མཚོ་མོོོ། མཁའ་འགྲ ། མཚེའུའིིི་ནང་གིིི་ཉ།
Copyright © 2017 Department of Education All rights reserved
First Edition 2017
Published by: Department of Education Central Tibetan Administration
Gangchen Kyishong, Dharamshala -176215
Distt. Kangra(H.P.) INDIA
Email: education@tibet.net
Printed by: Sherig Parkhang Trust E-mail: shepardelhi@gmail.com
འབྲ ་རྩོམ་པ། སྐལ་བཟང་དོན་གྲུབ། བློ་བཟང་བསྟན་རྒྱས། ཚེ་ར ང་ལྷ་མོ། བསྐྱར་ཞ བ་ཚོགས་ཆུང། ཀརྨ་སྨོན་ལམ།ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན། བསམ་གྲུབ། ཚེ་ར ང་ལྷ་མོ། ར ་མོ་འབྲ ་མཁན། ཐུབ་བསྟན་སངས་རྒྱས། དེབ་གཟུགས་ཇུས་འགོད་པ། བུདྡྷཱ་སྐྱབས། ༄༅། །ས ན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་ ༤༠ འདི་དག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བྱིས་པའི་ཀླ ག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་ལས་གཞིའི་ཁ ངས་སུ་པར་སྐྲུན་དང་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས། །
པར་སྐྲུན་བདག་དབང་། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས། ༢༠༡༧ པར་གཞི་དང་པ ། པར་སྐྲུན་བྱེད་པ ། ཤེས་རིག་པར་ཁང་། སྤྱ ་ཁྱབ་ལམ་སྟོན་པ། མཁས་དབང་ཀྲྀཥྞ་ཀུ་མཱར། (Prof. Krishna Kumar) ལས་འཆར་ཟབ་འཁྲ ད་པ། འབུམ་རམས་པ་ལ་ཏ ་ཀཱ་གུཔྟཱ། (Dr. Latika Gupta) མཐའ་མའ ་བསྐྱར་ཞ བ་ཚོགས་ཆུང་། ཚོགས་གཙོ་མཁས་དབང་ཀྲྀཥྞ་ཀུ་མཱར་ (Prof. Krishna Kumar) དང་། ཚོགས་མ ་ཝཱ་ཎ་བོད་ཀྱ ་ཆེས་མཐོའི་སློབ་གཉེར་ཁང་ག ་ཉེ་བའ ་ར གས་བདག་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་ བསམ་གཏན། མཁས་དབང་ཨ་ཤོཀ་ཝཱཇ་པེ་ཡ ། (Ashok Vajpeyi) མཁས་དབང་ཨ་པཱུརྭཱནན། (Apoorvanand) ཚིག་སྦྱོར་ལེགས་བཅོས་བསྐྱར་ཞ བ་ཚོགས་ཆུང་། ཝཱ་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱ ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་བསམ་གཏན་དང་། སློབ་དཔོན་ལྷག་པ་ཚེ་ར ང་། སློབ་དཔོན་བཀྲ་ཤ ས་ཚེ་ར ང། སམྦྷོ་ཊ་བོད་ སློབ་དགེ་བསོད་ནམས་གང་བཟང་། སློབ་དགེ་རྡོ་རྗེ་ར ན་ཆེན།
