མཁའ་འགྲོ་དང་མཚ ་མོོོ་ རྨོ་མོོ་ སྤོ་པོོ་ ལུ་གུུ་ལོ་ལོོ་
Copyright © 2017 Department of Education
All rights reserved
First Edition 2017
Published by: Department of Education Central Tibetan Administration
Gangchen Kyishong, Dharamshala -176215 Distt. Kangra(H.P.) INDIA
Email: education@tibet.net Printed by: Sherig Parkhang Trust E-mail: shepardelhi@gmail.com
འབྲི་རྩོམ་པ། སྐལ་བཟང་དོན་གྲུབ། བློ་བཟང་བསྟན་རྒྱས། ཚེ་རིང་ལྷ་མོ། བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང། ཀརྨ་སྨོན་ལམ།ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན། བསམ་གྲུབ། ཚེ་རིང་ལྷ་མོ། རི་མོ་འབྲི་མཁན། ཐུབ་བསྟན་སངས་རྒྱས། དེབ་གཟུགས་ཇུས་འགོད་པ། བུདྡྷཱ་སྐྱབས། ༄༅། །སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་ ༤༠ འདི་དག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བྱིས་པའི་ཀློག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་ལས་གཞིའི་ཁོངས་སུ་པར་སྐྲུན་དང་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས། །
པར་སྐྲུན་བདག་དབང་། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས། ༢༠༡༧ པར་གཞི་དང་པོ། པར་སྐྲུན་བྱེད་པོ། ཤེས་རིག་པར་ཁང་། སྤྱི་ཁྱབ་ལམ་སྟོན་པ། མཁས་དབང་ཀྲྀཥྞ་ཀུ་མཱར། (Prof. Krishna Kumar) ལས་འཆར་ཟབ་འཁྲིད་པ། འབུམ་རམས་པ་ལ་ཏི་ཀཱ་གུཔྟཱ། (Dr. Latika Gupta) མཐའ་མའི་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་། ཚོགས་གཙོ་མཁས་དབང་ཀྲྀཥྞ་ཀུ་མཱར་ (Prof. Krishna Kumar) དང་། ཚོགས་མི་ཝཱ་ཎ་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཉེ་བའི་རིགས་བདག་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་ བསམ་གཏན། མཁས་དབང་ཨ་ཤོཀ་ཝཱཇ་པེ་ཡི། (Ashok Vajpeyi) མཁས་དབང་ཨ་པཱུརྭཱནན། (Apoorvanand) ཚིག་སྦྱོར་ལེགས་བཅོས་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་། ཝཱ་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་བསམ་གཏན་དང་། སློབ་དཔོན་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་། སློབ་དཔོན་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང། སམྦྷོ་ཊ་བོད་ སློབ་དགེ་བསོད་ནམས་གང་བཟང་། སློབ་དགེ་རྡོ་རྗེ་རིན་ཆེན།
1 ༄༅་། མཁའ་འགྲོ་དང་མཚ ་མོོོ་ལོོོ་ལོོོ་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་ཡོོད་པ་རེད་ ལོོ་ལོོ་ནིིི་ལུ་གུུ་དཀར་པོ་ཞིིིག་རེེད་ ལོ་ལོོ་ལ་རྭ་ཅ ་ཆུང་ཆུང་གཉིས་ཡོོད་ ལོོ་ལོོ་ལ་མིིག་ཆུང་ཆུང་གཉིས་ཡོོད་
