De Natuurvriend editie zomer: op zoek naar de ziel van de Klimaatgeneratie

driemaandelijks: juli-augustus-september

de

Natuurvriend ledenmagazine voor Natuurvrienden & Bergstijgers - zomer 2019

G N JO

D I U L

& niet te stoppen

op zoek naar de ziel van de klimaatgeneratie

Ontdek Ons Plekje 28 juli: Kapellen 10u opening Kaartershuisje, Dorpsstraat 65 in Kapellen 11u wandeling 5 km naar het ‘t Rood 13u picknick in Kaartershuisje. Keuze: 14u vertrek naar Hoeve van Paesschen voor bezoek Smoldersklok OF 14u vertrek wandeling Loopgravenpad voor een gegidste rondleiding. Afstand: 8 km. 18u Frikadellenkoek met kriekjes (€6). Inschrijven: info@natuurvriendenkapellen.be 1 september: Rotselaar UITGESTELD Rock Werchter X, de prachtige wijngaarden van Wezemaal met hun wijnbelevingscentrum, onze bloesems van de fruitbomen in Wezemaal, onze oude brouwerijen op prachtige locaties... Info: kristofvandenplas@hotmail.com.

21/4 Dag van de Mattentaarten

10/6 wandeling Scherpenheuvel

29 september: Rally Bergstijgers Antwerpen houden hun rally de zondag na de Natuurvriendendag in Essen. Vertrekplaats: kasteel Rivierenhof te Deurne-Antwerpen ).

7 tot 11 november: Wandelen nabij Auberge d’Arimont Afd. Hove-Kontich houdt NV-huis Auberge d’Arimont 4 dagen open voor Ontdek Ons Plekje. Mogelijk programma: wandelen naar Logbiermé (ca.10 km), overnachting in Les Gattes; dag 2 wandelen naar Arimont (17 km) overnachting in Arimont; dag 3 terug naar Trois-Ponts. Openbaar vervoer tussen Stavelot en Trois-Ponts mogelijk. Meer info: herman.buts@gmail.com.

9 november: Dropping Willebroek Meer info: www.natuurvriendenwillebroek.be

22/4 Bloesemwandeling

3 mei 2020: Kessel-Lo (Club Ahoy) Stadsvariant GR: 20 km. Kan in 2 stukken gedaan worden.

Vertrek: Provinciaal Domiaan Kessel-Lo. Wandelen langs de heuvels van Kessel-Lo, Linden en over de Lobergen naar Heverlee Arenberg (10 km) en met bus terug naar Kessel-Lo. Anders met de bus naar Arenberg en dwars door de stad naar PD Kessel-Lo (10 km). Info: Chris.Ven@skynet.be Datum in overleg of wordt nog aangekondigd: Willebroek: Doorheen het centrum van Willebroek + “Over de Vaart” of Willebroek by Night Wandelingen (5,4 km of 8,3 km) door de sporen van wat Willebroek heeft gemaakt tot wat het nu is. Bezoek aan het histocentrum + stuk “over de vaart”. Dan natuurgebied Blaasvelds Broek en het watersportcentrum Hazewinkel. Eindigen doen in ons Volkshuis waar Natuurvrienden thuis zijn! Meer info: secretariaat@natuurvriendenwillebroek.be

5/5 Antwerpse Zuidrand

Ronse Kunst-ateliers en Koers-parcours: wandeling over de kinderkopjes van de Ronde Van Vlaanderen met bezoek aan kunstateliers galerijen te Kwaremont. Of Lentebloeierswandeling door de bossen van de Vlaamse Ardennen (half april tot half mei) Of Ronse textielstad: textielwandeling, stadswandeling en levend textielmuseum.

Meer info: guan.devos@skynet.be Speleo 3 W Wandeling van ±16-18 km start en eindigt aan het station van Buggenhout. Het parcours voert je via een natuurpad en overzetboot naar Baasrode en Mariekerke tot in Sint-Amands.

Meer info: erickussener@yahoo.com

28/4 Oostende

inhoud: 2-3. Fotomuur 4-5. Korte Berichten en Telex 7-8. Zo jong, zo luid en zo genegeerd?

8-9. Interview Laura Cools (Students for Climate) 9-10. Interview Tist Liekens (Global Strike for Future) 11. Interview Marian Jones (Kids for Climate) 12. De doorbraak van de eco-roman 13. 1001 nachten in een Natuurvriendenhuis: Feldberg 14. Standpunt 15-18. Kalender Den Outback Galerij Vivaldi Kerkstraat 59 W6 3920 Lommel

colofon Verantwoordelijk Uitgever

Telefoon: 011/554450 info@denoutback.be www.denoutback.be

Redactieadres

Alle dagen van 10u tot 18u doorlopend geopend. Zondag en maandag gesloten.

Hoofdredacteur & layout

De Natuurvriend Oude Baan 110 2910 Essen

10% korting voor leden van De Natuurvrienden

Greet van Gool Oude Baan 110 2910 Essen

Dries Everaerts (dries@denatuurvrienden.be)

Dank aan volgende medewerkers: Lars Meulenbergs

fotomuur 1 mei viering

Op de Dag van de Arbeid deden verschillende afdelingen van De Natuurvrienden mee aan de festiviteiten.

In Duitsland kwamen de NaturFreunden op straat. In ons land waren Aarschot en Willebroek present met een stand.

Natuurvrienden Willebroek hield hun kinderweekend in Natuurvriendenhuis Auberge d’Arimont te Arimont.

Bergstijgers Bert en Pieter Sagaert blazen de geest in het vuur tijdens hun workshop Bushcraff.

PiKA

PiKa: hoogmis voor Nederlandse Natuurvrienden In het pinksterweekend organiseert Nivon Natuurvrienden elk jaar een groot kamp dat tegenwoordig veel meer is dan een kamp maar al een heus festival aan het worden is.

Ongeveer 700 bezoekers kwamen er dit jaar naar het domein van Natuurvriendenhuis ABK-huis en het nabijgelegen natuurkampeerterrein Het Halse Hull. Een smeltkroes was het, een ware verademing om zo veel natuurvrienden samen te zien. Genieten van muziek, activiteiten voor jong en oud zoals yoga, vogelhuisjes bouwen, poppentheater, cabaret, silent disco,... Er was zoveel te beleven dat ik iedereen aanraad om in 2020 met het weekend van Pinksteren (29 mei-1 juni) af te zakken naar dit familiale, sfeervolle, natuurvriendelijke evenement.

Tot dan en Berg Vrij!

Verslag: Lars Meulenbergs

Foto’s: Henk Schaaf

er d n e l lka e d n Wa 8 augustus: Nordic Walking in Moretusbos, afdeling Kapellen 9 augustus: Heidewandeling 28 km (korte versie 15 km), afdeling Kapellen, roland.mertens@scarlet.be 17 augustus: namiddagwandeling in Zoersel, afdeling Kapellen, jos.joossens@skynet.be 25 augustus: wandeling Lubbeek, afdeling Club Ahoy, Chris.Ven@skynet.be 14 september: clubwandeling, Bergstijgers Gent, vertrek: 10u 1 september: nazomerwandeling, afdeling Aarschot, vertrek: 8u 22 september: wandeling te Buggenhout-Malderen met wijndegustatie o.l.v. Gerrit De Wilde, afdeling Aalst 22 september: gegidste wandeling Louis Paul Boonpad in Aalst, afdeling Willebroek, vertrek 13u aan Café Den Hardy

Korte Berichten Frambozen voor Natuurvriendenhuis Auberge d’Arimont Eind maart streek een groep enthousiaste vrijwilligers neer in Auberge d`Arimont om een weekend lang de handen uit de mouwen te steken. Uiteraard was er genoeg tijd voorzien om samen lekker te eten en te babbelen. Wat werd er aangepakt? Er werd geschaafd, geschilderd en geboend. Het Natuurvriendenhuis en de nabije omgeving zijn weer spic en span. Er werden frambozenstruiken van eigen kweek geplant tegen de muur van de gastank. Compost werd gemengd en de compostbakken hersteld. Er zat nogal wat ongeregeld materiaal in. De ervaring leert dat de bio-afbreekbare plastic zakken veel te traag vergaan en intussen gaat wat er in zit aan het rotten. Niet meer in de compost hoop gooien is dus de boodschap aan huiswachten en regelmatige gasten.

Ontdek Ons Plekje Arimont Natuurvriendenhuis

De Berk in Essen kalender

10-11 augustus: Tentoonstelling Schilderwerken, van 10u tot 17u, gratis inkom 11 augustus: Mosseldag, vanaf 12u, mosselen

met frietjes aan €20, inschrijven noodzakelijk via deberk@denatuurvrienden.be of +32(0)3 667 20 31 15 augustus: Moederdag Taartenbuffet, vanaf 14u, €10/2 st., inschrijven noodzakelijk via deberk@denatuurvrienden.be of +32(0)3 667 20 31

17 augustus: Louisia’s Midsummer Party, gratis inkom, deuren 13u, aanvang 14u, reserveer plaats deberk@denatuurvrienden.be of +32(0)3 667 20 31 23 augustus: Griekse zomeravond met buffet, live optreden met Griekse muziek en dans, vanaf 19u30, inschrijven noodzakelijk via deberk@ denatuurvrienden.be of +32(0)3 667 20 31 28 september: Natuurvriendendag

Natuurvriendenhuis De Berk Oude Baan 110 2910 Essen (B) Tel. +32 (0)3 667 20 31 E-mail: deberk@denatuurvrienden.be

Afdeling Hove-Kontich nodigt andere Natuurvrienden uit om Natuurvriendenhuis Auberge d’Arimont en omgeving te ontdekken.

