21 minute read
ΑΝΑΤΡΟΦΗ VEGAN ΠΑΙΔΙΩΝ
from Greek Vegan #3
Οι προκλήσεις και τα ερωτηματικά
Τα παιδιά είναι παιδιά κι η συμπεριφορά τους είναι παρόμοια. Οπότε, το μόνο που τα διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα παιδιά των παμφάγων είναι η διατροφή τους, ο ρουχισμός τους (δεν φορούν δέρμα κι οτιδήποτε ζωικό) κι ο τρόπος που έχουν μάθει να μην κάνουν διακρίσεις για κανένα έμβιο ον. Αυτό τουλάχιστον ήταν το συμπέρασμα από τη συνομιλία που είχαμε με δύο vegan μαμάδες, μία εκ των οποίων είναι και συνδιαχειρίστρια στη σελίδα του Facebook «Χορτοφάγοι γονείς / Vegan Parents Greece». Φυσικά, δεν θα μπορούσε να λείπει από το άρθρο μας η άποψη ενός ειδικού, και γι’ αυτό τοποθετείται πάνω στο θέμα ο ψυχολόγος, κ. Γιώργος Παραδείσης.
Ηανατροφή ενός παιδιού δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι μελλοντικοί γονείς αρχίζουν να προετοιμάζονται, για να γίνουν όσο καλύτεροι μπορούν, από την περίοδο της εγκυμοσύνης ακόμη. Οι περισσότεροι το κάνουν είτε ρωτώντας άλλους γονείς, είτε διαβάζοντας για το πώς θα πρέπει να συμπεριφέρονται σε ένα μωρό-παιδί, ώστε να του δώσουν από το ξεκίνημα της ζωής του τα εφόδια, για να γίνει ένας ολοκληρωμένος κι ευτυχισμένος άνθρωπος. Το να μεγαλώσεις ένα παιδί ως vegan σημαίνει ότι θα του δώσεις τις αρχές και τις αξίες που έχεις εσύ, πάνω στον vegan τρόπο ζωής σου. Δεν είναι τίποτα διαφορετικό από το να του μάθαινες για τα έθιμα που έχεις υιοθετήσει από την κουλτούρα σου ή τις παραδόσεις που διαθέτει η θρησκεία σου. Ωστόσο, είναι απόλυτα λογικό, πολλοί νέοι γονείς, αλλά κι όσοι σκέφτονται να αποκτήσουν παιδί, να έχουν απορίες κι άγχος για ορισμένα πράγματα. Η συνηθέστερη ερώτηση που κάνει κάποιος είναι: «Τι σημαίνει να μεγαλώνει ένα παιδί ως vegan;». Η ομάδα στο FB έχει δώσει μια απλή απάντηση, ως βοήθημα για όσους γονείς δέχονται πιέσεις από τον περίγυρό τους για το αν η ανατροφή των vegan παιδιών είναι σωστή.
«Ένα παιδί μεγαλώνει ως vegan θα πει ότι μεγαλώνει με τις αρχές του σεβασμού σε κάθε πλάσμα του πλανήτη. Θα πει ότι μεγαλώνει με τις ίδιες αρχές που μεγαλώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι τα παιδιά τους, που είναι εκτός των άλλων ότι δεν πρέπει να προκαλούμε πόνο σε κανέναν, ότι τα ζώα είναι ικανά να νιώσουν πόνο, δεν είναι αντικείμενα, έχουν δικά τους θέλω και φυσικά δεν τα κακομεταχειριζόμαστε. Η διαφορά σε μια οικογένεια vegan είναι ότι αυτές οι αρχές γίνονται πράξη και ισχύουν για όλα τα ζώα, όχι μόνο για αυτά που είναι κατοικίδια ή που δεν μας αρέσει η γεύση τους. Στην καθημερινότητα, σημαίνει ότι τα παιδιά μας μεγαλώνουν χωρίς να χρησιμοποιούν ζώα για τροφή, για ένδυση ή για διασκέδαση (ζωολογικοί κήποι, παραστάσεις με ζώα)».
