PRO ZDROWIE 4

WYDANIE nr 3 (4) 2015

bezpłatny Magazyn szpitala specjalistycznego

KŁOPOTLIWE MIGDAŁKI WYCINAĆ CZY NIE? rOZWIEWAMY WSZELKIE WĄTPLIWOŚCI!

10 ZASAD bEZPIECZNEGO OPALANIA jAK ZDROWO KORZYSTAĆ ZE SŁOŃCA?

bADANIA, KTÓRE RATUJĄ ŻYCIE wszystko, co każda kobieta powinna wiedzieć o badaniach profilaktycznych

Wakacje bez ryzyka dowiedz się, jak wybrać rzetelną i wiarygodną ofertę

| OD REDAKCJI

nasi eksperci

dr hab. n. med.

lek. med.

specjalista otolaryngolog, kierujący oddziałem laryngologii dzieci

specjalista chorób dziecięcych, nefrolog, kierujący oddziałem pediatrycznym

lek. med.

lek. med.

specjalista chirurgii plastycznej

specjalista ginekolog-położnik

lek. stom.

lek. stom.

stomatolog

stomatolog

Artur NIedzielski Ile razy zdarzyło ci się odłożyć lub wyrzucić zaproszenie na bezpłatne badanie profilaktyczne? Bo dużo pracy, bo święta, bo trzeba posprzątać? Tak postępuje blisko 90 procent z nas. Problem z nowotworami kobiecymi polega na tym, że nie bolą. Zwykle dają o sobie znać, gdy jest już za późno. Tylko czujność i regularne badania pozwalają wykryć chorobę na wczesnym etapie, umożliwiającym leczenie. Niestety statystyki donoszą, że większość Polek robi je za rzadko lub wcale. Informacja zatrważająca! Zwłaszcza że połowa chorych na raka szyjki macicy nigdy nie wyzdrowieje, ponieważ zgłosiła się do lekarza zbyt późno. A rokrocznie diagnozę słyszy 4 tysiące kobiet!

Nieważne, ile masz lat ani czym zajmujesz się na co dzień. Regularne badania profilaktyczne to nie tylko dobry pomysł, ale konieczność i obowiązek w życiu każdej dorosłej kobiety. Zdrowie jest seksowne, kobiece, piękne i bezcenne! Bądźmy więc takie na sto procent! Tyle mamy szans na wyleczenie choroby, ale tylko wtedy, gdy nie zostanie wykryta zbyt późno. Dlatego szczególnie polecam artykuł – „Nie unikaj badań, które ratują życie” - w nowym wydaniu magazynu, który z przyjemnością oddaję w Państwa ręce.

Chciałabym bardzo serdecznie Państwu podziękować za tak liczne e-maile potwierdzające potrzebę i sens powstania magazynu PRO ZDROWIE. Cieszymy się, razem ze wszystkimi osobami zaangażowanymi w proces tworzenia magazynu, z tak pozytywnej reakcji.

Marek Paul

Joanna Wapińska

Grzegorz Siteń

Monika Chmielowiec

Mariusz Dereń

W imieniu całej redakcji życzę Państwu pięknego lata.

Dominika Czapkowska redaktor naczelna magazynu PRO ZDROWIE

4

lek. med.

Aleksandra Szczepańska Agnieszka Wąsacz-Żurek specjalista dermaolog, certyfikowany lekarz medycyny estetycznej

fizjoterapeutka

Joanna JędrzejeK

Agnieszka Dębosz

fizjoterapeutka, dyplomowana terapeutka metody Vojty

fizjoterapeutka, dyplomowana terapeutka metody NDT-Bobath

| DZIEJE SIĘ

Potrzebujesz zmiany, a nie masz pomysłu na swój wygląd i nie wiesz, w jakiej fryzurze i w jakim makijażu będzie Ci do twarzy?

Masz problemy z motywacją i utrzymaniem właściwej diety?

Chcesz zacząć ćwiczyć, ale nie wiesz jak?

Odważ się i zgłoś się do naszej metamorfozy!

META z magazynem Lekarz medycyny estetycznej, dietetyk, trener personalny, wizażystka, stylistka i fryzjer pomogą ci poczuć się naprawdę wyjątkowo!

Wyślij swoje zgłoszenie wraz z aktualnym zdjęciem na adres redakcja@pro-familia.pl Spośród zgłoszeń redakcja wylosuje dwie uczestniczki, które przejdą bezpłatną metamorfozę pod opieką zespołu specjalistów.

Zgłoszenia przyjmujemy do 31.07.2015 www.shutterstock.com

Zapytaj lekarza!

@

?

Masz jakiś problem, pytanie do specjalisty?

Chciałbyś rozwiać swoje wątpliwości związane ze stanem swojego zdrowia lub twojego dziecka?

A może potrzebujesz potwierdzić postawioną już diagnozę?

Napisz do nas na adres: redakcja@pro-familia.pl

Na wszelkie pytania czeka zespół ekspertów ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA, m.in:

ginekolog • pediatra • dietetyk • fizjoterapeuta • położna • chirurg plastyk • psycholog otolaryngolog • dermatolog • stomatolog i wielu innych

6

gwarancja jakości

NIEMIECKIE

KUCHNIE 5 LAT GWARANCJI Adresy Salonów Kuchni NOLTE Rzeszów, Al. Niepodległości 1 Krosno, Stefana Okrzei 4B tel. 500 079 702

www.nolte-rzeszow.pl

| W TYM NUMERZE

DZIEJE SIĘ 10. Szpitalny poród w domowych warunkach Najwyższy komfort dla kobiet rodzących w Pro-Familii.

66. Muzycznie Kalendarz najważniejszych wydarzeń scenicznych.

STREFA DZIECKA 12. Kłopotliwe migdałki Wycinać czy nie?

14. Sezon na pyłki. Alergia Katar, kaszel, ból brzucha, gorączka – to mogą być objawy alergii.

28. (S)pokój dla dziecka Jak urządzić prywatne miejsce najmłodszego domownika?

56. Zabawy z wyobraźnią Wykorzystaj dziecięcą fantazję.

SPIS TREŚCI 8

STOMATOLOGIA

moda i uroda

42. Piękne zęby

48. Słońce pod kon-

na całe życie Leczenie implantologiczne krok po kroku. Część II – stan kości i dziąseł.

trolą Jak czerpać z niego korzyści, chroniąc się przed jego negatywnym działaniem?

Kulinaria MISJA ZDROWIE 18. Jedz dla dwojga,

ale nie za dwoje 8 smacznych zasad diety.

20. Z brzuszkiem

też warto się ruszać!

Zadbaj o zdrowie swoje i swojego dziecka.

60. Lato na piknikowym

talerzu Pyszne i zdrowe przekąski w sam raz na ucztę w plenerze.

64. Picnic time Przedmioty przydatne podczas kulinarnego wyjazdu za miasto.

34. Czas na kąpiel Must have kąpielowego relaksu malucha.

38. Rekonstrukcja piersi

po mastektomii Pierwszy raz możliwa na Podkarpaciu.

40. Nie unikaj badań, które ratują życie!

Regularne badania profilaktyczne to podstawa zdrowia.

WARTO WIEDZIEĆ 24. Jak pobrać najcenniejszy dar dla dziecka?

Zdeponowanie krwi pępowinowej krok po kroku.

50. Wakacje bez ryzyka

bądź FIT 46. Zdopinguj swój metabolizm Od ciebie zależy, czy będzie działał szybko i skutecznie.

Wybierz rzetelną i wiarygodną ofertę wymarzonej wycieczki.

54. Pomóż dziecku

zrobić to samemu W szkole Montessori nauka jest przyjemnością.

68. Bestsellery

Coś dla mamy, dziecka i taty.

72. Kupony na zakupy

i polecane miejsca

9

| DZIEJE SIĘ

Szpitalny poród w domowych warunkach

Konsultacja:

Bożena Kołcz położna ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA

foT: Patryk Ogorzałek / POGOimages.com

10

Szpital Specjalistyczny PROFAMILIA posiada kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia. Oznacza to, że każda kobieta objęta ubezpieczeniem ma zagwarantowaną bezpłatną opiekę podczas porodu, pobyt w szpitalu mamy i noworodka oraz jeżeli nie ma przeciwwskazań medycznych, znieczulenie zewnątrzoponowe, znoszące ból w trakcie porodu.

foT: Patryk Ogorzałek / POGOimages.com

SZPITALNY poród w DOMOWYCH warunkach

Łóżko porodowe otoczone baldachimem, wanna, delikatne oświetlenie, a na ścianach fototapety z motywami plaży, morza i zachodu słońca. W Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA na przyszłe mamy czekają dwa nowe pokoje porodowe.

– Nowe pokoje porodowe zapewniają kobiecie niemal domową atmosferę i komfortowe warunki, a jednocześnie bezpieczeństwo. Jest intymnie, kameralnie i spokojnie. Wystrój sal przypomina zacisze domowej sypialni, co wpływa na obniżenie stresu przyszłej mamy podczas porodu – wyjaśnia Bożena Kołcz, położna ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA. W pojedynczej sali oprócz nowoczesnego łóżka porodowego otoczonego baldachimem znajduje się m.in. wygodny fotel – miejsce dla bliskiej osoby, wanna oraz stanowisko dla noworodka. Nie widać sprzętów medycznych, które zostały subtelnie ukryte w szafkach. Każda sala ma też prywatną łazienkę z kabiną prysznicową. Aby podkreślić domową atmosferę, na ścianach ułożono specjalne fototapety z motywami plaży, morza i zachodu słońca. Przeważa kolor zielony i fioletowy, nie brakuje również drewnianych akcentów. Łagodne, klimatyczne oświetlenie też ma znaczenie.

Wszystko po to, aby zapewnić rodzicom

foT: Patryk Ogorzałek / POGOimages.com

jak najlepsze warunki i ułatwić przyszłej mamie narodziny dziecka.

– Pomimo że cała nowoczesna medycyna nie jest widoczna dla pacjentki, dla lekarzy i położnych dostępna jest na wyciągnięcie ręki, przez cały czas porodu. Dodatkowo pomiędzy nowymi porodówkami znajduje się sala zabiegowa, która została wyposażona w sprzęt medyczny najwyższej klasy. To właśnie tutaj lekarz wykonuje USG i inne potrzebne przed porodem badania. Dbamy nie tylko o komfort i samopoczucie, ale przede wszystkim o bezpieczeństwo naszych pacjentów – mamy i jej dziecka – dodaje położna.

Tekst: Dominika Czapkowska Oddział ginekologiczno-położniczy w Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA posiada III poziom referencyjny, oznaczający najwyższe kompetencje i uprawnienia do opieki nad najtrudniejszymi przypadkami. Oddziałem kieruje dr n. med. Jarosław Janeczko, specjalista ginekolog-położnik, konsultant wojewódzki ds. ginekologii i położnictwa.

11

| STREFA DZIECKA

dr hab. n. med.

Artur Niedzielski otolaryngolog, kierujący oddziałem laryngologii dzieci w Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA

Kłopotliwe

migdałki Częste infekcje, chrapanie, problemy ze słuchem, a nawet zaburzenia mowy. Pomimo, że migdałki odpowiadają za odporność, czasem mogą być przyczyną wielu chorób. Czy konieczne jest ich wycięcie? Na nasze pytania odpowiada otolaryngolog dr hab. n. med. Artur Niedzielski, kierujący oddziałem laryngologii dzieci w Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA. 12

Pro Zdrowie: Jaką rolę dla funkcjonowania organizmu pełnią migdałki?

Dr hab. n. med. Artur Niedzielski: W naszej jamie ustnej istnieje kilka rodzajów migdałków. Są to dwa migdałki podniebienne, które położone są symetrycznie po obu stronach przejścia jamy ustnej do gardła, oraz migdałek gardłowy, tzw. trzeci, znajdujący się na środku nosogardła, który nie jest widoczny gołym okiem. Co ciekawe, zaczątki migdałka gardłowego pojawiają się stosunkowo wcześnie, już w 12-14 tygodniu życia płodowego. Mówiąc prościej, migdałki to skupisko tkanki limfatycznej złożonej z komórek limfoidalnych, które odgrywają podstawową rolę w całym układzie odpornościowym. Te komórki są odpowiedzialne m.in. za niszczenie drobnoustrojów wywołujących zakażenie. Są barierą dla szkodliwych czynników chorobotwórczych, które przenikają do organizmu dziecka wraz z wdychanym powietrzem lub drogą pokarmową. W okresie dzieciństwa rozmiar i kształt migdałka gardłowego ulega istotnym zmianom. W okresie pomiędzy 3-6 rokiem życia dynamicznie wzrasta. Zwykle po 6 roku życia wzrost ulega zahamowaniu, podczas gdy jama nosowo-gardłowa rośnie, poszerzając drogę oddechową. W wieku późniejszym tkanka limfatyczna ulega zmniejszeniu, tak że u większości dorosłych migdałek występuje w formie szczątkowej, nigdy jednak nie ulega całkowitemu zanikowi.

FOT. Patryk Ogorzałek / POGOimages.com

PZ:

Podczas choroby migdałki się powiększają. Dlaczego tak się dzieje?

A.N.: W trakcie choroby nasze ciało atakują szkodliwe drobnoustroje.

Aby je pokonać, migdałki produkują większą ilość przeciwciał, dlatego stają się większe. Po chorobie powinny wrócić do naturalnych rozmiarów. Jednak nie zawsze tak się dzieje. Dlaczego? Przyczyny przerostu migdałka gardłowego u dzieci nie są do końca znane. Na pewno ten proces jest wieloczynnikowy. Najprawdopodobniej jest związany z reakcjami immunologicznymi, czynnikami hormonalnymi, a także dziedziczną skłonnością. Wiemy, że procesom przerostowym sprzyja spożywanie pokarmów bogatych w węglowodany oraz częste infekcje, alergia, choroba refluksowa, a także czynniki środowiskowe.

W niektórych przypadkach obserwuje się wystąpienie przewlekłych schorzeń dróg oddechowych i układu sercowo-naczyniowego, które zaostrzają się przez niedrożność górnych dróg oddechowych. Sygnałem alarmowym są także problemy ze słuchem.

PZ:

Co w takiej sytuacji należy zrobić?

A.N.: Najlepiej zgłosić się do lekarza otolaryngologa, który wykona odpowiednią diagnostykę. Jednym z głównych kroków, jakie podejmie lekarz, będzie badanie fiberoskopem.

To cienki, miękki przewód zakończony kamerą, który wprowadza się do nosa. Jeżeli mały pacjent współpracuje z lekarzem, badanie można wykonać w gabinecie zabiegowym.

W innym przypadku wykonuje się je na sali operacyjnej. Analizując wyniki i całą historię choroby, lekarz podejmuje decyzję o terapii. Leczenie zachowawcze nie zawsze jest skuteczne. W takiej sytuacji potrzebna jest operacja, ponieważ nierzadko przerośnięte migdałki uniemożliwiają normalne funkcjonowanie dziecka.

Przerośnięte migdałki, zamiast chronić organizm przed bakteriami, same stają się ich siedliskiem.

W efekcie dziecko boryka się z nawracającymi infekcjami nosa, gardła czy zatok.

PZ: Jak wygląda zabieg?

A.N.: Lekarz wykonuje adentomię,

Migdałki to skupisko tkanki limfatycznej złożonej z komórek limfoidalnych, które odgrywają podstawową rolę

w całym układzie odpornościowym.

PZ: Przerośnięte migdałki mogą być przyczyną wielu problemów ze zdrowiem malucha?

A.N.: Niestety tak. Przerośnięte migdałki, zamiast chronić organizm przed bakteriami, same stają się ich siedliskiem. W efekcie dziecko boryka się z nawracającymi infekcjami nosa, gardła czy zatok. Maluch przez wiele tygodni może mieć też katar. Dzieje się tak, ponieważ przerośnięte migdałki zaburzają drożność oddechową. Zwykle też dziecko ma problemy ze snem, chrapie oraz nierzadko budzi się w nocy z kaszlem. Z kolei po przebudzeniu skarży się na ból głowy i zmęczenie. Lista dolegliwości jest dość długa. Przerośnięte migdałki mogą powodować również zaburzenia rozwoju intelektualnego i fizycznego, częste infekcje ucha lub doprowadzić nawet do zaburzeń mowy.

czyli zabieg usunięcia migdałka gardłowego lub tonsillomię – co oznacza zmniejszenie objętości migdałków podniebiennych. Zabieg jest bardzo krótki, trwa ok. 30 minut.

Zwykle po jego zakończeniu pacjent wraca do domu jeszcze tego samego dnia. Po zabiegu maluch powinien przez kilka dni zostać w domu, unikać wysiłku i pić dużo wody. Ważna jest też odpowiednia i pełnowartościowa dieta.

Rozmawiała: Dominika Czapkowska

13

| STREFA DZIECKA

Konsultacja:

lek. med.

GRZEGORZ SITEŃ specjalista chorób dziecięcych, nefrolog, kierujący oddziałem pediatrycznym w Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA

Sezon na pyłki alergia

Twój maluch ma katar, kaszle, skarży się na ból brzucha, a nawet gorączkę? To nie musi być infekcja.

Mogą to być objawy alergii na pyłki traw i drzew.

Pamiętajmy, że nie wszystkie objawy alergii wymagają leczenia.

Czasem wystarczy przeczekać gorszy okres. Ale o tym zawsze powinien decydować lekarz.

14

A

lergeny to substancje, które wywołują nieprawidłową, nadmierną reakcję organizmu. Styczność z nimi po raz pierwszy jest nieszkodliwa, jednak już wtedy następuje uczulenie organizmu. Dopiero druga i każda kolejna ekspozycja na alergeny wywołuje hiperreakcję, która zamiast nas chronić — niszczy cały organizm.

Alergia na pyłki roślin

Wokół nas cały czas krąży mnóstwo różnych pyłków, na które większość z nas nie reaguje. Inaczej jest w przypadku alergików. Ich układ odpornościowy od razu zaczyna walczyć z pozornie niegroźnymi czynnikami. W Polsce najwcześniej, zwykle na początku lutego, zaczynają pylić leszczyna i olcha. W kwietniu najintensywniej pyli brzoza, natomiast drzewa liściaste rozpoczynają wypuszczanie pyłków od połowy maja. Koniec maja, czerwiec i lipiec to okres uwalniania pyłków traw i zbóż. Z kolei sierpień i wrzesień to czas, kiedy powietrze przesycone jest pyłkami roślin złożonych – chwastów, m.in. bylicy.

Reakcja alergiczna zwykle uzależniona jest od poziomu stężenia alergenu w atmosferze. Dlatego m.in. duże stężenie pyłku brzozy w powietrzu może wywołać objawy typowe dla astmy – duszności i napadowy kaszel. Nato-

miast ekspozycja na alergeny, których stężenie jest niskie, np. leszczyna czy komosa, charakteryzuje się objawami o zdecydowanie mniejszym nasileniu. Efekt? Objawy okresowe: wodnisty katar, częste kichanie, łzawienie, pieczenie i zapalenie spojówek.

Jak rozpoznać alergię?

Nierzadko początkowe objawy alergii mylone są ze zwykłym przeziębieniem. Jednak gdy niepokojące symptomy utrzymują się u dziecka przez dłuższy czas, należy skonsultować się z lekarzem. Na początku specjalista zleci wykonanie badania krwi, które określi poziom IgE. Jest to immunoglobulina biorąca udział w reakcjach alergicznych. Podwyższony wynik oznacza, że maluch może mieć skłonność do alergii. Niestety, nawet jeżeli badania wykażą, że poziom IgE jest w normie, dziecko może być uczulone. Dlatego zaleca się wykonanie testów skórnych. To podstawowe badanie, które wykrywa uczulenie i identyfikuje uczulający alergen. Na czym polega? Na przedramię lub plecy nanosi się kroplę alergenu, po czym specjalista delikatnie nakłuwa skórę. O wystąpieniu alergii świadczy zaczerwienienie, które zwykle pojawia się po 15—20 minutach od nakłucia.

