Vumya rajyasatta com

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

1 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

Ads not by this site

होमपे ज

अपडे टेड समाचार

रा यस ा वमश

अ तवाता

व े षण

डाय पोरा

ते ो आँखा

रा यस ा वशे ष

नाग पू"जने मगर पव भू$याको इितबृता त Created on Monday, 17 June 2013 02:51

Like

0

Send

Share

_

दे वका घत मगर, दाङ आधुिनकता सँगै के-ह यूवाले आ/नो सं कृ ित पर$परा भु1दै गएको पाई छ । तर, के-ह त नेर7ह8 पिन छन ् जसले आ/नो प-हचानलाई "जव त रा: के-ह न के-ह ग;ररहे काछन ् । यसपािल मगरको मु<य पव भु$यालाई भ=य बनाउन स-?य मगर व@ाथB सँघ दाङकE अFयG समेत रहे कE जुनु मगर र ितनको कायसिमितको स-?यतालाई Hय-ह कोट7मा रा: स-क छ । मगर सँघ दाङसंग िमलेर यसवष घोराह7मा भ=य भु$या महोHसवको आयोजना ग;रएकोिथयो । लाख बुढा मगरको उमेर ढ1कदै गएको छ । तर मगर सँ◌ं कृ ित र पर$परा भनेपिछ उनको जवानी ढ1केको महसुस नै हँु दैन । लाख भु$या नाचको अगुवा (गु8आमा) हुँन ् । उनी भु$या नाच कसर7 नाLने र यसमा के–के ग;र छ भनेर यूवा पू ताह8लाई िसकाउँ िछन ् । ‘गाउँ मा सानैमा िसकेको हो, यो हाMो पर$परागत पव भएकोले दाङमा पिन हामीले हर साल भु$या पव बनाउछौ उनले

10/24/2013 1:01 PM

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

2 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

भु$या पव अथार मगरात GेOका मगर जाितको Pमुख चाड हो । मु<यगर7 रो1पा, 8कुम तथा मFयप"Qम GेOमा बसोवास गनR खाम÷पाङ मगर भाषा बो1ने मगर जाितले मु<य पवको 8पमा भु$या मनाउने गछन ् । आ/नो पुखाले मनाउदै आएको यो पव बसाईसरे र दाङ आएका मगर समुदायले दाङमै भएपिन भ=य 8पमा मनाउने गछन ् । Hयसो त था8 जाितको बाहु1यता रहे को दाङमा पिछ1ला समय बसाई सरे र आउने मगरह8को सँ<या पिन उ1ले<य रहे को छ । यसGेOमा मगर जाितको गौरव र पर$परासँग जो-डएको वषय भएका कारण हरे क वष भु$या महोHसवको आयोजना ग;रएको नेपाल मगर सँघ दाङका अFयG भोपलाल रोका मगरले बताए । के हो भू या (नोगोबा गे) अथार मगराँत GेOमा बसोबास गनR खाम मगर बो1ने मगर समुदायले परा पुव कालदे "ख नै अित महHवका साथ मनाउँ दै आएको यो चाड यस GेOका मगरह8ले मनाउने मु<य चाड हो । मगर समुदाय भुिमलाई आ/नो दे वताको 8पमा मा छन ् । र यो भु$या पव पिन भुमीलाई पुजा गनु हो । मगर समुदायको कमथलो क वलायुगदे खी नै Pायः घरभ दा बा-हर Pकृितसंगको सािमTयतामा बढ7 हुने गरे को पाई छ । Hयस अवसरमा हरे क वषको आषाढ म-हनाको एक गतेको समयलाई के U मानेर थानानुकुलता अनुसार बैशाख दे "ख भदौ म-हनाको हरे क सं?ा" तह8मा भेला हुने र उV भेलालाई वा षक जनगणनाको 8पमा पिन िलन थािलयो । उV अवसरमा अनुप" थत रहनेलाई मृत घोषणा गर7 उसको -क;रया काज समेत ग;र-दने (कुनै थानमा माO) तथा अ य थानमा घर प;रवारमा नराMो हुँ छ, बप