ΤΙ ΛΈΝΈ ΟΙ VEGAN ΜΑΜΑΔΈΣ
Η Μαίρη Καρπέτα έχει τρία παιδιά, τη Νεφέλη 13 ετών, τον Απόλλωνα 9 ετών και τον Φοίβο 5 ετών. Η οικογένεια έγινε vegan, όταν ο Απόλλωνας ήταν ενός έτους. Ο Φοίβος δηλαδή είναι από τη σύλληψή του vegan. «Εννοείται ότι όταν ξεκίνησα είχα πολλές ανησυχίες κι απορίες. Το θετικό σε εμάς ήταν ότι, εκτός από ψάρια, δεν τρώγαμε ούτως ή άλλως κρέας και ζωικά, οπότε είχα εμπειρία με φυτικές τροφές. Είχα δει ότι για εμένα η φυτική διατροφή ήταν κατάλληλη, αλλά εκεί που ανησυχούσα ήταν για το τι γίνεται με ένα παιδί που είναι στην ανάπτυξη. Άρχισα να το ψάχνω περισσότερο, κυρίως ρωτώντας άλλους vegan γονείς και ψάχνοντας στο Ίντερνετ. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν να βρω επίσημες τοποθετήσεις από διεθνείς φορείς, όπως είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Όταν είδα λοιπόν ότι ο ΠΟΥ είναι σύμφωνος με τη φυτική διατροφή, όπως κι η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων (το σημερινό όνομα της ακαδημίας έχει αλλάξει και είναι: Academy of Nutrition and Dietetics - Ακαδημία Διατροφής και Διαιτολογίας https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27886704) και λέει ότι είναι κατάλληλη για όλα τα στάδια ζωής, και στην εγκυμοσύνη και στον θηλασμό, ηρέμησα. Έτσι, μιλώντας με άλλους γονείς που είχαν μεγαλώσει vegan παιδιά και διαβάζοντας και τις επίσημες οδηγίες παγκόσμιων φορέων, έβγαλα κι εγώ το συμπέρασμα ότι είναι απόλυτα ασφαλές». Όσον αφορά το πώς εξήγησε στα παιδιά τον vegan τρόπο ζωής τους, μας είπε: «Όποτε χρειαστεί, συζητάμε γιατί δεν χρησιμοποιούμε ζώα και δεν διαχωρίζουμε κανένα είδος, τον σκύλο με το γουρούνι, τη γάτα με το αρνάκι κ.τ.λ. Δεν θεωρούμε ότι κάνουμε καλό στα ζώα με το να μην τα τρώμε ή να μην τα φοράμε, απλώς επιλέγουμε να μην τους κάνουμε κακό. Τα παιδιά μου ξέρουν τι χρειάζεται, για να έχεις στο πιάτο σου ένα κομμάτι κρέας κι ένα κομμάτι τυρί. Κατανοούν τους λόγους για τους οποίους ακολουθούμε αυτό τον τρόπο ζωής. Επίσης, δεν κάνουμε σπισιστικά σχόλια, τύπου είσαι γουρούνι. Όταν προκύπτει κάτι, γίνεται και συζήτηση. Για παράδειγμα, ο Φοίβος που είναι κι ο πιο μικρός και δεν έχει φάει ποτέ ζωικά, είδε στο σούπερ μάρκετ ψάρια σε ζελατίνα και με ρώτησε σοκαρισμένος τι είναι αυτό και γιατί είναι εδώ. Εκεί κάναμε τη συζήτηση ότι κάποιοι τρώνε ψάρια και τους λόγους που εμείς δεν το κάνουμε. Ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν κάνει ακόμη αυτή τη σύνδεση». Η συνηθέστερη ερώτηση που ακούει η Μαίρη από άτομα που δεν είναι vegans είναι εάν ρώτησε τα παιδιά της για την επιλογή της να ακολουθήσουν τον τρόπο ζωής της. Η απάντησή της είναι καταλυτική: «Όχι, δεν τα ρώτησα τα παιδιά μου αν θέλουν να μεγαλώσουν ως vegans. Σεβόμαστε τα ζώα, όπως σεβόμαστε και τους ανθρώπους. Όπως δεν θα ρωτούσα το παιδί μου αν θα ήθελε να χτυπήσει ένα ζωάκι, έτσι δεν θα το ρωτούσα και αν θα ήθελε να το φάει. Κάθε γονιός μεγαλώνει τα παιδιά του σύμφωνα με τις δικές του αξίες».