2 ལོ་ལོོ་ཉིིིན་ལྟར་ཕྱི་ལ་རྩྭ་ཟ་རུ་འགྲོ་ཡིི་ཡོོོད་ ལོོ་ལོོས་རྩྭ་སོས་པ་ཟ་ཡི་ཡོོོད་པ་རེེད་ ལོ་ལོོས་ཉིིན་གུང་བར་དུ་ཕྱི་ལ་རྩྭ་བཟས་ནས་སྡོད་ཀྱིི་ཡོོོད་ ལོོ་ལོོ་ཕྱིིི་དྲོོོ་ནང་ལ་ལོག་ཡོོང་གིི་ཡོོོད་
3 ཉིན་ཞིིག་གིི་ཕྱིིི་དྲོོོ་ལོོོ་ལོོོ་ནང་ལ་ལོག་མེེད་ མཁའ་འགྲོ་དང་མཚ ་མོོས་ལོོ་ལོོ་སྒུག་ནས་བསྡད་ དེ་ཉིིིན་ཆར་པ་ཤུགས་ཆ ན་པོོོ་འབབ་བཞིན་ཡོོད་པ་རེད་ ཁོོ་གཉིིས་ཀྱིིས་ཆར་གདུགས་བཟུང་ནས་སྒོའིིི་འགྲམ་དུ་ལངས་བསྡད་
4 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚ ་མོོ་ཕྱིིི་ལ་ལོོ་ལོོ་འཚ ལ་བར་ཕྱིན་ ཁོོ་གཉིིས་ལམ་ལ་གོམ་པ་བརྒྱབ་ནས་ཕྱིན་ གཡས་གཡོན་གང་སར་ལོ་ལོོ་བཙལ་ ལམ་གྱི་གཡས་གཡོན་དུ་རྡོ་ཆ ན་པོོ་ཁ་ཤས་མཐོང་
5 ཁོ་གཉིིས་ཀྱིིས་རྡོོ་དེེེ་ཚ འིིི་གསེེབ་ཏུ་ལོོ་ལོོ་བཙལ་པ་རེད་ དེེར་སྤོོ་པོོ་ལགས་ཤིག་ལངས་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད་ ཁོ་གཉིིས་ཀྱིིས་ལོོ་ལོོ་མཐོོང་ཡོོད་མེེད་སྐད་ཆ་དྲིས་ སྤོོ་པོོ་ལགས་དེས་ལོོ་ལོོ་མཐོོང་མ་བྱུང་ལབ་པ་རེད་
6 སྐབས་དེར་རླུང་འཚུུབ་ཆ ན་པོོ་ཞིིིག་ལངས་པ་རེད་ རླུང་གིས་མཁའ་འགྲོའིིི་ཆར་གདུགས་འཁྱེར་གྲབས་བྱས་པ་རེད་ མོས་ཆར་གདུགས་ཀྱི་ཡུུ་བ་ནས་དམ་པོར་འཇུས་ མཚ ་མོོོས་མོོ་ལ་ཆར་གདུགས་འཇུ་རོགས་བྱས་
7 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚ ་མོོོ་རྩྭ་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གིི་ནང་ལ་འཛུལ་ རྩྭ་ཁང་ཆུང་ཆུང་དེའིིི་ནང་རྨོོ་མོོ་ལགས་ཤིག་ཡོོད་པ་རེད་ མཁའ་འགྲོས་ལོོ་ལོོ་མཐོོང་ཡོོད་མེེད་སྐད་ཆ་དྲིས་ རྨོོ་མོོ་ལགས་ཀྱིས་ལོོ་ལོོ་མཐོོང་མ་བྱུང་ལབ་
8 ཏོག་ཙམ་རྗེས་ལ་ཆར་པ་འབབ་འགོ་བཙུགས་ མཁའ་འགྲོ་དང་མཚ ་མོོོ་རྡོོོ་ཆ ན་པོོ་ཡོོད་སར་འཚ ལ་དུ་ཕྱིིན་ ཁོ་གཉིིས་ཀྱིིས་གཡས་གཡོན་གང་སར་བཙལ་ ཁོ་གཉིིས་ཀྱིིིས་ ལོོ་ལོོ་ ལོོ་ལོོ་ ཞེས་བོོས་པ་རེད་
9 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚ ་མོོ་ཤིིིང་སྡོོོང་ཞིིིག་གིི་འོོོག་ལ་བསྡད་ ཁོ་གཉིིས་ཀྱིིིས་ ལོོ་ལ་ོོ ལོ་ལོ་ ཞེས་སྐད་ཤུགས་ཆ ན་པོོས་བོོས་པ་རེད་ ཁོ་གཉིིས་ལ་ལན་གང་ཡང་མ་བྱུང་བ་རེད་ ཁོོ་གཉིིས་ཐང་ཞེ་དྲག་ཆད་ཡོད་པ་རེད་
10 གང་འཚམ་ནས་ཆར་པ་འབབ་ཐག་ཆད་ གནམ་ལ་འཇའ་སྙིང་རྗེེ་པོོོ་ཞིིིག་ཤར་བ་རེད་ འཇའ་ལ་ཚ ན་མདོོག་བདུན་ཡོད་པ་རེད་ ཁོོ་གཉིིས་ཀྱིིིས་ འབའ་ འབའ་ ཞེས་བོོས་པ་རེད་
11 ལུ་གུུ་ཁ་ཤས་མཁའ་འགྲོ་དང་མཚ ་མོོོའིིི་འགྲམ་ལ་ཡོང་བ་རེད་ ལུུ་གུུ་དེ་ཚ ་ཚང་མ་སྤུ་མདོག་དཀར་པོ་ཡིིིན་པ་རེེད་ ལུ་གུུ་ཚང་མ་ལོ་ལོོ་འདྲ་པོ་ཡོོད་པ་རེེད་ ཁོོ་གཉིིས་ཀྱིིིས་ ལོོ་ལོོ་ ལོོ་ལོོ་ ཞེེས་བོོས་
