Magazyn Klubu Natura 06/2022

MAGAZYN KLUBU NATURA | 06 2022

PS. WYTNIJ MNIE (szczegóły na str. 3)

ISSN 2083-2087

Już są! Truskawki królowe czerwca

str. 6

Polskie kosmetyki podbijają świat

str. 18-20

Zaplanuj wakacje w stylu eko

str. 26-27

Joga jest dobra na wszystko

str. 34-35

9 772083 208000

100%

OD REDAKCJI

nr 06 2022 MAGAZYN KLUBU NATURA Wydawca: Natura sp. z o.o., 91-341 Łódź ul. Pojezierska 90A Redakcja: 91-342 Łódź, ul. Zbąszyńska 3, magazynnatura@drogerienatura.pl Redaktor Naczelna: Grażyna Tomala-Tylman Sekretarz redakcji: Olga Rosłonek Projekt graficzny, skład i opieka artystyczna: Studio projektowe PINKSHARK Małgorzata Grula Zdjęcia: shutterstock.com unsplash.com, materiały producentów Reklama: Emilia Abramczuk eabramczuk@drogerienatura.pl Druk: Quad/Graphicss Europe Sp. z o.o., 07-200 Wyszków, ul. Pułtuska 120 Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do redagowania materiałów nadesłanych. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam oraz ma prawo odmowy publikacji bez podania przyczyny. Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim, przedruk jest zabroniony.

Czy miss może nie być doskonała?

Cóż za pytanie? Oczywiście, że może!

Tak jak każda i każdy z nas ma swoje wady, kompleksy, zmaga się ze stereotypami. Przyznajmy szczerze, kto patrząc na dziewczyny, które zdecydowały się spróbować szczęścia w konkursach piękności próbuje dojrzeć w nich coś więcej niż tylko ich piękno i idealne wymiary? A przecież to kobiety, które zachwycają nie tylko swoją urodą, ale także siłą ducha i charakteru, zaradnością, kreatywnością oraz wielkim sercem pełnym empatii.

Ulegamy stereotypom i – niestety – niechętnie się do tego przyznajemy.

Na drugi plan schodzi to, że wśród kandydatek w najstarszym konkursie piękności w Polsce, którego partnerem głównym w tym roku została sieć drogerii Natura, wystartowała absolwentka automatyki i robotyki, która wymyśliła samodezynfekujący się fotel, finansistka, analityczka biznesowa, inżynier, która zajmuje się elektroniką w medycynie, trenerka gimnastyki artystycznej, kosmetolożka, dziennikarka, tłumaczka przysięgła, architektka czy fizjoterapeutka.

Może czas to zmienić. Marta Banaszek, ekonomistka i projektantka mody, która wymyśliła kampanię spo-

łeczną „Dobra dla Ciebie? Idealna dla siebie” zrobiła już pierwszy krok w tę stronę. Do swojej akcji promującej samoakceptację kobiet, której także patronuje Natura, zaprosiła m.in. dziewczynę z SMA poruszającą się na wózku, gwiazdę telewizyjną zmagającą się z nadwagą i insulinoopornością, business woman, która zderzyła się ze szklanym sufitem, ciemnoskórą modelkę, a także Miss World i Miss Polonia. Każda z nich jest wartościowa, wyjątkowa i… wystarczająca. Czyli dobra dla Ciebie – ale co najważniejsze – idealna dla siebie.

Kolaż, który jest ilustracją okładki magazynu „Natura”, został wykonany przez Barbarę Olejarczyk, malarkę, projektantkę grafiki, absolwentkę łódzkiej ASP. Co miesiąc Basia będzie tworzyła okładkową ilustrację tak, by każdy mógł zebrać kolekcję pięknych grafik. Kolaże można wyciąć i oprawić w ramkę.

Bliska jest nam idea zero waste, dlatego wspólnie z Wami szukamy pomysłów na to, jak można wykorzystać magazyn po skończonej lekturze.

Szczegóły str. 72 ISSN 2083-2087

9 772083 208000

NATURA | czerwiec 2022

3

W NUMERZE

12-13

6-13 12-13 18-20 22-24

fot. Iwan Baan

22-24

28-29

38-40 4

NATURA | czerwiec 2022

NA ROZGRZEWKĘ

Oceany wołają na ratunek. Ocieplenie klimatu doprowadzi do największej katastrofy morskich ekosystemów od końca epoki permu.

TOP 10 MIEJSC W STYLU SLOW Nadeszła moda na stylowe ośrodki agroturystyczne, w których czas płynie inaczej, jedzenie smakuje lepiej.

TEMAT MIESIĄCA Dynamicznie rośnie eksport kosmetyków „made in Poland”, które zyskują uznanie na całym świecie.

ZOOM Masz ochotę na lody? Tego lata spróbuj takich, które nie topią się, nie ciekną i – dzięki białku z meduz – świecą w ciemności. A może wolisz lody z mleka sojowego lub ryżowego?

TRENDY Ecodriving ma same zalety. Jeździsz ekologicznie – chronisz planetę i dbasz o własny domowy budżet.

54-55

W NUMERZE

34-35 38-40

42-44

50-51

54-55

ŻYJ ŚWIADOMIE

7

Już 300 milionów osób praktykuje jogę. Międzynarodowy Dzień Jogi to doskonała okazja, żeby przyjrzeć się bliżej tej wyjątkowej aktywności.

ŻYJ ŚWIADOMIE Zero waste i recykling to nurty widoczne coraz częściej także w architekturze. Architektoniczny Nobel trafił w tym roku do projektanta, który jest nastawiony na świadome budownictwo.

OD ŚRODKA Osoby z wysoką wrażliwością silniej odczuwają stresy, są wrażliwe na ból i nieustannie wszystko analizują.

Czy to ich słabość, czy moc – tłumaczy Magda Danilos, filozof i dyplomowany coach rozwoju osobistego.

URODA To lato będzie wyjątkowe. Pora zadbać o dłonie w naturalnym stylu. Na paznokciach możemy zobaczyć żywe kwiaty, manicure zrobimy z gazety, a rybki usuną martwy naskórek. Natura już się cieszy na wakacje.

URODA Co powinno być w wakacyjnym niezbędniku kosmetycznym? Czas go powoili kompletować.

66-67

NATURA I DOM Magnolie zachwycają nie tylko pięknem kwiatów, ale także niesamowitą historią. To najstarsze rośliny kwiatowe na Ziemi, które przetrwały epokę lodowcową.

NATURA PARTNEREM GŁÓWNYM KONKURSU MISS POLONIA 2022

14-17 OKO W OKO Poznajcie Martę Banaszek i jej kampanię „Dobra dla Ciebie?

Idealna dla siebie”, która wspiera samoakceptację kobiet.

Magazyn „Natura” został wydrukowany na papierze, który wytworzono z materiałów pochodzących z dobrze zarządzanych lasów posiadających certyfikat FSC® i innych kontrolowanych źródeł.

Forest Stewardship Council® to powołana w 1994 roku międzynarodowa organizacja pozarządowa promująca poprawne przyrodniczo, korzystne społecznie i opłacalne ekonomicznie gospodarowanie zasobami leśnymi świata. FSC® pomaga dbać o lasy, ludzi oraz zwierzęta. Więcej informacji znaleźć można pod adresem www.fsc.org.

NATURA | czerwiec 2022

5

NA ROZGRZEWKĘ

królowa czerwca

Honeoye, elkat, rumba, polka, roksana… kto nie kocha polskich truskawek. Czekamy na nie cały rok, żeby w czerwcu delektować się ich smakiem i aromatem. Zachwycają też walorami zdrowotnymi – obniżają poziom złego cholesterolu, utrudniają wchłanianie tłuszczu, pozwalają obniżyć poziom cukru we krwi, wzmacniają odporność, działają antybakteryjnie. Dodatkowo można się nimi zajadać do woli, bo 100 g truskawek to zaledwie 27 kalorii (oczywiście bez cukru i śmietany!).

Choć w Polsce to najpopularniejsze uprawiane owoce jagodowe (nasz kraj zajmuje czołowe miejsce wśród producentów truskawek w Europie, ok. 177 tys. ton), to nie mają one polskich korzeni. Do powstania truskawki doszło przez skrzyżowanie dwóch gatunków amerykańskich poziomek – chilijskiej i wirginijskiej. Jako pierwszy truskawkę opisał w roku 1712 Antoine Nicolas Duchesne, francuski botanik pracujący w królewskich ogrodach Ludwika XIV.

6

NATURA | czerwiec 2022

NA ROZGRZEWKĘ

oceany wołają o ratunek Katastrofalny wpływ ocieplającego się klimatu na oceany jest znany nie od dziś. Już w latach 90. ubiegłego wieku Kanadyjczycy alarmowali świat w tej sprawie i domagali się utworzenia Światowego Dnia Oceanów, który popularyzowałby działania mające na celu ochronę naszego wodnego środowiska.

W 2009 roku takie święto zostało oficjalnie ustanowione przez ONZ. Tymczasem sytuacja jest coraz bardziej dramatyczna. Naukowcy twierdzą, że obecna sytuacja przypomina tę sprzed 250 mln lat – wtedy w efekcie zmian klimatycznych wyginęło 96 proc. stworzeń morskich. Badania opublikowane w czasopiśmie „Science” nie pozostawiają złudzeń: ocieplający się klimat może doprowadzić do największej katastrofy morskich ekosystemów od końca epoki permu! Już teraz temperatury oceanów oraz poziom tlenu zagrażają m.in. koralowcom i dorszowi arktycznemu.

Pomyślmy o tym 8 czerwca, w Światowym Dniu Oceanów.

NATURA | czerwiec 2022

7

NA ROZGRZEWKĘ

Najchętniej zamawiamy sushi w piątki i w weekendy między godziną 17 a 20. Dobrze, jeśli w zestawie jest 14 kawałków, głównie tradycyjnych maków oraz sashimi. Mogą być z krewetkami, łososiem, ale paluszkami krabowymi surimi też nie pogardzimy – tak wynika z danych Uber Eats, który zbadał preferencje Polaków wybierających dania kuchni japońskiej.

Polacy pokochali sushi i nie jest to chwilowa moda. Liczba zamówień tego japońskiego specjału w ciągu roku potrafi wzrosnąć o 135 proc.

Kojarzy nam się z szybkim i świeżo przygotowanym daniem. Tymczasem nie zawsze tak było. W Japonii pierwowzorem

Polacy pokochali sushi

87 proc. konsumentów uważa, że wełna owcza jest naturalnym materiałem bezpiecznym dla środowiska.

Tymczasem, jak się okazuje, jest wręcz przeciwnie. Wełna owcza wcale nie jest taka dobra dla środowiska, jak mogłoby się wydawać. Wyniki badania „Shear Destruction: Wool, Fashion and the Biodiversity Crisis” nie pozostawiają złudzeń, wełna owcza jest dla klimatu pięciokrotnie bardziej szkodliwa niż tradycyjnie uprawiana bawełna.

Jest też aż trzy razy bardziej szkodliwa niż akryl. Produkcja wełny owczej wymaga 367 razy więcej ziemi na belę niż bawełna, dodatkowo jest ona poddawana chemicznemu procesowi czyszczenia, który źle wpływa na ekosystem wodny. Organizacja, która przygotowała raport apeluje do branży modowej, by do 2025 roku zrezygnowała z wełny lub ograniczyła jej zużycie o połowę.

sushi była piklowana ryba kiszona w beczkach wraz z gotowanym ryżem. Danie było gotowe do zjedzenia po kilku, a czasem kilkunastu miesiącach. Danie to było częstym posiłkiem żołnierzy ze względu na długi termin przydatności. Sushi w takiej formie, jakie teraz znamy i lubimy, pojawiło na przełomie XVIII i XIX wieku w Edo.

przyjazna

bawełna 8

NATURA | czerwiec 2022

NA ROZGRZEWKĘ

fot. unsplash.com/diana parkhouse

Noc Kupały W czerwcu przypada najdłuższy dzień i najkrótsza noc w roku, czyli przesilenie letnie. To czas, który od wieków był powiązany z wieloma tradycjami i obrzędami kultywującymi urodzaj, płodność, zdrowie, szczęście i miłość. Jednym z symboli był kwiat paproci, który podobno zakwita na chwilę o północy przed dniem św. Jana, czyli w nocy 23 na 24 czerwca. Noc świętojańska była wielkim świętem rozpoczynającego się lata. Dziewczęta plotły wianki z polnych kwiatów i puszczały je na wodę. Ich dalszy los miał odzwierciedlać losy panien. Na Mazowszu i Podlasiu obchodzono Noc Kupały, na południu świętowano rozpalając wielkie ogniska zwane sobótkami (zakaz rozpalania ognisk w noc przesilenia na Łysej Górze, nazwanych później sabatem czarownic, wydał w 1478 r. król Kazimierz Jagiellończyk), a na Warmii i Mazurach – Palinockę. Najstarszym na świecie dowodem i symbolem letniego przesilenia jest megalityczna struktura Stonehenge w Anglii, która służyła do liczenia dni w roku.

NATURA | czerwiec 2022

9

NA ROZGRZEWKĘ

Lodowce topnieją, kartografowie mają dużo pracy na alpejskie lodowce. Zaczyna się Wzrosło zapotrzebowanie na usługi kartografów ze szwajcarskiej narodowej agencji kartograficznej, co związane jest ze zmianami klimatycznymi i ich oddziaływaniem

od lotu nad górami, a następnie kartografowie nanoszą zmiany na mapach.

– Aktualizacja infrastruktury, nazw lub granic jest dość łatwa, ale uwidocznienie zmian klimatycznych na mapach jest trudniejsze – powiedział New York Times Andreas Huggler, kierownik działu kartografii. – Zmienia się bowiem fizyczny kształt naszego świata i to na dużą skalę.

Metody są staromodne i czasochłonne. Kartografowie pracują bezpośrednio nad samą mapą, przez tygodnie i miesiące rysują małe linie. Pierwszym krokiem jest usunięcie starych linii lodowców, a następnie uzupełnianie pustych miejsc. Niewykluczone jednak, że ludzi w tym zadaniu zastąpią nowoczesne technologie, a zmiany będą nanoszone przez oprogramowanie.

DĄB DUNIN EUROPEJSKIM DRZEWEM ROKU Polski dąb Dunin zwyciężył w konkursie Europejskie Drzewo Roku 2022. Oddano na niego rekordową liczbę 179 317 głosów.

Na drugim miejscu znalazł się dąb z Lasu Bankietowego w Hiszpanii (niedaleko Santiago de Compostela), na który oddano 168 234 głosy.

Zwycięzca konkursu rośnie w województwie podlaskim, a dokładnie w Przybudkach w gminie Narew na skraju Puszczy Białowieskiej. Ma około 400 lat. To drzewo liściaste – o czym pisze portal ekologia.pl – zaskakuje o każdej porze roku, czy to na wiosnę, kiedy pokazuje swoje najlepsze ubrania, czy jesienią i zimą, gdy odsłania swoje tajemniczo zakrzywione, bezlistne gałęzie. Dąb Dunin stał się symbolem oporu Polaków wobec wszelkiego rodzaju zagrożeń, takich jak budowa betonowego muru wokół Puszczy Białowieskiej.

Celem konkursu Europejskie Drzewo Roku jest znalezienie drzewa z historią, a także podkreślenie roli tych roślin w naszym ekosystemie.

10

NATURA | czerwiec 2022

POLSKIE RZEKI ZAGROŻONE PRZEZ SUSZĘ Hydrolog z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed suszą, która zagraża polskim rzekom i przyczynia się do pustynnienia niektórych obszarów w kraju.

Jak informuje Grzegorz Walijewski, naukowiec i rzecznik Instytutu, najbardziej zagrożone suszą są rzeki spływające do środkowej Odry i Wisły.

Wysychające warstwy gleby spowodują dalsze pustynnienie obszarów na Kujawach, Pomorzu, w Wielkopolsce i na Lubelszczyźnie. To wynik braku opadów i wyższych temperatur.

Naukowiec w rozmowie z portalem naukawpolsce.pl zauważa, że od 2015 r. – z krótką przerwą na zeszły rok – mieliśmy do czynienia z permanentną suszą. W tym roku, po dosyć wilgotnym lutym, kiedy spadło łącznie 113 proc. normy w całym kraju, wydawało się, że problem suszy może być mniejszy, ale od 25 lutego jest bezwietrzna i bezdeszczowa, słoneczna pogoda. W większej części kraju, oprócz Polski południo-

wej, południowo-wschodniej i częściowo wschodniej, nie było deszczu. Dodatkowo stosunkowo wysokie temperatury w dzień powodowały większe parowanie, w wyniku czego sytuacja staje się z dnia na dzień coraz gorsza.

Obecnie stan wód w rzekach osiąga przeważnie poziom średni, ale pojawia się coraz więcej rzek z niskim poziomem. Najbardziej zagrożone suszą są rzeki na Niżu Polskim i dorzecza Odry, szczególnie zlewnia Warty i środkowej Odry, a także wszystkie rzeki, które spływają do środkowej Wisły.

Wody w Polsce będzie coraz mniej. Z niektórych prognoz wynika, że do 2040 roku w niektórych miejscach naszego kraju dostępność wody pitnej może się zmniejszyć nawet o ok. 30 proc.

NA ROZGRZEWKĘ

Mrówki lepsze od psów w wykrywaniu raka

PROTEZA KOŃCZYNY DLA PSÓW I KOTÓW

Mrówki, podobnie jak psy, są w stanie wykryć komórki nowotworowe. Okazuje się, że mrówki potrzebują zaledwie kilku treningów, by posiąść tę umiejętność.

Gdy komórki rakowe rosną, wytwarzają specyficzne związki, które mogą być wykryte za pomocą nowoczesnego sprzętu lub wychwytywane przez zwierzęta o szczególnie wrażliwym nosie. Psy potrafią wyczuć raka płuc z prawie 97-procentową dokładnością. Ich szkolenie jest długie i kosztowne, dlatego naukowcy z Francji postanowili sprawdzić, jak poradzą sobie z tym inne zwierzęta. Mrówkom wystarcza zaledwie 30-minutowe szkolenie, niższe są także koszty szkolenia i utrzymania (podaje się im miód i mrożone owady dwa razy w tygodniu). Według portalu ekologia.pl, w zaledwie trzech próbach szkoleniowych naukowcy byli w stanie nauczyć mrówki rozróżniania komórek rakowych i nienowotworowych z dokładnością podobną do tej obserwowanej w ostatnich badaniach na psach.

Badanie było prowadzone na komórkach rakowych, teraz ma być testowane na ludzkim ciele, a dokładnie na płynach ustrojowych.

LEKI Z ODPADÓW PRZEMYSŁOWYCH Prof. Bartosz Grzybowski, m.in. z Instytutu Chemii Organicznej PAN, i jego zespół doszli do wniosku, że z odpadów przemysłowych można stworzyć nawet 300 leków.

Jak donosi serwis Nauka w Polsce, zespół prof. Grzybowskiego przejrzał katalogi firm z całego świata i wybrał ok.

200 typów związków chemicznych, które powstają w przemyśle chemicznym, farmaceutycznym, fabrykach leków, biodiesla albo np. zakładach zajmujących się recyklingiem, a są teraz traktowane jako odpady. Dzięki programowi Allchemy przetestowano miliardy reakcji, jakie mogłyby zachodzić między substancjami „odpadowymi”. Okazuje się, że ze składników, które wydawały się dotychczas odpadami, można wyprodukować m.in. ibuprofen (związek przeciwbólowy), carvedilol i valsartan (stosowany w leczeniu nadciśnienia i chorób serca), mirabegron (pomocny w leczeniu chorób pęcherza) czy dofetylid (przeciw arytmii).

Naukowcy z Politechniki Białostockiej opatentowali innowacyjną protezę kończyny dla zwierząt, głównie dla psów i kotów.

– Zwierzęta, w szczególności aktywne, jak psy czy koty, podlegają często dużym uszkodzeniom mechanicznym w wyniku wypadków komunikacyjnych czy też jakichś innych uderzeń, które mogą powodować konieczność przeprowadzenia operacji amputacji – wyjaśnia dr inż. Piotr Prochor z Instytutu Inżynierii Biomedycznej Wydziału Mechanicznego, współtwórca wynalazku. – Konieczność zastosowania protezy może również wynikać ze zmian nowotworowych, które często występują w obszarze układu kostnego zwierzęcia.

Dużym wyzwaniem dla naukowców było stworzenie rozwiąza-

nia, w którym proteza mogłaby być połączona w sposób bezpośredni z kością za pomocą implantu, ale jednocześnie przenosiła w pełni obciążenia dopiero po rekonwalescencji, a nie od razu po operacji. Udało się tego dokonać w wyniku zaprojektowania specjalnej obudowy, która jest zakładana tymczasowo, a po okresie rekonwalescencji jest zdejmowana.

Politechnika Białostocka ma Ośrodek Własności Intelektualnej, który współpracuje z Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej i Europejskim Urzędem Patentowym EPO. Naukowcy mają nadzieję na to, że protezy według ich patentu trafią na rynek.

NATURA | czerwiec 2022

11

NA ROZGRZEWKĘ

TOP

10

01 PODLASIE: Siedlisko Soce, Soce 171, Narew

Gdy gubi się nawet najlepszy GPS to znak, że wakacje w tym miejscu zapowiadają się naprawdę beztrosko. Tak jest właśnie w przypadku Siedliska Soce – na końcu niewielkiej wsi mieści się podlaska chata, a w niej urocza rodzina prowadząca agroturystykę na 3 ha odziedziczonych po babci gospodyni. Plany były inne – Monika i Paweł mieszkali w Australii, ale jednak sentyment do sielskiej Krainy Otwartych Okiennic i spadek sprowadziły ich w rodzinne strony. Można tu wylegiwać się nad stawem, czytać książki w hamaku, jeździć na wycieczki rowerowe do pobliskich wiosek.

Okolica to kwintesencja Podlasia – bajeczne krajobrazy, ławeczki, a na nich życzliwi ludzie, przepiękne cerkwie, ciekawa architektura.

Wieczorne spacery umila klangor żurawi.

miejsc w stylu

slow

Podczas gdy cały rok żyjemy na piątym biegu, w czasie wakacji warto wrzucić na luz albo wręcz włączyć wsteczny! Wakacje w stylu slow jeszcze nigdy nie były tak łatwe do zorganizowania. Nadeszła moda na stylowe ośrodki agroturystyczne, w których czas płynie inaczej, jedzenie smakuje lepiej, a przepiękne widoki przypominają, jak wiele ma do zaoferowania Polska.

12

NATURA | czerwiec 2022

02 PODLASIE: Ziołowy Zakątek, Koryciny 73b, Koryciny

W Ziołowym Zakątku każdy mieszczuch może poznać uroki sielskiego życia na wsi: nakarmić zwierzęta w zagrodach, zbierać zioła, zjeść lokalne przysmaki w karczmie na terenie ośrodka albo skusić się na świeżo smażone pączki z konfiturą różaną, powstałą z płatków zebranych z pobliskiego różanego ogrodu.

Teren jest ogromny, bezpieczny, a w przerwach w zgłębianiu wiedzy o ziołach można wybrać się do ziołowego spa lub na odkryty basen.

W Ziołowym Zakątku działa najprawdziwszy ogród botaniczny, a także można zapisać się na ciekawe zielarskie warsztaty, np. z komponowania herbat lub ziołowych nalewek.

W weekendy bywa tu tłoczno i głośniej, ale w tygodniu to wspaniałe miejsce do wypoczynku od miejskiego zgiełku.

03 WARMIA: Dom w Kawkowie, Nowe Kawkowo 21, Nowe Kawkowo

Nowe Kawkowo na Warmii to taki Kazimierz Dolny 25 lat temu – nad wioską unosi się artystyczna atmosfera, której epicentrum jest… w centrum Nowego Kawkowa, w niezwykle klimatycznej galerii artystycznej, gdzie można nie tylko podziwiać rękodzieła, ale także napić się kawy i zjeść ciastko z lawendą z pobliskiego pola lawendowego. Obok – Nowe Spa, czyli absolutnie odprężające miejsce pod gołym niebem. Dom w Kawkowie jest nieco na uboczu, ale nadal w zakresie możliwości pieszej wycieczki. W Kawkowie można wypoczywać samemu albo zorganizować np. warsztaty jogi. Za domem jest weselna stodoła – ślub na Warmii to marzenie niejednej pary młodej. Jest to też miejsce, do którego można przyjechać ze zwierzakiem.

