Eens een fietskampeerder Altijd een fietskampeerder
Tour D'Amour steunt "Roze Ouderen"
De Plusser is een uitgave van Dordt Centraal. Verschijnt eens per 2 maanden. Kijk voor een overzicht van de afhaalpunten op: www.dordtcentraal.nl
ADVERTEREN IN DE PLUSSER? Mail naar advertentie@dordtcentraal
KANTOOR: Toermalijnring 1200, 3316 LC Dordrecht Tel. algemeen: 078-6140149
OPENINGSTIJDEN: Maandag tot en met vrijdag van 09.00 tot 17.00 uur.
ACQUISITIE: Michel van Wijland 06-15217220 Edwin van Rijswijk 06-30671359 Joost van Westen 06-51188109
FOTOGRAFIE: Stolk Fotografie (tenzij anders vermeld)
REDACTIE: Kees-Jan Visser Hesper Romijn Eveline van de Lagemaat Tel. redactie: 078-6133223
LAY-OUT & ZETWERK: Wendy Raczewski Erik Vos
DIRECTIE: Piet van Westen, tel. 078-6140149
In Het Sterrenwiel is sinds oktober Wonen met een Plus van start gegaan. Het Spectrum, dat de appartementen voor Trivire verhuurt, spreekt nu al van een succes. Behalve Wonen met een Plus biedt Het Spectrum dagbesteding voor mensen met gevorderde dementie en met lichamelijke klachten. Bewoners kunnen er ook aankloppen voor onder meer huishoudelijke ondersteuning en wijkverpleging. Dit concept van wonen met zorg en welzijn wordt ook bij andere Dordtse woon-zorglocaties van Het Spectrum geïntroduceerd.
Mariska van der Heijden is Specialist Klant en Markt bij stichting Het Spectrum, dat in verschillende woonlocaties appartementen verhuurt, zoals Het Polderwiel, Het Sterrenwiel, Het Waterwiel, De Prinsemarij en verschillende appartementen en aanleunwoningen. "Het Sterrenwiel is de eerste locatie waar we Wonen met een Plus hebben ingevoerd", legt Mariska van der Heijden uit. "We hebben hiermee onder meer een antwoord gevonden op de vraag hoe we het gat tussen thuis en verpleeghuis kunnen opvangen. Bij Het Spectrum zijn ongeveer zevenhonderd appartementen te verhuren. Het Sterrenwiel is na onderzoek gekozen als locatie om Wonen met een Plus van start te laten gaan, omdat deze het snelst geschikt gemaakt kon worden. Het sloot namelijk al aan bij waar mensen naar op zoek waren."
Veiligheid en ontmoeting
"Uit het onderzoek dat Het Spectrum uitvoerde blijkt dat mensen veiligheid en ontmoeting het meest belangrijk vinden. We zijn een samenwerkingsverband aangegaan met verschillende partijen", vertelt Mariska. "De ontmoetingsruimte op de begane grond heeft een bredere functie gekregen. Het restaurantgedeelte wordt nu verzorgd door Lilly's. Je
kunt er eten van een uitgebreide menukaart, maar ook een kopje koffie drinken en deelnemen aan een activiteit. Lilly's Mini Market is een winkeltje waar je brood kunt kopen, een bloemetje of een cadeautje. FrisFacilitair zorgt voor de schoonmaak en met alleen al deze twee samenwerkingen dragen we ook maatschappelijk bij. Via FrisFacilitair kunnen bewoners bijvoorbeeld hun was laten doen."
Wonen met een Plus
Het Spectrum maakt via Wonen met een Plus een mix van bewoners met een lichte zorgvraag, een wat zwaardere zorgvraag (mensen die een beroep doen op de wet langdurige zorgindicatie) en mensen zonder zorg. Bij die laatste groep gaat het om mensen tussen 55 en 65+, die geen zorg nodig hebben, maar wel iets kunnen betekenen voor andere mensen in het complex. "Belangrijk is dat bewoners een netwerk opbouwen", zegt Mariska. "We kunnen er in Nederland niet omheen dat we straks te maken krijgen met minder zorgmedewerkers en minder mantelzorgers. Dan is het fijn dat we ons wooncomplex zodanig kunnen inrichten dat er ook een aantal mensen wonen die iets voor andere mensen kunnen betekenen. Ik denk dan bijvoorbeeld aan even
het vuilniszakje van de buurman naar beneden brengen of een boodschapje voor de buurvrouw meenemen als je toch naar de winkels gaat. Of dat de ene buur tegen de andere zegt: ‘loop je even met me mee naar de bakker?’ Dat soort dingen. Het is mooi als je gewone dagelijkse zaken onderling kan oplossen."
Gewijzigde wachtlijst Ook de wachtlijst is gewijzigd. "Het wachtlijstbeheer wordt gedaan door Het Spectrum", legt Mariska uit. "Via de klantenservice komen de aanmeldingen bij ons binnen. We bekijken hoeveel appartementen er beschikbaar zijn met zorg, zonder zorg en zwaardere zorg, zodat we die mix goed waarborgen. Dat is belangrijk, want als er alleen maar mensen zouden wonen met een zware zorgindicatie, dan zijn we een verpleeghuis en dat is niet de bedoeling. Een aantal jaren geleden brachten we de minimumleeftijd om hier te wonen naar 65 jaar, omdat we toen zagen dat er veel mensen waren met een woon-zorgprobleem. Die leeftijd hebben we weer naar beneden gebracht na het besluit om hier ook mensen te laten wonen vanaf 55 jaar die iets voor andere mensen kunnen betekenen. Er is dus wel een wachtlijst, maar er zijn ook periodes met veel mutaties, doordat mensen om allerlei redenen doorstromen naar een andere vorm van zorg of verpleging of door overlijden. Er is altijd een kans om in Het Sterrenwiel te komen wonen."
Een andere Plus bij Wonen met een Plus is de Plusconsulent. Deze consulent is de spil in het web, geeft antwoord op vragen van bewoners en kan ook doorverwijzen als dat nodig is. Bewoners kunnen er met praktische vragen terecht. Mocht bijvoorbeeld het toilet bij iemand thuis niet goed doorlopen, dan kan de Plusconsulent iemand van Trivire inschakelen. Voor wie die zorg wil ontvangen, kan de wijkverpleging worden ingeschakeld die in het gebouw aanwezig is. Dit alles maakt dat de bewoner snel en goed geholpen wordt en niet van het kastje naar de muur wordt gestuurd.
De hele wijk
Wonen met een Plus reikt verder dan alleen Het Sterrenwiel, weet Mariska. "Het concept geldt voor de hele wijk. De deur staat uitnodigend open voor wie bijvoorbeeld een kopje koffie wil drinken of een hapje wil eten in het restaurant. Andere faciliteiten in ons gebouw zoals de kapper en de fysiotherapeut zijn er natuurlijk ook voor wijkbewoners. En de activiteiten die in Het Sterrenwiel worden georganiseerd, hebben eveneens nadrukkelijk een functie voor de hele wijk."
Wie zwaardere thuiszorg nodig heeft van Het Spectrum kan een beroep doen op een indicatievorm uit de wet langdurige zorg: Volledig Pakket Thuis. Bewoners ‘verzilveren’ hun indicatie niet in het verpleeghuis, maar krijgen hun verpleeghuiszorg thuis in Het Sterrenwiel. "Als wij een aantal van deze bewoners in ons complex hebben, dan kunnen wij meer bieden", zegt Mariska. "Denk aan bijvoorbeeld 24-uurs zorg en alarmopvolging 's nachts. Daarnaast is het dan ook mogelijk om dagstructuur aan te bieden via de persoonsvolgende bekostiging, wat ook weer een vorm van maatwerk is. We geven er samen met de bewoner, de wijkverpleegkundige en de familie vorm aan. Met elkaar kijken we naar de mogelijkheden en waar wij als Het Spectrum ondersteunend in kunnen zijn. Dat levert mooie en persoonlijke samenwerkingen op. Het geldt overigens ook voor echtparen. Als een van de twee verpleeghuisbehoeftig wordt, hoef je op deze manier niet gescheiden te worden van elkaar."
Vragen over Volledig Pakket Thuis kunnen bij de Klantenservice van Het Spectrum worden gesteld via telefoon 078-7999220.
