de Warande en de NWE Vorst presenteren Borderline
donderdag 1 tot zondag 4 mei vrijdag 9 tot zondag11mei La Bonne EspĂŠrance
2
3
Was de wandeling voor jou een ontdekkingstocht, een zenoefening of misschien zelfs een kwelling? Heb je ware Schoonheid beleefd, ergens bij gebeefd, gelachen, vragen gesteld, gebabbeld of ben je juist stil geweest? Voelde je je alleen of juist verbonden? Wat zal je onthouden van deze plek? De kunstwerken of juist de vervallen muren en de bomen die daar weer overheen trachten te groeien? Wist je trouwens dat La Bonne Espérance tegenwoordig een beschermd reservaat is... voor meer dan 350 vleermuizen!?
Lieve jij Bedankt voor je komst! Ik ben benieuwd hoe je er nu bij staat, na deze uitzonderlijke ervaring op de locatie van La Bonne Espérance... De ruïnes waar je net doorheen liep, zijn van een cement- en steenfabriek die hier van 1900 tot 1933 in werking was. Zoals je hebt gemerkt werd het terrein intussen terug overgenomen door planten en bomen, waardoor deze plek rechtstreeks getuigt van de levendige dialoog tussen mens en natuur. Ik hoop dat je genoten hebt en dat je misschien een beetje tot rust bent gekomen van dit unieke buitenproject. Of ben je nog wat onder de indruk misschien van de grootse mankracht van collectief Walden, of door die berk die zij zo overweldigend lieten dansen? Werd je wat ongemakkelijk van de instabiel manoeuvrerende performer Michel Yang, of zag je wel de humor van haar pogende acties in? Ik vraag me af waaraan je denkt na dit alles... Wat hoor je, en vooral hoé? Is er iets in je geluidsbeleving veranderd na de intensiverende ervaringen met de toeters en stethoscopen van Ruben Nachtergaele? Voelde je je een prooi in het web van Nick Steur, of transformeerde hij je veeleer tot marionet? Begreep je de link met de spinnen op deze locatie? Sta je nog stevig op je benen?
Je hebt gelijk: woorden maken soms veel kapot. Laat er maar tijd over gaan voor je antwoord geeft, bijvoorbeeld minstens zoveel als de kunstenaars over het maken van dit traject ongeveer een maand. Zo lang!? Ja, want zij realiseerden alles zonder elektriciteit! Stel je voor: die enorme spinnenwebben: zonder schroefboren en dus enkel gebruikmakend van de aanwezige haken en hoeken (en van meer dan 1.000 tiewraps/ kabelbindertjes). En die enorme berk: volledig uitgegraven met de hand en met een zelfbedacht takelsysteem! Je zal begrijpen dat dit voor de jonge kunstenaars een ware beproeving en ook een confrontatie was. Allereerst moesten zij een invalshoek vinden om deze plek te integreren in een nog te maken (reuzachtig) werk, en dan moesten ze 4
zojuist hebt gehad. Excuseer - ik moet deze tekst even onderbreken, vanwege die frons in je gezicht. Je hebt gelijk: ik heb mijzelf niet voorgesteld... ik had gehoopt dat ik eronderuit zou komen. Ok hup, voor de dag ermee... euhm: ik ben een afgewezen kunstenaar. Ik leg het even uit: Ook ik had graag een werk gemaakt voor dit project. Maanden geleden reageerde ik op de “Open Call” op de website van de Warande. Ik werd daarop uitgenodigd voor een begeleide verkenning van La Bonne Espérance. ‘Een goed teken’, dacht ik. Maar zo simpel was het niet. Met vijftien andere collegaen kandidaat-kunstenaars moest ik een heel dagprogramma door. In de voormiddag gidste Luc van Natuurpunt ons met een rijkdom aan kennis over dit terrein. Dan
ook nog praktisch een hoop onvoorspelbaarheden overwinnen. Ze mochten niet zomaar van alles toevoegen, mochten geen stroom gebruiken en moesten daardoor hun gebruikelijke materialen vaak inruilen voor iets dat ze met de hand konden bewerken. Fysiek moesten zij zichzelf regelmatig overwinnen. Het weer moest flink meezitten en als het donker werd, konden ze niet verder. Ruben Nachtergaele, Michel Yang, Collectief Walden en Nick Steur waren hier met andere woorden dagenlang te vinden, balancerend tussen een gepaste nederigheid tegenover de plek en hun scheppingsdrang die hen onvermijdelijk tot daden aanzette. Als vanzelf ontstond een groepsgewijze dynamiek, vanwaaruit een organische route ontstond die dan weer tot de algehele ervaring leidde die jij
5
om een reportage te maken over Borderline. En zodoende... Dus nu hoeven we het niet meer over mij te hebben, adieu Ego!