1 ༄༅། །ཉིན་ཞ ག་མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ་མཚེའུ་ཞ ག་ག ་འགྲམ་དུུ་ཕྱིན། མཚེའུ་དེེའ ་ནང་ཉ་སྣ་ཚོགས་ ཡོད་པ་མཐོང་། ཉ་ད ་ཚ ་མཐང་ནས་ཁོ་གཉ ས་དགའ་ཐག་ཆོད་པ་རེེད།
2 ཉ་ཁ་ཤས་ཐལ་མདོག་དང་ཁ་ཤས་ལི་ཝང་ཡ ན་པ་རེེད། ཉ་ཁ་ཤས་འོད་ཆ མ་ཆེེམ་བྱེེད་ཀྱ ་ཡད་པ་ རེེད། ཉ་ཁ་ཤས་ཧ་ཅང་ཆེེན་པ་དང་ཉ་ཁ་ཤས་ཆུང་ཆུང་ཡོད་པ་ར ད།
3 ཉ་ཆུང་ཁ་ཤས་རྡོའ་སྒང་ལ་ངལ་གསོས་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་རེེད། ཉ་ཁ་ཤས་ཕར་འཁྱུག་ཚུུར་འཁྱུག་ བྱ ད་བཞ ན་ཡད། ད་དུུང་ཉ་ཁ་ཤས་ཆུའི་སྟ ང་དུུ་འཕར་མཆོང་བྱ ད་བཞ ན་ཡད།
4 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མས་མཚེའུ་ཡ ་འགྲམ་དུུ་ལྷམ་ཕུད། ཁོ་གཉ ས་ཆུའ ་ནང་དུུ་འཛུལ་བ་ར ད། ཁོ་གཉ ས་ཀྱ ས་ཤེེལ་དམ་ནང་ཉ་འཇུ་རྒྱུའི་ཐབས་ཤ ས་བྱས།
5 ཁོ་གཉ ས་ཀྱ ་ཤ ལ་དམ་ནང་ལ་ཉ་གཉིས་འཛུལ་བ་ར ད། མཚེའུའ ་འགྲམ་དུུ་ཁོ་གཉ ས་ཀྱ ས་ས་དང་ཞ ག་བྲུས། ས་དོང་དེེའ ་ནང་ཤེེལ་དམ་དེེ་བཞག་པ་ར ད།
6 མཚོ་མས་ཉ་གཉིས་བསྲུངས་ནས་བསྡད་པ་ར ད། མཁའ་འགྲོས་ཉ་གཉིས་ལ་ཁ་ལག་ལ ན་དུུ་ཕྱ ན། གློ་བུུར་དུུ་ཁྲུུང་ཁྲུུང་གསུུམ་ས་དོང་ག ་འགྲམ་ལ་ཡོང་བ་ར ད།
7 མཚོ་མས་ཁྲུུང་ཁྲུུང་གིས་ཉ་ཟ་ཡོང་བསམ་ནས་ས མས་ཁྲལ་བྱས། མཁའ་འགྲོས་ཤ ང་འབྲས་ཁྱ ར་ནས་ མགྱོགས་པོ་ལག་སླེེབས། མོས་ཁྲུུང་ཁྲུུང་ལ་ཤིང་འབྲས་སྤྲད་ནས་ཉ་མི་བཟའ་བའི་ཐབས་ཤ ས་བྱས།
8 མཁའ་འགྲོས་ཤ ང་འབྲས་སྤྲད་པ་རྣམས་ཁྲུུང་ཁྲུུང་གིས་བཟས། ཁྲུུང་ཁྲུུང་ཡང་བསྐྱར་ས་དོང་འགྲམ་ ལ་སླ བས། མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ་ཞེེད་ཐག་ཆོད་པ་རེེད།
9 མཁའ་འགྲས་ཁྲུུང་ཁྲུུང་ཕར་དཀྲོགས་པ་ར ད། ཁྲུུང་ཁྲུུང་རྣམས་ཕར་མ་བྲོས་པ་ར ད། ཁྲུུང་ཁྲུུང་རྣམས་སླར་ཡང་ཉ་ཡི་ཉེེ་སར་ཡང་བ་ར ད།
10 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མས་ཉ་གཉིས་ནང་དུུ་འཁྱ ར་རྒྱུར་ཐག་བཅད། ཁོ་གཉ ས་ཀྱ ས་ཉ་དེེ་གཉ ས་ ནང་དུུ་ཁྱ ར། ཁྲུུང་ཁྲུུང་རྣམས་ད་དུུང་ས་དོང་ནང་བལྟས་བསྡད།
11 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ་གཉ ས་ནང་དུུ་སླ བས། ཁོ་གཉ ས་ཀྱ ས་གཞང་པ་ཆ ན་པ་ཞ ག་ག ་ནང་ཆུ་ བླུགས། མཚོ་མས་ཉ་དེེ་གཉ ས་གཞོང་པའ ་ནང་དུུ་བླུགས།
12 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མས་ཉ་གཉིས་ལ་ཁ་ཟས་སྣ་ཚོགས་སྤྲད། ཉ་གཉིས་ཀྱ ས་མ་བཟས་པ་ར ད། མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ་ས མས་ཁྲལ་བྱུང་བ་ར ད།
