Een eigen magazine, omdat Onderwijs te gek is!
STUDENTEN UDENTEN ST
Er zit een ziel in
INHOUD; JA, HEEL VEEL INLEIDING: 544 WOORDEN NAWOORD: 0 WOORDEN 1377/ 584/ 370/ 1322/
Inleiding Inleiding We leven in een geweldige tijd! En onderwijs is het mooiste vak van de wereld. Echt waar! waar!!! Al zou je dat niet denken de laatste jaren. Leraren tekort, werkdruk, staking, uitval, slecht verdienen, truttig, kinderlijk, saai, veel administratie, volle klassen.... Je volgt een opleiding tot een prachtig beroep terwijl de hele wereld om je heen zucht van moedeloosheid. En zelf ervaar je dat misschien niet eens zo. Leuk juist je stage en je hebt een goeie mentor dit jaar. Door al het gedoe ga je ook anders kijken naar de pabo. Je moet wel stevig in je schoenen staan om er nog aan te beginnen. ???? ??? ECHT !! De PABO Jij???!! PABO??? ECHT???? Jij???
Pabo, pabo… wat een lelijk woord eigenlijk. Dit magazine geeft je impulsen om je eigen weg te (blijven) gaan. Roept op tot een kritische houding. Frustratie jazeker! Want ja Je kunt doen wat je wilt, alleen moet je het wel… ‘goed’ doen ofzo. Zorg ervoor dat je de standaarddingen gewoon even doet, zoals die stomme rekentoets. En dan de rest van je opdrachten helemaal je eigen maken. Je sterke punten belichten en jezelf laten groeien tot de leerkracht die jij wilt zijn! >>
Geef het door aan mensen die zelf nooit zouden denken dat ZIJ geschik geschiktt zijn voor het onderw onderwijs. ijs. >> Dit magazine is voor studenten die voor of tijdens de pabo denken, is dit wel iets voor mij? Wil ik wel juf of meester worden? Hoort die hele cultuur bij mij? En owja meesters! Wat fijn dat die er zijn, waar je lekker mag rollenbollen in het zand en je druk mag zijn in de klas. En meesters zijn ook goed als studenten, ze zijn zo lekker nuchter. Heerlijk als er meesters zijn die balans brengen. Als jij meer van techniek houdt, of van kunst of van muziek en jij dat meer toepast in je les: GAAF! Doen! Dat maakt dan veel meer jou! Ben jij dus straks DIE leerkracht waar je altijd mag zingen of waar je gave hutten mocht bouwen?! In dit magazine kun je lezen hoe je de pabo kan (over) leven. Met tips, trucs, dingen die studenten/leerkrachten denken maar niet hard op durven te zeggen, kritische noten en nog veel meer. Met dit Magazine willen we zorgen dat jullie BLIJVEN om met elkaar het onderwijs te maken dat we zelf voor ogen hebben. Want immers. Wij overleven dat hele huidige onderwijs systeem het langst. En daarmee is het onderwijs en de PABO van ONS.....We hebben het zelf in de hand. Maar dat moet je natuurlijk wel willen. En er ziself MOED voor nodig. Dat ook. En een beetje gevoel voor humor. Dat helpt ook. Onderwijs heeft MOED en trots en lachen nodig. En dat het wat schuurt lekker ook soms. Het hoeft allemaal niet zo braaf zeg.
En als je het Magazine uit hebt. Geef het dan door. Het liefst aan mensen die zelf nooit zouden denken dat ZIJ geschikt zijn voor het onderwijs. Maar waar jij van denkt dat het onderwijs er wel eens stukken GESCHIKTER van zou kunnen worden. Zorg dat ze blijven. Of dat ze komen. Zodat we samen kunnen werken aan scholen waar je zelf straks wil gaan werken. Maak je eigen school. En wacht daar niet mee tot je diploma. Begin gewoon morgen. Nu. En laten we dat samen doen. Wij zijn alvast begonnen.
Kiki Kiki Niels Niels Samantha Samantha Janouk Janouk
EDGE TATTOOS SEXY PIERCINGS HOOFDDOEK STRAAT WERELDWIJS ...
W A AROM?! WAAROM?! Landelijke rekentoets hier, ontwikkelingspsychologietentamen daar. En we reflecteren maar wat af als pabo student. Stellen we ons vaak genoeg de vraag waarom dit allemaal moet? Waarom zijn deze momentopnames beslissend voor ons als groeiende leerkracht? Maken deze eisen ons een betere leerkracht? Worden zo de beste mensen opgeleid tot het beroep? Als kritische student kunnen er twijfels ontstaan, kan het zo ver gaan dat de pabo niet meer hoeft, kan stoppen hierom een optie zijn. Maar goed, is dat dé manier om kritisch te zijn? Er zijn andere manieren, meerdere wegen die naar Rome leiden. En dan zelfs mét een diploma op zak. In dit artikel behandel ik een vraagstuk die door veel studenten als lastig wordt ervaren. Het kritisch blijven, op een manier dat het jezelf niet persé in de weg hoeft te zitten. Dat het kritisch zijn een positief effect kan uitoefenen op waar je kritiek op hebt. >>
150/
Hoe blijf je, op een positiev e manier, positieve kritisch op het onderw ijs op de pabo? onderwijs (Weg, 2018) >> denken kritisch denken Definitie Definitie kritisch Mocht je het eerdere artikel van Kiki hebben gelezen, dan weet je al een hele hoop over kritisch denken dus voel je vrij om dit stukje over te slaan. Anders, be my guest en lees verder: Het welbekende SLO (2014), waar pabo studenten mee doodgegooid worden, geeft deze beschrijving. ‘Bij kritisch denken gaat het om het vermogen om zelfstandig te komen tot weloverwogen en beargumenteerde afwegingen, oordelen en beslissingen. Hiervoor zijn denkvaardigheden noodzakelijk, maar ook houdingsaspecten, reflectie en zelfregulerend vermogen spelen een essentiële rol’. Pittige tekst, lekker kort ook. Als het vertaald wordt komt het erop neer dat je zelf nadenkt over je keuzes. Klinkt al iets makkelijker. Toch kan kritisch denken in sommige gevallen moeilijk zijn. Van Gelder (2005) stelt dat zelfs áls mensen van nature geneigd zouden zijn kritisch te denken, het geen makkelijk te leren vaardigheid is, omdat het iets is wat cognitiewetenschappers een hogere vaardigheid noemen. Dat wil zeggen, kritisch denken is een complexe activiteit die is opgebouwd uit andere vaardigheden die eenvoudiger en makkelijker te verwerven zijn. Een voorbeeld hiervoor is het spelen van voetbal. Je moet niet alleen een bal in een goal kunnen trappen maar je moet ook kunnen rennen, de bal aannemen en kunnen kijken waar je de bal naartoe schiet. Het gaat om het totaal plaatje wat moet kloppen wil het kritisch denken zijn. >>
393/
‘Kritisch denken is meer een levensla levenslange nge weg dan iets wat je in een module van twee weken oppikt. Omdat het echter zo lang duurt om er goed in te worden worden,, is het nooit te vroeg, en nooit te laat, om ermee te beginne n.’ (Van Gelder, 2005) beginnen.’ >> Inspir ators Inspirators Wat voor mensen zijn er kritisch geweest, in het verleden en in het heden? Wat voor houding namen zij aan ten opzichte van de wereld, van het onderwijs? Wat heeft die kritische houding hen gebracht? Er zijn genoeg onderwijsvernieuwers die door hun kritisch denken het verschil gemaakt hebben, zoals Rudolf Steiner en Helen Parkhurst. Zij zijn erin geslaagd hun ideeën groot te maken. Zoals Biesta (2013) formuleert, dat de ‘traditionele vernieuwingsscholen’ als het montessorionderwijs zijn ontstaan als reactie op dat soort discussies van een eeuw geleden. Hiermee bedoelt hij natuurlijk het idee dat het beter en anders kan. Dit is nu precies wat een kritische houding teweeg kan brengen. Tegenwoordig zijn er natuurlijk ook genoeg deskundigen die anders denken over het huidige onderwijssysteem. ‘Ik probeer het denken over onderwijs te vernieuwen, ik wil laten zien dat het gaat om meer dan om kennis of om vaardigheden. Cijfers en ranglijsten creëren een schijnzekerheid. Ik voel me soms een roepende in de woestijn.’ (Dronkers, 2013). En zo zijn er tal van tegen geluiden die het onderwijs– systeem onder de loep nemen. ‘Education is not preparation for life; education is life itself’ (John Deway, 2001).