आउँ छ Hयसकारण यो पव सबैले

हामीलाई फलो गनुहोस ्

मनाउँ नुपछ भ ने मा यता रहे को िथयो । यो पव मनाएमा Pाकृितक बप बाट बLने वWासका साथ Pकृ ितको पुजा गन थािलयो । भु$या पव पुजापाठ तथा नाचगान गर7 मनाउने ग;र छ । पुजापाठ संग संगै २२ चालमा नांच नाLने ग;र छ । थािनय भाषामा यस पवलाई नोगोबाZगे पिन भ ने ग;र छ । यस पव मनाउनुको Pमुख कारण आफू बसेको ठाउँ को भूमी र भूमी दे वतालाई पूजा गरे र माOृभुिमPित \]ा र आदर Pकट गनु हो । साथै यो पव मनाएपिछ दै वी वप बाट जोिगन ग;रने कम र जोगाएको उपल^यमा ग;रने उHसवको 8पमा पिन िलने काम गदछ । यो पवको अवसरमा

10/24/2013 1:01 PM

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

3 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

जाितले स_चालन गरे को ऐितहािसक अथार, बाa रा यस ाह8 संग समेत स$ब ध रहे को मगर गाउँ का बुढापाकाह8 बताउँ छन ् । मनाईने शैल र कवद ती मगर समुदाय पहाड7 आ-दवासी जनजाित हुन ् । ियिनह8को बसोबास पहाड7 GेOमा हुने र भौगोिलक बकटताका कारण पिन पहाड7 GेOमा Pाकृ ितक Pकोप, दै ब बप

बढ7 हुँने हुनाले भूिमका पुजार7 मगर समुदायले Hयसको

रोकथामका लािग भू$या पव मनाउन सु8 गरे को यस GेOका अbजह8को भनाई रहे को छ । यस पव अथार मगरात GेOमा खाम बो1ने मगर समुदायले िनकै लामो समयदे खी मनाउँ दै आएका छन ् । बशेष गरे र राcी अ_चलको रो1पा, 8कुम, Tयुठान, स1यान, दाङ तथा धौलािगर7 अ_चलको बाdलुङ, $याdद7 लगायतका "ज1लामा यस पवलाई बशेष महHवका साथ मनाउने ग;र छ । असार एक गते मनाईने भू$या पवको तयार7 एक म-हना अगाड7बाट नै गनR चलन रहे को छ । भूमे मनाउने बिभ न बिध र P-?याह8 रहे का छन ् ।

10/24/2013 1:01 PM

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

4 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

परापुव कालमा अथार मगराँत GेOमा रहे को गाउँ मा मगर समुदायको बाeलो बसोबास रहे को िथयो । Hयसै गाउँ मा दलामी गोOका पुन मगरको पिगनभ बसोवास रहे को िथयो भने िशपाकोटबाट आएका शेपाली कामी (दिलत) पनी Hयसै गाउँ मा ब ने गदथे । गाउँ लेह8 खोलाितर पानी भन जाने गदथे । गाउँ को त1लोितर रहे को जार7 खोलामा पानी भन जाने ?ममा खोलाको ितरमा बास टे केर बसेको सपले गाउँ लेलाई सताउँ न था1यो । गाउँ का मा छे ह8 चार जना पानी भन भएमा दई ु जनलाई मा;र-दने, दई ु जना गयो भने एक जनालाई मा;र-दने र एक जना माO गएमा आधा मा;र-दने गन था1यो । खोलाको -कनारमा बसेको सपको यस Pकारको हकतले गाउँ लेह8 Oिशत भए । यसको कसर7 िनकाश िनका1ने भनी छलफल गन थाले । गाउँ का अ य कसैले िनकास िनकालन सकेनन ् । गाउँ लेह8 मFयेकै दलामी गोOका पुन मगर र शेपाली कामी बचमा छलफल गदा सपलाई नमा;रए सारा गाउँ लेह8लाई नै सखाप पानR वWासका साथ Hयसको िशकार ग;रयो । लुकुमका भू$या पुजार7 भVबहादरु शेपालीका भनाईमा

