DOBRA MAMA 59 by DOBRY DOM

nr 1 (59) 2020 cena: 3,99 zł (w tym 8% VAT)

Badania prenatalne

Kiedy się na nie decydować?

miesiąc życia dziecka

Rehabilitacja neurologiczna u dzieci

Jak rozwija się niemowlak?

Jak pomóc naszym pociechom?

Ważna rola witaminy D

Jak uniknąć nacięcia krocza?

Istotna nie tylko dla układu kostnego

Przygotuj się do porodu

Pierwszy spacer Kiedy pierwsze wyjście, jaki wózek wybrać?

TEMAT NUMERU

ISSN 2080-5551 INDEKS 256013

Rodzicielstwo bliskości

Aktywnie wspieraj rozwój dziecka NIEZBĘDNIK:

Moda dla najmłodszych

PIELĘGNACJA

Co nowego w 2020?

OD REDAKCJI

Zobacz nas w sieci!

Od redakcji

/dobra.mama

opowiadacie o rodzącej się w Was mi-

cej. Zadbajcie o czas tylko dla siebie!

łości, jest nam przykro, gdy cierpicie

Dzieci rosną błyskawicznie, a Wy na-

lub spotykacie się z fałszywymi osąda-

wet nie zauważycie, kiedy znajdą so-

mi. Każda historia jest dla nas niezwy-

bie nowych kompanów, których ob-

kle cenna. Niejednokrotnie Wasze do-

darzą przyjaźnią. Zatroszczcie się

świadczenia stają się dla nas inspira-

więc o miłe wspomnienia! To one

cją do stworzenia kolejnych materiałów

będą supermocą Waszych skarbów,

redakcyjnych, jak np. było w przypad-

gdy dorosną.

ku artykułu o dziecku w sieci. Nie za-

W numerze podpowiadamy rów-

K o chan i R o dz i c e ,

pominajcie, że najważniejszy jest dia-

nież, co zrobić, aby bobas słod-

bardzo nam miło, że sięgnęliście po

log. Warto rozmawiać z dziećmi już od

ko spał. Sprawdzamy metody wal-

najnowsze wydanie magazynu

najmłodszych lat nie tylko o możliwo-

ki z AZS i przyglądamy się mocy wi-

„DOBRA MAMA”. Mamy nadzie-

ściach, jakie daje im Internet, ale i po-

taminy D3. Oczywiście to tylko nie-

ję, że znajdziecie w nim odpowiedzi

tencjalnie niebezpiecznych sytuacjach.

które z przygotowanych dla Was te-

na nurtujące Was pytania. Zachęca-

Pod lupę bierzemy również kontrower-

matów.

my również do zajrzenia na nasz por-

syjne tematy badań prenatalnych oraz

Pamiętajcie, że „DOBRA MAMA” jest

tal www.dobra-mama.pl, gdzie przy-

rodzicielstwa bliskości – przedstawia-

z Wami na dobre i na złe! Inspirują-

gotowaliśmy dla Was jeszcze więcej

my Wam, czym ono jest i na czym się

cej lektury!

porad i wskazówek. Z niecierpliwo-

opiera. Przytulajcie swoje maleństwa,

ścią czekamy także na Wasze listy do

bawcie się z nimi, mówcie, jak bardzo

redakcji. Uwielbiamy czytać, jak czule

je kochacie i rozmawiajcie jak najwię-

Redaktor naczelna

Nasi eksperci

Aleksandra Osińska

dr n. med. Tadeusz Oleszczuk

położna i arteterapeutka, założycielka Szkoły Rodzenia ABC Dobry Start w Prudniku

ginekolog-położnik

Małgorzata Stańczyk

Anna Plaskota-Gładosz

psycholog

położna, specjalistka pielęgniarstwa ginekologicznopołożniczego, Certyfikowany Doradca Laktacyjny

Agnieszka Trojnar

Dominika Tyrpa

Karolina Hertman

dietetyk kliniczny

właścicielka sklepu zielarskiego ZiołoMed w Rzeszowie

technolog, kosmetolog

fizjoterapeutka

Anna Wojtyla

Ewa Jatczak

Dorota Dąbek

mgr Patrycja Król

Bogumiła Górczewska

położna, ambasadorka kampanii społecznoedukacyjnej „Położna na medal”,

mgr położnictwa

położna

fizjoterapeuta, terapeuta NDT Bobath, Centrum Medyczne Damiana

lekarz

Aneta Dulewicz

dietetyczka

mgr inż. Magdalena Gawlik

Współpraca: Alina Jedlińska, położna, ambasadorka kampanii społeczno-edukacyjnej „Położna na medal” Elżbieta Lityńska

Dorota Kowalczyk

Marcin Sadowski,

Monika Perkowska

pedagog

ekspert Smart Pharma Sp. z o.o.

ekspert marki Recaro

psycholog dziecięca, ekspert współpracująca z Akademią Bezpiecznego Puchatka

Ewelina Saja, specjalista Homebook.pl dr Lucyna Bednarek-Papierska prof. Stefan Zgliczyński Lidia Frenz-Kryś, kierownik sklepu Maxi-Cosi Marzena Ryszawa, dyrektor Zakładu Produkcyjnego w firmie Motherhood

www.dobra-mama.pl

Strefa dziecka

TEMAT NUMERU

46 52

Spis treści NUMER 59 / LUTY - MARZEC 2020

Newsy

8 88

Co? Gdzie? Kiedy?

Zapowiedzi, premiery, nowości w świecie parentingu.

Nowości 2020

Nowości modowe dla dzieci

Co nowego pojawiło się na rynku branży parentingowej?

Ubranka dla najmniejszych i tych starszych dzieci.

Wyprawka dziecka Pielęgnacyjny niezbędnik.

Moda i uroda Nienudny Nude

Ubrania i dodatki ciążowe w kolorze nude.

Strefa mamy

12 30

Pierwszy spacer

Jak i kiedy najlepiej udać się na spacer z maluchem?

Probiotyki - ich ważna rola

Ich wpływ na poprawę stanu zdrowia.

Karmienie piersią

Dobranoc! Śpij mój urwisie

www.dobra-mama.pl

Jak zapewnić dziecku spokojny i zdrowy sen?

Rozwój malca w drugim miesiącu życia.

Jak ich uniknąć i jak je łagodzić?

Drugi miesiąc życia Odparzenia

Sposób na katar

Pomaluj mój świat! - A może - wytapetuj?

Co robić i czego używać w walce z katarem?

Co jest lepsze na ścianę do pokoju dziecka?

Rehabilitacja neurologiczna dzieci

Jak pomóc naszym pociechom?

ZDROWY SEN Z BRZUSZKIEM

8 Faktów na temat AZS

Czego nie wolno mamie w ciąży?

Witamina nie tylko ze słońca!

Komfortowo przespana noc.

Czyli co można, a czego nie powinno się jeść i stosować w ciąży?

Badania prenatalne

Jedz dla dwojga, nie za dwoje

Konsekwencje niedoboru żelaza u kobiet w ciąży

Nacięcie krocza podczas porodu

JAKICH KOSMETYKÓW UNIKAĆ W TRAKCIE CIĄŻY?

Pokonaj ból pooperacyjny

Piękne i... nietrudne.

Wyprawka do łóżeczka na niezakłócony sen.

Czym jest rodzicielstwo bliskości?

Aby bobas słodko spał

Z dzieckiem w bliskości

Ciąża i poród

Polecane dla mamy i dziecka.

Dobre Adresy

Niezbędnik

Temat numeru

Przyjemność podróżowania

Wybierz odpowiedni fotelik dla dziecka.

Możliwości diagnostyczne zwiększające bezpieczeństwo płodu.

Miód - Słodka recepta na zdrowie

74 80

Dziecko w krainie Internetu

Kiedy i jak wprowadzać dziecko do rzeczywistości wirtualnej?

Odporność ze słońca

Pomoc dla organizmu człowieka - leczniczy miód manuka.

Odporność na 6!

Sposoby na dobre zdrowie malucha.

Szczęśliwe dzieciństwo Jak rodzice postrzegają szczęście i rozwój dziecka?

Strefa taty

Czy przyjmowanie leków zawsze jest konieczne?

Psychologia

Rola witaminy D w organizmie.

Sprawdź, jak możesz go uniknąć.

Tajniki pielęgnacji w tym okresie.

Nowe standardy suplementacji witaminą D.

Dieta i styl życia kobiety w ciąży.

Ważna rola tego pierwiastka.

Co warto wiedzieć o atopowym zapaleniu skóry?

Jak zamontować fotelik? O czym należy pamiętać, montując fotelik i jak zrobić to prawidłowo?

Sprawdzone przez mamy

Mama na zakupach

Szkoły rodzenia

Produkty przydatne dla mamy i maluszka. Baza najlepszych placówek w kraju.

Toteme

Nomi

odwiedź nas na www.bellamy.pl i dowiedz się więcej

Pinette

Dołącz do nas

Bellamy ul. Kościuszki 27, 38-500 Sanok, tel. +48 13 44 40 156, kom. 533 994 698, www.bellamy.pl, biuro@bellamy.pl

NEWSY newsy

Co słychać?

Szukasz informacji o ciekawych warsztatach, eventach dla rodziców i dzieci? Przedstawiamy najistotniejsze informacje, którymi warto się zainteresować.

Rossmann uczy dbać o higienę KOLEJNE SPOTKANIA JUŻ PRZED NAMI - Najbliższa edycja już w marcu! Zapraszamy wszystkie mamy z Rzeszowa i okolic na znane i lubiane warsztaty dla kobiet w ciąży „Spotkania z Dobrą Mamą”. Najbliższa edycja już w marcu w Hotelu Rzeszów. Uczestnicy warsztatów będą mogli skorzystać z wiedzy specjalistów, uzyskać odpowiedzi na nurtujące

ich wątpliwości oraz wziąć udział w wielu atrakcyjnych konkursach z nagrodami. Na warsztaty należy się wcześniej zarejestrować poprzez formularz internetowy. Informacje na spotkanie.dobra-mama.pl i facebook.com/dobra.mama

Pacjentki z całej Polski wybrały położne na medal - Najlepsza pracuje w Krośnie Janinę Frączek na co dzień można spotkać w Wojewódzkim Szpitalu Podkarpackim im. Jana Pawła II w Krośnie. Przez 32 lata pracy zawodowej położna, do której wszyscy zwracają się po prostu Aśka, pomogła przyjść na świat kilkunastu tysiącom maluszków. Najlepsza położna nad Wisłą w 2019 roku wyprzedziła 518 konkurentek i zdobyła w sumie 960 głosów. Aśka Frączek podkreśla, że jej praca to bycie aniołem stróżem dla pacjentek, które w pierwszej kolejności muszą obdarzyć ją pełnym zaufaniem. Jako druga na podium szóstej już edycji konkursu stanęła położna ze stolicy – na Ewę Klik zagłosowało 814 pacjentek. Trzecie miejsce przypadło Danucie Przybyłko. Położna z Dąbrowy Górniczej zgromadziła 789 głosów. Już 13 marca w Warszawie najlepsze położne w kraju, a także najlepsze położne w województwach odbiorą pamiątkowe medale. Konkurs jest częścią ogólnopolskiej kampanii społeczno-edukacyjnej prowadzonej nieprzerwanie od 2014 roku. Jej celem jest zwracanie uwagi na kwestie związane z koniecznością podnoszenia standardów i jakości opieki okołoporodowej. Pomysłodawcą konkursu i kampanii jest AMA – Akademia Malucha Alantan, a mecenasem kampanii jest marka Oktaseptal.

- Czy przedszkole Twojego dziecka jest już „Czyściochowe”? Rossmann przygotował dla przedszkoli akcję „Czyściochowe Przedszkole” – jej celem jest nauka higieny. W jej ramach dla każdego przedszkola na terenie Polski jest dostępne 6 scenariuszy zajęć poświęconych zagadnieniom higieny. Wystarczy, że wychowawca lub dyrektor zarejestrują placówkę na stronie programu. Ponadto Rossmann przygotował pakiety startowe dla przedszkoli. W ramach akcji będzie też konkurs plastyczny, w którym zwycięskie przedszkola otrzymają karty podarunkowe na zakup artykułów higienicznych. Akcja rozpoczęła się 10.02, jej 1. edycja potrwa do 30.06.

czysciochowo.pl

Profesjonalna fotografia RZESZÓW

Liryka Atelier Fotofrafii, liryka.net

poloznanamedal.info

Świadoma Mama - Warsztaty dla kobiet w ciąży i młodych mam Cykl bezpłatnych warsztatów adresowany jest do przyszłych i obecnych rodziców, którzy chcą zapewnić swojemu dziecku jak najlepszy start. Uczestniczą w nich najlepsi lekarze i specjaliści z całej Polski, udzielając rad, rozmawiając o macierzyństwie bez tabu. Szczepienia, seks w ciąży, rozwój ruchowy dziecka – za każdym razem poruszamy inne kwestie! Dzięki Świadomej Mamie zdobędziesz wiedzę, otrzymasz wartościowe upominki, możliwość bezpłatnej sesji, a twoimi dziećmi zajmą się animatorzy! Najbliższe terminy: 03.03 – Warszawa, 06–07.03 – Poznań, 12.03 – Zielona Góra, 25.03 – Łódź, 26.03 – Poznań, 01.04 – Wejherowo oraz Gdynia, 22.04 – Lublin, 23.04 – Warszawa. Wybierz miasto i zarejestruj się teraz:

www.dobra-mama.pl

swiadomamama.pl

1. Czas przedszkolaka - Anna Zawadzka -

255 bezpłatnych warsztatów w całej Polsce! Dzięki wsparciu Partnerów oraz ogromnemu zainteresowaniu przyszłych rodziców w 2020 r. kampania dotrze do 100 miast Polski. Jesteście ciekawi, jak bezpiecznie i zdrowo opiekować się maluszkiem? Nie przegapicie warsztatów w Waszym mieście! Głównym punktem każdego spotkania jest warsztat z pierwszej pomocy, podczas którego uczestnicy ćwiczą na lalkach zachowanie się w najczęściej spotykanych sytuacjach groźnych dla niemowląt. To okazja do zdobycia wiedzy oraz spotkania z ekspertami, a to wszystko bezpłatnie. Każda uczestniczka oprócz upominków od Partnerów Kampanii otrzymuje Podręcznik Bezpiecznego Malucha, który zawiera schematy prawidłowego postępowania do momentu przyjazdu służb ratowniczych. Już dziś zarezerwuj miejsce na stronie

bezpiecznymaluch.pl

Pomocnik harmonijnej edukacji dla rodziców i opiekunów, którzy chcą rozbudzić w swoich dzieciach wewnętrzną ciekawość świata i głód wiedzy. Poprzez szereg dobranych do potrzeb rodziców ćwiczeń mogą oni wiele się dowiedzieć o swoich przedszkolakach. 27,90 zł, BETTER ACADEMY, planerydladzieci.pl

Kącik małego czytelnika

Książki dla mam i ich pociech, z których zarówno mamy, jak i dzieci mogą wyciągać naukę i czerpać inspirację.

2. Superpamięć dla dzieci

- Paulina Mechło, Roksana Kosmala Dobrą pamięć da się wyćwiczyć! Ćwiczenia zawarte w tej książce ułatwią zapamiętywanie ważnych informacji, poprawią koncentrację, a przy tym dostarczą dużo rozrywki każdemu dziecku! Wszystko to w towarzystwie sympatycznego Móżdżka! WYDAWNICTWO SENSUS, sensus.pl

3. JAK NIE SPIEPRZYĆ ŻYCIA SWOJEMU DZIECKU - Mikołaj Marcela -

Jaki model edukacji wybrać? Co zrobić, żeby nauka nie nudziła? Jak sprawić, żeby szkoła przygotowywała do życia? To tylko kilka z dziesiątek pytań, na które wyczerpująco, ale też w fascynujący sposób odpowiada autor. Nie jest to jednak teoretyczna książka o edukacji, a praktyczny poradnik. Wydawnictwo MUZA, muza.com.pl

Młody Sheldon, sezon 2 Dorastanie we wschodnim Teksasie nie jest łatwe dla Sheldona Coopera - w świecie, w którym królują sport i Kościół, bycie matematycznym geniuszem zdaje się jeszcze bardziej komplikować i tak trudny czas dorastania. 80,99 zł, galapagos.com.pl

4. Dieta w ciąży. Wyd. II

- Opracowanie zbiorowe Ten poradnik to zbiór kulinarnych inspiracji przygotowanych przez profesjonalne dietetyczki, by 9 miesięcy ciąży upłynęło smacznie i zdrowo! Znajdziesz w nim ponad 150 przepisów na zdrowe posiłki. wydawnictwo rm, rm.com.pl

5. Metoda żywieniowa BLW. Daj dziecku wybór

- Magdalena Jarzynka-Jendrzejewska, Ewa Sypnik-Pogorzelska -

Zajrzyj do książki napisanej przez dietetyczki i mamy. Znajdziesz w niej informacje o rozszerzaniu diety dziecka do 1. roku życia, metodzie żywienia BLW oraz przepisy na proste i wartościowe posiłki. Wydawnictwo RM, rm.com.pl

Czarownica 2 „Czarownica 2” z Angeliną Jolie w roli głównej to dalszy ciąg historii najsłynniejszego czarnego charakteru Disneya. Relacja Diaboliny i Aurory zostaje wystawiona na próbę. Czy ich miłość okaże się mocniejsza? Czy będą mogły żyć długo i szczęśliwie? 38,99 zł, galapagos.com.pl

6. (Nie)grzeczni? Rodzinne nieporozumienia widziane oczami dzieci w wieku 6-12 lat - Małgorzata Bajko, Monika Janiszewska -

Pozycja obowiązkowa każdego rodzica, który chce zrozumieć swoje dziecko i świadomie przejść przez wszystkie rodzinne nieporozumienia. Zobacz sytuacje konfliktowe oczami swojej pociechy, zrozum ją i naucz się ją wspierać! WYDAWNICTWO SENSUS, sensus.pl www.dobra-mama.pl

NIEZBĘDNIK

NOWOŚCI 2020

Termofor z pestkami wiśni. Rozgrzeje bolący brzuszek lub plecy, ochłodzi miejsce po stłuczeniu, ukąszeniu, lekkim poparzeniu. Podgrzewamy go w mikrofalówce lub piecyku, chłodzimy w zamrażarce. 15 zł, SENSILLO, sensillo.pl

Chusta Zaffiro. Idealna od pierwszych dni życia dziecka. Chusta tkana splotem skośno-krzyżowym o uniwersalnej długości 4,6 m. Pomaga w trudnych momentach pierwszych chorób, kolek lub ząbkowania 139,99 zł, Zaffiro, zaffiro.shop

Co nowego pojawiło się na rynku branży parentingowej? Producenci dwoją się i troją, aby Cię zaskoczyć.

Ręcznie wykonana, urocza lampka w kształcie kotka. Delikatne ciepłe światło wnosi dużo radości i przytulności do pokoju. Można ją postawić lub powiesić na ścianie. 429 zł, MOONLIGHT, pakamera.pl Smoczek Hygge. Suavinex prezentuje najnowszą kolekcję. Hygge - naturalne akcenty, nordycka inspiracja, najwyższej jakości materiały. Smoczki od 0 do 18 miesięcy. Odkryj istotę filozofii slow life. SUAVINEX, suavinex.pl

Attipas Bear Wine to nowa kolekcja popularnych bucików na pierwsze kroki w ulubiony wzór niedźwiadków. Dostępne także w kolorze granatowym - Attipas Bear Navy. Uniwersalne obuwie Attipas sprawdza się zarówno po domu czy żłobku, jak i na placach zabaw na świeżym powietrzu. Rekomendowane przez fizjoterapeutów. 89,90 zł, ATTIPAS, attipas.pl

Wózek dla lalek. Ręcznie wykonany z polskiej ekologicznej wikliny. Jest estetycznie wypleciony i pięknie obszyty. Odpowiedni dla lalki do 35 cm długości. 252 zł, WICKER, wicker.pl

Łóżeczko Good Night Pure (kołyska bez akcesoriów). Praktyczne połączenie elegancji i klasycznego stylu. 1475 zł, BELLAMY, bellamy.pl

www.dobra-mama.pl

Organiczny śpiworek muślinowy (TOG 0,5). Niezwykle chłonny, o innowacyjnym kształcie, uszyty z najwyższej jakości atestowanego muślinu bawełnianego, słynącego ze swej chłonności i delikatności. 99,99 zł, motherhood, motherhood.pl

Drewniana kuchnia z akcesoriami. Estetyczna i bezpieczna zabawka dla dzieci, zawiera 7 drewnianych akcesoriów kuchennych. 219 zł, ECOTOYS, ecotoys.eu

Stylowy śliniaczek z nowej kolekcji Elodie Details. Wyposażony w kieszonkę z przodu, uszyty z szybkoschnącego materiału mającego certyfikat Oeko-Tex. 75 zł, Elodie Details, scandinavianbaby.pl Wielofunkcyjna Poduszka Księżyc. Duża (ok. 50/45 cm), idealna dla długiego i komfortowego karmienia. Piękny księżyc w małoartystowej koronie. 90 zł, Mały Artysta, malyartysta.com.pl

Otulacz do fotelika Velvet. Zapewni dziecku przyjemne ciepło w chłodne dni. Dzięki otworom na pasy bez problemu można odkryć i znów otulić maleństwo, nie przerywając spokojnego snu. Regulowany ściągaczem kapturek z uroczymi uszkami daje możliwość jeszcze lepszego dopasowania do główki dziecka. Ok. 99 zł, SENSILLO, sensillo.pl

Kolekcja Gingko, nowość 2020. Zestaw wyposażenia pokoju dziecka: ochraniacz, poszewki, wypełnienia, warkocz, becik-rożek, kocyk dziergany. Ok. 670 zł, AMY, amy.com.pl Kokon niemowlęcy Arbuzy. Posłuży jako przenośne łóżeczko, leżaczek, a nawet mata do przewijania. 199 zł, Kadaro, kadaro.pl

Kolekcja lniana dusty pink. Wykonana z naturalnej, delikatnej tkaniny lnianej posiadającej certyfikat OEKO-TEX Standard 100. Bellamy, bellamy.pl REKLAMA

strefa mamy

Pierwszy

maxi-cosi

spacer

Aleksandra Osińska

położna i arteterapeutka, założycielka Szkoły Rodzenia ABC Dobry Start w Prudniku, autorka strony facebook.com/soslaktacja

W pierwszym okresie życia małemu dziecku potrzebna jest dieta dostosowana do jego wieku i wagi, odpowiednia temperatura otoczenia i olbrzymia dawka świeżego, czystego powietrza. Niejednokrotnie jednak u świeżo upieczonych rodziców rodzą się różne wątpliwości, a pierwszy spacer wzbudza czasem tyleż samo emocji i pytań, co pierwsza kąpiel maluszka.

Kiedy pierwsze wyjście?

Długość spacerków

ro po 3–4 tygodniach. Obecnie więk-

Dylematy te z pewnością zostaną roz-

Pierwsze wyjście na świeże powietrze

szość pediatrów i położnych nie wi-

wiane, jeśli przeanalizujemy kilka pod-

powinno być poprzedzone przygotowa-

dzi przeciwwskazań, by pierwszy spacer

stawowych czynników, które pozwo-

niami w postaci kilkuminutowego we-

zdrowego maluszka odbył się około

lą odpowiedzieć na pytanie, kiedy moż-

randowania. Krótkotrwałe adaptowanie

2. tygodnia życia, po uwzględnieniu

na wyjść z maluszkiem na pierwszy spa-

do temperatury otoczenia na zewnątrz

pory roku, w jakiej urodziło się nasze

cer. Przede wszystkim dziecko osiągając

powinno przebiegać stopniowo. Ubie-

maleństwo i panujących warunków at-

wagę od około 2,5 kg do 3,6 kg, potrafi

ramy dziecko tak, jakby miało odbyć

mosferycznych.

samodzielnie regulować ciepłotę

swój właściwy spacer i uchylamy okno na około 10–15 min, unikając przecią-

Pora dnia

gu. Każdego dnia zwiększamy czas we-

Im więcej przebywamy poza domem na

randowania o kolejne 5–10 min. Płacz,

świeżym powietrzu, tym lepiej. Zwłasz-

marudzenie, objawy ochłodzenia lub

cza latem, gdy w mieszkaniu może pa-

przegrzania malca będą dla nas sygna-

nować gorący zaduch. Dobrze, jeśli ro-

łem do zweryfikowania długości czasu

dzice orientują się, jakie godziny kar-

własnego ciała, przebywając w pomiesz-

werandowania i dostosowania odzieży

mień i wypoczynku wybrał sobie malu-

czeniu, gdzie temperatura jest w grani-

do gwałtownej zmiany temperatury. Po

szek. Wiedza taka pozwoli zaplanować

cach 20–22°C. Syte i zdrowe niemowlę

przeprowadzeniu wstępnego przygoto-

spacer i spakować odpowiedni ekwipu-

ma doskonały termostat, o ile nie zakłó-

wania możemy wybrać się na pierwszy

nek w postaci dodatkowego pampersa,

cimy go zbyt dużą ilością warstw ubrania

spacer na około 30–40 min. Do niedaw-

awaryjnej pieluszki tetrowej itp. Jednak

czy kocyków, przegrzewając jego ciało.

na zalecano wyjście z dzieckiem dopie-

nie zabierajmy całej szafy ubrań, zaba-

Spacer świetnie wpływa na dobre samopoczucie, sen i apetyt twojego dziecka.

www.dobra-mama.pl

wek czy innych akcesoriów. Lista naszego dodatkowego wyposażenia powinna być zminimalizowana, abyśmy nie byli zbytnio obciążeni bagażem. Jeśli tylko

Spacerówka

pogoda dopisuje, starajmy się zaplano-

Tzw. spacerówka to doskonała propozycja dla

wać spacer w godzinach, w których nie

nieco starszych, ciekawych świata maluchów.

występują upały, przebywając z dala od

Siedząc w wózku, przodem do kierunku jaz-

silnie nasłonecznionego miejsca, najle-

dy, mogą bez większych przeszkód obserwo-

piej w cieniu.

wać otoczenie.

W pierwszych miesiącach życia,

Colosus. Duże piankowe kółka umożliwiają prowadzenie spacerówki po każdej nawierzchni. Łączona rączka zapewnia sprawne składanie. Łatwa do przewiezienia w samochodzie. 635 zł, CARETERO, caretero.pl

w chłodniejsze dni z umiarkowaną pogodą organizujmy wycieczki trwające nawet do 2–3 godzin pomiędzy karmieniami. Szczególną uwagę należy zwrócić na długość snu podczas spaceru. Nasz maluszek bez względu na to, czy ma już jeden czy więcej miesięcy życia, jeśli sypia krótko, nie powinien być nigdy pozostawiony sam bez nadzoru. Wózek Jeśli mowa o spacerze, zawsze staramy się dobrać najodpowiedniejszy rodzaj transportu. W zależności od tego, jaką trasę chcemy przebyć, wybieramy odpowiedni koszyk niemowlęcy, nosidło dla noworodków, gdy nie jest to odległość zbyt duża. Jednak gdy wybieramy się nieco dalej, możemy skorzystać

THULE Spring to pierwsza typowo miejska spacerówka szwedzkiego producenta. Nowością jest możliwość niezależnej konfiguracji kolorów ramy oraz tapicerek. 2078 zł, scandinavian baby, scandinavianbaby.pl

Natt to wózek dla dzieci od urodzenia do wagi 22 kg, który dzięki obszernemu siedzisku, daszkowi XXL i szerokiej regulacji dostosuje się do maluszka. W zestawie moskitiera. 399 zł, Lionelo, lionelo.com

z dobrze wyposażonego wózka. Powinien on mieć odpowiednie kółka, przystosowane do krawężników i chodników naszych miast. Na dno gondoli układamy kocyk, warstwę izolującą od ewentualnego nawiewanego zimnego powietrza. Układamy dziecko na płaskim podłożu bez dodatkowych poduszek i kołder. Okrywamy kocykiem lub za-

Wózek głęboki Wózek głęboki, z tzw. gondolą jest jednym z podstawowych elementów wyposażenia młodych rodziców. Idealnie sprawdza się podczas spacerów z malutkim dzidziusiem, który nie potrafi jeszcze samodzielnie trzymać główki i powinien być układany w pozycji leżącej.

kładamy śpiworek, rozpinany od dołu po szyję. Dobrze, jeśli w naszym wózku jest regulacja nachylenia kąta powierzchni, na której będzie transportowany maluszek. Możemy ustawić po-

Chicco Best Friend Optical Jungle. Połączenie technologii i wzornictwa. Intuicyjny i praktyczny system składania ramy do kompaktowych rozmiarów plus sztywna gondola z materacem i regulowanym kątem oparcia. 2099 zł, CHICCO, chicco.pl

chylenie nie większe niż 30º.

Craft urzeka wyjątkowym wzornictwem. Szlachetne materiały i solidna konstrukcja to połączenie, które zachwyci najbardziej wymagających rodziców. 2075 zł, coletto, coletto.pl

THULE Sleek. Wózek można skonfigurować aż w 13 różnych wariantach. Zachowując małe rozmiary, bardzo niską wagę i zwrotność wózka pojedynczego, można w nim wozić jedno lub dwójkę dzieci - dzieci urodzone „rok po roku”, a nawet bliźnięta. 3899 zł, scandinavian baby scandinavianbaby.pl www.dobra-mama.pl

strefa mamy Ubranie

Kąpiel słoneczna

nieniem reakcji na dawkowa-

Niemowlęta nie potrzebują, aby je

Promienie słoneczne umożliwiają wy-

ną kąpiel słoneczną i rozłoże-

ubierano na spacer cieplej niż dorosłą

twarzanie w skórze witaminy D. Nie

niem czasu na poszczególne par-

osobę. Na świeżym powietrzu przydat-

bez znaczenia jest więc częste prze-

ne mogą okazać się śpiworki lub kocy-

bywanie dzieci na świeżym powietrzu

ki z bawełny, polarowe – zwykle z do-

podczas dnia.

mieszką akrylu, mikrofibry, które nie

Opalanie się i plażowanie powinno

alergizują. Nie ma potrzeby wkładania

być podyktowane rozsądkiem i roz-

wając w cieniu, niemowlę jest na-

noworodkowi bucików czy innych pan-

wagą. Przestrzegać w tym względzie

rażone na odbicie promieni sło-

tofelków. Inne ubranka, takie jak su-

należy kilku bardzo ważnych zasad:

kienki, zapinane z tyłu lub specjalne,

• Delikatna skóra dziecka nie może

• Odzież zawsze dostosowujemy

wiązane ogrodniczki, skomplikowane

być narażona na zbyt silne, długie

do temperatury otoczenia, aby

pajacyki, mogą rodzicom jedynie przy-

działanie promieni słonecznych.

nie dochodziło do przegrzewa-

dzi po pewnym czasie!

sporzyć kłopotów podczas zmiany pie-

• Chrońmy głowę i oczy dziecka

luszki. Czapeczki, choć często powodu-

przed zbyt ostrym słońcem.

ją bunt, należy jednak zakładać, zwłasz-

tie ciała. • Efekt działania słońca przycho• Podczas upałów, nawet przeby-

nia organizmu i udaru. • Nie dopuszczajmy, aby dziec-

• Skórę dziecka smarujmy odpowied-

cza gdy temperatura na zewnątrz jest

nim preparatem ochronnym dla

poniżej 22°C i wieje wiatr. Zwracamy

wieku i rodzaju skóry.

necznych i poparzenia.

ko podczas upałów przebywało w pobliżu klimatyzatorów i innych urządzeń chłodzących.