15

www.shutterstock.com

| STREFA DZIECKA

www.lullabeestudio.pl

Metody leczenia

Z roku na rok zwiększa się liczba dzieci cierpiących na alergie: katar sienny, egzemę, astmę i inne choroby wynikające z zaburzenia pracy układu immunologicznego. Według raportu „Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce” aż 40% Polaków cierpi na różne postacie alergii. 9 mln ma alergiczny katar, a ponad 5,5 mln boryka się z objawami astmy.

Tak naprawdę alergia jest jak miłość — może złapać każdego, w każdej chwili, nigdy nie wiadomo, z jaką siłą i na jak długo. Jednak gdy choroba zostanie zdiagnozowana, wymaga leczenia. Na początku zaleca się próbę eliminacji alergenu, co zwykle jest trudne. Wówczas stosuje się leki antyhistaminowe. Te najnowsze nie powodują senności i wystarczy zażywać je raz dziennie. Od kilku lat w leczeniu alergii stosuje się również leki antyleukotrienowe, które zawierają popularny środek Montelukast.

Dla dzieci preparat występuje w formie rozpuszczalnej gumy do żucia, dlatego podawanie go jest łatwe.

Z kolei do najbardziej popularnych preparatów zaliczane są leki sterydowe, które charakteryzują się największą siłą działania przeciwzapalnego.

Obecnie coraz rzadziej stosowane są ogólnie, w zamian podawane są miejscowo, w znacznie mniejszych dawkach. W przypadku bardzo dokuczliwej alergii, która może zagrażać życiu, wykonuje się odczulanie.

Polega na dostarczaniu organizmowi niewielkich dawek alergenu w formie szczepionki przez 2—3 miesiące co 7—14 dni. Wszystko po to, aby organizm mógł go zaakceptować i przestał zwalczać. Później podawane są jeszcze tzw. dawki przypominające. Warto pamiętać, że tzw. immunoterapię

alergenową można przeprowadzić dopiero u alergików powyżej piątego roku życia. Wykonanie odczulenia zalecane jest szczególnie w przypadku alergii na jad owadów błonkoskrzydłych. Ukąszenie pszczoły lub osy dla alergika jest bardzo niebezpieczne.

W najgorszym przypadku może spowodować nawet śmierć.

Alergia nie zawsze z pyłków

Warto pamiętać, że uczulenie to nie tylko łzawienie, pieczenie oczu, wysypka czy problemy z drogami oddechowymi. Czasem występuje nawet alergiczne zapalenie płuc. Szkodliwe alergeny mogą wywołać również nadmierną reakcję w przewodzie pokarmowym wywołując niespecyficzne bóle brzucha, biegunki oraz zaparcia.

W niektórych przypadkach objawy choroby mogą być zupełnie inne.

Zwłaszcza u dorosłych może wystąpić osłabienie, rozdrażnienie, depresja, a nawet nasilenie zmian naczyniowo -miażdżycowych. Pamiętajmy jednak o tym, że nie wszystkie objawy alergii wymagają leczenia. Czasem wystarczy przeczekać gorszy okres, nie podejmując farmakologicznego leczenia.

Dlatego każdą decyzję terapeutyczną należy szczegółowo przeanalizować ze swoim lekarzem, który podejmie najlepszą decyzję dla pacjenta.

Tekst: Dominika Czapkowska

Praktyczne porady dla alergików W okresie pylenia pamiętaj!

1. Unikaj spacerów ze swoją pociechą po łące, lesie,

a także w miejscach, gdzie właśnie jest koszona trawa.

dziecku ręce i twarz w celu spłukania pyłków. Warto też zmienić ubranie.

6. Używaj odkurzaczy z filtrem.

7. W miejscach o dużym stężeniu pyłków zakładaj

2. Podczas podróży samochodem nie otwieraj okien.

3. Planuj wakacje w miejscach o niższym stężeniu

dziecku okulary ochronne oraz nakrycie głowy.

4. Zrezygnuj z wakacji na wsi w okresie sianokosów.

5. Po powrocie do domu pamiętaj, aby przemyć

W czasie pylenia warto zamykać drzwi i okna mieszkania. Wietrz mieszkanie najlepiej kilka minut po deszczu (nigdy w trakcie ulewy, wtedy w powietrzu jest największe stężenie alergenów) lub w nocy w godzinach od 22 do 6.

pyłków, np. w górach powyżej 1000 m n.p.m. lub nad morzem.

8.

Poziom stężenia alergenów w danym rejonie

sprawdzisz na www.alergen.info.pl

16

| ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Nie daj się swojemu odkurzaczowi

Niemal połowa mieszkańców polskich miast cierpi na alergię. Jednym z głównych zagrożeń jest kurz, którego nie pozbędziemy się tradycyjnym odkurzaczem. Alergia, podobnie jak cukrzyca, nowotwory czy choroby układu krążenia, jest jedną z najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych.

Według badań naukowców z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego może się z nią zmagać nawet 40 proc. Polaków, a w większych miastach ponad połowa mieszkańców.

G

łówną przyczyną alergii są roztocze kurzu domowego, wszechobecne w naszych mieszkaniach. Reakcję alergiczną powodują odchody tych niewidocznych stworzeń, których miliony znajdują się w naszych domach. Uczulenie na kurz domowy to według badań TNS OBOP jeden z głównych i najczęściej spotykanych problemów alergicznych w Polsce. Odchody roztoczy są szczególnie groźne dla dzieci, ponieważ mogą prowadzić do atopowego zapalenia skóry, a nawet astmy. O ile trudno nam na większą skalę walczyć z zanieczyszczeniami przemysłowymi, o tyle w najbliższym otoczeniu warto zadbać o zdrowie własne i dzieci.

Jak to zrobić?

Oczywiście tradycyjne poradniki zapewniają o potrzebie częstego wietrzenia mieszkania, trzepania dywanów, pościeli i materacy, mycia okapu kuchennego, trzymania książek w zamkniętej biblioteczce czy zmywania podłogi za pomocą chemicznych środków. To niewiele pomaga, gdyż nie zdajemy sobie sprawy, że największe zagrożenie toksynami z odchodów roztoczy stanowi… nasz odkurzacz.

Tradycyjne odkurzacze funkcjonują jak wiatraki, które rozdmuchują drobinki kurzu po wnętrzu mieszkania.

Wszystko przez worki, które tygodniami składują miliardy odchodów roztoczy i toksyn bakterii. Nie pomagają żadne filtry, ponieważ w workach zawsze znajdują się otwory, przez które wydostają się bakterie. Inaczej nie byłoby przepływu powietrza, dlatego nie ma worków czy filtrów z plastiku. Kiedy więc decydujemy się włączyć odkurzacz, dochodzi wówczas do emisji toksyn w pomieszczeniu. Nie pomaga wietrzenie, zmywanie podłóg, trzepanie dywanów, tapczanów i materacy oraz trzymanie książek w zamkniętej biblioteczce.

rzacz wodny z separatorem. Liderem na rynku jest Roboclean. Urządzenie filtruje powietrze z dokładnością do 99,9930 proc. Wszystko dzięki separatorowi, który obracając się z olbrzymią prędkością dosłownie wciska kurz do wody. Różnymi przystawkami można usunąć kurz nie tylko z powierza i podłóg, ale również ścian, urządzeń gospodarstwa domowego, sufitów, łóżek, materacy, zabawek dzieci i dosłownie wszystkiego, co znajduje się w domu.

Roboclean dosłownie likwiduje zagrożenie alergią. Mamy w ten sposób stuprocentową pewność, że nasze sprzątanie jest tysiąckrotnie bardziej skuteczne. W naszym mieszkaniu może być nie tylko czysto, ale i przede wszystkim zdrowo.

Roboclean certyfikowały m.in. TŰV i ZPMed – Centrum Medycyny Zapobiegawczej. W 2013 roku Roboclean otrzymał prestiżową nagrodę „Red Dot Design” nie tylko ze względu na swoją funkcjonalność, ale i estetykę.

Sprzedaż Robocleana zasila kasę Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii im. prof.

Zbigniewa Religi z przeznaczeniem na budowę mechanicznego serca dla chorych dzieci.

Generalnym Importerem i Dystrybutorem na Polskę urządzenia Roboclean jest firma Roboclean Poland www.roboclean-poland.pl

Jak się o tym przekonać?

Wystarczy włączyć odkurzacz. Woń, odczuwalna nawet przez mniej wrażliwe osoby, często wywołuje niepokojące swędzenie lub też drapanie w gardle.

Dlatego coraz więcej Polaków decyduje się na tzw. odku-

17

Popularne stwierdzenie „jesteś tym, co jesz” odnosi się nie tylko do przyszłej mamy, ale i do maluszka, który pojawi się na świecie. Składniki pokarmowe dostarczane dziecku jeszcze w łonie matki wpływają na jego zdrowie w całym późniejszym życiu.

Jedz dla dwojga, ale nie za dwoje

8 smacznych zasad diety przyszłej mamy bezpieczne jej przebycie 1. Żywienie w okresie ciąży ma wpływ na h jak: anemia, cukrzyi uniknięcie problemów zdrowotnych, takic zgaga. Zdbaj o to, czy ie ca ciążowa, poranne nudności, zmęczen posiłków bogatych ciu aby twój codzienny jadłospis składał się z pię o, tłuszcze nienabiałk w węglowodany złożone, pełnowartościowe e. eraln sycone (NNKT), witaminy i składniki min zbożowe, zwłaszcza te z pierwsze2. Podstawą wartościowej diety są produkty . Wspomagają nie tylko przemianę go przemiału: makarony, kasze, pieczywo nnik, który poprawia perystaltykę materii, lecz także zawierają witaminy i bło talerzu nie zabraknie również projelit i zapobiega zaparciom. Na zdrowym mięsa i wędlin, a minimum raz ego duktów wysokobiałkowych: drobiu, chud bogatym źródłem żelaza. w tygodniu gotowanej wołowiny, która jest

3. Nie zapominaj o morskich rybach, które są skarbnicą nienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3 i białka.

4. Zrezygnuj ze słodyczy. Zamień je na suszone owoce, migdały lub orzechy.

Tekst: Barbara Piekło, dietetyk ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA

18

wypijać trzy duże szklan5. Każdego dnia kobieta w ciąży powinna ieniać na jogurt, kefir zam ki mleka, które od czasu do czasu można samo wapnia, co tyle erają lub ser. Dwa plasterki żółtego sera zawi że w czasie ciąży , o tym szklanka mleka, jednak nie zapominajmy czu. tłusz ią ograniczamy produkty z wysoką zawartośc

6. Pokochaj warzywa! Dla przyszłej mamy idealna porcja każdego dnia to ok. 500 g warzyw i ok. 400 g sezonowych owoców. Do sałatek dodawaj olej lniany, oliwę z oliwek lub olej rzepakowy z pierwszego tłoczenia.

7. Pamiętaj o regularnym piciu 2–2,5 litra wody każdego dnia. W okresie ciąży odpowiednie nawodnienie organizm u jest bardzo istotne.

8. Jedz dla dwojga, ale nie za dwoje! Insty tut Żywności i Żywienia podaje, że zapotrzebowanie na doda tkową energię w ciąży wynosi zaledwie 360 kalorii dziennie w okresie II trymestru, z kolei podczas III to 475 kalorii. Pod koni ec ciąży dzienne zapotrzebowanie na energię zwiększa się do ok.

2800–3000 kalorii.

www.lullabeestudio.pl

| MISJA ZDROWIE

| MISJA ZDROWIE

Z brzuszkiem też

fot. Patryk Ogorzałek / POGOimages.com

warto się ruszać!

20

Najnowsze badania wykazują, że dzieci mam, które były aktywne w ciąży, osiągają wyższą punktację w skali Apgar, a także lepiej rozwijają się psychomotorycznie przez pierwsze pięć lat życia. Rzadziej też chorują. Gdy ćwiczy mama, usprawnieniu ulega także krążenie i układ oddechowy maluszka, co pozytywnie wpływa na jego rozwój.

AgnieszkA Wąsacz- Żurek fizjoterapeutka ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA Autorka programu aktywności fizycznej dla kobiet w ciąży „Szczęśliwa Mama”.

O

kres ciąży to wyjątkowy czas dla każdej kobiety. Pełen radości, emocji i oczekiwania na pojawienie się nowego członka rodziny na świecie. Jednak ten fascynujący okres nie powinien zwalniać nas z obowiązku dbania o siebie. Wręcz przeciwnie! To właśnie w tym czasie powinnyśmy szczególnie pomyśleć o sobie. W Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA w każdy poniedziałek i czwartek odbywają się zajęcia dla kobiet w ciąży „Szczęśliwa Mama”, które prowadzi doświadczona fizjoterapeutka Agnieszka Wąsacz-Żurek.

wykazują, że dzieci aktywnych mam osiągają wyższą punktację w skali Apgar, a także lepiej rozwijają się psychomotorycznie przez pierwsze 5 lat życia. Rzadziej też chorują. Dodam jeszcze, że podczas ćwiczeń w naszym organizmie wytwarzane są endorfiny, które potocznie nazywamy hormonami szczęścia. Podczas ruchu nasz organizm produkuje ich więcej, a one z kolei pomagają nam się zrelaksować czy pozbyć napięcia.

Pro Zdrowie: Jakie korzyści przyniosą regularne ćwiczenia?

tę w tej wyjątkowej chwili?

A. W.-Ż.: Ruch podejmowany podczas ciąży ma bardzo duże znaczenie. Ciężarna poprzez ćwiczenia przygotowuje się do maratonu, jakim jest poród. Udowodniono bowiem, iż wydatek energetyczny podczas porodu porównywany jest z wysiłkiem potrzebnym do pokonania drogi o długości 40—50 km. I to bez odpoczynku! Dlatego tylko regularne ćwiczenia mogą przygotować przyszłą mamę do tego wyzwania.

Agnieszka Wąsacz-Żurek: Właściwie dobrane ćwiczenia łagodzą m.in. bóle krzyża, zwiększając zakres ruchomości kręgosłupa oraz innych stawów. Warto dodać, że aktywność w ciąży zapobiega powstawaniu żylaków, powoduje wzrost pojemności płuc, a także rozciąga i uelastycznia mięśnie miednicy i brzucha. Ruch usprawnia przemianę materii, układ krążenia oraz układ oddechowy. Ćwiczące mamy mniej przybierają na wadze, po porodzie zaś nie mają problemów z otyłością. Ich skóra jest bardziej elastyczna, co zmniejsza ryzyko powstawania rozstępów. Dzięki odpowiednim ćwiczeniom łatwiej zapobiegać występującym w czasie ciąży zaparciom. Organizm przyszłej mamy jest zdecydowanie lepiej dotleniony, dzięki czemu czuje więcej energii i czerpie z ciąży jeszcze więcej przyjemności. Lista korzyści jest bardzo długa.

PZ: Czy aktywność fizyczna przyszłej mamy ma wpływ na rozwój dziecka?

A. W.-Ż.: Sprawność fizyczna przyszłej mamy ma nie tylko znaczenie dla niej samej, ale wpływa pozytywnie również na rozwój maluszka. Gdy mama ćwiczy, usprawnieniu ulega także krążenie i układ oddechowy maluszka. Najnowsze badania

PZ: A jak ruch wpływa na akcję porodową? W jaki sposób pomaga przygotować się do wysiłku, jaki czeka kobie-

PZ: Czy to prawda, że ćwiczenia istotnie poprawiają samopoczucie przyszłych mam?

A. W.-Ż.: Tak. Dzięki regularnym ćwiczeniom panie są bardziej pewne siebie i swojego ciała, i co najważniejsze — zmniejsza się u nich lęk przed porodem. Regularne ćwiczenia podnoszą próg bólu, co oznacza, że panie lepiej tolerują wysiłek i szybciej przechodzą przez poszczególne etapy porodu. Jak wykazały badania, kobiety, które się gimnastykują, nieczęsto poddawane są cesarskiemu cięciu. Ponadto rzadko stwierdza się u nich przedwczesny poród, przenoszenie ciąży czy nieprawidłowe ułożenie płodu. Zajęcia dla ciężarnych wzbogacone są również o ćwiczenia mięśni dna miednicy, ponieważ silne i elastyczne będą miały możliwość lepszego rozciągnięcia się w trakcie porodu, co zmniejsza ryzyko pęknięcia krocza lub konieczność jego nacięcia.

21

| MISJA ZDROWIE

Trening powinien być dobrany indywidualnie w zależności od trymestru ciąży i samopoczucia przyszłej mamy

fot. Patryk Ogorzałek / POGOimages.com

PZ: Wszystkie kobiety mogą ćwiczyć?

A. W.-Ż.: Ruch jest zalecany każdej zdrowej kobiecie w ciąży

fizjologicznej. Przeszkodą mogą być np. cukrzyca, ciąża bliźniacza, nadciśnienie wywołane ciążą, krwawienia, wcześniejsze poronienia czy infekcje. Każdą chęć podjęcia aktywności ruchowej w czasie ciąży przyszła mama powinna skonsultować ze swoim lekarzem ginekologiem.

środek ciężkości i pogłębia lordozę, a to zwiększa ryzyko bólu w tym odcinku. Dodatkowo przyszła mama powinna skupić się na wzmacnianiu również mięśni nóg oraz pośladków — by utrzymać wyprostowaną postawę — oraz mięśni dna miednicy. W okresie 9 miesięcy zwiększa się również objętość biustu, dlatego ważne jest rozciąganie klatki piersiowej i wzmacnianie jej tylnej części.

PZ: Dlaczego ćwiczenia dna miednicy są tak ważne?

PZ: Jakie ćwiczenia wybierać?

A. W.-Ż.: Ponieważ utrzymują we właściwym położeniu orA. W.-Ż.: Warto wybierać zajęcia, które prowadzi wykwagany znajdujące się w miednicy mniejszej (pęcherz moczowy, lifikowana osoba, np. doświadczony fizjoterapeuta, który odpowiednio dostosuje zakres ćwiczeń do formy przyszłej mamy. Wykonywane ćwiczenia powinny być bezpieczne, eliminujące ryzyko upadku. Ćwiczenia powinny być dobrane indywidualnie w zależności od trymestru ciąży, samopoczucia oraz z uwzględnieniem aktywności fizycznej sprzed ciąży.

Radzę wybierać ćwiczenia oparte na elementach jogi, pilatesu i fitnessu. Szczególną uwagę należy zwrócić na wzmacnianie mięśni grzbietu, by zapobiegać przeciążeniom, głównie dolnego odcinka kręgosłupa. Powiększający się brzuszek przesuwa

22

odbytnica, kanał odbytu i narządy płciowe). Mięśnie zapobiegają obniżaniu narządów rodnych, a także poprawiają satysfakcję seksualną oraz eliminują problem nietrzymania moczu.

Jak wyglądają ćwiczenia? Kobieta naprzemiennie napina i rozluźnia mięśnie okolic pochwy i krocza. Fizjoterapeuta podczas zajęć pokazuje, jak prawidłowo je wykonywać. Podczas wykonywania ćwiczenia, nie angażujemy mięśni innych części ciała np. pośladków czy wewnętrznych mięśni ud. Ćwiczenia mogą być wykonywane o każdej porze, w dowolnym miejscu.

Rozmawiała: Dominika Czapkowska

Bądź piękna w ciąży

fb.com/sklep.limone

Zakupy online: www.limone.pl

| WARTO WIEDZIEĆ

Jak pobrać

najcenniejszy dar dla dziecka?