Η ΑΝΤΙΜΈΤΏΠΙΣΗ ΤΏΝ ΠΑΙΔΙΏΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΈΙΟ
«Όσον αφορά το σχολείο, θα σας πω το εξής: με τον ίδιο τρόπο που θα εφοδιάσεις το παιδί σου για όλα τα θέματα που αφορούν τη διαφορετικότητά του, γιατί όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά, είτε έχει να κάνει με τη θρησκεία, είτε με την εθνικότητα, είτε με την εμφάνιση, πολλά είναι τα πράγματα για τα οποία ένα παιδί μπορεί να δεχτεί bulling, θα το κάνεις και για το ότι είναι vegan. Από μικρή ηλικία συζητάμε για το πώς πρέπει εμείς να φερόμαστε στα άλλα παιδιά. Αυτό τους μαθαίνει ταυτόχρονα και τι απαιτήσεις πρέπει να έχουν κι αυτά από τους δικούς τους φίλους, γιατί κι αυτά αξίζουν την ίδια αντιμετώπιση και τον ίδιο σεβασμό. Ευτυχώς, δεν έχουν υπάρξει περιστατικά bulling γύρω από το θέμα του βιγκανισμού. Αντιθέτως, οι φίλοι τους στο σχολείο, επειδή γνωρίζουν ότι τα παιδιά είναι vegan, φροντίζουν να φέρνουν vegan κεράσματα σε γενέθλια και γιορτές. Η διαφορετικότητα δεν είναι στίγμα. Η διαφορετικότητα είναι κάτι που το παιδί θα συναντήσει πολλές φορές στη ζωή του, τόσο στον εαυτό του όσο και στους ανθρώπους γύρω του. Καλό είναι να μάθει να την υποστηρίζει και να νιώθει περήφανο για αυτή κι όχι να τη φοβάται ή να την κρύβει», μας είπε η Μαίρη Καρπέτα. Μετά από λίγο, όμως, θυμήθηκε ένα περιστατικό που τελικά είχε αίσιο τέλος. «Πριν από δύο χρόνια, μια μητέρα έφερε για τα γενέθλια του παιδιού της τούρτα και πρόσφερε σε όλα τα παιδάκια. Ο Απόλλωνας είπε “όχι, ευχαριστώ, δεν τρώω”. Επέμενε να μάθει γιατί δεν τρώει. Της είπε ότι είναι vegan κι αυτή δεν γνώριζε καν τη λέξη, οπότε δεν μπορούσε να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει. Απλώς, είχε στενοχωρηθεί πάρα πολύ με το γεγονός ότι ένα παιδάκι στην τάξη δεν έκανε να φάει. Οπότε, άρχισε να τον πιέζει “και τι είναι αυτά τα πράγματα και πρέπει να φας και δεν είναι σωστό κι εφόσον στο προσφέρω δεν πρέπει να πεις όχι”. Και του είπε κατά λέξη, “πώς θα μεγαλώσεις, αν δεν φας τούρτα”. Ο Απόλλωνας γύρισε εκείνη την ημέρα από το σχολείο πολύ στενοχωρημένος κι αγχωμένος, γιατί του ασκήθηκε αυτή η πίεση. Για καλή μας τύχη, έτυχε να συναντήσω τη συγκεκριμένη μητέρα την ίδια ημέρα το απόγευμα και το συζητήσαμε. Της εξήγησα τη διατροφή μας και τον λόγο που την κάνουμε και της είπα ότι δεν χρειάζεται να στενοχωριέται. Κι αν νιώθει άσχημα, μπορεί την επόμενη φορά να έχει ένα vegan κέρασμα. Υπάρχουν ζαχαροπλαστεία που κάνουν vegan γλυκά και μπορούν να τα απολαύσουν όλα τα παιδάκια και αν δεν είναι αυτό εφικτό, ακόμη και μία σοκολάτα υγείας είναι υπεραρκετή, για να μη νιώθει αδικημένο το παιδί. Δύο χρόνια αργότερα, με ενημέρωσε ο Απόλλωνας ότι τα παιδιά της συγκεκριμένης μαμάς, σε κάθε γιορτή και σε κάθε γενέθλια του φέρνουν vegan κέρασμα». Πάντα υπάρχουν άνθρωποι που, όταν δεν γνωρίζουν κάτι καλά, νιώθουν παράξενα και κάνουν ερωτήσεις, για να ικανοποιήσουν περισσότερο τη δική τους περιέργεια. Ακόμη δύο περιπτώσεις που της έχουν μείνει στο μυαλό, χωρίς όμως να έχουν νιώσει τα παιδιά άσχημα, είναι οι εξής: «Η Νεφέλη ήταν περίπου 10 χρονών, όταν κάποιος τη ρώτησε αν νιώθει άσχημα που δεν τρώει κρέας και αν θα ήθελε να δοκιμάσει. Εκείνη του απάντησε “δεν έχω φάει ποτέ κρέας, δεν ξέρω πως είναι η γεύση, οπότε δεν μου λείπει”. Επίσης, ένας δάσκαλος του Απόλλωνα τον είχε ρωτήσει: “Όταν μεγαλώσεις και θα μπορείς να επιλέξεις μόνος σου, θα συνεχίσεις να είσαι vegan ή θα τρως τα πάντα” και αυτός του είπε “Δεν μου επιβάλλει κανείς να είμαι vegan, το κάνω γιατί το θέλω και όταν μεγαλώσω θα παραμείνω vegan”».
