NL_Yourlife40

XVIIe jaargang - 11/2010 - Schär Nr. 40

SCHÄR’S MAGAZINE VOOR MEER LEVENSKWALITEIT

Er gaat niets boven een vrolijke lach...

ONDERZOEK & ONTWIKKELING: In de vaart van het onderzoek …

SPECIAL: Alles voor uw welzijn

Redactie

Beste lezers en lezeressen, Tijdens de koffiepauze snoep ik altijd graag van de glutenvrije koekjes uit ons assortiment. Zoetigheden kunnen, mits met mate gebruikt, een volwaardige plaats binnen onze voeding innemen. Onze “zoete meesterwerken” zullen ook in deze uitgave van YourLife weer een hoofdrol spelen. Enerzijds willen wij u een reeks verrukkelijke zoete specialiteiten presenteren die binnenkort verkrijgbaar zullen zijn, zoals de Choko Butterkeks: De populaire, met de allerfijnste boter vervaardigde klassieker onder de koekjes is nu ook verkrijgbaar met een gulle laag melkchocolade. Anderzijds nodigen wij u uit voor een virtuele wandeling op onze nieuwe internetsite met “meesterwerken”, waar u uw eigen meesterwerk kunt creëren of een potje memory kunt spelen.

Onze reportage zorgt dit keer overal voor een glimlach. Wij volgen onze speculaas tijdens het ontstaansproces: van grondstof, via het productieproces tot aan de verpakte koeken waarvan u thuis kunt genieten.

deling en met behulp van onze voedingsdeskundigen etc. – zoveel mogelijk richting te geven. Hierbij speelt ook het algehele bewustzijn van coeliakie een essentiële rol: een grotere “awareness” vergemakkelijkt een glutenvrij leven buiten de eigen vertrouwde omgeving. Ook voor artsen is aanleg voor coeliakie een belangrijk onderwerp, omdat coeliakie zich steeds meer voordoet als “kameleon van de geneeskunde”. Met andere woorden: door atypische symptomen wordt het stellen van een diagnose bemoeilijkt. Ons nieuwe wetenschappelijke comité, dat wij in de rubriek “Special” aan u zullen voorstellen, houdt zich met deze onderwerpen bezig en toont manieren waarop wij gezamenlijk nog meer voorlichting kunnen bieden.

Ik wens u veel plezier met de nieuwe YourLife Met vriendelijke groet, Ulrich Ladurner

Wie speciale glutenvrije producten maakt, kan er niet mee volstaan deze op de markt te brengen. Coeliakie brengt in uw dagelijks leven vele ingrijpende veranderingen met zich mee. Hieraan proberen ook wij – dankzij onze onderzoeks- en ontwikkelaf-

10

4

Inhoud

Service: De zoetste meesterstukken online

3

Reportage: Er gaat niets boven een vrolijke lach...

4

@Schär: Nieuwe lekkernijen van Schär Reizen: Stad van honderd eilanden Keuken: Heerlijke kerstgeuren…

Midden in het leven: De idealist

16

Onderzoek & ontwikkeling: In de vaart van het onderzoek …

18

Special: Alles voor uw welzijn

20

De diëtiste weet raad - kennis: Bouwstoffen voor een goede gezondheid

22

22

COLOFON: Kommunikation & PR Schär | Winkelau 9, I-39014 Burgstall (BZ) | www.schaer.com | yourlife@schaer.com

2

yourlife

7, 15 8 10

8

@Schär SCHÄR S CHÄR CHÄ HÄR

CLUB www.schaer.com

www.schaer.com

De zoetste meesterstukken online

MEER ALS 43.000 LEDEN IN 133 LANDEN

In onze virtuele bakkerij kunnen er allerhande lekkernijen worden vervaardigd - probeer het zelf eens!

GET CONNECTED: IN DE NIEUWE SCHÄR-COMMUNITY! Hartelijk welkom bij de Schär-Club, het wereldwijde netwerk voor een glutenvrij leven. Meld u nu aan: al meer dan 43.000 mensen gingen u voor en profiteerden van de mogelijkheid met elkaar te communice-

ren over producten, recepten, reizen, restaurants, persoonlijke advisering etc. Om ervoor te zorgen dat u – gebruik makend van een populaire nickname – ook volledig individueel contacten met leden uit de hele wereld kunt aanknopen, nieuwe vriendschappen kunt sluiten en persoonlijke berichten kunt verzenden, hebben wij voor u bovendien de Schär-Community opgezet.

ONTDEK DE VERRUKKELIJKE, ZOETE KANTEN VAN HET LEVEN Een heerlijk voorproefje van nieuwe en beproefde zoete specialiteiten vindt u

voortaan online. Met een klik op de muis onthult onze website u zoete kunstwerken van een meesterhand.

Zoete meesterwerken om zelf klaar te maken: Wilde u altijd al in de voetstappen van de grote meesters treden, zoals Da Vinci, Raffael of Botticelli? Dan kan - in de virtuele bakkerij kunt u uw creativiteit de

vrije loop laten. De spuitzak met chocolade kunt u als penseel voor uw creatieve werk gebruiken. Wij verheugen ons nu al op uw meesterwerken!

Een gouden oude in een nieuw jasje: Zoek met een klik op de muis alle paren bij elkaar. Onder de omgedraaide kaarten zijn heerlijke geheimen verborgen, die u alleen nog aan het licht hoeft te brengen.

Smakelijke, zachte koekjesvariaties wachten erop om uitgepakt te worden – deze leuke geheugenoefening is niet alleen bedoeld om de verveling te verdrijving: ook uw hersencellen worden erdoor getraind.

NIEUW IN DE SCHÄR-CLUB > > > >

> Discussiëren over de volgende Vrienden zoeken onderwerpen: reizen, voeding, koken Contact opnemen met vrienden Voorstellen doen voor nieuwe producten > Recepten beoordelen, ervaringen met recepten delen, verbetervoorstellen doen Feedback geven op producten

CHANGE YOURLIFE – SWITCH NU! Lees uw YourLife voortaan online! Als lid van de Schär-Club kunt u nu in plaats van de normale YourLife in printformaat de moderne digitale versie lezen. Meld u eenvoudig aan bij de Schär-Club of log in. Klik op de Club-homepage op “YourLife” en volg de instructies – dan vindt ons multimediatijdschrift zijn weg naar uw emailpostvak vanzelf.

Naast de normale, spannende rapportages, interessante bijdragen en smakelijke recepten biedt YourLife-online u veelzijdige multimediatoepassingen, waaronder speciale audio- en videobijdragen bij de losse artikelen. Met ons nieuwe YourLife online magazine bent u altijd al vóór het verschijnen van de gedrukte editie helemaal op de hoogte van het laatste nieuws.

En om geen enkele uitgave te missen lichten we u via onze nieuwsbrief altijd tijdig in over de laatste editie. Bovendien bespaart u en ons tijd en papier en het is beter voor het milieu.

LET OP DE VOLGENDE TEKENS! De volgende pictogrammen kenmerken de extra online functies bij de teksten: Tekst laten voorlezen Video/audio afspelen Artikel aanbevelen aan anderen

U vindt SCHÄR nu ook op

www.facebook.com/schaerclub

yourlife 3

Reportage

Er gaat niets boven een vrolijke lach...

Er komt heel wat kijken voordat glutenvrije ingrediënten zijn omgetoverd in een zoet meesterwerk. In deze uitgave van Your Life vertelt het geliefde speculaasje ons alles over zijn avontuurlijke leven – van het prille begin tot aan het grote genieten bij u thuis.

