ECONOMY TODAY - JULY 2023

Page 1

ΚΥΝΗΓΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

TEΥΧΟΣ 85 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2023 / €2,50
ΤΟΥ
Υ
Υ
ΚΥΝ Η ΓΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚ Η
Α
Κ. ΗΡΟΔ Ο
Η ΈΛΛΈΙΨΗ ΓΝΏΣΈΏΝ ΟΔΗΓΈΙ ΣΈ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΚΛΈΙΣΜΟ ΤΟ ΟΥ Ι ΣΚΙ ΣΑΝ ΈΠΈΝΔΥΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ «ΝΈΡΟΥ ΤΗΣ ΖΏΗΣ» Ο Ρ Ο ΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ Υ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΟ
ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟ
ΣΤΟ
Σ ΕΝΣΩΜ
Τ ΩΣΗΣ

ΤΕΥΧΟΣ 85 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2023

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

FOCUS

14 COVER STORY: Κυνηγώντας την οικονομία: Ο ρόλος του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού σε έναν ψηφιακό κόσμο

- Κωνσταντίνος Ηροδότου: Η έλλειψη γνώσεων μπορεί να επιφέρει οικονομικό αποκλεισμό

- Αθηνά Μιχαηλίδου: Η χρηματοοικονομική παιδεία μέσα από το εκπαιδευτικό μας σύστημα

- Φίλιππος Χατζηζαχαρίας: Ο ψηφιακός εγγραμματισμός των πολιτών είναι αλληλένδετος με την ψηφιοποίηση του κράτους

- Λουκάς Φουρλάς: Επιβάλλεται να προσαρμοστούμε

- Ο χρηματοοικονομικός και ψηφιακός γραμματισμός καθορίζουν το ρίσκο των τραπεζών

- Οι μαθητές και οι νέοι διψούν για χρηματοοικονομική γνώση

- Η αξία του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην εποχή της γνώσης

- Η ψηφιακή μετάβαση απαιτεί ψηφιακά εγγράμματους πολίτες

8 Συνάντηση στο γραφείο με τη Χρυσαίμιλη Ψηλογένη

52 Ψηφιακή οικονομία σημαίνει…Jinius

56 Τάσος Γιασεμίδης: Ο μετασχηματισμός της οικονομίας…μακριά από υπερβολές

58 Το ουίσκι σαν επένδυση και το χρηματιστήριο του «νερού της ζωής»

64 Ο «ορθόδοξος» σωτήρας της τουρκικής οικονομίας και οι «δύσπιστες αγορές»

70 Ο μειωμένος ΦΠΑ και ο δρόμος για νέα στεγαστική πολιτική

76 Χάρης Λοϊζίδης: Στην πρώτη γραμμή για δύο δεκαετίες

80 Δυναμικά αναπτύσσεται ο τουρισμός κρουαζιέρας στην Κύπρο

84 Κωνσταντίνος Κωνσταντή: Δεδομένα και προτάσεις για την ηλεκτρική ενέργεια

86 Σταυριάνα Κοφτερός: Στόχος η ανάπτυξη με βάση την Έρευνα και Καινοτομία

88 Ποια εργασιακά θέματα «πάνε καλοκαιρινές διακοπές» με τη Βουλή

92 Η πολιτική της κλιματικής αλλαγής και το «πείραμα» της πανδημίας

96 Κυριάκος Ε. Γεωργίου: ΟΑΥ, ΟΚΥπΥ και ο Γόρδιος Δεσμός του ΓεΣΥ

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ

4 EDITORIAL

5 EI-KONOMIA

6 MARKETWATCH

104 ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

106 ΙΣΤΟΡΙΑ ενός brand

ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ…

100 ΑΘΛΗΤΙΚΟ: Η κατάρα του Αμβούργου

EconomyToday 3
ΘΕΜΑΤΑ/ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ/ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
58 92 70 80 14

δεκαετία που προηγήθηκε του 2013

Η ΠΡΌΛΗΨΗ

στην Κύπρο αποτελεί μία έντονη υπενθύμιση του κρίσιμου ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η χρηματοοικονομική παιδεία τόσο στις αιτίες όσο και στον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν οι οικονομικές κρίσεις. Εξηγούμαι, ο χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός αποδεδειγμένα οδηγεί ευκολότερα σε κατανάλωση μεγαλύτερη της παραγωγής ως προϊόν του υπερδανεισμού νοικοκυριών, επιχειρήσεων και κράτους, καταλήγοντας σε ένα ανορθολογικό σχήμα ύφεσης, κρατικής στήριξης τραπεζών (bail-out), αύξησης «κόκκινων δανείων», πιθανότατα κλείσιμο τραπεζών και ούτω καθεξής. Ας σκεφτούμε μόνο το ενδεχόμενο οι δανειολήπτες πριν το 2013 να αποφάσιζαν για τη δανειοδότησή τους λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές δυνατότητες αποπληρωμής των υποχρεώσεων τους. Δηλαδή, χωρίς καν να αναλογιστούμε την ανεπάρκεια εποπτικού ελέγχου και την απληστία εκ μέρους των τραπεζών, με ψηλότερους δείκτες χρηματοοικονομικής παιδείας από τους δανειολήπτες, η «οικονομική έκρηξη» του 2013 θα ήταν εντελώς διαφορετική. Ακόμη και το σκηνικό των τελευταίων χρόνων με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τις τράπεζες και τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων θα ήταν αλλιώτικο. Πέραν της ανάγκης λήψης ορθολογικών οικονομικών αποφάσεων ακόμη μία μεταβλητή διαφαίνεται ότι μπορεί να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά με τον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό κάνοντας την εξίσωση της οικονομικής συμμετοχής πιο περίπλοκη. Η ταχέως εξελισσόμενη ψηφιοποίηση της οικονομίας και ενώ τα επίπεδα «ψηφιακού εγγραμματισμού» παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, καθίσταται πιο ορατός ο κίνδυνος του οικονομικού αποκλεισμού ατόμων. Συνεπώς 10 χρόνια μετά τη «μεγάλη κυπριακή κρίση» η γεφύρωση του χάσματος ψηφιακού και χρηματοοικονομικού

αναλφαβητισμού είναι ζωτικής σημασίας ώστε να

μπορούμε να απορροφήσουμε τους κραδασμούς των μελλοντικών κρίσεων. Έχοντας αρχίσει να κατανοούμε ότι οι υφέσεις αποτελούν πλέον μέρος της κανονικότητας των οικονομιών ας υιοθετήσουμε περαιτέρω

σοφή φράση που λέει ότι «η πρόληψη είναι η κα-

θεραπεία».

ΜΕΓΑΡΟ ΔΙΑΣ

Λεωφόρος Άντη Χατζηκωστή και γωνία Λεωφόρου

Αρχαγγέλου 31, 2057, Στρόβολος, Λευκωσία Τηλ.: 22580580

Φαξ: 22580675

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ:

Ξένιος Μεσαρίτης

ART DIRECTOR:

Ελένη Νικολάου ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Έμιλυ Μιντή, Άγγελος Αγγελοδήμου, Χάρις Βωβού, Θεόδωρος Καυκαρίδης, Ευδοκία Παπαδοπούλου, Άννα Κριθαρίδου, Ναταλία Γεωργιάδου ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ/ΑΝΑΛΥΤΕΣ:

Τάσος Γιασεμίδης, Κυριάκος Ε. Γεωργίου, Πέτρος Ολύμπιος, Αριστείδης Τριμιντής, Σταυριάνα Κοφτερός, Κωνσταντίνος Κωνσταντή

ΔΙΟΡΘΩΣΗ:

Μαρία Ζερβού

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

SALES EXECUTIVE:

Καρολίνα Νεοκλέους neocleousc@diasmedia.com

22580491

CLIENT SERVICE: Ελισάβετ Ηρακλέους iracleouse@diaspublishing.com

22580487

MARKETING EXECUTIVE: Κλέλια Γιασεμίδου

CLIENT SERVICE SUPERVISOR: Μαρία Χαραλάμπους

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ: Οδυσσέας Κωνσταντίνου ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ: Σάββια Αριστείδου

EΚΔΟΤΗΣ

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΔΙΑΣ ΛΤΔ ΙΔΡΥΤΗΣ: Κώστας Ν. Χατζηκωστής ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Χρύσανθος Τσουρούλλης ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Proteas Press Ltd ΔΙΑΝΟΜΗ: Πρακτορείο Τύπου Κρόνος

4 EconomyToday ΤΟΥ ΞΕΝΙΟΥ ΜΕΣΑΡΙΤΗ ΚΥΝΗΓΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Κ. ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η ΈΛΛΈΙΨΗ ΓΝΏΣΈΏΝ ΟΔΗΓΈΙ ΣΈ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΚΛΈΙΣΜΟ ΤΟ ΟΥ ΣΚΙ ΣΑΝ ΈΠΈΝΔΥΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ «ΝΈΡΟΥ ΤΗΣ ΖΏΗΣ» Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΟ
ΕDITORIAL Η
τη
λύτερη
Η ΚΑΛΎΤΕΡΗ
ΘΕΡΑΠΕΊΑ

(22,70%)

ΟΡΥΚΤΏΝ (11,87%)

Α ΚΑΙ ΠΛΑΣΤΙΚ Α (2,76%)

Α Ε ΙΔΗ (2,62%)

ΤΑ (-10,47%)

ΓΛΏΣΣΑ ΤΏΝ ΑΡΙΘΜΏΝ ΣΤΗΝ ΚΎΠΡΟ

72.730

72.456

+29,3%

ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ

ΜΑΪΟΣ 2023: 4.747 ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΜΑΪΟΣ 2022: 3.671 ΕΓΓΡΑΦΕΣ

5 EconomyToday EI-KONOMIA +33% ΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΑΦΙΞΕΙΣ ΜΑΪΟΣ 2023: 420.076 ΑΦΙΞΕΙΣ ΜΑΪΟΣ 2022: 315.018 ΑΦΙΞΕΙΣ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ 36,6% ΙΣΡΑΗΛ 8,9% ΠΟΛΩΝΙΑ 7,3% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 6,2% ΣΟΥΗΔΙΑ 5,2% +0,4%
Η
Α’ ΤΡΙΜΗΝΟ 2023:
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Α’ ΤΡΙΜΗΝΟ 2022:
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ +41,5% ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2023: €97,8 ΕΚΑΤ. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022: €69,1 ΕΚΑΤ. +1,84% ΔΕΙΚΤΗΣ ΤΙΜΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ (ΜΑΪΟΣ
ΟΡΥΚΤΑ
ΠΡΟΪΟΝ ΤΑ
ΠΡΟΪΟΝ
ΧΗΜΙΚ
ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚ
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
2023/2022)
ΤΑ ΑΠΟ Ξ ΥΛΟ, ΜΟΝΏΤΙΚ Α ,
ΜΕΤΑΛΛΙΚ Α ΠΡΟΪΟΝ
ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ

MARKET WATCH

5+1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΧΑΜΗΛΟ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ

ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΤΙΚΩΝ

ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ

Επανέρχεται στο τιμόνι του Συνδέ

σμου Τραπεζών ο Πανίκος Νικολά

ου, CEO της Τράπεζας Κύπρου. Ο

Πανίκος Νικολάου διαδέχεται στην προεδρία του Δ.Σ. του Συνδέσμου Τραπεζών τον Κωνσταντίνο Κουτεντάκη, CEO της Alpha Bank. Σημειώνουμε ότι ο κ Νικολάου διετέλεσε πρόεδρος του Δ.Σ. του

Συνδέσμου για δύο συναπτά έτη, από το 2020 μέχρι το 2022. Ο κ. Νικολάου αναδείχθηκε ως ο νέος πρόεδρος του Συνδέσμου Τραπεζών στις αρχαιρεσίες που προηγήθηκαν του τελετουργι-

κού μέρους της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού, που πραγματοποιήθηκαν την Τρίτη, 20 Ιουνίου 2023.

Επίσης, κατά τη διαδικασία πληρώθηκαν και οι τρεις θέσεις αντιπροέδρων, οι οποίοι μαζί με τον πρόεδρο του Δ.Σ. συνθέτουν την Εκτελεστική Επιτροπή. Τις τρεις θέσεις αντιπροέδρων έχουν εξασφαλίσει στελέχη της Ελληνικής Τράπεζας, της CDB Bank και της Astrobank. Τις εργασίες της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Τραπεζών, χαιρέτισαν ο υπουργός Οικονομικών, κ. Μάκης Κεραυνός και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, κ. Κωνσταντίνος Ηροδότου.

ΠΤΩΣΗ ΣΤΗΝ

Το χαμηλότερο ποσοστό μετακύλισης των αυξημένων επιτοκίων στα επιτόκια καταθέσεων παρουσιάζει το κυπριακό τραπεζικό σύστημα, σύμφωνα με ανάλυση του οίκου αξιολόγησης DBRS Morningstar, κάτι που αντικατοπτρίζει τη μεγάλη υπερβάλλουσα ρευστότητα που χαρακτηρίζει τις κυπριακές τράπεζες. Ειδικότερα, ο καναδικός οίκος σημειώνει ότι από το τέλος του 2021 το επιτόκιο Euribor 12 μηνών, που θεωρείται το βασικό επιτόκιο της ευρωπαϊκής αγοράς, αυξήθηκε από το -0,5% σε περίπου 3,75%, παρουσιάζοντας δηλαδή σωρευτική αύξηση 425 μονάδων βάσης, κάτι που ήταν επωφελές για την κερδοφορία των ευρωπαϊκών τραπεζών, καθώς τα αυξημένα επιτόκια έχουν «περάσει» στα δανειστικά επιτόκια. «Ωστόσο μέχρι το τέλος Απριλίου η αντίστοιχη αύξηση στα επιτόκια στις καταθέσεις πελατών ήταν περιορισμένη στις τράπεζες της Ε.Ε.», προσθέτει.

Ειδικότερα, με βάση τους υπολογισμούς του οίκου, μέχρι το τέλος Απριλίου η αντίστοιχη αύξηση στα καταθετικά επιτόκια ήταν μόνο 13% του μέσου ρυθμού αύξησης του Euribor 12 μηνών από το τέλος του 2021. Σύμφωνα με τον DBRS, η Κύπρος παρουσιάζει το χαμηλότερο ποσοστό αύξησης των καταθετικών επιτοκίων από τις επιλεγμένες χώρες με μόλις 2%, με τον ψηλότερο να καταγράφεται στη Γαλλία με 23%. Ο οίκος εξηγεί ωστόσο ότι υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που εξηγούν τον διαφορετικό ρυθμό μετακύλισης της αύξησης των βασικών επιτοκίων στους καταθέτες, με σημαντικό παράγοντα τον τύπο των καταθέσεων και τη χρηματοδοτική δομή του κάθε τραπεζικού συστήματος.

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΘΕΣΗ

ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Η ανταγωνιστική θέση της Κύπρου για το 2023 παρουσιάζει υποχώρηση κατά

πέντε θέσεις σε σχέση με την περσινή

κατάταξη, σύμφωνα με τα στοιχεία του International Institute for Management Development (IMD) της Ελβετίας. Όπως προκύπτει από τα εν λόγω στοιχεία, «η χώρα πλέον βρίσκεται στην 45η θέση

της σχετικής κατάταξης, υποχωρώντας

από την 40ή θέση που βρισκόταν

πέρυσι, μεταξύ 64 χωρών». Η θέση της

Κύπρου στη διεθνή κατάταξη ανταγωνι -

στικότητας την τετραετία 2019 – 2023

επιδεινώθηκε συνολικά κατά τέσσερις

θέσεις. Τα βασικά κριτήρια για την

τελική κατάταξη είναι η απόδοση της οικονομίας όσον αφορά το εσωτερικό και το διεθνές εμπόριο, η προσέλκυση διεθνών επενδύσεων, η απασχόληση και οι τιμές. Βασικά κριτήρια είναι ακόμη η αποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης και ειδικότερα η πορεία των δημόσιων οικονομικών, η φορολογική πολιτική, το θεσμικό πλαίσιο, η νομοθεσία για τις επιχειρήσεις και το κοινωνικό πλαίσιο κ.ά.. Στην οικονομική απόδοση, η Κύπρος διολίσθησε στην 47η θέση από την 38η πέρσι, στην αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης στην 30η από την 24η και στην αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων στην 55η από την 44η. Στις υποδομές, η θέση της Κύπρου ήταν 42η από την 40η.

6 EconomyToday ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΤΡΑΠΕΖΩΝ O ΠΑΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
-
-
1 3
2

ΑΛΛΑΖΕΙ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟ

PALM BEACH HOTEL

Ένα από τα πιο γνωστά ξενοδοχεία της Λάρνακας, το Palm Beach Hotel, ετοιμάζεται να αλλάξει εντελώς πρόσωπο, αφού όπως φαίνεται σε γνωμάτευση που έχει δοθεί από το Τμήμα Περιβάλλοντος έχει δρομολογηθεί μεγάλη αναμόρφωση του ξενοδοχείου. Ανάμεσα σε άλλα προγραμματίζεται ανέγερση εννιαώροφου κτηρίου 56 διαμερισμάτων, τετραώροφου κτηρίου 29 διαμερισμάτων, υπαίθριου θεματικού εστιατορίου, ενώ θα αναδιαμορφωθούν τα υφιστάμενα bungalows και θα γίνουν 25 ανεξάρτητα με ιδιωτική πισίνα και η συνολική έκταση των πισίνων θα ανέρχεται στα 894 τετραγωνικά μέτρα. Όπως αναφέρει το

Τμήμα Περιβάλλοντος στον άμεσο περιβάλλοντα χώρο του έργου δεν εντοπίζεται κάποιο μνημείο ιστορικής ή αρχαιολογικής σημασίας, ενώ η πλησιέστερη περιοχή Natura 2000, η Λίμνη Ορόκλινης (CY6000010) απέχει 1,3km προς τα δυτικά από τα όρια των τεμαχίων του έργου. Η περιοχή μελέτης του έργου, δεν εμπίπτει εντός των μεταναστευτικών διαδρομών αποδημητικών πουλιών και σύμφωνα με τη ΜΕΕΠ, οι προσθηκομετατροπές χωροθετούνται εκτός της ζώνης προστασίας της παραλίας. Ως ουσιώδης όρος της γνωμάτευσης του Τμήματος Περιβάλλοντος τίθεται η μη επέμβαση στον χώρο της παραλίας.

ALPHA BANK: ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ SKY

Την ολοκλήρωση της μεταβίβασης χαρτοφυλακίου Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και Ακίνητης Περιουσίας στην Κύπρο, συνολικής ακαθάριστης λογιστικής αξίας ύψους €2,3 δισ. (Project Sky) ανακοίνωσε η Alpha Υπηρεσιών και Συμμετοχών Α.Ε.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, το χαρτοφυλάκιο Sky ανήκει στη SkyCAC Limited (SkyCAC), εταιρεία εξαγοράς πιστώσεων του Ομίλου Alpha Bank και στις 16.6.2023 το σύνολο των μετοχών της SkyCAC, που ανήκαν στην άμεση ή στην έμμεση κυριότητα του Ομίλου Alpha Bank, μεταβιβάστηκαν σε εταιρεία συνδεδεμένη με τη Cerberus Capital Management, L.P.

Το Project Sky συνιστά τη δεύτερη μεγαλύτερη συναλλαγή Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων στην Κύπρο και τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα οριστική μεταβίβαση χαρτοφυλακίου Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων που έχει πραγματοποιηθεί από ελληνική τράπεζα. Ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης του Project Sky, ο Δείκτης Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων της Alpha Bank Cyprus Ltd ανέρχεται σήμερα σε 5% περίπου, δίνοντάς της τη δυνατότητα να επικεντρωθεί στην επιχειρηματική στρατηγική της και να επιδιώξει ευκαιρίες ανάπτυξης στην αγορά της Κύπρου. Ο οικονομικός αντίκτυπος του Project Sky έχει πλήρως απεικονιστεί στα pro forma οικονομικά αποτελέσματα του α΄ Τριμήνου 2023 του Ομίλου Alpha Bank, με βελτίωση του Συνολικού Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας, η οποία απορρέει από την αποενοποίηση του Χαρτοφυλακίου Sky και εκτιμάται σε 15 μονάδες βάσης περίπου.

Σε πένθος βυθίστηκε η διεύθυνση και το προσωπικό του Ομίλου MSJ, καθώς έφυγε από τη ζωή ο Χρίστος Ιακωβίδης, γιος του Σάββα Ιακωβίδη, μέλους του διοικητικού συμβουλίου και εκ των διευθυνόντων συμβούλων του Ομίλου που δραστηριοποιείται στον τομέα της υγείας σε Κύπρο και Ελλάδα. O Χρίστος Ιακωβίδης σπούδασε Οικονομικά & Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου. Το 2012 με

την επιστροφή του στην Κύπρο εντάχθηκε στο δυναμικό του Ομίλου Ιακωβίδη – MSJ. O Χρίστος Ιακωβίδης συνέβαλε καθοριστικά

στη δημιουργία και στη στρατηγική

ανάπτυξης του Evzeen.com, μιας

συνεργασίας του Ομίλου MSJ, με

αριθμό φαρμακοποιών, με στόχο

την προσέγγιση και εξυπηρέτηση

του σύγχρονου ψηφιακού κατα -

ναλωτή με επώνυμα και ασφαλή

προϊόντα υγείας, ευεξίας, ομορ -

φιάς και διατροφής.

EconomyToday 7
ΕΦΥΓΕ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ
4
6 5

Ο κόσμος μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο…

Η γενική διευθύντρια του ΣΤΕΚ ΧΡΥΣΑΊΜΊΛΗ ΨΗΛΟΓΈΝΗ μάς μιλά

για τη νέα τουριστική χρονιά και μοιράζεται μαζί μας στιγμές από μια

WHOIS WHO

Βρισκόμαστε στον δεύτερο μήνα του καλοκαιριού, άρα δικαίως

το ραντεβού μας ορίστηκε με μια

επαγγελματία που προέρχεται

από τον τουριστικό τομέα ή ακόμα

καλύτερα, βρίσκεται στην καρδιά

των τουριστικών γεγονότων. Πρό-

κειται για τη γενική διευθύντρια

του ΣΤΕΚ Χρυσαίμιλη Ψηλο-

γένη, την οποία συναντήσαμε

στο γραφείο της στη Λευκωσία.

Με δεκαετή εμπειρία στον χώρο, η κα Ψηλογένη αφουγκράζεται τα

μηνύματα των καιρών, γι’ αυτό

και το μήνυμά της δεν είναι άλλο

από το «να επενδύσουμε στην

ποιότητα των υπηρεσιών και τη

φιλοξενία μας».

Τι περιλαμβάνει το τυπικό πρόγραμμα μιας μέρας στο γραφείο; Καταρχάς περιλαμβάνει τον συντονισμό με τους συναδέλφους

για τις εργασίες της μέρας και έπειτα την ενημέρωση για τουριστικά θέματα από τον ημερήσιο

τοπικό και διεθνή τύπο. Η μέρα είναι γεμάτη από τα τρέχοντα

αλλά και τα έκτακτα θέματα που απασχολούν τα μέλη μας και προτεραιότητά μας είναι η εξυπηρέτηση των καλώς νοούμενων συμφερόντων τους. Επίσης, καθημερινά αφιερώνω κάποιο χρόνο για να ελέγξω πώς προχωράνε τα τέσσερα συγχρηματοδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα που συμμετέχει ο σύνδεσμός μας ως εταίρος.

Ποιες είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις που καλείστε να αντιμετωπίσετε ως γενική

Η Χρυσαίμιλη Ψηλογένη γεννήθηκε

στη Λεμεσό, το 1978. Σπούδασε Πολι -

τικές Επιστήμες και Διεθνείς Σπουδές,

Διπλωματία και Διοίκηση Επιχειρήσε -

ων. Τα τελευταία δέκα χρόνια περίπου

κατέχει τη θέση της γενικής διευθύ -

ντριας στον Σύνδεσμο Τουριστικών

Επιχειρήσεων (ΣΤΕΚ). Προηγούμενα

εργάστηκε σε διευθυντικές θέσεις στη

Διοίκηση Επιχειρήσεων, στη διαχεί -

ριση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και

Προγραμμάτων Εκπαίδευσης αλλά και

διευθύντρια του ΣΤΕΚ;

Η μεγαλύτερη πρόκληση που είχα να αντιμετωπίσω αφορούσε τα δύσκολα τουριστικά χρόνια που πέρασε η Κύπρος μας. Μετά από δύο χρόνια πανδημίας και ενός πολέμου, όπου επιχειρήσεις του κλάδου υπολειτουργούσαν, ήρθαμε αντιμέτωποι με σωρεία θεμάτων που έχριζαν άμεσης αντιμετώπισης. Τα διαχρονικά προβλήματα του προορισμού συνέχιζαν να υφίστανται και σε πολλές περιπτώσεις μεγιστοποιήθηκαν. Οι πλείστες επιχειρήσεις αντιμετώπιζαν θέματα βιωσιμότητας και το γενικότερο κλίμα διεθνώς γινόταν όλο και πιο ανταγωνιστικό. Άρα οφείλαμε περισσότερο από ποτέ να αφουγκραστούμε τα προβλήματα, να εγκύψουμε στα θέματα και να δώσουμε λύσεις συλλογικά, ώστε ο τομέας να μην καταρρεύσει. Θεωρώ πως καταφέραμε να παραμείνει ανταγωνιστικός ο προ-

στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Από νεαρή ηλικία συμμετέχει ενεργά στα κοινά, αρθρογραφεί και παρουσιάζεται στα ΜΜΕ, για θέματα που άπτονται των επαγγελματικών της καθηκόντων. Έχει διοργανώσει και συμμετάσχει σε πολλά σεμινάρια και συνέδρια τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Συμμετέχει επίσης σε διάφορα Διοικητικά Συμβούλια και επιτροπές ως μέλος. Είναι νυμφευμένη και έχει μια κόρη 4 ετών.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ
καθημερινή
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ
μέρα στο γραφείο.
8 EconomyToday

ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΓΙΑ Μ Έ Ν Α 5

Αν έπρεπε να επιλέξω από τις κλασικές θα έλεγα το Αmelie

ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΘΑ ΗΘΈΛΑ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΩ: Περισσότερη υπομονή, η οποία λιγοστεύει με το πέρασμα των χρόνων

ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΔΈΝ ΑΠΟΧΩΡΙΖΟΜΑΙ ΠΟΤΈ: Τον σταυρό μου

ΑΓΑΠΗΜΈΝΟ ΒΙΒΛΙΟ: Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα Μενέλαος Λουντέμης ΑΓΑΠΗΜΈΝΗ ΤΑΙΝΙΑ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΘΑΥΜΑΖΩ: Θαυμάζω πολλές, αν επέλεγα μια θα έλεγα ο Άλαν Τούρινγκ

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

ΤΟ

ορισμός, παρόλο που έχουμε πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μας.

Ποιους στόχους έχετε θέσει ως γενική διευθύντρια του ΣΤΕΚ; Ποιος είναι ο σχεδιασμός σας για την τρέχουσα τουριστική χρονιά αλλά και μετέπειτα;

Ύψιστος στόχος είναι η εξυπηρέτηση των μελών μας, μέσα και από ένα σχεδιασμό που θα οδηγήσει τον προορισμό να καταστεί πιο ελκυστικός. Αυτό θεωρώ το επιτυγχάνουμε μέσω και της συμμετοχής μας, με άλλους σημαντικούς εταίρους, σε προγράμματα που εμπλουτίζουν το προϊόν μας, αλλά και μέσω σχεδίων δράσης που εμπεριέχουν έρευνες, μελέτες, αλλά και εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας και νέες τεχνολογίες.

Ποιοι σταθμοί καθόρισαν την επαγγελματική σας πορεία;

Θεωρώ ότι το πέρασμά μου

για κάποια χρόνια από τη

Βουλή των Αντιπροσώπων ως κοινοβουλευτικός συνεργάτης,

σε νεαρή ηλικία, με βοήθησε να διαχειριστώ πολύπλοκα και διαφορετικά θέματα. Η επαφή μου με το νομοθετικό πλαίσιο, τον κοινοβουλευτικό έλεγχο, αλλά και με συγκεκριμένα άτομα άνοιξαν διάπλατα το πνεύμα μου, ωθώντας με στο να πιστεύω ότι μπορεί ο κόσμος να αλλάξει προς το καλύτερο.

Ποιες νέες συνήθειες έχετε αποκτήσει στον εργασιακό τομέα μετά την Covid-19 εποχή; Σίγουρα έμαθα τη χρησιμότητα των συναντήσεων εξ αποστάσεως μέσω των τηλεδιασκέψεων, που έδωσε το έναυσμα για να αντιληφθώ τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών στη ζωή μας.

Πόσο σας ικανοποιεί η μέχρι σήμερα πορεία του τουρισμού και ποιες οι εκτιμή-

σεις σας μέχρι το τέλος του έτους;

Η μέχρι σήμερα πορεία του τουρισμού, υπό τις περιστάσεις, είναι ικανοποιητική. Σίγουρα το

κενό της ρωσικής αγοράς από το

νησί μας, λόγω των κυρώσεων

κατά της Ρωσίας μετά την εισβο-

λή στην Ουκρανία, δεν μπορεί να καλυφθεί από τη μια μέρα στην άλλη, ωστόσο οι κρατήσεις τόσο από ξένους όσο και από ντόπιους είναι μέχρι στιγμής καλές.

Σίγουρα είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι ο Μάιος κατέγραψε τις υψηλότερες αφίξεις τουριστών, σημειώνοντας αύξηση 1,6% αλλά δεν πρέπει να κοιτάμε απλά τους αριθμούς. Μπορεί οι αφίξεις να δείχνουν αυξημένες το 1ο πεντάμηνο του 2023, όμως δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι η κάθε επαρχία έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και ένα διαφορετικό μέσο όρο πληρότητας, ο οποίος εξαρτάται και από την εξάρτηση που είχε από τη ρωσική αγορά. Επιπρόσθετα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι λόγω της αύξησης του κόστους ενέργειας, των πρώτων υλών αλλά και του μισθολογικού κόστους, η κερδοφορία των επιχειρήσεων του τομέα δεν είναι η ίδια με παλιότερα.

Ο δικός μας στόχος ήταν και παραμένει ο ποιοτικός τουρισμός και οι ποιοτικές υπηρεσίες. Ο τουρισμός αποτελεί έναν εκ των βασικότερων πυλώνων της οικονομίας μας και εκεί πρέπει να επενδύσουμε, στην ποιότητα των υπηρεσιών και τη φιλοξενία μας, κάτι που χρειάζεται συλλογική προσπάθεια και πρωτοβουλίες από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Επίσης, να μην ξεχνάμε πως για να υπάρξει αυξημένη ροή τουριστών, θα πρέπει να υπάρχει και επαρκής αεροπορική συνδεσιμότητα. Θα έλεγα λοιπόν ότι είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι για τον ρυθμό των κρατήσεων που έχουμε το υπόλοιπο της σεζόν στα ξενοδοχεία, ευελπιστώντας ότι ο στόχος του Υφυπουργείου Τουρισμού για αύξηση στις αφίξεις σε ποσοστό που θα κυμαίνεται μεταξύ 5%-10% -κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να αγγίξουμε τα 3,5 εκατ. αφίξεις για το 2023- αν και δύσκολος, δεν είναι ανέφικτος. Και πάλι όμως, είναι άλλο πράγμα οι αφίξεις κι άλλο οι πληρότητες.

10 EconomyToday
ΜΟΤΟ ΜΟΥ Η ζωή δεν είναι πρόβα αλλά πρεμιέρα...
by OPEN SPORTS 2023 20-21 OCTOBER LIMASSOL FOR MORE INFO CONTACT opensports@diasmedia.com opensports.com.cy THE ULTIMATE CORPORATE SPORT FESTIVAL

TRANSFER PRICING – «TP»

Γιατί η εδραίωση πολιτικής καθορισμού των τιμών ενδοομιλικών συναλλαγών είναι σημαντική και αναγκαία για επιχειρήσεις και Ομίλους με διεθνή δραστηριότητα.

ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΠΑΛΑΟΝΤΑ, PARTNER Head of transfer pricing services EY Κυπρου & ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ, ASSISTANT MANAGER Transfer pricing services EY Κυπρου

HEY Κύπρου ανακηρύχθηκε National Transfer Pricing Firm of the Year από το International Tax Review (ITR) για τέσσερις συνεχόμενες χρονίες (2019 - 2022) Όμιλοι εταιρειών με επιχειρηματικές δραστηριότητες που επεκτείνονται σε διάφορες χώρες καλούνται να αντιμετωπίσουν το μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό και φορολογικό πλαίσιο σε παγκόσμιο επίπεδο. Ως εκ τούτου η ανάγκη εδραίωσης μιας ισχυρής πολιτικής καθορισμού και τεκμηρίωσης των τιμών Ενδοομιλικών Συναλλαγών (Transfer Pricing – “TP”) είναι σημαντική για τη διασφάλιση της διαφάνειας, της συμμόρφωσης και της βελτιστοποίησης της φορολογικής αποτελεσματικότητας των Ενδοομιλικών Συναλλαγών.

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΜΕΝΟΥΝ ΟΤΙ ΟΙ

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΘΑ ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΤΟΥΝ ΤΑ

ΕΠΟΜΕΝΑ ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ

Οι μελέτες τεκμηρίωσης των τιμών Ενδοομιλικών Συναλλαγών αποσκοπούν στον καθορισμό και τεκμηρίωση των κατάλληλων τιμών για συναλλαγές μεταξύ συνδεδεμένων εταιρειών (π.χ. εταιρειών ενός Oμίλου), είτε αυτές αφορούν αγαθά, υπηρεσίες, δάνεια ή πνευματική ιδιοκτησία. Οι εν λόγω μελέτες υποστηρίζουν την τιμολόγηση των συναλλαγών μεταξύ συνδεδεμένων μερών σε συσχετισμό με τις τιμές της αγοράς και αντικατοπτρίζουν τη συμβολή και την οικονομική ουσία κάθε συναλλαγής. Παραδείγματος χάριν, εταιρεία φορολογική κάτοικος Κύπρου παρέχει δάνειο σε άλλη εταιρεία του ίδιου ομίλου. Η μελέτη τεκμηρίωσης σε αυτό το παράδειγμα αποσκοπεί στον καθορισμό του επιτοκίου για το εν λόγο δάνειο σύμφωνα με τους όρους της αγοράς κατά την εν λόγο περίοδο. Κατά τη διάρκεια του 2022, η Κύπρος, ως ένα από τα τελευταία κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς υποχρεωτικούς κανόνες τεκμηρίωσης των Ενδοομιλικών Συναλλαγών (TP documentation requirements), υιοθέτησε στη φορολογική της νομοθεσία τούς εν λόγω κανόνες σύμφωνα με τις συστάσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης («OECD TP Guidelines»). Ως εκ τούτου, με ημερομηνία εφαρμογής την 1 Ιανουάριου 2022, κυπριακές εταιρείες που πραγματοποι -

12 EconomyToday ΑΡΘΡΟ
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΑΥΣΗ ΤΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

ούν συναλλαγές με συνδεδεμένα πρόσωπα, είτε στην Κύπρο, είτε διασυνοριακά, οφείλουν να τεκμηριώνουν τις τιμές τιμολόγησης των συναλλαγών αυτών. Αυτό αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της μετατόπισης κερδών και στη διασφάλιση της φορολόγησης του εισοδήματος

στον τόπο που δημιουργείται η οικονομική αξία. Σύμφωνα με την έρευνα «EY Tax Risk and Controversy Survey of EY Global» που πραγματοποιήθηκε ανάμεσα σε 2.127 φορολογικά και οικονομικά στελέχη από 47 διαφορετικές χώρες, οι επιχειρήσεις αναμένουν ότι οι φορολογικοί έλεγχοι θα διπλασιαστούν τα επόμενα δύο χρόνια μετά την παύση των φορολογικών ελέγχων που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ανάμεσα στους ερωτηθέντες, το 84% αναγνώρισε ότι η εφαρμογή ή η ενίσχυση μιας αποτελεσματικής πολιτικής καθορισμού και τεκμηρίωσης των τιμών Ενδοομιλικών Συναλλαγών θα προσθέσει «κάποια ή σημαντική»

αξία στην επιχείρησή τους όσον αφορά τους φορολογικούς κινδύνους και τη διαχείριση μελλοντικών συζητήσεων και διαπραγματεύσεων με τις φορολογικές αρχές.

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΚΑΙ

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Υπό το πρίσμα των πιο πάνω, η σημαντικότητα της εφαρμογής μιας ολοκληρωμένης και

Η ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ ΑΠΟ

ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ

TRANSFER PRICING

ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΘΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙ ΤΟΥΣ

ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ

ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ

ΣΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ

προληπτικής πολιτικής καθίσταται όλο και πιο αναγκαία, λαμβάνοντας υπόψη τα βασικά οφέλη που μπορούν να επιτευxθούν.

Η πολιτική θα πρέπει να σχεδιαστεί με βάση τους επιχειρηματικούς στόχους ενός Ομίλου, διασφαλίζοντας την αποδοτικότητα του λειτουργικού μοντέλου. Μια καλά σχεδιασμένη και αποτελεσματική πολιτική βοηθά στη στρατηγική κατανομή των εισοδημάτων, των εξόδων και των κερδών μεταξύ των εταιρειών ενός Ομίλου, σύμφωνα με την ουσία και φύση της κάθε συναλλαγής.

Οι πολιτικές καθορίζουν κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τους όρους και τη διαδικασία σύναψης εσωτερικών συμφωνιών αλλά και την τιμολόγηση των συναλλαγών. Η σαφήνεια αυτή προωθεί τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων και ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ εταιρειών του Ομίλου, προκειμένου να καταστεί δυνατή η καλύτερη κατανομή πόρων και κεφαλαίων, καθώς και να ενισχυθεί η συνολική κερδοφορία του Ομίλου. Επιπλέον, η εφαρμογή μιας ισχυρής πολιτικής ενισχύει τη συμμόρφωση με τους τοπικούς φορολογικούς κανονισμούς στις διάφορες χώρες δραστηριοποίησης του Ομίλου, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σχετικές συναλλαγές θα τιμολογούνται σύμφωνα με τις αρχές τεκμηρίωσης Ενδοομιλικών Συναλλαγών. Επιπρόσθετα, η διατήρηση διεξοδικής τεκμηρίωσης μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο φορολογικών ζητημάτων και να λειτουργήσει ως ισχυρή άμυνα έναντι φορολογικών ελέγχων, κυρώσεων και διαφόρων προστίμων.

Σε τελική ανάλυση, μια αποτελεσματικά

δομημένη πολιτική δίνει τη δυνατότητα στoυς Ομίλους να βελτιστοποιήσουν την παγκόσμια φορολογική τους θέση, ευθυγραμμίζοντας τις στρατηγικές τιμολόγησης με τις συνθήκες της τοπικής αγοράς και τους φορολογικούς κανονισμούς. Κλείνοντας, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι είναι ζωτικής σημασίας για τους εταιρικούς Ομίλους να προσεγγίζουν στρατηγικά τον σχεδιασμό μιας ισχυρής πολιτικής. Αναμφισβήτητα, η δημιουργία προληπτικής πολιτικής μπορεί να επιτρέψει τόσο τη φορολογική συμμόρφωση όσο και τον φορολογικό σχεδιασμό σε συνδυασμό με τη λειτουργική αποτελεσματικότητα. Η καθοδήγηση από ειδικούς σε θέματα Transfer Pricing κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μιας πολιτικής θα βοηθήσει τους φορολογούμενους στην επίτευξη φορολογικής αποδοτικότητας και στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας του Ομίλου.

EconomyToday 13

ΕΦΟΔΙΑ ΖΩΗΣ

COVER STORY
ΨΗΦΙΑΚΟΣ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Στη νέα σύγχρονη εποχή η επένδυση στη γνώση και στην καλλιέργεια χρηματοοικονομικής και ψηφιακής Παιδείας αποτελεί στην ουσία «επένδυση ζωής».
Ο
ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ

«Η έλλειψη γνώσης βασικών χρηματοοικονομικών εννοιών κάνει τα

άτομα να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετώπισης οικονομικών δυσκολιών αλλά και οικονομικού αποκλεισμού», τονίζει ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου.

ΣΥΝΈΝΤΈΥΞΗ ΣΤΟΝ ΞΈΝΙΟ ΜΈΣΑΡΙΤΗ

Κωνσταντίνος Ηροδότου σε συνέντευξή του, στο Περιοδικό Economy Today, αναφέρει ότι ο συνδυασμός σχετικά χαμηλού επιπέδου αποταμίευσης των Κυπρίων πολιτών και υψηλών επενδύσεων σε πραγματικά περιουσιακά στοιχεία φαίνεται να συνδέεται, μεταξύ άλλων, με τα χαμηλά επίπεδα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην Κύπρο. Σημειώνει ανάμεσα σε άλλα τη συμβολή της Κεντρικής Τράπεζας στη διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής για την προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και της χρηματοοικονομικής παιδείας στην Κύπρο αλλά και τις ενέργειες που πραγματοποιούνται προς την κατεύθυνση του χρηματοοικονομικού εγγραμματισμού. Αντιλαμβανόμενος τον κίνδυνο του οικονομικού αποκλεισμού επισημαίνει ότι τα ψηφιακά μέσα πληρωμής δεν πρέπει να εμποδίζουν την πρόσβαση ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού σε υπηρεσίες πληρωμών, αντιθέτως αυτές οι καινοτομίες μπορούν να αποτελέσουν ένα μέσο για μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική ενσωμάτωση. Ξεκαθαρίζει, επίσης, ότι οι πολίτες έχουν και θα συνεχίσουν να έχουν ελευθερία ως προς την επιλογή του τρόπου με τον οποίο πληρώνουν.

Πώς συνδέεται γενικότερα η οικονομική ευημε-

ρία και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα ενός

κράτους, με την παράμετρο χρηματοοικονομικός

αλφαβητισμός;

Υπάρχουν πολλές μελέτες που τεκμηριώνουν σε παγκό-

σμιο επίπεδο ότι η ενίσχυση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού συνδέεται άμεσα με τη χρηματοοικονομική ευημερία των πολιτών. Αυτό ισχύει τόσο σε ατομικό επίπεδο στο επίπεδο οικογένειας/νοικοκυριού, αλλά και ευρύτερα στο κοινωνικό σύνολο, με θετικό αντίκτυπο και στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα μιας χώρας. Πολίτες με ικανοποιητικό επίπεδο χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού έχουν καλύτερα εφόδια για να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις σχετικά με τα οικονομικά τους. Για παράδειγμα, είναι σε καλύτερη θέση να κατανοήσουν τη σημασία της αποταμίευσης και της επένδυσης, αλλά και της ορθολογιστικής κατανάλωσης, που είναι όλες σημαντικοί παράμετροι μιας εύρωστης οικονομικής ανάπτυξης.

Επίσης, ένα οικονομικά καταρτισμένο νοικοκυριό, έχει

καλύτερη επίγνωση των πιθανών χρηματοπιστωτικών

κινδύνων και είναι σε θέση να κάνει σωστότερες επι -

λογές σε σχέση με τη διαχείριση του χρέους του, την αποφυγή υπερβολικού δανεισμού, προστατεύοντας έτσι τον εαυτό του. Αυτό ισχύει και για τον πληθυσμό μια χώρας γενικότερα, συμβάλλοντας έτσι στην οικονομική σταθερότητα της χώρας.

16 EconomyToday
Ο
ΓΝΏΣ
COVER STORY H ΈΛΛ Έ ΙΨΗ
ΈΏ Ν ΜΠΟΡ ΈΙ
ΝΑ Έ ΠΙΦΈΡ Έ Ι ΟΙΚΟΝΟΜΙΚ Ο
ΑΠΟΚΛ Έ ΙΣΜ Ο

Βλέπουμε λοιπόν ότι η ενίσχυση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού λειτουργεί θετικά όχι μόνο στην

προσωπική ευημερία των πολιτών αλλά και γενικότερα

στην ανθεκτικότητα της οικονομίας, στη βελτίωση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και κατ’ επέκταση

στην ευημερία του συνόλου των πολιτών. Ποιες συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και προγράμματα έχει εφαρμόσει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) για την προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και της χρηματοοικονομικής παιδείας στην Κύπρο; Πώς συνεργάστηκε η Κεντρική Τράπεζα με άλλα ενδιαφερόμενα μέρη για να προωθήσει αυτές τις πρωτοβουλίες;

Να πούμε καταρχάς ότι από τον Δεκέμβριο του 2020, η ΚΤΚ έχει αναλάβει τον συντονιστικό ρόλο στην Ad-Hoc Επιτροπής που συστάθηκε για τη διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής για την προώθηση του χρηματοοικονομικού

αλφαβητισμού και της χρηματοοικονομικής παιδείας στην Κύπρο. Η συμβολή της ΚΤΚ προς το έργο της Επιτροπής ήταν και παραμένει ουσιαστική. Πέραν του συντονιστικού της ρόλου, έχει αναλάβει τη στελέχωση Γραμματείας της Επιτροπής από προσωπικό της ΚΤΚ αλλά και κατανομή επιπλέον ανθρώπινων πόρων για συνεισφορά στις εργασίες της. Στην επιτροπή συμμετέχουν επίσης το υπουργείο Οικονομικών, το υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, η επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, δύο ακαδημαϊκοί εμπειρογνώμονες από το Πανεπιστήμιο

Κύπρου και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Μετά από αρκετή διαβούλευση και πολλή δουλειά, η επιτροπή ολοκλήρωσε την Έκθεση Εθνικής Στρατηγικής, η οποία υιοθετήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, στις 28 Ιουνίου 2022. Αποτελεί δηλαδή εγκεκριμένο

κείμενο εθνικής πολιτικής για την προώθηση

του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού

και την ενίσχυση της χρηματοοικονομικής

ευημερίας, την εφαρμογή του οποίου θα αναλάβει νέα θεσμοθετημένη πολιτειακή Επιτροπή, της οποίας θα προεδρεύει η ΚΤΚ.

Στο πλαίσιο του σχεδιασμού για την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής δρομολογούνται διάφορες δράσεις, οι οποίες χρηματοδοτούνται από τη γενική διεύθυνση Υποστήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (DG REFORM) της

Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στις οποίες

η ΚΤΚ έχει ηγετικό ρόλο. Ενδεικτικά αναφέρω τη διεξαγωγή εκτενούς νέας έρευνας σε εθνικό επίπεδο, με στόχο τη μέτρηση του επιπέδου χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, τη δημιουργία ιστοσελίδας που θα τυγχάνει διαχείρισης από την ΚΤΚ και εφαρμογής για smart phone, την ενημέρωση και επιμόρφωση του κοινού, τη δημιουργία ειδικών προγραμμάτων για εκπαιδευτές, με στόχο την υλοποίηση προγραμμάτων χρηματοοικονομικής επιμόρφωσης.

Επιπλέον, η ΚΤΚ, ως συντονιστής του εγχειρήματος διοργανώνει διάφορες διαλέξεις, ημερίδες και σεμινάρια για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό, με τη συμμετοχή διακεκριμένων ομιλητών και συμμετέχει σε διάφορες πρωτοβουλίες που αναδεικνύουν τη σημασία του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού. Για παράδειγμα, από το 2022 η ΚΤΚ λειτουργεί ως φορέας συντονισμού του θεσμού Global Money Week (Παγκόσμια Εβδομάδα

Χρήματος) στην Κύπρο, ο οποίος διοργανώνεται από

τον ΟΟΣΑ, με στόχο την ευαισθητοποίηση των νέων για

θέματα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού.

Πώς συμβάλλει ο χρηματοοικονομικός αναλ -

φαβητισμός στον αποκλεισμό των ατόμων από

την οικονομία; Θα μπορούσατε να επισημάνετε

ορισμένες συγκεκριμένες συνέπειες ή προκλή-

σεις που αντιμετωπίζουν όσοι δεν διαθέτουν

χρηματοοικονομικές γνώσεις και δεξιότητες;

Η έλλειψη γνώσεων σε βασικές χρηματοοικονομικές

έννοιες, όπως είναι ο δανεισμός, οι επενδύσεις, η αποταμίευση, ο οικογενειακός προϋπολογισμός και η

διαχείριση του ρίσκου, καθιστά το κόσμο ή τα νοικοκυριά πιο ευάλωτα στη λήψη λανθασμένων οικονομικών αποφάσεων. Ως αποτέλεσμα, η έλλειψη γνώσης βασικών

χρηματοοικονομικών εννοιών κάνει τα άτομα να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετώπισης οικονομικών

Η ΚΤΚ ΩΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΝΕΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ, ΗΜΕΡΙΔΕΣ ΚΑΙ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟ

δυσκολιών αλλά και οικονομικού αποκλεισμού. Για παράδειγμα, ο συνδυασμός σχετικά χαμηλού επιπέδου

αποταμίευσης των Κυπρίων πολιτών και υψηλών επενδύσεων σε πραγματικά περιουσιακά στοιχεία φαίνεται

να συνδέεται, μεταξύ άλλων, με τα χαμηλά επίπεδα

χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην Κύπρο. Αυτό αναδείχθηκε πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

στο πλαίσιο της διαδικασίας αξιολόγησης των μακροοικονομικών ανισορροπιών της Κύπρου. Σύμφωνα με την εν λόγω Έκθεση, οι Κύπριοι πολίτες επιλέγουν να

διαθέτουν ένα σημαντικό μέρος του εισοδήματός τους

σε πραγματικά περιουσιακά στοιχεία θεωρώντας την

πράξη αυτή ως τη δεσπόζουσα μορφή αποταμίευσης, δίνοντας λιγότερη σημασία στις παραδοσιακές μεθόδους αποταμίευσης, όπως είναι η κατάθεση χρημάτων σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου ή η επένδυση σε συνταξιοδοτικά προγράμματα. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τη δειγματοληπτική έρευνα της ΚΤΚ του 2018, οι Κύπριοι είχαν δυσκολίες στην κατανόηση των εννοιών της διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου αλλά και του ανατοκισμού. Η άγνοια γύρω από τέτοιες έννοιες μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένες επιλογές οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν στη μη εκπλήρωση των δανειακών υποχρεώσεων και στην απώλεια του ενεχύρου/υποθήκης ή αν γίνουν σε μαζική κλίμακα μπορεί να προκαλέσουν ευρύτερες κρίσεις, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν, για παράδειγμα η χρηματιστηριακή κρίση του 2000 και η οικονομική και τραπεζική κρίση του 2013. Συσχέτιση υπάρχει επίσης και με το ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στη χώρα μας, κάτι που με τη σειρά του επηρεάζει τόσο την ατομική πορεία ενός καταναλωτή αλλά και τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος συνολικά.

Υπάρχουν απτά παραδείγματα ή κάποιοι συγκεκριμένοι δείκτες για το πώς οι πρωτοβουλίες της Κεντρικής Τράπεζας ή άλλων Οργανισμών στην Κύπρο είχαν θετική συνεισφορά στη βελτίωση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην Κύπρο; Η διεθνής βιβλιογραφία, δείχνει ότι οι προσπάθειες ενίσχυσης του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, αποδίδουν καρπούς σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η εμπειρία από άλλες χώρες δείχνει ότι η αλλαγή που συντελείται είναι σταδιακή. Δεδομένου του αρκετά χαμηλού ποσοστού χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στη χώρα μας, όπως έδειξε η δειγματολογική έρευνα της ΚΤΚ, αλλά και του ότι η εφαρμογή των συγκεκριμένων πρωτοβουλιών της Εθνικής Στρατηγικής βρίσκεται στο ξεκίνημά της, θα χρειαστεί χρόνος για να έχουμε χειροπιαστά αποτελέσματα.

Πέραν του άμεσου θετικού αντίκτυπου που θα έχουν οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες σε ατομικό επίπεδο, αναμένουμε επίσης ότι θα έχουν και έμμεσο αντίκτυπο μέσω της διάχυσης της χρηματοοικονομικής γνώσης από ένα χρηματοοικονομικό εγγράμματο άτομο σε όλο το νοικοκυριό ή την υπόλοιπη οικογένεια. Ως αποτέλεσμα, θα οδηγήσει σε καλύτερες οικονομικές αποφάσεις. Να πούμε επίσης ότι στην ίδια τη Στρατηγική, προβλέπεται

η συνεχής αξιολόγηση και αναθεώρηση πρωτοβουλιών

και δράσεων με στόχο την υιοθέτηση των αποτελεσματικότερων και αποδοτικότερων επιλογών.

Ήδη, πάντως, έχουμε ένα σημαντικό αριθμό ατόμων που συμμετέχουν στις σχετικές πρωτοβουλίες της ΚΤΚ και των άλλων Οργανισμών που προωθούν

τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό στη χώρα μας.

Ενδεικτικά, ο αριθμός παιδιών και νέων ατόμων που

συμμετείχαν με προγράμματα χρηματοοικονομικής

παιδείας κατά τη διοργάνωση του Global Money Week

το 2023 στην Κύπρο, την οποία συντονίζει η ΚΤΚ, υπερδιπλασιάστηκε σε σύγκριση με την προηγούμενη

χρονιά. Επίσης, σημειώνεται το αυξημένο ενδιαφέρον

για σχετικά συνέδρια και σεμινάρια που διοργανώνονται. Αυτό δείχνει ότι η «σπορά» είναι σε καλό δρόμο

και είναι θέμα χρόνου να θερίσουμε και τους καρπούς

της όλης προσπάθειας.

Με την αυξανόμενη ψηφιοποίηση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, πώς ο ψηφιακός αναλφαβητισμός επιδεινώνει περαιτέρω το πρόβλημα του οικονομικού αποκλεισμού; Με ποιο τρόπο η ΚΤΚ συμβάλλει στην αντιμετώπιση του πιθανού αποκλεισμού ατόμων λόγω της ψηφιοποίησης του χρήματος;

Η αυξανόμενη ψηφιοποίηση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών έχει αναμφίβολα επιφέρει πολλά οφέλη στην κοινωνία, όπως η ευκολία, η ταχύτητα και η προσβασιμότητα. Από την άλλη, όμως, το πρόβλημα του οικονομικού αποκλεισμού έχει επιδεινωθεί, ιδιαίτερα λόγω της έλλειψης δεξιοτήτων και γνώσεων για τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών. Αυτού που λέγεται ψηφιακός αναλφαβητισμός.

Η ΑΓΝΟΙΑ ΓΎΡΩ ΑΠΟ ΤΕΤΟΙΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΕ ΕΣΦΑΛΜΕΝΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ, ΟΠΩΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Η ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ

ΚΡΙΣΗ ΤΟΎ 2000 ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

ΤΟΎ 2013

Τα άτομα με περιορισμένες ψηφιακές δεξιότητες και γνώσεις βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση, καθώς αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν πρόσβαση σε βασικές χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, όπως το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών, η υποβολή αιτήσεων για δάνεια ή η πραγματοποίηση διαδικτυακών πληρωμών, ενώ αδυνατούν να επωφεληθούν από τα οφέλη που προσφέρουν τα ψηφιακά εργαλεία, όπως οι εφαρμογές προϋπολογισμού ή οι πλατφόρμες επενδύσεων, κ.λπ.. Αυτοί που κυρίως πλήττονται είναι άτομα με χαμηλό εισόδημα, ηλικιωμένοι και περιθωριοποιημένες

κοινότητες, οι οποίες επηρεάζονται δυσανάλογα από τον ψηφιακό αναλφαβητισμό, διαιωνίζοντας έτσι τον

κύκλο του οικονομικού αποκλεισμού.

