Jaarverslag 2015

2015 JAARVERSLAG 2015 DORCAS

www.dorcas.nl

COLOFON Dit jaarverslag is een uitgave van Dorcas. Het jaarverslag is als beveiligd pdf-document in een bladerbare editie via www.dorcas.nl voor iedereen inzichtelijk.

EINDREDACTIE EN PROJECTCOÖRDINATIE Team Marketing en communicatie Dorcas

SAMENSTELLING FINANCIEEL VERSLAG Nico Hoogenraad, John Wolff

VORMGEVING Abovo Media www.abovomedia.nl

DRUK Pieters Grafisch Bedrijf B.V. www.pieterspress.nl Jaarverslag van Stichting Dorcas Aid International.

De samenstelling is in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en in overeenstemming met richtlijn RJ 650 voor fondsenwervende instellingen. Het boekjaar is

Mensen en gemeenschappen tot bloei Dit zijn de Zuid-Soedanese Vivian en Nivea.

Ze werden geholpen met een bakkerstraining.

gelijk aan het kalenderjaar.

KEURMERK

VOORZITTER RAAD VAN TOEZICHT Mevr. Ine Voorham

Vier weken lang leerden zij en 78 andere vrouwen alles over bakken, verkopen en een eigen bedrijf beginnen. Het resultaat mag er zijn want ze hebben nu een eigen bakkerij. Met de opbrengsten uit die onderneming kunnen ze hun gezin voorzien van een inkomen; Nu is er genoeg geld voor eten, de kinderen kunnen

DIRECTIE Michel Gendi Nico Hoogenraad Joeke van der Mei

DORCAS Postbus 12 1619 ZG Andijk

naar school en er kan worden geïnvesteerd in

Telefoon: 0228 595900

de bakkerij.

info@dorcas.nl

In 2015 hebben we voor veel mensen in zuid-

REKENINGNUMMER

Soedan en andere landen het verschil kunnen

IBAN NL04 RABO 0106 2500 00

maken. Vivian en Nivea zijn maar twee voorbeelden van mensen die tot bloei zijn gekomen.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

www.dorcas.nl

Voorwoord 4-5 2015 samengevat

8-11

HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE

HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE

1.1

Visie en missie

13

4.1

Fondsenwerving

61

1.2

Strategisch plan

14-16

4.1.1

Fondsenwerving en communicatie

62

1.3

Kwaliteit en toetsing van ons werk

16

4.1.2

Vrijwilligers in winkels en werkgroepen

63-64

1.4 Risicobeheer

17-19

4.1.3

Bedrijven

65

1.5

20

4.1.4

Nederlandse fondsen

66

4.1.5

Institutionele fondsenwerving

67

4.1.6

Dorcas Fondsenwervende Organisaties

68

4.2.7

Logistiek en transport

68-70

4.2

Communicatie

70-72

Vooruitblik 2016

HOOFDSTUK 2: ONZE ORGANISATIE 2.1

Bestuur en toezicht

23

2.1.1

Verslag Raad van Toezicht

23-24

2.1.2

Raad van Bestuur

26

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG

2.2 Personeelsbeleid

26-31

2.3 Samenwerkingsverbanden

31-32

5.1

Balans per 31 december 2015

75

2.4

33

5.2

Staat van baten en lasten over 2015

76-78

5.3

Algemene toelichting

79-81

5.4

Toelichting op de balans

81-89

Maatschappelijke waardering

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S

5.5 Toelichting op de staat

89-102

van baten en lasten 3.1

Duurzame ontwikkeling

35

5.6

3.1.1

Gezondheidszorg

35

5.7 Controleverklaring

104-105

37-38

5.8 Ondertekening directie

105

3.1.2 WASH: water, sanitaire voorzieningen

103

Raad van Toezicht

en hygiëne 3.1.3 Duurzame en rechtvaardige

Kasstroomoverzicht 2015

39-40

economische ontwikkeling 3.1.4

Ontwikkeling van kinderen

41

3.2

Sociale zorg

43

3.2.1

Algemene materiële ondersteuning

44

3.2.2

Gezinszorg

45-46

A.

Begroting

107

3.2.3

Ouderenzorg

46

B.

Verdeling projectgelden 2015

108

3.2.4

Gevangenenzorg

48

C. Verantwoordingsverklaring

109

3.3

Noodhulp en wederopbouw

49-54

D. Organogram

110-111

3.4

Ontwikkeling van partnerorganisaties

55

3.5

Monitoring en evaluatie

56

3.6

Overzicht partnerorganisaties 2015

58-59

BIJLAGEN

VOORWOORD

4

Het jaar 2015 behoort alweer een aantal maanden tot het verleden.

Met dit jaarverslag willen Raad van Toezicht, directie, medewerkers en vrijwilligers u nog even meenemen naar 2015. ‘Verandering’ is het woord dat dan meteen in mijn gedachten komt.

Alles in de wereld is aan verandering onderhevig, ook het werk van Dorcas. In het afgelopen jaar hebben Dorcas-medewerkers tijd en energie gestoken in het beschrijven van de Theory of Change. Daarin staat beschreven op welke wijze Dorcas actief handen en voeten geeft in mensen te steunen in het zelfstandig vorm en inhoud geven van hun leven. Niet voor eventjes, maar gericht op duurzaamheid.

Waarschijnlijk heeft u via het Dorcas Journaal of uitingen in de media iets kunnen zien en lezen wat een impact het werk van Dorcas in het leven van de allerarmsten kan hebben. Dat doen we samen met partnerorganisaties, een fijne groep medewerkers en een grote schare vrijwilligers. Mensen die ons niet alleen moreel maar ook financieel steunen zijn daarbij onmisbaar.

In het oog springend in 2015 is onder andere de hulp en steun die Dorcas zowel in Europa als in het Midden-Oosten heeft kunnen geven aan zo veel mensen die gevlucht zijn voor onrecht en oorlogsgeweld. Indrukwekkend vond ik de documentaire Long Road Ahead, gemaakt door vier studenten. Daarmee geven zij een schokkend beeld van het leven van alledag in Noord-Irak. Een aangrijpend verhaal van wat het vluchten voor de terreur van IS tot gevolg heeft.

Natuurlijk zijn er zorgen en uitdagingen, maar terugziend op 2015 is het dankbaarheid die overheerst. Dankbaarheid voor zo velen die ons werk biddend, moreel en financieel steunen. Dank u wel daarvoor. Wij rekenen graag ook in 2016 op u!

Graag beveel ik dit jaarverslag bij u aan. Lees het, geniet ervan en laat ons weten wat u aanspreekt in aan het werk van Dorcas.

Lt.-kolonel dr. Ine Voorham Voorzitter Raad van Toezicht

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

5

Een jaar van de grote pennenstreken Er zijn zo van die jaren in het leven van een mens, maar ook in die van een organisatie, die bepalend zijn voor de jaren die daarop volgen. De grote pennenstreken worden op papier gezet. Of in schilderstermen: met de kwast wordt de horizon weergegeven, die perspectief geeft aan wat volgt. Het jaar 2015 is zo’n jaar geworden voor Dorcas.

Een paar van die grote pennenstreken: • Het definiëren van de Theory of Change (ToC). Dit is een organisatiebreed project geweest, waarbij zowel de medewerkers in onze projectlanden als ook de mensen op het hoofdkantoor betrokken zijn geweest. Deze beschrijving geeft weer hoe Dorcas denkt de mensen die wij dienen in de projectlanden te helpen om concrete veranderingen aan te brengen in hun levens. Deze ToC zal de komende jaren richting geven aan de wijze waarop projecten worden ingericht en de manier waarop Dorcas daarin zal acteren en activiteiten ontplooit. In dit jaarverslag wordt uitgebreid ingegaan op de inhoud van deze ToC. Dit is de horizon op het schilderij van de Dorcas-toekomst, die perspectief geeft aan de schilderingen die volgen.

• Dorcas heeft zich verder ontwikkeld als serieuze noodhulporganisatie. Een aantal factoren is hierin cruciaal geweest. De eerste factor is de bewuste keuze in het strategisch plan voor de periode 2012 tot en met 2016, om Dorcas weer meer op de kaart te zetten als noodhulporganisatie. In het verleden is Dorcas groter geworden door noodhulp, maar dat was in de afgelopen jaren wat afgenomen.

Door er opnieuw op in te zetten en ons er op diverse manieren op voor te bereiden, werd goed voorgesorteerd op hetgeen zou komen. De tweede factor is een jammerlijke: er zijn in 2015 meerdere en bijzonder grote aanleidingen geweest voor noodhulp, te weten Nepal, Oekraïne, droogte in Afrika en de gigantische crisis in het Midden-Oosten en de grote vluchtelingenstromen die hier het gevolg van zijn. De andere factoren zijn het lidmaatschap van de DRA (Dutch Relief Alliance), waardoor er ruime financiering voor Dorcas is losgekomen vanuit de Nederlandse overheid. En het gulle geefgedrag van de Dorcas-achterban, waardoor we ook met privaat geld projecten konden ontwikkelen. Dit alles heeft ertoe geleid dat Dorcas haar interne organisatie en capaciteit in zowel de projectlanden als op het hoofdkantoor heeft aangepast. Gevolg is dat er adequaat op de hulpvraag kan worden ingespeeld en met de verkregen fondsen invulling gegeven kan worden aan de opdracht om de getroffenen concreet te helpen, waarbij de individuele mens goed in het oog gehouden wordt.

Het jaar 2016 zal het jaar worden waarin Dorcas zich voorbereidt op de volgende strategische planningsperiode van 2017 tot en met 2021. De Theory of Change zal daarbij leidend zijn, maar zal nog verder ingevuld en vertaald moeten worden naar de wereld waarin we leven. Dorcas zal zich moeten aanpassen, heruitvinden en profileren in een veranderende samenleving met veranderende donoren en gevers en veranderend geefgedrag. Maar daarbij wordt Dorcas gedragen door gemotiveerde medewerkers, trouwe vrijwilligers, gulle gevers en een opdracht die tijdloos is: “Indien je het aan één van deze minsten gedaan hebt, heb je het voor Mij gedaan” (Mattheüs 25).

We kijken dankbaar terug op de groei en de ontwikkelingen van 2015. We kijken verwachtingsvol uit naar de toekomst.

We kijken dankbaar en biddend op naar de hemelse Vader die ons de opdracht heeft gegeven en ons blijvend van de middelen zal voorzien om die opdracht uit te voeren.

De Dorcas-directie, Michel Gendi, Joeke van der Mei, Nico Hoogenraad

Directie Dorcas

6

...ondersteunt Dorcas mensen om h capaciteiten te ontdekken en ontw om een kansrijke leefomgevi

Waar armoede en uitsluiting is...

VERANDERING OP 3 N

OORZAKEN VAN ARMOEDE

Negatief wereldbeeld & denkwijze

Inadequate leefomgeving

Natuurrampen

Onrecht & zwak bestuur

Individueel

Gemeens

Persoonlijke toerusting & emancipatie

Mobilisere capaciteitsont

Geweld & conflicten

Dorcas komt in actie voor mensen in nood en diepe armoede, ongeacht hun religie, ras, geslacht of politieke overtuiging.

Geïnspireerd door Matthëus 25:31-46 om te zorgen voor armen en verdrukten, werkt Dorcas al ruim 35 jaar aan hulp- en ontwikkelingsprojecten in Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Hierbij mag ze rekenen op het enthousiasme van duizenden vrijwilligers, ondernemers en donateurs in Nederland.

De werkwijze van Dorcas Verandering in levens, gemeenschappen en samenleving In 2015 presenteerde Dorcas haar Theory of Change. Hierin beschrijven we hoe we blijvende verandering willen bewerkstelligen in levens van mensen, gemeenschappen en de samenleving. Dorcas gelooft namelijk in het potentieel dat God hun gegeven heeft en wil dit tot bloei brengen.

Verandering kan alleen plaatsvinden wanneer mensen hun talenten en mogelijkheden kunnen ontwikkelen. Alleen wanneer hun eigenwaarde en zelfvertrouwen kan worden hersteld, krijgen mensen hoop en vertrouwen in hun toekomst. Zo kunnen ze zelf gaan bijdragen aan verbetering van de levensomstandigheden in hun gemeenschap.

Armoede Armoede wordt door verschillende factoren veroorzaakt. Elke oorzaak heeft een andere aanpak nodig om voor de langere termijn verandering tot stand te brengen. Per situatie kunnen er meerdere oorzaken van armoede meespelen. Dorcas onderscheidt verscheidene oorzaken van armoede: • Negatief wereldbeeld en denkwijze • Inadequate leefomgeving • Onrecht en zwak bestuur • Geweld en conflicten • Natuurrampen

Verandering op drie niveaus Om de beoogde effecten te realiseren, werkt Dorcas gelijktijdig op drie niveaus van verandering:

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

ONZE WERKWIJZE - THEORY OF CHANGE

om hun door God gegeven ontwikkelen en helpt hen mgeving te creëren...

P 3 NIVEAU’S

meenschap

obiliseren & teitsontwikkeling

...zodat mensen en gemeenschappen tot bloei komen.

BLOEIENDE MENSEN EN GEMEENSCHAPPEN

Herstelde waardigheid, hoop en capaciteit

Samenleving

Veerkrachtig bestaan

Sterke, inclusieve en dynamische gemeenschapsstructuren

Gelijke toegang tot basisvoorzieningen

Samenwerking, pleiten & beïnvloeden

Veilige en vreedzame leefomgeving

Verantwoordelijke overheden en besturen

Individueel: Op individueel niveau gaat het om de verandering in de manier van denken van een mens: dáár vindt de grootste omslag plaats.

Gemeenschap: Op gemeenschapsniveau gaat het om het samenbrengen en organiseren van mensen, zodat zij zelf structuren kunnen ontwikkelen om basisvoorzieningen te verbeteren. Hierbij is bijvoorbeeld aandacht voor gemarginaliseerde groepen zoals ouderen en gehandicapten, worden samen met de gemeenschappen sociale vangnetten voor gemarginaliseerde groepen ontwikkeld, wordt gewerkt aan het doorbreken van uitsluiting van groepen en wordt geprobeerd schadelijke culturele gebruiken zoals vrouwenbesnijdenis bespreekbaar te maken.

Maatschappelijk: Op maatschappelijk niveau wordt samenwerking met overheden, organisaties, kerken en bedrijven gestimuleerd.

Verandering bereiken we door onze programma’s te richten op individueel, gemeenschaps- en samenlevingsniveau.

Door onze activiteiten op deze drie niveaus te richten ontstaat er een duurzame ontwikkeling.

In de Theory of Change van Dorcas speelt ook de zorg voor de meest kwetsbaren een belangrijke rol.

Voor kwetsbare groepen zoals ouderen, gehandicapten en chronisch zieken wil Dorcas de ontwikkeling van lokale vangnetten ondersteunen en ervoor zorgen dat een gemeenschap zelf de zorg voor deze groepen op zich neemt, waar mogelijk met ondersteuning van de overheid.

Bloeiende mensen en gemeenschappen Uiteindelijk komen mensen en gemeenschappen tot bloei. Er is herstelde waardigheid, hoop en capaciteit.

Mensen hebben een veerkrachtig bestaan. Verder ontstaan er sterke, inclusieve en dynamische gemeenschapsstructuren en voelen overheden en besturen zich verantwoordelijk. De leefomgeving is veilig en vreedzaam. Er is voor iedereen toegang tot basisvoorzieningen, zoals gezondheidszorg en drinkwater. Doordat we werken aan verandering op bovenstaande niveaus komen mensen en gemeenschappen tot bloei.

7

8

Verandering in 2015: Totale aantal mensen dat in aanraking is gekomen met Dorcas Ontwikkelingsprogramma’s:

274.491 mensen

Sociale zorg:

76.437 mensen

Noodhulp en wederopbouw:

373.375 mensen

Totaal:

724.303*

* De hulp die Dorcas geeft wisselt per project en situatie. Daardoor is de intensiteit van de hulp ook verschillend.

Hoogtepunten: • Noodhulp en wederopbouw: door de vele rampen in de wereld moest Dorcas veel meer op het gebied van noodhulp en wederopbouw doen dan tot doel was gesteld. We zijn dankbaar dat we met hulp van de overheid en particuliere giften 373.375 mensen in noodsituaties konden helpen.

• Samen met onze partners werken we aan het concretiseren van de Theory of Change in de projecten. Een voorbeeld is dat het zwaartepunt op het gebied van WASH-projecten meer bij gedragsverandering komt te liggen, zodat er een duurzaam effect optreedt.

• Actie Waterkracht: nieuw was de campagne ‘Actie Waterkracht’ waarmee we aandacht vroegen voor schoon drinkwater.

Deze pilot-campagne bleek een succes en krijgt in 2016 een vervolg.

• Dorcas Experience Day: op 16 mei hielden we voor donateurs, vrijwilligers en medewerkers de Dorcas Experience Day ter gelegenheid van ons 35-jarig bestaan.

Aandachtspunten: • Duurzame ontwikkeling in fondsenwerving: de giften voor duurzame ontwikkelingsprojecten blijven achter bij de strategische groeiverwachting en het blijkt gemakkelijker om voor noodhulp fondsen te werven dan voor duurzame ontwikkeling. Er zal dus in het komende jaar meer aandacht voor komen, hoe we duurzame ontwikkelingsprojecten op een uitdagende manier onder de aandacht kunnen blijven brengen in een tijd waarin er veel geld en aandacht nodig is voor noodhulp.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

2015 SAMENGEVAT

9

Verdeling van de Dorcas-middelen over de projectlanden in 2015

Rusland (2,1%)

Oekraïne (6,5%) Roemenië (3,1%)

Moldavië (3,4%) Syrië (6%)

Albanië (3,9%)

Libanon (7,0%)

Egypte (5,1%)

Irak (7,4%)

Soedan (0,8%)

Zuid-Soedan (17,4%) Ethiopië (11,1%) Tanzania (5,8%)

Overig (2,9%)

Kenia (10,1%)

2015

Zimbabwe (0,9%) Mozambique (2,8%)

Zuid-Afrika (2,3%)

Nepal (0,8%)

Lesotho (0,7%)

A. Oost-Europa

20,70

B. Afrika

57,10

C. Midden-Oosten

20,40

D. Overig

1,80

Totaal:

100,00

10

2015 SAMENGEVAT GEZONDHEIDSZORG

GEZONDHEIDSZORG WATER, SANITATIE EN HYGIËNE

KINDERONTWIKKELING

mensen met toegang tot goede gezondheidszorg.

52.590

mensen met zichtbare gedragsverandering.

N

WATER, SANITATIE EN HYGIËNE mensen leven gezonder door betere 122.900 hygiënische omstandigheden.

DOELE

DUURZAME ECONOMISCHE ONTWIKKELING

DUURZAME ECONOMISCHE ONTWIKKELING huishoudens worden geholpen 9.005 financieel zelfstandig te worden.

KINDERONTWIKKELING kinderen ontwikkelingsmogelijk4.224 heden bieden.

“ IK GEEF NIET

ALGEMENE MATERIËLE ONDERSTEUNING

ZOMAAR GELD, IK ONDERSTEUN IEMAND MET EEN NAAM EN EEN VERHAAL.

GEZINSZORG OUDERENZORG

SOCIALE ZORG

”

GEVANGENENZORG

DO

DUURZAME ONTWIKKELING

56.725

Granny-sponsor Arianne (blz. 74)

IN 2015 KWAM DORCAS IN ACTIE BIJ VERSCHILLENDE RAMPEN Crisis Oekraïne

NOODHULP EN WEDEROPBOUW

Ontheemden in Syrië

23.290

35.450

Ontheemden in Libanon

Ontheemden in Irak

24.350

Hulp bij wederopbouw in Zuid-Soedan

Droogte Kenia

70.880

41.180

6.805

VERDELING PER SECTOR Gezondheidszorg

9,6 %

Duurzame economische ontwikkeling 17,3 %

Gezinszorg

1,8 %

Ouderenzorg

9,0 % 1,6 %

Water, sanitatie en hygiëne

5,6 %

Gevangenenzorg

Kinderontwikkeling

9,5 %

Noodhulp en wederopbouw

Algemene materiële ondersteuning

2,5 %

Ontwikkeling partnerorganisaties

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

42,1 % 1,0 %

OOST-EUROPA

20,70%

MIDDEN-OOSTEN

20,40%

OVERIG 1,80%

57,10%

AFRIKA

2015 SAMENGEVAT

GEZONDHEIDSZORG

“ DANKZIJ GEZOND

RESUL TATEN

DRINKWATER WORDEN DE KINDEREN EN DOCENTEN MINDER VAAK ZIEK.

e

”

Leerkracht Daniël uit Kenia (blz. 34)

41.019

mensen laten zichtbare gedragsverandering zien.

WATER, SANITATIE EN HYGIËNE mensen leven in betere hygiënische 131.020 omstandigheden.

DUURZAME ECONOMISCHE ONTWIKKELING mensen zijn in staat beter in hun 10.273 levensonderhoud te voorzien.

KINDERONTWIKKELING kinderen hebben nieuwe 4.215 ontwikkelingsmogelijkheden.

GEZINSZORG

GEZINSZORG gezinnen worden aangemoedigd mee te doen in de maatschappij.

1.708

RESUL TATEN

5.914

N

mensen hebben toegang tot goede gezondheidszorg.

ALGEMENE MATERIËLE ONDERSTEUNING mensen kregen materiële 48.936 ondersteuning.

OUDERENZORG

DOELE

87.964

ALGEMENE MATERIËLE ONDERSTEUNING mensen ontvangen 37.000 materiële ondersteuning.

1.708

ouderen een waardig bestaan bieden.

GEVANGENENZORG gevangenen bemoedigen met 28.000 pastorale zorg en voorbereiden op re-integratie.

PEN:

A

11

Mozambique

TOTAAL Europa: vluchtelingen (Albanië, Griekenland, Hongarije, Macedonië, Servië)

OUDERENZORG

6.170

“WIJ

373.375

ERVAREN DAT WE NIET ALLEEN ZIJN.

118.000 Tanzania

Rusland 1.000

Aardbeving Nepal

1.670

”

Lyudmyla en echtgenoot uit Oekraïne

6.110

VERDELING PER LAND 0,8 %

ouderen krijgen aandacht, zorg en materiële hulp.

GEVANGENENZORG gevangenen zijn gegroeid in waardigheid door 20.119 pastorale- en praktische ondersteuning.

Aantallen bereikte mensen

1.640

gezinnen doen meer mee in de maatschappij.

Roemenië

3,1 %

Soedan

Zimbabwe

0,9 %

Moldavië

3,4 %

Zuid-Soedan 17,3 %

Lesotho

0,7 %

Hongarije

0,2 %

Ethiopië

11,1 %

Nepal

0,8 %

Oekraïne

6,5 %

Kenia

10,1 %

Syrië

6,0 %

Albanië

3,9 %

Tanzania

5,8 %

Libanon

7,0 %

Rusland

2,1 %

Zuid-Afrika

2,3 %

Irak

7,4 %

Egypte

5,1 %

Mozambique

2,8 %

Overige

2,7 %

12

Training geeft nieuwe kansen De 35-jarige Janeth uit Tanzania had graag haar drie kinderen naar school gestuurd, maar dat bleek onmogelijk, doordat ze met haar tuinbouwbedrijf niet genoeg verdiende. Tegenvallende oogsten, lage opbrengsten en weinig kennis over tuinbouw en verkoop maakten het voor Janeth moeilijk om voldoende geld te verdienen om haar gezin te onderhouden.

Toen Janeth zich aansloot bij het Dorcas-project in haar regio, veranderde haar situatie. Ze volgde een opleiding over verkoop en onderhandelen. Dankzij een microkrediet kon zij tomaten kweken en de oogst voor een goede prijs verkopen.

De opbrengst was voor Janeth genoeg om het schoolgeld van haar kinderen te betalen en bovendien geiten te kopen.

Janeths bedrijf breidde zich uit en geeft haar ook de mogelijkheid om te dromen. ‘Ik ben dankbaar voor mijn opleiding, omdat ik nu mijn bedrijf kan uitbreiden.’ Het leven van Janeth veranderde. Net als het leven van de andere deelnemers aan dit project. Ze zijn allemaal getraind om hun eigen bedrijf succesvol te maken. Dorcas stimuleert met dit project de lokale economie en stelt mensen in staat om hun eigen levensomstandigheden te verbeteren.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE Dorcas zet zich al meer dan 35 jaar in om armoede terug te dringen. In Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika werken we aan een betere toekomst voor de allerarmsten. Dat doen we met lokale partnerorganisaties en de mensen zelf.

Samen ontdekken en ontwikkelen zij hun eigen mogelijkheden. Een respectvolle en duurzame werkwijze.

1.1 Doelstelling, missie, visie, kernwaarden Al ons werk doen we vanuit onze visie en missie, die we hieronder weergeven. Ook in 2015 vormden die de basis voor onze plannen en de manier waarop we die uitvoeren.

Doelstelling Om onze missie vorm te geven ondersteunt Dorcas programma’s die zich richten op: • Duurzame ontwikkeling – Programma’s voor betere gezondheidszorg, hygiëne en economische ontwikkeling, waardoor mensen aan een beter leven kunnen bouwen. Tevens zijn er programma’s om kwetsbare kinderen in hun ontwikkeling te ondersteunen.

• Sociale zorg – Steun aan lokale organisaties en kerken, zodat zij kunnen omzien naar de allerarmsten in hun omgeving.

• Noodhulp en wederopbouw – Noodhulp aan mensen in crisisgebieden en programma’s om bewoners van risicogebieden beter voor te bereiden op mogelijke rampen.

Visie Gods liefde uitdragen in het geven van uitzicht aan mensen in nood en diepe armoede.

Missie Dorcas is een christelijke organisatie voor ontwikkelingssamenwerking en noodhulp, die zich inzet om de opdracht van Jezus Christus te vervullen: zorgen voor de armen en verdrukten (Mattheüs 25:31-46). Dorcas doet dit door hen in staat te stellen hun positie in de samenleving te versterken en hun zelfredzaamheid te vergroten, en door het bieden van sociale zorg en het verlenen van hulp in noodsituaties. Dorcas biedt ondersteuning ongeacht ras, religie, geslacht en politieke overtuiging.

Kernwaarden Directie en medewerkers onderschrijven de hiernaast benoemde kernwaarden door het ondertekenen van een arbeidscontract, waarin deze kernwaarden zijn opgenomen. In het ‘Handboek Dorcas’ zijn alle kernwaarden toegelicht. Dit handboek kunnen medewerkers en geïnteresseerden opvragen bij de afdeling Human Resources. Jaarlijks komen de verschillende kernwaarden aan de orde tijdens de weekopeningen.

Kernwaarden van Dorcas 1. Wij zijn toegewijd aan Gods Woord als onze onfeilbare autoriteit.

2. Wij zijn toegewijd aan de Kerk om die te dienen.

3. Wij zijn toegewijd aan gebed.

4. Wij zijn toegewijd aan integriteit.

5. Wij zijn toegewijd aan elkaar.

6. Wij zijn toegewijd aan uitmuntendheid.

7. Wij zijn toegewijd aan creativiteit.

13

14

1.2 Strategisch plan 2015 was het vierde en voorlaatste jaar van onze beleidsperiode 2012-2016. We zijn in dit jaar al begonnen met de voorbereidingen voor een nieuw strategisch plan voor de periode 2017-2021.

Door tijdig te beginnen kunnen we zo veel mogelijk belanghebbenden, binnen en buiten Dorcas, bij de ontwikkeling van dit plan betrekken en gedegen onderzoek doen waarop we onze beleidskeuzes baseren.

Strategische doelen tot 2016 – stand van zaken Intussen zijn we in 2015 verdergegaan met de drie hoofddoelen uit ons huidige strategisch plan (2012-2016): 1) We willen meer mensen helpen met onze programma’s, 2) meer aan noodhulp en wederopbouw doen, en 3) meer inkomsten genereren.

Om dat te bereiken werken we aan: • Verbetering van de effectiviteit en duurzaamheid van programma’s.

• Verbetering van de voorbereiding op en de reactiesnelheid bij noodsituaties.

• Meer balans tussen sociale zorg en duurzame ontwikkeling in onze communicatie en fondsenwerving.

• Verbetering van de efficiëntie en effectiviteit van fondsenwervingscampagnes.

• Verbetering van ondersteunende processen (financiën, HRM, ICT, enzovoort).

Hieronder beschrijven we voor elk van de drie hoofddoelen hoe we ervoor staan.

Strategisch doel 1 – Het aantal mensen dat we met onze programma’s ondersteunen, stijgt in drie jaar tijd (2014-2016) met twaalf procent.

Dit doel hebben we vertaald in meetbare resultaten (indicatoren) die we per land willen bereiken voor de volgende vier sectoren: 1) WASH (water, sanitaire voorzieningen en hygiëne), 2) gezondheidszorg, 3) economische ontwikkeling en 4) ontwikkeling van kinderen.

We verwachten nu dat we voor de twee laatstgenoemde sectoren de gewenste groei van twaalf procent eind 2016 kunnen halen.

Voor WASH en gezondheidszorg zal dat waarschijnlijk niet helemaal lukken, omdat de beschikbare middelen voor deze sectoren achtergebleven zijn.

Strategisch doel 2 – Dorcas zet zich meer en actiever in op het gebied van noodhulp en wederopbouw.

In 2011 heeft Dorcas besloten de eigen capaciteit voor Disaster Response-interventies uit te breiden. In de jaren 90 had Dorcas veel ervaring en expertise opgebouwd in noodhulpinterventies in Oost-Europa en in Afrika en voor deze strategische periode zou hier weer meer aandacht aan gegeven worden. Na de conflicten en rampen die vervolgens in de regio’s waar Dorcas werkzaam is zijn ontstaan, is dit voornemen gerealiseerd. Toen de gevolgen van de oorlog in Syrië zichtbaar werden, opende Dorcas kantoren in Libanon en Irak om programma’s voor vluchtelingen te kunnen coördineren. Ook in Syrië, Zuid-Soedan, Oekraïne en Ethiopië worden noodhulpprogramma’s uitgevoerd. Deze programma’s worden met name gefinancierd door de Nederlandse overheid via de Dutch Relief Alliance, waar Dorcas samen met twaalf andere Nederlandse organisaties deel van uitmaakt.

Strategisch doel 3 – Onze inkomsten groeien in drie jaar tijd (2014-2016) met ongeveer twintig procent.

Dankzij de enorme groei aan inkomsten via institutionele donoren (met name het ministerie van Buitenlandse Zaken) is dit doel inmiddels ruimschoots gehaald. Voor onze noodhulpprogramma’s is in 2015 ook van andere (groepen) donateurs veel geld binnengekomen.

Mede daardoor bleven de inkomsten voor onze overige programma’s echter wat achter bij de doelstelling. Onze Dorcas-winkels en de afdeling Fondsen hebben goede resultaten behaald, waardoor de beoogde groei gerealiseerd kon worden. Inkomsten vanuit andere groepen, zoals particuliere donateurs en bedrijven, bleven achter. In hoofdstuk 4 doen we uitgebreid verslag van de resultaten van onze fondsenwerving.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE Strategische keuzes In ons strategisch plan hebben we voor elk van de drie terreinen waarop we actief zijn een kernpunt bepaald.

Duurzame ontwikkeling Wat duurzame ontwikkeling betreft ligt in Afrika het zwaartepunt bij WASH (water, sanitaire voorzieningen en hygiëne), gezondheidszorg en economische ontwikkeling. Daarbij kiezen we voor programma’s die de ontwikkeling van hele gemeenschappen aanpakken (geïntegreerde community development). In Oost-Europa ligt het accent op de ontwikkeling van kinderen en economische ontwikkeling.

Sociale zorg Ons werk op het gebied van algemene materiële ondersteuning zal afnemen. Ouderenzorg wordt verder uitgebreid.