Hयसै अनु8प शेपाली

कामीले घले सनासो र हाते घन तताएर सपको टाउको Lयापेर मान थालेपिछ सपले मलाई नमार, हाMो (सप) शाकाले हा¥यो ितिमह8को शाकाले "जHयो, म त भूिम दे वता हँु , PHयेक वषको असार म-हनाको प-हलो हcा सेतो कपडामा धुपधार गर7 मलाई बिल -दं ई पूजा गनु Hयसो गरे मा म शा त हुँ छु भ यो । Hयसै समयदे खी भू$याको शु8वात भएको यस पव पुखाले मा दै आएको रस बहादरु शेपालीले बताए । Hयसै समयमा सपको 8पमा रहे को भूिम दे वताले नै शेपाली कामीबाट चोखो पानी, दध ु को धार िलने र दलामी पुन मगरबाट बली -दने भ ने भनाई अनुसार शेपाली कामीबाट धुँपधुवार गनR र दलामी पुन मगरले मार ता ने ग;र छ । Hयस मFयेमा पिन मगर समुदायका एक जना जैिस]ारा bह हे रेर राहु bह भएका =य Vले काfने केतुले ता ने ग;र छ । यसैका आधारमा भू$या दे वताको पुजा नगरे मा ठु लो बप

आईलाdछ, भूमे दे वता ;रसाएमा अन g हुँ छ भनेर

िनकै लामो समयदे "ख अथार मगराँत GेOका मगर जातीले भु$या पव भ=य 8पमा मनाउँ दै आएको मगर जैसी "जतबहादरु पुन मगरले जानकार7 -दए । भू$या पव असार १ गते बाट सु8 हुँ छ भ ने ग;रए पिन यसको तयार7का लािग गाउँ का सारा मािनसह8 एक म-हना अगाड7बाट नै Hयसको तयार7मा

10/24/2013 1:01 PM

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

5 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

ठाउँ ) को सरसफाई ग;र छ । भू$याका लािग आवiयक पनR बाजागाजा बजाउनका लािग गाउँ का दमाईह8 समेत तयार भएपिछ नाLने तथा मेला लाdने थानको सरसफाई पिछ गाउँ का भU भलाjी, बुढापाका अbजह8को उप" थितमा गाउँ भर7का स$पुण गाउँ लेह8 उप" थत भएर जेठ मसा तको अिघ1लो -दन बिधवत 8पमा भू$या पवको उkाटन गनR चलन रहे को छ । फूल ट"न २ दन भु$या नाLने ठाउँ लाई नागोपो भिन छ । नोगोपोमा अbज बुढापाकाह8 ]ारा भू$या पवको उkाटन भैसकेपिछ गाउँ भर7का त8नात नेर7ह8 गाउँ का केह7 अbज बुढापाकाह8 स-हत बाजागाजा बजाउँ दै २०-२५ जना दे खी ४०-४५ जना स$मको समुह ३५ हजार दे खी ५ हजार स$मको उचाईमा बुकEको फूल -टTन जा छन ् । जेठ म-हनाको मसा तको प-हलो -दन गाउँ मा भू$याको उkाटन ग;रसकेपिछ बुकE फूल -टTन जाने समुह -दउँ सो ३-४ बजेितर बुकE ितर जाने गछन ् । केह7 गाउँ का अbजह8को साथ गएको उV समुह बाटोभर7 नाचगान गदै बाजागाजा स-हत ना ता पानी गदp जाने गछ । फूल -टTन जाने युवतीह8 मगर भेषभुषा िछfको गु यु, मखमलको चोलो, गादो (भाङbो), पहे लो पटु कE, पुराना चाँद7का गहना, पहे लो, ह;रयो पोते चुरामा िच-टeक परे का हुँ छन ् भने युवाह8 मखमलको भोटो, घरमै भेडा तथा भाZगोबाट तयार पारे को कछाड, घरमै तयार पारे को पटु कE बाँधेर छqके खकुर7 िभरे र िच-टeकै परे का हुँ छन ् । संगसंगै केटाह8ले भेडाको ऊनबाट तयार पारे को भोटो ओढे का हुँ छन ् भने युवितह8 घरमा ऊनबाट तयार पारे को झोलाभर7 घरमा बनाएका कोसेलीह8 बोकेर जाने गछन ् । बुकE जाँदा लामो उकाली याOालाई सहज बनाउनका लागी यूवायूवतीह8ले िगत गाउँ दै रमाईलो गनR गछन ् । गाउँ को सबैभ दा अdलो उचाई ४०००-५००० िमटर अdलो थानमा बुकEको फूल -टTन जाने ग;र छ । उV कामलाई मगर भाषामा नोगो जाने पिन भ ने ग;र छ । नोगोपोमा िनकै िचसो हुँने र पानी समेत नपाईने हुँनाले गाउँ का यूवितह8ले घरबाटै पानी, अनB पानी (ना ता खानेकुरा) िलएर गएका हु छन । सगुन व8प जाँड, रeसी पिन लdने ग;र छ । नोगोपो जाने ?ममा संगै गएका दमाई थरका बाजा बजाउने कलाकारले उकालोभर7 नै बाजा बजाएर मनोर जन गछन ् । नोगोपो जाँने ?ममा एकै -दनमा पुdन नस-कने भएका कारण सबैजना आधा