Η Κρυσταλλίνα Παραμύθη μένει μόνιμα με τον 8χρονο Νηρέα στη Λήμνο. Τους πετύχαμε στην Αθήνα για διακοπές και μας μετέφεραν κι αυτοί τη vegan καθημερινότητά τους. Ουσιαστικά, μαζί ξεκίνησαν τον vegan τρόπο ζωής. «Πήρα την απόφαση μετά από αρκετό διάβασμα κι αφού είδα και κάποια ντοκιμαντέρ. Δεν ήθελα να στηρίζω τη βία κατά των ζώων. Αυτό έγινε πράξη, όταν απέκτησα τον γιο μου κι ήθελα να του διδάξω αυτή την ηθική. Το περιβάλλον μου, φυσικά, έφερε αντιρρήσεις σε αυτό το κομμάτι, αλλά τους εξήγησα ότι πρόκειται για ενημερωμένη επιλογή και πως δεν υπήρχε κίνδυνος. Παράλληλα, έβλεπα τον Νηρέα να μεγαλώνει και να αναπτύσσεται κανονικά και όπως πρέπει. Επίσης, οι παιδίατροί του δεν είχαν κανένα θέμα, οπότε κι οι δικοί μου, μετά από ένα σημείο, το ξεπέρασαν», τονίζει η κ. Παραμύθη. Παρά το γεγονός ότι είναι μια μικρή κοινωνία, κανένας φίλος ή συμμαθητής του Νηρέα δεν τον έφερε ποτέ σε δύσκολη θέση. Πάντα οι φίλοι του προσέχουν να έχει κι ο Νηρέας το κέρασμά του και μάλιστα, στα τελευταία γενέθλια που ήταν καλεσμένος, η μαμά του εορτάζοντα είχε φτιάξει vegan τούρτα
και παγωτό. «Για τα παιδιά, πλέον, γίνονται αυτονόητα κάποια πράγματα, όταν ακολουθείς έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής», σημειώνει η κ. Παραμύθη και προσθέτει: «Οι ερωτήσεις του τύπου “Γιατί να μην φάω αυτό, μαμά.” δεν με άγχωσαν ποτέ. Η ερώτηση που με είχε δυσκολέψει ήταν “Γιατί οι δικοί μας άνθρωποι τρώνε ζώα; Είναι κακοί;”. Του είπα ότι δεν είναι κακοί, απλώς δεν έχουν διαβάσει και δεν γνωρίζουν όσα ξέρουμε εμείς. Δεν το κάνουν από κακία, απλώς έχουν συνηθίσει και τρώνε ζώα». Να σημειώσουμε ότι τη συνάντηση οργάνωσε η vegan μητέρα και περιβαλλοντολόγος, Ευσταθία Σιδέρη, μητέρα της μικρής Αμελί (4 ετών) που φαίνεται στις φωτογραφίες και συνδιαχειρίστρια στην ομάδα των Χορτοφάγων Γονιών | Vegan Parents Greece.
Η ομάδα «Χορτοφάγοι Γονείς | Vegan Parents Greece» απευθύνεται σε όσους γονείς κι οικογένειες βρίσκονται σε διαδικασία μετάβασης προς τη χορτοφαγία, καθώς και σε όσους ενδιαφέρονται να μάθουν πώς να την υιοθετήσουν. Στόχος της ομάδας είναι η ενδυνάμωση κι η ενημέρωση των vegan γονέων για την ανατροφή υγιών κι ευτυχισμένων vegan παιδιών, σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή επιστημονικά δεδομένα. Δεν επιτρέπουν να υπάρχουν αβάσιμα σχόλια κι απόψεις κι είναι πολύ συνεπείς σε αυτό. Επίσης, στην ομάδα συμβάλλουν κι επαγγελματίες υγείας που είναι κι οι ίδιοι vegans. «Αποτελεί στόχο της ομάδας η διεύρυνση του δικτύου των επαγγελματιών και επιστημόνων που σέβονται ή και γνωρίζουν τον vegan τρόπο ζωής και η διευκόλυνση των vegan οικογενειών στην καθημερινή τους ζωή. Θέλουμε ο vegan τρόπος ζωής από ιδιορρυθμία να γίνει κανονικότητα», υπογραμμίζει η Κρυσταλλίνα Παραμύθη.
Ο ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
Ο κ. Γιώργος Παραδείσης απάντησε σε κάποιες βασικές ερωτήσεις του περιοδικού, για να βοηθήσει τους vegan γονείς που έχουν απορίες.
