Domy energooszczędne i inteligentne 11 by DOBRY DOM

ty m

PE 60 RC z 23 E ł % NA VA T) !

dobrydom technologie i materiały

energooszczędny inteligentny bezpieczny

nr 1(11)2016 ISSN 1733-3377 INDEKS 362433

CZY OKNA ENERGOOSZCZĘDNE RZECZYWIŚCIE SIĘ OPŁACAJĄ? Spraw sobie inteligentny dom Dom energooszczędny Czyli właściwie jaki? JAK DZIAŁA POMPA CIEPŁA?

ny c

zc zę d

PR O en JEK er T go Ó W

DO MÓ h W

PORADY EKSPERTÓW NOWOŚCI Z BRANŻY

REKLAMA

żagle przeciwsłoneczne | żagle wodoodporne rolety rzymskie | rolety pionowe | pergole

SZCZEGÓŁY

STR. 92-94

spis treści

w numerze

dobrydom technologie i materiały

energooszczędny inteligentny bezpieczny

ISSN 1733-3377

CO NOWEGO? 10

■■ Bestsellery

Najlepsze produkty z branży, na które warto zwrócić uwagę.

■■ Newsy z branży

Najnowsze informacje, nowinki, ciekawostki.

■■ Nowości rynkowe

■■ Czy okna energooszczędne rzeczywiście się opłacają?

Czy na pewno warto w nie inwestować?

■■ Nowoczesność wokół domu

Energooszczędne drzwi i bramy oczami specjalistów.

Produkty polecane przez czołowych producentów.

■■ PROJEKT Z OKŁADKI

Dom w aurorach 2

■■ Dom energooszczędny. Czyli właściwie jaki?

Wywiad z architektami wiodących polskich pracowni projektowych.

■■ Polecane projekty

Wyselekcjonowane, najpiękniejsze i najbardziej funkcjonalne projekty domów.

■■ To się podoba

Gotowe projekty czołowych pracowni projektowych, które najczęściej wybierają inwestorzy.

■■ Porady SPECJALISTÓW

Energooszczędność i domowa inteligencja w opiniach specjalistów wiodących firm z branży.

■■ STERUJ CIENIEM!

■■ Jak działa pompa ciepła?

O nowoczesnych, ekologicznych i energooszczędnych źródłach ciepła w domu.

■■ Jak wybrać piec CO do domu jednorodzinnego?

Dobrze zaplanuj i dopasuj piec do indywidualnych potrzeb twojej rodziny.

■■ Okna POŁACIowe a DOMOWA InteligencjA

Zdalne sterowanie i nowoczesne technologie w służbie domownikom.

■■ Spraw sobie inteligentny dom

Zapewnij komfort i bezpieczeństwo swej rodzinie, inwestując w inteligentne rozwiązania już na etapie budowy domu.

REDAKTOR PROWADZĄCA Joanna Kelman | joanna.kelman@grupadobrydom.pl tel. 17 852 52 20 wew. 4

Dominika Wiewiórska | dominika.wiewiorska@grupadobrydom.pl Edyta Kostka | edyta.kostka@grupadobrydom.pl Joanna Lubiniecka | joanna.lubiniecka@grupadobrydom.pl Katarzyna Kotecka | katarzyna.kotecka@grupadobrydom.pl Sabina Lewicka | sabina.lewicka@grupadobrydom.pl redakcja@grupadobrydom.pl, tel. 17 852 52 20 wew. 4 REKLAMA Krzysztof Babiarz | krzysztof.babiarz@grupadobrydom.pl tel. 17 852 52 20 wew. 5 Dorota Prokopiak | dorota.prokopiak@grupadobrydom.pl tel. 17 852 52 20 wew. 6 KOLPORTAŻ Mirosław Trawka | rzeszow@grupadobrydom.pl tel. 17 852 52 20 wew. 2 OPRACOWANIE GRAFICZNE Grzegorz Piwko | grzegorz.piwko@grupadobrydom.pl Michał Węgrzyn | michal.wegrzyn@grupadobrydom.pl

PROJEKTY DOMÓW 96

■■ SPIS 58 projektów gotowych

Nesling już w polsce!

Prezentacje projektów domów energooszczędnych uznanych, krajowych pracowni architektonicznych.

146 ■■ kupuj u najlepszych

Polecani producenci z branży, najlepsze pracownie projektowe z kraju.

DOBRY DOM Sp. z o.o. Sp. Komandytowa 35-302 Rzeszów, ul. Litewska 10 tel. (17) 852 52 20 www.dobry-dom.pl

ZESPÓŁ REDAKCYJNY

INSTALACJE I TECHNOLOGIE PORADNIK INWESTORA

NR 1(11)2016

■■ szary styropian

Sposób na energooszczędną izolację domu

INDEKS 362433

■■ ARCHITEKA Pracownia architektoniczna

104 ■■ ARCHON+ BIURO PROJEKTÓW

Rafał Koziarz | rafal.koziarz@grupadobrydom.pl Marek Koszuta | marek.koszuta@grupadobrydom.pl tel. 17 852 52 20 wew. 8 DZIAŁ IT Anna Zimych | anna.zimych@grupadobrydom.pl tel. 17 852 52 20 wew. 8 WIZUALIZACJA NA OKŁADCE Archon+ „Dom w aurorach 2”, Dobre Domy „Nina”, Architeka „TK 5A”, MTM Styl „Wilga”, MG Projekt „Viking”.

BUDOWA DOMU 44

■■ Energooszczędność od podstaw

Parametry ścian energooszczędnych i najczęstsze błędy przy ich wznoszeniu, których lepiej uniknąć.

■■ Ocieplenie. Ważny element budynku

Jak dobrze wybrać materiał ociepleniowy i co warto wiedzieć na temat izolacji.

110 ■■ DOBRE DOMY flak & Abramowicz 120 ■■ MG PROJEKT

PRENUMERATA prenumerata@dobre-produkty.pl tel. 17 852 52 30, 601 213 376

130 ■■ MTM STYL 142 ■■ arch. inż. r. machnicki 144 ■■ ARCH. INŻ. A. Ostafijczuk

© Copyright by DOBRY DOM 2016 Opracowanie graficzne i merytoryczne magazynu stanowi własność wydawcy. Kopiowanie oraz wykorzystywanie w jakikolwiek sposób materiałów bez pisemnej zgody Wydawcy jest zabronione. Wydawca nie odpowiada za treść reklam oraz artykułów sponsorowanych zamieszczonych w katalogu. Ceny prezentowanych produktów są uaktualnione w okresie redagowania pisma (czerwiec 2016).

EKSPERCI

arch. Maciej Matłowski, Biuro Projektów MTM STYL

arch. Katarzyna Kałaska, Pracownia Architektoniczna Architeka

arch. Monika Lisowska-Łętocha, dyrektor pracowni ARCHON+

Marcin Śniegowski, właściciel pracowni HOMEKONCEPT

Mariusz Dębski, szef programu Buduj z Z500

arch. Katarzyna Herba-Janiak, właściciel pracowni HB STUDIO

arch. Gizela Kalisiewicz, MURATOR

arch. Michał Gąsiorowski, MG PROJEKT

Irena Domska, Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu (PSPS)

mgr inż. Krzysztof Milczarek, dyrektor ds. szkoleń Segment Termoizolacji Balex Metal

inż. Mats Mattsson, prezes zarządu Legalett Polska Sp. z o.o.

Anna Szulżyk-Maciąg, wiceprezes POL-SKONE Sp. z o.o.

mgr inż. Maciej Krawczyk właściciel firmy KLINAR

Maciej Brzozowski, konsultant techniczny Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o.

Robert Janiak, product manager H+H

Jarosław Kwaśniak, product manager Termalica

Wioletta Korowaj, doradca techniczny ISOROC Polska

Anna Gil, kierownik biura doradztwa technicznego ISOVER

Krzysztof Krzemień, dyrektor techniczny ds. produktów TERMO ORGANIKA

Marcin Feliks, doradca techniczny Austrotherm Sp. z o.o.

Tomasz Kwiatkowski, doradca techniczny ROCKWOOL Polska

Michał Komorowski, ekspert ds. systemu budowlanego STEICO

Dariusz Wróbel, Specjalista ds. Szkoleń, FOVEO TECH FFiL Śnieżka SA

Marek Ciechowski, sales&marketing manager Recticel Izolacje

Kamil Kiejna, prezes zarządu Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu (PSPS)

Radosław Sołtyk-Sołtycki, przedstawiciel firmy Assa Abloy

Marcin Strzelec, menedżer produktu Bramy Garażowe WIŚNIOWSKI

Krzysztof Horała, prezes Hörmann Polska sp. z o.o.

Edmund Słupek, senior product manager Bosch Termotechnika Bosch

Sławomir Łyskawka, dyrektor techniczny velux

Tomasz Koziarek, ekspert firmy Somfy

Andrzej Janiszewski, ZCB Owczary

Marcin Gajewski, Kalkulatory Budowlane

Michał Andrzejak, POL-SKONE

Sławomir Gawlik, dyrektor marketingu Grupa FAKRO

Marcin Szostek, menedżer produktu Technologie Inteligentne WIŚNIOWSKI

Waldemar Matuszyński product manager De Dietrich Technika Grzewcza

poradnik inwestora

projekt z okładki dom w aurorach 2

archon+ biuro projektów „dom w AURorach 2”

projekt „DOM W AURORACH 2” TO KWINTESENCJA STYLU, FUNKCJONALNOŚCI I Nowoczesnego Podejścia DO PROJEKTOWANIA. NIE DZIWI WIęC FAKT, ŻE ZNALAZŁ SIĘ NA NASZEJ OKŁADCE JAKO PRZYKŁAD DOMU, W KTÓRYM się MIESZKA dobrze i energooszczędnie.

NOWOCZESNY, EFEKTOWNY i FUNKCJONALNY Nowoczesny projekt domu łączący ekonomikę rozwiązań z atrakcyjnym detalem architektonicznym. Zadaszony taras zapewnia relaks na świeżym powietrzu w każdą pogodę, a duże przeszklenia naturalnie łączą dom z ogrodem. Uwagę zwraca efektownie zaaranżowana strefa wejściowa. Wiatro-

łap, który z powodzeniem mieści szafy ścienne oraz miejsce do siedzenia, poprzez przeszklone drzwi przesuwne wprowadza do obszernego holu, gdzie dominują bardzo efektowne schody (tzw. dywanowe). Strefa ta płynnie przechodzi w reprezentacyjną część dzienną.

poradnik inwestora Z WIDOKIEM Przestronny salon zapewnia wypoczynek przed kominkiem i kinem domowym, a jadalnia zaprojektowana w przeszklonym narożniku zapewnia naturalne światło w czasie posiłków oraz wspaniały widok na ogród.

NIEPODWAŻALNE ATUTY Otwarta kuchnia została doświetlona narożnym oknem, a jej atutem jest praktyczna spiżarnia oraz półwysep kuchenny łączący ją z jadalnią. Wyjście na taras stwarza możliwość zaaranżowania tam przytulnego kącika kawowego. Dodatkowy pokój doskonale sprawdzi się jako gabinet lub pokój gościnny. Z pomieszczenia gospodarczego dostępna jest kotłownia na paliwo stałe z osobnym wyjściem.

Wygodnie Strefa nocna mieści się na poddaszu i obejmuje trzy jasne sypialnie, komfortową łazienkę oraz pralnię z funkcją suszarni. Program uzupełniają dwie garderoby - jedna zaprojektowana jest w sypialni rodziców, a druga łączy pokoje dziecięce. Wizualizacje wnętrz do projektu opracował zespół architektów MONOstudio.

CO NOWEGO?

BESTSELLERY najlepiej sprzedające się produkty z branży budowlanej i instalacyjnej, docenione zarówno przez specjalistów, jaki i inwestorów. Jednym słowem bestsellery, na które z pewnością warto zwrócić uwagę podczas zakupów.

Schiedel Thermo Rondo Plus System kominowy z innowacyjną zintegrowaną wentylacją, który spełnia wszystkie wymogi stawiane nowoczesnym systemom kominowym: szybko wytwarza dobry ciąg, jest odporny na agresywny kondensat i działanie wysokich temperatur. Schiedel Sp. z o.o., www.schiedel.pl

Aplikacja BiSecur firmy Hörmann Niezwykle bezpieczny, wykorzystujący 128 bitowe kodowanie, dwukierunkowy system sterowania radiowego BiSecur dzięki bramce LAN/WLAN pozwala na sterowanie napędami do bram garażowych i wjazdowych, drzwiami zewnętrznymi i innymi urządzeniami za pomocą smartfona lub tabletu. Obsługa i kontrola statusu tych urządzeń możliwa jest teraz z dowolnego miejsca na świecie. Aplikacja ma funkcję„scenariusz” przydatną w często powtarzających się sytuacjach. Hörmann, www.hormann.pl

brama segmentowa PRIME

Roleta rzymska COOLFIT Harmonica 2,0 x 3,0 m

Super-Mata

Przeznaczona do montażu wraz z pergolą Nesling i tworząca z nią eleganckie zadaszenie miejsc wypoczynku w ogrodzie. Bardzo dobry jakościowo materiał HDPE o gramaturze 285 g/m2 zatrzymuje do 90–95% promieniowania UV. Dostępna w 5 kolorach: piaskowym, antracytowym, czarnym, limonkowym i złamanej bieli. W opcji ma gustowny pokrowiec ochronny w kolorze antracytowym. NESLING, www.NESLING.pl

Brama PRIME to połączenie światowej klasy designu i nowoczesnych technologii. Jej skrzydło tworzy panel INNOVO o grubości 60 mm, który zapewnia bezkonkurencyjną izolację cieplną. Dodatkowo, przemyślany system uszczelnień zapobiega stratom ciepła w newralgicznych miejscach. Współczynnik przenikania ciepła bramy wynosi 0,79 W/m2K. od 6500 zł netto, WIŚNIOWSKI, www.wisniowski.pl

Mata z wełny mineralnej z włókien szklanych o podwyższonych właściwościach izolacyjnych - λD= 0,033 W/mK. Super-Mata jest niepalna oraz łatwa w montażu - bez sznurkowania utrzymuje się pomiędzy krokwiami. Paroprzepuszczalność produktu zapewnia odpowiedni mikroklimat pomieszczeń. Jest używana wszędzie tam, gdzie konstrukcja ogranicza możliwość stosowania materiału izolacyjnego o większej grubości. Można nią izolować m.in. dachy, poddasza, stropodachy, konstrukcje szkieletowe. Od ok. 14 zł/m2, ISOVER, www.isover.pl

CO NOWEGO?

BESTSELLERY

Elektryczna roleta zewnętrzna VELUX SML Obsługiwana za pomocą dotykowego panelu sterowania. Gwarantuje całkowite zaciemnienie, ogranicza hałas podczas deszczu i zapewnia dodatkowe bezpieczeństwo domu. Latem redukuje ilość wpadającego ciepła nawet o 97%, zimą poprawia izolacyjność. Zbudowana z wytrzymałego aluminium, sprawdzi się bez względu na pogodę. od 1385 zł, VELUX www.velux.pl

Styropian DALMATYŃCZYK Najlepiej sprzedający się materiał izolacyjny od ponad 15 lat. Sprawdzony na wielu budowach zapewnia odpowiednią ochronę cieplną. Coraz większą popularność zyskują grafitowe płyt styropianowe TERMONIUM PLUS fasada, które cechuje znacznie lepsza izolacyjność już przy mniejszej grubości. DALMATYŃCZYK PLUS fasada od 12 zł/m2 ocieplenia grubości 100 mm, TERMONIUM PLUS fasada 16,8 zł/m2 ocieplenia o grubości 100 mm Termo Organika www.termoorganika.pl

KLINARYT Dedykowany do montażu bardzo ciężkiej stolarki okiennej i drzwiowej np. HS, HST materiał niezwykle twardy (prawie jak beton a niesamowicie ciepły, lambda = 0,033 W/mK). klinar www.klinar.pl

NeOvo EcoNox – kocioł olejowy Klasyczny stojący kocioł ze zintegrowanym olejowym palnikiem nadmuchowym, który zapewnia niską emisję NOx i CO, spełniając najsurowsze wymagania. W zależności od wersji posiada moc 22,4 kW lub 29,8 kW i sprawność przy 30% obciążenia nominalnego (śr. temp. 40°C) do 97,3% oraz etykietę „B” dla efektywności ogrzewania i c.w.u. De Dietrich www.DEdietrich.pl

Okno FTT U8 Thermo Nowatorskie okno przeznaczone dla budownictwa energooszczędnego oraz pasywnego. Współczynnik przenikania ciepła okna wynosi Uw=0,58 W/m2K. Jest to najbardziej energooszczędne okno dachowe dostępne na rynku z pojedynczym pakietem szybowym. Sprzedawane jest w komplecie z kołnierzem uszczelniającym z dodatkową termoizolacją EHV-AT Thermo. Trzykomorowy pakiet szybowy osadzony jest w specjalnie zaprojektowanej ramie skrzydła. Nowatorska konstrukcja okna zapewnia dużą oszczędność energii cieplnej. FAKRO, www.fakro.pl

Jasne, że to będzie dobry projekt.

VELUX. Zawsze trafny wybór.

CO NOWEGO?

newsy z branży

ISO 50001 dla polskich fabryk VELUX Grupa VELUX w Polsce przeszła pozytywnie audyt energetyczny i w lutym br. jako pierwsza wśród wiodących producentów okien w Polsce otrzymała certyfikaty ISO 50001 dla swoich zakładów. Spełniła tym samym wymogi dyrektywy unijnej w sprawie efektywności energetycznej przedsiębiorstw. Polskie fabryki VELUX zlokalizowane w Gnieźnie i Namysłowie przygotowywały się do audytu intensywnie od początku 2015 roku. Wówczas rozwią-

zania związane z systemem zarządzania energią były dostosowywane do wymagań ściśle związanych z ISO 50001. – Wdrożenie systemu zarządzania energią zgodnie z wymogami ISO 50001 to proces długotrwały, który powinien zostać rozłożony na kilka lat. W przypadku fabryki w Gnieźnie już przy okazji wprowadzania na rynek okien Nowej Generacji, czyli od 2013 roku, podjęliśmy szereg działań związanych z poprawą efektywności energetycznej, a wśród nich kluczowa była wymiana parku maszynowego – mówi Jerzy Pęczak, dyrektor fabryki okien VELUX w Gnieźnie. ISO 50001 to czwarty certyfikat, który mają na swoim koncie fabryki VELUX w Polsce. Pozostałe to certyfikat jakości ISO 9001 oraz ISO 14001 zgodności produkcji z zasadami ekologii, jak również OHSAS 18001 z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy – wszystkie są ze sobą zintegrowane. Fabryki posiadają również wdrożone i certyfikowane systemy kontroli pochodzenia produktu – FSC i PEFC. Drewno wykorzystywane do produkcji okien VELUX pochodzi w ogromnej większości (96 proc.) z lasów zarządzanych zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. www.velux.pl

Jubileuszowy Orzeł Polskiej Stolarki dla FAKRO Kongres Stolarki Polskiej to największe wydarzenie w branży budowlanej. 19 - 20 maja br. odbyła się VII edycja Kongresu połączona z Jubileuszem 20- lecia Związku Polskie Okna i Drzwi. Wydarzenie zostało przygotowane przez Radę Programową Kongresu, w której FAKRO reprezentował Janusz Komurkiewicz, członek zarządu i dyrektor Marketingu FAKRO Polska. Kongres jak co roku przyciągnął producentów, deweloperów oraz reprezentantów instytucji branżowych. Podczas wydarzenia podjęto dyskusję na temat perspektywy rozwoju branży budowlanej w Europie w kontekście planowanych w 2021 roku zmian dotyczących energooszczędności oraz przedstawiono metodologię efektywnego kreowania marki. Podczas uroczystej gali przyznano

wiele prestiżowych nagród i wyróżnień. Również FAKRO, światowy wicelider w produkcji okien dachowych i schodów strychowych otrzymało Jubileuszowego Orła Polskiej Stolarki, przyznanego z okazji 20-lecia współpracy FAKRO ze Związkiem POiD. – Ze Związkiem Polskie Okna i Drzwi jesteśmy razem od samego początku, czyli od 1996 roku. Wspólnie wytyczamy nowe kierunki rozwoju branży, stawiając na innowacyjne rozwiązania i promocję polskiej marki. Jubileuszowy Orzeł Polskiej Stolarki dodaje nam skrzydeł – komentuje Adam Muller, dyrektor sprzedaży krajowej. Zwieńczeniem gali był finał drugiej edycji kampanii „DOBRY MONTAŻ” realizowanej przez Związek. Firmy, które wsparły działania z zakresu promocji dobrych praktyk dotyczących montażu stolarki budowlanej otrzymały specjalne certyfikaty. Wśród nich nie zabrakło wieloletniego członka związku, firmy FAKRO. VII Kongres Stolarki Budowlanej zgromadził w Hotelu Warszawianka w Jachrance blisko 400 osób. Został objęty honorowym patronatem Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa. www.fakro.pl

NOWA KOLEKCJA PROJEKTÓW DOMÓW NF40 W OFERCIE Z500 NF40 oznacza, że zapotrzebowanie danego budynku na energię użytkową nie przekracza poziomu 40 kWh/m2 rocznie. Projekty NF40 są również doskonałą bazą do adaptacji pod wymagania dofinansowania NFOŚiGW. Zobacz więcej na: www.z500.pl/domy-nf40

NESLING Polska liderem w sprzedaży żagli przeciwsłonecznych, rolet poziomych i pionowych oraz pergoli ogrodowych w sezonie 2016!

Produkty zacieniające strefę relaksu to obecnie„must have” każdego ogrodu, tarasu czy balkonu. Polacy pokochali żagle przeciwsłoneczne, które od wielu sezonów znane są już w większości krajów europejskich, a także Kanadzie i Peru. Nowatorskie, modne i niezwykle efektowne zadaszenie w postaci rozpostartych żagli, zamieni nawet najmniejszy kawałek zieleni w przestrzeń pięknie zaaranżowaną, na której z ochotą będzie się spędzać czas z rodziną lub przyjaciółmi. Zwykły grill, piknik, czy impreza urodzinowa, dzięki produktom NESLING, zamieni się w prawdziwe szaleństwo

pod żaglami. Wielu klientów, którzy zakupili pergolę NESLING cieszy się teraz poranną kawą na tarasie, umieszczając pod drewnianym zadaszeniem z roletą rzymską poziomą, swój zestaw mebli ogrodowych. Przydomowe place zabaw dla dzieci to strefy bezpieczne właśnie dzięki produktom NESLING, ponieważ chronią one nasze pociechy przed szkodliwym promieniowaniem UV. Polacy docenili także łatwą dostępność produktów, bogatą kolorystykę, wysoką jakość materiałów, a przede wszystkim 5-letnią gwarancję, którą NESLING przyznaje na swoje produkty. www.nesling.pl

Lider Nowych Technologii 2016 Miło nam poinformować, że nasza firma została wyróżniona tytułem Lidera Nowych Technologii w roku 2016 za całokształt prowadzonych działań i wdrażanie wyrobów nowej generacji. Uzyskany przez nas tytuł wyróżnia technologię Legalett i świadczy o osiągnięciu najwyższego poziomu technologicznego w swojej dziedzinie. Uczestnictwo w programie Fundacji Wspierania Rozwoju i Nowych Technologii i uzyskany tytuł świadczy o nowoczesności naszej firmy, oraz o wysokim standardzie oferowanych przez nas produktów. Celem Legalett jest zadowolenie naszych klientów. www.legalett.com.pl

CO NOWEGO?

nowości rynkowe Produkty polecane przez czołowych producentów z branży. Ich zakup to nie tylko gwarancja wysokiej jakości i niezawodności, ale też pewność zastosowania najnowszych technologii.

Brama RenoMatic Light

Zbudowana z dwuściennych ciepłych segmentów gwarantuje wysoką izolacyjność cieplną, dobrą stabilność i cichą pracę bramy. Oferowana w kolorze białym, antracytowym i brązowym oraz w nowym drewnopodobnym wzorze DecoColor – w kolorze Golden Oak i Dark Oak. Stopa ościeżnicy wykonana z tworzywa sztucznego zapewnia jej optymalną i trwałą ochronę. Obsługiwana może być ręcznie lub automatycznie. Dostępna jest bowiem opcjonalnie z uchwytem albo z napędem elektrycznym.

od 1690 zł + VAT, Hörmann www.hormann.pl

Natryskowa piana poliuretanowa IZOPIANOL 03/10 N (klasa FR)

Rewolucyjna metoda izolacji i ocieplania. Izolacyjna piana natryskowa o strukturze otwartokomórkowej to innowacyjny system poliuretanowy klasy PREMIUM mający zastosowanie w izolacji termicznej i akustycznej budynków. Cechy szczególne produktu to niski współczynnik przewodzenia ciepła, podwyższona klasa palności oraz bardzo dobry współczynnik akustyczny. Zastosowanie pianki klasy FR sprawia, że dom staje się cichy, ciepły i przytulny.

Purinova www.izolacje.purinova.com

Nowoczesna termoizolacja

Logano S171

Thermano to płyty termoizolacyjne z rdzeniem z modyfikowanego poliuretanu (poliizocyjanurat - PIR) zapewniającego najniższy współczynnik przewodzenia ciepła (wartość starzeniowa λ = 0,023 (W/mK)) wśród powszechnie stosowanych materiałów w budownictwie do termoizolacji. Płyty Thermano doskonale nadają się do systemowej termoizolacji całego budynku, od posadzki przez ściany, po sam dach.

Specjalistyczne urządzenie do ogrzewania z wykorzystaniem drewna. Zaawansowane procesy zgazowania drewna przy niedoborze tlenu zachodzące wewnątrz komory załadunkowej oraz dopalenie powstałych gazów w komorze paleniskowej powodują, że proces ogrzewania jest niezwykle efektywny. Maksymalne wykorzystanie energii zawartej w paliwie. Dostępne moce: 22, 30, 40, 50 kW.

BALEX METAL www.thermano.eu www.balex.eu

Od 10 355,37 zł, Robert Bosch / Buderus www.buderus.pl

Okno DEF do dachów płaskich

Może być wykonane w dowolnym rozmiarze w zakresie od 60 x 60 – 120 x 220 cm. Okno posiada innowacyjny pakiet szybowy, który charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami energooszczędnymi i nowoczesnym wyglądem. Okno dostępne jest z trzyszybowym pakietem DU6 lub czteroszybowym, pasywnym pakietem DU8. Współczynnik przenikania ciepła dla okna z pakietem DU8 wynosi 0,76 W/m2K, wg. EN 12567-2, co pozwala na stosowanie go w budynkach pasywnych.

FAKRO www.fakro.pl

H+H TEMPO Panel ścienny

Panel ścienny produkowany z betonu komórkowego gęstości 500 kg/m3 przeznaczony do wznoszenia ścian działowych. Zużycie 3,3 szt. bloczków na 1 m² ściany zapewnia najmniejszą pracochłonność ze wszystkich dostępnych materiałów ściennych na rynku, a duże wymiary elementów 600 x 500 mm gwarantują szybki postęp prac murarskich.

H+H Polska www.hplush.pl

sterownik Ri-Co

Ri-Co pozwala sterować bramami i drzwiami marki WIŚNIOWSKI przy użyciu smartfonu. Wystarczy tylko aktywować aplikację Wbox, dostępną w Google Play oraz App Store. Sterownik wykorzystuje sieć wifi i w prosty sposób łączy się z domowym routerem. Nie potrzebujemy żadnych dodatkowych urządzeń, aby uzyskać pełną kontrolę.

237 zł netto, WIŚNIOWSKI www.wisniowski.pl

LVL, drewno klejone warstwowo z fornirów

Produkt o bardzo szerokim zakresie zastosowania, uzupełniający system konstrukcyjny z belek dwuteowych STEICO jako słupki ścienne, belki stropowe, krokwie dachowe, uzupełnienie konstrukcji ściany: jako podwalina, oczep, ramy, nadproże okienne oraz drzwiowe, uzupełnienie konstrukcji dachu: jako płatew, kalenica, murłata, jętki, kleszcze, deska okapowa, deska czołowa, przewiązki itd., produkt pozwala w ekonomiczny sposób na zastąpienie kosztownych hebli (np. podciągów) stalowych.

2800 zł netto/m3, STEICO www.steico.pl

CO NOWEGO?

Swisspor LAMBDA WHITE

Pierwsze na rynku polskim zespolone płyty EPS, posiadające zalety szarego styropianu (niska wartość lambda) i pozbawione jego wad (podatność na odkształcenia z powodu naprężeń wewnętrznych). Dzięki bardzo niskiemu współczynnikowi λd ≤0,031 [W/mK], parametry termoizolacyjne LAMBDA WHITE są do 40% lepsze od popularnych białych styropianów. Polecany przy grubszych termoizolacjach stosowanych w budownictwie energooszczędnym i pasywnym. Styropian grafitowy do izolacji fasad.

Swisspor Polska www.lambda.swisspor.pl

RECTOLIGHT

System stropowy oparty na belkach sprężonych. Pustak betonowy zastąpiono ultralekkim i wytrzymałym szalunkiem traconym. O 50% szybszy i łatwiejszy montaż. System stosowany wraz z sufitami podwieszanymi. Idealne rozwiązanie przeznaczone do ukrycia instalacji w grubości stropu. Rozpiętość do 8 m. Darmowy projekt wraz z wyceną.

RECTOR Polska Sp. z o.o., www.rector.pl

Nowa Generacja okien VELUX GZL

Drewniane okna obrotowe VELUX GZL występują w dwóch wersjach otwierania: z podłużnym uchwytem u góry zintegrowanym z wentylacją lub klamką na dole (typ B). Wyposażone w nową szybę zapewniają jeszcze lepsze parametry izolacyjne. Współczynnik przenikania ciepła dla okna wynosi Uw 1,3 W/(m2K). Na dowolnym etapie można zamontować sterowanie elektryczne.

Od 863 zł, VELUX www.velux.pl

Suprapur KBR 16–42 kW – stojący kocioł kondensacyjny

Marka Junkers poszerza swoją ofertę produktową o stojący kocioł kondensacyjny Suprapur o mocach od 16 do 42 kW. W konstrukcji kotła zastosowano wysokiej jakości komponenty, które sprawdziły się w milionach urządzeń instalowanych w całej Europie, potwierdzając swoją efektywność energetyczną i doskonałe właściwości hydrauliczne. Dzięki temu kocioł gwarantuje niezawodność i bardzo korzystną relację jakości do ceny.