Noodhulp en wederopbouw Dorcas zet zich in voor het bestrijden van (de gevolgen van) rampen in landen waar we zelf al actief zijn, maar ook daarbuiten.

In het eerste geval kunnen partnerorganisaties en onze veldkantoren samen interveniëren bij rampen. Buiten deze ‘focuslanden’ richten we ons op programma’s waarin preventie, noodhulp tijdens de ramp en voorbereiding op de wederopbouw centraal staan.

Ons ‘programmaportfolio’ in 2015 Ons ‘programmaportfolio’ (het geheel aan programma’s) voor duurzame ontwikkeling in Afrika is nu al gegroeid naar het niveau dat we voor eind 2016 gepland hadden. Dit is mede te danken aan een aantal financieringen via institutionele fondsen op dit gebied.

Zo wordt ons project Dairy Farm Equipment (benodigdheden voor melkveehouderij) in Ethiopië gesubsidieerd door de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland – zie www.rvo.nl).

In Oost-Europa richten onze interventies zich vooral op kwetsbare kinderen en Roma-gemeenschappen. Tegelijkertijd zijn de programma’s voor duurzame ontwikkeling gegroeid, met name in Albanië en Roemenië. Vanwege de conflicten in het oosten van Oekraïne ligt de nadruk in dit land nu op de opvang van ontheemden (vluchtelingen binnen het eigen land). De materiële hulpverlening loopt conform ons strategisch plan langzaam terug (minus twintig procent in drie jaar). De programma’s voor ouderenzorg zijn gegroeid, maar lopen iets achter bij de begroting, doordat de werving van nieuwe sponsors in Nederland aanvankelijk minder opleverde dan verwacht.

Met geïntegreerde projecten voor kwetsbare groepen richt Dorcas zich op economische ontwikkeling en voedselzekerheid.

15

16

Ontwikkeling van een eigen Theory of Change In ons strategisch plan zetten we in op verbetering van de effectiviteit en duurzaamheid van onze programma’s. Dankzij een nieuw systeem voor planning, monitoring en evaluatie (PME) konden we de afgelopen jaren veel tijd investeren in projecten waarmee de kwaliteit en impact van onze interventies verbeterd worden. Begin 2014 zijn we gestart met het ontwikkelen van een eigen Theory of Change voor Dorcas. Dit hebben we samen met onze medewerkers in het veld gedaan.

De Theory of Change is een beschrijving van het veranderingsproces dat we – samen met anderen – in een gemeenschap willen realiseren om de levensomstandigheden blijvend te verbeteren. Door dit veranderingsproces in kaart te brengen hebben we duidelijker voor ogen welke activiteiten aan de verandering bijdragen en welke niet. De Theory of Change laat zien dat er verschillende activiteiten op verschillende gebieden nodig zijn om tot het gewenste resultaat te komen.

Onze Theory of Change werd gepresenteerd tijdens de Springmeeting in mei 2015.

Het document bestaat uit drie delen: 1) een beschrijving van de oorzaken van armoede en uitsluiting; 2) de uiteindelijke resultaten die Dorcas wil bereiken; 3) een beschrijving van het veranderingsproces waarmee we deze resultaten kunnen bereiken.

Een beschrijving van onze Theory of Change vindt u op pagina 6 en 7.

De invulling van nieuwe programma’s baseren we op deze Theory of Change. De beschrijving van het veranderingsproces daarin vertalen we steeds naar projecten die zijn afgestemd op de lokale situatie. Ook bij de keuzes die we in ons strategisch plan 2017-2021 voor onze programma’s maken, is de Theory of Change in belangrijke mate richtinggevend.

1.3 Kwaliteit en toetsing van ons werk Op basis van het strategisch plan stellen al onze afdelingen en veldkantoren elk jaar een jaarplan op. In deze jaarplannen staat welke resultaten zij met welke activiteiten willen bereiken en wat daarvoor de randvoorwaarden zijn.

Ieder kwartaal rapporteren de afdelingen en veldkantoren over tussentijdse resultaten. Naar aanleiding daarvan worden – waar nodig – afspraken gemaakt over eventuele bijstellingen. Na afloop van het jaar volgen de rapportages over de jaarresultaten met analyses van de oorzaken van wat goed ging en wat niet. Op basis van deze analyses formuleren we leerpunten, waarmee het beleid en de jaarplannen aangescherpt worden.

Planning, monitoring en evaluatie (PME) Wat de planning, monitoring en evaluatie van onze programma’s betreft, ligt onze nadruk op het verbeteren van projectvoorstellen.

Daarbij horen goed vooronderzoek en goede risico- en duurzaamheidsanalyses. Nu ons nieuwe PME-systeem twee jaar in gebruik is, merken we dat dit tot de gewenste resultaten leidt. In het nieuwe PME-systeem zijn ook gedetailleerde, objectieve methodes voor de beoordeling van concept notes (conceptbeschrijvingen) en projectvoorstellen opgenomen. Hierdoor hebben we beter inzicht gekregen in de sterke en zwakke onderdelen van projectvoorstellen. Door middel van evaluaties onderzoeken we de effectiviteit, efficiëntie, relevantie en duurzaamheid van interventies. De resultaten van deze evaluaties gebruiken we bij nieuwe projectplannen en de ontwikkeling van beleid.

Om tijdens een beleidsperiode te meten of we op schema liggen met de realisatie van onze strategische doelstellingen, hebben we ‘voortgangsindicatoren’ vastgesteld. Deze worden per maand, kwartaal of jaar gemeten door verschillende verantwoordelijken bij Dorcas, onder wie onze landendirecteuren.

Afstemming Onze PME-processen hebben we zo ingericht dat het strategisch plan, de beleidsdocumenten en de jaarplannen op elkaar aansluiten.

Het bewaken van de plannen zorgt ervoor dat we de middelen die wij hebben zo goed mogelijk inzetten voor de doelen waarvoor ze bestemd zijn.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE 1.4 Risicobeheer In 2014 heeft de Raad van Bestuur (het directieteam) van Dorcas een organisatiebrede risicoanalyse opgesteld. Daarin worden de risico’s beschreven die de voortgang van ons werk zouden kunnen bedreigen, en welke maatregelen we genomen hebben of zouden moeten nemen om deze risico’s zo veel mogelijk te beperken.

Hieronder beschrijven we voor een aantal aspecten van ons werk welke risico’s we zien en wat we daaraan doen.

Kleine partnerorganisaties Omdat we in de landen waar we actief zijn, werken met kleinschalige partnerorganisaties, moeten we risico’s rond de haalbaarheid van plannen en begrotingen goed inschatten. Dankzij onze veldkantoren in deze landen kunnen we de projectuitvoering en -bestedingen goed bewaken. Ook krijgen partnerorganisaties de ondersteuning die ze nodig hebben. Bij het bepalen van de budgetten per land wegen we de capaciteit en de stabiliteit van onze partnerorganisaties en de omgeving mee.

Reserves Onze inkomsten uit particuliere fondsenwerving kent een seizoenmatig verloop. Een groot deel van deze inkomsten ontvangen we in november en december. Daarnaast krijgen we aanzienlijke subsidies van overheden. Met onze ‘cashflow-begroting’ bewaken we onze kasstroom (cashflow) aan de hand van de realiteit. We hebben twee reserves. De eerste is de ‘bestemmingsreserve financiering activa’ om de vaste kern aan benodigde activa te financieren. Deze wordt met ingang van 2015 bepaald als de som van de vaste activa, plus 25 procent van de voorraden, minus de langlopende schulden. De tweede is de ‘continuïteitsreserve’ om seizoenmatige dalingen in ons inkomen en afwijkingen in het begrote inkomen op te vangen. Idealiter moet deze continuïteitsreserve groeien tot circa 3 miljoen euro.

Dankzij deze reserves kunnen we bij tegenvallende inkomsten onze organisatie en de uitvoering van projecten evenwichtiger aanpassen. In 2015 is de continuïteitsreserve echter afgenomen door a) de groei van de benodigde reserve financiering activa en b) door de te ruime bestedingen aan ontwikkelingsprojecten in 2015 in verhouding tot de daarvoor ontvangen inkomsten. In 2016 worden daarom de bestedingen aan ontwikkelingsprojecten belangrijk getemperd om deze overbesteding te compenseren.

Liquiditeit Bij de begroting van projectuitgaven in een jaar wordt de financiële ruimte die we hebben vooraf niet helemaal opgevuld. In de loop van het jaar worden namelijk nieuwe calls for proposals uitgebracht. Een call for proposal is een oproep om projectvoorstellen in te dienen, waarop onze veldkantoren samen met partnerorganisaties kunnen reageren. Als de inkomsten voorlopen op de begroting, worden deze calls versneld uitgebracht. Lopen de inkomsten achter, dan kunnen de calls vertraagd worden of in het geheel niet gedaan worden. In onze contracten met partnerorganisaties zijn voorwaarden ingebouwd die ons de mogelijkheid geven onze financiële bijdrage te verminderen, als de verwachte inkomsten niet gehaald kunnen worden.

Valutakoersen Dorcas krijgt het grootste deel van haar inkomsten in euro’s. Uitgaven doen we voor het merendeel in andere valuta. Daarin zit dus een koersrisico. In de partner- en/of projectovereenkomsten spreken we meestal bedragen in lokale valuta af. Alleen onder meer extreme omstandigheden (als de wisselkoers gedurende een langere periode varieert) hebben we het recht onze uitgaven in lokale valuta naar boven of beneden toe bij te stellen.

17

18

Fraude Om het risico op fraude zo klein mogelijk te maken, hebben we maatregelen getroffen, die beschreven zijn in ons financiële handboek.

Bij interne audits (controles) kijken we of deze maatregelen ook toegepast worden. Het risico dat gelden niet helemaal ten goede komen aan de projecten en mensen waarvoor ze bestemd zijn, is klein. Dat komt doordat we in onze focuslanden eigen kantoren hebben die uitgaven ter plaatse bewaken en controleren.

We stellen de gelden voor partnerorganisaties in delen beschikbaar en er wordt regelmatig over de bestedingen gerapporteerd.

Bij partnerorganisaties die per kalenderjaar voor meer dan 75.000 euro aan projecten uitvoeren, vinden zo mogelijk audits plaats.

Dat is ook het geval bij projecten buiten de focuslanden. Audits worden uitgevoerd door lokale, gecertificeerde accountantskantoren.

Dorcas verzorgt zelf regelmatig operationele bezoeken en financiële audits bij de veldkantoren. Tijdens financiële audits maken we gebruik van een werkprogramma dat in de loop van jaren in de praktijk ontwikkeld is. Rond het bezoek aan een veldkantoor controleert de auditor ook de boeken van een aantal partnerorganisaties.

Dorcas wil uiteraard op geen enkele manier betrokken raken bij het witwassen van geld dat afkomstig is van criminele activiteiten, of bij andere verboden transacties. Om eventuele betrokkenheid te voorkomen zijn er duidelijke richtlijnen opgesteld.

Capaciteit en inkomsten van de organisatie De capaciteit van onze organisatie is afgestemd op het inkomen. Als het inkomen onverwacht terugvalt, is onze capaciteit te groot. In Nederland gaat het dan vooral om de personele capaciteit, de belangrijkste kostenpost. Dit risico beperken we door een goede analyse van de inkomensontwikkelingen in ons land en een continuïteitsreserve, waarmee we bij een terugval in inkomsten onze capaciteit beheerst kunnen terugbrengen.

Dorcas Winkel Genemuiden opende op 20 februari 2015 zijn deuren.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE Dorcas-winkels Onze Dorcas-winkels draaien volledig op de inzet van plaatselijke comités met enthousiaste vrijwilligers. Om hen ook enthousiast te houden, hechten we veel waarde aan goede contacten met hen. We weten wat ons bindt, namelijk het ‘samen in actie zijn voor de allerarmsten’. We luisteren naar hun inbreng en ondersteunen hen in hun taak. Daarmee bevorderen we ook de continuïteit en de kwaliteit van de winkels.

De winkels zijn juridisch gezien een onderdeel van onze organisatie. De bankrekeningen en contracten (waaronder huurcontracten) staan op naam van Dorcas. Dat beperkt het risico dat een winkel zelfstandig – dus los van Dorcas – verder zou willen gaan.

De operationele verantwoordelijkheid voor een winkel ligt bij het lokale comité. De eindverantwoordelijkheid voor alle winkels valt onder de directie van Dorcas. De directie stuurt het team Winkels aan, dat bestaat uit medewerkers die de comités en hun winkels begeleiden en ondersteunen.

We hebben richtlijnen om het risico op het verdwijnen van geld te beheersen. Zo mag de penningmeester van een winkel niet achter de kassa staan en moeten altijd minstens twee personen het geld tellen en de kas opmaken. Onze afdeling Financiën controleert de financiële rapportages en de bijbehorende documenten. Elke winkel krijgt ook eens in de drie jaar een bezoek van een medewerker van deze afdeling, samen met een vrijwilliger/accountant voor een ‘check-up’. Daarbij worden de verschillende – operationele en financiële – procedures doorgenomen en bekeken of ze goed worden nageleefd. Dit is ook nodig vanwege het convenant voor horizontaal toezicht met de Belastingdienst en de accountantscontrole. In 2015 hebben in totaal acht winkels een bezoek gehad.

Veiligheid Dorcas werkt in risicovolle gebieden. Daarom hebben we protocollen en richtlijnen voor de manier van handelen in geval van berovingen, kidnapping, politieke onrust en het uitbreken van gevechten of oorlog. Door een goede aansluiting bij ngo (non-gouvernementele organisaties)-netwerken, de Verenigde Naties en ambassades, kunnen we adequaat reageren en risicovolle situaties voor ons personeel voorkomen. Ook door trainingen en het terugkoppelen van ervaringen proberen we ons personeel zo goed mogelijk te ondersteunen en risico’s voor hun veiligheid tot een minimum te beperken. In 2015 kwam het Dorcas Handbook For Safety And Security (Handboek voor veiligheid en zekerheid) tot stand. Begin 2016 zullen er opnieuw trainingen georganiseerd worden voor medewerkers die naar risicovolle gebieden reizen.

Dorcas-veldkantoren Onze veldkantoren maken vrijwel allemaal juridisch onderdeel uit van de Nederlandse stichting. Het zijn zogenaamde branch offices of – in fiscale termen – ‘vaste inrichtingen’ van de stichting. Dat verkleint het risico dat veldkantoren zich van Dorcas losmaken en zelfstandig verdergaan, met medeneming van bezittingen en activiteiten. Twee veldkantoren hebben een eigen entiteit, namelijk die in Egypte en Roemenië. Met deze kantoren hebben we afgesproken welke activiteiten zij als veldkantoor en vertegenwoordiger van Dorcas uitvoeren. De financiële aspecten van deze activiteiten worden in de boeken van Dorcas verwerkt.

Dorcas Fondsenwervende Organisatie (DFO) Dorcas Fondsenwervende Organisatie in de Verenigde Staten is een aparte entiteit. Met deze DFO hebben we een Charter Agreement (associatie-overeenkomst), waarin we onze exclusieve samenwerking op het gebied van fondsenwerving hebben vastgelegd.

Deze overeenkomst moet ervoor zorgen dat de DFO aan Dorcas verbonden blijft en haar fondsen alleen voor Dorcas-projecten inzet.

De DFO is vrij om aan te geven waar zij kansen voor fondsenwerving ziet en deze te benutten. De organisatie wordt bestuurd door een zelfstandig bestuur.

Negatieve publiciteit en reputatie Dorcas heeft een goede naam en staat bekend als een betrouwbare organisatie. Het is van groot belang om het risico op beschadiging van deze reputatie – bijvoorbeeld door foutieve berichtgeving, incidenten of crises – zo veel mogelijk te beperken. Voorvallen bij andere organisaties hebben in de afgelopen jaren laten zien wat de negatieve gevolgen van reputatieschade kunnen zijn voor werkzaamheden en fondsenwervende mogelijkheden van een organisatie. Om dit risico voor Dorcas zo veel mogelijk te beperken, zullen we in 2016 een crisiscommunicatieplan op papier zetten. Het crisiscommunicatieplan moet ervoor zorgen dat we adequaat reageren op onverhoopte gebeurtenissen die het risico op reputatieschade met zich meebrengen. Daarbij willen we vooral ook op een eerlijke, volledige en transparante manier communiceren.

19

20

1.5 Vooruitblik 2016 2016 zal voor Dorcas vooral in het teken staan van het nieuwe strategisch plan (2017-2021). Op basis van de doelen en keuzes die we daarin formuleren, zullen we onze structuren, processen en strategische documenten aanpassen.

Hieronder noemen we enkele stappen die we in de eerste helft van 2016 willen nemen, op weg naar ons nieuwe strategisch plan.

• SWOT (strengths, weaknesses, opportunities, threats)-analyses voor elk land waar we werken.

Onze veldkantoren analyseren wat de sterke en zwakke punten zijn van onze programma’s in het betreffende land en welke kansen en bedreigingen zij voor ons werk zien in de eigen omgeving. Ook partnerorganisaties en andere belanghebbenden worden hierbij betrokken.

• Analyse van de verschillende markten voor fondsenwerving.

• SWOT-analyse op het hoofdkantoor. Met inbreng van onze achterban en andere belanghebbenden.

• Strategische sessies met directie en management.

• Jaarlijkse Springmeeting met landendirecteuren en leidinggeven in Nederland.

Bij de hierboven genoemde gelegenheden zullen strategische keuzes worden gemaakt en worden de te stellen doelen besproken.

Vervolgens zullen we in de zomer en het najaar van 2016 het strategisch plan verder uitwerken.

Programma’s De Theory of Change zal een belangrijke rol spelen bij het ontwikkelen van nieuwe programma’s en projecten. De capaciteitsopbouw van onze programmamedewerkers en partnerorganisaties wordt hierop afgestemd.

Fondsenwerving en communicatie Een belangrijk speerpunt in 2016 is de aandacht voor onze projecten voor duurzame ontwikkeling. Wegens het succes in 2015 komt er in 2016 opnieuw een Actie Waterkracht en een Adopt a granny-campagne. Zo bereiken we een groot en nieuw publiek. Verder komen er in 2016 twee nieuwe winkels bij en zullen twee winkels uitbreiden. We werken verder aan het eigen karakter van onze winkels.

De vrijwilligers van de winkels worden tijdens nieuwe regiobijeenkomsten toegerust om de samenwerking te zoeken. In 2016 gaat Dorcas verder nadenken over hoe vrijwilligers op een blijvend effectieve wijze kunnen bijdragen aan het werk van Dorcas.

Dit is nodig omdat er wijzigingen zijn in het werk van Dorcas en in de wereld. De Institutionele fondsenwerving zullen we verder uitbouwen, met name door de capaciteit van onze veldkantoren en partnerorganisaties te ontwikkelen. Zo worden zij goed voorbereid op nieuwe projecten.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 1: DOELSTELLING EN STRATEGIE

Via onze ouderenzorgprojecten werden in 2015 meer dan 5.600 ouderen geholpen.

21

Toekomstperspectief voor Luba Voor de 21-jarige Oekraïense Luba zag het leven er niet rooskleurig uit. Ze groeide op bij haar aan alcohol verslaafde ouders en werd op haar vijfde in een weeshuis geplaatst. Hoewel Luba in het weeshuis aandacht en scholing kreeg, was ze – toen ze daar weg moest omdat ze achttien was – niet in staat om voor zichzelf te zorgen, en er was geen familie om op terug te vallen. Daardoor was ze een makkelijk doelwit om bijvoorbeeld geronseld te worden door criminelen.

Voordat Luba het weeshuis verliet, kreeg zij bezoek van medewerkers van een doorgangshuis. Zij nodigden haar uit om in het doorgangshuis te komen wonen. Hoewel het niet makkelijk was voor Luba om zich aan de structuur en de regels te houden, ervoer ze de oprechte interesse van de medewerkers. Dit maakte haar vastberaden om te blijven en hard te werken aan zichzelf en haar toekomst.

Luba woont nu al twee jaar in het doorgangshuis en ze is veranderd. ‘Ik heb hier mijn thuis en echte vrienden gevonden.’ Ze heeft een eigen kamer en leert koken, schoonmaken en met geld omgaan. In de sociale vaardigheidstraingen leert ze om gezonde relaties met mensen aan te gaan. Luba wil het liefst een sport- en toerisme-opleiding volgen en doet hard haar best om toegelaten te worden op de lokale universiteit.

Luba’s leven veranderde, net als het leven van andere tieners in het doorgangshuis. Jonge meiden en jongens die dankzij training en ondersteuning nu beter in staat zijn voor zichzelf te zorgen en hun toekomstplannen uit te laten komen.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 2: ONZE ORGANISATIE In dit hoofdstuk beschrijven we de organisatorische ontwikkelingen die Dorcas in 2015 heeft doorgemaakt.

Achtereenvolgens komen aan bod: bestuur en toezicht, personeelsbeleid, en de verschillende samenwerkingsverbanden waaraan we deelnemen.

2.1 Bestuur en toezicht 2.1.1 Verslag Raad van Toezicht De Raad van Toezicht is een onafhankelijk orgaan. Hij ziet toe op een adequate besturing van Dorcas door de Raad van Bestuur (directie), bestaande uit de drie directeuren. De taken, bevoegdheden en profielkenmerken van de Raad van Toezicht zijn vastgelegd in de statuten en het reglement Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, de Raad van Bestuur en welk deelbelang dan ook, onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. De Raad van Toezicht heeft aan de hand van het jaarplan, onder meer afgeleid van het reglement, zijn toezichthoudende taken uitgeoefend. De Raad van Toezicht, bestaande uit vijf leden, heeft gedurende 2015 zes keer een dagdeel vergaderd. In elke vergadering stonden de financiën, de ontwikkelingen binnen de fondsenwerving en programma’s op de agenda. Daarnaast kwamen onder andere onderstaande onderwerpen aan de orde: • Selectie en benoeming externe accountant • Bespreking en goedkeuring van het jaarverslag 2014 (inclusief de jaarrekening en goedkeurende accountantsverklaring) • Update Theory of Change • Functie en positie erevoorzitter • 35-jarig jubileum • Evaluatie visie en missie • Uitkomsten medewerkersbetrokkkenheidsonderzoek en plan van aanpak • Onderzoek Arbodienst naar werkdruk en uitval, en plan van aanpak • Benchmark 2014 • Managementletter van de accountant • Bespreking risicomanagementplan • Bespreking en vaststelling jaarplan 2016 en begroting 2016 • Rooster van aftreden Door het aflopen van de tweede zittingstermijn van de heer Tamme de Vries per maart 2015 ontstond een vacature in de Raad van Toezicht. Na analyse van de competenties van de zittende leden van de Raad van Toezicht is een profielschets opgesteld, waarin naast algemeen bestuurlijke kwaliteiten in het bijzonder naar competenties op het gebied van fondsenwerving, communicatie en werken met vrijwilligers is gezocht. In juni 2015 trad, na het doorlopen van de daarvoor geldende procedure, mevrouw Anne Westerduin-de Jong toe tot de Raad van Toezicht. In oktober 2015 zijn de beoordelingsgesprekken met directieleden gehouden, waarvan in de vergadering van 1 december 2015 de bevindingen met de voltallige Raad van Toezicht zijn gedeeld. Geconstateerd is dat er veel werk is verzet. Waardering is uitgesproken voor de behaalde resultaten. Helaas moest ook geconstateerd worden dat het coachingstraject met de directie niet het beoogde resultaat heeft gebracht. Raad van Toezicht en directie zijn unaniem van mening dat de tot nu toe bestaande topstructuur niet adequaat meer is. Medio december 2015 is een traject in gang gezet om een toekomstvaste topstructuur te ontwerpen en deze in de eerste helft van 2016 te implementeren. Een delegatie van de Raad van Toezicht is twee keer aanwezig geweest bij een overlegvergadering met de ondernemingsraad waar onder andere is gesproken over het plan van aanpak naar aanleiding van de uitkomsten van het medewerkersbetrokkenheidsonderzoek. De Raad van Toezicht heeft de zelfevaluatie gepland voor de eerste helft 2016.

Commissies In 2015 waren twee commissies binnen de Raad van Toezicht operationeel, te weten de auditcommissie en de remuneratiecommissie.

In de loop van 2015 hebben deze commissies meerdere keren vergaderd. In de auditcommissie is onder meer gesproken over de jaarrekening 2014, de tussentijdse resultaten van 2015 en de begroting 2016, de bevindingen uit de interne audits, de selectie en benoeming van een nieuwe accountant en de opvolging van bevindingen uit de managementletter en IT-audit van de accountant.

De remuneratiecommissie heeft zich beziggehouden met het opstellen van het profiel in verband met de vacature in de Raad van Toezicht, de werving en selectie van een nieuw lid Raad van Toezicht, en heeft gesprekken gevoerd en het traject uitgezet voor het ontwerpen van een toekomstvaste topstructuur voor Dorcas. Beide commissies zijn adviescommissies van de Raad van Toezicht.

De Raad van Toezicht komt tot een eigen oordeel, gehoord hebbende de adviezen, dan wel de bevindingen van de beide commissies.

23

24 Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2015 Lt.-kolonel mevr. dr. C. A. Voorham (1946), voorzitter RvT, voorzitter remuneratiecommissie Beroep: officier van het Leger des Heils (voormalig directeur Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg) Nevenfuncties: lid Raad van Toezicht Stichting Verzorging Kerkelijke Zendtijd, lid Raad van Toezicht van Stichting Timongroep, voorzitter bestuur GIDSnetwerk Nederland, lid van het bestuur van de Stichting Christenen in de Gezondheidszorg, lid van de Maatschappelijke Raad Gevangenenzorg Nederland, lid van de Ledenraad Nederlands Bijbelgenootschap, ambassadeur Youth for Christ, Lifespots en Micha Nederland Aftredend per 2017 en eenmaal herbenoembaar Dhr. Klaas Kloosterboer MBA (1958), lid auditcommissie, lid remuneratiecommissie Beroep: ondernemer Nevenfuncties: lid stichtingsbestuur Zeehaven IJmuiden NV commissaris bij Fruitmasters in Geldermalsen en kerkrentmeester bij PGSP in Sint Pancras Aftredend per 2018 en niet herbenoembaar Dhr. Sander A. Bos MSc RA (1970), voorzitter auditcommissie Beroep: manager BIV-AO Leger des Heils Nevenfuncties: ouderling-kerkrentmeester bij de Protestantse Gemeente te Hoofddorp Aftredend per 2019 en eenmaal herbenoembaar Dhr. ir. Johan O. Verboom (1963), lid remuneratiecommissie Beroep: Plaatsvervangend directeur Europa, ministerie van Buitenlandse Zaken Aftredend per 2019 en eenmaal herbenoembaar Mw. drs. Anne Westerduin-de Jong (1971) Beroep: directeur Uitgeversgroep Royal Jongbloed Nevenfuncties: lid van de Raad van Toezicht Zorginstelling Het Baken te Elburg, lid van het bestuur Stichting Present Nederland Aftredend per 2020 en eenmaal herbenoembaarn Vergoedingen Raad van Toezicht De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen vergoeding voor het vervullen van hun functie. Onkosten kunnen worden vergoed.

Benoemingsprocedure De Raad van Toezicht benoemt de leden van de Raad van Toezicht. Deze benoeming vindt plaats aan de hand van een door de Raad van Toezicht vastgestelde profielschets waarin de kwaliteiten en/of hoedanigheden waaraan de leden van de Raad van Toezicht moeten voldoen, zijn vastgelegd. De werving- en selectieprocedure voor leden van de Raad van Toezicht vindt plaats aan de hand van een door de Raad van Toezicht vastgestelde procedure. De selectie- en remuneratiecommissie ondersteunt de Raad van Toezicht bij het werven en selecteren van kandidaten voor de Raad van Toezicht. Een lid van de Raad van Toezicht treedt volgens rooster, doch uiterlijk vijf jaar na zijn benoeming, af. Een volgens dit rooster aftredend lid van de Raad van Toezicht is eenmaal herbenoembaar. Het directieteam vervult in de werving-, selectie- en benoemingsprocedure een adviserende rol.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

25

In 2015 waren 3,3 miljoen mensen op de vlucht voor het geweld van IS. Dorcas voert vanaf het kantoor in Irak noodulpprogramma’s uit om deze mensen te helpen.

26

2.1.2 Raad van Bestuur De Raad van Bestuur oftewel directie van Dorcas bestaat uit drie directieleden en heeft dezelfde samenstelling als eind 2014.

De directeuren functioneren als een team, waarbij één directeur de rol van technisch voorzitter vervult. Er is sprake van gezamenlijke besluitvorming en teamleiderschap, waarbij iedere directeur de verantwoordelijkheid heeft voor zijn eigen beleidsgebied. De directie vergadert in beginsel wekelijks, tenzij een van de directieleden in het buitenland verblijft. In de vergaderingen worden de lopende zaken besproken, waaronder ook personele ontwikkelingen. Daarnaast bespreekt de directie beleidsmatige en strategische zaken en bereidt de vergaderingen van de Raad van Toezicht voor.

Directieteam Joeke S.C. van der Mei (1964), directeur Fondsenwerving & Communicatie, Maarssen, contract voor onbepaalde tijd, voorzitter Unieraad Unie van Baptistengemeenten in Nederland Michel Gendi (1964), directeur Programma’s, contract voor onbepaalde tijd, Enkhuizen Nico Hoogenraad AA (1958), directeur Financiën en Ondersteunende Diensten, contract voor onbepaalde tijd, Aalsmeer, bestuurslid Stichting Serve the City Nederland Na een interne evaluatie hebben Raad van Toezicht en directie in het voorjaar van 2016 geconstateerd dat Dorcas in de komende jaren een vernieuwde topstructuur nodig heeft. In plaats van drie gelijkwaardig gepositioneerde directeuren komt er een algemeen directeur, die ook de portefeuille Fondsenwerving en Communicatie krijgt. Samen met een managementteam zal de algemeen directeur leiding geven aan Dorcas. Als gevolg van deze vernieuwde structuur komt de positie van fondsenwervingsdirecteur te vervallen. Per 1 augustus 2016 is Joeke van der Mei daardoor niet meer werkzaam als directeur bij Dorcas. Ten tijde van het maken van dit jaarverslag liep de sollicitatieprocedure voor een algemeen directeur.

2.2 Personeelsbeleid In 2015 kende Dorcas een forse uitbreiding van noodhulpprojecten. Dit had ook invloed op ons personeelsbestand.

Om het groeiende werk goed te kunnen uitvoeren, vooral in de landen waar deze projecten plaatsvinden, hebben we nieuwe medewerkers aangetrokken.

Ons personeelsbestand in cijfers De onderstaande infografieken geven een beeld van de ontwikkelingen in ons personeelsbestand in 2015. Ruim driekwart van onze medewerkers werkt vanuit een van de veertien veldkantoren. De bezetting op deze kantoren is met ruim 26 procent gestegen naar 281,4 fte (fulltime-equivalent). Dit komt vooral door de toename van noodhulpprojecten die door Dorcas zelf worden geïmplementeerd.

