Hortus Conclusus/ Υποδομή δημόσιου χώρου στον Ελαιώνα εργασία εξαμήνου στο πλαίσιο του ΔΠΜΣ “Σχεδιασμός-Χώρος-Πολιτισμός” “Πραγματικά, Φαντασιακά και Κρυφά Αστικά Τοπία” καθ. Μάρδα Ν. διδ. ομ.: Ιωάννου Ο. Δήμητρα Χρυσούλα https://spatialrealities.wordpress.com/
2019
1
Hortus Conclusus/ Υποδομή δημόσιου χώρου στον Ελαιώνα εργασία εξαμήνου στο πλαίσιο του ΔΠΜΣ “Σχεδιασμός-Χώρος-Πολιτισμός” “Πραγματικά, Φαντασιακά και Κρυφά Αστικά Τοπία” καθ. Μάρδα Ν. διδ. ομ.: Ιωάννου Ο. Δήμητρα Χρυσούλα 2019
Πραγματοποιώντας κανείς μια βόλτα στον Ελαιώνα θα συναντήσει μια περιοχή μετέωρη ανάμεσα σε διάσπαρτες βιομηχανίες, ανοιχτές οι κλειστές, θα κατακλυστεί από τα φορτηγά που θα καλύψουν με σκόνη τους σωρούς από σκουπίδια, ή μικρός και μόνη θα αναρωτηθεί για την ερήμωση των δρόμων. Θα αναρωτηθεί αν θα βρει κάτι χρήσιμο στο παζάρι των ρακοσυλλεκτών την Κυριακή που θα γεμίσει με κόσμο την περιοχή γύρω από την Αγίου Πολυκάρπου- αυτών των σπεσιαλιστών στην ταξινόμηση του χάους των απορριμάτων όλων των υπολοίπων. Η μόνιμη κατοίκηση είναι ελάχιστη, τα σπίτια, μονώροφα ή διώροφα τα περισσότερα καιρό τώρα αφήνονται ή χρησιμοποιούνται περιστασιακά, γίνονται κελύφη
που τείνουν προς κάλυψη από αδηφάγα φυτά που βρήκαν ευκαιρία να μεγαλώσουν μαζί με τα σκουπίδια. Παλαιότερα ο καταυλισμός των Ρομά, σήμερα η μετεγκατάσταση προσφύγων και μεταναστών στο camp του Ελαιώνα συντελούν ώστε αυτή η περιοχή να μην ερημώσει τελείως. Τα τρίκυκλα μετά τα φορτηγά είναι ίσως ό,τι πιο συχνό κανείς συναντά, μαζί με τις επιγραφές σε κάθε επιφάνεια, κάθε τοίχος είναι δυνάμει ταμπέλα, από συνθήματα μέχρι οδηγίες, το μωσαϊκό του εδάφους ενοποιείται με τα τοιχώματα και κάπου εκεί μετεωρίζονται κατακίτρινες και λαμπερές οι δοκοί και τα δικτυώματα των γερανών του Βωβού.
/διάγραμμα σχέσης κλίμακας ανθρώπου-αυτοκινήτου 2
3
4
Αυτές είναι οι πρώτες ύλες αυτού του τόπου εν έτει 2019. Πάνω σε αυτό το έδαφος καλείται καθένας να δουλέψει θέτοντας προτεραιότητες, σκιαγραφώντας συνεργασίες, αναλαμβάνοντας την ευθύνη των σχεδιασμών του σε σχέση με τη σημερινή αλλά και την αυριανή ανθρωπογεωγραφία ενός τόπου όπου η ετερότητα, απογυμνωμένη και μονόχρωμη, γίνεται ο κανόνας και οι σκηνές του Μετρόπολις απομένουν διάσπαρτες επιβάλοντας ένα αχανές και ασυνεχές πεδίο. Ανάμεσα στο νόημα και την υποδομή μια πρόταση ή μια παρέμβαση κεντροβαρίζει στην απεύθυνσή της και στον κόσμο τον οποίο την ενδιαφέρει να αφορά. Η μορφή, τα υλικά , ο τρόπος και το μέγεθος στηρίζουν με το λεξιλόγιό τους ένα επιχείρημα που αρθρώνεται σε τρεις διαστάσεις, θέλοντας να πλέξει στην πραγματικότητα μια προοπτική.
