ΤΕΥΧΟΣ 55 • ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2006
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΑΡΙΝΑ ΖΕΑΣ - ΠΕΙΡΑΙΑΣ 185 37 Επιχορηγείται από ΥΠ.ΠΟ. - ΥΕΘΑ/ΓΕΝ - ΥΕΝ - ΝΑΤ
τεύχος 55 ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2006
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α
14 Åîþöõëëï ÁöéÝñùìá ÍáõôéêÞ ÅâäïìÜäá 2006 êáé Ðïóåéäþíéá 2006
03
Editorial
04
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ 2006 ΚΑΙ ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ 2006 • Χαιρετισμοί Υπουργών • Ιστορικό Ναυτικής Εβδομάδος από τον Αντιναύαρχο Π.Ν. ε.α. Ι. Παλούμπη • Ελληνική Εμπορική Ναυτιλία - Η Ναυτιλία των Ελλήνων από τον Π. Λασκαρίδη
14
Απο τα μικρά στα μεγάλα ναυπηγήματα Έκθεση μοντέλων ελληνικών παραδοσιακών σκαριών - Ναυτική Εβδομάδα
24
ΣΤ’ Πανελλήνιο Συνέδριο Ναυτικών Μουσείων • Παρουσίαση • Ψήφισμα Ναυτικών Μουσείων • Εισήγηση της προέδρου του Ν.Μ.Ε. • Εισήγηση Β. Καρδάση
36
Επετειακό Ημερολόγιο Μνήμες Ηρώων Πνευματικό Μνημόσυνο: Φρανκ Αμπνεϋ Αστιγξ Επιμέλεια: Τ. Μασούρας, Αντιναύαρχος Π.Ν. ε.α. Γ. Γραμματέας Ν.Μ.Ε.
38
Γεώργιος Στρίγκος Αναστασίας Αναγνωστοπούλου - Παλούμπη Προέδρου Ν.Μ.Ε.
42
ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ Ομιλία του Κ. Μαρτζούκου Αντιναυάρχου Π.Ν. ε.α.
50
U BOAT 133 Μυστήριο στο βυθό του Σαρωνικού Ρένα Γιατροπούλου - Κώστας Θωκταρίδης
56
ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Παρουσίαση Χ. Τορτορέλη
60
Δημοσθένης Χόζος Του Χάρη Τορτορέλη
62
Λογοτεχνία & Θάλασσα • Το ξεστράτισμα της μνήμης του Αρ. Πετρόπουλου • Το γαϊδουράκι Νάθαν του Γ. Βλαχόπουλου • Βιβλιοπαρουσιάσεις • Δωρεά Βιβλίων από τον Π. Λασκαρίδη Παρουσίαση Ζ. Χαΐδου • Δωρεές βιβλίων & περιοδικών
70
Ημερολόγιο Μουσείου Εκδηλώσεις - Το Ν.Μ.Ε. ήταν εκεί - Το Ν.Μ.Ε. χαιρετίζει - Δωρεές Νέα Μέλη - Ανακοινώσεις
78
Βαρόμετρο Γράφει ο Σκάπουλος
Tñéìçíéáßá ¸êäïóç ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò ÉäéïêôÞôçò: Íáõôéêüí Ìïõóåßïí ôçò ÅëëÜäïò Ìáñßíá ÆÝáò, ÐåéñáéÜò 185 37 Ôçë.: 210 45 16 264 Fax: 210 45 12 277
42
Åêäüôçò - ÄéåõèõíôÞò: Áíáóôáóßá Áíáãíùóôïðïýëïõ - Ðáëïýìðç Ðñüåäñïò ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ÅëëÜäïò Äéåýèõíóç Óýíôáîçò: ÃéÜííçò Ðáëïýìðçò ÅðéìÝëåéá ¸êäïóçò: Áíáóôáóßá Áíáãíùóôïðïýëïõ - Ðáëïýìðç ÉùÜííá Ìðåñðßëç Áñ÷áéïëüãïò Ì.Ä.Å. ÂõæáíôéíÞò Áñ÷áéïëïãßáò ×áñÜëáìðïò ÔïñôïñÝëçò Ðáéäáãùãüò - Ìïõóåéïëüãïò
50
Äéáöçìßóåéò: Í. Íéêïëáßäçò Ôçë./Fax: 210 24 35 075 Ãñáììáôåßá: ÅëÝíç ÃáóôåñÜôïõ Êáëëéôå÷íéêÞ ÅðéìÝëåéá: ÔÁÔÓÇ ÅËÅÍÇ
56
Åêôýðùóç: ÐÁËËÇÓ ÁÂÅÅ ÄéáíÝìåôáé ÄùñåÜí óôá ÌÝëç ôïõ Ìïõóåßïõ
Ïé áðüøåéò ðïõ åêöñÜæïíôáé óôïí ÐÅÑÉÐËÏÕ åßíáé ðñïóùðéêÝò ôùí óõããñáöÝùí êáé äå äåóìåýïõí ôï Í.Ì.Å. ïýôå åñìçíåýïõí ôçí ðïëéôéêÞ Þ ôéò áðïöÜóåéò ôïõ
60
Editorial Αγαπητές φίλες & φίλοι, Èá ðñïóðáèÞóïõìå íá êñáôÞóïõìå ôïýôï ôï óçìåßùìá üóï ôï äõíáôüí ðéï óýíôïìï ãéá íá áðïöýãïõìå ôïí ðëçèùñéóìü ôùí áíáöïñþí ”ôçò ÐñïÝäñïõ”, äåäïìÝíïõ üôé ìÝóá óôï ðåñéïäéêü èá ðáñáôåèïýí óå áñêåôÝò ðåñéðôþóåéò ïé ÷áéñåôéóìïß áðü ôéò ðïëëÝò åêäçëþóåéò óôéò ïðïßåò ôï Ìïõóåßï Ýëáâå ìÝñïò. Óôéò 2 Áðñéëßïõ Ýëáâå ÷þñá ç ÃåíéêÞ ìáò ÓõíÝëåõóç êáé ç áíÜäåéîç ôïõ íÝïõ Ä.Ó. êáôüðéí áñ÷áéñåóéþí. Ãéá ôá ãåãïíüôá áõôÜ ðëçñïöïñçèÞêáôå áðü ôï ðñïçãïýìåíï ôåý÷ïò ôïõ «Ðåñßðëïõ», ôçí Ýêäïóç ôïõ ïðïßïõ åß÷áìå êáèõóôåñÞóåé óêüðéìá ãéá íá ðåñéëÜâåé áõôÝò ôéò ðëçñïöïñßåò. ÌåôÜ ìðÞêáìå ó’ Ýíá âáñõöïñôùìÝíï ÌÜéï ðïõ åß÷áìå âñÜâåõóç ôïõ ëåõêþìáôïò ôùí «Âáëêáíéêþí ÐïëÝìùí» áðü ôï ßäñõìá ÂáñâáñÝóïõ óôç ÃëõöÜäá ôçí 8/5, ôçí ðáñïõóßáóç ôïõ ßäéïõ ôïõ ëåõêþìáôïò óôï Óõíåäñéáêü ÊÝíôñï “É. Âåëëßäçò” ôçò Èåóóáëïíßêçò ôçí 15/5 êáé ôÝëïò ôçí ÓÔ´ ÐáíåëëÞíéá ÓõíÜíôçóç Íáõôéêþí Ìïõóåßùí óôï Ãáëáîåßäé óôéò 27-28/5. Ôïí Éïýíéï, üðùò êÜèå 2 ÷ñüíéá, ôá Ðïóåéäþíéá 5-9/6 êáé ôç ÍáõôéêÞ ÅâäïìÜäá 25/6 2/7. Ï Åëëçíéêüò ëáüò ãéüñôáóå ôç èáëáóóéíÞ ôïõ öéÝóôá, ðïõ èõìßæåé êÜèå öïñÜ, ðùò ôá ðÜíôá áð’ ôç èÜëáóóá îåêßíçóáí êáé óôéò èÜëáóóåò ðïõ ðåñéâñÝ÷ïõí ôç ãç êáé ôá íçóéÜ ôïõ, äéáäñáìáôßóôçêå üëç ôïõ ç éóôïñßá. Êýñéåò åêäçëþóåéò ç ìåãÜëç íáõôéëéáêÞ Ýêèåóç ôùí Ðïóåéäùíßùí, ç ìåãáëýôåñç óôïí êüóìï êáé ç åðéèåþñçóç åí üñìù ÖáëÞñïõ ôïõ Óôüëïõ ôïõ áðü ôïí Ðñüåäñï ôçò Äçìïêñáôßáò. Ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï Ýíéùóå ôçí õðï÷ñÝùóç íá óõììåôÜó÷åé óôï ãéïñôáóìü ôçò èÜëáóóáò äéïñãáíþíïíôáò ôçí Ýêèåóç ìïíôÝëùí ðáñáäïóéáêþí óêáñéþí ôçí 27/5, ç ïðïßá ìåôÝöåñå íïåñÜ ôïõò åðéóêÝðôåò ößëïõò êáé ìÝëç óå ðáëéüôåñåò ñïìáíôéêÝò åðï÷Ýò, üôáí ôá ëåõêÜ ðáíéÜ Ýðëåáí óôéò ãáëáíÝò èÜëáóóåò óáí ãïñãüöôåñïé ãëÜñïé, ìåôáöÝñïíôáò áíèñþðïõò, åìðïñåýìáôá, éäÝåò êáé ðïëéôéóìü. ¢öçóá ãéá ôï ôÝëïò ôï æÞôçìá ôçò ïéêïíïìéêÞò äõóðñáãßáò ôïõ Ìïõóåßïõ óôï ïðïßï ôüóï ðïëý Ý÷ïõìå êáôÜ êáéñïýò áíáöåñèåß. Áðü ôá ôñßá óõíáñìüäéá Õðïõñãåßá, ôï Õðïõñãåßï Ðïëéôéóìïý öáßíåôáé ðùò ìáò êáôÜëáâå êáé óõìðåñéÝëáâå óôïí ðñïûðïëïãéóìü ôïõ ãéá öÝôïò 120.000 åõñþ, êáëýðôïíôáò Ýôóé ôï 1/3 ôùí áíåëáóôéêþí åôçóßùí åîüäùí ìáò. Óå áíôßèåóç ôï ¢ìõíáò (ÃÅÍ) ðåñéÝëáâå áíôßóôïé÷á 23.000 åõñþ, åíþ ôï ÅìðïñéêÞò Íáõôéëßáò 4.000 åõñþ!!! Ôá õðüëïéðá èá ðñÝðåé íá ôá åîïéêïíïìÞóåé ï äßóêïò åðáéôåßáò ôïõ Ìïõóåßïõ ï ïðïßïò ðåñéöÝñåôáé ÷ñüíéá ôþñá áíÜ ôïõò Õðïõñãéêïýò äéáäñüìïõò. Äåí åßíáé óôéò ðñïèÝóåéò ìáò êÜèå öïñÜ íá ìéëÜìå ãéá óôåíü÷ùñåò ëåðôïìÝñåéåò ðïõ öáíåñþíïõí ôç ìßæåñç ðñáãìáôéêüôçôá ìÝóá óôçí ïðïßá æïýìå êáé êéíïýìåèá. Èåùñïýìå üìùò ðùò ôï óþìá ôùí Ìåëþí ôïõ Ìïõóåßïõ äéêáéïýôáé êáé ðñÝðåé íá åßíáé óùóôÜ ðëçñïöïñçìÝíï. Åý÷ïìáé óå üëåò êáé üëïõò êáëü êáëïêáßñé.
Ναυτική Εβδομάδα & Ποσειδώνια 2006 ×áéñåôéóìüò ôïõ Õðïõñãïý Åèí. Áìýíçò ê. ÅõÜããåëïõ ÌåúìáñÜêç óôá ðëáßóéá ôçò ÍáõôéêÞò ÅâäïìÜäïò êáé ôùí Ðïóåéäùíßùí 2006 Áãáðçôïß áíáãíþóôåò, Ìå ôçí åõêáéñßá ôïõ åïñôáóìïý ôçò ÍáõôéêÞò ÅâäïìÜäáò ôïõ 2006, áëëÜ êáé ôçò ìåãÜëçò íáõôéëéáêÞò Ýêèåóçò «Ðïóåéäþíéá 2006» áíáäåéêíýåôáé êáé öÝôïò ç åëëçíéêÞ íáõôéêÞ ðáñÜäïóç, ï Üññçêôïò äåóìüò ôùí ÅëëÞíùí ìå ôç èÜëáóóá êáé ç óõìâïëÞ ôïõ óôüëïõ ìáò óôçí áóöÜëåéá êáé ôçí éóôïñéêÞ óõíÝ÷åéá ïëüêëçñïõ ôïõ Ýèíïõò. Ç ðñïâïëÞ ôçò åëëçíéêÞò êáé ðáãêüóìéáò íáõôéëßáò óôç ÷þñá ìáò, ðïõ äéáèÝôåé ôïí ìåãáëýôåñï åìðïñéêü óôüëï äéåèíþò, Ý÷åé éäéáßôåñç óçìáóßá ãéá ôçí ðáãêüóìéá åðé÷åéñçìáôéêÞ äñáóôçñéüôçôá, ôçí þñá ðïõ ï ðáñÜëëçëïò åïñôáóìüò ôïõ Ðïëåìéêïý ìáò Íáõôéêïý ðñïâÜëëåé ôïõò áðåëåõèåñùôéêïýò áãþíåò ôïõ Ýèíïõò ìáò, ôïí áðáñÜìéëëï çñùéóìü êáé ôï õøçëü öñüíçìá ôùí ðñïãüíùí ìáò. Ç áöåôçñßá ôçò éóôïñßáò ôïõ Åëëçíéêïý Íáõôéêïý ÷Üíåôáé óôá âÜèç ôùí áéþíùí. Ç éäéáßôåñç ÜíèçóÞ ôïõ óôçí áñ÷áéüôçôá êáé éäéáßôåñá óôïõò Êëáóóéêïýò ×ñüíïõò ðåñéãñÜöåôáé óõíïðôéêÜ óôç ÷áñáêôçñéóôéêÞ öñÜóç ôïõ ÐåñéêëÞ «ÌÝãá ôü ôçò ÈáëÜóóçò ÊñÜôïò», ðïõ ðáñáìÝíåé áíáëëïßùôç óÞìåñá óôï Ýìâëçìá ôïõ óýã÷ñïíïõ Åëëçíéêïý Ðïëåìéêïý Íáõôéêïý. Áðü ôçí Ýíäïîç íáõìá÷ßá ôçò Óáëáìßíáò ôï 480 ð.×. ìÝ÷ñé ôçí åðáíÜóôáóç ôïõ 1821 ôï Íáõôéêü êáé ç íáõôïóýíç ôùí ÅëëÞíùí äéáäñáìÜôéóáí êáèïñéóôéêü ñüëï óôçí ðïñåßá ôïõ ¸èíïõò. Ðåñíþíôáò óôïí 20ï áéþíá, ï åëëçíéêüò óôüëïò êõñéÜñ÷çóå óôï Áéãáßï êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôùí Âáëêáíéêþí ÐïëÝìùí ôïõ 1912-13 êáé ç Ýíáñîç ôïõ ÄåõôÝñïõ Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ, ìåôÜ ôçí ýðïõëç âýèéóç ôïõ «¸ËËÇ» óôï ëéìÜíé ôçò ÔÞíïõ, óôéò 15-8-1940, âñÞêå ôï Íáõôéêü óå ðïëåìéêÞ åôïéìüôçôá êáé ç óõìâïëÞ ôïõ óôéò ðïëåìéêÝò åðé÷åéñÞóåéò ôùí óõììÜ÷ùí ôçí ðåñßïäï åêåßíç áðïäåß÷èçêå ðïëýôéìç. Ôï áîéüìá÷ï ôïõ Íáõôéêïý ìáò, áíôÜîéï ôùí ðñïóäïêéþí ôïõ Åëëçíéóìïý, êáé ç êáßñéá ãåùðïëéôéêÞ èÝóç ôçò ÷þñáò áíáäåéêíýïíôáé éäéáßôåñá êáé óôç íÝá åðï÷Þ. Óôéò ìÝñåò ìáò ôá ó÷Ýäéá ôïõ Åëëçíéêïý Ðïëåìéêïý Íáõôéêïý ãéá ôçí Üìõíá êáé ôçí áóöÜëåéá ôçò ÷þñáò, äåí åîáíôëïýíôáé ìüíï óå óêïðïýò ó÷åôéêïýò ìå ôçí áìõíôéêÞ èùñÜêéóç ôçò ðáôñßäáò ìáò êáé ôçí áðïöáóéóôéêÞ áðïôñåðôéêÞ ìáò ðïëéôéêÞ, áëëÜ ìåãÜëï ìÝñéóìá êáôáíÝìåôáé êáé óôï êïéíùíéêü êáé åéñçíéêü Ýñãï. Ôï Ðïëåìéêü Íáõôéêü åíéó÷ýåé ìå ðïëëÝò êïéíùöåëåßò äñáóôçñéüôçôåò ôüóï ôïí êåíôñéêü êñáôéêü ìç÷áíéóìü üóï êáé ôéò ôïðéêÝò êïéíùíßåò éäéáßôåñá ôá áðïìáêñõóìÝíá íçóéÜ ìáò, äéáôçñþíôáò Ýôóé áíïé÷ôÝò ôéò èáëÜóóéåò ãñáììÝò åðéêïéíùíéþí êáé óõíôåëþíôáò óôçí äéáôÞñçóç õøçëïý çèéêïý óôï íçóéùôéêü ðëçèõóìü êáé óôá óôñáôåýìáôá ôùí íçóéþí. ÅðéðëÝïí, ç óõíåéóöïñÜ ôïõ óå åéñçíåõôéêÝò åðé÷åéñÞóåéò õðü ôçí áéãßäá ôïõ ÏÇÅ êáé óôá ðëáßóéá ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò êáé ôïõ ÍÁÔÏ, åßíáé åîßóïõ óçìáíôéêÞ åíéó÷ýïíôáò ôï êýñïò ôçò ÷þñáò ìáò äéåèíþò. Ôçí þñá ðïõ ôï åëëçíéêü ðïëåìéêü êáé åìðïñéêü íáõôéêü ãéïñôÜæïõí, óõã÷áßñïõìå ôçí ðñùôïâïõëßá íá áöéåñùèåß ôï ôåý÷ïò áõôü ôïõ ðåñéïäéêïý «Ðåñßðëïõò ÍáõôéêÞò Éóôïñßáò» óå äýï åðéôõ÷çìÝíïõò èåóìïýò, ðïõ áíáäåéêíýïõí ôüóï ôç íáõôïóýíç ôùí ÅëëÞíùí óå ðåñßïäï åéñÞíçò êáé ðïëÝìïõ, üóï êáé ôç óõìâïëÞ ôïõ Åëëçíéêïý Íáõôéêïý óôçí ÅèíéêÞ Ïéêïíïìßá êáé ÁóöÜëåéá. Ç íáõôéêÞ ìáò ðáñÜäïóç áëëÜ êáé ç íáõôéêÞ ìáò õðåñï÷Þ óõìâÜëëïõí êáôáëõôéêÜ êáé óôç íÝá äõíáìéêÞ ðïñåßá ðïõ Ý÷åé ÷áñÜîåé ç ÊõâÝñíçóç ãéá Ýíá ðñáãìáôéêÜ åõïßùíï ìÝëëïí ãéá ôçí ðáôñßäá ìáò. 6
Ðåñßðëïõò
Ναυτική Εβδομάδα & Ποσειδώνια 2006 ×áéñåôéóìüò ôïõ Õðïõñãïý Åìð. Íáõôéëßáò ê. Ìáíþëç ÊåöáëïãéÜííç åð’ åõêáéñßá ôçò ÍáõôéêÞò ÅâäïìÜäïò êáé ôùí Ðïóåéäùíßùí 2006 ¼ðùò êÜèå äýï ÷ñüíéá, Ýôóé êáé öÝôïò ôïí Éïýíéï, äýï óçìáíôéêÜ ãåãïíüôá, ôá «ÐÏÓÅÉÄÙÍÉÁ» êáé ç ÍáõôéêÞ ÅâäïìÜäá, Ýñ÷ïíôáé íá åðéâåâáéþóïõí ôïí Üññçêôï äåóìü ôçò ÅëëÜäáò êáé ôùí ÅëëÞíùí ìå ôç èÜëáóóá, ôç íáõôéëßá êáé ôç íáõôïóýíç. Óôçí éóôïñéêÞ ìáò ðüëç, óôç ÷þñá ôùí Ïëõìðéáêþí Áãþíùí êáé ôïõ ÎÝíéïõ Äßá, Ý÷ù ôçí ôéìÞ íá êáëùóïñßæù ôçí ìåãáëýôåñç ÄéåèíÞ ÍáõôéëéáêÞ ¸êèåóç ´´ÐÏÓÅÉÄÙÍÉÁ 2006´´. Èåóìüò ìå äéåèíÞ áêôéíïâïëßá ôçò ðáãêüóìéáò åðé÷åéñçìáôéêÞò äñáóôçñéüôçôáò, óôïí ïðïßï ðáñïõóéÜæïíôáé ïé ôåëåõôáßåò åîåëßîåéò ôçò óýã÷ñïíçò ôå÷íïëïãßáò óå üëïõò ôïõò Íáõôéëéáêïýò ôïìåßò. Ôá «ÐÏÓÅÉÄÙÍÉÁ», êáôáîéþèçêáí ìÝóá óôï ÷ñüíï ùò ôï êýñéï óçìåßï ðñïâïëÞò ôçò ÅëëçíéêÞò êáé Ðáãêüóìéáò Íáõôéëßáò, âïçèþíôáò ôçí óõíåñãáóßá ìåôáîý áôüìùí, åðé÷åéñÞóåùí êáé êñáôþí êáé áðïäåéêíýïíôáò ôç èåôéêÞ åðßäñáóç ôçò íáõôéëéáêÞò äñáóôçñéüôçôáò óôéò äéåèíåßò ó÷Ýóåéò êáé óôá âÞìáôá ôçò áíèñùðüôçôáò ðñïò ôï ìÝëëïí. Ôçí ßäéá óôéãìÞ ðïõ ç ÷þñá ìáò öéëïîåíåß ôçí óçìáíôéêüôåñç íáõôéêÞ ãéïñôÞ, êáôÝ÷åé êáé ôá ðñùôåßá ùò íáõôéêÞ äýíáìç ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò, åíþ ï åëëçíüêôçôïò óôüëïò äéáôçñåß ðåñÞöáíïò ôçí ðáãêüóìéá ðñùôéÜ. Ç äéá÷ñïíéêÞ äõíáìéêÞ ðïñåßá ôçò Íáõôéëßáò ìáò êáé ç åðéôõ÷Þò åîÝëéîç ôïõ èåóìïý ôùí «ÐÏÓÅÉÄÙÍÉÙÍ», ìáò äßíïõí ôçí äõíáôüôçôá íá áíôéêñýóïõìå, ôç íÝá ðñáãìáôéêüôçôá ðïõ äéáìïñöþíåôáé óôï ðáãêüóìéï äßêôõï ìåôáöïñÜò êáé êõêëïöïñßáò áãáèþí, ìå ôçí åìðåéñßá ôïõ ÷èåò êáé ôçí ãíþóç ôïõ óÞìåñá. ¼ðùò åßíáé ãíùóôü, ï êýñéïò üãêïò ôùí öïñôßùí äéáêéíÞèçêå áíÜ ôïõò áéþíåò ìÝóù èáëáóóßùí ïäþí êáé áõôÝò ðáñáìÝíïõí ìÝ÷ñé óÞìåñá ïé ïäïß ôçò åëåýèåñçò åðéêïéíùíßáò ôùí ëáþí êáé ôùí ðïëéôéóìþí, ôïõ åìðïñßïõ êáé ôçò áíÜðôõîçò. Äßíåôáé ëïéðüí ç åõêáéñßá åäþ óôï Íáõôéëéáêü ÊÝíôñï ôçò Ìåóïãåßïõ, óôïõò åðé÷åéñçìáôßåò áð’üëï ôïí êüóìï íá áíôáëëÜîïõí áðüøåéò íá ðáñïõóéÜóïõí åíäéáöÝñïõóåò åîåëßîåéò, íá ðñáãìáôïðïéÞóïõí ðñïóùðéêÝò åðáöÝò êáé íá äçìéïõñãÞóïõí ðñïóïäïöüñåò óõíåñãáóßåò. Åßíáé ç þñá ôùí åðïéêïäïìçôéêþí åðáöþí ôïõ êüóìïõ ôçò Íáõôéëßáò. Ôï ÕÅÍ óõììåôÝ÷åé óôçí ´¸êèåóç áõôÞ, åëðßæïíôáò ðùò ôá ôå÷íïëïãéêÜ åðéôåýãìáôá ðïõ èá ðñïâëçèïýí, èá äþóïõí óôïõò ¸ëëçíåò ÐëïéïêôÞôåò íÝåò éäÝåò, þóôå íá áíôáðïêñéèïýí ìå åðéôõ÷ßá óôéò óçìåñéíÝò óõíèÞêåò õøçëïý áíôáãùíéóìïý êáé íá äéáôçñÞóïõí ôçí èÝóç ðïõ ôïõò áîßæåé óôçí Ðáãêüóìéá Íáõôéëßá. Ó÷åäüí ðáñÜëëçëá, ï åïñôáóìüò ôçò ÍáõôéêÞò ÅâäïìÜäáò Ýñ÷åôáé íá ðñïâÜëëåé áíÜãëõöá áð´ Üêñç ó´ Üêñç ôçò ÷þñáò ìáò ôá åðéôåýãìáôá ôçò íáõôéêÞò ÅëëÜäáò, ôüóï óôçí ðåñßïäï ôçò åéñÞíçò üóï êáé óå ðïëåìéêÝò ðåñéüäïõò, íá õðåíèõìßóåé ôç óçìáóßá ôïõ ðïëåìéêïý êáé ôïõ åìðïñéêïý ìáò íáõôéêïý óôçí åëåõèåñßá ôçí åèíéêÞ Üìõíá êáé ôçí áíÜðôõîç ôçò ðáôñßäáò ìáò, íá äþóåé ôï ïñèü ìÞíõìá óôïõò íÝïõò íá óôñáöïýí óôá íáõôéêÜ åðáããÝëìáôá, íá ôïíþóåé ôçí ðåñéâáëëïíôéêÞ óõíåßäçóç üëùí ìáò, íá åðéâåâáéþóåé ôçí éóôïñéêÞ ñÞóç ôïõ Çñïäüôïõ, üôé “¸÷ïõìå ãç êáé ðáôñßäá, üôáí Ý÷ïõìå ðëïßá óôç èÜëáóóá”. Óõã÷áßñù ôçí ðñùôïâïõëßá íá áöéåñþóåôå ôï ôåý÷ïò áõôü óôçí ÅëëçíéêÞ íáõôéëßá, ôçí ðåñßïäï áõôÞ ðïõ ôï åëëçíéêü ðïëåìéêü êáé åìðïñéêü íáõôéêü ãéïñôÜæåé êáé ìáæß ôïõ üëïé ïé Üíèñùðïé ôçò èÜëáóóáò, üëç ç ðáôñßäá ìáò. Ðåñßðëïõò
7
Ναυτική Εβδομάδα & Ποσειδώνια 2006 ×áéñåôéóìüò ôïõ Õðïõñãïý Ðïëéôéóìïý ê. Ãåþñãéïõ ÂïõëãáñÜêç óôá ðëáßóéá ôçò ÍáõôéêÞò ÅâäïìÜäáò êáé ôùí Ðïóåéäùíßùí 2006 Ôï ãåùãñáöéêü áíÜãëõöï ôïõ Åëëçíéêïý ÷þñïõ, ìå ôï ïñåéíü êáé Üãïíï çðåéñùôéêü Ýäáöïò êáé ôéò éäéáßôåñá åêôåôáìÝíåò áêôÝò ìå ôïõò áíáñßèìçôïõò áðÜíåìïõò üñìïõò êáé êïëðßóêïõò, äçìéïýñãçóå áðü ôçí áõãÞ ôçò éóôïñßáò ôéò éäåþäåéò óõíèÞêåò ãéá ôç óôñïöÞ ôùí ÅëëÞíùí ðñïò ôç èÜëáóóá êáé ôç íáõôéêÞ æùÞ. Ï ëáüò ìáò åßíáé ï ìïíáäéêüò ðïõ ìðïñåß íá åðáßñåôáé ãéá ìéá óõíå÷Þ ðáñïõóßá óôï õãñü óôïé÷åßï åðß ìßá áäéÜóðáóôç áëõóßäá áéþíùí. Áðü ôçí áñãïíáõôéêÞ åêóôñáôåßá ðïõ ÷Üíåôáé óôá éóôïñéêÜ âÜèç ôïõ èñýëïõ, óôç ÌéíùúêÞ èáëáóóïêñáôßá, óôéò ôñéÞñåéò ôùí ÓáëáìéíïìÜ÷ùí êáé áðü ôïí Âõæáíôéíü Äñüìùíá ìå ôï õãñü ðõñ, óôá ìðñßêéá êáé ôá ðõñðïëéêÜ ôçò ÅèíéêÞò Ðáëéããåíåóßáò, ìÝ÷ñé ôïõò äõíáìéêïýò óýã÷ñïíïõò åìðïñéêïýò óôüëïõò ôùí ÅëëÞíùí åöïðëéóôþí.
ÖÝôïò ãéïñôÜæïõìå ðÜëé, ôéò äýï ìåãÜëåò èáëáóóéíÝò ãéïñôÝò, ôç ÍáõôéêÞ ÅâäïìÜäá ôïõ Ðïëåìéêïý ìáò Íáõôéêïý êáé ôç ìåãÜëç íáõôéëéáêÞ Ýêèåóç ôùí Ðïóåéäùíßùí. ÃéïñôÜæïõí ïé äýï óõíéóôþóåò ôçò ÍáõôéêÞò ìáò éó÷ýïò, ãéïñôÜæïõí ïé íáõôéêïß ìáò, ãéïñôÜæåé ç ÅëëÜäá áð’ Üêñïõ ó’ Üêñï.
Ç ÷þñá ìáò ïöåßëåé ðïëëÜ óôï Íáõôéêü ôçò, åßôå ùò áìõíôéêü âñá÷ßïíá óôïõò áðåëåõèåñùôéêïýò ôçò áãþíåò, åßôå ùò óçìáíôéêü ðõëþíá óôÞñéîçò ôçò ÅèíéêÞò ôçò ïéêïíïìßáò êáé êáô’ åðÝêôáóç ôçò ÅèíéêÞò ìáò áíåîáñôçóßáò.
Åõ÷üìáóôå êÜèå åðéôõ÷ßá óôïõò äýï èáëáóóéíïýò ìáò èåóìïýò êáé äçëþíïõìå ôçí õðïóôÞñéîÞ ìáò óôïõò öïñåßò åêåßíïõò ðïõ Ý÷ïõí ùò Ýñãï ôïõò ôçí áíÜäåéîç êáé ðñïâïëÞ ôçò ÅëëçíéêÞò íáõôéêÞò ðáñÜäïóçò. Ìéáò ìåãÜëçò ðáñÜäïóçò ðïõ êáèüñéóå óå ìåãÜëï âáèìü ôï ðáñåëèüí ìáò ùò ¸èíïò êáé ðñïïéùíßæåé Ýíá åëðéäïöüñï ìÝëëïí ãéá ôçí ðñïâïëÞ ôçò ÷þñáò ìáò óôï ðáãêüóìéï óôåñÝùìá. 8
Ðåñßðëïõò
Ναυτική Εβδομάδα & Ποσειδώνια 2006
ÍáõôéêÞ ÅâäïìÜäá 1933. Áðü ôï öùôïãñáöéêü áñ÷åßï ôïõ Í.Ì.Å.
ÍÁÕÔÉÊÇ ÅÂÄÏÌÁÄÁ ÉùÜííçò Ðáëïýìðçò, Áíôéíáýáñ÷ïò Ð.Í. å.á. Ç ÍáõôéêÞ ÅâäïìÜäá êáèéåñþèçêå íá ãéïñôÜæåôáé ôï 1933 êáé áðïôÝëåóå Ýìðíåõóç ôïõ ôüôå Áñ÷çãïý ôïõ Óôüëïõ ÐëïéÜñ÷ïõ Ê. Óáêåëëáñßïõ. Ìå åîáßñåóç ôï äéÜóôçìá ôçò êáôï÷Þò êáé ôïõ ðïëÝìïõ 1941-1944 ç ÍáõôéêÞ ÅâäïìÜäá ãéïñôÜæåôáé Ýêôïôå óõíå÷þò êáé óõíéóôÜ èåóìü êáé ðáñÜäïóç ôïõ Ðïëåìéêïý Íáõôéêïý ðïõ áðïóêïðåß íá áíáäåßîåé ôç óçìáóßá ðïõ Ý÷åé ôï èáëÜóóéï óôïé÷åßï óôçí åðéâßùóç ôçò ðáôñßäáò ìáò êáé ôç óõìâïõëÞ ôïõ óôçí ïéêïíïìéêÞ êáé ðïëéôéóôéêÞ ìáò áíÜðôõîç. Áíôßóôïé÷åò ãéïñôÝò ôçò èÜëáóóáò âñßóêåé êáíÝíáò êáé óôçí áñ÷áßá ÅëëÜäá üðùò Þôáí ôá Äåëößíéá, ôá ÐëïéïèÝóéá, ôá Ðïóåéäþíéá, ôá ÊõâåñíÞóéá, ê.á., ãéïñôÝò ðïõ Ýäåé÷íáí ôï äÝóéìï êáé ôçí åîÜñôçóç ôùí áñ÷áßùí áðü ôç èÜëáóóá. Åßíáé áëÞèåéá ðùò ðïëý íùñßò, ðåñßðïõ ôï 8.000 ð.×., ïé áñ÷áßïé êÜôïéêïé ôïõ Åëëçíéêïý ÷þñïõ óôñÜöçêáí ðñïò ôç èÜëáóóá ðïõ ôïõò ðáñåß÷å ôïõò åõêïëüôåñïõò äñüìïõò åðéêïéíùíßáò ìå ìáêñéíïýò ôüðïõò. Ó’ áõôü âïÞèçóå ðïëý ôï Þðéï êëßìá ôçò ðåñéï÷Þò, ç ðïëõíçóéáêÞ äéáìüñöùóç ôïõ Áéãáßïõ êáé Éïíßïõ êáé ç áíÞóõ÷ç öýóç êáé åîùóôñÝöåéá ôùí êáôïßêùí ðïõ óôç èÜëáóóá Ýâëåðáí ôéò ïäïýò ðñüóâáóçò ðñïò ðåñéï÷Ýò ðñþôùí õëþí, ôïí ìüíï åöéêôü ôñüðï áíôáëëáãÞò áãáèþí, áëëÜ êáé ðíåõìáôéêþí ðñïúüíôùí. Áñãüôåñá, êáôÜ ôïõò Ìçäéêïýò ðïëÝìïõò, óôç èÜëáóóá ôçò Óáëáìßíáò åíáðüèåóáí ôéò åëðßäåò ôïõò êáé ôçí ôý÷ç üëïõ ôïõ Åõñùðáúêïý ÷þñïõ êé áðïäåß÷èçêå ôï ìïíáäéêü ðåäßï ðïõ ç áñéèìçôéêÞ õðåñï÷Þ õðïôÜ÷èçêå óôçí áíùôåñüôçôá ôçò óôñáôçãéêÞò óêÝøçò, óå ðñïúüí åõöõßáò. Ïé áéþíåò êýëçóáí êáé ç éóôïñßá ó’ üëç ôçò ôç äéÜñêåéá
áðïäåßêíõå ðùò ï Åëëçíéóìüò ó’ ïðïéáäÞðïôå ìïñöÞ êñáôéêÞò ôïõ ïíôüôçôáò, Üêìáæå üóï ç èáëáóóßá ôïõ éó÷ýò Þôáí êñáôáéÜ êáé áíôßèåôá ïäçãåßôï óôçí ðáñáêìÞ üðïôå ç èáëÜóóéá äýíáìç ðáñáìåëåßôï. ÐÜñá ðïëëÜ åßíáé ôá ðáñáäåßãìáôá ðïõ áíôëïýíôáé áðü ôçí éóôïñßá êáé áðïäåéêíýïõí ôçí áëÞèåéá ôïõ ðáñáðÜíù óõìðåñÜóìáôïò. Èá áíáöåñèåß ìüíï ç ðåñßðôùóç ôçò ðáñáêìÞò êáé ôçò ôåëéêÞò ðôþóçò ôçò ÂõæáíôéíÞò Áõôïêñáôïñßáò, äéüôé Ýíá áðü ôá âáèýôåñá áßôéá ôçò ðñïúïýóçò êáôáðôþóåþò ôçò áðü ôïí 11ï áéþíá êáé åöåîÞò õðÞñîå ç ðáñáìÝëçóç ôçò èáëáóóßáò ôçò éó÷ýïò. Ùò åðáêüëïõèï ôçò áìÝëåéáò áõôÞò Þôáí íá êáôáóôåß õðï÷åßñéï ôùí Éôáëéêþí íáõôéêþí Äçìïêñáôéþí ü÷é ìüíï ãéá ôï èáëÜóóéü ôçò åìðüñéï, áëëÜ êáé ãé áõôÝò ôéò óôñáôéùôéêÝò ìåôáöïñÝò ôçò, ìå áðïôÝëåóìá ôçí ðñþôç Üëùóç ôçò Êùíóôáíôéíïýðïëçò áðü ôïõò Óôáõñïöüñïõò ôï 1204. Êáé íáé ìåí áíáêôÞèçêå ç Ðüëç ôï 1261 êáé ðáñáôÜèçêå ç æùÞ ôçò Áõôïêñáôïñßáò åðß äýï ðåñßðïõ áéþíåò, ðëçí üìùò ç áäõíáìßá ôçò íá áíáóõãêñïôÞóåé ôçí íáõôéêÞ ôçò êõñßùò äýíáìç, ðáñÜ ôéò êáôáâëçèåßóåò áîéÝðáéíåò áëë’ áðÝëðéäåò ðñïóðÜèåéåò ôïõ ÉùÜííïõ ôïõ Êáôáêïõæçíïý, ïäÞãçóå óôçí ôåëéêÞ ôçò ðôþóç ôï 1453. Óôá ÷ñüíéá ôçò óêëáâéÜò ôùí ôåóóÜñùí áéþíùí, óôç èÜëáóóá åýñéóêáí ðñïóðïñéóìü æùÞò, áëëÜ êáé äéÝîïäï óôçí êáôáðéåóìÝíç áðü ôç äïõëåßá ðåñçöÜíéá ôïõò, ïé êÜôïéêïé ôùí íçóéþí, áëëÜ êáé ôùí ðïëëþí óôåñéáíþí íáõôüôïðùí. ¸ôóé üôáí Ýöôáóå ç þñá ôïõ îåóçêùìïý Þóáí Ýôïéìá êáé Ýìðåéñá ôá ðëçñþìáôá ôïõ Åëëçíéêïý óôüëïõ. ÍáõìÜ÷ïé ãßíáíå ïé ðñïçãïýìåíïé åìðïñïêáðåôáíáßïé êáé ðõñðïëçôÝò, öüâçôñï ôùí Ïèùìáíþí ó’ üëï ôï Áéãáßï, ïé íáýôåò êáé ôéìïíéÝñçäåò èáëáóóüëõêïé. Áõôïß êñÜôçóáí êáé óôÝñéùóáí ôçí åðáíÜóôáóç óôçí îçñÜ, äéáôçñþíôáò åëåýèåñåò ôéò èÜëáóóåò êáé åìðïäßæïíôáò, ìÝ÷ñéò áðáãïñåýóåùò, ôç äéáêßíçóç ôùí Ðåñßðëïõò
9
Ναυτική Εβδομάδα & Ποσειδώνια 2006 Ïèùìáíéêþí åíéó÷ýóåùí óôá äéÜöïñá ìÝôùðá. Ôï íáõôéêü ìáò, Ðïëåìéêü êáé Åìðïñéêü, áêïëïýèçóå ôç ìïßñá ôçò ÷þñáò ìáò óôç äéÜñêåéá ôïõ 20ïõ áéþíá. Óôïõò Âáëêáíéêïýò ÐïëÝìïõò ôïõ 1912-13 áðüêôçóå êáé óôåñÝùóå ôçí êõñéáñ÷ßá óôï Áéãáßï üðùò äéáôçñåßôáé ìÝ÷ñé óÞìåñá. Óôïí Ðñþôï Ðáãêüóìéï Ðüëåìï ç óõìâïëÞ ôïõ Íáõôéêïý êáé ïé èõóßåò ôïõ Åìðïñéêïý ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ùò åðé÷åéñçìáôéêÞ âÜóç óôçí åðéäßùîç åêðëÞñùóçò ôùí Åèíéêþí óôü÷ùí. Óôï Äåýôåñï Ðáãêüóìéï Ðüëåìï ôï Ðïëåìéêü Íáõôéêü äéÝöõãå áðü ôçí õðïôáãìÝíç ÷þñá êáé óõíÝ÷éóå íá ðïëåìÜ óôï ðëåõñü ôùí óõììÜ÷ùí ó’ üëá ôá ìÞêç êáé ôá ðëÜôç ôçò õäñïãåßïõ, åðáëçèåýïíôáò óôçí êõñéïëåîßá ôç ñÞóç ôïõ ÈåìéóôïêëÝïõò, üðùò ôçí äéÝóùóå ï Çñüäïôïò «Ý÷ïìåí ãçí êáé ðáôñßäá üóï Ý÷ïìåí ðëïßá óôç èÜëáóóá». Ïé èõóßåò ôïõ åìðïñéêïý ìáò íáõôéêïý êáôÜ ôïí Äåýôåñï Ðáãêüóìéï Ðüëåìï, áíáëïãéêÜ ïé ìåãáëýôåñåò ßóùò óå ðáãêüóìéï åðßðåäï, áðïôÝëåóáí ôç âÜóç ðÜíù óôçí ïðïßá ïéêïäïìÞèçêå ôï äåýôåñï ìéóü ôïõ 20ïõ áéþíá ôï Åëëçíéêü èáýìá ôçò ðñþôçò ðáãêïóìßùò Åëëçíüêôçôçò ÅìðïñéêÞò Íáõôéëßáò. ÁõôÜ åßíáé ôá äýï óêÝëç ôçò èáëáóóßáò éó÷ýïò ôçò ÷þñáò ìáò ôá ïðïßá Ý÷ïõí ñßæåò ðïõ áíáôñÝ÷ïõí óôá âÜèç ôùí áéþíùí. Ç ÍáõôéêÞ ÅâäïìÜäá äåí áíôáðïêñßíåôáé óå êÜðïéï óõãêåêñéìÝíï éóôïñéêü ãåãïíüò, ïýôå áðïôåëåß ìéá óõíçèéóìÝíç åðÝôåéï. Èá Þôáí Üëëùóôå ðïëý äýóêïëï íá ðñïóäéïñéóôåß ìéá éóôïñéêÞ ðñÜîç, üóï çñùéêÞ êé áí åßíáé, ðïõ íá óõìðõêíþíåé áðü ìüíç ôçò ôïõò ìáêñü÷ñïíïõò êáé éäéüìïñöïõò äåóìïýò ôçò ÅëëÜäáò ìå ôç èÜëáóóá. Ôïõò äåóìïýò áõôïýò åðéäéþêåé ç ÍáõôéêÞ ÅâäïìÜäá íá õðåíèõìßóåé êáé íá ôïíþóåé ãé áõôü êáé ïé åêäçëþóåéò ôçò áðåõèýíïíôáé ó’ üëïõò ôïõò ôïìåßò ôçò êïéíùíéêÞò ìáò æùÞò. Óôï åðßêåíôñï üëùí ôùí åêäçëþóåùí âñßóêåôáé ôï Íáõôéêü ìáò, Ðïëåìéêü êé Åìðïñéêü, ðïõ óôç äõáäéêüôçôÜ ôïõ óõìâïëßæåé áíôßóôïé÷á ôçí ÅèíéêÞ áóöÜëåéá êáé ôçí ïéêïíïìéêÞ ðñüïäï. Áðü ôï ðüóôï ôïõ «Ðåñßðëïõ» èá èÝëáìå íá åõ÷çèïýìå ó’ üëç ôç íáõôéêÞ ìáò êïéíüôçôá ôïõ Ð.Í. êáé Å.Í., ðëçñþìáôá, áîéùìáôéêïýò, çãåóßåò, åñãáæïìÝíïõò óå óõíáöåßò íáõôéëéáêÝò åíáó÷ïëÞóåéò êáé üëïõò ðïõ áãñõðíïýí áêñßôåò óôá èáëáóóéíÜ ìáò üñéá, ïýñéïõò áíÝìïõò êáé åßèå ïé ðñïóðÜèåéåò üëùí íá êáñðïöïñïýí ãéá ôï êáëü ôïõ ¸èíïõò. Åýðëïéá
NAUTICAL WEEK
MåôÜöñáóç: Stephen Stafford Nautical Week began to be celebrated in 1933 and was the idea of the Chief of the Fleet at the time, Captain C. Sakellariou. Since then, it has been celebrated continuously except for the period of occupation from 1941-1944 during the Second World War, becoming an institution and tradition of the Hellenic Navy that aims to highlight the important role played by the sea in our country’s survival and its enormous contribution to our economic and cultural development. Similar sea festivals were also celebrated in ancient Greece such as the Delphinia, Ploiothesia, Posidonia and Kyvernisia which evidenced the ancients’ close relationship with and dependence on the sea. It is a fact that in very early times, around 8000 BC, the inhabitants of ancient Greece turned to the sea since it provided them with the easiest paths of 10
Ðåñßðëïõò
communication with distant lands. Other factors contributing to this development were the region’s temperate climate, the multitude of islands in the Aegean and Ionian, but also the restless character and outward-looking nature of the inhabitants who saw the sea as a means of accessing areas with raw materials and the only feasible way of exchanging goods and cultural ’products’. Later, during the Persian Wars, they placed their hopes and the fate of all Europe in the sea off Salamina. There, the marine environment proved to be a unique battlefield on which numerical advantage was neutralized by superior strategy, by higher ingenuity. As the centuries passed, history showed that Hellenism in whatever form of state unity flourished when the sea power of the Greeks was in the ascendant and conversely, fell into decline whenever it was neglected. There are many examples throughout history which attest to the truth of this observation. One of the most striking examples is that of the decline and eventual fall of the Byzantine Empire, for one of the root causes of the degeneration from the 11th century onwards was the neglect of Byzantine sea power. As a consequence of this neglect, the Empire became dependent on the Italian maritime republics, not only for its sea trade but also its military transportation, resulting in the first capture of Constantinople by the Crusaders in 1204. And although the great city was retaken in 1261 and the life of the Empire extended for almost two centuries, the inability to restore imperial naval power in particular, despite the commendable but ultimately futile efforts of John VI Katakouzenos, led to its fall in 1453. During the next four centuries under the Ottoman yoke, the inhabitants of the Greek islands and the numerous maritime communities on the mainland found in the sea not only a livelihood, but also respite from the oppression and a salve to their injured pride. So, when the time came to rise up against their oppressors, the crews of the Greek fleet were ready and experienced. The captains, helmsmen and sailors who had been engaged in sea trade became naval fighters and manned the fire ships that struck fear into the Ottomans all over the Aegean. It was they who sustained and fanned the revolution on land, keeping the seas open and preventing the movement of Ottoman reinforcements to the war fronts. Our navy, military and merchant, shared the same destiny as our country during the 20th century. In the Balkan Wars of 1912-1913, it gained and consolidated its supremacy in the Aegean, maintaining it to the present day. During the First World War, the contribution of the navy and the sacrifices of the merchant marine were instrumental in efforts to achieve national objectives. In the Second World War, the Hellenic Navy escaped from occupied Greece and continued to fight on the side of the Allies in every corner of the world, confirming in deed the dictum of Themistocles as recorded by Herodotus: “we have land and a country as long as we have ships at sea”. The enormous sacrifices of our merchant navy during the Second World War, proportionally perhaps the greatest worldwide, served as the foundation on which the ‘miracle’ of the first Greek-Owned Merchant Marine was built in the second half of the 20th century. These then are the twin pillars of our country’s sea power, both of which are rooted in the depths of history. Nautical Week does not mark some specific historical event, nor is it an ordinary celebration. It would in any case be very difficult to single out one historical event, no matter how
Ναυτική Εβδομάδα & Ποσειδώνια 2006 heroic, which alone typifies the Greeks’ age-old and quite extraordinary ties with the sea. It is the aim of Nautical week to commemorate and strengthen these ties and for this reason the various events address every sphere of our social life. At the epicenter of all events is our Navy – military and merchant – the duality of which symbolizes national security and economic progress respectively. The staff of ‘Periplous’ would like to wish our entire nautical community – the military and the merchant navy, crews, officers, leaderships, workers in the shipping sector and all those who guard our maritime borders – fair winds and following seas; may the efforts of all be successful for the good of the Nation. Euploia
MARINEWOCHE MåôÜöñáóç: Ãåþñãéïò Âëá÷üðïõëïò
Die „Marinewoche“ hat sich als jährliche öffentliche Veranstaltung seit 1933 etabliert und ist auf eine Initiative des damaligen Oberbefehlshabers der Flotte, Kapitän zur See K. Sakellariou zurückzuführen. Ìit Ausnahme der Zeit der deutschen Besatzung während des Krieges 1941-1944 findet die Marinewoche seither ununterbrochen statt und stellt somit eine Tradition der griechischen Kriegsmarine dar, die zur Institution wurde. Die Veranstaltung bezweckt, die Bedeutung des Meeres als wichtigstes Element für das Überleben unseres Vaterlandes und dessen Beitrag zu unserer wirtschaftlichen und kulturellen Entwicklung hervorzuheben. Entsprechende Feierlichkeiten finden sich in der Antike in Griechenland, wie z.B. Delfinia, Ploiothessia (Schiffseinweihung), Poseidonia (zu Ehren von Poseidon), Kybernessia (Kapitänsernennung) u.a. Es handelte sich um Feierlichkeiten, welche die starke Verbundenheit aber auch Abhängigkeit unserer Vorfahren mit und von dem Meer aufzeigen. Es ist unbestritten, dass bereits sehr früh, ca. seit 8000 v.Ch. sich die Urbewohner des griechischen Raumes dem Meer zugewandt haben, das ihnen die Möglichkeit von günstigen Kontaktmöglichkeiten mit fernen Ländern eröffnete. Hierzu haben sowohl das milde Klima der Region, als auch die aus mehreren kleinen Inseln geprägte Gestaltung der Ägäis und des Ionischen Meeres und insbesondere die unruhige, wissensgierige Natur und die Extrovertiertheit der Einwohner erheblich beigetragen; diese haben nämlich im Meer die für sie lebenswichtigen Zugangswege zu Rohstoff-Regionen erkannt, dem einzigen möglichen Weg für den Austausch von Gütern und Kultur. Später, während der Perserkriege haben sie in den Seeraum von Salamis ihre Hoffnungen für das Schicksal des gesamten europäischen Raumes gesetzt. Dieser Seeraum hat sich als der einzige Ort erwiesen, an dem die numerische Überlegenheit an der strategisch höheren Kriegskunst und Geistesstärke gescheitert ist. Die Jahrhunderte nahmen ihren Lauf und die Geschichte bewies ununterbrochen, dass das Griechentum, unabhängig von der jeweiligen Staatsform nur dann blühte, solange sein Marinestärke bestanden hatte. Die Vernachlässigung dieser Stärke hatte hingegen den Verfall zu Folge. Es häufen sich die historischen Beispiele, welche den Wahrheitsgehalt dieser Aussage bestätigen. Als Beispiel wird hier der Verfall und die Auflösung des Byzantinischen Reiches erwähnt. Ein wichtiger Faktor des seit dem 11. Jahrhundert schleichenden Verfalls war die Vernachlässigung der Marinenkräfte. Infolge dieses verheerenden Versäumnisses fiel Byzanz unter die Herrschaft der italienschen Seerepubliken, sowohl im Hinblick auf den Handel aber auch auf die Militärtransporte. So kam es 1204 zu der ersten Eroberung Konstantinopels durch die Kreuzritter. Zwar wurde die
Stadt 1261 zurückerobert und der Bestand des Reiches noch um zwei Jahrhunderten verlängert; aber die Ohnmacht, die Stärke und Macht der Marine trotz der nennenswerten aber hoffnungslosen Bemühungen des Johannes Katakouzinos wiederherzustellen, führte 1453 zu der Eroberung und dem Fall von Konstantinopel. Während der vierhundertjährigen Unterjochung durch die Osmanen war es das Meer, das den stolzen Inselgriechen, aber auch denjenigen Bewohnern von Seeorten auf dem Festland Nahrung und Zuflucht, einen Ausweg aus dem erniedrigenden Leben angeboten hat. Als die Stunde des Aufstandes unserer Nation geschlagen hatte, standen nun die Besatzungen der griechischen Kriegsflotte für den Kampf erfahren bereit. Die früheren Handels-Seeleute und Kapitäne sind nun zu erfahrenen Seekriegsführern geworden, die einfachen Matrosen, die mit ihrem unbeschreiblichen Mut die türkischen Kriegsschiffe in Brand setzten, entpuppten sich zum ständigen Alptraum der Osmanen in der ganzen Ägäis, aus den einfachen Matrosen und Steuermännern sind gefürchtete Seeteufel entstanden. Diese waren es, die den Freiheitskampf und den Aufstand auf dem Festland unterstützt, gestärkt und bewahrt haben; denn sie haben das Meer von der osmanischen Militärherrschaft frei gehalten und den Nachschub des Feindes über den Seeweg an die jeweiligen Kriegsschauplätze gestört und unterbunden. Unsere Marine, sei es Handels- oder Kriegsmarine, folgte dem Schicksal unseres Landes auch im 20. Jahrhundert. Während der Balkankriege 1912-13 erkämpfte und festigte sie die Marineherrschaft auf der Ägäis, wie diese heute noch existiert. Der Beitrag der Kriegsmarine und das Opfer der Handelsmarine während des Ersten Weltkrieges wurden als Argumente zur Erfüllung unserer nationalen Ziele eingesetzt. Im Zweiten Weltkrieg ist die griechische Kriegsmarine aus dem besetzten Land entkommen und setzte ihren Kampf auf der Seite der Alliierten in allen Meeresbreiten des Globus fort; So blieb die Marine dem Spruch des großen antiken Seekriegsführers Themistokles, wie dieser von Herodot dokumentiert wurde, treu: „Wir besitzen Land und Vaterland, solange wir Schiffe auf dem Meer haben“. Das von unserer Handelsmarine während des Zweiten Weltkrieges erbrachte Opfer, was im internationalen Vergleich über jedes Verhältnis steht stellt die Basis dar, auf der in der zweiten Hälfte des 20. Jahrhunderts das griechische Wunder der weltweiten Vorrangstellung der Griechischen Handelsmarine geschehen ist. Das sind die zwei Säulen der Marinestärke unseres Landes, welche ihre Würzel in der Tiefe der Zeit haben. Die Marinewoche beleuchtet nicht ein konkretes geschichtliches Ereignis; sie stellt auch kein gewöhnliches Jubiläum dar. Es wäre auch sehr schwierig, sich auf eine konkrete historische Handlung oder große Heldentat zu konzentrieren, egal wie bedeutend sie sein kann, die von sich aus geeignet wäre, die langjährigen und innigen Bindungen Griechenlands zum Meer aufzuzeigen. Diese Bindungen will die Marinewoche in Erinnerung bringen und unterstreichen, weshalb auch sämtliche Veranstaltungen auf alle Bereiche des gesellschaftlichen Lebens abzielen. Im Zentrum dieser Feierlichkeiten steht allerdings unsere Marine, die Handels- als auch die Kriegsmarine, welche in ihrem Dualismus einerseits die nationale Sicherheit und andererseits das Wirtschaftswachstum unseres Landes repräsentiert. Seitens von PERIPLOUS wollen wir der Großgemeinschaft unserer Marine, nämlich der Kriegsmarine, der Handelsmarine, der Besatzungen , den Offizieren, den Führungskräften, den einfachen Matrosen und allen im Bereich der Seeschifffahrt Beschäftigten und insbesondere allen, die mit wachsamen Argusaugen die Grenzen unseres lebensnotwendigen Seeraumes schützen, einen „günstigen Wind“ wünschen; ihre Anstrengungen mögen fruchtbar zum Wohl unserer Nation sein. Euploia
Ðåñßðëïõò
11
Ναυτική Εβδομάδα & Ποσειδώνια 2006
Ïìïßùìá ðëïßïõ Ëßìðåñôõ. Ëßìðåñôõ ïíïìÜóôçêå óõìâïëéêÜ ï ôýðïò öïñôçãïý ðëï´´éïõ, ï ïðïßïò íáõðçãÞèçêå ìáæéêÜ óôéò ÇíùìÝíåò Ðïëéôåßåò êáé óôïí ÊáíáäÜ êáôá ôç äéÜñêåéá ôïõ Â’ Ðáãêüóìéïõ ÐïëÝìïõ. Ôá ôõðïðïéçìÝíá áõôÜ ðëïßá åß÷áí ìÞêïò 441,5 ðüäéá, ðëÜôïò 57 êáé âýèéóìá, öïñôùìÝíá, 25 ðüäéá ðåñßðïõ. Ôï íåêñü âÜñïò ôïõò Þôáí 10.920 ôüíïé åíþ ç ïëéêÞ ôïõò ÷ùñçôéêüôçôá Þôáí 7.500 êüñïé. Ìðïñïýóáí íá ìåôáöÝñïõí 9.150 ôüíïõò öïñôßï. ÁõôÜ ôá ðëïßá áðåôÝëåóáí ôç âÜóç ãéá ôç ìåôáðïëåìéêÞ ëáìðñÞ ðïñåßá ôçò åëëçíéêÞò åìðïñéêÞò íáõôéëßáò. Ôá ôåëåõôáßá áðü áõôÜ äéáëýèçêáí ôï 1985.
ÅëëçíéêÞ ÅìðïñéêÞ Íáõôéëßá Ç Íáõôéëßá ôùí ÅëëÞíùí ÐÜíïò Ëáóêáñßäçò Ìå ìåãÜëç åðéôõ÷ßá Ýëçîå óôéò áñ÷Ýò Éïõíßïõ ãéá Üëëç ìéá öïñÜ ç ìåãáëýôåñç ÍáõôéëéáêÞ ¸êèåóç ôïõ êüóìïõ, ôá «Ðïóåéäþíéá» ðïõ êÜèå äýï ÷ñüíéá öÝñíåé óôçí ÷þñá ìáò ôïõò óçìáíôéêüôåñïõò ðáñÜãïíôåò ôçò äéåèíïýò åìðïñéêÞò Íáõôéëßáò. ÖÝôïò, ìåôÜ ôá ôåëåõôáßá 3 ÷ñüíéá ôçò êáëýôåñçò íáõëáãïñÜò ðïõ ãíþñéóå ç Íáõôéëßá ãéá áñêåôÝò äåêáåôßåò, ôï êëßìá Þôáí åìöáíþò ãéïñôáóôéêü êáé áõôü öÜíçêå áðü ôïí áñéèìü êáé ôçí ðïéüôçôá ôùí óõììåôï÷þí, ôùí åðéóêåðôþí êáé ôùí åêäçëþóåùí ôüóï óôï êáèáñÜ ôå÷íéêü êáé åêèåóéáêü åðßðåäï üóï êáé êõñéüôåñá, óôïí åìðïñéêü, ôñáðåæéêü êáé íáõðçãéêü ôïìÝá. Óôçí ðáãêüóìéá áõôÞ óýíáîç ãéïñôÜóôçêå ëïéðüí áêüìá ìßá öïñÜ ç åðéôõ÷ßá êáé ç ðñïêïðÞ ôçò ÅëëçíéêÞò åìðïñéêÞò Íáõôéëßáò. Ãéá üëïõò åìÜò ðïõ æïýìå êáé äïõëåýïõìå ìÝóá ó’ áõôÞí ïé åêäçëþóåéò áõôÝò åßíáé ðéá êÜôé ôï óõíçèéóìÝíï. Ðüóï üìùò åßíáé ãíùóôÝò óôïõò ¸ëëçíåò ïé åðéôõ÷ßåò êáé ôï ìÝãåèïò ôçò ÅëëçíéêÞò Íáõôéëßáò; Êáé ðüóï åßíáé åõñýôåñá ãíùóôÜ ôá ïöÝëç êáé ôá ðëåïíåêôÞìáôá ðïõ áíôëåß ç ðáôñßäá ìáò áðü áõôÞí; Êáô’ áñ÷Þí ôï ðïóïôéêü ìÝãåèïò. Ìå åèíéêü ðñïúüí ðïëý êÜôù ôïõ 1% ôïõ ðáãêüóìéïõ ÁÅÐ, ï åëëçíüêôçôïò óôüëïò ðëçóéÜæåé ðåñßðïõ ôï 17% ôçò ðáãêüóìéáò ìåôáöïñéêÞò ÷ùñçôéêüôçôáò õðïóêåëßæïíôáò ÷þñåò êïëïóóïýò üðùò ôçí Éáðùíßá, ôéò ÇíùìÝíåò Ðïëéôåßåò êáé üëåò ôéò ìåãÜëåò ðáñáäïóéáêÝò ÍáõôéëéáêÝò äõíÜìåéò êáé áíôéðñïóùðåýåé ôï 12
Ðåñßðëïõò
50% ôïõ åìðïñéêïý óôüëïõ ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò. Áðü ðëåõñÜò ðïéüôçôáò, ï åëëçíüêôçôïò óôüëïò Ý÷åé êáëýøåé ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò ôçò áðüóôáóçò ðïõ ôïí ÷þñéæå ðáëáéüôåñá áðü ôïí ðáãêüóìéï ìÝóï üñï. Êýñéá Ý÷åé êáëýøåé ôçí áðüóôáóç óôïí ìÝóï üñï çëéêßáò ðïõ ðáñáäïóéáêÜ Þôáí Ýíá áðü ôá êýñéá ìåéïíåêôÞìáôÜ ôïõ. Ï ìÝóïò üñïò çëéêßáò ôïõ åßíáé óÞìåñá 15,3 Ýôç áðü 20 Ýôç ðïõ Þôáí ôï 2000. ÁëëÜ êáé ç åðÝêôáóç óå ðåñéóóüôåñïõò êáé ðéï åîåéäéêåõìÝíïõò ôýðïõò ðëïßùí, ï ìåãÜëïò áñéèìüò íÝùí êáôáóêåõþí ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá êáé ï åíôõðùóéáêüò áñéèìüò ðëïßùí ðïõ ôåëïýí óÞìåñá õðü ðáñáããåëßá êõñßùò óôá íáõðçãåßá ôçò ¢ðù ÁíáôïëÞò áðïäåéêíýïõí üôé ç ÅëëçíéêÞ ÅìðïñéêÞ Íáõôéëßá åßíáé óôçí ðñùôïðïñßá ôùí ðáãêüóìéùí íáõôéëéáêþí ãåãïíüôùí. ÐÜíù áðü 900 íÝá ðëïßá íáõðçãÞèçêáí ôá ôåëåõôáßá 8 ÷ñüíéá êáé ðåñßðïõ 380 ðëïßá ôåëïýí óÞìåñá õðü ðáñáããåëßá óõíïëéêÞò ÷ùñçôéêüôçôáò ðåñ. 20,6 åêáô. dwt. Ïé ìåãÜëåò áõôÝò åðéôõ÷ßåò Ýöåñáí ôçí ÅëëÜäá ßóùò ãéá ðñþôç öïñÜ íá Ý÷åé ôçí ìåãáëýôåñç ðáñïõóßá ðïõ åß÷å ðïôÝ óôá äéåèíÞ êÝíôñá ôçò Íáõôéëßáò óå åîÝ÷ïõóåò èÝóåéò ôçò äéåèíïýò ÍáõôéëéáêÞò êïéíüôçôáò. Áñ÷Þò ãåíïìÝíçò áðü ôçí êáôÜëçøç ôçò èÝóçò ôïõ Ãåíéêïý ÃñáììáôÝá ôïõ ÉÌÏ, ôïõ Äéåèíïýò Íáõôéëéáêïý Ïñãáíéóìïý ôïõ ÏÇÅ, áðü ôïí Å. Ìçôñüðïõëï, ¸ëëçíåò Ý÷ïõí óÞìåñá ðáñïõóßá óôéò êïñõöáßåò èÝóåéò ðïëëþí Üëëùí íáõôéëéáêþí, åìðïñéêþí, ôå÷íéêþí êáé áóöáëéóôéêþí ïñãáíéóìþí ôçò ðáãêüóìéáò Íáõôéëßáò. Ç ðáñïõóßá áõôÞ äåí ðåñéðïéåß ìüíï ôéìÞ óôçí ÅëëÜäá áëëÜ êýñéá óõíôåëåß óôï íá áêïýãåôáé ç öùíÞ ôçò ÅëëçíéêÞò åìðïñéêÞò Íáõôéëßáò Üñá êáé ôùí åëëçíéêþí óõìöåñüíôùí óå ïñãáíéóìïýò êáé èåóìïýò üðïõ ðáëáéüôåñá ç öùíÞ ôçò Þôáí áäýíáôç êáé éó÷íÞ. Ôé ðñïóöÝñåé ç Íáõôéëßá ìáò óôçí ÅëëÜäá; Ðñü÷åéñåò
Ναυτική Εβδομάδα & Ποσειδώνια 2006 áíáëýóåéò ìéëïýí ãéá ðåñßðïõ 50.000 Üìåóåò êáé 250.000 Ýììåóåò èÝóåéò åñãáóßáò óôçí ÅëëÜäá. Ôá óõíáëëáãìáôéêÜ ïöÝëç áðü ôçí íáõôéëßá îåðåñíïýí åêåßíá ôïõ ôïõñéóìïý êáé ôùí åîáãùãþí êáé áíÞëèáí ôï 2005 óå ðåñßðïõ €14 äéò. Ç íáõôéëßá áðïôåëåß ðüëï Ýëîçò ôå÷íïãíùóßáò, åìðåéñßáò êáé ôå÷íïëïãßáò ðïõ èá Þôáí áäýíáôï íá óõãêåíôñùèåß óôçí ÅëëÜäá ìå Üëëï ôñüðï êáé Ý÷åé óõíôåëÝóåé ôá ìÝãéóôá þóôå íá ãßíåé ï ÐåéñáéÜò äéåèíÝò íáõôéëéáêü êÝíôñï. Ç ÅëëçíéêÞ Íáõôéëßá óôçñß÷èçêå êáé ìåãáëïýñãçóå óôçñéæüìåíç óå äýï ðáñÜãïíôåò, ôïõò ¸ëëçíåò íáõôéêïýò êáé ôïõò ¸ëëçíåò ðëïéïêôÞôåò êáé åöïðëéóôÝò (èá ìðïñïýóå êáíåßò íá ðñïóèÝóåé ßóùò ìå êÜðïéá äüóç åéñùíåßáò êáé ôçí áðïõóßá ôçò êñáôéêÞò åðÝìâáóçò...). ¼ëïé ìáæß, óôá ðÝñáôá ôïõ êüóìïõ äçìéïýñãçóáí áõôü ôï èáýìá ðïõ óÞìåñá åßíáé êáìÜñé üëùí ôùí ÅëëÞíùí. Óå áíôßèåóç ìå ôçí Åëëçíüêôçôç Íáõôéëßá, ï õðü åëëçíéêÞ óçìáßá óôüëïò äåí áêïëïõèåß ôçí ßäéá áíïäéêÞ ðïñåßá. Ôï óçìáíôéêüôåñï ðñüâëçìá åßíáé ç Ýëëåéøç ðëçñùìÜôùí êáé êýñéá áîéùìáôéêþí. Ï åöïðëéóìüò æçôÜ åðßìïíá ðéï åëáóôéêÝò óõíèÝóåéò üðùò Ý÷ïõí êÜíåé üëåò ïé Üëëåò ÅõñùðáúêÝò ÷þñåò áëëÜ ç ÅëëçíéêÞ ðïëéôåßá áíáëïãéæüìåíç ëáíèáóìÝíá ôï ðïëéôéêü êüóôïò, äåí ðáßñíåé ôá áðáéôïýìåíá ìÝôñá. ¸ôóé ôï èÝìá ôùí óõíèÝóåùí êáé åêåßíï ôçò ÍáõôéêÞò Åêðáßäåõóçò åßíáé ôá äýï óçìáíôéêüôåñá ðñïâëÞìáôá ðïõ áíôéìåôùðßæåé óÞìåñá ç ÅëëçíéêÞ Óçìáßá. Ç ìéêñÞ ÅëëÜäá äåí äéåêäéêåß ó÷åäüí êáìßá ðñùôéÜ óôá ðáãêüóìéá äñþìåíá. ÊáôÝ÷åé üìùò ìßá áíáìöéóâÞôçôç ðñùôéÜ óôçí ðáãêüóìéá åìðïñéêÞ íáõôéëßá, ìßá åðéôõ÷ßá ðÝñá áðü êÜèå ó÷Ýóç ìå ôï ìÝãåèïò êáé ôçí äéåèíÞ èÝóç ôçò ÷þñáò ìáò. Ç ðïëéôåßá êáé üëïé ïé ¸ëëçíåò ìáæß, ðñÝðåé íá áéóèáíüìáóôå ìåãÜëç õðåñçöÜíåéá ãéá áõôü ôï ãåãïíüò êáé íá âïçèÞóïõìå áõôÞ ç åðéôõ÷ßá íá äéáôçñçèåß êáé íá ìåãáëþóåé áêüìá ðåñéóóüôåñï.