JUNKERS www.junkers.pl

stopa kominowa Schiedel

TYNK SILIKONOWY TO-TSG

TYNK SILIKONOWY GOLD z unikalną formułą DUST CLEAN™, czyli samoczyszczenie fasad. Dzięki zawartości najwyższej jakości żywicy silikonowej na powierzchni tynku powstaje duże napięcie powierzchniowe, odpychające cząsteczki wody. Krople deszczu, spływając po fasadzie, zmywają z niej zanieczyszczenia, takie jak pył, kurz, sadza. Pozwala to na dłuższe zachowanie czystości ścian bez konieczności ich mycia.

od 12 zł/m2, Termo Organika www.termoorganika.pl

PK AQ-12 ENERGO blok

Ułatwia i przyspiesza montaż komina o 1 godzinę, zmniejsza możliwość popełnienia błędów montażowych na budowie, gwarantuje kompletność oraz poprawność w ułożeniu ceramiki, wyróżniają ją estetyczne i kompaktowe drzwiczki rewizyjne zawierające również element kratki przewietrzającej z gotowym otworem odpływu kondensatu, umożliwia lepsze zaplanowanie następnych etapów prac związanych z kolejnymi warstwami podłogi w związku z zastosowaniem dodatkowego cokołu.

Pustaki z grupy ENERGO bloki przeznaczone są do wznoszenia ścian działowych oraz do wydzielania przegród między pomieszczeniami. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych surowców i idealnej homogenicznej strukturze łączą w sobie najbardziej istotne parametry techniczne wymagane dla przegrody pionowej: wytrzymałość na ściskanie: 5 MPa, izolacyjność akustyczna Rw: 47 dB (-1; -3), odporność ogniowa: EI 120, współczynnik λ = 0,49 W/mK. Masa: 16,7 kg. Wymiary (dł. x szer. x wys.): 373 x 120 x 248 mm.

Schiedel Sp. z o.o., www.schiedel.pl

CJ Blok www.cjblok.com.pl

Germania Simetric 30

Nowa odsłona ramek z serii Karo

Modułowość arkuszy Germanii Simetric 30 pozwala na idealne dopasowanie ilości materiału do wymiarów każdego dachu. Blachodachówkę cechuje łatwość montażu i możliwość zakładania z obydwu stron. Germania Simetric jest lekka i sprawdza się w przypadku każdego rodzaju budynku, nie obciąża bowiem nadmiernie jego konstrukcji. 22 wersje kolorystyczne. Rodzaj: blachodachówka Cena: od 38 zł/m2 do 52,50 zł/m2 w HPS (w zależności od powłoki)

Kolorowe dodatki to jedna z najmodniejszych koncepcji w dziedzinie aranżacji wnętrz, dlatego firma Ospel poszerzyła gamę kolorystyczną ramek do serii Karo o 7 intrygujących i ciekawych odcieni kolorystycznych: wenge, tytan strukturalny, satynowy turkus, perłowa czerwień, limonka, lawenda i burgund. Nowe ramki otwierają niezwykle szerokie możliwości aranżacyjne. Z uwagi na ich oryginalną kolorystykę, a także wszechstronność całego osprzętu z tej linii, mogą one znaleźć zastosowanie i cieszyć oko w każdym domowym wnętrzu.

BLACHOTRAPEZ www.blachotrapez.eu

OSPEL www.ospel.pl

CO NOWEGO?

Płyta PIR L-Ments®

Paroprzepuszczalna membrana dachowa, drewniane kontrłaty, wielowarstwowe okładziny z kraft aluminium, izolacja PIR oraz zintegrowane drewniane wzmocnienia to samonośne izolacyjne elementy dachowe łączące w sobie pięć elementów w 1 systemie dachów skośnych. Pianka typu PIR stanowiąca rdzeń elementu dachowego jest niezmiernie stabilna a zamek typu półfelc – zakładka gwarantuje precyzyjne łączenie eliminujące mostki termiczne. Taśma izolacyjna Rectitape umożliwia zabezpieczenie łączeń w sposób gwarantujący paroszczelność.

KLINARYT PO1KT

Elementy mają stanowić solidną i ciepłą podbudowę pod wszelkiego rodzaju progi drzwiowe i okienne. Mogą również pełnić rolę poszerzeń. Specjalnie poszerzona stopa ma za zadanie usztywnic i ustabilizować całość. Zakres wysokości to od 70 mm do 250 mm ze skokiem co 10 mm współczynnik lambda = 0,033 W/mK, wytrzymałość na ściskanie 800 kPa.

KLINAR www.klinar.pl

Renover – izolacja nakrokwiowa

ISOVER www.isover.pl

Kostka brukowa Senso i Senso Grande

Urządzenie można zabudować w puszce elektroinstalacyjnej 60 mm. Sterownik wyposażony został w zaciski sterowania lokalnego oraz centralnego, umożliwia także sterowanie grupowe roletami (przy zastosowaniu separatora wejść). Urządzenie ma opcję nastawy dwóch położeń komfortowych rolety, a także możliwość nastawy maksymalnego czasu ruchu rolety. SRP-04 współpracuje z systemami alarmowymi. Sterowany z przycisków jednobiegunowych oraz dwubiegunowych.

zamel www.zamel.com

RECTICEL IZOLACJE, www.recticelizolacje.pl

Płyty z włókien szklanych. Efektywna termoizolacja poddasza od zewnątrz, zestaw złożony z belek konstrukcyjnych z wełny usztywnionej od góry i dołu deskami, membrany wiatroizolacyjnej Isover Draftex premium, paroizolacji Vario XtraSafe i wkrętów Wkręt-Met. Montaż odbywa się od zewnątrz, umożliwia normalne użytkowanie poddasza – nie jest uciążliwy dla mieszkańców.

Sterownik rolet dopuszkowy, uniwersalny, przewodowy SRP-04 (230 V)

KLINARYT PHS1KT

Wykonywane są pod konkretny przekrój progu HS tak, aby elementy ściśle do siebie pasowały. Dotyczy to wszystkich możliwych konfiguracji i rodzajów progów łącznie z poszerzeniami systemowymi. Wysokość jest dowolna w zakresie od 70 mm do 250 mm ze skokiem co 10 mm współczynnik lambda = 0,033 W/mK, wytrzymałość na ściskanie 800 kPa.

KLINAR www.klinar.pl

Źródło światła LED COB

To najnowsza propozycja dla osób szukających klasycznych i nowoczesnych nawierzchni. Oryginalne, liniowe rozłożenie barw koloru margo doskonale komponuje się z jednolitymi barwami platino i sombra. Senso – kombiforma 20 x 20 cm i 30 x 20 cm; kolory platino i sombra, 46,47 zł/m 2; Senso Grande – kombiforma 40 x 40 i 60 x 40 cm; kolory: margo; 63,96 zł/m2; kolory: platino, sombra; 51,66 zł/m2.

To energooszczędne źródło światła LED przeznaczone do opraw oświetleniowych z gniazdem E27 nawiązujące do wyglądu klasycznej żarówki Edisona. Wysokie właściwości użytkowe: niski pobór mocy, płynny strumień światła o dużej gęstości i szeroki kąt świecenia (360°), idą w parze z niezwykle dekoracyjnym wyglądem.

semmelrock stein +design www.semmelrock.pl

GTV Poland www.gtv.com.pl

Ramka Termoton

Ramka do nakładania równej warstwy zaprawy ciepłochronnej z systemem rozdziału spoiny, niwelującym mostek termiczny. Ma długość około 1 m, szerokość ramki to wymiar odpowiadający grubości ściany (25 cm). W środku ramki, wzdłuż jej osi zainstalowano listwę o szerokości 6 cm. Ogranicza ona zużycie zaprawy oraz powoduje, że wzdłuż środkowej osi muru powstaje luka w zaprawie, która niweluje tym samym mostek termiczny do minimum.

ZCB OWCZARY, www.owczary.pl

Pompa Ciepła ZIRIUS M2 Scr oll

ZIRIUS to kompletny system zapewniający jednocześnie ciepłą wodę użytkową oraz ciepłą wodę na potrzeby systemu grzewczego dla obiektów nowo budowanych, jak i zastępujący istniejący już kocioł grzewczy. ZIRIUS M2 składa się z dwóch osobnych jednostek: pompy ciepła wraz ze sterownikiem oraz zbiornika akumulacyjnego. Ciepło jest pobierane bezpośrednio z ziemi za pomocą miedzianych rur pokrytych tellurem i umieszczonych na głębokości 0,8 m.

od 30 000 zł, LEGALETT www.legalett.com.pl

CO NOWEGO?

Grafitowy styropian hydrofobowy do energooszczędnych fundamentów. Wyróżnia się doskonałymi parametrami termoizolacyjnymi (λd ≤0,031 [W/mK]), stąd jest zalecany do budownictwa pasywnego i energooszczędnego, co potwierdza certyfikat Instytutu Budownictwa Pasywnego. Zastosowanie specjalnego hydrofobowego surowca powoduje, że HYDRO Lambda ma znacznie obniżoną nasiąkliwość (≤ 3,5 [%]). Przeznaczenie: izolacja fundamentów.

Swisspor HYDRO Lambda

Ogólnobudowlana płyta izolacyjna PAROC UNS 34

Niepalna, elastyczna płyta z wełny kamiennej do izolacji termicznej, akustycznej i przeciwogniowej ścian, strychów, podłóg i poddaszy. Ze względu na wysoką gęstość oraz bardzo niski współczynnik przewodzenia ciepła (λD=0,034 W/mK) płyta zapewnia doskonałą izolacyjność cieplną i spełnia podwyższone wymagania stawiane przez nowe Warunki Techniczne.

Teleskopowa drabina przegubowa KRAUSE z serii TeleMatic

Swisspor Polska www.lambda.swisspor.pl

13,05 zł/m2 (grubość 70 mm), Paroc www.paroc.pl

ok. 1000 zł (uzależnione od ilości stopni), KRAUSE www.krause-systems.pl

RotoQ w kolorze białym

Białe okno RotoQ to jeszcze więcej możliwości aranżacji poddasza. Ponadczasowy kolor w połączeniu z szarą klamką pozwoli na aranżację każdego pomieszczenia w wybranym stylu. Doskonałą ochronę zapewnia 4-warstwowa powłoka HighRes®. Okno ma już w standardzie wysoki parametr Uw = 1,2 W/m2K, co w połączeniu z wysokiej jakości wykonaniem, gwarantuje oszczędność oraz satysfakcję na poddaszu.

od 1296 zł netto, Roto Okna Dachowe www.roto.pl

Żagiel przeciwsłoneczny COOLFIT®

Pozwala sterować cieniem przez cały sezon letni. Wykonany z wysokiej jakości materiału HDPE, łatwego w czyszczeniu i odpornego na pleśń, zapewnia 90–95% ochrony przed szkodliwym promieniowaniem UV, w wielu kolorach oraz w kształtach trójkątów lub kwadratów. Dostępny również w wersji wodoodpornej żagiel Dreamsail®.

Od 251 zł, NESLING www.nesling.pl

Drzwi ThermoPlus 700A

Wykonywane na wymiar stalowe drzwi o świetnej izolacyjności cieplnej - UD nawet 0,97 W/(m2K). Zarówno stalowa płyta drzwiowa o grubości 65 mm, jak i aluminiowa ościeżnica 80 mm mają przegrodę termiczną. Obie wypełnione są pianką poliuretanową. Drzwi z niewidoczną od zewnątrz i wewnątrz ramą skrzydła – spełniają nawet najbardziej wyszukane wymagania aranżacyjne. Maksymalna szerokość 1250 mm, maksymalna wysokość 2250 mm.

Od 3990 zł + VAT, Hörmann www.hormann.pl

Drzwi HST 85

Najgłębszy i najcieplejszy system podnoszono-przesuwny dla wyjść tarasowych lub ogrodowych. Daje możliwości wykonania konstrukcji o szerokości do 6200 mm i stosowania pakietów szybowych o grubości do 48 mm. Dzięki niższemu złożeniu skrzydeł z ramą oraz z progiem zapewnia on większą powierzchnię szyb. Drzwi osiągają współczynnik przenikania ciepła na poziomie 0,72 W/m2K (4000 x 2100 mm). Okucia zapewniają swobodny ruch skrzydeł. System dostępny w dwóch wariantach: BASE i PRESTIGE. Kolorystyka profili obejmuje kilkadziesiąt oklein.

KRISPOL www.krispol.pl

Idealne rozwiązanie do prac na nierównym gruncie, jakim są domowe schody czy krawężniki. Uniwersalna konstrukcja pozwala na wykorzystanie jej jako elementu przystawnego, drabiny dwustronnej lub nawet pomostu roboczego. Opatentowany system przegubów z lekko pracującym systemem ryglowania zapewnia komfortową obsługę i najwyższe bezpieczeństwo.

Panele dachowe Regle

Swym kształtem przypominają gont drewniany i są przeznaczone głównie do budynków drewnianych oraz domów o architekturze w stylu zakopiańskim. Pokrycie Regle w postaci jednomodułowych paneli produkowane jest w dwóch powłokach: poliuretan połysk Purlak (5 kolorów) oraz poliuretan matowy Purmat (6 kolorów). Jest to jedyne pokrycie z blachy powlekanej o takim kształcie produkowane na polskim rynku. Niski profil i szeroka powierzchnia krycia – aż 1205 mm szerokości efektywnej. Szybki i nieskomplikowany montaż za pomocą powlekanych gwoździ.

od 21,79 zł/panel, Blachy Pruszyński www.pruszynski.com.pl

Pergola NESLING®

NESLING posiada 3 modele pergoli: Pergola wolnostojąca, Pergola przyścienna 1 i Pergola przyścienna 2. Każdy model pergoli występuje w kilku standardowych rozmiarach oraz 7 kolorach. Pergola jest wyposażona w drewniane zastrzały narożne, które zapewniają trwałość konstrukcji. Na konstrukcji montuje się roletę rzymską poziomą COOLFIT®, występującą w 5 kolorach.

Od 730,62 zł, NESLING www.nesling.pl

PORADNIK INWESTORA

Dom energooszczędny Czyli właściwie jaki?

MTM STYL „DECYMA 5”

planujesz budowę domu. Najlepiej energooszczędnego, bo tyle się teraz mówi o domach tego typu, bo modna jest troska o środowisko, bo zależy ci na możliwie niewielkich kosztach życia i użytkowania budynku. Czym jednak naprawdę są budynki energooszczędne? jakie są ich charakterystyczne parametry? Jak wybrać najlepszy projekt? Technologie i Materiały: Czym się kierować przy wyborze projektu domu energooszczędnego? arch. Maciej Matłowski, Biuro Projektów MTM STYL: arch. Maciej Matłowski, Biuro Projektów MTM STYL www.domywstylu.pl

Wybierając projekt domu energooszczędnego, warto zwrócić uwagę na kilka kwestii, które mają szczególne znaczenie. Bryła domu energooszczędnego powinna być jak najbardziej zwarta. Nie powinna posiadać wybujałych kształtów, wykuszy, lukarn czy skomplikowanych dachów. Obrys domu powinien być regularny, najlepiej w kształcie kwadratu lub prostokąta. Projekt domu energooszczędnego powinien mieć zoptymalizowaną powierzchnię przeszkleń w stosunku do kubatury budynku. Okna powinny być trzyszybowe, o jak najniższym współczynniku przenikania ciepła. Należy pamiętać, o odpowiednim usytuowaniu domu na działce w stosunku

do stron świata. Przeszklenia powinny znajdować się od strony południowej, aby maksymalnie wykorzystać promienie słoneczne nie tylko latem, lecz także zimą. Ściany w projekcie energooszczędnym powinny być wykonane z materiału o wysokiej izolacyjności termicznej, a grubość warstwy izolacji ścian zewnętrznych powinna wynosić co najmniej 20 cm. Niezbędnym uzupełnieniem domu energooszczędnego są nowoczesne instalacje pozwalające na pozyskiwanie i efektywne gospodarowanie energią w budynku: instalacje solarne, fotowoltaiczne, pompa ciepła itp. Dobierając instalacje, należy jednak wziąć pod uwagę bilans zysków z oszczędności w stosunku do wydatków poniesionych na realizację. To, co w tej chwili może wydać się słusznym rozwiązaniem, w przyszłości może okazać się przestarzałą nieefektywną technologią.

PORADNIK INWESTORA Zespół Projektowy Archon+ „dom w idaredach (a)”

TiM: Jak najlepiej usytuować na działce dom energooszczędny? arch. Katarzyna Kałaska, Pracownia Architektoniczna Architeka:

arch. Katarzyna Kałaska, Pracownia Architektoniczna Architeka www.budujdom.pl

dzić drzewa liściaste, które latem zacienią, a zimą wpuszczą nam do domu słońce. Decydując się na budowę domu energooszczędnego, musi- Jeżeli nasza działka leży na terenie pagórkowatym, należałoby my pamiętać, iż sam projekt to nie wszystko. Szczególnie jeśli raczej na posadowienie domu wybierać wzniesienie, zarówno samodzielnie wybieramy projekt gotowy, należy wnikliwie ze względu na operowanie słońca, jak i ze względów hydrolozastanowić się, czy przyjęte założenia projektowe na pewno gicznych. Dom na wzniesieniu będzie bardziej podatny na dziapasują do naszej sytuacji. łanie wychładzających zimnych wiatrów, tak więc warto wówPrzede wszystkim dom musimy ustawić względem stron czas pomyśleć o jakiejś przesłonie, która uchroni nas przed tym świata. Najlepiej, żeby największe przeszklenia znajdowały się działaniem. Tu pomocne będą odpowiednio zaprojektowane od strony południowej, tak by zimą były jak największe zyski nasadzenia krzewów. cieplne od słońca. Ponieważ latem pomieszczenia te będą się Wybierając najlepsze miejsce i orientację domu na działce, najnadmiernie nagrzewać, dobrze jest przed taką elewacją posa- lepiej skonsultować to architektem.

DOBRE DOMY „NELA”

PORADNIK INWESTORA TiM: A jak wygląda sprawa kosztów? Czy budowa domu energooszczędnego wiąże się z większymi wydatkami niż wzniesienie „zwykłego” domu? arch. Monika Lisowska-Łętocha, dyrektor Pracowni Projektowej ARCHON+: arch. Monika Lisowska-Łętocha, dyrektor pracowni ARCHON+ www.archon.pl

Marcin Śniegowski, właściciel Pracowni, HOMEKONCEPT www.homekoncept.com.pl

Budowa domu energooszczędnego wymaga zastosowania konkretnych rozwiązań technicznych, których podstawowym celem jest zmniejszenie strat ciepła. Na energooszczędność naszych domów ma wpływ grubość, szczelność i jakość izolacji termicznej, parametry stolarki, standard urządzeń instalacyjnych, zastosowanie wentylacji mechanicznej, instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii oraz jakość wykonania domu. Każdy z tych elementów jest ważny, aby osiągnąć odpowiedni poziom energetyczny i w każdym z nich mamy do wyboru różne standardy jakościowe. Szczególną uwagę należy zwrócić na jakość i grubość izolacji termicznej przegród zewnętrznych. Zwiększenie grubości materiałów termoizolacyjnych nie wpływa znacząco na koszt budowy domu, a znacznie na komfort termiczny w domu (zarówno w lecie, jak i zimie). Pamiętajmy, że materiały termoizolacyjne charakteryzują się różnymi parametrami – można więc kupić „lepszy” lub„gorszy” styropian. Wybierajmy stolarkę o wysokich parametrach – analizujmy współczynnik dla całego okna – szyba + rama – nie sugerujmy się współczynnikiem samej szyby. Szacujemy, że zwiększenie nakładów o 5% wartości inwestycji w przypadku zastosowania rozwiązań energooszczędnych pozwoli zaoszczędzić 33% kosztów ogrzewania. Natomiast zastosowanie dodatkowych rozwiązań, w tym wentylacji mechanicznej pociąga za sobą nakłady równe 7,8% wartości inwestycji, natomiast pozwala zaoszczędzić 72% kosztów ogrzewania. Ważne, by znaleźć kompromis pomiędzy kosztami budowy a kosztami przyszłej eksploatacji domu i odpowiednio dobrać standard energetyczny domu.

TiM: Na czym w takim razie inwestor może zaoszczędzić, budując dom energooszczędny? Jakie instalacje w takim domu są niezbędne, a z jakich można zrezygnować lub zaplanować je na późniejszy czas? Marcin Śniegowski, właściciel Pracowni HomeKONCEPT: Planując budowę domu energooszczędnego, trzeba wziąć pod uwagę dwa aspekty. Po pierwsze musimy zadbać o to, aby dom tracił jak najmniej energii. Dom docieplony grubszą warstwą materiałów izolacyjnych (lub o lepszych parametrach energooszczędnych) w połączeniu z energooszczędną stolarką okienną i drzwiową będzie zdecydowanie tańszy w eksploatacji niż ten, który jest gorzej docieplony. Do budowy domu energooszczędnego nie trzeba wybierać drogich materiałów budowlanych oferowanych przez

Zespół Projektowy Archon+ „dom w MALINóWKach (G)”

MG PROJEKT „TYTAN 4”

zagranicznych producentów, w zupełności wystarczą krajowi dostawcy, których produkty zachowują bardzo dobre parametry techniczne – przy zdecydowanie niższych cenach. Niestety nawet przy bardzo dobrej izolacji budynek traci dużo energii przez wentylację grawitacyjną. Dlatego warto wziąć pod uwagę montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacją), która w znaczący sposób wpłynie na zmniejszenie kosztów ogrzewania budynku. Inwestując w wentylację mechaniczną, zaoszczędzimy na kosztach budowy kominów wentylacyjnych, które nie będą już wtedy potrzebne. Druga kwestia związana z budową domu energooszczędnego dotyczy jego ogrzewania. Można wybrać tańsze rozwiązania przystosowane do paliw nieodnawialnych (ekogroszek, gaz) lub zainwestować w droższe systemy wykorzystujące darmową energię pochodzącą ze słońca, ziemi, wody i powietrza, takie jak: pompa ciepła do ogrzewania domu, gruntowy wymiennik ciepła oraz solary do przygotowywania ciepłej wody użytkowej czy też panele fotowoltaiczne. Chociaż w ostatnim czasie ceny instalacji solarnych stają się coraz bardziej przystępne, to ceny pomp ciepła czy też fotowoltaiki utrzymują się na wysokim poziomie, co sprawia, że są wybierane przez niewielkie grono inwestorów.

PORADNIK INWESTORA TiM: A co mogą zrobić właściciele projektów, które na z 15 cm do 20 cm przy użyciu styropianu bądź wełny). Zalecam ograniczenie są zaliczane do energooszczędnych? Czy możli- nie utraty ciepła poprzez likwidację mostków termicznych oraz wszystkich wa jest zmiana takiego projektu, by zbudować dom „dziur”, którymi ucieka ciepło – mam tu na myśli tradycyjne kominy i wentylację. odpowiadający współczesnym normom budynków W zamian za to możemy zastosować rekuperatory, które są doskonałą alternaenergooszczędnych? tywą dla wentylacji grawitacyjnej. Dobrą inwestycją będzie właściwie dobrana stolarka okienna – o polepszonych właściwościach termoizolacyjnych i przede Mariusz Dębski, szef programu Buduj z Z500: Mariusz Dębski, szef programu Buduj z Z500 www.z500.pl

Pamiętajmy, że każdy projekt można przekształcać i adaptować tak, by spełniał standardy domu energooszczędnego. Wymaga to dodatkowej pracy, ale jest możliwe do wykonania. Trzeba oczywiście posiadać stosowną wiedzę i doświadczenie. Jest kilka elementów, na które należy zwrócić szczególną uwagę: ważne jest zastosowanie większej termoizolacji dachu, ścian i fundamentów (np. zmia-

wszystkim właściwie zamontowana. Warto stosować wydajniejsze, bardziej efektywne (czyli tańsze od standardowego gazu) źródła ogrzewania. Odpowiedni kocioł z podajnikiem lub pompa ciepła to już sprawdzone i polecane rozwiązania. Istotne jest też, by na etapie projektu uwzględnić możliwość wykorzystania naturalnego nasłonecznienia – duże przeszklenia od strony południowej dodatkowo docieplą dom. Warto jednocześnie pamiętać o montażu żaluzji czy odpowiednich rolet, aby w okresie letnim dawały cień i chroniły pomieszczenia przed przegrzewaniem.

Zespół Projektowy Archon+ „dom w galach (g)”

TiM: Czy garaż ma jakiś wpływ na energooszczędność budynku? arch. Katarzyna Herba-Janiak, HB Studio Pracownia Projektowa: arch. Katarzyna Herba-Janiak, właściciel Pracowni HB STUDIO www.hbstudio.pl

Aby dom był energooszczędny, należy go zaprojektować według pewnych zasad, dzięki którym nasz budynek będzie zużywał mniej energii do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody. Aby tego dokonać, należy kierować się zasadą projektowania budynku o prostej konstrukcji. Należy zapewnić jak najlepszą termoizolacyjność ścian, stropu, podłogi na gruncie, fundamentów oraz dachu. Dzięki zaprojektowaniu prostej bryły budynku bez lukarn czy wykuszy unikniemy elementów zwiększających powierzchnie przegród zewnętrznych oraz występowanie mostków termicznych. I tu powstaje pytanie: czy garaż również ma wpływ na energooszczędność budynku. Oczywiście tak, ale ciężko w dzisiejszych czasach wybudować dom bez garażu. Nie oznacza to jednak konieczności rezygnacji z gara-

żu. Najlepszym rozwiązaniem będzie garaż wbudowany w bryłę budynku. Należy pamiętać, aby garaż był dobrze oddzielony od reszty domu przedsionkiem lub też klatką schodową, gdyż temperatura w garażu jest znacznie niższa niż w pomieszczeniach mieszkalnych. Dzięki temu unikniemy strat ciepła, jak i swobodnie przedostaniemy się do części mieszkalnej. Należy zwrócić szczególną uwagę na dokładne ocieplenie garażu, uwzględniając strop oraz ściany wewnętrzne pomiędzy domem a garażem. Istotny jest również wybór odpowiednio ciepłej bramy garażowej, stolarki okiennej i drzwiowej. Dzięki zastosowaniu takich rozwiązań, zostaną zminimalizowane straty ciepła, a nasz dom będzie energooszczędny.

W przypadku budynków energooszczędnych szczególną uwagę należy zwrócić na jakość i grubość izolacji termicznej przegród zewnętrznych.

PORADNIK INWESTORA TiM: A jak na energooszczędność budynku wpływają balkony? arch. Gizela Kalisiewicz, MURATOR

arch. Gizela Kalisiewicz, MURATOR PROJEKTY www.projekty.muratordom.pl

W domach energooszczędnych dąży się do likwidacji lub maksymalnego ograniczenia mostków termicznych. W przypadku tradycyjnie wykonywanego balkonu w postaci płyty żelbetowej tworzy się mostek liniowy. Z uwagi na polepszenie parametrów cieplnych budynków coraz częściej rezygnuje się z balkonów na rzecz stolarki typu porte-fenetre, tj. zastosowania drzwi balkonowych zabezpieczonych od strony zewnętrznej barierką.

Jednak balkony stanowią niewątpliwą ozdobę budynku i wielu inwestorów nie wyobraża sobie domu bez nich. W takim przypadku mamy do dyspozycji kilka możliwości. Wykorzystując żelbetową płytę balkonową, należy ją ze wszystkich stron obłożyć izolacją termiczną. Grubsza warstwa będzie lepiej izolować, lecz wiąże się ze znacznym pogrubieniem tego elementu budynku. W dużym stopniu straty ciepła są eliminowane poprzez użycie termoizolacyjnych łączników balkonowych. Łączniki te montowane są między płytą stropową i balkonową. Pozwalają na zastosowanie między nimi warstwy izolacji termicznej. Najkorzystniejszym rozwiązaniem jest dostawienie balkonu opartego na słupach, jako oddzielnej niezależnej konstrukcji. Ten sposób pozwala na zachowanie ciągłości izolacji termicznej. Samonośne konstrukcje balkonów często wykonuje się z drewna.

Z uwagi na polepszenie parametrów cieplnych budynków coraz częściej rezygnuje się z balkonów na rzecz stolarki typu porte-fenetre.

MG PROJEKT „SPOKOJNY ZAKĄTEK”

TiM: Co jednak mają począć właściciele już wybudowanych domów, których nie można zaliczyć do energooszczędnych? Czy taki budynek można zaadaptować na energooszczędny? arch. Michał Gąsiorowski, MG PROJEKT arch. Michał Gąsiorowski, MG PROJEKT www.mgprojekt.com.pl

W większości sytuacji jest możliwość zaadaptowania istniejącego domu na energooszczędny. Aby sprawdzić parametry cieplne budynku, wykonuje się tzw. audyt energetyczny. To pozwala na określenie prac i związanych z nimi optymalnych kosztów, jakie należy wykonać, aby uzyskać wysokie wartości energooszczędności. Najczęściej przeprowadza się termoizolację zewnętrzną, ale bywa tak, iż alternatywnie trzeba wykonać dodatkowe docieplenia od wewnątrz budynku. Przy termoizolacji wewnętrznej warto zastosować materiały, które charakteryzują się wysoką paroprzepuszczalnością i są ciepłochronne, o porowatej strukturze. Innym wariantem może być zastosowanie płyt GK na ruszcie, a jako wypełnienia twardej wełny mineralnej o podwyższonych parametrach cieplnych. Często wystarczy zamontować,

dobrane w odpowiedniej grubości płyty z korka naturalnego. Również cegła od wewnątrz będzie stanowić dodatkową zaporę przy stratach ciepła, a wnętrze nabierze charakteru. Innym rozwiązaniem na już istniejących elewacjach, jest dodanie okładzin z drewna, paneli drewnopodobnych, elewacyjnych płyt warstwowych lub dodatkowych płyt styropianowych. Po wykonaniu audytu likwiduje się w domu miejsca i fragmenty przy konstrukcji, gdzie wytworzyły się mostki termiczne, a w większości przypadków wymienia się stolarkę okienną i drzwiową. Zamiennie montuje się rolety zewnętrzne bądź okiennice drewniane, które także znacząco ograniczają straty ciepła. Na dachach czy stropach dodaje się dodatkowe warstwy ociepleniowe. Mostki termiczne uzupełnia się wełną, styropianem lub piankami poliuretanowymi. Celowe jest również zamontowanie wentylacji mechanicznej w domu, wraz z systemem rekuperacji z odzyskiem ciepła, zamiast tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej. Można też wprowadzić dodatkowe źródło ciepła, np. w postaci instalacji paneli solarnych, ogrzewania podłogowego czy pompy ciepła. Dodatkowym źródłem ciepła może być również kominek z płaszczem wodnym lub z rozprowadzeniem ciepłego powietrza po przez zintegrowany system DGP. Warto też rozważyć wymianę pieca na nowoczesny kocioł na paliwo stałe, na ekogroszek czy biomasę, pellet, zrębki drzewne itp. lub gazowy piec kondensacyjny z zamkniętą komorą spalania albo bardzo wydajne piece retortowe czy zgazowujące.

PORADNIK INWESTORA Rodzinna parterówka w standardzie NF40

polecane projekty Wyselekcjonowane, zdaniem architektów najlepsze, najpiękniejsze i najbardziej funkcjonalne projekty domów. Jeśli takiego budynku szukasz, koniecznie zapoznaj się z poniższym zestawieniem polecanych projektów. być może wśród nich jest twój wymarzony.