Σε ποια ηλικία μπορεί να καταλάβει ένα παιδί γιατί ακολουθεί έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής κι ό,τι αυτός ο τρόπος ζωής συνεπάγεται;
Δεν υπάρχει πραγματικά ηλικία στην οποία μπορούμε να κατανοήσουμε πλήρως τις συνέπειες του τρόπου ζωής μας. Ζούμε σε ένα οικοσύστημα, όπου κάθε μας κίνηση επηρεάζει κι επηρεάζεται από άπειρες μεταβλητές. Όσο μεγαλώνουμε, αποκτάμε μία καλύτερη εικόνα του τρόπου με τον οποίο είμαστε συνδεδεμένοι με το περιβάλλον, αλλά αυτή η εικόνα δεν είναι ποτέ πλήρης, ακόμη και προς το τέλος της ζωής μας. Μπορώ να φανταστώ ότι το να σέβομαι και να αγαπώ τα ζώα θα έχει ίσως μια θετική επιρροή στο οικοσύστημα, αλλά δεν θα είμαι ποτέ σε θέση να γνωρίζω τις πλήρεις συνέπειες κάθε επιλογής μου. Το παιδί, συγκεκριμένα, ακολουθεί τον τρόπο ζωής που έρχεται από την οικογένειά του κι αυτός είναι κι ο κύριος λόγος για τον οποίο ζει με τον τρόπο που ζει: ότι αυτό έχει επιλέξει η οικογένεια του, αυτό βιώνει και βλέπει ως κανονικό κι επομένως αυτό ακολουθεί. Θα ήταν λάθος με αυτή την έννοια να σκεφτούμε ότι ένα παιδί ακολουθεί έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής, επειδή αυτός είναι «καλός» για το περιβάλλον. Ο πραγματικός λόγος
«Ζούμε σε ένα οικοσύστημα, όπου κάθε μας κίνηση επηρεάζει κι επηρεάζεται από άπειρες μεταβλητές.» που τον ακολουθεί είναι ότι αυτόν έχουν επιλέξει οι γονείς του, ίσως επειδή εκείνοι θεωρούν ότι είναι καλός για το περιβάλλον. Μεγαλώνοντας, μπαίνοντας στο κοινωνικό περιβάλλον και συνάπτοντας σχέσεις με συνομήλικα παιδιά που ακολουθούν διαφορετικούς τρόπους ζωής, το παιδί θα αρχίσει να συγκρίνει και να μιμείται κι οι γονείς θα ενισχύουν συγκεκριμένες επιλογές, ενώ θα αποθαρρύνουν άλλες. Μπαίνοντας στην εφηβεία, το παιδί θα αρχίσει να συνειδητοποιεί ότι έχει τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής, επειδή το έχουν επιλέξει οι γονείς του, και θα αρχίσει τις προσπάθειές του να τους αμφισβητήσει, να διαφοροποιηθεί και να βρει τον δικό του δρόμο και τις δικές του επιλογές. Αφού θα έχει ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, θα μπορεί πλέον να αποφασίσει τι θα κρατήσει και τι θα αφήσει από τον τρόπο ζωής που είχαν επιλέξει οι γονείς του και να επιλέξει ότι θα ζει σύμφωνα με το τι θεωρεί «σωστό» για τον εαυτό του.
Ποια θεωρείτε ότι είναι μια σωστή προσέγγιση (ενός γονιού), για να κατανοήσει το παιδί τη διαφορετική διατροφή του από των άλλων παιδιών;
Σε κάθε χρονική στιγμή σε μία συγκεκριμένη κοινωνία και κουλτούρα, υπάρχουν συμπεριφορές, δράσεις, επιλογές, μέσα στις οποίες εντάσσεται και η διατροφή, οι οποίες είναι περισσότερο και λιγότερο διαδεδομένες. Οι περισσότερο δια-
δεδομένες επιλογές σε μια κοινωνία αφενός «νομιμοποιούνται» κοινωνικά από τους ανθρώπους, αφού αυτές έχουν επιλέξει, αφετέρου θεωρούνται «κανονικές». Οι λιγότερο δημοφιλείς επιλογές μπορεί να κριθούν, να αμφισβητηθούν, ακόμη και να αντιμετωπιστούν ως λιγότερο «κανονικές». Το θέμα είναι να καταλάβουμε ότι οποιαδήποτε επιλογή και να κάνουμε, είτε πρόκειται για τη δημοφιλέστερη είτε για κάποια που ελάχιστοι άνθρωποι ακολουθούν, θα είναι διαφορετική από τις υπόλοιπες. Με αυτή την έννοια, κάθε παιδί ακολουθεί διαφορετική διατροφή από κάποια άλλα παιδιά. Το παιδί που δεν τρώει κρέας ακολουθεί διαφορετική διατροφή από το παιδί που τρώει κρέας, ακριβώς όπως το παιδί που τρώει κρέας ακολουθεί μια διαφορετική διατροφή από το παιδί που δεν τρώει. Η παγίδα στην οποία πέφτουμε, συνήθως, όταν επιλέγουμε κάτι που δεν κάνει η πλειοψηφία των συμπολιτών μας την τρέχουσα χρονική περίοδο είναι να εστιάζουμε στο ότι είμαστε διαφορετικοί, ξεχνώντας ότι και αυτοί οι ίδιοι είναι διαφορετικοί από εμάς. Ο γονιός που ακολουθεί vegan διατροφή έχει να εξηγήσει στο παιδί του για ποιο λόγο τρέφεται με αυτό τον τρόπο, ακριβώς όσο κάθε άλλος γονιός, αφού όποια διατροφή και να ακολουθούμε, το παιδί θα εντοπίσει κάποιες διαφορές με τα