• Dawkowanie kąpieli słonecznych

• Należy pamiętać, że ciężkie po-

niny i jej przewiewność, zapobiega-

starszym niemowlętom powin-

parzenie słońcem jest równie

jąc przez to większej utracie ciepła, jeśli

no odbywać się stopniowo, rozpo-

niebezpieczne jak inne rodzaje

pogoda znacznie się pogorszy.

czynamy od 1–2 min, z uwzględ-

oparzeń.

uwagę na osłonięcie uszu, grubość tka-

pomocny ekwipunek Wychodząc z domu, pamiętaj o zabraniu butelki z jedzeniem i wodą dla malucha. Pomocne okażą się również termoopakowania pozwalające utrzymać odpowiednią temperaturę pokarmu. Na spacerze zadbajmy o właściwy ubiór malucha wykonane z naturalnych, pozwalających skórze oddychać materiałów zagwarantują komfortowy i bezpieczny dla zdrowia dziecka spacer. Warto też zaopatrzyć się w przydatne akcesoria, tj. pojemniki i przypinki na smoczki. Ocieplany kombinezon zimowy z czapką i chustką na szyję. Szyty na miarę wcześniaków. Wygoda ubierania, przyjemny dla skóry dziecka dzięki zastosowaniu najlepszych materiałów. 130 zł, DLA WCZEŚNIAKA dlawczesniaka.pl

Komplet do wózka Velvet - Granatowy Ornament. Składa się z przypominającej głowę misia poduszki i miłej kołderki. Posiada delikatne, antyalergiczne wypełnienie. Poduszka może pełnić rolę ułatwiającej zasypianie przytulanki. Ok. 60 zł, SENSILLO sensillo.pl Zestaw Calma. Bezpieczny dla karmienia piersią sposób podania pokarmu naturalnego. Dostępny w zestawach z butelką 150 ml i 250 ml. 60–70 zł, Medela AG medela.pl

Nosidełko dla dziecka Comfy Fit jest miękkie i w pełni dostosowuje się do dziecka tak jak chusta dla niemowlaka. Natomiast sposób motania i wiązanie są łatwe jak w nosidełku. 199 zł, chicco, chicco.pl

www.dobra-mama.pl

Okulary Solano z kolekcji Clip-on 2 w 1 to połączenie opraw korekcyjnych z profesjonalną ochroną przeciwsłoneczną, idealne dla mam, które chcą oszczędzić miejsca w torbie z akcesoriami dla dziecka. Filtry UV zapewniają komfort widzenia i ochronę oczu. 395 zł, Solano, solano-eyewear.com/pl

NIEZBĘDNIK

Nowości

T-shirt dla malucha – Tygrys Kazik i jego gazik. Wykonany w 100% z bawełny, z elastycznymi szwami. ENDO, endo.pl

modowe dla dzieci

Skoro pora roku nie rozpieszcza ciepymi promieniami słońca, warto szukać rozweselających motywów w dziecięcej garderobie.

HEY POPPIN JAY

„Ubranka dla dzieci na szydełku”. Oto 35 ładnych i łatwych projektów ubranek i zabawek, które możesz zrobić dla swojego dziecka lub na prezent. Wydawnictwo RM, rm.com.pl

Attipas Corsage Pink. Propozycja dla małych elegantek, które docenią radość, jaką przynosi noszenie tak ślicznych bucików. Piękny różowy kolor podeszwy i dobrany kolorystycznie kwiat-kokarda z delikatnego tiulu na tle białej skarpety dają niesamowity efekt. Rekomendowane przez fizjoterapeutów. 94,90 zł, ATTIPAS, attipas.pl

Bawełniana sukienka dla malej dziewczynki, zapinana na napy, w świetnej cenie. 39,90 zł, ENDO, endo.pl

Spódniczka midi Mint dandelions: 115 zł. Bluzka Spirit cena: 60 zł BOHEMIAN YOUNGSTER, bohemianyoungster.pl

Bez taty ani rusz. Bawełniane body niemowlęce z krótkim rękawem. Dostępne w rozmiarach 50-86. ENDO, endo.pl

Kids’ Crocs Fun Lab Disney Minnie Mouse. Idealne dla małych fanek myszki Minnie, zapewniają wiosenny nastrój. Kolorowe, ozdobione motywami z bajek, wygodne chodaki CROCS sprawdzają się zarówno w przedszkolu jak i na mieście. 159,90 zł, CROCS, crocs.pl

www.dobra-mama.pl

Sukienka z kolekcji Royal - na specjalne okazje. Możliwy komplet mama i córka. 139 zł, LOVEMADE, lovemade.pl

MODA I URODA Pasek ozdobny do sukienki lub spodni złoty, 34,99 zł, Ecarla, ecarla.pl

Kosmetyczka PS ANGEL Wykonana z najwyższej jakości tkaniny logowanej, wykończona ekoskórą. 125 zł, Paulina Schaedel, paulinaschaedel.com

Postaw na wygodę i płaskie obuwie. Decydujesz się na obcas? Ten do 5 cm będzie nadal wygodny, a stylizacja nabierze szyku.

Elegancki kardigan (159 zł) i spódnica ołówkowa (130 zł) w kolorze ecru z przyjemnego materiału. Glamorous Bloom, zalando.pl

Torebka, 359 zł, Zara, zara.com

Sandały, 469 zł, Clarks eobuwie.pl

Baleriny, 419 zł, Eva Minge, eobuwie.pl

Nienudny NUDE Wydaje Ci się, że beż jest mało ciekawym kolorem do stylizacji modowych? Nic podobnego! Dzięki neutralnemu kolorowi możemy zaszaleć z dodatkami.

Tunika 1694, 65 zł, Spodnie 2469, 119 zł, Branco, branco.pl

Sukienka z perłami. Tiulowa spódnica połączona z subtelną bluzką ozdobioną perłami. 800 zł, Lily was here, lilywashere.eu

Majteczki modelujące Cybele - model 7-110154. Idealnie modelują sylwetkę. Od 99 zł, Naturana, naturana.com Oddychające buty Puma, ze wzmocnioną piętą w kolorze pudrowego różu. 249 zł, Puma, zalando.pl

Botki, 249 zł, Eksbut eobuwie.pl

www.dobra-mama.pl

Sukienka ciążowa Margarett. Jest wygodna, przewiewna, dzięki czemu umożliwia swobodę ruchu. 179 zł, Limone, limone.pl

REKLAMA

ODZIEŻ CIĄŻOWA

Sukienka z kolekcji Free Spirit Mini została uszyta z materiału w autorski, niepowtarzalny print, 559 zł, Monika Świderska, monikaswiderska.pl

Spódnica długa asymetryczna Tessi Capuccino Pink, 239 zł, Elevenstory, elevenstory.pl

REKLAMA WOLNA str. 19

Nazwa XXX, XX zł, Limone, xxxx.pl

Amber dress. Sukienka ciążowa i do karmienia, 219 zł, Happy Mum, happymum.pl Kozaki, 509 zł, Baldowski, eobuwie.pl

KOLEKCJA WIOSENNA 2020 DOSTĘPNA W SKLEPACH Z ODZIEŻĄ CIĄŻOWĄ

Dzianinowa sukienka w rudym kolorze, z golfem, 160 zł, Anna Field MAMA, zalando.pl

BRANCO

Sklep firmowy: ul. Rzemieślnicza 13, 97-400 Bełchatów,

kom.: 509-446-907, 601-800-055 e-mail: kontakt@branco.pl

www.branco.pl

MODA I URODA

Opaski w tym sezonie to prawdziwy must have wśród kobiecych akcesoriów.

Opaska turban Velvet klasyczna, krem, 9,99 zł, Ecarla, ecarla.pl

Million dolar dress. Wyjątkowa sukienka ciążowa i do karmienia na specjalne okazje, 299 zł, Happy Mum, happymum.pl

Opaska do włosów podwójna, listki, 18,99zł, eCarla, ecarla.pl

Świecące dodatki nadal są bardzo modne.

Spódnica długa asymetryczna Anette Camel. 219 zł, Elevenstory, elevenstory.pl

Suknia Rachel. Urocza suknia wykonana z miękkiej, elastycznej dzianiny. Wiązanie pod biustem pozwala na optymalne dopasowanie do figury. Kopertowy dekolt umożliwia dyskretne karmienie. 129 zł, Bebefield, bebefield.pl

Kolczyki z łańcuszkami. 59,90 z, ZARA, zara.com

Zestaw mama i córka (269 zł), zestaw tata i syn (189 zł), Lovemade, lovemade.pl

Sweter, 199,90 zł, Mango, shop.mango.com/pl

Torebka, 79,99 zł, F&F, ffmoda.com/pl www.dobra-mama.pl

Tiulowa spódnica plus sweter oversize - to zawsze się sprawdzi. Niezależnie od okazji.

Różowy sweter 9032, 106 zł, Branco, branco.pl

Sukienka 4470, 154 zł, Branco, branco.pl

Pierścionek, 59,90 zł, Zara, zara.com

Kurtka z przyjemnej w dotyku tkaniny, 299 zł, Zara, zara.com

Na cienką sukienkę zarzuć luźny kardigan. Możesz ruszać na spacer.

Sukienka Pilar z jesienno-zimowej kolekcji, 559 zł, Monika Świderska, monikaswiderska.pl

Szary sweter 9033, 106 zł, Branco, branco.pl

zamszowe botki Beżowe zamszowe botki open toe na słupku. Buty zapinane są na zamek z przodu zdobiony srebrnym kołem. Wysoki, szeroki słupek pięknie wysmukla sylwetkę. 119,99 zł, Rose Boutique, roseboutique.pl

Obszerne swetry jeszcze nigdy nie były tak modne. Sweter ecru wełniany, 359 zł, Monika Świderska, monikaswiderska.pl www.dobra-mama.pl

ciąża i poród

Zdrowy SEN

z brzuszkiem

Odpowiednio długi, zdrowy i spokojny sen ciężarnej kobiety jest niezwykle ważny. Niestety właśnie o taki, w ciąży jest najtrudniej. Dlatego warto zrobić wszystko, by zapewnić sobie długi, możliwie nieprzerwany sen i zwiększyć szanse na komfortowo przespaną noc.

Bezpieczna pozycja Sen ciężarnej kobiety powinien trwać przynajmniej 8 godzin, jednak rosnący brzuszek i nasilające się różnego rodzaju ciążowe dolegliwości sprawiają, że trudno jest znaleźć wygodną pozycję. Bardzo ważne jest odpowiednie ułożenie ciała i wiele kobiet zastanawia się, jaką pozycję przybrać by nie zaszkodzić swojemu maleństwu. Z powodu nadmiernego obciążenia kręgosłupa, naczyń krwionośnych a także jelit, niewskazane jest spanie na plecach. W zaawansowanej ciąży pozycja ta powoduje ucisk powiększonej macicy na aortę i żyłę główną, co może prowadzić do spadku ciśnienia i obrzęku nóg. Spanie na brzuchu, choć w pierwszym trymestrze bezpieczne, w kolejnych staje się zwyczajnie kłopotliwe. Najlepiej i najbezpieczniej dla matki i dziecka jest układać się do snu na lewym boku. W takiej pozycji nerki funkcjonują sprawniej, dzięki czemu zmniejsza się opuchlizna kończyn i co niezmiernie ważne, krew krąży łatwiej, zaś do

www.dobra-mama.pl

Z pewnością przyda się wygodna, luźna, bawełniana koszula nocna o specjalnym kroju, który nie będzie uciskał rosnącego brzucha.

łożyska dociera więcej tak potrzebne-

są odpowiednie warunki w sypial-

go dziecku tlenu i substancji odżyw-

ni. Oprócz wspomnianych podu-

czych. Ciężko jest przespać w jednej

szek, istotny jest także odpowiedni

pozycji całą noc, dlatego gdy w ostat-

materac, który powinien dopasowy-

nim trymestrze dzidziuś jest coraz

wać się do zaokrąglonych kształtów

większy, można podkładać pod ko-

kobiecego ciała. Bardzo ważny jest

lana i brzuszek poduszkę. Obecnie

materiał z jakiego został wykonany.

dostępne są na rynku specjalne, od-

Musi zapewniać optymalną wenty-

stanie łatwiej o podrażnienia skó-

powiednio wyprofilowane podusz-

lację i odprowadzać wilgoć. Dobrym

ry i niechciane infekcje. Z pewnością

ki, które przez swój unikalny kształt,

rozwiązaniem jest też zdejmowany

przyda się wygodna, luźna, bawełniana

idealnie dopasowują się do ciała ko-

pokrowiec, dzięki któremu łatwiej

koszula nocna o specjalnym kroju, któ-

biety, dzięki czemu odciążają często

będzie utrzymać łóżko w czystości.

ry nie będzie uciskał rosnącego brzu-

obolały kręgosłup i pomagają znaleźć

Nie należy zapominać o pościeli.

cha. Znalezienie odpowiedniej bielizny

wygodne ułożenie w czasie snu.

Najlepiej, aby była dobrana nie tylko

nocnej nie stanowi dziś problemu. Co-

do naszych indywidualnych potrzeb,

raz więcej producentów wychodzi na-

SEN TO ZDROWIE

lecz również pory roku. Powinna być

przeciw oczekiwaniom klientów.

Niedogodności związane z odmien-

przewiewna, lekka, uszyta z jedwa-

nym stanem, bardzo często nie po-

biu lub bawełny. Bardzo istotnym

SPOSOBY NA BEZSENNOŚĆ

zwalają mamie zasnąć i choć nie

elementem jest bielizna. Szczegól-

Skutecznym sposobem jest wieczor-

można ich całkowicie wyeliminować,

nie ciążowa, która musi być dobrze

ne wietrzenie sypialni. Zdecydowa-

część z nich można złagodzić. Kło-

skrojona i uszyta z odpowiednich

nie trudniej się zasypia, gdy jest dusz-

poty ze snem dotyczą większości ko-

materiałów, delikatnych i przewiew-

no. Należy pamiętać również o tym, by

biet, dlatego warto wypróbować kilka

nych, najlepiej antybakteryjnych. Od

temperatura była dość niska, zaś po-

sprawdzonych metod, by ułatwić so-

tego jaką bieliznę nosi kobieta, za-

wietrze odpowiednio nawilżone, dzię-

bie zasypianie.

leży nie tylko jej komfort, lecz także

ki czemu nie będą wysychały śluzówki

Należy pamiętać, że bardzo istotne

zdrowie, bowiem w odmiennym

nosa. Zapobiegnie to także chrapaniu, które czasem może występować u kobiet podczas ciąży, nawet gdy wcześniej nie miały z nim problemu. Winę za ten stan ponosi przyrost masy ciała prowadzący do zwężenia dróg oddechowych oraz ucisku na przeponę obniżającego komfort oddychania. Inną sprawą są zmiany hormonalne, dietetyczne i zatrzymywanie wody w organizmie. Powszechnie wiadomo, że nie należy się objadać przed snem. Szczególnie w ciąży, gdy problemem wielu kobiet jest zgaga. By zmniejszyć jej objawy, warto spać z głową ułożoną nieco wyżej. W zaśnięciu pomaga także wieczorny spacer na świeżym powietrzu. Warto również spróbować kłaść się o tej samej porze, relaksować muzyką lub odprężającym prysznicem. Niestety zdarza się, że zaburzenia snu są bardzo uciążliwe i ciężko jest je pokonać prostymi metodami, warto wówczas porozmawiać o nich ze swoim lekarzem, który z pewnością pomoże znaleźć od-

SHUTTERSTOCK

powiedni sposób na złagodzenie dolegliwości. Marzena Ryszawa , dyrektor Zakładu Produkcyjnego w firmie Motherhood, www.motherhood.pl www.dobra-mama.pl

chroma stock

ciąża i poród

Czego nie wolno

mamie w ciąży? dr n. med. Tadeusz Oleszczuk ginekolog-położnik, tadeuszoleszczuk.pl, fb.com/drtadeusz

Odżywianie i tryb życia kobiety w ciąży jest zagadnieniem ważnym, ale często też problematycznym. Na temat tego, co można, a czego nie powinno się jeść czy stosować w ciąży, jest wiele mitów i wytycznych, dlatego warto przyjrzeć się temu bliżej, aby dbać o swój organizm i właściwy rozwój dziecka.

alkohole

papierosy

go mogą wywoływać listeriozę, cho-

Zacznijmy od rzeczy najbardziej

Palenie jest zdecydowanie zabronio-

robę bakteryjną groźną dla kobiety

oczywistych, ale wzbudzających naj-

ne kobietom w ciąży! Paląca mama

w ciąży. Efektem listeriozy może być

więcej kontrowersji. Kobieta w cią-

nie dostarcza dziecku wystarczają-

przedwczesny poród, infekcje u płodu

ży nie powinna pić żadnego alkoho-

cej ilości tlenu, naraża płód na kontakt

uszkadzające płuca, mózg oraz skórę.

lu! Nie warto wierzyć w mit, że „jed-

ze szkodliwymi substancjami, dziec-

na lampka wina nie zaszkodzi”. Czę-

ko jest bardziej podatne na choroby,

słodycze

ste spożywanie alkoholu może spo-

może gorzej się rozwijać. Ciąża jest

Kochają je wszyscy, niestety – mają

wodować u dziecka tak zwany płodo-

więc największą motywacją do rzuce-

mało wartości odżywczych i puste

wy zespół alkoholowy, a więc niepra-

nia palenia!

kalorie. Zdecydowanie należy unikać ciastek produkowanych fabrycz-

widłowy rozwój mózgu oraz serca, ni-

ską masę ciała czy opóźnienie rozwo-

sery pleśniowe

nie – zawierają niezdrowe tłuszcze,

ju. Natomiast nawet małe dawki alko-

Z tego rarytasu też lepiej zrezygno-

izomery trans kwasów tłuszczowych,

holu mogą spowodować upośledzenie

wać na czas ciąży. Sery pleśniowe pro-

które mogą zakłócić prawidłowy roz-

funkcjonowania układu nerwowego.

dukowane z mleka niepasteryzowane-

wój płodu. Zalecane jest ograniczenie

www.dobra-mama.pl

REKLAMA

Intymne wsparcie NA STANY ZAPALNE Świetnie sprawdza się przy podrażnieniach, otarciach, dyskomforcie i stanach zapalnych dróg rodnych. Zawarty w globulkach Vagical wyciąg z nagietka lekarskiego działa przeciwzapalnie, ogranicza upławy, wspomaga gojenie i proces regeneracji. Vagical działa ściśle w miejscu podania. Vagical globulki, 18 zł, FARMINA Sp. z o.o. vagical.pl

naturalnie na hemoroidy Naturalnie na hemoroidy. Przeznaczony do stosowania w leczeniu dolegliwości towarzyszących żylakom odbytu, takich jak: ból, pieczenie, swędzenie oraz stanów zapalnych odbytu, którym towarzyszy swędzenie. Nalewka z nagietka lekarskiego łagodzi podrażnienia, działa regenerująco oraz przyspiesza gojenie uszkodzonej błony śluzowej odbytnicy. Hemocal czopki, ok. 8 zł, Farmina Sp. z o.o. farmina.pl Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

lub wyeliminowanie z diety słodzików obecnych między innymi w produktach typu „light”. Lepszą alternatywą okażą się za to owoce (również suszone), które nie tylko są źródłem cukrów, ale zaopatrują też organizm w niezbędne witaminy. Trzeba jednak pamiętać, że również są słodkie i nie przesadzać z ich ilością. Kawa i napoje kofeinowe W ciąży kawa jest dozwolona dla kobiet zdrowych i bez problemów z nadciśnieniem. Najlepiej pić kawę z umiarem, maks. 1 dziennie – mieloną, bez mleczka i cukru. Kawa jednak wypłukuje z organizmu magnez, witaminy z grupy B, witaminę C, wapń, potas, cynk, a więc organizm sporo traci na tej przyjemności. Jak wykazują badania, częste picie kawy w czasie ciąży może prowadzić do przedwczesnego porodu. Lepiej więc ograniczać do minimum wszystkie napoje kofeinowe, także colę. Herbata, podobnie jak kawa, nie ma dobrego wpływu na organizm ciężarnej, dlatego należy ograniczyć jej picie. Spożycie więcej niż dwóch szklanek mocnej herbaty może być niebezpieczne ze względu na substancje, które mogą hamować prawidłowy rozwój płodu.

ciąża i poród Oczywiście, dwie filiżanki dziennie słabej herbaty bądź herbaty owocowej nie zaszkodzą. Zdecydowanie lepsza jakościowo od herbaty z torebki jest liściasta. ryby i owoce morza Mają dużą zawartość związków mineralnych oraz kwasów omega-3, które są niezbędne w tworzeniu układu nerwowego dziecka. Warto kupować ryby, które nie są hodowane – np. śledzia, dorsza, sardynkę. Są o wiele zdrowsze. Należy jednak pamiętać o rozwadze i nie spożywać owoców morza na surowo. Środki przeciwbólowe W ciąży najlepiej ograniczać środki przeciwbólowe do minimum. W razie silnego bólu można sięgnąć po paracetamol. Należy natomiast unikać niesterydowych leków przeciwzapalnych, np. ibuprofenu czy ketoprofenu oraz złożonych środków stosowanych w infekcjach górnych dróg oddechowych. W miarę możliwości próbuj przezwyciężyć ból, wykorzystując techniki relaksacyjne, staraj się dużo przebywać na świeżym powietrzu, zdrowo się odżywiaj, ogranicz stres, odpowiednio nawadniaj organizm – staraj się wypijać minimum 1,5 litra wody dziennie. chroma stock

Zdrowy tryb życia nie tylko pozytywnie wpłynie na ciebie i dziecko, lecz także sprawi, że rzadziej będziesz odczuwać rozmaite bóle.

A to się mamie przyda..

ZADBA O SKÓRĘ

ŁAGODNE MYCIE

woda ŹRÓDLANA

Glyco-A poprawia wygląd skóry (świetlistość, koloryt, gładkość), regeneruje skórę starzejącą się, zwiększa jej elastyczność, jędrność i napięcie. Stymuluje syntezę kolagenu, spłyca zmarszczki, usuwa przebarwienia, np. po ciąży i efekty fotostarzenia się skóry, poprawia stan suchej skóry oraz działa nawilżająco. Wyrób medyczny. Isispharma Glyco-A 12% peeling kosmetyczny z kwasem glikolowym 12%, ok. 89 zł/30 ml, ISIS PHARMA isis-pharma.pl

Łagodny żel micelarny do mycia twarzy i oczu. Delikatnie usuwa zanieczyszczenia i makijaż, w pełni respektując barierę ochronną skóry. Wspiera mikrobiom, dzięki czemu łagodzi podrażnienia, zmniejsza reaktywność i wrażliwość skóry. Zatrzymuje wodę w naskórku i redukuje jej utratę o 23%. Pozostawia skórę odświeżoną i dokładnie oczyszczoną. Zawiera torf tołpa.® Tołpa physio mikrobiom, TOŁPA tolpa.pl

Baby Zdrój to woda źródlana, niskosodowa i niskozmineralizowana, została przygotowana z troską o przyszłe mamy, kobiety karmiące piersią oraz dzieci od pierwszych dni życia. Produkt posiada pozytywną opinię Centrum Zdrowia Dziecka. Baby Zdrój 1,5L n/gaz., Baby Zdrój babyzdroj.pl

www.dobra-mama.pl

ciąża i poród

Badania

prenatalne

dr n. med. Tadeusz Oleszczuk ginekolog-położnik, tadeuszoleszczuk.pl, fb.com/drtadeusz

Nowoczesna opieka nad ciężarną dysponuje z każdym rokiem nowymi zaleceniami, możliwościami diagnostycznymi zwiększającymi bezpieczeństwo rozwoju płodu. Poczynając od postępu techniki badań USG, poprzez oznaczenia laboratoryjne, aż do osiągnięć telemedycyny.

jednostki beta HCG i stężenia białka A.

uwzględnieniu oceny parametrów bada-

rozwojowe i nieprawidłowo-

Najlepiej technicznie wykonać te bada-

nia USG i wyników badania krwi. Pod-

ści genetyczne płodu to ba-

nia jednoczasowo pomiędzy pomiędzy

czas badania USG ocenia się przezier-

dania prenatalne. Pierwszym

11. tygodniem i 1. dniem a 13. tygodniem

ność karkową i obecność kości nosowej

jest zwykle test ciążowy. Pierwszym ba-

i 6. dniem trwania ciąży, licząc od pierw-

płodu. Natomiast test PAPP-a informu-

daniem wykonywanym w czasie, kie-

szego dnia ostatniej miesiączki. Opty-

je o funkcji tworzącego się łożyska oraz

dy wymiar CRL płodu (długość ciemie-

malną datą jest 12. tydzień. Warto zapla-

zwiększa znacząco do 95% czułość w wy-

niowo-siedzeniowa) wynosi pomiędzy

nować sobie już wcześniej badanie i za-

krywaniu zespołu Downa. Samo bada-

45–84 mm, jest USG „genetyczne” oraz

rezerwować wizytę, a interpretację sta-

nie USG ma czułość do około 80%. Jed-

test oceniający poziom w surowicy krwi

tystycznego ryzyka wystąpienia wad

nak warto zaznaczyć, że około 5% testu

ciężarnej (test PAPP-a), czyli wolnej pod-

otrzymamy najczęściej po tygodniu po

PAPP-a jest wynikiem fałszywie dodat-

CHROMA STOCK

adania wykrywające wady

www.dobra-mama.pl

Zdobyczą kilku ostatnich lat jest możliwość badania krwi ciężarnej określającego krążące w niej DNA płodu. NIPT (non-invasive prenatal testing) jest jednak badaniem stosunkowo drogim, a koszt to około 2,5 tys. zł. Czułość badania NIPT jest obecnie najwyższa i wynosi 99,8%. Wynik jest podawany w postaci stopnia prawdopodobieństwa. Jeśli wskazuje na podwyższone ryzyko wad genetycznych, to badaniem rozstrzygającym wątpliwości jest biopsja kosmówki jaja płodowego. Wynik otrzymujemy po ok. 9 dniach.

REKLAMA

BADANIE NIPT

nim, co oznacza, że dziecko urodzi się zdrowe. Jeśli badanie USG wykaże nieprawidłowości budowy płodu, wtedy wykonuje się diagnostyczną amniopunkcję lub biopsję kosmówki tworzącego się łożyska. Ryzyko powikłań (poronienie) po tych badaniach wynosi obecnie poniżej 0,1–0,5%. W wielu krajach na świecie rutynowo wykonuje się badania prenatalne (USG i test PAPP-a). Pozwala to bezpiecznie oczekiwać narodzin zdrowego dziecka. Ważne jest, aby szczegółową ocenę anatomii i stanu płodu wykonywał specjalista, który tylko tym się zajmuje i posiada odpowiednie certyfikaty. Wyjątkowo trudno jest bowiem skupić się na najdrobniejszych szczegółach, jeśli nie dysponuje się najnowocześniejszym aparatem, odpowiednim czasem na badanie czy bogatym doświadczeniem. Dlatego warto korzystać z wiedzy i doświadczenia lekarzy specjalizujących się w badaniu USG płodu. Bardzo ważne jest, aby wykonać badanie USG, ponieważ prawie 70% to są wrodzone nieprawidłowości budowy anatomii płodu niekoniecznei związane z zespołami genetycznymi. Obecnie obserwuje się zwiększoną ilość wad w związku z zatruciem związanym z obecnością tzw. chemii w pożywieniu. Szczególnie niebezpieczne są te dodawane do produkcji mięsa oraz pestycydy stosowane w uprawach roślin. Należy więc szukać produktów BIO lub EKO, mając nadzieję, że takimi są i pochodzą z pewnego źródła. Samo badanie USG nie rozstrzyga jednak wszystkich kwestii wad płodu, a stanowi jedynie ważną część badań prenatalnych. Dopiero uzupełnienie o amniopunkcję czy biopsję kosmówki oraz badania biochemiczne surowicy krwi ciężarnych pozwala zwiększać stopień czułości diagnostyki.

dr n. med. Tadeusz Oleszczuk, ginekolog-położnik, tadeuszoleszczuk.pl, fb.com/drtadeusz

PROSTY i BEZPIECZNY Nieinwazyjny, prosty, bezpieczny i bardzo dokładny test prenatalny, wykrywający trisomie 21, 18 i 13, o czułości i dokładności wyższej niż 99%. Do wykonania testu wystarczy mała próbka krwi matki (10 ml), a dostępny jest już od 10 tygodnia ciąży. NIFTY by GenePlanet testnifty.pl

REKLAMA WOLNA str. 29

STREFA MAMY

Aneta Dulewicz dietetyczka

Probiotyki Ich ważna rola

Probiotyki to produkty zawierające ściśle określone, żywe drobnoustroje, które po zastosowaniu w odpowiednich ilościach wpływają na mikroflorę organizmu, wywołując korzystne działanie zdrowotne.

rawidłowe i zbilansowane żywie-

w uszczelnianiu bariery jelitowej po-

woduje, że bakterie probiotyczne przywra-

nie kobiet w ciąży, podczas lakta-

przez zwiększenie ilości wytwarzane-

cają równowagę mikroflory jelitowej, a pre-

cji oraz w pierwszych dniach ży-

go śluzu. Wspomagają i ułatwiają trawie-

biotyk przedłuża czas ich działania i pobu-

cia dziecka odgrywa istotną rolę

nie laktozy oraz działają na zwiększenie

dza wzrost.

w rozwoju jego organizmu. Gwarantuje pra-

wchłaniania wapnia. Powodują nasile-

Należy zdawać sobie także sprawę z tego, że

widłowy przyrost masy ciała, rozwój oraz

nie syntezy witamin, takich jak B oraz K,

mleko matki pobudza wzrost i aktywność

wpływa na właściwy stan odżywienia. War-

a także ułatwiają wchłanianie innych wi-

baterii, które znajdują się w jelitach, dlate-

to więc zdawać sobie sprawę, że probiotyki

tamin i składników mineralnych.

go sposób karmienia niemowląt jest bar-

są jednym z czynników warunkujących pra-

Źródłem probiotyków mogą być pro-

dzo istotny. Dzieci karmione mlekiem mo-

widłowe funkcjonowanie organizmu w do-

dukty naturalne, fermentowane, takie

dyfikowanym mają zupełnie inną florę je-

rosłym życiu.

jak jogurt, kefir oraz mleko modyfikowa-

litową niż dzieci karmione piersią. W prze-

Probiotyki są dla dzieci jednymi z najważ-

ne dla niemowląt, a także środki farma-

wodzie pokarmowym dzieci karmionych

niejszych substancji, które warunkują odpo-

ceutyczne – suplementy diety lub diete-

sztucznie flora bakteryjna jest zróżnicowana,

wiednią odporność organizmu, wpływając

tyczne środki specjalnego przeznaczenia

jej skład zbliżony jest do mikroflory jelitowej

na mikroflorę jelitową. Działanie probioty-

medycznego. Produkty lecznicze, suple-

osób dorosłych, a bakterie z rodzaju Lactoba-

ków jest charakterystyczne dla konkretnego

menty diety lub dietetyczne środki spe-

cillus zasiedlają nie tylko układ pokarmowy,

szczepu oraz ustalonej dawki. Z opracowa-

cjalnego przeznaczenia żywieniowego

ale i moczowo-płciowy. Natomiast w mikro-

nych badań wnioskuje się, że najlepszą sku-

najczęściej występują w formie miesza-

florze jelitowej niemowląt karmionych pier-

teczność probiotyczną w leczeniu ostrej wi-

nek mlecznych zawierających bakterie

sią przeważają bakterie z mleka matki (Bifi-

rusowej biegunki infekcyjnej oraz w zapo-

kwasu mlekowego – saszetek, kapsułek

dobacterium), które zakwaszają środowisko,

bieganiu biegunce poantybiotykowej wy-

oraz kropli probiotycznych.

uniemożliwiając rozwój i osiedlanie się mi-

kazują szczepy Lactobacillus rhamnosus GG

Bardzo często probiotyki stosowane są

kroflory patogennej. Bakterie te są uznawa-

(LGG) oraz Saccharomyces boulardii.