Ze verwelkomen jullie van donderag 7 tot maandag 11 november in het Natuurvriendenhuis. De huisbewaarder helpt bij het uitstippelen van een wandeling of fietstocht op maat of geeft tips voor het exploreren van de omgeving. Logeren kan op kamers van 2 tot 8 personen. Arriveren is mogelijk vanaf donderdag 7 november en blijven tot maandagnamiddag 11 november. Wie drie overnachtingen boekt krijgt een overnachting gratis. Snel boeken is daarom geen slecht idee. Dat kan via de website www.aubergedarimont.net

W

IN!

Wij mogen van onze partner eco-webshop Midgaardshop 1 deck speelkaarten Survival en 1 deck speelkaarten Eetbare Planten wegschenken. Wil je kans maken?

Stuur dan een mail naar dries@denatuurvrienden.be met als onderwerp “zonnige groeten”. www.midgaardshop.be

Telex Bezoekerscentrum Natuurhuis Haspengouw in GelinStuur tijdig uwnieuwe artikels, foto’s en kalenders in voor den heeft een picknickplaats waar wandelaars De Natuurvriend herfst! dries@denatuurvrienden.be even kunnen uitrusten met een trappistbier of appelsap.

Een goede stopplaats tijdens een tocht van Waremme naar Sint-Truiden, of Landen naar Tongeren.

Oproep foto’s CLIMB-kalender: heb je mooie foto’s gerelateerd aan een van onze activiteiten? Stuur ze dan zeker door naar eva.van.hyfte@gmail.com en wie weet komen ze in de CLIMB-kalender!

Nieuwe website online Aandacht internauten! De websites van De Natuurvrienden vzw en Natuurvriendenhuis De Berk kregen een fikse opknapbeurt.

De prioriteit was gebruiksvriendelijkheid. Daarnaast wilden we ook een overzichtelijke website die de sfeer van De Natuurvrienden wist te vangen. In die missie zijn de webdesigners van Blueblot goed geslaagd. Eerder ontwikkelde ze de website van de Bergstijgers. Onze vereniging was voor hen dus geen onbekende en dat bevorderde de samenwerking. De website geeft een overzicht van alle activiteiten. Hierbij een oproep aan alle afdelingen om deze in te sturen via sybille@denatuurvrienden. be. Neem regelmatig een kijkje op de website want ze wordt geregeld aangevuld met artikels en kalenderactiviteiten. Voor al uw zomerpret, surf snel naar www.denatuurvrienden.be, vakantiedomeindeberk.be of vakantiehuisdeberk.be.

Terugkeer Klimmers Denali De groep Kempense Bergstijgers die de Denali in Alaska wilde beklimmen is sneller dan verwacht moeten terugkeren. Het aanhoudende slechte weer had de kans om de top nog te bereiken erg klein gemaakt. Toch wilde het team een poging ondernemen om zo hoog mogelijk te geraken.Toen de teamleden het nieuws ontvingen over een sterfgeval in het thuisland, werd er samen beslist af te dalen naar het basiskamp op de Kahiltna-gletsjer.

Een reactie van de klimmers: ‘In de eerste plaats heeft de berg beslist dat op de top staan er niet bij mocht zijn. Het weer is en blijft bij elke beklimming een onvoorspelbare factor. Opperste mentale gezondheid en concentratie zijn zeer belangrijk om een expeditie veilig te houden. Hoewel dit niet de geplande afloop is toont deze beslissing de ervaring en teamgeest van onze klimmers en blijven wij trots op hun onderneming.’

Vanaf 5 augustus worden de openingsuren van 49 treinstations in heel het land aangepast. De loketten zullen er bijvoorbeeld tijdens de week ’s namiddags en/ of gedurende bepaalde periodes tijdens het weekend sluiten. Spoorbond ACOD en reizigersvereniging Navetteurs.be reageren verontwaardigd.

In het gloednieuwe Herman Teirlinckgebouw op Tour & Taxis loopt een expositie met Romeinse vondsten uit de eerste eeuw van onze jaartelling die tijdens de graafwerkzaamheden voor de fundamenten van het gebouw naar boven kwamen.

Een nieuw Avonturenpad neemt de bezoeker mee naar De Grote Ge(k)te, een natuurbelevingsgebied in het natuurgebied de Grote Getevallei in Linter. Het pad is een volgende stap naar een toegankelijk landschap met respect voor de natuurdoelstellingen.

Van 31 oktober tot 2 november reclaimt het Púca Festival de Keltische roots van halloween. Het festival vindt plaats in de county’s Meath en Louth in Ierland. Meer info: www.curatedplace.com/puca.

Niels jespers op koers naar K2 Bergstijger Niels Jespers onderneemt deze zomer een poging om de berg K2 te beklimmen. Bij het ter perse gaan van dit magazinehad hij net Kamp 3 bereikt. Niels klimt zonder extra zuurstof omwille van de eenvoud en de minimale impact op de bergen. www.nielsjespers.be

SFDIUTUSFFLTF LPSUJOH JO EF XJOLFM PQ 7&3500/ 7"/ %& -*%,""35 %F #FSHIVU 1MF[BOUTUSBBU )BNNF

JOGP!CFSHIVU CF CFSHIVU CF

De Natuurvriend maakt de balans op van 20 weken klimaatspijbelen

Zo jong zo luid en zo genegeerd?

Maanden aan een stuk kwamen ze op straat. Hun kelen schor door het zingen van de klimaathits die ondertussen gekend zijn van Oostende tot in Saint-Georges-sur-Meuse. Maandenlang in de krant, uitgenodigd rond de tafel van De Zevende Dag en op de boot van Gert Verhulst. Hun leiders ontpopten zich tot bekende schermgezichten wier liefdesleven vakkundig werd gedissecteerd in de boulevardpers. Een wekenlange mobilisatie hield de druk hoog. De laatste keer dat er in België zo’n massa mensen week na week de straat op kwam, verzandde ons land in een constitutionele crisis en werd Leopold III gedwongen troonsafstand te doen.

Om maar te zeggen: het momentum hing plukrijp in de lucht. Op verkiezingsdag werd er echter niets geplukt. De resultaten sloegen een generatiekloof: voor de twee grootste partijen van Vlaanderen is klimaat geen prioriteit. ‘Het lijkt of we terug bij af staan’, liet klimaatactiviste Anuna De Wever in een reactie optekenen. Zijn die 142 betogingen in 20 weken tijd voor niets geweest?

Even terug naar het begin. Het nieuwe jaar is nog maar net op gang geschoten als een groep leerlingen van het Atheneum van Mortsel een videoboodschap de wereld instuurt. Bij monde van Anuna De Wever klinkt het als volgt: ‘Vanaf 10 januari staan we elke donderdag aan het Vlaams Parlement om te vechten voor onze toekomst.’

De leerlingen protesteren hiermee tegen het feit dat België op de klimaattop in Katowice weigerde om de High Ambition Coalition te ondersteunen. Deze coalitie bestaande uit een dertigtal landen wilde het tempo van de strijd tegen de klimaatverandering opvoeren. Brussel, Wallonië en de federale regering gingen akkoord, maar Vlaanderen lag dwars. Tien dagen eerder waren er in Brussel nog 75.000 mensen op straat gekomen om een klimaatplan met meer ambitie te eisen. De leerlingen zien de blokkering in Polen als een uitgestoken middelvinger. Uit protest besluiten ze elke donderdag te spijbelen voor het klimaat, net zoals Greta Thunberg het hen heeft voorgedaan in Zweden.

Het is na de tweede spijbeldonderdag dat de verkiezingen in het vizier komen. In een interview met Martine Tanghe zegt Anuna De Wever dat de acties zullen doorgaan tot aan de verkiezingen in mei. Vanaf dan worden de verkiezingen steeds vaker als streefdoel genoemd. Het maakt het de tegenstand makkelijk om het protest te framen als een middel om bepaalde politieke partijen te bevoordelen.

Terwijl een groot aantal van deelnemers minderjarig is, dus niet stemgerechtigd. Het succes kan onmogelijk af te meten worden aan het resultaat van de stembusgang.

Dat het niet alleen geniepige internettrollen zijn die deze samenzweringstheorie aanhangen, wordt duidelijk wanneer minister van Leefmilieu Joke Schauvliege begin februari in een speech voor het Algemeen Boerensyndicaat de spijbelacties “opgezet spel” noemt. Het zal de minister uiteindelijk haar kop kosten, maar het kwaad is geschied.

Stellingenoorlog De klimaatacties worden de inzet van een stellingenoorlog tussen links en rechts. Ter rechterzijde werden de eerste betogingen aanvankelijk ontvangen op een afwachtend stilzwijgen, enkele knorrige flurken op Twitter daargelaten.

Het ligt gevoelig om jonge mensen die zich engageren te bekritiseren, bovendien denkt men dat het protest snel zal uitdoven. De aandachtsspanne van de bevolking is kort: gisteren het Marrakech-pact, vandaag klimaat, morgen iets anders. Een ferme tweet is voldoende om het publieke debat te verleggen. In de politieke hoofdkwartieren luidt het: net als een ferme smogwolk zal ook dit overwaaien.

Maar het lukt de klimaatspijbelaars om week na week volk op de been te brengen. Niet altijd in even groten getale, soms moet er een nieuwe “headliner” worden gezocht om de aandacht vast te houden: Greta Thunberg of Kayapostamhoofd Raoni Metuktire worden opgetrommeld om mee te lopen. Op de derde donderdag trekken er 35.000 klimaatspijbelaars naar Brussel. Conservatief Vlaanderen voelt een draagvlak voor “het linksige” klimaatthema ontstaan en zendt zijn voorhoede uit om de deelnemers te banaliseren. Mia Doornaert, Rik Torfs en Jean-Marie Dedecker toeteren dat het klimaatprobleem te complex is om over te laten aan kinderen. Moeten ze dan vertrouwen op dezelfde volwassenen die al decennialang het probleem onder de mat vegen?

