Magazine 'Masterpieces in Miniature: Schatten uit de Rosalinde and Arthur Gilbert Collection'

Museum voor diamant, juwelen en zilver

MASTER PIECES in Miniature

05.03.21– 15.08.21 Schatten uit de Rosalinde � Arthur Gilbert Collection

A V&A Exhibition – Touring the World

Rosalinde en Arthur Gilbert, ca. 1950 © V&A Archive of Art and Design

INHOUD 2

Voorwoord 4

Een portret van Rosalinde � Arthur Gilbert 12

In gesprek met gemmoloog Joanna Whalley 16

Snuifdozen, een koninklijk geschenk met dubbele bodem 18

Over DIVA 20

Activiteiten

Hebban olla vogala nestas hagunnan “

Een bekende verzamelaar vertrouwde mij ooit toe, dat je verzamelen moet doen vanuit je hart. Omdat je iets mooi vindt. Nooit strategisch en nooit als investering. Schoonheid kan namelijk nooit tegenvallen, beleggingen wel.

— Eva Olde Monnikhof, 2021

Uilenbeker, Meester met pelikaan, Antwerpen, 1548-1549 © Collectie Koning Boudewijnstichting, in bruikleen aan DIVA, foto: Dominique Provost

2

Eva Olde Monnikhof Directeur DIVA

Rosalinde en Arthur Gilbert leefden voor dit motto. Toen Sir Arthur Gilbert werd gevraagd waarom ze verzamelden, antwoordde hij simpelweg dat ze van mooie dingen hielden. De combinatie van goede smaak en de beschikking over serieuze middelen maakten dat de Gilberts een spectaculaire collectie wisten op te bouwen.

Deze kleurrijke collectie omvat, naast de meest mooie micromozaïeken, ook een selectie vogels.

Van een zilveren zwaan tot drinkbekers in vogeluitvoering. Het was een van deze bekers die op mijn verlanglijstje stond toen het Victoria and Albert Museum, waar de Gilbertcollectie is ondergebracht, bevestigde dat wij deze collectie een tijdje mochten huisvesten.

Een van de topstukken van ons eigen museum, DIVA, is een uilenbeker van de hand van een onbekende Antwerpse meester. Deze beker, welke we in Patrijsbeker, Georg Rühl, Neurenberg, 1598-1602 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

bruikleen hebben van de Koning Boudewijnstichting, stelt een eigenwijs kijkende uil voor. Op de rand, vlak onder de kop van onze uil, aan de binnenzijde staat een gedicht geschreven in het Vlaams dat zegt dat “als alle vogels in bed liggen, deze uil het best vliegt”.

In de Gilbertcollectie zit een vogel van een ander allooi. Een chique dame. Een patrijs. Uitgevoerd in goud, zilver en edelstenen met veren van parelmoer kijkt ze enigszins misprijzend de wereld in. Voor het eerst ontmoeten deze love birds elkaar in de stad, waar de liefde met een diamantring wordt bezegeld: Antwerpen!

Tot ons groot geluk stemde V&A in met deze date, die enkel in Antwerpen zal plaatsvinden. Deze match made in heaven kunt u in DIVA bewonderen. We dompelen u volledig onder in de wereld van de Gilberts en hun oogverblindende collectie. Ik hoop dat u, als bezoeker deze lente, net als ik, verliefd wordt op ons vogelpaar.

3

“

We hielden altijd al van mooie dingen en de verzameling groeide gewoon…

— Rosalinde Gilbert, 1987

EEN PORTRET VAN

Rosalinde � Arthur Gilbert Arthur Gilbert (1913-2001), geboren als Abraham Bernstein, en Rosalinde Gilbert (1913-1995) leerden elkaar kennen tijdens een bal bij Madame Tussauds (Londen). Enkele jaren later, in 1934, huwden ze. Met slechts 500 pond richtten ze samen in Londen een damesmodehuis op, Rosalinde Gilbert Ltd, dat kleding leverde aan

4

chique modezaken. Omdat Arthur door iedereen als Mr. Gilbert werd aangesproken, besliste hij om zijn naam te veranderen, tegen de wil in van zijn vader.

Tegen 1945 was hun bedrijf zo succesvol geworden dat de Gilberts, toen pas dertigers, in Californië konden gaan rentenieren. Ze waren

Zo bouwde het koppel een van de meest volledige 20ste-eeuwse privéverzamelingen van siervoorwerpen op. Ze stonden erop die te delen met het publiek. Zo was een deel van de verzameling voor het eerst te zien in 1970 in het Los Angeles County Museum of Art. Na de dood van Rosalinde in 1995 besliste Arthur om de collectie, samen met andere persoonlijke schatten, te verhuizen naar hun geboortestad Londen. Vooraleer de objecten naar het V&A verhuisden in 2008, waren ze nog een achttal jaar te zien in het Somerset House in Londen.

