ه‬ ‫ب���ه‌وه‌ده‌ك���ه‌ن ه �ه‌رك �ه‌س��ێ��ك به‌بێ‬ ‫ی به‌ڕێوبه‌رایه‌تی‌ هاتووچۆ‬ ‫ئاگادار ‌‬ ‫ی‬ ‫تاس ‌ه دروستبكات‌و ببێت ‌ه هۆكار ‌‬ ‫زی��ان��گ�ه‌ی��ان��دن ی��اخ��ود رووداوێ����ك‬ ‫ی یاسا ده‌كرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫رووبه‌ڕوو ‌‬ ‫ماوه‌یه‌كه‌ له‌ناحییه‌ی‌ وارم��اوا‬ ‫ی تاسه‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫دیارد‌هی‌ دروستكردن ‌‬ ‫ی هاوواڵتیان‌و نێوان گه‌ڕه‌كه‌كان‬ ‫ماڵ ‌‬ ‫رووی ل �ه‌زی��ادب��وون ك���ردووه‌و ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫دی��ارده‌ی � ‌ه ب��ووه‌ت� ‌ه ه��ۆی‌ نیگه‌ران ‌‬ ‫شۆفێرانی‌ ئه‌و ناحیه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی سابیر شۆفێرێك ‌ه زۆربه‌ی‬ ‫ئار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ كاركردن به‌ئۆتۆمبێله‌ك ‌ه ‌‬ ‫كاته‌كان ‌‬ ‫له‌ناو كۆاڵن‌و گه‌ڕه‌كه‌كانی‌ وارماوادا‬ ‫ی‬ ‫ده‌گه‌ڕێت باسل ‌ه رووداوێ��ك �ی‌ خۆ ‌‬ ‫ده‌ك���ات‌و ده‌ڵێت "ده‌گ��ه‌ڕام��ه‌و‌ه بۆ‬ ‫ی‬ ‫ماڵه‌و‌ه نه‌مزانی‌ له‌به‌رده‌مم تاس ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫تازه‌ دروستكراوه‌ لێمداو خواڕه‌حم ‌‬ ‫كرد وه‌رنه‌گه‌ڕام به‌‪ 150‬هه‌زار دینار‬ ‫زه‌ره‌ر هه‌ستامه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی "به‌چ هه‌قێك ره‌وایه‌ من‬ ‫ئاری‌ وت ‌‬ ‫بێ هیچ شتێك ئه‌وه‌ند‌ه زه‌ره‌ربكه‌م"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی یاسای‌ به‌ڕێوبه‌رایه‌ت ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫هاتووچۆ تاس ‌ه نابێت له‌‪5‬سانتیمه‌تر‬ ‫ی‬ ‫به‌رزتربێت له‌سه‌ر قیر یان چیمه‌نتۆ ‌‬ ‫گه‌ڕه‌كه‌كانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی تر‌ه‬ ‫ی شۆفێرێك ‌‬ ‫ك��اروان عه‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ زۆر نیگه‌رانبوو و كاربه‌ده‌ستان ‌‬ ‫ی به‌كه‌مته‌رخه‌م داده‌نێت‬ ‫ناحییه‌كه‌ ‌‬

‫ی "شار بێ‬ ‫له‌ئاست ئه‌و كێشه‌یه‌‌و وت ‌‬ ‫حاكمه‌‪ ،‬بێجگه‌له‌ تاس ‌ه خه‌ڵك هه‌ی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ‪2‬مه‌تر بلۆك ی��ان ب�ه‌رد ‌‬ ‫ب��ه‌دور ‌‬ ‫له‌به‌رده‌م ماڵه‌ك ‌هی‌ داده‌نێت"‪.‬‬ ‫هاوواڵتیانیش ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫ی شۆفێرانه‌و‌ه‬ ‫ی خێرا لیێخوڕین ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫چه‌ندین رووداو روویانداوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌وان‬ ‫ی‬ ‫په‌نایان بردووه‌ت ‌ه به‌ر دروستكردن ‌‬ ‫تاسه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫عومه‌ر ناوخاس هاوواڵتییه‌ك ‌‬ ‫ناحییه‌ی وارم��اوای � ‌ه كه‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫ی دروس��ت��ك��ردوو‌ه‬ ‫ی ت��اس�ه‌ ‌‬ ‫ماڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ی "ئ�ه‌و تاسه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌و‬ ‫وت ‌‬ ‫شۆفێران ‌ه بزانن چۆن لێده‌خورن‪،‬‬ ‫بڕوا بك ‌ه شۆفێره‌كان ئه‌وه‌ند‌ه خێرا‬ ‫لێده‌خوڕن مناڵمان ناوێرێت به‌ته‌نها‬ ‫له‌ماڵ بێته‌ده‌ر "‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ج �ه‌واه��ێ��ر ت��ای �ه‌ر ئافره‌تێك ‌‬ ‫ی وارماوه‌یه‌ هه‌ندێ به‌ردو‬ ‫دانیشتوو ‌‬ ‫ی ل�ه‌ب�ه‌رده‌م ماڵه‌كه‌ی‌ دان��او‌ه‬ ‫بلۆك ‌‬ ‫ی شۆفێره‌كان ئه‌و‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ت "ل �ه‌ڕق � ‌‬ ‫شه‌قامه‌مان گرتووه‌ وه‌كو فیشه‌ك ‌ه‬ ‫شێت ‌ه ده‌رده‌چ����ن‪ ،‬بێجگه‌له‌وه‌ش‬ ‫به‌رده‌وام ته‌پوتۆز ده‌كه‌ن به‌سه‌رو و‬ ‫چاومانا"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌عفه‌ر به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫مالزم عه‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وارماوا به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫ی هاتوچۆ ‌‬ ‫بنك ‌ه ‌‬ ‫ی شۆست ‌ه‬ ‫راگ�ه‌ی��ان��د "دروس��ت��ك��ردن� ‌‬ ‫ێ‬ ‫یان تاس ‌ه ده‌بێت داواكاریه‌ك بدر ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ناحییه‌و شاره‌وان ‌‬ ‫ره‌زامه‌ندبێ‌ دواتر دێت ‌ه الی‌ ئێمه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی هاتووچۆ ‌‬ ‫ی بنك ‌ه ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫وارم���اوا وت �ی‌ "ه �ه‌ر كه‌سێك به‌بێ‬ ‫ی ئێم ‌ه تاس ‌ه دروستبكات‌و‬ ‫ئاگادار ‌‬ ‫ی زیان یاخود رووداوێك‬ ‫ببێت ‌ه هۆكار ‌‬ ‫ی ل����ه‌دژی‌ ت��ۆم��ار‬ ‫ئ��ه‌گ��ه‌ر س��ك��ااڵ ‌‬ ‫ی رووب����ه‌ڕووی‌ یاسا‬ ‫ێ به‌توند ‌‬ ‫بكر ‌‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌"‪.‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫کلتور‬

‫ی ده‌ستكرد رووله‌زیادبوون ‌ه‬ ‫خوازیارانی گورچیله‌ ‌‬

‫‪14‬‬

‫ی ده‌ستكردان‬ ‫ی گورچیل ‌ه ‌‬ ‫ی به‌رنام ‌ه ‌‬ ‫ی گورچیله‌یان ئه‌نجامداوه‌و ‪102‬كه‌سیش له‌ژێر چاودێر ‌‬ ‫‪ 23415‬كه‌س شوشتن ‌‬ ‫بێستون فه‌تاح له‌سلێمانی‌‬

‫ی‬ ‫ی گورچیل ‌ه ‌‬ ‫ی سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی ئاماره‌كان ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫ده‌ستكرد له‌سلێمان ‌‬ ‫ی ده‌ستكردیان‬ ‫ی گورچیل ‌ه ‌‬ ‫به‌رنام ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ دان��راو‌ه رووله‌زیادبوونه‌و رێژ‌ه ‌‬ ‫گیانله‌ده‌ستدانیش به‌و نه‌خۆشیی ‌ه‬ ‫له‌كه‌مبوونه‌وه‌دایه‌‪.‬‬ ‫ی ده‌ستكرد‬ ‫ی گورچیل ‌ه ‌‬ ‫له‌سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێستا ‪102‬ن���ه‌خ���ۆش گورچیل ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستكردیان ه�ه‌ی�ه‌و به‌رپرسان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیادبوون ‌‬ ‫سه‌نته‌ره‌كه‌ش ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫ئه‌و ژماره‌ی ‌ه ده‌كه‌ن بۆ ‪ 150‬نه‌خۆش‪.‬‬ ‫ل��ه‌م س �ه‌ن��ت �ه‌ر‌ه ‪ 14‬ئامێر ب ‌ه‬ ‫ی ك��ارده‌ك��ات‪ ،‬وات�� ‌ه ب ‌ه‬ ‫ب��ه‌رده‌وام�� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 14‬نه‌خۆش خوێنه‌ك ‌ه ‌‬ ‫به‌رده‌وام ‌‬ ‫پاكده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬ب��ه‌رده‌وام زیاتر ل ‌ه‬ ‫ی له‌مردن رزگاری ده‌بێت‪،‬‬ ‫‪ 35‬هاوواڵت ‌‬ ‫ئ�ه‌وان�ه‌ی گورچیله‌یان سست ‌ه یان‬ ‫له‌كاركه‌وتووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫دڵ��ش��اد ق����ادر ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گورچیل ‌ه ‌‬ ‫ی له‌سه‌نته‌ر ‌‬ ‫كارگێڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫ده‌ستكرد له‌سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دامه‌زراندن ‌‬ ‫راگه‌یاند "له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی ‪،2009‬‬ ‫سه‌نته‌ره‌كه‌و‌ه تاكۆتایی‌ ساڵ ‌‬ ‫ی گورچیل ‌ه‬ ‫ی شوشتن ‌‬ ‫‪ 23415‬ك��ار ‌‬ ‫ئه‌نجامدراوه‌"‪.‬‬ ‫ی ده‌ستكرد‬ ‫ی گورچیل ‌ه ‌‬ ‫سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ێ شه‌فت كار ده‌ك��ات‪،‬‬ ‫رۆژان�� ‌ه به‌س ‌‬ ‫ی ‪ 3‬ب��ۆ ‪ 4‬كاتژمێر‬ ‫ه��ه‌ر شه‌فت ‌ه ‌‬ ‫ده‌خ��ای�ه‌ن��ێ��ت ب��ۆ ه��ه‌ر نه‌خۆشێك‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌فته‌یه‌كدا ‪ 3-2‬جار ئه‌م كار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بار ‌‬ ‫بۆ دووبار‌ه ده‌كرێته‌و‌ه به‌پێ ‌‬ ‫ی نه‌خۆشه‌كه‌‪ ،‬ك ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ته‌ندروست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌نته‌ره‌كه‌و‌ه بۆ ‌‬ ‫ی پسپۆڕ ‌‬ ‫پزیشك ‌‬ ‫ده‌ستنیشانده‌كرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی كارگێڕ ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ستكرد به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫گورچیل ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ی دامه‌زراندن ‌‬ ‫وت "له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی ‪2005/9/25‬و‌ه‬ ‫سه‌نته‌ره‌و له‌به‌روار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆشه‌كانمان ك ‌ه به‌رنام ‌ه ‌‬ ‫ژمار‌ه ‌‬

‫گورچیل ‌هی‌ ده‌ستكرد رووله‌زیادبوونه‌‪ .‬فۆتۆگراف‪ :‬بێستون فه‌تاح‬

‫ی ده‌ستكردیان بۆ‬ ‫ی گورچیل ‌ه ‌‬ ‫ك��ار ‌‬ ‫دانراو‌ه ته‌نها ‪ 4‬نه‌خۆش بوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫له‌ئێستادا ‪ 102‬نه‌خۆش به‌رنام ‌ه ‌‬ ‫ی بۆ دانراوه‌‪،‬‬ ‫ی گورچیل ‌ه ‌‬ ‫ی شوشتن ‌‬ ‫كار ‌‬ ‫ی داهاتوودا‬ ‫ی ده‌كرێت له‌ساڵ ‌‬ ‫پێشبین ‌‬ ‫ی ‪ 150‬نه‌خۆش"‪.‬‬ ‫بگاته‌ نزیكه‌ ‌‬ ‫ی ئاماره‌ك ‌ه‬ ‫ی ورده‌كارییه‌كان ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆشه‌كان ل��ه‌ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫زۆرین ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شاره‌كان ‌‬ ‫ی سلێمانین‪ ،‬نه‌خۆش ‌‬ ‫شار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێراق‌و ناوه‌ندو شاره‌كان ‌‬ ‫باشوور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێدایه‌‪ ،‬س���ه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ت��ر ‌‬ ‫ی ك�ه‌رك��وك هه‌مان‬ ‫ی ل�ه‌ش��ار ‌‬ ‫ئ��ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫سه‌نته‌ر هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم نه‌خۆش ‌‬ ‫ش��اره‌ش لێر‌ه ده‌بینرێت‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی نۆژه‌نكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫گورچیل ‌هی‌ كه‌ركوك‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌حمه‌د به‌هادین ئه‌حمه‌د ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دانیشتوو ‌‬ ‫‪ 53‬ساڵه‌و توركمانێك ‌‬ ‫ی كه‌ركوك ‌ه ئاماژ‌ه بۆ ئه‌وه‌ده‌كات‬ ‫شار ‌‬ ‫سێیه‌مین جار‌ه دێت بۆ ئه‌و سه‌نته‌ره‌‪،‬‬ ‫ی زۆر‬ ‫ی "راست ‌ه ده‌بێت مه‌سره‌فێك ‌‬ ‫وت ‌‬

‫بكه‌م‪ ،‬چه‌ند خوێن به‌خشێك له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ی شوێن ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫خۆم بێنم‪ ،‬سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی ئه‌م شار‌ه ده‌گرم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هاوواڵتییه‌ك ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی له‌م سه‌نته‌ر‌ه ده‌كرێت له‌و ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و سه‌نته‌ر‌ه ‌‬ ‫ناكرێت‪ ،‬ناكارامه‌ی ‌‬ ‫كه‌ركوك ‌ه من ده‌گه‌یه‌نێته‌ ئێره‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ب��وار ‌‬ ‫د‪.‬ب����راون پسپۆڕێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گورچیله‌ی ‌ه له‌واڵت ‌‬ ‫شوشتنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ریتانیاو‌ه له‌گه‌ڵ وه‌فدێكدا سه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شوشتنه‌و‌ه ‌‬ ‫هه‌موو سه‌نته‌ره‌كان ‌‬ ‫ی ك����ردوو‌ه ل�ه‌ع��ێ��راق��دا‪،‬‬ ‫گ��ورچ��ی��ل� ‌ه ‌‬ ‫ی وت "ئ �ه‌م سه‌نته‌ر‌ه‬ ‫ب�ه‌ده‌س��ت��وور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شوشتنه‌و‌ه ‌‬ ‫باشترین سه‌نته‌ر ‌‬ ‫گورچیله‌یه‌ له‌عێراقدا"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئ�ه‌م سه‌نته‌ر‌ه بار ‌‬ ‫نه‌خۆش ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌ندروستیان ئاڵۆزه‌‪ ،‬گیروگرفت ‌‬ ‫ی گورچیله‌كانیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫گ���ه‌ور‌ه ‌‬ ‫ی چاره‌سه‌ركردن پێویستیان‬ ‫سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی م����اددی‌‌و م�ه‌ع��ن�ه‌و ‌‬ ‫ب��ه‌ه��اوك��ار ‌‬ ‫ی خێرخوازو‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌الیه‌ن كه‌سان ‌‬ ‫رێكخراوه‌كان‌و حكومه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫ی ئه‌م سه‌نته‌ر‌ه‬ ‫كۆنترین نه‌خۆش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌نته‌ره‌ك ‌ه ناو ‌‬ ‫وه‌ك كارمه‌ندان ‌‬ ‫ی سه‌بیح ‌ه ئیبراهیم ‌ه‬ ‫ده‌ب��ه‌ن‪ ،‬ن��او ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 50‬س��اڵ �ه‌و دانیشتوو ‌‬ ‫ت�ه‌م�ه‌ن� ‌‬ ‫ی سه‌یدسادق ‌ه سه‌باره‌ت‬ ‫شارۆچك ‌ه ‌‬ ‫ی "له‌مانگێكدا‬ ‫ی وت ‌‬ ‫به‌نه‌خۆشییه‌ك ‌ه ‌‬ ‫دووجار یان زیاتر له‌سه‌یدسادقه‌و‌ه‬ ‫دێ��م ب��ۆ ئ��ێ��ره‌‪ ،‬مانگان ‌ه پێویستم‬ ‫به‌بتڵێك ی��ان دوو بتڵ خوێنه‌‪،‬‬ ‫ی وه‌ك من ئه‌م نه‌خۆشیه‌یان‬ ‫ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی ژی��ان‬ ‫هه‌بێت ل �ه‌ه �ه‌م��وو ك��ارێ��ك� ‌‬ ‫ی ده‌بن ‌ه بار‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌كه‌ون‪ ،‬سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫به‌سه‌ر خێزانه‌كانیانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫كه‌ریم قادر بابه‌كر باس ‌‬

‫ی‬ ‫له‌‪ %95‬حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫گیانله‌ده‌ستدان به‌هۆ ‌‬ ‫ی گورچیله‌و ‌ه‬ ‫وه‌ستان ‌‬ ‫له‌سه‌رو ته‌مه‌نی‌ ‪60‬‬ ‫ساڵییه‌وه‌ن‬

‫ده‌كات‌و ده‌ڵێت "دووساڵ ‌ه شوشتنه‌وه‌م‬ ‫بۆ ده‌ك��رێ��ت‪ ،‬وه‌ك ده‌بینن گیانم‬ ‫ی دووجار یان زیاتر‬ ‫ئاوساوه‌‪ ،‬هه‌فت ‌ه ‌‬ ‫ی گورچیله‌كانم بۆ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫شوشتن ‌‬ ‫ی داب��ڕاوم‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫له‌ژیان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌مئه‌ندامین‪ ،‬ك ‌ه زۆرین ‌ه ‌‬ ‫ئه‌وپه‌ڕ ‌‬ ‫ی جواڵنمان نییه‌‪،‬‬ ‫جار نه‌ك توانا ‌‬ ‫به‌ڵكو ده‌بێت بشمان جوڵێنن"‪.‬‬ ‫ی هه‌ر‬ ‫ی گورچیل ‌ه ‌‬ ‫شوشتنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ‪150‬‬ ‫نه‌خۆشێك بۆ یه‌كه‌مجار نزیك ‌ه ‌‬ ‫ی تێده‌چێت‪،‬‬ ‫ی ئه‌مریك ‌‬ ‫بۆ ‪ 200‬دۆالر ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گه‌ر نه‌خۆشێك ب ‌ه ب �ه‌رده‌وام � ‌‬ ‫ی ساڵێك‬ ‫ی بۆ بكرێت بۆ ماو‌ه ‌‬ ‫كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 50000‬ده‌وێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه ‌‬ ‫نزیك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ�ه‌و نه‌خۆشان ‌ه ‌‬ ‫ی سه‌رشان ‌‬ ‫ب��ار ‌‬ ‫ك���ه‌م���ك���ردووه‌ت���ه‌وه‌ ئ���ه‌وه‌ی���ه‌ ل �ه‌و‬ ‫سه‌نته‌ره‌دا ئه‌و كاران ‌ه بێبه‌رامبه‌ر بۆ‬ ‫نه‌خۆشه‌كان ئه‌نجامده‌دریت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ل���ه‌ئ���ام���اره‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫ئ��������ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌نته‌ره‌كه‌دا ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حاڵه‌ته‌كان‪ ،‬به‌اڵم ژمار‌ه ‌‬ ‫زیادبوون ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی نه‌خۆشه‌كان ‌‬ ‫گیانله‌ده‌ستدان ‌‬ ‫سه‌نته‌ر‌ه به‌ره‌و كه‌مبوونه‌و‌ه ده‌چێت‪.‬‬ ‫ی ‪2775‬‬ ‫ی ‪2006‬دا له‌كۆ ‌‬ ‫له‌ساڵ ‌‬ ‫ح��اڵ��ه‌ت ‪ 28‬ن��ه‌خ��ۆش گیانیان‬ ‫ی‬ ‫له‌ده‌ستداو‌ه ك ‌ه ‪ 20‬یان نێربوون ‪‌ 8‬‬ ‫ی ‪2007‬دا‬ ‫ێ ب��وون‪ ،‬ب �ه‌اڵم له‌ساڵ ‌‬ ‫م‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 4896‬حاڵه‌تدا ‪ 25‬حاڵه‌ت ‌‬ ‫له‌كۆ ‌‬ ‫ی راب��ردوودا‬ ‫م��ردن هه‌بووه‌‪ ،‬له‌ساڵ ‌‬ ‫ژماره‌ك ‌ه زۆر كه‌می‌كردووه‌‌و بووه‌ت ‌ه ‪14‬‬ ‫ی‬ ‫ی گیانله‌ده‌ستدان‪ ،‬هه‌ر به‌پێ ‌‬ ‫حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی مردنه‌كان‬ ‫ئاماره‌ك ‌ه زۆرترین حاڵه‌ت ‌‬ ‫له‌ته‌مه‌ن ‌ه گه‌وره‌كانن ك ‌ه ‪ %95‬له‌سه‌رو‬ ‫ی ‪ 60‬ساڵییه‌وه‌ن‪.‬‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی كار‌ه‬ ‫ێ به‌رامبه‌ر ‌‬ ‫ی ب‌‬ ‫س��ه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌كان له‌م سه‌نته‌ره‌‪،‬‬ ‫ی نه‌خۆشه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ب��ه‌اڵم ب�ه‌ه��ۆ ‌‬ ‫هه‌ندێك كات ده‌رمان كه‌مده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫نه‌خۆش ده‌بێت له‌ده‌ره‌و‌ه بیكڕێت ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫نرخیان گرانه‌‪ ،‬نه‌خۆشه‌كان به‌گشت ‌‬ ‫ی یارمه‌تییان له‌خێرخوازان‬ ‫داوا ‌‬ ‫ی حكومه‌ت بكه‌ن‬ ‫ده‌ك��رد‪ ،‬پشتگیر ‌‬

‫له‌و الیه‌نه‌دا‪.‬‬ ‫د‪ .‬جه‌میل عه‌بدوڵاڵ محه‌مه‌د‬ ‫ی‬ ‫ی گورچیل ‌ه ‌‬ ‫ی سه‌نته‌ر ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی به‌وه‌دا‬ ‫ی ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ده‌ستكرد له‌سلێمان ‌‬ ‫ی دوو جۆرن‪،‬‬ ‫نه‌خۆشه‌كان به‌گشت ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كه‌میان ئ�ه‌وان�ه‌ن ك ‌ه به‌شێو‌ه ‌‬ ‫ی گورچیله‌كانیان ده‌وه‌ستێت‪،‬‬ ‫كات ‌‬ ‫به‌هه‌ر هۆكارێك بێت له‌وان ‌ه خوێن‬ ‫ی منداڵ ب��وون‪،‬‬ ‫ب �ه‌رب��وون‪ ،‬حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی زۆر‪،‬‬ ‫ی ب��وون‪ ،‬سكچوون ‌‬ ‫ژه‌ه���راو ‌‬ ‫ی هه‌ناو‬ ‫ی ماسولكه‌كان ‌‬ ‫له‌ناوچوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رووداوێكه‌وه‌‪ ،‬گه‌لێك حاڵه‌ت ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫تر ك ‌ه رووده‌دات‪ ،‬دووه‌م��ی��ان ئه‌و‬ ‫ی درێژخایه‌ن‬ ‫نه‌خۆشانه‌ن ك ‌ه به‌شێو‌ه ‌‬ ‫گ��ورچ��ی��ل �ه‌ك��ان��ی��ان س��س��ت � ‌ه ی��ان‬ ‫دووباره‌بوونه‌و‌ه هه‌ی ‌ه له‌وه‌ستانیان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه زۆر هۆكارهه‌ن بۆ دروستبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و دیارده‌ی ‌ه له‌وانه‌‪ ،‬به‌رزبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی خوێن‪ ،‬چاره‌سه‌رنه‌كردنی‌‌و‬ ‫په‌ستان ‌‬ ‫ی ماك ‌ه ترسناكه‌كانی‌‪ ،‬یان‬ ‫دروستبوون ‌‬ ‫ی شه‌كر‌ه‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫ی تووش ‌‬ ‫ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ده‌ب �ن‌و به‌هه‌مان ج��ۆر لێیان گران‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كاركردن ‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌شێو‌ه ‌‬ ‫ی زانستییه‌وه‌‌و‬ ‫سه‌نته‌ره‌كه‌یان له‌رو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ�ه‌و ئامێرانه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ك��ار ‌‬ ‫ی "ئ��ه‌م سه‌نته‌ر‌ه‬ ‫سه‌نته‌ره‌ك ‌ه وت � ‌‬ ‫ی زانستییه‌و‌ه بریتی ‌ه‬ ‫ی كاركردن ‌‬ ‫له‌روو ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌دووبه‌ش‪ ،‬یه‌كه‌میان شوشتنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی بریتیی ‌ه‬ ‫پریتۆنی ‌ه ك ‌ه زۆر به‌كورت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و پاشه‌ڕۆیان ‌ه ‌‬ ‫له‌پاككردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی نه‌خۆشه‌كه‌دا‬ ‫كۆده‌بێته‌و‌ه له‌جه‌ست ‌ه ‌‬ ‫ی ن��ات��وان��ێ��ت‬ ‫ك��� ‌ه گ��ورچ��ی��ل �ه‌ك��ان � ‌‬ ‫ی‬ ‫ی م��ی��زه‌و‌ه فڕێ ‌‬ ‫بیپاڵێوێت‌و له‌ڕێ ‌‬ ‫ی ئامێره‌كانه‌‪،‬‬ ‫بدات‪ ،‬دووه‌میان به‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كه‌یه‌ك ‌‬ ‫ك ‌ه هه‌ر ئامێرێك ده‌ور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌بینێت‪ ،‬به‌كورت ‌‬ ‫گورچیله‌ی ‌‬ ‫ی سۆنده‌یه‌كه‌و‌ه‬ ‫راسته‌وخۆ به‌هۆ ‌‬ ‫ی تایبه‌ته‌و‌ه‬ ‫به‌ستراو‌ه به‌فلته‌رێك ‌‬ ‫خوێن له‌نه‌خۆشه‌ك ‌ه وه‌رده‌گ��رێ �ت‌و‬ ‫ده‌یپاڵوێت‌و خوێن ‌ه پاكه‌ك ‌ه ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫جه‌ست ‌هی‌ نه‌خۆشه‌كه‌"‪.‬‬

‫"هه‌وكردنی‌ كۆئه‌ندامی‌ زاوزێ‌ ده‌بێته‌هۆی‌ نه‌زۆكی‌"‬ ‫ی ژنان‌و منداڵبوون بۆ ده‌ستوور‬ ‫ی نه‌خۆشییه‌كان ‌‬ ‫د‪ .‬شلێر فه‌قێ‌ فه‌تاح پسپۆڕ ‌‬ ‫سازدانی‌‪ :‬ئیلهام عه‌بدوڵاڵ‬

‫پسپۆڕان ‌ی بوار ‌ی نه‌خۆشییه‌كان ‌ی ژنان‌و‬ ‫منداڵبوون ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌كه‌ن ژنان‬ ‫زیاتر تووش ‌ی هه‌وكردن ‌ی كۆئه‌ندامی‌‬ ‫زاوز ‌ێ ده‌بن وه‌ك له‌كچان‪.‬‬ ‫د‪.‬شلێر فه‌ق ‌ێ فتاح پسپۆڕی‌‬ ‫نه‌خۆشییه‌كان ‌ی ژنان‌و منداڵبوون‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌ك ‌ی رۆژنام ‌ه ‌ی ده‌ستووردا‬ ‫وت ‌ی "به‌كارهێنان ‌ی رێگر ‌ی له‌سكپڕی‌‬ ‫ده‌بێته‌هۆ ‌ی هه‌وكردن ‌ی كۆئه‌ندامی‌‬ ‫زاوزێ ‌ی ژنان"‪.‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬هه‌وكردن (التهاب)ی‌‬ ‫كۆئه‌ندام ‌ی زاوز ‌ێ چییه‌؟‬ ‫د‪ .‬شلێر‪ :‬ه�ه‌وك��ردن توشبوونه‌‬ ‫به‌جۆرێك یاخود چه‌ند جۆر‌ه میكرۆب‌و‬ ‫به‌كتریایه‌ك ك ‌ه ده‌چن ‌ه ناو كۆئه‌ندامی‌‬ ‫زاوز ‌ێ له‌ڕێگا ‌ی پیسبوون یان جوتبوونی‌‬ ‫زۆر‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬نیشانه‌كان ‌ی هه‌وكردنی‌‬ ‫كۆئه‌ندام ‌ی زاوز ‌ێ چییه‌؟‬ ‫د‪ .‬شلێر‪ :‬نیشانه‌كان ‌ی به‌پێی‌‬ ‫جۆر ‌ی میكرۆبه‌كه‌ی ‌ه ك ‌ه بریتی ‌ه له‌‪:‬‬ ‫‪ .A‬توشبوون به‌ترایكۆمۆناس‬