Wist u trouwens dat lachen aanstekelijk werkt? Net als twinkelende kinderogen of een vrolijke blik vol levensvreugde. Nu vraagt u zich natuurlijk af waarom ik u dit vertel. Dat zit zo. Als speculaasje, ook wel “tedere verleiding” of “zoet meesterwerk” genaamd, beschouw ik het als mijn eervolle plicht om een lach op uw gezicht te toveren. Samen met al mijn zoete collega’s van Schär – stuk voor stuk natuurlijk glutenvrije specialiteiten – wil ik namelijk niets liever dan u elke dag zorgeloos genot en een overheerlijke smaakervaring bieden.

HET RESULTAAT VAN JARENLANG ONDERZOEK Terwijl u misschien net lekker uw tanden in mij zet, werken tientallen onderzoekers en productontwikkelaars ijverig aan de vervolmaking van mijn toekomstige collega’s, die al staan te popelen om hun plaats in te nemen in het illustere gezelschap van Schär’s zoete meesterwerken. Ook ik ben hier geboren. Om precies te zijn: in het Area Sci-

4

yourlife

ence Park Triest, waar de specialisten van het onderzoeks- en ontwikkelcentrum van Dr. Schär continu onderzoek doen naar innovatieve en moderne ingrediënten, en daarmee steeds nieuwe of verbeterde recepten voor ons samenstellen. Maar onze “uitvin-

“Ik ben voedsel voor de ziel – en daar ben ik trots op.”

De Sorrisi ders” doen niet alleen hun best om een zo uitgebreid mogelijk assortiment glutenvrije levensmiddelen te ontwikkelen. Ze houden ook voortdurend in de gaten of mensen met coeliakie in hun glutenvrije dieet wel alle belangrijke voedingsstoffen en vezels

binnenkrijgen die normaal gesproken vooral in glutenhoudende graanproducten zitten.

VOEDSEL VOOR DE ZIEL De afgelopen jaren hebben de ontwikkelingen elkaar in sneltreinvaart opgevolgd.

Nieuwe ingrediënten als lijnzaadmeel, quinoa, kastanjes en boekweit zijn niet alleen lekker, maar zitten ook tjokvol vitaminen en mineralen. Als gevolg hiervan zijn glutenvrije specialiteiten tegenwoordig veel rijker aan voedingsstoffen en dus ook gezonder. Over gezond gesproken: wij zijn veel meer dan een “pleister op de wonde” voor mensen die zonder gluten moeten leven.

Dankzij onze waardevolle ingrediënten vormen wij een essentieel onderdeel van een glutenvrij dieet. En als hoogwaardige leveranciers van koolhydraten zijn wij onmisbaar in de dagelijkse voeding. Ook al gebiedt de eerlijkheid mij te zeggen dat dit vooral geldt voor mijn “hartige” collega’s als brood, meelmixen, etc. en dat deskundigen van mening zijn dat u zich niet dagelijks met mij

Reportage de buik vol moet eten. Maar met mate mag ik best een rol in uw voedingspatroon spelen. Dat vindt ook mijn baas, Ulrich Ladurner, de directeur van Schär. Ik ben echt “voedsel voor de ziel” – en daar ben ik trots op.

ZEKERHEID VOOR ALLES Ik moet toegeven dat ik me altijd heel gevleid voel wanneer ik weer op het productieschema sta. U hebt geen idee wat een heisa er dan om mij wordt gemaakt! Het begint al met de levering van de grondstoffen die voor mijn bereiding nodig zijn. Voor ze überhaupt het magazijn in mogen, krijgen ze een stopbord omgehangen. Dan worden ze door onze zes laboratoriummedewerkers heel nauwkeurig onder de loep genomen.

Met microbiologische tests wordt er gecontroleerd of de grondstoffen wel goed genoeg voor mij zijn, of er per ongeluk geen besmetting met gluten heeft plaatsgevonden en of de algehele kwaliteit voldoet aan de verwachtingen.

Maar dat is nog niet alles. Voordat uit mijn ingrediënten koekjes worden gebakken, controleert het laboratoriumteam boven-

Alle grondstoffen worden streng gecontroleerd, want een besmetting met allergenen kan al op het veld plaatsvinden.

weit), gemakkelijk besmet met allergenen.

Zulke besmettingen kunnen al op het veld plaatsvinden, bijvoorbeeld als er voor het oogsten of het transport gebruik wordt gemaakt van met gluten vervuilde machines of vrachtauto’s. Tijdens Schär’s strenge controles wordt er daarom heel goed op gelet dat alle grondstoffen allergeenvrij zijn en niet gemodificeerd. Bovendien wordt er alleen samengewerkt met leveranciers die kunnen aantonen dat zij werken volgens een gecertificeerd systeem voor kwaliteitsbeheer, zoals HACCP, ISO, BRC, etc.

MIJN “MOMENT OF FAME”

Voor de productie van glutenvrije specialiteiten moeten ook de grondstoffen onder streng gecontroleerde omstandigheden worden opgeslagen.

dien de verpakking. Natuurlijk wordt vervolgens ook het hele productieproces streng gecontroleerd. Van het afwegen van de ingrediënten via het bakken zelf tot aan het verpakken en verzenden. Zodat u zeker weet dat u altijd op mij kunt vertrouwen!

Nu we het toch over zekerheid hebben: wist u dat het vroeger heel lastig was – en nog steeds niet eenvoudig is – om glutenvrije grondstoffen te kopen? Dat komt in de eerste plaats doordat de vraag naar glutenvrije grondstoffen relatief gering is en er dus weinig producenten zijn die onze speciale ingrediënten kunnen leveren. Dat maakt het moeilijk om voldoende grondstoffen van een constante kwaliteit in huis te halen. Ten tweede raken grondstoffen die van nature glutenvrij zijn (zoals boek-

Wanneer na het afwegen van de ingredienten de deegmaker-van-dienst ten tonele verschijnt, begint mijn hart van louter voorpret sneller te slaan. De deegmaker drukt op een knop en al mijn ingrediënten worden tot een soepel deeg gekneed. Dat gaat vervolgens naar een soort reuzenbadkuip. En daar begint de pret pas echt!

Wanneer ik word gebakken, gaat dat in Dreihausen niet ongemerkt voorbij. Mijn onweerstaanbare geur van kaneel en andere specerijen – ik bevat namelijk niet

alleen knapperige stukjes karamel, maar ook een door Schär zelf ontwikkeld specerijenmengsel – is namelijk in de wijde omtrek te ruiken. Vervolgens wordt mijn deeg in vormpjes gestort, zodat ik prachtig voor de dag kan komen. In mijn vormpjes hebben de “uitvinders” in Triest trouwens al hun creativiteit gestopt. Tot mijn favoriete momenten van het jaar behoren de productiedagen waarop ik in een schitterende blauwe kerstverpakking word gedaan. Want dan weet ik dat de kans groot is dat ik word uitgepakt door een heleboel kinderen met blije, verwachtingsvolle ogen...

Ten slotte worden we besteld en komen we in het magazijn. “Ik ben een ster! Laat me eruit!” denk ik dan altijd. En alsof ze mijn smeekbede hebben gehoord, word ik dan al meegenomen – langer dan drie dagen heb ik nog nooit in het magazijn gelegen – zodat ik zo vers en knapperig mogelijk bij u thuis aankom. “Met onze producten komen we ongelooflijk dicht in de buurt van de smaak en kwaliteit van traditionele koekjes en cakes”, concluderen productiechef Peter en zijn team van banketbakkers telkens wanneer zij ons proeven. En daar mogen we best een beetje trots op zijn!