Er breken woelige weken aan waarin alle middelen worden aangewend om het protest de kop in te drukken. Katrien Van der Heyden, moeder van Anuna De Wever, dient na doodsbedreigingen klacht in bij de politie. Zelf fungeert Van der Heyden als spil in een samenzweringstheorie: via haar consultancybedrijf zou ze gewerkt hebben voor Chantal Pauwels toen die in Antwerpen Agalev-schepen van Gelijke Kansen was. In de zakenkrant De Tijd verschijnt een stuk met als titel “De linkse kaping van de klimaatmarsen”.

Ook een aantal politieke partijen schiet in een kramp omdat ze klaarblijkelijk niet voorbereid zijn op de dag dat klimaat een campagnethema wordt. CD&V probeert greep te krijgen op de situatie door in een brief gericht aan de directies van alle katholieke scholen in Vlaanderen op te

Kaart van Fridays for Future die toont waar ter wereld er een actie werd georganiseerd.

roepen om kinderen niet meer te laten spijbelen voor het klimaat. Bij sp.a betoonde Jinnih Beels zich kritisch over de klimaatspijbelaars, terwijl voorzitster van de Jongsocialisten Kaoutar Oulichki zich lovend uitsprak: ‘Ze mogen er niet mee ophouden, de jongeren. Ze zijn sterk bezig.’ Ook bij NV-A is men aangewezen op improvisatie. Een medewerker diept op het hoofdkantoor een pamflet over ecorealisme op. ‘Staat erin dat we de kerncentrales langer kunnen openhouden? Oké, maak er dan maar een debatfiche van,’ moet het ongeveer geklonken hebben aan de Koningsstraat in Brussel.

De jongeren hebben een ongelooflijke krachttoer afgeleverd. Ondanks de vele uren strafstudie en de treintickets die een fikse hap uit het weekbudget namen, zijn ze erin geslaagd de bal aan het rollen te houden. Overal werd er gediscussieerd over de brede facetten van koolstofdioxide. Het thema heeft zichzelf een weg naar de verkiezingscampagne geknaagd. Een smeltende ijsberg kan je negeren. Moeilijker is het om doof te blijven voor duizenden jongeren die zingen dat ze heter zijn dan het klimaat.

En dat is uiteindelijk misschien nog de grootste winst voor onze samenleving: we zagen een generatie wakker worden. Generatie Z is in staat om al de andere generaties te overstemmen. Terwijl Babyboomers en Millennials ruzie maken over de huizencrisis, is hier een generatie opgestaan die het meest urgente probleem benoemt: onze planeet staat in de fik. Ze hebben de voorbije weken ontdekt wat ze kunnen bereiken als ze samenwerken. Ze komen op voor iets waarin ze geloven en dragen er de consequenties van. Jong, luid en probeer ze maar eens tegen te houden!

Dries Everaerts

Laura Cools (uiterst rechts)

“De verkiezingen waren een pijnlijke ontnuchtering” Laura Cools (22 jaar) voelde zich vooral machteloos toen ze vernam dat België niet bereid was zich te engageren voor ambitieuze klimaatdoelstellingen. Zoals het een student rechten betaamt, rechtte ze de schouders en boog machteloosheid om in direct action. Met Students for Climate organiseerde ze een studentenmars voor het klimaat. De klimaatactiviste deed in mei met sp.a mee met de verkiezingen.

De Natuurvriend: Werd je verrast door de verkiezingsuitslag van 26 mei?

Laura Cools: Ik had verwacht dat Vlaams Belang bij een bepaald publiek zeker zou scoren, omdat ze niet langer enkel voor een populistisch migratiebeleid staan, maar nu ook inspelen op de sociale noden van het typische anti-migratiekiespubliek. Anderzijds ben ik wel verrast door de verkiezingsuitslag van progressieve partijen als sp.a en Groen. Ik had gehoopt op een beter resultaat voor mijn partij. Dat wij met onze thema’s wel de juiste noden in de samenleving belichtten, wordt duidelijk gemaakt door de goeie uitslag voor Vlaams Belang, die de sociale programmapunten van sp.a lijkt overgenomen te hebben. Ik ben vooral zeer teleurgesteld in het resultaat van Groen. De rood-groene golf bleef uit, nochtans verwachtte ik dat we het met onze massale klimaatacties ondertussen wel duidelijk gemaakt hadden dat een rood-groen-beleid de enige garantie is op een ambitieus maar sociaal klimaatplan.

Waar liep het fout?

Ik zie twee redenen. Er is de grote polarisering van het debat. Partijen als N-VA hebben er hun business model van gemaakt om het conflict op te zoeken en van elk thema een tweestrijd te maken. Die polarisering, die bijvoorbeeld ook op sociale media werd uitgespeeld, heeft heel veel kiezers het idee gegeven dat (vervolg volgende bladzijde)

“de wetenschap het wel zal oplossen”, “dat een klimaatbeleid een belastingtsunami zal veroorzaken”, “dat we overdrijven”, “dat België als klein landje toch geen verantwoordelijkheid moet opnemen”, “dat onze jaarlijkse citytrip in het gedrang komt”... Wanneer dit soort stellingen het klimaatdebat overheersen, is er te weinig ruimte voor een debat ten gronde. De echte urgentie van het klimaatprobleem wordt op die manier onderbelicht.

Anderzijds heb ik, door kandidaat te zijn bij de verkiezingen voor sp.a, ook geleerd dat de doorsnee Vlaming jammer genoeg nog steeds wakker ligt van andere zaken. Persoonlijk was het voor mij een pijnlijke ontnuchtering om te zien dat, buiten mijn studentenbubbel in een progressieve stad als Gent, waar zowat iedereen die ik tegenkom mijn klimaatengagement aanmoedigde, ook een grote groep Vlamingen bestaat die helemaal niet wakker liggen van wat mij wakker houdt, “het klimaat”.

Mensen baseren hun stemgedrag op de problemen die ze nu al zien, zoals migratie en sociale ongelijkheid, en niet op problemen die in België nog niet zichtbaar zijn, zoals het klimaatprobleem. Daaruit volgt eigenlijk een derde reden: een groot deel van de Vlamingen is te weinig op de hoogte van de problematiek rond global warming.

“Ik ben ontgoocheld in het systeem” Blijf je actief binnen de klimaatbeweging?

Zeker en vast. Zolang er geen doortastend klimaatbeleid komt, moeten we met de klimaatbeweging druk blijven zetten. Voor mij persoonlijk zal dat eerder vanop de achtergrond zijn. Door voor de politieke weg te kiezen, heb ik indirect ook gekozen om me wat terug te trekken uit de klimaatbeweging, die absoluut apolitiek moet blijven. Maar mijn klimaatengagement neem ik mee in mijn politieke engagementen. Ik geloof er namelijk in dat de oplossing nu eindelijk eens vanuit “de politiek” mag komen.

Filip De Bodt van Climaxi roept de klimaatbeweging op om de zaken anders aan te pakken. Welke richting moet de klimaatbeweging uitgaan?

Dat is een goeie vraag. Persoonlijk ben ik zeer ontgoocheld in het systeem, dat een doortastend klimaatbeleid moeilijk maakt zelfs voor politici die er wél oprecht voor ijveren. Met Youth For Climate werden wij vaak uitgenodigd bij politici, en sommigen van hen waren echt al jaren op politiek niveau aan het ijveren voor klimaatmaatregelen, maar ondanks hun goede wil, was het hen nog steeds niet gelukt. Die politici putten moed uit onze acties, en het draagvlak dat wij creëren, zeiden ze. Maar toch, zolang dat soort politici geen meerderheid van onze parlementen uitmaakt, vrees ik dat we op de politieke dwarsbomen zullen blijven botsen. Daarom moeten we blijven inzetten op grote en zichtbare acties, om de urgentie blijvend op de agenda te zetten.

Maar niet meer wekelijks, dat is niet haalbaar. Beter is om een momentum te crëeren rond een grote nationale actie en daarnaast inderdaad vanuit alle uithoeken druk blijven zetten met lokale acties. Want ook op lokaal vlak kan natuurlijk al veel gerealiseerd worden door lokale besturen.

Dries Everaerts

“De hete aardappel wordt naar mijn generatie doorgeschoven” Op de dag van onderstaand interview verwacht Tist Liekens de resultaten van zijn examens. De laatstejaars Biotechnische wetenschappen maakt zich niet al te veel zorgen: ‘Dat komt wel in orde.’ Tist is 17 jaar en sinds 2015 lid van De Natuurvrienden.

In mei wist hij honderden scholieren te verzamelen voor een klimaatmars door Herentals. Hoog tijd voor een interview!

De Natuurvriend: Jij bent samen met je broer Nand en je neef Dries de drijvende kracht achter Global Strike for Future Herentals. Zijn jullie altijd al een klimaatbewuste familie geweest?

Tist Liekens: Dat heeft er altijd ingezeten. Mijn papa was net als ik lid van Jeugdbond van Natuur en Milieu. Hij was ook begeleider bij Ecoteams en heeft nog lezingen gegeven over energiezuinigheid. We zijn ons altijd bewust geweest over de klimaatverandering, maar acties ondernemen zoals een klimaatmars was er tot voor kort niet bij.

Hoe is die klimaatmars in Herentals tot stand gekomen?

De eerste stap was toelating vragen aan de stad. De burgemeester reageerde heel positief en heeft ons zelf bedankt voor het organiseren van de mars. Daarna zijn we naar de directie van onze school getrokken. Zij hebben een brief opgesteld waarin aan de ouders toestemming werd gevraagd om hun kind te laten deelnemen.

Hoe reageerde de school?

Vrij positief. Ik had begin dit jaar al gevraagd wat de gevolgen zouden zijn als ik op donderdag naar de klimaatacties in Brussel zou gaan. Onze school geeft geen sancties als de ouders toestemming hebben gegegeven. Ook werd er een een groep opgericht die nadenkt over wat we kunnen doen om het klimaat te verbeteren. Zo heeft de school metingen uitgevoerd om te weten waar er in het schoolgebouw energie verloren gaat. Ik hoop dat ze met de resultaten aan de slag gaan.