kregen we de tijd om zelf even rond te neuzen en in de namiddag moesten we in groep vertellen welke gedachten en ideeën er tijdens de verkenning van de plek in ons waren opgekomen. Een ongebruikelijke procedure waarbij mijn ongeduld en nieuwsgierigheid danig op de proef werden gesteld. De verkenning en het fantaseren over dit project had ik oprecht heerlijk gevonden, de zon had geschenen en ik had boeiende collega’s ontmoet uit Nederland en Vlaanderen, waaronder collectief Walden dat mij meteen intrigeerde als de combinatie van een bioloog, filosoof, dramaturg en acteur. Helaas kreeg ik dus een tijd later het bericht dat ik niet geselecteerd was. De laatste zin in de motivatie van Nick Steur luidde:
De titel ‘Borderline’ werd gekozen omdat dit project een samenwerking is tussen een Belgische en een Nederlandse culturele instelling, omdat er zowel Belgische als Nederlandse kunstenaars aan deelnamen, omdat zij hun eigen grenzen moesten aftasten tijdens het werken op deze plek, omdat La Bonne Espérance een terrein is op de grens tussen natuur en cultuur, én omdat jij, lieve bezoeker, op die manier tegen een paar extremen in je eigen ervaring kon aanlopen. Liep ook jij misschien tegen de grenzen van je ‘ego’ aan?
“Ik merkte bij vrij veel mensen dat ze niet de ervaring hebben met werken op locatie op een manier die ik voor ogen heb (bijna ego-loos en zonder angst je te laten leiden door de locatie).”
(Zo zie je: het leven van een kunstenaar gaat niet over rozen.) Ik heb me de dagen daarna uitgebreid gebogen over dat “egoloos” zijn, wat Nick daar precies mee bedoelde, want dat zat me niet lekker. Wellicht omdat ik aanvoelde dat hij gelijk had... Verrassend kwam een paar weken geleden de vraag van de Warande of ik misschien wel interesse had 6
7
VLEERMUIZENRESERVAAT gebieden in en rond Turnhout in grote aantallen voorkomen is overduidelijk. Je kan hier normaal dan ook niet komen, zodat de vleermuizen niet onnodig worden afgeleid van hun bezigheden. Wel kan je via Natuurpunt een afspraak maken, mocht je bijvoorbeeld met je fotoclub eens een sessie willen doen...
Deze plek is beschermd en wordt beheerd door Natuurpunt! Zodat de watervleermuis, de baardvleermuis, de franjestaart en de meervleermuis hier talrijk kunnen gedijen en de aantallen vliegende insecten een beetje inperken, wat ten goede komt aan de landbouw. Door de specifieke grondstructuur heeft Turnhout namelijk vrij veel natte gebieden, denk maar aan het ‘vennegebied’ in het noorden en ‘winkelsbroek’ in het zuiden. Het belang van de vleermuis als opruimer van muggen en andere schadelijke insecten die in de natte
Speciaal voor de herneming van ‘The Return of Ulysses’ keert de danser Alain Honorez uit Deurne terug naar het Koninklijk Ballet Vlaanderen. Hij vertolkt de rol van één van de vrijers die Penelope het hof maakt. In een interview uit 2013 vertelt hij waarom dansen de rode draad in zijn leven is:
8
COLLECTIEF WALDEN
zwaarder en groter. Maar omdat wij hersens hebben, kunnen wij die boom toch overmeesteren en laten doen wat wij willen. Hella, de filosofe van het collectief vertelde me uitgebreid over de schoonheid en tegelijk de tragiek die ze ervoer tijdens het proces van hier te zijn en in te grijpen in deze omgeving.