Pobranie i zdeponowanie krwi pępowinowej jest najlepszym prezentem, jakim przyszli rodzice mogą obdarować swoje dziecko.

Przechowywana w banku rodzinnym krew daje pewność, że w razie wystąpienia choroby cenne komórki macierzyste będą dostępne w każdej chwili. Jak jednak wygląda cały proces pobierania i deponowania krwi? Jak rodzice mogą przejść przez niego krok po kroku?

Przyszli rodzice zastanawiający się nad pobraniem krwi pępowinowej powinni pamiętać, że można to zrobić tylko raz, podczas porodu. Dlatego też podjęcie decyzji o zdeponowaniu krwi dziecka jest najważniejszym etapem całego procesu.

1 Tekst:

Aleksandra Olearczyk specjalista Polskiego Banku Komórek Macierzystych

24

Pierwszy krok to wybranie odpowiedniego banku, któremu powierzy się cenną krew. Najlepiej zdecydować się na doświadczoną i certyfikowaną instytucję, która zachowuje wysokie standardy medyczne. Decyzji o pobraniu krwi pępowinowej nie należy zostawiać na ostatnią chwilę. Wybór banku i podpisanie umowy powinny nastąpić przed porodem, w 2 lub 3 trymestrze ciąży.

Po zawarciu umowy rodzice otrzymują zestaw pobraniowy wyposażony we wszystkie elementy niezbędne do pobrania krwi ich dziecka. Muszą jedynie pamiętać o zabraniu zestawu do szpitala w dniu porodu.

Pobranie komórek macierzystych z krwi pępowinowej jest najwygodniejszym i jedynym nieinwazyjnym sposobem ich pozyskania. Krew pobierana jest przez położną do „zestawu pobraniowego”, który rodzice otrzymują od banku. Procedura pozyskiwania krwi pępowinowej trwa kilka minut, nie niesie ze sobą żadnego ryzyka i nie zaburza przebiegu porodu. Odbywa się tuż po narodzinach i odcięciu pępowiny. Nie wymaga znieczulenia i jest zupełnie bezbolesna zarówno dla matki, jak i dziecka.

Pozyskanie krwi pępowinowej jest możliwe także w przypadku porodu przez cesarskie cięcie czy ciąży

2 3

mnogiej. Pobranie krwi odbywa się w szpitalach, które współpracują z bankami krwi pępowinowej. Zasięg działania tych banków może być lokalny lub ogólnopolski.

Bezpośrednio po porodzie personel szpitala powiadamia pracowników banku, że krew została pobrana. Zabezpieczona i dokładnie opisana transportowana jest do laboratorium, gdzie zostaje poddana specjalistycznym badaniom. Laboratoria przeprowadzają analizę krwi w zależności od przyjętego standardu, a więc zakres ich badań może być różny. Ważne jest, by wybrać bank, który przeprowadza kompleksowe badania krwi pępowinowej dziecka oraz krwi matki. Następnym etapem jest dodanie substancji uniemożliwiającej uszkodzenie komórek podczas mrożenia. Tak przygotowana krew przechowywana jest w ciekłym azocie (w temp. -190˚C), który zapobiega starzeniu się i urazom jej komórek. Zabezpieczoną krew pępowinową można przechowywać kilkadziesiąt lat.

Najnowsze badania Amerykańskiego Towarzystwa Hematologicznego, opisane w 2010 roku, mówią o zachowaniu funkcji komórek macierzystych po 24-letnim okresie przechowywania.

4

www.schutterstock.com

Na świecie komórki macierzyste z krwi pępowinowej wykorzystywane są do przeszczepień od 1988 roku. Do końca 2014 roku wykonano już ponad 40 tysięcy przeszczepień krwi pępowinowej u dzieci i dorosłych.

Prowadzone w ostatnich latach badania pozwalają przypuszczać, że niedługo uda się opracować leki na wiele nieuleczalnych dziś chorób, m.in. raka, chorobę Parkinsona, cukrzycę typu I, chorobę Alzheimera, stwardnienie rozsiane czy niewydolność serca. Nic więc dziwnego, że komórki macierzyste nazywane są medycyną XXI wieku.

Decyzji o pobraniu krwi pępowinowej nie należy zostawiać na ostatnią chwilę. Wybór banku i podpisanie umowy powinny nastąpić przed porodem, w 2 lub 3 trymestrze ciąży.

25

| ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Chelat żelaza

ciąża bez kłopotów żołądkowych Żelazo to niezwykle istotny pierwiastek, szczególnie w ciąży. Co zrobić jednak, gdy okaże się, że w drugim trymestrze ciąży wystąpił jego niedobór? I jak uniknąć przykrych dolegliwości związanych z ewentualną suplementacją żelazem?

W

pierwszych tygodniach ciąży lawina myśli przetacza się w twojej głowie. Czy poradzisz sobie jako młoda mama? Zdajesz sobie sprawę, że od teraz twoje życie zmieni się diametralnie. Zaopatrujesz się w stosy poradników dla kobiet w ciąży i już wiesz, że twój organizm stawia dobro dziecka na pierwszym miejscu! Twój organizm, często własnym kosztem, będzie starał się zapewnić dziecku jak najlepsze warunki do rozwoju. Jeśli nie zadbasz o zdrową dietę, sama odczujesz negatywne konsekwencje. Gdy nie będziesz spożywała odpowiedniej ilości magnezu, mały lokator zabierze go z twojej krwi. Jeśli zabraknie żelaza, a zdarza się to bardzo często, twój organizm również zabierze je dla dziecka, a ty możesz zapaść na anemię.

Dlatego od samego początku ciąży zwracajmy uwagę na urozmaiconą, dobrze zbilansowaną dietę. Ponieważ obecnie jesteś przecież odpowiedzialna za dwoje. Dla zdrowia dziecka powinnaś zadbać o własne zdrowie.

Dbamy o dietę

Głównym i najlepszym źródłem żelaza w żywności są produkty zwierzęce.

Wchłania się z nich około 25% żelaza.

Są to: chude mięso, mięso wołowe, indycze, drobiowe, tłuste ryby, wątroba zwierząt i żółtko jaja. Z produktów

roślinnych wchłania się znacznie mniej tego pierwiastka. Roślinnym źródłem żelaza są rośliny strączkowe, zielone, świeże warzywa (brokuły, papryka, szpinak, natka), owoce (suszone figi), nasiona (sezam) i płatki śniadaniowe.

Jak zwiększyć wchłanialność?

Niestety nasz organizm wchłania bardzo niewielki odsetek zawartego w pożywieniu żelaza. Jego przyswajalność waha się w granicach 10 procent. Można jednak zwiększyć stopień wchłaniania żelaza, łącząc produkty zawierające ten pierwiastek z żywnością bogatą w witaminę C: owoce cytrusowe, świeże warzywa, soki owocowe; fruktozę (wszystkie owoce); białko (mięso zwierząt i ryb).

Niedokrwistość: skąd się bierze?

Pod koniec pierwszego trymestru płód coraz bardziej zaczyna przypominać człowieka. Kończyny są coraz dłuższe, wzmacnia się też układ kostny. Pod koniec 12 tygodnia ciąży serce dziecka jest już ostatecznie ukształtowane. Jest już małą, ważącą mniej więcej 30 g i mierzącą 7,5 cm długości istotą ludzką. Od tej pory dziecko intensywnie rośnie, rozwija się mózg. Jego organizm zaczyna magazynować zapasy żelaza, będzie z nich korzystał w pierwszych miesiącach życia.

Twoja dieta powinna zawierać dużo płynów i pokarmów bogatych w błonnik, np. pełnoziarniste pieczywo, jabłka, suszone morele i śliwki oraz gruboziarniste kasze i razowe pieczywo zawierające magnez i witaminy z grupy B.

26

Zalecana suplementacja

W okresie ciąży trudno jest pokryć dzienne zapotrzebowanie na żelazo, bazując tylko i wyłącznie na samej diecie.

Dlatego często zaleca się suplementację tego mikroelementu. Światowa Organizacja Zdrowia sugeruje doustne przyjmowanie żelaza w dawce 30–60 mg (dawka profilaktyczna) ciężarnym kobietom z prawidłowymi zasobami żelaza, a w dawce 120 mg (dawka terapeutyczna) ciężarnym nieposiadającym wystarczających zapasów. Problem zwykle rozpoznaje lekarz po odczytaniu wyników morfologii krwi. Jeśli okaże się, że masz za mało żelaza, zaleci przyjmowanie jego suplementów.

Są to preparaty powszechnie dostępne i stosunkowo tanie. Niestety jednak przyjmowanie żelaza w tabletkach wiąże się często z przykrymi skutkami ubocznymi.

Żołądek się buntuje

Niestety przyjmowanie żelaza w formie tabletek bardzo często wywołuje dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Na forach dyskusyjnych dla kobiet w ciąży aż huczy od tego typu opowieści. Rzeczywiście, badania potwierdzają, że głównymi efektami ubocznymi przyjmowania żelaza w tabletkach są dolegliwości żołądkowe, takie jak biegunka, nudności i wymioty. Dla kobiet w ciąży objawy te są szczególnie dotkliwe, ponieważ często nakładają się z naturalnymi w okresie ciąży niedyspozycjami ze strony układu pokarmowego.

minimalizuje efekty uboczne

Jeśli nie uda ci się przejść przez ciążę bez suplementacji żelazem, dla własnego komfortu warto wybrać preparaty, któ-

re znacznie redukują przykre dolegliwości żołądkowe. Są to produkty zawierające żelazo w formie chelatu Albion. Dzieje się tak, ponieważ chelat żelaza jest formą organiczną. Nie powoduje on też niepożądanych reakcji z innymi składnikami żywności. Jest wchłaniany szybko i efektywnie.

Jest to nowoczesna technologia farmaceutyczna, która powoduje, że powłoka tabletki jest odporna na działanie kwasu żołądkowego. Omija ona więc żołądek i wchłaniana jest dopiero w jelitach. Ten sprytny mechanizm do minimum ogranicza kłopoty żołądkowe. W przypadku chelatu żelaza w formie tabletek dojelitowych wybór preparatu jest już jednak znacznie bardziej ograniczony. Póki co, jedynym takim preparatem na rynku jest Chela-Ferr Pro Effect. Pamiętaj o tym, że zażywanie preparatów w okresie ciąży należy skonsultować z lekarzem. Powinien on zdecydować, jakie dawki będą odpowiednie i jak często należy je przyjmować.

Dla osób o szczególnie wrażliwych żołądkach, które mimo formy chelatowanej nadal odczuwają dolegliwości, istnieje jeszcze możliwość zażywania chelatu żelaza

w specjalnych tabletkach dojelitowych.

Po porodzie nie zapominaj o sobie

Czas po porodzie to okres w pełni poświęcony nowo narodzonemu dzidziusiowi. Postaraj się jednak nie zapominać o sobie. Zrób badania, szczególnie jeśli w ciąży miałaś anemię lub straciłaś dużo krwi podczas porodu. Poradź się lekarza, czy nadal przyjmować żelazo, czy może wystarczy dobrze zbilansowana dieta. Aby mieć siły do pielęgnacji dziecka, w pierwszym okresie macierzyństwa sięgaj po produkty bogate w żelazo (mięso, ryby, żółtka jaj, ciemnozielone warzywa), jedz 5—6 razy dziennie niewielkie, ale urozmaicone posiłki.

Twoja dieta powinna też zawierać dużo płynów i pokarmów bogatych w błonnik, np. pełnoziarniste pieczywo, jabłka, suszone morele i śliwki oraz gruboziarniste kasze i razowe pieczywo zawierające magnez i witaminy z grupy B. W okresie karmienia odżywiaj się zdrowo, różnorodnie i według upodobań. Coraz częściej mówi się o tym, że bez względu na to, co mamy jedzą, pokarm kobiet nie różni się pod względem składu.

27

| strefa dziecka

28

www.lullabeestudio.pl

AgnieszkA Dębosz

JoannA JĘdrzejek

fizjoterapeutka, dyplomowana terapeutka metody NDT-Bobath

fizjoterapeutka, dyplomowana terapeutka metody Vojty

(S)pokój

dla dziecka

Pobyt w szpitalu jest już za wami. Teraz zaczynacie kolejny etap w waszym życiu – ty wracasz do domu, a twój skarb właśnie się do niego wprowadza. Przed wami fascynujące chwile! O tym, w jaki sposób zorganizować pokój dla dziecka, na co zwracać uwagę przy zakupie łóżeczka oraz dlaczego właściwe ułożenie maluszka podczas snu ma tak istotne znaczenie, opowiadają fizjoterapeutki – Agnieszka Dębosz i Joanna Jędrzejek.

Pro Zdrowie: Powrót do domu po porodzie to dla rodziny wyjątkowa chwila. Nowy

członek rodziny wprowadza się do domu, a rodzice robią wszystko, by stworzyć dla niego idealną przestrzeń. O czym warto pamiętać, organizując pokój dziecka?

Joanna Jędrzejek: Dla nowego członka rodziny w pierwszych tygodniach życia istotne znaczenie ma oświetlenie i temperatura. Dlatego w pokoju rodzice powinni wyeliminować mocne, rażące światło górnej lampy, stosując w zamian łagodne, boczne oświetlenie. To ważne, ponieważ silna lampa zapalona nagle może wystraszyć maluszka, a nawet spowodować zachłyśnięcie, jeżeli dziecko ma tendencję do ulewania. Istotne znaczenie ma również temperatura, którą przez pierwsze dni należy dostosować do tej, jaka panowała w szpitalu. Zazwyczaj jest to ok. 25 stopni C. To bardzo ważne ze wzgledu na możliwości termoregulacyjne malusz-

ka. Z każdym dniem możemy ją zmniejszać, dostosowując ją do odczuć dziecka. Pamiętajmy jednak, że wahania temperatury nie powinny przekraczać 1—2oC. Zakres neutralnej temperatury dla noworodka to 18—21oC, a dla wcześniaka 21—23oC. Rodzice łatwo mogą sprawdzić, czy dziecku nie jest za zimno.

Wystarczy dotknąć rączek, stóp czy nosa, które nie powinny być zimne.

PZ:

Wilgotność powietrza też ma znaczenie. Jaka będzie najlepsza dla noworodka?

Agnieszka Dębosz: Zalecana wilgotność w pokoju, w którym przebywa dziecko, waha się od 45% do 55%. Taką wilgotność otrzymamy, stosując sprawdzone domowe metody. Wystarczy powiesić na kaloryferze lub grzejniku mokrą pieluszkę albo ręcznik. Nie zapominajmy również o regularnym wietrzeniu pokoju, w którym przebywa maluch, zwłaszcza po odkurzaniu. W pomieszczeniu nie ustawiajmy żadnych roślin z ga-

Dla nowego członka rodziny w pierwszych tygodniach życia istotne znaczenie ma oświetlenie i temperatura.

29

| strefa dziecka

tunku storczyków. Niestety są źródłem roztoczy i grzybów, które mogą być przyczyną alergii. Jeżeli członkiem naszej rodziny jest pies lub kot, należy z tego samego powodu zadbać o to, aby na początku nie odwiedzał pokoju maluszka.

PZ: Teraz czas zadbać o wyposażenie pokoju. Pomocna będzie komoda na pieluszki, przewijak i najważniejsza rzecz – łóżeczko. Na co powinniśmy zwrócić uwagę przy wyborze?

J.J.: Najważniejszą kwestią jest sprawdzenie, czy wybrane przez nas łóżeczko jest objęte europejskimi normami, które określane są symbolami PN-EN oraz czy ma atest Państwowego Zakładu Higieny. To nasza gwarancja, że łóżeczko zostało wyprodukowane z materiałów bezpiecznych dla dziecka. Wszystkie informacje o atestach zwykle zamieszczone są na etykiecie produktu lub w opi-

sie producenta. Łóżeczko powinno być wykonane z gładkiego materiału, a krawędzie pozbawione ostrych kantów. Natomiast odstępy pomiędzy szczebelkami nie mogą być mniejsze niż 2,5 cm ani większe niż 6 cm. Wszystko po to, aby zapewnić bezpieczeństwo maleństwu, którego rączka, nóżka lub główka mogą utknąć w nieodpowiedniej szczelinie.

Przy zakupie sprawdźmy wysokość, która powinna wynosić co najmniej 60 cm, i co najważniejsze, łóżeczko absolutnie nie może mieć elementów, które malec mógłby wyjąć i połknąć, jak np. śrubki czy zaślepki. Nieodłącznym elementem łóżeczka jest także materac. Najlepiej wybrać produkt o średniej twardości, który świetnie dopasuje się do ciała dziecka. Idealnie sprawdzi się materac wykonany ze sztucznych materiałów, przepuszczających powietrze. Niestety, naturalne materiały, takie jak kokos czy trawa morska, mogą być przyczyną uczule-

nia. Są też bardziej podatne na zatrzymywanie wilgoci. Z kolei powłoczka materaca powinna być wykonana z bawełny.

PZ: Łóżeczko stoi już w pokoju.

Przed nami jego organizacja. Od cze-

go zaczynamy?

A.D.: Przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka nie stosujemy w łóżeczku poduszek. Jedynym wyjątkiem jest asymetria główki, stwierdzona przez lekarza. Pod materacem należy umieścić specjalny klin, który umożliwia uniesienie wezgłowia łóżeczka o 30°, tak aby główka i górna część tułowia znajdowały się wyżej niż reszta ciała. Ta pozycja ułatwia maluszkowi oddychanie oraz pozwala na zmniejszenie refluksu i ulewania pokarmu. Łóżeczko najlepiej postawić przy ścianie sąsiadującej z oknem, aby nie stało pod kaloryferem.

Nieodłącznym elementem łóżeczka jest także materac.

Najlepiej wybrać produkt o średniej twardości, który

świetnie dopasuje się do ciała dziecka.

1. Bumble Bee o wymiarze 70/140 wykonane z lakierowanego MDF. Istnieje możliwość przerobienia na tapczanik, co pozwala na dłuższe wykorzystanie łóżeczka przez nasze pociechy. Posiada trzy poziomy regulacji leżyska.

Wymiary zewnętrzne: 75/135/93.

1090 zł, Baggi Design, www.baggidesign.pl

1

30

2. Kołyska Dafi. Praktyczna, funkcjonalna i lekka kołyska Dafi wykonana jest z drewna bukowego, lakierowana na kolor delikatnej bieli (ivory) bezpieczną dla dziecka farbą.

355 zł, BELLAMY, www.babydeco.eu

2 3

3. Ochraniacz wodoodporny 2 w 1 Hevea Disney Baby. 100% bawełny. Łączy funkcje tradycyjnego prześcieradła i ochraniacza. Produkt Bezpieczny dla Dziecka. Wyrób Medyczny kl. I, ma Pozytywną Opinię Instytutu Matki i Dziecka. Dostępne rozmiary: 120 x 60 cm, 140 x 70 cm.

Od 49 zł, HEVEA, www.heveamaterace.pl 4. Sensillo materac 120 x 60 cm Kokos-Pianka-Kokos Luxe. Warstwowa budowa o grubości 11 cm zapewni wygodny i spokojny sen. Pokrowiec z tkaniny Aloe Vera jest delikatny w dotyku oraz ma właściwości antyalergiczne i antybakteryjne.

110 zł, Sensillo, www.sensillo.pl

4

| strefa dziecka

www.lullabeestudio.pl

PZ: Wieszamy nad łóżeczkiem zabawkę?