‫(‪infection‬‬

‫‪)Trichomonal‬‬

‫كه‌نیشانه‌كان ‌ی بریتین له‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬خوروو‪.‬‬ ‫‪ .2‬سوربوونه‌و‌ه ‌ی ناو له‌ش‪.‬‬ ‫‪ .3‬ده‌ردراو ‌ی پیس وه‌كو كه‌ف‪.‬‬ ‫‪ .4‬میزكردن ‌ی به‌ئازار‪.‬‬ ‫‪ .B‬توشبوون ب ‌ه به‌كتریا ‌ی ئن‬ ‫فێكشن (‪ )Bacterial in fection‬كه‌‬ ‫نیشانه‌كان ‌ی ئه‌م جۆر‌ه به‌كتریای ‌ه بریتیه‌‬ ‫له‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬بوون ‌ی ده‌ردراو ‌ی پیس ‌ی ناو له‌ش كه‌‬ ‫ره‌نگێك ‌ی سه‌وزباو ‌ی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬خوروو له‌وانه‌ی ‌ه هه‌بێت یان نه‌بێت‪.‬‬ ‫‪ .3‬بۆن ‌ی ده‌ردراوه‌ك ‌ه ناخۆشه‌‪.‬‬ ‫‪ .4‬نه‌خۆشه‌ك ‌ه له‌وانه‌ی ‌ه تاو ئ��ازاری‌‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬ ‫‪ .C‬ه��ه‌وك��ردن ب �ه‌ه��ۆ ‌ی ك��ه‌ڕوی‌‬ ‫كاندیدا (‪ )candidiasis‬ك ‌ه نیشانه‌كانی‌‬ ‫ئه‌م جۆر‌ه كه‌ڕوو‌ه بریتی ‌ه له‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬خوروو ئاڵۆش‪.‬‬ ‫‪ .2‬ده‌ردراو ‌ی سپ ‌ی یاخود زه‌ردب��اوی‌‬ ‫وه‌كو كرێم‪.‬‬ ‫‪ .3‬خوروو له‌كات ‌ی بێنوێژ ‌ی‌و له‌دوایی‌‬ ‫كه‌مده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م خ��وروو‌ه زیادده‌كات له‌كاتی‌‬ ‫سكپڕ ‌ی‌و وه‌رگرتن ‌ی ده‌رمان ‌ی هه‌وكردن‪،‬‬

‫له‌گه‌ڵ نه‌خۆش ‌ی شه‌كر‌ه زیادده‌كات‪.‬‬ ‫له‌ته‌مه‌ن ‌ی ‪ 45-20‬ساڵ زۆرب ‌ه ‌ی ئافره‌ت ئ���ازارو ناڕه‌حه‌ت ‌ی ب���ه‌رده‌وام له‌گه‌ڵ ترایكوچمۆناس ‌ی بێت‪ :‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئایا هه‌وكردن كچ یاخود هاوسه‌رگیر ‌ی پێكده‌هێنن‌و به‌كارهێنانی‌ ده‌ردراو ‌ی نائاسایی‌‪ ،‬ئه‌و هه‌وكردنه‌ ‪ .1‬پاكو خاوێن ‌ی جل ‌ی ژێ��ره‌و‌ه ‌ی پیاو‬ ‫رێ��گ��ر ‌ی له‌سكپر ‌ی ك� ‌ه ده‌بێته‌هۆی‌ سه‌رده‌كه‌وێت بۆ كۆئه‌ندام ‌ی زاوزێ‌ و ژن‪.‬‬ ‫ژن زیاتر تووش ‌ی ده‌بێت؟‬ ‫ی (میترۆنیدازۆل �‪Metronida‬‬ ‫د‪ .‬شلێر‪ :‬نه‌خۆش ‌ی ه�ه‌وك��ردن هه‌وكردن وه‌كو به‌كارهێنان ‌ی (له‌وله‌ب)‪ .‬وه‌ك��و منداڵدان‌و ب��ۆر ‌ی منداڵدان كه‌ ‪ .2‬حه‌ب ‌‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ه���ه‌وك���ردن ئ�ه‌گ�ه‌ر ده‌بێته‌هۆ ‌ی نه‌زۆك ‌ی‌و كۆئه‌ندام ‌ی تر ‪ )zoli500m‬رۆژ ‌ی دوو جار بۆماو‌هی‌ ‬ ‫منداڵ‌و كچ‌و ژنیش تووش ‌ی ده‌بێت‪،‬‬ ‫ب��ه‌اڵم ژن زی��ات��ر ت��ووش� ‌ی ه�ه‌وك��ردن چاره‌سه‌رنه‌كرێت چ سلبیاتێك ‌ی ده‌بێت؟ وه‌كو میزو میزه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫‪ 7 -5‬رۆژ نابێت ئه‌م حه‌ب ‌ه له‌‪ 3‬مانگی‌‬ ‫ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬چونك ‌ه ن��او له‌شیان زیاتر‬ ‫د‪ .‬شلێر‪ :‬هه‌وكردن خۆ ‌ی له‌خۆیدا‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ :‬چ��� ‌ی ب��ك��رێ��ت بۆ یه‌كه‌م ‌ی سكپڕیدا به‌كاربهێنرێت‪.‬‬ ‫‪ .B‬هه‌وكردن به‌به‌كتریا ‌ی ئن فكشن‬ ‫كراوه‌یه‌و میكرۆب‌و به‌كتریا ‌ی تێده‌چێت‪ ،‬حاڵه‌تێك ‌ی ئاسای ‌ی نیی ‌ه ده‌بێت ‌ه هۆی‌ خۆپاراستن له‌هه‌وكردن ‌ی كۆئه‌ندامی‌‬ ‫زاوزێ‌؟‬ ‫(‪ )Bacteridl in fection‬حه‌ب ‌ی تایبه‌ت‬ ‫د‪ .‬شلێر‪ :‬پاكوخاوێن ‌ی ناو ل ‌هش‌و بۆ م��او‌هی‌ ‪ 10 -7‬رۆژ وه‌كو دوكس‬ ‫جووتبوون (سێكس) به‌ڕێژ‌ه ‌ی كه‌م سایكلین (‪ )Doxncycline‬یاخود‬ ‫‪ 3 -2‬ج��ار له‌هه‌فته‌یه‌كدا‪ ،‬له‌كاتی‌ حه‌ب ‌ی میترۆنیدازۆل (‪.)Metronidazoli‬‬ ‫هه‌وكردن جووتبوون ئه‌نجامنه‌درێت بۆ‬ ‫‪ .C‬ه �ه‌وك��ردن به‌هۆ ‌ی كاندیدا‬ ‫ماوه‌یه‌ك ‌ی دیاریكراو تاوه‌كو هه‌وكردنه‌كه‌ (‪ )Condidiasis‬حه‌ب ‌ی تایبه‌ت چه‌ند‬ ‫چاره‌سه‌رده‌كرێت‪ ،‬هه‌روه‌ها چاره‌سه‌ری‌ جۆرێكمان هه‌یه‌‪:‬‬ ‫هاوسه‌ر ئه‌گه‌ر ئه‌ویش توشی هه‌وكردن‬ ‫‪ .1‬مایكۆ ستاتین ‪Mucostatin tab‬‬ ‫بووبوو‪ ،‬به‌كارهێنان ‌ی ئاو ‌ی سروشتی‌ رۆژ ‌ی س ‌ێ جار بۆ ماو‌ه ‌ی ‪ 10‬رۆژ یان‬ ‫یان شامپۆو سابون ‌ی تایبه‌ت بۆ ناو زیاتر‪.‬‬ ‫له‌ش‪ ،‬به‌اڵم به‌كارهێنان ‌ی شامپۆ یاخود ‪ .2‬كلۆترمازۆڵ ‪ Clotrimazo‬كرێمی‬ ‫سابون به‌ڕێژه‌یه‌ك ‌ی زۆر ئه‌ویش ده‌بێته‌ ن��او له‌ش ‌ه شه‌وان ‌ه ب��ۆم��او‌ه ‌ی ‪ 7‬رۆژ ‬ ‫هۆ ‌ی توشبوون به‌كه‌ڕوو ‌ی (‪ .)condida‬به‌كار ده‌هێنرێت‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ئ��ای��ا چ��اره‌س��ه‌ری‌ ‪ .3‬قه‌ده‌غه‌كردن ‌ی جووتبوون له‌ماو‌هی‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردن‪.‬‬ ‫هه‌وكردن چییه‌؟‬ ‫د‪ .‬شلێر‪ :‬چاره‌سه‌ر ‌ی به‌پێ ‌ی جۆری‌‬ ‫‪ .4‬كیتۆكۆنازول ‪Keto conazoli tab‬‬ ‫‪ zoomg‬رۆژ ‌ی دووجار بۆ ماو‌هی‌ ‪ 5‬ـ ‬ ‫له‌كاتی‌ هه‌وكردنی‌ كۆئه‌ندام ‌ی زاوزێ‌ پێویسته‌ جووتبوون ئه‌نجامنه‌درێت میكرۆبه‌ك ‌ه ده‌بێت كه‌بریتی ‌ه له‌‪:‬‬ ‫‪ .A‬ئه‌گه‌ر نه‌خۆشییه‌ك ‌ه به‌هۆی‌ ‪ 14‬رۆژ بۆ نه‌خۆشی ‌ی درێژخایه‌ن‪ .‬‬

‫‪17‬‬

‫ژماره‌ (‪ )30‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫ئه‌ده‌ب‌و هونه‌ر‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫خه‌باتی چه‌کداریی له‌سه‌رده‌می جیهانگیریدا‬

‫الپه‌ڕه‌ ‪19‬‬

‫چاوخشاندنێك به‌سه‌ر ژیان‌و شیعره‌كانی فروغی فروخزاددا‬ ‫پرۆفسۆر نعمت یلدریم*‬

‫و‪ :‬سارا محه‌مه‌د‬

‫فرووغی فه‌ڕوخزاد كه‌ پاش په‌روین‬ ‫ئیعتسامی به‌ناسراوترین شاعێری‬ ‫ژن���ی ئ��ێ��ران��ی ئ��ه‌ژم��ار ده‌ك��رێ��ت‪،‬‬ ‫له‌ساڵی ‪1934‬دا ل �ه‌ت��اران چاوی‬ ‫به‌دنیا هه‌ڵێنا‪ ،‬منداڵی‌و مێرمنداڵی‬ ‫ل�ه‌ب��ن�ه‌م��اڵ�ه‌ی�ه‌ك��ی م���ام ن��اوه‌ن��دی‬ ‫تێپه‌ڕاند‪ ،‬باوكی محه‌مه‌د فه‌ڕوخزاد‬ ‫ئ��ه‌ف��س��ه‌ری س��وپ��ا ب����ووه‌و ب �ه‌م‬ ‫بۆنه‌وه‌ منداڵه‌كانی به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫تایبه‌ت‌و به‌وته‌ی خودی فروغ زۆر‬ ‫به‌دیسپلین پ����ه‌روه‌رده‌ ك���ردووه‌‪،‬‬ ‫ف��رۆغ پ��اش قۆناغی سه‌ره‌تایی‪،‬‬ ‫چووه‌ ده‌بیرستانی خوسره‌وخاوه‌رو‬ ‫پ���اش ك��ۆت��ای��ی��ه��ێ��ن��ان ب �ه‌س��اڵ��ی‬ ‫سێهه‌می ن��اوه‌ن��دی له‌په‌یمانگه‌ی‬ ‫كچان ناونووسی كرد‪ ،‬ئه‌و پاشان‬ ‫له‌په‌یمانگه‌ی ه��ون�ه‌ره‌ جوانه‌كان‬ ‫س��ه‌رق��اڵ��ی ف��ێ��رب��وون��ی ه��ون �ه‌ری‬ ‫شێوه‌كاری بوو‪ .‬ئه‌م هونه‌رانه‌ هه‌ر‬ ‫یه‌ك به‌جۆرێك كاریگه‌ریان له‌سه‌ر‬ ‫شیعره‌كانی فروغدا داناوه‌‪.‬‬ ‫ف��روغ له‌ته‌مه‌نی ‪ 16‬ساڵیدا‬ ‫ل���ه‌گ���ه‌ڵ پ����ه‌روی����زی ش���اپ���ووری‬ ‫ته‌نزنووس‌و له‌خزمه‌كانی دایكی‌و‬ ‫س �ه‌رب��اری ن��اڕه‌زای �ه‌ت��ی بنه‌ماڵه‌ی‬ ‫ه�����ه‌ردووال ژی��ان��ی ه��اوس �ه‌رێ��ت��ی‬ ‫پێكهێنا‪ ،‬په‌رویز ‪ 15‬ساڵ به‌ته‌مه‌ن‬ ‫له‌فروغ گه‌وره‌تر بوو‪ ،‬هه‌ردووكیان‬ ‫به‌هۆی پیشه‌كه‌ی په‌رویز له‌ساڵی‬ ‫‪ 1953‬گواستیانیه‌وه‌ ب��ۆ ش��اری‬ ‫ئه‌هواز‪ ،‬به‌اڵم پێكه‌وه‌ ژیانیان زۆری‬ ‫نه‌خایاندو له‌ئه‌نجامدا فروغ ناچاربوو‬ ‫به‌هۆی نه‌بوونی لێكتێگه‌یشتن‌و‬ ‫سه‌رباری ئه‌وه‌ی كوڕێكیشی هه‌بوو‬ ‫ب �ه‌ن��اوی كامیار ده‌س��ت له‌ژیانی‬ ‫هاوسه‌رێتی كێشایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ف����روغ ش��ێ��ع��ری ل �ه‌ت �ه‌م �ه‌ن��ی‬ ‫‪ 13‬و‪ 14‬س��اڵ �ه‌ی��ی به‌نووسینی‬ ‫غه‌زه‌ڵه‌وه‌ ده‌ستپێكرد‪ ،‬به‌اڵم هیچ‬ ‫یه‌ك له‌غه‌زه‌ڵه‌كانی ئه‌و سااڵنه‌ی‬ ‫باڵونه‌كردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬فروغ كه‌ وه‌كو‬ ‫شاعێرو شێوه‌كار هاته‌ ناو دنیای‬ ‫هونه‌ره‌وه‌‪ ،‬له‌ساڵی ‪ 1952‬یه‌كه‌مین‬ ‫كتێبی شیعری خۆی باڵوكرده‌وه‌و‬ ‫پاشان به‌هۆی هۆگری به‌سینماو ‌ه‬ ‫له‌ساڵی ‪ 1958‬ده‌ستیدایه‌ فێربوونی‬ ‫ئ��ه‌م ه��ون��ه‌ره‌‪ ،‬ه��ون �ه‌ری حه‌وته‌م‬ ‫پێگه‌یه‌كی گرنگی له‌ژیانی فروغدا‬ ‫ه��ه‌ی��ه‌‪ .‬ف���روغ ل��ه‌گ��ه‌ڵ ئیبراهیم‬ ‫گوڵستان یه‌كێك له‌هونه‌رمه‌دان‌و‬ ‫نووسه‌رانی ناسراوی ئه‌و سه‌رده‌مه‌‪،‬‬ ‫له‌شوێنێك به‌ناوی "گوڵستان فیلم‬ ‫"سه‌رباری كاری سینه‌ما له‌زۆربه‌ی‬ ‫بواره‌كانی دیكه‌دا هاوكاری ده‌كرد‪،‬‬ ‫ف��روغ له‌ساڵی ‪ 1958‬بۆ ئاشنایی‬ ‫زی��ات��ر ل �ه‌گ �ه‌ڵ پێشكه‌وتنه‌كانی‬ ‫ه��ون��ه‌ری سینه‌ما ب���ه‌ره‌و واڵت��ی‬ ‫به‌ریتانیا رێكه‌وت‌و پاش ساڵێك‌و‬ ‫له‌كاتی گه‌ڕانه‌وه‌ی بۆ ئێران زۆر‬ ‫زی��ات��ر ه��ۆگ��ری‌ ه��ون �ه‌ری‌ سینه‌ما‬ ‫ب��وو و ه �ه‌وڵ��ی��دا ك��ات�ی‌ خ��ۆی‌ بۆ‬ ‫ئ�ه‌م هونه‌ره‌ ته‌رخانبكات‪ ،‬فروغ‬ ‫له‌به‌رهه‌مهێنانی چه‌ند فیلمی كورت‬ ‫هاوكاری ئیبراهیمی گوڵستانی كردو‬ ‫دووباره‌ به‌مه‌به‌ستی ده‌ستبه‌ركردنی‬ ‫ئه‌زمونی زی��ات��ری ب��واری سینه‌ما‬ ‫رێ��گ��ه‌ی ب �ه‌ری��ت��ان��ی��ای گ��رت �ه‌و ‌ه‬ ‫پێش‪ ،‬ف��روخ له‌ساڵی ‪1962‬دا بۆ‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی فیلمێك سه‌باره‌ت به‌و‬ ‫نه‌خۆشانه‌ی كه‌ تووشی نه‌خۆشی‬ ‫گ��ول��ی ب����وون س���ه‌ردان���ی ش��اری‬ ‫ته‌ورێزی كردو له‌و شاره‌دا فیملیكی‬ ‫له‌ژێر ناوی "ماڵ ره‌شه‌"ی له‌شوێنی‬ ‫ح���ه‌وان���ه‌وه‌ی گ��ول �ه‌ك��ان��ی ش��اری‬ ‫ته‌ورێز به‌رهه‌مهێنا‪ ،‬ئه‌م به‌رهه‌م ‌ه‬ ‫له‌ساڵی ‪1963‬دا خه‌اڵتی باشترین‬

‫دۆكیۆمێنتی یه‌كێك له‌فێستڤاڵه‌كانی‬ ‫فیلمی ئه‌ڵمانی رۆژئاوایی بۆخۆی‬ ‫مسۆگه‌ركرد‪ ،‬فروغ له‌ساڵی ‪1962‬ی‬ ‫هه‌تاوی فیملێكی دیكه‌ی به‌بیانووی‬ ‫پ��رس��ی به‌رهه‌مهێنانی رۆژن��ام � ‌ه‬ ‫به‌پێشنیاری رۆژن��ام �ه‌ی كه‌یهانی‬ ‫ئه‌وكات به‌رهه‌مهێنا‪ ،‬ناوبراو له‌بواری‬ ‫شانۆشدا چه‌ند چاالكییه‌كی گرنگی‬ ‫له‌كارنامه‌ی خۆیدا به‌جێهێشتووه‌‪.‬‬ ‫ف��روغ كه‌ دوات��ره‌ك��ان له‌گه‌ڵ‬ ‫ئیبراهیم گ��وڵ��س��ت��ان له‌فیلمی‪،‬‬ ‫خشت‌و ئاوێنه‌و چه‌ند فیلمی دیك ‌ه‬ ‫ه��اوك��اری یه‌كیان ك��رد‪ ،‬له‌ساڵی‬ ‫‪1964‬دا ب �ه‌گ �ه‌ش��ت ب��ۆ واڵت��ان��ی‬ ‫ئیتاڵیا‪ ،‬ئه‌ڵمانیا‌و ف�ه‌ره‌ن��س��ا‪،‬‬ ‫ده‌ستیكرده‌ فێربوونی زمانه‌كانی‬ ‫ئه‌ڵمانی‌و ئیتاڵیای‪ ،‬ساڵی ‪1965‬‬ ‫له‌الیه‌ن یه‌كه‌ی كلتوری یونێسكۆ‬ ‫دۆكیۆمێنتێكی ‪30‬ی خوله‌كی‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ژیانی به‌رهه‌مهێنراو هه‌ر‬ ‫له‌وساڵه‌دا ده‌رهێنه‌رێكی ئیتاڵیایی‬ ‫ژی��ان��ی ف��روغ��ی ك���رده‌ بابه‌تێكی‬ ‫فیلمێكی ‪ 15‬خوله‌كی خۆی‪.‬‬ ‫كاریگه‌رترین شیعری هه‌موو‬ ‫شاعیرانی گ�ه‌وره‌‪ ،‬مه‌رگی ئه‌وانه‌‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك كه‌ ده‌ڵێی ئه‌م دوایین‌و‬ ‫تاڵترین شیعره‌ ده‌توانێ چییه‌تی‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانی پێشووتری زیاتر‬ ‫بخاته‌ به‌رچاو‪ ،‬ف��روغ به‌ته‌عبیری‬ ‫خ���ۆی ژن��ێ��ك��ی ت �ه‌ن��ی��ا ب���ووه‌ ك ‌ه‬ ‫به‌جیابوونه‌وه‌ له‌هاوسه‌ره‌كه‌ی زۆر‬ ‫ته‌نیاتر ب��ووه‌و شیعرو سینه‌ما بۆ‬ ‫ئه‌و رۆڵی هاوڕاز‌و هاوڕێیان گێڕاوه‌‪،‬‬ ‫ف���روغ ل���ه‌‪24‬ی رێ��ب�ه‌ن��دان��ی ساڵی‬ ‫‪ 1966‬به‌هۆی رووداونی پێكدادانی‬ ‫ئۆتۆمۆبیل‌و له‌ته‌مه‌نی ‪ 32‬ساڵییدا‬ ‫گیانیله‌ده‌ستدا‪.‬‬ ‫به‌رهه‌مه‌كان‬ ‫ژیانی ئه‌ده‌بی فروغ دابه‌شده‌كرێ‬ ‫ب �ه‌دوو قۆناغه‌وه‌‪ ،‬قۆناغی یه‌كه‌م‬ ‫ل�ه‌س��اڵ�ه‌ك��ان��ی ‪ 1953‬ت��ا ‪‌1959‬و‬ ‫قۆناغی دووهه‌م له‌ساڵه‌كانی ‪1955‬‬ ‫تا ‪1959‬‬ ‫قۆناغی یه‌كه‌م (‪)1959-1952‬‬ ‫ل���ه‌م ده‌وران������ه‌دا ك��ه‌ شاعیر‬ ‫ده‌س��ت��ی��ك��رد ب���ه‌ب�ڵ�اوك���ردن���ه‌وه‌ی‬ ‫ك��ۆم�ه‌ڵ�ه‌ شیعری ب �ه‌ن��او "دی���ل"‌و‬ ‫"دیوار"‌و"سه‌ركێشی" به‌رهه‌مه‌كانی‬ ‫به‌زۆری له‌ژێر كاریگه‌ری قوتابخانه‌ی‬ ‫رۆم��ان��ت��ی��زم��دا ب���ووه‌‪ ،‬رۆمانتیزم‬ ‫له‌شیعری ه��اوچ�ه‌رخ��ی فارسیدا‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ "ئه‌فسانه‌"ی نیما یۆشیجه‌و ‌ه‬ ‫ده‌ستیپێكردوه‌و پاش ته‌واوبوونی‬ ‫درێ�����ژه‌و گ��ه‌ش��ه‌ پ���ه‌ی���داده‌ك���ات‪،‬‬ ‫كاریگه‌ری رۆمانتیزمی رۆژئاوایی‬ ‫له‌سه‌ر نیماو ئه‌و شاعیرانه‌ی ك ‌ه‬ ‫به‌كاریگه‌ر وه‌رگرتن له‌و درێژه‌یان‬ ‫ب���ه‌م رێ���چ���ك���ه‌ی���ه‌دا‪ ،‬ب �ه‌ئ��اش��ك��را‬ ‫روون‌و ب �ه‌رچ��اوه‌‪ .‬دوورك�ه‌وت��ن�ه‌و ‌ه‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگاو‬ ‫له‌چه‌مكی"جیایی‬ ‫خه‌ڵوه‌تنشینی"" وه‌النانی چاالكیی ‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و په‌نابردن بۆ‬ ‫س��روش��ت"و ه��ه‌روه‌ه��ا "ته‌نیایی"‬ ‫ل��ه‌ئ��ه‌ف��س��ان��ه‌ی ن��ی��م��ا ره‌ن��گ��ی‬ ‫داوه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌فسانه‌ له‌بوارێكدا‬ ‫وه‌ك م��ان��ی��ف��ی��س��ت��ی ش��اع��ی��ری‬ ‫رۆمانتیكی ئێرانی ئه‌ژمارده‌كرێت‪،‬‬ ‫پ��اش ب�ڵاوك��ردن �ه‌وه‌ی ئه‌فسانه‌‪"،‬‬ ‫په‌رویزی ناتل خانلری" فه‌ره‌یدون‬ ‫ته‌وللی"‌و" ئه‌حمه‌دگوڵچین موعانی"‬ ‫له‌شاعیرانی ه��اوچ�ه‌رخ‪ ،‬ده‌ستیان‬ ‫دایه‌ هۆنینه‌وه‌ی شیعری رۆمانتیك‪،‬‬ ‫ئ���ازادی���خ���وازی‌و ه�ه‌س��ت��ی��ارب��وون‌و‬ ‫ئیعتبار‪ ،‬سێ تایبه‌تمه‌ندی گرنگی‬ ‫رۆمانتیزم به‌ئه‌ژمار دێت‪"،‬ڤیكتۆر‬ ‫هۆگۆ"و الیه‌نگرانی رۆمانتیزمیان‬ ‫وه‌ك����و ق��وت��اب��خ��ان��ه‌ی ه��ون��ه‌رو‬ ‫كه‌سایه‌تی ئ��ازاد په‌سه‌ندكردووه‌‪،‬‬ ‫هونه‌رمه‌ندێكی رۆمانتیك بایه‌خێكی‬

‫فروغ فروخزاد‬

‫زۆر به‌خواسته‌ ده‌روونییه‌كانی خۆی‬ ‫ده‌دات‌و مه‌یل‌و پرسه‌ رۆحییه‌كانی‬ ‫خۆی به‌یان ده‌كات‪.‬‬ ‫دیل‬ ‫له‌كتێبی دیل‪ ،‬شاعیر كۆمه‌ڵگا‬ ‫به‌زیندان‌و خۆی به‌دیل ده‌شوبهێنێ‪،‬‬ ‫ب���ڕوای وای���ه‌ ك �ه‌ ته‌نیا به‌عه‌شق‬ ‫ده‌توانرێ له‌نێوان دیواره‌ پانه‌كانی‬ ‫ئه‌م زیندانه‌ رزگارت بێت‪".‬سه‌ركێشی"‬ ‫یه‌كێك له‌شیعره‌كانی ئه‌م ده‌فته‌ره‌‪،‬‬ ‫به‌هۆی به‌یانكردنی دژوارییه‌كان‌و‬ ‫پرسه‌كانی ژیانی ف��روغ‪ ،‬یه‌كێك‬ ‫له‌باشترینی ئه‌و نمونانه‌یه‌ كه‌ شاعیر‬ ‫له‌ودا ده‌ردو ئازاره‌كانی خۆی باس‬ ‫لێوه‌ده‌كات‪ ،‬ئه‌و له‌م شیعره‌دا خۆی‬ ‫وه‌كو باڵنده‌یه‌ك ده‌زانێت كه‌ دیلی‬ ‫قه‌فه‌سی ژیان‌و روانگه‌ سونه‌تییه‌كان‬ ‫بووه‌‪ ،‬به‌اڵم سه‌رباری ئه‌وه‌ به‌رده‌وام‬ ‫له‌هه‌وڵی ده‌ربازبوونه‌ بۆ گه‌یشتن‬ ‫به‌ئازادی‪ ،‬شاعیر له‌م ده‌فته‌ره‌دا بێ‬ ‫گوێدانه‌ به‌ به‌هاكۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‪،‬‬ ‫وێنا‌و پێكهاته‌ی سونه‌تی كۆمه‌ڵگا‪،‬‬ ‫وه‌كو ژنێك‪ ،‬هه‌سته‌كانی قۆناغی‬