Rosalinde en Arthur Gilbert in hun jonge jaren © V&A Archive of Art and Design

actief op de Amerikaanse vastgoedmarkt, wat hen nog rijker maakte.

Op zoek naar speciale voorwerpen om hun villa in Beverly Hills in te richten, veranderden ze al snel in hartstochtelijke verzamelaars.

De Gilberts lieten zich hierbij adviseren door de beste antiquairs en experten. Ze hadden het geluk dat in die periode de meest buitengewone meesterwerken op de markt kwamen die eeuwenlang behoorden tot prinselijke, aristocratische of andere prominente verzamelingen.

Ongeveer honderd objecten uit de Gilbertcollectie worden in deze tentoonstelling Masterpieces in Miniature vanuit drie invalshoeken benaderd. Via de thema’s Kunst van de illusie, Stralend monumentaal? en Perfectie in zakformaat ervaar je de veelzijdigheid en de kwaliteit van de Gilbertcollectie.

Kunst van de illusie Arthur Gilbert vond zichzelf geen kunstverzamelaar, maar “een geobsedeerde die micromozaïeken verzamelt”. Zijn vurige liefde ontstond in 1969, toen hij twee schilderijen kocht waarvan hij dacht dat er barstjes in zaten. In werkelijkheid waren het mozaïeken gemaakt met de kleinste stukjes gekleurd glas die hij ooit gezien had.

5

Zicht op het Colosseum, micromozaïek, Domenico Moglia, Rome, ca. 1851 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

De Gilberts werden voorvechters van deze vergeten kunstvorm. Ze zouden de term ‘micromozaïek’ bedacht hebben om het onderscheid te maken met het traditionele Romeinse mozaïek. Op zoek naar exemplaren – van fijne juwelen tot forse tafelbladen – speurden ze de kunstmarkt af. Ze bouwden een van de grootste verzamelingen ter wereld uit en deelden hun kennis via publicaties en tentoonstellingen.

Arthur verzamelde ook pietre dure, mozaïeken in hardsteen, zowel exemplaren van museumkwaliteit als meer alledaagse stukken. Soms kocht hij verschillende versies van eenzelfde onderwerp om de enorme verscheidenheid en talrijke facetten van deze mozaïekkunst aan te tonen.

Pietre dure en micromozaïek ontstonden in Italië, met de bedoeling in steen of glas de volmaakte illusie van een schilderij te scheppen.

Stralend monumentaal?

De prachtige Italiaanse hemel, tafel in micromozaïek, Cavaliere Michelangelo Barberi, Rome, 1845 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

6

Zijn eerste stuk zilverwerk kocht Arthur in 1969 in een antiekhandel op Rodeo Drive in Los Angeles, toen hij en Rosalinde hun nieuwe woonst in Beverly Hills inrichtten.

Eerst vooral aangetrokken door het uitzicht van de voorwerpen, werden beiden al snel echte specialisten. Ze leerden de belangrijkste zilver- en goudsmeden kennen en kregen een goed oog voor de vele boeiende technieken en methoden gebruikt om goud en zilver te verfraaien.

Naast de kern van hun collectie, Brits zilverwerk uit de 18de en 19de eeuw, kochten ze Russische, Europese, Indische en Zuid- en Noord-Amerikaanse objecten. Dit breed overzicht van gouden en zilveren kunstvoorwerpen toont aan hoe edelsmeden overal ter wereld door de eeuwen heen reageerden op nieuwe gebruiken en de veranderende smaak en gewoonten van hun klanten.

Patrijsbeker, Georg Rühl, Neurenberg, 15981602 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

Schatten uit de renaissance De Gilberts bezaten weergaloze schatten uit de renaissance. Het ging vooral om drinkgerei in een zilveren of gouden montuur, uit exotische en kostbare materialen zoals een nautilusschelp of een steenbokhoorn.

De voorwerpen illustreren de pracht

van de natuur en de vaardigheid van de kunstenaar, maar ook de ontwikkeling en het prestige van de eigenaars. Arthur koos de stijlvolle patrijs als heraldisch symbool toen hij in 2001 geridderd werd.

Het huis van de Gilberts in Tudorstijl in Los Angeles © V&A Archive of Art and Design

7

Eerste zilveren aanwinst van Arthur Gilbert: Gedekselde compoteschotel, Paul Storr, Londen, 1820-1821 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

Schelpbeker met verguld zilveren monturen, Engeland of Vlaanderen, ca. 1585 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

Gasten ontvangen De Gilberts stonden bekend als gulle gastheren van luxueuze feesten, waarop ze hun gasten stijlvol, volgens oude tradities, lieten tafelen met hun antiek zilver.

