Driesteden business editie 6 2012

driesteden

regionaal zakenmagazine | Jaargang 26 | nummer 6 | december 2012

‘Ik kijk naar de lange termijn’ De crisis dwong Michaël Kors zich te bezinnen op zijn strategie

Innoveren met (een beetje) hulp Paul Bijleveld: Stedendriehoek een slapende reus Wie goed doet, goed ontmoet Faillissementen en andere ongemakken

BUSINESS

René Frijters

Terug in de schijnwerpers

BusinessNationaal6.indd 1

22-11-12 12:46

Kunstgras heeft zich bewezen als duurzaam alternatief voor sportvelden.

Ook na gebruik kunt u deze duurzaamheid voortzetten door het kunstgras op een verantwoorde manier te laten verwerken.

Wanneer uw kunstgrasmat aan vervanging toe is, verwijderen de medewerkers van VAR uw oude kunstgrasmat zonder schade aan de onderlaag.

De fundering blijft in tact voor gebruik onder de nieuwe kunstgrasmat.

Alle materialen uit uw kunstgrasmat krijgen een duurzame toepassing.

Dat noemen we bij VAR optimaal hergebruik!

Is uw veld aan vervanging toe en/of wilt u meer informatie?

Neem contact met ons op: VAR T 055 3018 300 E info@var.nl W www.var.nl

Hahaa!

Hebben we toch weer even uw aandacht.

Zeggen waar het op staat, doen waar het om gaat. Niets meer, niets minder. Zo eenvoudig kan het soms zijn om even de aandacht te trekken! Bent u ook benieuwd wat Tomatos voor u kan betekenen? Bel dan met Patrick Nijhuis 0570 600 499 of mail naar traffic@tomatos.nl.

adres

Zweedsestraat 8a 16, 7418 BG Deventer

telefoon +31 (0)570 600 499, fax +31 (0)570 617 023

e-mail

info@tomatos.nl

internet www.tomatos.nl

GRAFISCH BUREAU VOOR CONCEPT & CREATIE

De crisis dwong Michaël Kors zich te bezinnen op zijn strategie. Dit resulteerde in nog meer focus en een nog efficiëntere bedrijfsvoering.

Binding met zijn medewerkers is voor hem het allerbelangrijkste - en tevens het kenmerk bij uitstek van een familiebedrijf.

8 8 Coverstory: ‘Ik kijk naar de lange termijn’ 13 Advocatuur advies: Ondernemer en curator 14 Business Flitsen 16 Discussie in ’t Diekhuus: Innoveren met (een beetje)

16

Innovatie is hét middel om de mogelijkheden van de regionale economie te vergroten, aldus het samenwerkingsverband ‘Stedendriehoek Onderneemt’.

De focus ligt hierbij op de maakindustrie.

hulp van de overheid

23 Notarieel: Online doorleven na je dood 26 Paul Bijleveld: Stedendriehoek is een slapende reus 30 Ontboezemingen aan de ontbijttafel 36 Prognose 2013: Lichtpuntjes aan de horizon?

44 VNO-NCW 47 Boekbespreking 49 MKB nieuws

nationaal

I De nieuwe uitdaging van René Frijters Gevestigde orde weer aan het denken zetten

VI

High Growth Awards podium voor snelle groeiers

‘Als je iets bijzonders doet, kun je groeien’

XII Afschrijvingen bereiken recordniveau

Europese campagne tegen betalingsachterstand

26

“De Stedendriehoek heeft enorm veel potentie. Het is een mooie regio met veel bedrijvigheid en veel talent.

Er liggen volop kansen, maar de sense of urgency ontbreekt.

Een beetje peper zou geen kwaad kunnen.”

Vijf deskundigen nemen in deze laatste uitgave van het jaar de uitdaging aan om zich aan voorspellingen te wagen.

Uit de signalen die zij uit de markt opvangen, filteren zij hun verwachtingen voor de economische trends in 2013. Voor Nederland en voor de regio.

37

U heeft het tijdschrift omgedraaid, u bent dus nieuwgierig. Deze tijd schreeuwt erom zaken op de kop te gooien en 180째 gedraaid tegen uw bedrijfspositionering en visuele identiteit aan te kijken.

Nog steeds nieuwsgierig?

Neem contact op met Carla of Ingmar Birza: 0570-613136 of post@birzadesign.nl

birza design

sinds 1970

bno

vormgeving | communicatie smedenstraat 248 deventer

telefoon 0570 613 136

post@birzadesign.nl

www.birzadesign.nl

driesteden

51 Fiscaal: Werkkostenregeling

regionaal zakenmagazine | Jaargang 26 | nummer 6 | december 2012

‘Ik kijk naar de lange termijn’ De crisis dwong Michaël Kors zich te bezinnen op zijn strategie

Innoveren met (een beetje) hulp

Special: Lochem 52 Lochem heeft veel te bieden 58 Maatschappelijk meerwaarde creëren 62 De Lochemse Uitdaging 64 Er gaat niets boven Lochem 68 Dubbelinterview: Rundveehouders 73 Wijn: Tijd voor Rhône wijnen

Paul Bijleveld: Stedendriehoek een slapende reus Wie goed doet, goed ontmoet Faillissementen en andere ongemakken

BUSINESS

68

Romke de Vries fokt Lakenvelder runderen in Laren. René Lubberdink heeft een melkveebedrijf in Barchem. Vanuit een verschillende achtergrond zijn ze er beiden trots op dat ze boer zijn.

In dit dubbelinterview vertellen ze over hun passie voor hun vak.

Thema: maatschappelijk ondernemen 74 Wie goed doet, goed ontmoet 80 Duurzaam: doorzetten van A tot Z

René Frijters

Terug in de schijnwerpers

René Frijters

Terug in de schijnwerpers BusinessNationaal6.indd 1

22-11-12 12:46

Zakenmagazine voor de regio Noord-West Veluwe, Stedendriehoek, Raalte en Lochem JAARGANG 26 december 2012, editie 6 RedactieADRES Hatertseweg 576-B, 6535 ZW Nijmegen Tel. (024) 350 45 35 | Fax (024) 350 45 36 E-mail: redactie@driestedenbusiness.nl RedactieMEDEWERKERS Ton Brands, Henk-Jan Hoekjen, Wilma Schreiber, Toon van der Stappen, Gerrit Tenkink RedactieBIJDRAGEN Hans Bakker, Dries Crama, Hugo de Groot, Albert van Hoff, Mark Hogenhout, Willy de Wilde Fotografie Móric van der Meer, Deventer Evert van de Worp, Twello Vormgeving Birza Design, Deventer WEBSITE media@driestedenbusiness.nl

83 Businessflitsen

druk Veldhuis Media BV, Raalte

Thema: Faillissement 86 Is een faillissement te voorkomen?

88 Faillissementen, ongemakkelijke gespreksstof 91 Autonieuws 93 Autonieuws 94 Mijn Favoriet 96 Autonieuws 97 Autonieuws 98 Autonieuws

Advertentie-exploitatie Tel. (024) 350 45 35 | Fax (024) 350 45 36 E-mail: sales@driestedenbusiness.nl www.driestedenbusiness.nl Abonnementen Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Alle abonnementen lopen tot 1 januari en worden automatisch verlengd, tenzij de abonnee uiterlijk voor 1 november schriftelijk opzegt.

Abonnementsprijs per jaar: 1 55,Tel. (024) 350 45 35 E-mail: klantenservice@driestedenbusiness.nl Uitgever Pieter van de Mosselaar uitgever@driestedenbusiness.nl Copyright Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden.

86

Een faillissement is voor alle partijen vervelend. Nog vervelender is het als achteraf blijkt dat het niet zo ver had hoeven komen. Veel curatoren zien in hun dagelijkse praktijk dat de ondernemer te laat overgaat tot actie.

BUSINESS Nationaal Landelijk katern van de regionale zakenmagazines Postbus 14101, 3508 SE Utrecht T 030-2512818 E ub@wxs.nl I www.business-nationaal.nl EINDREDACTIE: Hans Hajée REDACTIEMEDEWERKERS: William ten Brink, Arie Craanen, Paul de Gram, Cees Louwers, Mart Rienstra, Tony Vos ADVERTENTIE-EXPLOITATIE T 030-2512818 E ub@wxs.nl VORMGEVING bpMedia + Design

bedrijfsprofiel

Van ontwerp tot bezorging:

Regiomail, uw partner in direct marketing Het Zutphense bedrijf Regiomail legt zich toe op direct mail, crossmedia, digital print en grafische afwerking, maar gaat tegelijkertijd veel verder. Want naast de verwerking van ‘gewone’ brieven, kaarten, magazines of uitgebreide postpakketten is Regiomail ook specialist op gebied van het aansturen, ontwerpen, begeleiden en uitvoeren van complete marketingcampagnes.

Regiomail verhuist in december naar een nieuw onderkomen in Zutphen aan de Industrieweg 12 en die verhuizing betekent dat service richting de klant verder geoptimaliseerd kan worden.

“Op onze nieuwe, beter bereikbare locatie hebben we meer effectieve ruimte met een betere uitstraling. Dat komt de dienstverlening ten goede, omdat we dan nog sneller kunnen reageren op de vraag van de klant. Bovendien gaan we ons dienstenpakket uitbreiden, onder andere omdat crossmedia steeds belangrijker wordt. Overigens wel in samenwerking met betrouwbare gespecialiseerde partners, want we stellen hoge kwaliteitseisen.

Voor de klant blijven wij daarbij altijd wel het centrale aanspreekpunt, de spin in het web”, zegt eigenaar-directeur Arjan Vaanholt.

Responsverwerking Met de verhuizing wil Vaanholt een voorschot nemen op de toekomst. “De trend is steeds meer digitaal, waarbij naast tekstpersonalisatie ook beeldpersonalisatie steeds belangrijker wordt en in het verlengde daarvan de responsverwerking via post, internet of e-mail. Die responsverwerking zorgt ervoor dat onze klanten hun relaties na verloop van tijd beter kunnen verdelen in kleinere doelgroepen waardoor een klant uiteindelijk gerichtere marketing kan verzorgen. De praktijk wijst uit dat dat de meest efficiënte manier van klantbenadering is en op termijn flink kostenbesparend. Als bedrijf haal je daarmee het maximale uit je marketingcampagne.”

6

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

Ontzorgen Regiomail is een jong bedrijf dat tien jaar geleden het levenslicht zag. Vaanholt kent de kracht en het onderscheidend vermogen van zijn bedrijf. “We zijn flexibel en stellen ons proactief op. We beheren als het ware de agenda van onze klant. Dat betekent meedenken met de klant. We geven advies over de diverse manieren van mailen, maar ook wanneer. Als er bijvoorbeeld een periodieke mailing de deur uit moet, letten wij op het juiste moment van verzenden. Daarnaast verzorgen we ook het ontwerp en design van een mailing en de marketingcampagne. We werken samen met meerdere creatieve ontwerpbureaus. We streven naar een maximale ontzorging van de klant.”

Het klantenbestand van Regiomail loopt uiteen van het eenmansbedrijf tot en met grotere bedrijven in de industrie, de dienstensector en de detailhandel. “Veel kleinere bedrijven verzorgen de mailing nog zelf, terwijl een kleine rekensom aantoont dat je het beter kunt uitbesteden. Financieel is dat aantrekkelijk, maar zeker ook qua tijdsbesteding. Bovendien hebben wij de expertise in huis om daar ook nog eens een aansprekende creatieve mailing van te maken.” �

Regiomail Industrieweg 12 7202 CB Zutphen Postbus 383 7200 AJ Zutphen

T: 0575-575759 M: 06-50431315 F: 0575-575710 E info@regiomail.nl I www.regiomail.nl

bedrijfsprofiel

Vigilat, representatief in personeel Vigilat Personeelsdiensten, voorheen Vigilat Optioneel, is onderdeel van de Vigilat Groep. Suzan Roelofs, manager Vigilat Personeelsdiensten over de naamswijziging: “De organisatie levert sinds vijftien jaar representatief en dienstverlenend personeel. De oude naam dekte niet langer de lading.” Telefonistes, receptionistes, beveiligers, huismeesters en conciërges zijn de diensten die voornamelijk worden aangeboden.

Echter, wenst de klant een andere dienst, dan kan Vigilat Personeelsdiensten ook daarin voorzien. “In feite bedienen we iedereen die behoefte heeft aan structurele of tijdelijke versterking van zijn personeelsbezetting, bijvoorbeeld bij ziekte of vakantie”, vertelt Suzan Roelofs.

Onderscheidend noemt ze de persoonlijke aanpak bij elke klant.

“We introduceren onze medewerk(st)er bij de klant om te bepalen of deze binnen de organisatie past. We monitoren vervolgens regelmatig of alles volgens verwachting verloopt.”

Roelofs vervolgt: “We werken met afnemers uit uiteenlopende bedrijfstakken. Voor eenieder hebben we een vaste pool van ingewerkte medewerkers, wat bezetting garandeert.” Al bij de selectie kijkt Vigilat Personeelsdiensten of de kandidaten beschikken over de juiste kwalificaties.

En - net zo belangrijk - of de kandidaat past bij de organisatie. “We krijgen altijd positieve reacties, wat dat betreft doen we het goed”, lacht Roelofs. Dat enthousiasme onder klanten verklaart ze mede uit de klantgerichte insteek. “Onze medewerkers zijn altijd representatief, dienstverlenend, klantvriendelijk en zelfstandig. Wij selecteren, introduceren en leveren de juiste personen voor uw organisatie, passend bij uw wensen en behoeften.” � Vigilat Groep Watermanstraat 41 7324 AJ Apeldoorn T 055-5424149

F 055-5410382 E info@vigilatpersoneelsdiensten.nl I www.vigilat.nl

…een gastronomisch diner, een lichte lunch of een ontspannen vergadering. Het kan allemaal in restaurant Het Jachthuis, gelegen in de serene bosrijke omgeving van het Koninklijke Kroondomein.

G E N I E T van al het goede wat de Veluwe ons biedt. Met een klassieke keuken boordevol ervaring en uitgebreid wijnadvies verzorgen wij, met passie en vakmanschap, een onvergetelijke ervaring die de rit hiernaartoe meer dan waard is…

Hoog Soeren 55 - 7346 AC - Hoog Soeren 055-5191397 www.jachthuishoogsoeren.nl info@jachthuishoogsoeren.nl

8

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

coverstory

‘Ik kijk naar de lange termijn’ Tekst wilma schreiber fotografie EVERT VAN DE WORP

De crisis dwong directeur-eigenaar Michaël Kors zich te bezinnen op zijn strategie. Dit resulteerde in nog meer focus en een nog efficiëntere bedrijfsvoering. Binding met zijn medewerkers is voor hem het allerbelangrijkste - en tevens het kenmerk bij uitstek van een familiebedrijf als de Lochemse Kors Group.

De Kors Group omvat drie bedrijven: Kors Kunststoffen, het familiebedrijf van oudsher dat machineonderdelen van kunststof fabriceert. En daarnaast Kors Engineering (snelwisselsystemen voor bottelarijen) en Fakoplast (een eerder verkocht en in 2011 teruggekocht spuitgietbedrijf).

Europa is het afzetgebied van de Kors Group en zijn afnemers leveren zelfs over de hele wereld. “Daar ben ik erg blij mee op dit moment. De crisis stopt bij de Nederlandse grens. Elk bedrijf dat buiten Nederland kan leveren of dat Nederlandse klanten bedient die internationaal werken, kan een goede omzet hebben. De andere hebben een probleem.” Kors kijkt ook bewust naar verschillende landen en markten, om niet afhankelijk te zijn van één bepaald afzetgebied. “Verder kies ik ervoor om naast technische kunststoffen duidelijke specialismen te ontwikkelen: verspanen en spuitgieten. Concurrenten hanteren verschillende technieken, mijn stelregel is: elk bedrijf binnen de Kors Group heeft zijn specialisme en moet daar het beste in zijn.”

In de markt in kunststof machineonderdelen is het vertrouwen inmiddels teruggekeerd, aldus Kors. “Begin 2010 werd het resultaat minder grillig, wat stabieler.” Dat neemt niet weg dat ook de Kors Group stevig de wind tegen heeft gehad. “In november 2008, een maand nadat de crisis in de VS losbarstte en we nog niet eens wisten hoe we het woord moesten spellen, gingen

wij er vol in. Dat had alles te maken met het feit dat we producten heel snel leveren.

Als de vraag inzakt, is het meteen gebeurd.” Kors voerde direct een aantal veranderingen door. “Strategisch gezien moet je in eerste instantie op korte termijn zien te overleven. Dus: voorraden opeten in plaats van inkopen. Ik liet dikke platen afschaven als er dunne nodig waren. En op een gegeven moment werd ook het personeelsbestand een onhoudbare zaak. Ik wist niet hoe lang de crisis ging duren en heb wat ervaren krachten moeten laten gaan.”

Expertise bundelen Daarnaast nam Kors opnieuw de kernkwaliteiten van zijn bedrijf onder de loep.

“Zijn er dingen die we anders moeten doen? Want ik besefte: hoe de crisis ook eindigt, als bedrijf moet je in de toekomst nog beter worden en je nog meer onderscheiden. Dat bracht me ertoe nog meer focus aan te brengen”, verklaart hij. “Snel leveren klinkt mooi, maar wat betekent dat in de praktijk? Kwaliteit - een goed product leveren - kan iedereen tegenwoordig.

Dat is niet onderscheidend meer. Alleen als alle vijf p’s - product, plaats, prijs, promotie en personeel - er uitspringen, ben je een interessante partner voor je klanten.”

Voor de langere termijn ontwikkelde Kors samen met twee externe adviseurs voor Kors Kunststoffen een speciale aanpak om vooral op productievlak nog efficiënter te gaan werken, en zo nog sneller producten

te leveren. Bij Fakoplast wil hij de nadruk steeds meer op technisch geavanceerde producten leggen. “Dat traject heb ik de afgelopen twee jaar ingezet. We willen producten bieden die voor de klant een probleem oplossen en ons steeds meer ontwikkelen richting gesprekspartner.”

In de praktijk vertaalt die houding zich in het feit dat Kors momenteel bezig is om een nieuw product te ontwikkelen samen met een universiteit, een ziekenhuis en een adviesbureau. “Het gaat om een ziekenhuistoepassing, waarbij wij zijn aangehaakt vanwege onze kennis omtrent spuitgieten”, vertelt hij. “En voor de offshoremarkt werken we met enkele partijen aan een geheel nieuw product.

Dat bestaat nog niet, maar de markt zoekt er wel naar. Ik vind het mooi om met andere partners expertise te bundelen en zo tot iets nieuws te komen. Dat is een compleet andere manier van werken dan wanneer je wacht tot de klant met een zak granulaat binnenkomt en je dan aan de slag gaat.”

Die aanpak heeft ook zijn weerslag op het personeel. “Ze lopen rond met het offshoreproduct om het aan collega’s te laten zien, zo trots zijn ze erop. Dat zie je ook bij ons gepatenteerde snelwisselsysteem. Het is voor die jongens leuk als een bekende frisdrank- of bierfabrikant of medicijnfabrikant hun product maken met ons systeem.”

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

9

Wij zijn er, ook als u even niet onderneemt U onderneemt op uw eigen manier. Maar bij sommige zakelijke beslissingen kunt u een onafhankelijk financieel advies goed gebruiken. Bijvoorbeeld bij de start van een nieuwe onderneming, of wanneer u denkt aan eerder stoppen. Juist dan zijn wij er, altijd en overal. In onze winkels, op internet en bij u op kantoor. Maar ook als u even niet onderneemt en geniet van uw vrije tijd. Zo bent u. Zo is Univé Stad en Land.

Benieuwd hoe we samen precies die financiële producten en diensten vinden die passen bij uw unieke manier van werken, wonen én leven? Neem dan contact op of kom langs.

Wij zijn er wanneer u ons nodig heeft.

Christiaan Geurtsweg 8 Apeldoorn | tel. (055) 599 5540 | bedrijvenstadenland@unive.nl

www.unive.nl/zakelijk

Het klantvriendelijkste

kantoor van de regio!

websites / webshops / webapplicaties www.jdi.nl

0313 496 741

Verantwoordelijkheid Het ondernemerschap zit Kors in het bloed: zijn opa en vader gingen hem voor in het bedrijf. Toen zijn vader om gezondheidsredenen stopte, werkte Michaël overdag in de zaak en rondde hij in de avonduren zijn studie af. In 1994 nam hij als 27-jarige het bedrijf over. “Ik was van plan om eerst in loondienst kennis op te doen en had ook graag naar het buitenland gewild.

Dat is er niet van gekomen. Daar staat tegenover dat ik altijd eigen baas heb kunnen zijn, vrij was om zelf beslissingen te nemen en zelf een team samen te stellen.”

Directeur-eigenaar zijn betekent niet alleen vrijheid, maar ook verantwoordelijkheid.

“Ten aanzien van je bedrijf, je personeel, voor alles. Je praat over miljoenen euro’s die elke maand, elk jaar ‘gewoon’ gerealiseerd worden. Zo gewoon is dat echter niet. Je moet bereid zijn te veranderen en

dat vind ik toevallig hartstikke leuk. Daarnaast is het essentieel om je medewerkers bij het bedrijf te betrekken. Ik weet: ik ben de directeur en er is een drempel, maar de deur staat wel open.”

Wat is de kern van ondernemerschap volgens Kors? “Je hebt geen diploma nodig, wel ideeën. En je moet open staan voor uitdagingen en niet te gemakkelijk denken over geld lenen. Tot slot moet je mensen gemotiveerd weten te houden en daarvoor moet je kunnen delen.” Die binding met zijn 35 medewerkers is voor Kors het allerbelangrijkste. “Dat is bij een familiebedrijf echt anders dan bij een beursgenoteerd bedrijf. Dat zet met gemak groepen mensen buiten spel als ze elders een blunder hebben begaan om de aandeelhouders tevreden te houden. Hier is maar één aandeelhouder en dat ben ik. En ik kijk naar de lange termijn.” �

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

11

            

Voordelig drukwerk bestellen? briefpapier

-

enveloppen

-

visitekaartjes

-

mappen

-

bureaulegger

brochures - flyers - digitaal drukwerk - stickers - loten met nummering         

placemats - consumptiebonnen - kunststof visitekaarten - magneetkaarten

regel het eenvoudig bij www.PrintApeldoorn.nl sets zelfkopiërend - geboortekaarten - trouwkaarten - briefpapier - enveloppen visitekaartjes - mappen - bureaulegger - brochures - flyers - digitaal drukwerk stickers - placemats - consumptiebonnen - loten met nummering - flyers

        

Spadelaan 140b, 7331 AL Apeldoorn, 055 - 53 48 299, info@printapeldoorn.nl, www.printapeldoorn.nl

tie van de Stichting van de Arbeid afwachten en daarmee rekening houden bij de wijziging van de ontheffingsvoorwaarden. Vr alles geldt dat het recht van toepassing is dat u zelf heeft gekozen. Het verdrag geeft u de mogelijkheid van een rechtskeuze (zie hierna onder: Recht in eigen hand).

Als u geen rechtskeuze heeft gemaakt of als uw rechtskeuze ongeldig blijkt te zijn, dan bepalen de regels van het verdrag welk recht van toepassing is op uw nalatenschap. Het verdrag kent drie hoofdregels. Wanneer welke regel wordt gebruikt, wordt hierna besproken. Maar eerst nog het volgende.In de regels van het verdrag wordt de term ‘gewone verblijfplaats’ gebruikt. Uw gewone verblijfplaats is niet helemaal hetzelfde als de plaats waar u woont. De feitelijke omstandigheden bepalen waar u uw gewone verblijfplaats heeft. Een belangrijk aspect hierbij is de bedoeling van uw verblijf. Een vakantie of een verblijf voor korte duur in het buitenland, bijvoorbeeld voor werk of studie, maakt niet dat u daar uw gewone verblijfplaats heeft.Een Nederlandse man woont en werkt in Rotterdam. Hij wordt door zijn bedrijf voor 6 maanden overgeplaatst naar New York, waar zijn bedrijf k een kantoor heeft. Zijn vriendin blijft in Den Haag wonen. De man houdt zijn huis in Rotterdam aan. Hij woont in New York maar Rotterdam blijft zijn gewone verblijfplaats. Na dit half jaar wordt de man aangeboden voor onbepaalde tijd te blijven werken op het kantoor in New York. Hij accepteert dit aanbod. Zijn vriendin zegt haar baan op en vestigt zich ook in New York. Zij zeggen ieder de huur op. New York is dan de gewone verblijfplaats van de man. Ook voor de vriendin wordt New York haar gewone verblijfplaats.Bestuurdersaansprakelijkheid Bij de beoordeling van mogelijke aansprakelijkheid van bestuurders tegenover de stichting staat centraal de wettelijke regel: iedere bestuurder moet zijn bestuurstaak behoorlijk uitoefenen. Uitgangspunt van de wet is een collectieve aansprakelijkheid van het bestuur, als onbehoorlijk besturen schade voor de stichting veroorzaakt en de bestuurder daarover een ernstig verwijt kan worden gemaakt. In geval van faillissement van de stichting zal de faillissementscurator het initiatief kunnen nemen tot aansprakelijkstelling van de [ex]bestuurders. De aansprakelijkheid van stichtingsbestuurders tegenover anderen ontstaat allereerst als de stichting niet is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Overigens zal bij de oprichting van de stichting de notaris meestal zorgdragen voor inschrijving. Tevens - en dit vormt de belangrijkste grond voor bestuurdersaansprakelijkheid - kan de bestuurder tegenover anderen persoonlijk aansprakelijk zijn voor het plegen van een onrechtmatige daad, of een wanprestatie, dan wel wegens misleiding. Maar dan moet de bestuurder wel vooraf geweten hebben dat de stichting niet tot nakoming van de door hem aangegane verplichtingen in staat zal zijn. De overige bestuursleden kunnen ook worden aangesproken als gehandeld is op basis van een collectief bestuursbesluit. De (kandidaat-)notaris kan u hierover nader kunnen informeren. 1. Wanneer krijg ik te maken met de bouwregelgeving? De bouwregelgeving draait om het begrip bouwen. Wanneer u dus iets gaat bouwen of verbouwen krijgt u te maken met de bouwregelgeving. 2. Welke bouwregels zijn er? De Woningwet vormt de kern van de bouwregelgeving. En dan met name de bouwparagraaf van deze wet. Onder de Woningwet hangen drie zogenoemde Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s): • het Bouwbesluit met de bouwtechnische voorschriften waaraan bouwwerken moeten voldoen • het Besluit bouwvergunningsvrije en licht-bouwvergunningplichtige bouwwerken, waarin het bouwvergunningregime is uitgewerkt • het Besluit Indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning, waarin staat hoe een bouwaanvraag moet worden ingediend.Verder speelt ook de gemeentelijke welstandsnota, het bestemmingsplan en de bouwverordening een rol. Kijk voor een uitgebreide uitleg in de ‘gids bouwregelgeving’ op de introductiepagina van dit dossier. 3. Wat is het doel van de bouwregelgeving? De bouwregelgeving is opgesteld om een veilige en gezonde gebouwde omgeving te waarborgen. Bouwwerken moeten immers niet alleen voldoen aan uw wensen en behoeften, maar mogen ook geen gevaar opleveren voor de veiligheid en gezondheid van anderen. De bouwregelgeving zorgt voor een minimumniveau; een hogere kwaliteit bouwen mag natuurlijk altijd. Daarnaast draagt de bouwregelgeving ook bij aan energiebesparing. 4. Wie stelt de bouwregelgeving op?