Hella en René van Collectief Walden namen me spontaan mee op tour. Ze vertelden ronduit over hun ontdekkingen en maakten me attent op hoe natuur en cultuur hier op een wonderlijke manier met elkaar versmelten. Zij stelden op hun verkenningstochten onder meer vast dat bomen op dit terrein vanwege de vele cement in de grond niet goed kunnen wortelen, en dat hun tentakels dan maar in de breedte over het skelet van de fabriek uitdijen. Wanneer ze groeien zonder deftig te wortelen en wat te hoog worden, vallen ze bij het geringste zuchtje wind om en trekken een deel van de stenen mee los, waardoor de volgende boom dan weer meer ruimte krijgt om te wortelen. Maar intussen is die ene boom wel dood. Specifiek spraken de aanwezige berken hen aan. De Walden-leden dachten uitgebreid na over die relatie tussen natuur en cultuur op deze plek, en hoe ze die bomen misschien alsnog konden laten verder leven. Ze probeerden zelfs een van die omgevallen bomen weer omhoog te hijsen, hem te doen ‘herrijzen’. Daarvoor hingen ze met zijn vieren een hele dag met al hun gewicht aan de touwen. Ze kwamen al testend en zoekend uit bij de kwestie dat de mens zijn omgeving zomaar kan manipuleren, enkel omdat hij zo slim is, want een boom is natuurlijk veel sterker, veel
“We gebruiken allemaal wel houten meubelen, dus bomen ontwortelen hoeft ons eigenlijk niet zo vreemd te zijn. Toch voelt het een beetje fout wat wij hier doen: een boom ontwortelen - dus iets wat leeft, laten ophouden te leven - en dan vervolgens ook nog zelf in beweging brengen. Onze performance zal dan ook in stilte plaatsvinden, en wij zullen op eigen kracht en heel langzaam een choreografie met de boom uitvoeren.”
Ik vraag me af of het - nu jij dit leest, achteraf - ook zo is gegaan. Of ze erin geslaagd zijn jou eraan te herinneren dat dit iets is dat wij als mens op grote schaal doen: de natuur moedwillig aan onze wil onderwerpen, zonder dat we ons daar heel bewust van zijn. Wellicht voelde je je niet meteen geprovoceerd tijdens hun werk. Omdat ze natuurlijk zelf ook hard hebben gewerkt, hun eigen kracht en concentratie werd namelijk wel op de proef gesteld. Hoewel ze de touwtjes in handen hadden, gingen ze er liefdevol mee om. “Het heeft iets met overgave te maken, van beide kanten. We willen niet zozeer de vernietigende werking van natuur of mens laten zien. Daarom staat het publiek trouwens ook veilig op afstand.” 9
10
Bharg Het is de enige van nature groeiende boom op IJsland en Groenland. Voor de Siberische volken was zij een heilige boom: een rijpe vrouw wiens melk de kracht van de drinker vertienvoudigde. Heksen, zo gaat het verhaal, vlogen op bezemstelen van haar hout. De Germanen benoemden haar tot boom der wijsheid, en huis van de godin Freya. Als je in de maand maart door het bos wandelt, heb je misschien wel eens flacons aan afgesneden takken zien