Vanaf de 16de eeuw gebruikte men steeds vaker zilverwerk om gasten te ontvangen. Er waren meer festiviteiten van allerlei aard, waardoor ook het aantal zilveren voorwerpen en hun verscheidenheid toenam. Hoewel door veranderende noden en smaken veel zilverwerk omgesmolten werd tot nieuwe voorwerpen, konden de Gilberts toch een paar zeldzame bewaarde exemplaren kopen.

8

Zilveren tafelmiddenstuk (epergne), Thomas Pitts, Londen, 1763-1764 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

Perfectie in zakformaat Verder raakten ze in de ban van objets de vertu, typische 18de-eeuwse luxevoorwerpen.

Het waren dure kleinoden zoals portretminiaturen in email, snuifdozen, naaigerei en andere accessoires waarmee elegante figuren dag in dag uit pronkten.

Arthur en Rosalinde begonnen eigenlijk per toeval snuifdozen en portretminiaturen te verzamelen, nadat ze in 1975 een eerste gouden snuifdoos kochten die versierd was met twee portretten in email. Amper twintig jaar later hadden ze al een van de grootste verzamelingen snuifdozen opgebouwd, afkomstig

Zilveren chocoladekan, Samuel Courtauld, Londen, 1750-1751 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

9

“

Gouden doosjes zijn echt sensueel, sensueel, en je moet ze in je handen houden…

— Arthur Gilbert, 1998

uit alle belangrijke centra van de Europese edelsmeedkunst, waaronder enkele van de mooiste bekende Franse en Duitse exemplaren. Arthur Gilberts tijdgenoten herinneren zich hoe hij met trots zijn nieuwste aanwinst in de handen nam en met een enorm plezier de kleinste details bestudeerde.

Deze tentoonstelling is een unieke gelegenheid om Rosalinde en Arthur Gilberts wereld van schitterende meesterwerken te verkennen.

Masterpieces in Miniature: Schatten uit de Rosalinde and Arthur Gilbert Collection.

Een V&A tentoonstelling – reizend rond de wereld met de steun van de Gilbert Trust for the Arts – gepresenteerd in DIVA, museum voor diamant, juwelen en zilver in Antwerpen.

Wil je meer lezen over de Rosalinde and Arthur Gilbert Collection?

Op de website van V&A vind je filmpjes, een online collectie en het uitgebreide verhaal van Rosalinde en Arthur Gilbert. Scan de QR-code om naar de website van V&A te gaan.

10

Snuifdoos in goud en bergkristal met vlinders in email, mogelijk uit Dresden, ca. 1770 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

“D

e Gilberts waren fervente, gepassioneerde verzamelaars die door kunsthandelaars graag geziene gasten waren op antiekbeurzen over heel de wereld. Zo hebben ze ook op mij een sterke indruk gemaakt.

Ze waren steeds op zoek naar de beste stukken zilver. Veel handelaars hebben trouwens voor hen meegezocht naar de meest bijzondere stukken om hun collectie aan te vullen.

Als collectioneurs hebben de Gilberts begrepen dat het leven met bijzondere, unieke stukken een andere dimensie kan krijgen en inzichten kan bieden in geschiedenis, diverse culturen en respect voor ambachten.

Axel Vervoordt Kunst- en antiekhandelaar

11

Met edelstenen bezette snuifdoos in goud en chrysopraas van Frederik de Grote, Berlijn, ca. 1765 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

IN GESPREK met gemmoloog Joanna Whalley

Kan je je kort even introduceren?

Ik ben Joanna Whalley, Hoofdconservator Metalen aan het Victoria and Albert Museum, en bovendien trots lid van DIVA's verwervingscommissie voor juwelen, accessoires en diamanten van vóór 1958. Als gediplomeerd gemmoloog ben ik gespecialiseerd in edelstenen en juwelen.

Wat is jouw favoriete object in de tentoonstelling Masterpieces in Miniature?

12

Dit is een schitterende selectie.

Door de jaren heen heb ik begerige blikken geworpen naar verschillende lievelingsobjecten, maar mijn absolute favoriet is de prachtige havikbeker, vervaardigd rond 1600 in het Duitse Ulm. De merkwaardige uitdrukking en fiere houding van de vogel zijn heerlijk om zien. Hoewel men aanneemt dat de beker aan het begin van de Verlichting is gemaakt, blijft hij toch stevig verankerd in het verleden. De havikbeker is een combinatie van verschillende krachtige middelen die men gebruikte om het effect van gif

tegen te gaan of zelfs te voorkomen.