10/24/2013 1:01 PM

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

6 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

युवाह8 खुला आकाशमुनी रमाईलो गदp ब छन ् । िचसो कम गनका लािग सबै जना आगो बालेर आगो ताTदै रात काfने गछन ् । यसैगर7 घरबाट लगेका रोट7, अचार लगायतका खानेकुरा सबैले िमलेर बाँड7चुड7 गर7 खाने गछन । बुकEमा िचसो लाdछ भनेर लसुन, -टमुरको अचार बनाएर लैजाने ग;र छ । रात काfन सहज बनाउनका लागी बुढापाकाह8 यानीमाया िगत गाएर रमाईलो गनR गदछन ् भने युवायुवतीह8 िगत गाउने तथा नाचगान गरे र रमाईलो गनR गदछन ्

। उV समयमा नागोपोमा बशेषगर7 युवायुवती माO जाने भएको हँु नाले Hयह7 समयमा नै युवायुवतीको बचमा मायाँ बसेर बवाह समेत हुने कां?E गा वस–६ लुकुम 8कुमका ि\बहादरु पुन मगरले बताए । रातभर रमाईलो गरे र रात का-टसकेपछv बहानै ४ बजे सबैजना उठे र उचाईमा पाईने रं िग बरं गी बुकEको फूल -टTनका लािग सबैभ दा उचाईमा रहे को थानमा जाने गछन । फूल -टTने ?ममा लाइन लागेर रमाईलो -किसमले पिन -टTने ग;र छ । पटमा अिल अTwयारो ठाउँ मा माO फूल पाईने हँु नाले क ले बढ7 -टTन सeछ भनेर Pित पधा

10/24/2013 1:01 PM

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

7 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

ग;रने बिध, पुजाआजाको तयार7 गनR गछन । बिभ न रं िग बरं गी फूल -टपेर आईसकेपछv बुकE पाइने ठाउँ को केह7 त1लो अिल खा1डो परे को थानमा आएर गाउँ बाट आएका सबैले आ–आ/नो थरको गोO अनुसार छुfटाछुfटै चौतार7 बनाएर नाचको सु8वात गनR गछन । -टपेर 1याएको फूल यूवायुवतीह8ले Hयहाँ भएका सबैलाई िशरमा प-ह¥याई-दएर ठु ला अbजसंग आिशवाद िलने र अ य आफुसंगैका सािथभाईसंग माया साटासाट गनR चलन रहे को छ । आ–आ/नो गोO अनुसार चौतार7मा केटाकेट7 लामो समय भू$या बाजाको तालमा नाLने, पूजाआजा गनR र केह7 समय ब\ाम िलँदै ना ता पानी खाँदै रमाईलो गनR ग;र छ । Hयसैग;र िनकै समय चौतार7मा नाचगान ग;रसकेपछv नाLने समयमा युवितह8ले काँधमा िभनR गरे को ह;रयो, पहे लो, िनलो, रातो बिभ न रं गको पxयौरालाई बाँधेर लामो बनाएर घरितर फकदाँ सबैले Hयो पxयौरा समातेर गोलो घेराज तो बनाएर रमाईलो गदp फ-कने चलन रहे को छ । यो चलन भू$या पव मा ने सबै GेOमा रहे को छ ।

