བོད་ལ་འགྲོ་བ་ ཆོས་ཉིིད་སྒྲོོོལ་མས་བརྩམས་
ཤེས་རིིག་ལས་ཁུངས་ནས་དཔར་འགྲེམས་ཞུུས་
གངས་ལྗོོངས་བྱིིས་པའིི་བརྙན་དེེབ་
སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན།
བསྟན་འཛིན་པདྨ།
རྩོམ་སྒྲིག་འགན་ཁུར་བ། ངག་དབང་བསྟན་འཛིན། རྩོམ་སྒྲིག་པ།
ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ།
རི་མོ་བ།
རྒྱལ་མཚན་དཔལ་འབྱོར།
དཔར་ལོ།
༢༠༢༡
ཇུས་འགོད་པ།
ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ།
Published by: Department of Education, CTA Gangchen Kyishong Dharamshala-176215 Distt. Kangra (H.P.) INDIA E-mail: education@tibet.net doe.educouncil@tibet.net
Printed by: Sherig Parkhang Trust E-mail: shepardelhi@gmail.com
Acknowledgement
Financial support from Danish International Development Assistance (DANIDA) through Centre for International Cooperation and Education (CICED)
བུ་མོ་སྒྲོོལ་མའིི་ཕ་མ་གཉིས་ཕྱིི་ལ་ལས་དོོན་སྒྲུབ་ཏུུ་ཕྱིན་པས་ ཁྱིམ་དུུ་མོོ་དང་སྤོོ་བོོ་བསོོོད་ནམས་ལགས་མ་གཏོགས་མེད་།
1
སྤོོ་བོོོ་བསོོོད་ནམས་ལགས་ཀྱིས་ཕྱག་གིས་མ་ཎིི་འཁོོོར་ལོོོ་སྐོོོར་བཞིིན་ ཞལ་ནས་མ་ཎི་ཡིིིག་དྲུུག་བར་མེེད་དུ་འདོོན་བཞིིན་ཡོོོད་ ཚ་མོ་སྒྲོོལ་མས་སྤོོ་བོོའིིི་པང་དུ་འབྱར་ནས་ཅི་ཞིིིག་ཐོོོབ་འདོོད་ཀྱིི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་།
2
སྤོ་བོོ་ལགས་ཀྱིས་ སྒྲོོལ་མ་ རང་ལ་ག་རེ་དགོོས་འདུག་ ཡང་མིན་ན་ བརྙན་འཕྲིན་ལྟ་ཡིི་ཡིིིན་ནམ་ ཞེས་བཀའ་འདྲི་གནང་།
3
སྒྲོལ་མས་ མིན་ ང་བརྙན་འཕྲིན་ལྟ་ཡིི་མིིིན་ དེེ་མིིིག་ལ་གནོོད་པོོོ་ཞེེེ་དྲག་འདུག་ དེ་ལས་སྤོོ་བོོོ་ལགས་ཁྱེད་ཀྱིིས་ང་ལ་བོོད་ཀྱིིི་སྐོོོར་ གསུངས་ནས་ང་བོད་ལ་འཁྲིིད་གནང་དང་ དགའ་པོ་ཞེེ་དྲག་ཡོོང་བ་འདུག་ ཅ ེས་ཞུས་།
4
སྤོ་བོོོ་ལགས་ཀྱིས་སྤྱན་ཟུུམ་ཟུུམ་དང་དབུུ་ལྕོག་ལྕོོག་གནང་ནས་ བྱས་ན་དེ་རིིིང་ང་གཉིིས་བོོད་ལ་འགྲོ་གསུངས་ཏེ་ སྒྲུུང་འགོ་བཙུུགས་ བོད་ནིི་མཐའ་བཞི་གངས་རིས་བསྐོོར་ཞིིང་ དེེེ་དག་ལས་དྭངས་ཤིང་བསིིལ་བའིི་གཙང་ཆུ་ལྷུུང་ལྷུུང་དུུ་བབ་པ་དང་