12 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚ ་མོོོས་ལུ་གུུ་ཚང་མར་གཟབ་གཟབ་བྱས་ནས་བལྟས་ ཁོ་གཉིིས་ཀྱིིིས་ལུ་གུུ་མང་པོའིིི་དཀྱིིིལ་ནས་ལོ་ལོོ་ངོོོ་མ་ཤེེས་ མཁའ་འགྲོས་ལུ་གུུ་ཚང་མར་རེ་རེེ་བཞིིན་བལྟས་པ་རེད་ མཚ ་མོོོས་ཀྱང་ལུ་གུུ་ཚང་མར་རེ་རེེ་བཞིིན་བལྟས་པ་རེད་
13 མཁའ་འགྲོས་ ལོ་ལོོ་ ལོོ་ལོོ་ ཞེེས་སྐད་བརྒྱབ་ མཚ ་མོོས་ཀྱང་ ལོ་ལོོ་ ལོོ་ལོོ་ ཞེེས་སྐད་བརྒྱབ་ ལུ་གུུའི་དཀྱིིིལ་ནས་ལོ་ལོོ་ཁོོ་གཉིིས་ཀྱིིི་འགྲམ་ལ་ཡོང་བ་རེད་ ལོོ་ལོོས་མཁའ་འགྲོའིིི་ལག་པར་དྲི་མ་བསྣམས་པ་རེད་
14 མཚ ་མོོས་ལོོ་ལོོ་པང་པར་བླངས་པ་རེད་ མཁའ་འགྲོས་ལོ་ལོོའིིི་སྒལ་པར་བྱིལ་བྱིིལ་བྱས་ མཚ ་མོོོས་ཀྱང་ལོ་ལོོའིིི་མགོོ་ལ་འོོ་བྱས་ ལོ་ལོོས་གཞུ་གུ་གཡུག་གིན་གཡུག་གིན་བསྡད་
15 མཚ ་མོོོས་ལོོ་ལོོ་པང་དུ་འཁྱེར་ནས་ནང་ལ་ལོག་ ལོ་ལོོ་ཨ་མ་ཐུག་པར་དགའ་པོ་ཞེེ་དྲག་བྱུང་བ་རེད་ ལོ་ལོོས་གཞུ་གུ་གཡུག་གིན་གཡུག་གིན་འོོ་མ་བཏུངས་ མཁའ་འགྲོ་དང་མཚ ་མོོོ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་བ་རེད་ །
16 དགེ་རྒན་རྣམ་པར་རེ་སྐུལ། སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་འདི་ཉིད་བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་གྱི་དགོངས་དོན་ལྟར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སློབ་དེབ་མིན། ྿ སྤྱིར་བྱིས་པའི་འབྲི་ཀློག་ཡར་རྒྱས་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་གང་ཀློག་པ་དེའི་གོ་དོན་གསལ་པོ་རྟོགས་ནས་ཀློག་པའི་ནུས་པ་གོང་མཐོར་ ྿ སྤེལ་རྒྱུར་གཞོགས་འདེགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ཞིག་ཡིན། དེབ་འདི་དག་འཛིན་ཁང་ནང་དུ་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་དུས་ཚོད་དང་འདུན་པ་ནམ་ཡོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་རང་མོས་ལྟར་ལེན་པ་དང་ལྟ་ཀློག་ ྿ བྱེད་ཐུབ་སར་འགྲེམས་འཇོག་བྱེད་དགོས། རིམ་པ་དང་པོ་ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་གཉིས་པ་དང་། གཉིས་པ་ནས་གསུམ་པ། གསུམ་པ་ནས་བཞི་པ་བར་ཐེམ་སྐས་རིམ་ ྿ འཛེགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བཀླག་རྒྱུའི་ཆེད་དམིགས་པ་ཡིན་རུང་། ཕྲུ་གུ་རང་ངོས་ནས་གང་ལྟ་འདོད་དང་ཀློག་འདོད་བྱེད་པ་དེར་རམ་ འདེགས་བྱེད་པ་ལས་གོ་རིམ་ལྟར་ཀློག་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བ་མ་ཡིན། འཛིན་གྲྭའི་དུས་ཚོད་རེའུ་མིག་བཀོད་སྒྲིག་སྐབས། དེབ་ཕྲེང་འདི་ཀློག་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་འདང་ངེས་འཇོག་དགོས། ྿ མདོར་ན། དོན་བྱེད་ནུས་པ་དངོས་པོའ ྿ ་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་ལྟར། དཔེ་དེབ་འདི་དག་ཕྲུ་གུའི་འདོད་མོས་བཞིན་བེད་སྤྱོད་བཏང་ ནས་རྙིང་ཧྲུལ་དང་རལ་ཐོར་དུ་གྱུར་ན་ལེགས་གསོལ་ཐོབ་རྒྱུ་ལས། ལོ་མང་པོའ་རྗེས་སུའང་དེབ་རེ་རེ་བཞིན་གྲ་མ་ཉམས་གྲུ་མ་ ཞིག་པར་ཤེལ་ཁྲ་ཅན་གྱི་བང་ཁྲིའི་ནང་ལྷ་སྐུ་ལྟར་སྒྲིག་གཤོམ་བྱས་ཏེ་འཇོག་མི་རུང་བ་བློ་ངེས་དགོས་གལ་བཅས།