łącznie z prebiotykami, tj. takimi sub-

ne za główny czynnik zmniejszający ryzyko

Ich działanie opiera się na przyleganiu do

stancjami, które są składnikami poży-

zakażeń niemowląt karmionych naturalnie.

ścianek jelit i normowaniu ich mikroflory,

wienia, nie podlegają trawieniu oraz wy-

Sugeruje się wzbogacanie mleka modyfiko-

co daje ochronę przed bakteriami gnilny-

biórczo pobudzają wzrost i aktywność

wanego dla niemowląt bakteriami z rodza-

mi i chorobotwórczymi. Wpływają one tak-

niektórych szczepów bakterii jelitowych,

ju Bifidobacterium, ponieważ dzięki żywie-

że na pobudzenie pracy jelit, oczyszczenie

wpływając w ten sposób na poprawę sta-

niu dzieci mlekiem z dodatkiem probioty-

ich z toksyn oraz produktów przemiany ma-

nu zdrowia. Substancje te nie są wchła-

ku, zmniejsza się ryzyko biegunek infekcyj-

terii, wspomagając tym samym wypróżnia-

niane w górnym odcinku przewodu po-

nych u niemowląt.

nie. Probiotyki stosowane podczas biegunki

karmowego, a w jelicie grubym podle-

Należy jednak pamiętać, że przed zastoso-

wywołanej przez rotawirusy pomagają w od-

gają selektywnej fermentacji, powodu-

waniem probiotykoterapii w diecie dziec-

budowie naturalnej flory jelitowej zarówno

jąc w ten sposób korzystne zmiany mi-

ka należy najpierw skonsultować się ze spe-

podczas, jak i po antybiotykoterapii.

kroflory jelitowej. Podanie probioty-

cjalistą, w celu dobrania odpowiedniej dawki

Substancje te są również pomocne

ku z prebiotykiem (tj. synbiotyku) po-

i szczepu bakterii.

Jaki probiotyk zastosować w ciąży?

mgr inż. Magdalena Gawlik dietetyk kliniczny

Bifidobakterie to naturalna i dominująca mikroflora jelitowa zdrowego noworodka. Te dobroczynne bakterie jako jedne z pierwszych kolonizują jego przewód pokarmowy. W ostatnich miesiącach ciąży pojawiają się w drogach rodnych, łożysku oraz mleku matki i podczas karmienia piersią są przekazywane dziecku. Ten proces może zaburzyć m.in. antybiotyk stosowany w trakcie ciąży lub przy cesarskim cięciu. W takiej sytuacji dochodzi do kolonizacji przewodu pokarmowego dziecka bakteriami z gatunku Bacteriodes i Escherichia, które w nadmiarze predysponują do większej ilości problemów jelitowych. Stosowanie probiotyków w ciąży nie jest konieczne,

www.dobra-mama.pl

jednak może przynieść korzyści mamie i dziecku. Probiotyki stosowane w ciąży, zawierające szczep Lactobacillus rhamnosus GG, zmniejszają ryzyko AZS u dzieci i korzystnie wpływają na układ odpornościowy. Probiotyki z Bifidobacerium lactis oraz Bifidobacterium breve mogą ograniczać ilość wzdęć i kolek u dziecka, jak i zaparcia w ciąży i po porodzie. Stosowanie probiotyków ze szczepami z gatunków Lactobacillus i Bifidobacterium jest korzystne w ciąży i okresie karmienia. Bifidobakterie wykazują działanie przeciwzapalne – mogą np. ograniczać zapalenie gruczołów sutkowych. Nie należy zapominać o zróżnicowanej diecie bogatej w błonnik, który jest sprzymierzeńcem dobrych bakterii probiotycznych.

ciąża i poród

Jedz dla dwojga

chroma stock

nie za dwoje

Agnieszka Trojnar

właścicielka sklepu zielarskiego ZiołoMed w Rzeszowie

Sposób odżywiania ma ogromny wpływ na człowieka. Nasza dieta i styl życia warunkują to, jak się czujemy i jakie dolegliwości nas dotykają. Nie jest więc tajemnicą, że to, jak odżywia się przyszła mama, wpływa na rozwijające się dziecko.

Zapotrzebowanie energetyczne w poszczególnych trymestrach w stosunku do stanu sprzed ciąży: Pierwszy trymestr - zapotrzebowanie energetyczne zwiększa się. Ważne, by dostarczać organizmowi więcej minerałów i witamin.

uż planując zajście w ciążę, ko-

w Duke University w Durham). Dodat-

Drugi trymestr - zapotrzebowanie

bieta powinna się skontaktować

kowo nieprawidłowa waga powoduje

wzrasta o 360 kcal.

z dietetykiem i rozpocząć racjo-

bolesne obciążenie kręgosłupa kobie-

Trzeci trymestr - zapotrzebowanie

nalne odżywianie oraz zadbać

ty, a także dokuczliwe puchnięcie nóg

wzrasta o 475 kcal.

o odpowiednią masę ciała. Do-

Warto wiedzieć

i groźne żylaki.

brze, by panie z nadwagą odpowiednio

Zbyt niska waga również nie jest pożą-

wcześniej zrzuciły zbędne kilogramy,

dana – może warunkować późniejsze

Zadbaj o nawodnienie

oczywiście pod okiem specjalisty. Na-

choroby dziecka, m.in. choroby ukła-

Oprócz właściwej diety ważne jest pi-

tomiast podczas samej ciąży niezwy-

du krążenia, nadciśnienie, a także pro-

cie odpowiedniej ilości wody. Często

kle ważne jest, by utrzymać optymalny

blemy rozwojowe. Podczas ciąży kobie-

okazuje się, że kluczowe w zapobiega-

poziom składników odżywczych oraz

ta nie powinna się odchudzać! Niedo-

niu przykrym objawom ciąży (wymio-

monitorować prawidłową wagę i kon-

żywienie płodu może odbić się na roz-

ty, osłabienie) jest odpowiednie nawod-

trolować napady tzw. wilczego głodu.

woju dziecka i powodować problemy

nienie organizmu. Warto pamiętać,

Brak zbilansowanej diety może w póź-

w jego rozwoju nerwowym.

że płyn owodniowy składa się w pra-

niejszym okresie odpowiadać za ob-

Prawidłową wagę powinno wyliczać się

wie 99% z wody dostarczanej z orga-

niżoną odporność dziecka i jego więk-

na podstawie BMI:

nizmu matki, a jego ilość zwiększa się

szą podatność na choroby. Nadmierny

Jeżeli BMI wynosi poniżej 18,5, mamy

wraz z rozwojem ciąży. Dostarczenie

przyrost wagi wpływa zaś na późniejsze

do czynienia z niedowagą, jeżeli zaś jest

zbyt małej ilości wody może powodo-

ryzyko otyłości u dziecka (co udowod-

większe niż 25 – z nadwagą. BMI na po-

wać kamicę układu moczowego, a tak-

niono podczas badań prowadzonych

ziomie 30 i więcej to oznaka otyłości.

że wpływać niekorzystnie na skórę

www.dobra-mama.pl

wiednie nawodnienie należy dbać aż do końca ciąży. Ważna suplementacja Jeżeli mimo diety przyszła mama wciąż ma trudności w dostarczeniu sobie i rozwijającemu się dziecku wszystkich potrzebnych składników, powinna sięgnąć po suplementację. Ważne jest przyjmowanie kwasu foliowego, który odpowiada za kształtowanie się narządów u dziecka. Mimo że o kwasie foliowym mówi się wiele, wciąż jedynie 26,3% kobiet w okresie przed ciążą przyjmuje zalecaną dzienną dawkę. Kwasu foliowego nie da się przedawkować – jest rozpuszczalny w wodzie i w razie nadmiaru wydalany wraz z moczem. Suplementacja może okazać się niezbędna, jednak należy pamiętać, by sięgać po nią tylko pod okiem dobrego lekarza i najlepiej po odpowiedniki jak najbardziej naturalne. Brak witamin i minerałów jest groźny, jednak ich nadmiar, co często jest bagatelizowane, ma nieraz dużo poważniejsze konsekwencje. Badania potwierdzają, że dzieci kobiet, które w trakcie ciąży cierpiały na nadwagę i stosowały tzw. dietę śmieciową, mają większy apetyt niż pozostałe. Powodem może być odżywianie w trakcie ciąży i jego wpływ na ośrodek mózgowy dziecka odpowiadający za łaknienie. Nie zaleca się również stosowania jakichkolwiek diet eliminacyjnych, które miałyby uchronić rozwijające się dziecko przed późniejszymi alergiami. Żadne badania naukowe nie potwierdziły związku pomiędzy dietą a późniejszymi alergiami u potomstwa.

Na jakie składniki warto zwracać uwagę? • Witamina D3 – determinuje odpowiednie wchłanianie się wapnia. • Witamina A – związana z jakością widzenia; jej niedobór występuje rzadko, ale przedawkowanie może mieć negatywne konsekwencje dla rozwoju dziecka. Warto więc sięgać po jej naturalne źródła, czyli marchewkę, liście brokułu, słodkie ziemniaki, szpinak, dynię, wątróbkę. • Witamina E – antyoksydant chroniący czerwone krwinki, jej nadmiar może mieć negatywne skutki dla dziecka. • Kwasy tłuszczowe omega-3 – badania wykazują, że są głównym składnikiem budowy mózgu. • Żelazo – w ciąży zapotrzebowanie na żelazo jest większe, aż o 50%. Jeżeli przed ciążą kobieta cierpiała na anemię, może być prawie pewna konieczności suplementacji praktycznie do końca trwania ciąży. • Jod – wpływa na rozwój układu nerwowego. • Wapń – wpływa na układ kostny matki i dziecka. • Magnez – utrzymuje prawidłowe ciśnienie tętnicze. Ciekawostka: magnez w odpowiedniej ilości pomaga podczas ciąży we wchłanianiu się wapnia i wzmacnia kości!

REKLAMA

kobiety. Mimo pojawiających się obrzęków o odpo-

CIĄŻA I PORÓD

Konsekwencje niedoboru żelaza

Dorota Kowalczyk

ekspert Smart Pharma Sp. z o.o.

Anemia w ciąży jest zjawiskiem powszechnym i łatwym do zdiagnozowania, którego jednak nie należy bagatelizować. Odpowiednio zbilansowana dieta nie zawsze wystarczy, aby skutecznie walczyć z niedoborami żelaza bądź anemią przed, w trakcie lub po okresie ciąży. Wówczas rekomenduje się stosowanie dodatkowej suplementacji tego pierwiastka przy pomocy preparatów z żelazem. Warto wybrać ten, który najlepiej i najszybciej uzupełni niedobory żelaza i ograniczy występowanie skutków ubocznych.

chroma stock

u kobiet w ciąży

Rola żelaza w organizmie Żelazo jest składnikiem mineralnym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze udział m.in. w procesach produkcji czerwonych krwinek oraz hemoglobiny i jest odpowiedzialne za prawidłowy transport tlenu w organizmie. Żelazo jest kluczowe dla naszego organizmu i dlatego w niektórych sytuacjach szczególnie musimy dbać o jego prawidłowy poziom. Niedobór żelaza: przyczyny, objawy, diagnostyka Główną przyczyną niedoboru żelaza u kobiet ciężarnych jest zbyt mała podaż tego pierwiastka w diecie w stosunku do zwiększonego zapotrzebowania. W trakcie ciąży organizm produkuje więcej krwi, aby móc zaopatrzyć w niezbędne składniki odżywcze oraz tlen przyszłą mamę oraz rozwijające się dziecko. Krew zwiększa REKLAMA

swoją objętość, przez co wartości dla parametrów krwi są obni-

nie 18 mg żelaza dziennie. Przyszłe mamy powinny przyjmować

żone. Początkowe objawy mogą zostać zbagatelizowane i koja-

dziennie 26-27 mg żelaza, a po ukończeniu 8 tygodnia ciąży 30 mg

rzyć się z objawami typowymi dla ciąży. Zaliczają się do nich

dziennie. W przypadku stwierdzenia niedokrwistości, suplemen-

nadmierne zmęczenie, bóle i zawroty głowy, senność, zaburze-

tacja żelaza zalecana jest w dawce 60-120 mg dziennie. Odpowied-

nia koncentracji. W momencie, gdy przyszła mama zaobserwu-

nio zbilansowana dieta nie zawsze wystarczy, aby skutecznie wal-

je objawy jak skurcze mięśni nóg, szybsze bicie serca, bladość

czyć z niedoborami żelaza bądź anemią. Wówczas lekarz w trakcie

skóry i błon śluzowych jamy ustnej, powinna udać się na wizy-

wizyty zaleca stosowanie preparatu zawierającego ten pierwiastek.

tę do lekarza.

Należy pamiętać, że żelazo jest pierwiastkiem toksycznym. Za-

Anemia w okresie ciąży jest zjawiskiem powszechnym – we-

równo niedobór jak i nadmiar może wywoływać negatywne skut-

dług Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest obserwowana

ki uboczne. Częstym zjawiskiem podczas przyjmowania soli żela-

u około 40% ciężarnych. W celu zdiagnozowania anemii wystar-

za są bóle brzucha i wymioty, powodowane podrażnianiem błony

czy wykonać badanie morfologii krwi. Według WHO spadek

śluzowej żołądka przez związki żelaza. Dodatkowo, nadmiar żela-

poziomu hemoglobiny poniżej 11 g/dl u kobiety w ciąży świad-

za w przewodzie pokarmowym może powodować biegunki i za-

czy o anemii. W ocenie stanu zdrowia bierze się też pod uwagę

parcia.

inne parametry krwi jak hematokryt, objętość krwinek czerwonych czy stężenie ferrytyny- białka wiążącego żelazo w naszym

Żelazo elementarne

organizmie, stanowiącego pulę zapasową tego pierwiastka.

Żelazo o najwyższej efektywności działania jest żelazem występującym w stanie wolnym - nie jest to sól żelaza jaka jest zawar-

Ryzyko wystąpienia anemii

ta w większości produktów farmaceutycznych. Zawartość żelaza

Większość kobiet narażona jest na niedobory żelaza w trak-

w takim preparacie jest znacznie wyższa (98% żelaza) niż w tablet-

cie ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze. Do czynników

ce zawierającej siarczan (średnio 36%) lub pirofosforan żelaza (oko-

zwiększających ryzyko anemii należą ponadto ciąża mnoga,

ło 30 %). Przez reakcję z kwasem solnym w żołądku, żelazo elemen-

dieta uboga w żelazo, przewlekłe choroby układu pokarmowe-

tarne ulega utlenieniu do formy możliwej do wykorzystania przez

go, silne wymioty w trakcie ciąży oraz wrodzone choroby krwi

organizm. Bardzo wysoka biodostępność żelaza elementarnego

u przyszłej mamy.

(69%) sprawia, że jest dobrze wchłaniane, nie zalega na błonie śluzowej jelita i nie wywołuje skutków ubocznych jak zaparcia, czy bie-

Konsekwencje niedoboru żelaza W CIĄŻY

gunki. Nie ma metalicznego posmaku oraz nie barwi zębów. Żela-

Niedobór żelaza w trakcie ciąży może doprowadzić do poważ-

zo to posiada status bezpieczeństwa GRAS (Generally Recognised

nych powikłań. Poza wystąpieniem anemii, może skutkować

As Safe) nadany przez Amerykański Departament Zdrowia, a bez-

przedwczesnym porodem, zaburzeniami w rozwoju płodo-

pieczeństwo jego stosowania zostało potwierdzone w licznych ba-

wym, małą masą urodzeniową dziecka, a nawet poronieniem.

daniach klinicznych. Jest rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Neonatologiczne w zapobieganiu i leczeniu anemii u wcze-

Zapobieganie niedoborom żelaza w trakcie ciąży

śniaków. Dodatkowo analizy na grupie ciężarnych kobiet potwier-

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje stosowanie

dziły, że żelazo elementarne skuteczniej zwiększało poziom he-

dodatkowej suplementacji żelaza dotyczących kobiet planują-

moglobiny w porównaniu do konwencjonalnych preparatów (siar-

cych ciążę, ciężarnych i karmiących. W zależności od zapotrze-

czan żelaza i fumaran żelaza), miało istotnie lepszą skuteczność

bowania, u kobiet planujących ciążę rekomenduje się stosowa-

oraz było lepiej tolerowane.

REKLAMA

ciąża i poród

Nacięcie krocza podczas porodu Sprawdź, jak możesz go uniknąć

liryka.net

W trakcie porodu główka noworodka przechodzi przez kanał rodny, żeby na samym końcu przecisnąć się przez bardziej lub mniej elastyczny przedsionek pochwy. To moment, w którym tkanki krocza narażone są na największe napięcie. Są sytuacje, w których same pękają. Bywa też tak, że główka jest za duża w stosunku do otworu pochwy, żeby przecisnąć się samodzielnie. Wtedy często nacina się krocze – w ostatniej fazie parcia na szczycie skurczu. Najczęściej zabieg wykonuje położna, znacznie rzadziej lekarz położnik.

www.dobra-mama.pl

acięcie krocza – epizjoto-

Najlepiej wykonuje się je po wieczor-

lonik nie powinien sprawiać kobie-

mia – to temat, który wielu

nej kąpieli, gdy mięśnie są rozluźnione.

cie dyskomfortu i powinien pozostać

przyszłym mamom może

Przy masażu doskonale sprawdzą się

w pochwie ok. 10 minut.

spędzać sen z powiek.

np. oliwka dla niemowląt albo olejek ze

Trudno się dziwić, skoro na wielu pol-

słodkich migdałów. Sam masaż polega

Gdy już rodzisz

skich porodówkach zabieg ten wyko-

na masowaniu okolicy pomiędzy

W samej akcji porodowej niezwykle

nuje się rutynowo. A w rzeczywistości

odbytem a końcem warg sromowych.

istotne jest odpowiednie oddychanie.

nie ma żadnego medycznego wskaza-

Ważne jest codzienne wykonywanie

Tę umiejętność można wynieść przede

nia, żeby tak było. Ma to odbicie w za-

masażu.

wszystkim z zajęć w szkole rodze-

leceniach Światowej Organizacji Zdro-

Dodatkowo przyszłe matki powinny

nia. W czasie porodu można zmniej-

wia i Polskiego Towarzystwa Ginekolo-

zadbać o dietę bogatą w witaminę C. To

szyć napięcie krocza poprzez głębokie

gicznego, które zalecają wykonywanie

ona odpowiada m.in. za elastyczność

i miarowe oddychanie przeponą. Je-

tego zabiegu tylko w sytuacjach, w któ-

tkanek, a tym samym zmniejsza praw-

śli rodząca przyjmuje pozycję kuczną

rych jest on naprawdę niezbędny. Sta-

dopodobieństwo konieczności nacię-

lub stojącą, wtedy działa siła grawitacji

tystycznie zabieg ten powinien być

cia krocza.

i nie trzeba przeć. W miarę możliwości w czasie porodu warto też skorzystać

przeprowadzany u 20–25% rodzących.

z wanny. Woda zmniejsza ból, relaksuZadbaj o siebie podczas ciąży Czas ciąży – a gdy ją planujesz, nawet wcześniej – można wykorzystać na przygotowanie krocza do porodu. Podstawą jest ćwiczenie mięśni Kegla. To jedno z pierwszych ćwiczeń w szkole rodzenia. Polega ono na naprzemiennym napinaniu i rozluźnianiu mięśni dna miednicy, które zamykają ujście

Nacięcie krocza – epizjotomia – to temat, który wielu przyszłym mamom może spędzać sen z powiek. A w rzeczywistości nie ma żadnego medycznego wskazania, żeby wykonywać je rutynowo.

je i uelastycznia krocze. Bardzo istotne jest również to, aby pacjentka i położna tworzyły zgrany zespół i współpracowały ze sobą. Powinny nawzajem siebie słuchać. Warto dbać o krocze od samego początku. Regularność i nieodpuszczanie ćwiczeń są niezwykle ważne. Należy też pamiętać, że nowy standard

cewki moczowej i położone są głębiej niż zwieracze. Ważne, żeby dbać o re-

Do trudów porodu można przygoto-

opieki okołoporodowej nakazuje ogra-

gularność. Dobrze wyćwiczone mięśnie

wywać się też, wykorzystując specjalny

niczenie wykonania nacięć krocza tyl-

Kegla pozwalają rodzącej kontrolować

przyrząd treningowy, jakim jest balo-

ko do przypadków tego wymagających.

momenty parcia i odpuszczania, a tym

nik Epino. Pomaga on również w ćwi-

Rodząca powinna znać swoje prawa,

samym zwiększać szansę na ochronę

czeniu mięśni Kegla. Niewielki siliko-

idąc do szpitala, ale również personel

krocza. Inne ćwiczenia to m.in. aerobik

nowy balonik wprowadza się do po-

ma obowiązek poinformować kobietę

w wodzie lub ćwiczenia na dmuchanej

chwy, następnie jest on nadmuchiwa-

o zamiarze wykonania nacięcia krocza

piłce. Zwiększają one elastyczność mię-

ny za pomocą pompki. Coraz większy

i uzyskać od niej na to zgodę.

śni i przygotowują na lepsze podołanie

balonik pomaga rozciągać mięśnie kro-

trudom porodu.

cza. Regularny trening z balonikiem

Ważnym zabiegiem przygotowującym

pomaga w samym porodzie, skraca-

krocze do porodu jest jego masowanie.

jąc jego drugą fazę. Napompowany ba-

Alina Jedlińska, położna, ambasadorka kampanii społeczno-edukacyjnej „Położna na medal”, poloznanamedal.info

zabezpiecza i chroni Pielęgnuje, zabezpiecza i chroni skórę, niezależnie od wieku. Jest to maść z wysokiej jakości oczyszczonych parafin. Nie zawiera farmakologicznych substancji czynnych: hormonów, parabenów, konserwantów zapachowych. Maść przetestowana dermatologicznie w Uniwersytecie w Lubece. Actiderma pur, ACTIDERMA actiderma.pl

Przeciwbakteryjna Ginekologiczna pianka oczyszczająca do higieny intymnej, działa przeciwbakteryjnie oraz przeciwzapalnie, przywraca i utrzymuje fizjologiczne pH pochwy. Do stosowania w okresie ciąży oraz połogu. Pianka Ginexid, 22 zł/150 ml, MIRALEX ginexid.pl

naturalna Jest nierafinowana i oczyszczona jedynie w sposób naturalny, bez użycia środków chemicznych, co zapewnia uzyskanie wysokiej jakości naturalnego produktu. W przeciwieństwie do wielu innych soli do kąpieli, sole Westlab nie zawierają żadnych dodatków. Sól z Morza Martwego, WESTLAB oneorganic.eu

www.dobra-mama.pl

CIĄŻA I PORÓD

Jakich

KOSMETYKÓW unikać w trakcie ciąży?

Dominika Tyrpa

CHROMA STOCK

technolog, kosmetolog

Ciąża i okres karmienia to dla kobiecego organizmu czas dużych przemian. O ile niektóre problemy ze skórą w okresie ciąży znikają, mogą się pojawiać inne. Nadwrażliwość na pewne bodźce, w tym składniki kosmetyków, przebarwienia, rozstępy to tylko niektóre z nich. Odpowiednia pielęgnacja w tym okresie jest koniecznością – jednak nie wszystkie zawarte w kosmetykach składniki aktywne są wskazane.

Sprawdź, czego powinnaś się wystrzegać:

arto wiedzieć, co może zaszkodzić dziecku, i zrobić w kosmetyczce

racjonalną selekcję. Niektóre sub-

•

stancje mogą bowiem negatywnie wpłynąć zarówno na twoje zdro-

• •

nych. •

www.dobra-mama.pl

kwasu salicylowego i jego pochodnych

kosmetyków zawierających syntetyczne antyutleniacze, np. parabeny oraz pochodne olejów mineralnych, takie jak; phenoxyethanol czy EDTA

•

past, płynów do płukania ust z wysokim stężeniem fluoru.

A i jej pochodną – retinolem

wie, jak i stan płodu, zwiększając ryzyko wystąpienia wad wrodzo-

kremów, balsamów, serum z witaminą

•

kosmetyków zawierających olejki: ber-

(często zawarte w peelingach)

gamotowy, rozmarynowy (a także olej-

kosmetyków przeciwtrądzikowych

ki szałwiowy, rumiankowy, jaśmino-

z tetracyklinami

wy – mogą powodować podrażnienia,

kremów i peelingów z kwasami owo-

a także być przyczyną powstawania

cowymi AHA

przebarwień na skórze)

Unikaj również ftalanów, które mogą być obecne w składzie perfum, szamponów czy dezodorantów. Ponieważ zmiany hormonalne w okresie ciąży zwiększają pigmentację skóry – używając kremów brązujących czy ko-

Lepiej zrezygnować z peelingów mających w składzie substancje o działaniu wysuszającym.

smetyków do opalania, możesz spowodować powstanie brązowych plam

Nie bój się peelingów – systematycz-

na skórze.

ne złuszczanie martwych komórek na-

Niewskazane są również produkty za-

skórka stymuluje odnowę komórkową.

wierające substancje o działaniu es-

Rodzaj peelingu dobierz do typu skó-

trogennym, np. olej sojowy, mogą bo-

ry, weź jednak pod uwagę, że za sprawą

wiem powodować trwałe przebarwie-

estrogenów, które spowalniają pracę

nia na skórze.

gruczołów łojowych, skóra tłusta nor-

W okresie ciąży unikaj też kosmety-

malizuje się, a cera normalna i mie-

ków z kofeiną i wyciągiem z kaszta-

szana może się zacząć przesuszać. Le-

nowca – poprawiają mikrokrążenie,

piej więc zrezygnować z peelingów

jednak przy osłabionych naczyniach

mających w swoim składzie substancje

krwionośnych zwiększają prawdopo-

o działaniu wysuszającym. Ważny jest

dobieństwo powstania żylaków. Pa-

również sposób aplikacji – nie wcie-

miętaj również, że duża ilość spoży-

raj peelingu, a jedynie delikatnie masuj

wanej kofeiny może zwiększyć ryzyko

skórę, by nie doprowadzić do jej po-

poronienia.

drażnienia.

Konieczność wystrzegania się niektó-

Skóra w okresie ciąży wymaga również

rych składników nie powinna jednak

odpowiedniego nawilżenia. W szcze-

oznaczać, że rezygnujesz z dbania o

gólności zwracaj uwagę na łokcie, kola-

siebie – twoja skóra potrzebuje wspar-

na i wewnętrzną stronę ud – wymaga-

cia i odpowiedniej pielęgnacji w tym

ją one balsamów lub kremów o boga-

szczególnym okresie.

tym składzie. Rozciągająca się skóra na brzuchu,

Skóra w okresie ciąży wymaga również odpowiedniego nawilżenia. W szczególności zwracaj uwagę na łokcie, kolana i wewnętrzną stronę ud – wymagają one balsamów czy kremów o bogatym składzie.

a także delikatna skóra piersi również potrzebuje właściwego wsparcia – codziennej pielęgnacji, zapewniającej odpowiednie nawilżenie i uelastycznienie. Bezpieczne będą kosmetyki zawierające przebadane ekstrakty roślinne, a także formuły zawierające kwas hialuronowy, glicerynę, emolienty, np. alantoinę, pantenol, witaminę C, E, z grupy B czy kwas foliowy. Do substancji bezpiecznych należą również oleje arganowe i ze słodkich migdałów, które znakomicie ujędrniają skórę.

Nie bój się peelingów – systematyczne złuszczanie martwych komórek naskórka stymuluje odnowę komórkową.

BOGATY W WITAMINY Mięsisty, bogaty w kwasy tłuszczowe miąższ z kokosa stanowi bazę peelingu i wspólnie z zawartym w nim brązowym cukrem działa jako delikatne ścierniwo, które złuszcza martwe komórki naskórka, a jednocześnie zmiękcza i koi skórę. Olej kokosowy jako naturalny emolient, wzmacnia barierę hydrolipidową naskórka, olej arganowy i ze słodkich migdałów – odżywiają skórę, a witamina E. Peeling kokosowy Sweet Coco, ok. 25 zł/100 g, BODY BOOM bodyboom.pl

Pokonaj ból pooperacyjny Czy przyjmowanie leków zawsze jest konieczne?

Karolina Hertman

Leczenie operacyjne często stanowi jedyny sposób na pokonanie choroby. Po interwencji chirurgicznej niezbędne jest jednak wdrożenie rehabilitacji, która umożliwi pacjentowi powrót do zdrowia i pełni sił. Zazwyczaj jednak operacja oznacza konieczność znacznej ingerencji w organizm, w wyniku której mogą pojawić się m.in. dolegliwości bólowe. W jaki sposób możemy wyeliminować ból pooperacyjny?

fizjoterapeutka

Czym jest ból pooperacyjny?

wszelkie informacje m.in. na temat ro-

nia, aby poprawić jakość życia pacjenta oraz

Ból stanowi naturalną reakcję organizmu

dzaju i charakteru operacji, możliwych

przyspieszyć proces rekonwalescencji.

na uszkodzenia narządów czy tkanek, po-

komplikacji, a także ewentualności wy-

1. Przyjmowanie środków przeciwbólo-

jawiające się w następstwie zabiegów chi-

stąpienia skutków ubocznych (w tym

wych – to najszersza kategoria związana ze

rurgicznych. Naruszenie integralności tka-

bólu pooperacyjnego). Bardzo istotne

zwalczaniem bólu pooperacyjnego. Można

nek sprawia, że na ich powierzchni poja-

jest również przygotowanie tkanek –

podzielić ją na kilka podgrup:

wiają się tzw. algogeny, czyli substancje wy-

odpowiednia fizjoterapia przed opera-

•

wołujące ból. Podrażniają one bowiem za-

cją może przyczyniać się do mniejszego

dawane przy pojawieniu się łagodnych

kończenia nerwowe, które, przekazując

odczuwania bólu.

i umiarkowanych dolegliwości bólo-

do mózgu sygnały bólowe, w konsekwen-

Płeć, wiek i osobowość pacjenta – ko-

wych, wśród nich znajdują się: ibupro-

cji powodują odczuwane dolegliwości. Naj-

biety mogą znieść słabsze dolegliwo-

mocniejszy ból pacjent odczuwa w ciągu

ści przez długi czas, natomiast mężczyź-

pierwszych dni po przeprowadzeniu ope-

ni lepiej znoszą nawet najsilniejsze, ale

w zastrzyku i aplikowane w okolicach

racji, a jego intensywność sukcesywnie po-

krótkotrwałe dolegliwości bólowe. Ko-

operowanego miejsca, należą do nich

winna zmniejszać się wraz z upływem cza-

biety rzadziej zgłaszają zapotrzebowanie

su. Jego ustępowanie jest z jednej strony

na środki przeciwbólowe.

czynnikiem naturalnym (tkanki samoistnie

Ponadto osoby, które na co dzień zma-

kowanym i silnym bólu, podawane do-

podlegają odbudowie), natomiast z drugiej

gają się z dużym stresem, lękiem oraz

ustnie, dożylnie lub domięśniowo;

stanowi efekt właściwego leczenia i pielę-

wykazują skłonności depresyjne, mają

gnacji (m.in. stosowanie środków przeciw-

zdecydowanie mniejszą tolerancję na

– często stosowane jako wzmocnienie

bólowych). Odczuwanie bólu i jego siła jest

odczuwanie bólu. Trudniej znoszą go

działania leków opioidowych lub w le-

uzależnione od wielu czynników.

również osoby młodsze.

czeniu niewielkiego bólu, zaliczamy do

niesteroidowe leki przeciwzapalne – po-

fen, naproksen, aspiryna; •

leki znieczulające miejscowo – podawane

m.in. ropiwakaina i lidokaina; •

•

Rodzaj operacji lub zabiegu – im większa

leki opioidowe – stosowane przy umiar-

miejscowe nieopioidowe leki przeciwzapalne

nich m.in. paracetomol i tramadol;

ingerencja w organizm, tym większe praw-

Jak uśmierzyć ból?

dopodobieństwo silniejszego bólu po jej

Ból pooperacyjny należy rozpatrywać

zatrzymanie odczuwania bólu w obrę-

zakończeniu. Większe dolegliwości bólowe

w dwóch aspektach. Jego pojawienie się

bie operowanej części ciała, może ono

odczuwane są m.in. po operacji klatki pier-

świadczy o prawidłowym funkcjonowa-

dotyczyć dolnej połowy ciała (podpa-

siowej i brzucha, a mniejsze po zabiegach

niu organizmu, stanowi jednak poważ-

jęczynówkowe), kończyn dolnych lub

kończyn.

ną przeszkodę w codziennym funkcjo-

górnych.