04 BIESZCZADY: Miętowy Anioł, Równia 10, Ustrzyki Dolne

Drewniana chata, a w niej Kasia – gospodyni, która nie tylko serwuje obłędne śniadania, ale także zachęca do… biegania. To miejsce przyjazne biegaczom, którzy mają tu nawet zniżkę. Właściciele biegają w ultramaratonach i zachęcają swoich gości do współdzielenia tej pasji. Jeśli jednak ktoś będzie stawiał opór, może zostać na tarasie i relaksować się wzruszającym widokiem na bieszczadzkie połoniny.

Cisza, pejzaże wzruszające o każdej porze roku i czas, który płynie tu inaczej – 100% Bieszczad.

NA ROZGRZEWKĘ

07 GÓRY IZERSKIE: Dom w Gajówce, Gajówka 42, Gajówka

„Wegańska agroturystyka” – tak o swoim biznesie mówią właściciele Ptasiego Radia.

To ważny wyróżnik, biorąc pod uwagę rosnącą liczbę osób na diecie roślinnej. Ale pyszna kuchnia wegańska, oferowana na co dzień „letnikom”, to nie jest jedyny walor tego miejsca. Niepowtarzalne wnętrza, tworzone w poszanowaniu historii tego miejsca, to również mocny wyróżnik Ptasiego Radia. Do tego kąpiele ziołowe w wannie pod chmurką i sauna w lesie – brzmi jak relaks na 100%.

06 KOTLINA KŁODZKA: wille – Klara, Pepita i Titina, ul. Sanatoryjna, Międzygórze

Magia Kotliny Kłodzkiej przyciąga w te rejony co roku niezwykle oddaną grupę turystów. Po co tu przyjeżdżają? Po świeże powietrze i piękne widoki, a także by podziwiać poniemiecką zabudowę: majestatyczne, choć – niestety – często zaniedbane pałace, a także pełne splendoru, XIX-wieczne wille. Wśród nich trzy przepięknie odrestaurowane wille w Międzygórzu, miejscowości w Sudetach Wschodnich, położonej w dolinie u podnóża Śnieżnika.

Tu „wakacje slow” mają nieco bardziej luksusowy wymiar – wystrój wszystkich trzech willi przenosi gości w czasy przedwojennej świetności i oddaje luksusową atmosferę pobliskich kurortów. Można wręcz powiedzieć, że wakacje w Międzygórzu to wyjazd „do wód”, choć najbliższą wodą jest tu rzeka Wilczka i malowniczy wodospad.

08 MAZOWSZE: Osiedlisko nad Soną, Osiedlisko, Spądoszyn

Okazuje się, że nie trzeba jechać wiele godzin w Bieszczady, by zaznać prawdziwego spokoju. Takie miejsca są również znacznie bliżej, np. godzinę jazdy pociągiem z Warszawy na wszystkich spragnionych sielskiej atmosfery i totalnego spokoju czeka Osiedlisko nad rzeką Soną. Dom z gliny ma już swoich wiernych miłośników: uciekinierów od zgiełku wielkiego miasta, którzy bywają tu regularnie.

Szczególnie, że można tu przyjechać nie tylko z rodziną, ale też z domowym zwierzyńcem.

Można też wpaść z przyjaciółmi – wycieczki po malowniczych okolicach, a wieczorem ognisko z kiełbaskami i domowym pieczywem to brzmi jak plan na idealny weekend.

09 KASZUBY: Stare Gospodarstwo, Pierszczewko 49, Pierszczewko

Tutejszą stodołę datuje się na XVIII wiek!

Pozostałe zabudowania gospodarstwa są nieco młodsze, ale poszanowanie historii widać tu na każdym kroku, jak choćby w części wspólnej, gdzie przy niepogodzie można pograć w planszówki przy stole wykonanym z sześciometrowych, dębowych belek z ok.

1857 roku. Czas się tu zatrzymał, cisza i bliskość natury sprzyjają relaksowi, a jednak to tylko godzina drogi samochodem do Trójmiasta czy też nieco dłużej do innych turystycznych miasteczek. Jeśli jednak wizja zgiełku i tłumów na nadmorskich promenadach nie jest zbyt kusząca, zawsze można zostać tu, na miejscu – rozkoszować się pysznym jedzeniem, urządzić seans w bani lub saunie albo poeksplorować tutejsze bezdroża na rowerach.

10 WIELKOPOLSKA: Dom Życia Nekielka – azyl dla dorosłych

Detoks – to słowo kusi najsilniej, gdy czyta się ofertę tego położonego nad Wartą ośrodka agroturystycznego. Detoks od pracy, obowiązków, ale także od… dzieci, bo miejsce to jest przeznaczone wyłącznie dla osób dorosłych.

I nie ma się co oburzać, bo zdecydowana większość gospodarstw agroturystycznych w Polsce to miejsca przyjazne nawet maluchom. Jednak możliwość pospania do południa, nieskrępowanego relaksu w ciszy, niezmąconego czasu nad książką jest kusząca nie tylko dla zmęczonych rodziców. Do tego kąpiele w ziołach, sianie lub kozim mleku, regeneracyjne, odprężające masaże, światło i tlenoterapia leśnym powietrzem. Właśnie tak odpoczywa się w Domu Życia.

NATURA | czerwiec 2022

13

fot. materiały prasowe Slowhop i gospodarstw, A. Tomczyk

05 BESKID NISKI: Ptasie Radio Brzozów, ul. Chopina 97, Brzozów

Ponoć Izery to nowa Warmia – nieskażona komercją kraina, gdzie wciąż bywają kłopoty z zasięgiem, ale nigdzie indziej spacer boso po rosie o poranku nie dostarcza takich doznań.

300-letni Dom w Gajówce to kwintesencja nowego typu agroturystyki: podwyższony standard, duża przestrzeń wynajmowana na wyłączność dla 8 osób (idealny pomysł dla dwóch rodzin!) i to, co w wiejskich wakacjach od zawsze najlepsze: cisza, spokój, przepiękne widoki, dźwięki natury i pyszne jedzenie.

Dookoła mnóstwo do zwiedzania: ruiny zamków, starych domów, Stawy Rębiszowskie, nieczynne kamieniołomy, ale przede wszystkim „polski Hogwart”, czyli zamek Czocha.

OKO W OKO

Jeden etat ma w instytucji finansowej, drugi w wymarzonej pracowni projektanckiej, którą stworzyła pięć lat temu w Warszawie. Marta Banaszek należy do grona osób, którym ciągle chce się więcej i więcej. Krew szybciej krąży w jej żyłach, a czas wydaje się z gumy.

Mimo wielu projektów stworzyła kampanię społeczną „Dobra dla Ciebie?

Idealna dla siebie”, która wspiera samoakceptację kobiet.

14

NATURA | czerwiec 2022

OKO W OKO

chce przekonac Polki do tego, by pokochały siebie Skąd pomysł na kampanię społeczną?

Co dla Ciebie oznacza hasło „Dobra dla Ciebie? Idealna dla siebie”?

Wszystko zaczęło się od rozmów z moimi klientkami. Pięć lat temu otworzyłam na Kabatach pracownię projektowania i szycia na miarę ubrań dla kobiet. Przychodziły do mnie panie, które chciały zamówić ubranie, ale spotkania zaczynałyśmy od rozmów – siadałyśmy przy kawie i one opowiadały o sobie. Tak wykluwały się opowieści o życiu, trudnych sytuacjach, relacjach prywatnych i zawodowych, o kompleksach, sytuacji zdrowotnej. Codziennie zastanawiam się, dlaczego jestem tym punktem stycznym, dlaczego to właśnie ja jestem osobą, przed którą inne kobiety chcą się otwierać. Ta autentyczność w naszych relacjach sprawiła, że z jednej strony mam 100 procent powracających do mnie klientek, a z drugiej te rozmowy stały się inspiracją do powstania kampanii „Dobra dla Ciebie? Idealna dla siebie”. Bardzo mi zależy, żeby traumatyczne przeżycia nie były powodem do nielubienia siebie, tylko wręcz przeciwnie – były początkiem zmiany i zaakceptowania tego, gdzie jesteśmy. Ja też swoje w życiu przeszłam, jak większość z nas, i wiem, że jak się nie pogodzę z tym, to nic się nie zmieni.

Każda z nas zasługuje na szacunek, na

akceptację, ale żeby to się zadziało, same musimy zaakceptować to, kim jesteśmy, musimy poczuć się dobrze same ze sobą, musimy uświadomić sobie, że mamy prawo decydować, jak chcemy wyglądać, jak się ubierać, jak żyć. Po prostu musimy uwierzyć w siebie. Chcemy pokazać, że kobiety potrafią się wspierać. Jesteśmy w stanie innym kobietom dawać moc, to jest celem kampanii.

I taka jest rola ambasadorek, które zaprosiłaś do kampanii. To z jednej strony kobiety sukcesu, ale też takie, którym w życiu sukces przeplatał się z porażką.

Tak, teraz mamy już 35 ambasadorek i każda z nich ma za sobą niezwykłą historię, doświadczenie życiowe. One swoje w życiu przeszły, są na etapie, że opinia innych już ich aż tak bardzo nie dotyka.

Lubią siebie, są nawet takie, które siebie kochają. Są jednak i takie, które do tego jeszcze dojrzewają. Jedną z pierwszych ambasadorek została moja przyjaciółka z Pomorza. Grażyna – piękna, zawsze uśmiechnięta kobieta, widzi tylko rozwiązania – trudności są po to, by je pokonywać i iść dalej, zaraża swoim optymizmem. Jest restauratorką i mistrzem cukiernictwa, posiada w tym kierunku wykształcenie. Młoda żona i matka, dla której nie było żadnych przeszkód, by rozwijać własny biznes. Nawet w najtrudniejszych momentach prowadzenia biznesu nie poddawała się i szukała

rozwiązań – łączyła własną działalność z pracą etatową, podczas której zdobywała doświadczenia. Wytrwałość, wiara we własne siły doprowadziły ją do miejsca, w którym jest. Dołączyła do kampanii, by pokazać też swoim córkom, jak ważna jest akceptacja samej siebie.

Wielkim autorytetem jest dla mnie Angelika Chrapkiewicz-Gądek – autorka książki „Zdobądź swój szczyt”, mówca inspiracyjny, licencjonowany nurek w systemie Handicapped SCUBA Association, zdobyła Kilimandżaro, szczyty powyżej 2000 m n.p.m., od trzeciego roku życia choruje na SMA, ale nie jest to dla niej przeszkodą w aktywnym życiu i snuciu planów, o których ja nie śmiałabym nawet pomyśleć. To piękna kobieta, której chce się żyć i optymizmem dzielić z innymi. Swoją postawą daje nam przykład – obudź się, twoje trudności, to nie są prawdziwe trudności.

Miałam okazję odwiedzić ją w Krakowie, gdzie spędziłam cudowny czas z niezwykle inspirującą kobietą, który określam jako jedno z ważniejszych, ale też bardzo wymagających doświadczeń w moim życiu – za co jej bardzo dziękuję.

Ambasadorkami kampanii zostały także m.in. laureatki konkursu Miss Polonia: Karolina Bielawska, dziś Miss World i Natalia Gryglewska po to, by pokazać, że na kobietę nie powinno się patrzeć wyłącznie przez pryzmat jej urody. Kandydatki do tytułu Miss Polonia to interesujące osoby, dobrze wykształcone, kobiety z wieloma talentami i pasjami, mocno stąpające po ziemi, o czym tak rzadko się mówi. To jednowymiarowe spojrzenie na kandydatki też jest krzywdzące. Zresztą mężczyźni też padają ofiarami stereotypów, powierzchownego postrzegania.

Na to chciałabym się otworzyć w kolejnej edycji kampanii i spróbować pokazać relacje partnerskie, mężczyzn – to, że razem można budować trwały, wartościowy związek, dom, a nawet biznes.

Razem mamy siłę. Razem, niezależnie od płci. Pamiętajmy proszę, by nie oceniać NATURA | czerwiec 2022

15

OKO W OKO drugiej osoby przez pryzmat jej wyglądu – niestety wiele pięknych kobiet jest przez to właśnie krzywdzonych. Mamy prawo dobrze wyglądać, być wykształcone, zajmować dobre stanowiska, budować własny biznes i być szczęśliwe.

DROGERIE NATURA PARTNEREM GŁÓWNYM MISS POLONIA 2022 Ambasadorkami kampanii „Dobra dla Ciebie? Idealna dla siebie”, wymyślonej przez projektantkę Martę Banaszek, są między innymi Karolina Bielawska, tegoroczna Miss World oraz Natalia Gryglewska, Miss Polonia 2020/2021. Trzymamy kciuki za misję, jaką mają do wypełnienia wszystkie uczestniczki programu i wspólnie z nimi chcemy promować działania zwiększające samoakceptację kobiet.

Od 25 lat Natura dba o Polki, najpiękniejsze kobiety świata.

Kobiety, które zachwycają nie tylko swoją urodą, ale także siłą ducha i charakteru, zaradnością, kreatywnością oraz wielkim sercem pełnym empatii. Dlatego w jubileuszowym roku drogerie zostały partnerem głównym konkursu Miss Polonia. To jeden z najstarszych konkursów piękności na świecie, organizowany w Polsce od ponad 90 lat.

16

NATURA | czerwiec 2022

W pierwszej edycji kampanii 19 ambasadorek wyszło na ulice Warszawy manifestując samoakceptację i wiarę w siebie. Myślałaś, że po tym evencie wszystko się skończy, ale rzeczywistość Cię zaskoczyła…

Dostaję ciekawe propozycje, żeby z kampanią „Dobra dla Ciebie? Idealna dla siebie” występować w różnych miejscach i dla różnego grona odbiorców, w szczególności dla kobiet. Chcę mocno podkreślić – tak jak w kampanii, tak też w życiu, nie możemy koncentrować się tylko na dużych aglomeracjach, rozpoznawalnych firmach czy znanych osobach. Moim celem jest docieranie do społeczności w całej Polsce, aby szerzyć idee kampanii, przekonywać, że musimy zadbać najpierw o siebie i o swoje wnętrze po to, by móc innym nieść pomoc. W grudniu na zaproszenie reprezentantów miasta Brześcia Kujawskiego wystąpiłam z kampanią i to odbiło się zaskakującym echem. Wypowiedziane przeze mnie słowa „zapraszam kobiety do kampanii jako ambasadorki” zostały potraktowane dosłownie i tak to się zaczęło. Zgłaszały się kolejne kobiety chcące zostać ambasadorkami. To zaczęło nabierać rozpędu jak kula śnieżna.

Nie było odwrotu. Razem z zespołem przygotowaliśmy drugą odsłonę kampanii, nową sesję zdjęciową – włączenie kolejnych ambasadorek i konferencję „Nowy Dzień Kobiet”, która odbyła się 19 maja w Fabryce Norblina. To było niezwykłe wydarzenie, które zgromadziło blisko 250 gości. Prowadził je dziennikarz TVN Bartosz Jędrzejak, który świetnie wczuł się w rolę gospodarza. Były bardzo ciekawe prelekcje, dyskusje. O terapii partnerskiej, budowaniu poczucia własnej wartości, miłości, seksie i kryzysie rozmawialiśmy z Agatą Stolą – psychoterapeutką i seksuolożką oraz dr. n. med. Robertem Kowalczykiem – psychologiem i seksuologiem klinicznym. Dr hab. Barbara Gorgoń-Mróz, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu i Ewelina Kamińska, naukowiec i genetyk, ekspert Forbes mówiły o dyskryminacji kobiet w świecie nauki i pokazywały, jak inne kraje sobie z tym radzą, jakie praktyki

możemy zastosować w Polsce. Gościem specjalnym był psycholog, certyfikowany psychoterapeuta, certyfikowany coach ICC Luis Alarcon Arias, prezes Stowarzyszenia „Niebieska Linia”.

Stowarzyszenia, które jest jednym z partnerów Twojego przedsięwzięcia. Kto jeszcze wspiera kampanię?

Znakomici partnerzy strategiczni kampanii to: Stowarzyszenie „Niebieska Linia” oraz Vespa Polska. Dwie – wydawałoby się – tak różne firmy/stowarzyszenia, które dostrzegły w kampanii wspólny cel: pomaganie. Każdy może wesprzeć na swój sposób, niezwykle interesujący, ale najważniejsze, że z korzyścią dla kobiet – ambasadorek kampanii. W całą tę akcję włączył się też międzynarodowej sławy artysta malarz – Szymon Chwalisz.

Wspólnie tworzymy dzieło, bo tak bym to działanie nazwała, które już niebawem ujrzy światło dzienne. Zachęcam do obserwacji social mediów kampanii „Dobra dla Ciebie? Idealna dla siebie”. Jesteśmy niezwykle dumni, że do wzmocnienia kampanii włącza się firma Natura, która jest tak blisko kobiet. Dziękujemy. Z pewnością to dopiero początek. Dodam, że partnerów wydarzenia, całej kampanii

OKO W OKO mamy wielu i wszystkim z tego miejsca należą się wielkie podziękowania za zaangażowanie.

Do założenia własnej pracowni też potrzebowałaś mocnego wsparcia partnera. On wierzył w Twój talent i w to, że Ci się uda. Teraz, po pięciu latach, widzisz, że miał rację i było warto. Jak w ogóle zaczęła się Twoja przygoda z krawiectwem, jak to się stało, że ekonomistka pracująca w banku wypuściła własną kolekcję ubrań, że świat mody nie tylko ją zauważył, ale zachwycił się nią?

To zamiłowanie do szycia kiełkowało już w dzieciństwie. Szyłam pod okiem swojej cioci, która była dla mnie bardzo bliską osobą i wielkim autorytetem. Ona mnie nauczyła, że zawsze trzeba szukać rozwiązań, że relacje z ludźmi to podstawa, że nawet gdy nie masz pieniędzy, musisz dobrze wyglądać, zadbać o siebie. Ona nauczyła mnie podstaw szycia i kroju oraz – za co będę jej zawsze wdzięczna – zaraziła swoją pasją. Gdy przeprowadziłam się do Warszawy poszłam na profesjonalne kursy szycia i indywidualne lekcje konstrukcji. Sama się zaczęłam ubierać w swoje projekty, to się podobało innym. I tak się to zaczęło. Szycie w warunkach domowych, a potem – za namową i wsparciem partnera – wyjście poza

strefę komfortu i tak powstało studio, które teraz można nazwać drugim domem.

Tu mamy odpowiedź na pytanie, czy mężczyźni wspierają, dzielą się doświadczeniem, mogą być dla nas prawdziwym partnerem – w moim przypadku tak.

Wierzę, że w naszym i Waszym otoczeniu zawsze możemy znaleźć pomocną dłoń, ale też to, co ważne – musimy chcieć podążać za swoim celem.

Dziś, jak wspomniałaś, masz klientki, które w 100 procentach wracają do Ciebie…

Tak, przyjeżdżają do mnie na kilka przymiarek garnituru z Wrocławia czy Poznania. Ubieram panią, która mieszka blisko zachodniej granicy, jeszcze nigdy się nie spotkałyśmy, ale odległość w tym przypadku nie jest problemem. Zawsze staramy się szukać rozwiązań, tak by sprostać wymaganiom naszych klientek, niezależnie od odległości nas dzielącej. Świetnie dochodzimy do porozumienia i moje indywidualne podejście do każdej klientki procentuje. Ważna jest autentyczność naszych relacji. Czasami sama hamuję klientki, których apetyt na nowe rzeczy się rozkręca. Pokazuję, że zamiast zamawiać nowe ubrania, można zesta-

wić starsze i cieszyć się nowym strojem.

To buduje zaufanie w naszych długofalowych relacjach. Z wieloma się przyjaźnię i pomagam stworzyć całe stylizacje, kapsułowe szafy, opierając się na szytych na miarę projektach, ale także ubraniach ze sklepów vintage czy sieciówek. Towarzyszę często w budowaniu ich wizerunku, porządkowaniu swoich przestrzeni, tak by kobiety odnalazły siebie. Przyjaciołom mogę zrobić porządek w szafie nawet w trakcie sylwestrowej zabawy (śmiech).

To na koniec naszej rozmowy proszę Cię o kilka rad dla naszych Czytelniczek.

Drogie Panie, zasługujecie na dużo więcej, niż myślicie, ale żeby to dostrzec, trzeba się otworzyć na świat. Jak wszystkie wiemy, życie często nas zaskakuje, bliscy ludzie zawodzą, często nie idzie po naszej myśli, ale to nie są powody, by wątpić w siebie. Spójrzmy w lustro, doceńmy to, co mamy, to, jakie jesteśmy – zaakceptujmy. Nie zmieniajmy się tylko dlatego, że taka jest moda, że wypada – tylko życie w zgodzie ze sobą pozwoli nam osiągnąć szczęście. „Dobra dla Ciebie?” – a jakie to ma znaczenie, prawo do oceny siebie mamy tylko my, chcę siebie lubić i szanować, może z czasem pokochać, w przyszłości powiedzieć: „idealna dla siebie”.

Rozmawiała Grażyna Tomala-Tylman

NATURA | czerwiec 2022

17

TEMAT MIESIĄCA

polskie kosmetyki szturmem zdobywają serca i... portfele W 2022 roku Polacy wydadzą na produkty do pielęgnacji, ochrony i makijażu, a także na różnego typu zapachy, ponad 27 miliardów złotych. To przeszło 6 procent więcej niż rok wcześniej. Coraz większy udział w podziale tego tortu mają producenci z polskim kapitałem, w tym wiele zupełnie nowych firm. Dynamicznie rośnie też eksport kosmetyków „made in Poland”, które zyskują uznanie na całym świecie.

18

NATURA | czerwiec 2022

W

yhamowanie pandemii, inflacja, wzrost płac, zmiana pokoleniowa, wpływ mediów społecznościowych, rozwój e-commerce, napływ uchodźców z Ukrainy – to wszystko sprawiło, że rynek kosmetyków w Polsce wprost wystrzelił w górę. I wiele wskazuje na to, że najbliższe lata będą równie pomyślne. W szczególności zaś perspektywiczny wydaje się segment produktów naturalnych.

Historyczne wyniki polskiego rynku kosmetyków Firma badawcza PMR szacuje, że w całym 2022 r. łączne wydatki Polaków na kosmetyki wyniosą 27,7 mld złotych. Będzie to oznaczać wzrost rok do roku aż o 6,1 proc., najwięcej od 13 lat. A do 2027 roku rynek ma rosnąć stabilnie w tempie 3-5 procent, co dwanaście miesięcy osiągając nowe, rekordowe pułapy. Głównymi kanałami dystrybucji będą drogerie stacjonarne oraz kanały internetowe. Duży wpływ na dynamikę sprzedaży będzie mieć grupa nabywców skategoryzowana przez PMR jako „młodzi i obiecujący” – najbardziej liczebna i charakteryzująca się specyficznymi zachowaniami zakupowymi. Konsumenci zaliczani do tego grona często wybierają kosmetyki specjalistyczne oraz przeznaczone dla alergików, starają się być w zgodzie z najnowszymi trendami, czytają recenzje i testy produktów.

Z jednej strony liczą na promocje i wyprzedaże, kierując się ceną zakupu, z drugiej – nabywają świadomie, przywiązują dużą wagę do takich wartości, jak etyczna produkcja.

Kto na tym zarabia dziś i bę-

TEMAT MIESIĄCA

dzie zarabiać w przyszłości?

Z raportu Dekada sukcesów, pandemia i co dalej? Perspektywy krajowej branży kosmetycznej w postkryzysowej rzeczywistości, sygnowanego przez bank Pekao S.A. wynika, że w 2020 roku udział firm kontrolowanych przez kapitał zagraniczny wyniósł w przychodach branży kosmetycznej w Polsce aż 60 procent.