Hellenic Merchant Marine The Commercial Shipping of the Greeks ÌåôÜöñáóç: Stephen Stafford The world’s largest shipping trade exhibition, Posidonia, ended as always with great success in early June. Every two years the exhibition brings to Greece the most important players in international commercial shipping. This year, following three consecutive years in which shipping has enjoyed the strongest freight market for several decades, the atmosphere was clearly celebratory and this was reflected by the number and quality of the participants, visitors and events, not only on the purely technical and exhibition level but more importantly, in the area of commerce, banking and shipbuilding. This global meeting again provided the opportunity to celebrate the success and prosperity of the Hellenic merchant marine. For all of us who live and work in this sector, such events have become somewhat commonplace. But how familiar are Greeks with the successes and size of Greek shipping? And how widely known are the benefits and advantages accruing to Greece from its merchant marine? First of all, let us look at the size factor. Whilst national output is well below 1% of world GDP, the Greek-owned fleet accounts for almost 17% of global transport capacity,
surpassing powerful nations such as Japan, the USA and all the traditional major shipping powers and representing 50% of the EU merchant fleet. In terms of quality, the Greek-owned fleet has in recent years made up most of the distance which once separated it from the world average. In particular, it has closed the average age gap which had long been one of its main disadvantages. Today, the average age of the Greek-owned fleet is 15.3 years, compared to 20 years in 2000. In addition, expansion to different and more specialized vessel types, the large number of new constructions in recent years and the impressive number of vessels currently on order (especially in Far East shipyards) serve to illustrate that the Hellenic Merchant Marine is at the forefront of world shipping developments. Over 900 new vessels have been built in the past 8 years, whilst some 380 ships are presently on order with a total capacity of approximately 20.6 million dwt. These great successes have resulted in Greece’s largest ever presence in the major centers of shipping worldwide, with Greeks taking up key posts in the international shipping community. Beginning with the election of Efthimios Mitropoulos to the post of Secretary-General of the International Maritime Organization (IMO) of the United Nations, Greeks today occupy leading positions in many other merchant marine, commercial, technical and insurance organizations of world shipping. This strong presence does not only bestow honor on Greece, more importantly it helps the voice of the Hellenic Merchant Marine – and therefore of Greek interests in general – to be clearly heard at organizations and institutions where in the past it had been weak. What does Greek shipping offer the country? According to rough estimates, approximately 50,000 direct and 250,000 indirect jobs in Greece. The foreign exchange benefits from shipping exceed those of tourism and exports, totaling some € 14 billion in 2005. Shipping serves as a pole of attraction for technical expertise, experience and technology which Greece could not acquire by other means, whilst its contribution to Piraeus becoming an international shipping center has been inestimable. The success of Greek shipping has been founded on two factors, Greek seamen and Greek ship owners and operators (one might add, with some degree of irony, also the absence of state intervention...). All of us together, in the far corners of the world, have created this ‘miracle’ which is today the pride of Greeks everywhere. In contrast with Greek-owned shipping, the Greek-flag fleet has not followed the same upward course. The most serious problem has been the lack of crews and officers in particular. Ship operators have persistently sought more flexible crew compositions – as has been the case with all other European countries – but the Greek state, mistakenly considering the political cost, has not taken the necessary measures. As a consequence, the issue of crew compositions and that of Marine Training are the two biggest problems currently facing the Greek Flag. Greece is a small country which only very rarely is able to claim a preeminent role on the world stage. However, it indisputably holds a preeminent position in world merchant shipping, which is moreover out of all proportion to the country’s size and international standing. The Greek state and all Greeks together should feel great pride in this achievement and do everything possible to sustain this success and build further on it. Ðåñßðëïõò
13
Ναυτική Εβδομάδα & Ποσειδώνια 2006 Die Griechische Handelsmarine ÌåôÜöñáóç: Ãåþñãéïò Âëá÷üðïõëïò Mit großem Erfolg ist Anfang Juni die größte Weltmesse des Seehandels „Poseidonia“, welche alle zwei Jahre die bedeutendsten Namen der Internationalen Handelsmarine zusammenbringt, zu Ende gegangen. Dieses Jahr, nach einer Periode der besten drei Erfolgsjahren des Weltseehandels innerhalb der letzten 10 Jahren, war das Klima sichtlich feierlich, wie dies auch durch die enorme Teilnahme von Mitbewerbern, Besuchern und Veranstaltungen, nicht nur im Bereich der Ausstellung, sondern auch in handels-, bank- und schiffsbautechnischem Bereich bewiesen wurde. In dieser Zusammenkunft also aus der ganzen Welt wurde für ein weiteres Mal der Erfolg und die Entwicklung der griechischen Handelsmarine gefeiert. Für uns alle, die in dieser Branche arbeiten, stellen diese Veranstaltungen eine Selbstverständlichkeit dar. Wie breit sind allerdings die Erfolge und die Größe unserer griechischen Handelsmarine bekannt? Und in welchem Masse werden die Nutzen und die Vorteile, welche unser Land aus seiner Handelsmarine ziehen kann, erkannt? Gleich am Anfang steht natürlich die Quantität. Bei einem Nationalprodukt weit unterhalb vom 1% des Bruttosozialprodukts weltweit, erreicht die in griechischem Besitz stehende Handelsflotte ca. 17% des weltweiten Seetransportvolumens. Weit hinten stehen kolossale Länder, wie Japan, USA und viele andere, selbst mit einer großen eigenen Tradition. Die griechische Handelsmarine repräsentiert somit 50% der Handelsflotte der Europäischen Union. In Bezug auf Qualität und Leistung hat die in griechischem Besitz stehende Handelsflotte den Abstand, der sie von dem damaligen weltweiten Durchschnittswert getrennt hat, längst nachgeholt. Insbesondere hat sich das Durchschnittsalter unserer Handelsflotte mit 15,3 Jahren (heute) anstatt von 20 Jahren (im 2000) erheblich gebessert. Bezeichnend für die marktführende Stellung der griechischen Handelsmarine ist nicht nur der Umstand, dass stets mehrere moderne Schiffstypen angeschafft werden, sondern insbesondere die Tatsache, dass sich die Zahl von Schiffsbauen und Konstruktionsaufträgen an Werften im Fernost ununterbrochen steigt. Die griechische Handelsmarine steht somit an der ersten Stelle des weltweiten Seehandels, denn über 900 neue Schiffe – in den vergangenen 8 Jahren- und weitere offene 380 Schiffsbauaufträge erreichen heute einen Gesamtvolumen von ca. 20,6 Mio dwt. Diese großen Erfolge haben vielleicht die Bedeutung Griechenlands und seine Präsenz in den internationalen Seehandelszentren und innerhalb der Gemeinschaft der Seehandelsnationen zum ersten Mal besonders hervorgehoben. Mit der Ernennung von E.Mitropoulos als Generalsekretär der IMO, der Internationalen Seefahrtsorganisation der Vereingten Nationen startet eine Reihe von Führungsposten im Bereich Handelsmarine, Technik und Versicherungen, die von griechischen Führungskräften besetzt werden. Diese Präsenz bedeutet nicht nur eine besondere Ehre für Griechenland, sondern trägt insbesondere dazu bei, dass die Stimme der griechischen Handelsflotte und –marine , also die Stimme von griechischen Interessen, laut und deutlich in Organisationen und Institutionen zu hören ist, in Gremien nämich, wo diese früher schwach und leise geklungen ist. Eine einfache Marktanalyse zeigt sehr deutlich den Beitrag der griechischen Handelsmarine zu der Entwicklung und Stärkung Griechenlands auf: Es sind bereits ca. 50.000 (unmittelbar) und ca. 250.000 (mittelbar) Arbeitsplätze geschafft worden. Die wirtschaftlichen Vorteile aus dem durch die Handelsmarine getätigten Devisenhandel erreichten im Jahr 2005 ca. 14 Milliarden Euro und übersteigen erheblich die selbigen aus den Tourismuseinnahmen und dem Exporthandel und Unsere Handelsmarine stellt derzeit die wichtigste Anziehungskraft für Einfuhr von Technologie, Fachwissen (Know How) und Erfahrungen,
14
Ðåñßðëïõò
die sich sonst in Griechenland nicht versammelt hätten, dar und hat am meisten dazu beigetragen, dass sich inzwischen Piräus zu einem Marineweltzentrum entwickelt hat. Die griechische Handelsmarine steht auf zwei soliden Säulen, die sie immer getragen haben: Auf der einen Seite stehen die griechischen Matrosen und Seearbeiter, auf der anderen Seite sind es die griechischen Schiffseigner und Reeder ( man könnte allerdings mit Selbstironie als einen dritten Faktor die Abwesenheit der staatlichen Reglementierung nennen….) Alle zusammen haben aber dieses neue „Weltwunder“ errichtet, auf das alle Griechen heute stolz sind. Im Gegensatz allerdings zu der unter griechischem Besitz und Eigentum stehenden Handelsmarine ist die Entwicklung der unter griechischer Flagge registrierten Handelsflotte ungleich. Als Hauptproblem scheint es, das Fehlen von Seemannschaften und Offizieren zu sein. Die Reedereien sind stets auf der Suche nach flexibleren Kombinationen – wie dies bei vielen anderen europäischen Ländern der Fall ist. Der griechische Staat denkt irrtümlicherweise eher an die (klein)politischen Kosten und ergreift nicht die rettenden Maßnahmen. Somit bilden heute noch die Probleme der Zusammensetzung von Schiffsmannschaften (Crew) einerseits und der Marineausbildung (Offiziere, Techniker, Fachpersonal) andererseits, die zwei schwierigen Hürden, mit denen die griechische Flagge zu kämpfen hat. Obwohl unser kleines Land fast keine führende Position im allgemeinen Weltgeschehen beanspruchen kann, besitzt es nicht desto trotz die erste Stelle in der Welthandelsmarine. Es ist ein Erfolg, der zwar in keinem Verhältnis zu der Größe und der internationalen Stellung Griechenlands steht, er erfüllt aber alle Griechen mit einem gerechtfertigten großen Stolz. Es ist unsere Pflicht, dass Staat und Volk alles tun, um die konstante Entwicklung und die Stärke unserer griechischen Handelsmarine zu unterstützen und aufrecht zu halten, dass diese noch größer wird.
ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΣΤΑ ΜΙΚΡΑ ΝΑΥΠΗΓΗΜΑΤΑ
Έκθεση μοντέλων ελληνικών παραδοσιακών σκαριών - Ναυτική Εβδομάδα 2006 Με μία λαμπρή εκδήλωση, το απόγευμα της 27ης Ιουνίου, εγκαινιάστηκε η έκθεση μοντέλων ελληνικών παραδοσιακών σκαριών που αποτελεί την συμμετοχή του Μουσείου στον διπλό ναυτικό εορτασμό των Ποσειδωνίων και της Ναυτικής Εβδομάδας και θα διαρκέσει μέχρι την 26η Ιουλίου.
Åðßóçìïé ðñïóêåêëçìÝíïé
Åßêïóé ôñåéò ìïíôåëéóôÝò áðü üëç ôçí ÅëëÜäá Ýëáâáí ìÝñïò, ðáñïõóéÜæïíôáò ôá êïìøïôå÷íÞìáôÜ ôïõò, ôïí êüðï ôïõò, ôçí õðïìïíÞ ôïõò, êÜíïíôáò ìßá «êáôÜèåóç øõ÷Þò», üðùò åßðå ç Ðñüåäñïò ôïõ Ìïõóåßïõ óôçí ðñïóöþíçóÞ ôçò. Ôá ôñéÜíôá ôñßá óêáñéÜ, Ýóôù ùò ìïíôÝëá, ðïõ âñÞêáí ôï äñüìï ôïõò ùò ôéò áßèïõóåò ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ, áíôéðñïóþðåõáí ìåñéêïýò áðü ôïõò ðéï ÷áñáêôçñéóôéêïýò ôýðïõò ðáñáäïóéáêþí óêáöþí ôïõ 18ïõ êáé 19ïõ áéþíá, ðïõ óôüëéæáí ôéò èÜëáóóÝò ìáò êáé ôþñá Ý÷ïõí ðëÝïí ïñéóôéêÜ åîáöáíéóèåß Þ êõêëïöïñïýí ìüíï áðü ïñéóìÝíïõò åñáóôÝò ôùí ðáñáäïóéáêþí ðáíéþí. Óôçí åêäÞëùóç ðáñáâñÝèçêáí ðÜíù áðü 400 Üôïìá äßíïíôáò ìå ôïí üãêï êáé ôç èÝñìç ôïõò ôï ìÝôñï ôçò áãÜðçò êáé ôçò óôÞñéîçò ôùí ìåëþí ìáò ðñïò ôï Ìïõóåßï. Ôá åãêáßíéá Ýêáìå ï Õðïõñãüò ÅèíéêÞò ¢ìõíáò ê. ÅõÜããåëïò ÌåúìáñÜêçò. ¢ëëåò ðáñïõóßåò ðïõ åëÜìðñõíáí ôç âñáäéÜ: ï Õöõðïõñãüò ÅèíéêÞò ¢ìõíáò ê. Ìé÷áëïëéÜêïò, ï ÍïìÜñ÷çò Ðåéñáéþò ê. Ìß÷áò, ï ÄÞìáñ÷ïò ê. Áãñáðßäçò, ï ÁíôéíïìÜñ÷çò Ðåéñáéþò ê. ÁããåëÞò, ï Ðñüåäñïò ôïõ Ä.Ó. Ðåéñáéþò ê. ÃêáâÝñáò, ïé âïõëåõôÝò ê.ê. ÌåëÜò êáé Áíùìåñßôçò, ï Ãåí. ÃñáììáôÝáò ê. Ïéêïíüìïõ, ï Ðñüåäïò ôùí ÅËÐÅ ê. Ôßìïò ×ñéóôïäïýëïõ, ïé äçìïôéêïß óýìâïõëïé êáé ìÝëç ôïõ Ìïõóåßïõ ìáò êá Å. ÃêÜôóïõ-Áèçíáßïõ êáé Å. ÓáññÞ, ï äéêçãüñïò êáé ðïëéôåõôÞò ÐåéñáéÜ ê. Ã. Óáââüðïõëïò, êáèþò êáé ðïëëïß åêðñüóùðïé ôùí áñ÷þí ôçò ÔïðéêÞò Áõôïäéïßêçóçò. Ìå ôçí ðáñïõóßá ôïõò åðßóçò ìáò ôßìçóáí ï õðïøÞöéïò ÍïìÜñ÷çò Ðåéñáéþò ê. Óðõñßäùí, ï Íáýáñ÷ïò ÄéïéêçôÞò ôçò ÓÍÄ ê. Åëåõóéíéþôçò, ï áñ÷éðëïßáñ÷ïò ÄéïéêçôÞò ôçò ÍÄÁ ê. Êïýâáñçò, ï Óôñáôéùôéêüò Áêüëïõèïò ôçò Éóðáíßáò Ðëïßáñ÷ïò ê. Luis Gorostiza, ïé åöïðëéóôÝò êê. ÁããåëÜêïò, ÂáñâáôÝò, Ëáóêáñßäçò, Ëåìïíßäçò êáé ÐïôáìéÜíïò êáé ðïëëÜ Üëëá åîÝ÷ïíôá ìÝëç ôçò ðåéñáúêÞò êáé áèçíáúêÞò êïéíùíßáò. ÐáñÜëëçëá ìå ôá åãêáßíéá ôçò Ýêèåóçò äéåîÞ÷èç êáé ç êëÞñùóç ôçò âÜñêáò «Éùëêüò». Ç «Éùëêüò» åß÷å íáõðçãçèåß óôï ÐÝñáìá, óôï Íáõðçãåßï ôïõ Øáññïý, áðü ðáéäéÜ ôçò ïñãÜíùóçò «ÌÝñéìíá ÆùÞò», ôá ïðïßá âñéóêüíôïõóáí óôï óôÜäéï 16
Ðåñßðëïõò
ôçò áðåîÜñôçóÞò ôïõò áðü ôá íáñêùôéêÜ. Åß÷å êáôáóêåõáóèåß ìå ôçí åðßâëåøç ðåðåéñáìÝíùí êáñáâïìáñáãêþí êáé ç êáôáóêåõÞ ôçò Ýäùóå äéÝîïäï óå Ýíá áñéèìü ðáéäéþí êáôÜ ôç äéÜñêåéá ìéÜò äýóêïëçò êáé ëåðôÞò öÜóçò ôçò æùÞò ôïõò. Ôá ðáéäéÜ, ìåôÜ ôçí êáèÝëêõóç, äþñçóáí ôçí «Éùëêü» óôï Ìïõóåßï óå Ýíäåéîç áíáãíþñéóçò ãéá ôç óõìðáñÜóôáóÞ ôïõ óôç öÜóç ôçò åðáíÝíôáîÞò ôïõò óôçí êïéíùíßá. Ôï Ìïõóåßï ôçí Ýâãáëå óå êëÞñùóç þóôå ìå ôï ðïóü ðïõ èá ðñïÝêõðôå íá ÷ñçìáôïäïôïýóå ôçí êáôáóêåõÞ åíüò Üëëïõ ðáñáäïóéáêïý óêáñéïý, âïçèþíôáò Ýôóé ìßá Üëëç ïìÜäá ðáéäéþí óôçí ßäéá öÜóç ôçò æùÞò ôïõò. Ç ôý÷ç ðáßæåé ðåñßåñãá ðáãíßäéá. Ôï ëá÷íü åôñÜâçîå ç êá ÓåñÝôç êáé ç âÜñêá Ýôõ÷å óôïí... ê. Ðáëïýìðç. Åõôõ÷þò ï íáýáñ÷ïò åß÷å ôçí åôïéìüôçôá íá äçëùóåé Üìåóá êáé äçìüóéá ðùò ÷áñßæåé ôç âÜñêá óôï Ìïõóåßï ãéá íá ÷ñçóéìïðïéçèåß êáé ðÜëé ãéá ôïí ßäéï óêïðü. ¸ôóé ï Íáýáñ÷ïò ìå ôéò óõíå÷åßò ðñïóöïñÝò ôïõ óôï Ìïõóåßï áðïäåéêíýåé ãéá ìéá áêüìç öïñÜ Ýìðñáêôá ôçí áãÜðç ôïõ ãé’áõôü. ÌåôÜ ôá åãêáßíéá ïé åðßóçìïé ðåñéçãÞèçêáí ôï Ìïõóåßï. Ãéá ôïí Õðïõñãü Þôáí ç ðñþôç öïñÜ ðïõ ôï åðéóêåðôüôáí êáé óýìöùíá ìå ôç ìåôÝðåéôá äÞëùóÞ ôïõ Ýìåéíå åíôõðùóéáóìÝíïò. ÌéÜ åîáéñåôéêÞ âñáäéÜ ãéá ôï Ìïõóåßï ç ïðïßá ïëïêëçñþèçêå ìå ðëïýóéï ìðïõöÝ ìå ìåæÝäåò, áíáøõêôéêÜ êáé êñáóß. ÐñÝðïí åßíáé êáé áðü áõôÞ ôç èÝóç íá åõ÷áñéóôÞóïõìå ôïõ ÷ïñçãïýò ôçò Ýêèåóçò: Õðïõñãåßï ÔïõñéóôéêÞò ÁíÜðôõîçò (Å.Ï.Ô.), Ä.Å.Ð.Á.Ð., LASKARIDIS SHIPPING CO. LTD., THE TSAKOS GROUP, EASTERN MEDITERRANEAN MARITIME LTD., MINERVA MARINE INC. êáé AEGEAN BULK CO. INC. ç õëéêÞ õðïóôÞñéîç ôùí ïðïßùí Ýêáìå äõíáôÞ ôçí õëïðïßçóç ôçò åêäÞëùóçò. Áêïëïõèåß ç ëõñéêÞ, üðùò ðÜíôá, ðñïóöþíçóç ôçò ÐñïÝäñïõ ç ïðïßá äåí áöÞíåé åõêáéñßá íá ìçí ðñïâÜëëåé ìå ïõóéáóôéêü ëüãï êáé áé÷ìçñü ôñüðï, ôá ðñïâëÞìáôá ôïõ Ìïõóåßïõ. «Ðåñßðëïõò»
ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΣΤΑ ΜΙΚΡΑ ΝΑΥΠΗΓΗΜΑΤΑ
Åðßóçìïé ðñïóêåêëçìÝíïé
ÐñïóÝëåõóç ðñþçí Õðïõñãïý ÅìðïñéêÞò Íáõôéëßáò ê. Ãåþñãéïõ Áíùìåñßôç
ÁãáðçôÝò ößëåò êáé ößëïé, Ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò áéóèÜíåôáé éäéáßôåñç åõ÷áñßóôçóç ðïõ ìå ôçí Ýêèåóç ôùí ìïíôÝëùí ðáñáäïóéáêþí óêá-ñéþí óõììåôÝ÷åé óôç ìåãÜëç èáëáóóéíÞ ãéïñôÞ ôçò ÷þñáò ìáò ðïõ ãßíåôáé êÜèå äõü ÷ñüíéá. ÌåôÜ ôá «Ðïóåéäþíéá» óôçí áñ÷Þ ôïõ ìÞíá, ìå ôçí ðñïâïëÞ ôùí åðéôåõãìÜôùí ôçò ÅìðïñéêÞò ìáò Íáõôéëßáò, ç «ÍáõôéêÞ ÅâäïìÜäá» ìå ðñùôáãùíéóôÞ ôï Ðïëåìéêü Íáõôéêü, Ýñ÷åôáé íá ïëïêëçñþóåé ôç óåéñÜ åêäçëþóåùí ðïõ öáíåñþíïõí ôçí áãÜðç êáé ôï äÝóéìï ôçò öõëÞò ìáò ìå ôç èÜëáóóá. ÌÝóá ó’ áõôü ôï ðïëý÷ñùìï êáé ðïëýâïõï èáëáóóéíü ðáíçãýñé óôï ïðïßï ðñïâÜëëïíôáé êáé áíáäåéêíýïíôáé üëåò ïé èáëáóóéíÝò ìáò óõíéóôþóåò êáé åðéäüóåéò, ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï âñßóêåôáé óôï óôïé÷åßï ôïõ. ÓõíåïñôÜæåé êáé ÷áßñåôáé ôçí ðáñïõóßáóç ôçò íáõôéêÞò ìáò ðáñÜäïóçò áð’ Üêñïõ ó’ Üêñï ôçò ÷þñáò êáé êáìáñþíåé ôçí Üäïëç óõììåôï÷Þ ôïõ ëáïý ìáò óôéò åêäçëþóåéò áãÜðçò ãéá ôï Íáõôéêü ôïõ, Ðïëåìéêü êé Åìðïñéêü, óôéò åêäçëþóåéò áãÜðçò ãéá ôç èÜëáóóá. Ç Ýêèåóç ôùí ìïíôÝëùí ðáñáäïóéáêþí óêáñéþí ðïõ ðáñïõ-óéÜæïõìå óÞìåñá óáí ìéêñÞ óõìâïëÞ ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ óôïí äéðëü èáëáóóéíü åïñôáóìü åßíáé ôüëìçìá üôáí åìöáíßæåôáé óôá ìÝëç ôïõ Ìïõóåßïõ. Ãíþóôåò ôùí 18
Ðåñßðëïõò
ÐñïóÝëåõóç Õðïõñãïý Áìýíçò ê. ÅõÜããåëïõ ÌåúìáñÜêç
Ï ÍïìÜñ÷çò ÐåéñáéÜ ê. ÉùÜííçò Ìß÷áò êáé ï õðïøÞöéïò ÍïìÜñ÷çò ê. Óðõñßäùí
íáõôéêþí ðñáãìÜôùí ìðïñïýí êáëýôåñá áðü êÜèå Üëëïí íá åêôéìÞóïõí ôï áëçèéíÜ üìïñöï êáé íá îå÷ùñßóïõí ôï ðáñáäïóéáêü íáõôéêü ôå÷íïýñãçìá, áðü ôï ðñü÷åé-ñï åìðïñéêü êáôáóêåýáóìá. Ôï ôñéãýñéóìá ìÝóá óôçí Ýêèåóç, ðïõ óå ëßãï èá ðåñéçãçèïýìå, ìïéÜæåé ìå óåñãéÜíé óå ÷þñá ôùí ðáñáìõèéþí, Þ ìÜëëïí óå èÜëáóóá ðáñáìõèéþí, êáèþò ðåñíïýí ìðñïóôÜ ìáò êïìøïôå÷íÞìáôá ôçò îõëïíáõðçãéêÞò ðïõ óôüëéóáí åðß áéþíåò ôéò èÜ-ëáóóåò ôçò ÷þñáò ìáò êáé ðïõ ôþñá Ý÷ïõí áðïóõñèåß, óáí ïìïéþìáôá ìüíï, óôéò ðñïèÞêåò ôùí ìïõóåßùí. Ç, åðß áéþíåò, ðáñïõóßá ôùí Üóðñùí ðáíéþí, ãëÜñïé èáññåßò ðïõ áñìÝíéæáí óôéò âáèõãÜëáíåò èÜëáóóåò, óõíäÝèçêå ìå åðï÷Ýò áíÜðôõîçò áëëÜ êáé áðåëåõèåñùôéêþí ðïëÝìùí ãéá ôç ÷þñá ìáò. ÓõíäÝèçêå ìå ôçí éóôïñßá ìáò, ôçò ïðïßáò áðïôÝëåóå Ýíá ðïëý óçìáíôéêü êïììÜôé, åðçñÝáóå êáé äéáìüñöùóå ôç øõ÷ïóýíèåóç ôïõ ¸ëëçíá. Ïé åðï÷Ýò üìùò êýëçóáí êáé ôá ðáíéÜ áíôéêáôáóôÜèçêáí áðü ôïí áôìü, üðùò êáé áõôÜ ðáëéüôåñá åß÷áí áíôéêáôáóôÞóåé ôá êïõðéÜ. Ôá êáñíÜãéá êáé ïé êáñáâïìáñáãêïß ìå ôçí õðïìïíÞ êáé ôï ìåñÜêé, Ýãéíáí ðáñåëèüí áðü ôá ïñãáíùìÝíá íáõðçãåßá ôùí åëáóìÜôùí êáé ôçò ôå÷íïëïãßáò. Ôá ìõóôéêÜ ôçò åìðåéñéêÞò ôÝ÷íçò, ðïõ ðåñíïýóáí ðñïöïñéêÜ áðü ãåíéÜ óå ãåíéÜ óáñþèçêáí áðü ôá ðñïãñÜììáôá ôùí õðïëïãéóôþí.
ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΣΤΑ ΜΙΚΡΑ ΝΑΥΠΗΓΗΜΑΤΑ
Ï Õðïõñãüò ÅèíéêÞò Áìýíçò óôï âÞìá
Ï Õöõðïõñãüò ÅèíéêÞò Áìýíçò ê. Â. Ìé÷áëïëéÜêïò óôï âÞìá
ÅðÜíù: Óôïí Õðïõñãü ÅèíéêÞò Áìýíçò äþèçêå ôï ìåôÜëëéï ôïõ Ìïõóåßïõ AñéóôåñÜ: ÂñÜâåõóç ôïõ ÌïíôåëéóôÞ ê. Ìáñßíïõ Áëåîáíäñßäç áðü ôïí Õðïõñãü ÅèíéêÞò Áìýíçò
Êáé ç ïìïñöéÜ ðïõ åß÷áí ôá ìðñßêéá, ïé ãïëÝôåò, ôá ôóåñíßêéá, ïé óáêïëÝâåò, ôá ðåñÜìáôá êáé üëá ôá êïìøüôáôá óêáñéÜ ìå ôçí áðáñÜìéëëç ëáúêÞ ôïõò öéíÝôóá, ðáñáìåñßóôçêáí áðü ôçí ðñáêôéêÞ ÷ñçóéìüôçôá êáé ìåôáöïñéêÞ éêáíüôçôá ôùí öïñôçãþí, ôùí ãêáæÜäéêùí, ôùí ðïóôáëéþí êáé ôüóùí Üëëùí ôýðùí ôçò ìç÷áíïêßíçôçò íáõôéëßáò, ðïõ äçìéïýñãçóáí êé áõôÜ ôç äéêÞ ôïõò åðï÷Þ êáé åß÷áí ôç äéêÞ ôïõò ðïëéôéóôéêÞ óõíåéóöïñÜ óôç íáõôéêÞ éóôïñßá êáé ðáñÜäïóç. ÓÞìåñá, íïóôáëãïß ìéáò åðï÷Þò ðïõ ðÝñáóå, ðñïóðáèïýìå íá îáíáæÞóïõìå ìÝóá áð’ ôá ìïíôÝëá ôï üíåéñï ôùí ðáíéþí, ôçí Ýëîç ôïõ ÷åéñïðïßçôïõ óå áíôßèåóç ìå ôï âéïìç÷áíïðïéçìÝíï, ôç ìáãåßá ôçò ðåñéðÝôåéáò ôïõ áíÝìïõ ðÝñá áð’ ôç óéãïõñéÜ ôçò ìç÷áíÞò, íá íéþóïõìå ôç ìõñïõäéÜ ôïõ êáôñáìéïý êáé ôùí êáíÜâéíùí ó÷ïéíéþí êé ü÷é ôçí ôáãêßëá ôùí ìç÷áíüëáäùí êáé ôùí ðëáóôéêþí êÜâùí. Áò ðñïóðáèÞóïõìå ëïéðüí óå ëßãï íá ïíåéñåõôïýìå ôáîåßäéá óå êáôáãÜëáíïõò ðüíôïõò, êÜôù áð’ ôá öïõóêùìÝíá ðáíéÜ ôùí óêáñéþí ðïõ èá äïýìå óôçí ÝêèåóÞ ìáò.
ÁãáðçôÝò ößëåò êáé ößëïé, Áðïôåëåß áêñÜäáíôç ðåðïßèçóÞ ìáò üôé ç ýðáñîç ôïõ Ìïõóåßïõ äåí åßíáé áõôïóêïðüò, ïýôå ïé åêäçëþóåéò ðïõ áõôü ðñáãìáôïðïéåß óôï÷åýïõí íá éêáíïðïéÞóïõí ôç ìïõóåéáêÞ ìáò ìáôáéïäïîßá. Ðéóôåýïõìå ðùò ôï Ìïõóåßï ðñÝðåé íá âñßóêåé ôç èÝóç ôïõ ìÝóá óôïí êïéíùíéêü ôïõ ðåñßãõñï õðçñåôþíôáò êáé åêðáéäåýïíôáò ôï êïéíùíéêü óýíïëï. ÌÝóá ó’ áõôü ôï ðëáßóéï, èá èÝëáìå óÞìåñá íá ìïéñáóèïýìå ìáæß óáò ëßãåò óôéãìÝò éäéáßôåñçò åõáéóèçóßáò ðïõ êé åìåßò æÞóáìå ôï ÄåêÝìâñéï ôïõ 2004 üôáí óôïí ÐåéñáéÜ óôï íáõðçãåßï ôïõ Øáññïý, ôá ðáéäéÜ ôïõ ïñãáíéóìïý «ÌÝñéìíá æùÞò êáôÜ ôçò åîÜñôçóçò» áðü áðåîáñôçìÝíïõò íÝïõò ðïõ âñßóêïíôáí óôï óôÜäéï ôçò êïéíùíéêÞò ôïõò åðáíÝíôáîçò, êáèÝëêõóáí ôï óêáñß «Éùëêüò» ðïõ ôï åß÷áí íáõðçãÞóåé êáé áñãÜ ßóùò, áëëÜ óôáèåñÜ, ôñÜâçîáí êïõðß ãéá íá öèÜóïõí óôïí ðñïïñéóìü ôïõò. Ç «Éùëêüò» öïñôéóìÝíç ìå ôïõò óõìâïëéóìïýò ôçò, äùñÞèçêå óôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò óå áíáãíþñéóç Ðåñßðëïõò
19
ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΣΤΑ ΜΙΚΡΑ ΝΑΥΠΗΓΗΜΑΤΑ
Ï Áíôéíáýáñ÷ïò Ð.Í. å.á. ê. É. Ðáëïýìðçò îåíáãåß ôïõò åðéóÞìïõò
ÎåíÜãçóç ôùí åðéóÞìùí áðü ôçí åðéìåëÞôñéá ôçò ¸êèåóçò ê. É. Ìðåñìðßëç, Áñ÷áéïëüãï ôïõ Í.Ì.Å.
Óôéãìéüôõðï áðü ôá åãêáßíéá - êïðÞ êïñäÝëáò
ôçò ìéêñÞò óõìâïëÞò ôïõ óôç ëåðôÞ öÜóç ôçò æùÞò ôùí ðáéäéþí íáõðçãþí ôçò. Áðïöáóßóáìå íá êëçñþóïõìå óÞìåñá ôçí Éùëêü ìå óêïðü ôç óõãêÝíôñùóç êÜðïéïõ ðïóïý, þóôå ìå áõôü íá ÷ñçìáôïäïôçèåß ìéá áíÜëïãç íáõðÞãçóç Üëëïõ ðáñáäïóéáêïý óêáñéïý áðü Üëëç ïìÜäá ðáéäéþí ðïõ ðáëåýïõí íá îåöýãïõí áðü ôï áäéÝîïäü ôïõò. Óáò ðñïóêáëïýìå ëïéðüí íá óôáèåßôå üëïé áñùãïß ó’ áõôÞ ôçí ðñùôïâïõëßá êáé üëïé ìáæß íá óôçñßîïõìå ôç íåïëáßá ìáò, ôá ðáéäéÜ ìáò. Ôåëåéþíïíôáò èá Þèåëá íá åêöñÜóù ôéò åõ÷áñéóôßåò ìáò ðñïò ôïõò ÷ïñçãïýò ôçò åêäÞëùóçò ìå ôç óõìðáñÜóôáóç ôùí ïðïßùí Ýãéíå äõíáôÞ ç õëïðïßçóç áõôÞò ôçò Ýêèåóçò. ÈåñìÝò åõ÷áñéóôßåò áðåõèýíïõìå åðßóçò ðñïò ôïõò ìïíôåëéóôÝò, ïé ïðïßïé óõììåôÝ÷ïíôáò óôçí Ýêèåóç åðéôÝëåóáí ìéá êáôÜèåóç øõ÷Þò, ìå ôï ìåñÜêé, ôç äåîéïôå÷íßá êáé ôç èáõìáóôÞ õðïìïíÞ ôïõò. 20
Ðåñßðëïõò
Èá Þèåëá íá åõ÷áñéóôÞóù åðßóçò ôï åëÜ÷éóôï ðñïóùðéêü ôïõ Ìïõóåßïõ, ôá äéêÜ ìáò, ôá äéêÜ ìïõ ðáéäéÜ, ðïõ üëïé ìáæß, ìéá ðïëý áãáðçìÝíç ïéêïãÝíåéá êÜíïõìå ôçí õðÝñâáóÞ ìáò êáèçìåñéíÜ êñáôþíôáò áõôü ôï ßäñõìá áîéïðñåðþò ðñïóâÜóéìï. Óôïõò ìïíôåëéóôÝò êáëëéôÝ÷íåò, åðéóôÞìïíåò, íáõðçãïýò, èá èÝëáìå íá åðéäþóïõìå Ýíá ìéêñü áíáìíçóôéêü äßðëùìá ùò Ýíäåéîç ôçò åêôßìçóÞò ìáò ãéá ôç óõììåôï÷Þ óôïõò óôçí Ýêèåóç. Èá ìïõ åðéôñÝøåôå üìùò íá áñ÷ßóù áðü ôïí ðñåóâýôåñï, åêëåêôü ìÝëïò ôïõ Ìïõóåßïõ, ê. Ìáñßíï Áëåîáíäñßäç, ï ïðïßïò åß÷å ôçí êáëïóýíç íá äùñÞóåé óôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò ôï ìïíôÝëï ôïõ éóôéïöüñïõ ÅõãÝíéïò Åõãåíßäçò, ôï ïðïßï åßìáé âåâáßá üôé ïé ðåñéóóüôåñïé Ý÷åôå èáõìÜóåé óôç ìüíéìç Ýêèåóç ôïõ Ìïõóåßïõ. Óáò åõ÷áñéóôþ.
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
1. ÁÈÁÍÁÓÁÊÏÓ ÍÉÊÏÓ: Ôóåñíßêé
2. ÂÅÆÕÑÔÆÇÓ ÐÅÔÑÏÓ: Ôñå÷áíôÞñé
3. ÂÅÆÕÑÔÆÇÓ ÐÅÔÑÏÓ: Ðëþñç Ôñå÷áíôçñéïý
4. ÂÅÑÙÍÇÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ: ÌðÜñêï
5. ÄÁÌÏÕÑÁÊÇÓ ÅËÅÕÈÅÑÉÏÓ: ÐÝñáìá ìå éóôéïöïñßá ëüâåñï
6. ÄÁÌÏÕÑÁÊÇÓ ÅËÅÕÈÅÑÉÏÓ: Ôóåñíßêé
7. ÊÁÃÅÙÑÃÇÓ ÐÁÔÑÏÊËÏÓ: ÐÝñáìá ìå éóôéïöïñßá ëüâåñ
8. ÊÁÆÁÍÏÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ: ÂáñêáëÜò Ðåñßðëïõò
21
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
22
10. ÃÁËÁÔÓÉÁÔÏÓ ÖÙÔÇÓ: Êáñáâüóêáñï, ÓõëëïãÞ Ì. ÊÜéëá
11. ÃÁËÁÔÓÉÁÔÏÓ ÖÙÔÇÓ: Ôï ÐÝñáìá ÖÙÔÇÓ, ÓõëëïãÞ Ì. ÊÜéëá
12. ÊÏÍÔÏÃÅÙÑÃÇÓ ÍÉÊÏËÁÏÓ: Ï êåñêïõñüò “ËÅÙÍ”
13. ËÏÕÊÁÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ: Ôï óöïõããáñÜäéêï ôñå÷áíôÞñé “Êùíóôáíôßíïò & ÅëÝíç”
14. ÌÁÍÅÏÓ ÓÔÁÕÑÏÓ: Ôóåñíßêé, êëßìáêá 1/40
15. ÌÁÑÁÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ: Ëßìðåñôõ áíåìüôñáôá
16. ÌÁÑÁÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ: ÐåñáìáôÜêé
17. ÌÐÁÑÄÇÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ: Ç ãïëÝôá “ÔÅÑØÉ×ÏÑÇ” ôïõ ÉÜêùâïõ ÔïìðÜæç
Ðåñßðëïõò
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
18. ÌÐÁÑÄÇÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ: Ç óõìéáêÞ óêÜöç “ÁÑ×ÁÃÃÅËÏÓ”
19. ÐÁÍÔÁÊÇÓ ÃÉÁÍÍÇÓ: Ôñå÷áíôÞñé (ìç÷áíïêÜúêï), êëßìáêá 1/30
20. ÐÁÐÁÄÏÐÏÕËÏÓ ÉÙÁÍÍÇÓ: ÓõñéáíÞ íÜâá
21. ÐÁÐÁÐÏËÕÌÅÑÏÕ ÃÅÙÑÃÉÏÓ: ÔóåñíéêïðÝñáìá ìå ðáíß ìðïýìá, êëßìáêá 1/30
22. ÐÏËÕ×ÑÏÍÉÁÄÇÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ: ÔóåñíéêïðÝñáìá
23. ÐÏÑÉ×ÇÓ ÁÍÔÙÍÉÏÓ: Äéüñáìá áíåìüôñáôáò ìå äýï ëÜìðåò
24. ÑÁËËÇÓ ÁÑÉÓÔÏÔÅËÇÓ: ÔñÜôá
25. ÑÁËËÇÓ ÁÑÉÓÔÏÔÅËÇÓ: Ôñå÷áíôÞñé Ðåñßðëïõò
23
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
26. ÑÉÆÏÓ ÇËÉÁÓ: Ôï ÐÝñáìá “ÅëÝíç Ð.”, êëßìáêá 1/50
27. ÓÉÃÁËÁÓ ÁÍÄÑÅÁÓ: ÔñÜôá, êëßìáêá 1/25
28. ÊÁÆÁÍÏÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ: Ëßìðåñôõ áíåìüôñáôá
29. ×ÑÉÓÔÏÄÏÕËÏÐÏÕËÏÓ ×ÑÇÓÔÏÓ: Ç ãáëéüôá ÔÉÌÏËÅÙÍ ôïõ Ðéíüôóç
30. ×ÑÉÓÔÏÄÏÕËÏÐÏÕËÏÓ ×ÑÇÓÔÏÓ: Ôñå÷áíôÞñé óöïõããáñÜäéêï
31. ÙÑÏËÏÃÁÓ ÏÄÕÓÓÅÁÓ: Êáñáâüóêáñï
32. ÙÑÏËÏÃÁÓ ÏÄÕÓÓÅÁÓ: Ìðüôçò
33. ÔÆÅÑÅÖÏÓ ×ÑÇÓÔÏÓ: Õäñáßéêïò âáñêáëÜò ìå ëáôßíé
ÍÝïò äéêôõáêüò ôüðïò www.naftotopos.gr ãéá ôçí ôÝ÷íç ôïõ ìïíôåëéóìïý êáé ôçí åëëçíéêÞ íáõðçãéêÞ éóôïñßá êáé ðáñÜäïóç. Ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò: ÃéÜííçò ÐáíôÜêçò, ôçëÝöùíï 6974057209. 24
Ðåñßðëïõò
Ðåñßðëïõò
25
ΣΤ’ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ
ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΝΙΑ
ΣΤΟΝ ΑΤΜΟ
ΓΑΛΑΞΕΙΔΙ 27 & 28 ΜΑΪΟΥ 2006
Ï
é åêðñüóùðïé ôùí åëëçíéêþí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ðéóôïß óôï êáèéåñùìÝíï äéåôÝò ñáíôåâïý ôïõò óõãêåíôñþèçêáí óôï éóôïñéêü Ãáëáîåßäé óôéò 27 êáé 28 ÌáÀïõ 2006 ãéá ôçí ðñáãìáôïðïßçóç ôïõ ÓÔ’ ´Ðáíåëëçíßïõ Óõíåäñßïõ Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ðïõ öÝôïò åß÷å ùò åéäéêü èÝìá: «Áðü ôá ðáíéÜ óôïí áôìü» êáé äéïñãáíþèçêå áðü ôï Íáõôéêü êáé Éóôïñéêü Ìïõóåßï Ãáëáîåéäßïõ. Ç äéïñãÜíùóç ðáíåëëçíßùí óõíåäñßùí áðü ôá ÍáõôéêÜ Ìïõóåßá ôçò ÷þñáò ìáò åßíáé Ýíáò èåóìüò, ðïõ îåêßíçóå ðñéí áðü 10 ÷ñüíéá. Óôü÷ïò ôùí óõíåäñßùí áõôþí ðáñáìÝíåé ðÜíôá ç áíÜðôõîç ôçò óõíåñãáóßáò ìåôáîý ôùí åëëçíéêþí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ãéá ôç ÷Üñáîç ìéáò êïéíÞò ðïëéôéêÞò óôïõò ôïìåßò ôçò ìåëÝôçò, äéÜóùóçò êáé ðñïâïëÞò ôçò íáõôéêÞò éóôïñßáò êáé ðáñÜäïóçò ôçò ÷þñáò ìáò. ÊÜèå óõíÝäñéï Ý÷åé ìßá åéäéêÞ èåìáôéêÞ ðïõ åðéëÝãåôáé áðü ôïí åêÜóôïôå äéïñãáíùôÞ öïñÝá. Ôï èÝìá ðïõ åðéëÝ÷èçêå ãéá ôï ÓÔ´ ÐáíåëëÞíéï ÓõíÝäñéï, áíáöÝñåôáé óôçí êñßóéìç ãéá ôç íáõóéðëïÀá áëëáãÞ ôçò ôå÷íïëïãßáò óôá ðëïßá êáôÜ ôá ôÝëç ôïõ 19ïõ áéþíá êáé ôçí åðßäñáóç ðïõ åß÷å óôçí åëëçíéêÞ íáõôéëßá êáé êïéíùíßá ôçò åðï÷Þò. Ï ëüãïò ðïõ ïäÞãçóå ôçí ïñãáíùôéêÞ åðéôñïðÞ óôçí åðéëïãÞ ôçò óõãêåêñéìÝíçò èåìáôéêÞò Þôáí ï åéäéêüò ÷áñáêôÞñáò ôïõ ôüðïõ äéåîáãùãÞò ôïõ óõíåäñßïõ, êáèþò ôï Ãáëáîåßäé áðïôåëåß êëáóéêü ðáñÜäåéãìá åëëçíéêïý íáõôüôïðïõ ðïõ Þêìáóå êáôÜ ôçí åðï÷Þ ôçò éóôéïöüñïõ íáõôéëßáò êáé äÝ÷ôçêå ôïí áíôßêôõðï ôçò åðéêñÜôçóçò
ôùí áôìïðëïßùí óôéò èáëÜóóéåò ìåôáöïñÝò. Ïé åñãáóßåò ôïõ óõíåäñßïõ ÷áéñåôßóôçêáí áðü ôïí Õðïõñãü Ðïëéôéóìïý ê. Ãåþñãéï ÂïõëãáñÜêç ï ïðïßïò áðÝóôåéëå ó÷åôéêÞ åðéóôïëÞ üðïõ ÷áñáêôçñéóôéêÜ áíÝöåñå: «Ç äéÜóùóç êáé ðñïâïëÞ ôçò íáõôéêÞò ìáò ðáñÜäïóçò áðáéôåß ôçí óõãêñüôçóç åíüò ìïõóåéáêïý äéêôýïõ êáé ôçí áíÜðôõîç ìéáò åõñåßáò óõíåñãáóßáò ìåôáîý ôùí õöéóôáìÝíùí öïñÝùí, ðïõ Ý÷ïõí ùò Ýñãï ôïõò ôç áíÜäåéîç ôçò åëëçíéêÞò íáõôéêÞò ðáñÜäïóçò. Ìéáò áêìáßáò ðáñÜäïóçò ðïõ óõíå÷ßæåôáé ùò ôéò ìÝñåò ìáò êáé ðñïïéùíßæåé Ýíá óðïõäáßï ìÝëëïí.» ×áéñåôéóìü óôïõò óõíÝäñïõò åðßóçò áðçýèõíáí ï ê. ÁèáíÜóéïò Ïéêïíüìïõ Ãåíéêüò ÃñáììáôÝáò ôïõ ÅÏÔ, ï ÄÞìáñ÷ïò Ãáëáîåéäßïõ êáé ðñüåäñïò ôïõ Ìïõóåßïõ ôçò ðüëçò ê. Íéêüëáïò ÃïõñãïõñÞò, êáé ï ê. Êùôóüðïõëïò, ÄéåõèõíôÞò ôïõ Ãñáöåßïõ ôïõ Ãåíéêïý ÃñáììáôÝá ôïõ Õðïõñãåßïõ Åóùôåñéêþí Äçìüóéáò Äéïßêçóçò êáé ÁðïêÝíôñùóçò. Óôï ðëáßóéï ôçò ðáíçãõñéêÞò Ýíáñîçò ôùí åñãáóéþí ôïõ Óõíåäñßïõ Ýãéíå ðáñïõóßáóç ôïõ íÝïõ ïäçãïý ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ Ãáëáîåéäßïõ áðü ôïí óõããñáöÝá ôïõ, êáèçãçôÞ áñ÷áéïëïãßáò ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí ê. ÐÜíï ÂáëáâÜíç. Áêïëïýèçóå ôéìçôéêÞ âñÜâåõóç ôïõ ê. ÂáëáâÜíç êáé ôçò êáò Ñïäïýëáò ÓôáèÜêç - Êïýìáñç áðü ôïí ÄÞìáñ÷ï ãéá ôçí ðïëýôéìç óõìâïëÞ ôïõò óôçí áíáêáßíéóç êáé åðáíÝêèåóç ôçò óõëëïãÞò ôïõ Íáõôéêïý êáé Éóôïñéêïý Ìïõóåßïõ Ãáëáîåéäßïõ. Óôçí óõíÝ÷åéá, üëï ôï ðñùéíü, ôïõò óõíÝäñïõò áðáó÷üëçóáí æçôÞìáôá ôçò
åéäéêÞò èåìáôéêÞò, ôá ïðïßá áíáðôý÷èçêáí áðü åéäéêÜ ðñïóêåêëçìÝíïõò ïìéëçôÝò êáé åðéóôÞìïíåò. ÓõãêåêñéìÝíá áõôÜ Þôáí: - Ôá åëëçíéêÜ íáõôéëéáêÜ êÝíôñá êáôÜ ôçí åðï÷Þ ôçò ìåôÜâáóçò áðü ôá éóôéïöüñá óôá áôìüðëïéá. ÅéóçãçôÞò: Âáóßëçò ÊáñäÜóçò, ÊáèçãçôÞò Ðáí/ìßïõ ÊñÞôçò, ÔìÞìá Ïéêïíïìéêþí Åðéóôçìþí. - Ôï Ãáëáîåßäé óáí íáõôüôïðïò ðñï êáé ìåôÜ ôïí áôìü. ÅéóçãçôÞò: Ãåþñãéïò ÔóáïõóÜêçò, Ðëïßáñ÷ïò Å.Í. - ÍáõôéêÞ Åêðáßäåõóç ÅéóçãçôÞò: ÈåìéóôïêëÞò ÄáóêáëÜêçò, Ðñüåäñïò ôçò ÐáíåëëÞíéáò ¸íùóçò Ðëïçãþí & Áíôéðñüåäñïò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò Ðëïçãþí - Ïé íáõðçãÞóåéò îýëéíùí éóôéïöüñùí óôïõò ôáñóáíÜäåò ôïõ Ãáëáîåéäßïõ. ÅéóçãçôÞò: Êùíóôáíôßíïò Äáìéáíßäçò, Áñ÷éôÝêôïíáò- Äñ. Éóôïñßáò ÍáõðçãéêÞò - Ç Ýíôáîç ìç÷áíïêéíÞôùí ðëïßùí óôïí åëëçíéêü ðïëåìéêü óôüëï êáé ïé áëëáãÝò óôç íáõôéêÞ ôáêôéêÞ. ÅéóçãçôÞò: ÉùÜííçò Ðáëïýìðçò, Áíôéíáýáñ÷ïò Ð.Í. å.á. - Ôï èÝìá ôïõ ðëïßïõ óôçí ëáúêÞ æùãñáöéêÞ êáé ôÝ÷íç ôïõ 19ïõ áéþíá. ÅéóçãçôÞò: Ñïäïýëá ÓôáèÜêç-Êïýìáñç, ËáïãñÜöïò. Ôï áðüãåõìá ôçò ßäéáò çìÝñáò Þôáí áöéåñùìÝíï óå ïìéëßåò åêðñïóþðùí ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí, óôéò ïðïßåò ðáñïõóßáóáí ôá ðåðñáãìÝíá ôïõò êáôÜ ôçí ðáñåëèïýóá äéåôßá. Ìå éäéáßôåñç éêáíïðïßçóç äéáðéóôþèçêå áðü ôéò áíôßóôïé÷åò ðáñïõóéÜóåéò åêðñïóþðùí ç ðñüïäïò ôïõ õðü äç-
ìéïõñãßá éäñýìáôïò «¢ëóïò ÍáõôéêÞò ÐáñÜäïóçò», ôùí íåïóýóôáôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí Éïíßïõ óôï ÄÞìï Áñãïóôïëßïõ, ÊáâÜëáò óôçí ðüëç ôçò ÊáâÜëáò, Êáñäáìýëùí óôç ×ßï êáé ôïõ Ìïõóåßïõ ÍáõôéêÞò ÐáñÜäïóçò êáé Óðïããáëåßáò ÍÝáò Êïýôåëçò óôçí ËÞìíï. Ç äçìéïõñãßá áõôþí ôùí íÝùí ìïõóåßùí êáôáäåéêíýåé åýãëùôôá ôï ðüóï óçìáíôéêÞ êáé åêôåôáìÝíç åßíáé ç ðôõ÷Þ ôçò íáõôéêÞò ðáñÜäïóçò ìÝóá óôï üëï ðëÝãìá ôïõ ðïëéôéóìïý êáé ôçò êïõëôïýñáò ìáò. Ç êáôáëçêôéêÞ óõíåäñßá ðñáãìáôïðïéÞèçêå ôçí ÊõñéáêÞ ôï ðñùß, ïðüôå Ýãéíáí äýï åéóçãÞóåéò áðï ôïí Ðñüåäñï ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ÊñÞôçò Áíôéíáýáñ÷ï Ð.Í. (å.á.) ê. Êùíóôáíôßíï ÌáíéïõäÜêç êáé ôïí íïìéêü êáé ìÝëïò ôïõ Äéïéêçôéêïý Óõìâïõëßïõ ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò ê. Ãåþñãéï Âëá÷üðïõëï. Ïé äýï ïìéëçôÝò áíÝðôõîáí éäÝåò êáé ìåèüäïõò ãéá ôçí áðïôåëåóìáôéêüôåñç ïñãÜíùóç êáé ëåéôïõñãßá ôïõ èåóìïý ôùí Ðáíåëëçíßùí ÓõíáíôÞóåùí ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí. Êáôüðéí óõæçôÞèçêáí áðü ôïõò ðáñéóôáìÝíïõò åêðñïóþðïõò ôùí ìïõóåßùí ïé áðüøåéò ðïõ äéáôõðþèçêáí êáé ôá óõìðåñÜóìáôá óôá ïðïßá êáôÝëçîáí ðÞñáí ôçí ìïñöÞ åíüò êåéìÝíïõ øçößóìáôïò ôï ïðïßï äçìïóéåýôáé êáôþôÝñù ðñïò åíçìÝñùóÞ óáò. Áðïöáóßóôçêå ç óýóôáóç (ôñéìåëïýò) ÓõíôïíéóôéêÞò ÅðéôñïðÞò áðïôåëïýìåíçò áðü ôïí åêÜóôïôå Ðñüåäñï ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò (ùò ìïíßìïõ ÌÝëïõò), ôïí Ðñüåäñï ôïõ ìÝëëïíôïò íá öéëïîåíÞóåé ôçí åðüìåíç ÐáíåëëÞíéá ÓõíÜíôçóç êáé Ýíá áêüìá ïñéæüìåíï áðü ôçí ÐáíåëëÞíéá ÓõíÜíôçóç Ðñüåäñï Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ, ìå óêïðü ôçí ðñïþèçóç ôùí áðáéôïõìÝíùí åíåñãåéþí ãéá åðßëõóç ôùí ðñïâëçìÜôùí ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí åßôå ìå áëëçëïãñáößá, åßôå ìå ðñïóùðéêÝò ðáñáóôÜóåéò. Ôá ìÝëç ôçò ÓõíôïíéóôéêÞò ÅðéôñïðÞò åßíáé éóüôéìá, ç äå Ó.Å. Ý÷åé Ýäñá ôçò ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò, áðü ôï ïðïßï ôçò ðáñÝ÷åôáé õëéêïôå÷íéêÞ êáé ãñáììáôåéáêÞ õðïóôÞñéîç. Ïé ðáñéóôÜìåíïé åêðñüóùðïé ôùí íáõôéêþí ìïõóåßùí ïìüöùíá Ýêáíáí áðïäåêôÞ ôçí ðñüôáóç ôïõ ÐñïÝäñïõ ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ Ëéôï÷þñïõ ê. ÍéêïëÜïõ Âëá÷üðïõëïõ, ç åðüìåíç óõíÜíôçóç íá äéïñãáíùèåß áðü ôïí öïñÝá ôïõ. Ôï ÓõíÝäñéï ôïõ Ãáëáîåéäßïõ ÷áñáêôçñßóôçêå áðü ôçí ìåãÜëç óõììåôï÷Þ åêðñïóþðùí ôùí åëëçíéêþí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí êáé áîßæïõí èåñìÜ óõã÷áñçôÞñéá óôïí ÄÞìáñ÷ï êáé Ðñüåäñï ôïõ Ìïõóåßïõ Ãáëáîåéäßïõ ê. Í. ÃïõñãïõñÞ êáèþò êáé óôïõò ðïëýôéìïõò óõíåñãÜôåò ôïõ ðïõ Üøïãá Ýöåñáí åéò ðÝñáò ôçí óçìáíôéêÞ áõôÞ äéïñãÜíùóç.
Ïé åñãáóßåò ôïõ ÓÔ’ ÐáíåëëÞíéïõ Óõíåäñßïõ ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ðñáãìáôïðïéÞèçêáí óôçí áíáêáéíéóìÝíç áßèïõóá ôïõ “Ðáñèåíáãùãåßïõ” ôïõ Ãáëáîåéäßïõ
ÐÑÏÃÑÁÌÌÁ ÓÔ´ ÐÁÍÅËËÇÍÉÁÓ ÓÕÍÁÍÔÇÓÇÓ ÍÁÕÔÉÊÙÍ ÌÏÕÓÅÉÙÍ
×ÁÉÑÅÔÉÓÌÏÓ ÔÏÕ ÕÐÏÕÑÃÏÕ ÐÏËÉÔÉÓÌÏÕ ê. ÃÅÙÑÃÉÏÕ Á. ÂÏÕËÃÁÑÁÊÇ
ÓÜââáôï 27 ÌáÀïõ 2006
«Ç íáõôéêÞ éóôïñßá êáé ï íáõôéêüò ðïëéôéóìüò áðïôåëïýí áíáðüóðáóôï ôìÞìá ü÷é ìüíï ôïõ ðáñåëèüíôïò áëëÜ êáé ôçò ôñÝ÷ïõóáò åëëçíéêÞò ðñáãìáôéêüôçôáò, ôçí ïðïßá åîáêïëïõèïýí íá óçìáôïäïôïýí. ÓõíäÝïíôáé ìå ôéò áðáñ÷Ýò ôçò ðëïõóéüôáôçò íáõôéêÞò ìáò ìõèïëïãßáò, êáôáëáìâÜíïõí Ýíá åéäéêü âÜñïò óôç ëïãïôå÷íßá êáé äéáìïñöþíïõí áðïöáóéóôéêÜ ôá Þèç êáé ôá Ýèéìá ðïõ êõñéáñ÷ïýí óôá íçóéÜ êáé óôá ðáñÜëéá ôçò ÷þñáò. Ôá ÍáõôéêÜ Ìïõóåßá Ý÷ïõí åðïìÝíùò ìéá åîáéñåôéêÜ ðïëõóýíèåôç áðïóôïëÞ: í’ áíáäåßîïõí ôïí ìíçìåéáêü ðëïýôï ôçò íáõôéêÞò æùÞò óå ó÷Ýóç ìå ôá ðáôñïðáñÜäïôá åëëçíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ êáé íá êáôáäåßîïõí ôç óçìáóßá ôçò íáõôéëßáò óôçí äéáìüñöùóç ôçò éóôïñßáò ôçò ðáôñßäáò ìáò. Ç äéÜóùóç êáé ðñïâïëÞ ôçò íáõôéêÞò ìáò ðáñÜäïóçò áðáéôåß ôçí óõãêñüôçóç åíüò ìïõóåéáêïý äéêôýïõ êáé ôçí áíÜðôõîç ìéáò åõñåßáò óõíåñãáóßáò ìåôáîý ôùí õöéóôÜìåíùí öïñÝùí, ðïõ Ý÷ïõí ùò Ýñãï ôïõò ôç áíÜäåéîç ôçò åëëçíéêÞò íáõôéêÞò ðáñÜäïóçò. Ìéáò áêìáßáò ðáñÜäïóçò ðïõ óõíå÷ßæåôáé ùò ôéò ìÝñåò ìáò êáé ðñïïéùíßæåôáé Ýíá óðïõäáßï ìÝëëïí. Ðñïóäïêþíôáò üôé ôï óõíÝäñéü óáò èá êáôáãñÜøåé ôçí ðñüïäï ðïõ Þäç óõíôåëåßôáé ðñïò áõôÞ ôçí êáôåýèõíóç, óáò åêöñÜæù ôç áìÝñéóôç óõìðáñÜóôáóÞ ìïõ êáé óáò åý÷ïìáé ãüíéìï êáé äçìéïõñãéêü äéÜëïãï».