Przygotowanie do operacji – przed jej

nowaniu. Dlatego niezbędne jest wpro-

2. Fizjoterapia – pozwala ona na poprawę

rozpoczęciem pacjent powinien uzyskać

wadzenie odpowiednich metod lecze-

możliwości ruchowych pacjenta, przyspie-

www.dobra-mama.pl

•

znieczulenie regionalne – pozwalające na

SHUTTERSTOCK

ciąża i poród

szając tym samym powrót do formy sprzed operacji. Dodatkowo wykazuje działanie przeciwbólowe. W jej ramach

Warto wiedzieć!

należy wymienić przede wszystkim:

Terapia rezonansem magnetycznym w systemie MBST® zo-

•

ultradźwięki – podczas zabiegu wykorzystywana jest

stała opracowana przez lekarzy, fizyków, biologów i inży-

specjalna głowica, która poprzez skórę przekazuje falę

nierów. System terapii MBST® wykorzystuje technologię re-

ultradźwiękową do głębszych struktur ciała. Ultradź-

zonansu magnetycznego w celu pobudzania procesów rege-

więki poprawiają odżywienie w tkankach i ukrwienie,

neracyjnych i uśmierzania bólu. Służy do regeneratywnej

zmniejszają obrzęki oraz odczuwanie bólu.

stymulacji komórek, czyli odbudowy tkanek utraconych czy

elektroterapia – fizjoterapeuta nakłada pacjentowi elek-

uszkodzonych, odbudowy kości i chrząstek. Zaawansowany

trody, przez które puszczany jest prąd. Jedna sesja trwa

system terapii rezonansem magnetycznym MBST® umoż-

zazwyczaj 15–20 minut i najczęściej wykonuje się 10 za-

liwia skuteczne zabiegi w zakresie chorób układu mięśnio-

biegów. Jedną z korzyści jest znaczna ulga w odczuwa-

wo-szkieletowego bez efektów ubocznych. Dzięki temu moż-

niu bólu, ale również wchłanianie się obrzęków, popra-

liwe jest skuteczne leczenie m.in. przyczyn zwyrodnienio-

wa krążenia oraz rozluźnianie mięśni.

wych chorób stawów, urazów sportowych i powypadkowych,

•

3. Terapia rezonansem magnetycznym MBST – to inno-

a także schorzeń kości i stawów (jak artroza, osteoporoza).

wacyjna metoda, która wykazuje m.in. silne działanie przeciwbólowe. Do innych korzyści należy zaliczyć również: przyspieszenie gojenia się ran pooperacyjnych, stymulację namnażania tkanek i ich regenerację. Dzięki temu czas powrotu do zdrowia jest zdecydowanie krótszy. Terapia wykorzystuje statyczne i dynamiczne pole elektromagnetyczne o określonej częstotliwości radiowej, a wytworzona w ten sposób energia jest przekazywana w miejsce kontuzji. Jedna sesja trwa 60 min. Całościowy czas terapii jest stosunkowo krótki i zazwyczaj wynosi 5, 7 lub 9 godzin.

Hexatiab® ACVIV żel 25ml. Specjalistyczny żel ginekologiczny na bazie srebra i miedzi. Przyspiesza gojenie ran poporodowych, chroni przed zakażeniem. Dzięki specjalistycznym związkom na bazie silikonu i kwasu hialuronowego zmniejsza blizny i ich przebarwienia. Aplikować na ranę. Dostępny tylko w aptekach. Ok. 35 zł, HEXANOVA, hexanova.pl

REKLAMA

STREFA MAMY

JUVIT BABY D3. Wspomaga prawidłowy rozwój układu kostnego i mineralizację kości, dzięki zawartości witaminy D3 podawanej za pomocą pompki dozującej. Zapewnione precyzyjne i higieniczne podanie. Do stosowania od pierwszych dni życia. Ok. 16 zł/100 ml, hasco-lek, hasco-lek.pl

Karmienie piersią chicco

Piękne i... nietrudne

Karmienie naturalne jest pięknym doznaniem zarówno dla mamy, jak i dla maluszka. Wyzwala niezwykłe uczucia, daje dziecku poczucie miłości, bliskości i bezpieczeństwa. Niejednokrotnie jednak mamę mogą spotkać przejściowe problemy, które można pokonać, wykorzystując pomocne akcesoria czy kosmetyki i niezmiennie wierząc w laktacyjny sukces!

pielęgnacja piersi Podrażnione lub uszkodzone bro-

Odpowiednia bielizna

Krzesełko Safety1st Nordik. Skandynawski wygląd, naturalne materiały i łatwość w obsłudze to cechuje to nowe krzesełko do karmienia. Obszerne siedzisko, wyściełane łatwą do utrzymania w czystości wkładką, wyposażone jest w 3 punktową uprząż. Po rozpakowaniu krzesełko jest gotowe do użytku. W dwóch ruchach można je złożyć na płasko do niekłopotliwego przechowywania. Ok. 280 zł, Safety1st

Wygodny, właściwie dobrany i dopasowany biustonosz to podstawa. Pozwala nie tylko na swobodny dostęp do piersi w każdej sytuacji, odpowiednio podtrzymuje też biust. Warte polecenia są również koszulki i bluzki stworzone specjalnie z myślą o karmiących mamach.

dawki to częsty problem mam. Pomocne mogą się wtedy okazać osłonki

Blossom Animal. Wygodny biustonosz dla mamy karmiącej. Jego zaletą jest łatwość dopasowania, bowiem jeden rozmiar obejmuje aż trzy miseczki. 109 zł, Adore, adore.pl

i preparaty łagodzące podrażnienia.

Maltan. Maść do pielęgnacji brodawek sutkowych w okresie ciąży i karmienia piersią zapobiega stanom zapalnym piersi. 15 zł/ 40 g, 9 zł/10 g, miralex, karmieniepiersia.com

Osłonka na brodawki Ameda. Bardzo cienka, silikonowa osłonka chroni wrażliwą lub uszkodzoną skórę przed podrażnieniem podczas karmienia piersią. 19 zł, Ameda, ameda.pl

www.dobra-mama.pl

Koszulka nocna (model 3007). Zaprojektowana z myślą o kobietach w ciąży oraz mamach karmiących piersią. 119,99 zł, LUPOLINE, bielizna.cc

Koszulka do porodu. Zaprojektowana z myślą o komforcie i bezpieczeństwie podczas porodu. 119 zł, JUSTYNA OŁTARZEWSKA, koszulkadoporodu.pl

Biustonosz do karmienia model Naturana 5666 Jeśli karmisz maluszka musisz go mieć! Ma gładkie usztywniane miseczki bez fiszbin. Idealnie maskuje wkładki latacyjne. NATURANA, naturana.com

gadżety NOWOCZESNEJ MAMY

Laktator elektryczny NaturallyMe. Naśladuje rytm ssania dziecka, ma 10 poziomów intensywności odciągania. Ok. 499 zł, CHICCO, chicco.pl

Każda, a szczególnie początkująca mama z pewnością doceni pomysłowe akcesoria, które pomogą jej podczas laktacji. Warto wypróbować chociaż kilka z nich.

Swing Flex™ – dwufazowy laktator elektryczny na jedną pierś z innowacyjną technologią PersonalFitFLEX™, możesz z łatwością dopasować do kształtu piersi. MEDELA, medela.pl

Cebuszka® Gingo. Wielofunkcyjna poduszka do spania i karmienia przydatna zarówno dla mamy, taty, jak i maluszka. 190 x 35 cm. 79-139 zł, ceba baby cebababy.eu

Laktator Lakta Mila. Delikatny i bezpieczny (BPA 0%). Silikonowa nakładka doskonale dopasowuje się do kształtu piersi. W komplecie podstawka 2 w 1. Ok. 45 zł, simed, simed.pl

Wkładki laktacyjne Natural Nursing. Zapewniają komfort i dyskrecję. Dzięki supercienkiej konstrukcji wkładki nie widać, a szczególne właściwości chłonne potrafią przyjąć nawet do 150 ml nadmiaru pokarmu. 10,49 zł/24 szt., BABYONO, babyono.com

Lactinova® mama 28 kapsułek. Specjalistyczny probiotyk przeznaczony dla kobiet w ciąży i mam karmiących. Poprawia perystaltykę jelit, zmniejsza skłonności do zaparć i kolek. Zalecany w przypadku ryzyka cięcia cesarskiego lub antybiotykoterapii. Stosować minimum 1 miesiąc przed porodem. Dostępny tylko w aptekach. ok. 40 zł, HEXANOVA, hexanova.pl

Pieluszki tetrowe Motherhood. Wyjątkowo delikatne pieluszki - niezbędne wyposażenie każdej mamy. Przydają się m.in. podczas karmienia. Wymiary: 70 x 80 cm, 39,99 zł/3 szt, Motherhood, motherhood.pl

REKLAMA

NOWOŚĆ! Laktator elektryczny LAKTA ELECTRIC obsługuje się intuicyjnie za pomocą panelu LCD. Odwzorowuje naturalny rytm ssania dziecka. Ma 3 fazy pracy: stymulacja, mieszana i głębokiego odciągania. Każda faza posiada 9 poziomów mocy. Możliwość doboru idealnej ilości cykli od 200 do 25 cykli/min. Dzięki temu laktator pozwala indywidualnie dopasować czas i rytm ssania tak, by proces odciągania pokarmu był wydajny i bezbolesny. Laktator zaopatrzony w uniwersalne zasilanie (zasilacz, baterie, USB) oraz adapter do butelki szerokootworowej. ATEST PZH. Cena ok. 165 zł.

ORYGINALNE POLSKIE PRODUKTY

DO NABYCIA W APTEKACH! Producent: SIMED PPH ul. Estrady 130 01-932 Warszawa www.simed.pl

Laktator Lakta – „Sprzyja prawidłowej laktacji, do sporadycznego stosowania” Cena ok. 26 zł

Laktator Lakta MILA – wyróżniony w plebiscycie „Złoty Brzuszek 2015” Cena ok. 39 zł (w zestawie adapter do butelki szerokootworowej)

Laktator Lakta PLUS – „Niezwykle skuteczny dzięki dużej sile ssania” Cena ok. 33 zł

NIEZBĘDNIK

MOTHERHOOD

Ręcznik muślinowy - niezwykle chłonny, o innowacyjnym kształcie, uszyty z najwyższej jakości atestowanego muślinu bawełnianego, słynącego ze swej chłonności i delikatności. Idealnie sprawdzi się nie tylko w domu, ale także na plaży i basenie. Ok. 79,99 zł, motherhood motherhood.pl

Wyprawka dziecka

Pielęgnacja

Paklanki. Woreczki na zużyte pieluszki, które powstrzymują nieprzyjemny zapach. Wyciągasz je jednym szybkim ruchem, wkładasz do nich pieluchę, zamykasz i problem znika. 5 zł, PACLAN, paclan.pl

Aspirator do nosa Aspinosek. Wyrób medyczny. Pozwala na dokładne i bezpieczne oczyszczenie noska z zalegającej w nim wydzieliny kataralnej, przywracając komfort oddychania małym dzieciom. Aspirator ma jednorazowy filtr, który zatrzymuje odciągany katar i zapewnia higienę wykonywanego zabiegu. 13 zł, PPHU KEJ Sp. z o.o., sklep.kej.pl

Kąpiel, przewijanie i pielęgnacja maluszka to codzienne rytuały, w czasie których dobra organizacja to podstawa sukcesu. Co zatem warto mieć w pielęgnacyjnej wyprawce bobasa?

pielĘgnacyjny niezbĘdnik •

Dentosept A Mini. Spray od pierwszych dni życia. 16,80 zł/30 ml, Phytopharm Klęka S.A., phytopharm.pl

Komplet pieluszek jednorazowych w najmniejszym rozmiarze (najlepiej 2 różnych producentów, w razie gdyby maluch miał uczulenie)

•

Chusteczki pielęgnacyjne

•

Pieluszki tetrowe

•

Wanienka ze stojakiem lub wiaderko do kąpieli

•

Termometr do wody

•

StickOff®. Spray, który zaburza połączenie między opatrunkiem a skórą, dzięki temu umożliwia bezbolesne usuwanie opatrunków samoprzylepnych. Nie wywołuje podrażnień i nie przenika przez naskórek, bezpieczny dla skóry wrażliwej. Przeznaczony do stosowania u niemowląt, dzieci i dorosłych, w tym kobiet w ciąży. Ok. 29 zł, SMARTPHARMA smartpharma.com.pl

Kosmetyki dla dziecka, tj.: oliwka, kremy do pupy, zasypka, płyn do kąpieli, delikatne mydełko, krem ochronny na zimno i wiatr

•

Ręczniczek z kapturkiem, myjka, cążki

•

Miękka szczoteczka do włosów

•

Wata, gaziki jałowe/płatki kosmetyczne, bezpieczne patyczki

•

Sól fizjologiczna

•

Aspirator do czyszczenia noska

Pieluszki wielorazowe i otulacze „MILA”. Przewiewne, ekologiczne pieluszki z nieprzemakalną warstwą PUL i uniwersalną regulacją zapięcia (na cały okres pieluchowania). Od 21 zł, SIMED, simed.pl www.dobra-mama.pl

1. Oliwka pielęgnacyjna dla niemowląt. Zawiera olej migdałowy i olej z jojoba. Szczególnie delikatnie oczyszcza skórę i zapewnia jej długotrwałą ochronę przed wysuszeniem. 8,99 zł/250 ml, rossmann, rossmann.pl 2. Lipidowy krem pielęgnacyjno-ochronny.. Jego hypoalergiczna formuła zawiera olejek ze słodkich migdałów, który nawilża i natłuszcza skórę, a także łagodzi podrażnienia. BOBINI, bobini.pl 3. Łagodny żel do mycia 2 w 1. Hipoalergiczny, stworzony według naturalnej receptury. Spełnia funkcje bogatego w składzie, wygładzającego szamponu i łagodnego żelu, którym można umyć całe ciało dziecka, bez podrażnienia skóry czy okolic intymnych. 69 zł/500 ml, MOMME, mommecosmetics.com 4. ECO BABY Naturalny delikatny żel do mycia ciała. Hypoalergiczny żel oparty został na bardzo łagodnych substancjach myjących, które delikatnie oczyszczają skórę, pozostawiając ją miękką i gładką w dotyku. Lirene, lirene.com

STREFA DZIECKA

podróżowania

Jak wybrać odpowiedni fotelik dla dziecka? Bezpieczeństwo malucha podczas jazdy samochodem to priorytet. Równie ważny jest jednak komfort dziecka podczas podróży i prostota obsługi fotelika. Możemy kupić dziecku najnowszy, najdroższy i najmodniejszy fotelik, a zamierzonego celu – bezpieczeństwa oraz komfortu – dziecku nie zapewnimy. Dlaczego?

www.dobra-mama.pl

MAXI-COSI

Przyjemność

Niezbędnik podróżującej rodziny

czepić miękkie pałąki lub zawieszki umożliwiające aktywną i bezpieczną zabawę podczas jazdy samochodem. Jeśli wybieracie się w dalszą podróż, warto zabrać ze sobą łóżeczko turystyczne, które może się przydać nawet podczas postoju. Na chłodniejsze dni przyda się także śpiworek do fotelika (z dziurkami na pasy) lub kocyk.

Podczas podróży z malcem dobrze zabrać ze sobą cały arsenał akcesoriów, które umilą czas i pomogą w nagłych sytuacjach. Pamiętajcie o przekąskach i napojach (lub o mleku dla niemowląt), pieluchach, chusteczkach nawilżanych, a także woreczkach na zużyte pieluchy. Do fotelika można przy-

Fotelik dla najmłodszych powinien być zaprojektowany zgodnie z najwyższymi normami bezpieczeństwa, aby jak najlepiej chronił malucha.

Zastanawiacie się nad dłuższą wyprawą samochodową z niemowlęciem? Ważne, aby zadbać o bezpieczny fotelik, który będzie wygodny dla jego pasażera, lecz także dla Was, abyście nie męczyli się przy jego montażu i przenoszeniu. Pamiętajcie, aby zawsze był on zamontowany tyłem do kierunku jazdy.

Dobry wybór gwarancją komfortu Drażliwość, płacz, próby uwolnienia się z szelek mogą być pierwszymi sygnałami, że dziecku w foteliku

podczas długiej podróży; •

DLA MALUSZKA (0-13 kg) Fotelik dla najmniejszego dziecka montujemy zawsze tyłem do kierunku jazdy. Ma to bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo maluszka podczas ewentualnego wypadku.

BabySafe York i-Size. Konstrukcja fotelika została przebadana przez wiodące europejskie instytuty, uzyskując ocenę dobry+. Pasy bezpieczeństwa z systemem ochrony szyi oraz system ochrony bocznej i wentylowana skorupa to kolejne wyróżniki fotelika. 839 zł, BABYSAFE, babysafe.eu

siedzącą na czas obserwacji lub zabawy dla starszaka.

Fotelik dla najmłodszych powinien być za-

jest niewygodnie. Produkt dobrany

projektowany zgodnie z najwyższymi nor-

bez wcześniejszej przymiarki może

mami bezpieczeństwa, aby jak najlepiej

nie spełnić naszych oczekiwań. Do-

chronił malucha. Ważny jest również łatwy

bry fotelik powinien pasować zarów-

i intuicyjny montaż fotelika w samocho-

no do samochodu, jak i być wygodny

dzie. Tutaj najlepiej sprawdzają się wszyst-

dla maluszka. Reakcje dzieci należy

kie fotleliki montowane na bazie ISOFIX,

traktować poważnie, bo jeżeli system

dzięki której można je szybko wpinać i wy-

zabezpieczający nie jest właściwie do-

pinać. Jeśli nie macie zamontowanej takiej

pasowany, nie chroni dobrze dziecka.

bazy, możecie też mocować fotelik na sie-

Wygodnym rozwiązaniem jest wybór

dzeniu za pomocą pasów bezpieczeństwa.

fotelika, który łatwo przenosić, a także można go wpinać do stelaża wóz-

Wygoda dziecka i rodziców

ka – na czas transportu dziecka z jed-

Producenci fotelików dbają, aby zapewnić

nego miejsca do drugiego. Do dłuż-

małemu pasażerowi jak największą wygo-

szych spcerów lepiej wybrać gondolę.

dę. Takie elementy, jak ochronna wkładka

Fotelik Twisty (0-18 kg). Zaprojektowany tak, by maleństwo jak najdłużej, ze względów bezpieczeństwa, mogło odbywać podróż tyłem do kierunku jazdy. Posiada zestaw komfortowych wkładek, które z łatwością dopasujemy do rosnącego dziecka, dbając o jego wygodę podczas jazdy. Ok. 700 zł, caretero, caretero.pl

i wyściełane nosidełko, zapewnią maluszKształt, rozmiar i praktyczne

kowi przytulną, komfortową przestrzeń.

udogodnienia

Przyda się także regulowany daszek prze-

Aby zapewnić dziecku maksimum

ciwsłoneczny, który ochroni małe oczka

wygody, a tym samym maksimum

przed słońcem, a ciałko przed przegrza-

bezpieczeństwa, fotelik musi oferować

niem. Dobry fotelik powinien gwaranto-

dziecku, odpowiednią do jego wieku

wać wygodę także rodzicom, którzy mu-

i budowy ciała oraz sytuacji, pozycję:

szą go wpinać i wypinać, układać w nim

•

półleżącą dla niemowlęcia lub do spa-

dziecko i najczęściej przenosić z samocho-

nia dla malucha;

du. Dlatego ważne jest także, aby fotelik

uchylną z kilkustopniową regulacją

był zbudowany tak, aby łatwo było go no-

szczególnie dla młodszego dziecka lub

sić nawet przez dłuższy czas.

•

Maxi-Cosi Mica. Obrotowy fotelik, w którym dziecko od narodzin do ok. 4 roku życia może być przewożone tyłem do kierunku jazdy. Testowany wg i-Size. Montowany z użyciem Isofix i nogi stabilizującej. Dla większego komfortu dziecka pozycja siedziska jest pochylona, tapicerka watowana, a skorupa ma wentylowaną strukturę. Ok. 1900zł, MAXI-COSI, maxi-cosi.pl www.dobra-mama.pl

STREFA DZIECKA

Foteliki dla średniaka (9-18 kG) Modele przeznaczone dla maluchów w przedziale wagowym 9-18 kg umożliwiają nie tylko bezpieczną, ale i wygodną podróż dziecka. Specjalne wkładki czy regulacja nachylenia oparcia

Maxi-Cosi Pearl Pro2 wpięty do bazy FamilyFix3 tworzy zestaw zgodny z najnowszą normą i-Size i umożliwia przewożenie dziecka tyłem do kierunku jazdy aż do 4 roku życia. Ok. 1200 zł, Maxi-Cosi, maxi-cosi.pl

RECARO Salia. Obracany o 360o fotelik w standardzie i-Size dla dzieci o wzroście 40-105 cm. Fotelik wyposażony w system HERO oraz Advanced Side Protection gwarantuje wysoki poziom bezpieczeństwa. 1996 zł, RECARO, recaro-kids.pl

Foteliki samochodowe dla dzieci występują w kategoriach wagowych, ale równie ważny jest dobór fotelika pod względem wzrostu dziecka. Znajdź najlepszy fotelik dla swojego dziecka. Materiały wykończeniowe Materiały, z których został wykonany fotelik, wpływają bezpośrednio na bezpieczeństwo, komfort i łatwość

pozwala dostosować fotelik

utrzymania fotelika w czystości. Sta-

do wymagań małego

rannie dobrane przez producenta za-

pasażera.

gwarantują dziecku wygodę, umożliwią wentylację, pomogą właściwie rozłożyć ciężar oraz będą przyjemne

Go One. Siedzisko i oparcie fotelika jest szerokie i wygodne. Wysokość zagłówka i długość pasów można regulować – 6 pozycji. 429 zł, CHICCO, chicco.pl

dwuczęściowa rewolucja

w dotyku.

Lidia Ferenz-Kryś, kierownik sklepu Maxi-Cosi, maxi-cosi.pl

Foteliki dla Starszaka (15-36 kg)

Fotelik Huggi (15-36 kg). Wykonany z wytrzymałego plastiku. Regulowana wysokość oparcia pozwala dostosować fotelik do wzrostu dziecka. 285 zł, CARETERO, caretero.pl

Foteliki dedykowane najstarszym maluszkom są przestrzenne i niezwykle komfortowe. Z reguły są tak stworzone by „rosnąć” razem z dzieckiem. Mogą w nich podróżować maluchy o wadze do 36 kg.

Maxi-Cosi Coral. Pierwszy modułowy fotelik dla niemowląt. Dziecko można swobodnie przenosić zabezpieczone i otulone w leciutkim, wyjmowanym nosidełku (1,7kg). Zgodny z i-Size. W samochodzie można go montować na bazie Isofix, a po wyjęciu z auta wpiąć do wózka. Ok. 1200 zł, MAXI-COSI, maxi-cosi.pl

www.dobra-mama.pl

Mako Elite. Opracowany zgodnie z i-Size (UN R.129/2). Zapewnia komfort i bezpieczeństwo dzięki innowacyjnym rozwiązaniom. 996 zł, RECARO, recaro-kids.pl

iZi Flex FIX i-Size. Łączy w sobie funkcje bezpieczeństwa, wysokie standardy komfortu oraz elastyczne rozwiązania umożliwiające łatwe dopasowanie i instalację aż trzech fotelików w rzędzie. 1338,99 zł, BESAFE, besafe.com.pl

TEMAT NUMERU

w bliskości

Rodzicielstwo bliskości niektórzy błędnie utożsamiają z wychowaniem bezstresowym, inni kojarzą jedynie z pewnymi praktykami rodzicielskimi, takimi jak co-sleeping czy długie karmienie piersią. Czym rzeczywiście jest i na jakich podstawach się opiera?

ażdy z nas odczuwa potrzebę bycia kochanym i akceptowanym. Odczucia te wzmacniają pewność siebie, budują poczucie własnej wartości – cechy, które każdy rodzic chciałby zaszczepić

własnemu dziecku. Jak jednak tego dokonać? Nic prostszego – Małgorzata Stańczyk psycholog

www.dobra-mama.pl

okazać maluchowi maksimum bliskości, dać poczucie bezpieczeństwa i wsparcie już od pierwszych dni życia.

CHROMA STOCK

Z dzieckiem

Przywiązanie Dlaczego więź między dzieckiem a rodzicem jest ważna? Przywiązanie pełni w dziecięcym rozwoju niezwykle istotną rolę. Dzieci już w chwili, gdy przychodzą na świat, gotowe są do nawiązywania relacji z innymi ludźmi. To od rodzaju interakcji, w których będą miały udział, zależy, jakie zdanie będą miały o sobie i otaczającym świecie. Agnieszka Stein, psycholog, autorka książki „Dziecko z bliska”, pisze, iż podstawowa wiara w to, że świat i inni ludzie zasadniczo są dobrzy oraz że można czuć się dobrze ze sobą samym, to najlepszy prezent, jaki można ofiarować dzieciom na całe życie. W języku psychologii nazywa się to „bez-

WARTO WIEDZIEĆ!

loma innymi sferami rozwoju, w których najbardziej ze wszystkiego potrzebna jest dziecku jego własna gotowość i cierpliwość opiekunów” – pisze autorka.

Rodzicielstwo bliskości (ang. attachment parenting) to podejście do relacji pomiędzy

Czym NIE jest rodzicielstwo

rodzicami i dziećmi, które opiera się na przywiązaniu. Autorem tego terminu jest Wil-

bliskości?

liam Sears, amerykański pediatra, który od lat popularyzuje sposób opieki nad dziećmi

Nie jest metodą wychowawczą ani nawet

skierowany właśnie na wytworzenie z nimi silnej więzi emocjonalnej.

zbiorem takich metod. Jest raczej filozofią rodzicielską i swego rodzaju stylem życia. Relacja z dzieckiem nie służy wychowywa-

piecznym stylem przywiązania”. Wytwa-

ono z natury dobre. Pociąga to za sobą

rza się on, kiedy rodzice są wrażliwi i do-

przypisywanie dobrej intencji każdemu

stępni emocjonalnie. Bliskość, obecność,

dziecięcemu zachowaniu. Jeśli więc nie

kontakt, ale również towarzyszenie w tym,

chce ze mną współpracować albo robi

co trudne, nieizolowanie dziecka od siebie,

coś, co jest dla mnie trudne, nie mó-

gdy źle się zachowuje, pozwalają mu na-

wię, że jest złośliwe albo buntuje się bez

brać pewności, że jest akceptowane i kocha-

przyczyny. Zamiast tego zastanawiam

ne takie, jakie jest. Wszystko to daje funda-

się, co jest przyczyną jego reakcji. Może

ment z jednej strony zdrowemu poczuciu

nie potrafi zrobić tego, o co je proszę

własnej wartości, a z drugiej – zdolności do

albo nie rozumie, czego od niego ocze-

troszczenia się o innych.

kuję? Może w tej chwili jest zbyt wzburzone, żeby mnie usłyszeć?

Zaufanie Taki sposób postrzegania rodzicielstwa

Rozwój

oznacza, że relacja rodziców i dziecka

Rodzicielstwo bliskości zakłada, że roz-

opiera się na zaufaniu i szacunku. Istotne

wój jest czymś naturalnym – dzieci ze

jest tu zarówno zaufanie do siebie i wła-

swojej natury potrafią i chcą się roz-

snego instynktu, jak i zaufanie do mal-

wijać. Nie trzeba uczyć ich raczkować,

ca i mechanizmów, w które wyposaży-

chodzić, mówić, usypiać. Nie trzeba na-

ła go natura. Rodzice wychowujący dziec-

wet uczyć ich mówić „przepraszam”

ko w bliskości wsłuchują się mocniej w sie-

i „dziękuję”. Wystarczy stworzyć im śro-

bie i w potrzeby, które stara się wyrazić ich

dowisko, w którym będą mogły obser-

potomek, niż w niezliczone porady kie-

wować dorosłych: ich mowę, to, jak ra-

rowane ze strony innych dorosłych, z po-

dzą sobie z trudnościami, co jedzą i jak

radników czy programów telewizyjnych.

troszczą się o innych. Nie sposób dzie-

Nie oznacza to, że rodzic nie potrzebuje

cięcego rozwoju przyspieszyć bez obar-

wsparcia. Potrzebuje i aktywnie go poszu-

czania potomka konsekwencjami takiej

niu go, czyli kształtowaniu według z góry określonego wzorca. Chodzi raczej o bycie z dzieckiem i stwarzanie mu warunków do rozwoju możliwości, które w nim drzemią. Nie jest wychowaniem bezstresowym, bo dziecięcy rozwój z definicji zawiera w sobie element stresu. Napięcie i czynniki stresujące towarzyszą malcowi niezależnie od tego, jak usilnie próbowalibyśmy go od tego uchronić i jako takie są potrzebne, by mógł wzrastać. W rodzicielstwie bliskości opiekun stara się nie dostarczać dziecku dodatkowych, zagrażających relacji bodźców stresogennych pod postacią kar, presji czy działań bazujących na dziecięcym strachu. Rodzic jest tym, który wspiera małego człowieka w radzeniu sobie z trudnymi uczuciami, zamiast intencjonalnie je wywoływać. Nie jest zatracaniem siebie dla dziecka. Podstawą tego podejścia jest troska zarówno o potrzeby własne, jak i dziecka. Rodzic bliskości dba o relację z dzieckiem w zgodzie z samym sobą, z radością.

kuje, będąc w nieustannym rozwoju. Co

ingerencji. Nie sposób też sprawić, że

Sposoby na bliższy kontakt z dzieckiem

to oznacza w praktyce? Słysząc płacz nie-

dziecko rozwinie umiejętności, których

Budowaniu więzi sprzyja codzienny masaż

mowlęcia, który sygnalizuje mi, że dziec-

nie odziedziczyło. Maluch, który ma

dziecka, bliskość zapewni też noszenie malucha

ku czegoś brakuje, koncentruję się na

przeciętny słuch muzyczny, nie będzie

w chuście. Specjalny kojec umożliwi wspólny sen

znalezieniu i zaspokojeniu tej potrzeby.

wybitnym filharmonikiem. Dlatego

rodziców i maluszka w jednym łóżku.