Η ΚΤΚ αναγνωρίζοντας τη σημασία του ψηφιακού

αλφαβητισμού και το γεγονός ότι η αντιμετώπισή

του απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση, έθεσε, σε συνεργασία με τα υπόλοιπα μέλη της ad-hoc Επιτροπής, το ζήτημα του ψηφιακού αλφαβητισμού, ως ένα από τους τέσσερις βασικούς στόχους της Εθνικής Στρατηγικής, ενώ καθορίστηκαν και συγκεκριμένες δράσεις όπως η ευαισθητοποίηση του κοινού, η προώθηση της χρηματοοικονομικής παιδείας στη

δημόσια εκπαίδευση και κυρίως η προώθηση της

διά βίου μάθησης. Με τον

18 EconomyToday
τρόπο
COVER STORY
αυτό αναμένεται

να στηριχθεί η οικονομική ένταξη έτσι ώστε όλοι οι πολίτες να μπορούν να συμμετέχουν πλήρως στη σύγχρονη οικονομία.

Η μετάβαση σε μια «κοινωνία χωρίς μετρητά»

ή ακόμα και οι διαδικασίες για το «ψηφιακό ευρώ» εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την οικονομική ένταξη, ιδιαίτερα για τους ευάλωτους πληθυσμούς ή για εκείνους που μπορεί να έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε ψηφιακές υποδομές. Ποιες ενέργειες αναλαμβάνει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες όλων των ομάδων του πληθυσμού; Η ανάπτυξη ψηφιακών μέσων πληρωμής δεν πρέπει να εμποδίζει την πρόσβαση ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού σε υπηρεσίες πληρωμών. Αντιθέτως, οι καινοτομίες για την πραγματοποίηση πληρωμών μπορεί να αποτελέσουν ένα μέσο για μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική ενσωμάτωση. Η δυνατότητα π.χ. των πολιτών να στέλνουν και να λαμβάνουν πληρωμές από κινητό τηλέφωνο, μπορεί να αποτελέσει κίνητρο να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες είτε για πρώτη φορά είτε για να τις χρησιμοποιούν συχνότερα. Με άλλα λόγια, μέσω απλής χρήσης του κινητού τηλεφώνου - το οποίο οι περισσότεροι πολίτες έχουν στη διάθεσή τους - δύνανται

ΤΑ ΜΕΤΡΗΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΥΡΕΩΣ

ακόμα και οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού να διεκπεραιώνουν συναλλαγές, ενισχύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την χρηματοπιστωτική ενσωμάτωση. Η ΚTK, υπό την ιδιότητά της ως καταλύτης για προώθηση αλλαγών, οι οποίες κατευθύνονται από την ίδια την αγορά, επικεντρώνεται σε δύο στόχους, στο πλαίσιο ξεχωριστών στρατηγικών του Ευρωσυστήματος: Πρώτον, προωθεί την Καινοτομία για την πραγματοποίηση πληρωμών, προς εξυπηρέτηση των αναγκών όλων των χρηστών. Ενώ η ψηφιοποίηση ενδεχομένως να δημιουργεί εμπόδια για τη χρήση μέσων πληρωμών από ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, ενδέχεται επίσης να παρέχει καινούργιες λύσεις πρόσβασης,

θεμελιώδη αρμοδιότητα για τις οποίες έχουν – ωστόσο - οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών.

Δεύτερον, διασφαλίζει ότι τα μετρητά εξακολουθούν να είναι ευρέως διαθέσιμα και αποδεκτά τόσο ως μέσο

πληρωμής όσο και ως μέσο αποθήκευσης αξίας - ειδι-

κότερα για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Προς τούτο, από κοινού αρμοδιότητα έχει η ΚΤΚ, ως μέλος του Ευρωσυστήματος, μαζί με τον τραπεζικό τομέα. Συμπερασματικά, όλοι οι πολίτες έχουν και θα συνεχίσουν να έχουν ελευθερία ως προς την επιλογή του

τρόπου με τον οποίο πληρώνουν και οι όποιες ενέρ-

γειες γίνουν για ψηφιοποίηση των πληρωμών θα είναι

αποτέλεσμα διαβουλεύσεων μεταξύ εκπροσώπων των τραπεζών και των χρηστών των υπηρεσιών πληρωμών.

EconomyToday 19
ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΚΤΑ ΤΟΣΟ ΩΣ ΜΕΣΟ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΑΞΙΑΣ-ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

ΠΑΙΔΕ Ι Α Μ Ε ΣΑ ΑΠ Ο ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚ ΜΑΣ Σ Υ ΣΤΗΜΑ

Ο πληθυσμός της Κύπρου σε μεγάλο ποσοστό είναι χρηματοοικονομικά αναλφάβητος, με μόνο το 36,9% να έχει επαρκείς χρηματοοικονομικές γνώσεις.

ΤΗΣ ΔΡΟΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ Υπουργού Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας

το πλαίσιο της μετάβασης του σχολείου στη νέα, σύγχρονη εποχή, οι δεξιότητες ζωής αποτελούν

βασική επιδίωξη του Προγράμματος Διακυβέρ-

νησης για την Παιδεία. Η γνώση και η δεξιότητα

της διαχείρισης των προσωπικών οικονομικών

αλλά και η ψηφιακή χρηματοοικονομική ενσωμάτωση είναι πλέον επιβεβλημένες για την ευημερία κάθε ανθρώπου.

Έρευνα που έχει γίνει στην Κύπρο σε νέους (ηλικίας 18-24) έχει δείξει ότι ο πληθυσμός της Κύπρου σε μεγάλο ποσοστό είναι χρηματοοικονομικά αναλφάβητος, με μόνο το 36,9% να έχει επαρκείς χρηματοοικονομικές γνώσεις. Υπάρχει δυσκολία στην κατανόηση βασικών χρηματοοικονομικών εννοιών, όπως: επιτόκιο, ανατοκισμός, πληθωρισμός, διαχείριση επενδυτικού κινδύνου. Και αυτό βέβαια δεν προκαλεί εντύπωση αν αναλογιστούμε τις οικονομικές κρίσεις που έχει βιώσει η χώρα μας στο πρόσφατο παρελθόν. Στην πρόκληση όσο και στη διαχείριση των οικονομικών κρίσεων, εκτός από τους υπόλοιπους παράγοντες, καθοριστικό ρόλο είχε και ο χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός των πολιτών.

ΟΦΕΛΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ

Τα οφέλη από την ανάπτυξη μίας χρηματοοικονομικής παιδείας και κουλτούρας για το σύνολο της κοινωνίας και την ευημερία του τόπου μας είναι πολλά. Σε ατομικό επίπεδο έρευνες του ΟΟΣΑ, καθώς και άλλες επιστημονικές μελέτες, δείχνουν ότι η κατάλληλη χρηματοοικονομική μόρφωση επιτρέπει στα άτομα

να διαχειρίζονται επαρκώς τα καθημερινά χρηματοοικονομικά

ζητήματα, τους προσφέρει διπλάσιες πιθανότητες απασχόλησης και σχεδόν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες υψηλότερων μισθών από τον μέσο μισθό που λαμβάνουν τα άτομα με χαμηλές χρηματοοικονομικές γνώσεις και δεξιότητες. Αν αναλογιστούμε ότι οι σοβαρές επιπτώσεις από λανθασμένες χρηματοοικονομικές αποφάσεις επιβαρύνουν όχι μόνο το ίδιο το άτομο αλλά ολόκληρη την οικογένειά του, μπορούμε να αντιληφθούμε τον αντίκτυπο στην κοινωνία ως σύνολο. Πέρα όμως από το ατομικό επίπεδο, ένας χρηματοοικονομικά «μορφωμένος» πληθυσμός ενισχύει τις ορθές οικονομικές αποφάσεις του κράτους και συμβάλλει στη δημιουργία μακροπρόθεσμης χρηματοοικονομικής ευημερίας για το σύνολο της οικονομίας.

Η κουλτούρα που συνδέεται άμεσα με τη χρηματοοικονομική

διαχείριση δεν είναι ένας εύκαμπτος παράγοντας· η αλλαγή κουλτούρας απαιτεί μια αλλαγή στον τρόπο σκέψης, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η αλλαγή κουλτούρας και η διαμόρφωση μίας χρηματοοικονομικής ορθολογιστικής συμπεριφοράς είναι ο στόχος αλλά o δρόμος μέχρι να φτάσουμε στον στόχο απαιτεί εκπαίδευση.

Το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό το κομμάτι, καθώς δεν διαμορφώνει μόνο τη συμπεριφορά των μελλοντικών πολιτών αλλά, σύμφωνα και με πρόσφατη μελέτη, υπάρχει διάχυση γνώσης από την αίθουσα διδασκαλίας προς τους γονείς και το άμεσο περιβάλλον των μαθητών/τριών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την

20 EconomyToday
Σ
COVER STORY
H
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚ

ταυτόχρονη μείωση του ελλείμματος χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού και σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Ο ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις που διαρκώς μετασχηματίζουν ψηφιακά τον χρηματοπιστωτικό τομέα, έχουν εξελίξει αυτή

την ανάγκη σε ψηφιακό χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό

για την επίτευξη ψηφιακής χρηματοοικονομικής ενσωμάτωσης.

Η απόκτηση γνώσεων σ’ αυτό το θέμα κρίνεται επιτακτική, καθώς οι ψηφιακές απάτες και οι κλοπές προσωπικών

ψηφιακών δεδομένων λαμβάνουν διαστάσεις πανδημίας.

Το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας αφουγκραζόμενο αυτή την ανάγκη της Πολιτείας βρίσκεται σε μια συνεχή αναδιαμόρφωση του Αναλυτικού Προγράμματος όλων των

βαθμίδων ώστε να παρέχει στους αυριανούς πολίτες όλες τις απαραίτητες δεξιότητες που θα συμβάλουν στην ευημερία τους. Το υπουργείο ως μέλος της Ad-Hoc Επιτροπής για την προώθηση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού και της χρηματοοικονομικής παιδείας έχει συμβάλει, μαζί με τα άλλα μέλη της (Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, Υπουργείο Οικονομικών και Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς), στη διαμόρφωση μίας εθνικής στρατηγικής προς τον σκοπό αυτό.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ Στα σχολεία μας σήμερα από τη Δημοτική Εκπαίδευση συμπεριλαμβάνονται δραστηριότητες που αποσκοπούν

στην ανάπτυξη χρηματοοικονομικής σκέψης είτε με γνώσεις ενσωματωμένες στο Αναλυτικό Πρόγραμμα είτε με αυτόνομες δράσεις. Τα προγράμματα «Ξοδεύοντας Έξυπνα» και «Οικονομικά για την Ευτυχία» αποσκοπούν μέσα από το παιχνίδι στην κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της οικονομίας και του ρόλου που έχουν τα χρήματα στη ζωή μας. Επιπλέον, το πρόγραμμα «Mind Reset» που εφαρμόζεται στα Δημοτικά και στα Γυμνάσια αποσκοπεί στην ανάπτυξη επιχειρηματικής σκέψης παράλληλα με την οικολογική ανάπτυξη. Στα Λύκεια

εφαρμόζεται το πρόγραμμα «Μαθητική Επιχείρηση» που και

πάλι έχει ως σκοπό την ανάπτυξη επιχειρηματικής σκέψης

και κουλτούρας.

Φέτος, για δεύτερη συνεχή χρονιά, το υπουργείο αγκάλιασε τον

διεθνή θεσμό «Global Money Week». Ένα θεσμό στο πλαίσιο

του οποίου κάθε χρόνο, για μία εβδομάδα τον μήνα Μάρτιο, γίνονται συντονισμένες δράσεις επιμόρφωσης των πολιτών για θέματα χρηματοοικονομικής παιδείας. Το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας σε συνεργασία με άλλους φορείς και συνδέσμους της οικονομικής ζωής της χώρας διοργάνωσαν διαλέξεις στα σχολεία για τους μαθητές και τις μαθήτριες, παρείχαν ενημερωτικό υλικό και ενθάρρυναν την ανάπτυξη δράσεων στα σχολεία, όπως: δημιουργία αφίσας από τους/τις μαθητές/μαθήτριες, δημιουργικά παιχνίδια, επισκέψεις σε χώρους οικονομικού ενδιαφέροντος κ.λπ.. Έγιναν και άλλες δράσεις σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζα και το Υπουργείο Οικονομικών για επιμόρφωση των καθηγητών/τριών.

ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΊΟ ΠΑΊΔΕΊΑΣ ΕΞΕΤΑΖΕΊ ΤΗΝ ΕΊΣΑΓΩΓΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ή ΘΕΜΑΤΊΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΊΚΟΝΟΜΊΚΗΣ ΠΑΊΔΕΊΑΣ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΊΟ ΚΑΊ ΤΟ ΛΥΚΕΊΟ, ΚΑΘΩΣ ΟΊ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΊΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΊΚΟΝΟΜΊΚΗΣ ΠΑΊΔΕΊΑΣ ΔΕΝ ΕΊΝΑΊ ΑΠΟ ΜΟΝΕΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΊΚΕΣ

Παράλληλα, το υπουργείο εξετάζει την εισαγωγή μαθήματος ή θεματικών ενοτήτων χρηματοοικονομικής παιδείας στο Γυμνάσιο και το Λύκειο, καθώς ότι οι μεμονωμένες δράσεις χρηματοοικονομικής παιδείας δεν είναι από μόνες τους αποτελεσματικές και δεν θα φέρουν την αλλαγή που θα θέλαμε. Συγκεκριμένα η εισαγωγή ενός δομημένου μαθήματος χρηματοοικονομικής παιδείας που θα περιλαμβάνει έννοιες όπως: αξία του χρήματος, προσωπική οικονομική διαχείριση, αποταμίευση, δανεισμός, επένδυση, ασφάλειες, συνταξιοδότηση και ψηφιακή χρηματοοικονομική ενσωμάτωση θα ενίσχυε καθοριστικά την όλη προσπάθεια, θα βοηθήσει τη διαμόρφωση κουλτούρας των παιδιών ως ενεργών πολιτών. Αυτό φαίνεται να ενισχύεται και από το γεγονός ότι σε πρόσφατη έρευνα που έγινε σε φοιτητές στην Κύπρο, οι φοιτητές που στο Λύκειο διδάχθηκαν οικονομικά μαθήματα βρίσκονται σε υψηλότερο επίπεδο χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού από τους υπόλοιπους φοιτητές που δεν διδάχθηκαν οικονομικά στο Λύκειο. Σημειώνεται ότι στα οικονομικά μαθήματα στο Λύκειο αναφέρονται αρκετές έννοιες που περιλαμβάνονται στη χρηματοοικονομική παιδεία αλλά δεν καλύπτονται όλα τα θέματα, ενώ δεν διδάσκονται σε όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες. Η χρηματοοικονομική παιδεία είναι εξαιρετικά χρήσιμη και αναγκαία. Η απόκτηση δεξιοτήτων για τη διαχείριση των προσωπικών μας οικονομικών αποτελεί πλέον απαραίτητη προϋπόθεση, για να μπορούμε να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά στο σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον που ζούμε. Ως εκ τούτου, το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας επεξεργάζεται όλα τα δεδομένα και προβαίνει σε σχεδιασμούς, στη βάση και της Εθνικής Στρατηγικής για την προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και της χρηματοοικονομικής παιδείας, με στόχο την ενίσχυση της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης στα σχολεία μας.

EconomyToday 21

Ο ΨΗΦΙΑΚ Ο Σ ΕΓΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜ Ο Σ

ΠΟΛΙΤ Ω Ν

Ι ΗΣΗ

ΚΡ Α ΤΟΥΣ

ΣΥΝΈΝΤΈΥΞΗ ΣΤΟΝ ΞΈΝΙΟ ΜΈΣΑΡΙΤΗ

στόχος της ψηφιοποίησης του κράτους έχει τεθεί, αλλά χρειάζεται ακόμη χρόνος προς την ψηφιακή «ολοκλήρωση» αναφέρει ο υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής. Ο Φίλιππος Χατζηζαχαρίας στη συνέντευξή του, στο Economy Today , επισημαίνει ότι ο ψηφιακός αλφαβητισμός των πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι αναπόσπαστο μέρος της ευρύτερης ψηφιοποίησης του κράτους, τονίζοντας ότι η ευρεία χρήση των κινητών τηλεφώνων κάνει τα πράγματα αρκετά πιο απλά. Σημειώνει ότι το υφυπουργείο έχει καταρτίσει σχέδιο δράσης για την εκπαίδευση των πολιτών σε βασικές δεξιότητες και αφορά όλες τις ομάδες του πληθυσμού καθώς και επιχειρήσεις και επαγγελματίες.

Ο ψηφιακός αλφαβητισμός είναι όλο και πιο σημαντικός σήμερα την ίδια ώρα που το κράτος

έχει θέσει ως βασικό στόχο την επιτάχυνση της

μετάβασης στην ψηφιακή εποχή. Ποια είναι η προσέγγιση του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής όσον αφορά τον ψηφιακό αλφαβητισμό και ποιοι οι στόχοι που έχουν τεθεί για το ζήτημα;

Οι ψηφιακές ικανότητες και δεξιότητες των πολιτών αποτελούν αλληλένδετο μέρος της ψηφιακής αναβάθμισης του κράτους, αφού αυτό τον εκσυγχρονι -

σμό καλούνται οι πολίτες να τον ακολουθήσουν και

αφορά ακριβώς τη δική τους καλύτερη εξυπηρέτηση.

Αρκετά μεγάλο μέρος των χρηστών έχουν μια καλή

εξοικείωση με τον ψηφιακό κόσμο, ενώ οι περισσότεροι πλέον χρησιμοποιούν έξυπνα κινητά, αυτό

από μόνο του κάνει τα πράγματα πιο απλά. Ωστόσο

αυτό δεν αποτελεί πανάκεια και αρκετοί πολίτες

χρειάζονται περαιτέρω εξοικείωση για την ορθή χρήση των ψηφιακών εφαρμογών. Είναι σημαντικό

οι πολίτες να παραμένουν ασφαλείς καθ’ όλη τη διάρκεια χρήσης ψηφιακών εφαρμογών αλλά και της χρήσης του διαδικτύου.

22 EconomyToday Ο
COVER STORY
Ε
ΑΛΛΗΛ
ΜΕ
ΨΗΦΙΟΠΟ
ΤΩΝ
Ι ΝΑΙ
Ε Ν ΔΕΤΟΣ
ΤΗΝ
ΤΟΥ

Η ψηφιοποίηση των κυβερνητικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των πλατφορμών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και των διαδικτυα -

κών πυλών, έχει απλοποιήσει την πρόσβαση

στις δημόσιες υπηρεσίες. Ποιες πρωτοβουλίες

ή στρατηγικές χρησιμοποιεί το υφυπουργείο

για την ενίσχυση του ψηφιακού αλφαβητι -

σμού μεταξύ των πολιτών, διασφαλίζοντας

ότι μπορούν να επωφεληθούν πλήρως και να

εμπλακούν σε αυτές τις ψηφιακές κυβερνητικές υπηρεσίες;

Αρκετές από τις δημόσιες υπηρεσίες που προσφέρει

το κράτος στους πολίτες έχουν «ψηφιοποιηθεί», παρόλα αυτά, αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι χρειάζεται ακόμη χρόνος προς την ψηφιακή αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό που έχουμε θέσει ως στόχο.

Μια βασική πρωτοβουλία που έχει αναπτύξει το υφυπουργείο και αναμένεται σύντομα η λειτουργία της είναι η Ψηφιακή Ακαδημία Πολιτών που ουσιαστικά σκοπό έχει τη συνεργασία Οργανισμών τόσο από τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα αλλά και την κοινωνία των πολιτών, με σκοπό την προαγωγή του ψηφιακού αλφαβητισμού σε όλο το φάσμα της κοινωνικής δομής και οικονομικής δραστηριότητας, προς γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος και δημιουργία μίας ανοικτής, δημοκρατικής και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίας. Μέσα από αυτή την Ακαδημία οι πολίτες μπορούν να βρουν προγράμματα που θα τους βοηθήσουν στην ανάπτυξη των ψηφιακών τους ικανοτήτων με τρόπους που οι ίδιοι επιθυμούν, είτε μέσω σύγχρονης ή και ασύγχρονης εκπαίδευσης. Επιπρόσθετα αξίζει να αναφέρω ότι όλες οι ψηφιακές εφαρμογές που παραδίδονται στους πολίτες έχουν πάντοτε την πιο απλοποιημένη τους μορφή, ενώ κατά τη διαδικασία της παραγωγής των εφαρμογών αυτών

γίνονται δοκιμές χρήσης από απλούς πολίτες ευρείας ηλικιακής και εκπαιδευτικής κατάρτισης, ούτως ώστε να προσαρμόζεται η λειτουργία της εφαρμογής στην πιο απλή της μορφή.

Πρόσφατα μιλήσατε για την ηλεκτρονική

ταυτότητα και το πώς θα διευκολύνεται η πρόσβαση των πολιτών στις δημόσιες υπηρεσίες. Πώς πιστεύετε ότι οι πολίτες μπορούν να εκπαιδευτούν, ώστε να χρησιμοποιούν την ηλεκτρονική ταυτότητα και ποια τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν; Η ηλεκτρονική ταυτότητα είναι ακριβώς το ίδιο εύχρηστη με τη βιομετρική ταυτότητα. Θα υπάρχει πιστοποιημένη ηλεκτρονική ταυτότητα σαν έγγραφο στη συσκευή τηλεφώνου του πολίτη και θα μπορεί να τη χρησιμοποιήσει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που χρησιμοποιεί την υφιστάμενή του ταυτότητα, αντίστοιχα στις ψηφιακές του συναλλαγές. Η εκμάθηση της ηλεκτρονικής ταυτότητας είναι απλή καθώς και η διαδικασία της έκδοσης και διατήρησής της.

Με τη χρήση της ηλεκτρονικής ταυτότητας, η οποία και αποτελεί επίσημο εργαλείο του κράτους για την ταυτοποίηση του πολίτη και τη διενέργεια συναλλαγών

ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ

εντός του διαδικτύου με ασφάλεια και νομιμότητα, ο πολίτης θα μπορεί να υπογράφει ψηφιακά έγγραφα χρησιμοποιώντας και την εγκεκριμένη του ψηφιακή υπογραφή.

Η δημιουργία της ψηφιακής υπογραφής θα διευκολύνει σαφώς τις συναλλαγές των πολιτών τόσο σε κρατικό επίπεδο όσο και σε ιδιωτικό, αφού θα μπορεί να διεκπεραιώσει διαδικασίες που δεν θα χρειάζονται

πλέον φυσική παρουσία. Αυτό συνεπάγεται μείωση

του χρόνου διεκπεραίωσης μιας πράξης, αποφορτισμός της διοίκησης του δημοσίου, των οργανισμών και των επιχειρήσεων.

Παράλληλα, με την εξοικονόμηση πολύτιμων πόρων όπως είναι τα καύσιμα, το χαρτί και άλλα αναλώσιμα χτίζουμε μια πράσινη και ψηφιακή κοινωνία.

Η ταχεία υιοθέτηση λύσεων ψηφιακών πληρωμών, όπως εφαρμογές mobile banking

και ηλεκτρονικών πορτοφολιών, έχει ήδη μεταμορφώσει το οικονομικό τοπίο στην Κύπρο. Πώς βλέπει το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής τον ρόλο του ψηφιακού αλφαβητισμού που δίνει τη δυνατότητα σε άτομα και επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά αυτές τις τεχνολογίες και να συμμετέχουν στην ψηφιακή οικονομία; Καταρχάς χαιρετίζουμε, στηρίζουμε και επιθυμούμε την ψηφιακή εξέλιξη του ιδιωτικού τομέα. Ο ψηφιακός αναλφαβητισμός ωστόσο είναι κάτι το οποίο μας απασχολεί ιδιαίτερα, αφού μετά από μελέτη που διενεργήθηκε από την ευρωπαϊκή επιτροπή

έχει βρεθεί πως ποσοστό 50% του Δείκτη DESI δεν διαθέτουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες στην Κύπρο. Το υφυπουργείο έχει καταρτίσει σχέδιο δράσης για την εκπαίδευση των πολιτών σε βασικές δεξιότητες και αφορά, μηδενός εξαιρουμένου, όλες τις ομάδες του πληθυσμού καθώς και επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Τα προγράμματα που σχεδιάζονται αφορούν άτομα από όλες τις ομάδες, ηλικιωμένους, άτομα ΑμΕΑ, κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών, ούτως ώστε να υπάρχει ένταξη όλων των ατόμων στον ψηφιακό χώρο.

Στη βάση αυτού υλοποιούνται προγράμματα σε συ -

νεργασία με φορείς όπως είναι το ΚΕΠΑ και η ΑΝΑΔ

για την ανάπτυξη των ψηφιακών τους δεξιοτήτων.

Αρκετά από αυτά τα προγράμματα ασχολούνται και με την εκπαίδευση στη χρήση εφαρμογών όπως το mobile banking καθώς και άλλες ηλεκτρονικές

εφαρμογές. Παράλληλα, όπως έχω προαναφέρει, αρχίζει σύντομα τη λειτουργία της η Ψηφιακή Ακα -

δημία Πολιτών στην οποία οι πολίτες θα μπορούν να

βρουν προγράμματα κατάρτισης που τους αφορούν. Μάλιστα υπάρχει και η δυνατότητα μέσω αυτής της πλατφόρμας που δημιουργήθηκε από το υφυπουργείο, οι πολίτες να αξιολογούν στη βάση ενός ερωτηματολογίου τις ψηφιακές τους ικανότητες και αναλόγως να προτείνονται προγράμματα ανάπτυξης των δεξιοτήτων τους.

EconomyToday 23
Ο ΠΟΛΙΤΗΣ ΘΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΟΓΡΑΦΕΙ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΏΝΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΗ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η σύγχρονη αγορά εργασίας απαιτούν ένα νέο σύνολο δεξιοτήτων στο εργατικό δυναμικό. Πώς συνεργάζεται το υφυπουργείο με εκπαιδευτικά ιδρύματα και ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου για την προώθηση του ψηφιακού αλφαβητισμού και τον εξοπλισμό του εργατικού δυναμικού με τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες; Όσον αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες του ιδιωτικού τομέα υπάρχουν εξειδικευμένα προγράμματα κατάρτισης και εκπαίδευσης από την ΑΝΑΔ. Πολλά από τα προγράμματα αυτά έχουν κτιστεί με βάσει τα ευρήματα της μελέτης που διενεργήθηκε από τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Πληροφορικής (CITEA) σε συνεργασία με την E&Y, για να αναγνωριστούν ακριβώς οι βασικές ελλείψεις και τα κενά που υπάρχουν στον τομέα που αφορά τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών.

Επιπρόσθετα, θα ήθελα να αναφερθώ στο πιλοτικό πρόγραμμα το οποίο είναι προς συζήτηση για να αναπτυχθεί το επόμενο διάστημα, αφού μέσα από τη μελέτη αυτή που διενεργήθηκε διαφάνηκε και η έλλειψη προσωπικού στον τομέα αυτό. Το πρόγραμμα

αυτό θα έχει στόχο την επανεκπαίδευση ανέργων με τον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, με στόχο την αξιοποίησή τους στο κενό που

ΠΟΛΛΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙ ΜΕ

ΤΡΟΜΕΡΕΣ ΤΑΧΥΤΗΤΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ ΣΤΗΝ

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

υπάρχει στα θέματα προσωπικού στον τομέα αυτό.

Η συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της ψηφιακής και χρηματοοικονομικής παιδείας. Μπορεί το υφυπουργείο να δώσει παραδείγματα επιτυχημένων συνεργασιών μεταξύ του δημόσιου τομέα, ιδιωτικών εταιρειών, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και Οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που έχουν προωθήσει αποτελεσματικά τον ψηφιακό

γραμματισμό στην Κύπρο;

Μια αρκετά επιτυχημένη και στοχευμένη συνεργασία

θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι και η συνεργασία

του συνδέσμου CITEA με την ιδιωτική εταιρεία της Ernst & Young σε συνεργασία με την ΑΝΑΔ και το

Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής στο οποίο προαναφέρθηκα.

Ο δημόσιος τομέας έχει να κερδίσει σημαντικά μέσα από τη συνεργασία του με τον ιδιωτικό τομέα, καθώς πολλές εταιρείες του ιδιωτικού τομέα έχουν αναπτύξει με τρομερές ταχύτητες τεχνολογίες και τεχνογνωσία στην οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε για την επιτυχημένη ψηφιακή μετάβαση του κράτους. Ήδη υπάρχει μια αρκετά καλή συνεργασία με εταιρείες από τον ιδιωτικό τομέα, στην οποία κτίζουμε καθημερινά.

24 EconomyToday
COVER STORY
ΟΠΟΙΑ
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ
ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΟ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟ www.sigmatv.com | sigmatvcy | SigmaTv | sigmatvcy ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΣΤΙΣ 6:45

ΤΉΤΩΝ:

ΣΥΝΈΝΤΈΥΞΗ ΣΤΟΝ ΞΈΝΙΟ ΜΈΣΑΡΙΤΗ

ε την τεχνολογία στη ζωή μας δεν υπάρχει επιλογή και επιβάλλεται να προσαρμοστούμε», τονίζει ο Λουκάς Φουρλάς, με αφορμή το ότι διανύουμε από τον Μάη του 2023 και επίσημα το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων 2023. Ο ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και εισηγητής της Πρότασης αναφέρει στη συνέντευξή του, στο Economy Today, ότι οι δεξιότητες δεν έχουν να κάνουν με την ηλικία αλλά έχουν να κάνουν με ολόκληρη την κοινωνία. «Απευθύνονται, δηλαδή, σε μαθητές που θα πρέπει να επιλέξουν να σπουδάσουν το σωστό επάγγελμα, ώστε να μπορούν να εργαστούν στον τομέα τους και να αμείβονται αξιοπρεπώς. Απευθύνονται, όμως και σε ανθρώπους που είναι ήδη σε ηλικία που εργάζονται και οι εργασίες τους εκσυγχρονίζονται και απαιτούν νέες δεξιότητες». Επομένως, επιβεβαιώνεται ακόμα μια φορά η αναγκαιότητα της διά βίου μάθησης και το Έτος Ευρωπαϊκών Δεξιοτήτων δίδει την ευκαιρία για να τη θέσουμε σε εφαρμογή. Ο Λουκάς Φουρλάς σημειώνει ότι τα κονδύλια είναι εκεί και η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πολύ υψηλό δείκτη απορρόφησης κονδυλίων, ωστόσο η προσπάθεια πρέπει να είναι συλλογική, συμπεριλαμβανομένης και της πρωτοβουλίας του ιδιωτικού τομέα.

ΟΙ ΨΗΦΙΑΚΕΣ

Το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων στοχεύει στην

αντιμετώπιση διαφόρων προκλήσεων δεξιο-

τήτων στην ψηφιακή εποχή. Πώς πιστεύετε

ότι αυτή η πρωτοβουλία μπορεί να συμβάλει

ειδικά στην ανακούφιση του ψηφιακού αναλ -

φαβητισμού; Ποια μέτρα ή ενέργειες μπορούν

να ληφθούν για την ενίσχυση των ψηφιακών

δεξιοτήτων και τη γεφύρωση του «ψηφιακού χάσματος»;

Στις μέρες μας, η τεχνολογία έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Είναι αλήθεια όμως, ότι πολλοί Ευρωπαίοι συμπολίτες μας, αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν την ψηφιακή τεχνολογία και κατ’ επέκταση να εκπαιδευτούν και να εργαστούν σε μια κοινωνία, όπου η πρόσβαση σε ένα τεράστιο δίκτυο πληροφοριών κρίνεται αναγκαία. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, συμπεριλάβαμε στην Έκθεση για το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων, την ανάγκη εντατικοποίησης των προσπαθειών για την αποτελεσματική στήριξη σε ενηλίκους με χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων. Σε πρώτο πλάνο τέθηκε η ισότητα ευκαιριών στην πρόσβαση ψηφιακών μέσων με την εφαρμογή ταχύρρυθμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την εξοικείωση στις νέες τεχνολογίες. Όσον αφορά στους ενήλικες, η δράση αυτή μπορεί να υλοποιηθεί μέσα από τα επιμορφωτικά προγράμματα και σεμινάρια, τα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης, καθώς και μέσα από ιδιωτικά κέντρα και φορείς.

Ως εισηγητής του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων, ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις και οι στόχοι που οραματίζεστε για αυτήν την πρωτοβουλία; Πώς μπορεί να αντιμετωπίσει

αποτελεσματικά το ζήτημα του ψηφιακού

αναλφαβητισμού και να διασφαλίσει ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες για να εφημερεύσουν στην ψηφιακή εποχή;

Κοιτάξτε, με την προώθηση μιας νοοτροπίας επανειδί-

κευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων σε ολόκληρη

την Ένωση, το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων μπορεί

να έχει ευρύτερο θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία.

Ένα εργατικό δυναμικό με καλύτερες δεξιότητες σημαίνει επίσης πιο ενεργούς και δραστήριους πολίτες.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 26 EconomyToday COVER STORY « Μ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΌ Ε Τ Ό Σ ΔΕΞΙ Ό
ΕΠΙΒ Α ΛΛΕΤΑΙ ΝΑ ΠΡ Ό ΣΑΡΜ Ό ΣΤ ΌΥ ΜΕ
ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΣΕ ΜΙΑ ΕΥΡΏΠΗ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΣΥΝΟΝΘΥΛΕΥΜΑ ΤΟΠΙΚΏΝ ΑΓΟΡΏΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΜΕ ΕΝΤΥΠΏΣΙΑΚΕΣ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
EconomyToday 27

Η επανειδίκευση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων εξοπλίζουν τους εργαζόμενους με τις δεξιότητες που απαιτούνται για να επωφεληθούν από ευκαιρίες ποιοτικής απασχόλησης. Να βελτιώσουν την ευεξία τους στην εργασία και να σημειώσουν πρόοδο στην προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη, ενισχύοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και συμβάλλοντας στη δημιουργία νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας. Δεδομένου ότι οι εργοδότες, οι εργαζόμενοι, οι εκπρόσωποι των εργοδοτών και εργαζομένων, οι εθνικοί, ευρωπαϊκοί και διεθνείς κοινωνικοί εταίροι, τα εμπορικά επιμελητήρια και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη γνωρίζουν ποιες δεξιότητες απαιτούνται στα βιομηχανικά τους οικοσυστήματα, η ενίσχυση της συλλογικής τους δράσης ήταν μονόδρομος για εμάς. Στόχος από την πρώτη ημέρα, ήταν, να μην μείνει κανείς πίσω.

Ο ψηφιακός αναλφαβητισμός, σε συνδυασμό με τον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό, μπορεί να αποκλείσει τόσο τους πολίτες στην Ευρώπη όσο και τους πολίτες στην Κύπρο από την οικονομική δραστηριότητα. Κατά τη γνώμη σας, πώς μπορεί το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων να αντιμετωπίσει αυτή τη διπλή πρόκληση και να αμβλύνει τα «συμπτώματα» του ψηφιακού και χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού; Υπάρχουν συγκεκριμένα μέτρα ή προγράμματα που μπορούν να εφαρμοστούν ώστε να διασφαλιστεί η συμμετοχή όλων των πολιτών στην ολοένα και πιο ψηφιακή οικονομία;

Αυτός είναι και ένας από τους βασικούς μας στόχους. Προωθούμε ευκαιρίες για τυπική, μη τυπική και άτυπη μάθηση για να παράσχουμε όλες τις αναγκαίες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για τη δημιουργία μιας Ένωσης χωρίς αποκλεισμούς. Μέσω της Εισήγησης, επιτυγχάνουμε μια βιώσιμη, κοινωνικά δίκαιη και πιο ανθεκτική Ευρωπαϊκή Ένωση. Δώσαμε έμφαση στην εκπαίδευση ενηλίκων ως σημαντικό μέρος της διά βίου μάθησης. Η μάθηση, ο ποιοτικός επαγγελματικός προσανατολισμός και οι ευκαιρίες αυτοαξιολόγησης δεξιοτήτων, συγκαταλέγονται μεταξύ των μέτρων που απαιτούνται για τη στήριξη των πολιτών στη μαθησιακή τους πορεία. Ο συνασπισμός για τις ψηφιακές δεξιότητες και τις θέσεις εργασίας, μια καίρια πρωτοβουλία στο πλαίσιο του νέου θεματολογίου δεξιοτήτων για την Ευρώπη, κινητοποιεί επιχειρήσεις, κοινωνικούς εταίρους και δημόσιες αρχές που μπορούν να αναλάβουν δράση για τη βελτίωση των ψηφιακού και χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει πόρους και υποστήριξη στα κράτη μέλη για διάφορες πρωτοβουλίες. Πώς φαντάζεστε ότι η Κύπρος μπορεί να αξιοποιήσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια για να αντιμετωπίσει τα ζητήματα του ψηφιακού και οικονομικού αναλφαβητισμού; Υπάρχουν συγκεκριμένα έργα ή στρατηγικές που μπορούν να εφαρμοστούν για τη άντληση αυτών των κεφαλαίων και την αποτελεσματική αντιμετώπιση

Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΜΕ ΤΊΣ ΕΠΊΧΕΊΡΗΣΕΊΣ ΕΊΝΑΊ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΗ, ΏΣΤΕ ΟΊ ΔΡΑΣΕΊΣ ΚΑΤΑΡΤΊΣΗΣ ΤΏΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΏΝ ΝΑ ΣΥΜΒΑΔΊΖΟΥΝ ΚΑΊ ΝΑ

ΑΝΤΑΠΟΚΡΊΝΟΝΤΑΊ ΣΤΊΣ ΑΠΑΊΤΗΣΕΊΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ

αυτών των προκλήσεων στην Κύπρο; Τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην επιτυχία της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά. Από τα εν λόγω ταμεία χορηγούνται δισεκατομμύρια ευρώ για την ψηφιοποίηση της οικονομίας και της δημόσιας διοίκησης, τη δημιουργία ψηφιακών δεξιοτήτων, υποδομών, την ηλεκτρονική ένταξη και τη χρήση της Τεχνολογίας Πληροφοριών. Η πολιτική συνοχής συμπληρώνει επίσης τα ρυθμιστικά μέτρα και στόχους της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά με την ολοκληρωμένη και ποικιλόμορφη εδαφική προσέγγισή της, η οποία βασίζεται στη χάραξη στρατηγικών ψηφιακής ανάπτυξης και στην κατάρτιση σχεδίων ευρυζωνικότητας σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Τα κονδύλια είναι εκεί και όπως γνωρίζετε, η Κυπριακή

Δημοκρατία έχει πολύ υψηλό δείκτη απορρόφησης

κονδυλίων. Από εκεί και πέρα όμως, η προσπάθεια

πρέπει να είναι συλλογική, συμπεριλαμβανομένης και της πρωτοβουλίας του ιδιωτικού τομέα.

Το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων στοχεύει στην ευαισθητοποίηση και την προώθηση της διά βίου μάθησης. Πώς μπορούν τα άτομα, οι επιχειρήσεις και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 28 EconomyToday
COVER
STORY

στην Κύπρο να συμμετάσχουν ενεργά σε αυτήν την πρωτοβουλία για την προώθηση μιας κουλτούρας συνεχούς αναβάθμισης και επανεκπαίδευσης, προκειμένου να ξεπεραστούν οι προκλήσεις του ψηφιακού και χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού; Οι δεξιότητες δεν έχουν να κάνουν με την ηλικία. Απευθύνονται σε μαθητές που θα πρέπει να επιλέξουν να σπουδάσουν το σωστό επάγγελμα ώστε να μπορούν να εργαστούν στον τομέα τους και να αμείβονται αξιοπρεπώς. Απευθύνονται όμως και σε ανθρώπους

που είναι ήδη σε ηλικία που εργάζονται και οι εργασίες τους εκσυγχρονίζονται και απαιτούν νέες δεξιότητες. Επομένως, χρειάζεται η διά βίου μάθηση. Είμαι από εκείνους που πιστεύουν στη διά βίου μάθηση και αυτό γιατί η εξέλιξη είτε αργή είτε γρήγορη, δεν σταματά ποτέ. Η διά βίου μάθηση λοιπόν, προκειμένου να επιτευχθεί, απαιτεί συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη, τους κοινωνικούς εταίρους, τις δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες απασχόλησης, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια. Η εξειδίκευση δε, απαιτεί την προώθηση στοχευμένων επενδύσεων σε δράσεις για την κατάρτιση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων, ώστε να μεγιστοποιηθούν οι ικανότητες του ευρωπαϊκού εργατικού δυναμικού. Η συνεργασία με τις επιχειρήσεις είναι απαραίτητη ώστε οι δράσεις κατάρτισης των εργαζομένων να συμβαδίζουν και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.

Η συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση πολύπλοκων προκλήσεων, όπως ο ψηφιακός και ο οικονομικός αναλφαβητισμός.

Πώς μπορούν η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι εθνικές κυβερνήσεις, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και οι ενδιαφερόμενοι φορείς του ιδιωτικού τομέα να συνεργαστούν αποτελεσματικά κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων για

να μεγιστοποιήσουν τον αντίκτυπό του και να επιτύχουν τους στόχους του; Με την τεχνολογία στη ζωή μας, επιβάλλεται να προσαρμοστούμε. Όλοι μας. Σκοπός δεν είναι άλλος από την αντιμετώπιση της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού. Αυτό θέλουμε. Η Ευρώπη είναι ένα συνονθύλευμα τοπικών αγορών εργασίας με εντυπωσιακές παραλλαγές στον κλάδο, τις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού, τις δυνατότητες Καινοτομίας και τον επιχειρηματικό δυναμισμό. Οι ψηφιακές δεξιότητες είναι απαραίτητες. Η δημιουργία λύσεων για την κοινωνία με τη χρήση τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας απαιτεί τεχνογνωσία. Έχουμε ήδη αποφασίσει για τους στόχους μας, τώρα είναι η ώρα να αναλάβουμε δράση. Πρέπει οι πολίτες μας να έχουν την εμπειρία του άμεσου αντικτύπου του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων στις τοπικές πτυχές της ζωής τους. Χρειαζόμαστε τοπικές στρατηγικές που να ανταποκρίνονται στις περιφερειακές και τοπικές ανάγκες.

Αυτή θα πρέπει να είναι η μορφή με την οποία δημιουργούμε δεξιότητες την επόμενη περίοδο. Υπάρχει όμως

και ένας κόμβος συνεργασίας. Φανταστείτε ένα χώρο

ΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ

ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΔΙΑΔΡΑΜΑΤΙΖΟΥΝ ΚΑΙΡΙΟ ΡΟΛΟ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΝΙΑΙΑ ΑΓΟΡΑ

για κατάρτιση, ανταλλαγή γνώσεων και καινοτόμων

πρακτικών μεταξύ των ενδιαφερομένων. Με αυτήν την ιδέα της μετάδοσης δεξιοτήτων για τη δίδυμη μετάβαση, την κλιματική αλλαγή και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, προχωράμε.

Κοιτάζοντας πέρα από το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων, ποιοι είναι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι και οι στρατηγικές που πιστεύετε ότι είναι απαραίτητες για τη διατήρηση και τη συνέχιση της προόδου που σημειώνεται στη βελτίωση της ψηφιακής και χρηματοοικονομικής παιδείας

στην Κύπρο και σε ολόκληρη την Ευρώπη;

Σε δύο χρόνια από τώρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε

συνεργασία με το Ευρωκοινοβούλιο, θα παρουσιάσει

έκθεση που θα περιλαμβάνει ιδέες για περαιτέρω κοινές

προσπάθειες στον τομέα των δεξιοτήτων. Αυτό απο-

σκοπεί στο να δημιουργηθεί μια διαρκής παρακαταθήκη

του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων. Πιστεύω ότι έχουμε

καταφέρει τη στενή συνεργασία μεταξύ των κοινωνικών

εταίρων, την κοινωνία των πολιτών, τους παρόχους

εκπαίδευσης και κατάρτισης, τους φορείς της αγοράς

εργασίας, τους εκπαιδευόμενους και τους εκπροσώπους

των Οργανώσεων ή Φορέων που δραστηριοποιούνται

στον τομέα των δεξιοτήτων. Τα θεμέλια για τη συνεχή εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση, θεωρώ ότι έχουν τεθεί. Αυτό που απαιτείται είναι να επικουρείται το έργο, να υπάρχει συντονισμός και υλοποίηση σε επίπεδο κράτους μέλους.

EconomyToday 29

«Οι πελάτες επωφελούνται από βελτιωμένες δεξιότητες χρηματοοικονομικής διαχείρισης και ψηφιακή πρόσβαση, ενώ οι τράπεζες αντιμετωπίζουν χαμηλότερο κίνδυνο χαρτοφυλακίου, βελτιωμένη λειτουργική αποτελεσματικότητα και ενισχυμένη δέσμευση πελατών, ενώ συμβάλλουν παράλληλα σε έναν πιο σταθερό και ανθεκτικό τραπεζικό κλάδο».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ COVER STORY
Ο ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΚΑΙ
ΨΗΦΙΑΚ Ο Σ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜ Ο Σ
ΚΑΘΟΡ
Ι ΖΟΥΝ ΤΟ Ρ Ι ΣΚΟ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖ Ω Ν
ΤΟΥ ΠΈΤΡΟΥ ΟΛΥΜΠΙΟΥ CFA

ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΟΙ ΠΛΕΙΣΤΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΠΡΟΧΩΡΟΎΝ ΣΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΓΙΑΤΙ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΕΠΡΑΞΑΝ ΟΙ ΦΙΛΟΙ Ή ΟΙ ΣΎΓΓΕΝΕΙΣ ΤΟΎΣ

Στο σημερινό ταχέως εξελισσόμενο χρηματοοικονομικό τοπίο, οι έννοιες του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και της ψηφιακής παιδείας έχουν γίνει ολοένα και πιο σημαντικές. Η χρηματοοικονομική κατανόηση αναφέρεται στην ικανότητα αποτελεσματικής διαχείρισης των προσωπικών οικονομικών, ενώ ο ψηφιακός γραμματισμός σχετίζεται με την επάρκεια στη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών.

Σύμφωνα με το πόρισμα της Παγκόσμιας Έρευνας Οικονομικής Παιδείας που πραγματοποιήθηκε το 2021, «όταν οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντιληφθούν κρίσιμα οικονομικά ζητήματα και να πάρουν σοβαρές αποφάσεις για τη ζωή τους σε τομείς όπως η στέγαση, η εκπαίδευση και ο προσωπικός τους προϋπολογισμός, αποκλείονται από το ίδιο το οικονομικό σύστημα στο οποίο ζουν».

Σύμφωνα με την πιο πάνω έρευνα τα 2/3 των ενηλίκων παγκοσμίως είναι οικονομικά αναλφάβητοι. Δεν

έχουν καμία αντίληψη για την έννοια του τόκου και του ανατοκισμού. Δεν μπορούν να οργανώσουν τον οικογενειακό ή τον προσωπικό τους προϋπολογισμό

αγνοώντας πλήρως τις επιπτώσεις της φορολογίας.

Δεν αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις ενός ονομαστι-

κού επιτοκίου μικρότερου από τον πληθωρισμό σε

σχέση με τις αποταμιεύσεις τους και δεν μπορούν να

διαχωρίσουν το σταθερό από το κυμαινόμενο επιτόκιο στον δανεισμό τους.

Σημαντικό είναι επίσης ότι η αντίληψη του «κινδύνου»

(και πώς αυτός διαφοροποιείται) είναι η λιγότερο

EconomyToday 31

κατανοητή έννοια, ενώ τα επίπεδα οικονομικής παιδείας των γυναικών είναι χαμηλότερα από των ανδρών. Τέλος, οι νέοι αποτελούν την πιο ευάλωτη ομάδα και αποτελούν ένα σημαντικό στόχο για ανάπτυξη προγραμμάτων χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης.

Τα πιο πάνω οδηγούν φυσικά σε πολύ σημαντικούς κινδύνους, όπως είναι η απώλεια ή μείωση εισοδημάτων, οι αποτυχημένες επενδυτικές επιλογές, η φτώχεια, ο υπερδανεισμός, η έλλειψη συνταξιοδοτικής αποταμίευσης

και ο λανθασμένος οικογενειακός προγραμματισμός. Στη καθημερινότητα οι πλείστοι πολίτες προχωρούν σε οικονομικές επιλογές γιατί παρόμοια έπραξαν οι φίλοι ή οι συγγενείς τους, χωρίς ωστόσο οι ίδιοι να έχουν μελετήσει την επιλογή τους (σε σχέση με τα δικά τους οικονομικά δεδομένα) και φυσικά χωρίς να έχουν απευθυνθεί σε έναν οικονομικό σύμβουλο. Τα ποσοστά χρηματοοικονομικής παιδείας επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες όπως τα εκπαιδευτικά συστήματα, οι πολιτισμικές διαφορές και οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες σε κάθε χώρα. Κυβερνήσεις, Οργανισμοί και εκπαιδευτικά ιδρύματα εργάζονται για τη βελτίωση της χρηματοοικονομικής παιδείας μέσω πρωτοβουλιών και προγραμμάτων που στοχεύουν στην ενίσχυση της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης παγκοσμίως.

Ο ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ

ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟ ΡΙΣΚΟ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

Ο κίνδυνος χαρτοφυλακίου μιας τράπεζας αναφέρεται στην πιθανότητα οικονομικής ζημιάς που προκύπτει από τις δανειοδοτικές και επενδυτικές της δραστηριότητες. Είναι σημαντικό για τις τράπεζες να διαχειρίζονται και να μετριάζουν τους κινδύνους, με στόχο τη διασφάλιση της σταθερότητας και τη μακροπρόθεσμη επιτυχία τους. Διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στον κίνδυνο του χαρτοφυλακίου, όπως οι οικονομικές συνθήκες, η σταθερότητα (ή αστάθεια) της αγοράς και η πιστοληπτική ικανότητα των δανειοληπτών. Ωστόσο, ο χρηματοοικονομικός και ψηφιακός γραμματισμός διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο στον προσδιορισμό της έκθεσης μιας τράπεζας στον κίνδυνο.

Ο χρηματοοικονομικός γραμματισμός εξοπλίζει τα άτομα με τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται για τη λήψη τεκμηριωμένων οικονομικών αποφάσεων.

Όταν οι δανειολήπτες είναι οικονομικά μορφωμένοι, είναι πιθανότερο να κατανοήσουν τους όρους και τις προϋποθέσεις των δανείων, να κατανοήσουν τα επιτόκια και να αξιολογήσουν με ακρίβεια την ικανότητα αποπληρωμής τους. Αυτό μειώνει τις πιθανότητες αθετήσεων και καθυστερήσεων, ελαχιστοποιώντας τον πιστωτικό κίνδυνο της τράπεζας και τελικά μειώνοντας τον κίνδυνο χαρτοφυλακίου. Επιπλέον, οι δανειολήπτες με χρηματοοικονομική παιδεία είναι καλύτερα εξοπλισμένοι για τη διαχείριση των προσωπικών τους οικονομικών, συμπεριλαμβανομένου του προϋπολογισμού, της αποταμίευσης και της επένδυσης. Αυτό μεταφράζεται σε μια πιο σταθερή

οικονομική κατάσταση για τους δανειολήπτες, μειώνοντας την πιθανότητα οικονομικής δυσπραγίας. Κατά

συνέπεια, οι τράπεζες αντιμετωπίζουν χαμηλότερα

επιτόκια αθέτησης δανείων και απολαμβάνουν ένα υγιέστερο δανειακό χαρτοφυλάκιο, με αποτέλεσμα

τη μειωμένη έκθεση σε κίνδυνο.

Παράλληλα, ο ψηφιακός γραμματισμός διαδραματίζει

ζωτικό ρόλο στην τρέχουσα εποχή των εξελίξεων της ψηφιακής τραπεζικής. Καθώς οι υπηρεσίες ψηφιακής

τραπεζικής γίνονται όλο και πιο διαδεδομένες, είναι

σημαντικό για τους πελάτες να διαθέτουν δεξιότητες ψηφιακής παιδείας προκειμένου να έχουν πρόσβαση

και να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τις εν λόγω υπηρεσίες, όπως η πλοήγηση σε διαδικτυακές πλατφόρμες

τραπεζικών συναλλαγών, τη διεξαγωγή συναλλαγών με ασφάλεια και τη χρήση ψηφιακών εργαλείων οικονομικής διαχείρισης.

Οι ψηφιακά εγγραμμένοι πελάτες ενός τραπεζικού

ιδρύματος, είναι πιο πιθανό να υιοθετήσουν ψηφιακά

τραπεζικά κανάλια, μειώνοντας την ανάγκη για φυσι-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 32 EconomyToday
COVER STORY ΤΑ 2/3 ΤΩΝ ΕΝΗΛΊΚΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΊΩΣ ΕΊΝΑΊ ΟΊΚΟΝΟΜΊΚΑ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΟΊ

κές επισκέψεις στα υποκαταστήματα. Αυτό οδηγεί σε εξοικονόμηση κόστους για τις τράπεζες, βελτιώνοντας τη λειτουργική αποτελεσματικότητα. Επιπλέον, ο ψηφιακός γραμματισμός ενισχύει την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια των πελατών προς το τραπεζικό

τους ίδρυμα, καθώς μπορούν να έχουν πρόσβαση σε οικονομικές πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο, να παρακολουθούν τους λογαριασμούς τους και να λαμβάνουν άμεσα ειδοποιήσεις. Ως εκ τούτου, η βελτιωμένη συνδεσιμότητα και διαφάνεια συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση κινδύνων για τις τράπεζες και ελαχιστοποιούν τις πιθανότητες απάτης ή μη εξουσιοδοτημένων δραστηριοτήτων. Για τους παρόχους χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που καταβάλλουν προσπάθειες για προσέλκυση νεών πελατών, η ευαισθητοποίηση σχετικά με τον αναλφαβητισμό είναι εξαιρετικά σημαντική. Πολλές χώρες στον αναπτυσσόμενο κόσμο εξακολουθούν να έχουν υψηλά ποσοστά αναλφαβητισμού και οι περισσότερες

χρηματοοικονομικές υπηρεσίες δεν έχουν σχεδιαστεί

με γνώμονα τούς αναλφάβητους χρήστες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ότι δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δεν μπορούν να έχουν αποτελεσματική

πρόσβαση ή να προσεγγιστούν από τα τραπεζικά ιδρύματα σε σχέση με τις ψηφιακές χρηματοοικονομικές

υπηρεσίες που προσφέρουν.

ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΗ

Η ΠΡΟΏΘΗΣΗ ΠΡΏΤΟΒΟΥΛΙΏΝ

Οι τράπεζες για να αντιμετωπίσουν και να μειώσουν τον κίνδυνο στο χαρτοφυλάκιο τους σε σχέση με τον χρηματοοικονομικό και ψηφιακό αναλφαβητισμό, θα

πρέπει να αξιολογήσουν την εφαρμογή διαφόρων

πρωτοβουλιών συμπεριλαμβανομένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και εργαστηρίων, καθώς και να διαθέσουν διαδικτυακούς πόρους οι οποίοι να στοχεύουν στη βελτίωση των οικονομικών γνώσεων και των ψηφιακών δεξιοτήτων των πελατών τους. Η συνεργασία με εκπαιδευτικά ιδρύματα, κοινωνικούς Οργανισμούς και κυβερνητικούς φορείς κρίνεται επίσης επιβεβλημένη

για την προώθηση πρωτοβουλιών σε σχέση με τον οικονομικό και ψηφιακό γραμματισμό.

