nr 3 (61) 2020 cena: 3,99 zł (w tym 8% VAT)
Ciąża oczami dziecka Dziewięciomiesięczna podróż malucha
Łożysko Niezwykły łącznik
Odparzenia Problem wielkiej wagi
Hipoalergiczne Kosmetyki do pielęgnacji
Urlop w nowej rzeczywistości
Wózek 3w1
O czym należy pamiętać?
ISSN 2080-5551 INDEKS 256013
Czy warto w niego zainwestować?
TEMAT NUMERU
Czas z dzieckiem
NIEZBĘDNIK:
Sposoby na jego spędzanie w dobie koronawirusa
gadżet-mama
nowości dla dzieci
Pakujemy się do szpitala
Toteme
Nomi
odwiedź nas na www.bellamy.pl i dowiedz się więcej
Pinette
Dołącz do nas
Bellamy ul. Kościuszki 27, 38-500 Sanok, tel. +48 13 44 40 156, kom. 533 994 698, www.bellamy.pl, biuro@bellamy.pl
OD REDAKCJI
Zobacz nas w sieci!
/dobra.mama
Od redakcji lub w tropikalnej dżungli. A może jesz-
ka” z brzuszka mamy – takie rzeczy tyl-
cze planujecie urlopy? Dla wszystkich,
ko u nas! ;) Staramy się także odpowie-
którzy będą mieli do wykorzystania
dzieć na Wasze pytania i uspokoić oba-
wolny czas w gronie rodzinnym, przy-
wy. Kiedy wybrać szpital i położną? Jak
gotowaliśmy temat numeru – pora-
spakować torbę w czasie pandemii? Tego
dy, jak wybrać odpowiednie i bezpiecz-
dowiecie się z lektury artykułów naszych
ne miejsce na spędzenie urlopu oraz jak
specjalistów. Podsuwamy także podpo-
zaangażować najmłodszych we wspól-
wiedzi, jak opiekować się Waszym szczę-
ne aktywności. Odłóżcie na bok smart-
ściem, gdy już pojawi się na świecie oraz
fony i tablety i razem poszukajcie przy-
jakie łóżeczko i wózek dla niego wybrać.
Koniec wakacji to nie koniec korzy-
gód oraz ciekawych gier. To na pewno
Mamy nadzieję, że lektura najnowszego
stania z uroków ciepłej pogody. Wrze-
zaprocentuje w Waszych relacjach!
wydania poradnika pochłonie wszyst-
sień i październik często potrafią zasko-
Wciąż oczekujecie na narodziny Wasze-
kich naszych Czytelników, czego wszyst-
czyć wysokimi temperaturami, warto
go dziecka? Pewnie nie możecie się już
kim przyszłym i obecnym rodzicom
więc dobrze wykorzystać końcówkę lata.
doczekać, aż je zobaczycie, może zasta-
serdecznie życzymy!
Spacer z maluszkiem może zmienić się
nawiacie się, co ono czuje w Waszym
w ciekawą wyprawę, a letnia stylizacja
brzuszku... Możecie się co nieco do-
pomoże Wam poczuć się jak na plaży
wiedzieć z ekskluzywnego „pamiętni-
D ro g ie M am y !
Miłej lektury! Redakcja „Dobrej Mamy”
Nasi eksperci
dr n. med. Tadeusz Oleszczuk
Irena Sienkiewicz-Jabłońska
ginekolog-położnik
międzynarodowy konsultant laktacyjny
Magdalena Szymańska
specjalista dietetyk, współwłaścicielka poradni dietetycznej Food & Diet
Justyna Garstecka
Agnieszka Trojnar
Ewa Klik
Danuta Szczerba
założycielka Motherhood
właścicielka sklepu zielarskiego ZiołoMed w Rzeszowie
położna, ambasadorka kampanii „Położna na medal”
położna
Dorota Kowalczyk
dr n. med. Barbara Obłoj
Dorota Dąbek
Bożena Florczyk
Aleksandra Osińska
ekspert Smart Pharma Sp. z o.o.
lekarz stomatolog, właściciel i dyrektor medyczny Centrum Ortodoncji i Implantologii ODENT w Warszawie
położna
pediatra neonatolog, konsultant laktacyjny, Szpital Wojewódzki w Łomży, Łomżyńskie Centrum Medyczne
położna i arteterapeutka, założycielka Szkoły Rodzenia ABC Dobry Start w Prudniku
Współpraca: Małgorzata Woźniak, ekspert Floradix Marcin Sadowski
Anna Szymaszek
marketing manager RECARO
specjalista ds. PR produktowego w FFiL Śnieżka SA
4
www.dobra-mama.pl
Michał Kanarkiewicz
popularyzator gry w szachy w Polsce
Joanna Preisner
Mama Hotelarz
eksperci Programu edukacyjnego Kubusiowi Przyjaciele Natury
70
TEMAT NUMERU
Moda i uroda
16 24
SUMMER BABY LOVE
Moda dla mam z brzuszkiem - jakie trendy wybrać na wygodne spacery?
Kosmetyczne kompendium Domowe spa w ciąży.
Strefa dziecka
Spis treści NUMER 61 / sierpień - wrzesień 2020
Newsy
8
CO? GDZIE? KIEDY?
10
KĄCIK CZYTELNIKA
80
Zapowiedzi, premiery, nowości w świecie parentingu. Książeczki dla dzieci, które bawią, uczą i pobudzają wyobraźnię.
DOBRE ADRESY
70 74
Niezbędnik What’s new?
14
GADŻET-MAMA
44 54
Nowości na rynku parentingowym. Co warto mieć? Produkty, które ułatwiają i uprzyjemniają opiekę nad maluszkiem.
Hipoalergiczne, czyli jakie? Kosmetyki do pielęgnacji malucha.
SpacerowY must have
Co zabrać ze sobą, by być przygotowanym na każdą ewentualność?
Strefa mamy
38
Przepis na życie karmiącej mamy
72
Oszczędzanie wody
6
Zdrowa i zbilansowana dieta. Jak zaangażować w to dzieci?
www.dobra-mama.pl
Czyste i zdrowe uszy
42
Pierwsze ząbki
46
Kąpiel i spółka
48
Odparzenia POD SPECJALNYM NADZOREM
50
Witaminowe abecadło
Czas wolny dziecka w czasach pandemii
Czym zająć dziecko, żeby nie spędziło wszystkich letnich dni przed ekranem komputera?
Urlop w nowej rzeczywistości
O czym należy pamiętać?
Niezwykły łącznik – łożysko
22
NIEDOKRWISTOŚĆ W CIĄŻY
28
Ciąża oczami dziecka
30
Rodzisz niedługo?
32
Wielkie przygotowania na przyjście dziecka
36
Przygotuj się na cesarskie cięcie
Zapewnia prawidłowy rozwój dziecka. Dieta i suplementacja.
Rozwój małego człowieka przedstawiony z innej strony...
Jak spakować się do szpitala w czasach koronawirusa?
Jaki wybrać szpital, położną i co przyda się po porodzie?
Wskazania do CC.
Jak przeżyć ząbkowanie i nie zwariować? Jak kąpać dzidziusia, jak pielęgnować uszka, pępuszek, ciemiączko?
Zasady pielęgnacji.
Witaminy niezbędne dla dziecka.
60
Czy warto zainwestować w wózek 3 w 1?
64
Baza w dżungli czy lot balonem?
68
Łóżeczkowe dylematy
Ciąża i poród
20
Jak uniknąć infekcji i dbać o ten ważny narząd?
Strefa taty
Temat numeru
Polecane dla mamy i dziecka.
12
40
Plusy i minusy tej ważnej decyzji.
Kreatywny pokój dziecka.
Jak wybrać najlepsze łóżeczko?
Sprawdzone przez mamy
76
Mama na zakupach
78
Szkoły rodzenia
Produkty przydatne dla mamy i maluszka.
Baza najlepszych placówek w kraju.
28
Patyczek higieniczny do nosa i uszu niemowląt. Oczyść nosek i uszka swojego dziecka w bezpieczny i skuteczny sposób.
Wsparcie nauki korzystania z toalety. Miękka, silikonowa opaska – 3 tryby ustawienia czasu.
Bezpieczny uchwyt na butelkę i praktyczny sposób, aby smoczek i zabawki dziecka były zawsze w zasięgu ręki.
Dla noworodków i niemowląt. Skracanie maleńkich paznokci bez skaleczeń i bez obaw!
NEWSY newsy
Co słychać?
Szukasz informacji o ciekawych warsztatach, eventach, targach dla rodziców i dzieci? Przedstawiamy najistotniejsze informacje, którymi warto się zainteresować.
Położna godna zaufania - 7. edycja kampanii „Położna na medal” Na początku kwietnia wystartowała kolejna, 7. edycja ogólnopolskiej kampanii społeczno-edukacyjnej „Położna na medal” i prowadzonego w jej ramach konkursu na najlepszą położną w Polsce i najlepsze położne w poszczególnych województwach. Do 30 września pacjentki, matki i ich rodziny, a także same położne, mogą zgłaszać kandydatury na stronie poloznanamedal.info. Głosowanie potrwa do 31 grudnia. Celem projektu, prowadzonego nieprzerwanie od 2014 r. przez Akademię
Malucha Alantan i Zakłady Farmaceutyczne UNIA, jest edukacja w zakresie dobrych praktyk w opiece okołoporodowej, uświadamianie społeczeństwa odnośnie do roli, kompetencji, obowiązków i odpowiedzialności położnych. Inicjatywie patronuje Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, a merytorycznie wspierają: Polskie Towarzystwo Położnych, Stowarzyszenie Dobrze Urodzeni oraz Polskie Centrum Edukacji.
poloznanamedal.info
#Każdy plakat pomaga - Razem możemy więcej W ramach charytatywnego projektu „#Każdy plakat pomaga” na stronie www.empik.com/kazdy-plakat-pomaga odbywa się sprzedaż limitowanych plakatów zaprojektowanych przez Jana Kallwejta, cenionego polskiego ilustratora. Dochód ze sprzedaży zostanie przekazany na rzecz Omenaa Foundation, która wykorzysta pieniądze na zakup komputerów do polskich domów dziecka. Akcja powstała z inicjatywy E.Wedel we współpracy z Fundacją Omeny Mensah oraz marką Empik.
empik.com/kazdy-plakat-pomaga
BabySafe liderem Jakości Polscy klienci wybrali najlepsze marki fotelików samochodowych. Na podium jako jedyna polska marka znalazły się foteliki BabySafe – aż 83,3% klientów uważa tę markę za najlepszą oraz poleca jej zakup. Badanie zostało zrealizowane na grupie 16705 konsumentów, dobranych reprezentatywnie dla polskiego społeczeństwa.
babysafe.eu
8
www.dobra-mama.pl
Ekocuda jesienią w trzech miastach Ekocuda – targi kosmetyków naturalnych odbędą się jesienią w trzech miastach: Poznaniu (3–4.10), Gdańsku (24–25.10) oraz w Warszawie (21–22.11)! To wielkie święto dla miłośników naturalnej pielęgnacji, które już od 4 lat integruje oraz edukuje społeczność w kwestii świadomych wyborów konsumenckich. Uczestnicy będą mogli zapoznać się z ofertą producentów kosmetyków naturalnych z Polski i zagranicy, skonsultować dobór produktu, skorzystać z rabatów i poznać nowe, wartościowe marki. Targi odbędą się przy zachowaniu wszystkich zasad bezpieczeństwa.
ekocuda.com facebook.com/ekocudacom
Skąd się wzięły „ziuki”? - Czyli jak oswoić profilaktykę hemofilii u najmłodszych Życie z hemofilią może być wyzwaniem zarówno dla małych, jaki i dorosłych pacjentów. Zwłaszcza tych pierwszych przeraża myśl o jakichkolwiek procedurach medycznych. Nawet prosty zastrzyk potrafi urosnąć w ich wyobraźni do rangi skomplikowanego zabiegu, nie mówiąc już o regularnym podawaniu koncentratu niedoborowego czynnika krzepnięcia. Dlatego jednym z ważnych elementów drugiej edycji kampanii „Z hemofilią przez życie” jest odczarowanie wyobrażenia na temat iniekcji związanych z profilaktycznym leczeniem hemofilii. Pacjenci zaangażowani w projekt dzielą się swoimi historiami, a eksperci przekonują, że personalizowana profilaktyka umożliwia aktywne życie z hemofilią.
Targi Trends 4 Kids po raz pierwszy w Lublinie! - Targi Lublin, ul. Dworcowa 11 - 6 września 2020 - Godz. 10:00-17:00 Zapraszamy przyszłych rodziców, rodziców z dziećmi w wieku od 0-9 lat oraz wszystkich tych, którzy cenią produkty hand made, nowoczesny design, wysoką jakość, oryginalne oraz pomysłowe propozycje od polskich twórców. Rodziców i wystawców także będziemy zarażać ideą less waste i pokazywać jak można stać się eco friendly. Warto sprawdzić na naszej stronie w jaki sposób można pomóc włączając się w akcje i aktywności, jakie przygotowaliśmy na dzień naszego wydarzenia.
trends4kids.pl
zhemofiliaprzezzycie.pl
Jak nie zwariować ze swoim dzieckiem
Jak nie krzyczeć na swoje dziecko
- Mikołaj Marcela -
Jesteś rodzicem? To zapewne zdarza Ci się krzyczeć na swoje dziecko. Z bezsilności, zdenerwowania, z miłości. „Jak nie krzyczeć na swoje dziecko” Carli Naumburg to pełen praktycznych rad i wskazówek przewodnik, który pomoże ci zostać spokojniejszym, szczęśliwszym rodzicem spokojniejszych, szczęśliwszych dzieci. W księgarniach od 16 września. Dr Carla Naumburg jest doktorem w dziedzinie psychologii klinicznej, specjalizuje się psychoterapii rodzin oraz mindfulness. W swojej pracy koncentruje się na problemie, jakim jest przeciążenie współczesnego rodzica, które jako mama dwóch córek zna również z własnego doświadczenia. WYDAWNICTWO MUZA, muza.com.pl
Wasze dzieci nie chcą odrabiać lekcji? Wynajdują setki wymówek, aby zająć się czymś innym, doprowadzając was tym samym do szaleństwa? To zabrzmi niewiarygodnie, ale dzieci wcale nie trzeba zmuszać do nauki! Tak naprawdę nie ma dla nich nic bardziej naturalnego niż uczenie się. Problem w tym, że zarówno w szkole, jak i w domu, odrabiając zadane prace, wcale tego nie robią. To dlatego, że klasyczna edukacja jest niedopasowana do tego, jak pracuje ich mózg, psychika i ciało. WYDAWNICTWO MUZA, muza.com.pl
- Carla Naumburg -
Relacje - Catherine Dolto, Colline Faure-Poirée Pedagogika Montessori uczyła dzieci samodzielności przez działanie. Podejście Juula pokazywało, jak ich słuchać. A metoda Dolto pomaga dzieciom zrozumieć siebie. Pomóż dziecku pewnie wkroczyć w świat i zbudować dobre relacje z rodzeństwem, rówieśnikami oraz opiekunami w przedszkolu. Dzięki metodzie doktor Catherine Dolto twoje dziecko oswoi się z nowymi wyzwaniami i doświadczeniami związanymi z pierwszymi dniami w przedszkolu i pojawieniem się rodzeństwa. Razem odkryjecie, jak ważne są tolerancja i szacunek. Bo spotkanie z drugim człowiekiem to wielka przygoda, dzięki której można lepiej poznać siebie. Rodzicielstwo uważności to odpowiedź na pędzący świat. DATA PREMIERY: wrzesień 2020 Znak Emotikon, znak.com.pl www.dobra-mama.pl
9
NEWSY
Kącik czytelnika Książeczki dla dzieci bawią, uczą i pobudzają wyobraźnię. Dzięki nim maluszek poznaje nowe słowa i obrazy.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Zapraszamy do lektury!
10
1. 7 uczuć małej Zosi. Mała Zosia, przeżywa różne emocje: złość, smutek, dumę, nieśmiałość, strach, radość, zazdrość… Dziewczynka zaprasza wszystkie dzieci, by spędziły z nią cały tydzień i nauczyły się wraz z nią rozpoznawać emocje, nazywać je i, co najważniejsze, radzić sobie z nimi. 24,65 zł, JEDNOŚĆ, jednosc.com.pl / 2. Myszolandia. Książka o wolności, wolności słowa, prawach obywateli i demokracji. 34,90 zł, KINDERKULKA, kinderkulka.pl / 3. Tosia i przygoda na plaży. Druga część przewrotnego cyklu kryminalnego dla dzieci o bujnej wyobraźni. 26 zł, DWIE SIOSTRY, wydawnictwodwiesiostry.pl / 4. Zasypiamy bez mamy to opowieść o tym, jak pomóc dzieciom i dorosłym w tak ważnym momencie dla całej rodziny. Prostej historyjce towarzyszą porady specjalistki w dziedzinie rozwoju emocjonalnego. 26.90 zł, Wydawnictwo Debit, wydawnictwo-debit.pl / 5. Xin chào! Wietnam dla dociekliwych. Szósty tom serii „Świat dla Dociekliwych”. Fascynujący przewodnik po Wietnamie – krainie smoków i myszojeleni, pól ryżowych i pływających wiosek. 38,90 zł, DWIE SIOSTRY, wydawnictwodwiesiostry.pl / 6. Symfonia zwierząt. Niezwykła książka do czytania i słuchania - z muzyką Dana Browna! Nadstawcie uszu… Maestro Mysz przedstawia swoich muzykalnych przyjaciół. Interaktywna darmowa aplikacja pozwala odtwarzać utwory podczas lektury. 49,90 zł, Wydawnictwo Debit, wydawnictwo-debit.pl / 7. Self-regulation. Opowieści dla dzieci o tym, jak działać, gdy emocje biorą górę. Naucz swoje dziecko, jak radzić sobie w trudnych sytuacjach! Razem z przedszkolakami, Kubą i Leną, poznajcie proste sposoby na opanowanie się, gdy emocje biorą górę. 39,99 zł, Znak Emotikon, znak.com.pl / 8. Uwaga na zarazki! Z serii: Na kłopoty inspektor Mysz. Przesympatyczny poradnik skierowany do dzieci w wieku przedszkolnym. Inspektor Mysz to superbohater, który w tej książce zmierzy się z okropnymi zarazkami. 16,91 zł, JEDNOŚĆ, jednosc.com.pl / 9. Zosia Iskierka, przyszła liderka. Inspirująca historia o tym, że kropla drąży skałę, a świat nie zmieni się sam, tylko musimy mu w tym pomóc. 39,90 zł, KINDERKULKA, kinderkulka.pl www.dobra-mama.pl
NIEZBĘDNIK Pościel Jungle Komplet pościeli. Składający się z poszewki oraz poduszki z wypełnieniem. Wykonany z wysokogatunkowej bawełny posiadającej certyfikat OEKOTEX Standard 100. Wypełnienie pościeli stanowi sprężysta, miękka i antyalergiczna włóknina silikonowa o wysokich właściwościach termoregulacyjnych zapewniających wysoki komfort snu. Pościel z wypełnieniem w całości jest przeznaczona do prania w pralce. bellamy, bellamy.pl
Zip-a-Round Śpiworek 2 w 1 TOG 2. Zaprojektowany z myślą o komforcie dzieci i ich rodziców. Innowacyjny, wszyty wokół śpiworka zamek ułatwia zmianę pieluchy, bez potrzeby rozpinania całości i wybudzania dziecka ze snu. Dzięki zamykanej na napy zakładce Zip-a-Round Śpiworek 2 w 1 TOG 2 rośnie razem z dzieckiem, oferując dwa rozmiary w jednym: 3-6 mies. przy zapiętej zakładce dolnej oraz 6-18 mies. przy zakładce otwartej. MOTHERHOOD, motherhood.pl
Prześcieradła z gumką od Motherhood do gondoli/kosza Mojżesza. Jako jedne z nielicznych produkowanych w Polsce, posiadają atest Oeko-Tex Standard 100 wydany przez Instytut Włókiennictwa pod numerem IW 00141IW. ok. 34 zł, MOTHERHOOD, motherhood.pl
What’s new? Wybierasz się do malucha i nie wiesz, co mu podarować, aby nie okazało się, że ma już 5 takich samych misiów? Zapraszamy Cię do świata nowości produktów dla dzieci.
DanChair. Krzesełko, które rośnie razem z dzieckiem od 6. miesiąca aż do 12. roku. Nowoczesne, skandynawskie wzornictwo. 469 zł, Baby Dan, scandinavianbaby.pl
Wysoki i pojemny regał w kształcie domku z półkami oraz szafeczkami o różnej wielkości umożliwi każdemu małemu odkrywcy kreatywną zabawę oraz pomoże zapanować nad zabawkami. bellamy, bellamy.pl Smoczek Bibs. Prostota i elegancja, czyli klasyka w stylu retro, to charakterystyka duńskich, kauczukowych smoczków BIBS. Kauczuk hevea jest obecnie najczęściej wybieranym przez mamy materiałem. Smoczki BIBS są wytrzymałe, miękkie i elastyczne, dzięki czemu dziecko czuje, jakby ssało pierś mamy. BIBS, babyboom.net.pl
Wooden Rabbit. Drewniana, dekoracyjna półka w kształcie królika. 152 zł, YELLOW TIPI, yellowtipi.pl
12
www.dobra-mama.pl
Oryginalne krzesełko do karmienia będzie wygodnym prezentem dla bobasa, a także dla jego mamy.
AMY nowość 2020, becik-rożek z aplikacją 3D, kolekcja SŁONIK. Został wykonany z najwyższej jakości naturalnej, miękkiej bawełny i wypełniony hipoalergiczną ociepliną Babysoft. Zamknięcie szarfą pozwala na regulację rozmiaru. Dostępny w 3 kolorach - szary, róż i błękit. Jego niepowtarzalną ozdobą jest słonik w formie aplikacji 3D. Ok. 80 zł, AMY, amy.com.pl
Attipas Bong-Bong. Buciki dla dzieci, w których można się zakochać od pierwszego wejrzenia. Mają urokliwy wzór dla dziewczynek, które lubią stonowaną, ale modną kolorystykę. W kolorze najmodniejszego w tym sezonie pudrowego różu i z delikatnie wpasowanym symbolem króliczka z marchewką. 94,90 zł, ATTIPAS, attipas.pl
Ochraniacz warkocz 210 cm z kolekcji Puzzle, linia Ice Blue. Nowość 2020. Wykonany z ultralekkiej, czystej formy muślinu Double Gauze, wypełniony sprężystymi kulkami silikonowymi Babysoft. Ok. 230 zł, AMY, amy.com.pl
Quinny LDN. To lekki wózek, który składa się w niewielką kostkę i można go przenosić na ramieniu jak torbę. Duże, watowane siedzisko, obszerny daszek i staranne wykonanie z wysokiej jakości materiałów zapewnią komfort zarówno dziecku, jak i opiekunowi. Ok. 1650 zł, QUINNY, quinny.com
Bambusowy otulacz „Mgiełka”. Może być używany jako ochrona przed słońcem, owijak dla najmłodszych, kocyk do łóżeczka, kocyk na plażę czy okrycie podczas podróży. Wykonany w 100% z bambusa CV, zapobiega przegrzewaniu się i poceniu się dziecka. Wymiary 110 x 140 cm. 220 zł, LA MILLOU by MARCIN TYSZKA, lamillou.com Chicco BebeCare to uniwersalny system informujący o pozostawieniu dziecka w samochodzie. Produkt ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa dziecka i ostrzeżenie rodzica lub opiekuna, jeśli ten przypadkiem oddali się od pojazdu bez dziecka. Chicco BebeCare pasuje do każdego fotelika, produkt dostępny w sklepach SMYK. 169 zł, Chicco, chicco.pl REKLAMA
POMOCNE
SCANDINAVIAN BABY
niezbędnik
Funkcjonalny i kolorowy Wózek Thule Spring pozwoli Ci wyrazić siebie. Obicia wykonane są z wyjątkowych tkanin wysokiej jakości, które charakteryzują się niezwykłą trwałością i są bardzo stylowe. A jeśli znudzi Ci się kolor Twojego wózka możesz dokupić oddzielnie nowy daszek w innym kolorze! Wózek Thule Spring, 2078 zł, THULE, scandinavianbaby.pl
Nosidło pomoże Ci uwolnić ręce i wygodnie nosić malucha. Podparcie pleców działa jak pasy lędźwiowe. Zapewnia odciążenie szyi, ramion i kręgosłupa oraz równomierne rozłożenie ciężaru wokół talii, bioder i miednicy. Nosidło biodrowe Hipseat. 168,99 zł, hippychick, tulisie.pl
BEZPIECZNE I WYGODNE Zaprojektowane z myślą o bezpieczeństwie i wygodzie dziecka i osoby noszącej je. Ma anatomiczne siedzisko, a system Qiuck – Adjust ułatwia dopasowanie. Nosidełko turystyczne Discover S2, 559 zł, Little Life, babymama.pl
MOBILNA Już nic Cię nie ogranicza. Nosidełko dostosowane do potrzeb mamy i dziecka, poręczny, lekki wózek czy specjalne nosidło odciążające twój kręgosłup pozwolą Ci na bezproblemowe przemieszczanie się z maluchem.
Gadżet-mama
Macierzyństwo może być nie tylko wspaniałym przeżyciem, ale i wielką przygodą. Tym bardziej że współczesne mamy mają do dyspozycji szereg bardzo pomysłowych i użytecznych produktów, które bardziej niż kiedykolwiek wcześniej ułatwiają i uprzyjemniają opiekę nad maluszkiem.
ZORGANIZOWANA
Pojemna Pojemna i praktyczna torba z dodatkowymi przydatnymi akcesoriami. Ma wiele kieszeni, które pozwolą ci sprytnie posegregować nie tylko akcesoria dla malucha. 395 zł, Lassig Glam Label, madramama.pl
Twoją codzienną organizację z pewnością ułatwi kilka pomysłowych gadżetów. Praktyczna, pojemna torba, sterylizator czy samoogrzewająca się butelka to tylko niektóre z produktow wartych zainteresowania. ZADBA O BEZPIECZEŃSTWO STERYLNA Idealne rozwiązanie dla mam ceniących sterylną czystość! Mieści 4 butelki wraz z akcesoriami. Suszarka antybakteryjna, 49 zł, Petit Terraillon, babymama.pl
Wykrywa obecność dziecka w foteliku, wysyła ostrzeżenie alarmowe! Jeśli oddalisz się od samochodu na więcej niż 20 m aplikacja, którą zainstalujesz na swoim smartfonie, wyśle ci powiadomienie alarmowe. Jeśli nie zareagujesz w ciągu minuty na ten alert dokładna lokalizacja GPS zostanie wysłana do dwóch wskazanych osób kontaktowych. e-Safety, ok. 350zł, maxi-cosi, maxi-cosi.pl
WIELOFUNKCYJNA PRAKTYCZNE Opakowanie pozwala utrzymać temperaturę pokarmów i napojów nawet do 2-3 godzin. dostosowane jest do butelek standardowych, szerokootworowych oraz słoiczków. Termoopakowanie, 19,99 zł, BABYONO, babyono.com
14
www.dobra-mama.pl
Poduszka do karmienia niemowląt Kura Babci Dany. Używana jest również jako maskotka, poduszka do spania, podpórka pod laptopa, poduszka podróżna czy poduszka na kanapę. Wykonana z niezwykle miłego w dotyku materiału minky. Kura Babci Dany, 99 zł, LA MILLOU, lamillou.com
stworzony by chronić na drodze
na pierwsze kroki
Corgi wyznacza nowy standard bezpieczeństwa - przechodzi testy zderzeniowe przy prędkości 64 km/h. Podczas testów fotelik zamontowany jest w aucie, a badanie obejmuje: zderzenie czołowe 100% oraz 40%, zderzenie boczne, uderzenie w tył pojazdu. Jedyny fotelik z testem C-NCAP na polskim rynku. Fotelik Corgi. 999 zł, babysafe, babysafe.eu
Nowa kolekcja bucików na pierwsze kroki Attipas Sports Gray będzie idealnym uzupełnieniem garderoby małego sportowca. Stonowana, męska kolorystyka szarości. Ciemna podeszwa to praktyczne rozwiązanie dla treningów na świeżym powietrzu. Buty rekomendowane przez fizjoterapeutów. 89,90 zł, ATTIPAS, attipas.pl
NIEOCENIONE Dzięki prostej konstrukcji można je szybko dostosować do potrzeb dziecka. Za pomocą kilku ruchów (bez demontażu nóg) zamienia się z wysokiego krzesełka w stylowy zestaw krzesełko + stolik. Dbając o komfort dziecka i rodzica, krzesełko posiada podwójną, regulowaną tackę z dwoma miejscami na kubek. Krzesełko do karmienia TUVA, caretero, caretero.pl
ergonomiczny kształt Fasolka Motherhood to wyjątkowa poduszka ułatwiająca karmienie piersią. Optymalny, ergonomiczny kształt gwarantuje dziecku maksymalną wygodę, jednocześnie odciąża plecy matki, redukując napięcie szyi i karku. Fasolka Motherhood, 69,99 zł, MOTHERHOOD, motherhood.pl
Elektroniczna
ODŚWIEŻA
Pozwoli łatwo udrożnić i nawilżyć nosek malucha. Ma dwie końcówki: jedna ma funkcję ssania, a druga funkcję spray, dzięki którym można nawilżyć nosek. Elektroniczna gruszka do nosa, 249 zł, Petit Terrailon, babymama.pl
Podgrzewacz/nawilżacz do chusteczek daje gwarancję, iż chusteczki zawsze pozostaną świeże, aby pielęgnować delikatną skórę dziecka. Podgrzewacz do chusteczek Prince Lionheart, 129 zł, Prince Lionheart, babymama.pl
SPRYTNA
REKLAMA
www.oznaczone.pl Szybka dostawa
Bez toksycznych barwników
Można używać w zmywarce
Można używać w mikrofalówce
oznaczone
Bycie mamą to ciągłe wyzwanie, niejednokrotnie wymagające pomysłowości i sprytu. Warto wykorzystywać więc nowoczesne produkty zainspirowane dzieckiem i odpowiadajace jego potrzebom.
Wodoodporne 0
zniżki
20%
56789
01234
Laura
Pawlak
oznaczone ©
oznaco nze © oznaczone ©
01234567890
Wiktor oznaczone ©
Filip Nowicki oznaczone ©
Hania
Dawid Nowicki
Kod rabatowy jest ważny do 30.09.2020r. Nie można go użyć w kombinacji z innym kodem zniżkowym.
Specjalnie dla Was 20% zniżki na wszystkie nasze produkty!
Podpisane się nie zgubi i nie pomyli!