Nazwa: Z281 NF40, autor: Zespół Z500 Powierzchnia użytkowa: 145 + 40 m2 Z281 to projekt funkcjonalnego domu parterowego. Dom został podzielony na dwie strefy. Po lewej stronie zaprojektowano część dzienną z przestronnym salonem, który połączony jest z kuchnią i jadalnią, spiżarką, wc oraz sienią. Od frontu zlokalizowano dwustanowiskowy garaż z pomieszczeniem gospodarczym. Strefa prywatna znajduje się w prawej części budynku. Umieszczono tu korytarz, który jest łącznikiem pomiędzy trzema dużymi sypialniami i łazienką. Projekt Z281 to wspaniała propozycja domu na lata. Z500 www.z500.pl

łączy nowoczesność z tradycją

TANI W BUDOWIE

Nazwa: AMARYLIS 2, autor: arch. Tomasz Sobieszuk Powierzchnia użytkowa: 148,05 m2 + garaż 32,03 m2 Amarylis 2 z dekoracyjną elewacją i portfenetrami łączy nowoczesność z tradycją. Klasyczna bryła, przykryta dwuspadowym dachem kryje w sobie wyjątkowo funkcjonalne i nowoczesne wnętrze. Idealnie sprawdzi się na wąskiej działce i niemal w każdym kraj -obrazie. Otwarty układ parteru daje poczucie przestrzeni, którą potęgują rozległe przeszklenia. Znajduje się tu przestrzeń gospodarcza z garderobą, garażem i kotłownią oraz przestrzeń użytkowa z salonem, jadalnią, kuchnią i łazienką. Na poddaszu zaprojektowano cztery sypialnie, dwie łazienki, pralnię oraz garderobę.

Nazwa: Dom w zielistkach 3 (G), autor: Zespół Projektowy Archon+ Powierzchnia użytkowa: 110,36 m2 + garaż: 23,59 m2 + kotłownia: 7,99 m2 Projekt efektownego domu, ekonomicznego w budowie i eksploatacji, który w szczególności przeznaczony jest na działki z wjazdem od południa. Prostą bryłę, nowocześnie wykończoną wyróżniają drewniane okładziny i szklane balustrady. Strefa dzienna na parterze to przestronny salon z panoramicznym przeszkleniem tarasowym oraz otwarta kuchnia z miejscem na stół rodzinny. Dodatkowy pokój zlokalizowany przy wejściu sprawdzi się jako pokój gościnny, w jego pobliżu znajduje się łazienka. Ze spiżarni dostępna jest kotłownia na paliwo stałe oraz garaż. W strefie nocnej zaprojektowano trzy sypialnie oraz komfortową łazienkę. Pokój rodziców posiada własną garderobę.

BIURO PROJEKTÓW MTM STYL www.domywstylu.pl

2320 zł, Biuro projektów ARCHON www.archon.pl

PORADNIK INWESTORA Energooszczędny i prosty

NIEWIElki, ale funkcjonalny

Nazwa: Dom z widokiem 5, autor: Michał Gąsiorowski Powierzchnia użytkowa: 146,25 m2 Atrakcyjna i nowoczesna willa dla inwestorów z małą działką . Przy umiarkowanych kosztach budowy „Dom z widokiem 5” zawiera większość elementów i detali architektonicznych pierwotnego projektu. Ozdobiony jest ciekawymi detalami, kamiennymi okładzinami ścian i dużymi przeszkleniami otwierającymi wnętrze na ogród, a jednocześnie ma bardzo wygodne i funkcjonalne wnętrze. Elewacja ogrodowa to przede wszystkim piękne narożne okna salonu i sypialni rodziców powyżej oraz praktyczne zadaszenie nad częścią tarasu.

Nazwa: TK5A, autor: arch. Tomasz Kałaska Powierzchnia użytkowa: 125,35 m2 Niewielki, ale niezwykle funkcjonalny dom parterowy. Pomimo małych gabarytów doskonale sprawdzi się w użytkowaniu przez czteroosobową rodzinę. Dom ma trzy sypialnie, dwie łazienki, salon z jadalnią oraz kuchnię, a także gabinet lub pokój dla gości. Nie zabrakło tu również garażu, pomieszczeń gospodarczych oraz dużej i wygodnej garderoby. W naszej ofercie jest także wersja w odbiciu lustrzanym oraz wersja TK5 z inną aranżacją pomieszczeń. Na naszej stronie dostępny jest darmowy kosztorys do tego projektu.

3700 zł, MG Projekt, www.mgprojekt.com.pl

2390 zł, ARCHITEKA www.budujdom.pl reklama

LAT

FUNDACJI

PORADNIK INWESTORA

Atrakcyjny z poddaszem

PROSTY, A EFEKTOWNY

Nazwa: Milena autor: Tomasz Flak Powierzchnia użytkowa: 122,9 m² Dom z poddaszem dla 4–5-osobowej rodziny, w którym zaprojektowano 3 pokoje, łazienkę, strych, który można zaadaptować na dodatkowy pokój. Na parterze znajdują się pokój dzienny połączony z jadalnią, kuchnia, łazienka, pokój gościnny/gabinet oraz duże pomieszczenie gospodarcze dostępne z garażu jednostanowiskowego. Ściany zewnętrzne warstwowe z bloczków wapienno-piaskowych, na fundamentach betonowych. Ściany wewnętrzne z bloczków wapienno-piaskowych, na poddaszu g-k. Strop gęstożebrowy z elementami żelbetowymi.

Nazwa: Dom w malinówkach (G), autor: Zespół Projektowy Archon Powierzchnia użytkowa: 119,02 m2 + garaż 21,33 m2 + kotłownia: 7,74 m2 Interesujący projekt domu, z kolekcji domów tanich w budowie, o prostej bryle i efektownym wykończeniu elewacji. Otwarta na częściowo zadaszony taras strefa dzienna to salon z jadalnią oraz kuchnia ze spiżarnią. Dodatkowy pokój, obok którego znajduje się łazienka, spełni funkcję pokoju dla gości. Wygodna garderoba łączy wiatrołap z garażem. Dwubiegowe schody prowadzą na poddasze do strefy nocnej domu. Zaprojektowano tu trzy dobrze doświetlone pokoje, pralnię z funkcją suszarni i komfortową łazienkę. Nad garażem znajduje się taras, dostępny z sypialni rodziców oraz z łazienki.

2625 zł, dobre domy www.dobredomy.pl

2320 zł, Biuro projektów ARCHON www.archon.pl

Przemyślany i funkcjonalny

Designerska rezydencja

Nazwa: Tuliusz autor: Marcin Abramowicz Powierzchnia użytkowa: 122,70 m2 Atrakcyjny projekt domu przewidziano dla 4–6-osobowej rodziny, ceniącej sobie tradycyjny styl. Dom mimo swojej stosunkowo niewielkiej powierzchni 123 m2, jest przemyślany i funkcjonalny. Wejście do domu znajduje się w podcieniu, osłaniającym od wiatru i deszczu. W wiatrołapie przewidziano miejsce na szafę, a dodatkowo tuż obok zaprojektowano pom. gospodarcze, przez które przechodzi się do jednostanowiskowego garażu, a dalej do kotłowni. Kotłownia ma wyjście na ogród. Z każdego pomieszczenia jest wyjście na balkon.

Nazwa: Zx139, autor: Zespół Z500 Powierzchnia użytkowa: 181 + 36 m2 Zx139 to nowoczesny, piętrowy dom z płaskim dachem. Na parterze zaprojektowano strefę dzienną: 2-stanowiskowy garaż, kotłownia na paliwo stałe, przestronny salon z gustowną jadalnią oraz aneks kuchenny z wyspą i spiżarką. Salon został zabudowany przeszkloną ścianą przesuwną, dzięki której można go powiększyć o powierzchnię tarasu, otwierając wyjście. Pamiętano również o gabinecie, z którego można wyjść na taras. Piętro to nocna strefa domu. Składają się na nie 4 pokoje, 2 łazienki i ubikacja. Wszystkie z czterech sypialni mają wyjścia na taras. Największa sypialnia ma prywatną łazienkę i garderobę.

2562 zł, DOBRE DOMY www.dobredomy.pl

341 tys. zł, Z500 www.z500.pl

artykuł sponsorowany

CORAZ CHĘTNIEJ BUDUJEMY DOMY PARTEROWE O tym, dlaczego na budowę domu parterowego decyduje się coraz więcej rodaków, a także dlaczego warto przejrzeć ofertę Biura Projektowego MTM Styl, opowiada architekt Tomasz Sobieszuk. Domy parterowe od zawsze cieszyły się dużą popularnością, ale w ciągu ostatnich lat przeżywają szczególne odrodzenie. Inwestorzy coraz częściej poszukują domów bez barier architektonicznych, skupiających życie mieszkańców na jednym poziomie. Dom parterowy podnosi komfort użytkowania oraz ułatwia komunikację. Brak schodów to większe bezpieczeństwo dla rodzin z małymi dziećmi oraz doskonała odpowiedź na wymogi starzejącego się społeczeństwa. Rosnąca popularność domów parterowych jest związana również z czynnikiem ekonomicznym. Krótki czas budowy umożliwia jak najszybsze „pójście na swoje”, co jest szczególnie cenne w sytuacji, gdy musimy ponosić dodatkowe koszty związane z wynajmowaniem mieszkania. Warto podkreślić, że niektóre domy parterowe umożliwiają późniejszą rozbudowę poddasza, co ułatwia zarządzanie i tak ograniczonym najczęściej budżetem. Domy parterowe idealnie sprawdzają się dla młodych par na dorobku, z odległymi planami powiększenia rodziny. Dom parterowy wydaje się bardziej reprezentacyjny w porów-

ariel 4

naniu z domami z użytkowym poddaszem. Efektowna, rozłożysta bryła, najczęściej przykryta wielospadowym dachem, daje wrażenie większego prestiżu. – Nasza oferta projektów domów parterowych jest niezwykle szeroka i zróżnicowana – mówi Tomasz Sobieszuk. Każdy dom zaprojektowano tak, aby zapewnić jego mieszkańcom maksymalną wygodę, prywatność oraz możliwość wspólnego spędzania czasu. Oferta systematycznie uzupełniana jest o nowe projekty. Biorąc pod uwagę opinie i potrzeby inwestorów, cały czas tworzymy nowe wersje. Niektóre z rodzin projektów doczekały się czwartej, piątej, a nawet ósmej wersji, tak jak projekt Ariel 4, Ambrozja 5 czy Decyma 8. Zachęcamy do zapoznania się z pełną ofertą projektową na naszej stronie: www.domywstylu.pl. arch. Tomasz Sobieszuk Biuro Projektowe MTM Styl www.domywstylu.pl decyma 8

PORADNIK INWESTORA

To SIĘ PODOBA! naJCZĘśCIEJ WYBIERANE PROJEKTY DOMÓW Jakie projekty są obecnie na topie? Jak podjąć właściwą decyzję? OTO gotowe projekty czołowych pracowni projektowych, które najczęściej wybierają inwestorzy.

Szczegóły na str.

133

Ambrozja 3 MTM STYL

101

158,48 m2 powierzchnia użytkowa

Szczegóły na str.

MG Projekt

156,10 m2 powierzchnia użytkowa

Zespół Projektowy Archon

powierzchnia użytkowa

Dom w malinówkach

Zespół Projektowy Archon

powierzchnia użytkowa

Dariusz Mały

DOBRE DOMY

MG Projekt

146,25 m2 powierzchnia użytkowa

117

113,20 m2 powierzchnia użytkowa

Nina DOBRE DOMY

109,00 m2 powierzchnia użytkowa

Szczegóły na str.

131

112

120,21 m2

Dom z widokiem 5

Szczegóły na str.

106

Dom w galach

ARCHITEKA

122,59 m2

105

Szczegóły na str.

TK 28A

Szczegóły na str.

124

Szczegóły na str.

121

VIKING

budujdom.pl

95,60 m2 powierzchnia użytkowa

ariel MTM STYL

128,52 m2 powierzchnia użytkowa

Chcesz zbudowaÄ&#x2021; dom? Zacznij od dobrego projektu!

Aria II

Mariola

Pompejusz

Atreusz

Nela

Benedykt

Telimena

Oliwia

Tris

www.dobredomy.pl tel. 71 352 04 40

poradnik inwestora

PORADY SPECJALISTÓW

Jak uzyskać najlepsze parametry budynku? O co zadbać na etapie budowy? jakie są najlepsze technologie? te i inne najczęstsze wątpliwości rozwiewają doświadczeni eksperci z branży.

Jak dobierać styropian do izolacji podłóg?

Irena Domska Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu

www.PRODUCENCI STYROPIANU.pl

Styropian do izolacji cieplnej podłóg powinien być zgodny ze wskazaniami projektu, ponieważ to projektant powinien uwzględnić wszystkie przewidywane w budynku obciążenia i dobrać minimalne poziomy właściwości, w tym przypadku przede wszystkim naprężenie ściskające przy 10% odkształceniu oraz współczynnik przewodzenia ciepła. Podawany przez producentów poziom dopuszczalnych obciążeń użytkowych jest parametrem dodatkowym, przewidzianym w normie jako 0,3 deklarowanych naprężeń ściskających. Dla naprężenia CS(10) 80 jest to 24kPa, tj. 2400 kg/m2. Należy zwrócić uwagę na to, że są to obciążenia równomiernie rozłożone. Nie ma tu mowy o obciążeniach siłami skupionymi, np. od ciężkich regałów, stołów czy nawet biblioteczek, których nie można odnosić wprost do dopuszczalnych obciążeń na poziomie 24kPa. Projektant powinien, w zależności od wielkości tych obciążeń, dobrać wytrzymałość styropianu oraz grubość i wytrzymałość wylewki oraz ewentualne jej zbrojenie. Dopuszczalne obciążenia użytkowe płyt styropianowych mówią nam o tym, że po 50 latach trwania takiego obciążenia odkształcenie styropianu nie powinno być większe niż 2%. Przy np. płytach styropianowych o grubości 20 cm, załóżmy, że o deklarowanym naprężeniu 80kPa, może nastąpić odkształcenie (zmniejszenie grubości płyt) o wartości maksymalnie 4 mm. Jednak dotyczy to tylko obciążeń równomiernie rozłożonych, o wartości 2400 kg/m2.

JAK UNIKNĄĆ NIESZCZELNOŚCI HYDROIZOLACYJNEJ POSZYCIA DACHOWEGO?

Pojawienie się wody, w złożonej nieraz konstrukcji ocieplonego dachu, spowodowane jest często zwykłą nieszczelnością hydroizolacyjnego poszycia dachu. To z reguły prosty w identyfikacji i interpretacji problem. O wiele bardziej złożone przyczyny tych mokrych niespodzianek tkwią w projektowych i wykonawczych błędach zakłócających bezpieczny, tzn. bez pojawiania się wodnego kondensatu w przegrodzie, proces transportu pary wodnej z wnętrza budynku na zewnątrz. To złożony nieraz problem, w który uwikłane są różne, często intuicyjnie nieoczywiste właściwości fizyczne każdej z instalowanych warstw. Jest jednak sposób, aby całego tego zestawu problemów pozbyć się już w założeniu. Wystarczy bowiem wszystkie narażone na kondensację pary wodnej elementy konstrukcji dachu umieścić tam, gdzie te zjawiska nigdy zajść nie mogą, a więc po„ciepłej stronie”, wewnątrz budynku, pod warstwą termoizolacji. Oto główny powód tak ostatnio „modnych” (i słusznie!) tzw. nakrokwiowych systemów ociepleń dachów z użyciem najbardziej sprawnych z punktu widzenia termoizolacyjności, właściwości mechanicznych i trwałości materiałów wykonanych z twardych płyt na bazie pianek poliuretanowych, dokładniej polizocjanurowych typu PIR.

mgr inż. Krzysztof Milczarek dyrektor ds. szkoleń Segment Termoizolacji Balex Metal

www.balex.eu

Czy fundament ma wpływ na energooszczędność budynku?

inż. Mats Mattsson Prezes Zarządu Legalett Polska Sp. z o.o.

www.legalett.pl

Wszystkie przegrody zewnętrzne budynku mają istotny wpływ na jego energooszczędność. Dotyczy to również fundamentów, które są narażone na bezpośredni kontakt z wilgotnym, zimnym i przemarzającym gruntem. Straty ciepła źle zaizolowanego i niepoprawnie wykonanego fundamentu dochodzą nawet do 10% w ogólnym bilansie energetycznym budynku. Dobrze zaprojektowany i wykonany fundament jest w stanie zapewnić dużo więcej niż tylko bezpieczną podstawę naszego domu, może zagwarantować stabilną temperaturę pomieszczeń, komfort cieplny i niższe koszty eksploatacji systemu grzewczego. Fundament grzewczy zabezpiecza też budynek przed podciąganiem wilgoci z gruntu, a dodatkowo łączy funkcję fundamentu i ogrzewania dla całego domu. Od paru lat buduje się w Polsce coraz więcej budynków energooszczędnych. Wynika to z lepszej świadomości inwestorów o korzyściach wynikających z realizacji takich konstrukcji, a istotnym składnikiem budynków energooszczędnych jest właśnie dobre ocieplenie fundamentów w celu obniżenia zapotrzebowania na ciepło i ograniczenia strat cieplnych budynku.

Na co zwracać uwagę, wybierając drzwi wewnętrzne?

Elegancko urządzony dom jest wizytówką mieszkańców. Dobierając wyposażenie domu należy kierować się walorami estetycznymi poszczególnych elementów, ale także ich funkcjonalnością. Stolarka o oryginalnej formie, ciekawym wzornictwie oraz bogatej i urozmaiconej kolorystyce pozwalają nadać indywidualny charakter pomieszczeniu i odmienić całe wnętrze domu. Różnorodność elementów ozdobnych, takich jak eleganckie przeszklenia, wysokiej jakości okucia, powierzchnie z naturalnego forniru bądź szeroka paleta dekoracyjnych oklein, pozwoli stworzyć drzwi odpowiadające każdemu pomieszczeniu. Wzory z prostymi, modnymi przeszkleniami sprawdzą się w nowoczesnych przestrzeniach, inspirowanych aktualnymi trendami. Są to kolekcje drzwi charakteryzujące się minimalistycznym designem i niebanalnym połączeniem np. powierzchni drewna z elegancją aluminiowych detali dekoracyjnych. Dla wielbicieli klasyki proponujemy solidne drzwi, posiadające ozdobne tłoczenia, które podkreślają ich ponadczasowość oraz elegancję. Charakteryzują się prostym skrzydłem zdobionym przestrzenną listwą profilową, która tworzy efektowne, geometryczne wzory.

Anna Szulżyk-Maciąg wiceprezes POL-SKONE Sp. z o.o.

www.pol-skone.eu

reklama

ZALETY STOSOWANIA PROFILI PODOKIENNYCH „CIEPŁYCH PARAPETÓW”

Wymagania w zakresie szeroko rozumianej energooszczędności budynków sukcesywnie rosną. Wychodząc naprzeciw oczekiwamgr inż. Maciej Krawczyk niom rynku nasza firma oferuje nowoczewłaściciel firmy KLINAR www.klinar.pl sny system profili podokiennych znanych powszechnie jako „ciepły parapet”. Trudno przecenić zalety stosowania tego rozwiązania. Praktycznie przy pomocy jednego elementu uzyskujemy znakomite uszczelnienie dolnej ramy okna z otworem okiennym, jednocześnie przygotowując odpowiednio wyprofilowane podłoże pod parapet zewnętrzny i wewnętrzny. Należy zwrócić uwagę na to, że do produkcji profili podokiennych stosowany jest uznany od wielu lat polistyren ekstrudowany XPS. Jego znakomite właściwości fizykochemiczne takie jak wysoka wytrzymałość na ściskanie i niski współczynnik przewodzenia ciepła gwarantują bardzo wysoką jakość montażu stolarki okiennej i drzwiowej. Montaż stolarki na„ciepłych parapetach”jest jednym z rozwiązań zawartych w najnowszej instrukcji Instytutu Techniki Budowlanej „Montaż okien i drzwi balkonowych”.

Waldemar Matuszyński product manager De Dietrich Technika Grzewcza

Kocioł jedno- czy dwufunkcyjny - jaki wybrać?

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, które rozwiązanie jest lepsze, ponieważ wybór zawsze powinien być uzależniony od potrzeb przyszłych użytkowników urządzenia i poprzedzony analizą korzyści i ograniczeń, jakie mają oba typy kotłów. Generalnie dominują urządzenia do montażu na ścianie. Kocioł jednofunkcyjny służy wyłącznie do zasilania instalacji centralnego ogrzewania. Aby podgrzewał także ciepłą wodę użytkową, trzeba go wyposażyć w pojemnościowy podgrzewacz wody użytkowej. Kocioł dwufunkcyjny ma wbudowany wymiennik płytowy i c.w.u. jest podgrzewana na bieżąco. Jest to w pewnym sensie rozwiązanie bardziej ekonomiczne – podgrzewamy tylko tyle wody, ile jest w danym momencie potrzebne. Istotnym ograniczeniem jest jednak wydatek ciepłej wody - do 12l/min Jeśli planujemy w łazience armaturę natryskową w postaci popularnej deszczownicy, lepiej zdecydować o wyborze kotła jednofunkcyjnego z podgrzewaczem pojemnościowym. Kocioł dwufunkcyjny będzie odpowiednim rozwiązaniem do niewielkich domów, najlepiej takich, w których łazienka znajduje się w sąsiedztwie kuchni. Kocioł instaluje się zwykle w jednym z tych dwóch pomieszczeń i wówczas nie trzeba długo czekać, aby ciepła woda dotarła do drugiego z nich. Na kocioł dwufunkcyjny zdecydują się rodziny, w których nie ma dużego zapotrzebowania na ciepłą wodę. Dla dużych domów, z dwiema łazienkami, w których mieszkają więcej niż 3 osoby, wygodniejszym rozwiązaniem będzie kocioł jednofunkcyjny z zasobnikiem, który będzie odpowiadał za podgrzanie c.w.u. Dzięki zasobnikowi możemy korzystać z dużej ilości ciepłej wody, co z pewnością przekłada się na komfort użytkowania. Kotły jednofunkcyjne z zasobnikiem są nieco droższe od kotłów dwufunkcyjnych. W tym przypadku najbardziej opłacalnym rozwiązaniem jest zakup dwóch urządzeń w pakiecie oferowanym przez producenta.

www.dedietrich.pl

artykuł sponsorowany

LEGALETT sprawdź, jak możesz zaoszczędzić na ogrzewaniu Fundament jest najważniejszą częścią budynku. To od niego w dużym stopniu zależy, czy dom będzie ciepły, suchy i bezpieczny. Fundamentu nie da się wymienić, a system grzewczy, który docelowo wybieramy, powinien być niezawodny. Fundament Grzewczy Legalett to nie tylko podstawa domu, ale też zabezpieczenie przed wilgocią i jej skutkami oraz gwarancja energooszczędnego i ekologicznego ogrzewania.

Firma Legalett jako część międzynarodowego koncernu Legalett International AB od 1994 r. dostarcza do polskich odbiorców Fundament Grzewczy Legalett. Jest to unikalne połączenie dwóch funkcji: fundamentu i systemu grzewczego dla całego domu. Korzyści wynikające z jego wyboru to przede wszystkim budowanie budynków energooszczędnych, co w połączeniu z uniwersalnością zastosowania w prawie każdych warunkach, szybkością wykonania oraz stabilnością pracy całej konstrukcji jest najlepszym rozwiązaniem. Nasza firma dostarcza kompletny pakiet materiałów niezbędnych do wykonania fundamentu wraz z dokumentacją techniczną, konsultacjami i doradztwem. Fundamenty Grzewcze to rozwiązania systemowe, dlatego tak ważna jest jakość, doświadcze-

nie i dbałość o technologię wykonania. Decydując się na postawienie domu na grzewczej płycie fundamentowej, należy zdać sobie sprawę, jak ważny jest ten element budynku. Tradycyjne fundamenty pod względem energooszczędnym pozostawiają wiele do życzenia, ponieważ przy ich realizacji nigdy nie będziemy w stanie całkowicie odciąć się od zimna pochodzącego z gruntu. Istotą konstrukcji Fundamentu Grzewczego Legalett jest całkowite wyeliminowanie mostków cieplnych przez zastosowanie grubej warstwy ocieplenia z twardego styropianu (20–40 cm) przeznaczonego do miejsc mocno obciążonych i narażonych na działanie wilgoci. Styropian całkowicie izoluje płytę fundamentową od dołu i po bokach. Nie występują tu żadne mostki termiczne. Ciepło pozostaje

w budynku, a dzięki równomiernemu rozłożeniu ogrzewania w płycie fundamentowej ogrzewamy tylko wnętrze domu, a nie ściany i sufit. Ciepło z rozprowadzonych w fundamencie rur jest gromadzone w betonie, a nagrzana płyta działa na zasadzie „akumulatora”, który oddaje tyle energii cieplnej, na ile jest zapotrzebowanie w danej chwili. Temperaturą możemy sterować w każdym pomieszczeniu. Fundament Grzewczy Legalett to dobry sposób na osiągnięcie wysokiego standardu energooszczędnego budynku przy cenie dostępnej dla każdego. Często bowiem nie zdajemy sobie sprawy, że koszt instalacji realizowanych odrębnie z dodatkową warstwą styropianu i wylewką (jastrychu), może istotnie przewyższyć koszt całościowy fundamentu tradycyjnego.

artykuł sponsorowany

Budujemy nowocześnie w systemie ENERGO building Firma CJ Blok® opracowała nowoczesny i energooszczędny system ENERGO building, który znajduje zastosowanie w budownictwie indywidualnym, zbiorowym oraz przy wznoszeniu budynków użyteczności publicznej. Dzięki zastosowaniu wyselekcjonowanych surowców naturalnego pochodzenia, głównie keramzytu, uzyskano ENERGO produkty o unikalnych cechach technicznych i technologicznych. ENERGO produkty charakteryzują się ponadnormatywnymi parametrami wytrzymałościowymi, termicznymi i akustycznymi. ENERGO produkty jako wyroby ekologiczne i energooszczędne są szczególnie rekomendowane do budowy zdrowych i ciepłych domów. Kompleksowe rozwiązania w zakresie systemu ENERGO building obejmują dwie grupy produktów: ENERGO bloki i ENERGO kominy.

ENERGO BLOKI Ściany Szeroka gama asortymentowa elementów z grupy produktów ENERGO bloki pozwala na wznoszenie budynków w jednej nowoczesnej technologii ENERGO building. Ściany fundamentowe i ściany piwnic Do budowy ścian fundamentowych i ścian piwnic wykorzystuje się bloczki keramzytowe fundamentowe. Powierzchnia 1 m2 ściany wykonanej z tych elementów jest dwukrotnie lżejsza i ma czterokrotnie lepszą izolacyjność termiczną niż ściany z typowych bloczków fundamentowych. Lepsza termoizolacyjność to ograniczenie wydatków na dodatkowe kosztowne izolacje ścian w grun-

BK-38/24

Wymiary (dł. x szer. x wys.): 380 x 250 x 240 mm Wytrzymałość na ściskanie: 5,0 MPa Izolacyjność akustyczna Rw: 51 dB (-1; -3) Odporność ogniowa: REI 240 Współczynnik przewodzenia ciepła: λ = 0,300 W/mK Masa bloczka: 27,2 kg

PK-25

Wymiary (dł. x szer. x wys.): 373 x 250 x 248 mm Wytrzymałość na ściskanie: 5,0 MPa Izolacyjność akustyczna Rw: 53 dB (-1; -3) Odporność ogniowa: REI 240 Współczynnik przewodzenia ciepła: λ = 0,19 W/mK Masa bloczka: 19,5 kg

cie i w strefie cokołów. Dzięki wyższej izolacyjności cieplnej przegrody z keramzytu, izolacja ścian fundamentowych może być o 4 cm cieńsza. Ściany parteru i pięter Przy wyborze materiału do budowy ścian kondygnacji mieszkalnych należy pamiętać o dwóch zasadniczych właściwościach użytkowych ścian. A mianowicie, wszystkie ściany zewnętrzne muszą charakteryzować się bardzo dobrą termoizolacyjnością oraz izolacyjnością akustyczną, natomiast ściany wewnętrzne – głównie izolacyjnością akustyczną. Idealnym materiałem, który spełnia równocześnie obie te funkcje jest poniżej prezentowany Pustak keramzytowy PK-25. Ściana wykonana z takich pustaków ocieplona warstwą z wełny mineralnej o grubości 10 cm idealnie spełnia obowiązujące wymagania w zakresie ochrony cieplnej budynków, a jej przenikalność ciepła jest na poziomie U=0,19W/(m2K). W przypadku ściany trójwarstwowej rekomendowana jest izolacja o grubości min. 6 cm i wykończenie zewnętrzne muru z cegły perlitowej o grubości 9 cm CPE-9.

artykuł sponsorowany

ŚCIANA DWUWARSTWOWA

KLEJ WEŁNA MINERALNA 10 cm TYNK PUSTAK KERAMZYTOWY PK-25

ŚCIANA TRÓJWARSTWOWA

KLEJ WEŁNA MINERALNA 6 cm CEGŁA PERLITOWA CPE-9 PUSTAK KERAMZYTOWY PK-25

Akustyczne ściany wewnętrzne Najlepsze właściwości pod względem ochrony przed przenikaniem hałasu między pomieszczeniami uzyskuje się przy zastosowaniu pełnych bloczków akustycznych. Pełne bloczki keramzytobetonowe umożliwiają uzyskanie izolacyjności akustycznej powyżej 57 dB, a wartość minimalna 50 dB wymagana jest w odniesieniu do ścian znajdujących się między mieszkaniami w budownictwie wielorodzinnym. Jednak i w budownictwie jednorodzinnym ściana akustyczna pozwala na stworzenie cichych pomieszczeń w obrębie jednego domu. Bloczki akustyczne mogą być stosowane do wznoszenia ścian konstrukcyjnych obciążonych jedno- lub obustronnie konstrukcją stropów. Ściany działowe Jednym z najważniejszych parametrów technicznych ścian działowych jest również parametr oporu akustycznego Rw, który musi być osiągnięty przy możliwie jak najcieńszej ścianie ze względów ekonomicznych. Wówczas stosujemy pustaki PK AQ-12, które świetnie sprawdzają się jako wydzielające przegrody oraz ścianki działowe między pomieszczeniami, gdzie izolacyjność akustyczna wynosi 47 dB. Dopełnieniem zaprezentowanych powyżej rozwiązań w systemie ENERGO building są systemy kominowe: ENERGO keramic, ENERGO duo i ENERGO plast.

