1
informatie
Wereldklas OKAN Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers
2
verwelkoming Beste ouder (s), Uw zoon of dochter stapte net de wereldklas OKAN binnen. Via deze brochure willen we u graag wat meer informatie geven. Chers parents, Votre fils ou votre fille vient d’entrer dans la classe mondiale OKAN. Avec cette brochure on veut vous donner quelques informations en plus. Dear parents, Your son or daughter just entered the world class OKAN. That’s why we want to give some more information. Prind nderuar (s), biri yt ose bija sapo mori në klasë globale. Nëpërmjet kësaj broshure, ne do të donim një informacion më shumë )ال وال دي ن( ال وال د عزي زي، ال درا س ية ال ف صول ع لى ح ص لت ف قط اب ن تك أو اب نك ال عال م ية. ال م ع لومات من مزي د ب عض ون ود ال ك ت يب هذا خ الل من. Sehr geehrte Eltern (s), Ihr Sohn oder Ihre Tochter hat den globale Klassenzimmer. Mit dieser Broschüre möchten wir einige weitere Informationen geben. )ها( عزي ز مادر و پ در، ا ست جهان ی ک الس ک ردم در ست را خود دخ تر ي ا پ سر. اي ن طري ق از خواهم می ب ي ش تر الع اتاط ب رخی ما ک ه ب رو شور. Dragi roditelju (i), vaš sin ili kćerka je upravo dobio globalni učionici. Kroz ovoj brošuri smo željeli neke dodatne informacije.
3
Почитувани родителот (ите), вашиот син или ќерка само што влегов на глобалната училницата. Преку оваа брошура би сакале малку повеќе информации. Caro pai (s), seu filho ou filha ficou na sala de aula global. Através desta brochura, gostaríamos de mais informações. Dragă mamă (e), fiul sau fiica ta tocmai am primit clasă mondială. Prin această broşură am dori ceva mai multe informaţii. Уважаемые родителя (родителей), ваш сын или дочь только что получил глобальной аудитории. Благодаря этой брошюре мы хотели бы получить больше информации. Драги родитељу (и), ваш син или ћерка је управо постао глобални учионици. Кроз ове брошуре желели бисмо неке информације. Estimado Padre (s), su hijo o hija acaba de conseguir el salón de clase mundial. A través de este folleto nos gustaría algo más de información. Sevgili ebeveyn (ler), oğlunuz veya kızınız sadece küresel sınıf var. Bu broşür sayesinde biz biraz daha bilgi istiyorum.
Deze informatie werd in het Nederlands neergeschreven. Een vriend, een familielid, een tolk of een medewerker van het Huis van het Nederlands helpen u wellicht verder. Veel plezier! Oefen je Nederlands hier : www.hvnoostvlaanderen.be
4
onze schoolaanpak Onderverdeling leerlingen Op school krijgen we heel wat anderstalige nieuwkomers over de vloer, zowel kleuters als lagereschoolkinderen. Een deel van deze kinderen komt uit eigen beweging naar school, en een deel komt vanuit het Rode Kruis Opvangcentrum te Sint-Niklaas. Deze kinderen komen onder begeleiding van de ouders met de lijnbus zelfstandig naar onze school. De kinderen verdelen we onder in volgende groepen : OKAN 1 : voor kinderen van 3 - 7 jaar gemiddeld OKAN 2 : voor kinderen van 8 - 12 jaar gemiddeld OKAN, onthaalklas anderstalige nieuwkomers De kinderen blijven gemiddeld tot maximum een jaar in deze onthaalklas. We investeren op gebied van taal vooral in de kinderen die in ons land (hoogstwaarschijnlijk) blijven en zich in onze maatschappij zullen integreren. De integratie naar de reguliere klassen in de loop van het schooljaar wordt grondig voorbereid, onder begeleiding van de leerkracht okan, de klastitularis en de zorgleerkracht. Overstap naar de reguliere klas Eens het kind rijp genoeg is, na een intern zorgoverleg en/of multidisciplinair overleg, en de overstap heeft gemaakt naar de reguliere klas, zal het kind verder opgevolgd en begeleid worden in de reguliere klas. De klastitularis OKAN blijft zoveel mogelijk in de onthaalklas. De zorg ex-okan gebeurt, indien de titularis kan vrijgemaakt worden. Echter, zorg OKAN kan wegvallen op momenten dat de schoolsituatie dit eist. Het organiseren van de OKAN heeft steeds prioriteit.