«Με αυτή την έννοια, κάθε παιδί ακολουθεί διαφορετική διατροφή από κάποια άλλα παιδιά» υπόλοιπα και θα μας ρωτήσει για αυτές. Ο τρόπος με τον οποίο θα απαντήσουμε δεν έχει κανένα λόγο να είναι διαφορετικός από τον τρόπο με τον οποίο θα απαντούσαμε, εάν είχαμε οποιαδήποτε άλλη διατροφή και το παιδί ρωτούσε, λόγου χάρη, γιατί δεν τρώει περισσότερη ζάχαρη. Οποιαδήποτε προσπάθεια να δοθούν παραπάνω εξηγήσεις μαρτυρά μια δική μας ανασφάλεια σχετικά με την επιλογή μας κι αποτελεί μια προσπάθεια αιτιολόγησης που από μόνη της δημιουργεί αμφιβολίες. Θα ήταν, λοιπόν, χρήσιμο να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε στο παιδί μας γιατί ακολουθεί τη συγκεκριμένη διατροφή, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θα του εξηγούσαμε οτιδήποτε άλλο, χωρίς να δώσουμε κάποια επιπλέον έμφαση ή βαρύτητα.
Leaping Bunny Certified Cruelty Free Cosmetics
Living Cosmetics & Accessories. Διονύσου 15, ΤΚ 15124 Μαρούσι • Tηλ. 2130430006 • info@livingcrueltyfree.gr
Ποια είναι η καλύτερη «τακτική», για να εξηγήσει ένα γονιός τον vegan τρόπο ζωής;
Όπως ανέφερα και παραπάνω, δεν υπάρχει κάποιος λόγος να εξηγηθεί ο vegan τρόπος ζωής περισσότερο απ’ ό,τι εξηγείται σε κάθε άλλο παιδί κάποιος πιο διαδεδομένος τρόπος ζωής. Η αίσθηση και μόνο ότι, επειδή κάνουμε κάτι διαφορετικό από τη διπλανή οικογένεια, πρέπει να δώσουμε περισσότερες εξηγήσεις από όσες δίνει εκείνη για τους λόγους που κάνει κάτι διαφορετικό από εμάς, μας τοποθετεί σε θέση ενοχής κι απολογίας. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι άνθρωποι μαθαίνουμε μέσα από το βίωμα και τη μίμηση κι όχι μέσα από τα λόγια. Ο τρόπος ζωής μας δεν είναι κάτι που χρήζει εξήγησης, είναι μια προσωπική ή οικογενειακή μας επιλογή, η οποία βιώνεται και, μέσα από την καθημερινότητα, αποκτά για την οικογένειά μας μια αίσθηση «κανονικού» για όλα της τα μέλη.
Πώς μπορεί ο γονέας να «ασφαλίσει» το παιδί από τυχόν κοροϊδία ή bulling, με δεδομένο ότι η διαφορετικότητα είναι πολλές φορές αφορμή χλευασμού;
Κάθε παιδί έχει κάποια στοιχεία τα οποία θα το κάνουν διαφορετικό από τα υπόλοιπα και με αυτή την έννοια κάθε παιδί θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπο με την κοροϊδία. Πρέπει να το κατανοήσουμε αυτό, ώστε να μη νιώθουμε ότι, αν δεν είχαμε επιλέξει αυτό τον τρόπο ζωής, δεν θα υπήρχαν κάποιες άλλες διαφορές που και πάλι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε χλευασμό ή κοροϊδία. Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού αποτελεί κοινωνικό φαινόμενο και δεν βοηθάει να το αποδίδουμε σε ατομικά χαρακτηριστικά. Μην ξεχνάτε ότι όταν μία τράπεζα αυξάνει τα μέτρα ασφαλείας της και παράλληλα εγώ τοποθετώ σπίτι μου ένα νέο σύστημα συναγερμού, αυτό το οποίο κάνουμε είναι ότι ανακατευθύνουμε τους διαρρήκτες στο σπίτι του γείτονά μου που δεν έχει τα ίδια συστήματα ασφαλείας. Δεν θα πρότεινα σε κανέναν γονιό να «ασφαλίσει» ατομικά το παιδί του έναντι στον σχολικό εκφοβισμό. Ακόμα και αν το κατάφερνε, το φαινόμενο θα συνέχιζε να υπάρχει και θα εμφανιζόταν στο διπλανό παιδί. Ο σχολικός εκφοβισμός είναι κάτι το οποίο αντιμετωπίζεται από το σχολείο, αναπτύσσοντας τη συνεργασία έναντι στον ανταγωνισμό κι επενδύοντας στην ομαδικότητα έναντι στην ατομικότητα.
