2018
GRAIN fest VIZUELNA PRODUKCIJA STVARNOSTI
Foto: Imre Szabo
GALERIJA REFLEKTOR, UŽICE 25-26-05-2018. www.grain.rs
O GRAINU i ideji fes Udruženje “GRAIN” Husinskih rudara 3/11, 11 060 Beograd Republika Srbija GRAIN kreativni tim: Tamara Petrović, Igor Čoko, Vukašin Danilović, Filip Čudić telefon: 00381 61 1946615 mail: magazin.grain@gmail.com www.grain.rs
stivala
Premijerno izdanje GRAIN FESTA, dvodnevnog festivala dokumentarne fotografije i video produkcije, sa pratećim tematskim tribinama, nastalo je u saradnji sa Udruženjem Vizuelnih Umetnika iz Užica (UVUU). Premijerni festival održaće se 25. i 26. 05. 2018. u Užicu u galeriji Reflektor, nekadašnjoj kasarni Krčagovo. Autorskim izložbama predstaviće se fotografi Imre Szabo (Srbija), Hrvoje Polan (Hrvatska), Miloš Cvetković Cvele (Srbija) i Igor Čoko (Srbija), a dokumentarne filmove predstavljaju autori Sali S. Sallini (Turska), Boris Mitić (Srbija), Dragan von Petrović i Lenna Muller (Nemačka) i Marina Kovačević (Srbija). Udruženje „GRAIN“ je osnovano radi ostvarivanja projekata u oblasti kulture, sa posebnim naglaskom na promociju, razvoj i produkciju autorske fotografije i video dokumentarizma baziranog na društveno i socijalno angažovanoj formi. Ovakva vrsta delovanja, ostvaruje se kroz produkciju neprofitabilnog elektronskog foto magazina “GRAIN”, kroz ediciju autorskih knjiga fotografija “Grain photo books”, “GRAIN video” – produkciju dokumentarnih filmova kratkog metra, organizovanje tematskih radionica iz oblasti fotografije sa posebnim ciljnim grupama, organizovanje tematskih izložbi , učestvovanje na domaćim i međunarodnim manifestacijama koje imaju za tematiku promociju fotografije zasnovane na društveno i socijalno angažovanoj formi , organizovanjem periodičnih festivala fotografije i video radova pod etiketom “GRAIN” produkcije i obavljanje ostalih aktivnosti na promociji fotografije kao specifičnog načina izražavanja. GRAIN je do sada uspešno sarađivao i uspostavio partnerske odnose sa nevladinim organizacijama i udruženjima građana Belgrade Photo Month, Centar za rehabilitaciju imaginacijom i foto kolektivom INVERT. Od državnih institucija, GRAIN uspešno sarađuje sa Upravom za izvršenje krivičnih sankcija, na projektima rehabilitacije osuđenika kroz umetnost. Udruženje GRAIN sačinjava stručni redakcijski tim zadužen za realizacije navedenih projekata, na čelu sa predsednikom udruženja Igorom Čokom.
GRAIN fest 2018 P 25. MAJ 2018. 18h TRIBINA O RATNOJ ANGAŽOVANOJ FOTOGRAFIJI I BESMISLU RATA Sagovornici: Imre Szabo, Hrvoje Polan i Miloš Cvetković Moderator : Igor Čoko 19h Otvaranje izložbi fotografija IMRE SZABO I MILOŠ CVETKOVIĆ “Devedesete ili šta nam se todogodilo” HRVOJE POLAN “Priče o besmislu”
DAN PRVI
GRAIN BEST OF 2016/17 Grupna izložba radova autora kojisu objavljivali svoje radove u magazinu GRAIN u toku 2016/17.