Wie heeft jullie geïnspireerd om zelf in actie te schieten?

Zonder Greta Thunberg waren we niet in actie geschoten. Toen zij in augustus 2018 begon met haar schoolstaking, had ik meteen het gevoel: dat moet ik ook doen. Maar mijn ouders waren bang dat ik problemen zou krijgen. In december liepen we mee in de klimaatmars van Claim the Climate in Brussel, de aanleiding voor die klimaatmars was de internationale klimaattop COP24 in Polen. Ik was echt kwaad toen ik vernam dat België weigerde betere klimaatdoelstellingen te ondertekenen. Dat heeft ook Anuna De Wever en Kyra Gantois getriggerd. Na de eerste Global Strike in maart, ben ik op de website van Fridays for Future gaan kijken waar er in de wereld een staking doorging en ik zag dat er in de Kempen niets te doen was, waarop ik besloot om het dan maar zelf te organiseren.

Ik heb die kaart ook gezien en die staat vol met activiteiVolgend jaar begin je aan een studie Global Change Bioten. Waarom is dat zo weinig geweten? logy. Wat is dat precies?

Die staat echt boemenstevol. Een paar dagen geleden deed Dat is de wetenschap die de globale verandering bestudeert, ik mee aan een klimaatmars in Aken, er waren 40.000 menhaar oorzaken en effecten. Globale verandering staat dan sen aanwezig. Ik heb er niets over gehoord in het nieuws. onder andere voor overbevolking, plasticvervuiling, klimaatEnkel over Ende Gelände. Wat is de logica? Ende Gelände crisis en biodiversiteitscrisis. Een global change bioloog kan doet illegale dingen en komt hiermee wel in het nieuws. Over het beleid van politici bestuderen en hen raad geven. mensen die zonder geweld op straat komen, hoor je niets.

Wil je een beter zicht krijgen op de situatie?

In je speech na de mars zei je: ‘Ik kan alleen maar vragen Volgens mij hebben we al een heel goed zicht, maar als je aan die mensen om te stemmen voor de partij die voor een kijkt naar klimaatverandering zijn er nog veel positive feedbetere toekomst wil zorgen, voor een partij waarvan u denk back loops waarvan we nog niet weten wat die zullen verdat die de klimaat- en biodiversiteitscrisis serieus aanpakt.’ oorzaken. We kennen ze nog niet allemaal en kunnen ze Hoe ervaar jij de verkiezingsresultaten van 26 mei? dus niet verwerken in klimaatmodellen. Rond het jaar 2030 Ik begrijp niet waarom mensen hebben gestemd op de parzullen er kantelpunten in werking treden waardoor we de tijen die gewonnen hebben. De twee grootste partijen willen klimaatveranderingen niet meer kunnen tegenhouden. Het veel te weinig doen voor het klimaat. Beseffen mensen wel kan nog wel eens tegenvallen als we te maken krijgen met dat het nu moet gebeuren? Men wist zestig jaar geleden al de info die we nog niet kennen. dat klimaatverandering enorme We hebben veel data en klimaat“Mensen kunnen niet op lange tergevolgen zou hebben. Men wist modellen, maar toch dringt het alleen nog niet wanneer die echt mijn denken, ze leven alleen in het niet door. Wat loopt er fout? voor ons dodelijk zouden zijn. Nu nu, ze zijn niet in staat om na te hebben we die kennis wel. Wij zul- denken over hoe de wereld er zal Mensen willen het gewoon niet weten. Ik vraag me ook af waar len sterven aan de klimaatcrisis als uitzien binnen tien jaar.

Dat maakt het fout loopt. Ontwijken ze de inwe niets veranderen. Grote delen formatie bewust of denken ze dat het gevaarlijk” van Afrika zullen onbewoonbaar politici die aan de macht willen koworden, ook in de zuidelijke delen men hen een verhaaltje proberen wijs te maken? Mensen van Europa wordt leven moeilijk, de kans is zeer groot dat dat kunnen niet op lange termijn denken, ze leven alleen in het al in deze eeuw zal gebeuren. Hoe gaan we die migratiegolnu, ze zijn niet in staat om na te denken over hoe de wereld ven aanpakken? De volgende regering zal de laatste zijn die er zal uitzien binnen tien jaar. Dat maakt het gevaarlijk. Eihet tij kan keren, maar ik denk niet dat er veel zal gebeuren. genlijk kan je ons mensen een soort egoïsten noemen die Je ziet de toekomst donker in. de toekomst van onze kinderen afpakken. Het probleem is Ja. Bijna alle wetenschappers zijn het erover eens dat het dat vele mensen dat dus niet beseffen. leven ook hier een stuk moeilijker zal worden. We zien nu dat Ga je nog acties organiseren in de toekomst? de gevolgen veel sneller komen dan voorspeld. Dat zijn harde In Herentals organiseren we eind september iets in de Glofeiten. Ik had het ook veel liever anders gezien. Het is niet 5 bal Strike Week. Ik zal nog wel helpen met de organisatie, voor 12, nee, het is 12 uur. Het is nu of nooit. maar mijn broer Nand en neef Dries zullen die actie grotenLeeft dat gevoel bij veel van jouw generatiegenoten? deels trekken. Ik blijf actievoeren want onze toekomst staat Niet bij iedereen, maar ik heb het gevoel dat ik veel van mijn op het spel. Die dreigen we te verliezen als we braaf doen klasgenoten heb meegekregen in het aanvaarden van die feiwat de overheid vraagt. We hebben geen andere keuze dan ten. Dat de tijd dringt, lijkt nog altijd niet door te dringen bij de in actie te komen. meesten. De hete aardappel van de vorige generaties wordt naar mijn generatie doorgeschoven. Wij kunnen er niks meer aan veranderen, maar wij gaan wel met de gevolgen zitten.

Dries Everaerts

B&B Eifel Ranch Het hele jaar door à 40,- €/p/n op basis van 2p en 2n B&B. HP is mogelijk. Ontstressen in de prachtige natuur...

Prachtige panorama’s met talloze wandelpaden Ideaal voor natuurliefhebbers, wandelaars, fietsers/mountain-bikers, motards, ruiters,...

Gezellige kamers met een huiselijke sfeer.

Wij kunnen groepen aan tot ± 20 personen.

Huifkartochten als daguitstap.

B&B Eifel Ranch Mühlenweg 8 te Auw bei Prüm D.

info@eifelranch.be 0474/58.36.76 Limburgse uitbaters www.eifelranch.be

“Volwassenen, blijf niet aan de zijlijn staan. We mogen niet opgeven!”

Politici op hun verantwoordelijkheid wijzen terwijl ze naast je staan? Velen zouden het niet durven, maar Marian Jones (12 jaar) draait er haar hand niet voor om. Ze deed het begin dit jaar op een vol Ladeuzeplein in Leuven. ‘Politici, stop met liegen. Jullie weten wat er moet gebeuren. Wij eisen actie en resultaat. En wel nu meteen,’ sprak de jonge klimaatactiviste zonder schroom.

De Natuurvriend: Samen met Pina en Roos heb je Kids for Climate opgericht. Waarom, en wat willen jullie bereiken?

Marian Jones: Het was voor mij heel pijnlijk om vast te stellen hoe cynisch vele politici reageerden op de aanhoudende klimaatacties van onder andere Greta Thunberg en Anuna De Wever. Burgemeester Bart De Wever wou Greta Thunberg zelfs niet ontvangen in Antwerpen. Ik vond het zelf ook heel frustrerend dat ik me machteloos voelde wanneer ik naar het nieuws keek. Wanneer gaan die politici eindelijk eens luisteren naar klimaatwetenschappers om de gevaarlijke klimaatontsporing tegen te gaan? Daarom heb ik samen met vele anderen in onze school besloten om actie te voeren en dit thema bekender te maken bij de kinderen van de lagere school. Dat was nodig want in het begin van het schooljaar wisten veel kinderen op onze school nog maar heel weinig over het klimaat. Ondertussen begrijpt elk kind op onze school de basis van dit enorme probleem.

Eind januari sprak je een vol Ladeuzeplein toe tijdens de gezamenlijke klimaatmars in Leuven. Hoe voelde dat?

Dat was een geweldig moment. Het voelde heel speciaal om eindelijk eens mijn gedacht te kunnen zeggen over de klimaatproblematiek in het bijzijn van meer dan 3.500 kinderen, vele cameraploegen en ook tal van lokale politici, waaronder de burgemeester en de schepen van Milieu. Na maandenlange frustratie kon ik de politici recht in de ogen kijken en hen vertellen hoe boos het me maakt dan men ons totaal negeert. Het is mijn generatie die de gevolgen van het falen van de politieke wereld gaat voelen, terwijl wij helemaal niet

verantwoordelijk zijn voor het probleem. De volwassenen van vandaag hebben er een potje van gemaakt. Ze moesten zich schamen.

Je zei toen dat politici actie moeten ondernemen om het klimaat te redden. Heb je het gevoel dat ze de boodschap hebben begrepen?