རྩྭ་ཆུུ་འཛོམས་པའིི་རྩྭ་ཐང་ཐོག་མེེ་ཏོོོག་ཁྲ་ལམ་མེར་བཞད་པ་མ་ཟད་ རྟ་ནོོར་ལུག་གིས་ཁེེངས་ཡོོོད་ ཅ ེེས་མཚར་སྣང་ངང་གསུངས་།
5
རྩྭ་ཐང་གི་རྟ་རྣམས་ལུས་སྟོབས་རྒྱས་ཤིང་གོོོམ་འགྲོོས་བཟང་བ་དང་ ཁ་མདོག་དཀར་པོ་དང་ ནག་པོ་ སྨུག་པོ་སོོོགས་སྣ་ཚ ོགས་ཡོོད་ ལོོ་ལྟར་རྟ་རྒྱུག་ཐང་ཆེན་དུ་རྟ་རྒྱུུག་འགྲན་སྡུར་ཆེན་མོོ་ཡང་ཚོོགས་སྲོོལ་ཡོོད་ ཅེས་གསུངས་།
6
སྒྲོལ་མས་ སྤོ་བོོ་ལགས་ རྟ་རྒྱུག་འགྲན་སྡུར་ལ་
མིི་མང་པོོ་འཛོོམས་ཀྱིི་རེེེད་པས་
ལྟད་མོ་ཆེེ་ལོོོས་ཡོོད་དམ་ ཞེེས་བཀའ་འདྲིི་ཞུུས་།
7
སྤོ་བོོ་ལགས་ཀྱིས་ རྟ་རྒྱུག་འགྲན་སྡུར་ཉིན་མིི་མང་པོོ་འཛོོོམས་པ་དང་ བཟའ་བཏུང་ཡང་འབེལ་པོོ་ཞེེེ་དྲག་ཡོོད་ རྟ་པ་ཚོས་ལུས་ལ་ ཆས་གོས་སྤུས་ལེགས་གྱོན་ཞིིང་ རྟ་ལ་ཡང་རྒྱན་ཆ་སྤྲས་ཏེ་རྟ་རྩལ་ངོམས་པས་ལྟད་མོ་ཧ་ཅང་ཆ ེན་པོོོ་ཡོོོད་ ཅེེས་གསུང་གིིན་ ཕ་ཡུུལ་དྲན་ནས་དབུགས་རིང་ཞིིིག་བཏང་།
8
སྒྲོལ་མས་ སྤོ་བོོ་ལགས་ བོད་ལ་རྟ་མ་གཏོགས་སེེམས་ཅན་
གཞན་རྒྱུག་སྲོལ་ཡོོད་དམ་ ཞེས་བཀའ་འདྲིི་ཞུས་།
9
སྤོོ་བོོོ་ལགས་ཀྱིས་ ད་དུང་གཡག་རྒྱུག་གཏོང་སྲོོལ་ཡོོད་ གཡག་རྒྱུག་ནི་གཙ ོོ་བོོོ་འབྲོོོག་ཁུལ་དུུ་གཏོང་གིིི་རེེེད་ བོོད་ཀྱིིི་གཡག་མང་ཆེ་བ་ནག་པོ་ཡིིིན་ཡང་ གཡག་དཀར་པོ་དང་ཁམ་པ་ཡང་ཡོད་ གཡག་གི་རྩིིིད་པ་རིིང་ཞིིིང་མཁྲེེགས་པོོ་ཡོོད་པས་སྦྲ་གུུར་བཟོ་ཡིིི་ཡོོོད་ ཅེེས་གསུངས་།
10
སྒྲོལ་མས་ སྤོ་བོོོ་ལགས་ འབྲོག་པ་དེ་ཚོོོ་འཚོོོ་བ་གང་འདྲ་སྐྱེལ་གྱིི་ཡོོོད་ ཡང་སྦྲ་གུར་ཟེར་ན་ག་རེ་རེེེད་དམ་ ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་།
11
སྤོོ་བོོོ་ལགས་ཀྱིས་ བུུ་མོ་ འབྲོོག་པ་ནིི་འབྲིིི་དང་ གཡག་ ལུུག་ ར་ རྟ་བཅས་འཚོ་སྐྱོོོང་བྱས་ཏེེ་ དེེེ་དག་གིི་ཐོོོན་ཁུངས་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོོ་བ་སྐྱེེལ་གྱིི་ཡོོོད་ འབྲོོག་པ་རྣམས་ང་ཚོ་ནང་བཞིིན་ས་ཆ་གཅིག་ལ་ཁང་པའི་ནང་མ་བསྡད་པར་ རྩྭ་ཆུ་བཟང་ས་གང་ཡོད་ལ་རུ་སྤོས་ནས་འགྲོ་ཡིིི་ཡོོོད་ གཡག་གི་རྩིིིད་པས་བཟོས་པའིི་གུར་ལ་སྦྲ་གུར་ཟེར་ དེེ་ནིིི་ཁོོོ་ཚོོའིིི་ནང་ལྟ་བུུ་ཡིན་ ཞེེས་གསུངས་།
