นครศรีธรรมราช 2561 by DMG Books

ตามรอยพระเจ้าตาก กราบหลวงปู่ทวด นครศรีธรรมราช - สงขลา

วันเสาร์ที่ 31 มีนาคม 2561 - วันจันทร์ที่ 2 เมษายน 2561

ใบอนุญาตเลขที่ 11/08283

ผู้ที่ถือบัตรเครดิต KTC และผู้ที่ถือบัตรเครดิตกสิกรไทย ผ่อนนานสุด 9 เดือน ดอกเบี้ย 0.89% / เดือน เฉพาะผู้ที่ถือบัตรเครดิต KTC สามารถแลกคะแนนสะสม 1,000 คะแนน = 100 บาท

สำ�รองที่นั่ง โทร. 02-685-2299, 086-8842449 (แอน), 092-9561145 (นก), 096-8838567 (เอิร์น) รายละเอียดเพิ่มเติม www.dmgbooks.com ธรรมดีทัวร์ white heart journey

ประวัติหลวงปู่ทวด

ตอนปลายรัชสมัยของพระมหาธรรมราชา แห่งกรุงศรีอยุธยา ณ หมู่บ้านสวนจันทร์ ต�ำบลชุมพล เมือง จะทิ้งพระตรงกับวันศุกร์ เดือนสี่ ปีมะโรง พุทธศักราช 2125 ได้มีทารกเพศชายผู้หนึ่งถือก�ำเนิดจากครอบ ครัวเล็กๆ ฐานะยากจนแร้นแค้น แต่มีจิตอันเป็นกุศล ชอบท�ำบุญสุนทานยึดมั่นในศีลธรรมอันดี ปราศจากการ เบียดเบียนมนุษย์และสัตว์ทั้งหลาย ทารกน้อยผู้นี้มีนายว่า “ปู” เป็นบุตรของนายหู และนางจันทร์ เมือ่ เด็กชายปูอายุได้เจ็ดขวบ บิดาได้นำ� ไปฝากสมภาร จวง วัดกุฏหิ ลวง (วัดดีหลวง) เพือ่ ให้เล่าเรียนหนังสือ เด็กชาย ปูมคี วามเฉลียวฉลาดมาก สามารถเรียนหนังสือขอมและไทย ได้อย่างรวดเร็ว ครัน้ อายุได้ 15 ปี ก็บรรพชาเป็นสามเณรและ บิดาได้มอบแก้ววิเศษไว้เป็นของประจ�ำตัว ต่อมาสามเณรปูได้ ไปศึกษาต่อกับสมเด็จพระชินเสน ที่วัดสีหยัง (สีคูยัง) ครั้น อายุครบอุปสมบทจึงได้เดินทางไปศึกษาต่อทีน่ ครศรีธรรมราช ณ ส�ำนักพระมหาเถระปิยทัสสี ได้ท�ำการอุปสมบทมีฉายาว่า “ราโม ธมฺมิโก” แต่คนทั่วไปเรียกท่านว่า “เจ้าสามีราม” หรือ “เจ้าสามีราโม” เจ้าสามีรามได้ศกึ ษาอยูท่ วี่ ดั ท่าแพ วัดสีมาเมือง และวัดอื่นๆ อีกหลายวัด เมือ่ เห็นว่าการศึกษาทีน่ ครศรีธรรมราชเพียงพอแล้ว จึงขอโดยสารเรือส�ำเภาเดินทางไปกรุงศรีอยุธยา ขณะเดิน ทางถึงเมืองชุมพร เกิดคลื่นทะเลปั่นป่วน เรือไม่สามารถ แล่นฝ่าคลืน่ ลมไปได้ตอ้ งทอดสมออยูถ่ งึ เจ็ดวัน ท�ำให้เสบียง อาหารและน�ำ้ หมด บรรดาลูกเรือตัง้ ข้อสงสัยว่าการทีเ่ กิดเหตุ นครศรีธรรมราช 2

วัดดีหลวง อาเพศในครัง้ นีเ้ พราะเจ้าสามีราม จึงตกลงใจให้สง่ เจ้าสามีรามขึ้นเกาะและได้นิมนต์ให้เจ้าสามีรามลงเรือมาด ขณะทีน่ งั่ อยู่ในเรือมาดนัน้ ท่านได้ห้อยเท้าแช่ลงไปในทะเล ก็บงั เกิดอัศจรรย์นำ�้ ทะเลบริเวณนัน้ เป็นประกายแวววาวโชติ ช่วงเจ้าสามีรามจึงบอกให้ลูกเรือตักน�้ำขึ้นมาดื่มก็รู้สึกว่าเป็น น�้ำจืด Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

สั ญ ญาก็ จ ะยึ ด กรุ ง ศรี อ ยุ ธ ยาให้ อ ยู ่ ใ ต้ พ ระบรม เดชานุภาพของพระองค์ และทางกรุงสยามจะต้องส่งดอกไม้ เงิน ดอกไม้ทองอีกทัง้ เครือ่ งราชบรรณาการแก่กรุงลังกาตลอด ไปทุกๆ ปีเยี่ยงประเทศราชทั้งหลาย

เกาะนุ้ยนอก “ต�ำนานหลวงปู่ทวดเหยียบน�้ำทะเลจืด” จึงช่วยกันตักไว้จนเพียงพอ นายส�ำเภาจึงนิมนต์ ให้ท่านขึ้นส�ำเภาอีก และตั้งแต่นั้นมาเจ้าสามีรามก็เป็นชีต้น หรืออาจารย์สืบมา สมัยนั้นพระเจ้าวัฏฏะคามินี แห่งประเทศลังกา ซึ่ง เคยเป็นเมืองขึ้นของอาณาจักรแหลมทองทางภาคใต้ คิด แก้มอื ด้วยการท้าพนันแปลธรรมะ และต้องการจะแผ่พระบรม เดชานุภาพมาทางแหลมทอง ใคร่จะได้กรุงศรีอยุธยามาเป็น ประเทศราช แต่พระองค์ไม่ปรารถนาให้เกิดศึกสงครามเสีย ชีวิตแก่ประชาชนทั้งสองฝ่าย จึงทรงวางแผนการเมืองด้วย สันติวิธี คิดหาทางรวบรัดเอากรุงศรีอยุธยาเป็นเมืองขึ้นด้วย สติปัญญาเป็นส�ำคัญ เมื่อคิดได้ดังนั้น พระเจ้ากรุงลังกาจึงมีพระบรม ราชโองการสัง่ ให้พนักงาน ท้องพระคลังเบิกจ่ายทองค�ำบริสทุ ธิ์ แล้วให้ชา่ งทองประจ�ำราชส�ำนักไปหล่อ ทองค�ำเหล่านัน้ ให้เป็น ตัวอักษรบาลีเล็กเท่าใบมะขาม ตามพระอภิธรรมทัง้ เจ็ดคัมภีร์ จ�ำนวน 84,000 ตัว จากนั้นก็ทรงรับสั่งให้พราหมณ์ผู้เฒ่า อันมีฐานะเทียบเท่าปุโรหิตจ�ำนวนเจ็ดท่านคุมเรือส�ำเภาเจ็ดล�ำ บรรทุกเสื้อผ้าแพรพรรณ และของมีค่าออกเดินทางมายัง กรุงศรีอยุธยาพร้อมกับปริศนาธรรมของพระองค์ เมื่อพราหมณ์ท้ังเจ็ดเดินทางลุล่วงมาถึงกรุงสยาม แล้วก็เข้าเฝ้าถวายพระราชสาส์นของกษัตริย์ตนแก่พระเจ้า เอกาทศรถ มีใจความในพระราชสาส์นว่าพระเจ้ากรุงลังกา ขอท้าให้พระเจ้ากรุงสยามทรงแปลและเรียบเรียงเมล็ดทองค�ำ ตามล�ำดับให้เสร็จภายในก�ำหนดเจ็ดวันนับแต่วันที่ได้รับพระ ราชสาส์นนี้เป็นต้นไป ถ้าทรงกระท�ำไม่ส�ำเร็จตาม Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

หลวงปู่ทวดท่านเรียบเรียงและแปลอักษรไปได้มาก แล้ว ปรากฏว่าเมล็ดทองค�ำตัวอักษรขาดหายไปเจ็ดตัวคือ ตัว สัง วิ ธา ปุ กะ ยะ ปะ ท่านจึงทวงถามเอาที่พราหมณ์ทั้งเจ็ด พราหมณ์ทั้งเจ็ดก็ยอมจ�ำนน จึงประเคนเมล็ดทองค�ำที่ตน ซ่อนไว้นั้นให้ท่านแต่โดยดี ปรากฏว่าท่านแปลพระไตรปิฎก จากเมล็ดทองค�ำส�ำเร็จบริบูรณ์เป็นการชนะพราหมณ์ในเวลา เย็นของวันนั้น สมเด็จพระเอกาทศรถทรงพระโสมนัสยินดีเป็นที่ยิ่ง ทรงมีรับสั่งถวายราชสมบัติให้แก่เจ้าสามีรามให้ครอง 7 วัน แต่ทา่ นก็มไิ ด้รบั โดยให้เหตุผลว่าท่านเป็นสมณะ พระองค์กจ็ น พระทัยแต่พระประสงค์อนั แรงกล้าทีจ่ ะสนองคุณความดีความ ชอบอันใหญ่ยงิ่ ให้แก่ทา่ นในครัง้ นี้ จึงพระราชทานสมณศักดิใ์ ห้ เจ้าสามีรามเป็น “พระราชมุนสี ามีรามคุณปู มาจารย์” ในเวลา นัน้ พระราชมุนสี ามีรามคุณปู มาจารย์หรือหลวงพ่อทวดได้ไป จ�ำพรรษาอยู่ ณ วัดราชานุวาส ศึกษาและปฏิบตั ิธรรมอยู่เป็น เวลาหลายปี ด้วยความสงบร่มเย็นเป็นสุขตลอดมา ต่อจากนั้น กรุงศรีอยุธยาเกิดโรคห่าระบาดไปทั่ว เมือง ประชาราษฎรล้มป่วยเจ็บตายลงเป็นอันมาก ประชาชน พลเมืองเดือดร้อนเป็นยิ่งนัก สมัยนั้นหยูกยาก็ไม่มี นิยมใช้ รักษาป้องกันด้วยอ�ำนาจคุณพระศรีรัตนตรัย พระเจ้าอยู่หัว ทรงพระวิต กกัง วลมากเพราะไม่ มีวิธีใ ดจะช่ ว ยรัก ษาและ ป้องกันโรคนีไ้ ด้ ทรงระลึกถึงพระราชมุนฯี มีรบั สัง่ ให้อ�ำมาตย์ ไปนิมนต์ท่านเจ้าเฝ้า ท่ า นได้ ช ่ ว ยไว้ อี ก ครั้ ง โดยร� ำ ลึ ก ถึ ง คุ ณ พระศรี รัตนตรัยและดวงแก้ววิเศษ แล้วท�ำน�้ำพระพุทธมนต์ประพรม แก่ประชาชนทั่วทั้งพระนคร โรคห่าก็ ห ายขาดด้ ว ยอ� ำ นาจ คุณความดีและคุณธรรมอันสูงส่ง ท�ำให้พระเจ้าอยู่หัวทรง เลื่อนสมณศักดิ์ท่านขึ้นเป็นพระสังฆราชมีนามว่า “สมเด็จ พระสังฆราชคูรูปาจารย์”