Duża interaktywna mata z funkcją kojca zapewnia dziecku świetną zabawę i bezpieczeństwo. Różnorodność zabawek i możliwość ich przepinania rozwijają zdolności motoryczne i manualne malucha oraz stymulują jego zmysły. Łatwa w składaniu i transporcie. Do maty dołączonych jest 20 piłek w 4 kolorach. Mata Smartplay, Kinderkraft, babyboom.net.pl
PRZEDSZK OLAK2020
EDUKACYJNA
Podaj następ ujący kod podczas skła dan zamówienia ia
Został wyposażony w specjalny system, który sprawia, że dziecko nie łyka powietrza, dzięki czemu jest mniej narażone na kolki. Butelka nie rozleniwia dziecka i umożliwia karmienie naprzemienne. Antykolkowy smoczek silikonowy z filtrem Haberman, CANPOL BABIES canpolbabies.com
Te612
ANTYKOLKOWY
MODA I URODA
SUMMER Baby LOVE
Biżuteria autorska kolczyki z kwarcem, 190 zł, Iluzja Jewellery, iluzjajewellery.com
Wakacje powoli dobiegają końca, ale sezon na spotkania z przyjaciółmi przy grillu czy wieczorne spacery jest wciąż aktualny. Przydadzą się na pewno ciążowe stylizacje, którymi zaskoczysz wszystkich! Ręcznie robiona sukienka SOL Vintage. Wykonana z bawełnianych nici, co sprawia, że jest delikatna, a jednocześnie lekka i bardzo przewiewna. Migelove, migelove.com
Bluzka model 3802. Kolorowa bluzka ciążowa to świetny wybór na rodzinne, letnie spotkania. 102 zł, Branco, branco.pl
Kostium do karmienia piersią, z powiększonymi miseczkami oraz wiązaniem ułatwiającym karmienie. Migelove, migelove.com
Spódnica model 3030. Dla kobiet ceniących wygodę proponujemy elastyczną spódnicę ciążową z jeansu. 114 zł, Branco, branco.pl
Sukienka Boho Nova, dostępna w zestawie mama i córka. Dostosowana dla kobiet w ciąży i karmiących. 239 zł, The Same, thesame.eu
Cara. Dla kobiet w ciąży – lekka i przewiewna suknia w piękny kwiatowy wzór. Pasek pod biustem umożliwia dopasowanie do sylwetki na każdym etapie ciąży. 139 zł, bebefield. bebefield.pl
16
www.dobra-mama.pl
Zestaw dla ciężarnej – koszulka i legginsy z dżerseju w prążki. Koszulka ma regulowane ramiączka i otwierane miseczki z miejscem na wkładki laktacyjne. 139,99 zł, H&M Mama, hm.com/pl
Bluzka ciążowa z marszczeniem na brzuszek i elastyczne spodnie to wygodny zestaw na wieczorną kolację. Bluzka 1751 - 102 zł, spodnie 2163 - 141 zł. Branco, branco.pl
ODZIEŻ CIĄŻOWA KOLEKCJA LATO – JESIEŃ 2020 DOSTĘPNA W SKLEPACH Z ODZIEŻĄ CIĄŻOWĄ
Spódnica model 3425. Na wieczorny spacer po plaży idealnie sprawdzi się długa, ciążowa spódnica z elastycznym pasem na brzuszek. 102 zł, Branco, branco.pl
REKLAMA
To ci się przyda na plażę!
Koszulka ciążowa z nadrukiem filodendron. Uszyta w Polsce. Skład: 100% poliester typu cotton touch. 85 zł, Koszulove, koszulove.com Boho sukienka do kolan w subtelny ażurowy wzór. Oversize’owy fason i dwie falbany maskują niedoskonałości. 329 zł, by Insomnia, byinsomnia.com/pl/
Prosta sukienka z ciekawym nadrukiem. Ołówkowy krój subtelnie podkreśla sylwetkę. Długość do połowy łydki. 125 zł, by Insomnia, byinsomnia.com/pl/
Sukienka Klosz Midi – Cytryny na Bieli. Kobieca sukienka o przepięknym kopertowym wykończeniu. 199 zł, Okee, okee.com.pl
BRANCO
Sklep firmowy: ul. Rzemieślnicza 13, 97-400 Bełchatów,
kom.: 509-446-907, 601-800-055 e-mail: kontakt@branco.pl
www.branco.pl
MODA I URODA
Do prostej stylizacji dobierz wyszukane dodatki. Torebka plecionka lub kapelusz z dużym rondem to modne atrybuty fashionistki.
Sukienka z ukrytymi pod falbanami zamkami będzie świetnym rozwiązaniem do karmienia nie tylko w domu, 249 zł, Tulka Love, tulka.love
Kapelusz Hello Sunshine. Kapelusz słomkowy w kilku kolorach do wyboru. Rozmiar 56–58 cm. 80 zł, Modito, modito.pl
Torebka damska wiklinowa. Zapinana na zamek, kolor camel. 54,90 zł, Ecarla, ecarla.pl
Duma rozpiera młodą mamę i chciałaby wszystkim oznajmiać, że jest w ciąży. Koszulki z nadrukiem dzidziusia na brzuchu będą idealnym rozwiązaniem.
Spódnica model 3418 (88 zł), bluzka model 1155 (73 zł). Zestaw dla przyszłych mam, w sam raz na grilla ze znajomymi. Branco, branco.pl
18
www.dobra-mama.pl
Energetyczne letnie sukienki dla mamy i córki - wzór Etno. Idealne do sesji rodzinnych, łatwe w dopasowaniu odpowiedniego rozmiaru, dzięki luźnemu fasonowi. Lovemade, lovemade.pl
Glamorous Bloom. Sukienka z dekoltem typu „V”. Dwie wersje kolorystyczne: biała i w paski. 239 zł, Zalando, zalando.pl
Torba dla mamy. idealnie sprawdzi się na wakacjach, podczas weekendu za miastem czy wyjścia na siłownię. Pomieści wszystkie niezbędne rzeczy, a nawet więcej. Dostępna także w wersji z zaczepami do wózka Migelove, migelove.com
Długa sukienka multi color. 249 zł, Trendyol, zalando.pl
Sukienki szmizjerki i te o klasycznej formie sprawdzą się na każdą okazję. Masz ochotę na odrobinę elegancji? Wybierz plisowaną spódnicę i buty na wysokim obcasie.
Hanami. Wszechstronna poduszka do karmienia i trzymania dziecka. To produkt wielofunkcyjny, niezwykle przydatny także w okresie ciąży, jej stosowanie odciąża lędźwiowy odcinek kręgosłupa. 129 zł, Muzpony, muzpony.com
Lniana sukienka koszulowa z paskiem, którym podkreślisz talię, jest idealna do pracy. Skład 100% len 629 zł, Tommy Hilfiger, pl.tommy.com
Jenny Fairy, 99 zł, eobuwie.pl
Prima Ballerina. Spódnica z koła uszyta z wiskozy Ecovero wyprodukowanej w ekologiczny sposób. 349 zł, Risk made in Warsaw, riskmadeinwarsaw.com www.dobra-mama.pl
19
ciąża i poród
Niezwykły łącznik
Irena Sienkiewicz-Jabłońska międzynarodowy konsultant laktacyjny
Łożysko jest niezbędnym elementem do prawidłowego rozwoju nienarodzonego dziecka. Powstaje ok. 12. tygodnia ciąży. Jego rozwój trwa do 36. tygodnia ciąży. Pełni rolę pośrednika w wymianie niezbędnych substancji między matką i płodem.
Prawdziwy ochroniarz Łożysko chroni płód przed wstrząsami, urazami oraz wieloma trującymi rzeczami. Wielorakie mechanizmy i procesy wymiany łożyskowej zapewniają właściwe odżywienie, nawodnienie i dotlenienie tkanek i narządów płodu, a także wydalanie z jego organizmu niepożądanych substancji. Jednak nie jest w stanie obronić dziecka przed alkoholem, dymem tytoniowym, lekami, narkotykami. Również nie chroni dziecka przed wirusami cytomegalii, toksoplazmozy, różyczki. Wielofunkcyjne Jest również aktywnym narządem wydzielania wewnętrznego. Złożoność budowy łożyska świadczy o jego Niezwykły transporter
ogromnej roli jako narządu regulu-
W dojrzałym łożysku całkowita po-
jącego wszystkie procesy związane
ajczęściej ma kształt okrą-
wierzchnia kosmków wynosi około
z rozwojem płodu w życiu wewnątrz-
gły lub owalny o wy-
11–15 m2. Taki obszar umożliwia efek-
macicznym. Oprócz powyższych
miarach ok. 22 x 21 cm,
tywną wymianę składników odżyw-
funkcji wytwarza także hormony, któ-
a grubość ok. 2,5 cm.
czych, wody, dwutlenku węgla, a tak-
re odgrywają kluczową rolę w dono-
Dzieli się na część płodową i część
że innych niezbędnych substancji.
szeniu ciąży oraz prawidłowym jej
matczyną. W trzecim trymestrze cią-
Przez łożysko transportowane są rów-
przebiegu. Powodują one zachodze-
ży przez łożysko przepływa ok. 300
nież tłuszcze, cukry, białka, substan-
nie odpowiednich zmian w budowie
ml krwi na minutę. Jest to narząd,
cje mineralne i witaminy. W końco-
i czynnościach niektórych narządów
w którym krew matki i dziecka prze-
wym okresie ciąży również przeciw-
ciężarnej, tak aby przystosować je naj-
pływają blisko siebie, ich naczynia
ciała, które zapewniają noworodkowi
lepiej do nadchodzących zadań, m.in.
krwionośne niemal się przeplatają, ale
odporność w pierwszych tygodniach
przygotowania piersi matki do kar-
krew matki i dziecka nie miesza się.
życia poza łonem matki.
mienia.
N 20
www.dobra-mama.pl
CHROMA STOCK
łożysko
Jedyne połączenie Dziecko jest połączone z łożyskiem pępowiną. Ma ona długość ok. 60 cm. Łączy brzuch dziecka (w miejscu gdzie później będzie pępek) z centralną częścią łożyska. Pępowina przypomina niebieskawozieloną zwiniętą linę. Składa się z jednej żyły dostarczającej do organizmu dziecka tlen i substancje odżywcze i dwóch tętnic odprowadzających dwutlenek węgla oraz produkty przemiany materii wytwarzane przez rosnące dziecko. Gdzie się znajduje? Obserwowanie ultrasonograficzne położenia łożyska jest absolutną koniecznością. W stosunku do ujścia wewnętrznego łożysko może być zlokalizowane w dnie, w środku, nisko usa-
Łożysko zabezpiecza płód przed szkodliwymi czynnikami, które krążą we krwi matki.
Kiedy spełni już swoją rolę..
Kłopot z odklejaniem Drugim zjawiskiem zaliczanym do komplikacji związanych z łożyskiem
Łożysko rodzi się ok. 20 minut po
jest jego odklejenie od ścian macicy.
przyjściu dziecka na świat i przecię-
Czasami łożysko odkleja się w niewiel-
ciu pępowiny. W chwili porodu waży
kim stopniu, a czasem w bardzo znacz-
ok. kilograma i ma ok. 20 cm średnicy.
nym. Towarzyszą temu silne bóle brzu-
Następnie łożysko jest oglądane przez
cha, nierzadko również krwawienia.
lekarza, czy urodzone zostało w ca-
W tym przypadku należy natychmiast
łości. W razie konieczności usuwa się
udać się do lekarza. Na odklejenie się ło-
te fragmenty łożyska, które pozostały.
żyska w głównej mierze narażone są ko-
Jest to konieczne, gdyż pozostawienie
biety palące papierosy, zażywające leki,
skrawka łożyska w macicy powoduje
mające nadciśnienie. Przyczynić się do
infekcje lub krwawienia.
tego może również poważny uraz mechaniczny podbrzusza.
dowione lub przodujące. W czasie ciąży łożysko ulega migracji w wyniku nieproporcjonalnego wzrostu dolnego odcinka macicy względem pozostałej części macicy. Powoduje to, że łożysko nisko leżące w pierwszym i drugim trymestrze ciąży „przesuwa się” w późniejszym okresie ku górze.
WYSOKO PRZYSWAJALNY Wysoko przyswajalny suplement diety nowej generacji. To żelazo zamknięte w mikrokapsułkach zwanych liposomami, wzbogacone w witaminy B6 i B12 oraz witaminę C. Badania wykazały, że ta forma żelaza jest 3 razy skuteczniej wchłaniana niż inne oraz nie powoduje zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Brak posmaku żelaza. SmartHit Ferrum żelazo liposomalne, SmartHit smarthit.pl
Nie na swoim miejscu Komplikacją spowodowaną umiejscowieniem łożyska jest tzw. łożysko przodujące. Jest to sytuacja, w której łożysko zagnieżdża się zbyt nisko w jamie macicy. Umiejscawia się ono w dolnej części macicy i częściowo lub całkowicie zakrywa jej ujście. Niekoniecznie zagraża to życiu dziecka, ale czasem utrudnia naturalny poród lub powoduje krwawienia w ciąży. Jeśli pojawi się krwawienie, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem. Tego rodzaju komplikacje z reguły wiążą się z koniecznością pobytu w szpitalu. Niektóre kobiety muszą pozostać w szpitalu aż do porodu, inne natomiast mogą wrócić do domu, gdy krwawienie ustanie. Zaleca się im odpoczynek, unikanie stresu, zrezygnowanie ze współżycia. Jeśli łożysko znajduje się tak nisko, że zakrywa ujście do kanału szyjki macicy, krwawienia mogą się powtarzać. Wtedy prawdopodobnie trzeba będzie zostać w szpitalu do końca ciąży i poród odbędzie się przez cięcie cesarskie.
Justyna Garstecka
założycielka Motherhood motherhood.pl
Jak wybrać najlepszĄ poduszkę DLA KOBIET W CIĄŻY? Do niedawna poduszka dla kobiet w ciąży była traktowana jako zbędny gadżet. Na szczęście wraz ze wzrostem świadomości przyszłych mam produkt ten zyskał zasłużone miejsce na liście ciążowych must-have, Nieprzypadkowo. Poduszki dla kobiet w ciąży, zwłaszcza te ergonomicznie wyprofilowane, jak Kojec Motherhood, to genialne narzędzia ułatwiające zadbanie o swoje zdrowie i komfort. Dają możliwość podparcia całego ciała w trakcie snu, idealnie dopasowując się do kształtu ciała. Pomagają w odciążeniu narządu ruchu, w tym kręgosłupa, a także w niwelowaniu bólu stawów biodrowych, kolanowych, rwy kulszowej, rwy barkowej oraz w migrenach pochodzenia od kręgosłupa. Poduszki ciążowe ułatwiają zasypianie i komfortowy wypoczynek nie tylko kobietom w ciąży – wiem z doświadczenia, że mężczyźni także chętnie je podkradają swoim partnerkom! Przy wyborze poduszki należy kierować się przede wszystkim jakością – to produkt, który będzie nam towarzyszył wiele miesięcy, będąc niewątpliwie mocno eksploatowanym. Kierujemy się też bezpieczeństwem, zatem warto zwrócić uwagę na certyfikaty, jakimi produkt może się poszczycić.
www.dobra-mama.pl
21
ciąża i poród
CHROMA STOCK
Utrzymanie odpowiedniego poziomu żelaza w ciąży jest konieczne dla prawidłowego rozwoju mózgu dziecka w zakresie rozwoju ruchowego i neurozozpoznawczego.
Niedokrwistość w ciąży Dieta i suplementacja
Ciąża to piękny, ale i bardzo ważny okres w życiu kobiety, podczas którego należy szczególnie zadbać o organizm. To, w jaki sposób podczas ciąży się odżywiamy ma wpływ na naszą kondycję, rozwój płodu i zdrowie dziecka. Wzrasta wtedy zapotrzebowanie na niektóre witaminy i minerały. Należy do nich żelazo, niezbędne do życia.
Ż
22
elazo jest składnikiem hemo-
wartego w pokarmie się przyswaja. Żeby
witaminy C jest większość warzyw i owo-
globiny i wielu enzymów od-
przyswoić 2 mg żelaza, należy dostar-
ców: ziemniaki, pomidory, zielona pie-
powiedzialnych za transport
czyć do organizmu aż 20 mg. Przy bi-
truszka, papryka, cytrusy, czarna porzecz-
tlenu do wszystkich narzą-
lansowaniu diety w ciąży ważne jest więc
ka, truskawki.
dów w naszym organizmie. W czasie cią-
dostarczanie właściwego, łatwiej przy-
Ważne jest, aby każdy posiłek zawierał por-
ży odpowiedzialne jest za dotlenienie ma-
swajalnego dwuwartościowego żelaza
cję produktu zawierającego żelazo i porcję
cicy i prawidłowe funkcjonowanie łoży-
hemowego. Znajdziemy je w produk-
owoców lub warzyw. W ciąży należy zrezy-
ska. Utrzymanie odpowiedniego pozio-
tach pochodzenia zwierzęcego, takich
gnować z napojów gazowanych, coca-co-
mu żelaza w ciąży jest konieczne dla pra-
jak: wątróbka, polędwica wołowa, łopat-
li, kawy, czarnej herbaty. Obniżają one po-
widłowego rozwoju mózgu dziecka w za-
ka cielęca, dorsz.
ziom wchłaniania żelaza. Należy pamiętać,
kresie rozwoju ruchowego i neurozozpo-
W produktach pochodzenia roślinne-
że tylko prawidłowo zbilansowana dieta za-
znawczego. Wpływa na szybkość uczenia
go (fasola, biała, kasza gryczana, szpi-
pobiegnie niedokrwistości w ciąży i po uro-
się i pamięć dziecka. Konsekwencją niedo-
nak, buraki, płatki owsiane) występuje
dzeniu dziecka, zwłaszcza w trakcie karmie-
boru żelaza w ciąży może być mała masa
trójwartościowe żelazo niehemowe, któ-
nia piersią.
urodzeniowa i anemia u dziecka, przed-
re trudniej się przyswaja w naszym or-
wczesny poród, a nawet poronienie.
ganizmie. Żeby ułatwić przyswajanie że-
Niezbędna kontrola
laza, należy wzbogacić dietę w produk-
Spadek poziomu hemoglobiny w ciąży jest
Ile żelaza potrzebujesz i skąd je
ty zawierające witaminy z grupy B i wi-
normalnym stanem fizjologicznym. Nie
brać?
taminę C. Źródłem witaminy B są zielo-
należy go jednak lekceważyć, a comiesięcz-
Zapotrzebowanie na żelazo w ciąży wzra-
ne warzywa: brokuły, zielona sałata. Wi-
ne badania zlecone przez lekarza pozwolą
sta nawet dwukrotnie i jest szczegól-
taminę tę znajdziemy również w nie-
na kontrolowanie poziomu żelaza i hemo-
nie ważne w III trymestrze. W tym cza-
których owocach suszonych: morelach,
globiny. W sytuacji, gdy dojdzie do anemii
sie u dziecka dojrzewa mózg i system ner-
daktylach, pestkach z dyni lub słonecz-
w ciąży, potwierdzonej przez wyniki badań,
wowy. Żeby nie doszło do niedokrwisto-
nika; pełnoziarnistych produktach zbo-
którym towarzyszyć będzie ogólne osłabie-
ści (anemii), organizm w ciąży powinien
żowych (kasze, płatki owsiane, pieczywo
nie, przyspieszona praca serca, bladość, su-
przyswoić ok. 2 mg żelaza dziennie. Nie
razowe) oraz warzywach strączkowych
chość skóry, szybkie męczenie się, lekarz
jest to łatwe, ponieważ tylko 10% żelaza za-
(soja, fasola, groch). Bogatym źródłem
może zalecić suplementację żelaza.
www.dobra-mama.pl
wych dostępnych w aptekach. Warto sięgnąć po te jak najbardziej naturalne. Te zawierające syntetyczne żelazo nie są obojętne dla zdrowia. Ponieważ wiele z nich jest dostępnych bez recepty, nie należy stosować ich na własna rękę, bez konsultacji z lekarzem. Ostateczną decyzję, jaki produkt wybrać, podejmuje lekarz.
Małgorzata Woźniak, ekspert Floradix
Floradix żelazo i witaminy – naturalne rozwiązanie problemu niedoboru żelaza Floradix to odżywczy tonik będący źródłem naturalnego żelaza, wyciągów ze starannie dobranych ziół, smacznych soków owocowych, witamin, kultur drożdży, alg oceanicznych, kiełków pszenicy i dzikiej róży. Przyswajalność żelaza zawartego w preparacie Floradix jest wysoka – między innymi dzięki obecności w nim wyselekcjonowanych wyciągów roślinnych i witamin. Skład Floradixu jest bardzo bogaty. Zawiera w 54% wyciągi wodne z: marchwi (Daucus carota), liści pokrzywy (Urtica dioica), szpinaku (Spinacia oleracea), korzenia perzu (Agropyron repens), kopru (Foeniculum vulgare), alg oceanicznych (Macrocystis pyrifera), kwiatu malwy afrykańskiej (Hibiscus sabdariffa). 29,4% to kompozycja koncentratów soków owocowych z: gruszki, jabłek, winogron, czarnej porzeczki, jeżyn, wiśni, pomarańczy, cytryny, a także buraków. Floradix Żelazo i witaminy tonik zawiera żelazo pod postacią glukonianu żelaza II, które jest formą szczególnie dobrze absorbowaną przez organizm. Ze względu na płynną formułę jest łatwy w użyciu i pomaga zachować równowagę żelaza i witamin B1, B2, B6, B12 i C w organizmie. Produkt jest całkowicie naturalny. Nie zawiera: alkoholu, sztucznych barwników, konserwantów, żadnych dodatków syntetycznych. Nie powoduje zaparć! W trosce o kobiety ciężarne i planujące ciążę dostępny jest również Floradix tabletki z żelazem wzbogacone kwasem foliowym. Osoby nietolerujące laktozy i będące na diecie bezglutenowej mogą teraz sięgnąć po nowość Floradix Floravital – produkt bezglutenowy.
REKLAMA
Żelazo jest składnikiem bardzo wielu preparatów witamino-
MODA I URODA
Kosmetyczne
KOMPENDIUM Agnieszka Trojnar
PHOTOGENICA
właścicielka sklepu zielarskiego ZiołoMed w Rzeszowie
Jeszcze przed pierwszą ciążą wiele kobiet boi się, że w wyniku przybierania na wadze ciało straci swój dotychczasowy wygląd. Rozstępy, cellulit, pękające naczynka… Te problemy spędzają sen z powiek wielu z nas. Jeżeli nie wiesz, jak temu zapobiec i nie jesteś pewna, jakich kosmetyków wolno Ci w ciąży używać, zapraszamy do lektury!
24
www.dobra-mama.pl
Propozycje redakcji
Twarz 1. Jeżeli Twoja cera się buntuje i nie potrafisz sobie z nią poradzić, nie załamuj się. Na czas ciąży odstaw ulubione kremy (cera po porodzie wróci do stanu pierwotnego), a śmiało sięgaj po kosmetyki do cery wrażliwej. 2. Zamiast wody stosuj płyny micelarne i naturalne wody termalne, a pod podkład zawsze nakładaj delikatny krem. Demakijaż staraj się robić tak szybko, jak to tylko możliwe. 3. Skórze twarzy będą służyć emolienty, czyli substancje natłuszczające i nawilżające. Cenne działanie uzyskamy dzięki witaminom B, C, E i F. 4. Nieprawdą jest również, że wszystkie konserwanty są złe – warto pamiętać, że preparaty dla kobiet w ciąży są przebadane tak dokładnie, jak produkty dla dzieci i niemowląt, a same badania przeprowadza Instytut Matki i Dziecka.
P
ielęgnacja skóry w tym szcze-
ry. Wszystko to jest winą burzy hormo-
gólnym czasie musi być
nalnej szalejącej w organizmie. Poza
przede wszystkim delikatna.
tym zmiany wywoływane są przez
Kupuj koniecznie naturalne
przybieranie na wadze – skóra podda-
Kerabione Mama. Suplement diety polecany dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Aż 400 mg aminokwasów siarkowych, które są głównymi składnikami budulcowymi struktury włosa (L-cysteina, L-metionina), składniki rekomendowane dla kobiet w ciąży i karmiących piersią (kwas foliowy, żelazo, jod, witaminy z grupy B). Kerabione, kerabione.pl Koncentrat redukujący rozstępy. Zmniejsza i rozjaśnia rozstępy oraz wygładza i uelastycznia skórę. Bogate w NNKT oleje canola i sojowy odbudowywują barierę hydrolipidową naskórka, nawilżają i ujędrniają skórę. ASM repair complex zwiększa elastyczność i sprężystość skóry oraz zmniejsza widoczność rozstępów. Ekstrakt z lukrecji dzięki właściwościom przeciwzapalnym nieweluje podrażnienia i zaczerwienienia. Witamina E intensywnie regeneruje i chroni przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych. Oillan, oillan.pl
kosmetyki i upewnij się, że są przezna-
wana jest dużym obciążeniom, szcze-
czone dla kobiet w ciąży. Bardzo ważne
gólnie na piersiach i brzuchu. Może
jest, by stosować się do wszystkich za-
okazać się również, że dotychczaso-
leceń producenta (i to nie tylko w cza-
we kosmetyki zaczęły uczulać – nie
dawać do wody olejek natłuszczający
sie ciąży).
obciążaj więc dodatkowo skóry i się-
(uwaga: wanna stanie się śliska, więc dla
Przyszłe mamy narażone są na niety-
gnij po nowe produkty (hipoalergicz-
bezpieczeństwa swojego i dziecka pa-
powe, inne niż do tej pory reakcje skó-
ne i dla skóry wrażliwej). Dodatkowe
miętaj, by jej dno wyłożyć np. ręczni-
wysuszenie może wywoływać stoso-
kiem).
Jeżeli nie jesteś pewna kosmetyków, które lubisz używać, lub nie wiesz kompletnie, po jakie produkty sięgnąć, poszukaj porady u swojego ginekologa.
wanie mydła, częste chodzenie na basen czy intensywne pocieranie skóry
SPECJALNIE DLA MAM
ręcznikiem. W czasie ciąży warto zu-
Jakich składników w kosmetykach nale-
pełnie zrezygnować z mydła na rzecz
ży unikać w czasie ciąży? Ważne jest, by
żelu pod prysznic dla skóry wrażli-
stosować preparaty przeznaczone dla
wej, a także zadbać o dużą dawkę na-
kobiet w ciąży. Nie każdy krem czy bal-
wilżenia.
sam przeciwko rozstępom lub celluli-
Podczas kąpieli można śmiało do-
towi jest wskazany dla ciężarnej. Takie
Włosy 1. Wokół tematu farbowania włosów w czasie ciąży narosło wiele mitów. Przede wszystkim farbowanie nie sprawi, że dziecko urodzi się np. rude lub chore. W farbowaniu należy zwracać uwagę na opary, szczególnie w przypadku farb z amoniakiem – ten skład-
nik faktycznie może mieć niekorzystne działanie na płód. Na szczęście na rynku mamy ogromny wybór farb bez amoniaku. Co więcej, praktycznie każdy zakład fryzjerski oferuje już możliwość farbowania włosów kobiet ciężarnych bezpiecznymi preparatami.
2. Wybierając zakład fryzjerski, zwracaj uwagę na klimatyzację lub wentylację – im mniej zapachu farby dotrze do ciebie, tym lepiej. Podczas samego zabiegu farbowania, szczególnie pod koniec ciąży, dbaj, by robić przerwy i zmieniać po-
zycję, a także nie jeść nic w gabinecie. Lekarze zalecają, by z farbowaniem włosów wstrzymać się do drugiego trymestru, a wynika to głównie z profilaktyki – to właśnie w pierwszych miesiącach kształtuje się płód.
www.dobra-mama.pl
25
MODA I URODA
2.
3.
1.
4.
Propozycje redakcji 1. Skarb Matki Femina Maść do pielęgnacji brodawek sutkowych. Zawiera czystą farmaceutyczną lanolinę i niewielką ilość olejku ze słonecznika ułatwiającą rozsmarowywanie. Łagodzi, regeneruje i nawilża popękane i obolałe brodawki. Maść nie wymaga zmywania przed karmieniem. ok. 20 zł, Firma Rodzinna Makarczykowie, skarbmatki.pl 2. Emotopic. Hydro-micelarny szampon kojący. Innowacyjne emolienty, oparte na naturalnych olejach, wykazujące wysoką skuteczność w łagodzeniu dolegliwości suchej skóry i towarzyszących jej objawów: świądu, pieczenia, zaczerwienienia. PHARMACERIS, emotopic.pl 3. Perfecta Mama. Skoncentrowane serum przeciw rozstępom. Pomaga utrzymać równowagę mikroflory skóry. Masło kakaowe, trzy oleje oraz hydro elastin zapobiegają powstawaniu rozstępów, zmniejszają ich widoczność i redukują suchość skóry. PERFECTA, perfecta-kosmetyki.pl
6.
5.
7.
4. Płyn do higieny intymnej. Stworzony z myślą o najbardziej wrażliwych częściach kobiecego ciała, oparty na wyjątkowo łagodnej recepturze. 16 zł/250 ml, YourKaya, yourkaya.com
8.
5. Skarb Matki Femina Pianka do higieny intymnej. Pianka działa łagodząco i przeciwzapalnie. Polecana dla kobiet w ciąży i połogu. Zawiera ekstrakt z dzikiej róży i zielonej herbaty oraz kwas mlekowy. Przywraca naturalne pH skóry. ok. 20 zł, Firma Rodzinna Makarczykowie, skarbmatki.pl 6. Krem przeciw rozstępom Mamma Mia. Aktywny krem polecany w profilaktyce i redukcji rozstępów. Może być stosowany od 4. miesiąca ciąży, po urodzeniu dziecka oraz przy gwałtownej zmianie wagi. 22,91 zł/300 ml, ZIAJA, ziaja.com 7. Bielenda Vege Mama. Wegańskie serum ujędrniające do pielęgnacji biustu. wspomaga ochronę skóry biustu przed powstawaniem rozstępów ciążowych oraz utratą elastyczności. Zawiera wegańskie składniki aktywne, takie jak: olej tamanu, kakaowiec oraz cicę, która ujędrnia, dodaje sprężystości i koi. Ok. 21,99 zł/125 ml, Bielenda, bielenda.pl
9.
8. Balsam Solaris. Szerokie zastosowanie, również działanie przeciwko rozstępom. 156 zł/250 ml, Dr Nona, sklep.edrnona.pl
10.