ÐñùéíÞ óõíåäñßá 12:00 - 12:10 ×áéñåôéóìüò ôùí óõíÝäñùí áðü ðñüåäñï ôçò Ï.Å. 12:10 - 12:45 ×áéñåôéóìüò ôùí óõíÝäñùí áðü åêðñïóþðïõò ðïëéôéêþí êáé ôïðéêþí áñ÷þí. 12:45 -14:30 Ïìéëßåò åêðñïóþðùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí - Ðáñïõóßáóç Ýñãïõ äéåôßáò. 14:30 - 15:00 ÓõæÞôçóç. 15:00 Ãåýìá. ÁðïãåõìáôéíÞ óõíåäñßá 18:00 - 18:30 ÊáöÝò 18:30 - 20:00 Ïìéëßåò - áíÜðôõîç ôçò åéäéêÞò èåìáôéêÞò «Áðü ôá ðáíéÜ óôïí áôìü». 20:00 - 20:30 ÓõæÞôçóç. 21:00 Äåîßùóç ôùí óõíÝäñùí. ÊõñéáêÞ 28 ÌáÀïõ 2006 9:00 - 9:30 ÊáöÝò 9:30 - 11:30 ÓõæÞôçóç ôùí åêðñïóþðùí ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ãéá ôçí ¸íùóç ôùí Åëëçíéêþí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí. 11:30 - 13:30 Åðßóêåøç êáé îåíÜãçóç ôùí óõíÝäñùí óôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôïõ Ãáëáîåéäßïõ êáé óôïí íáü ôïõ Áãßïõ ÍéêïëÜïõ. 13:30 Ãåýìá- áíá÷þñçóç ãéá ÁèÞíá
Ãåþñãéïò Á. ÂïõëãáñÜêçò Õðïõñãüò Ðïëéôéóìïý
ΣΤ’ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ
ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΝΙΑ
ΣΤΟΝ ΑΤΜΟ
ΓΑΛΑΞΕΙΔΙ 27 & 28 ΜΑΪΟΥ 2006
Óôéãìéüôõðï áðü ôçí áíáêïßíùóç ôïõ ê. ×Üñç ÔæÜëá ãéá ôéò äñáóôçñéüôçôåò ôïõ Ìïõóåßïõ “ÈÜëáóóá” óôçí Áãßá ÍÜðá ôçò Êýðñïõ
ΨΗΦΙΣΜΑ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ Ôçí 27ç êáé 28ç ÌáÀïõ 2006 ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï Ãáëáîåßäé ç ÓÔ´ ÐáíåëëÞíéá ÓõíÜíôçóç ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí óå óõíäõáóìü ìå ÓõíÝäñéï ðïõ åß÷å åéäéêÞ èåìáôéêÞ «Áðï ôá ðáíéÜ óôïí áôìü» . Óôéò åêäçëþóåéò óõììåôåß÷áí ôá ðåñéóóüôåñá íáõôéêÜ ìïõóåßá ôçò ÷þñáò êáèþò êáé åðéóôÞìïíåò êáé åéäéêïß ðïõ ðáñïõóßáóáí áíáêïéíþóåéò ó÷åôéæüìåíåò ìå ôï èÝìá ôïõ Óõíåäñßïõ. Éäéáßôåñç ìíåßá Ýãéíå óôá áêüëïõèá èÝìáôá: á) Óôçí óçìáóßá ôçò ëåéôïõñãßáò êáé êñáôéêÞò õðïóôÞñéîçò ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí. â) Óôçí áíáãêáéüôçôá óôåëÝ÷ùóçò ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ìå êáôÜëëçëï åðéóôçìïíéêü ðñïóùðéêü. ã) Óôï áßôçìá ãéá ïõóéáóôéêÞ áíáâÜèìéóç ôçò íáõôéêÞò åêðáßäåõóçò ôùí óôåëå÷þí ôçò ÅìðïñéêÞò Íáõôéëßáò Ïé Óýíåäñïé äéåôýðùóáí ôçí ìç ýðáñîç ïõóéáóôéêÞò áíôáðüêñéóçò áðï ôï ÕÐÐÏ óôá ïéêïíïìéêÜ áéôÞìáôá ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí, ìïëïíüôé áõôÜ Ý÷ïõí åðáíåéëçììÝíá êáé óõãêñïôçìÝíá ðáñïõóéáóôåß óôéò áñìüäéåò õðçñåóßåò ôïõ Õðïõñãåßïõ, ÷ùñßò üìùò íá ôý÷ïõí ôçò éäßáò ðñïóï÷Þò, üðùò áíôßóôïé÷á áéôÞìáôá Üëëùí ðïëéôéóôéêþí êáé áèëçôéêþí öïñÝùí. Ç áðïõóßá åêðñïóþðïõ ôïõ Õðïõñãåßïõ Ðïëéôéóìïý áðü ôç ÓõíÜíôçóç óôÝñçóå ôï Õðïõñãåßï áðü ôçí åõêáéñßá íá áíôéëçöèåß ôï Ýñãï ðïõ åðéôåëåßôáé áðü ôá ÍáõôéêÜ Ìïõóåßá ôçò ÷þñáò. Ç ãíþóç áõôÞ èá ìðïñïýóå íá äéá÷õèåß óôá êëéìÜêéá ôïõ ÕÐ.ÐÏ. ìÝ÷ñé ôïõ Õðïõñãïý êáèéóôþíôáò Ýôóé åõêïëþôåñç ôçí ïéêïíïìéêÞ åíßó÷õóç ôùí, åèíéêÞò óçìáóßáò, ðñïóðáèåéþí ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí. 1. Óå åêðëÞñùóç ôïõ áéôÞìáôïò ðïõ ôÝ-
èçêå ìå ôï øÞöéóìá ôçò Å´ ÐáíåëëÞíéáò ÓõíÜíôçóçò Íáõôéêþí Ìïõóåßùí áðïöáóßóôçêå êáé óõóôÞèçêå ç ÐáíåëëÞíéá ÓõíÜíôçóç Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ôçò ÅëëÜäïò, áðïôåëïýìåíç áðü üëïõò ôïõò ÐñïÝäñïõò ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ôçò ÷þñáò, ç ïðïßá èá óõíÝñ÷åôáé áíá äéåôßá ìå óêïðü ôçí äéåñåýíçóç ðñïâëçìÜôùí ëåéôïõñãßáò ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí, åðéëïãÞ ôçò ðñïóöïñþôåñçò äõíáôüôçôáò ãéá ôçí åðßëõóÞ ôïõò êáé ðñïóðÜèåéá åõáéóèçôïðïßçóçò ôùí êñáôéêþí öïñÝùí, éäéáßôåñá ôïõ ÕÐÐÏ. 2. Ðñùôåýùí óêïðüò ôçò ÐáíåëëÞíéáò ÓõíÜíôçóçò åßíáé ç ðñïâïëÞ ôçò éäÝáò üôé ôá ÍáõôéêÜ Ìïõóåßá äåí áðïôåëïýí áðëÜ áðïèåôÞñéá Éóôïñéêþí êåéìçëßùí, áëëÜ æùíôáíïýò ïñãáíéóìïýò ðïõ ìÝóá áðü ôçí êïéíùíéêÞ äõíáìéêÞ ôïõò äéáöõëÜóóïõí åíáñãÞ ôçí åèíéêÞ ìíÞìç êáé ðñïâÜëëïõí óôïí êïéíùíéêü ôïõò ðåñßãõñï ôéò ðáñáäüóåéò ôçò ÖõëÞò. 3. Áðïöáóßóôçêå ç óýóôáóç (ôñéìåëïýò) ÓõíôïíéóôéêÞò ÅðéôñïðÞò áðïôåëïýìåíçò áðü ôïí åêÜóôïôå Ðñüåäñï ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò (ùò ìïíßìïõ ÌÝëïõò), ôïí Ðñüåäñï ôïõ ìÝëëïíôïò íá öéëïîåíÞóåé ôçí åðüìåíç ÐáíåëëÞíéá ÓõíÜíôçóç êáé Ýíá áêüìá ïñéæüìåíï áðü ôçí ÐáíåëëÞíéá ÓõíÜíôçóç Ðñüåäñï Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ, ìå óêïðü ôçí ðñïþèçóç ôùí áðáéôïõìÝíùí åíåñãåéþí ãéá åðßëõóç ôùí ðñïâëçìÜôùí ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí åßôå ìå áëëçëïãñáößá, åßôå ìå ðñïóùðéêÝò ðáñáóôÜóåéò. Ôá ìÝëç ôçò ÓõíôïíéóôéêÞò ÅðéôñïðÞò åßíáé éóüôéìá, ç äå Ó.Å. Ý÷åé Ýäñá ôçò ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò, áðï ôï ïðïßï ôçò ðáñÝ÷åôáé õëéêïôå÷íéêÞ êáé ãñáììáôåéáêÞ õðïóôÞñéîç. 4. ¸ãéíå äåêôÞ ïìüöùíá ç ðñüôáóç, ôçí åðüìåíç ÐáíåëëÞíéá ÓõíÜíôçóç Íáõôéêþí Ìïõóåßùí íá öéëïîåíÞóåé ôï
Íáõôéêü Ìïõóåßï Ëéôï÷þñïõ. Ôï èÝìá ôïõ Óõíåäñßïõ êáé ïé åéóçãçôÝò èá êáèïñéóôïýí åíôüò åîáìÞíïõ , ìåôá áðï óõíåííüçóç ôïõ Í.Ì. Ëéôï÷þñïõ ìå ôçí ÓõíôïíéóôéêÞ ÅðéôñïðÞ. 5. Ç íÝá ÓõíôïíéóôéêÞ ÅðéôñïðÞ áðïöáóßóôçêå ïìüöùíá íá áðïôåëåßôáé áðï ôçí Ðñüåäñï ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò, ôïí Ðñüåäñï ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ Ëéôï÷þñïõ êáé ôïí Ðñüåäñï ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ÊñÞôçò. Ç ÓõíôïíéóôéêÞ ÅðéôñïðÞ Ýëáâå áðï ôï ÓõíÝäñéï ôçí åîïõóéïäüôçóç üëùí ôùí óõììåôå÷üíôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí, ðïõ óõíõðüãñáøáí ó÷åôéêü Ìíçìüíéï Óõíåñãáóßáò, ãéá íá ðñïùèÞóåé ôá áéôÞìáôá ôùí Íáõô. Ìïõóåßùí óôïõò áñìüäéïõò öïñåßò êáé õðçñåóßåò. 6. Ç ÐáíåëëÞíéá ÓõíÜíôçóç ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ôçò ÅëëÜäïò êáëåß ôï ÕÐÐÏ íá áíôáðïêñéèåß óôá áéôÞìáôá ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí, üðùò áõôÜ èá ðáñïõóéáóôïýí áðï ôçí ÓõíôïíéóôéêÞ ÅðéôñïðÞ. ÐëÝïí óõãêåêñéìÝíá ðñïôåßíåé ôçí êáèéÝñùóç öáêÝëùí ôáõôüôçôïò ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ôçò ÷þñáò óôçí Äéåýèõíóç Íåþôåñçò ÐïëéôéóôéêÞò ÊëçñïíïìéÜò, ïé ïðïßïé èá ÷ñçóéìåýóïõí óôç äñïìïëüãçóç ôçò ÷ñçìáôïäüôçóçò ôùí äñáóôçñéïôÞôùí ôïõò, ôçò ÝíôáîÞò ôïõò óå åéäéêÜ ðñïãñÜììáôá åðé÷ïñçãÞóåùí êáé ãåíéêÜ ôçò üðïéáò áñùãÞò óôï Ýñãï ôïõò. Ïßêïèåí íïåßôáé üôé ôá ÍáõôéêÜ Ìïõóåßá èá ðñÝðåé íá êáëýðôïõí ôéò ðñïûðïèÝóåéò ôïõ Üñèñïõ 45 ôïõ Áñ÷áéïëïãéêïý Íüìïõ 3028/2002 ÖÅÊ 153/28-6-2002. ÔÝëïò ç ÐáíåëëÞíéá ÓõíÜíôçóç åðéâåâáßùóå ãéá ìéá áêüìá öïñÜ ôï áéôÞìá ðïõ äéáôõðþèçêå óôï ØÞöéóìá ôçò Å´ ÐáíåëëÞíéáò ÓõíÜíôçóçò ðåñß åíôÜîåùò ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí óå êÜðïéï óýóôçìá óôáèåñþí ÷ïñçãéþí üðùò óõìâáßíåé ìå Üëëïõò ðïëéôéóôéêïýò êáé áèëçôéêïýò öïñåßò. ÓÕÌÌÅÔÅÉ×ÁÍ: ÍáõôéêÜ Ìïõóåßá: 1. Náõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò, 2. Íáõôéêü Ìïõóåßï ÊñÞôçò, 3. Íáõôéêü Ìïõóåßï Áéãáßïõ, 4. Íáõôéêü Ìïõóåßï Ïéíïõóóþí, 5. Éóôïñéêü Áñ÷åßï - Ìïõóåßï ¾äñáò, 6. Íáõôéêü Ìïõóåßï Êáëýìíïõ, 7. Íáõôéêü Ìïõóåßï Ëéôï÷þñïõ, 8. Ìïõóåßï Áëéåßáò êáé Áëéåõôéêþí Óêáöþí óôï ÐÝñáìá, 9. Ìïõóåßï “ÈÜëáóóá” Áãßáò ÍÜðáò Êýðñïõ. Íåïóýóôáôïé öïñåßò: 1. ¢ëóïò ÍáõôéêÞò ÐáñÜäïóçò, 2. Íáõôéêü Ìïõóåßï ÊáâÜëáò, 3. Ìïõóåßï ÍáõôéêÞò ÐáñÜäïóçò êáé Óðïããáëéåßáò ÍÝá Êïýôåëç - ËÞìíïò, 4. Íáõôéêü Ìïõóåßï Éïíßïõ, 5. Íáõôéêü Ìïõóåßï Êáñäáìýëùí ×ßïõ.
Ï Ãåíéêüò ÃñáììáôÝáò ôïõ ÅÏÔ êïò ÁèáíÜóéïò Ïéêïíüìïõ áðçýèõíå ÷áéñåôéóìü êáôÜ ôçí Ýíáñîç ôùí åñãáóéþí ôïõ óõíåäñßïõ.
Ï äÞìáñ÷ïò Ãáëáîåéäßïõ êïò Íéêüëáïò ÃïõñãïõñÞò áðïíÝìåé óôçí åðß ÷ñüíéá åðéóôçìïíéêÞ óõíåñãÜôéäá ôïõ Íáõôéêïý êáé Éóôïñéêïý Ìïõóåßïõ Ãáëáîåéäßïõ êá Ñïýëá ÓôáèÜêç-Êïýìáñç ôéìçôéêü âñáâåßï ãéá ôï óõíïëéêü Ýñãï ôçò êáé ôçí áíáâÜèìéóç ôïõ Ìïõóåßïõ ôçò ðüëçò.
2004 - 2006: ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Εισήγηση της Προέδρου κας Αναστασίας Αναγνωστοπούλου - Παλούμπη
Áãáðçôïß óýíåäñïé, êõñßåò êáé êýñéïé, ×áßñïìáé éäéáßôåñá ðïõ ðéóôïß óôï èåóìü ôùí ÐáíåëëÞíéùí ÓõíáíôÞóåùí ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ôçò ÷þñáò, ôïí ïðïßï åãêáéíéÜóáìå ðñéí áðü 10 ÷ñüíéá, âñéóêüìáóôå åäþ óôï éóôïñéêü êáé üìïñöï Ãáëáîåßäé ðñáãìáôïðïéþíôáò ôï ÓÔ’ ÐáíåëëÞíéï ÓõíÝäñéï ìáò. Èá ìðïñïýóå êáíåßò íá ðáñáôçñÞóåé üôé ç ¸íùóç ìáò, ðáñÜ ôç 10÷ñïíç äéáäñïìÞ, ðñïóðáèåß áêüìç íá âñåé ôçí ðåñðáôçóéÜ ôçò, äåí Ý÷åé áðïêñõóôáëëþóåé Ýíá óõíôïíéóôéêü êáíïíéóìü ðïõ íá ðñïóäéïñßæåé ôïõò óêïðïýò êáé ôïõò óôü÷ïõò ôçò, êáßôïé áñêåôÝò ðñïóðÜèåéåò Ý÷ïõí ãßíåé ìÝ÷ñé ôþñá áðü áîéüëïãïõò áíèñþðïõò. Åëðßæïõìå öÝôïò íá áðïäåé÷èïýìå ðåñéóóüôåñï ðñáêôéêïß êáé áðïôåëåóìáôéêïß ðñïò áõôÞ ôçí êáôåýèõíóç. ÁíåîÜñôçôá üìùò áðü áõôÞ ôçí áäõíáìßá ìáò, ðïõ åýëïãá ìðïñåß íá áðïäïèåß óôá ðáéäéêÜ åëáôôþìáôá ôïõ èåóìïý, èåùñþ ðùò ðñÝðåé íá öýãïõìå áðü ôï Ãáëáîåßäé áéóéüäïîïé, ü÷é ìüíï ãéáôß öÝôïò èá êÜíïõìå ðïëëÜ âÞìáôá ðñïò ôïí ôåëéêü ìáò óôü÷ï ôçò êáèéÝñùóçò ôçò «¸íùóçò Íáõôéêþí Ìïõóåßùí», áëëÜ êáé ãéáôß áêïýóáìå ôüóá ðïëëÜ êáé åíäéáöÝñïíôá áðü ôéò äñáóôçñéüôçôåò ôùí éäñõìÜôùí ìáò óå üëåò ôéò ãùíéÝò ôçò ÅëëÜäáò. Ìå ôç óåéñÜ ìáò êé åìåßò èá èÝëáìå íá ðáñïõóéÜóïõìå åäþ óôá áäåëöÜ éäñýìáôá ôç äéêÞ ìáò èåþñçóç ìÝóá óôçí ïðïßá åíôÜîáìå ôéò äñÜóåéò ìáò ôç äéåôßá ðïõ ðÝñáóå. Ïßêïèåí íïåßôáé üôé ç ðáñÜèåóç ôùí åíåñãåéþí êáé ôùí óôü÷ùí ôïõ êÜèå
Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ óôá ðëáßóéá áõôþí ôùí ÐáíåëëÞíéùí ÓõíáíôÞóåùí óõìâÜëëåé óôç ãåíéêüôåñç åíçìÝñùóç ôùí óõíáäÝëöùí ãéá ìïõóåéáêÜ èÝìáôá ðïõ ìáò áðáó÷ïëïýí üëïõò êáé ðéèáíüí áðïôåëïýí ôáõôü÷ñïíá êáé ðñïôÜóåéòéäÝåò ãéá åîåýñåóç ëýóåùí óôá êïéíÜ, ëßãï Ýùò ðïëý, ðñïâëÞìáôá ðïõ ìáò ôáëáíßæïõí. Ç ãñáììÞ ðïõ åß÷å õéïèåôçèåß áðü ôï áðåëèüí êáé óõíå÷ßæåôáé áðü ôï óçìåñéíü Ä.Ó. ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò, ðåñéëáìâÜíåé ôïõò áêüëïõèïõò äýï ãåíéêïýò óôü÷ïõò: á) Ôçí áíáâÜèìéóç ôïõ Ìïõóåßïõ ìå ôï ÜíïéãìÜ ôïõ óôçí êïéíùíßá þóôå íá êáôáóôåß ãíùóôü êáé áíáãíùñéóèåß ï ñüëïò êáé ç èÝóç ôïõ óôá ðïëéôéóôéêÜ äñþìåíá ôçò ÷þñáò. â) Ôçí åðßôåõîç ïéêïíïìéêÞò áõôÜñêåéáò ðïõ íá äéáóöáëßæåé ôçí åðéâßùóç ôïõ. Ôá ìÝóá ðïõ ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ãéá ôçí åðßôåõîç ôùí óôü÷ùí ôçò áíùôÝñù ðïëéôéêÞò óõìðåñéëáìâÜíïõí óôçí ïõóßá üëåò ôéò ùò ôþñá åêäçëþóåéò êáé åíÝñãåéåò ôïõ Ìïõóåßïõ êáé èá ðáñáôåèïýí óå ðïëý ðåñéëçðôéêÞ, ó÷åäüí ôçëåãñáöéêÞ, ìïñöÞ, ãéá íá ìç ãßíåé êáôÜ÷ñçóç ôçò õðïìïíÞò êáé ôïõ ÷ñüíïõ óáò. - ÄéïñãÜíùóç Çìåñßäáò óå óõíåñãáóßá ìå ôï ôìÞìá íáõðçãéêÞò ôïõ Åèíéêïý Ìåôóïâßïõ Ðïëõôå÷íåßïõ ìå èÝìá: «ÐñïïðôéêÝò ãéá ôçí ßäñõóç åíüò Ìïõóåßïõ åéäéêÜ áöéåñùìÝíïõ óôçí ôñéÞñç». - ¸êèåóç ìå íáõðçãéêÜ ó÷Ýäéá êáé öùôïãñáößåò áðü ôçí êáôáóêåõÞ ôùí ôñéþí ëåéôïõñãéêþí áíôéãñÜöùí áñ÷áßùí ðëïßùí ðïõ åß÷áí åëëéìåíéóôåß óôçí ÆÝá:
ôïõ Ìéíùéêïý, ôçò ÔñéÞñïõò êáé ôçò ÏëêÜäïò-ðëïßïõ ôçò ÊõñÞíåéáò. - ÐáíåëëÞíéá Ýêèåóç ìïíôÝëùí ðáñáäïóéáêþí óêáñéþí, óôçí ïðïßá Ýëáâáí ìÝñïò 24 ìïíôåëéóôÝò áðü üëç ôçí ÅëëÜäá. - ÁðïóôïëÞ áíôéðñïóùðåßáò óôéò åêäçëþóåéò ãéá ôçí 60ç åðÝôåéï ôçò óõììá÷éêÞò áðüâáóçò óôçí Íïñìáíäßá ôéò ïðïßåò äéïñãÜíùóå ôï Ìïõóåßï ôçò Arromanches óôéò áêôÝò ôçò Íïñìáíäßáò. -Óõììåôï÷Þ óôïí åïñôáóìü ôùí Ðïóåéäùíßùí 2004 ìå ôçí Ýêäïóç ôåý÷ïõò ôïõ «Ðåñßðëïõ» åéäéêÜ áöéåñùìÝíïõ óôï åïñôáóìü, ôï ïðïßï äéåíÝìåôï äùñåÜí óôïõò åðéóêÝðôåò ôçò ìåãÜëçò íáõôéëéáêÞò Ýêèåóçò. - Óõììåôï÷Þ óôçí Ýêèåóç « ÐëÝïíôáò óôï Áñ÷éðÝëáãïò» ðïõ äéïñãáíþèçêå óôç ÍÜîï, óôïí Ðýñãï Ìðáæáßïõ, ìå áðïóôïëÞ åêèåìÜôùí ôï êáëïêáßñé ôïõ 2004. - Óõììåôï÷Þ óôéò ðïëéôéóôéêÝò åêäçëþóåéò ÄÇËÉÏÄÑÏÌÉÁ 2004, ìå ôçí äéïñãÜíùóç ôçò ìåôáöåñüìåíçò Ýêèåóçò «Ðåñßðëïõò ÍÞóùí» ç ïðïßá ðáñïõóéÜóôçêå óôçí ÁèÞíá, óôçí Áñ÷áßá Ïëõìðßá êáé óôï ÑÝèõìíï. - ÄéïñãÜíùóç ôçò Ýêèåóçò æùãñáöéêÞò «ÈÜëáóóá, ¸ìðíåõóç, äçìéïõñãßá...» üðïõ ðáñïõóéÜóôçêáí Ýñãá êáëëéôå÷íþí åðáããåëìáôéþí êáé åñáóéôå÷íþí, ìåëþí ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ. - Óõììåôï÷Þ óôïí åïñôáóìü ôùí Åõñùðáúêþí Çìåñþí ÐïëéôéóôéêÞò ÊëçñïíïìéÜò 2005-2006, ìå ôçí ïñãÜíùóç ôçò Ýêèåóçò «ÃåõóôéêÜ Ôáîßäéá» êáé ôçí ðñáãìáôïðïßçóç åéäéêÜ ó÷åäéáóìÝíùí
ΣΤ’ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ
ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΝΙΑ
ΣΤΟΝ ΑΤΜΟ
ΓΑΛΑΞΕΙΔΙ 27 & 28 ΜΑΪΟΥ 2006
Ï êáèçãçôÞò áñ÷áéïëïãßáò ôïõ Ðáí/ìéïõ Áèçíþí êïò ÐÜíïò ÂáëáâÜíçò ëáìâÜíåé ôï ôéìçôéêü âñáâåßï ãéá ôçí óõìâïëÞ ôïõ óôçí åðáíÝêèåóç ôùí ìüíéìùí óõëëïãþí ôïõ Íáõôéêïý êáé Éóôïñéêïý Ìïõóåßïõ Ãáëáîåéäßïõ êáé ôçí óõããñáöÞ ôïõ íÝïõ ïäçãïý áðü ôï ÄÞìáñ÷ï ôçò ðüëçò.
Ç Ðñüåäñïò ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ÅëëÜäïò óôï âÞìá.
Ï ðëïßáñ÷ïò Å.Í. êïò Ãåþñãéïò ÔóáïõóÜêçò Ï êïò ÈåìéóôïêëÞò ÄáóêáëÜêçò, Ðñüåäñïò ôçò ÐáíåëëÞíéáò ¸íùóçò Ðëïçãþí & Áíôéðñüåäñïò óôï âÞìá. ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò Ðëïçãþí ìßëçóå ãéá ôá ðñïâëÞìáôá êáé ôéò ðñïïðôéêÝò ôçò ÍáõôéêÞò Åêðáßäåõóçò óôçí ÅëëÜäá.
åêðáéäåõôéêþí ðñïãñáììÜôùí ìå ôçí óõíåñãáóßá ôçò Ä/íóçò Íåþôåñçò ÐïëéôéóôéêÞò ÊëçñïíïìéÜò ôïõ ÕÐ.ÐÏ. - Óõììåôï÷Þ óôïõò åïñôáóìïýò ãéá ôá 170 ÷ñüíéá ôïõ íåþôåñïõ ÐåéñáéÜ, ìå ôçí óõììåôï÷Þ óôçí ïìþíõìç Ýêèåóç ðïõ äéïñãÜíùóå ôï Éóôïñéêü Áñ÷åßï ôïõ ÄÞìïõ ôçò ðüëçò. - Óõììåôï÷Þ ìå äáíåéóìü åêèåìÜôùí óôçí ðïëýêñïôç Ýêèåóç êåéìçëßùí ôïõ «Ôéôáíéêïý», ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï ÆÜððåéï ÌÝãáñï áðü Ïêôþâñéï 2005 ìÝ÷ñé ÖåâñïõÜñéï 2006.
- ÏñãÜíùóç ×ñéóôïõãåííéÜôéêçò áãïñÜò (Bazaar) ôïí ÄåêÝìâñéï ôïõ 2005 ç ïðïßá Ýäùóå ôçí åõêáéñßá óôá ìÝëç êáé ößëïõò ìáò íá åðéäåßîïõí ôï åíäéáöÝñïí ôïõò ãéá ôï Ìïõóåßï ðñïóöÝñïíôáò äþñá, éäÝåò êáé ðñïóùðéêÞ åñãáóßá. ¹ôáí ìéá åõ÷Üñéóôç ãéïñôÞ êïéíùíéêÞò óõíáíáóôñïöÞò ðïõ óõãêÝíôñùóå ìåãÜëï ðëÞèïò åðéóêåðôþí êáé Üöçóå êÜðïéï êáëü âïÞèçìá óôï Ìïõóåßï. - ÂáóéêÞ êáé êáèçìåñéíÞ äñáóôçñéüôçôá ôïõ Ìïõóåßïõ åßíáé ôá åêðáéäåõôéêÜ ðñïãñÜììáôá. Ìå ôïí ó÷åäéáóìü íÝùí
äñáóôçñéïôÞôùí êáé ðñïãñáììÜôùí Ý÷ïõìå êáôïñèþóåé íá áõîÞóïõìå ôïí áñéèìü ôùí ìáèçôþí êáé ìáèçôñéþí ðïõ åðéóêÝðôïíôáé ôï ìïõóåßï áðü üëç ôçí ÅëëÜäá. Ï áñéèìüò ôùí 14.000 ðáéäéþí ãéá ôçí ðåñáóìÝíç ðåñßïäï 2004-2005, ìáò ãåìßæåé ìå áéóéïäïîßá. Ùò áíåîÜñôçôá èÝìáôá èá Þèåëá íá áíáöÝñù ôéò áêüëïõèåò äñáóôçñéüôçôåò ç êÜèå ìßá ôùí ïðïßùí óõíÝâáëå óôçí áíÝëéîç ôïõ Ìïõóåßïõ êáé óôçí êáèçìåñéíÞ ôïõ ëåéôïõñãéêüôçôá. á) ÊÜôù áðü ôï ãåíéêüôåñï ôßôëï
ÁñéóôåñÜ: Ï áíôéíáýáñ÷ïò Ð.Í.å.á. ÉùÜííçò Ðáëïýìðçò óôï âÞìá. ÄåîéÜ: Óýíôïìï ÷áéñåôéóìü êáôÜ ôçí Ýíáñîç ôùí åñãáóéþí ôïõ ÓÔ’ ÐáíåëëÞíéïõ Óõíåäñßïõ Íáõôéêþí Ìïõóåßùí áðÞõèõíå êáé ï ê. Ê. Êùôóüðïõëïò, ÄéåõèõíôÞò ôïõ Ãñáöåßïõ ôïõ Ãåíéêïý ÃñáììáôÝá ôïõ Õðïõñãåßïõ Åóùôåñéêþí, Äçìüóéáò Äéïßêçóçò êáé ÁðïêÝíôñùóçò.
”íïéêïêýñåìá ôùí åãêáôáóôÜóåùí” èá ôïðïèåôïýóá ìéá óåéñÜ åíåñãåéþí ðïõ óêïðü åß÷áí ôïí åîùñáúóìü ôçò åîùôåñéêÞò üøåùò ôïõ êôéñßïõ ìáò, ôç óôåãáíüôçôá, ôçí åíßó÷õóç ôïõ êôéñéáêïý öÝñïíôïò ïñãáíéóìïý, ôç äéáìüñöùóç ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò ÷þñïõ, ôçí åîáóöÜëéóç óõíèçêþí èåñìïêñáóßáò êáé õãñáóßáò óôïõò åêèåóéáêïýò ÷þñïõò, êëð. â) Ãíùñßæåôå üóïé Þóáóôáí ðáñüíôåò óôï ðñïçãïýìåíï óõíÝäñéï üôé Ý÷ïõìå åêðïíÞóåé ó÷Ýäéá áíáâÜèìéóçò ôïõ êôéñéáêïý ìáò óõãêñïôÞìáôïò êáé ôá Ý÷ïõìå Þäç õðïâÜëëåé ðñïò Ýãêñéóç. Èá áíáæçôÞóïõìå êÜðïéï ó÷åôéêü ðñüãñáììá ôïõ Õðïõñãåßïõ Ðïëéôéóìïý êáé èá ðñïóðáèÞóïõìå íá åíôÜîïõìå ó’ áõôü ôçí õëïðïßçóç ôùí ó÷åäßùí, þóôå ôï Ìïõóåßï áö’ åíüò íá áðïêôÞóåé åìöÜíéóç áíÜëïãç ôçò óçìáóßáò êáé ôïõ ðåñéå÷ïìÝíïõ ôïõ, áö’ åôÝñïõ íá áõîÞóåé ôïõò äéáèÝóéìïõò ÷þñïõò ôïõ êáé êõñßùò íá åðéëýóåé ôá ÷ñüíéá ðñïâëÞìáôá óôåãáíüôçôáò êáé õãñáóéþí. Ç áíáâÜèìéóç áõôÞ óå êáìéÜ ðåñßðôùóç äåí áðïôåëåß õðïêáôÜóôáôï ôçò ïñéóôéêÞò ëýóåùò ôïõ êôéñéáêïý ðñïâëÞìáôïò ôïõ Ìïõóåßïõ ðïõ áíáìÝíåôáé êÜðïôå íá õëïðïéçèåß. Éäéáßôåñï âÜñïò äüèçêå óôéò åêäüóåéò ôïõ ìïõóåßïõ ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêáí ôï ôåëåõôáßï äéÜóôçìá: - Ç Ýêäïóç êáé ç ðáñïõóßáóç ôïõ âéâëßïõ «Ôï ôßìçìá ôïõ ÐïëÝìïõ» ðïõ âñÝèçêå ó÷åäüí ïëüêëçñï óôá ÷åéñüãñáöá ôïõ áåßìíçóôïõ ÐñïÝäñïõ ìáò Êþóôá ÐáÀæç áðïôßåé öüñï ôéìÞò óôéò èõóßåò êáé áðþëåéåò ôçò ÅëëçíéêÞò ÅìðïñéêÞò Íáõôéëßáò êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ Â’ Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ. Ôï ðáñïõóéÜóáìå óôçí áßèïõóá åêäçëþóåùí ôïõ Ìïõóåßïõ Ýíá ÷ñüíï ìåôÜ ôï èÜíáôï ôïõ ÍáõÜñ÷ïõ.
- Ç Ýêäïóç êáé ðáñïõóßáóç ôïõ Éóôïñéêïý Ëåõêþìáôïò ôïõ Ìïõóåßïõ «Âáëêáíéêïß Ðüëåìïé 1912-13. Ï Íáõôéêüò Áãþíáò» ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï ÆÜððåéï ÌÝãáñï ðñéí áðü Ýíá ÷ñüíï. Ç áíôáðüêñéóç ôùí áíùíýìùí êáé åðùíýìùí ößëùí ôïõ Ìïõóåßïõ õðÞñîå ðñÜãìáôé åíôõðùóéáêÞ ìå ðñïóÝëåõóç ðëÝïí ôùí ÷éëßùí ðñïóêåêëçìÝíùí ðïõ ôßìçóáí ìå ôçí ðáñïõóßá ôïõò ôçí åêäÞëùóç êáé îå÷åßëéóáí ôéò áßèïõóåò ôïõ ÆÜððåéïõ. - Ç óýíôáîç êáé Ýêäïóç ôïõ íÝïõ êáôáëüãïõ ôùí åêèåìÜôùí ôïõ Ìïõóåßïõ ðïõ ðñáãìáôïôïðïéÞèçêå ðñïêåéìÝíïõ íá êáëýøåé ôï êåíü ðïõ Üöçóå ç åîÜíôëçóç ôïõ ðáëáéïý. Ðñüêåéôáé ãéá Ýíáí ðñÜãìáôé üìïñöï êáé ÷ñçóôéêü êáôÜëïãï, äßãëùóóï, ôïí ïðïßï äåí Ý÷ïõìå ðáñïõóéÜóåé áêüìç åðéóÞìùò. - Ç áíáâÜèìéóç ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò, ôïõ ”Ðåñßðëïõ”. ÁõîÞóáìå êáé âåëôéþóáìå ôçí ýëç þóôå íá äéáâÜæåôáé åõ÷Üñéóôá êáé íá Ý÷åé êÜôé íá ðñïóöÝñåé óôïí áíáãíþóôç óå éóôïñéêÞ Þ êáëëéôå÷íéêÞ ãíþóç êáé ðåñéâáëëïíôéêÞ åðéêáéñüôçôá. Óáò äéáâåâáéþ ðùò áõôÞ ç áíáâÜèìéóç ôïõ «Ðåñßðëïõ» ðñïóÝëêõóå äéáöçìßóåéò, ïé ïðïßåò ðëÝïí êáëýðôïõí ôï âÜñïò ôçò äáðÜíçò Ýêäïóçò ôïõ ðåñéïäéêïý. - Ï åêóõã÷ñïíéóìüò ôïõ êáôáóôáôéêïý, ðïõ åãêñßèçêå áðü ôçí ÃåíéêÞ ìáò ÓõíÝëåõóç ìüëéò ðñéí áðü Ýíá ìÞíá, åßíáé Ýñãï ðïõ ðÞñå ÷ñüíï êáé ìáò êÜíåé íá íéþèïõìå õðåñÞöáíïé. Åðé÷åéñÞèçêå ìå óåâáóìü ðñïò ôçí ðáñÜäïóç êáé ìå ðñüèåóç íá åíóùìáôþóåé üëåò ôéò íÝåò äéáôÜîåéò ôïõ Áóôéêïý Êþäéêá. Ôï ãåãïíüò Üëëùóôå üôé ç ðñïçãïýìåíç áíáèåþñçóç åß÷å ãßíåé ôï 1971 êáôáäåéêíýåé ôçí áíáãêáéüôçôá ôïõ åã÷åéñÞìáôïò. Óõíå÷ßæïíôáò ëïéðüí ôï Ýñãï ôùí
ðñïêáôü÷ùí ìáò, ðïõ ìáò êëçñïäüôçóáí Ýíá Íáõôéêü Ìïõóåßï, ç ßäñõóç êáé óõãêñüôçóç ôïõ ïðïßïõ óôçñß÷èçêå óå áôïìéêÝò áîéÝðáéíåò ðñïóðÜèåéåò, ðñïóðáèÞóáìå íá èÝóïõìå ôéò âÜóåéò ãéá ìéá ðéï ïñãáíùìÝíç êáé åðáããåëìáôéêÞ óõíÝ÷åéá. Èá åðéèõìïýóá íá êÜíù åéäéêÞ áíáöïñÜ óôçí ðñùôüãíùñç äñáóôçñéüôçôá ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò ôçò äéïñãÜíùóçò óå óõíåñãáóßá ìå ôçí ïìÜäá ÌÅÑÉÌÍÁ ÆÙÇÓ ÊÁÔÁ ÔÇÓ ÅÎÁÑÔÇÓÇÓ, åíçìåñùôéêþí óåìéíáñßùí ãéá ôç ìÜóôéãá ôùí íáñêùôéêþí óå ìáèçôÝò Ãõìíáóßùí êáé Ëõêåßùí. ¹ôáí ìßá ðñùôïâïõëßá Ýîù áðü ôïõò óôåíïýò óêïðïýò ôïõ Ìïõóåßïõ ôï ïðïßï ìå õðåõèõíüôçôá áðÝíáíôé ó’ Ýíá êïéíùíéêü ðñüâëçìá, ðñïóðÜèçóå íá ìåôáöÝñåé ôçí ðéêñÞ åìðåéñßá áðåñîáôçìÝíùí íÝùí åí åßäåé äéäáóêáëßáò óå ìáèçôÝò. Ùò áíáãíþñéóç ôçò óõìðáñÜóôáóçò ðïõ âñÞêáí óôï Ìïõóåßï ïé áðåîáñôçìÝíïé íÝïé ôçí ÌÅÑÉÌÍÁÓ ìáò äþñéóáí ìßá åîÜìåôñç îýëéíç âÜñêá êáôáóêåõáóìÝíç áðü ôïõò ßäéïõò êáôÜ ôïí ðáñáäïóéáêü ôñüðï. ¸÷ïõìå Þäç äéïñãáíþóåé ëïôáñßá ãéá ôçí îýëéíç âÜñêá ìå óêïðü ôá ÷ñÞìáôá ðïõ èá ðñïêýøïõí íá áðïäïèïýí óôçí ÌÅÑÉÌÍÁ ãéá íá íáõðçãçèåß êÜðïéï Üëëï ðáñáäïóéáêü óêáñß áðü Üëëïõò íÝïõò ðïõ èá äéáíýïõí ôï óôÜäéï ôçò ðñïóðÜèåéáò áðåîÜñôçóçò. Ãéá ôï ôÝëïò Üöçóá ôçí áíáöïñÜ óå Ýíá èÝìá ðïõ åíäéÝöåñå Üìåóá üëïõò ôïõò åêðñïóþðïõò ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí. ¼ðùò üëïé ãíùñßæåôå ôïí Ïêôþâñéï ôïõ 2004 óõíäéïñãáíþèçêå áðü ôï Ìïõóåßï ìáò êáé ôï Éóôïñéêü Áñ÷åßïÌïõóåßï ¾äñáò ç Å´ ÐáíåëëÞíéá ÓõíÜíôçóç Íáõôéêþí Ìïõóåßùí. ÌåôÜ ôï ðÝñáò ôçò óõíôÜ÷èçêå ØÞöéóìá ðïõ ìå
ΣΤ’ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ
ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΝΙΑ
ΣΤΟΝ ΑΤΜΟ
ΓΑΛΑΞΕΙΔΙ 27 & 28 ΜΑΪΟΥ 2006
Ï Ðñüåäñïò ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ Ëéôï÷þñïõ óôçí Ðéåñßá åíçìÝñùóå ôïõò óõíÝäñïõò ãéá ôéò åîåëßîåéò óôïí öïñÝá ôïõ, ï ïðïßïò èá áíáëÜâåé êáé ôçí äéåîáãùãÞ ôçò åðüìåíçò óõíÜíôçóçò ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí ôçò ÷þñáò.
ôç óýìöùíç ãíþìç üëùí óáò ðñïùèÞèçêå óôï ÕÐ.ÐÏ. Áðü ôçí áðÜíôçóç ôïõ Õðïõñãåßïõ Ðïëéôéóìïý èá åðéèõìïýóá íá åðéóçìÜíù äýï óçìåßá. á) Ôá ðñïâëÞìáôá ôùí Ìïõóåßùí äåí åßíáé Üãíùóôá óôï Õðïõñãåßï Ý÷ïõí áíáöåñèåß êáé óôï ðáñåëèüí. â) Äåí õðÞñ÷å ïëïêëçñùìÝíç åéêüíá óôï Õðïõñãåßï ìå ðëçñïöïñßåò ðåñß ôçò õðÜñîåùò êáé ôïõ íïìéêïý êáèåóôþôïò ôùí Ìïõóåßùí. Ãéá ôçí êÜëõøç ôïõ äåýôåñïõ êåíïý óõíôÜîáìå ôá äåëôßá ðïõ óáò óôåßëáìå óôá ïðïßá ìå óõóôçìáôéêü êáé óõíïðôéêü ôñüðï ðñïóðáèÞóáìå íá ðáñïõóéÜóïõìå ôçí ôáõôüôçôá êáé ôéò äñáóôçñéüôçôÝò ìáò. ÐÞñáìå áðÜíôçóç ìüíï áðü 8 öïñåßò ðáñÜ ôï ãåãïíüò üôé åíçìåñþóáìå 15. Ôá 8 Ìïõóåßá ðïõ áðÜíôçóáí Þóáí ôá: ÊñÞôçò, Áéãáßïõ, Ãáëáîåéäßïõ, ×ßïõ, Ïéíïõóóþí, Óýìçò, Ëéôï÷þñïõ êáé Ìïõóåßï Áëéåõôéêþí Óêáöþí êáé Åñãáëåßùí. Ôá óõìðëçñùìÝíá äåëôßá ôá õðïâÜëëáìå óôï Õðïõñãåßï ôïí Ïêôþâñéï ôïõ 2005. Óôçí óõíÝ÷åéá ìåôÜ ôéò áëëáãÝò ôçò ðïëéôéêÞò çãåóßáò ôïõ ÕÐ.ÐÏ. åðéêáéñïðïéÞóáìå ôï èÝìá ìå äýï åðéóôïëÝò. Åð’ åõêáéñßá èá ðáñáêáëïýóáìå üóá Ìïõóåßá äåí Ý÷ïõí óõìðëçñþóåé ôï Ýíôõðï íá ôï êÜìïõí ôþñá. Ç ðñïþèçóç ôçò áíáãíùñéóéìüôçôáò ôïõ Ìïõóåßïõ óôçí êïéíùíßá ôïõ Ðåé-
ñáéÜ êáô’ áñ÷Þí, áëëÜ êáé óôçí ÅëëçíéêÞ, ãåíéêüôåñá, õðÞñîå åõèýò åî áñ÷Þò âáóéêüò ìáò óôü÷ïò, ï ïðïßïò óå ìåãÜëï ðïóïóôü Ý÷åé åðéôåõ÷èåß ùò óõíÝðåéá üëùí ðñïáíáöåñüìåíùí åêäçëþóåùí. ¼ëç áõôÞ ç äñáóôçñéüôçôá ðñïêÜëåóå ðïëëÝò öïñÝò ôï åíäéáöÝñïí ôïõ ôýðïõ êáé ôùí ÌÌÅ. ÃñÜöçêáí ðïëëÜ áöéåñþìáôá ãéá ôï Ìïõóåßï óå ðåñéïäéêÜ êáé åöçìåñßäåò, äüèçêáí ñáäéïöùíéêÝò óõíåíôåýîåéò áêüìá êáé ôçëåïðôéêÝò åêðïìðÝò êáé áöéåñþìáôá. ¼ëç áõôÞ ç ðñïâïëÞ ðñïêÜëåóå ôçí åããñáöÞ íÝùí ìåëþí óôï Ìïõóåßï. Åßìáóôå ðåñÞöáíïé äéüôé áõîÞóáìå ôïí áñéèìü ôùí ìåëþí ìáò, óå ðëÝïí ôùí 1000. Óôéò åêäçëþóåéò ìáò ïé áßèïõóåò ðëçììõñßæïõí áðü ìÝëç áëëÜ êáé ößëïõò ðïõ èÝëïõí íá ìÜèïõí ðåñéóóüôåñá ãéá ôï Ìïõóåßï, íá óõììåôÜó÷ïõí óôéò åêäçëþóåéò ôïõ êáé ãåíéêÜ íá íéþóïõí üôé áíÞêïõí óôçí ïéêïãÝíåéá åíüò óùìáôåßïõ ìå ðíåõìáôéêÝò, ðïëéôéóôéêÝò áëëÜ êáé åèíéêÝò, ðÜíù áðü üëá, áíçóõ÷ßåò. ÔÝëïò, ìðïñïýìå íá ðïýìå ðùò ïé åêäçëþóåéò ôïõ Ìïõóåßïõ ìáò Ý÷ïõí åîåëé÷èåß óå óçìáíôéêÜ ðïëéôéóôéêÜ ãåãïíüôá ôçò êïéíùíßáò, ðñïóåëêýïíôáò ðÜíôá åêðñïóþðïõò ôçò ðïëéôéêÞò çãåóßáò ôçò ÷þñáò êáèþò êáé ôùí ôïðéêþí áñ÷þí. Êõñßåò êáé êýñéïé Áðïôåëåß áêñÜäáíôç ðåðïßèçóÞ ìáò üôé ç ýðáñîç ôùí Ìïõóåßùí êáé åéäéêüôåñá ôùí Íáõôéêþí äåí åßíáé áõôïóêïðüò, ïý-
ôå ïé åêäçëþóåéò ðïõ áõôÜ ðñáãìáôïðïéïýí óôï÷åýïõí óôï íá éêáíïðïéÞóïõí ôçí ÌïõóåéáêÞ ìáôáéïäïîßá ôçò ýðáñîÞò ìáò. Ðéóôåýïõìå ðùò ôá Ìïõóåßá ìáò ðñÝðåé íá âñßóêïõí ôç èÝóç ôïõò ìÝóá óôïí êïéíùíéêü ôïõò ðåñßãõñï õðçñåôþíôáò êáé åêðáéäåýïíôáò ôï êïéíùíéêü óýíïëï. Íïìßæïõìå ðùò äåí èá åß÷å íüçìá ç üðïéá åêäÞëùóç åÜí äåí åß÷å êÜôé íá ðñïóöÝñåé óôïõò åðéóêÝðôåò ôçò, áðü ôç ãíþóç ôùí ðáñáäïóéáêþí óêáñéþí ðïõ üñãùóáí óôï ðáñåëèüí ôéò èÜëáóóÝò ìáò, ìÝ÷ñé ôçí áéóèçôéêÞ óõãêßíçóç êáé ôçí êáëëéÝñãåéá ðïõ ðñïóöÝñåé ìßá Ýêèåóç èáëáóóïãñáöéþí Þ ðáëáéþí ÷áñôþí. ¸ôóé âëÝðïõìå ôá Ìïõóåßá ìáò óáí æùíôáíïýò ïñãáíéóìïýò, êÜèå Üëëï ðáñÜ ìïõóåéáêïýò ìå ôçí êëáóéêÞ Ýííïéá ôïõ ïñéóìïý, ðïõ ðñïâÜëëïõí ôç íáõôéêÞ ìáò ðáñÜäïóç ìÝóá áðü Ýíá Ýñãï ðïëéôéóôéêü, åíôáãìÝíï óôéò ôïðéêÝò êïéíùíßåò. ÐáñÜëëçëá, éäéáßôåñá ôá Ìïõóåßá ôùí ìéêñþí ôüðùí, åíÝñãïõí óáí êõøÝëåò ðïëéôéóìïý êáé áíáøõ÷Þò óå êïéíùíéêïýò ðåñßãõñïõò óôïõò ïðïßïõò óðáíßæïõí áõôÝò ïé áíÜëïãåò åõêáéñßåò. Åìåßò óôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò Ý÷ïõìå áõôÞ ôç èåþñçóç êáé óêïðåýïõìå íá ðïëëáðëáóéÜóïõìå ôéò åíÝñãåéåò êáé äñÜóåéò ðïõ Ý÷ïõí áõôü ôï óôü÷ï. Èá ðñïóðáèÞóïõìå íá áõîÞóïõìå ôéò åðéóêÝøåéò ôùí ìáèçôþí óôï Ìïõóåßï ãéáôß Ýôóé ðéóôåýïõìå ðùò ðÝñá áð´ôç äéäáóêáëßá ôçò íáõôéêÞò ìáò éóôïñßáò åíéó÷ýïõìå ôéò ðñïûðïèÝóåéò ãéá êáèéÝñùóç óùóôþí ðñïôýðùí óôéò øõ÷Ýò ôùí ðáéäéþí ìáò. Èá ðñïóðáèÞóïõìå íá êáëëéåñãÞóïõìå éäÝåò ãéá æùãñáöéêÞ ðáéäåßá óå íÝïõò êáé ëéãüôåñïõò íÝïõò, êáèþò êáé äéïñãÜíùóç äéáëÝîåùí ìå åðéëåãìÝíá èÝìáôá áðü ôç íáõôéêÞ ìáò éóôïñßá ðïõ åêôéìïýìå üôé èá êéíÞóïõí ôï åíäéáöÝñïí ôùí ìåëþí êáé ößëùí ìáò. ÃåíéêÜ èá ðñïóðáèÞóïõìå íá åíéó÷ýóïõìå ôç èÝóç êáé ôï ñüëï ôïõ éäñýìáôïò ìáò ìÝóá óôï êïéíùíéêü óýíïëï ðñïóöÝñïíôáò øõ÷áãùãßá, ãíþóåéò, êáëëéÝñãåéá, ìå åêäçëþóåéò ðïõ èá áðåõèýíïíôáé óå üëï êáé åõñýôåñïõò êýêëïõò, ìÝóá ðÜíôá áðü ôçí íáõôéêÞ ðáñÜäïóç ôçò ÷þñáò ìáò. Ðéóôåýïõìå ðùò áõôüò åßíáé ï ñüëïò ðïõ èá ìáò êáèéåñþóåé êáé óõíÜìá èá åíåñãÞóåé ùò õðïóôçñéêôéêü åðé÷åßñçìá ôçò ýðáñîÞò ìáò.
Ï êïò Âáóßëçò ÊáñäÜóçò êáèçãçôÞò ÏéêïíïìéêÞò Éóôïñßáò ôïõ Ï ê. ¢ããåëïò ÌðåíåôÜôïò åíçìÝñùóå ôïõò óõíÝäñïõò ãéá ôçí ðñüïäï ôùí Ðáíåðéóôçìßïõ ÊñÞôçò óôï âÞìá. åñãáóéþí ó÷åôéêÜ ìå ôçí ßäñõóç ôïõ íÝïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôïõ Éïíßïõ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΝΑΥΤΟΤΟΠΟΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΤΙΟ ΣΤΟΝ ΑΤΜΟ Εισήγηση του Βασίλειου Καρδάση, Καθηγητή Οικονομικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Ç áíáðñïóáñìïãÞ ôçò åëëçíéêÞò íáõôéëßáò óôçí íÝá ôå÷íïëïãßá ôçò Âéïìç÷áíéêÞò ÅðáíÜóôáóçò, äçëáäÞ ç ìåôÜâáóç áðü ôá éóôéïöüñá óôá áôìüðëïéá, óõíéóôÜ åî ïñéóìïý ìéá äõíáìéêÞ äéáäéêáóßá. Ðñüêåéôáé ãéá áëëáãÝò ðïõ äéáöïñïðïßçóáí ñéæéêÜ ôï ðåñéâÜëëïí ôçò íáõôéëßáò êáé ôùí ìåôáöïñþí. ¢ëëáîáí ôéò åðé÷åéñçìáôéêÝò íïïôñïðßåò, êáèþò êáé ôéò ó÷Ýóåéò ôùí áôüìùí ðïõ äñáóôçñéïðïéïýíôáí óôéò èáëÜóóéåò ìåôáöïñÝò. ¢ëëáîáí ôç öõóéïãíùìßá ôùí ôüðùí, ôùí ëéìáíéþí. ¢ëëáîáí ôïí Üíèñùðï ôçò èÜëáóóáò, åöüóïí ôïõ Üíïéîáí íÝïõò åðé÷åéñçìáôéêïýò ïñßæïíôåò. ¢ëëáîáí ôç öýóç êáé ôçí ïñãÜíùóç ôçò íáõôéêÞò åñãáóßáò. ¢ëëáîáí ôïí êüóìï ôïõ åìðïñßïõ, ôï ðåñéå÷üìåíï ôùí åìðïñåõìáôéêþí áíôáëëáãþí, áíáäåéêíýïíôáò íÝåò áãïñÝò óå áðïìáêñõóìÝíåò ðåñéï÷Ýò. ¢ëëáîáí åðéðëÝïí êáé óõíïëéêÜ ôïí ôñüðï óýëëçøçò ôïõ êüóìïõ, äéåõêïëýíïíôáò ôá ôáîßäéá áêïýñáóôùí ðåñéçãçôþí, åðáõîÜíïíôáò ôçí ‘Ýöåóç ôïõ åéäÝíáé’, ãéá íá äáíåéóôþ ôçí Ýêöñáóç ôïõ Ê.È. ÄçìáñÜ üôáí áíáöÝñåôáé óôïí ðåñéçãçôéóìü. Ìå Üëëá ëüãéá Üëëáîáí êáèïñéóôéêÜ ôéò íïïôñïðßåò ïëüêëçñçò ôçò êïéíùíßáò. Ãéá íá êáôáíïÞóïõìå ôçí õðüèåóç ôçò äéáäéêáóßáò ìåôÜâáóçò ôçò åëëçíéêÞò íáõôéëßáò áðü ôá éóôéïöüñá óôá áôìüðëïéá ðñÝðåé íá ïñßóïõìå ìå óáöÞíåéá ôçí ïõóßá ôçò áíáðñïóáñìïãÞò. Eßíáé âÝâáéï üôé ç Ýíáñîç áõôÞò ôçò äéáäéêáóßáò äåí óõìðßðôåé ìå ôçí ßäñõóç ôçò EëëçíéêÞò AôìïðëïÀáò óôçí Eñìïýðïëç ôï 1857. Ç äçìéïõñãßá ôçò ÅëëçíéêÞò ÁôìïðëïÀáò âåâáßùò åãêáéíßáóå ôçí ðáñïõóßá ôïõ áôìïý óôçí åëëçíéêÞ óçìáßá. ÓõíéóôÜ ôçí åßóïäï óôç íÝá åðï÷Þ ôïõ áôìïý. Ìåôáó÷çìÜôéóå ôï ÷Üñôç ôùí èáëÜóóéùí óõãêïéíùíéþí ôïõ åëëáäéêïý ÷þñïõ. ÕðçñÝôçóå ôçí åìðÝäùóç ôçò Ýííïìçò ôÜîçò êáé ôçò áóöÜëåéáò ðñïóöÝñïíôáò õðçñåóßåò óôçí ïìïãåíïðïßçóç ôçò åëëçíéêÞò åðéêñÜôåéáò êáé óôéò
åðéäéþîåéò ôïõ åëëçíéêïý ìåãáëïúäåáôéóìïý. Åõáéóèçôïðïßçóå áêüìç êáé ôï ëïãïôå÷íéêü ôÜëáíôï ôïõ ÐáðáäéáìÜíôç êáé ôïõ ÌçôóÜêç. ÐáñáìÝíåé ùóôüóï óå êÜèå ðåñßðôùóç ìéá åîÝëéîç ðåñéèùñéáêÞ ùò ðñïò ôá áðáéôïýìåíá êáèïëéêÜ ãíùñßóìáôá ðïõ åìðåñéÝ÷åé áíôéêåéìåíéêÜ ç õðüèåóç ôçò êáôßó÷õóçò ôùí íÝùí ìåôáöïñéêþí ìÝóùí. Ìüëéò óôç äåêáåôßá ôïõ 1880 åíôïðßæïíôáé Ýíôïíá ß÷íç ôçò áíáðñïóáñìïãÞò ìå ôçí åããñáöÞ ôùí öïñôçãþí áôìïðëïßùí óôï íçïëüãéï ôùí åëëçíéêþí ëéìáíéþí. Ãéá íá áíôéãñÜøù ìéá åýóôï÷ç áíáöïñÜ ðïõ ÷ñçóéìïðïßçóá êáôÜ ôï ðáñåëèüí óôçí åéóáãùãÞ åíüò ðáëéüôåñïõ Ýñãïõ ìïõ ìå ôßôëï “Áðü ôïõ éóôßïõ åéò ôïí áôìüí” «ï üñïò áíáðñïóáñìïãÞ ðåñéêëåßåé ôçí Ýííïéá ôçò ìåôÜâáóçò: Tçò ìåôÜâáóçò áðü ôïí ðáëáéü ôñüðï êßíçóçò ôùí ðëïßùí óôá íÝá ôå÷íïëïãéêÜ äåäïìÝíá, óôçí êßíçóç äéá ôïõ áôìïý. Tçò ìåôÜâáóçò áðü ôçí ðáñáäïóéáêÞ ìïñöÞ ôùí íáõôéëéáêþí åðé÷åéñÞóåùí üðïõ êõñéáñ÷ïýóå ï Ýìðïñï-êáñáâïêýñçò óôç íÝá ìïñöÞ ôçò åöïðëéóôéêÞò åðé÷åßñçóçò, ç ïðïßá áðïôÝëåóå ôç âÜóç ôçò èåáìáôéêÞò áíÜðôõîçò ôïõ åëëçíéêïý åìðïñéêïý óôüëïõ óôïí 20ü áéþíá. Tçò ìåôÜâáóçò áðü ôç ìéêñÞ ÷ùñçôéêüôçôá ôùí óêáöþí óôá ðïíôïðüñá ðëïßá ìåãÜëçò ÷ùñçôéêüôçôáò. Tçò ìåôÜâáóçò áðü Ýíá ðåñéïñéóìÝíï óå Ýêôáóç ÷þñï åðé÷åéñçìáôéêÞò äñáóôçñéüôçôáò, ôá üñéá ôïõ ïðïßïõ óáöþò Ýèåôå ç ÷áìçëÞ ÷ùñçôéêüôçôá êáé ç ôå÷íïëïãßá ôùí óêáöþí óå Ýíáí ðïëý åõñýôåñï ÷þñï ðïõ ðåñéëÜìâáíå üëåò ôéò èÜëáóóåò ôçò ãçò. Tçò ìåôÜâáóçò áðü ôï éó÷íü áôïìéêü êåöÜëáéï ôïõ åìðïñïêáñáâïêýñç óôï éó÷õñü åöïðëéóôéêü êåöÜëáéï, ôï ïðïßï Þôáí ðñïúüí óõóóþñåõóçò õøçëþí êåñäþí êáé åðáíåðÝíäõóçò, áëëÜ åðéðëÝïí êáé ðñïúüí äáíåéïäïôéêþí åéóñïþí áðü Ýëëçíåò êáé îÝíïõò åìðïñïôñáðåæßôåò. TÝëïò ôçò ìåôÜâáóçò áðü ôçí
ΣΤ’ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ
ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΝΙΑ
ΣΤΟΝ ΑΤΜΟ
ΓΑΛΑΞΕΙΔΙ 27 & 28 ΜΑΪΟΥ 2006 åã÷þñéá íáõðçãéêÞ, ç ïðïßá áðïêëåéóôéêÜ áðïññïöïýóå ôç æÞôçóç êáôáóêåõþí óôï åðßðåäï ôçò éóôéïöüñïõ íáõôéëßáò, óôçí áãïñÜ ìåôá÷åéñéóìÝíùí óêáöþí Þ óôçí ðáñáããåëßá íåüôåõêôùí ðëïßùí óôá áããëéêÜ íáõðçãåßá. Må äõï ëüãéá ãéá íá åðéâåâáéþóïõìå ôçí ðåñßïäï, ðïõ óçìáôïäïôåß ôç óôáäéáêÞ áíôéêáôÜóôáóç ôïõ éóôéïöüñïõ ìå ôï áôìüðëïéï, ðñÝðåé áíáãêáóôéêÜ êáé áõôüìáôá íá áíá÷èïýìå óôïí åëëçíéêü åìðïñéêü óôüëï, äçëáäÞ óôá ðëïßá ìåôáöïñÜò öïñôßïõ. ¾óôåñá áðü áõôÞ ôç óýíôïìç áíáöïñÜ ãßíåôáé ðñïöáíÝò üôé êáôÜ ôç ãíþìç ìáò ç äéáäéêáóßá ôçò áíáðñïóáñìïãÞò ôïõ åëëçíéêïý åìðïñéêïý óôüëïõ îåêßíçóå Ýîù áðü ôá óýíïñá ôïõ åëëçíéêïý êñÜôïõò, êáé ìÜëéóôá óå åêåßíï ôï ÷þñï ï ïðïßïò áðïôÝëåóå Þäç áðü ôïí ýóôåñï 18ï êáé ôïí ðñþéìï 19ï áéþíá ôï êáôåîï÷Þí åõíïúêü ðåäßï äñÜóçò ãéá ôçí åëëçíéêÞ åìðïñéêÞ íáõôéëßá. Ðñüêåéôáé ãéá ôç Máýñç èÜëáóóá êáé åéäéêüôåñá ôç íüôéá Pùóßá (Oäçóóüò, Aæüö, Mðáêïý) êáé ôï ôñßãùíï ôïõ äÝëôá ôïõ Äïýíáâç (BñáÀëá, ÃáëÜôóé, ÓïõëéíÜ). Ðñüêåéôáé ãéá åðåíäõôéêÝò ðñùôïâïõëßåò åëëÞíùí ïìïãåíþí ðïõ åß÷áí êáôáãùãÞ ôï íçóéùôéêü ÷þñï ôïõ Áéãáßïõ êáé ôïõ Éïíßïõ. ÂáëëéÜíïé, Åìðåéñßêïé, ÓôáèÜôïé, ÈåïöéëÜôïé, ÃïõëáíäñÞäåò, Âëáóóüðïõëïé êáé ôüóïé Üëëïé ðñùôáãùíßóôçóáí ó’ áõôÞ ôç äéáäéêáóßá. Ç áíáæÞôçóç ôïõ åðé÷åéñçìáôéêïý êÝñäïõò êáé ïé åðåíäõôéêÝò åõêáéñßåò ôïõò ïäÞãçóáí óôá ëéìÜíéá ôçò Ìáýñçò ÈÜëáóóáò. Ç íïóôáëãßá êáé ïé äåóìïß ìå ôçí ðáôñßäá, ï êüóìïò ôùí óõããåíþí ðïõ Ýìåéíáí ðßóù óôïí ôüðï êáôáãùãÞò, óõíéóôïýóå ãéá üëïõò ôï ïìçñéêü «Íüóôéìïí ¹ìáñ», åî ïõ êáé ç ôÜóç ãéá åããñáöÞ ôùí áôìïðëïßùí óôï íçïëüãéï ôùí ôüðùí ðñïÝëåõóçò. Ç ¢íäñïò, ç ÉèÜêç, ç ÊåöáëïíéÜ ðïëëáðëáóßáóáí ôç äýíáìç ôïõ íçïëïãßïõ ôïõò ìå åããñáöÝò ðëïßùí íÝáò ôå÷íïëïãßáò, ÷Üñç ãåííáéüäùñç óôÜóç ôùí ðëïéïêôçôþí ðñïò ôéò ðáôñßäåò ôïõò. Óôç óõíÝ÷åéá ç äéáäéêáóßá áíáðñïóáñìïãÞò ìåôáããßóôçêå óôïí åëëáäéêü ÷þñï, óôïõò íáõôüôïðïõò ôçò åëëçíéêÞò åðéêñÜôåéáò, áíáäåéêíýïíôáò ôïí ÐåéñáéÜ ùò ôï ìåãáëýôåñï ëéìÜíé ôçò ÷þñáò êáé åíéó÷ýïíôáò ôç íáõôéëéáêÞ ðáñÜäïóç ôçò Åñìïýðïëçò. Ç ìåôÜâáóç ôçò åëëçíéêÞò íáõôéëßáò óôá ðëïßá íÝáò ôå÷íïëïãßáò áíÝäåéîå íÝá íáõôéëéáêÜ êÝíôñá, üðùò ï ÐåéñáéÜò, åíäõíÜìùóå ôç èÝóç ïñéóìÝíùí ðïõ åß÷áí áíáðôýîåé åîáéñåôéêÞ íáõôéêÞ äñáóôçñéüôçôá óôï ðáñåëèüí, üðùò ç Óýñïò, åíþ ðåñéèùñéïðïßçóå ïñéóìÝíïõò ðáëáéïýò íáõôüôïðïõò, üðùò ôï Ãáëáîåßäé. Óå êÜèå ðåñßðôùóç ç åñìçíåßá áõôÞò ôçò åîÝëéîçò ðñÝðåé íá åñìçíåõèåß áðü ìéá óåéñÜ ðáñÜãïíôåò. Ôç ãåùãñáöéêÞ èÝóç êÜèå ëéìáíéïý óôéò íÝåò óõíèÞêåò ôùí äéåõñõìÝíùí ìåôáöïñþí, ôç óõóóþñåõóç ôïõ êåöáëáßïõ óôïõò ðëïéïêôÞôåò ôùí íáõôüôïðùí, áðáñáßôçôïõ óõíôåëåóôÞ ãéá åðåíäýóåéò õøçëïý êüóôïõò, ôïõò ðñïóáíáôïëéóìïýò ôïõ äéåèíïýò åìðïñßïõ êáé ôùí ìåôáöïñþí. Ï ÐåéñáéÜò, ìå ôç
÷áìçëÞ ïéêïíïìéêÞ äñáóôçñéüôçôá ìÝ÷ñé ôï 1870 áíÝëáâå ôï âÜñïò ôçò íáõôéêÞò óõãêÝíôñùóçò áôìïðëïßùí óôç öÜóç ôçò ìåôÜâáóçò. ¹ôáí öõóéêü åðáêüëïõèï. Ôï åðßíåéï ôçò ðñùôåýïõóáò äåí åß÷å ðëÝïí ìüíï ôï ñüëï ôçò ðñïìÞèåéáò êáôáíáëùôéêþí áãáèþí ãéá ôïí åíôõðùóéáêÜ áõîáíüìåíï ðëçèõóìü ôçò ðñùôåýïõóáò, áëëÜ óõíéóôïýóå óôçí ôåëåõôáßá 25åôßá ôïõ 19ïõ áéþíá ôï êÝíôñï ôçò ðñþéìçò åëëçíéêÞò åêâéïìç÷Üíéóçò. Õöáíôïõñãåßá, óéäçñïõñãåßá, âéïìç÷áíßåò äéáôñïöÞò Ýêáíáí ôçí åìöÜíéóÞ ôïõò ðïëëáðëáóéÜæïíôáò ôéò áðáéôÞóåéò ãéá åéóñïÞ ðñþôùí õëþí ðñïò åðåîåñãáóßá, áëëÜ êáé ôéò ðñïùèïýìåíåò åêñïÝò âéïìç÷áíéêþí åìðïñåõìÜôùí óå ëéìÜíéá ôïõ åëëáäéêïý ÷þñïõ êáé ôùí ãåéôïíéêþí ðåñéï÷þí ôïõ åîùôåñéêïý. ÁõôÝò ïé åîåëßîåéò åýëïãá áíáâÜèìéóáí ôï íáõôéëéáêü ñüëï ôïõ ÐåéñáéÜ, ãåãïíüò ðïõ åêöñÜæåôáé óôïõò ðßíáêåò áíá÷ùñÞóåùí êáé ðñïóåëåýóåùí ôïõ ëéìáíéïý. Êé üðùò åßíáé öõóéêü ïé íÝåò óõíèÞêåò áðáéôïýóáí ôïí ðïëëáðëáóéáóìü ôçò ðñïóÝããéóçò áôìïðëïßùí óôï ëéìÜíé. Ðñüêåéôáé ãéá ôçí åîõðçñÝôçóç ìáæéêþí ìåôáöïñþí ôõðïðïéçìÝíùí ùò åðß ôï ðëåßóôïí áãáèþí. Ç íÝá öõóéïãíùìßá ðïõ áðïêôïýóå äõíáìéêÜ ï ÐåéñáéÜò óôçí ðåñßïäï 1875-1900 áðáéôïýóå óõíåðþò ôçí ðáñïõóßá åöïðëéóôþí êáé åöïðëéóôéêþí ãñáöåßùí. Óçìáíôéêïß åöïðëéóôÝò áðü ôç Ìáýñç ÈÜëáóóá êáé ôçí ÏèùìáíéêÞ áõôïêñáôïñßá ìåôÝöåñáí ôéò åðé÷åéñÞóåéò ôïõò óôïí ÐåéñáéÜ, óôçí êáôåýèõíóç íá åíáñìïíéóôïýí ìå ôéò íÝåò ðñáãìáôéêüôçôåò ðïõ åðÝâáëå ôï äéáìïñöïýìåíï ïéêïíïìéêü ðåñéâÜëëïí ôïõ ÐåéñáéÜ. Ïé ÓôáèÜôïé, ï ÈåïöéëÜôïò, ïé Äñáêïýëçäåò, ïé ÃéáííïõëÜôïé áíÞêáí ðëÝïí óôïí åöïðëéóôéêü êüóìï ðïõ åß÷å ôçí Ýäñá ôïõ óôïí ÐåéñáéÜ. Ç Óýñïò, áðü ôçí ðëåõñÜ ôçò, üöåéëå ôç ìåßùóç ôçò åìðïñéêÞò ôçò äýíáìçò, áõôÞò ðïõ ôçò åß÷å ðñïóöÝñåé áðßóôåõôï ðëïýôï êáé åêðëçêôéêÞ åõçìåñßá óå üëç ôç äéÜñêåéá ôçò ïèùíéêÞò ðåñéüäïõ, áõôÞò ðïõ ôçí åß÷å äéáìïñöþóåé óå ìéá íåïêëáóéêÞ ðüëç ìå Ýêäçëåò áóôéêÝò íïïôñïðßåò (áò èõìçèïýìå ôá ÓõñéáíÜ ÄéçãÞìáôá ôïõ ÅììáíïõÞë ÑïÀäç), óôçí åéóâïëÞ ôïõ áôìïý óôï ÷þñï ôçò ÁíáôïëÞò. Ï äéáìåóïëáâçôéêüò ñüëïò ôïõ Ôåëùíåßïõ ôçò óôéò áíôáëëáãÝò ôùí åìðïñåõìÜôùí, Ýðáøå íá óõíéóôÜ ðñïûðüèåóç óôçí åìðïñéêÞ äéáêßíçóç áíÜìåóá óôéò áãïñÝò ôçò Äýóçò êáé ôçò ÁíáôïëÞò, ìåôÜ ôçí ðñïþèçóç ôùí áôìïðëïßùí óôçí ÁíáôïëéêÞ Ìåóüãåéï êáé ôï ó÷çìáôéóìü ôùí ôçëåãñáöéêþí óõíäÝóåùí. Ôï óõñéáíü êåöÜëáéï ùóôüóï, äéÝèåôå ôçí áðáñáßôçôç óõóóþñåõóç, ðïõ åðÝôñåøå óôïõò óõñéáíïýò åðé÷åéñçìáôßåò íá ôïðïèåôÞóïõí êåöÜëáéá óôçí ðëïéïêôçóßá ôùí íÝùí ìåôáöïñéêþí ìÝóùí. Ïé åðé÷åéñçìáôßåò ôçò Óýñïõ äéÝèåôáí Ýíá áêüìç ðëåïíÝêôçìá, óôï ïðïßï áò ìïõ åðéôñáðåß íá áðïäþóù éäéáßôåñç óçìáóßá. Ðñüêåéôáé ãéá ôçí êïõëôïýñá ìéáò åîùóôñåöïýò åðåíäõôéêÞò óõìðåñéöïñÜò ðïõ âñÞêå ðñïïñéóìü, Ýóôù ðåñéïñéóìÝíá ùò ðñïò ôï ìÝãåèïò ôïõ óõóóùñåõìÝíïõ êåöáëáßïõ, áêüìç êáé
Ï ðñüåäñïò ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ÊñÞôçò Íáýáñ÷ïò Êùí/íïò ÌáíéïõäÜêçò áíÝðôõîå ôéò áðüøåéò ôïõ ãéá ôçí êáëýôåñç åäñáßùóç ôïõ èåóìïý ôùí ÐáíåëëÞíéùí ÓõíáíôÞóåùí ôùí Íáõôéêþí Ìïõóåßùí.