STRENGE CONTROLE VAN GRONDSTOFFEN Wist u dat het vroeger heel lastig was – en nog steeds niet eenvoudig is – om glutenvrije grondstoffen te kopen?

Dat komt in de eerste plaats doordat de vraag naar glutenvrije grondstoffen relatief gering is en er dus weinig producenten zijn die onze speciale ingrediënten kunnen leveren. Dat maakt het moeilijk om voldoende grondstoffen van een constante kwaliteit in huis te halen. Ten tweede raken grondstoffen die van nature glutenvrij zijn (zoals boekweit), gemakkelijk besmet met al-

lergenen. Zulke besmettingen kunnen al op het veld plaatsvinden, bijvoorbeeld als er voor het oogsten of het transport gebruik wordt gemaakt van met gluten vervuilde machines of vrachtauto’s. Tijdens Schär’s strenge controles wordt er daarom heel goed op gelet dat alle grondstoffen allergeenvrij zijn en niet gemodificeerd. Bovendien wordt er alleen samengewerkt met leveranciers die kunnen aantonen dat zij werken volgens een gecertificeerd systeem voor kwaliteitsbeheer, zoals HACCP, ISO, BRC, etc.

yourlife 5

Reportage

Kunstwerken van meesterhand Een hart van chocolade: het zoete symbool voor de overheerlijke, in de mond smeltende specialiteiten uit onze banketbakkerij dat perfect past bij deze met meesterhand vervaardigde, glutenvrije kunstwerken.

De voortreffelijke kwaliteit van de jongste creaties van Schär is het resultaat van decennialang onderzoek en constante innovaties. Zoals de grote meesters van de schilderkunst – Leonardo met zijn Mona

Lisa, Raffael en Botticelli met hun onvergetelijke composities – hun kunst tot perfectie hebben verheven, zo hebben ook onze meesterbakkers al hun liefde, toewijding en vaardigheid in het creëren van onze “zoete meesterwerken” gelegd.

Meesterlijk vakmanschap, maar ook creativiteit en passie zijn de uitgelezen ingrediënten van onze kostelijke kleine kunstwerkjes. j s.

Wij nodigen u uit om ook zelf creatief aan

Neem een kijkje we op de nieuwe de nieu Meesterwerkpagina’s pagina’s op www.schaer.com

6

yourlife

de slag te gaan en onze zoete creaties van hun speelse kant te leren kennen. Op de nieuwe website voor onze “zoete meesterwerken” kunt u uw creativiteit de vrije loop laten en met chocoladepenseel en koekjes zelf een kunstwerk maken. Houdt u van een uitdaging, dan vindt u ons koekjes-memory-spel vast geweldig. Als u écht snel bent, verbetert u misschien zelfs de highscore!

@Schär

Smaakvolle nieuwtjes van de meesterbakkers Focaccia Rosmarin: met de geur van d de Middellandse Zee …

Vers uit de toaster is onze nieuwe Focaccia Rosmarin in een handomdraai klaar om van te gen genieten. Al tijdens het afbakken verspreidt zij haar heerlijke geur. Probeer de vezelrijk vezelrijke natuurlijk gluten- en tarwevrije broodspecialiteit uit de Italiaanse streek Ligurië trad traditioneel met olijfolie – of beleg de mediterrane delicatesse helemaal naar eigen smaak!

Het gehele broodassortiment is te vinden op www.schaer.com/products/

1000 ideeën, 1000 recepten: het nieuwe bladerdeeg “Millefoglie”!

Een nieuw generatie bladerdeeg is een feit. Dankzij de verfijnde receptuur is de DS “Millefoglie” voortaan nog knapperiger, luchtiger en smakelijker!

De diepgevroren “Millefoglie” van DS – gluten free is al tot de optimale dikte uitgerold. De dunne bladerdeegrol wordt eenvoudig direct op het bijgeleverde bakpapier uitgerold en kan daardoor in een handomdraai worden gebruikt: De ideale basis voor hartige gerechten met kaas, groenten, vlees of vis alsook voor zoete creaties met fruit, marsepein of noten.

Zadenbroodjes: korrel na korrel uitgesproken oken genot Het met zonnebloempitten en lijnzaad aad gebakken granenbroodje zorgt voor een perfect begin van de dag:: de zonnebloempitten zitten vol vitamines en proteïnen. Lijnzaden leveren veren de voor het hart zo belangrijke omega 3 vetzuren. En de tijdens het et bakken gebruikte zonnebloemolie bevat waardevolle vitamine E en essentiële vetzuren. Eenvoudig g uit de diepvries nemen, laten ontdooien en u kunt genieten van een glutenvrij delicatesse!

Reizen

Stad van honderd eilanden Unieke vaarwegen leiden langs historische gebouwen, de lucht ruikt zilt en uit de gezellige restaurants waait de lucht van visspecialiteiten uit de streek. Venetië is een samensmelting van alle kunsten, die kunstliefhebbers, genieters en complete families betovert.

Venetië: een sprookjesstad, een stad uit een andere wereld. Verliefde paartjes laten zich door gondeliers door verscholen

en pastazeef toont, die hij uitsluitend gebruikt voor het bereiden van glutenvrije gerechten. In het centrum van de oude stad

van het specialiteitenrestaurant. Uitstekend glutenvrij ijs is bovendien verkrijgbaar in de beide ijssalons van Gelateria Grom, die het hele jaar door tussen de middag (afhankelijk van het seizoen om 11 of 12 uur) en ‘s avonds (om 23 of 24 uur) geopend zijn.

LEVEND MUSEUM

kanalen leiden, talrijke betoverde steegjes voeren naar stille werelden of drukke pleinen. Meer dan 400 bruggen, waarvan de meeste van prachtige steen zijn gebouwd, leiden via de vele kanalen van de stad. Als de autochtonen en de vele toeristen, die met hun kledingstijl en mobiele telefoons duidelijk maken uit welke tijd ze komen, zouden ontbreken, dan zou een bezoeker aan de “La serenissima” – de grootste van alle doorluchtigheden – waarschijnlijk niet met zekerheid kunnen raden in welke eeuw hij zich bevond.

kunt u direct in twee restaurants terecht voor glutenvrije gerechten (zie infokolom).

Omdat wij toch in de buurt zijn, besluiten we een bezoekje te brengen aan A Beccafico op de brede Campo Santo Stefano met de gelijknamige, prachtige kerk. Glutenvrije pastagerechten naar Venetiaanse traditie , “uiteraard met eigen kookgerei bereid”, maar ook zelf gemaakte Tiramisù van Schär Savoiardi, staat op de menukaart

“De huizen hier in Venetië zijn bijna allemaal meer dan 150 jaar oud”, zo verklaart een taxischipper. En inderdaad is er de afgelopen eeuwen weinig veranderd in de lagunestad, afgezien van het station en de gebouwen rondom het bus- en taxistation Piazzale Roma, waar omstreden architectuur is verschenen. De stad is overigens gebouwd op miljoenen palen van eiken-, lariks- en iepenhout afkomstig uit Istrië, die men in de kleiachtige ondergrond sloeg. De inwoners van Venetië ontdekten al vroeg dat op de palen, door deze met banden, olie en teer te verbinden en te conserveren, stabiele bouwwerken konden worden gebouwd. De Campanile van San. Marco rust naar verluidt op 100.000, de Rialto-brug op 12.000 van dergelijke stammen.