9. Maska magicznie odbudowująca do włosów farbowanych i zniszczonych WAX Hermiona ColourCare. Maska silnie odbudowująca do włosów farbowanych i po dekoloryzacji. Odbudowuje uszkodzone włosy, wygładza je i pogrubia. Odżywia skórę głowy. Pobudza i wzmacnia mieszki włosowe. 29,90 zł/240 ml, Laboratorium Pilomax, wax-sklep.pl 10. Maltan® maść do pielęgnacji brodawek sutkowych w okresie ciąży i karmienia piersią. Działa hamująco na rozwój bakterii. Wykazuje działanie przeciwzapalne - zapobiega stanom zapalnym piersi. Zapewnia odpowiednie nawilżenie skóry i osłania brodawkę sutkową przed czynnikami zewnętrznymi. Poprawia elastyczność skóry brodawki, zapobiegając jej uszkodzeniu w czasie karmienia. MALTAN, karmieniepiersia.com
1.
Ciało Ogólna pielęgnacja będzie skupiała się najprawdopodobniej na brzuchu, piersiach, pośladkach i udach, ponieważ to właśnie te rejony są obszarem najbardziej narażonym na trwałe zmiany. Szczególnie uciążliwe są rozstępy będące wynikiem osłabienia włókien kolagenowych. Zmiany te zachodzą w skórze właściwej, dlatego tak trudno się ich pozbyć.
2.
Jeżeli rozpoczynasz pielęgnację w pierwszym trymestrze ciąży, upewnij się, że kupujesz odpowiedni
3.
Przy zakupie produktów do pielęgnacji ciała staraj się wybierać te, które mają prosty skład i nie zawie-
kosmetyk, szukaj też dokładnej informacji o braku przeciwwskazań do stosowania preparatu na brzuch i piersi od samego początku ciąży. Jeżeli są takie, odstaw produkt i wróć do jego używania później.
rają sztucznych zapachów czy barwników – to właśnie te substancje najczęściej nas uczulają. Nawilżający żel przeciwko rozstępom można stosować na zmianę ze zwykłą oliwką do ciała lub oliwą z oliwek – substancje zawarte w tych produktach pomagają skórze w zachowaniu odpowiedniej elastyczności.
26
www.dobra-mama.pl
składniki, jak kofeina czy wyciąg z kasztanowca mogą wywołać niebezpieczne rozszerzanie naczyń krwionośnych. Działanie niepożądane w postaci przebarwień może wywoływać także wyciąg z soi, który występuje najczęściej
4.
w mleczkach do demakijażu, kremach nawilżających i płynach do kąpieli.
Nakładanie kosmetyku na brzuch można połączyć z delikatnym masażem – z pewnością nie zaszkodzi on dziec-
UWAŻAJ NA SKŁAD KOSMETYKÓW
ku. Masaż brzucha w czasie ciąży po-
Choć może to zabrzmieć dziwnie, to w ciąży powinnaś uni-
lega głównie na wykonywaniu powol-
kać witaminy A i jej pochodnych (retinol i retinoidy). Skład-
nych, okrężnych ruchów całą dłonią, na
nik ten może powodować uszkodzenie płodu, a także dzia-
zmianę z masażem punktowym. Masaż
łać toksycznie na wątrobę przyszłej mamy. Podobny wpływ
punktowy wykonuje się chwytając deli-
na dziecko ma również kwas salicylowy. Unikaj też olejku roz-
katnie skórę brzucha, unosząc ją i pusz-
marynowego, który, choć naturalny, jeżeli zostanie podany
czając. Lepiej jednak omijać górną część
doustnie, może doprowadzić do poronienia. Olejek ten pełni
brzucha, ponieważ masaż tego obszaru
funkcję zapachową. Kwasy owocowe AHA występujące w pe-
może wywołać przedwczesne skurcze.
elingach złuszczających i kremach do twarzy mogą dopro-
5.
wadzić do podrażnień i przebarwień. Przyszłe mamy powinny też dokładnie czytać wszystkie zalecenia producenta kremu i ich przestrzegać – jeżeli na
Również pielęgnację piersi można połączyć z masażem. W tym przypadku, wystarczy nakładać nawilżający kosmetyk
opakowaniu podana została informacja o używaniu dopie-
kolistymi, delikatnymi ruchami. Omijaj
ro od określonego miesiąca ciąży, do takiego wskazania na-
jedynie sutki i ich bezpośrednie okolice.
leży się zastosować.
Ich stymulacja może mieć efekt podob-
CHROMA STOCK
ny do masażu górnej części brzucha.
6.
Warto sięgać po produkty, które zawierają glicerynę, kwas hialuronowy czy alantoinę i pantenol – substancje działające nawilżająco. Bardzo dobrze sprawdzą się preparaty z wyciągiem z wiesiołka, ogórecznika, a także zawierające nienasycone kwasy tłuszczowe.
7.
W związku z większą ilością estrogenu nie tylko odczujesz niechęć do dotychczasowych zapachów, ale możesz również borykać się z przebarwieniami. Zmiana pigmentacji skóry w połączeniu z promieniowaniem UV może doprowadzić do powstawania plam, dlatego w czasie ciąży warto ograniczać opalanie i całkowicie zrezygnować z solarium.
Nie każdy krem czy balsam przeciwko rozstępom lub cellulitowi jest wskazany dla ciężarnej.
www.dobra-mama.pl
27
ciąża i poród
Ciąża
SHUTTERSTOCK
oczami dziecka
dr n. med. Tadeusz Oleszczuk ginekolog-położnik
Dziewięciomiesięczna podróż: mamy – przewodniczki, maluszka – bacznego i czułego uczestnika, który rośnie w siłę z każdym dniem i nabiera świadomości otaczającego świata – to pierwszy i najważniejszy etap kolejnej wyprawy: macierzyństwa.
I TRYMESTR
2. MIESIĄC Pokonałem właśnie 60 najbardziej istotnych dni mojego życia. Ja, Wa-
1. MIESIĄC
sze maleństwo, przybrałem wresz-
Halo Mamo, hej Tato! Oto jestem.
cie ludzką twarz – z oczkami, uszka-
Już o określonych cechach genetycz-
mi, noskiem i usteczkami. Mam dło-
nych – wiadomo, czy będę chłopcem
nie i śliczne paluszki. Nóżki rosną jak-
dużo więcej rzeczy – podkurczać nóż-
czy dziewczynką, jaki będę mieć kolor
by trochę wolniej. To nic! Przynaj-
ki, obracać stopami, zginać i prostować
włosów i oczu, jaki będzie mój wzrost.
mniej mogę ruszać rączką. Szkoda, że
palce u stóp, zaciskać piąstkę i marsz-
No i czy będę nerwusem, bo mój
na razie tego nie czujecie! Nie jestem
czyć brwi. Mam zupełnie nowe, peł-
układ nerwowy zaczyna się kształto-
już malutki – ważę ok. 2 g i mam ok.
ne wyrazu rysy twarzy, dlatego pró-
wać od 13. dnia. I wiecie co – mam już
3,5 cm długości. Prawdziwy olbrzym
buję różnych grymasów i poruszam
serduszko, które głośno bije od 21. ty-
ze mnie :) Moje serduszko bije bardzo
oczkami. Główka mi trochę przeszka-
godnia. Choć do prawdziwego serca
szybko – 160 uderzeń na minutę. To
dza, bo jest strasznie duża – większa niż
jeszcze mu daleko. Ale bije! I rodzice
dwa razy szybciej niż Twoje, Mamo.
cały mój tułów. Nie wolno narzekać – to w niej gnieżdżą się iskierki mojej inte-
mogą je zobaczyć i usłyszeć podczas
28
Życie maluszka nabrało smaków – kształtujące się zmysły pozwalają na coraz więcej doznań i bardziej aktywny kontakt z mamą.
badania USG. Właściwie to jestem już
3. MIESIĄC
ligencji. Już obmyślam sposób, żeby się
prawdziwym człowiekiem – mam
Rany! Czyż nie jestem cudowny? Całe
porozumieć z Mamą i Tatą. Pewnie są
główkę, prawie: oczy, uszy, tułów
moje ciałko odczuwa dotyk, nauczyłem
zaskoczeni, jak szybko rosnę – mam ok.
i ręce. Ale będę przystojniakiem!
się ziewać i przeciągać. W ogóle umiem
8 cm i ok. 17 g.
www.dobra-mama.pl
PIXABAY
II TRYMESTR 4. MIESIĄC No i znowu urosłem – mam prawie 100 g i 19 cm. Pojawiły się też włosy na mojej główce! Zresztą taki mały meszek to mam na całym ciele, dzięki niemu jest mi cieplutko. Na razie jest wesoło. Jestem zwinny i pełen wdzięku, więc cały czas kręcę się intensywnie. Potrafię też ruszać główką i stroić śmieszne miny. Spodobałoby się Wam. Najchętniej wcale nie przestawałbym pływać, ale wiem, Mamo, że jesteś tym trochę zmęczona. Ale uwaga! Będę się rozpychał, jak nie bę-
raz więcej się ruszam, szczególnie kie-
dal dużą głowę. Stałem się za to łakomy
dziesz uważać na to, co jesz. Halo! Już
dy mama wykona jakiś większy wysiłek
na wody płodowe. Połykam ich wię-
rozpoznaję smaki, a niektóre rzeczy,
albo pod koniec dnia, kiedy kładzie się
cej, gdy stają się słodsze. Próbuję żyć
które trafiają do mnie przez pępowinę,
spać. Policzyłem, że umiem zrobić na-
w harmonii z Mamą, nie zawsze mi się
są naprawdę niesmaczne.
wet 20 tysięcy różnych ruchów w ciągu
to udaje, ale często zasypiamy i budzi-
dnia. Rodzice, czujecie?
my się razem. Jak nie śpię, to staram
5. MIESIĄC
się być bardzo aktywny – dotykam
Rosnę wciąż bardzo szybko. Jestem ma-
6. MIESIĄC
wszystkiego, co jest dookoła – ściany
łym gigantem – 350 g i 25 cm. Uwierzy-
1100 g i 36 cm! I co Wy na to? Szkoda,
brzucha, szarpię pępowiną, bawię się
cie? Odkryłem swojego kciuka i trenuję
że nie jestem najładniejszy. Mam taką
całym sobą. Potem sobie drzemię. Mę-
na nim ssanie. Nie wiem wprawdzie dla-
czerwoną, pomarszczoną skórę i na-
czące są te wszystkie ćwiczenia!
czego, ale bardzo to przyjemne uczucie. Miło też słyszeć gadających Mamę i Tatę, nawet ładnie śpiewają. Trochę się boję innych hałasów na zewnątrz brzucha... Zauważyłem, że moje życie ma nowy rytm, więcej śpię, budzę się, co-
III TRYMESTR
Nie da się ukryć, że maluszek nie tylko nabrał ciałka, ale że potrafi również reagować na dźwięki i gesty docierające do niego z zewnątrz. Już niedługo koniec pierwszej podróży i początek następnej.
przestrzeń, jaką miałem do dyspo-
Trochę się wstydzę mojej fryzury...
zycji. Wygodniej, jak się trochę sku-
W każdym razie jestem DOSKONA-
7. MIESIĄC
lę i tak leżę ze skrzyżowanymi nóżka-
ŁY i nie mogę się doczekać, żeby Was
Nabieram ciała! Ważę 1800 g i mam
mi i rączkami. Całe dnie ćwiczę od-
wreszcie zobaczyć!
całe 41 cm! Teraz to jest dopiero impre-
dychanie, ssanie i połykanie. Przeczu-
za! Przemieszczam się z boku na bok,
cie mówi mi, że niedługo mogą mi
a Mama i Tata widzą, jak ich szturcham
się przydać. Na wszelki wypadek gło-
rączką lub nóżką. Śmieszni są – strasz-
wę ustawiam w dół... Energia we mnie
nie ich to bawi. Znudził mi się kciuk,
aż kipi! Jak otwieram oczy, to widzę
ale nauczyłem się wkładać do buzi całą
jakieś przyćmione światło. Dziwne,
piąstkę. Troszkę denerwuje mnie moja
wcześniej tu jakby ciemniej było. Do-
częsta czkawka, która mnie męczy, jak
brze, że umiem mrugać i reagować,
połknę za dużo wód płodowych. Mama
jak mi coś za długo przeszkadza.
wtedy mówi, że czuje takie lekkie pukanie, całkiem jakbym puszczał bąbelki.
9. MIESIĄC
8. MIESIĄC
3200 g i 52 cm długości. Wcale nie
Chyba za bardzo urosłem (2200g
mam gdzie się zmieścić. Słyszałem,
i 46 cm!), bo zrobiło mi się dość cia-
jak lekarz mówił Rodzicom, że jestem
sno. Właściwie to zajmuję już całą
już przygotowany na spotkanie z nimi.
No i stało się – jestem wielkoludem!
Floradix tabletki. Źródło organicznego żelaza, witamin B2, B6, B12, C oraz kwasu foliowego, które przyczyniają się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia oraz utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego. Żelazo pomaga w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek. Floradix, floradix.pl www.dobra-mama.pl
29
ciąża i poród
Jak spakować się do szpitala
w czasach koronawirusa Ewa Klik
położna, ambasadorka kampanii „Położna na medal”, poloznanamedal.info
Każda przyszła mama powinna być gotowa na wyjazd do szpitala, nawet ten nieplanowany, w okolicach 35.–36. tygodnia ciąży. I do tego czasu najlepiej zadbać o spakowanie rzeczy, które będą potrzebne w szpitalu. Im wcześniej, tym lepiej. Unikniemy niepotrzebnego stresu, którego dziś i tak nie brakuje.
C
zas koronawirusa to dla nas wszystkich bardzo trudny okres, ale szczególnie dla kobiet, które oczekują na poród.
Dla nich ten czas zawsze był stresujący, bo przyszłe matki z reguły jak najlepiej chcą przygotować się do porodu i możliwie dobrze wszystko zaplanować. Koronawirus przyniósł wiele nowych pytań. Jednym z ich jest temat spakowania się do szpitala. Jak to zrobić w czasach zarazy? Czy są specjalne rzeczy, które trzeba ze sobą zabrać?
Torba gotowa! Najlepiej zapoznać się listą rzeczy, która powinna być udostępniona w wybranym przez matkę szpitalu. Warto też zabrać się za przygotowywanie torby do szpitala trochę wcześniej. Niektóre rzeczy trudniej dziś kupić, na niektóre trzeba poczekać trochę dłużej niż przed pandemią. Ważne, żeby torba była gotowa w 35.–36. tygodniu ciąży. Rzeczami, o których dziś nie można CHROMA STOCK
zapomnieć, są ochronne maseczki – jednorazowe albo bawełniane. Dobrze też zaopatrzyć się w butelkę albo bidon z filtrem na wodę. Teraz, gdy odwiedziny w szpitalu są niemożliwe, lepiej będzie samej filtrować sobie na bieżąco wodę, niż przywozić do szpitala całą zgrzewkę albo spacerować do szpitalnego sklepiku po pełną butelkę. Z kolei jeśli chodzi o płyny dezynfekujące, z którymi od pewnego czasu się nie rozstajemy, nie ma potrzeby zabierania do szpitala ich przesadnej ilości. Wystarczy mała butelka na wejście i wyjście. Poza tym płyn dostępny jest w każdej szpitalnej sali. Praktyczną wskazówką, która sprawdza się nie tylko w czasach epidemii, jest spakowanie się w dwie małe torby – jedna dla mamy, druga dla dziecka. Nie ma wtedy potrzeby przetrząsania za każdym razem dużej walizki w poszukiwaniu akcesoriów dla maluszka.
Ważne, żeby torba była gotowa w 35.–36. tygodniu ciąży. Dobrze, żeby w torbie mamy znalazła się też czekolada i paczka landrynek, które pomogą wyrównać poziom cukru. A jak wiadomo, w czasie porodu jedzenie nie jest zalecane. Dodatkowo, kobiety, które mają cukrzycę, powinny mieć w szpitalu swój glukometr.
30
www.dobra-mama.pl
• 2 bawełniane koszule, jedna do porodu, druga do karmienia, • klapki basenowe, w których można wejść pod prysznic, • 4–6 szt. majtek poporodowych typu siateczkowego bądź bawełnianych, • paczka podpasek poporodowych, • 6 podkładów jednorazowych wchłanialnych na łóżko lub do przewijania noworodka, • wkładki laktacyjne i biustonosz dla matek karmiących, • woda 0,5 l lub 0,75 l w butelce z tzw. dziubkiem do picia, • butelka do wody z filtrem.
dla dziecka • 10 pieluszek tetrowych, • paczka pieluszek jednorazowych, • kocyk, • rożek, • 2–3 szt. body w rozmiarze 56 cm, • 2–3 szt. body w rozmiarze 62 cm, • 2 pajacyki w rozmiarze 56 cm, • 2 pajacyki w rozmiarze 62 cm, • 3 czapeczki bawełniane, • 3 pary skarpetek, • 2 pary łapek niedrapek, • buteleczka ze smoczkiem do karmienia, na wypadek zalecenia dokarmiania maluszka, • mokre chusteczki do pielęgnacji noworodka.
Ważne dokumenty W ferworze pakowania rzeczy do szpitala nie można zapomnieć o jednym – komplecie dokumentów. Składają się na niego ostatnie wyniki: morfologii, badania moczu, opis badania USG ze zdjęciem, oryginalny dokument badania krwi. A do tego wyniki badań WR, HBS, HIV, HCV oraz wynik badania wykonywanego w 36. tygodniu ciąży, czyli GBS. Na koniec, karta prowadzenia ciąży i dowód osobisty.
naturalnie na hemoroidy Przeznaczony do stosowania w leczeniu dolegliwości towarzyszących żylakom odbytu, takich jak: ból, pieczenie, swędzenie, oraz stanów zapalnych odbytu, którym towarzyszy swędzenie. Nalewka z nagietka lekarskiego łagodzi podrażnienia, działa regenerująco oraz przyspiesza gojenie uszkodzonej błony śluzowej odbytnicy. Hemocal czopki, ok. 8 zł, Farmina Sp. z o.o. farmina.pl Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
REKLAMA
dla mamy
DEPOSIT PHOTOS
ciąża i poród
WIELKIE PRZYGOTOWANIA na przyjście dziecka
Pojawienie się dziecka z pewnością odmieni Wasze życie zarówno w sferze emocjonalnej, jak i w sprawach dotyczących codzienności. Powiększenie rodziny wymaga odpowiedniego przygotowania nie tylko samego domu, lecz także zdobycia niezbędnej wiedzy na temat opieki nad noworodkiem. Dzięki temu przyjście na świat dziecka będzie dla rodziców momentem cudownym i niezapomnianym.
32
www.dobra-mama.pl
WYBÓR POŁOŻNEJ
W Polsce jest możliwość prowadzenia całej ciąży przez położną – warto o tym wiedzieć! Szczególnie przy ciężkiej dostępności lekarzy. Ale również wg najnowszego standardu okołopoporodowego lekarz prowadzący ciążę powinien skierować ciężarną do położnej środowiskowej najpóźniej w 21. tygodniu ciąży. I to u niej już może się odbywać sprawdzanie podstawowych parametrów ciężarnej i płodu (min. 1x/tydzień, a po 32. tygodniu 2x/tydzień). A także omawianie ich, całe badanie fizykalne i szeroko pojęta edukacja przedporodowa. To właśnie wtedy jest na to czas, wtedy też zaczynają się pojawiać pytania odnośnie do ciąży, porodu, noworodka i połogu. Po powrocie do domu ze szpitala młodych rodziców oprócz wielkiej radości przepełnia także mnóstwo wątpliwości i rodzi się wiele pytań. Dlatego warto jeszcze przed porodem pomyśleć o odpowiedniej pomocy w tych pierwszych tygodniach
(przyjaciółka, siostra). Przy wypisie ze szpitala będziesz też musiała podać lekarza pediatrę i położną środowiskową, którą wybrałaś, dlatego warto o tych sprawach pomyśleć jeszcze przed porodem. Dlaczego dobrze zapoznać się z położną środowiskową przed narodzinami dziecka? Ponieważ będzie to wasza pomoc na najbliższe dni i tygodnie, skarbnica wiedzy i doświadczenia, która pomoże wam przebrnąć przez gąszcz wątpliwości i wesprze we wszystkich sprawach związanych z opieką nad noworodkiem i jego pielęgnacją. Powie, jak karmić, przewijać i myć małe dziecko. Omówi fizjologię i najszybciej, jak się da, rozpozna patologię okresu noworodkowego. Szybko zareaguje i wskaże, dokąd się udać w razie wątpliwości. Dzięki niej nie będą też potrzebne tak częste wizyty w przychodni. Skontroluje przyrost wagi dziecka, sposób karmienia, gojenie się kikuta pępowiny, zachowanie dziecka, skonsultuje powody płaczu, prawidłowości rozwoju.
Fotelik i wózek Pierwszy wózek i fotelik warto kupić jeszcze przed porodem. Wybór konkretnego modelu nie jest łatwy, nie warto więc podejmować tej decyzji w pośpiechu.
Avan. Fotelik dla niemowląt zgodny z najnowszym standardem UN R.129/03 (i-Size). Lekki (4,1 kg) i bezpieczny RECARO Avan zapewnia wyjątkowy komfort dzięki wysokiej jakości tapicerkom, systemowi wentylacji i obszernej budce z ochroną UPF 50. Montaż pasem samochodowym lub na dedykowanej bazie isofix. 796 zł, Recaro, recaro-kids.pl
Mica. Obrotowy o 360° fotelik, w którym dziecko od narodzin do ok. 4 roku życia może być przewożone tyłem do kierunku jazdy. Testowany wg i-Size. Montowany w samochodzie z użyciem Isofix i nogi stabilizującej. Dla większego komfortu dziecka pozycja siedziska jest pochylona, tapicerka watowana, a skorupa ma wentylowaną strukturę. ok. 1900 zł, maxi-cosi, maxi-cosi.pl
Odpowiedni szpital Zanim wybierzesz szpital, zdobądź informacje o nim. • Czy tata może być przy porodzie? • Czy jeśli zdecydowałaś się rodzić razem z partnerem, jest dostępna sala do porodów rodzinnych? • Czy możesz liczyć na znieczulenie do porodu i na jakich warunkach? • Czy masz możliwość wyboru pozycji podczas porodu? • Czy na sali porodowej będziesz miała przy sobie swoje maleństwo przez cały czas? • Co szpital zapewnia noworodkowi, a co musisz przygotować dla dziecka zaraz po porodzie? • Czy rodzina i znajomi mogą cię odwiedzić w szpitalu i w jakich godzinach są pory odwiedzin?
MOKKA ISOFIX 0-18 kg. Od pierwszych dni życia zapewnia bezpieczeństwo, które potwierdzają dodatkowe testy zderzeniowe PIMOT. Funkcja obrotu sprawi, że jedną ręką ustawisz go przodem lub tyłem do kierunku jazdy – bez konieczności demontażu. 899 zł, COLETTO, coletto.pl
Dante. Urzeka wyjątkowym wzornictwem. Szlachetne materiały i solidna konstrukcja to połączenie, które zachwyci najbardziej wymagających rodziców. Ciekawym detalem jest pikowane przykrycie na nóżki w gondoli, wyposażonej również w hipoalergiczny materacyk kokosowy. 1999 zł, COLETTO, coletto.pl
Celona. W zestawie z gondolą to nowoczesny i komfortowy wózek głęboki. Bezobsługowe koła o wyjątkowej trakcji, regulowana teleskopowo rączka i system składania jedną ręką w połączeniu z obszerną izolowaną termicznie gondolą z wydajnym system wentylacji oraz piankowym materacem stanowią wyjątkowy zestaw. 2296 zł (rama), 1096 zł (gondola), 796 zł (fotelik Avan), Recaro, recaro-kids.pl
www.dobra-mama.pl
33
ciąża i poród
WYBÓR SZPITALA DO PORODU
Narodziny dziecka to najważniejsze wydarzenie w życiu kobiety, pełne wzruszenia, ale i bólu. To kilka lub kilkanaście godzin ogromnego wysiłku, dlatego powinnaś wybrać takie miejsce, w którym będziesz czuła się bezpiecznie, a poród będzie pięknym przeżyciem. Sama możesz wybrać dowolny szpital, w którym chcesz urodzić, niezależnie od miejsca zamieszkania. Ponieważ teraz kobiety mają dużą swobodę wyboru, szpitale konkurują ze sobą, chcąc zachęcić do siebie coraz więcej pacjentek. Zapytaj o możliwości i wa-
runki porodu z osobą towarzyszącą. Nie musi to być partner, powinien to być ktoś, komu ufasz i czujesz się dobrze przy tej osobie. Zapytaj też o możliwość porodu z wybraną położną, tzw. prywatną położną – często to możliwość dodatkowo płatna. Pamiętaj, że szpitale różnią się między sobą organizacją oddziału, podziałem obowiązków między położnymi i lekarzami, liczbą oraz wyposażeniem sal, dlatego warto wcześniej, o ile to możliwe, odwiedzić placówkę, która wydaje ci się najlepsza, i zasięgnąć informacji. W tym celu zadzwoń na oddział położniczy i umów się
na wizytę, wówczas kiedy przyjdą pierwsze skurcze, będziesz spokojna, że miejsce, do którego pojedziesz, spełnia twoje oczekiwania. Jak znaleźć odpowiednią położną?
Najprościej zapytać inne znajome mamy. Na portalach społecznościowych są grupy, gdzie mamy zaproponują położną z okolic. Będą mogły polecić pomoc, z której były zadowolone. Redakcja „Dobrej Mamy”
Apteczka malucha Odpowiednia pielęgnacja dziecka po porodzie jest niezwykle ważna dla jego dalszego rozwoju, dlatego warto przygotować apteczkę i niezbędne preparaty. Co powinno się znaleźć w apteczce malucha? •
Octenisept – do dezynfekcji pępka noworodka
•
Kropelki na kolki
•
Rumianek – do przemywania oczu
•
Krem do pielęgnacji pupy
•
Sól fizjologiczna jałowa w ampułkach + gaziki – do prze-
•
Emolient lub balsam przeznaczony do pielęgnacji wrażliwej skóry dziecka
mywania oczu i nosa •
Paracetamol (syrop lub czopki) – lek przeciwgorączkowy
•
Preparat na ciemieniuchę
•
Czopki glicerynowe przeciwko zaparciom
•
Witamina C i D
•
Lek na wzdęcia i zaparcia
•
Aspirator do noska
Diflos® krople. Probiotyk w postaci zawiesiny doustnej, wyprodukowany przy użyciu unikatowej technologii mikroenkapsulacji. 5 kropli zawiera 1 miliard mikroenkapsulowanych żywych komórek bakterii Lactobacillus rhamnosus GG, co odpowiada 5 mld liofilizowanych bakterii Ok. 10 zł/5 ml, SMARTPHARMA, smartpharma.com.pl
Linomag® Bobo A+E krem. Polecany do codziennej pielęgnacji i ochrony skóry od 1. dnia życia. Substancje aktywne stanowią połączenie oleju lnianego bogatego w NNKT, witamin A i E oraz lanoliny. 9 zł, ZIOŁOLEK, ziololek.pl
34
www.dobra-mama.pl
Acolka – od pierwszych dni życia. Suplement diety. Krople doustne 5 ml. Opatentowane szczepy bakterii probiotycznych zawarte w preparacie Acolka wspierają łagodzenie płaczu niemowląt spowodowanego niedojrzałością układu pokarmowego. Polski Lek S.A. acolka.pl
Chicco oliwka do masażu. Do codziennego stosowania, szczególnie po kąpieli – już od urodzenia. Olej z otrąb ryżowych działa odżywczo i zmiękczająco, pozostawiając skórę gładką i aksamitnie miękką. Pomocna również w przypadku ciemieniuchy. 16,99 zł / 200 ml, CHICCO, chicco.pl
CHROMA STOCK
ciąża i poród
Przygotuj się na cesarskie cięcie Nie zawsze można przewidzieć przebieg porodu. Czasem okazuje się, że poród trzeba ukończyć za pomocą cięcia cesarskiego. Choć w ostatnim czasie mówi się wiele o tzw. cięciach na życzenie, należy pamiętać o tym, że to bardzo poważna operacja chirurgiczna, a co za tym idzie, istnieje zawsze ryzyko powikłań. Nie jest to też idealna droga narodzin dla dziecka.
Danuta Szczerba położna
W
1. Nieprawidłowe położenie dziecka (miednicowe, poprzeczne), 2. Łożysko przodujące czy przedwcześnie oddzielające się, 3. Zatrucie ciążowe, zagrażające niedotlenieniem dziecka, 4. Nieprawidłowa budowa miednicy, 5. Przewidywana duża masa urodzeniowa dziecka, 6. Brak postępu porodu, 7. Czasem wskazaniami są zalecenia okulistyczne, internistyczne i ortopedyczne.
ykonanie cięcia cesar-
W Polsce w większości szpitali przy cię-
skiego wiąże się z za-
ciu cesarskim nie jest możliwy udział
angażowaniem zespołu
ojca dziecka. Bezpośrednio po opera-
operacyjnego. Oprócz
cji działa znieczulenie, więc nie jest od-
PRZED CC NALEŻY:
lekarzy położników konieczna jest obec-
czuwany ból i choć istnieją pewne ogra-
1. Wyrazić pisemną zgodę na cięcie cesarskie
ność anestezjologa, lekarza neonatologa,
niczenia, chociażby z powodu podłą-
(lekarz musi uzyskać taką zgodę).
pielęgniarki-instrumentariuszki neona-
czonej kroplówki, korzystając z pomocy
2. Mieć ogolone pole operacyjne, czyli wzgórek
tologicznej oraz położnej.
medycznej, można próbować przysta-
łonowy, ewentualnie brzuch.
wić dziecko do piersi. Kiedy znieczule-
3. Mieć założony cewnik do pęcherza moczo-
Rodzaje znieczulenia
nie mija, podawane są leki przeciwbólo-
wego.
Operacja cięcia cesarskiego odbywa się
we. Gdy kobieta odzyskuje czucie w no-
4. Mieć założone wkłucie dożylne, czyli wkłutą
na bloku operacyjnym. Od kilkunastu
gach, z pęcherza moczowego usuwa się
igłę wenflon i podłączoną kroplówkę.
lat odchodzi się od znieczulenia ogólne-
cewnik.
5. Usunąć ewentualne protezy zębowe. 6. Zmyć lakier z paznokci.
go i preferuje się tzw. znieczulenie przewodowe, które polega na ukłuciu i po-
Co dalej po cesarskim cięciu?
daniu leku „do kręgosłupa”. W zależno-
W pierwszej dobie po cięciu cesarskim
ści od sytuacji rodzaj znieczulenia oma-
podawane są kroplówki, a przyjmowa-
wia z kobietą lekarz anestezjolog.
nie stałych pokarmów zależy od pro-
Znieczulenie przewodowe (od piersi
cedur przyjętych w danej placówce. Po
w dół) ma wiele zalet: podawane leki nie
około 8–12 godzinach po operacji, w za-
przechodzą do mleka, kobieta jest przy-
leżności od samopoczucia, zachęca się
tomna, sama oddycha, zachowuje świa-
kobietę do pierwszej próby wstania jako
domość, może być świadkiem narodzin
profilaktyki powikłań pooperacyjnych.
i przywitać dziecko.