5
onze klasaanpak in de OKAN Onthaal in de kring: Kinderen die zich goed voelen en leren snel. Elke ochtend starten we de dag welgemutst met een onthaalmoment, dat doorspekt is met vaste gewoonten en veel praten. Hier krijgen de kinderen tijdens het kringgesprek de kans om hun ervaringen en gevoelens, bevindingen te vertellen aan hun klasgenootjes. Indien het verbaal nog niet lukt, kan dit ook via tekeningen, voorwerp, dagboek‌.. Orde, structuur, zekerheid, voorspelbaarheid en regelmaat zijn zeer belangrijk voor alle kinderen, maar nog meer voor onze anderstaligen. De klas, en zeker de onthaalhoek, puilt uit van prenten, pictogrammen , tekeningen, woordkaarten e.d. ter visuele ondersteuning. De verschillende kalenders komen hier aan bod, zoals de weerkalender, de daglijn, de weekkalender,‌ Klassikaal worden er regelmatig als tussenmomentje taalspelletjes gespeeld. Thema-woordenschat en schooltaal worden elke dag uitgebreid. Versjes en liedjes worden hier aangeleerd.
Wiskunde en taal in niveaugroepen: Alle nieuwe kinderen worden eerst getest vooraleer ze een groepje toegewezen krijgen. Bij de wiskundelessen geven we steeds veel aandacht aan de rekentaal en instructietaal. De kinderen kunnen tot een vijftal gedifferentieerde niveaugroepen worden onderverdeeld. Hulpmiddelen zijn toegelaten. Het spreekt voor zich dat alle kinderen regelmatig worden geĂŤvalueerd aan de hand van observaties en testings. De resultaten worden nauwgezet bijgehouden in het leerlingvolgsysteem tijdens zijn/haar schoolloopbaan.
6
Taal in niveaugroepen: Onze anderstalige kinderen hebben qua uitspraak en letterkennis een enorme achterstand opgelopen die moet bijgewerkt worden. Hier worden de kinderen ook getest of ze ons alfabet machtig zijn en of ze in hun eigen taal kunnen lezen en schrijven.
Wereldoriëntatie en taal Opnieuw willen we de wereld van het kind verruimen. We werken zoveel mogelijk ervaringsgericht. Taalaanbod wordt zoveel mogelijk visueel voorgesteld en actief beleefd. Doen. Ervaren. Verwoorden. Muzische vorming en taal Dit is een ideale activiteit om de kinderen op een speelse, actieve, ontspannen, creatieve,… manier nieuwe dingen te laten ontdekken en beleven. Kinderen leven zich hier meestal in uit. De taal komt er spontaan bij. Sport en taal Hier komen de kinderen weer in contact met nieuwigheden waarin ze zich naar hartenlust kunnen uitleven. Alle lichaamsdelen, activiteiten,…. de taal komt er spontaan bij. De kinderen van OKAN 2 gaan niet meer tweewekelijks zwemmen sinds dit schooljaar, maar zullen vanaf de kerstvakantie tot de paasvakantie wekelijks hun zwembeurten hebben. Op maat van het kind Uit het bovenstaande blijkt dat we bijzonder veel aandacht schenken aan gedifferentieerd werken, niet enkel op basis van leeftijd, maar ook op basis van niveau en de eigen persoonlijke (gezins)situatie. Op basis daarvan richten we onze acties op welbevinden en schools leren en/of in combinatie met een waarschijnlijke integratie en bijgevolg doorstroming naar de reguliere klassen, dus met nog een extra taal-input. We bekijken dit kind per kind, dossier per dossier.
7
dagindeling voormiddag Uur
Activiteit
8u30
De school begint! Onthaal met vertel- en herhaalmomenten De verschillende kalenders Werken in niveaugroepen taal en wiskunde
10u10
Speeltijd
10u30
Werken in niveaugroepen taal en wiskunde WereldoriĂŤntatie vol waarneming, ervaring opdoen, actief leren, verwoording
12u 10
Middageten en speeltijd
13u 30
WereldoriĂŤntatie Muzische vorming
15u30
Einde schooldag
Op woensdag eindigt de school om 11u30.