นครศรีธรรมราช

ประวัติ

พระเจ้าตากสินมหาราช สมเด็ จ พระเจ้ า กรุ ง ธนบุ รี หรื อ สมเด็ จ พระเจ้าตากสินมหาราช หรือ สมเด็จพระบรมราชาที่ 4 มีพระนามเดิมว่า สิน (ชื่อจีนเรียกว่า เซิ้นเซิ้นซิน) พระราชบิดาเป็นจีนแต้จิ๋ว ได้สมรสกับหญิงไทยชื่อ นกเอีย้ ง ภายหลังเป็นกรมสมเด็จพระเทพามาตย์ ทรง เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์เดียวในสมัยอาณาจักร ธนบุรี ทรงปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์แห่ง กรุงศรีอยุธยา พระราชกรณียกิจที่ส�ำคัญในรัชสมัยของพระองค์ คือ การกอบกู้เอกราชจากพม่าภายหลังการเสียกรุงศรีอยุธยา ครั้ ง ที่ ส อง โดยขั บ ไล่ ท หารพม่ า ออกจากราชอาณาจั ก ร จนหมดสิ้ น และยั ง ทรงท� ำ สงครามตลอดรั ช สมั ย เพื่ อ รวบรวมแผ่ น ดิน ซึ่ง อยู ่ ภ ายใต้ ก ารปกครองของขุ น ศึก ก๊ ก ต่างๆ ให้เป็นปึกแผ่น เช่นเดียวกับขยายพระราชอาณาเขต ออกไปอย่ า งกว้ า งขวาง นอกจากนี้ พระองค์ ยั ง ทรงมุ ่ ง มั่ น ที่ จ ะฟื ้ น ฟู ป ระเทศในด้ า นต่ า งๆ ให้ ก ลั บ คื น สู ่ ส ภาวะ ปกติหลังสงคราม ทรงส่งเสริมทางด้านเศรษฐกิจ ศาสนา ศิ ล ปวั ฒ นธรรม วรรณกรรม และการศึ ก ษา เนื่ อ งจาก พระมหากรุณาธิคุณที่ทรงมีต่อแผ่นดินไทย รัฐบาลจึงได้ ประกาศให้วันที่ 28 ธันวาคมของทุกปีเป็น “วันสมเด็จ พระเจ้าตากสิน” และยังทรงได้รับสมัญญานามมหาราช สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พระองค์มีความ ส�ำคัญทีช่ าวไทยไม่สามารถจะลืมในพระคุณงามความดีทที่ รง กอบกูเ้ อกราช เริม่ แต่ทรงตีฝา่ วงล้อมพม่าเมือ่ ออกจากค่ายวัด พิชัย พร้อมด้วยสมัครพรรคพวกห้าร้อยคน มีอาวุธคือปืน เพียงกระบอกเดียว นอกนั้นเป็นหอกดาบ ก็สามารถตีหักฝ่า วงล้อมพม่าออกไปได้ หรือทรงเข้ายึดเมืองจันทบุรี ถือเป็นการ เริ่มต้นของพระองค์ เพราะได้เริ่มประกาศพระองค์ขึ้นเป็นเจ้า คนทั้งปวงเรียกพระนามว่า “เจ้าตากสิน” แต่นั้นมา นครศรีธรรมราช 4

สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงครองราชย์เป็น เวลา 15 ปี จึงทรงสวรรคตเมื่อ วันเสาร์ เดือน 5 แรม 9 ค�่ำ จศ. 1144 ปีขาล ตรงกับวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2325 สิริพระ ชนมายุได้ 48 พรรษา พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริยท์ ที่ รง พระปรีชาสามารถ กอบกู้ประเทศชาติให้เป็นเอกราชอิสรภาพ ตราบเท่าทุกวันนี้

พระราชปรารภของพระเจ้ากรุงธนบุรี อันตัวพ่อ ทนทุกข์ยาก ถวายแผ่นดิน แด่ศาสนา ให้ยืนยง สมณะพราหมณ์ เจริญสมถะ ถวายบังคม คิดถึงพ่อ ชาติของเรา ศาสนา พระศาสดา

ชื่อว่า กู้ชาติ ให้เป็น สมณะ คงถ้วน ปฏิบัติ วิปัสนา รอยบาท พ่ออยู่ คงอยู่ อยู่ยง ฝากไว้

พระยาตาก พระศาสนา พุทธบูชา พระพุทธโคดม ห้าพันปี ให้พอสม พ่อชื่นชม พระศาสดา คู่กับเจ้า คู่พระศาสนา คู่องค์กษัตรา ให้คู่กัน

Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

พระสุวรรณมาลิก เจดีย์ศรีรัตนมหาธาตุ

วันเสาร์ที่ 31 มีนาคม 2561

วัดพะโคะ

วั ด แห่ ง นี้ คื อ ที่ จ� ำ พรรษาของสมเด็ จ พะโคะ หรื อ หลวงพ่อทวดเหยียบน�้ำทะเลจืด พระเกจิอาจารย์ท่ปี ระชาชน ให้ ค วามนั บ ถื อ มากมาย ซึ่ ง ต่ อ มาได้ เ ปลี่ ย นเป็ น ชื่ อ วั ด ราชประดิษฐาน แต่ชาวบ้านก็ยังคงนิยมเรียกกันติดปากว่า วัดพะโคะอยู่อย่างนั้น ทั้งนี้ ภายในวัดมีสิ่งที่น่าชม ได้แก่ • พระสุวรรณมาลิก เจดียศ์ รีรตั นมหาธาตุ ซึง่ ภายใน บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้าที่น�ำมาจากลังกา • พระพุทธไสยาสน์ หรือพระโคตมะ • พระพุทธรูปปัน้ สีทองปางปรินพ ิ พาน ยาว 18 เมตร สูง 2.5 เมตร ฝีมือช่างปั้นท้องถิ่น Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

พระพุทธไสยาสน์ หรือพระโคตมะ • รอยพระพุทธบาทประดิษฐานอยู่ภายในมณฑป ยอดเขา ซึง่ ชาวบ้านเชือ่ ว่าเป็นรอยพระบาทของสมเด็จพระราช มุนีสามีรามคุณูปมาจารย์ หรือหลวงพ่อทวดนั่นเอง 5

นครศรีธรรมราช

ลูกแก้ว ของหลวงปู่ทวด

รอยพระพุทธบาทประดิษฐานอยู่ภายในมณฑปยอดเขา

สักการะ “ไม้เท้า” ที่หลวงปู่ทวดใช้ในการออกธุดงค์

บ่อน�้ำศักดิ์สิทธิ์ ที่หลวงปู่ทวด เคยใช้เป็นที่สรงน�้ำ และซักจีวร

• รูปจ�ำลองและอนุสาวรียส์ มเด็จพระราชมุนสี ามีราม ซึ่งประดิษฐานอยู่ในมณฑปบนยอดเขา โดยวางคู่กับรอย พระพุทธบาทเพื่อให้ประชาชนได้เข้ามาสักการะโดยสะดวก

ที่หลวงปู่ทวดใช้ในการออกธุดงค์ นับเป็นที่อัศจรรย์ใจแก่ผู้ พบเห็นเป็นอย่างมาก

• พิพธิ ภัณฑ์วดั พะโคะซึง่ จัดแสดงของต่างๆ มากมาย เช่น พระพุทธรูป เครื่องปั้นดินเผาเครื่องทองเหลือง มีด พร้า ตะบันหมากทองเหลือง ธนบัตรและเหรียญสมัยก่อน เครื่อง ถ้วยกระเบื้อง นอกจากนี้ยังมีวัตถุที่เกี่ยวเนื่องกับหลวงพ่อ ทวด เช่น อัฐบริขาร จีวร ไม้เท้าของหลวงปู่ทวด ลูกแก้ว บารมี เป็นต้น วัดพะโคะ ยังมีสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ที่หลวงปู่ทวดเคย ใช้ขณะที่จ�ำพรรษาที่วัดนี้ เช่น บ่อน�้ำศักดิ์สิทธิ์ ที่ท่านเคย ใช้เป็นที่สรงน�้ำ และซักจีวร และบริเวณนั้นยังมี “ต้นยาง” ศักดิ์สิทธิ์ เล่ากันว่า แต่ก่อนล�ำต้นมีลักษณะตรงเป็นปกติ ต่อมาล�ำต้นกลับคดงอคล้ายไม้เท้า 3 คด ซึ่งเป็น “ไม้เท้า”

นครศรีธรรมราช 6

วัดพะโคะ ถือเป็นวัดคู่บารมีหลวงปู่ทวดเช่นเดียว กับวัดช้างให้ วัดพะโคะ เป็นทีป่ ระดิษฐาน “ลูกแก้ววิเศษ” ของหลวง ปู่ทวด ตามต�ำนานเล่าว่า ในคราวที่หลวงปู่ทวดยังเป็นทารก อยู่นั้น มี “งูจงอาง” หรือที่ภาษาปักษ์ใต้เรียกว่า “งูบองหลา” หรือ “ตระบองหลา” ได้แสดงกฤษดาภินิหาร โดยการเข้าไป พันโอบล้อมรอบเปลที่นายหู และนางจันทร์ พ่อแม่ของท่าน ได้น�ำไปผูกไว้ที่ใต้ต้นเม่า แล้วคาย “ลูกแก้ววิเศษ” ไว้ โดยที่ ไม่ท�ำอันตรายท่านเลย ลูกแก้วดังกล่าวได้รับการเก็บรักษาไว้ ที่วัดพะโคะ ดังนั้น ภาพหลวงปู่ทวด หรือวัตถุมงคลของวัด พะโคะ จึงมักมี “ลูกแก้ว” ปรากฏอยูด่ ว้ ยเสมอ นอกจากนีท้ วี่ ดั พะโคะยังมีหุ่นขี้ผึ้งหลวงปู่ทวด นั่งสมาธิพร้อมกับ “ลูกแก้ว” ด้วย Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

วัดดีหลวง “วัดดีหลวง” (หรือ วัดกุฏิหลวง) เป็นสถานที่แรก ที่ หลวงปู่ทวดมาศึกษาเล่าเรียนหนังสือ ตอนท่านอายุ 7 ขวบ พ่อแม่ได้นำ� มาฝากไว้เป็นศิษย์ เด็กชายปูเป็นเด็กหัวดี เรียน เก่ง เล่าเรียนภาษาขอมและภาษาไทยได้อย่างรวดเร็ว และ ต่อมาได้บวชเป็นสามเณร เมื่ออายุได้ 15 ปี ถือได้ว่าเป็นวัด ส�ำคัญวัดหนึ่ง ภายในวัดมีโบราณวัตถุสถานที่ส�ำคัญได้แก่ ศาลาเป็นศาลาไม้ทรงโถง สร้างขึ้นอันเนื่องในงานศพของ พระอธิการแก้ว พุทธมณี อดีตเจ้าอาวาสวัดดีหลวง เมื่อ พ.ศ.2485 หน้าบันด้านหน้ามีมุขลดหลั่น หน้าบันมีลวดลาย ปูนปั้นรูปพระภิกษุนมัสการโกศใส่ศพ หน้าบันมุมด้านข้าง เป็นลายปูนปั้นรูปฤาษีและพระพิฆเนศ ศาลาหลังนี้ถือว่าเป็น สถาปัตยกรรมท้องถิ่นที่มีลักษณะสวยงาม ควรค่าแก่การ อนุรักษ์อย่างยิ่ง ศาลาไม้ทรงโถง Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

นครศรีธรรมราช

วัดต้นเลียบ

สถานที่อันศักดิ์สิทธิ์ ศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้านมา ช้านาน ซึง่ ทุกคนเชือ่ ตรงกันว่ามีเทวดาคุม้ ครองดูแลสิง่ ส�ำคัญ ที่ฝังอยู่ใต้ต้นเลียบยักษ์ นั่นคือ “รกของหลวงปู่ทวดเหยียบ น�้ำทะเลจืด” “ต้นเลียบ” เป็นต้นไม้ขนาดใหญ่ อยู่ในตระกูลเดียว กับต้นโพธิ์ วัดโดยรอบแล้วมีลำ� ต้นประมาณ 21 เมตร เป็นต้น ไม้ทอี่ ายุยนื ยาวมานานแต่อดีตกาลนับได้ 400 กว่าปี ปัจจุบนั นีย้ นื เด่นตระหง่าน แผ่กงิ่ ก้านสาขา ให้ร่มเงา และความร่มรืน่ อยู่ภายในส�ำนักสงฆ์ต้นเลียบ ควบคู่ไปกับเจดีย์ที่ฝังรกของ หลวงปูท่ วดเหยียบน�ำ้ ทะเลจืด ซึง่ ถือกันว่าเป็นต้นไม้ทมี่ คี วาม ศักดิ์สิทธิ์ ในแถบภูมิภาคนี้ ไม่มีผู้ใดกล้าจะลบหลู่ เป็นต้น ไม้ที่ส�ำคัญในต�ำนานเกี่ยวกับหลวงปู่ทวดเหยียบน�ำ้ ทะเลจืด ตามประวัติเล่ากันว่า เมื่อนายหู และนางจันทร์ ได้ ให้ก�ำเนิดลูกชาย (หลวงปู่ทวด) นายหู ก็ได้นำ� “รก” มาฝังไว้ นครศรีธรรมราช 8