Bijna vijftig jaar woont Rein Dool (89) aan de Wolwevershaven, in een droomhuis met tuin aan de ene zijde en een prachtig uitzicht op de rivier aan de andere zijde. Het zorgde ervoor dat de geboren Leidse schilder is gebleven in Hollands oudste stad. “Waar vind je zoiets?” verzucht hij zittend aan de thee in de riante erker, die boven de Oude Maas hangt. De redactie van de Plusser kan het alleen maar beamen.
zo leuk, dat hij mij zijn vijfsnarige banjo gaf. Samen met mijn Leidse jeugdvrienden Jerry Gout en Peer van der Burgh heb ik veel opgetreden, op folkfestivals, in kroegen maar ook in de Leidse Stadsgehoorzaal.”
Afgelopen weekend werd voor de vierde maal een tentoonstelling met het werk van Dool in het Dordrechts Museum geopend. De tekeningen, die door hem in zestig jaar kunstenaarschap zijn gemaakt, zijn bijeengebracht door het Rijksmuseum (Amsterdam) en gaan na Dordrecht in juni richting Parijs. Daar zullen ze tot september in het Musée Fondation Custodia te zien zijn. De tekeningen zijn maar een deel van Dools oeuvre; hij maakte litho’s, olieverf schilderijen, aquarellen, beelden, beschilderde keramiek en fotografeerde op zijn vele reizen. Rein vertelt: “Ik ben dol op naïeve kunst. In mijn leven heb ik twee soorten kunst gemaakt. Het eerste is dat wat ik zie: landschappen, portretten en stillevens. Het andere deel is gemaakt vanuit mijn fantasie, die heel levendig is.”
Het hoofd ‘en profil’: een golvende lijn met een stip als oog, behoort bij de tweede categorie. Het is een bekend beeldmerk van de Dordtse kunstenaar geworden. “Dat hoofd, dat ben ik feitelijk zelf. Het is een lijn op papier, die een vraag is naar betekenis. Ik zie zoveel dingen om mij heen waarvan ik niet weet hoe het gemaakt is en dingen die ik niet snap. Het antwoord is tegelijkertijd een wedervraag, die ik weer beantwoord. Ik werk in stilte en ben heel geconcentreerd. Als het kan, werk ik iedere dag uren achter elkaar. Het wil niet zeggen dat ik een eenling ben. Ik houd juist erg van gezelschap. Mijn hele leven heb ik gezongen en liederen geschreven, vaak op teksten van Ed Leeflang. Ik speelde banjo en bouwde zelf een vijfsnarig instrument. De Amerikaanse folkzanger Pete Seeger vond dat
“Ik was enig kind en zat altijd te tekenen: thuis, buiten en op school. Op de lagere school wist de bovenmeester al dat ik goed kon tekenen, maar slecht was in rekenen. Ik bleef twee keer zitten, want ik zat altijd naar buiten te kijken om te genieten van de natuur. Mijn vader was een buitengewone man. Hij was bouwvakker en ik groeide op in een echt arbeiderswijk. Van al mijn vriendjes was hij de enige vader die alles wist van kunst en liederen van Schubert zong. Hij was intelligent, precies en ongeduldig. In zijn drift heeft hij heel wat tekeningen van mij verscheurd. Hij wilde dat ik een echt vak leerde. Om die reden ben ik op mijn veertiende gaan werken. Ik werd lithograaf en maakte reproducties voor boeken. Als lithograaf leerde ik precies de juiste kleuren maken. Op weg naar mijn werk nam ik papier mee om onderweg te tekenen en op de terugweg precies hetzelfde.”
Geen zaterdag of zondag “Mijn vader overleed toen ik 21 of 22 was. Op mijn 23ste stopte ik met werken voor een baas. Als kunstenaar heb ik vanaf die tijd bijna alleen maar vrij werk gemaakt; twee of drie keer werkte ik in opdracht. Als het kan, werk ik nog altijd iedere dag; er bestaat voor mij geen weekend of vakantie. Natuurlijk zijn er wel perioden dat er geen of weinig tijd was om te werken. Omdat ik altijd mijn eigen tijd kon indelen, heb ik veel voor de kinderen gezorgd. Met mijn eerste vrouw heb ik twee dochters en Jorien (de Bruijn, red.) had drie dochters toen we trouwden. Die waren nog jong en ik heb ze opgevoed als mijn eigen kinderen. Ik heb best vaak in het ziekenhuis gelegen voor tal van aandoeningen. Ook als ik daar lag, tekende ik het bezoek. Sommige van mijn mooiste werken zijn er zelfs gemaakt.”
Meisjes van Victoria
“Mijn mooiste werk moet ik echter nog maken, daarvan ben ik overtuigd.” In zijn woning aan de Wolwevershaven heeft hij vijf verschillende ateliers voor alle verschillende soorten kunst die hij maakt. Hij kocht het huis nadat zijn goede vriend, dichter Jan Eijkelboom, hem aanmoedigde naar Dordrecht te verhuizen. “Ik ben destijds begonnen in Leiden. Daarna verhuisde ik naar Schuddebeurs, Zeeland. Daar hadden we het niet zo naar ons zin en zo volgde ik het advies van Jan
en kocht dit schitterende pand. De Victoriafabriek was net gesloten. Het huis was het onderkomen geweest van veertig Spaanse meisjes die in de koekjesfabriek werkten. Gelukkig hadden ze eenvoudige tussenmuurtjes geplaatst, die de originele inrichting nauwelijks hadden aangetast. Wij hebben het huis teruggebracht in de originele staat, zoals architect Van Gendt het begin vorige eeuw ontworpen heeft.”
Geluk gehad “Ik heb ontzettend veel geluk gehad in mijn leven. Vanaf het begin werd mijn werk aangekocht door musea in binnenen buitenland. Ik ken kunstenaars wiens werk ik veel knapper vind, maar die tijdens hun leven bijna geen enkel werk verkochten. Ik ben heel dankbaar voor de vrijheid die het succes mij gegeven heeft. Blijkbaar maak ik iets dat mensen juist nu mooi vinden.”
de nieuwe tentoonstelling, is die mening herzien en het boek is alsnog uitgegeven.
Mensentuin
Jorien (75): “Ik ben bijna mijn hele leven maatschappelijk werkster geweest in ’s Hertogenbosch. Rein gaf in dezelfde plaats les aan de Koninklijke Academie. Vaak reden we samen naar ons werk. Wat je als maatschappelijk werker meemaakt, dat valt eigenlijk niet met een pen te beschrijven. De werkelijkheid is altijd gekker dan dat wat je verzint. Voor mijn boeken heb ik wel geput uit mijn levenservaring.”
Het nieuwste boek gaat over een jongetje dat met zijn ouders een wildpark bezoekt en daar ontdekt dat de dieren naar de mensen staan te kijken. Jorien schreef eerder de boeken: De volle villa, Baas boven baas en Ik moet mee. Het zijn succesvolle boeken waarvan de eerste zelfs als geschenk aan alle kinderen op de basisschool in België geschonken is.
Rein Dool – tekenaar is van 11 december 2022 tot en met 21 mei 2023 te zien in het Dordrechts Museum. Om recht te doen aan de grote veelzijdigheid van zijn werk is er voor de tentoonstelling een keuze gemaakt uit tekeningen in privécollecties, het Rijksmuseum, het Dordrechts Museum en het bezit van de kunstenaar zelf.
De tekeningen die hij maakte bij het boek ‘De Mensentuin’, dat zijn echtgenote enkele jaren geleden schreef, vond de uitgever in eerste instantie niet mooi genoeg. Het manuscript bleef met illustraties op de plank liggen. Bij de samenstelling van
Na Dordrecht reist de tentoonstelling door naar Parijs. Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde publicatie met een inleiding van Huigen Leeflang, conservator Rijksprentenkabinet van het Rijksmuseum.
Sinds half november start iedere woensdagochtend om 10.00 uur een wandeling vanaf v.v. Papendrecht. Meteen bij de eerste keer al liepen veertien enthousiaste deelnemers mee. Het initiatief voor deze groep komt van de stuurgroep Vitaliteitsakkoord Papendrecht. Waarom wandelen een goed idee is en hoe het komt dat steeds meer Papendrechters aan de wandel gaan? John van der Sluis van Lopend Stilstaan en Marvin Straver, lid van de stuurgroep Vitaliteitsakkoord en projectcoördinator bij Team Sportservice Papendrecht, vertellen er graag meer over. “Het mooiste resultaat is dat ze iedere week terugkomen.”