BK AQ-18g

Wymiary (dł. x szer. x wys.): 380 x 180 x 248 mm Wytrzymałość na ściskanie: 13,7 MPa Izolacyjność akustyczna Rw: 57 dB (-1; -3) Odporność ogniowa: REI 240 Współczynnik przewodzenia ciepła: λ = 0,49 W/mK Masa bloczka: 25,5 kg

PK AQ-12

Wymiary (dł. x szer. x wys.): 373 x 120 x 248 mm Wytrzymałość na ściskanie: 5 MPa Izolacyjność akustyczna Rw: 47 dB (-1; -3) Odporność ogniowa: EI 120 Współczynnik przewodzenia ciepła: λ = 0,49 W/mK Masa bloczka: 16,7 kg

www.cjblok.com.pl

artykuł sponsorowany

Budowa energooszczędnego domu z betonu komórkowego H+H – jak uniknąć błędów? Beton komórkowy H+H jest materiałem idealnie wpisującym się w aktualne trendy ograniczające zużycie energii i co za tym idzie zmniejszające wpływ człowieka na degradację środowiska naturalnego. Jest to efekt najlepszych parametrów izolacji termicznych betonu komórkowego wśród materiałów ściennych. Bloczki z betonu komórkowego H+H zawdzięczają to swojej niepowtarzalnej strukturze wewnętrznej. Strukturze złożonej z olbrzymiej ilości komórek, w których uwięzione jest powietrze, najlepszy izolator cieplny. Jednak „najcieplejszy” bloczek to tylko jeden z elementów budynku oszczędzającego zużycie energii grzewczej. Na co należy jeszcze zwrócić uwagę, projektując i budując dom energooszczędny? Większa gęstość betonu komórkowego = zimniejsza ściana Przede wszystkim musimy mieć pewność, że wybrany i kupiony bloczek z betonu komórkowego jest właśnie tym odpowiednim „termicznie”. Dobierając produkty z betonu komórkowego w kontekście ciepła, musimy wziąć pod uwagę podstawowy parametr techniczny tego produktu, jakim jest klasa gęstość. Im produkt ma niższą gęstość, tym ma niższą wytrzymałość na ściskanie, a jednocześnie wyższą izolacyjność termiczną. Stąd błędem jest wybieranie na budownictwo jednorodzinne produktów o gęstości 600 kg/m3 i wyższych. Na ściany zewnętrzne budynków należy wybierać beton komórkowy H+H „lekkich” odmian, takich jak H+H Gold+1,5-300 SUPERTERMO (300 kg/m3), H+H Gold+ 2,0-350 TERMO (350 kg/m3) czy H+H Gold+ 2,5-400 (400 kg/m3). Budując dom z bloczka z betonu komórkowego o małej gęstości, będziemy mieć pewność, że ściana osiągnie jeden z najniższych współczynników przenikania ciepła UC, tworząc tym samym barierę zapobiegającą ucieczce cennego ciepła. Aby osiągnąć daną wartość współczynnika UC, bloczki z betonu komórkowego H+H „lekkich” odmian wymagają zdecydowanie mniejszych grubości izolacji niż „zimniejsze” produkty konkurencyjne. Ściana zewnętrzna z betonu komórkowego to oszczędności związane z mniejszymi kosztami cieńszych warstw izolacji a także zyski wynikające z możliwości uzyskania większych powierzchni użytkowych mieszkań.

Gruba, tradycyjna zaprawa murarska = mostek termiczny W fabrykach H+H Polska produkty wytwarzane są w najbardziej zaawansowanej kategorii wymiarowej TLMB, która charakteryzuje się najmniejszą tolerancją wymiaru wysokości ± 1 mm. Bloczki H+H pozwalają na zastosowanie do ich łączenia zapraw cienkowarstwowych o grubości spoiny 1÷2 mm. Natomiast zaprawa „tradycyjna” to grubość od 8 do 15 mm. Cienka spoina z zaprawy cienkowarstwowej w energooszczędnej ścianie wykonanej z bloczków z betonu komórkowego H+H jest składnikiem niezbędnym. Zmniejszając 10-krotnie grubość spoiny, doprowadzamy do sytuacji, że mostki termiczne są praktycznie niezauważalne. Zastosowanie zaprawy zwykłej zamiast cienkowarstwowej to również błąd w sensie kosztowym. Przy wykonywaniu ściany z bloczków z betonu komórkowego H+H o grubości 24,0 cm musimy skalkulować zużycie około 2,4 kg zaprawy do cienkich spoin oraz około 1,5 litra wody na każdy m2 muru. Daje to koszt takiego rozwiązania na poziomie około 2,0 zł/m2. Stosując przy tej samej grubości ściany zaprawę tradycyjną, zużywamy jej około 24 dm3 (około 7,5 litrów wody i 42 kg suchej mieszanki do zapraw tradycyjnych). Oznacza to kwotę około 15 zł/m2. Oczywiście można zaprawę tradycyjną wykonywać bezpośrednio na budowie, ale mimo wszystko koszt będzie ponad 2-krotnie wyższy od zaprawy cienkowarstwowej – około 4,3 zł/m2.

Rozwiązania niesystemowe = większe wydatki na ogrzewanie Odpowiednie bloczki i zaprawa to podstawowe elementy Systemu Budowy H+H. Jednak aby budynek mógł spełniać kryteria energooszczędności, należy bezwzględnie pamiętać o pozostałych kluczowych rozwiązaniach systemowych. Pierwszy element systemowy, który jest nieodzownym dopełnieniem ściany, to prefabrykaty nadprożowe H+H. Są to belki nadprożowe wykonane ze zbrojonego, „ciepłego” betonu komórkowego. Najważniejszą cechą tych elementów nadprożowych jest zbliżona do bloczków izolacyjność cieplna. Zastosowanie w ciepłych ścianach typowych rozwiązań żelbetowych (belki typu „L”, żelbetowe nadproża wylewane na mokro) prowadzi do powstania mostka termicznego, który na zdjęciach termowizyjnych pojawiłby się jako czerwony fragment muru przez który ciepło ucieka praktycznie bez żadnego oporu. Prefabrykaty nadprożowe H+H eliminują możliwość powstania mostka cieplnego w tym newralgicznym miejscu muru. Innym istotnym fragmentem budynku wykonanego w Systemie Budowy H+H jest wieniec obwodowy np. na poziomie stropów. Jest to bardzo ważny element konstrukcyjny budynku jednak wykonany z „zimnego” materiału, jakim jest żelbet. Wykonanie wieńca zaczyna się od wymurowania ścianki okalającej z bloczków z betonu komórkowego. Następnie dochodzimy do najistotniejszego szczegółu, dzięki któremu zimny element konstrukcyjny nie będzie przeszkodą w uzyskaniu ciepłej ściany. Wieniec ociepla się kilkucentymetrową warstwą izolacji cieplnej, czego dokonuje się za pomocą płyt z wełny mineralnej lub styropianu, umieszczając je bliżej strony zewnętrznej ścian. Pominięcie tego etapu może być bardzo kosztownym błędem, którego nie dałoby się poprawić. W dalszej kolejności montujemy wcześniej przygotowane zbrojenie z prętów stalowych oraz deskowanie zamykające wieniec od strony wewnętrznej ściany. Prace związane z wieńcem kończy się zalaniem przygotowanej konstrukcji mieszanką betonową. Budowanie domu w Systemie Budowy H+H opartym o produkty z betonu komórkowego jest łatwe i szybkie. Stosując proste rozwiązania systemowe, można bez większych nakładów pracy wybudować dom w standardzie budynku energooszczędnego. Jednak jak w każdym przypadku systemów budowlanych trzeba pamiętać i stosować kilka nieskomplikowanych zasad, które zabezpieczą inwestycję przed popełnieniem błędu. Błędu, który może później pokutować w comiesięcznych zbyt dużych rachunkach za energię grzewczą. H+H Polska Sp. z o.o. ul. Kupiecka 6 03-046 Warszawa tel. 22/51 84 000

BUDOWA DOMU

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ OD PODSTAW termalica

Ściany - jeden z najważniejszych elementów domu, w znaczący sposób wpływa też na straty ciepła z budynku. O to, jakie powinny być parametry ścian energooszczędnych, jakie materiały najlepiej wybierać oraz jak unikać najczęstszych błędów przy ich wznoszeniu, zapytaliśmy przedstawicieli czołowych producentów materiałów ściennych. warto poznać ich opinie.

TiM: Czym się kierować przy wyborze pro-

Maciej Brzozowski, konsultant techniczny, Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o. www.wienerberger.pl

jektu domu, jeśli chodzi o ściany, by mieć gwarancję wybudowania energooszczędnego domu? Maciej Brzozowski, konsultant techniczny, Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o.: Projekt energooszczędnego domu powinien uwzględniać wiele elementów, które łącznie spowodują obniżenie kosztów użytkowania budynku. W przypadku gdy inwestor decyduje się na zakup projektu gotowego, istotne jest uprzednie sprawdzenie wytycznych planu zagospodarowania przestrzennego lub warunków zabudowy (zawarte są tam informacje o maks. wysokości domu, dopuszczalnym kącie nachylenia połaci, rodzaju pokrycia itp.) Odpowiednie ustawienie budynku względem stron świata zapewni właściwe nasłonecznienie i uniknięcie wprowadzenia otworów okiennych od strony północnej. Należy zwrócić na to szczególną uwagę, ponieważ nieodpowiednia adaptacja do działki może spowodować

znaczną zmianę projektowanych parametrów budynku. Przy wyborze okien i drzwi nie tylko należy stawiać na te o wysokich parametrach izolacyjności termicznej, lecz także wybierać rozwiązania, które pozwolą odpowiednio osadzić je w murze. Tu sprawdzą się np. gotowe, prefabrykowane nadproża ceramiczne, które ułatwiają prawidłowy montaż i umożliwiają wygodne umieszczenie warstw izolacji cieplnej wewnątrz elementu. Same ściany powinny być wykonane z ciepłego i suchego materiału. Wilgoć nagromadzona w murach wymaga nawet kilku sezonów grzewczych, by mogła zostać odparowana, co wiąże się z większym zużyciem energii na ogrzewanie. Najlepiej jest też wybrać rozwiązanie, które zminimalizuje ryzyko tworzenia się mostków termicznych. Źle przygotowana zaprawa, niedokładnie wypełnione lub zbyt grube spoiny to najczęstsze przyczyny ich tworzenia się. Rozwiązaniem, które eliminuje tego typu błędy, jest np. gotowa, sucha zaprawa. Nakłada się ją bezpośrednio z pistoletu na powierzchnie wsporne pustaka, dzięki czemu aplikacja jest precyzyjna i zapewnia najcieńsze z możliwych, pozbawione wilgoci spoiny. Szlifowane pustaki ceramiczne idealnie do siebie przylegają, co znacząco wpływa na poprawę izolacyjności termicznej ściany.

BUDOWA DOMU TiM: Na co zwracać uwagę podczas wyboru materia-

Robert Janiak, product manager, H+H www.hplush.pl

łu budowlanego na ściany. Czy ważna jest tylko energooszczędność? Robert Janiak, product manager H+H: Produkty wykorzystywane do budowy ścian są przykładem materiałów budowlanych, przy wyborze których nieistotne są ich walory wizualne: wygląd, kolor, kształt. W większości przypadków, pomijając elementy elewacyjne, takie jak np. klinkier, elementy wmurowywane w ściany znikają pod warstwami tynkarskimi lub okładzinowymi. Stąd dość często dobór elementów ściennych przeprowadzany jest pochopnie, na podstawie tylko jednego kryterium – najniższej ceny. Jednak wybór odpowiedniego materiału na ściany jest jedną z kluczowych decyzji, podejmowanych na samym początku procesu inwestycyjnego, która pociąga za sobą konsekwencje na późniejszym etapie związanym z eksploatacją budynku. Tak więc najistotniejszym parametrem ścian z punktu widzenia późniejszej eksploatacji jest ich energooszczędność. Będzie się ona wiązała bezpośrednio z comiesięcznymi wydatkami na energię do ogrzewania. Wybór materiału o doskonałych parametrach izolacyjności cieplnej (materiału mającego jak najniższą

TiM: Jakie parametry powinna mieć energooszczęd-

Jarosław Kwaśniak, product manager, Termalica www.termalica.pl

Porotherm 44 EKO+ Dryfix

na ściana? Jarosław Kwaśniak, product manager Termalica, www.termalica.pl: Dla domów energooszczędnych bardzo ważna jest zdolność „zatrzymania” ciepła w środku – efekt ten można osiągnąć, stosując materiały budowlane charakteryzujące się doskonałymi parametrami termoizolacyjności. Aby budynek można było określić jako energooszczędny, jego ściany zewnętrzne powinny zapewniać współczynnik przenikania

H+H bloczki GĘSTOŚCI 500

Pustaki do budowy domu energooszczędnego ze ścianami jednowarstwowymi, które nie wymagają dodatkowego ocieplenia. Doskonałe parametry termoizolacyjne produktu w połączeniu z odpowiednim projektem architektonicznym oraz prawidłowym wykonaniem detali ściany umożliwiają spełnienie standardów budynku energooszczędnego. Pustaki Porotherm 44 EKO+ Dryfix są wykonane z naturalnych składników i dlatego są przyjazne dla środowiska, jak i zdrowia domowników.

Bloczki z betonu komórkowego H+H gęstości 500 wyposażone w system pióro-wpust są doskonałym rozwiązaniem na wszystkie ściany. Stanowią one alternatywę dla typowych, „zimniejszych” bloczków gęstości 600. Od 1 sierpnia 2015 roku bloczki gęstości 500 z zakładów Lidzbark, Puławy i Warszawa posiadają podwyższoną wytrzymałość na ściskanie o wartości 2,5 MPa. Wymiary: 240 x szerokość x 590 mm, zużycie: 7,06 szt./m2.

WIENERBERGER www.wienerberger.pl

H+H Polska, www.hplush.pl

wartość współczynnika przewodzenia ciepła λ) jest tak naprawdę wyborem koniecznym. Tylko produkty energooszczędne gwarantują, że późniejsze koszty obciążające budżet inwestora będą niskie. Co ciekawe, decyzja o zakupie na budowę nowoczesnego, energooszczędnego materiału ściennego nie musi się wiązać z dużymi kosztami zakupu czy montażu. Współczesne elementy ścienne projektowane są w kierunku ograniczania również krótkoterminowych kosztów dotyczących etapu budowy. W tym kontekście bardzo interesującym rozwiązaniem są bloczki z betonu komórkowego. Beton komórkowy to tworzywo o niskiej gęstości, z którego wytwarza się duże, lekkie, łatwe w przenoszeniu i transporcie bloczki. Koszt robocizny w przypadku betonu komórkowego ograniczany jest również poprzez stosowanie w bloczkach systemu pióro-wpust lub uchwytów montażowych oraz dzięki niezwykłej łatwości kształtowania: docinania i przycinania elementów do żądanych wymiarów.

ciepła U w granicach 0,15–0,20 W/(m2K), a stropy lub dachy nad pomieszczeniami ogrzewanymi maksymalnie 0,15 W/(m2K). Przykładem energooszczędnego materiału budowlanego do wznoszenia ścian zewnętrznych, dzięki któremu można łatwo uzyskać pożądaną wartość, jest beton komórkowy. Charakteryzuje się on najniższymi spośród dostępnych na rynku materiałów budowlanych współczynnikami przewodzenia ciepła lambda. To właśnie ten wskaźnik decyduje o ciepłocie danego materiału budowlanego – im jest on niższy, tym materiał wykazuje lepsze właściwości termoizolacyjne. Wchodzące w skład systemu belki nadprożowe, kształtki U oraz bloczki z betonu komórkowego charakteryzują się wysoką dokładnością wymiarową (+/-1 mm), która umożliwia wznoszenie ścian o jednorodnej strukturze. Równe i ściśle przylegające do siebie elementy, łączone za pomocą cienkowarstwowej zaprawy, niwelują możliwość powstawania mostków termicznych. Ilość zużywanej przez budynek energii zależy od wielu czynników. Jednym z nich jest z pewnością projekt, który w przypadku domów energooszczędnych powinien uwzględniać przede wszystkim ograniczenie strat ciepła przy połączeniach poszczególnych elementów konstrukcyjnych. Mostki termiczne to właśnie takie niepożądane miejsca – powstają w obudowie zewnętrznej domu, np. w narożach budynku, przy wspornikowych płytach balkonowych lub w źle zaizolowanych nadprożach i wieńcach stropowych. Aby ich uniknąć, domy energooszczędne powinny charakteryzować się zwartym kształtem bryły – budynek o skomplikowanym kształcie stwarza realne ryzyko ich powstania.

BUDOWA DOMU Andrzej Janiszewski, ZCB Owczary www.owczary.pl

Kształtki U Termalica

Zastępują tradycyjny szalunek i pozwalają na zabudowę otworów okiennych i drzwiowych o dużych szerokościach. Mogą być też stosowane przy wykonywaniu wieńców, belek i słupów żelbetowych oraz wzmocnień ścian. Stała długość i wysokość gwarantują idealne zgranie kształtek z pozostałymi elementami systemu.

TERMALICA www.termalica.pl

TERMOton P+W 25 Diament

Ultraciepły pustak ceramiczny. Charakteryzuje się niespotykanym dotychczas w Polsce współczynnikiem przewodnictwa cieplnego ʎ=0,170 W/mK. Osiągnięto go na dwa sposoby. Pierwszy to skład mieszanki, dzięki której uzyskano odpowiednią sieć mikroporów. Drugi – kształt zbliżony do plastra miodu, ze ściankami wewnętrznymi o grubościach 3–4 mm, wydłużający drogę ciepła przenikającego z jednej powierzchni pustaka na drugą.

Zakład Ceramiki Budowlanej OWCZARY, www.owczary.pl

Pustak PK-25 ENERGO blok

Pustaki przeznaczone są do wznoszenia ścian zewnętrznych i wewnętrznych. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych surowców i idealnej homogenicznej strukturze łączą w sobie najbardziej istotne parametry techniczne wymagane dla przegrody pionowej: dobra izolacyjność termiczna (U=0,7 W/m²K), wysoka paroprzepuszczalność (sucha ściana = ciepła ściana), najwyższy standard bezpieczeństwa pożarowego (ognioodporność przegrody REI 240 minut, bez żadnych uszkodzeń), bardzo dobra izolacyjność akustyczna (Rw=53 dB)

CJ BLOK www.cjblok.com.pl

TiM: Co można powiedzieć na temat wentylacji domu energooszczędnego? Andrzej Janiszewski, ZCB Owczary, www.owczary.pl: Poziom komfortu oraz energooszczędności każdego budynku wyznaczają jego parametry cieplno-wilgotnościowe, akumulacyjne, izolacji akustycznej, paroprzepuszczalności oraz parochłonności. Dobrymi wskaźnikami w zakresie wymienionych cech charakteryzują się wysoko drążone poryzowane pustaki ceramiczne. Wynika to z faktu, że produkt ten stanowi połączenie tradycyjnego materiału, jakim są wyroby ceramiczne, nowoczesnej myśli technicznej, innowacyjnej konstrukcji oraz wysokiej jakości surowców użytych do ich wytworzenia. Bazą pustaka ceramicznego jest przede wszystkim glina oraz dodatki w postaci trocin i pulpy celulozowej. W procesie produkcji dodatkowe składniki wypalają się, co wpływa na zwiększenie poryzacji materiału. Dzięki temu obniża się wartość współczynnika przewodności cieplnej pustaka. Dodatkowo powietrze zamknięte w porach zwiększa jego akumulacyjność cieplną. Poryzacja materiału ma również wpływ na jeszcze jeden, ważny czynnik, oddziałujący na energooszczędność domów pasywnych. Jest nim dyfuzja pary wodnej, zwana powszechnie paroprzepuszczalnością. W odróżnieniu od wielu nowoczesnych materiałów budowlanych, pustaki ceramiczne pozwalają ścianom i budynkowi oddychać. Należy pamiętać, że sam wysoki opór cieplny nie gwarantuje niskich kosztów ogrzewania. Dlatego możemy mieć do czynienia z sytuacją, w której budynek zbudowany z materiałów o niskiej paroprzepuszczalności i niskim współczynniku przewodzenia ciepła jest zamknięty na wzór termosu. Wówczas oszczędzoną energię traci się w trakcie wietrzenia zawilgoconych pomieszczeń. Oprócz wysokiej poryzacji ważnym aspektem wpływającym na energooszczędność pustaków ceramicznych jest wysoki udział drążeń, ponieważ wymuszają one długą drogę przepływu strumienia ciepłego powietrza z jednej powierzchni pustaka do drugiej. Pustaki ceramiczne produkowane są wyłącznie z naturalnych składników. Nie zawierają oraz nie emitują żadnych niebezpiecznych substancji, są więc w pełni bezpieczne dla człowieka i tworzą budynki o zdrowym mikroklimacie. Dodatkowo takie pustaki nie starzeją się i z biegiem czasu nie zmieniają swoich właściwości.

ZCB OWCZARY

artykuł sponsorowany

ISOACOUSTIC Jeszcze do niedawna nie poświęcano zbyt dużej uwagi wymaganiom akustycznym i szkodliwemu wpływowi hałasu. Jednak nie tylko przepisy i normy zwiększają zainteresowanie tematem wśród architektów czy projektantów – znaczny wpływ wywierają również oczekiwania użytkowników, a te ciągle się zwiększają. Coraz częściej inwestorzy zwracają uwagę na właściwości akustyczne pomieszczeń i poszukują optymalnych rozwiązań.

Producent wełny mineralnej ISOROC Polska S.A. zwraca uwagę na zwiększające się wymogi rynku i przygotował w swoim asortymencie nowy produkt: ISOACOUSTIC. Ta płyta o gęstości pozornej 50 kg/m3 przeznaczona jest przede wszystkim do izolacji termicznej, ogniowej oraz akustycznej: ■■ ścian zewnętrznych ocieplanych metodą „lekką-suchą” z okładziną kamienną, szklaną, PCV itp. ■■ poddaszy, pomiędzy krokwiami, ■■ podłóg między legarami, ■■ stropodachów wentylowanych (dwudzielnych), ■■ stropów od spodu z okładziną (sufitów podwieszanych), ■■ w konstrukcjach wewnętrznych ścianek działowych, ■■ ścian szczelinowych z wentylowaną i niewentylowaną szczeliną powietrzną,

■■ wypełnień konstrukcji drewnianych lub stalowych. Rezultaty przeprowadzonych badań umieszczają tę lekką płytę, rozpoczynając od grubości 75 mm, w najwyższej klasie pochłaniania dźwięku. Oznacza to, że dźwięk zostaje pochłonięty praktycznie w całości. W połączeniu z posiadaniem bardzo dobrego współczynnika przewodzenia ciepła λd ≤ 0,036 zastosowanie płyt ISOACOUSTIC sprawia, że kształtowane środowisko w pomieszczeniach daje nam optymalny komfort ich użytkowania. Wybierając ISOACOUSTIC zyskują Państwo bezpieczeństwo, komfort i pewność, że stosują produkt najwyższej jakości, gdyż firma ISOROC Polska S.A. produkuje wełnę mineralną z naturalnych surowców, otulając użytkowników NATURALNYM CIEPŁEM. www.isoroc.pl

artykuĹ&#x201A; sponsorowany

www.isoroc.pl

BUDOWA DOMU

Ocieplenie Ważny element budynku

Foveo Tech

DOM energooszczędny to przede wszystkim budynek dobrze zaizolowany. Właściwie dobrane ocieplenie nie tylko chroni dom przed chłodem z zewnątrz, ale też ogranicza straty ciepła, jednocześnie zapewniając wewnątrz odpowiedni mikroklimat. O to, jak dobrze wybrać materiał ociepleniowy i co warto wiedzieć na temat izolacji, zapytaliśmy ekspertów z branży. Technologie i Materiały: Jakimi parametrami powinien się charakteryzować materiał ociepleniowy? Wioletta Korowaj, doradca techniczny ISOROC Polska: Wioletta Korowaj, doradca techniczny ISOROC Polska www.isoroc.pl

Decydując się na wybór odpowiedniego materiału pełniącego funkcję izolacji termicznej naszego budynku należy zwrócić szczególną uwagę na jego parametry techniczne. Jednym z najważniejszych parametrów, jakie musi posiadać materiał termoizolacyjny, jest współczynnik przewodzenia ciepła λ (lambda) wyrażany w jednostkach W/(m·K). Parametr deklarowany na etykiecie produktu zwykle podawany jest po przeprowadzeniu badań zgodnie ze zharmonizowaną normą PN-EN 12667 w temperaturze średniej 10oC, co pozwala na wybór

porównywalnego na rynku produktu badanego w takich samych warunkach. Im jego wartość jest niższa, tym dany materiał gorzej przewodzi ciepło, a zatem lepiej izoluje przed stratami ciepła. Kolejnym bardzo ważnym parametrem jest klasa reakcji na ogień – najlepiej jest, gdy materiał ma klasę A1, a więc najwyższą z możliwych klasyfikacji, jedynie wtedy będziemy mieli pewność, że budynek jest prawidłowo zabezpieczony przed działaniem ognia. Nie bez znaczenia pozostają również dodatkowe cechy materiału, takie jak poziom ważonego współczynnika pochłaniania dźwięku pozwalający zapewnić komfort od hałasu zewnętrznego, poziomy nasiąkliwości wodą, a także właściwości mechaniczne wyrobu.

BUDOWA DOMU

Anna Gil, kierownik biura doradztwa technicznego ISOVER www.isover.pl

TiM: Co oznacza współczynnik przewodzenia ciepła? Anna Gil kierownik biura doradztwa technicznego ISOVER: Informacje o współczynniku przewodzenia ciepła (tzw. lambda) – wyrażonym przy pomocy greckiej litery – λ można znaleźć na etykiecie produktu. Zawsze w indeksie dolnym tej litery powinna znaleźć się litera „D” oznaczająca, że jest to wartość deklarowana zgodnie z przepisami. Współczynnik „lambda” pokazuje nam, ile ciepła przeniknie przez materiał niezależnie od jego grubości (bo jest to cecha materiału, a nie produktu). Im mniejsza „lambda”, tym lepiej! a. Materiał z „lambdą” 0,033 izoluje lepiej niż materiał z „lambdą” 0,042. b. Jeśli użyjemy materiału z mniejszą „lambdą”, tym więcej ciepła zatrzymamy w domu, tym mniej wydamy pieniędzy na ogrzewanie.

ISOVER Multimax 30

Produkt z wełny mineralnej. Specjalna technologia układania włókien pozwoliła na obniżenie współczynnika przewodzenia ciepła λ (lambda) do poziomu 0,030. Dzięki temu osiągnięto ponad 20-procentowy wzrost efektywności izolacji w porównaniu z innymi stosowanymi w budownictwie materiałami izolacyjnymi z wełny mineralnej czy styropianu. Produkt można z powodzeniem wykorzystać wszędzie tam, gdzie konstrukcja ogranicza możliwości stosowania materiału izolacyjnego o większej grubości.

ISOVER www.isover.pl

Isover

Austrotherm EPS Fassada Therma

Szare płyty styropianowe Austrotherm Therma to lepsza termoizolacja i większe bezpieczeństwo aplikacji w stosunku do standardowych białych płyt. Produkowane są na bazie najwyższej jakości surowców o podwyższonych właściwościach termoizolacyjnych. Szczególnie polecane do ocieplania ścian obiektów energooszczędnych oraz dla każdego, kto chce zredukować wydatki na ogrzewanie swojego domu. Współczynnik przewodzenia ciepła λ D na poziomie 0,033 W/mK.

Austrotherm Sp. z o.o. www.austrotherm.pl

Isoacoustic

Płyta o gęstości pozornej 50 kg/m3 przeznaczona jest przede wszystkim do izolacji termicznej, ogniowej oraz akustycznej: ścian zewnętrznych ocieplanych metodą „lekką-suchą” z okładziną kamienną, szklaną, PCV itp., poddaszy, pomiędzy krokwiami, podłóg między legarami, stropodachów wentylowanych (dwudzielnych), stropów od spodu z okładziną (sufitów podwieszanych), w konstrukcjach wewnętrznych ścianek działowych, ścian szczelinowych z wentylowaną i niewentylowaną szczeliną powietrzną, wypełnień konstrukcji drewnianych lub stalowych.

ISOROC, www.isoroc.pl

BUDOWA DOMU TiM: Na co jeszcze warto zwrócić uwagę? Krzysztof Krzemień, dyrektor techniczny ds. produktów TERMO ORGANIKA: Stojąc przed

Krzysztof Krzemień, dyrektor techniczny ds. produktów TERMO ORGANIKA www.termoorganika.pl

wyborem materiału, pamiętajmy o starej doktrynie, że „co tanie, to drogie”. Kierujmy się raczej zaufaniem do producenta, wybierajmy produkty marek polecanych, sprawdzonych i rekomendowanych. Należy unikać materiałów o zaskakująco niskiej cenie, gdyż zaniżenie ceny nie wynika bynajmniej z troski producenta o wydane pieniądze klienta, ale jest wynikiem bardzo zaniżonej jakości oferowanego produktu, co ma później negatywne odzwierciedlenie w efektywności i trwałości całego ocieplenia. Nie jesteśmy w stanie w składzie budowlanym metodą tzw. na oko sprawdzić deklarowanych przez producenta

parametrów technicznych produktów. Do tego celu potrzebny jest profesjonalny sprzęt laboratoryjny, który pozwoli zweryfikować rzeczywiste wartości z tymi podanymi na opakowaniu. Dlatego zawsze warto zobaczyć na stronach internetowych producentów, czym ich produkty się wyróżniają, jakie mają parametry i czy posiadają odpowiednie certyfikaty, atesty i rekomendacje. Zapoznajmy się z poradami producentów, których zamierzamy wybrać – to również dobra metoda na sprawdzenie profesjonalizmu firmy, jak również weryfikacja poprawności założonego rozwiązania. Do ocieplania ścian zawsze należy wybierać kompletny system ociepleń (styropian, tynki, farby, kleje, itp.), zgodny z Aprobatą Techniczną i pochodzący od jednego producenta.

TiM: Jak prawidłowo zamontować styropian, by ocieplenie w maksymalnym stopniu spełniało swoją rolę? Marcin Feliks, doradca techniczny Austrotherm Sp. z o.o.:

Marcin Feliks, doradca techniczny Austrotherm Sp. z o.o. www.austrotherm.pl

Płyta styropianowa to arkusz o konkretnych wymiarach długości, szerokości i grubości. Nie jest ona obojętna na warunki, w których będzie pracowała. Na każdy z takich arkuszy, zabudowanych w systemie ocieplenia ścian zewnętrznych tj. ETICS, oddziałują różne siły wynikające z ciężaru własnego układu warstw, z temperatury czy też z sił ssących wiatru działających na sam budynek. Te siły wywołują naprężenia, które przy niewłaściwym zamocowaniu płyty styropianowej mogą ją odkształcić. W skrajnych sytuacjach takie odkształcenie może wywołać naprężenie w warstwie masy szpachlowo klejowej i samym tynku, co niestety później uwidacznia się w liniowym spękaniu tynku. Aby uniknąć tego typu zjawiska, należy pamiętać, iż właściwą metodą przyklejania płyt styropianowych przy użyciu kleju mineralnego jest metoda obwodowo punktowa. Metoda ta przy zachowaniu zalecanej minimalnej 40% powierzchni krycia płyty, zapewnia jej stabilną i właściwą pracę, która przekłada się na trwałość całego systemu.