Ten eerste is er de kokosnoot, een zeldzaam materiaal dat erg gewaardeerd was omdat het bescherming bood aan wie eruit dronk. Op de borst prijkt een intaglio edelsteen – van Romeinse oorsprong, denkt men – waarin een schorpioen is uitgekerfd.

Het is een cabochon van bloedsteen of heliotroop, dit is groene jaspis met rode vlekken die op bloed lijken. De ogen van de havik zijn van carneool. Men was overtuigd dat zowel bloedsteen als carneool bescherming boden tegen bloedingen en ontstekingen, de gangbare symptomen van vergiftiging. Terwijl een afbeelding van een schorpioen gezien werd als een krachtig tegengif. En de vleugels van de havik kunnen zelfs bewegen – hij heeft echt alles!

omsluitende zettingen, zodat de kleine onvolkomenheden handig verstopt en beschermd zijn. De in edelstenen uitgesneden bloemen zijn rechtstreeks op het chrysopraas bevestigd, zo kunstig dat ze zelfs onder gedempt licht lijken te stralen, terwijl het chrysopraas een eigen zachte gloed heeft. Adembenemend mooi.

Havikbeker, mogelijk Samuel of Hans Kassborer, Ulm, ca. 1600 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

Wat is er zo bijzonder aan de snuifdoos van Frederik de Grote volgens jou?

Het is een ultieme hulde aan de edelsmeedkunst. Ik heb die snuifdoos in detail kunnen bestuderen en heb met plezier veel bijgeleerd over de technische vaardigheden waarmee ze gemaakt is.

Als geheel is dit het werk van de allerbeste edelsteen- en diamantbewerkers, goudsmeden en edelsteenzetters uit die tijd. De diamanten zijn zo gekliefd en geslepen dat hun soms wat ondiepe vorm toch optimaal tot zijn recht komt. Ze zijn prachtig gemonteerd in nauw

13

Welke tips zou je geven voor het reinigen van een snuifdoos of juweel?

Hierop antwoorden, is niet zo eenvoudig als het lijkt! Alles hangt af van het stuk zelf en van de oorspronkelijke afwerking van het oppervlak, van de soort zettingen en natuurlijk ook van de huidige staat van het voorwerp.

Ik zou zeggen: bij twijfel, spreek altijd een gespecialiseerde restaurator aan.

Controleer in ieder geval of de diamanten vastzitten vóór je het stuk schoonmaakt. Bij juwelen die vaak gedragen worden, bestaat het gevaar dat na het weghalen van opgehoopt vuil loszittende stenen uit de zetting vallen. Als de diamantzetting achteraan open is – en alleen dan – is het veilig de stenen zorgvuldig schoon te maken met warm water met een scheutje zacht afwasmiddel en een zachte borstel die ook achter de zetting kan reinigen. Je mag het juweel niet in de vloeistof onderdompelen, zeker niet als het holten bevat waarin water zou kunnen blijven zitten. Dep het droog met een doek die niet pluist en laat het drogen. Let hierbij op dat niets aan de zetting blijft haken.

Witte diamanten monteert men altijd in een witmetalen zetting om de kleur beter te doen uitkomen. Tot de jaren 1890 gebruikte men hiervoor zilver. Jammer genoeg slaat zilver aan en wordt het na enige tijd zwart.

14

Een reiniging is dan nodig om de diamanten goed zichtbaar te maken.

Dat wordt bemoeilijkt door het feit dat men diamanten tot laat in de 18de eeuw bijna altijd in een gesloten zetting monteerde, op een zwarte achtergrond om de schittering te verhogen of op een zilveren folie met een hoge zuiverheidsgraad. Omdat een reinigingsvloeistof of solvent altijd de kleinste gaatjes vindt in een edelsteenzetting, mag je zo'n product in geen geval gebruiken. Zo nodig gebruik je een droog reinigingsmiddel, zoals een zilverpoetsdoek.

Gouden doosjes uit de 18de eeuw zijn vaak gemaakt van goudlegeringen in verschillende kleuren zoals rood, groen en wit, naast het meer gangbare gele goud. Op de plekken waar verschillende legeringen elkaar raken, vormt zich een galvanische cel en ontstaat er op termijn aanslag.

Om dat proces te vertragen, moet je de voorwerpen altijd opbergen of uitstallen in een droge omgeving, vrij van vervuilende stoffen. Hou ze weg van vers hout, wol, vilt, rubber en alle andere materies waaruit na verloop van tijd schadelijke dampen kunnen vrijkomen. Als het metaal aanslag vertoont, kan je het voorzichtig schoonmaken met een wattenstaafje, hoogstens bevochtigd met gedenatureerde ethanol. Vermijd hierbij de zetting van de edelstenen. Als een grondigere reiniging nodig is, vraag je best raad aan een ervaren restaurator.