Ale uwaga – proporcja ta w szybkim tempie się zmienia, rynek szturmuje bowiem liczna rzesza zupełnie nowych, rodzimych przedsiębiorców, zajmujących się produkcją i sprzedażą wyrobów tego typu. Specjaliści Pekao podają, że w ostatnich kilku latach co piąta założona firma kosmetyczna w Europie powstała właśnie w Polsce i jest to zjawisko, które bankowi analitycy nazywają „sukcesem o skali trudnej do wskazania w jakiejkolwiek innej branży polskiej gospodarki”.

Co więcej, polskie firmy odważnie rozpychają się nie tylko na krajowym podwórku, ale też śmiało patrzą na zagraniczne rynki, te zaś odwdzięczają się dużym zainteresowaniem.

Dobrze to było widać w czasie niedawnych targów Cosmoprof Worldwide Bologna, gdzie Polska była reprezentowana najliczniej ze wszystkich europejskich wystawców.

Była to doskonała okazja do nawiązania intratnych kontaktów, ale też pochwalenia się przed światem osiągnięciami.

Podczas otwarcia narodowego stoiska, dyrektor generalna Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego Blanka Chmurzyńska-Brown mówiła między innymi o doskonałych wynikach naszych eksporterów.

W trudnym, pandemicznym

NATURA | czerwiec 2022

19

TEMAT MIESIĄCA

roku 2020 zwiększyli oni sprzedaż zagraniczną o 5 procent, podczas gdy kraje stanowiące bezpośrednią konkurencję zanotowały w tym samym czasie ogromny regres (Hiszpania – minus 19 procent, Włochy i Francja – minus 17 proc.).

Jak podaje bank PKO BP, powołując się na International Trade Centre, w 2020 roku łączna wartość eksportu wyprodukowanych w Polsce kosmetyków osiągnęła 3,7 miliarda euro.

Największym odbiorcą niezmiennie pozostają Niemcy (591 mln euro), na kolejnych pozycjach ulokowały się: Kazachstan (344,3 mln euro), Rosja (331,1), Wielka Brytania (306,3), Czechy (267,4), Belgia (213,8), Ukraina (145,4), Włochy (126,5), Holandia (117,8).

Co warto podkreślić, w latach 2017-2020 Polska awansowała z 9. na 3. miejsce wśród wszystkich eksporterów kosmetyków na ogromny i chłonny rynek niemiecki.

Z czego wynika wzrost wartości sprzedanych kosmetyków?

Jednym z podstawowych czynników wpływających na wzrost wartości rynku kosmetyków w ostatnich miesiącach jest wyraźne osłabienie pandemii koronawirusa. Zniesiona została większość obostrzeń, nastąpił masowy powrót do pracy stacjonarnej, na nowo rozkwita życie towarzyskie, rośnie ilość interakcji społecznych – wszystko to pobudza chęć korzystania z kosmetyków, które siłą rzeczy były używane rzadziej w trakcie izolacji domowej. Dodatkowo, poprawa statystyk medycznych dotyczących zachorowań na

20

NATURA | czerwiec 2022

SARS-CoV-2 i zmniejszenie związanych z tym obaw przekładają się na zwyżkę nastrojów konsumenckich, czyli – mówiąc bardziej potocznie – chęć wydawania pieniędzy.

Dzieje się tak mimo trudnej sytuacji międzynarodowej i mimo najwyższej od 20 lat inflacji. Polacy patrzą w przyszłość z większym optymizmem aniżeli rok czy dwa lata temu, w szczycie pandemii.

Drugim z czynników wpływających na wielkość rynku jest oczywiście wspomniana inflacja sama w sobie – wzrost cen przekłada się na całościową wartość sprzedanych produktów. Należy przy tym podkreślić, że nawet 12-procentowa inflacja (dane za kwiecień 2022 r.) nie osłabia zdolności nabywczych Polaków. Towarzyszy jej bowiem intensywny wzrost płac. W marcu 2022 r. średnie wynagrodzenie w Polsce wyniosło ponad 6600 złotych brutto, co również oznacza wzrost rzędu 12 procent w skali roku.

Czynnik trzeci, którego nie sposób nie docenić, choć trudno dzisiaj oszacować jego trwałość, to napływ uchodźców wojennych z Ukrainy. Od końca lutego do Polski przybyły 3 miliony osób, w większości kobiet z dziećmi. Można podejrzewać, że przynajmniej część z nich zostanie nad Wisłą na dłużej, być może w przyszłości ściągając innych członków rodzin. To ogromna rzesza nowych konsumentów, z nawiązką równoważących prognozowane zjawisko depopulacji, zwłaszcza w młodszych grupach wiekowych.

Wspomniane wyżej deter-

minanty są bardzo silne, ale jednocześnie na swój sposób doraźne.

Trwalszy charakter mają trendy rynkowe. Polacy coraz bardziej cenią używanie kosmetyków wszelkiego typu – do mycia i pielęgnacji ciała, twarzy i włosów, do makijażu etc.

Duży wpływ na to ma upowszechnienie nowych kanonów urody, silnie stymulowanych przez media społecznościowe.

Znaczenie w tym kontekście ma też zmiana pokoleniowa – coraz mocniej swoją obecność na rynku zaznacza grupa konsumentów wychowanych na Instagramie i innych tego typu mediach społecznościowych, lansujących kult młodości i piękna. Idealny wygląd, dobra kondycja skóry, efektowny zapach – to wartości, które w trzeciej dekadzie XXI wieku są w cenie i nic nie wskazuje, by miało się to zmienić w dającej się przewidzieć perspektywie czasowej.

Warto zauważyć, że Polacy przy wyborze kosmetyków w coraz mniejszym stopniu kierują się ceną, coraz mniejszym wabikiem są promocje i rabaty.

Tym, co zaczyna odgrywać znaczącą rolę, są: jakość, skład, skuteczność, sposób wytwarzania.

Kosmetyki naturalne przyszłością rynku Trend ten widoczny był już od kilku lat, ale w czasie pandemii zaznaczył się z całą mocą.

Najszybciej wzrastającą gałęzią rynku jest segment kosmetyków naturalnych. Różne źródła podają w tej materii różne dane, co może mieć związek z przyjętą metodologią i klasyfikacją produktów,

niemniej jednak zjawisko to ma charakter bezsprzeczny.

PMR w opracowaniu Rynek kosmetyków naturalnych w Polsce 2021. Prognozy rozwoju na lata 2021-2026 podaje, że wielkość sprzedaży tego typu wyrobów wzrosła w 2020 roku o 13 procent, a więc kilka razy więcej, niż wyniki całej branży.

Nie inaczej ma być w kolejnych latach, gdy wzrosty rok do roku znów powinny przekraczać 10 procent. Z kolei z opracowania GFK Polonia, dotyczącego segmentu kosmetyków bio, eko i wege wynika, że między majem 2020 a kwietniem 2021 roku sprzedaż tego typu produktów wzrosła aż o 76 procent, osiągając wartość 400 mln zł. To wynik bez precedensu, związany w ogromnej mierze z pandemiczną zmianą codziennych zwyczajów, ale też będący odzwierciedleniem przewartościowania, do jakiego dochodzi w świadomości dużej grupy konsumentów.

Wszelkie dostępne badania wskazują, że coraz więcej Polaków przywiązuje wagę do tego, z czego i w jaki sposób dany produkt został wytworzony.

Rośnie skłonność do ponoszenia wyższych kosztów zakupu, by mieć gwarancję, że wybrany kosmetyk jest naturalny, ekologiczny, nietestowany na zwierzętach, wolny od szkodliwych, sztucznych ulepszaczy.

GFK Polonia podaje, że tylko w badanym okresie produkty bio, eko i wege trafiły do 800 tysięcy gospodarstw domowych, w których wcześniej były nieobecne. Dobrze to obrazuje ogromny potencjał, jaki drzemie w tej części rynku.

Piotr Brzózka

dostępne wyłącznie w drogeriach

i na drogerienatura.pl NATURA | czerwiec 2022

21

naturalne jak lody

ZOOM

22

NATURA | czerwiec 2022

ZOOM

Masz ochotę na lody? Tego lata spróbuj takich, które nie topią się, nie ciekną i – dzięki białku z meduz – świecą w ciemności. A może wolisz lody z mleka sojowego lub ryżowego? Żaden problem.

W sklepach i lodziarniach znajdziemy coraz więcej naturalnych lodów. Poza tym jest to jeden z najbardziej ekologicznych deserów.

Dlatego śmiało po nie sięgaj, jeśli dbasz o środowisko. Ekologiczne lody bez problemu przyrządzimy sami w domu. Przepisy są bardzo proste. Jeśli jednak nie mamy czasu, w sklepowych zamrażarkach znajdziemy lody przyjazne środowisku i wegańskie. Powstaje też coraz więcej lodziarni nastawionych na naturalną produkcję tych smakołyków.

fot. unsplash.com/brooke lark

P

roducenci lodów dostosowują się do trendów i wyborów konsumentów. Dlatego powstają lody bez białek mleka, bez laktozy, całkowicie roślinne i pozbawione surowców pochodzenia zwierzęcego. Polski start-up opracowuje metodę produkcji ekologicznych lodów. Zamiast białka zwierzęcego znajduje się w nich izolat białka roślinnego.

Może on przyczynić się m.in. do obniżania cholesterolu i jest mniej kaloryczny. Ekologiczne lody są odpowiednie dla wegan, dla osób z nietolerancją laktozy i alergików. Z syntetycznej wersji bioluminescencyjnego białka z meduz powstają produkty, które nie topią się, nie ciekną i świecą w ciemności. Aktywowane wapniem białka reagują, gdy się nimi poruszy. A więc świecą podczas lizania. Takie lody są dla środowiska i dla klimatu bardzo cenne. Do wyprodukowania białka roślinnego nie potrzeba dużo energii.

WEGAŃSKIE, CZYLI SAME ZALETY Wciąż powstają nowe smaki lodów. Podczas pucharu świata w lodziarstwie Coppa del Mon-

do della Gelateria w Rimini wyznaczane są trendy i prezentowane nowości. Ostatnio zainteresowanie wzbudziły czarne lody przygotowane z węgla roślinnego, wody kokosowej i surowego kakao.

W sklepach znajdziemy coraz więcej lodów wegańskich.

Mogą być z mleka sojowego, ryżowego albo kokosowego.

Zainteresowanie wegańskimi słodyczami jest coraz większe.

Z różnych powodów produktów zwierzęcego pochodzenia nie je ok. 7 proc. społeczeństwa. Wiele osób zmaga się też z alergiami. Dlatego coraz popularniejsze są desery bez laktozy i bezglutenowe. Pojawiły się też lody probiotyczne.

Poza wartościami odżywczymi mają one pozytywny wpływ na organizm. Kupimy nawet lody, które mają funkcje lecznicze.

Są z dodatkiem biotyny, kwasów tłuszczowych omega-3 lub żeń-szenia. Jeśli jesteśmy narażeni na zwiększony wysiłek fizyczny, warto sięgnąć po lody z guaraną, kofeiną lub L-karnityną.

Lody na bazie mleka roślinnego mają wiele plusów. Są nie tylko bez laktozy. Często zamiast cukru znajdziemy w nich syrop z agawy albo ksylitol.

NATURALNE NIE ZAWSZE NATURALNE Na ulicach pojawia się coraz więcej budek z lodami naturalnymi, tradycyjnymi i rzemieślniczymi. Niestety, trzeba być uważnym. Bardzo często nie mają one zbyt wiele wspólnego z naturą. Kilka lat temu UOKiK przeprowadził kontrolę jakości i oznakowania wyrobów sprzedawanych jako domowe, tradycyjne i naturalne. Co trzecia sprawdzona partia produktów wprowadzała konsumentów w błąd. Zdarza się, że lody powstały z mieszanek, w skład których wchodzą emulgatory.

Nie mają one nic wspólnego z naturą, ale ułatwiają proces produkcji.

Lody naturalne zawsze będą droższe. Wiąże się to z jakością składników potrzebnych do przygotowania deseru, wkładem pracy i doświadczeniem. Cukier organiczny jest na przykład cztery razy droższy od tradycyjnego. Tu nie ma miejsca na zamienniki. Lody czekoladowe powinny zawierać prawdziwą czekoladę, a bakaliowe – orzechy i rodzynki.

Desery naturalne są przygotowywane z jak najmniejszej ilości przetworzonych skład-

NATURA | czerwiec 2022 23

ZOOM

ników. Nie znajdziemy w nich barwników, emulgatorów, aromatów, utwardzanych tłuszczów roślinnych i sztucznych konserwantów. Są trochę inne w smaku, bo nie dodaje się do nich żadnych wzmacniaczy.

ZRÓB TO SAM Ekologiczne lody bez problemu przygotujemy w domu. Warto zaopatrzyć się w wielorazowe pojemniki. Rezygnujemy wtedy z plastikowych i jednorazowych opakowań, więc dbamy o naturę. Do przygotowania lodów najlepiej wykorzystać owoce sezonowe. Starajmy się kupować je na okolicznych targowiskach, u lokalnych sprzedawców. Tak najłatwiej dowiedzieć się, skąd dany owoc pochodzi. Warto wybrać produkty z upraw ekologicznych. Jedzenie organiczne to produkty bez dodatku pestycydów i nawozów sztucznych.

Obok kilka przepisów na ekologiczne lody, które możemy przyrządzić w domu.

BEZGLUTENOWE LODY MOJITO Z MLEKA KOKOSOWEGO Z AWOKADO Potrzebujemy dwa dojrzałe awokado, sok i skórkę z trzech limonek, dwie garści świeżych liści mięty, łyżkę ekstraktu waniliowego, łyżkę rumu, śmietanę z puszki mleka kokosowego oraz 100 g ksylitolu. Awokado kroimy na pół, pozbawiamy pestki. Z owoców wyjmujemy miąższ i przekładamy do blendera.

Do awokado dodajemy sok z limonki, skórkę otartą z limonek, liście mięty, ekstrakt waniliowy i rum. Całość blendujemy na gładko. Śmietanę ubijamy z ksylitolem na sztywną masę. Do ubitej śmietany dodajemy masę z awokado i mieszamy. Masę wstawiamy do zamrażarki na 3 godziny, ale mieszamy co 30 minut.

BEZGLUTENOWE LODY KOKOSOWE Z KASZY JAGLANEJ Potrzebujemy 450 ml mleka roślinnego, 200 g musu kokosowego, 100 g kaszy jaglanej, cztery łyżki kakao, cztery łyżki syropu daktylowego oraz łyżkę ekstraktu waniliowego. Kaszę jaglaną gotujemy przez około 20 minut w mleku roślinnym i odstawiamy do ostygnięcia.

Dodajemy rozpuszczony mus kokosowy, kakao, syrop daktylowy i ekstrakt

waniliowy. Wszystko blendujemy na gładką masę i wkładamy do zamrażalnika na około dwie godziny.

WEGAŃSKIE LODY TRUSKAWKOWE BEZ CUKRU Potrzebujemy cztery szklanki truskawek, dwa banany, pół szklanki orzechów nerkowca, garść suszonych daktyli, łyżeczkę ekstraktu waniliowego.

Orzechy i daktyle blendujemy na gładką masę. Dodajemy truskawki, banany, ekstrakt waniliowy i miksujemy. Wstawiamy do zamrażalnika na 3 godziny.

Co 30 minut mieszamy lody, by zapobiec krystalizacji.

BANANOWO-KAKAOWE LODY BEZ JAJ Potrzebujemy cztery dojrzałe banany i trzy łyżki gorzkiego kakao. Banany obieramy, kroimy na mniejsze kawałki i zamrażamy przez godzinę. Potem przekładamy do blendera i miksujemy na gładką masę. Dodajemy kakao.

Dokładnie mieszamy. Wstawiamy do zamrażarki na dwie godziny.

ORZECHOWE LODY WEGAŃSKIE Potrzebujemy pięć dojrzałych bananów, cztery daktyle, ¾ szklanki orzechów laskowych, pół szklanki orzechów nerkowca, 1,5 łyżeczki kakao. Dzień wcześniej obieramy banany, dzielimy na mniejsze kawałki i wkładamy do zamrażarki na noc. Na drugi dzień wrzucamy do blendera razem z daktylami, orzechami i kakao. Miksujemy na gładką masę. Możemy je od razu nakładać do pucharków lub włożyć na pół godziny do zamrażarki.

LODY ŚMIETANKOWO-TRUSKAWKOWE Z MLEKA SOJOWEGO Potrzebujemy ¾ szklanki słodkich truskawek, ¼ szklanki mocno schłodzonego mleka sojowego, ¼ szklanki oleju, dwie łyżki ksylitolu, stewii lub syropu z agawy, łyżeczkę soku z cytryny, pół łyżeczki ekstraktu waniliowego. Mleko miksujemy na najwyższych obrotach aż się spieni. Zmniejszamy obroty i dolewamy olej, substancję słodzącą, sok z cytryny i ekstrakt waniliowy. Dokładnie mieszamy. Do każdej foremki wkładamy kilka kawałków truskawek, wlewamy masę śmietankową. Wstawiamy na noc do zamrażarki. Smacznego.

24

NATURA | czerwiec 2022

NATURA | czerwiec 2022 25

TRENDY

wakacje w stylu eko

C

fot. unsplash.com/we-do-creative-films

oraz więcej osób chce odpoczywać w zgodzie z naturą i na wakacje wybiera ekohotele. Jesteśmy coraz bardziej świadomi.

Ekologia nie jest tylko modą.

Coraz większą uwagę zwracamy na środowisko i chcemy mieć wpływ na to, co się dzieje z naszą planetą. Dlatego zależy nam, by hotel, w którym spędzamy urlop, dbał o naturę.

Zamiast złotych klamek wolimy miejsca z dywanami bez chemii, a zamiast sterty jedzenia all inclusive – wyselekcjonowane potrawy z ekologicznej uprawy.

Ekologiczne hotele są coraz częściej wybierane przez celebrytów. Anna Lewandowska, żona jednego z najlepszych polskich piłkarzy, podczas pobytu w Sztokholmie zachwycała się wielorazowymi, szklanymi butelkami na wodę z kranu w luksusowym hotelu AtSix. W relacji na Instagramie podkreślała, że bardzo szanuje hotel za ten wybór. Szklane butelki, w przeciwieństwie do plastiku, używane są wielokrotnie. Nie trafiają od razu do śmieci. Szwecja w ogóle zachęca do picia wody z kranu. Tutaj bardzo rzadko kupuje się wodę w sklepie. W hotelach bardzo często znajdziemy w pokoju szklaneczki i informację, że „kranówka” jest smaczna i można ją bez problemu pić.

To ekologia i oszczędność w jednym.

26

NATURA | czerwiec 2022

STADO OWIEC „KOSI” TRAWĘ Ekologiczne hotele znajdziemy zarówno w Polsce, jak i za granicą. Hotel Mercure Kasprowy w Zakopanem nie ukrywa, że o swój zielony teren dba w naturalny sposób. Pomaga mu w tym stado owiec od zaprzyjaźnionego bacy. Hotel odzyskuje też ciepło z wentylacji, co

TRENDY Wiatr zamiast klimatyzacji, lodówki zasilane energią geotermalną, stado owiec zamiast kosiarek do trawy oraz ekowindy, które odzyskują część zużytej energii. Do tego meble z materiałów biodegradowalnych, panele słoneczne na dachach i organiczne szlafroki. Wszystkim tym mogą pochwalić się, coraz popularniejsze wśród turystów, hotele przyjazne środowisku. Zjemy tu miód pochodzący z własnych pasiek. Możemy sami wydoić krowę i napić się świeżego mleka. Znajdziemy tu też specjalne żarówki i urządzenia do oszczędzania wody oraz prądu.

pozwala dodatkowo ograniczyć zużycie energii. Natomiast dzięki zastosowaniu urządzeń optycznie zwiększających strumień wody w kranie udało się ograniczyć zużycie wody o ponad 15 proc. Znajdziemy tu kosmetyki z certyfikatem ekologicznym. W restauracji hotelowej na obiad zjemy pstrąga z ekologicznej hodowli, a na śniadanie jaja od kur z wolnego wybiegu. Do tego napijemy się kawy ze zrównoważonych upraw.

KOMPOST DAJE ENERGIĘ Hotel Arłamów z Ustrzyk Dolnych ma natomiast własną elektrociepłownię z technologią trigeneracji. Jako opał wykorzystuje się tu biomasę z drewna. Jest też specjalna maszyna kompostująca odpady żywnościowe. Pod wpływem temperatury przekształca je w prekompost, który jest potem wykorzystywany w elektrociepłowni do wytworzenia energii. Znajdziemy tu własną szklarnię, w której uprawiane są zioła oraz warzywa bez nawozów i oprysków, a także własną pasiekę. Ochrona hotelu porusza się meleksami lub konno, by zmniejszyć ślad węglowy. Jednorazowe ręczniki papierowe zastąpiono wielorazowymi ręcznikami bawełnianymi w rolkach. Jest tu też specjalne oznakowanie na szybach, które chroni ptaki przed kolizjami z oknami.

NATURA JEST NAJWAŻNIEJSZA W tureckim hotelu Kefaluka koło Bodrum priorytetem jest stosowanie środków chemicznych chroniących przyrodę. Co roku odbywają się tu specjalne akcje dla środowiska. Hotel zwraca szczególną uwagę na zagrożone gatunki zwierząt i roślin w regionie, m.in. na mniszkę śródziemnomorską i trawę Neptuna. Wybór jest nieprzypadkowy. Mniszka to foka zagrożona wyginięciem.

W naturze żyje ich nie więcej niż 500. Posidonia oceanica, zwana inaczej trawą Neptuna, to najstarszy na świecie żyjący organizm. Oczyszcza ona wody morskie z odpadów z tworzyw sztucznych, czyli wyłapuje plastik z mórz. Na zajęciach w miniklubie hotel wprowadza tematy ekologiczne. Uczy dzieci dbania o środowisko, organizuje wspólne sprzątanie odpadów. Oprócz akcji ekologicznych w Kefaluce znajdziemy jedzenie od lokalnych dostawców. Hotel dba też o to, by zużycie wody i energii było jak najmniejsze.

WIATR ZAMIAST KLIMATYZACJI Do hoteli przyjaznych środowisku należy Playa Viva, ekologiczna chata w Meksyku.

Ważna tu jest architektura i położenie samego budynku. Jest on specjalnie lekko uniesiony nad ziemią. Wszystko po to,

by zamiast klimatyzacji można było korzystać z naturalnego, oceanicznego wiatru. Na miejscu jest rezerwat żółwi. Hotel integruje swoich gości z lokalną społecznością i miejscowymi zwyczajami.

Ciekawym rozwiązaniem może pochwalić się H2H Hotel z Kalifornii. Ma zakrzywiony dach, który jest pokryty trawą. Dzięki temu filtruje wodę deszczową.

Dodatkowo na dachu zamontowane są też panele słoneczne. Ogrzewają one basen i dają ciepłą wodę. W hotelu są dywany bez chemii i organiczne szlafroki. Znajdziemy tu spa z ogrodowym patio i jacuzzi pod gajem oliwnym. Wszędzie wykorzystywane są lokalne produkty i kosmetyki.

EKOWINDA JAK SAMOCHÓD ELEKTRYCZNY W hotelu Proximity w Północnej Karolinie znajdziemy ekowindę. Została ona skonstruowana na podobieństwo samochodów elektrycznych.

Odzyskuje część zużytej energii. Są tu również lodówki zasilane energią geotermalną.

Najprawdopodobniej jest to jeden z najbardziej „zielonych” hoteli w USA. Na jego dachu jest aż 100 paneli słonecznych.