Hoe komen deze inspirators aan een kritische houding? We willen graag dat de dingen kloppen en wat we het meest kloppend vinden zijn eenvoudige, bekende patronen of verhalen, zo concludeert Shermer (2002). Dat is dus niet per definitie een kritische houding. Dat is namelijk een vaardigheid die geleerd moet worden, geoefend. Kijkend vanuit het beroep dat je gaat uitoefenen na de pabo, is kritisch denken een competentie die in zekere mate beheerst dient worden. Als er al van basisschoolleerlingen wordt verwacht dat zij kritisch na moeten denken vanuit de 21st century skills (2012), dan is dit voor aankomende leerkrachten zeker een aandachtspunt. Want ja, ‘wij’ moeten wel boven de stof staan aldus vele pabodocenten (2018). Om het nog even over een andere boeg te gooien, wie kent die ene juf of meester niet die hét verschil voor jou heeft gemaakt. Die jou nét dat stapje in de goede richting gaf. Die, na al die jaren, nog steeds een indruk op je achter heeft gelaten. Zo’n leerkracht stond achter zijn eigen keuzes, zijn eigen manier van werken. Het concept, wat Simon Sinek (2008) ‘The golden circle’ is gaan noemen, werkt als volgt: iedereen weet wat hij doet. Een deel daarvan weet hoe ze het doen. Hun unieke waarde propositie, hun innoverende proces. Maar heel weinig mensen weten waarom ze doen wat ze doen. En met waarom bedoelt hij niet om winst te maken, winst maken is een resultaat. Met waarom bedoelt hij: Waar geloof je in? Wat is je overtuiging? Waarom kom je elke ochtend je bed uit? En waarom is dat belangrijk voor anderen? >>
. .
. . .
. .
895/
>> Het meest opvallende: iedereen denkt, doet en communiceert van het meest concrete naar het meest abstracte: Van buiten naar binnen. Maar degene die weten te inspireren en anderen in beweging weten te krijgen, doen dit andersom: Van binnen naar buiten. Grote bedrijven en mensen die succesvol zijn geworden werken ook via dit systeem. Waarom is Apple zo groot geworden? Waarom geloofden iedereen de uitspraak ‘I have a dream?’ van Martin Luther King? Dit kwam doordat deze mensen gelóófden in wat zij wilde overbrengen. Zij wisten waar zij het over hadden omdat zij er volledig achter stonden. Die ene juf of meester stond dus achter gemaakte keuzes die hem of haar eigen maakten. Bijvoorbeeld een meester die bij elke vijf minuten die over waren zijn gitaar erbij pakte om een liedje met de klas te zingen. Zijn geloof dat muziek maken met elkaar een goede sfeer bracht en dit in combinatie met zijn passie voor gitaar spelen, maakte het dat hij de leerlingen inspireerden. Allemaal leuk en aardig, al die verhalen over die bekende mensen, maar hoe blijf ik nu kritisch op de pabo? Kritisch denken is moeilijker dan soms gedacht wordt. Oefenen is hierbij een belangrijk gegeven. Durf vragen te stellen over bepaalde gang van zaken zoals bekende critici dit ook deden. Ga vanuit je eigen geloof te werk. Dit is weer te koppelen aan de golden circle. Het zorgt ervoor dat je mensen inspireert. Beide taken zijn lastig maar wel te bereiken. Door je bewust te zijn van jouw eigen kracht en overtuiging kan jij het verschil maken. Vanuit welk geloof wil jij dingen veranderen op de pabo? >>
921/
>> Hoe kan je kritisch denken oefenen? ‘Je standpunt verdedigen tijdens een woordenstrijd aan de keukentafel’ (van Gelder, 2005). Nu is het jullie beurt! Ik heb veel geschreven over dit onderwerp. Nu wordt het tijd dat jij de discussie aangaat. Misschien helpen deze punten je op weg: worden wij genoeg getraind om kritisch te zijn en ons eigen geloof achterna te gaan? Waarom zouden meer kritische noten passen in een tijd waar verbetering een grote rol inneemt, zeker op een opleiding zoals de Pabo. Samantha
1164/
PSSSST, lees dit nog even wil je? De inspiratie voor dit artikel heb ik van Sandra. Die samen met mij en mijn mede studenten een avond hebben georganiseerd om zo veel mogelijk onderwijsvraagstukken aan het licht te brengen. Sandra is als geen ander kritisch op het huidige onderwijssysteem. Wat ons erg geholpen heeft om een magazine te schrijven wat schuurt, wat anders is, wat je bijblijft. Ook heeft Simone Haenen, die bij deze avond aanwezig was, mij inspiratie gegeven. Samen schreven wij alle waarom vragen uit die wij hadden over het basisonderwijs en de pabo. Haar vragen gaven mij een andere kijk op hoe normaal en abnormaal sommige dingen zijn, nieuwsgierig om deze dingen te weten te komen en nog gemotiveerder om hier een artikel over te schrijven. <<
1377/
leer leef beef beleef belegen beleggen opleggen omleggen afleggen afzeggen toezeggen toenemen toekomst
0 Januari 2050 uari 205 Jan hem Pabo Arnhem o Arn Pab De Kantine Kantine - Van onze noodredactie noodredactie Gebaseerd Gebaseerd op een artikel uit 2018 door Niels Bruil-
Het probleem blijft groeien en wat jaren is onderkent is nu gebeurd. De laatste vrouw is van de pabo af. Jaren geleden, in 2018, waren de conclusies uit verschillende onderzoeken dat er te weinig mannen in het onderwijs kwamen, mede doordat er veel uitval was op de pabo. Door drastische veranderingen in de uitstraling van het gebouw en de inhoud van de lessen zijn de mannen sinds 2019 binnengestroomd, zelfs tot het punt in 2034 dat vrouwen de opleiding begonnen te verlaten. Voorbeelden van veranderingen die in de loop van de jaren doorgevoerd zijn: - Urinoirs door de hele school. De eerste werd in 2017 feestelijk geopend. - Naast de voetbaltafel werd er in 2020 een pooltafel en een PlayStation in de aula gezet. - De bar met speciaalbier van Hertog Jan, in plaats van de banken in de hoek: 2023. - Zwaar gereedschap, als kettingzagen, betonboren en sloophamers, in de knutsellokalen: 2025. -Lessen in risicoâ&#x20AC;&#x2122;s durven nemen voor de klas, ook met leerlingen: Vanaf 2030. >>
>> Dit laatste punt in de verandering heeft verregaande gevolgen gehad voor het basisonderwijs. Sinds deze verandering zijn ongelukken onder leerlingen tijdens de lessen toegenomen, wat nu bijna de orde van de dag is.