12
སྒྲོལ་མས་ སྤོ་བོོ་ལགས་ བོད་ལ་ད་དུང་སེམས་ཅན་ག་རེ་ཡོོོད་རེེེད་ ཅེེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་།
13
སྤོ་བོོ་ལགས་ཀྱིས་ ད་དུང་རྐྱང་དང་ དགོ་བ་ གཙོད་ གནའ་བ་ གླ་བ་ གཟིིག་ འབྲོོང་སོོོགས་མང་པོ་ཡོོོད་ འབྲོོང་ཟེེེར་བའིི་སེེེམས་ཅན་དེ་
གཟུགས་རིས་གཡག་དང་འདྲ་ཡང་ གཡག་ལས་གཟུགས་སྟོབས་དང་རྭ་ཅོ་ཆེེ་བ་ཡོོོད་ འབྲོོང་གིིིས་རྭ་ཅོོ་བཙུགས་རེས་རྩེེད་ནས་རང་གི་
སྟོོོབས་ཤུགས་ངོམ་རེེས་བྱེེད་ཀྱིིི་ཡོོོད་ ཅེེས་གསུངས་།
14
སྒྲོལ་མས་ སྤོ་བོོ་ལགས་ དེ་འདྲའིི་ཞེེེད་སྣང་ལ་ རྭ་ཅོ་བཙུགས་རེས་ བྱས་ན་རྨ་བཟོ་ཡིིི་རེེེད་པཱ་ ཞེེས་ དངངས་སྐྲག་ཆེན་པོོས་ལབ་།
15
སྤོོ་བོོོ་ལགས་ཀྱིིས་ རེེད་ དེེ་དངོོོས་གནས་ཞེེད་སྣང་ཡོོད་རེེད་ མིི་ཚོོོས་ཐག་རིིང་ས་ནས་ལྟ་བ་མ་གཏོགས་འབྲོོང་གིིི་འཁྲིིིས་ལ་འགྲོོ་ཕོོོད་ཀྱིིི་མ་རེེད་
ཅེེས་གསུངས་།
16
སྒྲོལ་མས་ སྤོ་བོོོ་ལགས་ ད་དུང་མུུ་མཐུུད་གསུུངས་གནང་དང་ སྙན་པོ་ཞེེེ་དྲག་འདུག་ ཅེས་ཞུས་།
17
སྤོ་བོོ་ལགས་ཀྱིས་མུ་མཐུུད་དེ་ བོོད་ལ་འདོོགས་ཁྱིི་ཞེེེས་པའིི་ཁྱིིི་ཆེེེན་པོོོ་གཏུུམ་དྲག་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོོད་ དེེའིིི་མིིིང་ལ་འབྲོོག་ཁྱིི་ཡང་ཟེེར་
གང་ཡིན་ཟེེེར་ན་ ཁྱིི་དེེེ་རིིིགས་ཕལ་ཆེ་བ་འབྲོོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉར་གྱིི་ཡོོོད་ འབྲོོག་པར་འབྲི་གཡག་དང་ནོར་ལུག་མང་བས་ སྤྱང་ཀི་དང་ རྐུན་མ་སོགས་ཀྱིིས་དཀའ་ངལ་བཟོ་ཡིིི་ཡོོོད་པར་བརྟེེན་ འབྲོོག་ཁྱིིས་སྲུང་སྐྱོོབ་བྱེེད་ཀྱིིི་ཡོོོད་ ཅེེས་གསུངས་།
18
སྒྲོལ་མས་ སྤོ་བོོ་ལགས་ སྤོ་བོོ་ལགས་ བྱས་ན་འབྲོག་ཁྱིི་དེེེ་ཁྱིིི་དངོོོས་གནས་རེད་པས་ ཅེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་།
19