MASTERPIECES

MASTERPIECES in Miniature

T

“E

he rosalinde and arthur gilbert collection, now housed in the Victoria and Albert Museum,

London, is one of the most significant collections

of European decorative arts acquired privately in the

twentieth century. Built up by an indefatigable couple over a forty-year period, it comprises nearly 1,000 masterpieces – works created from precious metals, gold snuffboxes,

enamel portraits and mosaics – chosen for their virtuosity, magnificence and rarity. Masterpieces in Miniature

presents highlights from the collection and accompanies its spectacular presentation at DIVA, the museum for diamonds, jewellery and silver in Antwerp.

Treasures from the Rosalinde and Arthur Gilbert Collection

02/12/2020 02:54

Je kan meer lezen over de Gilbertcollectie in Treasures from the Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, een nieuwe publicatie door V&A Publishing met de hoogtepunten uit de collectie.

De publicatie is een mooie aanvulling bij de schitterende presentatie in DIVA. Te koop bij DIVA. Voor bestelinfo zie www.divaantwerp.be Auteur: Alice Minter Met bijdragen van Jacques Schumacher en Joanna Whalley.

Aantal pagina´s: 57 Verkoopprijs: € 12 ISBN: 9789078487197

en van mijn lievelingsvoorwerpen uit de verzameling is de snuifdoos in chrysopraas. Het is een fascinerend stuk, bezet met diamanten.

De felgroene kleur van de chrysopraas lijkt haast onnatuurlijk. De doos werd in 1765 vervaardigd voor Frederik de Grote om indruk te maken op de koninklijke hofhouding. Zijn goudsmeden produceerden een aantal van de meest ongelooflijke dozen ter wereld. Ik neem altijd even de tijd om er in onze zalen naar te kijken en stil te staan bij de vaardigheid en het geduld die nodig waren om zoiets te maken.

We hopen dat we met de reizende tentoonstelling onze verzameling voor de hele wereld kunnen openstellen en zo de belangrijkste wens van de Gilberts vervullen. Ze wilden hun verzameling niet enkel voor zichzelf opbouwen, maar voor iedereen.

Jessica Eddie Assistent curator van de Rosalinde and Arthur Gilbert Collection - V&A

15

Presentatiesnuifdoos Koningin Victoria, Charles Colin & Sons, Hanau, 1837 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum

SNUIFDOZEN een koninklijk geschenk met dubbele bodem Wim Nys

Hoofd collectie en onderzoek DIVA

De band tussen het Belgische en Britse koningshuis was in de 19de eeuw bijzonder sterk. De ambitieuze Leopold van SaksenCoburg-Saalfeld hoopte via zijn huwelijk met Charlotte van Wales het tot koning-gemaal van Engeland te schoppen, maar het vroegtijdige overlijden van prinses Charlotte besliste daar anders over.

Uiteindelijk werd hij in 1831 de eerste koning van België. Zijn zus Victoria huwde met prins Edward.

Dochter Victoria was tot in 2015 de langst regerende monarch in de Britse geschiedenis, een periode die alom bekend staat als het victoriaanse tijdperk. In de pers werd veel

16

aandacht besteed aan de reizen van koningin Victoria naar België. In 1852 stond bijvoorbeeld Antwerpen op het programma en was er veel publieke belangstelling.

Bij officiële bezoeken en bijzondere gelegenheden werden geschenken uitgewisseld, vanuit diplomatiek standpunt en als blijk van erkentelijkheid of herinnering.

Naast het uitreiken van ordetekens waren gouden snuifdozen met gekroonde monogrammen of portretminiaturen - zeker als daar diamanten aan toegevoegd werden een bijzonder representatief én waardevol geschenk.

Vrijblijvend waren dergelijke presentatiesnuifdozen allerminst.

Ze onderstrepen zowel de positie van schenker als ontvanger.

Kort na haar troonsbestijging schonk koningin Victoria een gouden snuifdoos met het diamanten monogram VR (Victoria Regina) aan kolonel Francis Venables-Vernon-Harcourt voor bewezen diensten als stalmeester in Kensington Palace. De snuifdoos werd door Arthur Gilbert in 1993 aangekocht op een veiling in Londen. De snuifdoos is van Duitse makelij, meer bepaald uit Hanau, het productiecentrum bij uitstek voor gouden snuifdozen in de 19de eeuw.

Onafgewerkte exemplaren werden door hofjuweliers geassembleerd en naargelang de gelegenheid aangevuld met miniaturen, monogrammen of gegraveerde opschriften.