13 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མས་ཉ་གཉིས་ཀྱ ས་ཁ་ཟས་ཟ་རོགས་བྱས་ན་བསམ། ཉ་གཉིས་ཀྱ ས་ད་དུུང་ཁ་ ཟས་མ་བཟས་པ་ར ད། མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ་སྔར་ལས་ས མས་ཁྲལ་ཆ ་བ་བྱུང་།
14 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མས་ཉ་གཉིས་ལ་ཡུན་རིང་བལྟས་ནས་བསྡད། ཉ་གཉིས་ཀྱ ས་ད་དུུང་གང་ ཡང་མ་བཟས་པ་ར ད། ཉ་ད ་གཉ ས་ཀྱ ས་འགུལ་སྐྱོད་ཀྱང་མ་བརྒྱབ་པ་ར ད།
15 ཉ་གཉིས་པ་གཞང་པའ ་ནང་སྐྱ ད་པ་མེེད་པ་རེེད། བུུ་མོ་གཉ ས་ཀྱ ས་ཉ་དེེ་གཉ ས་མཚེའུ་ཡ ་ནང་དུུ་གློད། ཉ་གཉིས་ཀ་རྐྱལ་བརྒྱབ་ནས་ཕྱིན་པ་ར ད།
16 དགེ་རྒན་རྣམ་པར་རེ་སྐུལ། ས ན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་འདི་ཉིད་བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་གྱི་དག ངས་ད ན་ལྟར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སླ བ་དེབ་མིན། ྿ སྤྱིར་བྱིས་པའི་འབྲི་ཀླ ག་ཡར་རྒྱས་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་གང་ཀླ ག་པ་དེའི་ག ་ད ན་གསལ་པ ་རྟ གས་ནས་ཀླ ག་པའི་ནུས་པ་ག ང་མཐ ར་ ྿ སྤེལ་རྒྱུར་གཞ གས་འདེགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ཞིག་ཡིན། དེབ་འདི་དག་འཛིན་ཁང་ནང་དུ་སླ བ་ཕྲུག་ཚོར་དུས་ཚོད་དང་འདུན་པ་ནམ་ཡ ད་ཀྱི་སྐབས་སུ་རང་མ ས་ལྟར་ལེན་པ་དང་ལྟ་ཀླ ག་ ྿ བྱེད་ཐུབ་སར་འགྲེམས་འཇ ག་བྱེད་དག ས། རིམ་པ་དང་པ ་ནས་འག ་འཛུགས་ཀྱིས་གཉིས་པ་དང་། གཉིས་པ་ནས་གསུམ་པ། གསུམ་པ་ནས་བཞི་པ་བར་ཐེམ་སྐས་རིམ་ ྿ འཛེགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བཀླག་རྒྱུའི་ཆེད་དམིགས་པ་ཡིན་རུང་། ཕྲུ་གུ་རང་ང ས་ནས་གང་ལྟ་འད ད་དང་ཀླ ག་འད ད་བྱེད་པ་དེར་རམ་ འདེགས་བྱེད་པ་ལས་ག ་རིམ་ལྟར་ཀླ ག་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བ་མ་ཡིན། འཛིན་གྲྭའི་དུས་ཚོད་རེའུ་མིག་བཀ ད་སྒྲིག་སྐབས། དེབ་ཕྲེང་འདི་ཀླ ག་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་འདང་ངེས་འཇ ག་དག ས། ྿ མད ར་ན། ད ན་བྱེད་ནུས་པ་དང ས་པ འ ྿ ་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་ལྟར། དཔེ་དེབ་འདི་དག་ཕྲུ་གུའི་འད ད་མ ས་བཞིན་བེད་སྤྱ ད་བཏང་ ནས་རྙིང་ཧྲུལ་དང་རལ་ཐ ར་དུ་གྱུར་ན་ལེགས་གས ལ་ཐ བ་རྒྱུ་ལས། ལ ་མང་པ འ་རྗེས་སུའང་དེབ་རེ་རེ་བཞིན་གྲ་མ་ཉམས་གྲུ་མ་ ཞིག་པར་ཤེལ་ཁྲ་ཅན་གྱི་བང་ཁྲིའི་ནང་ལྷ་སྐུ་ལྟར་སྒྲིག་གཤ མ་བྱས་ཏེ་འཇ ག་མི་རུང་བ་བླ ་ངེས་དག ས་གལ་བཅས།