17 སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་གི་དགོས་དམིགས། དེབ་ཕྲེང་འདི་བཀླགས་རྗེས། བྱིས་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་འབད་བརྩོན་ལ་བརྟེན་ནས་ཀློག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐུབ། ྿ བྱིས་པ་དང་དེབ་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཇེ་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ། དཔེ་དེབ་ཀློག་རྒྱུའི་གོམ་གཤིས་འཇགས་པར་བྱ་རྒྱུ། ྿ སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་གི་ནང་དོན་རྣམས་ཉིན་རེའི་འཚོ་བ་དང་དངོས་སུ་འབྲེལ་ནས། བྱིས་སྒྲུང་ཀློག་རྒྱུར་དགའ ྿ ་མོས་ཡོང་ཐབས་ བྱས་ཡོད། མི་སྣ་གཙོ་བོར་ཕྲུ་གུ་གཉིས་རེ་འཇོག་དོན་ནི། ཀློག་པ་པོ་བྱིས་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང་མཐུན་པའི་སྒྲུང་མང་པོའ ྿ ་ནང་། རང་གི་ མི་ཚེའི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་ཐུབ་པས། སྒྲུང་འདི་དག་དོ་ནན་གྱིས་ཀློག་རྒྱུར་སྐུལ་མ་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན། རིམ་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ཙམ་མ་ཟད། རིམ་པ་རྗེས་མ་རྣམས་སུའང་ཚིག་དང་བརྗོད་དོན་མང་པོ་བསྐྱར་ཟློས་ཡང་ཟློས་བྱས་པར་ཕན་ ྿ ཐོགས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད། དགེ་རྒན་དང་ཕ་མ་སོགས་ཀྱི་རོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྲུ་གུས་ཐོག་མར་ཤེས་པའི་ཚིག་དེ་སླར་ཡང་མཐོང་མ་ ཐག ཚིག་དེ་ཀློག་ཐུབ་པ་དང་དེའི་དོན་གོ་ཐུབ་པའི་དགའ་ཚོར་དང་སྤོབས་པ་སྤྲོད་ཐུབ། འོན་ཀྱང་བྱིས་པས་བཀླགས་ཟིན་པའི་ཉིན་དེ་ནས་དེབ་ཕྲེང་འདིའི་དགོས་དོན་དང་བེད་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ལྟར་མ་ཡིན་པར། བྱིས་པས་སྒྲུང་ ྿ ཤོད་པ་དང་འབྲི་བ། དཔེ་རིས་ནང་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ངོ་སྤྲོད་པ། རི་མོ་བཤུ་རྒྱུ་སོགས་བྱེད་སྒོ་མང་པོར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཐུབ་པ་ བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བས། སློབ་གྲྭ་སོ་སོའ་འགན་འཛིན་དང་འབྲེལ་ཡོད་དགེ་རྒན་ཚོས་ཐུགས་ངེས་ཡོང་བ་འཚལ།