O naturę troszczy się hotel White Pod w Szwajcarii. To ekoluksusowe kopuły. Znajdują się one wysoko w Alpach Szwajcarskich. Ogrzewane są przyjaznymi środowisku piecami pelle-

CERTYFIKAT JEST WAŻNY

Ekologiczny hotel to taki, w którym znajdziemy lokalne kosmetyki i produkty spożywcze. Jest tu energia odnawialna, oświetlenie o niskim zużyciu energii, programy recyklingowe, czyszczenie przyjazne środowisku oraz redukcja zużycia wody. Coraz więcej hoteli ubiega się o specjalne certyfikaty przyznawane przez lokalne rządy oraz ekologiczne organizacje. Bo klienci nie zawsze wierzą na słowo. Aby uzyskać certyfikat, hotel musi udowodnić swoją energooszczędność, wykorzystanie materiałów wielokrotnego użytku zamiast jednorazowych. Sprawdzane jest użycie środków chemicznych, zarządzanie odpadami, ochrona bioróżnorodności i oszczędność wody. Ważne jest nawet to, by sam budynek hotelu był przyjazny środowisku.

towymi. Hotel korzysta z wody źródlanej. Znajdziemy tutaj meble wykonane z materiałów pochodzących z recyklingu.

W White Pod używa się tylko środków czyszczących, które są w 100 proc. biodegradowalne.

WYDÓJ KROWĘ, WYPIJ MLEKO Ekologicznymi rozwiązaniami może pochwalić się Rancho Margot na Costa Rice. Możemy tu wydoić krowę i spróbować świeżego mleka. Do tego hotel przygotował instruktaż na temat rolnictwa ekologicznego i roślin leczniczych. Zajęcia z jogi odbywają się tutaj dwa razy dziennie. Można też brać udział w wycieczkach po farmie i nauczyć się na przykład produkcji sera. W hotelu znajdziemy naturalne baseny, w których do podgrzewania wody zużywa się nadwyżki energii.

NATURA | czerwiec 2022 27

jeździsz ekologicznie, płacisz mniej za paliwo P

rzeciętny kierowca, który stosuje zasady ecodrivingu, obniża spalanie paliwa w samochodzie o około 10 proc. Dlatego taka osoba – w porównaniu z innymi prowadzącymi pojazdy bez stosowania ekologicznych zasad – przez jeden miesiąc w roku może jeździć za darmo. Rekordziści natomiast potrafią zaoszczędzić na tankowaniu nawet do 30 proc. Zatem żeby wydawać mniej na paliwo, nie trzeba od razu przesiadać się na rower albo korzystać z komunikacji miejskiej. Jak jeździć eko? Oto przepis.

WRZUĆ NAJWYŻSZY BIEG Powinniśmy prowadzić samochód na najwyższym możliwym biegu i przy najniższych obrotach. Unikajmy jazdy na luzie. Jeśli planujemy zatrzymać auto, wtedy najlepiej po prostu toczyć się na biegu bez naciskania gazu. Pamiętajmy, że im niższa prędkość obrotowa silnika, tym niższe zużycie paliwa. Już po urucho-

28

NATURA | czerwiec 2022

mieniu samochodu powinniśmy niezwłocznie zmienić bieg na wyższy, aż do osiągnięcia pożądanej prędkości. Taka jazda obniża zużycie paliwa oraz poziom hałasu i emisji szkodliwych substancji.

UNIKAJ GWAŁTOWNEGO HAMOWANIA I PRZYSPIESZANIA Najlepiej jechać z równomierną prędkością. Impulsywne przyspieszanie i gwałtowne hamowanie jest zupełnie niepotrzebne i powoduje większe zużycie paliwa. Idealnym rozwiązaniem jest włączenie tempomatu jak najszybciej po rozpędzeniu samochodu. Jeśli z dużą prędkością dojeżdżamy do czerwonych świateł, a tuż przed samym sygnalizatorem szybko wciskamy pedał hamulca, to spalamy więcej.

Pozbądźmy się tego nawyku.

Wyłączaj silnik jak najczęściej Nawet podczas krótkiego postoju powinniśmy wyłączać silnik. Chodzi tu na przykład o zatrzymanie przed zamkniętym przejazdem kolejowym

albo podczas czekania na zmianę światła. W niektórych miejscach pojawia się informacja, jak długo będzie się jeszcze palić czerwona sygnalizacja. Warto zwrócić na to uwagę. W nowoczesnych samochodach jest funkcja, która automatycznie wyłącza silnik podczas postoju. Warto z niej skorzystać.

RUSZAMY OD RAZU, BEZ ROZGRZEWANIA SAMOCHODU Współczesne auta są gotowe do jazdy zaraz po uruchomieniu, nawet podczas najbardziej ostrej i mroźnej zimy. Pamiętajmy, by silnik uruchamiać natychmiast i bez dodawania gazu. Przed uruchomieniem samochodu warto też zapiąć pasy, ustawić lusterka i fotel.

Czas pracującego silnika to pieniądz, ostatnio niemały.

WYŁĄCZ RADIO I KLIMATYZACJĘ Aby jeździć ekologicznie, powinniśmy z umiarem używać klimatyzacji. Warto też

fot. unsplash.com/chuttersnap

TRENDY

wyłączyć zbędne odbiorniki prądu. Klimatyzacja włączona na maksymalny poziom może zwiększyć zużycie paliwa aż do 2 litrów na 100 km. Poza tym ważny jest tu także aspekt zdrowotny. Jeśli temperatura wewnątrz samochodu będzie niższa o więcej niż 6 stopni niż na zewnątrz, to łatwiej się przeziębić. Gabinety lekarskie pełne są latem „ofiar” klimatyzacji. Jednak otwarte okno to też nie najlepsze rozwiązanie.

Taka jazda tylko nieznacznie zmniejsza temperaturę wewnątrz samochodu, a zużycie paliwa jest wyższe niż przy działającej klimatyzacji.

WYBIERZ TRASĘ BEZ KORKÓW I PRZEWIDUJ W korkach samochód spala

TRENDY

Chcesz pomóc planecie i do tego przez co najmniej jeden miesiąc w roku jeździć samochodem za darmo? Nic prostszego. Wystarczy znać kilka zasad ecodrivingu. Przy obecnie galopujących cenach paliw to niezwykle przydatna wiedza. Ecodriving to prowadzenie samochodu w taki sposób, by ograniczać zużycie paliwa. Wymyślony został w Finlandii i pozwala obniżyć emisję dwutlenku węgla nawet o 25 proc. To ekologia i ekonomia w jednym. Ecodriving zmniejsza negatywne oddziaływanie samochodu na środowisko naturalne. Poza tym dzięki niemu auto będzie służyło nam dłużej, a my będziemy bezpieczniejsi na drodze. więcej paliwa. Zanim wyruszysz w trasę, sprawdź na przykład w internecie informacje o zatorach i wypadkach. Zaplanuj drogę tak, by jak najmniej stać w korkach. Dostosuj prędkość do warunków panujących na drodze. Jeśli jedziesz drogą przez na przykład pagórki, zadbaj o to, by auto w momencie zjazdu miało prędkość, która przed kolejnym podjazdem zapewni mu jak największy rozpęd. Dzięki temu zaoszczędzisz na pracy silnika i sprawisz, że jazda będzie jeszcze bardziej ekonomiczna.

JEDŹ BEZPIECZNIE Jeśli nie będziemy rozpędzać auta do jego maksymalnej prędkości, obniżymy poziom zużycia paliwa, a do tego

zmniejszymy emisję szkodliwych spalin. Jazda zgodna z zasadami ecodrivingu to jazda bezpieczna. Poruszamy się po drodze zwykle z prędkością 60-70 km/godz., nie przekraczamy więc dozwolonej prędkości. Nie spieszymy się. Dzięki temu silnik zużywa mniej paliwa. Poza tym unikniemy wydatków na mandaty, które ostatnio też są dość wysokie.

ZWRÓĆ UWAGĘ NA OPONY Najmniej paliwa spalamy latem.

Zimowe opony z grubszym bieżnikiem automatycznie powodują zwiększone zużycie paliwa. Nie warto więc zbyt długo czekać z wymianą, tylko zjawić się u wulkanizatora już wczesną wiosną. Uważajmy też na niskie ciśnienie w oponach.

Chodzi tu nie tylko o odkształcenia. Większe opory toczenia powodują zwiększenie zużycia paliwa nawet o około 10 proc.

NIE BIERZ DUŻEGO BAGAŻU Ogranicz walizki, plecaki i torby – zabierz w podróż tylko niezbędne rzeczy. W zależności od wielkości samochodu, około 100 kilogramów dodatkowego bagażu w aucie to spalenie około 0,7 l paliwa na 100 kilometrów. Powinniśmy wyjąć z auta wszystkie niepotrzebne rzeczy, na przykład opony wymienione miesiąc temu, które wciąż wozimy w bagażniku. Warto to zrobić zwłaszcza przed dłuższą trasą.

ZDEJMIJ BAGAŻNIK I NARTY Z DACHU Podczas jazdy z zamontowanym na dachu bagażnikiem zużycie paliwa może wzrosnąć nawet o 20 procent. Jeśli przewozisz narty lub rowery, musisz liczyć się z dodatkowymi kosztami. Dlatego jeżeli na dachu naszego auta są zamontowane relingi lub bagażnik dachowy, należy zdemontować te konstrukcje na czas, kiedy z nich nie korzystamy. To szczególnie istotne zwłaszcza przed dłuższą trasą autostradą czy drogą ekspresową. Szerokiej drogi.

NATURA | czerwiec 2022 29

ŻYJ ŚWIADOMIE

jak pakować, by nie szkodzić planecie Mają być kolorowe, estetyczne i przyciągać wzrok. A poza tym sprawić, by klienci sięgnęli po znajdujące się w nich kosmetyki. To jednak nie wszystko: opakowania kremów, żeli czy innych „specyfików od urody” powinny być też ekologiczne.

Dlatego coraz częściej znajdziemy opakowania wykonane z trzciny cukrowej czy słomy pszenicznej.

30

NATURA | czerwiec 2022

ŻYJ ŚWIADOMIE

N

ajbardziej ekologiczne opakowanie to takie…, którego nie ma. – Opakowanie zawsze zostawia pewien ślad środowiskowy – podkreślają specjaliści z branżowego portalu kosmopedia.org, który zyskał poparcie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Nie ma więc opakowań w 100 proc. ekologicznych. Są jedynie takie, które są bardziej zrównoważone niż inne. Często słyszymy, że najbardziej eko są opakowania biodegradowalne.

Tymczasem w rzeczywistości bardzo wiele różnych elementów decyduje o tym, czy dane

opakowanie jest bardziej, czy mniej przyjazne środowisku.

Wiele powiedziano i napisano o zaletach papieru i tektury.

Wystarczy wymienić tylko kilka: papier nie wymaga użycia paliw kopalnych, jest odnawialny, lekki, lżejszy od szkła, łatwo się rozkłada. Z punktu widzenia przemysłu kosmetycznego ma zasadniczą wadę – nie da się w niego zapakować większości kosmetyków, zwłaszcza tych, które zawierają wodę. Wykorzystuje się go głównie do tworze-

nia opakowań zewnętrznych, czyli kartoników.

– Jeśli papier nie pochodzi ze źródeł ekologicznych lub recyklingu, jego źródłem mogą być świeżo ścięte drzewa, dlatego warto sprawdzić, czy na opakowaniu widnieje logo certyfikatu FSC (Forest Stewardship Council) – podpowiadają eksperci portalu. – FSC zapewnia możliwość wyboru produktów, takich jak papier czy drewno, które zostały pozyskane w przyjazny środowisku, odpowiedzialny społecznie i ekonomicznie sposób.

Warto rozważyć zalety opakowań z aluminium, gdyż większość tego metalu na rynku pochodzi z recyklingu. Poza tym jest lekki i odporny na zniszczenie, a także pozwala na tworzenie opakowań niewielkich rozmiarów w stosunku do masy lub objętości produktu. Pozostawia najniższy ślad transportowy. Opakowania z aluminium można poddawać recyklingowi praktycznie w nieskończoność. Jest to także najczęściej przetwarzany materiał na świecie. Nie znaczy to jednak, że aluminium ma same zalety. Jego przetapianie wymaga ogromnych ilości wody i energii, a także generuje różnorodne zanieczyszczenia.

Puszki, które trafiają na wysypisko śmieci, rozkładają się do 500 lat. Produkcja opakowań aluminiowych wiąże się z dużymi ilościami odpadów stałych i osadów, które wymagają utylizacji.

Jest wiele zalet opakowań plastikowych. Są lekkie, więc transport wymaga mniejszych ilości paliwa. Producentów jest wielu, nie ma więc potrzeby transportowania ich na długich trasach. Mają wysoką trwałość i są wyjątkowo łatwe w przetwarzaniu. Formowanie plastiku wymaga stosunkowo niskich temperatur, więc

zużycie energii jest mniejsze niż w przypadku metali i szkła.

Opakowania plastikowe są szczelne, skutecznie chronią też produkty przed zepsuciem.

Nie znaczy to, że są bez wad – jak zaznaczają eksperci, plastik jest wszechobecny, a ludzie nie potrafią skutecznie nim zarządzać. Wiele produktów i opakowań trafia na wysypiska, do mórz, oceanów. Nie wszystkie plastiki da się przetwarzać, niektóre można przerobić tylko kilka razy. Opakowania plastikowe rozkładają się po ponad 450 latach, ale nigdy niecałkowicie.

– Plastik, który trafi do środowiska, może ulegać fotodegradacji, czyli powodować uwalnianie drobin plastiku zwanych mikroplastikami – przestrzegają fachowcy z kosmopedii.

– Stanowią one zagrożenie dla zdrowia, ponieważ są zjadane przez zwierzęta i trafiają do łańcucha pokarmowego.

Obecnie recykling plastiku jest droższy niż produkcja nowego. Ma to się jednak zmienić w przyszłości.

Pozostają jeszcze opakowania ze szkła, które teoretycznie ma same zalety: nie uwalnia żadnych szkodliwych substancji, najlepiej ze wszystkich materiałów chroni produkt, można je przetwarzać w nieskończoność – bez utraty jakości. Aż 80 proc. odzyskanych opakowań szklanych wykorzystuje się do produkcji nowych butelek.

Wady jednak też są: opakowania są ciężkie, co pozostawia duży ślad transportowy, łatwo się tłuką i bardzo długo rozkładają.

– Najlepiej jest postawić na różnorodność, ale jeden materiał – radzi kosmopedia. org. – Zdecydowanie lepszym pomysłem na opakowanie kosmetyku jest plastikowa tuba z recyklingu (albo taka, którą można przetwarzać) niż butel-

NATURA | czerwiec 2022

31

ŻYJ ŚWIADOMIE

POŻYTEK ZE STARYCH OPON

Naukowcy Politechniki Łódzkiej znaleźli sposób, by przerabiać zużyte opony na papier. Ich zdaniem może on zastąpić plastik do tworzenia opakowań, a na dodatek unieszkodliwić miliony ton opon wycofanych z eksploatacji. Często są one gromadzone na składowiskach i stanowią duży problem ekologiczny oraz ekonomiczny. Opony są bowiem toksycznym i trudno biodegradowalnym materiałem.

Naukowcy z zespołu w składzie: prof.

Tomasz P. Olejnik, prof. Katarzyna Śliżewska, dr inż. Marta Pietras (Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności) oraz dr inż. Magdalena Kmiotek (Centrum Papiernictwa i Poligrafii PŁ) wynaleźli metodę, która „zjada gumę” i przetwarza ją na papier.

– Metoda wykorzystuje aktywność szczepu bakterii Lactiplantibacillus plantarum do wytwarzania biocelulozy – wyjaśnia prof. Olejnik. – W tym procesie bakterie czerpią energię z odpadu gumowego, jednak ze względu na dużą retencję wody oraz niezadowalające właściwości wytrzymałościowe ta celuloza bakteryjna nie nadaje się do produkcji papieru.

Opracowaliśmy specjalny kompozyt – mieszaninę celulozy roślinnej i bakteryjnej, poprawiając dzięki temu cechy fizykochemiczne otrzymanego w ten sposób papieru, który staje się nieprzepuszczalny dla powietrza i jest oczywiście biodegradowalny.

Nowatorskie rozwiązanie chronione jest kilkoma patentami. Zdaniem twórców z Politechniki Łódzkiej otrzymany papier może znaleźć zastosowanie do wytwarzania opakowań, które z powodzeniem mogą zastąpić plastik.

Podkreślają, że jest to duży zysk dla środowiska naturalnego.

32

NATURA | czerwiec 2022

ka ze szkła, z pompką z plastiku i metalowymi elementami, gdyż wiele osób wrzuci ją do jednego kosza zamiast rozdzielić na kilka. Na dodatek jej wytworzenie, a następnie przetworzenie wiąże się z dużym wydatkiem energetycznym.

Bardzo ekologiczne są papier i tektura pod warunkiem, że mają certyfikat FSC. Dobrze sprawdzają się tzw. refile, czyli np. butelki na kosmetyki, które można napełniać i wykorzystywać wielokrotnie. Coraz więcej sklepów i drogerii wykorzystuje taką możliwość. Marka Botanic, dostępna w drogeriach Natura, oferuje np. mydła w płynie w opakowaniach uzupełniających o pojemności 500 ml, które zawierają mniej plastiku niż dwie butelki o tej samej łącznej pojemności. Ta marka stawia na przyjazne opakowania. Dostępne są także kremy do rąk Botanic opakowane w tubę aluminiową o pojemności 30 i 75 ml, bez zastosowania plastiku. Dodatkowo tuby

aluminiowe podczas używania trwale się odkształcają, czyli nie zasysają powietrza i bakterii. Dzięki temu produkt jest dłużej bezpieczny. Peeling enzymatyczny do twarzy Botanic został zapakowany w tubę z oznaczeniem I’m green™.

To zielony polietylen na bazie biotermoplastycznej żywicy pochodzącej z trzciny cukrowej. Jego największą zaletą jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w powietrzu przez wychwytywanie dwutlenku węgla podczas cyklu produkcyjnego. To jeszcze nie wszystkie korzyści, jakie wynikają z jego zastosowania: minimum 85 proc. składu folii pochodzi z odnawialnych zasobów trzciny cukrowej, a 100 proc. nadaje się do recyklingu. Jest to więc produkt wielokrotnego użytku, który generuje mniejszy ślad węglowy. Właściwości zielonego polietylenu nie odbiegają od właściwości standardowego polietylenu.

Pielęgnacja ciała z Naturą Eko Wiosna to najwyższy czas, aby uzupełnić produkty kosmetyczne, które zaopiekują się naszym ciałem.

Idealne do poprawy kondycji skóry są

naturalne peelingi oraz lekkie balsamy,

które dopełnią podstawową pielęgnację.

Dostępne tylko w drogeriach

www.drogerienatura.pl

NATURA | czerwiec 2022 33

fot. unsplash.com/oksana taran

asany dla ciała i umysłu

ŻYJ ŚWIADOMIE

34

NATURA | czerwiec 2022

Joga z roku na rok cieszy się rosnącą popularnością. Szacuje się, że na świecie praktykuje ją 300 milionów osób.

Międzynarodowy Dzień Jogi to doskonała okazja, żeby przyjrzeć się bliżej tej wyjątkowej aktywności.

J

oga jest bezcennym darem wywodzącym się z naszej starożytnej tradycji. Uosabia jedność ciała i umysłu, myślenia oraz działania. To harmonia między człowiekiem a naturą – w ten sposób premier Indii Narendra Modi podczas 69. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ przekonywał o konieczności ustanowienia Międzynarodowego Dnia Jogi. Ostatecznie za rezolucją zagłosowało 177 przedstawicieli państw członkowskich, a pierwsze oficjalne obchody święta odbyły się 21 czerwca 2015 roku. Od 7 lat ponad 200 krajów, w tym także Polska, celebruje tę datę.

W Łazienkach Królewskich co roku można poćwiczyć z dyplomowanymi nauczycielami jogi. Podobne grupowe zajęcia odbywają się w Central Parku w Nowym Jorku czy Hyde Parku w Londynie.

ŻYJ ŚWIADOMIE

lająca na większą dowolność przy wykonywaniu sekwencji.

O CO W TYM CHODZI? Słowo joga wywodzi się z języka sanskryckiego. W dosłownym tłumaczeniu oznacza jednoczenie, scalanie, co można rozumieć jako spajanie ciała i umysłu. Nadrzędnym celem praktykowania jogi jest osiągnięcie wewnętrznej równowagi. Co to oznacza? Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi, bo każdy czerpie z jogi nieco inne korzyści. Jedni traktują ją jako gimnastykę opartą na ćwiczeniach statycznych, inni jako formę medytacji, a jeszcze inni jako całościowy system filozoficzny.

W krajach zachodnich najpopularniejsza jest joga posturalna (hatha joga), która koncentruje się na wykonywaniu pozycji jogicznych, nazywanych asanami. W jej obrębie wymienia się różne typy. Za najbardziej znaną uchodzi joga według metody B.K.S. Iyengara, będącego jednym z pierwszych nauczycieli w Europie Zachodniej. Metoda Iyengara polega na bardzo precyzyjnym wykonywaniu asan i trwaniu w nich, aby maksymalnie zwiększyć świadomość własnego ciała.

W trakcie ćwiczeń ważne jest świadome oddychanie.

W miarę zdobywania doświadczenia, jogin przestaje skupiać się na ciele i zaczyna rozwijać samoświadomość, spogląda w głąb siebie i koncentruje się na „tu i teraz”.

Do jogi posturalnej zaliczana jest też bardziej dynamiczna Ashtanga, polegająca na płynnym wykonywaniu asan w rytmie oddechu i w ściśle określonej sekwencji. Popularna jest także Vinyasa, podobna do poprzedniczki, ale pozwa-

W DOMU, NA SALI, A MOŻE NA POWIETRZU? Treningi jogi w Łazienkach Królewskich, nie tylko w czerwcu, prowadzi dyplomowana instruktorka i zarazem malarka Dorota Kobos. Joginka specjalizuje się w metodzie Iyengara.

Jak pisze na swojej stronie internetowej, wierzy, że „świadoma integracja ciała, oddechu i umysłu pozwala nam być postępowym w naszym życiu”.

Z Dorotą można ćwiczyć nie tylko na świeżym powietrzu.

Prowadzi także zajęcia w kameralnym studiu na warszawskim Mokotowie. Dodatkowo oferuje sesje online w czasie rzeczywistym, z możliwością korygowania asan.

Joga przez Internet zdobywa coraz więcej zwolenników. Rekordową oglądalnością cieszą się treningi Vinyasy zamieszczane w serwisie You Tube przez Małgorzatę Mostowską.

Jej kanał liczy prawie pół miliona subskrybentów, a lekcje dla początkujących mają 3 miliony wyświetleń. Mimo tak dużej popularności, trenerka skupia się przede wszystkim na prowadzeniu zajęć indywidualnych, w czasie których może poznać potrzeby swoich uczniów. Organizuje także zajęcia wyjazdowe.

– Moja misja to inspirować, edukować i uzdrawiać – pisze o sobie Mostowska.

Ciekawą propozycją jest Beat Yoga, będąca połączeniem dynamicznej jogi i tańca, którą opracowała znana joginka Karolina Erdmann. Jogę przy energicznej muzyce można ćwiczyć stacjonarnie w Warszawie lub w studiu online.

Nie sposób też nie wspomnieć o Gosi Kobus-Kwiatkowskiej – fizjoterapeutce, która w serwisie You Tube prowadzi kanał

Anatomia jogi. To propozycja szczególnie dla osób z problemami zdrowotnymi. Gosia w swoich filmikach wyjaśnia, jak prawidłowo i bezpiecznie wykonywać asany oraz przemyca wiedzę anatomiczną.

Decydując się na treningi w domu, można ćwiczyć z joginkami z całego świata.

Niekwestionowaną królową You Tuba jest Adriene Mishler.

Jej kanał Yoga With Adriene ma ponad 11 milionów subskrybentów. Szczególnie dużą popularnością cieszą się poranne ćwiczenia na rozbudzenie ciała i umysłu, które mają średnio 6-7 milionów wyświetleń.

Adriene jest także współzałożycielką Find What Feels Good – aplikacji nazywanej „Netflixem dla jogi”.