PROGRAM
26. MAJ 2018. Projekcije dokumentarnih filmova 12:00 h SALI S. SALLINI “Drmaj trubom- film koji ne želi biti dokumentarac” 13:30 h SALI S. SALLINI “Sevdalinka – alhemija duše” 15:30 h DRAGAN VON PETROVIĆ I LENNA MULLER “Dragan Wende – Zapadni Berlin” 17:00 h BORIS MITIĆ “Doviđenja, kako ste?” 18: 30 h MARINA KOVAČEVIĆ “Zapisi iz ćelije br.12” 19: 00 h TRIBINA: ZATVORI U SRBIJI - EMPATIJA I RAZBIJANJE TABUA
Sagovornici: Dejan Petrović i Igor Čoko Moderator: Dejan Klement
DAN DRUGI
20:00 h Otvaranje izložbe fotografija IGOR ČOKO “Iza rešetaka”
IzloĹžbe fo
otografija
Imre Szabo
DEVEDESETE ILI ŠTA NAM SE TO DOGODILO IMRE SZABO rođen je u Mokrinu 1956. godine. Gimnaziju završio u Kikindi, a potom studirao nemački jezik i književnost na Filološkom fakultetu u Beogradu. Fotografije izlaže od 1974. godine i od tada je učestvovao na preko 200 izložbi u zemlji i inostranstvu na kojima je dobio više nagrada i priznanja. Samostalne izložbe imao u Kikindi (1974 i 1988), Mokrinu (1977 i 1982), Skoplju (1983), Beogradu (1987), Banatskom Brestovcu (2009), Ankari i Mariboru (2010), Paraćinu (2011), Istanbulu (2015). Od 1980. godine se profesionalno bavi fotografijom kao novinski fotograf prvo u redakciji “Ilustrovane Politike” (do 1989.), potom veoma kratko u dnevnom listu “Politika”, pa u redakciji nedeljnika “Intervju” (do jeseni 1991. godine) i “Nin” do 1995. godine, kada je odlučio da se samostalno bavi primenjenom fotografijom. U međuvremenu je radio kao urednik fotografije u dnevnom listu Danas, pa u nedeljniku Blic News i u agenciji Fonet, a potom, poslednjih godina kao urednik fotografije u magazinu Status kao i prilikom osnivanja Novog magazina. Fotografije su mu objavljivane u mnogim značajnijim svetskim magazinima (Stern, Focus, Spiegel, Le Monde, L’Express, Time, Newsweek, Herald Tribune, Le Nouvell Observateur…) i većini jugoslovenskih novina, kao i u više monografija, kataloga i publikacija. Član je ULUPUDS-a od 1985. godine. Danas radi kao samostalni umetnik u Beogradu. Izložba “Devedesete ili šta nam se to dogodilo” rekapitulacija je nekih od najvažnijih događaja tokom devedesetih i događaja koji su prethodili raspadu Jugoslavije.
Miloš Cvetković DEVEDESETE ILI ŠTA NAM SE TO DOGODILO
Rođen je u Užicu 1950. godine. Profesionalno je počeo da se bavi fotografijom 1976. kao fotoreporter “Večernjih novosti”. Za vreme ratova u bivšoj Jugoslaviji radio je kao stringer za agenije Rojters i Gama i objavljivao fotografije u najprestižnijim svetskim dnevnim novinama i magazinima kao što su “International Herald Tribune”, “Independent”, “Daily Telegraph”, “Washington Post”, “Toronto Star”, “El Pais”, “Time”, “Stern”, “Spiegel”, “Newsweek”, “Paris Match”... Dobitnik je nagrada na više domaćih i međunarodnih konkursa. Izložba “Devedesete ili šta nam se to dogodilo” rekapitulacija je nekih od najvažnijih događaja tokom devedesetih i događaja koji su prethodili raspadu Jugoslavije.