17 སོན་རྩ་བྱ ས་པའིིི་དེབ་ཕྲེང་གིིི་དགོས་དམ གས། དེབ་ཕྲེང་འདི་བཀླགས་རྗེས། བྱིས་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་འབད་བརྩ ན་ལ་བརྟེན་ནས་ཀླ ག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་གཏ ང་ཐུབ། ྿ བྱིས་པ་དང་དེབ་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཇེ་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ། དཔེ་དེབ་ཀླ ག་རྒྱུའི་ག མ་གཤིས་འཇགས་པར་བྱ་རྒྱུ། ྿ ས ན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་གི་ནང་ད ན་རྣམས་ཉིན་རེའི་འཚོ་བ་དང་དང ས་སུ་འབྲེལ་ནས། བྱིས་སྒྲུང་ཀླ ག་རྒྱུར་དགའ ྿ ་མ ས་ཡ ང་ཐབས་ བྱས་ཡ ད། མི་སྣ་གཙོ་བ ར་ཕྲུ་གུ་གཉིས་རེ་འཇ ག་ད ན་ནི། ཀླ ག་པ་པ ་བྱིས་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང་མཐུན་པའི་སྒྲུང་མང་པ འ ྿ ་ནང་། རང་གི་ མི་ཚེའི་གཟུགས་བརྙན་མཐ ང་ཐུབ་པས། སྒྲུང་འདི་དག་ད ་ནན་གྱིས་ཀླ ག་རྒྱུར་སྐུལ་མ་ཡ ང་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན། རིམ་པ་དང་པ ་དང་གཉིས་པ་ཙམ་མ་ཟད། རིམ་པ་རྗེས་མ་རྣམས་སུའང་ཚིག་དང་བརྗ ད་ད ན་མང་པ ་བསྐྱར་ཟླ ས་ཡང་ཟླ ས་བྱས་པར་ཕན་ ྿ ཐ གས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡ ད། དགེ་རྒན་དང་ཕ་མ་ས གས་ཀྱི་ར གས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྲུ་གུས་ཐ ག་མར་ཤེས་པའི་ཚིག་དེ་སླར་ཡང་མཐ ང་མ་ ཐག ཚིག་དེ་ཀླ ག་ཐུབ་པ་དང་དེའི་ད ན་ག ་ཐུབ་པའི་དགའ་ཚོར་དང་སྤ བས་པ་སྤྲ ད་ཐུབ། འ ན་ཀྱང་བྱིས་པས་བཀླགས་ཟིན་པའི་ཉིན་དེ་ནས་དེབ་ཕྲེང་འདིའི་དག ས་ད ན་དང་བེད་སྤྱ ད་རྫ གས་པ་ལྟར་མ་ཡིན་པར། བྱིས་པས་སྒྲུང་ ྿ ཤ ད་པ་དང་འབྲི་བ། དཔེ་རིས་ནང་ཡ ད་པའི་དང ས་པ ་གཞན་ང ་སྤྲ ད་པ། རི་མ ་བཤུ་རྒྱུ་ས གས་བྱེད་སྒ ་མང་པ ར་བེད་སྤྱ ད་གཏ ང་ཐུབ་པ་ བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བས། སླ བ་གྲྭ་ས ་ས འ་འགན་འཛིན་དང་འབྲེལ་ཡ ད་དགེ་རྒན་ཚོས་ཐུགས་ངེས་ཡ ང་བ་འཚལ།