W miarę upływu czasu dolegliwości bó-
Od pasa w dół rodząca nie czuje bólu,
lowe są mniejsze i jeżeli połóg przebie-
ale może odczuwać pociąganie. Znie-
ga prawidłowo, gojenie rany nie budzi
na noc
czulenie działa około 4–6 godzin.
zastrzeżeń, najczęściej po 3–5 dniach
Unikalne połączenie sześciu synergistycznie działających składników aktywnych neoTONE hamuje nadprodukcję melaniny i niweluje przebarwienia skórne. Isispharma neoTONE serum na noc, likwidujące przebarwienia skóry po ciąży - 25 ml. 110 zł, ISIS PHARMA, ekopharm.pl
możliwy jest powrót do domu.
36
Wskazania do CC
www.dobra-mama.pl
STREFA MAMY
Przepis na życie
Magdalena Szymańska
specjalista dietetyk, autorka wielu artykułów z zakresu żywienia niemowląt i dzieci. Współwłaścicielka poradni dietetycznej Food & Diet. Mama 11-letniej Zuzi, 9-letniego Ignasia i 7-letniego Filipa
Jesteś świeżo upieczoną mamą, nieważne czy po raz pierwszy, czy kolejny. To, co jest wspólne, to notoryczny brak czasu na wszystko… Jak zatem mieć jeszcze głowę, żeby zastanawiać się nad zdrową, zbilansowaną dietą dla siebie? Pozwól zatem, że Ci pomożemy.
Organizacja dnia
kiedy masz czas i siły, żeby przy-
kąsić. Jednakże żeby móc coś zjeść, musisz
Żeby mieć szansę na zdrowe odżywianie
gotować posiłek obiadowy?
to ze sobą zabrać z domu. W przeciwnym
czy zrzucenie kilku kilogramów, bardzo
Szukaj w swoim rozkładzie dnia takich
razie często ulegamy pokusie na niezbyt
ważne jest regularne odżywianie (4–5
momentów (po ok. 20 min), kiedy mo-
zdrowe i tuczące przekąski, które nie służą
posiłków w ciągu dnia). Aby to osiągnąć,
żesz przygotować coś z doskoku. Je-
ani naszej linii, ani zdrowemu odżywianiu.
niezbędna jest dobra organizacja dnia.
śli menu masz zaplanowane, nie będzie
Na początek odpowiedz na poniższe py-
problemem rozbić czynności na kil-
zdrowie i szybka dieta
tania, które pomogą zaplanować nie tyl-
ka razy. Jeśli twoje dziecko jest bardzo
Dopiero teraz jest dobry moment na kolej-
ko twój dzień, ale i dietę.
malutkie (ok. 1 miesiąca), wówczas czę-
ny krok w twoich rozmyślaniach o zdrowej
ste karmienie zajmuje dużo czasu, a ma-
diecie. Czas pomyśleć o tym, jak przygoto-
kto robi zakupy i jak często?
luch sporo jeszcze śpi ( jeśli nie ma żad-
wywać potrawy i z czego.
Być może jeździcie razem z mężem/
nych kolek lub innych problemów). Za-
partnerem raz w tygodniu do dużego
tem dla ciebie będzie to czas, aby móc
CO Z GARMAŻERKĄ?
sklepu albo zamawiasz wszystko przez
coś przygotować. W przypadku dzieci
Niezwykle ważne jest jednak to, po co się-
Internet, albo lubisz robić zakupy w ma-
starszych (od 3. miesiąca w górę), warto
gniesz. Odrzucaj wszystko, co smażone
łych osiedlowych sklepikach.
wykonywać pewne czynności przy bo-
bądź z tłustym mięsem. Zatem zestaw: ko-
To, w jaki sposób się zaopatrujesz, deter-
basie (dziecko w foteliku lub leżaczku, na
tlet mielony z osiedlowego sklepiku garma-
minuje sposób, w jaki będziesz plano-
kocyku). Pamiętaj jednak, żeby czas, któ-
żeryjnego + 2 ogórki kwaszone odpada. Na-
wać posiłki. Jeśli zakupy robicie w week-
ry spędzacie w kuchni jednorazowo, nie
tomiast to, na co możemy sobie pozwolić,
end, a w tygodniu kupujesz tylko pieczy-
był dłuższy niż 20 min. Dziecko zacznie
to np. pierogi ruskie (5 szt.) + ½ torebki wa-
wo, twój jadłospis musi być zaplanowany
się nudzić, a ty denerwować.
rzyw na patelnię + starta marchewka polana sokiem z cytryny z pestkami słoneczni-
z tygodniowym wyprzedzeniem, abyś
38
CHROMA STOCK
karmiącej mamy
wszystkie produkty kupiła na dużych
Jak znajdziesz w swoim rozkła-
ka. Przygotowanie takiego obiadu to max.
zakupach. Jeśli z kolei zaopatrujesz się
dzie dnia czas na pięć posiłków?
15 min.
w mięso i warzywa w okolicznych skle-
To jest niezwykle ważny punkt, zatem
Co jest najważniejsze? Zaplanowanie tego
pach, możesz planować menu z jedno-
należy szukać takich momentów w cią-
posiłku tak, aby mrożonkę warzyw mieć
dniowym wyprzedzeniem.
gu dnia, które temu sprzyjają, np.: kie-
w domu i w ramach spaceru z dzieckiem
dy wychodzisz na spacer jest to moment,
podejść do osiedlowego sklepiku po pie-
w którym możesz w spokoju coś prze-
rożki.
www.dobra-mama.pl
przygotowania posiłków? •
Zamiast główki sałaty, którą trzeba umyć, osuszyć, stosuj miksy sałat, które są gotowe do spożycia.
•
Kupując rzodkiewki – umyj cały pęczek za jednym razem, wówczas przy śniadaniu wyciągasz warzywa gotowe do spożycia.
•
Kupując paprykę – analogicznie jak z rzodkiewką, umyj, wydrąż gniazda nasienne i pokrój.
•
Zamiast świeżych warzyw stosuj mrożonki warzywne (zupy, II dania) – nie wymagają one mycia, krojenia (czyli oszczędzasz jakieś 15 min), a zachowują podobną wartość odżywczą w stosunku do świeżych produktów.
•
Mięso krój w małe kawałki gulaszowe, podsmażaj na niewielkiej ilości oleju (1–2 łyżeczki) i dorzucaj do tego warzywa. Podlewaj wodą i duś ok. 10 min.
•
Krój mięso w małe kawałki gulaszowe, marynuj w ziołach, w czosnku (jeśli maleństwo dobrze toleruje czosnek), niewielkiej ilości oleju i zostawiaj w lodówce nawet na całą noc. Następnie duś we własnym sosie, możesz dodać warzywa lub spożyć z surówką.
•
Mięso w całym kawałku zamarynuj, wstaw do lodówki, następnie piecz w folii aluminiowej lub rękawie – mięso praktycznie samo się piecze.
•
Jeśli lubisz tuńczyka z puszki, możesz od czasu do czasu przygotować obiad z jego wykorzystaniem – dusząc warzywa na patelni, dodaj tuńczyka, całość podgrzej. Dogotuj kaszę, ryż lub makaron i gotowe.
•
Gotuj cały obiad w parowarze (np. mięso, ziemniaki, jarzynka).
•
Przyrządzaj mięsa na grillu elektrycznym lub patelni elektrycznej.
UZUPEŁNIENIE DIETY Herbatka to kompozycja owoców i ziół stanowiąca codziennie uzupełnienie diety kobiety karmiącej. Rutwica lekarska wraz z koprem włoskim wywołują, zwiększają i utrzymują produkcję mleka u karmiącej matki. Herbatka Herbi Baby dla kobiet karmiących, PREMIUM ROSA, premiumrosa.pl
PRZYDATNY ZESTAW Butelki Philips Avent Natural SCD301/01 mają niezwykle miękkie smoczki przypominające kształtem pierś. Podczas badania smoczek Natural 2.0 wywoływał podobne zachowanie ssania odżywczego, które odzwierciedla naturalne ssanie dziecka podczas karmienia piersią. Zestaw Avent, PHILIPS AVENT, babyboom.net.pl
REKLAMA
JAK maksymalnie oszczędzić czas
STREFA DZIECKA
CHROMA STOCK
Czyste i zdrowe uszy Zapalenie ucha zewnętrznego to częsty problem rodziców małych dzieci. Powstanie infekcji może być związane z nieprawidłową higieną lub narażeniem na niekorzystne czynniki zewnętrzne. Stosowane powszechnie patyczki higieniczne mogą uszkodzić naskórek przewodu słuchowego, natomiast nadmierna wilgoć sprzyja namnażaniu się bakterii.
D
Dorota Kowalczyk
ekspert Smart Pharma Sp. z o.o.
latego w okresie wzmo-
Rola woskowiny
przed drobnoustrojami wy-
żonych
oraz
Ucho ulega samooczyszczaniu po-
wołującymi infekcje kanału
podczas
korzystania
przez migrację woskowiny razem z za-
słuchowego i błony bęben-
z basenu
czy
kąpie-
nieczyszczeniami w wyniku ruchu żu-
kowej. Pełni również rolę na-
li w jeziorze należy zadbać o odpo-
chwy lub grawitacyjnie w czasie snu. Wo-
turalnej bariery przed nad-
wiednią higienę uszu i nawilżenie ka-
skowina jest naturalną wydzieliną, która
miarem wody, która dosta-
nału słuchowego. Skutecznym wspar-
zabezpiecza ucho przed zanieczyszcze-
je się do ucha podczas kąpie-
ciem w łagodzeniu bólu oraz leczeniu
niami, odgrywa znaczącą rolę w oczysz-
li. Jednak nieprawidłowa hi-
infekcji są olejki roślinne, które wyka-
czaniu i nawilżaniu przewodu słuchowe-
giena uszu może skutkować
zują aktywność przeciwzapalną oraz
go. Ma właściwości przeciwbakteryjne
rozwojem
przeciwdrobnoustrojową.
i przeciwgrzybicze, dzięki czemu chroni
zewnętrznego.
infekcji
zapalenia
ucha
REKLAMA
40
www.dobra-mama.pl
Przyczyny zapalenia ucha
Martwy, zmacerowany naskórek stano-
kowo utrzymują prawidłowe nawilże-
zewnętrznego
wi doskonałą pożywkę dla bakterii i ta-
nie kanału słuchowego. Z kolei olejek
Zarówno niedobór, jak i nadmiar wo-
kie warunki sprzyjają ich namnażaniu.
lawendowy ma udowodnione działa-
skowiny mogą prowadzić do rozwo-
Dlatego szczególną uwagę na zacho-
nie przeciwbakteryjne również w od-
ju infekcji. Nadmiernie wydzielana wo-
wanie odpowiedniej higieny powinno
niesieniu do szczepów opornych na
skowina, która nie jest usuwana, tward-
zwracać się u dzieci, które w okresie let-
antybiotyki oraz działanie przeciw-
nieje i może prowadzić do powsta-
nim często korzystają z basenu lub in-
grzybicze, natomiast ekstrakt ze skórki
nia tzw. korków woskowinowych, mo-
nych zbiorników wodnych.
cytryny ma bardzo dobre właściwości antybakteryjne, zwłaszcza w stosunku
gących zatykać światło przewodu słuchowego. Takie zjawisko może być spo-
Naturalne wsparcie
do patogenów powodujących schorze-
wodowane stosowaniem do czyszcze-
Zapalenie ucha zewnętrznego może
nia skórne.
nia ucha patyczków higienicznych, któ-
być wywołane przez bakterie, wirusy,
re przepychają woskowinę w głąb ucha,
grzyby lub mogą być to infekcje mie-
Prawidłowa higiena uszu
lub po kąpieli, kiedy korek woskowino-
szane. Rozpoznanie przyczyny jest czę-
W zapobieganiu wystąpienia zapa-
wy pęcznieje. Wówczas najczęstszymi
sto trudne oraz czasochłonne. Ponad-
lenia ucha zewnętrznego istotne jest
objawami towarzyszącymi mogą być
to leczenie infekcji utrudnia coraz po-
dbanie o prawidłową higienę oraz od-
ból, niedosłuch czy uczucie zatkanego
wszechniejsza oporność patogenów na
powiednie nawilżanie przewodu ka-
ucha. Zaleganie korka woskowinowe-
podawane antybiotyki. Dodatkowo to-
nału słuchowego. Błędem jest stoso-
go prowadzi do stanów zapalnych skó-
warzyszący ból i swędzenie jest spo-
wanie patyczków higienicznych, któ-
ry przewodu słuchowego. Ponadto roz-
rym wyzwaniem zarówno dla choru-
re mogą powodować wpychanie wo-
wojowi zapalenia ucha zewnętrznego
jących dzieci, jak i ich rodziców sta-
skowiny w głąb ucha. Należy również
sprzyja również długotrwałe narażanie
rających się łagodzić uciążliwe obja-
pamiętać o odpowiednim zabezpie-
przewodu słuchowego na działanie wil-
wy. Rozwiązaniem, które może wspo-
czeniu kanału słuchowego w przypad-
goci i wodę, czyli wystąpienie tzw. ucha
móc leczenie oraz łagodzenie objawów
ku częstych kąpieli w basenach czy je-
pływaka. Dochodzi wtedy do zwięk-
związanych z zapaleniem ucha, jest sto-
ziorze. Dlatego do higieny ucha zale-
szonej maceracji skóry przewodu słu-
sowanie wyciągów roślinnych. Według
ca się kombinację olei, gliceryny oraz
chowego, a w związku z tym niszczenia
badań naukowych mają duży poten-
olejków eterycznych, które pomagają
naturalnej ochronnej bariery.
cjał w takich sytuacjach ze względu na
zmiękczyć woskowinę oraz ułatwiają
ich potwierdzone kompleksowe działa-
jej usunięcie, a także tworzą dodatko-
nie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybi-
wą barierę ochronną, przeciwdziałając
cze oraz przeciwwirusowe. Różnego ro-
zaleganiu wody w przewodzie słucho-
dzaju oleje, np. oliwa z oliwek, bardzo
wym w trakcie kąpieli. Ich dodatko-
skutecznie rozmiękczają zalegająca wo-
wym atutem jest działanie przeciwza-
skowinę, co ułatwia jej usuwanie. Łago-
palne, przeciwdrobnoustrojowe oraz
dzą podrażniony naskórek oraz dodat-
łagodzenie podrażnień.
Leczenie infekcji utrudnia coraz powszechniejsza oporność patogenów na podawane antybiotyki.
REKLAMA
www.dobra-mama.pl
41
CHROMA STOCK
STREFA DZIECKA
PIERWSZE ZĄBKI TO SKARB
Zadbaj o mleczne zęby swojego dziecka
dr n. med. Barbara Obłoj lekarz stomatolog, właściciel i dyrektor medyczny Centrum Ortodoncji i Implantologii ODENT w Warszawie
Pojawienie się pierwszych zębów u dziecka to ważne wydarzenie dla całej rodziny. Choć bywa bolesne, to ważny etap w rozwoju malucha. Warto wiedzieć, jak postępować, by wspierać pociechę podczas ząbkowania i następnie jak zajmować się pierwszymi mleczakami.
C
zas ząbkowania kojarzy się
nadto wyrzynanie się pierwszych „mle-
nać, gdy dziecko ma ok. pół roku. Nie
rodzicom z nieprzespany-
czaków” zbiega się w czasie z zanika-
jest to jednak reguła. Każde niemowlę
mi nocami, bo dzieci są wte-
niem wrodzonej odporności.
rozwija się w swoim tempie, uzależnionym od wielu czynników, m.in. od ge-
dy marudne, płaczliwe i roz-
42
drażnione. Często też gorzej śpią i mają
ZĄBKOWANIE – Co warto
nów. Rodzice maluchów urodzonych
mniejszy apetyt, ponieważ ssanie pier-
wiedzieć?
o czasie powinni spodziewać się u nich
si czy smoczka potęguje ból. Miewają
Ząbkowanie – mimo że nie jest choro-
pierwszych ząbków między 5. a 10. mie-
również stany podgorączkowe oraz luź-
bą, ale procesem fizjologicznym – rzad-
siącem życia, a u wcześniaków nieco
ne stolce. W tym okresie są także bar-
ko przebiega bezobjawowo. Sygnalizu-
później – między 6. a 11. miesiącem ży-
dziej podatne na infekcje, które mogą
je je przede wszystkim obfite ślinienie.
cia. Proces ten najczęściej inicjują dolne
objawiać się podwyższoną temperaturą
Dziąsło w okolicy, gdzie wyrasta ząbek,
jedynki. Następnie pojawiają się jedyn-
(powyżej 38°C), katarem czy kaszlem.
staje się zaczerwienione, obrzęknięte,
ki górne, a później pozostałe siekacze,
Dlaczego? Powodów jest kilka. Brak snu
swędzące i po prostu boli. Właśnie dla-
pierwsze zęby trzonowe, kły i drugie
i stres osłabiają ich organizm, a częst-
tego maluchy z upodobaniem wkładają
zęby trzonowe. Kiedy dzieci mają 2–2,5
sze niż zwykle wkładanie do buzi rą-
sobie wtedy do buzi paluszki oraz prak-
roku, mogą już zazwyczaj pochwalić się
czek oraz różnych przedmiotów uła-
tycznie wszystko, co wpadnie im w rącz-
kompletem 20 mleczaków.
twia transmisję wirusów i bakterii. Po-
ki. Zęby mleczne zaczynają się wyrzy-
www.dobra-mama.pl
Jak pomóc dziecku i sobie?
kremem. Dobrym pomysłem jest też
ponieważ niemowlę nie jest w stanie jej
W tym trudnym czasie pomocne są
zakładanie ząbkującemu maluchowi
wypluć. Jeśli chcemy, żeby ząbki naszej
gryzaki. Najlepiej sprawdzają się te że-
na dzień miękkiego śliniaczka, dzięki
pociechy były zdrowe i białe jak pereł-
lowe, które można od czasu do cza-
któremu jego ubranko nie będzie cią-
ki, to zwróćmy również uwagę na to,
su schłodzić w lodówce, ponieważ ni-
gle wilgotne. Jeśli pomimo zastosowa-
co i kiedy dajemy mu do jedzenia oraz
ska temperatura zmniejsza opuchli-
nia tych metod maluszek nie poczuje
picia. Unikajmy słodyczy oraz napojów
znę. Wskazane jest też delikatne ma-
ulgi, można podać mu doraźnie odpo-
zawierających cukier, takich jak soki
sowanie obolałych dziąseł specjalną si-
wiednią do wieku i wagi dawkę doust-
owocowe (odpowiedni poziom nawod-
likonową nakładką, którą opiekun za-
nego leku przeciwbólowego.
nienia dziecka w zupełności zapewni mleko matki oraz woda). Nie podawaj-
kłada na palec, lub umytymi wcześniej palcami. Dziąsła można również sma-
Jak dbać o mleczaki?
my też maluchowi butelki z mlekiem
rować dostępnymi w aptekach specjal-
Gdy pierwsze ząbki nareszcie pojawią
czy sokiem podczas zasypiania, ponie-
nymi żelami lub maściami łagodzący-
się w buzi naszego dziecka, w ruch po-
waż to również przyczynia się do po-
mi dolegliwości związane z ząbkowa-
winna pójść szczoteczka i pasta. Każ-
wstawania i szybkiego rozwoju próch-
niem. Takie środki warto zastosować
dego, nawet samotnego jeszcze mle-
nicy. Stosując się do powyższych za-
np. przed karmieniem, gdyż pozwo-
czaka należy bowiem myć. Trzeba to
sad, zwiększamy szansę na to, że na-
lą mamie spokojnie nakarmić dziecko.
robić co najmniej dwa razy dziennie
sza pociecha będzie mogła cieszyć się
Warto również wiedzieć, że ślina po-
(rano i wieczorem), a w miarę możli-
pięknym i zdrowym uśmiechem. Za-
drażnia delikatną skórę niemowlęcia.
wości także po każdym posiłku. Pierw-
dbane mleczaki, choć wypadają, mają
Dlatego ważne jest, aby regularnie, ale
sza szczoteczka dla naszego malucha
duży wpływ na stałe zęby. A wprowa-
z wyczuciem osuszać mu okolicę ust
powinna mieć małą, okrągłą główkę
dzone w okresie niemowlęcym właści-
oraz brodę, a w przypadku wystąpienia
i delikatne włosie. Pasta także musi być
we nawyki higieniczne będą procento-
zaczerwienienia smarować je tłustym
odpowiednia i używana z umiarem,
wać w przyszłości.
REKLAMA
Ząbkowanie nie musi boleć! PIELĘGNUJE ZĄBKI Zestaw do nauki pielęgnacji ząbków u niemowląt. Do stosowania od pierwszego ząbka, dla dzieci między 6. a 24. miesiącem życia. Pasta została opracowana specjalnie z myślą o pierwszych ząbkach, z uwzględnieniem, że niemowlęta nie potrafią jeszcze prawidłowo wypluwać pasty. Ma przyjemny, specjalnie dobrany dla niemowląt aromat. Nenedent baby - Zestaw do nauki pielęgnacji ząbków u niemowląt, Dentinox, zabkowaniebezbolu.pl
PEŁNY BRZuSZEK Najbardziej zaawansowana formuła wśród mlek następnych Nutricia z najwyższym poziomem oligosacharydów na rynku, gdy wyłączne karmienie piersią nie jest możliwe. Formuła Profutura 2 została opracowana przez zespół 500 naukowców i ekspertów Nutricia na podstawie najnowszych odkryć naukowych dotyczących żywienia na wczesnym etapie życia. Bebilon Profutura 2, Bebilon, bebiprogram.pl
NIEZBĘDNIK
Hipoalergiczne czyli jakie?
Skóra małego dziecka jest bardzo wrażliwa i skłonna do podrażnień. Podczas pielęgnacji warto więc stosować kosmetyki najwyższej jakości, przebadane dermatologicznie, pewne. Dla maluszków ze skłonnością do alergii polecamy preparaty hipolaergiczne, których skład jest tak dobrany, by minimalizować ryzyko uczuleń.
PRZED WYJŚCIEM NA SPACER Częste spacery na świeżym powietrzu pozytywnie wpływają na zdrowie i system odpornościowy maluszka. Warto jednak pamiętać, by przed każdym wyjściem na zewnątrz zabezpieczyć delikatną skórę dziecka odpowiednimi kosmetykami. Zapewnią one właściwe nawilżenie, odżywienie, a także ochronę przed wiatrem, zimnem i słońcem.
Mediderm BABY krem pielęgnacyjny dla niemowląt. Jednocześnie nawilża, natłuszcza i chroni skórę. Szybko się wchłania nie pozostawiając lepkiej warstwy. Może być stosowany na całe ciało. Ok. 14 zł/100 g, Farmina sp. z o.o., medidermbaby.pl
Alphanova Bebe Krem ochronny na zimę. Codzienna pielęgnacja twarzy i ciała. Krem bezzapachowy, wskazany do ochrony skóry suchej i bardzo suchej u niemowląt i dzieci. Wzbogacony o naturalny wyciąg z nagietka, doskonale chroni, nawilża i odżywia skórę. Zawiera Alphaprotect®. 39 zł, Alphanova Bebe, kidy.pl
Krem pielęgnacyjno-ochronny dla niemowląt i dzieci. Codzienna pielęgnacja twarzy i ciała. Ochrona skóry przed czynnikami zewnętrznymi. Łagodzenie delikatnych podrażnień i zaczerwienień. Idealne rozwiązanie i ratunek dla delikatnej skóry. 13,99 zł/50 ml, floslek, floslek.pl
CZAS KĄPIELI Kąpiel to doskonała okazja do pielęgnacji dzidziusia. Wybierając preparaty z szerokiej oferty kosmetyków hipoalergicznych – żeli, szamponów, olejków – możemy mieć pewność, że odpowiednio ochronią, zregenerują i nawilżą wrażliwą skórę dziecka, minimalizując przy tym ryzyko reakcji alergicznych.
44
1. 2.
3.
4.
5.
1. ABCDerm Moussant Delikatny żel myjący do twarzy, ciała i włosów. Delikatnie myje, nie narusza warstwy hydrolipidowej skóry, nie szczypie w oczy, a dodatkowo ułatwia rozczesywanie włosów. Ok. 77 zł/1 l, bioderma, bioderma.pl / 2. Mediderm BABY olejek do kąpieli dla niemowląt. Delikatnie oczyszcza i nawilża skórę nie wywołując podrażnień. Zaspokaja potrzeby delikatnej skóry Twojego maleństwa, tworząc na powierzchni skóry powłokę chroniącą przed utratą wody. Wskazany do kąpieli dla niemowląt do codziennej pielęgnacji delikatnej skóry niemowląt, wymagającej szczególnej troski. Odpowiedni również dla skóry podrażnionej i atopowej. Ok. 25zł/250 ml Farmina sp. z o.o., medidermbaby.pl / 3. Babydream MED Żel do mycia & szampon. . Produkt na bazie roślinnych substancji myjących delikatnie oczyszcza wrażliwą skórę i włosy. Monogliceryd kwasu oleinowego wspomaga gospodarkę wodną skóry i zapobiega jej przesuszaniu. Żel ma certyfikat Dermatest. 19,99 zł/200 ml, ROssMann, rossmann.pl / 4. Lekki balsam do ciała – LINUM EMOLIENT od 1. m-ca życia. Eliminuje uczucie dyskomfortu napiętej skóry i poprawia jej elastyczność. Ok. 40 zł/205 ml, dermedic, dermedic.pl / 5. Żel do mycia ciała i włosów BabyO. Delikatnie oczyszczający żel do mycia ciała i włosów, nie powodujący łzawienia i pozostawiający skórę gładką i miękką. Kosmetyk dedykowany dla niemowląt już od pierwszych dni życia, składa się w 95% z naturalnych składników. Dogłębnie przebadany przez dermatologów oraz pediatrów. 24,99 zł, Oriflame, pl.oriflame.com / www.dobra-mama.pl
RATUNEK Z APTEKI Emolienty zostały stworzone z myślą o wyjątkowo wrażliwej skórze, chronią ją przed utratą wody, łagodzą podrażnienia, nawet te występujące w atopowym zapaleniu skóry (AZS). Warto pamiętać, że ich działanie utrzymuje się na skórze ok. 3-4 godziny. Podczas ich stosowania nie zaleca się równoczesnego używania tradycyjnego żelu czy mydeł.
1.
PIXABAY
2.
Pufies Sensitive. są miękkie jak dziecięce ubrania, by Twoje dziecko nie czuło, że ma pieluszkę. Chłonne kanaliki pozwalają na 3 razy szybsze wchłanianie, stałe poczucie suchości i lepsze dopasowanie. Hipoalergiczna powłoka, wzbogacona o rumianek i aloes, pomaga utrzymać zdrową skórę dziecka. PUFIES, babyboom.net.pl
6.
7.
3.
1. StickOff®. spray, który zaburza połączenie między opatrunkiem a skórą, dzięki temu umożliwia bezbolesne usuwanie opatrunków samoprzylepnych. Bezpieczny dla skóry wrażliwej. Ok. 29 zł, Smartpharma, smartpharma.com.pl / 2. Anti – itching spray, spray przeciwświądowy. Spray o właściwościach kojących i nawilżających ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb skóry suchej, wrażliwej i atopowej. 28,20 zł/100 ml, Novaclear, novaclear.eu / 3. Krem z czarnuszką „NIGELLUM”. Wyrób medyczny na AZS. Polecany do łagodzenia objawów atopowego zapalenia skóry: zaczerwienienia, świądu, przesuszenia oraz łagodzenia reakcji alergicznych (w tym podrażnień słonecznych). Bez sterydów. Od 1. roku życia. prolaB, prolabnaklo.pl / 4. CUTIS MINI derm konopny krem kojący EGZEMA. Emolient trzech generacji plus – aktywny emolient - do pielęgnacji skóry suchej, podrażnionej, alergicznej i atopowej, która wymaga codziennej i specjalistycznej regeneracji oraz odżywienia. Od pierwszych dni życia. ok. 26/75 ml. CUTIS MINI derm, dermaprofil.pl
ODPARZENIA Odparzenia skóry niemowląt zdarzają się dość często. Dobrze jest więc zabezpieczać pupę malucha preparatami, które nie tylko stworzą niezbędną warstwę ochronną, ale w razie wystąpienia podrażnienia złagodzą przykre objawy.
2. 8.
6. Szampon i płyn do mycia 2 w 1. Przyjemnie i bezpiecznie pielęgnują wrażliwą skórę dziecka. Nie zawierają sztucznych substancji zapachowych i koloryzujących.. 25 zł/251 ml, lansinoh, lansinoh.pl / 7. Oillan Baby Płyn do mycia i kąpieli 2 w 1. 100% składników pochodzenia naturalnego, niskopieniąca formuła oparta na łagodnych substancjach myjących. 43,72 zł/400 ml, OILLAN, oillan.eu / 8. Atopigo® Profilaktyka i łagodzenie objawów AZS. Koncentrat do przygotowywania kąpieli stosowanych w atopowym zapaleniu skóry. Działa profilaktycznie i łagodząco. Przeznaczony jest wyłącznie do użytku zewnętrznego, po uprzednim rozcieńczeniu wodą. CheMA-eLeKtroMet, atopigo.pl
4.
1.
3.
4.
1. Emolientowy krem wskazany do łagodzenia objawów i wspomagania leczenia atopowego zapalenia skóry (AZS): suchości skóry, zaczerwienia, świądu oraz skórnych reakcji alergicznych. pharmaceris, emotopic.pl / 2. Mediderm BABY. Krem na odparzenia pieluszkowe, działa ochronnie, ściągająco i regenerująco. Tworzy na skórze delikatny film, który zabezpiecza ją przed wilgocią, podrażnieniami i przynosi ulgę. Krem posiada gładką i lekką konsystencję. Ok. 15 zł/125 g, Farmina sp. z o.o., medidermbaby.pl / 3. Balsam wielofunkcyjny BabyO. Odżywczy balsam wielofunkcyjny, składający się w 95% z naturalnych składników. W swojej formule zawiera szwedzki olej owsiany, dzięki któremu skóra dziecka poza dogłębnym nawilżeniem, otrzymuje dodatkową barierę ochronną, jak i odporność na czynniki zewnętrzne. 24,99 zł, Oriflame, pl.oriflame.com / 4. Linomag® Krem z tlenkiem cynku. Polecany do pielęgnacji i ochrony skóry pod pieluszką dzieci i niemowląt od 1. dnia życia. 9 zł/50 ml, ZIOŁOLEK, ziololek.pl www.dobra-mama.pl
45
CHROMASTOCK
STREFA DZIECKA
Kąpiel i spółka Bożena Florczyk
pediatra neonatolog, konsultant laktacyjny, Szpital Wojewódzki w Łomży, Łomżyńskie Centrum Medyczne
Zmieniać pieluszki nauczyli Cię jeszcze w szpitalu, tak jak bezpiecznie podnosić maluszka czy odbijać po jedzeniu. Nie masz jednak bladego pojęcia, jak zabrać się do innych pielęgnacyjnych czynności? Maleństwo wydaje ci się niezwykle kruche i delikatne – jak przypadkiem nie zrobić mu krzywdy? Jak je kąpać, jak pielęgnować uszka, pępuszek, ciemiączko itd.? Spokojnie, na pewno sobie poradzisz!