J.J.: Oczywiście. Z pewnością wywoła niejeden uśmiech na

twarzy noworodka. Najlepiej wybrać zabawkę, którą możemy powiesić 20 cm nad dzieckiem, na wysokości pępka, na samym środku. Wtedy maluszek skupia swój wzrok na zabawce i unosi w jej kierunku rączki. Nie wieszajmy zabawki za dzieckiem, ponieważ pociecha skuszona kolorami odgina się do tyłu. Zanim jednak uruchomimy karuzelę, upewnijmy się, że jest dobrze przymocowana do ramy łóżeczka. Najlepiej sprawdzają się zabawki w intensywnych, kontrastowych kolorach, które przykuwają uwagę dziecka, np. czarno-białym lub czerwono-żółtym. Zwłaszcza dla dziecka do trzeciego miesiąca życia. Karuzela powinna poruszać się powoli, aby dziecko było w stanie śledzić zabawki wzrokiem. Niemowlak z pewnością polubi też zabawki, które wygrywają dodatkowo spokojne melodyjki lub są wyposażone w lampki o mało intensywnym świetle.

PZ: W jaki sposób powinniśmy kłaść maluszka do łóżeczka?

A.D.: Dla prawidłowego rozwoju dziecka i kształtowania główki istotną rolę odgrywa odpowiednie ułożenie oraz częste zmiany pozycji. Po karmieniu powinniśmy ułożyć dziecko w pozycji na boku z zastosowaniem specjalnego rogala lub zwiniętego kocyka, który zakładamy za plecy i pod nóżkę, tak aby zabezpieczyć pozycję boczną. Z kolei do snu nocnego kładziemy niemowlaka na plecach. To najlepsza dla dziecka pozycja, która zmniejsza dodatkowo ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej.

W ciągu dnia należy zmieniać pozycję średnio co 2—3 godziny.

32

Weź udział w warsztatach dla rodziców i dowiedz się, jak wykonywać masaż noworodka. Naukę masażu prowadzą doświadczone fizjoterapeutki – Joanna Jędrzejek, terapeutka metody Vojty i Agnieszka Dębosz, terapeutka metody NDT-Bobath. Zajęcia odbywają się w Gabinecie Rehabilitacji Dzieci w każdą środę o 17:00, w 4-osobowych grupach. Rezerwacja miejsc:

17 773 57 00 17 773 57 01 17 773 57 02

Pamiętajmy jednak, aby robić to delikatnie, by nie przerywać maluszkowi snu. A co zrobić w momentach, kiedy nasz maluch jest bardzo aktywny?

Układajmy go na brzuchu. Wspieramy w ten sposób nie tylko rozwój motoryczny dziecka, poprzez ćwiczenia mięśni szyi, pleców i ramion, ale także stymulujemy jego rozwój i prawidłowe kształtowanie stawów biodrowych. Pozycję na brzuszku możemy stosować już od pierwszych dni życia dziecka. Wielu rodziców z pewnością zauważy opór i strajk u swoich pociech, jednak warto stopniowo przyzwyczajać dziecko do tego ułożenia. Wystarczy układać malucha w tej pozycji kilka razy dziennie, na początku przez jedną — dwie minuty, stopniowo wydłużając czas. Jednak zawsze minimum po upływie godziny od posiłku. Rodzice powinni pamiętać również o tym, żeby układać dziecko w łóżeczku w taki sposób, aby podchodzić do niego raz z prawej, a raz z lewej strony. Obrót główki tylko w jedną stronę może doprowadzić do asymetrii.

Rozmawiała: Dominika Czapkowska

| misja ZDROWIE

Czas na kąpiel!

Wieczorna kąpiel to bardzo ważna czynność w pielęgnacji naszej małej pociechy. Dla większości dzieci to również chwila zabawy lub relaksu. Oto kilka propozycji, które z pewnością sprawią, że ten czas będzie jeszcze przyjemniejszy zarówno dla dziecka, jak i rodziców.

Pielęgnacja dziecka

S

kóra dziecka jest delikatna i wrażliwa. Potrzebuje aż trzech lat, aby osiągnąć pełną dojrzałość.

Zanim zacznie sobie radzić z wpływem różnych czynników, trzeba ją wspomagać i odpowiednio pielęgnować.

1.

4.

3.

2.

5.

6.

Dla p 5 osób ierwszych zakupy , które zrobią dyczny w sklepie m e m na kwo Pro-Familiatę wyjątk 500 zł, mam owy y otulac prezent — Swadd z Lodger ler gra tis!

1. Chusteczki nawilżone do pielęgnacji niemowląt z emolientami. Chusteczki pakowane są w opakowania zawierające 60 szt. 8 zł, Cleanic, Kindii, www.sklep.pro-familia.pl 2. Chusteczki pielęgnacyjne. Chusteczki nawilżone przeznaczone do pielęgnacji skóry suchej. Chusteczki nasączone są ekologiczną lanoliną o właściwościach nawilżających

i regenerujących.14 zł, Lansinoh, www.sklep.pro-familia.pl

3. Wiaderko do kąpieli i podstawka. Wiaderko do kąpieli noworodków i niemowląt. Specjalny kształt zapewnia dziecku poczucie maksymalnego bezpieczeństwa i komfortu, przypominając wnętrze brzucha mamy. Podstawka zapewnia stabilizację podczas kąpieli, dodatkowo może pełnić funkcję stołeczka dla starszego dziecka. 99 zł (wiaderko do kąpieli), 119 zł (podstawka), Tummy Tub, www.sklep.pro-familia.pl 4. Łagodny żel do mycia 2 w 1. Produkt wykonany w 100% z ekologicznych, certyfikowanych składników. Przeznaczony do pielęgnacji delikatnej skóry noworodków. Dzięki swojemu naturalnemu charakterowi wszystkie produkty tej serii nadają się dla skóry szczególnie wrażliwej. 29 zł, MomMe, www.sklep.pro-familia.pl 5. Wanienka składana. Składana wanienka doskonale sprawdzi się podczas wakacyjnych wyjazdów z dzieckiem. Dzięki możliwości złożenia zajmuje niewiele miejsca. 185 zł, Beaba, www.sklep.pro-familia.pl

6. Swaddler. Otulacz wykonany z bawełny hydrofilowej charakteryzującej się zwiększoną chłonnością. Doskonale sprawdzi się jako miękki ręcznik lub cienki kocyk. 89 zł, Lodger, www.sklep.pro-familia.pl

Wanienka

34

Wykonana ze spienionego polipropylenu. Jest bardzo lekka, a przy tym wyjątkowo wytrzymała. Specjalnie wyprofilowane dno zapewnia utrzymanie prawidłowej pozycji dziecka.

180 zł, Shnuggle www.sklep.pro-familia.pl

h rwszyc Dla pie re zrobią tó k , b ie me3 osó w sklep zakupy Pro-Familia m dyczny otę 1000 zł, na kw tkowy pre wyją mamy wanienka zent – le gratis! g Shnug

Okrycie kąpielowe

Okrycie kąpielowe z kapturkiem wykonane w 100% z włókien bambusowych.

Niezwykle chłonny i miękki materiał o właściwościach antybakteryjnych.

119 zł, Camphora www.sklep.pro-familia.pl

REKLAMA

Coś dla mamy

D

ziecięce kąpiele mogą stać się przyczyną bólu kolan i ramion u rodziców, którzy w pozycji klęczącej czuwają nad bezpieczeństwem swojej pociechy. Pomocne będą przedmioty, które ułatwią rodzicom pielęgnację malucha.

Podkładka na wannę

Wygodna podkładka pod łokcie. Mocowana do brzegu wanny za pomocą przyssawek. Ma wygodną kieszonkę np. na biżuterię.

79 zł, Skip Hop, www.sklep.pro-familia.pl

Klęcznik wieloryb

Miękki klęcznik na antypoślizgowym podszyciu.

Doskonale chroni kolana mamy przed niewygodą podczas długich kąpieli dziecka w wannie.

89 zł, Skip Hop www.sklep.pro-familia.pl

W serii z „wielorybem” marki Skip Hop znajdują się również inne produkty: mata antypoślizgowa, nakładka ochronna na kran oraz kubek do bezpiecznego polewania głowy dziecka.

Akcesoria dla kobiet w ciąży oraz wspomagające karmienie i pielęgnację maluszka Produkty znanych i docenianych marek

NC 150

Wielofunkcyjny termometr elektroniczny do pomiaru temperatury ciała oraz temperatury wody do kąpieli lub pokarmu. Ma 5 lat gwarancji.

149 zł, Microlife www.sklep.pro-familia.pl

Ośmiorniczka

Zabawka do kąpieli dla dzieci.

Ośmiorniczka unosi się na powierzchni wody. Małe ośmiorniczki wyposażone są w przyssawki umożliwiające ich zamocowanie np. na wannie lub płytkach ściennych.

69 zł, TOMY www.sklep.pro-familia.pl

Sklep medyczny PRO-FAMILIA ul. Witolda 6B, 35-302 Rzeszów tel. 17 77 35 895, 606 987 772

www.sklep.pro-familia.pl Sklep prowadzi również wypożyczalnię laktatorów i wag niemowlęcych.

Nowoczesna stomatologia Implanty Protetyka Ortodoncja Znieczulenie ogólne Stomatologia dziecięca Stomatologia PRO-FAMILIA Ul. Witolda 6B, 35-302 Rzeszów www.stomatologia.pro-familia.pl 17 773 57 57 / 58 / 59 Godziny otwarcia: pon., wt., czw.: 8.00 – 20.30 śr., pt.: 8.00 – 24.00 sobota: 8.00 – 15.00

Krzyżówka

Litery z ponumerowanych pól wpisane w kratki pod krzyżówką utworzą rozwiązanie. Aby wziąć udział w losowaniu atrakcyjnych nagród, należy przesłać rozwiązanie na adres: redakcja@pro-familia.pl, podając swoje imię, nazwisko i nr telefonu kontaktowego.

z PRO ZDROWIEM

trzyma je pilot

płacze za mężem w gniazdku

mnisi w klasztorach

jedna z czterech u psa

imię Londona, pisarza

może być stary lub z Torunia

uczeń przed maturą

np. schabowe

bajka przed snem

gruby papier

ma imieniny 13 czerwca, zdrobniale

mąż Jagny

ćma lub komar

1 baśń, bujda poświęcona świeca

grozi od słońca car samozwaniec

patron Irlandii symbol niklu

czwarty to czas

odliczane od podatku

sto lat

2

domena internetowa Romunii

Cyganka z „Chaty za wsią”

10

9

terabajt

włoski kanał TV

ażurowa tkanina

okragły kotle- zawodowo cik z mielo- tępi nego mięsa szczury czarnomor- człowiek tor wyścigowy ski kurort powolny, asekurant w Portugalii w Rosji

rodzinna wieś Justyny Kowalczyk

3

Colin, szkocki rajdowiec

w wierszu bywa często- awizo, apel chowski

klej do drewna

dzielnica Gdańska lub kurki wodne

cykady

badziewie, Loch ..., jezioro bubel z potworem

dewot, świętoszek

autor „Imienia róży”

4

czasem jeży się na głowie

jedna ze spółek PKP pokład statku zabawka dziecięca

7

potocznie wielkie ciężarówki angielska miara gruntu

pies Ali rzeka w Angli

egipskie bóstwo słońca

hrabstwo Londynu

kierowcy na postoju

przylądek w Australii

ażeby, celem jeden procent hektara

mała Karina

6 ze stolicą w Nikozji

człowiek śniegu

1

pełny, cały lub wolny

5

Agnieszka z Hiszpanii

do kopania

znany kabaret

postać z „Ulicy Sezamkowej” punkt energetyczny ziemi

bogactwa, surowce może być kulszowa

fachowiec dawne z autoryte- narty tem

zapory

esencja owocu

szalet, klozet

tarlaki

taniec lub rodzaj słoika

11

o z n

w kołysance przyszły 8 do kołyski

symbol baru

12

już nie musi pracować

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Nagrody dla autorów prawidłowych rozwiązań

Wiaderko do kąpieli niemowląt marki Tummy Tub ufundowane przez Sklep Medyczny PRO-FAMILIA

Kura babci Dany marki La Millou ufundowana przez Sklep Medyczny PRO-FAMILIA

Pianka neoprenowa dla dzieci marki Konfidence ufundowana przez stokkids.

37

| MISJA ZDROWIE

Rekonstrukcja piersi po mastektomii Pierwszy raz na Podkarpaciu!

Fot: Materialy pro-familii

Szpital Specjalistyczny PRO-FAMILIA to jedyna placówka na Podkarpaciu, w której rozpoczęto wykonywanie rekonstrukcji piersi po mastektomii. To szansa dla wielu kobiet, które do tej pory musiały szukać pomocy poza regionem.

38

Konsultacja:

lek. med.

MAREK PAUL specjalista chirurgii plastycznej ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA Ordynator Oddziału Chirurgii Plastycznej Dolnośląskiego Szpitala Specjalistycznego im. Marciniaka, Asystent na Oddziale Chirurgii Plastycznej w szpitalu Uniwersytetu Harvarda w Bostonie.

R

ak piersi to niestety wciąż najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy u kobiet. Jak donoszą najnowsze statystyki, w Polsce każdego roku odnotowuje się około 16 tysięcy nowych zachorowań. Na Podkarpaciu lekarze wykrywają chorobę u kolejnych ok. 650 pań.

I chociaż coraz więcej kobiet wykonuje badania profilaktyczne, to wiele zachorowań wciąż kończy się mastektomią, czyli zabiegiem usunięcia piersi.

– Zabiegi rekonstrukcji piersi u pacjentek po mastektomii weszły do repertuaru procedur wykonywanych w naszym szpitalu. Dzięki temu kobiety z Podkarpacia dotknięte chorobą nie muszą już szukać pomocy z dala od domu, poza regionem. Co ważne, zabiegi wykonywane są w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia – wyjaśnia Radosław Skiba, dyrektor Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA. – Rekonstrukcja ma ogromne znaczenie dla pacjentek.

– Co ważne, zabieg można wykonać nawet wiele lat po mastektomii. Rekonstrukcja jest możliwa także od razu, tuż po operacji usunięcia piersi – wyjaśnia chirurg plastyczny.

Warto wiedzieć, że istnieje kilka metod wykonania rekonstrukcji. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu materiały syntetyczne: ekspandery wszczepiane czasowo podskórnie i stopniowo powiększane. Tak, by rozciągnąć tkanki, które potem wymienia się na implanty.

– Wykonujemy również rekonstrukcje oraz późniejsze modelowanie piersi z zastosowaniem tkanek własnych pacjentki. Wówczas przeszczepiamy tkankę tłuszczową, która jest pobierana z okolic brzucha, ud, bioder lub miejsc, gdzie jest jej nadmiar — dodaje doktor Paul.

Ważna profilaktyka

Jak wykazują statystyki, wczesne wykrycie choroby daje bardzo duże szanse na pełne wyleczenie. Dlatego tak ważne są profilaktyczne badania. Już po skończeniu 18. roku życia kobiety powinny regularnie wykonywać samodzielne badanie piersi. Warto także przynajmniej raz w roku poprosić swojego lekarza ginekologa o wykonanie badania. Lekarz, jeżeli zauważy podejrzane zmiany, zleci wykonanie USG piersi albo w przypadku starszych kobiet – mammografię. Jeżeli nowotwór zostanie wykryty w jego wczesnym stadium, kobieta zyskuje ogromne szanse na całkowite wyleczenie i uratowanie piersi.

Więcej informacji i zapisy na bezpłatne konsultacje Jak wykazują badania, kobiety, które przeszły zabieg, lepiej się czują, są bardziej pewne siebie, łatwiej im zapomnieć o przebytej chorobie – podkreśla lek. med. Marek Paul, chirurg plastyczny ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA, ordynator Oddziału Chirurgii Plastycznej Dolnośląskiego Szpitala Specjalistycznego im. Marciniaka, asystent na Oddziale Chirurgii Plastycznej w szpitalu Uniwersytetu Harvarda w Bostonie.

Niewątpliwa szansa

Mimo niewątpliwych korzyści w Polsce rekonstrukcji piersi poddaje się tylko niecałe 5 proc. kobiet, które z powodu raka straciły pierś. Dla porównania, w Stanach Zjednoczonych liczba pacjentek, które decydują się na tę procedurę, waha się między 25 a 45 proc.

Kobiety, które rozważają rekonstrukcję piersi, mogą umówić się na bezpłatną konsultację z dr.

Markiem Paul, chirurgiem plastycznym.

Wystarczy zadzwonić pod nr telefonu 886 606 880.

Zabiegi rekonstrukcji piersi po mastektomii w PRO-FAMILII wykonywane są w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia.

886 606 880

Chirurgia plastyczna i rekonstrukcyjna w PRO-FAMILII

W szpitalu wykonywane są także inne zabiegi z zakresu chirurgii plastycznej. Dr Marek Paul, chirurg plastyczny przeprowadza m.in. zabiegi powiększania, pomniejszania piersi, modelowania sylwetki – m.in. liposukcję oraz rekonstrukcje różnego rodzaju ubytku tkanek po zabiegach chirurgicznych, jak i po urazach. W szpitalu wykonywane są także korekty wad wrodzonych, między innymi palcozrostu oraz wad uszu, także u dzieci.

Tekst: Dominika Czapkowska

39

| misja ZDROWIE

Nie unikaj badań, które

RATUJĄ ŻYCIE! Konsultacja:

Proste, nieskomplikowane, zupełnie bezbolesne. Regularne badania profilaktyczne to nie tylko dobry pomysł, ale i konieczność w życiu każdej dorosłej kobiety.

C

Profilaktyka jest bardzo ważna!

Jeżeli wykryjemy nowotwór w jego wczesnym stadium, zyskamy ogromne szanse na całkowite wyleczenie.

40

o roku diagnozuje się raka szyjki macicy w zaawansowanym stadium u ponad czterech tysięcy kobiet w Polsce. Z powodu późnej diagnozy aż połowy z nich nie udaje się wyleczyć. Z najnowszych statystyk wynika, że chorują coraz młodsze kobiety, najczęściej między 35. a 40. rokiem życia. Co nie znaczy, że problem nie dotyczy również młodszych pań.

Doniesienia są zatrważające, zwłaszcza że rozwojowi choroby można zapobiec.

Wystarczy regularnie zgłaszać się na badanie cytologiczne. Niestety, statystyki donoszą, że ponad połowa Polek robi je za rzadko lub wcale.

— Badanie cytologiczne, zwane potocznie cytologią, polega na pobraniu za pomocą specjalnej szczoteczki rozmazu z pochwowej części szyjki macicy.

To krótkie, nieskomplikowane i zupełnie bezbolesne badanie. Regularnie wykonywane umożliwia zdiagnozowanie wczesnych postaci raka szyjki macicy, co daje szansę na pełne wyleczenie. To bardzo ważne, ponieważ na tym etapie choroba nie daje jeszcze żadnych objawów.

Dlatego profilaktyka jest bardzo ważna i żadna z kobiet nie powinna o niej zapominać – wyjaśnia lek. med. Monika Chmielowiec, ginekolog-położnik ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA.

Wizyta u ginekologa raz w roku

— Badanie cytologiczne najlepiej wykonywać co rok, najpóźniej od 25. roku życia lub wcześniej, jeżeli tak zdecyduje lekarz – wyjaśnia ginekolog. – Warto też zaszczepić się przeciwko wirusowi HPV, który jest jedną z głównych przyczyn

lek. med.

Monika Chmielowiec specjalista ginekolog-położnik ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA

choroby. Szczepienie najlepiej wykonać jeszcze przed rozpoczęciem współżycia, jednak szczepić mogą się także panie w każdym wieku, o ile mają prawidłowy wynik badania cytologicznego – dodaje.