‫خستووه‌ته‌گه‌ڕ‪ ،‬ف��روغ له‌هه‌ندێك‬ ‫ل �ه‌ش��ی��ع��ره‌ك��ان��ی دوو ده‌ف��ت��ه‌ری‬ ‫یه‌كه‌می‪ ،‬ك��اری��گ�ه‌ری وه‌رگ��رت��وو ‌ه‬ ‫له‌و ژنه‌ شاعیره‌ ئه‌مریكاییانه‌ی ك ‌ه‬ ‫ئه‌وكات ژماره‌یه‌ك له‌به‌رهه‌مه‌كانیان‬ ‫وه‌رگێردڕابووه‌ سه‌ر زمانی فارسی‪.‬‬ ‫نه‌گونجاوبوونی كه‌شی شیعری‬ ‫"دیل" بووه‌ته‌ هۆی ئه‌وه‌ی هه‌ندێك‬ ‫ل�ه‌گ��روپ�ه‌ك��ان ب�ه‌ه��ۆی سه‌ركێشی‬ ‫شاعیر دژی سوننه‌ت‪ ،‬كه‌مته‌رخه‌می‬ ‫به‌نیسبه‌ت شێوه‌ی ژیانی كالسیك‌و‬ ‫هاوته‌ریب نه‌بوونی ئه‌م شێعران ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ سوننه‌ته‌ ئه‌خالقیی‌و به‌ها‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانی ئێران‪ ،‬هه‌ندێك‬ ‫ره‌خنه‌ی توندی له‌دژی بنووسن‪.‬‬ ‫دیوار‬ ‫له‌م ده‌فته‌ره‌دا كه‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‬ ‫ه��اوك��ات ب��وو ل �ه‌گ �ه‌ڵ كۆمه‌ڵێك‬ ‫ره‌خنه‌ی توندی كه‌سانی سوننه‌تی‌و‬ ‫الیه‌نگرانی شیعری كالسیك‪ ،‬شاعیر‬ ‫هه‌ستی ناسك‌و دنیای ده‌روونی یه‌ك‬ ‫ژن ده‌گێڕێته‌وه‌‪ ،‬له‌پاڵ به‌یانكردنی‬ ‫ته‌نیایی‪ ،‬دوودڵ����ی‪ ،‬بێتوانایی‪،‬‬

‫له‌كتێبی دیل‪ ،‬شاعیر كۆمه‌ڵگا ب ‌ه‬ ‫زیندان‌و خۆی به‌دیل ده‌شوبهێنێ‪ ،‬بڕوای‬ ‫وای ‌ه ك ‌ه ته‌نیا به‌عه‌شق ده‌توانرێ له‌نێوان‬ ‫دیوار‌ه پانه‌كانی ئه‌م زیندان ‌ه رزگارت بێت‬ ‫الوی��ی �ه‌ت��ی خ���ۆی ب��ێ ن��اڕۆش��ن �ی‌و‬ ‫له‌وپه‌ڕی شه‌فافییه‌ته‌وه‌ ده‌گێڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ش��ی��ع��ره‌ك��ان��ی دی���ل زی��ات��ر ل�ه‌ژێ��ر‬ ‫كاریگه‌ری ناكامیی‌و شكسته‌كانی‬ ‫ژیانی شه‌خسی شاعیر‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫پ��ێ��وه‌ن��دی ه��اوس��ه‌رێ��ت��ی ك��ورت‬ ‫م��اوه‌ی‪ ،‬گوشاره‌كان‪ ،‬بێ هیوایی‌و‬ ‫ته‌نیاییه‌كان نووسراوه‌‪ ،‬له‌م ده‌فته‌ر ‌ه‬ ‫شیعره‌دا فروغ به‌وه‌النانی چوارچێو ‌ه‬ ‫نه‌گۆڕه‌كان‪ ،‬توانیویه‌تی چییه‌تی‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك‬ ‫تێكهه‌ڵكێشه‌كه‌كان‌و‬ ‫ده‌سته‌واژه‌ به‌شێوه‌ی سه‌ركه‌وتووان ‌ه‬ ‫به‌كاربه‌رێت كه‌ تا ئ�ه‌وك��ات هیچ‬ ‫یه‌ك له‌شاعیرانی ژنی ئێران كه‌ڵكی‬ ‫لێوه‌رنه‌گرتبوو‪ ،‬فروغ له‌شیعری دیلدا‬ ‫ب��ه‌دوای شتێكه‌وه‌یه‌ كه‌ پێناسه‌و‬ ‫ناسینێكی ت�ه‌واوی له‌زه‌یندا نییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و به‌مه‌به‌ستی رزگ��اری له‌چنگی‬ ‫دی����واره‌ ره‌ش‌و ت�ه‌ن��گ�ه‌ب�ه‌ره‌ك��ان‪،‬‬ ‫ب��ه‌دوای ده‌القه‌یه‌كه‌وه‌یه‌و بۆ ئه‌م‬ ‫ده‌القه‌یه‌ بێ وچان هه‌وڵه‌كانی خۆی‬

‫م��ۆت �ه‌ك �ه‌و خ �ه‌ون �ه‌ك��ان‪ ،‬هه‌ڵگری‬ ‫رۆحییه‌تێكی سه‌ركێشه‌‪ ،‬ژماره‌یه‌ك‬ ‫له‌شیعره‌كانی ئه‌م كتێبه‌ ده‌چێت ‌ه‬ ‫خانه‌ی كۆمه‌ڵه‌ شیعره‌كانی یه‌كه‌می‬ ‫ئه‌و شاعیره‌وه‌‪" ،‬عه‌شق" بابه‌تی‬ ‫زاڵی شیعره‌كانی ئه‌م ده‌فته‌ره‌یه‌‌و‬ ‫هێماكانی "ت��اری��ك"‌و "ش���ه‌و" ك ‌ه‬ ‫له‌شیعره‌كانی فروغدا زۆر كه‌ڵكی‬ ‫لێوه‌رگیراوه‌‪ ،‬له‌م كۆمه‌ڵه‌ شیعرانه‌ش‬ ‫به‌چه‌ندین جار ده‌كه‌ونه‌ به‌رچاو‪.‬‬ ‫سه‌ركێشی(عصیان)‬ ‫له‌كۆمه‌ڵه‌ شیعری سه‌ركێشی‪،‬‬ ‫ش��اع��ی��ر ب���ه‌ك���ه‌ڵ���ك وه‌رگ���رت���ن‬ ‫له‌ئه‌زمونه‌كانی پێشووتر هه‌وڵده‌دات‬ ‫كه‌شێكی تایبه‌تی بخوڵقێنێت‪،‬‬ ‫ل��ه‌م ك��ۆم�ه‌ڵ�ه‌ ش��ی��ع��ره‌دا‪ ،‬شاعیر‬ ‫له‌دژی ته‌نیایی‪ ،‬جیایی‪ ،‬شكست‪،‬‬ ‫دڵ �ه‌ڕاوك��ێ‪ ،‬ماندوویی‌و بێتوانایی‬ ‫سكااڵ ب �ه‌رزده‌ك��ات �ه‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رابه‌ر‬ ‫بنبه‌سته‌كان‌و تاریكی‌و خه‌مه‌و ‌ه‬ ‫ئ��ااڵی سه‌ركێشی ب�ه‌رزده‌ك��ات�ه‌وه‌‪،‬‬

‫باڵوكردنه‌وه‌ی ده‌فته‌ری سه‌ركێشی‬ ‫نیشانی دا كه‌ فروغ له‌دنیای شیعردا‬ ‫هه‌نگاوی ن��اوه‌ت �ه‌ رێگه‌یه‌كی بێ‬ ‫كۆتایی‪.‬‬ ‫فروغ له‌م ده‌فته‌ره‌ به‌سه‌رنجدان‬ ‫ب���ه‌ده‌ق���ی ك��ت��ێ��ب�ه‌ پ��ی��رۆزه‌ك��ان‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی ئه‌و به‌شه‌ی پێوه‌ندی‬ ‫ب��ه‌م��رۆڤ س�ه‌رك��ێ��ش��ی ش�ه‌ی��ت��ان‌و‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا به‌قووڵبوونه‌وه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ب���ه‌ره���ه‌م���ه‌ك���ان���ی ئ����ه‌و ده‌س��ت�� ‌ه‬ ‫له‌شاعیرانی رۆژه�ه‌اڵت‌و رۆژئاوا ك ‌ه‬ ‫پێشووتر ئه‌و باسه‌یان ورژواندبوو‪،‬‬ ‫هه‌ستی خۆی‌و چییه‌تی سه‌ركێشی‬ ‫ش��ه‌ی��ت��ان‌و ن��اف��ه‌رم��ان��دی م��رۆڤ‬ ‫به‌شێوه‌ی پرسیار دێنێته‌ گۆڕێ‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ئاكامدا كاتێك ئه‌و پرسیاران ‌ه‬ ‫بێ واڵم ده‌مێننه‌وه‌‪ ،‬به‌ته‌سلیمبوون‬ ‫ل�ه‌ب�ه‌رام��ب�ه‌ر خ����ودادا‪ ،‬خ��وازی��اری‬ ‫به‌خشین‌و چاوپۆشی له‌گوناحه‌كانی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬له‌"سه‌ركێشی" به‌پێچه‌وانه‌ی‬ ‫ب��ه‌ره��ه‌م��ه‌ك��ان��ی دی���ك���ه‌ی ف���روغ‬ ‫ك �ه‌ ع�ه‌ش��ق ب��اب�ه‌ت��ی سه‌ره‌كیین‪،‬‬ ‫بیركردنه‌وه‌ له‌مه‌رگ زیاتر له‌هه‌موو‬ ‫ب��اب�ه‌ت�ه‌ك��ان��ی س �ه‌رن��ج��ی خوێنه‌ر‬ ‫راده‌كێشێت‪ ،‬به‌جۆرێك كه‌ به‌ره‌به‌ر ‌ه‬ ‫ن��ی��گ�ه‌ران��ی م���ه‌رگ ب��اڵ ده‌كێشێ‬ ‫به‌سه‌ر رۆحی شاعیردا‪ .‬به‌ به‌راورد‬ ‫له‌گه‌ڵ دوو ده‌فته‌ره‌كه‌ی پێشووی‪،‬‬ ‫له‌م به‌رهه‌مه‌دا كه‌متر رووب �ه‌ڕووی‬ ‫ده‌سته‌واژه‌ی هه‌ستیارو رۆمانتیك‬ ‫ده‌بینه‌وه‌‪ .‬به‌اڵم شه‌رحی سه‌فه‌ر بۆ‬ ‫سه‌رزه‌مینه‌ واقعیی یان رۆئیاییه‌كان‬ ‫كه‌ یه‌كێك له‌تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی‬ ‫شیعری رۆمانتیك به‌ئه‌ژمار دێت‪،‬‬ ‫له‌م كتێبه‌دا به‌شێكی به‌رچاوی بۆی‬ ‫خۆی دیاریكردووه‌‪.‬‬ ‫قۆناغی دووهه‌م‬ ‫شیعره‌كانی فروغ له‌دوو كۆمه‌ڵ ‌ه‬ ‫شیعره‌كه‌ی دوای��ی��دا‪ ،‬گ��وزراش��ت‬ ‫له‌سه‌بكێكی تایبه‌تی ئه‌و ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌و كه‌ له‌م دوو ده‌فته‌ره‌ شیعر ‌ه‬ ‫كاریگه‌رییه‌كی كه‌می وه‌رگ��رت��وو ‌ه‬ ‫له‌شاعیرانی ه��اوچ �ه‌رخ‪ ،‬له‌ره‌وتی‬ ‫گه‌شی خۆی مه‌یلی ب �ه‌ره‌و بابه‌ت ‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كاندا‬ ‫ف�ه‌ل��س�ه‌ف�ی‌و‬ ‫رۆیشتووه‌‪ ،‬ئه‌م مه‌یله‌شی به‌جۆرێك‬ ‫له‌شیعره‌كانیدا جێكردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌دایكبوونێكی دووباره‌‬ ‫ف����روغ ك��ه‌ ل�ه‌ك��ۆت��ای��ی�ه‌ك��ان��ی‬ ‫قۆناغی یه‌كه‌می شاعیریی خۆیدا‬ ‫ئاڵوگۆڕه‌ رۆحییه‌ گرنگه‌كانی خۆی‬ ‫ئه‌زمونده‌كرد‪ ،‬پاش باڵوكردنه‌وه‌ی‬ ‫چواره‌مین كۆمه‌ڵه‌ شیعری خۆی‬ ‫ب �ه‌ن��اوی "له‌دایكبوونی دووب���اره‌"‬ ‫نیگه‌رانی خ��ۆی له‌باڵوكردنه‌وه‌ی‬ ‫ك��ت��ێ��ب �ه‌ك��ان��ی پ��ێ��ش��ووی خ��ۆی‬ ‫راگ��ه‌ی��ان��د‌و ئ��ه‌وان��ی به‌به‌رهه‌می‬ ‫هه‌ستی س��اوای��ی الوییه‌تی خۆی‬ ‫وه‌سفكرد‪ ،‬ئ �ه‌م رووداوه‌ یه‌كێك‬ ‫له‌گرنگترین خاڵه‌وه‌رچه‌رخانه‌كان‬ ‫له‌نێوان الیه‌نگرانی رێچه‌كه‌ی نیما‬ ‫ئه‌ژمارده‌كرێت‪.‬‬ ‫"له‌دایكبوونی دووباره‌" له‌بواری‬ ‫ن��اوڕۆك��ه‌وه‌ ب��ه‌ت��ه‌واوی ج��ی��اوازی‬ ‫ه��ه‌ب��وو ل��ه‌گ��ه‌ڵ س��ێ كتێبه‌كه‌ی‬ ‫پێشووی ف��روغ��دا‪ ،‬به‌جۆرێك ك ‌ه‬ ‫ئه‌و له‌م كتێبه‌دا بووه‌ته‌ فرۆغێكی‬ ‫دیكه‌‪ ،‬فرۆغێك كه‌ ئیتر دیل نییه‌‪،‬‬ ‫سه‌ركێشیه‌كانی جێگه‌یان داو ‌ه‬ ‫به‌ئارامی‌و له‌عه‌شقیشدا قاڵ بووه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫له‌م كۆمه‌ڵه‌ شیعرانه‌دا به‌تێپه‌ڕبوون‬ ‫له‌دیواری بیركردنه‌وه‌كانی پێشووی‌و‬ ‫ئاره‌زوه‌وه‌ فریوده‌رانه‌كانی‪ ،‬قۆناغی‬ ‫دووه��ه‌م��ی ژی��ان��ی ئ �ه‌ده‌ب��ی خۆی‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬س�ه‌رب��اری الوازی‬ ‫هه‌ندێك له‌شیعره‌كانی ئه‌م ده‌فته‌ره‌‪،‬‬ ‫ژماره‌یه‌كی به‌رچاو له‌و به‌رهه‌مه‌دا‬ ‫ج���وان‌و بۆهه‌میشه‌ ب �ه‌زی��ن��دووی‬ ‫ده‌مێننه‌وه‌‪.‬‬

‫"ل �ه‌دای��ك��ب��وون��ی دوب�����اره‌" چ‬ ‫له‌كارنامه‌ی ف��روغ‌و چ له‌مێژووی‬ ‫ئه‌ده‌بی هاوچه‌رخی فارسی به‌هۆی‬ ‫ن���اوه‌ڕۆك‪ ،‬ش��ێ��وه‌ی بیركردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌س����ت����ه‌واژه‌ك����ان‪ ،‬وه‌زن���ه‌ك���ان‪،‬‬ ‫ب�ه‌ره�ه‌م��ێ��ك��ی ب��ێ وێ��ن��ه‌و ق���ووڵ‌و‬ ‫شاعیرانه‌ حیسابی بۆ ده‌كرێت‪ ،‬له‌م‬ ‫به‌رهه‌مه‌دا كه‌ شاعیر به‌تێپه‌ڕبوون‬ ‫له‌خوی‪ ،‬ده‌القه‌یه‌كیش روو به‌جیهانی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ ده‌ك��ات �ه‌وه‌‪ ،‬به‌شێكی زۆر‬ ‫له‌شیعره‌كان له‌قاڵبی مودێرندا‬ ‫نووسراون‪ .‬له‌بواری زه‌مانه‌وانییه‌و ‌ه‬ ‫نزیكه‌ له‌زمانی ئاخاوتن‪ ،‬چییه‌تی‪،‬‬ ‫تێكه‌هه‌ڵكێشه‌كان‬ ‫وێ��ن��اك��ان‪،‬‬ ‫ل �ه‌ه �ه‌ن��دێ��ك ل�ه‌ش��ی��ع��ره‌ك��ان��ی ئ�ه‌م‬ ‫كتێبه‌دا‪ ،‬بۆ یه‌كه‌مین جاره‌ له‌الیه‌ن‬ ‫فروغه‌وه‌ دێنه‌ ناو دنیای شیعری‬ ‫فارسییه‌وه‌‪ .‬له‌دایكبوونی دووبار ‌ه‬ ‫ك��ه‌ ن���اوی دوای��ی��ن ش��ی��ع��ری ئ�ه‌م‬ ‫ده‌فته‌ره‌یه‌‪ ،‬یه‌كێك له‌هۆكاره‌كانی‬ ‫جیایی شاعیر له‌سه‌بكی كۆنی‬ ‫ش��ی��ع��ره‌ك��ان��ی پ��ێ��ش��ووی خ��ۆی�ی‌و‬ ‫به‌ڵگه‌ی چوونه‌ناوه‌وه‌ی فروغه‌ بۆ‬ ‫نێو پێشه‌نگانی گ��ه‌وره‌ی شیعری‬ ‫هاوچه‌رخی ئێران‪ .‬ئه‌و به‌خوڵقاندنی‬ ‫ئه‌م به‌رهه‌مه‌ توانی بوارێكی نوێ‬ ‫له‌شیعر بۆ خۆی ده‌سته‌به‌ر بكات‌و‬ ‫چاڵێكیش بخاته‌ پشت س �ه‌ر ك ‌ه‬ ‫ئیمكانی گرتنی هیچ مروارییه‌كی‬ ‫تێدا نه‌ده‌بینرا‪.‬‬ ‫ئیمان بێنین به‌ سه‌ره‌تای‬ ‫وه‌رزێكی سارد‬ ‫دوایین ده‌فته‌ری شیعره‌كانی‬ ‫ف���رووغ ل���ه‌ب���واری ش��ك �ڵ‌و زم���ان‌و‬ ‫به‌یانكردن ل��ه‌س��ه‌رووی هه‌مووی‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانیی دیكه‌وه‌یه‌تی‪ ،‬زمانی‬ ‫تایبه‌تی ئه‌و له‌م كۆمه‌ڵه‌ شیعرانه‌دا‬ ‫ل �ه‌دۆخ��ێ��ك��ی زۆرن���زی���ك ب�ه‌زم��ان��ی‬ ‫ئاخاوتنه‌وه‌یه‌‪ ،‬تێكه‌ڵ كێشكردنی‬ ‫س��اده‌ی �ی‌و پ��اراوی��ی ده‌ربڕینه‌كان‬ ‫ئیمتیازێكی تایبه‌تی به‌خشیو ‌ه‬ ‫به‌كتێبه‌كه‌‪ .‬ه�ه‌ر هونه‌رمه‌ندێكی‬ ‫گ���ه‌وره‌ خ���اوه‌ن به‌رهه‌مێكه‌ ك ‌ه‬ ‫به‌ ب��ه‌راورد به‌باقی به‌رهه‌مه‌كانی‬ ‫دیكه‌ له‌ئاستێكی س �ه‌روت��ردای �ه‌‪،‬‬ ‫به‌رهه‌مێك كه‌ روانگه‌و بیروباوه‌ڕ ‌ه‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كانی هونه‌رمه‌ند له‌ودا‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی ت���ه‌واو شیاو خۆی‬ ‫ده‌رخ��س��ت��ووه‌‪ ،‬ب �ه‌ره �ه‌م��ی ئیمان‬ ‫بێنین به‌سه‌ره‌تایی وه‌رزێكی ساردی‬ ‫ف���رووغ ل �ه‌م ب���واره‌وه‌ گرنگترین‌و‬ ‫كاریگه‌رترین ده‌ف��ت��ه‌ری شیعری‬ ‫فروغ ئه‌ژمارده‌كرێت‪ ،‬ئه‌و شیعرانه‌ی‬ ‫كه‌ ب���ه‌زۆری هه‌ست به‌هه‌ستێكی‬ ‫دۆستانه‌ی تێدا به‌دیده‌كرێت‪.‬‬ ‫ل���ه‌م ده‌ف����ت����ه‌ره‌دا‪ ،‬شاعیر‬ ‫درك��ی ب��ه‌وه‌ ك���ردووه‌ كه‌ ناتوانێ‬ ‫ده‌ستی بگاته‌ هه‌ندێك ئ��اره‌زووی‬ ‫خۆی‪ ،‬به‌رده‌وام له‌شه‌و و تاریكی‌و‬ ‫م���ردووه‌ك���ان ق��س��ه‌ده‌ك��ات‪ ،‬ئ �ه‌و‬ ‫به‌ده‌نگێكی ب�ه‌رزه‌وه‌ ده‌ستیداوه‌ت ‌ه‬ ‫پشكنینی ب��ی��ره‌وه‌ری��ی��ه‌ك��ان��ی‪،‬‬ ‫به‌هه‌ندێك گ��وزارش��ت��ی كاریگه‌رو‬ ‫زمانێكی م��ۆدێ��رن‌و پر له‌هه‌ست‌و‬ ‫س���ۆز‪ ،‬ه �ه‌س��ت��اوه‌ ب �ه‌گ��ێ��ڕان �ه‌وه‌ی‬ ‫زاڵبوونی مرۆڤایه‌تی له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫ژی���ان���دا‪ ،‬ش��ی��ع��ری ئ��ی��م��ان بێنین‬ ‫به‌سه‌ره‌تایی وه‌رزێ��ك��ی س��ارد ك ‌ه‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا له‌بواری هزریشه‌و ‌ه‬ ‫هه‌ڵگری بارێكی ق��ورس‌و به‌هێزه‌‪،‬‬ ‫به‌هه‌ندێك ده‌سته‌واژه‌ی وه‌كو "من"و‬ ‫"ته‌نیایی"‌و "سارد" ده‌ستیپێكردووه‌و‬ ‫ب�ه‌ئ��ام��اژه‌ به‌چه‌مكی ك��ات درێ��ژ ‌ه‬ ‫پ���ه‌ی���داده‌ك���ات‪ .‬ك��ات��ی نووسینی‬ ‫ئه‌و شیعره‌ رۆژی یه‌كه‌می مانگی‬ ‫به‌فرانباره‌‪.‬‬ ‫*پرۆفیسۆر نعمه‌ت یلدریم‪/‬‬ ‫مامۆستای كورسی زمان‌و ئه‌ده‌بیاتی‬ ‫فارسی له‌زانكۆی توركیا‌‬

‫ژمار‌ه (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ئه‌ده‌ب‌و هونه‌ر‬

‫ئـیـزابێـل ئـه‌لینـدی‌و دنیـای خـۆشــه‌ویستـی‬ ‫ئا‪ :‬عه‌بدوڵاڵ مه‌حمود زه‌نگنه‌‬

‫وا دی��ار‌ه ئیزابێل ئه‌لیندی له‌هیچ‬ ‫شتێك دڵنیانیی ‌ه هێنده‌ی دڵنیایی‬ ‫هه‌ستپێكراوو به‌ڵگه‌نه‌ویستی به‌وه‌ی كه‌‬ ‫گۆزه‌یه‌ك ‌ه بۆ خۆڵه‌مێشی جه‌سته‌یه‌ك‪،‬‬ ‫هه‌ندێ ئاڵۆزی‌و نادیاری ئه‌ناریشزمی‌و‬ ‫چانسی وێرانكه‌ر ه �ه‌ن وا ده‌ك �ه‌ن‬ ‫رۆماننووس نه‌توانێت به‌رهه‌ڵستكاریی‬ ‫حه‌قیه‌قه‌تی خۆی بكات‪ ،‬ئه‌و حه‌قیقه‌ته‌‬ ‫ئه‌فرێنه‌ره‌ی ك ‌ه زۆرجار له‌دۆزینه‌وه‌و‬ ‫په‌ی پێبردنیدا شكست دێنین‪.‬‬ ‫هه‌ندێكمان بڕوامان به‌تیۆری خۆت‌و‬ ‫چانسێك هه‌یه‌‪ ،‬به‌دووریش ناگیرێت‬ ‫هه‌ندێكی باوه‌ڕی ترمان ئه‌گه‌ر كاری‬ ‫له‌گه‌ڵ نوێنه‌ری خانه‌ی"بالزو جانیت"ی‬ ‫ئیسپانی‌و" ریكاردۆ كافاێیرۆ"دا بۆ‬ ‫بڕه‌خسێت‪ ،‬ره‌نگ ‌ه به‌رۆمانێك جارێكی‬ ‫ت��ر فه‌تحی ئ �ه‌ن��ده‌ل��وس بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مجۆر‌ه وه‌همان ‌ه هیچ په‌یوه‌ندییه‌كیان‬ ‫نیی ‌ه به‌ئه‌ندێشه‌ی به‌هره‌وه‌‪ ،‬هونه‌رێكه‌و‬ ‫وه‌ك ئه‌و تووناوتوون ‌ه وای ‌ه "ئه‌نتوان‬ ‫دی سانت ئیكزۆبری" سه‌رچڵی تێدا‬ ‫وێڵ بوو بێئه‌وه‌ی بگات به‌مه‌رگ‪.‬‬ ‫ه����ه‌ر خ���ول���ه‌ك���ه‌و رۆم��ان��ێ��ك‬ ‫ب�ڵاوده‌ك��رێ��ت�ه‌وه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم به‌زه‌حمه‌ت‬ ‫ده‌توانین بزانین ئاخۆ نووسه‌ره‌كه‌ی‬ ‫باسی له‌راستیی حه‌قیقه‌تی خۆی‬ ‫ك�����ردوو‌ه ی���ان ن���ا‪ ،‬ه��ه‌م��وو ك�ه‌س‬ ‫ن��ازان��ێ��ت"ب��ه‌ل��زاك" ژوورێ����ك ب��وو‬ ‫ب�ه‌م��ۆدێ��ل��ی"ل��وی��س"ی ح�ه‌ڤ��ده‌ه� ‌هم‌و‬ ‫"فلۆبێر"یش مه‌مكی دایكێك بوو‬ ‫ش��ی��ری ل��ێ ده‌چ�����ۆڕاو "فرجینیا‬ ‫ۆولف"یش كاتژمێرێكی په‌ككه‌وتووی‬ ‫دی���وارو"ن���ه‌ج���ی���ب م �ه‌ح��ف��ووز"ی��ش‬

‫چایخانه‌ی نیوه‌ڕوانێك بوو‪ ،‬گرفتی‬ ‫گه‌وره‌ی رۆمان له‌وه‌دای ‌ه وه‌ك كتێبی‬ ‫فێربوونی هونه‌ری چێشتلێنان روون‬ ‫نییه‌‪ ،‬ئامۆژگاریی زۆر ه�ه‌ن به‌اڵم‬ ‫هێشتا ناڕوونیی زۆر له‌وكتێبانه‌دا هه‌ن‬ ‫ك ‌ه راڤه‌ی میحنه‌تی نووسین ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫پێیوای ‌ه راستترین وێن ‌ه ئه‌و‌ه بێتكه‌‬ ‫ئه‌و بلیمه‌تان ‌ه چاره‌نووسێك پێكه‌وه‌‬ ‫په‌یوه‌ستیان ده‌كات ك ‌ه به‌ره‌و په‌یبردن‬ ‫به‌فیتره‌تی گێڕانه‌وه‌یان ده‌بات ب ‌ه بێ‬ ‫زۆر له‌خۆكردن‪ ،‬ئه‌وان شتێكی دیارو‬ ‫جیاكه‌ره‌و‌ه له‌خۆیاندا شك نابه‌ن جگه‌‬ ‫له‌وه‌ی وه‌ك چیایه‌كی به‌فرین به‌ساردی‬ ‫مامه‌ڵ ‌ه له‌گه‌ڵ ناوداریدا ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئیزابێل ئه‌لیندی وا ده‌رده‌كه‌وێت‬ ‫ژنێك بێت لێوانلێو له‌حه‌زی زایین‌و‬