hangen, want tot op de dag van vandaag wordt aan haar sap een geneeskrachtige en reinigende werking toegekend. Verering van de berk is diep geworteld in onze cultuur. Haar mooie verschijning, haar witte kleur inspireerde, fascineerde en zette aan tot verschillende interpretaties. Het klinkt misschien vreemd, maar de berk heeft ook een diepgaande invloed gehad op onze taal. De Kelten leerden hun kinderen het alfabet met behulp van blaadjes: de berk stond voor de éérste letter van het Keltische alfabat, de B. Aan de hand van het woord ‘berk’ hebben taalwetenschappers toen de verwantschap van de Indo-Europese taal onderzocht. Berk, birke, birch, björk, boulaeu, bereza: het stamt allemaal af van hetzelfde Oudindische woord ‘bharg’, dat ‘glanzend’ betekent en nog steeds terug te vinden valt in het Engelse woord ‘bright’. Hoe diep het woord berk geworteld is in onze verschillende talen, zo oppervlakkig wortelt zij hier in de cementfabriek. Want al lijkt het hier een bos, op nog geen 30 centimeter diepte ligt nog altijd de cementen vloer van de fabriek. De berk is een pionier: live fast, die young! Veel van de kleine boompjes die je tussen de stenen van het gebouw ziet groeien (soms op de meest onmogelijke plaatsen) zijn berkjes. Zij kunnen veel aan, hebben weinig nodig en groeien snel. Uiteindelijk is deze snelle groei ook hun ondergang, want net als rocksterren worden berken niet oud. Maar in hun val nemen zij wel telkens een stukje van het gebouw mee. COLLECTIEF WALDEN
Kreeg je van Walden een klein berkje mee, lees dan deze verzorgingstip: Houd de aarde goed vochtig en plant het berkje binnen 4 weken op een mooie plek in je tuin of in een pot met ruime aarde.
11
MICHEL YANG all in a day’s work?
arbeidsinspanningen die hier ooit geleverd werden: het opgraven en inpakken van de aarde, het dragen van stenen, het trekken aan touwen, het voortduwen van kruiwagens enzomeer. Graven in de grond was niet toegestaan op haar plek, dus versleepte ze steeds meer stenen waarmee ze haar pad afbakende. Michel was meer dan de anderen bezig met hoe en wat haar collega’s deden. Zij ging daar zeer ontvankelijk mee om. Als danser is zij natuurlijk gewend om bewust te zijn van een zekere groepsdynamiek en dat zag ik in haar aanpak terug. Zij koppelt graag terug van en naar degenen die op dat moment dezelfde plek bevolken. Ook haar eerste gesprek met mij bracht haar bij nieuwe gedachten: (Michel is Amerikaans-Belgisch, haar bericht dus tweetalig)
Nick Steur vertelt over Michel dat zij van bij hun eerste ontmoeting een rustige, fijne, egoloze uitstraling had. “Zij is weer een ander iemand dan de anderen, iemand die niet per se haar stempel wil drukken. Ik vermoedde dat zij heel erg door de omgeving gefascineerd zou kunnen raken en dat zij eerder gemanipuleerd kon worden door de omgeving dan zelf de omgeving te manipuleren.”