Gwiazdą Instagrama z kolei jest @yoga_girl, czyli Rachel Brathen, którą obserwują 2 miliony osób. Jej profil obfituje w zdjęcia pozycji jogicznych wykonywanych na urokliwych plażach. Internetowa popularność zaowocowała wydaniem kilku książek. Na język polski przetłumaczono „Yoga Girl”, w której Brathen z niezwykłą szczerością opowiada o buncie nastolatki, przygodach, jakich doświadczyła w kostarykańskiej dżungli, a także o codziennym życiu na Arubie, wypełnionym treningami jogi i medytacją.

Równie popularny jest instagramowy profil Kino MacGregor. Joginka jest znana i ceniona na całym świecie, głównie ze względu na wykonywanie najbardziej skomplikowanych asan, jakie można sobie tylko wyobrazić. MacGregor mieszka w Miami, gdzie założyła Miami Life Center. Podobnie jak poprzedniczka, wydała kilka

książek poświęconych jodze.

W Polsce znana jest szczególnie jedna – „Ashtanga. Dynamiczna odmiana jogi”. Zarówno Brathen, jak i MacGregor prowadzą kanały na YT. KORZYŚCI Z JOGI Wpływ jogi na ludzki organizm był przedmiotem wielu badań akademickich. Pierwsze kroki w tej dziedzinie stawiał indyjski naukowiec Swami Kuvalayananda, który na początku XX wieku dowodził, że joga nie tylko zwiększa wytrzymałość organizmu i poprawia gibkość, ale także przyczynia się do obniżenia ciśnienia tętniczego oraz zwiększa zużycie tlenu, co ma niebagatelny wpływ na kontrolę masy ciała. Podobne prace badawcze prowadzi się od lat 60. ubiegłego wieku także w Polsce. Pionierem był Stanisław Grochmal. W ostatnich latach nad tym zagadnieniem pochylili się naukowcy z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, którzy przeprowadzili badania ankietowe na grupie 50 osób praktykujących jogę. Doszli oni do wniosku, że regularne treningi wpływają pozytywnie zwłaszcza na układ ruchu. 98 proc. ankietowanych przyznało, że ćwiczenia zmniejszają dolegliwości bólowe kręgosłupa, zwiększają ruchomość stawów, a także niwelują uczucie ciężkości.

Dokładnie 50 proc. badanych uznało, że joga ma istotny wpływ na zmniejszenie napięć i sytuacji stresowych w relacjach z bliskimi, a 58 proc. zauważyło poprawę na polu zawodowym. Co ciekawe, 56 proc. osób zaobserwowało mniejsze występowanie stanów chorobowych w związku z regularnym uprawianiem jogi.

21 czerwca to doskonała okazja, żeby zweryfikować przytoczone dane.

Joanna Woźniak

NATURA | czerwiec 2022 35

NATURA I DESIGN

We Lwowie zostawiła prężnie działającą pracownię sukien ślubnych i wieczorowych, liczne klientki, które zachwycały się jej ręcznie malowanymi motywami na zaprojektowanych i uszytych na miarę kreacjach, zostawiła też rozkwitającą miłość w związku, który miał się na koniec lata zakończyć ślubem i wymarzonym miodowym miesiącem.

Po wybuchu wojny w Ukrainie Oldze Solovey w jeden dzień cały świat wywrócił się do góry nogami. Ale mimo przeciwności losu szczęście jej nie opuściło.

O

lga jest jedną z kilku milionów przymusowych ukraińskich imigrantów, którzy znaleźli schronienie w Polsce. Kiedy 13 marca rosyjskie rakiety uderzyły w Międzynarodowe Centrum Operacji Pokojowych i Bezpieczeństwa w Jaworowie, znajdujące się 40 km od Lwowa, Olga cały dzień spędziła w schronie. Tam dowiedziała się, że w ataku ranny został jej partner, major ukraińskiej armii. To on namówił ją do błyskawicznego wyjazdu z Ukrainy.

– Miałam dwie godziny na spakowanie walizek. Znalazłam się z tymi walizkami na dworcu w Warszawie. Nie wiedziałam, co robić w obcym mieście – opowiada Olga. – Z pomocą przyszła wolontariuszka, proponując rejestrację w internetowej bazie dla uchodźców. Potem znalazła dla mnie ofertę zakwaterowania w Łodzi.

Olga otrzymała adres punktu pomocowego w Łodzi, który w kilka dni zorganizowały spółki należące do rodziny Pelion.

W jeden weekend pracownicy Darumy przerobili dawne pomieszczenia biurowe na pokoje dla 50 osób, organizując dla nich także jedzenie w firmowej stołówce

36

NATURA | czerwiec 2022

świat Olgi zatrzymał się jednego dnia

NATURA I DESIGN

oraz bezpłatną opiekę medyczną, w tym testy i szczepienia przeciw COVID w należącej do Peliona przychodni Dimedic.

Olga przyjechała do Łodzi późnym wieczorem. – Nie wiedziałam gdzie jestem, co mnie tu czeka, przywiózł mnie jakiś człowiek. Byłam w szoku – mówi Olga. – Tymczasem czekała tu na nas pomoc i życzliwość ludzi. Szukałam pracy, jakiejkolwiek, fizycznej, w magazynach. Nie miało to dla mnie znaczenia, nie chciałam być dla nikogo ciężarem.

Kiedy okazało się jednak, że Olga to utalentowana artystka i projektantka, drogerie Natura, które należą do rodziny Pelion, zaproponowały jej stworzenie małej kolekcji ręcznie malowanych ubrań i organizację aukcji charytatywnej.

Zaczęło się szukanie pracowni (spółka Daruma udostępniła

jeden ze swoich lokali), kupowanie materiału, farb, manekinów krawieckich i innych rzeczy potrzebnych do pracy.

Zaczęły powstawać pierwsze szkice i projekty, a jednocześnie trwały poszukiwania partnera, który pomógłby nagłośnić aukcję. Pomysł niezwykle spodobał się organizatorom konkursu Miss Polonia, z którym drogerie Natura rozmawiały o współpracy. I tak zrodził się pomysł, że charytatywną aukcję można zorganizować na after party po gali finałowej konkursu Miss Polonia, na które zaproszenie otrzymało 300 znamienitych gości.

– To wszystko jest jak we śnie, nie do końca zdaję sobie sprawę z tego, co się dzieje wokół mnie, tyle dobra. Dopiero gdy to wszystko się skończy, będę mogła spojrzeć na to, co prze-

szłam. Ale w tym szoku okazało się, że w Polsce wciąż mogę realizować się jako artystka – mówi Olga. – Mimo tej całej tragicznej sytuacji, mogę robić to, co kocham.

Olga od 16 lat projektuje ubrania. Sama wymyśla wzory, kroi i szyje, sama inkrustuje, haftuje i maluje na tkaninach etniczne motywy, bardzo popularne w Ukrainie. Jest samoukiem, ale talent miała po kim odziedziczyć – ojciec jest jubilerem, babcie szyły stroje i zachęcały ją do tego zanim jeszcze poszła do szkoły.

W Ukrainie zostawiła nie tylko prężnie działającą pracownię i zakochane w jej talencie klientki, ale także partnera, majora armii ukraińskiej, z którym planowała pod koniec lata ślub i wymarzony miesiąc miodowy.

Przed świętami Wielkiej Nocy Igor zadzwonił i poprosił, żeby pilnie wróciła do Lwowa i wzięła z nim ślub. Było ryzyko, że lada dzień może zostać wysłany na front wschodni.

Olga tak opisuje niezwykłość tej sytuacji: – To jest przedziwne, gdy twój ojciec uchodzi za jednego z najlepszych jubi-

lerów, a ty biegniesz i kupujesz jakiekolwiek, nie do pary obrączki, ważne, że dostępne w twoim rozmiarze. Gdy od 16 lat tworzysz ubrania wieczorowe i ślubne, a w dwie godziny w pierwszym lepszym butiku kupujesz sukienkę do ślubu. Gdy twój przyjaciel jest topowym fotografem ślubnym, a ciebie fotografuje na ślubie ochroniarz, który nie umie używać smartfona. Gdy następnego dnia po ślubie on ma dyżur, a ty wyjeżdżasz za granicę... i to nie w podróż poślubną, ale w bezpieczne miejsce – wspomina Olga.

Dzień po ślubie Olga wróciła do Łodzi kontynuować pracę nad kolekcją.

Ten numer magazynu zamykamy na tydzień przed charytatywną akcją. Emocje sięgają zenitu, wierzymy jednak, że wszystko się uda, a o Oldze dowie się cała Polska i otworzą się przed nią nowe możliwości zawodowe. Gdy tylko wojna się skończy się, Olga wróci do domu. Przed nią jeszcze podróż poślubna, wymarzone piękne obrączki robią się w pracowni ojca.

NATURA | czerwiec 2022 37

ŻYJ ŚWIADOMIE

Zrównoważona architektura, która chroni planetę i zaspokaja potrzeby mieszkańców, powoli dochodzi do głosu. Tegoroczna nagroda Pritzkera, zwana architektonicznym Noblem, trafiła do Diébédo Francisa Kérégo, afrykańskiego architekta, dzielącego swoją energię twórczą między Berlin a Burkina Faso, jeden z najbiedniejszych krajów świata.

architektura z przesłaniem 38

NATURA | czerwiec 2022

ŻYJ ŚWIADOMIE

K

oncepcja ,,zero kilometer materials”, czyli dobór materiałów na budowę z okolicznych miejsc, by zminimalizować wpływ transportu na środowisko, wybór konstrukcji z biomateriałów czy adaptacje dawnych budynków zamiast stawiania nowych – zero waste i recykling to nurty widoczne coraz częściej także w architekturze. Laureaci dwóch ostatnich edycji nagrody, która z założenia trafia do projektantów wyznaczających nowe trendy, pokazuje, że idzie nowe.

Liczy się już nie tylko forma i kreowanie mód. Docenia się funkcjonalność budynków i ich dopasowanie do potrzeb mieszkańców.

Do szkoły w innej wiosce Kéré pochodzi z kraju o jednym z najniższych poziomów edukacji, elektryfikacji i dostępu do wody pitnej. Tworząc architekturę dla lokalnych społeczności w Afryce myśli głównie o tym, żeby poprawić jakość życia mieszkańcom.

Jako najstarszy syn wodza ma-

łej wioski, Francis Kéré doskonale zna potrzeby podobnych miejscowości w Afryce.

– Dorastałem w społeczności, w której nie było przedszkola, ale wszyscy byli jak rodzina i każdy się tobą zajmował, więc cała wioska była placem zabaw.

Moje dzieciństwo skupiało się na zapewnianiu jedzenia i wody, ale było też wypełnione byciem razem, wspólnymi rozmowami, budową domów.

Pamiętam pokój, w którym babcia zwykła siadać i opowiadać historie. Kiedy zbieraliśmy się tam wszyscy, siedząc blisko siebie przy odrobinie światła, jej głos zamykał nas w tym pokoju, wzywając do zbliżenia się i stworzenia bezpiecznego miejsca. To było moje pierwsze odczuwanie architektury – mówił architekt.

W Gando nie było szkoły, więc w wieku siedmiu lat opuścił wioskę i jako pierwszy mieszkaniec rozpoczął naukę w innej miejscowości. Był dobry, świetnie sobie radził i dostał się do szkoły stolarskiej w Berlinie.

Dopiero później, jako stypendysta, uzyskał możliwość

⊳ Start-up Lion Campus, fot. Francis Kéré ▼ Szkoła podstawowa w Gando, fot. Erik-Jan Ouwerkek

DIÉBÉDO FRANCIS KÉRÉ

studiowania architektury na Politechnice Berlińskiej.

Powrót do korzeni Po dyplomie wrócił do rodzinnej miejscowości, żeby zaprojektować szkołę, której tu brakowało. Założył fundację i zebrał pieniądze na budowę. Łącząc tradycyjne dla Afryki materiały ze zdobytą wiedzą stworzył miejsce, mające realny wpływ na życie mieszkańców i zapewniające dzieciom jedną z podstawowych potrzeb – edukację. Doświadczenia wyniesione z dzieciństwa bardzo mu pomogły. Klasa, do której uczęszczał z ponad setką innych uczniów w sąsiedniej miejscowości, była ciemna i źle wentylowana. Postanowił to zmienić.

– Dobrą architekturą w Burkinie Faso jest klasa, w której możesz usiąść, a światło jest rozproszone i skierowane tak, byś mógł z niego korzystać – pada na tablicę i biurko. Jak możemy zatrzymać falę ciepła bijącą ze słońca, ale i skorzystać z naturalnego oświetlenia?

– zastanawiał się. – Odpowiednie wykorzystanie i pokierowanie warunkami klimatu, by zapewnić podstawowe wygody, umożliwia prawdziwą naukę i radość z niej.

NATURA | czerwiec 2022 39

ŻYJ ŚWIADOMIE

Kéré jest autorem nie tylko wielu szkół, wybudowanych po sukcesie w Gando, ale także budynków Zgromadzenia Narodowego w Beninie i Burkinie Faso, szpitala w Laongo (BF) czy parku narodowego w Mali.

Prace laureata są doceniane za powrót do pierwotnych funkcji architektury. Budynki powstają w zgodzie z naturą, służąc ludziom i pełniąc swoje funkcje mimo braku nowoczesnych materiałów budowlanych.

– Francis Kéré jest pionierem architektury, zrównoważonej dla Ziemi i jej mieszkańców, na terenach skrajnego niedoboru. Jest zarówno architektem, jak i sługą, ulepszającym życie i doświadczenia niezliczonych obywateli w regionie świata, który czasami jest zapomniany – powiedział Thomas Pritzker, prezes Fundacji Hyatt.

Jury tak uzasadniało werdykt: ,,Odkąd zaczęto zwracać uwagę na niesamowitą pracę i historię życia Francisa Kérégo, wyróżniał się jako przewodnik i wzór do naśladowania w architekturze. Pokazał nam, jak dzisiejsza architektura może zaspokajać i podkreślać potrzeby ludzi na całym świecie, również te estetyczne. Wskazał na wartość lokalnych wątków, które mogą stać się uniwersalne. W czasach światowego kryzysu, pośród zmian wartości i pokoleń, przypomina nam, co było i co bez wątpienia nadal będzie kamieniem węgielnym architektury: poczucie wspólnoty i jakość narracji, o których sam opowiada ze współodczuwaniem i dumą. W ten sposób tworzy opowieść, w której architektura może stać się źródłem ciągłego, trwałego szczęścia i radości”.

Lepiej zmodernizować niż wyburzyć Nagroda dla Kérégo nie jest pierwszym zwiastunem zmian

40

NATURA | czerwiec 2022

▲ Centre for health and social welfare, fot. Francis Kéré ⊳ Social Housing 3, fot. Philippe Ruault

w architekturze. Od kilku lat obserwujemy, że nagradzane budynki nie są jedynie efektowne. Zeszłoroczna nagroda trafiła do Anne Lacaton i Jean-Phillipe’a Vassala, którzy po studiach we Francji doświadczenie projektowe zdobywali w Nigerze, gdzie ograniczone zasoby i materiały wymagały od nich adaptacji istniejących budynków zamiast stawiania nowych. W 1996 roku, pracując przy projekcie rewitalizacji placu Léon Aucoc w Bordeaux, po dokładnych analizach i wywiadach z mieszkańcami nie zmienili żadnego znaczącego elementu placu – zasugerowali

jedynie konserwację i utrzymywanie czystości, bo miejsce było lubiane i spełniało swoje funkcje. Zamiast zaprojektować nowy wieżowiec mieszkalny w miejsce starego, jak zleciły władze Paryża, Lacaton i Vassal przedstawili koncepcję przebudowy istniejącego bloku, którą zrealizowano.

Najgłośniejszy ostatnio projekt duetu to modernizacja bloków z wielkiej płyty w Bordeaux, znanych również z krajobrazów polskich osiedli. Zamiast tradycyjnego ocieplenia i odmalowania elewacji, architekci zaprojektowali przeszklone tarasy, które zamontowano

Nagroda Pritzkera powstała z inicjatywy Jaya A. Pritzkera i jego żony Cindy. Przyznawana jest od 1979 roku za wybitnie osiągnięcia w architekturze. Do jej laureatów należą między innymi: Oscar Niemeyer, Zaha Hadid, Ieoh Ming Pei, Kenzo Tange, Arata Isozaki, Jean Nouvel, Frank O. Gehry, Renzo Piano, Norman Foster, Jacques Herzog i Pierre de Meuron, Kazuyo Sejima, Rem Koolhaas.

bezpośrednio na ścianie bloku.

Dzięki modułowej konstrukcji całość powstała w zaledwie 16 dni, bez konieczności wyprowadzania mieszkańców. Ci zaś mieli powód do radości – zyskali dodatkową przestrzeń w mieszkaniu: duże, piękne tarasy, dobrze doświetlające istniejące pokoje dzienne.

Aleksander Tylman

NATURA | czerwiec 2022

41

OD ŚRODKA

wszystko, czego potrzebujesz, masz w sobie

42

NATURA | czerwiec 2022

uchroni je przed niebezpieczeństwem.

Zanim przeczytałam tę historię, nie do końca byłam w stanie zrozumieć sens swojej inności. Gdy zgłębiałam ten temat zdałam sobie sprawę, że jest niemal niewyobrażalne, by na świecie nie było wysoko wrażliwych terapeutów, księży, artystów czy lekarzy. Dziś, gdy przyglądam się sobie i innym osobom wysoko wrażliwym zauważam, że dysponujemy cechami zarówno negatywnymi, jak i pozytywnymi – natomiast z perspektywy osoby świadomie korzystającej z dobrodziejstw, jakie niesie wrażliwość mogę przyznać, że pozytywne cechy przeważają nad negatywnymi.

Opowiedz, jak wyglądała Twoja transformacja od życia z nieuświadomioną wysoką wrażliwością do życia w wysokiej samoświadomości, w której potrafisz zarządzać swoimi zasobami?

Moment, w którym zorientowałam się, że jestem wysoko wrażliwa był nie tyle trudny, co uwalniający. Moja transformacja dokonała się pod wpływem filmu, który na YouTube opublikowała terapeutka i coach Magdalena Szpilka. Kilka dni po obejrzeniu tego filmu

najważniejszym odkryciem było dla mnie to, że w tym, jak się czuję nie jestem sama. W czasie, gdy rozpoznałam u siebie wysoką wrażliwość, byłam już w procesie terapii i moje odkrycie wniosłam do spotkań z terapeutką, co ostatecznie mocno przyspieszyło mój rozwój. Praca z wrażliwością rozpoczyna się od pracy nad zmianą przekonań.

A jakie przekonania mają osoby wrażliwe i co o sobie myślą?

Najczęściej spotykam się z takim przekonaniem, że wrażliwość jest słabością.

Inne popularne przekonania mogą dotyczyć przeżywania emocji. Jako osoby wysoko wrażliwe mocno przeżywamy emocje i często się przebodźcowujemy emocjonalnie – w związku z tym jest dużo przekonań, takich jak: „nie wolno płakać”, „nie wolno się złościć”. Złość i smutek traktowane są wtedy jako złe i niepożądane emocje. Wiele przekonań dotyczy też wstydu i niewystarczalności względem świata – te przekonania są znacznie silniejsze u osób wrażliwych. Początek budowania się tych przekonań zaczyna się już w dzieciństwie, ponieważ wrażliwe dzieci są często wytykane palcami, nazywane

ilustracja: Aleksandra Birch

Czym dla Ciebie jest wrażliwość?

Przez wiele lat różnie myślałam na temat wrażliwości, dziś zdecydowanie odpowiadam, że jest to moc. Przez większość życia moje przekonanie o wrażliwości było bardzo niewspierające. Do 34. roku życia byłam przeświadczona, że wysoka wrażliwość jest cechą, która mi utrudnia życie i powoduje, że w różnych sytuacjach bardziej niż inni przeżywam, analizuję. To „bardziej” w moim przekonaniu wcale nie oznaczało „lepiej”, tylko „mocniej”, czyli „gorzej”. W pewnym momencie dotarło do mnie, że świat potrzebuje inności w dobrym tego słowa znaczeniu. W jednej z książek Elaine Aron, amerykańskiej psycholog klinicznej, która dziesiątki lat swojej kariery zawodowej poświęciła badaniu i opisywaniu wysokiej wrażliwości, pojawiła się bardzo ciekawa opowieść. Dotyczyła ona roli osoby wysoko wrażliwej w prehistorycznym plemieniu. Zgodnie z przywołaną przez Elaine historią, plemię, które siedziało w jaskini przy ognisku jakieś 30-40 tysięcy lat temu i zajęte było przygotowaniem posiłku, a następnie jego konsumpcją, nie było w stanie zauważyć, że pod wpływem rozchodzących się w powietrzu zapachów wokół jaskini zaczęły gromadzić się dzikie zwierzęta. To właśnie osoba wrażliwa była tym członkiem społeczności, który jako pierwszy wychwycił nadciągające zagrożenie. Stanęła w roli stróża, który zaalarmuje całe plemię i tym samym

Osoby z wysoką wrażliwością silniej odczuwają stresy, są wrażliwe na ból i nieustannie wszystko analizują.

Czy to ich słabość, czy moc – tłumaczy Magda Daniłoś, filozof i dyplomowany coach rozwoju osobistego.

OD ŚRODKA

beksą, histerykiem, co tylko umacnia je w przekonaniu, że nie pasują do świata.

Właśnie dlatego ja używam słowa „inność”, ponieważ osoby wrażliwe czują się inne, odstające od reszty. Jako mała, wysoko wrażliwa dziewczynka wolałam spędzać wolny czas blisko natury, wśród kwiatów, motyli, podczas gdy moi rówieśnicy godzinami bawili się ze sobą w różne gry i zabawy w grupie.

Dla mnie spotkania z naturą były sposobem na regulowanie moich emocji i były ciekawszą alternatywą dla zabaw, w których mogłam oberwać piłką i doświadczyć fizycznego bólu.

Jaki związek wrażliwość ma z odwagą, na temat której jest Twoja kolejna książka?

Jestem przekonana, że aby dobrze zadbać o swoje potrzeby, muszę być odważna, by najpierw nazwać swoje

potrzeby, a potem odważnie zakomunikować je światu. Jeśli chodzi o odwagę, to w tym temacie od lat mam swoją mentorkę – Brené Brown, która pracując na Uniwersytecie Houston w Teksasie bada zarówno odwagę, jak i wstyd oraz wrażliwość. W swoich ba-

NATURA | czerwiec 2022 43

OD ŚRODKA

daniach Brené odkryła, że odwaga jest bezpośrednio powiązana z wrażliwością i że bez wrażliwości nie da się być odważnym. Amerykanka w swojej pracy podaje nowe określenie, które w jej przekonaniu oddaje wrażliwość i jest to umiejętność odsłaniania siebie przed światem. Wrażliwa osoba odsłania się na działanie świata, ponieważ jej skóra jest dużo cieńsza, więc odbieranie wszelkich bodźców zewnętrznych jest bardziej intensywne, a często dotkliwe, niekomfortowe.

Skoro już o tym mówimy, o delikatności i cienkiej skórze, to może zdradzisz nam, dlaczego wybrałaś meduzę jako swoje zwierzę mocy, o czym wspominasz też na swoim blogu?

Meduza na pierwszy rzut oka wydaje się krucha, delikatna, z drugiej strony boimy się jej, bo może być niebezpieczna. Dla mnie to zwierzę jest piękne i majestatyczne w swoim spokoju – potrafi poruszać się w wodzie z gracją, bez względu na panujące okoliczności i dodatkowo, gdy mu się dobrze przyjrzymy, wygląda jakby świeciło od środka. Meduza ma w sobie trzy elementy: wewnętrzną siłę, spokój i światło. Bez względu na panujące dookoła okoliczności, to my możemy zdecydować o tym, jaką postawę obierzemy w stosunku do świata. Mamy w sobie zarówno moc, jak i wrażliwość. Meduza jest przykładem zwierzęcia, które jest delikatne, subtelne – ale właśnie to staje się jej siłą. Wiele osób pyta mnie często, jak to jest, że z jednej strony potrafię być wrażliwa, a z drugiej – w pewnych sytuacjach bardzo odważna, silna. Uważam, że wrażliwość może zasilać i uzupełniać pewność siebie, wysokie poczucie własnej wartości pod warunkiem, że mamy o tych cechach odpowiednie przekonania i potrafimy świadomie korzystać z własnych zasobów.