प थौल नोगोपो जानेह8ले जाने, फ-कने ?ममा ठाउँ –ठाउँ मा बसेर स1लाको हाँगा काटे र मुला बनाउने, Hयसमा धजा टZगाउने, अGता, ढु ं गा, सeक GेOमा फा1ने काम ग;र छ । Hयसठाउँ मा सबैले थकाई मानR अिनपानी खाने काम पनी गदछन ् । फूल -टTन जाने ?ममा धेरै ठाउँ मा प yयौली बनाउँ दै जाने चलन रहे को छ । Hयस ठाउँ मा बाजा बजाउँ दै नाचगान गनR चलन समेत रहे को छ । यो ?म जाने आउने दब ु ै समयमा गनR ग;र छ । याहो 'गत बुकEको फूल -टपेर फकने ?ममा बाटोमा म-हलाह8ले याउली चराको भाकामा िगत गाउँ दै फ-कने चलन रहे को छ । िगत गाउँ दै गाउँ ितर फकदा िगत गाउँ दै रमाईलो गनR र बाटो काfन पनी स"जलो हुँने हुँनाले यो िगत गाउँ ने ग;र छ । याहो िगत गाउँ दै बाटोभर7 प yयौली बनाउँ दै जेठको मसा तको -दनमा साँझपख गाउँ मा फ-कने ग;र छ । गाउँ मा रहे का अ य गाउँ लेह8 नोगोपो गएकाह8को पखाईमा रहे का हुँ छन ् । नाचगान तथा मेलाका लागी गाउँ मा तयार पा;रएको थानमा सबैजना नोगोपो

10/24/2013 1:01 PM

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

8 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

भ ने मा यता रहे को छ । यसैगर7 गाउँ का PHयेक घरबाट नोगोपो गएका केटाकेट7लाई आ–आ/नो घरबाट खानेकुराह8 1याएर खान -दने चलन रहे को छ । भू$या नाLने ठाउँ मा नोगोपो गएकाह8लाई आ–आ/नो घरबाट 1याएको खानेकुरा नखाएमा नराMो हुने मा यता रहे को छ । Hयसकारण जे भएपनी आ–आ/नो घरबाट 1याएको खानेकुरा खाने ग;र छ । यसैगर7 भू$या नाLने ठाउँ मा ज$मा भएका सबैलाई बुकE बाट 1याएका रं िग बरं गी फूलह8 िशरमा लगाई-दएर ढोग ग;र ठु लाबडासँग आिशवाद िलने चलन रहे को छ । बुकEबाट 1याएको फूल गाउँ का सबैलाई PHययेकले पु¥याउने ग;र छ । Hयसपछv Hयहाँ मगर समुदायमा Pचिलत खानपान जाँड, रeसी लगायतका खानपान ग;र छ । केह7बेर बाजाको तालमा नाचगान गरे र साँझितर Hयस-दनका लािग सबैजना घर फक छन ् ।

असार १ गते बहानैबाट गाउँ का सबैजनाह8 भू$या पुजाका लािग तयार7 गनR गछन ् । बहानको खाना खाएर पुजाको पुरा तयार7 भैसकेपिछ गाउँ मा िनमाण