óå åðåíäýóåéò ìáêñÜò áðüäïóçò, üðùò åíäåéêôéêÜ Þôáí ç óõñéáíÞ âéïìç÷áíßá óôá ôÝëç ôïõ 19ïõ áéþíá (õöáíôïõñãåßá, áëåõñüìõëïé, âõñóïäåøåßá). Ïé Óõñéáíïß ãíþñéæáí íá ñéóêÜñïõí, ãíþñéæáí ôçí ôå÷íéêÞ ôùí áíôáëëáãþí ìáêñéíÞò áðüóôáóçò, ôïðïèåôïýóáí êáôÜ ðáñÜäïóç êáé ìåßæïíá ëüãï, êåöÜëáéá óôï äéåèíÝò åìðüñéï. Ç ðñïóáñìïóôéêüôçôá ôçí ïðïßá åðÝäåéîáí ëïéðüí óôçí õéïèÝôçóç ôùí íÝùí äåäïìÝíùí ðïõ áðÝöåñå ç åäñáßùóç ôïõ áôìïý óôïí åìðïñéêü óôüëï, Þôáí öõóéêÞ óõíÝðåéá ìéáò ìáêñü÷ñïíçò åðé÷åéñçìáôéêÞò óõìðåñéöïñÜò. Ìçí ìáò äéáöåýãåé üôé ç ÷éþôéêç êáôáãùãÞ ðïëëþí åî áõôþí (áíáöÝñù åí ðñïêåéìÝíù ôïõò Áõãåñéíü, Íåãñåðüíôç, ÌáõñïãïñäÜôï, ÔóéñïðéíÜ, ÊáëâïêïñÝóç), äéåõêüëõíå ôá ìÝãéóôá ôçí åðé÷åéñçìáôéêÞ óõìðåñéöïñÜ ãéá ôçí ïðïßá ìüëéò ìßëçóá. Ïöåßëïõìå êáôÜ ôç ãíþìç ìïõ íá äéá÷ùñßóïõìå ôéò ðåñéðôþóåéò ïñéóìÝíùí ëéìáíéþí ôïõ Áéãáßïõ êáé ôïõ Éïíßïõ, üðùò ôçò ¢íäñïõ, ôçò ÉèÜêçò êáé ôçò ÊåöáëïíéÜò. Óôçí ¢íäñï ç áíÜðôõîç ôïõ åìðïñéêïý óôüëïõ ôùí áôìïðëïßùí ïöåéëüôáí óå áñêåôü âáèìü óôç óõììåôï÷Þ ôïõ áíäñéþôéêïõ êåöáëáßïõ óå åìðïñïíáõôéëéáêÝò äñáóôçñéüôçôåò ôçò Ìáýñçò ÈÜëáóóáò êáé åéäéêÜ óôï ôñßãùíï ôïõ Äïýíáâç. Åêåß ó÷çìáôßóôçêå ôï êåöÜëáéï ôùí Åìðåéñßêùí êáé ôùí ÃïõëáíäñÞäùí ãéá ðáñÜäåéãìá. Ç åããñáöÞ ôùí ðëïßùí ôïõò óôçí ¢íäñï óõíéóôÜ ìéá óõìðåñéöïñÜ íïóôáëãßáò êáé áãÜðçò ãéá ôïí ôüðï êáôáãùãÞò. Ùóôüóï ðñÝðåé íá õðïãñáììßóïõìå üôé óôçí ¢íäñï ìåôáããßóôçêå åðéðëÝïí ç ôÜóç ãéá åðåíäýóåéò óôá áôìüðëïéá. Ç óôåíüôçôá êåöáëáßïõ áíôéìåôùðßóôçêå ìå ôçí ðñüóêëçóç ðëÞèïõò ìéêñïìåôü÷ùí, ðïõ áíÞêáí áêüìç êáé óôï åõñý öÜóìá ôçò êáôþôåñçò êïéíùíéêÞò ðõñáìßäáò. Áðü ôï êïñõöáßï ùò ðñïò áõôÞ ôç óõìðåñéöïñÜ ðáñÜäåéãìá ôïõ Äçìçôñßïõ ÌùñáÀôç ãíùñßæïõìå ôç óõììåôï÷Þ õðçñåôñéþí, êáëëéåñãçôþí, ìéêñåìðüñùí êáé ìéêñïåðáããåëìáôéþí óôï ó÷çìáôéóìü ôïõ êåöáëáßïõ ôçò áãïñÜò áôìïðëïßùí. Ôá öïñôçãÜ ðëïßá ôïõ ÌùñáÀôç óôç äåêáåôßá ôïõ 1890 êé áñãüôåñá ç ÕðåñùêåÜíéïò ÁôìïðëïÀá ôï 1907 ðñïÝêõøáí åí ðïëëïßò
áðü ôçí êåöáëáéáêÞ óýìðñáîç äåêÜäùí ìéêñïìåôü÷ùí. Ãéá íá ìåôáöåñèïýìå óôï Éüíéï ðñÝðåé íá õðïãñáììßóïõìå üôé ç õøçëÞ óå áñéèìïýò óõììåôï÷Þ áôìïðëïßùí óôï íçïëüãéï ôùí íáõôüôïðùí ïöåßëåôáé óôçí åðéèõìßá ôùí óðïõäáßùí åöïðëéóôþí ôïõ Éïíßïõ ìå ôéò åêôåôáìÝíåò äñáóôçñéüôçôåò ðïõ îåêßíçóáí óôï ôñßãùíï ôïõ Äïýíáâç êáé óôç Ìáýñç ÈÜëáóóá –ç ôåëåõôáßá ðåñßðôùóç áöïñÜ êõñßùò ôéò ïéêïãÝíåéåò ÂáëëéÜíïõ êáé Óâïñþíïõ– íá åããñÜöïõí ôá éäéüêôçôá ðëïßá ôïõò óôï íçïëüãéï ôùí ôüðùí êáôáãùãÞò ôïõò. Äåí ðñüêåéôáé ìå Üëëá ëüãéá ãéá êåöÜëáéï ðïõ ó÷åôßæåôáé ìå ôïí ôüðï åããñáöÞò Èá êëåßóù ôéò áíáöïñÝò ìïõ óôïõò åëëçíéêïýò íáõôüôïðïõò ìå ôçí áðáéôïýìåíç ìíåßá ðñïò ôï Ãáëáîåßäé. Ç óõíåéóöïñÜ ôïõ óôï ó÷çìáôéóìü ôïõ óôüëïõ ôùí éóôéïöüñùí óå üëç ôç äéÜñêåéá ôïõ 19ïõ áéþíá åßíáé ôåñÜóôéá êáé Ý÷åé åðéóçìáíèåß áñêïýíôùò áðü üëïõò ôïõò éóôïñéêïýò ðïõ Ý÷ïõí áó÷ïëçèåß ìå ôç íáõôéëßá. ¼óï óçìáíôéêÞ Þôáí ç óõììåôï÷Þ ôïõ óôçí éóôéïöüñï íáõôéëßá, ôüóï áíýðáñêôç õðÞñîå ç ðáñïõóßá ôïõ Ãáëáîåéäßïõ óôç óõãêñüôçóç ôçò áôìïðëïïýóáò íáõôéëßáò. Ï Ýãêõñïò Åõèýìéïò ÃïõñãïõñÞò óôçí ðáóßãíùóôç ìåëÝôç ôïõ áíáöÝñåé ÷áñáêôçñéóôéêÜ (ó. 785): «Áðü ôï 1892 ìÝ÷ñé ôï 1903, ïé Ãáëáîåéäéþôåò íáõôßëïé, äåìÝíïé ìå ôï éóôéïöüñï ðéï ðéóôÜ áðü ôïõò èáëáóóéíïýò ôùí ðåñéóóïôÝñùí áðü ôá Üëëá íáõôéêÜ ìÝñç, Ýäéíáí ìå ðåßóìá ôçí ìÜ÷ç áíÜìåóá óôï ðáíß êáé óôïí áôìü». ÐñÜãìáôé ç ìåëÝôç üëùí ôùí ó÷åôéêþí óôïé÷åßùí, áíáëõôéêþí êáé óõãêåíôñùôéêþí, ïäçãïýí óôï óõìðÝñáóìá üôé ôï Ãáëáîåßäé ðáñÝìåéíå ðéóôü óôçí éóôéïöüñï íáõôéëßá. ÌåôÜ ôçí Åñìïýðïëç êáé ôïí ÐåéñáéÜ ôï Ãáëáîåßäé ìå åêáôïíôÜäåò éóôéïöüñá âñéóêüôáí óå üëç ôç äéÜñêåéá ôçò ìåôÜâáóçò óôçí ôñßôç èÝóç áðü ôçí Üðïøç ôïõ áñéèìïý êáé ôçò ÷ùñçôéêüôçôáò ôùí íçïëïãçìÝíùí éóôéïöüñùí ðëïßùí. Ðëïßá ìåãÜëçò êáôÜ ìÝóïí üñï ÷ùñçôéêüôçôáò ðïõ õðïäåéêíýåé ìåôáöïñÝò ìáêñéíÞò áðüóôáóçò, ðÝñáí äçëáäÞ ôïõ óôåíïý ïñßæïíôá ôïõ Ðáôñáúêïý êáé Êïñéíèéáêïý êüëðïõ. Ôï 1901 Ýíá ìüëéò áôìüðëïéï ÷ùñçôéêüôçôáò 1451 ôüíùí
ΣΤ’ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ
ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΝΙΑ
ΣΤΟΝ ΑΤΜΟ
ΓΑΛΑΞΕΙΔΙ 27 & 28 ΜΑΪΟΥ 2006
Þôáí íçïëïãçìÝíï óôï Ãáëáîåßäé. Óáí ÏäõóóÝáò ï ôüðïò Ýêëåéóå ôá áõôéÜ óôéò óåéñÞíåò ôïõ áôìïý, óôéò ðñïêëÞóåéò ôçò íÝáò ôå÷íïëïãßáò. Ç Ôæåëßíá ×áñëáýôç óå ðñüóöáôç ìåëÝôç ôçò åðéóÞìáíå áíáëüãùò (ó. 234): «Ôï Ãáëáîåßäé áðïôåëåß ìïíáäéêü ðáñÜäåéãìá óôç íáõôéëéáêÞ éóôïñßá ôçò ÅëëÜäïò åíüò íáõôüôïðïõ ìå ôüóç éó÷ý êáé ðáñÜäïóç óôéò èáëÜóóéåò ìåôáöïñÝò, ðïõ üìùò áðÝôõ÷å íá ðñáãìáôïðïéÞóåé ôç ìåôÜâáóç áðü ôï éóôßï óôïí áôìü. ºóùò åðåéäÞ ïé Ãáëáîåéäéþôåò ðáñÝìåéíáí ðéóôïß óôéò íáõôéëéáêÝò ôïõò åðéäüóåéò êáé äåí åíäéáöÝñèçêáí ðïôÝ ãéá ôï åìðüñéï óôç Ìáýñç ÈÜëáóóá». Êáé ïé äýï ðñïóåããßóåéò ðáñáðÝìðïõí óôçí éó÷õñÞ ðáñÜäïóç, ùò êáôáëýôç ôçò áðï÷Þò áðü åðåíäýóåéò óôá íÝá ìåôáöïñéêÜ ìÝóá. Ìá áõôÞ Þôáí êïéíÞ ãéá üëïõò ó÷åäüí ôïõò åðé÷åéñçìáôßåò ôçò íáõôéëßáò ðñéí ôçí åìðÝäùóç ôïõ áôìïý. Ôï åñþôçìá åßíáé áêñéâþò áõôü ôé åßíáé åêåßíï ðïõ ùèåß ôïõò åðé÷åéñçìáôßåò óå áíáðñïóáñìïãÝò êáé ôé åßíáé áõôü ðïõ ôïõò êñáôÜåé äÝóìéïõò ôçò ðáñÜäïóçò. Ï Braudel ëÝåé åýóôï÷á üôé ïé «ðáñáäïóéáêÝò íïïôñïðßåò óõíéóôïýí öõëáêÝò». Ãéáôß üìùò ïé Ãáëáîåéäéþôåò äåí ìðüñåóáí íá óðÜóïõí ôá äåóìÜ ôçò ðáñÜäïóçò, üôáí äéÝêñéíáí êáôÜ ôá Üëëá êáèáñÜ óôïí ïñßæïíôá ôçí ðáñáêìéáêÞ ðïñåßá ôùí åðé÷åéñÞóåùí óôçí éóôéïöüñï íáõôéëßá. ÐñïóùðéêÜ äåí Ý÷ù óáöÞ åñìçíåßá áõôÞò ôçò óõìðåñéöïñÜò ôùí êáñáâïêýñçäùí ôïõ Ãáëáîåéäßïõ. Èá ðåñéìÝíù ìå åíäéáöÝñïí íá áêïýóù ôéò åðüìåíåò åéóçãÞóåéò, åëðßæïíôáò íá öùôéóôþ ìå åðÜñêåéá. Äåí ìðïñþ ùóôüóï íá áðïöýãù ôïí ðåéñáóìü íá äéáôõðþóù ïñéóìÝíåò óêÝøåéò, ðïõ áðåõèýíïíôáé ìå åéëéêñßíåéá êáé äéÜèåóç õðïóôÞñéîçò óå íÝïõò åñåõíçôÝò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôï æÞôçìá áõôü. Íá äïýìå ôá æçôÞìáôá ôçò êåöáëáéáêÞò óõóóþñåõóçò óôïí
åðé÷åéñçìáôéêü êüóìï ôïõ Ãáëáîåéäßïõ ôçí ðñïãåíÝóôåñç ðåñßïäï. ÌÞðùò áõôÞ äåí Þôáí éêáíÞ íá õðçñåôÞóåé ôïõò íÝïõò ðñïóáíáôïëéóìïýò; Íá äïýìå ôçí åóùôåñéêÞ äéÜñèñùóç ôïõ êåöáëáßïõ. ÌÞðùò áõôü, ôï êåöÜëáéï äçëáäÞ, êáôáíÝìåôáé óå ðëÞèïò ìéêñþí êåöáëáéïý÷ùí; Íá äïýìå Üëëåò êåñäïöüñåò åðéëïãÝò ðïõ åß÷áí ïé åðåíäõôÝò ôçò íáõôéëßáò. ÌÞðùò êåöÜëáéá äéáêéíÞèçêáí óå Üëëïõ ôýðïõ åðåíäýóåéò, ðÝñáí äçëáäÞ ôçò íáõôéëßáò, ïé ïðïßåò óôç äåäïìÝíç óôéãìÞ ðñüóöåñáí õøçëÞ êåñäïöïñßá (áêßíçôá, ðñùôïãåíÞò ôïìÝáò ðáñáãùãÞò;). ÂÉÂËÉÏÃÑÁÖÉÁ Âëáóóüðïõëïò, Í.Ó., Ç íáõôéëßá ôùí Éïíßùí íÞóùí, 17001864, 2 ôüìïé, ÁèÞíá 1995 ÃïõñãïõñÞò, Å., Ôï Ãáëáîåéäé óôïí êáéñü ôùí êáñáâéþí, 3 ôüìïé, ÁèÞíá 1983 ÊáñäÜóçò, Â., Óýñïò. Óôáõñïäñüìé ôçò ÁíáôïëéêÞò Ìåóïãåßïõ (1832-1857), Ìïñöùôéêü ºäñõìá ÅèíéêÞò ÔñáðÝæçò, ÁèÞíá 1987 ÊáñäÜóçò, Â., Áðü ôïõ éóôßïõ åéò ôïí áôìüí. ÅëëçíéêÞ åìðïñéêÞ íáõôéëßá 1858-1914, Ðïëéôéóôéêü Ôå÷íïëïãéêü ºäñõìá ÅÔÂÁ, ÁèÞíá 1993 ÊáñäÜóçò, Â., ¸ëëçíåò ïìïãåíåßò óôç Íüôéï Ñùóßá ôï 19ï áéþíá, ÁëåîÜíäñåéá, ÁèÞíá 1998 ÖùêÜò, Ó., Ïé ¸ëëçíåò åéò ôçí ðïôáìïðëïÀáí ôïõ ÊÜôù ÄïõíÜâåùò, Éíóôéôïýôï Ìåëåôþí ×åñóïíÞóïõ Áßìïõ, Èåóóáëïíßêç 1975 ×áñëáýôç, Ô., Éóôïñßá ôçò åëëçíüêôçôçò íáõôéëßáò, 19ïò-20ïò áéþíáò, ÍåöÝëç, ÁèÞíá 2001
Åðåôåéáêü Çìåñïëüãéï
ÌíÞìåò Çñþùí
ÐÍÅÕÌÁÔÉÊÏ ÌÍÇÌÏÓÕÍÏ: ÖÑÁÍÊ ÁÌÐÍÅÛ ÁÓÔÉÃÎ
Ô
çí 20ç ÌáÀïõ 2006 óõìðëçñþíïíôáé 178 ÷ñüíéá áðü ôïí èÜíáôï ôïõ ÐëïéÜñ÷ïõ «¢óôéãêïò». Ï «Ðåñßðëïõò» äçìïóéåýïíôáò ôéò åéêüíåò ôïõ ðëïéÜñ÷ïõ ¢óôéãêïò êáé ôïõ ìíçìåßïõ ôïõ óôï ÊÝíôñï Åêðáßäåõóçò ôïõ Ðüñïõ, ôéìÜ ôçí ìíÞìç ôïõ åíäüîïõ åêåßíïõ èåñìïý öéëÝëëçíá êáé óõíïäåýåé áõôÝò ìå ôçí ìåôÜöñáóç ôçò åðéóôïëÞò ôïõ êõâåñíÞôïõ ôçò ÅëëÜäïò É. Êáðïäßóôñéá ðñïò ôïõò êõñßïõò Á. ÌáõñïêïñäÜôï, Ã. Ößíëåõ êáé Í. ÊáëëÝñãç. Ç åðéóôïëÞ áõôÞ, ðëÞñçò ðÜèïõò åêôéìÜôáé ùò Üîéá ìíåßáò êáé ãéá ôçí åîáéñåôéêÞ ôçò åõãëùôôßá ðïõ óõãêåöáëáéþíåé èáõìÜóéá êáé êáôÜ åîáßñåôï ôñüðï ôá ìåãÜëá åðéôåýãìáôá êáé êáôïñèþìáôá ôïõ ÌåãÜëïõ, åõãåíïýò ÖéëÝëëçíá, áíèñþðïõ äïìçìÝíïõ áðü ôéò áñ÷Ýò ôçò åëåõèåñßáò, ðïõ ðñïóÝöåñå üëåò ôéò äõíÜìåéò ôïõ êáé óôï ôÝëïò ôçí æùÞ ôïõ ãéá ôï ëõôñùìü ôçò ÅëëÜäïò áðü ôçí óêëáâéÜ. Ç åðéóôïëÞ äçìïóéåýèçêå óôï ðñþôï ôåý÷ïò ôïõ ðåñéïäéêïý «ÍÝá Ðáíäþñá». Ôéìüèåïò Ìáóïýñáò Áíôéíáýáñ÷ïò Ð.Í. å.á. Ãåíéêüò ÃñáììáôÝáò Í.Ì.Å. Ï ðëïéáñ÷ïò ¢óôéãî äåí æç ðëåïí. Ôñáõìáôéóèåéò èáíáôçöüñùò åíþ çãùíßæåôï ãåííáßùò õðï ôá ôåß÷ç ôïõ Áíáôïëéêïý, çñðÜãç ôçí 20 ÌáÀïõ ôïõ ðáñåëèüíôïò Ýôïõò. Åðß ôïóïýôïí äå çóèÜíèçìåí ðÜíôåò ôçí óõìöïñÜí Þôéò ðñïóåãÝíåôï åê ôïõ èáíÜôïõ ôïýôïõ åéò ôçí ¸ëëáäá, þóôå ïõäåìßá ïðïéáäÞðïôå åðßäåéîéò äýíáôáé íá åñìçíåýóç ôçí âáèåßáí èëßøéí çìþí. Êáé üìùò ïöåßëïìåí åéò ôÞí ìíÞìçí ôïõ áíäñåßïõ åêåßíïõ êáé áäüëïõ ðñïìÜ÷ïõ ôçò ÅëëçíéêÞò áíåîáñôçóßáò êáé åéò çìÜò áõôïýò, íá ÷ïñçãÞóùìåí ðñïò ôå ôïõò óõã÷ñüíïõò áëëïãåíåßò êáé ðñïò ôïõò ìåôáãåíåóôÝñïõò, ìáñôýñéïí åðßóçìïí êáé äéáñêÝò ôùí ôå ìåãÜëùí áõôïý õðçñåóéþí ðñïò ôçí ÅëëÜäá, êáé ôçò äéêáßáò çìþí åõãíùìïóýíçò. ÁíÞñ åêåßíïò áãáèüò, êáé ðïëåìéóôÞò, êáé Ýìðåéñïò íáõôéêüò, êáëëéåñãþí åõäïêßìùò ôïõò ôå ëüãïõò êáé ôáò åðéóôÞìáò, åöÜíç éäéáæüíôùò ëõóéôåëÞò ðñïò ðÜóáò ôáò ôÜîåéò ôïõ Ýèíïõò. Ùò íáõôéêüò äå ðñï ðÜíôùí åõçñãÝôçóå ôçí ÅëëÜäá, êáé êáôÜ èÜëáóóáí ìá÷üìåíïò, Ýëáâå ôï ôñáýìá üðåñ åãÝíåôï ðñüîåíïí
38
Ðåñßðëïõò
ÖÑÁÍÊ ÁÌÐÍÅÛ ÁÓÔÉÃÎ (õðü ôïõ Âáõáñïý ëï÷áãïý ÊñáúæÝæåí, åê ôïõ öõóéêïý)
ôïõ ðÝíèïõò çìþí. ÐÜíôá ó÷åäüí ôá ìÝñç ôçò ÅëëÜäïò õðÞñîáí ìÜñôõñåò ðñÜîåùí çñùéêþí Þ Üëëùò ðùò åõåñãåôéêþí ôïõ ðëïéÜñ÷ïõ ¢óôéãêïò, äéü êáé ðÜíôá åéóß ðñïóöõÞ åéò ôï íá áíáäåßîùóé êáôáíõêôéêùôÝñáí ôçí êçäåßáí. Ìåôáîý üìùò üëùí áõôþí ï Ðüñïò, ùò êÝíôñïí ôïõ íáõôéêïý ôïýôïõ ôïóáýôáò ïöåßëïíôïò ðñïò åêåßíïí âåëôéþóåéò éêáíÜò íá õðåñáóðßóùóé ôçí ðáôñßäá öáßíåôáé Üîéïò ðñïôéìÞóåùò. Ùò êáôáöýãéïí ôùí óõíáãùíéóôþí ôïõ ðåóüíôïò ï Ðüñïò åîáéôåßôáé ôï ëåßøáíïí áõôïý, ßíá åðéäåéêíýç ôïí ôÜöïí åéò ôïõò ãåííáßïõò åêåßíïõò, ïßôéíåò, äéáôçñïýíôåò ôçí ìíÞìçí ôïõ åíäüîïõ áõôþí óõóôñáôéþôïõ, èÝëïõóéí õðïëáìâÜíåé áõôüí æþíôá, êáé ðáñáìõèïýìåíïé èÝëïõóéí ãßíåóèáé êáñôåñéêþôåñïé. Áë-
ëÜ, êáé ùò ó÷ïëåßïí ôùí íÝùí çìþí íáõôéêþí, ï Ðüñïò áíôéðïéåßôáé ôï ðñïíüìéïí ôïõ íá ðáñáëÜâç ôï ðôþìá ôïõ åíáñÝôïõ åêåßíïõ áíäñüò, ïýôéíïò ç ìíÞìç, ðáñïýóá ðÜíôïôå åéò ôïõò íÝïõò áõôïýò, ôáò åëðßäáò ôáýôáò ôçò ðáôñßäïò, èÝëåé åíèáññýíåé ôáò ìåëÝôáò áõôþí, êáé ðáñïñìÜ åéò ôçí áðüêôçóéí ôùí áñåôþí êáé ôùí ìáèÞóåùí åêåßíïõ. ÅÜí äå ðñïóèÝóùìåí êáé ôïýôï, üôé ïé áãþíåò êáé áé åõ÷áß ôïõ Þñùïò üíôéíá èñçíïýìåí óÞìåñïí, óêïðüí ìüíïí åß÷ïí ôï áãáèüí ôçò ÅëëÜäïò, èÝëïìåí åêðëçñþóåé, ïýôùò åéðåßí, ôçí ôåëåõôáßáí áõôïý èÝëçóéí, êáôáèÝôïíôåò åéò Ðüñïí ôçí êüíéí áõôïý, üðïõ èÝëåé ðñïîåíÞóåé ôïóáýôçí ùöÝëåéáí ðñïò ôïõò Åëëçíáò. Äéá ôïýôï ðñïóêáëïýìåí ýìáò, Êýñéïé, íá óõíôÜîåôå ôï ðñüãñáììá ôçò êç-
ÅÐÅÔÅÉÁÊÏ ÇÌÅÑÏËÏÃÉÏ
Ôï Áíôéôïñðéëéêü Â.Ð. ÁÓÔÉÃÎ, öÝñïí ôï üíïìá ôïõ åõãåíïýò Âñåôáíïý öéëÝëëçíá, åîåñ÷üìåíï ôïõ Âïñåßïõ Åýâïúêïõ êáôÜ ôáò áóêÞóåéò ôïõ Óôüëïõ. ÊõâåñíÞôçò Áíôéíáýáñ÷ïò (1955-1956) Åì. ÌáêñÞò Â.Í., ï ìåôÝðåéôá Ðñüåäñïò ôïõ Í.Ì.Å.
äåßáò, Þôéò èÝëåé ôåëåóèÞ ôçí 20 ÌáÀïõ ôïõ Ýôïõò ôïýôïõ, ðñþôçí åðÝôåéïí çìÝñáí ôïõ èáíÜôïõ ôïõ ðëïéÜñ÷ïõ ¢óôéãêïò, êáè’ çí èÝëåé ìåôáêïìéóèåß ôï ðïëýôéìïí ëåßøáíüí ôïõ áðü Áéãßíçò åéò Ðüñïí. Ôçí ðáñÜôáîéí èÝëïìåí áêïëïõèÞóåé êáé çìåßò êáôÜ ÷ñÝïò. Ï äå åðß ôùí åîùôåñéêþí Ãñáììáôåýò ôçò êõâåñíÞóåùò Ê. Ôñéêïýðçò èÝëåé åêöùíÞóåé, üôáí ç ëÜñíáî êáôáôåèåß åí ôù ôÜöù, ëüãïí åñìçíåýïíôá åßò ôå ôáò áñ÷Üò, êáé ôïõò íáõôéêïýò, êáé ôïí ëáüí, ôá áßôéá ôïõ ìåãÜëïõ êáé åõëüãïõ ðÝíèïõò çìþí. ÈÝëïìåí óõíôÜîåé ìåôÜ ôáýôá êáé äåýôåñïí ðñüãñáììá óôáëçóüìåíïí ðñïò ôïõò ¸ëëçíáò åêåßíïõò ïßôéíåò äéäÜóêïíôáé åí Åýñùðç ôáò ùñáßáò ôÝ÷íáò, ßíá ðÝìøùóé ðñïò çìÜò ó÷Ýäéïí ìíçìåßïõ, åãåñèçóïìÝíïõ áíôß ôïõ ëßèïõ üóôéò èÝëåé êáëýøåé ðñïóùñéíþò ôçí êüíéí ôïõ çìåôÝñïõ ðñïóôÜôïõ. Íïìßæïìåí äå ðåñéôôüí íá ðñïóèÝóùìåí üôé ôï ìíçìåßïí ôïýôï áðáéôåßôáé íá ãßíç åßò Üêñïí áðëïýí, óôïëéóìüí ìüíïí Üëë’ áëçèÞ åß÷ïí ôçí êáôáãñáöÞí ôùí ðñïò ôçí ÅëëÜäá õðçñåóéþí ôïõ áåéìíÞóôïõ
öéëÝëëçíïò. Ç åõãíþìùí øõ÷Þ ôùí íÝùí çìþí óõìðïëéôþí èÝëåé åííïÞóåé êáé åêôéìÞóåé äåüíôùò ôïýôï. ÕðÞñîáôå, êýñéïé, ößëïé ôïõ ðëïéÜñ÷ïõ ¢óôéãêïò, êáé ôï Ýñãïí çìþí èÝëåé âåâáßùò åêôåëåóèÞ êáôÜ ôáò åðéèõìßáò ôçò ôå êõâåñíÞóåùò êáé ôïõ Ýèíïõò. *«Ðáíäþñá». Ôßôëïò åëëçíéêïý ðåñéïäéêïý, ÄåêáðåíèÞìåñïí êáé åßôá ìçíéáßïí ðåñéïäéêüí óýããñáììá åí ÁèÞíáéò, åéò ó÷Þìá 4ïí, åêäïèÝí áðü Áðñéëßïõ ôïõ 1850 ìÝ÷ñéò Áðñéëßïõ ôïõ 1872 õðü Í. Äñáãïýìç, Ê. Ðáðáññçãïðïýëïõ, Á.Ñ. ÑáãêáâÞ êáé Üëëùí ëïãßùí. ÕðÞñîåí åê ôùí áîéïëïãïôÝñùí åðéèåùñÞóåùí ôçò ðáñåëèïýóçò åðï÷Þò, ðåñéêëåßïõóá ðëåßóôáò ðñùôïôýðïõò éóôïñßáò êáé Üëëáò ìåëÝôáò êáé óõíáãùãÜò, ðëïõôéóìÝíç êáôÜ ôüìïí ìå óôïé÷åéþäç åõñåôÞñéá. ÐëÞí ôïõ êõñßïõ óþìáôïò åîåäüèçóáí êáé 24 ðáñáñôÞìáôá áõôÞò, åí ïßò Ýñãá ôùí ÄïõìÜ, ÖåãéÝ, Öåññý ê. á. êáôÜ ìåôÜöñáóéí ôïõ Í. Äñáãïýìç, äñÜìáôá ôïõ Á.ÑáãêáâÞ, ìåëÝôáé ôïõ Ó. Æáìðåëßïõ, Ã.Ã. Ðáðáäïðïýëïõ ê. á., ç «Éóôïñßá ôïõ ÌåãÜëïõ ÁëåîÜíäñïõ» ôïõ Íôñüõæåí (ìåôáöñ. Ê. Öñåáñßôïõ) êôë.
Ôï ìíçìåßï ôïõ ¢óôéãêá üðùò åßíáé óÞìåñá óôçí ðëáôåßá äéäáêôçñßùí ôïõ ÓÌÕÍ. Ðåñßðëïõò
39
ÃÅÙÑÃÉÏÓ ÓÔÑÉÃÊÏÓ Ô ç ÄåõôÝñá 3 Áðñéëßïõ 2006 ôï Éíóôéôïýôï ÌåëÝôçò ôçò ÔïðéêÞò Éóôïñßáò êáé ôçò Éóôïñßáò ôùí Åðé÷åéñÞóåùí ðáñïõóßáóå óôï ÌÝãáñï ôïõ Åìðïñéêïý êáé Âéïìç÷áíéêïý Åðéìåëçôçñßïõ ÐåéñáéÜ ôï Âéïãñáöéêü Âéâëßï ôùí Åõáããåëßáò Ìðáöïýíç êáé Íßêïõ ÌÝëéïõ «Ãåþñãéïò Óôñßãêïò». Ìå ôçí óçìáíôéêÞ áõôÞ Ýêäïóç åãêáéíéÜóôçêå ç åêäïôéêÞ óåéñÜ «Ïé ïéêïíïìéêïß ìáò çãÝôåò». Ç åêäÞëùóç ôåëïýóå õðü ôçí áéãßäá ôïõ Åìðïñéêïý êáé Âéïìç÷áíéêïý Åðéìåëçôçñßïõ ÐåéñáéÜ. Ôï êåßìåíï ðïõ áêïëïõèåß åêöùíÞèçêå áðü ôçí Ðñüåäñï ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ êá Áíáóôáóßá Áíáãíùóôïðïýëïõ - Ðáëïýìðç ðïõ Þôáí ìéá áðü ôïõò ôñåéò ïìéëçôÝò ôçò åêäÞëùóçò.
40
Ðåñßðëïõò
Ößëåò êáé ößëïé, Äåí åßíáé åýêïëï íá îå÷ùñßóåéò êáé íá åêöñÜóåéò áðü ôé åíôõðùóéÜæåóáé ðåñéóóüôåñï. Åßíáé ç ðïéüôçôá ôïõ âéâëßïõ êáé ç ôåëåéüôçôá ôçò åêôýðùóçò; åßíáé ç ôÝ÷íç ðáñïõóßáóçò êáé áöÞãçóçò ôçò Åõáããåëßáò Ìðáöïýíç êáé ôïõ Íßêïõ ÌÝëéïõ; Þ ôÝëïò åßíáé ôï ìõèéóôïñçìáôéêü ðåñéå÷üìåíï êáé ç áðßóôåõôá ðïëõó÷éäÞò ðñïóùðéêüôçôá ôïõ Ãåùñãßïõ Óôñßãêïõ; ÅÜí åðñüêåéôï ãéá ìõèéóôüñçìá èá öáéíüôáí ëßãï óáí áðßóôåõôï êáé ßóùò èá ìåìöüìáóôå ôïõò óõããñáöåßò ãéá ôç ìåãÜëç öáíôáóßá ôïõò íá äçìéïõñãÞóïõí Ýíá ÷áñáêôÞñá ôüóï áøåãÜäéáóôï, ôüóï åðéôõ÷çìÝíï, ìå ôÝôïéåò ðïëëÝò êáé ðïéêßëåò åðéäüóåéò. Ç äéáðßóôùóç üìùò ðùò ðñüêåéôáé ãéá ìéá áëçèéíÞ éóôïñéêÞ âéïãñáößá åíüò ðñïóþðïõ, åíüò åðé÷åéñçìáôßá, ðïõ Ýæçóå êáé õðÞñîå, áöÞíåé êõñéïëåêôéêÜ Üöùíï ôïí áíáãíþóôç êáé óõíôåëåß óôï íá ôåëåéþóåé ôçí áíÜãíùóç ôïõ âéâëßïõ ìå ìéá áíáðíïÞ, íá ôï ñïõöÞîåé èáññåßò.
ÃÅÙÑÃÉÏÓ ÓÔÑÉÃÊÏÓ
Ôï ëéìÜíé ôïõ ÐåéñáéÜ óôá ôÝëç ôïõ 19ïõ áéþíá
ÐáñÜëëçëá ìå ôï ðåñßôå÷íï ó÷åäßáóìá êáé ôéò áäñÝò ðéíåëéÝò ôïõ ðïñôñÝôïõ ôïõ Óôñßãêïõ, îåäéðëþíåôáé áíÜãëõöá ç éóôïñßá ôçò ðüëçò ôïõ ÐåéñáéÜ óôï ôÝëïò ôïõ 19ïõ êáé ôï ðñþôï ìéóü ôïõ 20ïõ áéþíá. Ïé åèíéêÝò ðåñéðÝôåéåò ìïéÜæïõí íá ðáßñíïõí æùÞ, åíþ ç ðüëç óéãÜ, óéãÜ ðõêíïêáôïéêåßôáé, äçìéïõñãþíôáò Ýíá êëßìá åðé÷åéñçìáôéêþí åõêáéñéþí, åêåßíï ôï êëßìá ðïõ áíÝäåéîå ôïí ÐåéñáéÜ óå ìéá áð’ ôéò ðåñéóóüôåñï âéïìç÷áíéêÝò êáé åìðïñéêÝò ðüëåéò ôçò ÷þñáò. ¼ôáí ìÜëéóôá, óáí áðïôÝëåóìá áôõ÷þí åèíéêþí åðéëïãþí, åãêáèßóôáíôáé ãýñù, ãýñù áðü ôçí ðüëç ìÜæåò åîáèëéùìÝíùí ðñïóöýãùí, áíèñþðùí îåñéæùìÝíùí áðü ôéò åóôßåò ôïõò, ðïõ äçìéïõñãïýí ôéò ôåíåêåäïõðüëåéò ôùí ðñïáóôßùí, ðïëëáðëáóéÜæïíôáé ïé åðé÷åéñçìáôéêÝò åõêáéñßåò ôçò ðüëçò, ãßíåôáé áíáãêáßá ç áíÜðôõîç ôùí ðñþôùí èåóìþí êé Ýôóé ðñùôïåìöáíßæïíôáé ôá óõíäéêÜôá êáé ôá åðéìåëçôÞñéá. Ç ðüëç ôïõ ÐåéñáéÜ áðïêôÜ óéãÜ, óéãÜ ôéò ðñþôåò âéïìç÷áíéêÝò åãêáôáóôÜóåéò üðùò áëåõñüìõëïõò, êáðíïâéïìç÷áíßåò, óáðùíïðïéßåò, áðïóôáêôÞñéá, ïéíïðïéåßá êáé âÝâáéá áõîÜíåôáé äéáñêþò ç íáõôéëéáêÞ êßíçóç êáé ïé ðáñåìöåñåßò åðé÷åéñÞóåéò õðïóôÞñéîÞò ôçò, ôáñóáíÜäåò, ìç÷áíïõñãåßá, ìïíÜäåò åöïäéáóìïý ðëïßùí, íáõáãïóùóôéêÝò åðé÷åéñÞóåéò, äéáëõôÞñéá êëð. Ïé ðñüóöõãåò, Üíèñùðïé íïéêïêýñçäåò, ôå÷íßôåò, åðáíäñþíïõí êáé äßíïõí æùÞ ó’ áõôÞ ôçí Üíèçóç ôùí åðé÷åéñÞóåùí, åíþ ðáñÜëëçëá ñéæþíïõí êáé ìðïëéÜæïõí ôïí åèíéêü êïñìü êáé åéäéêüôåñá ôçí êïéíùíßá ôïõ ÐåéñáéÜ, ìå åñãáôéêÜ ÷Ýñéá, íÝï óöñßãïò, íÝåò åìðåéñßåò êáé æùôéêüôçôá. Ï Ãéþñãïò Óôñßãêïò, ó’ áõôü ôï ðåñéâÜëëïí, áíáäåéêíýåôáé óå ìéá åîáéñåôéêÞ ìïñöÞ ðïõ äåóðüæåé óôç åðé÷åéñçìáôéêÞ êáé êïéíùíéêÞ æùÞ ôïõ ÐåéñáéÜ. Ðñùôïóôáôåß óôçí ßäñõóç ôïõ Åìðïñéêïý êáé Âéïìç÷áíéêïý Åðéìåëçôçñßïõ êáé ãßíåôáé Ðñüåäñïò ôïõ, ó÷åäüí áäéÜëåéðôá áðü ôï 1923 Ýùò ôï 1935. ÌåôÜ ôçí ÌéêñáóéáôéêÞ êáôáóôñïöÞ ãßíåôáé Ðñüåäñïò ôçò åðéôñïðÞò ðåñéèÜëøåùò ðñïóöýãùí ÐåéñáéÜ. ÌåôÝ÷åé óôçí åðéôñïðÞ Ïéêïíïìéêþí óôç ïðïßá óõììåôÝ÷ïõí åðéöáíåßò
êáèçãçôÝò Ðáíåðéóôçìßïõ. Ôï 1926 åêëÝãåôáé ãåñïõóéáóôÞò Ðåéñáéþò êáé ÍÞóùí êáé ïñßæåôáé ÃåñïõóéáóôÞò Åðéìåëçôçñßùí ìÝ÷ñé ôï 1935 ïðüôå êáôáñãåßôáé ï èåóìüò ôçò Ãåñïõóßáò. Óôï Äçìïôéêü Óõìâïýëéï ÐåéñáéÜ åêëÝãåôáé ôï 1914 êáé áðü ôï 1917 ãßíåôáé ðñüåäñïò ôïõ Äçìïôéêïý Óõìâïõëßïõ. Ãéá ìåãÜëï äéÜóôçìá äéáôåëåß Ãåíéêüò Ðñüîåíïò ôçò Óïõçäßáò. ÐáñÜëëçëá ìå ôá êïéíÜ, ï Óôñßãêïò åðéäßäåôáé óå ìéá ðïéêéëßá åðé÷åéñçìáôéêþí äñáóôçñéïôÞôùí üðïõ áðëþò èá ðáñáèÝóïõìå ôéò ïíïìáóßåò ÷ùñßò íá åðé÷åéñÞóïõìå íá äéåîÝëèïõìå óå âÜèïò êÜðïéá áð’ áõôÝò. ÎåêéíÜ áðü ôñáðåæéêüò õðÜëëçëïò, åîåëßóóåôáé óå Óýìâïõëï ôçò ÅèíéêÞò ÔñáðÝæçò êáé ôÝëïò óõììåôÝ÷åé óå éäéùôéêÞ ôñÜðåæá, Ýìðïñïò óöïõããáñéþí, åðéäßäåôáé óôï åìðüñéï óéôçñþí, äéáôçñåß ãñáöåßï åéóáãùãþí, ÷ñçóéìïðïéåßôáé ùò áíôáðïêñéôÞò åöçìåñßäùí, âéïìÞ÷áíïò áñùìÜôùí êáé êáëëõíôéêþí, Ý÷åé ôçí éäÝá íá ðñï÷ùñÞóåé óôçí ßäñõóç êáé åãêáôÜóôáóç áëåõñïìýëùí êïíôÜ óôéò áêôÝò ôçí ïðïßá äåí
Ï Ãåþñãéïò Óôñßãêïò åðéóôñáôåýåôáé “ðñïò åêãýìíáóéí” óôïí 1ï Ëü÷ï ôïõ 7ïõ ÓõíôÜãìáôïò Ðåæéêïý, 1916
Ðåñßðëïõò
41
ÃÅÙÑÃÉÏÓ ÓÔÑÉÃÊÏÓ
ÁñéóôåñÜ: Ç ÏñãáíùôéêÞ ÅðéôñïðÞ ôïõ Á’ Ðáíåìðïñéêïý Óõíåäñßïõ ðïõ ïñãÜíùóåôï Å.Â.Å.Ð. óôïí ÐåéñáéÜ ôï 1924. Óôç ìÝóç êáèéóôüò äéáêñßíåôáé ï Ãåþñãéïò Óôñßãêïò ÐÜíù: ÄéáöçìéóôéêÞ êáôá÷þñçóç ãéá ôéò íáõáãïóùóôéêÝò åñãáóßåò ôïõ Ïßêïõ Óôñßãêïõ óôï çìåñïëüãéï “Lloyd’s Calendar”, 1930
ðñáãìáôïðïéåß, ðñï÷ùñåß óôç ßäñõóç ôïõ åëáéïõñãåßïõ ” Åëáéïöïßíéêáò” ðïõ åß÷å ôçí äõíáôüôçôá ìÝóù ôçò õäñïãüíùóçò íá óôåñåïðïéåß ôï ëÜäé, óõììåôåß÷å óå ðïëëÝò áíþíõìåò åôáéñåßåò Ýíá èåóìü ðïõ ðñùôïáíáðôý÷èçêå ãýñù óôç äåêáåôßá ôïõ 1920. Óå Ýíá óçìåßï èá óôáèïýìå éäéáßôåñá, ü÷é ìüíï ãéáôß áðïôåëåß Ýíá óçìáíôéêü ãíþñéóìá ôïõ Ãåùñãßïõ Óôñßãêïõ, üóï êõñßùò ãéáôß áðïäßäåé ôï ðíåýìá ôçò êïéíùíéêÞò æùÞò ôçò ðüëçò åêåß ãýñù óôá 1920-1930. Ìåôáîý ôùí ëïéðþí ôïõ äñáóôçñéïôÞôùí Þôáí êáé Ðñüåäñïò ôïõ óõëëüãïõ Êñáíéäéùôþí êáé öýëáãå óôï óðßôé ôïõ ôï ëÜâáñï ôïõ óõëëüãïõ. ÊÜèå ÷ñüíï óôéò 14 Éïõíßïõ áíÞìåñá ôçò ãéïñôÞò ôïõ ÐñïöÞôç Åëéóáßïõ ðñïóôÜôç ôïõ óõëëüãïõ, åðéêåöáëÞò ôçò ðïìðÞò ôùí Êñáíéäéùôþí, êñáôþíôáò ôï ëÜâáñï, ðáñÞëáõíå ìÝóá áðü ôïí ÐåéñáéÜ áðü ôï ÐáóáëéìÜíé ðñïò ôïí ¢ãéï Âáóßëåéï, Õðïðëïßáñ÷ïò ôïõ Ðïëåìéêïý Íáõôéêïý ìå ðëÞñç óôïëÞ êáé ðáñÜóçìá. Ï Áú Âáóßëçò ãÝìéæå áðü êüóìï êáé åðéóÞìïõò ïé ïðïßïé ðáñßóôáíôï óôïí åïñôáóìü êáé ôçí áñôïêëáóßá. Ç ðåñéãñáöÞ áõôÞ äßíåé åéêüíá ôçò ðüëçò êáé áöÞíåé êáíÝíá íá öáíôÜæåôáé ôá åëÜ÷éóôá åñåèßóìáôá ðïõ åðéôñÝðåé ç êïéíùíéêÞ æùÞ óôïõò ëéãïóôïýò êáôïßêïõò ôïõ ÐåéñáéÜ. Áðü ôïí ðïëõó÷éäÞ ÷áñáêôÞñá ôïõ Óôñßãêïõ äåí èá ìðïñïýóå íá Ýëåéðå ç éäéüôçôá ôïõ óõëëÝêôç Ýñãùí ôÝ÷íçò êáé ðéíÜêùí. ÊáôÝ÷åé ìéá áð’ ôéò óçìáíôéêüôåñåò éäéùôéêÝò óõëëïãÝò ðéíÜêùí ôçò åðï÷Þò. Óôç óõëëïãÞ ôïõ ðåñéëáìâÜíïíôáé 42
Ðåñßðëïõò
ðßíáêåò ôïõ Íéêçöüñïõ Ëýôñá, Ãïõíáñüðïõëïõ, Ìé÷Üëç Ïéêïíüìïõ, ÃáëÜíç êáé ðïëëþí Üëëùí ÅëëÞíùí êáé îÝíùí æùãñÜöùí. Åìåßò ðïõ Ý÷ïõìå ó÷Ýóç ìå ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò, ðïõ Ý÷ïõìå áéóèáíèåß åðß ðïëëÜ ÷ñüíéá ôç ìáôáéïðïíßá íá ðñïóðáèïýìå íá ðåßóïõìå ðùò ç ýðáñîç åíüò Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ óôç ÷þñá ìáò åßíáé áíáãêáßá, áóöáëþò êáôáëáâáßíïõìå êáëýôåñá êáé åêôéìÜìå ðåñéóóüôåñï áð’ ôïí êáèÝíá, ôéò äõóêïëßåò ôçò éäñõôéêÞò ïìÜäáò áíèñþðùí êáé ôïõ ðñþôïõ ôïõ åêëåãìÝíïõ ÐñïÝäñïõ, ôïõ Ãåùñãßïõ Óôñßãêïõ, ãéá íá îåðåñÜóïõí ôéò äõóêïëßåò ôçò åðï÷Þò ôïõò. Åßíáé áëÞèåéá ðùò ç åðï÷Þ ôïõ 1949 Þôáí ç ðëÝïí áêáôÜëëçëç ãéá íá óêåöôåß êáíÝíáò ôçí ßäñõóç ðïëéôéóìéêþí èåóìþí üðùò åßíáé ôï Ìïõóåßï. Ç ÷þñá âñéóêüôáí åðß åííÝá óõíå÷Þ ÷ñüíéá óå ðüëåìï, üëåò ïé õðïäïìÝò ôçò ïéêïíïìßáò ôçò åß÷áí êáôáóôñáöåß, ôï âéïôéêü åðßðåäï ôïõ ðëçèõóìïý Þôáí ðïëý ÷áìçëü, åõñýôáôá ëáúêÜ óôñþìáôá ðåéíïýóáí êáé äõóôõ÷ïýóáí. ÌÝóá ó’ áõôü ôï êëßìá ôï íá äéáðéóôþóåéò ôçí Ýëëåéøç ôçò ýðáñîçò Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ, ðïõ èá óõãêÝíôñùíå üëá ôá åíèõìÞìáôá ôùí êáôÜ èÜëáóóá áãþíùí êáé ôçò íáõôéêÞò ðáñÜäïóçò ôïõ ãÝíïõò, åßíáé ôïõëÜ÷éóôïí õðåñâïëéêÞ ðïëõôÝëåéá. Êé üìùò ï Ãåþñãéïò Óôñßãêïò óõíåéäçôïðïßçóå ðüóï óçìáíôéêÞ Þôáí ç ßäñõóç åíüò ôÝôïéïõ öïñÝá. Ãéáôß ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò äåí èá Ýêëåéíå óôïõò êüëðïõò ôïõ ìüíï ôéò éóôïñéêÝò ìíÞìåò åíüò íáõôéêïý ëáïý áëëÜ èá ôïí êáëïýóå íá áíáðëÜóåé ôï ðáñåëèüí ôïõ áíôÜìá ìå ôçí
ÃÅÙÑÃÉÏÓ ÓÔÑÉÃÊÏÓ
ôÝ÷íç êáé ôçí ðáñÜäïóç. Åêåß èá óõíõðÞñ÷áí åéñçíéêÜ å÷èñïß êáé ößëïé, åêåß èá óõíáäåëöþíïíôáí ôá ìßóç êáé ôá ðÜèç ôçò äýóêïëçò åðï÷Þò ðïõ ðñïçãÞèçêå åíþ ðáñÜëëçëá èá õöáéíüôáí ç ìåëëïíôéêÞ ðïëéôéóôéêÞ ðïñåßá ôïõ ÐåéñáéÜ. Ãéáôß ìÝóá óôá ìïõóåßá, äéáìÝóïõ ôùí åêèåìÜôùí ôïõò êáôáôßèåôáé ç ðñáãìáôéêüôçôá ôçò æùÞò, ç öôþ÷åéá êáé ï ðëïýôïò, ç ÷áñÜ êáé ç ëýðç, ç áãùíßá êáé ï ðüíïò, ïé ïñáìáôéóìïß êáé ôá üíåéñÜ ìáò. Óôçí åðï÷Þ ìáò Ý÷åé ãßíåé êáôáíïçôü üôé ïé ìïõóåéáêïß ïñãáíéóìïß åßíáé êéíçôÞñéåò äõíÜìåéò ðïõ äéáäñáìáôßæïõí ïõóéáóôéêü ñüëï óôïí åðáíáó÷åäéáóìü ôüóï ìåãÜëùí áóôéêþí êÝíôñùí, üóï êáé ôùí äÞìùí êáé êïéíïôÞôùí. Ôá ìïõóåßá ìåôáôñÝðïõí ôéò åìðåéñßåò óå Ýííïéåò êáé åíäõíáìþíïõí áõôü ðïõ èá áðïêáëïýóå êáíåßò Ýííïéá ôïõ ôüðïõ åíþíïíôáò ôá ìÝëç ìéáò êïéíùíßáò. Ï Ã. Óôñßãêïò ôï áíôéëÞöèçêå íùñßò. Ùò ãíÞóéïò åðé÷åéñçìáôßáò äéÝâëåðå êÜôé ðïõ óÞìåñá èåùñåßôáé äåäïìÝíï, üôé ïé åðé÷åéñÞóåéò Ýëêïíôáé ãéá ôçí åãêáôÜóôáóç ôçò Ýäñáò ôïõò áðü ðåñéï÷Ýò üðïõ äéáèÝôïõí Ýíôïíåò ðïëéôéóôéêÝò äñáóôçñéüôçôåò. Ôá ìïõóåßá ìðïñïýí íá óõìâÜëëïõí Üìåóá óôçí ôïðéêÞ ïéêïíïìßá êáé ìå ôá åêðáéäåõôéêÜ ôïõò ðñïãñÜììáôá íá äéáðëÜóïõí ôçí ðñïóùðéêüôçôá ôùí íÝùí. Áíôéðñïóùðåýïõí ôïõò äýï ðüëïõò ôçò æùÞò, ôï ðáñåëèüí êáé ôï ìÝëëïí. ÄéáöõëÜóóïõí ôçí ðñïãïíéêÞ øõ÷Þ ãéá íá ôçí ðáñáäþóïõí áëþâçôç óôéò ìåëëïíôéêÝò ãåíéÝò. Ãéá üëïõò áõôïýò ôïõò ëüãïõò ç äéïñáôéêüôçôá ôïõ Óôñßãêïõ êáé ôùí ëïéðþí óõíéäñõôþí îåðåñíÜ üëåò ôéò äõóêïëßåò êáé èåóìïèåôïýí ôçí ”Åôáéñåßá Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ êáé ðåñéóõëëïãÞò êåéìçëßùí ôùí êáôÜ èÜëáóóáí áãþíùí ôïõ ¸èíïõò”. Ðñþôïò åêëåãìÝíïò ðñüåäñïò ãéá ôçí ðåñßïäï 1949-1953 äéåôÝëåóå ï Óôñßãêïò. Ç ðñùôïâïõëßá ôïõ Óôñßãêïõ êáé ôùí óõíåñãáôþí ôïõ êáëýðôåé ôï êåíü ôçò êñáôéêÞò Ýëëåéøçò. Ç ÅëëÜäá, ÷þñá êáô’ åîï÷Þí íáõôéêÞ, ðïõ ïöåßëåé ôüóá ðïëëÜ óôï íáõôéêü êáé ôïõò íáõôéêïýò ôçò äåí åßíáé äõíáôüí íá ìç äéáèÝôåé Ýíá åõðñüóùðï Íáõôéêü Ìïõóåßï óôï ïðïßï íá åßíáé óõãêåíôñùìÝíá üëá ôá êåéìÞëéá ôùí èáëáóóéíþí ôçò áãþíùí áëëÜ êáé üëá ôá ðåéóôÞñéá ôïõ óôåíïý äåóìïý ôçò ÅëëçíéêÞò öõëÞò ìå ôç èÜëáóóá. Ôï âéâëßï áðïôåëåß ìéá åîáéñåôéêÞ äïõëåéÜ. ÐáñïõóéÜæåé ôç öõóéïãíùìßá åíüò ðïëõðñÜãìïíá åðé÷åéñçìáôßá, åíüò ðáôñéþôç ðïõ åíäéáöÝñèçêå ôï ßäéï åíåñãÜ ìå ôá êïéíÜ, êáèþò êáé ìå ôçí åëÜöñõíóç ôïõ ðüíïõ êáé ôçò äõóôõ÷ßáò ðïõ Þôáí äßðëá ôïõ. Ï Óôñßãêïò Þôáí Ýíáò ïéêïíïìéêüò çãÝôçò áð’ áõôïýò, ðïõ ìå ôéò éêáíüôçôåò ôïõò Ýèåóáí ôéò âÜóåéò ãéá ôçí äéïñãÜíùóç ôçò åðé÷åéñçìáôéêÞò êáé ïéêïíïìéêÞò äñáóôçñéüôçôáò ôïõ êáéñïý ôïõò. ÐÜíù ó’ áõôÝò ôéò âÜóåéò êáé èåóìïýò ðïõ éäñýèçêáí ôüôå, ÷ôßóôçêå áñãüôåñá ôï ïéêïäüìçìá ôçò ìåôáðïëåìéêÞò ïéêïíïìéêÞò áíÜðôõîçò ôçò ÷þñáò. Ðßóù üìùò áðü ôçí âéïãñáößá åíüò ïéêïíïìéêïý óôõëïâÜôç îåäéðëþíåôáé ç éóôïñßá ôçò ðüëçò ôïõ ÐåéñáéÜ åêåß óôçí áñ÷Þ ôïõ 20ïõ áéþíá. Ìéáò ðüëçò ìå üëá ôá ãñáöéêÜ êáé ëßãï áöåëÞ óôïé÷åßá ôçò êïéíùíéêÞò æùÞò, ìéáò ðüëçò ðïõ îåêßíçóå áðü øáñïëßìáíï êáé ÷Üñéò óôç áãÜðç ìåãÜëùí êáé áîéüëïãùí áíèñþðùí ðïõ Ýæçóáí ó’ áõôÞ, üðùò ï Óôñßãêïò, åîåëß÷èçêå óôç ÍáõôéêÞ ðñùôåýïõóá ôçò ÷þñáò, Ýíá áð’ ôá ìåãáëýôåñá íáõôéëéáêÜ êáé íáõôéêÜ êÝíôñá ôçò Ìåóïãåßïõ.