‫مناڵبوون‌و كۆپیی وێنه‌یه‌كی نوێی ‌ه‬ ‫له‌زنجیره‌ی چه‌ند باره‌بووی داپیره‌كان‪،‬‬ ‫زۆرینه‌ی بیلمه‌ته‌كان پێناچێت خۆیان‬ ‫ل����ه‌رووداوی رۆمانه‌كانیانا ژیابن‪،‬‬ ‫ئه‌م حاڵه‌ته‌یش به‌روونی له‌دونیای‬ ‫ئیزابێلی چاالك به‌هه‌ستی مێینه‌ییدا‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬هه‌میش ‌ه له‌رۆمانه‌كانیدا‬ ‫ژنێك هێزێكی خورافی دروستده‌كات‬ ‫بۆ گه‌یشتن به‌پیاوێكی شیاو‪ ،‬ئه‌وه‌یش‬ ‫س��وورب��وون نیی ‌ه ب �ه‌ق �ه‌ده‌ر ئ �ه‌وه‌ی‬ ‫خۆگرتن ‌ه ب�ه‌وزه‌ی مێینه‌یی بوونه‌وه‌‬ ‫بۆ وه‌ده‌ستهێنانی به‌خته‌وه‌ری‪ ،‬چونكه‌‬ ‫زۆرج��ار ئه‌و پیاو‌ه شیاو‌ه دره‌نگ‬ ‫وه‌خ��ت دێ �ت‌و ئه‌وكات ناچارده‌بێت‬ ‫ئه‌وپه‌ڕی په‌رجوو(موعجیزه‌) بنوێنرێت‬ ‫تا له‌دواین هه‌لدا بگیرێت‪ ،‬ئه‌وه‌یش‬

‫ژنێك له‌ناخی منه‌و ‌ه‬ ‫گوڵباخ به‌هرامی‌‬

‫ژنێك له‌ژێر پێستمه‌وه‌‬ ‫هه‌ناسه‌ ئه‌كێشێت‬ ‫چرنۆك له‌ئه‌ندامم وه‌رئه‌داو‬ ‫ل ‌ه منا بۆ ڕه‌ها ئه‌فڕێت!‬ ‫من هیچ نه‌بووم‬ ‫م �ه‌گ �ه‌ر تابووتێك ب��ۆ خنكاندنی‬ ‫درزه‌كان‌و‬ ‫قه‌فه‌سێك له‌پێست‬ ‫بۆ به‌ تاڵكردنه‌وه‌ی فڕین‬ ‫ل ‌ه مه‌حاڵ دا!‬ ‫ژنێك له‌ڕه‌گه‌كانی له‌شمه‌وه‌‬ ‫بۆ من ئه‌دوێت به‌رانبه‌ر به‌جمور‬ ‫من هیچ نه‌بووم‬ ‫مه‌گه‌ر حاڵه‌تێك له‌بێزاربوون‌و‬ ‫ته‌قه‌الیه‌كی ناته‌واو‬ ‫له‌جوڵه‌ی نه‌فه‌سه‌وه‌ هه‌تا ده‌نگ!‬ ‫كه‌س نیی ‌ه پێم بڵێ‬ ‫تاڵێك كه‌ له‌قژمه‌و‌ه بۆ سپی ئه‌ڕوانێت‬ ‫له‌نه‌هاتی چ ئه‌فسانه‌یه‌ك دا‬ ‫ره‌ن���گ���ی روخ����س����اری ب��ه‌ت��ه‌م��ه‌ن‬ ‫دۆڕاندووه‌؟‬ ‫كه‌س نه‌بوو پێم بڵێ‪،‬‬ ‫چ ئه‌وانه‌ی به‌وه‌ختاوه‌ختی خه‌نده‌ما‬ ‫ئه‌مناسنه‌وه‌و‬ ‫چ ئه‌وانه‌ی به‌ڕووباری فرمێسكمه‌وه‌‬ ‫ئاوێزانن!‬ ‫كه‌س نه‌یزانی‪،‬‬ ‫من بوونه‌وه‌رێكم له‌خۆدا خنكاندووه‌‬ ‫له‌تاڵه‌كانی قژمه‌و‌ه‬ ‫كاڵ ئه‌بێته‌وه‌ هه‌تا سپی‌و‬ ‫ل ‌ه جه‌سته‌ما‬ ‫"بریا" ئه‌نێژێت هه‌تا مه‌رگ!‬ ‫من هێشتا هه‌ر تێنه‌گه‌یشتم‬

‫له‌چه‌ند دێڕی بێهوده‌دا‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی خۆم‬ ‫له‌خۆمدا نه‌فرین كراوم!‬ ‫كه‌ هه‌تا دێڕه‌كانی پێستم‬ ‫بۆ ژنێك له‌ناخی منه‌و‌ه‬ ‫چرچ دائه‌گه‌ڕێن‪،‬‬ ‫فه‌زا بۆ به‌رائه‌تی من‬ ‫هه‌ر ته‌نگتر ئه‌بێته‌وه‪.‬‬ ‫كه‌س نه‌بوو پێم بڵێ‬ ‫له‌ته‌نگاوته‌نگی ئه‌م دێڕانه‌دا‬ ‫چیم ب ‌ه سه‌ر هات؟!‪.‬‬

‫کۆچ‬

‫ئه‌زانم رۆژێك‬ ‫ل ‌ه فه‌راوانی ئه‌م شاره‌دا فه‌رامووش‬ ‫ئه‌بم‬ ‫ژه‌نگه‌كان به‌په‌نجه‌ره‌و‌ه ئه‌مخۆنه‌وه‌و‬ ‫جه‌سته‌ی به‌یانی‬ ‫له‌ تابوتێك له‌ئه‌ڵقه‌دا ئه‌نێژن‬ ‫ته‌نیا مشتێك كوێرو كه‌ڕ‬ ‫ل�ه‌ش�ه‌ق��ام�ه‌و‌ه به‌رئه‌بنه‌ پیاوه‌تی‬ ‫سه‌ده‌كان‌و‬ ‫بۆخودای ده‌ستكردی به‌ر هه‌یوان‬ ‫نوێژ ئه‌كه‌ن‬ ‫ئه‌زانم رۆژێك‬ ‫به‌نهێنیه‌كانمه‌وه‌‬ ‫له‌جه‌سته‌ی هه‌مووتانه‌وه‌ گ��وزه‌ر‬ ‫ئه‌كه‌م‬ ‫وه‌ك یاد ب ‌ه رۆحتانا ئه‌گه‌ڕێم‬ ‫ئێستاش باوه‌ڕناكه‌م‬ ‫چۆن له‌به‌رۆكی ئه‌م خاكه‌ بوومه‌وه‌و‬ ‫چ��ۆن سێبه‌ری نووستوی دایكمم‬ ‫به‌جێهێشت!‬ ‫من موبته‌البوونی خۆمم ئه‌وكات ‌ه‬ ‫چنییه‌وه‌‬ ‫كه‌ له‌خاچی نیگاته‌وه‌‬

‫رووتامه‌وه هه‌تا دره‌خت!‬ ‫شار به‌دره‌خته‌وه ئه‌مناسێته‌وه‌‬ ‫به‌ڕه‌گی خۆم‌و‬ ‫به‌ڕه‌وایه‌تی خۆم‪.‬‬ ‫تۆ‬ ‫ئه‌ی بوونه‌وه‌رێك له‌ڕه‌گه‌زی من‌و‬ ‫ئه‌ی شیوه‌نی من له‌كاتی فه‌وتانما!‬ ‫ئه‌ی سه‌فه‌ری من له‌من‌و‬ ‫ئه‌ی سه‌فه‌ری تۆ له‌ته‌واوه‌تی من!‬ ‫هه‌ڵگری شه‌فاعه‌تێكم‬ ‫به‌داری بااڵته‌وه‌‬ ‫هێشتا هه‌ر رجام!‬ ‫هه‌ناسه‌تم بۆ بكه‌ ب ‌ه "با"و‬ ‫له‌شه‌وێكی الره‌ملی بێ ئه‌ستێره‌دا‬ ‫سیحرێكی تر‬ ‫له‌الپه‌ڕه‌كانی دۆزه‌خ به‌رده‌و‬ ‫چیرۆكی به‌یانیم‬ ‫له‌دڵدارترین‬ ‫ده‌الق����ه‌و‌ه‬ ‫ب������������ۆ‬ ‫هه‌ڵخه‌!‬ ‫ئ����ه‌زان����م‬ ‫رۆژێك‬ ‫ه������������ه‌ر‬ ‫هه‌مووتان‬ ‫ل � ‌ه دوورت��ری��ن‬ ‫ره‌گ��������ی ئ���ه‌م‬ ‫خاكه‌وه‌‬ ‫شایه‌تی بۆ ناشتنی‬ ‫دوباره‌م ئه‌ده‌ن‪.‬‬

‫كاتێلێكی ژنانه‌ی تایبه‌ت ‌ه گرێچنی‬ ‫خۆی ده‌سه‌پێنێت‪.‬‬ ‫ئ��ه‌ل��ی��ن��دی ل���ه‌ك���ۆی رۆم���ان���ه‌‬ ‫ئه‌نته‌رناسیۆنالیه‌كان جیاوازتر‌ه به‌وه‌ی‬ ‫ده‌روازه‌ی���ه‌ك وێنا ناكات بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫خوێنه‌ر له‌كه‌لێنێكیه‌و‌ه دزه‌گورگانێ‬ ‫ته‌ماشا بكات‪ ،‬ئێم ‌ه له‌بوونی قه‌یرانی‬ ‫جه‌سته‌‌و دان��پ��ێ��دان��ان راه��ات��ووی��ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌م رۆماننووس ‌ه خۆشه‌ویستی‬ ‫به‌كۆچه‌و‌ه په‌یوه‌ستده‌كات‌و كۆی‬ ‫پاڵه‌وانه‌كانی ل�ه‌ك��ۆچ��دا سۆراخی‬ ‫پ��ی��اوده‌ك�ه‌ن‪ .‬ژن � ‌ه پاڵه‌وانه‌كانیشی‬ ‫بێئومێد نین‌و پشتیان لێ كردبێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو له‌خۆشی‌و خۆشگوزه‌رانیدان‪،‬‬ ‫رۆمانه‌كان وه‌ك درۆی كاریزمین‪،‬‬ ‫زێده‌ڕۆییه‌كی سۆز راكێشه‌رن وه‌ك خۆ‬

‫به‌نه‌خۆش دانان بۆ سه‌رنج راكێشان‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه به‌رده‌وام رووداوگه‌لێكی زۆر هه‌ن‬ ‫ك ‌ه ره‌وت�� ‌ه پێكهێنه‌رییه‌كانی شارو‬ ‫كۆمارگه‌لێك وێنا ده‌ك��ه‌ن بۆ ئه‌و‬ ‫مرۆڤانه‌ی شه‌پقه‌ی شۆڕشگێڕان له‌سه‌ر‬ ‫ده‌نێن‪ ،‬به‌اڵم راستییه‌كه‌ی پرسه‌كه‌‬ ‫په‌یوه‌ند‌ه به‌ژنێكه‌و‌ه نیگه‌ران ‌ه له‌و‬ ‫سااڵنه‌ی له‌ته‌مه‌نی جوانی ماونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫وات � ‌ه سووربوونێكی زۆر به‌چێژتره‌‬ ‫له‌وێنه‌ی جه‌سته‌‪.‬‬ ‫ره‌خنه‌ی ئه‌ده‌بی ئ�ه‌و‌ه نازانێت‬ ‫ك�� ‌ه ئ��اژووت��ن��ی پ��ای��س��ك��ل چه‌قی‬ ‫بیركردنه‌وه‌و به‌هره‌ی ‌ه الی پیاوێكی‬ ‫كێش سووكی ك ‌ه پێیده‌ڵێن محه‌مه‌د‬ ‫ن���اوداری‬ ‫خزه‌یر(چیرۆكنووسێكی‬ ‫عێراقییه‌)‪ ،‬ئاواتی "كۆنراد"یش ئه‌وه‌‬ ‫بوو كه‌شتی بئاژوێت‪ ،‬بۆی ‌ه ره‌خنه‌‬ ‫به‌گه‌مژه‌ترین به‌شه‌كانی داهێنان‬ ‫داده‌ن��رێ��ت‪ ،‬له‌دنیای ئیزابێلیشدا‬ ‫وه‌همه‌كان رووت‌و بێ په‌رده‌و بۆدره‌ی‬ ‫جوانكارین‪ ،‬ده‌ك��رێ��ت بڵێین ئێمه‌‬ ‫له‌پێناوی سه‌رجێیه‌كی شه‌رعیدا‬ ‫دوچ��اری ده‌رده‌س �ه‌ری��ی هه‌میشه‌یی‬ ‫هاتووین‪ ،‬ئیتر چی رێگر ده‌بێت له‌ژنێك‬ ‫عاشقی فه‌رمانده‌یه‌كی سه‌ربازی بێت‌و‬ ‫ل�ه‌وێ��و‌ه فه‌رمانده‌یی سوپایه‌ك له‌‬ ‫شێت‌و په‌ته‌ڕیه‌كان بكات‌و شاری‬ ‫نوێی كۆلۆنیالیزمی بونیاد بنێت هه‌ر‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌و فه‌رماند‌ه هه‌ڵه‌شه‌یه‌‬ ‫له‌نوێنه‌كه‌یدا بمێنێته‌وه‌‪ ،‬رۆمانه‌كانی‬ ‫ئیزابیل ئه‌لیندی له‌م ته‌رز‌ه رۆمانه‌ن‪،‬‬ ‫وات � ‌ه ئیشكردن ‌ه له‌سه‌ر به‌ره‌وپێش‬ ‫چوون له‌پێناوی گه‌یشتن به‌دواترین‬ ‫پیاو ل ‌ه ژیانیدا‪.‬‬ ‫به‌های گرنگی رۆم��ان له‌وه‌دایه‌‬ ‫زیند‌ه خه‌ونه‌كانمان ب �ه‌دی بێنێت‪،‬‬

‫داڵ‬

‫‪16‬‬

‫هه‌ركه‌سیش ئه‌وكار‌ه بكات بمانه‌وێ‬ ‫یان نا رۆماننووسه‌‪.‬‬ ‫كاتێكیش وه‌ك چ�ه‌م��ك ل �ه‌ژن‬ ‫ده‌گه‌ین ك ‌ه په‌یوه‌ست بێت به‌چه‌مكی‬ ‫ته‌قلیدیی ماڵ‌و خێزانه‌وه‌و خانه‌واده‌ی‬ ‫به‌خته‌وه‌ر هه‌میش ‌ه ناونیشانی ژنی‬ ‫دڵ��س��ۆزو خ���اوه‌ن په‌یامی گ��ه‌وره‌ی‬ ‫ژیانه‌‪ ،‬گه‌وره‌یی ژن له‌وه‌دای ‌ه ئه‌وان‬ ‫به‌خۆشه‌ویستی ت��ه‌الری پڕ له‌ژیان‬ ‫دروستده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌لیندی بێ وه‌ڕسبوون‬ ‫باسی مه‌رگی "پ��اوال"ی كچیمان بۆ‬ ‫ده‌كات ك ‌ه له‌ته‌مه‌نێكی بچوكدا كۆچی‬ ‫دوایی كردووه‌‪ .‬بۆی ‌ه دواترین گۆڕانی‬ ‫ئه‌م رۆماننووس ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه بۆت ‌ه گۆزه‌یه‌ك‬ ‫بۆ خۆڵه‌مێشی جه‌سته‌ی پاوال‪ .‬مه‌رگ‬ ‫گه‌وره‌ترین دوژمنی خۆشه‌ویستییه‌‪،‬‬ ‫ب��ۆی � ‌ه گ��ه‌وره‌ت��ری��ن چیرۆكه‌كانی‬ ‫خۆشه‌ویستی ب �ه‌م �ه‌رگ��ی ه���ه‌ردوو‬ ‫عاشق كۆتایی ه��ات��ووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌یش‬ ‫تاك ‌ه وه‌فایه‌كی لۆژیكی ‌ه بۆ چه‌مكی‬ ‫ئه‌به‌دییه‌ت بوونی عه‌شق‪.‬‬ ‫ئیزابێل ئه‌لیندی به‌جوانی باس‬ ‫ل �ه‌م �ه‌رگ ده‌ك���ات‪ ،‬ژن��ان رۆشنترین‬ ‫نیشانه‌ی خ �ه‌م �ن‌و جه‌نازه‌كانمان‬ ‫پێویستییان به‌زێده‌ڕۆییه‌كانی ژن‬ ‫ه�ه‌ی�ه‌‪ ،‬خۆشه‌ویستیه‌ك ‌ه له‌جۆری‬ ‫م��ات�ه‌م��ی��ن��ی‪ ،‬ب��ۆی � ‌ه قه‌تیسكردنی‬ ‫سووتانه‌كان ب��ێ��ه��ووده‌ن‪ .‬ئه‌لیندی‬ ‫ده‌مامكی فیكریی نییه‌‪ ،‬ژنێك ‌ه حه‌زی‬ ‫ل� ‌ه دوای���ن پ��ی��اوه‌و ب �ه‌و هۆیه‌شه‌وه‌‬ ‫رێكه‌وته‌كان ب ‌ه قه‌ده‌ریبوون‌و جوانیی‬ ‫دنیای خۆشه‌ویستی به‌ڕێو‌ه ده‌چن‪،‬‬ ‫ب��ۆی� ‌ه پێیموای ‌ه ئێم ‌ه ته‌نها به‌م‬ ‫وه‌همانه‌و‌ه نرخی هونه‌ر ده‌زانین‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌‪ /‬ماڵپه‌ڕی(مجل ‌ه الروائی)‬

‫فرانتس كافكا‬ ‫و‪ :‬مسته‌فا زاهیدی‌‬

‫داڵه‌كه‌ به‌نووك وه‌شاوه‌ت ‌ه سه‌ر پێم‪ ،‬پۆتین‌و گۆره‌وییه‌كانمی‌ دڕیوه‌و‬ ‫ی‬ ‫ده‌نووك ده‌دات له‌پێم‪ ،‬ب �ه‌رده‌وام ده‌نووك ده‌وه‌شێنێ‪ ،‬دواتر به‌ئارام ‌‬ ‫به‌ده‌ورما هه‌ڵده‌فڕێ‌‌و ئینجا درێژ‌ه به‌كاره‌ك ‌هی‌ ده‌دات‪ ،‬پیاوێك له‌المه‌و‌ه‬ ‫ی كردم‌و لێی پرسیم بۆچی له‌به‌رده‌م ئه‌و‬ ‫ره‌ت بوو‪ ،‬بۆ چه‌ن سات ته‌ماشا ‌‬ ‫داڵه‌دا راكشاوی‌‌و دێڵی وات لێ بكات‪ ،‬وتم‪":‬هیچم پێ ناكرێت‪ ،‬داڵه‌ك ‌ه هات ‌ه‬ ‫سه‌رم‌و ده‌ستیكرد به‌ده‌نووك وه‌شاندن‪ ،‬ده‌مویست هه‌ڵی فڕێنم‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ی بدات به‌ده‌م‌و‬ ‫ویستم قوڕگیشی بگرم‪ ،‬به‌اڵم زۆر به‌هێزه‌‪ ،‬ده‌یویست خۆ ‌‬ ‫چاومدا‪ ،‬منیش به‌و په‌ڕی‌ ره‌زایه‌ته‌و‌ه پام راكێشاو كردم به‌قوربانی‌‪ ،‬ئێستا‬ ‫ئیتر له‌ت‌و په‌ت بوون‪ ".‬پیاوه‌ك ‌ه وتی‌ "ئێو‌ه ئازار ده‌چێژن‪ ،‬گوولله‌یه‌ك‬ ‫به‌س ‌ه بۆ ئه‌م داڵه‌‪".‬‬ ‫پرسیارم كرد‪" :‬به‌م ئاسانییه‌؟ ئێو‌ه ئه‌م چاكه‌یه‌ ده‌رحه‌ق به‌من ده‌كه‌ن؟"‬ ‫ی ‪":‬به‌ دڵنییایه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌بێ بڕۆمه‌وه‌ ماڵ‌و تفه‌نگه‌كه‌م بێنم‪،‬‬ ‫پیاوه‌ك ‌ه وت ‌‬ ‫ده‌توانی نیو سه‌عات تاقه‌ت بێنی‌؟" وه‌اڵمم داوه‌‪":‬نازانم" بۆ چه‌ن ساتێك‬ ‫له‌به‌ر ئازار وشك بووم‪ ،‬دواتر وتم‪" :‬تكای ‌ه هه‌ر جۆرێك ده‌كرێ ئه‌م كاره‌ بكه‌‪".‬‬ ‫ی قسه‌كردنماندا‬ ‫ی " زۆر باشه‌‪ ،‬خێرا ده‌گه‌ڕێمه‌وه‌‪ ".‬داڵه‌ك ‌ه له‌كات ‌‬ ‫پیاوه‌ك ‌ه وت ‌‬ ‫ی گوێ قواڵخ وه‌ستابوو و ئیزنیدا من‌و ئه‌و پیاو‌ه نیگاكانمان پێكه‌و‌ه‬ ‫به‌ئارام ‌‬ ‫ی له‌هه‌موو قسه‌كانمان تێگه‌یشتووه‌‪ ،‬هه‌ڵفڕ‪ ،‬دوور‬ ‫بگۆڕینه‌وه‌‪ .‬ده‌مبین ‌‬ ‫ی كه‌وتبوومه‌ سه‌ر پشت‪ ،‬هه‌ستم ده‌كرد ئازادم‪،‬‬ ‫دوور هه‌ڵفڕی‌‪ ،‬ئه‌و كاته‌ ‌‬ ‫راس���ت وه‌ك ئه‌و‬ ‫ك ‌ه له‌خوێنی‌ مندا‬ ‫ن��وق��م ب���وو‪ ،‬ئ�ه‌و‬ ‫ی ك ‌ه هه‌موو‬ ‫خوێنه‌ ‌‬ ‫شوێنی‌ گرتبۆوه‌و‬ ‫ی‬ ‫هه‌موو چاڵه‌كان ‌‬ ‫پڕكردبوو‪.‬‬

‫تۆتی بووه رێگر‬ ‫ئهم ههفتهیهش‬

‫‪2‬‬

‫‪www.destur.net‬‬

‫‪19‬‬

‫چێڵسی لهپێنج بهرهوه‬ ‫نچستهر یونایتدی بهزاند‬ ‫ما‬

‫‪yary‬‬

‫ژماره‌ (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫بیروڕا‬

‫پاشکۆیه‌کی وه‌رزشی رۆژنامه‌ی ده‌ستووره‌‪ ،‬رۆژانی دووشه‌مم ‌ه کۆمپانیای سولی تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫رۆژنامهی دهستووره‪،‬‬ ‫پاشکۆیهکی وهرزشیی تێلیگراف دهریدهکات‬ ‫کۆمپانیای سولى‬ ‫رۆژانی دووشهممه‬

‫ممه‪2010/5/10 ،‬‬ ‫ژماره ‪ ،30‬دووشه‬

‫‪ 8‬الپهڕه‬

‫‪ 750‬دینار‬

‫پاڵهوانی ئهم وهرزهی‬ ‫یانهی چێڵسی ئینگلیزی بووه پێنج بهرهوه یانهی‬ ‫واڵتهكهیو له‬ ‫خولی پریمهرلیگی ركابهری تێكشكاند‪.‬‬ ‫مانچستهر یونایتدی‬ ‫رابردوو لهمیانی‬ ‫وی‬ ‫لهو یارییهی كه شه خولی پریمهرلیگی‬ ‫كێبڕكێكانی كۆتا ههفتهی تلهتیك ئهنجامیدا‪،‬‬ ‫ئه‬ ‫واڵتهكهی بهرامبهر یانهی ویگان پاڵهوانی ئهم وهرزهی‬ ‫یانهی چێڵسی ئینگلیزی بووه مانچستهر یونایتدی‬ ‫پێنج الوه یانهی‬ ‫خولهكهو له‬ ‫ركابهری تێكشكاند‪.‬‬ ‫نجامێكی گهورهو‬ ‫و یارییهدا بهئه‬ ‫چێڵسی له‬ ‫وتنی بهدهستهێناو‬ ‫ركه‬ ‫بهههشت گۆڵی بێ وهاڵم سه مێژوویدا نازناوی ئهو‬ ‫توانی بۆ چوارهمین جار له لهساڵی ‪2006‬هوه‬ ‫بهرزبكاتهوه كه‬ ‫پاڵهوانێتییه‬ ‫نهیتوانییوه بهدهستیبهێنێت‪ .‬وهی نازناوهكهی بۆ‬ ‫له‬ ‫چێڵسی لهو یارییهدا جگه مانچستهر یونایتدو‬ ‫كالییكردهوه بووه رێگری‬ ‫خۆی یه‬ ‫بێ بهشیكرد‪.‬‬ ‫لهچهندین دهستكهوتی مێژوویی كهش ههریهكه‬ ‫كۆتاییهاتنی خوله‬ ‫یونایتدو ئارسناڵو‬ ‫پاش‬ ‫لهیانهكانی چێڵسیو مانچستهر وانهكانی ئهوروپا بۆ‬ ‫یشتنه خولی یانه پاڵه‬ ‫مانچستهر سیتیو‬ ‫تۆتنهام گه‬ ‫ههروهها یانهكانی‬ ‫وهرزی داهاتوو‪،‬‬ ‫خولی ئهوروپیو‬ ‫بۆ‬ ‫ئهستۆنڤێالو لیڤهرپووڵیش سیتیو پۆرتسمۆسیش‬ ‫یانهی برینلیو هال‬ ‫رسێ‬ ‫هه زینه خولی پلهیهك‪.‬‬ ‫دابه‬

‫لیژنهی ئۆڵۆمپی تهڵه بۆ‬ ‫‪2‬‬ ‫ریبێری‪ :‬فهڕهنسا دهبێته یاریزانه عهرهبهكان دادهنێت‬ ‫ئهتلهتیكۆ مهدریدو‬ ‫پاڵهوانی مۆندیال‬ ‫بهگژیهكدا دهچن‬ ‫فوڵهام‬ ‫رهنسیو ئهستێرهی‬ ‫فه‬ ‫فرانك ریبێریمیونخی ئهڵمانی پێیوایه‬ ‫یانهی بایرن‬ ‫ی دهبێته پاڵهوانی‬ ‫ههڵبژاردهی واڵتهكه‬ ‫مین جار لهمێژوویدا‬ ‫دووه‬ ‫مۆندیالو بۆ وانێتییه بهرزدهكاتهوه‪.‬‬ ‫نازناوی ئهو پاڵه‬ ‫لهگهڵ سایتی‬ ‫لهدیدارێكیدا پێی جیهانی "فیفا"‬ ‫یهكێتی تۆپی لهالیهن خوێنهرانی‬ ‫كانی‬ ‫كه پرسیاره ئاڕاستهیكراوه‪ ،‬فرانك‬ ‫سایتهكهوه‬ ‫ئهستێرهی یانهی‬ ‫نسیو‬ ‫ریبێری فهره ڵمانی رایگهیاند كه‬ ‫ئه‬ ‫بایرن میونخی واڵتهكهی پاڵێوراوی‬ ‫ههڵبژاردهی‬ ‫ستهێنانی نازناوی‬ ‫یهكهمه بۆ بهده‬ ‫مۆندیال‪.‬‬

‫تلهتیكۆ مهدریدی‬ ‫ههردوو یانهی ئه‬ ‫فۆڵهامی ئینگلیزی بۆ‬ ‫ئیسپانیو‬ ‫نازناوی ئهمساڵی خولی‬ ‫بهدهستهێنانی‬ ‫لهو پاڵهوانێتییهدا‬ ‫وه‬ ‫ئهوروپیو مانه چن‪ .‬بڕیاره شهوی‬ ‫بهگژ یهكدا دهداهاتوو یاری كۆتایی‬ ‫چوارشهممهی‬ ‫نێوان ههردوو یانهی‬ ‫خولی ئهوروپی له‬ ‫ئیسپانیو فۆڵهامی‬ ‫دریدی‬ ‫ئهتلهتیكۆ مه نجامبدرێتو كێبڕكێیهكی‬ ‫ئینگلیزی ئه دوو یانهیهدا ببینرێت‬ ‫توند لهنێوان ئهو لهخولی ناوخۆیی‬ ‫كه ههریهكهیان یراندانو مهترسی‬ ‫قه‬ ‫واڵتهكهیان له ساڵی ئاینده نهتوانن‬ ‫ههیه‬ ‫ئهوهیان خولی ئهوروپی بكهن‪.‬‬ ‫بهشداری‬

‫‪4‬‬

‫‪3‬‬

‫وكی‌شاراپۆڤا‌ئیزعاجه‌‬

‫‌با‬

‫‌ری‌خۆی‌هه‌ڵده‌گرێت‬ ‫کۆرانی‌سه‬

‫كۆرانی ئهڵمانیو‬ ‫كیڤن‬ ‫یانهی شاڵگهی‬ ‫هێرشبهری‬ ‫واڵت واڵتهكهی‬ ‫ههمان‬ ‫هێڵێتو بهرهو خولی‬ ‫جێده‬ ‫رووسیو یانهی دینامۆ‬ ‫ههنگاو دهنێت‪.‬‬ ‫مۆسکۆ‬