Kąpiel
Twarz
Uszy
Noworodka i niemowlęcia nie musisz
Buzię maluszka możesz myć kilka razy
Uszu małego dziecka nigdy nie czyść tra-
kąpać codziennie – pediatrzy zalecają
dziennie – w razie potrzeby, nie rzadziej
dycyjnymi patyczkami kosmetyczny-
kąpiel maluszka co 2–3 dni, chyba że za-
jednak niż 2 razy w ciągu doby. Do jej hi-
mi! Do tej pielęgnacji używaj płatków
istnieje potrzeba częstszej higieny (kie-
gieny najlepiej nie używać żadnych pre-
kosmetycznych. Przecieraj małżowinę,
dy np. dziecko obleje się mlekiem, zwy-
paratów, z wystarczy czysta woda.
usuwając jedynie woskowinę, która wydostała się z przewodów słuchowych.
miotuje, spoci itp.). Podczas kąpieli najważniejsza jest organizacja. Odpowied-
Oczka
nio wcześnie przygotuj więc wszystkie
Oczka maleństwa przemywaj rano i wie-
Nos
niezbędne akcesoria: wanienkę, kosme-
czorem, używając jałowych gazików na-
Maluszki nie potrafią same pozbyć się
tyki, przewijak, ręcznik, pieluszki, śpiosz-
sączonych wodą lub solą fizjologiczną.
wydzieliny z nosa, dlatego możesz po-
ki itp. Zadbaj też o właściwą temperaturę
Delikatnie przecieraj nimi oczko od ze-
móc dziecku, aplikując mu do otworów
wody i otoczenia – nigdy nie kąp dziec-
wnętrznego kącika do wewnątrz. Uwaga!
nosowych roztwór soli morskiej, która
ka w pomieszczeniu, w którym jest zim-
Do każdego oczka używaj nowego gazi-
rozmiękczy wydzielinę. Będziesz mogła
no lub są przeciągi! Woda w wanience
ka. Jeśli ropieją, spróbuj przemywać je
ją wtedy delikatnie usunąć patyczkiem
powinna mieć temperaturę zbliżoną do
ostudzonym roztworem świetlika. Jeśli
kosmetycznym lub aspiratorem. Z re-
ciepłoty ciała – możesz ją skontrolować
to nie pomoże, skonsultuj się z pediatrą.
guły, w przypadku starszych niemowląt,
specjalnym termometrem, bardziej do-
pomaga ułożenie maluszka na brzuszku
świadczone mamy robią to np. łokciem.
– rozmiękczona wydzielina pod wpły-
Przez pierwsze tygodnie najlepiej ką-
wem grawitacji sama wypływa z noska.
pać maluszka w czystej wodzie. Jeśli ma szczególnie wrażliwą skórę, można
WAŻNE!
nie istotna u dziewczynek ze względu
ty – emolienty. Do mycia używaj dłoni
46
Pupa Właściwa higiena intymna jest szczegól-
spróbować stosować specjalne prepara– twój dotyk jest najlepszy dla maluszka.
Z uwagą obserwuj skórę w bezpo-
na bliskie sąsiedztwo ujścia cewki mo-
Możesz też stosować specjalne gąbki lub
średnim kontakcie z pępowiną – je-
czowej, pochwy i odbytu. Zawsze myj te
myjki, pamiętaj tylko, aby po kąpieli do-
żeli dochodzi do stanu zapalnego, to
okolice z góry do dołu – w kierunku od-
kładnie je wyprać i wysuszyć – w prze-
jest ona w tym miejscu zaczerwienio-
bytu. U chłopców w pierwszych miesią-
ciwnym razie będą siedliskiem bakterii.
na, występuje obrzęk, co może powo-
cach życia nie odsuwaj napletka – jest fi-
Podczas kąpieli zwracaj szczególną uwa-
dować duży niepokój u dziecka. Stan
zjologicznie przyklejony. Tego typu za-
gę na pielęgnację trudno dostępnych
taki wymaga pilnej konsultacji z le-
bieg możesz rozpocząć po 1. roku życia,
miejsc – pachwin, pach, fałdów szyjnych,
karzem pediatrą.
nigdy nie robiąc tego jednak na siłę, po-
stref za uszkami i okolic intymnych. www.dobra-mama.pl
nieważ łatwo możesz go uszkodzić.
Zadbaj, by regularnie przycinać malutkie paznokcie. Skracaj je równo i poziomo – to zapobiegnie wrastaniu paznokci. Staraj się nie obcinać paznokci poza wał paznokciowy, unikaj też piłowania. Do tych zabiegów najlepiej stosować specjalnie, małe obcinaki dostosowane do pielęgnacji małych paluszków. Ząbki U maluszków, które nie mają jeszcze zębów, dziąsła przemywaj namoczonym w wodzie gazikiem nawiniętym na palec. Kiedy już zaczną się pojawiać pierwsze ząbki, można skorzystać ze specjalnych nakładek na palec, które nie tylko pomagają czyścić dziąsła i ząbki, ale też przynoszą ulgę bobasowi. Problematyczny pępek Kikut pępowiny, który pozostał po odpępnieniu maluszka, pod wpływem powietrza i odpowiedniej pielęgnacji ulega procesowi gojenia i oddzielania się od podłoża skóry. Musisz jedynie codziennie dokładnie go oczyszczać i pielęgnować. Nie obawiaj się, że uszkodzisz kikut – pępek, jeżeli sam nie jest gotowy, to nie odpadnie, więc bez obaw, na pewno podczas pielęgnacji go nie urwiesz! Nie bój się też, że podczas kąpieli zamoczysz kikut – nic mu nie będzie, jeśli tylko dokładnie go osuszysz. Pępek można przecierać nawet kilka razy dziennie gazikiem lub płatkiem kosmetycznym zwilżonym Octeniseptem lub myć wodą z mydłem i wycierać do sucha. Przy takiej pielęgnacji kikut pępowiny odpada średnio pomiędzy 5. a 15. dniem życia dziecka. Proces ten jest jednak sprawą indywidualną. Jak myć główkę? Główkę niemowlęcia wystarczy myć od czasu do czasu (u noworodków najlepiej robić to podczas każdej kąpieli, w późniejszym wieku taki zabieg można wykonywać raz na kilka dni). Pamiętaj, że jest to bardzo delikatna część ciała maluszka – szczególnie ciemiączko. Nigdy więc zbyt mocno nie uciskaj tej strefy. Przed zmoczeniem główki upewnij się, że włoski nie są splątane, a jeśli tak jest, spróbuj je delikatnie rozczesać szczoteczką z miękkim włosiem. Myjąc główkę, wykonuj powolne, łagodne ruchy. Na początku w zupełności wystarczy dziecięce mydełko, po kilku tygodniach możesz pomyśleć o szamponie. Zwróć uwagę, by był dostosowany do wieku, z odpowiednio zbilansowanym pH (najlepiej z przedziału 5–6). Problem z ciemieniuchą W pierwszych miesiącach życia u niektórych dzieci może wystąpić ciemieniucha – łuski i zaczerwienienia na skórze głowy. Aby jej zapobiegać, wystarczy dbać o higienę główki, jeśli jednak już się pojawi, zwiększ częstotliwość mycia włosków. Ciemieniuchę można kilka godzin przed kąpielą nasmarować oliwką (w aptekach i drogeriach są też gęściejsze oliwki, specjalnie do tego przeznaczone), po czym delikatnie usunąć łuski miękką szczoteczką. Z pewnością sprawdzą się też specjalistyczne szampony dla niemowląt o działaniu nawilżającym i lekko natłuszczającym. Jeśli problem ciemieniuchy mimo podjętych starań narasta, skonsultuj się z pediatrą.
REKLAMA
Dziecięcy manicure
STREFA DZIECKA
Odparzenia
Pod specjalnym nadzorem
Dorota Dąbek położna
R
Skóra noworodka w stosunku do skóry człowieka dorosłego jest pięć razy cieńsza, ma zupełnie inny skład hydrolipidowy, wykazuje niską aktywność gruczołów potowych i ma nie w pełni wykształcone gruczoły łojowe. Dlatego należy poświęcić jej więcej troski, uwagi i odpowiednio pielęgnować. Szczególnie okolice intymne skłonne do podrażnień i odparzeń.
óżnice w budowie skóry
Dlaczego powstają
pływu powietrza do skóry. Używanie de-
dziecka są obecne do ok.
odparzenia?
tergentów, które mogą zawierać czynni-
3 roku życia i stąd większa
Zła pielęgnacja skóry – zbyt rzadkie
ki drażniące. Zbyt ciepłe ubieranie dziec-
skłonność do podrażnień
zmiany pieluszki, niemycie pupy dziec-
ka w stosunku do temperatury otocze-
i odparzeń skóry u niemowląt i małych
ka po oddaniu kału lub moczu. Stoso-
nia i nieodpowiednie jakościowo ubranie
dzieci. Odparzenia są stanem zapalnym
wanie nieodpowiednich kosmetyków do
(nieprzepuszczające powietrza).
skóry wywołanym współdziałaniem go-
pielęgnacji – wysuszających i drażnią-
rąca, nadmiernej wilgotności (pot) i tar-
cych skórę lub używanie zbyt dużej ilości
Jak zapobiegać?
cia dwóch przylegających do siebie po-
kosmetyków, które powodują brak do-
Aby zapobiegać odparzeniom musisz
wierzchni skóry lub tarcia skóry o inną powierzchnię (np. odzież). Częściej na odparzenia narażone są dzieci o skórze wrażliwej skłonnej do atopii. Narażenie na odparzenia wzrasta u dzieci w zakażeniu układu moczowego, w okresie ząbkowania, antybiotykoterapii oraz po szczepieniu. Odparzenia występują w okolicy pośladków, narządów płciowych i w pachwinach. Mogą miec postać wyprysku rumieniowego, rumieniowo-złuszczającego lub rumienio-
Kosmetyki dla dzieci najlepiej powinny być naturalne, bez silikonu, sztucznych konserwantów, alkoholu, glikolu propylowego, bezzapachowe, bez barwników. Dlatego rodzice powinni bezwzględnie czytać etykiety produktów dla dzieci.
przede wszystkim dbać o higienę całego ciała dziecka. Codzienna kąpiel usuwa ze skóry substancje drażniące, alergeny, zmiękcza skórę i pomaga wnikać w jej głąb kremom i emulsjom stosowanym do pielęgnacji. Najlepiej kąpać malucha w wodzie z dodatkiem emolientów lub innych delikatnych kosmetyków bez soli i siarczanów. Dokładnie osuszać. Możesz też dodatkowo używać na miejsca najbardziej narażone środka nawilżająco – natłuszczającego, który stanowi barierę ochronną dla skóry i blokuje pa-
czynnika drażniącego do skóry oraz głę-
rowanie wody z jej powierzchni. Prepara-
boko w fałdach skóry.
ty warto dobierać odpowiednio dla wie-
CHROMA STOCK
wo-sączącego w miejscu przylegania
48
www.dobra-mama.pl
• Leczenie odparzeń polega przede wszystkim na odpowiedniej pielęgnacji chorej skóry. Musisz więc bardzo często zmieniać pieluszki, delikatnie, ale dokładnie myć pupę i starannie osuszać podrażnioną skórę. Pozytywne efekty przyniesie też częste „wietrzenie” pupy, czyli niezakładanie pieluszki od razu po jej zmianie czy kąpieli. Na odparzoną skórę stosuj maść z cynkiem, która działa wysuszająco, ściągająco i przeciwzapalnie. • Na oczyszczoną i osuszoną ranę dobrze jest też nakładać preparaty, które łagodzą ból, zapobiegają nadkażeniu bakteryjnemu czy grzybiczemu, a także przyspieszą gojenie się ran (tj. nadmanganian potasu, wodny roztwór gencjany). • Jeżeli zmiany na skórze długo się utrzymują lub ulegają nadkażeniu, skonsultuj się z lekarzem, który zaleci preparaty przeciwgrzybicze lub maści z antybiotykiem i wdroży odpowiednie leczenie.
ku dziecka, najlepiej z tej samej serii, o tym samym składzie, ponieważ uzupełniają one swoje działanie. Unikaj stosowania pudru, oliwki, kremu w tym samym czasie na tę samą okolicę. Okolice intymne myj dokładnie (najlepiej czystą wodą) i starannie osuszaj. Często zmieniaj pieluszki i dokładnie usuwaj ze skóry resztki moczu i kału. Unikaj stosowania chusteczek jednorazowych nawilżających (są przydatne do stosowania poza domem). Używaj pieluch jednorazowych, które dobrze wchłaniają mocz. Zwróć uwagę, czy nie podrażniają skóry dziecka. Nie zapinaj ich zbyt ciasno, nie zakładaj za małych pieluch. Stosując pieluszki tetrowe, nie zakładaj dodatkowo ceratek, folii, ponieważ nie przepuszczają powietrza. Stosuj odpowiednie detergenty do prania ubrań i bielizny dziecka oraz dokładnie, wielokrotnie je płucz. Dziecko ubieraj stosownie do pory roku i temperatury otoczenia, by nie doprowadzić do przegrzania skóry. Ubranka malucha powinny być wykonane z naturalnych tkanin dobrej jakości, tak aby przepuszczały powietrze. Latem dobrze jest chronić dziecko przed długim nasłonecznieniem, zwłaszcza okolic pieluszkowych. Podczas dłuższych spacerów stosuj preparaty chroniące przed promieniowaniem UV. Jeśli karmisz piersią, odpowiednio komponuj dietę, zadbaj, by była uboga w kwasy. Ostrożnie rozszerzaj menu niemowlaka, gdyż skład kału ulega zmianie i łatwo o podrażnienia skóry. Zapobiegaj zakażeniom układu pokarmowego i moczowego u malucha. NA BÓL I GORĄCZKĘ Czopki to idealny sposób na ból i gorączkę, do stosowania podczas przeziębienia, bolesnego ząbkowania oraz po szczepieniach. Wygodna forma podania dla niemowląt nie wywołuje podrażnienia przewodu pokarmowego. Paracetamol 50 mg czopki dla niemowląt, ok. 6,70 zł Farmina Sp. z o.o., farmina.pl Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
REKLAMA
Jak leczyć?
STREFA DZIECKA
Zadbaj o odporność
Witaminowe abecadło Aleksandra Osińska
położna i arteterapeutka, założycielka Szkoły Rodzenia ABC Dobry Start w Prudniku, autorka strony facebook.com/soslaktacja
Witaminy wspomagają szereg procesów metabolicznych, mają za zadanie m.in. chronić komórki przed uszkodzeniem, stać na straży prawidłowego ich funkcjonowania, aktywować enzymy, brać udział w przemianie tłuszczów i węglowodanów, przetwarzając je w energię, a także wspomagać tworzenie krwinek, przeciwciał czy hormonów.
Zapobiegliwa mama
karmowego z powiększoną wątrobą czy
nasionach grochu, fasoli, jajach, mięsie.
Dziecko w łonie matki otrzymuje wszyst-
śledzioną włącznie.
Witamina B1 jest czuła na działanie wyso-
kie niezbędne substancje drogą łożyskową. Jednak w przypadkach, gdy niedobory witaminowe u mamy są wysokie, istnieje obawa, że dziecko może wykazywać
kich temperatur i ulega zniszczeniu pod-
B
Najistotniejszymi dla człowieka witaminami z grupy B są: B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B6
zaburzenia fizjologiczne w okresie cią-
(pirodoksyna), B12 (kobalamina), niacy-
ży, a czasem ujawniać je dopiero po naro-
na (kwas nikotynowy).
dzinach i manifestować w postaci znaczą-
czas długotrwałego gotowania.
B2
Charakterystycznym objawem niedoboru są tzw. zajady, czyli nadżerki w ką-
cikach ust. Te trudno gojące się pęknię-
ne jest, aby prawidłowe wartości tych do-
B1
kość odczuwania bólu i gojenia się ran.
doborze witaminy B2 niemowlęta stają się
broczynnych substancji uzupełniać regu-
Wczesnymi objawami jej niedoboru jest
niespokojne z powodu większej wrażliwo-
larnie jeszcze przed planowaną ciążą.
niepokój, bezsenność, utrata apetytu,
ści w okolicach błon śluzowych, np. oko-
wymioty, biegunki. W poważniejszych
lic intymnych czy języka. Witamina B2 jest
Niedobór witaminy A sprzyja po-
stanach niedoboru witaminy B1 może
istotna do prawidłowego funkcjonowa-
wstawaniu infekcji dróg moczo-
występować niewydolność krążeniowa,
nia układu nerwowego, a współdziałając
wych i oddechowych. Najczęściej
a w ostrzejszej formie choroba beri-beri
wraz z innymi witaminami, głównie z wi-
rozpoznawany jest po nadmiernym rogo-
jako wielonerwowe zapalenie, drgawki
taminą A, odgrywa ważną rolę w śluzów-
waceniu naskórka, braku łaknienia, szyb-
i śpiączka. B1 jest w ziarnach zbóż, pest-
ce przewodu pokarmowego, jak też wpły-
kim męczeniu się, rozdrażnieniu, suchości
kach słonecznika, ryżu, kaszy gryczanej,
wa na narząd wzroku. W dużych ilościach
cego wahania masy ciała, budowy kośćca, niedokrwistości, gorszej aktywności mózgowej, słabszej odporności. Dlatego waż-
A
Odpowiednia ilość tej wi-
cia potrafią być uciążliwe, szczególnie gdy
taminy w naszym organi-
dotyczy to dzieci. Tracą one wtedy apetyt,
zmie będzie wpływać na ja-
spadając na wadze. Przy znacznym nie-
dowidzeniu wieczornym, tzw. kurzej ślepocie. Organizm czerpie witaminę A z tłuszczów zawartych w mleku, żółtku, maśle, wątrobie oraz z ciemnozielonych warzyw: brokułów, szpinaku, sałaty, dyni, marchwi i owoców – brzoskwini. Zapotrzebowanie dobowe u niemowląt wynosi od 1500 do 3000 jm, a u starszych dzieci od 3000 jm do 6000 jm i zależne jest od tempa wzrostu czy stanów chorobowych. Przedawkowanie może stanowić zagrożenie dla organizmu, objawiając się wzmożonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym (bóle głowy, wymioty i uwypuklenie ciemiączka) czy rozregulowaniem funkcji przewodu po-
50
www.dobra-mama.pl
CHROMA STOCK
spojówek, wolniejszej akomodacji oka, nie-
CZY WIESZ, ŻE.. ?
wów, zwiększonej podatności na infek-
lub zaburzenia wchłaniania, co często pro-
cje. Występuje w ziarnach zbóż, orze-
wadzi do niedokrwistości.
chach włoskich, drobiu, niektórych wa-
C
Brak witaminy C u niemowlęcia powodu-
rzywach, jak np. szpinak. W wybranych
je, że staje się ono początkowo pobudzone,
okresach naszego życia zwiększone za-
traci łaknienie, co często w następstwie
potrzebowanie na witaminę B6 może
prowadzi do osłabienia organizmu.
być w różnym stopniu nasilone i zależ-
utrudnia namnażanie się niektórych drob-
ne od obciążenia naszego organizmu,
noustrojów, znacznie wspierając działanie
tj. stresu, stylu życia, okresu ciąży i kar-
układu odpornościowego. W przypadkach
występuje w wątrobie wieprzowej, droż-
mienia lub też nieprawidłowej i często
niedokrwistości z powodu niedoboru że-
dżach, jajach, białych serach i zielonych
zmiennej diety.
laza, zarówno u kobiet podczas ciąży, ma-
warzywach. Produkty zawierające ryboflawinę nie powinny być wystawiane na dłu-
B12
Witamina C (kwas askorbinowy) ma właściwości przyswajania żelaza z przewodu pokarmowego,
tek po porodzie, jak i u dzieci, należy roz-
Jest to witamina, któ-
ważyć konsultacje z lekarzem, ponieważ
ra współdziała z kwa-
może zajść potrzeba przyjmowania witami-
sem foliowym. Ko-
ny C w postaci prepratów lub konieczność
biety będące w ciąży i matki karmiące
zweryfikowania diety. Niedobory witami-
piersią, osoby stosujące drastyczne die-
ny C sprzyjają kruchości naczyń krwiono-
Ta szczególna witamina
ty powinny być szczególnie uwrażliwio-
śnych, często powodując krwawienia w skó-
jest niezbędna w produkcji
ne na jej niedobory, ponieważ jej znacz-
rze, w mięśniach, dziąsłach, przewodzie po-
krwinek czerwonych i hor-
ny ubytek może prowadzić do zaburzeń
karmowym. Szkorbut może być przyczy-
monów. Odpowiada za przemianę me-
w układzie pokarmowym, układzie ner-
ną zmian w kościach i krwawych biegu-
taboliczną z udziałem innych związków,
wowym, włącznie z drętwieniem koń-
nek. Rzadziej jednak pojawia się u niemow-
bierze udział w przetwarzaniu aminokwa-
czyn, brakiem czucia, a nawet stać się
ląt karmionych piersią. Możliwości wystą-
sów i tłuszczów, w rezultacie podnosząc
przyczyną pogorszenia wzroku. Witami-
pienia hipowitaminozy C zawsze należy po-
odporność naszego organizmu, wspo-
na B12 występuje w pokarmach pocho-
dejrzewać, gdy niemowlę nie ma we właści-
maga bowiem proces tworzenia przeciw-
dzenia zwierzęcego. U dziecka przyczy-
wym czasie diety wzbogaconej poprzez po-
ciał. Jej niedobór jest widoczny pod po-
ną niedoboru witaminy B12 mogą być
dawanie odpowiednich soków, a następnie
stacią wysypki, anemii, zapalenia ner-
długotrwale się utrzymujące biegunki
zupek jarzynowych. Znaczne ilości tej war-
gotrwałe działanie promieni słonecznych, gdyż tracą w sporej ilości swoje wartości lub ulegają zniszczeniu.
B6
REKLAMA
STREFA DZIECKA
CZY WIESZ, ŻE.. ? Odpowiednie uzupełnienie brakujących witamin powinien wyznaczyć lekarz, o ile dieta lub tryb życia
nych przyczyn podawać maluchowi sys-
leży je podawać maluszkom w pozycji pół-
tematycznych dawek witaminy D3, np.
leżącej (nigdy na wznak). Najłatwiej będzie,
przy przedawkowaniu, nadwrażliwości
jeśli przytulimy dziecko na swoich kola-
na stosowane preparaty, karmieniu mie-
nach, przytrzymując je pod pachami jed-
szanym (gotowe mieszanki mleka mo-
ną ręką, a drugą zakropimy zalecaną dawkę
dyfikowanego zawierają w swoim skła-
na języczek dziecka lub w niewielkiej ilości
dzie profilaktyczną dawkę D3).
mleka odciągniętego z piersi czy mieszanki mlecznej podanej na łyżeczce do ust.
tościowej witaminy, wrażliwej na działanie
K
promieni słonecznych, znajdują się w owo-
bądź terapeutycznie. Pełni istotną rolę
cach, np. czarnej porzeczce, cytrynie, kiwi,
w procesie uszczelniania naczyń krwio-
papai, pomarańczy i warzywach: szpina-
nośnych, co zapobiega występowa-
ku, papryce, kalafiorze, marchwi, bruksel-
niu krwawień. Witamina ta jest wytwa-
ce, szparagu, kapuście.
rzana przez florę bakteryjną jelit, któ-
wskazują na ich znaczące niedobory.
D
Wszystkie noworodki po urodzeniu przeważnie wymagają profilaktycznej podaży witami-
ny K i jest ona dawkowana jednorazowo
rą młody organizm musi sobie z czasem
Niedobór witaminy D jest przede
przygotować z otrzymanego pokarmu.
wszystkim przyczyną zabu-
W mleku kobiecym związki te są w nie-
rzeń przemiany wapnia i fosfo-
wystarczających ilościach, aby zapew-
ru. Szczególną uwagę w okresie intensyw-
nić pełną ochronę przed wewnętrznym
nego wzrostu dziecka zwraca się na mine-
krwawieniem, wtargnięciem nieprzyja-
ralizację kości i wzmacnianie wiązadeł sta-
znych bakterii i grzybów do małego or-
wowych obciążanych intensywnym przy-
ganizmu. Dlatego zaleca się, szczególnie
rostem tkanki mięśniowej i kostnej. W po-
matkom karmiącym piersią, by podawa-
czątkowym okresie karmienia dziecka ist-
ły swoim dzieciom 1 kapsułkę dziennie
nieje ogromne zapotrzebowanie na wi-
w formie „twist-off”, zawierającą najczę-
taminę D. Jej ilość jest jednak niewystar-
ściej 25µg witaminy K. Dzieci karmio-
czająca zarówno podczas ciąży u matki,
ne mieszankami mlecznymi po otrzy-
jak i później w wytwarzanym mleku ko-
maniu jednorazowej dawki profilaktycz-
biecym. Konieczne jest więc uzupełnianie
nej nie wymagają już dalszego podawa-
tych niedoborów już w pierwszych tygo-
nia witaminy, gdyż modyfikowane mle-
dniach życia dziecka. Zapobieganie nad-
ko zawiera potrzebną dobową porcję
miernemu obniżaniu się poziomu wap-
profilaktyczną.
nia poprzez niedostateczną ilość przyswajania witaminy D może uchronić nasze maleństwo przed poważnymi schorzeniami w postaci uwypuklenia guzów czo-
E
Jest to witamina współdziałająca z witaminą A, chroni m.in. przed wnikaniem do płuc zanieczysz-
łowych, zgrubienia nadgarstków czy za-
czeń z powietrza. Ważną jej rolą jest ko-
padania się klatki piersiowej, a w później-
rzystny wpływ na stabilizację czerwo-
szym okresie rozwoju przed nieprawidło-
nych krwinek. Jej niedobór sprawia, że
wą budową i kształtem układu kostnego
skóra ma skłonność do rogowacenia
oraz opóźnionego wyrzynania się ząbków.
i gorszego gojenia. Witaminę E odnaj-
Profilaktyka polega na podawaniu witami-
dziemy w takich produktach, jak: olej so-
ny D3 w kroplach w postaci codziennych
jowy, jaja, kapusta, sałata. Kobiety w cią-
dawek po 400 jm lub okresowo w zależno-
ży szczególnie powinny zwrócić uwagę
ści od indywidualnej predyspozycji. Me-
na dietę, która zawiera witaminy E, A i C,
toda podawania dawek codziennych po-
gdyż te współpracujące ze sobą substan-
winna być zalecana przez lekarza, podyk-
cje mają zdolność ochrony komórek,
towana stanem zdrowia dziecka, prawidło-
wzrostu i tworzenia się struktury kości,
wym lub nieprawidłowym odżywieniem,
zwiększenia odporności na zakażenia.
wagą oraz ilością racjonalnego korzystania ze spacerów w słoneczne dni w okre-
Podawanie witamin
sach letnich i jesienno-zimowych. Okre-
Preparaty witaminowe, o ile lekarz nie
sowe podawanie może być praktykowa-
zasugeruje inaczej, przepisane są najczę-
ne w sytuacjach, kiedy nie można z poważ-
ściej dla dzieci pod postacią kropli. Na-
52
www.dobra-mama.pl
PAMIĘTAJ! • Dieta mamy karmiącej jest ważna, gdyż niedobory witaminowe mogą powodować osłabienie, rozdrażnienie, poważne schorzenia, a u dziecka niewłaściwy rozwój. • Zachowaj ostrożność, aby kapsułka, w której jest zawarta porcja witaminy, nie wśliznęła się dziecku do buzi. • Zalecane dawki witamin muszą zawsze być konsultowane z lekarzem • Przedawkowanie witamin może szkodzić lub prowadzić do poważnych powikłań
PYSZNE WITAMINY Świetna alternatywa dla wody - bez dodatku cukru. Stanowi naturalne źródło witaminy C, która pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Sok NFC z aceroli (70%) i jabłek (30%), PREMIUM ROSA premiumrosa.pl
Po 6. miesiącu życia. Pełnowartościowy posiłek o składzie i konsystencji dopasowanej do potrzeb niemowląt gotowych na obiadek z rybką. Zawiera warzywa, w tym gotowane na parze, które w 100% pochodzą z kontrolowanych upraw, a każda ich partia – jeszcze zanim trafiła do słoiczka – przeszła nawet ponad 600 testów jakości i bezpieczeństwa. Jarzynki z łososiem w pomidorach. Ok. 4,99 zł/ 190 g, Bobovita, bobovita.pl
Suplement diety Działa wspomagająco w trakcie i po antybiotykoterapii, w biegunkach o różnej etiologii, w tym zapobieganiu biegunkom podróżnych i w stanach obniżonej odporności. Od pierwszego dnia życia. 1 kapsułka zawiera 0,6 mld mikroenkapsulowanych żywych kultur bakterii Lactobacillus rhamnosus GG. Diflos® 30, probiotyk 30 kapsułek, smartpharma, smartpharma.com.pl
Pomaga zachować energię wspomaga układ nerwowy!
1 tabletka zawiera 400 µg witaminy B12.
Cefavit B12 zawiera bioaktywną metylokobalaminę, wchłanianą bezpośrednio przez błonę śluzową jamy ustnej.
może by ć stosowa ny przez w egan!
Witamina B12: ✔ przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego ✔ pomaga w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu homocysteiny ✔ pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego a także utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych ✔ przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia ✔ pomaga w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek ✔ pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego.
Przyjmowanie metforminy zmniejsza wchłanianie B12. Dystrybutor: APC Instytut Sp. z o.o. 02-305 Warszawa, Al. Jerozolimskie 146 C tel. (22) 668 68 23 www.apcinstytut.pl
SCANDINAVIAN BABY
NIEZBĘDNIK
ABC
spacerowego wyposażenia
Wyprawa na spacer może okazać się nie lada wyzwaniem. Co zabrać ze sobą, by być przygotowanym na każdą ewentualność? Oto lista podstawowego wyposażenia, dzięki któremu nic nieprzewidzianego Was nie zaskoczy i nie zepsuje wspólnej wycieczki.