10/24/2013 1:01 PM

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

9 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

कुखुरा, सुंगुर) लाई सबैको माझमा राखेर पुजार7ले धुँप धुँवार ग;रसकेर मारले मानेपछv मार काfने ता ने अ य गाउँ लेह8ले मारलाई दगु¥याउँ दै गाउँ िनकाला गनR ग;र छ । ज लाई भु$या िनका1ने पनी भिन छ । गाउँ बाट भु$या िनका1दा घरमा रहे का म-हलाह8ले नाZलो (सुपो) मा धैसो, खरानी, दशैको बेला ढोकामा लगाएको -टका जमरा, घरमा उपलzध भउका अ नह8 (गौ, जौ, कमै, धान, कोदो, तोर7, आद7) राखेर सबैले घरबा-हर फा1ने ग;र छ । यसो गरे मा वषभर7को गaदशा, बप ी भू$याले लैजा छ भ ने मा यता रहे को छ । भू$याको 8पमा पुजाका लािग तयार पा;रएको मारलाई गाउँ बाट िनकािलसकेपिछ गाउँ को प1लो छे उमा रहे को भु$या थानमा लिग छ । भु$या थानमा लगीसकेपिछ पुजापाठ, धुँपधुँवार गरे र मगर जातीितरका मार काfने समयमा दई ु जनाले मारको खुfटा समाउने र एक जनाले काfने ग;र छ । भू$या मारलाई का-टसकेपिछ गाउँ भर7का स–साना केटाह8ले Hयस मारलाई प1fयाउँ दै –प1fयाउँ दै गाउँ को मुिन (छे उितर) रहे को खोलामा झानR ग;र छ । जो िनकै रमाईलो हँु छ । खोलामा मारलाई झा;रसकेपिछ गाउँ भ;रका केटाकेट7ह8ले Hयो मारलाई खोलाको कुनै ठाउँ मा लुकाएर राखेका हुँ छन ् । ठु ला युवा, बुढापाकाह8 आएर Hयसलाई खा ने काम ग;र छ । अच$म त के छ भने भू$या थानमा पुजा ग;रएको Hयो मार खो नै पनR र नभेfयाए स$म खो"जरहने चलन रहे को छ । नखोजे स$म बLचाह8ले नभिन-दने अथवा न-दने चलन रहे को छ । यो भू$या पव मनाईने Pाय ठाउँ मा ग;र छ । गाउँ का ठु ला मा छे ह8ले खोजेर भेfयाएपछv Hयह7 खोलाको एक छे उमा आएर अक{ बोका Hयह7 पुजा गरे र पकाएर खाने चलन रहे को छ । उV मार भेटाईसमेपिछ खोलामा नै बोका पुजा गर7 भ|डा र बोका सँगै पकाएर खाने ग;र छ । तर, Hयस थानमा म-हलालाई भने उप" थत गराईदै न । यस वषयमा के कारणले म-हला जान नहुने भ ने बारे मा भने खासै केह7 कारण रहे को छै न । भू$या पवको शु8वात दे खी नै मासु पकाएर खाने ठाउँ मा म-हला जाने नगरे को लुकुमका ि\बहादरु पुन मगरले बताए । मगर समुदायको महHवपुण पव भएका कारण पव त महHवपुण हुने नै भयो संगसंगै खानपान पिन बशेष Pकारको हु छ । यस पवमा हरे क कामका लािग आवiयक पनR जाँड, रeसी संगै रोट7 लगायतका खानपान पनी खाने ग;र छ । यसैगर7 मासू