TiM: Jak uniknąć strat ciepła przez mostki termiczne przy wykonywaniu ocieplenia? Tomasz Kwiatkowski, doradca techniczny ROCKWOOL Polska: Tomasz Kwiatkowski, doradca techniczny ROCKWOOL Polska www.rockwool.pl

Mostki termiczne, zwane też mostkami cieplnymi, to miejsca w przegrodach zewnętrznych budynku, które mają gorszą izolacyjność termiczną niż sąsiadujące z nimi powierzchnie. W miejscach tych ciepło z wnętrza ucieka najszybciej na zewnątrz – a wraz z nim nasze pieniądze. W mostkach i miejscach z nimi sąsiadujących obserwuje się znacznie niższą temperaturę na powierzchni wewnętrznej, co oprócz utraty ciepła może powodować zawilgocenie wnętrza domu czy tworzenie się pleśni. Z mostkami termicznymi mamy najczęściej do czynienia w przypadku nad-

Termo organika

proży, wieńców stropowych, podciągów, więźb dachowych oraz wszelkich połączeń, np. okien ze ścianami czy ścian fundamentowych z podłogą na gruncie. Trzeba wykazać się szczególną starannością i zadbać o perfekcyjne wykonanie izolacji tych miejsc, aby nie dopuścić do powstawania niepotrzebnych strat ciepła. W przypadku np. poddaszy zalecane jest wykonanie ocieplenia dwuwarstwowego, które ograniczy ryzyko powstawania mostków w przyszłości. Warto wybrać materiał ociepleniowy, który zachowuje swoje właściwości wymiarowe przez długie lata. Dzięki temu nie będziemy musieli obawiać się powstawania mostków termicznych nie tylko teraz, ale także za kilka lub kilkanaście lat.

BUDOWA DOMU TiM: W ostatnich latach coraz więcej mówi się o materiałach termoizolacyjnych z włókien drzewnych. Skąd wynika ich rosnąca popularność? Michał Komorowski, ekspert ds. systemu budowlanego STEICO: Michał Komorowski, ekspert ds. systemu budowlanego STEICO www.rockwool.pl

Nowoczesne i trwałe domy energooszczędne są wykonywane coraz częściej w technologii innowacyjnego szkieletu drewnianego. Konstrukcja takich budynków składa się z ergonomicznych belek dwuteowych oraz z najbardziej wytrzymałej klasy drewna produkowanej w Polsce - drewna klejonego warstwowo z fornirów (LVL). Ściany, stropy i dachy takich budynków zostają następnie wypełnione od środka oraz na zewnątrz wysokiej jakości materiałami termoizolacyjnymi z włókien drzewnych. Termoizolacje tego typu są produkowane w Polsce już od ponad 60 lat, ocieplając rocznie około 24 000 budynków mieszkalnych na całym świecie. Stosunek właściwości fizycznych materiałów ter-

moizolacyjnych z drewna jest zbliżony do ideału, zapewniając mieszkańcom zarówno doskonałą ochronę przed stratami ciepła w zimie, jak i perfekcyjną ochronę przed przegrzewaniem się w okresie wiosny i lata. Przyjemnie chłodne pomieszczenia nawet w najbardziej upalne dni lata, bez klimatyzacji – właśnie tak działa włókno drzewne. Duży ciężar własny termoizolacji chroni cały budynek przed hałasami oraz gwarantuje odporność ogniową nawet do 120 minut. Konstrukcje tego typu mogą być z łatwością złożone bezpośrednio na placu budowy lub dostarczone w formie gotowych elementów prefabrykowanych. Niezależnie od wybranej opcji czas budowy domu nie przekracza trzech miesięcy. Trwałość budynków na bazie innowacyjnego szkieletu z wysokiej jakości drewna jest określana normowo na 80-100 lat, czyli identycznie jak w przypadku obiektów murowanych.

STEICO

BUDOWA DOMU TiM: Wielu inwestorów zastanawia się, co lepiej wybrać: wełnę czy styropian. Czym się różnią te materiały? Dariusz Wróbel, Specjalista ds. Szkoleń FOVEO TECH, FFiL Śnieżka SA: PARAMETRY

Dariusz Wróbel, Specjalista ds. Szkoleń FOVEO TECH, FFiL Śnieżka SA www.foveotech.pl

Zarówno wełna mineralna, jak i styropian mają bardzo dobre właściwości termoizolacyjne, a ich współczynniki przenikalności cieplnej λ są zbliżone. Niewątpliwą zaletą styropianu jest jego lekkość, a także łatwość obróbki i aplikacji. Nie nasiąka wodą i skutecznie powstrzymuje wilgoć. Cechuje go jednak mniejsza od wełny mineralnej wytrzymałość na wysokie temperatury i brak odporności na działanie rozpuszczalników organicznych. Wełna mineralna jest natomiast całkowicie niepalna. Charakteryzuje ją wysoka przepuszczalność pary wodnej. Jest cięższa od styropianu i trudniejsza w obróbce.

MOŻLIWOŚCI MONTAŻOWE Systemy ociepleń budynków oparte na styropianie są tańsze od tych z wełny mineralnej i, ze względu na lekkość materiału, nie niosą ryzyka

zbytniego obciążenia konstrukcji. Wełna mineralna sprawdzi się w obiektach zagrożonych możliwością wystąpienia pożaru. Wysoka izolacyjność akustyczna predestynuje ją również do stosowania w miejscach o dużym natężeniu hałasu, a elastyczność sprawia, że często wykorzystuje się ten materiał do ocieplania budynków o nieregularnych kształtach.

CO NA TO REGULACJE PRAWNE? Wybór systemu ocieplenia regulują też przepisy. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakie powinny spełniać ww. budynki i ich usytuowanie, w nowo wznoszonych obiektach, na wysokości powyżej 25 m od poziomu terenu, okładzina elewacyjna i jej zamocowanie mechaniczne, a także izolacja cieplna ściany zewnętrznej powinny być wykonane z materiałów niepalnych. Oznacza to, że powyżej 25 metra należy zastosować wełnę mineralną. Od tej reguły występują wyjątki, opisane w rozporządzeniu.

TiM: A czym charakteryzują się płyty PIR? Marek Ciechowski sales&marketing manager Recticel Izolacje:

Marek Ciechowski, sales&marketing manager Recticel Izolacje www.recticelinsulation.be

Coraz częściej stosowane na rynku budowlanym płyty poliuretanowe określane mianem„PIR”są materiałem o bardzo niskiej przewodności lambda. Pod słowem „PIR” kryje się jednak kilkadziesiąt typów materiałów z poliuretanu, których dobór powinien być uzależniony od typu zastosowania. Tak więc ważna jest nie tylko cena, lecz przede wszystkim: typ okładziny (paroprzepuszczalnej lub paroizolacyjnej) wpływającej na sposób montażu; współczynnik lambda (0,021 – 0,028 W/mK); odporność na nacisk (120 – 300 Kpa); palność zależnie od przegrody; opór dyfuzyjny; format; typ obróbki krawędzi (ważne np. na dachach skośnych). Właściwie dobrany do danej przegrody „PIR” wyklucza ryzyko powstania usterek budowlanych, takich jak wykrzywienie (niewłaściwa okładzina i/lub zamek), zawilgocenie (niewłaściwa okładzina), niewystarczający współczynnik U (niewłaściwa lambda), utrata trwałości i stabilności (niewłaściwa odporność na nacisk lub format oraz niewłaściwy typ zamka, brak odpowiedniego oporu na przenikanie pary wodnej).

Zarówno wełna mineralna, jak i styropian mają bardzo dobre właściwości termoizolacyjne, a ich współczynniki przenikalności cieplnej λ są zbliżone.

54 Rockwool

budowa domu

Szary styropian sposób na energooszczędną izolację domu

psps

Przezorni inwestorzy planujący budowę domu coraz częściej wybierają do jego ocieplenia szare płyty styropianowe. Parametry termoizolacyjne szarego styropianu są bowiem nawet o 1/3 lepsze w porównaniu z białymi płytami o tej samej grubości. Dzięki temu szary styropian jeszcze lepiej niż tradycyjny biały chroni budynki przed stratami energii potrzebnej do ich ogrzewania i chłodzenia. Pozwala też zaoszczędzić na kosztach materiałów i robocizny.

Kamil Kiejna prezes zarządu Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu (PSPS) www.producencistyropianu.pl

Białe płyty styropianowe wykorzystuje się w budownictwie już od ponad pół wieku. Od kilkunastu lat dostępne są też nowoczesne szare płyty, które powstają z polistyrenu spienialnego wzbogaconego o uszlachetniające substancje takie jak grafit, sadza czy związki aluminium. Dodatki te mają właściwość odbijania lub pochłaniania promieniowania podczerwonego, co pozwala znaczne obniżyć współczynnik przewodzenia ciepła (lamb-

da) tego wyrobu. Styropiany szare osiągają wartość lambdy na poziomie nawet 0,031 W/mK, podczas gdy zalecane do ocieplania fasad popularne białe odmiany, przy tej samej gęstości, charakteryzują się lambdą 0,040 W/mK. Rosnące wymagania w zakresie izolacyjności wiążą się z potrzebą zwiększania grubości instalowanych białych płyt styropianowych. Styropiany szare dają taki sam efekt ochrony cieplnej budynków przy użyciu płyt cieńszych nawet o kilka centymetrów. Szare odmiany mają ponadto uniwersalne zastosowanie – do termoizolacji ścian zewnętrznych, podłóg, stropodachów i dachów skośnych.

budowa domu Wybór szarego styropianu do termoizolacji oznacza także: ■■ mniejsze zużycie i niższe koszty materiałów składających się na ocieplenie – chodzi nie tylko o mniejszą liczbę metrów sześciennych samego styropianu, ale również o zredukowane zużycie innych składników systemu ociepleń, np. siatek zbrojących, łączników mechanicznych czy wypraw tynkarskich, ■■ możliwość zamontowania węższych parapetów, ■■ większe zyski ciepła dzięki lepszemu doświetleniu pomieszczeń światłem słonecznym, co jest efektem ograniczenia powierzchni ościeży okien i drzwi, ■■ łatwiejsze – i co za tym idzie tańsze – wykonanie obróbek blacharskich, ocieplenie przestrzeni przy parapetach i przeprowadzenie pozostałych prac wykończeniowych. Szare styropiany cieszą się rosnącym zainteresowaniem konsumentów, mimo iż kosztują o ok. 25-30% więcej niż białe. Na popularność tego materiału wpływają nie tylko wysokie ceny energii, skłaniające coraz bardziej świadomych konsumentów do poszukiwania sposobów obniżających koszty utrzymania budynku. Zastosowanie szarego styropianu to jedna z najnowocześniejszych, a jednocześnie najtańszych metod wykonania termoizolacji w standardzie budownictwa energooszczędnego i pasywnego, zgodnie z wymaganiami, jakie stawiają warunki techniczne nowo powstającym obiektom, zwłaszcza w perspektywie roku 2021. Dlatego przezorni inwestorzy dobierając ocieplenie kierują się tymi samymi przesłankami, co podczas budowy i wyposażania domu, wiedząc, że jest to często inwestycja na całe życie.

psps

Instalacja szarego styropianu to jedna z najnowocześniejszych i najtańszych metod termoizolacji budynku w standardzie energooszczędnym i pasywnym.

psps

Praca z każdym nowoczesnym wyrobem budowlanym wymaga staranności, przestrzegania reżimów wykonawczych i wskazań producenta. Reguła ta dotyczy także płyt z szarego styropianu. Zasady prawidłowego ocieplenia ścian przy użyciu szarych odmian styropianu są następujące: ■■ Przed przystąpieniem do wykonania ocieplenia ścian należy zapoznać się z zaleceniami producenta systemu ociepleń. ■■ Płyty styropianowe powinny być składowane w taki sposób, by nie były narażone na bezpośrednie oddziaływanie słońca. ■■ Powierzchnie ścian konstrukcyjnych należy odpowiednio oczyścić i zagruntować. ■■ Do przyklejenia płyt styropianowych stosuje się mineralne kleje do styropianu lub też kleje na bazie PU, będące składową całego systemu ocieplenia. ■■ Klej należy nakładać metodą obwodowo- punktową, pamiętając, by ilość nałożonego na płytę kleju spełniła zalecenia systemodawców, które mówią, że po dociśnięciu płyty do ściany klej powinien pokryć minimum 40% powierzchni płyty. ■■ Warstwę zbrojoną należy wykonać w jak najkrótszym możliwym czasie po przyklejeniu płyt, po odpowiednim przygotowaniu powierzchni i wypełnieniu ewentualnych szczelin np. niskorozprężną pianą PU.

artykuł sponsorowany

Jak połączyć maksimum komfortu i oszczędności przy ocieplaniu poddasza?

Nawet trzy tysiące złotych rocznie można zaoszczędzić na ogrzewaniu domu, właściwie go ocieplając – obliczyli eksperci ISOVER. Impulsem do tych kalkulacji były wciąż rosnące ceny energii. Efektywna izolacja nie jest widoczna na co dzień w domu, ale ma ogromny wpływ na wydatki związane z ogrzewaniem, jak również na komfort mieszkania.

Za modelowy sposób ocieplenia domu przyjęto izolację podłogi o grubości 20 cm, izolację ścian o grubości 30 cm i dachu – 40 cm. Zestawiono te założenia z przeciętnymi grubościami ociepleń w większości domów, które budowane przed laty posiadają izolację podłóg, dachu czy ścian zwykle nie większą niż 5 cm. Jeśli zatem uzupełnimy ocieplenie do wartości właściwych, a dom ogrzewamy węglem „eko-groszkiem”– roczne oszczędności wyniosą ok. 1750 zł. Przy ogrzewaniu gazem zaoszczędzimy dwa i pół tysiąca złotych, a jeśli stosujemy olej opałowy lub energię elektryczną, to w portfelach pozostanie nam ponad trzy i pół tysiąca złotych. Oprócz korzyści finansowej dobre ocieplenie poddasza to także komfort życia – właściwa temperatura, zdrowy mikroklimat, brak problemów z grzybem i pleśnią, a także dłuższa trwałość konstrukcji dzięki odprowadzaniu wilgoci przez inteligentną paroizolację o zmiennym oporze dyfuzyjnym. A co można zrobić z zaoszczędzonymi tysiącami? Na to pytanie każdy może odpowiedzieć sobie sam.

Czym kierować się przy doborze materiału izolacyjnego? - Izolacja domu to inwestycja długofalowa i zwraca się stosunkowo szybko. Przy wyborze odpowiedniego materiału izolacyjnego warto spojrzeć więc w przyszłość i wybrać produkty, które właściwie spełnią swoją funkcję, a przy tym pozwolą maksymalnie obniżyć koszty eksploatacji domu – mówi Janusz Łyczko, kierownik marketingu ISOVER – w ofercie ISOVER klienci znajdą produkty o parametrach gwarantujących energooszczędność, a to wartość, która z pewnością zaprocentuje. Dachy skośne należy izolować materiałem lekkim i sprężystym, nie będzie obciążał konstrukcji i wypełni przestrzeń między krokwiami, niwelując straty ciepła. Sprawdźmy, jaki współczynnik przewodzenia ciepła λ (lambda) ma materiał izolujący. Im mniejsza lambda, tym lepiej. Lambda jest równie ważna, jak grubość: 30 cm wełny o lambdzie 0,044 izo-

artykuł sponsorowany luje o 33% gorzej niż izolacja o lambdzie 0,033. Z oferty ISOVER godna polecenia jest Profit-Mata o lambdzie 0,035, zapewniającej znaczące oszczędności w kosztach ogrzewania, bądź Super-Mata (λ=0,033), a także nowość – SuperMata-Plus z lambdą obniżoną aż do 0,032 W/mK.

Czy nasz projekt jest energooszczędny? Zanim zmierzymy się z budową domu, warto przyjrzeć się projektom, które bierzemy pod uwagę, pod kątem izolacji przegród odpowiedzialnych za efektywność energetyczną całego budynku. W szczególności chodzi tu o dach oraz fasady, ale też i krawędzie styku izolowanych powierzchni. Jak sprawdzić, czy architekt dobrze zaprojektował izolację naszego energooszczędnego domu? Wystarczy wziąć długopis i „objechać” przy jego pomocy przekrój pionowy budynku. Następnie „obrócić” budynek o 90 stopni – czyli w ten sam sposób zbadać drugi przekrój pionowy. Poza drzwiami i oknami nie powinno być żadnej przerwy w izolacji.

Narzędzia dla projektantów: - wydawnictwa z serii Matrix: Aku-Matrix, Termo-Matrix, Fire-Matrix, Floor-Matrix – do projektowania pod kątem akustyki pomieszczeń, termoizolacji, izolacji ogniowej oraz izolacji akustycznej podłóg – dostępne na: www.isover.pl

Co powinien wiedzieć wykonawca? Zanim zaczniemy izolować, przemyślmy, czy każdy element dachu możemy ocieplić. Potem może być już za późno i nie unikniemy strat ciepła np. przez niezaizolowaną murłatę. Izolacja musi otulać dom bez żadnych przerw. Jeśli użyjemy materiału w rolkach, to ograniczymy jego zużycie. Odmierzamy rozstawy między krokwiami i tniemy rolkę na kawałki o długościach większych

o 2 cm niż rozstaw krokwi. Ocieplamy zawsze w dwóch warstwach, jedna warstwa prostopadle do drugiej – tak unikniemy liniowych mostków termicznych. Przycinając wełnę w matach do wymiaru rozstawu krokwi, należy robić to w poprzek rolki, a nie wzdłuż, bo w takim wypadku spora część izolacji się marnuje, chyba że wykonawcy zaczynają „upychać” resztki, co jest kolejnym błędem, bo wtedy nikt nie jest w stanie skontrolować grubości materiału. Ważne jest też, aby zachować szczelinę wentylacyjną nad izolacją, jej brak może skutkować wykraplaniem się pary wodnej w izolacji i rozwojem grzybów lub pleśni. Dom musi oddychać Ocieplone poddasze trzeba chronić przed wilgocią - również z wnętrza domu. Przenikaniu pary wodnej do przegrody przeciwdziała paroizolacja. Część producentów rekomenduje stosowanie paroizolacji tylko w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności (łazienki, pralnie). ISOVER zaleca zastosowanie jej na całej powierzchni – para

wodna może bez ograniczeń przemieszczać się z łazienki do przylegającego pokoju. Dach skośny musi być wentylowany (wloty i wyloty powietrza znajdują się w kalenicy i przy okapie), inaczej w domu może pojawić się grzyb i pleśń. Stosujmy zawsze paroizolację pod izolacją i wiatroizolację nad izolacją. Ponieważ ciepło ucieka poprzez dach zimą na zewnątrz budynku, a latem napływa ono do wewnątrz budynku, izolacja paroizolacyjna powinna mieć zmienny opór dyfuzyjny (zimą wysoki, latem niski). Takie folie są już obecne na polskim rynku – nowością o szczególnie godnych polecenia parametrach i właściwościach aplikacyjnych jest ISOVER Vario XtraSafe. Aby zapewnić szczelność, system ISOVER Vario XtraSafe oprócz folii o poszerzonym zakresie zmienności oporu dyfuzyjnego (0,3-20m) zawiera również odpowiednie taśmy i kleje niezbędne do odpowiedniego, szczelnego, a przy tym łatwego (dzięki nowatorskiej technice łączeń) montażu.

artykuł sponsorowany

DLACZEGO WARTO STOSOWAĆ IZOLACJE Z PŁYT POLIURETANOWYCH THERMANO? THERMANO to handlowa nazwa najnowszego dziecka z poliuretanowej rodziny współczesnych budowlanych termoizolatorów produkowanych w firmie BALEX METAL, a dokładniej, w nowej ultranowoczesnej fabryce w Tomaszowie Mazowieckim. Warto chyba przybliżyć nieco podstawowe właściwości tej grupy materiałowej, tym bardziej że jej obecność na budowlanym rynku w Polsce wykazuje niezwykłą dynamikę w kierunku coraz częstszych i coraz bardziej specjalistycznych zastosowań. przy „dobrym” termoizolatorze będą mieć niezwykle istotny wpływ na obciążenia mechaniczne połaci dachowych. Dodatkowo, biorąc pod uwagę fakt nieporównywalnie mniejszej gęstości THERMANO w porównaniu ze stosowaną w dachowych instalacjach wełną, różnice te będą istotne nawet z punktu widzenia nośności konstrukcji. Tylko dlatego mogą mieć istotny wpływ na obniżenie jej kosztów związanych z możliwym „odchudzeniem” masy stali blach trapezowych, czy kształtowych elementów konstrukcji.

ol o - iz

chU a da acj

go śne sko

man

r The

Właściwości termoizolacyjne To najistotniejsza cecha wyróżniająca THERMANO z grupy innych budowlanych termoizolatorów. Najwygodniej poziom ochrony termicznej budowlanych przegród oceniać można analizując przepływ strumienia ciepła przez różne przegrody, zbudowane z różnych materiałów w identycznych warunkach eksperymentalnych. Ocenę taką przejmuje wtedy na siebie określany, w normatywnych eksperymentach, indywidualnie dla każdego materiału współczynnik przewodzenia ciepła, najczęściej oznaczany grecką literą λ. Jest to współczynnik nierozłączny (immanenty) z naturą określonego, tego a nie innego, materiału. Liczbowo określa on wielkość porcji ciepła, która została przetransportowana w jednostkowym czasie (np.1 godzina), przez jednostkową powierzchnię (np. 1 m2), przez warstwę o jednostkowej grubości (np. 1 m), przy różnicy temperatury 10°C. Oczywistym wtedy jest wniosek, że im tej energii w identycznych warunkach jest mniej, tym dany materiał jest lepszym izolatorem ciepła. Biorąc pod uwagę to, że zmierzona λ dla THERMANO przyjmowana jest na poziomie 0.023 [W/mK], a dla przeciętnej

wełny mineralnej λ ≈ 0,040 [W/mK] można powiedzieć, że z punktu widzenia właściwości termoizolacyjnych THERMANO jest izolatorem prawie dwa razy skuteczniej zatrzymującym ciepło niż przeciętna wełna mineralna, co w sposób naturalny przekłada się na prawie dwukrotnie mniejszą grubość termoizolacji wykonanej z THERMANO w porównaniu z typową wełna mineralną. Porównanie z typowym styropianem(λ ≈ 0,035) też wypada na korzyść THERMANO. Dla przykładu, aby osiągnąć izolacyjność termiczną na poziomie przyszłej normy np. U = 0,15 (wymaganie dla dachów w 2021 r.) osiągnąć to można stosując THERMANO w warstwie o grubości 15 cm. Aby osiągnąć to samo stosując styropian (λ ≈ 0,035) należy instalować warstwę o grubości ≈ 23 cm, a tę samą ochronę termiczną wykonaną z wełny mineralnej (λ ≈ 0,040) zapewni jej warstwa dopiero o grubości aż ≈ 25 cm. Racjonalizacja obciążenia konstrukcji Łatwo domyślić się, że poprzednie wywody, tyczące znacznego ograniczenia grubości termoizolacji

Mostki termiczne Płyty THERMANO, dzięki swoim opisanym powyżej właściwościom termicznym i opisanymi dalej właściwościom mechanicznym pozwalają na zupełnie nowy racjonalnie uzasadniony sposób wykonywania termicznych izolacji dachów w tzw. systemie nakrokwiowym. Z technicznego punktu widzenia oznacza to, że warstwa termoizolacyjna jest instalowana na krokwiach, a nie jak w znakomitej większości dotychczas stosowanych rozwiązań, między krokwiami lub pod nimi. Nie wchodząc w szczegóły stwierdzić można, iż metoda ta jest sposobem na praktycznie całkowite wyeliminowanie mostków termicznych w konstrukcjach dachów. Dziś ma to absolutnie podstawowe znaczenie, tak z punktu widzenia energooszczędności, jak i sprawnego, wieloletniego działania przegrody (dachu) oraz z punktu widzenia bezwzględnych wymogów elementarnej fizyki budowli. Odporność chemiczna Pianki poliuretanowe (PUR) czy też poliizocyjanurowe (PIR) należą do tworzyw najbardziej odpornych na destrukcyjne oddziaływanie chemiczne w najszerszym spektrum czynników organicznych i nieorganicznych. Przy zetknięciu z dowolnymi specyfikami stosowanymi we współczesnym budownictwie, to właśnie pianki będą w tej konfrontacji górą. Najlepszym dowodem na to, jest fakt, iż są to jedyne materiały stosowane od dziesięcioleci w agresywnym budownictwie rolniczym – fermy kurze, chlewnie, obory czy pieczarkarnie.

artykuł sponsorowany

chu ja da olac o - iz

kiego

płas

man

Ther

Odporność biologiczna – Biodeterioracja Jest wiele udokumentowanych faktów potwierdzających tezę, że praktycznie każdy z popularnych materiałów ocieplających ma swojego „biologicznego fana”. Począwszy od drobnych glonów, (alg), grzybów, pleśni, mchów, porostów.Trwałość wielu instalacji jest z ich powodu niejednokrotnie mocno ograniczona. Z racji swoistego metabolizmu wspomnianych drobnych organizmów rozkładają one, i to dość skutecznie, wiele stosowanych materiałów od styropianów do organicznego lepiszcza wełen mineralnych. Z popularniejszych„fanów”termoizolacji możemy wspomnieć o ptakach. Wszyscy wiemy jak brutalnie traktuje styropian choćby kura, mewa czy inne ptaki (najciekawszy jest tu dzięcioł). A THERMANO wszystkiemu temu się oprze. Duży opór dyfuzyjny Duży opór na transport pary wodnej bywa w wielu przypadkach niezwykle cenną zaletą. Szczególnie w trakcie prac remontowych starych poszyć dachowych. Bywa tak szczególnie wtedy, gdy, z różnych powodów inwestor decyduje się na remont dachu (dodatkowe ocieplenie to też remont...) instalując kolejne warstwy termoizolacji między krokwiami. Bardzo często instalacja płyt PIR daje możliwość poprawienia warunków eksploatacji bez niezwykle kłopotliwych warstw paroizolacyjnych, i to w pełnej zgodzie z podstawowymi prawami fizyki budowli. W odróżnieniu od instalacji materiałów „przeźroczystych” dla pary wodnej. Mała nasiąkliwość i higroskopijność Z badań THERMANO dowiadujemy się, że nasiąkliwość wodą po 24 godzinach pełnego zanurzenia wynosi nie więcej niż 2%. Dodatkowo badania pianek PIR w niemieckich pracowniach (Forschungsinstitut für Wärmeschutz e. V.) wykazu-

ją, że zwiększenie przewodności cieplnej sztywnej pianki poliuretanowej po 28 dniach zanurzenia w wodzie jest znikoma i wynosi ok. 0,0018 W/ (mK) (przypomnę, w stanie suchym 0,023W/(mK)). Naturalna sorpcja, higroskopijność jest tak niska, że nie uwzględnia się zmiany współczynnika przewodzenia nawet przy długotrwałym przebywaniu pianki w atmosferze wysyconej parą wodną nawet bliskiej 100%. Trwałość instalacji THERMANO Trwałość instalacji z twardych pianek typu PIR jest niezwykła. Publikacja jednego z najbardziej wiarygodnych naukowych instytutów zajmujących się badaniem instalacji termoizolacyjnych Forschungsinstitut für Wärmeschutze.V. (Instytut Badawczy Izolacji Cieplnej) (FIW, Monachium) wykonał ocenę liczących dziesiątki lat (28 i 33) próbek PUR z istniejących budynków pod względem: przewodności cieplnej; wytrzymałości na ściskanie; zawartości wilgoci; zmian wymiarowych i integralności płyt izolacyjnych. W oficjalnym sprawozdaniu FIW potwierdził, że pianka PU„nie ma istotnych uszkodzeń (wartych wzmianki) i „wciąż nie wykazuje defektów”. Co więcej,„po 33 latach użytkowania te płyty izolacyjne z PUR są wciąż w pełni funkcjonalne i nadal wykazują wszystkie właściwości użytkowe”. Nic, tylko ostrożnie zdjąć i instalować na powrót w nowym miejscu. Znaczna wytrzymałość na ściskania Normatywna wytrzymałość na ściskanie przy 10% odkształceniu względnym [kPa] to poziom ok. 150 kPa. Bardziej na wyobraźnię podziała modelowa informacja, że aby ścisnąć 10 cm płytę THERMANO do grubości 9 cm należałoby obciążyć 1 m2 tej płyty masą aż 15 ton. Ten parametr wyjaśnia, dlaczego tak sztywne płyty można mocować nakrokwiowo. Dlaczego ich instalacja jest prosta i bezpieczna z punktu widzenia swobody poruszania się po nich.

Wytrzymałość na rozciągania Normatywna wytrzymałość na rozciąganie prostopadle do powierzchni czołowych dla THERMANO >200 [kPa]. Właściwość ta ma istotne znaczenie w przypadkach realnego niebezpieczeństwa destrukcji przy oddziaływaniu sił ssących gwałtownych ruchów mas powietrza. (dla porównania ten sam parametr dla przeciętnej wełny mineralnej to >10 [kPa]). Wysoka odporność na pełzanie Czyli powolna zmiana kształtu termoizolatora wskutek działania stałych, długotrwałych obciążeń o wartościach poniżej poziomu granicy sprężystości materiału. W trakcie pomiarów typowych twardych pianek PIR ustalono, że przy normatywnym stałym obciążeniu powierzchni płyty jej odkształcenie po 50 latach nie powinno być większe niż 2%. Tak niski parametr pozwala na w miarę swobodne (bez budowania dodatkowych gniazd stabilizujących) umieszczanie na dłuższy czas obciążających elementów nawet na powierzchni dachu. Zakres stosowania od –70°C do +140°C (krótkotrwale nawet do +240°C) Bywa niezwykle istotną właściwością w miejscach, gdzie eksploatacyjny zakres zmian temperatur jest bardzo duży i dla ciemnych kolorów elewacji lub pokrycia dachowego sięgać może już poziomów destrukcyjnych dla styropianów. Drugim istotnie praktycznym zastosowaniem tej właściwości jest fakt niezwykle bezpiecznej pracy na dachu przy wykonywaniu gorących prac przy zgrzewaniu hydroizolacyjnych materiałów bitumicznych. Odziaływanie wysokich temperatur tworzenie warstwy izolującej zwęgliny To bardzo ważna w praktyce właściwość materiałów typu PIR (poliizocjanuranów). Zjawisko to jest podobne do działania tzw. farb przeciwpożarowych, które w wysokiej temperaturze puchną niepalnymi pęcherzami odpornej mechanicznie zwęgliny istotnie zwiększając odporność ogniową pokrytej nimi konstrukcji. PIR-y działają bardzo podobnie. Po odziaływaniu wysokiej temperatury tworzą na swojej powierzchni niepalna, warstwę odpornej mechanicznie zwęgliny z zamkniętym powietrzem. Warstwa ta skutecznie izoluje znajdujące się niżej warstwy, tworząc przez pewien czas skuteczną zaporę ogniową, poprawiając tym samym realną odporność ogniową towarzyszącej jej konstrukcji. mgr inż. Krzysztof Milczarek dyrektor ds. szkoleń Segment Termoizolacji, Balex Metal www.balex.eu

rma

The

ki adz pos cja a l o o - iz

budowa domu

oknoplus

Czy okna energooszczędne rzeczywiście się opłacają? W ostatnich latach coraz więcej mówi się o budownictwie energooszczędnym. Jest to nowy trend, który przekłada się na zmniejszenie kosztów eksploatacji pomieszczeń. Jednym z nowoczesnych rozwiązań budowlanych są energooszczędne okna, które zapewniają minimalny współczynnik przenikania ciepła. Ale czy na pewno warto w nie inwestować?