Wandelen is goed voor de spijsvertering, goed voor de botten, de spieren, het verlaagt de bloeddruk, het verbetert de conditie van hart en bloedvaten en het helpt bij een goede nachtrust. Wandelen is zelfs be ter dan een intensieve work-out. Maar dat is niet het enige: de mentale en sociale gezondheidsvoordelen zijn minstens zo belangrijk, be nadrukken Van der Sluis en Stra ver. Allemaal goede redenen om proactief nieuwe wandelgroe pen in Papendrecht en omgeving op te richten en bestaande te ondersteunen. Met name sinds corona gaat het, tot grote tevredenheid van beide heren, snel. Steeds meer mensen sluiten aan bij een wandelgroep of starten er één in hun buurt.
De reacties van de deelnemers zijn positief. Ze slaan ook bijna nooit een wandeling over. De nieuwe contacten zijn een belangrijke reden om mee te doen. Van der Sluis begeleidt meer wandelgroepen waaronder de groep die start bij v.v. Papendrecht. “Veel mensen zijn alleen en je merkt dat de gezamenlijke wandeling ze goed doet. Ze kijken ernaar uit. Bij v.v. Papendrecht staat er ook altijd een kop koffie klaar na afloop. Het is gezellig bij deze gastvrije en sociale vereniging. Het voorkomen van eenzaamheid is een mooi neveneffect. Als mensen toch af dreigen te haken doordat ze bijvoorbeeld fysieke klachten krijgen, dan gaan wij
Wandelroutes voor jong en oud Inmiddels zijn er al heel veel wandelroutes in en rond Papendrecht, variërend in lengte en zwaarte. “Het is ons doel om de lege plekken te vullen. We willen het netwerk van routes sluitend en ook zichtbaar ma ken. Daar gaan we nog breed over communiceren. We gunnen het iedereen om deze mooie en verrassende wandelingen te doen. Daarnaast willen we ook routes uit gaan zetten die leuk zijn voor ouders met kinderen of opa’s en oma’s met hun kleinkinderen. Bijvoorbeeld met opdrachten onderweg, met een schatkaart of met gebruik van gps-coördinaten op een kaart of mobiele telefoon.”
Het Papendrechts Vitaliteitsakkoord is in juni 2021 door zeventig partijen gesloten. Deze partijen zijn, naast de gemeente, sportverenigingen, organisaties vanuit het onderwijs, welzijn, ondernemers en nog veel meer. Het akkoord bestaat uit afspraken en acties op het gebied van sport, bewegen, gezondheid en preventie. Het doel is om de drempels bij de inwoners van Papendrecht weg te nemen om te kiezen voor een gezond en gelukkig leven. Straver is één van de zeven leden van de stuurgroep van het Vitaliteitsakkoord. De stuurgroep jaagt een initiatief aan en ondersteunt daarna om het voor een langere termijn te borgen. Hij krijgt vaak complimenten van de deelnemers aan de wandelgroepen voor de gemeente Papendrecht. “Mensen vinden het uniek dat de gemeente dit kosteloos organiseert. Dat is het misschien ook, maar het past perfect in de doelstellingen van het Vitaliteitsakkoord. Bewegen in de buitenruimte is een belangrijk middel voor een gezonde, vitale en sociale samenleving. De wandelgroepen dragen hier zeker aan bij.”
Ook wandelen?
Wil je weten welke wandelgroep bij jou in de buurt actief is? Of loop je al een rondje door Papendrecht, maar zou je het leuk vinden als dit een grotere groep wordt? Neem contact op met Marvin Straver via mstraver@ teamsportservice.nl. Wil je aansluiten bij de groep die op woensdagochtend start vanaf v.v. Papendrecht of wil je het gewoon een keer proberen (er is geen enkele verplichting), stuur dan een mail naar John van der Sluis via info@lopendstilstaan.nl.
“Het mooiste resultaat is dat ze iedere week terugkomen.”John van der Sluis, wandelbegeleider bij Lopend Stilstaan. Iedere woensdagochtend vertrekt een enthousiast wandelgroep vanaf v.v. Papendrecht.
“Veel mensen zijn alleen en je merkt dat de gezamenlijke wandeling ze goed doet. ”
Wat glas-in-lood is, weet iedereen wel. De meeste mensen hebben ook wel eens gehoord van glasblazen en het brandschilderen van glas. Maar glasfusion is de grote onbekende onder de glasambachten, weet Nicolina Gerritsen, docent van de cursus glasfusion bij ToBe. In dit artikel vertelt ze meer over deze bijzondere techniek.
“Ik heb me eigenlijk altijd al met glas beziggehouden”, begint Nicolina haar verhaal. “Het materiaal biedt zoveel mo gelijkheden! De transparantie ervan en het lichtspel in glas blijven boeien. Glasfusion ook wel glasfusing genoemd, kan je zien als het smelten van glas in een patroon. Daarvoor heb je ervaring voor nodig met de glasoven. Een aantal graden hoger of lager kan al een enorm verschil maken voor het eindresul taat. Daarbij heeft elke soort glas een eigen uitzettingscoëfficiënt waar je rekening mee moet houden.”
“Vroeger was het helemaal lastig, toen werkte men met handgestookte ovens”, legt
Nicolina uit. “Nu gebruiken we computergestuurde ovens. Maar ook dan duurt het jaren voordat je die resultaten krijgt die je wilt. Vooral in Nederland is glasfusion een vrij onbekend ambacht, al zie ik de belangstelling wel groeien. Cursussen zijn er ook maar weinig, en in de vorm dat ik ze geef al bijna helemaal niet. Toch heb je geen ervaring nodig om mijn cursus te volgen. We starten met de basics. En dat is bij glasfusion glassnijden. Fusionglas is duur, dus we beginnen met gewoon vensterglas. Heeft iemand dat onder de knie, dan gaan we fusable glas – altijd kwaliteitsglas van Oceanside 96– snijden in vierkanten of rechthoeken. Daarna maken we een eenvoudig werkstuk met wat ik een ‘theedoekmotief’ noem.”
Nicolina: “Iedereen kan het leren, maar je moet wel eerst de basistechnieken onder de knie krijgen. Anders kan je niet verder met het tekenen en uitwerken van een eigen ontwerp. Ik heb cursisten die al 8 of 9 jaar komen. Voor elke nieuwe cursus geef ik ze een thema mee. Het blijft mooi om te zien dat iedereen daar een heel andere invulling aan geeft. Ik vind het belangrijk dat dat ontwerp uit de cursist zelf komt, en dat het niet een kopie is van werk ze ergens gezien heeft. Natuurlijk kan je je daar door laten inspireren, maar het mooie van de cursus is nu juist dat de deelnemers hun eigen creativiteit ontwikkelen. Dat ze hun eigen ‘touch’ geven aan elk werk.”
“Glasfusion kan je niet leren in een workshop van een paar uur”, aldus Nicolina. “Wat wel kan in een dagdeel is een kennismaking met deze glastechniek. Ook hier oefenen we eerst de basis van het snijden. Daarna hebben we een berg gekleurde strookjes glas, waarmee de deelnemers een compositie maken in een cirkel van 30 centimeter. Met een techniek die teck-fuse heet, zetten we de strookjes aan elkaar vast. Het glas smelt niet samen, zoals bij fusion wel het geval is. Die cirkel leggen we vervolgens in een mal, waarna deze weer de oven ingaat. Het eindresultaat is een opengewerkte schaal in verschillende kleuren. Smaakt dat naar meer, dan kan een cursist altijd doorstromen naar de volledige cursus. Die duurt 13 weken. Geinteresseerden hoeven niet pre se te wachten tot de volgende cursus begint; tijdens de cursus instromen kan ook.”