10/24/2013 1:01 PM

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

10 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

पालैपालो पज ू ार दलामी पुन र शेपाली कामी बचमा भएको सरस1लाह अनुसार शेपाली कामी पूजार7 हुने चलन छ । Hयसैअनुसार शेपाली कामीह8 बचमा पनी पालैपालो पूजार7 हुने पर$परा रहे को छ । शेपालीह8को भाईसंगोलमा पालैपालो PHयेक वषको पुजार7 छा ने ग;र छ । एक वष एक भाई पूजार7 भएमा अक{ वष अक{ भाई पूजार7 हुने चलन रहे को छ । आ/नो पुखाले प-हलेदोख नै पालैपालो पूजार7 हुने पर$परा बसालेका कारण Hयसलाई िनर तरता -दईरहे को धनबहादरु शेपालीले जानकार7 -दए । तर पूजार7 हुने पालो आएको भाईको घरमा Hयस घरको म-हला सुHकेर7 भएमा, गभवती भएमा भने Hय वष पूजार7 ब न नपाईने हु छ । घरमा म-हला सुHकेर7 अथवा गभवती भएमा घरमा जुठो भएको भ ने ग;र छ । २२ चालको नाच असार १ गते भु$या थानमा भू$या दे वतालाई बिल -दएर पूजापाठ ग;रसकेपिछ लगातार पाँच -दनस$म भू$या नाच नाLने ग;र छ । गाउँ भर7का स$पुण म-हला पु8ष, केटाकेट7, युवायुवती, बुढाबुढ7 सबै भू$या नाLने ठाउँ मा ज$मा हु छन ् । अिन PHयेक -दन पाँच -दनस$म दमाहा, }याली, सहनाई लगायतको बाजाको तालमा भूिम दे वतालाई पुdदै नाLने गदछन ् । अथार मगराँत GेOको मगर समुदायमा Pचिलत भेषभुषा म-हलाह8ले मखमलको चोलो, िछfको लुंगी, पहे लो पटु कE, मखमल तथा घरमै भांगो]ारा तयार पा;रएको भांbो(गादा), नाक, कान, घाट7मा चाँ-द तथा सुनका बिभ न गहनाह8, मुंगा एवं पोतेका मालाह8 लगाएर ह;रयो, रातो, पह~ लो बिभ न रं गका पxयौरामा िच-टeक परे का हु छन ् भने पू8षह8 घरमा तयार पा;रएको घरे लु कपडाको छqके, मखमलको भोटो घरमै तयार पारे को पटु कE, िशरमा टोपी, खुfटामा पाइजामा, क$मरमा खुकुर7 िभरे र िच-टeक परे र नाLने ग;र छ । एक गतेबाट शु8 भएको नाच पाँच -दनस$म नािच छ । भूमे पवमा गाउँ का PHयेकलाई अिनवाय 8पमा उप" थती हुँनुपनR हु छ । म-हलाह8ले समातेको पxयौरा एउँ टा हातको काँधको मािथ"1तर र अक{ हातको त1लोितरबाट िभरे र हातमा समा•े ग;रएको हुँ छ । नाLने ?ममा म-हलाह8ले दईु हातमा बिभ न रं गका पxयौरा]ारा बाजाको तालमा भूिमितर पxयौरा फकाउँ दै बिभ न तालमा

10/24/2013 1:01 PM

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

11 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

भू$या पव मनाउँ दा मािथ उ1लख भए ज तै बिभ न बिधह8 अपनाईने ग;र छ । तर माओवाद7 बUोहका कारण बचमा ितन चार वष भु$या ब द भएको िथयो । केह7 समय ब द भएको भु$या पव अ-हले आएर केह7 थानह8मा प;रमा"जत भएको छ । थवाङ लगायतका ठाउँ ह8मा भु$या शु8 हुनुभ दा प-हले बुकEमा फूल -टTन जाने, भू$या थानमा बिल -दने लगायतको बिध गन ब द भएको छ । भू$याको पूजा गर7 सकेपिछ पाँच -दन स$म बाजाको तालमा नािचने बिभ न २२ चाल नाच अ-हले आएर १७ चालमा िसिमत भएको छ । समय अनुसार पुराना थुप p पर$परा सं कृ ितह8मा प;रवतन भए ज तै भू$या पवमा नािचने २२ चाल नाचमा पिन केह7 प;रमाजन गनुपनR आवiयक भएकोले १७ चाल नाच नाLन थािलएको थवाङ िनवासी रो1पा GेO न.◌ं २ का ए-ककृत नेकपा माओवाद7 सं बधानसभा सभाषद स तोष बुढा मगरको भनाई रहे को छ । भू$या पव मनाउनका लािग आिथक 8पमा पिन खिचलो भएका कारण प;रमाजन गनु आवiयक भएको रो1पा थवाङ" थत थािनय eलवका अFयG महे श बुढा मगर बताउं छन ् ।

Pित-?या ले:ुहोस ् Name (required) E-mail (required, but will not display) Website

1000 symbols left

Notify me of follow-up comments

10/24/2013 1:01 PM

नाग पू"जने मगर पव भू $याको इितबृता त

12 of 12

http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

Send JComments

हा*ो प हचान

स पक,

शुभे.छुकह0

Rajyasatta.com © 2010-2013. All rights reserved.

Ads not by this site

10/24/2013 1:01 PM