De regels op het gebied van bouwen worden opgesteld door de rijksoverheid in samenwerking met vertegenwoordigers van gemeenten, ontwerpers, bouwers en gebruikers van gebouwen. 5. Welke rol heeft de gemeente in de bouwregelgeving? De gemeente zorgt er voor dat de bouwregelgeving goed wordt uitgevoerd en nageleefd. Zij zorgt voor de vergunningverlening, toetsing en handhaving van de regelgeving. Gemeenten mogen daarbij niet afwijken van de rijksregelgeving. Zij moeten wel in een bouwverordening en een welstandsnota op een aantal punten aanvullende voorschriften vastleggen. Ook moeten gemeenten in een bestemmingsplan aangeven op welke locaties wel of niet gebouwd mag worden. 6. Heeft de Europese regelgeving invloed op de Nederlandse bouwregelgeving? Ja. Om een eerste stap te zetten in de harmonisatie van de Europese bouwsector is tien jaar geleden de Europese richtlijn voor bouwproducten opgesteld. Na een harmonisatie van ca. 1500 Europese normen werden ook de procedures voor de kwaliteitsborging van bouwproducten op Europees niveau geregeld. De lidstaten moeten deze richtlijn inpassen in hun bouwregelgeving. Zie verder het dossier CE-markeringen. 7. Wanneer wijzigen de Woningwet en het Bouwbesluit? Het Bouwbesluit is onlangs gewijzigd; de laatste wijziging hebben plaatsgevonden per 1 januari 2006 (aanscherping EPC voor woningbouw van 1,0 naar 0,8) en per 1 september 2005 (o.a. brandveiligheid kinderdagverblijven). Meer informatie over de wijzigingen leest u bij ‘vraag en antwoord’ over het Bouwbesluit. Er worden op korte termijn geen ingrijpende wijzigingen van het Bouwbesluit verwacht. Het voorstel tot wijziging van de Woningwet is nog in behandeling bij de Eerste Kamer. Naar verwachting zal de wijziging per 1 januari 2007 in werking treden. 8. Wat is het Gebruiksbesluit en per wanneer treedt dat in werking? De Woningwet schrijft voor dat gemeenten voorschriften over brandveilig gebruik van bouwwerken moeten opnemen in de gemeentelijke bouwverordening. Deze voorschriften verschillen per gemeente. Het ‘Gebruiksbesluit brandveilige bouwwerken’ , kortweg het Gebruiksbesluit genoemd, trekt op landelijk niveau de voorschriften voor het brandveilig gebruik van bouwwerken gelijk (unifor mering). In het Gebruiksbesluit, worden de brandveiligheidseisen voor iedereen in elke gemeente gelijk. Meer rechtsgelijkheid dus. Daarnaast wil VROM met de unformering ook het aantal gebruiksvergunningplichtige bouwwerken fors verminderen, met 80%. Dit verlaagt ook de administratieve lastendrukl. Het Gebruiksbesluit zal naar verwachting medio 2007 in werking treden. Meer informatie is te lezen in het informatieblad ‘Brandveiligheid - landelijke uniformering voorschriften brandveilig gebruik bouwwerken, te downloaden onder publicaties.Organisatie Nederlandse Orde van Advocaten Wat doet de Orde? De Nederlandse Orde van Advocaten (de Orde), gevestigd in Den Haag, is de publiekrechtelijke beroepsorganisatie van alle (ruim 14.000) advocaten in Nederland. Iedereen die in Nederland het beroep van advocaat wil uitoefenen moet aan bepaalde voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden staan beschreven in de Advocatenwet die dateert uit 1952. Uiteraard is een van de belangrijkste voorwaarden dat voor het uitvoeren van het beroep van advocaat de juiste opleiding en beroepsopleiding is gevolgd.Daarnaast is de advocaat verplicht zich in te schrijven in het zelfde arrondissement waarin het kantoor, waar de advocaat werkt, gevestigd is.Nederland telt negentien van dergelijke arrondissementen. Ieder arrondissement heeft een Orde van Advocaten die geleid wordt door een Raad van Toezicht met als voorzitter de (plaatselijke) Deken. Naast de negentien plaatselijke Orden bestaat er één landelijke Orde; de Nederlandse Orde van Advocaten.Een advocaat die in Nederland wordt ingeschreven, wordt automatisch lid van de Nederlandse Orde en van zijn (of haar) plaatselijke Orde. De advocaten regelen hun bevoegdheden in de Advocatenwet. De wettelijk vastgelegde kernfunctie is de zorg voor de kwaliteit van advocatendiensten. Dat omvat onder andere: • een omvangrijk opleidingsprogramma voor de advocatuur • het opstellen van verordeningen en andere bindende regels voor ad vocaten • de zorg van de tuchtrechtspraak • voorlichting en dienstverlening aan de leden • advisering aan de overheid over beleidsvoornemens en wetsontwerpen Wat doet een advocaat? Vroeg of laat kan iedereen te maken krijgen met een juridisch probleem. Een echtscheiding, ontslag of een conflict over de huur van een woning bijvoorbeeld. Eenvoudige problemen zijn vaak op te lossen met hulp van collega’s, familie of vrienden. Maar soms liggen de zaken moeilijker en is een deskundig advies nodig. Op zo’n moment kunt u het beste terecht bij een advocaat. Die kent de wet en weet wat uw rechten zijn. Met zijn kennis en ervaring helpt hij u een goede oplossing te vinden. Schakel tijdig een advocaat in Als u rondloopt met een juridische vraag of met een probleem dat te maken heeft met de wet- en regelgeving in ons land, kan een advocaat u daarbij helpen. Wacht niet te lang voordat u een advocaat inschakelt. Voorkomen is beter dan genezen. Soms is één brief of gesprek voor een advocaat genoeg om een vervelende situatie op te lossen. Alleen doortobben maakt de kwestie vaak ingewikkelder dan nodig. Dat kan tot nare situaties leiden. Bovendien kost het uw advocaat waarschijnlijk meer tijd om tot een oplossing te komen. Uw kosten lopen daardoor hoger op dan wanneer u tijdig aan de bel trekt.Ga dus op tijd naar een advocaat. Niet alleen als een conflict dreigt maar ook als u andere juridisch vragen heeft. Soms is een advocaat verplicht U bent wettelijk verplicht een advocaat in te schakelen als u voor een civiele procedure moet verschijnen bij de rechtbank, het Gerechtshof of de Hoge Raad. Bij de kantonrechter mag u wél verschijnen zonder advocaat. Ook in strafzaken is dat het geval, bijvoorbeeld als u een bekeuring heeft gekregen omdat u door het rode stoplicht reed. Officieel mag u ook uzelf verdedigen in strafzaken bij de rechtbank en het Gerechtshof, bijvoorbeeld als u reed onder invloed of wanneer u bent beschuldigd van mishandeling. Maar in dergelijke gevallen kan een advocaat de omstandigheden en achtergronden vaak beter aan de rechter uitleggen dan uzelf. En de consequenties van dit soort zaken (misdrijven) kunnen veel ingrijpender zijn dan bij overtredingen. Daarom is het vaak toch verstandig een advocaat in te schakelen.Voor bepaalde procedures tegen de overheid, bijvoorbeeld over een vergunning of een wijziging van een bestemmingsplan, geldt hetzelfde. U bent niet verplicht een advocaat in te schakelen, maar het is wel goed om u te realiseren dat deze zaken juridisch ingewikkeld kunnen zijn. Deskundige hulp komt dus vaak goed van pas. Voor meer informatie over de juridische stappen die u kunt nemen heeft de Orde een aantal publieksbrochures uitgebracht.Aanscherping regels voor uitzondering bedrijfstak-cao per 1 januari 2007 Vanaf volgend jaar gelden er scherpere voorwaarden waaronder bedrijven kunnen worden uitgezonderd van cao-bepalingen die bindend zijn voor de hele bedrijfstak. Na raadpleging van werkgevers en werknemers heeft minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid besloten de regels in deze zin te wijzigen. Voortaan is het alleen mogelijk dat een zogeheten algemeen verbindend verklaarde cao niet geldt voor een bedrijf, als dat op essentiële punten verschilt van andere ondernemingen in de bedrijfstak en als de eigen cao is afgesloten met een onafhankelijke vakbond. Deze wijziging sluit de mogelijkheid uit dat bedrijven ontheffing gebruiken om te concurreren door inperking van arbeidsvoorwaarden. De Geus heeft de gewijzigde ontheffingsvoorwaarden naar de Stichting van de Arbeid en de Tweede Kamer gestuurd. Algemeenverbindendverklaring (avv) wil zeggen dat cao-bepalingen gaan gelden voor een hele bedrijfstak. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verklaart cao’s algemeen verbindend. Het ministerie kan bedrijven daarvan ook ontheffen. Dat gebeurde tot nu toe bijna automatisch als de aanvrager(s) een eigen rechtsgeldige cao had(den). Maar door een uitspraak van de Raad van State moesten er heldere regels komen voor aanvraag van en besluit over ontheffing. Verder is er in een aantal gevallen discussie ontstaan over de onafhankelijke positie van cao-partijen. Het gaat daarbij concreet bijvoorbeeld om zogeheten ‘gele vakbonden’ (door werkgevers opgerichte vakbonden, waarmee eigen cao’s kunnen worden afgesloten). Uitgangspunt van de wijziging van de ontheffingsvoorwaarden is dat werkgevers en werknemers uitzondering van algemeenverbindendverklaring zoveel mogelijk zelf regelen, bijvoorbeeld door ontheffingsbepalingen op te nemen in de bedrijfstak-cao. Wordt er een ontheffingsverzoek ingediend bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, dan kijkt het ministerie of er zwaarwegende redenen zijn om niet onder de bedrijfstak-cao te vallen. Ook moeten de partijen die een ontheffingsverzoek indienen onafhankelijk van elkaar zijn. De Geus wil voorwaarden wijzigen voor uitzondering algemeenverbindendverklaring CAO Minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil per 1 juli 2006 de voorwaarden wijzigen waaronder bedrijven ontheffing kunnen krijgen van de CAO voor hun bedrijftak. Het gaat hierbij om zogeheten algemeen verbindend verklaarde CAO’s. Met deze wijziging wil de minister ervoor zorgen dat bedrijven de ontheffingsmogelijkheid niet langer kunnen gebruiken om te concurreren door inperking van arbeidsvoorwaarden. Dit schrijft hij in een brief aan de Stichting van de Arbeid, die hij ook naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Door algemeenverbindendverklaring (AVV) gaan CAO-bepalingen gelden voor een hele bedrijfstak. Bedrijven of delen van een bedrijfstak kunnen hiervan echter worden uitgezonderd. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verklaart CAO’s algemeen verbindend en kan ook ontheffing verlenen. Die werd tot nu toe bijna automatisch verleend als de aanvrager(s) een eigen rechtsgeldige CAO had(den). Dit automatisme vervalt door een uitspraak van de Raad van State dat partijen een ontheffingsbesluit moeten kunnen aanvechten. Dit betekent dat er heldere regels moeten komen voor aanvraag van en besluit over ontheffing. Verder is er in een aantal gevallen discussie ontstaan over de onafhankelijke positie van CAO-partijen. Het gaat daarbij concreet om zogeheten ‘gele vakbonden’ (door werkgevers opgerichte vakbonden, waarmee eigen CAO’s kunnen worden afgesloten). Uitgangspunt van de wijziging is dat werkgevers en werknemers uitzondering van algemeenverbindendverklaring zoveel mogelijk zelf regelen, bijvoorbeeld door ontheffingsbepalingen op te nemen in de bedrijfstak-CAO. Wordt er een ontheffingsverzoek ingediend bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, dan kijkt het ministerie of het betreffende bedrijf of de deelsector zodanig verschilt van de rest van de bedrijfstak dat eigen collectieve arbeidsvoorwaarden terecht zijn. Ook moeten de partijen die een ontheffingsverzoek indienen onafhankelijk van elkaar zijn. Minister De Geus zal eerst de reactie van de Stichting van de Arbeid afwachten en daarmee rekening houden bij de wijziging van de ontheffingsvoorwaarden. Vr alles geldt dat het recht van toepassing is dat u zelf heeft gekozen. Het verdrag geeft u de mogelijkheid van een rechtskeuze (zie hierna onder: Recht in eigen hand). Als u geen rechtskeuze heeft gemaakt of als uw rechtskeuze ongeldig blijkt te zijn, dan bepalen de regels van het verdrag welk recht van toepassing is op uw nalatenschap. Het verdrag kent drie hoofdregels. Wanneer welke regel wordt gebruikt, wordt hierna besproken. Maar eerst nog het volgende.In de regels van het verdrag wordt de term ‘gewone verblijfplaats’ gebruikt. Uw gewone verblijfplaats is niet helemaal hetzelfde als de plaats waar u woont. De feitelijke omstandigheden bepalen waar u uw gewone verblijfplaats heeft. Een belangrijk aspect hierbij is de bedoeling van uw verblijf. Een vakantie of een verblijf voor korte duur in het buitenland, bijvoorbeeld voor werk of studie, maakt niet dat u daar uw gewone verblijfplaats heeft.Een Nederlandse man woont en werkt in Rotterdam. Hij wordt door zijn bedrijf voor 6 maanden overgeplaatst naar New York, waar zijn bedrijf k een kantoor heeft. Zijn vriendin blijft in Den Haag wonen. De man houdt zijn huis in Rotterdam aan. Hij woont in New York maar Rotterdam blijft zijn gewone verblijfplaats. Na dit half jaar wordt de man aangeboden voor onbepaalde tijd te blijven werken op het kantoor in New York. Hij accepteert dit aanbod. Zijn vriendin zegt haar baan op en vestigt zich ook in New York. Zij zeggen ieder de huur op. New York is dan de gewone verblijfplaats van de man. Ook voor de vriendin wordt New York haar gewone verblijfplaats.Bestuurdersaansprakelijkheid Bij de beoordeling van mogelijke aansprakelijkheid van bestuurders tegenover de stichting staat centraal de wettelijke regel: iedere bestuurder moet zijn bestuurstaak behoorlijk uitoefenen. Uitgangspunt van de wet is een collectieve aansprakelijkheid van het bestuur, als onbehoorlijk besturen schade voor de stichting veroorzaakt en de bestuurder daarover een ernstig verwijt kan worden gemaakt. In geval van faillissement van de stichting zal de faillissementscurator het initiatief kunnen nemen tot aansprakelijkstelling van de [ex]bestuurders De aansprakelijkheid van stichtingsbestuurders tegenover anderen ontstaat allereerst als de stichting niet is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel Overigens zal bij de oprichting van de

…met het accent op betrókken!

Gotlandstraat 2 Postbus 6150 7401 HD Deventer T (0570) 61 33 27 F (0570) 61 62 36 I www.fievezadvocaten.nl

Adv_Fievez_190x128(basis).indd 1

04-10-11 17:19

advocatuur

Ondernemer en curator fotografie Móric van der Meer

Het is voldoende aan te tonen dat minimaal twee schulden onbetaald zijn gebleven.

Wanneer de ondernemer geen uitweg meer ziet kan hij ook zelf het faillissement van zijn bedrijf aanvragen.

Aanvragen van het faillissement dient te gebeuren bij de Rechtbank van het arrondissement waar het bedrijf is gevestigd.

Formulieren voor de eigen aanvraag en alle daarbij benodigde gegevens kunt u vinden op Rechtspraak.nl. Wordt de onderneming door een BV gevoerd dan is een besluit van de aandeelhouder(s) nodig. Daarnaast zullen statuten; uittreksel KvK; debiteuren en crediteurenlijst moeten worden overgelegd, waaruit naar voren komt dat sprake is van een faillissement situatie.

Normaal heeft de Rechtbank vaste zittingsdagen waarop behandeling van aanvragen van faillissementen plaatsvinden.

Bij grote haast kan in geval van een eigen aanvraag versneld een behandeling plaatsvinden.

In de uitspraak wordt een Rechter Commissaris en curator benoemd. Iedere rechtbank heeft een lijst van curatoren.

Voor zover mogelijk aan de hand van de stukken bepaalt de Rechtbank welke curator in het betreffende geval het best benoemd kan worden.

De curator wordt onmiddellijk telefonisch door de griffie van de Rechtbank op de hoogte gesteld van zijn benoeming en zal doorgaans nog dezelfde dag met de ondernemer contact opnemen.

In mijn praktijk komt het nog al eens voor dat de failliete ondernemer eigenlijk geen notie heeft van datgene dat een curator wil weten.

mr H.J. de Groot Fiévez advocaten De media staan vol van berichten over de economische crisis en de vele faillissementen die daar het gevolg van zijn. Faillissementen worden doorgaans aangevraagd door schuldeisers.

Als eerste moet de curator zich een beeld vormen van de (resterende) mogelijkheden van de onderneming. Betreft het een “kille” sanering waarbij alleen de nog aanwezige activa te gelde gemaakt moeten worden, of is er een kans voor een doorstart door de ondernemer zelf of een derde.

De curator zal niet alleen crediteuren en debiteurenlijsten willen zien, maar ook taxatierapporten, inzage in de volledige administratie willen hebben en waarbij vooral de positie van de bank en rol van betekenis kan en zal spelen.

Het is van groot belang dat de ondernemer zich tegenover de curator open en

eerlijk opstelt.

Hoe sneller het hele verhaal, het hele plaatje, op tafel ligt hoe beter het is.

Dat geldt ook voor informatie over de oorzaak van het faillissement, de markt etc.

Alleen wanneer volledige inzage wordt gegeven kan de curator snel beslissingen nemen.

Vooral wanneer de ondernemer denkt aan een doorstart is openheid van groot belang. Teveel kom ik in de praktijk tegen dat ondernemers niet onmiddellijk (durven te) zeggen dat er mogelijkheden voor een doorstart zijn.

Bij iedere doorstart, maar ook bij iedere verkoop van bedrijfsonderdelen, is snelheid essentieel. Idealiter ligt er voor de aanvraag van het faillissement al een plan klaar, zijn potentiële kopers bekend, is duidelijk wat de waarde van de verschillende bedrijfsonderdelen is.

Ook wanneer geen sprake kan zijn van een doorstart blijft het van belang dat aan de curator alle informatie wordt verstrekt.

Veel ondernemers klagen over de lange duur van een faillissement. Hoe minder moeite een curator hoeft te doen zaken te achterhalen hoe sneller een afwikkeling kan plaatsvinden.

Tenslotte nog dit: Curatoren realiseren zich bijzonder goed dat in veel faillissementen de emotie van de ondernemer een grote rol speelt. Dat is zeer begrijpelijk.

Het kan met name in de beginfase verstandig zijn wanneer de ondernemer zich laat bijstaan door zijn accountant/ administrateur of advocaat. �

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

13

BUSINESS Twenty2 valt in

MEER DAN € 3 MILJOEN OMZET!

de smaak!

Netwerkorganisatie BNI Vivaldi uit Apeldoorn heeft het afgelopen boekjaar een omzet gegenereerd voor- en door haar leden van € 3,1 miljoen. BNI Vivaldi behoort daarmee

tot een van de meest succesvolle BNI netwerkchapters van Nederland. Ten opzichte van het voorgaande boekjaar (omzet van ruim € 2,5 miljoen) is dit een stijging van 24%.

Haco Tail Lift Parts is verhuisd Door forse groei in de afgelopen jaren is het pand aan de Nagelpoelweg 96 te klein geworden. Vanaf september 2012 kunt u ons bezoeken op ons nieuwe adres, Laan van de Ram 11 in Apeldoorn.

In navolging van de eervolle vermelding in de Michelingids 2011/2012 (Bib Gourmand), heeft ook het blad Lekker het Apeldoornse restaurant Twenty2 opgenomen in de nieuwe gids.

In de categorie ‘aanbevolen’ komen in de eind oktober verschenen editie 2013 voor het eerst ook de namen van Sizzles en Sakura voor. Ook is er weer plaats voor auberge Navet en Het Jachthuis uit Hoog Soeren.

De Echoput kwam al eerder in het nieuws na te zijn doorgedrongen in de top 100 van Lekker. ,,Goed nieuws’’, laat Twenty2 weten. ,,We zijn er erg blij mee en trots op om dit nu al te hebben bereikt. Op 8 oktober 2010 was de opening van ons restaurant aan de Van Kinsbergenstraat en we hebben een vliegende start gemaakt.Nu wachten we vol spanning op het verschijnen van de Gault Millau en de nieuwe Michelingids.’’

Haco Tail Lift Parts: Europees marktleider op het gebied van laadkleponderdelen passend en 100 % uitwisselbaar voor alle merken laadkleppen.

Het merk HACO - met meer dan 3000 eigen HACO producten die in eigen beheer wereldwijd worden ontwikkelt en geproduceerd scoort op kwaliteit en is altijd goedkoper dan het origineel.

Bedrijven optimistisch ondanks omzetverlies Veel directies van bedrijven in de Stedendriehoek regio verwachten binnen twee jaar weer groei van de omzet. Dat blijkt uit de marktverkenning van Wittenborg University of Applied Sciences in opdracht en in samenwerking met de Stichting Ondernemers Gilde.

De marktverkenning werd in september gehouden onder directies van grote en middel-

14

Sinds 2009 voert Haco Tail Lift Parts vervangingsonderdelen voor laadkleppen onder haar eigen label en met groot succes.

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

grote ondernemingen in de Stedendriehoek.

Van de ruim 200 benaderde bedrijven namen er 75 deel: een respons van 35%. Van de deelnemende bedrijven behoort 40% tot de zakelijke dienstverlening en 32% tot de industrie/productie bedrijven. De overige deelnemende bedrijven zijn vooral actief in de sectoren bouw en groothandel.

FLITSEN nieuwbouw Destil en Promohouse in Apeldoorn Bouwbedrijf Aan de Stegge uit Twello heeft op donderdag 22 november de eerste stap gezet naar de bouw van het bedrijfspand voor DESTIL, dé groothandel voor de bouw en industrie, en PROMOHOUSE, full service specialist op het gebied van bedrijfskleding, relatiegeschenken en kerstpakketten.

DESTIL was al geruime tijd op zoek naar uitbreiding van het aantal locaties in de regio Apeldoorn. Aan de Stegge bood daarbij het kavel op bedrijventerrein Apeldoorn Noord aan voor het realiseren van een nieuw bedrijfspand. Ook PROMOHOUSE, nu gevestigd aan de Tweelingenlaan in Apeldoorn, was op zoek naar nieuwe huisvesting en had interesse in deze locatie. Aan de Stegge Twello realiseert een bedrijfsgebouw dat plaats biedt aan DESTIL, PROMOHOUSE en een derde nader te bepalen opdrachtgever met mogelijkheden in zowel koop als huur.

De onthulling van het bouwbord vond plaats op de nieuwe locatie aan de Boogschutterstraat 46-48 in Apeldoorn. Dit gebeurde door de directies, Edwin Huis in ’t Veld van PROMOHOUSE en René Kars van DESTIL onder aanwezigheid van relaties van beide bedrijven en mensen van Aan de Stegge Twello.

Heeft uw auto een kras, deuk of andere schade opgelopen? Onze goed opgeleide en ervaren medewerkers repareren elke autoschade vakkundig. We maken gebruik van de nieuwste technieken, originele merkonderdelen en A-merk lakken. Bovendien helpen we u met passend vervangend vervoer altijd snel weer op weg. Van schadereparatie tot en met de afwikkeling met uw verzekeraar of leasemaatschappij: wij regelen het voor u.

AUTOSCHADE GELDERLAND

Doetinchem: Edisonstraat 35 7006 RA Doetinchem Tel: 0314 - 34 10 30

Spankeren: Van Renselaerweg 6 6956 AV Spankeren Tel: 0313 - 41 37 88

Lichtenvoorde: Zutphen: AUTOSCHADE GELDERLAND Mercatorstraat 38 De Stoven 7 ZUTPHEN 7131 PX Lichtenvoorde 7206 AZ Zutphen Tel: 0544 - 39 00 10 Tel: 0575 - 52 50 31

AUTOSCHADE GELDERLAND

discussie

Innoveren met (een beetje) hulp van de overheid

16

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

Tekst Toon van der Stappen fotografie Evert van de worp

Innovatie is hét middel om de mogelijkheden van de regionale economie te vergroten, aldus het samenwerkingsverband ‘Stedendriehoek Onderneemt’. De focus ligt hierbij op de maakindustrie.

“Voor de stabiliteit van de economie van de regio is het belangrijk dat de maakindustrie zijn positie kan behouden en versterken. Hierbij speelt het bevorderen van innovatie en het terugdringen van beperkende regelgeving een belangrijke rol.” Hoe dit in de praktijk uitwerkt, blijkt in deze discussie met de regionale programmamanager en twee innoverende ondernemers.

De programmamanager heet Louis Roxs.

Hij legt uit dat ‘Stedendriehoek Onderneemt’ een samenwerkingsverband is van de zeven regiogemeenten, samen met de Kamer van Koophandel, Saxion, ROC Aventus, VNO/NCW en MKBNederland. “Samen hebben zij besloten om bedrijven te ondersteunen bij hun vernieuwingen. Dat gebeurt op een aantal verschillende manieren. Soms ontbreken er nog partijen om een goed idee volledig uit te kunnen voeren. Wij hebben veel contacten binnen het bedrijfsleven en daardoor kunnen wij ervoor zorgen dat er binnen een project een waardevolle partij aan kan sluiten.

Ten tweede hebben we zelf een bescheiden potje aan middelen. Er is jaarlijks 260.000 euro beschikbaar voor subsidie.

De derde manier van ondersteuning is het vergroten van de bekendheid van een project. En ten vierde bemiddelen wij rich-

ting andere overheden die wellicht meer middelen ter beschikking kunnen stellen.

Daar heeft overigens een verschuiving plaatsgevonden van subsidie naar een vorm van een lening, waarbij het ondersteuningsbedrag terugbetaald wordt als het project succesvol is gebleken.

Vaak inclusief rente.”

Stemt deze overheids- ondersteuning tot tevredenheid?

“Wat mij betreft wel,” zegt Mark Wemmenhove. Hij is directeur van Morgo Aluminium en Magnesium in Zutphen. “Wij maken aluminiumprofielen voor de bouwsector en hebben onze activiteiten uitgebreid met producten van magnesium. Dat metaal is ongeveer 35 procent lichter dan aluminium. Wij participeren in een bedrijf in Israel dat half-

fabricaten uit het basisproduct maakt.

De Israëlische Dode Zee is de bron van het basisproduct, want het zeewater heeft een extreem hoog zoutgehalte en uit zout wordt magnesium gewonnen. De halffabricaten bewerken we in onze eigen fabriek in Zutphen tot producten voor diverse klanten, zoals bladen voor windmolens, lichtgewicht ladders voor defensie, skeeleronderstellen en fietsframes.

Een aantal jaren geleden zijn we benaderd door Health Valley, een expertiseplatform dat kansen en kennis koppelt in de biomedische sector en de zorgsector.

Uiteindelijk is daar een groep uit ontstaan van bedrijven in de zorg. Op het moment dat de regionale programmamanager erbij verscheen, is ook de provincie Gelderland aan tafel gekomen. Wij zijn gevraagd om een lichtgewicht rolstoel te bouwen.

Een rolstoel die helemaal is gemaakt van magnesium. Behalve dat deze nieuwe

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

17

Het is weer tijd voor de winterbanden

Het is normaal dat menigeen, net voor de winter, langs de garage rijdt om winterbanden onder de auto te leggen om zich zo te wapenen tegen natte en gladde wegen.

Niet iedereen staat stil bij het feit dat winters weer nattigheid, zoals regen, sneeuw of ijs en vuiligheid in de vorm van pekel of modder mee de gebouwen in wordt genomen. Een mix van het voorgenoemde hecht zich aan schoenen of kleding en wordt verspreid over alle ruimtes.

Tweelingenlaan 25 7324 AP Apeldoorn 055 - 368 33 88 info@keusschoonmaak.nl www.keusschoonmaak.nl

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat mensen beter presteren bij een schone werkomgeving. Is dit dan een utopie voor de donkere maanden van het jaar? Als professionele schoonmaakorganisatie zorgen wij voor alle mogelijke schoonmaakwerkzaamheden en bijbehorende diensten. Daarnaast weten wij precies waar en wanneer er speciale voorzorgsmaatregelen getroffen kunnen worden. Een kwalitatief hoogwaardige en goed gedimensioneerde droogloopmat doet bijvoorbeeld al wonderen. Maar er zijn nog veel meer oplossingen om ook binnen de winter aan ‘banden’ te leggen.

Tweelingenlaan 25 7324 AP Apeldoorn 055 - 540 15 95 info@gssbv.nl www.gssbv.nl

Meer weten over moderne dienstverlening met traditionele normen en waarden? Bel ons: 055 - 368 33 88. Of bezoek onze vernieuwde website: www.keusschoonmaak.nl

Mark Wemmenhove

rolstoel een stuk lichter is, heeft magnesium ook de interessante eigenschap van een hoge dempingcapaciteit. Het materiaal absorbeert energie. Dat betekent dat de trillingen die normaal gesproken bij de gebruiker van de rolstoel terecht komen, nu door het frame worden opgenomen.

We werken met diverse partijen samen, onder meer met een bedrijf dat gespecialiseerd is in speciale til-zitkussens voor rolstoelen. Het project is dus een combinatie van verschillende innovaties. De provincie Gelderland reageerde direct heel enthousiast.

Zonder de inbreng van de overheid was dit project waarschijnlijk niet tot stand gekomen. De projectomvang ligt rond de 800.000 euro. Daarvan wordt naar verwachting de helft door de provincie ingebracht. Ook de Stedendriehoek doet mee, in ieder geval voor 20.000 euro.”

Henk ter Stege is ingenieur en directeur van Ebbens Engineering in Lochem, een ingenieursbureau in de food en de non-food industrie. “Wij bouwen drooginstallaties voor tal van producten. Van melkpoeder tot gewassen, zaden, mineralen en cement. Voor alles wat gedroogd kan worden, ontwerpen, bouwen en verbeteren wij de installaties. Die installaties integreren we in de productielijn van onze afnemers. Onze klanten zijn op zoek naar verbeteringen in hun productieproces en

Louis Roxs

Henk ter Stege

naar methodes om hun producten te verbeteren.

Wij hebben ondersteuning van Stedendriehoek Onderneemt aangevraagd voor de verdere ontwikkeling van ‘cascade drogen’. Dat bestaat eigenlijk nog niet.

Het gaat om een methode waarbij een product onder een hellingshoek een bepaald traject doorloopt. Daar hoort een luchtbehandeling bij, omdat bepaalde producten – zoals zaadgoed - niet in contact mogen komen met heel warme lucht.

Dat lossen we op met geconditioneerde lucht.

Die geconditioneerde lucht kan ik ook gebruiken bij een ander project waar wij in samenwerking met de Universiteit van Wageningen aan deelnemen. Dat project met interesse van de Europese Gemeenschap heet ‘secure fish’. In meerdere landen in zuidelijk Afrika wordt vis direct na de vangst gefileerd. De rest van de vis wordt terug in de rivier gegooid, met alle gevolgen van dien. In de restanten zitten nog hoogwaardige voedingstoffen, zowel voor dieren als voor mensen. Cascade drogen kan helpen om deze voedingsstoffen beschikbaar te maken. Ik ben getipt door de bedrijvencontactambtenaar van de gemeente Lochem over overheidsondersteuning. Inmiddels heb ik voor diverse projecten ondersteuning aangevraagd. Ik heb nu zeven projecten lopen en er is nooit een aanvraag afgewezen.”

Kan het midden- en kleinbedrijf voldoende profiteren van de innovatiestimulering door de overheid?

Louis Roxs: “Er vinden een heleboel vernieuwingen plaats zonder dat de overheid zich ermee bemoeit. Maar er zijn ook veel ideeën die niet in uitvoering worden gebracht, omdat de middelen ontbreken.

Ideeën die een extra zetje nodig hebben.

Ik denk dat daar nog veel te winnen is.

Desalniettemin krijgen wij meer aanvragen voor projecten dan er middelen zijn.

Als regio hebben we geprobeerd om de regeling zo toegankelijk mogelijk te maken, zonder al teveel administratieve rompslomp.”

Henk ter Stege: “Ik heb van Stedendriehoek Onderneemt een handboek gekregen waarin omschreven staat hoe ik ondersteuning aan kan vragen. Dat heeft voor mij de doorslag gegeven. De administratie was te overzien en mocht ik ergens tegenaan lopen dan was duidelijk met wie ik telefonisch contact kon zoeken.”

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

19

Bent u een commerciële specialist op zoek naar een functie waarin al uw talenten tot hun recht komen?

www.pietervandemosselaar.nl

vindt, legt contact en verbindt

Bent u een ondernemer op zoek naar een commerciële specialist die perfect bij advertentie_230x320_dr.pdf uw organisatie past?

Een hecht team van specialisten

Mr. Daan Siebelink • Mr. Albert van Hoff • Mr. Henk Steven Kleinburink

Uw eigen notaris Met kantoren in Doetinchem en Lochem vormen we een hecht team van notarissen, die zich elk in een bijzonder vakgebied gespecialiseerd hebben. Van familierecht en estate planning tot ondernemingsrecht, agrarisch recht en onroerend goed recht. Vanuit deze twee vestigingen werken we nauw met elkaar samen en kennen we de regio als geen ander.

Tap van Hoff notarissen

/company/955971

/@uweigennotaris

/uweigennotaris

tvhnotarissen.nl

1

5/21/12

12:29 PM

Dan moet wel duidelijk zijn wat volgens de regio de definitie is van innovatie. Een ondernemer die zijn productieproces verbetert, zal er niet direct van uitgaan dat hij in aanmerking komt voor ondersteuning.