Nicolina: “Eenmaal per jaar exposeren we het werk van de cursisten in ToBe, altijd tijdens de kerstvakantie. We doen dit samen met de deelnemers van de schildercursus. Het mooie is dat je de werkstukken ook van buitenaf kan zien. Dit jaar was het thema in-
spiratie op werk van Ron van der Werf. Een kunstenaar die veel werkt met vierkanten, rechthoeken, stroken met allerlei texturen, in rustige kleuren. Die inspiratie vertalen de cursisten naar ontwerpen van 30 x 60 centimeter in glas. Ze gebruiken daarvoor allemaal drie dezelfde kleuren; amber, grijs en aqua plus twee vrije kleuren, Het is mooi om te zien dat iedereen het thema op geheel eigen manier toepast. Ook dit jaar zien we daardoor weer heel veel variatie in de werkstukken. Ik moedig mensen aan om hun eigen creativiteit te ontwikkelen, om uit hun comfortzone te komen. De cursisten maken soms dingen waarvan ik denk: waarom ben ik daar niet op gekomen? Zo inspireren we elkaar. Ik heb foto’s gemaakt van het werk van individuele cursisten door de jaren heen. Zo is goed te zien welke ontwikkeling ze hebben doorgemaakt. Dat geeft mij nog steeds enorm veel voldoening. Niet alleen om de cursisten de techniek te leren, maar vooral om ze te begeleiden en te zien hoe ze hun creativiteit gebruiken om prachtige werkstukken te maken.”
Ga voor meer informatie over de cursus en workshops naar www.glasindordt.nl en www.tobe.nl of neem contact op met Nicolina Gerritsen via 06-10731570 of glasindordt@gmail.com
Dordtenaar Nick van Uden verzamelt foto’s, documenten, uniformen en andere zaken die met de tweede wereldoorlog te maken hebben, specifiek met betrekking tot Dordrecht. Alle stukken publiceert hij op zijn site: www.dordrechtindeoorlog.nl (inclusief het verhaal achter het object). In deze rubriek licht hij enkele van zijn stukken uit zijn enorme verzameling toe.
Het is nog niet zo lang geleden dat ik bericht ontving van een bevriende verzamelaar dat hij iets bijzonders voor mij had. Daar was geen woord van gelogen. Dit was een verzamelobject dat precies in mijn straatje paste: een kribbekist. En niet zo maar één, want deze kribbekist is in gebruik geweest bij een militair van het Korps Pontonniers en Torpedisten in Dordrecht. De kribbekist was een houten kist die verstrekt werd aan de (dienstplichtige) militair. Op de kist stond vaak de naam van de militair, zijn eenheid en eventueel zijn registratienummer. De kist was bedoeld voor gebruik in de slaapzalen van de kazerne of legering en stond in de meeste gevallen aan de voet van het bed of eronder. In de kribbekist kon de militair zijn uniformen en privéspulletjes opbergen. Vandaag de dag hebben de meeste militairen een complete kast op hun legering, maar daar had het Nederlandse leger in die tijd niet het geld en de middelen voor. Manschappen en onderofficieren werden in de meeste gevallen voorzien van het type kist dat u op de foto ziet, maar er bestaan ook andere varianten. Officieren hadden een wat langer model kist die beter was afgewerkt. De kribbekist op deze foto behoorde aan de Dienstplichtige W. van Vuurde met het lichtingsnummer 156. Hij diende bij de Schoolcompagnie Pontonniers in Dordrecht. Van Vuurde was niet de eerste eigenaar van de kist die in eerste instantie groen geverfd was. Want onder de zwarte verf is nog vaag de naam van de vorige eigenaar te lezen. Het toont maar goed aan hoe schaars militaire goederen waren in die tijd; vrijwel alles werd hergebruikt.
De Oranje-armband en het mouwembleem van de Binnenlandse Strijdkrachten van Dordrecht.
De scherpe lezer van de Plusser herinnert zich mogelijk een eerder artikel dat ik schreef over de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten in Dordrecht, de overkoepelende organisatie onder leiding van Prins Bernhard, waarin alle Nederlandse illegale organisaties en verzetsgroepen werden ondergebracht in september 1944. Omdat militaire kleding in veel gevallen niet voorhanden was, moest men slimme manieren verzinnen om zich tijdens de bevrijding te kunnen onderscheiden. De Binnenlandse Strijdkrachten waren daarom uitgerust met armbanden en emblemen. Bij de B.S. in Dordrecht droeg men witte armbanden met daarop in oranje kleur gedrukt, het woord: ORANJE. Leden van de Ordedienst droegen ook een blauw-wit-oranje armband met de zwarte letters: O.D. Om misbruik van de armbanden te voorkomen werden de armbanden gestempeld. Hoewel het type armband vaststond, waren er wel eens meerdere varianten. Sommige hadden knopen, anderen werden met een speld op de jas bevestigd. Tot slot droegen de leden van de Binnenlandse Strijdkrachten in Dordrecht ook nog een embleem, zoals u die op de foto hier ziet. Dit embleem was bedoeld voor een Compagnies-Commandant van het Strijdend Gedeelte in het district Dordrecht maar ook hierin bestonden verschillende varianten: één voor de staf, de compagniecommandant, de groepscommandant, de sectiecommandant en de gewone leden. Zowel de armbanden als de mouwemblemen werden op de linker-mouw gedragen tijdens de bevrijding.
Tot slot ziet u de uniformjas van Kapitein Barkmeijer. Het is een ribcord-stof-uniformjas, het laatste type stof dat gebruikt werd voor de vervaardiging van officiersuniformen. Officieren schaften naar gebruik zelf hun uniformen aan bij een kleermaker en kregen daar een vergoeding voor van het Nederlandse leger. Op de kraag van dit jasje zijn aan beide zijden artillerie-emblemen geborduurd en zitten er drie sterren, wat de rang van Kapitein aangeeft. In de binnenzijde van één van de zakken zit een naamlabel met de naam van Kapitein Barkmeijer. De voornoemde kapitein was batterijcommandant van de 2e batterij van de 3e afdeling van het 14e Regiment Artillerie (2-III-14 R.A.). De eenheid was in mei 1940 gelegerd in Dubbeldam en uitgerust met drie batterijen van elk vier stukken stokoud staal geschut. Met deze stukken kon men vuur uitbrengen om het bruggenhoofd Moerdijk te ondersteunen wanneer dat werd aangevallen. In de vroege morgen van 10 mei 1940 landden er echter Duitse parachutisten bovenop de stellingen van III-14 R.A., waardoor van vuren uitbrengen geen sprake meer zou zijn. De kapitein kwam vrijwel direct in actie en leidde een gedeelte van zijn manschappen richting de Zeedijk, waar de Duitse parachutisten zich genesteld hadden. Nadat hij een groot gedeelte van de Schenkeldijk overbrugd had, werd Kapitein Barkmeijer in zijn been getroffen. Dienstplichtig soldaat Westerdijk schoot hem te hulp, maar bij een poging de kapitein van zijn laars te ontdoen werd hij dodelijk in het hart getroffen. Intussen bleef de kapitein gewond achter en trokken de overige manschappen zich terug. Hoewel verzwakt door bloedverlies overleefde Kapitein Barkmeijer zijn verwondingen en het verdere verloop van de oorlog. Na nog lid geweest te zijn van het Groningse Verzet werd hij naoorlogs, voor zijn optreden in mei 1940 en zijn diensten van Verzet, onderscheiden met het Bronzen Kruis en het Verzetsherdenkingskruis.
Heeft u nog foto’s, documenten of andere zaken ter aanvulling van mijn collectie? Of wilt u reageren op dit artikel? Dan kunt u mailen naar: info@dordrechtindeoorlog.nl.
Voor deze rubriek duikt stadsarchivaris Teun de Bruijn iedere editie van de Plusser, deze keer voor het laatst (bedankt, Teun!), in het enorme beeldarchief van het Regionaal Archief Dordrecht. Met de historische foto die hij uitkiest in de hand gaat Dordt Centraal-fotograaf Thymen Stolk op dezelfde plek staan om vast te leggen hoe het er nu uitziet.