‫‪3‬‬

‫پێگهیاندنی یاریزانی‬ ‫بهمهبهستی دوورخستنهوهی یاریزانی‬ ‫ناوخۆییو‬ ‫كوردستان‪ ،‬لیژنهی‬ ‫عهرهب لهیانهكانی‬ ‫پالنی نوێ بۆ‬ ‫ئۆڵۆمپی نهخشهو‬ ‫رزشی كوردستان‬ ‫گهشهكردنی وه‬ ‫لهئایندهیهكی نزیكدا‬ ‫دادهنێت‪ .‬بڕیاره تۆپی پێ لهشاری‬ ‫ئهكادیمیایهكی‬ ‫چهندین راهێنهری‬ ‫وهو‬ ‫سلێمانی بكرێتهرشتی بكهن كه ئامانج‬ ‫بهتوانا سهرپه بهیاریزانی ناوخۆییو‬ ‫لێی پشتبهستنه پێی كوردستان تا‬ ‫گهشهدان بهتۆپی‬ ‫بهیاریزانی عهرهب‬ ‫یانهكان چیتر پشت‬ ‫گرانبههایان لهگهڵدا‬ ‫نهبهستنو بۆندی‬ ‫واژۆ نهكرێت‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫‌‌ژێر‌ركێفی‌ئه‌نچیلۆتی‬ ‫پاتۆ‌ده‌چێته‌وه‬

‫‪4‬‬

‫ئاژانسی ههواڵی روسیا‬ ‫باڵویكردهوه که باوكی‬ ‫روسیو كچه یاریزانی‬ ‫شاراپۆڤای‬ ‫ناوداری تێنسی سهرزهوی‬ ‫ئیزعاجهو بووهته گرفت‬ ‫ركابهرهكانی كچهكهی‪.‬‬ ‫لهبهردهم‬

‫‪5‬‬

‫لیكساندهر پاتۆی‬ ‫ئه‬ ‫ڕازیلیو هێرشبهری‬ ‫به‬ ‫ئهی سی میالنی‬ ‫یانهی‬ ‫ئیتاڵی جارێكی تر‬ ‫چێتهوه ژێر ركێفی‬ ‫ده‬ ‫نیچلۆتی راهێنهری‬ ‫ئه‬ ‫چێڵسی ئینگلیزی‪.‬‬ ‫یانهی‬

‫خه‌باتی چه‌كداریـی له‌سـه‌رده‌مـی جیهانگیـریـدا‬ ‫خه‌لیل عه‌بدوڵاڵ‬

‫به‌پێ ‌ی په‌یماننام ‌ه‌و بڕیاره‌كان ‌ی كۆمه‌ڵ ‌هی‌‬ ‫گشت ‌ی ن���ه‌ت���ه‌و‌ه ی �ه‌ك��گ��رت��ووه‌ك��ان‌و‬ ‫رێككه‌وتننام ‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‪ ،‬هه‌موو‬ ‫گه‌لێك ماف ‌ی ره‌وا ‌ی خۆیه‌ت ‌ی به‌ئازادی‌‬ ‫چاره‌نووس ‌ی سیاس ‌ی خۆ ‌ی دیاریبكات‪،‬‬ ‫ب �ه‌م �ه‌رج��ێ��ك پ��ێ��وه‌ره‌ك��ان � ‌ی ن �ه‌ت �ه‌وه‌‬ ‫یه‌كگرتووه‌كان بیگرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و پێوه‌رانه‌ش‬ ‫ساڵ ‌ی ‪ 1981‬نه‌ته‌و‌ه یه‌كگرتووه‌كان‬ ‫له‌راپۆرتێكدا ب�ڵاوی��ك��ردووه‌ت �ه‌و‌ه كه‌‬ ‫به‌راپۆرت ‌ی (كریتسكۆ) ناسراوه‌‪ ،‬به‌پێی‌‬ ‫ئه‌و راپۆرت ‌ه هه‌ر گه‌لێك ك ‌ه داوا ‌ی مافی‌‬ ‫چار‌ه ‌ی خۆنووسین ده‌كات ده‌بێت ئه‌م‬ ‫مه‌رج‌و پێوه‌ران ‌ه بیگرێته‌وه‌‪:‬‬ ‫‪1‬ـ پێویست ‌ه ئه‌و گروپ ‌ه زمان یاخود‬ ‫رۆشنبیرییه‌ك ‌ی جیا یان ئایین ‌ی جیای‌‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬ ‫‪2‬ـ ده‌بێت تاكه‌كان ‌ی ئ�ه‌و گروپه‌‬ ‫هه‌ست ‌ی م��ێ��ژووی� ‌ی ه��اوب �ه‌ش كۆیان‬ ‫بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪3‬ـ ده‌بێت تاكه‌كان ‌ی ئ�ه‌و گروپه‌‬ ‫سوربن له‌سه‌ر پاراستن ‌ی ناسنام ‌هی‌‬ ‫خۆیان‪.‬‬ ‫‪4‬ـ ده‌ب��ێ��ت گ��روپ��ه‌ك�� ‌ه خ���اوه‌ن‬ ‫هه‌رێمێك ‌ی دیاریكراو بێت‪.‬‬ ‫بۆ به‌ده‌ستهێنان ‌ی ماف ‌ی چ��ار‌هی‌‬ ‫خۆنووسین ‌ی گه‌الن ده‌توانن به‌دوو شێواز‬ ‫داوا ‌ی بكه‌ن ئه‌وانیش‪:‬‬ ‫‪1‬ـ به‌شێواز ‌ی ئاشتیخوازانه‌‪.‬‬ ‫‪2‬ـ به‌شێواز ‌ی توند‌وتیژ ‌ی یاخود‬ ‫خه‌بات ‌ی چه‌كداری‬ ‫په‌نابردن بۆ هه‌ریه‌ك له‌و شێوازانه‌‬ ‫پ �ه‌ی��وه‌ن��د ‌ی ب��ه‌ب��ارودۆخ�� ‌ی تایبه‌تی‌‬ ‫هه‌رگه‌لێك‌و ئه‌و سیستم ‌ی حوكمڕانه‌وه‌‬ ‫هه‌ی ‌ه ك ‌ه داوا ‌ی دابینكردن ‌ی ئه‌و ماف ‌هی‌‬ ‫لـ ‌ێ ده‌كرێت‪ ،‬وات ‌ه ئه‌گه‌ر سیستمه‌كه‌‬ ‫دیموكراس ‌ی ب��وو‪ ،‬ئ��ه‌و‌ه ده‌توانرێت‬ ‫به‌شێواز ‌ی ئاشتیخوازان ‌ه داوا ‌ی ئه‌و مافه‌‬ ‫بكرێت‪ ،‬ه��ه‌روه‌ك چۆن چه‌ندین گه‌ل‬ ‫له‌ڕێ ‌ی خه‌بات ‌ی سیاس ‌ی‌و ته‌نانه‌ت له‌ڕێی‌‬ ‫راپرسیشه‌و‌ه به‌ماف ‌ی چار‌ه ‌ی خۆنووسینی‌‬ ‫خۆیان گه‌یشتون‪ ،‬ده‌توانین له‌و روه‌وه‌‬ ‫ئاماژ‌ه به‌هه‌ردوو ئه‌زمون ‌ی هه‌ردوو گه‌النی‌‬ ‫تیمور ‌ی خۆرهه‌اڵت‌و مۆنتینگرۆ بكه‌ین‬ ‫ك ‌ه به‌راپرس ‌ی به‌و ماف ‌ه گه‌یشتون‌و ئێستا‬ ‫خاوه‌ن ‌ی ده‌وڵه‌ت ‌ی سه‌ربه‌خۆ ‌ی خۆیانن‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌گه‌ر سیستمه‌ك ‌ه دیكتاتۆری‌‬ ‫بوو‪ ،‬وه‌اڵم ‌ی په‌یام ‌ی ئاشتیخوازان ‌ه ‌ی ئه‌و‬ ‫گه‌ل ‌ه ‌ی نه‌دایه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه به‌ناچار ‌ی په‌نا‬ ‫بۆ شێواز ‌ی خه‌بات ‌ی چه‌كدار ‌ی ده‌برێت‪،‬‬ ‫ك ‌ه قۆناغێك ‌ی بااڵ‌و مه‌ترسیدار‌و خوێناوی‌‬ ‫داواكردن ‌ی ماف ‌ی چار‌ه ‌ی خۆنووسینه‌‪.‬‬ ‫گه‌النیش له‌وكاته‌دا په‌نا بۆ ئه‌و شێوازه‌‬ ‫خه‌بات ‌ه ده‌به‌ن ك ‌ه ده‌وڵه‌ت ‌ی مه‌ركه‌زی‌‬ ‫رێگ ‌ه به‌خه‌بات ‌ی سیاس ‌ی‌و ئاشتیخوازانه‌‬ ‫نه‌دات‌و له‌و رێگه‌یه‌و‌ه داخوازییه‌كان ‌ی ئه‌و‬ ‫گه‌ل ‌ه جێبه‌ج ‌ێ نه‌كات‪ ،‬یاخود هه‌ندێ‌‬ ‫جار ده‌وڵه‌ت ‌ی مه‌ركه‌ز ‌ی ده‌ستپێشخه‌ری‌‬ ‫ده‌كات له‌په‌نابردن بۆ توند‌وتیژ ‌ی‌و ئیدی‌‬ ‫له‌كاردانه‌و‌ه ‌ی ئه‌وه‌دا له‌الیه‌ن ئه‌و گه‌له‌وه‌‬ ‫په‌رچه‌كردار ‌ی توندوتیژ ‌ی دروستده‌بێت‪.‬‬ ‫هه‌ند ‌ێ جاریتر ده‌وڵه‌ت ‌ه مه‌ركه‌زییه‌كه‌‬ ‫له‌به‌ڵێنه‌كان ‌ی پاشگه‌زده‌بێته‌و‌ه ك ‌ه پێشتر‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ نوێنه‌ران ‌ی ئه‌و گه‌له‌دا داویه‌ت ‌ی بۆ‬ ‫دابینكردن ‌ی مافه‌كانی‌‪.‬‬ ‫یاسا ‌ی گشت ‌ی نێوده‌وڵه‌ت ‌ی رێگ ‌هی‌‬ ‫به‌گه‌الن ‌ی ژێرده‌ست ‌ه داو‌ه ك ‌ه جواڵنه‌و‌هی‌‬ ‫رزگاریخواز ‌ی نیشتمان ‌ی تایبه‌ت به‌خۆیان‬ ‫هه‌بێت وه‌ك رێكخراو ‌ی رزگاریخوازی‌‬ ‫فه‌له‌ستین‪ ،‬س��واپ��ۆ‪ ،‬ب��ه‌ر‌ه ‌ی رزگ��اری‬ ‫ئه‌ریتریا‪ ،‬ب���ه‌ر‌ه ‌ی رزگ���ار ‌ی ڤێتنام‪،‬‬ ‫جواڵنه‌و‌ه ‌ی رزگار ‌ی نیشتمان ‌ی كورد‪...‬‬ ‫هتد‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی تره‌و‌ه له‌هه‌موو ‌ی گرنگتر‬ ‫رێ��ك��خ��راو ‌ی ن �ه‌ت �ه‌و‌ه یه‌كگرتووه‌كان‬ ‫له‌چه‌ندین ب��ۆن � ‌ه‌و م �ه‌س �ه‌ل �ه‌دا دان �ی‌‬ ‫به‌شه‌رعییه‌ت ‌ی په‌نابردن ‌ی گ �ه‌الن بۆ‬

‫گ �ه‌الن له‌دژایه‌ت ‌ی زوڵ �م‌و داگیركردن‌و‬ ‫چه‌وسانه‌وه‌دا‪.‬‬ ‫ل��ه‌و سۆنگه‌یه‌و‌ه ده‌گ�ه‌ی��ن� ‌ه ئه‌و‬ ‫راستی ‌ه ‌ی ك ‌ه خه‌بات ‌ی رزگ��ار ‌ی گه‌الن‬ ‫بنه‌ما ‌ی یاسا ‌ی ناوخۆی ‌ی‌و نێوده‌وڵه‌تی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌كارهێنان ‌ی توند‌وتیژی‌‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ن گ �ر‌وپ � ‌ه تیرۆیستیه‌كانه‌وه‌‬ ‫نایاسای ‌ی‌و نامه‌شر‌وعه‌و هیچ بنه‌مایه‌كی‌‬ ‫یاسای ‌ی نییه‌‪ .‬سه‌ره‌ڕا ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی ك ‌ه خاڵی‌‬ ‫لێكچوو ‌ی ر‌واڵه‌ت ‌ی له‌نێوان توند‌وتیژی‌‬ ‫ج��واڵن�ه‌وه‌ك��ان� ‌ی رزگ���ار ‌ی نیشتمان ‌ی‌و‬ ‫توند‌وتیژ ‌ی گر‌وپ ‌ه تیرۆریسته‌كان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ب �ه‌اڵم خاڵ ‌ی گ �ه‌وه �ه‌ر ‌ی جیاوازی‌‬ ‫ن��ێ��وان ئ��ه‌و دوو ح��اڵ �ه‌ت �ه‌ش هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ك� ‌ه خاڵ ‌ی سه‌ره‌كییان شه‌رعییه‌تی‌‬ ‫په‌یماننامه‌ی نه‌ته‌وه‌ی ‌ه كگرتووه‌كان‌و‬ ‫یاسا ‌ی نێوده‌ڵه‌ت ‌ی خه‌بات ‌ی چه‌كداری‌‬ ‫گه‌النه‌‪ ،‬ك ‌ه ئه‌و شه‌رعییه‌ت ‌ه له‌جموجوڵی‌‬ ‫گروپ ‌ه تیرۆریسته‌كاندا نییه‌‪.‬‬ ‫خاڵێك ‌ی تر ‌ی جیاواز ‌ی ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌‬ ‫بزووتنه‌وه‌كان ‌ی رزگار ‌ی گه‌الن‪ ،‬بنك ‌هی‌‬ ‫فراوان ‌ی جه‌ماوه‌رییان هه‌ی ‌ه‌و له‌الیه‌ن‬ ‫ج���ه‌م���اوه‌ره‌و‌ه پشتگیر ‌ی‌و كۆمه‌ك‬ ‫ده‌كرێن‪ ،‬چونك ‌ه ئامانج ‌ی ئه‌و بزووتنه‌وانه‌‬ ‫رزگاركردن ‌ی گه‌له‌كانیان ‌ه له‌داگیركردن‌و‬ ‫زوڵم‌و زۆر‪ ،‬به‌اڵم گر‌وپ ‌ه تیرۆریستیه‌كان‬ ‫نه‌ته‌وه‌په‌رستی له‌جیهانگریدا الوازده‌بێت‬ ‫بنك ‌ه ‌ی جه‌ماوه‌رییان نیی ‌ه‌و كه‌مینه‌یه‌كی‌‬ ‫بێزراون‌و له‌كار‌ه تیرۆریستیه‌كانیاندا‬ ‫خه‌بات ‌ی چه‌كداری ناو‌ه بۆ وه‌ده‌ستهێنانی‌ تشرین ‌ی یه‌كه‌م ‌ی ‪ 1970‬به‌م شێوه‌یه‌ زیان ‌ی گه‌ور‌ه ‌ی گیان ‌ی‌و ماڵ ‌ی به‌هاوواڵتیان‬ ‫ماف ‌ی چار‌ه ‌ی خۆنووسین‪.‬‬ ‫پێناس ‌ه ‌ی خه‌بات ‌ی چه‌كدار ‌ی كردوو‌ه ئه‌و ده‌گه‌یه‌نن‪ ،‬له‌و چوارچێوه‌یه‌دا ده‌توانین‬ ‫له‌و چوارچێوه‌یه‌دا هه‌ردوو بڕیاری‌ جواڵنه‌وانه‌ی ‌ه ك ‌ه تێده‌كۆشێت له‌پێناوی‌ ك��ار‌ه تیرۆریستیه‌كان ‌ی ئ�ه‌و گر‌وپانه‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌ی ئاسایش ‌ی نێوده‌وڵه‌تی‌ سه‌ربه‌خۆی ‌ی له‌كۆلۆنیالیزم‌و داگیركه‌ری‌ له‌عیراق به‌نمون ‌ه بهێنینه‌و‌ه ك ‌ه چ زیانێكی‌‬ ‫ژم��ار‌ه ‪‌232‬و ‪ 235‬ل��ه‌‪‌ 16‬ی كانوونی‌ بیان ‌ی‌و حكومه‌ت ‌ه ره‌گه‌زپه‌رسته‌كان بۆ گ���ه‌ور‌ه ‌ی گیان ‌ی‌و ماڵ ‌ی‌و ئابوورییان‬ ‫یه‌كه‌م ‌ی ‪‌1966‬و ‪‌ 29‬ی شوبات ‌ی ‪ 1978‬گه‌یشتن به‌ماف ‌ی چ��ار‌ه ‌ی خۆنووسینی‌ ل�ه‌گ�ه‌الن� ‌ی ع��ی��راق داوه‌و ب��ه‌ه��ه‌زاران‬ ‫دانیان به‌شه‌رعییه‌ت ‌ی خه‌بات ‌ی چه‌كداری‌ گه‌له‌كانیان‪ ،‬به‌اڵم نه‌ته‌وه‌ی ‌ه كگرتووه‌كان هاوواڵتیان ‌ی مه‌ده‌نیا ‌ی شه‌هید‌و بریندار‬ ‫گه‌الندا ناو‌ه بۆ گه‌یشتن ‌ی به‌ماف ‌ی چار‌هی‌ به‌م شێوه‌ی ‌ه پێناس ‌ه ‌ی تیرۆر ‌ی كردووه‌ ك��ردووه‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر ئ��ه‌وه‌دا زیانێكی‌‬ ‫خۆنووسین له‌چوارچێو‌ه ‌ی په‌یماننام ‌هی‌ ئه‌و كار‌ه تاوانكارییانه‌ی ‌ه ك ‌ه مه‌به‌ست لێی ئه‌وتۆیان له‌هێزه‌كان ‌ی هاوپه‌یمانان‌و‬ ‫نه‌ته‌و‌ه یه‌كگرتووه‌كان‌و بڕیاره‌كانی‌ باڵ‌وكردنه‌و‌ه ‌ی حاڵه‌ت ‌ی ترس‌و تۆقاندنه‌ ته‌نانه‌ت هێز‌ه نیزامییه‌كان ‌ی عیراقیش‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی گشت ‌ی‌و ئه‌نجومه‌ن ‌ی ئاسایش‪.‬‬ ‫بۆ مه‌به‌ست ‌ی سیاس ‌ی له‌نێوان هه‌موو نه‌داوه‌‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌ی ئه‌و گر‌وپانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا بڕیاره‌كان ‌ی كۆمه‌ڵ ‌هی‌ جه‌ماوه‌ر یاخود گر‌وپێك ‌ی دیاریكراوی‌ هێز‌ه شۆڕشگێڕه‌كان زیاتر ته‌ركیز‬ ‫گشت ‌ی نه‌ته‌و‌ه یه‌كگرتووه‌كان ژماره‌ خ�ه‌ڵ��ك‪ ،‬ئ �ه‌و دوو پێناس ‌ه ج��ی��اوازی ده‌كه‌ن ‌ه سه‌ر ئامانج ‌ه سه‌ربازییه‌كان‌و‬ ‫‪ 2105‬له‌‪‌ 20‬ی تشرین ‌ی یه‌كه‌م ‌ی ‪‌1965‬و سه‌ره‌كی ئه‌و دوو چه‌كم ‌ه ده‌خات ‌ه روو‪ .‬خۆیان له‌ئامانج ‌ه مه‌ده‌نییه‌كان ده‌پارێزن‪.‬‬ ‫ژمار‌ه ‪ 2151‬ل ‌ه ‪‌ 17‬ی تشرین ‌ی دووه‌می‌ رێكه‌وتننام ‌ه ‌ی جنێڤ ‌ی ساڵ ‌ی ‪‌1949‬و‬ ‫هه‌موو ئه‌وان ‌ه ئه‌و راستیی ‌ه ده‌رده‌خه‌ن‬ ‫‪‌1966‬و ژمار‌ه ‪ 2787‬ل ‌ه ‪‌ 6‬ی كانوونی‌ پرۆتۆكۆڵه‌كان ‌ی دانی به‌خه‌بانی رزگاری ك ‌ه شۆڕش ‌ی رزگ��ار ‌ی نیشتمان ‌ی گه‌الن‬ ‫دووه‌م� ‌ی ‪ 1971‬له‌ناوه‌ڕۆكیاندا جه‌خت گه‌الندا ناوه‌و سیفه‌ت ‌ی جه‌نگاوه‌ر ‌ی داوه‌ شه‌رعییه‌ت ‌ی یاسا ‌ی گشت ‌ی نێو ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫له‌سه‌ر شه‌رعییه‌ت ‌ی خه‌بات ‌ی چه‌كدار به‌و میلیشیا‌و هێز‌ه نانیزامییان ‌ه ‌ی ك ‌ه له‌و هه‌یه‌‪ .‬ئه‌و‌ه بێجگه‌له‌و‌ه ‌ی ك ‌ه رێكخراوی‌‬ ‫بۆ به‌ده‌ستهێنان ‌ی ماف ‌ی چاره‌نووس جۆر‌ه خه‌باته‌دان‪ ،‬به‌مه‌رجێك پابه‌ندی‌ رزگ��ار ‌ی فه‌له‌ستین سیفه‌ت ‌ی چاودێری‌‬ ‫ده‌ك�ه‌ن�ه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر له‌و ب��وار‌ه رێكخراوی‌ یاساكان ‌ی نێوده‌وڵه‌ت ‌ی تایبه‌ت كێشه‌كانی‌ گشت ‌ی له‌هه‌موو ده‌زگ��اك��ان� ‌ی نه‌ته‌وه‌‬ ‫نه‌ته‌و‌ه یه‌كگرتووه‌كان پشتگیر ‌ی خه‌باتی‌ چه‌كدار ‌ی بن‪.‬‬ ‫یه‌كگرتووه‌كان پێبه‌خشرابوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫چ�ه‌ك��دار ‌ی چه‌ندین گه‌ل ‌ی ك��ردوو‌ه بۆ‬ ‫ه��ه‌ر ب��زووت��ن �ه‌وه‌ی �ه‌ك � ‌ی رزگ���اری‌ ئه‌و‌ه ‌ی جێگ ‌ه ‌ی سه‌رنج‌و تێڕامان ‌ی قووڵه‌‬ ‫گه‌یشتن به‌ماف ‌ی چ��ار‌ه ‌ی خۆنووسین چه‌كدار ‌ی گه‌ر پابه‌ند ‌ی رێكه‌وتننامه‌كانی‌ ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه نه‌ته‌و‌ه یه‌كگرتووه‌كان دانی‌‬ ‫له‌وان ‌ه شۆڕش ‌ی چه‌كدار ‌ی ئه‌نده‌نوسیا جنێڤ بێت‪ ،‬وه‌ك جه‌نگاوه‌ر مامه‌ڵه‌یان به‌شه‌رعییه‌ت ‌ی شۆڕش ‌ی رزگار ‌ی زوورب ‌هی‌‬ ‫له‌ساڵ ‌ی ‪‌1948‬و شۆڕش ‌ی گه‌ل ‌ی كشمیر ل�ه‌گ�ه‌ڵ��دا ده‌ك��رێ��ت‌و ی��اس��ا ‌ی تایبه‌ت گه‌ل ‌ه ژی��رده‌س��ت�ه‌ك��ان��دا ن���اوه‌‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫ل �ه‌دژ ‌ی ده‌سه‌اڵتداران ‌ی هند‌و شۆڕشی‌ به‌كێشه‌كان ‌ی چه‌كدارییان به‌سه‌ردا به‌هیچ شێوه‌یه‌ك دان� ‌ی به‌جواڵنه‌و‌هی‌‬ ‫گه‌الن ‌ی جه‌زائیر‌و نامیبیا‌و فه‌له‌ستین‪.‬‬ ‫ده‌سه‌پێنـرێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ �ه‌گ �ه‌ر هه‌ر رزگار ‌ی نیشتمانی ‌ی كوردستاندا نه‌ناوه‌‬ ‫‪‌ 11‬ی سێپتێمبه‌ر جیهان ‌ی كرد به‌دوو بزووتنه‌وه‌یه‌كی رزگاری پێودانگه‌كانی ك ‌ه بزووتنه‌وه‌یه‌ك ‌ی شه‌رع ‌ی‌و ره‌وای � ‌ه‌و‬ ‫ب��ه‌ره‌وه‌‪ ،‬ب �ه‌ر‌ه ‌ی دژ به‌تیرۆر‌و به‌ر‌هی‌ رێكه‌وتننامه‌و پرۆتۆكۆله‌كانی جنێڤ له‌پێناو ‌ی گه‌یشتن به‌ماف ‌ی چاره‌نووسدا‬ ‫الیه‌نگر ‌ی ت��ی��رۆر‪ ،‬ئێستا جه‌نگێكی‌ پێشێل ب��ك��ات‪ ،‬خ���ۆی ل�ه‌ت��ی��رۆری��زم قوربانییه‌ك ‌ی زۆریداو‌ه‌و ته‌نانه‌ت تاوانی‌‬ ‫جیهان ‌ی له‌دژ ‌ی تیرۆر په‌یڕه‌وده‌كرێت‌و نزیكده‌كاته‌وه‌و سیفه‌تی شۆڕشگێڕی جینۆسایدیش ‌ی له‌دژ ئه‌نجامدراوه‌‪.‬‬ ‫رێكخراو‌ه نێوده‌دڵه‌تییه‌كان‌و زۆرب ‌هی‌ له‌ده‌ستده‌دات‪.‬‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌ر رۆش��ن��ای� ‌ی په‌یماننام ‌ه‌و‬ ‫ده‌وڵه‌تان ‌ی جیهان هاوئاهه‌نگن له‌و جه‌نگه‌‬ ‫له‌الیه‌كی تره‌و‌ه شۆڕش‌و خه‌باتی‌ بڕیاره‌كان ‌ی نه‌ته‌و‌ه یه‌كگرتووه‌كان‌و‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ت‬ ‫ه‬ ‫‌وڵ‬ ‫ه‬ ‫نێود‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌تێك‬ ‫ه‬ ‫‌رعی‬ ‫ه‬ ‫ش‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌كدار‬ ‫ه‬ ‫چ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫جیهانییه‌دا‪ ،‬به‌هۆ ‌ی ئه‌و بایه‌خ ‌ه جیهانیی‬ ‫رێككه‌وتننام ‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌كان گه‌لی‌‬ ‫به‌دژایه‌ت ‌ی تیرۆر‪ ،‬خه‌بات ‌ی چه‌كدار ‌ی‌و هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه په‌یماننامه‌و كوردستان ماف ‌ی ره‌وا ‌ی خۆیه‌ت ‌ی به‌مافی‌‬ ‫ب��زووت��ن��ه‌و‌ه‬ ‫شۆڕشگێڕییه‌كانیش ب���ڕی���اره‌ك���ان��� ‌ی ك���ۆم���ه‌ڵ��� ‌ه ‌ی گشتی‌ چار‌ه ‌ی خۆنووسین بگات‌و پێوه‌ره‌كانی‌‬ ‫كه‌وتونه‌ت ‌ه ژێر پرسیار‌و هه‌ند ‌ێ له‌و نه‌ته‌وه‌ی ‌ه كگرتووه‌كان‌و رێككه‌وتننامه‌ نه‌ته‌و‌ه یه‌كگرتووه‌كانیش ده‌یگرێته‌و‌ه كه‌‬ ‫بزووتنه‌و‌ه چه‌كدارییان ‌ه خراونه‌ت ‌ه خان ‌هی‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كان رێگه‌یان به‌گه‌الن خاوه‌ن ‌ی زمان‌و رۆشنبیر ‌ی‌و ئایین ‌ی جیای‌‬ ‫تیرۆریزمه‌وه‌‪ ،‬ئ�ه‌وه‌ش به‌هۆ ‌ی ئه‌وه‌یه‌ داو‌ه به‌ماف ‌ی چ���ار‌ه ‌ی خۆنووسینی‌ خۆیه‌ت ‌ی‌و تاكه‌كان ‌ی گه‌ل ‌ی كوردستان‬ ‫ك ‌ه له‌نێوان تیرۆر‌و خه‌بات ‌ی چه‌كداریدا خۆیان بگه‌ن‪ ،‬هه‌ر له‌و چوارچێوه‌یه‌دا هه‌ست ‌ی مێژووی ‌ی هاوبه‌شیان هه‌ی ‌ه‌و‬ ‫خاڵ ‌ی لێكچوو ‌ی ر‌واڵه‌ت ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم رێگ ‌ه به‌گه‌الن دراو‌ه ئه‌گه‌ر به‌شێوازی‌ چه‌ندین ساڵ ‌ه ناسنام ‌ه ‌ی زات ‌ی خۆیان‬ ‫هه‌ریه‌كه‌یان ئامانج‌و مه‌به‌ست ‌ی خۆیان ئاشتییان ‌ه ئه‌و مافه‌یان بۆ ده‌سته‌به‌ر پاراستوو‌ه‌و خاوه‌ن ‌ی خاك‌و نیشتمانی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬لێكچوون ‌ی ر‌واڵه‌ت ‌ی ئه‌و دوو چه‌مكه‌ ن �ه‌ك��را‪ ،‬ده‌ت��وان��ن پ�ه‌ن��ا ب��ۆ خه‌باتی‌ تایبه‌ت به‌خۆیانن‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌و‌ه ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ك ‌ه هه‌ردووكیان په‌نا چه‌كدار ‌ی به‌رن‪ .‬ئه‌وه‌ش شه‌رعیه‌تێكی‌‬ ‫گه‌ل ‌ی كوردستان بۆ به‌ده‌ستهێنانی‌‬ ‫بۆ هێزو توندوتیژ ‌ی ده‌ب ‌هن‌و هۆكاره‌كانی‌ گرنگ ‌ی یاسا ‌ی گشتیی نێوده‌وڵه‌تیی ‌ه‌و مافه‌كان ‌ی هه‌موو شێوازێك ‌ی خه‌باتی‌‬ ‫سیاس ‌ی یان ئایدۆلۆژییان له‌پشته‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫خاڵێك ‌ی گرنگ‌و گه‌وهه‌ر ‌ی جیاكردنه‌و‌هی‌ سیاس ‌ی‌و ئاشتیخوازان ‌ه ‌ی گرتووه‌ت ‌ه ب ‌هر‌و‬ ‫سه‌ربار ‌ی خاڵ ‌ی لێكچوو ‌ی ر‌واڵه‌تی‌ خه‌بات ‌ی چ �ه‌ك��دار ‌ی گ���ه‌الن‌و چاالكی‌ هه‌ركاتێكیش ناچاركرابێت‌و ده‌روازه‌كانی‌‬ ‫نێوان خه‌بات ‌ی چه‌كدار ‌ی‌و تیرۆر‪ ،‬جیاوازی‌ گر‌وپ ‌ه تیرۆیستییه‌كانه‌‪ ،‬له‌روانگه‌یه‌كی خه‌بات ‌ی سیاس ‌ی‌و دیموكراس ‌ی لـ ‌ێ كڵۆم‬ ‫گ���ه‌وره‌و گ�ه‌وه�ه‌ر ‌ی له‌نێوان ئ�ه‌و دوو دیكه‌و‌ه یاسا ‌ی ناوخۆی ‌ی‌و نێوده‌وڵه‌تی‌ درابێت‪ ،‬به‌ناچار ‌ی په‌نا ‌ی بۆ شۆڕش‌و‬ ‫چه‌مكه‌دا هه‌یه‌‪ ،‬بڕیار ‌ی ژمار‌ه ‪2625‬ی‌ پاساو ‌ی خه‌بات ‌ی رزگ��ار ‌ی نیشتمانی‌ خه‌بات ‌ی چه‌كدار ‌ی بووه‌‪.‬‬ ‫رێكخراو ‌ی نه‌ته‌وه‌ی ‌ه كگرتووه‌كان له‌‪20‬ی‌ ده‌دات وه‌ك به‌شێك له‌غه‌ریز‌ه ‌ی مرۆڤ‌و‬ ‫ن��وێ��ن �ه‌ران � ‌ی گ �ه‌ل � ‌ی ك��وردس��ت��ان‬