Bezoek van Koningin Victoria aan Antwerpen in 1852, The Illustrated London News, 21 augustus 1852 © Alamy Stock Photo

Ook koning Leopold II, de volle neef van koningin Victoria, zette snuifdozen in als relatiegeschenk, zowel in familiale als diplomatieke context. De gouden snuifdozen werden onder andere ingekocht bij de firma Weishaupt uit Hanau en door hofleveranciers, zoals Auguste Dufour, op maat van de gelegenheid of bestemmeling aangepast. In 2015 kocht de Koning Boudewijnstichting een gouden snuifdoos met portretminiatuur en briljanten aan die gelinkt kan worden aan de geboorte van aartshertogin Elisabeth Maria van Oostenrijk, dochter van kroonprins Rudolf van OostenrijkHongarije en prinses Stefanie.

Presentatiesnuifdoos koning Leopold II, C.M. Weishaupt, Hanau, ca. 1875-1883 © Collectie Koning Boudewijnstichting, Fonds Christian Bauwens in bruikleen aan DIVA, foto: Dominique Provost

17

OVER DIVA DIVA is hét museum voor diamant, juwelen en zilver in Antwerpen.

Je maakt kennis met de rijke geschiedenis van diamant en edelsmeedkunst in Antwerpen en ontdekt alles over de handel, het vakmanschap en de consumptie van de ultieme luxegoederen.

DIVA atelier is een atelier voor juwelen en edelsmeedkunst waar zowel specialisten als liefhebbers welkom zijn. Voor specialisten organiseren we masterclasses waar wordt ingezoomd op specifieke technieken van vroeger en nu. Heb je weinig of geen kennis van juwelen en zilver?

Het hele jaar door bieden we diverse workshops en zomerateliers aan waarvoor geen voorkennis vereist is. Schrijf je in voor de workshops op de website.

DIVA bibliotheek Voor iedereen die zijn of haar kennis over diamant, juwelen en zilver wil verdiepen of zich wil laten verrassen door de Bijzondere Collecties, is er de museumbibliotheek. Neem plaats in de leeszaal, bekijk onze gespecialiseerde tijdschriften en raadpleeg de fysieke en digitale informatiebronnen. Check de website voor de openingsuren en volg ons op Instagram DIVAlibrary.

Waar vind je ons?

DIVA ligt pal in het historische centrum van Antwerpen, en toch vlak aan de kaaien. Daardoor is het museum vlot te voet, met de fiets, waterbus, openbaar vervoer en met de auto bereikbaar.

DIVA is elke dag open van 10 tot 18 uur behalve op woensdag.

Reserveer je tickets online op www.divaantwerp.be.

DIVA, Suikerrui 17-19, 2000 Antwerpen Vragen? Mail naar info@divaantwerp.be of bel +32 (0)3 360 52 52.

Toegankelijkheid DIVA is toegankelijk voor bezoekers met een beperkte mobiliteit. Bekijk de website voor de mogelijkheden die DIVA aanbiedt voor mensen met een auditieve of visuele beperking.

18

Volg ons DIVA.Antwerp DIVAantwerp Deel je ervaring #DIVAantwerp Tickets Koop je ticket online via www.divaantwerp.be.

Met het toegangsticket bezoek je de vaste collectie én tijdelijke expo´s in het museum.

Volwassenen: € 12 Kortingstarief: € 7 - 26 jaar: € 7 - 12 jaar gratis Opgelet: vanaf 1 september 2021 wijzigen de tarieven.

Raadpleeg www.divaantwerp.be voor kortingsacties en toegang voor pashouders.

“W

e zijn enorm trots dat we Masterpieces in Miniature in primeur mogen presenteren in het museum DIVA in Antwerpen. Dé plek in Europa waar sinds de 16de-eeuw kunst en luxeproducten, zoals diamant, juwelen en zilver, uit alle windrichtingen samenkomen.

De verzamelgebieden van de Gilbertcollectie sluiten hier naadloos op aan.

Uiteraard mag het wassen beeld van Arthur Gilbert, vaak beschouwd als een buitensporigheid van een diva, niet ontbreken in een museum met de naam DIVA!

Alice Minter Curator Rosalinde and Arthur Gilbert Collection — V&A

19

ACTIVITEITEN DIVA presenteert een programma voor jong en oud. Bekijk www.divaantwerp.be/agenda voor meer informatie én nieuwe activiteiten. Gedurende het jaar worden er nieuwe activiteiten toegevoegd aan de agenda.

Opgelet: we raden je aan op de website te controleren of de geplande activiteiten doorgaan wegens mogelijke coronamaatregelen. Tickets reserveer je vooraf via de webshop.

Niks missen? Schrijf je in op de maandelijkse nieuwsbrief of volg DIVA op Facebook en Instagram.