In Vlaanderen alleszins niet. Te veel politici, vooral die van de rechterzijde, willen nog altijd niet begrijpen dat het klimaatprobleem onze toekomst in gevaar brengt. Ze spreken liever over problemen zoals migratie, maar ze begrijpen niet dat de opwarming van de aarde dat probleem in de toekomst nog veel groter zal maken. Ze kijken naar de symptomen maar niet naar de oorzaken. Als ik kijk naar de recente verkiezingsresultaten, dan heb ik het gevoel dat ook de meeste kiezers in Vlaanderen nog niet mee zijn. Hoe verklaar je anders dat zoveel mensen stemmen voor partijen die het klimaatprobleem ofwel ontkennen ofwel vinden dat de oplossingen te duur zijn? Tijdens de klimaatacties vroegen duizenden kinderen nochtans aan hun ouders en grootouders om te stemmen voor die partijen die de toekomst van deze planeet willen beschermen. Ik was zelf heel ontroerd door een open brief van een 12-jarig Australisch meisje die het als volgt stelt: ‘I am 12, and I don’t understand why adults vote to destroy the planet’. Gelukkig is er nog hoop. In sommige landen en

“Na maandenlange frustratie kon ik de politici recht in de ogen kijken en vertellen hoe boos het me maakt dat men ons totaal negeert” regio’s heeft men wel gestemd voor partijen die het klimaat willen redden. Ook in steden als Leuven, Gent en Brussel valt het heel sterk op dat partijen die groene maatregelen koppelen aan sociale rechtvaardigheid het heel goed gedaan hebben. Verder denk ik dat de klimaatacties van Greta en co heel wat andere gevolgen hebben gehad. De paus heeft nog maar net de klimaatnoodtoestand uitgeroepen. Dat is toch een heel krachtig signaal. Vele steden, maar ook tal van bedrijven hebben goed begrepen dat de samenleving helemaal anders georganiseerd zal moeten worden.

Wat brengt de toekomst: ga je door met actievoeren?

In september start ik in het eerste middelbaar in een gloednieuwe school die volgens de Freinetmethode zal werken.

Dat betekent dat wat er gebeurt in de wereld ook de basis vormt voor wat we in het onderwijs moeten bekijken. Het klimaat zal dus centraal blijven staan. Greta Thunberg heeft al aangekondigd dat er vanaf 20 september een week van klimaatacties zal doorgaan, overal ter wereld. Net zoals de twee vorige Global Strikes for Climate verwacht men dat er miljoenen mensen zullen meedoen. Ik ben er klaar voor en roep alle volwassenen op om niet langer langs de zijlijn te blijven staan. Wij mogen niet opgeven!

Dries Everaerts

Midgaard, in 2000 opgericht door Tom Vandyck en Ann Van Ende, is een trendy lifestyle winkel, biologisch & eco-vriendelijk, met respect voor mens en arbeid. Voor elk wat wils, wij bieden de groene consument een ruim aanbod van betere producten.

De doorbraak van de eco-roman In de boekhandel dijt het schap met het label “eco-fictie” sinds de jaren ‘70 van de vorige eeuw gestadig uit. Er is steeds meer belangstelling voor non-fictie waarin de relatie van de mens ten opzichte van de natuurlijke leefwereld wordt verkend. Het zal er niet vreemd aan zijn dat de ineenstorting van ons ecosysteem ruim gedocumenteerd wordt. De kennis dat de mensheid het veilige, stabiele Holoceen heeft ingeruild voor het onstuimige Antropoceen, fungeert als brandversneller voor de schrijversgeest.

Elke auteur benadert het onderwerp met zijn eigen stem. In Tot in de hemel zit er weemoed, terwijl Dode Papa Scheurwortel in Lanny niet maalt om een lijk meer of minder. Schoonheid scheppen uit destructrie; de kracht van literatuur.

Lanny Max Porter De Bezige Bij (2019) Openingszin: Dode Papa Scheurwortel ontwaakt uit zijn staande slaapje, rekt zich een akker breed uit en schraapt het droomdroesem af, aardwas die glinstert van de dikke klodders vloeibaar afval.

Hoofdpersonages: Dode Papa Scheurwortel, een figuur die opvallende gelijkenissen vertoont met de mythologische Groene Man. Daarnaast is er Lanny, een jongen die binnen zijn sociale kring bekendstaat als een Wunderling.

Verkoopspraatje: Er worden thema’s overheen gedrapeerd die resoneren met de Engelse mythologie: de geheimen van het land, de wijsheid van bomen, het verlangen van de groene velden om in opstand te komen tegen ieder die hen wil ontheiligen. En in diep contrast met het vredige verleden ligt het venijnige heden, het zogenaamde idyllische dorp dat vooroordelen koestert voor ieder die er niet hoort - de menigte, de trollen, de dronkaards die uit zijn op een gevecht. (uit The Irish Times) Over de auteur: Max Porter werd geboren in 1981 en groeide op in de Engelse stad High Wycombe. Na zijn studies begon hij een boekhandel en werkte hij als redacteur bij een uitgeverij. Hij debuteerde met het bejubelde Verdriet is het ding met veren.

Vos 8 George Saunders De Geus (2019) Openingszin: Beste leezur, allureerst wil ik zegge sorrie as ik woorde furkeerd spel.

Hoofdpersonage: Een vos die binnen zijn sociale kring bekendstaat als een ietwat naïeve dromer.

Verkoopspraatje: Vos 8 was oorspronkelijk bedoeld als kinderboek met een happy end. Blij dat de redacteurs het niet helemaal zagen zitten en dat George Saunders zijn duistere geest de vrije loop kon laten. Hij maakte er een fabel van over de gigantische impact die de mens heeft op dieren en de natuur, lees er gerust een commentaar in op de klimaatverandering. (uit Standaard der Letteren) Over de auteur: Saunders was als kind niet bijster goed op school of in sport, dus ontwikkelde hij een stevig gevoel voor humor om zichzelf staande te houden. Als geotechnisch ingenieur werkte hij een tijdje in de olie-industrie op het eiland Sumatra. Terug in Amerika, wilde hij de volgende Jack Kerouac worden, allerlei precaire baantjes incluis. Zo leerde hij dat Terry Eagleton het juist had toen hij zei dat kapitalisme het lichaam berooft van diens sensualiteit. In 1992 publiceerde The New Yorker een van zijn kortverhalen, de start van een carrière die zou rijzen als een broodje in de oven.

Tot in de hemel Richard Powers Atlas Contact (2018) Openingszin: Eerst was er niets. Daarna was er alles.

Hoofdpersonages: Er groeien bomen door de bladeren van deze roman. Een belangrijke rol is eveneens weggelegd voor negen mensen wier levens op een bepaald moment verstrengeld geraken.

Verkoopspraatje: Tot in de hemel is Powers ten voeten uit: een verrassende fusie van natuurwetenschap en literatuur, een monumentale roman over bomen en mensen. Het is een meeslepende vertelling over activisme en verzet, en tegelijkertijd een loflied op een wereld naast de onze. (van www.atlascontact.nl) Over de auteur: Een toegewijde "generalist" met een eclectische leeshonger.

Brak zijn studie fysica af om literatuur te gaan studeren, maar koos voor een carrière als computerprogrammeur. Zijn debuut schreef hij na het zien van de foto Young Farmers van August Sander in het Museum of Fine Arts in Boston.

Sindsdien pende hij een mooi oeuvre bij elkaar, waarvoor hij meermaals werd gelauwerd. Won dit jaar The Pulitzer Prize voor Fictie voor Tot in de hemel.

The Man with Compound Eyes van Wu Ming-Yi, uitgegeven in 2013 bij Harvill Secker Openingszin: The trickling of water through the fissures in the subterranean rock was suddenly drowned out when the mountain made an immense but also somehow distant sound.

Hoofdpersonages: Het 15-jarige mensenoffer Atile’i, de suïcidale professor Alice Shih en de overkokende plasticsoep in de Grote Oceaan.

Verkoopspraatje: Een eerlijk, politiek bewust boek, verankerd in ecologische bekommernissen en Taiwanese identiteit. (uit The Guardian) Over de auteur: Wu Ming-yi vindt gewapend beton de grootste fout uit de menselijke geschiedenis: ‘Het maakt het voor de mens te gemakkelijk om natuurlijke gebieden als rivieren, moerassen en oceanen binnen te dringen.’ Zijn debuutroman zag het licht in 1997, waarna hij het schrijverschap combineerde met een baan als literatuurprofessor. Drie jaar later publiceerde hij een boek over vlinders. Wist je dat er in Taiwan 400 soorten te vinden zijn? Wu nam een sabbatsjaar omdat hij meer tijd nodig had om te schrijven en te reizen; het zou het jaar worden waarin hij deze eco-parabel neerpende.

1001 nachten in een Natuurvriendenhuis:deel 4

Natuurvriendenhuis Feldberg

Eerder in deze rubriek besprak ik het Natuurvriendenhuis Sankt-Jakob in Zwitserland, Natuurvriendenhuis Eikhold in Nederland en in deel 3 kon je lezen over het Natuurvriendenhuis in Dakar, Senegal.

Allemaal prachtige huizen, wondermooie omgevingen, unieke locaties, kortom: aanraders! Ikzelf ben benieuwd of jullie, lezers, nu reeds een van deze huizen bezocht hebben. Zo ja, laat me gerust weten wat jullie bevindingen waren en welke mooie herinneringen jullie erbij kregen.

Ikzelf heb een geheugen vol mooie herinneringen aan Natuurvriendenhuizen. Vandaar ook dat ik deze rubriek schrijf. Ik zal jullie in dit deel meenemen naar zo’n herinnering in het Natuurvriendenhuis van Feldberg, Duitsland.

In 2014 werd ik verkozen als vice-voorzitter van de Internationale Jonge Natuurvrienden (IYNF). Dit was voor mij een enorme leerschool. We namen dit zo serieus dat we met het voltallige bestuur van IYNF in de zomer van 2014 op bijscholing gingen in het Natuurvriendenhuis van Feldberg. Een week lang praten over visie, didactiek, pedagogiek, communicatietechnieken. We maakten afspraken en vlogen erin. Goeie herinneringen die ik deel met mijn mede-bestuursleden.