Waar nu het Maasplaza te vinden is, stonden decennialang twee iconen uit de Dordtse industriële geschiedenis. Op de hoek stond de fabriek van de Electromotorenfabriek Dordrecht, de EMF voor Dordtenaren, en ernaast de bedrijfshallen van de Biscuit- en Chocoladefabriek Victoria, de Vic. Duizenden Dordtenaren hebben in een van de fabrieken hun vakopleiding gehad, gewerkt en soms zelfs lief en leed gedeeld. Deze foto
“De vele uren op de fiets zijn geen probleem. De warmte ook niet, ik kan daar tegen. Maar de 19.000 hoogtemeters… daar zie ik een beetje tegen op.” Toch heeft oud-longarts van het Albert Schweitzer ziekenhuis René van Uffelen de knoop doorgehakt: hij heeft zich aangemeld voor de Tour for Life 2023, een wielrentocht van Italië naar Nederland, waarmee geld wordt ingezameld voor het Daniel den Hoed Fonds. Als de Zwijndrechter eind augustus bij Turijn op de pedalen stapt voor de achtdaagse monsteruitdaging door de Alpen is hij 72 jaar oud. De oudste deelnemer tot dusverre was 73. De voortekenen zijn gunstig, hij is fit. Met nog negen maanden te gaan, bereidt Van Uffelen zich deze winter al voor op een speciaal hiervoor aangeschafte fietstrainer in zijn huiskamer. Zijn persoonlijke sponsorpagina is actief, dat motiveert ook.
“Mijn echtgenote is zes jaar geleden aan borstkanker overleden. Ik heb door de jaren heen veel patiënten met longkanker gezien, die in de Daniel den Hoed bestraald werden. Lang niet allemaal met succes. Geld voor onderzoek en apparatuur is hard nodig.” In 2018 leverde hij voor het laatst een soortgelijke sportieve prestatie door in tien dagen naar Zuid-Frankrijk te fietsen. Ook beklom hij al eens de Mont Ventoux. “Duurrijden kan ik. Klimmen ook. De Tour for Life combineert die twee, dat is eigenlijk nieuw voor me. Ik hoop dat ik me over driekwart jaar net zo voel als nu, dan zou het moeten lukken. Een beetje afvallen is ook nog nodig.”
NuNet als voor de vorige Plusser, de archieffoto van het Gemeenteziekenhuis aan de Bankastraat, had onze fotograaf weinig aanknopingspunten voor de Nu-foto van deze editie. Zo ongeveer alles is anders is zestig jaar later. De vraag die zich als eerste opdringt: zouden deze iconische bedrijfspanden nu ook nog rucksichtslos gesloopt worden om plaats te maken voor nieuwbouw. De vragen stellen is hem beantwoorden. Zeker als de nieuwbouw eruit ziet, zoals deze. Veel Dordtenaren kijken niet met veel trots naar dit modernistische complex, dat de eerste kennismaking met de historische stad Dordrecht vormt voor wie vanaf de snelweg de stad in komt. Laten we het maar op een smaakkwestie houden. En als de nieuwbouwplannen in de Spoorzone doorgaan, ziet het er hier over zestig jaar weer totaal anders uit…
René van Uffelen: ‘Ik hoop dat ik me over driekwart jaar net zo voel als nu, dan zou het moeten lukken’. (Foto: ASz)
Onderweg wordt voor alles gezorgd: het verblijf op campings en de verzorging is inbegrepen bij het evenement. “Er is ook een bezemwagen ja, haha. Maar daar wil ik niet aan denken.” Van elke deelnemer wordt verwacht dat hij of zij minimaal 2.500 euro weet op te halen voor het doel. Van Uffelen streeft naar het dubbele en hoopt op bijdragen, hoe bescheiden ook, van oud-patiënten en oud-collega’s.
"Als de Zwijndrechter eind augustus op de pedalen stapt voor de achtdaagse monsteruitdaging is hij 72 jaar oud"
Hij kent er genoeg, al in 1982 begon hij immers als medisch specialist in het RK-ziekenhuis en het Refaja. Naast zijn werk als longarts gaf hij door de jaren heen enige tijd leiding aan de IC, was stafbestuurder en legde mede de basis voor het SlaapWaakCentrum. Aan die laatste afdeling was hij tot ruim ná zijn pensionering nog verbonden. Sterker nog: recent kwam hij tijdens de coronapandemie gedurende een jaar weer in actie om Covid-patiënten op afstand te monitoren. De persoonlijke sponsorpagina van René van Uffelen is hier te vinden: www.tourforlife.nl/rene-van-uffelen-tourfor-life-2023.
Zeventig jaar geleden ontstonden er in Nederland kort na elkaar drie belangrijke noviteiten die, na in stilte ontwikkeld te zijn, op de wereldmarkt verschenen. Eerst de DAF-personenauto, toen het papieren melkpak en tenslotte de stuwstraal helikopter ‘Kolibrie’. Over deze laatste ontwikkeling willen we het hier hebben, het wonderhelikopertje uit Papendrecht.
Het verhaal van de Kolibrie begint direct na de Tweede Wereldoorlog toen twee ingenieurs van de Technische Hogeschool te Delft, Jan Meijer Drees en Gerard Verhage, begonnen met de bouw van een experimentele helikopter die in 1955 de eerste officiële proefvlucht uitvoerde. Eén van de toestellen heeft in Nederland een belangrijke bijdrage geleverd aan de exploitatie van Oostelijk Flevoland.
De Kolibrie-helikopter was tijdens zijn ontwikkeling in de jaren vijftig zijn tijd ver vooruit. Zo beschikte het toestel over een zelfinstellend rotorblad met asymmetrisch bladprofiel, een uitvinding dat pas tientallen jaren later bij grote Amerikaanse helikopterbouwers werd toegepast. Maar ook de toegepaste motoren waren uniek. Aan het einde van de rotorbladen waren kleine ramjet-motoren bevestigd die met veel herrie de rotor liet ronddraaien. Door de twee onafhankelijk van elkaar werkende motoren was de Kolibrie veiliger dan een eenmotorige helikopter, maar ook als beide motoren uitvielen, bood de nog lang rondtollende hefschroef, een aanzienlijke kans op veilig landen.
Door de Nederlandse overheid werd eind ja ren veertig in Amerika een helikopter van vliegtuigbouwer Sikorsky aangekocht voor het nemen van vliegproeven. Deze proeven werden gehouden voor KLM, Marine, Landbouw, PTT, Luchtmacht en de Nederlandse Spoorwegen. Verder was het fenomeen ‘helikopter’ in Nederland vrijwel onbekend. Tijdens de Watersnoodramp van 1953 werd de Nederlandse Sikorsky als reddingshelikopter ingezet en vele mensen hebben hun leven hieraan te danken. Maar de helikopter bleek ook zijn nut te hebben voor de landbouw als sproeivliegtuig, ambulance en voor het vervoeren van passagiers. Dit kwam goed uit voor de uitvinders want in 1950 nog, kregen zij alle medewerking van de Nederlandse staat om hun ontwikkelingen te gaan realiseren. Dit leidde tot de oprichting van de Stichting ‘SOBEH’. Primaire doelstelling van de Stichting was het ontwikkelen en bouwen van een experimentele helikopter. Voor het bouwen van de helikopter bood de PTT een werkplaats aan in Nederhorst den Berg. Toen het prototype H-1 gereed was en het eerste onofficiële vluchtje werd gemaakt, sloeg het over de kop en werd grotendeels vernield. Er kwam een flink gewijzigd prototype, de H-2, deze verhief zich in maart 1955 voor het eerst van de grond, nu op een nieuwe locatie in Overschie, bij de in aanbouw zijnde luchthaven Rotterdam. Aangezien er nu ook commerciële interesse in de helikopter was gewekt werd de SOBEH ontbonden en werd overgegaan tot de oprichting van de Nederlandse Helikopter Industrie NV. Deze ontwikkelde uit de H-2 de H-3, die ‘Kolibrie’ werd gedoopt, en waarvan er twaalf op stapel werden gezet. De eerste opdrachten voor de Kolibrie kwamen uit Israël en Nederland, gevolgd door orders uit Duitsland en Engeland. Men hoopte tevens op een order van de Nederlandse regering.
Voordat de Kolibrie op de markt mocht worden gebracht diende het alle proeven voor het Bewijs van Luchtwaardigheid af te leggen. Hier werd in 1957 aan voldaan. De Kolibrie was een eenvoudige, veilige, en in zijn soort goedkope helikopter. Het kostte maar de helft van gelijk kaliber uit de Verenigde Staten. Voor het opstijgen en landen kon gebruik gemaakt worden
van een speciaal ontworpen verrijdbaar platform, de ‘Helicar’. Het in de Kolibrie toegepaste, geheel in Nederland ontwikkelde type ramjet, woog nog geen tien kilogram en verbrandde gewone huisbrandpetroleum, de goedkoopste vloeibare brandstof die toen bestond. Daar de rotor zichzelf bewoog, onafhankelijk van de romp van de helikopter, trad er geen reactiekoppel op (rondtollen). Er was dus in principe geen staartschroef nodig om het toestel rechtuit te vliegen.
