1.3 Een zoektocht naar beter ��������������������������������������������������������������������������������������

Elk jaar maken de gnoes een enorme trek op basis van de seizoenen, of, beter gezegd: volgens het opschuiven van de zon t.o.v. de aarde. Dit doen ze onder invloed van de ITCZ (de Intertropische Convergentiezone), een regenzone die opschuift van noord naar zuid en terug. De grote trek van gnoes, zebra’s en gazellen verloopt bijna gelijktijdig met dit natuurlijk fenomeen. Vooral de oversteek van de rivier Mara zorgt voor spectaculaire beelden en trekt heel wat toeristen naar Kenia.

Wat is de drijfveer van de grote trek van deze grazers?

Markeer de items die samenhoren in eenzelfde kleur.

WIE? WAARHEEN? DRIJFVEER?

grazers in Oost-Afrika via de Middellandse Zee naar Europa het ontvluchten van de escalerende oorlog ingezet door buurland Rusland

mensen uit Oekraïne via Turkije en Griekenland, via de Balkanroute zoektocht naar nieuwe en rijkere landbouwgronden

Europese emigranten (eind 19e, begin 20e eeuw) mensen uit Sub-Sahara Afrika IJsland en Groenland de opschuivende neerslagzone (ITCZ) die nieuwe stukken savanne in het vers groen zet

vluchtwegen via de westelijke buurlanden nood aan nieuwe landbouwgrond door bevolkingsgroei, werkloosheid door mechanisatie in de textielsector

Vikings

mensen uit het Midden-Oosten van noord naar zuid, dwars doorheen de savannes van Kenia en Tanzania

tocht naar het beloofde land (VS) met de Red Star Line ontvluchten van de uitzichtloze economische en politieke situatie, angst voor het extremistisch geweld angst voor vervolging door het regime (Assad, Taliban), gebrek aan toekomstperspectief

Landverhuizers, Eugène Laermans, 1896

Oekraïense vluchtelingen, maart 2022

©NORDNORDWEST – CC-SA 4.0

© МІНІСТЕРСТВО ВНУТРІШНІХ СПРАВ УКРАЇНИ

WIST-JE-DAT

De Titanic was een schip van de White Star Line. Tussen 1850 en 1924 bracht die rederij miljoenen Europese emigranten naar de Verenigde Staten. Dankzij grote stoomschepen konden ook minder rijke Europeanen de prijs voor de oversteek betalen. Ze vluchtten immers weg uit hun land omdat er armoede heerste op het platteland, omdat hun aardappeloogsten mislukten of omdat er godsdienstige spanningen waren. In de Verenigde Staten lonkten dan ook godsdienstvrijheid en grote oppervlaktes landbouwgrond. De Titanic zou haar eerste oversteek niet eens halen: ze kwam in aanvaring met een ijsberg in 1912.

STUDIEWIJZER

Ik kan het systeem aarde in vier verschillende sferen indelen: de biosfeer, atmosfeer, geosfeer en hydrosfeer. Ik kan de ongelijke regionale druk van het systeem aarde aantonen, met behulp van de Kaya Identity en Earth Overshoot Day. Ik kan onderzoeken hoe de ontbossing van het regenwoud, waterschaarste en het tekort aan grondstoffen aanleiding geven tot het overschrijden van bepaalde planetaire grenzen. Ik kan aantonen dat verschillende antropogene bronnen bijdragen tot het versterkt broeikaseffect (hockeystick curve). Ik kan de gevolgen van het versterkt broeikaseffect aantonen. Ik kan de ruimtelijke spreiding en de drijfveren van migratiestromen verklaren. Ik kan aantonen dat de SDG’s een fundament kunnen zijn voor de overgang naar een duurzame wereld, zoals het model van Raworth illustreert. Ik kan patronen, terugkoppelingsmechanismen, schaalperspectieven, oorzaken, gevolgen en veranderingen in een systeem herkennen en analyseren. Ik kan de verschillende stappen van het systeemdenken toelichten en systeemfouten aantonen. Ik kan gebruik maken van geografische hulpbronnen zoals de atlas, kaarten en statistisch bronnenmateriaal (grafieken). Ik kan verklaren hoe de BBP, HDI, het energieverbruik en de industrialisatiegraad van een land zich tot één of meerdere landen verhouden.

COLOFON

Auteurs Marc Bellinkx, Tine Simoens, Dieter Vandamme, Solange Goossens, Kris Verbouw Eerste druk 2022 SO 127/2022 Bestelnummer 90 808 0411 (module 1 van 2) ISBN 978 90 4864 311 0 KB D/2022/0147/58 NUR 126 Thema YPJT Verantwoordelijke uitgever die Keure, Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge RPR 0405 108 325 - © die Keure, Brugge

Die Keure wil het milieu beschermen. Daarom kiezen wij bewust voor papier dat het keurmerk van de Forest Stewardship Council® (FSC®) draagt. Dit product is gemaakt van materiaal afkomstig uit goed beheerde, FSC®-gecertificeerde bossen en andere gecontroleerde bronnen.