Sprawdzam, czy chodzi o głód, chłód, mo-

w rodzicielstwie bliskości wychowanie

krą pieluchę czy może o chęć kontaktu ze

to przede wszystkim wspieranie dzie-

mną. Mimo uszu puszczam uwagi: „roz-

ci w rozwoju, towarzyszenie im, bycie

pieścisz go”, „jak zaczniesz go nosić, będzie

z nimi, akceptacja ich wrodzonych zdol-

chciał więcej i więcej”, „jak nie nauczysz

ności i stwarzanie warunków do tego,

go spać samodzielnie, to zawsze będzie

by rozwijały swoje talenty. Jedne dzie-

cię potrzebował”. W stosunku do starszego

ci uczą się chodzić w wieku 11 miesię-

dziecka robię tak samo. Gdy krzyczy lub

cy, inne kilka miesięcy później. Agniesz-

płacze, staram się wsłuchać w jego emo-

ka Stein zwraca uwagę na to, że wyra-

cje, zrozumieć, co za nimi stoi i towarzy-

zem rodzicielskiej troski jest cierpli-

szyć mu w radzeniu sobie z nimi. Drugi,

wość. „Nie trzeba dziecka odzwyczajać

równie istotny aspekt zaufania to ufność

od raczkowania. Wystarczy poczekać, aż

dziecku, która polega na przyjęciu, że jest

nauczy się chodzić. Podobnie jest z wie-

Gniazdo niemowlęce. Wielofunkcyjny kokon ułatwiający dzieciom bezpieczny i wygodny sen. Zmniejsza przestrzeń w łóżeczku, ułatwiając noworodkom proces adaptacji w nowej rzeczywistości. Ok. 159,99 zł, MOTHERHOOD, motherhood.pl www.dobra-mama.pl

STREFA DZIECKA

Aby bobas

PIXABAY

słodko spał

Anna Plaskota-Gładosz,

położna, specjalistka pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego, Certyfikowany Doradca Laktacyjny, Szkoła Rodzenia „Aktywni Rodzice”, polozna.net

Sen jest niezwykle ważny z punktu widzenia prawidłowego rozwoju i zdrowia dziecka. Odpowiednia ilość snu wpływa na wzmocnienie odporności maluszka, regenerację organizmu, prawidłowy rozwój mózgu, a także produkcję hormonu wzrostu w optymalnej ilości. Jak zatem zapewnić dzidziusiowi spokojny i zdrowy sen?

Ważne rytuały

GDY jemy – nie śpimy!

konieczności wstawania z łóżka. Jest to

Ważne jest, aby snu nie zakłócać, jeśli nie

Nie pozwalaj niemowlęciu na zasy-

tzw. co-sleeping, co można przetłuma-

ma takiej potrzeby. Dziecko nie rodzi się

pianie w czasie karmienia. Jeśli nie

czyć jako współspanie. Dziecko czu-

z umiejętnością rozróżnienia dnia i nocy

jest już głodne i przestaje ssać – od-

je się bezpieczniej, spokojniej. Trzeba

oraz nie zna rytmu, który tym porom to-

staw je od piersi, ale przytul i pozwól

jednak kierować się też zasadą bezpie-

warzyszy. W ciągu dnia, kiedy malec urzą-

czuć twoje ciepło i obecność. Zbyt

czeństwa i np. kiedy jeden z rodziców

dza sobie drzemki, nie stosujmy specjal-

długie pozostawianie malucha z bro-

zażywa leki, jest otyły, pali – należy

nych rytuałów, nie chodźmy na palcach,

dawką w buzi może powodować ma-

zdecydowanie zrezygnować z zabiera-

nie zaciągajmy zasłon. Kiedy niemowlę

cerację naskórka. Maluszki karmio-

nia malucha do naszego łóżka.

się przebudzi – dobrze jest zachęcić je do

ne piersią będą budzić się w nocy, do-

aktywności, pobawić się z nim, nawiązać

póki będą pozostawały na pokarmie

WŁAŚCIWA TEMPERATURA

kontakt. Wieczorem warto wypracować so-

od mamy. Jej mleko jest lekkostrawne

Temperatura powietrza w pokoju,

bie pewien rytm, który będzie zwiastował

i dzieci częściej domagają się ssania.

w którym śpi dziecko, powinna wyno-

maluchowi, że nadchodzi pora spania. Po-

Korzystaj więc z chwil w ciągu dnia,

sić 18–20°C, nie więcej. Pomieszczenie

może nam w tym kąpiel dziecka o stałej

kiedy dziecko śpi i ty również odsy-

powinno być wietrzone codziennie,

porze, wieczorne karmienie oraz stonowa-

piaj. Jest to złota zasada – kiedy dziec-

nawet zimą. Nie pozwalaj, aby w obec-

ne światło. Możemy również włączyć w te

ko śpi – śpij i ty.

ności maluszka palono papierosy. Nie przegrzewaj dziecka. Unikaj zakłada-

przygotowania do snu masaż. Pozwoli on na rozluźnienie dziecka i wyciszenie. War-

RAZEM CZY OSOBNO?

nia zbyt wielu lub zbyt grubych ubra-

to wprowadzić własne „zwiastuny snu”, np.

Możesz przyzwyczajać niemowlaka

nek (zwłaszcza z syntetycznych tka-

nucenie dziecku, całus od rodziców na do-

do spania we własnym łóżeczku. Jed-

nin). Dopilnuj, aby główka malca nie

branoc, czytanie bajki ściszonym głosem.

nak spanie z maluszkiem jest wygod-

była zakryta, ponieważ jest ona dużą

Prowadźmy do wyciszenia, uspokojenia,

ne, pozwala na rzadsze wybudzanie

powierzchnią wymiany ciepła z oto-

nie proponujmy dziecku zabawy i aktyw-

się, szybszą reakcję wobec dziecka i

czeniem. Gdy powietrze w pokoju

ności. Trudniej będzie mu zasnąć.

wygodę karmienia piersią w nocy bez

dziecka jest suche, warto zaopatrzyć

www.dobra-mama.pl

się w nawilżacz powietrza. Zimą jest

Łóżeczkowe „wyposażenie”

nimi zainteresowany, a mogą być nie-

on wręcz niezbędny. Pamiętajmy, że

Niemowlę nie potrzebuje do spania

kiedy niebezpieczne, zaś starsze nie-

przez pierwsze 12 miesięcy maluch

poduszki. Nie wciskajmy mu więc jej

mowlę będzie się tylko rozpraszało

oddycha tylko przez nosek, trzeba za-

na siłę. Odpowiednio twardy mate-

przed usypianiem. Dopasowany ma-

dbać więc o komfort jego dróg odde-

racyk dopasowany wymiarami do łó-

terac oraz przyjemna, bawełniana po-

chowych.

żeczka będzie idealnym miejscem

ściel stanowią podstawę wyposażenia.

do spania. Nie wkładaj do łóżecz-

Podobnie jak z ciuszkami – pościel

MIEJSCE ODPOWIEDNIE

ka dużych, pluszowych maskotek czy

powinna być uprana w proszku dla

Miejsce do spania powinno być po-

ostrych zabawek. Noworodek nie jest

dzieci, nawet jeśli jest nowa.

czątkowo w zasięgu obserwacji rodziców. Możemy zareagować na płacz dziecka i jego potrzeby. Dla bezpieczeństwa, łóżko maluszka powinno znajdować się w sypialni rodziców co najmniej przez pierwszych 6 miesięcy

Co może przeszkadzać

sokie dźwięki potrafią wybudzić mal-

w czasie snu?

ca. Wiele dzieci natomiast bardzo

• Niewygodne czy podwinięte ubran-

lubi dźwięki zbliżone do tych, któ-

ko. Unikajmy zakładania na noc

re znało w życiu płodowym – szu-

ciuszków z pomponami i innymi

my. W związku z tym dzieciaki chęt-

niepotrzebnymi dodatkami.

nie usypiają przy dźwięku suszarki czy

jego życia. Pamiętajmy, aby nie znajdowało się ono w przeciągu, blisko okna czy urządzeń grzewczych. Najlepiej, aby łóżeczko było wykonane z drewna i było bezpieczne – nie miało ostrych krawędzi czy wystających

• Ciasna, a także mokra pielucha nie

miało szczebelki, które później starszemu dziecku ułatwią naukę wstawania, podnoszenia się.

wydają dźwięk wyżej wymienionych

• Zbyt ciepłe ubranie lub okrycie

fragmentów drewna. Korzystnie, aby

odkurzacza. Nie bez powodu powstały liczne aplikacje na telefon, które

wpływa dobrze na komfort snu. dziecka powoduje zdenerwowanie

sprzętów. Pamiętaj jednak, aby nie

malucha.

przesadzać ze stosowaniem tego typu

• Zatkany nosek, który przysparza wie-

rozwiązań. Nie układaj telefonu komórkowego i innych sprzętów generu-

le problemów. • Nadmierny hałas – szczególnie wy-

jących szum w okolicy głowy dziecka!

REKLAMA

Herbatki Herbi Baby - kompozycje owoców i ziół dostosowane do potrzeb niemowląt i dzieci, kobiet w ciąży i karmiących mam Herbi Baby Ziołowa Herbi Baby Spokojny Sen Melisa i kwiat lipy działają relaksacyjnie, wspomagają zasypianie. Wraz z lebiodką wspomagają trawienie.

Mieszanka owoców i ziół do przyrządzania herbatki jako doskonałe uzupełnienie codziennej zbilansowanej diety u dzieci i niemowląt po 4 miesiącu życia.

www.premiumrosa.pl

Znajdziesz nas na:

CHROMA STOCK

STREFA MAMY

Silikonowa, mięciutka lampka kaczuszka. Łagodne, nie wybudzające światło które z powodzeniem sprawdzi się podczas wieczornej pielęgnacji maluszka, przy przewijaniu niemowlaków czy karmieniu. Ok. 68 zł, RABBIT AND FRIENDS, pankrolik.pl

Dobranoc!

Śpioszki Super Baby. Idealne jako pierwsze ubranko do szpitala oraz koszula nocna w pierwszych miesiącach życia. Prosty krój zapewnia komfort i swobodę, a mamie łatwy dostęp do pieluchy. 59,92 zł, PINEL, pinelclub.com

ŚPIJ, MÓJ URWISIE Noworodek większą część doby poświęca na spanie. Warto więc zadbać o dobrze skompletowaną wyprawkę do łożeczka nowego członka rodziny, by zapewnić mu spokojny i niezakłócony sen.

Przydatne i ładne

Wielofunkcyjny kokon dla dziecka stworzony z myślą o nowoczesnych mamach i ich maluszkach. Będzie służył długi czas poprzez swoje niezwykle praktyczne funkcje, dzięki czemu ograniczymy się do jednego produkty zamiast kilku. 269 zł, Sango Trade, sangotrade.pl

3. 1. Śpiworek Alaska Ekoskóra. Podwójne ocieplenie i wodoodporny materiał zapewnia stałą temperaturę ciała dziecka. 239,90 zł, FLOO FOR BABY, fikumikuwpokoiku.pl 2. Smoczek uspokajający MAM Love&Affection 2-6. Mała i lekka tarczka jest dobrze dopasowana do skóry dziecka. Łatwy przepływ powietrza zapobiega powstawaniu podrażnień. 14,07 zł, Mam baby, sklep.mambaby.pl

3. Rożek Velvet. Po rozłożeniu sprawdzi się jako kołderka do wózka lub łóżeczka, ale także może stanowić matę do zabawy. Ok. 50 zł, Sensillo, sensillo.pl www.dobra-mama.pl

Łóżeczko w całości wykonane z drewna sosnowego pochodzącego z polskich lasów. Występuje w dwóch wersjach kolorystycznych: białej oraz naturalnej. Ma 3 poziomy regulacji materaca. 435 zł, BELLAMY, bellamy.pl

STREFA DZIECKA

Zyskiwanie świadomości

Anna Wojtyla

położna, ambasadorka kampanii społeczno-edukacyjnej „Położna na medal”, poloznanamedal.info

Za nami pierwszy miesiąc – miesiąc trudnych wyzwań, nauki siebie nawzajem. Mamo, już bardzo dobrze znasz swoje dziecko, wiesz, kiedy chce spać, a kiedy chce być tylko z Tobą. Wiesz, że nie lubi zapachu innych ludzi, a przy Tobie i tacie czuje się bezpiecznie... Jak rozwija się malec w drugim miesiącu życia?

Mamo, tato, ja rosnę! Mam już 2 miesiące! Potrafię się uśmiechać – tym uśmiechem chcę Wam powiedzieć, że Was bardzo kocham.

wane reakcje układu nerwowego,

wumiesięczne dziecko to

nie reagują na nowe bodźce, eks-

już nie noworodek, tyl-

presyjnie poruszając kończynami,

a dowodem na to są pojawiające się

ko niemowlak. Codzien-

inne przejawiają spokojniejsze ob-

w 5. tygodniu życia pierwsze łzy.

nie uczy się czegoś nowe-

jawy radości.

Zaraz po porodzie gruczoły łzowe

Kiedy malec nie śpi, najchętniej

nie są aktywne, dlatego tak ważna

się bardziej ruchliwy, jednak jego ruchy

obserwuje twarze rodziców, bli-

jest ich pielęgnacja w pierwszych

nie są jeszcze skoordynowane.

skich. Jeśli nie ma ich w pobliżu,

Dwa miesiące wystarczyły, by dziecko

wpatruje się we wszystkie przed-

zrobiło wielkie postępy w rozwoju. Co

mioty, które znajdują się niedaleko

godniem życia dziecka pojawia

możemy zaobserwować?

– jego wzrok szczególnie przycią-

się pierwszy świadomy uśmiech

•

gają kontrasty kolorystyczne.

(w odpowiedzi na uśmiech rodzi-

Dziecko zaczyna się komuniko-

ca). Ten moment jest bardzo często

prostuje ono paluszki.

wać z otoczeniem na swój sposób,

wyjątkowym wydarzeniem w każ-

Zaczyna też powoli prostować

to znaczy gruchać: „ee”, „aa” oraz

zgięte nóżki.

głużyć – czyli wydawać gardłowe

go. Po pierwszym miesiącu malec staje

• •

•

tygodniach życia maluszka. •

W okresie pomiędzy 6. a 8. ty-

dej rodzinie. •

Pod koniec 2. miesiąca życia dziecko potrafi potrzymać w rączce po-

dźwięki w rodzaju „eehe”.

Leżąc na pleckach, potrafi podno-

Niemowlę w drugim miesiącu ży-

daną grzechotkę i przypatrywać

Podczas noszenia w pozycji pio-

cia doskonali widzenie obuoczne,

się jej przez dłuższą chwilę.

sić głowę, zbliżając się do kąta 45º.

•

Piąstki miesięcznego niemowlęcia nie są już tak mocno zaciśnięte,

•

Niemowlę wsłuchuje się w otacza-

nowej próbuje stabilnie utrzymać

widzi z większej odległości, potra-

głowę.

fi nie tylko śledzić wzrokiem poka-

jące je odgłosy i odwraca głów-

W swoim zachowaniu dzieci za-

zywaną mu zabawkę, ale i świado-

kę w kierunku źródła dźwięku.

czynają pokazywać indywidual-

mie obracać za nią głowę.

Mocniej zwraca uwagę na bodźce

U dziecka rozwijają się zaawanso-

dźwiękowe.

ny temperament. Jedne energicz-

Co mogłoby Ci powiedzieć dziecko?

www.dobra-mama.pl

•

CHROMA STOCK

Drugi miesiąc życia

REKLAMA

Świadomy malec Twoje dziecko od dnia narodzin bardzo się zmieniło – przede wszystkim nabrało niemowlęcych kształtów. W znacznym stopniu zwiększyła się ilość tkanki podskórnej, maluszek ma gładką i napiętą skórę. Ze śpiącego, płaczącego noworodka powoli zmienia się on w niemowlę, które coraz więcej rozumie i coraz więcej potrafi. W ciągu pierwszych tygodni życia malec zrobił niesamowite postępy, które są szczególnie zauważalne w tym okresie. Przede wszystkim jego rytm dnia staje się bardziej przewidywalny. Śpi w określonych godzinach, w nocy budzi się zwykle o podobnych porach. W ciągu dnia potrafi już zachowywać dłuższe przerwy między drzemkami, potrafi też czuwać, czyli rozgląda się, poznając tym samym otoczenie. Zaczyna go interesować jego najbliższe środowisko: zabawki zawieszone przy łóżeczku, światło padające z okna, kolorowe przedmioty, które znajdują się w zasięgu jego wzroku. Najuważniej obserwuje swoich bliskich – mamę i tatę – podczas karmienia, przewijania, zabawy. Niemowlak staje się bardzo towarzyski, bardzo lubi, gdy bierze się go na ręce – dzięki temu może podziwiać świat z pozycji pionowej i nie ma dla niego znaczenia, czy trzyma go jego mama, tata czy ciocia, bo nie boi się obcych, choć potrafi już na tym etapie ich odróżnić. Okazywanie emocji to nadal jedyny język maluszka.

Przydatne dla malucha PIELĘGNACYJNY Mediderm BABY krem jednocześnie nawilża, natłuszcza i chroni skórę. Szybko się wchłania nie pozostawiając lepkiej warstwy. Może być stosowany na całe ciało. Mediderm BABY krem wskazania do codziennej pielęgnacji delikatnej, suchej skóry niemowląt, wymagającej szczególnej troski. Odpowiedni również dla skóry podrażnionej i atopowej. Mediderm BABY krem pielęgnacyjny dla niemowląt, Farmina Sp. z o.o., mededermbaby.pl

NA CIEMIENIUCHĘ Wskazany do pielęgnacji delikatnej skóry niemowląt i dzieci, u których rozwinęła się ciemieniucha. Dzięki zawartości naturalnych składników olejek nawilża, natłuszcza i odżywia delikatną, wrażliwą skórę głowy dziecka, dzięki czemu ułatwia odwarstwianie się i usuwanie łusek. Mediderm BABY olejek na ciemieniuchę dla niemowląt, Farmina Sp. z o.o., medidermbaby.pl

NA BÓL I GORĄCZKĘ Czopki to idealny sposób na ból i gorączkę, do stosowania podczas przeziębienia, bolesnego ząbkowania oraz po szczepieniach. Wygodna forma podania dla niemowląt nie wywołuje podrażnienia przewodu pokarmowego. Paracetamol 50 mg czopki dla niemowląt, ok. 6,70 zł Farmina Sp. z o.o., farmina.pl

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

STREFA DZIECKA

Odparzenia Skóra spełnia ważną rolę w zachowaniu zdrowia dziecka. Stanowi jedną z płaszczyzn poznawania świata i mimo swojej niedojrzałości nie powinna przeszkadzać w jego harmonijnym rozwoju. Przez skórę organizm małego człowieka reguluje temperaturę ciała, chroni się przed wpływem niesprzyjających czynników zewnętrznych, zakażeniami i utratą wody.

Ewa Jatczak

mgr położnictwa

Co robić, gdy już jest za późno?

Pod specjalnym nadzorem

Zgodnie z definicją „odparzenie” to po-

Ze względu na swoją niedojrzałość

drażnienie powstałe na skutek niepra-

Jeśli zaobserwujemy symptomy po-

(cieńsza niż skóra dorosłego człowieka,

widłowej pielęgnacji.

drażnienia skóry, reagujmy natych-

wyposażona w niewielką warstwę tkan-

Okolica pośladków, otulona pieluszką

miast, ponieważ dziecko na pewno od-

ki podskórnej), niewielką aktywność

prawie non stop, to obszar skóry naj-

czuwa dyskomfort, może być rozdraż-

gruczołów łojowych i potowych, od-

częściej narażony na wystąpienie po-

nione, płaczliwe i niespokojne. Zaczy-

czyn zbliżony do obojętnego oraz nie

drażnienia. Może ono pojawić się rów-

namy od umycia zmienionego frag-

w pełni rozwinięty układ odpornościo-

nież w każdym miejscu, gdzie skóra

mentu skóry (najlepiej czystą wodą bez

wy, skóra noworodka i niemowlęcia jest

styka się ze skórą. Zwiększone ucieple-

środków myjących, aby dodatkowo

delikatna, wrażliwa, podatna na urazy

nie i brak dostępu powietrza to raj dla

nie podrażniać), osuszamy punktowo,

i zakażenia. Dlatego też wymaga naszej

rozwoju reakcji zapalnej i bakterii. Od-

nie wycieramy, gdyż w tym stanie skó-

specjalnej troski i pielęgnacji.

parzenie początkowo manifestuje się

ra podatna jest na uszkodzenia mecha-

Dojrzewająca do 3 roku życia dziecka

zaczerwienieniem skóry, potem zwięk-

niczne (w czasie pocierania). Używamy

skóra narażona jest między innymi na

sza się intensywność tego koloru, na-

jednorazowych ręczników lub chuste-

odparzenia, do których przyczynia się:

stępnie skóra marszczy się, pojawiają

czek, nie pozostawiamy najmniejszych

stan podwyższonej wilgotności i uszko-

się drobne krostki, szorstkość, swędze-

śladów wilgoci, ponieważ sprzyja ona

dzenie skóry, brak dostępu powie-

nie, pieczenie, bolesność, a nawet rany.

rozwojowi reakcji zapalnej i zakażenia. Po dokładnym osuszeniu nakładamy

trza, drażniące działanie moczu i kału.

W trosce o pupę malucha Kremowy żel myjący. Do mycia ciała na bazie aktywnych emolientów. Łagodna biozgodna z pH skóry baza myjąca polecana jest do codziennej pielęgnacji skóry wrażliwej. 38,90 zł/400 ml, PHARMACERIS EMOTOPIC, emotopic.pl

www.dobra-mama.pl

Linomag® Krem z tlenkiem cynku. Polecany do pielęgnacji i ochrony skóry pod pieluszką dzieci i niemowląt od 1. dnia życia. 9 zł/50 ml, Ziołolek, ziololek.pl

Maść ochronna Bepanthen® Baby została stworzona z myślą o delikatnej i wrażliwej skórze niemowląt. Chroni przed powstawaniem odparzeń pieluszkowych i wspiera procesy regeneracyjne skóry. bayer, bepanthen.pl

chroma stock

Jak ich uniknąć i jak łagodzić?

• zapewnienie skórze dziecka idealnej czystości oraz właściwego nawilżenia, • minimalizacja otarć, • nienarażanie na kontakt z czynnikami drażniącymi, np. moczem lub środkami używanymi do mycia i prania, • nieprzegrzewanie, tj. dobór właściwego ubioru dziecka do temperatury otoczenia, • utrzymywanie odpowiedniej temperatury pomieszczeń, w których przebywa dziecko – powinna ona oscylować w granicach 22°C, • karmienie naturalne (piersią lub pokarmem odciągniętym z piersi i podanym butelką), gdyż dzieci karmione naturalnie lepiej radzą sobie z dolegliwościami spowodowanymi podrażnieniem.

cienką warstwę środka pielęgnacyjno-leczniczego przyspieszającego gojenie, łagodzącego ból, działającego przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie. Ratunek dla pupy Gdy zmiany dotyczą pośladków, często je wietrzymy (zapewniamy dostęp powietrza, obniżamy nadmierne ucieplenie i nawilżenie skóry prowadzące do maceracji naskórka) oraz regularnie zmieniamy pieluszki, przed każdym karmieniem i zawsze po zrobieniu kupki (dla wyeliminowania drażniącego działania enzymów trawiennych zawartych w kale i moczu oraz bakterii mogących spowodować zakażenie). Zmieniona skóra może wymagać zastosowania kąpieli leczniczej, np. z krochmalu łagodzącego podrażnienia (2 płaskie łyżki mąki ziemniaczanej rozrobić w kubeczku z zimną wodą, następnie wlać do garnuszka z wrzątkiem i wymieszać, kiedy otrzymamy konsystencję rzadkiego kisielu, wlewamy do wanienki) lub roztworu nadmanganianu potasu działającego wysuszająco i odkażająco (kilka kryształków rozpuścić w wodzie do uzyskania bladoróżowego koloru). Samodzielnie radzimy sobie z podrażnieniami przez 2–3 doby, a jeżeli nie uzyskujemy poprawy, udajemy się do lekarza. Sytuacja może się wymknąć spod naszej kontroli, kiedy pojawiają się pęcherzyki wypełnione treścią ropną, zmiany rozprzestrzeniają się, skóra wygląda jak oparzona, a u dziecka pojawia się gorączka. Latem pupa maleństwa jest schowana przed słońcem w pieluszce, a i tak skóra zostaje uszkodzona. To nie poparzenia słoneczne, ale odparzenia pieluszkowe. W upalne dni o odparzenia nietrudno. Należy więc stosować odpowiednie kosmetyki do pielęgnacji niezamykające dopływu powietrza do skóry, a przede wszystkim nie przegrzewać dziecka. Poza tym należy często zmieniać pieluszkę. A może i nie ubierać pieluszki?

REKLAMA

Zasady, którymi powinniśmy się kierować, prawidłowo pielęgnując dziecko:

STREFA DZIECKA

Sposób na

Dorota Dąbek

CHROMA STOCK

KATAR Drożny nosek u malucha to podstawa. Zapchany utrudnia mu oddychanie, ssanie oraz sen. Drożny nosek naturalnie nawilża wdychane powietrze i je ogrzewa, a także zabezpiecza organizm dziecka przed zanieczyszczeniami. Co jednak zrobić, kiedy u bobasa pojawi się katarek?

położna

Rozwiązanie: odsysanie

wysychanie i podrażnienia, do któ-

nosa. Charakteryzują się one delikatną

Ponieważ maluszek sam nie umie wy-

rych dochodzi najczęściej z powodu

aplikacją i łagodną dawką. Najczęściej

dmuchiwać wydzieliny lub kataru gro-

zbyt suchego powietrza oraz zbyt wy-

zalecane to 0,9% chlorek sodu (sól fi-

madzącego się w nosku, trzeba mu po-

sokiej temperatury otoczenia. Przesu-

zjologiczna) w ampułkach lub roztwór

móc w jego usunięciu. Przy katarze no-

szona jest podatna na infekcje bakteryj-

wody morskiej, najlepiej w kroplach

sek należy oczyszczać często, aby spły-

ne i wirusowe, co może doprowadzić

lub w aerozolu. W infekcjach wiruso-

wająca wydzielina nie dostała się do

do jej obrzęku lub kataru.

wych warto sięgnąć po roztwory izo-

gardła i ucha, ponieważ infekcja może

Jak więc postępować, by nie dochodziło

toniczne z naturalnymi wyciągami ro-

się rozszerzyć i wywołać zapalenie

do podrażnień noska?

ślinnymi.

ucha. Do odsysania najlepiej sprawdza

•

się aspirator, ponieważ jest bezpiecz-

Pokój, w którym przebywa dziecko, po-

niejszy niż gruszka. Wystarczy włożyć

winien być odpowiednio nawilżony -

W okresie zimowym śluzówki noska

końcówkę aspiratora płytko w dziur-

zwłaszcza w okresie grzewczym (wil-

dobrze jest nawilżać i oczyszczać kilka

ki noska, a on skutecznie i głęboko usu-

gotność optymalna to ok. 50%), a tem-

razy w ciągu dnia, szczególnie przed

nie zalegającą wydzielinę. Można użyć

peratura w nim panująca nie powinna

i po karmieniu oraz przed snem. Do

również gruszki, ale tylko takiej z sze-

być zbyt wysoka (19-21ºC). Pokój dziec-

każdego otworu nosowego podajemy

roką końcówką. Odsysanie gruszką jest

ka należy wietrzyć oraz nawilżać po-

1-2 krople soli fizjologicznej lub roz-

mniej delikatne i może uszkodzić na-

wietrze, używając nawilżaczy lub mo-

tworu wody morskiej. W przypadku

czynia włosowate śluzówki nosa.

krych ręczników niepranych w deter-

niemowląt dobrze jest położyć dziec-

Nie dopuścić do przesuszenia

Pomagać w naturalnym oczyszczaniu

gentach.

ko na boku lub na brzuszku, by z no-

Lepiej zapobiegać

•

Używać odpowiednich preparatów

ska wypłynęły zanieczyszczenia. Moż-

Śluzówka noska małego dziecka jest

W aptekach można kupić preparaty do

na je wtedy usunąć gazikiem lub chus-

bardzo delikatna i cienka podatna na

nawilżania i codziennej higieny małego

teczką higieniczną.

www.dobra-mama.pl

STREFA DZIECKA

BECKERS

Pomaluj mój świat! A może – wytapetuj?

Ściana pokryta kolorowymi obrazami, które przeniosą naszego malucha do bajkowej krainy, czy funkcjonalną farbą, z której bez problemu usuniemy ślady zabaw? Stojąc przed wyzwaniem wykończenia ścian pokoju dziecięcego, warto zastanowić się nad rolami, które te będą pełnić w przyszłości.

www.dobra-mama.pl

ylemat pomiędzy funk-

rej musimy pamiętać, podejmując de-

cjonalnością a estetyką nie

cyzję o wykończeniu ścian, jest zdrowie

musi determinować na-

dziecka. Doskonale wiedzą o tym rodzi-

szych wnętrzarskich decy-

ce alergików. Ich przeciwnikiem w tej

zji. Zwłaszcza gdy chodzi o tak wyjąt-

walce jest nie tylko kurz, ale i chemiczne

kową przestrzeń jak pokój dziecka. Pro-

substancje występujące w składzie farb

ducenci tapet i farb oferują produk-

lub tapet.

ty, które doskonale łączą pragmatyczne

Jeżeli planujemy pokryć ściany farbą,

podejście z upodobaniem do niebanal-

najważniejszą cechą, o jakiej nie wol-

nych i kolorowych wzorów.

no zapominać, jest jej wodorozcieńczalność – unikajmy emulsji rozrzedzanych

Ściany zwalczające alergeny?

toksycznym rozpuszczalnikiem. A jeżeli

To możliwe!

zależy nam, by farba zwalczała alergeny

Jedną z najważniejszych kwestii, o któ-

gromadzące się na ścianach, sięgnijmy

po wersje fotokatalityczne. Swoje inno-

lotne związki organiczne (LZO): aceton,

7-latkowi, którego zainteresowania już

wacyjne właściwości zawdzięczają nano-

węglowodory alifatyczne, węglowodory

wykroczyły poza ulubione kreskówki?

cząsteczkom dwutlenku tytanu zawar-

aromatyczne oraz 4-fenylocykloheksen.

Mimo iż kolorowe wnętrza kradną ser-

wem światła i tlenu rozkładają szkodliwe

Przestrzeń kreatywności

rodziców, pamiętajmy, że pokój dziecię-

substancje na dwutlenek węgla i wodę.

Wszyscy rodzice małych artystów po-

cy to przestrzeń ulegająca częstym mo-

Jeżeli zdecydujemy się, by ściany w po-

winni rozważyć wydzielenie części ścia-

dyfikacjom. Wraz z wiekiem malca zmie-

tym w składzie. Cząsteczki pod wpły-

ca najmłodszych mieszkańców, jak i ich

koju alergika pokryć tapetami (choć te

ny przeznaczonej na realizację malar-

niają się jego potrzeby i gusta. Starajmy

w większym stopniu niż farba groma-

skich zapędów. Pomogą w tym farby ta-

się zatem przygotować pokój na czeka-

dzą kurz), wybierajmy wersje papiero-

blicowe i magnetyczne oraz tapety kor-

jące go zmiany i wnętrzarskie „turbulen-

we o gładkiej powierzchni, do których

kowe. Pierwsze z nich zamienią ściany

cje”, tworząc bazę w postaci wystroju, któ-

czyszczenia użyjemy jedynie wilgot-

w tablicę, umożliwiając własnoręczne

ry sprawdzi się i w przypadku kilkumie-

nej szmatki. Ich wadą jest niestety niska

udekorowanie pokoju, ułatwią również

sięcznego bobasa, i przedszkolaka. Bez

trwałość – tapety papierowe łatwo ule-

naukę pisania. Farby magnetyczne i ta-

względu na to, czy nasz wybór padnie na

gają uszkodzeniom i nie są odporne na

pety korkowe posłużą za to do stworze-

tapetę czy farbę, warto postawić na neu-

uderzenia. W pokoju alergika unikaj-

nia własnej galerii sztuki. Pamiętajmy

tralne, bazowe kolory, a akcenty kolory-

my natomiast okładzin winylowych –

jednak, by dostosować produkt do wie-

styczne wprowadzać za pomocą dodat-

mimo licznych zalet ich intensywny za-

ku malucha – korek, wymagający uży-

ków.

pach może podrażniać górne drogi od-

cia pinezek, sprawdzi się w przypadku

Mnogość rozwiązań dostępnych na ryn-

dechowe.

starszych dzieci.

ku może przyprawić o zawrót głowy.