‫ل��ه‌دێ��رزه‌م��ان��ه‌و‌ه ویستویان ‌ه له‌ڕێی‌‬ ‫گفتوگۆ‌و خه‌بات ‌ی سیاسییه‌و‌ه مافه‌كانیان‬ ‫به‌ده‌ستبهێنن‪ ،‬ل �ه‌و چوارچێوه‌یه‌دا‌و‬ ‫ل����ه‌دوا ‌ی جه‌نگ ‌ی ی�ه‌ك�ه‌م� ‌ی جیهان‪،‬‬ ‫نوێنه‌ران ‌ی كورد په‌نایان بۆ كۆنگر‌هی‌‬ ‫ئاشت ‌ی برد بۆ دابینكردن ‌ی مافه‌كان ‌ی گه‌لی‌‬ ‫كوردستان‌و له‌و چوارچێوه‌یه‌دا له‌په‌یمانی‌‬ ‫سیڤه‌ردا مافه‌كان ‌ی گه‌ل ‌ی كوردستان‬ ‫له‌دروستكردن ‌ی ده‌وڵه‌ت ‌ی سه‌ربه‌خۆی‌‬ ‫خۆیدا به‌رجه‌ست ‌ه ك��را‪ ،‬ب �ه‌اڵم دوات��ر‬ ‫ناوه‌ڕۆك ‌ی ئه‌و په‌یمان ‌ه پوچه‌ڵكرایه‌و‌ه‌و‬ ‫په‌یمان ‌ی لۆزان جێگ ‌ه ‌ی گرته‌وه‌‪ ،‬ئیدی‌‬ ‫له‌وكاته‌و‌ه گه‌ل ‌ی كوردستان به‌هه‌موو‬

‫شێوازێك ‌ی خه‌بات ‌ی سیاس ‌ی‌و چه‌كدار بۆ‬ ‫به‌ده‌ستهێنان ‌ی مافه‌كان ‌ی تێده‌كۆشێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م���ڕۆ گ���ه‌ل��� ‌ی ك���وردس���ت���ان‬ ‫له‌عیراقدا پ��اش خ�ه‌ب��ات‌و تێكۆشانی‌‬ ‫سه‌خت ‌ی سیاس ‌ی‌و چه‌كدار ب ‌ه به‌شێك‬ ‫له‌مافه‌كان ‌ی گه‌یشتووه‌و به‌اڵم هێشتا‬ ‫به‌شێك له‌مافه‌كان ‌ی دابین نه‌كراو‌ه كه‌‬ ‫خۆ ‌ی له‌جێبه‌جێكردن ‌ی م��ادد‌ه ‌ی ‪140‬ی‌‬ ‫ده‌ستووردا ده‌بینێته‌و‌ه‌و بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌‬ ‫شێواز ‌ی خه‌بات ‌ی سیاس ‌ی‌و دیموكراس ‌ی‌و‬ ‫یاسای ‌ی‌و ده‌ستوور ‌ی گیراوه‌ته‌به‌ر كه‌‬ ‫له‌چوارچێو‌ه ‌ی عیراقدا زه‌مین ‌ه ‌ی ئه‌و‬ ‫جۆر‌ه خه‌بات ‌ه ره‌خساوه‌‪.‬‬

‫له‌چاوی ژنانه‌وه‌‬

‫تێڕوانینێكی خێرا به‌سه‌ر دوا‬ ‫به‌رنامه‌ی ره‌هه‌ند له‌كه‌ناڵی ‪KNN‬‬

‫چنوور فه‌تحی‬ ‫سه‌باره‌ت به‌دوا به‌رنامه‌ی ره‌هه‌ند له‌كه‌ناڵی ‪KNN‬و ئه‌و مشت‌ومڕو باسانه‌ی‬ ‫تێیدا هاتن ‌ه ئارا بۆ‌من وه‌كو ژنێك ك ‌ه سه‌یری گفتوگۆكانم كردووه‌و له‌زه‌ینی‬ ‫خۆمدا لێكمداونه‌ته‌وه‌و ده‌ستم داوه‌ت ‌ه ‌به‌راوردكردنی بیروبۆچوون‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫شێوه‌ی ئاخاوتنی هه‌ردوو الیه‌نی به‌شداربوو‪ ،‬یه‌كه‌م شت پێی تووڕ‌ه بووبێتم‬ ‫شێوه‌ی نابه‌ج ‌ێ‌و هه‌ڵه‌ی به‌كارهێنانی ناو و رێبازی فێمینیزم بوو به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌سه‌ر ده‌ستی ئه‌و پیاوه‌ی ك ‌ه وه‌كو گه‌ور‌ه پسپۆڕی ئایینی ئیسالم‌و وه‌ك خۆی‬ ‫رای له‌سه‌ر بوو‪ ،‬وه‌كو نوێنه‌ری خه‌ڵكی كوردستان به‌موسوڵمان‌و مه‌سیحییه‌وه‌‬ ‫ئاماده‌ی ئه‌و به‌رنام ‌ه ببوو! چونكو ئه‌م به‌ڕێز‌ه نه‌ك هه‌رسڵی له‌و‌ه نه‌ده‌كردوه‌وه‌‬ ‫به‌ناوی هه‌موو خه‌ڵكی كورستانه‌و‌ه قسه‌بكات‌و داكۆكی له‌بیرو باوه‌ڕیان بكات‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ب ‌ێ رێزی‌و ب ‌ێ حورمه‌تییه‌كی زۆری هه‌ر ته‌نیا له‌و دانیشتنه‌یدا‪ ،‬به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌نیوه‌ی زۆری كۆمه‌ڵ‪ ،‬وات ‌ه ژنان‪ ،‬نواند‪.‬‬ ‫ره‌خنه‌گرتن له‌شیعر یان چیرۆكێكی دیاریكراو له‌گۆڤارێكدا ئه‌وه‌ی ناو ‌ێ كه‌‬ ‫تۆ به‌ده‌یان جارو بگر‌ه زیاتریش بڵێی «ئافره‌ت»و «جه‌سته‌ی ئافره‌ت»و سه‌ر‬ ‫له‌به‌ری گوته‌كانت له‌چه‌ند وشه‌ی وه‌ك «عووره‌ت»و «جنس»و «سێكس»و‬ ‫«ورووژێنه‌ر»و هتد پێكهاتبێت‪ ،‬ك ‌ه گوای ‌ه له‌و گۆڤاره‌دا باسكراون‪ ،‬بێگومان ئه‌و‬ ‫گۆڤاره‌و شێواز ‌ی كاركردنی ره‌وت‌و سیاقێكی تایبه‌ت به‌خۆی گرتووه‌و هه‌موو‬ ‫گوته‌و بابه‌ته‌كانی له‌داڕێژگه‌یه‌كی ئه‌ده‌بیی دیاریكراو و ناسراودا به‌رهه‌مهاتوون‪،‬‬ ‫كه‌وات ‌ه له‌م فه‌زا كراوه‌دا ك ‌ه الیه‌نی ئایینیشی هێند‌ه به‌هێزكردووه‌‪ ،‬ره‌خنه‌گرتن‬ ‫ده‌ب ‌ێ بچێت ‌ه قاڵب‌و سیاقێكه‌و‌ه له‌جنسی ئه‌و شته‌ی ره‌خنه‌ت ئاڕاسته‌كردووه‌‪،‬‬ ‫خۆ ناب ‌ێ تۆ به‌هاوارو شه‌ڕو فتواو ئه‌و به‌پێی میتۆد‌و زانست!‬ ‫به‌اڵم الیه‌نی دیك ‌ه ك ‌ه هه‌مان الیه‌نی رۆشنبیر بوو ته‌نیا یه‌ك جاریش ئه‌م‬ ‫نێوانه‌ی به‌زماندا نه‌هات‌و باسینه‌كردن‌و په‌یتا په‌یتاش ئه‌وه‌ی دووپاتده‌كرده‌وه‌‬ ‫ك ‌ه ئێره‌و ئه‌م به‌رنام ‌ه زیندوو‌ه شوێنی ئه‌و جۆر‌ه قسان ‌ه نییه‌‪ ،‬چۆن ئه‌و‬ ‫ده‌زان ‌ێ هه‌ر شتێك شوێنی خۆی هه‌یه‌و وه‌كو ئایین‌و پیاو‌ه ئایینییه‌كان په‌ل‬ ‫بۆ هه‌موو ره‌هه‌ندو بابه‌تێك ناهاوێژێ‌‪ ،‬به‌نێوی ویژدانی هه‌موو جه‌ماوه‌ره‌وه‌‬ ‫بیروڕا ده‌رنابڕێ‌‪ ،‬هێڵی سوور دیاریناكات‪ ،‬جێگه‌یه‌ك بۆ ئازادی‌و دیمۆكراسی‬ ‫ده‌هێڵێته‌وه‌و به‌كورتی ئه‌وه‌ی زانیاریی له‌سه‌ر نه‌بێت باسی ناكات‌و كه‌وچك‬ ‫هه‌ڵناگرێت هه‌موو شت تێك ‌هڵ‌و ئاوێته‌ی یه‌كدی بكات‌و بیشێلـێ‌!‬ ‫گرنگتر له‌مان ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌و ئیسالمه‌ی هه‌رگیز نێوانێكی خۆشی له‌گه‌ڵ‬ ‫فێمینیزم‌و بزووتنه‌وه‌كانی ژناندا نه‌بوو‌ه له‌ته‌نگه‌ژه‌ی گفتوگۆكانی ئه‌و به‌رنامه‌دا‬ ‫فێمینیزم‌و ئه‌ویش فێمینیزمی رادیكاڵ ده‌كات ‌ه داره‌ده‌ستی خۆی‌و ب ‌ێ ئه‌وه‌ی‬ ‫تێگه‌شتنێكی راستی له‌سه‌ر بێت ئه‌و رێباز‌ه فیكریی ‌ه زۆر قووڵ ‌ه به‌شاهیدی‬ ‫قسه‌كانی خۆی دێنێته‌وه‌‪ ،‬منیش ناچارم به‌وێنه‌ی دكتور فه‌رهاد پیرباڵ بڵێم‬ ‫ئاخر تۆ چۆن مافی ئه‌و‌ه به‌خۆت ده‌ده‌ی لقێكی فێمینیزم وه‌كو به‌سته‌و‬ ‫پاكه‌تێكی داخراو ك ‌ه هه‌موو زانیاری‌و بۆچوونه‌كانی تێكراوه‌و سه‌ری نراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫پێشكه‌ش به‌بینه‌ران‌و بیسه‌رانی به‌رنامه‌ك ‌ه بكه‌ێت؟!‬ ‫تۆ ك ‌ه ئاگات لـ ‌ێ نیی ‌ه فێمینیزم به‌بزۆزترین‌و چاالكترین بزووتنه‌وه‌و هزری‬ ‫هاوچه‌رخ پێناس ‌ه كراوه‌و رۆژ له‌دوای رۆژو سات له‌دوای سات چڕترو پڕتر‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬چۆن رێگ ‌ه به‌خۆت ده‌ده‌ی ل ‌ه دوو رسته‌ی به‌ته‌واوی هه‌ڵه‌دا كورتی‬ ‫بكه‌یته‌وه‌؟!‬ ‫تۆك ‌ه دژ به‌ئیرۆتیكا هه‌ڵوێستت گرتوو‌ه ئایا ئه‌و‌ه نازانی ك ‌ه له‌ڕه‌گی‬ ‫یوونانیی ئیرۆس به‌مانای هه‌وێنی میهرو سۆز یان ته‌وه‌ری ئافراندن وه‌رگیراوه‌‬ ‫به‌رامبه‌ر ب ‌ه تاناتیكا له‌ره‌گی یوونانیی تاناتووس ب ‌ه مانای هه‌وێنی مه‌رگ یان‬ ‫ته‌وه‌ری له‌نێوبردن؟!‬ ‫كه‌وات ‌ه ئه‌و ئافره‌ت ئافر‌ه ‌ت كردنه‌ی خۆشت هه‌مان ئیرۆتیكا یان ته‌وه‌ری‬ ‫ئافراندن ‌ه كه‌چی چۆنك ‌ه زانیاریت نیی ‌ه تووشی ئه‌م سه‌رگه‌ردانی‌و هه‌را بێسووده‌‬ ‫هاتووی‪.‬‬ ‫هه‌ڵه‌و راستیی بابه‌ته‌كان به‌ناوكۆی زم��ان‌و پێگه‌ی مێژووییانه‌وه‌‬ ‫وه‌رده‌گیرێن‌و دوات��ر شیده‌كرێنه‌وه‌و دێن ‌ه ناسین‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه ئه‌و كه‌سه‌ی‬ ‫وشه‌یه‌كی ساده‌ی وه‌كو پۆڕنۆگرافی به‌پڕۆنۆگرافی ناو ده‌بات‌و پێگه‌كه‌شی‬ ‫ئه‌وه‌تا له‌سه‌ره‌و‌ه دیاریمان كرد بریتی له‌وه‌ی ك ‌ه خاڵی كۆتایی به‌ڵگاندن‌و‬ ‫قسه‌كانی هه‌مان خاڵی ده‌ستپێكی الیه‌ن ‌ه زانستییه‌كه‌یه‌‪ ،‬هیچكات سه‌قامێكی‬ ‫ئه‌وتۆ به‌خۆو‌ه نابینێت‌و جا با هه‌ر به‌نێوی سه‌رپاكی خه‌ڵكه‌و‌ه قسه‌بكات‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )31‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫بـیـروڕا‬

‫مرۆڤ‌و مه‌عنه‌ویه‌ت له‌پرۆسه‌ی‌ به‌جیهانیبووندا‬

‫‪18‬‬

‫گفتوگۆ له‌گه‌ڵ‌ دكتۆر موسته‌فا مه‌له‌كیان‬

‫هه‌‌ندێك كه‌‌س باوه‌ڕیان وایه‌ كه‌ دیارده‌ی‌ ‬ ‫به‌‌جیهانیبوون‪ ،‬به‌ مانای‌ ده‌‌ستپێكردن‌و‬ ‫دروستكردنی‌ یه‌‌كبوون له‌‌لێكۆلێنه‌‌وه‌‌و وردبونه‌‌وه‌ی‌‬ ‫ئایینی‌ دێت‪.‬‬ ‫به‌‌بۆچوونی‌ ئێوه‌ پێناسه‌ی‌ به‌‌جیهانیبوون چییه‌‌؟‬ ‫چۆن پێناسه‌ی‌ ئایین ده‌‌كه‌‌ین‌و په‌‌یوه‌‌ندی‌‬ ‫نێوان ئه‌‌م دووانه‌ چۆن هه‌‌ڵده‌‌سه‌‌نگێنی‌‌و ‬ ‫لێكده‌‌ده‌‌یته‌‌وه‌‌؟ ئایا له‌‌پرۆسه‌ی‌ به‌‌جیهانیبووندا‬ ‫ئایین الواز ده‌‌بێت یان به‌‌هێز ده‌‌بێت؟‬ ‫سه‌‌باره‌‌ت به‌‌په‌‌یوه‌‌ندی‌ ئایین‌و به‌‌جیهانییبوون‬ ‫بێگومان مه‌‌یدانی‌ كرداری‌‌و لێكۆڵینه‌‌وه‌ی‌ مێژوویی‌‬ ‫ئایین سه‌‌رنج ده‌‌ده‌‌ین‪ ،‬واباشتره‌ ئه‌‌و پێناسه‌‌یه‌ی‌‬ ‫كه‌ ‌له‌‌ئایین وه‌‌ریده‌‌گرین پێناسه‌‌یه‌‌كی‌ راست‬ ‫بێت‪ ،‬مه‌‌به‌‌ست له‌‌ئایین له‌‌م گفتوگۆیه‌‌دا‪ ،‬ئایینه‌‬ ‫زیندوه‌‌كانی‌ جیهانن‪ ،‬سێ ئایینی‌ رۆژئاوایی‌ واته‌‌‪:‬‬ ‫مسته‌فا مه‌له‌کیان‬ ‫یه‌‌هودیه‌ت‌و مه‌‌سیحیه‌ت‌و ئیسالم‌و شه‌‌شه‌ ئایینی‌‬ ‫رۆژهه‌‌اڵتی‌ واته‌ ئایینی‌ هیندی‌‌و بوزاو دائو‪ ،‬ئایینی‌‬ ‫كۆنفۆشیۆس‌و ئایینی‌ شینتو و ئایینی‌ چینی‌‌و‬ ‫ئایینی‌ زه‌‌رده‌‌شتی كه‌ به‌‌شێوه‌‌یه‌‌ك له‌‌رۆژهه‌‌اڵتداو له‌‌رۆژئاواشدا هه‌‌یه‌‌‪ ،‬هه‌‌ركام‬ ‫له‌‌م ‪ 10‬ئایینه‌ بۆ شوێنكه‌‌وتووانی‌ خۆیان سێ كاركردیان هه‌‌یه‌ له‌‌سه‌‌ریان‪:‬‬ ‫‪ -1‬له‌‌جیهانی‌ هه‌‌ستی‌‌و بابه‌‌تی‌ "مه‌‌وزوع"و بابه‌‌تی‌ " ده‌‌ره‌‌وه‌ و ناوه‌‌وه‌‌"ی‌ مرۆڤ‬ ‫له‌‌وێدا وه‌‌سفێك به‌‌ده‌‌ستده‌‌هێنێت‬ ‫‪ -2‬له‌‌سه‌‌ر بنه‌‌مای‌ "ئه‌‌نجامی‌" ئه‌‌م وه‌‌سفانه‌ فۆرمی‌ ژیانی‌ تایبه‌‌تی‌ خۆی‌‬ ‫داده‌ڕێژێت "ئامۆژگاری‌ ده‌‌كات "‬ ‫‪-3‬ئه‌‌و وه‌‌سف‌و ئه‌‌م فۆرمی‌ ژیانه‌ له‌‌ناو قاڵبی‌ یه‌‌ك زنجیره‌ كاردا‬ ‫رێكمانخستوون كه‌ هه‌‌مان ئه‌‌و په‌‌رستشانه‌‌یه‌ ‌كه‌ ده‌‌رده‌‌كه‌‌ون‌و خۆیان نومایان‬ ‫ده‌‌كه‌‌ن‪.‬‬ ‫بۆ زیاتر قسه‌كردن له‌سه‌ر ئه‌م بابه‌ته‌ به‌رێز دكتۆر مه‌له‌كیان به‌م شێوه‌یه‌‬ ‫وه‌اڵمی‌ پرسیاره‌كانمانی‌ دایه‌وه‌‪:‬‬

‫ب��اس��ده‌‌ك��رێ��ت‪ ،‬الی�ه‌‌ن�ی‌ سێیه‌‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫و‪ :‬ئیسماعیل سه‌عد ‌‬ ‫یه‌شی یه‌كه‌م ئایین الیه‌‌نی‌ نه‌‌قڵی‌‌و ئه‌‌فسانه‌ی‌‬ ‫ئایینه‌‌‪ ،‬الیه‌‌نی‌ میتیك‌و میتۆلۆژی‌‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬ب��ه‌‌ب��ۆچ��وون��ی‌ ئێوه‌ دی��ن‪ ،‬لێره‌‌دا ئه‌‌فسانه‌ به‌‌مانای‌‬ ‫الیه‌‌نه‌‌كانی‌ ئایین كامانه‌‌ن كه‌ له‌ ئه‌‌فسانه‌ی‌ رووت یان قسه‌ی‌ بێ‬ ‫پروسه‌ی‌ به‌‌جیهانیبووندا به‌‌هێز مانا نه‌‌هاتووه‌‌‪ ،‬مه‌‌به‌‌ست له‌‌وه‌‌یه‌‬ ‫كه‌ ئه‌‌و شته‌ كه‌ به‌‌ئاشكرا به‌‌هۆی‌‬ ‫یان الواز ده‌‌بن؟‬ ‫مه‌له‌كیان‪ :‬بۆئه‌‌وه‌ی‌ بزانین رووداوێ��ك��ه‌‌وه‌ به‌‌درێژایی‌ مێژوو‬ ‫الی��ه‌‌ن��ه‌‌ك��ان��ی‌ ئ��ای��ی��ن چ��ه‌‌ن��دن‪ ،‬رووی���داوه‌ ی��ان رووده‌‌دات‌و هێما‬ ‫تێڕوانینی‌ جیاوازو ج��ۆراو جۆر ده‌‌كات‪ ،‬به‌‌اڵم له‌‌واقیعیدا ئاماژه‌‌یه‌‬ ‫ه��ه‌‌ن‪ ،‬ب��ه‌‌اڵم ب �ه‌‌رزت��ری��ن ئاستی‌ به‌‌رووداوێكی‌ مێژوویی‌‪ ،‬له‌‌رابردوودا‬ ‫دیدگاو تێڕوانین كه‌ ‌له‌‌م بابه‌‌ته‌‌دا ی��ان ل �ه‌‌داه��ات��وودا نییه‌‌‪ ،‬به‌‌ڵكو‬ ‫هه‌‌یه‌ "نینیان ئیسمارت" ی‌ ئایین ده‌‌ی �ه‌‌وێ��ت به‌‌روونكردنه‌‌وه‌‌یه‌‌كی‌‬ ‫ش��ون��اس‌و فه‌‌یله‌‌سوفی‌ ئایینی‌ تایبه‌‌ت یه‌‌ك واقیعیه‌‌ت "نادیار‬ ‫رۆژگ��اری‌ ئێمه‌‌یه‌ كه‌ له‌م‌ بواره‌‌دا ‪ -‬میتافیزیك‌"ی‌ ئاشكرابكات‪،‬‬ ‫كاریكردووه‌‌‪ ،‬ئه‌‌و باوه‌ڕی‌ وایه‌ كه‌ نمونه‌‌یه‌‌ك ده‌‌هێنمه‌‌وه‌ له‌‌ئه‌‌نجامی‌‬ ‫هه‌‌ر ئایینێك خاوه‌‌نی‌ " حه‌‌وت" ئه‌‌و لێكۆڵینه‌‌وانه‌‌و ته‌‌فسیرانه‌ی‌‬ ‫بواره‌ ئه‌‌گه‌‌ر بمانه‌‌وێت وه‌‌اڵمی‌ ئه‌‌م ك��ه‌ زۆرێ����ك ل��ه‌ م��وف�ه‌‌س��ی��ران�ی‌‬ ‫حه‌‌وت الیه‌‌نه‌ بده‌‌ینه‌‌وه‌ ئه‌‌وكات ئایینه‌‌كان‪ ،‬داستانی‌ ئاده‌م‌و حه‌‌وا‬ ‫روونده‌‌بێته‌‌وه‌‌‪ ،‬به‌‌الیه‌‌نێكی‌ میتیك‌و میتۆلۆژی‌‬ ‫مه‌‌به‌‌سته‌‌كه‌‌تان‬ ‫یه‌‌كێك له‌‌الیه‌‌نه‌‌كانی‌ ئایین بواری‌ داده‌‌نێت‪ .‬واته‌ به‌‌شێوه‌‌یه‌‌ك باسی‌‬ ‫په‌‌رستش‌و دروشمه‌‌كانی‌ ئایینه‌‌‪ ،‬ده‌‌ك���ات ك �ه‌ ده‌‌ڵ��ێ��ت له‌‌راستیدا‬ ‫هه‌‌مان ئه‌‌وانه‌ی‌ كه‌ من له‌ "ره‌‌مز یان ئه‌‌م ج��ۆره‌ رووداوه‌ مێژوییه‌ له‌‬ ‫هێما" ی‌ ئایین باسمكرد‪ ،‬بۆ نمونه‌ كاتێكی‌ دیاریكراودا روویداوه‌‌‪،‬‬ ‫له‌‌باره‌ی‌ ئیسالمه‌‌وه‌ نوێژو رۆژو و ب��ه‌‌اڵم له‌‌راستیدا ب �ه‌‌م شێوه‌‌یه‌‬ ‫حه‌‌ج‪ ..‬ئه‌‌مانه‌ كاره‌‌كانی‌ عیباده‌ت‌و نییه‌‌‪ ،‬هه‌‌ڵبه‌‌ته‌ به‌‌لێكدانه‌‌وه‌‌و‬ ‫سونبلی ئایینن‪ ،‬الیه‌‌نێكی‌ تری‌ ت���ه‌‌ف���س���ی���رك���ردن���ی‌ زۆرێ�����ك‬ ‫ئایین الیه‌‌نی‌ بیروباوه‌ر (عقیده‌‌) له‌‌موفه‌‌سیره‌‌كان به‌‌م شێوه‌‌یه‌‌یه‌‌‪،‬‬ ‫ی���ان ف �ه‌‌ل��س �ه‌‌ف �ه‌ی‌ ئ��ای��ی��ن�ه‌‌‪ ،‬كه‌ ت �ه‌‌ن��ان �ه‌‌ت كه‌‌سانێك ل �ه‌‌ب��اره‌ی‌‬ ‫هه‌‌ندێ جار ئه‌‌م الیه‌‌نه‌ به‌‌الیه‌‌نی‌ تۆفانی‌ ن��وح �ه‌‌وه‌ هه‌‌رئه‌‌مه‌‌یان‬ ‫(دۆگماتیكی‌) ئایینی‌ یان هه‌‌ندێ وتووه‌‌‪ ،‬هه‌‌موو ئه‌‌م رووداوانه‌ وێنای‌‬ ‫جار به‌‌الیه‌‌نی‌ (دكترینال)و هه‌‌ندێ راب���ردوو نین‪ ،‬بۆ نمونه‌ ره‌‌نگه‌‬ ‫جار به‌‌الیه‌‌نی‌ فه‌‌لسه‌‌فی‌ گوزارشتی‌ له‌‌ئایینی‌ مه‌‌سیحدا گ�ه‌ڕان�ه‌‌وه‌ی‌‬ ‫لێده‌‌كه‌‌ن‪ .‬الیه‌‌نێك كه‌ سه‌‌روكاری‌ دووب��اره‌ی‌ له‌‌ئاخیر زه‌‌ماندا هه‌‌م‬ ‫به‌‌بیروباوه‌ڕی‌ ئایینییه‌‌وه‌ هه‌‌یه‌ الیه‌‌نێكی‌ "م��ی��ت��ی��ك"ی‌ ئایینی‌‬ ‫كه‌ له‌‌م الیه‌‌نه‌‌دا هه‌‌مان وه‌‌سف مه‌‌سیح بێت‪ ،‬الیه‌‌نی‌ چواره‌‌می‌‬ ‫كه‌ له‌‌جیهانی‌ هه‌‌ستی‌‌و بابه‌‌تی‌ ئایین الیه‌‌نی‌ ئه‌‌خالقی‌‌و یاسایی‌‬ ‫م��رۆڤ��دا ب��اس��م��ك��رد‪ ،‬ل��ێ��ره‌‌ش��دا "حقوقی‌" دینه‌‌‪ ،‬هه‌‌موو ئایینێك‬