ต้นเลียบศักดิ์สิทธิ์ ที่ฝังรกหลวงปู่ทวด

ที่โคนต้นเลียบด้านทิศเหนือ ปัจจุบันนี้ก็คือ วัดต้นเลียบ ตั้ง อยู่หมู่ที่ 1 ต�ำบลดีหลวง อ�ำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา อยู่ ห่างจากวัดพะโคะเพียงแค่ 2 กิโลเมตร กาลก่อนบริเวณต้นเลียบแห่งนี้ ได้กลายสภาพเป็น ที่รกร้าง เนื่องจากขาดผู้ดูแล มีบรรดาสรรพสัตว์น้อยใหญ่ มาอาศัยเป็นที่หวาดกลัว จนบรรดาชาวบ้านไม่กล้าเข้ามาใน บริเวณนี้ จวบจนท่าน อาจารย์แก้ว พุทธมุนี เจ้าอาวาสวัด ดีหลวงสมัยนั้น ได้รวบรวมพระเณร และชาวบ้านในละแวก ใกล้เคียง เข้ามาพัฒนาต้นเลียบ จนดูสะอาดร่มรื่น ใช้เป็น สถานที่ปฏิบัติธรรมของพระภิกษุ-สามเณร จนกระทั่งท่าน มรณภาพ เมื่อปี พ.ศ.2497 ได้มีสัปปุรุษ 2 ท่าน เดินทางมา จากถ�ำ้ น�ำ้ ร้อน อ�ำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง คือ สัปปุรษุ ช่วง Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

เจดีย์น้อยที่ฝังรกหลวงปู่ทวด

กับสัปปุรุษเนื่อง มาท�ำธุระที่วัดดีหลวง หลังเสร็จธุระแล้วทั้ง สองก็เตรียมตัวกลับถ�ำ้ น�ำ้ ร้อน แต่กลับไม่ได้เนือ่ งจากในขณะ นั้นท้องทะเลบังเกิดคลื่นลมแรง ไม่มีเรือล�ำใดกล้าจะไปส่ง แม่หลง และบิดาก็ได้นมิ นต์ให้สปั ปุรษุ ทัง้ สองคน มาอยูป่ ระจ�ำ ที่ต้นเลียบ เพราะเห็นว่าเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ไม่สมควร จะปล่อยไว้ให้เป็นที่รกร้างเหมือนอย่างที่เป็นอยู่ สัปปุรุษ ทั้งสองจึงรับปากและจ�ำพรรษาอยู่ที่ใต้ต้นเลียบ เป็นที่ยินดี ของบรรดาชาวบ้านยิ่งนัก สัปปุรษุ ทัง้ สอง ได้ชว่ ยกันร่วมแรงร่วมใจกับชาวบ้าน ก่อสร้างศาสนวัตถุ ขุดบ่อน�ำ้ ก่อด้วยอิฐดินเผาโค้ง สร้างพระ ประจ�ำวัน น�ำมาประดิษฐานไว้รอบโคนต้นเลียบ ที่ฝังรกของ หลวงปู่ทวดเหยียบน�้ำทะเลจืด (ผู้ที่สร้างพระประจ�ำวันสมัย นั้นเท่าที่สืบรู้ ก็คือ ตาข�ำ ศิริพร, ตาช่วงแก้ว, ลุงเคว็จ นัครา บัณฑิต, ตาพลับ พรหมอ่อน) Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

หลวงปู่ทวดประทับบนงูจงอาง

หลวงปู่ทวด ภายหลังสัปปุรษุ เนือ่ งได้ขอตัวกลับไปอยูท่ ถี่ ำ�้ น�ำ้ ร้อน อ�ำเภอเขาชัยสน ยังคงแต่สัปปุรุษช่วง ได้น�ำชาวบ้านสร้าง เจดีย์ทรงลังกาองค์เล็ก น�ำมาประดิษฐานอยู่เหนือที่ฝังรก ของหลวงปู่ทวด และยังได้สร้างรูปเหมือนหลวงปู่ทวด (ด้วย ปูนซีเมนต์) อีก 1 องค์ ปัจจุบนั ประดิษฐานอยู่ในวิหารหลวง ปู่ทวดใต้ต้นเลียบ 9

นครศรีธรรมราช

ทะเลน้อย ทะเลน้อย ตั้งอยู่ในพื้นที่ อ�ำเภอควนขนุน จังหวัด พัทลุง เป็นส่วนหนึง่ ของเขตห้ามล่าสัตว์ปา่ ทะเลน้อย ซึง่ มีพนื้ ที่ ครอบคลุม 3 จังหวัด คือ พัทลุง สงขลา และ นครศรีธรรมราช ซึง่ มีทงั้ ส่วนทีเ่ ป็นพืน้ ดิน ทุง่ หญ้า ป่าเสม็ด ป่าพรุ นาข้าว ป่าดิบ ชื้น และพื้นน�้ำที่มีประมาณ 17,500 ไร่ จากเนื้อที่ทั้งหมด ประมาณ 281,250 ไร่ ทะเลน้อยเป็นพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพ ทั้งระบบนิเวศ สัตว์ป่า สัตว์น�้ำ พรรณพืช โดยเฉพาะนกที่มี อยู่เป็นจ�ำนวนมาก ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ ความหลากหลาย ทางชีวภาพของทะเลน้อย ท�ำให้พื้นที่ “พรุควนขี้เสี้ยน” ของ ทะเลน้อยได้รับการประกาศให้เป็นเขตพื้นที่ชุ่มน�ำ้ โลก หรือ “แรมซาร์ ไซด์” (Ramsar Site) แห่งแรกในเมืองไทย เมื่อ วันที่ 13 ก.ย. 2541

นครศรีธรรมราช 10

นอกจากนก บัว ภาพทิวทัศน์อันสวยงามแล้ว ทะเล น้อยยังมีไฮไลต์อนั โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ขนึ้ ชือ่ ลือชาอีกอย่าง หนึ่ง นั่นก็คือ “ควายน�้ำ” ทะเลน้อยสามารถเที่ยวชมได้ทั้งปี โดยในช่วงเดือน มี.ค.-พ.ค. จะมีปริมาณดอกบัวแดงเป็นจ�ำนวนมาก ช่วงเวลา ทีเ่ หมาะสมในการล่องเรือชมทะเลน้อยจะอยูใ่ นช่วงเช้ากับเย็น เนือ่ งจากแดดไม่รอ้ น ขณะทีก่ ารชมทะเลบัวแดงนัน้ อยูใ่ นช่วง เวลาประมาณ 06.00 -10.00 น. ส่วนการล่องเรือชมควาย น�้ำ ขึ้นอยู่กับช่วงจังหวะ โดยในช่วงน�้ำหลากประมาณเดือน ธ.ค. - ก.พ. จะสามารถพบเห็นควายออกหากินในน�ำ้ หรือ ควายว่ายน�้ำได้เป็นจ�ำนวนมากกว่าช่วงน�้ำน้อย อีกมุมที่นักท่องเที่ยวชอบมาเช็คอินยามเช้าคือคลอง ปากประ เป็นคลองที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ เคยเป็นประตู สู่เมืองชัยบุรีเมื่อครั้งอดีต ปัจจุบันเป็นคลองแห่งวิถีชีวิตชาว ประมงพื้นบ้าน มีสายน�ำ้ เชื่อมโยงกับทะเลน้อย สามารถล่อง เรือไป-มา หาสู่กันได้ Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

นครศรีธรรมราช

โรงแรมแมนดี้นก

โรงแรมแมนดี้นก เกิดจากความตั้งใจในการสร้าง โรงแรมแห่งศิลปวัฒนธรรมที่สอดคล้องกับจุดเด่นของเมือง นครศรีธรรมราชทีเ่ รียกขานว่า “นครสองธรรม” หมายถึงเมือง แห่งธรรมะและธรรมชาติ เพื่อสร้างปรากฎการณ์ใหม่สำ� หรับ ผู้ที่ชื่นชอบงานศิลปะและนักท่องเที่ยวที่ได้มาเยือนเมือง นครศรี ธ รรมราช โดยเฉพาะผลงานศิ ล ปะอั น ล�้ ำ ค่ า ของ ดร.เฉลิมชัย โฆษิตพิพฒ ั น์ ศิลปินแห่งชาติ ที่ได้มอบภาพ จิตรกรรมผลงานกว่า 180 ภาพที่ไม่ซ�้ำกัน ให้เป็นโรงแรม แรกและโรงแรมเดียวที่ได้รับและไม่เคยมอบลิขสิทธิ์ให้ใคร มาก่อน เพื่อเป็นมรดกของจังหวัดนครศรีธรรมราช ทั้งงาน จิตรกรรม งานประติมากรรม งานวิจิตรศิลป์แขนงต่างๆ

นครศรีธรรมราช 12

เช่น รูปหล่อบูชาสิง่ ศักดิส์ ทิ ธิ์ อาทิเช่น พระพิฆเนศวร พระพุทธ ประธานยศบารมี พระพุ ท ธประธานความสุ ข ฯลฯ อี ก ทั้ ง ได้ จั ด แสดงภาพจิ ต รกรรมโดยศิ ล ปิ น ชื่ อ ดั ง แห่ ง เมื อ ง นครศรี ธ รรมราช พร้ อ มทั้ ง ได้ น� ำ ศิ ล ปะของชาวปั ก ษ์ ใ ต้ มาประดับประดาเพื่อเชิดชูและร่วมอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม ท้องถิ่น โรงแรมแมนดี้นก ขอน�ำเสนอผลงานศิลปะที่ทรง คุณค่าเหล่านีใ้ ห้ผมู้ ใี จรักศิลปะและนักท่องเทีย่ วได้รว่ มชืน่ ชม ในระหว่างที่มาพัก ณ โรงแรมแมนดี้นกแห่งนี้

นครศรีธรรมราช

วันอาทิตย์ที่ 1 เมษายน 2561

หมู่บ้านคีรีวง (อากาศดีที่สุดในประเทศไทย) จุดเช็คอินสะพานบ้านคีรวี ง ท่ามกลางขุนเขาโอบกอด ธรรมชาติ

บ้านคีรีวง ต�ำบลก�ำโลน อ�ำเภอลานสกา จังหวัด นครศรีธรรมราช เป็นหมู่บ้านที่มีอายุเก่าแก่กว่า 200 ปี ซึ่ง ตั้งอยู่ในหุบเขา มีวิถีชีวิตหากินอยู่กับป่า พึ่งพาอาศัยซึ่งกัน และกัน มีการท�ำสวน “สมรม” เป็นหลัก ซึ่งเป็นภูมิปัญญาที่ สืบทอดกันมาตัง้ แต่โบราณเดิมเรียกว่า บ้านขุนน�ำ้ ต่อมามีการ สร้างวัดในหมู่บ้านชื่อ “วัดคีรีวง” ซึ่งพื้นที่ดังกล่าวมีลักษณะ ภูเขาล้อมรอบ เลยเรียกชือ่ หมูบ่ า้ นตามชือ่ วัดว่า หมูบ่ า้ นคีรวี ง นักท่องเที่ยวที่มาขึ้นท่องธรรมชาติยอดเขาหลวงมัก มาตัง้ ต้นการเดินทางทีห่ มูบ่ า้ นคีรวี ง ชาวบ้านจึงประกอบอาชีพ เสริมด้วยการด�ำเนินกิจกรรมในด้านการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ทั้งเป็นมัคคุเทศก์นำ� ทางเดินป่าและจัดที่พักอาศัยแบบ “โฮม สเตย์” ท�ำอาหารพืน้ บ้าน และผลิตสินค้าพืน้ เมือง เช่น ทุเรียน กวน ผ้ามัดย้อมจ�ำหน่าย โดยได้จัดตั้งชมรมการท่องเที่ยว เชิงอนุรักษ์ขององค์การบริหารส่วนต�ำบลก�ำโลน มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2539 นครศรีธรรมราช 14