Hrvoje Polan PRIČE O BESMISLU
HRVOJE POLAN više od dvadeset godina bavi se news i dokumentarnom fotografijom. Radio je za brojne novine i agencije, od Feral Tribunea do Reutersa, i zadnjih desetak godina Agence France Presse. Danas je freelancer. Objavljivao je u svim vodećim svetskim medijima (IHT, The Guardian, Newsweek, Time…). Pokrivao je sve ratove te socijalne konflikte na prostoru bivše Jugoslavije, Albanije, Iraka, Gaze, Zapadne obale… Fotografije su mu više puta izlagane. Jedan rad uvršten je u kolekciju “100 najboljih slika dekade 1990-2000”, koja je izložena u Museum of Modern Art (MoMA) u New Yorku. Izložba se sastoji od 4 foto eseja – o Gazi i djeci sa PTSP-om, izraelskom zidu prema Palestincima, američkoj invaziji na Irak i izbjeglicama sa Bliskog i Srednjeg istoka u Tovarniku. Polanove fotografije su izrazito antiratne, izbjegavaju senzacionalizam, sa naglašenom empatijom za žrtve i civile.
GRAIN BEST OF 2016/17 Nakon dve godine postojanja, jedanaest objavljenih digitalnih brojeva - elektronski magazin za dokumentarnu i uličnu fotografiju Grain, predstavio je proteklog februara publici u Beogradu grupnu izložbu autora koji su u tom magazinu do sada objavljivali svoje radove. Izložba koja se sada seli u Užice, predstavlja retrospektivu posloženu u četiri tematske celine, sa radovima 36 autora. Posetioci će se kroz ovu izložbu suočiti sa nekim od najvažnijih dešavanja iz bliže istorije i sa socijalno društvenim fenomenima čijim smo dešavanjima svedoci.
Foto: Jelena Pajić
Foto: Marko Risović / Kamerades
Foto: Burim Myftiu
Igor Čoko
IZA REŠETAKA: ŽIVOT OSUĐENIKA U OKRUŽNOM ZATVORU U BEOGRADU IGOR ČOKO rođen je u Kninu 1975. Živi i radi u Beogradu. Iz perspektive vizuelnog antropologa, kroz dokumentarnu i uličnu fotografiju istražuje senzibilitet ljudi, uličnog života i života stigmatizovanih grupa. Autor je knjiga fotografija “Subverzivna estetika ulice: Prizori raskošne stvarnosti” i “Iza rešetaka: Život osuđenika iz Okružnog zatvora u Beogradu”, te elektronske knjige fotografija “Trapped - Hell is round the corner”. Dobitnik je više nagrada iz oblasti dokumentarne fotografije, izlagao radove u zemlji i inostranstvu, a fotografije su objavljivane u vodećim medijima u Srbiji, Regionu i Evropi. Urednik je digitalnog magazina za uličnu i dokumentarnu fotografiju Grain. Izložba “Iza rešetaka” prati svakodnevnicu osuđenika koji služe kaznu zatvora u Okružnom zatvoru u Beogradu, a nastala je kao proces rehabilitacije osuđenih lica kroz umetnost sprovedene u okviru aktovnosti Službe za tretman ove penalne ustanove.
Projekcije dokum
mentarnih filmova
Sali S. Sallin Dugometražni dokumentarni film „Rock the Trumpet“ (2014), turskog režisera Salija S. Sallinia zanimljivog podnaslova „film koji ne želi biti dokumentaran“ posvećen je Saboru trubača u Guči. Reč je o jednom malom i simpatičnom mestu koje se nalazi na zapadu Srbije i mahom je poznato u svetu zahvaljujući karakterističnoj Balkanskoj muzici, trubi, ljudima prepunim specifične energije i slobodnim duhom koji je teško smestiti u jednog čoveka. U filmu se, pored mnogobrojnih sagovornika, pojavljuju Lazar Ristovski, Miroslav Ilić, Boban Marković, Dejan Petrović, Ekrem Mamutović i Vladimir Đurić koji su svojom muzikom i izjavama doprineli da film dobije na težini. Međutim, film koji u žanrovskom smislu ima za cilj da bude dokumentaran, pojavljivanjem dva stara rokera Bebeka i Bate dobija neverovatan obrt kojim se započinje potraga za orkestrom koji će umeti da odsvira legendarnu pesmu “Satisfacition” od The Rolling Stonesa. Da li će uspeti i zašto traže orkestar saznaće se na samom kraju filma. Traganjem odgovora na navedena pitanja, ovaj film gledaoce potajno upućuje u priču o Guči, trubi, muzici, Jugoslaviji, raspadu države… uz nadu da će na kraju filma biti podstaknuti da o svemu tome još jednom “dobro” razmisle. Film je sniman od 2011. do 2013. godine sa idejom da Guča bude predstavljena na jedan sasvim drugačiji način. “Rock the Trumpet (a movie which doesn’t want to be a documentary)”prikazan je u preko 15 zemalja i na više od 20 festivala širom sveta od Italije, Holandije do Brazila i Australije.