‫‌‌نده له‌‌په‌‌رستشگه‌‌رای ‌‬ ‫ی‬ ‫له راستیدا هه‌‌رچه ‌‌‬ ‫‌‌‬ ‫كه‌‌مبكه‌‌ینه‌‌وه‌‌‪ ،‬ده‌‌توانین به‌‌ره‌‌و عه‌‌قاڵنیه‌‌ت‬ ‫ی پێویست بۆ‬ ‫هه‌‌نگاو بنێین‪ ،‬مه‌‌رج ‌‬ ‫‌‌یه تا‬ ‫گه‌‌یشتن به‌‌عه‌‌قاڵنیه‌‌ت ئه‌‌وه ‌‌‬ ‫ی " تعبد گرایی‌"‬ ‫ده‌‌توانین په‌‌رستشگه‌‌رای ‌‬ ‫كه‌‌مبكه‌‌ینه‌‌وه‌‬

‫زنجیره‌‌یه‌‌ك ی��اس��ای‌ ئه‌‌خالقی‌‌و‬ ‫زنجیره‌‌یه‌‌ك یاسای‌ ماف داده‌‌نێ ‬ ‫داوا له‌‌شوێنكه‌‌وتووانی‌ ده‌‌ك��ات‬ ‫كه‌ ئه‌‌م یاسایانه‌ جێبه‌‌جێبكه‌‌ن‪،‬‬ ‫لێره‌‌دا مه‌‌به‌‌ست له‌‌ئه‌‌خالق‪ ،‬مافی‌‬ ‫ت��اك�ه‌ ك �ه‌‌س �ی‌‌و م��اف�ی‌ ئه‌‌خالقی‌‬ ‫كۆمه‌‌اڵیه‌‌تی‌ ه�ه‌‌م��ووان�ه‌‌‪ ،‬الیه‌‌نی‌‬ ‫پ��ێ��غ �ه‌‌م��ب �ه‌‌ری‌ ئ��ای��ی��ن‪ ،‬الی �ه‌‌ن �ی‌‬ ‫ئه‌‌زمونی‌‌و سۆزی‌ دینه‌ ئالێره‌‌دا‬ ‫ك �ه‌ "ب��ع��ث" ك���ردن له‌‌ئه‌‌زمونیه‌‬ ‫دینییه‌‌كان ل �ه‌ گ���ه‌‌رم‌و گ��وڕی‌‌و‬ ‫ب���ه‌‌زه‌‌وق‌و ش��ه‌و‌ق ئه‌‌نجامدانیان‬ ‫له‌‌كه‌‌سێكی‌ دیندار ده‌‌رده‌‌كه‌‌وێت‪،‬‬ ‫هه‌‌روه‌‌ها رازو نیازو پاڕانه‌‌وه‌كان‌و‬ ‫دوع��او ته‌‌نانه‌‌ت رۆژێكی‌ تایبه‌‌ت‬ ‫كه‌ له‌‌ژیانی‌ كه‌‌سێكی‌ دینداردا‬ ‫رووده‌‌دات‪ ،‬دی��ن��دار ته‌‌فسیری‌‬ ‫ئایینیان بۆ ده‌‌كات ده‌‌رده‌‌كه‌‌وێت‬ ‫وه‌‌ك وه‌‌رگیرانی‌ دوعا‌و پاڕانه‌‌وه‌‌‪،‬‬ ‫تائێره‌ پێنج الیه‌‌نی‌ ئایینم ژمارد‬ ‫به‌‌بۆچوونی‌ من ئه‌‌م پێنج الیه‌‌نه‌‬ ‫زیاتر الیه‌‌نی‌ فه‌‌رهه‌‌نگی‌ ئایینن‪،‬‬ ‫هه‌‌ڵبه‌‌ته‌ "ئیسمارت" ئه‌‌مه‌ ناڵێت‪،‬‬ ‫ب��ه‌‌اڵم به‌‌بۆچوونی‌ "ئیسمارت"‬ ‫ئایین دوو الیه‌‌نی‌ تری‌ هه‌‌یه‌ كه‌‬ ‫به‌‌گومانی‌ من ئ�ه‌‌م دووالی�ه‌‌ن�ه‌ی‌‬ ‫دین الیه‌‌نی‌ شارستانی‌ "تمدن"‬ ‫ی‌ ئایینن‪ ،‬ئه‌‌وانیش الیه‌‌نێكیان‬ ‫الیه‌‌نی‌ سروشتی‌‌و ناوه‌‌كی‌ ئایین‌و‬ ‫الیه‌‌نی‌ كۆمه‌‌اڵیه‌‌تی‌ ئایینن‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونه‌ كڵێساو مزگه‌‌وت‌و ده‌‌زگا‬ ‫خێرخوازییه‌‌كان‪ ..‬هتد‪ .‬الیه‌‌نی‌‬ ‫كۆتایی‌ ئایینیش الیه‌‌نی‌ ماددی‌‬ ‫ئایینه‌‌‪ ،‬وه‌‌ك ئ��ه‌‌و بینایانه‌ی‌‬

‫توانای‌ الوازكردنیان زۆر له‌‌بارتره‌‌‪،‬‬ ‫كورته‌ی‌ قسه‌ ئه‌‌وه‌‌یه‌ به‌‌الی‌ كه‌‌مه‌‌وه‌‬ ‫ئه‌‌و پێشبینییه‌ی‌ كه‌ من ده‌‌یكه‌‌م‬ ‫راس��ت ده‌‌رده‌‌چ��ێ��ت‪ ،‬خاڵێك كه‌‬ ‫ده‌‌مێنێته‌‌وه‌ ئه‌‌وه‌‌یه‌ كه‌ دیارده‌ی‌‬ ‫به‌‌جیهانیبوون كاریگه‌‌ری‌ تاك‬ ‫الیه‌‌نه‌ی‌ له‌‌سه‌‌ر هه‌‌موو الیه‌‌نه‌‌كانی‌‬ ‫ئایینه‌‌وه‌ هه‌یه‌‌‪.‬‬ ‫م �ه‌‌ب �ه‌‌س��ت��م ل �ه‌‌م �ه‌‌ع��ن �ه‌‌وی �ه‌‌ت‬ ‫ك �ه‌ زۆر دووب����اره‌ی‌ ده‌‌ك �ه‌‌م �ه‌‌وه‌‬ ‫له‌‌نووسینه‌‌كانم‌و گفتوگۆكانمداو‬ ‫له‌‌باره‌‌یه‌‌وه‌ قسه‌‌ده‌‌كه‌‌م به‌‌واتایه‌‌ك‬ ‫ك���رۆك���ی‌ ئ��ای��ی��ن �ه‌‌‪ ،‬گ���ه‌‌وه���ه‌‌ری‌‬ ‫بنه‌ڕه‌‌تی‌‌و بنچینه‌‌یی‌ دینه‌‌‪ ،‬هه‌‌موو‬ ‫دینه‌‌كان چ "‪ "10‬ئایینه‌‌كه‌‌و چ‬ ‫ئایینه‌ ‌مێژوویه‌‌كان به‌‌بۆچوونی‌‬ ‫من به‌‌یه‌‌ك گه‌‌وهه‌‌ری‌ تاك الیه‌‌نه‌‬ ‫ب��ان��گ�ه‌‌وازی��ان��ده‌‌ك��رد ئه‌‌یانویست‬ ‫مرۆڤه‌‌كان ب �ه‌‌ره‌‌و ئه‌‌وپانتاییانه‌‬ ‫‌هه‌‌نگاو بنێن‪ ،‬من ئه‌‌و پانتاییه‌‬ ‫‌ه��اوب �ه‌‌ش��ان �ه‌ی‌ ن��ێ��وان دینه‌‌كان‬ ‫به‌ " مه‌‌عنه‌‌ویه‌‌ت "ی‌ داده‌‌نێم ‪،‬‬ ‫بۆئه‌‌وه‌ی‌ به‌‌مه‌‌عنه‌‌ویه‌‌ت بگه‌‌ین‪،‬‬ ‫به‌‌گومانی‌ پێویسته‌ كاره‌ تیۆری‌‌و‬ ‫ك��رده‌‌ی��ی��ه‌‌ك��ان ب �ه‌‌ش��ێ��وه‌‌ی �ه‌‌ك �ی‌‬ ‫"ج��دی‌" و گرنگ له‌‌سه‌‌ر ئایین‌و‬ ‫م��ێ��ژوو ئه‌‌نجامبدرێن‪ ،‬ئیتر چ‬ ‫ئایینی‌ من بێت‌و چ ئایینه‌‌كانی‌‬ ‫ت��ر ب��ێ��ت‪ ،‬پێویسته‌ ‌زنجیره‌ی‌‬ ‫ك��اره‌‌ك��ان به‌‌شێوه‌‌یه‌‌كی‌ تیۆری‌‌و‬ ‫كرده‌‌یی‌ جێبه‌‌جێبكه‌‌ین تاوه‌كو‬ ‫به‌‌و ن��اوه‌ڕۆك‌و گه‌‌وهه‌‌ره‌ بگه‌‌ین‪،‬‬ ‫به‌‌واتایه‌‌كی‌ دیكه‌ وادابنێین كه‌‬ ‫ئایین سندوقێك بێت‌و شتێكیش‬

‫ی‬ ‫ی كۆمه‌‌اڵیه‌‌تی‌‌و سروشتی‌‌و ناوه‌‌ك ‌‬ ‫الیه‌‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫‌‌فسانه ‌‬ ‫‌‌‬ ‫ی نه‌قڵی‌‌و ئه‬ ‫ئایین‌و الیه‌‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروشم‌و په‌‌رستش ‌‬ ‫ئایین‌و الیه‌‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌‌جیهانیبووندا توانا ‌‬ ‫‌‌دیارده ‌‬ ‫ئایین له ‌‌‬ ‫الوازكردنیان زۆر له‌‌بارتره‌‌‬ ‫ك �ه‌ شوێنكه‌‌وتووانی‌ ئایینێك‬ ‫دروس��ت��ی��ان��ده‌‌ك �ه‌‌ن "ب��ه‌‌ره��ه‌‌م" ‌‬ ‫ی‬ ‫هونه‌‌ری‌ به‌‌جێ ده‌‌مێنێت كه‌‌ئه‌‌مانه‌‬ ‫زیاتر الیه‌‌نی‌ فیزیكیان هه‌‌یه‌‌‪،‬‬ ‫‪ -5‬الیه‌‌نی‌ هونه‌‌ری‌ ناتوانریت‬ ‫به‌ به‌‌شێك له‌‌الیه‌‌نی‌ فه‌‌رهه‌‌نگی‌‬ ‫دین بژمێردرێت بۆ نمونه‌ ئاوازه‌‬ ‫م �ه‌‌زه �ه‌‌ب��ی �ه‌‌ك��ان ب��ۆچ��ی‌؟ ب��ه‌‌اڵم‬ ‫ئه‌‌و رێژه‌‌یه‌ی‌ كه‌ به‌‌رجه‌‌سته‌‌یه‌‌‪،‬‬ ‫الیه‌‌نی‌ م��اددی‌ ئایینه‌ بۆ نمونه‌‬ ‫ب��ی��ن��اس��ازی‌ خ���ۆی‌ الی�ه‌‌ن��ێ��ك�ی‌‬ ‫فه‌‌رهه‌‌نگی‌ هه‌‌یه‌‌‪ ،‬ب �ه‌‌اڵم ئ�ه‌‌وه‌ی‌‬ ‫ك�ه‌ شیوه‌‌كارێك ل���ه‌‌دوای‌ خۆی‌‬ ‫به‌‌جێیده‌‌هێڵێت الیه‌‌نێكی‌ ماددی‌‬ ‫به‌‌رجه‌‌سته‌ یان ره‌‌نگدانه‌‌وی‌ ئایینه‌‬ ‫كه‌ الیه‌‌نێكی‌ م��اددی‌ "ماتریاڵی"‬ ‫ئایینه‌‌‪ ،‬له‌‌باره‌ی‌ ئه‌‌م الیه‌‌نانه‌‌وه‌‬ ‫به‌‌جیهانیبووندا ‬ ‫ل���ه‌‌دی���ارده‌ی‌‬ ‫ناتوانرێت یه‌‌ك حوكم به‌‌سه‌‌ریاندا‬ ‫بدرێت‪ ،‬به‌‌بۆچوونی‌ من ئه‌‌زمونی‌‬ ‫ئایینی‌‪ ،‬له‌‌هه‌‌موو بواره‌‌كانه‌‌وه‌‬ ‫ل �ه‌‌ت��ون��دت��ری��ن��ی��ان �ه‌‌وه‌ ت��اوه‌ك��و‬ ‫حه‌‌قیقه‌‌تترینیان ده‌‌بێت به‌‌هێز‬ ‫بكرێن‪ ،‬دی��ارده‌ی‌ به‌‌جیهانیبوون‬ ‫حاڵه‌‌تی‌ كه‌‌پتی‌ ه�ه‌‌ی�ه‌ له‌‌سه‌‌ر‬ ‫الیه‌‌نی‌ ئه‌‌خالقی‌ الیه‌‌نی‌ ماف‌و‬ ‫الیه‌‌نی‌ ماددی‌ ئایینیش به‌‌هه‌‌مان‬ ‫ش��ێ��وه‌‌ی��ه‌‌‪ ،‬ب���ه‌‌اڵم س��ێ الی �ه‌‌ن �ی‌‬ ‫ت��ری‌ وات �ه‌ الیه‌‌نی‌ كۆمه‌‌اڵیه‌‌تی‌‌و‬ ‫سروشتی‌‌و ناوه‌‌كی‌ دین‌و الیه‌‌نی‌‬ ‫گواستنه‌‌وه‌ "نقلی‌"و ئه‌‌فسانه‌ی‌‬ ‫دین‌و الیه‌‌نی‌ دروش�م‌و په‌‌رستشی‌‬ ‫دین له‌‌دیارده‌ی‌ به‌‌جیهانیبووندا‬

‫له‌‌ناو ئه‌‌وسندوقه‌‌دا دانرابێت‌و‬ ‫شاردرابێته‌‌وه‌ مه‌‌به‌‌ستی‌ ت�ه‌‌واو‬ ‫ل�ه‌‌دروس��ت��ك��ردن�ی‌ ئ��ه‌‌م سندوقه‌‬ ‫ئه‌‌وه‌‌یه‌ كه‌ ئێمه‌ ئه‌‌و شتانه‌ی‌ كه‌‬ ‫‌له‌‌ناو سندوقه‌‌كه‌‌دان پێیان بگه‌‌ین‪،‬‬ ‫هێمای‌ ئه‌‌و سندوقه‌ پارێزگارییه‌‬ ‫كه‌‌شته‌‌كانی‌ ن���اوه‌‌وه‌‌و ده‌‌روون��ی‌‬ ‫ئ��ێ��م�ه‌‌ی�ه‌‌و ب��ۆ گه‌‌یشتنبه‌‌وشته‌‬ ‫ده‌‌روون���ی‌‌و ناوه‌‌كیانه‌ چاره‌‌یه‌‌ك‬ ‫نییه‌ ‌ج��گ��ه‌‌ل��ه‌‌وه‌ی‌ ك��ه‌ ده‌‌ب��ێ��ت‬ ‫ئ���ه‌‌م س��ن��دوق��ه‌‌ب �ه‌‌ش��ێ��وه‌‌ی �ه‌‌ك‬ ‫بشكێنرێت یان ته‌‌خته‌‌یه‌‌كی‌ لێ‬ ‫ب��ك�ه‌‌ی��ن�ه‌‌وه‌‌و ی��ان درزێ��ك �ی‌ تێدا‬ ‫دروستبكه‌‌ین ئه‌‌م كارانه‌ كه‌ ‌بۆ‬ ‫گه‌‌یشتن به‌‌مه‌‌عنه‌‌ویه‌‌ته‌ پێویسته‌‬ ‫‌به‌‌هۆی‌ ئایینه‌‌وه‌ ‌ئه‌‌نجام بدرێن‌و‬ ‫جێبه‌‌جێبكرێن‪ ،‬ئه‌‌گه‌‌ر ئه‌‌م كارانه‌‬ ‫جێبه‌‌جێبكرێن گومانی‌ من ئه‌‌وه‌‌یه‌‬ ‫كه‌ ده‌‌توانین به‌‌مه‌‌عنه‌‌ویه‌‌ت بگه‌‌ین‪.‬‬ ‫پێویسته‌ ب��اس له‌‌په‌‌رستش‬ ‫گه‌‌رایی‌ شوینكه‌‌وتووانی‌ ئایین‌و‬ ‫م�ه‌‌زه�ه‌ب�ه‌‌ك��ان به‌‌كه‌‌می‌ بدوێین‪،‬‬ ‫مرۆڤی‌ ئاسایی‌‌و شوێنكه‌‌وتووانی‌‬ ‫ئایین‌و مه‌‌زهه‌‌به‌‌كان چ له‌‌ئه‌‌مرۆداو‬ ‫چ ل��ه‌‌راب��ردوودا وچ له‌‌سه‌‌رده‌‌می‌‬ ‫ده‌‌سه‌‌اڵتی‌ ئیسالم‌و له‌‌سه‌‌رده‌‌می‌‬ ‫ئایینه‌‌كانی‌ تریشدا په‌‌رستش گه‌‌رایی‌‬ ‫وورده‌ وورده‌ زی��ادی��ك��ردووه‌‌‪ ،‬من‬ ‫به‌‌وه‌‌رازیم كه‌ له‌‌ئاییندا رازینه‌‌بوون‬ ‫هه‌‌یه‌‌‪ ،‬به‌‌اڵم هه‌‌رچه‌‌نده‌ ‌بمانه‌‌وێت‬ ‫ل�ه‌گ�ه‌‌وه�ه‌‌ری‌ دی��ن نزیكببینه‌‌وه‌‌‪،‬‬ ‫ئ�ه‌‌وا پێویسته‌ په‌‌رستش گه‌‌رایی‌‬ ‫كه‌‌مبكه‌‌ینه‌‌وه‌ كه‌ ئه‌‌ڵبه‌‌ته‌ ره‌‌نگه‌‬

‫بتوانرێت به‌‌خاڵی‌ سفر بگات‪ ،‬واته‌‬ ‫ده‌‌توانرێت به‌‌سفر بگات‪.‬‬ ‫پرسیار‪ :‬ئایا به‌‌بۆچوونی‌ ئێوه‌‬ ‫له‌‌دیارده‌‌یه‌‌دا ئایین زیاتر به‌‌ره‌‌و‬ ‫عه‌‌قاڵنییه‌‌ت ده‌‌جوڵێت‌و ده‌ڕوات؟‬ ‫مه‌له‌كیان‪ :‬به‌‌ڵێ‪ ،‬له‌‌راستیدا‬ ‫هه‌‌رچه‌‌نده‌ له‌ په‌‌رستشگه‌‌رایی‌‬ ‫كه‌‌مبكه‌‌ینه‌‌وه‌‌‪ ،‬ده‌‌وات��ی��ن ب �ه‌‌ره‌‌و‬ ‫ع �ه‌‌ق�ڵان��ی��ی �ه‌‌ت ه �ه‌‌ن��گ��ا بنێین‪.‬‬ ‫م �ه‌‌رج �ی‌ پێویست ب��ۆ گه‌‌یشتن‬ ‫به‌‌عه‌‌قاڵنییه‌‌ت ئه‌‌وه‌‌یه‌ تا ده‌‌توانین‬ ‫په‌‌رستشگه‌‌رایی‌ "تعبد گرایی‌"‬ ‫كه‌‌مبكه‌‌ینه‌‌وه‌‬

‫ب��ب�ه‌‌س��ت��ی�ن‌و ق��س�ه‌‌ب��ك�ه‌‌ی��ن‪ ،‬ئ�ه‌‌م‬ ‫دیارده‌‌یه‌ كه‌‌مكردنه‌‌وه‌ی‌ پاڵپشتی‌‬ ‫ئێمه‌‌یه‌ له‌‌سه‌‌ر رووداوه‌ مێژوویه‌‬ ‫تایبه‌‌تیه‌‌كان ب��ۆ گه‌‌یشتن به‌‌و‬ ‫گه‌‌وهه‌‌رو مه‌‌عنه‌‌ویه‌‌ته‌ پێویستن‪،‬‬ ‫الی��ه‌‌ن��ی‌ س��ێ��ی�ه‌‌م ك��ه‌ پێویسته‌‬ ‫تاووتوێ بكرێت ئه‌‌وه‌‌یه‌ پێویسته‌‬ ‫ئێمه‌ به‌‌تیۆلۆژی‌ مرۆڤه‌‌كان سه‌‌رنج‬ ‫بده‌‌ین‪ ،‬مرۆڤێكی‌ ئاسایی‌‌و كۆاڵنی‌‌و‬ ‫بازاڕی‌ تێڕوانینی‌ بۆ ئایین ئه‌‌وه‌‌یه‌‬ ‫كه‌ ئایین بۆ هه‌‌موو مرۆڤه‌‌كان‬ ‫به‌‌هه‌‌ر روانینێك‌و سه‌‌یركردنێكه‌‌وه‌‬ ‫كه‌ هه‌‌یانه‌ زنجیره‌‌یه‌‌ك فه‌‌رمانی‌‬