En inderdaad sprak Michel ook tegen mij vanuit een bewonderenswaardige onderdanigheid tegenover de omgeving: “Ik ga dezelfde plek steeds opnieuw af, alsof ik daar wel iets moét vinden. Ik kreeg daardoor telkens nieuwe ideeën. Zo wilde ik een gebouw laten opgaan in de hemel door het te bedekken met iets dat het effect van een spiegel had, of een andere muur wilde ik juist beklemtonen door er extra mos op te laten groeien. Maar ik besloot uiteindelijk om terug te keren naar mijn basismateriaal: mijn lichaam, en dat in de locatie in te passen op een manier waardoor het publiek voorzichtig over en rond mij zou moeten lopen. Ik ging dus op zoek naar plekjes om te liggen, mezelf in te bergen, aan te hangen...misschien een soort thuis.” Michel botste zo
Beste Griet, Het was fijn om jou gisteren bij La Bonne Espérence te ontmoeten. I have been triggered by your visit in another direction of the work that I am doing here. I’ll describe it to you by sharing an excerpt from today’s journal entry: Yesterday’s visit by Griet Menschaert. I found myself babbling about the process. “I started with moss. Then it became about rooting, which led to this and that, then I started piling bricks, and then... and then... and then...” It’s such a pity processes are not more visible. And so now I am inspired to trace
ook op tastbare herinneringen aan andere mensen op deze locatie. Ze las de andere zijn aanwezigheid in de zware 12
my process, to document it. Visiting Griet’s website, I am further inspired by how she reveals the relation between process and her outcomes. Her publications seem to be occupied with this as well. If you would have time, I would enjoy meeting you to hear more about your own work. Let me know when would be a good moment for a coffee here in Turnhout. Warm cheers, Michel
13
NICK STEUR ‘3 km white rope’
om je via het besturen van je nieuwsgierigheid een bepaalde route te doen lopen. Het was een spel om jou ruimte te laten innemen of juist om je te beperken in de ruimte. Zo manipuleerde hij jouw bewegingen. Om zijn webben te spinnen, moest Nick trouwens een paar angsten overwinnen.
Vanaf het moment dat Nick de kunstenaars bij elkaar had gezocht, werd hij zelf gewoon een van hen. Hij vond het belangrijk dat iedereen even veel inspraak en verantwoordelijkheid kreeg. Dat gaf hemzelf ook de rust om aan zijn project te werken: hij was niet langer hét aanspreekpunt of dé curator.
“Het meest interessant hier is dat het één constant het ander overneemt: de bakstenen die op planten vallen, de bomen die er weer overheen groeien of een zeldzaam beschermd plantje dat mij als mens dwingt om ergens niet te komen. Die vrijheid vind ik heel interessant.”
“Van bij het begin heb ik het gevoel dat het gebouw en zijn hoeken en ruimtes mij proberen in te perken, te kaderen. Maar overal brokkelt het tegelijk af en ook dieren en planten proberen hier hun stekje te creëren. Ik was vooral gefascineerd door de spinnenwebben, hoe spinnen constant weer hoeken ‘vangen’ om van daaruit weer andere insecten te vangen. Ik kreeg zin om zelf webben te maken.”
Het heffen en hijsen moest Nick goed plannen en van tevoren uitdenken omdat alles zonder hulpmiddelen gebeurde. “Omdat ik de hoogte in wilde, was er geen tijd om veel aandacht te schenken aan mijn drempelvrees. Het moest gewoon gebeuren.” Besef je dat hij
het hele grasveld onder het web met de schaar heeft geknipt!? Ah ja, want een grasmachine was natuurlijk ook uit den boze - geen stroom is geen stroom!
Hij bedacht dat hij misschien mensen kon vangen en dat hij niet per se zelf in het middelpunt van de performance moest staan zoals hij voorheen meestal deed. Hij zocht een manier om niet zichzelf ‘gevangen’ te zetten in de aandacht van het publiek, maar het publiek te vangen in zijn eigen aandacht “als een soort half mens half dier die leeft van het vangen van mensen.” Zo benadert hij de manier van vrijheid en ruimte innemen die dieren op deze plek ook hebben. De webben die in hij in het gebouw spon, dienden om jouw bewegingen te sturen, 14