Cichy zabójca

Regularne badanie ginekologiczne jest również niezwykle ważne w diagnostyce raka jajnika, który nierzadko nazywany jest cichym zabójcą kobiet.

— W przypadku tej choroby diagnostyka jest trudniejsza i często nowotwór wykrywany jest w zaawansowanym stadium.

Dlatego wizytyta u lekarza ginekologa co najmniej raz w roku to konieczność. Lekarz podczas wizyty wykonuje badanie ginekologiczne i USG przezpochwowe, które daje możliwość wychwycenia zmian w przydatkach, takich jak torbiele czy guzy, które w przypadku podejrzenia onkologicznego mogą zostać zoperowane – tłumaczy lek. med. Monika Chmielowiec.

Jednym z symptomów, który może świadczyć o rozwoju choroby, jest m.in. powiększenie obwodu tali (bez zmian w diecie), dolegliwości ze strony układu pokarmowego, brak apetytu, uczucie pełności, biegunki, zaparcia.

Badaj sama swoje piersi!

- Rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy występujący u kobiet. Wczesne wykrycie choroby daje bardzo duże szanse na pełne wyleczenie – przekonuje nasz specjalista.

Już po skończeniu 18. roku życia kobiety powinny regularnie samodzielnie badać swoje piersi. Wystarczy raz w miesiącu, tuż po miesiączce sprawdzić, czy nie pojawiły się jakieś wyczuwalne zmiany, których wcześniej nie było. Warto również przynajmniej raz w roku poprosić swojego lekarza ginekologa o wykonanie takiego badania.

— Jeżeli podczas samodzielnego badania coś nas zaniepokoi, należy niezwłocznie zgłosić się do ginekologa. Lekarz zbada piersi i jeżeli zauważy podejrzane zmiany, skieruje nas na badanie USG piersi albo w przypadku starszych kobiet — mammografię – wyjaśnia lekarz.

Tekst: Dominika Czapkowska Każda kobieta po 25. roku życia nie powinna zapominać o tym, aby przynajmniej raz na dwa lata wykonywać profilaktyczne badanie USG piersi, a po zakończeniu 50. roku życia – mammografię.

| ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Co roku na świecie około 500 000 kobiet dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy. Polska należy do krajów o średniej zachorowalności. Rokrocznie u około 3500 kobiet diagnozowany jest rak szyjki macicy. Niestety, statystyki mówiące o umieralności stawiają Polskę na końcu listy krajów europejskich. Połowa z chorych nigdy nie wyzdrowieje, ponieważ zgłosiła się do lekarza zbyt późno. Oznacza to, że z 10 kobiet, u których codziennie wykrywa się w Polsce raka szyjki macicy, 5 umiera. Jedną z podstawowych tego przyczyn jest zbyt późne wykrycie nowotworu.

PROFILAKTYKA

R

raka szyjki macicy

ak szyjki macicy rozwija się dość długo, od stadiów przedrakowych do raka inwazyjnego zwykle mija 10-12 lat. Przez te lata choroba może nie dawać żadnych objawów. Kiedy pojawiają się objawy, takie jak: krwawienie, które pojawia się pomiędzy regularnymi krwawieniami miesięcznymi, krwawienie po stosunku, prysznicu lub badaniu ginekologicznym, krwawienie po menopauzie, obfite upławy z pochwy, ból w podbrzuszu, ból podczas stosunku, może to świadczyć o rozwoju i postępie choroby nowotworowej.

Rak szyjki macicy nie jest chorobą dziedziczną czy też uwarunkowaną genetycznie. Czynnikami ryzyka rozwoju raka szyjki macicy są: przetrwałe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – Human PapillomaVirus), wiek, wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego, duża liczba partnerów płciowych, wieloletnie palenie papierosów, niski status socjoekonomiczny (brak dostępu do profilaktyki), śródnabłonkowa neoplazja szyjki (CIN) w wywiadzie, immunosupresja. Podstawowy czynnik ryzyka, czyli przetrwała infekcja HPV, jest odpowiedzialny za rozwój raka szyjki macicy.

Każda kobieta niezależnie od wieku narażona jest na zakażenie. Istnieje wiele typów wirusa HPV, ale tylko niektóre z nich są uznane za onkogenne. Do zakażenia może dojść w czasie stosunku płciowego, jak również w przypadku bezpośredniego kontaktu ze skórą osoby zakażonej. Około 80% kobiet aktywnych seksualnie ulega zarażeniu wirusem HPV przynajmniej raz w ciągu całego życia. W większości przypadków dochodzi do samoistnego wyleczenia zakażenia, a tylko u niewielkiego odsetka kobiet dochodzi do infekcji przetrwałej.

Cytologia, nazywana także PAP-testem, jest badaniem pozwalającym na wykrycie raka szyjki macicy w tzw. stadiach przedrakowych (dysplazja, CIN), jak również wykrywanie cech infekcji HPV. Badanie polega na mikroskopowej ocenie komórek pobranych z szyjki macicy. Dotychczas stosowana klasyfikacja Papanicolaou dzieląca wyniki cytologii na pięć grup, ze względu na jej nieaktualność, została zastąpiona przez TBS (The Bethesda System).

Tekst: lek. med. Piotr Bobkiewicz

41

| STOMATOLOGIA

42

lek. stom.

lek. stom.

stomatolog ze Stomatologii PRO-FAMILIA

stomatolog ze Stomatologii PRO-FAMILIA

Joanna Wapińska

Mariusz Dereń

Piękne zęby na całe życie

leczenie implantologiczne krok po kroku II część – Stan kości i dziąseł ma znaczenie Każdy usunięty ząb musi jak najszybciej mieć swojego następcę – i to nie tylko ze względów kosmetycznych, lecz także zdrowotnych. W przeciwnym razie może dojść nawet do utraty kolejnych zębów oraz do rozwoju groźnych dla zdrowia chorób. Jednak zanim stomatolog wykona zabieg implantologiczny, musi zadbać o kość i dziąsło, które mają istotny wpływ na efekt i sukces całego leczenia.

fot: Tadeusz Poźniak

Pro Zdrowie: Końcowy sukces leczenia implantologicznego składa się z wielu czynników. Przed roz-

poczęciem leczenia kluczowe znaczenie ma szczegółowa diagnostyka i zaplanowanie zabiegu. Później stomatolog musi zadbać o stan kości i dziąsła. To bardzo ważny etap.

Dlaczego?

Joanna Wapińska: To od kształtu kości i jej ilości zależy możliwość i sposób wszczepienia implantu. Niestety, po usunięciu zęba kość z czasem zanika. Dlatego tak ważne jest badanie tomograficzne, które precyzyjnie obrazuje nam jej wymiary. Na

jego podstawie określamy, w którym miejscu kość jest w dobrym stanie, a gdzie np. jest jej za mało i będziemy musieli dodatkowo wykonać zabieg odbudowy kości, czyli augmentację. W tym celu wykorzystuje się różnego rodzaju materiały kościozastępcze lub własną kość pobraną z innych okolic. Zdarza się niestety też tak, że kość zanikła tak bardzo, że wszczepienie implantu nie jest możliwe.

43

| STOMATOLOGIA

PZ: Czy możemy zadbać o to, aby było jak najwięcej kości?

Mariusz Dereń: Oczywiście. Dzisiejsza stomatologia dba o kość już na etapie usuwania zębów. Do tej pory zwykle głównym celem było po prostu usunięcie chorego lub zniszczonego zęba. Najlepiej jak najszybciej. Dziś rozumiemy, że kość jest wielkim skarbem i aby jej nie zniszczyć i pozostawić jak najwięcej, zabieg usuwania zęba należy przeprowadzić bardzo delikatnie. Czasem zęby od strony policzkowej nie są pokryte kością lub tak cienką jej warstwą, że trudno ją ochronić. W niektórych przypadkach podczas zabiegu ekstrakcji już trzeba odbudowywać zębodół preparatem kościozastępczym. Warto również dość szybko po usunięciu zęba podjąć decyzję o wszczepieniu implantu, tak aby zanik kości w czasie był jak najmniejszy.

PZ:

Co może negatywnie wpłynąć na stan kości?

J.W.: Znaczący wpływ mają stany zapalne wokół korzeni oraz choroby przyzębia, które niszczą kość i powodują jej zanik. Dlatego w niektórych przypadkach korzystne jest szybsze podjęcie decyzji o usunięciu chorego zęba. Wszystko po to, aby uratować kość, która stale była niszczona przez chorobę. Wcześniejsze usunięcie zęba, gdy kość

lek. stom.

AGATA CEBULAK

jest jeszcze w stosunkowo dobrym stanie, pozwoli na łatwiejsze leczenie implantoprotetyczne. Odsuwanie usunięcia w czasie może wiązać się ze skomplikowaną odbudową kości lub ze względu na jej duże zniszczenie zupełnie uniemożliwić leczenie z użyciem implantów. Negatywny wpływ na kość mają również protezy ruchome. Powodują jej przyśpieszony zanik, ponieważ leżą bezpośrednio na wyrostkach zębodołowych. Niszczone jest również dziąsło, szczególnie wokół pozostałych zębów.

PZ:

Rozmawiamy o kości, a co z dziąsłem?

M.D.: Obecność dziąsła właściwego wokół implantu to kolejny bardzo istotny czynnik. Dziąsło odgrywa szczególną rolę w długoczasowym przeżyciu implantów. Chroni przed wnikaniem bakterii do kości i zapaleniami wokół implantów. Tak jak w przypadku kości, często jest go zbyt mało, a dodatkowo jego ilość może się znacząco zmniejszyć po usunięciu zęba. Wtedy miejsce dziąsła zajmuje luźna błona śluzowa, która wyściela większą część jamy ustnej. Niestety nie jest ona tak przydatna jak dziąsło, dlatego zawsze dążymy do stanu, aby wokół korony lub innego elementu wychodzącego z implantu było zdrowe dziąsło rogowaciejące. Bardzo ważna jest jego odpowiednia wysokość i grubość.

PZ: Wszystko po to, aby wszczepić implant, na którym zostanie odbudowany ząb. Czym właściwie jest implant?

J.W.: W uproszczeniu jest to tytanowa śruba zastępująca korzeń zęba. Najczęściej o średnicy około 3–4 mm i długości od kilku do kilkunastu mm. Na polskim rynku dostępnych jest wiele rodzajów implantów. Aby mieć gwarancję wysokiej jakości produktu, najlepiej wybierać implanty firm, które są znane i istnieją na rynku od lat. Takie firmy zwykle mają udokumentowane badania kliniczne, co jest bardzo istotne. Pamiętajmy, że nie każdy implant jest taki sam. Różnią się między sobą nie

specjalista periodontologii ze Stomatologii PRO-FAMILIA

Implanty powinny być w miarę możliwości zawsze otoczone dziąsłem zrogowaciałym. Twarde, przyczepione dziąsło zrogowaciałe zabezpiecza przed urazami podczas żucia i higieny jamy ustnej. Jego brak sprzyja większemu odkładaniu płytki bakteryjnej i powstawaniu procesów zapalnych. Odtworzenie tego dziąsła przy jego braku w miejscu planowania implantu jest celem, który pozwala na długoczasowe zachowanie wszczepów. Jedną z technik pozwalającą na poszerzenie i ustabilizowanie strefy dziąsła zrogowaciałego jest metoda chirurgiczna polegająca na pobraniu wolnego przeszczepu dziąsłowego z podniebienia.

44

Dziś rozumiemy, że kość jest wielkim skarbem i aby jej nie zniszczyć i pozostawić jak najwięcej, zabieg usuwania zęba należy przeprowadzić bardzo delikatnie. tylko kształtem i budową, lecz także powierzchnią zewnętrzną i możliwościami protetycznymi. Ważnym elementem implantu jest rodzaj połączenia z łącznikiem protetycznym. Najlepsza jest koncepcja zwana „platform switching” polegająca na tym, że średnica łącznika jest mniejsza od średnicy implantu. Dzięki temu w skuteczny sposób zapobiegamy utracie kości na poziomie szyjki implantu, która zdarza się przy standardowej szerokości łącznika.

PZ: Na czym polega zabieg wszczepiania implantu?

M.D.: Może on zostać przeprowadzony na różne sposoby. Zabieg wszczepiania jednego implantu jest dość łatwy, krótki i bardziej delikatny niż np. usunięcie zęba. Natomiast gdy przeprowadzamy zabieg z jednoczesną odbudową kości lub wszczepiamy większą liczbę implantów, potrzebujemy więcej czasu. Zabieg najczęściej wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. Po odwarstwieniu płata wykonuje się mały otwór, do którego wprowadzany jest implant. Najczęściej zamyka się go śrubą zamykającą i zaszywa dziąsło. Implant po wszczepieniu podlega procesowi integracji z kością. Gojenie trwa, w zależności od stanu kości, rodzaju implantu i ewentualnej dodatkowej augmentacji (odbudowy kości), mniej więcej od 2 do 6–8 miesięcy. W niektórych przypadkach jest możliwość wkręcenia od razu śruby gojącej lub odbudowania zęba na tymczasowym łączniku. W standardowej procedurze śruba gojąca zakładana jest po wygojeniu implantu. Jej zadaniem jest wytworzenie w dziąśle kanału łączącego implant z jamą ustną. Po kilku tygodniach, gdy dziąsło prawidłowo się ukształtuje, możemy przejść do następnych etapów leczenia.

Rozmawiała: Dominika Czapkowska

fot: Tadeusz Poźniak

45

foT: Patryk Ogorzałek / POGOimages.com

| BĄDŹ FIT

ZDOPINGUJ SWÓJ METABOLIZM!

Twój metabolizm działa jak silnik – napędza cię, zamienia jedzenie w paliwo i pomaga spalić tłuszcz.

Od ciebie zależy, czy będzie działał szybko i skutecznie czy wręcz przeciwnie – wolno i bez efektów.

Tekst:

Dawid Kisiel trener personalny, wicemistrz Polski w męskiej sylwetce „fitness”.

46

T

o od nas zależy, w jakim „wieku” znajduje się nasz metabolizm, nazywany przez naukowców „PM”, czyli całokształtem przemian biochemicznych oraz energetycznych, jakie zachodzą w naszym organizmie. Mówiąc prościej, metabolizm to obrót energii, którą z jednej strony dostarczamy w postaci pożywienia, a z drugiej wydatkujemy na różne procesy życiowe. Może działać prawidłowo lub być zaburzony, m.in. przez nieprawidłową dietę lub brak aktywności fizycznej.

Dieta to podstawa

Dieta ma kluczowy wpływ na pracę i tempo naszej przemiany materii.

Niestety, każdego dnia popełniamy szereg błędów, które nie tylko spowalniają nasz metabolizm, ale wpływają negatywnie na funkcjonowanie całego organizmu. Jednym z nich jest nieregularne spożywanie posiłków lub zbyt długie przerwy pomiędzy posiłkami, które sprawiają, że nasz organizm przestawia się na tryb oszczędnościowy i zaczyna trawić

wolniej. Nierzadko też właściwe posiłki zamieniamy na słodkie przekąski, które niestety zawierają pokaźne ilości tzw. cukrów prostych lub tłuszczów. Dodatkowo zbyt obfite, jednorazowe porcje powodują duży wzrost poziomu cukru we krwi, a wraz z nim insuliny, co jest sygnałem, że nadmiar spożytych wraz z jedzeniem kalorii odłoży się na później, w postaci dodatkowej tkanki tłuszczowej. Na czarnej liście znajduje się również nieodpowiednie dobieranie makroskładników odżywczych w posiłkach. Miks węglowodanów w postaci cukrów prostych oraz tłuszczów nasyconych typu trans to niestety najgorszy możliwy wariant dla naszego organizmu. Przykładem są fast foody, które w połączeniu z coca-colą, spowalniają tempo naszego metabolizmu aż 7-krotnie!

pochodzi głównie z węglowodanów. Dopiero po tym czasie nasz organizm zaczyna czerpać „moc” z rezerw tkanki tłuszczowej, którą chcemy spalić. Nasz metabolizm polubi z pewnością trening aerobowy lub interwałowy.

Trening aerobowy (tzw. tlenowy) – jest rodzajem wysiłku tlenowego i zwykle wykonywany jest z umiarkowaną intensywnością (65—75 proc. tętna maksymalnego).

Ważne, aby podczas wykonywania danego ćwiczenia zaangażować ponad 50 proc. mięśni w naszym organizmie.

Najpopularniejszymi formami wysiłku aerobowego są: bieżnia (szybki marsz lub wolny trucht), rower stacjonarny, maszyna (orbitrek), basen (styl nisko intensywny, np. żabka), szybki marsz lub wolny trucht na świeżym powietrzu, wchodzenie po schodach, jazda na rowerze.

Starajmy się poważnie traktować własny organizm, a wtedy temat odpowiedniej i zdrowej DIETY stanie się dla nas przyjazny i bliski.

Chcesz dowiedzieć się więcej o aktywności i diecie?

Napisz e-mail: trenerpersonalny@pro-familia.pl

lub zadzwoń – 792 303 592

Pokochaj gotowanie!

Dlatego warto świadomie i racjonalnie planować swoje posiłki oraz dbać o systematykę ich spożywania. Nie obawiajmy się zdrowego jedzenia, które znajdziemy w dobrej stołówce lub sprawdzonej restauracji. Jednak nic nie zastąpi posiłku, który przygotujemy samodzielnie, ze sprawdzonych i zdrowych składników.

Ruch na zdrowie!

Aktywność fizyczna jest motorem napędowym naszego metabolizmu. Jednak aby ruch przynosił efekty, musi być przede wszystkim regularny. Dlatego ćwiczenia należy wykonywać co najmniej 3-4 razy w tygodniu, przez minimum 45 minut. To bardzo ważne, ponieważ przez pierwsze 20 minut treningu nawet 80 proc. zużywanej energii

Trening interwałowy typu HIT polega na wielokrotnym przeplataniu wysiłku o intensywności niskiej z wysiłkiem o wysokiej intensywności. Przykładem tego typu ćwiczeń jest wykonywanie na przemian spaceru i sprintu (np. 1,5 minuty spaceru i 30 sekund sprintu). Badania dowodzą, że ćwiczenia interwałowe znacznie bardziej oraz na dłużej przyspieszają przemianę materii niż tradycyjne ćwiczenia aerobowe, a tym samym powodują większe spalanie tkanki tłuszczowej w ciągu całego dnia.

Należy jednak pamiętać, że przed przystąpieniem do sesji HIT powinniśmy trening rozpocząć i zakończyć sesją aerobową (5 min rozruch — 12 min HIT — 3 min „wyciszenie”).

CZTERY ELEMENTY zdrowej diety Powszechnie wiadomo, że zdrowe menu powinno składać się z 4 podstawowych elementów – czyli białek, węglowodanów, cukrów i tłuszczów.

Dlatego nasz codzienny jadłospis warto komponować według poniższego schematu: 1. Śniadanie – najważniejszy posiłek dnia! Jeśli chcesz przyśpieszyć swój metabolizm, nie zapominaj o śniadaniu.

Poranny posiłek, po nocnym spowolnieniu metabolizmu, rozkręca proces trawienia na nowo. Ten posiłek powinien składać się z pełnowartościowych, kompletnych makroskładników: białka (nabiał, ryby), węglowodanów (pieczywo pełnoziarniste – orkiszowe, żytnie, mieszane typu graham, płatki owsiane lub śniadaniowe) oraz tłuszczów (żółtka jaj, sery, orzechy, oliwy i oleje).

2. Przekąska – 30—45 minut po śniadaniu. Cytrusy – mają właściwości antyoksydacyjne (odkwaszają oraz oczyszczają nasz organizm z toksyn). Warto wiedzieć, że regularne picie wyciskanych naturalnych soków z cytrusów przed treningiem ma pozytywny wpływ na

dobre samopoczucie, energetykę i regulację procesów trawiennych.