In 1959 werd de Nederlandse Helikopter Industrie verplaatst naar Papendrecht. Onder de paraplu van Aviolanda (nu GKN Fokker) werd verder gewerkt aan de Kolibrie en op de speciaal aangelegde heliport werd ermee proefgevlogen. Dat vliegen was altijd een feest waarbij horen en zien verging. De ramjetmotoren maakten een vreselijk geluid, dat over het hele dorp Papendrecht te horen was en zelfs de Dordtenaren konden er van meegenieten. Op zich was de motor een unieke uitvinding. Er bevonden zich geen bewegende delen in, de stuwkracht werd ontwikkeld door brandstofinspuiting en een ontsteking, hetzelfde principe als bij een raket. Het brandstofverbruik was zeer hoog te noemen, namelijk gemiddeld 450 liter per uur. Aan de achterzijde
Roet in het eten gegooid Het succes van de Kolibrie en die van andere nieuwe Nederlandse vliegtypen als de Fokker S.13 bemanningstrainer en S.14 straaltrainer, zou ongetwijfeld bestaansrecht hebben gekregen wanneer internationale regelingen op het gebied van materieelleveranties geen roet in het eten hadden gegooid. De NHI werd hierdoor in ernstige moeilijkheden gebracht en de opzet van een tweede productieserie van toen tien stuks kon niet gerealiseerd worden. Kort voor de aanvang van de productie serie stuurden de Amerikanen een ‘cadeau’ van 36 Hiller-helikopters naar Nederland, dit betekende het einde van deze bijzondere Nederlandse uitvinding.
De auteur van dit artikel heeft in 2014 in samenwerking met de toenmalige invlieger van de Kolibrie een boek uitgebracht van 180 pagina’s. Hier zijn nog enkele exemplaren van beschikbaar. Voor meer informatie: elviravanwijngaarden@gmail.com.
Het is zaterdagmorgen. Henk zijn vrouw had al een paar keer aan hem gevraagd of hij de elektricien wilde bellen om het stopcontact in de keuken te vervangen, want ze wilde haar kerstverlichting ophangen. Henk is niet echt handig, maar dacht bij zichzelf: een stopcontact vervangen, dat ga ik dan zelf wel even doen, zo moeilijk kan het niet zijn. Op zoek naar een schroevendraaier begint Henk aan zijn klus.
Hij maakt het stopcontact open en ziet dat het helemaal zwart is van binnen. Het is maar goed dat deze vervangen wordt. Hij maakt het stopcontact verder los en dan gebeurt het: hij pakt de bruine draad vast en kan deze niet meer loslaten, omdat zijn spieren verkrampen. Hij valt bewusteloos op de grond. Doordat hij op de grond valt, laat hij de draad los. Henk zijn vrouw hoort de klap en ziet hem in de keuken op de grond liggen. Ze haalt direct de buurman, want die heeft een EHBO-diploma. De buurman roept naar haar: ‘bel 112!’
De buurman zet als eerste de stroom in de meterkast uit, daarna controleert hij de ademhaling van
Henk. Hij constateert geen ademhaling en begint direct met reanimeren. Gelukkig is de ambulance snel ter plaatse. Zij nemen de reanimatie over en zien ook dat Henk een brandwond aan zijn vinger en hiel heeft. Bij elektriciteitsletsel heb je namelijk altijd een ingangs- en een uitgangswond. De weg van de elektriciteit in Henk zijn lichaam is van zijn vinger, door zijn hart, naar zijn hiel gegaan. De brandwond wordt steriel afgedekt. Henk overleeft het ongeluk gelukkig wel.
Weten Watt Werken aan elektriciteit is heel gevaarlijk als je niet weet wat je aan het doen bent. Als Henk de stroom had afgezet, was dit niet gebeurd. Het verkeerd aansluiten van een stopcontact kan kortsluiting en brand veroorzaken. Ook het verkeerd gebruik maken van een verlengsnoer kan brand en elektrocutie veroorzaken. Verlengsnoeren hebben allemaal een eigen vermogen van wat ze aankunnen. Dit wordt aangegeven in Watt en staat op de achterkant van het verlengsnoer. Het aantal stopcontacten van een verlengsnoer heeft dus niets te maken met hoeveel apparaten erop kunnen, dit is afhankelijk van hoeveel wattage de apparaten tegelijk verbruiken.
Als je apparaten aansluit met bij elkaar opgeteld een te groot vermogen (meer Watt dan waarvoor
het geschikt is) dan worden de draden zo warm dat het verlengsnoer kortsluiting kan veroorzaken en in brand kan vliegen.
Namens EHBO-Vereniging Dubbeldam wens ik alle lezers een prachtige, veilige en gezellige feestdagen en alle goeds voor 2023 toe! Wilt u een opleiding EHBO met AED-training volgen? Wij starten in januari met de nieuwe cursus. Geef u snel op via onze website: www.ehbodubbeldam.nl.
Wat kunt u doen om de risico’s bij gladheid te beperken?
Een record: de warmste 12 november ooit gemeten. De winter lijkt nog niet in zicht. Maar op 20 november wordt er weer een record gebroken. In Winterswijk is de ijsbaan geopend; nog niet eerder kon men daar al zo vroeg schaatsen. De winter is begonnen, zo lijkt het. Vorst, sneeuw en ijzel kunnen zorgen voor gladheid met alle gevaren van dien: valpartijen, verkeersongelukken…
Voorkom uitglijden. Op doorgaande wegen wordt gestrooid. Maar op de stoep en op wegen met weinig verkeer is dat niet het geval. Verwijder de sneeuw van het tuinpad en de stoep rondom uw huis en strooi zout of zand. Zout verlaagt het vriespunt van water en zorgt dat ijs eerder gaat smelten. Zout werkt goed op plaatsen waar veel wordt gelopen. Veeg het smeltwater weg om te voorkomen dat het opnieuw bevriest. Op plekken waar weinig wordt gelopen kunt u beter strooien met zand. Zand maakt gladde oppervlakken stroef en direct beter begaanbaar. Ook bij strenge vorst (kouder dan -7°C) kunt u beter zand strooien. Als er gladheid wordt voorspeld kunt u ook vooraf strooien om gladheid tegen te gaan. De meeste gemeenten verstrekken gratis strooizout en zand. Gaat u op pad? Schoenen met een goed profiel zorgen voor meer grip. Eventueel kunt u antislipzolen (snowsteps) of sneeuwijzers onder uw schoenen bevestigen. Dikke wollen sokken om uw schoenen helpen ook.
Moet u er met de fiets op uit? Controleer de verlichting; het is belangrijk dat andere weggebruikers u tijdig zien. En let erop dat er nog voldoende profiel op de banden zit. Als u wat lucht uit de banden laat lopen, heeft u meer
grip op de weg. En als u het zadel iets lager zet, kunt u snel beide voeten op de grond zetten. Veel ongelukken gebeuren door ondoordacht op- en afstappen. Kies voor een lage versnelling of, bij een elektrische fiets, voor een lage ondersteuning. Door zwaar en rustig te trappen blijft het aangedreven wiel stabiel. Sommige mensen fietsen heel langzaam uit angst om te vallen. Dat lijkt veilig, maar is juist gevaarlijk: wie langzaam fietst, is minder stabiel. Ligt er nog sneeuw op het fietspad? Rijd liever door de verse sneeuw dan door het spoor van een ander; platgereden sneeuw kan glad zijn en vriest snel op. Rijd niet te dicht langs de kant, want daar ligt vaak een ophoping van sneeuw en ijs. Wees voorzichtig met remmen en zorg dat u helemaal stilstaat voordat u afstapt.
De winter lijkt nog niet in zicht. Maar op 20 november wordt er weer een record gebroken.