Cijfers liegen niet;; n niet rs liege Cijfe Vrouwen massaal saal wen mas Vrou afgeschrikt afgeschrikt door gang van zaken zaken op de opleiding opleiding en het onderwijs. onderwijs. “Bungeejumpen met normaal touw in plaats van elastiek leek mij wel een goed idee”, aldus meester Roger van groep 1/2. “Het gesprek met de ouders, wat ik achteraf had, was daarentegen erg lastig. Ze leken niet te begrijpen dat de leerlingen moeten leren
om hun angst te overwinnen. De les erna was wel een succes. We gingen oefenen met het verbinden en verzorgen van gebroken ledematen, wat heel erg in de belevingswereld van de leerlingen past.” Dat dit komt mede door de lessen van de meester, zei hij er niet bij. Meesters en mannelijke studenten zijn zeer tevreden over de gang van zaken op de opleiding en het onderwijs, maar het heeft vrouwen enorm afgeschrikt, wat nu ook uit de cijfers blijkt. Volgens de regering is er weer een ommezwaai nodig om vrouwen aan te trekken. De meesters zijn hiermee eens, maar willen wel dat hun salaris van 8000 euro per maand niet omlaag mag. Daarnaast zijn ze van mening dat hun auto’s,
gefinancierd door de regering, onmisbaar zijn voor het goed functioneren van een meester voor de klas. “Hoe komen we anders op ons werk?” vraagt meester Frank zich af terwijl hij nog een biertje openmaakt. Hierna moet hij zich echter excuseren voor nieuwe vragen, want de middagpauze is voorbij. “Ik mag de kinderen natuurlijk niet laten wachten”, verklaart hij met zijn bier in zijn ene hand en een bijl in zijn andere. “We gaan het nu namelijk hebben over straffen in de middeleeuwen.” Om nu weer vrouwen aan te trekken zijn er een aantal veranderingen voorgesteld. Men vraagt zich echter serieus af hoeveel kans van slagen dit heeft, aangezien de meesters natuurlijk een flinke vinger in de pap hebben gekregen nu er een regering van oud-meesters
Blijven de privileges en machtspositie van de meesters overeind? gevormd is, sinds de overMeestering van de regering in 2045. Toch zullen er vrouwen terug in het onderwijs moeten komen, kinderen hebben verschillende rolmodellen nodig, vinden ook een aantal meesters. Zou het dan toch een kans van slagen hebben? Zullen de veranderingen erdoor komen zodat er meer vrouwen komen in het onderwijs? Zal hierdoor de overlevingskans van de leerlingen vergroot worden? En bovenal, blijven de privileges en machtspositie van de meesters overeind? <<
584/
ADVERTENTIE
Studievereniging Meesterlijk . . .
... wil studenten met elkaar en met het werkveld verbinden.
Kom in contact met studenten uit andere klassen en jaren. Met anders denkers, sparren over onderwijs. Bij meesterlijk doen we dingen die gewoon leuk zijn en niks met onderwijs te maken hebben en doen we leuke dingen die alles met onderwijs te maken hebben. Om te ervaren hoe divers en mooi ons beroep kan zijn. Binnen de vereniging mag je ambitieus zijn of worden, want ambitieuze leerkrachten zijn geweldig! www.svmeesterlijk.nl
Woorden die ik niet meer wil horen (gerangschikt van groot naar klein):
LESVOORBEREIDINGSFORMULIER BEOORDELINGSCRITERIA STUDENT ALS PARTNER REFLECTIE VERSLAG ONDERWIJSSTAKING VAKOVERSTIJGEND COMPETENTIES POWERPOINT EVALUATIE LOGBOEK DIPLOMA TOETS GELD PABO
Jullie zijn nog niet van mij af. Om mij heen hoor ik het van meerdere studenten: “Fuck, weer die basale niet gehaald…” Zelf ben ik helaas ook zo’n student. Ik moet de basale ook nog halen. Na vier pogingen is het mij nog steeds niet gelukt om de toets te halen en zo mijn propedeuse in ontvangst te mogen nemen. Alles heb ik ervoor gedaan om de toets te halen. Ik ben bij elke inzage geweest, heb met de rekendocent gesproken en heb bijles gehad. Wanneer ik de toets thuis maakte om te oefenen, haalde ik de toets. Tuurlijk ben ik, net als bijna elke student tegenwoordig, voorstander van de zesjes cultuur dus veel hoger was het ook niet, maar een zes is genoeg! Als ik tijdens de toets in
het lokaal klaar zat en de toets werd uitgedeeld nam de spanning toe. Ik zei elke keer tegen mezelf dat ik het kon en dat het deze keer vast goed zou komen. Na een aantal weken zou het resultaat komen en dan werd je of heel blij of weer teleurgesteld. Helaas werd ik weer teleurgesteld. Na de laatste teleurstelling ben ik gaan nadenken… is dit nog wel wat ik wil? Word ik hier nog wel gelukkig van? JA, dit is wat ik wil maar NEE, hier word ik niet gelukkig van. Toen ik dat voor mezelf duidelijk voor ogen had, was er nog maar 1 ding te doen. Mijn ouders inlichten over mijn keuze. Gespannen als ik was sneed ik het onderwerp aan en vol spanning wachtte ik af. Mijn ouders waren niet boos, ze waren niet teleurgesteld maar ze waren trots. Dapper dat ik de keuze heb kunnen maken en hier vrede mee heb.