8
+ onze kalenders ’s Morgens bij het onthaal komen de verschillende kalenders aan bod. Dagkalender Elke dag heeft een eigen kleur en symbool - maandag rode dag maan - dinsdag blauwe dag dinosaurus - woensdag oranje dag woef - donderdag groene dag donderwolken - vrijdag gele dag vriendjesdag - zaterdag witte dag zaag - zondag witte dag zon
Daglijn Elke schooldag bestaat uit verschillende activiteiten zoals een kringmoment bij de juf, spelen in de hoekjes / werken in de niveaugroepen, naar toilet gaan, koek- en drankmoment,… Deze activiteiten zijn weergegeven via duidelijke prenten. Een kleuter duidt aan welke activiteit op dat moment plaatsvindt. Op deze manier krijgen ze meer inzicht in het verloop van de dag. Dagkalender Het cijfer van de dag, de naam van de dag en de maand worden vermeld. Begrippen zoals vandaag, (eer)gisteren en (over)morgen komen aan bod. Week- en maandkalender Per maand is een strook voorzien met evenveel vakjes als er dagen zijn in die maand. Elke dag doorkruisen we met de kleur van de dag. Belangrijke activiteiten zoals verjaardagen, uitstapjes, gebeurtenissen (vb. de Sint) zijn hierop aangeduid met tekeningen. Elke maand wordt er een nieuwe strook opgehangen en zo wordt het begrip jaar duidelijk. Aanwezigheidsbord De kinderen duiden zelf aan indien ze aanwezig zijn. De foto’s tonen wie ze zijn en wie er is.
9
Weerkalender Het weertype wordt benoemd en opgehangen. Verbale vergelijkingen met het weer van gisteren worden gemaakt. Er zijn verscheidene weertypes: zon (zomerdag), zon (winterdag), hagel, sneeuw, regen, wind, mist, bewolkt met zon, bewolkt‌ Ook de seizoenen worden besproken.
Klas-en speelplaatsafspraken Via afbeeldingen en foto’s worden de afspraken in de klas en op de speelplaats weergegeven. Deze afspraken zijn duidelijk en worden goed opgevolgd. Ook onze kinderen hebben een beurt in de speelroosters op de speelplaats, zodat iedereen aan zijn trekken komt.
10
oudercontacten Natuurlijk blijft u graag op de hoogte van de vorderingen van uw kind. Op occasionele momenten, aan de schoolpoort, probeert de leerkracht zoveel mogelijk contacten te leggen met u, als ouder, en zullen evoluties en/of gedragingen van uw kind zeker en vast ter sprake komen. Daarnaast liggen in het schooljaar andere evaluatiemomenten vast . Hierop is een tolk en/of het CLB aanwezig. Het CLB is het centrum dat je kind mee helpt begeleiden in zijn/haar schoolloopbaan op meerdere vlakken, waaronder ook op vlak van gezondheidszorg.
sociale vaardigheden Doorheen verschillende activiteiten worden algemene waarden aan de kinderen doorgegeven: respect hebben voor elkaar, iets kunnen delen, vriendschap ‌ D.m.v. prentenboeken worden onze kinderen zich bewust van verschillende gevoelens: boos, blij, bang of verdrietig zijn. Samen met de juf kunnen we in kleine groepjes over deze ervaringen praten. Door de dagdagelijkse realiteit zijn ze zich zeer bewust van de verschillen en gelijkenissen tussen kinderen, gewoontes, culturen en gebruiken. We proberen daar een sterkte van te maken. We weten dat een kind zich pas ten volle kan ontwikkelen als het zich goed voelt en als het betrokken is bij alle activiteiten en belevenissen in de klas. Betrokkenheid en welbevinden zijn voor ons dan ook belangrijke aandachtspunten in het activiteitenaanbod.