Feldberg is een huis in oerdegelijk materiaal opgetrokken, en met een magnifiek uitzicht over de vallei. Het huis zelf

staat op het einde van de weg en bijna helemaal boven op de Feldberg, op 1350m hoogte. Vooraleer je met de auto tot aan het Natuurvriendenhuis wil geraken, verspert een slagboom je de weg. Je dient te bellen naar de huiswaard en enkel als deze persoon toestemming geeft, kan je doorrijden. Te voet en met de fiets is het huis uiteraard vrij bereikbaar! In de zomer zit het vaak afgeladen vol, net als in de winter bij veel sneeuw. Reserveer dus tijdig.

Het Natuurvriendenhuis biedt ruimte voor zowel kleine als grote groepen.

De omgeving van Feldberg is ideaal om volledig tot rust te komen! Je kan er eindeloos wandelen in het hartje van het Zwarte Woud. En in de winter trek je de latten of sneeuwschoenen aan en langlauf/wandel je erop los.

Het Natuurvriendenhuis van Feldberg biedt zelf o.a. natuurpedagogische cursussen aan, meer informatie hierover is te vinden op hun website. Voor inkopen dien je helemaal af te dalen tot in Hinterzarten, gekend om zijn kuuroorden.

Lars Meulenbergs

Praktische gegevens

adres: Am Baldenweger Buck 79868 Feldberg Contact: +49 (0)7676/336 info@naturfreundehaus-feldberg.de website: www.naturfreundehaus-feldberg.de

Facebook: www.facebook.com/naturfreundehausfeldberg

Zelfvoorzieningskeuken, eetzaal, 50 bedden, seminarieruimte voor 30 personen, mogelijkheid tot half-pension met lokaal, biologisch of Faire Trade voedsel.

Te doen in de omgeving: wandelen, MTB, fietsen, cursus natuurpedagogiek, kruidenkunde, tourskiën, skiën, langlaufen, sneeuwschoenwandelen.

Mag er een cruiseschip in De Natuurvriend?

In het nummer april-mei-juni 2019 van De Natuurvriend werd er advertentieruimte gekocht door een aanbieder van cruises. De redactie ontving hierover enkele reacties van leden die deze advertentie niet vonden passen bij de geest van De Natuurvrienden vzw. De advertentie werd besproken op de Algemene Vergadering van 25 mei. Voorzitter Greet van Gool benadrukte dat de missie van De Natuurvrienden niet in conflict mag geraken met commerciële belangen. Dirk Martijn (Bergstijgers Antwerpen) schreef een opiniebijdrage die te vinden is op www.denatuurvrienden.be.

Beste Natuurvrienden, De zomer is in het land, en dat zullen we gevoeld hebben! De temperaturen gaan flink de hoogte in, verschillende warmterecords zijn al verbroken. De natuur schreeuwt om water, her en der moeten maatregelen genomen worden omdat het grondwaterpeil door de aanhoudende droogte te laag staat. Een duidelijker bewijs dat de aarde opwarmt en dat er dringend maatregelen genomen moeten worden kan men moeilijk vinden.

STANDPUNT

“Men and nature must work hand in hand. The throwing out of balance of the resources of nature throws out of balance also the lives of men”. Het zou een citaat kunnen zijn van één van de vele klimaatbetogers en bosbrossers die in het voorjaar van 2019 de straat opkwamen om te ijveren voor een ambitieuzer klimaatbeleid. Het was evenwel Franklin Delano Roosevelt die deze woorden uitsprak in 1938, in een pleidooi voor natuurbescherming en -behoud.

Meer dan 80 jaar later is zijn oproep actueler dan ooit, alleen zijn het nu geen politici maar scholieren en jongeren die de straat opkomen en om actie vragen. Maar jammer genoeg blijft de klimaatverandering, de vele betogingen en klimaatacties ten spijt, voor vele mensen nog steeds een “ver van mijn bed” show.

Als Natuurvrienden zit het in ons DNA om aandacht te schenken aan klimaat, milieu en natuur. Daarom geven we in deze Natuurvriend ruim het woord aan enkele jongeren die de voorbije maanden mee op de barricaden gestaan hebben. Daarom delen we hun teleurstelling over de uitslag van de verkiezingen en hun verontwaardiging over het uitblijven van maatregelen. En vanzelfsprekend blijven we hen steunen, want hoe ver is het gekomen als jongeren zich afvragen waarom ze nog naar school zouden gaan als wetenschappers steeds harder roepen dat er voor hen geen toekomst meer is? Laat ons ons dus niet uit het lood slaan en laat ons verder blijven strijden voor een krachtdadig klimaatbeleid. Want, zoals Einstein schreef: “De wereld zal niet vernietigd worden door hen die kwaad doen maar door hen die gadeslaan zonder iets te doen”.

Hartelijk Berg vrij!

Greet van Gool Voorzitter

Agenda augustus

3-6. 4-daagse zomertrektocht Prijs 4 dagen*? volwassenen incl. trein H/T: €95; volwassenen incl. trein: €80; jongeren < 21 j incl. trein: €65.

Prijs weekend**? volwassenen incl. trein H/T: €40; volwassenen incl. trein: €25; jongeren < 21 j incl. trein: €20.

Inbegrepen? (*) overnachtingen en maaltijden van zaterdagavond t/m dinsdagmiddag (picknick) (**) overnachting en maaltijden t/m zondagmiddag (picknick) met bus 395 om 16u55 in Francorchamps (route de Hockai) naar Verviers.

Inschrijven? tot 15 mei, geldig vanaf betaling op rekeningnummer BE69 0001 6125 0978 op naam van ATB De Natuurvrienden Aarschot.

Contactpersoon? Vinzens Mausen 0495/79.72.71 of vmausen@hydrio.be Wie? NV Aarschot 10-18. Alpiene treffen voor gevorderde alpinisten In het treffen brengen de Bergstijgers zelfstandige alpinisten/alpiene rotsklimmers samen die de bergen willen intrekken met klimpartners die dezelfde bergspirit en sportiviteit delen. Het kan een springplank zijn voor alpinisten om hun grenzen wat te verleggen of andere ervaringen op te doen.

Iedere deelnemer klimt onder eigen verantwoordelijkheid.

17-18. Clubweekend te Hotton Bergstijgers klimmen op het massief van Hotton. Afspraak om 10u aan de rotsen, kamperen op Camping Eau-Zone in Hotton.

16-18. Wandelweekend Hoge Venen Waar? Natuurvriendenhuis Auberge d’Arimont Verblijf in gezinsslaapkamers en slaapzalen. Niet vergeten onderlaken, kussensloop, slaapzak of dekbed. Voor

meer info over prijs, eten en andere: Viviane en Louis 03/886.50.76 - 0477/67.50.03 of louis.schaerlaecken@ proximus.be Wie? NV Willebroek 24-25. Bushcraft & Survivalweekend Natuurvrienden Dijleland Actief trekt naar Houffalize om jongeren te leren hoe te overleven met alles wat de natuur te bieden heeft, water filteren, bouwen van shelter, oriëntatie, sporen zoeken, eetbare planten en insecten verzamelen, kooktechnieken, jachtwapens maken,...

Prijs? €80 niet-leden - €70 leden Leeftijd? minimum 9 jaar -14 à 15 jaar Contacteer Hilde Mertens via mertens_h@yahoo.com 31. Zomerpicknick + kajak Heerlijk picknicken in het gras met vrienden en bootje varen op de Gentse wateren. Breng je eigen picknick mee.

Gaat enkel door bij +20°C en zon.

Wanneer? 12u, varen vanaf 14u Locatie? watersportbaan/blaarmeersen Wie? BS Gent 31 aug-1 sep. Tweedaagse fietstocht Zoersel Waar? Jeugdherberg Gagelhof, Gagelhoflaan 18, Zoersel Natuurvrienden Willebroek fietsen naar vaste gewoonte 2 x 70 km via autoluwe wegen.

september 1-8. Wandelvakantie Natuurvrienden Kapellen trekken van zondag 1 september tot zondag 8 september wandelvakantie met 7 overnachtingen in Hotel Haus Wallstein in Wallendorf (Duitsland).

Kostprijs? €279 per persoon (voorschot €50) Singletoeslag? €10 per dag.

Inschrijven? Op rekening van De Natuurvrienden BE70-9796-1162-5825 ten laatste op 12 augustus.

Meer info? www.natuurvriendenkapellen.be

12. Busuitstap naar Pairi Daiza Vertrek om 8u30 parking PIVADesguinlei; 8u45 Mechelen Rode Kruisplein. Inkom voor 60+ = €25 jonger: €27. Hierbij komt nog €14 voor de bus. Dus €39 of €41 inschrijven voor 15 augustus door storting volledig bedrag op nr BE 36 0682 5022 6681.

Meer info? cuvelier.jenny@telenet.be Wie? NV Berchem 13-15. Weekend te Lombardsijde Het verblijf is gelegen op de rand van duin en polder en op een boogscheut van zee en strand en de mooie Nieuwpoortse jachthaven. Iedereen kan hier aan zijn trekken komen. De tramhalte is op een kleine 100 m verwijderd van het vakantieverblijf en een mooi natuurgebied ligt op wandelafstand.

Waar? vakantieverblijf “De Zeekameel” Prijs? volwassenen € 100; kinderen -12 j €66; kinderen -2,5 j gratis Inbegrepen? Beddengoed en volpension van vrijdagavond t.e.m. de zondagmiddag en een tussenkomst van onze kas.

Inschrijven? Door overschrijving met vermelding van het aantal volwassenen en kinderen en dat ten laatste voor 1 augustus.

Wie? NV Aarschot 17. Voordracht Natuurfotografie Natuurvrienden Aalst nodigen Jeffrey Van Daele uit voor devoordracht “Mijn Natuurfotografie”, een lezing om te motiveren, te inspireren en te activeren.

20. Diavoorstelling Noord-Soedan Wie? presentatie door Arnout Beeck Waar? Zaal Hessel, De Mixx, Asbroek 1 in Herselt Organisatie? BS Kempen De reis begint in Khartoum waar de Witte- en de Blauwe Nijl samenvloeien. Men heeft er tempels en pyramides zoals in Egypte maar dan kleiner. Het land straalt ook wat Afrika uit, alles gaat nogal gemoedelijk, ook lokaal transport. We sluiten af met Soefi dansen en een kamelenmarkt.