ni - “Rock the Trumpet“
Sali S. Sallini - “ “Sevdalinka: The Alchemy of Soul” (2016) je drugi dugometražni dokumentarni film iz trilogije o balkanskoj muzici, autora Salija S. Sallinia. Film na poučan i dirljiv način priča svoju priču o sevdahu, Bosancima i Bošnjacima, sličnom mentalitetu, zajedničkoj istoriji, o ratu i miru. Originalnost ovog filma je razbijanje stereotipa da je sevdalinka homogeno Bosanska iz razloga što je još od samog pocetka svog postojanja imala snagu da predje preko granica svoje kolevke - Bosne. Upravo zbog toga u filmu ima i Sarajeva i Beograda i Nedžada Salkovića i Miroslava Ilića i Hanke Paldum i Merime Njegomir i iznenadjenja poput Ramba Amadeusa, Ljubise Samardžića, Dr. Neleta Karajlića. U filmu pored već navedenih imena takodje učestvuju Predrag Cune Gojković, Abdulah Sidran, Sead Sejo Pitić, Mirko Rondović, Prof. Esad Bajtal, Damir Imamović, Bozo Vrećo, Naida Čatić, Ćamil Metiljević i drugi. Snimanje Balkanske trilogije započeto je 2011. godine i posvećeno je muzici sa ovih prostora koju karakterišu truba, sevdalinka i tamburica. Predpremijera poslednjeg u nizu dokumentarnog filma “Tamburica– the sound of a landscape” biće prikazan krajem juna na Salašu 137.
“Sevdalinka: Alhemija duše”
Dragan von Petrović i Le
Višestruko nagrađivani film „Dragan Wende - West Berlin”, autora Dragan von Petrovića i Lene Müller je tragikomični dokumentarac sniman na relaciji Berlin - Srbija, ili preciznije Zapadni Berlin – Jugoslavija, s obzirom da njegovi protagonisti još uvek žive u vremenu kada je Berlin bio podeljen zidom na dva dela. 1970-ih i 80-ih godina, Dragan Wende i njegovi prijatelji Dule „Čavka“ i Zlatko „Pekar“, uz pomoć tada svemoćnog jugoslovenskog crvenog pasoša, živeli su na relaciji između istočnog i zapadnog dela grada, na ivici zakona, radili u najpoznatijim berlinskim noćnim klubovima i uživali u plodovima hedonizma koje je Zapadni Berlin velikodušno nudio. Od 1989. godine, kada je srušen Berlinski zid, „Kralj Zapadnog Berlina“ Dragan Wende, nije kročio u nekadašnji istočni deo grada. Radnja filma prati Vuka, mladog kamermana iz Beograda, koji polazi stopama svog ekscentričnog ujaka i zatiče ga, 20 godina kasnije, kao ostarelog alkoholičara koji živi od socijalne pomoći, nostalgije i uspomena. Pred njegovom kamerom se polako otkriva neobični i tragikomični svet ostarelih emigranata, propalih milionera i gubitnika istorijskih promena, pokazujući nam jedan sasvim drugačiji Berlin - Berlin koji nećete naći u turističkim vodičima!