Ðïñôñáßôï ôïõ Ã. Óôñßãêïõ ðïõ öéëïôÝ÷íçóå ç æùãñÜöïò ÁãëáÀá ÐáððÜ
Ëïãüôõðï êáé óöñáãßäá ôçò ÔñÜðåæáò Óôñßãêïõ-Åìðåéñßêïõ
Öùôïãñáößåò ôïõ Ãåùñãßïõ Óôñßãêïõ óôï Ìåóïðüëåìï
Ðåñßðëïõò
43
ÈÅÌÉÓÔÏÊËÇÓ
Ïìéëßá ôïõ ðñþçí ÄéïéêçôÞ ôçò Ó÷ïëÞò Íáõôéêþí Äïêßìùí ê. Ìáñôæïýêïõ, ÁíôéíáõÜñ÷ïõ Ð.Í. å.á., êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ôåëåôÞò áðïêáëõðôçñßùí áíäñéÜíôïò ôïõ ÈåìéóôïêëÞ óôçí êåíôñéêÞ ðëáôåßá ôçò Ó÷ïëÞò.
Êýñéå Áñ÷çãÝ, åêëåêôïß ðñïóêåêëçìÝíïé, Óôñáôéùôéêü êáé Ðïëéôéêü ðñïóùðéêü ôçò Ó÷ïëÞò. Ôåëïýìå óÞìåñá, ìå êáèõóôÝñçóç 100 åôþí, üóùí äçëáäÞ êáé ôá Ýôç ëåéôïõñãßáò ôçò Ó÷ïëÞò óôïí ÐåéñáéÜ, ôá áðïêáëõðôÞñéá ôïõ áíäñéÜíôïò ôïõ ÈåìéóôïêëÞ, ãéá óôïé÷åéþäåéò ëüãïõò áðïäüóåùò ôéìÞò êáé åõãíùìïóýíçò ðñïò Ýíáí ðñüãïíü ìáò, óôïí ïðïßï ïöåßëïõìå ôçí åèíéêÞ ìáò õðüóôáóç, êáèþò êáé ôçí äéá÷ñïíéêÞ íáõôéêÞ ìáò ðáñÜäïóç. Ôá áíáñßèìçôá ðñïóüíôá ôçò ðáãêïóìßùò ãíùóôÞò áõôÞò ðñïóùðéêüôçôïò, åßíáé äõíáôüí íá óõíïøéóèïýí óôç ëÝîç «ÇãÝôçò». ÇãÝôçò áðü áõôïýò ðïõ ìåôáóôñÝöïõí ñéæéêÜ ôï ìÝëëïí ôçò ðáôñßäïò ôïõò, ôá äéåèíÞ äñþìåíá, áêüìç äå êáé ôïí ñïõí ôçò Éóôïñßáò. Ï ÈåìéóôïêëÞò õðÞñîå ðñüôõðï ðïëéôéêïý êáé óôñáôéùôéêïý çãÞôïñïò, ìå áíÜëïãç óêÝøç êáé üñáìá, ôïí ÷áñáêôÞñéæå ïîõäÝñêåéá êáé äéïñáôéêüôçôá, åíÝìåíå äå óôïõò óêïðïýò ôïõ, ðåßèïíôáò ìå äåéíüôçôá ôï ðåñéâÜëëïí ôïõ, ãéá ôçí õëïðïßçóÞ ôïõò. O Èïõêõäßäçò ôïí ÷áñáêôçñßæåé ùò åîáéñåôéêÜ åõöõÞ, ìå óýíåóç êáé ãñÞãïñç óêÝøç. ÅðéðëÝïí ôïíßæåé, üôé ðñïÝâëåðå êáèáñÜ ôçí Ýêâáóç ìéáò åíÝñãåéáò, åíþ ôï áðïôÝëåóìÜ ôçò Þôáí áêüìç Üäçëï óôïõò Üëëïõò, ìå óõíÝðåéá íá êñßíåé ïñèÜ ôé Ýðñåðå íá ãßíåé êÜèå öïñÜ. Èåùñþ éäéáßôåñá ÷ñÞóéìï íá ðáñáêïëïõèÞóïõìå âáóéêÜ óçìåßá ôçò ìåãáëåéþäïõò ðïñåßáò ôïõ, ðñïêåéìÝíïõ íá êáôáäåé÷èåß ç ïõóßá ôçò ëÝîåùò «ÇãÝôçò», êáè´ üóïí äéáíýïìå ðåñßïäï áëëïéþóåùò ôçò óçìáóßáò ôùí ëÝîåùí: Ï ÈåìéóôïêëÞò åãåííÞèç ôï 523 ð.×. óôçí ÁèÞíá. Ïñìçôéêüò áëëÜ óõã÷ñüíùò óõíåôüò, åß÷å óáí ðñüôõðü ôïõ ìÜëëïí ôïí ÏäõóóÝá áíôß ôïõ Á÷éëëÝá, õéïèåôþíôáò óå ðïëëÝò ðåñéðôþóåéò ôçí áñ÷Þ «Ï óêïðüò áãéÜæåé ôá ìÝóá». ÌåãÜëùóå óå ìéá ðüëç ÷åñóáßáò áíôéëÞøåùò, áãñïôéêïý ðñïóáíáôïëéóìïý, äéïéêïýìåíç áðü áñéóôïêñáôéêïýò Üñ÷ïíôåò ãáéïêôÞìïíåò. Óôçí áõãÞ ôçò ðñþôçò ðáãêïóìßùò Äçìïêñáôßáò ôïõ ÊëåéóèÝíïõò, ï ÈåìéóôïêëÞò åêìåôáëëåýåôáé ðïëéôéêÜ ôçí ëáú44
Ðåñßðëïõò
êÞ äõóáñÝóêåéá êáôÜ ôïõ áñéóôïêñáôéêïý êüììáôïò, ëüãù ôçò åãêáôáëåßøåùò ôçò åðáíáóôáôçìÝíçò Éùíßáò, ç ïðïßá ôåëéêþò õðïêýðôåé óôïõò ÐÝñóåò ìå áðïêïñýöùìá ôçí êáôáóôñïöÞ ôçò ÌéëÞôïõ. Ç åêëïãÞ ôïõ éäßïõ óôï áîßùìá ôïõ Üñ÷ïíôïò ôï Ýôïò 493, óå çëéêßá ìüëéò 30 åôþí óçìáôïäïôåß ôçí áðáñ÷Þ ôùí Ìçäéêþí ðïëÝìùí. Ï ÈåìéóôïêëÞò Ýèåóå ùò óêïðü ôçò æùÞò ôïõ, ôçí óôñïöÞ ôùí Áèçíáßùí ðñïò ôç èÜëáóóá, ðñïêåéìÝíïõ ç ðüëç ôïõò íá ìåãáëïõñãÞóåé. Ïé ðñáêôéêïß
ëüãïé ïé ïðïßïé ôïí ïäÞãçóáí óôçí êáôåýèõíóç áõôÞ Þôáí áö’ åíüò ìåí ç ðåðïßèçóÞ ôïõ üôé ï áãþíáò ìå ôçí Áóßá èá åêñßíåôï óôç èÜëáóóá, áö’ åôÝñïõ äå ç åîÜñôçóç ôçò ôñïöïäïóßáò ôçò ðïëõðëçèïýò ðëÝïí ÁèÞíáò, áðü ìáêñéíÜ ìÝñç ôçò Ìåóïãåßïõ ìÝóù èáëÜóóçò. Ôï âáóéêü ó÷Ýäéï ôïõ ÈåìéóôïêëÞ, ðåñéåëÜìâáíå ôçí íáõðÞãçóç éó÷õñïý ðïëåìéêïý óôüëïõ êáèþò êáé ôçí ìåôáôñïðÞ ôùí ôñéþí öõóéêþí ëéìÝíùí ôïõ Ðåéñáéþò, óå ìåãÜëï ï÷õñü. ÂáóéêÜ
åìðüäéá õëïðïéÞóåùò ôçò ðïëéôéêÞò ôïõ, Þôáí íá ðåéóèïýí ïé Áèçíáßïé ãéá ôçí áíáãêáéüôçôá ôùí ó÷åäßùí ôïõ, ç åîåýñåóç ôùí áðáéôïýìåíùí ðüñùí êáé ç åðÜíäñùóç ôùí ðëïßùí. Ôá ìåãÜëá áõôÜ åìðüäéá ðáñåêÜìöèçóáí áðü ôïí ÈåìéóôïêëÞ ìå åììïíÞ óôïí óêïðü, ìå ðõãìÞ êáé áðïöáóéóôéêüôçôá. Ïé Áèçíáßïé åðåßóèçóáí, ðáñÜ ôçí óèåíáñÞ áíôßóôáóç ôùí áñéóôïêñáôþí ãáéïêôçìüíùí, ïé ïðïßïé Ýâëåðáí ìå áíçóõ÷ßá ôçí ìåôáôüðéóç ôçò éó÷ýïò ôçò ðüëåùò áðü ôçí îçñÜ óôç èÜëáóóá. Ôá Ýóïäá ôïõ ïñõ÷åßïõ ôïõ Ëáõñßïõ, áíôß íá ìïéñáóèïýí óôïõò ðïëßôåò, äéåôÝèçóáí ãéá ôçí äçìéïõñãßá ðïëåìéêïý óôüëïõ. ÔÝëïò ç ðïëéôéêÞ êáé êïéíùíéêÞ áíáâÜèìéóç ôçò ôåôÜñôçò êïéíùíéêÞò ôÜîåùò ôùí èçôþí, åðÝëõóå ôï èÝìá ôçò åðáíäñþóåùò ôùí ðëïßùí, ìå Üìåóç óõíÝðåéá ôçí äéåýñõíóç ôçò Äçìïêñáôßáò, ðñïò ìåãÜëç áíçóõ÷ßá ôçò áñéóôïêñáôéêÞò ôÜîåùò. ÁðïôÝëåóìá ôùí åîåëßîåùí áõôþí, õðÞñîå ç ìåãÜëç äçìïöéëßá ôïõ ÈåìéóôïêëÝïõò áëëÜ êáé ç äçìéïõñãßá öáíáôéêþí å÷èñþí ôïõ, êõñßùò áðü ôéò ôÜîåéò ôùí ðïëéôéêþí áíôéðÜëùí ôïõò ïðïßïõò åß÷å åêôïðßóåé, ðñïêåéìÝíïõ áíåìðüäéóôïò íá õëïðïéÞóåé ôï üñáìÜ ôïõ. Ïé åêóôñáôåßåò ôïõ Ìáñäïíßïõ óôçí Ìáêåäïíßá êáé ôïõ ÄÜôç êáé ÁñôáöÝñíç óôéò íÞóïõò ôïõ Áéãáßïõ êáé ôçí ÁôôéêÞ, õðÞñîáí ðñïÝêôáóç ôùí ãåãïíüôùí ôçò ÉùíéêÞò åðáíáóôÜóåùò. Ïé ÐÝñóåò áíçóõ÷ïýóáí ü÷é ôüóï ãéá ôçí óôñáôéùôéêÞ éó÷ý ôùí ÅëëÞíùí, üóï ãéá ôï öéëåëåýèåñï äçìïêñáôéêü êáèåóôþò ôçò ÁèÞíáò. Ôï áõôïäéïßêçôï åíüò ãåéôïíéêïý ëáïý Ýèåôå âüìâá óôá èåìÝëéá ôïõ ðñïóùðïðáãïýò, åëÝù èåïý, Ðåñóéêïý êáèåóôþôïò. Ôï ðñùß ôçò 11çò Óåðôåìâñßïõ ôïõ 490 ð.×. Áèçíáßïé êáé Ðëáôáéåßò ïñêéóìÝíïé óå èåïýò êáé ðñïãüíïõò, õðü ôçí Áñ÷éóôñáôçãßá ôïõ ÌéëôéÜäïõ, åðéôßèåíôáé óôïí Ìáñáèþíá êáôÜ ðïëëáðëáóßùí Ðåñóéêþí äõíÜìåùí êáé åðéôõã÷Üíïõí éóôïñéêÞ íßêç, åíþ ï ÈåìéóôïêëÞò äéáêñßíåôáé ùò Óôñáôçãüò, óôï êÝíôñï ôçò ÅëëçíéêÞò ðáñáôÜîåùò. Ìßá íÝá ìåãÜëç ÅëëçíéêÞ äýíáìç ãåííéÝôáé, ç ÁèçíáúêÞ êáé áìöéóâçôåß âáóßìùò ôçí ðñùôïêáèåäñßá ôçò ÓðÜñôçò, åðß ôùí Åëëçíéêþí ðüëåùí. Ôçí åðïìÝíç ôçò ðåñéöáíïýò áõôÞò íßêçò êáé åí ìÝóù êëßìáôïò åõöïñßáò êáé åöçóõ÷áóìïý, ìüíï ï ÈåìéóôïêëÞò áíôéëáìâÜíåôáé êáé ðñïâëÝðåé ôçí åðÜ46
Ðåñßðëïõò
íïäï ôïõ Áóéáôéêïý êéíäýíïõ ìå ðïëëáðëÜóéåò äõíÜìåéò. Ôçí áãùíßá ôïõ äåí óõììåñßæïíôáé ïé ðåñéóóüôåñïé óõìðïëßôåò ôïõ êáé áõôüò êáôáöåýãåé óå ôÝ÷íáóìá, ðåßèïíôÜò ôïõò, ãéá ôçí äçìéïõñãßá éó÷õñïý óôüëïõ ü÷é ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò ìåãÜëçò áðåéëÞò áëëÜ ãéá ôçí åîïõäåôÝñùóç ôçò íáõôéêÞò éó÷ýïò ôùí áíôéðÜëùí ôïõò Áéãéíçôþí. ÄÝêá Ýôç áñãüôåñá, Ï ÈåìéóôïêëÞò åðáëçèåýåôáé. Ï Áóéáôéêüò êßíäõíïò åðéóôñÝöåé ìå óôñáôü 46 åèíïôÞôùí õðü ôïí ìåãÜëï ÂáóéëÝá, ðåñéëáìâÜíïíôïò Ýíá åêáôïììýñéï ðåæéêü, 80.000 éððåßò êáé 4.300 ðëïßá, åê ôùí ïðïßùí ôá 1.200 ðïëåìéêÜ. Óõã÷ñüíùò êáé êáôüðéí óõìöùíßáò ìå ôïõò ÐÝñóåò ïé Öïßíéêåò ôçò Êáñ÷çäüíïò, ìå ôïõò óõììÜ÷ïõò ôïõò, åðéôßèåíôáé êáôÜ ôçò ÌåãÜëçò ÅëëÜäïò óôçí Óéêåëßá. Ï ðñþôïò ðáãêüóìéïò ðüëåìïò, ìåôáîý äýï êïóìïèåùñéþí åßíáé ãåãïíüò. Ç ÐåñóéêÞ äéðëùìáôßá áðïäýåôáé óå áãþíá ðñïóåôáéñéóìïý Åëëçíéêþí ðüëåùí. Ç åõêïëïðéóôßá, ç óôåíÞ ðïëéôéêÞ óêÝøç, ç öéëáñãõñßá êáé ï öüâïò ùèïýí ïñéóìÝíåò ÅëëçíéêÝò ðüëåéò, íá óõììá÷Þóïõí ìå ôïí åéóâïëÝá. Ï ÈåìéóôïêëÞò êáëëéåñãåß ðíåýìá åèíéêÞò åíüôçôïò. Áíáêáëåß ôïõò ùóôñáêéóìÝíïõò ðïëéôéêïýò áíôéðÜëïõò ôïõ êáé ìå óåéñÜ åíåñãåéþí êáôïñèþíåé íá
åíþóåé ôïõò ¸ëëçíåò. Ðáñáìåñßæïíôáò ôïí åãùéóìü ôïõ, ðáñá÷ùñåß ôçí åîïõóßá óôïí ÓðáñôéÜôç Íáýáñ÷ï ÅõñõâéÜäç, ðáñÜ ôï ãåãïíüò üôé ï ôåëåõôáßïò äéÝèåôå 15 ôñéÞñåéò Ýíáíôé 200 Áèçíáúêþí. ÌåôÞëèå êÜèå ìÝóïõ, ìçäÝ ôçò äùñïäïêßáò åîáéñïõìÝíçò, ðñïêåéìÝíïõ íá äïèåß ç íéêçöüñá íáõìá÷ßá ôïõ Áñôåìéóßïõ. ÅöÞñìïóå áñ÷Ýò øõ÷ïëïãéêïý ðïëÝìïõ, ðáñïôñýíïíôáò óå áðïóêßñôçóç ôá ÉùíéêÜ ðëçñþìáôá ôïõ Ðåñóéêïý óôüëïõ, ìå áíáãñáöÞ åõäéÜêñéôùí óõíèçìÜôùí åðß åäáöéêþí óçìåßùí ðëçóßïí ôùí ïðïßùí Ýðëåáí ôá å÷èñéêÜ ðëïßá. ÐñïêåéìÝíïõ íá ðåßóåé ôïõò óõìðïëßôåò ôïõ, íá åãêáôáëåßøïõí ôçí ðüëç ôïõò, åí üøåé ôçò áíáðüöåõêôçò êáôáóôñïöÞò ôçò áðü ôéò ÷åñóáßåò ÐåñóéêÝò äõíÜìåéò, êáôüñèùóå íá áðïóðÜóåé Äåëöéêü ÷ñçóìü õðïäåéêíýïíôá ùò ìüíç óùôçñßá ôá «îýëéíá ôåß÷ç». Ãéá ôïí ßäéï ëüãï, ìåèüäåõóå ôçí åîáöÜíéóç ôïõ éåñïý üöåùò ôçò Áêñïðüëåùò, äéáññÝïíôáò ôçí åñìçíåõôéêÞ åßäçóç üôé ç èåÜ ÁèçíÜ åß÷å åãêáôáëåßøåé ôçí ðüëç ôçò êáé êáôÞëèå ðñïò ôçí èÜëáóóá. Ç ðñïçãçèåßóá ìÜ÷ç ôùí Èåñìïðõëþí, èá ìåßíåé áéþíéï ðáñÜäåéãìá ðßóôåùò óå áñ÷Ýò, áîßåò êáé éäáíéêÜ êáèþò êáé ôçò óçìáóßáò ôçò ðïéïôéêÞò õðåñï÷Þò.
Ï ÈåìéóôïêëÞò äéáôçñåß ôçí ðñùôïâïõëßá ôùí êéíÞóåùí êáé ïäçãåß ôïí Ðåñóéêü óôüëï óôçí ãåùãñáöéêÞ ðåñéï÷Þ ôçò åðéëïãÞò ôïõ. ÌåôÝñ÷åôáé ðïéêßëùí ôå÷íáóìÜôùí, åðé÷åéñçìÜôùí êáé áðåéëþí, ðñïêåéìÝíïõ íá êÜìøåé ôéò áíôéññÞóåéò ôùí Ðåëïðïííçóßùí íáõÜñ÷ùí, ïé ïðïßïé åðÝìåíáí üôé ç ìåãÜëç íáõìá÷ßá èá Ýðñåðå íá äïèåß óôïí Éóèìü ôçò Êïñßíèïõ. Ôåëéêþò, ìå ðáíïõñãßá, åãêëùâßæåé å÷èñïýò êáé ößëïõò óôá óôåíÜ ôçò Óáëáìßíïò, áíáëáìâÜíïíôáò áôïìéêÜ ôçí åõèýíç ôçò ôý÷çò ôïõ Ýèíïõò. Ôçí 29çí Óåðôåìâñßïõ ôïõ 980 ð.×., äéåîÜãåôáé ç óçìáíôéêüôåñç íáõìá÷ßá ôçò áíèñùðüôçôïò. Ï ìáêñÜí õðÝñôåñïò áñéèìçôéêÜ Ðåñóéêüò óôüëïò, áíôß íá äéáðéóôþóåé óýã÷õóç, ðáíéêü êáé áðïóýíèåóç ôùí áíôéðÜëùí ðëïßùí, üðùò áíÝìåíå, áéöíéäéÜæåôáé áíôéêñýæïíôáò ôïí Åëëçíéêü óôüëï åí ðëÞñç ôÜîåé íá ôïõ åðéôßèåôáé õðü ôïõò Þ÷ïõò óÜëðéããïò êáé ôïí ðáéÜíá íá áíôç÷åß áðü üëá ôá ðëïßá: «Ù ÐÁÉÄÅÓ ÅËËÇÍÙÍ ÉÔÅ, ÅËÅÕÈÅÑÏÕÔÅ ÐÁÔÑÉÄ´ ÅËÅÕÈÅÑÏÕÔÅ ÄÅ ÐÁÉÄÁÓ, ÃÕÍÁÉÊÁÓ, ÈÅÙÍ ÔÅ ÐÁÔÑÙÙÍ ÅÄÇ, ÈÇÊÁÓ ÔÅ ÐÑÏÃÏÍÙÍ. ÍÕÍ ÕÐÅÑ ÐÁÍÔÙÍ ÁÃÙÍ». Ôï áðüãåõìá ôçò éäßáò çìÝñáò âñÞêå ôá áðïìåéíÜñéá ôïõ Ðåñóéêïý Óôüëïõ íá õðï÷ùñïýí, ìåôÜ ôçí ðñïçãçèåßóá ðáíùëåèñßá. ¢ìåóï áðïôÝëåóìá ôçò íáõìá÷ßáò, õðÞñîå ç öõãÞ ôïõ ÎÝñîç óôçí ÌéêñÜ Áóßá ìå ôï ìÝãéóôï ìÝñïò ôùí äõíÜìåþí ôïõ, áöÞíïíôáò ùò ïðéóèïöõëáêÞ 300.000 óôñáôü õðü ôïí Ìáñäüíéï. Ï ÈåìéóôïêëÞò, ü÷é ìüíï äåí åíäßäåé óå äåëåáóôéêÝò ðñïôÜóåéò ðñïóåôáéñéóìïý ôçò ÁèÞíáò áðü ôïí Ìáñäüíéï, áëëÜ ìå äñáóôÞñéåò åíÝñãåéåò, ðåßèåé ôïõò áñ÷éêÜ áñíçôéêïýò Ðåëïðïííçóßïõò, íá äþóïõí ìÜ÷ç åêôüò ôïõ Éóèìïý. Ç óõíôñéâÞ ôùí Áóéáôþí, óôçí êáèïñéóôéêÞò óçìáóßáò ìÜ÷ç ôùí Ðëáôáéþí êáé ç ìÜ÷ç ôçò ÌõêÜëçò, ôï 479 ð.×., åóÞìáíáí ôï ôÝëïò ôùí Ìçäéêþí ðïëÝìùí êáé ôçí åêäßùîç ôùí âáñâÜñùí áðü ôá ðáñÜëéá ôçò Ì. Áóßáò. Ç íÝá çãåìïíéêÞ íáõôéêÞ äýíáìç ôùí Áèçíþí êõñéáñ÷åß ðëÝïí óôïí åõñýôåñï Åëëáäéêü ÷þñï. Ïé õðüëïéðïé ¸ëëçíåò áíáæçôïýí ó´ áõôÞí ôçí ðñïóôáóßá ôïõò, ðñïåôïéìÜæïíôáò ôï Ýäáöïò ãéá ôçí ðñþôç ÁèçíáúêÞ óõììá÷ßá. Ç ÓðÜñôç
÷Üíåé Ýäáöïò, èåùñþíôáò õðåýèõíï ôïí ÈåìéóôïêëÞ. Ôï ðïôÞñé îå÷åéëßæåé ìå ôçí ðñáîéêïðçìáôéêÞ ðåñéôåß÷éóç Áèçíþí êáé Ðåéñáéþò, ðáñÜ ôéò ÓðáñôéáôéêÝò áíôéññÞóåéò. ÌåôÜ áðü óùñåßá óõêïöáíôéþí êáôÜ ôïõ ÈåìéóôïêëÞ ðïõ êáëëéåñãÞèçêáí åíôÝ÷íùò, ôï öéëïëáêùíéêü áñéóôïêñáôéêü êüììá áíÞëèå óôçí åîïõóßá êáé ôï 471 ð.×. ï ôüôå áñ÷çãüò ôïõ Êßìùí êáôüñèùóå íá ôïí åîïóôñáêßóåé. Áðü ôï ¢ñãïò, ôüðï åîïñßáò ôïõ, ï ÈåìéóôïêëÞò ðëçñïöïñåßôáé üôé ç ÓðÜñôç ôïí êáôçãïñåß óôçí ÁèÞíá åðß ìçäéóìþ. ÐáñÜ ôçí ãñáðôÞ áðïëïãßá ôçí ïðïßá áðïóôÝëëåé óôçí ÁèÞíá, ç Åêêëçóßá ôïõ ÄÞìïõ ôïí êáôáäßêáóå åéò «áôéìßáí» êáé åðåäßùîå ôçí óýëëçøÞ ôïõ. Ç áäéáíôñïðéÜ êáé ç åìðÜèåéá îå÷åéëßæïõí, ÷Üñéí ðïëéôéêþí óêïðéìïôÞôùí. Óôçí ðñïóðÜèåéÜ ôïõ íá áðïöýãåé ôçí óýëëçøç êáé ôïí áôéìùôéêü èÜíáôï, ï ÈåìéóôïêëÞò ðåñéðëáíÜôáé äéáäï÷éêÜ óôçí ÊÝñêõñá êáé óôçí ¹ðåéñï. ÊõíçãçìÝíïò ðáíôïý áðü Óðáñôéá-
ôéêÜ êáé ÁèçíáúêÜ áðïóðÜóìáôá åîáíáãêÜæåôáé íá êáôáöýãåé óôçí Éùíßá, åíþ ïé ößëïé ôïõ, öõãáäåýïõí åêåß ôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõ. Ï ÐÝñóçò âáóéëåýò ìå ôïí ïðïßï óõíáíôÜôáé 5 Ýôç áñãüôåñá, ôïõ ðáñá÷ùñåß ôñåéò ðüëåéò, èåùñþíôáò ôéìÞ ôïõ íá Ý÷åé ôïí ÈåìéóôïêëÞ óôçí åðéêñÜôåéÜ ôïõ. ¼ôáí áñãüôåñá ç Áßãõðôïò áðåóôÜôçóå ôçò Ðåñóßáò, ìå ôçí âïÞèåéá ôùí Áèçíáßùí, ï ÐÝñóçò âáóéëåýò ÁñôáîÝñîçò æÞôçóå ôçí óõíäñïìÞ ôïõ ÈåìéóôïêëÞ êáôÜ ôùí ÅëëÞíùí, ï ôåëåõôáßïò äåí áíôáðïêñßèçêå üðùò áñìüæåé óå ¸ëëçíá, èÝôïíôáò ôÝëïò óôçí æùÞ ôïõ. Êáô’ áðáßôçóÞ ôïõ, ôá ïóôÜ ôïõ ìåôåöÝñèçóáí áñãüôåñá óôïí ëéìÝíá Ðåéñáéþò, ðëçóßïí ôçò Ó÷ïëÞò ìáò, ç äå áðïêáôÜóôáóç ôçò ìíÞìçò ôïõ, óõíåôåëÝóèç êáôÜ ðÜóá ðéèáíüôçôá åðß Êüíùíïò ôï 395 ð.×. Èåùñþ áäýíáôïí íá óõëëÜâåé êÜðïéïò ôçí ðéèáíÞ åîÝëéîç êáé óçìåñéíÞ äéáìüñöùóç ôïõ ëåãüìåíïõ äõôéêïý êüóìïõ áðü ãåùãñáöéêÞò, êïéíùíéêÞò, Ðåñßðëïõò
47
ðïëéôéóìéêÞò, ïéêïíïìéêÞò êáé ôå÷íïëïãéêÞò ðëåõñÜò, åÜí ç Ýêâáóç ôùí Ìçäéêþí ðïëÝìùí Þôáí äéáöïñåôéêÞ, ìå óõíÝðåéá ôçí äéáêïðÞ ôçò ðåñéüäïõ ôïõ Åëëçíéêïý êëáóóéêïý ðïëéôéóìïý. Ï ÈåìéóôïêëÞò áðïôåëåß ôçí êåíôñéêÞ ìïñöÞ ôçò ðåñéüäïõ áõôÞò. Ç íáõôéêÞ ðïëéôéêÞ ôïõ ôáßñéáæå óôçí êáñäéÜ ôïõ ¸ëëçíá, ãåãïíüò ðïõ áðïäåéêíýåôáé êáé óôéò ìÝñåò ìáò áöïý ç ÷þñá ìáò åßíáé ç ðñþôç óôçí ðïíôïðüñï ÅìðïñéêÞ íáõôéëßá, åíþ ç Éóôïñßá ôïõ Ðïëåìéêïý ìáò Íáõôéêïý âñßèåé áðü ðåñéöáíåßò éóôïñéêÝò íßêåò. Ç åéóÞãçóç ôïõ óõããñáöÝùò ê. ÔÜóïõ Åõóôáèßïõ, üðùò ôïõ áðïäïèïýí ïé ôßôëïé «ÌÝãáò» êáé «ÐáôÝñáò ôçò Äçìïêñáôßáò» åßíáé êÜèå Üëëï ðáñÜ õðåñâïëéêïß. Ôáõôßæïìáé åðéðëÝïí ìå ôçí Üðïøç ôïõ éäßïõ óõããñáöÝùò, üôé ç 29ç Óåðôåìâñßïõ, çìåñïìçíßá äéåîáãùãÞò ôçò íáõìá÷ßáò ôçò Óáëáìßíïò, èá Ýðñåðå íá åïñôÜæåôáé ðáíåõñùðáúêþò. Èá ðñïóÝèåôá äå üôé ç ÷þñá ìáò, üöåéëå ãéá ðñïöáíåßò ëüãïõò, íá êáèéåñþóåé ôçí åí ëüãù çìåñïìçíßá ùò çìÝñá åïñôáóìïý ôùí Åíüðëùí ÄõíÜìåùí, ëáìâáíïìÝíïõ õð’üøéí üôé ç 21ç Íïåìâñßïõ, ïõäÝí ìåßæïí åèíéêü åðßôåõãìá èõìßæåé. Ï ÈåìéóôïêëÞò äåí áäéêÞèçêå ìüíï åí æùÞ. ×éëéÜäåò Ýôç áñãüôåñá, ç êñáôéêÞ á÷áñéóôßá áðÝíáíôé óôï ðñüóùðü ôïõ, óõíå÷ßæåôáé. Ç ðåñéï÷Þ äéåîáãùãÞò ôçò íáõìá÷ßáò ôçò Óáëáìßíïò, ðáóßãíùóôçò äéåèíþò, êáèþò êáé ôïõ ôÜ48
Ðåñßðëïõò
öïõ ôïõ, üöåéëáí íá åßíáé ôüðïé äéåèíïýò ðñïóêõíÞìáôïò êáé äéåèíþí óõíáíôÞóåùí åíôüò ôåñáóôßïõ êáé ðëÞñùò áîéïðïéçìÝíïõ ðÜñêïõ, ìå ôç âïÞèåéá ôçò óýã÷ñïíçò ôå÷íïëïãßáò êáé áñ÷éôåêôïíéêÞò. Áíô’ áõôïý, ïé åí ëüãù ôïðïèåóßåò åßíáé ïé ðëÝïí õðïâáèìéóìÝíåò ôçò åõñýôåñçò ðåñéï÷Þò, ðñïêáëþíôáò ìåãÜëá êáé åýëïãá åñùôçìáôéêÜ óå ¸ëëçíåò êáé îÝíïõò. Åíôüò ïëßãïõ, èá ôåëåóèïýí ôá áðïêáëõðôÞñéá ôïõ áíäñéÜíôïò ôïõ ÈåìéóôïêëÞ óôçí Ó÷ïëÞ ìáò. Ïöåßëù áðü êáñäéÜò, èåñìÝò åõ÷áñéóôßåò áëëÜ êáé Ýêöñáóç èáõìáóìïý ðñïò ôïí êáëëéôÝ÷íç ê. ËáæáñÜêç, ï ïðïßïò ôïí öéëïôÝ÷íçóå êáôáèÝôïíôáò ôçí øõ÷Þ ôïõ êáé áðïäßäïíôáò Ýôóé Ýíá åêðëçêôéêü êáé óõãêéíçôéêü áðïôÝëåóìá. Ïöåßëù åðßóçò íá åõ÷áñéóôÞóù éäéáéôÝñùò, ôïí ÕðïóôñÜôçãï Ðáðáóðýñïõ, ÄéåõèõíôÞ ôïõ Ðïëåìéêïý Ìïõóåßïõ äéüôé áíôéëçöèåßò Üìåóá ôçí óêïðéìüôçôá áíåãÝñóåùò ôïõ áíäñéÜíôïò êáé áíáäéáôÜóóïíôáò ôéò ðñïôåñáéüôçôÝò ôïõ, áíôáðïêñßèçêå ìå åíèïõóéáóìü óôï áßôçìá ôçò Ó÷ïëÞò ÷ñçìáôïäïôþíôáò ôï Ýñãï. Óôï åîÞò êáé êÜèå ÷ñüíï ïé íÝïé ìáò Óçìáéïöüñïé èá ïñêßæïíôáé õðü ôçí óêéÜ ôïõ ÈåìéóôïêëÞ. Åý÷ïìáé êáôÜ ôçí, åèíéêÜ éåñÞ áõôÞ þñá ôçò ïñêùìïóßáò, ç øõ÷Þ ôïõ, íá öôåñïõãßæåé êïíôÜ ôïõò, íá ôïõò åìðíÝåé, íá ôïõò ÷áëõâäþíåé ôçí èÝëçóç êáé íá ôïõò äåß÷íåé ôïí äñüìï ôùí ðåðñùìÝíùí ôçò öõëÞò.
Αποκτήστε
τη συλλεκτική και πολυτελή έκδοση ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ HELLENIC MARITIME MUSEUM
Διατίθεται στην τιμή των €30
Tηλ. Παραγγελιών από το πωλητήριο του Ναυτικού Μουσείου: 210 4516264
Αποκτήστε τη συλλεκτική και πολυτελή έκδοση
Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912 - 13 Ο Ναυτικός Αγώνας Λόγω εξαντλήσεως επανεκδίδεται με την ευγενική χορηγία του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας
Το Ιστορικό Λεύκωμα «Βαλκανικοί Πόλεμοι. Ο Ναυτικός Αγώνας 1912-1913» έκδοσης του Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδος διατίθεται στην τιμή των 70€, εκτός του χώρου του Μουσείου στα εξής βιβλιοπωλεία: ΠΕΙΡΑΙΑΣ: Γ. Σωτηρόπουλος, «Η φωλιά του βιβλίου», Κολοκοτρώνη 90, Πειραιάς • Χ. & Μ. Τσαμαντάκη, Καραόλη & Δημητρίου 43, Πειραιάς ΑΘΗΝΑ: Χρ. Ψιακή & Σία, Ιπποκράτους 112, Αθήνα • Παπασωτηρίου, Στουρνάρη 35 & Τζωρτζ, τηλ.: 210 33 23 300 • ΙΑΝΟΣ, Σταδίου 24, τηλ.: 210 32 17 917 • ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ΙΑΝΟΣ, Αριστοτέλους 7, Θεσσαλονίκη • Προμηθεύς, Βύρωνος 4, Θεσσαλονίκη • Ε. & Γ. Μπαρμπουδάκης, Αριστοτέλους 4, Θεσσαλονίκη • ΣΥΡΟΣ: Ν. Κανακάρης, Σταματίου Πρωίου, Σύρος
U BOAT 133
ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΣΤΟ ΒΥΘΟ ΤΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ Êåßìåíï: ÑÝíá Ãéáôñïðïýëïõ - Êþóôáò Èùêôáñßäçò | ÉóôïñéêÞ ¸ñåõíá & Öùôïãñáößåò: Êþóôáò Èùêôáñßäçò
ÓéëïõÝôá ôïõ U 133
Ç ïëïíý÷ôéá áíáæÞôçóç âñßóêåôáé óå ðëÞñç åîÝëéîç. Ôá ìÝëç ôçò åñåõíçôéêÞò ïìÜäáò åðáãñõðíïýí ï êáèÝíáò óôï ðüóôï ôïõ. Ô’ áóôÝñéá Ý÷ïõí ÷áèåß áðü ôïí öèéíïðùñéíü ïõñáíü êáé ç õãñáóßá Ý÷åé áöÞóåé ôá ß÷íç ôçò óå üëï ôï óêÜöïò. ÎáöíéêÜ, ìßá Ýíôïíç ìõñùäéÜ ðåôñåëáßïõ áöõðíßæåé ôïí åðéêåöáëÞò ôùí åñåõíþí, ï ïðïßïò åöéóôÜ ôçí ðñïóï÷Þ êáé óôïõò õðïëïßðïõò. Ôï åíäéáöÝñïí üëùí åðéêåíôñþíåôáé óôçí ïèüíç ôïõ ç÷ïâïëéóôéêïý óõóôÞìáôïò ðïõ óáñþíåé ôïí ðõèìÝíá ôçò èÜëáóóáò. Óå ëßãï ï ÷áñáêôçñéóôéêüò Þ÷ïò ôïõ ç÷ïâïëéóôéêïý äéáðåñíÜ ôçí çóõ÷ßá ôçò íý÷ôáò êáé óôçí ïèüíç ôïõ äéáãñÜöåôáé ç óéëïõÝôá åíüò íáõáãßïõ. ÁíÜìåéêôá óõíáéóèÞìáôá åíèïõóéáóìïý êáé áãùíßáò. Ç åðüìåíç åéêüíá ðïõ åìöáíßæåôáé óôçí ïèüíç, ìáò áéöíéäéÜæåé. Óôï ôÝëïò ôïõ ðñþôïõ óôü÷ïõ óêéáãñáöåßôáé êáé äåýôåñï ðåñßãñáììá êÜèåôï ðñïò ôï áñ÷éêü! Åßíáé äõíáôüí íá ðñüêåéôáé ãéá äýï íáõÜãéá ðïõ ôï Ýíá ó÷åäüí áêïõìðÜåé ðÜíù óôï Üëëï? Ç ëýóç ôïõ ãñßöïõ âñßóêåôáé 78 ìÝôñá êÜôù áðü ôçí åðéöÜíåéá ôçò èÜëáóóáò... 52
Ðåñßðëïõò
ÉáíïõÜñéïò ôïõ 1942. Ôï ãåñìáíéêü õðïâñý÷éï U 133 Ý÷åé õðïóôåß óïâáñÝò æçìéÝò ìåôÜ áðü óõììåôï÷Þ óå íáõìá÷ßá óôï Er Salam, êáôÜ ôçí ïðïßá âýèéóå ôï áããëéêü áíôéôïñðéëéêü ”HMS GURKHA”. Ïé åêôåôáìÝíåò âëÜâåò êáèéóôïýí áíáãêáßá ôçí Üìåóç ìåôáöïñÜ ôïõ óôïí ãåñìáíïêñáôïýìåíï ôüôå Íáýóôáèìï ôçò Óáëáìßíáò üðïõ êáé êáôáöèÜíåé ìå óõíïäåßá óôéò 22/1/1942. Ôïí ÌÜñôéï ôïõ 1942 ïé åðéóêåõÝò Ý÷ïõí ïëïêëçñùèåß êáé ôï õðïâñý÷éï åßíáé Ýôïéìï ãéá áíá÷þñçóç. 14 Ìáñôßïõ 1942, þñá 17:00ì.ì. Ôï U 133 îåêéíÜ áðü ôï íáýóôáèìï ôçò Óáëáìßíáò ìå êõâåñíÞôç ôïí õðïðëïßáñ÷ï Eberhard Mohr. Óôï õðïâñý÷éï åðéâáßíïõí êáé äýï áîéùìáôéêïß ôïõ Africa Corps åíþ ç áðïóôïëÞ êáé ï ðñïïñéóìüò ôïõ èåùñïýíôáé áðüññçôá. ¿ñá 19:02 ì.ì. Ôï õðïâñý÷éï ðëÝåé óôçí åðéöÜíåéá ôçò èÜëáóóáò, áíïé÷ôÜ ôçò Áßãéíáò, üôáí îáöíéêÜ áêïýãåôáé ìßá ôñïìáêôéêÞ Ýêñçîç. Ï Êurt Sommer, áñ÷éìç÷áíéêüò Üëëïõ ãåñìáíéêïý õðïâñõ÷ßïõ Þôáí ï ìïíáäéêüò áõôüðôçò ìÜñôõñáò: «Óôéò 14 Ìáñôßïõ áðï÷áéñåôÞóáìå ôï U 133. Åß÷å êáôåýèõíóç íïôéïáíáôïëéêÞ üôáí Ýöèáóå óôï áíèõðïâñõ÷éáêü ðëÝãìá. Ôï ðëÝãìá Üíïéîå êáé ôï õðïâñý÷éï ðÝñáóå ÷ùñßò ðñüâëçìá. ÁìÝóùò ìåôÜ áêïýóáìå Ýíáí åêêùöáíôéêü èüñõâï êáé åßäáìå
U BOAT 133
ìßá ìåãÜëç óôÞëç êáðíïý íá áíåâáßíåé ðñïò ôïí ïõñáíü. ¼ôáí ç áôìüóöáéñá êáèÜñéóå áðü ôïõò êáðíïýò åßäáìå ôçí åðéöÜíåéá ôçò èÜëáóóáò ëåßá êáé êáíÝíá ß÷íïò ôïõ U 133. ÕðïèÝóáìå üôé åß÷å ðÝóåé óå íÜñêç Þ üôé åß÷å ÷ôõðçèåß áðü áããëéêÞ ôïñðßëç. Ìåßíáìå áðïóâïëùìÝíïé... ðïëëïß áðü åìÜò êïéôïýóáí äáêñõóìÝíïé... ôüóï êïíôÜ óôç âÜóç ìáò äåí åß÷áìå äåé ðïôÝ áíÜëïãï äõóôý÷çìá...» Ôï U 133 Ý÷åé ðÝóåé óå íÜñêç. ÌÝóá óå ëßãá äåõôåñüëåðôá âõèßæåôáé áýôáíäñï êáé ôá 45 ìÝëç ôïõ ðëçñþìáôüò ôïõ âñßóêïõí ôñáãéêü èÜíáôï. Ìßá çìÝñá ìåôÜ ôçí åìöÜíéóç ôïõ «ìõóôçñéþäïõò» óôü÷ïõ óôï óüíáñ ï Êþóôáò Èùêôáñßäçò åßíáé Ýôïéìïò íá êáôáäõèåß óôá óçìåßá üðïõ Ý÷ïõí åíôïðéóôåß ïé äýï óôü÷ïé. ÌÝãéóôï âÜèïò: -78 ìÝôñá. ÊáôÜäõóç ìå ìåßãìáôá áåñßùí ( Þëéï - Üæùôï - ïîõãüíï ). Ç ðñþôç åîåñåýíçóç ôïõ âõèïý äéáñêåß 1.30 þñá. ×ñüíïò ðáñáìïíÞò óôï âõèü 21´. Ç áíáìïíÞ ãéá ôçí õðüëïéðç ïìÜäá åßíáé âáóáíéóôéêÞ. ¸÷ïõí ðåñÜ-
Ôï óçìåßï ðïõ êüðçêå ôï êïììÜôé ôçò ðëþñçò
óåé äýï ÷ñüíéá áðü ôçí óôéãìÞ ðïõ áðïöáóßóáìå íá øÜîïõìå ãéá ôï íáõÜãéï ôïõ ãåñìáíéêïý õðïâñõ÷ßïõ U 133. ÕðÞñîå áðü ôçí ðñþôç êéüëáò óôéãìÞ, ìßá áðü ôéò äõóêïëüôåñåò áðïóôïëÝò. Ïé Ýñåõíåò åðéöáíåßáò Þôáí ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò ïëïíý÷ôéåò êáé ïé óõíèÞêåò äåí Þôáí ðÜíôá éäáíéêÝò... Ç óõãêåêñéìÝíç èáëÜóóéá ðåñéï÷Þ âñßóêåôáé ðÜíù óôçí ãñáììÞ áêôïðëïÀáò êáé áõôü áðáéôåß óõíå÷Þ åãñÞãïñóç ãéá íá ìçí õðÜñîïõí äõóÜñåóôåò åêðëÞîåéò... Åí ôù ìåôáîý, ðÜíôá êÜôé ðåñßåñãï óõíÝâáéíå... åßôå ìåôÜ áðü ðïëýùñç áíáæÞôçóç üôáí åß÷áìå êÜðïéåò åíèáññõíôéêÝò åíäåßîåéò ÷áëïýóå îáöíéêÜ ï êáéñüò, åßôå êÜðïéïò äåí áéóèáíüôáí êáëÜ êáé Ýðñåðå íá ãõñßóïõìå ðßóù, åßôå êÜðïéï üñãáíï ôïõ óêÜöïõò ðáñïõóßáæå ðñïâëÞìáôá... ÔÝôïéá ãåãïíüôá åßíáé óßãïõñá áíáìåíüìåíá óôá ðëáßóéá ôùí èáëáóóßùí åñåõíþí êáé åßíáé öõóéïëïãéêü êÜôé áðü üëá áõôÜ íá ðáñïõóéáóôåß ìßá öïñÜ óôéò ðÝíôå åîïñìÞóåéò. ¼ôáí üìùò óõìâáßíïõí óå êÜèå áíé÷íåõôéêÞ Ýîïäï ìå ôï óêÜöïò ôüôå áñ÷ßæåé êáíåßò í’ áíáñùôéÝôáé... åß÷å áñ÷ßóåé íá ãßíåôáé ðëÝïí ôï áíÝêäïôï ôçò ïìÜäáò ç... «êáôÜñá ôïõ U 133». Óáí íá ìçí Þèåëå íá âñåèåß áõôü ôï ãåñìáíéêü õðïâñý÷éï... óáí íá Þèåëå íá êñáôÞóåé ãéá
Ï ðõñãßóêïò ôïõ U 133 - áðü ôçí áíïé÷ôÞ áíèñùðïèõñßäá äéáêñßíåôáé ç êÜèïäïò ðñïò ôïí èÜëáìï äéáêõâÝñíçóçò áðü ôïí ïðïßï äåí âãÞêå êáíåßò æùíôáíüò.
Ôï êáôÜóôñùìá
ðÜíôá ôá ìõóôéêÜ ôïõ... ¼ôáí ï äýôçò åðéóôñÝöåé óôçí åðéöÜíåéá ôï ìõóôÞñéï ëýíåôáé: Êþóôáò Èùêôáñßäçò: «Åßíáé ôï íáõÜãéï ôïõ U 133... êáé åßíáé êïììÝíï óôá äýï! Ôï Ýíá êïììÜôé ó÷çìáôßæåé ìå ôï Üëëï ïñèÞ ãùíßá ãé’ áõôü êáé ôï ç÷ïâïëéóôéêü Ýäåé÷íå äýï óôü÷ïõò... Ç ðëþñç ðïõ Ý÷åé áðïêïðåß áðü ôï õðüëïéðï óêáñß ôïõ, áêïõìðÜ óôï âõèü ìå ôçí áñéóôåñÞ ðëåõñÜ êáé ó÷çìáôßæåé ãùíßá 90ï ìå ôçí ðñýìíç. Áðü ôç äåîéÜ ðëåõñÜ ôçò ðëþñçò ëåßðåé ç Üãêõñá. Ôï õðüëïéðï íáõÜãéï Ý÷åé áñéóôåñÞ êëßóç ðåñßðïõ 30ï. Ôï êõñßùò ôìÞìá ôïõ õðïâñõ÷ßïõ Ý÷åé áñéóôåñÞ êëßóç». Äýï íáõáãïóùóôéêÜ, äýï ñõìïõëêÜ êáé äýï ôá÷ýðëïá êáôáðëÝïõí áìÝóùò óôçí ðåñéï÷Þ ôïõ íáõáãßïõ. Äåí âñßóêïõí üìùò êáíÝíáí åðéæþíôá ïýôå êáí óõíôñßììéá ôïõ õðïâñõ÷ßïõ. Ç ìïíáäéêÞ Ýíäåéîç ðïõ ìáñôõñÜ ôçí ôñáãéêÞ ìïßñá ôïõ õðïâñõ÷ßïõ åßíáé ìßá ìåãÜëç êçëßäá ðåôñåëáßïõ óôï óçìåßï ôïõ íáõáãßïõ... êé Þôáí ðÜëé ìßá êçëßäá ðåôñåëáßïõ ðïëý ìéêñüôåñç âÝâáéá ðïõ öþôéóå ôéò Ýñåõíåò ãéá ôïí åíôïðéóìü ôïõ õðïâñõ÷ßïõ ìéóü áéþíá ìåôÜ... Ïé êáôáäýóåéò óôï íáõÜãéï ðïõ êåßôåôáé óôï âõèü ôïõ Ðåñßðëïõò
53
Óáñùíéêïý áðü ôï 1942 ãßíïíôáé áðü ôçí åñåõíçôéêÞ ïìÜäá ìå éäéáßôåñç ðñïóï÷Þ: Ê. Èùêôáñßäçò: «Ôï õðïâñý÷éï åßíáé âõèéóìÝíï ìåóïðÝëáãá êáé óå óçìåßï ðïõ åßíáé óõ÷íÞ ç äéÝëåõóç ðëïßùí ôçò áêôïðëïÀáò. Óôïí êëåéóôü êüëðï ôïõ Óáñùíéêïý ç ïñáôüôçôá õðïâñõ÷ßùò åßíáé ðïëý ðåñéïñéóìÝíç åíþ ôá éó÷õñÜ õðïèáëÜóóéá ñåýìáôá áõîÜíïõí ôï âáèìü äõóêïëßáò. Áíôéêñßæïíôáò êáíåßò ôï U 133 íéþèåé äÝïò âëÝðïíôáò Ýíá õðïâñý÷éï êïììÝíï êõñéïëåêôéêÜ óôá äýï, óôï óçìåßï ðïõ êÜðïôå
Ç íÜñêç Ìùñáßôç
ÃñáöéêÞ áíáðáñÜóôáóç ôïõ ôýðïõ êþäùíá ðïõ ÷ñçóéìïðïéÞèçêå ãéá ôéò ðñþôåò õðïèáëÜóóéåò Ýñåõíåò ôï 1942
54
Ðåñßðëïõò
ÍôïêïõìÝíôï - Ïé áîéùìáôéêïß ôïõ Africa Corps êáôÜ ôçí áíá÷þñçóç ôïõ õðïâñõ÷ßïõ
âñßóêïíôáí ôá äéáìåñßóìáôá ôùí íáõôþí. Ï ìåéùìÝíïò öõóéêüò öùôéóìüò óå áõôü ôï âÜèïò óå óõíäõáóìü ìå ôá äß÷ôõá êáé ôá ðáñáãÜäéá ðïõ êáëýðôïõí ôïí õãñü ôÜöï ôïõ U 133, óõìâÜëåé óôç äçìéïõñãßá åíüò óêçíéêïý èñßëåñ. Ï åîåñåõíçôÞò ôïõ íáõáãßïõ äåí îÝñåé ôé èá óõíáíôÞóåé êïëõìðþíôáò áíÜìåóá óôá óõíôñßììéá ôïõ õðïâñõ÷ßïõ...» Óôéò 22:08 ì.ì. ï äéïéêçôÞò ôçò 23çò öëïôßëáò óôÝëíåé óÞìá üôé ôï U 133 Ýðåóå óå íÜñêç êáé âõèßóôçêå óôçí èáëÜóóéá ðåñéï÷Þ Ýîù áðü ôï áêñùôÞñéï Ôïýñëïò, ôçò Áßãéíáò. Èåùñåß üôé ãéá áäéåõêñßíéóôïõò ëüãïõò ôï õðïâñý÷éï äåí áêïëïýèçóå ôçí ðñïäéáãåãñáììÝíç ðïñåßá ôïõ ìå áðïôÝëåóìá íá åéóÝëèåé óôï ãåñìáíéêü íáñêïðÝäéï êáé íá ðñïóêñïýóåé óå íÜñêç. Ç âýèéóç ôïõ U 133 Ý÷åé ðïëëÜ áíåîé÷íßáóôá óçìåßá... Ç Üãíùóôç ôáõôüôçôá ôùí äýï áîéùìáôéêþí ôïõ Africa Corps ïé ïðïßïé åðÝâáéíáí óôï õðïâñý÷éï êáèþò åðßóçò êáé ç Üêñá ìõóôéêüôçôá ãýñù áðü ôïí ðñïïñéóìü êáé ôçí áðïóôïëÞ ôïõ U 133 åßíáé äýï áðü áõôÜ. Ôï ìõóôÞñéï ðïõ êáëýðôåé ôçí üëç õðüèåóç ãßíåôáé áêüìá ðéï ìåãÜëï üôáí ôïí ÌÜúï ôïõ 1942, ç çãåóßá ôïõ Ðïëåìéêïý Íáõôéêïý ôçò Ãåñìáíßáò áðïöáóßæåé üôé ðñÝðåé íá ãßíåé áõôïøßá óôï íáõÜãéï åðé÷åéñþíôáò ìßá áðïóôïëÞ éäéáßôåñá äýóêïëç áêüìá êáé ãéá ôá óçìåñéíÜ äåäïìÝíá. Æçôïýí ôçí âïÞèåéá ôùí Éôáëþí ïé ïðïßïé óôÝëíïõí åîåéäéêåõìÝíï ðëïßï èáëáóóßùí åñåõíþí åîïðëéóìÝíï ìå êáôáäõôéêü êþäùíá ðñïêåéìÝíïõ íá ìðïñÝóïõí íá óôåßëïõí äýôåò óå âÜèïò 78 ìÝôñùí üðïõ êåßôåôáé ôï U 133. Åíôïðßæïõí ôç èÝóç ôïõ íáõáãßïõ áðü ôéò êçëßäåò ðåôñåëáßïõ ðïõ áíåâáßíïõí óôçí åðéöÜíåéá ôçò èÜëáóóáò êáé ìå ôç ÷ñÞóç ìáãíçôüìåôñïõ. Óå óõíåñãáóßá ìå åéäÞìïíåò ôïõ
U BOAT 133
Éôáëéêïý Ðïëåìéêïý Íáõôéêïý êáôáöÝñíïõí íá öèÜóïõí óôï âõèéóìÝíï õðïâñý÷éï êáé óõæçôïýí áêüìá êáé ôï åíäå÷üìåíï ôçò áíÝëêõóçò! ÔåëéêÜ, êé åíþ Ý÷ïõí ðñáãìáôïðïéÞóåé ìßá êáôáäõôéêÞ åðé÷åßñçóç Ý÷ïíôáò åðéóôñáôåýóåé ôçí ðëÝïí õøçëÞ õðïèáëÜóóéá ôå÷íïëïãßá ôçò åðï÷Þò, ôï Ãåñìáíéêü Ðïëåìéêü Íáõôéêü áðïöáóßæåé üôé äåí åßíáé óõìöÝñïõóá ç áíÜóõñóç ôïõ íáõáãßïõ êáé äßíåé åíôïëÞ íá óôáìáôÞóïõí üëåò ïé Ýñåõíåò. Ìéóü áéþíá ìåôÜ, ç åëëçíéêÞ ïìÜäá åðéäßäåôáé óå åêôåíÞ ÷áñôïãñÜöçóç ôïõ âõèéóìÝíïõ õðïâñõ÷ßïõ, åêôåëþíôáò ðÜíù áðü 70 êáôáäýóåéò, äéÜñêåéáò 90´ ç êÜèå ìßá ìáæß ìå ôéò óôÜóåéò áðïóõìðßåóçò. Ãéá íá «öùôßóåé» üëåò ôéò ðôõ÷Ýò ôçò éóôïñßáò ôïõ, ÷ñçóéìïðïéåß áêüìá êáé âáèõóêÜöïò. Êþóôáò Èùêôáñßäçò: «Ï ðõñãßóêïò ôïõ õðïâñõ÷ßïõ îåðñïâÜëëåé åðéâëçôéêüò «íôõìÝíïò» óôéò ãêñéæïðñÜóéíåò áðï÷ñþóåéò ôïõ âõèïý. Äéáêñßíïíôáé ôï áíôéáåñïðïñéêü ðõñïâüëï ôïõ, ôá ðåñéóêüðéÜ ôïõ ðïõ åßíáé êáôåâáóìÝíá êáé ç áíèñùðïèõñßäá ðïõ åßíáé áíïéêôÞ. ÅõñÞìáôá ðïõ åðéâåâáéþíïõí ôï ãåãïíüò üôé ôï õðïâñý÷éï âñéóêüôáí óôçí åðéöÜíåéá üôáí Ýðåóå óå íÜñêç. ÌÝóá óôçí áíèñùðïèõñßäá ôïõ ðõñãßóêïõ îå÷ùñßæåé ç óêÜëá ðïõ ïäçãåß óôç ãÝöõñá ôïõ õðïâñõ÷ßïõ. ¼ëåò ïé Üëëåò áíèñùðïèõñßäåò åßíáé êëåéóôÝò üðùò êáé ïé ôïñðéëïóùëÞíåò. Ôï õðïâñý÷éï Þôáí ïðëéóìÝíï ìå 15 ôïñðßëåò êáé åöïäéáóìÝíï ìå 169 ôüíïõò ðåôñåëáßïõ ìåãÜëç ðïóüôçôá ôïõ ïðïßïõ åßíáé áêüìá åãêëùâéóìÝíç óôéò äåîáìåíÝò. Áêüìá êáé óÞìåñá ôï «ðëçãùìÝíï» õðïâñý÷éï áíÜëïãá ìå ôïí êáéñü «áéìïññáãåß» óôÝëíïíôáò óôçí åðéöÜíåéá êçëßäåò ðåôñåëáéïåéäþí, óçìÜäé üôé êÜôé êñýâåé åêåß ï âõèüò... ÐëçóéÜæïíôáò óôçí äåîéÜ ðëåõñÜ ôçò ðñýìíçò ðáñáôçñïýìå Ýíá ðåñßåñãï åîùôåñéêü ôìÞìá óáí ðñüóèåôç äåîáìåíÞ, ôï ïðïßï äåí õðÜñ÷åé óôá ó÷Ýäéá ôïõ U 133... ç ýðáñîÞ ôïõ ìáò ðñïâëçìáôßæåé... Üëëï Ýíá óôïé÷åßï ðñïò «áðïêñõðôïãñÜöçóç»... Ïé èáëÜóóéïé ìéêñïïñãáíéóìïß Ý÷ïõí ó÷çìáôßóåé Ýíá ðá÷ý óêïõñü÷ñùìï óôñþìá ðÜíù óôï óêáñß ôïõ íáõáãßïõ. Ï ÷ñüíïò Ý÷åé áöÞóåé ôá óçìÜäéá ôïõ êáé ç îýëéíç åðÝíäõóç ôïõ êáôáóôñþìáôïò äåí õðÜñ÷åé ðëÝïí óôï óçìåßï áõôü öáßíïíôáé ïé óùëçíþóåéò ôïõ õðïâñõ÷ßïõ. Óôï ëáóðþäç âõèü ãýñù áðü ôá óõíôñßììéá êåßôïíôáé äýï ôïñðßëåò êáé ç Üãêõñá ðïõ Ý÷åé áðïêïëëçèåß áðü ôçí êáäÝíá êáé ôï üêéï ôïõ óêÜöïõò... óõìâïëéêü åýñçìá áöïý ôï U 133 Ý÷åé ñßîåé ðëÝïí Üãêõñá ãéá ðÜíôá óôçí õãñÞ áãêáëéÜ ôïõ Óáñùíéêïý...» Ç õðïâñý÷éá Ýñåõíá óôï U 133 äåí öÝñíåé óôï öùò ìüíï åéêüíåò áðü ôï íáõÜãéï óôï âõèü áëëÜ êáé ìßá ðïëý óçìáíôéêÞ áíáêÜëõøç ðïõ áíáôñÝðåé ôçí åðßóçìç åêäï÷Þ ãéá ôç âýèéóç ôïõ ãåñìáíéêïý õðïâñõ÷ßïõ. Êþóôáò Èùêôáñßäçò: «Êáèþò ðåñéðëáíéüìáóôå óôá õðïèáëÜóóéá ìïíïðÜôéá ôçò éóôïñßáò êÜôé êåíôñßæåé ôï åíäéáöÝñïí ìáò, óå ìéêñÞ áðüóôáóç áðü ôï íáõÜãéï. ÐëçóéÜæïõìå êïíôÜ êáé äéáðéóôþíïõìå üôé ðñüêåéôáé ãéá ôï áãêõñïâüëéï ôçò íÜñêçò ðïõ âýèéóå ôï õðïâñý÷éï. Ïé Ãåñìáíïß ðßóôåõáí üôé ôï U 133 äéåßóäõóå êáôÜ ëÜèïò óôï ãåñìáíéêü íáñêïðÝäéï êáé êáôÜ óõíÝðåéá âõèßóôçêå áðü ãåñìáíéêÞ íÜñêç. Ôï óõãêåêñéìÝíï áãêõñïâüëéï üìùò ðáñáðÝìðåé óôç «íÜñêç Ìùñáßôç», ìßá ÅËËÇÍÉÊÇ íÜñêç éäéáßôåñá éó÷õñÞ êáé áðïôåëåóìáôéêÞ áëëÜ Üãíùóôç ìÝ÷ñé óÞìåñá óôïõò ðåñéóóüôåñïõò áðü åìÜò!»
Ç éóôïñéêÞ Ýñåõíá åðéâåâáéþíåé ôéò õðïøßåò ìáò. Óýìöùíá ìå ôçí áðüññçôç äéáôáãÞ Ê 27/4332 ôïõ Ã.Å.Í. óôéò 23 Áõãïýóôïõ ôïõ 1940, êïéíïðïéÞèçêå ó÷Ýäéï ðïíôßóåùò íáñêïðåäßïõ óôçí ðåñéï÷Þ ðïõ âñßóêåôáé óÞìåñá ôï íáõÜãéï. Ôçí çìÝñá ôçò êçñýîåùò ôïõ ðïëÝìïõ äüèçêå áðü ôï Ã.Å.Í. ôï åêôåëåóôéêü óÞìá ôçò ðáñáðÜíù äéáôáãÞò ãéá ôçí ðüíôéóç ôïõ åëëçíéêïý íáñêïðåäßïõ. Ôç íý÷ôá ôçò 29çò ðñïò ôçí 30ç Ïêôùâñßïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå ç ðüíôéóç ôïõ íáñêïðåäßïõ ìå íÜñêåò Vickers êáé Ìùñáßôç, áðü ôá áíôéôïñðéëéêÜ ÐÁÍÈÇÑ, ÁÅÔÏÓ, ÉÅÑÁÎ êáé ÕÄÑÁ õðü ôçí ðñïóôáóßá ôùí áíôéôïñðéëéêþí Â.ÃÅÙÑÃÉÏÓ, ËÅÙÍ êáé ÓÐÅÔÓÅÓ. Óýìöùíá äå, ìå ôá áñ÷åßá ôçò Äéïßêçóçò Íáñêáëéåßáò ôïõ Ðïëåìéêïý ìáò Íáõôéêïý ïé Ãåñìáíïß äåí êáôÞñãçóáí ôï åëëçíéêü íáñêïðÝäéï. Ôï äéáôÞñçóáí êáé ôïðïèÝôçóáí ðáñÜëëçëá ðñïò áõôü äéêÜ ôïõò íáñêïðÝäéá, ðñéí êáé ìåôÜ ôï åëëçíéêü. ¢ñá ôï åëëçíéêü íáñêïðÝäéï õðÞñ÷å ôçí çìÝñá ôçò âýèéóçò ôïõ U 133 êáé óýìöùíá ìå ôéò óõíôåôáãìÝíåò ôïõ íáõáãßïõ ôï ãåñìáíéêü õðïâñý÷éï âñßóêåôáé ìÝóá ó’áõôü. ¢ëëç ìßá áðüäåéîç ôçò ýðáñîçò åëëçíéêïý íáñêïðåäßïõ óôçí óõãêåêñéìÝíç ðåñéï÷Þ, åßíáé ôï íáõÜãéï ôïõ Ñ/Ê ÌÉÌÇÓ ðïõ ç ïìÜäá ìáò åíôüðéóå êïíôÜ óôï U 133. Ôï Ñ/Ê ÌÉÌÇÓ âõèßóôçêå óôéò 28 Ìáñôßïõ ôïõ 1941 ìåôÜ áðü ðñüóêñïõóç óå íÜñêç Ìùñáßôç êáé óêïôþèçêáí 23 áðü ôïõò 27 åðéâáßíïíôåò óå áõôü. Ôï U 133 ëïéðüí, ãéá Üãíùóôï ëüãï ðáñÝêêëéíå áðü ôçí ðñïêáèïñéóìÝíç ôïõ ðïñåßá êáé ìðÞêå óôï åëëçíéêü íáñêïðÝäéï ôç èÝóç ôïõ ïðïßïõ ïé Ãåñìáíïß ãíþñéæáí ìå áðïôÝëåóìá íá ðñïóêñïýóåé óå íÜñêç Ìùñáßôç êáé íá âõèéóôåß. Ôï ãåñìáíéêü íáñêïðÝäéï óôï ïðïßï õðïóôÞñéîáí ïé Ãåñìáíïß üôé Ýðåóå ôï U 133 âñßóêåôáé êïíôÜ óôï åëëçíéêü íáñêïðÝäéï. Ôï íáõÜãéï ôïõ ãåñìáíéêïý õðïâñõ÷ßïõ üìùò âñßóêåôáé ìÝóá óôéò óõíôåôáãìÝíåò ôïõ åëëçíéêïý íáñêïðåäßïõ. ¸ôóé, ç âýèéóç ôïõ U 133 ðñïóôßèåôáé óôéò åðéôõ÷ßåò ôïõ Åëëçíéêïý Ðïëåìéêïý Íáõôéêïý êáôÜ ôï ´ Ðáãêüóìéï Ðüëåìï! ÁõôÞ ôç öïñÜ ìáæß ìå ôïõò äýôåò, áíáäýèçêå êáé ìßá éóôïñéêÞ áëÞèåéá ãéá ôï ìïéñáßï ôáîßäé ôïõ U 133... Ç õðïèáëÜóóéá Ýñåõíá Ý÷åé ïëïêëçñùèåß êáé ç ïìÜäá åãêáôáëåßðåé ôï óêïôåéíü íáõÜãéï ãåìÜôç áðü åéêüíåò êáé ÷ñþìáôá ìéáò Üëëçò åðï÷Þò...