คีรีวงเป็นหมู่บ้านที่นิยมของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และชาวต่างประเทศ จนได้รับรางวัลยอดเยี่ยมอุตสาหกรรม การท่องเที่ยว (Thailand Tourism Awards) ประจ�ำปี พ.ศ. 2541 ประเภทเมืองและชุมชน นักท่องเที่ยวสามารถ เข้าไปเยี่ยมชมวิถีชีวิตของชุมชนคีรีวงได้ตลอดทั้งปี โดย เฉพาะในฤดูกาลผลไม้ออกชุกช่วงเดือนกรกฎาคม-กันยายน

ผลิตภัภัณฑ์จากมังคุด หมู่บ้านคีรีวง Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

นครศรีธรรมราช

น�้ำตกพรหมโลก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั ภูมพ ิ ลอดุลยเดช และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จประพาส เมื่อวันอาทิตย์ที่ 15 มีนาคม พ.ศ.2502 เหตุการณ์เมื่อวันนั้น เวลา 10.00 น.เสด็จพระราชด�ำเนินโดยรถยนต์ พระที่นั่งไปยังน�้ำตกพรหมโลก ในปีนั้น ยังไม่แบ่งเขตเป็น อ�ำเภอพรหมคีรี น�้ำตกพรหมโลกยังอยู่ในเขตอ�ำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช ระหว่างทางเสด็จพระราชด�ำเนินได้ ทรงหยุดรถยนต์พระที่นั่งที่ซุ้มของชาวไทยมุสลิม ที่ชุมชน ตลาดแขก คณะกรรมการมัสยิดซอลาฮุดดินได้ทูลเชิญเสด็จ พระราชด�ำเนินลงเหยียบมัสยิดซอลาฮุดดิน เพือ่ เป็นสิรมิ งคล ทรงไต่ถามทุกข์สุขชาวไทยมุสลิมที่เฝ้ารอรับเสด็จ แล้วจึง เสด็จพระราชด�ำเนินต่อ

นครศรีธรรมราช 16

ก่อนถึงน�้ำตกพรหมโลก ซึ่งเป็นระยะทางประมาณ 18 กิโลเมตรนั้น ต้องทรงเปลี่ยนรถยนต์พระที่นั่งเป็นรถ จิ๊ปที่สามแยกบ้านตาล เพราะถนนในช่วงนี้เป็นถนนดิน ซึ่ง ราษฎรชาวนครศรีธรรมราชได้ร่วมมือร่วมใจกันขุดถนนเป็น เวลาแรมเดือนเพือ่ น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวาย โดยภายใต้ การอ�ำนวยการของนายศุภโชค พานิชวิทย์ นายอ�ำเภอท่าศาลา เมื่อถึงน�้ำตกพรหมโลก ทรงพักผ่อนอิริยาบถ ทอด พระเนตรความงดงามของน�้ำตกพรหมโลก ในเวลานั้นซึ่ง มีความงดงามสุดที่จะหาค�ำมาพรรณนาได้ และก่อนเสด็จ พระราชด�ำเนินกลับ ทั้งสองพระองค์ทรงลงพระปรมาภิไธย ย่อ ภปร. และ สก. ไว้ที่หน้าผาข้างน�ำ้ ตกด้วย ยังเห็นอยู่มา จนถึงปัจจุบันนี้

ข้อมูลทั่วไป น�้ำตกพรหมโลกอยู่ในท้องที่หมู่ 5 ต�ำบลพรหมโลก อ�ำเภอพรหมคีรี สามารถเดินทางไปตามทางหลวงหมายเลข 4016 (นครศรีธรรมราช - พรหมคีรี) ประมาณ 18 กิโลเมตร แล้วแยกซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 4132 (พรหมคีรี พรหมโลก) อีกประมาณ 4 กิโลเมตร น�้ำตกพรหมโลกเป็นน�้ำตกขนาดใหญ่ที่สวยงาม มี ชั้นน�้ำตกประมาณ 50 ชั้นเปิดบริการให้ท่องเที่ยว ได้เพียง 4 ชั้น คือ หนานวังน�ำ้ วน หนานวังไม้ปัก หนานวังหัวบัว และ หนานวังอ้ายแล

นครศรีธรรมราช

ถ�้ำพระเจ้าตากสิน หรือถ�้ำเขาขุนพนม

วัดเขาขุนพนม ต�ำนานพระเจ้าตากสินมหาราช วัดเขาขุนพนม มีเรื่องเล่าที่น่ากังขาเกี่ยวกับพระเจ้าตากสินอยู่เรื่อง หนึง่ ไม่ตรงกับพงศาวดารซึง่ ระบุวา่ สมเด็จพระเจ้าตากสินถูก น�ำไปประหารด้วยการใส่กระสอบทุบด้วยท่อนจันทน์เมือ่ วันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2325 ณ ป้อมวิชัยประสิทธิ์ แต่พงศาวดาร ฉบับชาวบ้านกลับเล่ากันว่า ท่านได้ล่องหนหลบท่อนจันทน์ ไปจ�ำศีลภาวนาจนสวรรคตที่วัดเขาขุนพนม อ�ำเภอพรหมคีรี จังหวัดนครศรธรรมราช โดยมีหลักฐานยืนยันอย่างน่าเชื่อ อยู่ที่วัดนี้ วัดเขาขุนพนมตัง้ อยู่ในต�ำบลทีม่ สี วนผลไม้หนาแน่น มีถนนลาดยางเล็กๆ คดเคี้ยววกวนแยกจากถนนใหญ่เข้าไป ลึกพอควร ซึ่งในสมัยเมื่อ 200 กว่าปีก่อน คงจะต้องเป็น ป่าดงดิบที่มิดชิดเป็นแน่ แต่เดี๋ยวนี้ในวัดมีสิ่งก่อสร้างที่โอ่อ่า มากมาย รวมทัง้ ต�ำหนักพระสังฆราช สมเด็จพระญาณสังวรฯ นครศรีธรรมราช 18

และอีกด้านหนึ่งใกล้วัด คือที่ตั้ง “พระต�ำหนักเมืองนคร” ซึ่ง ชาวนครศรีธรรมราชสร้างถวายสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เมือ่ เดินไปถึงเชิงบันได 245 ขัน้ ทีจ่ ะขึน้ ไปสูถ่ �้ำบนเขา ที่ว่าพระเจ้าตากสินทรงใช้เป็นที่นั่งวิปัสสนากรรมฐาน ก็พบ แผ่นป้ายที่การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยติดไว้ มีข้อความว่า ถ�้ำเขาขุนพนม ชาวนครศรีธรรมราชเชื่อกันว่า ถ�้ำแห่งนี้เคยเป็นที่ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้เสด็จหนีมาผนวชและประทับ ณ ถ�ำ้ แห่งนี้จนสวรรคต โดยสันนิษฐานจากเพลงกล่อมเด็กที่ เรียกกันว่าเพลงร้องเรือ ภายในถ�ำ้ ได้มีผู้ขุดพบพระพุทธรูป ทองค�ำ เงิน สัมฤทธิ์ และพระพุทธรูปจ�ำลองเป็นศิลปะสมัย กรุงศรีอยุธยาตอนกลาง ปัจจุบันโบราณวัตถุเหล่านี้แสดงไว้ ในพิพิธภัณฑ์วัดเขาขุนพนม Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

คณะข้าราชการกรมสามัญศึกษากระทรวงศึกษาธิการ และผู้มีจิตศรัทธา ในการน�ำของนายสัมพันธ์ ทองสมัคร ซึ่ง ขณะนัน้ ด�ำรงต�ำแหน่งรัฐมนตรีวา่ การกระทรวงศึกษาธิการ ได้ ร่วมกันทอดผ้าป่าสามัคคี เมื่อวันเสาร์ที่ 14 เมษายน 2538 สร้างพระต�ำหนักหลังนี้ขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติ ในวโรกาสนี้ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระ สังฆราชสกลมหาสังฆปรินายก วัดบวรนิเวศวิหาร ทรงร่วม อนุโมทนาด้วย” อนุสาวรีย์พระเจ้าตากสิน

พ่อท่านกลาย วิปุโล (พระครูวิบูลย์พนมรักษ์) เมื่อขึ้นบันไดไปเล็กน้อย ที่ชะง่อนเขาด้านซ้ายมือ จะมี ต� ำ หนั ก พระเจ้ า ตากสิ น ตั้ ง อยู ่ มี รู ป ปั ้ น ของพระองค์ ประดิษฐานอยู่ภายใน ส่วนภายนอกด้านหลังมีแผ่นหินใหญ่ จารึกข้อความไว้ว่า พระต� ำ หนั ก สมเด็ จ พระเจ้ า ตากสิ น มหาราช วั ด เขาขุนพนม อ�ำเภอพรหมคีรี จังหวัดนครศรีธรรมราช ด้วยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงมีคณ ุ ปู ระการ อันยิง่ ใหญ่ตอ่ ชาติไทย ทรงกอบกูเ้ อกราชได้เป็นผลส�ำเร็จ ทรง ทะนุบ�ำรุงบ้านเมืองเจริญรุ่งเรือง จนเราชาวไทยร่วมกันถวาย พระนาม “มหาราช” ณ ที่นี้ มีต�ำนานเล่าขานกันต่อๆ มาว่า พระองค์ทรง มาประทับอยู่ระยะหนึ่ง มีผู้ระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของ พระองค์ได้สร้างพระพุทธรูปประดิษฐานไว้ในศาลาเรือนไม้ ขนาดเล็กเพื่อการกราบบูชา

เมื่อขึ้นบันไดต่อไปจนสุด 245 ขั้น ก็พบถ�ำ้ ที่ว่าเคย ประทับ เป็นลานหินกว้างประมาณ 20 ตารางวา เว้าลึกเข้าไป ในภูเขา เหมือนเป็นหลังคาก�ำบังแดดและฝน มีการก่อก�ำแพง เหมือนก�ำแพงวัง กัน้ ด้านในเป็นซอกหลืบ มีทางเข้าออกเล็กๆ นัยว่าข้าติดตามครั้งนั้นได้สร้างขึ้นเพื่อทรงใช้เป็นที่ท�ำสมาธิ เป็นที่น่าสังเกตว่า จานชามที่ติดฝังประดับไว้ใน ก�ำแพงนั้น มีลวดลายสวยงาม เป็นของมีราคาที่ไม่น่าจะเป็น ของใช้ของชาวบ้านธรรมดา อีกทั้งพระพุทธรูปทองค�ำ เงิน และสัมฤทธิ์ที่ขุดได้ในถ�้ำนี้ ก็คงไม่ใช่ของที่ชาวบ้านในป่าลึก เช่นนี้จะเอาขึ้นไปไว้ เล่ากันว่า พระเจ้าตากสินทรงฝักใฝ่ในพระศาสนา ทั้งยังทรงนั่งวิปัสสนาปฏิบัติกรรมฐานเป็นประจ�ำ แต่ในระยะ หลังมีเรื่องที่ท�ำให้ทรงเคร่งเครียดอย่างมาก วันหนึ่งรับสั่งให้ คนไปตามเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกมาเฝ้า เจ้าพระยามหา กษัตริย์ศึก ก�ำลังจะน�ำทัพออกไปตีเมืองเขมรก็สะพายดาบ ไปด้วย เมื่อเห็นพระเจ้าตากสินอยู่ในชุดนุ่งขาวห่มขาวถือลูก ประค�ำ ประทับอยูใ่ นห้องกรรมฐาน จึงชะงักอยูเ่ พียงแค่ประตู พระเจ้าตากรับสั่งว่า “เข้ามาซิทองด้วง เข้ามาทั้งยังงั้นแหละ” เจ้าพระยา มหากษัตริย์ศึกก็ทูลว่า “ข้าพระพุทธเจ้ามิบังอาจ” ว่าแล้วก็ปลดดาบวางหน้าประตูคลานเข้าไป พระเจ้า ตากเงยพระพักตร์ขึ้นมอง แล้วรับสั่งอย่างจริงจังว่า “ทองด้วง ข้าจะให้เจ้าเป็นพระเจ้าแผ่นดินแทนข้า”