Het schoolsysteem wat er nu gehanteerd wordt heeft er voor mij voor gezorgd dat ik niet meer met de pabo verder kan. Wanneer ze de Basale niet zouden hanteren was ik gewoon doorgegaan en had ik over een paar jaar als docent voor de klas gestaan. In mijn stages haal ik namelijk gewoon een 9 als eindbeoordeling!! Het meest klote vind ik nog wel dat we te horen hebben gekregen dat ze het systeem vanaf volgend jaar gaan veranderen. De Basale gaat verdwijnen van de pabo. Voor jullie nieuwe studenten erg fijn, maar voor mij verschrikkelijk balen. Als ik twee jaar later met de pabo was begonnen had ik deze ellende niet mee hoeven maken.
Voor mij heeft het schoolsysteem en daarbij de basale het plezier in school weggenomen, maar laat dit niet zomaar gebeuren. Als je merkt dat het niet lukt bij welke toets of welk verslag dan ook, wees dan niet bang om hulp te vragen. Je bent echt niet de enige die het soms lastig heeft/vindt. Ik heb het voordeel dat ik al een diploma heb voor onderwijsassistent. Dit betekent dat ik het onderwijs in kan en kan gaan werken met kinderen. Doen wat ik het leukste vind! Jullie zijn nog niet van mij af! Misschien kom ik jullie nog wel een keer tegen in het onderwijs! Janouk
498/
ehhhhhh
Blehhh Bl
“Leuke les, wel een beetje chaotisch.” Dat dacht ik ook toen ik net begon; doe eerst maar wat ervaring op.”
Blehhhhhh
“ Toch fijn dat je het probeerd hoor.” “Voor onze kinderen is dat niet geschikt.” “Ik had dit heel anders aangepakt.” (Met hoge stem, leesbril op en vanachter het bureau) Dat GROTE BELANG van toetsen... Zucht PABO bezichheidstherapie en powerpoints oplezen in de les. “Zo is dat nou eenmaal...”
h
Blehhhhhh Blehhhhh
Verstikkende en veeeel opdrachten die mij weghouden van de kinderen. Docenten die YouTube niet kunnen wegklikken...
D aarom! Daarom! Wat is een magazine zonder interview?! Nou, precies. Dat dachten wij dus ook. Daarom heb ik, Samantha, een heel inspirerend gesprek gevoerd met Fineke. Zij is pabo-studente op de HAN in Arnhem. Dit jaar is zij afgestudeerd na 8 jaar de opleiding te hebben gevolgd. Ik ging bij haar thuis langs. We zaten heerlijk op haar balkon met het zonnetje in ons gezicht, toen zij van wal stak met haar verhaal over intrinsieke motivatie, haar blik op het onderwijs en anders durven denken.
Mijn eerste vraag was dan ook waarom ze überhaupt 8 jaar over de pabo heeft gedaan. Fineke moest even naar woorden zoeken voor ze begon te vertellen. ‘Begin derde jaar begon ik echt vast te lopen. Ik voelde voorgaande jaren ook al veel spanningen op stages, ik kon niet plaatsen waarom. Dingen begonnen tegen te staan’. Niet alleen dat was de reden. Want ze werd flink ziek. Ze kon niets meer op papier krijgen en kon zich
nergens meer op focussen. ‘Toen begon de zoektocht naar wat ik wilde en wat ik belangrijk vond, dit zorgde ervoor dat de rest van mijn studie zich uitsmeerde over een aantal jaar’. Want ze wist dat ze aan bepaalde eisen moest voldoen binnen de pabo, waar ze niet onder uit kon om haar diploma te halen. ‘Maar ik wilde wel de ruimte voelen om het op mijn eigen manier te doen, want die eisen blokkeerde mij in mijn handelen’.
‘Het is constant zoeken naar hoe je binnen de kaders van de pabo je eigen ding kan doen. Hierdoor ben ik gewoon langer bezig geweest. Het was vooral het systeem die in de weg zat, niet zo zeer de docenten.’ Fineke heeft veel geleerd van haar stage en werkervaring bij een democratische school. ‘Op de Vallei heb ik geleerd dat als een kind niet vanaf de kleuterklas op deze school komt, dus uit een regulier onderwijssysteem, er een zogeheten: ‘ontschoolingsproces’’ plaatsvindt. Als je als jong kind geboren wordt dan heb je een behoefte
die je meteen uit, denk aan huilen. Maar dan kom je op een reguliere school en zit je te wiebelen op je stoel. Dan hoor je ‘zit stil’’. Hierdoor wordt het luisteren naar eigen behoeftes onderdrukt. ‘En dan kom je op een plek die zegt: jij mag leren wat je wilt, je mag doen wat je wilt, met wie je wilt en je mag zelf weten wanneer je dat doet. Dan komen kinderen in een proces wat soms jaren kan duren voordat zij hun ‘eigen vuurtje’ weer kunnen laten branden’. Hierdoor worden kinderen veel zelfbewuster en hebben ze een mening die ze goed kunnen onderbouwen. ‘Het onderdrukken van behoeftes gaat door tot de middelbare school en dan zeggen ze: ‘ja, nu moet je eigenlijk wel weten wat je wilt en wat je nodig hebt.’ >>
>> Maar dat is best raar. Dus eigenlijk kon ik dit wel toen ik heel jong was. Maar nu moet ik dat weer helemaal opnieuw leren. Wat ik voel, wat ik nodig heb. Wat van mij is afgenomen moet ik nu weer aanleren’. Fineke begrijpt daarom ook heel goed waarom het bij studenten misgaat als het gaat om hun eigen interesse en motivatie. ‘Als je bekijkt hoe wij nu beoordeeld worden. Hoe alles dichtgetimmerd wordt met cijfertjes, die kennistoetsen bijvoorbeeld. Ik denk: gooi die alsjeblieft overboord. En vraag studenten waarin zij zichzelf willen verdiepen. Dan blijft het veel beter hangen. Zo krijg je leerkrachten die passie hebben voor wat zij doen’. ‘En wat heel goed zou zijn voor studenten op de pabo, is als er meer ruimte zou komen voor het levens-
verhaal van de student: dingen die jou gemaakt en beïnvloed hebben. Om zo te werken aan je persoonlijke ontwikkeling.’ Fineke heeft van haar docenten te horen gekregen dat zij het heel bijzonder vonden hoe zij haar persoonlijke- en professionele ontwikkeling samen heeft gebracht. ‘Wanneer de pabo het lef zou hebben meer vanuit de student onderwijs te geven, komen ze er heel krachtig uit. Een eigen visie, eigen stempel. Zodat nieuwe studenten ook speciaal naar deze pabo komen omdat daar iets anders aangeboden wordt.’