Venetië is een “samensmelting van bezienswaardigheden”, dat geldt voor de paleizen langs de luisterrijke Canale Grande, die hier bescheiden “Case” (huizen) heten, de “Fondachi” – woonhuizen en magazijnen – langs de straten en steegjes en voor de talloze bruggen. Een paar bezienswaardigheden wil ons reporterteam wel gaan

GLUTENVRIJ VENETIË Wie glutenvrij reist, onderzoekt natuurlijk vooraf waar hij het makkelijkst kan logeren en eten. Ons reporterteam nam zijn intrek in het voor Venetiaanse begrippen goedkope Quality Hotel Delfino (ca. 40-90 € per nacht voor een tweepersoonskamer) in Mestre. Van daaruit rijdt een bus in tien minuten via de lagunes van Venetië naar het historische centrum. Het aanbod glutenvrije gerechten in het hotel mag er wezen. Wanneer u zich van te voren aanmeldt, kunt u kiezen uit diverse pastagerechten, lasagne en tortellini. En aan het ontbijt worden er rosettes (broodjes), brioches, müsli en Fette croccanti van Schär geserveerd. “Ci tengo molto – dit betekent voor mij veel”, verklaart de ambitieuze chef-kok Eugenio, wanneer hij ons zijn opbergplaats voor kookpannen Wie opgewekt wil reizen, kan wel

8

yourlife

wat zoete proviand gebruiken

Reizen Ristorante a beccafico Campo Santo Stefano San Marco 2801 30124 Venezia Tel. +39 041 52 74 879 restaurant@abeccafico.com www.abeccafico.com Ristorante da Poggi Rio terrà della Maddalena Cannaregio 2103 30121 Venezia Tel. +39 392 68 18 463 ristorantedapoggi@yahoo.it www.ristorantedapoggi.it Ristorante Pizzeria Nova Catene di d’Angerio Riccardo DS Pizza Point Via Nova Catene, 24 30175 Marghera (VE) Tel. +39 041 92 26 07 filippo984@alice.it bekijken: de Campanile van San Marco is het herkenningsteken van de stad. Vanaf de top, waar een lift naar toe gaat, kunt u bij helder weer tot aan de Alpenhoofdkam uitkijken. Een architectonisch juweel in Venetië is de Basilica San Marco, een kruiskoepelkerk uit de 13e eeuw. Vanuit het zuiden sluit het Dogenpaleis aan op de Markuskerk. Het is het voormalige machtscentrum van de staat Venetië, waarin ook de gevangenissen waren ondergebracht. Op weg naar de gevangenis moeten de aangeklaagden de Brug der Zuchten oversteken.

Naar verluidt draagt de brug deze naam, omdat de gevangenen tijdens hun laatste uitzicht op de lagune een zucht slaakten.

Op de Torre dell’Orologio bevindt zich de beroemde, gevleugelde Venetiaanse leeuw.

Onder de talrijke kerken – van Romaans tot barok – in de stad bevindt zich de Basilika Santa Maria della Salute. Deze met afstand meest imposante barokkerk van Venetië op de top van de wijk Dorsoduro werd in 1630 als dank voor het verdwijnen van de pest voor de Moeder Gods gebouwd.

Wie over voldoende tijd beschikt, moet ook echt een kijkje nemen op het eiland Murano. Sinds het einde van de 13e eeuw, toen alle glasovens uit Venetië daarheen werden verplaatst, kan de kunstnijverheid zich verheugen in een permanente populariteit.

Beroemd is vooral het “Millefiori”-design uit de Jugendstil-periode.

DE WATERSTAD Venetië houdt het hoofd boven water dankzij een uitgekiend kanaalsysteem. Om de kanalen schoon te houden wordt ‘s nachts water uit zee naar de kanalen gevoerd en vanaf 12 uur ‘s middags weer afgevoerd.

Via het acht meter diepe Canale Grande, zo vertelt men ons, wordt alles getransporteerd wat de stad nodig heeft. Via de plusminus 38 km lange waterwegen met hun ca.

150 kanalen varen, behalve de beroemde gondels, taxiboten en boten – i vaporetti

– die bedoeld zijn voor het personentransport. Onder de boog van een zijkanaal verborgen ontdekken we echter ook operationele brandweerboten, dit tot groot plezier van onze jonge reporter Max, die direct noteert: politie en ambulance, transportboten met biervaten en grote kisten, pakketboten en kleine baggerboten met kranen. Deze en en nog veel meer houden de infrastructuur van de stad op het water in stand.

Tussen oktober en december kan het wel eens voorkomen, zoals tijdens het bezoek van ons reporterteam, dat Venetië hoogwateralarm afroept – acqua alta. Dan staat rondom het Markusplein, de laagst gelegen locatie in Venetië, alles onder water. Op de populairste pleinen en in de populairste stegen plaatsen de inwoners van Venetië vlonders, waarover de autochtonen en de toeristen in lange rijen over het water lopen.

Om ook kleine steegjes te kunnen oversteken heeft ons team echter een soort rubber laarzen, de zogenaamde “Scarpe di emergenza”, nodig. Daarmee kun je overigens ook perfect over een verlaten Markusplein waden. Het plein hebben de duiven vandaag aan de meeuwen afgestaan.

GLUTENVRIJ LEVEN EN GENIETEN: Quality Hotel Delfino**** Corso del Popolo, 211 30172 Mestre (VE) Tel. +39 041 53 21 029 info@hoteldelfino-mestre.com www.hoteldelfino-mestre.com (DZ/ontbijt 40-90 €) Hotel Luna Baglioni***** San Marco, 1243 30124 Venezia Tel. +39 041 52 89 840 reservations.lunavenezia@baglionihotels.com www.baglionihotels.com (DZ/ontbijt 450-850 €)

Gelaterie Grom Campo San Barnaba 30123 Venezia Tel. +39 041 09 91 751 Cannaregio 3844 (Strada Nuova/Ca’ d’Oro) 30121 Venezia Tel. 39 041 26 02 349 www.grom.it Verkooppunten in Venetië en Mestre: Farmacia Al Lupo Coronato Via Sestiere Castello, 4513 30122 Venezia Tel. +39 041 52 20 675 Farmacia alla fede Sestiere Dorsoduro, 993 30123 Venezia Tel. +39 041 52 20 840 Farmacia Graziati Piazza Erminio Ferretto, 2 30170 Mestre Tel. +39 041 98 19 33 Farmacia alla Stazione Via Piave, 182 30171 Mestre Tel. +39 041 92 94 39 Farmacia Favaretto Via Rosa,7 – Vic. Duomo Mestre 30171 Mestre Tel. +39 041 95 96 88 Farmacia Rigamonti SNC Corso del Popolo, 38/A 30173 Mestre Tel. +39 041 50 40 397 Farmacia alla Madonna Via San Donà, 6 30174 Mestre Tel. +39 041 53 40 251

yourlife 9

Keuken

Heerlijke kerstgeuren…

Het voorgenieten is al een deel van de pret, wordt wel gezegd. Maak voor uzelf en uw kinderen advent nog aangenamer: met kerstgebak overal ter wereld, dat ik u in deze editie van Your Life zal laten zien.

Terwijl de kinderen in Midden-Europa al uitkijken naar het kindje Jezus, moeten Spaanse kinderen nog wachten tot begin januari. Dan brengen namelijk de Drie Koningen pas de vurig verwachte geschenken. Zo verschillend de kerstgebruiken in de verschillende delen van Europa ook mogen zijn: ze hebben als kenmerk allemaal de kinderlijke voorpret – en het ijverige koken en bakken van kostelijke specialiteiten en heerlijke lekkernijen.

