Warande informatief
Drie mannen op glad ijs Compagnie Cecilia en Circus Ronaldo presenteren: ‘Ensor’
maandag 7, dinsdag 8, woensdag 9 en donderdag 10 april
de Warande
2
3
Komt dat zien, komt dat zien! Compagnie Cecilia en Circus Ronaldo presenteren in de Warande in première én primeur ‘Ensor’: een hilarisch, zwalpend Faustiaans variété. Het onontkoombare van het theater van de Gentse regisseur Arne Sierens belooft zich te gaan verbinden met de virtuositeit van circusman Danny Ronaldo. Sierens, Ronaldo en Johan Heldenbergh geven hieronder buitelend commentaar bij de trefwoorden van ‘Ensor’.
CIRCUS Danny Ronaldo (zesde generatie circusartiesten): Ik ben opgegroeid in het circus van de opgeblazen glittershows, waar de ijsjesverkoop belangrijker was dan de voorstelling. Vanaf mijn puberteit ben ik beginnen uit te breken uit dat soort Las Vegascircus. Mijn broer David en ik zijn in de jaren 90 circus zonder frisco’s gaan maken. Aanvankelijk riepen de klein mannen nog: ‘Mama, wanneer komt de clown?’ Wij spelen klein, naturel. We brengen nostalgisch circustheater, commedia dell’arte. Theater, dans en andere snakken tegenwoordig naar het vluchtige en pure van het circus. Circus is in tegenstelling tot theater - nooit elitair geworden, maar altijd volks gebleven.
even lang al circus, snap je? Kijk naar vroegere producties als Massis the Musical (krachtpatser en tandacrobaat), naar Maria Eeuwigdurende Bijstand (fysiek theater met ex-dierentemmer in een ijspiste), naar Gloria (met trapezewerkster in den hoge).” Als kind heb ik ongelofelijke wowmomenten beleefd bij het zien van bepaalde circussen – ik heb het dan niet over Bassie en Adriaan. Ik heb John Massis nog zien optreden. Ik hou van de structuur van circus: van verschillende artiesten die na elkaar een avondvullend programma maken. Ik ben een grote fan van variété, van revue. Van Charlie Chaplin en de Dikke en de Dunne. Ik ben een liefhebber van clowns.
Johan Heldenbergh (acteur, theater- en filmmaker): Als Danny met Circus Ronaldo al tien jaar of langer theater maakt, dan maken wij met theatergezelschap Compagnie Cecilia (en eerder)
Danny: Was Napoleon er niet geweest dan had het nooit circus geheten. Wat wij nu circus noemen, heette theater. Alles was theater. Napoleon vond een onderscheid tussen grote en kleine
4
5
Net als in de schilderijen van de Oostendenaar zijn bij ons aanwezig: maskers, dood, verlangen, Christus. Alleen: de voorstelling gaat niet over de schilder James Ensor, maar er zijn wel elementen en symbolen uit zijn werk te zien, die je ook in het circus terugvindt. Alles gaat nu eenmaal over dood, verlangen, schuld.
ACROBATIE Johan: Behalve de acrobatie van het woord, van gevoelens, van het hart. Arne Sierens (toneelauteur en regisseur): En die van de absurditeit. Wij zijn de acrobaten, de atleten van het hart.
CROSSOVER Arne: Verwacht geen wervelend totaalspektakel, verwacht een intimistische voorstelling. Het wordt een crossover van circus en theater. Er wordt veel gebabbeld, zoals vroeger in het circus ook veel werd gebabbeld. Het zal niets hebben van wat ik noem aquariumtheater, waar het publiek zit te gapen naar de scène, zonder enige interactie. Ik ben voor theater met permanent contact. Denk aan wat Dario Fo deed met Mistero Buffo: dát was rock ‘n’ roll.
Johan Heldenbergh
kunst nodig. En dus mochten al die kleine comediens met trucjes, zonder tekst, de naam theater niet langer gebruiken. Het werd ‘circus’, naar Circus Maximus in Rome, het gebouw waar de Romeinen destijds hun wagenspelen hadden. Zonder Napoleon had niemand circus geassocieerd met ‘spektakel’.