‫ی‬ ‫هه‌‌رچه‌‌نده‌ ‌بمانه‌‌وێت له‌گه‌‌وهه‌‌ر ‌‬ ‫ه‬ ‫ئایین نزیكبینه‌‌وه‌‌‪ ،‬ئه‌‌وا پێویست ‌‬ ‫په‌‌رستشگه‌‌رایی‌‌ كه‌‌مبكه‌‌ینه‌‌وه‌‌‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬ئ��ای��ا مه‌‌به‌‌ستتان یه‌‌ك ل��ه‌‌دوای‌ یه‌‌كه‌‌‪ ،‬ئه‌‌گه‌‌ر ئه‌‌م‬ ‫عه‌‌قاڵنییه‌‌تی‌ تێڕوانینه‌‌مان بۆ ئایین هه‌‌بێت‪ ،‬ئه‌‌وا‬ ‫له‌‌عه‌‌قاڵنییه‌‌ت‪،‬‬ ‫به‌‌ڵگه‌‌هێنانه‌‌وه‌‌یه‌ "استداللی‌"ه‌ یان هه‌‌رگیز به‌‌مه‌‌عنه‌‌ویه‌‌ت ناگه‌‌ین‪ ،‬بۆ‬ ‫گه‌‌یشتن به‌‌مه‌‌عنه‌‌ویه‌‌ت پێویسته‌‬ ‫عه‌‌قاڵنیه‌‌تی‌(‪)Intellect‬؟ ‬ ‫مه‌له‌كیان‪ :‬ئه‌‌و عه‌‌قاڵنیه‌‌ته‌ی‌ سه‌‌رنجبده‌‌ین كه‌ ئایین جۆرێكه‌‬ ‫ك��ه‌ ‌داواك������راوه‌ ت�ه‌‌ن��ه��ا عه‌‌قڵی‌ له‌‌پزیشكی‌‌و پزیشكێكی‌ ده‌‌روونیه‌‌و‬ ‫پزیشكێكی‌ جه‌‌سته‌‌ییشه‌ كه‌‬ ‫به‌‌ڵگه‌‌هێنانه‌‌وه‌‌یه‌ واته‌‌‪:‬‬ ‫"‪ "Reason‬نییه‌‪ ‌،‬به‌‌ڵكو عه‌‌قڵی‌ ناتوانێت له‌‌سه‌‌ر كاغه‌‌زێك هه‌‌زار‬ ‫"‪"Intellect‬ی��ش�ه‌‌‪ ،‬مه‌‌به‌‌ستم ئه‌‌وه‌ جۆر نه‌‌خۆشی‌ له‌‌سه‌‌ر بنووسێت‪،‬‬ ‫نییه‌ كه‌ ئه‌‌گه‌‌ر ئێمه‌ ‌ئه‌‌مپه‌‌رستش پ��زی��ش��ك ئ���ه‌‌وه‌‌ی���ه‌ ك���ه‌ ج���ۆری‌‬ ‫گه‌‌رایه‌‌كه‌‌مبكه‌‌ینه‌‌وه‌ ته‌‌نها به‌‌عه‌‌قڵ نه‌‌خۆشیه‌‌كه‌‌و ئ��ه‌‌و شته‌‌ش كه‌‬ ‫ب�ه‌‌ڵ��گ�ه‌‌ه��ێ��ن��ان�ه‌‌وه‌ "‪ "Reason‬ب��ووه‌‌ت�ه‌ ه��ۆی‌ ئ �ه‌‌و نه‌‌خۆشیه‌‌ش‬ ‫ده‌‌گه‌‌ین‪ ،‬نه‌‌خێر‪ ،‬له‌‌م دیارده‌‌یه‌‌دا دیاریبكات‪.‬‬ ‫جیاوازی‌ مه‌‌عنه‌‌ویه‌‌ت له‌‌گه‌ڵ‌‬ ‫له‌‌الیه‌‌كه‌‌وه‌ داواك��اری��ن به‌‌عه‌‌قڵی‌‬ ‫ب�ه‌‌ڵ��گ�ه‌‌ه��ێ��ن��ان�ه‌‌وه‌‌ی�ه‌‌و له‌‌الیه‌‌كی‌ ئ��ای��ی��ن �ی‌ گ��ش��ت �ی‌ ئ���ه‌‌وه‌‌ی���ه‌ كه‌‬ ‫ت���ره‌‌وه‌ ب �ه‌ ع���ه‌‌ق���ڵ���ی‌"‪ "Intellect‬مه‌‌عنه‌‌ویه‌‌ت به‌‌م تیۆلۆژیه‌ ده‌‌روونیه‌‬ ‫بگه‌‌ین‪ ،‬ك���اری‌ دووه‌‌م ئ�ه‌‌وه‌‌ی�ه‌ س �ه‌‌رن��ج��ده‌‌دات‌و هه‌‌ستبكات كه‌‬ ‫ت��اده‌‌ت��وان��ی��ن پشتبه‌‌ستن كه‌ مرۆڤه‌‌كان له‌‌الیه‌‌نی‌ ده‌‌روون���ی‌و‬ ‫ل �ه‌‌س �ه‌‌ر رووداوی‌ م��ێ��ژووی�ی‌ كه‌ تیۆلۆژیه‌‌وه‌ زۆر له‌‌گه‌ڵ‌ یه‌‌كتریدا‬ ‫پ���ه‌‌ی���ڕه‌وان‌و ش��وێ��ن��ك�ه‌‌وت��ووان�ی‌ ج��ی��اوازن‪ ،‬م��ن ل��ێ��ره‌‌دا ب���ه‌‌دوورو‬ ‫ئایین‌و مه‌‌زهه‌‌به‌‌كان ك�ه‌ له‌‌ناو درێ���ژی‌ ناچمه‌ نێو تیۆلۆژیه‌‬ ‫رووداوه‌‌ك��ان��ی��ان��دا ده‌‌ژی��ن‌و سورن جیاوازه‌‌كانه‌‌وه‌‌‪ ،‬به‌‌اڵم به‌‌بۆچوونم‬ ‫ل���ه‌‌س���ه‌‌ری‌ ئ �ه‌‌م��پ��ش��ت به‌‌ستنه‌ مرۆڤه‌‌كان له‌‌یه‌‌ك ساتدا ده‌‌توانرێت‬ ‫كه‌‌مبكه‌‌ینه‌‌وه‌ ب�ه‌‌ه��ۆی ‌ئ��ه‌‌وه‌‌وه‌ ب��ه‌‌چ��وار گ���روپ دابه‌‌شبكرێن‪،‬‬ ‫تاوه‌كو پشتبه‌‌ستنی‌ فراوان به‌‌سه‌‌ر ئ���ه‌‌وان���ی���ش (ده‌‌روون�����گ�����ه‌‌راو‬ ‫پانتایی‌ رووداوه‌ مێژوییه‌‌كاندا كاردانه‌‌وه‌‌گه‌‌را‪ ،‬ده‌‌روونگه‌‌راو رازی‌‬ ‫زاڵ���ب���ێ���ت ئ�����ه‌‌وا روب�������ه‌رووی‌ ب��وو ب�ه‌‌ك��اردان�ه‌‌وه‌‌‪ ،‬رووك��ارگ �ه‌‌راو‬ ‫كاردانه‌‌وه‌‌گه‌‌را‪ ،‬رووكارگه‌‌راو رازی‌‬ ‫به‌‌ربه‌‌ستده‌‌بینه‌‌وه‌‌‪.‬‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬ل �ه‌‌ه �ه‌‌م��ان ك��ات��دا بوو به‌‌كاردانه‌‌وه‌‌) یان ده‌‌توانین‬ ‫ل��ه‌‌دی��دگ��ای��ه‌‌ك��ی‌ ت��ای��ب�ه‌‌ت��ی��ی�ه‌‌وه‌ له‌‌ده‌ربڕینی‌ زۆر جوان‌و به‌‌رزو قوڵی‌‬ ‫روونده‌‌بێته‌‌وه‌‌‪ ،‬واته‌ مێژوونووس كه‌ له‌‌ئایینی‌ هینددا سوودوه‌‌رگرین‬ ‫ی��ان كه‌‌سێكی‌ دی��ن��دار هه‌‌رگیز كه‌ مرۆڤه‌‌كان به‌‌چوار ده‌‌سته‌‌دا‬ ‫ل�ه‌‌س�ه‌‌ر ی �ه‌‌ك واقیعی‌ مێژوویی‌ دابه‌‌شده‌‌كات‪:‬‬ ‫ی���ه‌‌ك���ه‌‌م‪ /‬م��رۆڤ��ان��ێ��ك كه‌‬ ‫پیداچوونه‌‌وه‌ی‌ نییه‌‌؟‬ ‫مه‌له‌كیان‪ :‬به‌‌ڵێ‪ ،‬هیچ كات ته‌‌نهاو ته‌‌نها له‌‌گه‌ڵ‌ هزرو له‌‌گه‌ڵ‌‬ ‫له‌‌مێژوودا "قطعیت" بوونی‌ نیه‌ی‌‪ ،‬چه‌‌ندو چۆن‌و ئه‌‌و گووتانه‌ی‌ كه‌‬ ‫واته‌ ‌هه‌‌ر رووداوێ��ك كه‌ ‌به‌‌مێژووه‌ له‌‌گوزه‌‌رگاكانه‌‌وه‌ وه‌‌ری‌ده‌‌گ���رن‌و‬ ‫په‌‌یوه‌‌ستبێت‪ ،‬ئه‌‌وه‌ی‌ كه‌ رۆیشت‌و به‌‌راستگۆیی‌‌و درۆك��ردن راستی‌‌و‬ ‫ت��ێ��پ �ه‌ری‌ ن��ات��وان �ی‌ ل��ه‌‌ب��اره‌‌ی��ه‌‌وه‌ ن���اڕاس���ت���ی‌‪ ،‬ل���ه‌‌گ���ه‌ڵ‌ ب��اب �ه‌‌ت �ه‌‬ ‫به‌‌شێوه‌‌یه‌‌كی‌ ته‌‌واو گفتوگۆ بكه‌‌یت‪ .‬تیۆریه‌‌كاندا گه‌‌شه‌‌ده‌‌كه‌‌ن‬ ‫دووه‌‌م‪ /‬مرۆڤانێك كه‌ له‌‌گه‌ڵ‌‬ ‫پرسیار‪ :‬ده‌‌ك��رێ نمونه‌‌یه‌‌ك‬ ‫كه‌‌سانی‌ خانه‌‌دان‌و چاكدا گه‌‌وره‌‬ ‫بهێنیته‌‌وه‌‌‪..‬‬ ‫مه‌له‌كیان‪ :‬به‌‌ڵێ‪ ،‬بۆ نمونه‌ ده‌‌ب��ن‌و الیه‌‌نی‌ س���ۆزداری‌ له‌‌ناو‬ ‫ئ �ه‌‌وه‌ی‌ كه‌ هیچ كه‌‌س ناتوانێت ئه‌‌مانه‌ زیاترو به‌‌هێزتره‌‌و جه‌‌دده‌ل‌و‬ ‫مه‌‌سیحی‌ بێت‪ ،‬ئێمه‌ نامانه‌‌وێت گفتوگۆو وتی‌ وتی‌ ناكه‌‌ن‪.‬‬ ‫سێیه‌‌م‪ /‬ئه‌‌وانه‌ی‌ له‌‌رێگه‌ی‌‬ ‫بڵێین مێژوونووسی‌ سیكۆالر بێ‬ ‫تاوانه‌‌‪ ،‬ب�ه‌‌اڵم ئه‌‌و بێ الیه‌‌نه‌ بۆ خۆشه‌‌ویستیه‌‌وه‌ گه‌‌وره‌ ده‌‌بن‪.‬‬ ‫چ������واره‌‌م‪ /‬م��رۆڤ��ان��ێ��ك كه‌‬ ‫نمونه‌ (شامی‌ كۆتایی‌ ـ شامی‌‬ ‫ئاخر) تا ئێستا مێژوونووسێكی‌ له‌‌رێگه‌ی‌ خزمه‌‌ته‌‌وه‌ گه‌‌وره‌ ده‌‌بن‪.‬‬ ‫خ��اڵ�ی‌ چ���واره‌‌م ئ �ه‌‌وه‌‌ی �ه‌ كه‌‬ ‫غه‌‌یره‌ مه‌‌سیحی‌ نه‌‌یگواستووه‌‌ته‌‌وه‌‌‪،‬‬ ‫له‌‌تكردنی مانگیش ت��ا ئێستا پێویسته‌ ب�ه‌‌وه‌ رازیبین ئه‌‌وه‌‌ش‬ ‫م���ێ���ژوون���ووس���ێ���ك���ی‌ غ���ه‌‌ی���ره‌ وه‌‌رگ��ری��ن ك�ه‌ ئایین له‌‌ئێستادا‬ ‫نه‌‌یگواستووه‌‌ته‌‌وه‌‌و به‌‌ژیانی‌ دوای‌ ئه‌‌م جیهانه‌ رازییه‌‌‪،‬‬ ‫موسوڵمان‬ ‫ب��اس��ی‌ن��ه‌‌ك��ردووه‌‌‪ ،‬ئ �ه‌‌م �ه‌ خ��ۆی‌ به‌اڵم فه‌‌رمان‌و رێنماییه‌‌كانی‌ بۆ‬ ‫نیشانده‌‌ری‌ ئه‌‌وه‌‌یه‌ كه‌ ناتوانین چاككردنی‌ ژیانی‌ ئه‌‌م جیهانه‌‌یه‌‌‪،‬‬ ‫ل �ه‌‌م��ج��ۆره‌ م �ه‌‌ب �ه‌‌س��ت��ان �ه‌‌دا ه�ه‌‌ر بۆیه‌ ده‌‌ردو ئازارو ناڕه‌‌حه‌‌تیه‌‌كانی‌‬ ‫ل���ه‌‌خ���ۆوه‌ ق��س��ه‌‌و ه��ی��چ ج���ۆره‌ ئه‌‌م جیهانه‌ پێویسته‌ ئه‌‌زموون‬ ‫پشتئه‌‌ستوریه‌‌ك ب��ه‌‌م زانسته‌ بكرێن‪.‬‬

‫جێگری سه‌رنووسه‌ر‪ :‬وریا حه‌مه‌تاهیر‬ ‫سکرتێری نووسین‪ :‬شۆڕش خالید‬ ‫لێپرسراوی هونه‌ریی‪ :‬شێرکۆ خانزادی‬

‫ی تێلیگراف‬ ‫ی سول ‌‬ ‫خاوه‌ن ئیمتیاز‪ :‬كۆمپانیا ‌‬ ‫سه‌رۆکی ئه‌نجومه‌نی به‌ڕێوه‌بردن‪ :‬ئیدریس عومه‌ر‬ ‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪ ،‬هه‌فتان ‌ه کۆمپانیای سولی تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫هه‌رێم ‌ی كوردستان‪ ،‬سلێمانی‌ ـ شاڕێی‌ سالم‪ ،‬ته‌الر ‌ی میران ـ نهۆم ‌ی پێنجه‌م ـ به‌رامبه‌ر به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی په‌روه‌رد‌ه ‌ ‪0533184771‬‬

‫زۆرجار رۆژنامه‌نووسان‌و نووسه‌ران‬ ‫له‌هه‌رێم ‌ی كوردستاندا رووب �ه‌ڕووی‌‬ ‫ه��ه‌ڕه‌ش��ه‌‌و ت��رس��ان��دن‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫ل��ێ��دان ده‌ب���ن���ه‌وه‌‪ ،‬هێشتا مافی‌‬ ‫رۆژن��ام��ه‌ن��ووس��ان ن��ه‌پ��ارێ��زراوه‌‪،‬‬ ‫ه��ێ��زه‌ك��ان � ‌ی پ��ۆل��ی �س‌و ئاسایش‬ ‫له‌خۆپیشاندانه‌كاندا‪ ،‬یه‌كه‌م كه‌س‬ ‫هێرشده‌كه‌ن ‌ه سه‌ر رۆژنامه‌نووسان‪،‬‬ ‫دادگ���اك���ان ج��م �ه‌ی��ان دێ���ت ل �ه‌و‬ ‫رۆژن��ام �ه‌ن��ووس��ان � ‌ه ‌ی به‌كه‌فاله‌ت‬ ‫ئازادده‌كرێن‪ ،‬به‌رپرسان ‌ی ئه‌م هه‌رێمه‌‬ ‫ته‌له‌فۆنه‌كانیان داده‌خه‌نه‌و‌ه به‌سه‌ر‬ ‫رۆژنامه‌نووساندا‪ ،‬ئه‌گه‌رچ ‌ی یاسای‌‬ ‫رۆژنامه‌نووسان له‌الیه‌ن په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستانه‌و‌ه په‌سه‌ندكراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تائێستا ئه‌و یاسای ‌ه وه‌ك خۆ ‌ی كاری‌‬ ‫پێنه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌یه‌ك‪ ،‬رێگرییه‌ك له‌م‬ ‫هه‌رێمه‌دا هه‌ی ‌ه ل�ه‌ب�ه‌رده‌م ئازادیی‌‬ ‫رۆژنامه‌وانی‪ ،‬ئاماره‌كان ‌ی توندوتیژ ‌ی‬ ‫دژ ‌ی رۆژنامه‌نووسان‪ ،‬له‌بر ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫رێژه‌كه‌یان كه‌مبێته‌وه‌‪ ،‬رۆژ دوا ‌ی‬ ‫رۆژ زی��ادده‌ك��ات‪ ،‬كار گه‌یشتووه‌ت ‌ه‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی رۆژنامه‌نووسان ده‌ڕفێندرێن‌و‬ ‫ده‌ك��وژرێ��ن‪ .‬هه‌ڕه‌شه‌یه‌ك ‌ی گ �ه‌ور‌ه‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ر ژی��ان � ‌ی رۆژن��ام �ه‌ن��ووس��ان‬ ‫ه�ه‌ی�ه‌‪ ،‬ئ�ه‌وی��ش ئ �ه‌وه‌ی � ‌ه یاسایه‌ك‬ ‫نیی ‌ه له‌م هه‌رێمه‌دا به‌رگر ‌ی له‌ژیان ‌ی‬ ‫رۆژنامه‌نووسان بكات‪ ،‬گره‌نتیان بدات ‌ێ‬

‫كاتێك هه‌واڵێك‪ ،‬راپۆرتێك‪ ،‬یان گوتارێك‬ ‫باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ناڕفێندرێن‌و ناكوژرێن‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی دۆخه‌ك ‌ه ‌ی تراژیدیتر كردووه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه به‌رپرسان ‌ی ئه‌م هه‌رێمه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫بڵێ ‌ی هیچ روون���ادات‪ ،‬زۆر بێباكانه‌‪،‬‬ ‫هه‌موو وه‌اڵم��ی��ان بۆ سوكایه‌تیكردن‬ ‫به‌ڕۆژنامه‌نووسان‪ ،‬هه‌موو هه‌وڵه‌كانیان‬ ‫بۆ دۆزینه‌و‌ه ‌ی بكوژان ‌ی رۆژنامه‌نووسان‪،‬‬ ‫له‌پێكهێنان ‌ی لیژنه‌دا قه‌تیسده‌مێنێت‪،‬‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی ئاشكرای ‌ه له‌م هه‌رێمه‌دا‪ ،‬هه‌زاران‬ ‫لیژنه‌‪ ،‬بۆ ه��ه‌زاران بابه‌ت پێكهێنران‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ته‌نیا ی��ه‌ك حه‌قیقه‌تیان بۆ‬ ‫ئ��اش��ك��ران�ه‌ك��را‪ ،‬تكای ‌ه ئ��ه‌و ه�ه‌ڕه‌ش�ه‌‬ ‫گه‌وره‌ی ‌ه ‌ی له‌سه‌ر رۆژنامه‌نووسان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌پێكهێنان ‌ی لیژن ‌ه چاره‌سه‌رناكرێت‪،‬‬ ‫پێكهێنان ‌ی لیژنه‌‪ ،‬دووبار‌ه سوكایه‌تیكردنه‌‬ ‫به‌ڕۆژنامه‌نووسان‪ ،‬چونك ‌ه كێشه‌ك ‌ه زۆر‬ ‫له‌و‌ه گه‌وره‌تر‌ه به‌پێكهێنان ‌ی لیژنه‌یه‌ك‬ ‫چاره‌سه‌ربكرێت‪.‬‬ ‫ل �ه‌م��او‌ه ‌ی راب����ردوودا س�ه‌رده‌ش��ت‬ ‫عوسمان ‌ی رۆژنامه‌نووس‌و خوێندكاری‌‬ ‫زان��ك��ۆ‪ ،‬ل �ه‌ن��او ه�ه‌ول��ێ��ری پایته‌ختی‌‬ ‫هه‌رێم ‌ی كوردستاندا‪ ،‬رفێندرا‌و دواتریش‬ ‫ته‌رمه‌ك ‌ه ‌ی به‌كوژراو ‌ی دۆزرایه‌وه‌‪ ،‬هه‌موو‬ ‫تاوان ‌ی سه‌رده‌شت گوتاره‌كان ‌ی بوون كه‌‬ ‫نووسیبوونی‌‪ ،‬ئایا ره‌وای ‌ه مرۆڤ له‌سه‌ر‬ ‫وش ‌ه بكوژرێت؟ ئه‌و‌ه چ ده‌سه‌اڵتێكه‌‪،‬‬ ‫له‌سایه‌یدا رۆژن��ام �ه‌ن��ووس��ان‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫راپ��ۆرت‌و گوتاره‌كانیان ده‌ڕفێندرێن‌و‬

‫‪-‬‬

‫ژمار‌ه (‪)31‬‬ ‫ساڵی یه‌که‌م‪ ،‬چوارشه‌ممه‌‪2010/5/12 ،‬‬

‫‪0533187811‬‬

‫ده‌ك��وژرێ��ن؟ بۆی ‌ه ل �ه‌دژ ‌ی تیرۆركردن ‌ی‬ ‫سه‌رده‌شت عوسمان ‌ی رۆژنامه‌نووس‌و‬ ‫خوێندكار ‌ی زان��ك��ۆ‪ ،‬ئ��ێ��وار‌ه ‌ی ئه‌مڕۆ‬ ‫كاتژمێر ‪ ،04:00‬له‌به‌رده‌م باخ ‌ی گشتی‌‬ ‫له‌سلێمانی‌‪ ،‬خۆپیشاندانێك ‌ی گ�ه‌وره‌‬ ‫ئه‌نجامده‌درێت‪ ،‬بۆ ئیدانه‌كردن ‌ی رفاندن‌و‬ ‫تیرۆركردن ‌ی سه‌رده‌شت عوسمان‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌خۆپیشاندانه‌كه‌دا هه‌ڵمه‌تی‌‬ ‫ك��ۆك��ردن �ه‌و‌ه ‌ی ئیمزا ده‌ستپێده‌كات‪،‬‬ ‫بۆ داواك���ار ‌ی به‌مه‌به‌ست ‌ی دۆزینه‌و‌هی‌‬ ‫تاوانباران‪.‬‬ ‫هاوواڵتیان ‌ی به‌ڕێز‪..‬‬ ‫به‌شداریكردنتان‪ ،‬رێزگرتن ‌ه له‌وشه‌‌و‬ ‫رێگرتن ‌ه ل�ه‌ب�ه‌ف��ی��ڕۆچ��وون� ‌ی خوێنی‌‬ ‫س�ه‌رده‌ش��ت عوسمان‪ .‬ئاماده‌بوونتان‬ ‫به‌رگریی ‌ه له‌ئازادی ‌ی رۆژنامه‌گه‌ری‌‪.‬‬ ‫له‌چوارچێو‌هی‌‬ ‫خۆپیشاندانه‌ك ‌ه‬ ‫ك��اره‌ك��ان� ‌ی هه‌فته‌چاالكیی "بێده‌نگ‬ ‫نابین"دایه‌‪ ،‬ك ‌ه له‌الیه‌ن رادی��ۆ ‌ی نه‌وا‪،‬‬ ‫كۆمپانیا ‌ی ئ��اوێ��ن�ه‌‪ ،‬گ��ۆڤ��ار ‌ی لڤین‪،‬‬ ‫رۆژن��ام�� ‌ه ‌ی ه��اوواڵت��ی‌‪ ،‬فیدراسیۆنی‌‬ ‫رێكخراوه‌كان ‌ی كۆمه‌ڵگ ‌ه ‌ی مه‌ده‌نی‌‪،‬‬ ‫رۆژنام ‌ه ‌ی رێوان‪ ،‬رۆژنام ‌ه ‌ی ده‌ستوور‪،‬‬ ‫سه‌نته‌ر ‌ی میترۆ‪ ،‬ته‌له‌فزیۆن ‌ی ‪،knn‬‬ ‫رۆژنام ‌ه ‌ی رۆژنامه‌‪ ،‬تۆڕ ‌ی به‌رگر ‌ی له‌ماف‌و‬ ‫ئازادییه‌كان ‌ی خه‌ڵك‪ ،‬خوێندكارانی‌‬ ‫زانكۆ ‌ی سلێمانی‌‪ ،‬خوێندكاران ‌ی زانكۆی‌‬ ‫ئه‌مریكی‌‪ ،‬رۆژنام ‌ه ‌ی ئاسۆ‪ ،‬رۆژنام ‌هی‌‬ ‫چه‌تره‌و‌ه رێكخراوه‌‪.‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫‪ www.destur.net‬‬

‫ی‬ ‫ئه‌مڕۆ له‌سلێمان ‌‬ ‫خۆپیشاندان ئه‌نجامده‌درێت‬

‫کۆمپانیای سولی تێلیگراف‬ ‫روژنامه‌وانی‌و چاپ‌و بالوکردنه‌وه‌‬

‫ئ‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ف‬ ‫ت‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ش‬ ‫ت‬ ‫ۆ‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫ێ‬ ‫گ‬ ‫ر‬

‫‪yary‬‬

‫چ‬ ‫ێ‬ ‫ڵ‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫پ‬ ‫ێ‬ ‫ن‬ ‫ج‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫ه‬ ‫وه‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫چ‬ ‫س‬ ‫ت‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫ی بهزاند‬

‫ده‌روازه‌یه‌ک بۆ راگه‌یاندنی پیشه‌گه‌ر‬ ‫‪2‬‬

‫‪tur.net‬‬ ‫‪www.des‬‬

‫چ‬ ‫ێڵسی ئینگلیز‬ ‫ی بووه پاڵهوان‬ ‫پ‬ ‫ریمهرلیگی واڵتهكهیو لهپێ ی ئهم وهرزهی‬ ‫نج‬ ‫ته‬ ‫ر‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫ره‬ ‫ون‬ ‫ای‬ ‫وه‬ ‫یانهی‬ ‫تدی ركابه‬ ‫و یارییهی كه ری تێكشكاند‪.‬‬ ‫شه‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫راب‬ ‫ك‬ ‫انی كۆتا ههفتهی خول ردوو لهمیانی‬ ‫ی‬ ‫ی بهر‬ ‫ام‬ ‫به‬ ‫ر‬ ‫یا‬ ‫پریمهرلیگی‬ ‫نه‬ ‫ی‬ ‫ویگان ئهتله‬ ‫ێڵسی ئینگلیزی بووه پاڵه تیك ئهنجامیدا‪،‬‬ ‫وان‬ ‫ی‬ ‫ئه‬ ‫م‬ ‫لهپێنج ال‬ ‫وهرزهی‬ ‫تێكشكاند‪ .‬وه یانهی مانچ‬ ‫ستهر یونایتدی‬ ‫ی لهو یا‬ ‫رییهدا بهئهنج‬ ‫گۆڵی بێ وهاڵم سهركهو امێكی گهورهو‬ ‫تن‬ ‫چوارهمین جار لهمێژو ی بهدهستهێناو‬ ‫وی‬ ‫دا‬ ‫نا‬ ‫زن‬ ‫او‬ ‫بهرزبكا‬ ‫ی ئهو‬ ‫بهدهست تهوه كه لهس‬ ‫اڵی ‪2006‬هوه‬ ‫یبهێنێت‪.‬‬ ‫لهو یاری‬ ‫یهدا جگهلهوهی‬ ‫كردهوه بووه رێگری ما نازناوهكهی بۆ‬ ‫نچ‬ ‫ستكهوتی مێژوویی بێ ستهر یونایتدو‬ ‫بهشیكرد‪.‬‬ ‫كۆتاییها‬ ‫تنی خولهكه‬ ‫ڵسیو مانچستهر ی ش ههریهكه‬ ‫ونای‬ ‫ه خولی یانه پاڵهوا تدو ئارسناڵو‬ ‫نهك‬ ‫ههروهها یانهكانی انی ئهوروپا بۆ‬ ‫ما‬ ‫نچ‬ ‫س‬ ‫ته‬ ‫ر‬ ‫س‬ ‫یت‬ ‫ڤهرپ‬ ‫یو‬ ‫رینل ووڵیش بۆ خ‬ ‫ول‬ ‫ی‬ ‫ئه‬ ‫ی‬ ‫وروپیو‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫ال سیتیو‬ ‫پۆرتسمۆسیش‬ ‫هیهك‪.‬‬

‫تیكۆ مهدریدو‬

‫رۆژنامه‌ی‬

‫ری‬

‫پاش‬ ‫‌ه‌(‪‌)27‬‬ ‫کۆیهکی وهرز‬ ‫رۆ‬ ‫مار‬ ‫شیی رۆژنامه‬ ‫ژانی دووشه‬ ‫ممه کۆمپانیای سولى تێلیگرافی دهستوورهژ‪2010/4/ ،‬‬ ‫ژماره ‪0‬‬ ‫دهری مدهمکاه‌‪،‬ت‌‪14‬‬ ‫‪ ،3‬دووشه‬ ‫‪/5‬‬ ‫چوارشه‌‬ ‫ممه‪10 /10 ،‬‬ ‫‪20‬‬ ‫)‌الپه‌ڕه‌‬ ‫‪ 8‬الپهڕه‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ 750‬دینار‬ ‫(‪‌ 0‬دینار‌ه‌‬ ‫‌(‪)1000‬‬ ‫نرخ‬ ‫‪www.‬‬ ‫‪destu‬‬ ‫‪r.net‬‬

‫ریده‌کات‬

‫شانگای‬ ‫ن پێ‬ ‫مانگه فراوانتری سلێمانی‬ ‫ی گشتی‬ ‫م‬ ‫زگای‬ ‫تا ‪29‬ی ئه خانه‬ ‫‪ 22‬ب لههوڵی كتێب ری چهندین ده ن ‪%50‬یه‬ ‫شدا‬ ‫داشكاند‬ ‫تێ‬ ‫ك ركرێتهوه بهبه و ڕێژهی‬ ‫ده‬ ‫كردنهوه‬ ‫پو باڵو‬ ‫چا‬

‫ی‌كۆمار‬

‫رۆكای ‌هت‬ ‫ه‌‬

‫ی‪‌،‬له‌س‬

‫‌زیاتره‌‬

‫یی ‌ه‪‌،‬هه‌فت‬

‫سى‌گشت‬

‫ولى‌تێلی‬

‫انیای‌س‬

‫انه‌‌کۆمپ‬

‫گراف‌ده‌‬

‫یبهت به‬ ‫تا‬

‫‪9‬‬

‫دهستوور‬

‫دهس �ت‬ ‫�ی�ان�هی‬ ‫‪%‬‬ ‫ی‬

‫ه‌رێـم‌و‌‬

‫‌هتـی‌ه‬

‫رمانبه‌ر‬ ‫سه‌رۆكای‬ ‫‌‪‌118‬فه‌‬ ‫ه‌كانـی‌‬ ‫‌هه‌رێم‬ ‫ر‬ ‫‌پارتین‬ ‫رمـانبه‌‬ ‫كای ‌هتی‬ ‫سه‌رۆ‬ ‫رله‌مان‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ف‬ ‫‌‬ ‫ی‌‪%70‬‬ ‫ان‌و‌په‌‬ ‫نزیكـه‌ ‌ ‌وه‌زیر‬ ‫جوم ‌هنی‬ ‫ئ ‌هن‬ ‫‌هکی‌سيا‬

‫‪2‬‬

‫‪r.net‬‬

‫‪destu‬‬

‫‪www.‬‬

‫‪ 237‬ملی‬ ‫ی‬ ‫بودجهی سااڵنه ی پارتی‬ ‫زی�ران�ی بهاڵم ۆری فهرمانبهران لهكاتێك‬ ‫ز‬ ‫ه‪،‬‬ ‫وه‬ ‫سهرۆكایهتییهك ستای پ‬ ‫ئهنجومهنی ارمهندی‬ ‫ب��هاڵم‬ ‫‪ 2523‬ك‬ ‫شوو ئێ‬ ‫سێ‬ ‫ه‪،‬‬ ‫یهكێتی‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ێ‬ ‫ههی ق پانزه پارێزگای جومهنی وهزیران ه لهخولی پ پارتیو‬ ‫ن‬ ‫عێرا‬ ‫ر‬ ‫ردستاندا‬ ‫ه‬ ‫یان وهكی‬ ‫ات‬ ‫ئ‬ ‫زی‬ ‫ش‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫پێی‬ ‫هند‬ ‫و‬ ‫ان‬ ‫ههیه‪ ،‬بهو ههرێم ‪ 208‬كارم حكومهتی ك ندام پهرلهمانهك ئهندامی‬ ‫ئه‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫زی �ران �ی‬ ‫بیالل سلێما فراكسیۆ‬ ‫حكومهت هنی وه‬ ‫�ان له‬ ‫م‬ ‫لهئهنجو‬ ‫انتاری‬ ‫س �ت‬ ‫ت «ئهو‬ ‫سلێمان پهرلهم كردنی ك �ورد تووری و‬ ‫ێراق‪.‬‬ ‫سهر بهیه‬ ‫هبهراورد‬ ‫بهدهس‬ ‫ع ی�الل‬ ‫ل‬ ‫ب� ی ئیسالمی رانی حكومهتی دامهزرێنراون زۆرهی‬ ‫هنی وهزی‬ ‫اره‬ ‫كۆمهڵ‬ ‫حكومهتی‬ ‫جوم‬ ‫ئ��هو ژم��� بۆ ئهو‬ ‫بودجهی ئهن مهنی وهزیرانی وهزیرانی‬ ‫گهڕێتهوه‬ ‫و‬ ‫ج‬ ‫هبووه»‪.‬‬ ‫‪ 7‬ده‬ ‫ی‬ ‫پێشتر ه‬ ‫ههرێمو ئهن ڵێت ئهنجومهن یارو ‪88‬‬ ‫یت‬ ‫ده‬ ‫كه‬ ‫مل‬