De bezetting op ons kantoor in Nederland (Andijk) is met elf procent gegroeid naar 69,6 fte. Dit komt vooral door de structurele uitbreiding van het aantal programmacoördinatoren.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 2: ONZE ORGANISATIE

27

Aantal medewerkers

Kantoor NL

Veldkantoren

2014

2014

(62,35 fte)

Toaal: 301

(222,60 fte)

(284,95 fte)

Kantoor NL

Veldkantoren

2015

2015

(69,60 fte)

Toaal: 368 (351,00 fte)

(281,4 fte)

28

In- en uitstroom van medewerkers (aantal nieuwe en uit dienst getreden medewerkers)

Nieuwe medewerkers 2014*: Kantoor NL

19

Veldkantoren

74

Nieuwe medewerkers 2015*: Kantoor NL

14

Veldkantoren

5

Medewerkers uit dienst 2014**: Kantoor NL

23*

Veldkantoren

81

Medewerkers uit dienst 2015**: Kantoor NL

14

Veldkantoren

23

* In totaal hadden we 27 wervingsprocedures. Niet elke procedure leverde een geschikte kandidaat op, waarna we op een later tijdstip een nieuwe procedure begonnen. Enkele vacatures, waarbij uitzending naar het buitenland een rol speelt, bleken moeilijk of niet vervulbaar. ** Met onze vertrekkende medewerkers houden we exitgesprekken. De inbreng uit deze gesprekken gebruiken we onder meer om ons personeelsbeleid te verbeteren.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 2: ONZE ORGANISATIE

29

Parttime medewerkers 2014: Kantoor NL

68%

Veldkantoren

2%

Parttime medewerkers 2015: Kantoor NL

63%

Veldkantoren

1%

Gemiddelde leeftijd medewerkers 2014: Kantoor NL

43

Veldkantoren

36

Totaal

40

Gemiddelde leeftijd medewerkers 2015: Kantoor NL

42

Veldkantoren

35

Ziekteverzuim (exclusief zwangerschapsverlof) Kantoor Nederland: 2014

5,87%

2015

3,81%

Uit bovenstaande blijkt dat het fenomeen ‘parttime werken’ vooral een Nederlands fenomeen is en in onze veldkantoren nauwelijks voorkomt.

30

Betrokken medewerkers Onze medewerkers worden op verschillende manieren betrokken bij ontwikkelingen in de organisatie en personeelsaangelegenheden.

Naast personeelsbijeenkomsten waarin zij informatie krijgen, is er een ‘achterbanberaad’: een overlegmoment met de ondernemingsraad voor alle medewerkers. Op ons kantoor begint iedere werkweek met een weekopening, waarin we de tijd nemen voor een overdenking, gezamenlijk gebed en het bespreken van actuele ontwikkelingen.

Onderzoek onder medewerkers – werkdruk aangepakt Begin 2015 deden we weer ons tweejaarlijkse medewerkersbetrokkenheidsonderzoek (MBO). De uitkomsten zijn geanalyseerd en besproken met directie, ondernemingsraad en teamleiders. Vervolgens zijn de resultaten in een personeelsbijeenkomst gepresenteerd.

Daarbij bespraken we onder meer de onderlinge betrokkenheid, arbeidsomstandigheden, ontwikkelingsmogelijkheden en werkdruk.

Dit laatste is een aandachtspunt, zo bleek uit het onderzoek. Eén van de acties die we hierop hebben ondernomen, is het aannemen van nieuwe medewerkers. Ook is er nu meer aandacht voor langdurig zieken.

Respons en rapportcijfer Onderstaande tabel geeft aan hoeveel medewerkers aan het onderzoek naar hun betrokkenheid bij Dorcas meededen en met welk cijfer zij hun werk waarderen.

Kantoor NL

Veldkantoren

Respons

75% (65 van 87 medewerkers)

46% (48 van 105 medewerkers)

Rapportcijfer

7,08

7,85

Professionele ontwikkeling In mei hielden we onze jaarlijkse Dorcas-Springmeeting voor leidinggevenden van veldkantoren en programmamedewerkers. Deze meeting werd gecombineerd met een leiderschapstraining: de Dorcas-Leadershipsummit. Joël Arts prikkelde de deelnemers met inspirerende woorden en opdrachten in het kader van leiderschap en teambuilding.

Ook was er onze jaarlijkse Summercourse voor medewerkers in Nederland, dit keer met als onderwerp ‘Persoonlijk leiderschap’.

Aan individuele ontwikkelingsplannen werd inhoud gegeven door middel van gerichte cursussen en trainingsdagen. Zo was er een cursus op het gebied van veiligheid tijdens dienstreizen. Een groep interne Dorcas-trainers uit Nederland en projectlanden werd getraind om op haar beurt anderen te trainen. Daarnaast hielden we in Nederland twee keer onze introductiebijeenkomst voor nieuwe medewerkers, waarin we vertellen hoe Dorcas begonnen is, waar we voor staan en wat de werkzaamheden van de verschillende afdelingen zijn, zodat de nieuwe medewerkers wegwijs gemaakt worden in de organisatie.

Beoordelen en belonen Op ons kantoor in Andijk vinden de meeste jaarlijkse functioneringsgesprekken in mei en juni plaats. Waar sommige gesprekken in 2015 niet zijn doorgegaan, komt dit door langdurige ziekte of omdat de betreffende medewerker inmiddels uit dienst was.

Beoordelingsgesprekken hielden we aan het einde van het jaar. Op basis van de resultaten van deze gesprekken hebben we salarisverhogingen vastgesteld. De regel daarbij is dat iedere medewerker in beginsel elk jaar een salaristrede stijgt, tenzij hij of zij al op het maximum van de functieschaal zit. Bij onvoldoende functioneren volgt geen salaristrede, bij uitmuntend functioneren juist twee salaristreden.

Aanpassingen in arbeidsvoorwaarden In samenwerking met de ondernemingsraad zijn de Dorcas Arbeidsvoorwaarden 2014-2017 (DAV) in 2015 aangepast aan nieuwe wetgeving. Verdere aanpassingen hadden betrekking op het vervallen van seniorendagen en het verruimen van compensatie in tijd voor het werken tijdens dienstreizen in het weekend.

In 2015 hebben we ook gewerkt aan de ontwikkeling van arbeidsvoorwaarden voor uitgezonden collega’s.

Dit proces, dat we in 2016 voortzetten, is weer een belangrijke stap in de harmonisatie van ons personeelsbeleid.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 2: ONZE ORGANISATIE Veiligheid en welzijn In 2015 hebben we – net als in 2014 – de veiligheids- en welzijnssituatie bij Dorcas geëvalueerd aan de hand van de RI&E (risico-inventarisatie en evaluatie) uit 2013. In het belang van onze medewerkers houden we deze evaluaties regelmatig en nemen we – waar nodig – maatregelen. Zo zijn de vluchtwegen beter gemarkeerd en hangen de brandblussers op beter zichtbare locaties.

Personeels- en salarisadministratie In 2015 heeft Dorcas de personeels- en salarisadministratie zelf gevoerd met behulp van het systeem Cobra. Deze software is in de loop van het jaar aangepast naar een verbeterde en meer gebruikersvriendelijke versie. De signaalfunctie voor leidinggevenden werkt optimaal. Ook wordt er goed gelet op het tijdig verlengen, aanpassen of beëindigen van een arbeidsovereenkomst.

2.3 Samenwerkingsverbanden Samenwerken en draagvlak creëren voor hulp- en ontwikkelingsprojecten is voor Dorcas erg belangrijk. Daarom maken we onderdeel uit van verschillende samenwerkingsverbanden, waaronder de volgende.

Aflatoun Kinderen sociaal-maatschappelijke vaardigheden (life skills) aanleren, vormt vaak een onderdeel van projecten op het gebied van ontwikkeling van het kind. Voor deze trainingen maken we gebruik van de programma’s van Aflatoun. Al eerder voerden we het Financial and Social Education Life Skills-programma in bij drie projecten in Ethiopië. In 2016 breiden we dit aantal uit naar maximaal dertien landen.

Christelijk Noodhulpcluster Sinds 2008 vormt Dorcas samen met Red een Kind, Tear, Woord en Daad en ZOA het Christelijk Noodhulpcluster. Samen voeren we campagne om fondsen te werven voor noodhulp. Daarnaast stemmen we de uitvoering van de projecten met elkaar af. In 2015 organiseerden we gezamenlijke campagnes voor vluchtelingen in Oekraïne, slachtoffers van de aardbeving in Nepal en vluchtelingen in het Midden-Oosten en onderweg in Europa.

Prisma/Co-Prisma/ICCO Prisma is een vereniging die samen met Kerk in Actie en Edukans de ICCO-coöperatie vormt. Co-Prisma bestaat uit Prismaorganisaties die via ICCO subsidies van de Nederlandse overheid kregen voor het uitvoeren van ontwikkelingsprojecten: de MFS 2-subsidies (MFS = medefinancieringsstelsel). Het was de intentie van de vereniging om samen institutionele fondsen te werven voor de periode na 2015, het jaar waarin de MFS 2-subsidies beëindigd werden. Na afwikkeling van deze subsidies in 2016 zal Co-Prisma echter ontbonden worden. Elk lid moet voor zichzelf besluiten of het dan direct lid wordt van ICCO of niet. Dorcas heeft besloten dit niet te doen.

CPOE Het Christelijk Platform Oost-Europa (CPOE) is mede opgericht door Dorcas. Het platform, dat tegenwoordig onderdeel van Prisma (zie hieronder) is, stimuleert samenwerking in de hulpverlening aan minderbedeelden in Oost-Europa en stelt belangrijke thema’s aan de orde. Een belangrijk aandachtsgebied is hulp aan Roma-gemeenschappen. Dorcas is actief deelnemer van het platform en is vertegenwoordigd in de stuurgroep.

Dutch Relief Alliance (DRA) Dorcas vormt samen met twaalf andere organisaties de Dutch Relief Alliance, die gefinancierd wordt door het ministerie van Buitenlandse Zaken. DRA biedt snelle, effectieve noodhulp aan slachtoffers van internationale crisissen. Per crisis wordt – op basis van de specifieke noden – gekeken welke organisaties van toegevoegde waarde zijn en financiering krijgen voor een noodhulpprogramma. DRA bestaat uit de volgende organisaties: CARE Nederland, Cordaid, Dorcas, ICCO/Kerk in Actie, Oxfam Novib, Plan Nederland, Save the Children, Tear, Terre des Hommes, Stichting Vluchteling, War Child, World Vision en ZOA. In 2015 ontving Dorcas goedkeuring voor meer dan 7,5 miljoen euro aan noodhulpprojecten in Irak, Ethiopië, Syrië, Zuid-Soedan en Oekraïne.

31

32

EU-CORD EU-CORD is een Europees netwerk van 22 christelijke non-gouvernementele organisaties (ngo’s). Dorcas heeft zich hier in 2015 bij aangesloten. Het netwerk biedt training en advies op het gebied van institutionele fondsenwerving en geeft een stem aan christelijke organisaties binnen de sector ontwikkelingssamenwerking. Daarnaast coördineert EU-CORD verschillende relaties tussen EU-instanties en andere netwerken in Brussel. Op het gebied van pleitbezorging zet EU-CORD zich in voor thema’s als de rechten van kinderen en humanitaire hulp.

Micha Nederland Omdat armoede en uitsluiting in ontwikkelingslanden vaak veroorzaakt worden door onrecht, is Dorcas aangesloten bij Micha Nederland. Dit is een netwerk van kerken en organisaties dat zich inzet voor gerechtigheid en tegen armoede. We vinden het belangrijk om actief aan dit netwerk bij te dragen. In 2015 namen we deel aan het ontwikkelen van materialen voor de Micha Zondag.

MissieNederland Dorcas is een deelnemende organisatie van MissieNederland. Sinds 2015 is dit de nieuwe naam voor het netwerk dat in 2013 ontstond uit een fusie tussen de Evangelische Alliantie (EA) en de Evangelische Zendingsalliantie (EZA). MissieNederland verenigt honderden christelijke organisaties en plaatselijke gemeenten, zes kerkgenootschappen en vele betrokken individuen. Samen spannen zij zich in om de Kerk te helpen haar missionaire roeping vorm te geven.

Partos Dorcas is zich steeds meer bewust van de meerwaarde van deelname aan netwerken, bijeenkomsten en trainingen binnen de sector ontwikkelingssamenwerking. In 2015 hebben we ons opnieuw aangesloten bij branchevereniging Partos. Via Partos blijven we op de hoogte van ontwikkelingen in de sector. Partos vormt ook een belangrijke schakel tussen het ministerie van Buitenlandse Zaken en individuele organisaties.

Prisma Bij de vereniging Prisma zijn de meeste christelijke noodhulp- en ontwikkelingsorganisaties aangesloten die samenwerken in de strijd tegen armoede. Prisma is een platform voor ontmoeting en uitwisseling tussen deze organisaties.

Droogte als gevolg van het natuurverschijnsel El Niño zorgt in grote delen van Afrika voor voedseltekorten. Dorcas werkt onder andere in Zuid-Soedan aan het vergroten van de voedselzekerheid.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 2: ONZE ORGANISATIE 2.4 Maatschappelijke waardering Klachten Alle klachten die wij ontvangen, worden geregistreerd en in behandeling genomen. In 2015 ging het in totaal om 62 klachten; een stijging (13 klachten) ten opzichte van 2014. Deze toename verhoudt zich tot de groei die Dorcas heeft doorgemaakt.

• Dorcas-winkels: 11 • Particuliere donateurs: 12 • Sponsoring: 11 • Voedselactie: 6 • Receptie: 5 • Overig: 16 Sinds 2015 wordt ook elke klacht opgenomen in het nieuwe CRM-systeem. De klachten worden zo snel mogelijk opgevolgd.

De indiener van de klacht wordt op de hoogte gehouden.

Transparantprijs De Transparant Prijs is een initiatief van PwC Nederland en de Nationale Postcode Loterij. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan maatschappelijke organisaties voor transparante verantwoording over hun resultaten. In 2015 ontving Dorcas opnieuw een AAA-status van de jury (de hoogste score die gegeven kan worden). Dit betekent dat Dorcas bij de hoogst scorende organisaties zit. Daarmee is Dorcas opnieuw in de topgroep terechtgekomen.

Klanttevredenheidsonderzoek In 2015 voerden we opnieuw een klanttevredenheidsonderzoek uit onder een deel van onze achterban. De uitkomsten geven ons inzicht in de sociaal-demografische kenmerken van de respondenten en de verschillende manieren waarop zij betrokken zijn bij Dorcas.

Er is een onderzoek gehouden onder 193 mensen uit onze eigen achterban. De resultaten nemen we mee in ons nieuwe strategisch plan 2017-2021 dat in 2016 geschreven wordt.

33

34

Water geeft nieuw leven Daniel Tipape uit Kenia besefte maar al te goed dat de kinderen van zijn school niet de kans kregen om goed te leren, als gevolg van slechte hygiëne en vervuild drinkwater. Daniel zag dat de kinderen moe in de klas zaten, omdat ze ’s morgens vaak al kilometers hadden moeten lopen om water te halen. Docenten en kinderen werden ziek door het vervuilde drinkwater en de oude toiletten. Bovendien was er weinig kennis over goed hygiënisch gedrag.

Dankzij een watertap in de buurt is er schoon drinkwater en hebben de kinderen meer tijd om te studeren. Studenten hoeven niet meer naar de rivier te lopen voor water. Daniel is positief over de verandering op zijn school: ‘De kinderen en docenten zijn minder ziek dan voorheen. Ze hebben meer energie en dat vertaalt zich in betere schoolprestaties. Ook ouders en anderen rondom onze school zijn veranderd.’

Het leven van de lokale bevolking in Shokut is aanzienlijk verbeterd. Het project op de school van Daniel is ook bij andere scholen uitgevoerd. Dorcas wil met dit water- en sanitatieproject een verandering teweegbrengen in de hele gemeenschap van Shokut.

Mensen worden gestimuleerd om zelf goede toiletten te bouwen. Ook krijgen zij training in goed hygiënisch gedrag en worden er waterputten geslagen.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S 3. Onze programma’s Dorcas zet zich in voor ontwikkelingswerk in Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Met de gelden en goederen die we werven (zie hoofdstuk 4), financieren we verschillende programma’s. Deze programma’s worden uitgevoerd door lokale partnerorganisaties, die daarbij ook ondersteuning van ons krijgen.

In dit hoofdstuk beschrijven we de resultaten in 2015 van ons werk op het gebied van: 3.1 Duurzame ontwikkeling 3.2 Sociale zorg 3.3 Noodhulp en wederopbouw 3.4 Ontwikkeling van partnerorganisaties

3.1 Duurzame ontwikkeling We willen mensen ondersteunen, zodat zij zelf hun levensomstandigheden kunnen verbeteren. Dit doen we met programma’s die erop gericht zijn om de oorzaken van armoede te bestrijden en de mensen zelfredzaam te maken.

3.1.1 Gezondheidszorg Ter bevordering van het welzijn en om een eigen inkomen te kunnen verdienen, is een goede gezondheid vaak een eerste vereiste.

Daarom draagt Dorcas bij aan betere gezondheidszorg voor kwetsbare mensen. We geven voorlichting, trainen zorgpersoneel en verbinden onze doelgroepen en zorgverleners met elkaar.

Onze prioriteit ligt bij eerstelijnszorg en zorg rond seksualiteit, zwangerschap en geboorte. Door middel van voorlichting bevorderen we positief gedrag, waardoor mensen minder vaak medische zorg nodig hebben. En als ze zorg nodig hebben, krijgen ze goede zorg in een vroeg stadium, waardoor complicaties voorkomen kunnen worden.

Zes nieuwe projecten In 2015 gingen zes nieuwe projecten van start, waarin we nog meer inzetten op het versterken van de bestaande zorgcapaciteit en gedragsverandering. Hiervoor is – behalve kennis, vaardigheden en financiën – een omgeving nodig, die openstaat voor gedragsverandering. Onze activiteiten moeten ook daaraan bijdragen.

Hoewel de projecten dezelfde doelen dienen, zien ze er – afhankelijk van de doelgroep en de omgeving – verschillend uit.

In Ethiopië hebben we bijvoorbeeld projecten, waarbij we groepen jongeren in sloppenwijken leren om activiteiten met en voor elkaar te organiseren. Ook worden ze getraind om een eigen inkomen te kunnen verdienen, waarmee een van de oorzaken van risicovol gedrag wordt weggenomen. Bij sommige projecten in Kenia spelen onderwerpen als meisjesbesnijdenis en vroege uithuwelijking een rol. Naast het geven van voorlichting en training werken we hier in het bijzonder met mannen, leiders en traditionele vroedvrouwen om hen te overtuigen van het belang van gezondheidszorg.

Resultaten Het aantal mensen dat toegang heeft tot goede gezondheidszorg, is veel sterker gestegen dan we ons tot doel gesteld hadden.

Het aantal mensen dat gedragsverandering laat zien, ligt iets lager dan gepland. Dit komt doordat er uiteindelijk minder activiteiten gestart zijn die zich op dit aspect richtten. Bovendien duurt het lang voordat gedragsverandering zichtbaar is. In 2016 verwachten we een grotere toename.

35

36

24 projecten in 10 landen Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 1.521.627 euro

Doelstellingen en resultaten: • Toegang tot goede gezondheidszorg: 87.964 mensen (doel: 56.725) • Zichtbare gedragsverandering voor gezondheid: 41.019 mensen (doel: 52.590)

Cijfers per land LAND

TOEGANG TOT GEZONDHEIDSZORG

ZICHTBARE GEDRAGSVERANDERING

ALBANIË

1.461

82.820

ETHIOPIË

33.143

22.002

KENIA

3.104

1.903

319

1.734

1.405

3.300

RUSLAND

120

n.v.t

TANZANIA

800

n.v.t

ZIMBABWE

6.097

1.492

ZUID-AFRIKA

4.701

288

ZUID-SOEDAN

36.814

24.943

TOTAAL

87.964

41.019

LESOTHO MOZAMBIQUE

Verbeterpunten en doelen voor 2016 In 2016 willen we de kwaliteit van onze activiteiten op het gebied van gedragsverandering vergroten. We gaan na in hoeverre de projecten niet alleen bijdragen aan kennisoverdracht, maar ook aandacht besteden aan onderliggende factoren die het gedrag bepalen.

Waar nodig passen we programma’s aan.

Budget: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 1.148.100 euro

Doelstellingen: • Toegang tot goede gezondheidszorg: 61.569 mensen • Zichtbare gedragsverandering voor gezondheid: 59.724 mensen

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S 3.1.2 WASH: water, sanitaire voorzieningen en hygiëne Schoon drinkwater, sanitaire voorzieningen en hygiëne zijn cruciaal voor het welzijn van mensen. We korten deze drie aandachtsgebieden vaak af tot WASH. Dorcas heeft verschillende ‘WASH-programma’s’. Daarmee mobiliseren we gemeenschappen, zodat zij zelf de nodige voorzieningen kunnen verbeteren en beheren.

We trainen en ondersteunen hen bij het opzetten van plaatselijke comités en het aanleggen van watersystemen. Samenwerking met de overheid speelt een grote rol. Die stimuleren we om mee te denken en mee te werken aan innovatieve oplossingen voor betaalbare, duurzame voorzieningen. Daarnaast betrekken we de private sector bij dit werk. We trainen kleine ondernemers in verschillende technieken op het gebied van WASH, waarmee ze een inkomen kunnen verdienen.

Pijplijnen en touwpompen Ons WASH-project in Tanzania, dat in 2014 vertraging had opgelopen, is in 2015 met succes uitgevoerd. In twee gemeenschappen zijn pijplijnsystemen aangelegd, waardoor 22.400 mensen nu betere toegang tot schoon drinkwater hebben. Tien scholen kregen sanitaire voorzieningen. In Mozambique zijn bijna veertig touwpompen gemaakt en geïnstalleerd op met de hand gegraven putten.

Een gemeenschap in Handeni (Tanzania) droeg ongeveer 20.000 euro bij aan de bouw van een waterdam. Daarnaast zijn we begonnen met voorbereidingen voor projecten die zich richten op hygiëne op scholen rond de menstruatie, een thema dat Dorcas meer aandacht wil geven.

Resultaten Onze doelstellingen op het gebied van water en hygiëne zijn ruimschoots gehaald. Wat sanitaire voorzieningen betreft, zijn de resultaten lager dan gepland. Hiervoor zijn verschillende oorzaken aan te wijzen. Een project in Kenia richt zich op een rondtrekkende bevolkingsgroep, die daarom moeilijk te bewegen is tot het investeren in de bouw van een toilet. Bij een project in Albanië zetten we alleen in op schoon drinkwater, omdat we er niet op een effectieve manier aan sanitaire voorzieningen kunnen werken. Een project in Mozambique heeft vertraging opgelopen. De resultaten hiervan verwachten we in 2016.

Dorcas mobiliseert gemeenschappen, zodat zij zelf de nieuwe waterpompen en waterleidingen kunnen beheren en verbeteren.

37

38

9 WASH-projecten (+ 3 projecten met WASH-onderdelen) in 7 landen Uitgaven: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 879.504 euro

Doelstellingen en resultaten: • Schoon drinkwater binnen 1 kilometer: 52.505 mensen (doel: 46.700) • Verbeterde sanitaire voorzieningen: 21.309 mensen (doel: 31.600) • Zichtbare gedragsverandering over hygiëne: 57.206 mensen (doel: 44.600*) * In ons jaarverslag 2014 stond ten onrechte 56.600 als doelstelling vermeld.

Cijfers per land LAND

SCHOON DRINKWATER BINNEN 1 KM

BETERE SANITAIRE VOORZIENINGEN

GEDRAGSVERANDERING HYGIËNE

ALBANIË

720

40

720

EGYPTE

3.930

2.354

5.850

ETHIOPIË

3.679

6.841

8.012

KENIA

12.670

8.119

12.103

MOZAMBIQUE

5.967

1.455

8.120

TANZANIA

24.901

2.500

22.401

ZIMBABWE

638

-

-

52.505

21.309

57.206

TOTAAL

Verbeterpunten en doelen voor 2016 In 2016 willen we de samenwerking met andere lokale partijen intensiveren. Daarnaast willen we de duurzaamheid van onze WASHprojecten verbeteren met de Sustainability Assessment Tool (hiermee kan worden vastgesteld hoe duurzaam de in het verleden uitgevoerde WASH-interventies zijn) die in 2015 ontwikkeld is.

Budget: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 1.132.792 euro

Doelstellingen: • Schoon drinkwater binnen 1 kilometer: 50.700 mensen • Verbeterde sanitaire voorzieningen: 36.750 mensen • Zichtbare gedragsverandering over hygiëne: 49.550 mensen

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S 3.1.3 Duurzame en rechtvaardige economische ontwikkeling Dorcas moedigt mensen aan om hun talenten te ontplooien en deze ook voor anderen in te zetten. Zo kunnen zij beter in hun levensonderhoud voorzien en krijgen ook kwetsbare groepen meer mogelijkheden. Met geïntegreerde projecten richten we ons op economische ontwikkeling en voedselzekerheid.

We helpen mensen op verschillende terreinen om hun inkomen te verbeteren. Ze leren beroepsvaardigheden die aansluiten bij de arbeidsmarkt. Ze krijgen toegang tot financiële diensten en marktkennis en werken aan het op- en uitbouwen van productieketens.

Betere landbouwtechnieken en zorg voor het milieu, de bodem en waterbronnen bieden bescherming tegen klimaatverandering en maken hogere landbouwopbrengsten mogelijk.

Cursussen op maat In Tanzania maakten we in 2015 een succesvolle start met maatwerkcursussen die door lokale instituten georganiseerd worden.

De gemeenschap koos zelf de onderwerpen uit, zoals naaien, metselen, het verbouwen van zoete aardappelen en het opzetten van een boomkwekerij. In een aantal landen passen we het Farmer Field School-model toe. Met deze interactieve, praktijkgerichte vorm van landbouweducatie is inmiddels het inkomen van 228 vrouwen in Egypte verbeterd. Op verschillende plaatsen zijn mensen – vooral vrouwen – ook ondersteund in het opzetten van spaar- en leengroepen. Projecten in Mozambique en Tanzania laten zien dat deze methode de financiële positie van de groepsleden verbetert.

Melk op de markt In Ethiopië zijn twee technische scholen nauw betrokken bij het ontwikkelen van de melkketen. De scholen maken melkkannen, gereedschappen en machines die de productie en houdbaarheid van melk verbeteren. Dit project doen we samen met lokale bedrijven en lokale en internationale ngo’s. Het wordt medegefinancierd door de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland).

Resultaten In 2015 hebben we onze doelstellingen op het gebied van inkomensverbetering ruim gehaald. Het aantal huishoudens dat we aan voedselzekerheid geholpen hebben, bleef enigszins achter. Dit had te maken met de droogte in Zuid-Afrika. Ook was er meer tijd nodig om met relatief nieuwe projecten resultaten te boeken.

Met de duurzame ontwikkelingsprojecten in Albanië konden ruim 700 mensen hun inkomen boven de armoede grens krijgen.

39

40

37 projecten in 11 landen Uitgaven: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 2.747.095 euro

Doelstellingen en resultaten: • Huishoudens geholpen aan een inkomen boven de armoedegrens: 4.201 (doel: 3.865) • Huishoudens geholpen aan een inkomensstijging van ten minste 40%: 3.741 (doel: 2.560) • Huishoudens geholpen om voldoende voedsel te produceren (voedselzekerheid): 2.331 (doel: 2.580)

Cijfers per land HUISHOUDENS MET INKOMEN BOVEN DE ARMOEDEGRENS

HUISHOUDENS MET INKOMENSSTIJGING VAN MINSTENS 40%

HUISHOUDENS DIE VOLDOENDE VOEDSEL PRODUCEREN

MOLDAVIË

21

0

0

ROEMENIË

34

7

0

ALBANIË

720

560

0

OEKRAÏNE

19

17

0

EGYPTE

610

850

307

ETHIOPIË

220

102

0

ZUID-SOEDAN

733

753

400

KENIA

317

201

598

1.261

965

458

MOZAMBIQUE

204

214

180

ZUID-AFRIKA

62

72

388

4.201

3.741

2.331

LAND

TANZANIA

TOTAAL

Verbeterpunten en doelen voor 2016 We gaan meer nadruk leggen op het ontwikkelen van ondernemerschap in duurzame ketens. Ook willen we het uitwisselen van kennis en ervaringen met het Farmer Field School-model tussen landen bevorderen. We streven naar nauwere samenwerking met lokale microkredietorganisaties ten behoeve van de coöperaties en hun leden.

Budget: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 2.955.295 euro

Doelstellingen: • Huishoudens geholpen aan een inkomen boven de armoedegrens: 4.350 • Huishoudens geholpen aan een inkomensstijging van ten minste 40%: 2.900 • Huishoudens geholpen om voldoende voedsel te produceren (voedselzekerheid): 2.900

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S 3.1.4 Ontwikkeling van kinderen Dorcas wil kansarme kinderen een veilige omgeving bieden om in op te groeien. Om die reden hebben we verschillende projecten die zich richten op goede ontwikkelingsmogelijkheden voor kinderen.

Zo hebben we drie projecten (in Albanië, Oekraïne en Roemenië), waarmee we de integratie van Roma-gemeenschappen in de samenleving bevorderen. Het tegengaan van uitsluiting en stigmatisering waarmee deze minderheid geconfronteerd wordt, is een effectief middel tegen armoede. Voor een optimaal resultaat moeten alle betrokken partijen hun steentje bijdragen, waaronder de overheid, scholen en religieuze leiders. Bij dit werk werken onze sectoren kinderontwikkeling, gezondheidszorg en duurzame en rechtvaardige economische ontwikkeling samen.

Trainers getraind In 2015 hebben we een training op het gebied van kinderontwikkeling en -bescherming georganiseerd voor trainers van Dorcas uit verschillende projectlanden. Vervolgens hebben we gewerkt aan een handboek, waarmee deze trainers in 2016 dezelfde training kunnen geven aan medewerkers van verschillende projecten met kinderen. Uit onderzoek was namelijk naar voren gekomen dat de maatschappelijk werkers in onze projecten zeer verschillende achtergronden hebben. Deskundigheidsbevordering bleek wenselijk.

Met deze training willen we hun leren nog beter om te gaan met verschillende aspecten van het werken met kwetsbare kinderen, zoals trauma’s, misbruik, en hechtingsproblematiek.

Life skills Ook hebben we in 2015 het life skills-programma van Aflatoun in projectlanden geïntroduceerd (in Ethiopië was men hier al eerder mee begonnen). Met dit programma helpen we kwetsbare kinderen en jongeren sterker te worden op sociaal en persoonlijk vlak. Met de verschillende vaardigheden die ze daarbij leren, krijgen ze een beter toekomstperspectief. In samenwerking met Aflatoun zullen we in 2016 trainingen geven, zodat onze maatschappelijk werkers en andere medewerkers zo goed mogelijk met kinderen aan hun vaardigheden kunnen werken.

Sponsorkinderen Kinderen die deelnemen in onze sponsorprogramma’s, gaan naar school en krijgen voedsel, medische zorg en materiële steun.

Daarnaast bieden onze maatschappelijk werkers sociale activiteiten en sociaal-emotionele hulp. Van belang is dat de verantwoordelijkheid voor de kinderen bij hun ouders blijft. In 2015 werden bij de meeste sponsorprogramma’s de ouders/verzorgers dan ook actief bij het proces betrokken. Zij verenigen zich bijvoorbeeld in oudercomités die meehelpen bij het bepalen van prioriteiten. In enkele projecten hebben ook kinderen zich in comités verenigd, zodat ze over bepaalde zaken kunnen meebeslissen.

Onze maatschappelijk werkers bezoeken de kinderen thuis en in sommige gevallen op school. Tijdens zo’n bezoek komen de behoeften en eventuele problemen van het kind aan de orde. In 2015 hebben we voor een aantal oudere kinderen weer een zogenoemd ‘uitfaseerplan’ opgesteld. Aan de hand van dit plan weten het kind, de ouders en de partnerorganisatie tot wanneer de hulp geboden kan worden. Dit bevordert de doorstroming, waardoor jongere kinderen de kans krijgen in het project opgenomen te worden.

Kinderen uit bijvoorbeeld Kenia worden door de sponsorprogramma’s ondersteund met voedsel, medische zorg en sociale-emotionele hulp.

41

42

Adopt a student Dorcas heeft ook een Adopt a student-programma, waarmee we ambitieuze jongeren toegang tot hoger onderwijs geven.

We stimuleren hen om zich tijdens en na hun studie in te zetten voor hun lokale gemeenschap of kerk, bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk te doen in het sponsorprogramma voor kinderen. De goede ervaringen die we hiermee in Ethiopië hebben opgedaan, willen we promoten in andere projectlanden.