Επιπλέον, οι τράπεζες θα πρέπει να αξιολογήσουν τη βελτίωση των ψηφιακών τραπεζικών πλατφόρμων τους, προσφέροντας φιλικές προς τον χρήστη λειτουργίες, εκπαιδευτικό περιεχόμενο και διαδραστικά

εργαλεία. Η απλότητα και η προσβασιμότητα μπορούν να ενθαρρύνουν τους πελάτες να «αγκαλιάσουν» την ψηφιακή τραπεζική και να ενισχύσουν τον ψηφιακό τους γραμματισμό. Επιπλέον, εξατομικευμένες οικονομικές συμβουλές και συστάσεις με βάση τα προφίλ των πελατών μπορούν να δώσουν τη δυνατότητα στα άτομα να λαμβάνουν ενημερωμένες οικονομικές αποφάσεις και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τους κινδύνους τους.

ΟΛΟΙ ΑΠΟΚΟΜΙΖΟΥΝ ΟΦΕΛΟΣ Συμπερασματικά, ο χρηματοοικονομικός και ψηφιακός γραμματισμός έχουν τεράστια σημασία για τον μετριασμό του κινδύνου χαρτοφυλακίου των τραπεζών. Με την προώθηση της χρηματοοικονομικής παιδείας, οι τράπεζες μπορούν να διασφαλίσουν ότι οι δανειολήπτες κατανοούν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις και κάνουν υπεύθυνες οικονομικές επιλογές, οδηγώντας σε ένα πιο υγιές χαρτοφυλάκιο δανείων. Παρόμοια, ο ψηφιακός γραμματισμός επιτρέπει στους πελάτες να αξιοποιούν με ασφάλεια τις υπηρεσίες ψηφιακής

τραπεζικής, ενισχύοντας τη διαφάνεια και μειώνοντας την πιθανότητα απάτης.

Δίνοντας προτεραιότητα σε πρωτοβουλίες χρηματοοικονομικής και ψηφιακής παιδείας, οι τράπεζες μπορούν να δημιουργήσουν μια κατάσταση όπου όλοι αποκομίζουν όφελος. Οι πελάτες επωφελούνται από βελτιωμένες δεξιότητες χρηματοοικονομικής

διαχείρισης και ψηφιακή πρόσβαση, ενώ οι τράπεζες αντιμετωπίζουν χαμηλότερο κίνδυνο χαρτοφυλακίου, βελτιωμένη λειτουργική αποτελεσματικότητα και ενισχυμένη δέσμευση πελατών, ενώ συμβάλλουν παράλληλα

σε έναν πιο σταθερό και ανθεκτικό τραπεζικό κλάδο.

EconomyToday 33

Ο

ενημερωμένος πολίτης, ο υποψιασμένος καταναλωτής και η ευθυκρισία στις οικονομικές

αποφάσεις, μικρές ή μεγάλες στη ζωή, αποτελούν τα κύρια συστατικά για συνετές, έξυπνες και συμφέρουσες επιλογές ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ Ανώτερης λειτουργού στον Σύνδεσμο Τραπεζών Κύπρου

να φέρει τα παιδιά σε επαφή με βασικές οικονομικές έννοιες

σχετικές κυρίως με τη διαχείριση των χρημάτων και την έννοια

και λειτουργία της επιχείρησης. Επίσης, βασικός στόχος είναι

να αποκτήσουν τα παιδιά βασικές χρηματοοικονομικές γνώσεις

και δεξιότητες, να μάθουν να διαχειρίζονται σωστά τα χρήματά

τους και γενικότερα να σχεδιάζουν έξυπνα το οικονομικό

τους μέλλον στη βάση συνετών οικονομικών αποφάσεων.

ε μια εποχή που η τεχνολογία καθορίζει την πρόσβαση, την πληροφόρηση, τη γνώση, τους αριθμούς και τα δεδομένα που συνδυάζονται με

έναν τεράστιο όγκο διαθέσιμου υλικού για κάθε

ειδικό θέμα αλλά και πολλή παραπληροφόρηση, η αξία του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού διαδραματίζει

κεντρικό ρόλο.

Ο ενημερωμένος πολίτης, ο υποψιασμένος καταναλωτής και

η ευθυκρισία στις οικονομικές αποφάσεις, μικρές ή μεγάλες

στη ζωή, αποτελούν τα κύρια συστατικά για συνετές, έξυπνες και συμφέρουσες επιλογές. Ειδικά σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός ταλανίζει τις παγκόσμιες αγορές, οικονομίες και κοινωνίες ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός καλύπτει κενά του παρελθόντος μέσα από την εξοικείωση των πολιτών με βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες. Αντιλαμβανόμενος αυτές τις απαιτήσεις και προκλήσεις του σήμερα, ο Σύνδεσμος Τραπεζών εδώ και χρόνια έχει προωθήσει και εφαρμόζει εκπαιδευτικά προγράμματα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού. Μάλιστα, τα δύο προγράμματα που σε συνεργασία με τον Οργανισμό JA Cyprus υλοποιεί ο Σύνδεσμος Τραπεζών, εστιάζουν στη βάση της κοινωνίας του σήμερα που θα είναι οι αυριανοί καταναλωτές, επιχειρηματίες, εργαζόμενοι ή μέλη νοικοκυριού.

Μάλιστα, κατά την πιο πρόσφατη εφαρμογή του προγράμματος -κατά τους περασμένους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο- στο πρόγραμμα «More Than Money» συμμετείχαν συνολικά 763 μαθητές και μαθήτριες, που φοιτούσαν στην Έκτη Τάξη 16 Δημοτικών Σχολείων σε όλη την Κύπρο. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε χάρη στην αφιλοκερδή συνεισφορά 33 μεντόρων, που είναι επαγγελματίες που εργάζονται σε τράπεζες και σε άλλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι η επιτυχία του προγράμματος «More Than Money» μάς οδήγησε να αναπτύξουμε περαιτέρω τη συνεργασία μας με τον Οργανισμό Junior Achievement Cyprus καθώς και το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας.

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ

ΓΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

Απόρροια της καλής συνεργασίας, όπως καταγράφεται πιο

πάνω, είναι η περαιτέρω ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Πιο ειδικά σημειώνεται ότι για μαθητές και μαθήτριες Γυμνασίου εφαρμόζεται το πρόγραμμα «Οικονομικά για την Επιτυχία». Σκοπός του προγράμματος είναι να βοηθήσει τους μαθητές να αξιολογήσουν τις προσωπικές τους ικανότητες, να διερευνήσουν την αντίληψη και τις επιλογές για τη σταδιοδρομία τους και να αποκτήσουν ικανότητες χρήσιμες για τη μετέπειτα εύρεση εργασίας. Μαθαίνουν επίσης την έννοια του προϋπολογισμού, την οικογενειακή και ατομική διαχείριση των χρημάτων και αποκτούν βασικές χρηματοοικονομικές γνώσεις. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε μαθητές της Τρίτης Τάξης

Γυμνασίου και αποσκοπεί να εξοικειώσει τα παιδιά με βασικές

Πιο ειδικά ο Σύνδεσμος Τραπεζών εφαρμόζει, σε ετήσια βάση δύο εκπαιδευτικά προγράμματα. Το πρώτο, χρονικά, το οποίο άρχισε πριν από οκτώ χρόνια είναι το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «More Than Money». Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει σκοπό

οικονομικές έννοιες, σχετικές κυρίως με τη διαχείριση των χρημάτων. Βασικός

34 EconomyToday
Σ
ΚΑΤΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ… ΧΡΗΜΑ
στόχος είναι να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες ούτως ώστε να μάθουν να διαχειρίζονται τα χρήματα COVER STORY
ΑΛΦΑΒΗΤ
Η ΑΞΊΑ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΟ Ί ΚΟΝΟΜ Ί ΚΟ Υ
Ί ΣΜΟ Υ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧ Η ΤΗΣ ΓΝΏΣΗΣ

και τον προσωπικό τους προϋπολογισμό και γενικότερα να μάθουν να σχεδιάζουν «έξυπνα» το οικονομικό τους μέλλον. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει έξι ενότητες και κατόπιν έγκρισης του Υπουργείου Παιδείας κάθε χρόνο διεξάγεται διά ζώσης σε μία μονοήμερη συνάντηση στα σχολεία με τη στήριξη των εκπαιδευτικών. Οι τράπεζες μέλη του Συνδέσμου χρηματοδοτούν και τα δύο εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και στελέχη κυρίως από τις τράπεζες μέλη συμμετέχουν εθελοντικά

ως οι βασικοί μέντορες του προγράμματος.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός απασχολεί πολλά

κράτη μέλη στην Ευρώπη καθώς και στην Αμερική από τις

αρχές του 20ου αιώνα. Τo 1914 ιδρύθηκε στην Αμερική

το Cooperative Extension Service, ο πρώτος Οργανισμός

για την προώθηση των χρηματοοικονομικών δεξιοτήτων

και γνώσεων κυρίως των αγροτών με στόχο την καλύτερη διαχείριση των οικονομικών τους.

Ο ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Στη σύγχρονη κοινωνία, η ιδεολογία πίσω από αυτό είναι ότι ένα βιώσιμο χρηματοπιστωτικό σύστημα στηρίζεται σε δύο πυλώνες: σε ανταγωνιστικά και υγιή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και σε καλά πληροφορημένους καταναλωτές, επενδυτές και επιχειρηματίες. Πολλοί καταναλωτές παγκόσμια λόγω της έλλειψης χρηματοοικονομικής παιδείας οδηγήθηκαν σε υπερδανεισμό και στην αγορά πολύπλοκων χρηματοπιστωτικών προϊόντων. Η χρηματοοικονομική εκπαίδευση, η οποία

μπορεί να φέρει πολλές και διαφορετικές μορφές, βοηθά τους καταναλωτές να λάβουν συνετές αποφάσεις σε θέματα απο-

ταμίευσης, επένδυσης και συνταξιοδότησης. Στο πλαίσιο αυτό προσφέρεται η ευκαιρία στους νέους ανθρώπους να μάθουν σε πρώιμο στάδιο πώς να διαχειρίζονται ορθά τα χρήματα

τους και να γίνουν οικονομικά επιτυχημένοι στη ζωή τους.

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ

ΥΣΤΕΡΕΙ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΓΝΩΣΗΣ

Το 2017 ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) διεξήγαγε έρευνα στην ομάδα των G20, με σκοπό τη μέτρηση του επιπέδου του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και τη σύγκριση των οικονομικών γνώσεων και συμπεριφοράς σε πάνω από 100.000 ενήλικες, ηλικίας 18 έως 79 ετών. Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένας μεγάλος αριθμός ενηλίκων είναι χρηματοοικονομικά αναλφάβητοι και το επίπεδο παιδείας στον τομέα αυτό είναι πολύ χαμηλό. Όπως τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, «ο οικονομικός αλφαβητισμός αποτελεί βασική δεξιότητα ζωής. Η χρηματοοικονομική παιδεία μπορεί να κάνει σημαντική διαφορά στη ζωή των ανθρώπων, στις ευκαιρίες τους, στην επιτυχία τους. Είναι ένας θεμέλιος λίθος για ευημερία, επιχειρηματικότητα και κοινωνική ανάπτυξη». Η πλειοψηφία των G20 υιοθέτησε εθνικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση αυτού του φαινο μένου και αρκετές χώρες έχουν ήδη αναθεωρήσει την πολιτική τους σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας. Τα αποτελέσματα δειγματοληπτικής έρευνας της Κεντρικής

ΣΤΗ

ΣΥΓΧΡΟΝΗ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ, Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΕΝΑ ΒΙΩΣΙΜΟ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ:

Τράπεζας της Κύπρου για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό

αναδεικνύουν τα σχετικά χαμηλά επίπεδα χρηματοοικονομικού

αλφαβητισμού στον ευρύτερο πληθυσμό της Κύπρου. Η μέση

βαθμολογία χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην Κύπρο

είναι κάτω από το επίπεδο που ορίζει ο ΟΟΣΑ ως επαρκές

για να θεωρείται κάποιος χρηματοοικονομικά εγγράμματος.

Σύμφωνα με μελέτες για τη μέτρηση του χρηματοοικονομι-

κού αλφαβητισμού στην Κύπρο, μόνο το 1/3 των πολιτών

στην Κύπρο μπορεί να θεωρηθεί οικονομικά εγγράμματοι.

Ένας μεγάλος αριθμός πολιτών έχει ελάχιστες γνώσεις στις

βασικές οικονομικές έννοιες, όπως δανεισμός, επενδύσεις, διαχείριση οικονομικών πόρων κ.λπ..

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΕΘΝΙΚΗ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Τον Ιούνιο του 2022 το Υπουργικό Συμβούλιο στην Κύπρο με απόφασή του έγκρινε τη σύσταση μιας θεσμοθετημένης

Επιτροπής, η οποία θα αναλάβει την εφαρμογή της Εθνικής

Στρατηγικής, με την ονομασία Κυπριακή Επιτροπή για τον Χρη-

ματοοικονομικό Αλφαβητισμό και Παιδεία (ΚΕΧΑΠ). Στόχος είναι η ανάπτυξη του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού σε

συλλογικό επίπεδο με τη συμμετοχή διάφορων εμπλεκομέ-

νων ιδιωτικών και κρατικών φορέων. Η εθνική στρατηγική

παρέχει μια πιο μεθοδική και στοχευμένη προσέγγιση. Σε

ευρωπαϊκό επίπεδο 26 χώρες εφαρμόζουν ή προτίθενται

να υιοθετήσουν εθνική στρατηγική για τη μακροπρόθεσμη βελτίωση του επιπέδου του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στις περιφέρειές τους.

Οι κυριότεροι στόχοι της κυπριακής εθνικής στρατηγικής αναμένεται να σχετίζονται με τα κάτωθι:

1. Ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη σημασία της χρηματοοικονομικής παιδείας.

2. Στοχευμένη επικοινωνία και δημόσιες εκδηλώσεις.

3. Προώθηση της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης στα δημόσια σχολεία.

4. Προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού μέσω της διά βίου μάθησης.

5. Δημιουργία ιστότοπου και εφαρμογής smartphone.

ΙΔΡΥΜΑΤΑ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΜΕΝΟΥΣ
ΚΑΙ
ΣΕ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΥΓΙΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ
ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΛΑ
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ, ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ

Mε εδραίωση της χρηματοοικονομικής παιδείας θα αυξηθεί και η χρηματοοικονομική

ανθεκτικότητα των νέων γενεών.

ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΛΑΠΠΑ Μέλους εθελοντικής ομάδας χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, CFA Society Cyprus (Σύνδεσμος Χρηματοοικονομικών Αναλυτών Κύπρου)

έες τεχνολογίες διεισδύουν σε κάθε τομέα της ζωής φέρνοντας αλλαγή και συνήθως βελτίωση στην ποιότητα ζωής αλλά και ταυτοχρόνως την ανάγκη για μόρφωση, για συνειδητή διαχείριση και χρήση της τεχνολογίας. Δεδομένου συνήθως ότι η τεχνολογία εξελίσσεται πολύ γρηγορότερα από τη μέση μόρφωση μιας κοινωνίας, οφείλουμε να διασφαλίσουμε όσο περισσότερο τα αδύνατα σημεία που συντρέχουν κίνδυνο σε μια κοινωνία. Όσον αφορά τα χρηματοοικονομικά δρώμενα, η τεχνολογία εξελίσσεται και ενσωματώνεται καθοριστικά σε κάθε υπηρεσία, προϊόν, συναλλαγή, κ.τλ., ενώ ταυτόχρονα επικρατεί παγκοσμίως χαμηλό επίπεδο μόρφωσης στα θέματα «περί χρημάτων», ο λεγόμενος χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός. Η Κύπρος βρίσκεται αντιμέτωπη με αυτό το θέμα

εδώ και αρκετά χρόνια, γεγονός που αποδεικνύεται από τις οικονομικές κρίσεις που σχετίζονται κυρίως με την ανάληψη υπερβολικού ρίσκου. Η έλλειψη πειθαρχημένης αποταμίευσης, σε σύγκριση με άλλες αναπτυγμένες χώρες επιδρά στη ζωή των πολιτών με αρνητικές αλυσιδωτές επιπτώσεις, με αποτέλεσμα να οδηγεί στην ανάγκη υπερδανεισμού ή στην υπερβολική χρήση δανεισμού με ψηλό κόστος, στην έλλειψη επίτευξης διαφοροποιημένου επενδυτικού χαρτοφυλακίου και μεταγενέστερα προκαλώντας μειωμένο βιοτικό επίπεδο κατά τη συνταξιοδότηση.

YΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΑΝΑΛΗΨΗ

ΡΙΣΚΟΥ

Μελέτες που έχουν διεξαχθεί σχετικά με τους παράγοντες που οδηγούν σε μια οικονομική κρίση, παρουσιάζουν μια τάση συμμετοχής από το ευρύ κοινό σε μη προσεγμένες ή λανθασμένες οικονομικές αποφάσεις που χαρακτηρίζονται από υπερβολική ανάληψη ρίσκου. Προς αντιμετώπιση και προληπτικά, η ενίσχυση των ατομικών ικανοτήτων όσον αφορά το να κατανοούν και να διαχειρίζονται τα οικονομικά τους θέματα με σύνεση και αποτελεσματικότητα, να λαμβάνουν ολοκληρωμένες και ενημερωμένες αποφάσεις για οικονομικά

36 EconomyToday Ν
COVER STORY
ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ ΔΙΨΟΥΝ ΓΙΑ
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΝΩΣΗ

ζητήματα, όπως οι αποταμιεύσεις, οι επενδύσεις, ο δανεισμός, είναι ουσιώδη συστατικά μιας κοινωνίας πολύ καλύτερα προετοιμασμένης να αντιμετωπίσει το όλο και πιο περίπλοκο οικονομικό τοπίο, όπως επίσης και την πιθανότητα μιας οικονομικής ύφεσης. Κατανοώντας τους σημαντικούς κινδύνους που μπορεί να οξύνονται με την απουσία χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού σε μια κοινωνία, ο Σύνδεσμος Χρηματοοικονομικών Αναλυτών Κύπρου (CFA Society Cyprus), τα τελευταία χρόνια, με διάφορες δραστηριότητες έχει δραστηριοποιηθεί στην προώθηση γνώσης, συνηθειών και συμπεριφορών που σχετίζονται με την ορθή απόφαση σε σχέση με την αποτελεσματική διαχείριση χρημάτων. Έχοντας υπόψη πως τα παιδιά και οι νέοι μιας κοινωνίας αποτελούν το μέλλον αυτής, η μεγάλη προσπάθεια του συνδέσμου έχει επικεντρωθεί σε μαθητές Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης με στόχο την προώθηση της χρηματοοικονομικής παιδείας. Για παράδειγμα από το έτος 2018 και σε εθελοντική βάση, έχουμε προβεί σε παρουσιάσεις σε άνω των 3.000 μαθητών. Οι παρουσιάσεις, που αναπτύσσονταν με διάρκεια τα σαράντα πέντε λεπτά, έχουν στόχο να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές ως προς την κυριότητα της σωστής διαχείρισης χρημάτων, τις έξυπνες συνήθειες εξοικονόμησης, τη

Η ΚΎΠΡΟΣ ΒΡΊΣΚΕΤΑΊ ΑΝΤΊΜΕΤΩΠΗ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΊΚΟΝΟΜΊΚΟ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΊΣΜΟ

σημαντικότητα της πειθαρχημένης αποταμίευσης, τις κατηγορίες επενδύσεων με το επακόλουθο ρίσκο ενός μη διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου, την αποφυγή παγίδων, όπως για παράδειγμα ο υπερδανεισμός, την εκμάθηση βασικών χρηματοοικονομικών εννοιών όπως ο ανατοκισμός, καθώς επίσης και τον σημαντικό ρόλο του προγραμματισμού της συνταξιοδότησης. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως οι μαθητές και οι νέοι της σημερινής εποχής, μας κατέπληξαν με τη

δίψα για γνώση σ’ αυτά τα θέματα. Αυτό είναι ένα πολλά υποσχόμενο σημάδι για ένα μεταβαλλόμενο τοπίο που θα ηγείται αύριο με πολύ πιο ικανό και προετοιμασμένο κόσμο.

Ο σύνδεσμος έχει επίσης συμβάλει καθοριστικά στην εισαγωγή του μαθήματος της χρηματοοικονομικής παιδείας στα περισσότερα ιδιωτικά σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παγκυπρίως, μέσω της διδασκαλίας σε μαθητές 16-17 χρόνων. Αξίζει να αναφερθεί και η εμπλοκή του συνδέσμου ως συμβούλου, στη διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό, καθώς επίσης και η στενή συνεργασία του συνδέσμου με την «Ad-Hoc» Επιτροπή που συστάθηκε από τη

Βουλή των Αντιπροσώπων για να προτείνει δράσεις για το μέλλον υπό τον συντονισμό της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου.

Μέσω του εθελοντισμού των μελών μας, ευελπιστούμε να έχουμε αντίκτυπο στην αποτελεσματική

ευαισθητοποίηση και αντιμετώπιση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού στη χώρα μας, αλλά και στη μελλοντική στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί. Είμαστε πεπεισμένοι ότι με εδραίωση της χρηματοοικονομικής παιδείας θα αυξηθεί και η χρηματοοικονομική ανθεκτικότητα των νέων γενεών.

EconomyToday 37
ΕΔΩ ΚΑΊ ΑΡΚΕΤΑ ΧΡΟΝΊΑ, ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΟΎ ΑΠΟΔΕΊΚΝΎΕΤΑΊ ΑΠΟ ΤΊΣ ΟΊΚΟΝΟΜΊΚΕΣ ΚΡΊΣΕΊΣ ΠΟΎ ΣΧΕΤΊΖΟΝΤΑΊ ΚΎΡΊΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΗ ΎΠΕΡΒΟΛΊΚΟΎ ΡΊΣΚΟΎ

ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΑΙΤΕΙ

ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΓΓΡΑΜΜΑΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ

Ποια η χρήση του διαδικτύου και των νέων τεχνολογιών από πολίτες και επιχειρήσεις σύμφωνα με τον δείκτη DESI και τη Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΛΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ COVER STORY
Η ΨΗΦΙΑΚΗ

Η

ΚΎΠΡΟΣ, ΠΑΡΟΤΙ ΕΧΕΙ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙ

ΤΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΤΑ ΤΕΛΕΎΤΑΙΑ

ΕΤΗ, ΕΞΑΚΟΛΟΎΘΕΙ ΝΑ ΎΠΟΛΕΙΠΕΤΑΙ

ΤΟΎ ΜΕΣΟΎ ΟΡΟΎ ΤΗΣ Ε.Ε. ΟΣΟΝ

ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ. ΕΝΑΣ ΣΤΟΎΣ ΔΎΟ

ΚΎΠΡΙΟΎΣ ΔΕΝ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΒΑΣΙΚΕΣ

ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

ψηφιακή μετάβαση είναι μια από τις

σύγχρονες προκλήσεις της εποχής

και προς αυτή την κατεύθυνση τόσο ο

δημόσιος όσο και ο ιδιωτικός τομέας

έχουν στρέψει την προσοχή τους.

Έτσι, την ώρα που η τεχνολογία εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς, ο ψηφιακός αλφαβητισμός

των πολιτών είναι αναγκαίος όσο ποτέ άλλοτε. Σημαντικοί τομείς της οικονομίας όπως ο τραπεζικός, ο ασφαλιστικός, το λιανικό εμπόριο, η τριτοβάθμια εκπαίδευση, η εστίαση, η φιλοξενία, η υγεία αλλά και ο δημόσιος τομέας έχουν περάσει πλέον σ’ αυτή τη νέα ψηφιακή εποχή. Επιπρόσθετα, οι περισσότεροι από εμάς είμαστε μέρος αυτού του νέου ψηφιακού κόσμου. Δηλαδή, έχουμε ηλεκτρονική διεύθυνση (email), διατηρούμε τουλάχιστον

ένα προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ακούμε μουσική, διαβάζουμε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία, βλέπουμε ταινίες, πραγματοποιούμε οικονομικές και εμπορικές συναλλαγές και γενικότερα είμαστε ενεργοί στο διαδίκτυο για πολλές ώρες

της μέρας για πολλους λόγους (επαγγελματικούς, εκπαιδευτικούς, προσωπικούς). Ως μέρος αυτής της νέας πραγματικότητας είναι σημαντικό όλοι οι πολίτες να είναι εφοδιασμένοι με τις απαραίτητες ψηφιακές γνώσεις και με περισσότερες δεξιότητες

προκειμένου να είμαστε σε θέση και ετοιμότητα να συμβαδίσουμε με τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις.

Το κλειδί δεν είναι άλλο από την επένδυση στην ψηφιακή γνώση αφού γνωρίζουμε καλά πως τόσο ο ψηφιακός όσο και ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός είναι παράγοντες που συμβάλλουν στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.

ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Τι εννοούμε όμως με τον όρο ψηφιακός αλφαβητισμός; Σύμφωνα με το CSI Institute, «η Αμερικανική Ένωση Βιβλιοθηκών (ALA) ορίζει τον ψηφιακό γραμματισμό ως την ικανότητα χρήσης τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών για την εύρεση, αξιολόγηση, δημιουργία και επικοινωνία πληροφοριών, που απαιτούν τόσο γνωστικές όσο και τεχνικές δεξιότητες. Πιο απλά, ο ψηφιακός γραμματισμός σχετίζεται με ένα τεράστιο πλήθος

από ικανότητες και δεξιότητες που πρέπει να έχει

ο χρήστης ώστε να αναζητά, να διαχειρίζεται, να

οργανώνει, να αναλύει, να αξιολογεί και να κα -

τανοεί τις πληροφορίες ψηφιακού περιεχομένου, αλλά και τις διαδικασίες δημιουργίας, ανάπτυξης

και συγγραφής αυτών των περιεχομένων. Άρα, ο ψηφιακός αλφαβητισμός πρόκειται για μία ευρεία έννοια που περικλείει πλήθος δεξιοτήτων και σε

καμία περίπτωση δεν περιορίζεται στην επιτυχή

αποστολή ενός email ή στην ανάρτηση περιεχομένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».

Είναι λοιπόν κατανοητό πως ο ψηφιακός γραμμα -

τισμός είναι αναγκαίος για όλους αφού δεν αρκεί

μόνο να μπορεί κάποιος να χειρίζεται μια συσκευή

αλλά να είναι σε θέση να αναπτύσσει με σωστό

και ασφαλή τρόπο αρκετές άλλες διαδικτυακές

δραστηριότητες και ταυτόχρονα να έχει γνώση των

κινδύνων που ελλοχεύουν στο ίντερνετ. Τέλος,

θα πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψιν πως ο

ψηφιακός αναλφαβητισμός μπορεί να οδηγήσει

στον κοινωνικό ή και τον οικονομικό αποκλεισμό του ανθρώπου.

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Η ΚΥΠΡΟΣ

Ο Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας

(DESI) δείχνει τις επιδόσεις των χωρών-μελών

της Ε.Ε.. Για το 2022 η Κύπρος κατατάσσεται

20ή μεταξύ των 27 κρατών μελών της Ε.Ε. στην

έκδοση του δείκτη DESI. Όπως σημειώνεται στην ανάλυση των συγκεκριμένων στοιχείων, «θετική

εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι η σχετική πρόοδος της χώρας, λαμβανομένου υπόψη του σημείου εκκίνησής της, υπερβαίνει το αναμενόμενο ποσοστό, στοιχείο που υποδηλώνει ότι συγκλίνει με τον μέσο όρο της ΕΕ1». Προσθέτει ακόμα ότι «η Κύπρος έχει βελτιώσει τις επιδόσεις της σε όλες σχεδόν τις διαστάσεις του δείκτη DESI, παρότι στις περισσότερες περιπτώσεις η βαθμολογία της εξακολουθεί να είναι κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε.».

ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΟΔΟΣ

Σύμφωνα με τον δείκτη DESI «η πιο αξιοσημείωτη πρόοδος σημειώθηκε στους τομείς της συνδεσιμότητας, της ενσωμάτωσης της ψηφιακής τεχνολογίας και των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών.

Η Κύπρος κατατάσσεται πάνω από τον μέσο όρο

της Ε.Ε. στη διείσδυση κινητών ευρυζωνικών

επικοινωνιών και έχει βελτιώσει την κάλυψή της

σε δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας (Very High Capacity Networks - VHCN). Έχει επίσης υψηλή

βαθμολογία στους δείκτες ετοιμότητας 5G (67 %)

και σχετικής κάλυψης (75 %). Ωστόσο, η κάλυψη

από VHCN εξακολουθεί να απέχει πολύ τόσο από

τον μέσο όρο της Ε.Ε. όσο και από τον στόχο για

την ψηφιακή δεκαετία της

EconomyToday 39
Ε.Ε., ο οποίος συνίσταται στην εξασφάλιση της κάλυψης όλων των ευρωπαϊκών νοικοκυριών από δίκτυο Gigabit και όλων των κατοικημένων περιοχών από δίκτυο 5G Η

έως το 2030. Ως εκ τούτου, η Κύπρος πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της στον τομέα αυτόν». Η

έκθεση σημειώνει ακόμα πως «η Κύπρος, παρότι έχει βελτιώσει τη βαθμολογία της τα τελευταία έτη, εξακολουθεί να υπολείπεται του μέσου όρου της

Ε.Ε. όσον αφορά τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες.

Ένας στους δύο Κύπριους δεν διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Απαιτείται σημαντική αλλαγή ρυθμού στην προσπάθεια της χώρας να βελτιώσει

τις ψηφιακές δεξιότητες των πολιτών της».

ΜΜΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Το 66 % των κυπριακών Μικρομεσαίων Επιχει -

ρήσεων (ΜΜΕ) χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες

και έχουν βασικό τουλάχιστον επίπεδο ψηφιακής

έντασης, ποσοστό που υπερβαίνει τον μέσο όρο

της Ε.Ε. (55 %). Σημειώνεται πως «η Κύπρος έχει

ήδη θέσει ισχυρά θεμέλια για τη συμβολή της στον στόχο της ψηφιακής δεκαετίας της Ε.Ε. για επίτευξη τουλάχιστον βασικού επιπέδου ψηφιακής έντασης σε πάνω από το 90 % των ΜΜΕ. Περίπου το 63 % των Κυπρίων ήδη αλληλεπιδρούν ψηφιακά με τις δημόσιες υπηρεσίες, ποσοστό

ελαφρώς χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (65%). Οι επιδόσεις της Κύπρου όσον αφορά τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις δείχνουν ότι η χώρα πρέπει να συνεχίσει τις υπό εξέλιξη προσπάθειές της για να επιτύχει τον στόχο της ψηφιακής δεκαετίας για 100 % διαδικτυακή παροχή βασικών δημόσιων υπηρεσιών για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις

της Ε.Ε. έως το 2030».

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

Σε ό,τι αφορά το ανθρώπινο κεφάλαιο η Κύπρος κατατάσσεται 21η στην Ε.Ε. όσον αφορά την παράμετρο του ανθρώπινου κεφαλαίου και βρίσκεται

κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε.. Όσον αφορά

τις τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες, η

Κύπρος παραμένει κάτω από τον μέσο όρο του 54 % στην Ε.Ε., καθώς μόλις το 50% των ατόμων

ηλικίας 16 έως 74 ετών έχουν τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Το 21% του πληθυσμού

έχει ψηφιακές δεξιότητες πέραν των βασικών και το 60% έχει τουλάχιστον βασικές δεξιότητες δημιουργίας περιεχομένου, έναντι μέσου όρου 26%

και 66% στην Ε.Ε., αντίστοιχα. Το ποσοστό των

ειδικών ΤΠΕ στο σύνολο τού εργατικού δυναμι -

κού είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε.

(3,9 % έναντι 4,5 %). Το ποσοστό της Κύπρου

ανέρχεται στον μέσο όρο της Ε.Ε. για τις γυναίκες

ειδικούς στις ΤΠΕ, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το

19% των ειδικών ΤΠΕ στη χώρα. Οι πτυχιούχοι

ΤΠΕ αντιπροσωπεύουν το 2,7% του συνόλου των

Κυπρίων πτυχιούχων, έναντι μέσου όρου 3,9%

στην Ε.Ε.. Η Κύπρος παρουσιάζει καλές επιδό -

σεις όσον αφορά το ποσοστό των επιχειρήσεων

που παρέχουν κατάρτιση στον τομέα των ΤΠΕ, το

οποίο ανέρχεται σε 25%, υπερβαίνοντας τον μέσο

όρο της Ε.Ε. που είναι 20%. Τα αριθμητικά αυτά

στοιχεία δείχνουν ότι είναι αναγκαία μια αλλαγή ρυθμού για την ενίσχυση των Κυπρίων πολιτών στο σύνολό τους και για την παροχή στην οικονομία και την κοινωνία επαρκούς αριθμού ειδικών

ΤΠΕ που θα χρησιμοποιούν και θα αναπτύσσουν

προηγμένες τεχνολογίες. Όσον αφορά τη συνδεσιμότητα για το 2022 η Κύπρος κατέλαβε τη 12η

θέση μεταξύ των 27 χωρών της Ε.Ε..

ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Η Κύπρος κατατάσσεται στην 20ή θέση όσον αφορά τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες. Οι επιδόσεις της όσον αφορά τα ανοικτά δεδομένα υπερβαί -

νουν τον μέσο όρο της Ε.Ε., με βαθμολογία 91%

έναντι 81% της Ε.Ε.. Το επίπεδο διαδικτυακής

αλληλεπίδρασης μεταξύ των δημόσιων αρχών

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 40 EconomyToday
COVER STORY
ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ 2019 89,6% 2020 92,8% 2021 93,4% 2022 94,0%

Συνταξιούχοι/

και του ευρύτερου κοινού σημείωσε περαιτέρω βελτίωση, καθώς το 63% των Κύπριων χρηστών του διαδικτύου χρησιμοποιούν ενεργά υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, ποσοστό που πλησιάζει τον μέσο όρο του 65% στην Ε.Ε.. Όσον αφορά τα προσυμπληρωμένα έντυπα, η Κύπρος σημειώνει χαμηλές επιδόσεις με βαθμολογία 31, πολύ κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (64). Επιπλέον, στις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες για τους πολίτες, η Κύπρος παραμένει κάτω από τον μέσο όρο του 75 στην Ε.Ε., με βαθμολογία 56. Από την άλλη πλευρά, παρουσιάζει καλές επιδόσεις στις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες για επιχειρήσεις, με βαθμολογία άνω του μέσου όρου της Ε.Ε. (86 έναντι 82 της Ε.Ε.).

Η ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Η χρήση της τεχνολογίας στην Κύπρο από επιχειρήσεις και νοικοκυριά έχει συνεχή ανοδική πορεία και σε ορισμένες περιπτώσεις η κάλυψη

έχει αγγίξει το 100%. Τα στοιχεία που δημοσιεύει η Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου κάθε χρόνο στο πλαίσιο έρευνας που πραγματοποιεί για τη Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών σε Επιχειρήσεις και Νοικοκυριά έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Μέσα από την έρευνα, παρουσιάζεται η διείσδυση στο διαδίκτυο, οι προτιμήσεις των χρηστών, οι δραστηριότητες τους, η συμπεριφορά των επιχειρήσεων, το εξειδικευμένο προσωπικό

κ.ά.. Επιλέξαμε να παρουσιάσουμε τα στοιχεία αυτά στο πλαίσιο του θέματός μας για τον ψηφιακό αλφαβητισμό αφού φαίνεται ο βαθμός στον οποίο γίνεται χρήση της τεχνολογίας και κυρίως, γιατί θα πρέπει να επενδύσουμε όλο και πιο πολύ στον ψηφιακό γραμματισμό.

ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

ΣΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ

EconomyToday 41
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, «εννέα στα δέκα άτομα χρησιμοποιούν το 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Σύνολο Άντρες Γυναίκες 16-24 25-54 55-74 Χαμηλό Μεσαίο Ψηλό Μαθητές Εργαζόμενοι Άνεργοι
Αδρανείς ΦΥΛΟ ΗΛΙΚΙΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΜΟΡΦΩΣΗΣ ΑΣΧΟΛΙΑ 89,2 88,0 90,4 98,8 95,8 71,1 64,4 90,4 97,9 99,0 95,0 90,9 67,7
ΠΗΓΗ: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΣΥΧΝΟΙ ΧΡΗΣΤΕΣ-ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ

διαδίκτυο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Η

χρήση του διαδικτύου μειώνεται ανάλογα με την

ηλικία. Ξεκινώντας από 98,8% για την ηλικιακή

ομάδα 16 – 24 ετών, η χρήση του διαδικτύου

μειώνεται στο 71,1% για την ηλικιακή ομάδα

55 – 74 ετών. Τα άτομα με υψηλό μορφωτικό

επίπεδο (97,9%) χρησιμοποιούν το διαδίκτυο πιο

συχνά από τα άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπε -

δο (64,4%). Επίσης υπάρχει μια διαφορά μεταξύ

της συχνότητας χρήσης του διαδικτύου ανάλογα με το επάγγελμα. Όπως αναμενόταν, όλοι οι μαθητές (99,0%) χρησιμοποιούν το διαδίκτυο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, ενώ περισσότεροι από

9 στους 10 (95,0%) εργαζόμενοι είναι συχνοί χρήστες. 90,9% των ανέργων χρησιμοποιούν το διαδίκτυο τακτικά αλλά το ποσοστό μειώνεται για τους συνταξιούχους/ανενεργά άτομα στο 67,7%.

Τέλος, τα ποσοστά των γυναικών συχνών χρηστών

σε σύγκριση με τους άνδρες συχνών χρηστών είναι υψηλότερα. Τα ποσοστά είναι 90,4% και

Διεκπεραίωση τραπεζικών συναλλαγών μέσω διαδικτύου

Παρακολούθηση τηλεοπτικής ροής μέσω διαδικτύου (ζωντανά ή σε μαγνητοσκόπηση) από τηλεοπτικούς φορείς

Παρακολούθηση βίντεο υπό υπηρεσίες κοινής χρήσης (π.χ. YouTube)

Παρακολούθηση βίντεο κατά παραγγελία από εμπορικές υπηρεσίες (π.χ. Netflix, HBO Go, Amazon Prime. Maxdome, Apple Tv)

Ακούγοντας μουσική (πχ. διαδικτυακό ραδιόφωνο, ροή μουσικής ή λήψη μουσικής)

Αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα ή υπηρεσίες

Αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με την υγεία (π.χ. τραυματισμοί, ασθένειες, διατροφή βελτίωση της υγείας κλπ)

Ανάγνωση online ειδήσεων/εφημερίδων/περιοδικών

Χρήση άμεσων μηνυμάτων, δηλαδή ανταλλαγή μηνυμάτων

για παράδειγμα μέσω Skype, Messenger, WhatsApp, Viber SnapChat

Συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα, (δημιουργία προφίλ χρήστη, δημοσίευση μηνυμάτων ή άλλες συνεισφορές σε Facebook, Twitter, Instagram, Snapchat κ.λπ)

Πραγματοποίησε κλήσεων (συμπεριλαμβανομένων βιντεοκλήσεων) μέσω διαδικτύου, για παράδειγμα, μέσω Skype, Messenger, WhatsApp, Facetime, Viber

Αποστολή/λήψη μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (emails)

ΠΗΓΗ: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΥΠΡΟΥ

88,0% αντίστοιχα. Όσον αφορά τις ηλικιακές ομάδες 16-24 η συχνότητα χρήσης του διαδικτύου

είναι παρόμοια τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναί -

κες (99,1% και 98,6% αντιστοίχως). Το 97,0%

των γυναικών και το 94,6% των αντρών ηλικίας 25-54 ετών χρησιμοποιούν συχνά το διαδίκτυο.

Στην ηλικιακή ομάδα 55-74 η χρήση του διαδικτύου μειώνεται στο 69,5% των ανδρών και στο 72,8% των γυναικών».

Για σκοπούς σύγκρισης να σημειώσουμε πως για το 2019 η χρήση του διαδικτύου στα νοικοκυριά

ανήλθε στο 89,6%, το 2020 το ποσοστό ανέ -

βηκε στο 92,8%. Η αύξηση συνεχίστηκε και το

2021 με το ποσοστό να φθάνει στο 93,4% και

το 2022 στο 94%.

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

«Οι πιο δημοφιλείς δραστηριότητες στο διαδί -

κτυο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 ήταν η

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 42 EconomyToday COVER STORY
ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΕΣ ΣΤΌ ΔΙΑΔΙΚ ΤΥΌ-ΝΌΙΚΌΚ ΥΡΙΑ
0 20 40 60 80 100 71,4 40,1 88,6 59,2 45,7 81,6 81,3 78,5 91,9 87,0 91,4 72,9

ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ

ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ, Η ΚΥΠΡΟΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΣΟ ΟΡΟ

ΤΟΥ 54 % ΣΤΗΝ Ε.Ε., ΚΑΘΩΣ ΜΟΛΙΣ ΤΟ 50% ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΗΛΙΚΙΑΣ

16 ΕΩΣ 74 ΕΤΩΝ ΕΧΟΥΝ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

ανταλλαγή μηνυμάτων μέσω Skype, Messenger, WhatsApp και Viber (91,9%), η πραγματοποίηση κλήσεων μέσω διαδικτύου (91,4%), η παρακολούθηση βίντεο από υπηρεσίες κοινής χρήσης όπως το YouTube (88,6%), η συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook και το Twitter (87,0%) και η αναζήτηση πληροφοριών

για προϊόντα ή υπηρεσίες (81,6%), η αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με την υγεία (81,3%) και η ανάγνωση διαδικτυακών ειδήσεων / εφημερίδων / περιοδικών (78,5%). Ακολουθούν η αποστολή / λήψη email και η διεκπεραίωση τραπεζικών συναλλαγών (Internet banking) με 72,9% και 71,4% αντίστοιχα».

Σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, το 2019 η χρήση των άμεσων μηνυμάτων ήταν στο 88,6%, το 2020 στο 92,4% ενώ το 2021 ανήλθε στο 94,3% και στο 91,9% το 2022. Για τις βιντεοκλήσεις από το 2019 μέχρι το 2021 υπάρχει αυξητική τάση με μια μικρή πτώση το 2022 (2019 84%, 2020 94%, 2021 94,2%, 2022 91,4%). Για το ίδιο τρίμηνο τα στοιχεία

από το 2019 μέχρι το 2022 σχετικά με την παρακολούθηση βίντεο από υπηρεσίες κοινής

χρήσης είναι: 2019 81,7%, 2020 83,3% και 2022 88,6%. Για το 2021 δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Η συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα

ανήλθε για το 2019 στο 83,3% και ακολούθως: 2020 86,1%, 2021 86,6% και 2022 87%.

Τέλος, η αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα ή υπηρεσίες κυμάνθηκε για το 2019 στο 83,2%, το 2020 στο 86,2% το 2021 στο 87,1% και τέλος το 2022 στο 81,6%.

ONLINE ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, «οι δραστηριότητες μάθησης στο διαδίκτυο αναφέρονται στη μάθηση για επαγγελματικούς, εκπαιδευτικούς ή ιδιωτικούς σκοπούς». Σχεδόν 1 στους πέντε χρήστες του διαδικτύου κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 συμμετείχε σε κάποιου είδους δραστηριότητα μάθησης. Το 17,8% έκανε χρήση διαδικτυακού εκπαιδευτικού υλικού εκτός από ολοκληρωμένο online μάθημα και το 17,7%

έκανε διαδικτυακό μάθημα. Επίσης, το 17,0% των ατόμων έχουν επικοινωνήσει με εκπαιδευτικούς ή μαθητές χρησιμοποιώντας διαδικτυακά

εργαλεία ήχου ή βίντεο (π.χ. Zoom, MS Teams, Google Classroom, κ.λπ.). Η χρήση on line εκπαιδευτικού υλικού για το 2019 έφθασε το 13,1%, το 2020 το 18,4%, το 2021 το 19,0% και το 2022 το 17,8%. Ποσοστό της τάξης του 6,6%

παρακολούθησε online μάθημα το 2019 ενώ

το 2020 ο αριθμός εκτοξεύθηκε στο 20,6%.

Διατηρήθηκε το 2021 στο 21,7% ενώ το 2022

σημείωσε πτώση στο 17,7%. Ποσοστό της τάξης του 7,9% είχε το 2019 επικοινωνία με εκπαι -

δευτές ή μαθητές, 10,1% το 2020 και 17% το 2022. Για το 2021 δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία».

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ

ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

«Κατά την περίοδο Απριλίου 2021 - Μαρτίου 2022

το 50,7% των ατόμων, μεταξύ των ηλικιών 16-74,

είχαν πρόσβαση σε πληροφορίες που είχαν αποθη-

κευτεί για αυτούς από δημόσιες αρχές ή υπηρεσίες.

Το 41,2% έλαβαν πληροφορίες και το 15,3% είχαν πρόσβαση σε πληροφορίες από δημόσιες βάσεις

δεδομένων ή μητρώα», σημειώνεται στην έρευνα.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ

ΕΜΠΟΡΙΟ

Άλλη μια σημαντική ενότητα της έρευνας που εκπο-

νήθηκε για το έτος 2022 είναι αυτή που αναφέρεται

στο ηλεκτρικό εμπόριο. Σύμφωνα με τη Στατιστική

EconomyToday 43

Υπηρεσία Κύπρου «το ποσοστό των ατόμων που πραγματοποίησαν αγορές μέσω διαδικτύου κατά

το πρώτο τρίμηνο του έτους μειώθηκε στο 37,0%

σε σύγκριση με 48,0% την αντίστοιχη περίοδο του περσινού χρόνου». Σημειώνεται πως, «η ηλικία, το

επίπεδο μόρφωσης καθώς και η ασχολία του ατόμου φαίνεται να επηρέαζαν τη δραστηριότητά του στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Συγκεκριμένα, τα άτομα ηλικίας 25 - 54 χρόνων φαίνεται να είναι τα πιο δραστήρια σε ό,τι αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο. Το 43,6% των ατόμων ηλικίας 25 – 54 ετών, που χρησιμοποίησαν

το διαδίκτυο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, έχουν αγοράσει ή παραγγείλει αγαθά ή υπηρεσίες για ιδιωτική χρήση μέσω διαδικτύου. Ακολουθούν τα άτομα της ηλικιακής ομάδας 16 - 24 ετών με 42,7%. Λιγότερο

από ένα στα πέντε άτομα ηλικίας 55-74 ετών αγόρασε ή παρήγγειλε αγαθά και υπηρεσίες για ιδιωτική

χρήση κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022». Όπως επισημαίνεται στην έρευνα «όσον αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο, το μορφωτικό επίπεδο φαίνεται

να παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στις αγοραστικές συνήθειες των ατόμων. Τα άτομα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο φαίνεται να προτιμούν τις αγορές μέσω διαδικτύου καθώς το 49,3% των ατόμων με υψηλό μορφωτικό επίπεδο που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο

κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους έχουν αγοράσει ή παραγγείλει αγαθά και υπηρεσίες μέσω του διαδικτύου. Το ποσοστό αυτό πέφτει στο 29,9% στα άτομα με μέσο μορφωτικό επίπεδο και στο 21,0% στα άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Το 41,0% των εργαζομένων που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, έχουν αγοράσει ή παραγγείλει αγαθά και υπηρεσίες μέσω διαδικτύου. Ακολουθούν οι μαθητές / φοιτητές με 40,5%, οι άνεργοι με 36,3% και οι συνταξιούχοι / αδρανείς με 22,1%.

Τα νεότερα άτομα, τα άτομα με υψηλό μορφωτικό

επίπεδο, οι εργαζόμενοι και οι μαθητές /φοιτητές είναι

οι πιο δραστήριοι αγοραστές στο διαδίκτυο».

Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες προϊόντων ή υπηρεσιών που παραγγέλθηκαν ή αγοράστηκαν

μέσω διαδικτύου ήταν οι ακόλουθες:

• Είδη ρουχισμού (συμπεριλαμβανομένων αθλητικών ενδυμάτων)-παπούτσια ή αξεσουάρ (75,8%).

• Παραγγελίες από εστιατόρια ή αλυσίδες «fast food» ή υπηρεσίες «catering» (delivery) (71,8%).

• Αθλητικά είδη (εκτός αθλητικών ενδυμάτων) (34,5%).

• Υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα ή αξεσουάρ (30,6%).

ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΥΨΗΛΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΠΡΟΤΙΜΟΥΝ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΜΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΘΩΣ ΤΟ 49,3% ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΥΨΗΛΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ

Οι πιο κοινές υπηρεσίες που αγοράζουν ή πληρώνουν συνδρομή τα άτομα μέσω διαδικτύου, είναι ταινίες ή σειρές ως υπηρεσία συνεχούς ροής ή λήψη (download) (45,0%).

Η μουσική ως υπηρεσία συνεχούς ροής, τα διαδικτυακά παιχνίδια και το λογισμικό υπολογιστή ή άλλο

λογισμικό ως λήψεις, ακολουθούν με 10,5%, 5,4% και 5,2% αντίστοιχα.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ (ΙΟΤ)

«Μεταξύ των ατόμων που χρησιμοποίησαν το

διαδίκτυο για ιδιωτικούς σκοπούς το πρώτο τρίμηνο

του 2022, το 76,4% ανέφερε ότι δεν έχει χρησιμοποιήσει καμία από τις συσκευές ή συστήματα που

συνδέονται με το διαδίκτυο για ιδιωτικούς σκοπούς. Το 11,9% χρησιμοποιούσε σύστημα συναγερμού σπιτιού, κάμερες ασφαλείας κ.λπ. τα οποία ήταν συνδεδεμένα με το διαδίκτυο και το 11,4% χρησιμοποίησε οικιακές συσκευές συνδεδεμένες με το

διαδίκτυο, όπως ηλεκτρική σκούπα ρομπότ, ψυγεία, φούρνους, καφετιέρες. Ο κύριος λόγος για τον οποίο δεν χρησιμοποιήθηκε καμία από τις αναφερόμενες συσκευές ή συστήματα που συνδέονται με το

διαδίκτυο ήταν ότι δεν παρουσιάστηκε ανάγκη για τη

χρήση τους (64,4%). Το γεγονός ότι το κόστος τους

είναι πολύ υψηλό και οι ανησυχίες για την ασφάλεια

ή την υγεία ακολουθούν με 29,4% και 19,2% αντίστοιχα. Το 73,3% των ατόμων που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το πρώτο τρίμηνο του 2022 χρησιμοποίησαν τηλεόραση συνδεδεμένη στο διαδίκτυο, το 12,6% κονσόλα παιχνιδιών συνδεδεμένη στο διαδίκτυο και το 5,7% οικιακό ηχοσύστημα συνδεδεμένο στο διαδίκτυο, έξυπνα ηχεία».

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ΚΑΙ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Κατά το 2022, σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις (97,8%) με 10 ή περισσότερους απασχολούμενους είχαν πρόσβαση στο διαδίκτυο. Την τελευταία δεκαετία, η πρόσβαση στο διαδίκτυο στην Κύπρο μεταξύ επιχειρήσεων με 10 ή περισσότερους απασχολούμενους ήταν σταθερά πάνω από 90%. Η πρόσβαση στο διαδίκτυο στις μικρές επιχειρήσεις έφτασε το 97,5%, στις μεσαίες το 99,6% και στις μεγάλες επιχειρήσεις το 100%. Σε σύγκριση με το 2021, παρατηρείται μικρή πτώση στην πρόσβαση στο διαδίκτυο από τις μικρές επιχειρήσεις (-0,7%). Στις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις η πρόσβαση στο διαδίκτυο παραμένει στα ίδια επίπεδα με το 2021.

Επιπλέον, η χρήση σταθερών ευρυζωνικών συνδέσεων στο διαδίκτυο όπως DSL, ADSL, SDSL, VDSL, τεχνολογία οπτικών

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 44 EconomyToday COVER STORY
ινών (FTTH), καλωδιακή, ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΑΓΟΡΑΣΕΙ Η ΠΑΡΑΓΓΕΙΛΕΙ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

δορυφορική κ.λπ., ήταν πάντα κυρίαρχη μεταξύ των επιχειρήσεων στην Κύπρο. Από το 2012, περισσότερο από το 90,0% των επιχειρήσεων με 10 ή περισσότερους απασχολούμενους χρησιμοποιούν

κάποιον τύπο σταθερής ευρυζωνικής σύνδεσης στο διαδίκτυο. Το 2022, το 91,9% των επιχειρήσεων

είχε σταθερή ευρυζωνική σύνδεση στο διαδίκτυο σε σύγκριση με 96,6% το 2021».

ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ

Η εξ αποστάσεως εργασία η οποία ήταν η μεγάλη αλλαγή της εποχής λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού βρίσκεται σε υψηλά ποσοστά. Στην ενότητα που άπτεται με την εξ αποστάσεως εργασία, την εξ αποστάσεως πρόσβαση στο διαδίκτυο, τις φορητές συσκευές και τις συσκέψεις μέσω διαδικτύου η έρευνα δεικνύει τα πιο κάτω: «Κατά το 2022, το 81,4% όλων των επιχειρήσεων παρέχουν εξ αποστάσεως πρόσβαση στο σύστημα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της επιχείρησης, το 68,7% πρόσβαση στα έγγραφα της επι -

Ταυτοποίηση μέσω ισχυρού κωδικού πρόσβασης

Δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας δεδομένων σε ξεχωριστή τοποθεσία

Έλεγχος πρόσβασης δικτύου (Network access control)

Σύστημα Παρακολούθησης ασφάλειας ΤΠΕ

Εικονικό ιδιωτικό δίκτυο (VPN-Virtual Private Network)

Διατήρηση αρχείων καταγραφής συμβάντων

Τεχνικές κρυπτογράφησης για δεδομένα-έγγραφα-email

Δοκιμές ασφάλειας ΤΠΕ

Περιοδική αξιολόγηση κινδύνου Ταυτοποίηση

χείρησης, συμπεριλαμβανομένων υπολογιστικών

φύλλων, παρουσιάσεων ή άλλων αρχείων και το 64,8% πρόσβαση στις επιχειρηματικές εφαρμογές της επιχείρησης ή λογισμικό που χρησιμοποιείται

από την επιχείρηση (π.χ. πρόσβαση σε λογιστήριο, πωλήσεις, παραγγελίες, CRM)».

Αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις (97,0%) παρέχουν εξ αποστάσεως

πρόσβαση στο σύστημα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της επιχείρησης. Ακολουθούν οι μεσαίες

επιχειρήσεις με 91,8% και οι μικρές επιχειρήσεις

με 79,5%. Η εξ αποστάσεως πρόσβαση στα έγ -

γραφα της επιχείρησης μειώνεται από 86,4% στις

μεγάλες επιχειρήσεις σε 80,6% στις μεσαίες και

66,5% στις μικρές. Το ίδιο μοτίβο μπορεί επίσης

να παρατηρηθεί στην εξ αποστάσεως πρόσβαση

σε επιχειρηματικές εφαρμογές ή λογισμικό της

επιχείρησης. Από 89,8% στις μεγάλες επιχειρή -

σεις, σε 77,5% στις μεσαίες και 62,4% στις μικρές επιχειρήσεις. Παρά το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων παρέχουν εξ

EconomyToday 45
ΜΕΤΡΑ
ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΤΕΠ
βασισμένη σε συνδυασμό τουλάχιστον δύο μηχανισμών ελέγχου Ταυτοποίηση μέσω βιομετρικών μεθόδων 84,9 73,5 70,1 55,0 49,6 46,2 39,1 38,9 37,9 34,7 9,7 % επί του συνόλου των επιχειρήσεων (+10) 0 2 0 4 0 6 0 80 100

αποστάσεως πρόσβαση στους υπαλλήλους τους, είτε στο σύστημα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της επιχείρησης, είτε στα έγγραφα της επιχείρησης, είτε σε επιχειρηματικές εφαρμογές ή λογισμικό της επιχείρησης, μόνο μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (26,2%) δήλωσε ότι έχει κατευθυντήριες γραμμές (οδηγίες ή κανόνες) για την ασφάλεια των ΤΠΕ σχετικά με τα μέτρα ασφαλείας (π.χ. χρήση κωδικού ασφαλείας για εξ αποστάσεως συναντήσεις, απαγόρευση χρήσης δημόσιου Wi-Fi για εργασία, χρήση ιδιωτικών έναντι εταιρικών συσκευών)

που σχετίζονται με την εξ αποστάσεως πρόσβαση

στους πόρους της επιχείρησης (e-mail, έγγραφα, επιχειρηματικές εφαρμογές ή λογισμικό) για τους υπαλλήλους της. Στις μεγάλες επιχειρήσεις το

ποσοστό αυτό φτάνει το 75,5%, στις μεσαίες το 44,7% και στις μικρές το 22,3%. Κατά το 2022, 85,9% των επιχειρήσεων με 10 ή περισσότερους απασχολούμενους, παρείχαν φορητές συσκευές που επιτρέπουν κινητή σύνδεση στο διαδίκτυο χρησιμοποιώντας δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, για επαγγελματικούς σκοπούς, σε σύγκριση με 64,0% το 2021.

Ο αριθμός των εργαζομένων που χρησιμοποιούν φορητές συσκευές αυξήθηκε από 19,3% το 2021

σε 29,2% το 2022. Σε απόλυτους αριθμούς η αύξηση αντιπροσωπεύει σχεδόν 15.000 περισσότερους εργαζόμενους με φορητές συσκευές. Κατά το 2022, 59,0% όλων των επιχειρήσεων (10+) έχουν πραγματοποιήσει εξ αποστάσεως συσκέψεις

μέσω διαδικτύου (π.χ. Skype, Zoom, ομάδες MS, WebEx κ.λπ.).

ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

«Οι συνδέσεις διαδικτύου υψηλής ταχύτητας (100 Mbit/s ή περισσότερο) έχουν αυξηθεί σημαντικά

κατά τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τη Στατιστι -

κή Υπηρεσία το 2022, περίπου έξι στις δέκα επιχειρήσεις (61,2%) έχουν σύνδεση στο διαδίκτυο

με ταχύτητες σύνδεσης στο διαδίκτυο υψηλότερες

από 100Mbit/s σε σύγκριση με 10,2% το 2018.

Το 2022, η πιο δημοφιλής ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων στην Κύπρο ήταν μεταξύ 100 και 500 Mbit/s (39,2% όλων των επιχειρήσεων).

Οι επιχειρήσεις με μέγιστη ταχύτητα μεταφοράς

δεδομένων τουλάχιστον 30 Mbit/s αλλά λιγότερο

από 100 Mbit/s ήταν η δεύτερη πιο δημοφιλής

με 22,7%. Οι επιχειρήσεις με μέγιστη ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων τουλάχιστον 500 Mbit/s

αλλά λιγότερο από 1 Gbit/s και οι επιχειρήσεις

με περισσότερο από 1 Gbit/, ακολουθούν με 11,0%. Η λιγότερο δημοφιλής ταχύτητες ήταν οι λιγότερο από 30 Mbit/s me 8%. Με τον όρο μέγιστη ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων εννοούμε την ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων με βάση το συμβόλαιο με τον παροχέα Υπηρεσιών διαδικτύου. Η ζήτηση για συνδέσεις υψηλής ταχύτητας στο διαδίκτυο έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρό -

νια. Οι συνδέσεις υψηλής ταχύτητας στο διαδίκτυο (100 Mbit/s ή περισσότερο) γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς. Κατά τα τελευταία επτά χρόνια η ζήτηση για συνδέσεις υψηλής ταχύτητας στο διαδίκτυο αυξήθηκε από 2,6% το 2016 σε 61,2% το 2022», σημειώνεται στην έρευνα.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ

ΕΜΠΟΡΙΟ (E-COMMERCE)

«Κατά το 2021, 22,0% των επιχειρήσεων έλαβαν παραγγελίες μέσω δικτύων υπολογιστών (εξαιρούνται τα δακτυλογραφημένα e-mails). Το 21,2% των

επιχειρήσεων έλαβαν παραγγελίες μέσω ιστότοπων

ή εφαρμογών και το 3,3% μέσω μηνυμάτων τύπου

«EDI» (Electronic Data Interchange). Το 17,8%

των επιχειρήσεων έλαβε παραγγελίες για προϊόντα

ή υπηρεσίες μέσω των ιστότοπων ή εφαρμογών

της ίδιας της επιχείρησης, ενώ το 11,9% έλαβε

παραγγελίες μέσω ιστότοπων ηλεκτρονικής αγοράς

ή εφαρμογών που χρησιμοποιούνται από διάφορες

επιχειρήσεις για εμπορία προϊόντων. Το 19,6%

των επιχειρήσεων έλαβε παραγγελίες για αγαθά ή υπηρεσίες μέσω ιστότοπων ή εφαρμογών από ιδιώτες καταναλωτές σε σύγκριση με 12,7% των επιχειρήσεων που έλαβαν παραγγελίες από άλλες επιχειρήσεις ή/και δημόσιες αρχές. Το 19,9% των επιχειρήσεων έλαβε παραγγελίες για προϊόντα ή υπηρεσίες μέσω ιστότοπων ή εφαρμογών, από πελάτες πού διαμένουν στην Κύπρο, το 9,6% από πελάτες που βρίσκονται σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το 8,2% από πελάτες που βρίσκονται στον υπόλοιπο κόσμο».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 46 EconomyToday COVER STORY

ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΣΕ ΤΕΠ

Άλλη μια ενότητα στην έρευνα της Στατιστι

κής Υπηρεσίας σχετίζεται με το εξειδικευμένο

προσωπικό. Σύμφωνα με την έρευνα, μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (24,5%) απασχολεί εξειδικευμένο προσωπικό σε θέματα ΤΠΕ.

Στις μεγάλες επιχειρήσεις το ποσοστό

αυτό φτάνει το 73,3%, σε σύγκριση με 46,5% στις μεσαίες και 20,1% στις μικρές επιχειρήσεις. Το ποσοστό των επιχειρήσεων που παρείχαν οποιοδήποτε είδος εκπαίδευσης κατά το 2021, σε εξειδικευμένο ή μη εξειδικευμένο προσωπικό παραμένει χαμηλό στο 13,9% και 25,6% αντίστοιχα. Στις μεγάλες επιχειρήσεις τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 51,1% σε εξειδικευμένο προσωπικό και 65,7% σε μη εξειδικευμένο προσωπικό. Το 10,5% των επιχειρήσεων με 10 ή περισσότερους υπαλλήλους προσέλαβε ή προσπάθησε να προσλάβει εξειδι κευμένο προσωπικό σε θέματα ΤΠΕ το 2021. Το 5,7% των επιχειρήσεων αντιμετώπισε δυσκο λίες στο να πληρώσει αυτές τις θέσεις κατά το 2021. Σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, η πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού σε θέματα ΤΠΕ (ή οι προσπάθειες πρόσληψης εξειδικευμένου προσωπικού σε θέματα ΤΠΕ) μειώνεται οριακά

από 10,9% όλων των επιχειρήσεων το 2018

σε 10,5% το 2021. Περισσότερες από τις μισές

από αυτές τις επιχειρήσεις (54,3%) δήλωσαν

ότι αντιμετώπισαν δυσκολίες στο να καλύψουν

τις κενές θέσεις εξειδικευμένου προσωπικού σε

θέματα ΤΠΕ το 2021, σε σύγκριση με 44,0% το 2018. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων που δυσκολεύτηκαν να καλύψουν τις κενές θέσεις εργασίας εξειδικευμένου προσωπικού σε θέματα ΤΠΕ κατά το 2021, δήλωσαν ότι ο κύριος λόγος ήταν η έλλειψη σχετικής εργασιακής πείρας σε συναφή θέση των αιτητών (77,7%), οι αυξημένες μισθολογικές προσδοκίες των αιτητών (74,5%), η έλλειψη σχετικών προσόντων (εκπαίδευση / κατάρτιση) που σχετίζονται με τις ΤΠΕ (69,0%) και το μειωμένο ενδιαφέρον (66,3%)».

ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Το 91,2% όλων των επιχειρήσεων δήλωσε ότι χρησιμοποιεί τουλάχιστον ένα μέτρο ασφάλειας

ΤΠΕ. Τα πιο κοινά μέτρα που εφαρμόζονται από τις επιχειρήσεις είναι: ταυτοποίηση μέσω ισχυρού κωδικού πρόσβασης σε οποιοδήποτε σύστημα ή λογισμικό ΤΠΕ της επιχείρησης (84,9%), δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας δεδομένων σε ξεχωριστή τοποθεσία (συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας αντιγράφων ασφαλείας στο cloud) (73,5%), έλεγχος πρόσβασης δικτύου (διαχείριση δικαιωμάτων χρήστη στο δίκτυο της επιχείρησης

ΟΙ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ

ΚΥΠΡΟΥ ΟΣΟΝ

ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ

– network access control) (70,1%) και σύστημα παρακολούθησης ασφάλειας ΤΠΕ που εντοπίζει ενδεχόμενη ύποπτη δραστηριότητα στα συστήματα ΤΠΕ και ειδοποιεί την επιχείρηση σχετικά, εκτός από αυτόνομο λογισμικό προστασίας από ιούς (55,0%). Το 46,2% των επιχειρήσεων ενημερώνει τους εργαζόμενους για τις υποχρεώσεις τους

σχετικά με θέματα που αφορούν την ασφάλεια των ΤΠΕ με τη χρήση εθελοντικής κατάρτισης ή εσωτερικά διαθέσιμων πληροφοριών (π.χ. πληροφορίες διαθέσιμες σε ένα ιδιωτικό δίκτυο (intranet)).

ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ

ΥΠΟ ΕΞΕΛΙΞΗ

Το 19,6% ενημερώνει τους εργαζόμενους με τη χρήση σύμβασης και το 19,2% με υποχρεωτικά μαθήματα κατάρτισης ή παρακολούθηση υποχρεωτικού ενημερωτικού υλικού. Το 31,1% των επιχειρήσεων διαθέτει έγγραφα σχετικά με μέτρα, πρακτικές ή διαδικασίες για την ασφάλεια των ΤΠΕ. Το 21,0% έχει αναθεωρήσει τα έγγραφα της επιχείρησης σχετικά με μέτρα, πρακτικές ή διαδικασίες για την ασφάλεια των ΤΠΕ εντός των τελευταίων 12 μηνών. Το πιο συχνό περιστατικό ασφάλειας που σχετίζεται με τις ΤΠΕ το 2021, ήταν η μη διαθεσιμότητα υπηρεσιών ΤΠΕ

λόγω βλάβης εξοπλισμού ή λογισμικού (10,2%).

Ακολουθεί η καταστροφή ή αλλοίωση δεδομένων

λόγω βλάβης εξοπλισμού ή λογισμικού με 4,9%.

Το 17,0% του συνόλου των επιχειρήσεων δήλω -

σε ότι έχει κάποιο είδος ασφάλισης (ασφάλιση

ΤΠΕ) έναντι περιστατικών ασφάλειας ΤΠΕ.

EconomyToday 47
ΔΗΜΟΣΙΕΣ
ΓΙΑ
ΚΑΙ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΔΕΙΧΝΟΥΝ
ΠΡΕΠΕΙ
ΤΙΣ
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΤΗΣ ΓΙΑ
ΕΠΙΤΥΧΕΙ ΤΟΝ ΣΤΟΧΟ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΓΙΑ 100 % ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΑΡΟΧΗ ΒΑΣΙΚΏΝ ΔΗΜΟΣΙΏΝ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΕΏΣ ΤΟ 2030
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ
ΤΙΣ
ΟΤΙ Η ΧΏΡΑ
ΝΑ

Ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός αποτελεί επιτακτική ανάγκη στο σύγχρονο και ραγδαία

αναπτυσσόμενο περιβάλλον στο οποίο ζούμε και δραστηριοποιούμαστε.

ΗΤράπεζα Κύπρου δεν είναι απλώς μία συστημική τράπεζα η οποία οδηγεί την οικονομική ανάπτυξη και δημιουργεί αξία

για τους μετόχους της αλλά πάνω απ’

όλα είναι η κινητήρια δύναμη προόδου

για την κυπριακή κοινωνία στο σύνολό της. Πιστεύου-

με ακράδαντα πως κάθε Οργανισμός για να μπορέσει να ευδοκιμήσει, πρέπει να λειτουργεί σ’ ένα περιβάλ-

λον που ευημερεί, αναπτύσσεται και εξελίσσεται με βιώσιμο τρόπο.

Επικεντρωνόμαστε στη δημιουργία σχέσης ζωής με τους πελάτες μας και μία σημαντική παράμετρος αυτής της σχέσης σχετίζεται με τις οικονομικές γνώσεις των πελατών, ιδιαίτερα σήμερα σε ένα ολοένα και πιο πολύπλοκο και διασυνδεδεμένο κόσμο, ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός έχει καταστεί απαραίτητη δεξιότητα ζωής. Oι μελέτες αποκαλύπτουν σταθερά ένα σημαντικό κενό στις γενικές οικονομικές γνώσεις του πληθυσμού. Αναγνωρίζοντας αυτή την επιτακτική ανάγκη, τα σύγχρονα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως η Τράπεζα Κύπρου αναλαμβάνουν να γεφυρώσουν το χάσμα και να ενδυναμώσουν τις ικανότητες των ανθρώπων ώστε να λαμβάνουν τεκμηριωμένες οικονομικές αποφάσεις. Άρα, υπάρχει μία βαθιά σχέση μεταξύ ενός σύγχρονου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος όπως η τράπεζα και της

ΤΟ MONEYFIT

ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ

ΧΡΗΜΑΤΩΝ, ΠΡΟΩΘΕΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΠΕΛΑΤΗ ΣΤΟΧΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΟΥ ΕΥΕΞΙΑ

επιτακτικής ανάγκης για ευρεία οικονομική παιδεία. Βασικός στόχος μας είναι να ενδυναμώσουμε τους πελάτες με στόχο την οικονομική τους επιτυχία. Πέρα από την προσφορά παραδοσιακών και νεότερων τραπεζικών υπηρεσιών, αναγνωρίζουμε τη σημασία της ενίσχυσης των πελατών μας με τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για την αποτελεσματική διαχείριση των χρημάτων τους. Με την προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού βοηθούμε τους πελάτες μας να επιτύχουν τους οικονομικούς τους στόχους, είτε πρόκειται για τον προϋπολογισμό, την αποταμίευση, την επένδυση ή τον προγραμματισμό για τη συνταξιοδότηση. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να αντιληφθούν καλύτερα και τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που τους προσφέρουμε.

ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΌΣ

ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑ

Οι λόγοι για ενίσχυση του οικονομικού αλφαβητισμού εί-

ναι πολλοί. Βρισκόμαστε στην πιο κρίσιμη περίοδο για τον

πλανήτη μας. Ο όρος Βιωσιμότητα περιλαμβάνει πολλές

παραμέτρους, κοινωνικές, περιβαλλοντικές, βέλτιστης

διακυβέρνησης και ούτω καθ’ εξής. Δεν είναι τυχαίο που τα ευρέως γνωστά πλέον κριτήρια ESG που αποσκοπούν στην επίτευξη των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των

Ηνωμένων Εθνών, περιλαμβάνουν πυλώνες από τη «Ζωή

Κάτω από το Νερό» μέχρι την «Υπεύθυνη Κατανάλωση και

Παραγωγή» και τις «Βιώσιμες Πόλεις και Κοινότητες». Η

επίτευξη όλων των στόχων εκτός από δύσκολη,

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 48 EconomyToday COVER STORY
απαιτεί
Ι Α
H ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ, ΟΔΗΓΕ Ι ΣΕ ΜΙΑ ΚΑΛΎΤΕΡΗ ΚΟΙΝΩΝ

και συγκεκριμένες γνώσεις με τις οικονομικές να είναι πρωτεύουσας σημασίας καθώς κάθε οικονομική μας απόφαση έχει αντίκτυπο στη Βιωσιμότητα του κόσμου μας. Στην Τράπεζα Κύπρου δίδουμε ιδιαίτερη έμφαση σε όλες τις πτυχές της Βιωσιμότητας. Εκπαιδευόμαστε, βελτιωνόμαστε και αξιολογούμαστε. Την ίδια ώρα μάλιστα, επιδιώκουμε να εκπαιδεύσουμε και τους πελάτες μας.

Από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις μέχρι και τον μικρότερο

πελάτη λιανικής τραπεζικής επειδή η επίτευξη συνθηκών Βιωσιμότητας δεν μπορεί παρά να είναι το αποτέλεσμα

συλλογικής προσπάθειας. Άλλωστε, είναι καθήκον μας

να συμβάλουμε στην επεξήγηση του γεγονότος ότι οι

βασικές οικονομικές γνώσεις δεν είναι υπερβολικά πε-

ρίπλοκες και δεν αφορούν μόνο τους ειδικούς. Επιδίωξή μας είναι να αναλύσουμε τα περίπλοκα θέματα σε εύκολα κατανοητούς όρους, χρησιμοποιώντας απλή γλώσσα και σχετικά παραδείγματα. Με αυτόν τον τρόπο και οι πελάτες μας θα αισθάνονται σίγουροι για τις ικανότητές τους στη λήψη οικονομικών αποφάσεων. Η κοινωνία μας αποτελεί ένα από τους βασικούς πυλώνες και προτεραιότητες της τράπεζας μαζί μας με τις υπεύθυνες και βιώσιμες λύσεις, τους ανθρώπους μας και το περιβάλλον. Η θεματική της χρηματοοικονομικής επιμόρφωσης κατέχει ηγετική θέση στην προσπάθειά μας για να δημιουργήσουμε μία καλύτερη κοινωνία μαζί τις δράσεις κοινωνικής προσφοράς, τη διαβούλευση με ενδιαφερόμενα μέρη, την ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων και τις έμμεσες οικονομικές επιδράσεις.

ΤΟ ΝΈΟ ΤΟΠΊΟ Το χρηματοοικονομικό τοπίο έχει εξελιχθεί ραγδαία με την πάροδο των ετών, με νέες επενδυτικές επιλογές, ψηφιακές τραπεζικές λύσεις και αναδυόμενες χρη -

ΔΗΜΙΌΥΡΓΙΑ

ΣΧΕΣΗΣ ΖΩΗΣ ΜΕ ΤΌΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΌΣ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΌΙΚΌΝΌΜΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ

ματοοικονομικές τεχνολογίες. Ενώ αυτές οι εξελίξεις φέρνουν ευκολία και ευκαιρίες, παρουσιάζουν επίσης προκλήσεις. Κατανοούμε ότι για να περιηγηθούμε με

επιτυχία σε αυτό το μεταβαλλόμενο τοπίο, οι πελάτες και συνεργάτες μας πρέπει να διαθέτουν στέρεες βάσεις χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού.

ΒΟΉΘΈΊΑ ΣΤΉΝ ΠΡΑΞΉ

Στην Τράπεζα Κύπρου έχουμε ήδη πάει πέρα από τη

θεωρία. Δεν επικεντρωνόμαστε απλώς στην ανάπτυξη

των γνώσεων των πελατών μας γύρω από χρηματοοικονομικά θέματα, αλλά τους βοηθούμε εμπράκτως, 24/7, μέσω της υπηρεσίας MoneyFit. Το MoneyFit προσφέρει

συμβουλές για εξοικονόμηση χρημάτων, προωθεί προϊόντα και υπηρεσίες με βάση τα έξοδα και τις ανάγκες του κάθε πελάτη στοχεύοντας στην οικονομική σου ευεξία. Περαιτέρω, παρέχει ειδοποιήσεις για κινήσεις λογαριασμού, ενημέρωση για το διαθέσιμο υπόλοιπο, ενημέρωση κάθε φορά που χρεώνεται/πιστώνεται ο λογαριασμός, άμεση ενημέρωση για μισθοδοσία. Επιπρόσθετα, βοηθά τους πελάτες στον καθορισμό μηνιαίου προϋπολογισμού υπενθυμίζοντάς τους ταυτόχρονα σε περίπτωση υπέρβασης του ποσού. Πολλές φορές η

θεωρία είναι μεν καλή αλλά η εφαρμογή της στην πράξη

αποδεικνύεται ιδιαίτερη πρόκληση. Στην Τράπεζα Κύπρου

αυτό το αναγνωρίζουμε και προσφέρουμε στους πελάτες

μας τα απαιτούμενα εργαλεία που θα τους βοηθήσουν

να έχουν τα οικονομικά τους σε τάξη.

Όντας η μεγαλύτερη τράπεζα στην Κύπρο με εκατοντάδες χιλιάδες πελάτες συμμετέχουμε ενεργά στην προσπάθεια ώστε όλος ο πληθυσμός να έχει πρόσβαση στον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό ο οποίος δεν πρέπει να περιορίζεται σε λίγους και εκλεκτούς.

EconomyToday 49
ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΌΜΑΣΤΕ ΣΤΗ

Νομικές λύσεις για την οικονομική ενδυνάμωση: Γεφύρωση του χάσματος στον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό.

Οχρηματοοικονομικός αλφαβητισμός

συνιστά εξέχουσα πρόκληση της σύγχρονης εποχής, προκαλώντας

βαθιά ανησυχία στον επιχειρημα -

τικό τομέα. Στην Chambersfield

Economides Kranos η επαγγελματική εμπλοκή

μας σε αυτό το ζήτημα πηγάζει από την αναγνώρι -

ση του εκτεταμένου αντίκτυπου του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού τόσο σε φυσικά, όσο και σε νομικά πρόσωπα. Επιλέξαμε να υιοθετήσουμε εκτεταμένη δέσμευση προκειμένου να εξοπλίσουμε τους πελάτες μας με τις απαραίτητες γνώσεις και εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες οικονομικές αποφάσεις και να επιτύχουν οικονομική ανεξαρτησία και επιτυχία. Επιλέξαμε να υιοθετήσουμε εκτεταμένη δέσμευση προκειμένου να εξοπλίσουμε τους πελάτες μας με τις απαραίτητες γνώσεις και εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες οικονομικές αποφάσεις και να επιτύχουν οικονομική ανεξαρτησία και επιτυχία.

ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Στο πλαίσιο της εξειδίκευσής μας, προσφέρουμε μια ολοκληρωμένη σειρά εξειδικευμένων νομικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών, σχεδιασμένων για την ενίσχυση της οικονομικής ανατροφής και πληροφόρησης των πελατών μας σε ένα ευρύ φάσμα όπως:

• Χρηματοοικονομικός σχεδιασμός.

• Διαχείριση και προστασία περιουσιακών στοιχείων.

• Εταιρική χρηματοδότηση.

• Επιχειρηματικές συναλλαγές.

• Συμμόρφωση και κανονιστικά ζητήματα.

Με την παροχή αυτών των υπηρεσιών στοχεύουμε

να ενσταλάξουμε στους πελάτες μας τις απαραίτητες

δεξιότητες και κατανόηση που απαιτούνται για την

επιδέξια πλοήγηση στο περίπλοκο τοπίο του χρηματοοικονομικού τομέα.

ΚΥΠΡΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ

ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ

Η Κύπρος, ως δικαιοδοσία, μαρτυρεί το κυρίαρχο ζήτημα του οικονομικού αναλφαβητισμού. Αντλώντας

από τις δικές μας βιωματικές γνώσεις και εμπειρία

μας στον χώρο, παρατηρούμε συχνά μία κυρίαρχη

εικόνα που χαρακτηρίζεται από περιορισμένη κατανό-

ηση των θεμελιωδών χρηματοοικονομικών εννοιών, των επενδυτικών εναλλακτικών λύσεων και των

πρακτικών διαχείρισης κινδύνου. Η έλλειψη τέτοιων γνώσεων αναμφίβολα εκθέτει άτομα και επιχειρήσεις

σε επισφαλείς οικονομικές ευπάθειες, εμποδίζοντας

την ικανότητά τους να λαμβάνουν τεκμηριωμένες

αποφάσεις. Η επιδίωξή μας να αντιμετωπίσουμε τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό ευθυγραμμίζεται με τον πρωταρχικό μας στόχο να γεφυρώνουμε αυτό το χάσμα, δίνοντας τη δυνατότητα στην κοινότητα να ξεπεράσει τέτοιες προκλήσεις.

ΣΥΓΚΛΙΣΗ

Στον σύγχρονο ιστό της κοινωνίας, η σύγκλιση της νομικής και της χρηματοοικονομικής γνώσης αποκτά ύψιστη σημασία. Η νομική τεχνογνωσία παρέχει τη δυνατότητα ερμηνείας και διέλευσης του δαιδαλώδους ρυθμιστικού εδάφους, ενώ η οικονομική οξυδέρκεια δίνει τη δυνατότητα σε άτομα και επιχειρήσεις να λαμβάνουν ορθές οικονομικές αποφάσεις που ευθυγραμμίζονται με τους στόχους τους. Μέσω της αρμονικής ενοποίησης αυτών των δύο κλάδων, παρέχουμε στους πελάτες μας ένα απαράμιλλο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 50 EconomyToday COVER STORY
ΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΓΝΩΣΗΣ
ΕΞΟΠΛΙΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ
ΠΕΛΑΤΕΣ ΜΑΣ ΜΕ ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ

πλεονέκτημα στην αντιμετώπιση των οικονομικών προκλήσεων και στον αποτελεσματικό μετριασμό επικείμενων νομικών κινδύνων.

Τα πλεονεκτήματα της χρηματοοικονομικής παιδείας και αλφαβητισμού καθίστανται αυτοφανή, ιδιαίτερα όπου επιτυγχάνεται η ενισχυμένη ικανότητα των ατόμων και των επιχειρήσεων να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά ή ακόμα και να προλαμβάνουν, τα οικονομικά ρίσκα και νομικούς κινδύνους που αυτά ελλοχεύουν.

Στην Chambersfield Economides Kranos, ως έμπειροι νομικοί σύμβουλοι, έχουμε χειριστεί και έρθει αντιμέτωποι με σωρεία υποθέσεων όπου

η χρηματοοικονομική παιδεία διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση των συμφερόντων των πελατών μας. Αδιαμφισβήτητα ένας οικονομικά εγγράμματος επενδυτής αποκτά την ικανότητα να διακρίνει και να αξιολογεί επενδυτικές ευκαιρίες, να διακρίνει τους σχετικούς κινδύνους και κατά συνέπεια, να λαμβάνει τεκμηριωμένες αποφάσεις που διασφαλίζουν τα συμφέροντά του.

ΑΡΤΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΜΕΝΗ

ΟΜΑΔΑ

Στο πλαίσιο της Chambersfield Economides Kranos, διαθέτουμε μια ομάδα καταξιωμένων νομικών συμβούλων που συχνά συνεργάζονται με οικονομικούς εμπειρογνώμονες, παρέχοντας έτσι ολοκληρωμένη υποστήριξη στους πελάτες μας. Αναγνωρίζοντας την ύψιστη σημασία του ψηφιακού γραμματισμού στον διασυνδεδεμένο κόσμο του σήμερα, ενστερνιζόμαστε μια ακλόνητη δέσμευση

για την έναρξη πρωτοβουλιών που προάγουν τον ψηφιακό γραμματισμό παράλληλα με τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό. Ένας από τους βασικούς τομείς στους οποίους υπερέχουμε είναι ο οικονομικός σχεδιασμός και η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων. Εξοπλίζοντας τους πελάτες μας με τις γνώσεις και τις στρατηγικές που απαιτούνται για την αποτελεσματική διαχείριση των περιουσιακών τους στοιχείων, ανοίγουμε τον δρόμο για μακροπρόθεσμη οικονομική επιτυχία.

Επιπλέον, οι εξειδικευμένες νομικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες μας καλύπτουν διάφορες πτυχές της εταιρικής χρηματοδότησης και συναλλαγών. Η ομάδα μας παρέχει συμβουλές για θέματα όπως συγχωνεύσεις και εξαγορές, εταιρική αναδιάρθρωση και επιλογές χρηματοδότησης. Παρέχοντας καθοδήγηση από ειδικούς, δίνουμε τη δυνατότητα στους πελάτες μας να πλοηγούνται σε περίπλοκες χρηματοοικονομικές συναλλαγές διασφαλίζοντας παράλληλα τη συμμόρφωση με τους σχετικούς νόμους και κανονισμούς. Επιπλέον, οι νομικοί μας σύμβουλοι διαθέτουν εις βάθος γνώση των χρηματοοικονομικών κανονισμών και παρέχουν στρατηγικές συμβουλές για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των πελατών μας. Βοηθάμε στην πλοήγηση σε κανονιστικά πλαίσια, στη διεξαγωγή ελέγχων συμμόρφωσης και στην εφαρμογή αποτελεσματικών προγραμμάτων συμμόρφωσης.

ΑΔΙΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΑ ΕΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΓΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ ΑΠΟΚΤΑ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ, ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΕΙ ΤΟΥΣ ΣΧΕΤΙΚΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ, ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ

Μετριάζοντας τους νομικούς κινδύνους, προστατεύουμε τα οικονομικά συμφέροντα των πελατών μας. Η προστασία των περιουσιακών στοιχείων και ο σχεδιασμός για το μέλλον είναι ζωτικής σημασίας συστατικό της χρηματοοικονομικής παιδείας. Προσφέρουμε καθοδήγηση σχετικά με διαθήκες, καταπιστεύματα και άλλα εργαλεία σχεδιασμού περιουσίας, καθώς και στρατηγικές για προστασία περιουσιακών

στοιχείων και σχεδιασμό διαδοχής. Αντιμετωπίζοντας

αυτές τις κρίσιμες πτυχές, παρέχουμε μακροπρόθεσμη

οικονομική ασφάλεια στους πελάτες μας.

Μέσω της ολιστικής μας προσέγγισης, η οποία συνδυ-

άζει νομική τεχνογνωσία με οικονομική οξυδέρκεια,

εξοπλίζουμε τους πελάτες μας με τις γνώσεις και

τα εργαλεία που είναι απαραίτητα για την πλοήγηση στην πολυπλοκότητα του χρηματοοικονομικού τοπίου. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι ενσωματώνοντας νομικές και οικονομικές γνώσεις, τα άτομα και οι επιχειρήσεις

μπορούν να λάβουν πιο τεκμηριωμένες αποφάσεις, να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους και να επιτύχουν

οικονομική ενδυνάμωση.

Το εκτεταμένο δίκτυο συνεργασιών μας, μας επιτρέπει

να παρέχουμε στους πελάτες μας πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα οικονομικών πόρων. Αξιοποιώντας αυτές τις συνεργασίες, διασφαλίζουμε ότι οι πελάτες μας λαμβάνουν ολοκληρωμένη υποστήριξη προσαρμοσμένη

στις μοναδικές ανάγκες τους. Εξοπλίζουμε τους πελάτες μας με τις απαραίτητες δεξιότητες για τη μόχλευση της τεχνολογίας για οικονομική ενδυνάμωση, ενώ ταυτόχρονα μετριάζουμε τους σχετικούς κινδύνους.

Η Chambersfield Economides Kranos είναι αφοσιωμένη στη γεφύρωση του χάσματος χρηματοοικονομικής παιδείας μέσω των εξειδικευμένων νομικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών που προσφέρει. Ενσωματώνοντας νομικές και χρηματοοικονομικές γνώσεις, δίνουμε τη δυνατότητα σε άτομα και επιχειρήσεις να λαμβάνουν τεκμηριωμένες οικονομικές αποφάσεις, να προστατεύουν τα συμφέροντά τους και να επιτυγχάνουν πραγματική οικονομική ενδυνάμωση. Μέσω στρατηγικών

συνεργασιών και δέσμευσης στον

ψηφιακό γραμματισμό, παρέχουμε

τη δυνατότητα στους πελάτες μας

να περιηγούνται με πεποίθη -

ση και επιτυχία σε περίπλοκα

οικονομικά πεδία, διασφαλί-

ζοντας την οικονομική τους

ευημερία σε ένα διαρκώς

εξελισσόμενο τομέα.

EconomyToday 51

ΨΗΦΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ… JINIUS!

Όραμα της ομάδας της καινοτόμας πλατφόρμας Jinius, είναι να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη για την ψηφιακή μεταρρύθμιση

της κυπριακής οικονομίας.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ

αινοτόμα και μοναδική στο είδος της,

η πλατφόρμα Jinius έχει φέρει την

επανάσταση στον τομέα των ψηφια-

κών υπηρεσιών και πληρωμών στις

επιχειρήσεις! Ενσωματωμένη στον

μεγαλύτερο τραπεζικό Όμιλο της χώρας, την Τράπεζα

Κύπρου, η Jinius μπορεί να θεωρηθεί ως μια νέα αφετηρία σε ό,τι αφορά την ψηφιοποίηση της κυπριακής οικονομίας και των επιχειρήσεων. Είναι μια πλατφόρμα που αποτελείται από ένα διαφορετικό κράμα ανθρώπων με γνώσεις, δεξιότητες και διαφορετικές εμπειρίες. Είναι πρωτοποριακή και ταυτόχρονα ευέλικτη γιατί ανταποκρί-

νεται επαρκώς στο νέο ψηφιακό περιβάλλον και προχωρεί

και σε άλλα, πιο μεγαλεπήβολα έργα και επενδύσεις. H

Jinius δεν είναι απλά άλλη μια πλατφόρμα. Είναι μια

καινοτόμος πλατφόρμα που δημιουργήθηκε σήμερα για

να εξυπηρετεί τις ανάγκες του αύριο. Eίναι η πλατφόρμα

που μετρά σήμερα περισσότερες από 1.500 εταιρείες

ως χρήστες με τον συνολικό όγκο συναλλαγών μέσω

της πλατφόρμας να έχει φτάσει τα €200 εκατ. Και αυτό

είναι μόνο η αρχή…

Στη συνέντευξη που ακολουθεί οι Ανδρέας Μιχαηλίδης

delivery management lead, Ελένη Κωνσταντίνου product management lead και Διαγόρας Νικολάου development lead της Jinius μάς μιλούν για το πρωτο-

ποριακό έργο, τον ρόλο που έχουν, αλλά και για τα νέα

λανσαρίσματα στην αγορά.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 52 EconomyToday
Κ

ΑΝΔΡΈΑΣ

DELIVERY MANAGEMENT LEAD

Πώς διασφαλίζετε την επιτυχή οργάνωση και διεκπεραίωση των συνεχών αναπτυσσόμενων υπηρεσιών της Jinius; Πρόκειται για ένα καινοτόμο και μεγαλεπήβολο για την Κύπρο εγχείρημα…

Α.Μ: Λειτουργούμε σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον μιας start-up ενσωματωμένης στον μεγαλύτερο τραπεζικό Όμιλο της Κύπρου. Κάθε μέλος της ομάδας καλείται καθημερινά να δίνει τον καλύτε-

ρο του εαυτό στον ρόλο του αλλά και να παραμένει ευέλικτο στις απαιτήσεις του έργου με βάση τις ιδέες

και τις εμπειρίες του. Στόχος και σκοπός μας είναι η

συνεχής και σταδιακή ανάπτυξη των υπηρεσιών μας, γι’ αυτό η ομάδα μας εφαρμόζει βέλτιστες πρακτικές έχοντας ως βάση τη μεθοδολογία Agile και το πλαίσιο Scrum. Εξίσου σημαντικός παράγοντας για τη διεκπεραίωση αυτού του μεγάλου εγχειρήματος

είναι η επικοινωνία και η συνεργασία μεταξύ των ομάδων της Jinius καθώς και η συνεχής αναγνώριση της απόδοσης και των επιτυχιών της ομάδας στη βάση των στόχων που έχουμε θέσει. Τέλος, βασικός πυλώνας για την οργάνωση αλλά και για την ολοκλήρωση του έργου αποτελεί αφενός το όραμα της Jinius για ενδυνάμωση της ψηφιακής οικονομίας του νησιού και αφετέρου, το πλάνο υλοποίησης που αξιολογείται και ανανεώνεται τακτικά με βάση τις ανάγκες των χρηστών μας αλλά και της αγοράς ευρύτερα.

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΕΤΕ

ΤΗ JINIUS

Ποιες καινοτομίες εισάγει η πλατφόρμα Jinius

και ποια τα πλεονεκτήματα για το κοινό της; Α.Μ: Η πλατφόρμα Jinius διευκολύνει τις συναλλα-

γές και την επικοινωνία μεταξύ των επιχειρήσεων

αλλά και μεταξύ των ιδιωτών μέσω των καινοτόμων υπηρεσιών που προσφέρει. Για παράδειγμα, στον

τομέα των επιχειρήσεων η Jinius επιτρέπει την περαιτέρω ψηφιοποίηση των διαδικασιών ανταλλαγής και πληρωμής τιμολογίων καθώς και τη γρήγορη εκτέλεση μαζικών τραπεζικών εμβασμάτων. Μέσω των υπηρεσιών αυτών, οι χρήστες της πλατφόρμας εξοικονομούν χρόνο, βελτιώνουν και απλοποιούν τις διαδικασίες τους προσφέροντας παράλληλα άμεση ενημέρωση στους συνεργάτες τους σε κάθε στάδιο συναλλαγής. Επιπρόσθετα, η νέα υπηρεσία προσφορών που έχουμε εισάγει πρόσφατα, επιτρέπει στους αγοραστές να προσεγγίζουν προμηθευτές στην πλατφόρμα, να δημοσιεύουν τους διαγωνισμούς τους και να τους διαχειρίζονται ψηφιακά. Μέσω της Jinius διασφαλίζεται η διαφάνεια στις διαδικασίες, ενώ μειώνονται τα λειτουργικά έξοδα τόσο για τους αγοραστές όσο και για τους προμηθευτές. Παράλληλα δίνεται η ευκαιρία στους προμηθευτές να βρουν νέους αγοραστές και κατ’ επέκταση να αυξήσουν τον τζίρο τους.

WHOIS WHO

O Aνδρέας Μιχαηλίδης είναι κάτοχος πτυχίου MEng Biomedical Engineering από το Imperial College London. Άρχισε την καριέρα του ως ανεξάρτητος ελεγκτής λαμβάνοντας τον τίτλο του Chartered Accountant στη PwC Λονδίνου. Στη συνέχεια εργάστηκε ως σύμβουλος επιχειρήσεων στον τομέα της ψηφιακής μεταρρύθμισης για χρηματοοικονομικά τμήματα, όπου διαχειρίστηκε έργα μετάβασης σε Cloud ERP συστήματα για διεθνείς Ομίλους εταιρειών. Σήμερα εργάζεται ως delivery management lead της Jinius όπου διαχειρίζεται τη διεκπεραίωση και το συντονισμό του έργου,. καθώς και την υλοποίηση συνδέσεων της πλατφόρμας με άλλα συστήματα.

Όσον αφορά δε τους ιδιώτες, αξίζει να αναφέρουμε ότι σύντομα θα λανσάρουμε το Jinius Marketplace.

Πρόκειται για μια νέα εμπειρία ηλεκτρονικών αγορών και άλλων υπηρεσιών προς όφελος του κοινού.

Ποια ήταν η ανταπόκριση των επιχειρήσεων και πόσο εύκολο είναι για μια επιχείρηση να ξεκινήσει να αξιοποιεί τις υπηρεσίες της Jinius; Α.Μ: Η ανταπόκριση που έδειξαν οι επιχειρήσεις για την Jinius ήταν και παραμένει εξαιρετικά θετική! Το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων αντιλαμβάνεται ότι η ψηφιακή μετάβαση είναι επιτακτική ανάγκη. Συνοπτικά μπορούμε να αναφέρουμε ότι περισσότερες από 1.500 εταιρείες έχουν εγγραφεί στην Jinius, ενώ ο συνολικός όγκος συναλλαγών μέσω της πλατφόρμας έχει φτάσει τα €200 εκατ. Η συνεχής αύξηση των χρηστών και του όγκου συναλλαγών επιβεβαιώνουν το όραμά μας για μια ενιαία πλατφόρμα ψηφιακής οικονομίας που θα παρέχει καινοτόμες υπηρεσίες στις επιχειρήσεις αλλά και στους ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στο νησί. Κύριο μέλημά μας παραμένει η συνεχής βελτίωση της εμπειρίας των πελατών μας, αλλά και η εισαγωγή νέων υπηρεσιών οι οποίες θα ανταποκρίνονται στις καθημερινές τους ανάγκες. Όσες επιχειρήσεις ενδιαφέρονται να αξιοποιήσουν τις υπηρεσίες μας

μπορούν να το πράξουν άμεσα ακολουθώντας μια

σύντομη διαδικασία εγγραφής μέσω της ιστοσελίδας μας. Να σημειώσουμε επίσης πως πέραν της χρήσης της πλατφόρμας μέσω του διαδικτύου η Jinius προσφέρει δυνατότητες σύνδεσης με επιλεγμένα λογιστικά και ERP συστήματα για περαιτέρω αυτοματισμό των διαδικασιών.

EconomyToday 53
ΜΙΧΑΗΛ Ι ΔΗΣ

ΕΛΕΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ PRODUCT MANAGEMENT LEAD

Ποια είναι η διαδικασία ανάπτυξης νέων υπηρεσιών

στην Jinius;

Ε.Κ: Στην Jinius έχουμε σαν στόχο τη δράση και την

ανάπτυξη μέσα σε ένα δυναμικό περιβάλλον που συνεχώς μεταβάλλεται. Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η αύξηση του

ανταγωνισμού αλλά και οι αλλαγές στις συνήθειες των

ανθρώπων, μας ωθούν στο να εφαρμόζουμε μια πειθαρ-

χημένη προσέγγιση για την επίτευξη ταχύτερων διαδικασιών ανάπτυξης ψηφιακών υπηρεσιών, με σκοπό να προσδώσουμε σε αυτά καλύτερη ποιότητα και μοναδικά χαρακτηριστικά.

Πιο συγκεκριμένα δίνουμε έμφαση στα εξής: Αναγνώριση ευκαιριών: Στο πρώτο στάδιο εντοπίζουμε με δομημένο τρόπο επιχειρηματικές ή τεχνολογικές

ευκαιρίες.

Ανάλυση ευκαιριών: Ακολούθως, οι ευκαιρίες που εντοπίζονται προσαρμόζονται στο επιχειρηματικό και τεχνολογι-

κό πλαίσιο της εταιρείας. Οι προσπάθειές μας εστιάζονται στην ευθυγράμμιση των ιδεών με τις ανάγκες της αγοράς

αλλά και της δυνατότητας τεχνικής υλοποίησης μέσα από πραγματοποίηση μελετών αγοράς ή/και τεχνικών δοκιμών και έρευνας.

Επιλογή ιδέας: Μέσα από μια εξελικτική και επαναληπτική

διαδικασία, στόχος μας είναι να καταλήξουμε σε ένα μικρό

αριθμό ψηφιακών υπηρεσιών οι οποίες μπορούν να προωθηθούν για υλοποίηση.

Ανάπτυξη ιδέας: Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου η

ψηφιακή υπηρεσία αναπτύσσεται, με την εμπλοκή των ομάδων προγραμματιστών της Jinius και σε στενή συνερ-

γασία με τις υπόλοιπες ομάδες για να διασφαλίσουμε ότι ικανοποιούνται τα αυστηρά ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια που έχουμε θέσει.

Συνεχής ανατροφοδότηση: Για κάθε υπηρεσία που λανσάρεται στην αγoρά υπάρχει συνεχής παρακολούθηση και εστιάζουμε στη δυναμική εξέλιξή της, βάσει της ανταπό-

κρισης της αγοράς, σε συνάρτηση με το κόστος και τις τεχνικές απαιτήσεις.

Ποιοι παράγοντες είναι καθοριστικοί στη δημιουργία

μιας επιτυχημένης νέας ψηφιακής υπηρεσίας; Ε.Κ: Υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες και προκλήσεις τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας ανάπτυξης νέων ψηφιακών υπηρεσιών. Για εμάς, καθοριστικοί παράγοντες για τη δημιουργία των ψηφιακών υπηρεσιών μας είναι η κατανόηση των αναγκών και των επιθυμιών του πελάτη, του ανταγωνιστικού περιβάλλοντος και της φύσης της αγοράς. Οι ανάγκες και επιθυμίες των πελατών, καθορίζονται από το κόστος, τον χρόνο και την ποιότητα και αποτελούν τις

βασικές μεταβλητές των αναγκών τους. Στοχεύοντας σ’

αυτές τις τρεις μεταβλητές, εμείς αξιολογούμε δυναμικά και καθορίζουμε τα χαρακτηριστικά της κάθε ψηφιακής

υπηρεσίας και επικεντρωνόμαστε στον προσδιορισμό

και στην επίτευξη συγκριτικών πλεονεκτημάτων για την

καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών των πελατών μας. Επίσης, θεωρούμε σημαντικό να υπάρχει η τεχνογνωσία,

Η Ελένη Κωνσταντίνου

διαθέτει μεταπτυχιακό MSc Financial Mathematics και πτυχίο BSc Mathematics από το Πανεπιστήμιο του Warwick. Είναι κάτοχος του επαγγελματικού τίτλου CFA και διαθέτει εκτενή πείρα στον τραπεζικό, ασφαλιστικό και επενδυτικό τομέα.

Ξεκίνησε την επαγγελματική της καριέρα στην Τράπεζα Κύπρου στο Τμήμα Διαχείρισης Πλούτου, όπου διετέλεσε επικεφαλής του Group Institutional Wealth Management & Treasury Markets. Στη συνέχεια εργάστηκε στην Ancoria Insurance, όπου κατείχε τον ρόλο της γενικής διευθύντριας στη διεύθυνση Προϊόντων. Σήμερα εργάζεται ως η product management lead της Jinius.

η εμπειρία και η κατάρτιση της ομάδας που εμπλέκεται στη διαδικασία δημιουργίας νέων ψηφιακών υπηρεσιών. Στη Jinius έχουμε συγκεντρώσει μια ομάδα με ταλαντούχα άτομα που μοιράζονται ένα κοινό όραμα και που έχουν πρόσβαση σε εργαλεία και τεχνολογίες που τους επιτρέπουν να αξιοποιούν πλήρως τις ικανότητές τους. Τέλος απαραίτητη προϋπόθεση για μια επιτυχημένη υπηρεσία αποτελεί ο προσδιορισμός της κατάλληλης στρατηγικής διείσδυσης των νέων υπηρεσιών στην αγορά. Για εμάς η στρατηγική αυτή είναι αποτέλεσμα ενδελεχούς ανάλυσης δεδομένων και δυναμικής αναπροσαρμογής όπου χρειάζεται.

Σε ποια νέα projects εργάζεται η ομάδα σας; E.K: Το όραμα της Jinius είναι να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη για την ψηφιακή μεταρρύθμιση της κυπριακής οικονομίας. Η ομάδα μας εργάζεται στο να δημιουργεί νέα ψηφιακά οικοσυστήματα όπου οι κυπριακές επιχειρήσεις αλλά και οι καταναλωτές θα μπορούν να αλληλοεπιδρούν και να συναλλάσσονται αποτελεσματικά και αποδοτικά μεταξύ τους. Σ’ αυτό το πλαίσιο, πολύ σύντομα θα λανσάρουμε τις πρώτες Business-to-Consumer υπηρεσίες μας που απευθύνονται τόσο σε επιχειρήσεις όσο και σε καταναλωτές, ξεκινώντας με ένα δυναμικό marketplace. Το Jinius Marketplace θα δίνει την ευκαιρία σε επιχειρήσεις να

ενισχύσουν την ψηφιακή τους παρουσία, να προσεγγίσουν

νέο αγοραστικό κοινό και κατ’ επέκταση να αυξήσουν τις

πωλήσεις τους και το μερίδιο αγοράς τους. Παράλληλα, οι

καταναλωτές θα έχουν την ευκαιρία να πραγματοποιούν τις

αγορές τους ψηφιακά μέσα από μια μεγάλη γκάμα προϊό-

ντων, απολαμβάνοντας μία personalised εμπειρία αγορών.

Παράλληλα συνεχίζουμε να εξελίσσουμε να εμπλουτίζουμε

τις Business-to-Business υπηρεσίες μας με επικείμενες

αναβαθμίσεις στις υφιστάμενες υπηρεσίες μας αλλά και την

προσθήκη καινούριων.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 54 EconomyToday
WHOIS WHO

ΔΙΑΓΟΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ DEVELOPMENT LEAD

Πώς επιτυγχάνεται η υλοποίηση τέτοιων πολυεπίπεδων υπηρεσιών; Δ.Ν: Η ελευθερία και η ευελιξία ενός έργου «greenfield» μάς επιτρέπει να οργανωνόμαστε στρατηγικά για τις προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Όλα αρχίζουν από την πρόσληψη ταλαντούχων ανθρώπων και στον σωστό ρόλο που θα τους ανατεθεί δίνοντάς τους την ευκαιρία να διαπρέψουν στον τομέα τους. Εμείς, δημιουργήσαμε αρχικά μικρές ομάδες ατόμων οι οποίοι είχαν τις δεξιότητες που απαιτούνται ώστε να υλοποιούν την εργασία που τους έχει ανατεθεί και να αντιμετωπίζουν κάθε επιχειρηματική πρόκληση. Προχωρήσαμε στην πρόσληψη ατόμων από διαφορετικούς κλάδους και χώρες με στόχο να καταρτίσουμε ομάδες που θα αποτελούνται από επαγγελματίες με διαφορετική προσωπικότητα, γνώσεις (diversity)

κ.ά. ώστε να δημιουργήσουμε το καλύτερο δυνατόν προϊόν.

Τι είδους τεχνολογίες υιοθετείτε για να διασφαλίσετε την έγκαιρη ανάπτυξη και παράδοση των υπηρεσιών;

Δ.Ν: Στο επάγγελμά μας βασιζόμενη πολύ στις καλές πρακτικές. Δηλαδή σε μεθόδους και δοκιμασίες που έχουν δοκιμαστεί και έχουν αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικές. Ταυτόχρονα βασιζόμαστε και στην εμπειρία του κάθε ατόμου. Αυτές τις παραμέτρους τις κρατάμε ως βάση και τα προσαρμόζουμε στις ανάγκες μας.

Για την παράδοση και τον συντονισμό του έργου μας, αξιοποιούμε «agile methodologies», ώστε να μπορούμε να βγάζουμε γρήγορα και σε μορφή MVP κάθε νέα υπηρεσία μας και να λαμβάνουμε

feedback από τους πελάτες μας από τα αρχικά στάδια. Τα cloud εργαλεία, επιτρέπουν σε όλα τα τμήματα να συνεργάζονται απρόσκοπτα διασφαλίζοντας ότι όλοι έχουν την ίδια πληροφορία σε πραγματικό χρόνο και συμμετέχουν ενεργά. Από

τεχνικής άποψης, παρέχουμε φορητούς υπολογιστές με Windows, macOS ή Linux ενώ όλα τα «development» και «devops» εργαλεία μας

WHOIS WHO

Ο Διαγόρας Νικολαΐδης είναι απόφοιτος Πληροφορικής από το Imperial College του Λονδίνου. Ξεκίνησε την καριέρα του στο Λονδίνο ως προγραμματιστής, δουλεύοντας στην επενδυτική τραπεζική. Μετά από μια δεκαετία στο Λονδίνο, συνεχίζει την καριέρα του στην Κύπρο και στους τομείς των fintech στις ασφάλειες, στις πιστώσεις και στη λιανική τραπεζική – ενώ ταυτόχρονα, είναι πιο κοντά στην παραλία! Σήμερα εργάζεται ως development lead της Jinius.

βασίζονται στο cloud, για να έχουμε ένα ευέλικτο, υβριδικό περιβάλλον εργασίας. Υιοθετούμε «design patterns» που είναι χρήσιμα για τη δημιουργία αξιόπιστων, scalable και ασφαλών εφαρμογών στο cloud. Το επόμενο μεγάλο βήμα για να βελτιώσουμε περαιτέρω την παραγωγικότητα της ομάδας μας, είναι να δοκιμάσουμε εφαρμογές AI.

Πώς αντιμετωπίζετε προκλήσεις που μπορούν να προκύψουν από την ταυτόχρονη διαχείριση

πολλαπλών προϊόντων;

Δ.Ν: Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες εταιρείες

τεχνολογίας, θέλουμε να αφήσουμε τους ανθρώπους να κάνουν αυτό που κάνουν καλύτερα, χωρίς

να τους εμποδίζουμε. Υπάρχουν δύο κύριες προ -

κλήσεις σε αυτό – οι άνθρωποι και η τεχνολογία.

Εφαρμόζουμε βέλτιστες πρακτικές και πρότυπα στις

καθημερινές ροές εργασίας οι οποίες διασφαλίζουν

την αποτελεσματική παράδοση κάθε έργου. Ωστό -

σο, όλοι μπορούν να κάνουν σχόλια και εισηγήσεις, ώστε να βελτιωνόμαστε συνεχώς.

Στο μέτωπο της τεχνολογίας, βασιζόμαστε σε

μεγάλο βαθμό στον αυτοματισμό για επαναλαμβα -

νόμενες διαδικασίες και ελέγχους, έτσι ώστε όλα τα

μέλη της ομάδας να ακολουθούν τα ίδια πρότυπα.

Αυτό μας επιτρέπει οι ομάδες να είναι ανεξάρτητες, αλλά παράλληλα η μετακίνηση ατόμων μεταξύ των

ομάδων να είναι δυνατή όταν προκύψει ανάγκη.

EconomyToday 55

Είναι πολλές φορές που γίνονται συζητήσεις

που αφορούν τον οικονομικό μετασχηματισμό και την αναγκαιότητα οι οικονομίες να αναπροσαρμόζονται στα νέα δεδομένα, λαμβάνοντας υπόψη την ταχύτητα με την οποία αναπτύσσεται η τεχνολογία.

Οπότε βασικό κριτήριο επιτυχίας ενός επιχειρηματικού ή δημοσιονομικού μοντέλου είναι η δυνατότητα της επιχείρησης ή του κρατικού μηχανισμού – διακυβέρνησης να αξιολογούν σωστά τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες και να λαμβάνουν εκείνα τα μέτρα που θα διατηρούν την ανταγωνιστικότητα.