Bez względu na to, czy zdecydujemy

Możemy też łączyć kilka produktów, za-

Nic więc dziwnego, że podjęcie decyzji

pokryć ściany farbą czy tapetą, aby mieć

chowując ich właściwości – pokrywa-

o tym, co docelowo znajdzie się na ścia-

pewność, że wybrany produkt powstał

jąc ściany farbą magnetyczną, a następ-

nach w pokoju maleństwa, nie należy do

z myślą o potrzebach alergików, wypa-

nie tablicową, uzyskamy efekt szkolnej

najłatwiejszych. Aby jednak uprościć pro-

trujmy na opakowaniu informacji o ate-

tablicy, po której najmłodsi będą mogli

ces decyzyjny, stwórzmy listę prioryte-

stach: znaku Błękitnego Anioła, Ekolo-

nie tylko pisać, ale i przyczepiać do niej

tów, wskazując na kwestie, które są dla

gicznego E oraz referencji Polskiego To-

magnesy. Na rynku dostępne są wer-

nas kluczowe. Jeżeli zależy nam na stwo-

warzystwa Alergologicznego. Czyste ściany ku uciesze mamy!

sje farb tablicowych w różnych kolo-

rzeniu przestrzeni przyjaznej alergikowi,

rach – nie ograniczajmy się więc jedy-

a dodatkowo chcemy zadbać o kreatyw-

nie do czerni.

ność dziecka – świetnie sprawdzą się farby fotokatalityczne i magnetyczne. Je-

Nie od dziś wiadomo, że gładkie ściany przyciągają umorusane dziecięce rącz-

Niech żyją zmiany!

śli natomiast marzymy, by pokój stał się

ki, bywają też płótnem dla początkują-

Kolorowe tapety ozdobione motywem

bajkową krainą, a jednocześnie cenimy

cych artystów, pełnią rolę bramki, do

ulubionej bajki to propozycja, jaka spo-

funkcjonalność – sięgnijmy po wzorzyste

której trafiają pierwsze gole małych pił-

tka się z zachwytem kilkulatka i przenie-

tapety winylowe.

karzy. Słowem – wytrzymałość i odpor-

sie go do baśniowej krainy. Czy jednak

ność na plamy powinny być ich dru-

taki sam entuzjazm będzie towarzyszył

Ewelina Saja, specjalista Homebook.pl

gim imieniem. Na szczęście jest to możtury tapet zaskakują zaawansowanymi technologiami. Jeżeli naszego dziecka nie dotyczy problem alergii, może-

HOMEBOOK/ELIES

liwe – zarówno formuły farb, jak i struk-

my sięgnąć po tapety winylowe. Te, wykonane ze spienionego PVC, mają dużą odporność na wodę i ścieranie, dzięki czemu łatwo usuniemy z nich efekty nawet najbardziej szalonych zabaw. Podobne rozwiązania proponują producenci farb – emulsje z dodatkiem żywicy akrylowej, lateksowej czy winylowej spiszą się doskonale, gdy ścianom grozi widmo tłustych plam i malarskiego talentu latorośli. Przy wyborze farby zwracajmy uwagę na jej skład, pamiętając, by unikać substancji powodujących podrażnienie dróg oddechowych. Najczęściej są to www.dobra-mama.pl

CHROMA STOCK

STREFA DZIECKA

Rehabilitacja NEUROLOGICZNA U DZIECI

Jak pomóc naszym pociechom?

mgr Patrycja Król fizjoterapeuta, terapeuta NDT Bobath, Centrum Medyczne Damiana damian.pl

Od dnia narodzin dzieci potrzebują szczególnej troski. Często jednak codzienna pielęgnacja nie zapewnia prawidłowego rozwoju psychoruchowego najmłodszych. Z pomocą przychodzi rehabilitacja neurologiczna, która za pomocą ćwiczeń i zasad odpowiedniej pielęgnacji pozwala wpłynąć na prawidłowe wzorce ruchowe. Jakie korzyści płyną z jej stosowania? Na czym polega ta terapia i jakie problemy można leczyć z jej pomocą?

www.dobra-mama.pl

motoryki ciała, jak i funkcji poznawczych. Dlatego tak ważne jest poznanie odpowiednich metod, dzięki którym możliwe będzie zapewnienie dziecku powrotu do sprawności. Pamiętajmy, że ważna jest jak najszybsza diagnostyka i wprowadzenie na jej podstawie odpowiednich zajęć, które mają wpływ na dalsze funkcjono-

Podstawowym celem rehabilitacji neurologicznej jest podniesienie jakości życia dzieci, które z różnych przyczyn nie mają w pełni wykształconych funkcji psychoruchowych.

wanie dzieci w młodzieńczym i dorosłym życiu. Na czym polega rehabilitacja

Metoda Vojty – w tej odmianie rehabi-

neurologiczna?

litacji neurologicznej zasadniczą pra-

Jeżeli zauważymy, że nasza pocie-

cę nad poprawą zdolności neurolo-

cha wykazuje niewłaściwe objawy,

gicznych dzieci wykonują rodzice

w pierwszej kolejności należy udać się

w domu. Natomiast rolą fizjoterapeu-

na wizytę u specjalisty, który skon-

ty jest zdiagnozowanie głównego pro-

troluje ogólny stan zdrowia dziecka,

blemu, z którym zmaga się mały pa-

przede wszystkim biorąc pod uwa-

cjent, określenie najwłaściwszych ćwi-

gę realne potrzeby małego pacjen-

czeń wraz z liczbą powtórzeń oraz re-

ta w kontekście rozwoju psychoru-

gularna kontrola postępów rehabili-

chowego. Dobór sposobu leczenia

tacyjnych. Terapię tę stosuje się np.

i współpraca dzieci, rodziców i fizjote-

u dzieci z zaburzeniami ruchowy-

rapeutów pozwoli na osiągnięcie naj-

mi wynikającymi z uszkodzenia mó-

lepszych efektów.

zgu czy u maluchów z obniżonym lub podwyższonym napięciem mięśnio-

Wśród technik rehabilitacji neurolo-

Kiedy się zdecydować na rehabilitację? Rehabilitacja neurologiczna jest przeznaczona dla niemowląt i dzieci, u których zdiagnozowano wrodzone lub nabyte wady czy inne dolegliwości psychoruchowe. Należą do nich: asymetria ciała, wcześniactwo, zaburzenia układu nerwowego (np. przepuklina oponowo-rdzeniowa, uszkodzenie splotu barkowego), wady narządu ruchu, obniżone lub wzmożone napięcie mięśniowe, zaburzenia i wady wymowy, urazy doznane np. w wypadku. Podstawowym celem rehabilitacji neurologicznej jest podniesienie jakości życia dzieci, które z różnych przyczyn nie mają w pełni wykształconych funkcji psychoruchowych. Problemy te mogą dotyczyć zarówno mowy,

wym.

gicznej znajdują się:

Terapia neurologopedyczna – stosowa-

Metoda NDT Bobath – polega ona na

na u dzieci, u których zdiagnozowano

współpracy z fizjoterapeutą, który po-

zaburzenia lub wady wymowy. Głów-

maga dziecku w wykonywaniu ru-

nym celem leczenia jest usprawnienie

chów, ale jest tylko wsparciem (nie

motoryki narządów mowy, poprawie-

wykonuje w pełni ćwiczenia za dziec-

nie funkcji językowej, oddechowej czy

ko). Metoda NDT Bobath pozwa-

fonacyjnej.

la uczyć dzieci prawidłowej postawy, eliminując negatywne, nieprawidło-

Pamiętajmy o profilaktyce!

we odruchy ciała. Ważnym elemen-

Warto także profilaktycznie pomy-

tem jest również obecność rodziców

śleć o prawidłowym rozwoju swojego

podczas rehabilitacji – dzięki ścisłej

dziecka, nawet jeśli nie wykazuje ono

współpracy z fizjoterapeutą rodzice

żadnych zaburzeń. Istnieją specjal-

wiedzą, jak opiekować się dzieckiem

ne ćwiczenia dla najmłodszych, które

także w warunkach domowych. Stoso-

skutecznie wspierają ich rozwój psy-

wana zwłaszcza u dzieci mających za-

choruchowy, a dodatkowo są formą

burzenia napięcia mięśniowego lub

zabawy. Warsztaty multisensoryczne

wrodzone wady, które utrudniają ich

to zajęcia rozwojowe i profilaktyczne

prawidłowy rozwój psychoruchowy.

pozwalające zapobiegać problemom z koncentracją i zaburzeniom uwa-

Istnieją specjalne ćwiczenia dla najmłodszych, które skutecznie wspierają ich rozwój psychoruchowy, a dodatkowo są formą zabawy.

gi. Jest to także rodzaj zajęć przesiewowych pozwalających wykryć ewentualne nieprawidłowości. Należy jednak pamiętać, aby zajęcia te odbywały się pod okiem wykwalifikowanych specjalistów, mających doświadczenie w pracy z dziećmi.

www.dobra-mama.pl

strefa dziecka

8 faktówAZS na temat

lekarz 1. Kiedy mogą pojawić się

3. Czy wyjątkowa dbałość

Dlatego tak duży nacisk kładzie się na

pierwsze objawy?

o czystość może pomóc?

emolienty, czyli preparaty nawilżające

U 60% dzieci najczęściej pojawiają się

Nie. Ważną rolę w zachorowaniu na ato-

i natłuszczające skórę.

przed 1. rokiem życia, lecz mogą rów-

powe zapalenie skóry odgrywa tzw. teo-

nież wystąpić w każdym wieku. Prze-

ria higieniczna, która udowadnia, że im

bieg choroby jest nieobliczalny. W każ-

więcej chronimy nasze dziecko przed

dziecko z azs?

dym okresie atopowego zapalenia skóry

alergenami, tym gorsze skutki to za sobą

U osób chorych na atopowe zapalenie

obserwujemy suchą, odwodnioną skórę,

niesie. Dobrym argumentem potwier-

skóry ważne są ścisłe zasady pielęgnacji

uporczywy świąd oraz liczne nadkaże-

dzającym tę teorię jest fakt, iż dzieci do-

skóry w trakcie kąpieli. Należy zapamię-

nia skóry pod postacią widocznych nad-

rastające w środowisku wiejskim, mają-

tać, że kąpiel powinna być krótka (ok.

żerek i strupów, a przebieg choroby jest

ce liczne rodzeństwo, uczęszczające do

5 minut), woda nie powinna być ciepła

przewlekły i nawrotny. Dziecko wygląda

żłobka, mają obniżone ryzyko zachoro-

(temp. ok. 36–37°C), o pH 5,5, a do kąpie-

na starsze niż rówieśnicy – jest „zmęczo-

wania na atopowe zapalenie skóry.

li należy używać emolientów, np.: nadmanganianu potasu, tianiny, mąki ziem-

ne życiem”. 4. Czy objawy azs można

niaczanej. Nie należy używać do kąpieli

2. Jakie są najczęstsze

kontrolowac?

środków perfumowanych, detergentów.

przyczyny?

Nie jesteśmy obecnie w stanie wyleczyć

Powodem zachorowania na atopowe za-

atopowego zapalenia skóry, możemy

palenie skóry są czynniki: genetyczne,

jednak kontrolować tę chorobę i zmniej-

immunologiczne, środowiskowe, psy-

szyć nasilenie dolegliwości. Wiemy już,

chosomatyczne oraz defekty bariery na-

że powodem zgłaszanych objawów jest

skórkowej.

sucha, odwodniona i odtłuszczona skóra.

5. Jak prawidłowo kąpać

www.dobra-mama.pl

CHROMA STPCK

Bogumiła Górczewska

Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba z nasilonym świądem, która zmusza chorego do uporczywego drapania i utrudnia mu codzienne funkcjonowanie. Szacuje się, że choroba ta dotyczy ok. 15–25% dzieci, a częstość jej występowania na przełomie ostatnich lat notorycznie wzrasta. Co warto wiedzieć na jej temat? Oto 10 najważniejszych pytań o azs.

Emolienty

Po kąpieli należy osuszyć ciało, delikatnie dotykając je ręcznikiem (nie pocierając), a następnie zastosować emolient. 6. Czy można zapobiec

To kosmetyki, które działają na 3 sposoby: natuszczają skórę, tworząc na jej powierzchni warstwę ochronną, zatrzymują wodę w głębi naskórka, co pozwala utrzymać właściwe nawilżenie, pozostawiają uczucie gładkości skóry.

rozwojowi AZS? Postępowanie zapobiegawcze rozwoju choroby jest takie jak w innych cho-

kim na policzkach i czole), płatkach

Okres młodzieńczy (powyżej 12. roku

robach atopowych, dlatego duży nacisk

usznych, owłosionej skórze głowy oraz

życia). Obserwujemy wówczas zmia-

kładzie się na: karmienie piersią, wła-

wyprostnych częściach kończyn. Warto

ny skórne o charakterze wyprysku

ściwe rozszerzanie diety dziecka (4–6

zapamiętać, że okolica pieluszkowa za-

z tendencją do lichenizacji (pogru-

m-c życia), unikanie alergenów środo-

zwyczaj nie jest zajęta.

bienie, ściemnienie naskórka). Zmia-

wiskowych (dym tytoniowy, roztocze,

Okres dzieciństwa (dzieci pomię-

ny mogą występować w każdej okoli-

detergenty) oraz zapobieganie infek-

dzy 2. a 12. rokiem życia) Obserwuje-

cy ciała, jednak najczęściej lokalizują się:

cjom. Również zmiana klimatu powodu-

my wówczas zmiany skórne rumienio-

na twarzy (wokół ust, na czole, powie-

je zmniejszenie nasilenia zmian, stąd ko-

wo-grudkowe o charakterze wypry-

kach), szyi, górnej części tułowia, w oko-

rzystny wpływ w leczeniu mają leczenia

skowym. Zmiany najczęściej lokalizują

licach zgięć stawów łokciowych i stawów

sanatoryjne.

się symetrycznie w obrębie zgięć stawo-

podkolanowych, na grzbietowych po-

wych – głównie na stawach łokciowych

wierzchniach rąk.

7. Jakie etapy choroby można

i stawach podkolanowych, na nadgarst-

wyróżnić?

kach oraz na powierzchniach grzbie-

8. Co może zaostrzyć azs?

Okres niemowlęcy (niemowlęta i dzieci

towych rąk i stóp. Na skórze szyi, po-

Stres, infekcja, ząbkowanie, niewłaściwa

do 2. roku życia). Obserwujemy wówczas

wiekach i wokół ust (rzadziej na policz-

dieta, kontakt z alergenami powietrzno-

zmiany skórne o charakterze rumienio-

kach). Może również wystąpić złuszcza-

pochodnymi, częste kąpiele, niewłaściwy

wo-wysiękowym z obecnością drobnych

nie opuszek palców rąk i podeszew stóp

ubiór (np. wełna, materiały syntetyczne),

grudek i pęcherzyków. Objawy pojawia-

oraz towarzysząca zmianom lichenizacja

przesuszone powietrze oraz agresywne

ją się głównie na twarzy (przede wszyst-

(pogrubienie, ściemnienie naskórka).

środki piorące. REKLAMA

STREFA DZIECKA

Nowe standardy suplementacji witaminą D

Witamina nie tylko ze słońca!

Aneta Dulewicz dietetyczka

itamina D, obok wita-

dobę), w zależności od masy ciała – su-

min A, E oraz K, nale-

plementacja przez cały rok, jeżeli w mie-

ży do witamin rozpusz-

siącach letnich nie jest zapewniona do-

czalnych w tłuszczach,

stateczna synteza skórna witaminy.

co oznacza, że aby w jak największej ilo-

Odpowiednia dawka suplementacyjna

ści wchłonęła się do organizmu, potrze-

witaminy D powinna być wprowadzo-

buje towarzystwa tłuszczu. Może być ona

na pod kontrolą lekarza, po przepro-

dostarczona do organizmu na dwa spo-

wadzeniu odpowiednich badań krwi

soby: poprzez syntezę skórną z udziałem

i skontrolowaniu poziomu witaminy D

promieni ultrafioletowych lub z żywno-

w organizmie.

ścią. Niestety bardzo często zdarza się, że

Dodatkowa suplementacja witami-

ilość dostarczanej do organizmu witaminy

ną D powinna być także włączona u ko-

D jest niewystarczająca, dlatego konieczna

biet w ciąży i karmiących piersią. Nale-

jest jej suplementacja.

Witamina D w pożywieniu •

śledź świeży – 760 IU (19,0 µg)

•

łosoś świeży – 520 IU (13,0 µg)

•

sardynka świeża – 440 IU (11,0 µg)

•

mleko kobiece – 1,5–8 IU/100 ml

•

mleko krowie – 0,4–1,2 IU/100 ml

•

mleko początkowe – 40–56 IU/100 ml

•

mleko następne – 56–76 IU/100 ml

ży wziąć pod uwagę, że kobiety planujące ciążę powinny suplementować wi-

Jakie są zalecenia suplementacji

taminę D zgodnie z zaleceniami dla

witaminą D?

osób dorosłych (800–2000 IU na dobę

Według najnowszych wytycznych odno-

– 20,0–50,0 µg na dobę). Podczas ciąży

szących się do witaminy D wykazano, że

powinno się wykonywać okresowe ba-

suplementacja tej witaminy powinna za-

dania określające poziom witaminy D

czynać się już w pierwszych dniach ży-

w organizmie, w celu dobrania od-

cia, i to niezależnie od tego, czy noworo-

powiedniej i skutecznej dawki. Istot-

dek jest karmiony naturalnie czy mlekiem

ne jest, aby utrzymywać stężenie wi-

modyfikowanym. Zalecana dawka to 400

taminy D we krwi na poziomie 75–125

IU na dobę (10 µg na dobę), natomiast po

nmol/l. Właściwe dawkowanie powin-

skończeniu 6. miesiąca, aż do 12. miesiąca,

no rozpocząć się od razu po stwierdze-

czyli odkładania się w nich fosforanu wap-

wskazana suplementacja to 400–600 IU

niu ciąży (nie później niż w II tryme-

nia, który wpływa na ich strukturę i jed-

na dobę (10,0–15,0 µg/doba), uwzględnia-

strze) i być zalecone przez lekarza gi-

nocześnie twardość. Czynnikiem wspo-

jąc podaż tej witaminy w diecie.

nekologa-położnika, a dawka powin-

magającym wchłanianie wapnia w orga-

U dzieci starszych, od 1. roku do ukończe-

na wynosić 1500–2000 IU na dobę

nizmie jest właśnie witamina D, a więc jej

nia 18. roku życia, można wyróżnić dawki:

(37,5–50,0 µg na dobę).

brak może doprowadzić do wielu powi-

•

kłań. Niektóre z nich to krzywica, zaburze-

600–1000 IU na dobę (15,0–20,0 µg na Czym grozi niedobór witaminy D?

nia wzrostu, deformacja szkieletu, a także

mentacja w okresie wrzesień – kwiecień;

Niedobór witaminy D najczęściej ob-

zwiększone ryzyko złamań kości w wieku

600–1000 IU na dobę (15,0–20,0 µg na

serwowany jest w układzie kostnym. Po-

późniejszym.

dobę), w zależności od masy ciała – suple•

woduje on zaburzenia mineralizacji kości,

www.dobra-mama.pl

CHROMA STOCK

Powszechnie wiadomo, że witamina D pełni bardzo ważną funkcję w organizmie człowieka. W ciągu ostatnich 10 lat udowodniono, że jest ona istotna nie tylko dla układu szkieletowego, lecz także pomaga zapobiegać chorobom autoimmunologicznym, nowotworom oraz chorobom układu sercowo-naczyniowego.

REKLAMA

Gdzie naturalnie występuje witamina D? Aby stężenie wszystkich witamin w organizmie było prawidłowe, niezbędna jest zbilansowana dieta, dzięki której wraz z pożywieniem dostarczamy wymagane składniki. Warto wiedzieć, że największa ilość witaminy D znajduje się w rybach, dlatego należy o nich pamiętać podczas rozszerzania diety dziecka.

Odporność ze słońca

PEXELS

STREFA DZIECKA

Rola witaminy D w organizmie

Niedobory witaminy D3 stanowią powszechny problem, szczególnie w okresie zimowym i wczesnej wiosny. Mogą one utrudniać skuteczne leczenie wielu schorzeń i dolegliwości: krzywicy, osteoporozy, chorób immunologicznych, alergii, zaburzeń nastroju, bólów kostnych. Jest to jedna z kluczowych witamin, potrzebna większości tkanek i narządów.

przypadku występu-

mica pęcherzyka żółciowego).

li gruźlicę, wystawiając pacjenta na dzia-

Witamina D jest jednym z podstawo-

zmie oraz problemów

łanie słońca.

wych hormonów, który ma działanie na

System magazynowania i kontroli po-

cały nasz ustrój i niewątpliwie hamuje

ne jest kontrolowanie poziomu witami-

ziomu witaminy D3 wytwarzanej w skó-

procesy starzenia się – komentuje prof.

ny D3. Jak tłumaczy dr Lucyna Bedna-

rze działa bardzo sprawnie – pewna

Stefan Zgliczyński.

rek-Papierska, w ciągu ostatnich 10–15

jej część jest odkładana w tkance tłusz-

W obecnych czasach częściej jednak

lat pojawiło się bardzo dużo artyku-

czowej, a proces produkcji zwalnia. Je-

występuje u nas niedobór witaminy D3.

łów, które udowodniły, że jej wpływ nie

żeli stosujemy racjonalną dietę, to jej

Brakuje nam tej witaminy wtedy, gdy

ogranicza się tylko do ochrony zdrowia

przedawkowanie jest mało prawdopo-

niewiele czasu spędzamy wystawieni na

naszych kości, ale że witamina D3 może

dobne. Jeśli zaś przyjmujemy preparaty

działanie promieni słonecznych lub nie

mieć działanie przeciwmiażdżycowe

suplementujące, musimy uważać z nad-

spożywamy takich produktów, jak: ryby,

i zmniejszać ryzyko rozwoju cukrzy-

miarem witaminy dostarczanej do or-

nabiał, niektóre grzyby. O niedoborach

cy typu II. Suplementacja tej witami-

ganizmu, gdyż może to skutkować nie-

mogą świadczyć: bóle kostne i mięśnio-

ny zmniejsza ryzyko infekcji. Komór-

przyjemnymi objawami (bóle głowy,

we, przewlekłe zmęczenie, drażliwość,

ki układu odpornościowego pod wpły-

utrata apetytu, nudności, wzmożone

depresja sezonowa.

zdrowotnych koniecz-

o tym nasi pradziadkowie, którzy leczy-

jących zmian w organi-

wem wit. D3 produkują białka o dzia-

pragnienie, otępienie) oraz powikłania-

łaniu bakteriobójczym. Wiedzieli już

mi (zaburzenia pracy serca i nerek, ka-

www.dobra-mama.pl

dr Lucyna Bednarek-Papierska

krople wyciskane z kapsuĹ&#x201A;ki

STREFA DZIECKA

Miód

słodka recepta na zdrowie

Nikogo nie trzeba przekonywać do tego, że miód jest niezwykle zdrowym i ważnym składnikiem w diecie człowieka. Zawiera substancje pozytywnie wpływające na wiele aspektów naszego zdrowia, począwszy od zapobiegania przeziębieniom na dolegliwościach dermatologicznych kończąc. Bogactwo składników

Naturalny lek

Oczywiście, w zależności od rodza-

Podstawową zaletą miodu jest jego

Do najlepszych właściwości leczni-

ju miodu ilość i działanie prozdro-

działanie bakteriobójcze.

czych miodu można zaliczyć: wspo-

wotnych składników jest zróżnico-

Enzymy, które zawiera, działają jak

maganie gojenia się ran, działanie

wane. Na problemy z krążeniem

naturalny antybiotyk. Ponadto w mio-

przeciwbiegunkowe, wpływ na obniże-

polecany jest miód rzepakowy, na

dzie znaleźć można także sporo in-

nie ciśnienia tętniczego, pomoc w le-

dolegliwości związane z pęcherzem

nych cennych elementów m.in.: potas,

czeniu miażdżycy, poprawę pracy mó-

magnez, wapń, żelazo, witaminę A,

zgu. Miód jest również doskonałym le-

szereg witamin z grupy B, a także bio-

kiem na przeziębienie, zwiększa od-

tynę i kwas foliowy. Ze względu na ten

porność i pomaga w walce z istniejącą

ostatni składnik, miód jest polecany

już infekcją.

kobietom w ciąży, chociaż część specjalistów proponuje spożywać w tym przypadku miód pasteryzowany.

Kuracja miodem i produktami wytwarzanymi przez pszczoły ma swoją nazwę. Jest to apiterapia – metoda profilaktyki i leczenia produktami pszczelego pochodzenia, takimi jak: • miód pszczeli, • propolis, zwany inaczej kitem pszczelim, • pyłek kwiatowy, • jad pszczeli, • mleczko pszczele, • wosk.

www.dobra-mama.pl

PIXABAY

Czy wiesz, że?

rodzaje miodu: •

lipowy

•

spadziowy

•

wrzosowy

•

gryczany

•

rzepakowy

•

wielokwiatowy

•

akacjowy

•

manuka

i nerkami – wrzosowy, z kolei do wspomnianego już wzmocnienia odporności i na schorzenia układu pokarmowego doskonałym wyborem jest zyskujący coraz większą popularność miód manuka. Ma on

Zalety miodu manuka Oryginalny miód manuka powsta-

szerokich badań naukowych do-

je z nektaru krzewów manuka (łac.

tyczących jego niezwykłych wła-

Leptospermum scoparium) pora-

ściwości naturalnych, które odróż-

stających czyste, dziewicze tereny

niają go od innych miodów i spra-

Nowej Zelandii. Miód ten produ-

wiają, że jest on tak wysoko cenio-

kowany był przez pszczoły przy-

ny na całym świecie. Wzmacnia on

wiezione ze Starego Kontynentu

odporność i pomaga przy infek-

w pierwszych dekadach po przy-

cjach dróg oddechowych. Produk-

byciu Europejczyków (początek

cja miodu manuka wymaga szcze-

XIX wieku). Początkowo ze wzglę-

gólnej troski i dużego doświadcze-

du na swój specyficzny, intensyw-

nia. Wykazano, że tym, co sprawia,

ny smak nie cieszył się zaintere-

że ten miód jest tak wyjątkowy,

sowaniem. Dopiero w latach 30.

jest naturalnie występujący w nim

ubiegłego stulecia zwrócono na

związek – methylglyoxal (MGO).

niego uwagę. Zauważono wtedy,

MGO powstaje w miodzie z nek-

że bydło żywiące się niechcianym

taru manuka. Dodatkowo pod-

przez ludzi miodem nie choruje.

czas dojrzewania miodu zawartość

Miód manuka jest przedmiotem

MGO może wzrastać.

dużą ilość składnika o nazwie methylglyoxal, który dobroczynnie wpływa na organizm. Poprawia odporność W sezonie zimowo-wiosennym, gdy ochrona przed infekcjami jest szczególnie potrzebna, w naszej diecie nie powinno zabraknąć miodu. Jeśli mowa o zasadach jego spożywania, należy pamiętać, że miodu nie podaje się dzieciom do ukończenia 1. roku życia. Ogra-

Bez względu na to, jaki rodzaj miodu wybierzemy, trzeba zwrócić uwagę na warunki, w jakich będzie on przechowywany.

Smacznego!

niczenie to związane jest z zarodnikami botulinowymi, które mogą

Wspomaga leczenie infekcji dróg

być dla niemowląt bardzo niebez-

oddechowych lepiej niż nieje-

pieczne. Poza tym ograniczeniem,

den apteczny specyfik. W okre-

miód w diecie dzieci stanowi do-

sach wzmożonych zachorowań

skonały środek przeciwkaszlowy.

warto podawać dziecku codziennie rano 1–2 łyżeczki miodu rozpuszczonego w ciepłej (ale nie go-

W sezonie zimowowiosennym, gdy ochrona przed infekcjami jest szczególnie potrzebna, w naszej diecie nie powinno zabraknąć miodu.

rącej!) wodzie. Bez względu na to, jaki rodzaj miodu wybierzemy, trzeba zwrócić uwagę na warunki, w jakich będzie on przechowywany. Produkt ten potrzebuje suchego i chłodnego pomieszczenia. Jeżeli ma dobry skład, po jakimś czasie powinien też się skrystalizować.

do sałatek – od serca Mikstura Olei Cardio do sałatek zawiera oleje wysokiej jakości: olej lniany cenne źródło kwasów omega-3, olej z ostropestu bogaty w kwasy omega-6, olej z wiesiołka oraz olej z dyni. Ponadto mikstura posiada kwasy alfa-linolenowy (omega-3), linolowy (omega-6) i oleinowy (omega-9), które pomagają w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. Mikstura Olei Cardio do sałatek, 33,20 zł, PROPHARMA propharma24.pl

Redakcja „Dobra Mama” www.dobra-mama.pl

STREFA DZIECKA

ODPORNOŚĆ

CHROMA STOCK

na 6!

Elżbieta Lityńska pedagog

Nieważne, czy synek, czy córeczka – oby tylko było zdrowe! – będąc w ciąży, odpowiadasz na pytanie o płeć maleństwa i ciężko się z tym stwierdzeniem nie zgodzić.

czywiście, zdrowie malucha jest najważniejsze! Jak jednak uchronić pociechę przed infekcjami? Gdy

na dworze raz wiosenne słońce, a raz deszcz i wiatr, niedojrzały organizm jest bardziej narażony na choroby. Oto kil-

ka sposobów, dzięki którym możesz poprawić dziecięcą odporność.

www.dobra-mama.pl

Konsekwencją mogą być nawracające

WIETRZ I UBIERAJ ODPOWIEDNIO

infekcje, tzw. syndrom dziecka wiecz-

Przegrzewanie dziecka to częsty błąd

nie chorego, który może prowadzić do

świeżo upieczonych rodziców. Przesad-

groźnych powikłań i dalszych proble-

nie opatulony maluszek nie ma moż-

mów ze zdrowiem.

liwości przyzwyczajenia się do zmia-

KARM NATURALNIE

nim ubieraniu dziecka – maluch leżący

Mleko mamy jest najlepszym pokar-

w wózku powinien mieć na sobie jed-

mem dla dziecka. Zapewnia ono ma-

ną warstwę ubrania więcej niż rodzic.

luchowi nie tylko zaspokojenie głodu

Brzdąca, który już chodzi i dużo się ru-

i prawidłowy przyrost wagi, ale także

sza, można ubrać tak jak siebie. Dobrze

dostarcza jego organizmowi wielu sub-

sprawdza się ubieranie „na cebulkę” –

stancji wspierających układ odporno-

by w razie potrzeby móc zdjąć lub zało-

ściowy. Kobiecy pokarm zawiera wita-

żyć jedną warstwę. Śpiącą pociechę do-

ny temperatur. Pamiętaj o odpowied-

miny, składniki odżywcze, przeciwciała,

brze jest okryć kocem, bo podczas snu

a także laktoferynę – rodzaj białka ma-

organizm dziecka szybko się wychładza.

jącego właściwości przeciwbakteryjne.