21-22. Clubweekend te Purnode (klimmen en wandelen) Klimmen: zaterdag Landelies en zondag Beez, telkens vanaf 10u. Wandelen: zaterdag vertrek om 12u30 op de camping.

Zondag: Godinne, vertrek om 9u35 aan het station van Godinne. Overnachting: camping du Bocq.

Prijs? €7 Meld je ‘s avonds aan bij de weekend-coördinator en reken meteen af. Die vind je in de buurt van de Climb-bar. Zorg voor gepast geld.

Jongeren t.e.m 21 jaar? Dan ben je een Climb-er en kan je voor slechts €5 slapen en eten, mail hiervoor naar climb@bergstijgers.org om je in te schrijven. uitnodiging Landscape of the Year 14 – 29 januari 2020 Internationale Natuurvrienden en Natuurvrienden Senegal nodigen u uit om deel te nemen aan een 2 weken durende uitwisseling in Gambia en Senegal ter gelegenheid van de festiviteiten voor het eerste Afrikaanse Landschap van het Jaar. De internationale uitwisseling markeert het begin van een reeks activiteiten voor de 125e verjaardag van de Natuurvrienden-beweging. De reis zal ± €1.400 kosten (excl. vlucht). Programma en meer info: www.nf-int.org/en/themen/landscape-year/aktivitaeten/visiting-landscape-year

27. Fotoreportage Canada Jordan Slabbynck trok in september 2018 voor een jaar naar Canada. Jordan heeft naast zijn passie voor snowboarden, ook een grote passie voor fotografie. Zijn foto’s kunnen we komen bewonderen op vrijdag 27 september in NMC Bourgoyen, Driepikkelstraat 32 in Gent vanaf 19u30.

28. Natuurvriendendag Een dag waarop Natuurvrienden elkaar ontmoeten in en rond het terrein van Natuurvriendenhuis De Berk met optredens, een wandeling, lekker eten en animatie.

oktober 8-12. Herfstvakantie in Duitsland Na enkele malen de Vulkaan Eifel te hebben aangedaan keren we deze keer terug naar de Rursee in het ons bekende en aangenaam hotelletje Zum Kleinen Seehof, bij Simone en Michaël Franzen. De prijs komt op €180 per persoon (half pension en inbegrepen een broodmaaltijd bij aankomst de zondagmiddag). Wie mee wil moet zo vlug mogelijk een voorschot storten van €125 per persoon op de rekening nr.

BE18 9731 9107 3765.

Wie? NV Deinze 11. Dagreis Maastricht Vrij bezoek aan de stad, stadswandeling of markt.

Inschrijven? voor 8 oktober, info@atb-rotselaar.be of via 0496/81.42.75 (Kristof Vandenplas) Vertrek naar België? 16u30 Vermoedelijk aankomstuur Maastricht? 10u Prijs ? €15 Wie? NV Rotselaar

Fietsen

Natuurvrienden Kapellen fietsen op dinsdagnamiddag 6, 13, 20 en 27 augustus.

Op vrijdag 30 augustus is er dagfietstocht.

Natuurvrienden Internationaal 29/7-4/8. Zomerkamp Franse Natuurvrienden De jonge Franse Natuurvrienden organiseren een zomerkamp in Normandië. De week zal gevuld zijn met kajakken, fietsen, hiken, workshops over ecologie en nog veel meer. De voertaal zal meestal Frans zijn.

7/8-13/8. Sziget Festival Het Sziget-festival wordt gehouden op het Óbuda-eiland in de Hongaarse hoofdstad Boedapest. Festivalgangers kunnen langslopen bij de stand van International Young Naturefriends. Ze plannen upcycling workshops, geocaching op het terrein en een bordspel dat je kennis over het milieu test.

29/8- 1/9. GIAN-Giò Nationale Meeting De jonge Italiaanse Natuurvrienden organiseren voor de 5de keer een nationaal treffen in Saviore dell’Adamello.

De meeting focust op concrete ondersteuning voor activisme in lokale gemeenschappen. Op het menu: workshops, werken in het Brata-bos, hiken en het plezier van samen tijd door te brengen.

Agenda

19-20. Clubweekend: wandelen in Hellenthal We overnachten in de jeugdherberg van Hellenthal in de Eifel. Bijeenkomst aan de jeugdherberg om 11u. Training bergtrekkers: vertrek zaterdag om 12u, zondag om 9u.

Prijs? €35 p/p, incl. lakens en HP. Om zeker te zijn van je plaats, reserveer voor 23 september door te storten op rekening BE69 9799 8644 8878, Natuurvrienden Bergstijgers en vermeld “Hellenthal +naam + aantal personen” 19-20. Clubweekend: klimmen in Durnal Klimmen: zaterdag Yvoir en zondag Pont-à-Lesse, telkens vanaf 10u. Overnachting: Camping Durnal Le Pommier Rustique. Prijs: €7 31/10-3/11. Vogezentocht Vierdaagse trektocht. Tochten met een sportief karakter voor bergtrekkers met ruime ervaring en een goed uithoudingsvermogen. We stappen aan een behoorlijk tempo. We verwachten dat je voldoende overweg kan met de kaart om stukken zelfstandig af te leggen. Verder moet je opgewassen zijn tegen kleine tegenslagen zoals bv. in het donker moeten lopen.

Inschrijving? voor 30 september, eerst is eerst. Je bent ingeschreven na ontvangst van het deelnemingsformulier en na ontvangst van het inschrijvingsgeld op rekeningnummer: BE45 0010 4658 0789 van Bergstijgers Cursussen, Antwerpen met vermelding “ Vierdaagse”.

Prijs? Leden Natuurvrienden en Bergstijgers (bergsport): €29, kom je van woensdag: €38,50

november 16-17. Clubweekend te Heerlen We overnachten in het prachtige Natuurvriendenhuis “Eikhold”. Villa Eikhold ligt aan de rand van Heerlen en is omgeven door een grote parkachtige tuin. Holle wegen tussen weelderig begroeide bermen, overschaduwd door elzenstruiken en hazelaars, voeren door een on-Nederlands heuvelachtig landschap, waarin beekjes sputteren en eeuwenoude kastelen verscholen staan. Zaterdag vertrekken we om 11u30 aan het huis. Zondag om 9u30 vertrek aan het Drielandenpunt of Valkenburg.

Wie? Bergstijgers Prijs? €35 (2 nachten), €18 (1 nacht zaterdag) Wat mee te nemen? zelfkook, beddengoed, slaapzak Inschrijven? voor 21 oktober door te storten op rekening BE69 9799 8644 8878, Natuurvrienden-Bergstijgers met vermelding “Eikhold, naam + aantal personen + A/B”.

22. Vertelavond 75 jaar speleo Natuurvrienden Op vrijdagavond 22/11 gaat er in zaal Hessel van De Mixx in Herselt om 19u30 een vertelavond door over speleologie.

Het is een mooie gelegenheid voor oudgedienden van de speleo-club om ervaringen uit te wisselen of voor aspiranten om vragen te stellen. De avond is gratis, maar inschrijven is noodzakelijk voor het goede verloop: dries@denatuurvrienden.be

tijdig inschrijven Cursus kaart en kompas/ voorbereiding GPS In de basismodule leer je hoe je een kaart gebruikt en vooral hoe je ze interpreteert. Je leert omgaan met de legende, de schaal en de hoogtelijnen. Verder zien we hoe je het kompas als een handig hulpmiddel kan gebruiken. Het eerste gedeelte kan je als een zelfstandig geheel volgen en het richt zich tot iedereen met belangstelling voor oriëntatie. Je hoeft niet noodzakelijk een bergtrekker te zijn. Een meer geavanceerd deel sluit direct aan op de basismodule. We gaan daar dieper in op het werken met kompas: hindernisomschrijving en marsplan komen aan bod. We zien ook dat vooral de afgeleide, praktische toepassingen nuttig zijn. Tijdens het praktijkweekend oefenen we alles grondig in op het terrein. De volledige cursus oriëntatie vormt wel de basis voor de volgende cursussen. Wil je die volgen dan raden we cursus oriëntatie sterk aan.

Antwerpen - Basis (enkel M1): zaterdag 7 december 2019: Huis van de Sport, Boomgaardstraat 22, 2600 Antwerpen om 9u30 tot 13u30 zaterdag 11 januari 2020: van 9u30 tot 2u30 De Meermin, Beatrijslaan 41, 2050 Antwerpen (De Meermin/zeescouts) zaterdag 1 februari: 13u30 tot 17u , Kalmthoutse Heide De volledige cursus (basis M1 + uitbreiding M2) :

zaterdag 7 december 2019: HvdS om 9u30, samen met M1, HvdS De Finale zaterdag 11 januari 2020: van 9u30 tot ca 16u30, De Meermin.

zaterdag 1 februari: 9u30 CC O*KA, Kapellensteenweg 234, 2920 Kalmthout en van 13u30 Kalmthoutse Heide (ingang Bijenmuseum) tot 16u (O*Ka-Centrum ) Praktijkweekend (enkel M2): 22 en 23 februari 2020 te Logbiermé, NV-huis Les Gattes. Aanvang 10u, einde 16u 30 (Les Gattes) Info: dirk.martijn@bergstijgers.org

Kempen - Basis (M1) 29 november 2019: om 19u30 in De Mixx Asbroek 1 te 2230 Herselt. Volgende lessen op 13 en 20 december. Praktijk voormiddag te Herselt op 21 december.