Czym właściwie wyróżniają się okna energooszczędne? Wizualnie nie odnajdziemy prawie żadnej różnicy. Okna energooszczędne wyglądają niemal tak samo jak okna typu standard. Jedyną widoczną różnicą będą grubości ram w oknach drewnianych. Modele energooszczędne mogą być znacznie grubsze. Im większa grubość ramy, tym mniejsze przenikanie ciepła. W przypadku produktów z PCV różnice w grubości są już niewidoczne. Na przenikalność cieplną okna bezpośredni wpływ mają 3 parametry: Uf – przenikalność cieplna złożenia profili rama + skrzydło, Ug – przenikalność cieplna pakietu szybowego oraz psi – przenikalność liniowa połączenia pakietu szybowego z profilem skrzydła. Kolejna niewidoczna różnica znajduje się w pakietach szybowych. Okna energooszczędne posiadają pakiety szybowe złożone

z 2 lub 3 szyb, oddzielonych od siebie komorami, które wypełnia się argonem lub kryptonem. Drugi z gazów znacznie poprawia parametry cieplne, ale też zwiększa cenę pakietu. Lepszej jakości produkty zostają też wzbogacone o niewidoczną powłokę niskoemisyjną. Dzięki takim rozwiązaniom okno może być nawet o połowę cieplejsze. Najważniejszym parametrem określającym termoizolacyjność jest współczynnik Uw, który określa przepuszczalność termiczną całego okna. Im jego wartość jest niższa, tym mniejsza strata energii (a tym samym mniejsze koszty grzewcze). Warto podkreślić, że nie istnieje jednoznaczna definicja, która określa specyfikę okien energooszczędnych. Jednak powszechnie przyjęło się, że produkty energooszczędne nie przekraczają współczynnika 1,2 Uw. Najlepszej jakości okna dedykowane do domów pasywnych nie przekraczają wartości 0,8 Uw. Obo-

wiązująca obecnie w Polsce norma przewiduje, że do końca 2016 roku wszystkie nowo wyprodukowane okna nie mogą przekroczyć współczynnika wyższego niż 1,3, natomiast już od 2017 roku przepisy zaostrzą się i będzie to 1,1 W/m2K. Okna niespełniające tych parametrów będą niezgodne z obowiązującą normą. Większość producentów podaje współczynnik przenikania ciepła mierzonego dla okna jednoskrzydłowego o wymiarach 1230 x 1480 cm. Ma to na celu uproszczenie i ujednolicenie wyników. Dzięki temu klient może porównywać okna, przeglądając jedynie parametr Uw. Warto mieć świadomość, że producent stolarki ma obowiązek przedstawić klientowi deklarację właściwości produktu i w niej podać dokładnie wyliczone parametry - w tym współczynnik Uw dla całego okna – parametry mają być podane dla każdego okna z osobna.

budowa domu Kiedy nie warto inwestować w okna energooszczędne? Zakup okien energooszczędnych lub pasywnych nie będzie się opłacał osobom, które mieszkają w słabo zaizolowanym budynku. Im większe zapotrzebowanie energetyczne domu, tym mniejsza opłacalność całego przedsięwzięcia. Wiele starszych budynków jednorodzinnych nie posiada odpowiedniej izolacji. Dlatego zakup okien energooszczędnych staje się zbędnym wydatkiem. Oszczędności zależą też od rodzaju stosowanego opału. Jeśli budynek został wyposażony w kocioł na paliwo stałe, to oszczędności wynikające z zakupu energooszczędnych okien będą niewielkie. Inwestycja zwróci się dopiero po upływie kilkunastu lat. oknoplast

Według ostrożnych szacunków inwestycja w okna energooszczędne zwraca się po upływie 3 do 6 lat, przy założeniu, że nasz budynek jest dobrze zaizolowany.

Linia Alu Look

To ciepłe i ciche okno PVC o wyglądzie aluminium (Uw=0,71 W/m2K). Dzięki szybie SUPERtermo 0,5 W/m2K przepuszcza 74% światła i odznacza się współczynnikiem tłumienia hałasu Rw=35 dB.

Od 1270,9 zł, MS więcej niż Okna www.ms.pl

W jakim przypadku okna energooszczędne będą dobrym rozwiązaniem? Przede wszystkim w nowobudowanych, dobrze zaizolowanych domach o niskim współczynniku zapotrzebowania na energię grzewczą. Nowoczesne materiały budowlane sprawiają, że roczne zapotrzebowanie energetyczne budynków staje się coraz mniejsze. Średnie zapotrzebowanie domów energooszczędnych wynosi ok. 70 Kwh/(m2 x rok). Zapotrzebowanie w domach pasywnych jest jeszcze mniejsze i nie przekracza 15 Kwh/(m2 x rok). Aby osiągnąć tak niski wynik trzeba zainwestować w lepszej jakości materiały wykończeniowe, a także w energooszczędne okna. Zastosowanie standardowych przeszkleń miałoby istotny wpływ na zwiększenie zapotrzebowania energetycznego.

okno PIXEL

Pixel to nowoczesne okno zapewniające 22% więcej światła we wnętrzu. Cechą charakterystyczną jest niższe złożenie profili PVC oraz ich kształt bez żadnych zaokrągleń. Duże przeszklenie nie jest przeszkodą w utrzymaniu odpowiedniego bilansu ciepła: okno może osiągnąć współczynnik przenikania ciepła U =0,8 W/(m2K).

554 zł netto, OKNOPLAST Sp. z o.o. www.oknoplast.com.pl

O czym jeszcze trzeba pamiętać? Opłacalność zakupu okien energooszczędnych zależy od wielu indywidualnych czynników. Dlatego warto wykonać własną kalkulację kosztów i potencjalnych oszczędności. Pamiętajmy też, że okna energooszczędne mogą być montowane jedynie w pomieszczeniach, które posiadają skuteczną wentylację. Niegdyś część wentylacji stanowiły same futryny. Jednak współczesne, energooszczędne pakiety nie przepuszczają powietrza, ani wilgoci. Dlatego systemy wentylacyjne muszą być w pełni sprawne. Jest to szczególnie istotne w przypadku pomieszczeń ogrzewanych gazem oraz paliwem stałym. Tekst: Marcin Gajewski, Kalkulatory Budowlane www.kb.pl

HF 410

Drewniano-aluminiowe okno HF 410 wyróżnia się innowacyjną konstrukcją profilu okiennego. W modelu tym zastosowano nowoczesną technologię I-tec Core, dzięki której okno jest cieplejsze, stabilniejsze i trwalsze.

Internorm www.okna-pasywne.pl

artykuł sponsorowany

Profile podokienne „ciepły parapet” Zgodnie z informacjami zawartymi w nowej instrukcji Instytutu Techniki Budowlanej dotyczącej montażu okien i drzwi balkonowych, jednym z prawidłowych montaży stolarki okiennej i drzwiowej jest osadzenie jej na podkładach podokiennych zwanych „ciepłymi parapetami”. Na co zwrócić uwagę decydując się na takie rozwiązanie? Ile można zyskać?

Stolarka otworowa bez mostków termicznych Domy, które wznosi się w XXI wieku są coraz bardziej energooszczędne, co w sposób oczywisty przekłada się na bilans energetyczny całego budynku. Rynek budowlany bardzo elastycznie reaguje na potrzebę dostarczania materiałów, które minimalizują utratę cennego ciepła. Jednym z nich są „ciepłe parapety” firmy Klinar – idealna podbudowa pod parapet zewnętrzny i wewnętrzny, która gwarantuje mocne podparcie okien i drzwi na całej powierzchni. Dobrze osadzone okna i drzwi, z uszczelnioną przestrzenią znajdującą się pod spodem wyeliminują z kolei mostki termiczne, przedmuchy i nieszczelności. - Warto pamiętać, że kluczowe dla właściwości profilu podokiennego jest połączenie z ramą okna. Jeśli „ciepły parapet” ma zapewnić stuprocentową szczelność, głowica profilu musi być dokładnie przygotowana pod konkretny system okienny. Oprócz tego profile podokienne produkowane są pod żądaną grubość parapetu zewnętrznego i wewnętrznego – wyjaśnia Joanna Krawczyk z firmy Klinar.

Nie bez znaczenia jest też łatwość montażu „ciepłych parapetów”, które mają bardzo dobrą przyczepność do wszelkiego rodzaju klejów montażowych. Zintegrowana z głowicą listwa PCV „T” ułatwia przyklejenie taśmy rozprężnej klasy BG1, usztywnienie oraz przykręcenie parapetu zewnętrznego. Firma Klinar oferuje także produkcję profili na indywidualne zamówienie klienta, co nie wiąże się z dłuższym czasem oczekiwania, a także profile pod HS z nowego, bardzo wytrzymałego i ciepłego materiału o nazwie własnej Klinaryt. Sprawdź zanim kupisz, czyli „ciepły parapet” zgodny z wymaganiami Rzeczą oczywistą jest, że każdy wyrób budowlany musi przejść szereg badań w zależności od specyfiki produktu, zanim zostanie dopuszczony do stosowania w budownictwie. Wiąże się to z procedurami obowiązującymi każdego producenta odnośnie kontroli jakości dostaw, produkcji na wyrobie finalnym kończąc. Brak takowych działań i odpowiednich dokumentów może skutkować kłopotami ze strony nadzoru budowlanego, co również negatywnie odbije się na inwestorze

i kliencie końcowym. Takie dokumenty zarówno producent, jak i dystrybutor mają obowiązek przekazać na żądanie klienta. Firma Klinar prowadzi produkcję zgodnie z obowiązującymi normami. System zakładowej kontroli produkcji pozwala na wystawianie odpowiednich dokumentów. Olbrzymie znaczenie ma stała współpraca z laboratoriami budowlanymi, które wykonują dla nas również niestandardowe badania jak: wodoszczelność połączenia klasa 9A, wiatroszczelność połączenia klasa C5, przepuszczalność powietrza klasa C4, liniowy współczynnik przenikania ciepła psi 0,17 W/mK. Zbadany jest również przebieg izoterm. Polistyren wykorzystywany do produkcji ma wytrzymałość na ściskanie 300 kPa oraz euroklasę niepalności „E”. PPHU KLINAR Maciej Krawczyk Staniszewo 114 D 83-328 Sianowo www.klinar.pl

PRODUCENT SYSTEMU PROFILI PODOKIENNYCH WWW.CIEP£YPARAPET.EU WWW.KLINAR.PL PR02XT - PROFIL PODOKIENNY PE£NY Podstawowy i najczêœciej stosowany profil systemu “ciep³ych parapetów” o wymiarach 70 mm x 385 mm. Element wystêpuje w czterech wariantach: - PR02XT 24-32 parapet zew. do 24 mm, wew. do 32 - PR02XT 24-22 parapet zew. do 24 mm, wew. do 22 - PR02XT 12-32 parapet zew. do 12 mm, wew. do 32 - PR02XT 12-22 parapet zew. do 12 mm, wew. do 22

mm mm mm mm

PR01XT - PÓ£PROFIL PODOKIENNY ZEWNÊTRZNY Pó³profil zewnêtrzny o wymiarach 70 mm x 205 mm stosowany jest w przypadku monta¿u parapetów wewnêtrznych o gruboœci wiêkszej ni¿ 32 mm lub ich braku. Element wystêpuje w dwóch wariantach: - PR01XT 12 parapet zewnêtrzny do 12 mm - PR01XT 24 parapet zewnêtrzny do 24 mm W dolnej czêœci jest umieszczona listwa PCV z zaczepami do wczepienia blach monta¿owych.

PR00XT - PÓ£PROFIL PODOKIENNY WEWNÊTRZNY Pó³profil wewnêtrzny o wymiarach 70 mm x 205 mm stosowany jest w przypadku monta¿u parapetów zewnêtrznych o gruboœci wiêkszej ni¿ 23 mm lub ich braku. Element wystêpuje w dwóch wariantach: - PR00XT 22 parapet wewnêtrzny do 22 mm - PR00XT 32 parapet wewnêtrzny do 32 mm W dolnej czêœci jest umieszczona listwa PCV z zaczepami do wczepienia blach monta¿owych.

PD01XT - PROFIL DRZWIOWY Profil drzwiowy o wymiarach 110 mm x 140 mm stosowany jest do monta¿u drzwi balkonowych. Przygotowany jest równie¿ do monta¿u podestu zewnêtrznego o gruboœci do 23 mm. Istnieje mo¿liwoœæ regulacji wysokoœci profilu przez do³o¿enie kolejnych modu³ów lub zmniejszenie pojedynczego profilu do wysokoœci minimalnej 80 mm. Wytrzyma³oœæ na œciskanie wynosi 160 kg/m.W dolnej czêœci jest umieszczona listwa PCV z zaczepami do wczepienia blach monta¿owych.

L01XT - LISTWA PODOKIENNA Listwa podokienna o wysokoœci 40 mm i szerokoœci w zale¿noœci od systemu okiennego, znajduje zastosowanie tam gdzie nie ma mo¿liwoœci zamontowania profilu podokiennego.W dolnej czêœci jest umieszczona listwa PCV z zaczepami do wczepienia blach monta¿owych.

Wszystkie wzory zastrze¿one.

Staniszewo 114 d klinar@klinar.pl tel./fax. 58 66-77-828, 501-304-951

BUDOWA DOMU

Nowoczesność wokół domu Energooszczędne drzwi i bramy Solidne, bezpieczne a przy tym funkcjonalne i energooszczędne. Takie powinny być drzwi zewnętrzne i bramy garażowe współczesnych domów. CO jednak kryje się pod tymi pojęciami? Jakie parametry warto wziąć pod uwagę podczas zakupów tych elementów? Poznajemy opinie specjalistów.

Jakie drzwi wybrać do domu energooszczędnego? Rynek oferuje obecnie bardzo szeroki wybór drzwi zewnętrznych. Zanim dokonamy zakupu, warto więc przejrzeć szereg ofert i zapoznać się z parametrami technicznymi wielu różnych modeli. Dopiero dokładna analiza tych danych pozwoli nam podjąć właściwą decyzję i kupić takie drzwi, jakie najskuteczniej ochronią nasz dom przed niekorzystnymi czynnikami atmosferycznymi. Najważniejszym kryterium, jakim powinniśmy się kierować, jest współczynnik przenikania ciepła - UD. Im niższa jest jego wartość, tym lepszy będzie poziom izolacji termicznej, a to z kolei pozwoli ograniczyć koszty ogrzewania domu. W tradycyjnym budownictwie dla drzwi wejściowych współczynnik ten nie powinien przekraczać 2,6 W/(m2K). Jednak sytuacja wygląda nieco inaczej w przypadku domów energooszczędnych. Tu powinniśmy wybrać drzwi o możliwie najwyższych parametrach technicznych. Współczynnik UD nie powinien więc być większy niż 1,3 W/(m2K). Ponadto należy pamiętać, że istotną rolę odgrywa izolacyjność cieplna całego skrzydła drzwiowego, a nie tylko jego poszczególnych elementów. Warto wybrać taki model drzwi, których wypełnienie stanowi panel termoizolacyjny. Zapewnia on optymalny współczynnik przenikalności cieplnej. Podobną rolę odgrywa sama konstrukcja skrzydła drzwiowego. Jeśli będzie ono solidne i odpowiednio grube, to lepiej ochroni dom przed przenikaniem zimna. Istotną kwestią, jest również poprawny montaż, bo bez tego żadne drzwi nie będą skutecznie chronić domu przed działaniem wilgoci. Warto więc pamiętać, że najlepszym czasem na zamontowanie drzwi zewnętrznych jest moment tuż po zakończeniu mokrych prac budowlanych prowadzonych wewnątrz budynku. Osuszone i oczyszczone mury będą gotowe do prawidłowego zamocowania ościeżnicy. Biorąc pod uwagę wszystkie te kwestie, wybór właściwych drzwi zewnętrznych może wydawać się trudnym zadaniem. Warto jednak poświęcić tej kwestii odpowiednią ilość czasu i uwagi, ponieważ odpowiednie drzwi pozwalają zmniejszyć straty ciepła nawet o ponad 30%.

Michał Andrzejak, POL-SKONE www.pol-skone.eu

WIŚNIOWSKI

BUDOWA DOMU Wpływ samozamykaczy na straty ciepła w budynku.

Radosław Sołtyk-Sołtycki, przedstawiciel firmy Assa Abloy www.assaabloy.com.pl

Samozamykacz jest urządzeniem, które siłę włożoną w otwarcie drzwi wykorzystuje do ponownego ich zamknięcia – w kontrolowany sposób. Montuje się je, by mieć pewność, że drzwi, które mają być zamknięte, nie będą zostawiane w pozycji otwartej. Samozamykacz to również doskonały sposób na ograniczenie przepływu powietrza między wnętrzem a otoczeniem. Szybkie i pewne zamknięcie drzwi za wychodzącą lub wchodzącą osobą ogranicza straty ciepła, a więc zmniej-

sza rachunki za ogrzewanie budynku. Nowoczesne modele samozamykaczy wyposażone są także w zawór regulacji tłumienia otwarcia. Funkcja ta zapobiega uszkodzeniu drzwi w razie ich gwałtownego otwarcia, np. przez podmuch silnego wiatru, i zapewnia komfort użytkowania nawet bardzo często otwieranych drzwi. Co ważne, samozamykacze ze specjalną technologią cam-motion to produkty, które dodatkowo ułatwiają otwieranie drzwi. Jest to bardzo istotne przy ciężkich drzwiach, jeśli korzystają z nich osoby starsze, niepełnosprawne czy małe dzieci.

ARGALI

Przeznaczone do energooszczędnych obiektów. Łączą doskonałe właściwości termoizolacyjne drewna z trwałością stali, dlatego bardzo dobrze wpisują się w założenia zrównoważonego budownictwa. Stolarka z tej serii ma współczynnik przenikania ciepła równy Uw=0,78 W/m²K (dla drzwi sosnowych W00 o szerokości „90”). Udało się go uzyskać dzięki nowoczesnej konstrukcji, w której zastosowano ramiak drewniany sosnowy wzmocniony profilem stalowym obłożony dwiema płytami drewnopodobnymi pokrytymi fornirem naturalnym dębowym. Powierzchnia malowana farbami kryjącymi lub transparentnymi.

POL-SKONE www.pol-skone.eu

BUDOWA DOMU Segmentowe bramy – najbardziej energooszczędne

Marcin Strzelec, Menedżer Produktu Bramy Garażowe WIŚNIOWSKI, www.wisniowski.pl

Segmentowa brama garażowa z założenia jest bramą ciepłą. Jej zadaniem jest w dużym stopniu izolacja pomieszczenia garażowego od warunków zewnętrznych. Na jej parametry termoizolacyjne składają się ocieplone elementy płaszcza oraz systemy uszczelnień. Obecnie standardem na rynku są bramy garażowe segmentowe wykonane z paneli o grubości 40 mm i współczynniku przenikania ciepła na poziomie 1,1-1,3 W/m2K. Dla inwestorów, którzy chcą osiągnąć jak najlepszy bilans energetyczny budynku, rozwiązaniem są na pewno bramy nowej generacji, projektowane w myśl budownictwa energooszczędnego. Różnią się one od

standardowych bram z grubszym skrzydłem (60 mm) oraz zastosowaniem zaawansowanych systemów uszczelniających. Współczynnik przenikania ciepła (U) takiej bramy może osiągnąć nawet 0,79 W/m2K. Taki parametr przenikalności cieplnej potwierdza, że brama w pełni wykorzystuje właściwości termoizolacyjne, eliminując straty ciepła w najbardziej newralgicznych miejscach płaszcza bramy, co przekłada się na maksymalizację zysków energetycznych związanych z ogrzewaniem garażu. Nie należy także zapomnieć, że bardzo dużą rolę nie tylko na parametry termoizolacji, ale przede wszystkim na sprawne działanie bramy, ma prawidłowy, fachowy montaż.

Czy brama garażowa powinna być ocieplona?

Krzysztof Horała, prezes Hörmann Polska sp. z o.o. www.hormann.pl

Brama segmentowa LPU 40 z ościeżnicą ThermoFrame

Brama segmentowa UniTherm

Dobrze ocieplona, posiadająca najwyższej klasy uszczelnienia brama segmentowa LPU 40 z zestawem ThermoFrame najskuteczniej ogranicza straty ciepła w garażu. Montowany wraz z ościeżnicą profil z tworzywa sztucznego, który zapewnia termiczne oddzielenie bramy od ściany budynku, oraz dodatkowe uszczelki umieszczane na bokach i górze bramy nawet o 15 % zwiększają jej termoizolacyjność. Po zastosowaniu ThermoFrame współczynnik przenikania ciepła zamontowanej bramy LPU 40 może wynieść 1,1 W/(m2K).

Brama UniTherm powstała w odpowiedzi na potrzeby budownictwa energooszczędnego. W pełni wykorzystuje właściwości cieplne panelu INNOVO o grubości 60 mm oraz zastosowanych w niej systemów uszczelnień. To więcej zaoszczędzonej energii w domu, ponieważ straty ciepła zostały wyeliminowane w najbardziej newralgicznych miejscach skrzydła bramy. Współczynnik przenikania ciepła panelu wynosi 0,37 W/m2K, co przekłada się na znakomitą termoizolacje całej bramy o współczynniku ciepła na poziomie 0,79 W/m2K.

Hörmann www.hormann.pl

WIŚNIOWSKI www.wisniowski.pl

W domach energooszczędnych i pasywnych garaż nigdy nie znajduje się w bryle budynku, wykluczają to bowiem straty ciepła powstające podczas jego otwierania. W garażach, które znajdują się w bryle budynku, utrzymywanie temperatury powyżej 15°C także mija się z celem, ponieważ podczas otwierania bramy, ciepło ucieka na zewnątrz. Aby ciepło z sąsiadujących pomieszczeń nie uciekało z garażu należy ocieplić przylegające do niego ściany i sufit. Dla utrzymania w nim optymalnej temperatury wystarczy montaż bramy o współczynniku przenikania ciepła 1,3-1,5 W/(m2K). Warto pamiętać, że grubość blatu bramy w niewielkim stopniu wpływa na jej izolacyjność cieplną i może ją poprawić o około 0,2 W/(m2K). O energooszczędności bramy decydują głównie uszczelnienia – one mogą polepszyć jej termoizolacyjność nawet o 15%. Największe straty ciepła – co pokazuje kamera termowizyjna – powstają na łączeniach poszczególnych segmentów bramy oraz na styku płyty bramy z ościeżnicą, a także ościeżnicy ze ścianą garażu, gdzie tworzy się mostek termiczny. Zabezpieczając te słabe punkty, najskuteczniej ograniczymy ucieczkę ciepła z garażu. Dobrym rozwiązaniem jest tu zastosowanie dodatkowego zestawu do ościeżnicy. Zestaw ten, składający się z dodatkowych uszczelek na obwodzie bramy oraz kątownika z tworzywa sztucznego eliminującego mostek termiczny pomiędzy murem a ościeżnicą, może znacząco wpłynąć na poprawę termoizolacyjności bramy – nawet o 15%.

artykuł sponsorowany

Gont blaszany Janosik

tradycyjny wygląd drewna w stalowej formie Blachotrapez wprowadził do oferty gont blaszany JANOSIK – wyrób innowacyjny i jedyny w swoim rodzaju o niepowtarzalnym designie. Jego kształt, tekstura i kompozycja odwzorowują wiernie gont drewniany. Prezentowany wyrób oprócz niepowtarzalnego wyglądu, cechują niskie koszty eksploatacji. Dach pokryty tym materiałem dorównuje żywotnością pokryciu wykonanemu z dachówki ceramicznej. Punktem wyjścia dla projektantów był oryginalny wzór gontu drewnianego – tradycyjnego pokrycia, na stałe wpisanego w przestrzeń architektury podhalańskiej, ale spotykanego też w innych rejonach Polski. W efekcie prac powstał gont blaszany JANOSIK, którego wyróżnikiem jest najwyższa jakość i wyjątkowy regionalny charakter.

Funkcjonalne i ekonomiczne pokrycie dachowe Gont blaszany JANOSIK powstał z myślą o potrzebach inwestorów, dla których bardzo istotnym czynnikiem są względy ekonomiczne. JANOSIK generuje dużo mniejsze koszty i jest o wiele trwalszy niż trady-

cyjny gont drewniany. Doskonale wpisuje się w oryginalną, zakopiańską stylistykę oraz założenia nowoczesnej architektury, podnosi estetykę całego dachu i harmonijnie współgra z kompozycją otoczenia. Gont blaszany JANOSIK został opatentowany i zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP oraz Urzędzie ds. Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (OHIM). Wyjątkowo trwała powłoka – PLADUR Relief WOOD z 35-letnią gwarancją JANOSIK przykuwa uwagę wyjątkowym wyglądem, nawiązującym do tradycyjnego gontu drewnianego. Efekt ten został osiągnięty dzięki zasto-

sowaniu innowacyjnych rozwiązań technologicznych w parku maszynowym i wytworzeniu bazowego materiału PLADUR Relief Wood z 35-letnią gwarancją. Powłoka PLADUR Relief WOOD, zaprojektowana na wzór drewna, doskonale naśladuje jego strukturę, tworząc na dachu niepowtarzalny efekt wizualny. Wysokiej jakości niemiecka stal, użyta do wyprodukowania JANOSIKA, pochodzi z renomowanej huty ThyssenKrupp Steel Europe – lidera światowego rynku. Dzięki zabezpieczeniu rdzenia stalowego mieszanką cynku i magnezu, blacha zyskała większą trwałość, a jej żywotność została wydłużona. Niesamowite wrażenie estetyczne to wynik

artykuł sponsorowany Informacje o firmie:

uszlachetnienia materiału teksturą i powłokami lakierniczymi. Wyjątkową trwałość powłoki lakierniczej gwarantuje grubość 36 mikronów. Gont blaszany JANOSIK jest odporny na korozję, ścieranie, zabrudzenia i promieniowanie UV.

Warto podkreślić, że Blachotrapez posiada na ten materiał wyłączność na terenie całej Polski i Europy. Łatwość użytkowania i prosty montaż JANOSIK charakteryzuje się łatwością użytkowania i funkcjonalnością. W przeciwieństwie do gontu drewnianego, ten typ materiału nie wymaga aż tak częstej i kosztownej konserwacji oraz impregnowania. Niski profil sprawia, że uzyskujemy szeroką powierzchnię krycia, co korzystnie wpływa na ekonomiczność produktu. Gont blaszany JANOSIK jest prosty i szybki w montażu, dzięki możliwości układania materiału z obu stron, na cegiełkę.

Gont blaszany JANOSIK to szereg zalet i korzyści: ■■ innowacyjny design – produkt jedyny w swoim rodzaju na rynku, ■■ wzór wiernie odzwierciedlający strukturę drewna, ■■ produkt z najwyższej jakości niemieckiej blachy, dostarczanej przez renomowaną hutę ThyssenKrupp – lidera światowego rynku, ■■ 35 lat pisemnej gwarancji, ■■ wyjątkowa powłoka PLADUR Relief WOOD, na którą Blachotrapez posiada wyłączność. Jej cechy charakterystyczne to: zwiększona odporność na korozję, zarysowania i ścieranie, ■■ niezmienna barwa dachu przez wiele lat, dzięki wzmożonej ochronie przed promieniowaniem UV, ■■ prosty i szybki montaż. Możliwości układania materiału z obu stron, na cegiełkę, ■■ kompletny system dachowy gontu blaszanego, ■■ lekkość – nie obciąża konstrukcji starszych budynków, ■■ bardziej funkcjonalny – nie wymaga aż tak częstej i kosztownej konserwacji oraz impregnowania jak gont drewniany.

Szerokość całkowita: Szerokość krycia rzeczywistego: Wysokość profilu: Grubość blachy: Wysokość przetłoczenia uskoku dachówki: Długość modułu dachówki: Ilość modułów na metr kwadratowy: Cena/m2 efekt.: Cena za szt.:

Firma Blachotrapez powstała w 1995 roku, jednak jej początki sięgają lat 70-tych, kiedy to Jan Luberda wraz z żoną założyli firmę dekarską. Wykonując krycie dachów, montaż rynien i obróbek wykonywanych we własnym warsztacie firma nieustannie się rozwijała. Z czasem firma przekształciła się z dekarskiej w produkcyjno-handlową. Na początku lat 90-tych głównym obszarem działania firmy stał się hurtowy handel blachą i produkcja pokryć dachowych. W 1992 roku powstał pierwszy zakład produkcyjny w Ponicach. Rok później pierwsza placówka sprzedaży detalicznej w Sękocinie, a w 1995 w Krakowie. W związku z dużym popytem pod koniec lat 90-tych na pokrycia dachowe, Blachotrapez zbudował kolejny zakład produkcyjny w Rabce – Zaboria, rozpoczęła się szybka ekspansja na terenie Podhala. W tym roku producent wprowadził też alucynk – nowy rodzaj pokryć dachowych. Z końcem roku 2003 firma posiadała już 40 własnych placówek i otworzyła dział sprzedaży hurtowej. W latach 2004-2007 Blachotrapez osiągnął już na tyle silną pozycję na rynku krajowym, że rozpoczął ekspansję na rynki zagraniczne. Od 2007 roku produkty z oferty Blachotrapez można kupić w Czechach, Rumunii i na Słowacji oraz na Węgrzech. W 2007 roku zakład produkcyjny w Sękocinie przeszedł modernizację – powstała nowa hala produkcyjna, wyposażona w nowoczesne linie technologiczne. Na przełomie 2010/2011 roku nastąpiła konsolidacja zakładów produkcyjnych południowej Polski w jeden zakład produkcyjny w Rabce-Zaborni. Dziś Blachotrapez to trzy nowoczesne zakłady produkcyjne, własny tabor samochodowy (ok. 150 samochodów ciężarowych i dostawczych), największa w Polsce własna sieć sprzedaży detalicznej, ponad 130 placówek na terenie kraju, dwa biura handlowe obsługujące klientów hurtowych: Rabka-Zdrój i Warszawa-Sękocin, Blachotrapez s.r.o. na Słowacji z siedzibą Tvrdošine i 37 placówek handlowych: Blachotrapez s.r.l w Rumunii z siedzibą w Baia Mare i 10 placówek handlowych oraz Blachotrapez s.r.o. w Czechach z siedzibą Havlíčkův Brod i 2 placówki handlowe. Więcej informacji: www.blachotrapez.eu

1222 mm 1170 mm 6 mm 0,5 mm 35 mm 380 mm 2,247/m2

49,19 zł netto 21,88 zł netto

Blachotrapez www.blachotrapez.eu

INSTALACJE I TECHNOLOGIE

Jak działa Pompa ciepła?

junkers

Rosnące ceny energii skłaniają inwestorów do poszukiwania alternatywnych, ekologicznych rozwiązań. Jednym z nich są pompy ciepła wykorzystujące odnawialne źródła energii. Ich zastosowanie może być korzystne z finansowego punktu widzenia. Z pewnością warto przyjrzeć się tej technologii, określić jak działa pompa ciepła, a także ustalić orientacyjny koszt jej wykonania. Jak działa pompa ciepła?