Przed wyjściem
Baby Zdrój 1,5 l niegazowana. woda źródlana, niskosodowa i niskozmineralizowana, została przygotowana z troską o przyszłe mamy, kobiety karmiące piersią oraz dzieci od pierwszych dni życia. Produkt posiada pozytywną opinię Centrum Zdrowia Dziecka. BABY ZDRÓJ, babyzdroj.pl
Wychodząc z domu, pamiętaj o zabraniu jedzenia i butelki z wodą dla malucha. Zadbaj o jego właściwy ubiór, wykonany z naturalnych, pozwalających skórze oddychać materiałów.
54
Thule Sapling nosidło turystyczne dla dzieci. Pozwala bezpiecznie i wygodnie wyruszyć w drogę z dzieckiem, a dzięki dużym możliwościom regulacji może być noszone na zmianę przez oboje rodziców. Ma kieszenie z siatki, kieszeń na bukłak z wodą, dwie pojemne przegrody na zamek błyskawiczny, w których można przechowywać niezbędne przedmioty. 1097 zł, THULE, scandinavianbaby.pl www.dobra-mama.pl
Botanimal Herron Feather. Uniwersalny śpiworek do wózka zapewni maluchowi komfort o każdej porze roku. Jest wykonany z oddychającego polaru Lodger, który chroni dziecko przed chłodem, jak i przed przegrzaniem. 517 zł, lodger, muppetshop.eu
Otulacze Pre-Washed. Zestaw dwóch wyjątkowo delikatnych otulaczy muślinowych 85 x 110 cm. Delikatna bawełna muślinowa optymalnie dobrana dla niezrównanej lekkości otulaczy, starannie wykończona przy brzegach dla maksymalnej trwałości. Pre-Washed, czyli dodatkowo zmiękczone podczas specjalnego procesu prania i suszenia, dzięki czemu zyskują niewiarygodną miękkość. Idealne jako lekki kocyk na cieplejsze dni i noce, przytulanka czy moskitiera. MOTHERHOOD, motherhood.pl
Tornister LOOZZ KIDS. Ma ergonomiczne i profilowane plecy, system wentylacji, panel stabilizujący, chroniący odcinek lędźwiowy oraz szerokie i miękkie szelki z regulacją. Jest wodoodporny i wykonany z bezpiecznych dla dziecka materiałów. 99,99 zł, ST. Majewski, zdrowyplecak.pl
Na drobiazgi
Planując spacer z maluchem, musisz przede wszystkim dobrze się spakować. Liczne akcesoria obowiązkowe, tj. zapasowe pieluszki, nawilżane chusteczki, butelkę czy suche przekąski najlepiej umieścić w podręcznej, praktycznej torbie.
Torba MAMA BAG. Pojemna torba dla mamy, świetnie nadająca się na spacer, zakupy czy do szpitala. Dzięki swojemu rozmiarowi pomieści wszystkie niezbędne akcesoria. Przednia kieszeń zamykana na dyskretny magnes pomieści wszystkie rzeczy, które powinny być pod ręką. Wnętrze wykończone jest poliestrową podszewką. SEnsillo, sensillo.pl
Torba dla mamy Graphic Devotion. Więcej niż tylko torba na pieluchy. Idealna zarówno do spakowania rzeczy dla dziecka, jak i swoich. Ma pasy umożliwiające zawieszenie torby przy wózku oraz ukryte dodatkowe kieszonki, m.in. na butelkę dla dziecka. Dodatkowo ma miękką matę do przewijania dziecka. 397 zł, ELODIE DETAILS, scandinavianbaby.pl
Multi Use Bag od Mon Petit Bleu. Praktyczny woreczek z mnóstwem zastosowań. Schowasz w nim różne rzeczy: zdrową przekąskę, kolorowe landrynki, słoiczek z jedzeniem dla niemowląt i… dosłownie wszystko, co tylko przyjdzie Ci do głowy. Dostępny w czterech rozmiarach, każdy z atestem do żywności i nieprzemakalny. Od 21,99 zł, MON PETIT BLEU, motherhood.pl
Na wszelki wypadek
Krem do twarzy dla dzieci SPF30. Skuteczne i długotrwałe zabezpieczenie skóry dziecka przed poparzeniem słonecznym, nawilżenie i ochrona. LIRENE, lirene.pl
W trakcie każdej wyprawy mogą zdarzyć się nieprzewidziane sytuacje, nagłe zmiany pogody. Warto więc mieć przy sobie kosmetyk chroniący przed słońcem czy lekką parasolkę na wypadek deszczu.
Jeansowa kurteczka. Jeansowa cieniowana kurteczka w ładnym malinowym kolorze będzie nie tylko modnym dodatkiem dla naszej pociechy, ale także praktyczną osłoną przed wiatrem w razie zmiany pogody. 19,99 zł, KIK, kik.pl
Organiczny śpiworek muślinowy (TOG 0,5). Został zaprojektowany z myślą o komforcie dzieci i ich rodziców. Uszyty z trzech warstw najwyższej jakości organicznego muślinu bawełnianego z certyfikatem ekologicznym GOTS, o niezwykle delikatnym splocie, zapewnia doskonałą cyrkulację powietrza oraz komfort termiczny w okresie wiosenno-letnim. Motherhood, 99,99 zł, motherhood.pl
Model Kids LiteRide. Ma elastyczne gumki zamiast tradycyjnych sznurowadeł, które ułatwiają dzieciom zakładanie obuwia. Wkładki piankowe nowej generacji LiteRide są supermiękkie i niewiarygodnie lekkie. 219,90 zł, CROCS, crocs.pl
neoTONE Radiance serum na dzień. Likwidujące przebarwienia skóry z filtrami SPF50+, 30 ml. Unikalne połączenie stabilnych filtrów UVA/UVB oraz synergistycznie działających składników aktywnych neoTONE Radiance hamuje nadprodukcję melaniny, niwelując przebarwienia skórne po ciąży oraz zabezpiecza przed powstaniem nowych plam. ok. 120 zł/30 ml, ISISPHARMA, ekopharm.pl
www.dobra-mama.pl
55
NIEZBĘDNIK
Zadbaj o transport
Odpowiedni wózek to absolutna podstawa wiosennych wycieczek. Dobierz go do wieku dziecka, ale też do warunków, w jakich zamierzacie spacerować. Na miejskich chodnikach sprawdzi się lekka, zwinna spacerówka, z kolei podczas wycieczek w terenie lepiej odnajdzie się stabilny model z pompowanymi kołami.
RECARO Sadena. Z siedziskiem spacerowym Prime to zwinność, lekkość i intuicyjne składanie dla rodziców, a dla maluszka wyjątkowy komfort podróżowania zapewniony przez specjalny zagłówek, pasy z systemem Hero, wentylację oraz obszerną budkę. Siedzisko można rozłożyć na płasko, kiedy maluszek chce się zdrzemnąć, można je montować na ramie przodem lub tyłem do kierunku jazdy. 1696 zł (rama), 1196 zł (siedzisko), RECARO, recaro-kids.pl
Quinny VNC. Luksusowy wózek Quinny VNC zapewnia komfort i wygodę. Niezbędne drobiazgi można ukryć w sekretnej kieszonce, a w koszu zmieszczą się rezultaty zakupowego szaleństwa. Jednocześnie wózek jest wystarczająco wąski i zwrotny, by beztrosko poruszać się po ruchliwych, miejskich chodnikach. Składany jedną ręką, łatwy w manewrowaniu idealny dla aktywnych rodziców. Ok. 2700 zł, QUINNY, quinny.com
Jokko. Nowoczesny wózek spacerowy, który zachwyca designem. Obszerna budka z filtrem UV50+ skutecznie ochroni przed słońcem, wiatrem i deszczem. Ma dwa panele wentylacyjne, zapewniające odpowiednią cyrkulację powietrza. 939 zł, COLETTO, coletto.pl
Baby Design Wave. Wygodny wózek spacerowy z bardzo obszernym siedziskiem i budką oraz doskonałą amortyzacją. Z nowatorskim systemem składania jedną ręką w tzw. kanapkę do środka, dzięki czemu siedzisko nie brudzi się po złożeniu. Tapicerka jest w całości zdejmowana do prania. Ok. 949 zł, Baby Design, babydesign.eu
Niezbędne dodatki Na spacer przydadzą się naklejki na odzież. Na pewno wtedy nic nie zginie. Warto też zaopatrzyć się w przydatne akcesoria, tj. pojemniki, kubki, przypinki na smoczki czy spray na komary.
Chicco spray odświeżający i ochronny. Dla dzieci już od 2. miesiąca życia. Odświeża i naturalnie chroni skórę dziecka, również przed komarami - dzięki olejkom z melisy i drzewa andiroba. Delikatny i naturalny zapach. Łatwa i szybka aplikacja. 22,45 zł/100 ml, CHICCO, chicco.pl
Naklejki na odzież. Z tymi naklejkami na odzież oznaczanie ubrań stanie się dziecinnie proste. Już teraz nic się nie zgubi i nie pomyli. Naklejki są odporne na działanie pralki i suszarki do ubrań. W ofercie różne warianty kolorystyczne oraz grafiki, które może wybrać Twoja pociecha. 21,49 zł/18 sztuk, oznaczone.pl, oznaczone.pl
56
www.dobra-mama.pl
Kubek niekapek z ustnikiem w kształcie słomki. Dla dzieci od 12. miesiąca życia, idealny do nauki picia ze słomki. System „niekapka” dla bezpiecznego i wygodnego użytkowania przez dziecko. Kubek łatwy do uchwycenia i wygodny do trzymania przez dziecko. 29,49 zł, CHICCO, chicco.pl
Śpiworek z nogawkami Waffle musztarda. Sprawdzi się idealnie dla dzieci w wieku od 3 do 18 miesięcy.Dzięki bocznemu zapięciu bez problemu zmienisz pieluszkę, nie odkrywając dziecka. Górne napy ułatwiają zakładanie śpiworka, nawet gdy maluch już śpi. Śpiworka można używać przez wiele miesięcy, nawet dla dzieci, które już chodzą – dzięki dolnym suwakom łatwo zamienić śpiworek na lekki kombinezon do spania. 159 zł, MUZPONY muzpony.com
WÓZKI DZIECIECE
FOTELIKI
SAMOCHODOWE
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
Bezpieczeństwo i wygoda
Czego oczekiwać od fotelika samochodowego? Kiedy na świat przychodzi nowy członek rodziny, chcielibyśmy zapewnić mu maksymalne bezpieczeństwo i wszelkie wygody. Chcemy pokazać mu cały świat. Zapewne nie obejdzie się bez podróży samochodem. Jak zatem wybrać ten najlepszy dla naszego dziecka fotelik samochodowy?
P 58
o pierwsze przymiarka do sa-
Ekonomiczny wybór – lekki fotelik
– dzięki wyjątkowej, modułowej kon-
mochodu, by mieć pewność,
Maxi-Cosi Tinca (waży 3,2 kg), testowa-
strukcji Maxi-Cosi® Coral to coś więcej
że można go prawidłowo za-
ny zgodnie z i-Size zapewni niemow-
niż fotelik samochodowy. Łączy w so-
montować. Fotelik powinien
lęciu ochronę i komfort. Wyposażony
bie bezpieczeństwo fotelika samocho-
być dopasowany do dziecka, pomo-
jest we wkładkę dla niemowląt i daszek
dowego (w testach ADAC 5/2020 otrzy-
gą w tym specjalne wkładki i akceso-
z filtrem UV. Możliwy montaż na ba-
mał notę 5 w kategorii bezpieczeństwo)
ria. Warto sprawdzić, w jakie akceso-
zie Isofix lub pasem samochodowym.
z łatwo wyjmowanym lekkim nosideł-
ria jest wyposażony, a co możemy do-
Wpina się do większości wózków.
kiem z ergonomiczną wkładką dla uzy-
kupić w razie potrzeby. Zwróćmy uwa-
Dla szukających największej wygo-
skania optymalnej wygody i mobil-
gę na różne udogodnienia, również dla
dy innowacyjna konstrukcja z niespo-
ności. Wyjmowane nosidełko jest bar-
opiekunów.
tykaną wcześniej funkcją rozdzielenia
dzo lekkie, waży 1,7 kg, więc jest idealne
www.dobra-mama.pl
Marble – rozkładany,
Mica – obrotowy, tyłem
Tinca – lekki,
również w samochodzie.
od urodzenia do ok. 4 lat.
w dobrej cenie.
do codziennego przenoszenia w nim
czas gdy duży daszek przeciwsłoneczny
dę rodziców z najwyższym standar-
dziecka. Można go montować na ba-
z okienkiem zapewni niemowlęciu nie-
dem bezpieczeństwa i-Size. Obrotowy
zie Isofix albo pasem samochodowym,
zakłócony sen nawet w słoneczne dni.
o 360° fotelik Mica umożliwi szybkie
wpina się także do większości wózków.
Montowany tylko na dedykowanej ba-
usadzenie dziecka i ustawianie odchy-
Dla szukających najwyższego komfortu
zie Isofix co zwiększa wygodę użytko-
lenia fotelika niezależnie od jego pozy-
dla swojego dziecka powstał Maxi-Co-
wania.
cji, bez nadwyrężania pleców opieku-
si Marble z funkcją rozkładania do pra-
A może obrotowy fotelik na dłu-
na. Na komfort podróżowania wpływa
wie płaskiej pozycji (157°). Dodatko-
żej…? Taki jest Maxi-Cosi Mica. Posłu-
watowana tapicerka, specjalne wkładki
wo watowane siedzisko i wkładka ba-
ży dziecku od narodzin do ok. 4 lat ty-
i wentylowana struktura fotelika.
by-hug zapewnią wysoki komfort, pod-
łem do kierunku jazdy. Łączy wygo-
Maxi-Cosi, maxi-cosi.com
Coral. Innowacyjny, z wyjmowanym ultralekkim nosidełkiem 1,7 kg.
www.dobra-mama.pl
59
STREFA TATY
Czy warto inwestować
w wózek 3w1
RECARO
Na to pytanie odpowiedzi szuka większość rodziców. Czy lepiej kupić gondolę i fotelik, a zakup spacerówki pozostawić na późniejsze miesiące? A może korzystniej będzie zainwestować na początku w zestaw: gondola, spacerówka, fotelik i mieć ten wydatek już z głowy? Jakie są wady i zalety takiej decyzji?
60
www.dobra-mama.pl
Maxi-Cosi Lila CP. Kompaktowy system składania, system uprzęży easy-in stosowany do tej pory głównie w fotelikach samochodowych, duży kosz, dwustronna wkładka to tylko niektóre z wyjątkowych cech tego wózka. Można do niego również wpiąć gondolę dla noworodka lub przenośny fotelik samochodowy Maxi-Cosi dla niemowląt. OK. 2300 zł, MAXI-COSI, maxi-cosi.pl
Marcin Sadowski
marketing manager RECARO recaro.com
WOLNOSĆ WYBORU WÓZKA
Śpiworek Modułowy. Idealne rozwiązanie zapewniające komfort i swobodę użytkowania. Możemy łatwo dopasować długość śpiworka do rosnącego dziecka, dzięki czemu posłuży on przez okres używania zarówno gondoli, jak i siedziska spacerowego. 396 zł, RECARO, recaro-kids.pl
Wybór pierwszego wózka to istotna decyzja i nie tylko ze względu na koszty. To, jaki wózek wybiorą młodzi rodzice, musi być odpowiedzią na pytanie, jak i gdzie będą go używać oraz jakich funkcjonalności od niego oczekują. Nowoczesne wózki są projektowane tak, aby rodzice po przyjściu na świat ich pociechy nie musieli zmieniać swoich przyzwyczajeń i nie musieli rezygnować ze swoich pasji. Wybór właściwości trakcyjnych wózka, jego wagi, gabarytów po złożeniu oraz elementów, które rzeczywiście będą używane, powinien należeć do rodziców, a nie być narzucony skonfigurowanym przez producenta zestawem 3 w 1. Modułowa koncepcja konfigurowania wózka przez samych rodziców pozwala rozłożyć koszty w czasie, bo przecież przez pierwsze miesiące nie będą oni używali gondoli, a siedzisko spacerowe będzie im potrzebne dopiero za około pół roku. I wtedy też zależnie od panującej mody lub pory roku będą mogą się zdecydować na siedzisko spacerowe w innym kolorze niż kupiona pół roku wcześniej gondola. Na tym właśnie polega koncepcja modułowości i wolnego wyboru przy konfiguracji pierwszego wózka.
RECARO oferuje aż 96 kombinacji przy konfiguracji wózków 3 w 1. Sadena z gondolą siedziskiem spacerowym i fotelikiem AVAN to zestaw idealny do miasta. Kompaktowe wymiary zewnętrzne (szerokość tylko 54 cm) połączone z lekkością i łatwością składania sprawiają, że użytkowanie Sadeny jest wyjątkowo przyjemne. Sadena (rama) 1696 zł, gondola 1096 zł, siedzisko spacerowe 1096 zł, fotelik Avan 796 zł, RECARO, recaro-kids.pl
Organiczne prześcieradło z gumką. Starannie uszyte z ujmującym, uniwersalnym wzorem w nieregularne czarne kropeczki wpisuje się w najgorętsze trendy sezonu, a certyfikowana bawełna organiczna użyta do jego produkcji daje pewność najwyższego poziomu bezpieczeństwa dla Twojego dziecka. motherhood, motherhood.pl
PLUSY •
Dokonujesz zakupu za jednym razem, raz podejmujesz decyzję, raz analizujesz wszystkie funkcje i wózkowe wyposażenie – oszczędzasz czas na tego typu wybory podczas ponownych zakupów wózka spacerowego, bo już go masz w zestawie.
•
Cena – często jednorazowy zakup 3-elementowego zestawu wychodzi relatywnie taniej niż kupowanie poszczególnych produktów oddzielnie. Nie jest to jednak reguła.
•
Zestaw trio to komfort użytkowania: fotelik samochodowy pasuje do stelaża, dzięki czemu możesz go łatwo wpinać i oszczędzić sobie noszenia fotelika wraz z maluszkiem – to wyjątkowa wygoda, szczególnie gdy mama sama będzie wybierać się gdzieś z maluszkiem.
www.dobra-mama.pl
61
STREFA TATY
MINUSY Craft. Nowoczesny i komfortowy wózek z obszerną, wentylowaną gondolą, wyposażoną w materacyk kokosowy. Miękkie zawieszenie dostosowuje się do nierówności terenu i zapewnia komfort prowadzenia. 2370 zł/komplet 3 w 1, COLETTO, coletto.pl
•
Cena – zazwyczaj ceny wózków 3 w 1 są wyższe niż modeli jednofunkcyjnych, może być to więc spory jednorazowy wydatek, szczególnie w momencie kompletowania wyprawki dla maluszka.
•
W wózkowym trio spacerówka jest zwykle nieco cięższa i trudniejsza do składania niż tradycyjny wózek spacerowy – w przypadku wózków 3 w 1 spacerówka jest montowana na solidnym, ciężkim stelażu gondoli, może się więc okazać, że w przyszłości i tak kupicie lżejszą wersję spacerową lub parasolkę.
•
Kupując wózek 3 w 1, musisz uwzględnić cechy wszystkich elementów. Może się zdarzyć, że niektóre z nich nie będą Ci do końca odpowiadać, np. będziesz zachwycony gondolą, ale już funkcje czy wyposażenie fotelika nie będą ci do końca odpowiadać.
Babyzen YOYO² - zestaw spacerowy 6+ czarna rama/tapicerka Air France Blue To wózek znany na całym świecie ze swojej rekordowej kompaktowości, prostego składania i eleganckiego wyglądu. Może być używany już od urodzenia aż do 22 kg dziecka! 1958 zł, bABYZEN, scandinavianbaby.pl
BABYSAFE
BabySafe Lucky. Wielofunkcyjny wózek 3 w 1. Nowoczesny, idealny w każdych warunkach. Docenicie ultralekką ramę z teleskopowym systemem składania oraz jakość materiałów wykończeniowych. Bogate wyposażenie standardowe - torba na akcesoria z przewijakiem, moskitiera, osłona przeciwdeszczowa, przykrycie na nogi. Kompatybilny z wiodącymi fotelikami samochodowymi. 1899 zł, BABYSAFE, babysafe.eu
Frontera. nowoczesny wózek z opcją montażu fotelika samochodowego - Musca. Posiada udogodnienia zmieniające codzienne spacery w niezwykłe doświadczenia, zarówno dla ciebie, jak i twojego dziecka! 1699 zł, Camini, camini.pl
62
www.dobra-mama.pl
STREFA TATY
Baza w dżungli czy lot balonem?
BELLAMY
Kreatywny pokój dziecka
Anna Szymaszek
specjalista ds. PR produktowego w FFiL Śnieżka SA, sniezka.pl
64
www.dobra-mama.pl
„Wspomnienia to do siebie mają, że chcesz czy nie chcesz, wracają” – słyszymy w harcerskiej piosence. Warto dopełnić ten tekst słowami z kompozycji muzycznej Piotra Szczepanika, który radził: „(…) póki czas, zbieraj i zawsze miej przy sobie”. Szczególnie chętnie wracamy pamięcią do lat dziecięcych. Na zawsze zostaje z nami obraz rodzinnego domu, a zwłaszcza naszego pokoju. Dlatego rodzice maluchów powinni dbać o aranżację tej przestrzeni. Wystarczy odrobina chęci i kreatywności, aby powstało iście bajkowe pomieszczenie, które będzie pozytywnie wpływać na rozwój najmłodszych.
MAGNAT
W
łasny pokój to dla każ-
ni zamieszkanej przez młodych domow-
dego dziecka nie-
ników sporo się dzieje. Dzięki temu usu-
zwykle ważne miej-
nięcie ewentualnych zabrudzeń ze ścian
sce w domu. Tam ma-
będzie „dziecinnie” proste. W pokoju
luchy mogą bez przeszkód bawić się,
dziecka dobrze sprawdzi się więc np. ce-
uczyć i odpoczywać. Za drzwiami, któ-
ramiczna farba odporna na plamy, zmy-
re prowadzą do ich świata, może być na-
wanie i szorowanie. Poszukajmy far-
prawdę bajkowo. Jak urządzić taką prze-
by, która będzie hipoalergiczna, a dodat-
strzeń, aby była nie tylko funkcjonalna,
kowo będzie oczyszczać powietrze we-
lecz także cieszyła oczy? Przedstawiamy
wnętrzne z formaldehdyu.
kilka pomysłów na kreatywne dekoracje,
Aby urozmaicić wystrój, na jednej ze
które można wykonać samodzielnie.
ścian wykorzystajmy tapetę. W pokoju młodszych dzieci świetnym rozwią-
Bo liczy się zabawa
zaniem będzie wysokiej jakości mate-
Jeśli chcemy stworzyć ciekawą aranża-
riał w desenie zwierzęce. Starszym przy-
cję w pokoju naszego dziecka, wykorzy-
padną zaś do gustu z pewnością tworzy-
stajmy na ścianach geometryczne akcen-
wa w bardziej abstrakcyjne wzory, choć-
ty. Dobrym pomysłem jest także posta-
by geometryczne (sprawdzą się w przy-
wienie na motywy nawiązujące do świa-
padku chłopców) czy sielankowe kwiato-
ta zwierząt i roślin. Zanim jednak wpad-
we printy (świetny pomysł dla dziewczy-
niemy w wir dekorowania, najpierw od-
nek). Ważne, aby zachować spójność ko-
malujmy wnętrze – dzięki temu proste-
lorystyki tapety i motywów na niej wy-
mu trikowi w okamgnieniu odmieni-
stępujących z pozostałymi elementami
my nawet mało interesujące pomiesz-
wykończenia i dekoracji pomieszczenia.
czenie za stosunkowo niewielkie pienią-
Przy wyborze produktu ozdobionego
dze. O czym warto pamiętać, wybiera-
wizerunkami dzikich zwierząt (uroczo
jąc farbę? Opłaca się postawić na produkt
będą wyglądać np. małpki), postawmy na
plamoodporny, bo przecież w przestrze-
ozdoby kojarzące się z dżunglą.
POJEMNY AMY nowość 2020 Zestaw 3-elementowy (poszewki + ochraniacz) jest wykonany z miękkiej bawełny, wypełnienie to ocieplina BabySoft. Jego niepowtarzalną ozdobą jest sarenka w formie aplikacji 3D. Pościel 3-częściowa z aplikacjami 3D, kolekcja SARENKA, ok. 290 zł, AMY amy.com.pl
Dzięki kwadratowej podstawie pomieści więcej niż standardowe kosze. Jego uchwyty są wewnątrz wzmocnione taśmą parcianą, dodatkowo usztywniony został warstwą włókniny silikonowej, dzięki czemu zachowuje swój kształt. Dolna część kosza oraz jego wnętrze zostało wykonane z trwałego materiału poliestrowego. Kosz na zabawki MEDIUM, SEnsillo sensillo.pl www.dobra-mama.pl
65
BELLAMY
STREFA TATY ponują. To nic trudnego – możemy samodzielnie stworzyć cudowną biblioteczkę. Co zrobić? Wykorzystajmy np. proste naklejki w kształcie chmur (opcja trudniejsza: namalować wybrany wzór samodzielnie) – naklejamy je na ścianę, a następnie montujemy na nich półki przemalowane na biało. Świetnym tłem będą ściany pomalowanie w ko-
Doskonałym pomysłem jest skonstruowanie antresoli, na której nasz maluch będzie miał swoją „dziką” bazę.
Pościel OH HIPPO Komplet pościeli składający się z poszewki oraz poduszki z wypełnieniem. Wykonany jest z wysokogatunkowej bawełny posiadającej certyfikat OEKO-TEX Standard 100. Wypełnienie pościeli stanowi sprężysta, miękka i antyalergiczna włóknina silikonowa o wysokich właściwościach termoregulacyjnych zapewniających wysoki komfort snu. Bellamy bellamy.pl
Zróbmy wspólnie z dziećmi origami
w zabawki, bibeloty i ozdoby? Wystar-
z kolorowego papieru w kształcie egzo-
czy wykonać ze sklejki skrzynie na kół-
tycznych ptaków i zawieśmy je na róż-
kach, które pomieszczą wszystkie pięk-
nych wysokościach u sufitu, a między
ne dziecięce przedmioty. Materiał na
nimi umocujmy huśtawkę – bez proble-
nie kupimy w każdym markecie budow-
mu zrobimy ją samodzielnie, wystarczy
lanym (obsługa może nam takie pły-
gruba linka, haki, kawałek drewna i pro-
ty dociąć na wymiar; a rozmiarów kółek,
ste narzędzia do majsterkowania. Niech
które zamontujemy od spodu skrzyn-
we wnętrzu pojawią się duże doniczkowe
ki, znajdziemy mnóstwo). Po wykona-
rośliny, np. monstera. Stworzymy w ten
niu konstrukcji można taki praktyczny,
sposób atmosferę lasu deszczowego, zy-
ruchomy mebel pomalować na wybra-
skując przy tym czystsze, lepiej nawilżo-
ny kolor, a nawet wykonać zintegrowa-
ne powietrze. Doskonałym pomysłem
ne z nim siedzisko, dzięki któremu zy-
jest ponadto skonstruowanie antresoli,
ska dodatkowe zastosowanie – np. jeśli
na której nasz maluch będzie miał swoją
dodamy z boków skrzydła, będzie uda-
„dziką” bazę (maksymalnie wykorzysta-
wać samolot. Wystarczy gąbka tapicer-
my dostępną przestrzeń – pod spodem
ska (wybierzmy grubszą, będzie wygod-
może znaleźć się łóżko).
niejsza), materiał na obicie i odpowied-
66
Mamy w domu mola książkowego? Do-
A jak utrzymać w pokoju dziecięcym po-
skonale! Pomyślmy zatem jeszcze o pół-
rządek, nie rezygnując z wyposażenia go
kach na książki, które je pięknie wyeks-
www.dobra-mama.pl
OLA4KIDS
ni zszywacz. Bo fajnie bujać w chmurach
lorze nieba. To proste i efektowne rozwiązanie. Ten „powietrzny” motyw powtórzmy jeszcze w przypadku ozdób 3D umocowanych do sufitu – tym razem w formie kolorowych balonów, które skonstruujemy bez trudu z papierowych pomponów, papilotek na muffiny i kawałków sznurka. A jak sprytnie segregować dziecięce przybory malarskie? Choćby w słoikach z ciekawymi nakrętkami. Do nakrętki przyklejamy np. figurki samolotów i całość pokrywamy metalicznym sprayem w wybranym kolorze. Takie ozdoby będą wyglądać wyjątkowo. Na puchatym dywanie postawmy jeszcze leżak, a nasza pociecha będzie wypoczywać z „głową w chmurach”. Przy urządzaniu pokoju dziecięcego nie musimy zważać na żadne konwenanse. To może być najbardziej kreatywne i kolorowe pomieszczenie w domu. Zróbmy wszystko, aby stało się ukochanym miejscem w życiu naszych dzieci. Wiele ozdób można wykonać niskobu-
REKLAMA
BELLAMY
dżetowo – a więc do dzieła!
STREFA taty
Łóżeczkowe dylematy
W CAŁOŚCI Z DREWNA Łóżeczko w całości wykonane z drewna sosnowego pochodzącego z polskich lasów. Występuje w dwóch wersjach kolorystycznych: białej oraz naturalnej. Lakierowane farbą bezpieczną dla dziecka. Ma 3 poziomy regulacji materaca. Łóżeczko Wave, BELLAMY bellamy.pl
PODPIS ZDJĘCIA
Łóżeczko dla maluszka to jeden z podstawowych mebli, przed wyborem którego stoją przyszli rodzice. Dziecko będzie w nim spędzać sporo czasu, powinno więc być wygodne, funkcjonalne, a przede wszystkim bezpieczne. Jak więc wybrać najlepsze? Wykonanie
przecisnąć i na tyle duża, by nie zaklino-
na blokować ruch, dzięki czemu stają się
Mebel nie powinien mieć na wierzchu
wało sobie główki czy rączki. Dobrym
tradycyjnym łóżkiem dziecięcym.
żadnych drobnych, wystających ele-
rozwiązaniem są łóżka z wyciąganym/
mentów, które mogłyby być wyciągnięte
przesuwanym bokiem lub możliwością
Z funkcją tapczanika
przez dziecko i połknięte. Łóżeczko po-
wyciągania pojedynczych szczebelków.
Czyli tzw. łóżko rosnące wraz z dziec-
winno być wykonane z antyalergicznych
Taka opcja przyda się, gdy maluch nieco
kiem. Oprócz zalet tradycyjnego łóżka
materiałów.
podrośnie i zechce samodzielnie wycho-
ma wyjątkowy atut: w łatwy sposób łó-
dzić z łóżeczka.
