1.2 Raakt de aarde onherstelbaar uitgeput? �������������������������������������������������������

Ga naar de Ecological Footprint Calculator en neem de enquête af bij jezelf. Maak daarbij gebruik van het hulpblad ‘Mijn Earth Overshoot Day’.

• Hoeveel aardes hebben we nodig als iedereen zoals jij zou leven?

Noteer.

• Hoe voel je je daarbij? Bespreek.

• Op welke manieren kun je je voetafdruk vandaag al verkleinen? Noteer een aantal aanpassingen in je dagelijks leven.

Eén grote vaststelling kun je alvast niet uit de weg gaan: we verbruiken op dit moment meer dan de

aarde aankan!

De vierde stap in het systeemdenken is het kunnen afleiden van oorzaak-gevolg relaties van een systeem Elke relatie stellen we voor met een pijl. Hier vind je twee voorbeeldjes.

• koopkracht v. inwoners comfort woning comfort kledij comfort voedsel

water- en energieverbruik ecologische voetafdruk

• mens bv. auto op benzine of elektriciteit

bv. hoeveelheid fijn stof in de dampkring omgeving

Op de vorige pagina’s onderzocht je zelf al oorzaak-gevolg relaties. Probeer dit nu (op een apart blad) in een schema te gieten. Er zijn verschillende mogelijkheden.

Acht miljard klanten per dag bedienen, elke dag opnieuw: lukt dat nog wel voor onze aarde?

De snelheid waarmee de aarde voedsel en grondstoffen kan produceren, voldoet duidelijk niet meer aan de stijgende vraag van haar bewoners. De wijze spreuk van Mahatma Gandhi lijkt steek te houden: wij zijn te gulzig als het op onze honger naar materialen en voeding aankomt.

In dit hoofdstuk blikken we vooruit en gebruiken we de voorkennis van het begin van vorig schooljaar als uitganspunt: wat heeft een mens nodig om te overleven?