Οι αναλύσεις πρέπει να βασίζονται σε τεχνοκρατικά

δεδομένα, αν και είναι αναμενόμενο ότι οι πολιτικές ιδεολογίες / σκοπιμότητες πάντοτε θα διαδραματίζουν

τον ρόλο τους. Συνταγή αποτυχίας αποτελεί η αδυναμία να αντιληφθεί μια επιχείρηση ή ένα κράτος την αναγκαιότητα να υπάρξουν συγκεκριμένες αλλαγές ή ακόμα χειρότερα να μην υπάρχει η βούληση της διοίκησης της επιχείρησης ή της διακυβέρνησης να προχωρήσει στις απαραίτητες αλλαγές.

Η ΆΝΤΛΗΣΗ ΤΩΝ

ΚΟΝΔΥΛΊΩΝ ΆΠΟ ΤΗΝ Ε.Ε..

Η διασύνδεση των οικονομιών των χωρών μεταξύ τους γίνεται σταδιακά εντονότερη, ειδικά όσον αφορά εξωγενείς οικονομίες χωρίς μεγάλη εσωτερική ζήτηση.

Η Κύπρος ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμε-

τέχει σε όλα τα θεσμικά όργανα και εφαρμόζει όλες τις

οδηγίες. Στο πλαίσιο αυτό συμμετέχει και στο Ταμείο Ανασυγκρότησης, που κύριο στόχο έχει τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας.

Σημειώνεται ότι το πρόγραμμα εστιάζει κυρίως στην τεχνολογική αναβάθμιση/ψηφιοποίηση των οικονομιών, σε πολιτικές διασφάλισης του περιβάλλοντος και ενίσχυσης της απασχόλησης και ευημερίας των πολιτών. Γίνεται αντιληπτό ότι το όφελος για κάθε κράτος μέλος της Ε.Ε. θα εξαρτηθεί από τον χρόνο εκταμίευσης των κονδυλίων, το ποσοστό απορρόφησης και τον πολλαπλασιαστικό χαρακτήρα που θα έχουν οι μεταρρυθμίσεις στην οικονομία. Βασική προϋπόθεση επιτυχίας του σχεδίου είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ενεργοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και επενδύσεων.

Δυστυχώς υπάρχει καθυστέρηση στην υλοποίηση των προγραμμάτων, με αποτέλεσμα να παρατηρείται

καθυστέρηση στην εκταμίευση των δόσεων. Υπάρχει εν εξελίξει, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, μια προσπάθεια αναπροσαρμογής του προγράμματος και των δράσεων, όμως αυτό δεν μπορεί να καθυστερήσει.

ΠΥΛΩΝΩΝ ΤΟΥ ΆΕΠ

Αν κάποιος αναλύσει αυτήν τη στιγμή σε ποιους τομείς

οφείλεται το θετικό ποσοστό

56 EconomyToday ΘΕΜΑ
Η ΜΕΤΕΞΕΛΊΞΗ ΤΩΝ
«ΠΆΡΆΔΟΣΊΆΚΩΝ»
ανάπτυξης που παρουσιάζεται, θα διαπιστώσει ότι η ανάπτυξη έχει προέλθει από
Ο
ΥΠΕΡΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΑΠΟΤΥΧΊΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΊ Η ΑΔΥΝΑΜΊΑ ΝΑ ΑΝΤΊΛΗΦΘΕΊ ΜΊΑ ΕΠΊΧΕΊΡΗΣΗ Ή ΕΝΑ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΊΟΤΗΤΑ ΝΑ ΥΠΑΡΞΟΥΝ ΣΥΓΚΕΚΡΊΜΕΝΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ… ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ

τους ίδιους παραδοσιακούς τομείς που τροφοδοτούσαν

το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας και

πριν από δέκα χρόνια (με τους τομείς της Υγείας και της

Εκπαίδευσης να ενισχύονται) ίσως να εντοπίζεται μια διαφοροποίηση ως προς το μέγεθος συνεισφοράς ανά

τομέα.

Μετασχηματισμός της οικονομίας δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση διαγραφή του παρελθόντος, αλλά ενίσχυση των υφιστάμενων οικονομικών τομέων μέσα από πιο ευέλικτες διαδικασίες, συνέργειες και εκσυγχρονισμό

και ανάπτυξη νέων, μέσα από την εξέταση των αναγκών των επιχειρηματιών / επενδυτών και της κοινωνίας σε συνδυασμό με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που προσφέρει ο τόπος.

ΚΩΔΙΚΌΣ:

ΚΡΑΤΙΚΉ ΜΉΧΑΝΉ

Η δημιουργία μιας ευέλικτης και αποδοτικής κρατικής μηχανής ενισχύει το επιχειρηματικό περιβάλλον και την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται προς τους πολίτες. H ψηφιοποίηση της κρατικής μηχανής είναι απαραίτητη για τη μείωση του διοικητικού φόρτου.

Εσθονία και Ελλάδα (μεταβιβάσεις ακινήτων πλέον γίνονται ηλεκτρονικά από συμβολαιογράφους μέσα σε λίγα λεπτά) έχουν κάνει σημαντικά βήματα τα τελευταία χρόνια, ενώ παρόμοιες πολιτικές αναμένουμε να δούμε σύντομα και στην Κύπρο, με την ενίσχυση του προγράμματος Αριάδνη, εμπλουτίζοντάς το με επιπλέον κρατικές

υπηρεσίες στις οποίες μπορούν να διεκπεραιώνονται εργασίες ηλεκτρονικά, σε συνδυασμό με ηλεκτρονικές πληρωμές.

Οι επιχειρηματίες και γενικά οι επενδυτές, πέρα από το σταθερό φορολογικό και νομικό πλαίσιο, αξιολογούν και τις διαδικασίες που εφαρμόζονται. Σε κανένα δεν

θα άρεσε να υποστεί διοικητικό κόστος και μεγάλες

καθυστερήσεις, όσον αφορά τις επενδύσεις του, λόγω

των προβλημάτων που ενδεχομένως να παρουσιάζουν

οι κρατικές υπηρεσίες.

Η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, του

δικαστικού τομέα, της εξειδίκευσης όσον αφορά τις δη-

μόσιες συμβάσεις, η διασφάλιση ενός πιο φιλικού προς

το περιβάλλον οικονομικού μοντέλου, η διασφάλιση

της σωστής αξιολόγησης, ανέλιξης και του μισθολογίου

στον δημόσιο τομέα, το ενδεχόμενο δημοσιονομικού

βάρους από την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος

Υγείας είναι ζητήματα που πρέπει να αναλυθούν λεπτομερώς.

Ό ΡΌΛΌΣ ΤΩΝ ΠΌΛΙΤΩΝ ΚΑΙ

ΌΙ ΜΉΧΑΝΙΣΜΌΙ ΕΛΕΓΧΌΥ

Μεγάλο ζητούμενο όσον αφορά το Ταμείο Ανασυγκρό-

τησης είναι η διασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής

άντλησης πόρων για ενίσχυση των παραγωγικών

δυνάμεων του τόπου και η μεγέθυνση του πολλαπλασιαστικού χαρακτήρα των μέτρων. Το τελευταίο θα γίνει μόνο αν υπάρχει πλήρης συνεννόηση με τους παράγοντες της αγοράς και της κοινωνίας, ώστε να προσαρμόσουν τα μοντέλα και τις πολιτικές τους στις δράσεις του προγράμματος.

ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ, ΑΛΛΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΤΟΜΕΩΝ

Σημαντικό σ’ αυτήν την προσπάθεια είναι η αφομοίωση των οποιωνδήποτε αλλαγών από την κοινωνία και τους πολίτες, ώστε να στηρίξουν τις μεταρρυθμίσεις. Πέραν της τοπικής κοινωνίας, η δημιουργία ενός ευέλικτου επιχειρηματικού περιβάλλοντος και η ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών αναμένεται να προσελκύσει ξένους επιχειρηματίες, οι οποίοι είτε θέλουν να δραστηριοποιη-

θούν μέσω Κύπρου ή να δημιουργήσουν την έδρα τους στη χώρα.

Οποιεσδήποτε αλλαγές και κίνητρα που παρέχονται πρέπει να υιοθετούν και μηχανισμούς ελέγχου και λογοδοσίας, χωρίς όμως αυτό να αναιρεί το ίδιο το μέτρο και να προκαλεί ασύμμετρες καθυστερήσεις. Ο εκσυγχρονισμός των μηχανισμών ελέγχου μέσα από την τεχνολογική αναβάθμιση θα προσδώσει ταχύτητα και αποδοτικότητα στις διαδικασίες.

Στην οικονομική θεωρία δεν υπάρχει το βέλτιστο

οικονομικό μοντέλο που πρέπει να ακολουθεί κάθε χώρα. Αυτό όμως που διατυπώνεται είναι ο τρόπος με

τον οποίο πρέπει να αξιολογούνται οι στρατηγικές και

οι αποφάσεις, ώστε η κάθε κυβέρνηση να διαμορφώνει τις πολιτικές που είναι καλύτερες για τον τόπο.

Πρέπει απαραίτητα να υπάρξει αξιολόγηση των ανθρώπινων και άλλων πόρων της χώρας, να αναλυθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και οι ευκαιρίες που δημιουργούνται. Απαιτούνται συγκεκριμένες ενέργειες και υλοποιήσιμοι σχεδιασμοί, μακριά από υπερβολές.

EconomyToday 57
58 EconomyToday

ΤΟ ΟΥΊΣΚΊ ΣΑΝ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΚΑΊ

ΤΟ

ΧΡΗΜΑΤΊΣΤΗΡΊΟ ΤΟΥ «ΝΕΡΟΥ ΤΗΣ ΖΩΗΣ»

ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΤΡΙΜΙΝΤΗ Διευθυντή της Istos

Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΣΚΩΤΣΕΖΙΚΟΎ ΟΎΙΣΚΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΎΜΨΗΦΙΣΜΕΝΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΎ, ΓΙΑΠΩΝΕΖΙΚΟΎ ΚΑΙ ΙΡΛΑΝΔΙΚΟΎ ΟΎΙΣΚΙ

πιο ώριμη και εξελιγμένη και η φορολόγηση είναι ξεκάθαρη. Στις περισσότερες περιπτώσεις ακολουθείται η ίδια πολιτική και στην Κύπρο.

ΟΙ ΧΡΥΣΈΣ Π Έ Ρ Ι ΟΔΟΙ

ΤΟΥ ΟΥ Ι ΣΚΙ

Για να ονομάζεται ένα ουίσκι σκωτσέζικο, πρέπει να παράγεται στη Σκωτία από μόνο 3 βασικά συστατικά, Νερό – Μαγιά -Δημητριακά και να παλαιώνεται

τουλάχιστον 3 χρόνια σε δρύινα βαρέλια. Για να ονομάζεται Single Malt, πρέπει να παράγεται σε ένα

και μόνο αποστακτήριο σε χάλκινους αποστακτήρες. Η ιστορία του ουίσκι είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αδειοδότηση και την επιβολή δασμών και φόρων, γεγονότα που βοήθησαν στη θεσμοθέτηση

ο ουίσκι είναι ένα από τα αγαπημένα αλκοολούχα ποτά παγκοσμίως, του οποίου η παραγωγή άρχισε από τη Σκωτία και την Ιρλανδία και μετά εξαπλώθηκε στην

Αμερική, Καναδά, Ινδία, Ιαπωνία ακόμα και στην Κύπρο. Οι προδιαγραφές και η κατηγοριοποίηση του κάθε ουίσκι έχει να κάνει με τα δημητριακά που χρησιμοποιούνται, τον τρόπο παραγωγής, την παλαίωση και τις νομοθεσίες της χώρας παραγωγής. Στο συγκεκριμένο άρθρο, θα επικεντρωθούμε στο σκωτσέζικο ουίσκι για σκοπούς ευκολίας και δεδομένου ότι η κατανάλωση σκωτσέζικου ουίσκι παγκοσμίως είναι περισσότερη από τη συμψηφισμένη κατανάλωση αμερικάνικου, γιαπωνέζικου και ιρλανδικού ουίσκι. Για σκοπούς φορολογίας θα χρησιμοποιήσω τα δεδομένα του Ηνωμένου Βασιλείου λόγω του ότι εκεί η αγορά είναι

των αποστακτηρίων και την εδραίωση του ουίσκι στην παγκόσμια αγορά. Σε σχέση με τις πωλήσεις, το σκωτσέζικο ουίσκι είχε 3 χρυσές περιόδους:

• 1878 – 1899 αμέσως μετά τη φυλλοξέρα που αποκαθήλωσε το κονιάκ από τον θρόνο του,

• 1956 – 1979 μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου

πολέμου, την κατάργηση της ποτοαπαγόρευσης

στην Αμερική και την αρχή των Single Malt και

• από το 1998 και μετά, λόγω της παγκοσμιοποίησης

και του ανοίγματος των αγορών της πρώην ΕΣΣΔ της Κίνας και γενικά της Ασίας.

ΤΡΑΒ Α ΤΑ ΒΛΈΜΜΑΤΑ

ΤΩΝ Έ Π Έ ΝΔΥΤΩ Ν

Τα αγαθά πολυτελείας όπως τα έργα τέχνης, τα κλασικά αυτοκίνητα και το εκλεκτό κρασί θεωρούνταν από καιρό ότι έχουν δυνατότητες μεγάλων αποδόσεων και συλλογικά αναφέρονται ως «εναλλακτικές επενδύσεις».

Τ
Global Ltd

Σήμερα, χάριν στις αστρονομικές αποδόσεις, το λεγόμενο νερό της ζωής – ουίσκι – uisge beatha - έχει ενταχθεί όπως και το κρασί ως ένα από τα εμπορεύματα που τραβά τα βλέμματα των επενδυτών.

Παρόλα αυτά, είναι τελικά κερδοφόρο για

έναν επενδυτή να επενδύσει τα λεφτά του

στο ουίσκι;

ΓΙΑΤ Ι Ο ΚΟ ΣΜΟΣ ΕΠΕΝΔΎΕΙ

ΣΤΟ ΟΎΙ ΣΚΙ;

Ο κύριος λόγος που οι άνθρωποι επενδύουν στο

ουίσκι είναι επειδή είναι ένα εμπόρευμα που συνή -

θως αυξάνεται σε αξία με την πάροδο του χρόνου.

Τα παλαιωμένα ουίσκι από αξιόπιστα αποστακτήρια

έχουν υψηλές τιμές και φαίνεται να διατηρούν την

αξία τους ακόμη και σε περιόδους ύφεσης και ψηλού πληθωρισμού.

Στην πραγματικότητα, την τελευταία δεκαετία το

ουίσκι είχε αποδειχθεί καλύτερη επένδυση από τα

αυτοκίνητα, τα πρωτοεμφανιζόμενα Bordeaux ή τα

συλλεκτικά ρολόγια. Ο Δείκτης Knight Frank Luxury Investment Index (KFLII) δείχνει αύξηση τιμών 586%

για τη δεκαετία έως το 2020 σε ορισμένα μπουκάλια Single Malt. Το 2022, αν και εξακολουθεί να είναι

ηγέτης της KFLII με καλό περιθώριο (+373%), είχε ανάπτυξη μόλις 3%, λόγω του ότι η αγορά για μπουκάλια αξίας άνω των £5.000 έχει αποδυναμωθεί

λόγω των κερδοσκόπων.

Με στοιχεία όπως αυτά, αρκετοί περιγράφουν το ουίσκι ως «ασφαλές καταφύγιο» ή «ρευστό χρυσό», επειδή η δεδουλευμένη τιμή δεν έχει επηρεαστεί από τις αντιξοότητες της μακροοικονομίας.

Επιπρόσθετα, οι τιμές του ουίσκι έχουν εκτοξευθεί ως επακόλουθο των πολιτισμικών αλλαγών και του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε αυτό το δια -

60 EconomyToday ΘΕΜΑ
ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΧΡΌΝΊΑ ΔΊΑΒΑ ΖΌΥΜΕ ΔΊΑΦΌΡΑ ΑΡΘΡΑ ΓΊΑ ΜΠΌΥΚ Α ΛΕΣ ΌΥΊΣΚΊ ΠΌΥ ΠΩΛΌΥΝΤΑΊ ΣΕ ΔΗΜΌΠΡΑΣΊΕΣ ΚΑΊ ΌΊ ΤΊΜΕΣ ΤΌΥΣ ΕΊΝΑΊ ΑΠΌ Α Λ ΛΌ ΠΛΑΝΗΤΗ: THE DALMORE TRINITAS $250,000 YAMAZAKI SINGLE MALT WHISKY AGED 50 YEARS NV $465,000 THE MACALLAN 1926 60-YEAR-OLD VALERIO ADAMI £848,750 THE MACALLAN 1926 60-YEAR-OLD FINE AND RARE £1.452.000 MACALLAN «M» $964,200

χρονικό προϊόν. Ειδικότερα, ο αυξανόμενος πλούτος στην Ασία έχει αυξήσει την αγορά για εκλεκτά ουίσκι, καθώς αυτά θεωρούνται ως ένδειξη κύρους και επίδειξης σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία. Εκτός από τους Ασιάτες Υψηλής Καθαρής Αξίας

(HNWI) που τροφοδοτούν την άνθηση στην οικονομία του ουίσκι είναι και οι Millennials σε όλο τον κόσμο που αλλάζουν την παλιομοδίτικη εικόνα του

ποτού που ήταν συνυφασμένο με τον τζέντλεμαν και το πίνουν σε διάφορες μορφές κοκτέιλ. Επίσης η αύξηση των διαδικτυακών επενδύσεων/αγορών μέσω πλατφόρμων και ιστοσελίδων διευκολύνουν την αγορά και επένδυση.

Σίγουρα, φαίνεται ότι η βιομηχανία ουίσκι θα συνεχίσει να αναπτύσσεται για το άμεσο μέλλον. Όμως, όπως σε όλες τις επενδύσεις, απαιτούνται δεξιότητες και επιμέλεια για να επιλέξετε ένα ουίσκι που θα προσφέρει την καλύτερη απόδοση, καθώς επίσης μεγάλη προσοχή στις απάτες. Είναι ένα εμπόρευμα, που σημαίνει ότι τα βαρέλια μπορεί να καταστραφούν ή τα μπουκάλια μπορεί να σπάσουν με την πάροδο του χρόνου.

Εν ολίγοις, οι περισσότεροι ειδικοί λένε ότι πρέπει

να επενδύσετε στο ουίσκι μόνο εάν γνωρίζετε ακριβώς τι κάνετε και για αρχή να επικεντρωθείτε σε μια αξιόπιστη μάρκα η οποία είναι καθιερωμένη στην αγορά. Το ουίσκι πρέπει να αποτελεί μόνο ένα μέρος του επενδυτικού σας χαρτοφυλακίου ως μέρος μιας διαφοροποιημένης στρατηγικής.

ΤΟ ΛΕΓΟΜΕΝΟ ΝΕΡΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ – ΟΥΙΣΚΙ – UISGE BEATHA - ΕΧΕΙ ΕΝΤΑΧΘΕΙ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΩΣ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΤΡΑΒΑΕΙ ΤΑ ΒΛΕΜΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ

ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ

ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ

Τ Ή Σ ΕΠ Ε ΝΔΥΣ Ή Σ ΣΤΟ ΟΥ Ι ΣΚΙ

Πλεονεκτήματα:

• Η αγορά για το σπάνιο και συλλεκτικό ουίσκι αναπτύσσεται με πολλούς επενδυτές να το βλέπουν ως μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική λύση σε παραδοσιακά περιουσιακά στοιχεία, όπως μετοχές και ακίνητα.

• Το ουίσκι μπορεί να είναι μια προσοδοφόρα επένδυση, με μερικά σπάνια μπουκάλια να πωλούνται για εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια.

• Το ουίσκι είναι ένα απτό περιουσιακό στοιχείο που μπορείτε να κρατήσετε και να πουλήσετε στο μέλλον.

• Πολλοί άνθρωποι απολαμβάνουν τη συλλογή και τη δοκιμή ουίσκι, επομένως η επένδυση σε αυτό μπορεί να είναι ένα διασκεδαστικό και ευχάριστο χόμπι.

Μειονεκτήματα:

• Το ουίσκι μπορεί να είναι επικίνδυνο, καθώς είναι

δύσκολο να προβλέψουμε ποια μπουκάλια θα

αυξήσουν την αξία τους και ποια όχι.

• Η αγορά ουίσκι μπορεί να είναι ασταθής και η αξία της επένδυσής σας μπορεί να ανέβει ή να μειωθεί ανάλογα με διάφορους παράγοντες.

• Μπορεί να είναι ακριβό να αγοράσετε σπάνιο και συλλεκτικό ουίσκι, ειδικά αν ψάχνετε για ένα μπουκάλι που έχει μεγάλη ζήτηση.

EconomyToday 61

• Η αποθήκευση και η φροντίδα του ουίσκι μπορεί επίσης να είναι δαπανηρή, καθώς πρέπει να φυλάσσεται σε δροσερό, σκοτεινό μέρος για να αποφευχθεί η φθορά του.

• Πώς λειτουρ γεί η επένδυση ουίσκι;

ΠΏΣ ΜΠΟΡΕΊ ΚΆΠΟ Ί ΟΣ Ν Ά

ΕΠΕΝΔΎΣΕ Ί ΣΤΟ ΟΎ ΊΣΚ Ί

Υπάρχουν τρεις βασικοί τρόποι για να επενδύσεις στο ουίσκι.

1. Μπουκάλι: Ο απλούστερος τρόπος για να επενδύσετε στο ουίσκι είναι να αγοράσετε ένα μόνο μπουκάλι. Σ’ αυτήν την περίπτωση, το ευρετήριο στο Rare Whisky 101 είναι ένα καλό μέρος για να ξεκινήσετε. Ο δείκτης τους δείχνει τα μπουκάλια με τις περισσότερες συναλλαγές σε δημοπρασίες του Ηνωμένου Βασιλείου για ουίσκι single malt, πράγμα που σημαίνει ότι μπορείτε να κάνετε μια επιλογή με βάση ακριβή δεδομένα.

2. Βαρέλι: Η αγορά ουίσκι με το βαρέλι σάς επιτρέπει

να επενδύσετε απευθείας με ένα αποστακτήριο στο

προϊόν που είναι ακόμα παλαιωμένο στα κελάρια τους. Ορισμένα από τα αποστακτήρια επιτρέπουν τώρα άμεσες επενδύσεις ή εναλλακτικά, ένας μεσίτης θα αγοράσει βαρέλια και θα τα αποθηκεύσει σε μια ασφαλισμένη και κλειστή αποθήκη, όπου μπορούν να πωληθούν σε επενδυτές.

Όταν είστε έτοιμοι να βγείτε από την επένδυση, μπορείτε να πουλήσετε το βαρέλι σε ανεξάρτητους εμφιαλωτές, οίκους δημοπρασιών ή επενδυτές. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το παλαιωμένο βαρελίσιο ουίσκι καταλήγει σε ανάμικτο σκωτσέζικο προϊόν. 3. Επενδυτικά ταμεία: Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν επενδυτικά ταμεία που εξειδικεύονται στις επενδύσεις ουίσκι και επενδύουν αποκλειστικά σε μπουκάλια και βαρέλια ουίσκι όπως το The Single Malt Fund. Κάποια άλλα επενδυτικά ταμεία έχουν απλά το ουίσκι ως εμπόρευμα σαν μέρος του χαρτοφυλακίου τους διασπορά κινδύνου.

ΠΏΣ Ν Ά ΕΠ Ί Λ Ε ΞΕΤΕ ΤΟ Σ Ώ ΣΤ Ο

ΟΎ ΊΣΚ Ί Γ ΊΆ ΕΠ Ε ΝΔ Ύ ΣΗ

Ακολουθούν μερικοί παράγοντες που πρέπει να λά -

βετε υπόψη όταν επιλέγετε ένα ουίσκι για επένδυση:

1. Σπανιότητα: Όπως με κάθε συλλεκτικό αντικείμενο, η σπανιότητα είναι ένας κρίσιμος παράγοντας. Οι περιορισμένες εκδόσεις ή οι εφάπαξ ή επετειακές εμφιαλώσεις, ειδικά αυτές από κλειστά αποστακτήρια ή με μοναδικά χαρακτηριστικά, συχνά έχουν υψηλές τιμές σε δημοπρασία.

2. Ηλικία - Παλαίωση: Γενικά, τα παλαιωμένα ουίσκι είναι πιο πολύτιμα λόγω του πιο αναπτυγμένου γευστικού τους προφίλ. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία

62 EconomyToday ΘΕΜΑ
εγγύηση ότι το ουίσκι θα αυξηθεί σε αξία απλώς ΤΟ ΟΥΊΣΚΊ ΠΡΈΠΈΊ ΝΑ ΑΠΟΤΈΛΈΊ ΜΟΝΟ ΈΝΑ ΜΈΡΟΣ ΤΟΥ ΈΠΈΝΔΥΤΊΚΟΥ ΣΑΣ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΊΟΥ ΩΣ ΜΈΡΟΣ ΜΊΑΣ ΔΊΑΦΟΡΟΠΟΊΗΜΈΝΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΊΚΗΣ

και μόνο επειδή είναι παλαιωμένο.

3. Κατάσταση: Τα μπουκάλια που έχουν διατηρηθεί

καλά και διατηρούνται στην αρχική τους συσκευ -

ασία είναι πιθανό να είναι πιο πολύτιμα.

4. Επενδυτικές δυνατότητες: Εξετάστε τα ιστορικά

δεδομένα πωλήσεων και τις προβλέψεις των

ειδικών για να δείτε εάν μια συγκεκριμένη φιάλη

πιθανότατα θα αυξηθεί σε αξία με την πάροδο του

χρόνου. Λάβετε υπόψη ότι δεν υπάρχουν εγγυήσεις

όσον αφορά την επένδυση στο ουίσκι – η αγορά

μπορεί να είναι απρόβλεπτη και πολλοί παράγοντες

μπορούν να επηρεάσουν την αξία ενός ουίσκι.

ΠΌΣ Ό ΑΣΦΑΛΉΣ ΕΊΝΑ Ί

Ή ΕΠ Ε ΝΔΥΣ Ή ΌΥΊΣΚ Ί ;

Ένας επενδυτής θα πρέπει να εισέλθει με προσοχή

και με ορθές επαγγελματικές συμβουλές στην αγορά

ουίσκι. Παρόλο που οι αποδόσεις μπορεί να είναι εντυπωσιακές, η διαδικτυακή αγορά για επενδύσεις ουίσκι έχει και πολλές απάτες. Εάν αξιολογείτε μια συγκεκριμένη επένδυση ουίσκι, θα πρέπει να:

• Αποφύγ ετε οποιονδήποτε οινοπνευματοποιό ή μεσίτη που υπόσχεται ένα μη ρεαλιστικό ποσοστό ετησίως.

• Προσο χή σε όποιον σας προσφέρει «εγγυημένη επιστροφή».

• Βεβαιωθείτε ότι κατανοείτε τη νομιμότητα της ιδιοκτησίας βαρελιού σκωτσέζικου ουίσκι. Συγκεκριμένα, θα χρειαστείτε μια εντολή παράδοσης

(Delivery Order), μια σύμβαση μεταξύ του πωλητή και του αγοραστή του βαρελιού που θα απευθύνεται στον αποθηκευτή που αποθηκεύει το βαρέλι. Η Εντολή Παράδοσης επιβεβαιώνει τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας και χωρίς αυτό, δεν θα σας ανήκει το βαρέλι. • Η επένδυση σε βαρέλι ουίσκι δεν ελέγχεται από την Αρχή Οικονομικής Συμπεριφοράς του Ηνωμένου Βασιλείου (Financial Conduct Authority), πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα είστε υπεύθυνοι για αποζημίωση σε περίπτωση απάτης.

Οι επενδυτές ρωτούν συνήθως ποιες είναι οι φορολογικές επιπτώσεις της επένδυσης στο ουίσκι. Είναι αφορολόγητη η επένδυση

στο ουίσκι;

Οι επενδύσεις σε βαρέλια ουίσκι

είναι απαλλαγμένες από φόρο

κεφαλαιουχικών κερδών επειδή ταξινομούνται ως περιουσιακά στοιχεία που φθείρονται (wasting assets), δηλαδή περιουσιακά στοιχεία με προβλέψιμη διάρκεια ζωής 50 ετών ή λιγότερο.

Οι επενδύσεις σε μπουκάλια

ουίσκι υπόκεινται σε φόρο κεφαλαιουχικών κερδών επειδή θα μπορούσαν να

διαρκέσουν περισσότερο από 50 χρόνια. Εάν πουλήσετε το μπουκάλι ουίσκι σας για αξία που υπερβαίνει

τις £6.000 ανά τεμάχιο, τότε θα πληρώσετε φόρο κεφαλαιουχικών κερδών.

Π ΌΊΌ ΕΊΝΑ Ί Τ Ό ΚΌΣΤ Ό Σ Τ Ή Σ ΕΠ Ε ΝΔΥΣ Ή Σ ΣΤ Ό ΌΥΊΣΚ Ί ;

Είναι δυνατό να επενδύσετε σε ένα βαρέλι ουίσκι για μόλις £1.000, ανάλογα με το αποστακτήριο, την

ηλικία και το μέγεθος και το στυλ του βαρελιού. Αλλά

η αρχική δαπάνη δεν είναι το μόνο κόστος που θα

πρέπει να λάβετε υπόψη:

Κόστος Αποθήκης: Οι επενδύσεις σε βαρέλια ουίσκι

συνήθως συνοδεύονται από ένα ετήσιο κόστος για την

αποθήκευση των προϊόντων σας σε μια αποθήκη τελω-

νείων. Αυτό είναι συνήθως £40 ετησίως ανά βαρέλι. Κόστος Ασφάλισης: Ενώ ορισμένες αποθήκες πα -

ρέχουν ασφάλιση ζημιών, άλλες απαιτούν από τον

επενδυτή να το λάβει επιπλέον. Αυτό το κόστος δια -

φοροποιείται ανάλογα με την αξία και την τοποθεσία

των ασφαλιζόμενων αγαθών.

Δασμοί, ΦΠΑ και Κόστος Εμφιάλωσης: Εάν το βαρέλι

τελικά εμφιαλωθεί, θα πρέπει να καταβληθεί φόρος

και ΦΠΑ σ΄ αυτό. Εάν πουλάτε απλώς το βαρέλι σε

άλλον επενδυτή ή σε χονδρέμπορο ουίσκι, αυτό δεν

θα είναι ένα θέμα που θα πρέπει να ανησυχείτε.

ΠΌΣΑ ΧΡΉΜΑΤΑ ΧΡΕ ΊΑ ΖΕΣΤΕ

Γ Ί Α ΝΑ ΕΠΕΝΔ Υ ΣΕΤΕ

ΣΤ Ό ΌΥΊΣΚ Ί ;

Το ποσό των χρημάτων που θα επιλέξετε να επενδύσετε

θα εξαρτηθεί από τους οικονομικούς σας στόχους το

επενδυτικό σας προφίλ και το ρίσκο που θέλετε να αναλάβετε. Αν μόλις ξεκινάτε ως επενδυτής ουίσκι, μπορεί να θέλετε να ξεκινήσετε με μια μικρότερη

επένδυση και σταδιακά να αυξήσετε το ποσό καθώς αποκτάτε περισσότερη γνώση και εμπειρία. Οι τυπικές επενδύσεις σε βαρέλι ουίσκι κυμαίνονται από £1.000 έως £65.000.

ΕΊΝΑ Ί ΚΕΡΔ Ό ΦΌΡΑ

Ή ΕΠ Ε ΝΔΥΣ Ή ΣΤ Ό ΌΥΊΣΚ Ί ;

Η επένδυση στο ουίσκι μπορεί να είναι ένα δυνητικά

κερδοφόρο εγχείρημα, καθώς η αξία του σπάνιου και συλλεκτικού ουίσκι έχει αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι η επένδυση στο ουίσκι, όπως και κάθε άλλη επένδυση, εγκυμονεί κινδύνους και δεν είναι εγγυημένη ότι θα είναι κερδοφόρα. Είναι σημαντικό να ερευνήσετε διεξοδικά και να λάβετε υπόψη τους πιθανούς

κινδύνους και τα οφέλη πριν λάβετε μια επενδυτική απόφαση. Τέλος υπάρ-

χει και μια άλλη σχολή σκέψης

που προτιμά να καταναλώνει

και να απολαμβάνει το ουίσκι

όσο ακριβό και να είναι και να μην απασχολεί το μυαλό του με τα πιο πάνω!

Slàinte Mhaith, Εις υγείαν!

EconomyToday 63

Ο διορισμός του νέου υπουργού Οικονομικών σηματοδοτεί στην πραγματικότητα στροφή 180 μοιρών της νομισματικής πολιτικής Ερντογάν; ΤΗΣ

ΘΕΜΑ
ΕΥΔΟΚΊΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
ΜΕΧΜΕΤ ΣΙΜΣΕΚ: Ο «ΟΡΘ Ο ΔΟΞΟΣ»
ΣΩΤΉΡΑΣ Τ Ή Σ ΤΟΥΡΚΙΚΉΣ ΟΙΚΟΝΟΜ Ι ΑΣ ΚΑΙ ΟΙ «ΔΥΣΠΙΣΤΕΣ» ΑΓΟΡΕΣ

ΟΙ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ, ΕΧΟΥΝ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΛΙΡΑΣ ΓΥΡΩ ΣΤΟ 80% ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ

Ήταν αρχές Ιουνίου όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακήρυττε, μετά την επανεκλογή του, την έναρξη του «Αιώνα της Τουρκίας», αποκαλύπτοντας την ομάδα που θα τον πλαισίωνε σε αυτή τη «νέα περίοδο δόξας», όπως ο ίδιος δήλωνε, για τη χώρα.

ΑΛΛΑΓΉ ΦΡΟΥΡΑ Σ

Η σύνθεση του Yπουργικού Συμβουλίου της νέας

κυβέρνησης Ερντογάν άφηνε, ως επί το πλείστον, εκτός τα πάλαι ποτέ ονόματα της πρώτης γραμμής, εκπέμποντας κατ’ επέκταση μηνύματα προς διάφορες κατευθύνσεις.

Τα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας στράφηκαν όπως ήταν φυσικό στα κρίσιμα χαρτοφυλάκια των Υπουργείων Εξωτερικών, Άμυνας και Οικονομικών, τα ηνία των οποίων θα αναλάμβαναν πλέον, αντίστοιχα, οι Χακάν Φιντάν (τέως διοικητής της ΜΙΤ), Γιασάρ Γκιουλέρ (τέως αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων)

και ο τραπεζίτης Μεχμέτ Σιμσέκ, παλιός γνώριμος του υπουργικού θώκου.

Ο Σιμσέκ είχε ήδη, άλλωστε, διατελέσει και στο παρελθόν υπουργός Οικονομικών, μεταξύ 2009

και 2015. Η αποχώρησή του τότε από το πηδάλιο του υπουργείου, συνδέθηκε με την αλλαγή πλεύσης του Ερντογάν ως προς την οικονομική πολιτική της Τουρκίας, ενώ δημοσιογραφικοί κύκλοι έκαναν λόγο για σοβαρή ρήξη μεταξύ των δύο. Ένθερμος υποστηρικτής της «οικονομικής ορθοδοξίας», ο 56χρονος σήμερα, Σιμσέκ, υπεραμύνθηκε της προσέγγισής του, που συγκρουόταν μετωπικά με τη φιλοσοφία Ερντογάν περί χαμηλών επιτοκίων και της θεωρίας του πως ο πληθωρισμός προκαλείται από τα ψηλά επιτόκια.

Έκτοτε, στην ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών, τον διαδέχθηκαν πρόσωπα που απέτυχαν να ανακόψουν την κατρακύλα της τουρκικής λίρας, στο πλαίσιο της εφαρμογής της «ανορθόδοξης», όπως χαρακτηρίστηκε, γραμμής του Ερντογάν. Μεταξύ αυτών, ο Νατζί Αγμπάλ – ο οποίος διετέλεσε στη συνέχεια για πέντε μήνες διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας - ο γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ και ο μέχρι πρότινος υπουργός Οικονομικών, Νουρεντίν Νεμπατί. Η ανακούφιση μάλιστα, του τελευταίου καταγράφηκε και από τα δημοσιογραφικά μικρόφωνα -με ένα επιφώνημακατά την παράδοση του χαρτοφυλακίου του στον Σιμσέκ.

EconomyToday 65

«ALL-IN» ΑΠΌ ΕΡΝΤ Ό ΓΑ Ν

Οι πειραματισμοί του Τούρκου προέδρου, έχουν

οδηγήσει στην υποτίμηση της τουρκικής λίρας

γύρω στο 80% τα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ

ο πληθωρισμός στο τέλος του 2022 πλησίαζε

το 90%, πυροδοτώντας μία πρωτοφανή κρίση

κόστους ζωής για τους πολίτες.

Την ίδια ώρα, η συστηματική καρατόμηση υψηλόβαθμων αξιωματούχων της Κεντρικής Τράπεζας

της Τουρκίας (TCMB) και οι παρεμβατικές πρακτικές του Ερντογάν στην αγορά συναλλάγματος, είχαν ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με την Bank of America, τα χρησιμοποιήσιμα αποθεματικά να φθάνουν μόλις τα 11 δισεκατομμύρια δολάρια, αφού η Κεντρική Τράπεζα εξάντλησε τα συναλλαγματικά της αποθέματα στην προσπάθεια να συγκρατήσει την κατρακύλα του νομίσματος.

Το εκρηκτικό κοκτέιλ της αντισυμβατικής προσέγγισης Ερντογάν είχε ως αποτέλεσμα τη μαζική φυγή των ξένων επενδυτικών κεφαλαίων, με τις ξένες συμμετοχές σε τουρκικές μετοχές και ομόλογα να μειώνονται από το 2013 κατά περίπου 85% ή σχεδόν 130 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο Ερντογάν, προσπάθησε να στηρίξει το οικονομικό του πρόγραμμα μέσα από μία σειρά συμβάσεων ανταλλαγής νομισμάτων και ενίσχυσης των συναλλαγματικών αποθεμάτων με άλλους περιφερειακούς παίκτες όπως με το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Ρωσία και το Αζερμπαϊζάν.

Τον περασμένο Μάρτιο, η Σαουδική Αραβία προχώρησε στην υπογραφή συμφωνίας με την Τουρκία για κατάθεση 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας μέσω του Σαουδαραβικού Ταμείου για την Ανάπτυξη (Saudi Fund for Development – SFD).

Στο μεταξύ, η οικονομολόγος του Bloomberg, Σέλβα Μπαζίκι, εκτιμά ότι η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας πούλησε περίπου 199 δισεκατομμύρια δολάρια σε ξένο νόμισμα από τον Δεκέμβριο του 2021 έως το τέλος Μαΐου 2023, ως μέρος των παρασκηνιακών παρεμβάσεων της με σκοπό να διατηρηθούν σταθερές οι συναλλαγματικές ισοτιμίες. Ήδη, μετά το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των

εκλογών και την επικράτηση Ερντογάν (49,3%)

έναντι Κιλιστνάρογλου (45%), οι αγορές σήμαναν συναγερμό μπροστά στο ενδεχόμενο μίας νέας

θητείας του πρώτου και της συνεπακόλουθης συ -

νέχισης της οικονομικής πολιτικής του.

Συγκεκριμένα, η λίρα υποχώρησε στο επίπεδο των 19,70 έναντι του δολαρίου τις πρώτες ώρες της διαπραγμάτευσης, οι τραπεζικές μετοχές, η τιμή

των οποίων είχε αυξηθεί την εβδομάδα πριν από

τις εκλογές -ενώπιον της προοπτικής για αλλαγή σκυτάλης στην εξουσία- κατέγραψαν πτώση 8%, αυξάνοντας τις απώλειές τους μετά τις εκλογές σε σχεδόν 20%, ενώ το κόστος ασφάλισης έναντι χρεοκοπίας αυξήθηκε δραματικά, φτάνοντας στις 700 μονάδες βάσης. Το Χρηματιστήριο της Κων -

66 EconomyToday
ΘΕΜΑ
CBRT, TURKSTAT, BANKING REGULATION AND SUPERVISION AGENCY, MINISTRY OF TREASURY AND FINANCE, BLOOMBERG ECONOMICS CBRT INTERVENTIONS SINCE DECEMBER 2021 HIT $199 BILLION 250 200 150 100 50 0 -50 REDISCOUNT CREDITS EXPORT REVENUE FXPROTECTED DEPOSITS GOLD REVALUATION FX SALES TO STATE ENTERPRISES TOTAL INTERVENTION $199 NET FLOW ACTUAL CHANGE IN RESERVES $ BILLION INFLOWS INTO RESERVES OUTFLOWS
SOURCE:

σταντινούπολης ανέστειλε μάλιστα τις συναλλαγές για πάνω από μισή ώρα, αφού ο γενικός δείκτης κατέγραψε προσυνεδριακά πτώση 6,38%.

«Οι αγορές αντιδρούν ενόψει μίας πιθανής επιστροφής στην προηγουμένη διακυβέρνηση και της συνέχισης των πολιτικών που κατέστησαν την Τουρκία σχεδόν «μη επενδύσιμη», ειδικότερα όσον αφορά τους διαχειριστές επιχειρηματικών κεφα -

λαίων της Δύσης», τόνιζε στο Reuters ο διευθύνων Σύμβουλος της επενδυτικής εταιρείας TS Lombard, Τζον Χάρισον.

Το μήνυμα συνεπώς, ελήφθη. Οι αγορές έπρεπε να καθησυχαστούν, η εμπιστοσύνη τους να ενισχυθεί

και αυτό θα μπορούσε -ίσως- να επιτευχθεί βάζοντας στο κάδρο τον «αγαπημένο» τους.

ΑΠΕΤΑΞ Α ΜΗΝ ΤΑ “ERDOGANOMICS”;

Όντας υπέρμαχος των κλασικών οικονομικών, ο «market darling» κατά το Bloomberg, Μεχμέτ Σιμσέκ χαίρει μεγάλης εκτίμησης στους διεθνείς οικονομικούς κύκλους, ενώ επί υπουργίας του είχε πιστωθεί τη χάραξη μίας συνετής οικονομικής πολιτικής και τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Οι σύμβουλοι του Ερντογάν είχαν βολιδοσκοπήσει τον Σιμσέκ πολύ πριν από την εκλογική αναμέτρηση της 28ης Μαΐου. Ωστόσο, ο ίδιος, δεν έδειχνε διατεθειμένος να διαδραματίσει -για δεύτερη φορά- ρόλο «βιτρίνας» για λογαριασμό

του Ερντογάν. Είχε προηγηθεί ο διορισμός του το 2015 στη θέση του αναπληρωτή πρωθυπουργού

ΤΑ ERDOGANOMICS ΕΦΕΡΑΝ

(αξίωμα που τελικά καταργήθηκε), σε μία προσπάθεια, που όπως διαφάνηκε, αποσκοπούσε στο να χαλιναγωγήσει τη νευρικότητα που προκαλούσαν οι οικονομικές ιδέες Ερντογάν στους επενδυτές. Για τον λόγο αυτό, προκειμένου να αποδεχθεί, έθεσε τους δικούς του όρους:

1. Ελευθερία κινήσεων στα του οίκου του και περιορισμούς σε παρεμβάσεις Ερντογάν.

2. Αλλαγή διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και ανεξαρτησία της.

3. Σταδιακή αύξηση των επιτοκίων από 8,5% σε 25% σε 18 μήνες.

Κατά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Μεχμέτ Σιμσέκ τόνισε πως «Η Τουρκία δεν έχει άλλη επιλογή παρά να επιστρέψει στο πεδίο του ορθολογισμού. Μια τουρκική οικονομία βασισμένη σε κανόνες και προβλέψιμη, θα είναι το κλειδί για να επιτευχθεί η επιθυμητή ευημερία», προσθέτοντας ότι η μακροοικονομική σταθερότητα σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων παγκόσμιων προκλήσεων και γεωπολιτικών εντάσεων θα αποτελέσει προτεραιότητα. «Η καθιέρωση δημοσιονομικής πειθαρχίας και η εξασφάλιση σταθερότητας των τιμών για βιώσιμη υψηλή ανάπτυξη θα είναι οι κύριοι στόχοι μας», σημείωσε, υπογραμμίζοντας πως η μείωση του πληθωρισμού σε μονοψήφιους αριθμούς είναι ζωτικής σημασίας.

Λίγες μέρες μετά, ο, αυτοαποκαλούμενος «εχθρός»

των επιτοκίων, Ερντογάν, άφηνε να νοηθεί πως άναψε πράσινο φως για αύξηση των επιτοκίων από την Κεντρική Τράπεζα, επιτρέποντας για την ώρα, ελευθερία κινήσεων στο νέο οικονομικό

EconomyToday 67
του
ΤΗ ΜΑΖΙΚΗ ΦΥΓΗ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ, ΜΕ ΤΙΣ ΞΕΝΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΑ ΝΑ ΜΕΙΩΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ 2013 ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΟΥ 85%

δίδυμο: Τον υπουργό Οικονομικών και τη νεοδιορισθείσα διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας, Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν.

... Η «ΤΡΟΜΕΡ Η »

Για να συμπληρωθεί το παζλ του οικονομικού επιτελείου Ερντογάν, έπρεπε παράλληλα, να κλειδώσει το πρόσωπο που θα αναλάμβανε τα ηνία της Κεντρικής Τράπεζας και που θα αντικαθιστούσε τον

Σαχάπ Καβτσίογλου, πιστό υποστηρικτή της πρακτικής Ερντογάν για τα μειωμένα επιτόκια.

Ο ρόλος ανατέθηκε τελικά στην εκλεκτή του Σιμσέκ -και «ομόδοξή» του- τη 41χρονη Χαφιζέ Γκαγιέ

Ερκάν, γνωστή στον κόσμο του επιχειρείν και ως «το «τρομερό κορίτσι από την Τουρκία». Επί δύο

δεκαετίες, η πρώτη γυναίκα κεντρική τραπεζίτης της Τουρκίας, διέπρεπε στις ΗΠΑ, όπου διετέλεσε

στην πολιτική επιτοκίων», σπεύδοντας να προσθέσει, ωστόσο, πως αποδέχθηκε τις σκέψεις του υπουργού

Οικονομικών για τη λήψη μέτρων, σε συνεργασία με

την Kεντρική τράπεζα, ενώ παράλληλα, εξέφρασε την αποφασιστικότητά του για μείωση του πληθωρισμού σε μονοψήφια επίπεδα.

ΚΛΕΊΝΟΥΝ ΤΑ ΑΦΤΊΑ

ΣΤΊΣ ΣΕΊΡΗΝΕΣ ΟΊ ΑΓΟΡΕΣ

Μπορεί ο Ερντογάν να παρέδωσε, επί του παρόντος, τα κλειδιά της οικονομίας στον «ορθόδοξο» Σιμσέκ και την «τρομερή» Ερκάν, ωστόσο, οι αγορές κρατούν μικρό καλάθι, με την αισιοδοξία να παραμένει συγκρατημένη.

Οι αναφορές του Ερντογάν στη νομισματική πολιτική

της χώρας για πρώτη φορά μετά τους διορισμούς

Σιμσέκ και Ερκάν, οδήγησαν σε οριακή άνοδο της

τουρκικής λίρας κατά 0,2%, ανακτώντας μέρος από

τις απώλειές της, τα ασφάλιστρα έναντι πτώχευσης

του τουρκικού δημοσίου υποχώρησαν, ενώ οι μετο-

χές των τραπεζών σημείωσαν άνοδο 3,4%. Εντού-

τοις, στον απόηχο του διορισμού Σιμσέκ, η τουρκική

λίρα εξακολούθησε να κινείται πτωτικά, φθάνοντας

στο 21,1 ανά δολάριο.

Σε δημοσίευμά του, το Bloomberg, προειδοποίησε

πως «μόλις υποχωρήσει η αρχική ευφορία, οι αγορές

θα στρέψουν την προσοχή τους στο κατά πόσον ο Ερντογάν θα παραχωρήσει την εξουσία στη διαχείριση της οικονομίας, έχοντας διώξει τρεις διοικητές κεντρικών τραπεζών από το 2019 επιδιώκοντας χαμηλότερα επιτόκια».

Ο Σιμσέκ πάντως, ανακοίνωσε πρόσφατα τη σύσταση μίας νέας οικονομικής ομάδας η οποία θα σχεδιάσει ένα «αξιόπιστο πρόγραμμα», ενώ πραγματοποίησε ήδη συναντήσεις με προσωπικότητες από τον τραπεζικό και επιχειρηματικό χώρο, μεταφέροντάς τους πως οι όποιες προσαρμογές θα γίνουν κλιμακωτά προκειμένου να αποφευχθούν «ανεπιθύμητες παρενέργειες».

ανώτερο στέλεχος για πολλά χρόνια στην Goldman Sachs, στην Tiffany & Co και σε άλλους πολλούς οικονομικούς κολοσσούς. Αποφοίτησε από το Τμήμα Βιομηχανικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου και είναι κάτοχος διδακτορικού

τίτλου από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον στη χρηματοοικονομική μηχανική και τα εφαρμοσμένα μαθηματικά.

Ο διορισμός δύο προσώπων με δυτικό «αέρα» και εμπειρία Wall Street, έδινε μεν το έναυσμα για αλλαγή ρότας της αντισυμβατικής νομισματικής πολιτικής Ερντογάν, χωρίς όμως να συνεπάγεται αποκήρυξη της πίστης του στα άκρως χαμηλά επιτόκια. Όπως ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος ανέφερε σε δημοσιογράφους, επιστρέφοντας από το Αζερμπαϊτζάν στις 13 Ιουνίου, «κάποιοι φίλοι μας δεν πρέπει να κάνουν το λάθος να ρωτάνε εάν ο πρόεδρος θα κάνει σημαντική μεταβολή

Αναλυτές της Goldman Sachs, αξιολογώντας τις κινήσεις Σιμσέκ, εξήγησαν πως «ένας «πλήρως ορθόδοξος διαμορφωτής πολιτικής θα αφήσει τη συναλλαγματική ισοτιμία να προσαρμοστεί από μόνη της και θα αυξήσει σημαντικά τα επιτόκια στο 40%», προσθέτοντας ότι μόλις σταθεροποιηθεί ο πληθωρισμός, τα βασικά επιτόκια της χώρας θα μπορούσαν να μειωθούν γύρω στο 25% μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους.

Αξίζει να σημειωθεί πως στα πρώτα στοιχεία που

εξέδωσε, μετά την επανεκλογή Ερντογάν, η τουρκική στατιστική υπηρεσία κατέγραψε υποχώρηση του πλη-

θωρισμού σε επίπεδα κάτω από το 40%, για πρώτη

φορά τους τελευταίους 16 μήνες. Ωστόσο, οικονομολόγοι της Ομάδας Έρευνας για τον Πληθωρισμό (Enag) το αμφισβητούν, εκτιμώντας πως ο ετήσιος

68 EconomyToday
πληθωρισμός
επιβράδυνση
με ένα προεκλογικό μέτρο του Ερντογάν, ο οποίος τον Μάιο ανακοίνωσε την παροχή δωρεάν φυσικού αερίου στα ΘΕΜΑ TURKEY’S LIRA CONTINUES TO WEAKEN AFTER ERDOGAN’S RE-ELECTION JAN 23 FEB ‘23 MAR ‘23 APR ‘23 MAY ‘23 JUN ‘23 23 22 21 20 19 18 CNBC.COM MONDAY, JUN 5, 2023 TRY=:21.26 ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ ΤΟΥ, Ο ΜΕΧΜΕΤ ΣΙΜΣΕΚ ΤΟΝΙΣΕ ΠΩΣ «Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΛΛΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΑΡΑ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΙ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΟΥ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
κυμαίνεται μεταξύ 105% και 109%. Η
φαίνεται, εξάλλου, συνδέεται και

ποσό ύψους 2,3 δισεκατομμυρίων τουρκικών λιρών θα δαπανηθεί για τον τομέα της άμυνας. Παράλληλα, το ψευδοκράτος, στο πλαίσιο της δημοσιονομικής

πειθαρχίας, καλείται να λάβει μέτρα που θα οδηγήσουν

σε μείωση των δαπανών και αύξηση των εσόδων, εφαρμόζοντας μεταρρυθμίσεις και «νόμους» για τα

δημόσια οικονομικά και μείωση του ελλείμματος.

ΕΠΙΣΗΜΗ ΠΡΏΤΗ

Σε αύξηση των επιτοκίων προχώρησε στις 22 Ιουνίου

η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας -για πρώτη φορά

από τον Μαρτιο του 2021- ανακοινώνοντας άνοδο

απο το 8,5% στο 15%.

Πρόκειται για την πρώτη απόπειρα υπό την ηγεσία της

Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν να αναχαιτίσει τις συνέπειες των

κρατικών παρεμβάσεων, η οποία, ωστόσο, αντιμετω-

πίστηκε με σκεπτικισμό, με τη τουρκική λίρα να σημειώνει πτώση και την ισοτιμία της έναντι του δολαρίου

να υποχωρεί στο 24,6.

Οικονομολόγοι της Goldman Sachs εκτιμούσαν πως

η αύξηση των επιτοκίων θα άγγιζε μέχρι και το 40%,

την ώρα που η Bank of America την τοποθετούσε

στο 25% και η Deutsche Bank AG γύρω στο 20%.

Societe Generale και Bloomberg Economics είχαν

προβλέψει πως θα κινείτο στο 15%.

νοικοκυριά, τα οποία θα εξακολουθήσουν να έχουν δωρεάν 25 κυβικά μέτρα φυσικού αερίου μηνιαίως ως τον Μάιο του 2024.

Σε κάθε περίπτωση, ο δρόμος για ομαλοποίηση της εύθραυστης τουρκικής οικονομίας είναι μακρύς και δύσκολος, ενώ το πρόσφατο μητρώο του Ερντογάν προειδοποιεί πως οι συνθήκες κάθε άλλο παρά ευνοϊκές προμνύονται για το οικονομικό ντουέτο της χώρας.

ΕΝΤΌΣ 2023, 9,5 ΔΙΣΕΚΑΤΌΜΜΎΡΙΑ ΤΌΎΡΚΙΚΕΣ ΛΙΡΕΣ ΣΤΑ ΚΑΤΕΧΌΜΕΝΑ

Στις 31 Μαρτίου, Τουρκία και ψευδοκράτος, υπέγραψαν «συμφωνία οικονομικής και δημοσιονομικής συνεργασίας», η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο στην Επίσημη Εφημερίδα της Τουρκίας και περιλαμβάνει συνολικά 85 δράσεις σε 11 τομείς μεταρρυθμίσεων. Συγκεκριμένα, βάσει του «πρωτοκόλλου», 9,5 δισεκατομμύρια τουρκικές λίρες θα δοθούν ως δωρεές και δάνεια από την Τουρκία στα κατεχόμενα για το 2023, με σκοπό την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και τη μείωση του ελλείμματος στον προϋπολογισμό του ψευδοκράτους.

Τα κονδύλια θα αξιοποιηθούν για επενδύσεις σε υποδομές και «έργα της πραγματικής οικονομίας», με τη «συμφωνία» να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το κτίσιμο 26 σχολείων, τριών νοσοκομείων, κέντρων υγείας, καθώς και κέντρο αντιμετώπισης καταστροφών και σεισμών.