Zastanawiasz się, czy dziecko nie mar-

Białko to aktywizuje system immuno-

znie? Nie sugeruj się zimnymi rączka-

logiczny do zwalczania infekcji. Szcze-

mi malucha, a dotknij jego karku. Jeże-

gólnie ważne jest karmienie piersią nie-

li jest ciepły i suchy, twoja pociecha ma

mowlęcia, które nie ukończyło jeszcze 6

się znakomicie! W domu również nie

miesiąca – dla takiego maluszka mleko

powinno być zbyt gorąco. Optymalna

jest przecież podstawą diety.

temperatura w sypialni to 19–20 stopni. Pokój, w którym śpi maleństwo, należy

CODZIENNIE SPACERUJ

wietrzyć 2–3 razy dziennie, nawet w zi-

Przechadzki z maluchem to nie tylko

mie (dobrze jest wtedy zabrać malca do

miły rytuał czy okazja do pokazywania

drugiego pokoju).

dziecku świata. Przebywanie na świeżym powietrzu także dotlenia, hartu-

ZADBAJ O DIETĘ!

je i poprawia apetyt. Jest również dosko-

Jeśli maluchowi nic nie dolega, a jego

nałą okazją do dostarczania witaminy D,

dieta jest zbalansowana i dostosowana

a dla starszego szkraba – do ruchu. Ze

do wieku, nie ma potrzeby uzupełnia-

spaceru powinniśmy zrezygnować tyl-

nia jej o suplementy multiwitamino-

ko wtedy, gdy na dworze jest duży mróz

we. Pamiętaj, że witaminy także moż-

(poniżej -10 stopni), ulewa czy silny

na przedawkować, dlatego nie podawaj

wiatr lub gdy maluch jest chory. Prze-

szkrabowi nic bez porozumienia z pe-

chadzka nawet jesienią czy zimą powin-

diatrą. Zadbaj natomiast, by dziecko ja-

na trwać co najmniej godzinę. Idealnie

dło zdrowo – jego dieta powinna za-

by było, gdyby udało ci się wychodzić

wierać dużo produktów zbożowych,

z malcem dwa razy dziennie: rano i po

dobrej jakości tłuszcze, a także warzywa

południu. Czy można wyjść ze szkra-

i owoce. Są one bogate w witaminy, np.

bem, który ma katar, ale nie gorączku-

witaminę C, odgrywającą ważną rolę

je? Można, a nawet warto! Chłodne po-

w odporności. Organizm dziecka nie

wietrze obkurczy śluzówkę nosa i ułatwi

potrafi jej jednak magazynować, dlate-

dziecku oddychanie.

go tak ważne jest, by smyk jadł

UZUPEŁNIENIE DIETY innowacyjny Innowacyjny probiotyk w postaci zawiesiny doustnej. 5 kropli zawiera 1 miliard mikroenkapsulowanych żywych komórek bakterii Lactobacillus rhamnosus GG. Diflos® krople, ok. 10 zł/5 ml, Smartpharma, smartpharma.com.pl

Juvit Immuno stosuje się jako uzupełnienie diety dzieci powyżej 3 roku życia, szczególnie w okresie zmniejszonej odporności i osłabienia. Nie zawiera syropu glukozowo-fruktozowego. Juvit Immuno, ok. 17 zł/120 ml, hasco-lek, hasco-lek.pl

www.dobra-mama.pl

STREFA DZIECKA owoce i warzywa. Staraj się unikać żyw-

nia więź między wami, ale także do-

wszystkich narządów, ruch, die-

ności przetworzonej i chemicznej, ogra-

skonale wpływa na odporność. Jeśli

ta. Nie należy jednak zapominać,

nicz słodycze. Cukier to doskonała po-

jednak nie możecie korzystać z pły-

że równie ważne jest zdrowie psy-

żywka dla bakterii. Warto podawać mal-

walni, pamiętaj, że odporność można

chiczne, a oba składniki są ze sobą

cowi probiotyki – dobre bakterie wspie-

wspomagać także we własnej łazience.

ściśle powiązane. Dzieci, które są

rające pracę przewodu pokarmowego

Podczas wieczornej kąpieli tempe-

narażone na napięcie, które nie

i układu immunologicznego. Zawiera-

ratura wody nie powinna być wyższa

czują się bezpiecznie, częściej i dłu-

ją je produkty mleczne: jogurty, kefiry

niż 36 stopni. Jeśli maluch jest zdro-

żej chorują. Oczywiście, nie ozna-

oraz niektóre produkty dla dzieci: kaszki

wy i ma ochotę, a w łazience jest cie-

cza to, że powinniśmy chronić ma-

czy mleka modyfikowane. Dziecku, któ-

pło, pozwól dziecku pochlapać się

lucha przed stresem – jego niewiel-

re skończyło rok, a niechętnie je ryby,

10–15 minut. To nic, że woda przez ten

ka dawka jest potrzebna do prawi-

można podawać tran. Ma on cenne kwa-

czas ostygnie – takie powolne obniża-

dłowego rozwoju. Dobrze jednak

sy omega-3 oraz witaminy A i D, które

nie temperatury jest doskonałym spo-

zadbać o ciepłą atmosferę w domu,

pomagają w budowaniu odporności.

sobem na wzmacnianie odporności!

wspólne spędzanie czasu na zaba-

Dziecku powyżej roku możesz także

wach czy przytulaniu. Warto tak-

POZWALAJ NA WODNE SZALEŃ-

zaproponować energiczne chodzenie

że pamiętać, jak wielką moc ma

STWA

po chłodnej wodzie w brodziku lub

śmiech! Podczas chichotania oddy-

Przełajowy bieg przez morskie fale, bro-

wannie. Pamiętaj jednak, by na dno

chamy głębiej, rozluźniamy mię-

dzenie w górskim potoku czy skaka-

położyć ręcznik lub matę i nie spusz-

śnie, uwalniamy napięcie i dotle-

nie po kałużach to dla malucha nie tylko

czaj malucha z oczu, by się nie pośli-

niamy organizm. Zwiększa się tak-

świetna rozrywka, ale i doskonały spo-

znął! Po radosnym pluskaniu dokład-

że ilość przeciwciał, a redukuje

sób na hartowanie. Co jednak zapropo-

nie wytrzyj swoją małą rybkę i ciepło

produkcja hormonów stresu. Jeśli

nować smykowi, gdy aura nie pozwala

ją ubierz.

chcesz, by twój malec rzadziej chorował, nie zapominaj o codziennej

na wodne zabawy na powietrzu? Basen! Naukę pływania mogą zacząć już nie-

KOCHAJ I ROZŚMIESZAJ!

dawce wygłupów, łaskotek, piesz-

mowlęta. Oczywiście w zajęciach uczest-

Gdy myślimy o odporności, na myśl

czot i żartów. Połącz przyjemne

niczą z rodzicem. Taka forma aktywno-

przychodzi nam często zdrowie fi-

z pożytecznym, a wszystkim wyj-

ści nie tylko rozwija ruchowo i wzmac-

zyczne – sprawne funkcjonowanie

dzie to na zdrowie!

W domowej apteczce: Wzmacnia odporność Syrop z czarnego bzu wspierający odporność, dla dzieci od 1. roku życia. Nie zawiera konserwantów, barwników ani syropu glukozowo-fruktozowego. Sambucus kids, 18,90 zł, SambucuS kids cefarm24.pl

NA RATUNEK USZOM

POMAGA MAMIE

Krople do uszu z olejkiem geraniowym i goździkowym ,,Ucholek” i krople do uszu z olejkiem czosnkowym, wyciągiem z dziurawca i wyciągiem z nagietka „Ucholek Forte” wspomagają leczenie stanów zapalnych zewnętrznego przewodu słuchowego na tle infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Ucholek – krople do uszu 20 ml, Ucholek Forte – krople do uszu 20 ml, PROLAB, prolabnaklo.pl

Jedyny polski aspirator z 2 funkcjami: Odciąganie za pomocą ust oraz odkurzacza. Już od pierwszych dni zycia. Polskie aspiratory marki SOPELEK pomagają mamom już 16 lat. Sopelek 3+ to idealny wyrób medyczny do wyprawki niemowlaka. 2 szt. podkładów hig. Gratis. SOPELEK 3+ aspirator do odciągania kataru, 27 zł, Salus International Sp. Z o.o. sopelek.info.pl

www.dobra-mama.pl

NA NIEDOBORY Lek przeznaczony do leczenia stanów niedoboru witaminy C, w okresie rekonwalescencji, przy stosowaniu diety ubogiej w witaminę C, zwłaszcza u niemowląt karmionych sztucznie. Do stosowania od 28 dnia życia. Juvit C, ok. 14 zł/40 ml, hasco-lek hasco-lek.pl

z malin i dzikiej róży Każda mama dba, aby skład produktu, który podaje swoim dzieciom był jak najbardziej naturalny. Syrop od Premium Rosa to połączenie dwóch składników – soków bezpośrednio tłoczonych z owoców (54%) i cukru. Syrop z malin i dzikiej róży, PREMIUM ROSA premiumrosa.pl

STREFA TATY

Jak zamontować

FOTELIK? ekspert marki Recaro

Dlaczego prawidłowy montaż

chodu lub ISOFIX. W praktyce mon-

Montaż powinien maksymalnie wy-

jest tak ważny?

taż fotelika przy użyciu systemu ISO-

eliminować luzy powodujące przesu-

Tylko prawidłowo zamontowany fote-

FIX (z zastosowaniem bazy lub wmon-

wanie lub chwianie się fotelika. Waż-

lik spełnia swoją rolę w 100%. Montu-

towanych w fotelik łączników ISOFIX

ne jest, żeby fotelik miał jak najwięk-

jąc fotelik, bezwzględnie stosujmy się

i dodatkowo nogi podporowej lub pasa

szą powierzchnię styku z siedziskiem

do zaleceń producenta danego foteli-

Top Tether) jest zdecydowanie łatwiej-

i oparciem kanapy, na której go mon-

ka. Szczegółowy sposób montażu znaj-

szy i szybszy. Ten sposób pozwala tak-

tujemy. Jednym z najczęściej popełnia-

duje się w instrukcji obsługi fotelika, jak

że wyeliminować wiele błędów monta-

nych błędów jest pozostawienie wolnej

również jest naklejony w formie obraz-

żowych, gdyż osoba instalująca fotelik

przestrzeni między oparciem kanapy

kowej w widocznym miejscu fotelika.

otrzymuje wyraźne sygnały o popraw-

a plecami fotelika. Przestrzeń ta powsta-

ności zamontowania fotelika.

je na skutek zaparcia się fotelika o za-

Pasy czy ISOFIX?

główek kanapy samochodowej. Rozwią-

Montaż fotelików samochodowych

Stabilna pozycja i zero luzów

zaniem tej sytuacji jest wyjęcie zagłów-

może odbywać się na dwa sposoby: za

Fotelik po zamontowaniu powinien

ka kanapy.

pomocą pasów bezpieczeństwa samo-

mieć odpowiednio stabilną pozycję.

Jeżeli montujemy fotelik wyposażony w system ISOFIX, wszystkie znaczni-

Warto zapamiętać! •

•

Ważna instrukcja. Zawsze postę-

Sprawdzony system. System ISO-

puj zgodnie z instrukcją obsłu-

FIX zapewnia większą stabilność

gi i montażu dostarczoną przez

fotelika i eliminuje większość błę-

producenta fotelika.

dów montażowych.

Stabilna pozycja. Fotelik musi

•

Właściwe miejsce. Najbezpiecz-

być zamontowany stabilnie i bez

niejsze miejsca do montażu to

luzów, nie może się chwiać.

środek tylnej kanapy lub prawa

Sprawdź oparcie. Fotelik powi-

strona (za pasażerem).

nien przylegać możliwie naj-

•

Co z poduszką? Należy bez-

większą powierzchnią do siedzi-

względnie dezaktywować/wy-

ska i oparcia kanapy/fotela sa-

łączać poduszkę pasażera przy

mochodowego, często przeszka-

przewożeniu dziecka na tym

dza w tym zagłówek kanapy,

miejscu w foteliku montowanym

który trzeba wymontować.

tyłem do kierunku jazdy.

ki określające prawidłowe wpięcie i zamocowanie fotelika powinny wskazywać kolor zielony, informując tym samym o prawidłowym ich zadziałaniu. Znaczniki takie znajdują się na łącznikach ISOFIX po obu stronach fotelika, jak również odpowiednio na nodze podporowej lub pasie Top Tether. Fotelik powinien być jak najmocniej dociśnięty do kanapy samochodu. W przypadku montażu fotelika za pomocą pasów samochodowych powinniśmy starać się maksymalnie mocno naciągnąć pasy bezwładnościowe, postępując krok po kroku zgodnie z instrukcją montażu. Przy mocowaniu fotelika pasami zawsze powinny one przechodzić w miejscach do tego przeznaczonych – miejsca te są wyróżnione odpowiednim kolorem.

www.dobra-mama.pl

RECARO

Marcin Sadowski

Prawidłowe zamontowanie fotelika w samochodzie jest niezwykle ważnym aspektem wpływającym na bezpieczeństwo małego podróżnika. Tylko połączenie bezpiecznego fotelika, dobranego do wzrostu, wieku i wagi dziecka z prawidłowym montażem i przypięciem dziecka w tym foteliku zapewnia maksymalny poziom bezpieczeństwa.

Najlepsze miejsce do montażu Najbezpieczniejszym miejscem do montażu fotelika dziecięcego w samochodzie jest środkowe miejsce na tylnej kanapie. W tym miejscu dziecko w foteliku jest maksymalnie oddalone od obu boków samochodu, co jest niezwykle istotne przy zderzeniach bocznych. W praktyce zdarza się, że na środkowym miejscu tylnej kanapy fotelika nie da się zamontować. Nie ma tam łączników ISOFIX, często jest tylko pas biodrowy, a ukształtowanie siedziska kanapy i jej oparcia nie zapewniają stabilnej pozycji fotelika. Kolejnym miejscem jest prawa strona tylnej kanapy za fotelem pasażera. To miejsce zapewnia bezpieczny dostęp do dziecka po zatrzymaniu pojazdu na prawym skraju drogi, czyli od strony chodnika lub pobocza. Mając dwoje dzieci, fotelik młodszego wymagającego więcej czasu przy przypinaniu w foteliku i mogącego wymagać częstszych zabiegów w trakcie podróży, montujemy po prawej stronie. Fotelik a poduszka powietrzna Bezwzględną zasadą jest wyłączanie czołowej poduszki bezpieczeństwa pasażera (AIRBAG) podczas przewożenia dziecka na fotelu pasażera w foteliku montowanym tyłem do kierunku. Jeśli samochód nie ma funkcji dezaktywacji/wyłączania poduszki pasażera, nie wolno na tym miejscu przewozić dzieci w foteliku montowanym tyłem do kierunku jazdy. W przypadku starszych dzieci podróżujących w fotelikach przodem do kierunku jazdy powinniśmy odsunąć fotel pasażera maksymalnie do tyłu, nie możemy przy tym przekroczyć limochodowy powien wchodzić od tyłu w prowadnice w foteliku samochodowym.

REKLAMA

nii słupka, co w praktyce oznacza, że barkowy pas sa-

STREFA DZIECKA

Jak rodzice postrzegają szczęście i rozwój dziecka? Dzieciństwo to ważny czas w życiu każdego człowieka. Nie ma jednego, uniwersalnego sposobu na szczęśliwe dzieciństwo – ono tworzy się każdego dnia poprzez przytulanie, czułości i każdą chwilę spędzoną w gronie rodziny. Dla rodziców szczęśliwe dziecko to głównie takie, które harmonijnie się rozwija oraz jest prawidłowo odżywione. Rodzice dbają o dietę swojego dziecka, ponieważ wierzą, że szczęście maluszka zaczyna się od brzuszka.

www.dobra-mama.pl

SHUTTERSTOCK

Szczęśliwe dzieciństwo

Szczęście na wyciągnięcie ręki

tryb życia oraz przemęczenie. Mają

siąca życia, a karmienie piersią po-

Dzieciństwo jest czasem beztroski, ra-

przy tym świadomość, że aby ich

winno być kontynuowane nawet do

dości i zabawy. Okres ten, chociaż

dziecko miało szczęśliwe dzieciństwo,

ok. 2. roku życia lub dłużej, przy jed-

krótki, jest bardzo ważny dla każdego

powinno otrzymywać więcej czasu

noczesnym rozszerzaniu diety. Zda-

człowieka. To wtedy tworzą się mode-

oraz uwagi od najbliższych.

rzają się jednak sytuacje, kiedy mama

le zachowań, przekonania, buduje się

z uzasadnionych powodów nie może

też zaufanie do świata oraz kształtu-

karmić dziecka własnym pokarmem.

je się samoocena. Współcześni rodzice dostrzegają kluczową rolę szczęśliwego dzieciństwa – według nich jest to czas, gdy maluch tworzy silne więzi z mamą i tatą, uczy się czerpać radość z życia oraz buduje poczucie własnej wartości. Udane dzieciństwo zdaniem opiekunów ma także duże znaczenie w rozwoju emocjonalnym dziecka. Jak pokazują wyniki badania, szczęście dziecka jest jedną z najważniejszych wartości dla współczesnych rodziców-Millenialsów (przed nim znajdują się zdrowie i prawidłowy rozwój dziecka, radość całej rodziny oraz miłość). Co zatem sprawia, że maluch jest szczęśliwy? Okazuje się, że w prostocie siła! To za sprawą drobnych gestów rodzice Millenialsi starają się dać swojemu dziecku szczęśliwe dzieciństwo – przytulają swoje maleństwo, bawią się z nim i mówią, że je kochają, okazują mu czułość, zabierają dziecko na spacery i rozmawiają z maluchem. Jednocześnie warto zwrócić uwagę na fakt, że rodzice, chcąc zapewnić dziecku szczęśliwe dzieciństwo, natrafiają również na pewne trudności. Najbardziej powszechnymi są: brak czasu, szybki

5 oznak szczęśliwego brzuszka: prawidłowy rozwój, dobre samopoczucie, siła do zabawy, rozwój poznawczy, odporność. Szczęście zaczyna się też w brzuszku Większość rodziców uważa, że szczęśliwy maluch to prawidłowo rozwijające i odpowiednio odżywione dziecko. Według opiekunów szczęście maluszka zaczyna się od brzuszka. Warto bowiem wiedzieć, że sposób żywienia w znaczny sposób wpływa na kształtowanie się młodego organizmu, w tym jego układu pokarmowego. To właśnie od pracy brzuszka w dużym stopniu zależy ogólny nastrój malusz-

Wtedy po konsultacji z lekarzem powinna wybrać mleko modyfikowane dopasowane do potrzeb niemowlęcia, bo właściwie odżywiony brzuszek to podstawa dobrego samopoczucia maluszka. Nic więc dziwnego, że harmonijnie funkcjonujący układ pokarmowy to radość dziecka, a dzięki temu zadowolenie i spokój całej rodziny. Ponadto rodzice są szczęśliwi, kiedy ich dziecko jest szczęśliwe – dla większości z nich nie ma nic ważniejszego niż szczęście dziecka, a uśmiech dziecka wynagradza im wszystkie trudy związane z wychowaniem.

Biuro prasowe Bebiko 2 Artykuł przygotowany na podstawie badania: Jak polscy rodzice (Millenialsi) definiują szczęśliwe dzieciństwo? Badanie przeprowadzone przez agencję badawczą IQS na zlecenie marki Bebiko 2 w lipcu 2019 roku. Badanie zostało przeprowadzone metodą CAWI na grupie 523 rodziców dzieci w wieku 0-3 lata.

ka, dlatego tak istotne jest komponowanie prawidłowej diety w początkowym okresie życia dziecka. Bez wątpienia najlepszym pokarmem dla malucha jest mleko mamy. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dziecko powinno być karmione wyłącznie pokarmem kobiety do ukończenia 6. miestymuluje

WARTO WIEDZIEĆ!

Kontrasty stymulują wzrok, różnorodne materiały - dotyk, a szeleszczące ucho i grzechotka - rozwijają słuch i zachęcają do zabawy. Wiek: 0+ . Kostka sensoryczna dla niemowląt Bibi, Baby Senses, babysenses.pl

Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

Drewniany W przypadku młodszych dziewczynek wózek sprawdzi się również jako pchacz. Drewniany wózek dla lalek z prześcieradełkiem, 139 zł, eCotoys, ecotoys.eu www.dobra-mama.pl

PSYCHOLOGIA

Dziecko w krainie

chroma stock

Internetu

Monika Perkowska

psycholog dziecięca, ekspert współpracująca z Akademią Bezpiecznego Puchatka

Internet może być niewyczerpanym źródłem wiedzy dla ciekawego świata kilkulatka. Jest jednak również miejscem, gdzie może on napotkać niebezpieczeństwa, których nawet nie będzie świadomy. Monika Perkowska, psycholog dziecięca współpracująca z programem Akademia Bezpiecznego Puchatka, wyjaśnia, kiedy wprowadzić dziecko do rzeczywistości wirtualnej oraz jak rozmawiać z nim o bezpieczeństwie w sieci.

Dobra Mama: Kiedy jest dobry moment na wprowadzenie dziecka w świat Internetu? Kiedy rodzice powinni zacząć rozmawiać z dziećmi na temat zasad działania Internetu? Jaki to wiek? Monika Perkowska: Zadaniem rodziców, ale i nauczycieli, jest nauczenie dziecka korzystania z Internetu od pierwszego momentu, kiedy się z nim styka. Dzieci już w wieku przedszkolnym korzystają z gadżetów elektronicznych, często z do-

www.dobra-mama.pl

stępem do sieci. Rodzice powinni więc już wtedy wprowadzać dziecko w świat sieci, wchodząc poniekąd w rolę przewodnika – pokazywać mu możliwości, walory edukacyjne, ale i potencjalne zagrożenia. Tak jak w życiu uczymy dziecko chodzić czy wiązać buty, tak w Internecie musimy mu pokazać, jak z niego korzystać. DM: Wielu opiekunów ma obawy o bezpieczeństwo dziecka w Internecie

– boją się, że będzie ono podawało swoje dane, rozmawiało z obcymi osobami czy pobierało pliki z nieznanych źródeł. Na co powinniśmy zwrócić uwagę w takich przypadkach? M.P.: Dlatego warto rozmawiać z dzieckiem nie tylko o możliwościach, jakie daje Internet, ale i potencjalnie niebezpiecznych sytuacjach, które nie są dla dziecka oczywiste. W mojej opinii nadzór na tym etapie jest niezbędny. Kilkulatek może korzystać z sieci

Warto rozmawiać z dzieckiem nie tylko o możliwościach, jakie daje Internet, ale i potencjalnie niebezpiecznych sytuacjach, które nie są dla dziecka oczywiste. DM: Jak powinna wyglądać kontrola rodzicielska w równowadze z zaufaniem do dziecka? M.P.: Im starsze dziecko, tym chętniej mu ufamy. Ważne są etapy przejściowe – od wprowadzenia w świat Internetu, poprzez uświadomienie zagrożeń i możliwości, na samodzielnym korzystaniu z niego kończąc. Początkowo, gdy dziecko jest w klasach I–VI, powinniśmy kontrolować treści, które poznaje – oczywiście uprzedzając je o tym i szanując indywidualność dziecka. Dopiero gdy jesteśmy pewni, że dziecko rozumie, czym jest bezpieczeństwo w sieci, umawiamy się z nim na zaufanie w tej kwestii, z zaznaczeniem, że dziecko może zwrócić się do nas z każdą trudnością napotkaną w Internecie. Pamiętajmy jednak, że dzieci i ich zachowania bywają różne, a więc nasze decyzje powinny być dopasowane do dojrzałości naszej pociechy. DM: Czy można określić wiek, w którym dziecko jest gotowe na otrzymanie własnego smartfona? Na co zwrócić uwagę na tym etapie? M.P.: Posiadanie własnego telefonu to najczęściej przywilej dzieci, które potrafią samodzielnie wracać ze szkoły, a więc

Jeśli kilkulatek posiada już telefon, powinien on być zabezpieczony. pod ścisłą kontrolą dorosłych, którzy zablokują niebezpieczne treści, w tym możliwość podawania swoich danych, oraz dobiorą programy, z których dziecko może korzystać. Wraz z wiekiem ta kontrola powinna się zmieniać, dając dziecku większą swobodę – oczywiście wszystko w granicach rozsądku i dojrzałości kilkulatka.

wiąże się to z pewną zdolnością do wzięcia odpowiedzialności za siebie. Na pewno dziecko w wieku przedszkolnym nie potrzebuje smartfona. Aby grać, może korzystać z innych gadżetów bądź telefonu rodziców. Jeśli zaś kilkulatek posiada już telefon, powinien on być zabezpieczony odpowiednimi programami, zgodnie z zasadami kontroli rodzicielskiej. I oczywiście dziecko powinno wiedzieć, jakie zachowania w sieci są bezpieczne, o czym powinni mówić zarówno rodzice, jak i nauczyciele. DM: Jak ocenia pani wartość edukacyjną programów społecznych, które poruszają m.in. zagadnienia związane z bezpieczeństwem dziecka w Internecie? Jakie zasady są ważne w tym zakresie do przekazania rodzicom i nauczycielom? M.P.: Takie inicjatywy pomagają zrozumieć, jak ważne jest bezpieczeństwo w różnych obszarach, m.in. właśnie w Internecie. Akcje edukacyjne wyjaśniają również dorosłym, czym jest Internet w życiu dzieci oraz wskazują najważniejsze zasady funkcjonowania w tym obszarze. Uświadamiają też, że to, co dla dorosłych jest oczywiste, dzieciom dopiero trzeba przekazać, najlepiej w ciekawej i atrakcyjnej formie, zachęcającej do nauki o bezpieczeństwie. Najmłodsi, widząc zaangażowanych dorosłych, zauważają, że Internet to nie tylko przyjemność, ale też miejsce, które może być niebezpieczne. Uczą się rozmawiać na ten ważny temat i oswajają się z zasadami korzystania z sieci, co wpływa na ich bezpieczeństwo w Internecie.

„Akademia Bezpiecznego Puchatka” Program edukacyjny o tematyce bezpieczeństwa skierowany do I klas szkół podstawowych w całej Polsce. Organizowany jest od 11 lat przez markę Puchatek, we współpracy z Wydziałem Profilaktyki Społecznej Biura Prewencji KGP oraz Wydziałem Nadzoru i Profilaktyki Biura Ruchu Drogowego KGP. Patronem Honorowym akcji jest Komendant Główny Policji oraz Kuratoria Oświaty. Do tej pory w programie wzięło udział łącznie ponad dwa miliony dzieci. www.akademiapuchatka.pl

www.dobra-mama.pl

sprawdzone przez mamy

MAMA NA ZAKUPACH Co kupić? Co powinno być warte uwagi rodziców? Co może się okazać szczególnie przydatne w opiece nad maluszkiem? Oto ciekawe propozycje.

NeoRetin żel/krem depigmentacyjny, nawilżająco-liftingujący na dzień z retinoidami SPF50 40ml

Krem przeznaczony do likwidacji wszystkich rodzajów przebarwień (ciemnych plam) skórnych oraz jako codzienna pielęgnacja przeciwzmarszczkowa skóry dojrzałej z filtrami UVA/UVB. Do użytku po ciąży i okresie karmienia piersią. Dostępny w aptece bez recepty. isis pharma, ok. 189 zł, ekopharm.pl

Ściereczka Color Absorber

Razem z ubraniami, dodaj do pralki ściereczkę Color Absorber od Paclana. Ochroni ubrania przed zafarbowaniem wchłaniając nadmiar barwników z tkanin. Opakowanie wystarczy na 15 prań. PACLAN, ok. 6,20 zł, paclan.pl

www.dobra-mama.pl

Olej rycynowy Isqunimet, z aplikatorem 199 zł,

Fugitatem quePhytopharm vit es posamust molupta qua Produkt kosmetyczny do pielęgnacji włosów, skóry Fugitatem que vit es posamust molupta quaessus, i paznokci o właściwościach regenerujących, pielęgonimus remquatiorae pererci non resequev posamust nujących,quaessus, natłuszczających i odżywczych.pererci Aplikator molupta onimus remquatiorae non zapewnia komfort i resequev. higienę stosowania, łatwość dozowania, precyzjęProducent, i wygodę nanoszenia, a także łatwiejszą i szybszą pielęgnację. www.nazwa.pl Phytopharm Klęka S.A., kroplapiekna.pl

Olejki do ciała

Juvit IQ

Uzupełnia dietę w kwasy omega-3: DHA i EPA oraz witaminę D3, B5 i B12. Zawiera składniki przyczyniające się do prawidłowego funkcjonowania mózgu, utrzymania sprawności umysłowej na prawidłowym poziomie oraz funkcji psychologicznych u dzieci powyżej 3 roku życia. hasco-lek, Ok. 16 zł / 200 ml, hasco-lek.pl

Laktator elektryczny LAKTA ZOE

Połączenie 3 olejów roślinnych (arganowego, jojoba, ze słodkich migdałów), witaminy E oraz naturalnych olejków eterycznych. Odżywiają, nawilżają, regenerują i wygładzają skórę, zwiększają jej elastyczność; poprawiają koloryt skóry, rozluźniają, regulują działanie gruczołów łojowych, wchłaniają się do głębszych warstw skóry, zapewniając odpowiednią skuteczność. PPHU KEJ Sp. z o.o., sklep.kej.pl

Z wbudowanym akumulatorem pozwala na pracę urządzenia bez użycia baterii. Imituje naturalny rytm ssania dziecka w trybie 2-fazowym: stymulacji oraz głębokiego odciągania. 5-stopniowa regulacja poziomów mocy pozwala dopasować czas i moc do indywidualnych potrzeb kobiety. Elastyczny lejek silikonowy doskonale dopasowuje się do kształtu piersi. SIMED PPH, simed.pl

Krem z czarnuszką „Nigellum”

Żel do mycia twarzy złuszczającooczyszczający

Wyrób medyczny na AZS. Polecany do łagodzenia objawów atopowego zapalenia skóry: zaczerwienienia, świądu, przesuszenia oraz łagodzenia reakcji alergicznych (w tym podrażnień słonecznych). Bez sterydów. Od 1. roku życia. PROLAB, prolabnaklo.pl

Rozjaśniający przebarwienia dla wszystkich rodzajów skóry, preparat można stosować codziennie, także w przypadku skóry wrażliwej. 150 ml, 79 ml. ISIS PHARMA, isis-pharma.pl

Babydream Isqunimet, żel do mycia 199 zł, & szampon Fugitatem que extra vit essensitive posamust molupta qua

Dzięki łagodnym deFugitatem que vitsubstancjom es posamustmyjącym moluptabardzo quaessus, likatnie remquatiorae oczyszcza wrażliwą i włosy. Alantoina onimus pererci skórę non resequev posamust i pantenol pozwalają na zachowanie naturalnego molupta quaessus, onimus remquatiorae pererci non płaszcza hydrolipidowego skóry. Żel nie zawiera resequev. kompozycji zapachowych, barwników, oleju parafinoProducent, wegowww.nazwa.pl i olejów mineralnych. Babydream, 12,99 zł/50 ml, rossmann.pl

Myjący peeling enzymatyczny WAX Tricho Oczyszcza skórę głowy z nadmiaru zrogowaciałego naskórka, odblokowuje ujścia mieszków włosowych. Odświeża skórę głowy i poprawia możliwość wchłaniania składników aktywnych zawartych w maskach. Swoje niezwykłe właściwości zawdzięcza zawartości kwasów owocowych, które wykazują właściwości keratolityczne. PILOMAX, 24,90 zł/200 ml, pilomax.pl

Samo zdrowie

Sok NFC z aceroli i jabłek. Jest idealnym rozwiązaniem dla mam dbających o podawanie swoim pociechom zdrowych napojów bez dodatku cukru. Co więcej owoce aceroli są jednym z najbogatszych źródeł witaminy C. PREMIUM ROSA, premiumrosa.pl

Akutol spray do usuwania plastrów

Spray na plastry - idealne rozwiązanie na szybkie, łatwe i bezbolesne usunięcie plastra/opatrunku. Bezpieczny i przyjazny dla skóry, nie wpływa na proces gojenia rany i nie jest wchłaniany przez ranę. Działa delikatnie także na wrażliwą i bardzo suchą, popękaną lub naruszoną skórę. Salus International Sp. z o.o., 18 zł, akutol.com.pl

Odkurzacz pionowy GreenGo MOD-35 marki MPM

Połaczenie technologii i designu. Bateria starcza na 30minut sprzątania, a elektroszczotka i wymienne końcówki docierają nawet do trudno dostępnych powierzchni. Zaawansowany system filtrowania to duża zaleta MOD-35. Małe gabaryty i składana rączka ułatwiają przechowywanie. MPM, 700 zł, mpm.pl

Woda źródlana specjalnie dla dzieci

Woda źródlana Baby Zdrój 0,25l n/gaz., niebieska (Boy), różowa (Girl) została przygotowana z myślą o dzieciach. Butelka doskonale wpasowuje się w małe rączki, a wyjątkowe zamknięcie typu „korek niekapek” zapewnia bezpieczeństwo picia wody nawet podczas ruchu. Baby Zdrój, babyzdroj.pl

Witamina C Pro – 1000 mg witaminy C w saszetce!