IHR KINDERLEIN, KOMMET! (“OH, COME, LITTLE CHILDREN”) Zo luidt niet alleen de titel van een alom geliefd kerstlied, maar ook - met name in Duitstalige landen – de uitnodiging aan de jongste in het gezelschap om tij-

vanillekoekjes en andere koekjes – in veel families worden er wel 50 verschillende soorten gebakken! – worden dan in koekjestrommels bewaard, die dan pas op Kerstavond onder de fraai versierde kerstboom weer mogen worden geopend. Een tip van mij: begin met de Badener Chräbeli en bewaar deze in een koekjestrommel: na vier tot vijf weken smaken ze namelijk het best.

VAN SINTERKLAAS EN PÈRE NOËL Verder in het noordwesten worden de kinderen al eerder blij gemaakt: In België en Nederland rijdt Sinterklaas op zijn witte schimmel in de nacht van 5 op 6 december over de daken en legt pakjes in de klaargezette schoen. Uit België komen de bijzondere, zoete Sinterklaassnoepjes, zoals karamelkoekjes en peperkoek, die oorspronkelijk – bijna 1000 jaar geleden – voor het eerst in Dinant werden gemaakt.

In Nederland maken o.a. noten vast deel uit van de baktraditie: amandelmoppen, notenkoeken, moppen en allerhande nougatgebak.

De Fransen nuttigen voor hun réveillon bijzondere delicatessen, zoals ganzenlever, gebraden kalkoen of oesters. De traditionele bûche de Noël – het recept voor deze natuurlijk glutenvrije delicatesse vindt u op mijn receptenpagina’s onder www.schaer. com – vormt het glansrijke hoogtepunt en dikwijls ook de afsluiting van familiefeestjes op Kerstavond in Frankrijk.

KERSTGEBAK VAN DE MIDDELLANDSE ZEELANDEN In het zuiden zijn het niet zozeer de koekjes die bij een typisch Kersfeest horen. Wanneer de Drie Koningen, los reyes, de Spaanse kinderen geschenken brengen – wie niet lief is geweest krijgt een stuk kool –, wordt de driekoningenkrans aangesneden, waarin een boon en een poppetje, de Muñequito, worden meegebakken. Wie de boon in zijn stuk vindt, heeft pech en moet de kerstkrans betalen. Wie de Muñequito heeft, heeft geluk en is die dag de koning van de familie. In Italië is de Panettone het jaarlijkse culinaire hoogtepunt van het Kerstfeest.

Op de dag der Epiphanie (verschijning) is het de fee Befana die de geschenken brengt, of verder in het noorden volgens MiddenEuropees gebruik Babbo Natale.

Oscar

OSCARS TIP VOOR UW KERSTGEBAK dens de advent deel te nemen aan de voorbereidingen voor het grote feest, op precies te zijn het bakken van de koekjes. Bijzonder populair bij het bakken zijn de zanddeegkoekjes: Met het deeg voor Spitzbuben, lachebek-koekjes (zie receptenpagina), die in Oostenrijk Linzer Augen heten, mogen de kinderen met de meest uiteenlopende vormpjes hun creativiteit de vrije loop laten: sterren, hartjes, engeltjes, met of zonder omhulsel van chocolade, muisjes of glazuur. Lachebek-koekjes,

10

yourlife

Dansende sneeuwvlokjes, klingelen van klokjes, kerstliederen en de heerlijke zoete geur van vers gebak: voor mij is Kerstmis een van de mooiste ogenblikken van het jaar.

Wanneer u kerstgebak voor het grote feest wilt voorbereiden, raad ik u aan bijzonder nauwgezet met de ingredienten om te gaan. Het eenvoudigst is

om glutenvrije koek voor de hele familie te bakken of om het bakken zo in te delen dat de glutenvrije delicatessen al in trommels worden bewaard, wanneer u met het bakken van traditionele zoetigheden begint. Meelresten blijven gemakkelijk overal in de keuken achter.

Ik wens u veel ontspanning, plezier en natuurlijk veel plezier bij het bakken!

BELGISCHE KARAMELKOEKJES

SPAANSE DRIEKONINGENKRANS

ZWITSERSE CHRÄBELI

GRENOBLER NOTENKOEKJES

Bereidingstijd: 40 min. | Rusttijd: 12 uur | Baktijd: 15 min.

ZWITSERSE CHRÄBELI Bereiding

4 uur

Ingrediënten

A

Bereiding

Bereidingstijd: 40 min. | Rusttijd: 3 uur | Baktijd: 12 – 15 min.

BELGISCHE KARAMELKOEKJES

De siroop met de boter, het zout en de kaneel schuimig roeren. De meel met het bakpoeder vermengen en onder de massa roeren. Het deeg gedurende 3 uur in de koelkast zetten.

250 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C 150 g suikerbietstroop 200 g boter 1 flink snufje zout 1 theelepel kaneel 2 afgestreken theelepels bakpoeder

Het deeg op een met meel bestrooide ondergrond uitrollen. Rondjes met golfrand of sterren uitsteken.

In de oven op een temperatuur van 180 °C gedurende 12-15 min. bakken. Op een rooster laten afkoelen.

De karamelkoekjes kunnen in een koektrommel 2-3 weken worden bewaard.

Tip: Meng ook eens 3 eetlepels donkere, fijne kandij door het deeg: dat geeft het koekje een bijzonder accent.

170 min.

Ingrediënten

A

350 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C 2 grote eieren 250 g poedersuiker Schil van 1/2 biologische citroen 2 EL anijszaden 1 eetlepel kirsch Meel om te vormen

13 uur

Tip: Als alcoholvrij alternatief kunt u in plaats van kirsch een theelepel citroensap gebruiken. Wist u dit: Chräbeli betekent “kraaienpootjes”

Ingrediënten

ca. 2 uur

Bereiding

A

Meel, suiker, hazelnoten, zout, kaneel, citroenschil, ei, eigeel en boter tot een zandtaartdeeg kneden. Uit het deeg een rol vormen, in huishoudfolie dichtvouwen en 1 uur koel wegzetten.

Uit de rol ca. 40 even dikke plakken snijden en op een met bakpapier bedekte plaat leggen. Een beetje in vorm drukken.

Het eiwit zeer stijf slaan, de suiker hier langzaam bij gieten en blijven slaan. De massa moet goed stijf zijn.

De hazelnoten luchtig roeren.

De massa in een spuitzak zonder tuit vullen en toefjes op de plakjes deeg aanbrengen. Een hazelnoot bovenop plaatsen.

De notenkoekjes in de oven op 170 °C in ca. 15 min. bakken.

Tip: Het eiwit kan beter worden stijfgeslagen, wanneer u gebruikmaakt van twee eiwitten. Neem dan ook de dubbele hoeveelheid suiker en hazelnoten en bak uit de rest bitterkoekjes: in de oven op 150 °C in 20 minuten.

Voor de vulling: 1 eiwit 60 g suiker 50 g gemalen hazelnoten 40 hazelnoten om te versieren

120 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C, 50 g suiker, 70 g gemalen hazelnoten, 1 snufje zout, 1 snufje kaneel, geraspte schil van ½ biologische citroen, 1 ei, 1 eierdooiers 80 g koude boter

Bereidingstijd: 40 min. | Rusttijd: 60 min. | Baktijd: 15 min.

GRENOBLER NOTENKOEKJES

De eieren met de suiker in een ruime kom doen, 10 minuten schuimig roeren. Dit gaat het best met de keukenmachine. Citroenschil, kirsch en de anijs toevoegen. Het meel in kleine hoeveelheden erbij doen, hiervoor de deeghaak gebruiken. Het deeg afgedekt in de kom 1 uur in de koelkast laten rusten.

Het licht plakkende deeg in vier stukken onderverdelen, elk stuk met de hand tot een rol vormen.