25.10.2020 – 14.03.2021 EXPO / DE KUNST VAN HET CISELEREN 30.10.2020 - 14.03.2021 EXPO / THE JEWELLER´S ART. REVOLUTIONAIRE JUWELEN UIT DE JAREN 1960 - 1970 05.03.2021 – 15.08.2021 EXPO / MASTERPIECES IN MINIATURE: SCHATTEN UIT DE ROSALINDE AND ARTHUR GILBERT COLLECTION In samenwerking met het Victoria and Albert Museum in Londen presenteert DIVA de tentoonstelling Masterpieces in Miniature: schatten uit de Rosalinde and Arthur Gilbert Collection.

Masterpieces in Miniature is een ode aan de indrukwekkende erfenis van Rosalinde en Arthur Gilbert. Je krijgt de kans om de schatten uit de Gilbertcollectie van zeer dichtbij te bewonderen. Voor de allereerste keer zal er een topselectie uit alle deelverzamelingen te zien zijn op het Europese continent.

Prijs: inbegrepen in je toegangsticket

20

CONTINU

CONTINU

EXPO / DIVA, A BRILLIANT STORY

RONDLEIDING / MET GIDS

De vaste collectie van DIVA komt tot leven in zes zalen die elk een verhaal vertellen. Ga mee op een tijdreis doorheen 500 jaar vakmanschap en ambacht en bewonder DIVA´s briljante collectie.

Prijs: inbegrepen in je toegangsticket 05.03.2021 – 15.08.2021 FAMILIEPARCOURS / OOG VOOR DETAIL

Wil je de expo Masterpieces in Miniature graag bezoeken met een gids? Dat is mogelijk onder voorbehoud van de geldende coronamaatregelen.

Bekijk voor de meest actuele informatie: www.divaantwerp.be/ plan-je-bezoek-in-diva 14.03, 11.04, 09.05, 13.6, 11.07 en 08.08.2021 RONDLEIDING / DIVA DELUXE MASTERPIECES IN MINIATURE Prijs: toegangsticket + € 2 Aanvang: 14 u De data zijn onder voorbehoud.

Bekijk de agenda op www.divaantwerp.be voor actuele informatie.

25.04.2021

Verken samen met je familie de expo Masterpieces in Miniature tot in het kleinste detail. Elke speurneus krijgt een vergrootglas. Daarmee lukt het je vast om alle opdrachten, die we verstopten in de expo, tot een goed einde te brengen!

Voor kinderen van 8 tot 11 jaar.

Prijs: gratis

EVENT / ERFGOEDDAG Tijdens Erfgoeddag 2021 zetten we een aantal onverwachte en minder gekende sterren uit onze collectie in de schijnwerpers. Neem ook zeker een kijkje in het atelier van DIVA. Daar demonstreren edelsmeden de kunst van hun ambacht.

Prijs: gratis

21

DIVA ATELIER 10.04.2021 – 11.04.2021 WORKSHOP / DRAWING GEMS Het schilderen van juwelen met gouache is een nauwkeurig en creatief ambacht dat in historische huizen wordt gekoesterd als een belangrijk onderdeel van hun erfgoed. Elke juweeltekening is een klein meesterwerk. Tijdens deze workshop ontdek je een reeks van edelsteenvariëteiten en slijpvormen en leer je diverse teken- en schildertechnieken. Er is geen voorkennis nodig om deze workshop te volgen.

Prijs: € 125 05.07.2021 – 09.07.2021 MASTERCLASS / SILVIA WEIDENBACH Silvia Weidenbach was de eerste V&A Gilbert Collection artist in residence. Door digitale ontwerpen, 3D-printen en traditionele zilversmeedtechnieken te combineren, creëert ze uitbundige sieraden die aandacht vragen. Tijdens deze masterclass neemt ze deenemers mee op een creatieve verkenning door de tentoonstelling Masterpieces in Miniature en laat ze je kennismaken met een scala aan materialen en werkprocessen.

De masterclass is geschikt voor (studenten) edelsmeden.

22

26.07.2021 – 30.07.2021 en 02.08.2021 – 07.08.2021 WORKSHOP / ZILVERSMEDEN VOOR BEGINNERS EN GEVORDERDEN Tijdens dit zomeratelier krijgen beginners de basistechnieken zilversmeden onder de knie. Zo leer je zagen, vijlen, schuren, polijsten en smeden en ga je naar huis met een zelfgemaakt zilveren schaaltje. Eens je de basistechnieken in de vingers hebt, kun je je als gevorderde gaan uitleven met je eigen ontwerpen.

Tijdens de zomerateliers lopen beginners en gevorderden door elkaar en wordt iedereen op maat begeleid.