Louis Roxs: “Er wordt nogal eens beweerd dat er in ons land te weinig geïnnoveerd wordt. Volgens mij wordt er flink geïnnoveerd, maar dat wordt vaak anders genoemd. En ja, als je er een andere naam aangeeft, dan weet je niet dat je ondersteuning kunt krijgen. Als regio zeggen wij dat het om vernieuwingen moet gaan die economische winst opleveren. Die winst kan bestaan uit een hogere omzet, het behoud of een toename van arbeidsplaatsen of uit de vorming van nieuwe bedrijvigheid. Procesinnovatie beschouwen wij ook als vernieuwing.

Voor de provincies is het delen van kennis belangrijk. Daarom honoreren zij initiatieven die aangevraagd worden door minimaal twee partijen.”

Mark Wemmenhove: “Een ondernemer is eigenlijk altijd bezig met innoveren.

Door je te onderscheiden van de rest van de markt zul je altijd moeten denken in vernieuwingen en verbeteringen. Daarbij wordt inderdaad niet altijd de weg naar de overheid gezocht.”

Henk ter Stege: “Innovatie betekent gewoon dat je je processen verbetert.

Echte uitvindingen komen slechts sporadisch voor.”

De provinciale overheden en de Rijksoverheid vinden ‘co-creatie’ en ‘open source ontwikkelingen’ nogal belangrijk. Is dat reëel, aangezien de meeste ondernemers anderen liever geen kijkje in de keuken gunnen?

Louis Roxs: “Het is kennelijk inderdaad een trend om te veronderstellen dat belangrijke innovaties tot stand komen door cocreaties. Met klanten, met leveranciers of met collega’s en concurrenten in de markt.

Mijn indruk is dat de meeste ondernemers dit wel een mooie gedachte vinden, maar dat zij een zekere schuchterheid voelen om volledige openheid te geven. Dat begrijp ik ook wel.”

Mark Wemmenhove: “Ik ben ook niet altijd bereid om de deur helemaal open te zetten als we binnen een innovatietraject nieuwe processen en technieken ontwikkelen. Bij co-creatie zou de deur in principe van beide kanten open moeten staan.

Maar toch voeren we innovaties meestal binnenshuis uit.”

Henk ter Stege: “Een bedrijf dat iets nieuws bedenkt, wil dat idee uiteraard graag beschermen. Voor de installaties die wij in opdracht van onze opdrachtgevers bouwen, ondertekenen we elk jaar minimaal vijf of zes geheimhoudingen.

Dat mag dan een belemmering zijn voor verdere uitbouw, maar het is wel logisch.”

Los van de directe ondersteuningsmaatregelen is de uitvoering van het innovatiebeleid van de overheid de afgelopen twintig jaar nauwelijks veranderd.

Het lijkt standaard om een aantal ondernemers op een borrel te trakteren, in de hoop dat ze elkaar

aardig vinden en er wellicht een wisselwerking ontstaat.

“Helaas komt het daar tamelijk vaak op neer,” beaamt Louis Roxs: “Ik denk dat de overheid veel gerichter initiatieven kan nemen. Ondernemers hebben echt geen zin meer om op de bonnefooi naar een bijeenkomst te gaan om fijn over innovatie te praten. Je kunt als ondernemer elke dag wel zo’n bijeenkomst bezoeken. Er ligt een uitdaging om de vragen van ondernemers beter in kaart te brengen, zodat we hen directer met elkaar in contact kunnen brengen.”

Mark Wemmenhove: “Ik pas ervoor om wat te gaan eten en drinken en in zijn algemeenheid over innovaties te gaan babbelen. Dat laat mijn agenda echt niet toe. Ter voorbereiding op het project van de lichtgewicht rolstoelen heb ik wel zorgbijeenkomsten bijgewoond waar dat onderwerp ter sprake kwam. Dat had wel zin.”

Henk ter Stege: “Het zeven van al die uitnodigingen doe je in feite met één oog dicht. Je maakt de afweging of het iets op kan leveren, of niet. Maar: het zijn vaak kleine dingen die veranderingen teweeg kunnen brengen. De toevalligheden schuif je aan de kant als je al te rigoureus beslist om bijeenkomsten te negeren. Aan de andere kant mag de overheid wat mij betreft wel wat meer werk maken van initiatieven die kunnen leiden tot zinvolle matching.”�

(advertentie)

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

21

doe mee aan de 6e brink tot brinkloop op 30 december 2012.

10 km, van de Brink in Deventer naar de Brink in Bathmen (Kidsrun 1000 meter)

De opbrengst komt in zijn geheel ten goede aan de Stichting Kinderen van Uganda. doelstelling: het opknappen van scholen in kibinge, uganda

meer informatie? www.brinktotbrinkloop.nl

Stichting Kinderen van Uganda Kinderen van Uganda

Stichting Kinderen van Uganda (KvU) biedt kansen aan kinderen in Uganda. Aan straatkinderen, aidswezen en ex-kindsoldaten. KvU helpt door onderwijs, opvang en onderdak, moeder- en kindzorg en traumaverlichting.

bankn ummer

3 0 . 5 7.15 . 5 7 7

Ook richt KvU zich op de verbetering van de leefomstandigheden op het platteland. Bijvoorbeeld door de bouw van een gemeenschapshuis, de aanplant van bomen, waterverbeteringsprojecten en via associaties van kleine boeren.

Kleinschalige lokale projecten met grote effecten voor het leven van vele Ugandese kinderen.

w w w. ki n d e re nvanuganda .n l

notarieel

Online doorleven na je dood

Er is online leven na de dood.

Account verwijderen De Netwerk Notaris gaat nabestaanden Als je niets regelt leef je na je actief informeren hoe zij een gedenkdood door op Facebook en pagina van hun dierbare kunnen inrichMr. W.A. van Hoff andere sociale media. Het kan ten of het account kunnen verwijderen. notaris aangesloten bij daarom zo maar gebeuren dat Ook biedt het notariskantoor een nieuNetwerk Notarissen en we service ‘de sociale media executeur’ je van een overleden vriend of fiscaal jurist die je online leven na de dood regelt vriendin via Facebook een verzoals jij het wilt. Via een testament jaardagswens ontvangt. laat je deze sociale media executeur Voor nabestaanden kan dat online doorleven weten wat er met je online bestaan na je overlijden moet gebeuren. Als je wilt dat je accounts en profielen worden pijnlijke situaties opleveren. Na overlijden van verwijderd, dan vertrouw je de sociale media executeur je Facebooker of Twitteraar is het moeilijk een accountgegevens toe. account te verwijderen of wijzigen. Netwerk Notarissen heeft hiervoor een nieuwe service: Executeur Naast een Sociale Media executeur is het handig in je testaDe Sociale Media Executeur.

Online leven Ruim zeven miljoen Nederlanders zijn actief op sociale media. Ze staan actief in het leven en zijn online verbonden met miljoenen anderen. Maar wat gebeurt er met het online leven als een Twitteraar en Facebooker overlijdt? Na overlijden is het voor nabestaanden een hele toer om een account van de overledene te verwijderen of in te richten als gedenkpagina. Want de inloggegevens van de overledene zijn meestal niet bekend. Ook weten veel nabestaanden niet in welke sociale netwerken de overledene actief was.

ment om een ‘reguliere’ executeur aan te wijzen. Een executeur kan namelijk de afwikkeling van een erfenis soepel laten verlopen. Dit voorkomt onenigheid bij de ergenamen.

Daarnaast is het praktisch dat één persoon alle zaken van de erfenis regelt en niet alle erfgenamen samen. Bij uw notaris kan je met een levenstestament ook regelen wat er moet gebeuren als je vóór je dood in een situatie terecht komt dat je zelf geen beslissingen meer kunt nemen.

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

23

bedrijfsprofiel

ABN AMRO:Vertrouwd, Deskundig en Ambitieus ABN AMRO is als bank nadrukkelijk lokaal aanwezig: in Zutphen, Deventer en Apeldoorn en vanuit bankkantoren in de omringende plaatsen worden ondernemers en particulieren in de hele regio bediend. De agrarische relaties in Oost-Nederland (Stedendriehoek, Achterhoek en een deel van Twente) bedient ABN AMRO vanuit Deventer. “Bij ABN AMRO werken deskundige mensen, die in lokale netwerken zitten en iets kunnen betekenen voor lokale ondernemers. Mensen met elkaar in contact brengen en hen verbinden.”

Drs. Frank Huizing, directeur Bedrijven bij ABN AMRO Deventer en Zutphen

De drie pijlers van ABN AMRO zijn volgens Eddy Klein Velthuis (directeur Bedrijven Apeldoorn) en Frank Huizing (directeur Bedrijven Deventer/Zutphen en het Agrarisch Team OostNederland) samen te vatten in drie trefwoorden: vertrouwd, deskundig en ambitieus. “Vertrouwd vanwege de lokale aanwezigheid en de gevestigde naam in de bankenwereld en zeker ook in de Stedendriehoek, een bank die er wil zijn voor ondernemend Nederland”, verklaart Klein Velthuis. De deskundigheid zit volgens beiden in het feit dat de bank goed opgeleide mensen in dienst heeft. “Specialisten op allerlei gebied: fusies en overnames, bedrijfsfinanciering, agrarische sector en betalingsverkeer”, aldus Huizing. “Dat laatste gebeurt steeds meer elektronisch.

Om het betalingsverkeer te faciliteren, bieden we veel mogelijkheden voor internet en smartphone. Verder is onze sectorexpertise beschikbaar via de Market Inside app.” De ambitie van de bank is te groeien in het mkb. “Het zijn roerige tijden voor ondernemers. Ondanks dat het buiten stormt, zijn wij open voor business”, zegt Klein Velthuis. “Niet alleen in eigen land, ook internationaal. Wij volgen Nederlandse bedrijven die actief zijn in het buitenland. ABN AMRO heeft kantoren in diverse belangrijke financiële centra van de wereld van waaruit we onze relaties goed van dienst kunnen zijn.”

ABN AMRO Deventer-Zutphen Frank Huizing Verzetslaan 20 7411 HX Deventer M 06-12766640 E frank.huizing@nl.abnamro.com I www.abnamro.nl

24

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

Eddy Klein Velthuis, directeur Bedrijven bij ABN AMRO Apeldoorn

ABN AMRO Apeldoorn Eddy Klein Velthuis Hofstraat 161 7311 KT Apeldoorn M 06-53985217 E eddy.klein.velthuis@nl.abnamro.com I www.abnamro.nl

Niet alleen voor ondernemers, ook voor banken zijn het andere tijden. Allerlei nieuwe wetgeving en richtlijnen wekken soms remmend op wat banken aan financiering kunnen en mogen verstrekken. “ABN AMRO is een gezonde bank, daardoor zijn wij in staat slagvaardig op te treden en veelal een passende oplossing te bieden”, stelt Klein Velthuis.

Scherp kijken Ondernemers die overeind blijven, zijn bedrijven die kwalitatief goed werk leveren en hun managementinformatie goed op orde hebben, aldus Klein Velthuis. “Toch kan het zijn dat wij wel eens ‘nee’ moeten zeggen. Als iets echt niet kan en je dat als bank duidelijk en transparant weet uit te leggen, begrijpt een ondernemer dat. Als we daarbij dan ook nog het advies geven hoe de zaken anders aan te pakken, heeft een klant daar echt wat aan.

Op die manier gaan we voor duurzame onderlinge relaties”, zegt hij. “Ons advies is ook goed te kijken naar debiteurentermijnen, scherp zijn op de eigen relaties, met wie je zaken doet. Soms zijn ondernemers te goeder trouw en rekken ze de betalingstermijn op. Door bank te spelen voor hun klanten, kunnen ze uiteindelijk zelf in de problemen raken.” Ook belangrijk: sparren met andere partijen, zoals de bank, de accountant en het eigen managementteam. “Rapportages van het economisch bureau van ABN AMRO kunnen ondernemers hier prima voor gebruiken, die zijn beschikbaar voor diverse sectoren.” Een andere vraag die een ondernemer zich moet stellen, is: ben ik klaar voor online ondernemen? Huizing: “Online retail groeit als kool. Heb je als ondernemer een goede website en is deze ook via mobiele telefoon benaderbaar? Veel mensen internetten tegenwoordig op hun telefoon.”

Investeringsbeslissingen nemen is in deze tijd lastig voor ondernemers, beseffen beide directeuren Bedrijven als geen ander.

“Het vergt scherp kijken: als ik daar 100.000 euro in stop, wat levert me dat dan precies op? Kan ik niet beter ergens anders in investeren? Het kopen van een pand stond in het verleden gelijk aan het creëren van rendement, dat een ondernemer ook kon gebruiken voor zijn pensioen. Tegenwoordig is het de vraag of kopen nog de beste optie is, mogelijk is huren nu ook een goede optie.”

Veel creativiteit ABN AMRO stemt zijn producten af op de gewijzigde omstandigheden waar ondernemers mee te maken hebben. Bijvoorbeeld ABN AMRO Commercial Finance: het verstrekken van werkkapitaal op basis van fluctuatie in debiteuren. Voor het betalingsverkeer zijn eveneens allerlei verschillende oplossingen beschikbaar, van contant geld storten tot bankieren via apps op de telefoon en via internet. Huizing: “Een ondernemer heeft op elk moment inzage in zijn financiële positie.” Een andere vorm van dienstverlening waar steeds meer vraag naar is, betreft bedrijfsovername. “De babyboom komt eraan, in deze tijd is veel creativiteit nodig om de verkoop van je bedrijf goed af te handelen.

Dat vergt bijtijds nadenken over het onderwerp, je bent zomaar vijf jaar bezig voor de verkoop rond is”, zegt Klein Velthuis.

“ABN AMRO heeft goede banden met gerenommeerde partijen in de Stedendriehoek en kan ondernemers in het hele traject begeleiden.”

Het onderscheidende van ABN AMRO ligt volgens beide directeuren Bedrijven in het feit dat de bank lokaal actief is. “Makkelijk benaderbaar, medewerkers kennen de markt en de mensen, weten wat er speelt en acteren snel. En ondernemers krijgen te maken met deskundige, betrokken en ambitieuze medewerkers.”

Als voorbeeld noemen ze dat bevoegdheden veelal lokaal in de organisatie liggen, waardoor snel geschakeld kan worden. “Bovendien is er een goede samenwerking met collega’s van private banking. Daardoor kunnen we ondernemers zowel zakelijk als privé van dienst zijn.” . � driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

25

26

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

netwerkdiner

Stedendriehoek is een slapende reus Tekst GERRIT TENKINK fotografie evert van de worp

“De Stedendriehoek heeft enorm veel potentie. Het is een mooie regio met veel bedrijvigheid en veel talent. Er liggen volop kansen, maar de sense of urgency ontbreekt. Misschien hebben we het in het verleden wel te makkelijk gehad. We hebben hier natuurlijk nooit echt grote problemen gekend. Het is een beetje gezapig. Een beetje peper zou geen kwaad kunnen.”

Dat zegt Paul Bijleveld, lector Regionale Ontwikkelingen bij Saxion Hogeschool.

Hij was op maandag 19 november, op uitnodiging van Driesteden Business, gastspreker bij het netwerkdiner van Driesteden Business in Jachthuis Hoog Soeren.

Mopperende geluksvogels

Stedendriehoek Toch doet Nederland het nog steeds goed in verhouding met de rest van Europa.

“En zoals Nederland zich verhoudt ten opzichte van andere Europese landen, zo verhoudt de Stedendriehoek zich ten opzichte van andere regio’s in Nederland.

Het verdienvermogen in deze regio is nog

altijd goed en ook over het opleidingsniveau en de werkeloosheidscijfers mogen wij niet klagen, als je die afzet tegen het landelijk gemiddelde.” Als belangrijkste reden noemt Bijleveld het grote weerstandsvermogen van de regio. “Wat betreft arbeidssectoren is er een grote diversiteit. Denk aan de industrie, de gezondheidszorg, de dienstverlening,

De crisis waar iedereen over praat, is natuurlijk niet weg te poetsen, maar moet volgens Bijleveld ook niet erger gemaakt worden dan het is. “Het consumentenvertrouwen is het grootste probleem van Nederland. De overheid heeft er aan meegewerkt om dat vertrouwen te ondermijnen.

Dat vind ik een kwalijke zaak. Natuurlijk zijn er problemen, bijvoorbeeld de schulden die we met z’n allen hebben. Een groot deel daarvan zijn schulden van huishoudens, maar we hebben in vergelijking met andere Europese landen ook het meest spaargeld”, stelt Bijleveld, die van mening is dat we onszelf de put in hebben gepraat. “We zijn mopperende geluksvogels. We hebben na Luxemburg het hoogste inkomen per hoofd van de bevolking, de kortste werkweek, een lage werkeloosheid, een hoog geluksgevoel, een sterk concurrentievermogen en een groot exportoverschot. De voorsprong die we hadden, zijn we echter in rap tempo aan het verliezen en dat is onze eigen schuld.” driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

27

maar ook het toerisme. De variatie zorgt ervoor dat je met je cijfers niet al te ver wegzakt.”

platteland in stand te houden, is de vraag, “Maar heel veel druppels op een gloeiende plaat doen de plaat ook afkoelen.”

Ivoren toren

Internationalisering

Wat wel opvalt, is dat de werkeloosheid in de steden veel sneller groeit dan op het platteland, maar dat heeft volgens Bijleveld te maken met het verhuisgedrag van mensen. “Je ziet bij werkeloosheid dat er een trek komt van het platteland naar de sociale woningmarkt in de stad. Daarom hebben de steden te maken met een grotere stijging van de werkeloosheidscijfers.

Als de crisis aanhoudt, zal er meer sociale problematiek in de stad ontstaan en komt de leefbaarheid op het platteland onder druk. Daarom ben ik blij met initiatieven in de gemeente Lochem en Voorst. Daar zie je opeens nieuwe bedrijven, die actief zijn op creatief en cultureel gebied. Dat is overigens maar ten dele te danken aan de gemeentelijke overheid. Je kunt de starter natuurlijk een duwtje in de rug geven, eventuele problemen onderkennen en meedenken. Wat in ieder geval niet helpt, is in je ivoren toren blijven zitten. Helaas zie ik dat ook nog net iets te vaak.” Of deze initiatieven van deze veelal kleine bedrijfjes helpen om de leefbaarheid op het

Wat wel opvalt, is dat de Stedendriehoek het wat betreft internationalisering slecht doet. Zo ligt het landelijk gemiddelde van het aantal werknemers bij buitenlandse bedrijven in de Nijverheid en Energie op 20 procent. In de Stedendriehoek ligt dat rond de 15 procent. In de commerciële dienstverlening liggen de percentages zelfs nog verder uit elkaar: landelijk op 20 procent en in de Stedendriehoek op 7 procent. Nog zorgwekkender zijn de buitenlandse investeringen in de Stedendriehoek. Die bedroegen in de periode van 2007 tot en met 2011 in Oost-Nederland 270.000 euro. De buitenlandse investeringen in de Stedendriehoek kwamen in diezelfde periode niet boven de 10.000 euro uit. Bijleveld heeft er niet echt een verklaring voor. “Dat er geen universiteiten zijn, is een reden, maar verder weten we het niet precies. Misschien dat er op scholen te weinig aandacht is voor talen. Op een gegeven moment versterkt zoiets zich vanzelf.”

Kansen Al met al blijft Bijleveld van mening dat de Stedendriehoek potentie heeft. “We zien hier een bovenlandelijk gemiddelde aan bedrijven die zich richten op concepten die te maken hebben met gezonde voeding en duurzame energie. Ook zien we een flinke toename van bedrijven die een relatie hebben met de op de gezondheidszorg”, aldus Bijleveld, die tot slot nog melding maakt van een interessante ontwikkeling. “Jonge ondernemers, maar ook burgers, hebben geen zin meer om op overheden te wachten. Zelforganisatie en een zelfredzaamheid spelen een steeds belangrijker rol. Zo zie je in Apeldoorn energiecorporaties en samenwerkingsverbanden en netwerken van zzp’ers. We staan voor een belangrijke tijd met belangrijke ontwikkelingen. De veranderingen die in aantocht zijn, komen niet van bovenaf, dus niet vanaf de overheden, maar van onderuit. Kijk bijvoorbeeld naar het energiebeleid van de overheid. Jonge ondernemers zijn daar al veel verder mee en die hebben geen zin om te wachten. Ik denk dat de overheden dat niet altijd in de gaten hebben. Dat geldt zeker ook voor de Stedendriehoek.” �

Een video-impressie van de bijeenkomst en de lezing van Paul Bijleveld vindt u op www.driestedenbusiness.nl 28

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

29

Ontboezemingen aan de ontbijttafel‌

‌Over ergernissen & honderd dagen om helemaal zelf in te vullen Tekst Toon van der Stappen fotografie evert van de worp

De drijfveren, voorkeuren en achtergronden van de ondernemer zijn onlosmakelijk verbonden met het zakelijk functioneren. Die gedachte is voor Driesteden Business aanleiding om elke twee maanden een aantal ondernemers bij het krieken van de dag te trakteren op een ontbijt in restaurant ’t Diekhuus in Terwolde. Als de ochtend ontluikt en de dagelijkse beslommeringen zich nog schuilhouden achter de horizon, is de ontbijttafel de behaaglijke plek om ontspannen over jezelf te keuvelen.

30

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

welk verband dan ook, komen daar beiden verrijkt uit naar voren. Als je wegvlucht of opgeeft als een crisissituatie zich aandient, gun je elkaar die mogelijkheid niet.”

Stupide verspilling “Ik erger mij zelden,” zegt Herman Jansen. “Maar dat gebeurde onlangs wel toen ik naar huis reed en bij Deventer de snelweg op wilde. Daar zijn nu verkeerslichten geplaatst. Op die plek komen er duizenden auto’s uit het westen die van een driebaansweg naar een tweebaansweg moeten. Die enkele auto die er via de oprit bijkomt, willen ze er gedoseerd tussen voegen. Vervolgens lees ik in de krant dat het hele tracé een driebaansweg wordt.

In crisistijd, waarin we verstandig met de centen om moeten gaan, is er kennelijk wel geld om onzinnige stoplichten te plaatsen. Dat is in mijn ogen een stupide verspilling.”

Onwellevendheid Haië Bonga: “Ik vind het heel erg als mensen willens en wetens onwellevend zijn. De wereld zou zoveel prachtiger zijn als we iets meer wellevend zouden zijn, als we meer aandacht aan elkaar zou geven. Want het is ten diepste waar dat we onze samenleving alleen maar te danken hebben aan samenwerking. Als ik iets kapot wil maken, dan gaat me dat vrij snel lukken in mijn eentje. Maar iets repareren, dat lukt me zelden alleen. Daar heb ik anderen bij nodig. Wellevendheid en oprechte aandacht voor elkaar leiden naar een betere maatschappij.”

Woud van verkeersborden

Onuitgesproken irritaties De worsteling om producten uit hun verpakking te halen, noemt André Biester zijn kleine ergernis van alle dagen. Zijn grootste ergernis is dat irritaties tussen mensen niet worden uitgesproken. “Ik

ben een man van de harmonie, hoewel ik een conflict niet uit de weg ga. Er mag best creatieve spanning zijn. Maar als je geknokt hebt, is er een resultaat behaald en dat moet je accepteren. Twee mensen die door een crisissituatie heengaan, in

“Als ik me al ergens erger, dan is het in het verkeer,” vertelt Jan Schippers. “Die ergernis richt zich dan op de regels en de bijbehorende verkeersborden. Ik heb die borden een keer geteld tussen Gorssel en mijn werkplek in Zutphen. Ik telde er maar liefst 125 aan mijn rechterhand. Als je vijftig kilometer per uur rijdt, kun je onmogelijk anticiperen op 125 verkeersborden over een afstand van amper acht kilometer. Er moet een organisatie zijn die goud geld verdient aan al die borden.

Ook verspilling, dus.”

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

31

) en (4u8w, Deventer s n a J o n

robouwp in d r e lise ies.

B a specia rporat Hermur Paul Hardonkedewerkers, ge voor woningconovaties, ben e e et 75 m rwijs e Direct ouw, r drijf m g,het onde ieuwb e n b r w e u v r (Bo uit o e zo voor d trekken zich en s jecten n e zenve tiviteit bij Vrie en ud.) d o De ac h ie r b e e ge n ond e met ht een heer e gaan w uur ben, en Ik pac r “ a . a n D e t a l. ag Kasse in de n r bobby: J Duitse . Als ik ën naa urste ho t t e e e o e o h t o r ij id r a G a u db ste an nat agen n gebie de be paar d omen vaak vorm v en een n n e e e e n.” t is vaak , dan k houde eid, he groep e heen peil te gegro m p p m o o o n d e an ik kijk et jag wildst ben m m de o r e t a ven. Ik ga n.” s.” r. Het boeke tenhit behee geen s e hte pira le g li .

Ik a d t “ n s ijn jac : d la k Boe erlan Duits voor m d : r e g e N k in ij “ k k: mm ieuwe Muzie beste bruine “Een n e reis : t p ie o r kuiltje o o n k e n e a Fav t a é me e priv nkool Laatst boere t o p .” p ” r. en m gewee seten: “Sta romhe g vlees e n n li e e t r v Lie e soo divers jus en

a (56) Haië Bongtariskantoor Wille, Apeldoornvies van zijn vader.

No n notaris op ad Notaris bij leek mij toe eerde voor d u st a g n n en notaris o e ti jf am vi kw ik (Haië B ik as af, w innen en at advies g beters verz ts jdie ti n n “Toen hij d n e e ko r ik ben ook ai vak. Maa ai vak is. Ik sa .”) n n e e e een heel sa ak g r m ke jd ruzie r dat het ze niet van alti d u o h er snel achte ik r aa geweest, m je advocaat te lezen heerlijk om t e h d n vi k elohiedenis. “I lopen is. Afg obby: Gesc oe het afge h t e g e o w Grootste h rl o je o dat ereld iedenis, om de Eerste W rover gesch velden van ag sl gericht. Ik ve n e d aa ik is heb ed daar le l e ve pen zomer e o .” h d r erlan nvoorstelbaa e van Geld bezocht. O in de histori k o o r . e h e g m der n Wau diep me on d’ van Evely ad Revisite e sh e d ri ‘B : Boek nder Bach.” een dag zo .

Muziek: “G g: Frankrijk tgenote bestemmin is re or mijn ech te vo e ri p e st n.

Favo n e “E : kan steppe véaankoop naar de tuin is u h t Laatste pri e h n va aarmee ze os cadeau.”

Charlotte w en waardelo e s n e g ri ve to Ze vindt he elgratin. n: Aardapp te se g lin Lieve

32

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

n utphe ers in 0) r en Z 6 ( e t n s Schipp e r n v e a e J D p , d r p e i e e in ic

h ic rv ,w Jan Sucr Print Copy Seantoormachines Print Copy Serevstiging.

k e hij ev Direct arbij baan in nemer toen tweed rk, wa n loop ij een e er e h d w e r t n f e a o e (N aat.”) dig opie n he t form t- en k utphe elfstan o z Z in o r r 0 In p g 0 .

0 e p 2 rtte ogelijk afdrukken o ter sta l het m in a Deven n n t kaij e z g was he erzor seerd v li 3 ij ia ’6 c W n e “ a sp ng inter v ken la ens ge In de w oop zes we we tev “ . t ijs ge n e e s msh van h haat o c s o S r k jk : V li ie y e z u bb l in uw met m schoo ste ho n ik na vooral Groot lagere de be iet n ik io n r ij s e e a m g p oor ele t. Ik 5e w k h 3 a , n ie p ij e D naal v m g n. p pervak tot evrore weer o nd op rjaren n le e e e n s t g ie dichtg a t e ie d n sp scha . In mij d ijs in en het ik het weest kraken ht teg a heb n ic n a r d v a g a in D luid bezig. beweg met het ge chaats n s e e n d e van tkrag rown. de rie Dan B n a tussen v ’ rie Myste d. oren.” ernini B t lues. gebie e b , ‘H Alpen rison t r e o eder Boek: H M : ijn mo . ming m 5 k: Van t m e ie a e n z t d s u o h ht M isbe gerec Een iP iete re koop: t, “een n le a Favor e a é m no e priv anane Laatst ten: B e s g n Lieveli aakte.” altijd m

Andr

é

Biest Burea e uBies ter, Lo r (60) (Andr chem é Bies ter ga het fu fm nction eren v anagers ad 2005 an hu viezen richt h n org over h ij Bure advise anisat un pe auBie ur. Nu ie. Da rso s t e r op, geeft “Ik no waarm arna was h neel en hij vo em m ij o e ij r bankie e a z moeil elf oo l strat hij op r. In ijke p egisc k wel nieuw h eriod b e actief e en fin drijve es he is als ancië ndokt en.”) le adv er. Ik Groo help b iezen tste h . edrijv obby sporto e : n G door olfen. mgev ing. H “Een de pr e g oef st elt. Je t is een spo olfbaan is voord de mo r m t die je eel is oet je oist dat je menta eigen kunt b d le vee denkbare f o e edrijv z u e t e s n rkr po en. Vo h van d rig jaa rt ook op e erstellen. H acht op e wer r heb en ho eld m et gro Boek ik in H g ogen t : ‘D awaï o ere leeftijd e Muzie e Seizoene spelen.” p de m nog n van k: He ooiste tn de Tij Louis baan dgee Armst ummer ‘W s t h ’ r ong. van To at a W Favor onde iete r rful W m Kniesme eisbe Laats orld’ v ijer. stemm te pri an ing: H véaan van Ta a koop waï. nja Ab : Het b Lieve boek lingse as en Linda ‘ ten: P Comm Modern N oaber annen a n deur. schap koeke ’ n. driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

33

•Schoonmaakonderhoud •Tapijtreiniging •Glasbewassing

(Ook telescoop ramen wassen tot 15 meter hoogte)

•Gevelreiniging •Vloeronderhoud

Wat zijn uw criteria bij het kiezen van een transportbedrijf of containerspecialist?

Ervaring en vakmanschap? Een gevarieerd wagenpark voor elke transportvraag? Een breed containeraanbod voor elke opslagvraag? Kranen voor snel en veilig laden en lossen?

Voor al deze en andere vragen bent u bij Kisjes Transport BV en Verhuur BV aan het juiste adres! Wij beschikken over een moderne vloot vrachtwagens veelal voorzien van hydraulische kranen.

En een ruime keuze uit meer dan 500 opslagcontainers in allerlei varianten en afmetingen.