3. Lunch – powinien być lekki, pożywny i energetyczny!

Dobrym rozwiązaniem jest np.: omlet, tortilla z łososiem i warzywami, sałatka z kurczakiem oraz pieczywem chrupkim czy też owoce w postaci zmiksowanego musu „smoothie” z kromką chleba razowego lub wafli ryżowych.

4. Obiad – drugi ważny posiłek! Głównym jego elementem powinny być węglowodany. To one są podstawowym paliwem energetycznym naszego organizmu (wszystkie rodzaje kaszy, ryż, makaron, ziemniaki jedzmy sporadycznie — raz, dwa w tygodniu). Mięso oraz warzywa są idealnym dodatkiem do naszych węglowodanów.

5. Kolacja – ostatni posiłek dnia — powinna być lekka, uboga w węglowodany, natomiast bogata w białko i tłuszcze nienasycone — te zdrowe, pochodzenia roślinnego. No i oczywiście zachęcam do objadania się warzywami.

47

| MODA i URODA

SŁOŃCE pod kontrolą

Wakacje w słońcu to solidna dawka witaminy D, cennych hormonów oraz wsparcie dla naszego układu nerwowego i psychicznego. Warto jednak pamiętać, że promieniowanie słoneczne wpływa również na proces starzenia się skóry oraz może być przyczyną wielu groźnych chorób.

Dlatego zanim rozpoczniesz przygodę ze słońcem, poznaj 10 zasad bezpiecznego opalania.

1 2

Przygotuj się na kontakt ze słońcem. Nie funduj od razu swojej skórze intensywnej kąpieli słonecznej. Odsłaniaj ciało stopniowo, po południu lub w mniej słoneczne dni.

Zanim wyjdziesz na słońce, nakremuj ciało preparatem z odpowiednio dobranym filtrem. Kremy przeciwsłoneczne powinny zapewniać ochronę przed promieniowaniem UVA, UVB oraz IR. Dzięki temu ochronisz swoją skórę nie tylko przed słońcem, ale jednocześnie przed procesem starzenia oraz zastosujesz profilaktykę przeciwnowotworową. Pamiętaj, że oznakowanie SPF widoczne na opakowaniu jest gwarancją wyłącznie ochrony przed promieniowaniem UVB. Dla dzieci najlepszy będzie krem z filtrem 50+, najlepiej wodoodporny. Osoby o jasnej karnacji powinny stosować również krem z wysokim faktorem, te zaś, które opalają się na brązowo, a rzadko na czerwono, mogą rozpocząć opalanie z kremem z filtrem 30–40. Warto kupić krem, który będzie przeznaczony dla naszego rodzaju skóry, np. do cery trądzikowej lub naczyniowej. Najlepiej wybierać kosmetyki, które dodatkowo zawierają składniki antyutleniające – witaminę C i E, opóźniające proces starzenia.

Krem nakładaj odpowiednio wcześnie – ok. pół godziny przed wyjściem na słońce. Kosmetyk zdąży się wchłonąć i zacznie działać. Po dwóch godzinach na słońcu nałóż krem ponownie na skórę. Zawsze też powtarzaj tę czynność po kąpieli w morzu lub basenie, nawet jeżeli używasz kosmetyku wodoodpornego.

Stopniowo wydłużaj czas spędzony na słońcu. Na początku wystarczy skórze 15 minut. Pamiętaj, że przedłużanie tego czasu może skończyć się poparzeniem. Unikaj słońca w godzinach natężenia słonecznego promieniowania – między godz. 11 a 16.

Warto wiedzieć, że natężenie promieniowania UVA jest takie samo przez cały dzień – od rana do wieczora.

Co ważne, nie jest zależne od pogody ani pory roku. Przenika przez chmury, szyby okienne i samochodowe. Dlatego jeżeli w planach masz długą podróż samochodem, pamiętaj ,aby zabezpieczyć swoją skórę kremem z odpowiednio dobranym filtrem.

Bezwzględnie należy chronić dzieci przed promieniowaniem słonecznym. Ich skóra jest delikatna i niedojrzała. Podczas wakacji nie dopuść do tego, aby twoja pociecha spiekła się na tzw. raczka. Smaruj regularnie skórę ma-

3 4 5 6 7

48

lucha, używając kremu z filtrem minimum 50+.

Nie zapominaj o nakryciu głowy oraz okularach przeciwsłonecznych – UVA i UVB. Zadbaj wyjątkowo o swoje znamiona. Przed wyjściem na słońce smaruj je specjalnymi blokerami o najwyższym stopniu ochrony przeciwsłonecznej. Raz w roku zgłoś się do lekarza dermatologa, który skontroluje znamiona. To proste i bezbolesne badanie, do którego nie trzeba się specjalnie przygotowywać. To bezcenna profilaktyka czerniaka, który jest najgroźniejszym nowotworem skóry. Osoby z dużą liczbą znamion powinny zrezygnować z przebywania na słońcu.

Pamiętaj, że ochrona przeciwsłoneczna to także profilaktyka starzenia się skóry. Nasza skóra pod wpływem intensywnego słońca staje się szorstka, pojawiają się zmarszczki, zaskórniki posłoneczne, przebarwienia, cera staje się mniej jędrna i traci swoją elastyczność. Warto wiedzieć, że nawet niewielkie, codzienne dawki promieniowania mają duży wpływ na naszą skórę.

Głównym winowajcą fotostarzenia się skóry jest promieniowanie UVA, które emitowane jest również w solarium.

8 9

10

Tekst: Dominika Czapkowska

Konsultacja:

lek. med.

Aleksandra Szczepańska specjalista dermatolog, certyfikowany lekarz medycyny estetycznej ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA

PHOTOGENICA

Odpowiednia ochrona przeciwsłoneczna ma ogromne znaczenie.

To bezcenna profilaktyka czerniaka, najbardziej złośliwego nowotworu skóry. Główną przyczyną rozwoju choroby są oparzenia słoneczne, szczególnie w dzieciństwie. Warto wiedzieć, że na naszą skórę negatywnie wpływa nie tylko naturalne promieniowanie, lecz także sztuczne - UVA emitowane w solariach. Dlatego raz w roku wskazana jest wizyta u lekarza dermatologa, który skontroluje znamiona.

49

| TO warto WARTO wiedzieć WIEDZIEĆ

Wakacje bez ryzyka

50

www.shutterstock.com

Złociste plaże, urocze nadmorskie miasta, a może góry i gwar europejskich stolic?

Zanim wybierzesz cel upragnionych wakacji i wykupisz wycieczkę, poznaj kilka zasad, które pomogą ci wybrać rzetelną i wiarygodną ofertę.

REKLAMA

Tekst:

adw.

MARTA BARTOŃ adwokat z kancelarii adwokackiej „Kancelaria 24” w Rzeszowie.

K

upując wycieczkę rzadko sprawdzamy detale, czytamy umowę czy też regulamin usług, które oferuje nam organizator.

Naszą uwagę skupiamy przede wszystkim na urokach miejscowości oraz lokalnych atrakcjach. Ale czy te informacje są naszą gwarancją niezapomnianych wakacji? Na co więc warto zwrócić szczególną uwagę, by zabezpieczyć się przed nieuczciwą ofertą?

ZASADA NR 1

Sprawdź biuro podróży Każde profesjonalne, wiarygodne biuro podróży widnieje w Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej (https://prod.ceidg.gov.pl) lub w Krajowym Rejestrze Sądowym (https://ems.ms.gov.pl). Dodatkowo zawsze podmiot świadczący usługi turystyczne powinien widnieć w Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki (https://www.turystyka.gov.pl) oraz w rejestrze organizatorów i pośredników turystyki w danym województwie, który prowadzi Marszałek Województwa.

ZASADA NR 2

Przeczytaj dokładnie umowę i regulamin świadczenia usług Umowa zwykle jest tekstem nudnym, zawiłym i niezrozumiałym, tak samo jak regulaminy, które zazwyczaj są jej nieodłącznym elementem. Miejmy jednak świadomość, że analizy tych tekstów to nasza gwarancja spokojnych wczasów i wymarzonego wypoczynku. Zwracajmy uwagę na to, czy umowa zawiera elementy oferty, które okazały się dla nas istotne i wpłynęły na wybór tych, a nie innych wczasów.

Sprawdźmy, czy w umowie wskazane jest miejsce urlopu, hotel i jego standard, obiecane nam w folderze reklamowym atrakcje, liczba posiłków czy wresz-

| warto wiedzieć

Wczasy last minute i first minute to usługa o pełnej wartości

i podlega takim samym zasadom reklamacji jak inne wczasy.

Jeżeli jesteś nie zadowolony z usługi, reaguj natychmiast!

Pamiętaj, że zawsze jesteś związany terminem zgłoszenia reklamacji, który został wskazany w umowie. Dlatego wszystkie zastrzeżenia warto zgłaszać już na miejscu. Przed wyjazdem upewnij się, że dostałeś kontakt do pilota wycieczki lub pośrednika usługi na miejscu.

cie ewentualny środek transportu.

Istotnym szczegółem umowy, na który szczególnie warto zwrócić uwagę, jest możliwość odwołania oferty przez organizatora oraz całościowa cena wycieczki i informacje, co jest w nią wliczone, a co nie – podatek, opłaty lokalne itp.

Jeżeli nie mamy pewności, czy interesujący nas zapis powinien być w umowie, wystarczy przeczytać art. 14 ustawy o świadczeniu usług turystycznych z dnia 29.08.1997 roku (Dz.U. 1997 Nr 133, poz.

884 z późn. zmianami), który zawiera wyczerpujący katalog obligatoryjnych elementów umowy.

ZASADA NR 3

Weź paragon, fakturę Po wykupieniu wycieczki zawsze powinieneś otrzymać paragon lub fakturę, które będą dla ciebie gwarantem skorzystania z reklamacji, gdyby twój urlop okazał się inny, niż oferował organizator.

WAŻNE! Warto wiedzieć, że organizator nie może zmienić ceny usługi zawartej w umowie, jeżeli ta nie przewiduje takiej zmiany. Ponadto taka zmiana nie może nastąpić później niż 20 dni przed realizacją oferty bez zapewnienia klienta o prawie odstąpienia od niej wraz ze zwrotem pełnych, dotychczas poniesionych kosztów. Sama podwyżka musi być oparta o czynniki niezależne od organizatora, np. wzrost kursu walut, wzrost kosztów transportu.

52

ZASADA NR 4

Sprawdź, czy organizator zapewnia Ci ubezpieczenie Organizator każdej zagranicznej wycieczki czy wczasów zobowiązany jest zapewnić ci ubezpieczenie NNW - od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz od kosztów leczenia. Zapytaj organizatora wycieczki czy kraj, do którego się wybieracie nie wymaga dodatkowych dokumentów – paszportu, wizy.

Ważne jest też, aby zapoznać się z potrzebą ewentualnych dodatkowych szczepień. Pamiętaj! O wszystkich dodatkowych dokumentach powinieneś być poinformowany już przed zawarciem umowy.

ZASADA NR 5

Reaguj natychmiast, jeżeli jesteś niezadowolony z usługi Podpisując umowę, powinieneś otrzymać dane pośrednika usługi na miejscu lub pilota rezydenta.

Jeżeli jesteś niezadowolony lub wydarzyło się coś niepokojącego – reaguj natychmiast. Zgłoś swoje zastrzeżenia, udokumentuj je na miejscu, zrób zdjęcia, nagraj film, zbierz dane osób mogących potwierdzić twoje zastrzeżenia. Wszystko to pozwoli ci skutecznie dochodzić swoich praw po powrocie z urlopu.

ZASADA NR 6

Dobry humor, odpoczynek, pełny relaks – niezbędne.

| WARTO WIEDZIEĆ

Pomóż dziecku zrobić to samemu poznajemy metodę Marii Montessori

www.shutterstock.com

W szkole Montessori nauka jest przyjemnością. Nie ma tablicy ani ławek.

Za to nauczyciele są na wyciągnięcie ręki, podążają za dzieckiem.

54

W tym roku w Rzeszowie rozpocznie swoją działalność pierwsza na Podkarpaciu – Tekst:

Jadwiga Krzywdzik współwłaścicielka montessoriańskiego przedszkola „Chatka Puchatka”

Niepubliczna Szkoła Podstawowa Montessori.

Decyzję o otwarciu szkoły podjęły właścicielki montessoriańskiego przedszkola„Chatka Puchatka”, które funkcjonuje z sukcesem od 2005 roku.

www.chatkapuchatka.edu.pl

Najbardziej interesująca kobieta świata

Swoje metody wychowawcze wprowadziła po raz pierwszy w 1907 roku w Casa de Bambini – Domu Dziecka, w robotniczej dzielnicy San Lorenzo we Włoszech. Wcześniej, pracując w Klinice Psychiatrii Uniwersytetu Rzymskiego, obserwując chore dzieci, zauważyła, że zwykle borykają się z problemami natury pedagogicznej, a nie medycznej.

Udowodniła więc, że dzieci posiadają wewnętrzną siłę stymulującą je do rozwoju, a osoby dorosłe powinny przede wszystkim zapewnić im tylko odpowiednie warunki. Jak tego dokonała? Sukces jej podopiecznych podczas egzaminów państwowych zaskoczył wszystkich. Wyniki chorych dzieci były znacznie lepsze od osiągnięć dzieci zdrowych.

O kim mowa? O Marii Montessori, lekarce, nazwanej w 1913 roku przez „New York Tribute” najbardziej interesującą kobietą świata. Twórczyni przełomowej metody nauczania dzieci, która dziś stosowana jest w ponad 20 tys. placówek na całym świecie.

„Pomóż mi zrobić to samemu”

Podczas konferencji z okazji 80 urodzin Maria Montessori wypowiedziała słowa, które stały się hasłem przewodnim jej idei – „Pomóż mi zrobić to samemu”. Metoda polega na podążaniu za dzieckiem i wspieraniu jego wszechstronnego rozwoju. Nie wyręczaj mnie, daj mi czas, bądź obok, pokaż, wesprzyj mnie, ale nie rób tego za mnie. Według idei Montessori dzieci nie trzeba zachęcać do rozwoju lub do aktywnego odkrywania otoczenia. One z natury kochają się uczyć, są ciekawe świata i nowych doświadczeń.

Wystarczy, że dorośli stworzą swoim pociechom dogodne warunki do rozwoju w miłości i poczuciu bezpieczeństwa.

W przedszkolu jak w domu

Montessori zakładała, że podział na roczniki jest sztuczny, a rozwój nie zawsze zależy od daty urodzenia. Dlatego w montessoriańskim przedszkolu w jednej sali uczą się wspólnie dzieci w wieku od 2,5 roku do 6 lat. Dzięki

mieszanym grupom przedszkolaki w różnym wieku mogą zarażać się pasjami i uczyć się od siebie nowych rzeczy.

A wszystko to dzieje się w przestronnym otoczeniu z dużą liczbą okien i domowej, przyjaznej dziecku atmosferze.

5 obszarów życia

W sali nie ma tablicy ani ławek. Pomieszczenie za to podzielone jest na pięć obszarów: życie codzienne, sensorykę, matematykę, język i wszechświat, inaczej zwany kulturą lub kosmosem. W życiu codziennym przedszkolak znajdzie przedmioty, które pomogą mu budować swoją niezależność, rozwijające drobne mięśnie rąk (przelewanie wody, mycie naczyń, praca z pęsetą, szczypcami, posługiwanie sie chochelką i prawdziwymi sztućcami). W przestrzeni, która nazywa się sensoryką, znajdują się pomoce rozwijające dziecięce zmysły, wprowadzające do świata faktur, kolorów, wielkości i zależności. Z kolei dział poświęcony nauce języka wypełniony jest m.in. pomocami rozszerzającymi słownictwo. Kolejny dział to matematyka, która została przedstawiona przez Marię Montessori w sposób konkretny i doświadczalny. A dział edukacji kosmicznej wprowadzi dziecko w otaczający je świat przyrody i kultury.

Chcesz dowiedzieć się więcej o edukacji Montessori?

Zadzwoń do założycielek szkoły — Agnieszka Krzywdzik – 508 207 077 i Jadwiga Krzywdzik – 502 125 991

Praca własna – serce pedagogiki Montessori

Każdego dnia dzieci samodzielnie lub z pomocą nauczyciela wybierają rodzaj, miejsce i czas pracy. Każde dziecko w grupie zajmuje się czymś innym, wybiera czynność, która w danej chwili najbardziej je interesuje. Nauczyciel nie wyznacza jednego zadania dla całej grupy, jest obecny na sali, obserwuje, pomaga i wspiera dziecko, jeśli jest taka potrzeba. Dzieci od pierwszych dni w przedszkolu uczą się, że błąd jest ich najlepszym przyjacielem, bo daje im znak, co muszą jeszcze poprawić. W placówkach Montessori dzieci pracują dla siebie, nie ma nagród i kar, dzięki czemu motywacja do działania płynie z wnętrza dziecka, a nie jest narzucona przez dorosłego.

55

| STREFA DZIECKA

Zabawy

z WYOBRAŹNIĄ

www.lullabeestudio.pl

Dziecięca wyobraźnia nie ma granic. Wykorzystajcie to w zabawie i spędźcie ze swoim maluchem wiele niezapomnianych chwil, eksperymentując i odkrywając wspólnie świat. Zwłaszcza że kreatywne zabawy uczą nie tylko obserwacji, ale wpływają na sprawność i wzmacniają siłę dziecka.

Zabawa dla niemowlaka

Odkrywamy, dotykamy Przed zabawą przygotuj: materiały o różnej fakturze: futro, zamsz, papier ścierny, jedwab, folię bąbelkową.

Rozłóż na podłodze wszystkie materiały. Zachęć dziecko do poznawania i dotykania różnych faktur. Opowiadaj mu, jak wygląda każdy materiał, mówiąc, że coś jest miękkie, szorstkie, śliskie itp.

Zabawa rozwija: wyobraźnię, kreatywne myślenie, umiejętność obserwacji.

Zabawa dla dzieci w wieku 1–2

PrzEsypywanie ziaren Przed zabawą przygotuj: różnego rodzaju ziarna, najlepiej o różnych kolorach i wielkości (np. czerwona fasola, groch, soczewica) oraz różnego rodzaju pojemniki (np. słoik, kubek, butelka).

Rozłóż przed maluchem wszystkie akcesoria i zachęć go do zabawy. Maluch wykorzysta swoją wyobraźnię i rozpocznie zabawę. Będzie wiedział, co zrobić z ziarenkami i pojemnikami.

Zabawa rozwija: wyobraźnię, zdolności manualne i koordynację wzrokowo-ruchową.

Zabawa dla dzieci w wieku 3–4

Magiczna łódź podwodna Przed zabawą przygotuj: przeźroczystą butelkę plastikową, marker do pisania na plastiku i folię aluminiową.

Butelka zamienia się w łódź podwodną! Wystarczy, że nama-

56

lujecie na niej markerem okna i wrzucicie do środka małe kuleczki z folii. Kiedy zaplanować pierwszy rejs? Najlepiej podczas kąpieli! Dziecko wciela się w rolę kapitana, który kieruje łodzią, robiąc w wannie fale. By łódź nieco się zanurzyła, wlejcie do środka trochę wody. Pod okiem kapitana testujcie różne formy kierowania, zanurzając łódź podwodną coraz głębiej.

Zabawa rozwija: umiejętność obserwacji, wyobraźnię, koordynację wzrokowo-ruchową.

Zabawy dla dzieci w wieku 5–8

Robimy razem komiks!