ena Müller - „Dragan Wende - West Berlin”
Boris Mitić – Doviđenja, kako ste? oslikava jedan specifični, inspirativni, cinični pogled na svet, kombinujući kapitalnu antologiju srpskog aforizma, koju je pripremio Aleksandar Baljak , impresivnu naraciju Nebojše Glogovca, fenomenalnu muziku Paskala Komeladea i gotovo 500 „satiričnih dokumentarnih kadrova”, snimljenih tokom četiri godina duž 50.000 kilometara sporednih puteva Srbije i Republike Srpske. Snimljen uz podršku Ministarstva kulture i grada Beograda, film je i koprodukcija sa televizijama ARTE, MDR, SVT i YLE, emitovan je na 10 evropskih TV kanala, a učestvujući na više od 80 festivala na svih pet kontinenata osvojio je 11 priznanja. Doviđenja, kako ste? je jednočasovna dokumentarna satirična bajka u kojoj nema klasičnih intervjua sa aforističarima. Film je nastao kombinovanjem autentičnih video materijala iz perioda 2003-2009 povezan aforizmima začinjenom naracijom izmišljenog glavnog junaka, u izvođenju Nebojše Glogovca.
– “Doviđenja, kako ste”
Marina Kovačev
Dokumentarni film „Zapisi iz ćelije broj 12“ autorke Marine Kovačević, epilog je pozorišne predstave nastale u koprodukciji Službe za tretman Okružnog zatvora u Beogradu i nevladine organizacije „Centar za rehabilitaciju imaginacijom“ kao proces rehabilitacije kroz umetnost sprovedene u srpskom zatvoru . Predstava je izvedena sedamnaest puta u srpskim zatvorima i u Domu omladine Beograda, septembra 2015. Film je imao premijeru na međunarodnoj konferenciji u Njujorku “Performing the world”, prikazan je na konferenciji “The Old globe – Sheakspeare in prison” u San Diegu, a u legendarnom zatvoru San Quentin, prikazuje se kao program rehabilitacije za američke osuđenike.
vić – “Zapisi iz ćelije broj 12”
Tematske tribine TRIBINA O RATNOJ ANGAŽOVANOJ FOTOGRAFIJI I BESMISLU RATA
Rat je sam po sebi besmislena pojava. Ratovi na prostorima nekadašnje Jugoslavije, samo su nastavili kontinuum aure konfliktne zone na Balkanu, sprovedene sa posebno naglašenom emocijom i željom da se na ovakav način prevashodno reši etničko pitanje u novonastalim državama. Gde smo danas, četvrt veka od završetka sukoba i koliko su se iz sadašnje perspektive postkonfliktnog perioda i evroatlantskih integracija stvari promenile. I da li su uopšte. Koliko je angažovana, dokumentarna fotografija i uloga fotoreportera imala uticaj na izgradnju svesti o etnički drugom prevashodno kroz vizuelnu predstavu stradanja i razaranja. O temi govore fotografi Imre Szabo, Miloš Cvetković i Hrvoje Polan
ZATVORI U SRBIJI - EMPATIJA I RAZBIJANJE TABUA
Kakav je život iza rešetaka kazneno popravnih ustanova u Srbiji? Kako žive osuđenici i kako i na koji način su izgrađene predrasude o licima koja su počinila teška krivična dela. Da li zaslužuju drugu šansu i koliko u interkciji s njima ima mesta za empatiju. Koliko je bitna rehabilitacija umetnošću za osuđena lice i koje su perspektive iste? O ovoj temi govore fotograf i antropolog Igor Čoko i režiser Dejan Petrović, Dejan Petrović će predstaviti svoj najnoviji dokumentarni film “Isti” koji prikazuje svakodnevicu osuđenika i stražara u nekoliko najvećih zatvora u Srbiji. Prikazujući život u zatvoru, film “Isti” bavi se temom gubljenja identiteta pojedinca pod uticajem sistema. Uspostavljajući paralelu između zatvorskog i šireg društvenog sistema, ovaj dokumentarac istražuje relativnost ljudske slobode. Moderator je Dejan Klement iz UVUU.