Postbus 28, 8160 AA Epe Telefoon: 0578-615850 E-mail: info@schoonmaakbedrijfkrol.nl

Marcel Verreck

9-3 ISBN 978-94-90548-1

Moordopera

uasit eum sam utem. Itasperia arcium que nat. remporro comperemquaspis atium laborum ad ea por reipsam et, ium ssi sequae velibus us am qui que uptaqui berum m quiat as remem rem. Nam rero testotatque erferibus enihill it vel illanda nonb ipis dolor aut dis perferro tendebis de nsecatiis ex et eat. pic totatur?

Marcel Verreck

Moordopera

KANAAL NOORD 101, APELDOORN T. 055 5213161 E. INFO@KISJES.NET WWW.KISJES.NET

Moordopera

sam eum, imus aborem faciunt, Offictest eaque possimi, quuntia assundi doluptis is qui voluptatior exeribea plam facepre mperro et illeste nimus ut aut fugitatis eaad modit unt offictectem et facerch quatatios et autaecae arunto riae ommoluptur, apelenis as molorepe qui cum natis eo volutemod quat voluption re mincit

blabore ndissum volo torepe s intur, consequi dit labore, consero aciam, et haritam, offic tem nobitis perit latur, unt perum, voloriant assed et remquo temos nulparum etus, omnis quiatur, essit utem am pe porerovid mosam, consend ensum labora quunto modit faccus repudig nienem experrum labor dam, ipsam eum vitia verum quam asintur? santium sam, quunt alicite nietur,

Een warme dag in Deventer.

Tijdens de jaarlijkse Badkuiprace ziet het toegestroomde publiek op de Welle hoe één badkuip na de fi nish niet aanmeert, maar voortdrijft naar de andere kant van de rivier.

De bestuurder zit doodstil in zijn

illit eost volupturit que sequia Aquat eatiorrum volore volorepe ut erumquas nonesto tatemporum dolutem de et autate offici volupta et lam ex ex etur? officid quuntiores id et porestiores

volecti arum facere pa quae aborror Asperorrum ut veris doluptus de acea doluptatem que vero poriberferat ad quam voluptu reribus ut officiliquam que nonem reraeris que aut aut et laborat emodiscid aperate ration perrum idit laborepero es

Gias sequid ute sit eosandi Molorpo restibearume eiumquatio. quatum voloressum id que veni volum ipsaperum inis et optat mos res doloreptus doluptates res non con autaspit odi ipsuntio. Occusam quo te porporrum exerum harum.

11-10-12 12:35

vaartuig. Is dat niet de molenaar?

Inspecteur Martin Taal, door zijn Sallandse geliefde Tanja vanuit Den Haag naar Deventer gelokt, moet klaarheid brengen in deze mysterieuze zaak. Aanvankelijk beweegt hij zich als een kat in een vreemd pakhuis. Pers en publiek

LITERAIRE THRILLER DEEL 5 VANAF 15 NOVEMBER VERKRIJGBAAR!

Marcel Verreck schrijft deel vijf van de serie De zeven Deventer moordzaken. hijgen hem in de nek. Maar met steun van zijn rechercheurs Charlotte, Teun en Patrick komt hij stapje voor stapje verder. Dan komt de aankondiging dat over deze schijnbaar onoplosbare moord een straatopera zal worden opgevoerd …

BESTEL OP: ARTNIK.NL

Rechter en leraar Als Haië Bonga – om wat voor reden dan ook – nog eens in loondienst zou gaan, dan zou hij leraar geschiedenis, recht of maatschappijleer willen worden. “Het is nog waarschijnlijker dat ik dan rechter zou willen zijn. Het past wel bij mijn aard om naar een eerlijke oplossing te zoeken

vertelt André Biester. “Het lijkt me stoer om daar bomen om te hakken en dan de stammen door een rivier weg te laten leiden.”

Helpen en ontdekken

Honderd cols en zwerfvuil om een conflict uit de wereld te helpen.”

Ook Jan Schippers zou solliciteren naar een baan als leraar. “Ik zou dan het liefst leerlingen praktisch onderwijzen in de techniek van kantoormachines. Ik wil hen bijbrengen dat hoe meer je je ergens in verdiept, des te meer je ziet en ontdekt.”

die oplossingen bedenkt om onze samenleving duurzamer te maken.”

Haië Bonga wil die honderd dagen gebruiken om zwerfvuil op te ruimen.

“Ik wil iets eenvoudigs doen wat toch doeltreffend is.”

Als Jan Schippers honderd dagen de kans krijgt om iets te ondernemen wat niets met zijn bedrijf te maken heeft, dan zou

Herman Jansen zou afreizen naar een gebied ergens in de wereld waar de mensen het minder goed hebben.

“Daar zou ik dan meehelpen bij het realiseren van een voorziening zoals waterwinning of een school. Gewoon met kennis en fysieke arbeid iets blijvends brengen waarmee die gemeenschap verder kan komen.”

André Biester zou met een open vliegticket op ontdekkingsreis gaan.

“Dan hoop ik veel mooie ontmoetingen te beleven en veel interessante ontdekkingen te doen in andere culturen. Ik wil in het Oosten wijsheid opdoen, in Afrika de natuur zien en in Alaska een zalm vangen. Voor het overige wil ik vooraf niet weten waar die reis me zal brengen.” �

hij op de fiets honderd cols van Europa gaan beklimmen. “Ik kan me overigens ook voorstelen dat ik me die honderd dagen in zou zetten voor een beweging

Interim-manager en houthakker

(advertentie)

Herman Jansen zou interim-manager willen worden. “Ik vind het interessant om te doorgronden waar organisaties goed in zijn en waar mensen goed in zijn. Het lijkt me boeiend om in een vreemde omgeving met een frisse blik te kijken waar de kink in de kabel zit en die eruit te halen.”

“Op mijn verlanglijstje staat al jaren dat ik houthakker wil worden in Canada,”

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

35

Prognose 2013

Speuren naar lichtpuntjes aan de horizon

36

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

Tekst toon van der stappen fotografie evert van de worp

Vijf deskundigen nemen in deze laatste uitgave van het jaar de uitdaging aan om zich aan voorspellingen te wagen. Uit de signalen die zij uit de markt opvangen, filteren zij hun verwachtingen voor de economische trends in 2013. Voor Nederland en voor de regio. Ze houden voorzichtigheidshalve een slag om de arm. De financiële wereld is immers veranderlijker dan ooit, economie blijft een gedragswetenschap en de crisis heerst nog volop. Al nemen de financieel deskundigen dat woord liever niet meer in de mond.

Marino Marlisa bijt het spits af. Hij is registeraccountant en vestigingsleider bij De Jong & Laan, Lochem. “Ik ontvang van mijn cliënten en uit de markt nauwelijks signalen die erop duiden dat we het dieptepunt van de economische crisis al bereikt hebben. Er is een rationaliseringsslag bezig en een efficiencyslag.

Bedrijven zijn nadrukkelijk het vet op de botten aan het wegsnijden. Ondernemers hebben de neiging om zich weer te richten op hun corebusiness en afscheid te nemen van wat ze er in de loop der jaar bij hebben verzameld aan nevenactiviteiten.

In het feit dat ondernemers zich realiseren dat er werkelijk iets aan de hand is en ook bereid zijn om maatregelen te nemen, schuilen de lichtpuntjes. Ik verwacht dat 2013 nog een lastig jaar wordt. In 2014

zullen naar mijn mening de effecten merkbaar worden van de beslissingen die bedrijven nu nemen. Daardoor kan de economie dan langzaam uit het dal kan kruipen.”

Europese problemen en om de gigantische schuldenberg, zowel wereldwijd als ook in Nederland. Die schuld moet afgebouwd worden en daar gaat tijd overheen.”

Ron Jager, directeur mkb, Veluwe/ Stedendriehoek bij ING Bank.

“Consumenten houden het geld in hun portemonnee of zetten het op de bank.

Alle bankiers kunnen bevestigen dat de spaarsaldi toenemen. De overheidsuitgaven staan onder druk en de investeringsbereidheid van bedrijven neemt af. Dat zijn de drie motoren van de economie en die haperen alle drie. Ik verwacht niet dat het in 2013 alweer beter wordt. En of dat in 2014 gebeurt, is nog maar de vraag.

Een aantal fundamentele problemen zal opgelost moeten worden. Het gaat om de

Zeven magere jaren Ook René Boon denkt dat 2013 er in economisch opzicht grotendeels hetzelfde uit zal zien als 2012. Hij is fiscalist en directeur bij Boon Accountants Belastingadviseurs in Apeldoorn. “Als je een vergelijking trekt met de Bijbelse zeven magere jaren kom je uit in 2015 voordat er weer betere tijden aanbreken. We zullen sterker uit de strijd komen, maar we zullen dan met elkaar een ander welvaartsniveau hebben dan waar we voorheen aan gewend waren, want dat was grotendeels op de pof.

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

37

aakmakend

atering,

aakmakend

ookclinicS

N G

Spraakmakend in catering,

Spraakmakend in kookclinicS

E N

KO O KC L I N I C S

weg 25 • Twello • T 0571 - 27 24 04 rst.nl • www.linthorst.nl

v. 215x285mm.indd 1

C AT E R I N G

09-02-12 14:37

E N

KO O KC L I N I C S

Rijksstraatweg 25 • Twello • T 0571 - 27 24 04 info@linthorst.nl • www.linthorst.nl

Henry van Hattem

Ron Jager

Overigens zijn er nu nog tal van ondernemers die het goed doen. Ook in branches waar het slecht mee gaat. Nu komen de echte ondernemers weer naar voren. Het gekke is dat ik heel veel mensen hoor klagen, maar dat ik in mijn cliëntenbestand constateer dat het nog meevalt.

Ik zie nog weinig verliezen, ik constateer wel dat de winsten wat minder zijn. Wat wij af moeten schrijven op faillissementen is ook heel beperkt. Ik denk dat we in stilte bezig zijn om ons te versterken voor een nieuwe toekomst. Bedrijven zijn hun kosten opnieuw aan het bekijken; dat geldt zeker voor hun vaste kosten. Iedereen is zich ervan bewust dat het economisch guur weer is en is scherp. Ik word inmiddels dan ook moe van het woord ‘crisis’. Het begrip ‘transitie’ past beter bij deze tijd.”

Nieuwe ideeën Gerard Bernhards, regiodirecteur Veluwe-Twente bij Deutsche Bank Nederland: “Behalve dat bedrijven inderdaad bezig zijn met kostenbesparingen, ontstaan er tegelijkertijd een heleboel nieuwe ideeën. Er zijn voldoende ondernemers die echt niet stilzitten en afwachten tot het beter wordt. Zij zijn ervan doordrongen dat dat niet de oplossing is.

Ik constateer ook dat er heel bijzondere samenwerkingsvormen tot stand komen.

Gericht op inkoop, op logistiek en op het benutten van wederzijdse krachten. In de Stedendriehoek begint het bedrijfsleven nu eveneens op grote schaal te beseffen

hoe belangrijk het is om virtueel aanwezig te zijn. Dan doel ik niet alleen op webshops, maar ook op het belang van een transparante presentatie op internet om de eigen markt te vergroten. Door allerlei nieuwe activiteiten weten veel ondernemers zich in deze tijd nog aardig te redden.

Het stemt mij positief dat er innovatief wordt gedacht door veel bedrijven. En dat er bewust wordt gekeken naar het gebruik van middelen, in plaats van naar het bezit daarvan. Er wordt nagedacht over leaseconstructies als alternatief voor koop.

Ook op dat gebied wordt er naar creatieve oplossingen gezocht.

Ik onderschrijf de verwachting van het Centraal Plan Bureau, dat volgend jaar een groei van een half procentje voorspelt. Dat helpt niet veel, maar het is een begin. Maar nogmaals: er zijn meer dan voldoende ondernemers die overal en altijd hun kansen zien. Het resultaat is wel dat nu het kaf van het koren gescheiden wordt.”

Grote stappen “De kans op herstel is sterk afhankelijk van het veranderen van de ‘mindset’ van iedereen,” meent Henry van Hattem, Accountant bij Visser & Visser in Apeldoorn. “Komend jaar verwacht ik nog weinig herstel, dat zal pas in 2015 intreden. Mensen zullen moeten begrijpen dat ze zelf moeten acteren om de problemen op te lossen. Zij moeten meer gaan besteden en meer gaan doen. Je ziet

dat langzaam gebeuren. Er wordt bijvoorbeeld al beter geaccepteerd dat vacatures flexibel ingevuld worden. Voor het bedrijfsleven geloof ik niet in de kaasschaafmethode, oftewel telkens een andere kleine besparing op de kosten.

Ondernemers moeten nu grote stappen durven nemen.”

René Boon: “Er gloort een nieuwe samenleving. We kunnen de wereld niet zo blijven behandelen zoals we dat nu doen.

Het denken in termen van duurzaamheid zal sterker worden. Mede door de crisis worden we ons daar bewuster van. We moeten ons als wereldbevolking realiseren dat we maar één aarde hebben en dat we die met elkaar moeten delen. Dat betekent dat we terug zullen moeten in welvaartsniveau. We zullen duurzamer moeten leven en duurzamer moeten ondernemen.”

Waar liggen in 2013 de specifieke kansen voor de versterking van de economie in de Stedendriehoek?

Ron Jager: “Die liggen bij inzet op duurzaamheid en bij inzet op innovatie.”

René Boon: “De Stedendriehoek heeft een sterk mkb-profiel. Er zijn niet zoveel grote ondernemingen in deze regio.

Mkb-bedrijven kunnen snel inspelen op ontwikkelingen. Daar ligt een kans, om-

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

39

bedrijfsprofiel

Kieskamp Accountants

Het ‘Kieskampgevoel’ van de DGA DGA’s opgelet: u heeft vast wel eens gehoord van het Zwitserlevengevoel. Kieskamp Accountants uit Epe introduceert het ‘Kieskampgevoel’!

Het accountantskantoor richt zich niet alleen op goede financiële en fiscale dienstverlening, ook de financiële planning voor de DGA is een belangrijk speerpunt.

Accountants kijken in de regel naar de cijfers van het afgelopen jaar. Bij Kieskamp Accountants doen ze dat uiteraard ook. Maar de ruim 55-jarige accountantsorganisatie gaat een stuk verder: zij kijkt nadrukkelijk ook vooruit, naar de toekomst van de DGA. Wat gebeurt er met het netto-inkomen bij arbeidsongeschiktheid, pensioen of overlijden? Is hierop geanticipeerd volgens de laatste ontwikkelingen en eisen? Is er een (ondernemers)testament? En hoe staat het met de pensioenvoorziening?

Zijn de partners op de hoogte? Bij Kieskamp Accountants voelen ze dit

aan, maken het bespreekbaar en ondernemen hierop actie met de ondernemer. Oplossingen/ideeën worden aangedragen en concreet uitgewerkt, zo mogelijk in samenwerking met (onafhankelijke) zakenpartners, banken en/of notarissen. Hierdoor is Kieskamp Accountants uitstekend in staat om de beste oplossing voor de klant te vinden. En uiteindelijk gaat het om het goede (Kieskamp)gevoel bij de klant.

Bijzonder? Bij Kieskamp Accountants vinden ze het creëren van het Kieskampgevoel voor DGA’s een logisch onderdeel van de dienstverlening. Vandaar de bedrijfsslogan: ‘Kieskamp Accountants… gewoon goed’. � Kieskamp Accountants Zuukerweg 21, 8161 XW Epe Postbus 147, 8160 AC Epe T 0578 61 45 37 F 0578 62 08 85 W www.kieskampaccountants.nl info@kieskampaccountants.nl

Ondernemersdashboard: beter inzicht in uw cijfers

Ondernemen op de automatische piloot? Weloverwogen beslissingen vragen om helder zicht op realtime resultaten! Het Ondernemersdashboard van Visser & Visser geeft u realtime informatie over bedrijfsresultaten en zijn dé basis voor het besturen van uw onderneming. Kijk op www.sturenopcijfers.com voor meer informatie! www.sturenopcijfers.com

Laan van Westenenk 12, 7336 AZ Apeldoorn, 055 539 93 99, Apeldoorn@visser-visser.nl

* ICT Management Zorgen uw ICT-systemen al voor kostenverlaging?

* ICT Beheer * Bedrijfssoftware

selectie en invoering

* Procesoptimalisatie

Worden uw bedrijfsprocessen optimaal ondersteund?

Wij realiseren dit graag met u T 026 - 312 11 69 www.schutz-ict.nl

UW CONTINUÏTEIT IS ONZE MISSIE

Gerard Bernhards

dat flexibiliteit nu meer dan ooit geboden is. De regio zou daarmee een mooie voorsprong kunnen pakken. In tijden van economische tegenwind scoort de Stedendriehoek altijd minder slecht dan het landelijk gemiddelde.”

“Ik zou daaraan willen toevoegen dat de bedrijvigheid in de Stedendriehoek breed georiënteerd is,” zegt Gerard Bernhards.

“De dienstverlening en de recreatieve sector zijn weliswaar sterk vertegenwoordigd, maar er is geen eenzijdige focus.

Daar ligt de kracht en tegelijkertijd een uitdaging. Want het is lastig om de kracht van veelzijdigheid uit te stralen.”

“De centrale ligging tussen de Randstad en Duitsland is ook een kracht van de Stedendriehoek,” meent Henry van Hattem. “Dat geldt eveneens voor de bereikbaarheid die nog steeds goed is en voor de beschikbaarheid van goed personeel.”

“Dat moeten we dan wel goed uitdragen,” vindt Marino Marlisa. “Misschien zijn we veel te bescheiden. Andere regio’s zijn veel beter in staat om zich te profileren. We moeten trots zijn op wat we hier te bieden hebben en dat aan de man brengen.”

Ron Jager: “Wíj weten wel wat de Stedendriehoek is, maar als je veertig kilometer buiten de regio komt, kennen de mensen de naam van het gebied niet eens. Er is dus nog een lange weg te gaan om de Stedendriehoek als aantrekkelijke regio goed op de kaart te zetten.”

René Boon

Marino Marlisa

De banken moeten voldoen aan nieuwe regelgeving en eisen. Dan kan, volgens VNO-NCW grote schade toebrengen aan de Nederlandse economie. Er zou minder geld beschikbaar komen voor kredieten.

Ron Jager: “De bankenbelasting, die waarschijnlijk wordt ingevoerd, gaat onze winstcapaciteit drukken. En we hebben een nieuw depositogarantiestelsel dat ook aardig wat reserves op zal slokken. Dat zijn bewegingen die ervoor zorgen dat onze buffers omhoog moeten. De Nederlandse banken voldoen nu – op een enkele uitzondering na – aan de normen voor de buffers die er moeten zijn. Daar willen we graag nog wat boven komen en daar zijn verschillende methodes voor.

Bijvoorbeeld door minder dividend uit te keren of door minder kredieten te verstrekken. Ik constateer in mijn dagelijkse praktijk dat er voldoende krediet beschikbaar is, maar dat er momenteel weinig vraag naar is. Er zijn weinig bedrijven met investeringsplannen.

Ik durf heel stellig te beweren dat een bedrijf dat nu een goede propositie heeft, ook aan geld kan komen.”

René Boon: “Het is wel een feit dat de prijzen voor krediet hoger worden. Een goed plan is inderdaad te financieren, maar de kosten daarvoor zijn een stuk hoger dan voorheen. En voor mij is het niet altijd transparant hoe die kosten zich ontwikkelen.”

Gerard Bernhards: “Het gaat erom dat nu het risico wat groter is, je daar uiteindelijk ook voor betaalt. Ik geef toe dat het lastig is uit te leggen wanneer gedurende de looptijd het tarief verandert.”

René Boon: “Die communicatie moet echt beter.”

Ron Jager: “Ook alle bancaire organisaties snijden flink in de kosten. We zien dat onze marges onder druk staan. Onze inkoop ligt op een ander niveau dan jaren geleden. Ik probeer dat telkens goed uit te leggen aan ondernemers.” �

(advertentie)

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

41

MIXED MEDIA MINDS @amazing

De ‘Mixed Media Minds’ van Amazing staan voor een vakkundige mix van online- en offline communicatie, waarmee we sterke merken bouwen. Dat doen we voor grote en kleine merken in een wereld die 24/7 communiceert. Deze verfrissende benadering vind je terug in onze manier van denken en werken. Denk eens buiten de lijntjes; grote kans dat we samen tot verrassende oplossingen voor jouw communicatievraagstuk komen.

WWW amazing.nl TELEFOON EMAIL

055 526 88 88 welkom@amazing.nl

VNO-NCW

Van Stage naar Werk

In het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen is het Ministerie van Defensie gestart met het project Van Stage naar Werk. Defensie spant zich via dit project in om jaarlijks 100 stageplaatsen aan te bieden voor werkzoekenden met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt (veelal ouderen). Het UWV gaat deze stageplaatsen bemiddelen. Samen met de uitzendbranche (Adecco, Tempo Team en Start People) heeft VNO-NCW zich verbonden aan het project om de bemiddeling van deze stagiaires naar de arbeidsmarkt te bevorderen.

44

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

Dries Crama

Tekst dries crama

De stageplek gaat niet alleen om het leren van een vak. Andere vaardigheden blijken minstens zo belangrijk. Voor mensen die al langere tijd thuis zitten is het bijvoorbeeld wennen om weer structuur te krijgen. De mensen die een stageplek vervullen mogen dit zes maanden doen met behoud van uitkering en Defensie betaalt de reiskosten.

Om duidelijk te maken dat ze er echt voor moeten gaan, staat er ook een sanctie op wanneer zij ongemotiveerd zijn. Een stage kan dan beëindigd worden en de uitkering gekort. Als de stagiair het goed doet, dan krijgt hij of zij na afloop van de zes maanden een certificaat, een getuigschrift en referenties. Dit plusje op de cv is een interessante indicatie voor toekomstige werkgevers.

Werkgevers gezocht Projectleider en bedenker van het project Van Stage naar Werk is Maurice Goudsmith, plaatsvervangend commandant / chef staf bij Defensie. Hij roept het bedrijfsleven op mensen met achterstand tot de arbeidsmarkt een kans te geven. In het verenigingsblad Middelpunt van VNO-NCW Midden zegt hij: ‘Veel ondernemers durven nu de investering nog niet aan om mensen op te

nemen, terwijl ze over vijf jaar hard nodig zijn. Het UWV en werkgevers moeten daarom zoeken naar maatwerk om die jaren te overbruggen. Ik wil alle werkgevers graag uitdagen om eens mee te denken over dit fenomeen. Wij zijn er klaar voor, nu u nog.’

schuldeiser dwingen akkoord te gaan als driekwart van de overige schuldeisers instemt met het plan. Zo’n systeem zou ook in Nederland kunnen worden ingevoerd, stellen VNO-NCW en MKB-Nederland. www.vno-ncw.nl

www.servicepuntdefensie.nl

Agenda VNO-NCW Stedendriehoek

‘Faillissementswet op de schop’ De Nederlandse faillissementswetgeving moet nodig op de schop, vinden VNONCW en MKB-Nederland. Bedrijven zouden makkelijker een doorstart moeten kunnen maken. ‘Nu komt surseance van betaling vaak neer op een doodvonnis’, aldus de ondernemingsorganisaties. ‘Faillissementen zijn niet altijd te vermijden en kunnen het kaf van het koren scheiden, maar een onnodig faillissement leidt tot kapitaalvernietiging.’

In 2013 staan weer interessante bijeenkomsten op het programma voor leden van VNO-NCW Midden. In de Stedendriehoek komen de leden op 10 januari bijeen tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst in Parc Huis Spelderholt in Beekbergen, daarna op 7 februari voor een themabijeenkomst over ontslagrecht. www.vno-ncwmidden.nl/stedendriehoek. �

In het Nederlandse systeem kan één onwillige schuldeiser een herstructureringsplan van een bedrijf in problemen dwarsbomen.

In het buitenland kan de rechter zo’n

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

45

Groen drukken High-Tech Offset

met 5 kleuren

Een super kwaliteit

Veldhuis Media niet zomaar een drukker!

Met 45 medewerkers verzorgen we dagelijks de productie van vele brochures, magazines, kalenders en boeken.

Met onze DTP-studio en moderne prepress verwerken we de orders via internet en ftp applicaties.

Onze drukkerij beschikt over drie 5-kleuren persen op het formaat 72 x 102 (16 pag. A4 per drukvel).

In onze binderij verzorgen we het vouwen, hechten en de postale verwerking van periodieken en brochures.

Bovendien beschikken we over apparatuur om Wire-O kalenders te maken.

Veldhuis Media is FSC- en ISO 12647 gecertificeerd. Daarnaast zijn we een erkend BPV-bedrijf.

Dit betekent voor U: • Prettige samenwerking op menselijke maat. volgens • Een leverancier die metHigh-Tech u mee denkt,Off óókset op het gebied van MVO. • Al uw grafische wensenVeldhuis worden door één bedrijf uitgevoerd.

Media • Door vergaande automatisering en onderlinge afstemming een Veldhuis Media heeft het drukvoorspelbaar drukresultaat.

Kortom: Uw drukwerk top proces verzorgd, is voorgeïntegreerd, u een zorg minder. volledig geautomatiseerd en gedigitaliseerd.

Meer informatie? en slimme concept Neem contact op met éénDit vansupersnelle onze account managers. noemen we High-Tech Offset.

Volg ons ook op Twitter: @veldhuismedia Door uw en ons drukwerkproces volledig en naadloos op elkaar aan

Veldhuis Media daar krijg je een kleur van!

te sluiten, krijgt u uw kwaliteitsdrukwerk een stuk sneller, efficiënter en toch voordelig.

Een super kwaliteit voor een nog

8102 HL Raalte

F 0572 - 34 97 99

F I ME

D

I

T. 0572 - 34 97 00 F. 0572 - 34 97 99 info@veldhuis.nl www.veldhuis.nl info@veldhuis.nl www.veldhuis.nl

C

ER

T I FI C EE

R

E

D

SCGM ISO 12647 G

Veldhuis Media b.v.

Kanaaldijk OZ 3 8102 HL Raalte Postbus 2 8100OZAA Kanaaldijk 3 Raalte T 0572 - 34 97 00

RA

A

G

betere prijs.

boekbespreking Scherp onderhandelen zonder bot te zijn’ Scherp onderhandelen zonder bot te zijn’ laat je helder en toegankelijk zien hoe je thuis en op je werk stevig kunt onderhandelen zonder onredelijk te worden. Alle aspecten waar je in de praktijk van het onderhandelen mee te maken kunt krijgen, komen daarbij aan bod. Hoe neem je een heldere positie in? Weet je wel met wie je onderhandelt? Hoe bepaal je je tactiek? Hoe houd je de sfeer goed? Wat moet je met standaardvoorwaarden? Waarom moet je oppassen voor salamitactiek, een superkrunch en een nibble? Wat is jouw BAZO? Scherp onderhandelen zonder bot te zijn laat glashelder zien (met vele uitgeschreven voorbeelddialogen) hoe jij je belangen scherp kunt verdedigen, een goede deal kunt sluiten en tegelijkertijd de relatie met je gesprekspartner goed kunt houden.

Auteurs Jos Linnemann en Arjan Broere Omvang 240 blz.

Prijs 1 19,95 ISBN 978-90-8965-0665

Zakelijk bloggen Zakelijk Bloggen is de gids voor het starten, onderhouden en analyseren van een succesvol zakelijk blog.

Bij bedrijven spelen personal branding en marketing een essentiële rol. Maar hoe laat je de klant zien dat jij expert bent in je branche? Hoe trek je potentiële klanten naar je website?

Een zakelijk blog is de oplossing om je online te profileren en te communiceren met de ideale klant. Door waardevolle, leerzame kennis te delen, ziet de klant dat jouw bedrijf hem het beste kan helpen. In Zakelijk bloggen wordt stap-voor-stap beschreven hoe je een blog start, met kwalitatieve blogartikelen ingaat op de problemen, wensen en behoeften van de ideale klant en hoe je nieuwe klanten naar je website trekt. De bruikbare tips en stappenplannen zorgen dat ook jij snel aan de slag kunt.

Auteurs Omvang Prijs ISBN

Mariska van Dasselaar 206 blz.

1 19,95 978 90 8965 1365

Procesinterventies Steeds vaker verwachten bestuurders in het publieke domein voorstellen die samen met de buitenwereld zijn gecreëerd. Het belang van externe samenwerking en verankering neemt daarmee toe. Tegelijkertijd weten nog maar weinig organisaties het proces van cocreatie op een succesvolle manier te realiseren. De vraag naar kennis en vaardigheden op het gebied van procesregie is de afgelopen jaren dan ook flink gegroeid.

In haar eerste boek Procesregie beschrijft Dees van Oosterhout de essentie van het vak. Een goede en noodzakelijke basis voor de start van een proces. Maar de theorie is slechts één kant van het verhaal. Hoe kunt u interveniëren als het mis dreigt te gaan? Wat gebeurt er dan met u? En welke interventies zijn er überhaupt mogelijk? In Procesinterventies, dat als een vervolg op het eerste boek kan worden gezien, staan deze praktische vragen centraal.

Aan de hand van vele praktijkvoorbeelden wordt duidelijk hoe u kunt ingrijpen als er tijdens een proces problemen ontstaan of hoe u juist kunt voorkomen dat een situatie anders loopt dan gewenst. U krijgt verschillende technieken aangereikt om te interveniëren op systeem-, groepsof individueel niveau. Deze professionele interventies werken echter alleen als er vooraf persoonlijke reflectie heeft plaatsgevonden. Daarom is er in dit boek ook aandacht voor de persoonlijke effectiviteit van procesregisseurs.

Auteur Omvang Prijs ISBN

Drs. Dees van Oosterhout 160 blz.

1 27,95 978 90 8965 1402

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

47

ĂŠĂŠn aanspreekpunt voor: kleuradvies schilderwerk wandafwerking beglazing vloerafwerking raamdecoratie meerjaren-onderhoud

Wilt u vrijblijvend advies over het totaalonderhoud van uw onroerend goed?

Bel (0313) 65 13 87 of mail naar: info@schildersbedrijfgabriel.nl

Postbus 73 6960 AB Eerbeek www.schildersbedrijfgabriel.nl

mkb nieuws Nieuwe Aanbestedingswet MKB-Nederland wil een bijdrage leveren aan het vergroten van de duurzame inzetbaarheid van medewerkers binnen het midden- en kleinbedrijf. De Nederlandse beroepsbevolking gaat de komende jaren in omvang sterk afnemen, terwijl het aantal ouderen juist relatief sterk zal toenemen. Om te blijven presteren in een steeds concurrerender, mondiale economie moeten we allemaal langer, slimmer en ook meer gaan werken. Dit vraagt van de arbeidsmarkt goed opgeleide, flexibele en gezonde medewerkers van alle leeftijden.