14 projecten in 8 landen Uitgaven: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 1.497.289 euro

Doelstellingen en resultaten: • Kinderen ondersteund via sponsoring: 3.029 (doel: 3.015) • Kinderen ondersteund in hun ontwikkeling: 1.093 (doel: 1.122) • Studiebeurzen voor jongeren: 93 (doel: 87) • Percentage projecten waarbij ouders/verzorgers betrokken zijn bij de start, uitvoering en evaluatie: 85% (doel: 65%) • Percentage projecten met een ‘inclusieve aanpak’ (projecten waarin bijvoorbeeld ook kinderen met een beperking kunnen meedoen): 88% (doel: 45%)

Cijfers per land SOORT PROGRAMMA

AANTAL ONDERSTEUNDE KINDEREN/JONGEREN

ALBANIË

Integratie van Roma

120

EGYPTE

Rehabilitatie van kwetsbare meisjes

213

-

Dagopvang voor gehandicapte kinderen

243

MOLDAVIË

Beroepsopleiding en loopbaanoriëntatie

93

OEKRAÏNE

Integratie van Roma en onderwijs

149

-

Doorgangshuis voor tieners

16

-

Dagopvang voor gehandicapte kinderen

50

Integratie van Roma en onderwijs

164

Rehabilitatie van straatkinderen

25

Rehabilitatie van straatkinderen en wezen

20

Ondersteuning van gezinnen met een kind aan het hoofd

150

LAND

ROEMENIË ZUID-SOEDAN TANZANIA MOZAMBIQUE TOTAAL

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

1.093

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S

43

AANTAL GESPONSORDE KINDEREN

AANTAL GESPONSORDE STUDENTEN

EGYPTE

179

23

ETHIOPIË

887

9

KENIA

501

39

LESOTHO

179

-

MOLDAVIË

138

-

MOZAMBIQUE

133

2

OEGANDA

222

-

OEKRAÏNE

421

18

TANZANIA

369

2

TOTAAL

3.029

93

LAND

Verbeterpunten en doelen voor 2016 • We gaan een tevredenheidsonderzoek doen voor onze sponsorprogramma’s en we hopen dat de kinderen gemiddeld een acht geven. Dorcas gaat in 2016 de projectmedewerkers trainen op het gebied van kinderbescherming en kinderontwikkeling.

Tevens zullen de maatschappelijk werkers getraind worden om het nieuwe life skills-programma toe te passen in de kinderontwikkelingsprojecten. De Roma-projecten zullen worden uitgerust met activiteiten om het inkomen van de ouders te verhogen.

We willen de huidige projecten voor mensen met een beperking herzien om na te gaan wat de best mogelijke aanpak is om inclusie te bevorderen.

Budget: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 1.571.622 euro

Doelstellingen: • Kinderen ondersteund in hun ontwikkeling: 1.466 • Kinderen ondersteund via sponsoring: 2.935 • Studiebeurzen voor jongeren: 99

3.2 Sociale zorg Dorcas ondersteunt arme, achtergestelde en/of vergeten groepen mensen zoals gevangenen, ouderen, minderheden en chronisch zieken. Met materiële, sociale en pastorale hulp zetten we ons in om hun isolement te doorbreken en het leven iets aangenamer te maken.

Ook dit werk doen we met lokale partnerorganisaties en we betrekken er zo veel mogelijk andere relevante partijen bij, zoals kerken, de overheid, vrijwilligers en de gemeenschap. Samen bezoeken en bemoedigen we mensen en stimuleren hen om (opnieuw) actief te worden in de gemeenschap. Binnen deze sociale zorg onderscheiden we de volgende vormen: algemene materiële ondersteuning, gezinszorg, ouderenzorg en gevangenenzorg.

44

3.2.1 Algemene materiële ondersteuning In Oost-Europa en Zuid-Afrika bieden we materiële ondersteuning via vele lokale kerken en organisaties. Vaak selecteren zij samen met de plaatselijke overheid de mensen die voor deze ondersteuning in aanmerking komen: arme gezinnen, ouderen, gehandicapten en chronisch zieken.

In enkele landen zamelen de lokale kerken en organisaties zelf goederen in, maar de meeste hulpgoederen worden in Nederland ingezameld en vervolgens naar de verschillende landen verscheept: voedsel (onder meer vanuit de Dorcas Voedselactie), kleding, dekens, huishoudelijke benodigdheden, enzovoort. De inzet van vrijwilligers is belangrijk om de doelgroepen zo persoonlijk mogelijk aandacht te geven en hen aan te moedigen sociaal actief te worden.

Resultaten Het aantal mensen dat wij in 2015 op deze manier ondersteund hebben, ligt ver boven de geplande 37.000. Daaruit blijkt hoezeer de lokale organisaties en kerken zich hebben ingezet om zo veel mogelijk kwetsbare mensen te bereiken. Vooral in Zuid-Afrika waren de distributiemogelijkheden groot.

12 projecten in 6 landen Uitgaven: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 397.573 euro

Doelstellingen en resultaten: • Ondersteunde mensen: 48.936* (doel: 37.000) • De ondersteunde mensen waarderen de hulpgoederen met een 8,2 (doel: 8) * Daarnaast gingen twee transporten met hulpgoederen naar kwetsbare mensen in Servië en gaven we voedselhulp aan 1.075 mensen in Zuid-Soedan (gehandicapten en ouderen) en Ethiopië (gehandicapten, ouderen en daklozen).

Cijfers per land LAND

ALBANIË

AANTAL ONDERSTEUNDE MENSEN

503

MOLDAVIË

3.591

RUSLAND

1.410

OEKRAÏNE

18.952

ROEMENIË

12.480

ZUID-AFRIKA

12.000

TOTAAL

48.936

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S Verbeterpunten en doelen voor 2016 Op grond van onze Theory of Change hebben we in 2015 met enkele landendirecteuren nagedacht over een nieuw model: het opzetten van lokale vangnetten, waarin de materiële ondersteuning ingepast wordt. Dit zal tot gevolg hebben dat de materiële ondersteuning vanuit Nederland afgebouwd wordt en de gemeenschap zelf meer verantwoordelijkheid neemt voor haar kwetsbare mensen. In 2016 werken we de overgang naar dit nieuwe model verder uit.

Budget: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 364.914 euro

Doelstelling: • Ondersteunde mensen: 36.000

3.2.2 Gezinszorg Via het Family care-project ondersteunen we – samen met lokale partners – kwetsbare gezinnen in Oost-Europa. Het gaat dan bijvoorbeeld om eenoudergezinnen, gezinnen waarvan een ouder een beperking heeft of gezinnen waarvan de ouders werkloos zijn.

We bieden materiële, pastorale en psychosociale zorg en moedigen de gezinnen aan om (opnieuw) mee te doen in de maatschappij.

Zo worden er verschillende sociale activiteiten voor de gezinsleden georganiseerd. De materiële ondersteuning vindt zes keer per jaar plaats en bestaat uit voedsel, kleding, schoolartikelen, en dergelijke.

Resultaten Het aantal ondersteunde gezinnen is ten opzichte van 2014 gedaald. Dat komt vooral doordat we de hulp aan gezinnen die niet meer aan de criteria voldoen, beëindigen, waarna er geen nieuwe gezinnen voor in de plaats komen. Een andere oorzaak is de onrust in Donetsk (Oekraïne), waardoor meerdere gezinnen uit de doelgroep met onbekende bestemming vertrokken zijn.

6 projecten in 3 landen Uitgaven: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 278.888 euro

Doelstellingen en resultaten: • Ondersteunde gezinnen: 1.708 (doel: 1.901) • De gezinnen waarderen de ondersteuning met een 7,7 (doel: 8,2)

Cijfers per land LAND

AANTAL ONDERSTEUNDE GEZINNEN

ALBANIË

198

MOLDAVIË

672

OEKRAÏNE

838

TOTAAL

1.708

45

46

Verbeterpunten en doelen voor 2016 In 2015 hebben we opnieuw met onze landendirecteuren nagedacht over de vraag hoe de hulp beter kan aansluiten op de behoeften van gezinnen. Op grond van onze Theory of Change willen we met een deel van de doelgroep werken aan blijvende verbetering van de levensomstandigheden in twee proefprojecten die gericht zijn op gezinsontwikkeling. Voor de gezinnen die daarvoor niet in aanmerking komen, gaan we kijken hoe er lokale sociale vangnetten kunnen worden opgezet.

Budget: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 261.168 euro

Doelstelling: • Ondersteunde gezinnen: 1.708

3.2.3 Ouderenzorg Met ons programma Adopt a granny ondersteunen we arme ouderen in Afrika en Oost-Europa. Zij vormen een vergeten groep, die vaak te kampen heeft met sociaal isolement, bijvoorbeeld omdat familieleden naar de stad of het buitenland vertrekken, op zoek naar werk.

Door lage pensioenen en beperkte sociale voorzieningen hebben ouderen het zwaar. Vooral in Afrika komt het voor dat zij voor hun kleinkinderen moeten zorgen, omdat hun eigen kinderen gestorven zijn aan aids. Onze maatschappelijk werkers bieden een luisterend oor, pastorale zorg, voedsel en meer. Ook organiseren zij sociale activiteiten om het isolement tegen te gaan. Daarnaast vragen onze partnerorganisaties de overheid om aandacht te besteden aan de situatie van ouderen en de voorzieningen voor deze groep te verbeteren.

Nieuwe projecten en evaluaties In 2015 begonnen we een programma voor algemene ouderenzorg in Shashemene, Ethiopië. Ook gingen er twee nieuwe Adopt a granny-projecten van start: in Bishoftu, Ethiopië, en Zaporozje, Oekraïne. Daarnaast hebben we in tien landen Adopt a granny-projecten geëvalueerd. We wilden weten welk effect de projecten hebben op het welzijn van de ouderen en op de steun die zij vanuit de gemeenschap en de overheid krijgen. Er zijn 328 ouderen geïnterviewd en er is met verschillende partijen gesproken (maatschappelijk werkers, ouderencomités, kerken, enzovoort). Een leerzame ervaring voor ons en onze partners.

We kunnen concluderen dat het project in hoge mate bijdraagt aan het welzijn van ouderen. Zij waarderen de materiële ondersteuning, die ten goede komt aan hun gezondheid. De bemoedigende contacten met maatschappelijk werkers dragen bij aan het herstel van waardigheid en zelfrespect. En dankzij de sociale activiteiten nemen ze nu meer deel aan het gemeenschapsleven. Een punt van aandacht is dat er meer vrijwilligers nodig zijn en dat deze ook voor meer taken ingezet kunnen worden, dit om de kosten zo laag mogelijk te houden. Dit sluit ook aan bij onze opvatting over sociale vangnetten. Ook de betrokkenheid van de overheid en de gemeenschap kan beter, om zo de duurzaamheid van deze projecten te vergroten.

24 projecten in 10 landen Uitgaven: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 1.473.774 euro

Doelstellingen en resultaten: • Via Adopt a granny ondersteunde ouderen: 5.674 (doel: 5.404) • Ondersteund met algemene ouderenzorg: 496 (doel: 510) • Percentage ouderen dat maandelijks contact heeft via bezoek en/of sociale activiteiten: 95% (doel: 90%)

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S Cijfers per land LAND

AANTAL OUDEREN IN EEN ADOPT A GRANNY-PROJECT

ALBANIË

355

ETHIOPIË

715

EGYPTE

203

LESOTHO

120

MOLDAVIË

1.142

MOZAMBIQUE

121

OEKRAÏNE

820

ROEMENIË

901

RUSLAND

804

TANZANIA

493

TOTAAL

5.674

Verbeterpunten en doelen voor 2016 In 2016 gaan we samen met onze veldkantoren en partners aan de slag met de verbeterpunten uit de evaluaties (zie hierboven).

Daarbij krijgen ook uitwisseling van kennis, best practices en ervaringen een plaats. Uit de evaluaties kwam verder naar voren dat ouderen in enkele projecten zelf actief waren in de zorg voor anderen. Dit willen we ook op andere plaatsen stimuleren.

Budget: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 1.420.371 euro

Doelstelling: Percentage opgevolgde aanbevelingen vanuit de evaluaties: 90%

Met ons programma Adopt a granny ondersteunen we arme ouderen in Afrika en Oost-Europa.

47

48

3.2.4 Gevangenenzorg Gevangenen behoren tot de meest kwetsbare groepen in de landen waar we werken. Over het algemeen zijn de omstandigheden in de gevangenissen niet goed. En voor ex-gedetineerden is het bijzonder moeilijk om weer in de maatschappij terug te keren.

Dorcas helpt gevangenen met kleinschalige materiële ondersteuning, pastorale zorg, persoonlijke aandacht en – waar mogelijk – bij re-integratie. Daarnaast bieden we persoonlijke aandacht en enige materiële steun aan gezinnen van gevangenen.

Nadruk op rehabilitatie In 2015 hebben we vier nieuwe projecten voorbereid die in 2016 van start gaan. In twee van deze projecten en in één project dat al in 2014 begon, ligt de nadruk op rehabilitatie, met – onder meer – aandacht voor sociale vaardigheden, vaktraining en motivatietraining op het gebied van werk (Tanzania, Roemenië en Oekraïne). In 2015 viel ook de eerste periode van een proefproject in Rusland dat gericht is op re-integratie van ex-gevangenen. Met deze ontwikkelingen komt de nadruk van de gevangenenzorg meer te liggen op ontwikkeling dan op sociale zorg.

Resultaten Het aantal ondersteunde gevangenen lag in 2015 lager dan het vastgestelde doel. Dat komt vooral doordat we onze aandacht verschuiven van materiële zorg naar rehabilitatie (zie hierboven). Programma’s op dit gebied zijn toegesneden op kleinere aantallen (ex-)gevangenen.

6 projecten in 6 landen Uitgaven: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 256.165 euro

Doelstellingen en resultaten: • Ondersteunde gevangenen: 20.119 (doel: 28.000)

Cijfers per land AANTAL GEVANGENISSEN

AANTAL ONDERSTEUNDE GEVANGENEN

EGYPTE

3

150*

OEKRAÏNE

24

554

ROEMENIË

6

341

RUSLAND

57

10.562

SOEDAN

2

200

TANZANIA

6

8.312

TOTAAL

98

20.119

LAND

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S Verbeterpunten en doelen in 2016 In 2016 zal ons richtpunt verder verschuiven naar rehabilitatie van ex-gevangenen en hun gezinnen. We willen leren van verschillende modellen op dit gebied en kennis en ervaringen met elkaar delen.

Budget: Directe projectbesteding geld (exclusief goederen): 233.872 euro

Doelstelling: • Ondersteunde gevangenen: 29.000

3.3. Noodhulp en wederopbouw In 2015 is het aantal mensen in nood als gevolg van natuurrampen en conflicten sterk gestegen. Wereldwijd zijn meer dan zestig miljoen mensen ontheemd (bron: UNHCR Global Trends Report 2015). Door de omvang van crisissen in onder meer Syrië, Oekraïne, Nepal en Zuid-Soedan moeten humanitaire organisaties op vele terreinen tegelijk actief zijn. De beschikbare financiële middelen staan daardoor vaak onder druk.

Dorcas heeft in 2015 hard gewerkt aan fondsenwerving voor noodhulp en uitbreiding van de capaciteit in het veld en op het hoofdkantoor. De aard van de crisissen vraagt om efficiënte hulp die de ontheemden snel bereikt. Daarom hebben we een helder protocol voor snelle interventies ontwikkeld, meer cash transfer-programma’s uitgevoerd (in plaats van aangekocht voedsel of nonfoodartikelen te geven, krijgen mensen de mogelijkheid zelf naar hun behoefte een en ander aan te schaffen) en een proefproject opgezet met digitale assessmentmethodes (met deze methode wordt een app op een tablet gebruikt waarop de Dorcas-medewerker tijdens een interview met een getroffene direct informatie kan invoeren, de locatie kan opslaan en foto’s maken. De gegevens kunnen dan in een centraal bestand worden opgeslagen en geanalyseerd. Dit scheelt veel tijd en zorgt ervoor dat mensen sneller geholpen kunnen worden op basis van de specifieke behoeften). Ook hebben we onze samenwerking met andere organisaties uitgebreid.

Daarnaast besteedden we veel aandacht aan programma’s die gericht zijn op het wegnemen van de oorzaken van conflicten en natuurrampen.

Dorcas heeft in 2015 op Lesbos (Griekenland) en in Macedonië projecten opgezet om vluchtelingen te helpen.

49

50

Oekraïne In maart 2014 brak het conflict in Oost-Oekraïne uit. Op dit moment zijn 1,6 miljoen mensen gevlucht en meer dan 3 miljoen mensen in nood. De Oekraïense winter, met temperaturen tot -20°C, en de economische crisis maken deze mensen extreem kwetsbaar.

In 2015 konden wij de volgende hulp bieden: SOORT HULP

AANTAL GEHOLPEN MENSEN

Voedselhulp

15.000

Non-foodartikelen bijvoorbeeld (een toelage voor) winterkleding, dekens, kachels

4.200

Voorlichting over veiligheid, noodhulp en juridisch advies via een callcenter

2.730

Hulp bij herhuisvesting door een toelage voor huur, water en elektriciteit of door oude gebouwen weer bewoonbaar te maken

1.260

Medische bijstand

90

Sinds 1 december 2015 leidt Dorcas de Ukraine Joint Response, een programma binnen de Dutch Relief Alliance, gefinancierd door het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Syrië Het conflict in Syrië heeft zich ontwikkeld tot de grootste humanitaire crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Er zijn 13,5 miljoen mensen in nood. 8,7 miljoen van hen kunnen niet in hun dagelijkse voedsel voorzien. In 2015 droegen we bij aan de plaatsing van twee mobiele ziekenhuizen, die gespecialiseerd zijn in de zorg rond bevallingen en de zorg voor vrouwen die slachtoffer zijn geworden van seksueel geweld. Daarnaast gaven we de volgende hulp:

SOORT HULP

AANTAL GEHOLPEN MENSEN

Voedselhulp

33.200

Non-foodartikelen bijvoorbeeld tenten, kleding

1.870

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S

51

Irak In 2015 waren 3,3 miljoen mensen in Irak op de vlucht voor IS. Dorcas heeft een kantoor in Noord-Irak, van waaruit we een noodhulpprogramma uitvoeren. Een medisch team werkte in zeven dorpen en verleende zorg aan meer dan 1.000 personen.

Daarnaast konden we de volgende hulp bieden:

SOORT HULP

AANTAL GEHOLPEN MENSEN/HUISHOUDENS

Training in persoonlijke hygiëne en moeder- en kindzorg

7.020

Hygiëneartikelen

13.560 20*

Water en sanitaire voorzieningen Voedselhulp

5.550

Sealing off-kits om onderkomens winterbestendig te maken

1.130*

Huurtoelage

3.350

Materialen ter bescherming tegen extreme warmte of kou

39.170

*dit betreft het aantal huishoudens.

Met een documentaire over ons werk in Irak vroegen we aandacht voor de problematiek in het Midden-Oosten.

Deze documentaire is onder meer uitgezonden door de NPO en vertoond in het Europees Parlement.

Libanon In Libanon verblijven naar schatting 1,5 miljoen Syrische en Irakese vluchtelingen. Dat is een kwart van de totale bevolking. Libanon vangt dan ook het hoogste aantal vluchtelingen per inwoner ter wereld op, meer dan de hele Europese Unie . Grote groepen Libanezen leven daarbij zelf onder de armoedegrens. In 2015 ondersteunden we Syrische vluchtelingen, Irakese vluchtelingen en arme Libanezen met het volgende:

SOORT HULP

AANTAL GEHOLPEN MENSEN

Voedselhulp

11.740

Non-foodartikelen bijvoorbeeld (een toelage voor) winterkleding, dekens, kachels

17.720

Huurtoelage

1.720

Hoorn van Afrika In 2014 startte Dorcas wederopbouwprogramma’s in drie gebieden die in chronische crisis verkeren. Eén programma betreft een overstromingsgevoelig gebied in Warrap, Zuid-Soedan. Daarnaast hebben we een grensoverschrijdend programma in Moyale (Ethiopië-Kenia), waar droogte en conflicten de ontwikkeling hinderen. In deze programma’s werken we aan het wegnemen van de oorzaken van de problemen en aan het ontwikkelen van landbouw en voedselzekerheid. Een ander doel is om het lokale maatschappelijk middenveld en de overheid beter toe te rusten in het voorkomen van rampen.

52

Zuid-Soedan In 2015 hebben 6.600 inwoners van vijf dorpen in Zuid-Soedan zich georganiseerd in 110 zelfhulpgroepen (kleine groepen mensen die hun gezamenlijke problemen proberen op te lossen door elkaar te ondersteunen en hiervoor ook kleine financiële bijdragen inleggen).

Deze groepen kregen landbouw- en businesstraining. Daarnaast is er een training geweest in het herkennen en voorkomen van veeziektes. Dankzij het programma worden er inmiddels meer gewassen verbouwd en is de veestapel gezonder.

Door de aanleg en het herstel van waterputten hebben de inwoners van in totaal zestien dorpen nu toegang tot schoon drinkwater.

Speciale watercomités volgden hiervoor een training. Medewerkers in de gezondheidszorg kregen weer een andere training. In dit programma hebben we specifiek aandacht voor verbetering van de positie van vrouwen.

SOORT HULP

AANTAL GEHOLPEN MENSEN

Toegang tot medische zorg en vaccinaties

41.180

Toegang tot schoon drinkwater

13.500

Voedsel voor en behandeling van ondervoede kinderen

11.710

Training in hygiëne

15.600

Ethiopië en Kenia In Moyale zijn 7.440 inwoners uit vijftien dorpen in zelfhulpgroepen georganiseerd en ondersteund. De groepen verbouwden in 2015 110 hectare met gewassen die goed tegen de droogte kunnen. Ook hebben zij drie boomkwekerijen opgezet en 114 hectare grasland verbeterd. Voor de groenteteelt is druppelirrigatie aangelegd.

SOORT HULP

AANTAL GEHOLPEN MENSEN

Toegang tot drinkwater voor mens (en dier) door de aanleg van twee waterbekkens

16.000

Distributie van water en waterfilters

26.040

Betere huisvesting

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

315

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S

53

Europa: vluchtelingen In 2015 hebben ruim één miljoen vluchtelingen en migranten de gevaarlijke reis over de Middellandse Zee naar Europa gemaakt.

Het is een van de grootste migratiestromen sinds de Tweede Wereldoorlog. De meeste vluchtelingen die vanuit Turkije in gammele bootjes Griekenland proberen te bereiken, vluchten voor het oorlogsgeweld in Syrië, Irak en Afghanistan. Onderweg worden ze vaak uitgebuit en hebben ze grote behoefte aan voedsel, kleding, dekens, sanitaire voorzieningen en juridische ondersteuning.

Dorcas heeft in 2015 op Lesbos (Griekenland) en in Macedonië projecten opgezet om vluchtelingen te helpen. Ook stuurden we transporten met slaapzakken, dekens, kleding en andere hulpgoederen naar Hongarije, Servië, Lesbos, Macedonië en Albanië.

SOORT HULP

AANTAL GEHOLPEN MENSEN

Voedselhulp

104.000

Slaapzakken, dekens en/of kleding

14.000

Transport van het strand naar opvangcentra voor zwangere vrouwen, gehandicapten, ouderen, enzovoort

4.500

Overige crisis • Begin 2015 werd Mozambique opnieuw getroffen door zware overstromingen. In samenwerking met Oxfam, Tearfund en lokale organisaties hielpen we 400 gezinnen met voedsel, dekens en kleding.

• In april verwoestten bosbranden 295 huizen in Zabaykalsky, Rusland. Dorcas hielp via een lokale organisatie 1.000 mensen met medicijnen en verbandmiddelen.

• In het Tanzaniaanse district Ngorongoro bedreigden aanhoudende droogte en mislukte oogsten de voedselzekerheid.

Dorcas en een lokale partner hielpen 1.670 inwoners van drie dorpen met voedsel en training in voedselopslag.

• Nepal werd in april en mei opgeschrikt door zware aardbevingen. Dorcas besloot als onderdeel van het Christelijk Noodhulpcluster onmiddellijk in actie te komen. We namen deel aan een team dat naar Nepal ging om samen met Tear en Mission East materialen voor noodonderkomens te verspreiden. Via vijf projecten die Dorcas ondersteunde, konden 6.110 mensen geholpen worden met bouwmaterialen, toegang tot schoon water en sanitaire voorzieningen.

• In Zuid-Afrika zijn we in december 2015 een noodhulpprogramma gestart voor slachtoffers van de droogte die veroorzaakt wordt door El Niño. Er zijn tien distributiecentra voor voedselhulp opgezet en de mensen die voor deze hulp in aanmerking komen, zijn geselecteerd. De distributie is begin 2016 gestart.

• Ook in Ethiopië zijn we een noodhulpprogramma gestart voor de slachtoffers van de droogte door El Niño. Het programma is gericht op het voorzien in water en voedsel.

Dorcas heeft in 2015 hard gewerkt aan fondsenwerving voor noodhulp en uitbreiding van de capaciteit in het veld en op het hoofdkantoor. Zo hielpen we in Irak meer dan 70.000 mensen met voedselhulp, hulpgoederen, gezondheidszorg, huisvesting, water, sanitaire voorzieningen en hygiëne.

54

Met noodhulp geholpen mensen – totalen per land LAND

SOORT HULP

AANTAL GEHOLPEN MENSEN

Voedselhulp, hulpgoederen, gezondheidszorg, huisvesting, voorlichting en veiligheid

23.290

Voedselhulp, hulpgoederen, gezondheidszorg

35.450

Voedselhulp, hulpgoederen, huisvesting

24.350

Voedselhulp, hulpgoederen, gezondheidszorg, huisvesting, water, sanitaire voorzieningen en hygiëne

70.880

Voedsel, water

43.000

Voedsel, water, huisvesting

6.805

Voedsel, gezondheidszorg, water, sanitaire voorzieningen en hygiëne

41.180

Voedsel, dekens/slaapzakken, kleding, transport

118.000

Voedsel, kleding, dekens

1.640

RUSLAND

Medicijnen, verbandmiddelen

1.000

TANZANIA

Voedsel

1.670

Golfplaten, goederen, water en sanitaire voorzieningen

6.110

OEKRAÏNE SYRIË LIBANON IRAK ETHIOPIË KENIA

ZUID-SOEDAN

EUROPA: VLUCHTELINGEN (ALBANIË, GRIEKENLAND, HONGARIJE, MACEDONIË, SERVIË) MOZAMBIQUE

NEPAL TOTAAL

373.375

De frequentie en/of duur van de gegeven hulp is per situatie en land wisselend.

Verbeterpunten en doelen voor 2016 In 2016 zetten we in op verdere groei van onze noodhulp- en wederopbouwprogramma’s, het stimuleren van innovatie, capaciteitsopbouw van lokale partners en het verbinden van noodhulpprogramma’s aan duurzame ontwikkeling.

Hieronder noemen we enkele aandachtsgebieden per land.

• Syrië: uitbreiding en verbetering van het gezondheidsprogramma, capaciteitsopbouw van medewerkers.

• Oekraïne: meer aandacht voor het herstel van levensonderhoud of het bieden van alternatieve vormen daarvan.

• Irak: ondersteuning van ontheemden bij hun terugkeer en het opbouwen van hun levensonderhoud.

• Libanon: het openen van community centers (dienstencentra) van waaruit we vluchtelingen en arme gastgemeenschappen psychosociale diensten kunnen bieden.

• Hoorn van Afrika: aandacht voor de onderliggende oorzaken van conflict en migratie door de noodhulp te koppelen aan programma’s op het gebied van landbouw, beroepsonderwijs en conflict mediation (conflictbemiddeling).

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S 3.4 Ontwikkeling van partnerorganisaties In 2015 hebben we opnieuw veel aandacht besteed aan capaciteitsopbouw en versterking van onze lokale partners.

Daarbij baseerden we ons op vastgestelde ontwikkelingspunten per land. De centrale thema’s in 2015 waren: samen met de partners nadenken over de Theory of Change, beleidsbeïnvloeding, managementtraining en sectorgerelateerde trainingen.

In onze Theory of Change staat ook een hernieuwde, duidelijke rol voor onze partners omschreven. We hebben deze aan onze partners voorgelegd en toegelicht. Samen met hen dachten we na over de verschillende rollen en verantwoordelijkheden die we hebben bij het werken aan bloeiende gemeenschappen.

Kansen herkennen In alle landen hebben medewerkers van partnerorganisaties training gehad in verschillende aspecten van capaciteitsopbouw, zoals samenwerken met overheidsinstanties, beleidsbeïnvloeding en het werven van subsidies. Samen met Tearfund UK zijn we in 2014 een pilotproject in Kenia begonnen om kerken en gemeenschappen bij ontwikkelingswerk te betrekken. Door trainingen ontdekken zij kansen in hun omgeving, die zij nog niet eerder gezien hebben. Ook in 2015 hebben we deze trainingen gegeven. Kerken die de training in 2014 volgden, kregen follow-up sessies. Deze aanpak leidt ertoe dat lokale gemeenschappen zelf meer initiatief en verantwoordelijkheid nemen bij het ontwikkelingswerk.

Leren met en van elkaar In Albanië, Rusland en Moldavië hebben we ons ingezet om partnerorganisaties van elkaar te laten leren. Ze deelden hun successen, maar ook hun teleurstellingen met elkaar. Praktische trainingen gaven meer inzicht in onderwerpen als: beter beheer van microkredieten, het betrekken van lokale kerken bij projecten en het verbeteren van de participatie van bijvoorbeeld gehandicapten, vrouwen en minderheidsgroepen. Partners hebben kennis, ervaring en innovaties uitgewisseld op het gebied van preventie in de gezondheidszorg.

En sommige organisaties hebben een training gevolgd om hun management te verbeteren.

Vooruitblik 2016 2016 is het laatste jaar van onze huidige beleidsperiode. In 2016 maken we daarom in het kader van ons nieuwe strategisch plan 2017-2021 ook plannen voor verdere capaciteitsopbouw van onze lokale partners. Intussen zal in elf landen een training ‘Ontwikkeling en bescherming van het kind’ gegeven worden aan 150 maatschappelijk werkers en anderen. Daarmee willen we de kwaliteit van onze projecten op het gebied van kinderontwikkeling en de capaciteiten van onze medewerkers verbeteren.

Training en opleiding van collega’s en partnerorganisaties in het veld staan hoog op de agenda.

55

56

3.5 Monitoring en evaluatie Meer en meer wordt er van ontwikkelingsorganisaties gevraagd om aan te tonen dat hun programma’s daadwerkelijk bijdragen aan significante en duurzame veranderingen voor hun doelgroep (dat wil zeggen de impact van programma’s).

Dit blijkt in de praktijk erg moeilijk, zo niet onmogelijk, aangezien impact het product is van een samenspel van zeer veel verschillende factoren waar geen enkele organisatie afzonderlijk krediet voor kan claimen. Desalniettemin is het voor ontwikkelingsorganisaties belangrijk om te onderzoeken in hoeverre en op welke manier zij bijdragen aan lange termijnveranderingen. Hierbij staat het leren van opgedane ervaringen, het begrijpen van veranderingsprocessen en het opdoen van nieuwe kennis centraal, om zodoende de kwaliteit van programma’s te verbeteren. Dit proces wordt bij Dorcas door de Monitoring- en Evaluatie afdeling gecoördineerd.