wordt dt niet opJe wor lf geleid jezelf id tot jeze gele klas.. Eervoor de klas der een kopie kopie van je mentor. mentor.
r‘Je moe moett niet bang zijn voor wee weerstand, wantt wee weerstand rstand leidt tot krid, wan stan tisch denken’. denken’. Mij werd het zo duidelijk waar deze manier van ‘niet kritisch denken’ vandaan komt en waarom het erg lastig kan zijn om eigen keuzes te maken. Als al van jongs af aan het leren van kinderen wordt tegen gewerkt door een onderwijssysteem wat alleen maar draait om productie en resultaten, dan is slaafs alles opvolgen een logisch gevolg. Fineke had hier dus moeite mee. ‘Ik heb heel veel weerstand gevoeld voor alle dingen die ik moest doen, als je daar doorheen komt zie je ruimte voor oplossingen. Dus ik denk dat als er studenten zijn die weerstand voelen bij dingen waar ze kritisch over moeten nadenken, is dat okay’. Het iets wat je vroeger al kon, dus dat lukt je nu ook. <<
Tegenwoordig werkt Fineke op een kinderopvang dat volgens de principes van Reggio Emilia te werk gaat. Hier wordt spel als de basis van het leren gezien. Deze visie inspireert haar al jaren. Ze voelt zich helemaal op haar plek.
“IF YOU’RE NOT PREPARED TO BE WRONG, YOU’LL NEVER COME UP WITH ANYTHING ORIG- KEN ROBINAL.’ INSON
Wil len wij het zo? Willen
Als student heb ik meerdere beoordelingscriteria gezien. Ben een echte strever en ik heb criteria voor, tijdens en na het schrijven van een verslag/opdracht er altijd bij en bekijk ze goed. Als je daaraan maar voldoet, dan haal je een goed cijfer en is je opdracht behaald. Maar willen we dat? Wil je alleen het beoordelingsformulier volgen? Alle opdrachten aan de hand van het beoordelingsformulier schrijven? Ik wil dat niet.
>>
70/
k r wer or dat als ik late Hoe zorg ik ervo ervoor later werk raak? En ingewerkt raak? als juf dat ik niet ingewerkt blijf? kritisch blijf? dat ik creatief creatief en kritisch >> Ik kan heel enthousiast worden van een opdracht, alle ideeën schieten door mijn hoofd, krijg een grote lach op mijn gezicht en moet gelijk delen wat ik allemaal aan het bedenken ben. Dit kan een opdracht zijn voor mijn vriend, hoe ik bijvoorbeeld de badkamer mag gaan ontwerpen of een opdracht vanuit school. En zo begon ik ook deze opdracht. Ik hoorde ‘kritisch denken’ en ‘magazine’. En ja hoor toen gingen de gedachten weer alle kanten op. Kan het magazine ook als een soort puzzel? Hoe ga ik ervoor zorgen dat iedereen mijn blad wil lezen? Waar wil ik kritisch over zijn? Kan ik kritisch zijn over mijn onderwijs? Hoe zorg ik ervoor dat als ik later werk als juf dat ik niet ingewerkt raak? En dat ik creatief en kritisch blijf?
En ga zo maar door. Deze creativiteit speelt bij mijn proces dus een grote rol. Nu is dus de vraag: wordt creativiteit bevorderd doormiddel van dit beoordelingsformulier? Deze OnderWijsEenheid (OWE) heet: ‘kritisch denken over onderwijs.’ Zo komt al snel vraag twee naar boven: In hoeverre wordt het kritisch denken gestimuleerd door het beoordelingsformulier? Ik heb niet de middelen om een hersenscan te maken, helaas. Ik heb als onderzoek een aantal studenten van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen van de pabo vragen gesteld. En daar rolt uit: Hoe stimuleert het beoordelingsformulier van deze opdracht, volgens de studenten, het
creatief en kritisch denken van de student?
Deze OWE heet: Kritisch denken over onderwijs. Wat is kritisch denken nou eigenlijk? Volgens de literatuurstudie, uitgevoerd door Moon (2008), is ĂŠĂŠn van de conclusies dat er veel verschillende definities van kritisch denken zijn. Ik leg in mijn verhaal niet alle verschillende definities uit hoor, geen zorgen. Het is wel opgevallen dat er twee overeenkomsten zijn tussen die vele definities: > Ongeacht hoe je je uit (met taal, schrift of actie) gaat het om een mentale activiteit, het maakt deel uit van het denken. > Dat het een vorm van leren is. Het betekent dat je de kennis die je hebt zo bewerkt om nieuwe kennis op te wekken.