Winterbanden maken het rijden met de auto bij gladheid een stuk veiliger, maar voorzichtigheid blijft geboden. Een ongeluk zit in een klein hoekje! Trek rustig op en doe alles met beleid: stuur gelijkmatig, rem niet abrupt en stuur bochten niet te scherp in. Houd voldoende afstand tot uw voorganger en kijk ver
vooruit, zodat u eventuele problemen tijdig ziet. Raakt u in een slip? Laat het gas los en trap de koppeling in. Bij een automaat hoeft u alleen het gas los te laten. Het belangrijkste bij het corrigeren van een slip is kijken en sturen in de gewenste richting. Moet u plotseling remmen? Vroeger werd dan pompend remmen geadviseerd. Een auto zonder ABS (Anti Blokkerings Systeem) glijdt door als u voluit remt. Door de rem steeds even los te laten krijgt de auto weer grip het wegdek. Sinds 2004 zijn auto’s verplicht voorzien van een ABS. Bij een auto met ABS kunt u tijdens een noodstop gewoon blijven sturen. Het systeem werkt alleen bij maximale remdruk, dus het is belangrijk om zo krachtig mogelijk te blijven remmen totdat de auto stil staat. En schrik niet als het rempedaal onder uw voet gaat trillen. Dat hoort erbij.
Meer informatie vindt u op www.rodekruis.nl en op www.anwb.nl.
Ria Samsom heeft veertig jaar in de gezondheidszorg en ouderenzorg gewerkt. Ria heeft belangstelling voor gezondheid, kwaliteit van zorg, behoud van zelfstandigheid zolang dat kan en zelf mee kunnen praten over de zorg die je krijgt.
Afgelopen zomer maakte Via Cultura een uitzending in samenwerking met Humanitas Drechtsteden Thuisadministratie. In ‘Samen uit de knoop’ ging het over armoedebeleid en schuldhulpverlening. Met inbreng van een ervaringsdeskundige, de gemeente en vrijwilligers van Humanitas die ‘in het veld’ actief zijn. Het onderwerp van gesprek: hoe verloopt de armoedeval en hoe kom je er weer uit?
De ervaringsdeskundige praatte open over haar schroom en taboe over het onderwerp. Zij overwon die schroom om opgenomen te worden in het schuldhulptraject. De vrouw groeide op zonder een stabiele omgeving en miste daardoor een ‘financiële opvoeding’. Ze belandde op straat en zat letterlijk aan de grond.
Vanaf haar 18e vond ze stabiliteit, maar na een scheiding en na ontslag kwam zij in de bijstand terecht. De vrouw raakte getraumatiseerd en kwam in de schulden terecht.
De eerste signalen over schulden komen over het algemeen binnen bij de Sociale Wijkteams in Dordrecht; maar ook bij thuiszorg en ambulante zorgverleners van Yulius en andere organisaties. Er wordt verwezen naar geldenzodordt.nl en geldfit.nl, waar veel informatie te vinden is.
Vrijwilligers van Humanitas
Thuisadministratie helpen mensen op weg uit de schulden en de daarmee gepaard gaande stress
Haar voordeel was dat zij, dankzij haar opleidingen, zélf actie nam om orde op zaken te stellen: het wissen van apps van webwinkels en kopen op afbetaling, budgetteren van haar inkomsten en uitgaven. Haar advies is ook: open altijd je post zo snel mogelijk.
De gemeente hanteert een armoedebeleid sinds 2018: ’Samen tegen armoede’. De kern: meer samenwerken in de stad om de inwoners beter te bereiken. En veel aandacht bij de stress-component in de schuldenproblematiek. Daarvoor is preventie van schulden belangrijk: (wettelijke) vroegsignalering van betalingsachterstanden van zorgverzekeraars, water- en energiebedrijven en woningbouwcorporaties. Knelpunt is vaak niet het (lage) inkomen, maar wel het uitgavenpatroon, de laatste tijd versterkt door de sterk gestegen energielasten en inflatie. De gemeente heeft de Dordtpas geïntroduceerd, mede gericht op financiële voordelen voor minima.
De SDD (Sociale Dienst Drechtsteden) voert de schuldhulpverlening uit en heeft een ketenaanpak geïnitieerd: samenwerking met andere hulpverleners die cliënten ondersteunen met andere problemen.
Taboe
Vanuit de Sociale Wijkteams komt de oproep om het taboe rond armoede te doorbreken. Want bij de start van deze teams was de meerderheid van de vragen van financiële aard. Maar er werd onderkend dat er veel meer problemen waren. Het wijkteam is een vindplaats, waar mensen naar toe kunnen. Maar er zijn veel meer vindplaatsen.
Alliantie Dordrecht wil door goede samenwerking tussen vrijwilligersorganisaties en in de keten de mensen vinden die hulp nodig hebben en doorgeleiden naar passende hulpverlening.
De vrijwilligers van Humanitas Thuisadministratie worden veel ingeschakeld door onder andere de wijkteams om bij beginnende problemen op financieel vlak te helpen. Maar ook komen er aanmeldingen binnen via onder meer Yulius, de website en mond-tot-mond reclame. De coordinatoren van Thuisadministratie gaan dan eerst op huisbezoek bij de deelnemer om inzicht te krijgen in de hulpvraag. Deze kan heel divers zijn. De coördinator koppelt de deelnemer aan een geschikte vrijwilliger. Deze vrijwilliger krijgt uitgebreide trainingen van Humanitas voordat die met de deelnemer gaat werken. De vrijwilliger gaat samen met hem of haar op zoek naar oplossingen. Het kan bijvoorbeeld gaan om een weduwe zijn die nooit
de administratie heeft gedaan. Of om iemand die in de schuldhulpverlening wil komen en hulp nodig heeft bij het invullen van alle formulieren en volgen van procedures om aan de voorwaarden te voldoen.
De deelnemer blijft de regie houden, de Humanitas-vrijwilliger coacht en helpt hem of haar om zelfredzaam te worden. Na het traject kan nazorg worden verleend. De vrijwilliger helpt niet alleen met de financiële problemen, maar is ook iemand die helpt stress te verminderen. Met andere woorden: een vertrouwenspersoon worden. “Je voegt echt iets toe aan het leven van iemand”, zegt een vrijwilliger van Humanitas. “Je kan ze iets leren en vaak doorbreek je eenzaamheid.” Een ervaringsdeskundige vertelt: ‘’De vrijwilliger van Humanitas Thuisadministratie geeft verlichting van je problemen, je kan je hart luchten bij de vrijwilliger. Dat helpt je op weg naar een stressvrij bestaan.”
Humanitas verwelkomt graag nieuwe vrijwilligers voor Humanitas Drechtsteden Thuisadministratie. Meer weten of meteen aanmelden? Ga naar www.humanitas.nl/afdeling/drechtsteden/vacatures.
En u kunt de uitzending terugkijken op het YouTube-kanaal van Via Cultura. Zoek op: ‘Humanitas – Samen uit de knoop’. Daarin komt onder meer de anekdote van één van de vrijwilligers van Humanitas voorbij. De waterlevering van een mevrouw zou worden afgesloten. De vrijwilliger vindt uit dat zij nooit de watermetergegevens had opgegeven en dat de geschatte waarden in rekening werden gebracht. Na het opgeven van de werkelijke gegevens werd niet het water afgesloten, maar kreeg zij een paar honderd euro terug
1 Hongaars vleesgerecht, 6 eerzuchtig persoon, 12 beknopt, 14 karakter, 15 zijns inziens (afk.), 17 grof puin, 20 lekker nij, 21 bontgekleurde vogel, 23 Engelse titel, 24 vals, 25 loofboom, 26 voeg, 28 voortbewegen, 30 Europese hoofdstad, 31 teder, 33 regenscherm (pop.), 34 palmriet, 35 visplaats, 37 snoepgoed, 38 meterton (afk.), 39 vijfjarig tijdperk, 40 francium (symbool), 42 geurig zaad, 44 band, 47 Bijbelse figuur, 49 deel van een huis, 51 volk, 53 brandbaar koord, 54 jonggehuwde vrouw, 56 tweetal, 57 gelofte, 58 biljartstok, 59 speeltoestel, 61 kunstproduct, 62 inhoudsmaat, 63 visgerecht, 66 de oudere, 67 fraai, 68 goed hoorbaar, 70 groentesoort, 71 culinair groepje vrienden.