Bij Dorcas draait ontwikkeling wezenlijk om mensen in hun relatie met elkaar en met hun omgeving. Het gaat daarbij niet zozeer om de producten die door een programma worden gecreëerd ((bijvoorbeeld waterputten) maar om veranderingen in gedrag, relaties, acties en activiteiten van mensen, groepen en organisaties. In de programma’s van Dorcas ligt de focus dan ook op het opbouwen van de capaciteiten van mensen, groepen en organisaties die uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor het verbeteren van de levensomstandigheden in hun gemeenschappen zodat deze tot bloei komen. In 2015 is de Dorcas Philosophy of Change afgerond waarin de organisatie deze gedachte duidelijk heeft verwoord en waarin staat hoe Dorcas hoopt bij te dragen aan blijvende verandering voor haar doelgroep. Deze veranderingsprocessen zijn in de regel niet makkelijk in cijfers uit te drukken. Dorcas zal daarom haar Planning-, Monitoring- en Evaluatie-systeem dusdanig moeten inrichten dat deze processen goed kunnen worden onderscheiden en geanalyseerd. In 2016 zal de Monitoring- en Evaluatie-afdeling een aantal instrumenten en methodes uittesten om te kijken welk model het beste hier toe in staat is en het beste past bij de organisatie.

Evaluaties In 2015 hebben we vijf evaluaties gehouden, waaronder twee in meerdere landen tegelijk: de evaluatie van onze ouderenzorg (zie paragraaf 3.2.3) en die van het microkredietprogramma in Moldavië en Roemenië. Uit de laatstgenoemde evaluatie bleek dat het overgrote deel van de doelgroep geslaagd was in het opzetten van rendabele bedrijfjes, met name in de tuinbouw. Er kwam echter ook naar voren dat het voor de allerarmste bevolkingsgroepen moeilijk is om een succesvol bedrijfje te starten. Het gaat dan om mensen met een zeer laag opleidingsniveau en weinig werkervaring, die vaak ook te kampen hebben met sociale en economische problemen.

Een aanbeveling vanuit de evaluatie is om intensievere begeleiding te geven en voldoende tijd om de informatie te verwerken. Ook moet het lesmateriaal goed aansluiten bij het niveau van de doelgroep.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S

Bijna 6.000 mensen in Mozambique kregen in 2015 toegang tot schoon drinkwater binnen 1 kilometer van hun huis.

57

58

3.6 Overzicht partnerorganisaties 2015 Albanië

Pro Christo et Ecclesia Association (CE) –

Diakonia Agapes – Tirana

Targu Mures, Zalau, Oradea

Emanuel Mission Foundation – Korça

Tamasz association – Vârsolt, Zalau

Family Health Care Association – Korça Integration Association Tropoja – Bajram Curri

Moldavië

Rusland ADRA – Moskou Charitable fund Evangelskoe Miloserdie – N. Tagil

A.O. El-Sadai – Chisinau

Charitable fund ‘Gorod Miloserdiya’ – Orenburg

Asociatia de Binefacere ‘Elim-Moldova’ – Singerei

Charitable fund Nadezhda Est – Tula

Baptist Evangelical Church – Rezina

Charity fund ‘Ruka Pomoschi’ – Stavropol

Christian Foundation Titus – Telenesti

NOMCC – Vladikavkaz

Dinar – Chisinau

The Peacemakers – Penza

Emmanuel Baptist Church – Balti Hope to Children – Floresti

Egypte

The Salvation Army – Chisinau

Bishopric of Public, Ecumenical and Social Services (BLESS)

Oekraïne Charitable Organisation ‘New Hope Center’ – Zaporozje

Evangelical Church Kasr El Dobarah Evangelical Church (KDEC)

Dobra Vistka – Krivoy Rog

Ethiopië

Favor – Krivoy Rog

Addis Hiwot Integrated Sustainable Development Organisation

Good Samaritan Children’s home – Nagydobrony

(AHISDO) – Addis Ababa

Khortitsa Baptist Church – Zaporozje

Bole Kifle Ketema Ideroch Council – Addis Ababa

Light of Resurrection – Donetsk

Ethiopian Guenet Church Development

New Beginning – Moekatsjeve

and Welfare Organisation – Addis Ababa

New Life – Moekatsjeve

Ethiopian Mulu Wongel Amagnoch Church Development

Phoenix – Moekatsjeve

Organisation – Addis Ababa

Reformed Church – verschillende locaties

HOPE Enterprises – Addis Ababa

Ukrainian Gospel Mission – Loetsk

Life in Abundance – Jimma

Roemenië

Selam Awassa Business Group – Awassa

Baptist Church Negresti – Vaslui

Kenia

Christian Center Betania – Oradea

Anglican Church of Uganda, Kisiizi Hospital – Kabale, Oeganda

Christian Foundation Diakonia – Cluj-Napoca

Kitise Rural Development – Kitise, Mwania, Makueni

Lord’s Army Association – Gherla

Muangeni Rural Development – Ikutha

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 3: ONZE PROGRAMMA’S Muthetheni Parents Committee – Muthetheni

Zuid-Afrika

North Gem Community Development Program – Siaya

iThemba Projects – Sweetwaters

Redeemed Gospel Church – verschillende locaties

Tabitha Ministries – KwaZulu Natal

Shokut Naretoi Community Project – Naretoi

Tsibogang Christian Action Group – North West Province

Wikivuvwa Development Action – Mwingi

Zimele Developing Community Self-Reliance – KwaZulu Natal

Lesotho Centre for Impacting Lives (CIL) – Maseru, Lesotho

Mozambique Assemblia De Deus Africana Avante na Fe Ministries – Inhaminga

Zoë-Life Innovative Solutions – KwaZulu Natal

Zuid-Soedan Catholic Diocese of Wau – Wau Diocese of Rumbek with the Episcopal Church of Sudan – Rumbek

Kubatsirana – Ajuda Mutua

Noodhulp en wederopbouw

Shingirirai – Chimoio

Catholic Diocese of Wau – Wau, Zuid-Soedan

Soedan

Charitable Fund, Mutual Support Center ‘Save Ukraine’ – Oekraïne

Life in Abundance International

Favor – Krivoy Rog, Oekraïne

St. Joseph Vocational Training Centre – Khartoem

New Beginning – Moekatsjeve, Oekraïne

Tanzania

Ethiopian Muluwongel Amagnoch Church Development Organisation (EMWACDO) – Ethiopië

ELCT - Terrat Lutheran Parish – Arusha

Mennesker i arbeid (People at Work) – Lesbos, Griekenland

Free Pentecostal Church of Tanzania – Handeni

Regional Charitable Public Fund for Support of Spiritual

International Evangelism Church – Arusha

Development of Society ‘Predanie’ – Rusland

Magugu Lutheran Parish – Babati/Kongwa

Sundar Dhoka Saathi Sewa – Nepal

New Life in Christ – Kilimanjaro

World Renew – Nepal

Olokii Lutheran Parish – Arusha

Mission East – Nepal

Sanya Juu Roman Catholic Church – Siha

Value Partners – Macedonië

Zimbabwe

Verschillende lokale partners in Syrië, Libanon en Irak

Diocese of Mutare, Community Care Program – Manicaland Reformed Church in Zimbabwe, Community Based Aids Programme – Masvingo

59

60

Noodhulp en wederopbouw Voor Lyudmyla en haar gezin kwam de oorlog in Oekraïne heel dichtbij. Gewapende strijders verscholen zich in de buurt van het huis van de familie. Explosies waren aan de orde van de dag. ‘Elke avond als we naar bed gingen, wisten we niet of we de volgende ochtend weer zouden wakker worden’, legt Lyudmyla uit. De angst en spanning namen zo toe dat het gezin besloot te verhuizen naar familie en daar het einde van de oorlog af te wachten.

Maar het einde van de oorlog was nog lang niet in zicht.

Lyudmyla’s man realiseerde zich dat ze als gezin een heel nieuw leven moeten beginnen. Opnieuw verhuisde het gezin.

Ditmaal naar het uiterste westen van Oekraïne. Het gezin koos ervoor om in Oezjhorod te gaan wonen. Hun nieuwe woonplaats was dan wel ver weg van de oorlog en veilig; een nieuw leven beginnen ging niet zo makkelijk. Dankzij een financiële bijdrage, praktische hulp en mentale steun van projectmedewerkers ervaart de familie dat ze niet alleen zijn.

Lyudmyla’s familie is een van de duizenden families die een veiliger heenkomen zoeken in het westen van Oekraïne.

Dorcas biedt hulp aan zowel ontheemden als aan gezinnen die in een veilige regio van Oekraïne een nieuw leven opbouwen.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE De programma’s waarover we in hoofdstuk 3 berichten, zijn mede mogelijk gemaakt door de steun, in geld, goederen en gebed, van onze achterban. We zetten ons in om hen – en steeds weer nieuwe geïnteresseerden – zo goed mogelijk bij ons werk te betrekken en daarmee geld en goederen in te zamelen om het werk te kunnen blijven doen en om nog meer mensen te kunnen helpen.

4.1 Fondsenwerving Onze achterban bestaat uit heel verschillende (groepen) mensen. Om hen zo veel mogelijk op een passende manier aan te spreken, zetten we dan ook verschillende vormen van fondsenwerving in.

Hieronder geven we per doelgroep of bron van inkomsten het resultaat van onze fondsenwerving in 2015. Daarnaast presenteren we – ter vergelijking – wat onze doelstelling voor 2015 was en welk resultaat we in 2014 behaald hadden. In de volgende paragrafen gaan we op de verschillende onderdelen nader in, waarbij vele duizenden vrijwilligers een onmisbare rol hebben.

Resultaat van onze fondsenwerving per doelgroep/bron DOELGROEP / BRON VAN INKOMSTEN

DOELSTELLING 2015

RESULTAAT 2015

RESULTAAT 2014

7.400.000

7.326.857

7.238.401

WERKGROEPEN/SCHOLEN

595.000

168.709

241.737

KERKEN

605.000

879.170

743.717

WINKELS

2.200.000

2.560.859

2.236.086

GOEDEREN INCL.

5.200.000

5.487.484

5.642.437

425.000

407.974

413.126

BEDRIJVEN

1.400.000

1.138.707

1.112.303

NEDERLANDSE FONDSEN

1.150.000

1.450.021

1.102.971

INSTITUTIONELE FONDSEN

5.560.000 (incl. niet bestede gelden)

8.207.704 (incl. niet bestede gelden)

2.997.330

DORCAS FONDSENWERVENDE ORGANISATIES

95.000

136.482

146.302

VELDKANTOREN

1.394.000

508.975

983.603

TOTAAL

26.024.000

28.272.942

22.858.012

PARTICULIEREN

VERKOOP GOEDEREN

Er is veel geld binnengekomen dat we kunnen besteden aan noodhulp en wederopbouw. Omdat de crisis en rampen in de wereld het nieuws domineren geven mensen hier makkelijker voor. Hierdoor lijkt het alsof doelstellingen bereikt zijn. Er is echter minder geworven voor de ontwikkelingsprojecten van Dorcas. Omdat hier in de media minder aandacht voor is, merken we dat dit extra investering vraagt bijvoorbeeld, door middel van actief relatiebeheer voor individuele ontwikkelingsprojecten.

Gedragscode Dorcas houdt zich bij haar werk op het gebied van fondsenwerving aan de gedragscode van brancheorganisatie Goede Doelen Nederland, die te vinden is op de website www.goededoelennederland.nl. In deze code wordt uitgewerkt wat het betekent om op een respectvolle, open en betrouwbare manier fondsen te werven en te streven naar kostenbewust en deskundig handelen.

61

62

4. Fondsenwerving en communicatie Particuliere donateurs vormen de grootste groep binnen onze achterban. We houden hen op de hoogte van ons werk, onder meer via het blad Dorcas Journaal, onze digitale nieuwsbrief en sponsorrapportages.

Waterkracht en Adopt a granny In de zomer van 2015 begonnen we met Actie Waterkracht. Door deze campagne wilden we mensen bewust maken van het belang van schoon drinkwater. We riepen hen op om een tijd lang alleen water te drinken en het bespaarde geld over te maken voor ons werk.

Tweehonderd mensen gingen op de uitdaging in.

Eind 2015 startte de campagne Adopt a granny, waarmee we zorg voor arme ouderen in Oost-Europa en Afrika mogelijk maken.

Onder meer via Groot Nieuws Radio, de Reformatorische Omroep en sociale media werd de campagne onder de aandacht gebracht.

Resultaten particuliere fondsenwerving Doelstellingen in 2015 € 7.400.000 aan inkomsten, waaronder

€ 1.100.000 vanuit nalatenschappen

Resultaten in 2015

125 nieuwe periodiekegiftovereenkomsten

€ 7.326.857 aan inkomsten, waaronder

€ 813.428 vanuit nalatenschappen

500 nieuwe Adopt a granny-sponsors

€ 450.000 vanuit noodhulpacties

112 nieuwe periodiekegiftovereenkomsten

518 nieuwe Adopt a granny-sponsors

€ 1.115.699 vanuit noodhulpacties

In totaal ontvingen we 29 nalatenschappen. Dat de inkomsten achterbleven bij onze doelstelling komt door het onvoorspelbare karakter van deze vorm van fondsenwerving.

We wilden onze relaties met grote donoren verbeteren. We hebben deze doelgroep beter in kaart gebracht en zijn gestart met actiever relatiebeheer.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE 4.1.2 Vrijwilligers in winkels en werkgroepen Elke week weer zetten vele mensen in Nederland zich vrijwillig in voor Dorcas. Ze zijn actief in onze Dorcas-winkels, kledingdepots en werkgroepen. Tijdens de jaarlijkse Dorcas Voedselactie zijn duizenden vrijwilligers op de been.

Dorcas-winkels Verspreid over Nederland hebben we 25 Dorcas-winkels, waar voornamelijk tweedehands goederen verkocht worden. Wekelijks zijn er zo’n 1.500 vrijwilligers in deze winkels aan het werk. De winkels worden zelfstandig geleid: elke winkel heeft een eigen informeel bestuur.

De opbrengsten komen, na aftrek van de kosten, ten goede aan projecten van Dorcas.

Om de relatie met onze Dorcas-winkels te versterken hebben we in 2015 een regio-indeling en een regio-overleg ingevoerd. Per winkel zijn er vanuit het hoofdkantoor relatiebeheerders benoemd en hun functie heeft een nieuwe invulling gekregen. Verder is er gewerkt aan een vernieuwd handboek voor de winkels. Met elkaar hebben we heldere afspraken gemaakt over de werkwijze. Ook zijn de unieke kenmerken van de winkels duidelijker zichtbaar gemaakt.

Resultaat van onze Dorcas-winkels Doelstellingen in 2015

Resultaten in 2015 De afdracht van Dorcas-winkels voor onze projecten stijgt met 10% naar € 2,2 miljoen.

De afdracht van Dorcas-winkels voor onze projecten steeg met 14,5 % naar € 2,56 miljoen.

Om de omzet van winkels te vergroten zijn twee vestigingen verhuisd en vier vestigingen uitgebreid.

Werkgroepen, scholen, kerken Werkgroepen, scholen en kerken die zich inzetten voor Dorcas worden begeleid door ons team Groepen. Een van de grote acties die dit team met de groepen organiseert, is de Dorcas Voedselactie. Ook geven teamleden regelmatig spreekbeurten en presentaties.

In 2015 deden ze dat 24 keer.

Tijdens de Dorcas Experience Day kon onze achterban een kijkje in de keuken nemen bij Dorcas.

63

64

Dorcas Voedselactie 2015: Doe een boodschapje extra!

De Dorcas Voedselactie is een uitstekende gelegenheid om het werk van Dorcas voor het voetlicht te brengen. Tienduizenden mensen kwamen in 2015 tijdens de voedselactieweek in aanraking met Dorcas. En meer dan dat; velen van hen zetten zich actief in door mee te helpen met het inzamelen of geven van voedsel of geld voor de allerarmsten in Afrika en Oost-Europa. Aan de oproep van het thema van de voedselactie in 2015, ‘Doe een boodschapje extra!’, werd dan ook enthousiast gehoor gegeven. Aan de hand van een voedsellijstje werden veel ingrediënten ingezameld: hier konden 33.451 voedselpakketten van worden samengesteld en getransporteerd.

In 578 supermarkten, 346 kerken, 37 scholen en op heel veel andere plaatsen in Nederland hebben ze het geweten: Dorcas biedt hulp aan de allerarmsten!

Relaties met kerken verstevigd In 2015 hebben we gewerkt aan onze relaties met kerken. We deden uitgebreid onderzoek onder onze kerkelijk achterban. We zochten uit hoe ze Dorcas kennen, hoe Dorcas bij ze bekend staat en hoe we onze service naar de kerken toe kunnen verbeteren.

Resultaten van onze vrijwilligersgroepen Doelstellingen in 2015

Resultaten in 2015

€ 605.000 inkomsten vanuit kerken

€ 275.000 inkomsten van Dorcas Voedselactie

€ 879.170 inkomsten vanuit kerken

€ 223.944 (volgens kalenderjaar 2015) inkomsten van Dorcas Voedselactie

In totaal stuurde ons team Groepen in 2015 zeven mailings naar kerkgenootschappen, kerken en parochies. Dankzij de verschillende noodhulpcampagnes waaraan kerken gegeven hebben, vielen de inkomsten vanuit kerken veel hoger uit dan begroot.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE 4.1.3 Bedrijven Voor Dorcas zijn bedrijven meer dan alleen een belangrijke donor. Het zijn partners in ontwikkelingssamenwerking.

Ons team Bedrijven organiseert fondsenwervende activiteiten en richt zich op goede relaties met verschillende ondernemingen en organisaties.

Onder deze relaties vallen ook ondernemersverenigingen en serviceclubs, zoals de Lions en Rotary. Daarnaast zijn er Dorcasondernemersgroepen. Deze bestaan uit ondernemers en organisaties uit een bepaalde regio, die zich samen inzetten voor ons werk en bijzondere aandacht hebben voor maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. Via een magazine (Connect) en digitale nieuwsbrieven houden we onze relaties op de hoogte van ons werk. Door middel van projectreizen krijgen zij de kans om met eigen ogen te zien wat de impact van hun bijdrage is.

Diner op de Ark van Noach Wij hechten eraan niet alleen nieuwe ondernemers aan Dorcas te verbinden, maar ook bestaande relaties te verstevigen. In maart organiseerden we het Dorcas Dinner for Friends op de ‘Ark van Noach’ in Dordrecht. Tijdens dit evenement hebben we de aanwezige relaties verteld over het belang van schoon drinkwater. De opbrengst van het diner was 21.000 euro, waarmee we 1.500 mensen in onze projectgebieden toegang tot schoon drinkwater kunnen geven.

Dankzij gericht relatiebeheer zijn we in 2015 in contact gekomen met 200 nieuwe ondernemingen en organisaties die hun kennis en diensten hebben aangeboden. Het aantal gevende relaties steeg van 680 naar 770.

Resultaten vanuit bedrijven Doelstellingen in 2015

€ 1,4 miljoen aan inkomsten

Resultaten in 2015

€ 1,14 miljoen aan inkomsten

€ 1,3 miljoen aan goederen

€ 425.000 vanuit de verkoop van kleding

€ 1,28 miljoen aan goederen

€ 407.974 vanuit de verkoop van kleding

De niet behaalde doelstellingen op het gebied van inkomsten komen voort uit tegenvallende resultaten vanuit het relatiemanagement, maar waren wel gelijk aan die van 2014. Er zijn in 2015 geen nieuwe grote donateurs aan Dorcas verbonden.

Wel zijn er negentig bedrijven bijgekomen die ons met een wat kleiner bedrag sponseren. Verder waren, achteraf gezien, de acties te klein opgezet om er voldoende rendement uit te halen.

65

66

4.1.4 Nederlandse fondsen Door projectaanvragen brengen we ons werk onder de aandacht bij vermogensfondsen. Een voorbeeld van een fonds is EO Metterdaad, die via diverse organisaties ontwikkelingsprojecten financiert.

In onze projectaanvragen staan de doelstellingen van het project en de activiteiten waarmee we deze doelstellingen willen bereiken.

Als een project is afgerond, ontvangt het financierende fonds een uitgebreid verslag. Daarin laten we vooral zien welke impact de steun heeft op het leven van de allerarmsten in het projectgebied.

Relatiebeheer We hebben onze relaties met enkele fondsen versterkt door hen te bezoeken of uit te nodigen voor een bezoek aan het kantoor van Dorcas. Ook nodigden we relaties uit voor het Dorcas Dinner for Friends (zie de vorige paragraaf) en de première van de documentaire Long Road Ahead. Voor het vinden van nieuwe contacten hebben we gebruikgemaakt van bestaande en informele netwerken, het internet en databanken.

Geloof en een Hoop Liefde mee op reis Om meer mensen bij ons werk te betrekken en de inkomsten via EO Metterdaad te vergroten, ging het EO-televisieprogramma Geloof en een Hoop Liefde met ons op reis naar projecten in Mozambique en Oekraïne. Uiteindelijk hebben we in 2015 400.931 euro via EO Metterdaad verkregen. Bijna tweederde hiervan kwam vanuit het item in de uitzendingen van Geloof en een Hoop Liefde.

Resultaten Nederlandse fondsen

Doelstellingen in 2015

Resultaten in 2015

€ 1.150.000 aan inkomsten

€ 1.450.021 aan inkomsten, waaronder € 125.000 uit nieuwe fondsen

In 2015 hebben we 42 projectaanvragen ingediend. 30 daarvan zijn goedgekeurd, slechts 7 afgewezen. De 5 overige zijn doorgeschoven naar 2016. 16 fondsen ontvingen in totaal 29 rapportages.

Geloof en een Hoop Liefde - het EO-televisieprogramma - bezocht met Tooske Ragas diverse kinderontwikkelprojecten in Mozambique.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE

67

Enkele fondsen die ons in 2015 steunden: • De Hofsteestichting kende voor verschillende projecten in totaal 55.000 euro toe.

• Stichting Aqua for All gaf 36.230 euro voor ons WASH-project in Shokut, Kenia.

• Stichting Dioraphte doneerde 150.000 euro voor het Community Development Training Centre in Wau, Zuid-Soedan.

4.1.5 Institutionele fondsenwerving Ons team Institutionele Fondsenwerving richt zich op subsidies van overheden, ambassades en andere overheidsinstanties.

Daarnaast werft het team fondsen bij internationale organisaties zoals de Europese Unie, de Verenigde Naties en de Wereldbank.

Ook vanuit onze veldkantoren zijn we actief in institutionele fondsenwerving. Medewerkers daar hebben vaak een goede kijk op de mogelijkheden om financiële steun te ontvangen van overheidsinstanties en lokale en internationale organisaties. In 2015 hebben wij hun bovendien specifieke training en coaching op het gebied van institutionele fondsenwerving gegeven. Naast onze eigen expertise zetten we verschillende externe consultants in bij het ontwerpen en uitwerken van voorstellen.

Op- en uitbouwen van relaties Begin 2015 hebben we een institutionele fondsenwerver in dienst genomen. Institutionele fondsenwerving heeft sindsdien meer aandacht gekregen. Zo hebben we onder meer gewerkt aan het opbouwen en uitbouwen van relaties met diverse netwerken en (overheids)instanties. Ons doel was vooral om meer samenwerking te zoeken met netwerken die zich bezighouden met programma’s op het gebied van WASH en gezondheid. Om de band met verschillende partners te verstevigen, hebben we ons meer gericht op het bijwonen van en participeren in bijeenkomsten.

Resultaten institutionele fondsenwerving Doelstellingen in 2015

€ 5.560.000 via ons kantoor in Nederland

Resultaten in 2015

€ 1.489.000 via veldkantoren

€ 8.207.704 euro, inclusief niet bestede gelden via ons kantoor in Nederland

€ 691.913 via veldkantoren

Via de Dutch Relief Alliance hebben we bij het ministerie van Buitenlandse zaken voor vijf landen aanvragen ingediend om humanitaire hulp te bieden in Syrië, Irak, Zuid-Soedan, Ethiopië en Oekraïne. Alle aanvragen zijn toegekend voor een bedrag van ruim 7,8 miljoen.

Daarnaast ontvingen we via het Strategisch Partnerschap dat we in 2014 met het ministerie aangingen een bedrag van 1,75 miljoen euro voor hulp in de Hoorn van Afrika.

68

4.1.6 Dorcas Fondsenwervende Organisaties In Hongarije en de Verenigde Staten zijn zelfstandige organisaties gevestigd die zich richten op fondsenwerving voor het werk van Dorcas. Beide kantoren worden geleid door een eigen bestuur. Daarin zit ook een directielid uit Nederland.

Dorcas Hongarije In de jaren negentig is besloten dat Hongarije geen doelland meer voor Dorcas is, vanwege de ontwikkeling die het land doormaakt als lid van de Europese Unie. De doelstelling van Dorcas Hongarije was om de Kerk te ondersteunen in haar diaconale taak en fondsen te werven voor projecten van Dorcas in andere landen. Vlak bij de stad Debrecen heeft Dorcas een trainingscentrum en een camping, die jarenlang zijn ingezet voor trainingen voor leiders van kerken. In 2015 hebben we met het bestuur van Dorcas Hongarije afgesproken dat de organisatie zelfstandig verdergaat en zich uitsluitend nog zal richten op ondersteuning van Hongaarse kerken bij haar diaconale taken.

Dorcas Amerika Dorcas Amerika onderging eind 2014/begin 2015 een reorganisatie en verhuisde naar een ander kantoor, vanuit New Jersey naar Colorado. Er is ook nieuw personeel aangenomen. Een in het oog springende actie van dit kantoor was de start van een eigen Adopt a granny-campagne. Eind 2015 waren er 25 sponsors gevonden. Daarnaast is via twee fondsen 200.000 dollar geworven voor projecten in Irak en Egypte. Dorcas Amerika hoopt in 2016 verder te kunnen bouwen aan een achterban om meer projecten van Dorcas te kunnen ondersteunen.

4.1.7 Logistiek en transport De kleding en goederen die we inzamelen, komen binnen bij een van onze tweehonderd depots. Honderden vrijwilligers helpen ons elke week opnieuw door deze spullen te sorteren en te verwerken. Vervolgens worden de goederen naar ons kantoor in Andijk gebracht en van daaruit naar projectlanden verstuurd.

Het hele traject staat onder leiding van ons team Logistiek. Het transport rondom onze jaarlijkse Dorcas Voedselactie hoort eveneens bij de taken van dit team. In 2015 heeft het team bovendien ondersteuning geboden om goederen in te zamelen voor noodhulp onder vluchtelingen.

Logistiek verbeterd In 2015 hebben we ons interne logistieke proces geoptimaliseerd. Het bijbehorende handboek is vernieuwd, waardoor het proces voor alle betrokkenen duidelijk is. Ook ons (vracht)wagenpark is verbeterd. Het aantal trailers is ingeperkt en de overgebleven trailers worden efficiënter ingezet.

123 goederentransporten We verzorgden in 2015 maar liefst 123 internationale goederentransporten. De goederen hadden een waarde van in totaal ruim 5.386.472 miljoen euro. Ze waren vooral bestemd voor onze sociale zorgprogramma’s en sponsorprogramma’s voor kinderen.

Dertien transporten zijn op weg gegaan om vluchtelingen en andere ontheemde mensen te ondersteunen in Syrië, Oekraïne, Servië, Macedonië en Griekenland (Lesbos). Een bijzonder transport ging naar Mozambique. Voor vaktrainingen daar werd een container gevuld met onder andere zonnepanelen, gereedschap en naaimachines.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE

Dorcas biedt persoonlijke aandacht en materiĂŤle steun aan gezinnen van gevangenen, bijvoorbeeld in Rusland.

69

70

Aantal goederentransporten en hun bestemming LAND

AANTAL GEHOLPEN MENSEN

OOST-EUROPA ALBANIË

9

GRIEKENLAND (LESBOS)

3

HONGARIJE

6

MACEDONIË

1

MOLDAVIË

18

ROEMENIË

23

SERVIË

3

OEKRAÏNE

43

AFRIKA KENIA

1

LESOTHO

2

MOZAMBIQUE

1

ZUID-AFRIKA

11

MIDDEN-OOSTEN SYRIË TOTAAL

2 123

Daarnaast verzorgden we achttien transporten naar Roemenië en twee naar Hongarije ten behoeve van de verkoop.

De totale opbrengst van de verkoop van goederen bedroeg 407.974 euro.

4.2 Communicatie Ons team Marketing en communicatie zet zich in om zo veel mogelijk mensen te betrekken bij de missie van Dorcas.

Daarmee ondersteunt het team ons werk op het gebied van fondsenwerving. Ook geeft het team richting aan alle externe communicatie van Dorcas en ondersteunt bij de communicatie van de rest van de organisatie.

Via verschillende kanalen vertellen we het verhaal van Dorcas. Naast ons magazine Dorcas Journaal hebben we bijvoorbeeld nieuwsbrieven voor uiteenlopende doelgroepen. Regelmatig versturen we persberichten naar de media en werken we mee aan artikelen, zodat we ook mensen bereiken, die Dorcas nog niet (goed) kennen. Ook hebben we onze banden met de Reformatorische Omroep en het Reformatorisch Dagblad aangehaald.

We werden gedurende het hele jaar in 578 online artikelen genoemd. Dit leverde een potentieel bereik op van 65 miljoen views.

De Dorcas Voedselactie was de campagne met het grootste bereik met 82 berichten. Meteen daaropvolgend met 81 berichten komt de berichtgeving rondom de noodhulpcampagne over de vluchtelingenstroom in Europa.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE UITINGEN

2014

2015

Aantal abonnees Dorcas Journaal

82.820

78.743

Aantal abonnees Dorcas digitale nieuwsbrief

22.002

21.979

Aantal abonnees Gebedsbrief

1.903

1.993

Aantal abonnees Connect voor bedrijven

1.734

1.616

Online communicatie Op internet zoeken we interactie met geïnteresseerden en met onze achterban en presenteren we ons werk via onze website, onze Facebook-pagina, ons Twitter-account en ons YouTube-kanaal. In 2015 deelden we bijvoorbeeld 25 films op het YouTube-kanaal, waarin we ons werk en de impact daarvan zichtbaar maken. We zagen in 2015 een duidelijke groei in online communicatie met onze achterban.

Dorcas Experience Day Op 16 mei vierden we ons 35-jarig bestaan tijdens de Dorcas Experience Day. Bijna 250 donateurs, vrijwilligers, medewerkers en andere betrokkenen waren aanwezig op deze feestelijke dag in Lelystad. Op deze dag werd het boek Strijder voor Gerechtigheid, een uitgave over het leven van Dorcas-oprichter Dirk Jan Groot, gepresenteerd. Andries Knevel en Joël Voordewind leverden een bijdrage aan de dag.

Dorcas meest donateursvriendelijk Dorcas is op 29 september uitgeroepen tot meest donateursvriendelijke organisatie. Dit gebeurde naar aanleiding van onderzoek door het Christelijk Charitatief Peil, het vijfde onderzoek naar bekendheid en waardering van goede doelen en geefgedrag onder christenen.

De prijs was een ‘With Compliments Award’, 1.000 euro en een oorkonde, beschikbaar gesteld door WITh, accountants in non-profit.

Documentaire Long Road Ahead Long Road Ahead is een documentaire die de problematiek van ontheemde en gevluchte Irakezen onder de aandacht brengt. Dorcas was betrokken bij de productie van deze documentaire. De première van Long Road Ahead op 14 september in Utrecht kreeg landelijk aandacht. De documentaire werd ook in het Europees Parlement en de Tweede Kamer vertoond. Verder werd er in landelijke media zoals het tv-programma Pauw en op Radio 1 aandacht aan de documentaire besteed.

71

72

Stijging online

2.302

2.075

Het aantal volgers van de Facebook-pagina van Dorcas is gegroeid van 1.317 naar 2.302

Het aantal volgers van de Twitter-pagina van Dorcas is gegroeid van 1.757 naar 2.075

224.077 Een groei van 185.985 mensen naar 224.077 (unieke bezoekers)

Facebook wordt veel meer ingezet als ondersteunend middel bij campagnes.

Een voorbeeld is Actie Waterkracht waarbij deelnemers zich via Facebook konden opgeven en ervaringen met elkaar konden delen.