Τι θα συμβουλεύατε έναν γονιό που το παιδί του αντιδράει σε ό,τι του λέει και θέλει να κάνει το αντίθετο;
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει πραγματικά τέτοιο παιδί. Πιστεύω ότι πρόκειται για μία εσφαλμένη ερμηνεία του γονιού. Ένα παιδί στο οποίο λέμε ότι θα πάει για ύπνο, μπορεί να μην θέλει να πάει για ύπνο. Ένα παιδί στο οποίο λέμε ότι δεν θα φάει μία ή πέντε σοκολάτες, μπορεί να θέλει να φάει μία ή πέντε σοκολάτες. Αυτό είναι ένα γεγονός. Η ανάγνωση αυτού του γεγονότος που λέει ότι το παιδί είναι «αντιδραστικό» και θέλει να κάνει «το αντίθετο από αυτό που του λέμε» αποτελεί μια δική μας ερμηνεία και μάλιστα από θέση προκατάληψης. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι εμείς είμαστε οι αντιδραστικοί που λέμε στο παιδί να κάνει το αντίθετο από αυτό που θέλει. Στο παραπάνω παράδειγμα, αρκεί να δοκιμάσουμε να προτείνουμε στο παιδί να φάει μια σοκολάτα, και τότε θα δούμε ότι δεν έχουμε ένα αντιδραστικό παιδί που θα πει «όχι», για να κάνει το αντίθετο από αυτό που του λέμε, αλλά ένα παιδί που θα φάει τη σοκολάτα και μάλλον με χαρά. Οπότε, δεν είχαμε ποτέ ένα «αντιδραστικό» παιδί. Είχαμε, απλώς, ένα παιδί που ήθελε να φάει μια σοκολάτα και διεκδικούσε τα θέλω του. Οι γονείς είμαστε επιφορτισμένοι με τον ρόλο του να οριοθετούμε τα θέλω των παιδιών, σύμφωνα με αυτά που μας προτείνει η ενήλικη κρίση μας, κι αυτό είναι πολλές φορές ένας ρόλος άχαρος. Θα ήταν όμως βοηθητικό για εμάς να θυμόμαστε ότι όσο δύσκολος και να είναι αυτός ο ρόλος, τόσο οι δικές μας παρεμβάσεις όσο κι οι διεκδικήσεις του παιδιού είναι μέρος μιας φυσιολογικής διεργασίας εξέλιξης της οικογένειάς μας και δεν αποτελούν δείγματα «αντιδραστικότητας» ή άλλων αρνητικά φορτισμένων εννοιών.
ΓΙΏΡΓΟΣ ΠΑΡΑΔΈΙΣΗΣ
ΟΓιώργος Παραδείσης είναι ψυχολόγος και συστημικός ψυχοθεραπευτής, με μεταπτυχιακό στην Κοινωνιολογία. Είναι συνιδρυτής του Εργαστηρίου Συστημικής Ψυχολογίας και Παιδαγωγικής «Ροδάκινο».