In ca. 4 cm lange stukken snijden. Met een zeer scherp mes 3-4 keer insnijden en tot een halve maan buigen.

Op een met bakpapier bedekte plaat leggen. ‘s Nachts op kamertemperatuur laten drogen. De Chräbeli mogen niet op de tocht liggen. In de voorverwarmde oven op 150 °C in 15 minuten op het onderste niveau bakken.

Gedurende de eerste 10 minuten de deur niet openen, anders rijzen de Chräbeli niet.

De Chräbeli op een rooster laten afkoelen. In een koekjestrommel bewaren.

SPAANSE DRIEKONINGENKRANS

A Ingrediënten

Bereidingstijd: 20 min . | Rusttijd: 10 + 60 + 45 min. | Baktijd: 30 min.

Bereiding

500 g Brot-Mix - Mix B, 100 g boter, 200 ml lauwwarme melk, 9 g gist (1 pakje) of ½ dobbelsteentje gist (21 g), 50 g suiker, 1 flink snufje zout, 1 eetlepel geraspte schil van biologische sinaasappel, 1 eetlepel geraspte schil van biologische citroen, 2 eieren, 3 EL sinaasappellikeur, 3 EL sinaasappelsap, 1 TL olie, 1 gedroogde boon, aluminiumfolie

Tip: Volgens de gewoonte wordt er niet alleen een boon in het deeg verwerkt, maar ook een klein porseleinen poppetje. Wie het poppetje in zijn stuk krans vindt, is de rest van de dag koning. Wie de boon vindt, moet de krans betalen.

Voor het glazuur en de versiering: 100 g poedersuiker, 1-2 EL sinaasappelsap, 100 g gemengde gekonfijte vruchten, 20 g amandelblaadjes

Boter smelten. Gist vermengen met de suiker en de melk, 10 min laten rijzen. Vermeng het meel met het zout en doe deze in een kom. In melk opgeloste gist, citrusschillen, eieren, sinaasappellikeur en sap 5 min. tot een zacht deeg kneden en in een met olie ingewreven kom doen, met een vochtige doek afdekken en op een warme plaats in 1 uur laten rijzen.

Het deeg nog een beetje kneden, tot een rol vormen en in de vorm van een krans (28 cm) leggen. Bedek het deeg met een vochtige doek en laat het nog eens ca. 45 minuten rijzen.

Oven op 220 °C voorverwarmen. Een schaal met water in de oven plaatsen. Krans in 30 min. goudbruin bakken. Na 10 min. temperatuur terugzetten op 200 °C. Aan het begin van het bakproces water in de oven spuiten.

Poedersuiker en sinaasappelsap tot een glazuur roeren, de krans hiermee insmeren en met gekonfijte vruchten en amandelblaadjes versieren.

HOLLANDSE AMANDELMOPPEN

ZUID-DUITSE SPITZBUBEN (LACHEBEK-KOEKJES)

ITALIAANSE PANETTONE CLASSICO

OOSTENRIJKSE VANILLEKOEKJES

Ingrediënten

A

Bereiding

Bereidingstijd: 40 min. | Baktijd: 15 – 18 min.

HOLLANDSE AMANDELMOPPEN

De boter met suiker en vanillesuiker schuimend roeren. Een voor een de eigelen er doorheen roeren, totdat er een lichte en romige massa ontstaat.

Kruiden, meel, bakpoeder en amandelen vermengen, dit bij de massa doen en doorroeren.

Uit het deeg met licht bebloemde handen bolletjes zo groot als walnoten vormen. Een amandel bovenop plaatsen.

250 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C 75 g zachte boter 125 g suiker 1 ei 1 eierdooiers 1 eetlepel vanillesuiker 1 mespunt gemalen kruidnagel 1 theelepel kaneel 50 g gemalen amandelen 2 afgestreken theelepels bakpoeder Gepelde amandelen om te versieren

In de oven op 180 °C in 15-18 min. bakken, totdat het gebak licht verkleurt. Op een rooster laten afkoelen.

De moppen kunnen in een koektrommel 2-3 weken worden bewaard.

1 uur

Tip: De amandelnoppen kunnen ook met walnoten of hazelnoten worden gebakken.

ZUID-DUITSE SPITZBUBEN (LACHEBEK-KOEKJES)

90 min.

Ingrediënten

A

Bereiding

500 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C 300 g boter 150 g fijne suiker 10 g Bourbon vanillesuiker (1 pakje) 2 eieren 2 eierdooiers 60 g gepelde en gemalen amandelen Aalbessengelei voor het vullen Poedersuiker om te bestrooien

Bereidingstijd: 30 min. | Rusttijd: 60 min. | Baktijd: 10 – 12 min.

De boter met de suiker en vanillesuiker met de keukenmachine in 10 minuten schuimig roeren. Een voor een de eigelen erbij doen en 10 minuten blijven roeren, totdat er een luchtige massa ontstaat. Het meel snel door de massa roeren. Het deeg is nog relatief zacht en wordt nog droger. Het deeg in een met bloem bestoven huishoudfolie wikkelen en een uur in de koelkast leggen.

Het deeg op een met meel bestrooide bakplaat 2 mm dik uitrollen. Met een speciale vorm dezelfde hoeveelheid rondjes in een hart- of ruitvorm uitsteken.

Het gebak in de oven op 175 °C in 10-12 minuten bakken. Het koekje met het gat op bakpapier leggen.

Bestrijk de gebakken rondjes aan de bovenzijde met jam (bijvoorbeeld aardbeienjam). Plaats de rondjes met gat bovenop. Bestrooi met poedersuiker.

Tip: Probeer ook eens de chocoladevariant. Hiervoor hebt u 1 pakje chocoladeglazuur en 20 g gehakte pistachenoten nodig.

De rondjes met gat insmeren met chocoladeglazuur en bestrooien met gehakte pistachenoten. Deze variant op de Spitzbuben met abrikozenmarmelade vullen.

100 min.

Ingrediënten

A

Bereiding

Bereidingstijd: 40 min. | Rusttijd: 10 + 20 min. | Baktijd: 30 min.

ITALIAANSE PANETTONE CLASSICO

Meel, zout en bakpoeder vermengen. In het midden een kuiltje maken. Gist met een beetje suiker vermengen en toevoegen. 1/3 van de melk erbij gieten. 10 min. wachten totdat er belletjes in het gist ontstaan.

90 min.

Tip: Voor Mini-Panettone 6 dessertringen met een drievoudige laag bakpapier bekleden. De rand moet ca. 3-4 cm uitsteken.

Met een schaar om de 3-4 cm inknippen, op een met bakpapier bedekte plaat aanbrengen.

Van het deeg met een deegmes zes even grote stukken afsteken. Met natte handen hieruit bolletjes vormen en deze in de dessertringen plaatsen. Een schitterend kerstgeschenk: bind een leuke papieren manchet om de Panettone.

350 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C, 9 g droge gist (resp. 1 pakje), 1 TL wijnsteenbakpoeder, 1 snufje zout, 50 g suiker, 2 eieren en 1 eiwit, 50 g zachte boter, 180 ml lauwwarme melk, 80 g rozijnen, Per 40 g fijn gehakte gekonfijte sinaasappelschil, citroenschil en gekonfijte kersen, 50 g fijn gehakte amandelen, 1 eetlepel geraspte schil van biologische citroen, 30 g gesmolten boter

Eieren, boter, suiker en resterende melk erbij doen en kneden tot een relatief zacht gistdeeg. Sinaasappelen citroenschil, kersen, amandelen en citroenschil en de met meel bestoven rozijnen goed meekneden.