żeczko dla maluszka można przerobić
Materac
na tapczanik dla starszaka.
Najczęściej łóżka sprzedawane są bez
Łóżeczka dostawiane
materacy, warto więc przy zakupie po-
Produkowane są z myślą o rodzicach,
Łóżeczko z komodą
myśleć o dodatkowym wyposażeniu.
którzy pragną mieć maluszka przez całą
Jest idealnym rozwiązaniem dla rodzi-
Rozmiar materaca musi być dopasowa-
noc przy sobie, a jednocześnie obawiają
ców ceniących sobie funkcjonalność oraz
ny do wymiarów wewnętrznych łóżecz-
się przypadkowego przygniecenia dziec-
ergonomię. Zintegrowane z szafką lub
ka; dobrze, jeśli będzie miał odpowied-
ka. Łóżeczko takie ma jeden zdejmowa-
komodą, w której znajdzie się miejsce na
nią twardość i najlepiej zdejmowany
ny bok, którym można je dostawić do
podręczne drobiazgi: pieluszki, kosme-
i nadający się do prania pokrowiec.
łóżka rodziców. Taka funkcjonalność uła-
tyki pielęgnacyjne, śpioszki itp.
twia nocne karmienie dziecka i eliminuFarba
je konieczność wstawania do płaczącego
Nie powinna mieć substancji mogących
maluszka.
Redakcja „Dobrej Mamy”
zaszkodzić dziecku. Polecane farby to te ekologiczne – głównym składnikiem jest
Turystyczne
woda, nie rozpuszczalnik.
Są dobrym rozwiązaniem nie tylko dla rodziców często podróżujących, spraw-
Regulowanie
dzają się także w domu jako np. alter-
Najlepiej, jeśli łóżko ma regulację dna na
natywa kojca. Oprócz łatwego monta-
trzech poziomach – można je wtedy do-
żu mają odsuwany bok, kieszeń na dro-
stosować do wieku i mobilności malca.
biazgi oraz miejsce na przewijak. Coraz częściej producenci ulepszają modele, co
68
Szczebelki
sprawia, że łóżka turystyczne dorównują
Aby zapobiec wypadkom, należy pa-
tradycyjnym, pełniąc takie same funkcje.
miętać o bezpiecznej odległości między
Kołyski – ułatwiają usypianie maluszka,
szczebelkami. Powinna ona być na tyle
w zależności od modelu spełniają różne
mała, by dziecko nie mogło się przez nie
funkcje. Najlepsze są te, w których moż-
www.dobra-mama.pl
Poduszka z wgłębieniem zapobiegająca spłaszczeniu główki. Poduszka z kolekcji royal baby kształtem przypomina misia a wykonana jest z miękkiego weluru. Na środku ma małe wgłębienie - to właśnie dzięki niemu główka dziecka opiera się na miękkich bokach a nie naciska całym ciężarem ciała na podłoże. Dzięki temu mamy pewność, że nie będzie narażona na spłaszczenie Poduszka dla dzieci z wgłębieniem na główkę Royal Baby, 59 zł, SLEEPEE, sleepee.pl
Śpiworki muślinowe, ciepłe śpiworki z nóżkami i wszystko co niezbędne w twojej wyprawce znajdziesz w sklepie www.sleepee.pl
15% rabatu
hasło „mama”
www.sleepee.pl
niePRZEMAKALNY
TEMAT NUMERU
Koc piknikowy. Niezastąpiony podczas wypoczynku na świeżym powietrzu. Wykonany z wysokogatunkowej bawełny, wypełniony antyalergiczną, miękką włókniną, a od spodu zabezpieczony nieprzemakalną tkaniną. Wygodny w transporcie. Sprawdzi się także jako mata do zabawy. Wymiary 180 x 190 cm. 349 zł, LA MILLOU by WORLD ORCHESTRA lamillou.com
3
sposoby
na spędzenie wolnego czasu z dzieckiem
Michał Kanarkiewicz
popularyzator gry w szachy w Polsce
W trakcie wakacji i urlopu mamy o wiele więcej czasu dla naszych pociech. Jednak jak wartościwo spędzić ten czas? Czym zająć dziecko, żeby nie spędziło wszystkich letnich dni przed ekranem komputera czy telewizora? Wielu rodzicom czasem kończą się już pomysły na rozrywki dla swoich pociech. Dlatego polecam trzy niezawodne sposoby na spędzenie czasu z dziećmi!
1. Rodzinny piknik
2. Lekcja szachów
nych, szczególnie naukach ścisłych. Zachę-
Piękna pogoda na zewnątrz zachę-
Obecnie dzieci większość godzin spę-
cam do wspólnego grania w szachy przede
ca dorosłych, jak i dzieci do spędzania
dzają przed różnymi ekranami, czy
wszystkim rodziców, gdyż jest to idealny
czasu poza domem. Latem dla dzie-
to telefonów, tabletów, czy TV. Nale-
sposób, by spędzić czas razem i jednocze-
ci jest ważne, aby mogły spędzić wię-
ży czasem oderwać dziecko od migają-
śnie nauczyć się czegoś nowego. Wystar-
cej czasu z rodzicami, którzy w 100%
cych obrazów i zaproponować mu al-
czy zaledwie jedna godzina, by zrozumieć
będą mogli skoncentrować swoją uwa-
ternatywę. Warto podarować swoim
wszystkie najważniejsze zasady i móc roz-
gę na nich. Dlatego warto zorganizo-
pociechom lekcję nauki nowej umie-
począć pierwszą partię.
wać wspólny piknik. Wyjazd poza mia-
jętności. Lekcja szachów zapewne za-
sto na pewno zwiększy aktywność do-
interesuje nasze dzieci, ponieważ bę-
3. Rodzinny turniej
rosłych, jak i ich pociech. Dzieci uwiel-
dzie to dla nich coś całkowicie nowe-
Trzecim z pomysłów, który również połą-
biają zabawy na świeżym powietrzu,
go i interesującego. Po odbytych zaję-
czy rodziców z dziećmi, jest zorganizowa-
więc będą bardzo szczęśliwe, jeże-
ciach powinniśmy sami zaproponować
nie turnieju sportowego na świeżym po-
li ulubioną aktywność połączą ze spę-
partię szachów, żeby pokazać dziecku,
wietrzu lub turnieju planszówek w domo-
dzaniem czasu z rodzicami. Poza tym
że my również jesteśmy zainteresowa-
wym zaciszu. Każdy lubi zdrową rywaliza-
same przygotowania do pikniku mogą
ni taką aktywnością.
cję, a szczególnie dzieci – też wtedy, gdy
być dla dzieci niezmiennie ekscytu-
Pierwszą zasadą, której uczę podczas
mają możliwość pokazania rodzicom, że
jące. Robienie kanapek, układanie
lekcji szachów, jest „baw się tym!”. Ste-
są w czymś lepsze. Tak wspólnie spędzony
wszystkiego w koszyku, a potem pako-
reotyp, że szachy są tylko dla starszych
czas na pewno zacieśni więzi w rodzinie.
wanie do auta – to wielka frajda dla na-
osób, jest błędny. Są one doskonałym
Dzieci będą również szczęśliwe, jeżeli do
szych dzieciaków. Wspólnie spędzo-
narzędziem uczącym odpowiedzial-
takiego turnieju zaprosimy ich przyjaciół.
ny czas oraz zabawa – to zapamiętają
ności za własne decyzje, kształtującym
Wtedy zabawa nabierze nowego tempa.
dzieci zamiast kolejnej zabawki, którą
koncentrację i cierpliwość, szczegól-
Nieważne, jaką formę wspólnego czasu wy-
szybko się znudzą.
nie u najmłodszych, dlatego warto za-
bierzemy, ważne jest to, że spędzimy ten
cząć naukę już wtedy. Szachy są po-
czas razem i aktywnie.
mocne również w przedmiotach szkol-
70
www.dobra-mama.pl
STREFA MAMY
Jak wyrobić w dzieciach ekologiczne nawyki?
Oszczędzanie wody Nie ma życia bez wody, a w dzisiejszych czasach nie wyobrażamy sobie bez niej codziennych czynności. Choć jej zasoby wydają się ogromne, to jednak musimy pamiętać, że słodka woda pitna to zaledwie kilka procent objętości wód na ziemi. Ocieplenie klimatu może je jeszcze zmniejszyć. Z tego powodu oszczędzanie wody powinno być nawykiem każdego z nas, a proekologiczna edukacja dzieci powinna być jednym z naszych priorytetów.
K
ażde gospodarstwo domowe może w łatwy sposób oszczędzać wodę z korzyścią nie tylko dla środowi-
ska, ale i naszego budżetu. Jeśli zaangażujemy w to także dzieci, pomożemy im przyswoić wartościowe nawyki. Ekologiczna edukacja kolejnych pokoleń przyczynia się do dobrostanu naszej planety. Jak oszczędzać wodę? Oszczędzanie wody w naszym domu powinniśmy zacząć od wytłumaczenia dziecku, dlaczego jest to ważne. Metodycy zajmujący się edukacją proekologiczną radzą, aby wspólnie z dzieckiem: – prześledzić drogę, jaką pokonuje woda, zanim dotrze do naszego kranu, – wymienić sytuacje, w których woda
72
www.dobra-mama.pl
jest nam potrzebna (np. picie, kąpiel,
trudne, zarezerwowane dla dorosłych.
pranie, dbanie o rośliny),
Możemy w bardzo łatwy sposób wytłu-
– wytłumaczyć dziecku, jak ważna jest
maczyć im wartość wody. Wystarczy
woda w rolnictwie i produkcji żywności
nalać wody do kilku szklanek i przed-
i artykułów codziennego użytku.
stawić, że na więcej szklanek nie mamy
Pokazując dziecku tak wiele obszarów,
już pieniążków. Zatem tę szklankę zare-
w których występuje woda, powinni-
zerwujemy na ugotowanie zupy, tę na
śmy często podkreślać, że jej oszczędza-
umycie głowy, a tę po prostu do picia.
nie jest konieczne. Wykorzystujmy do
Dzieci są wzrokowcami, bardziej zrozu-
tego opis sytuacji, które dziecko przyj-
mieją obraz niż myśl. Pamiętajmy, że
mie z empatią i zrozumieniem, np. od-
uświadomienie dzieciom wartości wody
niesienia do uwielbianej przez najmłod-
to tylko jedna strona medalu. Druga
szych przyrody. Wyjaśnijmy, że jeśli nie
strona to wyrobienie w nich nawyku jej
zadbamy o wspólne zasoby wodne, je-
oszczędzania i prawidłowego gospoda-
ziora i rzeki zaczną wysychać, na czym
rowania. Tak jak uczymy dzieci oszczę-
ucierpią rośliny i zwierzęta, a także lu-
dzania pieniędzy, tak też uczmy oszczę-
dzie.
dzania tego, co nam oferuje matka na-
W rozmowach z najmłodszymi zwróć-
tura. Im szybciej tę naukę zaczniemy
my uwagę na to, jak niezwykle istotna
wdrażać, tym lepiej.
w kontekście sytuacji ekonomiczno-finansowej jest woda. Klimat się zmienia,
Sposoby oszczędzania wody
poziom wód podziemnych maleje, co
Jest wiele sposobów na codzienne
wpływa na ilość i cenę wody. Nie jest to
oszczędzanie wody, których możemy
zasób, który możemy uznać za pewnik.
nauczyć kilkulatka.
Z małymi dziećmi możemy rozmawiać
1. Zakręcanie kranu po umyciu rąk –
o finansach już na etapie przedszkol-
wytłumaczmy dziecku, że każda kropla wody
nym. Dzieci są mądrzejsze, niż nam się
to wielka strata jej zasobów. Z tego powodu
wydaje i potrafią zrozumieć wiele kwe-
po każdym umyciu rąk powinniśmy spraw-
stii, które my odbieramy jako tematy
dzać, czy kran jest dobrze zakręcony.
Aquaphor Provence. Elegancki dzbanek filtrujący wykonany z odpornego na stłuczenia tworzywa z wkładem o bardzo dużej wydajności - aż 350 litrów! Dzięki swej dużej pojemności można go nazwać dzbankiem rodzinnym. Nowoczesny kształt i pojemny zbiornik pozwalają na jednorazowe oczyszczanie dużej ilości wody przeznaczonej do spożycia - aż 4,2 litry. Dodatkowe materiały filtracyjne w połączeniu z filtrem wstępnym na górze wkładu A5 Mg zapewniają doskonałą filtrację. AQUAPHOR, aquaphor.com
2. Oszczędzanie wody podczas kąpieli – dzieci uczą się przez naśladownictwo, więc pokażmy na własnym przykładzie, że dbanie o czystość nie musi prowadzić do zużycia ogromnej ilości wody. Wytłumaczmy, że wzięcie prysznica zużywa mniej wody niż kąpiel w wannie. 3. Ekologiczne mycie zębów – możemy w prosty sposób pokazać dziecku, ile wody pozwala zaoszczędzić zakręcenie kranu podczas szorowania zębów, np. zbierając ją do
Rozpoczęcie nauki oszczędzania wody na wczesnym etapie przynosi najlepsze efekty, jeśli przeprowadzimy ją w sposób atrakcyjny (dzieci szybciej się uczą przez zabawę) i praktyczny. Edukacja proekologiczna jest od jakiegoś czasu stałym elementem szkol-
podstawionego naczynia.
nych i przedszkolnych programów naucza-
4. Sprytne spłukiwanie toalety – jeśli w toalecie mamy spłuczkę z dwoma przyciskami, porozmawiajmy o nich z dzieckiem i zachęćmy je do wybierania oszczędnego
nia. W wielu szkołach, a także już w połowie polskich przedszkoli, najmłodsi uczą się odpowiedzialności za naturę w ramach programu edukacyjnego „Kubusiowi Przyjaciele Na-
trybu spłukiwania. 5. Zbiórka wody do podlewania roślin – zacznijmy wspólnie z dzieckiem zbierać Aquaphor Kryształ H. Idealnie radzi sobie z polską twardą wodą. Zamontowany w szafce kuchennej zajmuje bardzo mało miejsca. Do zestawu filtra dołączona jest specjalna bateria do czystej wody, która umożliwia wygodne pozyskiwanie świeżo przefiltrowanej wody o każdej porze. Działający na zasadzie przepływowej filtr usuwa z wody szkodliwe zanieczyszczenia oraz kamień, zmiękcza, chroni sprzęty AGD przed uszkodzeniami. Wydajność: 6000 l. ok. 400 zł, AQUAPHOR, aquaphor.com
Lepsza przyszłość zaczyna się dzięki edukacji
wodę po umyciu owoców czy gotowaniu jajek i wykorzystujmy ją do podlewania domowych roślin. Jeśli mamy ogródek bądź nawet balkon, możemy zbierać deszczówkę.
tury”. Każda placówka edukacyjna uczestnicząca w programie otrzymuje pakiet bezpłatnych materiałów merytorycznych, opracowanych przez metodyka, psychologa, dietetyka i specjalistę ds. ekologii. Program „Kubusiowi Przyjaciele Natury” od początku istnienia pomógł zdobyć wiedzę o odpowiedzialnym traktowaniu przyrody łącznie już
Program edukacyjny Kubusiowi Przyjaciele Natury
5 000 000 uczestników.
REKLAMA
SPECJALIŚCI OD WODY POLECAJĄ KRYSTALICZNIE CZYSTĄ WODĘ BEZ KAMIENIA W TWOJEJ KUCHNI ZERO KAMIENIA W WODZIE! PRZEKONAJ SIĘ SAM! Usuwanie kamienia z wody, zmiękczanie wody , ochrona sprzętów AGD przed uszkodzeniami Łatwa i wygodna wymiana wkładów w 1 minutę
PYSZNE NAPOJE Wyjątkowy smak napojów i potraw
KOMPAKTOWY FILTR PODZLEWOWY AQUAPHOR Kryształ H do twardej wody W ZESTAWIE Z ELEGANCKĄ WYLEWKĄ Wydajność: 6000 l KUP FILTR KRYSZTAŁ H Z PREZENTEM! Zadzwoń pod numer: 22 250 23 33 Podaj hasło: KRYSZTAŁ I ODBIERZ 1 z 4 PORĘCZNYCH BUTELEK NA WODĘ AQUAPHOR WYGODNA I PORĘCZNA WYSOKIEJ KLASY BUTELKA NA WODĘ Z TRITANU, O WARTOŚCI OK. 40ZŁ, IDEALNA NA TRENING.
TEMAT NUMERU
HOTEL BACÓWKA RADAWA
Urlop w nowej rzeczywistości o czym należy pamiętać?
Joanna Preisner
Urlop to zawsze długo wyczekiwany czas. Od tego roku jednak spędzenie go planowane jest nieco inaczej niż zwykle – wszystko w związku z pandemią koronawirusa. I chociaż przyzwyczailiśmy się już do całej sytuacji, to wyjeżdżając na odpoczynek, warto pamiętać o kilku ważnych kwestiach.
Mama Hotelarz
D
ziś wszyscy dostosowaliśmy się do wymagań rzeczywistości. Pandemia nie oznacza przecież, że już na
zawsze musimy zrezygnować z turystyki. Pracujemy, robimy zakupy, spacerujemy po ulicach… Doskonale zdajemy sobie sprawę, jak zachowywać się w codziennych sytuacjach w bezpieczny sposób. Ale co z urlopem? Zdecydowanie nie warto z niego rezygnować, ponieważ relaks i odpoczynek jest nam niezbędny do uspokojenia zszarganych nerwów i regeneracji sił. Jak go jednak zaplanować, aby w nie musieć martwić się o zdrowie i w pełni cieszyć się wypoczynkiem?
74
www.dobra-mama.pl
Procedury bezpieczeństwa
kwestia dostępności żeli antybakteryj-
Safety first – mawiają Amerykanie. Po
nych w łazienkach? Czy w hotelu moż-
pierwsze bezpieczeństwo i nie może-
na zakupić jednorazowe maseczki?
my o tym zapominać. Zasady przeby-
Hotel, do którego chcemy się wy-
wania w miejscach publicznych obo-
brać, powinien w sposób komplekso-
wiązują również w czasie wolnym! Myj-
wy i satysfakcjonujący dla nas odpo-
my często dłonie, korzystajmy z żelów
wiedzieć na wszystkie wymienione py-
antybakteryjnych, zachowujmy odpo-
tania. Zdrowie jest w końcu najważniej-
wiednie odległości i nie zapominajmy
sze, dlatego wszystkie te rozwiązania
o maseczkach. I wymagajmy tego od
powinny stać się w obecnych czasach
hotelu!
standardem w turystyce.
Sprawdźmy więc w pierwszej kolejności to, jak przygotował się dany obiekt do ponownego przyjmowania gości. Czy procedury zostały wprowadzone? Jak wyglądała dezynfekcja całego obiektu? Czy personel został odpowiednio przeszkolony? Jak wygląda
Myjmy często dłonie, korzystajmy z żelów antybakteryjnych, zachowujmy odpowiednie odległości i nie zapominajmy o maseczkach.
HOTEL BACÓWKA RADAWA
HOTEL BACÓWKA RADAWA
Nie ryzykujmy i zdecydujmy się na po-
nadto miejsca, które oferują rozbudo-
my nagminnie mijać się z innymi go-
byt w tych obiektach, które zapewniają
waną bazę noclegową nie tylko pod ką-
śćmi w częściach wspólnych główne-
maksimum bezpieczeństwa.
tem apartamentów hotelowych, lecz
go budynku hotelowego. Dodatkowym
także domków letniskowych. Przy
atutem będzie również kameralny ta-
Wybór hotelu w odpowiedniej
czym pod hasłem „rozbudowana”, wca-
ras, który sprawdza się na każdą okazję.
lokalizacji
le nie kryje się przesadna liczba takich
Ważny będzie dobry wybór miej-
obiektów, ale raczej duża działka, na
Nowa normalność
sca, w którym będziemy wypoczywać.
której są one rozmieszczone w odpo-
Zasady higieny oraz mądry wybór
Głównym atutem, na który powinni-
wiednich odstępach.
obiektu hotelowego – te dwie kwestie sprawią, że będziemy mogli spę-
śmy zwrócić uwagę, jest możliwość spędzenia czasu na świeżym powietrzu. Właśnie dlatego w pierwszej kolejności musimy unikać hoteli w centrum miasta lub w pobliżu najbardziej popularnych atrakcji turystycznych, które zawsze przyciągają tłumy zwiedzających. Lepiej postawić na wypoczy-
Zasady higieny oraz mądry wybór obiektu hotelowego – te dwie kwestie sprawią, że będziemy mogli spędzić urlop w sposób zarówno bezpieczny, jak i satysfakcjonujący.
dzić urlop w sposób zarówno bezpieczny, jak i satysfakcjonujący. Musimy nauczyć się funkcjonować w nowej rzeczywistości, w tym również organizować własny odpoczynek. Jest to niezbędne dla nas samych – dzięki temu rozładujemy stres, zregenerujemy siły oraz zacieśnimy więzi z najbliższą ro-
nek na wsi, w kameralnych miejscowościach, pośród lasów, które może nie są
Decydując się na domek, będziemy
dziną.
najbardziej znane, ale mają swój niepo-
mieć gwarancję maksymalnego pozio-
Pamiętajmy więc: przygotujmy się od-
wtarzalny urok.
mu prywatności oraz pewność zacho-
powiednio do wypoczynku oraz zde-
W obecnym momencie możemy już
wania niezbędnego dystansu społecz-
cydujmy się na właściwy obiekt. I wy-
bez większego problemu korzystać ze
nego. Rezerwacja noclegu w wyodręb-
bierzmy mądrze – kierunek Polska!
spa, basenu czy restauracji. Warto jed-
nionym obiekcie sprawi, że nie będzie-
Nie dajmy się zwariować!
nak zawsze dopytać o obowiązujące w tych miejscach zasady – czy nie ma istotnych ograniczeń oraz jakie ho-
HOTEL BACÓWKA RADAWA. Recepcja hotelowa jest wyposażona w szyby ochronne oraz płyny do dezynfekcji dłoni
tel wprowadził sposoby zabezpieczenia swoich gości. Nie zapominajmy przy tym, że aktywny wypoczynek można również realizować na świeżym powietrzu, wybierając się np. na przejażdżkę rowerową po okolicy. Właśnie dlatego zwróćmy uwagę na to, czy wybrany obiekt zlokalizowany jest w miejscu, gdzie można spędzić czas poza głównym budynkiem, w pobliżu otwartych naturalnych przestrzeni oraz czy w swojej ofercie ma możliwość wypożyczenia interesujących nas sprzętów (np. kajaków lub rowerów). Doskonałym wyborem mogą być powww.dobra-mama.pl
75
sprawdzone przez mamy
MAMA NA ZAKUPACH Co kupić? Co powinno być warte uwagi rodziców? Co może się okazać szczególnie przydatne w opiece nad maluszkiem? Oto ciekawe propozycje.
Zapas wody dla dziecka
Woda źródlana Baby Zdrój 0,25 l niegazowana, niebieska (Boy), różowa (Girl) została przygotowana z myślą o dzieciach. Kształt butelki idealnie wpasowuje się w małe rączki, a zamknięcie typu korek niekapek chroni przed zachłyśnięciem i zalaniem. Produkt dostępny jest w wygodnym zapasie - kolorowe zgrzewki Boy i Girl po 6 butelek, w 3 różnych wersjach etykiet. BABy ZDRÓJ, babyzdroj.pl
Stempel do odzieży
Szybko i łatwo oznacz swoje ubrania stemplem do odzieży. Możesz również dodać ulubioną grafikę dziecka. Tusz pozostaje widoczny aż do 30 cykli w pralce w temperaturze do 90 stopni. Naszym stemplem możesz wykonać aż 900 oznaczeń. Najszybszy i najłatwiejszy sposób na oznaczanie odzieży. OZNACZONE.PL, oznaczone.pl
76
www.dobra-mama.pl
NeoRetinIsqunimet, Serum depigmentacyjne, 199 zł, Fugitatem liftingujące que vitzesretinoidami posamust molupta 30 ml qua
Krem przeznaczony likwidacjimolupta wszystkich rodzaFugitatem que vit esdoposamust quaessus, jów przebawień (ciemnych skórnych posamust oraz jako onimus remquatiorae pererciplam) non resequev codzienna pielęgnacja przeciwzmarszczkowa skóry molupta quaessus, onimus remquatiorae pererci non dojrzałej doresequev. stosowania na noc. EKOPHARM, Producent, ok. 169 zł, ekopharm.pl www.nazwa.pl
Maxi-Cosi Lila XP
Prawdziwie terenowy wózek przeznaczony dla dzieci o wadze do 22 kg z odpowiednio dużymi kołami i bieżnikiem na każdy teren, amortyzacją i regulacją zawieszenia przy rączce, komfortowym siedziskiem w rozmiarze XXL, obszernym daszkiem z filtrem UV50+ i dużym koszem na zakupy. Po wpięciu gondoli Oria XXL zapewnia komfortową podróż dziecku. MAXI-COSI, ok. 3000 zł, maxi-cosi.pl
Zmywarka SMV46AX01E
Utrzymanie domu w czystości może być trudne. A utrzymanie go w ciszy czasami może wydawać się wręcz niemożliwe. Zmywarki marki Bosch z silnikiem EcoSilence Drive oferują wysoką jakość zmywania przy niskiej emisji hałasu. Jest to szczególnie cenne podczas snu dziecka oraz w nocy. Teraz można cieszyć się domem, w którym jest równie cicho, jak czysto. BOSCH, ok. 1500 zł, bosch-home.pl
Isispharma Metroruboril AZ krem, trądzik różowaty – grudkowo-krostkowy Krem znacznie zmniejsza stan zapalny (-72%) oraz zlokalizowane zaczerwienienia (-56%), trądzik różowaty pod postacią grudek i krost w 4 tygodnie. 15% kwas azelainowy o działaniu antybakteryjnym, przeciwzapalnym. ISIS PHARMA, ok. 79 zł/30 ml, isis-pharma.pl
JS500 od Aquaphor
Mobilny system uzdatniania wody, który dzięki specjalnemu wkładowi z membraną usuwa z wody wszelkie szkodliwe zanieczyszczenia, w tym bakterie. Jeden wkład wystarcza na przefiltrowanie nawet 500 l wody. To system kuchenny zamknięty w małą formę dzbanka, który filtruje wodę każdej jakości, z każdego źródła. aquaphor, ok. 199 zł, aquaphor.pl
Butelki do kamienia niemowląt Dr Brown’s
Butelki do kamienia niemowląt Dr Brown’s zachowują naturalny poziom składników pokarmowych, jednocześnie redukując kolki, odbijania oraz gazy. Dzięki połączeniu systemu odpowietrzającego i nowego smoczka przejście z karmienia piersią do butelki i odwrotnie będzie jeszcze łatwiejsze. Dr Brown’s Polska, qlue4her.pl
Isqunimet, 199 zł, Vagical globulki
Fugitatem que vit essię posamust molupta qua Świetnie sprawdza przy podrażnieniach, Fugitatem vit es posamust molupta quaessus, otarciach, que dyskomforcie i stanach zapalnych dróg onimus pererci non resequev posamust rodnych.remquatiorae Zawarty w globulkach Vagical wyciąg z namolupta quaessus,działa onimus remquatiorae pererci non gietka lekarskiego przeciwzapalnie, ogranicza upławy, wspomagaresequev. gojenie i proces regeneracji. Vagical działa Producent, ściśle w miejscu podania. www.nazwa.pl FARMINA Sp. z o.o., 18 zł, vagical.pl
Isqunimet, Cascade Isofix 199 zł,
Fugitatem Uniwersalny quefotelik vit es dla posamust dzieci wmolupta przedziale qua Fugitatem wagowym que 0-36 vit es kg.posamust Duże wychylenie moluptazapewnia quaessus, onimus komfortową remquatiorae podróż.pererci Pozwala nonnaresequev jazdę tyłem posamust do molupta kierunkuquaessus, jazdy aż do onimus 18 kg! remquatiorae Montaż za pomocą perercipasa non samochodowegoresequev. lub Isofix+ pas kotwiczący. COLETTO, Producent, 585 zł, coletto.pl www.nazwa.pl
AMY nowość 2020
Pościel 2-częściowa z haftem planarnym, kolekcja LISTKI (poszewka na kołderkę i na poduszkę) Jest wykonana z naturalnej i miękkiej bawełny. Jest dostępna w 3 kolorach na szarym tle - szary, róż i błękit. Jak wszystkie produkty Amy, ma certyfikat „Bezpieczny dla dziecka” i „Bezpieczny dla niemowląt”. AMY, ok. 170 zł, amy.com.pl
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Łóżeczko dostawne SLEEP2GETHER
Pościel lniana Navy Blue z falbanką M.