ÍôïêïõìÝíôï - ï ðñþôïò äýôçò ðïõ áíôßêñõóå ôï êïõöÜñé ôïõ U 133
Ðåñßðëïõò
55
Ïé áîéùìáôéêïß ôïõ U 133 êáôÜ ôçí ÜöéîÞ ôïõ óôïí Íáýóôáèìü ôçò Óáëáìßíáò
ÔÏ ÅËËÇÍÉÊÏ “ÌÕÓÔÉÊÏ” ÏÐËÏ Ç íÜñêç Ìùñáßôç ó÷åäéÜóôçêå áðü ôïí íáñêïôå÷íßôç ôïõ Ð.Í. áíèõðïðëïßáñ÷ï ÊÜñïëï Ìùñáßôç, ôï 1931. Ï Ìùñáßôçò - Ýíá åîáéñåôéêÜ ðñïéêéóìÝíï Üôïìï - êáôÜöåñå ìåôÜ áðü óõóôçìáôéêÞ ìåëÝôç ôùí äéáöüñùí íáñêþí åõñùðáúêïý ôýðïõ, íá ó÷åäéÜóåé Ýíáí íÝï âåëôéùìÝíï ôýðï íÜñêçò. Ç íÜñêç Ìùñáßôç, åß÷å ðïëëÜ ðëåïíåêôÞìáôá üðùò ìåãáëýôåñç áíôï÷Þ, áõôüìáôï óýóôçìá áãêõñïâïëßáò ðïõ åðÝôñåðå ôçí åëåã÷üìåíç ðüíôéóç óå ïðïéïäÞðïôå âÜèïò êáé ìåãáëýôåñç ãüìùóç ðïõ ìðïñïýóå íá áöáéñåèåß üôáí ïé íÜñêåò Þôáí áðïèçêåõìÝíåò. ×Üñç äå óôï áõôüìáôï óýóôçìá áãêõñïâïëßáò, ìðïñïýóå íá ìåéùèåß ï ÷ñüíïò ôïðïèÝôçóçò ôçò íÜñêçò êáôÜ 15 ëåðôÜ. ÌåôÜ ôçí êáôáóêåõÞ ôçò ðñþôçò íÜñêçò ôï èÝìá ðáñÝìåéíå óôÜóéìï ðéèáíüí ãéá ïéêïíïìéêïýò ëüãïõò ìÝ÷ñé ôï 1933 ðïõ ï ðëïßáñ÷ïò Êáââáäßáò [Áñ÷çãüò Óôüëïõ 1939-1942] åðáíÞëèå óôç Äéåýèõíóç Ôïñðéëþí êáé Íáñêþí. Ï Êáââáäßáò áíáêßíçóå ôï èÝìá êáé ðñáãìáôïðïßçóå äïêéìÝò êáôÜ ôéò ïðïßåò ç íÜñêç ’Ìùñáßôç’ áðïäåß÷ôçêå éäéáßôåñá åðéôõ÷Þò êáé Ýãéíå áðïäåêôÞ. ÓõãêåêñéìÝíá ï Êáââáäßáò áíáöÝñåé óå ó÷åôéêÞ Ýêèåóç üôé ç íÜñêç Ìùñáßôç åß÷å éäéáßôåñá éêáíïðïéçôéêÜ áðïôåëÝóìáôá. Ï Ìùñáßôçò ðáñÜ ôéò äåëåáóôéêÝò ðñïôÜóåéò ðïõ åß÷å ãéá íá ðïõëÞóåé ôçí åöåýñåóÞ ôïõ óôï åîùôåñéêü ìå óçìáíôéêÜ ÷ñçìáôéêÜ áíôáëëÜãìáôá, ðñïôßìçóå íá ôç èÝóåé óôç äéÜèåóç ôçò ÅëëÜäáò Ýíáíôé ôïõ ðïóïý ôùí 100.000 äñ÷. Ôçí ðñïóðÜèåéÜ ôïõ åíßó÷õóáí ïé áäåëöïß Óôõëéáíïý êáé ï ê.
ÍôïêïõìÝíôï - ôï U 133 ôáîéäåýåé ðñïò ôï èÜíáôï åëÜ÷éóôá ëåðôÜ ðñéí âõèéóôåß
ÊùíóôáíôÜñáò, ïé ïðïßïé ßäñõóáí óôéò áñ÷Ýò ôçò äåêáåôßáò ôïõ 1930 åñãïóôÜóéï êáôáóêåõÞò íáñêþí óôïí ÐåéñáéÜ. Ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò äéáèÝôåé öùôïãñáöéêü Üëìðïõì áðü ôï åñãïóôÜóéï ÊïíôïãéÜííç ôçí çìÝñá åðßóêåøçò ó’áõôü ôçò ðïëéôéêÞò êáé ðïëéôåéáêÞò çãåóßáò ôçò åðï÷Þò êáé îåíÜãçóçò óôá ôìÞìáôá ôùí öÜóåùí êáôáóêåõÞò ôùí íáñêþí ¨Ìùñáúôç”. Ôï Üëìðïõì åäþñçóå óôï Ìïõóåßï ï åããïíüò ôïõ åñãïóôáóéÜñ÷ç ê. ÊïíôïãéÜííçò ï ïðïßïò åßíáé ìÝëïò ôïõ Í.Ì.Å. Åêåß êáôáóêåõÜóôçêáí ïé ðñþôåò 50 íÜñêåò Ìùñáßôç ïé ïðïßåò êáôÜ ôçí åêôÝëåóç ôùí äïêéìþí áðåäåß÷ôçêáí éäéáßôåñá áðïôåëåóìáôéêÝò áöïý ðáñïõóßáæáí 100% åíåñãïðïßçóç óå åñåèßóìáôá óôü÷ùí åíþ áðü ôéò íÜñêåò ðïõ åéóÜãïíôáí áðü ôï åîùôåñéêü ìüíï ïé 30 áðü ôéò 50 åíåñãïðïéïýíôáí óå áíôßóôïé÷á åñåèßóìáôá. Ïé æçìéÝò ðïõ Ý÷åé õðïóôåß ôï U 133 ðáñáðÝìðïõí óå íÜñêç ìå éäéáßôåñá ìåãÜëç éó÷ý üðùò ç íÜñêç Ìùñáúôç. To U 133 êáôáóêåõÜóôçêå óôç ÂñÝìç ôçò Ãåñìáíßáò óôéò 28 Áðñéëßïõ 1941. Óôéò 17/01/1942 áíÝëáâå áðïóôïëÞ áðïðñïóáíáôïëéóìïý ôïõ å÷èñéêïý óôüëïõ óôï Er Salam. Áðü áõôüí ôïí óôüëï, ôï U 133 êáôÜöåñå íá âõèßóåé ôï âñåôáíéêü áíôéôïñðéëéêü HMS GURKHA. Óôï ôÝëïò áõôÞò ôçò áðïóôïëÞò äÝ÷èçêå åðßèåóç áðü å÷èñéêü ðëïßï êáé õðÝóôç óïâáñÝò æçìéÝò ìå áðïôÝëåóìá íá Ýñèåé ãéá åðéóêåõÝò óôçí ÅëëÜäá. Óôç óõíÝ÷åéá, åíóùìáôþèçêå ìå ôçí ìïíáäéêÞ ãåñìáíéêÞ ìïßñá õðïâñõ÷ßùí óôçí ÅëëÜäá, ôçí 23ç ìïßñá õðïâñõ÷ßùí, ðïõ åß÷å ùò âÜóç ôçò ôï íáýóôáèìï ôçò Óáëáìßíáò.
U133 ×ÁÑÁÊÔÇÑÉÓÔÉÊÁ & ÄÑÁÓÇ Åêôüðéóìá:
ÌÞêïò: ÐëÜôïò: Ìç÷áíÝò: Ôá÷ýôçôá: Ïðëéóìüò: ÐëÞñùìá: Åðé÷åéñçóéáêü ÂÜèïò: ÂÜèïò óýíèëéøçò: 56
Ðåñßðëïõò
769 ôüíïé åí åðéöáíåßá 871 ôüíïé åí êáôáäýóåé 1070 ôüíïé óõíïëéêÜ 67.10 ìÝôñá ðñßìá - ðëþñç 6,20 ìÝôñá 3200 ßððïé ehp åí åðéöáíåßá 750 ßððïé ehp åí åðéöáíåßá 17-17,7 êüìâïõò åí åðéöáíåßá 7,6 êüìâïõò åí êáôáäýóåé 15 ôïñðßëåò, 1 áíôéáåñïðïñéêü ðõñïâüëï 44 - 52 Üôïìá - 100 msw - 220 msw
Ôï ðëÞñùìá ôïõ õðïâñõ÷ßïõ óå åðéèåþñçóç
Μαθητικό Ημερολόγιο Ðáñïõóßáóç: X. TïñôïñÝëçò, E-mail: arte_tort@yahoo.es
ÁËËÇ ÌÉÁ ÖÏÑÁ Ç Ó×ÏËÉÊÇ ×ÑÏÍÉÁ ÅÖÔÁÓÅ ÓÔÏ ÔÅËÏÓ ÔÇÓ. ÊáôÜ ôçí äéÜñêåéá áõôÞò ôçò ðåñéüäïõ, üðùò êáé êÜèå ÷ñüíï, ðÝñáóáí ÷éëéÜäåò ðáéäéÜ áðü ôéò áßèïõóåò ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò, îåíáãÞèçêáí êáé óõììåôåß÷áí óôá åêðáéäåõôéêÜ ðñïãñÜììáôá ðïõ óõíäõÜæïõí ôçí ãíùñéìßá ìå ôçí ÍáõôéêÞ ìáò Éóôïñßá, ôçí êáëëéÝñãåéá ôçò áãÜðçò ôùí íÝùí ãéá ôçí èÜëáóóá, ôçí øõ÷áãùãßá êáé ôçí äçìéïõñãéêüôçôá. Ôï êáëïêáßñé óôáìáôïýí ïé ðáéäéêÝò öùíïýëåò ðïõ äéáôáñÜóóïõí åõ÷Üñéóôá ôçí çóõ÷ßá ôïõ êôéñßïõ ôïõ Ìïõóåßïõ. Ç åêðáéäåõôéêÞ ïìÜäá ìáò áîéïëïãåß ôç ÷ñïíéÜ êáé ó÷åäéÜæåé ôéò äñÜóåéò ôçò ãéá ôïí åñ÷üìåíï ó÷ïëéêü ÷ñüíï. Ç åðéêïéíùíßá ìáò üìùò ìå ôïõò ìéêñïýò ìáò ößëïõò, ðïõ ìáò Ý÷ïõí åðéóêåöôåß, äåí óôáìáôÜ. Ôá ðáéäéÜ îåêïýñáóôá, óôéò äéáêïðÝò ôïõò, èõìïýíôáé ôç ÷åéìåñéíÞ ôïõò åðßóêåøç, ðáßæïõí ìå ôï õëé58
Ðåñßðëïõò
êü ðïõ ôïõò åß÷å ðñïóöåñèåß, æùãñáößæïõí, êÜíïõí êáôáóêåõÝò. Óõ÷íÜ ìáò öèÜíïõí ìå ôï ôá÷õäñïìåßï üìïñöåò ìéêñÝò êáôáóêåõÝò ðïõ ôá ðáéäéÜ Ý÷ïõí åìðíåõóôåß áðü ôá «èáëáóóéíÜ ôáîßäéá» ôïõò óôï Íáõôéêü Ìïõóåßï. Ç öÞìç ôçò ðáéäåõôéêÞò ðñïóðÜèåéáò êáé ðñïóöïñÜò ôïõ Ìïõóåßïõ åßíáé ãíùóôÞ ü÷é ìüíï óôá ó÷ïëåßá ôçò ÁôôéêÞò ðïõ Ý÷ïõí ôç äõíáôüôçôá íá ìáò åðéóêåöôïýí, áëëÜ êáé óå ó÷ïëåßá üëçò ôçò ÅëëÜäïò. ÐïëëÝò öïñÝò ðáßñíïõìå åðéóôïëÝò ìå áéôÞìáôá ãéá ðñïóöïñÜ ôùí åêðáéäåõôéêþí ìáò öõëëáäßùí óå áðïìáêñõóìÝíá ó÷ïëåßá. ×áñáêôçñéóôéêÜ ç åðéóôïëÞ ôïõ Ìáñôßïõ ôïõ 2006 áðü ôïí ÁíôéäÞìáñ÷ï Êáñäßôóáò ê. ÅõÜããåëï ËÝìá êáé ôçí Äéåõèýíôñéá Ðáéäéêþí Âéâëéïèçêþí êáé ôïõ Ðíåõìáôéêïý ÊÝíôñïõ Êáñäßôáò, áíÝöåñå: «..ãíùñßæïíôáò ôçí åîáßñåôç äïõëåéÜ ðïõ êÜíåé ôï Ìïõóåßï óáò ðáñáêáëïýìå íá ìáò áðïóôåßëåôå åíçìåñùôéêü õëéêü
êáé öõëëÜäéá ãéá åêðáéäåõôéêÜ ðñïãñÜììáôá ðïõ äéáèÝôåôå...». Ôï Ìïõóåßï áíôáðïêñßèçêå Üìåóá óôï áßôçìá, ôá åêðáéäåõôéêÜ öõëëÜäéá óôÜëèçêáí óôéò äÝêá ðáéäéêÝò âéâëéïèÞêåò ðïõ ëåéôïõñãïýí óôéò ïêôþ óõíïéêßåò êáé ôá äýï äçìïôéêÜ äéáìåñßóìáôá ôïõ äéåõñõìÝíïõ äÞìïõ ôçò Êáñäßôóáò êáé ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ãéá ôçí äéïñãÜíùóç åêðáéäåõôéêþí äñùìÝíùí. ÂÝâáéá, ïé åðéóôïëÝò ðïõ ëáìâÜíïõìå äåí åßíáé ìüíï ãéá áéôÞìáôá. ÐïëëÝò åßíáé êáé ïé åõ÷áñéóôÞñéåò åðéóôïëÝò áðü ó÷ïëåßá ðïõ ìáò Ý÷ïõí åðéóêåöôåß êáé ðñáãìáôéêÜ ìáò ãåìßæïõí ìå ÷áñÜ êáé äýíáìç íá óõíå÷ßæïõìå ôçí ðñïóðÜèåéÜ ìáò. Ç åðéóôïëÞ áðü ôïí ÄéåõèõíôÞ ôïõ Ðáéäéêïý Óôáèìïý ôçò ÉåñÜò Ìçôñüðïëçò Ðåéñáéþò ê. Íéêüëáï Óáìðáæéþôç óôçí Ðñüåäñï ôïõ Ìïõóåßïõ áíÝöåñå: «Íïéþèïõìå ôçí áíÜãêç íá óáò åêöñÜóïõìå ôéò ðéï èåñìÝò ìáò åõ÷áñéóôßåò ãéá ôçí Üøïãç öéëïîåíßá êáé ôï éäéáßôåñï
åíäéáöÝñïí ôï ïðïßï ðñïóöÝñáôå óôá ðáéäéÜ ôïõ Ðáéäéêïý Óôáèìïý ôçò ÉåñÜò Ìçôñüðïëçò Ðåéñáéþò, ôá ïðïßá åðéóêÝöôçêáí ôï Ìïõóåßï óáò óôá ðëáßóéá ôùí Åêðáéäåõôéêþí ôïõò åðéóêÝøåùí. Ôüóï ïé åãêáôáóôÜóåéò üóï êáé ôï åí ãÝíåé åêðáéäåõôéêü ðñüãñáììá áðÝðíåáí óåâáóìü óôïí åðéóêÝðôç êáé áãÜðç ãéá ôçí ôåëåéüôçôá! ÂïçèÞóáôå íá Ýñèïõí ôá ðáéäéÜ êïíôÜ óôçí ÍáõôéêÞ ìáò ÐáñÜäïóç ìå ôñüðï ìåèïäéêü, êáé ãé‘ áõôü óáò åõ÷áñéóôïýìå. Ãéá ôçí ðüëç ìáò ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï áðïôåëåß êüóìçìá ìå ôçí ðëçñüôçôá ôùí åêèåìÜôùí êáé ôçí ïñãáíùìÝíç åêðáéäåõôéêÞ ôïõ ðñïóöïñÜ. Åõ÷üìáóôå êÜèå åðéôõ÷ßá óôá Ýñãá óáò. Ôá åêðáéäåõôéêÜ ìáò ðñïãñÜììáôá Ý÷ïõí ðñïêáëÝóåé êáé ôï åíäéáöÝñïí ôçò ÁêáäçìáúêÞò Êïéíüôçôáò. Ôï ÔìÞìá Éóôïñßáò êáé Áñ÷áéïëïãßáò ôïõ Åèíéêïý êáé Êáðïäéóôñéáêïý Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí êáé ôï Ìåôáðôõ÷éáêü Ðñüãñáììá «ÊïéíùíéêÞ êáé ÐïëéôéóôéêÞ ÊáôÜñôéóç Åìøõ÷ùôþí» ôïõ ÔìÞìáôïò Åðéóôçìþí ôçò Åêðáßäåõóçò ôïõ Äçìïêñßôåéïõ Ðáíåðéóôçìßïõ ÈñÜêçò Þñèáí óå åðáöÞ ìáæß ìáò þóôå íá óõìâÜëëïõìå óôçí ðñáêôéêÞ Üóêçóç ôùí öïéôçôþí. Ïé ìåëëïíôéêïß áñ÷áéïëüãïé, óôá ðëáßóéá ôçò êáôÜñôéóÞò ôïõò æÞôçóáí íá êáèßóïõí óôá ìáîéëáñÜêéá ôùí åêðáéäåõôéêþí ðñïãñáììÜôùí ôïõ Ìïõóåßïõ, íá íéþóïõí îáíÜ ìéêñÜ ðáéäéÜ, íá æùãñáößóïõí, íá öáíôáóôïýí êáé íá ãñÜøïõí íáõôéêÝò ðåñéðÝôåéåò, íá ðáßîïõí ìå ðçëü êáé íá êáôáóêåõÜóïõí áêñüðñùñá, êáñÜâéá, Üãêõñåò... Áîßæåé íá óçìåéùèåß ç åñãáóßá ôçò Ìåôáðôõ÷éáêÞò ÖïéôÞôñéáò êáò Ìáëâßíáò Ìåñåêïýëéá ãéá ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò êáé ç åöáñìïãÞ ðåéñáìáôéêïý åêðáéäåõôéêïý ðñïãñÜììáôïò óå ôÜîç ôïõ 48ïõ Äçìïôéêïý Ó÷ïëåßïõ ÐåéñáéÜ. Ôï ðñüãñáììá ðïõ ó÷åäßáóå ç öïéôÞôñéá ðñïÝâëåðå ôçí ðñïåôïéìáóßá ôçò ôÜîçò ðñéí ôçí åðßóêåøç óôï Ìïõóåßï ãéá ôï äéÜóôçìá ìéáò åâäïìÜäáò, ôçí åðßóêåøç êáé åêäçëþóåéò óôï ó÷ïëåßï ãéá ôç ó÷Ýóç ôïõ ¸ëëçíá ìå ôçí èÜëáóóá. Ç äéáöïñåôéêüôçôá ôïõ ðåéñáìáôéêïý áõôïý ðñïãñÜììáôïò Þôáí ïé äñáóôçñéüôçôåò áõôüíïìçò ðåñéÞãçóçò ìáèçôþí óôéò áßèïõóåò ôïõ Ìïõóåßïõ êáèþò êáé äñþìåíá óôç âéâëéïèÞêç êáé óôïí ðåñßâïëï ôïõ êôéñßïõ ôïõ Ìïõóåßïõ. Ôçò åõ÷üìáóôå êáëÞ åðéôõ÷ßá óôçí åñãáóßá ôçò êáé êáëÞ óôáäéïäñïìßá.
ÆùãñáöéÝò ìáèçôþí - åðéóêåðôþí ôïõ Ìïõóåßïõ
Οι διαφορές και οι ομοιότητες της ολκάδος και της τριήρους από μαθητή Δ΄ Δημοτικού
Ðåñßðëïõò
59
Μαθητικό Ημερολόγιο
Ï Ðáéäáãùãüò-Ìïõóåéïëüãïò ×áñÜëáìðïò ÔïñôïñÝëëçò îåíáãåß ôá ðáéäéÜ ôïõ óôáèìïý ôçò ÉåñÜò Ìçôñïðüëåùò Ðåéñáéþò
Ç Ìïõóåéïëüãïò êá Ñïýëá ×Üúäïõ îåíáãåß ôá ðáéäéÜ ôïõ óôáèìïý ôçò ÉåñÜò Ìçôñïðüëåùò Ðåéñáéþò
Συνέχισε τα ημερολόγια του πλοίου Ιουλίου 4, ημέρα Παρασκευή. Το πρωί φουντάραμε στα Ψαρά. Έπειτα, μετά από τέσσερεις ώρες διώξαμε τους Τούρκους ομοίως και τον καπετάνιο τους, και τους ρίξαμε στη θάλασσα... Ζητούσαν βοήθεια, μα δεν υπήρχε Τούρκος ούτε στο ένα μίλι. Κανείς δεν τους βοηθούσε, κανείς δεν τους λυπόταν. Σκότωσαν οικογένειες και πολλά παιδιά. Ήταν δυνατόν να τους λυπηθούν; Μετά από τόσο κακό; Να πάθαιναν αυτό ήταν το πιο σωστό. Τους βλέπαμε και σκεπτόμασταν όταν ήμασταν εμείς στη θέση τους. Δεν έδειξαν έλεος ποτέ... Άρχισε σε λίγο να βρέχει και προμηνούσε τρικυμία. Η θάλασσα άρχισε να αγριεύει επικίνδυνα λες και ήθελε να ξεπλύνει το κακό και την καταστροφή. Έφευγαν μακριά. Ο καπετάνιος τους πνίγηκε και ήρθε η σειρά τους. Τι ντροπή! Φώναζαν πως είναι μαζί με τους Έλληνες! Πρόδωσαν την πατρίδα τους! Η ζωή τους ήταν τόσο σημαντική, που μέχρι και δούλοι των Ελλήνων θα γίνονταν. Εμείς ποτέ δεν το κάναμε αυτό. Δεν γονατίσαμε μπροστά τους, όσο κι αν κινδυνεύαμε. Πεθάναμε για την πατρίδα μας, ποτέ δεν λυγίσαμε! Ενώ αυτοί πέθαναν με το χειρότερο βάρος στην ψυχή τους. Πέθαναν με τη χειρότερη ντροπή... ΣΤΑΜΟΥΛΗ ΕΙΡΗΝΗ - 25ο Δημοτικό Σχολείο Περιστερίου Μαθήτρια Ε΄ Δημοτικού
Γράμμα στους δικούς σου Είσαι ναύτης στο πλοίο που πριν ζωγράφισες. Φαντάσου πως είναι η ζωή σ’αυτό, τις περιπέτειες στην ανοιχτή θάλασσα, και γράψε ένα γράμμα στους δικούς σου. Γειά σας! Μαμά, μπαμπά είμαι καλά Παππού, γιαγιά περνάω μια χαρά. Θείε, θεία θα γυρίζω την Κυριακή Α! Και να μην ξεχάσω να σας πω πως μου λέιψατε πολύ. Σήμερα θα φάμε μακαρόνια με κιμά αλλά εγώ θα φάω πολύ αργά.
Τώρα είμαι σε ένα νησί μικρό όμορφο με τουρισμό. Κάθε μέρα ξυπνάω πολύ πρωί και τις δουλειές του καραβιού κάνω μέ όρεξη πολύ Ανυπομονώ να σας δω, γειά σας και σας αγαπώ. ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΙΣΚΙΑ Μαθήτρια ΣΤ΄ Δημοτικού
60
Ðåñßðëïõò
Ðåñßðëïõò
61
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΧΟΖΟΣ ×Üñçò ÔïñôïñÝëçò ÌïõóåéïãñÜöïò E-mail: arte_tort@yahoo.es
ïõò áéóèáíôéêïýò áõôïýò óôß÷ïõò ôïõ ÏäõóóÝá Åëýôç (ÐñÜóéíï) ìïõ Ýöåñáí óôï ìõáëü ôá Ýñãá ôïõ ÄçìïóèÝíç ×üæïõ áðü ôçí ôñßôç ôïõ áôïìéêÞ Ýêèåóç ðïõ åãêáéíéÜóôçêå óôéò 16 Ìáñôßïõ 2006 óôçí áßèïõóá ôÝ÷íçò «Ôñßãùíï». Ç íÝá áõôÞ åéêáóôéêÞ ðáñÝìâáóç ôïõ æùãñÜöïõ, ìå ôïí áñ÷áéïðñåðÞ óýíèåôï ôßôëï «¸íäïí», áðü ôçí ðñüèåóç åíêáé ôï ïõóéáóôéêü -äïí (óðßôé), ìáò ðáñáðÝìðåé óôçí åñìçíåßá ðïõ Ýäéíáí ïñéóìÝíïé áñ÷áßïé ¸ëëçíåò óõããñáöåßò óôï åðßññçìá, «óôï åóùôåñéêü ôïõ óþìáôïò, ôïõ åáõôïý». «¸íäïí» ëïéðüí óôï÷åýïõí êáé ôá äçìéïõñãÞìáôá ôçò ðïëý÷ñùìçò êáé ðïëõèåìáôéêÞò ðáëÝôáò ôïõ êáëëéôÝ÷íç, óå ìéá åíäïóêüðçóç, ìéá åóùôåñéêÞ áíáæÞôçóç êáé áíáãíþñéóç õðïóõíåßäçôùí áéóèÞóåùí, óå ìéá áõôïøõ÷áíÜëõóç ìå óêïðü ôçí áõôïãíùóßá. Ï åñåèéóìüò ôçò áõóôçñÜ áõôÞò ðñïóùðéêÞò ðïñåßáò óôç æùÞ êÜèå áíèñþðïõ åðéäéþêåôáé ìå ôá Ýñãá íåêñÞò öýóçò ðïõ êõñéáñ÷ïýí óôçí Ýêèåóç áõôÞ áëëÜ êáé ìå åêåßíá ðïõ óõíäõÜæïõí ôá Üøõ÷á áíôéêåßìåíá ìå ôï áéóèçóéáêü, çìßãõìíï, ãõíáéêåßï óþìá. Ðñïêáëþíôáò äõáäéêüôçôá áéóèçìÜôùí, ìå êõñßáñ÷ç âÝâáéá ôçí üñáóç, ôçí áðüëáõóç êáé ôï èáõìáóìü ôçò ôÝ÷íçò. ¢íèç-ïóìÞ, öñïýôá-ïóìÞ / ãåýóç, ìïõóéêÜ üñãáíá-áêïÞ, áíèñþðéíç öéãïýñá-ôñõöåñüôçôá / èáõìáóìüò /åñùôéêÞ äéÜèåóç, Üãñéá æþá-èáõìáóìüò / öüâïò, öèïñÜ Ýíæùùí óôïé÷åßùí-ìåëáã÷ïëßá. Ïé íåêñÝò öýóåéò ôïõ ÄçìïóèÝíç ×üæïõ äéáöïñïðïéïýíôáé áðü áíôßóôïé÷á Ýñãá ðïõ Ý÷ïõìå óõíçèßóåé íá âëÝðïõìå íá áíôéðñïóùðåýïõí áõôÞí ôçí êáôçãïñßá ôçò ôÝ÷íçò, ãÝí-
íçìá ôùí âïñåßùí ÷ùñþí. Ôï áäýíáìï öùò ôçò âüñåéáò Åõñþðçò êáé ç õãñüôçôá ôçò áôìüóöáéñáò ðñïêáëïýí ìéá á÷ëý ðïõ ðåñéâÜëëåé ôá áíôéêåßìåíá, ìå áðïôÝëåóìá íá ÷Üíïõí ôçí áêñßâåéá ôïõ ðåñéãñÜììáôïò êáé ôç óôåñåüôçôá ôïõ ÷ñþìáôüò ôïõò. Ôá Ýñãá ôçò «¸íäïí» ùóôüóï âñßóêïíôáé ðéï êïíôÜ óôçí åëëçíéêÞ öõóéêÞ ðñáãìáôéêüôçôá êáé, áí ìáò åðéôñåðüôáí íá åéóÜãïõìå Ýíáí íÝï üñï óôçí ïñïëïãßá ôçò ôÝ÷íçò, èá ëÝãáìå üôé áíÞêïõí óôçí «ìåóïãåéáêÞ íåêñÞ öýóç». Ôï êáèáñü êáé éó÷õñü åëëçíéêü öùò äéá÷Ýåôáé ìå äýíáìç óôïí êáìâÜ ôïõ êáëëéôÝ÷íç ìå áðïôÝëåóìá ç ðëïýóéá ðïéêéëßá ÷ñþìáôïò êáé öüñìáò íá åðçñåÜæåôáé Üìåóá áðü ôá ðáé÷íßäéá ôïõ öùôüò êáé ôùí Ýíôïíùí óêéþí. Ç êáèáñüôçôá ôçò æùíôáíÞò ðéíåëéÜò ôïõ îåðåñíÜ ôá üñéá ôïõ ôåëÜñïõ êáé ôçò áêéíçóßáò ôçò «íåêñÞò öýóçò». Ï ÄçìïóèÝíçò ×üæïò ãåííÞèçêå óôçí ÐÜôñá êáé óôáäéïäñüìçóå óôï Ðïëåìéêü Íáõôéêü ùò Áîéùìáôéêüò Ìç÷áíéêüò ìÝ÷ñé ôï 1984. ÓÞìåñá áóêåß åëåýèåñï åðÜããåëìá Íáõðçãïý Ìç÷áíéêïý. Ôá æùãñáöéêÜ ôïõ ôáîßäéá îåêßíçóáí ôï 1985. ÌáèÞôåõóå óôï åñãáóôÞñé ôïõ Ëõêåßïõ Åëëçíßäùí ìå äÜóêáëï ôïí Ë. ÊáñðáèÜêç êáé óôçí Áíþôáôç Ó÷ïëÞ Êáëþí Ôå÷íþí Áèçíþí ìå äáóêÜëïõò ôïõò Ð. ÔÝôóç êáé Ñ. Ðáðáóðýñïõ. Åìåßò, óôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò, ôïõ åêöñÜæïõìå ôá óõã÷áñçôÞñéá ìáò êáé ôïõ åõ÷üìáóôå íá óõíå÷ßóåé ôïõò èáõìÜóéïõò äïìéêïýò êáé ÷ñùìáôéêïýò ðåéñáìáôéóìïýò. Ôåëåéþíïíôáò èá óçìåéþíáìå ôï áðüóðáóìá ôïõ Oscar Wilde áðü ôïõò «Óôï÷áóìïýò»: «ÊáíÝíá ðñÜãìá äå âëÝðåé êáíåßò, ùò ôç óôéãìÞ ðïõ èá äåé ôçí ïìïñöéÜ ôïõ. Ôüôå êáé ìüíïí ôüôå, ôï ðñÜãìá âãáßíåé áðü ôçí áíõðáñîßá»...
Τ
62
“Ενδον”
“Ìéá ìá÷áéñéÜ óôïõ ìÞëïõ ôá øá÷íÜ ìéá ðßêñá óôï âñáêß ôïõ öñÝóêïõ áìýãäáëïõ Ýíá ðÞäçìá íåñïý ìÝóá óôá ðñÜóá êáé ôï êïñßôóé ðïõ äåí ìðÞêå áêüìç ïëÜêåñï óôïí Ýñùôá ìá êñáôÜåé ìåò óôçí ðïäéÜ ôïõ Ýíá óôéöü äáóÜêé öñïýôùí!”
Ðåñßðëïõò
Ðåñßðëïõò
63
Λογοτεχνία & Θάλασσα ΤΟ ΞΕΣΤΡΑΤΙΣΜΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ Ôïõ Áñéóôåßäç ×ñ. Ðåôñüðïõëïõ (Óêáñìéôóéþôç)
ÔÑÉÁÍÔÁ ÅÍÁ ×ÑÏÍÉÁ ìåôÜ ôï èÜíáôï ôïõ ðïéçôÞ ôçò èÜëáóóáò ”Íßêïõ Êáââáäßá”. ×Üóìá ÷ùñßæåé ôï ôþñá êé üëïõò åìÜò, áðü ôï óôåñíü ìðÜñêï ôïõ ôñïâáäïýñïõ ðïéçôÞ ôçò èÜëáóóáò, åßíáé ôüóï ãíùóôüò, ôüóï áãáðçìÝíïò, áíáãíùñßæåôáé ùò áõèåíôéêÞ öùíÞ ôïõ êüóìïõ ôùí èáëáóóáíèñþðùí óôï ÷þñï ôçò ôÝ÷íçò êáé ôçò êáëëéôå÷íéêÞò äçìéïõñãßáò. Ï ðïéçôÞò ôïõ ”Ìáñáìðïý”, üðùò ôïí ëÝåé ï ëáüò, Êüëéá üðùò ôïí ëÝãáìå åìåßò ïé óýíôñïöïß ôïõ, äïýëåøå ãéá ðïëëÜ ÷ñüíéá óôá êáñÜâéá êáé õðÞñîå ï ßóêéïò ôïõ Ðüíôïõ óáí ñáäéïôçëåãñáöçôÞò. Ôï áäÜìáóôï õãñü óôïé÷åßï ðñïóöÝñåôáé óôïí åêëåêôü ìáò èáëáóóïãñÜöï ðïéçôÞ óáí ìïíáäéêü õëéêü ãéá ôçí ýöáíóç ôùí èáëáóóéíþí ðïéçìÜôùí ôïõ. Ï ”Íßêïò Êáââáäßáò” áíáæçôåß ôï Ýëåïò ôïõ Èåïý êáé åìðíÝåôáé áðü ôçí ñéøïêßíäõíç åðéäåîéüôçôá ôùí Íáõôéêþí. ÁíáöÝñåôáé óôç æùÞ êáé óôïõò êáçìïýò, ôá ðÜèç êáé ôá âÜóáíá ôùí íáõôéêþí, ì’ Ýíáí ôñüðï ðïõ ìüíï åêåßíïò ãíþñéæå. Ôïí èõìçèÞêáìå ìå åõöñüóõíç äéÜèåóç áõôÝò ôéò ìÝñåò äéüôé óôéò 10 ôïõ ÖëåâÜñç ôï 1975 Üöçóå ôç ôåëåõôáßá ôïõ áíÜóá. O Íßêïò Êáââáäßáò ãåííÞèçêå óôï ×áñìðßí ôçò Ìáíôæïõñßáò ôï 1910. Ç êáôáãùãÞ ôïõ Þôáí ôï öéóêÜñäï ôçò ÊåöáëïíéÜò. ÌåãÜëùóå óôïí ÐåéñáéÜ. Áðü ôá äþäåêÜ ôïõ ÷ñüíéá åß÷å áñ÷ßóåé êé Ýãñáöå ðïéÞìáôá. Åß÷å ôï ÷Üñéóìá ôçò ðïßçóçò. Ôá åöçâéêÜ ôïõ ÷ñüíéá ôá ðÝñáóå ùò õðÜëëçëïò óôï ðñáêôïñåßï åêäüóåùò ôáîéäéùôéêþí åéóéôçñßùí ôùí åöïðëéóôþí ÃéáííïõëÜôïõ, áäåëöþí ôçò ìÜíáò ôïõ. ºóùò ôï áëéóâåñßóé áõôü ìå ôï íáõôéêü êüóìï êáé ôïõò ôáîéäéþôåò ôïý ’äùóáí ôï êßíçôñï êáé ôçí Ýíôïíç åðéèõìßá ôçò ”öõãÞò”. ÐñùôïìðáñêÜñéóå íáýôçò ó’ Ýíá öïñôçãü êáñÜâé. ÓõíÝ÷éóå íá öåýãåé ìå ôá öïñôçãÜ êáñÜâéá, ðáñÜ ôçí áíôßäñáóç ôùí äéêþí ôïõ áíèñþðùí, éäéáßôåñá ôçò ìÜíáò ôïõ, êáé íá ãõñßæåé èáëáóóïäáñìÝíïò, áäýíáôïò êáé ðïëëÝò öïñÝò êáé áäÝêáñïò. ¼ðïõ áðïöÜóéóå íá ðÜñåé ôï äßðëùìá ôïõ ñáäéïôçëåãñáöçôÞ ãéá íá óôáèåñïðïéÞóåé ôï äåóìü ôïõ ìå ôç èÜëáóóá, ôç ìåãÜëç áãÜðç ôïõ. ÐÏÕÓÉ ¸ðåóå ôï ðïýóé áðïâñáäßò - ôï êáñáâïöÜíáñï ÷áìÝíï ê’ Ýöôáóåò ÷ùñßò íá óå ðñïóìÝíù ìÝò óôçí ôéìïíéÝñá íá ìå äåéò. ÊÜôáóðñá öïñÜò ê’ Ý÷åéò âñá÷åß, ðëÝêù óáëáìÜóôñá ôá ìáëëéÜ óïõ. ÊÜôïõ óôá íåñÜ ôïõ Port Pegassu âñÝ÷åé ðÜíôá ôÝôïéáí åðï÷Þ. Ìáò ðáñáìïíåýåé ï èåñìáóôÞò
64
Ðåñßðëïõò
Ï Íßêïò Êáââáäßáò, åßíáé åêåßíïò ðïõ áãáðéÝôáé êáé äéáâÜæåôáé ðåñéóóüôåñï êáé ôïýôï ãéáôß óôÜèçêå áðüëõôá åéëéêñéíÞò, ëéôüò êáé óùóôüò, ôüóï óôï ðïéçôéêü üóï êáé óôïí ðåæü ëüãï ôïõ. Ìå ôá ôñßá ðïéçôéêÜ ôïõ âéâëßá ”Ìáñáìðïý”, ”Ðïýóé” êáé ”ÔñáâÝñóï”, êáèþò êáé ôï ðåæïãñÜöçìá ç ”ÂÜñäéá” êáôÝêôçóå ôçí ðñþôç èÝóç áíÜìåóá óôïõò ¸ëëçíåò ðïéçôÝò ôçò èÜëáóóáò üëùí ôùí åðï÷þí. Ôá ðïéÞìáôá ôïõ, áöçãïýíôáé Ýíá èáëáóóéíü åðåéóüäéï, åêöñÜæïõí ôáõôü÷ñïíá Ýñùôá ðñïò ôç èÜëáóóá êáé ìéá ôÜóç öõãÞò áðü ôçí ðåæüôçôá ôçò óôåñéÜò, áêüìá êé áðü ôïí ðåæü èÜíáôï óôç óôåñéÜ... ÐïëëÝò öïñÝò Ýëåãå óôïí ößëï ôïõ Êáßóáñá: Êáßóáñ, áðü Ýíá èÜíáôï óå êÜìáñá êé áðü Ýíá ÷ùìáôÝíéï ðåæü ìíÞìá, äå èá’ íáé ðïéçôéêüôåñïò êáé ðéï üìïñöïò ï äéÜöåããïò âõèüò êáé ô’ Üãñéï êýìá;” ÐÝèáíå óôçí ÁèÞíá ôï 1975, ôï Ýñãï ôïõ üìùò Ýìåéíå êáé èá ôï äéáâÜæïõìå êáé èá øéèõñßæïõìå ìáæß ôïõ: Èá ìåßíù ðÜíôá éäáíéêüò êé áíÜîéïò åñáóôÞò ôùí ìáêñõóìÝíùí ôáîéäéþí êáé ôùí ãáëÜæéùí Ðüíôùí êáé èá ðåèÜíù ìéá âñáäéÜ óáí üëåò ôéò âñáäéÝò ÷ùñßò íá ó÷ßóù ôç èïëÞ ãñáììÞ ôùí Ïñéæüíôùí. ìå ôá äõü ôïõ ðüäéá óôéò êáäÝíåò. Ìçí êïéôÜò ðïôÝ óïõ ôéò áíôÝíåò ìå ôçí ôñéêõìßá· èá æáëéóôåßò. ÂëáóôçìÜ ï ëïóôñüìïò ôïí êáéñü ê’ åßí’ áëÜñãá ôüóï ç Ôïêïðßëëá. Áðü íá öïâÜìáé êáé íá êáñôåñþ êÜëëéï ðåñéóêüðéï êáé ôïñðßëëá. Öýãå! ÅóÝ óïõ ðñÝðåé óôÝñåá ãç. ¹ñèåò íá ìå äåéò êé üìùò äå ì’ åßäåò Ý÷ù áð’ ôá ìåóÜíõ÷ôá ðíéãåß ÷ßëéá ìßëéá ðÝñ’ áð’ ôéò Åâñßäåò.
¼ôáí ðñùôïäéáâÜóáìå áõôü ôï ëïãïôå÷íéêü äïêßìéï ôïõ Ãåþñãéïõ Âëá÷üðïõëïõ, ÷ùñßò íá êáôáëÜâïõìå ãéáôß, ìáò Þñèå óôï íïõ ï «ÅóôáõñùìÝíïò» ôïõ éäéïöõïýò Éóðáíïý æùãñÜöïõ Óáëâáäüñ Íôáëß. Äåí Ý÷åé óçìáóßá ðüóï ÷éëéïãñáììÝíï êáé ÷éëéïåéðùìÝíï åßíáé ôï èÝìá, õðÜñ÷åé ðÜíôá êÜðïéá ïðôéêÞ ãùíßá ðïõ ôï êÜíåé ðñùôüôõðï, ôïõ äßíåé íÝá äñïóéÜ êáé åíäéáöÝñïí, óå êÜíåé íá áíõðïìïíåßò íá ôï äéáâÜóåéò üëï, êáßôïé ãíùñßæåéò ôï ôÝëïò. Åëðßæïõìå ïé áíáãíþóôåò ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò íá âñïõí êáé áõôïß ôüóï åíäéáöÝñïí ôï ìéêñü äéÞãçìá ðïõ ðáñáèÝôïõìå óôçí óõíÝ÷åéá. Ðåñßðëïõò
ΤΟ ΓΑΪΔΟΥΡΑΚΙ ΝΑΘΑΝ ÄéÞãçìá ãéá ìéêñÜ êáé ìåãÜëá ðáéäéÜ
¹ôáí Ýíá æåóôü áíïéîéÜôéêï ðñùéíü, óôçí ðåäéÜäá ôçò Éïõäáßáò. Ï öùôåéíüò Þëéïò ÷Üéäåõå ìå ôéò æåóôÝò áêôßíåò ôïõ ôçí íùðÞ áðü ôçí ðñùéíÞ äñïóéÜ ãç, êÜíïíôÜò ôçí íá á÷íßæåé êáé ôï êéôñéíïêüêêéíï ÷þìá íá åõùäéÜæåé õðÝñï÷á. Ï ÍÜèáí, ôï ãáúäïõñÜêé, ïñèÜíïéîå ôá ìåãÜëá, êáóôáíÜ ìÜôéá ôïõ êé Ýâãáëå ôï êåöÜëé ôïõ áðü ôï Üíïéãìá ôïõ ðá÷íéïý, ðïý Ýâëåðå óôï åóùôåñéêü ôçò áõëÞò. ¼ñèéïò êïíôÜ óôï ìáãêáíïðÞãáäï óôåêüôáí ôï áöåíôéêü ôïõ, ï ãÝñï-Éáêþâ ï áãùãéÜôçò, êáé óõæçôïýóå Ýíôïíá ì´Ýíá íåáñü øáñÜ. Ïé äõï Üíäñåò ÷åéñïíïìïýóáí æùçñÜ, óáí íá êáíüíéæáí ôçí ôéìÞ ãéá ôï áãþé. «ÓõíçèéóìÝíï ðáæÜñé», óêÝöôçêå ï ìéêñüò ÍÜèáí êé Üíïéîå ôï óôüìá ôïõ óå Ýíá áôÝëåéùôï ÷áóìïõñçôü, ðïõ ôï óõíüäåõáí ïé ìïõóéêïß ëáñõããéóìïß ôïõ. ¢èåëÜ ôïõ ôñÜâçîå ôçí ðñïóï÷Þ ôïõ Ýíáò üìïñöïò, ãáëÞíéïò, íÝïò Üíäñáò, ðïõ ðáñáêïëïõèïýóå ôçí óõíïìéëßá áðü ìßá ãùíéÜ. Äåí öáéíüôáí íá åíäéáöÝñåôáé êáé ðïëý ãéá ôï áðïôÝëåóìá, ëåò êé ï íïõò ôïõ Ýôñå÷å êÜðïõ áëëïý. ¹ôáí íôõìÝíïò áðëÜ, ìá áñ÷ïíôéêÜ. Ôá ñïý÷á ôïõ êáèáñÜ, óôá ðüäéá ôïõ ôõëéãìÝíá äåñìáôüðëå÷ôá óáíäÜëéá. Ôá ÷Ýñéá ëåðôÜ, ìå ìáêñéÜ äÜêôõëá. Ç üëç ôïõ åìöÜíéóç Ýäåé÷íå Üíèñùðï åõãåíéêü êáé êáëëéåñãçìÝíï. Öáéíüôáí íá êáôÜãåôáé áðü ôçí ôÜîç ôùí ôå÷íéôþí, ßóùò íá Þôáí îõëïõñãüò. Åß÷å ìáêñéÜ, êáóôáíüîáíèá ìáëëéÜ, ðïõ ïé óãïõñïß êõìáôéóìïß ôïõò áêïõìðïýóáí áðáëÜ óôïõò öáñäåßò ôïõ þìïõò. Äýï üìïñöá ãáëÜæéá ìÜôéá óôüëéæáí ôï ðñüóùðï ìå ôï ðëáôý öùôåéíü ìÝôùðï. Ç ìïñöÞ ôïõ áõóôçñÞ, ìá êáëïóõíÜôç. Ï ÍÜèáí Ýíéùóå ðùò áðü êÜðïõ ãíþñéæå áõôüí ôïí ÎÝíï, ìá áãïõñïîõðíçìÝíïò êáèþò Þôáí, äåí Ýäùóå åêåßíç ôç óôéãìÞ óõíÝ÷åéá óôç óêÝøç ôïõ. Ïé äõï Üíäñåò äåí Üñãçóáí ôåëéêÜ íá óõìöùíÞóïõí êé Ýäùóáí ôá ÷Ýñéá. Ï ãÝñï-Éáêþâ ìÝôñçóå ìå éêáíïðïßçóç ôá äçíÜñéá ðïõ áêïýìðçóå óôç ðáëÜìç ôïõ ï øáñÜò êáé êáôåõèýíèçêå ìáæß ôïõ óôï óôÜâëï ðïõ âñéóêüôáí ï ÍÜèáí. Ôï ãáúäïõñÜêé ìáò Üöçóå ðñüèõìá íá ôï ïäçãÞóåé ï øáñÜò áðü ôçí ôñé÷éÜ ðïõ Þôáí ðåñáóìÝíç óôï ëáéìü ôïõ. Äåí ÷ñåéáæüôáí ðïëý ãéá íá ìáíôÝøåé ôçí áðïóôïëÞ ôïõ: Åß÷å óõìöùíçèåß íá ìåôáöÝñåé óôçí ðëÜôç ôïõ åêåßíï ôïí óéùðçëü Üíäñá ðïõ óôåêüôáí ðáñÜìåñá âõèéóìÝíïò óôéò óêÝøåéò ôïõ. Ìå Ýíá ðÞäçìá óôï ðëÜé ï ÎÝíïò âñÝèçêå áíåâáóìÝíïò óôïí ÍÜèáí,
ðïõ ÷ùñßò íá ðåñéìÝíåé êÜðïéï ðñüóôáãìá îåêßíçóå. Ìéá áíçöïñéêÞ ðïñåßá - ãéá ôï ãáúäïõñÜêé êáé ôïí áíáâÜôç ôïõ - Üñ÷éæå... ÂÝâáéá ï ÍÜèáí äåí óõíÞèéæå íá óêÝðôåôáé, üôáí ðÞãáéíå öïñôùìÝíïò óå êÜðïéï áãþé. ¢ëëùóôå, ìÝ÷ñé åêåßíç ôç óôéãìÞ, ç óýíôïìç æùÞ ôïõ äåí Þôáí êáé ôüóï Üó÷çìç. Ï ãÝñï-Éáêþâ Þôáí êáëüò êáé äåí ôïí êôõðïýóå, ôï ðá÷íß Þôáí ðÜíôá æåóôü, ôï Ü÷õñï óôåãíü êáé ï óáíüò áñêåôüò. Ôïí ÍÜèáí ôïí ðñïüñéæáí óõíÞèùò ãéá åëáöñÜ öïñôßá, áöïý Þôáí áêüìá Ýíá ìéêñü ðïõëÜñé. Ìéá öïñÜ, Þôáí Ýíá óáêß óéôÜñé ãéá ôïí ìýëï ôïõ êõñ-Æåâåäáßïõ ôïõ ìõëùíÜ, êÜðïéá Üëëç, äõï ðÞëéíá äï÷åßá ìå ëÜäé, ðñïïñéóìÝíá ãéá ôï ÷Üíé ôïõ ôåëþíç Æáê÷áßïõ, åêåß óôçí Üêñç ôçò ðüëçò. ÁëëÜ êáé áóêéÜ ìå êñáóß áíÞêáí óôá åìðïñåýìáôá, ðïõ åß÷áí ìåôáöÝñåé óôï ðáñåëèüí ïé ôñõöåñÝò ôïõ ðëÜôåò. ¼ìùò, áõôÞ ôç öïñÜ ôïí ðëçììýñéóå Ýíá áßóèçìá ðåñßåñãï, ðñùôüãíùñï. Ó÷åäüí êáôÜóáñêá óôçí ðëÜôç ôïõ, ÷ùñßò óáìÜñé, ì´ Ýíá ìÜëëéíï õöáíôü íá ôïí ÷ùñßæåé áðü ôïí áíáâÜôç ôïõ, ìåôÝöåñå ôþñá åêåßíïí ôïí ÎÝíï, óôïí áíçöïñéêü äñüìï ãéá ôá Éåñïóüëõìá, ôçí ¢ãéá Ðüëç. Ï ÎÝíïò, ìå ìÜëëïí óõíçèéóìÝíç óùìáôéêÞ äéÜðëáóç, öáéíüôáí áíÜëáöñïò. Ðáñüëá áõôÜ ï ìéêñüò ÍÜèáí Ýíéùèå ôçí óðïíäõëéêÞ ôïõ óôÞëç íá ëõãßæåé êÜôù áðü ôï öïñôßï ôïõ áíáâÜôç ôïõ: «Èá ´Ýëåãåò ðùò êïõâáëþ üëï ôï âÜñïò ôïõ êüóìïõ»,óõëëïãßóôçêå ìå áðïñßá ôï ìéêñü ãáúäïõñÜêé, êáé ìå óöéãìÝíá ÷åßëç áãùÐåñßðëïõò
65
Λογοτεχνία & Θάλασσα íßóôçêå íá êñáôÞóåé óôáèåñü ôïí âçìáôéóìü ôïõ óôïí ãëéóôåñü ðëáêüóôñùôï äñüìï, ðïõ ïäçãïýóå óôçí ðüëç. Óå Üëëç ðåñßðôùóç èá âáñõãêïìïýóå êáé èá óôýëùíå ôá ëåðôÜ ìðñïóôéíÜ ôïõ ðüäéá ìå äýíáìç óôï Ýäáöïò, ÷ùñßò íá êïõíçèåß ïýôå ìéá óðéèáìÞ. ¼ðùò ôüôå ðïõ êÜðïéïé óêëçñüêáñäïé Ýìðïñïé áðü ôçí ÓáìÜñåéá ôïí åß÷áí öïñôþóåé ìå äõï âáñéÜ óáêéÜ ÷ïíôñü áëÜôé êáé ôïí ÷ôõðïýóáí ìå ôéò âÝñãåò ôçò ëõãáñéÜò. Ìüíï ðïõ ôþñá, ÷ùñßò íá îÝñåé êáí ôï ãéáôß, áéóèáíüôáí ðùò äåí õðÞñ÷å êáíÝíáò ëüãïò ãéá ôÝôïéá ðåßóìáôá. Èåò ôï ôñõöåñü ÷Ýñé ôïõ ÎÝíïõ, ðïý ÷Üéäåõå ôï êåöáëÜêé ôïõ áíÜìåóá óôá ìåãÜëá ìõôåñÜ áõôéÜ ôïõ, èåò ç Þñåìç âåëïýäéíç öùíÞ ôïõ, êáèþò óéãïøéèýñéæå Øáëìïýò ôïõ Äáâßä, ãÝìéæáí ôçí êáñäéÜ ôïõ ìéêñïý ÍÜèáí ìå ìéá áíåßðùôç ãáëÞíç, ìå ìéá áíåîÞãçôç êáñôåñßá êáé õðïìïíÞ. ¸íéùèå ðùò äåí Þèåëå ðïôÝ íá ôåëåéþóåé áõôü ôï ôáîßäé, íá ìç êáôÝâåé ðïôÝ áðü ðÜíù ôïõ åêåßíïò ï ÎÝíïò. Ìá ðÜíù áðü üëá, Þôáí åêåßíç ç ëÜìøç, ðïõ åß÷å ìáãÝøåé ôï ãáúäïõñÜêé, åêåßíï ôï õðåñêüóìéï ëáìðåñü öùò, ðïõ öþôéæå ôá ðÜíôá ãýñù ôïõ, Ýíá öùò Üêôéóôï, ðïõ ëåò êáé êáôÝâáéíå áðåõèåßáò áð´ ôïõ ïõñáíïý ôá âÜèç ãéá íá êáëýøåé ôï ðñüóùðï ôïõ ÎÝíïõ êáé -ãéá üóïõò Ýâëåðáí ìå ôá ìÜôéá ôçò êáñäéÜò- ïëÜêåñç ôçí ÐëÜóç ãýñù. Êé üðùò Üêïõãå ôéò ïðëÝò ôïõ íá ç÷ïýí ñõèìéêÜ óôï ðëáêüóôñùôï, Üñ÷éóå ÜèåëÜ ôïõ íá èõìÜôáé - ÷ùñßò íá îÝñåé ôï ãéáôß - ôçí äéÞãçóç ôçò ìçôÝñáò ôïõ ãéá ôï ÂñÝöïò ôïõ Öùôüò êáé ôçò ÃáëÞíçò, ðïõ ôüóåò öïñÝò ôïõ åß÷å åðáíáëÜâåé ôéò áôÝëåéùôåò ÷åéìùíéÜôéêåò íý÷ôåò. «¹ôáí åêåßíç ôçí ðáãùìÝíç íõ÷ôéÜ óôç ÂçèëåÝì», óõíÞèéæå íá áñ÷ßæåé ôçí äéÞãçóÞ ôçò ç ìçôÝñá ôïõ ÍÜèáí, «üôáí Üíïéîå îáöíéêÜ óôá Üãñéá ìåóÜíõ÷ôá ç îýëéíç ðüñôá ôïõ óôÜâëïõ. ¼ëá ôá æþá Ýíéùóáí ôçí ðáãùìÝíç áíÜóá ôïõ áÝñá êáé óôñéìþ÷ôçêáí áêüìá ðéï êïíôÜ, ÷áñßæïíôáò ôï Ýíá óôï Üëëï ôçí æåóôáóéÜ ôïõ. ÁíÜìåóÜ ôïõò, ìéêñü ãáúäïõñÜêé ôüôå êé áõôÞ, ç ìçôÝñá ôïõ. Óôçí áóôñïöåããéÜ ðïõ ÷Üñéæå ÷ëùìü ôï öùò ôçò, äéáãñÜöïíôáí óôçí áíïé÷ôÞ ðüñôá ïé óêéÝò áðü Ýíá íåáñü æåõãÜñé áíèñþðùí. Öáßíïíôáí íÜ´íáé êáôÜêïðïé, áðü ôáîßäé ìáêñéíü. Ç ãõíáßêá ôáëáéðùñçìÝíç êáé ÷ëùìÞ, ìå Ýíá ãëõêü ðñüóùðï óõóðáóìÝíï áðü ôïõò ðüíïõò ôçò ãÝííáò, ðïõ êïíôïæýãùíå. Ï Üíäñáò áíÞóõ÷ïò, ôáñáãìÝíïò, ìå ìÝôùðï áõëáêùìÝíï áðü ôéò ñõôßäåò ðïõ ÷áñÜæåé ç Ýãíïéá êé ç áãùíßá. Ôüðï æçôïýóáí íá îáðïóôÜóïõí, íá áíáðáõèïýí. Ìéá ãùíéÜ ãéá íá îáðëþóåé ç íåáñÞ ãõíáßêá ôï êïõñáóìÝíï óþìá ôçò, íá áêïõìðÞóåé ôï íåïãÝííçôï, ìéáò êáé ç þñá ôçò ãÝííáò êüíôåõå. Ïé êïöôÝò áíÜóåò ôçò ãõíáßêáò áêïýãïíôáí üëï êáé ðéï óýíôïìåò, üëï êáé ðéï âáèéÝò. ¼ëá Ýäåé÷íáí ðùò ôá æþá èá´ ðñåðå íá ìïéñáóôïýí ôï ðá÷íß ôïõò ìå Ýíá áêüìá Ýíïéêï. Êáé ðñáãìáôéêÜ: Óáí áðü Ýíá Ýíóôéêôï áñ÷Ýãïíï ôá æþá ôñáâÞ÷ôçêáí óå ìéá ãùíéÜ, íáé óôá áëÞèåéá, ôï ãáúäïõñÜêé, ôï âüäé êáé ôá ðñüâáôá Ýêáíáí ôüðï ãéá ôï íåïãÝííçôï êáé ôçí âáóáíéóìÝíç ìçôÝñá ôïõ. Êé áõôÞ, êÜíïíôáò óôñþìá ôá Ü÷õñá êáé ôá îåñü÷ïñôá ôïõ ðá÷íéïý, Ýóôñùóå êáôáãÞò ôïí ëåõêü ôçò ìÜëëéíï ìáíäýá êáé ìå üôé êïõñÝëéá ôçò åß÷áí áðïìåßíåé, ôýëéîå óôïñãéêÜ ôï ãõìíü êïñìÜêé ôïõ ÂñÝöïõò. Ãéá ôá æþá ôï ãåãïíüò ôçò ãÝííçóçò åíüò áíèñþðïõ áíÜìåóÜ ôïõò Þôáí êÜôé ôï åíôõðùóéáêü. ´¸ôóé áóõíáßóèçôá ó÷çìÜôéóáí Ýíá êýêëï ãýñù áðü ôçí èÝóç, ðïõ åß÷å åôïéìÜóåé ç åôïéìüãåííç. Åêåßíç ôç óôéãìÞ ôçò ãÝííáò ôá æþá Ýäåéîáí ôçí óõìðüíéá ôïõò, ðëçóßáóáí êáé Ýóêõøáí ìå ôá êåöáëÜêéá ôïõò íá äïõí ôï íåïãÝííçôï ôçò öÜôíçò êáé íá ôï æåóôÜíïõí ìå ôá 66
÷íþôá ôïõò. Ôé üìïñöï âñÝöïò Þôáí! Ôé ãáëÞíéï ðñüóùðï ðïõ åß÷å! Êé åêåßíï ôï äéÜ÷õôï öùò, ôï õðåñêüóìéï, ôé áíåßðùôç ëáìðñüôçôá.! ¼ëç ç óðçëéÜ Ýëáìøå ìå ìéáò, ëåò êáé ôçí åß÷áí öùôßóåé îáöíéêÜ ÷éëéÜäåò Þëéïé», äéçãéüôáí ç ìçôÝñá ôïõ ÍÜèáí. «¹ôáí ìéá áóýãêñéôç, áíåðáíÜëçðôç åìðåéñßá ãéá üëç ôç öýóç üëá ôá æþá åß÷áí íéþóåé èáññåßò êÜðïéï óùôÞñéï ãåãïíüò êáé ôï ðñüóùðï ôïõ èåßïõ ÂñÝöïõò åß÷å óöñáãßóåé ãéá ðÜíôá ôçí êáñäéÜ êáé ôç ìíÞìç ôïõò, ôï âßùìá ôçò èåßáò ãÝííçóçò åß÷å ðïôßóåé êáé ôï ôåëåõôáßï ôïõò êýôôáñï». ¸íá äÜêñõ, èõìÜôáé, åß÷å ãåìßóåé ôüôå ôá üìïñöá êáóôáíÜ ìÜôéá ôçò ìçôÝñáò ôïõ êé åß÷å ãßíåé óôáãüíá ìáñãáñéôÜñé ðïý óôÜèçêå óôçí Üêñç ôïõ âëÝöáñïõ ôçò, óáí áéóèÜíèçêå ôï ìéêñü ÷åñÜêé ôïõ áðñïóôÜôåõôïõ ÂñÝöïõò íá ôçò ÷áúäåýåé ôçí ìïõóïýäá, óáí íá Þèåëå íá ðåé ôï äéêü ôïõ åõ÷áñéóôþ ãéá ôçí æåóôáóéÜ ðïõ ôïõ ðñüóöåñå... ÁðïññïöçìÝíïò óôéò óêÝøåéò ðïõ ôïõ äçìéïýñãçóå ç áíÜìíçóç áðü ôç äéÞãçóç ôçò ìçôÝñáò ôïõ, ï ìéêñüò ÍÜèáí Üñ÷éóå íá ôñéêëßæåé êÜôù áðü ôï äõíáôü áíïéîéÜôéêï Þëéï. Ôé ôïí Ýêáíå íá èõìçèåß áõôÞ ôçí éóôïñßá, ôþñá; Ðïéá ó÷Ýóç ìðïñïýóå íá Ý÷åé åêåßíï ôï ÂñÝöïò ôçò ÂçèëåÝì ìå áõôüí ôïí ÎÝíï ôçò ÉåñïõóáëÞì; ÁíåîÞãçôï óõíáßóèçìá. Êé üìùò, ôï ßäéï áßóèçìá ÃáëÞíçò, ôï ßäéï Üðëåôï Öùò, ç ßäéá ôñõöåñüôçôá ôïõ ÷åñéïý ðïõ áêïõìðïýóå üëç ôçí þñá óôï êåöáëÜêé ôïõ ÍÜèáí. Íáé, äåí Ýêáíå ëÜèïò ! Óôá âÜèç ôçò ýðáñîÞò ôïõ Ýíéùèå, ðùò äåí ìðïñïýóå íá êÜíåé ëÜèïò. Ï ÎÝíïò ôçò ÉåñïõóáëÞì êáé ôï ÂñÝöïò ôçò ÂçèëåÝì åß÷áí ìå âåâáéüôçôá êÜôé êïéíü ìåôáîý ôïõò. Ôï Ýíóôéêôï ôùí æþùí, ç áãíÞ êáé ôáðåéíÞ öýóç äåí Ýêáíå ëÜèïò ! Ï ÍÜèáí ìå ôïí áíáâÜôç ôïõ Ýöôáóáí ôþñá óôçí ¢ãéá Ðüëç. ÐÝñáóáí ôçí ìåãÜëç Ðýëç êáé ôñÜâçîáí ôïí äñüìï ãéá ôçí áãïñÜ. Ìá ôé Þôáí áõôü ðïõ áíôßêñéæáí ôá ìÜôéá ôïõ; Ðáíçãýñé ÷áñÜò! Ïé Üíèñùðïé, ðëÞèïò áìÝôñçôï êáé áóõãêñÜôçôï, åß÷áí îå÷õèåß óôïõò äñüìïõò íá ðñïûðáíôÞóïõí ôçí ìéêñÞ óõíôñïöéÜ. Ìå ÷áñïýìåíåò öùíÝò êé áëáëáãìïýò ðåñéêýêëùóáí ôï ãáúäïõñÜêé êáé ôïí áíáâÜôç ôïõ, åíþ áíÝìéæáí óôá ÷Ýñéá ôïõò êëáäéÜ áðü öïéíéêüäåíôñá êáé âÜãéá. «ÙóáííÜ, ùóáííÜ, åõëïãçìÝíïò ï åñ÷üìåíïò åí ïíüìáôé Êõñßïõ», áêïýãïíôáí êñáõãÝò ÷áñÜò áðü êÜèå óôüìá. Ôï ãáúäïõñÜêé ìáò óôçí áñ÷Þ ôñüìáîå. Óôýëùóå ôá ìõôåñÜ áõôéÜ ôïõ ðñïò ôá ìðñïò êé áöïõãêñÜóôçêå ôéò éá÷Ýò ôïõ ðëÞèïõò. ¼ëá ôïõ öáßíïíôáí áðåéëçôéêÜ. Ìá ç âåëïýäéíç öùíÞ ôïõ áíáâÜôç ôïõ, ðïõ Ýóêõøå ôñõöåñÜ áðü ðÜíù ôïõ, ôï çóý÷áóå. «Ìç öïâÜóáé, ÍÜèáí», ôïõ Ýëåãå. «ÓÞìåñá ìå áãáðïýí êáé ìå äïîïëïãïýí, áýñéï èá ìå ìéóïýí êáé èá öùíÜæïõí «óôáõñþóôå ôïí». Ìç öïâÜóáé, üðùò äåí öïâÞèçêå êáé ç ìáíïýëá óïõ ôéò Üãñéåò öùíÝò ôùí óôñáôéùôþí ôïõ Çñþäç, ðïõ ìå êáôáäßùêáí, üôáí áõôÞ ìå öõãÜäåõå óôçí Áßãõðôï». «Ôïí Ðüíï ôïí äéáäÝ÷åôáé ç ×áñÜ êáé ôïí Óôáõñü ç ÁíÜóôáóç. Ìç öïâÜóáé !»... Ôé ëüãéá ðáñÜîåíá Þôáí áõôÜ ðïõ Üêïõãå; Êáé ðþò ï ÎÝíïò ãíþñéæå ôï üíïìÜ ôïõ; Êé áõôü ðÜëé, ìå ôçí öõãÞ óôçí Ýñçìï ôçò Áéãýðôïõ; Ðïéïò èá ìðïñïýóå íá ôïõ ôï Ý÷åé ðåé; Ôþñá ï ÍÜèáí Þôáí ðéá óßãïõñïò ãéá ôçí ôáõôüôçôá ôïõ áíáâÜôç ôïõ. Ôé ìéêñüò ðïõ Þôáí ï êüóìïò ëïéðüí, óêÝöôçêå. Åêåßíïò, ãéá ôïí ïðïßïí ç ìáíïýëá ôïõ åß÷å ðåé, ðùò åß÷áí Ýëèåé óïöïß êáé âáóéëéÜäåò íá ôïí ðñïóêõíÞóïõí óáí ìåãÜëï ôïõ Êüóìïõ ÂáóéëéÜ, Ýìðáéíå óÞìåñá èñéáìâåõôÞò êáé ìå âáóéëéêÝò ôéìÝò óôçí ÉåñïõóáëÞì, êé áõôüò, ï ìéêñüò ÍÜèáí ôï ãáúäïõñÜêé, åß÷å ôçí ôéìÞ, íá Ôïí êïõâáëÜ óôç ðëÜôç ôïõ! Óôç óêÝøç áõôÞ ï ÍÜèáí óÞêùóå ðåñÞöáíá ôï êåöÜëé ôïõ,
ÔÏ ÃÁÚÄÏÕÑ Ðåñßðëïõò
ôÝíôùóå áðïöáóéóôéêÜ ôá ìåãÜëá ôïõ áõôéÜ êáé ðñï÷þñçóå ìå âÞìá èñéáìâåõôéêü áíÜìåóá óôï ðëÞèïò ðïõ æçôùêñáýãáæå. ¸ôóé Ýöôáóáí óôçí áãïñÜ. Åäþ üìùò ôÝëåéùíå êáé ôï áãþé. Ïýôå ðïõ ôï êáôÜëáâå ï ìéêñüò ÍÜèáí ãéá ðüôå ôá îåôñåëáìÝíá ðëÞèç óÞêùóáí êáé ðÞñáí óôïí þìï ôïõò ôïí äéêü ôïõ ÎÝíï, ðïõ ãñÞãïñá ÷Üèçêå óôçí áãêáëéÜ ôïõò.«Ôé êñßìá», óõëëïãßóôçêå ï ÍÜèáí. Óå ìéá óôéãìÞ åß÷å îå÷Üóåé ôïí êüðï ôçò ðïñåßáò êáé ôï áâÜóôá÷ôï âÜñïò ôïõ öïñôßïõ. ¸íáò ãëõêüò ðüíïò ãÝìéæå ôçí êáñäéÜ ôïõ. Ðüóï èá ´èåëå íá îáíáóõíáíôÞóåé ôïí ÎÝíï! Ðïëý áñãÜ. Ôï ôñÜâçãìá ôçò ôñé÷éÜò óôï ëáéìü ôïõ ôïí ãýñéóå âßáéá ðßóù óôçí ðñáãìáôéêüôçôá. ÊÜðïéï íÝï áãþé ðåñßìåíå.. ¼ôáí ìåôÜ áðü ëßãåò ìÝñåò ôï ãáúäïõñÜêé ÍÜèáí ôñáâïýóå óôï íÝï ôïõ áãþé - ãéá ôï ðëáêüóôñùôï ôïõ ÃïëãïèÜ, öïñôùìÝíï ìå Ýíá âáñý êáëÜèé ãåìÜôï êáñöéÜ êáé óöõñéÜ, äåí ìðïñïýóå ðïôÝ íá ðéóôÝøåé ðùò èá óõíáíôïýóå êáé ðÜëé ôïí áãáðçìÝíï ôïõ ÎÝíï. Ìá ôé ôñáãéêü èÝáìá áíôßêñéæáí ôþñá ôá ìåãÜëá êáóôáíÜ ìÜôéá ôïõ! Ðïõ Þôáí ôï êÜëëïò, ç ïìïñöéÜ êáé ç áñ÷ïíôéÜ ôïõ ÷ôåóéíïý áíáâÜôç; Ôá ëéíÜ ôïõ ñïý÷á îåóêéóìÝíá êáé óôïõò þìïõò ôïõ ñéãìÝíç ìéá êüêêéíç ìáôùìÝíç ÷ëáìýäá, ôá ìåãÜëá ôñõöåñÜ ÷Ýñéá ôïõ äåìÝíá óöé÷ôÜ ìå Ýíá äåñìÜôéíï ëïõñß êáé ôï öáñäý ôïõ ìÝôùðï ãäáñìÝíï áðü Ýíá áãêÜèéíï óôåöÜíé, ìðçãìÝíï ìå âßá óôï êåöÜëé ôïõ. Ìüíï åêåßíï ôï ðñüóùðï, ôï Ðñüóùðü Ôïõ, Ýìåíå ðÜíôá ôüóï ãáëÞíéï, ôüóï öùôåéíü. Ôï ðëÞèïò ðïõ ÷ôåò Ôïí õðïäå÷üôáí ìå ôéìÝò âáóéëéêÝò, áíÝâáæå ôþñá ôïí ÎÝíï óáí êïéíü åãêëçìáôßá óôïí Óôáõñü! Ôï ãáúäïõñÜêé ÍÜèáí Ýíéùóå ôï áßìá ôïõ íá ðáãþíåé óôéò öëÝâåò ôïõ êáé ôçí êáñäéÜ ôïõ íá óôáìáôÜ áðü ôïõ ðüíïõ ôï áóÞêùôï âÜñïò. Êé áò åß÷áí ðÜñåé áðü åðÜíù ôïõ ôï êáëÜèé ìå ôá êáñöéÜ êáé ôá óöõñéÜ, ðïéïò îÝñåé ãéá ðïéüí ðñïïñéóìÝíá... Óôçí êïñöÞ ôïõ ëüöïõ åß÷áí áðü íùñßò óôçèåß ïé ôñåéò óôáõñïß. Óôç âÜóç ôïõò, Ýíá ðëÞèïò áñãüó÷ïëùí ðåñßåñãùí ôñéãýñéæå êáé ðåñéãåëïýóå ôïõò ìåëëïèÜíáôïõò. Óå êÜðïéï ðáëïýêé äåìÝíïò, ï ìéêñüò ÍÜèáí, ðáñáêïëïõèïýóå ÜèåëÜ ôïõ ôéò óêçíÝò ôçò âáñâáñüôçôáò ðïõ îåôõëßãïíôáí ìðñïóôÜ óôá ìÜôéá ôïõ êáé ç áãíÞ ôïõ êáñäéÜ äåí Ýâñéóêå åîÞãçóç ãéá ôçí óêëçñüôçôá ôùí áíèñþðùí. Ãýñéóå ôï êåöÜëé ôïõ íá ìç âëÝðåé. Êáé îáöíéêÜ Ýíéùóå ôç ìáôéÜ ôïõ íá äéáóôáõñþíåôáé ìå áõôÞ ôïõ ÅóôáõñùìÝíïõ. Íáé, Þôáí âÝâáéï, ï ÎÝíïò ôïí åß÷å áíáãíùñßóåé! Ôï ãáúäïõñÜêé áéóèÜíèçêå ôï âåëïýäéíï âëÝììá Ôïõ íá ôï ÷áúäåýåé ôñõöåñÜ, ðáñ´ üëï ôïí ðüíï ðïõ óßãïõñá èá õðÝöåñå. Åßäå ôá ÷åßëç ôïõ áãáðçìÝíïõ ôïõ ÎÝíïõ, íá êéíïýíôáé áäýíáìá, óáí êÜôé íá ôïõ øéèýñéæáí. Ôïõ öÜíçêå ðùò Ýëåãå «¢öçóÝ ôïõò, óõã÷þñá ôïõò, ðáôÝñá ìïõ, äåí ãíùñßæïõí ôé êÜíïõí». Ï ÍÜèáí äåí Þôáí óßãïõñïò, áí Üêïõóå óùóôÜ. Óôï óôÞèïò ôïõ ïé ðáëìïß ôçò êáñäéÜò ôïõ äõíÜìùíáí áðü ôçí ïñãÞ, óáí ôá êýìáôá ôçò èÜëáóóáò ðïõ ôÜ’ ðéáóå ï áðüôïìïò âïñéÜò. ÁíáóôÝíáîå êé Ýíéùóå ðùò óôÝíáæå ìáæß ôïõ ç öýóç ïëÜêåñç ãéá ôá âÜóáíá ôïõ Áèþïõ. ¹ôáí üìùò áíþöåëï. Ôï ãáúäïõñÜêé ìáò Þôáí áíÞìðïñï ìðñïóôÜ óôçí áíèñþðéíç êáêßá êáé üóï êáé íá ôï ëá÷ôáñïýóå, äåí Þîåñå ôé èá ìðïñïýóå íá êÜíåé ãéá íá âïçèÞóåé Åêåßíïí, áõôü, Ýíá ôüóï áóÞìáíôï ðïõëáñÜêé. Êáé îÜöíïõ åßäå ôïí ïõñáíü ìåóçìåñéÜôéêá íá óêïôåéíéÜæåé êáé ôç ãç íá óåßåôáé óõèÝìåëá. Ìéá áóôñáðÞ îÝó÷éóå ôï
óôåñÝùìá êáé öÜíçêå íá êáñöþíåôáé ìå âßá óôçí âÜóç ôïõ Óôáõñïý. Ôüôå Ýãéíå ç ïäýíç ôïõ ëõãìüò êé Ýíá ìåãÜëï äÜêñõ ãÝìéóå ôá üìïñöá êáóôáíÜ ôïõ ìÜôéá êáé óôÜèçêå óáí óôáãüíá ìáñãáñéôÜñé óôçí Üêñç ôùí âëåöÜñùí. «Ìç öïâÜóáé», Üêïõóå ðÜëé ìÝóá ôïõ ôçí ãëõêéÜ öùíÞ ôïõ ÎÝíïõ íá ôïí êáèçóõ÷Üæåé, «ôïí Ðüíï äéáäÝ÷åôáé ç ×áñÜ êáé ôïí Óôáõñü ç ÁíÜóôáóç. Ìç öïâÜóáé êáé ìçí áðåëðßæåóáé...» Êé Ýãéíå ìåìéÜò ôï äÜêñõ åêåßíï, ôï äÜêñõ ôçò ×áñìïëýðçò, ôï äÜêñõ ìéáò ÷áñÜò åëðéäïöüñáò, ðïõ äéáäÝ÷åôáé ôïí ðüíï, ìéáò ÁíáóôÜóéìçò ×áñÜò ðïõ Ýñ÷åôáé êáé äéþ÷íåé ôçí èëßøç ôïõ Óôáõñïý. Áðü åêåßíç ôçí óôéãìÞ - ëÝíå ôá ðáëéÜ âéâëßá - üëïé ïé áðüãïíïé ôïõ ÍÜèáí, ôïõ ìéêñïý ðïõëáñéïý êÜôù áðü ôïí Óôáõñü, Ý÷ïõí ãéá ìüíéìï óôïëßäé ôïõò ìéá ìáñãáñéôáñÝíéá óôáãüíá áðü ôï äÜêñõ ôçò ×áñìïëýðçò óôá üìïñöá êáóôáíÜ ìÜôéá ôïõò. Êé´åêåßíï ôï óçìÜäé ôïõ óôáõñïý óôçí ðëÜôç, áðü ôïõò þìïõò ìÝ÷ñé ôçí ïõñÜ. ËÝíå ðùò ó÷çìáôßóôçêå áðü ôçí óêéÜ ôïõ Óôáõñïý, ðïõ Ýñéîå åðÜíù ôïõ ôï öùò ôçò áóôñáðÞò, ôçí þñá ðïõ ôá ðéêñáìÝíá ÷åßëç ôïõ ôüóï ãíþñéìïõ êé áãáðçìÝíïõ ÎÝíïõ øÝëëéæáí: «ÔåôÝëåóôáé». Áí óõíáíôÞóåôå ðïôÝ óôï äñüìï óáò êÜðïéï ãáúäïõñÜêé, êïéôÜîôå ðñïóåêôéêÜ óôá ìÜôéá ôïõ íá äåßôå, áí õðÜñ÷åé ôï ìáñãáñéôáñÝíéï äÜêñõ ôçò ×áñìïëýðçò êáé áí óôçí ðëÜôç ôïõ Ý÷åé ÷áñáãìÝíï ôï óýìâïëï ôïõ Óôáõñïý. ¢í ôá áíáêáëýøåôå üëá áõôÜ, óßãïõñá åßóôå ôõ÷åñïß, áöïý èá Ý÷åôå óõíáíôÞóåé êÜðïéïí áðüãïíï ôïõ ìéêñïý ÍÜèáí, ðïõ ãéá ëßãåò ìüíï þñåò ðÞñå óôïõò þìïõò ôïõ ôï âÜñïò üëïõ ôïõ Êüóìïõ êáé ôï áðüèåóå óôïí Óôáõñü...