De oven op 50 °C verwarmen en weer uitschakelen.

Een kom warm water in de oven plaatsen, Panettone in 20 minuten laten rijzen, eruit nemen en afdekken.

Oven op 230 °C voorverwarmen en Panettone in de oven schuiven. Water in de oven sproeien. Na 10 min. temperatuur terugzetten op 200 °C. Na nog eens 30 min. (10 min. bij de Mini-Panettone) het oppervlak met boter instrijken. Met folie afdekken en in nog eens 10 min. gaar bakken.

OOSTENRIJKSE VANILLEKOEKJES

Ingrediënten

A Bereiding

Bereidingstijd: 40 min. | Rusttijd: 30 min. | Baktijd: 10 – 12 min.

Uit de ingrediënten snel een zandtaartdeeg kneden.

Het deeg in folie wikkelen en 30 minuten in de koelkast zetten.

100 g suiker 20 g vanillesuiker (2 pakjes)

200-210 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C 80 g suiker 1 snufje zout 2 vanillestokjes of 30 g Bourbon vanillesuiker (3 pakjes) (hiervoor in de plaats iets minder suiker toevoegen) 2 eierdooiers 200 g gemalen amandelen 200 g koude boter

Met koude handen uit het deeg kleine hoorntjes vormen, deze op afstand op een met bakpapier bedekte plaat leggen. In de oven in 10-12 minuten op 170 °C bakken. Altijd op de plaat laten afkoelen, anders zakken de hoorntjes in.

In een platte kom de suiker met de vanillesuiker vermengen.

De vanillekoekjes voorzichtig van de plaat nemen, in het vanillesuikermengsel leggen en hierin voorzichtig keren. Nooit meer dan 3-4 koekjes ineens nemen.

Tip: Wat dacht u van een variatie met chocolade? Vorm uit het deeg kleine bolletjes. Nadat de gebakken bolletjes zijn afgekoeld, voor de helft in chocoladecouverture dompelen. Voor een extra sterke chocoladesmaak vervangt u 1 EL meel door 1 EL cacaopoeder.

@Schär

Groot, G root, groter, grootst: de nieuwe Sorrisi zijn er!

Soort zoekt soort. En dat is al helemaal het geval, wanneer deze vergezeld gaan van smakelijke zachte cacaocrème. Probeer eens onze nieuwe sandwichkoekjes met verfijnde receptuur. Daarvoor zijn niet alleen prinsen gevoelig…

Nocciolí: de nootachtige energie-kick voor tussendoor S Superzachte, knapperige wafeltjes, gevuld met een heerlijke cacaocrème en stukjes hazelnoot, veraangenamen elke pauze - thuis of onderweg. Met 17% hazelnoten levert h deze snack voldoende vitamine E en B, magnesium, fosfor, kalium, ijzer, calcium en d waardevolle voedingsvezels. w

Digestive Choc: de verfijnde Engelse manier van genieten Of het nu de vijf-uur-thee of een koffiepauze betreft: Digestive Choc, een klassieker binnen de Engelse genotcultuur, overtuigt door de perfecte combinatie van fijne melkchocolade en een bijzonder vezelrijke koekje. Dankzij de praktische portieverpakking is de Digestive Choc de ideale verrassing om mee te nemen, of om lekker zelf van te snoepen op school of op het werk.

Yogo Cake: de lichte cake met yoghurt voor tussendoor Dankzij de toevoeging van verleidelijke, romige yoghurt is de nieuwe cake van Schär heerlijk zacht en smeuïg, en toch licht en luchtig! In elke verpakking vindt u zes verrukkelijke Yogo Cakes.

Afzonderlijk verpakt, dus altijd vers. En natuurlijk ook ideaal voor onderweg!

Midden in het leven

De idealist Ruim 42 jaar wachtte Anne-Marie Grijpma op de “verlossende diagnose”.

Sindsdien zet ze zich met hart en ziel in voor mensen met coeliakie: ze adviseert nieuwe patiënten, geeft voorlichting aan “de buitenwereld” en doet nog veel meer!

In de afgelopen decennia is de voorlichting over coeliakie sterk verbeterd. Hoe “exotisch” deze veelvoorkomende autoimmuunziekte 40 of 50 jaar geleden nog werd gevonden, laat het levensverhaal van Anne-Marie Grijpma zien.

moeten afzien.” Anne-Marie had voortdurend te kampen met ondergewicht. in 1986 woog ze nog maar 38 kg en voelde ze zich “net een ondervoed kindje uit Afrika, met een opgezwollen buik en dunne armpjes en beentjes”.

42 JAAR WACHTEN

GROTE OPLUCHTING

Naar alle waarschijnlijkheid, zo vermoedt de gepensioneerde analiste, heeft ze al vanaf haar geboorte coeliakie. “Toen ik twee weken oud was, werd er in het ziekenhuis ontdekt dat mijn darmen niet goed functioneerden.” Dat was in januari 1945.

Toen ze zes jaar was, werd Anne-Marie voor drie maanden opgenomen. Maar ondanks een paar grondige darmonderzoeken konden de artsen niets vinden. “Mijn ouders kregen te horen dat ik maar moest leren leven met mijn klachten”, vertelt ze. “Pas 36 jaar later werd eindelijk de diagnose coeliakie gesteld. In totaal heb ik dus 42 jaar

Toen de dokter Anne-Marie op haar tweeenveertigste vertelde dat ze coeliakie had en voortaan glutenvrij moest leven, ervoer ze dat als een grote opluchting. “Mijn reactie was: zie je wel, het zit niet tussen m’n oren! Eindelijk heeft mijn ziekte een naam.” Met behulp van glutenvrije voeding probeerde ze zo snel mogelijk weer grip te krijgen op haar leven. “Ik wilde eindelijk met volle teugen gaan genieten”, licht de Leeuwardense haar gemotiveerde instelling toe. Met de omschakeling op een glutenvrij dieet had ze dan ook geen enkele

moeite. “Voor mij was het totaal geen probleem. Ik ben ook meteen lid geworden van de Nederlandse Coeliakie Vereniging.

Daar ben ik, zeker in het begin, heel goed geholpen.”

BROOD WAARMEE JE SPIJKERS IN DE MUUR KON SLAAN In 1986, toen bij Anne-Marie de diagnose coeliakie werd gesteld, waren er nog maar heel weinig glutenvrije producten.

“Je moest alles zelf maken, koken en bakken. Veruit de grootste uitdaging was altijd brood: dat was doorgaans zo hard dat je er een spijker mee in de muur kon slaan!”

Het recept voor dit eerste glutenvrije brood was gebaseerd op boekweitmeel en rijstmeel. Anne-Marie vond het relatief eenvoudig om het dagelijkse leven aan te passen aan een glutenvrij eetpatroon. “Het grote voordeel was – en is – dat ik in m’n eentje woon. Alles bij mij thuis is glutenvrij.” Van haar destijds tachtigjarige moeder kreeg ze alle denkbare steun. “Ze wilde meteen alles weten over coeliakie en las alle informatie waar ik de hand op kon leggen. En als ik bij haar ging eten, stond er altijd een glutenvrije maaltijd op tafel”, zegt AnneMarie met een glimlach. En kwam ze voor de lunch, dan kreeg ze zelfs de boter op een apart bordje. In de piepkleine keuken smeerde eerst Anne-Marie haar boterhammen, dan pas maakte haar moeder haar eigen broodjes klaar. “Ze deed echt alles om te voorkomen dat ik per ongeluk gluten binnen zou krijgen.”