Επιπρόσθετα, προωθεί την ανέγερση κοινωνικών κατοικιών, ενώ, όπως αναφέρεται στην απόφαση,

WHOIS WHO

Ο κουρδικής καταγωγής Μεχμέτ Σιμσέκ γεννήθηκε την Πρωτοχρονιά του 1967, στο χωριό Αριτζά του Μπάτμαν στην Τουρκία. Είναι απόφοιτος της Σχολής Πολιτικών Επιστημών, του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, του Πανεπιστη μίου της Άγκυρας. Με κρατική υποτροφία ολοκλήρω

σε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στα οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, αποκτώντας βρετανική υπηκοότητα. Εργάστηκε για εφτά χρόνια ως οικονομολόγος και στρατηγικός αναλυτής στην επενδυτική εταιρεία Merrill Lynch στο Λονδίνο, με εξειδίκευση στις χώρες της αναδυόμενης Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Αφού το 1997 εντάχθηκε στις τάξεις της UBS στη Νέα Υόρκη, όπου παρέμεινε για ένα χρόνο, στη συνέχεια εργάστηκε, από το 1998 ώς το 2000, στη Deutsche-Bender Securities ως τραπεζικός αναλυτής. Προηγουμένως, διετέλεσε σύμβουλος επί οικονομικών θεμάτων στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Άγκυρα, για περίπου τέσσερα χρόνια. Το 2007 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στο Γκαζιαντέπ. Μεταξύ 2009 και 2015, διετέλεσε υπουργός Οικονομικών. Ακολούθως και αφού άρχισαν να επικρατούν οι ανορθόδοξες οικονομικές ιδέες του Ερντογάν -περί χαμηλών επιτοκίων- διορίστηκε αναπληρωτής πρωθυπουργός μέχρι και το 2018, οπόταν και το αξίωμα καταργήθηκε. Το 2013 ανακηρύχθηκε «υπουργός Οικονομικών της χρονιάς στην αναδυόμενη Ευρώπη» από το περιοδικό «Emerging Markets», ενώ την ίδια χρονιά περιλήφθηκε στη λίστα με τους 500 ισχυρότερους ανθρώπους στον πλανήτη από το Foreign Policy. Σε ό,τι αφορά την προσωπική του ζωή, ο Σιμσέκ, που του αρέσει να παίζει τένις για 2-3 ώρες κάθε πρωί, είναι παντρεμένος, από το 2010, με την αρχιτέκτονα Esra Kara, με την οποία έχουν τρία παιδιά, ενώ στο παρλεθόν υπήρξε για 10 χρόνια σύζυγος της Αμερικανίδας χρηματίστριας Annalise Granwald (1999-2009).

EconomyToday 69

Ο ΜΕΙΩΜΕΝΟΣ

ΚΑΙ

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΝΕΑ

ΘΕΜΑ Η διευθέτηση του ζητήματος
νέα
ΤΟΥ ΆΓΓΕΛΟΥ ΆΓΓΕΛΟΔΉΜΟΥ
με τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ
εφόσον δώσει το πράσινο φως η Ε.Ε. – ανοίγει τον δρόμο για μια
στεγαστική πολιτική που θα λαμβάνει υπόψη τα νέα δεδομένα
ΦΠΑ
ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΉ ΠΟΛΙΤΙΚΉ

Η

διευθέτηση του θέματος με τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 5% στην αγορά ακινήτων ολοκληρώνει ένα μεγάλο κύκλο συζητήσεων και αντιπαραθέσεων. Υπό την προϋπόθεση ότι θα δοθεί το πράσινο φως από την Ε.Ε., ουσιαστικά κλείνει ένα μεγάλο κεφάλαιο και μπορεί η αγορά να λειτουργήσει και πάλι υπό ομαλές συνθήκες στα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί. Δίνεται όμως ταυτόχρονα η ευκαιρία για την έναρξη νέων συζητήσεων με απώτερο στόχο τη χάραξη μιας νέας στεγαστικής πολιτικής, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί.

Όπως είναι γνωστό, η συζήτηση για τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στα ακίνητα διήρκεσε για μεγάλο χρονικό διάστημα με τα κοινοβουλευτικά κόμματα να προσπαθούν να συμπεριλάβουν στις πρόνοιες της μειωμένης φορολογίας όσον το δυνατό μεγαλύτερο

αριθμό ακινήτων, επικαλούμενα τις ιδιάζουσες συν -

θήκες της κυπριακής αγοράς. Ωστόσο, η κυπριακή

πλευρά είχε απολέσει την έξωθεν καλή μαρτυρία

έναντι της Ε.Ε. με την παραχώρηση του μειωμένου συντελεστή και σε επενδυτές από το εξωτερικό, κάτι που όπως σημείωσε η Ε.Ε. δεν μπορούσε να εμπίπτει στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής.

Το υπουργείο Οικονομικών ως το Σώμα που συνομιλούσε με την Ε.Ε. προειδοποιούσε για τη διαδικασία επί παραβάσει που είχαν κινήσει τα ευρωπαϊκά

όργανα και καλούσε τα κόμματα να εξεύρουν λύση το συντομότερο δυνατό και μέσα στα πλαίσια των παραμέτρων που είχε θέσει η Ε.Ε. ώστε να μην καταλήξουμε στα δικαστήρια. Τελικά μετά από πολλές διαπραγματεύσεις υπήρξε κατάληξη στη Βουλή, η οποία ενέκρινε το πλαίσιο στο οποίο θα ισχύσει ο μειωμένος ΦΠΑ και πλέον αναμένεται το πράσινο φως από την Ε.Ε..

ΤΙ ΨΉΦΙΣΕ Ή ΒΟΥΛΉ

Μετά από πολύμηνες συζητήσεις και εκατέρωθεν

αντεγκλήσεις η Βουλή ψήφισε σε νόμο τις αλλαγές

που θα ισχύουν για τον μειωμένο ΦΠΑ 5% στα ακίνητα. Ειδικότερα, ο μειωμένος συντελεστής Φ.Π.Α. 5% θα αφορά τα πρώτα 130 τ.μ. πρώτης κατοικίας, τόσο για μονοκατοικίες όσο και για διαμερίσματα, μέχρι την αξία των €350.000, νοουμένου ότι η συνολική αξία της συναλλαγής δεν υπερβαίνει τα €475.000 και το συνολικό δομήσιμο εμβαδόν δεν υπερβαίνει τα 190 τ.μ..

Σημειώνεται ότι η Επιτροπή Οικονομικών αύξησε το ανώτατο όριο από 110 τ.μ. που ήθελε η Ε.Ε. στα 130 τ.μ., εκφράζοντας την πεποίθηση ότι υπάρχει

σημαντική πιθανότητα κατάληξης σε αυτό το θέμα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται επίσης περίληψη πρόνοιας, ώστε στις περιπτώσεις ατόμων με αναπηρία, ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ (5%) να εφαρμόζεται

για τα πρώτα 190 τ.μ. δομήσιμου εμβαδού κατοικίας.

Προβλέπεται επίσης μεταβατική περίοδος, ώστε οι προτεινόμενες ρυθμίσεις να μην εφαρμόζονται, στις

EconomyToday 71

περιπτώσεις που έχει εξασφαλιστεί πολεοδομική άδεια ή έχει υποβληθεί αίτηση για εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας εντός τεσσάρων μηνών από την έναρξη της ισχύος του προτεινόμενου νόμου.

ΑΙΣΙΟΔΟΞ Ι Α ΓΙΑ ΑΠ Ο ΦΑΣΗ Ε.Ε.

Διαδικαστικά, ο νόμος τίθεται σε ισχύ με την υπογραφή του από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στο μεταξύ, το υπουργείο Οικονομικών ενημέρωσε τις

Βρυξέλλες για τις αλλαγές που επέφερε η Βουλή στον μειωμένο ΦΠΑ και εφόσον τις δεχτεί, θα σταματήσει και τη δικαστική διαδικασία που τρέχει εναντίον της Κύπρου. Μιλώντας στο Economy Today ο αναπληρωτής πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Χρύσης Παντελίδης, εξέφρασε την άποψη ότι το νέο νομικό πλαίσιο που έθεσε η Βουλή, είναι συμβατό με την ευρωπαϊκή οδηγία. Ο κ. Παντελίδης σημείωσε ότι υπάρχει αισιοδοξία ότι η Ε.Ε. θα αποδεχτεί το νέο πλαίσιο και θα σταματήσει τη δικαστική διαδικασία. Δεν νομίζουμε ότι για 20 τετραγωνικά μέτρα που είναι η διαφορά με την Ε.Ε. θα υπάρξει πρόβλημα, σημείωσε χαρακτηριστικά.

Πάντως, υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα, ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή, είχε προειδοποιήσει ότι σε ενδεχόμενο διαφωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι διαδικασίες θα τρέξουν με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς, χωρίς να αποκλείεται, η Δημοκρατία να βρεθεί πριν το τέλος του χρόνου ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για να δώσει εξηγήσεις για την απόφαση του Κοινοβουλίου της.

Η ΠΡΏΤΗ ΑΝΤ Ι ΔΡΑΣΗ ΕΤΕΚ Για να εμπίπτει ένα ακίνητο και δη ένα σπίτι στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 130 τετραγωνικά. Αυτό συνεπάγεται σε σημαντική σμίκρυνση των κατοικιών σε σχέση με ό,τι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Ωστόσο, το μικρό μπορεί να είναι και λειτουργικό, σημειώνει στο Economy Today ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ Κωνσταντίνος Κωνσταντή, επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα. Αναλυτικότερα, ο κ. Κωνσταντή σημείωσε ότι υπό τις περιστάσεις ήμαστε κάπως ικανοποιημένοι, κυρίως από την τελική διευθέτηση που έγινε στις μεταβατικές διατάξεις. Το θετικό από αυτή τη διαδικασία, επισήμανε, είναι πως πρέπει να προσαρμοστούμε όλοι και να δεχθούμε πως το μικρό μπορεί να είναι όμορφο και λειτουργικό, φτάνει να γίνει ο κατάλληλος σχεδιασμός. Ουσιαστικά, τονίζει, η νέα γενιά θα πληρώσει τις καταχρήσεις που έγιναν στο παρελθόν. Εάν κάναμε

εμείς την πρώτη κίνηση και είχαμε την πρωτοβουλία

του πώς θα γινόταν η διόρθωση, πριν θέσει το θέμα η Κομισιόν τα πράγματα μάλλον θα ήταν καλύτερα, εκτίμησε ο κ. Κωνσταντή.

Το αρνητικό στοιχείο είναι πως αυτή η αλλαγή έρχεται

στον πιο ακατάλληλο χρόνο. Σε μια περίοδο υψηλών

αυξήσεων στο κόστος κατασκευής και σε μια περίοδο όπου η εξωγενής ζήτηση [headquartering πρόγραμμα λήψης μεταναστευτικής άδειας, ζήτηση από εύπορους ξένους] δημιούργησε τεράστιες ανισορροπίες στον τομέα, κάνοντας την απόκτηση στέγης ή και ακόμη την ενοικίαση της σε λογικές τιμές απρόσιτη σε σημαντική μερίδα του πληθυσμού.

ΟΙ ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

Ποιες όμως θα είναι οι επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων μετά και την ψήφιση του νομοσχεδίου για το μειωμένο ΦΠΑ; Θα επέλθουν αλλαγές στη ζήτηση και ενδεχομένως στην προσφορά ακινήτων και σε ποιες περιπτώσεις; Πάντως, όπως λέχθηκε στη Βουλή, σύμφωνα με στοιχεία που λήφθηκαν από τον έφορο Φορολογίας, το 77% των ακινήτων που δηλώνονται

για μειωμένο ΦΠΑ 5%, αφορά σε κατοικίες κάτω των 130 τ.μ. και αξίας μέχρι €350 χιλιάδων.

Μιλώντας στο Economy Today, ο πρόεδρος του

συνδέσμου εκτιμητών ακινήτων, Πόλυς Κουρουσίδης

ανέφερε ότι η νέα νομοθεσία, θα καλύπτει ένα μεγάλο

φάσμα των ακινήτων, όσον αφορά στον μειωμένο

ΦΠΑ. Ωστόσο, αναπόφευκτα θα υπάρξουν κάποιες

επιπτώσεις στην αγορά – όχι σε μεγάλο βαθμό –

72 EconomyToday
ΘΕΜΑ

ιδιαίτερα όσον αφορά στις κατοικίες και λιγότερο σε σχέση με τα διαμερίσματα. Αναλυτικότερα, όπως

ανέφερε ο κ. Κουρουσίδης, ενδεχομένως να υπάρξει

θέμα με μερίδα ατόμων που επιλέγουν να χτίσουν το σπίτι τους αντί να το αγοράσουν, καθώς σε τέτοιες

περιπτώσεις μπορεί να ξεπεράσουν το όριο των 450.000 ευρώ σε κόστος και να μην εμπίπτει έτσι στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ.

Πέραν αυτού, όπως γίνεται αντιληπτό, θα επηρεαστούν τα μεγάλης αξίας ακίνητα, τα οποία υπό προϋποθέσεις ενέπιπταν μέχρι σήμερα στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ ωστόσο αυτό, όπως είπε, δεν αφορά αγορές από Κύπριους αλλά κυρίως από ξένους. Σε συσχέτιση με αυτό, η Λεμεσός είναι η επαρχία που ενδεχομένως να παρουσιάσει μεγαλύτερο πρόβλημα λόγω αυτής της νέας κατάστασης σε σύγκριση με άλλες επαρχίες, καθώς εκεί ανεγείρονταν κυρίως τέτοιου είδους ακίνητα. Ταυτόχρονα, όπως ανέφερε ο κ. Κουρουσίδης, ενδεχομένως η νέα αυτή κατάσταση να ωφελήσει τα ακριβά μεταχειρισμένα ακίνητα, καθώς στα μεταχειρισμένα δεν επιβάλλεται ΦΠΑ.

Ένα άλλο θέμα που πιθανό να προκύψει αφορά και πάλι στα σπίτια καθώς τα 130 τετραγωνικά που εμπίπτουν στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ μέχρι τώρα θεωρού-

νταν λίγα για ένα σπίτι. Συνήθως τα σπίτια ξεκινούσαν

από τα 160-180 τετραγωνικά και ανέβαιναν προς

τα πάνω. Ίσως είναι καιρός να συνηθίσουμε με πιο

μικρά ακίνητα όπως άλλωστε κάνουν και οι Ευρωπαίοι

τόσα χρόνια, σημείωσε ενδεικτικά ο κ. Κουρουσίδης.

ΟΛΙΣΤΙΚΉ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΉ

ΠΟΛΙΤΙΚΉ

Και αφού αποφασίστηκαν οι αλλαγές και κωδικοποιή-

θηκαν οι επιπτώσεις, κάπου εδώ ενδεχομένως ανοίγει και η συζήτηση για την ανάγκη μιας νέας στεγαστικής

πολιτικής, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τα δεδομένα

που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά.

Το ΕΤΕΚ κάνει λόγο για μια ολιστική στεγαστική πο -

λιτική. Συγκεκριμένα, όπως υποστηρίζει, η παρούσα

κυβέρνηση θα πρέπει να χαράξει και υλοποιήσει μια

ολιστική στεγαστική πολιτική, καθώς έχουμε ξεπεράσει το παρά πέντε και είμαστε πλέον στο και πέντε. Με τον όρο ολιστική, σημειώνεται, εννοούμε τη μεγάλη εικόνα. Δηλαδή ένα μεγάλο παζλ το οποίο έχει διάφορα κομμάτια τα οποία μπορεί να φαντάζουν και άσχετα το ένα με το άλλο αλλά τελικά όλα συνδέονται και όλα επηρεάζουν τη μεγάλη εικόνα που ονομάζουμε

ολιστική στεγαστική πολιτική.

Περίοπτη θέση στις εισηγήσεις που κατέθεσε το ΕΤΕΚ στην κυβέρνηση καταλαμβάνει εκείνη που αναφέρεται στην ένταξη των κενών μονάδων στην αγορά. Ειδικότερα, η εισήγηση του Επιμελητηρίου για αξιοποίηση του υφιστάμενου οικιστικού αποθέματος μέσω της ενίσχυσης της προσφοράς περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: (α) Ένταξη κενών οικιστικών μονάδων στον αγορά (περί των 35 χιλιάδων - 8% του οικιστικού αποθέματος) με κίνητρα και αντικίνητρα. Η ένταξη κενών μονάδων στην αγορά είναι κάτι που κοιτάζουν πολλές δυτικές και ευρωπαϊκές χώρες.

ΤΟ 77% ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΜΕΙΩΜΕΝΟ ΦΠΑ 5%, ΑΦΟΡΑ ΣΕ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΚΑΤΩ ΤΩΝ 130 Τ.Μ.

ΚΑΙ ΑΞΙΑΣ ΜΕΧΡΙ €350 ΧΙΛΙΑΔΩΝ

(β) Μειωμένο ΦΠΑ για ανακαινίσεις και επεκτάσεις υφιστάμενων οικοδομών.

(γ) Στοχευμένα κίνητρα για αλλαγή χρήσης. Κενά εμπορικά να μετατραπούν σε οικιστικές μονάδες.

(δ) Λόγω δημογραφικού και άλλων παραγόντων

παρατηρείται σήμερα έντονα το εξής φαινόμενο: Σε μεγάλα σπίτια, διώροφα πέραν των 200 ή 250 τ.μ διαμένουν 2 συνταξιούχοι ή ακόμη και ένας. Το φαινόμενο των δωματίων φαντασμάτων όπως λέγεται, με δυσκολία θέρμανσης, καθαρισμού συντήρησης μπορεί

να ιδωθεί και σαν ευκαιρία. Θέλει όμως ευφάνταστες προσεγγίσεις.

(ε) Μια νέα και φιλόδοξη προσέγγιση για τη ριζική αναζωογόνηση των περιοχών που στεγάζονται πρόσφυγες.

(στ) Εκ των ουκ άνευ, ένας ενιαίος φορέας ο οποίος

να έχει υπό την εποπτεία του όλα αυτά να θέματα. Να

συλλέγει δεδομένα να μελετά, να σχεδιάζει και να

παρακολουθεί μακροπρόθεσμες πολιτικές για το θέμα.

Πέραν των πιο πάνω, το ΕΤΕΚ τονίζει επίσης την ανάγκη

για ενεργότερη εμπλοκή του ΚΟΑΓ και της τοπικής

αυτοδιοίκησης, καθώς επίσης και την ενεργοποίηση και σύμπραξη του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα.

EconomyToday 73

Η πλατφόρμα παρέχει ασφαλές διαδικτυακό περιβάλλον ενώ έχει άπειρες δυνατότητες, συνεχόμενης τεχνολογικής αναβάθμισης και σύντομα υιοθέτησης στοιχείων τεχνικής νοημοσύνης.

ΗREALTORSCYPRUS.COM είναι μια πρωτοποριακή πλατφόρμα ακινήτων που δημιουργήθηκε με την άριστη συνεργασία της εταιρείας υψηλής τεχνολογίας IT Soft-Surge, του Συγκρο-

τήματος ΔΙΑΣ σε ό,τι αφορά τα θέματα προβολής αλλά και με την αμέριστη στήριξη του συνδέσμου

ΣΚΕΚ (Σύνδεσμος Κτηματομεσιτών Επιχειρηματιών Κύπρου).

ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ «Η πλατφόρμα, η οποία άρχισε ήδη τη λειτουργία της στο διαδίκτυο απευθύνεται αποκλειστικά σε αδειούχους κτηματομεσίτες. Σχεδιάστηκε για να παρέχει προς κάθε ενδιαφερόμενο ένα εύχρηστο και φιλικό προς τον κάθε χρήστη εργαλείο. Πρόκειται για μια σύγχρονη πλατφόρμα ακινήτων, που στόχο έχει να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των αδειούχων κτηματομεσιτών, να βελτιώσει την εξυπηρέτηση των πελατών και να προβάλει με τον καλύτερο και πιο αποτελεσματικό τρόπο τα ακίνητα των πελατών μας», αναφέρει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Κτηματομεσιτών Κύπρου κ. Ανδρέας Καουρής.

Παρουσιάζοντας την πλατφόρμα ο κ. Καουρής εξηγεί πως «μέσω της REALTORSCYPRUS.COM επιδιώκουμε ως Σύνδεσμος στην καλύτερη εξυπηρέτηση όσων προβαίνουν σε αναζήτηση στο διαδίκτυο για αγορά ακινήτου στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Επιπρόσθετα, στοχεύουμε στη μεγιστοποίηση των κερδών όλων με το μικρότερο ίσως κόστος προβολής παγκύπρια. Μέχρι σήμερα περισσότερο από τριάντα επαγγελματίες

ΑΝΔΡ Ε ΑΣ ΚΑΟΥΡΗΣ

«Μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν ισχυρό και ανταγωνιστικό κτηματομεσιτικό τομέα στην Κύπρο»

κτηματομεσίτες έχουν εγγραφεί στην πλατφόρμα μας και στόχος μας είναι να εγγραφούν όλοι οι εγκεκριμένοι επαγγελματίες στην Κύπρο. Σημειώνεται πως για την εγγραφή στην πλατφόρμα δεν απαιτείται να υπάρχει ιστοσελίδα του κτηματομεσίτη/κτηματομεσιτικού γραφείου. Η REALTORSCYPRUS.COM έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες

όλων». Όσον αφορά το κόστος ο κ. Καουρής σημειώνει πως, «για το τρέχον έτος ανέρχεται στα €250 συν ΦΠΑ. Από το 2024 το κόστος θα είναι στα €400 συν ΦΠΑ. Ως ΣΚΕΚ πιστεύουμε πως ίσως αυτή τη στιγμή να μην υπάρχει πιο καλή και οικονομική λύση για την προώθηση των ακίνητων παγκύπρια. Οι αριθμοί, είναι εξάλλου, ενδεικτικοί: Αν το δούμε σε μηνιαία ή ημερήσια βάση, το κόστος ανά μήνα θα κυμανθεί στα €21 συν ΦΠΑ ή καλύτερα στα 0,68 σεντ την ημέρα. Αντίστοιχα, με τον νέο χρόνο το κόστος θα ανέρχεται μηνιαία στα €33 τον μήνα ή καλύτερα στα €1,11 την ημέρα».

ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ

ΤΗΝ ΠΕΙΡΑΤΕΙΑ

«Ως Σύνδεσμος Κτηματομεσιτών Επιχειρηματιών Κύπρου καλούμε όλους εσάς, συνάδελφους και συνεργάτες, να συμβάλετε σε αυτή μας την προσπάθεια και να αγκαλιάσετε την πλατφόρμα REALTORSCYPRUS.

COM. Την αποκλειστικά δική μας πλατφόρμα! Σας κα-

λούμε να την επισκέπτεστε καθημερινά ώστε μεταξύ μας να αναπτύξουμε μια αγαστή συνεργασία ώστε να μπορούμε μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον, χωρίς πειρατές, να προωθούμε τα ακίνητά μας σε όλη την Κύπρο. Εξάλλου, μέσω της πλατφόρμας είναι απόλυτα

ADVERTORIAL 74 EconomyToday
Η
ΝΕΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

βέβαιο ότι θα αυξηθούν οι συνεργασίες μεταξύ των κτηματομεσιτών», σημείωσε.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ-ΤΕΧΝΙΚΗ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

Ο πρόεδρος του ΣΚΕΚ τόνισε ακόμα πως «ως Σύνδεσμος δίνουμε πολύ μεγάλη έμφαση στις εισηγήσεις και στις ανησυχίες των συναδέλφων-κτηματομεσιτών. Τις εισηγήσεις αυτές τις έχουμε μετουσιώσει σε πράξεις, εξ ου και σήμερα είμαστε σε θέση να έχουμε στη διάθεσή μας την REALTORSCYPRUS.COM. Επιπρόσθετα, μέσω της IT Soft-Surge, μιας καταξιωμένης εταιρείας στον τομέα της, παρέχουμε επαγγελματική Τεχνική Υποστήριξη οποιαδήποτε στιγμή ενώ, μέσω της συνεργασίας μας με το Συγκρότημα ΔΙΑΣ, δίνουμε προβολή στην πλατφόρμα και στα μέλη μας με τα μέσα που διαθέτει ο Όμιλος. Αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε, όπως για παράδειγμα η πειρατεία η οποία έχει τεράστιο κόστος τόσο στους επαγγελματίες

του κλάδου όσο και στα έσοδα του κράτους και μέσω της REALTORSCYPRUS.COM σας προσφέρουμε τη λύση».

«‘Ετσι, απευθύνουμε κάλεσμα σε όλους τους επαγγελματίες του κλάδου να συστρατευθούν μαζί μας για να πετύχουμε τους στόχους μας. Σκεφτείτε μόνο 50 ή 100 ή 500 εγγεγραμμένους κτηματομεσίτες να ανεβάσουν

από 100 ακίνητα, άρα μιλάμε για 5.000 ή 10.000 ή

και 50.000 ακίνητα αντίστοιχα από μόνον αδειούχους κτηματομεσίτες παγκύπρια. Αυτομάτως, η κινητικότητα της παλτφόρμας θα αυξηθεί κατακόρυφα».

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΣ

1. Ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των συνάδελφων, ένας απόλυτα εφικτός στόχος.

2. Καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση των πελατών μας.

3. Βέλτιστη παρουσίαση όλων των ακινήτων των εγγεγραμμένων κτηματομεσιτών. Αυτό θα γίνει εφικτό με την ευγενή άμιλλα και την προσπάθεια από τον κάθε

ένα από μας για να γίνει καλύτερος.

4. Καταπολέμηση της πειρατείας, αύξηση των εσόδων μας αλλά και του κράτους.

5. Να καταστεί η REALTORSCYPRUS.COM με τη βοήθεια και συνεργασία των επιφανών επαγγελματιών συνεργατών μας η πιο μεγάλη και επιτυχημένη πλατφόρμα ακινήτων στην Κύπρο.

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΕΤΕ ΤΗΝ REALTORSCYPRUS.COM

• Συνεργασία όλων των επαγγελματιών στη ίδια βάση στο πλαίσιο ενός σύγχρονου Κώδικα Δεοντολογίας.

• Προβολή ακινήτου παγκύπρια σε όλους τους κτηματομεσίτες καθώς και σε όσους αναζητούν ακίνητο είτε από πελάτες στην Κύπρο, είτε από το εξωτερικό.

• Αποκλειστική συνεργασία όλων των επαγγελματιών του κλάδου και αύξηση εσόδων. • Καλύτερη και πιο επιτυχημένη αποδοτικότητα στην εργασία μας η οποία θα πηγάζει μέσα από τη μεταξύ μας συνεργασία.

Ο Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Κτηματομε-

σιτών Κύπρου ιδρύθηκε το 1985 και τα μέλη του εργάζονται σε εθελοντική βάση.

Στόχος είναι μεταξύ άλλων η εξεύρεση

λύσεων στα προβλήματα των μελών του.

Για εγγραφή στην πλατφόρμα

REALTORSCYPRUS.COM θα πρέπει να

επισκεφθείτε την ιστοσελίδα

www.realtorscyprus.com για

δημιουργία λογαριασμού.

Μετά την εγγραφή, ο χρήστης θα αποκτήσει πρόσβαση σε όλες τις λειτουργίες και τα πλεονεκτήματα της πλατφόρμας. Για οποιαδήποτε απορία η εταιρεία IT SoftSurge και το εξειδικευμένο προσωπικό της παρέχουν συνεχή τεχνική υποστήριξη. Η πλατφόρμα REALTORSCYPRUS.COM συμμορφώνεται πλήρως με τις νομοθετικές απαιτήσεις και τους κανόνες επαγγελματικής δεοντολογίας. Παρέχει ασφαλές διαδικτυακό περιβάλλον για τη διεξαγωγή επιχειρηματικών συναλλαγών και προστασία των προσωπικών σας δεδομένων. Ως Σύνδεσμος Κτηματομεσιτών Επιχειρηματιών Κύπρου προσβλέπουμε σε κάτι πολύ μεγάλο και πρακτικό. Με άπειρες δυνατότητες, συνεχόμενης τεχνολογικής αναβάθμισης και σύντομα υιοθέτησης στοιχείων τεχνικής νοημοσύνης. Θέση του Συνδέσμου είναι πως με τη συνεργασία και την ενεργή συμμετοχή όλων μας, μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν ισχυρό και ανταγωνιστικό κτηματομεσιτικό τομέα στην Κύπρο. Τέλος, προσδοκούμε στη μείωση της πειρατείας και ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ μας.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:

Τηλέφωνο: 25101280

Ιστοσελίδα: www.realtorscyprus.com Email: info@soft-surge.com

EconomyToday 75
INFO
76 EconomyToday ΘΕΜΑ Αποχωρώντας από την ηγεσία του ΠΑΣΥΞΕ έπειτα από 20 χρόνια, ο κ. Λοϊζίδης μοιράζεται στο Economy Today τις εμπειρίες του, τις επιτυχίες, αλλά και τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετώπισε, την προσπάθεια που έμεινε ανεκπλήρωτη και δίνει τις συμβουλές του στον νέο πρόεδρο ΤΟΥ ΆΓΓΕΛΟΥ ΆΓΓΕΛΟΔΉΜΟΥ ΧΆΡΗΣ ΛΟΪΖΊΔΗΣ: ΣΤΗΝ
ΓΡΆΜΜΗ
ΔΥΟ
ΠΡΏΤΗ
ΓΊΆ
ΔΕΚΆΕΤΊΕΣ

ΜΑΣ ΕΚΜΥΣΤΗΡΕΥΤΗΚΕ

ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΟΥ ΕΊΧΕ ΠΑΡΕΊ

ΝΑ ΑΠΟΧΩΡΗΣΕΊ ΠΡΊΝ ΑΠΟ ΠΕΡΊΠΟΥ

10 ΧΡΟΝΊΑ, ΑΛΛΑ ΤΟΝ ΠΡΟΛΑΒΑΝ

ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ 2013 ΚΑΊ ΕΤΣΊ

ΠΑΡΕΜΕΊΝΕ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ

ΓΊΑ ΝΑ ΑΝΤΊΜΕΤΩΠΊΣΕΊ

ΤΗ ΔΥΣΚΟΛΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Όταν βρεθείς σε μια θέση κλειδί και

καλείσαι να ηγηθείς μιας εταιρείας

ή ενός Οργανισμού, με στόχο να

τον οδηγήσεις σε καλύτερες μέρες, σημαίνει ότι κάποιοι άνθρωποι

σε εμπιστεύονται και σε βάζουν μπροστά. Όταν μάλιστα καταφέρνεις να διατηρηθείς σ’ αυτή τη

θέση για 20 συναπτά έτη, τότε σημαίνει ότι έχεις

κάνει τη δουλειά σου καλά και αναπόφευκτα έχεις

αφήσει το στίγμα σου.

Ο Χάρης Λοϊζίδης βρέθηκε στην προεδρία του Παγκύπριου Συνδέσμου Ξενοδόχων για δυο δεκαετίες. Ένα πόστο αν μη τι άλλο απαιτητικό αφού εκπροσωπεί μια επαγγελματική ομάδα, η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην κυπριακή οικονομία. Ο κλάδος της φιλοξενίας και ευρύτερα του τουρισμού είναι γνωστό πως αποτελεί - μαζί με 1-2 άλλους - την ατμομηχανή της οικονομίας και όλοι αναμένουν σε κάθε δύσκολη στιγμή πως θα τραβήξει το κουπί για να φέρει και πάλι το καράβι σε πορεία ανάπτυξης. Την ίδια ώρα, το απαιτητικό αυτό πόστο προϋποθέτει ότι θα πρέπει να μάθεις να εξισορροπείς μεταξύ της ομάδας που εκπροσωπείς, των πολιτικών της εκάστοτε κυβέρνησης, αλλά και των συντεχνιών που εκπροσωπούν τους εργαζομένους. Όπως έχει προαναφερθεί ο ξενοδοχειακός κλάδος είναι δύσκολος και κάθε αναταραχή ενδεχομένως να έχει επιπτώσεις στην ευρύτερη οικονομία. Είναι γνωστή άλλωστε η ένταση που επικρατεί κάθε φορά που θα πρέπει να ανανεωθεί η συλλογική σύμβαση με τους εργαζομένους και πόσο δύσκολο είναι να ικανοποιηθούν όλες οι πλευρές ώστε τα πράγματα να μην εκτραχυνθούν, ιδιαίτερα σε μια καλοκαιρινή περίοδο.

Αν μη τι άλλο, ο Χάρης Λοϊζίδης το παράσημο

που μπορεί να πάρει μαζί του μετά από 20 χρόνια

πορείας στην ηγεσία του ΠΑΣΥΞΕ είναι ότι πολι -

τεύτηκε με σύνεση, προσπαθούσε να αποφύγει τις

εντάσεις και τις ακραίες θέσεις και κατάφερε να

καταστήσει το σύνδεσμο ένα αξιόπιστο συνομιλητή

τόσο με την κυβέρνηση όσο και με τους εργαζόμενους.

Ο κ. Λοϊζίδης μίλησε στο Economy Today για την απόφασή του να αποχωρήσει από τον ΠΑΣΥΞΕ,

για τις μεγάλες προκλήσεις που είχε να αντιμετω -

πίσει σε δυο πολύ δύσκολες στιγμές για ολόκληρη

τη χώρα, το 2013 με τα γνωστά γεγονότα και

την περίοδο του κορωνοϊού, όπου η τουριστική βιομηχανία είχε ουσιαστικά κλείσει για κάποιο

διάστημα. Μας εκμυστηρεύτηκε την απόφαση που

είχε πάρει να αποχωρήσει πριν από περίπου 10

χρόνια, αλλά τον πρόλαβαν τα γεγονότα του 2013

και έτσι παρέμεινε στη θέση του για να αντιμε -

τωπίσει τη δύσκολη κατάσταση, ενώ δίνει και τις

συμβουλές του τόσο στον διάδοχο του, όσο και στον υφυπουργό Τουρισμού, ο οποίος έχει επίσης να διαδραματίσει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην πορεία του κλάδου.

ΈΚΛ Έ ΙΣ Έ Ο ΚΎΚΛΟΣ

Γιατί λοιπόν αποφάσισε να αποχωρήσει μετά από

μια 20ετία στην ηγεσία του ΠΑΣΥΞΕ; Όπως ανα -

φέρει ο ίδιος μιλώντας στο Economy Today, όταν

βρίσκεσαι σε μια τέτοια θέση, είναι λογικό και

αναπόφευκτο ότι κάποια στιγμή ο κύκλος ολοκλη -

EconomyToday 77

ρώνεται. Νιώθω, λοιπόν, έντονα ότι ο κύκλός μου έχει ολοκληρωθεί στον ΠΑΣΥΞΕ αν και μετά από 20 χρόνια θεωρώ τον εαυτό μου άνθρωπο της ξενοδοχειακής βιομηχανίας και θα συνεχίσω να δίνω τις συμβουλές μου όποτε μου ζητηθεί, σημειώνει.

Ο κ. Λοϊζίδης σημειώνει ότι στην 20ετή του πορεία νιώθει ευγνώμων για τα όσα έζησε για τις γνωριμίες που έκανε και για τις εμπειρίες που αποκόμισε. Πλέον όπως είπε νιώθει ως ένας πιστός στρατιώτης στον κλάδο της φιλοξενίας, της ξενοδοχειακής βιομηχανίας και του τουρισμού ευρύτερα. Πάντως, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ. Λοϊζίδης επιχείρησε να αποχωρήσει από τον σύνδεσμο. Όπως μας εκμυστηρεύτηκε πριν από περίπου 10 χρόνια ήταν έτοιμος να φύγει, ωστόσο τον πρόλαβαν τα γεγονότα του 2013. Όπως αναφέρει μπροστά στις δυσκολίες που παρουσιάστηκαν δέχτηκε παραινέσεις για να συνεχίσει αφού όχι μόνο ο τουρισμός, αλλά η οικονομία ολόκληρη βρισκόταν στο χείλος του γκρεμού. Ο ίδιος αποφάσισε τότε να παραμείνει, αφού όπως αναφέρει, τέτοιοι περίοδοι κρίσεων δημιουργούν πιέσεις σε κάποιον να παραμείνει και να συνεχίζει να μάχεται. Βέβαια, η παραμονή του αυτή διήρκεσε άλλα 10 χρόνια, με αποτέλεσμα να φτάσουμε στο σήμερα όπου η αποχώρηση του είναι οριστική.

Η ΚΡΊΣΗ ΤΟΥ 2013

Μιας και ο λόγος για το 2013, ο κ. Λοϊζίδης

θυμάται τις κρίσιμες στιγμές που περάσαμε. Έφυγε η γη κάτω από τα πόδια μας, σημειώνει αφού η κρίση χτύπησε ολόκληρη την οικονομία στο σύνολό της. Αφού μεσολάβησαν τα γεγονότα εκείνης της περιόδου προσπαθούσαμε να πείσουμε τους

ξένους να έρθουν και πάλι στο νησί μας. Ωστόσο, αναφέρει ο κ. Λοϊζίδης, η εικόνα που υπήρχε στο εξωτερικό για την Κύπρο ήταν πιο άσχημη απ’ ό,τι νομίζαμε. Οι ξένοι νόμιζαν ότι η κρίση στις τράπεζες δημιούργησε και ελλείψεις σε βασικά

αγαθά, σε φαγητό και νερό. Προσπαθήσαμε να τους πείσουμε ότι δεν ήταν έτσι τα πράγματα.

Ξεκίνησε λοιπόν πρώτα ο ιδιωτικός τομέας μια εκστρατεία για να προσελκύσουμε τους ξένους και στη συνέχεια ακολούθησε και ο δημόσιος τομέας. Ευτυχώς καταφέραμε να πείσουμε αρκετούς και σταδιακά να βάλουμε το νερό στο αυλάκι για να έρθουν καλύτερες μέρες τόσο στον τουρισμό όσο και στην οικονομία.

Ο COVID ΚΑ Ί Ο Π Ο ΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΊΑ

Πέραν της κρίσης του 2013, ο κ. Λοϊζίδης έζησε άλλες δυο πολύ δύσκολες περιόδους ως άμεσα εμπλεκόμενος με τον τουρισμό. Η περίοδος του κορωνοϊού ήταν από πιο δύσκολες στην 20ετή του πορεία όπως αναφέρει αφού η τουριστική βιομηχανία κυριολεκτικά έκλεισε για μια μεγάλη χρονική περίοδο. Το μόνο που λειτουργούσε για αρκετό

Η ΠΕΡΊΟΔΟΣ

ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ

ΗΤΑΝ ΑΠΟ ΤΊΣ ΠΊΟ ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΣΤΗΝ 20ΕΤΗ ΤΟΥ ΠΟΡΕΊΑ ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΊ, ΑΦΟΥ

Η ΤΟΥΡΊΣΤΊΚΗ

ΒΊΟΜΗΧΑΝΊΑ ΚΥΡΊΟΛΕΚΤΊΚΑ

ΕΚΛΕΊΣΕ ΓΊΑ ΜΊΑ

ΜΕΓΑΛΗ ΧΡΟΝΊΚΗ

ΠΕΡΊΟΔΟ

καιρό, όπως αναφέρει ήταν τα ξενοδοχεία που φιλοξενούσαν επαναπατριζόμενους και ταξιδιώτες που έμπαιναν σε καραντίνα. Η περίοδος εκείνη ήταν πολύ δύσκολη για τον κλάδο αναφέρει, ωστόσο με την πάροδο των 2 περίπου χρόνων βλέπουμε να υπάρχει και πάλι ανάκαμψη. Ο τουρισμός για άλλη μια φορά αποδεικνύει ότι αντέχει στα δύσκολα και είναι σε θέση να επανακάμψει και να καταστεί και πάλι η ατμομηχανή της κυπριακής οικονομίας, αναφέρει ο κ. Λοϊζίδης.

Όσον αφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο κ. Λοϊζίδης αναφέρει ότι για μια περίπου δεκαετία προσπαθούσαμε να προσελκύσουμε Ρώσους τουρίστες με καμπάνιες στο εξωτερικό με νέα δρομολόγια με ελευθεροποίηση των όποιων περιορισμών. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, αφού η ρωσική αγορά κατέστη μια από τις σημαντικότερες για τον κυπριακό τουρισμό. Με τον πόλεμο όμως στην Ουκρανία χάσαμε τους Ρώσους τουρίστες μέσα σε μια νύχτα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μεγάλο πρόβλημα ιδιαίτερα

σε κάποιες περιοχές του νησιού που βασίζονταν

ιδιαίτερα σε αυτούς. Ωστόσο και πάλι προσπαθή -

σαμε να ανακάμψουμε. Προσελκύσαμε τουρίστες

78 EconomyToday ΘΕΜΑ

από νέες αγορές και οι ενδείξεις είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές για τη φετινή περίοδο.

ΤΙ ΚΡΑΤΑ

Ρωτήσαμε τον κ. Λοϊζίδη ποια είναι τα σημεία

εκείνα που κρατά από τη θητεία του στον ΠΑΣΥΞΕ ως θετικά. Ποια σημαντικά σημεία δηλαδή θεωρεί

ότι έπαιξαν ρόλο στην εύρυθμη λειτουργία του κλάδου και ταυτόχρονα στην ανάπτυξή του. Όπως αναφέρει ένα πολύ σημαντικό στοιχείο, είναι η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Όταν αυτά τα δυο μέρη καταφέρνουν να εργαστούν μαζί μπορούν να πετύχουν πολλά, αναφέρει ο κ. Λοϊζίδης. Ένα άλλο σημείο, στο οποίο συνέβαλε και ο ίδιος, είναι η ανάδειξη του ΠΑΣΥΞΕ ως ενός σοβαρού και αξιόπιστου συνομιλητή τόσο έναντι της κυβέρνησης όσο και έναντι των συντεχνιών. Οι ακρότητες και οι μαξιμαλιστικές αξιώσεις δεν βοηθούν στις συνομιλίες γι’ αυτό πρέπει να είσαι αποτελεσματικός μεν αλλά ήπιων τόνων δε. Οι νέες και καινοτόμες ιδέες που φέραμε στον ξενοδοχειακό τομέα είναι ένα άλλο σημαντικό σημείο που κρατά ο κ. Λοϊζίδης στην πορεία του στον ΠΑΣΥΞΕ και όπως αναφέρει τώρα είναι η ώρα να

μπουν νέοι στον σύνδεσμο οι οποίοι θα φέρουν

τις δικές τους καινοτόμες ιδέες.

Πέραν των πιο πάνω, ο κ. Λοϊζίδης σημειώνει ότι

είναι υπερήφανος για τα όσα πέτυχαν όλα αυτά τα

χρόνια. Όχι μόνο εκείνα για τα οποία ο ΠΑΣΥΞΕ

είναι αποκλειστικός υπεύθυνος αλλά και για εκείνα τα οποία ο ΠΑΣΥΞΕ είχε τη συμβολή του, είτε κα -

ταθέτοντας θέσεις είτε προτάσεις. Για παράδειγμα, η ίδρυση του υφυπουργείου Τουρισμού ήταν πολύ

σημαντική για ολόκληρο τον κλάδο σημειώνει. Επίσης, ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τα ξενοδοχεία ήταν ένα άλλο σημαντικό ορόσημο, στο οποίο συνέβαλε και ο ΠΑΣΥΞΕ. Η αναβάθμιση

του κτιριακού προϊόντος και η θέσπιση ποιοτικών

κριτηρίων ήταν άλλα δυο βασικά σημεία, αναφέρει. Βέβαια, σε όλα αυτά ο κ. Λοϊζίδης θέλησε

να δώσει τα εύσημα και στην κυβέρνηση για την

προσπάθεια που κατέβαλε και τις μεταρρυθμίσεις

που πέτυχε όλα αυτά τα χρόνια για την ανάπτυξη

του τουρισμού.

ΣΥΝΈΝΩΣΗ …

Ζητήσαμε από τον κ. Λοϊζίδη να μας αναφέρει ένα

ζήτημα το οποίο προσπάθησε πολύ να επιτύχει

στην πορεία του στον ΠΑΣΥΞΕ αλλά μέχρι σήμερα

έμεινε ανολοκλήρωτο. Ήταν μεγάλη μου φιλο -

δοξία να συνενώσουμε τον ξενοδοχειακό κόσμο κάτω από μια ομπρέλα. Η προσπάθεια συνένωσης του ΠΑΣΥΞΕ με τον ΣΤΕΚ ήταν κάτι που φιλοδοξούσαμε να πετύχουμε είπε και προς αυτή την κατεύθυνση είχαν γίνει μερικές προσπάθειες οι οποίες όμως δεν τελεσφόρησαν. Πρέπει να πω ότι τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη ακόμα μια τέτοια προσπάθεια και θέλω να ελπίζω ότι αυτή τη φορά το αποτέλεσμα θα είναι θετικό και θα ενωθούν οι δυο ξενοδοχειακοί σύνδεσμοι, ανέφερε.

ΣΥΜΒΟΥΛΈΣ

Ο κ. Λοϊζίδης έθεσε τον εαυτό του στη διάθεση του

νέου προέδρου του ΠΑΣΥΞΕ για όποτε χρειαστεί

τη βοήθειά του. Παράλληλα όμως τον προέτρεψε

να συνεχίσει στην ίδια συνετή πολιτική. Οι ακραίες

θέσεις και συμπεριφορές δεν λύνουν προβλήματα ανέφερε και αυτό θα πρέπει να το έχει υπόψη του ο νέος πρόεδρος. Παράλληλα τον προέτρεψε να εργαστεί στη συνέχιση της συνεργασίας μεταξύ

δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς μπορεί να

φέρει πολύ καλά αποτελέσματα.

Απευθυνόμενος τώρα προς τον υφυπουργό Τουρισμού, ο κ. Λοϊζίδης τον κάλεσε να αφουγκράζεται τις θέσεις του ιδιωτικού τομέα και να συζητά μαζί

του καθώς με αυτό τον τρόπο θα μπορεί να βρει

λύσεις σε αρκετά προβλήματα που παρουσιάζο -

νται στον τουριστικό κλάδο.

Καταλήγοντας, η επόμενη μέρα θα βρει τον Χάρη

Λοϊζίδη στις οικογενειακές του επιχειρήσεις, ενώ θα πάρει και τις απαραίτητες ανάσες ξεκούρασης

μετά από όλα αυτά τα χρόνια που βρισκόταν στην πρώτη γραμμή.

EconomyToday 79

ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΘΕΜΑ Αμερικανοί τουρίστες έχουν κρατήσεις για ξεναγήσεις μέχρι και τον Νοέμβριο ΤΗΣ ΧΑΡΙΣ ΒΩΒΟΥ
80 EconomyToday

Οτουρισμός της κρουαζιέρας

αποτελεί ένα δυνατό εργαλείο της τουριστικής βιομηχανίας του τόπου μας. Ως νησιωτική χώρα, η Κύπρος παρέχει την εμπειρία του ταξιδιού εν πλω, συνδυάζοντας μια σειρά από επιλογές εναλλακτικού τουρισμού, από την ώρα της αποβίβασης μέχρι και της ξενάγησης στο νησί. Εκτός από τα λιμάνια της Πάφου και της Λεμεσού, διαδραματίζουν πλέον σημαντικό ρόλο τόσο το λιμάνι της Λάρνακας όσο και οι μαρίνες της Λεμεσού και της Αγίας Νάπας. Η μέση κατά κεφαλή δαπάνη των επιβατών είναι 700 - 800 δολάρια ημερησίως και ο μέσος όρος διάρκειας περιήγησής τους είναι 8 - 10 ώρες. Σύμφωνα με πληροφόρηση από το υφυπουργείο Τουρισμού, φέτος το επιβατικό κοινό αναμένεται να ξεπεράσει τις 300.000, καθώς ο τουρισμός κρουαζιέρας αποτελεί προϊόν προτεραιότητας στην Εθνική Στρατηγική Τουρισμού 2030 και παρουσιάζει εξαιρετικές προοπτικές ανάπτυξης και θετικά μηνύματα ως προς τον προγραμματισμό των εταιρειών για το 2023. Μάλιστα, όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία των αφίξεων επιβατών κρουαζιέρας στα λιμάνια της Λεμεσού, της Λάρνακας, της Πάφου και της μαρίνας της Αγίας Νάπας, τα έτη 2019 – 2022 καταγράφεται αυξητική τάση. Συγκεκριμένα, το 2019 ο συνολικός αριθμός των διακομιστικών αφίξεων και επιβιβάσεων από όλα τα λιμάνια της Κύπρου ανήλθε στους 131.543 επιβάτες, ενώ το 2022 έκλεισε με 343.000 επιβάτες.

EconomyToday 81
2019 2020 2021 2022 2023 2024 214 ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΑΦ Ι ΞΕΩΝ 131.543 ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΕΠΙΒΑΤΩΝ 144 ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΑΦ Ι ΞΕΩΝ 163.793 ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΕΠΙΒΑΤΩΝ 133 ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΑΦ Ι ΞΕΩΝ 177.434 ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΕΠΙΒΑΤΩΝ 343.000 ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΕΠΙΒΑΤΩΝ 350.000 ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΕΠΙΒΑΤΩΝ (ΕΚΤΙΜΗΣΗ) 360.000 ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΕΠΙΒΑΤΩΝ (ΕΚΤΙΜΗΣΗ) 186 ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΑΦ Ι ΞΕΩΝ 207 ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΑΦ Ι ΞΕΩΝ 210+ ΑΡΙΘΜ Ο Σ ΑΦ Ι ΞΕΩΝ Πηγή: Υφυπουργείο Τουρισμού ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΑΦΙΞΕΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΛΙΜΑΝΙΑ ΛΕΜΕΣΟΥ, ΛΑΡΝΑΚΑΣ, ΠΑΦΟΥ ΚΑΙ ΜΑΡΙΝΑΣ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ

ΣΎΝΔΕΣΗ

ΜΕ ΑΛΕΞ Α ΝΔΡΕΙΑ

Οι στάσεις των κρουαζιερόπλοιων από εταιρείες όπως είναι οι MSC, Royal Caribbean International, Celestyal και Crown Iris περιλαμβάνουν κυρίως την Ηπειρωτική Ελλάδα (Πειραιά), τα ελληνικά νησιά (Ρόδος, Κρήτη, Μύκονος, Σαντορίνη), το Ισραήλ (Χάιφα, Ashdod)

και την Τουρκία (Ephesus, Bodrum, Antalya, Marmaris). «Προσβλέπουμε στην επανένταξη

των λιμανιών της Αιγύπτου, κυρίως προς και

Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΙ

Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΣΧΕΔΟΝ

ΒΕΒΑΙΟ ΟΤΙ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΙ

από

την Αλεξάνδρεια, το 2024 - 25», μας ενημερώνει το υφυπουργείο, προσθέτοντας ότι διατηρεί μακροχρόνιες επιχειρηματικές σχέσεις με τα στελέχη των εταιρειών κρουαζιερόπλοιων για τουλάχιστον δύο δεκαετίες. «Εταιρείες όπως οι MSC Holland America, Oceania, Royal Caribbean International, TUI/ Marella, Manos Cruises, Celestyal, Viking, Norwegian, Regent, Costa, Silversea, Saga, Azamara, AIDA, Fred Olsen και πολλά άλλα γνωστά ονόματα συμπεριλαμβάνουν την Κύπρο στα προγράμματά τους, αναβαθμίζουν τον στόλο και τον προγραμματισμό τους για την Ανατολική Μεσόγειο, προσδίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στην αύξηση της δυναμικότητας και συχνότητας των επισκέψεων και επιβιβάσεων με ολοήμερη διαμονή από και προς τα λιμάνια της Κύπρου. Νέες εταιρείες κρουαζιέρας από το 2019 και μετά αποτελούν οι εταιρείες Le Ponant, Oceania (Nautica, Sirena, Riviera), Seacloud, Seadream, Ambassador Cruiselines, World Navigator, Virgin Cruises. Εταιρείες όπως η Royal Caribbean International, MSC, Crown Iris και Celestyal συμπεριέλαβαν την Κύπρο στα προγράμματά τους».

Ε Ύ ΝΟΪΚ Ε Σ Σ Ύ ΓΚ Ύ Ρ Ι ΕΣ Η δυναμική που αναπτύσσει ο τομέας της κρουαζιέρας θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα συνεχιστεί και για μια σειρά από λόγους, με τη χώρα μας να εδραιώνεται ως αφετηρία ή σημαντικός σταθμός για τα κρουαζιερόπλοια. Όπως μας

εξήγησαν αρμόδιες πηγές, αυτό οφείλεται σε μια σειρά από λόγους, μεταξύ των οποίων ότι η Κύπρος ήταν από τις πρώτες χώρες που άνοιξαν τα λιμάνια της μετά την πανδημία, αλλά και με την ομαλή κατάσταση σε σχέση με το παρελθόν που επικρατεί στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, που έχει ως αποτέλεσμα οι κρουαζιέρες γενικότερα να ενισχύονται. Αυτό οφείλεται και σε διάφορους περιορισμούς που τέθηκαν από άλλους δημοφιλείς σταθμούς και λιμάνια, όπως η Βενετία, η Βαρκελώνη και η Σαντορίνη.

Όπως προστίθεται, μπορεί να ήταν και κάποιες συγκυρίες που έδωσαν το έναυσμα και ευνό -

ησαν την κρουαζιέρα γενικότερα, ιδιαίτερα τη

Λεμεσό, η οποία εξελίσσεται σε κύριο σταθμό «επίσκεψης» πολλών κρουαζιερόπλοιων, ωστόσο τα οφέλη είναι πολλαπλά. Ιδιαίτερα για τον τομέα της φιλοξενίας, καθώς, αν και ημερήσιοι επισκέπτες, εντούτοις οι χιλιάδες ξένοι που αποφασίζουν να κατέβουν για λίγες ώρες από τα κρουαζιερόπλοια δεν παύουν να είναι τουρίστες και δεν παύουν να αφήνουν εισόδημα και συνάλλαγμα. Ιδιαίτερα οι Αμερικανοί, όπως αναφέρουν ξεναγοί, που δραστηριοποιούνται στον χώρο, κάποιοι εκ των οποίων είναι «κλειστοί» για ξεναγήσεις επισκεπτών μέχρι και τον Νοέμβριο.

ΕΙΔΙΚ Α ΕΝΔΙΑΦ Ε ΡΟΝΤΑ Οι εταιρείες κρουαζιέρας διαθέτουν για κάθε σταθμό εκδρομή προς πώληση και το ίδιο κάνουν και όταν φτάνουν στη Λεμεσό, με πολλούς από τους ταξιδιώτες να κατεβαίνουν, να μεταφέρονται με μισθωμένα πούλμαν σε κοντινούς και όχι μόνο προορισμούς για ξενάγηση. «Υπάρχουν εκδρομές που περιλαμβάνουν τα Λεύκαρα και τον Άγιο Λάζαρο της Λάρνακας, την παλιά Λευκωσία, την Πέτρα του Ρωμιού, το Κούριον, το Κολόσσι, τη Χοιροκοιτία, την Πάφο και άλλα μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, αλλά και χώρους εστίασης ή και οινοποιεία. Κάποιοι επισκέπτες προτιμούν απλώς βόλτα στη Λεμεσό, αφήνοντας όμως και πάλι εισόδημα, βοηθώντας έτσι την οικονομία. Η αύξηση, μάλιστα, των συγκεκριμένων επισκεπτών είχε τέτοια δυναμική που το υφυπουργείο Τουρισμού ενέπλεξε τη στατιστική υπηρεσία και στη συλλογή στοιχείων όσον αφορά τα έσοδα από τους ημερήσιους επισκέπτες, μέσω ερωτηματολογίων στα λιμάνια και με βάση τη μέθοδο που υπολογίζονται τα συνολικά έσοδα από τον τουρισμό».

