YAPI | BUILDING
Dilara Kara
2017 | 35
BUILDING | YAPI
Yalnız Mekanlar Alone Places
İstanbul’da yaşayıp da köhne mekânlara ilgi duymamak olmaz. Kim, neden yalnız bırakmış buraları, neler yaşanmış içlerinde, nelere tanıklık etmişler… Mimarlıkla ilk temasım, yaşanmışlık kokulu, zamanın durduğu bu mekânlara olan merakım sayesinde oldu. Bu ilgim mimarlık eğitimim süresince de artarak devam etti. Yüksek lisans eğitimimin ilk yıllarındaysa terk edilmiş mekânları kentteki bir flaneurden farklı olarak, bir de mimar gözüyle incelemeye başladım, ölçeğimse artık İstanbul değil dünya geneliydi. Böylelikle, kısa sürede, dünya genelinde farklı sebeplerle terk edilmiş olan mekânların ve yapıların terk edilme sebeplerini ve bu mekânların yeniden kullanılıp kullanılamayacağını sorguladığım bir veri tabanım olmuş oldu. Farklı sebeplerle terk edilmiş bu mekânlardan bana en ilginç gelen iki tanesi ise şunlar: HAYALET KENT ‘PRİPYAT’ Pripyat, günümüzde Ukrayna’nın kuzeyinde yer alan, Kiev’e bağlı bir hayalet kent. 1970 yılında Çernobil Nükleer Santrali çalışanları için kurulmuş olan kent, 1986 yılında Çernobil reaktör kazasının meydana gelmesi sonucu
The unique stories of abandoned places in Istanbul draw people’s interest. I got involved in architecture because I was interest in abandoned places where time stops. My interest in abandoned places increased while I was studying architecture at university. In the first year of my post graduate program I began to analyze abandoned places around the world through an architectural perspective rather than seeing them as flaneurs in the city. Therefore I formed a database which involved the factors forcing people to abandon these places and question whether these places could be used again. You will read the stories of the two places which I find most interesting. ‘PRIPYAT’ - THE GHOST CITY Pripyat is the ghost city in Kiev, in north Ukraine. The city which was established in 1970 for the workers of Chernobyl Nuclear Power Plant, was evacuated in 1986 after the Chernobyl Nuclear Power Plant Accident. After the accident which was accepted as one of the biggest catastrophes of the 20th century, Pripyat where 49 thousand people lived was evacuated immediately as it was within the range of 10 km danger zone to Chernobyl. Today the
Binalar da doğar, yaşar ve ölür. Bir zamanlar insanların yaşam alanı olan mekânların TERK EDİLİŞ sebepleri farklı olsa da kaderleri ortaktır; terk edilmek. Buildings do live and die. Although the reasons as why places where people once lived were deserted vary their destines are similar: being deserted.
36 | 2017
YAPI | BUILDING
Ghost town; Shan-Zhi
Hayalet şehir; Shan-Zhi boşaltılmış. 20. Yüzyılın en büyük patlamalarından biri olarak kabul edilen bu kaza sonrasında 49 bin kişinin yaşadığı ve Çernobil’in 10 kilometrelik tehlike çemberine giren Pripyat, hızlıca tahliye edilmiş. Bugünse aniden terk edilen kentte 49 bin kişinin günlük kullanımına dair her şey, aynı 31 yıl önce bırakmak zorunda kaldıkları o geceki gibi durmakta. Herhangi bir canlının halen giremediği bu hayalet kent, teknolojinin gelişmesiyle Drone kameraların yaygınlaştığı günümüzde, fotoğraf ve video kayıtlarıyla incelenebilir halde. Öyle ki terk edilmiş bu kentin trajik mekân görüntüleri bilgisayar oyunları için de altlık olarak kullanılmakta. Örneğin; S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chernobyl, S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky, S.T.A.L.K.E.R.: Call of Pripyat ve Call of Duty 4: Modern Warfare gibi bilgisayar oyunlarının bir kısmı Pripyat’da geçmekte. Özellikle 2009 yılında çıkmış olan S.T.A.L.K.E.R.: Call of Pripyat’ta hikâyenin merkezi olarak oyunda önemli bir role sahip olmuş. Yaklaşık 1000 yıl sonra tekrar yaşanabilecek radyasyon düzeyine erişebilecek olan kenti, bırakıldığı haliyle, bugün arama motorlarının ‘sokak görünümü-street view’ uzantılarıyla gezebilmek mümkün. LANETLİ TATİL KÖYÜ ‘SAN-ZHI’ Tayvan’ın kuzeyinde yer alan San-Zhi ise ‘batıl inanç’lara yenik düşülüp terk edilmiş bir yerleşke. San-Zhi, yüksek gelirlilere hizmet vermeyi hedefleyen bir tatil köyü yerleşkesiyken inşaat sırasında yaşanan ölümcül kazalar sonucunda doğan korku hikâyeleri, diğer işçilerin buranın lanetli bir yer olduğuna inanmasına yol açmış. İşçilerin düzenli çalışmamaları nedeniyle aksayan iş planı inşaat yatırımcılarının geri çekilmesine sebep olurken, kötü hikâyeleri sebebiyle de yapılar alıcı bulamamış.
city where 49 thousand people used to live remains just like it was 31 years ago when the citizens were evacuated. The ghost city where no living creature can enter could be observed via photographs and video tapes thanks to drone cameras. Dramatic images of the city are used as graphic textures in pc games such as S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chernobyl, S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky, S.T.A.L.K.E.R.: Call of Pripyat and Call of Duty 4: Modern Warfare. In these games some of the events take place in Pripyat but especially in S.T.A.L.K.E.R.: Call of Pripyat which was released in 2009, the whole story is based on Pripyat. The radiation level of the city which can be seen via ‘street view’ adds of search engines would decrease to normal level after 1000 years. HAUNTED POD VILLAGE ‘SAN-ZHI’ San-Zhi is another place in north Taiwan which was abandoned because of ‘superstitious beliefs. Although San-Zhi was built as a holiday village to provide service to high profile customers, the horror stories which spread after the deadly accidents during the construction scared workers and made them believe the place was haunted. The investors had to withdraw the investment because their business plan failed due to workers who didn’t want to work in the construction. The ready to use buildings couldn’t find buyers because of the bad rumors. The project that could be one of the unique futuristic architectural samples of its time was cancelled before anyone ever lived there. The ghost stories had effected the region so badly that the half completed construction was abandoned without being demolished and no constructions were made instead. San-Zhi maintains its presence with its colored aluminum structures and artificial lake with water slides. You can visit this haunted pod village in case you find a courageous driver.
Ukrayna, Pripyat / Ukraine, Pripyat
2017 | 37
BUILDING | YAPI
Futuristic architecture
Füturistik mimari
Hal böyle olunca zamanının belki de ender fütüristik mimari örneklerinden biri olacak olan bu güzel tatil köyü projesi içinde kimse yaşamadan durdurulmuş. Hayalet hikâyeleri o kadar etkili olmuş ki bölge yarım kalan inşaat haliyle tamamen terk edilmiş; yapılan kısımlar yıkılmamış, yerine yeni inşaat yapılmamış . Renkli alüminyum strüktürleriyle, su kaydıraklı yapay gölüyle, kısacası tüm endamıyla bugün halen varlığını korumakta San-Zhi. Şayet oraya giden korkusuz bir şoför bulursanız ziyaret edebilirsiniz.
Tayvan, San-Zhi / Taiwan, San-Zhi