Nick: “De ingrepen van Natuurpunt, zoals vogelzaad ophangen, bomen kappen voor het ‘behoud van een ruïne’ en elders weer juist bomen beschermen: ik krijg mijn hoofd er niet omheen gewikkeld. Daarom maak ik graag, heel graag werk op deze locatie. Werk wat het daarover heeft en je tegelijk dwingt in allerlei bochten en kronkels. Werk dat je dwingt je (weer) fysiek te verhouden tot ‘de natuur’, maar ook tot onze eigen ingrepen daarin; de ruïne bijvoorbeeld is een achtergelaten pand waartoe je je normaal gesproken niet per se hoeft te verhouden, zoals een weggegooid blikje frisdrank. Die spanning tussen natuur en cultuur is op geen andere plek die ik ken zo zichtbaar als op deze. Dit is een locatie waar al een eeuw lang zowel gevochten als gegund wordt door alles wat dit gebied (vluchtig of lang) bezet houdt. Dieren, planten, mensen en niet te vergeten, de elementen. De continue transformatie door hun strijd onderling is hier zowel op micro- als macroniveau goed zichtbaar. Veldovens bijvoorbeeld werden door de mens neergezet om bakstenen te kunnen bakken waarmee ze de fabriek bouwden, welke bakstenen bakte om elders weer die bakstenen neer te zetten als een nieuw gebouw... vrij parasitair. Op microniveau zie ik een paardenbloem-parachuutje dat zich weer tussen die bakstenen van een hoge muur van deze ruïne wringt, om een paardenbloem te worden... wiens parachuutjes op hun beurt wél over die muur heen komen om de volgende ruimte te kunnen claimen. Zijn we als mens in die zin niet toch ‘natuurlijk’ bezig, ook al doen we aan ‘landschapsvervuiling’ en ‘milieuverontreiniging’ waarbij we eigenlijk als een aap aan het kijken zijn naar de banaan die we net in de eigen kak hebben geduwd? Maar waarom dan kan ik het niet over mijn hart verkrijgen een leeg blikje in het bos te werpen? Waarom kan ik dat wel in een stad, waar vochtige van het leven krioelende aarde overal bedekt is met dikke lagen (gefabriceerd) steen, en waar enkel soms een paardenbloem ‘ongecontroleerd’ zijn ruimte terug weet te claimen (al is het maar voor even)?”
15
RUBEN NACHTERGAELE ‘Mud Stories’
van de mens om een plaats op te eisen in de geschiedeins van onze planeet, een stempel te drukken, iets nuttigs te verwezenlijken. We verwerken grondstoffen, bedenken productieprocessen, infrastructuren, transportmiddelen en communicatie: alles om onze levensstandaard en comfort te verhogen, om voortgang te boeken en de evolutie een stapje voor te blijven. Om er grip op te hebben.”
Ruben vind ik de meest raadselachtige van dit stel. Hij praat in lange stromen zinnen, ik zag hem meer nog dan de anderen denken terwijl hij praatte en ik zou je liever vertellen hoe dat voor mij klonk dan dat ik zijn woorden droogweg overneem. Vermoedelijk werkt hij zoals hij praat: onafgebroken, uiterst bewust en met als doel een zo puur mogelijk punt te vinden om van daaruit door te dringen tot zijn publiek.
Dat gebeurde hier dus door het bouwen van een cementfabriek in 1900. Waarna de natuur het weer overnam. Rubens persoonlijke manier om grip te krijgen op een specifieke locatie, om die te absorberen, is door te luisteren. Hij neemt eerst massaal veel geluid op en ontwikkelt van daaruit een luisterattitude die dan weer leidt tot nieuw werk. Wat hij op La Bonne Espérance wilde verenigen, was de tijdsschaal en het restant van het vooruitgangsoptimisme van destijds - iemand die iets wilde doen met grondstoffen,
“Vanuit de vraag van Nick om blanco te vertrekken en vanuit zijn geschenk bij het begin van dit project, het boek: ‘The world without us’, leidde deze plek mij naar een aantal interessante pistes.” Ook voor Ruben is de
tegenstelling tussen natuur en cultuur op deze plek een bron van inspiratie. “In het algemeen ben ik erg gecharmeerd door de drang
16
daar een product van maken om geld te verdienen waardoor weer andere dingen mogelijk werden. Hij heeft geprobeerd een aantal elementen binnen die tijds- en betekenisdimensies te vergroten en te verkleinen; en te verenigen via zijn ‘luisterpost’ waarmee je de omgeving auditief kan scannen. Via de stethoscopen kan je doordringen tot de kern van de materie die hij te lijf gaat: baksteen, beton, hout, metaal; doordat hij ze terug verpulvert tot hun oer-vorm. Is het hem gelukt jouw waarneming van geluid te sturen, om het even heel alert, intensief en anders te ervaren? En was je je nadien bewuster van je eigen manier van luisteren? Hij wilde graag zo rechtstreeks mogelijk contact maken met je trommelvliezen door de geluiden er zo tactiel mogelijk naartoe te sturen... Vond je zijn werk een beetje meditatief of beleefde je het meer als een alternatieve methode om planten en objecten op deze plek te bestuderen?