ÑÁÊÉ ÍÁÈÁÍ
Ìåã. ÅâäïìÜäá 2006 Ãéþñãïò Âëá÷üðïõëïò ÌÝëïò Ä.Ó. Í.Ì.Å. Ðåñßðëïõò
67
Λογοτεχνία & Θάλασσα ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
ΜΕΘΥΣΜΕΝΕΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ Ôïõ ×Üñç ÔæÜëá
Ðñùôïãíùñßóáìå ôïí ×Üñç ÔæÜëá ùò Ðñüåäñï ôïõ Åëëçíéêïý Éíóôéôïýôïõ Ðñïóôáóßáò ÍáõôéêÞò ÐáñÜäïóçò. Áñãüôåñá ìÜèáìå ðùò áíÞêå óôçí îå÷ùñéóôÞ åêåßíç ôÜîç ôùí ÅëëÞíùí ôçò ÁëåîÜíäñåéáò, ìå ôçí éäéáßôåñç êïõëôïýñá, ôçí åðßäïóç óôéò îÝíåò ãëþóóåò, ôçí åõãÝíåéá ôïõ ÷áñáêôÞñá ðïõ èáññåßò ôçí ìáèáßíïõí áð‘ ôçí êïýíéá ôïõò êáé üëá åêåßíá ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôçò ðíåõìáôéêÞò êáëëéÝñãåéáò ðïõ óïõ öÝñíïõí áèÝëçôá óôï íïõ ôïí ÊáâÜöç.
Ïé éäéïìïñößåò ôïõ åðáããÝëìáôïò ôïõ íáõôéêïý ðñáãìáôïãíþìïíá õðï÷ñÝùóáí ôïí ÔæÜëá íá ôáîéäÝøåé óå ðïëëÝò ÷þñåò êáé íá æÞóåé óå ôñåéò, ðÝñá áð‘ ôç ãåíÝôåéñÜ ôïõ. ¸æçóå óôçí ÅëëÜäá, óôçí Âñáæéëßá êáé óôç Íüôéá Ãáëëßá. Ç åðßäïóÞ ôïõ óôç ëïãïôå÷íßá Þñèå óáí åðéóôÝãáóìá ìéáò áíÞóõ÷çò øõ÷Þò ðïõ ðñïçãïõìÝíùò ôçí õðïðôåõüìáóôå, áëëÜ äåí ôç ãíùñßæáìå. Åß÷áí ðñïçãçèåß ïé åðéäüóåéò óôçí áñ÷áßá íáõðçãéêÞ êáé ï ðñùôáãùíéóôéêüò ñüëïò óôçí ßäñõóç êáé äéáìüñöùóç ôïõ Ìïõóåßïõ «ÈÜëáóóá», ðñüôõðïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò Áãßáò ÍÜðáò Êýðñïõ, ãýñù áð‘ ôï ëåéôïõñãéêü áíôßãñáöï ôïõ ðëïßïõ ôçò ÊõñÞíåéáò, êáô‘ åéêüíá êáé êáè‘ ïìïßùóç ôïõ áñ÷áéïåëëçíéêïý íáõáãßïõ ðïõ áíáêáëýöèçêå Ýîù áð‘ ôï ïìþíõìï ëéìÜíé. Ç ðñþôç ìáò ãíùñéìßá ìå ôç ëïãïôå÷íéêÞ ðëåõñÜ ôïõ ×Üñç ÔæÜëá Ýãéíå ìå ôéò «ÌåèõóìÝíåò ÈÜëáóóåò» ðïõ Þôáí ôï ôñßôï ôïõ âéâëßï ìåôÜ ôá «Alexandrea ad Aegyptum - ¸íôåêá ÁëåîáíäñéíÜ äéçãÞìáôá» (1995) êáé «ÅðôÜ çìÝñåò óôçí ÁëåîÜíäñåéá» (2000). Ïé «ÌåèõóìÝíåò ÈÜëáóóåò» ðåñéëáìâÜíïõí 10 äéçãÞìáôá ðïõ üëá ôïõò Ý÷ïõí íá êÜíïõí ìå ôç æùÞ, ôï èÜíáôï êáé öõóéêÜ, üðùò ãßíåôáé áíôéëçðôü êáé áðü ôïí ôßôëï, ï êáìâÜò ôïõ ðßóù öüíôïõ åßíáé ðÜíôá ç èÜëáóóá êáé ôá êáñÜâéá. Ï ÔæÜëáò ÷ùñßò íá åßíáé
åðáããåëìáôßáò ëïãïôÝ÷íçò êáôáöÝñíåé ìå ìåãÜëç ìáóôïñéÜ íá öôéÜîåé ðëïêÞ, íá ðåñéãñÜøåé êáôáóôÜóåéò ôçò æùÞò êáé íá ðñïóäþóåé ôÝôïéá æùíôÜíéá êé áëçèïöÜíåéá óôéò äéçãÞóåéò ôïõ, ðïõ äéêáéïëïãçìÝíá áöÞíåé ôçí áßóèçóç ðùò ðñüêåéôáé ãéá ðñáãìáôéêÜ åðåéóüäéá ðïõ åíäå÷ïìÝíùò ôá Ý÷åé æÞóåé ï ßäéïò ï óõããñáöÝáò. Áðü ìéáí Üëëç ïðôéêÞ, ï óõããñáöÝáò öáßíåôáé íá ðáßæåé ëïãïôå÷íéêÜ ìå ôá ðñïáéþíéá äßðïëá ôùí áíôéèÝóåùí Ýñùôáò-ìßóïò, ðëïýôïò-öôþ÷éá, æùÞ-èÜíáôïò, ðåñíþíôáò ìå åõêïëßá ðïõ èá ôçí æÞëåõáí êáé åðáããåëìáôßåò, áð‘ ôç èÝóç óôçí áíôßèåóç. Íá ëïéðüí ï ëïãïôÝ÷íçò ×Üñçò ÔæÜëáò. ¸íáò Üíèñùðïò ðïõ ôïí íéþèåéò íá ðëçììõñßæåé êáé íá èÝëåé íá ðåé, íá äéçãçèåß, éóôïñÞìáôá êáé åðåéóüäéá êáé ìÝóá áð‘ áõôÜ íá ðáñïõóéÜóåé ôéò áéþíéåò áëÞèåéåò ôçò æùÞò ðïõ ü÷é ìüíï ôüóï êáëÜ ãíùñßæåé, áëëÜ êáé ôüóï êáëÜ ìðïñåß íá áíáäåßîåé. ÐñïóùðéêÜ Ýìåéíá åíèïõóéáóìÝíïò áð‘ ôï âéâëßï ôïõ ×Üñç ÔæÜëá, êõëÜåé Þñåìá êáé åýêïëá êáé ôï åíäéáöÝñïí ðïõ ðñïêáëåß äåí óïõ åðéôñÝðåé íá ôï áöÞóåéò óôç ìÝóç. Ìéá ðÜñá ðïëý ùñáßá êáé åíäéáöÝñïõóá óõëëïãÞ äéçãçìÜôùí, ìå åðåéóüäéá ôçò æùÞò ðïõ ôáîéäåýïõí ìÝóá óôï ÷ñüíï, üðùò ôá ìåãÜëá Þ ôá ìéêñÜ êáñÜâéá óõíå÷ßæïõí ôá áäéÜêïðá ôáîßäéá ôïõò óôéò ãáëÞíéåò Þ öïõñôïõíéáóìÝíåò èÜëáóóåò. ÉùÜííçò Ðáëïýìðçò
ΔΩΡΕΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΝΟ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ Επίτιμο μέλος του Μουσείου Ìéá óçìáíôéêÞ äùñåÜ âéâëßùí áðü ôïí åöïðëéóôÞ Ðáíáãéþôç Ëáóêáñßäç, åðßôéìï ìÝëïò ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò, åìðëïýôéóå ôï õëéêü ôçò âéâëéïèÞêçò ìáò. Ï êïò Ëáóêáñßäçò, Ýíèåñìïò õðïóôçñéêôÞò ôùí óêïðþí ôïõ Ìïõóåßïõ, áíôáðïêñßèçêå Üìåóá ìåôÜ áðü ôçí åðßóêåøÞ ôïõ óôïõò åêèåóéáêïýò ÷þñïõò êáé ôçí âéâëéïèÞêç. ¸ôóé, ìåôáîý Üëëùí äùñåþí ðñïóÝöåñå ðåíÞíôá Ýíá âéâëßá ðïõ áíáöÝñïíôáé óôçí ÍáõôéêÞ Éóôïñßá êáé ÔÝ÷íç. Ç ðñþôç åßíáé ôï ëåîéêü èáëáóóïãñÜöùí ìå ôßôëï «The Dictionary of Sea Painters of Europe and America» ôïõ Å.H.H. Archibald. O óõããñáöÝáò õðÞñîå åðéìåëçôÞò ôïõ National Maritime Museum ôïõ ÃêñÞíïõéôò áðü ôï 1952 Ýùò ôï 1984. Ôï ëåîéêü ðïõ óõíÝôáîå ôõðþèçêå ãéá ðñþôç öïñÜ ôï 1980 êáé ãíþñéóå ôåñÜóôéá åìðïñéêÞ åðéôõ÷ßá. Óôá 1989 ðñáãìáôïðïéåßôáé ç äåýôåñç Ýêäïóç ìå íÝåò ðñïóèÝóåéò êáé áëëáãÝò. Ç ôñßôç êáé ôåëåõôáßá, ôçí ïðïßá êáé áðïêôÞóáìå óôçí âé68
Ðåñßðëïõò
âëéïèÞêç ôïõ ìïõóåßïõ ìáò, ïëïêëçñþèçêå ôï 2000, ìåôÜ áðü ðïëý÷ñïíç ìåëÝôç, óùñåßá áëëáãþí êáé ðñïóèáöáéñÝóåùí. Óôçí ôåëåõôáßá Ýêäïóç ðïëëÜ áðü ôá ëÞììáôá Ý÷ïõí óõìðëçñùèåß ìå ðëÞèïò ðëçñïöïñéþí, åíþ ðåñéóóüôåñá áðü åêáôü êáéíïýñãéá Ý÷ïõí óõìðåñéëçöèåß. ÐñïóôÝèçêáí áñêåôÜ ïíüìáôá æþíôùí êáëëéôå÷íþí ôüóï áðü ôçí Åõñþðç üóï êáé áðü ôçí ÁìåñéêÞ, êáèþò êáé Ýíáò óçìáíôéêüò áñéèìüò öùôïãñáöéþí Ýñãùí, êÜôé ðïõ áðïôÝëåóå êáé áðïôåëåß Ýíá óçìáíôéêü êïììÜôé ãéá ïðïéáäÞðïôå ëåîéêü. Ï óõããñáöÝáò îåêßíçóå ôçí ÝñåõíÜ ôïõ áðü ôá áñ÷åßá ôïõ National Maritime Museum ôïõ ÃêñÞíïõéôò, åíþ ðáñÜëëçëá ÷ñçóéìïðïßçóå êáé Ýíá ðëïýóéï õëéêü ðïõ óõãêÝíôñùóå óôç äéÜñêåéá ôáîéäéþí ôïõ óå ïëüêëçñï ôïí êüóìï. Óêïðüò ôïõ Þôáí íá êÜíåé ôï ëåîéêü üóï ôï äõíáôüí ðéï åðéóôçìïíéêÜ ôåêìçñéùìÝíï êáé ïëïêëçñùìÝíï, åíþ äåí áñíÞèçêå ðïôÝ ôçí ðáñïõóßáóç åíüò æùãñÜöïõ åÜí õðÞñ÷áí áñêåôÜ åðéóôçìïíéêÜ óôïé÷åßá êáé êñéôéêÝò ãéá áõôüí êáé ç êáëëéôå÷íéêÞ ðïéüôçôá ôùí Ýñãùí ôïõ Þôáí áäéáìöéóâÞôçôç. Ç óõíåñãáóßá ìå Üëëïõò öïñåßò êáé ìïõóåßá Þôáí åõñåßá, êáèþò êáé ìå ôïõò ßäéïõò ôïõò æùãñÜöïõò êáé ôéò óõíáöåßò åíþóåéò êáé ôá óùìáôåßá ôïõò, áðü ôá ïðïßá ï óõããñáöÝáò Üíôëçóå ðëÞèïò ðëçñïöïñéþí. ÂÝâáéá üðùò óõìâáßíåé ìå üëá ôá ìåãÜëá Ýñãá äåí èá Þôáí äõíáôüí íá áðïöåõ÷èïýí ïé ðáñáëåßøåéò. ¸ôóé õðÜñ÷åé Ýíáò óçìáíôéêüò áñéèìüò æþíôùí êáëëéôå÷íþí ïé ïðïßïé äåí Ý÷ïõí óõìðåñéëçöèåß, êáèþò êáé áðïâéùóÜíôùí ïé ïðïßïé ðáñáëåßöèçêáí. Åðßóçò ç åðáíÝêäïóç åíüò Ýñãïõ äçìéïõñãåß êáé ðïëëÜ Üëëá ðñïâëÞìáôá. ¸ôóé áí êáé Ýãéíáí áëëáãÝò óôï áñ÷éêü êåßìåíï, ç Ýñåõíá äåí áðÝäéäå ðÜíôïôå óå ó÷Ýóç ìå ôçí áëëáãÞ ôçò ôïðïèåóßáò êÜðïéùí æùãñáöéêþí Ýñãùí.
¸íá ðÜíôùò åßíáé ãåãïíüò: üôé ï óõããñáöÝáò ìå ôçí ïîõäÝñêåéÜ ôïõ êáé ôçí åìðåéñßá ôïõ óôá íáõôéêÜ èÝìáôá (åß÷å ãñÜøåé Ýíá äßôïìï Ýñãï ãéá ôá ðëïßá ôïõ Áããëéêïý Ðïëåìéêïý Íáõôéêïý, êáé ðÜìðïëëá Üñèñá óå êáôáëüãïõò êáé åêäüóåéò ôïõ National Maritime Museum ôçò Âñåôáíßáò óôï ÃêñÞíïõéôò), ãíþñéæå áñêåôÜ êáëÜ ðïëëÝò ðôõ÷Ýò ôçò äçìéïõñãßáò ôùí èáëáóóïãñáöéþí. Ãéá ôï ëüãï áõôü óôá åéóáãùãéêÜ ôïõ êåßìåíá, óôï ëåîéêü ðáñáèÝôåé ôá áðïôåëÝóìáôá ôåóóÜñùí óçìáíôéêüôáôùí åñåõíþí ðïõ Ý÷åé êÜíåé óôïõò ðáñáêÜôù ôïìåßò: 1) Óôéò éóôïñéêÝò íáõôéêÝò óçìáßåò. ÐáñïõóéÜæïíôáé ïé ÅõñùðáúêÝò êáé ÁìåñéêáíéêÝò óçìáßåò áíÜ ôïõò áéþíåò. 2) Óôéò åéêáóôéêÝò áðåéêïíßóåéò ôùí ðëïßùí ôçò Âüñåéáò Åõñþðçò áðü ôï 1600-1900. 3) Óôç èåìáôïëïãßá ôùí èáëáóóïãñáöéþí êáé óôï ðåñéå÷üìåíü ôïõò ùò óôïé÷åßá ÷ñïíïëüãçóçò ôïõ ðßíáêá. 4) Óôá åìðïñéêÜ êáé Üëëá ìéêñüôåñá óêÜöç áðü ôéò áñ÷Ýò ôïõ 18ïõ áé. ùò ôï 1900. Ôï ëåîéêü áõôü ðåñéëáìâÜíåé êáé ôá ëÞììáôá ôùí ôñéþí æùãñÜöùí ôçò óõëëïãÞò ÙíÜóç ðïõ áíÞêïõí óôéò óõëëïãÝò ìáò. Áò óçìåéùèåß üôé äõóôõ÷þò ç âéâëéïèÞêç ìáò äåí Ý÷åé ôç äõíáôüôçôá áãïñÜò åêäüóåùí ðïõ èá âïçèïýóáí óôçí åðéóôçìïíéêÞ ôåêìçñßùóç ôùí åêèåìÜôùí ìáò, ìå áðïôÝëåóìá ðïëëÝò öïñÝò íá áíáôñÝ÷ïõìå óå âéâëéïèÞêåò Üëëùí éäñõìÜôùí êáé ìïõóåßùí ãéá ôçí áíáæÞôçóç âéâëéïãñáößáò (êáé üôáí áõôü åßíáé äõíáôüí). ¸ôóé ïé ëéãïóôÝò ðëçñïöïñßåò ðïõ åß÷áìå ãéá ôïõò ôñåéò æùãñÜöïõò ôïí Á. Salm (1660-1720), ôïí A.Storck (1644-1710) êáé ôïí Ô. Whitcombe óõìðëçñþèçêáí óçìáíôéêÜ. Ðëïýóéá åéêïíïãñáöçìÝíï (äõóôõ÷þò üìùò ïé áóðñüìáõñåò Ðåñßðëïõò
69
Λογοτεχνία & Θάλασσα öùôïãñáößåò õðåñôåñïýí ôùí Ýã÷ñùìùí) ôï ëåîéêü ôïõ E. Archibald áðïôåëåß Ýíá âáóéêü åã÷åéñßäéï ãéá ôïí åñåõíçôÞ ôçò èáëáóóïãñáößáò ôïõò ôÝóóåñåéò ôåëåõôáßïõò áéþíåò. Ôï äåýôåñï áðüêôçìá áöïñÜ ôçí åðáíÝêäïóç (1979) ôïõ ”Liber Nauticus, and Instructor in the Art of Marine Drawing”, åã÷åéñéäßïõ ìå ïäçãßåò ãéá ôçí åéêáóôéêÞ áðåéêüíéóç ôùí ðëïßùí êáé ôïõ èáëáóóéíïý óôïé÷åßïõ. Ôï âéâëßï áõôü åêäüèçêå ãéá ðñþôç öïñÜ ôï 1805. Ç óõããñáöÞ êáé ôá ó÷Ýäéá áíÞêïõí óôïí Dominick Serres R.A. êáé óôï ãéü ôïõ J. Thomas Serres. Ïé ßäéïé ðñïÝñ÷ïíôáí áðü ïéêïãÝíåéá êáëëéôå÷íþí åíþ õðÞñîáí åðßóçìïé æùãñÜöïé ôïõ áããëéêïý óôÝììáôïò. Óç-ìáíôéêüôåñïò üëùí Þôáí ï Dominick Serres ôï Ýñãï ôïõ ïðïßïõ ìÜëéóôá èåùñåßôáé áíôÜîéï ôùí ìåãÜëùí Ïëëáíäþí èáëáóóïãñÜöùí. Ï êáëëéôÝ÷íçò áõôüò êáôáãüôáí áðü ôï ¢ïõ÷ ôçò Ãáóêþíçò. ¹ôáí ðïëõìáèÞò êáé ìéëïýóå áñêåôÝò ãëþóóåò, ãåãïíüò ðïõ ôïí Ýêáíå íá ôáîéäÝøåé óå ïëüêëçñï ôïí êüóìï. ¸öôáóå óôçí Éóðáíßá üðïõ ìðÜñêáñå óå Ýíá ðëïßï ãéá ôçí Íüôéï ÁìåñéêÞ. ÃñÞãïñá ãíþñéóå áðü êïíôÜ ôéò óõíèÞêåò æùÞò ôùí íáõôéêþí åíþ Ýãéíå êáðåôÜíéïò óå åìðïñéêü ðëïßï ðïõ ôáîßäåøå óôçí ÁâÜíá. ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ðïëÝìïõ ôï 1752 óõíåëÞöèç áé÷ìÜëùôïò áðü ìéá ÂñåôáíéêÞ öñåãÜôá êáé ïäçãÞèçêå óôçí Áããëßá. ÁöÝèçêå åëåýèåñïò êáé îåêßíçóå íá êåñäßæåé ôçí æùÞ ôïõ æùãñáößæïíôáò. ÁðÝêôçóå ãñÞãïñá ìåãÜëç öÞìç ùò æùãñÜöïò åíþ óõììåôåß÷å ùò éäñõôéêü ìÝëïò óôçí ÂáóéëéêÞ Áêáäçìßá. Áðåâßùóå ôï 1793. Ï äåýôåñïò óõããñáöÝáò ôïõ âéâëßïõ J..T. Serres åß÷å ìéá ðåñéðåôåéþäç æùÞ êáé ðåíé÷ñÜ ïéêïíïìéêÜ ìÝóá, ãåãïíüò ðïõ ôïí ïäÞãçóå óå ôÜóåéò áõôïêôïíßáò. Ðáñ’ üëá áõôÜ ç êáëëéôå÷íéêÞ ôïõ ðáñáãùãÞ Þôáí áñêåôÜ ìåãÜëç êáé Ýíá óçìáíôéêü ôçò ìÝñïò áíÞêåé óôéò óõëëïãÝò ôïõ National Maritime Museum, óôï ÃêñÞíïõéôò. Ï J. T. Serres äéäÜ÷èçêå áðü ôïí ðáôÝñá ôïõ, áðü ôïí ïðïßï êáé êëçñïíüìçóå ôçí êñéôéêÞ êáé áíáëõôéêÞ óêÝøç, êÜôé ðïõ áñãüôåñá ôïí ïäÞãçóå óôç äçìéïõñãßá ôïõ ðñþôïõ ìÝñïõò ôïõ Liber Nauticus. To äåýôåñï ìÝñïò ôïõ âéâëßïõ áíÞêå óôïí ðáôÝñá, D.Serres, ï ïðïßïò ìÝóá áðü ìéá óåéñÜ ðïñôñáßôùí êáñáâéþí äßíåé óôïí áíáãíþóôç óáöåßò ðëçñïöïñßåò ãéá ôá óôïé÷åßá ðïõ óõíèÝôïõí ìéá ôõðéêÞ èáëáóóïãñáößá. Ìéá ôÝôïéá Ýêäïóç, äßíåé ðëÞèïò óôïé÷åßùí ôüóï óôïõò éóôïñéêïýò ôÝ÷íçò üóï êáé óôïõò ôå÷íïêñéôéêïýò ãéá ôïí ôñüðï áíôéìåôþðéóçò ôçò æùãñáöéêÞò ðáñáãùãÞò ìéáò óõãêåêñéìÝíçò ðåñéüäïõ. ¼ðùò óùóôÜ åðéóçìáßíåé ï Basil Greenhill, ðñþçí äéåõèõíôÞò ôïõ National Maritime Museum ôçò Âñåôáíßáò, óôï ÃêñÞíïõéôò ç Ýêäïóç åíüò ôÝôïéïõ âéâëßïõ èá ìðïñïýóå íá ïäçãÞóåé óå ìéá óôåñåüôõðç ðñïóÝããéóç ôçò áðüäïóçò ôùí èáëáóóïãñáöéþí êáé óå ìéá óôåéñüôçôá Ýìðíåõóçò, êÜôé ðïõ óôéãìÜôéóå ôçí êáëëéôå÷íéêÞ ðáñÜäïóç óôéò áñ÷Ýò ôïõ 19ïõ áé. Èá Ýðñåðå íá âñåèåß ôï áíõðüôá÷ôï ðíåýìá ôïõ ÔÝñíåñ ãéá íá îïñêßóåé ìáêñéÜ ôéò áêáäçìáúêÝò åðéññïÝò. Z. ×Üúäïõ Ìïõóåéïëüãïò - Éóôïñéêüò ÔÝ÷íçò 70
Ðåñßðëïõò
Ï ðëÞñçò êáôÜëïãïò ôùí äùñçèÝíôùí âéâëßùí Ý÷åé ùò åîÞò: 1. A Tall Ship by ”Bartimeus”, 1915 2. Precursors of Nelson, Peter Le Ferre & Richard Harding, 2000 3. The Enemy at Trafalgar, Edward Fraser, 2004 4. Remember Nelson, Tom Pocock, 2005 5. Frank Mildmay, Captain Marryat, 1896 6. Horatio Nelson, Tom Pocock, 1994 7. The Pursuit of Victory, Roger Knight, 2005 8. The Star Captains, Tom Wareham, 2001 9. The Log of a Jack Tar, Cameron V. Lovett 10. From Ship’s Boy to Skipper, Y.H. Moffat, 1909 11. HMS Victory, Alan Mc Gowan, 1999 12. The 100-gun Ship Victory, John Mc Kay, 2000 13. The Naval Chronicle, N. Tracy, 1999 (Vol. I-V) 14. Britannia Rules, C. Northcote Parkinson, 1997 15. Nelson, Roger Morriss, 1996 16. The Great Gamble, D. Pope, 1988 17. The Anatomy of Nelson’s Ships, C. Nepean Longbridge, 1994 18. Trafalgar, David Howarth, 1997 19. Remembering Nelson, Lily Lambert Mc Carthy, 1995 20. Nelson, Edgar Vincent, 2003 21. Of Frigates & Fillies, Ch. Poynder, 1994 22. England’s Sea-Officers, Michael Lewis, 1948 23. Trafalgar, Alan Schom, 1992 24. The life of Alexander Stewart, 1948 25. Eyewitness to Trafalgar, Th. Huskisson, 1985 26. Nelson the Commander, Bennett Geoffrey, 1972 27. Nelson and his Times, Beresford, Rear Admiral Lord Charles & Wilson, H.W., 1910 28. Nelson Speaks: Admiral Lord Nelson in His Own Words, J. F. Callo, 2001 29. The Royal Navy: A History from the Earliest Times to the Present, 1997 (Vol. I-VII) 30. Drake and the Tudor Navy, J. S. Corbett, 1898 (Vol. I-II) 31. The Campaign of Trafalgar, J. S. Corbett, 1910 32. Nelson, C. S. Forester, 1929 rp 2001 33. The Nelson Almanac, David Harris, 1998 34. The Naval History of Great Britain, (Vol. I-VI) 35. Every Man Will Do His Duty. An Anthology of Firsthand Accounts from the Age of Nelson 1793-1815, D. King & J. B. Hattendorf, 1997 36. Letters and Dispatches of Horatio, Viscount Nelson, K. B. Duke of Bronte, Vice Admiral of the White Squadron, Laughton J. Knox, 1886 37. Nelson, ”I am myself a Norfolk Man”, Charles Lewis, 2005 38. What’s left of Nelson, L. Marriot, 1995 39. The Nelsons of Burnham Thorpe, M. E. Matcham, 1911 40. The Dispatches and Letters of Vice Admiral Lord Viscount Nelson, , Sir N. H. Nicolas, 1845-46, (Vol. I-VII) 41. Nelson, Oman Carola, 1950 42. Nelson’s Mediterranean Command, Concerning Pride, Preferment and Prize Money, 1997 43. Nelsonian Reminiscences, Leaves from Memory’s Log, 1998 44. The Authentic Nelson, Prentice Rina, 2005 45. The Life of Nelson, R. Southley, 1897 46. The Life of Nelson, R. Southley, 1999 47. Trafalgar, John Terraine, 1998 48. Nelson, D. Walder, 1978 49. The Nelson Encyclopaedia. People, Places, Battles, Ships, Myths, Mistresses, Memorials & Memorabilia, C. White, 2002 50. The Dictionary of Sea Painters of Europe and America, E.H.H. Archibald, 2000 51. Liber Nauticus and Instructor in the Art of Marine Drawing, Dominick & John Thomas Serres, 1979
Δώρισαν στη βιβλιοθήκη του Μουσείου και τους ευχαριστούμε θερμά τους: ê. Öñßîï ÄÞìïõ: Äýï ôåý÷ç ôïõ ìçíéáßïõ ðåñéïäéêïý «NAFTILOS» Íï (1-2) êáé (3-4). • ê. Ðáíáãéþôç Ëáéìü: 1. The Rich and the Contented. P.A.LEMOS, 2. It happened at sea. P.A.LEMOS, 3. The Eagle has fallen. P.A.LEMOS. • Ìïñöùôéêü ÊÝíôñï ôçò ÉóëáìéêÞò Äçìïêñáôßáò: «ÍÁ×ÔÆÏË-ÌÐÁËÁÃÊÅ - ÓïöÜ ëüãéá ãéá êáëýôåñç æùÞ» ôïõ ×áæñÜô Áëß. • êá ÁããåëéêÞ Ãéáííáêßäïõ. Åèíïëïãéêü Ìïõóåßï ÈñÜêçò: «ÈÑÁÊÇ: áðü ôï áñ÷åßï ôïõ Óðýñïõ ÌåëåôæÞ». • êá Áéêáôåñßíç ËéÜìðç: «The Numismatic Chronicle 2005. Iolkos and Pagasai: Two New Thessalian Mints». ËéÜìðç, Áéêáôåñßíç. • ê. Çëßá ÌåôáîÜ: «Ï È.Êïëïêïôñþíçò êáé ç ÖÁËÁÉÓÉÁ». • ê. ÄçìÞôñç Ìáõñéäåñü: «ÅËÅÕÈÅÑÉÏÓ Ê. ÂÅÍÉÆÅËÏÓ». • ê.ê. Á. ÐÅÔÑÏÕ - Ç. ÓÔÁÕÑÉÁÍÏÓ - ÍÁÕÔÉÊÅÓ ÅÑÃÁÓÉÅÓ Å.Ð.Å. •
«Âáóéëåßò ôùí Ùêåáíþí: ÍáõðçãÞóåéò ôùí ÅëëÞíùí 19711974» ôïõ Ãåùñã.ÖïõóôÜíïõ. • ê. ÅëÝíç Óôáìðüãëç. Åêäüóåéò Êáëåéäïóêüðéï: «ÊáèçìåñéíÝò éóôïñßåò ãéá ôá ÊáñÜâéá» ôïõ Âáóßëç ÊñåììõäÜ. • êá Áíáãíùóôïðïýëïõ Áíáóôáóßá: «Ïé ìåéïíüôçôåò óôá üìïñá êñÜôç ôçò ÂáëêáíéêÞò õðü ôï ðñßóìá ôùí íÝùí åîåëßîåùí óôçí Áíáô.Åõñþðç. ÁôïìéêÞ ÄéáôñéâÞ. • ê. Ôéì. Ìáóïýñá: 1.Ç ÓêéÜ ôçò Äýóåùò. Ê. Ì. Óáêåëëáñïðïýëïõ, 2. ÅðéôåëéêÞ ÌåëÝôç. ÍáõôéêÞ Ó÷ïëÞ ÐïëÝìïõ, 3. The CUTTY SARK, 4. Õðïâñý÷éï ÍÇÑÅÕÓ (1930-2004) ôïõ Ó. Óðýñïõ, 5. ÁíáìíÞóåéò êáé ìáñôõñßåò ôïõ Á.Ã.Óðáíßäç. ÊáèçìåñéíÝò éóôïñßåò ãéá ôá ÊáñÜâéá. • ê. ÄçìïóèÝíç Ìðïýêç: 1. Manual of seamanship,1937, 2. Åã÷åéñßäéïí Íáõôéëßáò, ôüìïò 1, 1951, 3. Ï Óýíôñïöïò ôïõ ÐëïéÜñ÷ïõ, 1963, 4. Áããëïåëëçíéêüí ëåîéêüí íáõôéëéáêþí üñùí, 1936, 5. Glossary of shipbuilding and outfitting terms.
Περιοδικά και έντυπα που εστάλησαν στο Ν.Μ.Ε.: ÐÅÑÉÏÄÉÊÁ: 1. SHIPPING 2. ÍÁÕÔÉÊÇ ÅËËÁÓ (ôåý÷ïò 870-872) 3. ËÉÌÁÍÉ (ôåý÷ç 158-161) 4. ÓÔÑÁÔÉÙÔÉÊÇ ÉÓÔÏÑÉÁ (ôåý÷ç 116-118) 5. ÅÈÍÉÊÅÓ ÅÐÁËÎÅÉÓ (ôåý÷ïò 70,71) 6. ÏÉÊÏÍÏÌÉÊÁ & ÍÁÕÔÉËÉÁÊÁ ÍÅÁ (ôåý÷ç 1027-1029) 7. ÅËÍÁÂÉ (ôåý÷ç 387-390) 8. NATIONAL GEOGRAPHIC - ÁããëéêÞ Ýêäïóç (Ìáñô./Áðñ./ÌÜúïò 2006) 9. ËÉÌÅÍÉÊÁ ×ÑÏÍÉÊÁ (ôåý÷ïò 65) 10. ÓÐÅÔÓÉÙÔÉÊÇ Ç×Ù (ôåý÷ïò 95) 11. ÖÉËÏËÏÃÉÊÇ ÓÔÅÃÇ (ôåý÷ïò 7) 12. ÈÁËÁÓÓÉÍÏÉ ÁÐÏÇ×ÏÉ (ôåý÷ïò 71) 13. ÐÅÉÑÁÚÊÁ ÃÑÁÌÌÁÔÁ (ôåý÷ïò 46) 14. ÍÁÕÔÉÊÇ ÉÓÔÏÑÉÁ (ôåý÷ïò 6) 15. ÍÅÁ ÈÇÔÅÉÁ (ôåý÷ïò 22) 16. ÐÅÉÑÁÚÊÏ ÅÌÐÏÑÉÏ (ôåý÷ïò 18) 17. ÍÅÁ ÕÄÑÁÚÊÇ ÐÍÏÇ (ôåý÷ïò 71, 72) 18. NAUTICA (ôåý÷ïò 27, 29) 19. ÉÓÔÉÏÐËÏÚÊÏÓ ÊÏÓÌÏÓ (ôåý÷ïò 63) 20. ÉÐÐÉÊÏ ÔÅÈÙÑÁÊÉÓÌÅÍÁ (ôåý÷ïò 44, 45) 21. OUTPUT: AUDIO-LIGHTING-PROJECTING (ôåý÷ïò 5) 22. ÍÁÕÔÉÊÁ ×ÑÏÍÉÁ (ôåý÷ç 89-91) 23. ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÅÈÍÇÓ ÃËÙÓÓÁ (ôåý÷ïò 1) 24. ÔÏ ÁÈËÏÍ (ôåý÷ïò 16) 25. ×ÁÔÆÇÊÕÑÉÁÊÅÉÏ (ôåý÷ç 24, 25) 26. OUTPUT (ôåý÷ïò 6)
27. EÐÉÓÔÏËÇ (ôåý÷ïò 25) 28. EÖÏÐËÉÓÔÇÓ (ôåý÷ïò 157) ÅÖÇÌÅÑÉÄÅÓ: 1. ÏÉÍÏÕÓÓÁÉ (öýëëá 514-515) 2. ÏÉÊÏÍÏÌÉÊÇ ÍÁÕÔÉËÉÁÊÇ (öýëëï 117-119) 3. ÊÁÓÔÅËËÁ (öýëëá 116-118) 4. ÍÅÁ ÔÏÕ Ó.Á.Ó.Ì.Õ.Í. (öýëëï 85, 86) 5. Ç ÖËÏÃÁ ÔÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ (öýëëá 20) 6. ÔÁ ÍÅÁ ÔÏÕ ÂÑÏÍÔÁÄÏÕ (öýëëï 1007-1009) 7. ÊÕÊËÁÄÉÊÏ ÖÙÓ (öýëëï 654) 8. Ï ÅÐÉÂÁÔÇÓ ÔÇÓ ÁÉÃÉÍÁÓ (öýëëá 18-20) 9. Ç×Ù ÔÇÓ ÐÅÓÌÅÍ (öýëëï 112) 10. ÔÁ ÍÅÁ ÔÇÓ HELMEPA (öýëëï 181) 11. ÎÉÖÉÁÓ (öýëëï 120, 121) 12. ÊÑÇÔÅÓ ÔÏÕ ÐÅÉÑÁÉÁ (öýëëï 5, 6) 13. ÏÉ ÖÉËÏÉ ÔÏÕ ÌÏÕÓÅÉÏÕ ÃÏÕËÁÍÄÑÇ ÖÕÓÉÊÇÓ ÉÓÔÏÑÉÁÓ (öýëëï 83) 14. Ç ×ÉÏÓ ÌÁÓ (öýëëá 46) 15. ÅÍ ÓÕÍÅÉÄÇÓÅÉ (öýëëï 12) 16. ÔÁ ÍÅÁ ÔÏÕ ÅËËÇÍÉÊÏÕ ÊÏÓÌÏÕ (öýëëï 25) 17. ÔÕÐÏÓÐÏÑ (öýëëï 105-107) 18. ÁÍÁÔÏËÉÊÁ ÐÑÏÁÓÔÉÁ (öýëëï 40-45) 19. ÄÇÌÏÓÉÏÃÑÁÖÉÊÇ (öýëëï 91) 20. SHIPPING FINANCE (öýëëï 120) 21. ÂÉÂËÉÏ & ÐÏËÉÔÉÓÌÏÓ (öýëëï 8) 22. ÊÑÁÕÃÇ ÓÁÌÏÈÑÁÊÇÓ (öýëëï 298) 23. Ç ÍÁÕÔÅÌÐÏÑÉÊÇ (öýëëï 23139) Ðåñßðëïõò
71
ÇÌÅÑÏËÏÃÉÏ ÌÏÕÓÅÉÏÕ ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ για το Μουσείο από το ‘Ιδρυμα Πολιτισμού - Κοινωνικής Παρέμβασης Χρυσούλας Ν. Βαρβαρέσου
Ç Ðñüåäñïò ôïõ Í.Ì.Å. ëáìâÜíåé áðü ôïí Ðñüåäñï ôïõ Éäñýìáôïò êï Èåïäùñüðïõëï ôçí åðéôáãÞ åðé÷ïñÞãçóçò óôï Ìïõóåßï. Óôï ìÝóï äéáêñßíåôáé ç êá ÌðÞëéù ÔóïõêáëÜ êáé ç õðïøÞöéá äÞìáñ÷ïò ÃëõöÜäáò êá ËÜóêáñç
Ï âñáâåõèåßò ÉùÜííçò Ðáëïýìðçò, Áíôéíáýáñ÷ïò Ð.Í. å.á. óôï âÞìá
éá óçìáíôéêÞ ôéìçôéêÞ äéÜêñéóç åðåöýëáîå ãéá ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò ôï ºäñõìá Ðïëéôéóìïý - ÊïéíùíéêÞò ÐáñÝìâáóçò ×ñõóïýëáò Í. ÂáñâáñÝóïõ óôéò 8 ÌáÀïõ 2006. Ï ÔïìÝáò Ðïëéôéóìïý ôïõ Éäñýìáôïò áðïíÝìåé Âñáâåßá ÔéìÞò êáé Áîßáò êáèþò êáé Ôéìçôéêïýò Åðáßíïõò óå äéáêåêñéìÝíïõò Óõìðïëßôåò ìáò, åíþ ï ÔïìÝáò ÊïéíùíéêÞò ÐáñÝìâáóçò ðñïóöÝñåé åðé÷ïñçãÞóåéò óå Ðïëéôéóôéêïýò êáé Êïéíùíéêïýò Öïñåßò êáèþò êáé âïçèÞìáôá óå ðïëýôåêíåò, Üðïñåò ïéêïãÝíåéåò êáé áíáîéïðáèïýíôåò óõíáíèñþðïõò ìáò, áðü äéÜöïñá ìÝñç ôçò ÅëëÜäïò. Óôçí ëáìðñÞ åêäÞëùóç, ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï Îåíïäï÷åßï Congo Palace óôç ÃëõöÜäá, ôéìÞèçêå ìå ×ñõóü Âñáâåßï ÔéìÞò êáé Áîßáò ï Áíôéíáýáñ÷ïò Ð.Í. å.á. ê. ÉùÜííçò Ðáëïýìðçò ãéá ôçí óõããñáöÞ êáé óõãêñüôçóç ôïõ Ëåõêþìáôïò ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò «Âáëêáíéêïß Ðüëåìïé 1912-13, ï Íáõôéêüò Áãþíáò» åíþ ç Ðñüåäñïò ôïõ Ä.Ó. ôïõ Ìïõóåßïõ ðáñÝëáâå áðü ôï ºäñõìá åðé÷ïñÞãçóç ýøïõò 2.000
óôÞ äçìïóéïãñÜöïò ôçò ÅÑÔ êá ÌðÞëéù ÔóïõêáëÜ êáé ï Ìïõóéêïëüãïò - ËáïãñÜöïò ôçò ÅÑÔ ê. Ðáíáãéþôçò ÌõëùíÜò.
Ì
72
Ðåñßðëïõò
Äéáêñßíïíôáé óôçí 1ç óåéñÜ ïé âñáâåõèÝíôåò ê. ÉùÜííçò Ðáëïýìðçò, Áíôéíáýáñ÷ïò Ð.Í. å.á., ï ê. Ðáíáãéþôçò ÌõëùíÜò, Ìïõóéêïëüãïò - ËáïãñÜöïò ôçò ÅÑÔ, ç êá ÌðÞëéù ÔóïõêáëÜ, ÄçìïóéïãñÜöïò ôçò ÅÑÔ, êáèþò êáé ïé åêðñüóùðïé ôùí éäñõìÜôùí ðïõ ðáñÝëáâáí ôéìçôéêïýò åðáßíïõò. Óôç 2ç óåéñÜ ôï Ä.Ó. ôïõ Éäñýìáôïò ÂáñâáñÝóïõ. Äéáêñßíåôáé äåýôåñïò åî áñéóôåñþí ï Ðñüåäñïò ê. Èåïäùñüðïõëïò, õðïøÞöéïò ÄÞìáñ÷ïò ÃëõöÜäáò.
åõñþ ãéá ôçí óôÞñéîç ôùí óêïðþí ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÷þñáò ìáò. Óôçí ßäéá åêäÞëùóç âñáâåýôçêáí ç ãíù-
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΛΕΥΚΩΜΑΤΟΣ « Β Α Λ Κ Α Ν Ι ΚΟ Ι Π ΟΛ Ε Μ Ο Ι 1 9 1 2 -1913. Ο ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ.» ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
1
2
3
4
Ôç ÄåõôÝñá 15 ÌáÀïõ óôéò 7:30 ôï áðüãåõìá ðñáãìáôïðïéÞèçêå ç ðáñïõóßáóç ôïõ éóôïñéêïý ëåõêþìáôïò ôïõ Ìïõóåßïõ ”Âáëêáíéêïß Ðüëåìïé 1912- 1913. Ï Íáõôéêüò Áãþíáò.” óôï Óõíåäñéáêü êÝíôñï ”É. Âåëëßäçò”. Óôçí åêäÞëùóç ðáñåõñÝèçóáí ðïëëïß Èåóóáëïíéêåßò åíþ ôçí ôßìçóáí ìå ôçí ðáñïõóßá ôïõò ðïëëïß åêðñüóùðïé ôçò ðïëéôéêÞò êáé óôñáôéùôéêÞò çãåóßáò ôçò ðüëçò. Ç ðáñïõóßáóç îåêßíçóå ìå ôçí ïìéëßá ôçò ÐñïÝäñïõ ôïõ Í.Ì.Å., ç ïðïßá óçìåßùóå ôï óçìáíôéêü Ýñãï ðïõ åðéôåëåß ôï Ìïõóåßï. «Ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò óõìðëçñþíåé öÝôïò ôá 57 ÷ñüíéá ôçò ýðáñîÞò ôïõ óôá ÅëëçíéêÜ ðïëéôéóôéêÜ äñþìåíá êáé, éäéùôéêüò öïñÝáò ôï ßäéï, áðïôåëåß ôïí åðßóçìï åêðñüóùðï ôçò ÅëëçíéêÞò Ðïëéôåßáò êáé äéåèíþò óôá èÝìáôá ôïõ åíäéáöÝñïíôüò ôïõ... Ç ðñüóöáôç Ýêäïóç ôïõ ëåõêþìáôïò ôïõ íáõôéêïý áãþíá ôùí Âáëêáíéêþí ÐïëÝìùí, ç óõããñáöÞ ôùí êåéìÝíùí ôïõ ïðïßïõ áðïôåëåß åèåëïíôéêÞ ðñïóöïñÜ ðñïò ôï Ìïõóåßï, õðçñåôåß ôïí åèíéêü óêïðü õðüìíçóçò ôùí ìåãÜëùí åêåßíùí éóôïñéêþí óôéãìþí, ðïõ ç ÅëëÜäá ìåãÜëùíå ìå ôï áßìá êáé ôç öëüãá ôçò íåïëáßáò ôçò..» Ôçí Ýêäïóç ÷áéñÝôéóå ï ãåíéêüò ãñáììáôÝáò ôïõ Õðïõñãåßïõ Ìáêåäïíßáò - ÈñÜêçò, ê. ËïõêÜò Áíáíßêáò ùò åêðñüóùðïò ôïõ Õðïõñãïý, ê. Ãåùñãßïõ ÊáëáíôæÞ åíþ áìÝóùò ìåôÜ ôï ëüãï Ýëáâå ï ÄÞìáñ÷ïò Èåóóáëïíßêçò, ê. Âáóßëçò Ðáðáãåùñãüðïõëïò, õðü ôçí áéãßäá ôïõ ïðïßïõ åß÷å ôåèåß ç åêäÞëùóç. Êáé ïé äýï áíáöÝñèçêáí óôï óçìáíôéêü ñüëï ðïõ äéáäñáìÜôéóáí ïé Âáëêáíéêïß ðüëåìïé óôçí äéáìüñöùóç ôïõ Åëëçíéêïý ÊñÜôïõò åíþ õðïãñÜììéóáí ôç óõìâïëÞ ôïõ ëåõêþìáôïò óôç äéÜóùóç, êáôáãñáöÞ êáé ìåëÝôç áõôÞò ôçò ëáìðñÞò óåëßäáò ôçò éóôïñßáò ìáò, ôïõò Âáëêáíéêïýò ÐïëÝìïõò. Ç ðáñïõóßáóç ôïõ ëåõêþìáôïò Ýãéíå áðü ôïí óõããñáöÝá ôïõ ëåõêþìáôïò áíôéíáýáñ÷ï Ð. Í. å. á. ÉùÜííç Ðáëïýìðç, ï ïðïßïò îåêßíçóå ôçí ïìéëßá ôïõ åêöùíþíôáò ôçí ðñïêÞñõîç ðïõ áðçýèõíå ï äéÜäï÷ïò Êùíóôáíôßíïò ðñïò ôïõò Èåóóáëïíéêåßò ôçí 27ç Ïêôùâñßïõ ôïõ 1912, çìÝñá áðåëåõèÝñùóçò ôçò ðüëçò. ÌåôÜ ôï ðÝñáò ôçò ðáñïõóßáóçò áêïëïýèçóå äåîßùóç. 1. Ï ÄÞìáñ÷ïò ôçò Èåóóáëïíßêçò ê. Âáóßëåéïò Ðáðáãåùñãüðïõëïò ÷áéñåôßæåé ôçí åêäÞëùóç, 2. Ï Ãåíéêüò ÃñáììáôÝáò ôïõ Õðïõñãåßïõ Ìáêåäïíßáò - ÈñÜêçò ê. ËïõêÜò Áíáíßêáò áðåõèýíåé ÷áéñåôéóìü åê ìÝñïõò ôïõ õðïõñãïý êïõ. Ãåùñãßïõ ÊáëáíôæÞ, 3. Óôéãìéüôõðï áðü ôçí åêäÞëùóç. Óôçí ðñþôç óåéñÜ åê áñéóôåñþí äéáêñßíïíôáé: ï ê. ÊáóÝñçò, ï ÁíôéäÞìáñ÷ïò Èåóóáëïíßêçò ê. ÃÜêçò, ï ÄÞìáñ÷ïò Èåóóáëïíßêçò ê. Ðáðáãåùñãüðïõëïò, ï Ãåíéêüò ÃñáììáôÝáò ôïõ Õðïõñãåßïõ Ìáêåäïíßáò - ÈñÜêçò ê. Áíáíßêáò êáé ï åêðñüóùðïò ôïõ ÐáíáãéïôÜôïõ Ìçôñïðïëßôç Èåóóáëïíßêçò ê.ê. ¢íèéìïõ, 4. Ï Áíôéíáýáñ÷ïò Ð.Í. å.á. ê. ÉùÜííçò Ðáëïýìðçò, 5. Ï Ãåíéêüò ÃñáììáôÝáò ôïõ Õðïõñãåßïõ Ìáêåäïíßáò - ÈñÜêçò ê. ËïõêÜò Áíáíßêáò åí ìÝóù ôïõ ê. ÉùÜííç Ðáëïýìðç êáé ôïõ ê. Ãåþñãéïõ Âëá÷üðïõëïõ, äéêçãüñïõ êáé ìÝëïõò ôïõ Ä.Ó. ôïõ Ìïõóåßïõ,
5 Ðåñßðëïõò
73
ΤΟ ΝΜΕ ΗΤΑΝ ΕΚΕΙ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΝΩΣΗ Óôéò 29 Ìáñôßïõ 2006, óôï Ðïëåìéêü Ìïõóåßï, ðñáãìáôïðïéÞèçêå ìéá üìïñöç åêäÞëùóç ôçò ÅëëçíéêÞò ÈáëÜóóéáò ¸íùóçò, ðïõ üðùò áíÝöåñå ç ðñüóêëçóç èá Þôáí ìéá «ìéêñÞ èáëáóóéíÞ ðåñéðëÜíçóç ìå ôçí Åéêüíá... ôï Ëüãï... êáé ôç ÌïõóéêÞ...». Ïé äéïñãáíùôÝò ðñïåôïßìáóáí ôïõò ðñïóêåêëçìÝíïõò ôïõò ãéá ôçí ñïìáíôéêÞ âñáäéÜ áíáãñÜöïíôáò åðßóçò: «Ôï ôáîßäé óôï ÷þñï ôïõ èáëáóóéíïý ìýèïõ äåí ôåëåéþíåé ðïôÝ... ÎåêéíÜ áðü ôç ÷áñáõãÞ ôçò ðñïúóôïñßáò êáé óõíå÷ßæåôáé ðÝñá áðü ôç óõìâáôéêÞ Ýííïéá ôïõ ÷ñüíïõ... Ïé Ýëëçíåò åßíáé ãåñÜ äåìÝíïé ìå ôï õãñü óôïé÷åßï êáé ó’ áõôü ïöåßëïõí ôçí åîÜðëùóÞ ôïõò óôá ðÝñáôá ôçò ÏéêïõìÝíçò... Ç èÜëáóóá åßíáé ìéá éäåáôÞ ãÝöõñá ðïõ åíþíåé ëáïýò êáé áíèñþðïõò óôï ìåãÜëï ôáîßäé ôçò Éóôïñßáò êáé ôïõ Ìýèïõ...».