นครศรีธรรมราช

เมืองไว้ได้มากกว่าพระราชโอรสของพระองค์เอง แต่เจ้าพระยา มหากษัตริย์ศึกก็ยังมิได้ตอบรับ ขอไปจัดการกับเขมรก่อน เมือ่ เจ้าพระยามหากษัตริย์ศกึ และเจ้าพระยาสุรสีห์ 2 พีน่ ้อง พร้อมด้วยพระเจ้าลูกเธอ กรมขุนอินทรพิทกั ษ์ ยกทัพ ไปตีเมืองเขมรแล้ว พระเจ้าตากสินก็ทรง “ออกอาการ” ต่างๆ ทางด้านวิปลาส เช่น เรียกประชุมสงฆ์แล้วถามว่าเราบรรลุ โสดาบันแล้ว แต่พวกท่านเป็นพระยังไม่บรรลุ พระอย่างท่าน จะไหว้เราซึ่งเป็นฆราวาสได้หรือไม่ สงฆ์ที่เกรงกลัวในพระ บารมีก็ยอมไหว้ องค์ไหนที่ไม่ยอมก็ให้เอาไปเฆี่ยน แต่ก็เล่า กันว่าพวกที่ถูกเฆี่ยนนั้นล้วนเป็นนักโทษห่มเหลืองกันทั้งนั้น อาการวิปลาสต่างๆ ของพระเจ้าตาก ท�ำให้พระยา สรรค์ซึ่งไม่รู้แผน บังคับพระเจ้าตากซึ่งต่อมาทรงผนวชเป็น พระภิกษุ ให้ลาผนวชแล้วจองจ�ำไว้ แจ้งข่าวให้เจ้าพระยา มหากษัตริยศ์ กึ รีบกลับมา จนส�ำเร็จโทษพระเจ้าตากด้วยท่อน จันทน์ แล้วอัญเชิญเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกขึ้นครองราชย์ รูปขึ้นพระเจ้าตากสินมหาราช เจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกก็รีบกราบทูลว่า “ข้าพระพุทธเจ้าไม่เคยแม้แต่จะคิด” แต่พระเจ้าตากสินก็ยืนยันว่ามีเหตุจ�ำเป็นที่จะต้อง เป็นเช่นนั้น ความจ�ำเป็นในเรื่องนี้ก็คือ เมื่อครั้งกรุงแตก พม่า ได้ ก วาดทรั พ ย์ สิ น ในท้ อ งพระคลั ง ไปจนหมด นอกจาก พระเจ้าตากสินจะต้องซื้อข้าวจากต่างประเทศมาช่วยราษฎร ที่อดอยากแล้ว ยังต้องสร้างกรุงธนบุรีขึ้นด้วย จึงอาศัยเงินกู้ จากพ่อค้าเจ้าสัวชาวจีน ซึ่งคิดว่าพระเจ้าตากสินเป็นลูกจีน หวังจะมีอิทธิพลเหนือเมืองไทย แต่เมื่อทรงถูกเร่งรัดหนี้และ ไม่มีทางหามาใช้ได้จึงทรงเครียดหนัก แต่สัญญาเงินกู้ในยุค นั้นก็นิยมระบุกันไว้ว่า ถ้าผู้กู้หรือผู้ให้กู้ฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดเกิด วิกลจริตหรือถึงแก่กรรม หนี้สินมิให้ตกถึงทายาท พระเจ้าตากสินจึงทรงเลือกเจ้าพระยามหากษัตริยศ์ กึ ผูท้ ที่ รงไว้พระราชหฤทัยทีส่ ดุ เพราะเป็นทัง้ เพือ่ นสนิทและกร�ำ ศึกรอบทิศมาด้วยกัน ทรงเห็นว่าเป็นผู้เข้มแข็งทีจ่ ะรักษาบ้าน นครศรีธรรมราช 20

หลังจากนั้นอีก 4 วัน ก็มีส�ำเภาล�ำหนึ่งออกจาก กรุงธนบุรี มีคน 10 คนไปขึ้นฝั่งที่เมืองนครศรีธรรมราช แล้ว เดินทางต่อด้วยช้างไปยังวัดเขาขุนพนม ในจ�ำนวนนัน้ มีหม่อม ประยงค์ น้องสาวร่วมสายโลหิตของพระเจ้าตาก พร้อมด้วย นายชิด นายชุบ ผู้ใกล้ชดิ เบือ้ งพระยุคลบาท ขอติดตามไปรับ ใช้ มีช้างเชือกหนึง่ ประจ�ำอยู่ทเี่ มืองนคร อีกเชือกหนึง่ อยู่ทวี่ ดั เขาขุนพนม เดินทางขนสัมภาระถึงกันตลอดเวลา ต่อมาอีก 2 ปี นายชิดกับนายชุบก็เสียชีวติ เพราะไข้ปา่ ท�ำให้ทรงเสียพระราชหฤทัยมาก ให้น�ำอัฐขิ องคนทัง้ สองบรรจุ ไว้ในรูปปั้นยักษ์ที่รกั ษาทวารบนถ�้ำ และอีก 2 ปี พระเจ้าตากสินก็สวรรคตด้วยไข้ป่าเช่น กัน ทรงประทับอยู่ที่เขาขุนพนมเพียง 4 ปี เมื่อตอนเจ้าพระยานคร (น้อย) ซึ่งกล่าวกันว่าเป็น โอรสลับของพระเจ้าตาก เสียชีวติ ลง มีการฌาปนกิจศพบนเมรุ ใหญ่กลางเมือง คนทั้งหลายต่างพากันแปลกใจที่บนเมรุใหญ่ นัน้ มีโลงศพตัง้ เคียงคูก่ นั อยู่ 2 โลง อีกโลงทีต่ งั้ เคียงกับโลงศพ เจ้าพระยานคร ไม่มีใครรู้ว่าเป็นศพใคร และมีการน�ำอัฐิจาก โลงนัน้ บรรจุไว้ในเจดียอ์ งค์หนึง่ ซึง่ ตัง้ อยูใ่ กล้กบั เจดียพ์ ระบรม ธาตุเมืองนคร ซึ่งชาวบ้านทุกวันนี้เรียกกันว่า “เจดีย์ด�ำ” Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

มีรูปพระเจ้าตากสินตั้งอยู่หน้าเจดีย์ และมีคนมาจุดธูปบูชา กราบไหว้กันไม่ขาด จากหลักฐานพบว่าเพลงกล่อมเด็กนครศรีธรรมราช เชื่อมโยงกับเรื่องราวของพระเจ้าตากสินมหาราช ครั้งที่ท่าน เสร็จทรงผนวชและประทับที่เขาขุนพนม เพลงกล่อมเด็กเป็นวรรณกรรมมุขปาฐะ ที่เล่าต่อ กันมาปากต่อปาก โดยใช้ภาษาเป็นสื่อในการสืบทอด ซึ่งมี แพร่หลายแทบทุกชาติ ทุกภาษาทั่วโลก เช่น ในแถบยุโรป อังกฤษเรียกเพลงกล่อมเด็กว่า Mother Goose ในอเมริกา เรียก Lullaby จากหลักฐานผลงานการวิจัยของศาสตราจารย์สุทธิ วงศ์ พงษ์ไพบูลย์ พบว่า เพลงกล่อมเด็กภาคใต้ ส่วนใหญ่ มิได้เกิดจากมูลเหตุเพื่อขับกล่อมเด็กให้นอนหลับเร็วและ หลับสนิทเท่านั้น แต่ส่วนมากเกิดขึ้น เพราะชาวใต้นิยมเล่น เพลงกล่อมเด็กเป็นบทปฎิพากย์ร้องโต้ตอบกัน เพื่อความ รอบรู้และความมีปฎิภาณไหวพริบ แก้คารมกันอย่างฉับพลัน โดยบทบาทที่โดดเด่นที่สุดของเพลงกล่อมเด็ก คือ การใช้ เป็นเครื่องมือสื่อสารนี้ของชาวบ้าน เพื่ออบรมสั่งสอน ปลูก ฝังคุณธรรม และอนุรักษ์วัฒนธรรม นอกจากนี้ ยังพบว่ามี การใช้เพลงกล่อมเด็กเพื่อกระทบกระเทียบเหน็บแนมผู้อื่น ด้วย ทั้งนี้เพราะ สังคมชนบทในอดีตมีการพึ่งพาอาศัยซึ่งกัน และกัน การปลูกฝังประเพณีวฒ ั นธรรมอยูใ่ นวงแคบๆ แต่ละ ครอบครัวยึดมั่นประเพณี ถ้าครอบครัวใดท�ำผิดประเพณี ก็ จะถูกค่อนขอดนินทา โดยอาศัย เพลงกล่อมเด็กเป็นสื่อใน การกระแนะกระแหนเพื่อนบ้านใกล้เคียง และเป็นการอบรม ลูกหลานไปในตัวไม่ให้เอาเป็นเยี่ยงอย่าง

ผู ้ ศึ ก ษาได้ อ ่ า นพบในหนั ง สื อ เรื่ อ งพระเจ้ า ตาก สิ้นพระชนม์ที่เมืองนคร “เพลงกล่อมเด็กโบราณ” ของ ทศ ยศ กระหม่ อ มแก้ ว (2550) ซึ่ง ศึก ษาถึง ประวัติศ าสตร์ นครศรีธรรมราช โดยได้พบกับยายคร้าว พราหมณ์กุล ผู้ สืบเชื้อสายสกุล “คีรีเพชร” ที่เชื่อว่าเป็นสกุลหนึ่งที่เคยเป็น องครักษ์ของพระเจ้าตากสิน และจากเนือ้ เพลงท่านได้ตคี วาม โดยการสันนิษฐานจากประวัติศาสตร์ที่ท่านเคยได้ฟังและ สอบถามผู้รู้มาว่า “โลงดีบุก” เป็นเครื่องยศของคนชั้นสูงของ เมืองนครศรีธรรมราชเท่านั้น เนื่องจากดีบุกมีราคาแพงและ เป็นของ มีค่าที่ใช้ประกอบเครื่องยศของเจ้าเมืองประเทศราช อย่างนครศรีธรรมราช ผู้ที่บรรจุศพลงในโลงดีบุกได้ย่อม ไม่ใช่คนธรรมดาอย่างแน่นอน และอีกท่อนที่ว่า “ลูกเจ้าจอม หม่อมลับ ถือฉัตรถือธง” นัน่ แสดงให้เห็นเป็นอย่างดีวา่ ผูต้ าย ย่อมไม่ใช่บุคคลธรรมดา เพราะมีเครื่องสูงอย่างฉัตรและธง มาประกอบในพิธี หรืออีกท่อนที่ว่า “เอาศพไปค้างไว้ในดอน ดง ค่อยปลงเมรุใหญ่เหอ” นั่นสามารถตีความได้ว่า ผู้ตายมี ยศสูงแต่ท�ำไมต้องตั้งศพไว้ในป่าในดง แล้วถึงค่อยมาเผาใน เมรุ จึงน่าสันนิษฐานได้ว่าเป็นศพของพระเจ้าตากสิน เพราะ ตามความเชื่อที่บอกเล่าต่อๆ กันมาว่า พระเจ้าตากสินหนีภยั การเมืองมายังเมืองนครศรีธรรมราช ถึงแม้ว่าจะยังสรุปไม่ได้ ว่า ผูท้ ตี่ ายเป็นพระเจ้าตากสินแน่นอน ก็สะท้อนให้เห็นว่าเพลง กล่อมเด็กบอกเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ได้