Γνωστή ως η «Βιταμίνη του Ήλιου», ο όρος βιταμίνη D δεν περιλαμβάνει μία βιταμίνη. Αποτελεί γενική ονομασία μιας ομάδας βιταμινών που εμφανίζουν παρόμοια δράση με αυτή της χοληκαλσιφερόλης (βιταμίνη D3), όπως είναι η εργοκαλσιφερόλη (βιταμίνη D2), μορφή της βιταμίνης D που συντίθεται με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας. Πρόκειται για λιποδιαλυτή βιταμίνη η οποία παρέχεται από λίγα τρόφιμα ζωικής, κυρίως, προέλευσης, αλλά έχει βρεθεί και σε ορισμένα φυτά με τη μορφή της D2. Η μορφή της D3 αποτέλεσε κι αποτελεί την πιο αξιόπιστη και σταθερή μορφή της βιταμίνης σε σχέση με την D2 για την αύξηση των επιπέδων της στο αίμα. Υπάρχουν 3 τρόποι λήψης της βιταμίνης: • Έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα κατά τις πρωινές και μεσημεριανές ώρες 10:00 - 15:00. • Λήψη από διαιτητική πηγή. • Πρόσληψη συμπληρώματος διατροφής. Πίνακας τροφίμων κι η περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη D:
ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D
Μουρουνέλαιο 100g 10 -100 μg Σολομός, 100g 30 μg Μανιτάρια, 90g 10 μg Σκουμπρί, 100g ωμό 8,2 μg Τόνος, 120g κονσέρβα 3,75 μg Κρόκος αυγού 1 μg Γάλα, 250mL 2,5 μg
Στη σημερινή εποχή, η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D κρίνεται όλο και πιο αναγκαία. Μελέτες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, δείχνουν ότι χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D ενδέχεται να προδιαθέτουν ή να αποτελούν παράγοντα κινδύνου για παθήσεις, όπως ο διαβήτης τύπου 1 και 2, οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (όπως νόσος Alzheimer και άλλες μορφές άνοιας, κατάθλιψη, κ.ά.), αλλά και για καρδιαγγειακές παθήσεις. Κατηγορία ατόμων που δεν εκτίθενται συχνά σε ηλιακή ακτινοβολία ή έχουν αποκλείσει ομάδες τροφίμων, όπως τα ψάρια και τα θαλασσινά, παρατηρείται συχνά να παρουσιάζουν μειωμένα επίπεδά της. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, σύμφωνα με μελέτη καθηγητών της Πανεπιστημιακής Κλινικής της Θεσσαλονίκης, σημειώνεται έλλειψη της βιταμίνης D στο 50% του πληθυσμού ενώ στους ηλικιωμένους το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει και το 80%!
Την πιο συνηθισμένη πηγή βιταμίνης D3 αποτελεί η λανολίνη, μια κηρώδης ουσία η οποία παράγεται από το μαλλί του προβάτου! Η απομόνωσή της γίνεται αφού πρώτα γίνει το κούρεμα του μαλλιού των προβάτων. Ακολουθεί η επεξεργασία του και η συμπίεσή του σε κυλίνδρους ή η επεξεργασία του με βρασμό. Στη συνέχεια, από τη λανολίνη απομονώνεται η 7-δεϋδροχοληστερόλη, η οποία μέσω της υπεριώδους ακτινοβολίας μετατρέπεται στη μορφή της χοληκαλσιφερόλης ή αλλιώς της βιταμίνης D3. Μια ακόμη πηγή βιταμίνης D3 αποτελούν τα έλαια ήπατος λιπαρών ψαριών, όπως το μουρουνέλαιο από το ήπαρ του βακαλάου.
Υπάρχει φυτική πηγή της βιταμίνης D3;
Αρχικά, η μόνη φυτική πηγή της βιταμίνης D ήταν η D2 της οποίας ωστόσο τα επίπεδα απορρόφησης και αποτελεσματικότητας κυμαίνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με την D3. Λύση βρέθηκε χάρη στις λειχήνες καθώς μέσω ερευνών αποδείχθηκε η υψηλή περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη D3 (χοληκαλσιφερόλη) σε επεξεργασμένο και μη υλικό αλλά και στο ελαιώδες εκχύλισμά τους. Οι λειχήνες είναι μικρά φυτικά είδη που αποτελούνται από μια συμβιωτική σχέση ενός μύκητα με ένα φύκι, δίνοντάς τους μοναδικά χαρακτηριστικά, όπως είναι η επιβίωση και η ανάπτυξή τους σε ακραίες συνθήκες και η συσσώρευση χρήσιμων θρεπτικών συστατικών. Η συλλογή των βρώσιμων λειχήνων γίνεται σε διάφορες τοποθεσίες, όπως Βόρεια Αμερική, Ασία και Σκανδιναβία, και τα κριτήρια που εξασφαλίζουν τη βέλτιστη φρεσκάδα είναι η εποχή της συγκομιδής τους και η έκθεσή τους στην υπεριώδη ακτινοβολία.
TIP: Είναι σημαντικό να δια-
βάζουμε προσεκτικά τις
νες, τη μοναδική φυτική πηγή της βιταμίνης D3!
Πηγές: 1. Rie B. Jäpelt and Jette Jakobsen, (2013), Vitamin D in plants: are view of occurrence, analysis, and biosynthesis,
Frontiers in Plant Science | Plant Physiology 2. Michael F. Holick, (2009), Vitamin D Status: Measurement, Interpretation And Clinical Application, Ann Epidimiol. 3. Michael F. Holick, (2007), Vitamin D Deficiency, The New England Journal Of Medicine 4. Bethesda (MD), (2006- ), Drugs and Lactation Database (LactMed), National Library of Medicine (US) 5. Göring H., (2018), Vitamin D in Nature: A Product of Synthesis and/or Degradation of Cell Membrane Components,
Biochemistry (Moscow), Volume 83, Issue 11, pp 1350–1357.