44

NATURA | czerwiec 2022

Gdy już rozpoznamy w sobie cechy osoby wysoko wrażliwej, to czy możemy sobie pomóc, żeby było nam z tą cechą łatwiej żyć?

Kluczową rzeczą w odkrywaniu wrażliwości jest wnoszenie świadomości dotyczącej samego siebie w różne obszary życia. Dwa ważne pytania, które ja bardzo często zadaję w swoim życiu zawodowym, to: „czego ty teraz potrzebujesz” oraz „co jest we mnie żywe” – te pytania odnoszą się bardzo do „tu i teraz” oraz do tego, że każdego dnia możemy czuć się inaczej i potrzebować czegoś innego. Gdy dowiedziałam się o swojej wrażliwości, to było to dla mnie jak uzyskanie instrukcji obsługi do samej siebie. Zrozumiałam, że ważne jest, by obserwować siebie w różnych sytuacjach, tzn. w środowisku zawodowym, domowym, gdy jestem sam/sama. W dbaniu o siebie warto pamiętać o jednej bardzo ważnej rzeczy – wszystko, czego potrzebujemy, mamy już w sobie. Pewna irańska przypowieść mówi o tym, że bogowie chcieli kiedyś ukryć przed ludźmi największy skarb na świecie. Rozważali, czy ten skarb zakopać, ukryć na dnie oceanu, ostatecznie zdecydowali, by ukryć go w środku człowieka, ponieważ wtedy najtrudniej będzie go ludziom odnaleźć. Ta przypowieść pokazuje, że od dziecka jesteśmy uczeni kierowania wszelkiej uwagi na zewnątrz – nie na siebie, ale na innych ludzi, na dobra materialne i inne dobrodziejstwa tego świata. Dopiero po czasie orientujemy się, że takie działanie nie daje nam tego, czego pragniemy.

Zanim poznałam wrażliwość, pytanie: „co ja teraz przeżywam” wydawało mi się absurdalne i dość przerażające, ponieważ analizowanie emocji wymagało zaglądania w moje stany wewnętrzne. W związku z tym przez wiele lat robiłam wszystko, by zagłuszyć własne myśli i emocje – pracą, ciągłym byciem zajętą, mediami społecznościowymi, masą tzw. odciągaczy. Przez wiele lat

uciekałam przed tym, co przeżywam.

Dziś już nie jestem odcięta od emocji i przez to też dużo bardziej szczęśliwa oraz spełniona.

A czy w pomaganiu sobie może nam też pomóc natura?

Zdecydowanie tak. Szukając regulowania emocji i wewnętrznej harmonii, warto wrócić do bliskiego kontaktu z naturą i praktykować uważność podczas spaceru w lesie czy w parku. Sama mieszkam blisko lasu i staram się chodzić na regularne spacery – praktykuję w ten sposób znane w kulturze japońskiej „shinrin yoku”, czyli kąpiele leśne.

Takie aktywne i mocno zakorzeniające nas w chwili obecnej działania w stylu self-care pozwalają mi ukoić zmysły, pracować nad świadomym oddechem i wracać do siebie, do czego gorąco zachęcam wszystkich czytelników magazynu „Natura”.

Podcast „Stawiam na naturę” powstał pod patronatem Klubu Natura i jest dostępny na stronie www.klubnatura.pl Serdecznie zapraszamy.

NATURA | czerwiec 2022 45

ZDROWIE

alergia w wielkim mieście

fot. unsplash.com/jonny gios

Dlaczego jest tak wielu alergików wśród mieszkańców dużych miast? Żyją oni przecież z dala od łąk, pól, lasów, które są źródłem alergenów. Lekarze znają odpowiedź na to pytanie: alergia, jako choroba cywilizacyjna, zagraża także osobom żyjącym w zanieczyszczonym środowisku. Najnowsze badania potwierdzają tę tezę.

46

NATURA | czerwiec 2022

ZDROWIE

M

iejscy alergicy często zastanawiają się, skąd u nich nasilenie objawów alergii, skoro – zgodnie z zaleceniami lekarzy – unikają alergenów i ograniczają wycieczki na łono natury.

Najnowsze badania pokazują jednak, że uprzemysłowienie i zanieczyszczenie środowiska ma ogromny wpływ na rozwój alergii: – Już ponad 50 lat temu zaobserwowano, że częstotliwość zachorowań wzrasta w krajach o wyższym stopniu uprzemysłowienia – informuje dr n. med. Marta Kołacińska-Flont, specjalista alergologii, ekspertka kampanii „Otwórz oczy na alergię”. I dodaje: – Początkowo wydawało się, że wynika to przede wszystkim z różnic genetycznych pomiędzy populacjami. Później badaniom poddano jednak także emigrantów, którzy przenieśli się z bardziej pierwotnych środowisk na tereny uprzemysłowione. Okazało się, że u nich, po kilkunastu latach życia w zmienionym środowisku, również częstość zachorowań na alergie wzrasta.

DŁUŻEJ, SILNIEJ, TRUDNIEJ Nie są to jedyne badania czynników środowiskowych występowania alergii. W marcu magazyn „Nature” opublikował badania¹ klimatologów z Uniwersytetu w Michigan, którzy przyjrzeli się 15 różnym pyłkom roślin w Stanach Zjednoczonych i wykorzystali symulacje komputerowe, aby obliczyć, jak zmieni się sezon alergiczny do 2100 roku. Regularnie rosnące średnie temperatury na naszej planecie sprawiają, że rośliny szybciej zaczynają kwitnąć, okres wegetacji wy-

dłuża się, przez to pyłki krążą w powietrzu dłużej. Z kolei emisja gazów cieplarnianych sprawia, że poziom pyłków może się w najbliższym czasie nawet potroić, gdyż dodatkowy dwutlenek węgla w powietrzu, powstały w wyniku spalania paliw, takich jak węgiel, benzyna i gaz ziemny, pomaga roślinom wytwarzać więcej pyłku.

– Niestety to fakt, że sezon alergii wziewnych wydłuża się.

Jeszcze nie tak dawno gabinety alergologów zapełniały się w okolicach drugiej połowy lutego i pustoszały z końcem września. Dziś pacjenci trafiają do nas, w zależności od łagodności zimy, niekiedy już w okolicach Bożego Narodzenia i pomagamy im do końca września, nawet października – wyjaśnia dr n. med. Marta Kołacińska-Flont.

Badania nad wpływem środowiska na rozwój alergii prowadzone są również w Polsce – w zeszłym roku lekarze z Krakowa pobrali próbki krwi od pacjentów i sprawdzili, jak reagują w kontakcie ze smogiem.

Okazało się, że szkodliwe dla wszystkich cząstki pyłu zawieszonego są jeszcze groźniejsze dla alergików. Lekarze z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego dowiedli, że można mieć alergię na…smog.

Trzyletnie badania² pokazały, że pył PM2,5 uczulił 75 proc. osób zdrowych, które wcześniej nie miały żadnego uczulenia oraz 83 proc. osób alergicznie reagujących na pyłki brzozy.

Dowiedziono także, że pyłek brzozy i pył zawieszony są znacznie aktywniejsze razem niż osobno. Dla pacjentów oznacza to tyle, że „miejskie” pyłki są bardziej agresywne

od pyłków brzóz rosnących na terenach wiejskich.

DIETA WAŻNA TEŻ U ALERGIKÓW Jednak zanieczyszczenie środowiska i zmiany klimatu to niejedyne czynniki wpływające na rosnącą liczbę „miejskich” alergików. Dużą rolę w rozwoju chorób alergicznych odgrywa nasz mikrobiom, czyli zestaw dobroczynnych bakterii bytujących na skórze oraz w błonach śluzowych jamy ustnej, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego i jelit. – Można powiedzieć, że to taka chmura, która nas otacza i ma za zadanie chronić organizm m.in. przed alergiami. Tak się jednak nie dzieje, gdy mikrobiom ulega zaburzeniom ilościowym lub jakościowym – informuje ekspertka kampanii edukacyjnej „Otwórz oczy na alergię”.

Do zachwiania równowagi mikrobiomu dochodzi m.in. wskutek spożywania przez współczesnego człowieka produktów wysokoprzetworzonych. A, niestety, po takie często sięgają mieszkańcy metropolii.

– Ryzyko wystąpienia alergii jest większe u tych osób, u których przeważa spożywanie produktów wysokoprzetworzonych, a brak jest potraw na bazie produktów poddanych procesom fermentacji, zapewniających właściwą florę bakteryjną. Czynnikiem ryzyka rozwoju alergii jest też częste stosowanie antybiotyków, zwłaszcza w okresie dzieciństwa, gdy flora bakteryjna dopiero się formuje. Do czynników uwarunkowanych genetycznie zaliczamy choroby alergiczne występujące

w najbliższej spokrewnionej rodzinie – tłumaczy dr n. med.

Marta Kołacińska-Flont.

JAK ŁAGODZIĆ DOLEGLIWOŚCI ALERGICZNE? Uciążliwe objawy alergiczne mogą towarzyszyć alergikom przez długi czas, np. w przypadku osób uczulonych na pyłki brzozy i traw – od kwietnia do lipca. Należy więc podjąć działania, by zminimalizować katar, łzawienie, kaszel i kichanie. Najprawdopodobniej konieczna będzie wizyta u specjalisty, który przepisze leki przeciwhistaminowe miejscowe i doustne, glikokortykosteroidy donosowe, a przy objawach oskrzelowych również wziewne.

Jeśli objawy zaczną się niespodziewanie i na wizytę u alergologa musimy poczekać, warto skorzystać z leków i preparatów dostępnych w aptece bez recepty, np. ze sprayów donosowych na bazie soli morskiej, które rozrzedzą wydzielinę i pomogą oczyścić nos. Łagodząc objawy alergii nie należy zapominać o narządzie wzroku – ulgę podrażnionym oczom przyniosą krople. Najlepiej wybierać te z kwasem hialuronowym i ektoiną, które nawilżają oko, wypłukują alergeny, a dodatkowo, za sprawą ektoiny, tworzą niewidzialną tarczę na oku, chroniącą przed wnikaniem czynników drażniących.

Po ustąpieniu objawów warto wrócić do alergologa, by rozpocząć pogłębioną diagnostykę.

1https://www.medscape.com/ viewarticle/970405 2https://www.mdpi.com/2077-0383/10/11/2383/ htm

NATURA | czerwiec 2022 47

NATURA I DZIECKO

położna otoczy Cię opieką

Jaka powinna być idealna położna? Opiekuńcza, miła, serdeczna, otwarta na potrzeby innych ludzi, zwłaszcza kobiet, którymi się zajmuje – mówi Elżbieta Jochman, wieloletnia położna z powołania, oddziałowa na oddziale ginekologiczno-położniczym Szpitala Specjalistycznego w Brzezinach.

Proszę nam powiedzieć, na czym polega wykonywanie zawodu położnej?

Zawód położnej jest zawodem samodzielnym. Po ukończeniu edukacji położna otrzymuje prawo wykonywania zawodu położnej i posługując się nim udziela świadczeń zdrowotnych na podstawie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej.

48

NATURA | czerwiec 2022

Jaka jest rola położnej na sali porodowej?

Położna otacza rodzącą kobietę profesjonalną opieką, udziela wsparcia emocjonalnego, edukuje, prowadzi poród fizjologiczny z zastosowaniem niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu porodowego, zachęca do stosowania pozycji wertykalnych, oddychania torem przeponowym (aby ko-

biecie ulżyć w porodzie) oraz monitoruje dobrostan dziecka z wykorzystaniem aparatury medycznej, przyjmuje poród naturalny oraz zapewnia kobiecie i dziecku poczucie bezpieczeństwa. Podejmuje także działania konieczne w nagłych sytuacjach do czasu przybycia lekarza. Sprawuje także opiekę nad mamą i dzieckiem po porodzie.

Na czym polega wykonywanie zawodu położnej poza salą porodową?

Zawód położna to przede wszystkim wielka odpowiedzialność i wyzwanie, ale także ciągłość opieki. W okresie ciąży kobieta jest pod opieką położnej rodzinnej i może skorzystać z zajęć w szkole rodzenia, gdzie zdobędzie rzetelną wiedzę z zakresu przygotowania do porodu, karmienia naturalnego i opieki nad noworodkiem. Natomiast po porodzie opiekę nad kobietą i jej nowo narodzonym dzieckiem (do 2 miesiąca życia) sprawuje położna rodzinna.

Dziękujemy za rozmowę.

NASZA EKSPERTKA, WASZE PYTANIA

PIĘKNE CIAŁO Całą zimę pilnuję diety i nie rezygnuję z aktywności fizycznej. Mimo to niektóre obszary ciała pozostawiają wiele do życzenia. Jak pozbyć się opornego tłuszczu na brzuchu? Czy są nieinwazyjne zabiegi, które poprawią wygląd mojego ciała?

Niestety, dość często zdarza się, że pomimo regularnych ćwiczeń i odpowiedniej diety trudno jest pozbyć się „opornej” tkanki tłuszczowej np. z brzucha, bioder czy ud. W dużej mierze zależy to od uwarunkowań genetycznych i hormonalnych, na które nie mamy wpływu.

I tutaj właśnie z pomocą przychodzą zabiegi modelujące ciało, czasami błędnie nazywane zabiegami odchudzającymi.

Tymczasem trzeba pamiętać, że nie zastąpią one diety i ćwiczeń, nie służą zrzucaniu kilogramów – ewentualnie można je nazwać sposobem na pozbycie się nadprogramowej, opornej, nagromadzonej w określonym obszarze tkanki tłuszczowej.

Zabiegi modelujące mają na celu zmniejszenie objętości komórek tłuszczowych.

Warto pamiętać, że na efekty czekamy zazwyczaj około 8-12 tygodni. Tyle czasu potrzeba, aby organizm pozbył się zbędnej tkanki tłuszczowej, uwolnionej z komórek tłuszczowych. Podczas całego procesu niezwykle istotna jest odpowiednia podaż wody – minimum 2 litry dziennie. Wspomagająco warto korzystać z masażu oraz szczotkowania skóry na sucho.

Lipoliza chemiczna (iniekcyjna) – polega na ostrzykiwaniu wybranych partii ciała aktywną substancją, która działa na powierzchnię komórek tłuszczowych jak rozpuszczalnik. Efekty daje wykonanie 2-4 zabiegów co 6-8 tygodni. Jest to mało inwazyjny zabieg, najskuteczniejszy w modelowaniu kształtu podbródka, ale także bioder, pośladków czy ud.

Lipoliza laserowa – wykorzystuje technologię włókna laserowego wprowadzanego specjalną mikrokaniulą przez niewielkie nacięcia skóry. Niektóre urządzenia tego typu umożliwiają od razu odessanie upłynnionej tkanki tłuszczowej, czyli jej liposukcję – efekt pojawia się wtedy

praktycznie od razu, ale zabieg wymaga rekonwalescencji i noszenia specjalnej odzieży uciskowej.

Kriolipoliza – czyli „wymrażanie” tkanki tłuszczowej. Komórki tłuszczowe (adipocyty) są wrażliwe na zimno, dlatego poddane jego działaniu ulegają zniszczeniu. Zimno powoduje pęknięcie błony komórkowej adipocytów – zawarte w nich trójglicerydy rozpadają się, a następnie są usuwane w naturalnych procesach metabolicznych. Stosowane w czasie zabiegu zimno nie wpływa na inne tkanki (mięśnie, skórę, nerwy, naczynia), w trakcie zabiegu powierzchnia skóry jest dodatkowo chroniona specjalnymi membranami. Kriolipoliza wykonana w prawidłowy sposób jest bezpieczną i efektywną metodą usuwania nadmiaru tkanki tłuszczowej.

HIFU – to nieinwazyjna technika wykorzystująca ultradźwięki (od ang. High Intensity Focused Ultrasound). Zasłynęła ona jako metoda napinania i ujędrniania skóry (tzw. nieinwazyjny lifting), ale może działać też głębiej. Docierając do warstwy komórek tłuszczowych prowadzi do ich uszkodzenia, a następnie usunięcia w naturalnych procesach metabolicznych. Dodatkową zaletą jest to, że zabieg pozwala też ujędrnić wiotką i luźną skórę np. na brzuchu, ramionach czy pośladkach. U większości osób już jeden zabieg daje pożądany efekt.

Dla mniej cierpliwych i oczekujących bardziej spektakularnych rezultatów wart rozważenia jest lipotransfer. Jest to metoda modelowania sylwetki, wypełniania ubytków tkankowych oraz redukcji oznak starzenia za pomocą przeszczepu tkanki tłuszczowej. Własny tłuszcz jest jednym z najlepszych i najbezpieczniejszych materiałów wykorzystywanych do modelowania ciała oraz wypełniania ubytków.

Dodatkowo uzyskany w wyniku obróbki

DR KATARZYNA PŁUŻAŃSKA-SREBRZYŃSKA Specjalista dermatologii i wenerologii.

Mieszka i pracuje w Łodzi, jest współtwórcą SILVER CLINIC. Masz pytania do dr Katarzyny Płużańskiej-Srebrzyńskiej? Napisz do nas na adres magazynnatura@drogerienatura.pl

koncentrat tłuszczowy zawiera cenne komórki macierzyste, które działają regenerująco na okoliczną tkankę skórną.

Wypełniacz w postaci tłuszczu może być bezpiecznie stosowany na wszystkie partie ciała. Pierwsze efekty – w postaci wypełnienia, zmiany kształtu, odbudowy ubytków oraz odnowy i wygładzenia skóry – widoczne są bezpośrednio po zabiegu. Tłuszcz jest jednak materiałem ulegającym naturalnej absorpcji, dlatego efekt widoczny w dniu zabiegu, w kolejnych miesiącach ulegnie osłabieniu. To, jaka część przeszczepionego materiału zostanie wchłonięta, zależy od indywidualnych predyspozycji organizmu pacjenta. Zdecydowaną zaletą zabiegu przeszczepu tkanki tłuszczowej jest szybka rekonwalescencja — już po kilku dniach można wrócić do codziennych zajęć.

NATURA | czerwiec 2022 49

URODA

latem natura maluje paznokcie To lato będzie wyjątkowe. Pora zadbać o dłonie w naturalnym stylu.

Na paznokciach możemy zobaczyć żywe kwiaty, manicure zrobimy z gazety, a rybki usuną martwy naskórek. Do tego biologiczna pielęgnacja i wegańskie lakiery do malowania. Natura już się cieszy na wakacje.

Ż

yjący manicure to pomysł australijskiej artystki Roz Borg. Udowadnia ona, że sukulenty na paznokciach potrafią zrobić niebywałe wrażenie. Rośliny są przyklejone do tipsa kwiatowym klejem. Sukulenty są wyjątkowe. Oczyszczają powietrze i nie wymagają częstego nawadniania.

A przyklejone do paznokci – nadal żyją. Mają oryginalne kształty i ciekawe kolory. Można z nich tworzyć bardzo różnorodne kompozycje.

Wykonanie manicure z sukulentów nie zajmuje dużo czasu – trwa około godziny.

Roz Borg do tej pory wykonywała z sukulentów biżuterię. To jej nie wystarczało. Postanowiła pójść o krok dalej. Najpierw szukała w internecie informacji o manicure z żywych roślin, ale nic nie znalazła.

Sama więc go wymyśliła. Taki manicure jest ekologiczny. Kwiatowy klej, którym mocuje się sukulenty do tipsa, pomaga im dalej rosnąć.

W ten sposób można wyhodować na paznokciach przepiękny ogród.

Paznokcie wyglądają jak rzeźba 3D. MANICURE Z GAZETY Sztuką jest też manicure z gazety.

Na paznokciach możemy odcisnąć

50

NATURA | czerwiec 2022

zarówno napis, jak i obrazek. Nie jest to wcale skomplikowane. Do manicure potrzebujemy lakieru, wybranych wycinków z gazet i małego naczynia. Paznokcie najpierw malujemy. Po wyschnięciu moczymy je w naczyniu przez około pół minuty.

Następnie odciskamy na płytce gazetę z tekstem lub grafiką. Gdy na każdym paznokciu będzie już odbity druk albo obrazek, malujemy bezbarwnym lakierem. Efekt jest oszałamiający. Żeby być w zgodzie z naturą, warto zwrócić szczególną uwagę także na skład lakieru. Najlepiej jeśli wybierzemy ekologiczny kosmetyk. W drogeriach jest już coraz więcej produktów ze składnikami pochodzenia naturalnego. Dzięki temu nasze paznokcie wyglądają świetnie, a my dbamy o środowisko. Coraz częściej surowce użyte w lakierach pochodzą z biomasy roślinnej: z trzciny cukrowej, pszenicy, manioku i kukurydzy.

Dziś paznokcie nie tylko mają dobrze wyglądać. Odzwierciedlają one także nasze upodobania i filozofię życiową. Jeśli dbamy o naturę, sięgamy po wegańskie lakiery do paznokci. To nasz świadomy wybór.

Lakiery wegańskie to produkty, któ-

re nie zawierają w swoim składzie substancji pochodzenia zwierzęcego oraz nie są testowane na zwierzętach. Podczas produkcji wegańskich kosmetyków nie są również wykorzystywane żadne składniki odzwierzęce. Chodzi tu m.in. o mleko i pyłek pszczeli. Wegańskie lakiery są bezpieczne zarówno dla wrażliwej, skłonnej do podrażnień skóry, jak i środowiska. Warto podkreślić, że powstaje coraz więcej salonów wyspecjalizowanych właśnie w wegańskim manicure.

SZKLANY PILNIK I KREM BEZ FTALANÓW W zgodzie z naturą pozostaje także manicure biologiczny. To powrót do początków pielęgnacji paznokci.

Zamiast elektrycznych i metalowych pilników stosuje się szklane, drewniane i bambusowe narzędzia.

Wszystkie procedury mają być jak najmniej inwazyjne. Trzeba do minimum ograniczyć ryzyko uszkodzenia płytki paznokcia i skóry oraz wyeliminować szkodliwe substancje. Spośród kosmetyków wykorzystywanych do manicure biologicznego wybiera się te pochodzenia naturalnego. Coraz więcej firm oferuje kremy i odżywki pozbawione

URODA

polsku to brzana ssąca. Rybki są brunatnopomarańczowe. Mają do 14 cm długości. Ich pyszczki są bezzębne. Gatunek pochodzi z ciepłych wód Bliskiego Wschodu. W naturze brzany spotkamy w Jordanii, Syrii i Turcji. Są tu nazywane rybkami szczęścia. Ich lecznicze zdolności przedstawił w 1843 roku biolog Johann Jakob Heckel. Odkrył on, że w naturze rybki również żywią się martwym naskórkiem, np. ludzi wchodzących do wody. Garra rufa zaczęły być nazywane Doctor Fish.

parabenów, syntetycznych barwników i zapachów, ftalanów, siarczanów oraz olejów mineralnych.

Manicure biologiczny to przede wszystkim wsparcie zdrowia skóry i płytki paznokcia. To wydobycie naturalnego piękna dłoni. Nie chodzi tu o drastyczne zmiany wyglądu.

RYBKI LUBIĄ MARTWY NASKÓREK Naturalnym sposobem na pielęgnację jest również fish manicure

i fish pedicure. Jednak budzi on wiele kontrowersji. Jest to zabieg, podczas którego martwy naskórek usuwany jest przez rybki pływające w akwarium. Wykonuje się go zarówno w gabinetach kosmetycznych, jak i salonach urody. Zabieg daje efekt podobny do peelingu.

Można go stosować nie tylko na dłonie i stopy, ale także inne części ciała. Wtedy nazywany jest fish spa.

Gatunek rybek wykorzystywanych podczas zabiegu to garra rufa, po

OBROŃCY ZWIERZĄT NIE LUBIĄ RYBEK Według zwolenników brzany ssącej, rybi peeling poprawia krążenie i całkowicie usuwa martwy naskórek.

Garra rufa ma także wydzielać enzym dithranol, który odpowiada za zmiękczenie skóry i ochronę przed powrotem schorzeń skórnych.