སྤོོ་བོོོ་ལགས་ཀྱིས་ རེེད་ དེེ་ཚོོ་ཁྱིིི་དངོོོས་གནས་རེད་ འོོན་ཀྱང་ཁྱིི་གཞན་དག་ལས་གཟུགས་སྟོབས་ཆེ་ཞིིིང་དོོོམ་འདྲ་པོ་ཡོོད་ ལུས་པོོ་ཡོོོངས་རྫོོོགས་ལ་ སྤུ་ཟིིང་ཟིིིང་སྐྱེེེས་ཡོོོད་པ་དང་ སྐད་སྒྲ་ཡང་སྦོམ་པོོ་ཞེེ་དྲག་ཡོོད་ དེེར་བརྟེེན་ཁྱིི་དེེེ་མཐོོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཞེེད་སྣང་ཚ་པོ་ཡོོད་པས་ སྦྱིན་བདག་མེད་ན་དེེའིིི་ ཉེེེ་སར་འགྲོོ་ཕོོད་ཀྱིི་མ་རེེད་ འོོོན་ཀྱང་དེེང་སང་རྒྱ་མིིས་འབྲོོག་ཁྱིིར་སྡུག་སྦྱོོང་བཏང་ནས་ ཁྲོམ་གཞུང་དུུ་འཁྲབ་སྟོན་བྱེེད་ཆ ེེད་དུ་བེེད་སྤྱོོོད་ གཏོོང་གིི་འདུག་ ཅེས་གསུངས་།
20
སྒྲོལ་མས་ འབྲོག་ཁྱིི་མཐོོང་མྱོོོང་མེེད་པས་ དེེ་ནིིི་སྤྱན་གཟན་ཁང་གི་དོོོམ་ནང་བཞིན་ ཡོོད་ཀྱིི་རེེེད་བསམས་ མོ་སྤོོ་བོོའིིི་སྒྲུང་ཉན་རྒྱུར་འདོད་མོོས་ཆེ་རུ་ཕྱིིན་ནས་ སྤོ་བོོོ་ལགས་ ད་དུང་ཏོག་ཙམ་གསུངས་རོགས་གནང་ ཞེས་ཞུས་།
21
སྤོོ་བོོོ་ལགས་ཀྱིིས་མ་ཎིིི་འཁོོོར་ལོོོ་ཅོོོག་རྩེེའིིི་སྟེེེང་དུ་བཞག་སྟེེ་ སྒྲོོལ་མའིི་མགོོ་ལ་བྱིིལ་བྱིིལ་བྱས་པ་དང་ བོོད་ལ་ད་དུང་ཁྲུུང་ཁྲུུང་དཀར་མོ་ཟེེར་བའིི་བྱ་ཧ་ཅང་
སྙིིང་རྗེེ་པོོོ་ཞིིིག་ཡོོད་ དེེའིིི་ལུས་པོོ་དཀར་ཞིང་སྐེེ་དང་རྐང་པ་ མཇུག་སྒྲོ་བཅས་ནག་པས་ ཁྲུང་ཁྲུུང་སྐེ་ནག་ཡང་འབོོད་སྲོོལ་ཡོོད་ དེེ་ཆུ་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་ཡོོད་ ཅེེས་གསུངས།
22
སྒྲོལ་མས་ སྤོ་བོོ་ལགས་ བྱས་ན་ཁྲུང་ཁྲུུང་དཀར་མོ་བོོད་ལ་མ་གཏོགས་ མཐོང་རྒྱུ་མེེད་དམ་ ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་།
23
སྤོོ་བོོོ་ལགས་ཀྱིིས་ བྱ་ཁྲུང་ཁྲུུང་དཀར་མོ་ནིིི་བོོོད་མཐོོ་སྒང་གིི་མཛེེས་རྒྱན་རེད་ གནམ་གཤིས་ཧ་ཅང་གྲང་མོ་ཆགས་དུས་རྟ་དབང་སོགས་ ཧིི་མ་ལ་ཡའི་ས་ཁུལ་དྲོོ་ཁུུལ་ཁག་ལ་འཕུུར་འགྲོ་ཡིིི་ཡོོོད་ཀྱང་ གནམ་གཤིས་དྲོོ་རུ་འགྲོ་སྐབས་བོད་ལ་ལོག་འགྲོ་ཡིིི་རེེེད་ དེེས་བྱ་ཁྲུང་ཁྲུུང་དཀར་མོའིིི་ཕ་ཡུུལ་བོད་ཡིིིན་པ་སྟོོན་གྱིི་ཡོོོད་ ཅེེས་གསུངས་།
24
སྒྲོལ་མའིི་སེེེམས་ནང་གནམ་གཤིས་དྲོོ་རུུ་འགྲོོ་སྐབས་
བོད་མིི་རྣམས་ཀྱང་ཕ་