11
Gedurende zijn/haar schoolloopbaan worden resultaten en observatiegegevens verzameld en doorgegeven door middel van een kindvolgsysteem. We schenken eveneens veel aandacht aan het leren oplossen van problemen. Bij een conflict dienen we kinderen aan te leren hoe ze hiermee moeten omgaan en hoe ze het moeten oplossen. We zetten ons als school volledig in voor het milieubewust omgaan met afval, ook onze okan-kinderen doen hieraan mee. Vandaar enkele veranderingen: - een opvulbare drinkbus met water, een boterhamdoos, koek- en fruitdoosjes wordt aangeraden, WANT: - brikjes worden niet meer toegelaten op school - hersluitbare waterflesjes worden opnieuw meegenomen naar huis, ongeacht de inhoud - koekpapiertjes en aluminiumfolie worden ook terug meegegeven in de boekentas Zo verkleinen we onze afvalberg op school, ook tijdens de verjaardagen! Gelieve ook steeds al deze duurzame dingen te naamtekenen.
12
jarig zijn Een verjaardag mag en zal niet zomaar voorbijgaan! We maken er in de klas een leuk moment van! Er wordt gezongen, een kroon gemaakt, kaarsjes uitgeblazen, iets lekkers gegeten,… Wil je graag trakteren, breng dan liever een zelfgemaakte cake mee dan een zak met snoepjes. Geef je geld niet uit aan geschenken.
info voor andere scholen We krijgen regelmatig de vraag tot hulp, verduidelijking, tips, … We hopen dat jullie hiermee verder kunnen, om ook de anderstalige kinderen op jullie school, van welk net dat ook mag zijn, verder te helpen. De bedoeling is dat anderstalige nieuwkomers zo snel mogelijk ‘meedraaien’ in de reguliere klas. In die klas speelt taal de hele schooldag door een cruciale rol en dit niet alleen tijdens de taallessen. De leerkracht legt bijvoorbeeld een rekenbewerking uit, stelt vragen in de W.O.-les, vertelt een verhaal tijdens de geschiedenisles of legt de regels uit voor groepswerk. Er moet in de onthaalklas dan ook de nodige aandacht geschonken worden aan de ontwikkeling van schoolse taalvaardigheid. Woordenschat en betekenisstructuren die daarbij van belang zijn, zijn onder meer de volgende: klasvoorwerpen (van schrijfmateriaal tot klasmeubilair) en schoollokalen (van klaslokaal tot speelplaats, toilet en refter) plaatsaanduidingen (voorzetsels + uitdrukkingen als ‘rechts/links van’ - ‘aan de andere kant’ - ‘op de gelijkvloerse verdieping’ - ...) tijdsaanduidingen (nu - eerst - dan - daarna - straks - morgen - ...) telwoorden delen van het lichaam schoolse handelingen (bijvoorbeeld ‘zitten’, ‘zoeken’, ‘opschrijven’, ...)
13
gedragssturing (gebod: ‘je moet hier knippen’ - verbod: ‘je mag nu niet praten’ - toelating: ‘je mag nu beginnen’) beschrijvende termen (groot/klein - kort/lang - hoog/laag - veel/weinig - ...) beoordelende termen (goed - slecht - correct - juist - mooi - moeilijk onbeleefd - verzorgd ...) uitdrukken van gevoelens (boos - bang - blij - verdrietig) bezitsaanduidingen (van jou - van mij - ...) vragen (ja/nee-vragen & vraagwoordvragen) verwijzingen naar verleden en toekomst (‘We gaan daar nu aan beginnen’ ‘Hoeveel woorden heb je opgeschreven? ...) ontkenningen (niet - geen) Het minste wat je van een onthaalklas kan zeggen, is wel dat ze gekenmerkt wordt door een zeer heterogene samenstelling. Zo zijn de kinderen vaak afkomstig uit verschillende hoeken van de wereld. Zoveel verschillende landen betekent ook zoveel verschillende talen en zoveel verschillende culturen, gewoonten en gebruiken. Dit levert wel eens conflicten op. Maar in het algemeen hebben ze ook een duidelijke band, ze zitten namelijk allemaal in hetzelfde schuitje en kunnen perfect aanvoelen wat een (nieuwe) medeleerling doormaakt. Heel wat kinderen maakten al heel wat mee, reisden vaak al heel wat af, misten school,…voordat ze in je klas terechtkomen. Daarom is het tweede aandachtspunt, naast taalverwerving, het socio-emotionele luik.