Hiervoor is het project ElkeDagBeter.nu in het leven geroepen. Wij geven deze activiteit vorm in partnerschap met het ministerie van SZW. Voor dit project wordt daarom aansluiting gezocht met het SZW project “duurzaaminjewerk”. Daarnaast wordt voortgebouwd op de resultaten en ervaringen van het project Excelleren.nu.

Doel Het doel van ElkeDagBeter.nu is het vergroten van de bewustwording van ondernemers ten aanzien van hun belang en rol bij de Duurzame Inzetbaarheid van hun medewerkers. Daarbij wordt hen advies gegeven over de wijze waarop zij die rol ook waar kunnen maken.

MKB-Nederland en VNO-NCW zijn blij dat de Eerste Kamer de nieuwe Aanbestedingswet heeft aangenomen. Daarmee is eindelijk de kogel door de kerk. De parlementaire behandeling van de wet heeft lang genoeg geduurd, vinden de ondernemingsorganisaties. Zij vertrouwen erop dat de wet op 1 januari 2013 in werking kan treden.

Waarom is de nieuwe aanbestedingswet nodig?

Voor ondernemers uit het mkb is het moeilijk in aanmerking te komen voor aanbestedingen. Niet alleen bij opdrachten boven de aanbestedingsdrempel, ook bij kleinere opdrachten. De overheid bundelt kleine opdrachten vaak samen tot één grote opdracht, waardoor kleine ondernemers niet in aanmerking komen. Bovendien vinden veel ondernemers aanbestedingsprocedures onnodig zwaar en merken ondernemers dat ze vaak geweerd worden door de overheid, óók als ze zelf denken in staat te zijn een opdracht uit te voeren. Hierbij vormen de gunning- en selectiecriteria die de overheid stelt, vaak een obstakel. Zo stelt de overheid regelmatig als eis dat een bedrijf ervaring heeft met een soortgelijk project bij een overheidsinstantie. Dit belemmert ondernemers die voor de eerste keer willen inschrijven op een overheidsopdracht.

Ook stellen aanbestedende diensten vaak hoge omzeteisen. Ze willen er zeker van zijn dat een bedrijf levensvatbaar is, continuïteit en kwaliteit levert. Deze omzeteisen blijken vaak niet in verhouding te staan tot de opdracht en de complexiteit ervan. Behalve deze genoemde obstakels, is in het huidige aanbestedingsklimaat ook sprake van hoge administratieve lasten voor ondernemers en complexe regelgeving.

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

49

MAGAZIJN

GARDEROBE

KANTOOR

een vierde Simako_Bdm_Opmaak 1 21-1-11 12:44 Pagina 1

Weinig toeren: grote reizen

WERKPLAATS

R 1200 RT

Simako-BDM

0,100,0,25 pms 227c

KANTINE

interstate black

Apeldoorn - Elst www.simako-bdm.nl

76,0,18,0 pms 3125c

www.oudholland.nl

SOS?

Wij ontvangen uw noodsignaal!

Meer tijd nodig om bezig te zijn met uw core business? U zoekt ondersteuning in de vorm van telefoonservice, binnendienst werkzaamheden of een helpende hand in tijden van drukte?

De oplossing: een personal assistant! Zowel incidenteel, structureel als projectmatig.

Neem contact op met Monique Sterenberg.

Korte Assenstraat 1 7411JP Deventer T 0570-760322 M 06-34065222 E info@supportonthespot.nl I www.supportonthespot.nl

advertentieIII.indd 1

Van Erkelens Adviesgroep Schorsweg 13E 8171 ME Vaassen Tel. 0578 - 57 48 08 Fax 0578 - 57 36 02 info@van-erkelens.nl www.van-erkelens.nl

23-03-12 18:07

Administraties & Belastingadvies

Verzekeringen Veluws & Recreatie FinanciĂŤle Diensten Management

Veluws Vastgoed Management

fiscaal

De Werkkostenregeling, bent u al over?

Inmiddels is de overgangsperiode halverwege. Vanaf 2014 moeten alle werkgevers de Werkkostenregeling toepassen. Uit een onderzoek in opdracht van het Ministerie van Financiën blijkt dat 10% van de werkgevers gebruik maakt van de Werkkostenregeling.

De Werkkostenregeling houdt in dat werkgevers vergoedingen en verstrekkingen die tot het loon behoren tot maximaal 1,4% (2012) van de totale loonsom (de zogenoemde “vrije ruimte”) belastingvrij aan hun werknemers mogen vergoeden of verstrekken. Over het bedrag dat binnen de vrije ruimte valt, hoeft geen loonbelasting betaald te worden.

In de werkkostenregeling worden vrijwel alle regels overboord gegooid. Bij een overschrijding van de 1,4%, is over het meerdere een eindheffing van 80% loonbelasting verschuldigd, die voor rekening van de werkgever komt.

Voorbeeld 1: Het maatpak van de directeur

Heeft u uw werk al gedaan?

In de overgangsperiode, tot en met 2013, kunt u jaarlijks opnieuw bepalen of u de oude regels of de Werkkostenregeling wilt toepassen.

Voor de DGA is overstap naar de Werkkostenregeling een mogelijkheid om netto geld aan de werknemers uit te betalen.

Bij een loonsom van 1 mln euro is er 14.000 euro beschikbaar binnen de Werkkostenregeling, incl. uitbetalingen aan zichzelf.

Voor de werkgever die een fietsregeling wil toepassen, is het toepassen van de oude regels in 2013 misschien beter.

Conclusie

Onder de oude regeling is het maatpak van de directeur niet vrij te vergoeden, maar is een belaste uitkering. De uitgave van 500 euro kan onder de oude regeling oplopen tot een bruto uitkering van 1.042 euro! Onder de Werkkostenregeling kan 1,4% van de bruto loonsom belastingvrij aan de enige werknemer-DGA uitgekeerd worden. Voor de DGA betekent dit dat zijn salaris tenminste 35.700 euro moet bedragen.

Een besparing voor de werkgever van ruim 500 euro!

Voorbeeld 2: De fiets

Het is dus van groot belang om te beoordelen of en hoe (kosten-)vergoedingen worden uitbetaald. Door een goede afstemming tussen de salarisadministratie en de financiële administratie kunt u een weloverwogen keuze maken. Gaat u in 2013 de Werkkostenregeling toepassen of hanteert u de oude regels? Meten is weten, zodat een optimaal rendement uit de werknemersvergoedingen behaald kan worden.

Wilt u weten of u de overstap al moet maken? Uw fiscalist kan u hierover informeren.

fotografie Móric van der Meer

Onder de oude regeling was de vergoeding of verstrekking van een fiets aan allerlei regels gebonden. De fiets mag niet duurder zijn dan 749 euro en tenminste 50% van de woonwerkritten moeten met de fiets plaatsvinden. Onder deze voorwaarden is een vrijgestelde vergoeding toegestaan.

Onder de Werkkostenregeling zijn alle beperkingen en voorwaarden verdwenen. Er worden geen eisen meer gesteld aan de fiets, het bedrag van aanschaf of het gebruik. De vergoeding of verstrekking wordt alleen getoetst aan de “vrije ruimte” van 1,4%.

Voor de fietsregeling zeker een vereenvoudiging, maar of het voor u ook voordeliger is valt te betwijfelen!

Mark Hogenhout driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

51

special lochem

Natuurlijk laat de crisis zich ook in de gemeente Lochem voelen. Toch is wethouder Economische Zaken Berend Jan Bussink niet pessimistisch.

“We helpen de ondernemer daar waar mogelijk, maar bovenal moet hij zelf alert zijn.

‘Aj niet noar buut’n kiek, kuj ok niks binn’nhaal’n.’

52

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

‘Lochem heeft veel te bieden’

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

53

Saab van Aalderen is nu Swedish CarCenter!

Saab van Aalderen, sinds 1959 een begrip in Lochem en omgeving, heet voortaan Swedish CarCenter. Saab mag dan geen nieuwe auto’s meer produceren, wij blijven de vele Saab-liefhebbers trouw. Zij kunnen als vanouds op ons rekenen voor complete en vakkundige service en onderhoud. Daarbij hebben we ons aanbod verbreed met verkoop en onderhoud van dat andere Zweedse premiummerk: Volvo. Kortom, voor een goede Zweedse auto moet u voortaan bij Swedish CarCenter van Aalderen zijn.

A T

Larenseweg 55, 7241 CM Lochem F 0573-258208 W www.swedishcarcenter.nl

0573-251230

SAAB &

VOLVO

special lochem tekst gerrit tenkink fotografie evert van de worp

“De kracht van Lochem is de spreiding van de bedrijven, qua omvang maar ook qua diversiteit aan sectoren. We zijn bijvoorbeeld sterk in de aan de agrarische sector gelieerde industrie. Friesland Food Company en For Farmers zijn twee grote bedrijven in Lochem die zich goed staande houden in deze tijd. Sterker nog, Friesland Food Company gaat zelfs een aantal van de activiteiten in Lochem concentreren. Het bedrijf anticipeert op het vrijgeven van het melkquotum in 2015 en verwacht groei. Je ziet dat meer bedrijven hun activiteiten gaan bundelen en het aantal locaties inperkt. Een ander voorbeeld daarvan is Mahle Industrial Filtration.

Dit bedrijf heeft twee vestigingen, in Lochem en Alkmaar. Mahle gaat alle activiteiten bundelen en heeft voor Lochem gekozen. Daar zijn wij natuurlijk enorm blij mee.”

Wat opvalt is dat Lochem plaatselijk opererende bedrijven heeft, maar ook ondernemingen die de hele wereld overgaan.

Voorbeelden daarvan zijn Safan en Wila.

“We koesteren groot en klein, maar internationaal opererende bedrijven zorgen voor een stuk extra uitstraling en zijn ook goede reclame als het gaat om het aantrekken van nieuwe bedrijven. Want waarom blijven bedrijven die voor hun afzet niet direct afhankelijk zijn van Lochem toch hier? Wila en Safan kunnen het antwoord geven.”

Zorgenkindje Toch kan Bussink er niet omheen dat de gemeente Lochem ook problemen kent.

De bouw is zo’n zorgenkindje. “Ja, daar maken we ons zorgen over. Het nieuwe gemeentehuis is bijna klaar (ingebruikname: 1 januari 2013, red.) en op termijn komen er wat nieuwe scholen bij, maar heel veel grootschalige projecten waar ook aannemers van profiteren, zijn er niet.

Op dit moment ziet het er dus niet echt goed uit.” In antwoord op de vraag of de gemeente Lochem voor wat betreft de bouw iets aan plaatselijke aannemers kan gunnen, kiest de wethouder zorgvuldig zijn woorden. “We hebben bij grotere werken te maken met de Europese aanbesteding. Dat maakt het lastig. Maar als de kansen en mogelijkheden gelijk zijn, kiezen we uiteraard voor de plaatselijke aannemer. Het gemeentehuis is onder verantwoording van Aan de Stegge uit Goor

gebouwd. Weliswaar geen bedrijf uit deze gemeente, maar wel uit de buurt. De regelgeving betekent dat je als gemeente maar een beperkte bewegingsvrijheid hebt.”

Een andere bron van zorg voor de wethouder is het toenemend aantal werklozen. “Voor een gemeente is dat een open eind. Je weet niet hoe lang de crisis doorgaat en hoeveel mensen er in een uitkeringspositie bijkomen. Dat baart ons zorgen, omdat wij rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor die uitkeringen. Uitkeringsgerechtigden hebben bijvoorbeeld recht op schuldhulpverlening.

Daarnaast zijn er gemeentelijke subsidies om lid te kunnen blijven van bijvoorbeeld een sportvereniging. Dit soort voorzieningen wil je intact houden, maar stel dat de crisis nog een tijd aanhoudt? Dan is de vraag hoe lang je spek op de ribben houdt.”

Enorme opsteker Gelukkig voor de gemeente doen zich soms ook meevallers voor. Na de fusie van Gorssel en Lochem in 2005 en de bouw van het nieuwe gemeentehuis in Lochem was het gemeentehuis in Gorssel overbodig. Voor het monumentale pand in het centrum van het dorp werd deze zomer een definitieve bestemming gevonden: een museum met daarin ondergebracht de Dirk Scheringa-collectie.

“Het gemeentehuis in Gorssel sluit per 1 januari 2013 en we zijn dus enorm verheugd over deze nieuwe invulling.

Je moet er niet aan denken dat zo’n monumentaal pand leeg komt te staan.

Met de vestiging van het museum (verwachte opening: eind 2014, red.) is een investering gemoeid van zo’n 14 tot 15 miljoen euro. Een enorme opsteker voor de middenstand in Gorssel.

Die zal in eerste instantie een graantje meepikken van de verbouw. En na opening verwacht het museum jaarlijks zo’n 30.000 bezoekers te ontvangen. Dat betekent een geweldige spin-off. Het is natuurlijk aan de middenstand om daar iets mee te doen en om daar op in te spelen.

Dat vraagt om inventiviteit en creativiteit”, zegt Bussink, die er in dit kader nog een oude Sallandse wijsheid tegenaan gooit: “Aj niet noar buut’n kiek, kuj ok niks binn’nhaal’n.”

Nog een zorgenkindje voor de wethouder: de detailhandel. “Daar waar mogelijk proberen we de ondernemers te ondersteunen. Per 15 december wordt het betaald parkeren in de binnenstad van Lochem afgeschaft. Het is één van de steentjes die wij kunnen bijdragen om meer mensen naar Lochem te halen. En misschien is het gebaar dat we daarmee richting detailhandel maken nog wel belangrijker. We zijn ons er absoluut bewust van dat we hen zo veel mogelijk moeten ondersteunen.

Daarom zijn we ook heel alert op het snel doorlopen van procedures en het afgeven van vergunningen”, zegt Bussink. Hij voegt eraan toe dat ondernemers eveneens zelf het nodige kunnen doen om procedures te versnellen. “We zien nog te vaak dat ondernemers bij ons komen met ver uitgewerkte plannen. Vervolgens worden ze dan door ons teruggefloten, omdat ze een paar stappen hebben overgeslagen. Veel problemen en ergernis zijn te voorkomen op het moment dat men in een vroeg stadium met de eerste plannen bij ons komt.

Dan kunnen we direct de mogelijke obstakels uit de weg ruimen. Dat zorgt in ieder geval voor helderheid en meer wederzijds begrip.” �

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

55

www.kika.nl

“Onpartijdig in conflicthantering”

Meetsma | Advies Brengt structuur in uw organisatie K WA L I T E I T S Z O R G & C E R T I F I C E R I N G O R G A N I S AT I E O N T W I K K E L I N G C O A C H I N G CO N F L I C T HA N T E R I N G B E D R I J F SO P L E I D I N G E N W W W . M E E T S MA . N L

136-012 Advertentie_3steden-4_typen.indd 1

19-02-2009 13:24:17

Bent u een commerciële specialist op zoek naar een functie waarin al uw talenten tot hun recht komen?

www.pietervandemosselaar.nl

Bent u een ondernemer op zoek naar een commerciële specialist die perfect bij uw organisatie past?

vindt, legt contact en verbindt

Drukwerk Printservice Ontwerp

Bedrijfsgrond nodig?

Bedrijfspand nodig?

Gemeente Lochem Cor Bernard T 06 - 34 33 86 74 c.bernard@lochem.nl www.lochem.nl

Thoma Bedrijfsmakelaars Hans Schuttenbelt T 06-12 13 23 77 schuttenbelt@thoma.nl www.thoma.nl

Burg. Leenstraat 54, 7242 AB Lochem Tel. 0573-254630, www.lammerdink.nl

Uw bedrijf in de kijker spelen Vele Achterhoekse ondernemers weten het al: geen mooier platform voor zakelijke ontmoetingen dan de Lochemse Golf- & Countryclub De Graafschap.

Op onze 18 holes par 72 golfcourse vindt u volop mogelijkheden om uw bedrijf in de kijker te spelen. Bijvoorbeeld als bedrijfsdeelnemer en holesponsor komt u positief in beeld bij de ruim 1.000 leden en gasten - een zakelijk interessante doelgroep.

Lochemse Golf- en Countryclub De Graafschap Sluitdijk 4, 7241 RR Lochem telefoon 0573-25 42 23 www.lochemsegolfclub.nl

Als sponsor of bedrijfsdeelnemer kunt u zelf een balletje slaan. Een voorrecht dat u kunt delen met uw zakelijke relaties. Bijvoorbeeld tijdens een bedrijfsclinic bij Nijenhuisgolf.

Na uw ronde is het plezierig nagenieten met een hapje en een drankje in ons sfeervolle restaurant ‘Le Réve’. Kortom, een perfecte ambiance om zaken te doen.

U bent van harte welkom om dit zelf te ervaren. Bel voor een afspraak met Peter Grootoonk: 0573 - 25 43 23.

20120840_DTP def_001188_LochemseGolfclub 3steden business adv.indd 1

27-08-12 11:45

special lochem

‘Maatschappelijk meerwaarde creëren’ tekst wilma schreiber fotografie evert van de worp

De Industriële Kring Lochem (IKL) heeft sinds dit jaar een nieuwe voorzitter: Jan Kamphuis. Hij hoopt in zijn nieuwe rol ondernemers enthousiast te maken voor de kring. Daarnaast wil hij de samengevoegde gemeenten Lochem en Gorssel nader tot elkaar brengen. “Het blijven nu nog twee werelden. Hopelijk groeien we straks met het nieuwe gemeentehuis wat meer naar elkaar toe.”

Zijn betrokkenheid bij de gemeente Gorssel komt voort uit een stukje historie: tot de verhuizing naar Zutphen vorig jaar was het familiebedrijf Kamphuis Schilders circa 125 jaar actief in Eefde. “Ik wil ook van daaruit bedrijven op de kaart zetten.

Gorssel een stem geven richting gemeente en andere partijen. Lochem laat zich toch wel horen.” Een van zijn persoonlijke doelen is dan ook ervoor te zorgen dat Lochem en Gorssel geen aparte werelden meer zijn. “Momenteel werken kinderen uit scholen van beide plaatsen gezamenlijk aan een kunstwerk dat straks in het nieuwe gemeentehuis komt te hangen. Een mooie manier om een stukje eenheid te creëren.”

Kijkend naar de economische situatie in het werkgebied van de IKL, signaleert Kamphuis dat de bouwwereld net als elders steunt en kreunt. “Er zijn gewoon geen projecten meer. Bedrijven moeten door een hele zure appel heen en maar kijken of ze het volhouden.” Daarbuiten wekt het Lochemse bedrijfsleven een redelijk stabiele indruk. “Bedrijven zoals Friesland Campina en Wila, die internationaal werken, kunnen de pijn wat meer spreiden. Food gaat nog goed. En verder heeft Lochem gelukkig een toeristisch gezicht, daar valt ook nog in te verdienen.”

58

Heet hangijzer Aandachtspunt binnen de IKL zijn de technische opleidingen, onder andere via een vmbo-leertraject. “We willen de technische beroepen meer onder de aandacht brengen van de jeugd. Onze mensen worden ouder, de jonge aanwas is betrekkelijk gering. Die opleidingen moeten worden samengevoegd op een goede plek.” In dit verband verwijst Kamphuis naar het opleidingcentrum voor schilders in Zutphen.

“Daar zoekt techniek eigenlijk ook naar.

Heel belangrijk is het perspectief dat je mensen biedt die met hun handen werken.

Zij verdienen meer waardering. Want straks moeten ze wel onze rollator en scootmobiel repareren. De Duitsers doen dat goed, die noemen zo iemand ‘Meister’.

Daarmee geven ze aan: je doet belangrijk werk. Wij willen graag dat mensen uit hun eigen kwaliteit beroepskeuzes maken. Aan de andere kant moeten bedrijven aangeven wat voor soort mensen ze zoeken, zodat vraag en aanbod op elkaar aansluiten.”

Gevraagd naar de actuele issues, is daar altijd weer de rondweg Lochem, nog steeds een heet hangijzer. “We zijn redelijk ver in het verhaal, maar het blijft een penibele situatie waar de IKL concrete vorderingen in wil zien. Er moet beweging in komen, anders komen over een jaar de-

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

zelfde onderwerpen weer op tafel.

Lastig, want naast de gemeente heeft ook de provincie er zeggenschap in.” De rondweg Eefde is op een haar na gevild; inmiddels is daar een vervolgtraject gestart richting A1. “Dat betekent huizen afbreken, weg verbreden en parallelwegen aanleggen. Een stukje veiligheid, maar het gaat om een relatief klein stukje weg, waar Zutphen meer belang bij zal hebben dan bijvoorbeeld Almen.”

Verruimde criteria Als vestigingsplaats heeft Lochem veel te bieden volgens Kamphuis, ook richting industrie. “Een mooie woon- en werkplek en aantrekkelijke bedrijven. Neem Wila die altijd wel mensen zoekt. Zo zijn er meer grote bedrijven die goede mensen trekken.

En het schitterend gerenoveerde theater draagt bij aan het streven de bewoonbaarheid zo hoog mogelijk te houden.” Om Lochem verder te promoten, organiseerden gemeente, Kamer van Koophandel en VNO-NCW begin november de Business Contact Match Oost. “Verder kijken we naar de ontwikkeling van de Etalage van de Toekomst en Kwinkeweerd: hoe krijg je dat goed op de kaart? Het is belangrijk dat dit vanuit het bedrijfsleven gedragen wordt. Waar mogelijk trekken we samen op met de Lochemse Ondernemers Vereniging richting gemeente. Bijvoorbeeld bij gezamenlijke belangen als toegangswegen en parkeergelegenheid.”

Om de IKL een nog krachtiger positie te verschaffen en richting gemeente zaken in gang te zetten, zoekt Kamphuis naar manieren om bedrijven te enthousiasmeren en zich aan te sluiten. “De criteria voor toetreding zijn verruimd. Zo hoeft een

Ontmoeting, belang, kennis en netwerk De Industriële Kring Lochem (IKL) staat open voor ondernemers uit Lochem, Gorssel, Almen, Eefde, Epse en Harfsen. De IKL wil zowel een formeel als een informeel netwerk zijn. De kring zorgt voor de plaats van ontmoeting, voor het behartigen van belangen en voor de overdracht van kennis. Zo wil zij het zakelijke, het maatschappelijke en het sociale netwerk van haar leden versterken. Momenteel telt de kring circa vijftig leden.

bedrijf niet langer minimaal tien mensen in dienst te hebben. We zijn geen club voor kleine zelfstandigen, want met personeel ben je toch anders actief. Maar een makelaar met vier man personeel is toch een aanzienlijk bedrijf en wie zegt dat die schilder met vijf man personeel niet op een gegeven moment gaat uitbreiden?”

Ook de ledenvergaderingen hebben meer inhoud dan voorheen, met sprekers en discussies. Daarnaast heeft de IKL dit voorjaar een aantal praatgroepen samengesteld zodat leden hun inbreng kunnen hebben en kunnen meeluisteren en meedenken.

“Het moet niet langer eenrichtingsverkeer zijn vanuit het bestuur. We willen discussie op gang brengen rond onderwerpen als de rondweg Eefde en Lochem, en de economische vitaliteit van onze plattelandsgemeente. Actie en reactie vanuit de leden, meer betrokkenheid.”

Lid zijn van de IKL biedt belangrijke voordelen, betoogt de voorzitter. “Je weet wat er speelt, wat er leeft in de gemeenschap en bij collega-bedrijven. Er ontstaat toch meer binding als je elkaar wat vaker ziet. En het belangrijkste is wel dat we met de IKL maatschappelijk een stukje meerwaarde creëren voor het bedrijfsleven en de gemeente als zodanig. Want als de industrie geen mensen meer kan vinden, is het maar de vraag of ze hier blijven zitten. En het draait uiteindelijk toch om de boterham, om werkgelegenheid.” �

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

59

Gespecialiseerd in: • Regulier schoonmaakonderhoud • Reiniging en desinfectie in de voedingsmiddelenindustrie • Specialistische reiniging • Advies bij het opzetten en implementeren van hygiënesystemen • Begeleiding bij reiniging in eigen beheer • Groot industrieel onderhoud Uiterwaardenstraat 31F, 8081 HJ Elburg t. 0525 - 68 02 85, f. 0525 - 69 03 20 e. info@BFH-cc.nl www.bfh-cc.nl

• Compleet Facility Management • Calamiteiten service • Hogedrukreiniging tot 2500 bar

Hotel ‘t Hof van Gelre

Heeft alles in huis voor een gastvrij onthaal!

Faciliteiten Ruime lounge met bar, biljart en darts ■ à la carte restaurant ■ 4 mulitifuctionele zalen ■ verschillende (overdekte) terrassen ■ comfortabele hotelkamers ■ verwarmd binnenzwembad ■ ruime parkeergelegenheid.

Een greep uit onze mogelijkheden Vergaderarrangementen op maat ■ Culinaire Zakenlunches en – diners ■ Jubilea en recepties tot 250 personen ■ Theaterdiners en themafeesten ■ Teambuilding- en Outdoormogelijkheden.

Bel voor meer informatie (0573) 25 33 51 of kom langs bij Hampshire Hotel – ’t Hof van Gelre

Nieuweweg 38 - 7241 EW Lochem Tel. (0573) 253 351 Fax (0573) 254 245 E-mail info@hofvangelre.nl

Internet www.hofvangelre.nl

bedrijfsprofiel

De Business Coach:

Sparringpartner met een scherp oog voor de markt en een heldere blik op uw organisatie.

Iedere ondernemer wil succesvol zijn. Of succesvoller. Want het kan altijd beter! Om dat te bereiken moet een bedrijf een succesvolle strategie hebben. Focus hebben. Doelgericht zijn. Een actieplan hebben. Een droom zonder actie is immers dagdromen. En actie zonder doel is met hagel schieten…

In de praktijk kom ik vaak ondernemers tegen die juist dít moeilijk vinden. Professionals die specialist op hun vakgebied zijn. Die een glansrijke carrière zouden moeten hebben.

En dat lukt dan nét niet of niet genoeg. Een koerswijziging door de zeilen net even anders te zetten en ze gaan wél voor de wind.

Als Business Coach helpen wij uw kompas te richten. Of het nu om een incidenteel advies gaat of om een langdurig traject.

De Business Coach stelt zijn ervaring en expertise ter beschikking van uw onderneming. Als coach, als toezichthouder of commissaris. Voor u en uw team.

Want ieder zijn vak. En strategie bepalen is een vak apart!

De Business Coach kent de volgende vijf aandachtsgebieden:

1. Strategie en organisatie: Hebt u goed zicht op de gevolgen van de economie op uw bedrijf? Wat nu als die gouden klant vertrekt? Maak toekomst scenario’s, zowel positieve als een worst-case scenario.

De Business Coach analyseert, draagt bij en geeft antwoorden op uw strategische en vormgevings- vragen.

2. Financieel management: Wat nu als uw debiteuren slecht betalen? Hoe is uw liquiditeitspositie? Tijd om actief uw werkkapitaal te gaan beheren!

Maak financiële kengetallen van uw voorraad, debiteuren termijn en uw begroting. Vergelijk het met het dashboard van een auto: staan alle systemen op groen? Dan kunt u veilig rijden!

De Business Coach helpt u uw financiële dashboard te ontwerpen

3. Marketing en Sales: Hoe goed kent u uw klanten? Hoe gaat u om met de dynamiek in uw klantenbestand? De veranderde behoeftes?

Juist in deze tijden worden uw klanten kritischer, dus ook naar u.

Verandert uw organisatie mee?

De Business Coach helpt formuleren, ontwikkelen en structureren van uw Marketing en Sales beleid.

4. Procesbeheersing: Rentabiliteit gaat boven omzet, ofwel, onder aan de streep moet u wel overhouden! Hebt u goede overview over de kosten en opbrengsten van uw product? Welke innovaties moet u doen? Procesinnovaties (efficiëntere organisatie) en/of productinnovaties (effectiviteit verbeteren)? De Business Coach biedt een frisse blik en helpt de werkprocessen te stroomlijnen. Doel: hogere efficiency en effectiviteit.

5. Ondernemerschap: hoe doet u het eigenlijk als leider van uw bedrijf? Neemt u de juiste beslissingen? Kijkt u kritisch naar uw bedrijf? Naar uzelf?

Krijgt u uw bedrijf in beweging?

De Business Coach tankt ondernemerschap inhoudelijk bij.

Waar zitten uw zwakke plekken? Verbeter en verstevig!

Wie is die Business Coach en heeft die alle wijsheid dan in pacht? Nee, dat niet, maar dankzij ons uitgebreide netwerk van verschillende topspecialisten met uitgebreide expertise komen we wel heel dichtbij!

Onze partners, die allen uitgaan van uw onderneming, helpen sneller en intensiever dan reguliere adviesbureaus; zij zijn als het ware een verlengstuk van u en zijn allen genadeloos resultaatgericht!

Wilt u ook succesvoller zijn? Bent u op zoek naar die resultaatgerichte sparringpartner met scherpe blik op de markt en heldere blik op úw organisatie? Bent u toe aan de volgende stap?

Neem dan vrijblijvend contact op, ik informeer u graag over de mogelijkheden! �

Bureau Biester Boekhorstlaan 12, 7241 SJ Lochem T 0573-257155, driestedeM n 06-10041420 busi n ess | n ummer 6 | de c ember E info@bureaubiester.nl, www.bureaubiester.nl

2012

61

special lochem

De Lochemse Uitdaging:

Brug tussen bedrijfsleven tekst gerrit tenkink fotografie evert van de worp

Maatschappelijke, culturele en sportverenigingen in de gemeente Lochem: let op! Op 8 oktober heeft het startsein geklonken voor de Lochemse Uitdaging. Bedrijven die de uitdaging aangaan, steunen financieel, met expertise of diensten initiatieven die de leefbaarheid van de woonkernen in de gemeente op lange of korte termijn verbeteren.

De Lochemse Uitdaging is niet uniek. Ook Zutphen, Ede en Arnhem kennen een dergelijk (succesvol) initiatief. In de gemeente Lochem werd het initiatief in eerste instantie opgepakt door Gerard Kok van het Sociaal Cultureel Werk (SCW) Gorssel.

Voorzitter van de Lochemse Uitdaging is Jan-Willem Allersma, in het dagelijks leven directeur-bestuurder bij woningcorporatie Viverion. “De Lochemse Uitdaging is een bemiddelingsplatform in vraag en aanbod van materialen, middelen en menskracht. Verenigingen of organisaties kunnen een verzoek indienen voor ondersteuning. Dat kan bijvoorbeeld een vraag zijn om ondersteuning van een activiteit, zoals een sporttoernooi voor de buurt.