is heel intens en vertelt het verhaal van de grond waarop je loopt. Dit vormt een geluidswandeling die je individueel in vrijheid kan maken. Daar wil ik niet in tussenkomen. Door het tijdelijk reduceren (geluidsisolator) en filteren (resonantie door hoorn) hoop ik wel op een after-effect van de sonore werkelijkheid. Het kan een soort hyper-ervaring opleveren, een open verwondering voor de werkelijkheid. 2.Ik ga op zoek naar de oervorm van het materiaal dat ik aantref. Ik wil zo essentieel mogelijk omgaan met de grondstoffen die aan deze plek zijn gelinkt. Leem en kalk resulteerden vroeger in beton en baksteen. Nu vind je ook massa’s takken, gras en groen. Op een arbeidsintensieve, trage manier maak ik sculpturen uit takken en leem die het luisteren beïnvloeden. Het ziet eruit als een schuilhol. Het zou een geluidsobservatieplek kunnen zijn voor één mens. Of een plek waar je je kan afzonderen. Het geluid dat je erdoor hoort is heel verstild en vervormd. Slechts enkele frequenties komen erdoor. Vorm en constructie ontstonden intuïtief. De tijd die ik moest doorbrengen al werkend stond me toe te reflecteren over wat de essentie van deze locatie is op vlak van geluid.
De intentie in het werk dat ik maak op La Bonne Espérance is tweeërlei: 1.Omgevingsgeluid reduceren en filteren. Er is het geluid van het bos (kwetterende vogels, zoemende insecten, ruisende bomen) en op de achtergrond de cultuurgeluiden (transport, grasmachine). Op de locatie zijn enkele heel markante reflecties te horen door inplanting van muren (o.a. een paar mooie flutterecho’s). Het geluid van je voetstappen
De vergankelijkheid wordt een spel. Ik voed de verbeelding door geluid toe te voegen aan het materiaal waarop je na de performance terug 17
je voeten zet, of dat 4 meter hoog boven je zweeft. Deze sculpturen blijven hier achter: de organische materialen zullen door weersinvloeden weer opgaan in het ecosysteem.
“Ik ga gevonden objecten en materialen letterlijk te lijf om ze weer te herleiden tot hun kleinste vorm. Dit op een heel inefficiënte manier. Via die destructieve arbeid laat ik de geschiedenis en de activiteit van de plek resoneren in het ‘nu’. Want hier gaat het me uiteindelijk om: dat het publiek na de performance, de locatie tot zich laat komen, een diepe luisterervaring beleeft en zo intens mogelijk in het ‘sonore nu-moment’ kan staan.”