Μάλιστα, αναφέρεται ότι, όσοι ζουν στη Λεμεσό ή τη διέρχονται είναι πολύ πιθανόν να βλέπουν πλέον συχνότερα μεγάλα κρουαζιερόπλοια, κάποια πραγματικά μεγαθήρια, καθώς μεταφέρουν χιλιάδες επιβάτες, να πιάνουν λιμάνι σε σχέση με το παρελθόν. «Η DP World Limassol, η εταιρεία διαχείρισης του επιβατικού τερματικού υποδέχθηκε την περσινή χρονιά 165 κρουαζιερόπλοια και 200.000 περίπου ημερήσιους επισκέπτες από τα εν λόγω κρουαζιερόπλοια. Η εταιρεία, που έχει στόχο να καταστήσει το λιμάνι Λεμεσού κορυφαίο λιμένα κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο, αναφέρει ότι σε ετήσια βάση οι αριθμοί επιβατών κατέγραψαν το 2022 αύξηση 338% και των κρουαζιερόπλοιων. Πέραν αυτού, το λιμάνι πλέον είναι και λιμάνι αφετηρίας για μεγάλες κρουαζιέρες διεθνούς φήμης εταιρειών που έχουν δημιουργήσει και γραφεία στην Κύπρο, όπως η Royal Caribbean».

ΘΕΜΑ 82 EconomyToday

λιμάνια είχαν ανέλθει σε 112.268. Την ίδια ώρα, οι εκτιμήσεις της εταιρείας και για το 2024 είναι εξίσου καλές, καθώς έχει ήδη δεχθεί μεγάλο αριθμό

κρατήσεων. Κάποιες, πληροφορίες, πάντως, λένε πως και οι φετινές εκτιμήσεις δεν αποκλείεται τελικά να ξεπεραστούν και οι 300.000 επιβάτες που

αναμένονται να είναι τελικά περισσότεροι.

ΣΥΝΕΧΉΣ ΑΝΑΒ Α ΘΜ Ί Σ Ή

Το υφυπουργείο Τουρισμού σημειώνει ότι έχει θέσει

ως στόχους την περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού

κρουαζιέρας στην Κύπρο, την αύξηση της συμπε -

ρίληψης της Κύπρου στα προγράμματα εταιρειών

κρουαζιέρας στην Κύπρο, τη βελτίωση της εικόνας

της Κύπρου προς τους τουρίστες κρουαζιέρας, την

ενθάρρυνση της αύξησης του αριθμού επιβατών που αποβιβάζονται από τα κρουαζιερόπλοια που

έχουν ως σταθμό και την Κύπρο και την αύξηση του χειμερινού τουρισμού (Νοέμβριος - Απρίλιος). «To προϊόν και οι υπηρεσίες των λιμανιών αναβαθμίζονται συνεχώς. Μερικά παραδείγματα αποτελούν η δημιουργία του γραφείου εξυπηρέτησης επιβατών στο λιμάνι της Λεμεσού και το branding της αίθουσας επιβατών στο λιμάνι της Λάρνακας και της Λεμεσού».

ΡΕΚΌΡ ΑΦΊΞΕΩΝ

Συγκεκριμένα, πηγές από τη διαχειρίστρια εταιρεία του λιμανιού Λεμεσού DP World Limassol, αναφέρουν πως σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, το λιμάνι της Λεμεσού θα υποδεχθεί φέτος περισσότερα από 200 κρουαζιερόπλοια και 300.000 περίπου επιβάτες. Προσθέτουν μάλιστα πως οι μήνες Οκτώβριος και Νοέμβριος θα καταγράψουν τον μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων, με 34 και 46 κρουαζιέρες αντίστοιχα. Σημειώνεται, επίσης, πως σε κάποιες περιπτώσεις το λιμάνι αναμένεται να υποδεχθεί 2 - 3 κρουαζιέρες την ίδια μέρα. Όσον αφορά τις χώρες προέλευσης των επιβατών, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές αναμένονται επισκέπτες

κυρίως από τη Γερμανία, το Ισραήλ, τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, τις σκανδιναβικές χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Συχνοί πλέον επισκέπτες και από την Ισπανία, την Κίνα, την Κορέα, Ιαπωνία και άλλες χώρες, με τις οποίες η Κύπρος δεν διατηρεί απευθείας αεροπορική σύνδεση, με αποτέλεσμα να δίνεται έτσι μια ευκαιρία για γνωριμία με την Κύπρο αλλά και προβολή της χώρας μας στο εξωτερικό. Αξίζει να σημειωθεί πως οι 300.000 επισκέψεις που αναμένει η DP World Limassol είναι ο μεγαλύτερος αριθμός ημερήσιων επισκεπτών από το 1980, με την καλύτερη επίδοση έως τώρα να πηγαίνει πίσω στο 2010 με 271.000 επιβάτες.

Σύμφωνα με στοιχεία του υφυπουργείου Τουρισμού, το 2019, την τελευταία κανονική χρονιά για τον τουρισμό, οι ημερήσιοι επισκέπτες από τα

ΤΟ ΥΦΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΧΕΙ ΘΕΣΕΙ ΩΣ ΣΤΟΧΟΥΣ

ΤΗΝ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ

ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Επίσης, υλοποιούνται κοινές διαφημιστικές εκστρατείες στο εξωτερικό με εταιρείες κρουαζιερόπλοιων, όπως είναι οι Royal Caribbean, Celestyal και MSC, ενώ ο δήμος Λεμεσού ασχολείται με τη διακόσμηση

της πόλης και την κυπριακή φιλοξενία των επιβατών

στο λιμάνι, υπό τη μορφή παραδοσιακής μουσικής

ή χορού και κυπριακού προγεύματος. Επιπλέον, βρίσκεται εν ενεργεία το Σχέδιο De Mininis για φιλοξενία κρουαζιερόπλοιων στην Κύπρο, με τη διάθεση λεωφορείων από και προς τα κέντρα των πόλεων.

Με στόχο την αύξηση προσέλκυσης κρουαζιερόπλοιων στην Κύπρο, προγραμματίζεται συνέδριο για ενημέρωση και εκπαίδευση των Κύπριων

πρακτόρων και ξεναγών, οι οποίοι εξειδικεύονται στον τομέα ή επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν σε αυτόν. Η ανάδειξη της πολυμορφικότητας και των εμπειριών για τους επιβάτες της κρουαζιέρας, θα πραγματοποιηθεί και μέσω των εξειδικευμένων τουριστικών χαρτών και των 32 ειδικά διαμορφωμένων customized διαδρομών.

Σημειώνεται ότι, πραγματοποιούνται συχνές επαφές με αρμόδιους φορείς της Κύπρου, όπως είναι η Αρχή Λιμένων και οι διαχειριστές λιμανιών και μαρίνων, για την αλληλοενημέρωση γύρω από τις νεότερες εξελίξεις, τις ανάγκες ή τους προβληματισμούς, μέσα από την παρακολούθηση των ετήσιων στατιστικών στοιχείων και των διεθνών τάσεων για προτεινόμενες λύσεις και ενέργειες. Η επικοινωνία με τους συνεργάτες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό διατηρείται με την αποστολή εξειδικευμένου, ενημερωτικού e-newsletter, καταλήγει το υφυπουργείο Τουρισμού.

EconomyToday 83

ΔΕΔΟΜΕΝΑ

ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ για την ηλεκτρική ενέργεια

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΗ Αρχιτέκτονα, Προέδρου ΕΤΕΚ

Το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας

είναι μια από τις σημαντικότερες

προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η παρούσα κυβέρνηση, καθώς

από τη μια αποτελεί βασική συνιστώσα

κόστους για τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία

του τόπου, ενώ από την άλλη ταλανίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα νοικοκυριά. Το ΕΤΕΚ έχει διατυπώσει σειρά εισηγήσεων και παρεμβάσεων αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας των μεγάλων εμπορικών έργων ΑΠΕ, το μοντέλο στόχο και τη μεταβατική αγορά ηλεκτρικής

ενέργειας. Είναι πεποίθησή μας ότι η συγκέντρωση των ΑΠΕ στα χέρια λίγων ιδιωτών θα αυξήσει ακόμα περισσότερο το ενεργειακό κόστος που καλείται να πληρώσει ο καταναλωτής στο άμεσο μέλλον. Σε ό,τι αφορά το μοντέλο στόχο έχουμε πολλάκις, ως Επιμελητήριο, εκφράσει προβληματισμό και σοβαρές επιφυλάξεις κατά πόσο ταιριάζει στην κυπριακή αγορά. Κατά την άποψή μας δεν θα φέρει, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, τα αναμενόμενα αποτελέσματα, δηλαδή τη μείωση της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας προς όφελος του καταναλωτή και την απρόσκοπτη πορεία προς την Πράσινη Μετάβαση. Η δε μεταβατική αγορά - μια έκτακτη ρύθμιση με στρεβλώσεις που διανύει το 3ο έτος της λειτουργίας της - δημιουργεί απροσδόκητα κέρδη στους λίγους

προμηθευτές / παραγωγούς που συμμετέχουν και παρά το γεγονός ότι το όλο θέμα απασχόλησε τη

Βουλή αλλά και τον δημόσιο διάλογο, δεν λήφθηκαν επαρκή διορθωτικά μέτρα.

Η ΑΗΚ ΝΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΘΕΙ ΣΤΙΣ ΑΠΕ

Το ΕΤΕΚ έχει κάνει συγκεκριμένες εισηγήσεις για διορθώσεις στη μεταβατική ρύθμιση και για τη μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ ζήτησε από το υπουργείο και την ΡΑΕΚ να συνεργαστούν για να δώσουν λύσεις. Είναι επίσης θέση του Επιμελητηρίου ότι θα πρέπει να επιτραπεί στην ΑΗΚ να δραστηριοποιηθεί στις ΑΠΕ με προγραμματισμένο τρόπο, ενώ η ΑΗΚ προμήθεια θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να κάνει διμερή συμβόλαια με παραγωγούς ΑΠΕ ακόμη και στη μεταβατική ρύθμιση. Συναφώς το ΕΤΕΚ ζήτησε να ενταχθούν ΑΠΕ με διαγωνιστικές διαδικασίες στη λογική των συμβολαίων επί διαφοράς (contracts for difference). Προς τη σωστή κατεύθυνση είναι και η επέκταση του virtual net billing και για επιχειρήσεις, με συγκεκριμένα όρια, καθώς αποτελεί ανακουφιστικό μέτρο προς το κυπριακό επιχειρείν. Με δεδομένο ότι το κυπριακό ηλεκτρικό σύστημα παρουσιάζει αρκετές ιδιαιτερότητες, καθώς είναι μικρό και απομονωμένο και λαμβάνοντας υπόψη τον περιορισμένο διαθέσιμο δημόσιο ηλεκτρικό χώρο, η πολιτεία αντί να επικεντρώνεται στα μεγάλα εμπορικά συστήματα ΑΠΕ χωρίς δυνατότητα αποθήκευσης, θα πρέπει να θέσει ως προτεραι-

84 EconomyToday ΘΕΜΑ
Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΛΙΓΩΝ ΙΔΙΩΤΩΝ ΘΑ ΑΥΞΗΣΕΙ
ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΌ ΤΌ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΌ ΚΌΣΤΌΣ
ΤΟΥ
ΑΚΌΜΑ

ότητά της τα μικρά φωτοβολταϊκά για ιδιοκατανάλωση. Αυτό προϋποθέτει εκσυγχρονισμό και ψηφιοποίηση του δικτύου και εισαγωγή συστημάτων αποθήκευσης ώστε να καταστεί έξυπνο και ευέλικτο. Το ΕΤΕΚ σε μια προσπάθεια να συνεισφέρει στη μείωση των χρονοβόρων διαδικασιών για σύνδεση μικρών φωτοβολταϊκών για σκοπούς ιδιοκατανάλωσης, ζήτησε την ψηφιοποίηση της διαδικασίας υποβολής και αξιολόγησης αιτήσεων από πλευράς ΑΗΚ.

Η ΑΓΟΡΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ CO2

ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΨΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ

Το κόστος της ενέργειας θα συνεχίσει να αποτελεί κυρίαρχο θέμα συζήτησης τόσο για το αμέσως

επόμενο διάστημα όσο και για τα επόμενα χρόνια.

Εδώ να σημειωθεί πως ακόμη και μετά την ομαλοποίηση των τιμών των συμβατικών καυσίμων σε ευρωπαϊκό επίπεδο το πρόβλημα της Κύπρου παραμένει, καθώς, μια σημαντική συνιστώσα κόστους της ΑΗΚ, η αγορά δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα, είναι σε ιστορικά ψηλά επίπεδα. Στο πλαίσιο αυτό είναι ενδιαφέρουσα η προσέγγιση του νέου υπουργού Ενέργειας για αξιοποίηση

ΦΑ από την περιοχή στη φυσική του μορφή για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής (παράλληλα με την υγροποίηση στην Κύπρο για σκοπούς εξαγωγής, ώστε το εγχείρημα να είναι βιώσιμο), κάτι που θα μειώσει το ετήσιο κόστος αγοράς δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα το οποίο πλέον είναι της

TO ΕΤΗΣΙΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΠΛΕΟΝ ΕΙΝΑΙ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΩΝ 200 ΕΚ ΕΥΡΩ

τάξης των 200 εκ ευρώ! Το ΕΤΕΚ έχει επίσης πολλές προσδοκίες από τη λειτουργία των ενεργειακών κοινοτήτων και η δική του θέση είναι να δοθεί και εκεί η δέουσα προσοχή. Εν συντομία, οι ενεργειακές κοινότητες είναι συνεταιρισμοί που επιτρέπουν στους πολίτες ή οντότητες σε μια περιοχή να συμμετέχουν στην παραγωγή ενέργειας, μέσα από ανανεώσιμες πηγές, μειώνοντας τους ηλεκτρικούς τους λογαριασμούς, ενισχύοντας έτσι το διαθέσιμο εισόδημά τους και προωθώντας την ενεργειακή δημοκρατία. Θεωρούμε πως πρέπει να γίνουν με ταχύτητα ενέργειες προς τις ενεργειακές κοινότητες, παρά να επιμένουμε στη λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς όπως σχεδιάστηκε, η οποία δεν μας έχει πείσει ότι θα λειτουργήσει υπέρ του καταναλωτή και όχι υπέρ του μεγαλο-παραγωγού.

Αφήνω τελευταία την άποψη του διεθνούς κύρους καθηγητή σε θέματα ενέργειας και ενεργειακής πολιτικής, καθ. Ματθαίου Σανταμούρη σχετικά με το αντικείμενο η οποία αποτελεί το απόσταγμα του τρόπου που προσεγγίζουμε το θέμα και η οποία είναι κατατοπιστική: «…οι ΑΠΕ ήταν και είναι η ελπίδα για ένα πράσινο και οικονομικά προσοδοφόρο μέλλον για όλους. Δεν πρέπει να είναι οικονομικό μέσο και εργαλείο πλουτισμού των μεγάλων σε βάρος των πολλών. Η συγκέντρωση στα χέρια λίγων ιδιωτών αυξάνει και θα αυξήσει πολύ ακόμη το ενεργειακό κόστος που καλείται να πληρώσει ο καταναλωτής και όχι ασφαλώς το κόστος παραγωγής…».

EconomyToday 85

ΣΤΌΧΌΣ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΒΑΣΗ

ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΌΤΌΜΙΑ

Το ΙδΕΚ ανταποκρίθηκε στους υψηλούς στρατηγικούς στόχους και ενισχύει την Έρευνα & Καινοτόμο Επιχειρηματικότητα

ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΙΑΝΑΣ Α. ΚΟΦΤΕΡΟΥ Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας

αποτελεσματικότητα ενός Οργανισμού κρίνεται πρωτίστως από τον βαθμό εκπλήρωσης των στρατηγικών στόχων που σχεδιάζει και υλοποιεί, ανταποκρινόμενος στο όραμα και την αποστολή του. Το όραμα του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας, του φορέα που υλοποιεί την Εθνική Στρατηγική Έρευνας & Καινοτομίας, είναι να αποτελεί την καταλυτική δύναμη ενίσχυσης του οικοσυστήματος και να συνδράμει στην ανάπτυξη της οικονομίας και ευημερίας του τόπου. Παρόλο που η Κύπρος καθυστέρησε να αναγνωρίσει τη σημασία της Ε&Κ, τα τελευταία χρόνια, με συγκεκριμένο στρατηγικό σχεδιασμό, κατάφερε να καλύψει έδαφος και σήμερα να συγκαταλέγεται για

πρώτη φορά στους Strong Innovators, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πρόοδο συγκριτικά με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε.. Το ΙδΕΚ, με στοχευμένες επενδύσεις, υποστηρικτικές υπηρεσίες και σημαντικές πρωτοβουλίες, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα του οικοσυστήματος Ε&Κ και συνεισφέρει στη διαμόρφωση ενός νέου οικονομικού μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης, με κινητήρια δύναμη

Η ΚΎΠΡΟΣ ΚΑΘΎΣΤΕΡΗΣΕ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΙ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ Ε&Κ, ΩΣΤΟΣΟ ΤΑ ΤΕΛΕΎΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ, ΜΕ ΣΎΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ, ΚΑΤΑΦΕΡΕ ΝΑ ΚΑΛΎΨΕΙ ΕΔΑΦΟΣ

την Έρευνα, την Καινοτομία, την Τεχνολογία και την Επιστημονική Αριστεία.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚ Η ΣΤΌΧΕΥΣΗ

Οι στρατηγικοί στόχοι που θέσαμε και εξαγγείλαμε τον Μάρτιο του 2021 ήταν, μεταξύ άλλων προς:

• Ενίσχυση της Ερευνητικής Αριστείας και της Καινοτόμου Επιχειρηματικότητας.

• Εντατικοποίηση της συμμετοχής των επιχειρήσεων σε δραστηριότητες Ε&Κ.

• Ανάπτυξη νέων ή και αναβάθμιση υφιστάμενων ερευνητικών υποδομών.

• Εξωστρέφεια και Διεθνοποίηση του οικοσυστήματος.

• Καλλιέργεια κουλτούρας Ε&Κ.

• Ε νθάρρυνση μεταφοράς γνώσης και εμπορικής αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων κ.ά..

Για την επίτευξή τους, υλοποιείται στοχευμένο πλαίσιο προγραμμάτων που ξεπερνά τα €150 εκατ.. Σ’ αυτό περιλαμβάνονται πόροι από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το ταμείο Πολιτικής Συνοχής

86 EconomyToday ΘΕΜΑ
Η

«ΘΑλΕΙΑ» και τον εθνικό προϋπολογισμό, ενώ ο σχεδιασμός έγινε βάσει της επικαιροποιημένης Στρα-

τηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (ΣΕΕ).

ΣΤΟΧΕΥΜ Ε ΝΕΣ ΕΠΕΝΔ Υ ΣΕΙΣ Υ ΨΟΥΣ €227 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡ Ι ΩΝ

Η στόχευση των επενδύσεων προς υλοποίηση της

στρατηγικής αποτελεί οδηγό για το ΙδΕΚ. Ακολουθώντας

πιστά τις δεσμεύσεις που ανέλαβε, το Ίδρυμα κατάφερε

να στηρίξει την ερευνητική και Καινοτόμο κοινότητα της

Κύπρου και κατ’ επέκταση την οικονομία του τόπου, με

σημαντικές πρωτοβουλίες και έργα εκατομμυρίων ευρώ.

Το ΙδΕΚ παρέχει επίσης ολοκληρωμένο χαρτοφυλάκιο

υπηρεσιών υποστήριξης μεταφοράς γνώσης. Ορόσημο αποτελεί η έναρξη λειτουργίας του Κεντρικού Γραφείου Μεταφοράς Γνώσης, με στόχο τη σμίκρυνση του χάσματος μεταξύ Ερευνητικών Οργανισμών και επιχειρήσεων και παράλληλα την ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους για μεγιστοποίηση του αντικτύπου της επένδυσης σε Ε&Κ. Παράλληλα, συνεχίζονται οι δράσεις της πρωτοβουλίας Innovation Factory για ενίσχυση των ικανοτήτων των νεοφυών επιχειρήσεων.

Από το 2021 μέχρι σήμερα, το ΙδΕΚ ανακοίνωσε 34 Προσκλήσεις Προγραμμάτων ύψους €97 εκ., λαμβάνοντας 1408 προτάσεις από 2454 φορείς. Στην ίδια περίοδο έχει καταβάλει πληρωμές σε δικαιούχους συνολικού ύψους €64 εκ.. Οι στοχευμένες επενδύσεις στην Καινοτόμο Επιχειρηματικότητα υπογραμμίζουν τη στρατηγική έμφαση στον αντίκτυπο. Συγκεκριμένα, μέσω των Προγραμμάτων Καινοτομίας έχουν διατεθεί συνολικά €28 εκ. σε 104 επιχειρήσεις (64 νεοσύστατες νεοφυείς). Δημιουργήθηκαν περισσότερες από 345 θέσεις εργασίας και αντλήθηκαν ιδιωτικά κεφάλαια που ξεπερνούν τα €20 εκ.. Ενθαρρυντική ήταν και η συμμετοχή στο Πρόγραμμα Co-Develop. Διατέθηκαν €10 εκ. σε 17 συνεργατικά

έργα (52 φορείς) με μέσο όρο τρεις συνεργαζόμενους

φορείς ανά έργο, αναδεικνύοντας τις συνεργασίες ως

ένα εκ των δυνατών σημείων του οικοσυστήματος.

Εξίσου σημαντική ήταν η επένδυση στο Πρόγραμμα

Νησίδες Αριστείας (€10 εκ.), με ειδικές πρόνοιες για στήριξη των νέων ερευνητών/τριών και το Πρόγραμμα

«Ερευνητικές Υποδομές» (€17.5 εκ.).

ΣΥΝΕΧ Ι ΖΟΥΜΕ ΓΙΑ

ΑΝΤΙΜΕΤΩ ΠΙΣΗ ΤΩΝ

ΠΡΟΚΛ Η ΣΕΩΝ

Παρόλα αυτά, παραμένουν σημαντικές προκλήσεις που επιβάλλεται να αντιμετωπισθούν για να καταστεί το οικοσύστημα

πιο ανταγωνιστικό διεθνώς.

Εντός του δεύτερου εξαμήνου οι επενδύσεις ανέρχονται κατ’ ελάχιστο σε €25,5 εκ. που αφορούν προσκλήσεις:

• Συ νεργατικής Ανάπτυξης CoDevelop €7,3 εκ.

• PhD in Industry €1 εκ.

• Post-Doctoral €2,5 εκ.

• Pre-Seed €1,2 εκ.

• Research in Enterprises σε συνεργασία

Η ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΟΔΗΓΟ

ΓΙΑ ΤΟ ΙδΕΚ

με ΑΗΚ €2 εκ.

• Bridge2Horizon €6 εκ.

• Disrupt 2η Πρόσκληση κατ’ ελάχιστο €5,5 εκ. Ανάλυση για τη συμμετοχή Κυπριακών φορέων στον Ορίζοντα Ευρώπη, καταδεικνύει αδυναμίες των Ερευνητικών Οργανισμών να συνδράμουν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση προκλήσεων της Ε.Ε. και των φορέων -κυρίως των Δημόσια Χρηματοδοτούμενων Οργανισμών- να ηγηθούν και να συντονίσουν πανευρωπαϊκά δίκτυα. Παράλληλα, διαφαίνεται ότι χρειάζεται βελτίωση σε θέματα τεχνολογιών αιχμής, ενώ παρουσιάζουμε αδυναμίες και σε ό,τι αφορά στον αντίκτυπο και την Καινοτομία. Δημιουργώντας το πρόγραμμα Bridge2Horizon (€6 εκ.), αποσκοπούμε

στη στήριξη της προσπάθειας των Οργανισμών για

Αριστεία και θετικό αντίκτυπο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ταυτόχρονα, ανοικτή για υποβολή προτάσεων είναι

η δεύτερη πρόσκληση του Προγράμματος Disrupt

για μικτή χρηματοδότηση μεταξύ επενδυτικών και

δημόσιων κεφαλαίων, με στόχο την εκθετική ανάπτυξη Καινοτόμων Επιχειρήσεων. Η ανταπόκριση στην πρώτη πρόσκληση από Καινοτόμες Επιχειρήσεις, καταδεικνύει τη δυναμική που αναπτύσσουν, και την ικανότητά τους να προσελκύσουν επενδύσεις υψηλού ρίσκου από επενδυτικά ταμεία. Με στοχοπροσήλωση και σκληρή δουλειά, στηρίζουμε τα καινοτόμα μυαλά του τόπου, παρέχουμε ευκαιρίες

στους νέους ανθρώπους και προσθέτουμε αξία στην

οικονομία, δημιουργώντας μακροπρόθεσμα οφέλη

για την κοινωνία.

ΠΟΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ

ΘΕΜΑΤΑ

Τηλεργασία, απασχόληση ξένου εργατικού δυναμικού, κατώτατος μισθός είναι μερικά από τα κύρια εργασιακά θέματα που περιμένουμε

να δούμε την πορεία τους. ΤΗΣ ΧΑΡΙΣ ΒΩΒΟΥ

88 EconomyToday ΘΕΜΑ
«ΠΑΝΕ
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ
ΔΙΑΚΟΠΕΣ» ΜΕ ΤΗ ΒΟΥΛΗ

Ουδράργυρος αρχίζει να ανεβαίνει, οι πιο καυτοί μήνες του έτους είναι μπροστά μας, οι οποίοι μάλιστα αναμένεται να «παγώσουν» κάποια θέματα που απασχολούν

τον τομέα της εργασίας στη χώρα μας. Οι

καλοκαιρινές διακοπές έφθασαν και για τους βουλευτές

μας και έτσι οι εργασίες της Βουλής ετοιμάζονται να

κάνουν τη θερινή τους παύση για το φετινό καλοκαίρι.

Τα εργασιακά ζητήματα που απασχολούν τις κοινοβου -

λευτικές επιτροπές είναι πολλά, με κυριότερο το ζήτημα

της τηλεργασίας, το οποίο αναμένεται να πάει στην

ολομέλεια προς ψήφιση πριν το κλείσιμο της Βουλής. Η

θέσπιση της εξ αποστάσεως εργασίας είναι ένα καίριο

θέμα, το οποίο επηρεάζει μεγάλη μερίδα εργαζομένων

και εργοδοτών, ιδιαίτερα τα τελευταία τρία χρόνια.

Το ποσοστό της τηλεργασίας στην Κύπρο καταγράφεται

υψηλό και πλέον είναι στα χέρια των βουλευτών το αν

θα ψηφίσουν ή όχι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Όλες

οι απαιτούμενες διαδικασίες έχουν ολοκληρωθεί, ο

διάλογος έχει κλείσει, οδεύοντας στο να κατοχυρωθεί

ένα σημαντικό επίτευγμα, όπως είναι η διασφάλιση του

δικαιώματος στην αποσύνδεση. Ωστόσο τι αναμένεται

να γίνει με τα υπόλοιπα σημαντικά εργασιακά θέματα, όπως είναι η απασχόληση ξένου εργατικού δυναμικού, ο κατώτατος μισθός, το συνταξιοδοτικό και η φορολογική

μεταρρύθμιση; Θα «πάνε διακοπές μαζί με τη Βουλή», για να τεθούν τελικά υπό συζήτηση μετά το άνοιγμά της; Η «ΒΑΛΊΤΣΑ»

ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΡΓΑΣΊΑΣ

Σύμφωνα με πληροφόρηση του Economy Today, τα εργασιακά θέματα, τα οποία έχει ψηλά στην ατζέντα του ο υπουργός Εργασίας και στόχος είναι να συζητηθούν πριν το κλείσιμο της Βουλής για τις θερινές διακοπές είναι τα εξής:

1. Ο περί Ρύθμισης του Πλαισίου Οργάνωσης της Τηλεργασίας Νόμος: Σκοπός του η ρύθμιση των εργασιακών όρων απασχόλησης που διέπουν την τηλεργασία ώστε να λειτουργεί ομαλά η αγορά εργασίας. Με βάση το προτεινόμενο νομοσχέδιο, ρυθμίζονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις εργοδοτών και εργαζομένων, όπως θέματα ωραρίου, εργασιακή ασφάλεια και ικανοποίηση, υγεία και ασφάλεια, ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης, κατάρτισης/επιμόρφωσης κ.τλ..

1. Ο περί Ιδιωτικών Γραφείων Εξεύρεσης Εργασίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2022: Σκοπό έχει την εισαγωγή διατάξεων στον βασικό Νόμο προς ενίσχυση της παροχής υπηρεσιών υψηλής ποιότητας εκ μέρους των ιδιωτικών γραφείων εξεύρεσης εργασίας και τη διασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής προστασίας τόσο προς τους εργοδότες όσο και προς τα άτομα που αναζητούν εργασία και συναλλάσσονται με τα γραφεία αυτά.

«Έχουμε στόχο να περάσει πριν το κλείσιμο της Βουλής, ο περί Κατώτατου Ορίου Μισθών (Τροποποιητικός)

Νόμος του 2023. Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η

τροποποίηση του βασικού Νόμου, με τρόπο ώστε οι

ποινές για παράβαση

EconomyToday 89
του Διατάγματος για τον Εθνικό ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ ΑΝΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΟΣΟΣΤΟ 30% ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Κατώτατο Μισθό καταστούν ουσιαστικές και αποτρεπτικές και ανταποκρίνονται στα δεδομένα της εποχής».

Σημειώνεται ότι τα νομοσχέδια που έχουν πρόσφατα

περάσει είναι ο περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2023. Σκοπός του ήταν η

ρύθμιση του θέματος παροχής επιδόματος ανεργίας προς μισθωτούς, των οποίων η απασχόληση έχει τερματιστεί ή διακοπεί δυνάμει Σχεδίου Εθελούσιας Αποχώρησης. Επίσης, ο περί Ετήσιων Αδειών Μετ’ Απολαβών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2023: Σκοπός

του ήταν η διαγραφή της πρόνοιας, σύμφωνα με την

οποία για να δικαιούται ένας εργαζόμενος ετήσια άδεια

μετ’ απολαβών, θα πρέπει να έχει εργαστεί τουλάχιστον

13 εβδομάδες εντός του έτους άδειας.

ΤΙ ΠΡΟΝΟΕΙ

ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ

Το νομοσχέδιο προνοεί χρήση της τηλεργασίας σε

εθελοντική βάση μετά από συμφωνία εργοδότη και εργαζομένου, ενώ δεν καλύπτει τη Δημόσια Υπηρεσία για την οποία θα υπάρξει ξεχωριστό πλαίσιο ρυθμίσεων από το Υπουργείο Οικονομικών. Ειδικότερα: • Προνοεί υποχρεωτική χρήση τηλεργασίας, σε εξαιρετικά έκτακτες περιπτώσεις, οι οποίες καθορίζονται στο νομοσχέδιο, όπως είναι η έκδοση σχετικού διατάγματος του υπουργού Υγείας με βάση τον περί Λοιμοκάθαρσης Νόμο και σε περίπτωση τεκμηριωμένου κινδύνου υγείας εργαζόμενου.

• Προβλέπεται απαγόρευση διακρίσεων κατά των τηλεργαζόμενων.

• Καθορίζει υποχρέωση του εργοδότη σε σχέση με το κόστος τηλεργασίας, όπως το κόστος του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιεί ο τηλεργαζόμενος, εκτός αν συμφωνηθεί να γίνεται χρήση του εξοπλισμού του εργοδότη, των τηλεπικοινωνιών, της χρήσης του οικιακού χώρου εργασίας, καθώς και της συντήρησης του εξοπλισμού και της αποκατάστασης βλαβών. • Καθορίζεται το ελάχιστον ποσό που ο εργοδότης οφείλει να καταβάλει στον εργαζόμενο.

• Ρυθμίζεται το δικαίωμα αποσύνδεσης μετά τη λήξη του ωραρίου εργασίας, δηλαδή να απέχει πλήρως ο εργαζόμενος από την παροχή της εργασίας του. • Προνοείται εκ των προτέρων ενημέρωση του εργαζόμενου από τον εργοδότη για επιμέρους θέματα τηλεργασίας, όπως χρονικά όρια τηλετοιμότητας, διαδικασίες υποστήριξης, περιορισμούς στη χρήση εξοπλισμού, κινδύνους από τη χρήση τηλεργασίας, προστασία προσωπικών δεδομένων.

• Καθορίζονται θέματα εργασιακής ασφάλειας μέσω της οποίας η χρήση της τηλεργασίας δεν πρέπει να επηρεάζει υφιστάμενα δικαιώματα εργαζομένων, όπως είναι ο μισθός και το ωράριο.

• Ρυθμίζονται θέματα ασφάλειας και υγείας των τηλεργαζομένων, αλλά και θέματα παροχής ευκαιριών επαγγελματικής ανέλιξης, κατάρτισης σε τηλεργαζόμενους.

• Καθορίζονται οι εξουσίες και τα καθήκοντα των επιθεωρητών που είναι αρμόδιοι για την εφαρμογή του νόμου, ενώ προβλέπονται ποινές μέχρι και 10.000 ευρώ για τους παραβάτες.

ΣΚΟΠΟΣ ΕΊΝΑΊ Η ΡΥΘΜΊΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΊΑΚΩΝ ΟΡΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΠΟΥ ΔΊΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΤΗΛΕΡΓΑΣΊΑ

ΕΡΓΑΤΕΣ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ

Ωστόσο τα ζητήματα στα εργασιακά δεν σταματούν

εδώ. Η έναρξη της φετινής τουριστικής περιόδου και

η ανάγκη για απασχόληση ατόμων σε επαγγέλματα του ξενοδοχειακού τομέα, επηρεάζει μια μερίδα ντόπιων και ξένων εργαζομένων. Η απασχόληση ξένου εργατικού δυναμικού είναι ένα από τα πιο σημαντικά εργασιακά

θέματα που απασχολεί πολλούς τομείς, όπως τον

τουριστικό τομέα, την εστίαση, τη βιομηχανία και τον

γεωργικό τομέα. Μιλώντας στο Economy Today ο γενικός γραμματέας της Συνομοσπονδίας Εργαζομένων

Κύπρου (ΣΕΚ), Ανδρέας Μάτσας, εξήγησε ότι είναι αρκετά τα εργασιακά ζητήματα που χρήζουν επίλυσης, όπως το θέμα της στρατηγικής απασχόλησης των ερ-

γαζομένων από τρίτες χώρες, το οποίο ανέρχεται σε

ποσοστό 30% του συνολικού αριθμού εργαζομένων.

Όπως εξηγεί, από την πρώτη ημέρα που ανακοινώθηκε

η Στρατηγική έχουν δοθεί χιλιάδες άδειες σε Ομίλους

για να εργοδοτήσουν μετανάστες από τρίτες χώρες, με

90 EconomyToday ΘΕΜΑ

τους περισσότερους να είναι στον τομέα της εστίασης, των ξενοδοχείων, της βιομηχανίας και της γεωργίας. Όπως τονίζει ο κ. Μάτσας υπάρχει ανάγκη για εργοδότηση, όμως είναι σημαντικό να μη γίνεται εκμετάλλευση. «Η αναθεώρηση της Στρατηγικής για την απασχόληση εργαζομένων από τρίτες χώρες δημιουργεί συνθήκες απόλυτης εκμετάλλευσης των προνοιών και παραμέτρων, καθώς δίνονται ανεξέλεγκτα άδειες. Δεν είμαστε εναντίον στην παραχώρηση αδειών αλλά να γίνεται με συγκεκριμένα κριτήρια και να υπάρξει μια γενικότερη προσέγγιση στο μεταναστευτικό», προβλέποντας ο

ίδιος ότι αυτές οι κινήσεις θα οδηγήσουν σε αύξηση της ανεργίας.

Πολλά είναι τα μεγάλα ζητήματα που είναι ανοιχτά αυτή την περίοδο και χρήζουν διευθέτησης, εξηγεί στο Economy Today η γενική γραμματέας της Παγκύπριας Εργατικής Ομοσπονδίας (ΠΕΟ), Σωτηρούλα Χαραλάμπους. Αρχικά για το θέμα της στρατηγικής απασχόλησης εργαζομένων από τρίτες χώρες είπε ότι είναι ψηλά

στην προτεραιότητα, με όλα τα υπόλοιπα εργασιακά ζητήματα να είναι εξίσου ύψιστης σημασίας. Όπως εξηγεί «ζητήσαμε να συζητήσουμε τα προβλήματα, καθώς εγκρίνονται άδειες στον ξενοδοχειακό τομέα και σε χώρους χωρίς συλλογική σύμβαση».

ΌΛΑ ΨΗΛ Α ΣΤΗΝ ΑΤΖΈΝΤΑ

Επίσης, στο θέμα του κατώτατου μισθού θα πρέπει να διευκρινιστούν κάποια ζητήματα όπως οι ώρες εργασίας, οι υπερωρίες, ο 13ος μισθός και η καταβολή της ΑΤΑ. Την ίδια ώρα, σημειώνει ότι θα

πρέπει να γίνει διάλογος για μέτρα διεύρυνσης των συλλογικών συμβάσεων. «Να δούμε πώς προχωρούμε για να υλοποιήσουμε την Οδηγία της Ε.Ε., ώστε να

διερευνηθεί η κάλυψη σε συλλογικές συμβάσεις».

Για το συνταξιοδοτικό είναι σημαντικό να καταστεί

σαφές ποια είναι η κατεύθυνση της κυβέρνησης για

τη μεταρρύθμιση και για τη μείωση 12% στα 63 έτη.

Στο τραπέζι των συνομιλιών μπαίνει και η ρύθμιση της

τηλεργασίας. Όσον αφορά στο επίδομα μητρότητας

που ζητά σε επιστολή προς τον υπουργό Εργασίας να

επανεξεταστεί, η κ. Χαραλάμπους είπε ότι αυτό είναι

κάτι απλό για να επιλυθεί, συγκριτικά με τα παραπάνω

θέματα, τα οποία είναι «πολλά, μεγάλα και ανοιχτά».

Ένα άλλο ζήτημα που βρίσκεται στην ατζέντα της ΣΕΚ είναι η πρόσφατη σύσταση της Ε.Ε. ώστε να δημιουργηθεί μια στρατηγική απασχόλησης σε συνεργασία με τον υπουργό Εργασίας και τους κοινωνικούς εταίρους.

Στόχος είναι να υπάρξει οριζόντια επέκταση των συλλογικών συμβάσεων τουλάχιστον στο 80% των εργαζομένων των ιδιωτικών επιχειρήσεων (όπως βιομηχανίες), από το 43% που καλύπτεται σήμερα. Ακόμη, η εκκρεμότητα για το συνταξιοδοτικό αποτελεί μια ξεκάθαρη κοινωνική διάσταση, σημειώνει, για να υπάρχει ένα ελάχιστο ύψος συντάξεων, ώστε κανένας να μην παίρνει σύνταξη κάτω από το όριο της φτώχειας. Θα πρέπει να υπάρξει σαφής διασύνδεση με το Ταμείο Πρόνοιας, το οποίο θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς το συνταξιοδοτικό σύστημα. Ακόμη θα πρέπει να διευθετηθεί η αναλογιστική προσαρμογή, γνωστή και ως πέναλτι 12%.

Εξίσου σημαντικό ζήτημα είναι και αυτό της φορολογικής μεταρρύθμισης. Θα πρέπει να υπάρξει μια συνολική

λύση για την Πράσινη Ανάπτυξη για να περιορίζει την

επιβάρυνση στην εργασία και τη ρύπανση, αλλά και

να συμβάλει στη διαχείριση των κλιματικών αλλαγών και την κυκλική οικονομία, καταλήγει ο κ. Μάτσας.

Μιλώντας στο Economy Today η διευθύντρια Ερ -

ΣΤΟΧΟΣ ΕΊΝΑΊ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΊ Ο ΠΕΡΊ ΚΑΤΏΤΑΤΟΥ ΟΡΊΟΥ ΜΊΣΘΏΝ (ΤΡΟΠΟΠΟΊΗΤΊΚΟΣ)

ΝΟΜΟΣ

γασιακών Σχέσεων και Κοινωνικής Πολιτικής της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) Λένα Παναγιώτου είπε ότι το «βασικότερο θέμα που βρίσκεται ψηλότερα στις προτεραιότητές τους είναι η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και η δυσκολία στελέχωσης σε πολλούς τομείς της αγοράς. Δεν είναι μόνο ότι δεν έχουμε εξειδικευμένο προσωπικό, δεν έχουμε ούτε τους αναγκαίους αριθμούς εργαζομένων, αφού δεν καταγράφεται ανεργία». Σύμφωνα με την κ.

Παναγιώτου ένα σοβαρό και σημαντικό ζήτημα είναι

η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, του οποίου η

διαδικασία εκκρεμεί.

EconomyToday 91
ΚΑΤΏΤΑΤΟΣ ΜΙΣΘΟΣ

ΑΛΛΑΓΗΣ

ΚΑΙ ΤΟ «ΠΕΙΡΑΜΑ» ΤΗΣ

ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Το μεγάλο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι ότι το πώς ο κόσμος θα ανατρέψει την κλιματική αλλαγή, τη στιγμή που μόνο μία μειονότητα χωρών εφαρμόζει πολιτικές για μείωση των εκπομπών CO2. Η απάντηση δίδεται μέσα από το παράδειγμα της πανδημίας.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΛΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

92 EconomyToday ΘΕΜΑ
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ

ΜΟΝΟ 60 ΑΠΟ ΤΙΣ 195 ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΣΕΣ ΧΏΡΕΣ, ΠΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΏΠΕΥΟΥΝ ΤΟ 35%

ΤΏΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΏΝ ΕΚΠΟΜΠΏΝ

ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ, ΔΕΣΜΕΥΤΗΚΑΝ ΣΕ ΠΟΣΟΤΙΚΟΥΣ

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ ΕΚΠΟΜΠΏΝ

Οκόσμος διχάζεται για το πώς –και με ποια ένταση- πρέπει να ανταποκριθεί στην κλιματική αλλαγή. Την ίδια ώρα που μόνο μια μικρή μειοψηφία χωρών έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει αυστηρές

απαγορεύσεις για τα ορυκτά καύσιμα και να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, οι περισσότερες πράττουν ελάχιστα ή καθόλου. Το μεγάλο ερώτημα, λοιπόν, είναι εάν τα μονομερή μέτρα που εφαρμόζει

η μειονότητα μπορούν να συμβάλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής ή εάν χρειάζεται μια «παγκόσμια λέσχη» για το κλίμα με πραγματικά δεσμευτικούς περιορισμούς. Η κρίση της πανδημίας του κορωνοϊού δείχνει την πιθανή απάντηση. Η πανδημία, όπως αποδεικνύεται, χρησίμευσε ως ένα πραγματικό πείραμα για την αξιολόγηση των μηχανισμών των πολυμερών και μονομερών πολιτικών για το κλίμα.

ΣΥΜΦΩΝΊΑ ΤΟΥ ΠΑΡΊΣΊΟΥ:

ΜΟΝΟ ΤΟ 35% ΔΕΣΜΕΥΤΗΚΑΝ

ΜΕΊΩΣΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ

Θεωρητικά, η συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα του 2015 υιοθέτησε μια πολυμερή προσέγγιση. Αλλά

μόνο 60 από τις 195 υπογράφουσες χώρες, που αντιπροσωπεύουν το 35% των παγκόσμιων εκπομπών

διοξειδίου του άνθρακα , δεσμεύτηκαν σε ποσοτικούς περιορισμούς εκπομπών. Η Κίνα και η Ινδία, οι πολυπληθέστερες χώρες του κόσμου, δεν δέχτηκαν μετρήσιμους περιορισμούς και ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες

δεσμεύτηκαν σε περιορισμούς, η Γερουσία των ΗΠΑ δεν έχει ακόμη επικυρώσει τη συμφωνία.

Η τυπική άποψη σε εκείνες τις χώρες που δεσμεύτηκαν

σε ποσοτικούς περιορισμούς είναι ότι μπορούν να μειώσουν τις παγκόσμιες εκπομπές CO2, περιορίζοντας τη ζήτηση ορυκτών καυσίμων εάν στραφούν στην Πράσινη Ενέργεια ή την Πυρηνική Ενέργεια. Η επίδραση στον περιορισμό των εκπομπών σε παγκόσμιο επίπεδο θα είναι μικρή, καθώς η κατανάλωσή τους είναι μικρή. Αλλά μια μικρή συνεισφορά είναι καλύτερη από το τίποτα, λέει το επιχείρημα, παρόμοια με την πραγματοποίηση μιας φιλανθρωπικής δωρεάς.

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ

ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΊ

ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ

Μια πιο προσεκτική ματιά αποκαλύπτει ένα σοβαρό πρόβλημα υπό αυτό το πρίσμα: παραμελεί τον ρόλο των αγορών για καύσιμα που διαπραγματεύονται διεθνώς όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και ο λιθάνθρακας. Σκεφτείτε την αγορά πετρελαίου. Όταν η ζήτηση για πετρέλαιο στις πράσινες βιομηχανικές χώρες μειώνεται, το ίδιο θα μειωθεί και η παγκόσμια τιμή, επιτρέποντας στους καταναλωτές σε άλλες χώρες να αγοράσουν και να κάψουν περισσότερα από όσα θα έκαναν διαφορετικά. Συνεπώς, η μείωση της ζήτησης πετρελαίου από τις πράσινες χώρες μπορεί να αντισταθμιστεί τουλάχιστον εν μέρει από τις αγορές άλλων.

Αυτό το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την

EconomyToday 93
«
«

Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αποφάσισε πρόσφατα να καταργήσει σταδιακά τη χρήση ορυκτών καυσίμων στα

επιβατικά αυτοκίνητα έως το 2035 και για τη Γερμα-

νία, η οποία ετοιμάζει νομοθεσία για την απαγόρευση

της εφαρμογής θέρμανσης με πετρέλαιο σε ιδιωτικές

κατοικίες ήδη από το 2024.

Το αν οι μονομερείς περιορισμοί ζήτησης για πετρέλαιο θα περιορίσουν την παγκόσμια χρήση ορυκτών

καυσίμων και θα επιβραδύνουν τον ρυθμό της κλι-

ματικής αλλαγής τελικά θα εξαρτηθεί από το πώς θα

αντιδράσουν οι παγκόσμιοι προμηθευτές. Μόνο αν εξάγουν λιγότερα θα καταναλωθούν λιγότερα, γιατί κάθε κομμάτι ορυκτού καυσίμου που εξορύσσεται θα καίγεται κάπου. Ό,τι δεν έχει εξαχθεί δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Αυτή είναι η θεμελιώδης αλήθεια της κλιματικής πολιτικής. Σε αντίθεση με την αναδάσωση, που έχει αμελητέα αποτελέσματα, η δύναμη για τον μετριασμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη ανήκει εξ ολοκλήρου στους ιδιοκτήτες των πόρων ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων

που ελέγχουν την περιοχή όπου βρίσκονται.

Δεν είναι σαφές, ωστόσο, πώς θα αντιδράσουν οι προμηθευτές πόρων όπως ο ΟΠΕΚ στα μονομερή μέτρα μείωσης της ζήτησης από τις πράσινες χώρες. Οι προμηθευτές μπορεί να πουλήσουν λιγότερο επειδή οι τοποθεσίες αποθήκευσης γίνονται ασύμφορες.

Ενδέχεται να πουλήσουν το ίδιο ποσό με πριν, επειδή τα δικαιώματα εκμετάλλευσης ή το κόστος χρήσης περιθωριακών τοποθεσιών θα μειωνόταν ανάλογα με την αγοραία τιμή του καυσίμου. Ή μπορεί ακόμη και να πουλήσουν περισσότερα επειδή θέλουν να προβλέψουν

περαιτέρω μειώσεις στη ζήτηση (το λεγόμενο πράσινο παράδοξο ) ή απλώς επειδή πρέπει να αντισταθμίσουν

τις μειώσεις τιμών πουλώντας περισσότερα. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις, ο περιορισμός της ζήτησης για ορυκτά καύσιμα σε ορισμένες χώρες θα μπορούσε να έχει την ακούσια συνέπεια της επιτάχυνσης της εξόρυξης και της κλιματικής αλλαγής. Οι χώρες που δεν συμμορφώνονται θα μπορούν να καταναλώνουν ό,τι δεν καταναλώνουν οι Πράσινες Χώρες, καθώς και όποιες επιπλέον ποσότητες εξάγουν οι χώρες προέλευσης. Δυστυχώς, η οικονομική έρευνα δεν προσφέρει σαφείς οδηγίες για το ποιο σενάριο είναι πιο πιθανό, επομένως πρέπει να βασιστούμε σε εμπειρική ανάλυση. Εδώ, τα αποτελέσματα είναι εκπληκτικά ξεκάθαρα, τουλάχιστον όσον αφορά το αργό πετρέλαιο. Από το τέλος της δεύτερης πετρελαϊκής κρίσης το 1982 έως την έναρξη της κρίσης της COVID το 2020, η παγκόσμια εξόρυξη πετρελαίου ακολούθησε μια γραμμική, ελαφρώς ανοδική τάση με ελάχιστες διακυμάνσεις στους εξορυσσόμενους όγκους. Οι τιμές, από την άλλη πλευρά, ήταν εξαιρετικά ασταθείς και κυμαίνονταν από περίπου 10 έως 130 δολάρια το βαρέλι. Κάθε φορά που μια οικονομική ύφεση κάπου στον κόσμο μείωσε τη ζήτηση, οι καταναλωτές αλλού ανταποκρίθηκαν στην πτώση των τιμών αυξάνοντας αντίστοιχα τις αγορές τους. Ομοίως, όταν μια οικονομική έκρηξη κάπου ενίσχυε τη ζήτηση, οι καταναλωτές αλλού μείωσαν τις αγορές τους αρκετά για να αντισταθμίσουν την αύξηση της τιμής. Είτε έτσι είτε αλλιώς, οι προμηθευτές πετρελαίου στο σύνολο

δεν ανταποκρίθηκαν σ’ αυτά τα πρότυπα. Αντίθετα, ακολούθησαν μια άκαμπτη στρατηγική προσφοράς, χωρίς να αφήνουν τον εαυτό τους να αποσπάται από τις διακυμάνσεις των τιμών.

Ο «ΚΕΡΑΥΝΟΣ» ΤΗΣ

ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ ΚΑΊ ΤΑ

ΔΊΔΑΧΘΕΝΤΑ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Αυτό άλλαξε μόνο με την άφιξη της πανδημίας.

Τα lockdown και οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί οδήγησαν

σε σημαντική μείωση των δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα λιγότερα οχήματα στους δρόμους, μειωμένα αεροπορικά ταξίδια και χαμηλότερη κατανάλωση ορυκτών καυσίμων. Η βιομηχανική δραστηριότητα επίσης επιβραδύνθηκε ή σταμάτησε προσωρινά λόγω των οικονομικών επιπτώσεων, οδηγώντας σε μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών. Επιπλέον, υπήρξε μια αξιοσημείωτη αλλαγή στο ενεργειακό μείγμα,

ΘΕΜΑ 94 EconomyToday
ΜΑΘΗΜΑ: ΟΤΑΝ Η ΖΗΤΗΣΗ ΟΡΥΚΤΏΝ ΚΑΥΣΊΜΏΝ ΜΕΊΏΝΕΤΑΊ ΜΟΝΟ ΣΕ ΟΡΊΣΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, ΑΛΛΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΘΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΕΣ ΤΊΜΕΣ

με αυξημένη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

κατά τη διάρκεια της πανδημίας, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση των εκπομπών.

Οι αλλαγές στην καθημερινότητα, όπως η εξ αποστάσεως εργασία που έγινε ο κανόνας, μείωσαν σημαντικά τις εκπομπές που σχετίζονται με τη μετακίνηση και με τα καθημερινά ταξίδια στους χώρους εργασίας. Αυτό όχι μόνο μείωσε τις εκπομπές από τις μεταφορές, αλλά υπογράμμισε επίσης τις δυνατότητες για μακροπρόθεσμες αλλαγές στην εργασιακή κουλτούρα που ενισχύουν τη

βιωσιμότητα και μειώνουν τα αποτυπώματα άνθρακα.

Κατά τη διάρκεια της αρχικής παγκόσμιας αντίδρασης

στην κρίση, οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν, καθώς τα lockdown και τα μέτρα καραντίνας μείωσαν τη βιομηχανική παραγωγή. Για να αποτρέψει την ελεύθερη πτώση των τιμών, ο ΟΠΕΚ μείωσε την παραγωγή, η οποία έδωσε γρήγορα το επιθυμητό αποτέλεσμα: οι τιμές ανέκαμψαν αμέσως και μάλιστα ξεπέρασαν

ΠΏΣ

ΘΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ

τα αρχικά τους επίπεδα. Στη συνέχεια, όταν εμφανίστηκε το τέλος της κρίσης, οι τιμές και η προσφορά

ομαλοποιήθηκαν σταδιακά, επιστρέφοντας τελικά στη συνηθισμένη τους τάση.

Το μάθημα είναι απλό: όταν η ζήτηση ορυκτών καυσίμων μειώνεται μόνο σε ορισμένα μέρη του κόσμου, οι χώρες που κατέχουν πόρους δεν αντλούν λιγότερα, επειδή άλλα μέρη του κόσμου θα απορροφήσουν την προσφορά σε χαμηλότερες τιμές. Οι περιορισμοί της ζήτησης που υπόσχονται ορισμένες από τις βιομηχα-

νικές χώρες του κόσμου στη συμφωνία του Παρισιού

δεν έχουν καν την παραμικρή επίδραση στην κλιματική

αλλαγή. Μόνο εάν όλες ή σχεδόν όλες οι χώρες που

καταναλώνουν πετρέλαιο ενωθούν για να μειώσουν

τη ζήτηση, μπορούν να αποκτήσουν μόχλευση έναντι

του ΟΠΕΚ και άλλων ιδιοκτητών πόρων, αναγκάζοντάς

τους να αφήσουν περισσότερο πετρέλαιο στο έδαφος, επιβραδύνοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη.

ΠΑΓΚΌΣΜΊΑ

ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΔΕΝ

ΥΠΑΡΧΕΊ ΑΠΌΤΕΛΕΣΜΑ

Αυτά τα εμπειρικά ευρήματα σχετικά με το φυσικό πείραμα της πανδημίας του κορωνοϊού, που δημοσιεύθηκαν πέρυσι, ανατρέπουν πολλές μακροχρόνιες αρχές της παγκόσμιας κλιματικής πολιτικής. Για παράδειγμα, ελλείψει μιας παγκόσμιας λέσχης για το κλίμα, η επικείμενη απαγόρευση της Ε.Ε. για αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης θα είναι άχρηστη από την άποψη του κλίματος, επειδή τα καύσιμα που δεν καταναλώνονται πλέον θα καίγονται αλλού στον κόσμο. Στην πραγματικότητα, θα μπορούσε πραγματικά να αυξήσει τις παγκόσμιες εκπομπές CO2 αναγκάζοντας τους οδηγούς να αγοράζουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα που θα βασίζονται στην ισχύ που παράγεται από την καύση περισσότερου εγχώριου λιγνίτη, ο οποίος διαφορετικά θα μπορούσε να είχε παραμείνει μέσα στο έδαφος. Ομοίως, η σχεδιαζόμενη απαγόρευση της θέρμανσης

με πετρέλαιο από τη Γερμανία θα αναγκάσει τους ιδιοκτήτες κατοικιών να χρησιμοποιούν ηλεκτρικές αντλίες θερμότητας, προκαλώντας έτσι περισσότερη καύση λιγνίτη χωρίς να μειώνεται η ποσότητα του πετρελαίου που εξάγεται και καίγεται παγκοσμίως. Όσο απογοητευτικά και αν είναι αυτά τα ευρήματα, υπονοούν τουλάχιστον ότι οι καταναλωτικές χώρες δεν είναι εντελώς ανίσχυρες. Εάν συγκεντρωθούν αρκετοί αγοραστές, μπορούν να αναγκάσουν τους

ιδιοκτήτες πόρων να αφήσουν πετρέλαιο στο έδαφος, μετριάζοντας έτσι την κλιματική αλλαγή.