Ôï åðéôåëåßï ôçò ÅÈÅ ìåôÜ ôï ôÝëïò ôçò åêäÞëùóçò. Áðü áñéóôåñÜ: ÅðéêåëåõóôÞò Åë. Ôñüêá (Ãñáììáôåßá ÅÈÅ), ÊåëåõóôÞò Ë. Êïñïñüò, Íáýôçò Ê. Ìáíôïýâáëïò, ÊåëåõóôÞò Ì. ÌÜæçò, Áíôéíáýáñ÷ïò (åá) Îåí. ÌáõñïãéÜííçò ÐÍ (Ðñüåäñïò ôçò ÅÈÅ), Õðïðëïßáñ÷ïò Å. ÓïõâáôæÞò ÐÍ (ÃñáììáôÝáò ÄÓ ÅÈÅ), ê. ¢ííá Ãñáéêïýóç - ÌåñóéíéÜ (Äéåõèýíôñéá ÅÈÅ), ê. ÐïëõîÝíç ×ïýóç (Õðåýèõíç óõíôïíéóìïý ýëçò “ÍáõôéêÞò ÅëëÜò”), Õðïíáýáñ÷ïò (åá) Êùí. ÊáñáìðáìðÜò ÐÍ (Áíôéðñüåäñïò ÅÈÅ), ê. Ìáßñç ÊáôóáíäñÞ (õðåýèõíç ëïãéóôçñßïõ ÅÈÅ), Íáýôçò Ö. ËõêïìÞôñïò êáé Íáýôçò Ê. ÌðïõñïõôÞò.
Ôçí åêäÞëùóç ÷áéñÝôçóå ï Ðñüåäñïò ôçò Å.È.Å. ê. Îåíïöþíôáò ÌáõñïãéÜííçò êáé ðáñïõóßáóå ôï èÝìá «ïé ¸ëëçíåò êáé ç èÜëáóóá», åíþ ôïõò óêïðïýò ôçò Å.È.Å. åéóçãÞèçêå ï Á´ Áíôéðñüåäñïò ôçò Å.È.Å ê. Êùíóôáíôßíïò ÊáñÜìðáìðáò. Ï ê. ÍÝóôïñáò ÌÜôóáò åðéìåëÞèçêå ôçí ïðôéêïáêïõóôéêÞ ðåñéðëÜíçóç «ç êõñÜ ãïñãüíá õðÜñ÷åé ðÜíôá: æùíôáíÞ ðáñÜäïóç êáé ç äéÜñêåéÜ ôçò óôï ÷ñüíï». Ç çèïðïéüò êá Ãåùñãßá ÁíÝóôç åñìÞíåõóå ôï «ìéêñü èáëáóóéíü áíèïëüãéï» ìå èáëáóóéíÜ ðïéÞìáôá êïñõöáßùí ðïéçôþí. Ôï óáíôïýñé ôçò íåáñÞò ÁñåôÞò ÊåôéìÝ ìÜãåõóå ôï êïéíü ìå ôïõò üìïñöïõò Þ÷ïõò ôïõ. Óôçí óõíÝ÷åéá ðñïâëÞèçêå ãéá ðñþôç öïñÜ ôï íôïêéìáíôÝñ ôïõ ê. ÍÝóôïñá ÌÜôóá «ÈÜëáóóá: åéêüíåò áðü Ýíá Ýðïò» åíþ ç åêäÞëùóç ïëïêëçñþèçêå ìå ôïõò «ñõèìïýò ôçò èÜëáóóáò» áðü ôçí ÅëáöñÜ Ïñ÷Þóôñá ôïõ Ðïëåìéêïý Íáõôéêïý. Óôçí åêäÞëùóç ðáñáâñÝèçêå ç Ðñüåäñïò ôïõ Í.Ì.Å. 74
Ðåñßðëïõò
Áðü äåîéÜ: ï åêðñüóùðïò ôïõ Áñ÷éåðéóêüðïõ Áèçíþí, Áéäåóéìïëïãéþôáôïò ÄçìÞôñéïò Íßêïõ, ï Ðñüåäñïò ôçò ÅÈÅ Áíôéíáýáñ÷ïò (åá) Îåí. ÌáõñïãéÜííçò ÐÍ, ï Áñ÷çãüò ÃÅÍ Áíôéíáýáñ÷ïò ÄçìÞôñéïò Ãïýóçò ÐÍ, ï Áñ÷çãüò ôïõ Ëéìåíéêïý Óþìáôïò Áíôéíáýáñ÷ïò ËÓ Çëßáò Óùíßäçò êáé ï Õðïíáýáñ÷ïò ÅëåõèÝñéïò ÁíáóôáóéÜäçò Ïéê. ÅðéèåùñçôÞò ÐÍ. ÁñéóôåñÜ äéáêñßíåôáé ç Ðñüåäñïò ôïõ Í.Ì.Å. ê. Áíáóôáóßá Ðáëïýìðç.
ΤΟ ΝΜΕ ΗΤΑΝ ΕΚΕΙ ΗΜΕΡΙΔΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Ôçí ÐáñáóêåõÞ, 31 Ìáñôßïõ 2006, ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôçí áßèïõóá äéáëÝîåùí ôïõ Íáõôéêïý Íïóïêïìåßïõ Áèçíþí ç ´ Çìåñßäá Éóôïñßáò ÓôñáôéùôéêÞò ÉáôñéêÞò, óõíäéïñãÜíùóç ôùí Ãñáöåßïõ ÌåëÝôçò Éóôïñßáò ÅëëçíéêÞò ÍáõôéêÞò ÉáôñéêÞò, ôçò Äéåýèõíóçò Åêðáßäåõóçò êáé ¸ñåõíáò ôïõ Íáõôéêïý Íïóïêïìåßïõ Áèçíþí êáé ôçò Åôáéñåßáò ÓôñáôéùôéêÞò ÉáôñéêÞò. ÊáôáîéùìÝíïé ãéá ôï áêáäçìáúêü ôïõò Ýñãï, åðéóôÞìïíåò ôçò éáôñéêÞò êïéíüôçôáò ôçò ÷þñáò ìáò ðáñïõóßáóáí ôï èÝìá ôçò çìåñßäáò «ÐïëåìéêÝò óõãêñïýóåéò êáé Äçìüóéá Õãåßá óôçí åõñýôåñç ðåñéï÷Þ ôçò Ìåóïãåßïõ êáôÜ ôï 19ï êáé áñ÷Ýò ôïõ 20ïõ áéþíá», ðïõ åðéëÝ÷èçêå áêñéâþò ãéá ôçí åðéêáéñüôçôÜ ôïõ üóï êáé ãéá ôç äéá÷ñïíéêÞ ôïõ áîßá, ðïõ ôï êáèéóôÜ ðñüêëçóç ãéá óõæÞôçóç. Óôçí åêäÞëùóç ðáñåõñÝèç ç Ðñüåäñïò ôïõ Ìïõóåßïõ.
ΕΓΚΑΙΝΙΑ «ΠΟΛΥΧΩΡΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝ» ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΑ Ç Ðñüåäñïò ôïõ Í.Ì.Å. ðáñåõñÝèç óôçí ôåëåôÞ åãêáéíßùí ôïõ íÝïõ ðïëõìïñöéêïý óõãêñïôÞìáôïò ôçò Íïìáñ÷ßáò ÐåéñáéÜ «Ðïëõ÷þñïò Áðüëëùí», ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêáí ôçí ÄåõôÝñá 22 ÌáÀïõ 2006. Ôï íÝï êôßñéï âñßóêåôáé óôçí óõìâïëÞ ôùí ïäþí Åñìïõðüëåùò êáé Ðçëßïõ óôá Êáìßíéá êáé öéëïîåíåß ôçí Ýêèåóç ôïõ Ìïõóåßïõ - ÂéâëéïèÞêçò ÓôñáôÞ ÅëåõèåñéÜäç - Tériade ìå óõëëïãÞ Ýñãùí ôïõ Èåüöéëïõ êáé Üëëùí ëáìðñþí äçìéïõñãþí ôçò ìïíôÝñíáò æùãñáöéêÞò. Ôá åãêáßíéá áêïëïýèçóå óõíáõëßá ôïõ óõãêñïôÞìáôïò MAGENTA. Ôñáãïýäçóå ç ãíùóôÞ çèïðïéüò - ôñáãïõäßóôñéá Áíáóôáóßá ÌïõôóÜôóïõ, ïýôé Ýðáéîå ï Ìé÷Üëçò Íéêïëïýäçò êáé êëáóóéêÞ êéèÜñá ï Âáóßëçò Äñáêüðïõëïò.
ΗΜΕΡΙΔΑ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΠΙΤΕΛΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΗΣ
ΗΜΕΡΙΔΑ ICOM ΜΕ ΘΕΜΑ “ΜΟΥΣΕΙΑ & ΝΕΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Ôçí ÔåôÜñôç 24 ÌáÀïõ 2006 ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï ÁìöéèÝáôñï ôïõ Ðïëåìéêïý Ìïõóåßïõ Çìåñßäá ìå èÝìá «Ôï Åíåñãåéáêü Ðñüâëçìá ôçò ÅëëÜäïò ÐñïïðôéêÝò», Ýíá èÝìá ðïõ áðáó÷ïëåß éäéáßôåñá ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ôçí êïéíùíßá êáèþò ç óõíå÷Þò Üíïäïò ôçò ôéìÞò êáé ç ðéèáíÞ åîÜíôëçóç ôùí áðïèåìÜôùí ôïõ ðåôñåëáßïõ äçìéïõñãåß óçìáíôéêÜ ïéêïíïìéêÜ ðñïâëÞìáôá. Ôçí åêäÞëùóç óõíôüíéóå ï ê. ÊáæÜêïò ËÜìðñïò, ÁíôéóôñÜôçãïò å.á. - Ðïëéôéêüò Ìç÷áíéêüò ÅÌÐ - ÌÝëïò ôïõ Ä.Ó. ôïõ ÓÅÅÈÁ, åíþ ôï èÝìá áíÝëõóáí ïé ïìéëçôÝò ê.ê. ÊÜðñïò ÐáíôåëÞò, ÊáèçãçôÞò ÅÌÐ, ô. Ðñüåäñïò ÑõèìéóôéêÞò Áñ÷Þò ÅíÝñãåéáò, Óáëáãêïýäçò Ãåþñãéïò, ÂïõëåõôÞò - ô. Õöõðïõñãüò ÁíÜðôõîçò êáé ôï ìÝëïò ôïõ Ìïõóåßïõ ìáò Ðáëïýìðçò ÉùÜííçò, Áíôéíáýáñ÷ïò å.á. - Åðßôéìïò Õðáñ÷çãüò ÃÅÅÈÁ.
Ôï ÓÜââáôï, 27 ÌáÀïõ 2006 ðñáãìáôïðïéÞèçêå çìåñßäá ôïõ Åëëçíéêïý ÔìÞìáôïò ôïõ Äéåèíïýò Óõìâïõëßïõ Ìïõóåßùí (ICOM) óôï Âõæáíôéíü êáé ×ñéóôéáíéêü Ìïõóåßï ìå èÝìá «Ìïõóåßá êáé íÝïé åðéóêÝðôåò ÅêðáéäåõôéêÜ ðñïãñÜììáôá». Ç çìåñßäá ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï ðëáßóéï ôïõ åïñôáóìïý ôçò Äéåèíïýò ÇìÝñáò Ìïõóåßùí 2006 ðïõ Þôáí áöéåñùìÝíïò óôï èÝìá «ôá Ìïõóåßá êáé ïé íÝïé». Ïé åéóçãÞóåéò ïìéëçôþí áðü åëëçíéêÜ äçìüóéá êáé éäéùôéêÜ ìïõóåßá êáé ç ðñïâïëÞ ïðôéêïáêïõóôéêïý õëéêïý öþôéóáí ôïí ÷Üñôç ôçò ìïõóåéáêÞò åêðáßäåõóçò óôçí ÷þñá ìáò åíþ ôÝèçêáí êáé óõæçôÞèçêáí ðñïâëçìáôéóìïß ãýñù áðü ôï èÝìá ôçò åîÝëéîçò ôçò ìïõóåéïðáéäáãùãéêÞò êáé ôùí óýã÷ñïíùí ôÜóåùí óôï ìåôáâáëëüìåíï ôïðßï ôùí ìïõóåéáêþí åñìçíåõôéêþí åêðáéäåõôéêþí äñÜóåùí. Ôï Ìïõóåßï åêðñïóþðçóå ï Ðáéäáãùãüò Ìïõóåéïëüãïò ×áñÜëáìðïò ÔïñôïñÝëçò.
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΙΣΠΑΝΙΚΗΣ ΠΡΕΣΒΕΙΑΣ Ôçí Ôñßôç 30 ÌáÀïõ 2006 åïñôÜóôçêå ç ìÝñá Åíüðëùí ÄõíÜìåùí ôçò Éóðáíßáò. Ç åêäÞëùóç ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï áßèñéï ôïõ Ðïëåìéêïý Ìïõóåßïõ. Ôïõò ðñïóêåêëçìÝíïõò õðïäÝ÷ôçêáí ï Éóðáíüò ÐñÝóâçò ê. Salazar êáé ï Íáõôéêüò Áêüëïõèïò ôçò Ðñåóâåßáò ê. Gorostiza. Ôï Ìïõóåßï åêðñïóþðçóå ï Ðáéäáãùãüò-Ìïõóåéïëüãïò ê. ×áñÜëáìðïò ÔïñôïñÝëçò.
Ðåñßðëïõò
75
ΤΟ ΝΜΕ ΗΤΑΝ ΕΚΕΙ HELMEPA - Ποσειδώνια 2006 Ôï Éäñõôéêü ÌÝëïò ôçò HELMEPA Ceres Hellenik Shipping Enterprises Ltd, ï Ðñüåäñïò ê. Íéêüëáïò ÐáðáäÜêçò, ï Ãåíéêüò ÄéåõèõíôÞò Íáýáñ÷ïò Ð.Í. å.á. ê. ÌçôóÜôóïò êáé ôá ÌÝëç ôïõ Äéïéêçôéêïý Óõìâïõëßïõ ôçò ÅëëçíéêÞò ¸íùóçò Ðñïóôáóßáò Èáëáóóßïõ ÐåñéâÜëëïíôïò õðïäÝ÷èçêáí ðïëý êüóìï áðü ôïí ÷þñï ôçò Íáõôéëßáò êáé ðáñÝèåóáí äåîßùóç ó’ Ýíá ÷þñï åðéìåëþò óôïëéóìÝíï ìå ðßíáêåò êáé ìçíýìáôá ãéá ôçí äéÜóùóç ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò. Ç åêäÞëùóç ðñáãìáôïðïéÞèçêå ìå ôçí åõêáéñßá ôçò ¸êèåóçò «Ðïóåéäþíéá 2006», ôç ÄåõôÝñá, 5 Éïõíßïõ 2006. Åê ìÝñïõò ôïõ Ìïõóåßïõ ðáñáâñÝèçêå ç Ðñüåäñïò ôïõ Ä.Ó. ðïõ åîÝöñáóå ôïí åíèïõóéáóìü ôçò ãéá ôç äéïñãÜíùóç. Óôçí öùôïãñáößá äéáêñßíïíôáé áðü áñéóôåñÜ ï Ãåíéêüò ÄéåõèõíôÞò ôçò Helmepa ê. ÄçìÞôñéïò ÌçôóÜôóïò, ï ê. Chad Norbirg, ç êá ×Üéíôé ÐáðáäÜêç, ï Ðñüåäñïò ôçò Helmepa ê. Íéêüëáïò ÐáðáäÜêçò, ç Ðñüåäñïò ôïõ Í.Ì.Å. êá Áíáóôáóßá Áíáãíùóôïðïýëïõ Ðáëïýìðç êáé ï Áíôéíáýáñ÷ïò Ð.Í. å.á. ê. ÉùÜííçò Ðáëïýìðçò.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ - ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ 2006 Ï Õðïõñãüò ÅìðïñéêÞò Íáõôéëßáò ê. Ìáíþëçò ÊåöáëïãéÜííçò êáé ï Ðñüåäñïò êáé ôï Ä.Ó. ôïõ Ïñãáíéóìïý ËéìÝíïò Ðåéñáéþò ðáñÝèåóáí äåîßùóç ìå ôçí åõêáéñßá ôçò Äéåèíïýò ¸êèåóçò Ðïóåéäþíéá 2006. Óôçí åêäÞëùóç ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï íÝï êôßñéï ôïõ Õðïõñãåßïõ ÅìðïñéêÞò Íáõôéëßáò ôçí Ôñßôç 6 Éïõíßïõ 2006, ðáñåõñÝèç ç Ðñüåäñïò ôïõ Í.Ì.Å.
MFS Shipmanagement Corporation - ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ 2006 Ç Åôáéñßá MFS Shipmanagement Corporation ðáñÝèåóå äåîßùóç ìå ôçí åõêáéñßá ôïõ áíïßãìáôïò ôçò Äéåèíïýò ÅêèÝóåùò Ðïóåéäþíéá 2006, ôçíÔåôÜñôç, 7 Éïõíßïõ 2006.
International Registries INC - ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ 2006 Ç Åôáéñßá International Registries INC ðáñÝèåóå äåßðíï ìå ôçí åõêáéñßá ôçò äéïñãÜíùóçò ôùí Ðïóåéäùíßùí 2006, ôçí ÐÝìðôç 8 Éïõíßïõ 2006 óôïí Íáõôéêü ¼ìéëï ôçò ÅëëÜäïò.
Τελετή Έναρξης Ναυτικής Εβδομάδας Ôçí ÐáñáóêåõÞ, 23 Éïõíßïõ 2006, ðñáãìáôïðïéÞèçêå ç ôåëåôÞ Ýíáñîçò ôçò ÍáõôéêÞò ÅâäïìÜäáò 2006 óôï Èùñçêôü «Ãåþñãéïò ÁâÝñùö».
Συναυλία Μάριου Φραγκούλη για την Ναυτική Εβδομάδα 2006 Óôï ðëáßóéï ôçò ÍáõôéêÞò ÅâäïìÜäáò 2006 ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôéò 26 Éïõíßïõ 2006 óôï ÂåÜêåéï ÈÝáôñï óõíáõëßá ôïõ ãíùóôïý ôåíüñïõ ÌÜñéïõ Öñáãêïýëç. Ç üìïñöç âñáäéÜ, ðïõ äéïñãáíþèçêå áðü ôïõò «ößëïõò ôïõ Äçìïôéêïý ÈåÜôñïõ ÐåéñáéÜ» êáé ôï Üôõðï óõìâïýëéï ôçò ðüëçò ôïõ ÐåéñáéÜ êáé ôåëïýóå õðü ôçí áéãßäá ôïõ ÄçìÜñ÷ïõ ÐåéñáéÜ ê. ×ñÞóôïõ Áãñáðßäç êáé ôïõ ÐñïÝäñïõ ôçò Ä.Å.Ð.Á.Ð. ê. Ðáíáãéþôç Áããåëüðïõëïõ, Þôáí áöéåñùìÝíç óôïí ðïéçôÞ ôçò èÜëáóóáò Íßêï Êáââáäßá. Áêïýóôçêáí ïé ðáóßãíùóôåò ìåëïðïéÞóåéò ôùí ðïéçìÜôùí ôïõ áðü ¸ëëçíåò óõíèÝôåò ðïõ áãÜðçóáí ôç ãëþóóá êáé äéÝóùóáí ôï Ýñãï ôïõ. Óôçí åêäÞëùóç ðáñåõñÝèçêå ç Ðñüåäñïò ôïõ Ìïõóåßïõ.
Δεξίωση Γενικού Επιτελείου Ναυτικού για την Ναυτική Εβδομάδα Ôçí ÔåôÜñôç, 28 Éïõíßïõ 2006 ç Ðñüåäñïò ôïõ Ìïõóåßï ðáñáâñÝèçêå óôçí Äåîßùóç ðïõ ðáñÝèåóå ôï Ãåíéêü Åðéôåëåßï Íáõôéêïý óôç Ó÷ïëÞ Íáõôéêþí Äïêßìùí ìå ôçí åõêáéñßá ôïõ åïñôáóìïý ôçò ÍáõôéêÞò ÅâäïìÜäáò 2006.
PIREAS CLASSIC WEEK Ôç ÄåõôÝñá, 3 Éïõëßïõ 2006, óå åêäÞëùóç ôïõ Íáõôéêïý Ïìßëïõ ÅëëÜäïò, áðïíåìÞèçêáí ôá Ýðáèëá ôïõ Pireas Classic Week. Ôï Í.Ì.Å. åêðñïóþðçóå ç Ðñüåäñïò ôïõ Ä.Ó. 76
Ðåñßðëïõò
Ε.Θ.Ε. - Π.Ο.Ι.Α.Θ. Ôç 2á Éïõëßïõ 2006 ðñáãìáôïðïéÞèçêå ç åêäÞëùóç ôçò ÅëëçíéêÞò ÈáëÜóóéáò ¸íùóçò êáé ôïõ Ðáíåëëçíßïõ Ïìßëïõ ÉóôéïðëïÀáò ÁíïéêôÞò ÈáëÜóóçò ãéá ôç ÍáõôéêÞ ÅâäïìÜäá 2006, óôï Èùñçêôü ÁâÝñùö. Áîßæïõí èåñìÜ óõã÷áñçôÞñéá óôïí Ðñüåäñï ôçò Å.È.Å. Áíôéíáýáñ÷ï Ð.Í. å.á. Î. ÌáõñïãéÜííç êáé óôïí Ðñüåäñï ôïõ Ð.Ï.É.Á.È. ê. É. ÌáñáãêïõäÜêç ãéá ôçí Üñôéá äéïñãÜíùóç ôçò åêäÞëùóçò êáé ôïí éóôéïðëïúêþí áãþíùí optimist ìå áèëçôÝò íÝá ðáéäéÜ. Ç ðñùôïâïõëßá ôçò Å.È.Å. êáé ôïõ Ð.Ï.É.Á.È. óõìâÜëåé óôçí åîÜðëùóç ôïõ õðÝñï÷ïõ Áðü ôçí áðïíïìÞ åðÜèëïõ. Ç Ðñüåäñïò ôïõ ÍÌÅ áðïíÝìåé Ýðáèëï óôïõò ëéëéðïýôåéïõò áãùíßóìáôïò ôçò éóôéïðëïÀáò. - ìåëëïíôéêïýò ðñùôáèëçôÝò.
ΤΟ ΝΜΕ ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΧΕΛΩΝΑΣ «ΑΡΧΕΛΩΝ» Áðü ôéò 3 ìÝ÷ñé ôéò 8 Áðñéëßïõ 2006 ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôçí Áãßá Ðåëáãßá Çñáêëåßïõ ÊñÞôçò ôï 26ï Ðáãêüóìéï Óõìðüóéï ãéá èáëÜóóéåò ÷åëþíåò. Ïé èáëÜóóéåò ÷åëþíåò åßíáé Ýíá ðáíÜñ÷áéï åßäïò. ¸æçóáí ìáæß ìå ôïõò äåéíüóáõñïõò êáé åðÝæçóáí 65 åêáôïììýñéá ÷ñüíéá ìåôÜ áðü áõôïýò. Ôéò âñßóêïõìå óÞìåñá óå üëåò ôéò æåóôÝò èÜëáóóåò ôïõ ðëáíÞôç. Óôï Óõìðüóéï, ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå ãéá ðñþôç öïñÜ óå ìåóïãåéáêÞ ÷þñá, óõììåôåß÷áí 700 óýíåäñïé áðü 76 ÷þñåò. Ç åêäÞëùóç äåí Þôáí ìüíï ìéá åðéóôçìïíéêÞ óõíÜíôçóç åéäéêþí óôç âéïëïãßá êáé ïéêïëïãßá ôùí èáëÜóóéùí ÷åëùíþí áëëÜ êáé Ýíá âÞìá ãé áõôïýò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôçí ðñïóôáóßá ôïõò êáé äßíïõí Ýíáí áãþíá äñüìïõ åíÜíôéá óôï ÷ñüíï ãéá íá áðïôñÝøïõí ôçí åîáöÜíéóÞ ôïõò áðü ôéò èÜëáóóåò êáé ôïõò ùêåáíïýò ôïõ ðëáíÞôç. ÐáñÜëëçëá, ï «Áñ÷Ýëùí» óå óõíåñãáóßá ìå ôç ÃåíéêÞ Ãñáììáôåßá ÍÝáò ÃåíéÜò ðñáãìáôïðïßçóå ôñåéò êýêëïõò óåìéíáñßùí ìå èÝìáôá «ïé èáëÜóóéåò ÷åëþíåò óå üëïí ôïí êüóìï», «êáôçãïñßåò ôñáõìáôéóìÝíùí èáëÜóóéùí ÷åëùíþí êáé ç ðåñßèáëøÞ ôïõò óôçí ÅëëÜäá» êáé «ðáñáëßåò ùïôïêßáò êáé åèåëïíôéêÜ ðñïãñÜììáôá óôçí ÅëëÜäá». Ôá óåìéíÜñéá ïëïêëçñþèçêáí ôçí Ðáãêüóìéá ÇìÝñá ÐåñéâÜëëïíôïò, óôéò
5 Éïõíßïõ 2006. ÔÝëïò ôïí ÌÜéï îåêßíçóáí ôá ðñïãñÜììáôá ôïõ ïñãáíéóìïý ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôùí öùëéþí êáé ôùí íåïóóþí áëëÜ êáé ôçí åíçìÝñùóç êáé åõáéóèçôïðïßçóç ôïõ êïéíïý, óôéò ðáñáëßåò ôçò Æáêýíèïõ, ÐåëïðïííÞóïõ êáé ÊñÞôçò. Ç óçìáíôéêÞ áõôÞ ðñïóðÜèåéá ðïõ óôçñßæåôáé áðü ôéò åôáéñßåò Superfast Feries êáé Blue Star Ferries, èá ïëïêëçñùèåß óôá ôÝëç Ïêôùâñßïõ êáé õðïëïãßæåôáé üôé óôá ðëáßóéÜ ôçò èá ðáñáêïëïõèçèïýí 75 ÷éëéüìåôñá ðáñáëéþí, èá ðñïóôáôåõèïýí ðåñßðïõ 2.500 öùëéÝò êáé èá ìáñêáñéóôïýí ðåñßðïõ 300 ÷åëþíåò. Ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò åðéóêåöôåßôå ôçí éóôïóåëßäá ôïõ ïñãáíéóìïý www.archelon.gr
ΚΡΗΤΟ - ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Ï Ïñãáíéóìüò ãéá ôçí Äéåèíïðïßçóç ôçò ÅëëçíéêÞò Ãëþóóáò óå óõíåñãáóßá ìå ôï ÐáíåðéóôÞìéï ÊñÞôçò, ôá ÐáíåðéóôÞìéá Rey Juan Carlos êáé Complutense ôçò Ìáäñßôçò, ïé ¼ìéëïé Uneskï Áñãïëßäáò, Ñåèýìíïõ êáé ×áíßùí, ï Ïñãáíéóìüò «Ðïëéôéóôéêïß Ïñßæïíôåò» êáé ôï ÊÝíôñï Åõñùðáúêþí Ìåëåôþí êáé Óðïõäþí «ÉùÜííçò Êáðïäßóôñéáò» äéïñãÜíùóáí ôïí ô èåñéíü êýêëï ìáèçìÜôùí óôïí Êñçôï - Ìõêçíáúêü Ðïëéôéóìü áðü ôéò 21 Éïõíßïõ Ýùò 4 Éïõëßïõ 2006. Ç äéïñãÜíùóç ôåëïýóå õðü ôçí Áéãßäá ôïõ Õðïõñãåßïõ Ðïëéôéóìïý êáé ôïõ Åèíéêïý Óõìâïõëßïõ Unesko êáé Ýëáâå ÷þñá óôï ÑÝèõìíï êáé óôçí Áñãïëßäá. Ôï ðñüãñáììá åîÝôáóå êáôÜ ðïéü ôñüðï ï ðïëéôéóìüò áõôüò åîáðëþèçêå óå üëïõò ôïõò ãíùóôïýò ôüðïõò óôçí ëåêÜíç ôçò Ìåóïãåßïõ áíáëýïíôÜò ôïí äéá ìÝóïõ ôçò éóôïñßáò, ôçò áñ÷áéïëïãßáò, ôùí ôå÷íþí, ôùí ãëùóóþí êáé ôùí èñçóêåéþí. Ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò ìðïñåßôå íá áðåõèõíèåßôå óôçí éóôïóåëßäá ôïõ Ïñãáíéóìïý ãéá ôçí Äéåèíïðïßçóç ôçò ÅëëçíéêÞò Ãëþóóáò www.odeg.gr Ðåñßðëïõò
77
ΝΕΑ ΜΕΛΗ 1
ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ - ΔΙΕΘΝΟΛΟΓΟΣ
2
ΒΡΑΤΣΑΝΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ
ΣΥΝ/ΧΟΣ ΠΛΟΙΑΡΧΟΣ Ε.Ν.
3
ΓΚΙΝΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ Π.Ν.
4
ΘΕΟΔΩΡΟΥΛΕΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΙΑΤΡΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ
5
ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ
ΙΑΤΡΟΣ
6
ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ ΜΑΡΙΑ
ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ ΤΑΠΟΤΕ
7
ΚΟΥΚΙΔΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ
8
ΛΟΓΑΡΑΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ
ΣΥΝ/ΧΟΣ ΑΝΤ/ΛΕΥΣ ΕΦΕΤΩΝ
9
ΜΙΧΑΗΛΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ
10
ΜΠΑΚΟΥΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΕΙΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
11
ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ ΜΑΡΙΑ
ΙΔ. ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ
ΔΩΡΕΕΣ ΕΚΘΕΜΑΤΩΝ
Δώρισαν στο Μουσείο και τους ευχαριστούμε θερμα: • ê. ÄçìÞôñéï Âåñþíç ãéá ôï ïìïéþìá åíüò ôñééóôßïõ ìðÜñêïõ, äéêÞò ôïõ êáôáóêåõÞò, êáèþò êáé ìßáò îõëüãëõðôçò
ëáãïõäÝñáò. • ê. Âáóßëåéï Äéáìáíôüðïõëï, ãéá ôï ïìïéþìá ôïõ éóôïñéêïý ðëïßïõ «Bounty», äéêÞò ôïõ êáôáóêåõÞò. • êá. ¸ëëç Ëáéìïý ãéá Ýíá âáñïìÝôñï - âáñïãñÜöï åéò ìíÞìçí ôïõ áåéìíÞóôïõ óõæýãïõ ôçò êáé åðß óåéñÜ åôþí ìÝëïõò ôïõ
Ä.Ó. ôïõ Ìïõóåßïõ, Êùíóôáíôßíïõ Ëáéìïý. • ê. Çëßá Óáêåëëáñßïõ ãéá Ýíá ÷áñáêôéêü óå êñýóôáëëï ðïõ áðåéêïíßæåé Ýíá «Liberty» êáé ôï ïðïßï öéëïôÝ÷íçóå ï ßäéïò. • ê. Ðáíáãéþôç ÌáíÜêï ãéá Ýíá õðïìíÞìá ôïõ ÍáõÜñ÷ïõ ÁëåîáíäñÞ ãéá ôéò æçìéÝò ôùí ðëïßùí êáôÜ ôïí ´ Ðáãêüóìéï
Ðüëåìï êáèþò êáé Ýíá áíôßãñáöï ìå áðüññçôåò ðëçñïöïñßåò ó÷åôéêÜ ìå ôéò áìåñéêáíéêÝò äõíÜìåéò êáé åðé÷åéñÞóåéò ôçò ßäéáò ðåñéüäïõ. • ê. ÄçìÞôñéï ÂéÝííá ãéá 5 áíôßãñáöá öùôïãñáöéþí ôçò ðåñéüäïõ ôïõ ´ Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ • ê. Ãåþñãéï Íôïýíç ãéá Ýíá CD-ROM ìå öùôïãñáößåò êáé áíáöïñÝò áðü ôá áñ÷åßá ôïõ Âñåôáíéêïý Íáõáñ÷åßïõ. • ê. Ôéìüèåï Ìáóïýñá, Ãåíéêü ÃñáììáôÝá ôïõ Ä.Ó., ãéá ôç äùñåÜ ðëÞèïõò öùôïãñáöéþí êáé áñ÷åéáêïý õëéêïý.
ΧΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΩΡΕΕΣ
Προσέφεραν για την ενίσχυση του Μουσείου: ÐÑÏÓÖÏÑÅÓ ÃÉÁ ÔÇÍ ÅÊÈÅÓÇ ÅËËÇÍÉÊÙÍ ÐÁÑÁÄÏÓÉÁÊÙÍ ÓÊÁÑÉÙÍ: Ôï Õðïõñãåßï ÔïõñéóôéêÞò ÁíÜðôõîçò Å.Ï.Ô. TheTsakos Group ÁíäñÝáò Ìáñôßíïò ÁèáíÜóéïò Ìáñôßíïò Ä.Å.Ð.Á.Ð. AegeanBulk Co Inc
ìå ìå ìå ìå ìå ìå
ôï ôï ôï ôï ôï ôï
ðïóüí ðïóüí ðïóüí ðïóüí ðïóüí ðïóüí
ôùí ôùí ôùí ôùí ôùí ôùí
5.000,00 3.000,00 2.000,00 2.000,00 1.500,00 1.000,00
åõñþ åõñþ åõñþ åõñþ åõñþ åõñþ
ÏÉ ÊÁÔÙÈÉ ÐÑÏÓÅÖÅÑÁÍ ÃÉÁ ÔÇÍ ÅÐÉÔÅÕÎÇ ÔÙÍ ÓÊÏÐÙÍ ÔÏÕ ÌÏÕÓÅÉÏÕ: Ôá åêðáéäåõôÞñéá BIRDS ÐáéäáãùãéêÞ Ôï ºäñõìá Ðïëéôéóìïý «×ñõóïýëáò ÂáñâáñÝóïõ» Ç ÔñÜðåæá ÁôôéêÞò Ç Laskaridis Shipping Co.Ltd 78
Ðåñßðëïõò
ôï ôï ôï ôï
ðïóüí ðïóüí ðïóüí ðïóüí
ôùí ôùí ôùí ôùí
605,00 åõñþ 2.000,00 åõñþ 5.000,00 åõñþ 1.600,00 åõñþ
Ï «Ðåñßðëïõò» óôçí ÊÝíõá... Óôá ôÝëç Ìáñôßïõ 2006 ëÜâáìå óôï Ìïõóåßï ìéá üìïñöç êÜñôá áðü ôï ìáêñéíü Ìáëßíôé ôçò ÊÝíõá, óôçí áêôÞ ôïõ Éíäéêïý, üðïõ üðùò áíáöÝñåé ôï ìÝëïò ìáò ê. Áðüóôïëïò Äüìâñïò, «îå÷åéìùíéÜæåé» ìå ôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõ åäþ êáé åðôÜ ÷ñüíéá. Ìåôáîý Üëëùí ç êÜñôá áíÝöåñå: «Áîéüôéìç êõñßá Ðñüåäñå, Óôç ìáêñéíÞ ÊÝíõá Ýöôáóáí ôá ôåëåõôáßá ôåý÷ç ôïõ ÐÅÑÉÐËÏÕ êáé ìå åðáíáóýíäåóáí ìå ôéò íáõôéêÝò ñßæåò ìïõ êáé ôïí ÐåéñáéÜ. ÈÝëù íá óáò óõã÷áñþ ãéá ôï Ýñãï óáò êáé ôçí áñôéüôáôç Ýêäïóç ôïõ «Ðåñßðëïõ» ðïõ äéáâÜæåôáé ìå åíäéáöÝñïí áðü ôçí áñ÷Þ ìÝ÷ñé ôï ôÝëïò ôïõ (...). Åý÷ïìáé êáëÞ ÷ñïíéÜ êáé íá óõíå÷ßóåôå ôï óðïõäáßï Ýñãï óáò». Ðáñáêáëïýíôáé ôá ìÝëç ôïõ Ìïõóåßïõ ðïõ äéáèÝôïõí çëåêôñïíéêü ôá÷õäñïìåßï Þ öáî íá åíçìåñþóïõí ôç ãñáììáôåßá óôï e-mail ôïõ Ìïõóåßïõ nme@internet.gr Þ óôï öáî 210 45 12 277. Óáò åõ÷áñéóôïýìå.
ÊÁÈÇÃÇÔÇÓ ÉÙÁÍÍÇÓ ÔÑÉÁÍÔÁÖÕËËÏÐÏÕËÏÓ Ôïí ÌÜñôéï ðïõ ìáò ðÝñáóå, ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò Ý÷áóå Ýíá åðßëåêôï ìÝëïò ôïõ. Ôïí åðßôéìï êáèçãçôÞ ôçò ÍïìéêÞò Ó÷ïëÞò ôïõ Ðáí/ìßïõ Áèçíþí ÃéÜííç Ôñéáíôáöõëëüðïõëï. Ç ìüñöùóÞ ôïõ Þôáí êáôáðëçêôéêÞ êáé îå÷þñéæå ìåôáîý ôùí óõíáäÝëöùí ôïõ. ¹îåñå íá ÷åéñßæåôáé ôçí åëëçíéêÞ ãëþóóá êáèþò êáé ôñåéò åõñùðáúêÝò ãëþóóåò êáé ðïëý óõ÷íÜ ôáîßäåõå óôï åîùôåñéêü, üôáí ôïí êáëïýóáí ôá åõñùðáúêÜ ÐáíåðéóôÞìéá íá äþóåé äéáëÝîåéò Þ êáé íá äéäÜîåé ó’ áõôÜ. Ðñùôïãíþñéóá ôïí Åö. ÊåëåõóôÞ Äéá÷åéñéóôÞ ÃéÜííç Ôñéáíôáöõëëüðïõëï ôç äåêáåôßá ôïõ ’40, üôáí õðçñåôïýóá ùò ÔìçìáôÜñ÷çò Çèéêþí Áìïéâþí ôïõ Õðïõñãåßïõ Íáõôéêþí êáé ôïðïèåôÞèçêå åêåß ãéá íá óõìðëçñþóåé ôç èçôåßá ôïõ ðïõ åß÷å äéáêüøåé ìå ôçí êáôÜëçøç ôçò ÷þñáò áðü ôïõò Éôáëïãåñìáíïýò. ÌåôÜ ôç óõìðëÞñùóç ôçò èçôåßáò ôïõ êáé ôçí áðüëõóÞ ôïõ, óõíå÷ßóáìå íá âëåðüìáóôå êáé ï ÃéÜííçò åõ÷áñéóôåßôï íá ìáèáßíåé ôá íÝá ôïõ Íáõôéêïý ôï ïðïßï áãáðïýóå éäéáéôÝñùò. Ç áãÜðç ôïõ áõôÞ ôïí þèçóå íá áðïäå÷èåß Üìåóá ôçí ðñüôáóÞ ìïõ êáé íá ãßíåé Ýíá áöïóéùìÝíï ìÝëïò ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ. Ðáñáêïëïõèïýóáí áõôüò êáé ç óýæõãüò ôïõ ôéò åêäçëþóåéò ôïõ Ìïõóåßïõ êáé ðïëëÝò öïñÝò ðñïóÝöåñáí ÷ñçìáôéêÜ ðïóÜ óôï ßäñõìá, ôá ïðïßá åíßó÷õáí ôá ãëßó÷ñá ïéêïíïìéêÜ ôïõ Ìïõóåßïõ. Ï êáèçãçôÞò áðåâßùóå ìåôÜ ðïëõÞìåñç áóèÝíåéá. Áôõ÷þò ôï Ìïõóåßï äåí åãíþñéæå ôï ÷áìü ôïõ åêëåêôïý ôïõ ìÝëïõò þóôå íá áðïóôåßëåé åêðñüóùðï óôçí ôåëåôÞ ôçò ôáöÞò êáé íá áðïäþóåé ôéò äÝïõóåò ôéìÝò. Ç Ðñüåäñïò, ôï Ä.Ó. ôïõ Ìïõóåßïõ êáé ôï ðñïóùðéêü ðïõ åß÷å ôçí ôý÷ç íá ãíùñßóåé ôïí èáíüíôá, åêöñÜæïõí ôá åéëéêñéíÞ ôïõò óõëëõðçôÞñéá óôç óýæõãü ôïõ ÁããåëéêÞ êáé åý÷ïíôáé íá åßíáé åëáöñý ôï ÷þìá ôçò ÁôôéêÞò ãçò ðïõ ôïí åóêÝðáóå. Íéêüëáïò ËÜ÷áíïò Áñ÷éðëïßáñ÷ïò (Ï) Ð.Í. å.á.
Ðåñßðëïõò
79
Β Α Ρ Ο ÁãáðçôÝò ößëåò êáé ößëïé, Ïé «ÌïõóåéáêÝò» åêëïãÝò ôåëåßùóáí, ôï íÝï Äéïéêçôéêü Óõìâïýëéï åßíáé Þäç óôç èÝóç ôïõ êáé... óõíåäñéÜæåé, ôï Âáñüìåôñï áéóèÜíåôáé ðëÝïí åëåýèåñï íá åðéäïèåß óôç... ìéêñïêñéôéêÞ ôïõ (ãñÜöå ãêñßíéá). Åßíáé áíèñþðéíï ôï ìÜôé íá óõíçèßæåé óôéò ìéêñïáó÷Þìéåò åÜí ôéò âëÝðåé êáèçìåñéíÜ. Êáé íá ìçí ôïõ ðñïîåíïýí êáìéÜ åíôýðùóç. Áíôßèåôá ôñáâïýí áìÝóùò ôçí ðñïóï÷Þ åíüò íÝïõ åðéóêÝðôç ï ïðïßïò áíáñùôéÝôáé ãéáôß äåí äéïñèþíïíôáé åíþ åßíáé ôüóï åýêïëï. Áõôü ðñïöáíþò óõìâáßíåé ìå ôá ìÝëç ôïõ Ä.Ó. êáé ôï ðñïóùðéêü ôïõ Ìïõóåßïõ ðïõ äåí öáßíåôáé íá áíôéäñïýí óôéò üðïéåò ìéêñïáó÷Þìéåò ôïõ åîùôåñéêïý ÷þñïõ. 1. Óôçí ìðÜñá áêñéâþò, ìðáßíïíôáò áñéóôåñÜ, Ý÷ïõí åãêáôáóôáèåß äýï ôåíåêÝäåò óêïõðéäéþí ðïõ åßíáé ü,ôé ÷åéñüôåñï ãéá åßóïäï Ìïõóåßïõ. Äåí êáôáëáâáßíïõìå ðïéÜ óêïðéìüôçôá åîõðçñåôåß ç óõãêåêñéìÝíç èÝóç óêïõðéäéþí, êáèþò åßíáé ðïëý Üó÷çìç ü÷é ìüíï ãéá ôçí åßóïäï ôïõ Ìïõóåßïõ, áëëÜ êáé ãéá ôï ãùíéáêü êáôÜóôçìá êáöÝ, ãéá ôá õðåñðïëõôåëÞ êüôåñá áðÝíáíôé êáé ãéá ôïí êåíôñéêü äñüìï ôçò Ìáñßíáò. Íïìßæïõìå üôé áí ðñïôáèåß íá ìåôáêéíçèïýí óôçí íïôéïäõôéêÞ ãùíßá ôçò Ìáñßíáò, äåîéÜ ôùí åéóåñ÷üìåíùí áõôïêéíÞôùí, åêåß ðïõ õðÜñ÷ïõí êé Üëëïé óêïõðéäïôåíåêÝäåò, ü÷é ìüíï êáíåßò äåí èá Ý÷åé áíôßññçóç, áëëÜ ðÜñá ðïëëïß èá óõíçãïñÞóïõí. Ôï ãåãïíüò üôé èá õðï÷ñåùèïýí êÜðïéïé íá ðåñðáôïýí ìåñéêÜ ìÝôñá ðåñéóóüôåñï ãéá íá åíáðïèÝóïõí ôá óêïõðßäéá ôïõò, äåí íïìßæù ðùò áðïôåëåß åðáñêÞ ëüãï ãéá äéáôÞñçóç ôçò áó÷Þìéáò. Óôï êÜôù êÜôù äåí åßíáé èÝáìá áõôü ãéá ôç âéôñßíá ôïõ Ìïõóåßïõ, ôùí êïôÝñùí, ôçò Ìáñßíáò. Íïìßæïõìå ðùò ôï ðñüâëçìá èá ðñÝðåé íá ôåèåß óôç Ìáñßíá êáé èåùñåßôáé âÝâáéï üôé ï ê. ¢ããåëïò Êüðéôóáò èá ôï åðéëýóåé. 2. Óôïí ðåñßâïëï ôïõ Ìïõóåßïõ õðÜñ÷åé Ýíáò ìåãÜëïò áñéèìüò ðõñïâüëùí, ôïñðéëïóùëÞíùí, áãêõñþí, ðéíáêßäùí ìå ïíüìáôá ðëïßùí, ç ãÝöõñá ôïõ èñõëéêïý Õ/ ÐÁÐÁÍÉÊÏËÇÓ, êôë. ¼ëá âñßóêïíôáé óå ìéá êáôÜóôáóç áðüëõôá áðáñÜäåêôç áðü ðëåõñÜò åìöÜíéóçò, êáèáñéüôçôáò, âáöÞò, óõíôÞñçóçò. ÐáñÜëëçëá óôïí óõíÞèç åðéóêÝðôç üëá áõôÜ äåí ëÝíå áðïëýôùò ôßðïôå äéüôé äåí õðÜñ÷ïõí êÜðïéåò åíäåßîåéò ðïõ íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôýðï ôùí üðëùí, åñãïóôÜóéï êáôáóêåõÞò, ÷ñïíïëïãßá, áðü ðïý ðñïÝñ÷ïíôáé, êôë. Ç ãÝöõñá ôïõ ÐáðáíéêïëÞ, ìåôÜ ôéò ðñüóöáôåò åðéóêåõÝò ôçò áðü ôå÷íßôåò ôçò Ôå÷íéêÞò Äéåýèõíóçò ôïõ ÍáõóôÜèìïõ, åðïýëùóå ôéò åìöáíåßò öèïñÝò ôçò, áëëÜ ôá ïñéæüíôéá êáôáóôñþìáôÜ ôçò åîáêïëïõèïýí íá åßíáé öèáñìÝíá êáé íá õðÜñ÷åé êßíäõíïò êÜðïéï áðü ôá ðáéäÜêéá, ðïõ êáèçìåñéíÜ áíåâáßíïõí åðÜíù êáé ðáßæïõí, íá ôñáõìáôéóèåß. Ãéá ïñéóìÝíåò áðü ôéò Üãêõñåò ðïõ åßíáé Ýîù åãêáôåóôçìÝíåò, õðÜñ÷åé ç äéÜäïóç ðùò Ý÷ïõí áíáóõñèåß áðü ôï âõèü ôïõ üñìïõ ôçò Ðýëïõ (Íáõáñßíï) êáé áí åßíáé áõôü áëÞèåéá ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôçí ðëÝïí áðïöáóéóôéêÞ ãéá ôï íåþôåñï Åëëçíéóìü íáõìá÷ßá, áðüññïéá ôçò ïðïßáò õðÞñîå ç ßäñõóç ôïõ íåïåëëçíéêïý êñÜôïõò. Åßíáé êñßìá íá ðáñáìÝíïõí Üãíùóôåò
Μ Ε Τ Ρ Ο
ÃñÜöåé ï ÓêÜðïõëïò
ÅðéóôïëÞ - ÐáñÝìâáóç ôÝùò Ãåíéêïý ÃñáììáôÝá ôïõ Í.Ì.Å. Áñ÷éðëïéÜñ÷ïõ (Ï) Ð.Í. Å.á. ê. Í. ËÜ÷áíï ÁãáðçôÞ êá Ðñüåäñå,
êé áóõíôÞñçôåò ÷ùñßò ôçí ðñÝðïõóá áíáãíþñéóç. ÔÝëïò õðÜñ÷ïõí ðéíáêßäåò ìå ïíüìáôá ðïëåìéêþí ðëïßùí ðïõ èÝëïõí êáèÜñéóìá êáé ãõÜëéóìá. Ãéá ôéò ôåëåõôáßåò áõôÝò áíôéðáñÝñ÷ïìáé ôç äïãìáôéêÞ áíïçóßá ôïõ ðáñåëèüíôïò ðïõ áíôéêáôÝóôçóå ôï Â.Ð. ìå Á/Ô. Ðéóôåýù ðùò ãéá üëá áõôÜ èá ðñÝðåé íá ðñïêëçèåß óõæÞôçóç óôï Ä.Ó. êáé íá áðïöáóéóèåß ðüóá êáé ðïéÜ ÷ñåéÜæåôáé íá ðáñáìåßíïõí. Áðáñáßôçôç ðñïûðüèåóç ãéá ôç ëÞøç áðüöáóçò, ôá ìÝëç ôïõ Ä.Ó. ðñÝðåé íá ãíùñßæïõí ôé åßíáé üëá áõôÜ êáé âÝâáéá ðïéá ìïõóåéáêÞ áîßá Ý÷ïõí. ¢ñá áðáéôïýíôáé ôá óôïé÷åßá ôáõôüôçôáò åíüò Ýêáóôïõ. ÔÝëïò üóá áðïöáóéóèåß íá ðáñáìåßíïõí èá ðñÝðåé íá êáèáñéóôïýí, íá áðï÷ñùìáôéóèïýí ìå äéáëõôéêÜ õãñÜ êáé îýóôñåò êáé íá îáíáâáöïýí åî áñ÷Þò. Ç ãÝöõñá ôïõ ÐÁÍÉÊÏËÇ ðÝñáí ôùí åðéóêåõþí ÷ñåéÜæåôáé êáé âÜøéìï. Íïìßæù ðùò ìå åðßêëçóç óõíäñïìÞò åßôå ôïõ Íáõôéêïý åßôå ôïõ Ë.Ó. åßôå êáé ôùí äýï ìðïñåß ôï èÝìá íá ôáêôïðïéçèåß ó÷åôéêÜ áäáðÜíùò. 3. ÔÝëïò èá Þèåëá ðÜëé íá áíáöåñèþ óôá üðëá ðïõ âñÝèçêáí óå ìéá êñýðôç ãéá íá áðïöåõ÷èåß ôï åíäå÷üìåíï êëïðÞò ôùí, ìéáò êáé êÜðïôå åß÷å êëáðåß áðü ôç 17 ÍïÝìâñç ôï ìðáæïýêáò áðü ôï Ðïëåìéêü Ìïõóåßï. ¼ôáí áíáêáëýöèçêáí, ðïëý óùóôÜ êëÞèçêå åéäéêüò áðü ôï Ðïëåìéêü Ìïõóåßï ï ïðïßïò ôá áíáãíþñéóå êáé ôá óõíôÞñçóå. Åíþ ëïéðüí èá ðåñßìåíå êáíåßò íá âñïõí ôç èÝóç ôïõò êÜðïõ óôçí Ýêèåóç ìå ôéò áíÜëïãåò åðåîçãçìáôéêÝò ðéíáêßäåò, Ý÷ïõí ðÜëé åîáöáíéóôåß. Íïìßæù ðùò ç êáôáóêåõÞ åíüò êïéíïý ïðëïèåóßïõ ìå áëõóßäá êáé ëïõêÝôï èá ìðïñïýóå íá ëýóåé ôï ðñüâëçìá áóöáëåßáò. ÅÜí ôï ïðëïèÝóéï ìå ôá üðëá ìðïñïýóå íá ìðåé óå ìéá áðëÞ ãõÜëéíç âéôñßíá èá ëõíüíôáí êáé ôï ðñüâëçìá ôçò óêüíçò ðïõ èá õðï÷ñÝùíå óå óõ÷íü êáèáñéóìü ôïõò. ¼ëá áõôÜ âÝâáéá ìå ôçí ðñïûðüèåóç ðùò ôá üðëá Ý÷ïõí êÜðïéá ìïõóåéáêÞ áîßá. Åð’ åõêáéñßá Ý÷ïõí;; ôé åß÷å ãíùìáôåýóåé ï åéäéêüò ïðëïãíþóôçò;; Åßíáé ðéèáíüí äõóÜñåóôï íá îåêéíÜò ôçí êñéôéêÞ ôçò èçôåßáò åíüò íÝïõ Äéïéêçôéêïý Óõìâïõëßïõ ìå ðñïâïëÞ Ü÷áñùí ìéêñþí èåìÜôùí, üôáí åßíáé âÝâáéï ðùò ðïëý ìåãáëýôåñá óå óçìáóßá ðñïâëÞìáôá ó÷åôéæüìåíá ìå ôçí ßäéá ôçí åðéâßùóç ôïõ Ìïõóåßïõ áíáæçôïýí åðéôáêôéêÜ ôç ëýóç ôïõò. Áðïôåëåß üìùò áðáñÜâáôç áñ÷Þ ôçò èåùñßáò ôçò Äéïßêçóçò, ðùò êáèÝíáò áó÷ïëåßôáé ìå ôá èÝìáôá ôçò áñìïäéüôçôÜò ôïõ. Ï «óêÜðïõëïò» åßíáé ðïëý ÷áìçëü óôÝëå÷ïò óôçí éåñáñ÷ßá åíüò âáðïñéïý êáé ï ïñßæïíôÜò ôïõ åðåêôåßíåôáé ìüíï óôá Üìåóá êáé ôá ïñáôÜ, üóï ëïéðüí Ý÷åé ôïýôï ôï âÞìá, ìüíï ìå ôÝôïéá ìéêñÜ ìðïñåß íá áó÷ïëåßôáé, ðïõ åßíáé êáé ôá ìüíá ðïõ ðÝöôïõí óôçí áíôßëçøÞ ôïõ. Èõìçèåßôå, ï Ôéôáíéêüò âïýëéáæå êáé ç ìðÜíôá ðáéÜíéæå, ü÷é ðùò èÝëù íá ðáñïìïéÜóù ôï Ìïõóåßï ìå ôïí Ôéôáíéêü, Èåüò öõëÜîïé, áëë’ ç áßóèçóç ôçò åêðëÞñùóçò ôïõ êáèÞêïíôïò, üóï ìéêñü êé áí öáßíåôáé, åßíáé áõôÞ ðïõ óõíÝ÷åé ôï «óêÜðïõëï», üôáí ãñÜöåé ôïýôåò ôéò áñÜäåò.
ÅäéÜâáóá ìå åíäéáöÝñïí óôï äéìçíéáßï ðåñéïäéêü «ôï Üèëïí» ôçí óõíÝíôåõîç ôïõ åðéôßìïõ Á/ÃÅÍ ê. ÅõÜããåëïõ ËáãÜñá ó÷åôéêÜ ìå ôçí ðñüóöáôç êéíçôéêüôçôá ãéá ôçí ßäñõóç ôïõ «¢ëóïõò ÍáõôéêÞò ÐáñÜäïóçò». ÄéáâÜæïíôáò ìÝíåé êáíåßò ìå ôçí åíôýðùóç ðùò üëá Üñ÷éóáí óôéò 14 Éïõëßïõ ôïõ 1993. ×ùñßò íá ðáñáãíùíßæåôáé ç óõìâïëÞ êáíåíüò, èá Þèåëá íá êáôáèÝóù ðùò ç éäÝá îåêßíçóå ôï 1984 áðü ôï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò ìå õðüìíçìÜ ôïõ ðñïò üëïõò ôïõò áñìïäßïõò öïñåßò ðïõ ðåñéÝãñáöå ôç äïìÞ êáé ôç óõãêñüôçóç ôïõ «¢ëóïõò» üðùò áêñéâþò Ý÷åé õéïèåôçèåß ìÝ÷ñé óÞìåñá. Ôïí ÉáíïõÜñéï ôïõ 1990 ôï Í.Ì.Å. åîåðüíçóå ôéò ðñïäéáãñáöÝò âÜóåé ôùí ïðïßùí ôï ÃÅÍ ðñïêÞñõîå ôïí áñ÷éôåêôïíéêü äéáãùíéóìü ãéá ôçí ìáêÝôá ôïõ «ÍÝïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò». Èá åðéìåßíù óôïí üñï «ÍÝï Íáõôéêü Ìïõóåßï ôçò ÅëëÜäïò» ü÷é ìüíï äéüôé áõôüò å÷ñçóéìïðïéåßôï üëá áõôÜ ôá ÷ñüíéá óôçí áëëçëïãñáößá, áëëÜ êáé ãéá ôï ãåãïíüò üôé ï ðõñÞíáò ôïõ «¢ëóïõò» Þôáí ôï êôßñéï ðïõ èá óôÝãáæå ôï Í.Ì.Å. Áñãüôåñá, ôï 1993, óôï éäñõôéêü ôïõ «¢ëóïõò» Ðñïåäñéêü ÄéÜôáãìá åðé÷åéñÞèçêå áðïóýíäåóç áðü ôï Í.Ì.Å. ðñïâÜëëïíôáò Ýíá «Ìïõóåßï ÍáõôéêÞò ÐáñÜäïóçò» ìå áóáöÝò ðåñéå÷üìåíï ðñïêáëþíôáò óýã÷õóç óå üëïõò ôïõò åìðëåêïìÝíïõò. Êõñßá Ðñüåäñå, ¼ëá ôá áíùôÝñù êáé áêüìá ðåñéóóüôåñá óôïé÷åßá ðåñéÝ÷ïíôáé óôïí ðëÞñç öÜêåëï ðïõ ùò Ãåíéêüò Ãñáììáôåýò ôïõ Í.Ì.Å. ôçñïýóá êáé óáò åíå÷åßñéóá üôáí ðñüóöáôá ðáñÝäùóá ôá êáèÞêïíôÜ ìïõ ìåôÜ áðü 35 ÷ñüíéá ìÝëëïõò êáé 30 ÷ñüíéá óõíå÷ïýò óõììåôï÷Þò óôï Ä.Ó. ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò. Åèåþñçóá õðï÷ñÝùóÞ ìïõ íá ðñïâþ óôéò áíùôÝñù äéåõêñéíÞóåéò ðñïò áðïêáôÜóôáóç ôçò ðñáãìáôéêüôçôáò, áëëÜ êáé ãéá ôçí áðüäïóç ôçò ïöåéëüìåíçò åêôßìçóçò óå üëïõò åêåßíïõò æþíôåò êáé ôåèíåþôåò ðïõ åðß ìáêñÜí óåéñÜí åôþí åðÜëåøáí áèüñõâá êáé áíéäéïôåëþò ãéá ôçí õéïèÝôçóç ôçò éäÝáò ôïõ «¢ëóïõò» áëëÜ êáé ãéá ôç óõíÝ÷éóç ôçò ëåéôïõñãßáò ôïõ Íáõôéêïý Ìïõóåßïõ ôçò ÅëëÜäïò. Íéêüëáïò ËÜ÷áíïò Áñ÷éðëïßáñ÷ïò (Ï) Ð.Í. Å.á.
Ðåñßðëïõò
81
ÊÁÔÁËÏÃÏÓ ÐÏËÉÔÉÓÔÉÊÙÍ ÖÏÑÅÙÍ ÍÁÕÔÉÊÇÓ ÐÁÑÁÄÏÓÇÓ ÏÍÏÌÁ
ÍÏÌÉÊÇ ÊÁÔÇÃÏÑÉÁ ÌÏÑÖÇ
ÄÉÅÕÈÕÍÓÇ
Ô.Ê.
ÔÇËÅÖÙÍÁ
Ðáðáññçãïðïýëïõ 2
105 61 ÁèÞíá
210 32 51 260
Í.Ð.É.Ä.
Ãåíéêü
Ãéáëüò Óýìçò
856 00 ÄùäåêÜíçóá
22460 77236 22460 72569
Ä.
Åéäéêü
Óêñá 94
176 63 ÊáëëéèÝá
210 95 14 291
Í.Ð.É.Ä.
-
¼ñìïò Ðáëáéïý ÖáëÞñïõ -Ôñïêáíôåñü
-
210 98 36 539 210 98 52 578
Êñáôéêü
-
-
180 40 ¾äñá
62980 52355
Í.Ð.Ä.Ä.
Ôïðéêü
Âéèõíßáò 2
632 00 Í. ÌïõäáíéÜ
Ôçë. /Fax: 23730 26166
Ä.
Åéäéêü
ÔóéëéâÞ
291 00 ÆÜêõíèïò
26950 42436
Í.Ð.É.Ä.
Ôïðéêü
8. ÍÁÕÔÉÊÏ & ÉÓÔÏÑÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ÃÁËÁÎÅÉÄÉÏÕ
Ïäüò Ìïõóåßïõ 3
330 52 Ãáëáîßäé
22650 41558 22650 41795
Ä.
Ôïðéêü
9. ÍÁÕÔÉÊÏ & ÉÓÔÏÑÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ÆÁÊÕÍÈÏÕ
Ìðü÷áëç
291 00 ÆÜêõíèïò
26950 83223
Í.Ð.É.Ä.
Ãåíéêü
10. ÍÁÕÔÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ÁÉÃÁÉÏÕ
Ðáñíáóóïý 2 & Ëåùö. Êçöéóßáò
151 24 Ìáñïýóé
210 81 25 547
Í.Ð.É.Ä.
Ãåíéêü
11. ÍÁÕÔÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ÁÍÄÑÏÕ
ÄÞìïò ¢íäñïõ
845 00 ¢íäñïò
22820 24166 22820 22275
Í.Ð.Ä.Ä.
Ôïðéêü
Ìðïõìðïõëßíáò 31-33
185 35 ÐåéñáéÜò
210 42 96 815
Í.Ð.É.Ä.
Ôïðéêü
ÄÞìïò Êáëýìíïõ
852 00 ÊÜëõìíïò
22430 51361
Ä
Åéäéêü
14. ÍÁÕÔÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ÊÑÇÔÇÓ
ÁêôÞ Êïõíôïõñéþôç
731 31 ×áíéÜ
28210 91875
Í.Ð.É.Ä.
Ãåíéêü
15. ÍÁÕÔÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ËÉÔÏ×ÙÑÏÕ
Áã. Áðïóôüëùí 35
602 00 Ëéôü÷ùñï Ðéåñßáò
-
Í.Ð.É.Ä.
Ôïðéêü
16. ÍÁÕÔÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ÏÉÍÏÕÓÓÙÍ ÏÉÍÏÕÓÓÅÓ ×ÉÏÕ
-
821 01 Ïéíïýóóåò
22720 51582
Í.Ð.É.Ä.
Ãåíéêü
ÓôÝöáíïõ Ôóïýñç 20
821 00 ×ßïò
22710 44139
Í.Ð.É.Ä.
Ôïðéêü
ÊáñáïëÞ & Äçìçôñßïõ 28
188 63 ÐÝñáìá
210 44 19 083
Ä.
Åéäéêü
19. ÍÁÕÔÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ÊÁÂÁËÁÓ
-
-
Ôçë.: 2510 835826 Fax: 2510 226850
Ä.
Åéäéêü
20. ÌÏÕÓÅÉÏ ÍÁÕÔÉÊÇÓ ÐÁÑÁÄÏÓÇÓ & ÓÐÏÃÃÁËÅÉÁÓ ÍÅÁÓ ÊÏÕÔÁËÇÓ
-
814 00 ËÞìíïò
Ôçë.: 22540 51790 22540 51362 Fax: 22540 51763
Ä.
Åéäéêü
1. ÁËÓÏÓ ÅËËÇÍÉÊÇÓ ÍÁÕÔÉÊÇÓ ÐÁÑÁÄÏÓÇÓ 2. ÄÇÌÏÔÉÊÏ ÍÁÕÔÉÊÏ & ËÁÏÃÑÁÖÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ÓÕÌÇÓ 3. ÅËËÇÍÉÊÏ ÉÍÓÔÉÔÏÕÔÏ ÐÑÏÓÔÁÓÉÁÓ ÍÁÕÔÉÊÇÓ ÐÁÑÁÄÏÓÇÓ 4. ÈÙÑÇÊÔÏ Ã. ÁÂÅÑÙÖ 5. ÉÓÔÏÑÉÊÏ ÁÑ×ÅÉÏ - ÌÏÕÓÅÉÏ ÕÄÑÁÓ 6.
ÌÏÕÓÅÉÏ ÁËÉÅÕÔÉÊÙÍ ÓÊÁÖÙÍ & ÅÑÃÁËÅÉÙÍ
7. ÌÉËÁÍÅÉÏ ÍÁÕÔÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ
12. ÍÁÕÔÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ÈÇÑÁÓ 13. ÍÁÕÔÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ÊÁËÕÌÍÏÕ
17. ÍÁÕÔÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ×ÉÏÕ 18. ÍÁÕÔÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ ÐÅÑÁÌÁÔÏÓ