18
OVER DE KUNSTENAARS Collectief Walden (NL) Eén acteur, éen bioloog, éen filosoof, éen dramaturg - vier kunstenaars! Walden is een collectief van jonge kunstenaars/denkers. Hoe uiteenlopend hun achtergronden ook zijn, het doel is telkens eensgezind: wetenschappelijk en artistiek gezien hoogwaardige landschapskunst maken die een bijdrage levert aan de bewustwording over de waarde van landschap en natuur. Walden zijn: René van Bakel, acteur en scenograaf. René studeerde in 2010 af aan de mime-opleiding in Amsterdam en speelt sindsdien in verschillende producties van hemzelf en van anderen. Hella Godee, filosoof. Hella studeert sinds 2007 filosofie, in Amsterdam en Berlijn. Ze is gespecialiseerd in metafysica en esthetica, en doet momenteel scriptieonderzoek naar de filosofie van ecologie. Thomas Lamers, dramaturg en filosoof. Thomas studeerde filosofie met Hella, en is voor zijn master overgestapt naar de opleiding dramaturgie. Hij is gespecialiseerd in politieke theorie, ethiek en identiteit. Hij werkt voor verschillende gezelschappen en regisseurs en doet momenteel scriptieonderzoek naar hoe filosofie vorm krijgt in theatervoorstellingen. Hij is momenteel onderwijsassistent bij een eerstejaarsvak theaterwetenschap aan de UvA. Thijs van Vuure, bioloog en muzikant. Thijs studeerde biologie met als specialisatie wetenschapsjournalistiek en neurobiologie. Hij voltooide een interdisciplinaire master (filosofie, biologie, psychologie en kunstmatige intelligentie) in cognitieve wetenschap. Hij is docent biologie en daarnaast professioneel muzikant en conceptueel kunstenaar. (www.collectiefwalden.nl) Michel Yang (B/USA) Michel Yang werd geboren in Amerika en studeerde aan de NYU-Tisch School of the Arts. Momenteel woont ze in Brussel. Ze heeft onder meer gedanst bij Lilia Mestre, Stefan Dreher, Pierre Droulers, Mia Lawrence en videokunstenaar Walter Verdin. Haar werk werd getoond in Amerika, België en Duitsland. Ze ontving in het verleden steun van de Brusselse Vlaamse Gemeenschap en een onderzoeksbeurs van het Vlaamse Ministerie van Cultuur voor haar onderzoek Storytelling, in samenwerking met haar post-graduaat studies aan Advanced Performance Training (APT). Ze geeft lessen bij Ultima Vez, Summer Studios, Charleroi Danses Training Program, Hogeschool Artesis, Studio Hybrid, DANCE Apprentices, Koninklijke Balletschool, Washington University en vele anderen. (michelyang.wordpress.com) Nick Jacinto Steur (NL) “Ik tracht te communiceren via performances, installaties en film. Mijn werk verandert op iedere locatie, omdat een locatie ook communiceert.” Steur studeerde af aan de Theater Academie in Maastricht als ‘theatraal performer’. Hoewel velen hem in de eerste plaats als beeldend kunstenaar beschouwen, krijgt het live aspect van de performance steeds veel aandacht. “Ik vind het belangrijk dat de kijker zich bewust wordt van het nu, en van hun eigen aanwezigheid daarin. Veeleer dan grootse bewegingen, zijn zijn acties vaak puur functioneel; het verbinden van een kabel, het verplaatsen van een object of het veranderende zonlicht... Met deze benadering slaagt hij erin subtiele veranderingen in tijd en ruimte, en misschien ook in mensen over te brengen.” (www.nicksteur.com) Ruben Nachtergaele (B) Na zijn studies architectuur neemt hij als geluidskunstenaar en muzikant vele gedaantes aan. Hij verzorgt de ‘musique concrète’ van improv-trio Kapotski, is componist en performer van elektro-akoestische muziek in de podiumkunsten, sound designer voor audiovisuele media en installatiekunst. Steeds weerkerend in zijn creaties zijn de fascinatie voor textuur, transformatie en het imaginaire. Als geluidskunstenaar focust hij op field recording, ruimtelijkheid en luister-attitude. (www.lewisinheaven.be)
19
COLOFON
Concept: Nick Steur. Creatie: Collectief Walden, Michel Yang, Nick Steur en Ruben Nachtergaele. Productie: Stichting SoAP - i.s.m.: Natuurpunt - i.s.m. c/o, netwerk voor talentontwikkeling, ANW en Huis voor de Kunsten. Tekst infoblad: Griet Menschaert en de kunstenaars. Foto’s: Griet Menschaert, Johan Smeyers, Nick Steur, Michel Yang, Collectief Walden, Ruben Nachtergaele en Bart Van der Moeren.