Οι δυσκολίες επίτευξης αποτελεσματικού συντονισμού

μέσω παγκόσμιων συμφωνιών δεν πρέπει να παραβλεφθούν, φυσικά, ιδιαίτερα εν όψει των αυξανόμενων

γεωπολιτικών εντάσεων. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει

καμία ελπίδα ότι η Κίνα, απλώς από την αίσθηση της

κλιματικής αλληλεγγύης, θα προσφέρει μετρήσιμους

περιορισμούς στη ζήτηση για ορυκτά καύσιμα, όσο η

κρίση στην Ταϊβάν παραμένει άλυτη. Η εσωτερίκευση

της μεγαλύτερης αρνητικής εξωτερικότητας στην

EconomyToday 95
ΧΩΡΊΣ
ανθρώπινη ιστορία, είναι αδύνατη καθώς απουσιάζει μια ειρηνική και σταθερή παγκόσμια τάξη. ΠΟΡΏΝ ΟΠΏΣ Ο ΟΠΕΚ ΣΤΑ ΜΟΝΟΜΕΡΗ ΜΕΤΡΑ ΜΕΙΏΣΗΣ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ «ΠΡΑΣΙΝΕΣ» ΧΏΡΕΣ;

ΚΥΡΙΑΚΌΣ

E. ΓΕΩΡΓΙΌΥ

Εργάτης Γνώσης

ναμφίβολα η εφαρμογή

του Γενικού Σχεδίου Υγείας

(ΓεΣΥ) αποτελεί μια εκ των

δύο μεγαλύτερων μεταρ -

ρυθμίσεων της Κυπριακής

Δημοκρατίας. Η άλλη αφορά το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ). Αυτές

μαζί με την κοινωνική σύνταξη και το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα αποτελούν

ένα δίχτυ ασφαλείας για όλους τους κα -

τοίκους της Κύπρου. Μετά από τέσσερα

χρόνια λειτουργίας, το ΓεΣΥ έχει αγκαλι -

ασθεί από το σύνολο της κοινωνίας των πολιτών που απολαμβάνουν υπηρεσίες

υγείας στις οποίες δεν είχαν πρόσβαση

προηγουμένως. Εξακολουθούν όμως να υπάρχουν προβλήματα όσον αφορά τους δύο δημόσιους Οργανισμούς η οποίοι εμπλέκονται στη διαχείριση του συστήματος και τους πάροχους υπηρεσιών υγείας οι οποίοι ανταγωνίζονται για μερίδια αγοράς και κέρδη.

ΑΠΌ Τ Ό Ν Σ Ό ΣΙΑΛΙΣΜΌ ΣΤ Ό Ν ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΌ

Μια από τις κατηγορίες ενάντια στην εφαρμογή του ΓεΣΥ ήταν ότι το Σύστημα θα αποτελούσε μια συγκαλυμμένη μορφή σοσιαλισμού. Ως εκ του αποτελέσματος

είναι μια κλασική περίπτωση άκρατου καπιταλισμού και δαρβινικής επιβίωσης του ισχυρότερου όπου οι πάροχοι του συστήματος αλλά και οι ασθενείς προσπαθούν να αποκομίσουν όσα περισσότερα γίνεται από το σύστημα. Οι πάροχοι παρέχουν υπηρεσίες που ξεπερνούν τον σφαιρικό προϋπολογισμό, με αποτέλεσμα να μειώνεται η τιμή μονάδας και να απαιτούν

αυξημένο προϋπολογισμό. Βεβαίως υπάρχουν περιπτώσεις όπως των ειδικών ιατρών, των κλινικών εργαστηρίων, των φαρμακείων και των φυσιοθεραπευτών

όπου η προκλητή ζήτηση προέρχεται από άλλους πάροχους και επομένως οι ίδιοι δεν έχουν ευθύνη. Από την άλλη όμως

τα έσοδα της συγκεκριμένης κατηγορίας αυξάνονται..

Οι οικονομολόγοι αναφέρονται σε αυτό

το πρόβλημα ως την τραγωδία των κοινών (tragedy of the commons) για τη σύγκρουση των ιδιωτικών συμφερόντων

και του κοινού καλού στη διεκδίκηση πόρων. Αποτελεί ένα οικονομικό πρόβλημα στο οποίο κάθε άτομο έχει κίνητρο να καταναλώσει έναν πόρο, αλλά εις βάρος κάθε άλλου ατόμου – χωρίς τρόπο να αποκλείσει κανέναν από την κατανάλωση. Αν οι πάροχοι καταχρώνται το σύστημα με αυξημένες και αχρείαστες ιατρικές πράξεις αυτή η προκλητή ζήτηση μπορεί να εξαντλήσει τους πόρους του Συστήματος έστω και αν υπάρχει η ασφαλιστική δικλείδα του σφαιρικού προϋπολογισμού.

Τ Ό ΦΑΙΝΌΜΕΝ Ό ΤΗΣ ΠΡ Ό ΚΛΗΤ Η Σ Ζ Η ΤΗΣΗΣ Προκλητή ζήτηση υπηρεσιών υγείας είναι αυτή η οποία δεν αντιστοιχεί σε υπαρκτές ανάγκες υγείας, αλλά προκαλείται από άλλους παράγοντες. Ο πιο σημαντικός από τους παράγοντες αυτούς είναι ο ίδιος ο γιατρός, που προκαλεί αύξηση της ζήτησης των ιατρικών υπηρεσιών, με σκοπό την άμεση ή έμμεση αύξηση των αποδοχών του. Συνήθως το φαινόμενο της προκλητής ζήτησης εμφανίζεται σε

συστήματα υγείας όπου ο γιατρός αμείβεται κατά πράξη ή κατά παραπομπή και γίνεται εντονότερο σε περιπτώσεις που το κόστος καλύπτεται από ασφαλιστικούς φορείς όπως τον ΟΑΥ.

Αυξημένη ζήτηση προέρχεται και από τις απαιτήσεις των χρηστών του ΓεΣΥ για πρόσθετες αχρείαστες υπηρεσίες υγείας. Αυτά ακριβώς τα φαινόμενα προσπαθεί

να προλάβει ο ΟΑΥ με τη δημιουργία του σφαιρικού προϋπολογισμού και τον περιορισμό στις παραπομπές από τους προσωπικούς ιατρούς σε ειδικούς γιατρούς και επιπρόσθετες κλινικές εξετάσεις.

Ό ΡΌΛ Ό Σ Τ ΌΥ Ό ΚΥπ Υ Σε αντίθεση με τον ΟΑΥ ο οποίος έχει να διαχειριστεί το βασικό πρόβλημα των οικονομικών αυτό της σπανιότητας των πόρων και το κόστος ευκαιρίας ο ΟΚΥπΥ έχει να διαχειριστεί θέματα που άπτονται της χρηστής και ανταγωνιστικής διοίκησης και διεύθυνσης δημόσιων Οργανισμών υγείας σε ένα περιβάλλον ιδιωτικής πρωτοβουλίας και ανοιχτής οικονομίας. Αν έχει αποδείξει κάτι η πανδημία είναι ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια και εργαζόμενοι σ’ αυτά είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στα δύσκολα και να σηκώσουν στους ώμους τους το βάρος κρίσεων. Είναι όμως γενικά αποδεκτό ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό με τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια. Ο σχεδιασμός του ΓεΣΥ και η μεταφορά ασθενών από το δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα προέβλεπε πίεση και μείωση εργασιών στον δημόσιο τομέα και για αυτό

ΟΑΥ, ΟΚΥπΥ και
ο Γόρδιος Δεσμός του ΓεΣΥ
Α
ΑΠΟΨΗ 96 EconomyToday

η κυβέρνηση ανέλαβε να επιχορηγεί για πέντε έτη τα ελλείμματα των δημόσιων νοσηλευτηρίων. Επίσης, με τη εισαγωγή

του ΓεΣΥ υπήρξε μια φυγή ιατρών από

τον δημόσιο τομέα και τα δημόσια νοσηλευτήρια συνεχίζουν να έχουν πρόβλημα υποστελέχωσης σε ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό.

Φυσικά, τα δημόσια νοσηλευτήρια είχαν

και έχουν ψηλότερο κόστος λειτουργίας

κυρίως λόγω του αυξημένου κόστους προσωπικού. Ως γνωστό το δημόσιο έχει καλύτερους όρους εργοδότησης και έτσι εργοδοτεί τους καλύτερους νοσηλευτές

και λειτουργούς υγείας αλλά προς το παρόν αυτό γίνεται με φειδώ φοβούμενο το κόστος και τη προβλεπόμενη μελλοντική μειωμένη ζήτηση.

ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ

ΟΙ ΛΎΣΕΙΣ

Δυστυχώς, υπάρχουν προβλήματα τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπισθούν ορθολογικά και στη βάση βέλτιστων πρα-

κτικών. Κατ’ αρχήν ο υπουργός Υγείας και το Υπουργείο Υγείας θα πρέπει να σταματήσουν να παρεμβαίνουν στη λειτουργία των δύο Οργανισμών που έχουν

αναλάβει τη λειτουργία του ΓεΣΥ και των

δημόσιων νοσηλευτηρίων. Αν η υπουρ -

γός δεν έχει εμπιστοσύνη στα Διοικητικά

Συμβούλια των δύο Οργανισμών ας τα αντικαταστήσει, όπως έγινε πρόσφατα

με τον ΟΚΥπΥ ειδάλλως να τα αφήσει

να λειτουργήσουν και να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Το ΔΣ του ΟΚΥπΥ θα πρέπει να καταρτίσει

ΜΙΑ ΑΠ Ο

ΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡ Ι ΕΣ ΕΝ Α ΝΤΙΑ

ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓ Η ΤΟΥ Γε ΣΥ

Η ΤΑΝ Ο ΤΙ ΤΟ Σ ΥΣΤΗΜΑ ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΟ ΥΣΕ ΜΙΑ

ΣΥΓΚΑΛΥΜΜ Ε ΝΗ ΜΟΡΦ Η ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ Υ

νοσηλευτών είχε δείξει μικρότερο αριθμό

νοσηλευτών από αυτό που προβλέπει η βέλτιστη διεθνής πρακτική και αντίστοιχη εικόνα θα πρέπει να επικρατεί και στους υπόλοιπους κλάδους παραϊατρικού προσωπικού .

Θα πρέπει τα δημόσια νοσηλευτήρια να συνεχίσουν να προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και να αποτελούν τα νοσοκομεία αναφοράς. Σ’ αυτό το πνεύμα είναι σημαντικό να στελεχωθούν σωστά, να δημιουργηθούν οι σωστές διαδικασίες και πρωτόκολλα και να αξιοποιηθούν πλήρως η τεχνολογία, η οικονομετρία και οι μεθόδοι ελέγχου της ποιότητας.

στρατηγική, να εξεύρει τους αναγκαίους πόρους και να την εφαρμόσει. Προς το παρόν δείχνει ατολμία να λύσει τα προβλήματα και αδυνατεί να επενδύσει σε προσωπικό και τεχνολογία και αυτά όλα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη βιωσιμότητά του. Σημαντικά προβλήματα ακόμη υπάρχουν

στην στελέχωση εξειδικευμένων ιατρικών κλινικών και η ενσωμάτωση πανεπιστημι-

ακών ιατρών σε κλινικές των δημόσιων νοσηλευτηρίων. Θέματα που έχουν επιλυθεί προ πολλού στον ιδιωτικό τομέα

συνεχίζουν να ταλανίζουν το δημόσιο και να τον οδηγούν στην απαξίωση.

Παλαιότερη μελέτη για τον κλάδο των

Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω θα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ της σωστής θεραπευτικής πρακτικής και της οικονομικής βιωσιμότητας του τόσο του ΟΑΥ όσο και του ΟΚΥπΥ. Θα πρέπει οι εμπλεκόμενοι το Υπουργείο Υγείας, οι διοικήσεις και οι διευθύνσεις, οι εργαζόμενοι και οι συντεχνίες τους να παραμερίσουν τις ιδεολογικές αγκυλώσεις και τις κάκιστες συνδικαλιστικές πρακτικές και να αξιοποιήσουν βέλτιστες πρακτικές στη διοίκηση και διεύθυνση Οργανισμών παροχής υπηρεσιών υγείας ώστε να χαράξουν προσεκτικά και με όραμα το μέλλον. Για όλους όσους συμμετέχουν θα πρέπει να σχεδιαστούν κίνητρα και αντικίνητρα, ποσοτικοί και ποιοτικοί δείκτες αποδοτικότητας (Key Performance Indicators)

που να συντείνουν στη βελτίωση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών υγείας που προσφέρονται.

EconomyToday 97

ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΡΙΘΑΡΙΔΟΥ

Υ«πάρχουν δυο μέρες του χρόνου που δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Η μια ονομάζεται χτες και η άλλη αύριο, η μέρα που μπορείς να κάνεις κάτι είναι σήμερα. Δεν χρειάζονται ναοί, δεν χρειάζονται πολύπλοκες φιλοσοφίες. Ο νους και η καρδιά μου είναι οι ναοί μου και η φιλοσοφία μου είναι η καλοσύνη». Αυτά τα σοφά λόγια προέρχονται από τον πιο αγαπημένο στοχαστή ανά το παγκόσμιο, που δεν είναι άλλος από τον Δαλάι Λάμα. Πρόκειται για έναν άνθρωπο που έχει «αγγίξει» εκατομμύρια ανθρώπους με ευεργετικό τρόπο και έχει αφήσει τη δική του σφραγίδα στη σύγχρονη ιστορία. Μια αναδρομή στη ζωή του Λάμα, θα μας κάνει να καταλάβουμε γιατί κατέχει τον τίτλο του ηγέτη της σοφίας.

Η ΑΓΙΌΤΗΤΑ ΕΝΌΣ Λ Α ΜΑ

Καταρχάς, ο Δαλάι Λάμα ορίζεται ως ο ανώ -

τατος πνευματικός δάσκαλος του Θιβετιανού

βουδισμού. Από τον 17ο αιώνα, ο Δαλάι Λάμα

υπήρξε ο πολιτικός και πνευματικός ηγέτης του Θιβέτ. Κάθε Δαλάι Λάμα αναγνωρίζεται ως η

Ο 14ος ΔΑΛΑΙ ΛΑΜΑ

ΘΑ ΜΠΟΡΟΎΣΕ ΝΑ

ΕΠΙΛΕΞΕΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΕΝ

ΖΩΗ ΤΟΝ ΔΙΑΔΟΧΟ

ΤΟΎ, ΙΣΩΣ ΜΑΛΙΣΤΑ

ΕΝΑ ΚΟΡΙΤΣΙ Ή ΝΑ

ΔΙΑΚΗΡΎΞΕΙ ΟΤΙ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΕΛΕΎΤΑΙΟΣ ΔΑΛΑΙ ΛΑΜΑ

μετενσάρκωση του προηγούμενου Λάμα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μια ψυχή του Δαλάι Λάμα έχει μεταναστεύσει από το ένα σώμα στο άλλο μέσα στους αιώνες. Οι Βουδιστές, συμπεριλαμβανομένων των Θιβετιανών Βουδιστών, καταλαβαίνουν ότι ένα άτομο δεν έχει ενδογενή εαυτό, ούτε ψυχή, για να μεταναστεύσει. Ο τωρινός Λάμα, είναι ο 14ος και ονομάζεται Τενζίν Γκιάτσο. Γεννήθηκε το 1935, δύο χρόνια μετά το θάνατο του 13ου Δαλάι Λάμα. Όταν ήταν τριών ετών, σημάδια και οράματα οδήγησαν τους ανώτερους μοναχούς να βρουν το μικρό αγόρι, που ζούσε με την οικογένειά του, αγρότες, στο βορειοανατολικό Θιβέτ και τον κήρυξε ως τον 14ο Δαλάι Λάμα. Μάλιστα, σε ηλικία έξι ετών, ξεκίνησε τη μοναστική του κατάρτιση. Για εννέα χρόνια, προσπάθησε

να αποτρέψει την πλήρη εξαγορά του Θιβέτ από την Κίνα, διαπραγματευόμενη με τους Κινέζους και προτρέποντας τους Θιβετιανούς να αποφύγουν βίαια αντίποινα εναντίον κινεζικών στρατευμάτων. Μάλιστα, έχει γίνει πρεσβευτής του Βουδισμού, ενώ η ζωή του έχει τιμηθεί σε μεγάλες ταινίες, με πρωταγωνιστή τον Βrad Pitt. Ο ίδιος, θεωρείται media star καθώς έχει φιλοξενηθεί στα

98 EconomyToday ΑΡΘΡΟ
ΔΑΛ
Α Ι Λ Α ΜΑ:
TΑ ΣΟΦΑ ΜΑΘΉΜΑΤΑ ΖΩΉΣ
ΑΠΟ ΈΝΑΝ ΚΟΡΥΦΑΊΟ ΣΤΟΧΑΣΤΉ

μεγαλύτερα τηλεοπτικά πλατό και εξώφυλλα του κόσμου. Ένα από τα καθήκοντά του, είναι να ταξιδεύει με σκοπό να μεταλαμπαδεύει τις γνώσεις του και να μιλά για την ειρήνη και τα

ανθρώπινα δικαιώματα. Εξάλλου, δεν είναι

διόλου τυχαίο ότι του απονεμήθηκε το βραβείο

Νόμπελ Ειρήνης το 1989.

Ο 14ος Δαλάι Λάμα θα μπορούσε να επιλέξει

ο ίδιος εν ζωή τον διάδοχό του, ίσως μάλιστα

ένα κορίτσι ή να διακηρύξει ότι θα είναι ο τελευταίος Δαλάι Λάμα.

Οι Θιβετανοί βουδιστές επιλέγουν παραδοσι -

ακά τον Δαλάι Λάμα μέσω μιας τελετουργικής

αναζήτησης, η οποία μπορεί να πάρει χρόνια, με μια περιοδεύουσα επιτροπή η οποία αναζητεί ενδείξεις ότι κάποιο παιδί μπορεί να είναι η μετενσάρκωση τού τελευταίου πνευματικού ηγέτη.

ΤΟ ΠΡ Ο ΓΡΑΜΜΑ ΕΝ Ο Σ ΜΕΛΕΤΗΤ Η

Καθημερινά, ξυπνά στις 3:30 π.μ. για να διαλογιστεί, να απαγγείλει μάντρα, να μελετά βουδιστικά κείμενα. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που έχει διατηρήσει από τότε που εισήλθε στο μονοπάτι της πίστης. Ακολουθώντας τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, κατάφερε να γίνει ένας από τους κορυφαίους μελετητές του Nagarjuna στη φιλοσοφία της Madhyamika, η οποία έχει ακριβώς την ίδια δυσκολία όσο και η ανθρώπινη φιλοσοφία.

Ο ΑΜΦΙΛΕΓ Ο ΜΕΝΟΣ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ Σ

Ο πνευματικός ηγέτης των βουδιστών έχει τρα -

βήξει αρκετές φορές για τους λάθος λόγους την προσοχή με τις πράξεις και τα λεγόμενά του. Ένα τρανταχτό -πρόσφατο- παράδειγμα,

είναι το βίντεο που τον δείχνει να φιλά ένα ανήλικο αγόρι σε μια βουδιστική εκδήλωση. Ο εκπρόσωπός του, βλέποντας όλον αυτό τον σάλο που προκλήθηκε παγκοσμίως, προσπά θησε να επανορθώσει δηλώνοντας πως ο πνευματικός ηγέτης των βουδιστών θέλει να ζητήσει συγγνώμη για το περιστατικό.«

ότητά του επιθυμεί να ζητήσει συγγνώμη από

το αγόρι και την οικογένειά του, καθώς και από τους πολλούς φίλους του σε όλο τον κόσμο, για τη «φθορά» που μπορεί να προκάλεσαν

οι πράξεις του. Ο Δαλάι Λάμα συχνά πειράζει

τους ανθρώπους που συναντά με αθώο και

παιχνιδιάρικο τρόπο» ανέφερε μεταξύ άλλων

στη δήλωσή του. Aυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Λάμα, κάνει κάτι τέτοιο. Σε μια

συνέντευξη του 2015 στο BBC, ο θρησκευ τικός ηγέτης είχε δηλώσει: «Αν έρθει μια γυ

ναίκα (διάδοχος), το πρόσωπό της θα πρέπει

να είναι πολύ ελκυστικό». Οι δηλώσεις αυτές

ήρθαν να προστεθούν σε εκείνες που είχε

κάνει πριν από μια δεκαετία, τονίζοντας

πως οι γυναίκες έχουν μια «βιολογική»

ικανότητα να δείχνουν τη στοργή και τη

ΟΙ ΘΙΒΕΤΑΝΟΙ ΒΟΥΔΙΣΤΕΣ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΤΟΝ ΔΑΛΑΙ ΛΑΜΑ ΜΕΣΩ ΜΙΑΣ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΉΣ ΑΝΑΖΉΤΉΣΉΣ

συμπόνια. Σε διαφορετική περίπτωση, κατά τον ίδιο, δεν θα ήταν «χρήσιμες».

Το γραφείο του, τότε, προσπάθησε να μαζέψει τις δηλώσεις του, ζητώντας εκ μέρους του συγγνώμη. « Ή αγιότητά Του δεν ήθελε να προσβάλει οποιονδήποτε ειλικρινά. Λυπάται βαθιά εάν κάποιοι άνθρωποι έχουν πληγωθεί από αυτά που είπε και ζητά την ειλικρινή του συγγνώμη» σημείωνε στην ανακοίνωση.

O Δαλάι Λάμα θεωρείται από τους βουδιστές ως η μετενσάρκωση του Βούδα πάνω στη Γη.

Ο ίδιος, μάλιστα, ζει ως αυτοεξόριστος στην Ινδία, ύστερα από την κατάληψη του Θιβέτ από τους Κινέζους το 1959.

TΑ 10 ΑΠΟΦΘΈΓΜΑΤΑ

ΤΟΥ ΛΑΜΑ

Η ζωή του Λάμα, δεν υπήρξε εύκολη, ωστόσο για περισσότερα από 50 χρόνια οι άνθρωποι προσδοκούν να ακούσουν τα σοφά του λόγια. Τα παρακάτω γνωμικά θα σας βοηθήσουν να αναγνωρίσετε το ποιόν του Λάμα καλύτερα:

1. Να είσαι ευγενικός όποτε μπορείς, δηλαδή πάντα.

2. Όταν κάποιος αισθάνεται ότι όλα στη ζωή του πάνε στραβά, αυτό σημαίνει ότι κάτι όμορφο θα συμβεί σύντομα.

3. Οι άνθρωποι υπάρχουν για να αγαπιούνται, τα πράγματα υπάρχουν για να χρησιμοποιούνται. Ο κόσμος είναι σε χάος γιατί αυτά τα δυο είναι ανάποδα.

Ο στόχος στη ζωή είναι να είσαι χαρούμενος.

Πρέπει να έχουμε τον έλεγχο στην τεχνολογία και να μη γίνουμε σκλάβοι της. Πιστεύω ότι η μόνη αληθινή θρησκεία

είναι να έχεις καλή καρδιά.

Έχοντας θετική στάση για τη ζωή, συνεχώς, μπορείς να είσαι ευχαριστημένος ακόμη και στις πιο δυσάρεστες καταστάσεις.

Η έννοια της συμπόνιας δεν σχετίζεται

με τη θρησκεία. Είναι μια παγκόσμια

έννοια. Η ύπαρξή της είναι η μοναδική προϋπόθεση για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους.

Εάν μπορείς να βοηθήσεις, πρέπει να το κάνεις. Εάν δεν μπορείς, τουλάχιστον μη βλάπτεις.

Το να ζεις καλά έρχεται με τις πράξεις, όχι με την προσευχή.

EconomyToday 99

Η ΚΑΤΑΡΑ ΤΟΥ ΑΜΒΟΥΡΓΟΥ

100 EconomyToday
Από Πρωταθλήτρια Ευρώπης κολλημένη στη Β’ Κατηγορία τα τελευταία 5 χρόνια ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΥΚΑΡΙΔΗ

Το Αμβούργο σαράντα χρόνια μετά την

κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στην Αθήνα αποτυγχάνει για 5η

συνεχόμενη χρονιά να επιστρέψει στην 1η κατηγορία της Γερμανίας, αποτελώντας παράδειγμα προς αποφυγή.

Το θυμάμαι σαν χθες. Μάιος 1980, επαναληπτικός

ημιτελικός του κυπέλλου πρωταθλητριών. Η Ρεάλ

πάει στο Αμβούργο με προβάδισμα 2-0. Στο παιδικό

μου μυαλό και μάλλον στο μυαλό της πλειοψηφίας η

Ρεάλ ήταν σούπερ φαβορί. Αν και το Αμβούργο είχε

κατακτήσει το κύπελλο Κυπελλούχων του ’77 και το πρωτάθλημα το 1979, ακόμη δεν μέτραγε τόσο πολύ στο ποδοσφαιρικό χρηματιστήριο. Και τότε, στη μαυρόασπρη οθόνη στη μετάδοση του ΡΙΚ, είδα ένα ασύλληπτο ποδοσφαιρικό θέαμα. Το Αμβούργο

διέλυσε τη Ρεάλ με 5-1 και πέρασε στον τελικό. Και ας μην πήρε τελικά το τρόπαιο, αφού ο Σίλτον κατέβασε τα ρολά στον τελικό και η Νότινχαμ Φόρεστ κέρδισε με 1-0. Οι «κοκκινοσορτσάκηδες» μπήκαν στην καρδιά μας (ειδικά στη δική μου), αλλά και στο κέντρο του ποδοσφαιρικού χάρτη. Δρέποντας τους καρπούς μίας εξαιρετικής προσπάθειας που ξεκίνησε το 1973 (εφαλτήριο η κατάκτηση του κυπέλλου) με ένα μεσοπρόθεσμο πλάνο και σταδιακές εξαιρετικές κινήσεις. H αγορά του Φέιξ Μάγκατ το 1976, η σούπερ κίνηση με την απόκτηση του Κέβιν Κίγκαν το 1977. Η κίνηση έκπληξη με την αγορά του τανκ Χορστ Χρούμπες από ομάδα 2ης κατηγορίας το 1978 και του στόπερ Ντίτμαρ Γιάκομπς το 1979.

Παράλληλα η σταδιακή προώθηση του εξαιρετικού

Μάνφρεντ Καλτς (δεξί μπακ που άλλαξε εντελώς το στάτους της θέσης στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο) και η παρουσία αξιόλογων παικτών που έκαναν άψογα

τη δουλειά τους (Μιλέφσκι, Χάρτβινγκ, Μέμερινγκ),

δημιούργησαν μία εξαιρετική ομάδα. Το Αμβούργο

είχε πλέον τέτοιο πρεστίζ, που στα 1980 ο Φραντς Μπεκενμάουερ το επέλεξε έναντι της Μπάγερν, όταν επέστρεψε από την Αμερική. Είχε επίσης τον μηχανισμό να αναπληροί παίκτες και να βρίσκει ταλέντα. Όταν ο Κίγκαν θέλησε να φύγει για την Αγγλία, το Αμβούργο βρήκε τον αντικατάστασή του. Ο Δανός

Λαρς Μπάστρουπ δεν ήταν όνομα, αλλά ταίριαζε

απόλυτα με το προφίλ της ομάδας και έθελξε. Συν φυσικά οι προπονητές, με συνεχείς αναβαθμίσεις και τους σπουδαίους Μπράνκο Ζέμπετς και Έρστ Χάπελ να οδηγούν τον σύλλογο στα χρόνια της ακμής. Έτσι κερδίζει το πρωτάθλημα και το 1982 και το 1983. Το αποκορύφωμα δεν άργησε να έρθει.

EconomyToday 101
ΣΤΟΝ
ΤΗΣ
ΤΟ
ΟΛΟΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΟΑΚΑ,
ΤΗ
ΚΑΤΑΚΤΏΝΤΑΣ ΤΟ ΚΥΠΕΛΛΟ ΠΡΏΤΑΘΛΗΤΡΙΏΝ
ΤΕΛΙΚΟ
ΑΘΗΝΑΣ
1983 ΣΤΟ
ΚΕΡΔΙΖΕΙ
ΓΙΟΥΒΕΝΤΟΥΣ

ΤΟ ΑΠΟΚΟΡΎΦΩΜΑ ΚΑΙ

Η ΚΑΤΑ ΡΑ 40 ΧΡ Ο ΝΙΑ ΜΕΤΑ

Το Αμβούργο είχε γίνει αγωνιστικό, οικονομικό και διοικητικό υπόδειγμα. Έλειπε μόνο το κερασάκι.

Στα 1983 στον τελικό της Αθήνας, στο ολοκαίνουργιο ΟΑΚΑ, κερδίζει τη Γιουβέντους (στην

καλύτερή της ίσως εκδοχή) με 1-0 και κατακτούσε το Κύπελλο πρωταθλητριών. Η γκολάρα του Μάγκατ με το σουτ στο παραθυράκι του Τζοφ, χάρισε

τη νίκη και το Αμβούργο έφτανε στην κορυφή της Ευρώπης.

Σαράντα χρόνια πριν και τόσα ακριβώς από το νέο στραπάτσο στα πλέι-οφ ανόδου. Σαράντα χρόνια μετά το Αμβούργο απέτυχε και πάλι να ανέβει στην 1η κατηγορία. Πρόκειται περί κατάντιας. Και ίσως πλέον περί «κατάρας». Προς τα τέλη της διεκαετίας του ’80, άρχισε η πτώση. Το ένα λάθος μετά το άλλο. Στις επιλογές προπονητών, στις επιλογές παικτών, αλλά και στη διαχείριση των οικονομικών. Κανένας δεν εξήγησε ποτέ το γιατί. Ίσως δεν έπιασε τα μηνύματα των καιρών, με την ανάγκη επενδύσεων, χορηγιών. Ίσως ο ρομαντισμός στο διοικητικό μοντέλο και στη νοοτροοπία να του έβαζε φρένο. Όπως και να ΄χει. Από το 1987 (κυπελλούχος) και μετά το Αμβούργο είχε πτωτική τάση. Πήρε ένα Λιγκ Καπ το 2003, κατέφερε μία φορά να παίξει στο Τσάμπιονς Λιγκ και από εκεί να συνεχίσει μέχρι τα ημιτελικά του Γιουρόπα. Μοναδικό του καμάρι το γεγονός ότι ήταν η μόνη ομάδα

που δεν είχε πέσει ποτέ στη δεύτερη κατηγορία. Η συνεχόμενη παρουσία του έφερε και το παρατσούκλι «Dino» από το Dinosaur. Αλλά και για τους δεινόσαυρους ήρθε κάποτε το τέλος.

ΤΟ ΑΜΒΟΎΡΓΟ ΣΤΗΝ 2Η ΚΑΤΗΓΟΡΊΑ ΕΧΕΊ ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΑ ΤΑ ΜΑΤΣ SOLD OUT, ΔΕΊΧΝΟΝΤΑΣ ΟΤΊ ΟΊ ΟΠΑΔΟΊ ΤΟΎ ΕΧΟΎΝ ΦΟΒΕΡΗ ΑΦΟΣΊΩΣΗ

ΜΑΎΡΗ Μ Ε ΡΑ

Στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας άρχισε να μυρίζει και υποβιβασμό. Αφού τη γλύτωσε για τέσσερις χρονιές (τις δύο με πλέι-οφ παραμονής), έπεσε τη χρονιά 17-18. Και λες, Αμβούργο είναι, θα ανέβει άμεσα. Αμ δε... Τα κατάφερε πέντε χρονιές να μείνει στην 2η κατηγορία. Είτε αυτοκτονώντας τις τελευταίες αγωνιστικές (18-19 και 19-20), είτε κάνοντας κοιλιά (πρώτο στον πρώτο γύρο, δύο μόνο νίκες στα επόμενα 12 ματς), είτε χάνοντας στα πλέι-οφ. Πέρσι το καλοκαίρι κέρδισε 1-0 τη Χέρτα στο Βερολίνο, αλλά έχασε 2-0 εντός. Φέτος, αφού έχασε στην εκπνοή την απευθείας

άνοδο (οι οπαδοί του πανηγύριζαν, αλλά η Χάιντεν -

χαϊμ στον δικό της αγώνα έβαλε δύο γκολ στις κα -

θυστερήσεις και με τη νίκη της έμεινε στη δυάδα),

πήγε στα πλέι-οφ και έχασε από τη Στουτγκάρδη.

Οι εικόνες θλίψης στις εξέδρες του «Βόλσκπαρκ

Στέντιουμ» έκαναν πάλι τον γύρο του κόσμου. Γε -

μάτες εξέδρες, τρομερή ατμόσφαιρα. Το Αμβούργο στην 2η κατηγορία έχει σχεδόν όλα ματς sold out. Φοβερή αφοσίωση. Σε μισή ώρα μετά τον υποβιβασμό, έλαβε 500 αιτήσεις μελών. Έχει συνολικά 78 χιλιάδες μέλη, στο αξία του συλλόγου αγγίζει τα 350 εκατομμύρια. Είναι σταθερά στην 20άδα

102 EconomyToday ΘΕΜΑ

των Forbes. Ά λλά δεν σηκώνει κεφάλι. Τα χρέη που συσσωρεύτηκαν μέχρι το 2014, έφεραν και την αγωνιστική πτώση. Ή επένδυση του δισεκατομμυρι-

ούχου Klaus-Michael Kuehne δεν απέφερε καρπούς. Άγόρασε μέγαλο μέρος των μετοχών το 2015 και τα δικαιώματα του γηπέδου. Έριξε μπόλικα χρήματα και συνεχίζει να ρίχνει (ανακοίνωσε την επένδυση άλλων 30 εκατομμυρίων τις προάλλες), δεν έπιασαν τόπο, ενώ έφεραν και την αποχώρηση αρκετών οπαδών που διαφωνούσαν με τη συνεργασία με επενδυτή. Το Ά μβούργο γενικώς και ιστορικώς είχε ιδιάζουσα διοικητική λειτουργία. Ή εμπλοκή των μελών οπαδών-συνδρομητών ήταν σημεία αναφοράς, οπότε η παρουσία μεγαλομετόχου ήταν ιστορικό γεγονός, που έφερε όμως προβλήματα. Υπάρχει και ένας επιπλέον... μπελάς. Ή Ζανκτ Πάουλι. Ή μικρή ομάδα με τους απόκληρους κάποτε οπαδούς και τα βολοδέρματα στα ερασιτεχνικά, τερμάτισε φέτος 5η στη βαθμολογία και κερδίζει έδαφος στην πόλη. Γενικώς, με τη συνύπαρξη στην 2η κατηγορία, έχει μπει για τα καλά στη μύτη του Ά μβούργου. Της μοναδικής πρωταθλήτριας Ευρώπης που είναι σήμερα

στην 2η κατηγορία. Το έχουν πάθει και άλλες, αλλά επέστρεψαν.

ΠΕΡΑΣΜ Ε ΝΑ ΜΕΓΑΛΕΊΑ

Ή Μίλαν, η Γιουβέντους και η Μαρσέιγ (λόγω σκανδάλων), η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η Νότινχαμ

Φόρεστ και η Άστον Βίλα υποβιβάστηκαν, αφού βέβαια στέφτηκαν πρωταθλήτριες Ευρώπης. Σήμερα όμως είναι στα σαλόνια. Υπάρχουν όμως, πέρα από το Ά μβούργο και άλλες ομάδες που σήκωσαν ευρωπαϊκή κούπα και είναι στην 2η κατηγορία. Ή Πάρμα (με 2 ΟΥΕΦ Ά και 1 κυπελλούχων), η Ίπσουιτς (ΟΥΕΦ Ά 1981), η οποία μάλιστα ανέβηκε

από την 3η στην 2η. Ή Σαραγόσα (κυπελλούχων)

που παραμένει κολλημένη εδώ και χρόνια στην 2η κατηγορία. Το Μαδεμβούργο (Κυπελλούχων

το 1975), που βέβαια είναι στα αζήτητα από το

1991, όπως και όλες οι μεγάλες ομάδες της πρώην Άνατολικής Γερμανίας. Υπάρχουν και οι ομάδες με πολλά ή αρκετά πρωταθλήματα, που από τις μικρότερες κατηγορίες αναπολούν τα μεγαλεία του παρελθόντος. Στη Γαλλία η πάλαι πότε κραταιά Σεντ Ετιέν, αλλά και η Μπορντό ήταν στα... αλώνια. Οι αγγλικές Λιντς, Ντέρμπι, Μπλάκμπερν. Ή Σάλκε που ξανάπεσε για 2η φορά σε τρία χρόνια. Ή Βίσλα Κρακοβίας, η σουηδικές Ελφσμποργκ και Χέλσιμποργκ. Μέχρι και η θρυλική ουγγρική Χόνβετ έπεσε φέτος στην 2η κατηγορία. Ή επίσης ουγγρική ΜΤΚ, η πολωνική Ρουχ και η ρουμανική Ντιναμό Βουκουρεστίου ανεβαίνουν φέτος. Ά λλά σαν το Ά μβούργο από άποψη μεγέθους δεν έχει. Σαράντα χρόνια πριν σήκωνε κύπελλο πρωταθλητριών.

Σήμερα, ως παράδειγμα προς αποφυγή, λες και σηκώνει τον σταυρό του δικού του ποδοσφαιρικού μαρτυρίου.

EconomyToday 103 ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΟΜΩΣ ΚΆΙ ΆΛΛΕΣ ΟΜΆΔΕΣ ΠΟΥ ΣΉΚΩΣΆΝ ΕΥΡΩΠΆΪΚΉ ΚΟΥΠΆ ΚΆΙ ΕΙΝΆΙ ΣΤΉΝ 2Ή ΚΆΤΉΓΟΡΙΆ

ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΡΑΒΕΙΟ

ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ «ΑΓΡΟΣ»

Το Φυσικό Μεταλλικό Νερό «ΑΓΡΟΣ» του Ομίλου Φώτος Φωτιάδης, με υπερηφάνεια ανακοίνωσε την κατάκτηση του διεθνούς Grand Gold Quality Award από το κορυφαίο Ινστιτούτο Ποιότητας Monde Selection. «Αυτή η επιβράβευση αποτελεί αναγνώριση της υψηλής ποιότητας και της αριστείας που το διακρίνει εδώ και χρόνια», αναφέρεται σε σχετικό ανακοινωθέν. σχετικό ανακοινωθέν. «Το Monde Selection είναι ένας από τους παλαιότερους και πιο επαγγελματικούς φορείς στην ποιοτική αξιολόγηση καταναλωτικών προϊόντων βασισμένη σε αυστηρά κριτήρια. Ιδρύθηκε το 1961

στο Βέλγιο και κάθε χρόνο πάνω από 3.000 προϊόντα σε διαφορετικές κατηγορίες, απ’ όλο τον κόσμο διαγωνίζονται για το Βραβείο Ποιότητας του Monde Selection. Η επιτροπή αξιολόγησης αποτελείται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες και επαγγελματίες του χώρου με πολυετή εμπειρία και εξειδίκευση» σημειώνεται. «Η απονομή του Βραβείου Ποιότητας από το Monde Selection αναδεικνύει την αξία και την αναγνώριση που απολαμβάνει το Φυσικό Μεταλλικό Νερό «ΑΓΡΟΣ» στην αγορά και αντικατοπτρίζει την πιστή προσήλωση και δέσμευση του Ομίλου Φώτος Φωτιάδης στην υψηλή ποιότητα και στην παροχή αξιόπιστων προϊόντων στον Κύπριο καταναλωτή», προστίθεται στο ανακοινωθέν.

ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ

Με την Πράσινη Σημαία του Προγράμματος «Οικολογικά Σχολεία» βραβεύθηκαν φέτος 59 Σχολεία από το σύνολο των 251 σχολείων όλων των βαθμίδων που συμμετέχουν. Αναλυτικά, από τα 60 σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης βραβεύτηκαν 7 σχολεία, από τα 148 Δημοτικά σχολεία βραβεύτηκαν 35 και από τα 43 νηπιαγωγεία βραβεύτηκαν τα 17. Παράλληλα, βραβεύτηκαν 11 μαθητές με τους καθηγητές τους στα πλαίσια του πιλοτικού προγράμματος Net Zero for Youth, ΝΖ4Υ. Στόχος του ΝΖ4Υ είναι οι νέοι να αποκτήσουν την απαραίτητη γνώση ώστε με μετρήσιμα στοιχεία να μπορούν να αντιληφθούν την επίδραση που έχει κάθε μας ενέργεια στο περιβάλλον και συγκεκριμένα, ως προς την κατανάλωση ενέργειας, τη χρήση του νερού και άλλων φυσικών πόρων, καθώς και τη διαχείριση των αποβλήτων. Το Πρόγραμμα «Οικολογικά Σχολεία» διοργανώνεται από τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό CYMEPA με τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας ΥΠΠΑΝ και τη στήριξη της Ελληνικής Τράπεζας, ενώ η εκδήλωση τέθηκε υπό την αιγίδα της Επιτρόπου Περιβάλλοντος κας Μαρίας Παναγιώτου. Η Τελετή Απονομής της Πράσινης Σημαίας στα Σχολεία που συμπλήρωσαν με επιτυχία τρία συνεχόμενα χρόνια στο Πρόγραμμα «Οικολογικά Σχολεία», πραγματοποιήθηκε στις 12 Ιουνίου 2023 στην Αίθουσα Πασχάλης Πασχαλίδης στο Κτήριο Διοίκησης της Ελληνικής Τράπεζας.

NEO ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΣΤΗ ΛΑΡΝΑΚΑ

Το Mercure, από την αλυσίδα ξενοδοχείων μεσαίας κλίμακας του ομίλου Accor, ανακοίνωσε το άνοιγμα του Mercure Larnaca Beach Resort στην Ορόκλινη. Το ξενοδοχείο, το οποίο βρίσκεται πάνω στην ακτή, ακριβώς μπροστά στη Μεσόγειο Θάλασσα, άνοιξε τις πόρτες του στις 2 Μαΐου, προσφέροντας μια αξέχαστη απόδραση στους ταξιδιώτες που αναζητούν χαλάρωση και αναζωογόνηση στις διακοπές τους. Ο σχεδιασμός του ξενοδοχείου είναι εμπνευσμένος από την τοποθεσία, ακολουθώντας το πάθος της του Discover Local και αναδεικνύει τις φυσικές ομορφιές του νησιού της Κύπρου με διακοσμήσεις που σχετίζονται με τη λίμνη της Αλυκής, η οποία αποτελεί σημείο συνάντησης χιλιάδων φλαμίνγκο κάθε χρόνο. Ο χώρος υποδοχής του ξενοδοχείου φιλοξενεί μια εντυπωσιακή τοιχογραφία γκράφιτι από τον ταλαντούχο ντόπιο καλλιτέχνη Paparazzi, που υλοποιήθηκε με τη χρήση ανακυκλώσιμου σπρέι και παρουσιάζει το τοπίο της Αλυκής Λάρνακας. Το Mercure Larnaca Beach Resort αποτελείται από 60 δωμάτια (Standard, Deluxe, Superior, Executive Suite και Duplex Villas), σπα, γυμναστήριο, εξωτερικές πισίνες και ιδιωτική παραλία.

104 EconomyToday ΝΕΑ

NEA ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Τέθηκε σε λειτουργία η νέα ιστοσελίδα της

Ένωσης Συντακτών Κύπρου (www.esk.org.cy). Η

ιστοσελίδα είναι σχεδιασμένη με την αξιοποίηση

σύγχρονης τεχνολογίας και ικανοποιεί

αποτελεσματικά τον στόχο της συμβατότητας με

όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές. Στις ιστοσελίδα

περιλαμβάνονται θεματικές που αφορούν τη

δράση

και την ιστορία της Ένωσης Συντακτών

Κύπρου, κατηγορίες που αφορούν τα μέλη

της Ένωσης, τα εργασιακά ζητήματα και τα

ωφελήματά τους, καθώς και πληροφορίες που σχετίζονται με τα δύο μεγάλα έργα υποδομής

της ΕΣΚ, τη Δημοσιογραφική Εστία και το

Δημοσιογραφικό Χωριό. Η ιστοσελίδα θα εμπλουτίζεται διαρκώς με φωτογραφικό και αρχειακό υλικό από το πλούσιο παρελθόν και τη σχεδόν 65χρονη δράση της Οργάνωσης, με στόχο να αποτελέσει σημείο αναφοράς για μελετητές και κάθε ενδιαφερόμενο για την ιστορία και την πορεία της δημοσιογραφικής

κοινότητας και του συνδικαλιστικού της κινήματος στην Κύπρο.

«STEP-UP 18 ΜΗΝΩΝ» ΑΠΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ

Το νέο προϊόν εμπρόθεσμης κατάθεσης 18 μηνών, της Τράπεζας Κύπρου δίνει την ευχέρεια σε υφιστάμενους και νέους πελάτες, να προσδώσουν αξία στις καταθέσεις τους, λαμβάνοντας τους τόκους ανά εξάμηνο. Το ελάχιστο ποσό της κατάθεσης είναι €20.000. Tο επιτόκιο της κατάθεσης είναι κλιμακωτό και διπλασιάζεται ανά εξάμηνο. Μέχρι 6 μήνες το επιτόκιο ανέρχεται στο 0,30%, από 6 μέχρι 12 μήνες στο 0,60% και από 12 μέχρι 18

μήνες το επιτόκιο ανέρχεται στο 1,20%. Το μέσο ετήσιο επιτόκιο της εμπρόθεσμης κατάθεσης ανέρχεται στο 0,70%. Η πληρωμή των τόκων ανά εξάμηνο, καθώς και η κατάθεση του κεφαλαίου στη λήξη της 18μηνης περιόδου, θα γίνεται αυτόματα σε λογαριασμό της επιλογής του πελάτη. Το νέο καταθετικό προϊόν της Τράπεζας Κύπρου, προσφέρεται μόνο σε ευρώ και απευθύνεται τόσο σε ιδιώτες πελάτες όσο και σε επιχειρήσεις. Το νέο Step-up (για ποσά από €20.000 και μικρότερα των €100.000) αλλά και το υφιστάμενο Step up (για ποσά από €100.000 μέχρι €500.000) προσφέρονται μέσω του Δικτύου Καταστημάτων και φέρουν υψηλότερο επιτόκιο σε σύγκριση με τα υπόλοιπα καταθετικά προϊόντα της Τράπεζας Κύπρου. Υπάρχουν χρεώσεις σε περίπτωση ανάληψης μέρους ή όλου του ποσού της κατάθεσης, πριν τη λήξη της. Πληροφορίες στα καταστήματα ή στην ιστοσελίδα της Τράπεζας Κύπρου.

ΚΑΤΑΘΕΤΙΚΩΝ

ΕΠΙΣΗΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΓΙΑ

ΤΟ HYUNDAI IONIQ 6

Σε μια ευχάριστη ατμόσφαιρα, στους κήπους του Garden Day & Night, πραγματοποιήθηκε η πρώτη

παρουσίαση στην Κύπρο του νέου, ηλεκτρικού Hyundai IONIQ 6. Το ηλεκτρικό IONIQ 6 έκανε την εμφάνισή του στους δρόμους της Ευρώπης θριαμβευτικά, αφού απέσπασε τις υψηλότερες διακρίσεις στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Νέας Υόρκης: Παγκόσμιο Αυτοκίνητο της Χρονιάς, Παγκόσμιο Ηλεκτρικό Αυτοκίνητο της Χρονιάς, Παγκόσμιο Design Αυτοκινήτου της Χρονιάς.

Το IONIQ 6 έγινε το δεύτερο συνεχόμενο ηλεκτρικό

της Hyundai που αποσπά τρία παγκόσμια βραβεία

μαζεμένα, μετά το IONIQ 5, το οποίο σημειώνει ήδη τεράστια επιτυχία. Το νέο ηλεκτρικό της Hyundai μπορεί

να φορτιστεί 10 - 80% σε μόλις 18 λεπτά και έχει αυτονομία μέχρι 614 χιλιόμετρα.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκλεκτοί

προσκεκλημένοι και εκπρόσωποι των κυπριακών

Μέσων Ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων και ειδικοί σε θέματα που αφορούν το αυτοκίνητο.

ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ ΑΠΟ

ΑSTROΒΑΝΚ

Σε αύξηση των καταθετικών επιτοκίων προχώρησε η AstroBank, ανταποκρινομένη στις ανάγκες των πελατών της και κατ’ επέκταση της οικονομίας.

Σε συνέχεια του προγράμματος «παγώματος» βασικού επιτοκίου στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας συνεπών δανειοληπτών και συνυπολογίζοντας τις κοινωνικοοικονομικές αλλαγές που καταγράφονται το τελευταίο διάστημα, η AstroBank προχώρησε στην αύξηση των καταθετικών της επιτοκίων, προσφέροντας σε υφιστάμενους και νέους πελάτες, ιδιώτες και επιχειρήσεις, σταθερή, προνομιακή απόδοση των αποταμιεύσεών τους από το πρώτο ευρώ. Συγκεκριμένα, η Τράπεζα προσφέρει ελκυστικά επιτόκια σε προθεσμιακές καταθέσεις 3, 6 και 12 μηνών, συμπληρώνοντας την γκάμα με την προθεσμιακή κατάθεση 18 μηνών ως ακολούθως, ανεξαρτήτως ποσού κατάθεσης: 3μηνη με επιτόκιο 0,25%, 6μηνη με επιτόκιο 0,50%, 12μηνη με επιτόκιο 1,20%, 18μηνη με επιτόκιο 1,50%. Περισσότερες πληροφορίες, στο δίκτυο καταστημάτων της ΑstroBank.

EconomyToday 105
ΑΥΞΗΣΗ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ BRAND

ΤΟ 1968 Ο ΘΕΟΦΆΝΗΣ

ΒΛΆΣΊΔΗΣ ΠΗΡΕ ΤΗ ΓΕΝΝΆΊΆ

ΆΠΟΦΆΣΗ ΝΆ ΕΠΆΝΆΦΥΤΕΥΣΕΊ

ΠΕΊΡΆΜΆΤΊΚΆ ΤΟΥΣ ΊΔΊΟΚΤΗΤΟΥΣ

ΆΜΠΕΛΏΝΕΣ ΤΗΣ ΣΥΖΥΓΟΥ

ΤΟΥ ΣΤΟ ΚΟΊΛΆΝΊ ΜΕ ΔΊΕΘΝΕΊΣ

ΠΟΊΚΊΛΊΕΣ ΟΠΏΣ ΤΟ SHIRAZ, ΤΟ MERLOT ΚΆΊ ΤΟ CABERNET SAUVIGNON. ΗΤΆΝ ΆΠΟ ΤΟΥΣ ΛΊΓΟΥΣ ΠΟΥ ΤΟ ΤΟΛΜΗΣΆΝ ΚΆΊ ΔΗΜΊΟΥΡΓΗΣΆΝ ΕΝΆΝ ΠΟΛΥΠΟΊΚΊΛΟ ΆΜΠΕΛΏΝΆ, ΆΠΟ ΓΗΓΕΝΕΊΣ ΚΆΘΏΣ ΚΆΊ ΞΕΝΊΚΕΣ ΠΟΊΚΊΛΊΕΣ.

Μετέπειτα, η απόφαση του γιου του Σοφοκλή Βλασίδη να ασχοληθεί με το αμπέλι και το κρασί ήρθε αβίαστα. Ο Σοφοκλής Βλασίδης

επέλεξε συνειδητά να ακολουθήσει

μεταπτυχιακές σπουδές στην οινο-

λογία στο UC Davis στην Καλιφόρνια, θεωρώντας ότι θα ερχόταν σε επαφή με αντισυμβατικές, μοντέρνες και εναλλακτικές μεθόδους

οινοποίησης και θα του ανοίγονταν νέοι ορίζοντες.

1998

Το καλοκαίρι του 1998 επέστρεψε από τις ΗΠΆ και άρχισε τη συστηματική πια ενασχόληση με τον κυπριακό αμπελώνα, τις τοπικές και διεθνείς ποικιλίες. Ξεκίνησε να

φτιάχνει τα πρώτα δικά του κρασιά, στο παλιό μπακάλικο του παππού

του, στο κέντρο του Κοιλανίου.

Το κρασί που έμελλε να γίνει η

ναυαρχίδα του Οινοποιείου, το Shiraz Vlassides, παράγεται εκεί και πρωτοκυκλοφορεί ως εσοδεία του 1998.

2003

Το 2003 βρήκε στην περιοχή Κολώνη σε ένα αμπελοτόπι λίγο έξω από το χωριό, ανάμεσα στο Κοιλάνι και στο Βουνί, αυτό που πάντα έψαχνε. Το μέρος, όπου θα έκτιζε το νέο κτήριο του οινοποιείου. Έτσι κι έγινε.

Το 2005 ξεκίνησε μία γενική αναδιάρθρωση των αμπελώνων, η οποία βασίστηκε στα αποτελέσματα πολύχρονων πειραματισμών που οδήγησαν στην εμπεριστατωμένη ανανέωσή τους και στον εκσυγχρονισμό τους με τη χρήση καινούργιων γραμμικών συστημάτων υποστύλωσης και μόνιμων αρδευτικών συστημάτων.

Το κτήριο του Οινοποιείου Βλασίδη ολοκληρώθηκε το 2012. Σχεδιάστηκε από τον φίλο και αρχιτέκτονα Ηρακλή Παπαχρίστου σε μοντέρνες, λιτές γραμμές και πρόκειται για ένα πρωτοποριακό κτίσμα, εναρμονισμένο με το γύρω περιβάλλον.

2020

Το 2020 κυκλοφόρησαν στην αγορά δύο νέες ξεχωριστές ετικέτες κρασιών, το ÓROMAN και το ALÁTES. Η κυπριακή ερυθρή ποικιλία με το όνομα Γιαννούδι, η οποία αναβιώνει τα τελευταία χρόνια στο νησί και η λευκή ποικιλία Ξυνιστέρι, η οποία είναι η κυρίαρχη γηγενής ποικιλία της Κύπρου αποτελούν τις βασικές ποικιλίες των δύο αυτών ετικετών, που έχουν τη δυνατότητα να εκπροσωπήσουν επάξια την Κύπρο στον παγκόσμιο χάρτη του κρασιού.

106 EconomyToday
1968
2005
2012
1996

• Εγκατάσταση ΦΒ συστημάτων

• Εγκατάσταση φορτιστών ηλεκτροκίνησης σε οικιακές και εμπορικές εφαρμογές

• Θέρμανση / Κλιματισμός / Αερισμός

• Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε εμπορικούς καταναλωτές

• Μελέτη, Σχεδιασμός και Κατασκευή ΦΒ μεγάλης κλίμακας

• Διαχείριση, Λειτουργία και Συντήρηση ΦΒ μεγάλης κλίμακας

• Μελέτη και Εφαρμογή Συστημάτων Αποθήκευσης

• Χρηματοδότηση Έργων ΑΠΕ και ΕΞΕ μέσω του επενδυτικού ταμείου

Νίκου Παττίχη 107Β, 3070 Λεμεσός, Κύπρος T. +357 25 734800

www.greenenergy.com.cy

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.