Przed zabawą przygotuj: zeszyt z czystymi kartkami, kolorowe magazyny, gazetki dla dzieci, kredki i flamastry, nożyczki.

Opowiedz dziecku, jak wyglądają komiksy, co opowiadają i w jaki sposób się je tworzy. Zaproponujcie wspólne wykonanie swojego komiksu. Z kolorowych pism lub ulubionych gazetek twojego malucha powycinajcie różne sylwetki, zwierzęta, samochody itp. Zapytajcie dziecko, jaką historię z waszym udziałem chce opowiedzieć. Historia może być prawdziwa lub wymyślona. Komiks wyklejcie w czystym zeszycie.

Flamastrami i kredkami dorysujcie brakujące elementy opowiadania. Rada – nie ingerujcie zbytnio w pomysły dziecka.

Słuchajcie opowieści i wpisujcie dialogi proponowane przez malucha. Starsze dzieci mogą samodzielnie wykonać komiks, a waszym zadaniem będzie odczytanie całej historii.

Zabawa rozwija: wyobraźnię, myślenie abstrakcyjne, umiejętność komunikacji.

Tekst: Dominika Czapkowska

| ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Co do nas mówiono, gdy byliśmy dziećmi:

www.shutterstock.com

Docenić intelekt dziecka

stój prosto • bądź cicho • pospiesz się • nie dotykaj • nie pobrudź się • powtórz, co ci powiedziałem • przywitaj się • chodź tutaj • nie przeszkadzaj • nie biegaj • uważaj, bo upadniesz • mówiłem ci, że upadniesz • to twoja wina • nigdy nie uważasz • nie potrafisz • jesteś za mały • sam to zrobię • pobaw się sam

Co chcieliśmy usłyszeć, gdy byliśmy dziećmi:

kocham cię • jesteś piękna • jesteśmy szczęśliwi, że cię mamy • porozmawiajmy trochę o tobie • znajdziemy trochę czasu tylko dla nas • jak się czujesz? • jesteś wrażliwy • opowiedz mi, co czułeś • lubię cię • co o tym sądzisz? • lubię być z tobą • mam ochotę z tobą porozmawiać • podobasz mi się taki, jaki jesteś • pięknie być razem…

Dwóch pięcioletnich przedszkolaków stoi na boisku, kiedy w górze przelatuje samolot. Jeden chłopiec mówi, że to samolot ponaddźwiękowy. Drugi zaprzecza, twierdząc, że skrzydła nie są wystarczająco cofnięte. Dzwonek przerywa dyskusję i pierwszy z chłopców mówi: „Musimy kończyć i wrócić do nawlekania tych przeklętych koralików”.

Glen Doman

T

woje dziecko jest inteligentne, czy tego chcesz, czy nie. Jedynym problemem może być to, że nikt (łącznie z nim samym) nie zdaje sobie z tego sprawy. Wiedz, że każde dziecko w chwili urodzenia ma znacznie większą potencjalną inteligencję niż Leonardo da Vinci kiedykolwiek wykorzystał.

Pamiętam, jak do Akademii przyszła matka, która powiedziała, że jej syn nie chce trenować czytania w domu. Zaproponowaliśmy, żeby wziął do treningu książkę z Akademii. Chłopiec (ośmiolatek) wybrał „Władcę Pierścieni”. Po tygodniu przeczytał tę książkę. Kiedy trenerka chwaliła chłopca, matka z tyłu dodała: „a lektur szkolnych nie chcesz czytać”. Kiedy zapytaliśmy, jaką lekturę przerabia teraz w szkole, dziecko odpowiedziało: „Czerwony Kapturek”. Jakaż przepaść jest między „Władcą Pierścieni” a „Czerwonym Kapturkiem”. Ale do matki w tym momencie dotarło, że jej dziecko nie chce się uczyć, nie dlatego, że jest krnąbrne czy leniwe, ale dlatego, że jest inteligentne i przewyższa rozwojem poziom oferowany mu przez szkołę. I paradoksalnie, kiedy matka zmieniła swoją postawę i zaczęła wspierać głębszy rozwój intelektualny swojego dziecka, okazało się, że dziecko to zaczęło zupełnie inaczej funkcjonować również w szkole.

Inny przykład. Małe wiejskie przedszkole pozyskało środki z Unii Europejskiej na przeprowadzenie programu „Mały Odkrywca w przedszkolu – zabawa w czytanie” we współpracy z Akademią Nauki w ramach zajęć przedszkolnych. Do przedszkola tego uczęszczał Bartek — zaniedbane dziecko z bezrobotnej rodziny alkoholowej. Nikt w niego nie wierzył. I co się okazało? Bartek w ciągu kilku miesięcy jako jeden z pierwszych nauczył się czytać. Wystarczyło, że trafił na odpowiednio stymulujący program i zaangażowanie nauczycielki, żeby mógł w pełni rozwinąć swój potencjał.

Wiele dzieci straciło szansę na wykształcenie pięknego umysłu, bo nie doceniono ich inteligencji i nie dano szansy. Dlatego w Akademii bardzo dużą wagę przywiązujemy do tego, żeby dzieci poznawały siebie od najlepszej strony. Jak to robić? Jeżeli przychodzi do nas dziecko i mówi: „ja potrafię tylko dobrze grać w piłkę”, to wtedy pytamy się go: „co takiego masz, jaki talent sprawia, że tak dobrze potrafisz grać?”. Przecież żeby dobrze grać w piłkę, trzeba być bardzo inteligentnym, bystrym i spostrzegawczym. Kiedy dzieci zaczynają sobie to uświadamiać i wypisywać, to aż dostają wypieków na twarzy. Wychodzą z zajęć z błyszczącymi oczyma, podekscytowane, zadowolone. Każde dziecko jest inteligentne.

Tekst: Marek Hoffman

Aby dowiedzieć się więcej o naszych programach oraz wspomóc dziecko w naturalnej nauce czytania poprzez zabawę, zapraszamy na DNI OTWARTYCH DRZWI — cykl bezpłatnych lekcji pokazowych we wrześniu 2015.

Zapisy na nowy rok szkolny 2015/2016.

Szczegóły na stronie www.rzeszow.akademianauki.pl 57

| artykuł SPONSOROWANY

Magnez

czego nie mówią w reklamach!

Z dnia na dzień żyjemy w coraz większym pośpiechu i stresie. Dodatkowo większość z nas wypija w ciągu dnia bardzo duże ilości kawy, która powoduje wypłukiwanie magnezu z naszego organizmu. Magnez przeciwdziała nadmiernemu pobudzeniu układu nerwowego i przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia. Magnez to jeden z najczęściej kupowanych przez Polaków minerałów. Trudno się dziwić, że firmy robią wszystko, abyśmy to właśnie ich produkt wybrali w aptece. Jak nie dać się nabrać na sztuczki w reklamie?

C

o roku Polacy kupują kilkanaście milionów opakowań magnezu. Ma to swoje uzasadnienie – ten niezwykle cenny makroelement uczestniczy w większości procesów biochemicznych zachodzących w naszym organizmie.

Pomaga w funkcjonowaniu mięśni i wspiera funkcjonowanie układu nerwowego. Poszczególne preparaty różnią się od siebie, jednak każda z reklam przekonuje nas o wyższości konkretnego produktu. Przyjrzyjmy się więc zabiegom stosowanym przez niektóre firmy.

58

Tlenek to według badań jedna z najgorzej przyswajalnych form, trudno więc się dziwić, że porównanie wypada korzystnie. Zaskakiwać może porównanie z chelatem, ale i tu sytuacja szybko się wyjaśni. Podobnie jak poprzednio, w reklamie nie ma ani słowa, czy jest to chelat Albion, najlepiej przebadany i doskonale przyswajalny rodzaj chelatu. Zwykłe i tanie formy chelatu rzeczywiście są słabą konkurencją.

słaba przyswajalność

Jedną z naturalnie występujących w przyrodzie form magnezu jest węglan magnezu. Jakie cechy posiada on jeszcze oprócz swojej naturalności? Niestety bardzo słabą przyswajalność – badania pokazują, że znacznie gorszą od organicznych form tego minerału. W efekcie, po zażyciu magnezu w takiej formie, nasz organizm istotnej części tego minerału po prostu nie wykorzysta. Nawet jeśli towarzyszyć mu będą dodatkowe substancje, jak choćby potas. Warto więc wziąć opakowanie naszego magnezu do ręki i przeczytać na nim rubrykę „skład”. Niestety nie wszystko co naturalne jest skuteczne.

Wyrób chelatopodobny

Każdy dobry jakościowo produkt musi mieć swoją cenę. Dotyczy to również doskonale przyswajalnej i hipoalergicznej formy magnezu – chelatu Albion. Jednak w gazetkach aptecznych możemy z łatwością znaleźć chelat magnezu nawet

poniżej 10 zł. Doskonała wiadomość? Niestety nie do końca.

Po dokładniejszym oglądnięciu takiego opakowania zobaczymy, że nie ma na nim znaku Albion. Oznacza to, że nie jest to chelat Albion, tylko substancja, której pochodzenie trudno zidentyfikować, nie mówiąc już o badaniach potwierdzających jej efektywność. Zwracajmy więc uwagę na szczegóły.

Cytrynian lepszy, ale od czego?

W ostatnich miesiącach mieliśmy okazję zobaczyć porównanie kolejnej formy magnezu – cytrynianu – do innych form – tlenku i chelatu. Cytrynian wypada świetnie, jednak uważne osoby zwrócą uwagę na formy, do których się go porównuje. Podsumowując powyższe, aktualny stan wiedzy pozwala na pozostawanie w uzasadnionym przekonaniu, że chelaty aminokwasowe (glicyniany) minerałów są rewelacyjnym wyborem dla osób poszukujących jednoznacznie wyrażonej skuteczności suplementacji związków mineralnych, również tych wchodzących w skład kompleksowych produktów mikroskładnikowych.

Komu zaufać?

Wbrew pozorom wybór wysokiej jakości magnezu nie jest trudny. Musimy jednak poświęcić chwilę na przyglądniecie się opakowaniu i znalezienie na jego froncie okrągłego znaczka Albion. Jeśli chcemy zyskać dodatkową pewność, warto kierować się opiniami zewnętrznych instytucji o ugruntowanym zaufaniu. Tu zdecydowanie najlepiej wypada Chela-Mag B6 posiadający pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka.

Pamiętaj!

To dla Ciebie każda sztuka produktu, z każdej partii produkcyjnej wytwarzana jest z najwyższej jakości składników, w farmaceutycznych warunkach i poddawana rygorystycznym badaniom surowców na każdym etapie, od dostawy, przez produkcję, po dopuszczenie do sprzedaży, na najnowocześniejszym sprzęcie laboratoryjnym przez specjalistów, którzy są w stanie ocenić każdy składnik we wszystkich preparatach wytwarzanych w Olimp Laboratories, i nie tylko!

Bibliografia: 1) Walker, AF. i wsp. (2003) Magnes Res. 2003 Sep;16(3):183-91.

2) Gontijo-Amaral, C. i wsp. (2012) Am J Clin Nutr 96, 50-56 3) Gontijo-Amaral, C. i wsp. (2007) Eur J Clin Nutr 61, 54-60 4) Supakatisant, C. i wsp. (2012) Matern Child Nutr 5) Pineda, O. i wsp (2001) Nutrition 17, 381-384 6) Moon, W. (2013) Clin Endosc 46, 219-223 7) Siebrecht, S. (2013) OM & Ernährung 144

59

| KULINARIA

LATO

Kolorowy koc, wiklinowy koszyk i rower. A w perspektywie leniwy obiad w otoczeniu zieleni, słońce i towarzystwo najbliższych. Czas na piknik! Podpowiadamy, jak przyrządzić pyszne i zdrowe przekąski, idealne na ucztę w plenerze.

na piknikowym talerzu

Tarta z burakiem i kozim serem

Składniki (na 12 porcji):

Ciasto: 1 szkl. mąki pełnoziarnistej (120 g) ½ szkl. płatków owsianych (55 g) ⅓ szkl. oliwy z oliwek (50 g) ⅓ szkl. zimnej wody 2 łyżki zmielonego lnu (20 g) 2 łyżeczki tymianku 1 łyżeczka soli czarnuszka Masa: 300 g jogurtu greckiego 1 jajko (50 g) 50 g sera koziego pleśniowego 3 upieczone buraki (490 g) 1 ząbek czosnku (6 g)

60

½ łyżeczki tymianku 1 łyżka orzechów włoskich (15 g) sól, pieprz Dressing: 1 łyżka miodu (25 g) 2 łyżki octu balsamicznego (20 g) 3 łyżki musu z malin* (30 g) *maliny zmiksowane i przetarte przez sitko

Wykonanie: Piekarnik nagrzać do 180°C. Formę do tarty posmarować tłuszczem.

Mąkę przesiać, dodać płatki owsiane, sól, zmielone siemię lniane, przyprawy oraz wodę i oliwę.

Zagnieść ciasto i wyłożyć nim spód i rant formy. Piec ok. 10 minut.

Jogurt wymieszać z czosnkiem, tymiankiem, jajkiem i doprawić solą oraz pieprzem.

Na podpieczonym spodzie ułożyć pokrojone buraki, ser kozi oraz orzechy i zalać masą jogurtową. Piec ok.

40 minut.

Składniki dressingu połączyć ze sobą i dokładnie wymieszać.

Tartę podawać z rukolą i dressingiem malinowo-balsamicznym.

REKLAMA

Przepisy i zdjęcia:

KLAUDIA BIELAK dietetyk ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA.

Chlebek bananowy z twarożkiem straciatella Składniki (na 12 porcji):

Ciasto: 2 dojrzałe banany (200 g) 1 ¼ szkl. mąki owsianej (130 g) 40 g oleju rzepakowego 1 jajko 2 łyżki wiórków kokosowych (20 g) 2 łyżki zmielonego siemienia lnianego (20 g) 1 łyżka soku z cytryny (12 g) I łyżka rodzynek (12 g) 1 łyżka orzechów włoskich (10 g) 1 łyżeczka cynamonu ½ łyżeczki sody oczyszczonej Twarożek: 1 kostka sera twarogowego (300 g) 4–5 łyżek jogurtu naturalnego (90 g) ½ laski wanilii 2–3 łyżki miodu (50 g) 2 kostki gorzkiej czekolady (15 g)

W ofercie ponad 15 000 gotowych projektów domów Mamy dla Ciebie 800 zł na start!*

Wykonanie: Piekarnik nagrzać do 160° C. Małą formę do keksa (30 x 11 cm) posmarować olejem i wysypać wiórkami kokosowymi.

W jednej misce wymieszać suche składniki: przesianą mąkę, wiórki kokosowe, cynamon, sodę, siemię lniane, orzechy i rodzynki. W drugiej misce połączyć ze sobą zgniecione banany, olej, jajko i sok z cytryny. Składniki suche dodać do składników mokrych i wymieszać łyżką. Piec ok. 45 minut (do suchego patyczka).

Twaróg zmiksować z jogurtem, miodem i ziarnami wanilii.

Dodać startą gorzką czekoladę.

Ciasto najlepiej smakuje delikatnie ciepłe, z twarożkiem.

DOBRE DOMY

*Gwarantowany pakiet korzyści przy zamówieniu gotowego projektu domu z oferty firmy DOBRY DOM. Szczegóły na: www.dobry-dom.pl

www.projektydomowonline.pl | www.dobry-dom.pl

| KULINARIA

Pełnoziarniste muffiny z łososiem Składniki (na 6 szt.):

1 szkl. mąki orkiszowej pełnoziarnistej (120 g) 1 płaska łyżeczka proszku do pieczenia 1 jajko (50 g) 50 g masła 100 ml mleka 5 suszonych pomidorów (45 g) 50 g sera feta 100 g upieczonego łososia 1 łyżeczka tymianku pieprz czarny

Batoniki owsiane Składniki (na 8 szt.):

6 łyżek płatków owsianych (50 g) 5 łyżek wiórków kokosowych (45 g) 1 dojrzały banan (130 g) 1 szkl. mleka (230 g) 2 łyżki zmielonego lnu złocistego (20 g) 1 łyżeczka oleju kokosowego (5 g) ½ laski wanilii 70 g gorzkiej czekolady ziarna kakaowca

Wykonanie: Piekarnik nagrzać do 180°C. Formę do muffin wyłożyć papilotkami.

Do jednej miski przesiać mąkę, dodać proszek do pieczenia, tymianek i pieprz. W drugiej misce wymieszać jajko z mlekiem i dodać roztopione, przestudzone masło.

Mokre składniki wlać do suchych i wymieszać łyżką. Dodać pokrojone suszone pomidory, ser feta i kawałki łososia.

Ciasto wyłożyć do papilotek.

Piec w nagrzanym piekarniku ok. 20 minut (do suchego patyczka).

Wykonanie:

Prostokątną formę o wymiarach 23 x 9 cm wyłożyć folią spożywczą.

Płatki owsiane, wiórki kokosowe, przyprawy i pokrojony w plastry banan zalać mlekiem i gotować przez ok. 4–5 minut. Dodać olej kokosowy, zmielone siemię lniane, wymieszać i odstawić do przestygnięcia. Jeszcze ciepłą masę wyłożyć do formy i wyrównać. Po całkowitym ostygnięciu włożyć do lodówki na minimum 1 godzinę (najlepiej na całą noc).

W rondelku z grubym dnem rozpuścić czekoladę.

Stężałą masę pokroić na 8 równych prostokątów i polać czekoladą z każdej strony. Posypać ziarnami kakaowca.

Gotowe batoniki przechowywać w lodówce.

Idealnym dodatkiem będzie chłodna lemoniada.

Wystarczy do zimnej wody wycisnąć cytrynę,

dodać kilka listków mięty i osłodzić smak cukrem.

62

| KULINARIA

1

picnic Już jest - długo wyczekiwane i wytęsknione - lato!

Czas rozpocząć wakacyjne garden party, pikniki w plenerze czy zabawy na świeżym powietrzu.

Zobaczcie, co może się przydać!

TIME 3 5 7

2

4

6

1. Spork Original. Praktyczny w swojej formie – łyżka, widelec i nóż w jednym. Spork przyda się w plecaku, torebce, teczce, na łódce czy w biurze.

8,90 zł, Light My Fire, www.szumgum.com

2. Torba Coolerbag. Torba na piknik ze specjalnym wkładem izolująco-chłodzącym.

139 zł, Reisenthel, www.fabrykaform.pl

3. Fyrkat - przenośny minigrill. Ruszt o średnicy 30 cm pozwoli pomieścić kilka apetycznych kawałków mięsa i warzyw.

199,99 zł, BODUM, www.fide.pl

4. Ekspres ciśnieniowy Coffee Maker. W skład zestawu wchodzi stalowy czajniczek (wyposażony w zawór

bezpieczeństwa i odpowiednie sitko) oraz podstawa umożliwiająca korzystanie ze stałego paliwa, będąca jednocześnie osłoną płomienia.

199,90 zł, ESBIT, www.jedzenieturystyczne.pl

5. Pojemnik Lunch Pot. Składa się z dwóch komór o pojemności 300 i 500 ml, które pozwalają rozdzielić składniki potrawy. Stworzony z myślą o przenoszeniu płynnych i półpłynnych potraw.

77 zł/szt., BLACK+BLUM, www.fabrykaform.pl

6. Koc piknikowy Spokey. Ma bardzo duży rozmiar. Zastosowanie folii aluminiowej jako dolnej warstwy koca zapewnia izolację termiczną i wodoodporność.

63,99 zł, SMYK, www.smyk.com

7. BLANDA MATT. Miska bambusowa o średnicy: 28 cm, wysokości 13 cm. Wykonano z bambusa, odpornego

64

i łatwego do konserwacji naturalnego materiału.