websites www.markant.nl www.watenhoe-nt2.nl www.taalvorming.nl www.kleurbekennen.be www.colorcards.net www.taalbeleid.org/splash.php www.lessius.eu (project CODE voor diagnostiek, vorming, begeleiding,…) www.lop.be www.anderstaligenieuwkomers.be
14
www.cteno.be www.kinderpleinen.nl www.cego.be www.abimo-uitgeverij.com www.ba-bel.be www.cedgroep.nl www.meertaligheid.be www.provincialematerialenbank.be www.schooltv.nl/schatkast www.wroet.nl www.hvnoostvlaanderen.be
materiaal Het beste materiaal om mee van start te gaan, is wat dat je zelf maakt en samen sprokkelt. Zorg voor veel prenten, prentenboeken, pictogrammen, versjes, poppenkast, kamishibai, signaalkaarten, liedjes en spelletjes die uitnodigen tot spreken. Er zijn heel wat methodes op de markt, echter niet allemaal even bruikbaar. Je zal zelf een keuze moeten maken, afhankelijk van je leerkrachtenstijl, je schooleigen situatie en jullie specifieke schoolvisie. OVERZICHT Goochelen met woorden 1, 2 en 3 (werd uitgegeven door Steunpunt NT2) Bonte Boel (taalvaardigheidstraining voor jongste kleuters) Kleutertaal – leidstertaal (drie bronnenboeken) Circus Kiekeboe (meertalig tv-programma) Rondje wereld (Uitgeverij Partners) Totemtaal (taalmethode voor L2-L6, www.cteno.be) Joker (interessant bronnenboek, www.cteno.be) Lezen doe je overal (aanvankelijk lezen voor anderstaligen, uitgeverij Zwijsen) Kwint (rekenen voor anderstalige of taalzwakke kinderen, Uitgeverij Partners) Peuterprikkels (taalstimuleringsactiviteiten) Horen, zien en schrijven (www.klassetv.nl) Trek je talige schoenen aan (taalstimulering in de vrije tijd)
15
Van horen en zeggen (www.watenhoe-nt2.nl) Thuis spreek ik ook (Uitgeverij integratiecentrum Foyer Brussel) Toren van Babbel (taalmethode voor lagere school) Leesprikkels (begrijpend lezen, niveaiu eerste leerjaar, www.cteno.be) Honderd taalspelen (Uitgeverij Panta Rhei) Anders nog iets (liedjes voor wie NL leert, uitgeverij Boom) Zomerprikkels (tien speelse activiteiten voor taalstimulering) Les, tijdschrift voor onderwijs aan anderstaligen (Uitgeverij Boom) Talen op een kier (Uitgeverij Plantyn) Knoop het in je oren (taal voor kleuters in meertalige groepen) Nederlands voor anderstaligen, van theorie naar praktijk (Uitgeverij Acco) Laat wat van je horen (taal voor kleuters in meertalige groepen) Peper en zout (Uitgeverij Steunpunt ICO) Stenvert-blokken (Uitgeverij Abimo en uitgeverij Bekadidact) NL als tweede taal in het onderwijs (Uitgeverij Thiememeulenhoff) CLIM-methode (coöperatieve werkvormen) Het Posterproject Samenlees-boeken Een methode of werkvorm die zich toelegt op gevoelens, afspraken, gedrag,… zoals axenroos, een doos vol gevoelens,…
En uiteraard spelletjes, spelletjes en nog een spelletjes : woordenschat-kaartjes, foto-boxen (contrasten, associaties, het lichaam, oorzaakgevolg,…), chronologische reeksen, kwartetspellen (seizoenen, kledij, lichaam, feesten, ...), Memory, Lotto, Bingo, Colorcards, Qwirkle, tangram, puzzels, Zeg niet …. (bepaalde woorden mogen niet gebruikt worden), Waar of niet waar, Doe wat ik zeg!, Luisteren en tekenen, Ga je gang (geblinddoekt de weg volgen die gezegd wordt), Luisteren en figuren leggen, Pim pam pet, Galgje, Ik ga op reis, Ik zie wat jij niet ziet, Kimspel (geheugentraining), Tekst doorfluisteren, Verrassingszak, Wie is het, Woordenketting, Gevoelensspel, enz… Op http://www.cteno.be/nav=0,1,4 kan je de brochure “De opvang van anderstalige nieuwkomers in de kleuterklas” gratis downloaden. Deze gratis brochure gaat over de opvang van anderstalige nieuwkomers in de kleuterklas en bevat behalve informatie over taalvaardigheidsonderwijs, ook tips over:
16
de schoolorganisatie de klasorganisatie socio-emotionele problemen contacten met ouders sociale integratie te gebruiken materialen achtergrondliteratuur nuttige adressen
Op http://www.cteno.be/doc=157&nav=3,1,0 kan je de brochure “De opvang van anderstalige nieuwkomers in de reguliere klas en de onthaalklas” gratis downloaden. Deze brochure is zowel bedoeld voor de onthaalleerkracht als de klasleerkracht en heeft als inhoud: schoolorganisatie klasorganisatie werken aan taalvaardigheid socio-emotionele problemen contacten met ouders sociale integratie te gebruikenmaterialen achtergrondliteratuur nuttige adressen
“Werken aan taalvaardigheid met anderstalige nieuwkomers”: in de onthaalklas en in de reguliere klas. Artikel van Griet Ramaut in: Wolters Plantyn, Professionele Informatie: ‘Praktijkgids voor de basisschool/leerlingen/juni 2002-195 ‘
17
een anderstalig kind in je klas?