BIJZONDERHEDEN

Met de inzet van Google Adwords vonden meer mensen Dorcas. Verder is er bij campagnes gebruikgemaakt van Facebook-advertenties. Ook dat zorgt voor nieuwe bezoekers aan de website.

Merkstrategie In 2015 deden we onderzoek naar een merkstrategie voor Dorcas. Dit werken we in 2016 verder uit in aansluiting op ons nieuwe strategisch plan. Ook willen we meer aan de slag met online marketing, om in de toekomst al onze doelgroepen digitaal bij ons werk te kunnen betrekken.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 4: FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE

Schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen zijn cruciaal voor het welzijn van mensen.

73

74

Adopt a granny ‘We konden en moesten iets doen voor kwetsbare mensen, of ze nu oud of jong zijn’, vertelt de Nederlandse Arianne Dekker.

Samen met haar gezin sponsort zij de 74-jarige Elizaveta uit Moldavië. ‘Ik geef niet ‘zomaar’ geld, ik ondersteun iemand met een naam en een verhaal.’ Arianne is een van de vele sponsors door wie duizenden ouderen in Oost-Europa en Afrika ondersteund worden.

Elizaveta woont samen met haar dochter en schoonzoon in een klein huis. Net als Elizaveta heeft ook haar dochter gezondheidsproblemen. Ze moeten rondkomen van een klein pensioen. Met de ondersteuning van Arianne krijgen Elizaveta en haar familie sociale ondersteuning van maatschappelijk werkers, en ook praktische ondersteuning zoals een voedselpakket.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG

75

5.1 Balans per 31 december 2015 (in €) ACTIVA

31 december

31 december

31 december

31 december

2015

2015

2014

2014

VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa (B1) Materiële vaste activa (B2)

290.632

415.625

2.721.609

2.310.258 3.012.241

2.725.883

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden (B3)

1.341.116

1.242.735

Vorderingen (B4)

1.375.139

742.297

Liquide middelen (B5)

4.554.707

4.851.128

TOTAAL

7.270.962

6.836.160

10.283.203

9.562.043

PASSIVA Reserves en fondsen (B6) Reserves Reserve financiering activa Continuïteitsreserve

2.940.379

2.200.000

488.381

1.865.922 3.428.760

4.065.922

2.630.665

3.109.789

Langlopende schulden (B7)

407.141

503.600

Kortlopende schulden (B8)

3.816.637

1.882.732

10.283.203

9.562.043

Fondsen Bestemmingsfonds projecten SCHULDEN

TOTAAL

76

5.2 Staat van baten en lasten over 2015 (in â‚Ź) boekjaar

boekjaar

BATEN

begroting

begroting

voorgaand

voorgaand

boekjaar

boekjaar

boekjaar

boekjaar

Baten uit eigen fondsenwerving (S1) Giften algemeen

2.919.995

4.150.000

3.611.838

813.428

1.100.000

813.467

Giften projecten

6.677.877

5.939.000

5.578.120

Ontvangen goederen om niet

5.487.483

5.200.000

5.642.437

Brutowinst verkoop artikelen

3.104.546

Nalatenschappen

Baten uit gezamenlijke acties (S2) Baten uit acties van derden (S3) Subsidies van overheden (S4) Rentebaten en baten uit beleggingen (S5) Som van de baten

2.625.000

2.649.213

19.003.329

19.014.000

18.295.075

189.056

150.000

31.407

838.591

1.000.000

961.560

6.399.423

5.860.000

2.632.127

12.404

16.000

28.935

26.442.803

26.040.000

21.949.104

LASTEN Besteed aan de doelstellingen (S6) Voorlichting/bewustmaking

870.402

885.887

822.605

Noodhulp

7.780.668

5.562.018

3.120.977

Structurele hulp

7.916.514

7.333.458

6.655.371

Sociale hulp

7.850.821

7.597.255

7.595.205

24.418.404

21.378.618

18.194.158

Werving baten (S7) Kosten eigen fondsenwerving Kosten gezamenlijke acties Kosten acties derden Kosten verkrijging subsidies overheden

1.939.667

2.069.097

1.923.723

11.714

21.029

19.247

39.522

81.717

83.122

187.496

251.858

170.177

2.178.399

2.423.701

2.196.269

962.286

950.257

805.283

Som van de lasten

27.559.089

24.752.576

21.195.710

RESULTAAT

-1.116.286

1.287.424

753.394

Beheer en administratie (S8) Kosten beheer en administratie

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG

77

RESULTAATSBESTEMMING 2015 Toegevoegd/onttrokken aan Reserve financiering activa

740.379

Continuïteitsreserve

-1.377.541 -479.124

Bestemmingsfonds projecten

-1.116.286

LASTENVERDELING doelstelling Bestemming

voorlichting/

noodhulp

structurele

sociale

hulp

hulp

7.080.993

7.097.793

7.059.567

bewustmaking

beheer en admin.

werving baten eigen fondsenwerving

gezamenlijke acties

acties

subsidies

derden

totalen

verkoop

totaal

begroot

totaal

begroot

goederen

2015

2015

2014

2016

Lasten

Afdrachten geld en goederen Salarissen (L1)

21.238.353 18.284.503 15.489.903 20.364.109

393.456

396.836

468.797

416.839

640.670

4.277

19.942

95.717

166.058

539.599

3.142.191

3.054.449

2.591.208

3.658.147

Sociale lasten (L2)

74.490

43.789

57.924

47.551

123.407

870

4.059

15.290

33.797

98.646

499.822

495.822

448.595

573.779

Pensioenlasten (L3)

39.086

23.668

31.073

25.642

64.706

455

2.123

8.085

17.681

51.838

264.359

390.796

268.134

266.874

Overige personeelskosten (L4)

80.770

68.062

83.053

72.158

132.422

904

4.215

18.438

18.231

109.268

587.521

432.800

421.080

466.046

10.579

39.996

40.297

40.178

67.890

0

1.822

17.045

14.578

32.092

264.478

293.873

284.408

339.289

140.052

32.860

32.995

32.942

206.742

4.619

4.619

17.931

23.154

7.570

503.484

427.385

480.298

455.318

Huisvestingskosten (L5) Communicatiekosten (L6) Algemene promotiekosten (L7)

75.430

0

0

0

118.533

0

0

0

21.552

0

215.515

359.405

329.771

394.959

230

14.243

14.264

39.699

38.452

0

0

172

25.443

460

132.962

120.015

140.805

159.289

Algemeen beheer (L9)

37.571

31.655

38.629

33.560

61.599

420

1.961

8.576

11.827

50.827

276.627

438.752

407.391

486.858

Autokosten (L10)

16.663

24.792

27.709

25.645

26.594

166

772

4.775

9.054

23.747

159.918

196.624

165.318

233.551

1.822

23.110

23.277

56.363

101.734

0

0

1.367

15.141

47.847

270.662

255.661

166.488

286.257

253

663

703

676

384

2

9

98

18

392

3.199

2.493

2.313

1.134

870.402

7.780.668

7.916.514

7.850.821

1.583.133

11.714

39.522

187.496

356.534

Logistiek/magazijn (L8)

Afschrijvingen (L11) Financieringslasten (L12) TOTAAL

962.286 27.559.090 24.752.576 21.195.710 27.685.609

De kosten van de verkoop van goederen ad € 356.534 worden ook als kosten van eigen fondsenwerving gezien en komen daarmee samen met de in de lastenverdelingsstaat genoemde € 1.583.133 tot het bedrag van € 1.939.667 in de staat van baten en lasten.

78

boekjaar

voorgaand

Dorcas-norm

CBF-norm

boekjaar Doelbestedingspercentage van de baten: Bestedingen aan doelstelling/totale baten

92,3%

82,9%

>85%

88,6%

85,8%

>85%

10,2%

10,5%

<15%

8,2%

10,0%

3,5%

3,8%

Doelbestedingspercentage van de lasten: Bestedingen aan doelstellingen/totale lasten Fondsenwervingspercentage eigen fondsenwerving: Kosten eigen fondsenwerving/baten eigen fondsenwerving

<25%

Fondsenwervingspercentage totale fondsenwerving: Kosten totale fondsenwerving/totale baten ex rente Beheerskostenpercentage: Kosten beheer en administratie/totale lasten

4%

De bestedings- en kostenpercentages zijn verbeterd ten opzichte van vorig boekjaar (lagere kostenpercentages en hogere doelbestedingspercentages). Dit is het gevolg van: 1) De zeer ruimeâ&#x20AC;&#x201D; en in verhouding met de uiteindelijke inkomsten hoge â&#x20AC;&#x201D; projectbestedingen van 2015.

Daardoor wordt er ook ingeteerd op de reserves, die in 2016 weer op peil gebracht moeten te worden door gematigder projectbesteding en voorzichtige apparaatkosten.

2) Het in verhouding tot de directe en indirecte projectbestedingen gematigde groei van het fondsenwervings- en administratie-/ beheersapparaat.

Daarbij valt op dat het fondsenwervingspercentage van de eigen fondsenwerving een klein beetje daalt (van 10,5 naar 10,2%), terwijl het fondsenwervingspercentage van de totale fondsenwerving wel fors daalt, van 10,0 naar 8,2%. Daarbij speelt mee dat in verhouding het verkrijgen van subsidies van overheden minder kosten met zich brengt dan het fondsenwerven onder het publiek.

Aangezien de subsidies van overheden in 2015 aanzienlijk zijn gestegen, is dit effect duidelijk te zien in de twee verschillende fondsenwervingspercentages.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG 5.3 Algemene toelichting Consolidatie De Dorcas-veldkantoren zijn in de meeste gevallen branchkantoren, die juridisch en financieel onderdeel uitmaken van Stichting Dorcas Aid International. Daarom zijn de cijfers van de veldkantoren integraal opgenomen in deze jaarrekening.

Dorcas Roemenië en Dorcas Egypte zijn op zich zelfstandige organisaties met een eigen bestuur. Echter heeft (het bestuur van) Stichting Dorcas Aid International doorslaggevende invloed op bestuur en beleid van deze organisaties, zodat ook de cijfers van deze twee veldkantoren integraal in deze cijfers zijn opgenomen. Dorcas Roemenië heeft een 100%-deelname in een Roemeense besloten vennootschap, SC Mana Impex SRL. Deze vennootschap importeert tweedehands kleding die ze inkoopt bij Dorcas Nederland, om deze in Roemenië af te zetten in de tweedehands wholesale- en retail markt. De daarmee te behalen winsten worden ter beschikking gesteld aan Dorcas Roemenië om daar projecten mee te financieren. Deze Roemeense vennootschap zou eigenlijk geconsolideerd moeten worden in de onderhavige jaarrekening, maar gezien het niet-materiële karakter van de financiële betekenis van Mana en het moeizaam tijdig verkrijgen van de complete informatie om ordentelijk te kunnen consolideren, is vooralsnog afgezien van consolidatie, conform RJ 217.304 en RJ 650.504.

Stichting Dorcas Aid International heeft overigens geen doorslaggevende invloed op bestuur en beleid van ofwel Dorcas Hongarije, dan wel Dorcas Amerika, zodat deze twee organisaties niet zijn geconsolideerd in deze cijfers. Met deze twee organisaties is er wel een Charter agreement, waarin afspraken zijn opgenomen omtrent samenwerking met en fondsenwerving voor Dorcas-projecten.

Het is het voornemen om de Charter agreement met Dorcas Hongarije in 2016 te verbreken, waarna deze organisatie zelfstandig verder zal gaan als ondersteuner van diaconale activiteiten van kerken in Hongarije.

Algemene grondslagen De jaarrekening is opgesteld in euro’s, tenzij anders aangegeven. De jaarrekening is opgemaakt conform de Richtlijn Jaarverslaggeving 650 ‘Fondsenwervende Instellingen’. De jaarrekening is opgesteld op basis van de werkelijk betaalde kosten, met uitzondering van de goederen om niet, die gewaardeerd worden op geschatte waarde in het economisch verkeer. De goederen in de Dorcas-winkels worden op nihil gewaardeerd.

Vreemde valuta Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen de koers per balansdatum. Transacties in vreemde valuta’s gedurende de verslagperiode worden in de jaarrekening verwerkt tegen de koers die geldt voor de maand waarin de transactie plaatsvindt. De uit de omrekening per balansdatum voortvloeiende koersverschillen worden opgenomen in de staat van baten en lasten.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva De immateriële en materiële vaste activa worden opgenomen tegen de aanschafwaarde, verminderd met de afschrijvingen, rekening houdend met een eventuele restwaarde. Bij het bepalen van de restwaarde van de onroerende zaken wordt als richtlijn gehanteerd dat de gebouwen ten minste een restwaarde zullen hebben van de helft van de waarde in het economisch verkeer. Om extra kosten te voorkomen om deze restwaarde in het economisch verkeer elk jaar door middel van taxatie te moeten bepalen, wordt voor de onroerende zaken in Nederland uitgegaan van de jaarlijkse waardering voor de WOZ (Wet Onroerende Zaken) en voor de onroerende zaken in het buitenland van de beschikbare gegevens. Afgeschreven wordt volgens het lineaire systeem gebaseerd op de geschatte economische levensduur. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Op grond en terreinen wordt niet afgeschreven.

Herstelkosten worden direct ten laste van het resultaat gebracht. Bij het berekenen van de afschrijvingen wordt rekening gehouden met de bepaalde restwaarde.

Gekochte goederen worden gewaardeerd tegen kostprijs of lagere opbrengstwaarde. De voorraad goederen verkregen om niet wordt gewaardeerd tegen de reële waarde in het economisch verkeer in Nederland, onder aftrek van noodzakelijke voorzieningen, die bepaald worden aan de hand van — eventueel geschatte — ervaringscijfers voor incourantheid.

79

80 De per balansdatum nog niet gesorteerde en nog niet op kwaliteit beoordeelde goederen zijn niet opgenomen als voorraad, aangezien de waarde hiervan niet betrouwbaar is vast te stellen. Uitzondering hierop zijn de goederen verkregen uit de Dorcas Voedselactie die in november van elk jaar worden ingezameld. Voor zover die niet voor jaareinde zijn gesorteerd en opgeboekt, worden de in het nieuwe jaar uit de actie gesorteerde en opgeboekte goederen in de voorraad per jaareinde opgenomen, omdat de omvang ervan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voorts wordt de voorraad tweedehands textiel zoals voorradig op de streekdepots per jaareinde geïnventariseerd en in de voorraad opgenomen. De voorraad goederen in de Dorcas-winkels wordt met ingang van dit boekjaar op nihil gewaardeerd, daar de waarde niet betrouwbaar is vast te stellen. Dit heeft de volgende redenen: Gezien de geringe waarde, wordt er geen voorraadadministratie bijgehouden, waardoor voorheen de theoretische waarde van de voorraad schattenderwijs moest worden vastgesteld. Verder is de onmiddellijke liquidatiewaarde van de voorraden in de winkels als geheel waarschijnlijk zeer miniem, zo niet negatief. De aanwezige voorraden hebben alleen waarde in de context van de voortgezette exploitatie van de winkels door de vrijwilligers. Daarom is besloten om de voorraden niet langer op te nemen. Dit heeft voor de cijfers van 2014 en 2015 de eenmalige consequentie dat als gevolg van dit ‘foutherstel’ een afwaardering van € 330.144 is verwerkt, welk bedrag direct ten laste van het eigen vermogen (continuïteitsreserve) is gebracht.

Vorderingen zijn opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs, waar nodig onder aftrek van een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid.

De reserve financiering activa is bepaald als benodigde vaste financiering voor de vaste activa en 25% van de voorraden, onder aftrek van de langlopende financieringen. De continuïteitsreserve is gevormd als uitkomst van de risicoanalyse en dient ter financiering voor 1) het opvangen van het seizoenmatige karakter van het inkomen gedurende het jaar; en 2) het opvangen van afwijkingen in het begrote inkomen, zodat bij tegenvallende inkomsten zowel de organisatie in binnen- en buitenland als de uitvoering van de projecten beheerst kunnen worden aangepast aan de tegenvallende inkomsten. De totale continuïteitsreserve voor de gehele Dorcas-organisatie zal de komende jaren worden opgebouwd tot een totaal van € 3 miljoen. Ter vergelijk: dit is beduidend lager dan de maximale norm die het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) en Goede Doelen Nederland (brancheorganisatie) hanteren van 1,5 maal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie, wat voor Dorcas een reserve zou inhouden van ruim € 8 miljoen. Dorcas vindt de norm van Goede Doelen Nederland erg ruim en wil zorgen dat er door lagere, maar verantwoorde reserves eerder gelden aan de projecten worden besteed.

De bestemmingsfondsen betreffen specifiek voor projecten ontvangen giften (uitgezonderd overheidssubsidies) voor zover deze nog niet besteed zijn. Als na afloop van een project permanent een overschot resteert, is het bestuur gerechtigd daar een andere bestemming aan te geven. Deze bestemming zal zo veel mogelijk in de lijn liggen van de originele bestemming van de baten. Alle bestemmingsfondsen kunnen voor de financiering van de projecten voor het volgende jaar ingezet worden. Als er in een periode van een of meerdere jaren te veel gelden zijn besteed aan projecten die geheel uit geoormerkte bijdragen worden gefinancierd, dan worden er voor die projecten negatieve bestemmingsfondsen aangehouden, omdar de te veel bestede bedragen gekort moeten worden op de bestedingen in het komend jaar.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.

Overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, tenzij anders is vermeld.

Grondslagen voor de bepaling van de financiële uitkomst Ontvangsten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben. Opbrengsten vanwege giften en donaties worden verantwoord op het moment van ontvangst, tenzij deze specifiek voor een bepaalde periode zijn geoormerkt, waarbij ze voor zover mogelijk in die bepaalde periode worden verantwoord. Nalatenschappen worden verantwoord op het moment dat de omvang betrouwbaar vastgesteld kan worden.

Giften in natura worden gewaardeerd tegen waarde in het economisch verkeer. De opbrengsten van verkochte artikelen (boeken, kleding en overige gebruikte goederen) worden verantwoord in het jaar waarin de artikelen geleverd zijn. Kosten worden ten laste van het resultaat gebracht in het jaar waarop deze betrekking hebben.

De opstelling van de jaarrekening vereist dat het bestuur schattingen maakt die van invloed zijn op de verantwoorde waarde van activa en verplichtingen en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen hiervan afwijken. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden periodiek beoordeeld.

Salarissen en sociale lasten worden toegerekend aan de verslagperiode waarin deze verschuldigd zijn, in overeenstemming met de arbeidsovereenkomsten. De stichting heeft een pensioenregeling die is ondergebracht bij een verzekeraar en waarbij alle jaarlijkse premie als lasten worden verantwoord. Premie-aanpassingen als gevolg van salarisaanpassingen werken alleen maar door in de

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG

81

toekomstige pensioenpremies en hebben geen gevolg voor de in de afgelopen jaren betaalde premies.

De stichting is niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting, noch in Nederland, noch in de projectlanden, dan wel zijn er vrijstellingen voor de normaal gesproken belaste activiteiten van de stichting vanwege het fondsenwervende karakter en besteding in het kader van het goede doel, zodat er in de staat van baten en lasten geen kosten voor vennootschapsbelasting of andere belastingen naar de winst zijn opgenomen.

Beleggings- en vermogensbeleid Dorcas heeft het beleid dat er geen middelen worden belegd en dat er zo min mogelijk wordt gereserveerd.

Eventuele tijdelijk overtollige liquide middelen worden zo risicoloos mogelijk vastgelegd op een spaarrekening bij betrouwbare banken.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen kasstromen uit operationele activiteiten en kasstromen uit financierings- en investeringsactiviteiten. De gegevens voor het kasstroomoverzicht komen rechtstreeks uit de staat van baten en lasten, dan wel uit de mutaties in de balansposten volgens de begin- en eindbalans.

5.4 Toelichting op de balans software ACTIVA

ontwikkeling

Immateriële vaste activa (B1) Het verloop in het verslagjaar is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari Gecumuleerde afschrijvingen 1 januari Boekwaarde per 1 januari Investeringen Afschrijving Aanschafwaarde desinvesteringen Afschrijving op desinvesteringen Mutaties boekjaar Aanschafwaarde Gecumuleerde afschrijvingen Boekwaarde per 31 december

520.817 -105.192 415.625 27.340 -152.333 -22.619 22.619 -124.993 525.538 -234.906 290.632

De afschrijvingen zijn berekend op 30% van de aanschafwaarde. De immateriële vaste activa worden geheel aangewend voor de bedrijfsvoering. De ‘bedrijfsvoering’ wordt hierbij opgevat als fondsenwerving en beheer en administratie (inclusief HRM).

82

onroerende

inventaris

zaken

vervoer-

in uitvoering

totaal

3.072.895

middelen

Materiële vaste activa (B2) Het verloop in het verslagjaar is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari Gecumuleerde afschrijvingen 1 januari BOEKWAARDE PER 1 JANUARI Herclassificatie investeringswaarde Herclassificatie cumulatieve afschrijvingen

2.311.638

464.535

514.960

0

-402.074

-317.720

-261.081

0

-863.710

1.909.564

146.815

253.879

0

2.209.185

-49.275

0

0

49.275

0

0

0

0

0

0

Investeringen

149.777

115.243

119.895

214.498

599.413

Afschrijving

-31.401

-71.588

-85.077

0

-188.066

0

-232.924

-76.048

0

-308.972

Aanschafwaarde desinvesteringen

0

232.928

76.048

0

308.976

69.101

43.659

34.818

263.773

411.351

2.412.140

346.854

558.807

263.773

3.581.574

Gecumuleerde afschrijvingen

-433.475

-156.380

-270.110

0

-859.965

BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER

1.978.665

190.474

288.697

263.773

2.721.609

Afschrijving op desinvesteringen MUTATIES BOEKJAAR Aanschafwaarde

De afschrijvingen zijn berekend naar de volgende percentages: Onroerende zaken (inclusief huurdersbelangen)

0-10

Inventaris 20-30 Vervoermiddelen nieuw en alle vrachtauto’s/opleggers

20

Vervoermiddelen, personenauto’s gebruikt

30

Van de afschrijvingen is er een bedrag van € 69.737 verantwoord onder de directe winkelkosten van de Dorcas-winkels en dus in de staat van baten en lasten verantwoord als aftrekpost op de brutowinst van de verkopen en € 4.090 als indirecte winkelkosten, en dus in de staat van baten en lasten verantwoord als kosten fondsenwerving.

Van de materiële vaste activa wordt per balansdatum voor een totale boekwaarde van circa € 1.600.000 aangewend voor de bedrijfsvoering, en voor een totale boekwaarde van circa € 1.400.000 voor directe aanwending in het kader van de doelstelling.

De ‘bedrijfsvoering’ wordt hierbij opgevat als: fondsenwerving, inclusief de Dorcas-winkels, beheer en administratie en ondersteunende diensten. ‘Directe aanwending in het kader van de doelstelling’ wordt hierbij opgevat als: alle materiële activa die direct in de doellanden worden gebruikt bij de implementatie van projecten en alle materiële vaste activa die worden ingezet bij projectmonitoring, -ontwerp en -aansturing.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG

83

boekjaar Voorraden (B3)

voorgaand boekjaar

Bestemd voor bedrijfsvoering: Verkoopartikelen/promotiemateriaal

17.791

20.637 1)

Goederen om niet

1.323.325

1.222.098

SALDO PER 31 DECEMBER

1.341.116

1.242.735

Bestemd voor doelstelling:

1) De voorraad van de Dorcas-winkels ad € 330.144 welke in de cijfers van vorig jaar was opgenomen is in verband met ‘retrospectief foutherstel’ op nihil gesteld. Zie ook de grondslagen voor de waardering en de toelichting op de inkomsten van de Dorcas-winkels onder S1.

boekjaar Vorderingen (B4)

voorgaand boekjaar

Debiteuren Stand per 31 december Voorziening dubieuze debiteuren SALDO PER 31 DECEMBER

72.621

13.521

0

0

72.621

13.521

Overige vorderingen en overlopende activa Vooruitbetaalde kosten

76.924

71.339

643.646

402.294

Rekening-courant St. Antwoord

4.642

4.282

Rekening-courant Dorcas Aid America

4.814

991

Diverse vorderingen

572.492

249.870

TOTAAL VORDERINGEN

1.375.139

742.297

Nog te ontvangen nalatenschappen

De vorderingen zijn overwegend toe te rekenen aan de bedrijfsvoering.

84

boekjaar

voorgaand

Liquide middelen (B6) Rabobank inzake hoofdkantoor ABN AMRO-bank inzake hoofdkantoor ING-bank inzake hoofdkantoor KBC BelgiĂŤ inzake hoofdkantoor Kas en bankrekeningen winkels Kas en bankrekeningen werkgroepen Kas en bankrekeningen bedrijven groepen Bankrekeningen veldkantoren Kruisposten en uitgeschreven cheques Vreemde valuta in contanten hoofdkantoor Kas hoofdkantoor SALDO PER 31 DECEMBER

boekjaar 3.480.828

3.338.032

66.926

212.584

109.043

176.436

4.470

7.250

108.142

130.135

11.148

13.541

26.204

42.023

677.737

830.211

63.944

92.030

3.750

6.462

2.515

2.424

4.554.707

4.851.128

De liquide middelen staan voor een bedrag van â&#x201A;Ź 79.983 niet ter vrije beschikking. Deze worden door de Rabobank op een dekkingsrekening gehouden, als onderpand voor afgegeven bankgaranties ten behoeve van huurovereenkomsten.

De liquide middelen zijn overwegend te kwalificeren als liquiditeitsbuffer, in die zin dat deze de liquiditeitsvariaties gedurende het volgend boekjaar kunnen opvangen en als financiering van de nog te besteden bestemmingsfondsen.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG

85

boekjaar

voorgaand boekjaar

PASSIVA Reserves en fondsen (B6) Reserves Reserve financiering activa Stand per 1 januari Toevoeging/onttrekking uit resultaatbestemming Stand per 1 januari en 31 december

2.200.000

2.200.000

740.379

0

2.940.379

2.200.000

2.196.066

1.440.083

Continuïteitsreserve Stand per 1 januari vóór foutherstel Retrospectief foutherstel schatting voorraadwaarde Dorcas-winkels Stand per 1 januari na foutherstel Afronding Toegevoegd/onttrokken uit de resultaatbestemming STAND PER 31 DECEMBER

-330.144 1.865.922

1.440.083

0

-1

-1.377.541

425.840

488.381

1.865.922

De Raad van Toezicht heeft besloten om vanaf de jaarrekening 2012 slechts drie soorten reserves en/of fondsen te handhaven: 1. Bestemmingsfondsen (zie hierna), waarop een bestedingsverplichting rust, maar ingevolge de bepalingen van Richtlijn 650 als eigen vermogen dienen te worden gepresenteerd.

2. Reserve financiering activa, ter financiering van de vaste activa en 25% van de voorraden.

3. Continuïteitsreserve, om de continuïteit van de organisatie te waarborgen.

De continuïteitsreserve wordt gevormd als financiering voor 1) het opvangen van het seizoenmatige karakter van het inkomen gedurende het jaar; en 2) het opvangen van afwijkingen in het begrote inkomen, zodat bij tegenvallende inkomsten zowel de organisatie in binnen- en buitenland als de uitvoering van de projecten beheerst kunnen worden aangepast aan de tegenvallende inkomsten.

De reserve financiering activa wordt vanaf 2015 elk jaar vastgesteld op basis van de uitgangspunten. Aangezien dit voorheen slechts eenmaal per drie jaren plaatsvond, diende er in 2015 via de resultaabestemming een aanzienlijke dotatie plaats te vinden, omdat het belang van de vaste activa aanzienlijk was gegroeid.

Door de dotatie aan de reserve financiering activa en door de ruime projectbesteding in verhouding tot de uiteindelijke inkomsten over 2015, is de continuïteitsreserve belangrijk en tot op een kritisch niveau afgenomen. Hierbij speelt mee dat in 2015 de noodhulpinkomsten zeer aanzienlijk waren, maar de inkomsten voor niet-noodhulpprojecten niet zijn gegroeid en zelfs iets afgenomen, terwijl bij de planning van de niet-noodhulpprojecten rekening was gehouden met een geambieerde groei van het strategisch plan.

In 2016 zullen er daarom maatregelen genomen worden om de te ruimte projectbestedingen voor niet-noodhulpprojecten in 2015 te compenseren met een lagere besteding in 2016, zodat de continuïteitsreserve weer tot op een aanvaardbaar niveau gebracht kan worden.

86

Fondsen De bestemmingsfondsen betreffen specifiek voor projecten ontvangen giften, subsidies en overige baten die nog niet besteed zijn.

Als na afloop van een project permanent een overschot resteert, is het bestuur gerechtigd daar een andere bestemming aan te geven.

Deze bestemming zal zo veel mogelijk in de lijn liggen met de originele bestemming van de baten. Hier wordt zeer zorgvuldig mee omgegaan. Alle bestemmingsfondsen kunnen voor de financiering van de projecten in 2015 ingezet worden.

In het jaar 2015 zijn wederom aanzienlijke bedragen ontvangen voor noodhulp. Een deel van deze gelden is in 2015 al aangewend, maar een deel moet nog worden besteed. Het totaal van de bestemmingsfondsen ten opzichte van vorige balansdatum is teruggelopen. De voornaamste oorzaak ligt bij de structurele hulpverlening, omdat de besteding van de bestemmingsfondsen van eind 2014 voorspoedig is verlopen.

Bij het interpreteren van de term ‘resultaat’ (of ‘winst’ of ‘verlies’) moet bij een fondsenwervende organisatie goed in ogenschouw worden genomen, wat de systematiek is achter de resultaatbepaling. Wanneer in een jaar inkomsten worden ontvangen, dan worden die tot het resultaat gerekend, ook als deze inkomsten in dat jaar nog niet zijn uitgegeven aan het project waarvoor de inkomsten zijn ontvangen. De uitgaven van deze inkomsten aan het project waarvoor ze zijn ontvangen, worden tot de kosten gerekend, in het jaar waarin deze daadwerkelijk worden besteed. Daardoor vinden bij dit soort organisaties grote fluctuaties plaats in het ‘resultaat’ en kan het flucteren in een groot overschot (2014: €753.394), naar een groot tekort, zoals dit boekjaar (€ 1.116.286).

De termen zoals ‘winst’, ‘verlies’, ‘overschot’, ‘tekort’ en ‘resultaat’ moeten dus met de nodige terughoudendheid worden gehanteerd in een fondsenwervende hulporganisatie. Naast de bestemmingsgiften die nog niet tot besteding hebben geleid en dus worden toegevoegd aan de bestemmingsfondsen, is er ook nog een totaalbedrag van € 2.780.381 aan overheidssubsidies ontvangen, die nog niet zijn besteed. Deze worden in 2015 nog niet tot het inkomen gerekend, maar ingevolge RJ 274.108 als kortlopende schuld opgenomen. Een nominatieve specificatie van de bestemmingsfondsen per project is in de boekhouding aanwezig.

Het verloop van de totale bestemmingsfondsen per categorie kan als volgt worden weergegegen:

saldi

onttrekking en

per begin

toevoeging

per eind

boekjaar

in boekjaar

boekjaar

Noodhulp

1.877.791

314.204

2.191.995

Structurele hulp

1.126.155

-704.121

422.035

105.843

-89.208

16.635

3.109.789

-479.124

2.630.665

Sociale hulp

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

saldi

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG

87

Langlopende schulden (B7) Onderhandse leningen

boekjaar

Stand 1 januari

351.375

Bij: opgenomen Af: afgelost

vorig boekjaar 310.419

0

150.000

-110.759

-109.044

TOTAAL

240.616

351.375

Verantwoord onder kortlopende schulden

-74.862

-116.805

STAND PER 31 DECEMBER

165.754

234.570

193.816

294.121

Deze leningen worden verder onderverdeeld in: Leningen met een looptijd korter dan 5 jaar Leningen met een looptijd langer dan 5 jaar TOTAAL

46.800

57.254

240.616

351.375

Dit betreft diverse onderhandse leningen. Er zijn geen zekerheden gesteld. De nu lopende leningen zijn rentevrij.