Kritisch denken is dus een vorm van leren waarbij je gebruik maakt van je denkvermogen. Doordat je vragen stelt aan jezelf of een ander over een verslag/beoordelingsformulier/onderzoek zet je het kritisch denkproces opgang. Vragen zoals: is dit waar? Is dat zo? Waarom is dit belangrijk? Hoe doe je dat? Deze vragen kun je je zelf aanleren. Als je kritisch denkt tijdens het leren, sta je regelmatig stil om na te denken over de leerstof. Doordat je vaker stilstaat bij de tekst, zal je deze ook beter begrijpen. Je bent je zelf hierdoor aan het ontwikkelen, je bent zelfstandig in staat informatie te beoordelen en op een zorgvuldige manier een mening te vormen. Als je kritisch denkt tijdens >>
533/
>> het leren, sta je regelmatig stil om na te denken over de leerstof. Doordat je vaker stilstaat bij de tekst, zal je deze ook beter begrijpen. Je bent je zelf hierdoor aan het ontwikkelen, je bent zelfstandig in staat informatie te beoordelen en op een zorgvuldige manier een mening te vormen. Tijdens deze OWE wordt er van ons, als studenten van de pabo op de HAN, verwacht dat we kritisch (leren) denken over het onderwijs. We moeten dus stil staan bij de leerstof, zelfstandig in staat zijn informatie te beoordelen en een mening vormen. ef OkĂŠ, wat is dan creati creatief denken? n? denke
Ons denksysteem is in staat complexe informatie snel en juist te verwerken (Byttebier, 2002). We zijn
instaat om een patroon te ontdekken. Als ons iets lukt doen we het nog een keer, want het brengt ons succes. Als iets niet lukt, probeer je het op een andere manier. Totdat het wel lukt. Om creatief te denken doorbreek je dit patroon. Dit is dus niet iets wat van nature in je zit, maar je kunt het wel leren! Byttebier (2002) zegt: â&#x20AC;&#x153;Iedereen kan creatief denken: je kunt het aanleren en ontwikkelen. Hoe? Simpelweg door het te doen, door te oefenen.â&#x20AC;? De basisvaardigheden van creatief denken pas je (on) bewust toe terwijl je denkt, ontspant, problemen oplost en handelt. De basisvaardigheden zijn (Byttebier, 2002): > Creatief waarnemen; dat betekent dat je niet gelijk >>
765/
“I CANNOT TEACH ANYBODY ANYTHING. I CAN ONLY MAKE THEM THINK.” - SOCRATES
probeer het Als iets niet lukt, lukt, probeer tot het wel lukt. lukt. >> ergens vanuit gaat,wat zou er nog meer kunnen zijn? Voorbeeld: op een kruk kan je zitten. Als je creatief gaat waarnemen, wat zou je het nog meer voor kunnen gebruiken? Op televisie zeggen ze dat je er alleen maar op kan zitten, maar is dat ook zo? > Uitstel van oordeel; eerst vraag je je zelf af wat er wordt bedoeld. Daarna aanvaard je de nieuwe gedachten, verken je de kansen die ontstaan en als laatste komt er een oordeel. > Flexibel associëren; dat je “out of the box” mag denken. > Divergeren; meer ideeën verzinnen. > Verbeeldingskracht ontwikkelen; beelden vormen bij tekst, oplossing, idee etc.
Creatief denken en kritisch denken zijn een onderdeel van de 21st Century skills. Deze skills worden van
ons, als studenten van de pabo, verwacht en ook dat wij deze bijbrengen bij onze leerlingen in de klas. Worden studenten aangeaangespoord tot kritisch en creatief denken tijdens deze opdracht? Op de volgende bladzijde zijn de uitkomsten te zien van mijn onderzoek met studenten van de pabo Arnhem Nijmegen. Kijkend naar het blauwepunt ‘kritisch denken’ valt het laatste criterium op. Het laatste punt, nummer 7, zorgt volgens studenten bij hun voor een kritische houding. Als er wordt gekeken naar het blauwe én het gele punt ‘beide’ dan vallen de punten 3,5 en 6 op. Het interessante aan nummer 6 is, dat 46,7% vindt dat aanzet tot kritisch denken en dat
ook 46,7% vindt dat het tot geen van beide zet. Dat betekend dat de helft van de studenten vindt dat het tot kritisch denken zet en de andere helft vindt van niet. Wordt dit zo ervaren of worden ze ook niet tot kritisch denken gezet? Creatief denken komt bij nummer 1,4 en 5 sterk terug. Erg duidelijk te zien bij nummer 1 waar de student een magazine moet maken dat de lezer nieuwsgierig maakt. Is dat ons gelukt? Maken we je nieuwsgierig? Bij dit onderzoekje is het natuurlijk ook interessant om te vragen aan de studenten waarom ze dit vinden. En daarbij docenten vragen waarom ze deze opdracht zo hebben opgebouwd. Die vragen heb ik niet gesteld. Ik heb het bewust gehouden bij de me-
ning van de studenten. Dit is een goed punt voor als jij misschien nog een onderzoek moet/wilt schrijven ;) Dus nu mijn conclusie conclusie Even kort door de bocht omschrijf ik kritisch denken als vragen stellen aan jezelf of aan de persoon die jou de informatie brengt. Door deze vragen sta je stil bij het moment en zit je in een leerproces. Creatief denken gaat het vooral over nieuwe ideeĂŤn en over â&#x20AC;&#x153;out of the boxâ&#x20AC;? denken. Deze twee punten zijn ook onderdelen van de 21ste skills die pabo studenten moeten beheersen. Kijkend naar de resultaten van het onderzoek (zie de tabel op de volgende pagina) vinden studenten dat 4 van de 7 punten hen aan het kritisch denken zet. >>
1231/
>> Is dit voldoende voor een opdracht die de student aan het kritisch denken moet zetten? Het creatief denken komt minder naar boven, maar is vanuit de opdracht ook niet het hoofddoel. Deze competentie vind ik zelf belangrijk. Hierin ben ik nu benieuwd hoe veel creativiteit ‘mag’. Mag dit magazine die wij hebben geschreven? Mag ik op deze manier mijn onderzoek laten zien? Of kijken wij ‘te’ creatief naar de punten? Discussie Discussie Volgens mij heb ik genoeg discussiepunten benoemd… De vraag ligt bij jou als lezer. Vind jij, kijkend naar de beoordelingscriteria, dat de student (misschien wel jij) genoeg wordt aangezet tot kritisch en creatief denken? Kiki <<
1322/
m -a-am -a-a-a -a-a-a-a -a-a-a -a-a aa-a-a Langz -a-a-a-a lig en Lan gzaa Onvei eilig Onv
in alle sloten tegelijk verdrinken en verdwalen daar leer ik het meest van
Ik beloof plechtig dat als ik ooit eindbaas wordt van de PABO... ... ik in contact blijf staan met mijn studenten. ... ik altijd opzoek blijf naar inspirerende voorbeelden en rolmodellen. ... ik de verantwoordings-gekte zoveel mogelijk buiten de deur houd. ... ik regelmatig zelf lessen bijwoon. ... ik docenten die ik zelf dodelijk saai vind nooit in aanraking breng met studenten. ... ik weet wie mijn LIEVELINGS stagescholen zijn. ... ik dag in dag uit een student naast me laat zitten. ... ik altijd met afwijkende studenten in gesprek blijf ... ik studenten zelf laat zoeken naar wat ze willen leren en ook zelf hun beoordeling laat samenstellen. ... ik de Basale afschaf. ................................................................................................... ................................................................................................... ................................................................................................... ................................................................................................... ...................................................................................................