79,99 zł, IKEA, www.ikea.pl

| DZIEJE SIĘ

MUZYCZnIE

Kalendarz najważniejszych wydarzeń Zebrała: Dominika Czapkowska

Kraków LIVE Festival 2015 20-22 sierpnia Kraków

Gwiazdami tegorocznej edycji Kraków Live Festival (wcześniej Coke Live Music Festival) będą Kendrick Lamar i Foals. Poza nimi zagrają m.in. Wild Beasts, Viet Cong, Future Islands, The Maccabees i MØ. Festiwal odbędzie się w dniach 20–22 sierpnia w Krakowie.

Chris Botti na 6 koncertach w Polsce!

25.10 - Azoty Arena - Szczecin / 26.10 - Sala Ziemi - Poznań 27.10 - Hala Stulecia - Wrocław / 29.10 - Hala Globus - Lublin 30.10 - ICE - Kraków / 31.10 - Torwar - Warszawa

Lenny Kravitz w Polsce 8 sierpnia Gdańsk/Sopot, Ergo Arena

Uważany za jednego z najwybitniejszych muzyków rockowych naszych czasów – Lenny Kravitz zagra w Polsce już 8 sierpnia na scenie gdańskiej Ergo Areny. W okresie 1999–2002 dzięki kawałkom „Dig In”, „Again”, „American Woman” i „Fly Away” otrzymał cztery nagrody Grammy. Koncert odbędzie się w ramach drugiej części trasy Strut Tour promującej nowy album muzyka. Najnowsza płyta STRUT to zupełnie nowe brzmienie, ale w starym, sprawdzonym stylu.

66

Chris Botti, zdobywca prestiżowej nagrody Grammy, powraca do Polski już tej jesieni. Amerykański trębacz smoothjazzowy zagra aż sześć koncertów w naszym kraju. Od czasu wydania zachwalanego przez krytyków albumu „When I Fall in Love” w 2014 roku Chris Botti został jednym z najbardziej docenianych amerykańskich instrumentalistów.

Cieszanów Rock Festiwal 20-23 sierpnia Cieszanów

Idealne zakończenie wakacji?

Rockowy festiwal i artyści, którzy zachęcą do zabawy nawet najbardziej wybrednych fanów. Wśród nich znajdą się między innymi Helloween, The Animals & Friends, Coma, Dezerter i Pidżama Porno. Na fanów tych ostatnich czeka nie lada gratka. Formacja Krzysztofa „Grabaża” Grabowskiego zagra na koncercie całą płytę, której wybór pozostawiają publiczności.

Tauron Nowa Muzyka 20-23 sierpnia Katowice

Autechre, The Juan McLean, Ghostpoet, Fatima & The Eglo Live Band, Dopplereffekt, Portico, Vessels oraz Objekt zagrają w ramach X edycji Festiwalu Tauron Nowa Muzyka, który odbędzie się w dniach 20–23 sierpnia 2015 roku na terenie Nowego Muzeum Śląskiego w Katowicach.

Linkin Park

25 sierpnia Rybnik, Stadion Miejski Jeden z najpopularniejszych rockowych zespołów świata wystąpi w Rybniku.

W Polsce będzie promować swój najnowszy album, „najcięższą” płytę w historii zespołu – „The Hunting Party”.

Passenger w Warszawie 13 sierpnia Warszawa, Klub Palladium

Passenger wystąpi po raz pierwszy w Polsce. Muzyk zagra koncert 13 sierpnia 2015 w klubie Palladium w Warszawie. Passenger zachwycił słuchaczy na całym świecie akustycznym, gitarowym przebojem „Let Her Go”. Piosenka trafiła do zestawień najpopularniejszych utworów w większości krajów europejskich, w tym także w Polsce.

REKLAMA

| WARTO WIEDZIEĆ

BESTsellery

Letnie sukienki na słoneczne dni, suplementy diety i przydatne akcesoria, a do tego trwałe produkty, dające cień czy pomagające w utrzymaniu porządku – bestsellerowy miszmasz, z którym warto się zapoznać.

Kwas foliowy 400 µg. Suplement diety w formie tabletek zawierający kwas foliowy w dawce odpowiadającej zaleceniom Zespołu Ekspertów Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie zapobiegania wadom wrodzonym cewy nerwowej u potomstwa. ok. 6 zł, OLIMP LABS, www.olimp-labs.com

Narożnik model B888. Włoski styl i elegancja. Duże siedziska w skórze, piękne szwy oraz wyprofilowane podłokietniki.

Wyjmowany zagłówek to kolejny wymiar komfortu tego gustownego mebla. Dostępny w skórze naturalnej, jak i w tkaninach. Dostępne bryły: 3-, 2-osobowa lub narożnik. od 13 600 zł, Natuzzi Editions, www.boz-design.pl

Sukienka Sofia. Elegancka, a zarazem bardzo wygodna sukienka ciążowa. Kopertowy dekolt pozwoli wykorzystać sukienkę w okresie karmienia piersią, a zakładki na brzuchu ładnie dopasują się do jego zwiększającego się obwodu.

69 zł, LIMONE, www.limone.pl

Pojedynczy laktator elektryczny Lansinoh. Wyposażony w wyświetlacz LED oraz regulację poziomów ssania.

W zestawie butelka ze smoczkiem NaturalWaveTM. Działa zarówno z zasilaczem sieciowym, jak i na baterie. Bez dodatku bisfenolu-A. 330 zł, LANSINOH LABORATORIES, www.lansinoh.pl

Zestaw do pozyskania krwi pępowinowej. Służy do pozyskania podczas porodu krwi pępowinowej bogatej w komórki macierzyste. By zabrać go ze sobą do porodu, w 3. trymestrze ciąży powinnaś podpisać umowę z Polskim Bankiem Komórek Macierzystych.

680 zł, POLSKI BANK KOMÓREK MACIERZYSTYCH www.pbkm.pl

Sukienka Ana. Dzianina, która została wykorzystana do uszycia sukienki, jest wygodna, przewiewna, umożliwia swobodę ruchu oraz nie uciska brzucha.

Dzięki uniwersalnemu krojowi możesz ją nosić również po ciąży.

56 zł, LIMONE, www.limone.pl

Vita-min plus® Mama. Innowacyjna, kompleksowa Smoczek Physio Soft. Aktywny ortodontyczny smoczek do Holland. Głęboko-spacerowy wózek z dużą gondolą. Do wyboru trzy kolory konstrukcji. Wyróżnia go różnorodność uspokajania, który sprzyja funkcjonalnemu rozwojowi mięśni twarzy kompozycja witamin i wysoko przyswajalnych składników mineralnych w postaci chelatów – uzupełniająca i języka oraz kształtowaniu się budowy anatomicznej podniebienia tkanin o nietypowych strukturach. Walorem wózka zapotrzebowanie na mikroskładniki pokarmowe podczas i ust. Dzięki wgłębieniu oraz odgiętemu profilowi smoczka język Holland jest duży zamykany kosz. Produkt Polski zgodny ciąży i w okresie laktacji. może przyjąć naturalną pozycję, co ułatwia jego ruch. z Europejską Normą EN 1888:2012. ok. 19 zł, OLIMP LABS, www.olimp-labs.com 13 zł, CHICCO, www.chiccopolska.pl 1399 zł, bebetto, www.bebetto.eu

68

Wkrótce on otwarcie ziału dd o wego ! trwają Zapisy

Witamy Was

O

drogie Mamusie i drodzy Tatusiowie a także Babcie i Dziadziusiowie!

d kiedy Wasz maluszek pojawił się na świecie, pragniecie zapewnić mu najlepszą ochronę i rozwój. W tym celu dobieracie dla swojego dziecka najlepszy sposób żywienia. My szanujemy Wasz wybór, dlatego dla Was, rodzice, stworzyliśmy możliwość zdrowego żywienia Waszych pociech. Umożliwia to firma dostarczająca nam posiłki.

Rodzice dzieci z nietolerancją pokarmową również mają zapewnione nasze indywidualne podejście w kwestii żywienia.

Posiłki dla naszych Perełek dostarcza firma cateringowa specjalizująca się między innymi w przygotowywaniu posiłków dla żłobków i przedszkoli, w oparciu o normy żywieniowe oraz pod kontrolą Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Rzeszowie.

Tylko zdrowa Perełka wyrośnie na piękną i silną Perłę! Rozwój muzyczny dziecka powinien być traktowany bardzo poważnie przez każdego rodzica i opiekuna. Świat wokół jest pełen muzyki. Dla malucha muzyka to odgłosy przyrody, takie jak śpiewające ptaki, szum drzew i wody,

ale też jadące samochody, dźwięk rozmów, dzwoneczki, odkurzacz...

Ukazując dziecku świat dźwięków, wzbogacamy jego doświadczenia, dzięki czemu łatwiejszy będzie jego rozwój muzyczny.

Dzieci lubią śpiewać, chcą się uczyć piosenek, a każda dziecięca piosenka to uśmiech na buźkach maluchów.

Uśmiechnięte Perełki jaśniej błyszczą.

W trosce o Twoje maleństwo zapewniamy mu komfortowe bezpieczeństwo.

Mała, 15-osobowa grupa sprawi, że Twoja Perełka poczuje się jak w domu, dzięki czemu czas, który spędzi u nas, będzie miły i radosny, a nasze opiekunki poprzez indywidualne podejście do każdej Perełki sprawią, że wszystkie potrzeby dziecka będą natychmiast zaspokojone. Zapraszamy do zapoznania się z naszymi ofertami. Jednak jesteśmy otwarte na Twoje propozycje – jeżeli masz pomysł, jak uprzyjemnić swojej Perełce pobyt w naszym żłobku, zadzwoń i umów się na spotkanie.

Już wkrótce ruszy nowy oddział – trwają na niego zapisy.

Prywatny żłobek „Wesołe PEREŁKI”, ul. Jazowa 2a, Rzeszów, www.wesoleperelki.pl

Jesteśmy już gotowe przyjąć Wasze Perełki do naszego żłobka. Zapisujemy również chętne dzieci na nowy rok szkolny.

REKLAMA

Krem ochronny na słońce do twarzy i ciała dla dzieci i niemowląt KOLASTYNA SPF 50 chroni delikatną skórę dziecka i skutecznie ją nawilża podczas ekspozycji słonecznej. Hipoalergiczna formuła preparatu została stworzona specjalnie w trosce o dzieci i niemowlęta powyżej 6 miesiąca życia. ok. 17 zł/75 ml, Kolastyna, www.kolastyna.pl

Żagiel przeciwsłoneczny COOLFIT®. Pozwala sterować cieniem przez cały sezon letni. Wykonany z wysokiej jakości materiału HDPE, łatwego w czyszczeniu i odpornego na pleśń, zapewnia 90–95% ochrony przed szkodliwym promieniowaniem UV, w wielu kolorach oraz w kształtach trójkątów lub kwadratów.

Dostępny również w wersji wodoodpornej żagiel Dreamsail®. od 251 zł, NESLING, www.nesling.pl

Sensillo Materac 120 x 60 cm Lateks-Pianka-Kokos Aloe Vera. Wysokiej jakości materac do łóżeczek o wymiarach 120 x 60 cm. Lateks zapewnia dobrą elastyczność punktową. Mata kokosowa wzmacnia konstrukcję materaca, a pianka nadaje mu odpowiednią miękkość.

Materiały zgodne z OEKO-TEX Standard 100.

170 zł, Sensillo, www.sensillo.pl

Roboclean. Przeznaczony jest do gruntownego sprzątania całego domu. Jest to kompleksowe urządzenie, które oprócz trzepania i odkurzania filtruje, jonizuje i odświeża powietrze, pomagając utrzymać jednocześnie optymalny poziom nawilżenia.

8490 zł, Roboclean Poland, www.roboclean-poland.pl

Urokliwa komoda Secret Garden. Pojemna i funkcjonalna komoda, której kolorystyka to efektowne połączenie pastelowych barw z nasyconymi akcentami różu i fioletu w formie motyli i kwiatów.

Zastosowano tu delikatne frezowanie frontów co nadaje komodzie oryginalność i wyjątkowość. Wymiary zewnętrzne 80/42/84.

1190 zł, Baggi Design, www.baggidesign.pl

Cuski - przytulanka pachnąca mamą. Wystarczy przyłożyć ją do ciała by ta nosiła zapach mamy.

Wykonane są z najwyższej jakości tkanin. Są mięciutkie i nie mają nadruków, więc nie podrażnią delikatnej skóry noworodka. Dostępne są w sześciu kolorach.

70 zł, CUSKI, www.kikishop.pl

69

THE PERFECT SHADOW

Steruj cieniem Światowy lider w produkcji wysokiej jakości żagli przeciwsłonecznych, wodoodpornych, pergoli oraz rolet rzymskich na tarasy, balkony i do ogrodów.

w w w. n e s l i n g. p l

Zamek Dubiecko dawna siedziba rodu Krasickich.

Odkryj piękno historycznych miejsc.

Przyjęcia rodzinne w salach zamkowych, oranżerii lub zamkowym parku Niedzielne obiady rodzinne w formie bufetów Romantyczne chwile dla dwojga w zacisznych komnatach Wyjątkowy nastrój i znakomita kuchnia Park Krajobrazowy Pogórza Przemyskiego

Zamek Dubiecko ul. Zamkowa 1, 37-750 Dubiecko Beata Kolcz-Grzegorzak tel. 600 326 822 tel. 16 651 10 58, e-mail: recepcja@dubiecko.com

www.zamek.dubiecko.com

| WARTO WIEDZIEĆ Kupony zakupowe oraz polecane miejsca, czyli gdzie warto kupować i bywać, aby nie przepłacać i cieszyć się doskonałą jakością.

KUPONY NA ZAKUPY POLECANE MIEJSCA

Salon Kuchni Nolte ul. Niepodległości 1, Rzeszów ul. Stefana Okrzei 4B, Krosno tel. 500 079 702 www.nolte-rzeszow.pl

DOBRY DOM Sp. z o.o. Sp. Komandytowa ul. Litewska 10, 35-302 Rzeszów e-mail: rzeszow@dobry-dom.pl

bon o wartości

800

* zł

ARTINEX

Firma Handowa „BOZ” SA ul. Geodetów 3, 35-328 Rzeszów tel. 17 85 00 300 www.boz.pl

* szczegóły promocji na stronie internetowej

Rabat 5% na jednorazowe zakupy w drogerii internetowej www.dobrekosmetyki.pl na hasło: Pro Zdrowie. Kupon ważny do 30.09.2015 r.

Rabat nie dotyczy produktów w promocji.

5

% rabatu

5

%

rabatu

Rabat 10% na wózki Bebetto w sklepach: Ben Baby CH Respan, Centrum Niemowlęce Mieszko na hasło: Pro Zdrowie.

Kupon ważny do 30.09.2015 r.

Rabat nie dotyczy produktów w promocji.

10

%

rabatu

Rabat 5% do wykorzystania na cały asortyment oprócz mebli. Kod rabatowy: PROZDROWIE Kupon ważny do 30.07.2015 r. www.sklep.pro-familia.pl

Sklep oferuje produkty dla kobiet w ciąży i po porodzie oraz dla niemowląt

Limone.pl ul. Hoffmanowej 19/6, 35-016 Rzeszów tel. 78 78 00 505, e-mail: sklep@limone.pl www.limone.pl

najnowocześniejszy i najpiękniejszy hotel na podkarpaciu zlokalizowany w samym sercu miasta Rzeszów

Hotel Rzeszów oddaje do Państwa dyspozycji 300 miejsc noclegowych

Największe w regionie Centrum Konferencyjne, mogące pomieścić do 2 500 osób w 23 salach konferencyjnych

Restauracja Oranżeria serwuje wyśmienite dania kuchni lokalnej i międzynarodowej

Al. J.Piłsudskiego 44 , 35-001 Rzeszów, tel.: +48 17 777 1010

www.hotelrzeszow.com.pl

| WAŻNE NUMERY

Szpital Specjalistyczny PRO-FAMILIA ul. Witolda 6b, 35-302 Rzeszów www.pro-familia.pl Infolinia Rejestracja główna Rejestracja Poradni Specjalistycznych Izba przyjęć Stomatologia Apteka PRO-FAMILIA Sklep Medyczny PRO-FAMILIA

17 17 17 17 17 17 17

773 773 773 773 773 773 773

57 10 57 00/01/02 57 21 57 03 57 57/58/59 57 22 58 95

www.lullabeestudio.pl

Oddział Neonatologii z Intensywną Opieką Medyczną Oddział Ginekologiczno-Położniczy Strefa Dziecka - Oddział Pediatryczny, Oddział Chirurgii Dzieci, Oddział Laryngologii Dzieci Oddział Urologiczny Oddział Chirurgiczny Oddział Okulistyczny Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Chirurgia plastyczna i rekonstrukcyjna Pracownia Diagnostyki Obrazowej Poradnie Specjalistyczne Medycyna Estetyczna Stomatologia

WYDAWCA

REDAKTOR NACZELNA Dominika Czapkowska dominika.czapkowska@pro-familia.pl REDAKTOR PROWADZĄCA Joanna Kelman

DOBRY DOM Sp. z o.o. Sp. Komandytowa 35-302 Rzeszów, ul. Litewska 10 tel./fax: (17) 852 52 20 www.prozdrowie.pro-familia.pl

ZESPÓŁ REDAKCYJNY

WSPÓŁPRACA Bożena Kołcz | Klaudia Bielak | Barbara Piekło adw. Marta Bartoń | Dawid Kisiel | Agata Cebulak Jadwiga Krzywdzik | Aleksandra Olearczyk BIURO REKLAMY Krzysztof Babiarz | Dorota Prokopiak Dominika Wiewiórska reklama@dobry-dom.pl | tel. 17 852 52 20 wew. 5

DZIAŁ IT Anna Zimych | Joanna Ludera FOTOGRAFIE

Chcesz otrzymać bezpłatne egzemplarze magazynu?

Skontaktuj się z nami: prozdrowie@dobry-dom.pl tel. 17 852 52 20 wew. 4

Joanna Kielar | www.lullabeestudio.pl Patryk Ogorzałek | Tadeusz Poźniak www.shutterstock.com www.photogenica.pl

Edyta Duda | Joanna Lubiniecka Katarzyna Kotecka

OPRACOWANIE GRAFICZNE

FOTOGRAFIA NA OKŁADCE

prozdrowie@dobry-dom.pl | tel. 17 852 52 20 wew. 4

Michał Węgrzyn | Grzegorz Piwko | Rafał Koziarz

www.shutterstock.com

© Copyright by DOBRY DOM 2015

Opracowanie graficzne i merytoryczne magazynu stanowi własność Wydawcy. Kopiowanie oraz wykorzystywanie w jakikolwiek sposób materiałów bez pisemnej zgody Wydawcy jest zabronione. Wydawca nie odpowiada za treść reklam oraz artykułów sponsorowanych zamieszczonych w katalogu. Ceny prezentowanych produktów są uaktualnione w okresie redagowania pisma (czerwiec 2015).

Przewodnik Pro Zdrowie ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Jest zbiorem wielu przydatnych informacji o medycynie i zdrowym stylu życia, które nie mogą być traktowane jako zalecenia, ale wyłącznie jako pomoc w dbaniu o własny organizm. Zaistniałe problemy czy wątpliwości dotyczące konkretnych przypadków należy bezzwłocznie konsultować ze stosownym specjalistą w danej dziedzinie. DOBRY DOM nie odpowiada za treść reklam, nie ponosi również żadnych konsekwencji prawnych ani odpowiedzialności za następstwa mogące wyniknąć na skutek zastosowania podanych informacji bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.

REKLAMA VOLVO s. 3