/φωτογραφίες από την περιοχή ανάμεσα από camp και ποτάμι
5
6
/φωτογραφίες με κίνηση στο εν λόγω κομμάτι
Η δική μου πρόταση, με βάση ειδικά και την αποσπασμαστικότηταχρονική και γνωσιακή- της περιοχής, θα εστιάσει σε ένα κομμάτι όπου η ζωή συναντάται σε πύκνωση, στο όριο του ποταμού με το στρατόπεδο όπου διαμένουν οι πρόσφυγες, θέλοντας να διερευνήσει αν μια χωρική αφετηρία μπορεί να συνεισφέρει στην οικειοποίηση του χώρου γύρω από το camp, στην αλλοίωση των περιφράξεων καθώς και τη διάχυση διαστάσεων του «δημοσίου» σε ένα κομμάτι που ήδη φαίνεται να συγκεντρώνει, αραιές αλλά ορατές χρήσεις.
/Μετρό Ελαιώνα
/Γεωπονικό Πανεπιστήμιο
/Camp
/διάγραμμα βασικών στοιχείων στην περιοχή μελέτης
7
/σημείο επέμβασης
8
9
+0.00
+3.10
0
10
0,5
1
2
3
4
ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ
AΓΙΟΥ ΠΟΛΥΚ
/τοπογραφικό διάγραμμα
11
+0.00
+3.10
0
0,5
1
2
3
4
/διαμόρφωση φύτευσης και διαδρομές
12
Η εγκατάσταση περιχαράσσεται πίσω από φυτεύσεις για να διατηρήσει την κρυφή της ταυτότητα κα να είναι ορατή σε αυτούς που χρησιμοποιούν ήδη το χώρο. Επί της ουσίας η εγκατάσταση είναι ένας τρισδιάστατος μεταλλικός κάναβος, περιμετρικά μιας μπετονένιας τετράγωνης πλατφόρμας με δυνατότητα μετατροπής του. Στο κέντρο της πλατφόρμας υπάρχει κυκλικό στοιχείο που επιδέχεται φύτευση ενός ελαιόδεντρου.
13
/Όψη ΒΑ
/Προοπτικό Σχέδιο
14
±0.00
+3.00
+2.20
±0.00
0
0,5
1
2
3
4
Η ελιά αυτή αποτελεί τον κοινό τόπο συγκέντρωσης και περιβάλλεται από διαμορφώσεις καθισμάτων και τραπεζιών. Η μπετονένια πλατφόρμα μαζί με τα στοιχεία αυτά, που είναι πακτωμένα πάνω της και αποτελούν συνέχειά της, επιτελούν το έργο τους και από μόνα τους. Ο κάναβος είναι επί της ουσίας μια προσθήκη πλαισίωσης αλλά και μια υποδομή την οποία οι επισκέπτες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν όπως νομίζουν (βλ. παράδειγμα την πλήρωση των κενών με πρόσθετα στοιχεία, σχηματίζοντας εν δυνάμει δωμάτια. ) Δυο ξύλινα στοιχεία στηρίζονται σε αυτήν τη “σκαλωσιά”, δίνοντας τη δυνατότητα να ανέβει ο επισκέπτης σε υψηλότερο επίπεδο.
15
/Κολλάζ επίσκεψης
16
+0.00
+3.10
0
0,5
1
2
3
4
/Κάτοψη υποδομής
17
/Αναλυτικό σχέδιο επι μέρους κομματιών
18
19
/Ενδεικτική άποψη απόρριψης στοιχείων του κανάβου
/Ενδεικτική άποψη συνολικής απόρριψης στοιχείων του κανάβου
20
Η δυνητική χρήση της εν λόγω υποδομής αποδίδει την έννοια του «δημοσίου» με την έννοια της σύγκρουσης αλλά και του κοινού χώρου και μπορεί να αποτελέσει ένα χωρικό δείγμα που θα είναι οικειοποιήσιμο και θα διαχυθεί, αναδεικνύοντας μια διάσταση εμπλοκής των ανθρώπων με το χώρο που ζουν καθώς και την ικανότητά τους να τον επηρεάζουν προς όφελός τους. Η σταδιακή ή ραγδαία μεταποίηση της υποδομής από τους επισκέπτες θα είναι αυτή που εν τέλει θα δώσει μορφή στον κοινό χώρο, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα αποσυντεθεί πλήρως και θα απορριφθεί.
21
https://spatialrealities.wordpress.com/ 2019
22