Voor mensen die denken dat ze niet in het onderwijs horen. Zorg dat het zo blijft. En blijf! Ik kom ze vaak tegen. Mensen die zeggen “ MWah ik denk dat ik toch niet geschikt ben voor het onderwijs”. En dat ik dan zeg. Jij wel! het onderwijs is gewoon nog niet zo geschikt voor jou. En als jij nu blijft en je ding gaat doen. Dan wordt het meteen een stuk geschikter voor heel veel andere mensen ook. Ik werk al meer dan 20 jaar in het onderwijs. Als leerkracht, manager, ondernemer en adviseur. En het liefst maak ik onderwijs kunst, Gekke dingen waardoor we anders naar de bestaande werkelijkheid aan gaan kijken. Omdat iedereen steeds meer in dezelfde groef blijft draaien. En geloof me in het onderwijs werken veel mensen die het heerlijk vinden om alsmaar het zelfde rondje in dezelfde groef te blijven draaien. Heerlijk. Niet te spannend allemaal. Gewoon dat je weet waar je aan toe bent. Orde en rust daar houden we van. Van kinderen die luisteren als we iets uitleggen en het dan ook graag snappen en lekker stil zijn. Ik heb al 20 jaar een haat liefde verhouding met het onderwijs. Ik haat het. En vooral leerkrachten. Ik vind de meeste bloedsaai. Op de pabo was dat al zo. Ik vond
iedereen stom behalve mijn beste vriendin met wie ik naar de pabo was gegaan, maar zij stopte er al na drie maanden mee om beetje te gaan laterfanten, reizen en deed daarna een creatieve opleiding waarna ze sets van beroemde films ging aankleden. Lekker tussen de lekkere acteurs. Ik bleef tussen de sexy schoolteams..........Dus. Waarom blijf je dan? En ben je er nog steeds. Dat weet ik ook. Ik hou van onderwijs. Van leren. Van dingen bedenken. Ik vind lesgeven een van de leukste dingen die er zijn. Ik hou van de scholen waar de ‘ergste’ leerlingen rondlopen. Leerlingen die in het standaard onderwijs zijn afgehaakt. Omdat standaard onderwijs saai is. Zeker als je zelf een leven hebt vol van spanning en sensatie en gedoe ook. Dan heb je prikkels nodig die je wakker maken en wakker houden . En je hebt uitzicht nodig. Iets in het vooruitzicht waar je je bed voor uit wil komen. Waar je voor wil gaan. Je wil mensen ontmoeten in wiens buurt je graag wil zijn. Die je inspireren en van wie je dingen wil leren. Ik neem die mensen mee de scholen in. De mensen die ik zelf leuk vind.
Mensen met een bijzonder leven, een bijzonder vak een bijzonder verhaal. Daar ben ik altijd naar op zoek en soms hoef je niet eens ver te kijken. En voor mij is dat onderwijs geworden.
r als ik Niet late later groott ben. Ik wil groo gewoon gewoon ook NU BLIJ zijn. Gave mensen op gave plekken. Mooie dingen doen. Het liefst voor die kinderen die wel iets extra’s kunnen gebruiken. En de laatste jaren ben ik er achter gekomen dat we allemaal wel iets extra’s kunnen gebruiken. Omdat zoals een meisje vorige week zei “We leven NU en we willen NU leuke en fijne dingen doen. Niet later als ik groot ben en mijn diploma heb. Ik wil gewoon ook NU BLIJ zijn. Niet alleen in het weekend maar ook door de week”. En DAT lijkt me dus een mooie opdracht voor ons onderwijsmensen . Voor ons allemaal. Wij maken het door de week leuk voor kinderen.
En dan is er wel wat werk te doet. Want op de standaard scholen is er weinig aan door de week. Daar werken leerkrachten die het weinig interesseert wat er met kinderen gebeurt. Ze zeggen van wel. Maar ondertussen geven ze eensoortig shit onderwijs. En de kinderen die daartegen protesteren omdat ze niet passen die moeten dan weg naar de gang of nog wat verder in een busje Zorg dat je NIET zo’n leerkracht wordt. Op dit moment staat het onderwijs op een keerpunt. We hebben ons systeem ooit gemaakt voor een industriële samenleving waarin mensen opgeleid werden tot fabrieksarbeiders. Die samenleving bestaat niet meer. Ons onderwijs systeem wel. Is nog steeds een legbatterij kip model terwijl we meer zouden willen scharrelen. Als je legbatterij kippen laat scharrelen gaan ze dood. Ze weten niet meer hoe ze voedsel moeten vinden. Dat is in ons onderwijs ook zo. Waar is het studie punt voor deze cursus? Is er geen??? Waarom ben ik er dan???? Wegwezen hier... >>
nender gaan Ik hoop dat julli jullie spannender e het span vooral maken. onderwijs van nu en vooral maken. Het onderwijs dat ook van morgen. morgen. >> Er zijn sterke onderwijs stromingen die elkaar ook tegenspreken. Er is geen waarheid meer. Ook in de opleiding. Er waait een storm door onderwijs land. We zijn in het nieuws elke dag. Je kunt dus denken WOW wat een geweldig vak heb ik gekozen. De hele wereld ligt open en aan mijn voeten. Of je kunt denken. OMG waar ben ik in terecht gekomen. Iedereen staakt en zeurt, ik krijg allemaal verschillende visies om mijn oren, niemand is duidelijk . Vertel me nou maar gewoon wat ik moet doen en wat er van me verwacht wordt dan haal ik mijn punten en zo mijn diploma en legbatterij ik lekker door naar mijn klasje. Liefst in de buurt van waar ik nu woon, of misschien wel in het dorp waar ik zelf op school zat want daar liep ik ook al stage en das lekker vertrouwd.................... Het mag natuurlijk hoor. Maar ja. Ik hoop het niet. Ik hoop dat jullie het spannender gaan maken. Het onderwijs van nu en vooral dat ook van morgen. Ik hoop dat jullie van scholen sexy omgevingen maken waar het spettert van de energie en de inspiratie. Waar je je regelmatig kapot lacht. En ook huilt van schoonheid en zingeving soms.