ཡུལ་བོད་ལ་ལོག་རྒྱུ་བྱུུང་ན་དགའ་བ་ལ་ཨང་སྙམ་ དེ་ནས་མོས་ སྤོོ་བོོ་ལགས་ ཁྱེད་རང་ཆུང་དུུས་སྐབས་མཉེས་ཤོོས་གནང་ས་དེ་ག་རེེ་རེེེད་པས་ ཅེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་།
25
སྤོོ་བོོོ་ལགས་ཀྱིས་ ང་རང་ཆུང་དུུས་སྐབས་ཨ་མ་ལགས་ལ་ཕྱག་རོགས་ཞུས་ཏེ་ བ་རའིི་ནང་འོོ་མ་འཇོོ་སར་འགྲོ་རྒྱུ་དེེ་ཡིིིན་ ཨ་མ་ལགས་ཀྱིས་བ་ཕྱུགས་ལ་གཟན་རྩྭ་མང་པོ་སྟེེར་བས་ བ་མོས་ཀྱང་དེེ་བཞིིན་འོོོ་མ་མང་པོ་འཇོོ་འཇུག་གི་རེེེད་།
26
ཨ་མ་ལགས་ཀྱིས་འོོ་ཟོོོམ་ནང་ཆུ་ཏོག་ཙམ་བསྣམས་ནས་ བ་མོའིིི་འགྲམ་དུ་ཙ ོོག་པུར་བསྡད་རྗེས་བ་མོའིིི་འོོོ་མར་ཆུ་ཏོག་ཙམ་ བྱུགས་ནས་གཙང་མ་བཟོ་ཡིིི་ཡོོོད་ དེེ་ནས་བདེེ་ལྕག་འཁྱུག་པོའིིི་ངང་ བྱར་ བྱར་ བྱར་...ཞེས་འོོ་མ་འཇོ་ཡིི་ཡོོོད་།
27
སྐབས་རེ་འོོོ་མ་བཞོས་མ་ཚར་གོང་བ་ཡིིས་གཟན་རྩྭ་བཟས་ཚར་ནས་ཡག་པོ་མ་སྡོོད་པའིི་སྐབས་
ངས་ལམ་སང་བ་ལ་གཟན་རྩྭ་སྤྲད་དེ་མགོོ་སྐོོར་རོོགས་བྱེེད་ཀྱིིི་ཡོོོད་ དེེ་དུས་ཨ་མ་ལགས་ཐུགས་མཉེས་པོོ་ཞེེེ་དྲག་གནང་ནས་ འོོ་མ་བཞོོས་ཚར་རྗེས་ང་ལ་བྱིི་རིིིལ་ཁ་ཤས་གནང་གི་རེེེད་ ཅེེས་གསུངས་། 28
སྒྲོོལ་མས་ སྤོ་བོོ་ལགས་ བྱས་ན་ཁྱེད་རང་ཆུང་དུུས་སྐབས་ང་དང་འདྲ་བར་ བྱིི་རིིིལ་ལ་མཉེས་པོོ་གནང་མཁན་ཞིག་རེེད་འདུག་ ཅེེས་བཤད་མ་ཐག་ ཨ་མ་བདེ་ཆེེན་ལགས་དང་
པཱ་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཅ་ལག་མང་པོོ་བསྣམས་ནས་ལོག་ཕེེབས་།
29
ཨ་མ་ལགས་ཀྱིས་ བུ་མོོ་སྒྲོོལ་མ་སྤོ་བོོའིིི་འགྲམ་དུ་གྲུུང་ཤ་དོད་པོོའིིི་ངང་བསྡད་ཡོད་པ་མཐོང་མ་ཐག་ ཁྱེད་རང་གཉིས་ག་རེེ་བྱེེེད་ཀྱིིི་ཡོོོད་ ཅེེས་བཀའ་འདྲིི་གནང་བར་ སྒྲོལ་མས་འཛུམ་དམུལ་དམུུལ་ངང་ སྤོ་བོོ་ལགས་ང་གཉིས་བོོད་ལ་འགྲོ་ཡིིི་ཡོོོད་ སྐྱིིད་པོོོ་ཞེེེ་དྲག་འདུག་
ཅེེས་ཞུས་པས་ ཨ་མ་བདེ་ཆེེན་ལགས་ཀྱིས་བུ་མོོའིིི་སྐད་ཆའིི་དོོོན་དག་ཧ་མ་གོ་བས་ བྱས་ན་ང་ཡང་བོད་ལ་འགྲོ་ཡིིི་ཡིིིན་ ཞེེས་གསུངས་ཏེེ་
ལག་པ་བརྐྱངས་ནས་གནམ་གྲུ་འཕུུར་བ་ལྟར་གཡས་སྐོར་གཡོོན་སྐོོར་བྱས་པས་ ནང་མི་ཚང་མ་གད་མོ་ཤོོར་ཏེེ་ཁྱིིིམ་ཚང་དགོད་སྒྲས་ཁེངས་སོོ་ །།
30