Łóżeczko, które zostało stworzone z myślą o bliskości. Dzięki 7-stopniowej regulacji wysokości, wbudowanym kółkom z blokadą oraz nogom z regulacją położenia bez problemu można je dopasować do niemal każdego łóżka. W zestawie znajduje się materacyk z usztywnionym podłożem. caretero, www.caretero.pl
W skład pościeli wchodzą: poduszka oraz kołderka (poszewki), wykończona subtelną falbanką, miękka i miła w dotyku. Do pościeli można dokupić: ochraniacz, prześcieradło, poduszkę gwiazdkę, wałek, baldachim do łóżeczka. BELLAMY, 265 zł, bellamy.pl
York i-size
Sleepuś - pierwsza przytulanka Dou Dou
Jedyny na polskim rynku fotelik posiadający „Pozytywną Opinię Centrum Zdrowia Dziecka”. To doskonałe potwierdzenie najwyższej jakości wykonania i bezpieczeństwa małego pasażera. Spełnia najnowszą normę bezpieczeństwa R 129. Uniwersalny montaż na bazie ISOFIX. BabySafe, 839 zł, babysafe.eu
Wykonana w całości z bawełny organicznej, przez co jest całkowicie bezpieczna dla dzieci już od 1. dnia życia. Tułów maskotki jest mięciutki, bez żadnego wypełnienia, więc idealnie sprawdzi się do tulenia. Kontrastowy wzór wspomaga rozwój sensoryczny dziecka – właśnie te kolory małe dzieci rozróżniają jako pierwsze. Sleepee, 69 zł , sleepee.pl
Coco Flower - kocyk z chwostami
Miękki i lekki kocyk niemowlęcy do wózka, łóżeczka czy kołyski wykonany z bawełny. Może służyć jako otulacz od pierwszych chwil życia, zastępując rożek. Ozdobiony chwostami, wykonany z certyfikowanej tkaniny z nadrukiem oraz dzianiny. Skład: bawełna 100% z certyfikatem Oeko-Tex. Wymiar: 100 x 78 cm. MUZPONY, 129 zł, muzpony.com
Floradix Floravital
Odżywczy tonik, będący źródłem organicznego żelaza oraz witamin B2, B6, B12 i C. Zawiera wyselekcjonowane zioła, wyciąg z owoców dzikiej róży (zawierający witaminę C) oraz kompozycję soków owocowych, które łącznie składają się na bardzo przyjemny smak. Nie zawiera glutenu i substancji słodzących. Salus Haus, ok. 40 zł, floradix.pl www.dobra-mama.pl
77
SPRAWDZONE PRZEZ MAMY
Szkoły rodzenia
BIAŁYSTOK Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Miejskim im. PCK, ul. Bema 89 D, tel. 85 741 58 95 Szkoła Rodzenia „DAR” Poradnia Laktacyjna mgr Małgorzata Tymińska, ul. Wojskowa 4, Białystok, tel. 501 675 997, szkolarodzeniadar.pl, info@szkolarodzeniadar.pl Centrum Medyczne Ryska Sp. z o.o. – bezpłatna szkoła rodzenia, ul. Sobieskiego 13, lok. 8, Białystok, tel. 85 733 32 22
BRZEZINY Szkoła Rodzenia przy Powiatowym Centrum Zdrowia w Brzezinach Sp. z o.o., ul. Marii Skłodowskiej-Curie 6, Brzeziny, tel. 506 008 861
BYDGOSZCZ
Jeśli chcesz, by Twoja Szkoła Rodzenia znalazła się w naszym spisie – napisz do nas! Dane adresowe zamieścimy również na naszej stronie www.dobra-mama.pl. Jeśli chcesz podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem w zakresie przygotowywania do macierzyństwa i opieki nad
Pielęgniarki i położne środowiskowe PULS MEDIC, Przychodnia Suchanino, ul. Otwarta 4, Gdańsk, tel. 697 376 045
Szkoła Rodzenia Bobaskowo, ul. Grzegórzecka 12/VIII, Kraków, tel. 791 557 767, kontakt@bobaskowo.com.pl
GIŻYCKO
Doula Olimpia, ul. Chmieleniec 41/47, Kraków, tel. 501 611 411, doulaolimpia@gmail.com
Indywidualna Szkoła Rodzenia Ewa Chabas, ul. Żeglarska 1/2, Giżycko, tel. 600 924 875, ewachabas.pl
KUTNO
GLIWICE
Szkoła Rodzenia przy Kutnowskim Samorządowym, ul. Kościuszki 52, Kutno, tel. 24 388 02 00, szpital.kutno.pl
Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Wielospecjalistycznym, ul. Kościuszki 11, Gliwice, tel. 32 238 20 91
LEGIONOWO
GRUDZIĄDZ
Szkoła Rodzenia TatiMami, ul. Sowińskiego 15 A, Legionowo, tel. 502 307 967
Szkoła Rodzenia przy Regionalnym Szpitalu, ul. Rydgiera 15/17, Grudziądz, tel. 56 641 41 88
LEGNICA
Szkoła Rodzenia „Vita” Anna Appelt, ul. Unii Lubelskiej 1 m. 5, Bydgoszcz, tel. 607 329 426, anna.appelt@vita.edu.pl, vita.edu.pl
Szkoła rodzenia SISMED, ul. Gołębia 8, Jaworzno, tel. 504 383 840, 690 308 123
CHORZÓW Szkoła Rodzenia Babi-Med, ul. Sobieskiego 19, Chorzów, tel. 32 241 28 31, 505 051 410, 505 051 411, babi-med.eu
CZECHOWICE-DZIEDZICE Szkoła Rodzenia – Bożena Węglarz-Kwarcińska, ul. Kochanowskiego 4, Czechowice-Dziedzice, tel. 606 124 737
DZIERŻONIÓW Dzierżoniowska Szkoła Rodzenia przy NZOZ Szpitalu Powiatowym w Dzierżoniowie, ul. Cicha 1, tel. 72 401 00 08
ELBLĄG Szkoła Rodzenia przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym, ul. Królewiecka 146, Elbląg, tel. 55 239 56 06
GDAŃSK POZ-Medik Mama i Ja, ul. Hynka 30, Gdańsk, tel. 535 911 195, pozmedik.biuro@gmail.com
www.dobra-mama.pl
redakcja@dobra-mama.pl Szkoła Rodzenia Picolino, ul. Smolki 5, 30-513 Kraków, tel. 883 608 832, biuro@picolino.pl
JAWORZNO
Szkoła Rodzenia Zespół Opieki Zdrowotnej, Beata Durawa – oddział ginekologiczno-położniczy, pl. Rydygiera 1, Chełmno, tel. 56 677 26 07 (sekretariat)
niemowlęciem – skontaktuj się z nami! Na maile czekamy pod adresem:
Szkoła Rodzenia MagMed, ul. Łanowa 66 B, Gdańsk, tel. 603 912 151, kontakt@magmed.eu
Szkoła Rodzenia „Brzdąc”, ul. Wrocławska 3, Bydgoszcz, tel. 52 372 30 25, 601 499 747, brzdac.bydgoszcz.eu
CHEŁMNO
78
Zapraszamy do współpracy!
KALISZ Szkoła Rodzenia przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym, ul. Toruńska 7, Kalisz, tel. 62 757 90 17, szkolarodzenia@szpital.kalisz.pl
KATOWICE Szkoła Rodzenia „Będziemy Rodzicami”, ul. Zawiszy Czarnego 7 A, Katowice, tel. 608 195 456 Fundacja Edukacji Zdrowotnej STIM, pl. Tadeusza Kościuszki 5, Sosnowiec, tel. 796 113 723 Szkoła Rodzenia „Miś Kuleczka”, ul. Raciborska 27 (przy Katowickim Centrum Onkologii), Katowice, tel. 601 558 953
KĘDZIERZYN-KOŹLE Szkoła Rodzenia w Szpitalu nr 1, ul. Roosvelta 2, Kędzierzyn-Koźle, tel. 77 406 24 12
KÓRNIK RUBUS Malinowa Szkoła Rodzenia, ul. Wyspiańskiego 13, Kórnik, tel. 692 194 491, malinowerodzenie.pl
KRAKÓW Szkoła Rodzenia „Ujastek”, ul. Ujastek 3, Kraków, tel. 600 420 674, szkola-rodzenia.ujastek.pl, szkola@ujastek.pl
Szkoła Rodzenia przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym, ul. Iwaszkiewicza 5, Legnica, tel. 516 076 737, szkolarodzenia@szpital.legnica.pl
ŁÓDŹ Szkoła Rodzenia „NAS TROJE”, ul. Sterlinga 16/18, Łódź, tel. 797 422 408, nas-troje.ipt.pl, sborowska@ipt.pl Centrum Wsparcia Przyszłych Mam, ul. Kosodrzewiny 88 A, Łódź, tel. 502 206 577 Akademia Rodzenia Malinowa, ul. Kilińskiego 21, Łódź, tel. 731 189 069, rejestracja@przychodniamalinowa.pl Centrum okołoporodowe Wesoła Rodzinka, ul. Przełajowa 22b/22C, Łódź, tel. 535 565 331, kontakt@wesola-rodzinka.pl Szkoła Rodzenia przy Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki, ul. Rzgowska 281/289, Łódź, tel. 42 271 10 09, szkolarodzenia@iczmp.edu.pl
MIELEC Szkoła Rodzenia „Aktywni Rodzice” ul. Zygmuntowska 3, 39-300 Mielec
MILANÓWEK
Szkoła Rodzenia, ul. Chojnowska 112, Legnica, tel. 609 571 842
Szkoła Rodzenia w Milanówku, ul. Spacerowa 4 (biblioteka miejska), tel. 512 342 694
LUBLIN
NOWY DWÓR MAZOWIECKI
„Twoja Położna” Bezpłatna Szkoła Rodzenia, ul. Jana Kiepury 5, Lublin, tel. 571 328 477, info@polozna.lublin.pl
Oddział Położniczy przy Nowodworskim Centrum Medycznym, ul. Miodowa 2, Nowy Dwór Mazowiecki, tel. 510 900 254
Szkoła Rodzenia „Lidia”, ul. Żulińskiego 8, Lublin, tel. 607 217 417, lidia@szkolarodzenia-lublin.pl
NOWY SĄCZ
Bezpłatna Szkoła Rodzenia Agnieszki Brześcińskiej, ul. Lotnicza 5, Lublin, tel. 530 235 292, agabrzescinska@wp.pl
NZOZ Femina, Szkoła Rodzenia Szczęśliwie Urodzeni, ul. Nadbrzeżna 77, Nowy Sącz, tel. 606 906 815
Szkoła Rodzenia przy Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym, ul. Jaczewskiego 8, tel. 81 724 47 71, posturzynska@gmail.com
OLSZTYN
Szkoła Rodzenia przy Rodzinnym Centrum Medycznym Lubimed, ul. Woronickiego 11, Lublin, tel. 603 130 850
ŁĄCKO Szkoła Rodzenia przy NZOZ Femina, Łącko 662, tel. 504 186 217
ŁOMŻA Bezpłatna Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Wojewódzkim w Łomży im. Kard. Stefana Wyszyńskiego, ul. Piłsudskiego 11, Łomża, tel. 86 473 36 61, szkola@szpital-lomza.pl, szpital-lomza.pl Szkoła rodzenia przy Łomżyńskim Centrum Medycznym, ul. Słowikowa 9, Łomża tel. 602 460 478, florczykbozena@gmail.com
Szkoła Rodzenia Grażyny Łaganowskiej, ul. Wańkowicza 5/29, Olsztyn, tel. 89 542 97 66, 501 243 256
OSTROŁĘKA Szkoła Rodzenia przy Mazowieckim Szpitalu Specjalistycznym im. dr. Józefa Psarskiego, al. Jana Pawła II 120 A, Ostrołęka, tel. 506 942 088, 502 597 127
OSTRÓW WIELKOPOLSKI Szkoła Rodzenia przy Zespóle Zakładów Opieki Zdrowotnej, ul. Limanowskiego 20/22, Ostrów Wielkopolski, tel. 62 595 12 62
PABIANICE
Szkoła Rodzenia przy Pabianickim Centrum Medycznym, budynek 1 A, ul. Jana Pawła II 68, Pabianice, tel. 42 215 49 65, 600 974 678
PIEKARY ŚLĄSKIE Edukacja przedporodowa cieżarnych w ramach gabinetu położnej POZ, ul. Tarnogórska 46A, Piekary Śląskie, tel. 509 951 180 Szkoła Rodzenia BABYCARE przy NZOZ Medicare, ul. Bytomska 64, Piekary Śląskie, tel. 797 405 024
Centrum Medyczne CHŁODNAMED, ul. Chłodna 26, Radom, tel. 502 166 165, 48 331 06 46, kontakt@www.chlodnamed.pl
RADOMSKO Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Powiatowym, ul. Jagiellońska 36, Radomsko, tel. 44 685 47 20, ginekologia@szpital.biz.pl
Szkoła Rodzenia przy Piekarskim Centrum Medycznym, ul. Szpitalna 11, Piekary Śląskie, tel. 32 284 55 20 wew. 53
Szkoła Rodzenia „Cud Narodzin”, ul. Narutowicza 3, tel. 515 496 617, szkolarodzenia.radomsko@tlen.pl
PIOTRKÓW TRYBUNALSKI
RYBNIK
Szkoła Rodzenia przy PCDM w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Roosevelta 3, Piotrków Trybunalski, tel. 44 645 11 55
POLANICA-ZDRÓJ Szkoła Rodzenia przy Specjalistycznym Centrum Medycznym, ul. Jana Pawła II 2, Polanica-Zdrój, tel. 604 083 194
POZNAŃ Bezpłatna szkoła rodzenia „Bambino”, ul. Górki 17 A/5, Poznań, tel. 730 701 378, kontakt@szkola-bambino.pl Bezpłatna Szkoła Rodzenia DzieciOK, ul. Katowicka 67 B/104, Poznań, tel. 600 912 769, info@dzieciok.pl Centrum Opieki Okołoporodowej Mamutek, ul. Ratajczaka 35, Poznań, tel. 691 797 447, mamutek@mamutek.eu Bezpłatna Szkoła Rodzenia HEGET, ul. Kancierska 2, Poznań, tel. 795 884 422, biuro@heget.pl, heget.pl Bezpłatna Naramowicka Szkoła Rodzenia, ul. Boranta 15, Poznań, tel. 530 603 862 Bezpłatna Szkoła Rodzenia Mama i Ja, ul. Kochanowskiego 6, Poznań, mamaija.biuro@gmail.com, mamaijainfo.pl Szkoła Rodzenia Mama Gaja, ul. Jeleniogórska 16, Poznań, tel. 530 812 811, kontakt@mamagaja.pl
PRUDNIK Szkoła Rodzenia w PCM SA, ul. Szpitalna 14, Prudnik, tel. 77 406 78 99, pcm@pcm.prudnik.pl Szkoła Rodzenia ABC Dobry Start, ul. Kościuszki 36/1, Prudnik, tel. 77 436 30 39
PSZÓW Szkoła Rodzenia przy NZOZ „Vitamed”, ul. Andersa 22, Pszów, tel. 32 729 10 92
PYSKOWICE
Szkoła Rodzenia NZOZ „PRO FEMINAE” S.C., ul. Reymonta 60, Rybnik, tel. 32 422 65 82, 607 677 320, szkolarodzenia.rybnik@poczta.onet.pl Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Lift-Med, ul. Cegielniana 14, Rybnik, tel. 32 440 88 99, rejestracja@liftmed.pl
RZESZÓW Szpital Specjalistyczny Pro-Familia, ul. Witolda 6 B, Rzeszów, tel. 17 773 57 00, pro-familia.pl
Coachingowa szkoła rodzenia i karmienia Lakta Vita, ul. Zagłoby 8/8, Rzeszów, tel. 664 156 366, laktavita.pl Szkoła Rodzenia przy szpitalu Wojewódzkim nr 2 w Rzeszowie, ul. Lwowska 60, Rzeszów, tel. 17 866 40 07, szpital2.rzeszow.pl Szkoła rodzenia przy CM MEDYK, ul. Leska 2, Rzeszów, tel. 505 583 988 Szkoła Rodzenia przy szpitalu miejskim, ul. Czackiego 2, Rzeszów, tel. 17 861 10 31, do 37 i 39 w. 356 Szkoła Rodzenia Nasz Skarb, ul. Reformacka 4, Rzeszów, tel. 601 316 546, 506 436 323
NZOZ Femina, Szkoła Rodzenia Szczęśliwie Urodzeni przy przedszkolu „Wesołe Nutki”, ul. Jana Czecha 7, Stary Sącz
SZCZECIN Szkoła Rodzenia „Nowe Życie” przy Centrum Edukacji Okołoporodowej ul. Więckowskiego 1/5 (I p.), Szczecin, tel. 509 508 109, info@szkolarodzenia-ceo.pl Bezłatna Szkoła Rodzenia, ul. Marii Curie-Skłodowskiej 11, Szczecin tel. 505 142 449, info@szkolarodzenia.szczecin.pl Szkoła Rodzenia przy Centrum Narodzin MAMMA, ul. Sowia 38, Szczecin-Kijewo, tel. 91 462 80 00, recepcja@centrumnarodzin.pl
SZCZYTNO Przyszpitalna Szkoła Rodzenia w Szczytnie, ul. Skłodowskiej 12, Szczytno, tel. 89 623 21 14
ŚRODA WIELKOPOLSKA Szkoła Rodzenia przy Średskim Szpitalu Serca Jezusowego, ul. Żwirki i Wigury 10 (2 piętro), Środa Wielkopolska, tel. 517 809 953
ŚWIĘTOCHŁOWICE Szkoła Rodzenia przy ZOZ Świętochłowice, ul. Zubrzyckiego 36, Świętochłowice, tel. 602 304 796, zoz.net.pl, nowak@zoz.net.pl
Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Inflacka, ul. Inflacka 6, Warszawa, tel. 22 697 33 33, 22 697 32 41, rejestracja@inflacka.pl Szkoła Rodzenia przy Szpital Kliniczny im. ks. Anny Mazowieckiej, ul. Karowa 2, Warszawa, tel. 22 596 62 84, sekretariat@szpitalkarowa.pl Centrum dla kobiet aKuku, Szkoła rodzenia, ul. Grzybowska 4/110, tel. 604 786 858, polozna@polozna.com.pl, polozna.com.pl Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Specjalistycznym im. Świętej Rodziny SPZOZ, ul. Madalińskiego 25, Warszawa, tel. 22 451 26 00, przychodnia@szpitalmadalinskiego.pl Szkoła Rodzenia przy Centrum Medycznym Żelazna, ul. Żelazna 90, Warszawa, tel. 668 308 855, 22 255 98 18, dydaktyka@szpitalzelazna.pl Szkoła Rodzenia przy Przychodni Lekarskiej ORLIK, ul. Ostrobramska 101, Warszawa, tel. 22 506 54 84, rejestracja@przychodnia-orlik.pl
WROCŁAW Bezpłatna Szkoła Rodzenia ,,Świadomi Rodzice”, ul. Przyjaźni 54, Wrocław, tel. 607 855 212, mar.olb@interia.pl, fizjomedicum.pl Centrum Rodzicielstwa Bliskości Joanna Paluchiewicz, ul. Jedności Narodowej 118 A, Wrocław, tel. 662 130 197, kontakt@centrumrodzicielstwa.pl Szkoła Rodzenia przy CE-Mama, ul. Tomaszowska 6/1, Wrocław, tel. 605 197 972, polozna.wroc@wp.pl Szkoła Rodzenia przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym we Wrocławiu, ul. H. M. Kamieńskiego 73 A, Wrocław, tel. 71 327 01 75, 661 924 261, sekretariat@wssk.wroc.pl Szkoła Rodzenia Mama Gaja, ul. Hallera 188/1, Wrocław, tel. 530 812 811, kontakt@mamagaja.pl
TARNÓW
Szkoła Rodzenia przy CE-Mama, ul. Kościelna 10/7 I piętro (osiedla Agata „Kraina Mowy”), Siechnice, tel. 505 197 972, polozna.wroc@wp.pl
Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Wojewódzkim im. Świętego Łukasza w Tarnowie, ul. Lwowska 178 A, Tarnów, tel. 14 631 57 98, 696 372 722, sekretariat@lukasz.med.pl
Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Specjalistycznym im. A. Falkiewicza we Wrocławiu, ul. Warszawska 2, Wrocław, tel. 71 377 41 46, szpital@falkiewicza.internetdsl.pl
SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE
Szkoła Rodzenia Humano przy Specjalistycznym Szpitalu im. E. Szczeklika w Tarnowie, ul. Spitalna 13, Tarnów, tel. 14 631 03 05
ZABRZE
Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Miejskim w Siemianowiach Śląskich, ul. 1 Maja 9, Siemianowice Śląskie, tel. 32 228 30 30, 570 589 305, sekretariat@zozsiemianowice.pl
SOSNOWIEC Szkoła Taty i Mamy przy Fundacji Edukacji Zdrowotnej STIM, ul. Sobieskiego 25, Sosnowiec, tel. 796 113 723, szkola@fundacjastim.pl Szkoła Rodzenia przy Sosnowskim Szpitalu Miejskim, ul. Szpitalna 1, Sosnowiec, tel. 32 413 03 95, 32 413 03 96, sekretariat@szpital.sosnowiec.pl
RADOM
Centrum pomocy rodzinie i życiu, ul. Skautów 1, Sosnowiec, tel. 32 269 51 70, rodzina@sosnowiec.opoka.org.pl
Szkoła Rodzenia przy NZOZ Gołębiów, ul. Paderewskiego 6, Radom, tel. 48 389 99 88
STARY SĄCZ
Szkoła Rodzenia Alina Rumowska, ul. Czerniakowska 231, Warszawa, tel. 605 304 657
SIECHNICE
Szkoła Rodzenia przy Szpitalu w Pyskowicach, ul. Szpitalna 2, Pyskowice, tel. 32 233 24 24
Szkoła Rodzenia Beba, ul Wernera 33/37, Radom, tel. 570 236 920, biuro@beba.edu.pl
Szkoła Rodzenia „Cud Narodzin”, ul. Mickiewicza 15, Stalowa Wola, tel. 723 626 693
STALOWA WOLA Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Specjalistycznym w Stalowej Woli, ul. Staszica 4, Stalowa Wola, tel. 15 843 33 38, 15 843 33 58, szpital-stw.com
TORUŃ NZOZ Twoja Położna, ul. Olsztyńska 18 B, Toruń, tel. 733 617 400 Szkoła Rodzenia przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym im. L. Rydgiera w Toruniu, ul. św. Józefa 53-59, Toruń, tel. 56 679 31 41
WARSZAWA Szkoła Rodzenia „Dla Mamy i Taty”, ul. Łojewska 6, Warszawa, tel. 503 727 082 Beauty Mama, Szkoła Rodzenia Magdaleny Hryciuk, ul. Starodęby 10/49, Warszawa-Ursus, tel. 606 517 379, biuro@beautymama.com.pl Szkoła Rodzenia Centrum Dydaktycznego IPS, ul. Poleczki 40A, Warszawa, tel. 501 380 424 (zapisy), |663 805 824 (zapisy), k.wasilewska@ips.pl
Szkoła rodzenia przy Szpitalu Miejskim w Zabrzu, ul. Zamkowa 4, Zabrze, tel. 783 918 101, czkid@szpitalzabrze.pl Szkoła rodzenia Zabrze, ul. Piłsudskiego 12d/9, Zabrze, tel. 693 467 182, 32 276 23 60, szkolarodzenia.zabrze@op.pl
ZAMOŚĆ Szkoła Rodzenia przy Woj. Szpitalu im. Jana Pawła II, Kazimiera Rogucka, al. Jana Pawła II 10, Zamość, tel. 84 677 34 74, 84 677 34 85
ŻORY Szkoła Rodzenia przy Szpitalu Miejskim w Żorach, ul. Dąbrowskiego 20, tel. 32 434 12 24, 32 434 12 45, szkolarodzenia@mzoz.zory.pl
Więcej szkół rodzenia dostępnych na www.abcdobrejmamy.pl www.dobra-mama.pl
79
newsy
Dobre adresy AMY
amy.com.pl
APC INSTYTUT ATTIPAS
apcinstytut.pl
attipas.pl
aquaphor
aquaphor.com
BABYSAFE
BOBOVITA BRANCO CARETERO
bobovita.pL branco.pl caretero.pl
Oto firmy, które WAM polecamy! ISIS PHARMA KELO-COTE KERABIONE
CHEMA-ELEKTROMET
La Millou
isis-pharma.pl
kerabione.pl
PREMIUM ROSA
lamillou.com
chema.rzeszow.pl
MALTAN
babyboom.net.pl
COLETTO
coletto.pl
Maxi-Cosi
BABY ZDRÓJ
babyzdroj.pl
FARMINA
farmina.pl
MEDIDERM BABY
karmieniepiersia.com maxi-cosi.com
bebiklub.pl
FLORADIX
bebon
bebon.pl
HOTEL BACÓWKA RADAWA & SPA
MUZPONY
bacowkaradawa.pl
NENEDENT-BABY
BELLAMY
bellamy.pl
Światowy lider w produkcji żagli, rolet i pergoli NESLING.PL ul. Litewska 10, 35-302 Rzeszów tel.: 530 509 110, e-mail: bok@nesling.pl www.nesling.pl
MOTHERHOOD
medidermbaby.pl
BEBIKO
floradix.pl
nesling.pl
OZNACZONE
BABY BOOM
babysafe.eu
NESLING
kelo-cote.pl
motherhood.pl
muzpony.com chetniemyjemyzabki.pl
oznaczone.pl premiumrosa.pl
SCANDINAVIAN BABY SENSILLO
sensillo.pl
SLEEPEE
sleepee.pl
SMART PHARMA TOYZ
smartpharma.com.pl
toyz.pl
VAGICAL
scandinavianbaby.pl
vagical.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
WODA dla dzieci
Wybór wody do picia dla dziecka ma znaczący wpływ na jego prawidłowy rozwój. Najmłodszym zalecana jest niegazowana woda źródlana lub mineralna o niskim stopniu mineralizacji oraz z niewielką zawartością sodu. Do 3. roku życia nie zaleca się podawania wód o wyższej mineralizacji, ponieważ mogą one zawierać w większych ilościach składniki niewskazane do spożycia przez malucha.
Woda na zdrowie
Dziecka i jest zalecana także do przy-
pek, który chroni przed zachłyśnięciem
Zdrowy nawyk picia wody poma-
gotowywania posiłków dla niemowląt
i zalaniem. To innowacyjne rozwiąza-
ga w kształtowaniu prawidłowych na-
i małych dzieci.
nie znakomicie sprawdzi się w podróży, w przedszkolu, szkole, czy podczas co-
wyków żywieniowych, co jest niezwykle ważnym elementem rozwoju dzieci
Innowacyjne rozwiązania
dziennych zabaw.
oraz ich przyszłego zdrowia. Picie wody
Opakowania wody czy napojów dla
Woda Baby Zdrój z korkiem niekap-
zgodnie z zapotrzebowaniem zmniej-
dzieci powinny być nie tylko atrakcyj-
kiem dostępna jest w dwóch wersjach
sza spożycie różnych niezdrowych na-
ne wizualnie, ale przede wszystkim wy-
kolorystycznych – różowej i niebie-
pojów i soków z zawartością cukru,
godne i bezpieczne w użytkowaniu.
skiej dla dziewczynki i dla chłopca. Na
sztucznych barwników czy konserwan-
Marka Baby Zdrój specjalnie dla naj-
etykietach uśmiechają się sympatycz-
tów. Maluchy jednak często zapominają
młodszych przygotowała wyjątkowy
ne animki w ulubionych aktywnościach
o regularnym nawadnianiu organizmu,
produkt. Krystalicznie czysta niegazo-
dzieci, które zachęcą do częstszego się-
dlatego trzeba zadbać o to, aby zawsze
wana woda źródlana zamknięta w bu-
gania po zdrową wodę. Produkt jest do-
miały swobodny i bezpieczny dostęp do
telce o optymalnej pojemności 250 ml
stępny w kolorowych zgrzeweczkach
odpowiedniej dla nich wody.
oraz poręcznym kształcie, dzięki cze-
po 6 butelek w 3 różnych wersjach ety-
mu produkt jest lekki oraz idealnie
kiet – wygodny zapas wody dla Twoje-
Woda butelkowana
wpasowuje się w kształt dziecięcej rącz-
go Malucha. Woda Baby Zdrój jest także
Woda w jednostkowych opakowaniach
ki. Bezpieczne spożycie wody zapewni
dostępna w butelka o pojemności 3, 1,5,
jest bardzo wygodnym rozwiązaniem,
oryginalne zamknięcie – korek nieka-
1 oraz 0,5 litra.
zarówno dla dziecka, jak i dla mamy. Decydując się na wodę butelkowaną, warto dokładnie czytać etykiety, które powinny zawierać informacje o ilości składników mineralnych w wodzie. Odpowiednie dla malucha są produkty które mają pozytywne opinie i certyfikaty niezależnych instytucji naukowo-badawczych, jak np. niegazowana woda źródlana Baby Zdrój, która posiada pozytywną opinię Centrum Zdrowia
www.dobra-mama.pl
81
AUTOPROMOCJA
Jedynie
30 zł w tym koszty wysyłki
PRENUMERATA W SUPERCENIE! 6 wydań
+ niespodzianka*
Zamów już dziś: www.dobra-mama.pl/prenumerata Infolinia: 17 852 52 20 * Niespodzianki dostępne do wyczerpania zapasów.
ISSN 2080-5551 INDEKS 256013 nr 3 (61) 2020 DOBRY DOM Sp. z o.o. Sp. Komandytowa 35-302 Rzeszów, ul. Litewska 10 | tel.: 17 852 52 20 | www.dobra-mama.pl, www.grupadobrydom.pl REDAKCJA Joanna Lubiniecka redakcja@grupadobrydom.pl
Dyrektor ds. Koordynacji Dorota Prokopiak dp@grupadobrydom.pl
PRENUMERATA prenumerata@grupadobrydom.pl tel. 601 213 376
OPRACOWANIE GRAFICZNE Rafał Koziarz | rk@grupadobrydom.pl Grzegorz Piwko | gp@grupadobrydom.pl
ASYSTENT DS. MARKETINGU Małgorzata Lomper ml@grupadobrydom.pl
FOTOGRAFIA NA OKŁADCE Shutterstock
Dyrektor Biura reklamy Krzysztof Babiarz reklama@grupadobrydom.pl
KOLPORTAŻ Mirosław Trawka mt@grupadobrydom.pl
© Copyright by DOBRY DOM 2020 Opracowanie graficzne i merytoryczne magazynu stanowi własność Wydawcy. Kopiowanie oraz wykorzystywanie w jakikolwiek sposób materiałów bez pisemnej zgody Wydawcy jest zabronione. Wydawca nie odpowiada za treść reklam oraz artykułów sponsorowanych zamieszczonych w katalogu. Ceny prezentowanych produktów są uaktualnione w okresie redagowania pisma (sierpień 2020). Przewodnik DOBRA MAMA ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Jest zbiorem wielu przydatnych informacji o ciąży oraz macierzyństwie, które nie mogą być traktowane jako zalecenia, ale wyłącznie jako pomoc w poznawaniu tajników ciąży, wychowania i pielęgnacji noworodków. Zaistniałe problemy czy wątpliwości dotyczące konkretnych przypadków należy bezzwłocznie konsultować z prowadzącym lekarzem ginekologiem lub innym stosownym specjalistą w danej dziedzinie. Wydawca nie odpowiada za treść reklam, nie ponosi również żadnych konsekwencji prawnych ani odpowiedzialności za następstwa mogące wyniknąć na skutek zastosowania podanych informacji bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. W przypadku kontaktu z redakcją informujemy, iż Administratorem danych osobowych jest Dobry Dom Sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Rzeszowie przy ulicy Litewskiej 10. Możesz zapoznać się z naszą Polityką prywatności, która znajduje się pod adresem www.grupadobrydom.pl/politykaprywatnosci Nakład rozpowszechniany płatny to suma sprzedaży egzemplarzowej wydań drukowanych, sprzedaży egzemplarzowej e-wydań, prenumeraty wydań drukowanych i prenumeraty e-wydań oraz innych płatnych form rozpowszechniania wydań drukowanych i innej płatnej dystrybucji e-wydań. Sprzedaż ogółem to suma sprzedaży egzemplarzowej wydań drukowanych, sprzedaży egzemplarzowej e-wydań oraz wszystkich form prenumeraty wydań drukowanych i prenumeraty e-wydań.