Ik hoop dat je straks ergens werkt waar je een hele mens bent en niet een halve professional Dat je ook studenten en leerlingen hebt en krijgt die tegen je zeggen. Hee jij doet in elk geval normaal. Helemaal niet als een gewone docent. En je bent ook persoonlijk. En zo echt in ons geïnteresseerd. Verder hoop ik je dat je je tot het uiterste verdiept in het lesgeven als vak. Zorg ervoor dat je een ‘lichtvoetig zwaargewicht’ wordt in het onderwijs en leer die mensen te herkennen zodat je van hen kunt leren. Het zijn mensen in wiens buurt je graag wil zijn, mensen die normaal doen en tot niet normale dingen in staat zijn, mensen die je raken, die je anders laten kijken naar de wereld om je heen, mensen die je wakker schudden, of juist eens heerlijk rustig maken van binnen. Mensen die je als voorbeeld ziet, mensen die je bewonderd soms. Het hoeven geen mensen in je vakgebied te zijn. Ik heb veel anders denken geleerd van vormgevers en kunstenaars en van schrijvers omdat zij anders naar de werkelijkheid aan kijken. En er zijn ook in het heel gewone onderwijs fantastische mensen te vinden. >>
>> Ga naar alle meetups in het hele land en daar kom je ze tegen. Zorg er voor dat je op een gegeven moment bij jezelf weet wat jou raakt. Zorg dat je af en toe van de WAAKvlam voluit gaat en echt ik klink als een ouwe zeur zorg ervoor dat dit straks, later als je groot bent, door de week net zo vaak gebeurt als in het weekend. Wat een heerlijke dag had ik gisteren zei ik ooit waarop iemand me vroeg Oh was je vrij???? En ik glimlachte en zei dat mijn doordeweekse dagen ook echt heel fantastisch zijn. In het onderwijs kun je je dag zo mooi maken als je zelf wil. Want JIJ bent BAAS in je klas. Al zeggen ze van niet. Jij bent BAAS over je eigen onderwijs en niemand anders. En dat betekent ook dat je moet durven staan voor je zaak. En dat je ruzie krijgt soms en tegen wicht. Of dat mensen je niet aardig vinden. Of raar. Je doet niet mee met het gewone. En als het je lukt om dat te doen vanuit jouw persoonlijke KRI-TIEK op onderwijs dan is dat heel erg zinnig en waardevol. En ja ik snap best dat je het in je studie niet altijd zo scherp voor ogen hebt. Ik had dat ook niet. Ik wist niet precies van hoe of
wat maar ik voelde wel wanneer er iets voor mij klopte en wanneer niet. Ik had het geluk om mentoren te treffen van wie ik de ruimte kreeg om eigen dingen uit te proberen. Dingen die ik zelf verzonnen had. En ook om het niet eens te zijn. En soms was die ruimte er ook niet en moest ik gewoon doen wat een docent vond wat goed was en ik niet en dan speelde ik maar een beetje mee en dacht er onder tussen het mijne van. Passend onderwijs is mijn grote passie, omdat ik geloof dat door kinderen niet te verwijzen naar speciale scholen maar alle kinderen op regulier onderwijs te houden je het onderwijs leuker en beter maakt voor alle kinderen. Je moet namelijk uit de groef. En ik heb ook een soort van Utopisch ideaal voor me dat ik graag in een wereld wil leven die zo divers mogelijk is. Omdat ik gewoon niet zo van een soortig soort mensen houd. En daarom zou het ook zou fijn zijn als de PABO een plek zou worden waar heel veel verscheidenheid aan mensen te vinden is. Om dat er ook zoveel verscheidenheid aan kinderen is. Verbind je met mensen en onderwijs concepten door verder te
kijken dan je onderwijs neus lang is. En ook gewoon goed blijven kijken van heel dichtbij. De grote veranderingen liggen soms in de kleine dingen. Dat kind dat jij nooit meer vergeet. De opdracht die je voelt te hebben in je werk. Het plezier en genieten.
Lieve studenten. Onderwijsmensen. Mensen die denken dat ze niet in het onderwijs thuis horen. Zorg dat het zo blijft! En blijf in het onderwijs. Blijf waakzaam en je vragen stellen. Ga niet op de waakvlam Zorg dat je niet ingewerkt raakt. Wordt geen schaap. Geen leg batterij kip Zorg dat je jezelf blijft. En als je toch tot een soort mensen moet behoren. Doe dat dan bij het soort mensen uit het gedicht ........ Er moeten mensen zijn die zonnen aansteken Ik heb gezegd.... Sandra <<
(ECHT WEL HOE HET HOORT DIT DUS) WAAROM? p. 11 - Boerman, P. (2012, 25 juni). Simon Sinek over het grote waarom. Geraadpleegd op 4 juni 2018, van https://www.mt.nl/magazine-overzicht/simon-sinek-over-het-grote-waarom/63242 - Cohen, M. (2013, 5 december). De beste onderwijsvernieuwers Gert Biesta. Geraadpleegd op 4 juni 2018, van https://www.vn.nl/ de-beste-onderwijsvernieuwers-gert-biesta/ - Dooremalen, T. (z.d.). Interview met Jaap Dronkers. Geraadpleegd op 4 juni 2018, van https://sociologiemagazine.nl/artikel/interviewmet-jaap-dronkers - Deway, J. (2001). Democracy and Education. Pennsylvania, USA: The Pennsylvania State University. Oetelaar, Frank van den, (2012) â&#x20AC;&#x2DC;Whitepaper 21st Century Skills in het onderwijsâ&#x20AC;&#x2122; https://www.21stcenturyskills.nl/whitepaper - Shermer, M. (2002). Why people believe weird things : pseudoscience, superstition, and other confusions of our time.. New York, USA: Freeman. - SLO (2014). Digitale geletterdheid en 21ste-eeuwse vaardigheden in het funderend onderwijs: een conceptueel kader. Enschede: SLO. - Van Gelder, T. (2005). Het doceren van kritisch denken. Geraadpleegd op 4 juni 2018, van https://www.reasoninglab.com/wp-content/ uploads/2013/10/Tim-van-Gelder-Doceren-van-KD.pdf Psssst, deze zijn ook leuk; www.onderwijskunst.nl en www.simonehaenen.nl Artikel Niels 2018 p.27 - Van Dijk, M., Jettinghof, K., & Grootscholte, M. (2013, januari). Feminisering van het primair onderwijs. Geraadpleegd op 12 mei 2018, van https://www.arbeidsmarktplatformpo.nl/fileadmin/bestanden/ bijlagen_nieuws_agenda/feminisering_van_het_primair_onderwijs.pdf - Inspectie van het Onderwijs. (2017, 12 april). Pabo. Geraadpleegd op 12 mei 2018, van https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwijssectoren/hoger-onderwijs/sectoren/onderwijs/subsectoren/pabo
Hoe stimuleert het beoordelingsformulier van deze opdracht, volgens studenten, het creatief en kritisch denken van de student? p.42 - Byttebier, I. (2002). Creatief denken. In I. Byttebier, Creativiteit Hoe? Zo! (pp. 19,23,27). Tielt: Uitgeverij Lannoo nv. - Moon, J. (2007). Critical thinking: An exploration of theory and practice. Routledge. - Robinson, K. (2018, Mei 30). The Element Quotes. Opgehaald van Good Reads: https://www.goodreads.com/work/quotes/4271462-theelement-a-new-view-of-human-capacity - Socrates. (sd). Wall Quotes. Opgehaald van Amazon: https://www. amazon.com/Wall-Quote-Socrates-Anybody-Anything/dp/B00DN8WO28
En klik ook hier eens op: www.meestert.nl
Concept & Auteurs: Janouk, Niels, Samantha en Kiki Met bemoeizucht van: Sandra (Arnhems Onderwijsje) en Mark (Studievereniging Meesterlijk) Vormgeving: Charlotte (Dik&Stijlloos) Aan dit nummer werkten meerdere onderwijsneuzen mee.
ARNHEM