Hypothecaire geldleningen Stand per 1 januari

301.363

333.695

Bij: opgenomen

0

Af: aflossingen boekjaar

-33.316

-32.332

Totaal

268.047

301.363

Verantwoord onder kortlopende schulden

-26.660

-32.333

STAND PER 31 DECEMBER

241.387

269.030

Hypothecaire leningen met een looptijd korter dan 5 jaar

89.624

121.956

Hypothecaire leningen met een looptijd langer dan 5 jaar

151.763

179.407

Totaal

241.387

301.363

TOTAAL LANGLOPENDE SCHULDEN

407.141

503.600

Deze hypothecaire leningen worden verder onderverdeeld in:

De hypothecaire geldlening voor de panden in Andijk bestaat uit een lening met een oorspronkelijke grootte van € 226.890.

De hypothecaire geldlening heeft een vaste rente tot het einde van de looptijd in 2016 van 4%.

De aflossing bedraagt € 2.836 per kwartaal. Als zekerheid voor de lening is een eerste hypothecaire zekerheid ad € 794.115 verstrekt op de onroerende zaken te Andijk. In het jaar 2016 moeten er nog twee keer aflossingen plaatsvinden en daarna zijn de panden hypotheekvrij. Er zijn twee hypothecaire geldleningen voor het pand van de Dorcas-winkel in Nijverdal. Er zijn twee gelijke leningen met elk een oorspronkelijke grootte van € 115.000. De ene hypothecaire geldlening heeft een rente van 6,1 procent die tot 16 december 2019 vast staat. De andere hypothecaire geldlening heeft een rente van 3,6%, voor vijf jaar vast tot eind 2019.

De aflossing voor elk van deze leningen bedraagt € 1.149 per kwartaal. Als zekerheid geldt het winkelpand in Nijverdal.

Er is tot slot één hypothecaire geldlening voor het pand van de Dorcas-winkel in Bergambacht, die in het jaar 2013 is opgenomen ter financiering van de aankoop van een uitbreiding van het winkelpand tot een hoofdsom van € 118.000. De lening heeft een rentevastperiode van vijf jaar t/m 31 mei 2019 van 3,55%. Er wordt € 983 per maand afgelost. Als zekerheid geldt het winkelpand in Bergambacht.

88

boekjaar Kortlopende schulden (B8)

voorgaand boekjaar

Schulden aan kredietinstellingen/leningen Aflossingsverplichting hypothecaire geldlening

26.660

32.333

Aflossingsverplichtingen onderhandse leningen

74.862

116.805

TOTAAL

101.522

149.138

Crediteuren

242.025

107.359

121.389

119.794

Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting

89.518

79.576

210.907

199.370

2.780.381

937.842

129.205

108.174

Vakantiedagen

60.968

64.933

Rekening-courant DFO Hongarije

23.118

2.025

Loonheffingen en sociale premies SALDO PER 31 DECEMBER Overige schulden Nog niet bestede overheidssubsidies Vakantiegeld

Nog te betalen kosten

268.511

313.891

SALDO PER 31 DECEMBER

3.262.183

1.426.865

TOTAAL KORTLOPENDE SCHULDEN PER 31 DECEMBER

3.816.637

1.882.732

Niet in de balans opgenomen financiële rechten en verplichtingen De stichting is meerjarige verplichtingen aangegaan voor de huur van depots voor een bedrag van circa € 75.000 per jaar. De stichting is meerjarige verplichtingen aangegaan voor de huur van bedrijfsruimten voor de Dorcas-winkels voor een bedrag van circa € 723.000 per jaar. Er is een veelheid aan huurcontracten. De meeste contracten zijn aangegaan voor een van vijf jaar, maar aangezien de begindata van de contracten onderling verschillen, is de totale looptijd niet exact vast te stellen; deze is naar schatting tussen de twee en drie jaar.

Vanaf 2013 is de stichting gaan werken met driejarige partner-/projectovereenkomsten, waarbij met partnerorganisaties afspraken zijn gemaakt over de implementatie en funding van de projecten. Voorheen werden deze overeenkomsten per jaar afgesloten. Uit hoofde van deze driejarige overeenkomsten heeft de stichting de voorwaardelijke principeverplichting om de projecten meerjarig te financieren.

Ten tijde van het opmaken van deze jaarrekening betreft dit voor het jaar 2016 een voorwaardelijke verplichting van circa € 13,7 miljoen, voor 2017 € 3,2 miljoen en voor 2018 € 1,15 miljoen.

De stichting heeft een totaal van € 60.000 aan herroepelijke schenkingen ontvangen. De schenker heeft de bevoegdheid om de schenkingen te herroepen zonder opgaaf van reden, ofwel de schenkingen om te zetten in onherroepelijke schenkingen. Als de schenkingen worden herroepen, dan heeft de stichting ten minste één jaar de tijd om de herroepen schenking(en) terug te betalen, zonder dat er rente verschuldigd wordt.

De stichting is in 2015 voor een totaal aan investeringsverplichtingen aangegaan van bijna € 243.000, die in 2016 hun beslag hebben gekregen en zullen krijgen. Daaronder is de belangrijkste verplichting de bouw van een kantoor/trainingscentrum in Tanzania, welke verplichting € 213.000 bedraagt. Er lopen een zestal operationele lease-contracten inzake auto’s en bestelbussen, die in 2013, begin 2014 en begin 2016 zijn aangevangen, voor een totaalbedrag van circa € 67.500 per jaar, inclusief brandstofvoorschotten. Deze leasecontracten elk lopen vier jaar. Tevens zijn er lopende leaseovereenkomsten en onderhoudsovereenkomsten voor de kopieer-/print faciliteiten voor een totaalbedrag van € 20.100 per jaar. Deze overeenkomsten lopen vanaf 2013 tot en met 2018.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG

89

Ingevolge beschikkingen van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, de EU (Europese Unie), RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) en WHH (Welthungerhilfe) heeft. Dorcas in de periode na balansdatum (2016 t/m 2019) nog recht op een totaalbedrag voor nog niet in de balans opgenomen subsidies van bijna € 7,3 miljoen, voor diverse projecten.

5.5 Toelichting op de staat van baten en lasten

Baten uit eigen fondsenwerving (S1) De baten uit eigen fondsenwerving zijn met € 708.254 oftewel met 3,9% toegenomen. In zijn algemeenheid kan worden gezegd dat de baten uit eigen fondsenwerving de inkomsten zijn van het Nederlandse publiek. De inkomsten van overheden en via andere organisaties worden onder andere inkomstencategoreiën verantwoord. Uit de cijfers blijkt dat de algemene giften zijn afgenomen en dat de inkomsten uit nalatenschappen nagenoeg gelijk zijn gebleven aan die van 2014. De bestemmingsgiften zijn wel toegenomen met maar liefst € 1.099.757. Deze stijging is geheel toe te rekenen aan inkomsten voor noodhulp, aangezien de geoormerkte giften voor niet-noodhulpprojecten zelfs iets zijn afgenomen in vergelijking met 2014. De beperkte daling van de goedereninkomsten wordt meer dan gecompenseerd door de stijging van de inkomsten uit verkopen, die vooral is toe te rekenen aan de Dorcas-winkels.

De brutowinst op verkoop van artikelen kan als volgt worden verantwoord:

winkels

Netto-omzet Kostprijs Mutatie voorraad BRUTOWINST VERKOOP ARTIKELEN

kleding enz.

kleding

totaal

NL

buitenland

in euro's

3.932.149

311.521

261.043

4.504.713

-1.371.293

-10.429

-16.457

-1.398.179

0

-1.988

2.560.856

299.104

244.586

3.104.546

-1.988

3.230.956

213.436

202.353

3.646.745

-1.087.030

-2.403

-259

-1.089.692

De vergelijkende cijfers over 2014 zijn als volgt weer te geven:

Netto-omzet Kostprijs Mutatie voorraad BRUTOWINST VERKOOP ARTIKELEN

92.160 2.236.086

92.160 211.033

202.094

2.649.213

De kostprijs betreft de ingekochte goederen en diensten en de directe kosten die toegerekend dienen te worden aan de verkoopinspanningen, zoals de winkelhuur van de Dorcas-winkels, energie en andere directe winkelkosten.

De indirecte kosten die samenhangen met de verkoop zijn aangemerkt als kosten van eigen fondsenwerving en als zodanig in de staat van baten en lasten opgenomen. Er is besloten om de voorraad goederen in de Dorcas-winkels tegen nihil te waarderen. Dat heeft een aantal redenen. Allereerst is er vanwege de geringe waarde geen voorraadadministratie in de winkel, waardoor voorheen de theoretische waarde van de voorraad schattenderwijs moest worden vastgesteld.

Voorts is de onmiddellijke liquidatiewaarde van de voorraden in de winkels als geheel waarschijnlijk zeer miniem, zo niet negatief.

De aanwezige voorraden hebben alleen waarde in de context van de voortgezette exploitatie van de winkels door de vrijwilligers.

Daarom is besloten om de voorraden tegen nihil te waarderen. De afboeking van de voorraden die in de vorige jaarrekening nog op de balans waren opgenomen, wordt gezien als ‘retrospectief foutherstel’ en als zodanig rechtstreeks ten laste van het eigen vermogen, in casu de continuïteitsreserve gebracht en ook niet in de vergelijkende cijfers van 2014 opgenomen.

90 De Dorcas-winkels worden geheel gerund door vrijwilligers. Elke winkel heeft een niet-formeel ‘bestuur’ dat de winkel aanstuurt en alle functies in de winkel worden uitgevoerd door vrijwilligers. Daar ligt de sterke fondsenwervende kracht van de Dorcas-winkels. Bovendien geeft het samenwerken van de vrijwilligers een stevige, sociale band en een nuttige en zingevende tijdsbesteding in het teken van de arme medemens.

Het gegeven dat de Dorcas-winkels worden gerund door vrijwilligers, betekent ook dat niet altijd de formele beheersingsmaatregelen genomen kunnen worden, zoals bij werknemers het geval zou zijn. Alhoewel in alle Dorcas-winkels de opzet van de interne beheersingsmaatregelen aanwezig zijn en in grote lijnen gevolgd worden, is de formele vastlegging van de opvolging niet in alle gevallen aanwezig of mogelijk.

Daarnaast wordt in de Dorcas-winkels gewerkt met tweedehands artikelen die meestal om niet worden verkregen en een beperkte waarde hebben. Door de combinatie van het werken met vrijwilligers en de beperkte waarde van tweedehands artikelen, is het bedrijfseconomisch en praktisch niet doenlijk om een voorraadregistratiesysteem te implementeren, waardoor er een te volgen goederenbeweging inzichtelijk wordt gemaakt, zodat er meer zekerheid verkregen kan worden ten aanzien van de volledigheid van de verantwoorde omzet.

Vanuit het hoofdkantoor wordt er met de winkels regelmatig gekeken naar de financiële en andere beheersingsmaatregelen bij de Dorcas-winkels, om te komen tot een zo optimaal mogelijk functionerende interne controle. Deze cyclus is in 2014 ingezet en de bedoeling is dat elke winkel één maal in de drie jaar onder het vergrootglas wordt gelegd. Dat betekent dat eind 2015 weliswaar een groot deel van de Dorcas-winkels deze ‘check-up’ heeft ondergaan (zeker als het aandeel in de omzet in ogenschouw wordt genomen), doch dat nog niet alle winkels zijn bekeken. Al met al denkt de directie van Dorcas dat al het mogelijke gedaan wordt om de Dorcas-winkels ordentelijk en integer te exploiteren en dat de maximale maatregelen zijn genomen om de volledigheid van de omzet te garanderen, maar dat vanwege de bijzondere kenmerken van de winkels (vrijwilligers, tweedehands goederen met meestal geringe waarde) er vanuit controle-technische invalshoeken hiaten blijven, die niet of alleen tegen onevenredig hoge kosten en/of (terechte) weerstand van vrijwilligers afgedicht kunnen worden.

Baten uit gezamenlijke acties (S2) Onder deze inkomstencategorie worden inkomsten verantwoord die ontvangen zijn van collega-organisaties uit het Christelijk Noodhulp Cluster (CNC), uit fondsenwervende initiatieven waarvoor gezamenlijk actie is gevoerd. Er werden fondsen ontvangen van diverse leden van het CNC in het kader van de acties voor: totaal dit boekjaar Noord-Irak Libanon Oekraïne Macedonië

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

totaal vorig vorig boekjaar

20.000

26.000

0

5.407

57.000

0

112.056

0

189.056

31.407

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG

91

Baten uit acties van derden (S3) Via acties van derden werd voor projecten ontvangen van:

totaal dit

totaal vorig

boekjaar

boekjaar

Dorcas Aid Romania

0

131.482

Dorcas Aid Hungary

0

35.229

Dorcas Aid South Africa

0

33.568

Dorcas Aid America, diverse projecten

136.482

111.073

EO Metterdaad via Prisma, diverse projecten

400.931

379.144

Aqua for All, waterproject Kenia

36.230

77.124

Gereformeerde Zendingsbond

22.331

25.600

Kids Alive

35.344

22.039

Zendings-Diaconessenhuis Amerongen/Oekraïne

5.300

5.000

ICCO via veldkantoor Ethiopië

82.586

64.000

Samaritan's Purse/vluchtelingen in Macedonië

43.605

0

Verein Kinderheim Selam/Ethiopië melkfabriek

29.617

0

Ngo's via veldkantoor-Egypte

46.166

77.301

838.591

961.560

Met ingang van 2015 worden de inkomsten uit Dorcas Aid Roemenië en Zuid-Afrika niet langer gezien als ‘baten uit acties van derden’, maar als inkomsten van de veldkantoren, en als zodanig verantwoord als inkomsten uit eigen fondsenwerving. Als dat in ogenschouw wordt genomen, zijn de baten uit acties van derden goed op peil gebleven. In het boekjaar waren er geen inkomsten meer uit Dorcas Aid Hongarije. Deze organisatie zal vanaf 2016 op eigen kracht en onafhankelijk van Dorcas Nederland verder gaan.

De inkomsten van Dorcas Aid America zijn voor een flink deel geïniteerd door initiatieven vanuit het Nederlands hoofdkantoor, maar aangezien ze via de Amerikaanse organisatie zijn ontvangen en verwerkt, worden ze als zodanig weergegeven. Er zijn in 2015 volop initiatieven ontplooid om van Dorcas Aid America een valide, fondsenwervende organisatie te maken, die een substantiële bijdrage zal gaan leveren aan de fondsen voor projecten. We hopen de verdere resultaten in 2016 en volgende jaren te mogen gaan zien.

De inkomsten voor projecten die door acties van EO Metterdaad zijn gefinancierd, zijn goed op peil gebleven. De bijbehorende mediaexposure is voor Dorcas van grote waarde en zet Dorcas op de kaart als organisatie voor duurzame ontwikkeling.

De financiering van Aqua for All betreft een zeer omvangrijk waterproject in Kenia, dat in 2015 succesvol is voltooid. Deze financiering betreft matching funding (cofinanciering) van door Dorcas bij het publiek geworven gelden. De andere genoemde inkomsten zijn van andere fondsenwervende organisaties verkregen voor specifieke projecten, waarvan een deel lokaal via de Dorcas-veldkantoren, aangezien alle veldkantoren een fondsenwervende taak hebben, die met wisselend succes wordt opgepakt. De totale inkomsten via de veldkantoren (inclusief overheidssubsidies) waren in 2015 een stuk minder dan in 2014.

92

Subsidies van overheden (S4) Dit betreffen gelden die van of via overheden zijn ontvangen.

Aan de volgende instanties worden de gesubsidieerde projecten verantwoord.

OCHA/UN via veldkantoor Libanon BuZa/Ethiopië via World Vision

totaal dit

totaal vorig

boekjaar

boekjaar

17.856

0

177.691

0

1.196.974

0

BuZa/Syrië via ZOA

968.333

0

BuZa/Noord-Irak via Cordaid

904.427

0

BuZa/Zuid-Soedan via Save the Children

BuZa subsidies noodhulp vluchtelingen in Libanon

747.961

771.733

1.350.376

540.425

Europese landenambassades in Egypte

40.196

133.862

Nederlandse ambassade/ICCO Ethiopië

-

164.139

WFP via FO Zuid-Soedan

63.902

7.129

WFP via FO Libanon

21.890

-

781.953

724.392

10.980

4.482

BuZa subsidies protracted crisis Horn of Africa

MFS-subsidie via Co-Prisma/ICCO Plaatselijke overheden Agentschap Nederland/energieproject

0

22.053

113.414

-

EU-subsidie via FO Albanië

3.469

101.753

EU-subsidie via FO Egypte

0

102.910

RVO/Ethiopië melkfabriek

0

59.249

TOTAAL

6.399.423

2.632.127

Daadwerkelijk ontvangen subsidies in boekjaar

8.138.990

3.569.969

Uitgegeven, maar nog niet ontvangen subsidies

102.972

0

In vorig jaar ontvangen, maar in dat jaar niet uitgegeven

937.842

0

EU-subsidie via FO Zuid-Soedan

In dit jaar ontvangen, maar in dit jaar niet uitgegeven Verantwoord als inkomsten

-2.780.381

-937.842

6.399.423

2.632.127

Ingevolge de bepaling in RJ 274.108 dienen overheidssubsidies, voor zover ze nog niet in het jaar van ontvangst zijn besteed, niet als inkomsten in dat jaar te worden verantwoord, maar als vooruitontvangen inkomsten onder de kortlopende schulden. In bovenstaande verloopstaat is inzichtelijk gemaakt, welk effect deze bepaling heeft op de daadwerkelijk ontvangen subsidies en de in het boekjaar verantwoorde inkomsten uit overheidssubsidies.

De inkomsten uit overheidssubsidies zijn aanzienlijk gegroeid, vooral vanwege de inkomsten uit de DRA, de Dutch Relief Alliance waarvan Dorcas in 2014 deel is gaan uitmaken. In 2015 werd voor de laatste keer MFS 2-subsidie ontvangen, aangezien dit medefinancieringsstelsel in 2016 geen gelijk vervolg heeft gekregen.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG Rentebaten en baten uit beleggingen (S5)

93

Dit zijn grotendeels rentebaten van liquide middelen voortvloeiend uit de aangehouden gelden uit hoofde van bestemmingsfondsen en tijdelijke liquide overschotten.

Toekomstbestendigheid van het inkomen Er wordt bij Dorcas ruime aandacht besteed aan de toekomstbestendigheid van het inkomen in de komende jaren.

Waar Dorcas de komende jaren uitbreiding van de inkomsten verwacht, valt als volgt weer te geven: - Dorcas-winkels;

in 2015 groeiden de netto inkomsten van de winkels met ruim € 324.000 Dit ondanks het feit dat er in 2015 geen nieuwe winkels zijn bijgekomen. Dat wordt voor 2016 wel voorzien, zodat er nog een verdere groei van de netto inkomsten van de Dorcas-winkels kan plaatsvinden.

-N ederlandse vermogensfondsen; hier liggen nog veel verdere kansen voor Dorcas, mede door de mogelijkheden van een gevoeld ‘eigenaarschap’ van de fondsen bij de uit te voeren projecten.

-H et gegeven dat Dorcas door het ministerie van Buitenlandse Zaken is gekozen als één van de strategische partners in de Dutch Relief Alliance, geeft veel mogelijkheden om in voorkomende relevante gevallen in aanmerking te komen voor overheidssubsidies.

-D oor de betrokkenheid bij de Dutch Relief Alliance en het verkrijgen van overheidssubsidies van de Nederlandse overheid, worden deuren geopend naar andere institutionele fondsen. In 2015 waren er successen bij de Europese Unie en bij het WHH (Welt Hunger Hilfe), dat gefinancierd wordt door het ministerie van Buitenlandse Zaken van de Duitse regering. De verwachting is dat dit zich nog verder kan doorzetten naar andere en meer institutionele fondsen, mede omdat Dorcas strategisch in haar capaciteit heeft voorzien om aanvragen in te dienen.

-N aar de toekomst toe zal Dorcas steeds minder goederen naar projectlanden brengen. Allereerst omdat het tegenwoordig minder gezien wordt als een vorm van duurzame ontwikkeling. Daarom zullen goederen alleen nog maar een rol blijven spelen in programma’s die ingebed zijn in meeromvattende programma’s, waarin begunstigden worden aangemoedigd om zelf initiatieven te nemen om de armoedecirkel te doorbreken. Daarnaast sluiten steeds meer landen de grenzen voor tweedehands goederen als vorm van hulpverlening. Dorcas heeft in het verleden een apparaat opgebouwd om goederen te verwerken. Voor de toekomst voorzien wij dat enerzijds het te gelde maken van goederen een grotere vorm van financiering voor projecten kan worden, en anderzijds dat de inzameling een meer specialistisch karakter krijgt, vanwege het gegeven dat het zenden van goederen naar noodhulpprojecten nog wel opportuun blijft en mogelijk nog actueler is dan voorheen.

-K erken in Nederland weten Dorcas steeds meer en vaker te vinden om uitdrukking te geven aan hun maatschappelijke betrokkenheid bij de zorg voor de armen. Hier liggen nog prachtige kansen.

Er zijn ook inkomstenbronnen die onder druk staan vanwege de voortdurende economische onzekerheid, zoals inkomsten van individuen, van bedrijven en van werkgroepen. Met de nodige inspanning zal het inkomen uit deze bronnen nog in stand gehouden kunnen worden op het huidige niveau, hoewel de middelen die aangewend worden om dat te doen, zich zullen moeten blijven verhouden met de inkomsten. Het jaar 2015 is wederom wat dat betreft zeker niet op al deze fronten slecht geweest. Er zijn nog mooie kansen als ingezet wordt op grondige database-analyse en een op basis daarvan toegesneden communicatiestrategie. Ook online zijn er voor Dorcas nog vele onbenutte mogelijkheden.

Concluderend kan gesteld worden dat Dorcas een zeer gevarieerd inkomenspalet heeft dat uit een groot aantal bronnen wordt gevoed.

Dat geeft een enigszins complexe organisatie met veel fondsenwervende activiteiten. Het betekent ook dat het risico van opdrogende inkomstenbronnen wordt gespreid. Resumerend wordt verwacht dat het inkomen in de komende jaren op peil zal blijven, waarbij er plussen en minnen zullen zijn. Door die gevarieerdheid zal Dorcas naar verwachting in staat blijven om de resultaten toekomstbestendig te laten zijn.

94

boekjaar

boekjaar

LASTEN

begroting

begroting

voorgaand

voorgaand

boekjaar

boekjaar

boekjaar

boekjaar

Besteed aan de doelstellingen (S6) Voorlichting/bewustmaking Activiteiten/projecten

0

0

0

Uitvoeringskosten publiciteit

170.105

199.541

207.261

Uitvoeringskosten eigen organisatie

700.297

686.346

615.344

870.402

TOTAAL

885.887

822.605

Noodhulp Eigen projecten

7.080.994

Uitvoeringskosten publiciteit Uitvoeringskosten eigen organisatie

4.981.690

2.757.194

19.191

15.876

17.371

680.483

564.452

346.412

7.780.668

TOTAAL

5.562.018

3.120.977

Structurele hulp Activiteiten/projecten

7.097.793

Uitvoeringskosten publiciteit Uitvoeringskosten eigen organisatie

6.502.153

5.901.440

20.839

18.144

21.195

797.882

813.161

732.736

7.916.514

TOTAAL

7.333.458

6.655.371

Sociale hulp Activiteiten/projecten

7.059.567

Uitvoeringskosten publiciteit Uitvoeringskosten eigen organisatie

6.800.660

19.626

16.751

19.789

771.628

779.844

744.149

7.850.821

7.597.255

7.595.205

24.418.405

21.378.618

18.194.158

TOTAAL TOTAAL BESTEED AAN DE DOELSTELLINGEN

6.831.267

De directe en indirecte bestedingen aan de projecten zijn dit jaar behoorlijk gestegen ten opzichte van vorig jaar, namelijk met ruim € 6,2 miljoen, oftewel met ruim een derde. Deze groei is wederom een stevige uitdaging geweest voor de organisatie, waardoor op veel mensen een extra beroep is gedaan qua inzet en tijdsbesteding. Dit is soepeler gegaan dan vorig boekjaar, omdat 2015 redelijk succesvol en voortvarend is verlopen in het aantrekken van nieuwe projectcoördinatoren om de programma’s te begeleiden.

De bestedingen aan voorlichting en bewustwording zijn iets hoger dan vorig jaar en ook hoger dan de begroting. Dorcas vervult een belangrijke rol in Nederland om de mensen waarmee ze in aanraking komt, bewust te maken van het armoedeprobleem en van het feit dat de Nederlandse inwoners daar concreet iets aan kunnen doen. De slogans ‘Together we can make a difference’ en ‘In actie voor de allerarmsten’ zijn daarvan concrete uitingen.

Opvallend is wederom de exponentiële groei van de directe uitgaven voor noodhulp. Deze gingen van ruim € 2,7 naar bijna € 7,1 miljoen. In mei 2015 vond de grote aardbeving in Nepal plaats. Het Dorcas-publiek gaf ruim voor de leniging van de nood daarvan.

Gedurende het gehele jaar speelden de voortdurend tragische gebeurtenissen in Syrië en de grote vluchtelingenstromen in Libanon, Irak en Griekenland. Ook hiervoor gaf het Dorcas-publiek ruimhartig. Daarnaast heeft Dorcas grote subsidies ontvangen van de Nederlandse overheid voor het vluchtelingenprobleem, maar daarnaast ook voor de voortdurende crisis in de Hoorn van Afrika, de El Nino droogte in Ethiopië en de vluchtelingenproblematiek in Oekraïne. Overigens ligt deze groei in noodhulpverlening in lijn met de strategische ambities van Dorcas, zoals deze in het strategisch plan voor de jaren 2012 tot en met 2016 zijn vastgelegd.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG

95

De bestedingen aan structurele hulp zijn ook weer gestegen ten opzichte van vorig boekjaar, van € 6,6 naar € 7,9 miljoen.

Daarmee was het voor 2015 de belangrijkste interventiesector voor Dorcas, ook groter dan sociale hulp.

De bestedingen aan sociale hulp zijn iets gegroeid. Van de totale directe projectbesteding van € 7 miljoen, bedraagt bijna € 4,7 miljoen de waarde van de goederen die in de projecten zijn besteed. Qua cashbesteding is sociale hulp de kleinste sector. De verwachting is dat de sociale hulp in de toekomst steeds kleiner zal worden, aangezien de inzet vooral op duurzame ontwikkeling zal zijn. De sociale hulpprojecten die voortgezet zullen worden (zoals de Adopt a granny-projecten), zullen ook steeds meer duurzaamheidselementen krijgen, waardoor deze meer op ontwikkeling gericht zullen worden dan puur op sociale hulp betrekking hebben.

Er is in 2015 in verhouding tot de inkomsten ruim aan projectgelden besteed. Bij de invulling van de projecten is er uitgegaan van de geplande strategische groei van inkomsten voor niet-noodhulp projecten. Deze groei is uiteindelijk niet verwezenlijkt, waarbij aangetekend moet worden dat november en december altijd bijzonder grote inkomstenmaanden zijn. Derhalve zal er in de projectenportefeuille van 2016 voorzichtig moeten worden besteed, om de overbesteding van 2015 ten opzichte van het inkomen op te kunnen vangen.

Werving baten (S7) De kosten eigen fondsenwerving zijn onder te verdelen in € 1.583.133 (2014: € 1.527.263) voor werving eigen fondsen en € 356.534 (2014: € 396.459) voor verkoop goederen, in totaal dus € 1.939.667 (2014: € 1.923.723). Daarom zijn de totale kosten eigen fondsenwerving redelijk constant en zijn deze onder de begroting uitgekomen. De kosten eigen fondsenwerving liggen ruim onder de 15% die Dorcas zichzelf als maximum stelt en eveneens ruim binnen de norm van 25% die het CBF stelt.

Het percentage is in 2015 ten opzichte van 2014 gedaald van 10,5% naar 10,2%. De nominale kosten zijn nagenoeg gelijk gebleven en de inkomsten uit eigen fondsenwerving zijn wat gestegen.

De indirecte kosten van de Dorcas-winkels (centrale aansturing door Dorcas-medewerkers en andere algemene kosten) zijn onder ‘kosten verkopen’ verantwoord. Deze bedroegen in 2015 € 198.459, waar deze in 2014 nog € 227.393 bedroegen. Deze daling is vooral het gevolg van het feit dat de nieuwe leider voor het team Winkels in 2015 nog slechts parttime heeft gewerkt en een deel van zijn kosten door de oude werkgever werden betaald. In 2016 zullen deze kosten een stuk hoger zijn.

Beheer en administratie (S8)

De kosten voor beheer en administratie zjin als volgt verantwoord:

boekjaar Onderdeel Personele kosten Huisvestingskosten Communicatiekosten Diversen

vorig boekjaar

799.351

639.210

32.092

34.706

7.570

7.234

460

802

Algemeen beheer

50.827

72.827

Autokosten

23.747

20.834

Afschrijvingen

47.847

29.307

Financieringslasten

392

363

962.286

805.283

96 In de toedeling van de salariskosten aan beheer en administratie zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

Medewerkers financiële administratie

100%

Financial teamleader

45%

Financial officer programma's

70%

Backoffice-medewerker programma's

100%

Directeur programma's Programmacoördinatoren (i.v.m. algemene taken)

10% 0-15%

Medewerkers HRM

100%

Facilitair medewerker

90%

ICT-coördinator

80%

Applicatiebeheerder CRM

25%

Receptionistes

80%

Financieel directeur

75%

Directieondersteuning

25-30%

Procesmanager

13%

Directeur fondsenwerving & communicatie

10%

Veldkantoor-coördinator

35%

OR-leden

5-15%

Van de niet-personele kosten (vooral huisvesting, autokosten, afschrijvingen en algemene beheerkosten) werd € 162.936 (2014: € 166.072) aan kosten van beheer en administratie toegerekend. Daarbij werd van alle kosten van de veldkantoren, inclusief de personele kosten, 8% toegerekend aan beheer en administratie. Bij het opstellen van de normeringen is rekening gehouden met de aanbeveling die Goede Doelen Nederland (voorheen VFI) hiervoor heeft gegeven.

De kosten voor beheer en administratie van 3,5% van de totale kosten (2014: 3,8%) liggen in het boekjaar beduidend onder de maximumnorm die Dorcas zichzelf stelt (4,0%). Alhoewel de absolute kosten van beheer en administratie vooral op het gebied van personele invulling zijn gestegen, verhouden deze zich goed tot de gestegen inkomsten en gestegen projectuitgaven.

Bezoldiging directie Het toezichthoudend orgaan heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van de andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het bezoldigingsbeleid wordt periodiek geactualiseerd. De laatste evalulatie van het functioneren van de directie was in november 2015. De bezoldiging van de directieleden gebeurt conform het actuele salarishuis en de daarbij behorende salarisschalen. Het directieteam vormt een collegiaal team, zonder gezagsverhouding, waar op basis van gelijkwaardigheid wordt samengewerkt.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG Naam Functie

97

Michel Gendi

Nico Hoogenraad AA

Director of Operations

Director of Finance & Supporting Functions

onbepaalde tijd

onbepaalde tijd

Dienstverband: Aard Uren

40

40

100%

100%

1-1/31-12

1-1/31-12

67.423

67.423

Eindejaarsuitkering

150

150

Vertrekvergoeding

0

0

Totaal jaarinkomen

67.573

67.573

SV-lasten

11.284

11.284

4.274

1.629

Pensioenlasten (werkgeversdeel)

10.948

15.047

Totaal overige lasten en vergoedingen

26.505

27.959

TOTAAL BEZOLDIGING 2015

94.078

95.532

TOTAAL BEZOLDIGING 2014

88.124

90.544

Parttime percentage Periode Bezoldiging Brutoloon/salaris

Belastbare vergoedingen/bijtellingen

Naam Functie

Joeke van der Mei Director of Fundraising and Communication

Dienstverband Aard Uren Parttime percentage Periode

onbepaalde tijd 40 100% 1-1/31-12

Bezoldiging Brutoloon/salaris

67.423

Eindejaarsuitkering

150

Vertrekvergoeding

0

TOTAAL JAARINKOMEN

67.573

SV-lasten

11.284

Belastbare vergoedingen/bijtellingen Pensioenlasten (werkgeversdeel)

4.166 11.002 26.452

TOTAAL BEZOLDIGING 2015

94.025

TOTAAL BEZOLDIGING 2014

89.400

Er is geen sprake van variabel inkomen, prestatiebeloning of bonussen.