Arne: Natuurlijk zal je elementen zus uit het circus en elementen zo uit het theater herkennen, maar ik zou de twee graag als één geheel willen tonen. Het decor is zelfs een mix van circus en theater. Het publiek zit aan de twee kanten van de catwalk, waar vogels van allerlei pluimage komen aanzetten en -zweven. Noem het Faustiaans variété.
Johan: Er zitten acts in Ensor die circusiaans zijn en het gaat voor een stuk over circus, maar dan zonder koorddansers, trapezenummers, zonder wilde dieren, zonder acrobatie. 6
ENSOR
Johan: Eén van de personages krijgt de bijnaam ‘Ensor’.
Arne: Ik had het idee om met Ensor wat te doen al van tijdens het Ensorjaar (2010, nvdW). Het budget kwam toen niet rond, maar de man bleef door mijn hoofd spoken.
RISICO’S Johan: We willen uiteraard een goede voorstelling maken, maar we beseffen wel dat we met Ensor grote risico’s nemen. Ensor is gewaagd. Qua verhaal, qua alles. Je zult begrijpen wat ik bedoel als je de voorstelling ziet. Ze zou net zo goed grandioos kunnen mislukken, maar we gaan het risico toch nemen.
Johan: Net als in de schilderijen van de Oostendenaar zijn bij ons aanwezig: maskers, dood, verlangen, Christus. Alleen: de voorstelling gaat niet over de schilder James Ensor, maar er zijn wel elementen en symbolen uit zijn werk te zien, die je ook in het circus terugvindt. Alles gaat nu eenmaal over dood, verlangen, schuld.
Arne: Ensor is gewaagd vanwege het instapmoment. Als een trapezist in het circus opkomt, draait alles om het moment. Hij moet elke tiende van een seconde juist
Arne: Noem het: het Ensorgevoel.
7
Drie mannen dwalen rond in een mist van liefde en verlangen. Het is een trieste ramp, maar er valt absoluut mee te lachen. Het gaat over meer dan liefdesverdriet. Het gaat over het leven.
ademen, anders valt hij. Hij kan geen trapezist zijn op automatische piloot. Ons theater wil mee met die instant energy. Het wordt geboren daar, op dat moment. Johan: We repeteren, en we hebben een tekst, maar we willen het publiek wel het gevoel van spontaniteit geven. Arne: Zoals een schilder voor zijn witte doek staat. Zoals Picasso, die in ĂŠĂŠn lijn een schitterende stier neerzet op een wit doek. Dat gevoel. Instant. Live.
Arne Sierens
8
FELLINI
of een film maken nuttig is…”
Arne: We hebben veel research gedaan. Zo hebben we artiesten opgezocht die veel met circus bezig zijn geweest. Federico Fellini, bijvoorbeeld. En de Finse regisseur Aki Kaurismäki. Mentaal hebben we in hun werk zitten graven. Vooral bij Fellini, wiens films vaak aaneenrijgingen zijn van situaties en gebeurtenissen waarbij de personages allerlei bizarre dingen meemaken.
Johan: Na het zien van de film wisten we welk verhaal we wilden vertellen en kwamen we toch weer meer bij woorden dan ‘kunstjes’ terecht.
GUIDO, ANTOINE / ANTONIO EN DE DOKTER
Johan: Vooral Otto e mezzo (8 ½) van Fellini was een openbaring.
Johan: Ik speel Guido, een theatermaker die een vrouw heeft, een minnares, … die kortom in de problemen zit. Hij heeft geen inspiratie en is in het stuk op zoek naar… naar een goede voorstelling!