Tips Werk aan een onthaalbeleid voor alle nieuwe leerlingen (anderstalige nieuwkomers, schoolverhuizers, nieuwe inschrijvingen,…). Betrek daarbij de leerlingen. Maak het heel concreet. Bespreek samen met de kinderen uit de klas welke de problemen zijn waarin de nieuwkomer zich bevindt. Zoek samen naar oplossingen. Zo is iedereen betrokken. Betrek de klas bij de opvang van de nieuwkomer. Stel de eerste week een verantwoordelijke aan die zorgt voor hem of haar in de klas en op de speelplaats. Deze peter of meter kan wisselen gedurende het schooljaar. Organiseer de speeltijd. Zorg ervoor dat anderstalige nieuwkomers opgenomen worden in het spelgebeuren. Werken met ‘speelhoeken’ op de speelplaats biedt kinderen de mogelijkheid om elkaar anders te leren kennen. Plaats de anderstalige nieuwkomer op een gemakkelijk bereikbare plaats in de klas. Plaats de anderstalige nieuwkomer dicht bij je. Hou oogcontact met hem, spreek hem veel aan, betrek hem zoveel mogelijk bij de les. Zorg ervoor dat je klasinrichting mogelijkheden biedt voor interactie tussen de kinderen.
18
Neem de last van je schouders en verlicht die van de kinderen. Anderstalige kinderen kunnen onmogelijk de draad oppikken en op hetzelfde niveau komen. Dat hoeft ook niet, ze leren elke dag bij terwijl ze zich goed en welkom voelen. Ze groeien en ontplooien, dus dat is goed. Breng impliciet voorwerpen, verhalen, foto’s, …uit de cultuur van de anderstalige nieuwkomers in de klas. Doe dit ook voor de andere kinderen. Focus niet op ‘thuislandcultuur’. Maak van de school een vertrouwde omgeving. (verkenningstocht, fotoreportage van plekken waar je moet zijn op school,…) Leer de nieuwkomers de buurt rond de school kennen. Onderhoud intensief contact met de ouders van de anderstalige nieuwkomers. Betrek de ouders van de anderstalige nieuwkomers bij het schoolgebeuren. Controleer of je boodschappen juist overkomen bij de kinderen en bij hun ouders (vakantie, huiswerk, schoolreis, een dag vrijaf, vakanties, zwemmen, handtekenen) Gebruik eventueel visuele ondersteuning of maak gebruik van vertaalprogramma’s of pictogrammen. Werk met tolken. Let er op dat je niet werkt met broertjes en zusjes of vriendjes als het om delicate onderwerpen gaat. Werk met pictogrammen om je communicatie te ondersteunen. Door het inschakelen van een brugfiguur of tolk kan je: o achtergrondinformatie over het kind krijgen, o makkelijker contacten hebben met de ouders, o het welbevinden van de kinderen bevorderen, o een veilig klimaat bewerkstellingen op klas- en schoolniveau Contacteer alle leerkrachten waar de kinderen les bij volgen en ga na hoe samengewerkt kan worden. Samenwerking tussen de klastitularis en de leerkracht ANK, de leerkracht LO en LBV, de zorgleerkracht is noodzakelijk
19
om te kunnen inspelen op wat in de klas gegeven wordt, werd of zal worden. Deel de verantwoordelijkheid zodat je samen sterker staat. Elk kind is uniek. Voorkom generaliseren door goed te observeren. Elk kind reageert anders, dat geldt ook voor anderstalige nieuwkomers. De klastitularis en zorgleerkracht observeren best heel breed en leggen hun bevindingen samen. Zo krijgen ze een goed beeld van het kind. Doe samen en tegelijkertijd met de zorgleerkracht aan binnenklasdifferentiatie. Probeer