1 gezeur, 2 dreumes, 3 apart, 4 medicus, 5 sterk hellend, 7 verlangen, 8 eetbare knol, 9 zeer, 10 buiten dienst, 11 reactie, 13 voegwoord, 16 land in het Midden-Oosten, 18 bijwoord, 19 jammer, 20 deel van een koelkast, 22 aankomend, 25 atletiekwedstrijd, 27 aanwijzend voor naamwoord, 29 platform, 30 gezichtsorgaan, 32 effen, 34 literair genre, 36 zoen, 37 voordeel, 41 netelig vraagstuk, 43 vochtig, 45 stap, 46 zeehond, 48 aangenaam warm, 49 bedwelmend middel, 50 vrucht, 52 klein beetje, 54 knokig, 55 keukenkruid, 58 zangvereniging, 60 terpentine, 63 ongeopend, 64 muzieknoot, 65 zenuwtrekking, 67 Militaire Politie (afk.), 69 deciliter (afk.).
1 tot en met 9 slechts één keer voorkomen.
Een sudoku is een diagram van 9 bij 9 vakjes waarin de cijfers 1 tot en met 9 ingevuld moeten worden. Sudoku betekent in het Japans 'enkelvoudig cijfer'. Het diagram bestaat uit 81 vakjes, in totaal dus 9 rijen en 9 kolommen van elk 9 vakjes. Het diagram van 9 x 9 is nog eens onder verdeeld in blokken van elk 3 x 3 vakjes. In elk vakje moet een cijfer van 1 tot en met 9 ingevuld worden. U moet de lege vakjes zo invullen, dat in elke rij, elke kolom èn elk blok de cijfers 1 tot en met 9 slechts één keer voorkomen.
René Hillesum is filatelist en veilt zo’n driemaal per jaar met zijn bedrijf Postzegelveiling Sheraton & Peel postzegels, brieven en andere ‘platte’ materialen zoals bankbiljetten, ansichtkaarten en foto’s. Agelopen zaterdag 3 december werden er 2.100 kavels geveild vanuit zijn bedrijfsruimte aan de Mandenmakersstraat 1 in Zwijndrecht. Enkele kavels betroffen bijzondere zaken. Zoals vier miniatuurschilderingen op envelopformaat door de Rotterdamse kunstenaar Albert Hendrik van Eijnsbergen (1903-1986).
René: “Lang niet altijd zijn bijzondere zaken de duurste kavels. Zo’n veiling is toch een kwestie van vraag en aanbod. Als er van een bepaalde postzegel honderd zijn en er zijn maar twee mensen die zo’n postzegel willen hebben, dan hebben de zegels nauwelijks waarde. Bij mijn veiling in maart bestond een kavel uit een nog onbekende trouwfoto van Mata Hari. Er was een museum dat op de foto geboden heeft. Een andere bieder ging er echter, dankzij een hoger bod, mee aan de haal en betaalde meer dan 1.000 euro.”
“Wie de vier miniatuurschilderijtjes van Van Eijnsbergen heeft gekocht kan ik niet zeggen; dat is niet aan mij. Wel wat ze hebben opgebracht. Met een startprijs van 190 euro hebben ze uiteindelijk 451 euro opgeleverd, dat is dan exclusief de veilingkosten. De miniatuurschilderijtjes waren aangeboden door een familielid van de Rotterdamse kunstenaar. Deze vrouw had ze tientallen jaren in haar bezit en bood ze via mij aan. Postzegels zijn ook miniatuurkunstwerkjes. De een mooier dan de ander, maar ze zijn nooit uniek. Postzegels worden gedrukt in oplagen van duizenden tot miljoenen. De vier enveloppen die Van Eijnsbergen illustreerde zijn uniek; echte kunstwerkjes, waar dus geen tweede van bestaat.”
Filatelie
René is behalve verzamelaar en veilinghouder ook bijna tien jaar hoofdredacteur geweest van het maandblad voor postzegelverzamelaars Filatelie. Het blad voor de geïnteresseerde postzegelverzamelaar bestaat inmiddels honderd jaar. René schrijft als verzamelaar al dertig jaar voor het blad. René: “In de gloriedagen van postzegelverzamelaars, de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw, kregen ruim 84.000 mensen het maandblad Filatelie in de bus. Tegenwoordig zijn er
In zijn kantoor in Zwijndrecht zoekt René van alles uit over filatelie.
nog zo’n 10.000 abonnees. Er worden minder brieven en kaarten verstuurd, maar postzegels worden nog steeds volop ontworpen en gedrukt. Grotendeels is dat voor de verzamelaar. Het is echter wel vooral een hobby geworden van grijze koppen. De meeste verzamelaars zijn vijftig jaar of ouder.”
René werd zelf gek op postzegels doordat hij als kleuter van zijn buurvrouw, die verzamelaar was, postzegels kreeg die zij zelf niet mooi vond. “Vroeger werden belangrijke gebeurtenissen vereeuwigd op een postzegel. Zo kwamen geschiedenis, aardrijkskunde, sport en alle onderdelen van de maatschappij terug als onderwerp op deze miniatuurschilderijtjes, die postzegels feitelijk zijn. Ik verzamel zelf vooral stempels op poststukken uit Finland en Sint-Petersburg van voor de Russische revolutie.”
In zijn bedrijf aan de Mandenmakersstraat is René regelmatig aanwezig. Hier ontvangt hij mensen op afspraak die bijzondere stukken in hun bezit hebben en helpt hij ze met een indicatie van de waarde bij verkoop op zijn veiling. Anderen raadplegen hem voor het achterhalen van bijzondere zegels bijvoorbeeld. Voor wie meer wil weten over filatelie kan hem altijd bellen of mailen: 0786101520 of hillesum@filatelist.com. Op zijn website www.filatelist.com is eveneens heel veel informatie te vinden.
Poststukken over Javamens
Op de veiling van 3 december zijn achttien poststukken gericht aan Eugène Dubois geveild. Dubois leefde van 1858 tot 1940. Hij was KNILlegerarts en later werkzaam voor de overheid. Hij ging op Java op zoek naar bewijs dat de mens afstamt van de aap en vond in 1891 een schedel en dijbeen. Twee jaar later was Dubois ervan overtuigd dat hij het schedeldak had gevonden van de Javamens. In 1894 publiceerde hij over deze Homo erectus, een verre voorouder van de mens. De Javamens maakt deel uit van de collectie Dubois in museum Naturalis in Leiden. De collectie, van zo’n 40.000 voorwerpen werd op 18 oktober van dit jaar geclaimd door de republiek Indonesië. Trouw schreef recent over de vondst van Dubois. De resten die hij vond, zijn Pietje genoemd. Pietje is het oudste bewijs dat de mens met de aap verbonden is. De aan Dubois tussen 1887 en 1905 geschreven correspondentie, leverde op de veiling 203 euro op. De startprijs was 80 euro.
Feest om post te krijgen De Rotterdamse kunstenaar Albert Hendrik van Eijnsbergen (1903-1986) was tekenaar en aquarellist. René: “Van de post naar familie maakte hij direct een schilderij. De envelop werd geheel benut om er een (passende) tekening of aquarel op te maken. Het moet voor de ontvangers van de brieven een waar feest geweest zijn, deze te ontvangen. Zoals zijn nicht mejuffrouw C. den Hollander. Mej. Den Hollander was werkzaam als verpleegster in het Kleuterhuis Trein 8.28 in Petten (Noord-Holland) en twee van de geveilde enveloppen uit 1949 zijn aan haar gericht.”
René over het Kleuterhuis: “Hier kregen zieke stadskinderen, die gebrek hadden aan frisse lucht, de mogelijkheid om te herstellen. Het Kleuterhuis in Petten was een van de locaties voor het herstel van stadskinderen, die de vereniging met de bijzondere naam opende tussen 1911 en 1928. Hoe de vereniging aan haar naam kwam is een grappig verhaal.
De vereniging is ontstaan in de trein van de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (H.IJ.S.M.) die om 8.28 uur vanuit Amsterdam vertrok. Met deze trein reisden steeds dezelfde heren. Op 1 oktober 1903 vertelde een van hen, een zekere J.L. Cohen, inspecteur van een levensverzekeringsmaatschappij, zijn vaste medereizigers het verhaal van een ziekelijk jongetje dat door gebrek aan schone lucht maar niet herstelde. Zijn vijf medereizigers waren geraakt en samen besloten ze de Vereniging Trein 8.28 H.IJ.S.M. op te richten.
Het Kleuterhuis in Petten sloot als laatste (1974) de deuren nadat steeds minder bleekneusjes werden aangemeld bij de vereniging. Ondanks het sluiten van de herstelhuizen voor kinderen, bestaat de vereniging nog steeds.”