Zasada działania pomp ciepła jest dość prosta. Urządzenie przepompowuje ciepło z obszaru o niskich temperaturach do instalacji grzewczej (w której występuje wyższa temperatura czynnika grzewczego). Obieg powietrza jest odwrotny do „naturalnego” i wymaga zastosowania dodatkowego napędu, który sprawi, że ciepło będzie płynęło od temperatury wyższej do niższej. Dzięki temu temperatura czynnika grzewczego ulegnie podwyższeniu, co umożliwi wygodne ogrzanie pomieszczeń. Do napędzenia pompy potrzebujemy energii elektrycznej. Przyjmujemy, że urządzenie pobiera 1 kWh prądu. Owa wartość wystarczy do otrzymania ok. 2 – 4 kWh energii z otoczenia. Łączna wartość energii elektrycznej i energii pobranej służy

do ogrzania pomieszczeń. Widzimy zatem, że standardowa pompa dostarcza więcej ciepła niż zużywa prądu. Dzięki temu koszty jej eksploatacji są bardzo małe, a skuteczność wysoka. Pompy ciepła są przydatne zwłaszcza w domach energooszczędnych. Koszty budowy takiego domu są wprawdzie znacząco wyższe, niż w przypadku domów w technologii tradycyjnej, ale pozwalają na osiągnięcie znaczących oszczędności na późniejszych kosztach eksploatacyjnych.

Rodzaje pomp ciepła W ofertach handlowych znajdziemy kilka rodzajów pomp ciepła. Głównym kryterium podziału jest sposób pozyskiwania energii cieplnej. Do dyspozycji inwestorów pozostaje: Powietrzna pompa ciepła – dolnym źródłem jest

w tym wypadku powietrze. Tego typu urządzenie cieszy się dużą popularnością z uwagi na łatwość montażu (a co za tym idzie, także atrakcyjny koszt). Niestety, powietrzna pompa ciepła jest najbardziej skuteczna w okresie dodatnich temperatur na zewnątrz budynku. Im niższa temperatura zewnętrzna (a tym samym większe zapotrzebowanie na energię cieplną budynku), tym powietrzna pompa ciepła potrzebuje więcej energii elektrycznej. Przy bardzo niskich temperaturach urządzenie działa dużo mniej efektywnie. Jest to związane z faktem, że w powietrzu jest coraz mniej ciepła (nawet przy zerowej temperaturze ciepło w powietrzu jest, ale jest go na tyle mało, że pompa ciepła ma problem z jego pozyskaniem – brak ciepła w powietrzu występuje dopiero przy zerze bezwzględnym – temperaturze -273oC.

INSTALACJE I TECHNOLOGIE Większość modeli posiada elektryczną grzałkę, która uruchamia się przy niskich temperaturach zewnętrznych i przywraca sprawność całego urządzenia. Niestety, takie rozwiązanie wygeneruje bardzo wysokie koszty użytkowe i nie będzie miało wiele wspólnego z odnawialnym źródłem ciepła. W naszych warunkach klimatycznych powietrzna pompa ciepła pracuje optymalnie przez większość sezonu grzewczego i generuje odczuwalne oszczędności. Jednak w momencie wystąpienia mroźnych zim, jej sprawność spada do minimum. Dlatego przyjmuje się, że urządzenia powietrzne lepiej sprawdzają się w krajach o bardziej przyjaznym klimacie. Wśród pomp powietrznych znajdziemy dwa typy produktów: ■■ Pompa powietrze-powietrze – są najtańsze i najłatwiej dostępne. Pobierają ciepłe powietrze z zewnątrz i transportują je do wnętrz pomieszczeń mieszkalnych. Ich budowa oraz zasada działania przypomina klimatyzatory. Jedyną różnicą jest fakt, że klimatyzator odprowadza ciepłe powietrze, a pompa transportuje je do pomieszczeń. Zastosowanie pomp typu powietrze-powietrze nie wymaga wykonywania skomplikowanych odwiertów, ani ingerencji w pobliskie otoczenie. System może działać w pełni bezobsługowo i zapewnić duży komfort użytkowy. ■■ Pompa ciepła powietrze - woda – źródłem ciepła jest powietrze, które ogrzewa wodny

czynnik grzewczy. Pompa ciepła powietrze-woda może być podłączona wprost do ogrzewania podłogowego, instalacji grzewczej lub używana do zasilania kranów i pryszniców w ciepłą wodę użytkową. Charakteryzuje się podobną skutecznością co urządzenia typu powietrze-powietrze, jednak lepiej radzi sobie przy niskich temperaturach zewnętrznych. Pompa ciepła powietrze – woda to też stosunkowo niewielki koszt inwestycji i bezproblemowy montaż. Niestety tego typu urządzenia posiadają nieprzychylne opinie. Pompa może zaspokoić zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową lub stanowić uzupełnienie standardowych systemów grzewczych. Jednak nie jest tak wydajna jak pompy gruntowo-wodne i nie nadaje się na samodzielne źródło ogrzewania budynku. Gruntowa pompa ciepła – odznacza się większą wydajnością niż jej powietrzne odpowiedniki, jednak jest trudniejsza w montażu, a koszt zakupu jest zazwyczaj znacznie wyższy. Gruntowe pompy ciepła często określa się mianem geotermalnych, bowiem ciepło pochodzi tu z wód gruntowych bądź bezpośrednio z gruntów podziemnych (solanek). Warto podkreślić, że urządzenie gruntowe jest jedynie w niewielkim stopniu uzależnione od działania temperatur panujących na zewnątrz. Temperatura w solankach i wodach gruntowych (na głębokości 7-10 metrów) jest

stała. Dzięki temu pompa będzie sprawnie działać przez cały sezon grzewczy. W ofertach producentów znajdziemy pompy ciepła z kolektorami poziomymi i pionowymi. Pompa z kolektorem poziomym - źródłem ciepła jest w tym wypadku energia słoneczna zmagazynowana w powierzchniowych gruntach. Do ich pozyskania wykorzystuje się wężownice, które zostają umieszczone od 1,5 do 2 metrów pod powierzchnią ziemi. Powyższe rozwiązanie posiada pozytywne opinie specjalistów i charakteryzuje się dużą skutecznością działania. Niestety stanowi też ograniczenie możliwości zaaranżowania terenu wokół domu. Na podłożu znajdującym się nad kolektorami poziomymi możemy posadzić jedynie trawy. Wszelka inna roślinność nie jest wskazana ze względu na możliwość przerastania korzeni. Pompa z kolektorem pionowym – źródłem ciepła staje się energia słoneczna zmagazynowana głęboko pod powierzchnią ziemi (od 30 do 200 metrów). Rury zostają wprowadzone pionowo przy pomocy specjalnych odwiertów. Ich zaletą jest duże uniezależnienie od warunków panujących na zewnątrz. Pompa z kolektorem słonecznym jest bardzo wydajna, działa o każdej porze roku i posiada pozytywne opinie. Jednak jej największym mankamentem jest wysoki koszt zakupu oraz montażu.

79 daikin

INSTALACJE I TECHNOLOGIE Czy można zastosować pompę ciepła jedynie do podgrzewania ciepłej wody użytkowej? Oczywiście tak. Pompa ciepła cwu zazwyczaj posiada stosunkowo niewielką moc i pracuje w trybie powietrze-woda. Moc urządzenia dostosowanego do potrzeb domu jednorodzinnego to ok. 2 kWh. Warto także podkreślić, że pompa ciepła cwu może być dobrą alternatywą do kolektorów słonecznych. Dobrze poradzi sobie z ogrzewaniem wody, a jej koszt będzie znacznie niższy. Za dobrą jakościowo pompę zapłacimy ok. 8 000 zł. Na kolektory o podobnej wydajności musielibyśmy wydać ponad 10 000 zł. Pamiętajmy też, że pompa ciepła cwu będzie łatwiejsza w montażu oraz w późniejszej eksploatacji. Produkt jest w mniejszym stopniu uzależniony od warunków pogodowych niż systemy solarne i może działać o każdej porze roku. Niektórzy producenci rekomendują przyłączenie pompy do wentylacji nawiewowo-wywiewnej. Ciepło odbierane z pomieszczenia jest w tym wypadku przekazywane do pompy i służy do ogrzewania wody użytkowej. Takie pompy ciepła cwu mogą być nieco droższe niż ich standardowe odpowiedniki, jednak zapewniają wysoką skuteczność całego systemu.

Koszty inwestycyjne przy pompie ciepła

Czy warto inwestować w pompy ciepła?

Załóżmy, że instalacja będzie dostosowana do potrzeb niewielkiego domu o powierzchni 120 m2. Najtańsza opcja to pompa ciepła powietrze - woda, przeznaczona wyłącznie do podgrzewania wody użytkowej. Łączny koszt jej zakupu i montażu oscyluje wokół 7 000 – 10 000 zł. Niestety urządzenia do ogrzewania pomieszczeń są już znacznie droższe. Za dobrą jakościowo pompę powietrzną z montażem zapłacimy od 20 000 do 35 000 zł. Jeszcze droższa będzie wydajna pompa gruntowa. Za urządzenie z kolektorem poziomym zapłacimy od 40 000 zł w górę. Z kolei pompa ciepła z kolektorem pionowym będzie już kosztowała 50 000 – 65 000 zł (wraz z wykonaniem kompletnego ogrzewania podłogowego). Sam zakup pompy gruntowej nie stanowi nawet połowy wydatków. Znacznie kosztowniejsze jest wykonanie odwiertów, dostosowanie kotłowni, zasobnik, zestaw instalacyjny dolnego źródła, zestaw instalacyjny do cwu, dodatkowa pompa obiegowa, a także zbiornik buforowy. Warto jednak pamiętać, że geotermalne pompy ciepła charakteryzują się największą wydajnością, a ich żywotność jest szacowana na minimum 25 lat (lub więcej przy odpowiedniej konserwacji urządzeń).

Decyzja o sposobie ogrzewania domu nie jest rzeczą prostą. Musimy wziąć pod uwagę wszystkie czynniki, które będą miały wpływ na sprawność, wydajność i koszt inwestycji. Nie jesteśmy w stanie jednoznacznie określić po jakim czasie zwróci się pompa ciepła. Paradoksalnie, im budynek jest lepiej zaizolowany, tym opłacalność inwestycji jest bardziej wątpliwa. Koszty ogrzewania dobrze zaizolowanego domu nie są zbyt wysokie, a co za tym idzie inwestycja w pompy będzie zwracała się przez wiele lat. Możemy jednak przyjąć, że w większości przypadków instalacja zwróci się po 10-15 latach. Przed dokonaniem ostatecznej decyzji zwróćmy uwagę na kilka korzyści wynikających z montażu pomp ciepła. Pierwszą z nich będzie płynna i bezobsługowa praca systemu grzewczego. Pompy utrzymują stałą temperaturę we wszystkich pomieszczeniach i są jednymi z najbezpieczniejszych systemów grzewczych. Nie musimy magazynować opału, ani korzystać z instalacji zasilanych łatwopalnym gazem. Energia cieplna jest odnawialna, a jedynym kosztem, który poniesiemy będzie zasilenie instalacji prądem. Według orientacyjnych obliczeń, roczny koszt ogrzewa-

dimplex

nia domu pompą ciepła (powierzchnia użytkowa 155 m2, zapotrzebowanie energetyczne domu 44W/m3) wyniesie ok. 2 350 zł. Dla porównania, koszt ogrzewania gazem (z zastosowaniem kotła kondensacyjnego) to 5 200 zł, bądź 4 900 zł w przypadku kotła olejowego. Widzimy zatem, że czas zwrotu inwestycji może być dość długotrwały. Dlatego zakup i montaż pompy ciepła powinien być dobrze przemyślany i dopasowany do potrzeb wszystkich mieszkańców. Przed podjęciem ostatecznej decyzji warto określić zapotrzebowanie energetyczne domu, ustalić zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową, a także orientacyjny kosztorys inwestycyjny. W Polsce działa coraz więcej firm specjalizują-

cych się w sprzedaży i montażu pomp ciepła. Ich oferty są zróżnicowane (zarówno pod względem jakości jak i ceny urządzeń). Dlatego warto przejrzeć przynajmniej kilka ofert i zapoznać się z wycenami sprzedawców. W niektórych regionach naszego kraju inwestor może liczyć na korzystne dopłaty do inwestycji. Warto zastanowić się nad takim rozwiązaniem. Pierwszą możliwością jest uzyskanie dofinansowania z Funduszu Termomodernizacji i Remontów. W ten sposób mamy szansę uzyskać do 16% dofinansowania do kredytu zaciągniętego w Banku Gospodarki Krajowej bądź Banku Ochrony Środowiska. Wielu inwestorów ma też możliwość dofinansowania części inwestycji ze

środków gmin lub powiatów. Wysokość dofinansowania oraz warunki jego otrzymania zależą od lokalnych ustaleń. Dlatego warto udać się do urzędu gminy bądź starostwa powiatowego i dopytać o wszystkie szczegóły. W niektórych miastach (np. Kraków, Gdańsk, Katowice) można liczyć na zwrot ok. 40% kosztów inwestycji. Tak wysoka kwota dofinansowania sprawia, że inwestycja w pompy ciepła staje się bardzo opłacalna. Tekst: Marcin Gajewski, Kalkulatory Budowlane www.kb.pl

artykuł sponsorowany

Kilka powodów, dla których warto zastosować nową powietrzną pompę ciepła Supraeco A SAO marki Junkers

Przy wyborze powietrznej pompy ciepła do ogrzewania budynku, stajemy przed pytaniem jak najlepiej skonfigurować system grzewczy z tego typu urządzeniem. Jeśli budujemy nowy budynek sprawa jest zazwyczaj prostsza, ponieważ budujemy wszystko od początku. Jednak w przypadku dołączania pompy ciepła do istniejącego sytemu grzewczego rozwiązanie może być trochę bardziej skomplikowane. Nowa pompa ciepła typu powietrze-woda - Supraeco A SAO to wówczas najlepsze rozwiązanie. W ofercie dostępne są 4 wersje urządzeń przeznaczone do budynków nowych i modernizowanych. W każdej wersji dostępne są 4 moce grzewcze. W ten sposób uzyskujemy aż 16 rozwiązań, co może zaspokoić nawet najbardziej wymagających użytkowników. Wychodząc naprzeciw coraz większej mobilności użytkowników i coraz bardziej popularnej komunikacji za pośrednictwem internetu, pompy ciepła Supraeco A SAO zostały standardowo wyposażone w moduł komunikacyjny. Podłączając urządzenie do sieci Internetowej, można się komunikować z urządzeniem za pomocą aplikacji JunkersHome, dostępnej zarówno na system Android jak i iOS. Pozwala ona na kontrolowanie temperatur pracy pompy ciepła, regulację i programowanie temperatur na każdym obiegu grzewczym, regulację temperatury ciepłej wody lub otrzymywanie informacji o wystąpieniu usterki. Wszystkie funkcje pozwalają

zdalnie sterować pompą ciepła z domu bez podchodzenia do urządzenia lub będąc poza domem, zapewniając w ten sposób komfort użytkownikowi. Marka Junkers dba o wysoki komfort cieplny swoich użytkowników. Pompa ciepła dzięki technologii inwerterowej dostosowuje swoją moc grzewczą do zapotrzebowania budynku, modulując pracę sprężarki. Oprócz dostarczania ciepła w sezonie zimowym, Supraeco A SAO zapewnia również komfort latem. Dzięki konstrukcji zapewniającej rewersję pracy, może chłodzić dostarczając chłód do systemu ogrzewania podłogowego lub konwektorów. Ogrzewanie i chłodzenie może odbywać się przez maksymalnie 4 obiegi a przy zachowaniu odpowiednich warunków instalacji grzewczej nie trzeba stosować bufora, co obniża koszty inwestycji. Na koniec trzeba jeszcze wspomnieć o oszczędnościach w eksploatacji. Wszystkie pompy ciepła typu Supraeco A SAO charakteryzują się bardzo wysokimi współczynnikami efektywności COP. Oznacza to, że niewielkim nakładem energii elektrycznej, można wytworzyć kilkukrotnie więcej energii cieplnej. Przykładowo dla temperatury powietrza +7oC i temperatury instalacji grzewczej 35oC, współczynnik COP może wynieść nawet 5, czyli zysk jest pięciokrotny w stosunku do poniesionego nakładu. Supraeco A SAO wg najnowszej regulacji ErP należy do klasy energetycznej A++.

Na każdą pompę ciepła Supraeco A SAO można uzyskać do 5 lat gwarancji, a uruchomienie przez autoryzowany serwis jest bezpłatne!

artykuł sponsorowany

Daikin Cold klimatyzatory do ogrzewania Energooszczędne systemy grzewcze kojarzą się inwestorom głównie z gruntowymi pompami ciepła. Klimatyzator natomiast dla przeciętnego inwestora, to urządzenie do chłodzenia. Tymczasem klimatyzator to nic innego jak pompa ciepła powietrze-powietrze, która również pełni funkcję energooszczędnego ogrzewania.

Od wiosny ubiegłego roku, w polskiej ofercie firmy Daikin, dostępne są klimatyzatory, a raczej pompy ciepła Daikin COLD, dedykowane do całorocznego ogrzewania pomieszczeń w warunkach klimatu chłodnego, z gwarantowaną pracą do -25 stopni. Inwestor do wyboru ma trzy rodzaje jednostek ściennych - Emura, Professional, Comfort oraz dwa rodzaje jednostek przypodłogowych - Nexura z wbudowanym panelem radiacyjnym i Professional, z możliwością nawiewu poprzez szczelinę górną jak i dolną, która w trybie ogrzewania zapewnia równomierny rozkład temperatury w pomieszczeniu. Jednostki te są w dwóch wielkościach 25 i 35, co odpowiada mocy chłodniczej 2,5 kW i 3,5 kW. Natomiast osiągane nominalne moce grzewcze sięgają prawie 5,5 kW, a maksymalne przekraczają 7-8 kW.

Co odróżnia jednostki Daikin COLD od konkurencji i powoduje, że COLD są raczej HOT? Przede wszystkim osiągane parametry pracy. Wydawać by się mogło, że każdy klimatyzator równie dobrze chłodzi jak i grzeje, ale dopiero moce osiągane w niskich temperaturach zewnętrznych oraz koszt pozyskania kWh ciepła pokazuje przewagę nad konkurencją. Osiągany SCOP dla klimatu chłodnego (-22 stopnie) wynosi 4.02, dla projektowego obciążenia cieplnego 3,6 kW. Co istotne, firma Daikin, jako jedna z nielicznych, podaje w etykietach energetycznych nie tylko obowiązkowe w EU parametry pracy odpowiadające warunkom klimatu umiarkowanego (temperatura obliczeniowa -10 stopni), ale także te, które odpowiadają klimatowi chłodnemu (temperatura obliczeniowa -22 stopnie), i których publikowanie nie jest obowiązkowe. Etykieta energetyczna dla jednostki EmuraCold 25

artykuł sponsorowany Z kolei jednostka ścienna Professional o wiel- Krzywe modulacji mocy tak przesunięto, by przy kości 35, przy -15 stopniach potrafi osią- -15 stopniach jednostka modulowała moc grzewgnąć moc 4,5 kW, a przy -20 i -25 stopniach, czą aż do 4,5 kW. ok. 4 kW i 3,5 kW. Wynik jest więc rewelacyjny. Zmniejszyło to ilość start/stopów urządzenia, szczePorównując urządzenia różnych firm, anali- gólnie w okresach przejściowych lub zmniejszenia zując SCOP, klasy energetyczne i podawane zapotrzebowania na ciepło (np. zmiana nastawy, obniw ulotkach dane, warto pamiętać o bardzo żenie nocne). Wszystko to przełożyło się korzystnie na wysoki zintegrowany współczynnik COP. ważnej kwestii. SCOP czy klasa energetyczna nie jest na sztyw- Agregat ma jeszcze kilka usprawnień. Boczne osłono przypisana do urządzenia - tylko zależy od ny odsunięto od płaszczyzny wymiennika, elimiwarunków w jakich ono pracuje. nując ryzyko osadzania się śniegu oraz zmieniono Na SCOP i klasę energetyczną wpływ ma: zupełnie przednią kratę (grill), co wyciszyło agregat ■■ temperatura obliczeniowa - TDesign, a więc i specyficzny dźwięk brzęczenia invertera przy pracy te -10 czy -20 stopni wynikające ze strefy kli- w niskich temperaturach. Jest ona o kilka cm wysunięta do przodu. matycznej ■■ zapotrzebowanie na moc grzewczą - PDe- Szereg usprawnień zastosowano także w jednostsign czyli ile mocy potrzebujemy przy tem- kach wewnętrznych, np. jednostkę ścienną wypoperaturze obliczeniowej sażono w dwustrefowy czujnik ruchu, który pozwa■■ temperatura biwalentna - Tbiv - czyli moment, la na kierowanie powietrza poza strefę przebywania kiedy naszemu urządzeniu zacznie brakować ludzi oraz zmianę nastawy podczas nieobecności mocy, chociaż dalej będzie grzało osób w pomieszczeniu. Kierownice poziome i pio■■ graniczna temperatura pracy, tzw. TOL- czyli nowe pozwalają na nawiew 3D. operation limit - deklarowana przez produ- Maksymalny wydatek powietrza w trybie grzania centa dolna granica pracy urządzenia. zwiększono w stosunku do tradycyjnej jednostki, Okazuje się wówczas, że urządzenie w klasie a także rozszerzono zakres pracy wentylatora w dół. A+++ dla klimatu umiarkowanego (normatyw- Kiedy termostat w trybie ogrzewania wyłączy urząny obowiązek podawania klasy energetycznej dla tego klimatu w UE) , może sobie w ogóle nie poradzić z pracą w klimacie chłodnym, chociaż jego klasa energetyczna jest wyższa, niż dla urządzenia przystosowanego do pracy w klimacie chłodnym. Co jest takiego innego w urządzeniach Daikin COLD, że osiągają tak świetne parametry? Kluczem do sukcesu jest optymalizacja zarówno hardware’u jak i software’u dostosowana do niskich temperatur pracy oraz osiąganego komfortu w pomieszczeniu. Zacznijmy od najważniejszego elementu powietrznych pomp ciepła czyli agregatu i jego pracy w funkcji odszraniania. Agregaty COLD mają specjalną konstrukcję, w której wymiennik ciepła zawieszony jest w powietrzu i nie ma pod nim tacy dolnej. Woda podczas cyklu odszraniania spływa swobodnie i dzięki temu wykluczono możliwość narastania lodu w dolnej części wymiennika. W ślad za tym, zmianie uległa też logika odszraniania. Zmieniono warunki startu i stopu odszraniania (czas pracy sprężarki) oraz skrócono jego czas poprzez zwiększenie częstotliwości pracy sprężarki. Cykl jest więc intensywniejszy i szybszy. Rozszerzono również znacznie zakres modulacji mocy grzewczej. Ścienna jednostka Professional o wielkości 35, potrafi modulować moc dla warunków nominalnych (+7/+20) od 1 do 7,2 kW. Klimatyzatory COLD mają literki OH oznaczające Optimized Heating.

dzenie, to jednostka nawiewna dalej pracuje w trybie super niskiego biegu LLL, by wyeliminować start/stop wentylatora oraz zapewnić stały, równomierny rozpływ powietrza oraz pomiar temperatury pomieszczenia. W trybie silence głośność spada do 19 dBA - a więc do progu słyszalności. Jednostki Daikin Cold, dzięki modułowi Online Controller, posiadają także możliwość zdalnego sterowania z poziomu smartfona z systemem Android lub IOS, a integracja z popularną aplikacją IF czyni to sterowanie inteligentnym. Jednostka Daikin Cold może uruchomić się samodzielnie w określonym przez użytkownika trybie w zależności od temperatury wewnętrznej, zewnętrznej, geolokalizacji smartfona użytkownika, czy też nawet na polecenie głosowe. Całoroczne ogrzewanie domu/lokalu za pomocą klimatyzatora budzi szereg wątpliwości. Jednak świetne parametry pracy i atrakcyjny design jednostek Cold wzbudziły duże zainteresowanie wśród inwestorów indywidualnych i szereg z nich zdecydowało się na wybór takiego sposobu ogrzewania. Adrian Teliżyn www.blog.karbon.com.pl

Agregaty COLD

INSTALACJE I TECHNOLOGIE

Jak wybrać piec CO do domu jednorodzinnego?

VIESSMANN

Wybór pieca centralnego ogrzewania odgrywa kluczowe znacznie dla komfortu domowników, a także dla kosztów eksploatacji budynku. Ważnym aspektem wyboru będzie rodzaj kotła, specyfika jego zasilania oraz dodatkowe funkcje. Zakup pieca CO powinien być dobrze zaplanowany i dopasowany do naszych indywidualnych potrzeb.

Sposób zasilania pieca CO Sposób zasilania pieca jest pierwszą kwestią, na którą warto zwrócić uwagę przed zakupem kotła. Typ paliwa będzie miał wpływ na ceny ogrzewania, oraz komfort obsługi pieca. W domach jednorodzinnych najczęściej montujemy: ■■ Kotły gazowe –są jednymi z najpopularniejszych kotłów stosowanych w domach jednorodzinnych. Zapewniają optymalną temperaturę w pomieszczeniach i są bardzo wygodne w obsłudze. Kotły gazowe nie wytwarzają zanieczyszczeń w kotłowni i mogą być w łatwy sposób rozbudowywane. Funkcjonalność tego typu kotłów jest porównywalna z funkcjonalnością kotłów elektrycznych. Jednak wyróżniają je znacznie niższe ceny eksploatacji. Kotły gazowe są dostępne w dość zróżnicowanych przedziałach cenowych. Koszty zakupu wahają się od 5 000 do 15 000 zł (w zależności od specyfiki i mocy kotła).

■■ Piece na pellet – to coraz popularniejsze rodzaje kotłów, które charakteryzują się niskimi kosztami eksploatacji. Zazwyczaj posiadają automatyczne podajniki i duże zbiorniki paliwa. W domach jednorodzinnych sprawdzą się zarówno piece z podajnikiem ślimakowym jak i pneumatycznym. Jedyną istotną niedogodnością stosowania tego typu kotłów jest konieczność posiadania dużej przestrzeni magazynowej, w której zgromadzimy paliwo. Dobre jakościowo piece na pellet (dedykowane do domów jednorodzinnych) nabędziemy za 6 000 do 8 000 zł. ■■ Piec na ekogroszek –tego typu kotły całkiem dobrze wpisują się w aktualne trendy proekologiczne. Piec na ekogroszek jest dość przyjazny dla środowiska naturalnego (niska zawartość siarki i popiołu), a jednocześnie wygodny w użytkowaniu. Ekogroszek może być paczkowane bądź sprzedawany luzem. Za piece na ekogroszek zapłacimy od 6 500 do 7 700 zł.

■■ Piec węglowy – to najpopularniejszy typ kotłów na paliwo stałe. Piece węglowe nadal cieszą się dużą popularnością (za którą przemawiają atrakcyjne ceny zakupu i kosztów ogrzewania budynku). Ich wadą jest jednak konieczność regularnego dokładania opału i systematycznej kontroli paleniska. Nie są też zaliczane do produktów proekologicznych. Kotły jednofunkcyjne kontra dwufunkcyjne Po wyborze sposobu zasilania kotła trzeba jeszcze zdecydować o jego pozostałych funkcjach. W ofertach handlowych znajdziemy kotły CO jedno oraz dwufunkcyjne. Kocioł jednofunkcyjny służy jedynie do ogrzewania pomieszczeń. Z reguły posiada niedużą moc i jest tańszy w zakupie. W ofertach handlowych znajdziemy jednofunkcyjne piece na pellet, gaz, ekogroszek, olej opałowy oraz węgiel. Jednak w domach jednorodzinnych często montuje

INSTALACJE I TECHNOLOGIE rozwiązania, będą wysokie ceny zakupu. Kotły kondensacyjne dostosowane do zapotrzebowania energetycznego typowych domów jednorodzinnych mogą kosztować od 10 000 do 16 000 zł. Według optymistycznych prognoz, koszt inwestycji w kocioł gazowy kondensacyjny zwróci się po 5 – 7 latach od zakupu.

Junkers

się także kotły dwufunkcyjne, które służą do podgrzewania wody użytkowej. Tego typu kotły CO stosują tzw. priorytet podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Oznacza to, że dopóki będzie zapotrzebowanie na ciepłą wodę, kocioł będzie ogrzewał ją w pierwszej kolejności. Centralne ogrzewanie zostanie uruchomione dopiero po zaspokojeniu zapotrzebowania na c.w.u. Jest to wygodne rozwiązanie, które sprawdza się szczególnie dobrze w okresie jesienno-zimowym. Kotły dwufunkcyjne mogą być nieco droższe niż ich jednofunkcyjne odpowiedniki, jednak zmniejszają rachunki za ogrzewaną wodę. A może kocioł gazowy kondensacyjny? Decydując się na kotły gazowe warto pomyśleć o nowoczesnych urządzeniach kondensacyjnych. Kocioł gazowy kondensacyjny jest dość drogi w zakupie, jednak odznacza się mniejszym kosztem eksploatacji. Pracuje w systemie zamkniętym (zamknięta komora spalania) oraz pozwala na odzyskiwanie energii

cieplnej ze spalin. Tego typu kotły CO wykorzystują zjawisko kondensacji pary wodnej ze spalin. O ilości odzyskanego ciepła decyduje temperatura wody, która powraca z instalacji. Im niższa będzie temperatura, tym sprawność kotła kondensacyjnego będzie wyższa. Według normy DIN 470278 temperatura normowa wynosi 40o. Jednak niektórzy producenci podają sprawność kotła w odniesieniu do temperatury 30, a nawet 25o. Podane wartości będą w tym wypadku zawyżone. Warto zwrócić na to szczególną uwagę przed zakupem. Dobry jakościowo kocioł gazowy kondensacyjny może mieć maksymalną sprawność na poziomie 110 % (w przypadku gazu ziemnego), bądź 109 % (w przypadku propanu). Owa sprawność odnosi się do wartości opałowej paliwa i uwzględnia odzysk energii przez kondensacje. Dla porównania, maksymalna sprawność kotła tradycyjnego może wynosić do 94%. Możemy zatem przyjąć, że kotły kondensacyjne będą o ok. 15 % oszczędniejsze. Jedynym istotnym mankamentem tego

Zapotrzebowanie budynku na ciepło Wszystkie kotły CO muszą być dobrane adekwatnie do zapotrzebowania budynku na ciepło. Moc urządzenia możemy dobrać adekwatnie do parametrów określonych w projekcie budowlanym. Nie warto inwestować w kotły CO o większej mocy. Pamiętajmy, że kocioł przez większość czasu i tak pracuje z mocą nominalną (mniejszą od maksymalnej), co zapewnia jego największą sprawność. W ofertach handlowych coraz częściej pojawiają się kotły gazowe kondensacyjne i piece na pellet o mocy kilku kW. Jest to rozwiązanie dedykowane dla niewielkich, dobrze zaizolowanych domów energooszczędnych. Czym warto kierować się podczas zakupu kotła? Niemal każdy typ kotła może spełnić swoją funkcję w domu jednorodzinnym. Jednak przed zakupem warto zastanowić się nad kosztami zakupu, eksploatacji, ale też lokalnymi wymogami prawa. Sprawdźmy, czy w naszym rejonie nie ma zakazu stosowania kotłów na paliwo stałe, bądź czy taki zakaz nie będzie niedługo wprowadzony. W niektórych przypadkach kocioł gazowy kondensacyjny bądź elektryczny będą jedynym rozsądnym rozwiązaniem. Ich zastosowanie jest szczególnie polecane w domach pasywnych, które posiadają niewielkie zapotrzebowanie na energię cieplną.