zoveel mogelijk te weten te komen over het kind, over zijn interesses, vrijetijdsbesteding, … Extra-muros activiteiten bieden je de mogelijkheid om kinderen anders te leren kennen. Hou rekening met de verscheidenheid in de ervaringswereld van de kinderen maar weet dat in die verscheidenheid ook heel wat gemeenschappelijkheden zitten. Benader de kinderen spontaan en zonder onderscheid en expliciteer de verschillen niet. Achterhaal het niveau van het kind, eens het kind zich thuis voelt, maar…verwacht niet alle heil van testen. Testen kunnen pas worden afgenomen als het kind zich een beetje thuis voelt op school. Je kunt heel wat te weten komen als je kinderen individueel aanspreekt, individuele aandacht geeft, samen met hen individueel een activiteit doet. Tracht zoveel mogelijk te observeren en dit in verschillende situaties (in de klas, op de speelplaats, ...). Een goede en gerichte observatie vertelt dikwijls veel meer dan testen. Probeer hierbij zicht te krijgen op het welbevinden en de betrokkenheid van het kind. Goed observeren binnen en buiten de klas zal u meer informatie opleveren dan testresultaten. Tracht zo snel mogelijk te weten te komen wat de voornaamste interesses zijn van het kind en tracht deze dan optimaal te benutten tijdens de verdere begeleiding. Geef goed intercultureel onderwijs. Vertrek daarvoor van de dagelijkse realiteit en maak gebruik van de interactie tussen de leerlingen. Werk zoveel mogelijk coöperatief, laat ze ondernemen en zelf ontdekken. Zoek en wend materiaal aan waarmee de nieuwkomer samen met anderen kan
20
werken. Werk coöperatief en bouw onderlinge afhankelijkheid in. Zorg voor taken waarbij ook de inbreng van de anderstalige nieuwkomer, hoe gering ook, noodzakelijk is. Zoek waar kinderen goed in zijn. Let daarbij ook op niet-schoolse vaardigheden. Maak hiervan gebruik om ze bij de les te betrekken, ze te motiveren,…. Geef daarbij veel positieve feedback . Leer kinderen ook waardering voor elkaar uit te spreken. Leer kinderen zoeken naar wat hun collegaatjes al goed kunnen en leer ze dat te gebruiken. Zorg af en toe voor zelfstandig werk waarbij kinderen succeservaringen kunnen opdoen. Interesseer je voor de thuistaal van de kinderen. Zorg voor contacten tussen kinderen die dezelfde taal spreken. Verplicht ze niet om samen Nederlands te spreken. Kinderen mogen gerust op de speelplaats en tijdens afgebakende aangegeven momenten hun taal spreken. Weet dat alle kinderen als ze een nieuwe taal leren eerst door een ‘stille periode’ gaan waarin ze taal opnemen. Neem voldoende tijd voor mondelinge taalverwerving. Weet dat kinderen die gealfabetiseerd zijn, enkel nieuwe tekens moeten leren ontcijferen. Wie niet gealfabetiseerd is, moet leren lezen. Werk veel met taalspellen, visualisatie, een onthaalmoment, vaste gewoontes, structuur, voorspelbaarheid en tegelijk prikkeling. Gedragsmoeilijkheden kunnen zich voordoen en zijn veelal niet verwonderlijk. Sommige kinderen worstelen met echte trauma’s. (Ver)oordeel niet te snel. Een verkeerde start kan dikwijls leiden tot serieuze problemen. Toch kan en mag men niet verwachten dat elke leerkracht ineens een specialist wordt inzake het begeleiden van leerlingen met bijvoorbeeld oorlogstrauma’s. Daar zijn andere professionals voor.