Arne: De film gaat over Guido Anselmi, een man die een film aan het maken is, maar niet zo goed weet hoe hij verder moet. Hij twijfelt of hij wel wat te vertellen heeft,
Ensor gaat over drie mannen van boven de veertig die alleen zijn, en op zoek: Guido, Antoine/Antonio (Danny Ronaldo) en de Dokter (Karel Creemers). 9
Waar mijn broer en ik ook hebben gespeeld met Circus Ronaldo totnogtoe: van Australië over Hongkong tot ik-weet-niet-waarië: mensen herkennen hetzelfde. Wij botsen allemaal tegen dezelfde stenen.
voor iemand anders het omdraaien van het mes in de wonde. Sommigen zetten bij zwaar verdriet Beethoven op, anderen AC/DC. Waar mijn broer en ik ook hebben gespeeld met Circus Ronaldo totnogtoe: van Australië over Hongkong tot ik-weet-niet-waarië: mensen herkennen hetzelfde. Wij botsen allemaal tegen dezelfde stenen.
Danny Ronaldo
Danny: Liefdesfilms vind ik fantastisch en Bambi is één van de betere. Ken je die scène waar Bambi met het konijn (Thumper) en misschien ook met het stinkdier (Skunk) op het ijs zit? En maar uitglijden! Dat doen we toch allemaal?
BAMBI
LIEFDESVERDRIET / HET LEVEN Arne: Drie mannen dwalen rond in een mist van liefde en verlangen. Het is een trieste ramp, maar er valt absoluut mee te lachen. Het gaat over meer dan liefdesverdriet. Het gaat over het leven.
En over de liefde: Bambi, Skunk en Thumper zijn onderweg en ze snappen niks van wat die verliefde vogels bezielt. Tot Skunk stinkdiermeisjesogen tussen de bloemen ontwaart en Thumper een zingend meisjeskonijn met ogen van kolen in de grasrand ziet: toink!
Danny: Goed circus gaat ook over het leven. Arne: Wat ik belangrijk vind bij theater is dat het herkenning biedt. Dat theater aan het publiek vraagt: ‘Ken of voel jij dat ook?’ Michael Jackson zong het: Can you feel it? Het is belangrijk dat je beseft: ik ben niet alleen. ‘Shit, oef, ik ben niet alleen!’
Arne: Dat laatste is een andere voorstelling, maar eigenlijk is Ensor dit: drie mannen op glas ijs. Tekst: Martine Cuyt
Danny: Iedereen loopt met pijn rond en oude kwetsuren. En wat voor iemand helend is, of een pleister op de wonde, betekent
10
‘Ensor’ op maandag 7, dinsdag 8, woensdag 9 en donderdag 10 april in de Warande Het einde van de voorstelling is voorzien om 21.35 uur. Er is geen pauze. Na aanvang van de voorstelling wordt er geen publiek meer in de zaal toegelaten, tenzij bij eventuele pauzes. Het is verboden te fotograferen en geluids- of filmopnamen te maken. Gelieve je gsm uit te schakelen. tekst en regie: Arne Sierens spel: Johan Heldenbergh, Danny Ronaldo, Karel Creemers scenografie: Guido Vrolix live-muziek: Jean-Yves Evrard kostuums: Dorine Demuynck stemcoach en steminterpretatiecoach: Françoise Vanhecke assistentie: Diede Roosens fotografie: Kurt Van der Elst
CAFE
productie: Compagnie Cecilia
Voor en na de voorstelling kan je terecht in het café Barzoen om iets te eten of te drinken.
coproductie: MiramirO, Festival Humorologie, Theater op de Markt - Dommelhof
PARKEREN
samenwerking: Circus Ronaldo
Je kan een korting krijgen op je parkeertarief als je je parkingticket van Vinci laat valideren aan de ticketbalie.
spreiding: Frans Brood Productions met de steun van: Vlaamse Gemeenschap, Provincie OostVlaanderen, Stad Gent
www.warande.be 11
TheaTer & Dans wo 23/4: Laika/Kunstz - Misdaad en straf - theater vr 25/4: Jan Martens/ICKAmsterdam - The dog days are over - + gratis inleiding - dans do 1 - zo 11/5: De Warande en Theater De Nwe Vorst (Tilburg) - Borderline (Nick Steur e.a.) - theater/performance vr 9/5: NTGent - Platonov - gratis inleiding - theater wo 11/6 - vr 13/6: UNM - the house that built us - theater