Rybi peeling bije rekordy popularności w Stanach Zjednoczonych, Turcji, Tajlandii, Hiszpanii, Niemczech, Szwajcarii oraz w Czechach.

Natomiast, według amerykańskiej Agencji Ochrony Zdrowia, garra rufa może przenosić bardzo groźne wirusy, m.in. HIV, zapalenie wątroby typu C czy HPV. Gabinety kosmetyczne i salony urody, które oferują zabiegi z rybkami przekonują, że dbają o regularne i należyte odkażanie wanien, w których fish manicure czy pedicure jest przeprowadzany. Zapewniają również o szczególnej ochronie samych rybek. Jednak trzeba zaznaczyć, że infekcje mogą się przenosić od jednej klientki do drugiej.

Brytyjski Fish Health Inspectorate przedstawił przypadek, kiedy do angielskich gabinetów fish pedicure trafiły ryby z Indonezji. Część z nich miała pyszczki we krwi i wyłupiaste oczka. To wskazywało na ich infekcje. Na pewno nie nadawały się do żadnych zabiegów. Zwolennikiem rybich peelingów nie jest również polski sanepid. O usunięcie fish manicure i pedicure z ofert salonów kosmetycznych walczą obrońcy zwierząt.

NATURA | czerwiec 2022

51

pora na peeling

URODA

52

NATURA | czerwiec 2022

Wiosna to odpowiedni czas na peeling. Złuszczanie martwego naskórka jest niezbędne w codziennej pielęgnacji skóry, ale przed okresem letnim warto poświęcić mu więcej uwagi.

S

łowo peeling pochodzi z języka angielskiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza złuszczanie. W Polsce termin ten jest używany zarówno w odniesieniu do produktów kosmetycznych o działaniu złuszczającym, jak i zabiegów wykonywanych z użyciem tego typu kosmetyków lub specjalistycznego sprzętu. Trudno o nazwę bardziej oddającą istotę działania peelingu. Jego podstawowym zadaniem jest usunięcie warstwy rogowej naskórka, co sprawia, że skóra staje się oczyszczona, zmiękczona i wygładzona, a także bardziej podatna na działanie substancji aktywnych, znajdujących się w kosmetykach pielęgnacyjnych.

MECHANICZNY, CHEMICZNY, A MOŻE FIZYCZNY? Peelingi dzieli się na mechaniczne, chemiczne oraz fizyczne. Pierwsze zawierają cząsteczki ścierne, które złuszczają martwy naskórek. W drugich obecne są substancje chemiczne o podobnym działaniu.

Trzecie natomiast do usuwania warstwy rogowej naskórka wykorzystują specjalistyczny sprzęt, na przykład laser.

Najpopularniejsze są peelingi mechaniczne, nazywane scrubami. Funkcję cząsteczek ścierających zazwyczaj pełnią w nich kryształki cukru lub soli, piasek, a także zmielone pestki czy ziarna. Ze względu na wielkość cząsteczek, scruby dzieli się na drobnoziarniste i gruboziarniste.

NATURA EKO Antycellulitowa gąbka do mycia ciała LOOFAH Antycellulitowa myjka do ciała KOKOS Antycellulitowa rękawica do mycia z włókien konopi Szczotka do masażu biustu, szyi oraz twarzy Dostępne w drogeriach Natura i na www.drogerienatura.pl

URODA

SCRUB I SZCZOTKA Peelingi stosuje się także w celu ujędrnienia skóry oraz zredukowania cellulitu. Zawarte w nich ziarenka poprawiają mikrokrążenie, wzmacniają naczynia włosowate oraz likwidują obrzęki limfatyczne, czyli eliminują najczęstsze przyczyny powstawania skórki pomarańczowej. W składzie peelingów na cellulit, poza cząsteczkami ścierającymi, można znaleźć różne substancje aktywne.

Popularnym składnikiem jest

kofeina, która zapobiega odkładaniu się tłuszczu w tzw. adipocytach, czyli komórkach tworzących tkankę tłuszczową.

Aby zredukować skórkę pomarańczową, warto dodatkowo regularnie masować skórę. Dużą popularnością w ostatnich latach cieszą się szczotki do masażu na sucho, wykonane z naturalnego włosia. Masaże nie tylko przyczyniają się do ujędrnienia skóry i zmniejszenia guzków na jej powierzchni, ale także usuwają zastoje

limfy oraz zmniejszają napięcie mięśniowe.

PEELING DO TWARZY Delikatna skóra twarzy także potrzebuje regularnego złuszczania, ale z użyciem odpowiednich kosmetyków. Peeling należy dobrać do typu cery. Kosmetyki ziarniste sprawdzą się w przypadku cery tłustej, która jest odporna ścieranie. Można je także stosować do skóry mieszanej, ale skupiając się na tzw. strefie T, obejmującej czo-

ło, nos i brodę. Do pielęgnacji cery wrażliwej lub naczynkowej zalecane są delikatne peelingi enzymatyczne, które zamiast cząsteczek ściernych zawierają enzymy roślinne rozpuszczające martwy naskórek. Do cery suchej oraz normalnej wskazany jest tzw. peeling gommage (z fr. ścieranie gumką), który łączy w sobie cechy peelingu enzymatycznego i ziarnistego, ale zawarte w nim cząsteczki ścierne są bardzo drobne.

Joanna Woźniak

NATURA | czerwiec 2022 53

URODA

1 2 SEYO Żel do rąk antybakteryjny 50 ml Żel do rąk antybakteryjny z aloesem 50 ml NATURA EKO Pomadka odżywcza Pomadka nawilżająca Pomadka odżywcza

3

MILLY Uniwersalne ściereczki czyszczące i płynem antybakteryjnym 36 sztuk Uniwersalne chusteczki dezynfekujące 20 sztuk Nawilżany papier toaletowy 20 sztuk Chusteczki nawilżane odświeżające 15 sztuk SEYO Suchy szampon dla brunetek i szatynek 200 ml Suchy szampon do każdego rodzaju włosów 200 ml NATURA EKO Porcja mocy 40 g: żurawina suszona, słonecznik łuskany, migdały łuskane, mieszanka żurawiny i nerkowców, mieszanka rodzynek i orzechów laskowych SEYO Mgiełka do ciała Joyful Happiness 200 ml NATURA EKO Mgiełka do ciała Cytrusowy Sad, Aromatyczna Łąka 200 ml SEYO Zmywacz do paznokci bez acetonu 60 ml Zmywacz do manicure hybrydowego 60 ml Dostępne w drogeriach Natura i na www.drogerienatura.pl

54

NATURA | czerwiec 2022

URODA

4 wakacyjny 5 niezbędnik niezbędnik natury

7

6

NATURA | czerwiec 2022 55

URODA

dry cleansing

Dostępne w drogeriach Natura i na www.drogerienatura.pl

Popularna metoda dry cleansing to trend, który przywędrował do nas z Dalekiego Wschodu.

Kobiety zamieszkujące tamte rejony znane są ze swoich skutecznych metod dbania o skórę.

Dzięki temu mogą cieszyć się zdrową, promienną oraz pozbawioną niedoskonałości cerą. Coraz więcej mieszkanek zachodniego świata sięga po pielęgnacyjne rytuały Azjatek, które dla wielu z nich stają się wzorem do naśladowania. Cały sekret polega na suchym myciu twarzy. W jaki sposób możemy stosować tę metodę, aby cieszyć się niezwykłymi efektami?

NATURA EKO Oczyszczająca pianka do twarzy 150 ml Myjący żel do twarzy z ekstraktem z konopi 200 ml Łagodzący płyn micelarny 100 i 400 ml Odświeżający płyn micelarny 100 i 400 ml BOTANIC SKINFOOD Czarne mydło do mycia twarzy 250 ml

56

NATURA | czerwiec 2022

N

A CZYM POLEGA MYCIE TWARZY NA SUCHO? Codzienne oczyszczanie skóry twarzy jest jednym z najważniejszych i podstawowych kroków codziennej pielęgnacji. Wszystkie pasjonatki dbania o piękną cerę nieustannie szukają nowych rozwiązań, które pozwolą skutecznie zwalczać wszelkie zanieczyszczenia. Metoda dry cleansing staje się świetnym rozwiązaniem dla tego rodzaju potrzeb. Jest też wspaniałą alternatywą do przygotowania twarzy do kolejnych procesów pielęgnacyjnych, np. dwuetapowego oczyszczania olejami. Ta innowacyjna metoda stosowana jest głównie przez Azjatki w każdym wieku, które przykładają ogromną wagę do dbania o kondycję swojej skóry.

Tajniki używania tej metody są niezwykle proste. Mycie twarzy na sucho polega na zastosowaniu wybranego produktu kosmetycznego bez użycia wody. Niewielką ilość żelu lub pianki myjącej trzeba nałożyć bezpośrednio na twarz nawet wtedy, gdy skóra jest pokryta makijażem. Następnym krokiem jest stosowanie delikatnego masażu, który powinien potrwać około 30 sekund. Metoda ta pozwala bardzo dokładnie usunąć nieczystości z twarzy i oczyścić pory.

Trzecim i ostatnim etapem staje się staranne spłukanie kosmetyku ciepłą wodą.

Warto podkreślić, że metoda dry cleansing wymaga zastosowania odpowiedniego produktu myjącego. Produkt kosmetyczny, który będziemy stosować, powinien być łagodny oraz pozbawiony wszelkich szkodliwych detergentów, takich jak SLS, czyli substancji przyczyniających się do wysuszania skóry. W składzie wybranego produktu kosmetycznego powinna znajdować się jak największa ilość substancji kojących i nawilżających.

DRY CLEANSING – JAKIE DAJE EFEKTY? Opisywana metoda mycia twarzy na sucho uznawana jest za skuteczną w przypadku problemów z zaskórnikami czy rozszerzonymi porami. Ten rytuał jest w stanie znacząco poprawić fakturę skóry i wydobyć z niej blask, jest więc szczególnie polecany osobom, które mają cerę tłustą i problematyczną.

Widoczne efekty pojawią się po kilku tygodniach regularnego stosowania. Dry cleansing, podobnie jak inne techniki oczyszczania twarzy, to tak naprawdę pierwszy krok do właściwej pielęgnacji. Jednak aby cały proces mógł zostać zakończony, to jego finałem powinno stać się zastosowanie preparatów nawilżających, takich jak delikatne i odżywcze sera lub kremy.

Marcin Lipiński

czym pachnieć latem?

URODA

Piękny zapach dodaje pewności siebie i atrakcyjności. Woda toaletowa, mgiełka zapachowa czy perfumy – co wybrać na upalne dni? Oczywiście wszystko zależy od naszych indywidualnych preferencji, radzimy jednak, aby postawić na lekkie, subtelne, orzeźwiające i sprawdzone nuty zapachowe.

W

ysokie temperatury, a co za tym idzie nadmierna potliwość, nie sprzyjają ciężkim i trwałym kompozycjom zapachowym. Jeśli zdecydujesz się skorzystać z perfum lub wody perfumowanej czy toaletowej, warto zastosować inny zapach na dzień i inny na wieczór. Natomiast wybierając się na plażę czy przebywając bezpośrednio na słońcu zrezygnuj z powyższych propozycji całkowicie.

Zawierają one bardzo aktywne związki chemiczne, które w kontakcie ze słońcem będą powodowały podrażnienia, uwrażliwienie skóry i liczne przebarwienia. Słowem – upały nie lubią się z perfumami. Niektóre zapachy w wysokiej temperaturze są nie do zniesienia – stają się duszące i drażniące, a ich działanie jest odwrotne do zamierzonego.

Mgiełki do ciała, lżejsza opcja na lato Te produkty powstają na bazie zapachowych hydrolatów, takich jak olejki eteryczne, ale także ekstraktów witaminowych, wody i mleczka sodu. Są lekkie i odświeżające, przyjemnie otulają ciało. Rozpylone przynoszą ulgę w upalne dni.

Nie przytłaczają, nie męczą, dają poczucie komfortu. Mini-

kropelki, które na nas osiadają, podkreślają poczucie czystości i świeżości, dają wytchnienie od upału. Ich zapachy są subtelne, delikatne, wręcz ulotne.

Istnieją mgiełki do twarzy, ciała i włosów. Każde można stosować bez ograniczeń. Warto je zakupić w małych, plastikowych pojemnikach (poręcznych dyfuzorach), mieć zawsze pod ręką i użyć wtedy, kiedy zapragniemy. Mgiełki do skóry nie tylko ją odświeżą, ale również koją, zmniejszają ewentualne podrażnienia, zaczerwienienia czy zmiany, dodatkowo łagodzą przesuszenia na przykład po opalaniu, ale także dodają blasku i rozświetlają np. dzięki złotym drobinkom.

Te do włosów są dodatkowo wzbogacone w ochronne filtry UV, chronią tym samym włosy przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych.

Zapach ma nas wyróżnić oraz współgrać z naszym charakterem i poczuciem estetyki, dlatego musi być indywidualny, dostosowany do naszych preferencji, charakteru oraz aktywności. Niemniej jednak latem postawmy na nutę wakacji, relaksu i egzotycznych podróży – czego nam wszystkim z pewnością… bardzo brakuje!

Marzena Czerwińska-Murgan

SEYO Mgiełki do ciała 200 ml: Moonlight Blossom, Secret Passion, Joyful Happiness NATURA EKO Mgiełki do ciała 20 ml: Aromatyczna Łąka, Cytrusowy Sad, Tajemniczy Ogród, Kwiatowe Wzgórze Dostępne w drogeriach Natura i na www.drogerienatura.pl

NATURA | czerwiec 2022 57

URODA

Zbyt długie przebywanie na słońcu naraża strukturę włosa na uszkodzenia wywołane szkodliwym działaniem promieniowania UV. To najczęstsza przyczyna uszkodzeń strukturalnych łodygi włosa.

W efekcie włosy mogą stać się przesuszone, mniej wytrzymałe czy nawet mogą utracić swój naturalny kolor – pisze dr inż. Marta Pawłowska, zespół ACC.

58

NATURA | czerwiec 2022

URODA

włosy pod specjalnym nadzorem Z

ewnętrzną część włosa stanowi struktura włókien keratynowych, wrażliwych na działanie czynników zewnętrznych: mechanicznych – szczotkowanie włosów, fizycznych – ocieranie o ubrania oraz chemicznych – nieodpowiednie kosmetyki, w tym również kosmetyki stosowane podczas zabiegów fryzjerskich, zwłaszcza tych z pH>10.

Ważna jest ochrona włosów szczególnie latem i zimą, gdy są one narażone na działanie skrajnie zmiennych czynników atmosferycznych. Dobierając odpowiedni kosmetyk należy przede wszystkim dobrze określić stan swoich włosów i skóry głowy. Pielęgnacja to nie tylko ochrona włosów, ale również działania profilaktyczne oraz odpowiednio dobrane kosmetyki. Struktura włosów jest porowata, co znacznie zmniejsza ich odporność na zanieczyszczenia. Włosy są zatem szczególnie narażone na niekorzystne działanie czynników zewnętrznych.

Zbyt długie przebywanie na słońcu naraża strukturę włosa na uszkodzenia wywołane

szkodliwym działaniem promieniowania UV. W efekcie włosy mogą stać się przesuszone, mniej wytrzymałe, mogą nawet utracić swój naturalny kolor. Włosy, podobnie jak nasza skóra, są zbudowane z białek i aminokwasów, które to pod wpływem promieniowania UV ulegają degradacji.

W okresie letnim powinniśmy zaopatrzyć się przede wszystkim w kosmetyki do włosów zawierające filtr UV. Należy jednak pamiętać, że promieniowanie ultrafioletowe nie jest jedynym czynnikiem zewnętrznym, który zagraża zdrowemu wyglądowi i dobrej kondycji naszych włosów. To również zanieczyszczenie środowiska, smog, zbyt wysoka lub zbyt niska wilgotność powietrza.

Nowoczesne kosmetyki, poza ochroną przed niszczącym wpływem smogu i promieniowania UV, osłonią skórę głowy i włosy również przed dymem papierosowym czy negatywnym oddziaływaniem niebieskiego światła (komputery i smartfony). Wszystkie te czynniki przyspieszają procesy

degradacyjne wewnątrz struktury włosa. Kosmetyki przeznaczone do letniej pielęgnacji nie tylko chronią, regenerują i oczyszczają z toksyn. Szampony, odżywki, maski i oleje są bogate m.in. w witaminy A i E (zwalczanie wolnych rodników), alantoinę, niacynamid czy ekstrakty roślinne z ziół indyjskich.

Produkty z filtrami UV wspomagają ochronę, zapobiegając zniszczeniu włosów. Stanowią pierwszą linię obrony, której celem jest zmniejszenie ilości promieniowania UV docierającego do struktury włosa. Filtry fizyczne to środki ochrony powierzchni, które odbijają promieniowanie ultrafioletowe o każdej długości fali. Filtry chemiczne zapobiegają penetracji poprzez pochłanianie promieni UV. Antyoksydanty stanowią drugą linię obrony – redukują ilość wolnych rodników powstających wewnątrz włosa. By były skuteczne, muszą wniknąć w strukturę włosa Odpowiednio dobrane do rodzaju włosów kosmetyki z pewnością ułatwią ich ochronę i regenerację.

NATURA | czerwiec 2022 59

URODA

PAN GOLIBRODA 2 w 1 Balsam do brody i wąsów 45 g 3 w 1 Żel do brody włosów ciała 200 g Krem do twarzy i brody 50 g 2 w 1 Serum do brody i wąsów 30 g 2 w 1 Olejek do brody i wąsów 2 w 1 Pasta do stylizacji włosów i brody 70 g matowa Dostępne w drogeriach Natura i na www.drogerienatura.pl

60

prezenty dla Taty NATURA | czerwiec 2022

URODA

chroń się przed promieniami Twarz muśnięta słońcem wygląda zdrowo i promiennie. Dlatego wiele osób nadal rezygnuje z aplikowania kremów do twarzy z filtrem SPF. Tymczasem jest to ważny krok w stronę zdrowia oraz… młodego wyglądu.

O

chrona skóry przed promieniami słonecznymi to konieczność.

Warto bowiem wiedzieć, że opalenizna – choćby nie wiem jak ładnie wyglądała – to po prostu reakcja obronna organizmu na nadmiar promieniowania ultrafioletowego. Dochodzi wówczas do nadmiernego wydzielania melaniny, co skutkuje zbrązowieniem skóry. Tymczasem długotrwała ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe wykazuje negatywny wpływ na organizm. Opalanie – nawet to nieświadome – może prowadzić do zaczerwienienia, poparzeń, nowotworu skóry.

Kremy do twarzy, które mają zapewnić ochronę przeciwsłoneczną, zawierają filtr SPF. Filtr wyrażony jest wartością liczbową, którą należy rozumieć jako zdolność ochrony przed negatywnym oddziaływaniem promieniowania słonecznego.

SPF określa, ile razy dłużej skóra może być eksponowana na słońce bez ryzyka oparzeń.

Jak to wygląda w praktyce?

Krem do twarzy z filtrem SPF 15 oznacza, że skóra jest 15 razy dłużej chroniona przed

działaniem promieni słonecznych niż skóra bez żadnej ochrony. W przypadku kremu z filtrem SPF 50 skóra może być wystawiona na słońce bez ryzyka oparzeń przez czas 50 razy dłuższy niż skóra bez żadnej ochrony.

Jaki filtr wybrać? Wszystko zależy od fototypu skóry. Inne wymagania ma jasna karnacja, a inne – karnacja śniada itp.

Osoby z bardzo jasną karnacją powinny stosować preparaty z filtrem SPF minimum 50, z jasną karnacją powinny wybierać krem do twarzy z filtrem SPF na poziomie minimum 30, z ciemną karnacją mogą zastosować krem do twarzy z filtrem SPF 15-30.

Należy przy tym podkreślić, że krem do twarzy dla dzieci powinien zawierać filtr SPF 50, niezależnie od fototypu skóry.

W tym przypadku należy także do minimum ograniczyć bezpośrednią ekspozycję pociechy na słońce.

Jeśli chcesz mieć pewność, że krem z filtrem SPF będzie faktycznie zabezpieczał skórę przed promieniowaniem słonecznym, musisz

pamiętać o kilku zasadach.

Wybierz kosmetyk z filtrem SPF dostosowanym do potrzeb twojej skóry. Preparat nakładaj równomiernie na całą twarz, omijając okolice oczu. Kosmetyk zaaplikuj na ok. 20 minut przed ekspozycją na słońce. Co 2-3 godziny nakładaj kolejne warstwy preparatu, szczególnie jeśli leżysz na plaży czy uprawiasz sport. Jeżeli pływasz w otwartym akwenie, twarz smaruj po każdym wyjściu z wody.

Gdy dojdzie do poparzenia słonecznego, trzeba zadbać o ukojenie.

Pomocne w tym będą między innymi preparaty na bazie aloesu.

NATURA EKO Wielofunkcyjny żel nawilżająco-kojący 200 ml Hydrolat z miąższu aloesu 150 ml Hydrolat z płatków róż 150 ml Dostępne w drogeriach Natura i na www.drogerienatura.pl

NATURA | czerwiec 2022

61

modne kolory nude

URODA

62

Kolekcja Nude Goddess powstała z zamiłowania do naturalnych, upiększających makijaży w kolorach nude. To ponadczasowe kosmetyki, doskonałe formuły i modne, stonowane odcienie, które znajdą zwolenników wśród wielu z Was. Idealnie wpasowują się w nadchodzącą letnią porę roku, kiedy często sięgamy po stonowane odcienie, aby stworzyć ulubiony letni look, czyli make up no make up – pisze o swojej nowej kolekcji, stworzonej dla Natury, Daniel Sobieśniewski.

W

kolekcji znajdziemy 6 pomadek w sztyfcie o ultramatowym wykończeniu. Mimo takiej formuły, aksamitna konsystencja sprawia, że wzbogacone w witaminę E pomadki nie wysuszają ust, pielęgnują je i nawilżają. Mają modne kolory w odcieniach nude, bez żadnych błyszczących drobinek.

Niezwykle kremowe konsystencje ułatwiają ich nakładanie, gładko i lekko suną po ustach – z pewnością każda z pań znajdzie dla siebie odpowiedni odcień. Pomadki w takich kolorach pasują zarówno na co dzień, jak i na większe wyjścia – sprawdzą się jako dodatek do mocniejszego makijażu, jeśli chcemy, aby uwaga skierowana była na oczy, idealnie wkomponowują się także w makijaż w odcieniach beżu, brązu i nude.

Kolekcję wzbogaciliśmy w 6 wodoodpornych konturówek do ust, których kolory zostały opracowane tak, by zgrać się z wieloma odcieniami pomadek nude – od lekkich brązów, przez neutralne, aż po delikatne róże. Pasują do ciepłych i do chłodnych odcieni. Konturówki idealnie sprawdzą się w modnym obecnie trendzie ombre.

Róż i bronzer zostały skomponowane tak, żeby dopasować się do każdego typu urody.

Bronzer tworzy efekt delikatne-

NATURA | czerwiec 2022

go dotyku słońca na skórze, zapewniając promienną i witalną cerę. Miękka i lekka konsystencja bronzera łączy się ze skórą, zapewniając naturalny i długotrwały efekt. Dzięki formule mineralnej bronzer wtapia się w skórę, tworząc idealny kontur lub efekt zdrowej, lekkiej opalenizny.

Róż, opracowany na podstawie technologii dostosowującej się do temperatury i pH skóry, stwarza indywidualny efekt.

Odcień daje różne poziomy intensywności, od dyskretnych do bardziej wyrazistych.

JAK NAKŁADAĆ BRONZER? Nakładaj minimalną ilość produktu – w ten sposób zmniejszysz ryzyko powstawania plam. W tym przypadku im mniej, tym lepiej! Nanieś produkt tuż pod kością policzkową. Rozcieraj kosmetyk, kierując pędzel tylko w jedną stronę (od szczytów kości żuchwy do mniej więcej połowy policzka).

Zadbaj o dobre roztarcie miękkim pędzlem. Wysokie czoło, podwójny podbródek? Możesz je optycznie „schować”, lekko muskając bronzerem miejsca, które chcesz optycznie zmniejszyć lub wyszczuplić.