เพลงตาแป๊ะหนวดยาว ฮาเหอ...เหอ...ตาแป๊ะหนวดยาวเหอ ถึงคราวสิ้นทุกข์ เอาศพใส่โลงดีบุก ไปค้างในดอนดง ลูกเจ้าจอมหม่อมลับ ถือฉัตรถือธง เอาศพไปค้างในดอนดง ค่อยปลงเมรุ...ใหญ่...เหอ Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

นครศรีธรรมราช

วันจันทร์ที่ 2 เมษายน 2561

เกาะนุ้ยนอก

เกาะนุ้ยนอกเป็นเกาะเล็กๆ กลางทะเล แต่มีสิ่งที่ มหัศจรรย์ ท�ำให้เกาะแห่งนีก้ ลายเป็นสถานที่ Unseen เนือ่ งจาก บนเกาะนี้มีบ่อน�้ำจืดที่มีรูปร่างคล้ายกับรอยเท้าขนาดกว้าง ประมาณ 30 นิ้ว สามารถมองเห็นได้ในตอนที่น�้ำทะเลลดลง ตอนที่น�้ำขึ้นบ่อน�ำ้ นี้ก็จะถูกน�้ำทะเลท่วม ไม่สามารถที่จะมอง เห็นได้อย่างชัดเจน ตามความเชื่อของชาวบ้านได้บอกกล่าวว่า พื้นที่แห่ง นี้คือบริเวณที่เกิดต�ำนาน “หลวงปู่ทวดเหยียบน�้ำทะเลจืด” ต่างเชือ่ ว่า บ่อน�้ำนีเ้ กิดจากรอยเท้าของหลวงปู่ทวด ทีส่ ามารถ เหยียบน�ำ้ ทะเลจืดได้ ซึ่งครั้งหนึ่งหลวงปู่ทวด ได้เดินทางไป นครศรีธรรมราช 22

เกาะนุ้ยนอก

กับเรือจากสงขลา ไปยังกรุงศรีอยุธยา ระหว่างทางเกิดพายุ และท�ำให้เรือขาดแคลนน�้ำจืด หลวงพ่อทวดจึงได้เหยียบน�้ำ กลางทะเล ท�ำให้น�้ำทะเลบริเวณนี้กลายเป็นแอ่งน�ำ้ จืดกลาง ทะเลขึ้น เพื่อให้ลูกเรือได้ดื่ม แต่ตามหลักวิทยาศาสตร์นักธรณีวิทยาอธิบายว่า “บ่อน�้ำจืด” แห่งนี้ เป็นช่องเปิดที่ต่อเนื่องกับรอยแตกในชั้น หินใต้ผิวโลก และรอยแตกนั้นเชื่อมต่อกับสายน�้ำใต้ดินหรือ สายน�้ำบาดาล ที่ซึมลงใต้ดิน จากพื้นแผ่นดินบนฝั่งเมื่อระดับ น�ำ้ ทะเลลดต�ำ่ ลง น�ำ้ จืดข้างล่างก็ดนั น�ำ้ เค็มออกหมดกลายเป็น บ่อน�้ำจืดที่อยู่กลางทะเลน�้ำเค็ม ส�ำหรับท่านที่เดินทางมาเกาะนุ้ยนอก มีทางบันได เดินขึ้นไปก็สะดวกเพื่อไปไหว้หลวงปู่ทวด ซึ่งด้านบนมีหลวง Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

หลวงปู่ทวดเหยียบน�้ำทะเลจืด

เขาหินพับผ้า

ปลาโลมาสีชมพู

ปู่ทวดประดิษฐานอยู่ และมีจุดชมวิว สามารถมองเห็นเกาะ สลับซับซ้อน บริเวณรอบๆ หากไปช่วงที่น�้ำลงสามารถเดิน ข้ามไปมาระหว่างเกาะได้อย่างสบาย บนเกาะยังมีห้องน�้ำไว้ บริการนักท่องเที่ยวด้วย

ดาน มีทางขึ้นลงธรรมชาติคล้ายเวทีคอนเสิร์ต เขาหินพับผ้า เกิดจาก กระบวนการหินตะกอนที่มีการตกตะกอนของหินที่ มีส่วนประกอบและความแข็งต่างกัน เป็นชั้นๆ ในท้องทะเล ต่อมามีการเอียงและยกตัว ของเปลือกโลกชั้นหินดังกล่าวก็ เกิดเป็นหน้าผา เมื่อถูกกระแสน�ำ้ และลม กัดกร่อนเอาชั้นที่ อ่อนกว่าออกเหลือชัน้ ทีแ่ ข็งแกร่งกว่า ก็จะดูเหมือนแผ่นหินที่ ซ้อนกันเป็นชัน้ ๆ เปรียบเหมือนขนมชัน้ หรือผ้าทีพ่ บั ไว้ จึงเป็น ที่มาของชื่อ “หินพับผ้า” เมื่อนักท่องเที่ยวฝรั่งได้ มาเห็นที่นี่ ก็บอกว่า เขาหินลักษณะนี้คล้ายกับ Pancake rock ที่เมือง Punakaiki ประเทศนิวซีแลนด์ ก็เลยเรียกหินพับผ้าเหล่านี้ ว่า “แพนเค้กร็อคเมืองไทย”

นอกจากจะได้ชมกราบไหว้หลวงปู่ทวดบนเกาะนุ้ย นอกแล้ว นักท่องเทีย่ วยังสามารถล่องเรือชมโลมาสีชมพู และ ชมเขาหินพับผ้า ซึ่งปรากฏการณ์ทางธรณีวิทยา ที่เห็นได้บน เขาหินและเกาะบางเกาะในทะเลขนอม บริเวณเกาะถ�ำ้ หรือเกาะ ท่าไร่ ลักษณะที่เห็นจะเหมือนเป็น แผ่นหินที่ทับซ้อนเรียงกัน เป็นชัน้ ๆ สูงขึน้ ไป ด้านบนมีตน้ ไม้ขนึ้ ปกคลุมหลากหลายชนิด บางชนิดก็ดแู ปลกตาออกไป ทีเ่ กาะถ�ำ้ มีเวทีพมุ่ พวง เป็นฉายา ของแท่นหินที่ซ้อนเป็นชั้นขนาดใหญ่สลับชั้นหินปูนและหิน Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

นครศรีธรรมราช

หอพระพุทธสิหิงค์

พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของชาวจังหวัดนครศรีธรรมราช พระพุทธสิหิงค์ เป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมือง ของ ชาวจังหวัดนครศรีธรรมราชเป็นพระพุทธรูปที่มีพระรูป และ สัดส่วนที่งดงามมาก พระพุทธสิหิงค์ นครศรีธรรมราชเป็น พระพุทธรูปปางมารวิชัย ขัดสมาธิเพชรแบบขนมต้ม มีพระ พักตร์กลม อมยิม้ พระอุระอวบอ้วน ประทับนัง่ ในท่าขัดสมาธิ เพชรชายสังฆาติสั้นระดับพระถัน วัสดุสัมฤทธิ์ หน้าตักกว้าง 14 นิว้ สูง 16.8 นิว้ สกุลช่างนครศรีธรรมราช นับเป็น พระพุทธ รูปคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดนครศรีธรรมราช หอพระพุทธสิหงิ ค์ อันเป็นทีป่ ระดิษฐานของพระพุทธ สิหิงค์เมืองนครนั้น เดิมเป็นหอพระประจ�ำวังของเจ้าพระยา นคร ตั้งอยู่ระหว่างศาลากลางจังหวัด และ ศาลจังหวัด สร้าง ใหม่แทนหอเดิมใน พ.ศ.๒๔๕๗ เป็นวิหารก่ออิฐถือปูนหันหน้า ไปทางทิศตะวันออก แบ่งออกเป็น สองตอน มีผนังก่ออิฐกั้น ตอนหน้า เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธสิหิงค์ และมีพระพุทธ

นครศรีธรรมราช 24

รูปยืนปางอุ้มบาตร บุด้วยทองค�ำ และเงิน อย่างละองค์ ส่วน ด้านหลังเป็นที่เก็บอัฐิของตระกูล ณ นคร พระพุทธสิหิงค์ ประดิษฐานอยู่ ณ หอพระพุทธ สิหิงค์ ตั้งอยู่ระหว่างศาลากลางจังหวัดและศาลจังหวัด แต่ เดิมเป็นหอพระประจ�ำวังของ เจ้าเมืองนครศรีธรรมราช อยู่ ในบริเวณที่ตั้งวังเดิมของเจ้าพระยานคร (น้อย) พระพุทธ สิหงิ ค์เป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองที่ชาวไทย สักการะบูชามา ตั้งแต่ครั้งโบราณกาลและมีอยู่หลายองค์ด้วยกันกระจายไป ตามจังหวัดต่าง ๆ แต่ทถี่ อื ว่าเป็นองค์แท้จริงมีเพียง 3 องค์คอื 1. องค์แรกประดิษฐาน ณ พระที่นั่งพุทไธสวรรค์ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร 2. องค์ที่สองประดิษฐาน ณ วิหารลายค�ำ วัดพระ สิงค์ จังหวัดเชียงใหม่

3. องค์ท่ีสามประดิษฐาน ณ หอพระพุทธสิหิงค์ จังหวัดนครศรีธรรมราช ตามประวัติเชื่อกันว่าพระพุทธรูปนี้ คือ พระพุทธสิหงิ ค์องค์ทปี่ รากฏเรือ่ งราวตาม “สิหงิ ค นิทาน” หรือต�ำนานของพระพุทธสิหิงค์ เนื่องจากมีความที่ ระบุเรื่องราวเกี่ยว ข้องกับเมืองนครศรีธรรมราชอยู่ กล่าวคือ พระพุทธสิหิงค์ สร้างที่ประเทศลังกา เมื่อ พ.ศ.๗๐๐ พ่อขุน รามค�ำ แหงแห่ ง กรุ ง สุ โ ขทัย ได้ ทรงทราบกิต ติศัพ ท์ เ กี่ย ว กับพระพุทธสิหิงค์ ว่าเป็นพระพุทธรูปที่ศักดิ์สิทธิ์ มีพุทธ ลักษณะงดงามจึงทรงขอให้พระเจ้าศรีธรรมโศกราช จัดส่ง ราชฑูตไปลังกา ขอพระพุทธรูปองค์นี้มาบูชา ซึ่งก็ได้มาตาม ราชประสงค์ ได้อญ ั เชิญมาประดิษฐานที่นครศรีธรรมราช จัด งาน พิธีสมโภชใหญ่โต เป็นเวลา 7 วัน การอัญเชิญพระพุทธ สิหิงค์เข้ามายังดินแดนไทยโดยผ่านทางนครศรีธรรมราชซึ่ง เป็นเมืองทีม่ ี การติดต่อสัมพันธ์อยูก่ บั ลังกาอย่างใกล้ชดิ ตาม ต�ำนานนัน้ ว่าพ่อขุนรามค�ำแหงเสด็จไปรับพระพุทธสิหงิ ค์ถงึ ยัง นครศรีธรรมราชด้วย พระองค์เอง ส่วนพระเจ้าศรีธรรมโศกราช ได้ให้ช่างท้องถิ่น จ�ำลองไว้บูชา 1 องค์ แล้วได้อัญเชิญไปไว้ ณ กรุงสุโขทัย

พระพุทธสิหิงค์

พระพุทธสิหิงค์เป็นที่เลื่อมใสเคารพบูชาในหมู่ชาว ภาคใต้โดยเฉพาะชาวนครศรีธรรมราชเป็นอย่างยิ่งว่ากันว่า ผู้ทุจริตคิดมิชอบ ทั้งหลายจะไม่กล้าสาบานต่อหน้าองค์พระ เลย หลังจากทีไ่ ด้อญ ั เชิญพระพุทธสิหงิ ค์มาประดิษฐานทีศ่ าลา กลางจังหวัดแล้วคดีความ ที่จะต้องขึ้นโรงขึ้นศาลลดน้อยลง ไปอย่างเห็นได้ชัด เนื่องจากมักมีการเอ่ยอ้างนามพระพุทธ สิหิงค์ในการสาบานตัว ท�ำให้ไม่มีใครกล้าเบิกความเท็จ นอกจากพระพุทธสิหิงค์แล้วยังมีพระพุทธรูปปูนปั้น องค์ใหญ่ ศิลปะสมัยอยุธยาประทับนั่งอยู่ ชาวนครเรียกว่า “พระเงิน” และด้านหลัง ของหอเป็นทีเ่ ก็บอัฐเิ จ้านายชัน้ ผูใ้ หญ่ ในสกุล ณ นคร มีการอัญเชิญพระพุทธสิหงิ ค์ออกให้ประชาชน สรงน�้ำในเทศกาลสงกรานต์เป็นประจ�ำทุกปี