98 Als de GDN-Richtlijn Beloning van Directeuren gelegd wordt op het functioneren van de directie van Dorcas, dan komt het volgende beeld naar voren:

Bestedingen aan de doelstelling

120 punten

Aantal fte's

95 punten

Diversiteit organisatie

145 punten

Wel/niet koepel

80 punten

Aansturing/beleidvorming

65 punten

Aantal punten

505 punten

Driehoofdige, collegiale directie

80%

Uitkomst weging zwaarte directievoering

404 punten

Op basis hiervan zou de directiebeloning volgens de GDN-Richtlijn Beloning van Directeuren terechtkomen in klasse G, met een totaal jaarinkomen voor 2015 van â&#x201A;Ź 98.257. De directiebeloningen bij Dorcas (â&#x201A;Ź 67.573 bruto jaarinkomen), liggen op ongeveer 68% hiervan.

Omdat Dorcas subsidies ontvangt van het ministerie van Buitenlandse Zaken en van RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) is de Wet Normering Topinkomens voor de (semi)publieke sector van toepassing op beloning van topfunctionarissen, aangezien hiermee financiering uit publieke middelen plaatsvindt.

De salarissen van de topfunctionarissen (de drie directieleden) liggen verder onder de geldende maxima en als zodanig zijn er geen onverschuldigde betalingen gedaan die teruggevorderd zouden moeten worden.

boekjaar TOELICHTING LASTENVERDELING

begroting

voorgaand

boekjaar

boekjaar

50.100

53.836

Kosten publiciteit Kosten bank

52.693

Advertentiekosten

44.536

18.500

54.169

Kosten periodieken

237.896

187.500

182.855

Overige promotiekosten

221.334

377.150

372.124

TOTAAL

556.459

633.250

662.984

Waarvan ten behoeve van uitvoering projecten Voorlichting/bewustmaking

170.105

199.541

207.260

Noodhulp

19.191

15.876

17.371

Structurele hulp

20.839

18.144

21.195

Sociale hulp

19.626

16.751

19.789

Totaal

229.762

250.313

265.615

DIRECTE VERWERVINGSKOSTEN

326.697

382.937

397.369

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG voorlichting/ Specificatie directe verwervingskosten (in â&#x201A;Ź)

noodhulp

bewust-

fondsen- gezamenlijke

structurele

sociale

hulp

hulp

werving

acties

derden

acties

14.835

14.835

130.551

2.967

2.967

subsidies

verkoop

beheer en

totaal

budget

totaal

admin.

2015

2015

2014

2.967

296.707

206.000

293.937

making

Communicatiekosten

89.012

Algemene promotiekosten

72.471

0

0

0

113.882

0

8.622

4.356

6.004

4.791

14.333

102

TOTAAL UITVOERINGSKOSTEN 2015

170.105

19.191

20.839

19.626

258.766

3.069

TOTAAL UITVOERINGSKOSTEN 2014

207.260

17.371

21.195

19.789

318.082

3.184

Algemeen beheer

99

14.835

11.868

11.868

0

0

20.706

0

207.059

377.150

315.211

476

1.705

964

11.339

52.693

50.100

53.836

3.443

13.574

33.538

14.306

556.459

633.250

662.984

4.203

13.551

44.408

13.941

662.984

boekjaar

begroting

voorgaand

boekjaar

boekjaar

Kosten eigen organisatie Salarissen

L1

3.142.192

3.054.449

2.591.208

Sociale lasten

L2

499.822

495.822

448.595

Pensioenlasten

L3

264.359

390.796

268.134

Overige personeelskosten

L4

587.521

432.800

421.080

Huisvestingskosten

L5

264.478

293.873

284.408

Communicatiekosten

L6

206.777

178.385

186.361

Algemene promotiekosten

L7

8.456

25.255

14.560

Logistiek/magazijn

L8

132.962

120.015

140.805

Algemeen beheer

L9

223.934

388.652

353.555

Autokosten

L10

159.918

196.624

165.318

Afschrijvingen

L11

270.662

255.661

166.488

Financieringslasten

L12

3.199

2.493

2.313

5.764.278

5.834.824

5.042.823

Voorlichting/bewustmaking

700.297

885.887

615.344

Noodhulp

680.483

580.328

346.412

Structurele hulp

797.882

831.306

732.736

TOTAAL UITVOERINGSKOSTEN Waarvan ten behoeve van uitvoeringsprojecten

771.628

796.595

744.149

TOTAAL

2.950.290

3.094.115

2.438.641

UITVOERINGSKOSTEN FONDSENWERVING EIGEN ORGANISATIE

2.813.988

2.740.708

2.604.182

Sociale hulp

100

voorlichting/

noodhulp

bewust-

structurele

sociale

hulp

hulp

fondsen- gezamenlijke werving

acties

derden

acties

subsidies

verkoop

beheer en

totaal

budget

totaal

admin.

2015

2015

2014

making Specificatie uitvoeringskosten/ kosten eigen organisatie (in €) Salarissen

393.457

396.836

468.797

416.839

640.671

4.277

19.942

95.717

166.058

539.599

3.142.192

3.054.449

2.591.208

Sociale lasten

74.490

43.789

57.924

47.551

123.407

870

4.059

15.290

33.797

98.646

499.822

495.822

448.595

Pensioenlasten

39.086

23.668

31.073

25.642

64.706

455

2.123

8.085

17.681

51.838

264.359

390.796

268.134

Overige personeelskosten

80.770

68.062

83.053

72.158

132.422

904

4.215

18.438

18.231

109.268

587.521

432.800

421.080

Huisvestingskosten

10.579

39.996

40.297

40.178

67.890

0

1.822

17.045

14.578

32.092

264.478

293.873

284.408

Communicatiekosten

51.040

18.025

18.159

18.106

76.191

1.652

1.652

6.063

11.286

4.603

206.777

178.385

186.361

Algemene promotiekosten

2.960

0

0

0

4.651

0

0

0

846

0

8.456

25.255

14.560

230

14.243

14.264

39.699

38.452

0

0

172

25.443

460

132.962

120.015

140.805

Algemeen beheer

28.949

27.299

32.625

28.769

47.266

318

1.484

6.871

10.863

39.489

223.934

388.652

353.555

Autokosten

16.663

24.792

27.709

25.645

26.594

166

772

4.775

9.054

23.747

159.918

196.624

165.318

1.822

23.110

23.277

56.363

101.734

0

0

1.367

15.141

47.847

270.662

255.661

166.488

253

663

703

676

384

2

9

98

18

392

3.199

2.493

2.313

Totaal uitvoeringskosten 2015

700.297

680.483

797.882

771.628

1.324.367

8.644

36.079

173.922

322.995

947.980

5.764.278

5.834.824

5.042.823

Totaal uitvoeringskosten 2014

615.344

346.412

732.736

744.149

1.209.181

16.064

78.919

156.626

352.051

791.342

5.042.823

Logistiek/magazijn

Afschrijvingen Financieringslasten

Deze kosten zijn op basis van de historische gehanteerde systematiek toegerekend. De verdeelsleutel van de kosten wordt door verbijzondering van de geschatte gewerkte tijden van alle medewerkers integraal en percentagegewijs, bedrijfseconomisch doorberekend, rekening houdend met de ingeschatte activiteiten van de medewerkers.

De globale lijnen waarlangs de kosten worden toegerekend zijn als volgt weer te geven: projectcoördinatoren op het hoofdkantoor, die de projecten in de conceptfase beoordelen, gedurende de loop van het project vanuit het hoodfkantoor monitoren in samenspraak met de veldkantoren, aanspreekpunt zijn voor voorkomende issues en follow-up geven aan te nemen acties, worden voor 100% als indirecte projectkosten toegerekend aan de projecten en wel in de verhouding voor welke doelbesteding zij projecten coördineren. Als zij daarnaast aanvullende taken hebben, zoals OR-lid, strategievorming of behulpzaam zijn bij fondsenwerving, dan wordt een gedeelte van hun tijd (en dus ook kosten) toegerekend aan die activiteiten.

De kosten van fondsenwervers worden toegerekend aan — uiteraard — de diverse fondsenwervende activiteiten, maar ook een gedeelte aan voorlichting en bewustwording. Bij de fondsenwervende activiteiten is er veelvuldig sprake van voorlichting over het armoedevraagstuk en het bewust maken van het publiek ten aanzien van de noodzaak en de mogelijkheid om daar in Nederland voor in actie te komen. Afhankelijk van de persoon en de bijbehorende activiteiten wordt tussen de 30 en 60% van de tijd en dus de personele kosten aan voorlichting en bewustwording toegerekend.

De kosten van ondersteunende diensten worden toegerekend aan de activiteiten waar men zich voor inzet. Medewerkers van HRM en van de financiële afdelingen worden voor 100% aan beheer en administratie toegerekend. Financialofficersprojecten worden voor 70% aan beheer en administratie toegerekend en voor 30% aan de doelbesteding.

Medewerkers van de logistieke afdeling worden voor een deel aan de doelbesteding toegerekend — met name aan sociale hulp en voor een kleiner deel aan noodhulp en duurzame ontwikkeling — omdat in die sectoren de goederen worden aangewend. Omdat een deel van de goederen te gelde wordt gemaakt, wordt een deel van hun personeelskosten aan ‘verkoop’ toegerekend (10 tot 35%).

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG Personeelskosten (L1-4) De totale personele kosten zijn hoger dan in 2014, maar zijn net iets onder de begroting uitgekomen. Het valt op dat de pensioenlasten wat lager zijn uitgekomen dan in 2014, hoewel de brutoloonsom is gestegen. Dit is het gevolg van een gemiddeld jonger werknemersbestand, omdat er in het boekjaar enkele oudere medewerkers met pensioen zijn gegaan.

De overige personeelskosten zijn hoger dan vorig jaar als gevolg van meer inhuur van externe hulp en arbodienstkosten.

De stijging van de organisatiekosten is bij de projectaansturing hoger dan bij de rest van de organisatie, wat erop duidt dat er een betere bezetting is geweest op de afdeling ‘Programmes’, om te zorgen dat de stijging van de omvang van projectbestedingen kan worden gemonitord en begeleid. De Nederlandse pensioenregeling betreft een beschikbare premieregeling, die kwalificeert als een toegezegde bijdrageregeling.

De kosten van de premies worden verantwoord in het jaar waarop deze betrekking hebben.

De pensioenregeling kent een garantiebepaling voor de deelnemers aan het garantiepensioen. Er kan echter ook gekozen worden voor een beleggingspensioen, waarbij de deelnemer een hoger risico loopt, maar ook een kans op hogere uitkomsten heeft.

Elke deelnemer maakt een keuze voor ofwel het garantiepensioen, ofwel het beleggingspensioen, na hierover individueel door de pensioenadviseur te zijn voorgelicht. Gedurende 2015 waren er gemiddeld 351 fte’s (2014: 285) werkzaam, waarvan 70 in Nederland en 281 op de veldkantoren.

Het aantal fte’s in Nederland steeg van 62 naar 70 en bij de veldkantoren van 223 naar 281. Voor Nederland wordt in 2015 enige uitbreiding van het aantal fte’s voorzien, om te zorgen dat de capaciteit gelijke tred houdt met de groei van de projectportfolio, maar de groei is zeer beperkt. Bij de veldkantoren wordt er ook geen grote stijging voorzien, behalve in die landen, waar Dorcas in 2016 aanvullende projecten zelf zal implementeren. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen vergoeding voor verrichte werkzaamheden. In 2015 is voor € 4.656 (2014: € 5.366) aan kosten voor boardmeetings uitgegeven.

Huisvestingskosten (L5) De huisvestingskosten vielen iets lager uit dan vorig jaar en lager dan de begroting. Vooral de energiekosten vielen lager uit dan vorig jaar en de begroting. Er werd wat meer aan onderhoudskosten uitgegeven dan gepland. Daarmee zijn aanvullende zaken gedaan, die hard nodig waren. Ook de huurkosten voor depots vielen lager uit dan vorig jaar.

101

102

Communicatiekosten (L6) en Promotiekosten (L7) De communicatiekosten zijn hoger uitgevallen dan vorig jaar en in vergelijking tot de begroting. Dit komt voornamelijk door de extra telefoonkosten en internetkosten als gevolg van de uitbreiding van het aantal medewerkers.

Logistiek/magazijn (L8) De kosten voor logistiek en magazijn zijn nog iets verder gedaald; iets minder dan begroot, omdat het berekende voordeel van de insourcing van het vervoer in Nederland iets minder groot uitvalt dan eerst op was gerekend. Al met al zijn de kosten ten opzichte van voorgaande jaren belangrijk gedaald.

Algemeen beheer L9 De kosten van algemeen beheer zijn een stuk lager dan voorgaande jaren. Dit is voornamelijk het gevolg van het gegeven dat elk jaar de gerealiseerde koerswinsten en/of -verliezen hierin worden verwerkt. Waar deze voorgaande jaren zeer beperkt waren, vielen deze dit jaar een stuk hoger uit (€ 169.879). Als wordt voorbijgezien aan deze bijzondere post, dan zijn de kosten voor algemeen beheer € 393.813, dus een stukje hoger dan vorig boekjaar, en ongeveer conform de begroting.

Afschrijvingen (L11) De afschrijvingen zijn vooral gestegen als gevolg van het feit dat de CRM-software in 2014 in gebruik is genomen en vanaf dat moment wordt afgeschreven. Er werd dus derhalve gedurende het gehele boekjaar afgeschreven op deze belangrijke investering.

Een gedeelte van de afschrijvingen loopt niet onder deze noemer via de staat van baten en lasten, maar wordt op een andere plaats als kosten opgenomen. Dit valt als volgt weer te geven:

Afschrijvingen in de staat van baten en lasten Afschrijvingen begrepen in directe kosten winkels

270.662 69.737

Verantwoord als ‘kosten verkoop’

340.399 Waarvan op de materiële vaste activa

188.066

Waarvan op de immateriële vaste activa (software)

152.333

Financieringslasten (L12) Dit betreft de rente op de hypotheeklening ten bate van de gebouwen in Andijk en de rente op onderhandse leningen.

Deze laatste rente wordt in de meeste gevallen vervolgens als een gift kwijtgescholden.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

HOOFDSTUK 5: FINANCIEEL VERSLAG

103

5.6 Kasstroomoverzicht 2015 boekjaar

boekjaar

vorig

vorig

boekjaar

boekjaar

Kasstromen uit operationele activiteiten: Resultaat jaarrekening

-1.116.286

753.394

Bij: afschrijvingen

340.399

224.280

Af: toename/afname voorraad

-98.381

-453.873

-874.268

523.801

Veranderingen in werkkapitaal Toename/afname vorderingen Toename/afname kortlopende schulden

-632.843

24.899

1.933.906

958.420 1.301.063

983.319

426.795

1.507.120

Kasstromen uit financieringsactiviteiten Mutatie financiële vaste activa Toename/afname schulden op lange termijn

0

0

-96.459

65.624 -96.459

65.624

Kasstromen uit investeringsactiviteiten Investeringen Desinvesteringen

-626.753

-452.610

-4

19.100 -626.757

-433.510

-296.421

1.139.234

Liquide middelen 31 december

4.554.707

4.851.128

Liquide middelen 1 januari

4.851.128

3.711.894

-296.421

1.139.234

Rekening houdende met de toegenomen, nog niet gespendeerde overheidssubsidies van bijna € 2,8 miljoen ten opzichte van € 0,9 miljoen aan het einde van het vorige boekjaar, zou de verwachting zijn dat de liquide middelen een stuk hoger zouden zijn ultimo 2015. Dat dit niet het geval is, is het gevolg van het feit dat er in verhouding tot de uiteindelijke inkomsten van 2015, ruim gelden aan projecten zijn besteed in 2015.

104

5.7 Controleverklaring

accountants in non-profit

Stichting Dorcas Aid International Postbus 12 1619 ZG ANDIJK

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen geconsolideerde jaarrekening 2015 van Stichting Dorcas Aid International te Andijk gecontroleerd. Deze geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2015 (met een balanstotaal van € 10.283.203) en de geconsolideerde staat van baten en lasten over 2015 (met een resultaat van € 1.116.286 negatief) met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de Stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beiden in overeenstemming met Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden.

Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de door het bestuur van de Stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Correspondentie-adres Postbus 2150 - 2400 CD - Alphen aan den Rijn T 0172-750175 | www.withaccountants.nl | info@withaccountants.nl | Twitter: @withaccountants IBAN: NL71 INGB 0667 8301 62 | KVK: 28112484

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

105

accountants in non-profit

-2Onderbouwing van het oordeel met beperking Zoals op pagina 90 paragraaf S1 bij de toelichting op de baten uit eigen fondsenwerving betreffende de opbrengstverantwoording van de Dorcas winkels is vermeld, is bij deze post sprake van controletechnische leemten. Vanwege de bijzondere kenmerken van de winkels, gedreven door uitsluitend vrijwilligers, ontbreken een aantal essentiële interne beheersingsmaatregelen. Als gevolg daarvan hebben wij de volledigheid van de netto-omzet van de Dorcas winkels niet kunnen controleren.

Oordeel met beperking betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening uitgezonderd het mogelijk effect van de aangelegenheid beschreven in de paragraaf “Onderbouwing van het oordeel met beperking” een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Dorcas Aid International per 31 december 2015 en van het resultaat over 2015 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en met Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen.

Verklaring betreffende andere voorschiften Wij melden dat het bestuursverslag voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in de in Nederland geldende Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen.

Was getekend, Sliedrecht, 26 mei 2016.

WITh accountants B.V. P. Alblas RA

5.8 Ondertekening Directie en Raad van Toezicht

De originele stukken zijn ondertekend door de directieleden en de leden van de Raad van Toezicht.

106

Door vaccinaties van kinderen wordt de kans op ziektes teruggedrongen.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

BIJLAGEN

107

Bijlage A. Begroting 2016 BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Giften algemeen Nalatenschappen

3.878.403 750.000

Giften projecten

6.250.000

Ontvangen goederen om niet

5.315.000

Brutowinst verkoop artikelen

2.969.500 19.162.902

Baten uit gezamenlijke acties

150.000

Baten uit acties van derden

850.000

Subsidies van overheden

7.973.817

Rentebaten en baten uit beleggingen

15.000 28.151.719

SOM VAN DE BATEN LASTEN Besteed aan de doelstellingen Voorlichting/bewustmaking

960.727

Noodhulp

7.392.428

Structurele hulp

8.370.689

Sociale hulp

7.392.035 24.115.880

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving

2.206.500

Kosten gezamenlijke acties

12.670

Kosten acties derden

42.221

Kosten verkrijging subsidies overheden

254.241 2.515.633

Beheer en administratie Kosten beheer en administratie SOM VAN DE LASTEN RESULTAAT

1.054.096 27.685.609 466.110

Geprognosticeerde kengetallen: • Doelbestedingspercentage van de baten

85,7%

• Doelbestedingspercentage van de lasten

87,1%

• Fondsenwervingspercentage eigen fondsenwerving

11,5%

• Fondsenwervingspercentage totale fondsenwerving

8,9%

• Beheerskostenpercentage

3,8%

108

Bijlage B. Verdeling directe projectbestedingen 2015

budget

afdracht

afdracht

afdracht

budget

cash 2015

cash 2015

goederen 2015

totaal 2015

cash 2016

in euro's

in euro's

in euro's

in euro's

in euro's

Roemenië

403.267

487.428

1.171.243

1.658.670

Moldavië

595.422

536.449

946.787

1.483.236

Verdeling naar landen:

Hongarije

33.858

31.727

254.065

285.792

Oekraïne

775.058

1.029.437

1.720.888

2.750.325

Albanië

477.473

622.061

290.565

912.626

Rusland

389.025

332.378

0

332.378

2.674.102

3.039.480

4.383.547

7.423.027

865.944

806.835

0

806.835

Tussentotaal Oost-Europa Egypte Soedan

42.750

133.242

0

133.242

Zuid-Soedan

1.797.590

2.740.580

26.655

2.767.235

Ethiopië

1.445.261

1.765.406

0

1.765.406

Kenia/Oeganda

1.537.195

1.603.895

0

1.603.895

Tanzania

773.775

918.812

0

918.812

Zuid-Afrika

344.565

366.817

318.012

684.829

Mozambique

428.521

441.975

5.090

447.065

89.775

135.564

0

135.564

Zimbabwe

108.010

115.873

47.505

163.378

7.433.385

9.028.999

397.262

9.426.261

Syrië

530.100

952.412

119.596

1.072.008

Libanon

883.500

1.094.941

0

1.094.941

Irak

795.150

1.183.279

2.057

1.185.336

2.208.750

3.230.632

121.653

3.352.285

Lesotho Tussentotaal Afrika

Tussentotaal Midden-Oosten Nepal

130.226

0

130.226

Overige landen, CfP & transportfonds

768.265

422.545

484.010

906.554

Tussentotaal overige landen, CfP & transportfonds

768.265

552.770

484.010

1.036.780

13.084.503

15.851.881

5.386.472

21.238.353

Noodhulp

6.671.761

409.232

7.080.993

5.960.973

Structurele hulp

6.809.719

288.072

7.097.791

7.041.682

Sociale hulp

2.370.401

4.689.168

7.059.569

2.046.453

15.851.881

5.386.472

21.238.353

15.049.109

TOTAAL Verdeling naar soort hulp:

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

BIJLAGEN Bijlage C. Verantwoordingsverklaring De Raad van Toezicht en directie onderschrijven de principes van de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen.

De uitgangspunten van deze code zijn: • Binnen de instelling dient de functie ‘toezicht houden’ (vaststellen of goedkeuren van plannen, en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten) duidelijk gescheiden te zijn van het ‘besturen’ dan wel van de ‘uitvoering’.

• De instelling dient continu te werken aan een optimale besteding van middelen, zodat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van de doelstelling.

• De instelling streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten.

Besturen en toezicht houden In 2015 is als volgt invulling gegeven aan bovengenoemde functiescheiding: Raad van Toezicht: toezicht houden en het kritisch volgend van de organisatie en haar resultaten.

Directie: besturen en uitvoeren. In hoofdstuk 2 ‘De organisatie Dorcas’ is dit uitgebreid beschreven.

Dit hoofdstuk gaat in op de samenstelling en werkzaamheden van de Raad van Toezicht en de beoordeling van het functioneren van de directie en Raad van Toezicht zelf.

Besteding van de middelen In hoofdstuk 1 ‘Doelstelling en strategie’ worden de doelstellingen en resultaten van 2015 in grote lijnen beschreven. In hoofdstuk 3 ‘De Programma’s’ wordt verslag gedaan van de gerealiseerde impact aan de hand van de belangrijkste doelstellingen en resultaten in 2015. Individuele verhalen op de schutbladen tussen de hoofdstukken geven een beeld van wat de hulp werkelijk voor verschil maakt in het persoonlijk leven van een begunstigde. De paragraaf ‘Monitoring en evaluatie’ in hoofdstuk 3 beschrijft hoe de processen worden bewaakt, zodat de activiteiten tijdig kunnen worden bijgesteld om de gestelde doelen te realiseren. De verbeterpunten worden verder uitgewerkt in dit hoofdstuk.

Omgaan met belanghebbenden Dorcas heeft een uitgebreid netwerk van diverse belanghebbenden waar ze mee communiceert. Zo zijn de belanghebbenden in het buitenland de veldkantoren, de partnerorganisaties en de deelnemers aan de projecten. In hoofdstuk 3 wordt uiteengezet wat Dorcas doet aan de ontwikkeling van de partnerorganisaties in de projectlanden. Dit hoofdstuk bevat tevens een overzicht van partners waar Dorcas mee samenwerkt.

Ook in Nederland kent Dorcas diverse samenwerkingsverbanden zoals, het Christelijk Noodhulpcluster en Prisma.

Deze samenwerkingsverbanden worden beschreven in hoofdstuk 2.

In hoofdstuk 4 ‘Communicatie en fondsenwerving’ wordt de relatie tussen Dorcas en haar achterban beschreven.

Dorcas communiceert actief met de achterban en informeert deze met diverse periodieken. Voor de behandeling van klachten is er een gerubriceerd klachtenregister. Om de twee jaar vindt er een tevredenheidsonderzoek plaats onder medewerkers in binnen- en buitenland. Dorcas werkt nauw samen met duizenden vrijwilligers door heel Nederland.

Raad van Toezicht lt.-kolonel mevr. dr. Ine Voorham, Voorzitter Directie Michel Gendi Nico Hoogenraad AA Joeke van der Mei

109

110

Bijlage D. Organogram Algemene verantwoording Dorcas heeft dit jaarverslag met zorg opgesteld. Daarbij zijn keuzes gemaakt in de structuur, de inhoud en de vormgeving.

De belangrijkste keuzes zijn hieronder toegelicht. Dorcas komt op veel manieren in actie voor de allerarmsten. Uit al deze acties is een selectie gemaakt om te beschrijven in dit jaarverslag; in de beschrijving wordt gestreefd naar transparantie en relevantie voor alle belanghebbenden.

Dorcas stelt zichzelf ten doel om Gods liefde uit te dragen in het geven van uitzicht aan mensen in nood en diepe armoede.

De route die ze hierbij volgt, staat beschreven in hoofdstuk 1 ‘Doelstelling en strategie’.

Dorcas werkt in haar programma’s samen met partners uit lokale gemeenschappen in Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Deze partnerorganisaties kennen de gemeenschappen en weten wat nodig is om levensomstandigheden te verbeteren en zelfredzaamheid te vergroten. Dorcas hecht veel waarde aan de samenwerking met en de ontwikkeling van deze partnerorganisaties; één procent van elk projectbudget wordt gereserveerd voor de capaciteitsopbouw van de partnerorganisatie, zoals beschreven in paragraaf 3.4. Om inzicht te geven in de impact van de programma’s zijn de doelen, resultaten en ontwikkelpunten per sector omschreven in tabellen.

Foto’s en video’s brengen het verhaal van Dorcas tot leven, en met dit verhaal wil Dorcas mensen in Nederland aanmoedigen om in actie te komen voor medemensen in Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Dorcas biedt mensen veel verschillende manieren om in actie te komen.

Dorcas zou Dorcas niet kunnen zijn zonder de hulp van duizenden vrijwilligers. Hun enthousiasme en onbetaalbare inzet spelen een belangrijke rol in het werk van Dorcas. In dit jaarverslag wordt het belang van hun werk in verschillende hoofdstukken belicht.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

111

RAAD VAN TOEZICHT

DIRECTEUR PROGRAMMA’S

DIRECTEUR FINANCIËN

DIRECTEUR FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE

COMMISSIE DORCAS WINKELS

ONDERNEMINGSRAAD FINANCIËN

DIRECTIEONDERSTEUNING

ICT

BEDRIJFSBUREAU FONDSENWERVING

LOGISTIEK

SPONSORING

RAAD VAN TOEZICHT

BACK OFFICE / CRM / RECEPTIE

RAAD VAN BESTUUR/DIRECTIE ADVIESORGANEN

PROCESMANAGEMENT

VERANTWOORDELIJKHEID DIRECTEUR PROGRAMMA’S VERANTWOORDELIJKHEID DIRECTEUR FINANCIËN

MARKETING EN COMMUNICATIE

CAMPAGNES

HRM EN VRIJWILLIGERSMANAGEMENT

VERANTWOORDELIJKHEID DIRECTEUR FONDSENWERVING EN COMMUNICATIE

HUISVESTING EN BEHEER

MONITORING EN EVALUATIE

OOST- & ZUIDELIJK-AFRIKA

OOST-EUROPA & NOORD AFRIKA

VERMOGENSFONDSEN

PROGRAMMA ONDERSTEUNING

DISASTERMANAGEMENT

PARTICULIEREN & KERKEN

BEDRIJVEN

VELDKANTOREN AFRIKA

VELDKANTOREN EUROPA

EGYPTE

ALBANIË

ETHIOPIË

MOLDAVIË

KENIA

ROEMENIË

MOZAMBIQUE

RUSLAND

Z.-AFR./LESHOTO

OEKRAÏNE

DFOMANAGEMENT

DORCAS FONDSENWERVENDE ORGANISATIES

COÖRDINATIE VELDKANTOREN

INTERNATIONALE INSTITUTIONELE FONDSEN

DORCAS-WINKELS

AMERIKA

VELDKANTOREN MIDDEN-OOSTEN

LIBANON IRAK/SYRIË

ZUID-SOEDAN TANZANIA SOEDAN Versie: 16.1

112

Al ruim 35 jaar in actie voor de allerarmsten In 1980 zette Dirk Jan Groot samen met zijn vrouw de Christelijke Stichting voor Hulp aan Gewetensvervolgden (CSHG) op. Hiermee werd invulling gegeven aan de behoefte om het evangelie in de praktijk te brengen en mensen te ondersteunen die vanwege hun geloof vervolgd werden. Dit betrof vervolgden in de destijds ‘gesloten’ landen in Oost-Europa. Deze mensen leefden veelal in armoede.

Na de val van de Berlijnse Muur en de politieke hervormingen in Oost-Europa, werden deze landen beter bereikbaar en ontstond de werkgroep Dorcas, genoemd naar een van de eerste christenen die ‘overvloedig was in goede werken en aalmoezen’ (Handelingen 9:36). De werkgroep richtte zich op het inzamelen en transporteren van hulpgoederen en ging over in Stichting Dorcas Hulp International, waarvan Dirk Jan Groot directeur werd.

Toen in 1989 hongersnood uitbrak in Ethiopië, stuurde Dorcas een container voedsel. Het werkveld in Afrika breidde zich daarna snel uit naar meerdere landen. Naderhand werd het werk van Dorcas in twee stichtingen onderverdeeld. Daartoe werd Stichting Dorcas Aid International in 1995 opgericht; deze stichting was verantwoordelijk voor de uitvoering van de projecten in het buitenland. In 1997 werd Dorcas Hulp Nederland opgericht met de verantwoordelijkheid om fondsen te werven om de uitvoering van deze projecten mogelijk te maken. Dirk Jan Groot leidde de organisatie tot hij in 2010 met pensioen ging.

In 2010 besloten de toenmalige besturen van Dorcas Hulp Nederland en Dorcas Aid International beide organisatie te integreren. Begin 2012 is deze eenwording intern gerealiseerd en in oktober 2013 is de fusieakte notarieel gepasseerd. Ook Stichting Dorcas Winkels was onderdeel van deze fusie. Vanaf oktober 2013 zijn alle activiteiten van Dorcas ondergebracht in één organisatie: Stichting Dorcas Aid International, onder de naam Dorcas. In 2015 vierde Dorcas haar 35-jarig bestaan.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

113

IN ACTIE VOOR DE ALLERARMSTEN Blijf ons in 2016 volgen: Twitter: @dorcashulp

Facebook.com/dorcashulp

YouTube: /dorcashulp

114

JAARVERSLAG 2015 DORCAS

115

In actie voor de allerarmsten Dorcas biedt hulp en ontwikkeling met 168 projecten in 18 landen in Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika.

JAARVERSLAG 2015 DORCAS