Prijs: € 105 per dag, deelnemers schrijven zich in voor minimum 3 dagen

23.08.2021 – 27.08.2021 WORKSHOP / SMEDEN VAN LEPELS Tijdens de workshop kom je stap voor stap alles te weten over hoe je een lepel in metaal kan vormen en uiteindelijk afwerken. Smeden is een heel oude techniek die eenvoudig en leuk is om te doen.

Prijs: € 105 per dag, deelnemers schrijven zich in voor minimum 2 dagen.

DIVA TALKS 20.05.2021 DIVA TALK / ALICE MINTER MASTERPIECES IN MINIATURE: INSIGHTS FROM THE CURATOR Alice Minter, curator van de Rosalinde en Arthur Gilbert Collection en de tentoonstelling Masterpieces in Miniature, verzorgt een avondlezing waarbij ze ingaat op de fascinerende verzamelgewoonte van de Gilberts en op enkele van de meest iconische stukken uit de Gilbertcollectie.

08.07.2021 DIVA TALK / SILVIA WEIDENBACH Silvia Weidenbach is een juweelontwerper die traditionele en hedendaagse technieken combineert in opvallende en unieke stukken. Ze was in 2019 de eerste V&A Gilbert Collection artist in residence. Tijdens deze residentie liet ze zich inspireren door de indrukwekkende collectie en creëerde ze een gouden doos getiteld Visual Feast. Hoe dit creatieproces verliep kom je te weten tijdens haar lezing.

Aanvang: 19u30 Prijs: € 5, € 3

Aanvang: 19u30 Prijs: € 5, € 3

23

DIVA BIJ JOU THUIS

ONLINE EXPO / MASTERPIECES IN MINIATURE

Ben je niet in de gelegenheid om naar DIVA te komen? Dan komt DIVA naar jou thuis! Vanuit de veiligheid van jouw eigen huis wandel je binnen in één van onze online expo´s.

Kort na de opening op 5 maart bezoek je de expo ook online. Schrijf je in op onze nieuwsbrief zodat je direct op de hoogte bent van de online opening.

COLLECTIE DIVA ONLINE

ONLINE EXPO / THE JEWELLER´S ART Via de digitale tour en de geïllustreerde bezoekersbrochure kan je je verdiepen in de juweelkunst uit de jaren 1960 en 1970. De digitale tour is ook in Virtual Reality beschikbaar en vind je terug op www.divaantwerp.be.

De permanente collectie van DIVA bekijk je via www.divaantwerp.be/ collectie. Of je nu op zoek bent naar mannenjuwelen, ontwerptekeningen of design en siervoorwerpen: op de website navigeer je eenvoudig door de verschillende categorieën.

Wetenschappelijke artikelen vind je terug onder het kopje ‘onderzoek’ in de menubalk.

DIVA OP DE SOCIALE MEDIA Wil je dagelijks op de hoogte gehouden worden van nieuwtjes, tentoonstellingen, series in de kijker over diamant, juwelen of zilver?

Volg DIVA via Facebook of Instagram en deel je ervaring van je bezoek via de hashtag #DIVAantwerp.

DIVA.Antwerp

24

DIVAantwerp

COLOFON

Dit magazine is een productie van DIVA, museum voor diamant, juwelen en zilver.

Coördinatie: Suzanne de Lange Teksten: Suzanne de Lange, Leonie Maerevoet, Wim Nys, Eva Olde Monnikhof, Joanna Whalley Vertaling Engels-Nederlands: Martine Bom Eindredactie: An Labis, Leonie Maerevoet Grafische vormgeving: Shtick Met bijzondere dank aan: Jessica Eddie, Axel Vervoordt, Alice Minter, V&A Touring Exhibitions Afbeeldingen © DIVA, V&A © 2021 DIVA voor deze uitgave, alle rechten voorbehouden. v.u.: Eva Olde Monnikhof, Directeur DIVA, Gildekamersstraat 9, 2000 Antwerpen Wettelijk depotnummer: D/2021/14.608/7 Disclaimer: DIVA heeft geprobeerd om alle rechten te regelen in overeenstemming met de betreffende wetgeving. Diegene die meent rechten te kunnen laten gelden, kan zich richten tot de uitgever.

25

MASTERPIECES IN MINIATURE: SCHATTEN UIT DE ROSALINDE AND ARTHUR GILBERT COLLECTION. 05.03.2021 - 15.08.2021 Een V&A tentoonstelling – Reizend rond de wereld met de steun van de Gilbert Trust for the Arts – gepresenteerd in DIVA, museum voor diamant, juwelen en zilver in Antwerpen.

Een mand met fruit en bloemen, micromozaïek, Rome, ca. 1840-1850 © Rosalinde and Arthur Gilbert Collection, in bruikleen aan Victoria and Albert Museum