หอพระพุทธสิหิงค์

นครศรีธรรมราช

วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร

วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร เดิมเรียกว่า วัดพระบรม ธาตุ เป็นวัดใหญ่ ตั้งอยู่ภายในเขตก�ำแพงเมืองโบราณ ค่อน มาทางทิศใต้ เนื้อที่ 25 ไร่ 2 งาน มีถนนราชด�ำเนินตัดผ่าน หน้าวัด เข้าใจว่าเดิมคงเป็นถนนโบราณ ประวัติ การสร้างวัด ไม่มีหลักฐานปรากฎแน่ชัด นอกจาก ประวัติจากต�ำนานที่ กล่าวถึงการก่อสร้างพระมหาธาตุ ซึ่งเป็น เอกสารที่ีเขียนขึ้น จากค�ำบอกเล่าภายหลังเหตุการณ์จริงเป็นเวลายาวนานมาก หลักฐานทางเอกสาร ที่ชดั เจน ปรากฏขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 6 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์กล่าวว่า วัดนี้เป็นวัดที่ไม่มีพระสงฆ์จ�ำ พรรษา ต่อมาพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ายุคลฑิฆัมพร กรม หลวงลพบุรีราเมศวร อุปราชปักษ์ใต้ทรงพระสงฆ์จากวัด เพชรจริก มาดูแลรักษาวัด และคราวที่รัชกาลที่ 6 เสด็จ ประพาสเมื อ งนคร ได้ โ ปรดพระราชทานนามวั ด ว่ า วั ด พระมหาธาตุวรมหาวิหาร

นครศรีธรรมราช 26

เรือ่ งการก่อสร้างพระบรมธาตุมหี ลายส�ำนวนสามารถ ประมวล เนือ้ หาได้วา่ เมือ่ พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธ์ปรินพิ พาน เมืองต่างๆ ในแว่นแคว้นชมพูทวีปได้แบ่งพระบรมสารีรกิ ธาตุ ไปเก็บ รักษา เคารพบูชา มีเมืองหนึ่งชื่อเมืองทนธบุรี ได้พระ ทันตธาตุมาเก็บรักษาไว้ ต่อมามีกษัตริย์จากเมืองอื่นยกทัพ มาเพื่อขอแบ่งพระทันตธาตุ กษัตริย์สิงหราชเจ้าเมืองทนธบุรี เห็นว่าจะรักษาเมืองไว้มิได้ จึงให้ พระนางเหมชาลา และเจ้า ชายทนทกุมารพระธิดาและพระโอรสอัญเชิญพระทันตธาตุ ลงเรือหนีไปลังกา เผอิญเรือก�ำปั่นถูกพายุพัด เรือแตกทั้ง สองพระองค์มาขึน้ ฝัง่ ณ หาดทรายแก้ว แล้วฝังพระทันตธาตุ ไว้ เรื่องราวด�ำเนินต่อไปจนทั้งสอง พระองค์ได้กลับไปลังกา โดยมีพระทันตธาตุส่วนหนึ่งยังฝังอยู่ที่หาดทรายแก้ว ต่อมา พระเจ้าศรีธรรมโศกราช ได้มาพบพระทันตธาตุ และโปรด ให้สร้างพระบรมธาตุเจดีย์ ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ และสร้างเมือง ณ หาดทรายแก้ว จนส�ำเร็จเมืองดังกล่าวก็

คือ เมืองนครศรีธรรมราช พระบรมธาตุเจดีย์ก็คือ พระบรม ธาตุเจดีย์ นครศรีธรรมราช ซึ่งเชื่อกันว่า เดิมเป็นเจดีย์แบบ อิทธิพลศิลปะ ศรีวิชัย คือเป็นเจดีย์ทรงมณฑป มีหลังคาเป็น สถูปห้ายอดคล้ายพระบรมธาตุเจดีย์ที่อ�ำเภอไชยา จังหวัด สุราษฎร์ธานี อายุราวพุทธศตวรรษที่ 13-15 ต่อมา พระสถูป แบบศรีวชิ ัยทรุดโทรมลง จึงได้มีการสร้างเจดีย์องค์ใหญ่ทรง ลังกาซึ่งเป็นเจดีย์องค์ปัจจุบันครอบไว้ เชื่ อ กั น ว่ า ในขณะนั้ น คื อ ราวพุ ท ธศตวรรษที่ 18 อิทธิพลพุทธศาสนาแบบลังกาในดินแดน นครศรีธรรมราช เข้มแข็งมาก นครศรีธรรมราช จึงได้รบั อิทธิพลทัง้ ศาสนาและ ศิลปกรรมจากลังกา ศาสตราจารย์หม่อมเจ้าสุภทั รดิศ ดิศกุล ทรงวินิจฉัยว่าพระบรมธาตุเจดีย์ปัจจุบัน มีลักษณะคล้าย เจดีย์กิริเวเทระในเมืองโบโลนนารุวะ ประเทศศรีลังกา สร้าง ในสมัยพระเจ้าปรากรมพาหุมหาราช ราวต้นพุทธศตวรรษที่ 18 พระบรมธาตุเจดีย์ ก็ควรสร้างหลัง จากนั้นมากส่วน สถาปัตยกรรมอื่นๆ ภายในวัดพระมหาธาตุฯ ล้วนเป็นของที่ สร้างขึ้นใน สมัยอยุธยาเป็นส่วนใหญ่จะมีสิ่งก่อสร้างในสมัย ธนบุรีและรัตนโกสินทร์ตอนต้นอยู่บ้าง เช่น วิหารทับเกษตร วิหารพระแอด เป็นต้น พระบรมธาตุเจดีย์ เป็นเจดียส์ ถาปัตยกรรมแบบทรง ระฆังคว�่ำ มีจุดเด่นที่ยอดเจดีย์ ซึ่งหุ้มด้วยทองค�ำแท้ จาก ความเชื่อ เล่าสืบตอบกันมาว่า องค์พระธาตุประกอบด้วย Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

ทองรูปพรรณและของมีคา่ มากมายจรดปลายเจดีย์ ซึง่ สิง่ ของ มีค่า เหล่านี้พุทธศสานิกชนน�ำมาถวาย แด่องค์พระสัมมาสัม พุทธเจ้าเพือ่ ให้ตนได้พบกับนิพพาน จากค�ำขวัญประจ�ำจังหวัด เมืองประวัติศาสตร์ พระธาตุทองค�ำ ชื่นฉ�ำ่ ธรรมชาติ แร่ธาตุ อุดม เครื่องถมสามกษัตริย์ มากวัดมากศิลป์ ครบสิ้นกุ้งปู ข้อความว่า พระธาตุทองค�ำ จึงหมายถึง ยอดเจดีย์ทองของ พระบรมธาตุ นั่นเอง พิธีปฏิบัติอีกอย่างหนึ่ง คือ การน�ำผ้าขึ้นธาตุ ตาม ต�ำนานเชือ่ ว่า หากใครได้นำ� ผ้าขึน้ ธาตุ และบนขอพรใน เรือ่ งใด จะขอให้หายเจ็บหายไข้ ขอให้ได้ลูก ขอเรื่องการงานการเรียน สิ่งนั้นก็จะเป็นจริงดังหวัง มีเรื่องเล่าว่า มีชายคนหนึ่งประสบ อุบัติเหตุเดินไม่ได้ รักษาเท่าไหร่ก็ ไม่หาย สุดท้ายพ่อแม่ไม่รู้ 27

นครศรีธรรมราช

ท้าวขัตตุคาม-รามเทพ ประดิษฐานอยู่ทางเข้า-ออก องค์พระธาตุ

มณฑปพระพุทธบาท

จะท�ำอย่างไร จึงมาบนและน�ำผ้าขึ้นธาตุที่พระบรมธาตุ ขอให้ ลูกชายหายจากอาการป่วยและหากหายจะให้มาบวชทีว่ ดั พระ ธาตุ ในไม่ชา้ ชายหนุม่ คนดังกล่าว ก็หายวันหายคืน จนกลับมา เดินได้เป็นปกติในทุกปีช่วงวันมาฆบูชา และวันวิสาขบูชา จะ จัดงานแห่ผ้าขึ้นธาตุซึ่งถือเป็น งานบุญประจ�ำปีที่มีผู้คนจาก ทั่วสารทิศมาร่วมสร้างบุญกุศลที่ยิ่งใหญ่นี้ความ มหัศจรรย์ อย่างหนึ่งขององค์พระบรมธาตุคือ องค์พระธาตุจะไม่มีเงา ทอดลงพื้นไม่ว่าแสงอาทิตย์จะส่องกระทบไปทางใด ซึ่งยัง ไม่มี ใครหาค�ำตอบได้วา่ เป็น เพราะอะไร จากความมหัศจรรย์ นี้ ท.ท.ท. จึงให้เจดีย์นี้เป็น 1 ใน unseen Thailand ของ เมืองไทย นอกจากพระบรมธาตุเแล้วเจดีย์องค์เล็กที่รายล้อม รอบองค์พระธาตุมากมายเป็นสิงที่แปลกตาแก่นักท่องเที่ยว ที่ได้พบเห็น เจดีย์นี้เรียกว่า องค์เจดีย์บริวาร ซึ่งมีทั้งหมด 149 องค์เจดีย์บริวาร คือ เจดีย์ที่ลูกหลานบรรพบุรุษ ได้ สร้างไว้สืบต่อกัน มาเรื่อยๆ เพื่อบรรจุอัฐิของญาติผู้ล่วงลับ ไปแล้วโดยอธิษฐานว่าขอให้ญาติของตนได้มาเกิด ในศาสนา ของพระพุทธองค์อีกครั้งในภพหน้า นอกจากความหัศจรรย์ ของ พระธาตุไร้เงาแล้ว เจดีย์บริวารที่เรียงรายล้อมรอบองค์ พระบรมธาตุเป็นสิ่งมหัศจรรย์ ซึ่งเราไม่ค่อยได้เห็นจากที่ใด เช่นกัน

นครศรีธรรมราช 28

พระแม่เจ้าเหมชาลา พระทนทกุมาร เป็นพระราชธิดา และพระราชโอรส ของพระเจ้าโคสีหราช และพระนางมหาเทวี แห่งเมืองทันทบุรี ประเทศอินเดีย

วัดประดู่พัฒนาราม วัดประดู่พัฒนาราม หรือ วัดประดู่ หรือ วัดโด เป็น วัดทีส่ ำ� คัญวัดหนึง่ ของจังหวัดนครศรีธรรมราช มีประวัตคิ วาม เป็นมาอันยาวนาน ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับ กษัตริย์ไทย และ เจ้าเมืองนครศรีธรรมราชในอดีต ข้อมูลจาก สารนครศรีธรรมราช ปีที่ 28 ฉบับที่ 4 เมษายน 2542 กล่าวว่าพี่สาวของเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (พัด) ชื่อ “หญิง” หรือ “คุณหญิง” เป็นผู้เลื่อมใสศรัทธาใน พระพุทธศาสนาอย่างยิ่ง เป็นผู้สร้างวัดประดู่ มี ห ลั ก ฐานบั น ทึ ก ไว้ ว ่ า ปี พ.ศ.2319 พระเจ้ า กรุงธนบุรี ทรงตั้งให้เจ้านครศรีธรรมราช (หนู) เป็นเจ้าเมือง นครศรีธรรมราช และมารับต�ำแหน่ง เมือ่ พ.ศ. 2325 – 2327 มีชายาชื่อ “หม่อมทองเหนี่ยว” มีธิดา 1 องค์ ชื่อ “เล็ก” หรือ “คุณเล็ก” คุณเล็กได้สมรสกับเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (พัด) จากบันทึกอันนี้ แสดงให้เห็นว่า วัดประดู่ มีอยู่ก่อน แล้ว จึงอาจเป็นการบูรณะปฏิสังขรณ์ สร้างถาวรวัตถุ ต่างๆ ขึ้น โดยคุณหญิง ซึ่งตรงกับหลักฐานใน พงศาวดาร เมือง นครศรีธรรมราช เขียนโดย “หลวงอนุสรสิทธิกรรม” (บัว Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