Maar ook een vraag over een dienst, bijvoorbeeld het opstellen van een akte bij de notaris of het bouwen van een website.

Daarnaast gaan wij een zogenaamde Spullenbank in het leven roepen. Daar kunnen bedrijven hun overtollige producten plaatsen, denk aan meubels, oude computers.

Verenigingen kunnen daar dan weer gebruik van maken.”

Bedrijven kunnen zich aanmelden als founder (van hen wordt een jaarlijkse bijdrage van 5.000 euro verwacht, zij vormen hiermee het fundament van De Uitdaging ) of als sponsor (deze groep levert een klei-

62

nere bijdrage; een dienst of producten voor de Spullenbank). Een speciale matchgroep, bestaande uit mensen uit het bedrijfsleven, beoordeelt de aanvragen en kijkt of er een match te maken is. “Deze opzet heeft veel voordelen. Het is als bedrijf een mooie gelegenheid om je maatschappelijke betrokkenheid aan je directe omgeving te tonen. Natuurlijk kun je zelf je sportclub of vereniging uitzoeken, maar veel ondernemers willen dat niet of hebben geen specifieke voorkeur. Bovendien worden deze bedrijven ontelbare keren per jaar benaderd met de vraag om sponsoring. Nu kun je zeggen dat de vereniging haar concrete verzoek maar bij de Lochemse Uitdaging moet neerleggen.

Je besteedt je sponsoring als het ware uit”, zegt Allersma, die er nog even snel aan toevoegt dat De Uitdaging nog opslagruimte zoekt voor de Spullenbank. “We hebben een mooi aanbod gehad van de gemeente Lochem. Bij de verhuizing naar het nieuwe gemeentehuis heeft de gemeente een aantal overtollige bureaus en computers beschikbaar gesteld aan de Spullenbank. Zo verwachten we dat meer bedrijven zich zullen melden met materialen. Dat alles moet natuurlijk wel ergens opgeslagen worden.”

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

Oude rotten en jonge honden De matchgroep bestaat uit een aantal oude rotten en jonge honden uit het bedrijfsleven, die zich op vrijwillige basis inzetten.

Deze oude rotten zijn senior medewerkers en directeuren met een groot netwerk. De jonge honden zijn over het algemeen de wat jongere mensen uit het bedrijfsleven.

Zij gaan het bedrijfsleven stimuleren om het maatschappelijk betrokken ondernemen in de praktijk te brengen. Deze matchgroep komt vier keer per jaar bij elkaar om de binnengekomen aanvragen op waarde te schatten.

Een bestuur, een adviesgroep die het bestuur adviseert, een matchgroep, jonge honden, oude rotten, het lijkt allemaal wat omslachtig. Volgens Allersma is die opbouw niet voor niets. “Op deze manier creëer je een grote betrokkenheid. Bovendien is de organisatie dan minder afhankelijk van een paar personen en voorkom je dat zo’n initiatief blijft steken in alleen maar goede bedoelingen.”

Sponsoring in optima forma Het voordeel van de beoordeling door de matchgroep is dat er geen oneigenlijke aanvragen meer bij zitten. “De matchgroep beoordeelt de aanvraag en de ondernemer kan er van op aan dat zijn bijdrage goed terechtkomt. Het betekent ook dat de bedrijven die een bijdrage leveren geen invloed hebben op het doel van hun bijdra-

en maatschappelijk veld ge. Overigens, die matchgroep beoordeelt ook of de aangeboden producten in aanmerking komen voor de Spullenbank. Het moeten goede producten zijn. De Spullenbank is geen makkelijke manier om van je oude troep af te komen.” Dat het bedrijfsleven geen directe bemoeienis heeft met de besteding van het geld, is opmerkelijk.

Net als het feit dat niet de PR het voornaamste doel is. In die zin zou je kunnen zeggen dat het sponsoring in optima forma is. Allersma: “Als je als bedrijf meedoet met De Uitdaging, is het ook niet de bedoeling dat je dat in eerste instantie voor de publiciteit doet. Als een bedrijf publiciteit wil, dan kan dat, maar we weten uit gesprekken met ondernemers dat ze daar vaak helemaal niet op zitten te wachten.”

De leden van het bestuur komen uit de diverse kernen van de gemeente Lochem.

“Het heet dan wel De Lochemse Uitdaging, maar we zijn er voor de bevolking uit de hele gemeente Lochem. Het kan dus goed zijn dat een bedrijf uit Lochem een sportvereniging in Gorssel helpt. Mooi toch?” �

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

63

special lochem

Er

gaat niets boven

tekst wilma schreiber fotografie evert van de worp

‘Trouwe klanten’ Per 1 januari 2012 verhuisde Leon Kranen met zijn bedrijf in kerstpakketten naar het industrieterrein aan de Hanzeweg. De groothandel waar hij eerder eigenaar van was, had hij na tien jaar verkocht om zich als Kranen Kerstpakketten geheel toe te leggen op de verkoop van kerstpakketten.

De ruimte die de prachtige locatie langs het Twentekanaal hem biedt om verder te kunnen groeien, was een van de redenen om opnieuw voor Lochem te kiezen. “Ik heb serieus erover nagedacht om me elders te vestigen. De meeste klanten van ons zitten in de Randstad. Bedrijven in het westen en het zuiden hebben met hun grote aantallen werknemers een grote potentie voor ons. Uiteindelijk heb ik besloten toch in Lochem te blijven. Dat heeft te maken met een stukje historie, ik ben in deze regio met de kerstpakketten begonnen.

We hebben veel vaste trouwe klanten in Lochem en omgeving, die ik niet kwijt wil. Dus gaan we in de toekomst uitbreiden via showrooms elders in het land. In 2013 een vestiging in het westen, daarna volgt het zuiden.” Naast zakelijk biedt Lochem ook privé voordelen, aldus Kranen: “Ik woon in Lochem, mijn kinderen gaan er naar school. Het is een rustig stadje met weinig ellende, dat is absoluut een voordeel. Het welzijn van mijn kinderen is erg belangrijk.” De nieuwe locatie bevalt hem goed. “We zitten net naast het nieuwe gemeentehuis, een superleuke plek. Ook klanten uit Noord- en ZuidHolland die hier komen, zeggen: wat een fantastische plek heb je hier.”

Authentieke sfeer, prachtige natuur en aantrekkelijke activiteiten - dat is Lochem ten voeten uit. Leuk natuurlijk, maar voor ondernemers niet de doorslaggevende reden om zich in deze stad in de Achterhoek te vestigen of er te blijven. Drie van hen over de zakelijke argumenten achter hun besluit.

Leon Kranen

64

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

Lochem!

‘Goede uitvalvoorzieningen’ Adviesburo Verhoef is sinds juni vorig jaar gevestigd aan de Aalsvoort 2. De vijf medewerkers van het bedrijf houden zich dagelijks bezig met koel- en vriestechnieken en daaraan gerelateerde activiteiten, zoals onder meer vergunning- en subsidietrajecten. De werkzaamheden worden uitgevoerd voor nieuwbouw, verbouw en renovaties bij bedrijven waarbij de koude installatie het hart vormt van het bedrijf. “We zijn onder meer actief in sectoren als de AGF-bedrijven, slachterijen en vleesverwerkende industrie, ijsbanen en kaasbedrijven en voeren werkzaamheden uit voor nationale en internationale bedrijven”, zegt directeur Dennis Wentink. Voor de werkzaamheden is Adviesburo Verhoef niet gebonden aan één specifieke locatie. Toch kreeg Lochem de voorkeur boven Apeldoorn, de voormalige vestigingsplaats.

“Lochem biedt ons goede uitvalvoorzieningen in alle richtingen. Daarnaast is de bereikbaarheid van ons bureau voor de werknemers gunstig. Vertragingen als gevolg van files en dergelijke vinden hier gelukkig niet structureel plaats.

Uiteindelijk hebben we gekozen voor Lochem vanwege de centrale ligging voor de werknemers.” Als nieuw bedrijf in de gemeente Lochem werd Adviesburo Verhoef welkom geheten door de gemeente, vertelt Wentinck. “Zo hebben wij een korte introductie van ons bureau in het blad Lochemse Zaken mogen plaatsen. Verstandig van Lochem om hiervoor een bedrijfscontactfunctionaris te hebben. Al met al komt het beeld dat wij ons vooraf hadden gevormd van Lochem overeen met de praktijk.”

Dennis Wentink

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

65

e?

ox, ap.

Un pelfl e j p m Brooadrme a o ‌ k mrmertjeke of w a e br n opwaakte ca n Ee oor eeisgema s v hu Kie oep, ns wte

tj en

er

ren e d ga ver anaf v

5,

50

Alle rust en ruimte!

. p.p

Of u nu met een collega of relatie wilt overleggen of een bijeenkomst voor 200 personen wilt organiseren; het kan bij Hotel Landgoed Ehzerwold.

Omgeven door de serene rust van de Achterhoekse natuur kunt u hier ontspannen en vruchtbaar vergaderen, een cursus/training geven of een presentatie houden.

De bos- en waterrijke omgeving bieden overigens ook voldoende ruimte en mogelijkheden voor ontspanning of actieve bezigheden.

HOTEL LANDGOED EHZERWOLD

Ehzerallee 14 7218 BS Almen T. +31 575 - 431143 - F. + 31 575 - 431710 E. receptie@ehzerwold.nl - I. www.ehzerwold.nl 66

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

‘Kennis en werkgelegenheid behouden voor de regio’ Safan is als fabrikant van plaatbewerkingsmachines (om plaatmateriaal te knippen en te buigen) al sinds 1975 actief op de huidige locatie aan de Kwinkweerd.

Het bedrijf maakt deel uit van de Nivora Holding. Al sinds de jaren ‘60 levert deze internationaal toonaangevende producent innovatieve oplossingen voor de plaatverwerkende industrie. Naast Lochem heeft Safan ook vestigingen in Duitsland, Groot-Brittannië en Taiwan. Op dit moment werken er meer dan 110 medewerkers. “De Nivora Holding maakt deel uit van de Nivora stichting die in de jaren ‘80 door de toenmalige eigenaar van Safan is opgericht met als doelstelling behoud van kennis en werkgelegenheid in de regio”, vertelt managing director Stefan Kok. “Dit betekent dat Safan fors investeert in het waarborgen van duurzame werkgelegenheid door het produceren van plaatbewerkingsmachines. Dat hebben we in de afgelopen jaren weten te realiseren door vanaf 1970 een reputatie op te bouwen als fabrikant van innovatieve, veelal gepatenteerde kwaliteitsmachines.” Het leveren van innovatieve machines en het werken met innovatieve processen zien we als hét middel om ons marktaandeel te behouden en uit te breiden.” Tijdens de meest recente uitbreiding, die dateert van 2009, heeft Safan zijn productieproces opnieuw ingericht. “We werken nu volgens het zogenaamde lean manufacturing principe. De uitbreiding omvatte 2.500 vierkante meter meer bedrijfsoppervlak. Daarbij hebben we een zeer innovatieve assemblagelijn opgezet en geïnvesteerd in een nieuwe natlakfaciliteit.” Voor de uitbreidingen koos Safan, na een intensief marktonderzoek, uiteindelijk voor een Lochemse architect en een Lochemse aannemer. Op de vraag of het ooit in zijn hoofd is opgekomen om het bedrijf naar elders te verplaatsen, stelt Kok een wedervraag: “Om welke argumenten zouden we Lochem moeten verlaten? Lochem is goed bereikbaar en door zijn centrale ligging in Oost-Nederland tussen Apeldoorn, Enschede en Doetinchem voor werknemers goed bereisbaar.” �

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

67

“Als ik zeventig koeien over de weg zie wandelen met goed gevormde uiers vol met melk, dan voel ik me gelukkig��

68

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

dubbelinterview

tekst toon van der stappen fotografie evert van de worp

Romke de Vries fokt Lakenvelder runderen in Laren. René Lubberdink heeft een melkveebedrijf in Barchem. Vanuit een verschillende achtergrond zijn ze er beiden trots op dat ze boer zijn.

In dit dubbelinterview vertellen ze over hun passie voor hun vak.

Waarom hebben jullie voor het boerenbedrijf gekozen?

Romke de Vries: “Ik wilde al boer worden toen ik nog heel jong was. Als jongetje van zeven jaar hielp ik mee op boerderijen in de buurt waar ik opgroeide. Door allerlei verhuisbewegingen van mijn ouders kwamen we onder meer in het buitenland terecht. Daardoor kon ik mijn agrarische droom niet invullen. Na mijn middelbare school ben ik in Wageningen bosbouw en bedrijfskunde gaan studeren.

Daarna heb ik gewerkt op de bloemenveiling, in de papierindustrie en in de productie van kruiden en specerijen. Ik werd eigenaar van het bedrijf ‘Euroma’ in Wapenveld, waar ik tien jaar geleden uitstapte. Toen begon de oude liefde weer te kriebelen. Ik wilde aanvankelijk een boerderij starten of overnemen in het buitenland. Dat is om diverse redenen niet doorgegaan. Vervolgens heb ik gezocht naar mogelijkheden in Nederland. Zeven jaar geleden ben ik begonnen met het fokken van Lakenvelder runderen. Ik koos bewust voor een Oudhollands ras dat niet wordt gemolken. Ik ben weliswaar landbouwkundig ingenieur, maar ik had geen praktische landbouwachtergrond. Ik heb dus alles al doende moeten leren.”

René Lubberdink: “Mijn vader en moeder hadden geen boerderij, maar mijn grootouders van beide kanten wel. Ik logeerde vaak bij mij grootouders in Zwiep. Toen ik met mijn ouders verhuisde naar de boerderij van mijn opa, was hij gestopt met zijn boerenbedrijf. Ik ging daar wel meteen konijnen houden en later kocht ik kalfjes om die vervolgens als dekstieren weer te verkopen. Ik trouwde met een boerendochter. Samen met mijn schoon-

vader run ik sindsdien de boerderij Veldhuis, onderaan de Lochemse berg. Mijn opa is nu 87 en hij helpt ons nog vaak op de boerderij.”

Wat is de omvang van jullie bedrijven?

Romke de Vries: “Mijn boerderij heet Bouwhuis. Op dit moment heb ik 31 Lakenvelders. Zij grazen op tien hectaren grasland. Ik verkoop vleespakketten aan vrienden en bekenden. Dat geeft me veel voldoening.”

René Lubberdink: “Wij hebben 85 melken kalfkoeien en 60 stuks jongvee. Allemaal Holstein-Friesians, een Amerikaans zwartbont melkras. We bewerken zestig hectaren grond, waarvan 37 hectaren in eigendom. Op die grond verbouwen we maïs en gras, bestemd voor voedsel voor de koeien.”

Waar kunnen jullie het meest van genieten?

René Lubberdink: “Koeien zijn mijn favoriete dieren. De koeienfokkerij en het efficiënt produceren van melk zijn echt mijn passie. Als ik de koeien uit de wei haal en ik zie zeventig koeien over de weg wandelen met goed gevormde uiers vol met melk, dan voel ik me gelukkig.

Dat is waarom ik boer ben geworden.”

Romke de Vries: “Ik ben een buitenmens.

Nadat ik jaren op kantoor heb gezeten, geniet ik er met volle teugen van dat ik weer met mijn handen kan werken. Ik hou van de natuur, ik houd van dieren.

De aanblik van vee in een weiland vind ik prachtig. Oudere en jongere koeien door elkaar tegen de achtergrond van een houtsingel. Daar kan ik uren naar kijken.”

Zijn jullie biologische boeren?

Romke de Vries: “Ik heb het gevoel dat biologisch een marketingbegrip is geworden. Wat mij betreft heb je aan de ene kant de intensieve veehouderij, waar met allerlei kunstmatige middelen de productie zo hoog mogelijk wordt opgeschroefd.

Aan de andere kant heb je de boeren die produceren met respect voor het ecosysteem. Zij houden rekening met de natuurlijke balans. Ik reken mijzelf tot de laatste categorie. Ik heb gekozen voor kleinschalig, daardoor loopt mijn veestapel minder risico’s op ziektes en infecties en voel ik dus minder druk om maatregelen te nemen om die te voorkomen. Kleinschalig betekent natuurlijk ook dat de opbrengsten navenant zijn. Mijn koeien krijgen nooit een preventief spuitje, maar ik werd een keer geconfronteerd met pinkengriep en dan moet je wel. Volgens de officiële definitie ben ik geen biologische boer, want ik gebruik – in beperkte mate wel kunstmest. Ik verbouw mijn gras op zandgrond en dat heeft de toevoeging van meststoffen nodig.”

René Lubberdink: “Biologisch betekent dat je gebruik maakt van de natuurlijke eigenschappen van de grond, zonder toevoeging van kunstmest en dat je geen bestrijdingsmiddelen gebruikt. Bij biologische veeteelt dien je alleen in uiterste nood antibiotica toe. Ik omschrijf mijn keuze als ‘gangbaar op een duurzame manier’. Het gebruik van kunstmest en antibiotica wil ik zoveel mogelijk beperken. Maar mijn land heeft wat kunstmest nodig. Met alleen koeienstront als bemesting is de grasopbrengst onvoldoende voor het aantal stuks vee dat ik heb.

Antibiotica staat zwaar ter discussie.

Vanuit de melkindustrie wordt er stevig op ingezet om het gebruik daarvan terug

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

69

Nieuw

Het onderzoek vergde behalve veel tijd, minstens zoveel toewijding en doorzettingsvermogen. Het zijn karaktereigenschappen, die Kamphuis in zeer ruime mate heeft moeten aanspreken. Er mag gerust gesproken worden van een waar monnikenwerk. Niet alleen vergaarde Kamphuis met zijn jarenlange onderzoekswerk een ongelooflijke hoeveelheid informatie, maar die informatie moest vervolgens in ‘gepolijste’ hoofdstukken worden gegoten. Gelukkig kreeg hij daarbij hulp.

Dochter Silvie Kamphuis nam veel van het schrijfwerk voor haar rekening en zoon Rudi nam het schrijfwerk minutieus door. Dochter Barbara maakte diverse foto’s voor het boek en gaf bovendien invulling aan de fraaie website www.gevallenhelden.nl. ‘Gevallen Helden’ is dus met recht een familieproductie.

Het boek is via zorgvuldig bronnenonderzoek tot stand is gekomen. Zo heeft Gerrit Kamphuis onder andere contact gehad met nationale archieven, overlevenden en nabestaanden in Engeland, Amerika en Duitsland. Ook diverse andere personen die in het verleden al diepgaand onderzoek pleegden naar dit onderwerp, hebben hun onderzoekresultaten beschikbaar gesteld voor dit boek. Het resultaat is een unieke bundeling met uitgebreide achtergrondinformatie en afbeeldingen.

‘Gevallen Helden’ past daarmee uitstekend in de serie succesvolle boeken met een regionale historie die door Uitgeverij Gelderland zijn uitgebracht.

Silvie en Gerrit Kamphuis

Gevallen Helden vliegtuigcrashes in de gemeente Epe 1940-1945

‘Gevallen Helden’ is geen boek dat van de ene op de andere dag is verschenen. Al in 1995 startte Epenaar Gerrit Kamphuis met onderzoek naar de vliegtuigcrashes in de gemeente Epe. Aanleiding vormde een oproep van de Wilhelminavereniging bij de viering van ‘50 jaar bevrijding’. De Wilhelminavereniging sprak de wens uit om alle crashes in de gemeente in kaart te brengen en te publiceren in één compleet boek.

Gevallen Helden vliegtuigcrashes in de gemeente Epe 1940-1945

bij Uitgeverij Gelderland

Historische uitgave over alle vliegtuigcrashes in de gemeente Epe gedurende de Tweede Wereldoorlog.

Oorlogsroman over verschrikkingen, vriendschap en vooroordelen, geïnspireerd door de oorlogsbelevenissen van Anton Bakker (1924-1983).

Boekrecensie Stentor Epe / Vaassen (Jennie Polman): ‘Gevallen Helden van Gerrit en Silvie Kamphuis boeit van begin tot eind’

14,95

27,95 Gerrit en Silvie Kamphuis

25-09-2012 09:23:03

Ga naar www.uitgeverijgelderland.nl en vul in het vakje ‘Opmerkingen’ de code DB2012 in.

U betaalt dan geen verzendkosten voor uw bestelling.

osten* Geen verzendk n voor lezers va ess. sin Bu en ed Driest

Hoofdstraat 143 - 8162 AE Epe Postbus 334 - 8160 AH Epe T 0578 - 629061 info@uitgeverijgelderland.nl www.uitgeverijgelderland.nl

|

|

adv UG 3 Steden.indd 1

19-11-2012 15:22:31

.

Hoog Soeren 55 - 7346 AC - Hoog Soeren 055-5191397 www.jachthuishoogsoeren.nl info@jachthuishoogsoeren.nl

ERVAAR Restaurant het Jachthuis op zijn best tijdens de kerst met uw familie en / of geliefden.

Laat u in de watten leggen door onze brigade, wij zullen er alles aan doen om uw kerstdagen tot een feest te maken om nooit meer te vergeten!

Bekijk onze website voor de kerstarrangementen die het jachthuis aanbiedt Team Restaurant het Jachthuis

Romke de Vries

te dringen. Daar zijn wij ook bewust mee bezig. Ik hou mij volledig aan de normen.

Als een koe gezond is, moet het gebruik van antibiotica naar nul. Ik realiseer me tegelijkertijd dat er een spanningsveld is.

Een doorsnee koe geeft 7.500 liter melk per jaar. Onze koeien geven 10.000 liter per jaar. Dat is het spanningsveld tussen gezondheid en topsport. Maar het antibioticagebruik moet gewoon verminderen.

Het kan niet zo zijn dat mensen een resistentie tegen antibiotica opbouwen en dat wij daarvoor verantwoordelijk zijn.”

René Lubberdink

gewoon bedrijfsmatig. Ik ben geen hobbyboer. Met mijn omzet kan ik mijn uitgaven dekken; een bedrijfsinkomen zit er echter nog niet in. Schaalvergroting is voor mij geen optie. Overigens kun je niet zomaar beslissen om je veestapel fors uit te breiden. Dat betekent namelijk ook dat je meer land nodig hebt.”

In hoeverre hebben jullie last van regelgeving?

René Lubberdink: “Het lukt ons nu perfect om uit het bedrijf een gezinsinkomen te genereren. Ik kan me niet voorstellen dat ik duizend koeien zou hebben en de hele dag bezig zou moeten zijn met voer inkopen en werknemers aansturen. Ik geniet er meer van om zelf de koeien uit de wei te halen. Maar: de kosten lopen ieder jaar op en de melkprijs loopt daarmee niet in de pas. Daarmee neemt de noodzaak voor mechanisatie toe. Onze volgende stap is de uitbreiding van de automatisering naar twee melkrobots.”

René Lubberdink: “Wij zijn vrije ondernemers, maar het voelt vaak anders.

Er zijn normen voor mestbeleid, de melk moet aan allerlei waarden voldoen, het medicijngebruik moet ik elke dag in kaart brengen, wij zijn dichtbij een Natura-2000 gebied gevestigd waar ook verschillende regels voor gelden en zo kan ik nog wel even doorgaan. Begrijp me goed: ik vind niet alle regels onzinnig.

Voor mij staat het dierenwelzijn ook voorop en ik wil een onberispelijk product afleveren. Maar er zijn regels die met elkaar botsen. Ik wil bijvoorbeeld een stal bouwen die het summum is voor het welzijn van mijn dieren, maar het plan is voorlopig afgekeurd in verband met een norm voor ammoniakuitstoot.”

Romke de Vries: “Het is voor mij iets gemakkelijker omdat ik middelen achter de hand heb, maar ik benader wat ik doe ook

Romke de Vries: “Wij worden aan alle kanten beperkt. Ik kwam neutraal in dit vak, maar ik voelde me echt overvallen

Is schaalvergroting voor jullie een optie?

door de regelgeving. Er schuilt altijd wel een kern van logica achter de regels, maar het hele spectrum is met regels afgedekt.

En elk jaar wordt er weer iets nieuws verzonnen. Daardoor moet je constant je bedrijfsvoering aanpassen, met alle investeringen die daarbij horen. Er zijn gemeentelijke regels, provinciale, landelijke en Europese regels. Al ben je van goede wil, het is zo complex dat je altijd een foutje kunt maken. Als je een tl-lampje verkeerd hebt hangen, kun je al in overtreding zijn. Zo kun je ook een boete krijgen als een koe een oornummer verliest.

De regels schrijven voor dat elk dier vier oornummers moet dragen. Terwijl de kans dat ze alle vier uitvallen toch vrij gering is.” �

(advertentie)

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

71

Van WERK naar WERK! onze diensten

Sa men aan het Werk Persoonlijk innoVatiEf

KWalitEit Maatwerk

• • • • •

overnemen dienstverband outplacement Coaching 2e spoor re-integratie Psychologisch onderzoek/ assessment • interim werk P&o

Betrokken 10 JaaR ERVaRing gRoot nEtWERK net dat extra

Samen aan het werk

www.bureaustreefkerk.nl info@bureaustreefkerk.nl 088 - 443 44 10

Apeldoorn | BAArn | Borne | deventer | elst | HArderwijk

INSPIRATIE & ENERGIE OM TE ONDERNEMEN

Ondernemen vraagt om energie en inspiratie. Ons prachtige uitzicht over de IJssel, heeft al mening ondernemer op nieuwe ideeën gebracht.

Diners en lunches, maar ook vergaderbijeenkomsten, zijn voor veel ondernemers oplaadmomenten.

Tijd voor elkaar, smakelijke en verrassende gerechten en vruchtbare gesprekken: ideaal voor ondernemers!

U bent welkom!

Restaurant ’t Diekhuus Bandijk 2 7396 NB Terwolde Tel: 0571-273968 www. diekhuus.nl/contact

Restaurant ’t Diekhuus waar u zowel zakelijk als privé een welkome gast bent

wijn

Het wildseizoen is in volle gang… tijd voor Rhônewijnen

Het wildseizoen is inmiddels in volle gang. Veel mensen komen in onze vinotheek met recepten voor een heerlijke stoofpot met rode kool of een mooi stukje wild zwijn of hertenbiefstuk. Vaak geeft het recept als wijnsuggestie Rhône aan.

Deze wijnen staan namelijk bekend als de ideale partner van wild, vanwege hun intensiteit en kruidigheid.

Toch zijn ze zeer divers. Een aantal Rhône wijnen zijn heel toegankelijk en kunnen ook als huiswijn ingezet worden.

Een voorbeeld hiervan is de Côtes du Rhône La Devèze van Domaine de Dionysos. Deze wijn is elegant, sappig en kruidig. De Les Plans van Domaine Santa Duc uit de Vaucluse is een ander voorbeeld. Heerlijk sappig rood en donker fruit met een lichte kruidige smaak.

Tot mijn favoriet aan Rhône wijnen behoort de Gigondas.

Deze rode wijnen steken menig Châteauneuf-du-Pape naar de kroon. In kwaliteit dan maar gelukkig niet in prijs. Domaine Raspail-Ay is qua Gigondas een absolute topper. Het leuke is dat dit Domein maar één wijn maakt. Zijn credo is dan ook: “ik gebruik alleen maar mijn beste duiven om mijn beste wijn te maken”. Een ander goed Gigondas huis is Domaine Grapillon d’or. Deze Gigondassen kunnen wat jonger gedronken worden al hebben ze wel degelijk rijpingspotentie.

De Gigondas Excellence van Grapillon d’or is een ware smaakbelevenis. Hij wordt gemaakt van druiven van 80 jaar oude stokken is zeer intens, gul, rijk en mondvullend met rijpe zwarte bessen, bramen en Provençaalse kruiden. En wat een eindeloze afdronk heeft deze wijn!

U leest het. Naarmate ik meer over Rhône wijnen schrijf, wordt ik steeds enthousiaster. Ik adviseer u dan ook om de komende tijd eens een goede Rhône wijn te drinken bij uw wildgerecht. U krijgt zoveel waar voor uw geld!

Met vineuze groet, �

Op Côtes du Rhône gebied zijn er nog meer verschillen te ontdekken. Zo maakt het bekende wijnhuis Clos de Caillou een vol fruitige Côtes du Rhône. Dit in tegenstelling tot de Côtes du Rhônes van andere grote namen zoals Domaine de la Mordorèe en Domaine Beaurenard die veel kruidiger in de smaak zijn.

Echt stevig in de smaak wordt het met de Côtes du Rhône Villages met de vermelding van dorpsnamen, zoals Cairanne, Sablet en Rasteau. Een goed voorbeeld hiervan is de 2010 Rasteau van Domaine Beaurenard. Zelden heb ik zo’n complexe wijn geproefd. Hier zit echt alles in en dat voor een schappelijke prijs. Kruidigheid, fruit, taWilly en Sascha bak chocolade .. heerlijk ! Daar moet gewoon een de Wilde, mooi stoofgerecht bij

fotografie Móric van der Meer

De feestdagen staan weer voor de deur.

Het is weer kouder… lekker bij de open haard, kaarsjes aan en natuurlijk een heerlijk glas rode wijn. Dus stijgende vraag naar volle, ronde stevige rode wijnen, zoals de Malbec, de Syrah of een stevige Tempranillo.

De grootste stijging vindt echter plaats bij de kruidige Rhône wijnen.

registervinologen driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

73

maatschappelijk ondernemen

Wie goed doet, Sallandse Wegenbouw uit Haarle ontving onlangs als ĂŠĂŠn van de eerste Nederlandse bedrijven het keurmerk Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) uit handen van de Apeldoornse wethouder Johan Kruithof.

74

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

goed ontmoet

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

75

tekst gerrit tenkink fotografie Evert van de worp

Het bedrijf voldeed al lange tijd aan de eisen die de prestatieladder vraagt, dus was er geen extra inspanning nodig, aldus Johan Middelkamp, directeur van Sallandse Wegenbouw. “Maar we zijn wel ontzettend blij met de erkenning. We zijn een sociaal bedrijf met oog voor elkaar en voor onze omgeving. Wij zetten ons al jaren in voor mensen die moeilijk toegang hebben tot de arbeidsmarkt. Daarbij gaat het niet alleen om mensen met een beperking of langdurig werkelozen, maar ook de zogenaamde zijwaartse instromers, personeel dat oorspronkelijk is opgeleid voor een ander beroep.