Tekst: Marcin Gajewski, Kalkulatory Budowlane www.kb.pl

Dlaczego warto zainwestować w kocioł kondensacyjny?

Edmund Słupek, Senior Product Manager Bosch Termotechnika, Bosch www.bosch.pl

Najbardziej oczywistym powodem do stosowania gazowych kotłów kondensacyjnych są ich sprawność i efektywność energetyczna, umożliwiające użytkownikom wysokie oszczędności kosztów eksploatacyjnych w porównaniu z kotłami konwencjonalnymi. Dodatkowo w porównaniu do kotłów zasilanych olejem opałowym lub paliwami stałymi nowoczesne kondensacyjne gazowe kotły grzewcze to urządzenia o znacznie mniejszych rozmiarach, co umożliwia ich montaż zarówno w oddzielnych kotłowniach, jak i w łazienkach, kuchniach, pralniach, pomieszczeniach gospodarczych, zlokalizowanych w piwnicach, na wyższych kondygnacjach budynków lub na poddaszach. W odróżnieniu od kotłów zasilanych olejem, węglem, granulatem węglowym, drewnem lub pelletem, kotły na gaz ziemny nie wymagają dodatkowych powierzchni lub wręcz pomieszczeń potrzebnych na magazyn paliwa. Użytkowanie kondensacyjnego kotła gazowego to również komfort związany z brakiem pyłu z paliw stałych w domu oraz dymu spalanego węgla lub nieprzyjemnego zapachu oleju opałowego w powietrzu. Użytkownicy gazowych kotłów kondensacyjnych nie muszą obawiać się również, że ich urządzenia przestaną pracować z powodu problemów z zapowietrzaniem instalacji olejowej, blokowaniem się palników z powodu starzenia się paliwa, czy w przypadku kotłów na pellet lub granulat węglowy, zacinaniem się podajników paliwa lub cofaniem płomienia w kierunku zbiornika paliwa. Kotły kondensacyjne to praktycznie urządzenia nie wymagające obsługi przez użytkownika. Po wykonaniu odpowiednich nastaw automatyka sterująca i zabezpieczająca kotła kondensacyjnego dba o jego prawidłową pracę i zapewnienie oczekiwanego przez użytkownika komfortu. Dodatkowo kotły kondensacyjne mają możliwość mobilnej kontroli i sterowania domowym systemem ogrzewania za pomocą smartfona lub tabletu, poprzez internet, WiFi lub sieć GSM.

INSTALACJE I TECHNOLOGIE

Okna PołACIOWE A domowa inteligencja systemy zdalnego staerowania, automatyka, inteligentne technologie na dobre zagościły w nowoczesnych budynkach. Nie dziwi więc fakt, że innowacyjne rozwiązania stosowane są również w oknach dachowych. O to Dlaczego warto zastanowić się nad inwestycją w sterowanie oknami połaciowymi, zapytaliśmy przedstawicieli czołowych producentów.

velux

TiM: Dlaczego okna dachowe warto wyposażyć w system sterowania elektrycznego? Sławomir Łyskawka – dyrektor techniczny, VELUX Polska:

Sławomir Łyskawka, dyrektor techniczny VELUX Polska www.velux.pl

Na sterowanie elektryczne decydujemy się zazwyczaj z trzech powodów: by zapewnić komfort, oszczędność energii oraz bezpieczeństwo. Na rynku dostępne są różne protokoły komunikacji, stworzone po to, by umożliwić współpracę różnych urządzeń w domu. W ramach tych systemów działają m.in. okna dachowe, które mają wiele innowacyjnych funkcji, m.in.: zamykają się automatycznie, gdy zaczyna padać deszcz, otwierają prawie bezgłośnie i można je dowolnie programować. Elektryczne sterowanie sprzyja również oszczędności energii. Bezprzewodowy system umożliwia, np. zsynchronizowanie otwierania okien z jednoczesnym wyłączeniem grzejników. Pozwala także na stworzenie indywidualnych programów, uruchamianych automatycznie w wybranym dniu i godzinie, np. automatyczne opuszczanie rolet zewnętrznych po wyjściu z domu, gaszenie światła czy zmniejszenie ogrzewania domu. Decydując się na inteligentne rozwiązania nie musimy martwić się o bezpieczeństwo. Przed rozpoczęciem działania

velux

produkty identyfikują się w systemie przez wysłanie indywidualnego kodu, co uniemożliwia sterowanie przez osoby nieupoważnione. Dzięki dwukierunkowej komunikacji na wyświetlaczu pilota pojawia się informacja zwrotna o wykonaniu polecenia, bądź o zakłóceniu pracy urządzenia, pozwalając na szybkie zlokalizowanie i wyeliminowanie problemu. Naciskając jeden przycisk, użytkownik w każdej chwili może sprawdzić, co dzieje się z wybranym urządzeniem, na przykład czy okna i rolety w domu są zamknięte. Jeśli przewidujemy, że w przyszłości zdecydujemy się wyposażyć okno dachowe w system elektrycznego sterowania, już na etapie budowy warto doprowadzić przewód elektryczny w okolice okna. Koszty takich prac są niewielkie, a dzięki nim ewentualna instalacja elektrycznego sterowania będzie prostsza, a my będziemy mogli cieszyć się większym komfortem.

INSTALACJE I TECHNOLOGIE TiM: Coraz bardziej popularne staje się zdalne sterowanie oknami dachowymi. Czy warto zainstalować taki system w swoim domu? Sławomir Gawlik - Dyrektor Marketingu Grupy FAKRO: Sławomir Gawlik, Dyrektor Marketingu Grupy FAKRO www.fakro.pl

Dla poprawy komfortu życia wykorzystujemy zdobycze nauki i techniki. Urządzenia elektryczne sterowane zdalnie to już standard w dzisiejszym świecie. Również od kilku lat w budownictwie zaznacza się ten trend. Szczególnie okna dachowe obsługiwane za pomocą pilota, bądź zintegrowanego systemu inteligentnego domu zdobywają uznanie. Nowoczesne okna połaciowe są tak konstruowane, aby zapewnić maksymalny komfort mieszkania na poddaszu. Są to okna obrotowe fabrycznie wyposażone w sterownik oraz zintegrowany system, który umożliwia bezprzewodowe sterowanie oknem oraz zamontowanymi na nim dodatkami za pomocą pilota. Tego typu okna mogą być stosowane w każdym pomieszczeniu na poddaszu. Szczególnie polecane są do pomieszczeń, w których okna montowane są na dużej wysokości, poza bezpośrednim zasięgiem użytkownika. Umożliwia to wykorzystanie tych okien w nietypowych projektach architektonicznych i stwarza duże możliwości przy aranżacji wnętrz. Nowoczesne okna mają inteligentny czujnik deszczu, który automatycznie uruchamia zamykania skrzydła w czasie opadów, zapewniając bezpieczeństwo użytkowania poddasza bez względu na pogodę. Są one wyposażone w kompletną instalację elektryczną 230V. Wystarczy podłączyć

FAKRO

jeden przewód do domowej sieci elektrycznej lub po prostu wpiąć wtyczkę do gniazdka. Do integracji produktów w jedną sieć wykorzystywany jest protokół komunikacji radiowej Z-Wave, co umożliwia rozbudowę systemu na każdym etapie budowy np. o oświetlenie, termostaty, alarmy. Zarządzanie całym systemem może odbywać się również poprzez smartfon lub tablet. Systemy sterowania najlepiej instalować na etapie budowy domu. W przypadku gdy chcemy zastosować sterowanie w budynku już istniejącym, oczywiście możemy to zrobić. Bezprzewodowy system szczególnie do tego się nadaje. Możemy go również zintegrować z innymi systemami, aby współpracował w całym inteligentnym domu.

INSTALACJE I TECHNOLOGIE

Spraw sobie inteligentny dom

somfy

Planując remont mieszkania lub budowę domu, warto już na etapie projektu pomyśleć o zainwestowaniu w inteligentne rozwiązania, które nie tylko ułatwią nam codzienne życie i poprawią komfort, ale dzięki którym zapewnimy sobie większe bezpieczeństwo i sporo zaoszczędzimy.

Nowoczesne systemy zarządzania mieszkaniami niu. Możemy też sami go wywołać jednym przycii domami nie tylko pozwalają na bezpośrednią kon- skiem na naszym smartfonie lub tablecie – wyjatrolę tego, co się dzieje z naszą nieruchomością, lecz śnia Tomasz Koziarek. jeszcze dają możliwość sterowania nimi na odległość. Nic więc dziwnego, że inteligentne systemy ułaZa pomocą jednego urządzenia, choćby smartfona twiające korzystanie z domowych urządzeń stają się czy tabletu, można w jednej chwili uruchomić role- powoli standardowym wyposażeniem wielu nieruty, żaluzje, bramy, a nawet sprawdzić, kto próbuje chomości. Integracja wszystkich domowych instalawejść do naszego domu, cji – takich jak bramy, drzwi, podczas gdy my jesteśmy rolety, alarm, ogrzewanie czy Integracja wszystkich domowych inw pracy. – Tzw. inteligentświatło – w jeden system stalacji – takich jak bramy, drzwi, na automatyka domowa, pozwala nam uzyskać łatwe rolety, alarm, ogrzewanie czy światło – w jeden system pozwala nam poza komfortem, zapewnia i niezwykle komfortowe steuzyskać łatwe i niezwykle komfortonam zupełnie inny poziom rowanie domem. – Dzięki we sterowanie domem. zarówno jeśli chodzi o bezscenariuszom oraz możlipieczeństwo, jak i oszczędwości zdalnych ustawień ność energii. Zorganizowanie działania domu w taki możemy włączać pracę urządzeń w trybie wakasposób, by był odpowiedzią na nasze aktualne cyjnym, gwarantującą oszczędność energii, symupotrzeby, jest prostsze, niż mogłoby się wydawać. lować obecność osób w domu, zapewniając tym Dzięki programatorom czasowym czy też czujni- samym większy stopień ochrony nieruchomości, kom ruchu możemy zaprogramować automatycz- a także bez wysiłku przygotować dom na powrót ną aktywację pożądanego scenariusza w zależno- mieszkańców, wpływając tym samym na ich komści od pory dnia, obecności w danym pomieszcze- fort – dodaje Tomasz Koziarek.

INSTALACJE I TECHNOLOGIE Inteligentny dom znaczy bezpieczny i oszczędny Połączenie w jednym systemie wszystkich domowych instalacji i urządzeń różnych producentów daje nam również błyskawiczny dostęp do zarządzania domem. Zaś dzięki powiadomieniom mailowym jesteśmy przygotowani do natychmiastowej reakcji, aby zapewnić bezpieczeństwo naszym bliskim i zminimalizować ewentualne straty. I mowa tu nie tylko o zagrożeniu kradzieżą, ale i np. o ochronie przeciwpożarowej. Ponieważ sygnał o takim niebezpieczeństwie dociera do nas w czasie rzeczywistym, to jeszcze przed przybyciem straży pożarnej mamy możliwość choćby otwarcia strażakom bramy. Warto pamiętać, że dzięki montażowi inteligentnych urządzeń w naszym domu możemy

sporo oszczędzić. Nie musimy martwić się, że w którymś pokoju lub łazience zostawiliśmy włączone światło, bo możemy to sprawdzić na smartfonie i w razie potrzeby jednym kliknięciem je wyłączyć. Ale jeszcze więcej możemy zaoszczędzić latem na klimatyzacji, a zimą na ogrzewaniu. Odpowiednio ustawione rolety i markiza sprawią, że pomieszczenia wewnątrz nie będą się nadmiernie nagrzewać. Z kolei w chłodne miesiące temperatura kaloryferów w poszczególnych pomieszczeniach będzie odpowiednio dopasowywana do pory dnia. I tak w godzinach, kiedy nikogo nie będzie w domu, lub w pokojach, z których nikt nie korzysta, ogrzewanie będzie zmniejszane. Dzięki temu rachunki za ogrzewanie spadną nawet o 20–30 proc.

Kamera wewnętrzna Visidom IC 100

Do monitorowania wnętrza domu. Urządzenie można połączyć z internetem i zintegrować ze specjalną aplikacją na smartfonie, dzięki czemu otrzymamy transmisję wideo z naszego domu lub meszkania na naszym telefonie. Ma funkcję dwukierunkowego interkomu - nie tylko możemy widzieć i słyszeć, co się dzieje wewnątrz domu, ale również za jego pomocą rozmawiać z osobami przebywającymi w naszym domu. Kamera wewnętrzna dostępna jest w dwóch wersjach - z funkcją obrotu lub bez.

somfy www.somfy.pl

SOMFY

Dom dopasowujący się do twojego rytmu życia W życiu codziennym, korzystając z informacji o temperaturze wewnętrznej, zewnętrznej, nasłonecznieniu oraz porze dnia, inteligentny system ma możliwości ustawienia właściwego trybu pracy urządzeń. Dom, otrzymując od domowników sygnał powrotu, np. za pomocą scenariusza „powrót”, może odpowiednio wcześniej ustawić pożądaną temperaturę pomieszczeń, uchylić okna dachowe, by przewietrzyć mieszkanie, podnieść wybrane rolety czy włączyć klimatyzację lub oświetlenie. Centrala inteligentnego sterowania domem może być ponadto zintegrowana z czujnikami pogodowymi, dzięki czemu system nie uchyli okien w trakcie deszczu lub wichury. Na krótko przed przyjazdem do domu możemy uruchomić scenę „wejście”, która otworzy bramę

wjazdową i garażową. Automatycznie w domu zostanie rozbrojony alarm, odsłonią się wybrane rolety, a w korytarzu i w salonie będzie czekać już zapalone światło. Dodatkowo, zimą możemy ustawić centralę tak, by przed naszym powrotem włączyła piec oraz ogrzewanie podłogowe. W każdym momencie możemy ingerować w scenariusz i zmieniać jego ustawienie, jak i przeglądać raporty o zdarzeniach i wykonanych poleceniach. – Wszystko jest możliwe dzięki zdalnej kontroli za pomocą dowolnego smartfona czy tabletu z dostępem do internetu i odpowiedniej aplikacji. Centrala nawiązuje kontakt z bezpiecznym serwerem, dzięki czemu mamy do niego dostęp z dowolnego miejsca na świecie. Dodatkową zaletą jest bardzo przyjazny i czytelny interfejs, który zapewnia intuicyjną obsługę – podsumowuje Tomasz Koziarek.

Bezprzewodowy zestaw domofonowy TECTUM

Zestaw domofonowy działający za pomocą bezprzewodowej technologii cyfrowej, w którym do obustronnej komunikacji wykorzystano kanał radiowy w paśmie DECT. Posiada możliwość sterowania elektrozaczepem bezpośrednio ze słuchawki oraz wyboru dźwięku dzwonka. Zasięg w terenie otwartym do 75 m.

278,55 zł, ORNO- LOGISTIC Sp. z o.o. www.orno.pl

INSTALACJE I TECHNOLOGIE Dom korzystający z energii słonecznej Warto jednak przy wyborze technologii zwrócić uwagę na te, które stosowane są przez znaczące marki na rynku mieszkaniowym, co pozwoli na kompatybilną rozbudowę systemu oraz na podzielenie inwestycji na etapy. Dzięki temu można swobodnie i we własnym tempie (oraz na miarę własnych możliwości finansowych) adaptować domowe urządzenia i sukcesywnie uzupełniać wyposażenie o inne elementy zgodne z danym standardem technologii. Co ważne – inteligentne urządzenia można zamontować również bez remontów, kucia ścian i ingerencji w bryłę domu. A to wszystko dzięki możliwości wykorzystania napędów solarnych. Co ciekawe, będą one zupełnie niezależne od zewnętrznego zasilania i nawet w przypadku odłączenia prądu od budynku dalej będziemy mogli z nich korzystać. Wraz z napędem i modułem solarnym użytkownik otrzymuje akumulator, który magazynuje energię i pozwala na korzystanie z niej również w sytuacji, gdy sam panel solarny znajdzie się pod śniegiem.

Inteligentne technologie nie tylko dla wygody

Marcin Szostek, Menedżer Produktu Technologie Inteligentne WIŚNIOWSKI www.wisniowski.pl

Ile to kosztuje? Obecnie zakup centrali systemu domu inteligentnego zapewniającej kompleksowe zarządzanie wszystkimi urządzeniami w budynku to wydatek ok. 2 tys. zł. Od niedawna na polskim rynku dostępne są także systemy, które pozwalają sterować za pomocą aplikacji w smartfonie i tablecie tylko wybranymi przez nas samych urządzeniami, np. osłonami okiennymi bądź bramami garażowymi i wjazdowymi czy urządzeniami tarasowymi – markizami oraz pergolami. Takie rozwiązania można kupić już poniżej 1000 zł. Tekst: Tomasz Koziarek, ekspert firmy Somfy www.somfy.pl

Jednostka centralna EXTA FREE CONTROLLER mini (EFC-02)

EFC-02 umożliwia sterowanie oświetleniem, roletami okiennymi oraz innymi urządzeniami w budynku nie tylko z poziomu nadajników radiowych, ale także za pomocą smartfonów i tabletów. Jednostka wyposażona jest w interfejs LAN przystosowany do połączenia z routerami Wi-Fi.

zamel www.zamel.com

Nowa generacja telefonów komórkowych nie bez powodu zyskała przydomek„smart”. To im powierzono funkcję „myślenia”o nas i naszych potrzebach. Dlaczego im? Odpowiedź jest prosta – większość z nas telefon ma zawsze przy sobie. Zdarza się nam zapomnieć portfela czy kluczy, i jakoś sobie z ich brakiem radzimy, ale bez smartfonu ani rusz. Nie tylko ze względu na możliwość utraty kontaktu ze światem, lecz poczucia, że mając go przy sobie jesteśmy bezpieczni i o wiele rzeczy nie musimy się martwić. Producenci widzą i tę potrzebę, wprowadzając do oferty rozwiązania mobilne gwarantujące wygodę oraz poczucie psychicznego komfortu. Takie też są sterowniki pozwalające na kontrolowanie dostępu do domu, m.in. sterownik Ri-Co obsługiwany przez aplikację mobilną. Dzięki niemu zapewniamy sobie bezpieczeństwo na najwyższym poziomie. Za pośrednictwem telefonu, w dowolnym momencie i miejscu na świecie sprawdzimy, czy nasz dom jest bezpieczny i w razie potrzeby zamkniemy lub otworzymy drzwi, bramę garażową albo ogrodzeniową. Zaletą tego rozwiązania jest nie tylko wygoda, bo nie musimy nosić przy sobie pęku kluczy i pilotów, ale też prostota i uniwersalność. Urządzenie jest małe, bezprzewodowe i proste w obsłudze. Znajdzie zastosowanie nie tylko przy bramach, drzwiach i ogrodzeniach, ale przy odrobinie wyobraźni pozwoli też sterować większością urządzeń domowych. Musimy tylko pamiętać, by nasza wyobraźnia nie przeceniła nowoczesnych technologii i podpowiadała jedynie bezpieczne rozwiązania.

Sterowanie systemami odbywa się za pomocą dowolnego smartfona czy tabletu z dostępem do internetu i odpowiedniej aplikacji. Centrala nawiązuje kontakt z bezpiecznym serwerem, dzięki czemu mamy do niego dostęp z dowolnego miejsca na świecie.

INT-TSI Manipulator z ekranem dotykowym

System PRESTO

Sterowanie systemem alarmowym, oświetleniem, bramą garażową czy zraszaczami nigdy nie było tak proste, jak za pośrednictwem dotykowego manipulatora INT-TSI. Dzięki niemu zarządzanie inteligentnym alarmem domowym z elementami automatyki jest proste, intuicyjne i - po prostu - przyjemne.

Jeden z najnowocześniejszych systemów sterowania budynkiem, który stale może czuwać nad bezpieczeństwem Twojego domu. System nadzoruje funkcjonowanie wielu urządzeń i instalacji oraz potrafi zabezpieczyć Twój dom przed niepożądanymi skutkami ich działania. System PRESTO to gwarancja bezpieczeństwa i komfortu.

1100 zł (netto), SATEL sp. z o.o. www.satel.pl

ospel www.ospel-presto.pl

Poradnik inwestora

Steruj cieniem! Nesling już w Polsce!

masz pytania? zadzwoń 530 509 110 Żagiel przeciwsłoneczny COOLFIT® NESLING, www.nesling.pl

istoria firmy Nesling sięga 2005 roku – wtedy wprowadziła ona na dużą skalę żagle przeciwsłoneczne w Holandii. Oferta szybko poszerzyła się o żagle wodoodporne, rolety rzymskie, rolety pionowe i materiały mocujące. Dzisiaj, 11 lat później, Nesling jest światowym liderem na rynku produktów przeciwsłonecznych – są one dostępne w ponad 250 punktach sprzedaży na terenie całej Europy i na świecie. Od 2015 roku także w Polsce!

Innowacja i funkcjonalność Przez lata działalności i doświadczeń Nesling stworzył własne systemy zacienienia – produkty innowacyjne, wyjątkowe, wysokiej jakości, a przy tym funkcjonalne i proste w montażu. Bogata oferta firmy obejmuje: ■■ przeciwsłoneczne żagle COOLFIT®, ■■ wodoodporne żagle DREAMSAIL®, ■■ rolety pionowe COOLFIT®, ■■ rolety rzymskie poziome COOLFIT®, ■■ zestawy NESLING PERGOLA® , kompletne zestawy: żagle plus słupki, rolety plus pergole, materiały montażowe, wsporniki, pokrowce itp.

Nesling udowadnia że moda i funkcjonalność mogą iść w parze. Przeciwsłoneczne żagle COOLFIT®, rolety rzymskie i rolety pionowe wykonane są z mocnego materiału HDPE z filtrem UV, który blokuje do 95% szkodliwych promieni UV. Produkty Nesling są bardzo praktyczne i – co równie ważne – tworzą przyjemne i atrakcyjne miejsce w ogrodzie. To wysokiej jakości niedrogie artykuły, objęte 5-letnią gwarancją. Produkty Nesling mają nieograniczone zastosowanie. Z powodzeniem mogą służyć jako idealne, modne i funkcjonalne zacienienie prywatnego tarasu, ogrodu lub balkonu. Doskonale ochronią przed słońcem strefy zabaw dzieci, altany ogrodowe, przydomowe ogrody zimowe. Równie dobrze sprawdzą się jako produkty profesjonalne w hotelach, restauracjach, spa, marinach oraz przystaniach i wszędzie tam, gdzie konieczne staje się subtelne zacienienie przestrzeni i ochrona przed promieniami UV.

www.nesling.pl

e-mail: bok@nesling.pl

infolinia: 530 509 110

poradnik inwestora

Złap słońce w żagle!

Wysoka jakość 90-95% ochrony przed promieniowaniem UV

Żagiel przeciwsłoneczny COOLFIT® NESLING, www.nesling.pl

Wodoodporny

Żagiel wodoodporny dreamsail® NESLING, www.nesling.pl

Żagiel przeciwsłoneczny

Żagielwodoodporny

Żagle przeciwsłoneczne to efektowna i funkcjonalna forma zadaszenia przydomowych przestrzeni. Pozwalają stworzyć przyjemnie zacienione miejsce na tarasie, balkonie lub w ogrodzie. Chronią domowników przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi.

Materiał wodoodporny umożliwia spędzanie czasu w ogrodzie nawet podczas deszczowej pogody. Istnieje kilka opcji mocowania do ściany, między słupami lub pod pergolą. Wymagane nachylenie 30o. Łatwa i szybka instalacja dzięki kompletnemu zestawowi do montażu, indywidualnie dobranemu do potrzeb klienta.

Żagle NESLING to wyjątkowe produkty, umożliwiające tworzenie nietypowych ogrodowych i tarasowych aranżacji. Hitem ostatniego sezonu jest wykorzystywanie żagli do zadaszenia: stref zabaw dla dzieci, przydomowych basenów, podjazdów, miejsc relaksu. Dostępne w wielu kolorach, formatach i rozmiarach, stanowią doskonałą alternatywę dla tradycyjnych zadaszeń. Ich niepowtarzalna konstrukcja pozwala na swobodne sterowanie cieniem. Warto dobrze przeanalizować miejsce, w którym planujemy zainstalować żagiel, aby jak najlepiej spełniał swoją funkcję.

Roleta rzymska pozioma COOLFIT® Harmonica NESLING, www.nesling.pl

Łatwa instalacja Łatwa w czyszczeniu

Roleta rzymska pozioma Harmonica Roleta rzymska pozioma COOLFIT® Harmonica to produkt wysokiej jakości, przeznaczony do montażu wraz z pergolą NESLING. Doskonale chroni przed słońcem. Występuje w 8 standardowych rozmiarach. Dostępna w 5 kolorach: antracyt, piaskowy, złamana biel, limonka, czarny. W opcji ma gustowny pokrowiec ochronny. Łatwa i szybka instalacja dzięki zestawowi do montażu, dołączonemu do rolety. Cechuje ją proste otwieranie i zamykanie.

Poradnik inwestora

TARAS MODNIE ZAARANŻOWANY Nesling posiada 3 modele pergoli: Pergola wolnostojąca, Pergola przyścienna 1 i Pergola przyścienna 2. Każdy model pergoli występuje w kilku standardowych rozmiarach oraz 7 kolorach. Pergola jest wyposażona w drewniane zastrzały narożne, które zapewniają trwałość konstrukcji. Z zestawami Pergola NESLING® można łatwo i szybko zbudować własną pergolę. Na konstrukcji montuje się roletę rzymską poziomą COOLFIT®, występującą w 5 kolorach.

masz pytania? zadzwoń 530 509 110 Wysoka jakość Łatwy montaż Pergola NESLING®, www.nesling.pl

Pergola NESLING® Kolory drewna

Pergola wolnostojąca

Roleta pionowa COOLFIT® NESLING, www.nesling.pl

Pergola przyścienna 1

Pergola przyścienna 2

Roleta pionowa Roleta pionowa COOLFIT® to produkt wysokiej jakości, doskonałe uzupełnienie do pergoli i rolety rzymskiej. Chroni przed słońcem i wiatrem, występuje w kolorach: antracyt, piaskowy, złamana biel, limonka, czarny. Cechuje ją łatwy i szybki montaż dzięki kompletnemu zestawowi do montażu, dołączonemu do rolety.

Zatrzymuje niskie promienie słoneczne

15 000 projektów

bezpłatne konsultacje

oferta z całego kraju

usługi architektów

Sprzedaż

ODBIERZ

PAKIET KORZYŚCI o wartości

800

zł gratis!

gotowych projektów domów

* szczegóły na: www.dobry-dom.pl

o n - l i n e i s tac j o n a r n i e ponad 15 000 projektów gotowych bezpłatne konsultacje architekta tablica i dziennik budowy gratis konsultacja kredytowa 23 banków projekt altany lub garażu w prezencie konsultacja techniczna na każdym etapie realizacji projektu

Zamów bezpłatny katalog z projektami domów

Dobre

Zobacz, co nowego na www.dobry-dom.pl



Domy

Flak &

Abram

owicz „A

rystote

DOBRY DOM ul. Litewska 10, 35-302 Rzeszów biuro@dobry-dom.pl

les”



INFOLINIA: 17 852 52 30

Dom w malinówkach

105

Dom w tawułach (G2)

109

TK 135

103

DE 11004 100

DE 11010

TK 8

Dom w zielistkach ver.2

104

106

Dom w jabłonkach 4

108

Atreusz nowy

110

Bianka

111

Juliusz mały

114

DE 11014

Dom w galach

DE 11013

DE 11008

101

DE 110011

102

TK 28A

DE 11007

DE 11006

DE 11009

TK 71

DE 11017

gotowych

DE 11016

Spis 58

projektów

107

Dom w idaredach (A)

DE 11015

DE 11012

TK 5A

DE 11005

TK 2GP1

DE 11003

DE 11001

DE 11002

AUTOREKLAMA

Dariusz mały

112

Fabia v

113

Nina

117

Nela

116

Słoneczko i i ii

118

Dom z widokiem 3

126

Wilga 2

136

Indygo 4

141

Altana nr 5

143

Ariel 4

130

Decyma 6

134

Jeżyna

137

Altana nr 1

142

Altana nr 6

143

124

Albatros 2

127

Szmaragd 6

125

Dom na miarę

128

Ambrozja 5

132

Amarylis 2

135

Goździk

140

Altana nr 4

142

Garaż nr 1

144

DE 11031 131

138

Altana nr 2

142

Altana nr 7

143

144

139

Altana nr 3

142

Altana nr 8

143

DE 11048

DE 11052 Garaż nr 4

145

DE 11058

DE 11057

DE 11053

DE 11046 DE 11051 Garaż nr 3

Bez

DE 11047

Calineczka 3

DE 11043

DE 11041

DE 11042

Ariel

DE 11056

DE 11050 DE 11055 144

121

DE 11035

DE 11037 DE 11040 DE 11045

DE 11039 DE 11044 DE 11049 DE 11054 Garaż nr 2

Viking

DE 11038

133

Dom z widokiem 5

DE 11034

DE 11033

DE 11032 Ambrozja 3

DE 11036

129

120

DE 11028

DE 11027 123

DE 11030

Viking 5

DE 11029 122

Viking 2

Tytan 3

Otwarty 4

DE 11024 119

Telimena

DE 11026

DE 11025

DE 11020

DE 11021

115

DE 11023

DE 11022

DE 11019

DE 11018 Lena

Garaż nr 5

145

97 Garaż nr 6

145