ณ นคร) ว่าเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (พัด) ได้สนับสนุนการ บูรณะปฏิสังขรณ์ วัดประดู่ครั้งใหญ่ มีการขุดคลอง ด้านทิศ ตะวันออก ขุดสระน�ำ้ ด้านทิศตะวันตก หน้าวัด สร้างก�ำแพง หนาขนาดกับทางเดิน (ถนนราชด�ำเนิน ตอนนั้นยังไม่มีถนน และชื่อถนน เป็นเพียงแต่ทางเดิน) ต่ อ มา พ.ศ.2470 ในรั ช กาลพระบาลสมเด็ จ พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ตระกูล ณ นคร ได้บูรณะอุโบสถ 29

นครศรีธรรมราช

เก๋งจีนหรือตึกเจ้าตาก ทั้งหมด ท�ำให้สวยงามยิ่งขึ้น พร้อมกับจัดสร้างซุ้มพัทธสีมา เป็นศิลปะจีนประยุกต์ ดังปรากฏอยู่ปัจจุบัน

เพื่อให้เก็บอัฐิ เจ้าพระยานคร (น้อย) โดยถือตามธรรมเนียม ประเพณีจีนว่า บุตรชายต้องท�ำศพพ่อ

วัดประดู่ ได้รบั การพัฒนาตลอดมา โดยการทนุบ�ำรุง จากตระกูล ณ นคร และพุทธบริษัท การสร้างวัดประดู่ทั้ง 2 ระยะ นี้มีประวัติบันทึกไว้ อย่างชัดเจน และต่อเนื่องกัน ขอ ให้วัดประดู่ ด�ำรงความเป็นวัดประดู่ อยู่จวบจนฟ้าดินสลาย เพราะเป็นวัดที่สำ� คัญของแผ่นดิน

ครั้งนั้น พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มหาราชพระราชทานเพลิงพระบรมศพของสมเด็จพระเจ้าตากสิน มหาราช ทีว่ ดั บางยีเ่ รือใต้ เมือ่ พ.ศ.2327 แล้วพระบรมอัฐขิ อง พระเจ้าตากสิน ได้ตกทอดถึงทายาท แบ่งปันกันเก็บรักษา ซึง่ รวมถึง เจ้าพระยานคร (น้อย) ด้วย

โบราณสถานภายในวัดประดู่

เจ้าพระยานคร (น้อย) เก็บพระบรมอัฐิไว้เพื่อรอ โอกาสทีจ่ ะประกอบพิธี เก็บพระบรมอัฐใิ นทีๆ่ เหมาะสม แต่ เนือ่ งจากตลอดชีวติ ของพระยานคร (น้อย) หาเวลาว่างแทบไม่ ได้เลย จนกระทั่งถึงอนิจกรรม

• เก๋งพระเจ้าตาก เก๋งพระเจ้าตาก สร้างขึ้นโดย เจ้าพระยานคร (น้อย กลาง) เจ้าเมืองนครศรีธรรมราช ซึ่งเป็นบุตรของ เจ้าพระยา นคร (น้อย) ผู้เป็นพระโอรส ของพระเจ้าตากสินสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2385 (บางแห่งว่า 2358) ในขณะที่ยังด�ำรงบรรดาศักดิ์ เป็น พระยานครศรีธรรมราช ในปลายรัชกาล พระบาทสมเด็จ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หวั ที่ได้สร้างเก๋งพระเจ้าตากนี้ ประสงค์

นครศรีธรรมราช 30

เจ้าพระยานคร (น้อยกลาง) ผู้บุตรจึงได้ถือโอกาส บรรจุพระบรมอัฐิของ พระอัยกา และอัฐิของบิดา ไว้ใน เจดีย์องค์เดียวกัน ดังนั้น ประชาชนจึงเรียกเก๋งนี้ว่า “เก๋ง พระเจ้าตาก หรือ ตึกเจ้าตาก” ทุกๆ ปี ทายาทในตระกูล ณ นคร จะไปท�ำบุญอุทิศถวายมิได้ขาด Dhamdee Tour ชวนคุณธรรมดีบนเส้นทางแห่งศรัทธา อ่านรายละเอียดทุกทริปได้ที่ www.dmgbooks.com หรือ โทร 02 685 2255

เมื่อ พ.ศ. 2502 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 เสด็จพระราชด� ำเนิน เยี่ยมราษฎร จังหวัด นครศรีธรรมราช ได้เสด็จเป็นการส่วนพระองค์เยี่ยม “ตึกเจ้า ตาก” ที่วัดประดู่นี้ด้วย ตึกเจ้าตาก ได้รบั การซ่อมแซมมาตามล�ำดับ หลังจาก กรมศิลปากร ขึ้นทะเบียนแล้ว พ.ศ. 2514 ได้ซ่อมแซมให้ดู สวยงามขึ้นและ พ.ศ. 2540 ก็ซ่อมแซมอีกครั้งหนึ่ง ทุกอย่าง ยังรักษารูปแบบศิลปะเดิมไว้ • อุโบสถ เป็นสิ่งส�ำคัญอีกอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นรูปแบบโบราณ ปัจจุบันหาดูได้ยาก รูปแบบอาคาร ฐานล่างท�ำเป็นทรงเรือ ส�ำเภา ตัวอาคารก่ออิฐถือปูน ไม่มีเสา ไม่ใช้เหล็ก ผนัง หนาประมาณ 1 ศอก อุโบสถนี้ สร้างขึ้นเมื่อใดไม่มีหลักฐาน ชัดเจนแต่ได้รับการบูรณะเสมอมา

พระพุทธมงคลนิมิตร พระประธานวัดประดู่พัฒนา

• ปอน�้ำเจ้าพระยา เป็นบ่อน�้ำที่เจ้าพระยานคร (น้อยกลาง) สร้างขึ้นเมื่อ ประมาณ พ.ศ. 2385 เพือ่ ใช้นำ�้ ในวันท�ำบุญ “เซ็งเหม็ง” ประจ�ำปี ปัจจุบันบ่อน�ำ้ นี้ อยู่ในบริเวณปากประตูทางเข้าโรงเรียน • พระประธานประจ�ำศาลาอัมพร เป็นพระพุทธรูปสร้างมาตั้งแต่สมัยแรกๆ สร้างวัด บ้างกล่าวว่า พระมหาเถรอนุรธุ น�ำมาแต่กรุงอโยธยาตามรอย จาตึกติดอยู่ที่ฐานบัวคว�ำ่ บัวหงายเมื่อก่อนนั้นประดิษฐานบัว เจดีย์ที่เก็บอัฐิพระสังฆราชเมืองนครศรีธรรมราชรูปหนึ่งซึ่ง เป็นลูกศิษย์ของพระมหาเถรอนุรุธ เมื่อ พ.ศ. 2513 พลโท อัมพร จินตกานนท์ เป็น ประธานสร้างศาลาอัมพร เมื่อศาลาสร้างส�ำเร็จ จึงอัญเชิญ พระพุทธรูปในวิหารพระสังฆราช มาประดิษฐาน เป็นพระ ประธาน ประจ�ำศาลาอัมพรพร้อมด้วยพระอัครสาวก เป็นที่ เคารพของพุทธบริษัท จนถึงปัจจุบัน วัดประดู่ ก็เหมือนสรรสิ่งทั่วไป มีขึ้นมีลง มีเจริญ มีเลื่อมบางยุคบางสมัยก็เจริญ แต่บางสมัยก็ร้างไม่มีพระอยู่ จ�ำพรรษา

เมื่อ พระครูพิศาลพัฒนกิจ (บุญรอด ฆงคสูวณโณ) มาด�ำรงต�ำแหน่งเจ้าอาวาสวัดประดู่ ได้เป็นหลักในการพัฒนาวัด จนเจริญก้าวหน้าเกือบทุกด้าน เมื่อ พ.ศ.2515 ได้มีหนังสือ รับรองจากกรมการศาสนา ยกเป็น “วัดพัฒนาตัวอย่าง” ใน ยุคสมัยของพระครูพิศาลพัฒนกิจนี้เองได้เพิ่มค�ำว่า “พัฒนา ราม” ต่อท้ายวัดประดู่เป็น วัดประดู่พฒ ั นาราม จนถึงปัจจุบนั

นครศรีธรรมราช

ผู้ใหญ่ พักห้องละ 2 - 3 ท่าน

พักเดี่ยว เพิ่มท่านละ

17,900 บาท

4,000 บาท

**ราคาอาจมีการปรับขึ้น – ลง ตามราคาน�้ำมันที่ปรับขึ้นลง แต่จะปรับตามความเป็นจริงที่ สายการบินประกาศปรับ และที่มีเอกสารยืนยันเท่านั้น **

อัตราค่าบริการนี้รวม • • • • •

ค่าตั๋วเครื่องบินเดินทางไปกลับ ค่ารถปรับอากาศน�ำเที่ยวตามระบุไว้ในรายการพร้อมคนขับรถ ค่าเข้าชมสถานที่ต่างๆ ตามที่ระบุไว้ในรายการ ค่าห้องพักโรงแรมตามระบุ หรือเทียบเท่า (ห้องละ 2 - 3 ท่าน) พร้อมอาหารเช้า ค่าอาหารตามที่ระบุในรายการ

อัตราค่าบริการนี้ไม่รวม พิเศษ

• •

ค่าใช้จ่ายส่วนตัว อาทิ ค่าโทรศัพท์, ค่าซักรีด, ค่าเครื่องดื่มและอาหารนอกเหนือจากที่ระบุในรายการ ค่าอาหารและเครือ่ งดืม่ ทีส่ งั่ พิเศษในร้านอาหาร นอกเหนือจากทีบ่ ริษทั ฯ จัดให้ ยกเว้นจะตกลงกันเป็นกรณี

• • •

ค่าน�้ำหนักกระเป๋าสัมภาระที่เกินกว่าสายการบินก�ำหนด ค่าภาษีมูลค่าเพิ่ม 7% และค่าภาษีหัก ณ ที่จ่าย 3% ค่าประกันอุบัตติเหตุในการเดินทาง (เงื่อนไขตามกรมธรรม์)

การช�ำระเงิน (เงินสด/บัตรเครดิต)

• กรุณาท�ำการจองก่อนการเดินทาง อย่างน้อย 45 วันท�ำการหรือก่อนหน้านัน้ ส�ำเนาบัตรประชาชน เพื่อยืนยันการจองที่นั่ง • กรุณาช�ำระเงินมัดจ�ำทันทีหลังจากท�ำการจอง 5,000 บาท • ค่าทัวร์ส่วนที่เหลือ บริษัทฯ จะขอเก็บค่าทัวร์ทั้งหมดก่อนการเดินทาง อย่างน้อย 30 วันท�ำการ มิเช่นนั้นบริษัทฯ ขอสงวนสิทธิ์ในการยกเลิกการเดินทางของท่าน และการคืนเงินทั้งหมดหรือบางส่วนตามค่าใช้ จ่ายที่เกิดขึ้นจริง • กรุณาเลือก โอนเงิน ได้ที่ บัญชีออมทรัพย์ ชื่อบัญชี “บจก.ไดเร็ค มีเดีย กรุ๊ป (ประเทศไทย)”  ธนาคารกสิกรไทย ถนนสาขาสาทร เลขที่ 038-2-50203-5  ธนาคารยูโอบี สาขาอัมรินทร์พลาซ่า เลขที่ 004-2-43335-9 ส่งเอกสารการโอนเงิน ได้ที่ โทรสาร 0 2685 2298 หรือ อีเมล info@dmgbooks.com