15 Procent van ons personeelsbestand valt onder één van deze doelgroepen.”

Gemeenten leggen bij aanbesteding van werken en diensten in uitvoeringsvoorwaarden van een bestek vaak vast dat 5 procent van de aanneemsom dient te worden besteed aan leer-/werkplekken voor werklozen, uitkeringsgerechtigden en WSW-geïndiceerden. Het PSO-keurmerk maakt zichtbaar in welke mate een bedrijf bijdraagt aan die werkgelegenheid voor langdurig werklozen en mensen met een arbeidsbeperking. Apeldoorn is de eerste gemeente die de Prestatieladder Socialer Ondernemen inzet bij onderhandse aanbestedingen. De PSO is dus een objectief meetinstrument dat de sociale bijdragen van bedrijven in kaart brengt. Het keurmerk is ontwikkeld door TNO in nauwe samenwerking met brancheorganisaties, werkgeversorganisaties en VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten). Het biedt gemeenten een onafhankelijk instrument om bedrijven te stimuleren werk te maken van de werkgelegenheid van mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie.

Draaideur Toen Middelkamp hoorde over het PSOkeurmerk, was het voor hem een kleine moeite om zijn bedrijf langs deze objectieve meetlat te leggen. Hij bleek direct in te kunnen stappen op trede 3, de hoogste op de ladder. Trede 3 geeft de erkenning aan van bedrijven die behoren tot de koplopers op het gebied van socialer ondernemen en die voldoen aan de eisen met betrekking tot passend werk, integratie, functioneren & ontwikkeling en begeleiding. De trede op

76

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

de ladder kan gebruikt worden bij het bepalen van een fictieve korting op het aanbestedingsbedrag.

“Tot nu toe keken overheden bij het aanbesteden vaak per klus of een bepaald percentage van de loonkosten naar de betreffende doelgroep ging. In de praktijk betekende dat dat bedrijven dan iemand voor de duur van het project in dienst namen om hem na afloop van het project weer op straat te zetten. En dat is natuurlijk heel onrechtvaardig; enerzijds ten opzichte van bedrijven die zich wel inspannen om mensen met achterstand voor een langere tijd in dienst te nemen, maar vooral voor de werknemer zelf. Die wordt als het ware misbruikt.

Bedrijven gaan niet investeren in die werknemer, want na afloop van de klus staat hij toch weer op straat. Zo ontstaat een zogenaamd draaideureffect. Dit PSO-keurmerk is twee jaar geldig en zorgt voor een duurzame oplossing die ook recht doet aan de werknemer.”

Sallandse Wegenbouw BV heeft drie divisies: Sallandse Wegenbouw, Sallandse Milieutechniek en Sallandse United en is actief in de grond-, weg-, spoor- en waterbouw, de milieutechniek en sportaccommodaties. Dit betekent dat 95 procent van de opdrachten afkomstig is van overheden.

Aanbesteding door overheden kan volgens Middelkamp nog steeds beter. “Veel gemeenten roepen nog altijd dat ze Europees moeten aanbesteden, maar dat hoeft pas bij werk vanaf 5 miljoen euro. Onder de 5 miljoen euro kan elke gemeente haar eigen beleid maken. Op dit moment worden de aanbestedingen hoofdzakelijk nog bepaald door de laagste prijs. Maar je ziet dat ook gemeenten geleidelijk aan steeds meer gebruik maken van EMVI (Economische Meest Voordelige Inschrijving, red.) Bij EMVI wordt niet alleen naar de prijs gekeken, maar ook naar andere criteria, zoals publieksvriendelijkheid, duurzaamheid en het personeelsbeleid van de inschrijver. Bij de EMVI kun je de ranking van het PSOkeurmerk gebruiken. Aan de hand van de ranking en het puntensysteem kun je gewoon laten zien wie er het best uit de bus komt. Geen discussie mogelijk.”

Noaberschap Bij Sallandse Wegenbouw is sociale betrokkenheid een tweede natuur. Middelkamp: “Sinds kort heeft ieder zichzelf respecterend bedrijf het over maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar wij hebben twintig jaar geleden bij de oprichting van ons bedrijf direct het ‘noaberschap’ geïntroduceerd. We streven naar een duurzame relatie met onze omgeving en opdrachtgevers en een wederzijdse inspanning om elkaar voort te helpen. Wij proberen als het ware de kleine gemeenschap van Haarle hier binnen het bedrijf te halen. Dus lief en leed delen, maar ook verantwoordelijkheid nemen voor elkaar. Door de veranderende vorstverletregels gaan onze mensen in de winter niet meer naar huis bij vorst. Omdat ik ze toch moet doorbetalen, heb ik voorgesteld om op vrijwillige basis een aantal klussen te doen, bijvoorbeeld sneeuwruimen bij ouderen of boodschappen doen voor ouderen. Dat werd enorm gewaardeerd”, zegt Middelkamp, die uiteraard ook een zakelijke afweging maakt. “Als je dit soort klussen aanpakt, dan straalt dat af op jouw bedrijf. Dat blijft ook bij de gemeente niet onopgemerkt. Een volgend moment dat er een klus voorhanden is, wijs ik ze dan wel even op onze inzet en de maatschappelijke verantwoordelijkheid die we nemen. Het is geen garantie, maar het helpt wel. Onze stelregel ‘Wie goed doet, goed ontmoet’ blijkt ons in praktijk aardig te helpen.” �

Johan Middelkamp

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

77

bedrijfsprofiel

Sutfene winnaar Delta Award 2012 Zorginstelling Sutfene uit Zutphen heeft de Delta Award 2012 gewonnen. Walter Cantrijn, directeur van Delta, overhandigde de prijs aan Rixt Jensma, Manager stafdiensten bij Stichting Sutfene.

Dit gebeurde tijdens de Delta businessdag op 15 november met als titel “MVO What’s in it for me?” Naast Sutfene waren ook Inhetgroen uit Baak en Ferrocal uit Brummen genomineerd.

Delta: Netwerk- en begeleidingsorganisatie

Inhetgroen (Baak)

Delta is de netwerk- en begeleidingsorganisatie van vijf gemeenten: Bronckhorst, Brummen, Lochem, Voorst en Zutphen. Delta heeft als primaire taak mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt te ontwikkelen naar zo regulier mogelijk werken.

Het succes van Delta hierin wordt grotendeels bepaald door de samenwerking met bedrijven en instellingen in de regio. In die samenwerking zoekt Delta naar de win-win voor werkgever, werknemer en Delta.

Als sinds 2007 zijn bij hoveniersbedrijf Inhetgroen medewerkers van Delta gedetacheerd. In 2010 is dit aantal fors uitgebreid. Onder leiding van Freddy Evers is Inhetgroen als eerste bedrijf een strategische samenwerking aan gegaan met Delta Groenbouw.

Tien medewerkers van Delta zijn als groep gedetacheerd. In 2012 kwam er een tweede groep van tien medewerkers bij. Inhetgroen slaagt erin de medewerkers van Delta te motiveren en hen in een leerrijke omgeving verder te ontwikkelen.

Win-win door samenwerking

Waarom de Delta Award?

Sutfene en Delta werken sinds anderhalf jaar samen. Er is werkelijk sprake van een win-win situatie. Delta wil mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt ontwikkelen naar zo regulier mogelijk werken. Sutfene wil kwalitatief goede zorg leveren waarbij de aandacht voor de cliënten centraal staat. De Delta medewerkers bij Sutfene zijn een goede aanvulling op de werkzaamheden van de zorgmedewerkers die zo meer tijd kunnen besteden aan zorgtaken. De Delta medewerkers verzorgen bijvoorbeeld het vervoer van cliënten naar activiteiten of een behandelruimte of begeleiden spelletjes waarbij één op één aandacht met cliënten mogelijk is. Ondertussen zijn twee medewerkers van Delta in vaste dienst gekomen bij Sutfene.

Om SW medewerkers door te kunnen ontwikkelen naar zo regulier mogelijk werken, werkt Delta samen met werkgevers in de regio. Door zo regulier mogelijk te werken, groeien medewerkers. Zij doen werkelijk mee in de maatschappij en hebben het gevoel er toe te doen. Met de Delta Award toont Delta haar waardering aan werkgevers die op een uitzonderlijke wijze vorm geven aan een samenwerking met Delta en aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. �

Overige genomineerden: Ferrocal (Brummen) Ferrocal is een metaalbedrijf dat luchtventilatiekanalen produceert. Ferrocal wil medewerkers van Delta echt een kans geven.

Begin 2011 zijn op basis van detachering twee kandidaten begonnen. Inmiddels is dit aantal doorgegroeid naar een vaste club van zeven Delta medewerkers.

www.delta-zutphen.nl 78

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

bedrijfsprofiel

Roelof Timmer

Wat is uw etiket?

Ondernemend Nederland heeft het zwaar. Ziet de ondernemer door het kale bos de bomen nog wel? Toch ontmoet ik nog steeds ondernemers die het wel goed doen en hun winstprognoses en rendement halen. Natuurlijk kost het meer moeite en inspanning. Maar hun kracht zit in het benutten van kansen en mogelijkheden. Daar hang ik twee labels aan: Doe waar je goed in bent en zet de klant centraal. Je klant plakt dan vanzelf een positief etiket op jou bedrijf en bazuint dat rond.

Missie geslaagd.

Welk etiket plakt de (potentiele) klant op jou? Hoe label jij je product of dienst?

Als ik naar me zelf kijk dan heb ik stapels labels en etiketten: MVO RegisterCoach, Systemisch coach, Reg. TCO Coach/Mediator, gecertificeerd in Menskunde en Menskundige Bedrijfskunde, auditor, adviseur, ondernemer, etc. En dan heb ik het dus nog niet over mijn persoonlijke kenmerken en etiketten die daar op geplakt kunnen worden.

Mijn eigen uitgangspunten zijn voor mij duidelijk: Ik doe alleen dat, waar ik goed in ben, alles in het belang van de klant.

AIM Timmer bv Koningin Julianalaan 39 7204 AG Zutphen Mobiel: 06 – 2013 5772 E-mail: roelof@aimtimmer.nl Internet: www.aimtimmer.nl

Welk etiket wordt er dan op mij geplakt? Vraag het vooral mijn klanten (zie Linkedin), maar wat ik terug krijg is: veelzijdig en oplossingsgericht.

Wat is dan mijn dienst of product?: Ik plak graag etiketten.

Ik nodig u dan ook uit voor een kopje koffie en het samen plakken van een eerste etiket.

Roelof Timmer van AIM Timmer BV, losmaker, procesbegeleider en nog veel meer... �

DriestedenBUSINESS wenst zijn lezers geweldige feestdagen! d ri es

te d en regio

naal

zake nmag

azine

| Jaar gang

26 | numm

er 6 | dece mber

2012

‘Ik kijk lange naar de termijn De crisis ’ dwong Mi

De media in met...

chaël h te be zinnen op zijn strategie

Kors zic

Innov (een be eren met etje) hu lp Paul Stede Bijleveld: een sla ndriehoek pende reus Wie go ed goed on doet, tmoet Failli anderessementen en ongema kken

DRIESTEDEN

driestede n busi n ess | n ummer 5 | n o vember 2 0 1 2

BUSINESS

Terug in

René Fri de schi

jters

jnwerper

s

BusinessNationaal6.indd 1

René Frijters

22-11-12

12:46

Terug schijnwerin de pers

maatschappelijk ondernemen

Duurzaam: doorzetten van A tot Z tekst wilma schreiber fotografie Evert van de worp

Duurzaam ondernemen begint met hoe je zelf in het leven staat. Dat is de overtuiging van Hans Dolman, algemeen directeur van Thermen Bussloo in Voorst. Zijn visie en drive resulteerden in de toekenning van het Green Key Gold-certificaat voor het hotel dat eind september 2012 zijn deuren opende.

Met respect omgaan met alles wat groeit en bloeit - dat is de rode draad voor het handelen van Hans Dolman. En dan is het in zijn ogen ook vanzelfsprekend dat je duurzaam bouwt als je een nieuw hotel wilt neerzetten. De plannen voor een hotel bij de thermen dateren uit eind jaren ’90, toen Dolman zijn carrière een andere wending gaf.

“Ik stond op het punt om CEO te worden bij een groot bedrijf, maar daar voelde ik me niet gelukkig bij. Toen besloot ik voor mezelf te beginnen. Mijn vrouw zette me op het spoor van de saunawereld en ik was meteen helemaal verkocht”, vertelt hij.

“We vonden de ideale plek, hier in Bussloo. Vanaf dag 1 had ik thermen en een hotel voor ogen, maar durfde het niet aan beide tegelijk te ontwikkelen. Wel heb ik er ruimte voor vrijgehouden in het bouwplan.” September 2006 opende Thermen Bussloo de deuren - met succes. In 2009 werd het een familiebedrijf toen zoon Fabian toetrad als operationeel directeur en in oktober dit jaar versterkte schoonzoon

80

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

Onno van den Brink het team als directeur sales en financiën.

Was 2012 wel het goede moment om een nieuw hotel te bouwen? “Investeren in crisistijd is het beste wat je als ondernemer kunt doen. Als de economie weer aantrekt, profiteer je daar dubbel van want degenen die dan nog moeten beginnen, ben je voor. Ik geloof in cycli van goede en mindere jaren.

Ook al gaan we misschien terug naar het niveau van 2006, dat is toch ook nog prima? We moeten niet overdrijven in negativiteit.” Dolman is ervan overtuigd dat een ondernemer met een goed plan zijn financiering voor elkaar krijgt. “Eerlijk en transparant zijn naar de bank is belangrijk. Toen ik door onvoorzien meerwerk budget tekort kwam, wilde ik de plannen voor een verbinding tussen hotel en thermen uitstellen. Dat heb ik gelijk aan de bank verteld. Die zei: het plan is zo goed, je gaat die tunnel wel bouwen. Want naast vroeg inseinen blijft een goede winstgevende exploitatie uiteraard ook van belang.”

V.l.n.r.: Fabian Dolman, Hans Dolman en Onno van den Brink

Geen concessies Tijdens de bouw deed Dolman geen concessies, ook al was duurzaam bouwen in sommige opzichten wel wat duurder. “Als thermen ben je een echte energieslurper als het gaat om gas en elektra. Dus heb ik gekeken hoe ik het energieverbruik omlaag kon brengen. Dat lukte met een betonwandisolatie en dakisolatie, dikke wanden en een warmtekrachtkoppelingcentrale. En ons hotel is het eerste hotel in Nederland dat volledig met led verlicht is.” Bij al dat ‘groen’ bezig zijn verloochent de ondernemer in hem zich niet.

“Die investering in de centrale betaalt zich in vijf, zes jaar terug - zeker met de stijgende energieprijzen. Naast dat het per jaar 400 ton CO2-uitstoot scheelt - vergelijkbaar met het energieverbruik van honderd eengezinswoningen - is mijn energienota met hotel erbij nu ongeveer gelijk aan toen ik alleen de thermen had.”

Het hotel is verder voorzien van moderne technieken om gasten in staat te stellen met laptop en mobiele telefoon te communiceren in hun kamer. Tegelijkertijd wilde Dolman hun veel privacy bieden met extra goed geïsoleerde muren. “Die hadden we achteraf zo goed geïsoleerd dat de mobiele telefoons geen bereik

meer hadden. Uiteindelijk hebben we daarom zestig in plaats van veertien exit points moeten aanleggen om de bereikbaarheid voor onze gasten te garanderen.”

Ontspannen en genieten Dat Dolman met zijn hotel voldoet aan het kwalificatiesysteem Green Key Gold (vanuit de hotellerie in Denemarken overgewaaid), bevestigt zijn duurzaam ondernemerschap. “We werken met biologische en scharrelproducten uit de streek, net zoals we in de thermen ook al deden. Het is mijn ambitie om met het hotel-restaurant Intens in de Bib Gourmand terecht te komen. Dit om te laten zien dat we eten serieus nemen met een keuken op niveau met fairtrade producten, lekker en betaalbaar.” De bedden van Auping uit Deventer zijn een bijzonder streekproduct. “We zijn partners in business geworden. Ik heb overal Auping-bedden geplaatst, Auping laat zijn klanten proefslapen in ons hotel. Ik hoor alleen maar positieve geluiden: ‘heerlijk geslapen, waar heb je dat bed vandaan?’ Zo help je elkaar op weg, daar krijg ik energie van.”

Voor het Green Key Gold-certificaat wordt bij de beoordeling ook gekeken naar de hoeveelheid (plastic) verpakkin-

gen en of het beddengoed en de handdoeken van fairtrade origine zijn. “Wij gaan nog verder. Onze beautyafdeling werkt alleen met dierproefvrije producten. Dat past bij onze filosofie: je moet het echt van A tot Z doorzetten en geen concessies in doen, want dan ben je niet meer geloofwaardig. Ik bespreek dit ook met mijn managers, zodat zij dat ook achteraf gaan opzoeken. Zo wordt het een way of life voor iedereen.”

Wellness is de corebusiness van Dolman, die hij steeds verder uitbreidt. Met een privésauna in het hotel, mindfulness-programma’s maar ook met vier vergaderzalen en twee luxe boardrooms voor de zakelijke markt. “Mensen laten ontspannen en genieten, hun constitutie verbeteren.

Daar liggen kansen, zeker op de ouderenmarkt die de komende jaren explosief zal groeien. Ik had het bedrijf kunnen verkopen en voor een zak met geld kunnen kiezen, maar ik heb gekozen voor groei en een hecht familiebedrijf. Om op deze fantastische plek op een gegeven moment het stokje over te geven aan de nieuwe generatie, dat geeft een super gevoel.” �

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

81

bedrijfsprofiel

Duurzaam ondernemen: een principekwestie Maatschappelijk ondernemen zo veel mogelijk doortrekken in de bedrijfsvoering, dat is het doel van Coen Temminck, directeur MultiCopy Apeldoorn. Ook als, onder druk van de economische omstandigheden, prijs belangrijker wordt dan maatschappelijke relevantie. “We proberen vast te houden aan de norm die we onszelf hebben opgelegd.”

Als ondernemer heb je een maatschappelijke verantwoordelijkheid, stelt Temminck. “Rekenschap houden met het milieu, de mensen en de toekomst. Die norm zit bij Multicopy ingebakken.

We drukken al ons werk op een pers zonder chemicaliën, de inkt is plantaardig en de printplaten zijn biologisch afbreekbaar.

Verder zijn we FSC-gecertificeerd: de materialen waar wij op drukken komen uit gecontroleerde fabrieken. Er worden niet nutteloos bomen voor gekapt.”

82

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

Die maatschappelijke betrokkenheid vertaalt Temminck ook naar de omgang met zijn mensen. “Ervoor zorgen dat ze in alle rust kunnen werken. Overleg met de huisbaas over een betere, zuiniger verlichting. Het is belangrijk dat medewerkers de productieprocessen heel efficiënt opvolgen, zodat de uitval zo klein mogelijk is. We zijn ISO-gecertificeerd en de processen worden daarvoor op allerlei punten gecontroleerd. De uitval ligt daardoor flink onder het gemiddelde.” Ook stagiairs krijgen les in effectief werken: “Niet alleen iets moois maken, ook de doelstellingen met minder middelen bereiken.”

Een ander aspect van maatschappelijk betrokken ondernemen is voor Temminck: ruimte bieden aan jongeren met een achterstand op de arbeidsmarkt. Hiervoor werkt hij samen met maatschappelijke instellingen zoals de Feluagroep. “Onze Jan rijdt het hele land door om pakketten te bezorgen. Zo’n jongen was anders niet in het normale bedrijfsleven terechtgekomen, hier gebeurt dat wel. Wij zien een gelukkig iemand en dan zijn wij dat ook. Duurzaamheid is wel eens een dilemma, want je wilt wel goed doen maar ook scoren. Dat zie je ook om je heen: prijs is momenteel belangrijker dan maatschappelijke relevantie.”

In het kader van duurzaamheid probeert Multicopy klanten ervan te overtuigen om minder en slimmer te drukken. “Vandaag de dag is het niet meer nodig grote oplagen te laten drukken. Producten hebben sowieso een kortere levensduur. Neem technische handleidingen, niets veroudert sneller.” De moderne middelen maken het mogelijk doelgroepen voor mailings en direct-marketingacties tot op persoonsniveau te bepalen; een tweede reden waarom een klant met minder drukwerk toe kan.

Hoewel Temminck overtuigd is van het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen, noemt hij het naïef te denken dat je geld verdient aan duurzaamheid. “Het zijn toch kosten die je niet hoeft te maken. En mensen gaan in deze tijd voor goedkoop in plaats van duurzaam. Wij proberen vast te houden aan de norm die we onszelf hebben opgelegd.” � MultiCopy Lange Amerikaweg 71a 7332 BP Apeldoorn

T 055-5336634 F 055-5336286 E apeldoorn@multicopy.nl I www.multicopy.nl/apeldoorn

BUSINESS FLITSEN De Grote Aanpak in

De Zutphense Uitdaging en Het Plein

het Rode Dorp

tekenen samenwerkingscontract

is gestart Rentree is klaar voor ‘De Grote Aanpak’ in het Rode Dorp. De Grote Aanpak houdt in dat er groot onderhoud met energiebesparende maatregelen aan 253 woningen in de kern van het Rode Dorp wordt uitgevoerd. Op 22 oktober jl. zijn de werkzaamheden van start gegaan. Naast de Grote Aanpak in de kern worden er 37 woningen aan de rand van het Rode Dorp grondig opgeknapt. Voor de uitvoering van dit omvangrijke project heeft Rentree een contract afgesloten met VOF Menskr8, een bouwcombinatie van BAM Woningbouw Deventer en Aannemingsmaatschappij Olde Rikkert Oldenzaal. De werkzaamheden duren tot en met december 2013.

Dubbel

De Zutphense Uitdaging en Het Plein tekenden vanochtend een samenwerkingscontract.

Hierin leggen de partijen vast dat gedurende drie jaar er vier werkervaringsplekken beschikbaar zijn voor kandidaten van Het Plein bij de Zutphense Uitdaging. De kandidaten

pakken gedurende 3 tot maximaal 6 maanden allerhande taken op. Het doel is om de kandidaten mee te nemen in het werkproces en hen in contact te brengen met het netwerk van de Zutphense Uitdaging. Zo vergroten zij hun kans op een betaalde baan.

maatschappelijk verantwoord werk Op woensdag 14 november is op feestelijke wijze de start gevierd van de samenwerking tussen sociale werkvoorziening Felua-groep en Leger des Heils ReShare. Jan Noordijk van ReShare en Henri Sanders van Felua-groep ondertekenden het contract voor een groepsdetachering van vijf personen. Alle medewerkers van Reshare kregen taart, gemaakt door de mensen van Felua-groep.

Vijf mensen met een WSW-indicatie sorteren de ingezamelde schoenen bij kledinginzamelaar ReShare, onderdeel van het Leger des Heils. Dit aantal kan groeien naar 10 fte. Met de opbrengst van de kleding en schoenen steunt het Leger des Heils goede doelen, zoals opvang voor daklozen en tienermoeders en zorg voor kansarme kinderen. Dubbel maatschappelijke verantwoord dus.

Helft familiebedrijven MKB ziet continuïteit bedreigd in noodsituaties Een ongeluk zit in een klein hoekje en kan het verschil maken tussen een bloeiend bedrijf en een faillissement. Bij arbeidsongeschiktheid, overlijden, stoppen met werken of echtscheiding verwacht 49% van de familiebedrijven dat de continuïteit van het bedrijf in gevaar komt. Dit is een van de conclusies uit een verkennend onderzoek van hogeschool Windesheim in opdracht van Nysingh advocaten – notarissen onder familiebedrijven binnen het MKB in Nederland.

Veel ondernemers zijn zich niet bewust van juridische mogelijkheden om hun familiebedrijf met beperkte schade door noodsituaties te loodsen.

‘Wat we zien is dat men zich vaak goed bewust is van de risico’s, maar dat er toch rela-

tief weinig wordt gedaan om deze risico’s af te dekken. Onbekendheid met de mogelijkheden lijkt hier vaak debet aan’ verteld Ron van der Pol van Windesheim. ‘Zoals we ook in andere onderzoeken zien blijkt ook nu weer dat hét familiebedrijf niet bestaat, en dat een genuanceerde kijk op de zaak nodig is’.

De in het onderzoek betrokken ondernemers blijken geen duidelijke uitspraak te kunnen doen over welke instrumenten zij (aanvullend) zouden willen regelen. Ondanks de urgentie die men ervaart is hier kennelijk advies bij nodig. De drie meest gebruikte instrumenten zijn de scheiding tussen holding en werkmaatschappij(en), een aandeelhoudersovereenkomst en het gebruik van externe adviseurs.

driestede n busi n ess | n ummer 5 | n o vember 2 0 1 2

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

83 83

bedrijfsprofiel

Faciliteren van een en juiste De keus voor een nieuw pand heeft ook een zakelijke reden.

“Publieke opdrachtgevers - uit met name de overheid - zijn onze belangrijkste opdrachtgevers. Nu zij zichzelf en hun leveranciers allerlei duurzaamheidsdoelstellingen stellen, krijgen ook wij de vraag wat we doen aan verantwoord ondernemen. Onze werkprocessen waren al op recycling gericht, nu beschikken we ook over een klimaatneutraal gebouw”, aldus Van Wijngaarden. “En nu we de ruimte hebben, willen we onze klanten graag uitnodigen op ons kantoor om te laten zien wat we kunnen en doen.”

Digitalisering

Vanuit een spiksplinternieuw pand dat aan alle eisen van de moderne tijd voldoet, blijft International Tender Services (ITS) doen waar het Raalter bedrijf goed in is: overheden en semioverheden ondersteunen en ontzorgen bij Europese aanbestedingen voor werken, leveringen en diensten.

Eind december 2012 is het zover: de directie en medewerkers van ITS verhuizen naar de nieuwe vestiging en betrekken de bovenverdieping van het nieuwe pand aan de Vrieswijk in Raalte.

Een energiezuinig oftewel bijna klimaatneutraal gebouw, voorzien van warmte-koudekoppelingen en deels verwarmd door grondwarmte. “Het huidige pand voldeed niet meer aan de eisen van deze tijd, het zou een renovatieslag vergen om daar te blijven. Daarbij komt dat het ook te klein werd voor het aantal medewerkers. En we willen graag alle mensen bij elkaar hebben”, verklaart Aad van Wijngaarden, die samen met zijn zakenpartner Jan van Noord het pand in eigendom heeft. De onderste verdieping is zeer geschikt om te worden verhuurd aan externe partijen.

84

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

Een andere trend die een rol speelde, is de digitalisering van de tenderprocedures. Op korte termijn zullen oproepen tot mededinging via Tendernet worden gedaan en kunnen tenderstukken digitaal worden opgevraagd. Uiteindelijk, zo verwacht Van Wijngaarden, zal ook digitaal worden ingeschreven. “Doel is om de transactiekosten bij inschrijvende ondernemers en overheden een stuk te verlagen. Bovendien scheelt het een heleboel tijd en tijd is geld. Ons nieuwe computernetwerk heeft voldoende capaciteit om dat hele proces te faciliteren.” Het nieuwe IT-systeem stelt ITS ook in staat op kantoor trainingen en cursussen te organiseren. “Je kunt zaken dan veel beter presenteren. Bijvoorbeeld het aanbestedingsproces doorlopen met klanten en laten zien hoe het werkt.”

Inmiddels is ITS al twintig jaar actief op het vlak van professionele inkoopondersteuning en de begeleiding bij de uitvoering van aanbestedingsprocedures. Het bedrijf telt elf juristen, met elk hun eigen inkoopexpertise en juridische specialisatie op het gebied van Werken, ICT, Verkeer en Vervoer en Facilitaire bedrijfsvoering. “Je zet bijvoorbeeld publieke overheidsopdrachten in de private markt voor werken, goederen en diensten en deze marktsegmenten verschillen onderling sterk. Als het gaat om de bouw van parkeergarages of kantoorgebouwen, ICT, openbaar vervoer of facilitaire diensten, behoeft elk segment zijn eigen specifieke benadering.” De opdrachtgevers variëren van rijksoverheid tot provinciale en lokale overheid. Daarnaast bedient ITS de politie, waterschappen en semioverheidsinstellingen als ziekenhuizen, zorginstellingen, universiteiten en scholen. “We

transparante aanbesteding hebben een nog steeds groeiende klantenkring, maar de besteding van financiële middelen neemt af. En daar spelen we graag op in: dat alles goedkoper zou moeten kunnen plaatsvinden. Er is nog veel te winnen op de overheidsmarkt en aanbestedingsgebied qua strategie, contractbeheer en rationalisatie in het algemeen.” In tegenstelling tot sommige concurrenten begeleidt ITS alleen de opdrachtgevers - niet inschrijvende marktpartijen - om de eigen onafhankelijkheid te waarborgen en de schijn van belangenverstrengeling te vermijden. Wel houdt ITS voeling met de private markt van grote ondernemingen tot het mkb. “Ons motto blijft: als het fundament van een (overheids)aanbesteding niet goed is, lees: het bedrijfsleven kan er bij voorbaat onvoldoende mee uit de voeten, dan heeft het geen zin een aanbesteding in de markt te zetten. Die is bij voorbaat gedoemd te mislukken, wat alleen maar resulteert in gefrustreerde betrokken partijen.”

ITS Vrieswijk 6 b 8103 PB Raalte T 0572-362240 F 0572-362245 E info@its-projects.nl I www.its-projects.nl

het gebied van de uit te voeren prestaties waarop zij expert zijn en daardoor het beste product bieden. Wij promoten steeds meer aan te besteden op basis van Best Value Procurement, de zogeheten BVP-aanbesteding of Prestatieaanbesteding, waarbij gezocht wordt naar de ‘beste expert’ tegen de beste prijs. De opdrachtgever krijgt dan de meeste waarde voor zijn geld. En dat hoeft niet de goedkoopste oplossing te zijn.” Voor dit type aanbestedingen zet ITS de absolute randvoorwaarden neer waarbinnen opdrachtnemers een oplossing moeten zoeken. “Daar mag niet van worden afgeweken, de rest mogen ze zelf invullen. De kunst en ons specialisme is om daartussen de goede balans te vinden.” �

Goede balans In welk opzicht onderscheidt ITS zich dan van de concurrentie?

“Los van de technische inhoud van een project richten wij ons met name op het aanbestedingsproces als inkooptool. In de praktijk zien we echter vele aanbestedingstrajecten stranden, omdat deze aanbestedingsrechtelijk zodanig zijn dichtgespijkerd, dat de aanbesteder in zijn eigen zwaard valt. Het creëren van mogelijkheden, dat je als opdrachtgever ook nog iets mag vinden van de inschrijver en/of het aangebodene in een aanbieding, is onze corebusiness. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar vereenvoudiging van de aanbestedingsregels in een nieuwe aanbestedingswet per 1 januari 2013, maakt het aanbesteden juist complexer, omdat er veel grijze gebieden zullen ontstaan. Een juiste invulling van die gebieden met een gedegen bijbehorende motivering zonder afbreuk te doen aan een transparante aanbesteding, is ons specialisme.”