MODNE USTA Z LAT 90.

UBIEGŁEGO WIEKU? Brązowa pomadka i ciemniejsza konturówka dookoła – pamiętacie ten trend z końca

lat 80. i początku 90.? Ta moda powróciła, ale w nowoczesnym wydaniu. Teraz ciemniejszą konturówkę rozcieramy do wnętrza ust tak, żeby kontur był miękki, a usta wypełniamy pomadką w odcieniu nude. Aby uzyskać modny efekt ombre, na środek ust można wklepać bardzo jasną pomadkę w odcieniu cielistym, zacierając granicę między jasnym a ciemnym odcieniem.

DANIEL SOBIEŚNIEWSKI Dyplomowany mistrz w zawodzie wizażysta-stylista. Uhonorowany tytułem ARTYSTA ROKU 2014 przez magazyn Make Up Trendy. Oficjalny makijażysta marki KOBO Professional. Wizaż to jego praca, powołanie i życiowa pasja.

Twarz traktuje jak malarskie płótno, a kosmetyki jak paletę barw – to pozwala mu tworzyć osobiste, subtelne i kobiece makijaże. Daniel od wielu lat maluje osoby publiczne, uczestniczy w licznych sesjach zdjęciowych, pokazach mody oraz programach TV.

Makeup na lato Już w Natura najnowsza kolekcja produktów do makijażu stworzona przez Daniela Sobieśniewskiego – Nude Goddess. Wypróbuj koniecznie i stwórz swój wyjątkowy, modny look na lato.

NATURA | czerwiec 2022 63

NATURALNIE W KUCHNI

na jezykach Czekamy. Pytamy w warzywniakach. Pytamy przyjaciół: „Widzieliście gdzieś?”. Spotykamy w marketach kuzynki z zagranicy. Czekamy, by znowu poczuć ten smak na języku.

64

NATURA | czerwiec 2022

NATURALNIE W KUCHNI

tarta z truskawkami NA CIASTO: 200 g mąki • 3 łyżki mielonych migdałów • 90 g jasnego brązowego cukru • 110 g miękkiego masła • żółtko • 1/4 łyżeczki proszku do pieczenia Formę do tarty o średnicy 23 cm posmarować masłem.

Mąkę, migdały, cukier i proszek do pieczenia wymieszać w misce. Dodać masło i rozcierać palcami do uzyskania drobnych okruchów. Dodać żółtko i szybko zagnieść ciasto. Zawinąć w folię spożywczą i schłodzić w lodówce przez 30 minut. Ciasto zmiękczyć delikatnie ugniatając, rozwałkować i wyłożyć formę do tarty. Wstawić na 30 minut do lodówki. Piekarnik rozgrzać do temp. 180 stopni.

Formę z ciastem przykryć papierem do pieczenia tak, by zakrywał spód i boki. Obciążyć (np. suchą kaszą, ryżem, fasolą) i piec 18 minut. Po tym czasie usunąć papier z obciążeniem i piec 5-7 minut do zezłocenia ciasta.

NA KREM: 300 ml mleka • 1/3 laski wanilii • 4 duże żółtka • 5 łyżek cukru • 2 łyżki mąki pszennej • 2 łyżki mąki ziemniaczanej + 500 g truskawek • 2 łyżki płatków migdałowych Mleko podgrzać w garnku razem z wanilią i łyżką cukru.

Pozostały cukier ubić z żółtkami, aż do uzyskania jasnego kremu. Dodać obie mąki i dobrze wymieszać.

Gdy mleko zacznie się gotować, wlać połowę do masy jajecznej, energicznie wymieszać i połączyć w garnku z pozostałym mlekiem. Gotować 2-3 minuty, przełożyć do miski i przykryć szczelnie folią spożywczą tak, by dotykała kremu i brzegów miski. Usunąć ewentualne pęcherze powietrza z powierzchni kremu i dobrze schłodzić (najlepiej całą noc w lodówce). Wyjąć laskę wanilii.

Zimny krem ubić mikserem na puszystą masę. Wyłożyć na wystudzony spód. Truskawki umyć, osuszyć i usunąć szypułki. Przekroić na połówki i udekorować ciasto.

Wierzch posypać płatkami migdałowymi.

50 minut (bez chłodzenia) | 8 porcji

crumble z truskawkami i rabarbarem 100 g mąki • 50 g mielonych orzechów laskowych • 50 g białego cukru • 50 g brązowego cukru • 110 g zimnego masła • 30 g płatków owsianych • 650 g truskawek • 200 g rabarbaru

Piekarnik rozgrzać do temp. 180 stopni. Rabarbar obrać ze skórki, umyć i pokroić na nieduże kawałki.

Truskawki umyć, osuszyć i usunąć szypułki. Przekroić na połówki lub ćwiartki. Przełożyć do foremek do zapiekania. Mąkę, orzechy i cukier wymieszać, dodać masło pokrojone na małe kawałki i rozdrobnić palcami aż do uzyskania kruszonki. Dodać płatki owsiane i dalej wygniatać, aż masa zacznie się kleić. Rozkruszyć ciasto na owocach. Piec 40 minut. Po wyjęciu z piekarnika odstawić na 10 minut, po czym podawać posypane cukrem pudrem.

60 minut | 12 porcji

NATURA | czerwiec 2022 65

NATURA I DOM

pradawne magnolie O

d kwietnia do lipca możemy podziwiać kwitnące magnolie.

O tym, że są niezaprzeczalnie pięknie, nie trzeba nikogo przekonywać. Jednakże niewiele osób wie, że należą do najstarszych roślin na świecie.

Ze względu na trudne warunki uprawy oraz krótkie kwitnienie magnolie są postrzegane jako kruche i wątłe. Tymczasem są to drzewa, które przetrwały epokę lodowcową. Jak to możliwe?

w Ameryce Środkowej oraz w południowo-wschodnich stanach Ameryki Północnej, ale ich ośrodkiem rozwojowym są Himalaje. Prawdopodobnie dzięki pierwotnemu rozmieszczeniu uchroniły się przed epoką lodowcową i przetrwały do dzisiaj. Najstarsze szczątki kopalne roślin należących do Magnoliaceae mają około 20 milionów lat, ale wiadomo, że rosły one 95 milionów lat temu, czyli wtedy, kiedy po Ziemi chodziły dinozaury.

NIESTRASZNY IM LODOWIEC Magnolia to rodzaj drzew i krzewów zaliczanych do rodziny magnoliowatych (Magnoliaceae). W obrębie rodzaju wyróżnia się od 20 do 120 gatunków, w zależności od klasyfikacji. Magnoliowate to najstarsza rodzina z nadal żyjących roślin okrytonasiennych. Według botaników przemawia za tym nie tylko wyjątkowa budowa kwiatów, ale także ich naturalne występowanie. Magnolie rosną obecnie we wschodniej Azji, na Archipelagu Malajskim,

KAPRYŚNE MAGNOLIE Pozornie mogłoby się wydawać, że skoro magnolie uchroniły się przed zlodowaceniem, to nie mają wygórowanych wymagań uprawowych. Nic bardziej mylnego. Rośliny z rodzaju Magnolia L. są uważane za dość kapryśne. Paradoksalnie nie tolerują niskich temperatur, aczkolwiek z wiekiem stają się bardziej odporne na ich działanie. Ponadto nie znoszą suszy, ponieważ mają płytko osadzone korzenie. Nie powinno się ich także przycinać ze względu na kruchość gałęzi.

Lubią natomiast słoneczne lub

66

NATURA | czerwiec 2022

fot. unsplash.com/lena-he

Magnolie zachwycają nie tylko pięknem kwiatów, ale także niesamowitą historią.

To najstarsze rośliny kwiatowe na Ziemi, które przetrwały epokę lodowcową.

NATURA I DOM

półcieniste stanowiska oraz żyzną, lekko kwaśną glebę, aczkolwiek uprawa jest uzależniona od konkretnego gatunku.

Warto wiedzieć, że nie wszystkie drzewa i krzewy z rodziny Magnoliaceae gubią liście na zimę. Istnieją także gatunki zimozielone. Co więcej, magnolie dzielą się na kwitnące przed rozwojem liści i po ich rozwinięciu. Oznacza to, że nie wszystkie kwitną w kwietniu lub maju. Do pierwszej grupy zaliczają się: magnolia japońska, naga, purpurowa oraz wierzbolistna, do drugiej zaś: drzewiasta, parasolowata czy Siebolda, których kwiaty można podziwiać w czerwcu lub lipcu.

SZLAK MAGNOLII Pomimo dużych wymagań glebowych i pielęgnacyjnych, magnolie z powodzeniem uprawia się także w Polsce.

Chcąc przyjrzeć się bliżej tym wyjątkowym drzewom, można wybrać się na Cieszyński Szlak Kwitnących Magnolii, który liczy ponad kilometr i składa się z 11 przystanków. Zobaczyć tam można 13 magnolii kilku gatunków, a na ostatnim przystanku znajduje się kawiarnia, która serwuje magnoliowe desery. Warto także odwiedzić Arboretum w Rogowie (województwo łódzkie), gdzie jest wyjątkowo bogata kolekcja zarówno magnolii kwitnących przed rozwojem liści, jak i po.

Na uwagę zasługują także Arboretum Kórnickie (woj. wielkopolskie) oraz Ogród Dendrologiczny w Przelewicach (woj. zachodniopomorskie).

Joanna Woźniak

NATURA | czerwiec 2022 67

§

NASZA EKSPERTKA, WASZE PYTANIA

Masz pytania z zakresu prawa konsumenckiego, cywilnego, chcesz wiedzieć co kryje się za różnego rodzaju certyfikatami i normami?

Na Twoje pytania czeka nasza ekspertka.

1

W trakcie zwrotu towaru w ramach reklamacji sprzedawca zażądał ode mnie oddania produktu w oryginalnym opakowaniu. Czy muszę takie opakowanie przechowywać?

Sprzedawca nie ma prawa żądać zwrotu towaru w oryginalnym opakowaniu, jeśli jest to zwrot w ramach rękojmi. W tym przypadku chodzi o odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne i prawne towaru, a te kwestie reguluje kodeks cywilny.

To sprzedawca odpowiada za jakość towaru i jego zgodność z warunkami umowy i ma obowiązek przyjąć towar w ramach rękojmi w celu rozpatrzenia reklamacji bez żadnych dodatkowych warunków. Takie żądanie nie wynika z żadnych przepisów prawa. Podstawą każdej reklamacji jest wadliwy towar, a nie jego opakowanie.

Jeśli w sklepie pojawi się zapis o konieczności zwrotu przedmiotu w ramach rękojmi tylko w oryginalnym opakowaniu, to nie mamy obowiązku dostosowywać się do takiego zapisu, bowiem jest on niedozwolony.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku reklamacji, której podstawą jest gwarancja.

W takich sytuacjach to gwarant, którym jest najczęściej producent, określa szczegółowe warunki konkretnej umowy gwarancyjnej. I może zawrzeć w dokumencie, potocznie nazywanym kartą gwarancyjną, zapis o konieczności zwrotu produktu w oryginalnym opakowaniu. Dlatego zachęcam każdego do czytania umów gwarancyjnych – pozwala to w przyszłości uniknąć niepotrzebnych problemów z reklamacjami.

2 JOLANTA WOŹNIAK Ukończyła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego. Od lat związana jest z tematyką spółdzielczości mieszkaniowej i spraw z zakresu procedury cywilnej. Regularnie współpracuje z kancelariami notarialnymi.

68

NATURA | czerwiec 2022

Jak przepisy regulują kwestię zwrotu towaru w oryginalnym opakowaniu w przypadku zakupu w sklepie stacjonarnym?

To, czy w sklepie stacjonarnym jest w ogóle możliwy zwrot towaru bez uzasadnionej przyczyny, zależy wyłącznie od dobrej woli sprzedającego i stworzenia takiej możliwości klientowi. W przypadku zwrotu towaru bez wad – jeśli taką możliwość daje konsumentowi konkretny sklep stacjonarny – tylko dlatego, że nie odpowiada nam produkt, konieczność oddania przedmiotu

zakupu w oryginalnym opakowaniu zależy wyłącznie od zasad, jakie obowiązują w konkretnym sklepie. Jeśli sprzedawca przewiduje możliwość zwrotu towaru w określonym przez niego terminie, to może domagać się także oryginalnego opakowania. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości i rozważamy ewentualny zwrot, warto spytać sprzedawcę, czy musimy zachować takie opakowanie.

3

Czy w przypadku odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem sklepu (np. sklep internetowy) muszę złożyć oświadczenie na formularzu danego sklepu?

Sklepy internetowe na swoich stronach zamieszczają formularze (wzory) odstąpienia od umowy. Ich zadaniem jest przede wszystkim ułatwienie nabywcy złożenia takiego oświadczenia. Nie jest jednak wymogiem formalnym obowiązek ich wykorzystania. Warto się nimi posługiwać, aby nie przeoczyć żadnego z warunków odstąpienia, ale można także korzystać z każdego innego wzoru lub złożyć pisemne oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Warunkiem koniecznym jest pisemna forma i złożenie swojego oświadczenia w przewidzianym przepisami terminie, czyli w ciągu 14 dni. Potocznie czas ten nazywany jest „prawem do namysłu”. Każdy z nas w przypadku umów na odległość ma prawo do dokładnego „obejrzenia” towaru i rozważenia, czy spełnia on nasze oczekiwania. Prawo nie daje takiej możliwości w przypadku zakupów w sklepach stacjonarnych, chyba że pozwala na to konkretny sprzedawca. Ważną kwestią w tym zakresie jest odpowiedź na pytanie, kiedy rozpoczyna się bieg wspomnianego 14-dniowego terminu. Co do zasady rozpoczyna się on od momentu uzyskania przez kupującego informacji o możliwości odstąpienia od umowy, czyli na przykład w umowie zawartej „na odległość” pomiędzy sprzedającym a kupującym. Jeśli takiej informacji nabywca nie uzyskał, termin ten przedłuża się do 12 miesięcy.

Chusteczki Kindii Pure to nowoczesny produkt, o ograniczonej liczbie składników stworzony do wyjątkowo delikatnego oczyszczania i pielęgnacji wrażliwej skóry niemowląt i dzieci od pierwszych dni życia.

Specjalnie opracowana, pozbawiona kompozycji zapachowej receptura, zawiera surowce pochodzenia naturalnego. Aloes

znany jest z właściwości nawilżających i regenerujących podrażnioną skórę. Naturalny emolient Glyceryl Oleate chroni skórę przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych, a także zapobiega odwodnieniu i wzmacnia ochronną barierę lipidową. Delikatna i miękka chusteczka skutecznie oczyszcza.

Chusteczki Kindii Natural Balance przeznaczone są do pielęgnacji i oczyszczania wrażliwej skóry niemowląt i dzieci.

Delikatna receptura chusteczek zawiera ekstrakt z aloesu, który znany jest z właściwości nawilżających i regene-

rujących oraz alantoinę, która łagodzi podrażnienia skórne. Produkt przebadany dermatologicznie, o pH neutralnym dla skóry, o delikatnym zapachu. Chusteczki dostępne w wygodnym opakowaniu typu pop-up.

Z PŁYNEM ANTYBAKTERYJNYM

DBAJ O HIGIENĘ RĄK, GDZIEKOLWIEK JESTEŚ!

100% biodegradowalny patyczek

TESTOWANE DERMATOLOGICZNIE

SKUTECZNE OCZYSZCZANIE DLA CAŁEJ RODZINY

NATURA | czerwiec 2022 69

KLUB NATURA

pomaganie mamy w naturze S Sieć drogerii Natura kontynuuje akcję pomocy dla obywateli Ukrainy, którzy schronili się w Polsce przed trwającą wojną. Każdy, kto chce przyłączyć się do działań na rzecz sąsiadów ze Wschodu, może podarować potrzebującym box z artykułami higieniczno-kosmetycznymi. Taka pomoc trafiła już do kilkuset osób.

zampon, płyn do mycia ciała, pasta i szczoteczka do zębów, podpaski – to tylko niektóre artykuły, które znajdują się w paczce przygotowanej przez Naturę. Każdy box składa się z produktów o wartości 89,99 zł, ale osoba, która zadeklaruje wsparcie, otrzymuje go jedynie za 19,99 zł – czyli kwotę, która pokrywa koszt pakowania i przesyłki. Resztę finansuje Natura.

Aby wziąć udział w akcji, wystarczy być członkiem Klubu Natura, wypełnić formularz zgłoszeniowy na stronie www.klubnatura.pl, pobrać jednorazowy kod, który uprawnia do zakupu paczki ze zniżką na stronie www.drogerienatura.pl i tam zrealizować zakup, opłacając jedynie koszt dostawy. Box trafi pod wskazany przez darczyńcę adres.

W formularzu każdy klubowicz musi opisać historię osoby lub rodziny, której chce pomóc. Jeśli ktoś chce pomóc, ale nie zna osobiście nikogo, kto przyjechał z Ukrainy, może przekazać box do dowolnego punktu pomocy lub punktu recepcyjnego. Listę takich miejsc publikujemy na stronie https://klubnatura.pl/pages/ solidarni-z-ukraina.

Sprzedaż boxów jest limitowana.

Akcja trwa do momentu wyczerpania zapasów.

70

NATURA | czerwiec 2022

KLUB NATURA

Osoba, którą chcę obdarować jest nastolatką. Wraz z mamą przyjechały do Polski po wybuchu wojny. Mama znalazła pracę w gastronomii, ponieważ tym zajmuje się całe życie.

Ich dom oraz miejsce pracy mamy na Ukrainie zostały zburzone.

Chciałabym przekazać paczkę z produktami drogeryjnymi małżeństwu, które goszczę – są to uchodźcy z Mariupola, małżeństwo w wieku emerytalnym.

Po 3 tygodniach ukrywania się w piwnicach w bombardowanej, lewej części miasta, bez dostępu do wody i prądu oraz po kolejnych 2 tygodniach przesłuchań przez rosyjskiego agresora udało im się uciec do Polski. Już będąc tutaj, dowiedzieli się, że ich starszy syn, który pozostał w Mariupolu, by pomagać innym mieszkańcom, zginął w wyniku uderzenia pociskiem na ulicy swojego miasta. Trudno dodawać do tej historii komentarze i jakiekolwiek podsumowanie.

Osoby przeżywające taki koszmar zasługują na ogromne wsparcie, zrozumienie i zasłużony spokój.

Pomagam mamie z dwójką dzieci (10 i 15 lat). Oddałam Im za darmo mieszkanie, żeby mieli się gdzie schronić.

10-latek jest troszkę mniejszy od mojego Syna. Zatem dajemy za małym rzeczom drugie życie. Każdy choćby drobiazg to dla nich WIELKA POMOC. I ogromnie są wdzięczni.

Chciałabym przekazać box jakiejś potrzebującej kobiecie mieszkającej w Ukrainie.

Chciałabym to zrobić za pośrednictwem facebookowej grupy Widzialna Ręka Piotrków Trybunalski, która prowadzi zbiórkę na rzecz osób dotkniętych wojną (magazyn Garage 313, ul. Dmowskiego 22/24, Piotrków Trybunalski) i wysyła je transportem humanitarnym na Ukrainę. To właśnie z jednego z zamieszczonych na grupie postów dowiedziałam się o tej akcji. Bardzo bym chciała mieć możliwość pomóc komuś potrzebującemu również dzięki Państwa akcji.

Chciałabym pomóc Pani Lubie, którą zatrudniam w swojej gastronomii. Pani Luba przyjechała wraz z dorastającą córką do naszego miasta i wynajmuje tu mieszkanie, pracuje u mnie, ale wiem, że jej się nie przelewa... To wspaniała i dobra kobieta, każda forma pomocy przyda się jej i córce.

Olga przybyła do Polski z dwójką dzieci, teściową i babcią. Mieszkają w świetlicy środowiskowej w Strudze. Olga poszukuje pracy, będzie musiała utrzymać 5 osób. Jej marzeniem jest znalezienie mieszkania dla nich, co obecnie jest bardzo trudne. Pomaga w szkole jako wolontariusz przy dzieciach z Ukrainy. Jest ciepłą i serdeczną osobą.

Artystka, grafik komputerowy i tatuażystka.

Pracuję w bibliotece w małej miejscowości, nasza biblioteka stała się miejscem, do którego trafiają kobiety z dziećmi. Czasami przychodzą tylko po to, by porozmawiać, wypić kawę, wypożyczyć książkę albo poprosić o pomoc.

W naszej gminie nie działa żaden punkt pomocy uchodźcom, dlatego wraz ze znajomymi staramy się ogarniać pomoc. Potrzeby są ogromne. Jedną z takich form pomocy są zajęcia kulinarne, które ma poprowadzić Pani Yana z mamą.

Pani Yana na Ukrainie była śpiewaczką operową, pięknie gra na pianinie. Do Polski przyjechała z mamą oraz 9-letnią córeczką.

Bardzo ciężko znosi rozłąkę z bliskimi, trudno jej się odnaleźć w nowych realiach, dlatego właśnie Yanie chcę podarować taki box. Chcę, by box był jedną z form odwdzięczenia się za zajęcia, które poprowadzi z mamą.

Lesia przyjechała z Donbasu z 4 dzieci w wieku od 8 do 13 lat. Mieszka w świetlicy środowiskowej w Chwaliszowie, jest wykwalifikowana kucharką. Razem z nią mieszka w świetlicy ok. 20 osób. Warunki są prymitywne. Aby utrzymać całą grupę, wszystkie lepią nocami pierogi i pielmieni na sprzedaż.

NATURA | czerwiec 2022

71

RECYKLING

To jeszcze nie koniec!

Jeśli jesteś już po lekturze wszystkich artykułów w gazecie, możesz ją wykorzystać ponownie tworząc swój unikalny kolaż na prezent dla siebie lub kogoś bliskiego. Podpowiadam, jak to zrobić: 1. PRZYGOTUJ MATERIAŁY Potrzebujesz: tekturkę, nożyczki, klej, stare gazety i papiery.

Opcjonalnie: stare zdjęcia, kredki, mazaki, wstążki, kawałki tkanin itp.

Chcesz oprawić kolaż? Dotnij tekturkę, na którą go przykleisz, do formatu ramki wybranej wcześniej, dzięki temu łatwiej będzie Ci dobrać kompozycję.

2. WYMYŚL TEMAT Dzięki motywowi głównemu będzie Ci łatwiej przygotować elementy do kolażu i wybrać kolorystykę oraz materiały (bo przecież to nie muszą być tylko kolorowe ścinki z gazet)!

3. PRZYGOTUJ ELEMENTY Po wybraniu głównego motywu przygotuj wszystkie elementy, które chcesz zawrzeć w swojej pracy, teraz wystarczy, że ułożysz je (bez przyklejania) na tekturce i dobierzesz odpowiednią kompozycję.

4. SKLEJ KOLAŻ Ale najpierw zrób zdjęcie! Jeśli Twoja praca jest skomplikowana – tak łatwiej będzie Ci odtworzyć kolejność. Jeśli niektóre elementy wyglądają nieestetycznie, teraz możesz je dociąć i wyrównać, a następnie skleić.

5. CIESZ SIĘ SWOIM DZIEŁEM Radością możesz podzielić się z innymi, wieszając kolaż na ścianie lub obdarowując kogoś bliskiego.

Krzyżówka + Barbara Olejarczyk www.krzyzowka.studio www.instagram.com/krzyzowka.studio b.olejarczyk@krzyzowka.studio

72

NATURA | czerwiec 2022

NATURA | czerwiec 2022 73

ROZRYWKA

Prosimy o nadsyłanie rozwiązań krzyżówki wraz z pomysłem na artykuł o tematyce ekologicznej do magazynu „Natura”. Autorów najciekawszych propozycji nagrodzimy zestawami kosmetyków BOTANIC. Termin nadsyłania rozwiązań to 30.06.2022 r. Regulamin dostępny jest na stronie www.klubnatura.pl. Rozwiązania prosimy przysyłać na adres: magazynnatura@drogerienatura.pl.

74

NATURA | czerwiec 2022