De uitbreiding (M2) 17 januari 2020 en praktijk aan de toeristentoren Herentals op 21 februari 2020 (ganse dag). Praktijkweekend (enkel M2): 22 en 23 februari 2020, NV- huis Logbiermé. Aanvang 10u (Les Gattes). Info: veraghtert.eddy@telenet.be Brugge/Gent - Basis (M 1) 20 en 26 november van 19u30 tot 22u in het Huis van de Sport, Gent. 30 november: praktijkdag. De uitbreiding (M2): 21 januari 2020 van 19u30 tot 22 u, Huis van de Sport, Gent.

Praktijkweekend (enkel M2) 1 en 2 februari 2020 NV-huis (Les Gattes) te Logbiermé. info: larsmeulenbergs@gmail. com. Nationaal: Facultatieve les GPS voor alle secties: voorjaar 2021.

Prijs?** Voor de volledige cursus (M1 + M2). NV-leden: €90, t.e.m 25 jaar: €70*. Enkel aanvangers niveau (M1). NV-leden: €50, t.e.m 25 jaar: €35* De prijs omvat het cursusgeld, een topografische kaart en, als je ook M2 volgt, de overnachting in het NV-huis. * bij aanvang van de cursus ** Sociaal tarief mogelijk, neem contact op met de cursusverantwoordelijke Inschrijven? www.bergstijgers.org

Cursus hooggebergtetrekker Bedoeld voor trekkers die tochten in het gebergte maken, zonder daarbij van de paden af te wijken en toch meer willen weten over het gebergte voor het geval dat ... Trouwens, niet alle bergpaden zijn gemakkelijk en veilig. Sneeuw en slecht weer brengen ook bergwandelaars wel eens in zware problemen. In de cursus bergtrekker behandelen we onderwerpen zoals oriëntatie, het weer in de bergen, eenvoudige EHBO, tactiek van het bergwandelen, training en enkele eenvoudige technieken. De cursus start in de lente van 2020 en wordt gevolgd door een facultatieve stage in de bergen.

Tegelijk is deze cursus een voorbereiding voor de cursussen alpinist (in 2021), wintertrekken of Klettersteig.

De theoriedata (onder voorbehoud): telkens hele dagen, in de Mixx Hersel: zaterdag 14 maart, 28 maart 2020, 25 april 2020. De praktijkweekends in de Ardennen: weekend van 9-10 mei, weekend van 6-7 juni (zondag zal het klettersteig zijn in Marche les dames). De stage zal doorgaan van 11 t.e.m. 18 juli.

Inschrijven? www.bergstijgers.org Krokusweek: skiverlof te Ried im Zillertal zaterdag 22/2 t.e.m. zaterdag 29/2/2020 Laat ten laatste vóór eind augustus 2019 weten of er een boeking dient gemaakt te worden voor jou en/of jouw familie.

Na deze datum kan geen extra kamer gegarandeerd worden. Graag een voorschot storten van €100 bij inschrijving.

Gebruik rekeningnummer: ATB Willebroek BE07 0882129706-66 met vermelding “ski 2020” en email: dehertogh.r@gmail.com.

Prijzen (eigen vervoer) – ½ pension – geen toeslag 1-persoonskamer volwassenen €625; kinderen (op kamer van minstens 2 betalende volwassenen): kind 4-9 jaar €335; kind 10-14 jaar €470; kind 14- €570. Zoals vorig verlof is het ook mogelijk om samen met het vliegtuig/taxi te reizen. Laat weten bij inschrijving. Vorige prijzen en informatie hierover zijn beschikbaar. Gebruikelijke annulatieverzekering van toepassing.

Inschrijven? www.bergstijgers.org Initiatie Wintertrekking (sneeuwraketten en toerski) Maagdelijk witte sneeuwhellingen, staalblauwe lucht, krakende sneeuw, bijtende koude, ademhaling die bevriest op je bovenlip, heupdiepe witte poeder, zweven door wolken van sneeuw… Knetterend haardvuur, warme chocomelk, pannenkoeken, een glaasje (of twee) wijn, inslapen onder een warm donsdeken terwijl buiten de wind loeit en de sneeuw tegen het raam zwiept.Als je hier van houdt, dan is deze week iets voor jou. Een hele week verblijven we in een gezellig Natuurvriendenhuis, boven in een eenzame Zwitserse vallei. Vanuit ons warme nest maken we dagelijks tochten (naar keuze: op sneeuwraketten of toerski) door een oogverblindend mooi winters berglandschap, over uitgestrekte hellingen, naar eenzame uitzichttoppen. En we leren veel bij over oriëntatie, spooraanleg, tochtvoorbereiding, uitrusting, sneeuw, dieren in de winter, over hoe je uit lawines blijft en hoe je eruit geraakt, hoe je bivakkeert in/onder de sneeuw, enz. Niet-cursisten kunnen in de buurt zelfstandig langlaufen, pistenskiën of gewoon genieten van de rust.

Wanneer? zondag 23 – zaterdag 29 februari 2020 (Krokusvakantie). Voorbereidende avond: woensdag 8 januari Locatie: St. Jakob in Isentahl (Zwitserland) Deelnamevoorwaarden? Goede fysieke conditie, ervaring in bergwandelen (zomer) én zot zijn van de bergen. Lid zijn

van de NV-Bergstijgers, mét verzekering ‘Bergsport’ Deelnamegeld betaald tegen ten laatste 4 januari 2020 Prijs? €820: mét deelname aan de cursus; €400: ‘vrij verblijf’ in het huis, op basis van HP (zonder cursusdeelname) Inbegrepen (voor de cursisten)? Verblijf in een berghut op basis van half-pension, deskundige begeleiding (cursus ism Naturfreunde-CH), kaart en cursusmateriaal, lawineveiligheidsuitrusting Inschrijven? www.bergstijgers.org Inlichtingen? wilfried.meulenbergs@bergstijgers.org

Vakantietip: Nijmegen

Bart Speleers, medeauteur van 111 plekken in Nijmegen die je gezien moet hebben, beschrijft waar in de omgeving van Nijmegen Natuurvrienden zich kunnen vervroolijken.

Meer dan tweeduizend jaar geleden vestigden de Romeinen in het oosten van Nederland een militair steunpunt aan de rivier de Waal en deels liggend op een stuwwal. Het vormde de grens tussen het Romeinse Rijk en het land van de Germanen. Een ogenschijnlijk strategische keuze: de stuwwal zorgde voor uitzicht en smeltwater voor het garnizoen, de Waal voor verbinding met andere Romeinse steden en handel.

Deze plek zou uitgroeien tot Nijmegen, de oudste stad van Nederland.

Was het puur strategie van de Romeinen om zich hier te vestigen of speelde ook de schitterende natuur een rol? Door het water dat van de stuwwal de Waal instroomde, waren hier acht “bergen” met geulen, beekjes en prachtige vergezichten ontstaan.

Een omgeving die meer Italiaans dan Nederlands aandoet.

Het “Romeinse” natuurgebied, grenzend aan de stad, is nu het domein van wandelaars, fietsers en rustzoekers. Wandelen kan onder meer in het Kastanjedal in Beek-Ubbergen, waar de dikste - en met een leeftijd van 450 jaar - de oudste boom van Nederland staat: een tamme kastanje met de naam “Kabouterboom”, vanwege z’n holle stam waarin naar verluidt kabouters huizen.

Vanaf de stuwwal zijn er doorkijkjes naar de Ooijpolder, een polder aan de Waal vol natuurschoon, historische boerderijtjes, kuddes loslopende Konikpaarden en Galloway-runderen en het kleinste kerkdorp van het land, Persingen. De Ooijpolder hoort bij De Gelderse Poort, een groot natuurgebied langs de oevers van de Waal en Rijn. Hier kun je eindeloos struinen over rivierduinen, en door ooibossen en speuren naar lepelaars, zilverreigers, bevers en tienduizenden overwinterende ganzen.

De omgeving van Nijmegen is prachtig, maar vergeet de stad niet. In 2018 was Nijmegen European Green Capital, omdat het al jarenlang werk maakt van verduurzaming en vergroening.

Stadsnatuur is er dan ook volop, zoals in een van de stadsparken, in de Hortus - een botanische tuin die meer dan achthonderd soorten planten telt - en in de Stadskruidentuin, waar zestig kruiden worden verwerkt in zalfjes en gerechten. Nijmegen is een echte fietsstad, met brede fietspaden en grote fietsenstallingen. De stad en omgeving ontdekken kan dan ook het beste per fiets en voet.

Uitgegeven bij Thoth

NATUURVRIENDENDAG zaterdag 28 september

in en rond Natuurvriendenhuis De Berk DANS

GEKKE KAPSELS

MUZIEK

INSECTEN ZOEKTOCHT

FOTO EXPO

WANDEL TIPI-KAMP VOETBAL WANDELING wildertse Duintjes

HULDEGING LEDEN

BEZOEK museum Bakkersmolen 1934 2019

85

INSCHRIJVEN

wandelvoetbal (ploegen van 4) of free podium: dries@denatuurvrienden.be

NATUURVRIENDENDAG WEEK-END

Vakantiehuis De Berk

KADO ACTIE

Vrijdag 27 sept tot zondag 29 sept

Vrijdag 27 sept tot zondag 29 sept

2 nachten in kamer + ontbijt

2 nachten op de camping

€

FREE PODIUM

105 in plaats van

€ 210

€

30

in plaats van

Vrijdag 27 sept tot zondag 29 sept Trekkertentjes

€5

€10

in plaats van

in plaats van

1 nacht

2 nachten

€ 11

€ 22

€ 50

ENKEL ZATERDAG 28 september : 12u- 14u NATUURVRIENDENDAGMIDDAGMAAL Menu 1 : Goulash met Kroketjes : 10€ Menu 2 : Vegetarische Schotel : 10€ Bezoek www.vakantiedomeindeberk.be

Bezoek www.vakantiedomeindeberk.be

Exclusief voor leden van De Natuurvrienden

Exclusief voor leden van De Natuurvrienden