Witamina C jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Suplement diety Witamina C Pro od DrGaja to połączenie witaminy C, ekstraktu z dzikiej róży, suszonego miodu, rutyny oraz ekstraktów z imbiru i kurkumy. Dr Gaja, 18,30 zł, propharma24.pl

Otulacze muślinowe Pre-Washed

Delikatna bawełna muślinowa optymalnie dobrana dla niezrównanej lekkości otulaczy, starannie wykończona przy brzegach dla maksymalnej trwałości. Pre-Washed, czyli dodatkowo zmiękczone podczas specjalnego procesu prania i suszenia, dzięki czemu zyskują niewiarygodną miękkość. Idealne jako lekki kocyk na cieplejsze dni i noce, przytulanka czy moskitiera. motherhood, ok. 59,99 zł, motherhood.pl

Torba, przewijak, łóżeczko turystyczne 3w1

Baby Travel to pojemna torba, która pomieści wszystkie rzeczy i akcesoria potrzebne podczas podróży z niemowlakiem, wyposażona jest w 4 duże kieszenie, gdzie pomieścisz wszystkie niezbędne produkty do pielęgnacji dziecka ( pieluszki, chusteczki, butelki). Sango Trade, 229 zł, sangotrade.pl www.dobra-mama.pl

SPRAWDZONE PRZEZ MAMY

Szkoły rodzenia

BIAŁYSTOK Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Miejskim im. PCK, ul. Bema 89 D, tel. 85 741 58 95 Szkoła Rodzenia „DAR” Poradnia Laktacyjna mgr Małgorzata Tymińska, ul. Wojskowa 4, Białystok, tel. 501 675 997, szkolarodzeniadar.pl, info@szkolarodzeniadar.pl Centrum Medyczne Ryska Sp. z o.o. – bezpłatna szkoła rodzenia, ul. Sobieskiego 13, lok. 8, Białystok, tel. 85 733 32 22

BRZEZINY Szkoła Rodzenia przy Powiatowym Centrum Zdrowia w Brzezinach Sp. z o.o., ul. Marii Skłodowskiej-Curie 6, Brzeziny, tel. 506 008 861

BYDGOSZCZ

Jeśli chcesz, by Twoja Szkoła Rodzenia znalazła się w naszym spisie – napisz do nas! Dane adresowe zamieścimy również na naszej stronie www.dobra-mama.pl. Jeśli chcesz podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem w zakresie przygotowywania do macierzyństwa i opieki nad

Pielęgniarki i położne środowiskowe PULS MEDIC, Przychodnia Suchanino, ul. Otwarta 4, Gdańsk, tel. 697 376 045

Szkoła Rodzenia Bobaskowo, ul. Grzegórzecka 12/VIII, Kraków, tel. 791 557 767, kontakt@bobaskowo.com.pl

GIŻYCKO

Doula Olimpia, ul. Chmieleniec 41/47, Kraków, tel. 501 611 411, doulaolimpia@gmail.com

Indywidualna Szkoła Rodzenia Ewa Chabas, ul. Żeglarska 1/2, Giżycko, tel. 600 924 875, ewachabas.pl

KUTNO

GLIWICE

Szkoła Rodzenia przy Kutnowskim Samorządowym, ul. Kościuszki 52, Kutno, tel. 24 388 02 00, szpital.kutno.pl

Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Wielospecjalistycznym, ul. Kościuszki 11, Gliwice, tel. 32 238 20 91

LEGIONOWO

GRUDZIĄDZ

Szkoła Rodzenia TatiMami, ul. Sowińskiego 15 A, Legionowo, tel. 502 307 967

Szkoła Rodzenia przy Regionalnym Szpitalu, ul. Rydgiera 15/17, Grudziądz, tel. 56 641 41 88

LEGNICA

Szkoła Rodzenia „Vita” Anna Appelt, ul. Unii Lubelskiej 1 m. 5, Bydgoszcz, tel. 607 329 426, anna.appelt@vita.edu.pl, vita.edu.pl

Szkoła rodzenia SISMED, ul. Gołębia 8, Jaworzno, tel. 504 383 840, 690 308 123

CHORZÓW Szkoła Rodzenia Babi-Med, ul. Sobieskiego 19, Chorzów, tel. 32 241 28 31, 505 051 410, 505 051 411, babi-med.eu

CZECHOWICE-DZIEDZICE Szkoła Rodzenia – Bożena Węglarz-Kwarcińska, ul. Kochanowskiego 4, Czechowice-Dziedzice, tel. 606 124 737

DZIERŻONIÓW Dzierżoniowska Szkoła Rodzenia przy NZOZ Szpitalu Powiatowym w Dzierżoniowie, ul. Cicha 1, tel. 72 401 00 08

ELBLĄG Szkoła Rodzenia przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym, ul. Królewiecka 146, Elbląg, tel. 55 239 56 06

GDAŃSK POZ-Medik Mama i Ja, ul. Hynka 30, Gdańsk, tel. 535 911 195, pozmedik.biuro@gmail.com

www.dobra-mama.pl

redakcja@dobra-mama.pl Szkoła Rodzenia Picolino, ul. Smolki 5, 30-513 Kraków, tel. 883 608 832, biuro@picolino.pl

JAWORZNO

Szkoła Rodzenia Zespół Opieki Zdrowotnej, Beata Durawa – oddział ginekologiczno-położniczy, pl. Rydygiera 1, Chełmno, tel. 56 677 26 07 (sekretariat)

niemowlęciem – skontaktuj się z nami! Na maile czekamy pod adresem:

Szkoła Rodzenia MagMed, ul. Łanowa 66 B, Gdańsk, tel. 603 912 151, kontakt@magmed.eu

Szkoła Rodzenia „Brzdąc”, ul. Wrocławska 3, Bydgoszcz, tel. 52 372 30 25, 601 499 747, brzdac.bydgoszcz.eu

CHEŁMNO

Zapraszamy do współpracy!

KALISZ Szkoła Rodzenia przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym, ul. Toruńska 7, Kalisz, tel. 62 757 90 17, szkolarodzenia@szpital.kalisz.pl

KATOWICE Szkoła Rodzenia „Będziemy Rodzicami”, ul. Zawiszy Czarnego 7 A, Katowice, tel. 608 195 456 Fundacja Edukacji Zdrowotnej STIM, pl. Tadeusza Kościuszki 5, Sosnowiec, tel. 796 113 723 Szkoła Rodzenia „Miś Kuleczka”, ul. Raciborska 27 (przy Katowickim Centrum Onkologii), Katowice, tel. 601 558 953

KĘDZIERZYN-KOŹLE Szkoła Rodzenia w Szpitalu nr 1, ul. Roosvelta 2, Kędzierzyn-Koźle, tel. 77 406 24 12

KÓRNIK RUBUS Malinowa Szkoła Rodzenia, ul. Wyspiańskiego 13, Kórnik, tel. 692 194 491, malinowerodzenie.pl

KRAKÓW Szkoła Rodzenia „Ujastek”, ul. Ujastek 3, Kraków, tel. 600 420 674, szkola-rodzenia.ujastek.pl, szkola@ujastek.pl

Szkoła Rodzenia przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym, ul. Iwaszkiewicza 5, Legnica, tel. 516 076 737, szkolarodzenia@szpital.legnica.pl

ŁÓDŹ Szkoła Rodzenia „NAS TROJE”, ul. Sterlinga 16/18, Łódź, tel. 797 422 408, nas-troje.ipt.pl, sborowska@ipt.pl Centrum Wsparcia Przyszłych Mam, ul. Kosodrzewiny 88 A, Łódź, tel. 502 206 577 Akademia Rodzenia Malinowa, ul. Kilińskiego 21, Łódź, tel. 731 189 069, rejestracja@przychodniamalinowa.pl Centrum okołoporodowe Wesoła Rodzinka, ul. Przełajowa 22b/22C, Łódź, tel. 535 565 331, kontakt@wesola-rodzinka.pl Szkoła Rodzenia przy Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki, ul. Rzgowska 281/289, Łódź, tel. 42 271 10 09, szkolarodzenia@iczmp.edu.pl

MIELEC Szkoła Rodzenia „Aktywni Rodzice” ul. Zygmuntowska 3, 39-300 Mielec

MILANÓWEK

Szkoła Rodzenia, ul. Chojnowska 112, Legnica, tel. 609 571 842

Szkoła Rodzenia w Milanówku, ul. Spacerowa 4 (biblioteka miejska), tel. 512 342 694

LUBLIN

NOWY DWÓR MAZOWIECKI

„Twoja Położna” Bezpłatna Szkoła Rodzenia, ul. Jana Kiepury 5, Lublin, tel. 571 328 477, info@polozna.lublin.pl

Oddział Położniczy przy Nowodworskim Centrum Medycznym, ul. Miodowa 2, Nowy Dwór Mazowiecki, tel. 510 900 254

Szkoła Rodzenia „Lidia”, ul. Żulińskiego 8, Lublin, tel. 607 217 417, lidia@szkolarodzenia-lublin.pl

NOWY SĄCZ

Bezpłatna Szkoła Rodzenia Agnieszki Brześcińskiej, ul. Lotnicza 5, Lublin, tel. 530 235 292, agabrzescinska@wp.pl

NZOZ Femina, Szkoła Rodzenia Szczęśliwie Urodzeni, ul. Nadbrzeżna 77, Nowy Sącz, tel. 606 906 815

Szkoła Rodzenia przy Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym, ul. Jaczewskiego 8, tel. 81 724 47 71, posturzynska@gmail.com

OLSZTYN

Szkoła Rodzenia przy Rodzinnym Centrum Medycznym Lubimed, ul. Woronickiego 11, Lublin, tel. 603 130 850

ŁĄCKO Szkoła Rodzenia przy NZOZ Femina, Łącko 662, tel. 504 186 217

ŁOMŻA Bezpłatna Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Wojewódzkim w Łomży im. Kard. Stefana Wyszyńskiego, ul. Piłsudskiego 11, Łomża, tel. 86 473 36 61, szkola@szpital-lomza.pl, szpital-lomza.pl Szkoła rodzenia przy Łomżyńskim Centrum Medycznym, ul. Słowikowa 9, Łomża tel. 602 460 478, florczykbozena@gmail.com

Szkoła Rodzenia Grażyny Łaganowskiej, ul. Wańkowicza 5/29, Olsztyn, tel. 89 542 97 66, 501 243 256

OSTROŁĘKA Szkoła Rodzenia przy Mazowieckim Szpitalu Specjalistycznym im. dr. Józefa Psarskiego, al. Jana Pawła II 120 A, Ostrołęka, tel. 506 942 088, 502 597 127

OSTRÓW WIELKOPOLSKI Szkoła Rodzenia przy Zespóle Zakładów Opieki Zdrowotnej, ul. Limanowskiego 20/22, Ostrów Wielkopolski, tel. 62 595 12 62

PABIANICE

Szkoła Rodzenia przy Pabianickim Centrum Medycznym, budynek 1 A, ul. Jana Pawła II 68, Pabianice, tel. 42 215 49 65, 600 974 678

PIEKARY ŚLĄSKIE Edukacja przedporodowa cieżarnych w ramach gabinetu położnej POZ, ul. Tarnogórska 46A, Piekary Śląskie, tel. 509 951 180 Szkoła Rodzenia BABYCARE przy NZOZ Medicare, ul. Bytomska 64, Piekary Śląskie, tel. 797 405 024

Centrum Medyczne CHŁODNAMED, ul. Chłodna 26, Radom, tel. 502 166 165, 48 331 06 46, kontakt@www.chlodnamed.pl

RADOMSKO Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Powiatowym, ul. Jagiellońska 36, Radomsko, tel. 44 685 47 20, ginekologia@szpital.biz.pl

Szkoła Rodzenia przy Piekarskim Centrum Medycznym, ul. Szpitalna 11, Piekary Śląskie, tel. 32 284 55 20 wew. 53

Szkoła Rodzenia „Cud Narodzin”, ul. Narutowicza 3, tel. 515 496 617, szkolarodzenia.radomsko@tlen.pl

PIOTRKÓW TRYBUNALSKI

RYBNIK

Szkoła Rodzenia przy PCDM w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Roosevelta 3, Piotrków Trybunalski, tel. 44 645 11 55

POLANICA ZDRÓJ Szkoła Rodzenia przy Specjalistycznym Centrum Medycznym, ul. Jana Pawła II 2, Polanica Zdrój, tel. 604 083 194

POZNAŃ Bezpłatna szkoła rodzenia „Bambino”, ul. Górki 17 A/5, Poznań, tel. 730 701 378, kontakt@szkola-bambino.pl Bezpłatna Szkoła Rodzenia DzieciOK, ul. Katowicka 67 B/104, Poznań, tel. 600 912 769, info@dzieciok.pl Centrum Opieki Okołoporodowej Mamutek, ul. Ratajczaka 35, Poznań, tel. 691 797 447, mamutek@mamutek.eu Bezpłatna Szkoła Rodzenia HEGET, ul. Kancierska 2, Poznań, tel. 795 884 422, biuro@heget.pl, heget.pl Bezpłatna Naramowicka Szkoła Rodzenia, ul. Boranta 15, Poznań, tel. 530 603 862 Bezpłatna Szkoła Rodzenia Mama i Ja, ul. Kochanowskiego 6, Poznań, mamaija.biuro@gmail.com, mamaijainfo.pl Szkoła Rodzenia Mama Gaja, ul. Jeleniogórska 16, Poznań, tel. 530 812 811, kontakt@mamagaja.pl

PRUDNIK Szkoła Rodzenia w PCM SA, ul. Szpitalna 14, Prudnik, tel. 77 406 78 99, pcm@pcm.prudnik.pl Szkoła Rodzenia ABC Dobry Start, ul. Kościuszki 36/1, Prudnik, tel. 77 436 30 39

PSZÓW Szkoła Rodzenia przy NZOZ „Vitamed”, ul. Andersa 22, Pszów, tel. 32 729 10 92

PYSKOWICE

Szkoła Rodzenia NZOZ „PRO FEMINAE” S.C., ul. Reymonta 60, Rybnik, tel. 32 422 65 82, 607 677 320, szkolarodzenia.rybnik@poczta.onet.pl Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Lift-Med, ul. Cegielniana 14, Rybnik, tel. 32 440 88 99, rejestracja@liftmed.pl

RZESZÓW Szpital Specjalistyczny Pro-Familia, ul. Witolda 6 B, Rzeszów, tel. 17 773 57 00, pro-familia.pl

Coachingowa szkoła rodzenia i karmienia Lakta Vita, ul. Zagłoby 8/8, Rzeszów, tel. 664 156 366, laktavita.pl Szkoła Rodzenia przy szpitalu Wojewódzkim nr 2 w Rzeszowie, ul. Lwowska 60, Rzeszów, tel. 17 866 40 07, szpital2.rzeszow.pl Szkoła rodzenia przy CM MEDYK, ul. Leska 2, Rzeszów, tel. 505 583 988 Szkoła Rodzenia przy szpitalu miejskim, ul. Czackiego 2, Rzeszów, tel. 17 861 10 31, do 37 i 39 w. 356 Szkoła Rodzenia Nasz Skarb, ul. Reformacka 4, Rzeszów, tel. 601 316 546, 506 436 323

NZOZ Femina, Szkoła Rodzenia Szczęśliwie Urodzeni przy przedszkolu „Wesołe Nutki”, ul. Jana Czecha 7, Stary Sącz

SZCZECIN Szkoła Rodznenia „Nowe Życie” przy Centrum Edukacji Okołoporodowej ul. Więckowskiego 1/5 (I p.), Szczecin, tel. 509 508 109, info@szkolarodzenia-ceo.pl Bezłatna Szkoła Rodzenia, ul. Marii Curie-Skłodowskiej 11, Szczecin tel. 505 142 449, info@szkolarodzenia.szczecin.pl Szkoła Rodzenia przy Centrum Narodzin MAMMA, ul. Sowia 38, Szczecin-Kijewo, tel. 91 462 80 00, recepcja@centrumnarodzin.pl

SZCZYTNO Przyszpitalna Szkoła Rodzenia w Szczytnie, ul. Skłodowskiej 12, Szczytno, tel. 89 623 21 14

ŚRODA WIELKOPOLSKA Szkoła Rodzenia przy Średskim Szpitalu Serca Jezusowego, ul. Żwirki i Wigury 10 (2 piętro), Środa Wielkopolska, tel. 517 809 953

ŚWIĘTOCHŁOWICE Szkoła Rodzenia przy ZOZ Świętochłowice, ul. Zubrzyckiego 36, Świętochłowice, tel. 602 304 796, zoz.net.pl, nowak@zoz.net.pl

Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Inflacka, ul. Inflacka 6, Warszawa, tel. 22 697 33 33, 22 697 32 41, rejestracja@inflacka.pl Szkoła Rodzenia przy Szpital Kliniczny im. ks. Anny Mazowieckiej, ul. Karowa 2, Warszawa, tel. 22 596 62 84, sekretariat@szpitalkarowa.pl Centrum dla kobiet aKuku, Szkoła rodzenia, ul. Grzybowska 4/110, tel. 604 786 858, polozna@polozna.com.pl, polozna.com.pl Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Specjalistycznym im. Świętej Rodziny SPZOZ, ul. Madalińskiego 25, Warszawa, tel. 22 451 26 00, przychodnia@szpitalmadalinskiego.pl Szkoła Rodzenia przy Centrum Medycznym Żelazna, ul. Żelazna 90, Warszawa, tel. 668 308 855, 22 255 98 18, dydaktyka@szpitalzelazna.pl Szkoła Rodzenia przy Przychodni Lekarskiej ORLIK, ul. Ostrobramska 101, Warszawa, tel. 22 506 54 84, rejestracja@przychodnia-orlik.pl

WROCŁAW Bezpłatna Szkoła Rodzenia ,,Świadomi Rodzice”, ul. Przyjaźni 54, Wrocław, tel. 607 855 212, mar.olb@interia.pl, fizjomedicum.pl Centrum Rodzicielstwa Bliskości Joanna Paluchiewicz, ul. Jedności Narodowej 118 A, Wrocław, tel. 662 130 197, kontakt@centrumrodzicielstwa.pl Szkoła Rodzenia przy CE-Mama, ul. Tomaszowska 6/1, Wrocław, tel. 605 197 972, polozna.wroc@wp.pl Szkoła Rodzenia przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym we Wrocławiu, ul. H. M. Kamieńskiego 73 A, Wrocław, tel. 71 327 01 75, 661 924 261, sekretariat@wssk.wroc.pl Szkoła Rodzenia Mama Gaja, ul. Hallera 188/1, Wrocław, tel. 530 812 811, kontakt@mamagaja.pl

TARNÓW

Szkoła Rodzenia przy CE-Mama, ul. Kościelna 10/7 I piętro (osiedla Agata „Kraina Mowy”), Siechnice, tel. 505 197 972, polozna.wroc@wp.pl

Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Wojewódzkim im. Świętego Łukasza w Tarnowie, ul. Lwowska 178 A, Tarnów, tel. 14 631 57 98, 696 372 722, sekretariat@lukasz.med.pl

Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Specjalistycznym im. A. Falkiewicza we Wrocławiu, ul. Warszawska 2, Wrocław, tel. 71 377 41 46, szpital@falkiewicza.internetdsl.pl

SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE

Szkoła Rodzenia Humano przy Specjalistycznym Szpitalu im. E. Szczeklika w Tarnowie, ul. Spitalna 13, Tarnów, tel. 14 631 03 05

ZABRZE

Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Miejskim w Siemianowiach Śląskich, ul. 1 Maja 9, Siemianowice Śląskie, tel. 32 228 30 30, 570 589 305, sekretariat@zozsiemianowice.pl

SOSNOWIEC Szkoła Taty i Mamy przy Fundacji Edukacji Zdrowotnej STIM, ul. Bohaterów Monte Cassino 44, Sosnowiec, tel. 796 113 723, szkola@fundacjastim.pl Szkoła Rodzenia przy Sosnowskim Szpitalu Miejskim, ul. Szpitalna 1, Sosnowiec, tel. 32 413 03 95, 32 413 03 96, sekretariat@szpital.sosnowiec.pl

RADOM

Centrum pomocy rodzinie i życiu, ul. Skautów 1, Sosnowiec, tel. 32 269 51 70, rodzina@sosnowiec.opoka.org.pl

Szkoła Rodzenia przy NZOZ Gołębiów, ul. Paderewskiego 6, Radom, tel. 48 389 99 88

STARY SĄCZ

Szkoła Rodzenia Alina Rumowska, ul. Czerniakowska 231, Warszawa, tel. 605 304 657

SIECHNICE

Szkoła Rodzenia przy Szpitalu w Pyskowicach, ul. Szpitalna 2, Pyskowice, tel. 32 233 24 24

Szkoła Rodzenia Beba, ul Wernera 33/37, Radom, tel. 570 236 920, biuro@beba.edu.pl

Szkoła Rodzenia „Cud Narodzin”, ul. Mickiewicza 15, Stalowa Wola, tel. 723 626 693

STALOWA WOLA Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Specjalistycznym w Stalowej Woli, ul. Staszica 4, Stalowa Wola, tel. 15 843 33 38, 15 843 33 58, szpital-stw.com

TORUŃ NZOZ Twoja Położna, ul. Olsztyńska 18 B, Toruń, tel. 733 617 400 Szkoła Rodzenia przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym im. L. Rydgiera w Toruniu, ul. Św. Józefa 53-59, Toruń, tel. 56 679 31 41

WARSZAWA Szkoła Rodzenia „Dla Mamy i Taty”, ul. Łojewska 6, Warszawa, tel. 503 727 082 Beauty Mama, Szkoła Rodzenia Magdaleny Hryciuk, ul. Starodęby 10/49, Warszawa-Ursus, tel. 606 517 379, biuro@beautymama.com.pl Szkoła Rodzenia Centrum Dydaktycznego IPS, ul. Poleczki 40A, Warszawa, tel. 501 380 424 (zapisy), |663 805 824 (zapisy), k.wasilewska@ips.pl

Szkoła rodzenia przy Szpitalu Miejskim w Zabrzu, ul. Zamkowa 4, Zabrze, tel. 783 918 101, czkid@szpitalzabrze.pl Szkoła rodzenia Zabrze, ul. Piłsudskiego 12d/9, Zabrze, tel. 693 467 182, 32 276 23 60, szkolarodzenia.zabrze@op.pl

ZAMOŚĆ Szkoła Rodzenia przy Woj. Szpitalu im. Jana Pawła II, Kazimiera Rogucka, al. Jana Pawła II 10, Zamość, tel. 84 677 34 74, 84 677 34 85

ŻORY Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Miejskim w Żorach, ul. Dąbrowskiego 20, tel. 32 434 12 24, 32 434 12 45, szkolarodzenia@mzoz.zory.pl

Więcej szkół rodzenia dostępnych na www.abcdobrejmamy.pl www.dobra-mama.pl

newsy

Dobre adresy ACTIDERMA

ATTIPAS

LIONELO

DLA WCZEŚNIAKA

apcinstytut.pl

DOREL POLSKA

attipas.pl

BABY BOOM BAYER

CROCS crocs.pl

actiderma.pl

APC INSTYTUT

Oto firmy, które WAM polecamy!

FARMINA

babyboom.net.pl

bepanthen.pl

dlawczesniaka.pl

maxicosi.pl

farmina.pl

lionelo.com

MAXI COSI

maxicosi.pl

PREMIUM ROSA RECARO

recaro-kids.pl

MIODY MANUKA

miodymanuka.pl

SCANDINAVIAN BABY

MEDIDERM BABY

medidermbaby.pl

SIMED

MLECZNA BIŻUTERIA mlecznabizuteria.pl

SLEEPON

SMART PHARMA

BIOARON

bioaron.pl

HASCO-LEK

hasco-lek.pl

MONINI

BELLAMY

bellamy.pl

HEXANOVA

hexanova.pl

MOTHERHOOD

motherhood.pl

SOPELEK

BRANCO

branco.pl

ISIS PHARMA

PHARMACERIS

emotopic.pl

VAGICAL

PHYTOPHARM

phytopharm.pl

CARETERO

caretero.pl

KELO-COTE

CEBA BABY

cebababy.eu

KEJ

Milky Way Jewelry Lidia Marciniak ul. Chełmska 13 72-600 Świnoujście

www.mlecznabizuteria.pl

kupon rabatowy

-15% -10%

na produkt Aspinosek

na hasło: DOBRAMAMA (do wykorzystania do 30.04.2020) na olejki do ciała

na hasło: OLEJKI (do wykorzystania do 30.04.2020)

www.sklep.kej.pl KEJ - kosmetyki naturalne, wyroby medyczne

1 opakowanie 28 kapsułek

/sklep_kej

kej.pl

kelo-cote.pl

PROLAB

monini.pl

prolabnaklo.pl

scandinavianbaby.pl

simed.pl

GENEPLANET testnifty.pl

isis-pharma.pl

premiumrosa.pl

sleepon.eu smartpharma.com.pl

sopelek.info.pl vagical.pl

•Pielęgnacja •Ochrona •Profilaktyka

HIGIENA INTYMNA Maść hypoalergiczna dla: dorosłych - dzieci - niemowląt. Made in France w promocyjnej cenie. Maść na bazie której powstała maść Deumavan® Natur.

Maść przetestowana dermatologicznie. Actiderma powstała z wysokooczyszczonych parafin wzbogacona o witaminę E i glicerynę (zgodnie z Europejską Normą Farmakopei). Nie zawiera farmakologicznych substancji czynnych, w tym hormonów, parabenów, konserwantów, jak również substancji zapachowych. Do stosowania dla niemowląt, dzieci i dorosłych w przypadku dolegliwości spowodowanych suchością skóry i błon śluzowych, w tym pochwy i zewnętrznych okolic intymnych. Maść jest dobrze tolerowana przez osoby ze skłonnościami do alergii. Produkt nie ma ograniczeń wiekowych. Przetestowany dermatologicznie na Uniwersytecie w Lubece (Niemcy). Posiada szerokie możliwości stosowania w ginekologii, dermatologii, uroginekologii i pesaroterapii. Maść Actiderma zabezpiecza skórę cienką warstwą ochronną przed patogenami, bakteriami i działaniem szkodliwych warunków zewnętrznych. W razie potrzeb stosować kilka razy dziennie zgodnie z przeznaczeniem. 70% poprawy przy suchej skórze, 91% poprawy przy łuszczycy, 76% poprawy przy chropowatości, 30% wzrost wilgotności, 5 składników (trzy rodzaje parafin, gliceryna i witamina E). Zero alergii, zero ryzyka i skutków ubocznych!

Dostępna w wybranych aptekach. www.actiderma.pl | actiderma.eu

Dystrybutor

Al Jerozolimskie 146 C, 02-305 Warszawa tel. 22 668 68 23, fax. 22 668 99 81 e-mail: apc@apcinstytut.pl, www.apcinstytut.pl

Nie stosować do oczu i z prezerwatywami lateksowymi. Można stosować z poliuretanowymi i AT-10. Przechowywać w temp. do 22°C.

AUTOPROMOCJA

Jedynie

30 zł w tym koszty wysyłki

PRENUMERATA W SUPERCENIE! 6 wydań

+ niespodzianka*

Zamów już dziś: www.dobra-mama.pl/prenumerata Infolinia: 17 852 52 20 * Niespodzianki dostępne do wyczerpania zapasów.

ISSN 2080-5551 INDEKS 256013 nr 1 (59) 2020 DOBRY DOM Sp. z o.o. Sp. Komandytowa 35-302 Rzeszów, ul. Litewska 10 | tel.: 17 852 52 20 | www.dobra-mama.pl, www.grupadobrydom.pl REDAKTOR NACZELNA DOMINIKA WIEWIÓRSKA dw@grupadobrydom.pl

Dyrektor Biura reklamy Krzysztof Babiarz reklama@grupadobrydom.pl

KOLPORTAŻ Mirosław Trawka mt@grupadobrydom.pl

ZESPÓŁ REDAKCYJNY Joanna Lubiniecka | SYLWIA PRZYTUŁA redakcja@grupadobrydom.pl

ASYSTENT DS. MARKETINGU Małgorzata Lomper ml@grupadobrydom.pl

PRENUMERATA prenumerata@grupadobrydom.pl tel. 601 213 376

OPRACOWANIE GRAFICZNE Rafał Koziarz | rk@grupadobrydom.pl Grzegorz Piwko | gp@grupadobrydom.pl ANNA BRODZIAK | ab@grupadobrydom.pl

Dyrektor ds. Koordynacji Dorota Prokopiak dp@grupadobrydom.pl

FOTOGRAFIA NA OKŁADCE Shutterstock

© Copyright by DOBRY DOM 2020 Opracowanie graficzne i merytoryczne magazynu stanowi własność Wydawcy. Kopiowanie oraz wykorzystywanie w jakikolwiek sposób materiałów bez pisemnej zgody Wydawcy jest zabronione. Wydawca nie odpowiada za treść reklam oraz artykułów sponsorowanych zamieszczonych w katalogu. Ceny prezentowanych produktów są uaktualnione w okresie redagowania pisma (styczeń/luty 2020). Przewodnik DOBRA MAMA ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Jest zbiorem wielu przydatnych informacji o ciąży oraz macierzyństwie, które nie mogą być traktowane jako zalecenia, ale wyłącznie jako pomoc w poznawaniu tajników ciąży, wychowania i pielęgnacji noworodków. Zaistniałe problemy czy wątpliwości dotyczące konkretnych przypadków należy bezzwłocznie konsultować z prowadzącym lekarzem ginekologiem lub innym stosownym specjalistą w danej dziedzinie. Wydawca nie odpowiada za treść reklam, nie ponosi również żadnych konsekwencji prawnych ani odpowiedzialności za następstwa mogące wyniknąć na skutek zastosowania podanych informacji bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. W przypadku kontaktu z redakcją informujemy, iż Administratorem danych osobowych jest Dobry Dom Sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Rzeszowie przy ulicy Litewskiej 10. Możesz zapoznać się z naszą Polityką prywatności, która znajduje się pod adresem www.grupadobrydom.pl/politykaprywatnosci Nakład rozpowszechniany płatny czyli suma sprzedaży egzemplarzowej wydań drukowanych, sprzedaży egzemplarzowej e-wydań, prenumeraty wydań drukowanych i prenumeraty e-wydań oraz innych płatnych form rozpowszechniania wydań drukowanych i innej płatnej dystrybucji e-wydań. Sprzedaż ogółem czyli suma sprzedaży egzemplarzowej wydań drukowanych, sprzedaży egzemplarzowej e-wydań oraz wszystkich form prenumeraty wydań drukowanych i prenumeraty e-wydań.

¢¢ ¢¢

¢¢