21
”Leren” kan enkel vanuit een veilig gevoel. Laat de leerling niet stuurloos in de klassengroep rondzwerven (de eerste dagen en weken), maar bouw er een permanente relatie mee op. Hou rekening met de specifieke situatie van het kind, maar geef ook duidelijk de ‘regels’ aan van wat er binnen de school verwacht wordt, bv. op het gebied van praktische zaken binnen en buiten de klas. Besteed hier meer aandacht aan dan bij andere kinderen. Herhaal de gedragsregels en verifieer zo snel mogelijk (indien nodig) om later moeilijkheden te vermijden. Verklaar niet alles vanuit de situatie ‘anderstalige nieuwkomer’. Een anderstalige nieuwkomer is ook gewoon een kind. Ook dit kind zal experimenteren, grenzen willen verleggen, twijfelen, … Wees niet verrast als de anderstalige nieuwkomer na enkele weken ‘verdwenen’ is. Ons asielbeleid kan hierin een belangrijke rol spelen. Laat deze ervaring echter geen reden zijn om minder gemotiveerd aan de slag te gaan wanneer zich een volgende keer anderstalige nieuwkomers op school aandienen. Stel realistische verwachtingen en verlies vooral het emotionele aspect niet uit het oog. Daarom is het aangewezen om de leeftijd van de anderstalige nieuwkomer te respecteren.
geen hulp of extra lestijden? Tips Wie het moet waarmaken zonder aanvullende lestijden kan volgende pistes uitproberen: o het schoolbestuur kan de plage-uren gebruiken om anderstalige nieuwkomers extra te begeleiden ;
22
o het lestijdenpakket kan gereorganiseerd worden waardoor een leerkracht enkele uren per week vrijkomt om met anderstalige nieuwkomers te werken; o de kindvrije momenten van leerkrachten kunnen benut worden; o herorganiseer de opdracht van de zorgleerkracht o schakel vrijwilligers, vertelmoeders, ouders,… in Stel ook voor jezelf realistische verwachtingen. Praat met collega’s, blaas af en toe stoom af maar blijf geloven in de ‘leerkracht’ van kinderen. Speel niet voor therapeut, verwijs tijdig door naar professionelen. Besef dat je niet kan toveren. Adem rustig in en uit… Maar vooral…zorg dat je creatief bent en er goesting in hebt! Succes!
tot slot nog enkele vuistregels 1. Zorg voor een veilige leeromgeving. 2. Receptie (taal opnemen) gaat vooraf aan productie. 3. Taal is actie, en dat binnen alle leergebieden! 4. Taalverwerving breng je op gang met een rijk en aangepast taalaanbod 5. Mondelinge taalvaardigheid gaat vooraf aan schriftelijke taalvaardigheid. 6. Taalstimulering heeft voorrang op het verbeteren van vormelijke fouten. 7. Taalvaardigheid heeft voorrang op taalkennis, spelling, taalbeschouwing,… 8. De schoolse taalvaardigheid ontwikkelen is de belangrijkste doelstelling. 9. Interactie en communicatieve vaardigheden staan centraal. 10.Kinderen hebben nood aan een stimulerende omgeving doorheen alle leergebieden, niet enkel binnen het leergebied Nederlands.
23
tot slot In 2000 startten we met de inrichting van de wereldklas. We organiseren ondertussen twee onthaalklassen voor onze anderstalige kinderen, en kunnen een zorgleerkracht voor OKAN inschakelen. OKAN 1 : onze jongste kinderen, gemiddeld 3 tot 7 jaar OKAN 2 : onze oudere kinderen, vaak vanaf 8 – 12 jaar Hopelijk draagt deze achtergrondinformatie bij tot enige verduidelijking. Indien u nog vragen of problemen hebt, aarzel dan niet om de leerkracht in kwestie te contacteren. We zullen u met veel plezier helpen. Je kan ook altijd een briefje in de boekentas stoppen. We zorgen zeker voor een antwoord. Wie liever een mail verstuurt, dat kan zeker. voornaam.familienaam@sint-niklaas.be , bijvoorbeeld : OKAN 1 OKAN 2 ZORG
ayse.cetin@droomballon.be peggy.vercauteren@droomballon.be Silke.fierens@droomballon.be
Bedankt voor de interesse.
Inschrijven of aanvragen voor deze wereldklassen kan steeds via de directie ellen.heyns@sint-niklaas.be 03 778 38 90