Anderzijds vernieuwt de aanbestedingspraktijk zich continu. Innovatief aanbesteden is het nieuwe credo. Niet traditioneel een opdracht in de markt zetten en alles voorschrijven inclusief gedetailleerde specificaties, waarna degene met de laagste prijs de opdracht binnenhaalt. “Laat de marktpartijen hun werk doen op

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

85

faillissement

Is een faillissement te voorkomen? tekst gerrit tenkink fotografie Evert van de worp

Een faillissement is voor alle partijen vervelend. Nog vervelender is het als achteraf blijkt dat het niet zo ver had hoeven komen.

Veel curatoren zien in hun dagelijkse praktijk dat de ondernemer te laat overgaat tot actie.

Veel ondernemers kennen wel iemand in hun directe omgeving die een faillissement van dichtbij heeft meegemaakt.

Toch is er te weinig bekend over het onderwerp. “En dat is doodzonde, want in een aantal gevallen kan een faillissement worden voorkomen, mits de ondernemer op tijd aan de bel trekt”, zegt Theo Verhoeven, advocaat bij Liesveld Advocaten in Apeldoorn. Verhoeven treedt regelmatig op als curator bij faillissementen, maar veel liever ziet hij de ondernemer eerder aan zijn bureau. “Vooropgesteld: lang niet alle faillissementen zijn te voorkomen, maar soms ook wel, door een aantal vrij simpele acties.” De voorbeelden haalt Verhoeven uit de dagelijkse praktijk. “Neem een bouwbedrijf met een redelijke orderportefeuille, maar met te veel personeel en te weinig liquide middelen. Eigenlijk moet je dan op tijd afstand nemen van een deel van je mensen. Op het moment dat je bij het UWV aanklopt, heb je namelijk een opzegtermijn van soms wel 26 weken. Financieel zit je dus nog geruime tijd aan je mensen vast. Dat kan net de druppel zijn.”

Debiteuren Uiteraard blijft het pijnlijk om je te melden bij het UWV terwijl er nog werk ligt, maar er zijn volgens Verhoeven in een eerder stadium acties te bedenken om je liquide middelen op peil te krijgen, zodat

86

je bijvoorbeeld dat ontslag van een deel van je personeel wel kunt betalen.

“Loop je debiteurenbestand eens na.

Hoeveel van hen betalen wel op tijd?

Kijk naar overheden. Die hebben vaak zelf ook moeite om binnen de gestelde termijn te betalen en dat terwijl veel mkb’ers zelf wel gewend zijn om netjes binnen 14 dagen hun rekeningen te voldoen. Misschien moet je aan de crediteurenkant die termijn ook wat oprekken.

Een belrondje langs je debiteuren zorgt vaak voor verrassende resultaten.”

Overwaarde Een andere manier om een faillissement te voorkomen, is de overwaarde van je pand te benutten. “Veel ondernemers hebben daar nooit over nagedacht. Het ligt wel wat moeilijker dan een paar jaar geleden, maar banken zijn altijd nog bereid zich garant te stellen voor een bepaald percentage van de overwaarde”, zegt Verhoeven, die dus adviseert om op tijd bij een gediplomeerde insolventieadvocaat binnen te stappen. “Een goede advocaat kan, mits hij juiste en eerlijke informatie krijgt, binnen een paar uurtjes zien of een bedrijf levensvatbaar is en vooral ook wat je moet doen om een dreigend faillissement te voorkomen. Voorwaarde is wel dat de ondernemer bijtijds stappen onderneemt.” �

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

87

faillissement

Faillissementen, gespreksstof tekst gerrit tenkink illustratie James Steidl - Fotolia.com

Werd een paar jaar geleden iemand doorgaans alleen nog ‘van horen zeggen’ geconfronteerd met een faillissement, nu gebeurt het steeds vaker in de directe omgeving. Opvallend veel ondernemers weten echter weinig van de materie, misschien wel uit angst onheil over zichzelf af te roepen als ze erover praten.

Die angst speelt zeker mee, zo menen Chris Spekschoor van Elders Advocaten (Zutphen), Theo Verhoeven van Liesveld Advocaten (Apeldoorn) en Maarten Masman, werkzaam bij Dommerholt Advocaten (Apeldoorn). Masman: “Ze gaan nog wel naar hun accountant, maar de advocaat komt pas op het laatste moment in beeld. Jammer, want de advocaat kan soms ook erger voorkomen, mits je op tijd zijn hulp inroept. Ik maak wel eens de vergelijking met de dokter.

Daar ga je ook op tijd naar toe als je ergens last van hebt.” Spekschoor: “En door dat wegschuiven voelt een faillissement ook vaak als een soort overval.

Je weet misschien wel dat het slecht gaat met je bedrijf, maar opeens krijg je een telefoontje van een curator, omdat schuldeisers jouw faillissement hebben aangevraagd. Dat komt dan aan als een mokerslag.”

In de eerste helft van 2012 zijn in Nederland in totaal 4.112 ondernemers failliet verklaard. Deze faillissementen hebben consequenties voor meer dan 48.000 werkzame personen. Het aantal faillissementen is met 26 procent gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, zo blijkt uit cijfers in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.

88

Aanvragen “Diverse partijen kunnen het faillissement aanvragen. Allereerst de ondernemer zelf. Dit kan door een formulier van de rechtbank in te vullen. Het indienen ervan bij de rechtbank dient te geschieden via een advocaat”, aldus Masman. “Ook een schuldeiser kan het faillissement aanvragen. Deze moet vervolgens bij de rechter aannemelijk maken dat er naast zijn vordering nog een vordering bestaat die onbetaald wordt gelaten.”

Een ondernemer gaat failliet omdat hij zijn schulden niet meer kan betalen. De rechter verklaart het bedrijf failliet en legt daarmee een algeheel beslag op de bezittingen en inkomsten. De ondernemer verliest de zeggenschap over zijn vermogen.

Zo is het mogelijk om zo veel mogelijk schuldeisers af te betalen. Spekschoor: “De rechtbank wijst een curator aan, waarbij hij onder andere rekening houdt met de omvang van het failliete bedrijf en de ervaring van de curator. Bovendien is de objectiviteit van de curator een belangrijk aspect. Hij moet bijvoorbeeld als advocaat niet voor één van de betrokken partijen werkzaam zijn.”

Curator De curator maakt een lijst van bezittingen en schulden. Hij beheert de administratieve zaken, maar treft ook maatregelen om te zorgen dat de boedel in stand blijft, zodat er niets verdwijnt. Daarnaast beheert

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

hij het geld en opent alle correspondentie, zoals post en e-mail. Hij beëindigt huurovereenkomsten en arbeidsovereenkomsten en maakt, indien de ondernemer in privé failliet is, een uniforme berekening hoeveel de ondernemer nodig heeft voor zijn eigen levensonderhoud. Een volgende taak van de curator is het beleggen van een zogenaamde verificatievergadering, waarbij alle vorderingen van de schuldeisers worden opgenomen. Als er geen akkoord is bereikt met de schuldeisers, treedt de zogenaamde staat van insolventie in. De boedel wordt dan verkocht en de opbrengst wordt verdeeld onder de schuldeisers. Hoewel de wet voorschrijft dat er snel na het uitspreken van een faillissement een verificatievergadering wordt gehouden, is dat in praktijk niet het geval. De curator richt zich in het begin veelal op het beproeven van een doorstart of het liquide maken van de activa. Het overleg met de schuldeisers om een faillissement af te wenden, is volgens Spekschoor zeker interessant: “Het is heel goed mogelijk om in overleg met een advocaat met de schuldeisers een soort betalingsregeling te treffen. Het is vrij gecompliceerd, maar rechters zijn daar over het algemeen wel ontvankelijk voor, omdat je met het afwenden van een faillissement bijvoorbeeld de werkgelegenheid in stand kunt houden. Dat geldt zeker als het faillissement een soort momentopname is. Je hebt een gezond be-

ongemakkelijke drijf, maar kunt op een gegeven moment niet voldoen aan de schulden die zich opstapelen. Als je dat bij de rechtbank kunt aantonen, is het afwenden van een faillissement niet onmogelijk. Bovendien is het voor de schuldeiser interessant, omdat hij bij een volledig faillissement achteraan in de rij staat.”

Volgorde schuldeisers Veel onduidelijkheid is er bijvoorbeeld over hoe de curator de volgorde van schuldeisers bepaalt. Verhoeven: “Er zijn boedelschuldeisers. Hun vordering is ontstaan na het faillissement en er zijn prefaillissement schuldeisers. Hun vordering dateert van voor het faillissement. Per groep schuldeisers wordt een volgorde bepaald. Die volgorde is wettelijk vastgesteld en in die volgorde worden ze ook afgehandeld en eventueel betaald, waarbij eerst alle boedelschulden worden betaald en als er daarna nog geld over is, de prefaillissement schuldeisers. Het salaris van de curator hoort bij de boedelschulden, maar ook de taxatiekosten, huurpenningen en bijvoorbeeld de advertentiekosten om bekendheid te geven aan het faillissement. Na de boedelschulden volgen dus de pre-faillissement schuldeisers, met voorop de Belastingdienst en het UWV als preferente schuldeisers. Daarna pas komen de schuldeisers, die een lager voorrecht hebben. Tot slot sluiten de concurrente schuldeisers de rij. Dit zijn de gewone schuldeisers die nog een rekening open hebben staan. In praktijk blijft er voor deze groep vaak niets over. Los van al deze schuldeisers heb je nog de zogenaamd separatisten, de bank en hypotheekhouders. Zij kunnen gewoon hun

rechten blijven uitoefenen alsof er geen faillissement is.”

Dat er vaak aan het eind van de rit weinig geld overblijft voor de concurrente schuldeisers (volgens Wikipedia krijgt slechts 6 procent van de concurrente schuldeisers zijn geld uitgekeerd), ervaren sommigen als onterecht, maar dit behoeft volgens Verhoeven enige nuance.

“Het is natuurlijk zuur als jij geen geld krijgt voor de door jou geleverde dienst of product, maar het hoort bij het risico van ondernemen. En kom je in de problemen omdat je failliete klant niet op tijd heeft betaald, dan moet je jezelf afvragen of je niet eerder aan de bel had moeten trekken. ”

Doorstart Een faillissement hoeft niet het einde van de onderneming(sactiviteiten) te betekenen. Soms is een doorstart mogelijk.

Masman: “Bij een bv gaat je bedrijf als rechtspersoon failliet, maar je gaat als privépersoon niet failliet daardoor. Als de directeur bijvoorbeeld nog voldoende privégeld heeft, kan hij de activa en gezonde onderdelen van zijn gefailleerde bedrijf kopen.

Indien hij de hoogst biedende is, zal de curator veelal daarmee akkoord gaan. Immers, de curator moet het hoogste bedrag uit de failliete onderneming slepen ten behoeve van de schuldeisers van failliet.

Dat diezelfde directeur dan een week later weer rondrijdt in een grote auto, terwijl de helft van het personeel op straat staat, komt inderdaad onrechtvaardig over. Echter, hij heeft gewoon het meeste geld betaald voor een failliet bedrijf, hetgeen de facto in het belang is van de schuldeisers”, zegt Masman, die daarbij aangeeft dat de curator wel degelijk kijkt of er bij een dergelijke actie van de directeur geen addertjes onder het gras zitten.

“Hij lijkt wellicht van zijn zorgen verlost nu de schulden ‘achterblijven’ in zijn oude onderneming, maar veelal denken oude klanten wel twee keer na voordat ze weer met hem in zee gaan. Hij zal er waarschijnlijk dubbel hard aan moeten trekken om de zaak weer op gang te krijgen.” �

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

89

advertentie 190 x 130mm:Opmaak 1

28-01-2011

09:30

Pagina 1

beurs? evenement? presentatie?

beursstands, beurswanden en beursmateriaal Apeldoorn Jean Monnetpark 31 7336 BA Apeldoorn Tel. : 055 323 8555 Fax : 055 323 1999 E-mail : info@expodisplayservice.nl

Schiphol-Rijk Tupolevlaan 103 1119 PA Schiphol-Rijk Tel. : 020 653 0018 Fax : 020 653 2206 E-mail : info@expodisplayservice.nl

Antwerpen (BE) Ternesselei 330 2160 Wommelgem Tel. : 0032 (0)3 385 21 96 Fax : 0032 (0)3 385 21 97 E-mail : info@expodisplayservice.be

www.expodisplayservice.nl

aar Bent u benieuwd war ? het leven u na toe brengt Het spannende van het ‘nieuwe’ is dat u nooit weet waar u belandt. De schoonheid van de nieuwe CR-V is dat u van elke seconde onderweg zult genieten.

 Het onderscheidende nieuwe ontwerp wakkert uw avonturiersgeest aan  Het ruime interieur zorgt voor ontspanning

 De grootste bagageruimte in zijn klasse biedt plaats aan twee fietsen  Geavanceerde technologieën helpen u veilig op weg te blijven

De nieuwe CR-V biedt u de mogelijkheid om de dag te plukken. Begin daarmee door een proefrit te maken bij Autobedrijf Wesselink.

Want het leven is toch veel spannender als u meer nieuwe dingen doet?

Autobedrijf Wesselink B.V. Laan v/d Dierenriem 35, 7324 AB Apeldoorn. Telefoon: 055 - 3602386.

Solingenstraat 7, 7421 ZN Deventer. Telefoon: 0570 - 500980.

Hoofdweg 22, 8166 AE Emst. Telefoon: 0578 - 661439. www.honda-wesselink.nl

NU IN DE SHOWROOM VANAF € 29.990,-

Het afgebeelde model is de CR-V 2.2 i-DTEC Executive met handgeschakelde transmissie. Brandstofverbruik in l/100 km: stadsrit 6,7, buitenweg 5,3, combinatierit 5,8. CO2-uitstoot 154 g/km.

id7_HONDA4232_2506088_004.indd 1

19-11-2012 13:14:05

autonieuws

Ook de Ssang Yong Exterior 6 is vanaf oktober verkrijgbaar bij Autobedrijf Boks in Apeldoorn.

Boks aangesteld als Ssang Yong-dealer SsangYong, het (Zuid-)Koreaanse merk is officieel terug in Apeldoorn. Met ingang van oktober is SsangYong Apeldoorn (onderdeel van Autobedrijf Boks) door SsangYong Motors Benelux aangesteld als dealer voor de regio Apeldoorn. Met de benoeming van Autobedrijf Boks tot SsangYong-dealer, opent het bedrijf ook een 4x4 center in hetzelfde pand.

Carlos Leeflang, directeur van de nieuwe SsangYong-dealer: “Autobedrijf Boks heeft jarenlang ervaring als universeel automobielbedrijf. Wij verkopen nieuwe en gebruikte auto’s en doen natuurlijk ook het onderhoud. Het is een kroon op je werk als je naast die multimerkactiviteiten ook officieel dealer kunt worden.

Vooral van de nieuwe Korando verwachten we veel, het is een aantrekkelijk alternatief in de compacte SUV-klasse.”

Alle merken

Specialisten

Nieuwe Korando

SsangYong-rijders en geïnteresseerden in het merk kunnen bij SsangYong Apeldoorn terecht voor nieuwe en gebruikte SsangYongs maar ook voor reparatie, onderhoud en schadeherstel. Daarnaast heeft SsangYong Apeldoorn financieel specialisten in autofinanciering, autoverzekering, autoleasing en Financial Lease.

Naast het reguliere SsangYong-modelprogramma staat bij SsangYong Apeldoorn uiteraard de nieuwe Korando centraal, zowel met dieselmotor als met de recentelijk geïntroduceerde benzinemotor. Dit model is ontworpen door de befaamde Italiaanse designer Giugiaro en is leverbaar met voor- en vierwielaandrijving. De Korando is de ideale combinatie van een 4x4-auto en een klassieke gezinsauto. �

SsangYong Apeldoorn beschikt evenals Autobedrijf Boks over goed opgeleide werkplaatstechnici die ervaring hebben met nagenoeg alle merken personenauto’s en lichte bedrijfswagens. Met de komst van het SsangYong-dealerschap heeft Autobedrijf Boks ook ruimte gecreëerd voor een 4x4 center, waar (semi)terreinwagens van alle merken kunnen worden gekocht en onderhouden.

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

91

“Dankzij MAS werken wij nu veel efficiënter”

U heeft het voor elkaar. Uw netwerkomgeving is stabieler dan ooit, uw werkprocessen zijn voor een belangrijk deel gedigitaliseerd, waardoor u een stuk efficienter kunt werken en u dus flink op kosten kunt besparen. En dat allemaal dankzij MAS Systems. Wilt u ook weten hoe gemakkelijk we het u kunnen maken? Bel 0570 635310 of mail naar info@mas.nl voor een afspraak.

2011

Mas Systems T. 0570 63 53 10

Hamburgweg 5, 7418 ES Deventer E. info@mas.nl

I. www.mas.nl

autonieuws Nieuwe Fiesta in december in de showroom In haar fabriek in Keulen is Ford begin november begonnen met de massaproductie van de nieuwe Ford Fiesta. De nieuwe uitvoering van de best verkochte compacte auto van Europa is medio december verkrijgbaar bij de Nederlandse dealers, onder andere bij Ford Auto Deventer, Ford Auto Zutphen en Ford Wensink Apeldoorn.

De nieuwe versie van de Fiesta bevat intelligente technologieën en een baanbrekend aandrijflijnprogramma.“Voor de nieuwe Fiesta kan de klant kiezen uit vijf aandrijflijnen - zowel diesel als benzine – met een brandstofverbruik van minder dan 100 gram CO2 per kilometer”, zegt Roelant de Waard, Vice President Marketing Sales & Service bij Ford Europa.

Ford heeft wereldwijd meer dan 15 miljoen Fiesta’s verkocht sinds de auto in 1976 in productie werd genomen. In de eerste drie kwartalen van 2012 zijn er in Europa meer dan 235.000 van verkocht, waarmee het de best verkochte compacte auto in deze regio is.

De nieuwe Fiesta heeft niet alleen een gedurfd exterieur en een ergonomisch en comfortabel interieur, maar is ook de eerste auto in Europa met Ford MyKey. Dit is een exclusieve technologie waarmee ouders veilig rijden kunnen bevorderen en de blootstelling aan risico’s van hun kinderen achter het stuur kunnen beperken. �

De eerste nieuwe Fiesta’s rolden op 12 november van de band en staan medio december bij de dealers in de regio in de showroom.

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

93 93

Auto Auto: Triumph TR4 Bouwjaar 1963

Op stap met oude jeugdliefde

94

94

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

mijn favoriet

Tekst gerrit tenkink fotografie evert van de Worp

Zo’n drie jaar geleden kwam Martin Steneker, directeur-eigenaar van Steneker Reclame in Apeldoorn zijn oude jeugdliefde weer tegen: een Triumph TR4.

“Hij kostte een paar cent, 12.500 euro, maar ik kon er zo instappen en wegrijden.

Het geeft een heerlijk gevoel om lekker Spartaans te rijden. Geen computers en allerlei moeilijke dingen. Kleine onderdelen en eenvoudige reparaties aan deze auto kan ik nog zelf uitvoeren. Dat vind ik ook leuk om te doen. Ik hou er niet van dat wanneer je spiegel schuin staat vanwege een elektronisch defect, je direct naar de garage moet om hem te vervangen en dat dan ook nog eens 500 euro kost.”

Een van de eigenschappen waar zijn hart nog altijd sneller van gaat slaan, is het geluid van de Triumph. “Hij klinkt het mooist als-ie laag in de toeren zit en je

geeft gas. Er zit geen luchtfilter op, dus dat geeft een prachtig geluid.”

Steneker gebruikt zijn Triumph voornamelijk in de weekenden en ’s avonds om er lekker mee te toeren. “Mooi weer, kap open en dan wat over de binnenwegen rijden. Heerlijk!” Dat zijn Triumph bij dit soort ritjes niet onopgemerkt blijft, is ook Steneker opgevallen. “Afgelopen zomer zat ik samen met mijn vrouw in een restaurantje in Harderwijk toen het opeens heel hard begon te regenen. Ik realiseerde me dat de Triumph met de kap open op de parkeerplaats stond. Maar ja, te laat, dus we hebben gewoon lekker verder gegeten. Toen wij later bij de auto terugkwamen, had iemand een paraplu uitgeklapt en op de bestuurdersstoel gezet.

We zaten tot de enkels in het water, maar de zitting was in ieder geval droog.

Mooi toch!” �

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

95

autonieuws De nieuwe Honda CR-V nu bij Wesselink De nieuwe CR-V, Honda’s vierde generatie SUV, staat vanaf zaterdag 3 november bij Honda-dealer Wesselink in de showroom. Dat er een groep fervente CR-V-fans is blijkt wel uit de opkomst bij de speciale introductiemiddag en avond die Honda Wesselink organiseerde.

Wesselink had zo’n 250 CR-V-rijders en andere relaties uitgenodigd voor deze speciale middag en avond. “We waren aangenaam verrast door de enorme opkomst. We hadden de introductie aangekleed met een hapje en een drankje en dat werd enorm gewaardeerd”, zegt Koen Wesselink.

De zo gecreëerde bagageruimte van 1.669 liter behoort tot de grootste in zijn klasse. Het nieuwe Real Time All Wheel Drive systeem is optioneel op de benzine-uitvoering en standaard op de dieseluitvoering. Door dit systeem rijdt men optimaal met voorwielaandrijving.

De voor de Europese markt ontworpen CR-V is praktisch, ruim en sportief en biedt voor het eerst een keuze in twee- en vierwielaandrijving. De CR-V is leverbaar vanaf 29.990 euro en deze uitvoering is zeer compleet met onder andere cruise control, 17” lichtmetalen velgen en de ‘One- Motion’ neerklapbare achterbank. Door het overhalen van een hendel wordt de achterbank automatisch neergeklapt en ontstaat een vlakke laadvloer.

De vorige generatie CR-V won verschillende keren de Autoweek Tevredenheids Trofee. Ook deze nieuwe CR-V lijkt een succes te worden. Wesselink: “We hebben veel enthousiaste reacties ontvangen en de eerste twee weken na de introductie hebben we zo’n tien nieuwe CR-V’s verkocht. We zijn heel tevreden over dat aantal.” �

Impressie van de introductiemiddag en- avond op 3 november bij Honda Wesselink in Apeldoorn.

96

driesteden business | nummer 6 | december 2012

driesteden business | nummer 6 | december 2011

96

autonieuws

Nieuwe terugroepactie Toyota In totaal roept Toyota 2,77 miljoen auto’s terug vanwege problemen met de waterpomp en het stuur. Het gaat om dertien modellen, waaronder de hybride Toyota Prius.

In Nederland gaat het om 27.041 auto’s, waarvan 11.119 Priussen die tussen 4 juni 2003 en 27 maart 2009 zijn geproduceerd.

Daarnaast betreft het de Corolla’s uit de periode 6 juli 2001 tot en met 31 maart 2004 en Avensissen (1.6 en 1.8 benzine) uit de periode 21 augustus 2002 tot en met 14 oktober 2008. Het merendeel van de auto’s is tussen 2000 en 2012 verkocht in Japan.

Het bedrijf heeft naar eigen zeggen 400 klachten gekregen over slecht functionerende waterpompen. Toyota laat weten dat er in Nederland geen melding is gemaakt van de genoemde problemen.

Voor wat betreft de dealers in de regio is er dus werk aan de winkel. Uit eerdere terugroepacties blijkt namelijk dat 95 % van de aangeschrevenen zich bij de dealer meldt, aldus Guido Roozekrans van Toyota Nederland. “Voor de eigenaar van de auto zijn er geen kosten aan verbonden. De dealer die de check uitvoert krijgt een vergoeding van de fabrikant. In sommige

gevallen betekent dat dus een behoorlijke klus voor de dealers.”

Natuurlijk is er een groep rijders die zich niet meldt, maar die zullen dan aldus Roozekrans tweede of derde brief ontvangen.

“We gaan maximaal ons best doen om zo veel mogelijk rijders te bereiken.”

Bij Morrenhof in Deventer wachten ze rustig af wat er gaat gebeuren.“Wij weten niet meer dan de berichtgeving in de kranten en een aanvullende brief van de importeur. Er zullen zich binnenkort ongetwijfeld mensen melden”, zegt een medewerker van het bedrijf, die eraan toevoegt dat het wel meevalt met de imagoschade. “Als je de berichten leest, weet je hoe klein het percentage auto’s is, waarbij er werkelijk iets aan de hand is.

Dat weet de particuliere rijder ook. Aan de andere kant: je krijgt ook weer nieuwe gezichten in de garage en dat kan ook weer z’n voordeel hebben.” �

driestede driestede n n busi busi n n ess ess || n n ummer ummer 66 || de de c c ember ember 22 00 11 12

97

autonieuws

De trots bij Vos: de nieuwe Mercedes Benz Actros.

Nieuwe vrachtwagens voor Vos Transport Vos Transport uit Deventer heeft de eerste vijf van een order van tien Mercedes Benz Actros vrachtwagens met Euro 6 motor geleverd gekregen. De nieuwe Actros is leverbaar met Euro 5 en Euro 6 motoren. Groot voordeel van deze Euro 6 is dat de uitstoot van schadelijke stoffen tot een nog nauwelijks meetbaar niveau is teruggebracht en dat het verbruik nog lager is.

Aangezien Vos Transport constant bezig is met het verbruik van haar wagenpark en het verbeteren hiervan, zijn deze nieuwe Mercedessen een welkome aanvulling. Chauffeurs worden bij Vos constant gemonitord en indien nodig bijgestuurd op hun rijgedrag om tot optimale prestaties te komen. De nieuwe Mercedessen zijn een welkome aanvulling aangezien deze Euro 6 trekkers volgens verschillende testen 4,5 procent zuiniger rijden dan andere modellen.

Deze nieuwe vrachtwagen zijn op dit moment volgens diverse bronnen de meest efficiënte en minst milieubelastende Euro 6 trucks voor het internationale transport. Dit tezamen met het be-

98

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2

leid wat door Vos wordt gevoerd om chauffeurs tot optimale rijprestaties te laten komen, laat zien dat Vos constant bezig is met de toekomst.

Het bedrijf is uitgegroeid tot een middelgroot internationaal transportbedrijf dat onder andere gespecialiseerd is in transporten naar Scandinavië, Duitsland, Groot-Brittannië, de Benelux en Frankrijk. Het bedrijf uit Deventer doet de nodige investeringen om de groei op deze landen een verder gevolg te kunnen blijven geven voor een optimale service aan haar klanten. De Euro 6 trekkers zijn ook ditmaal ter uitbreiding van het wagenpark aangeschaft. �

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 1

98

Van uw leasemaatschappij verwacht u kwaliteit, service en gunstige tarieven.

Van uw leasemaatschappij verwacht u Maar XLLease is meer!

XLLease neemt kwaliteit, service en gunstige tarieven. u werkXLLease uit handen en staat u met advies Maar is meer!

XLLease neemt en u kennis zaken werk uitvan handen enterzijde. staat u met advies en kennis van zaken terzijde.

XLLease | Autolease en wagenparkbeheer

XLLease | Autolease en wagenparkbeheer

XLLease ook voor privé lease. U least al een VW up! vanaf €199,00 per maand!

XLLease ook voor privé lease. U least al een VW up! vanaf €199,00 per maand!

Ambachtsveld 10 | 7327 AZ Apeldoorn | T: (055) 5 395 333 | WWW.XLLEASE.NL Ambachtsveld 10 | 7327 AZ Apeldoorn | T: (055) 5 395 333 | WWW.XLLEASE.NL

Zie ‘m glimmen.

Zie ‘m glimmen.

Niets mooier dan een vrouw in haar glimmende stiletto’s de ruimte te zien binnenkomen,

Niets mooier in straat haar glimmende de ruimte te zien binnenkomen, toch?

Bijna dan eveneen fraaivrouw als de op met eenstiletto’s pas gewassen auto met een naar nieuw toch?

Bijnainterieur. even fraai de straat een gewassen met een nieuw ruikend Dieals ervaring doetopu met op bij hetpas huren van eenauto zakenauto bijnaar Autohaas ruikend interieur.U Die doet uauto op bij hurenkilometers van een zakenauto Autohaas Autoverhuur. rijdtervaring in een jonge methet weinig op de tellerbijen als u dat Autoverhuur. in bij eenu jonge auto met weinig op de teller en als wilt, wordt Uderijdt auto voor de deur gezet en kilometers weer opgehaald.

Alles om hetuudat naar wilt, de wordt auto bijen u voor de deur gezeteen en sympathiek weer opgehaald. zin de te maken dat ook nog voor tarief. Alles om het u naar de zinDa’s te maken en dat ook nog voor een sympathiek tarief.

Autohaas Autoverhuur!

Da’s Autohaas Autoverhuur!

€ 25,00 per dag € 25,00 per dag

Ambachtsveld 10, 7327 AZ Apeldoorn. 055 - 53 95 322 www.autohaasautoverhuur.nl Ambachtsveld 10, 7327 AZ Apeldoorn. 055 - 53 95 322 www.autohaasautoverhuur.nl

Snel schakelen zonder in te leveren op kwaliteit.

Dat is mijn ervaring met KOP! Een gedreven, enthousiast team dat kritisch doorvraagt op de doelstellingen. Om uiteindelijk in het ontwerp altijd extra ideeĂŤn aan te leveren die net het verschil kunnen maken in het eindresultaat. Hierbij worden de budgetten niet uit het oog verloren en zijn deadlines heilig.

Met vriendelijke groet,

Carla Vaandrager

Marketing Communicatie Manager ( Beslist.nl )

sponser of

Ook een partner nodig voor rendement op uw product of bedrijfspresentatie?

Kijk voor meer informatie op www.kopexpo.nl of mail naar marius@kopexpo.nl voor een vrijblijvend/verhelderend gesprek.

Het plaatsen van uw stand, interieur, shop in shop of display is pas het allerlaatste stadium van onze dienstverlening. De prijs zit’m in het traject ervoor en die betalen wij graag! Daarom inventariseren wij altijd eerst grondig uw bedrijfsidentiteit, -doelgroep en doelstelling.

Wij hebben ervaren dat dit de enige wijze is om tot een gedegen en onderscheidend concept-ontwerp te komen.

Hoezo, ff een interieurtje bouwen??..

Webwinkel vakdagen 2012 / 2013 Jaarbeurs Utrecht (NL) - KPN NK Afstanden / Essent ISU World Cup 2012 Thialf Heerenveen (NL)

100

driestede n busi n ess | n ummer 6 | de c ember 2 0 1 2