EEN TIJD VOL VERANDERINGEN

elt graag Anne-Marie wand

16

yourlife

euwarden door het fraaie Le

Als “coeliakiepatiënt van het eerste uur” volgde Anne-Marie de ontwikkelingen op het gebied van glutenvrij eten op de voet.

“In de loop der jaren zijn er steeds meer glutenvrije producten op de markt gekomen. Tegenwoordig kun je in bijna elke supermarkt wel glutenvrije producten kopen; soms is er zelfs een uitgebreid aanbod. Er is dus steeds meer begrip voor mensen met coeliakie. En zelfs in restaurants wordt

Midden in het leven

Samen glutenvrij geniete n!

wafels voor kinderen met Voor Sinterklaas bakt Anne-Marie

in toenemende mate rekening gehouden met gasten die glutenvrij moeten eten.” Deze positieve ontwikkeling is deels te danken aan mensen als Anne-Marie. Sinds bij haar de diagnose is gesteld, zet de gepensioneerde analiste zich namelijk met hart en ziel in voor mensen met coeliakie en doet ze er alles aan om in de samenleving de kennis over glutenvrij eten te vergroten.

Enkele jaren na het stellen van de diagnose voelde Anne-Marie een hevige kwaadheid in zich opkomen. “Ik was boos op mijn toenmalige huisarts, die me maar niet naar de specialist wilde verwijzen, boos om al die verloren jaren, boos om de voortdurende strijd die ik moest voeren om te overleven.”

Ze voelde zich nu zoveel beter en gezonder. Het was in deze periode dat AnneMarie besloot om wat te gaan doen voor andere mensen met coeliakie. “Ik wilde voorkomen dat mensen met coeliakie in een isolement zouden raken. Juist bij deze aandoening is het heel belangrijk om het plezier in het leven te hervinden.”

door met het geven van telefonisch advies.

Daarnaast organiseerde ze gezinsbijeenkomsten en bijeenkomsten voor oudere mensen bij wie onlangs de diagnose coeliakie was gesteld. Hoewel beide groepen in veel opzichten verschillende vragen hebben over leven met coeliakie, kent de discussie toch vaak dezelfde rode lijn: “De onverschilligheid en het onbegrip waarmee mensen worden geconfronteerd. Het gevoel van sociale isolatie dat soms ontstaat. Niet alleen kinderen met coeliakie en hun ouders hebben hiermee te maken, maar ook volwassen patiënten.” Voor beide groepen probeert de Regio Noord-Holland een keur aan activiteiten te organiseren.

Het doel hiervan is vooral om te laten zien dat je met coeliakie best onbezorgd kunt genieten. “We zitten gezellig bij elkaar en eten met z’n allen lekker glutenvrij.” AnneMarie heeft ondertussen een indrukwekkende rij functies op haar naam staan: “Tot januari 2001 ben ik bestuurslid van de

Regio Noord-Holland geweest. Daarnaast geef ik nog steeds telefonisch informatie over coeliakie. In 2007 ben ik gevraagd voor een nieuwe termijn in het bestuur van de Regio.” In dat jaar besloot Anne-Marie echter een stapje terug te doen en te stoppen met een aantal van haar functies in de vereniging. Maar als vrijwilligster blijft ze zich inzetten voor “wat kleinere activiteiten”, zoals ze bescheiden zegt. Samen met Lisa van Eerden bezoekt Anne-Marie sinds twee jaar ook de Nederlandse hotelscholen, om de leerlingen vertrouwd te maken met de do’s en don’ts van glutenvrije voeding. “Die schoolbezoeken eindigen meestal met een heerlijke glutenvrije maaltijd voor onze leden.” Daarnaast bezoekt ze samen met Joop de Zwart congressen en symposia, waar ze als vertegenwoordigster van de Nederlandse Coeliakie Vereniging het belang van glutenvrije voeding onder de aandacht brengt en informatie geeft over leven zonder gluten.

CONSTANTE TOEWIJDING In 1992 ging Anne-Marie als telefonisch adviseur aan de slag bij haar eigen maagdarm-leverarts. “Op de diëtisten kon je in die tijd niet bouwen. Die stuurden de mensen meestal met een informatiefoldertje naar huis en boden geen enkele begeleiding.” Nog geen jaar later richtte Anne-Marie samen met Joop de Zwart de Regio Noord-Holland van de Nederlandse Coeliakie Vereniging op. Anne-Marie werd penningmeester en secretaris van de nieuwe afdeling, maar ging ook trouw

WIE IS ANNE-MARIE GRIJPMA?

Wandelen, fietsen en genieten van goede klassieke muziek: Anne-Marie Grijpma kan er geen genoeg van krijgen. Anne-Marie werd in 1945 in Leeuwarden geboren, volgde een opleiding tot analiste en werkte in die functie voor ziekenhuizen en bedrijven. Sinds 2010

geniet Anne-Marie van haar pensioen.

In haar vrije tijd houdt ze zich bezig met haar huisdieren – een hond en een poes –, kookt ze de sterren van de hemel en gaat ze graag op vakantie naar Oostenrijk of Griekenland.

yourlife 17

Onderzoek & ontwikkeling

In de vaart van het onderzoek …

Onderzoek verandert onze voeding. Hoe zeer dit van toepassing is op het gebied van glutenvrije levensmiddelen, maakt het werk in het onderzoeks- en ontwikkelcentrum van Schär in Triest duidelijk.

Dankzij de vele voedingsvezels is lijnzaad een belangrijk ingrediënt van glutenvrije producten.

Wie 30 jaar of langer geleden de diagnose coeliakie te horen kreeg, herinnert zich een tijd waarin hij met zijn bijzondere

die zo vooruitstrevend was om glutenvrij brood te bakken. Dat slechts enkele decennia later er krokante koekjes met de smaak van volle granen – zoals onze nieuwe Cereal Bisco – en vele zoete en pikante specialiteiten verkrijgbaar zouden zijn, was toentertijd slechts toekomstmuziek.

GLUTENVRIJ EN VEILIG

De eerste glutenvrije koekjes: “Savoiardi”

behoeften “er helemaal alleen voorstond”.

Misschien bevond er zich in een straal van 100 kilometer ergens een bakker

18

yourlife

Er zijn er bijna 30 jaar verstreken sinds een klein team uit burgstall, de huidige locatie van Schär, met de productie van een eerste glutenvrij koekje experimenteerde. Directeur van Dr. Schär Ulrich Ladurner herinnert het zich als de dag van gisteren: “De eerste Savoiardi hebben we nog met de hand gebakken”, om – eerst

voor de Italiaanse consumenten – voor het eerst een smakelijk glutenvrij product te kunnen aanbieden. Rijstemeel, maïszetmeel, eieren en suiker vormde de naar de huidige smaak “eenvoudige ingredientenlijst” voor de glutenvrije variant van het Italiaanse klassieke koekje.

“De eerste Savoiardi hebben we nog met de hand gebakken” Ulrich Ladurner

Onderzoek & ontwikkeling middelen niet meer vet of suiker, en dus calorieën, dan traditionele kwaliteitsproducten. Ook de kwaliteit van betreffende ingrediënten – onverzadigde vetzuren hebben bijvoorbeeld de voorkeur boven verzadigde vetzuren – dient minimaal te voldoen aan de eisen aan een vergelijkbaar, glutenhoudend product. De grootste uitdaging in het fundamentele onderzoek in Triëst betreft echter nog steeds de bakvaardigheden zelf – dat wil zeggen de vraag of het lukt om ook zonder lijmeiwit gluten consistente en smakelijke varianten te maken, van bros en zacht tot luchtig of knapperig.

INNOVATIEVE GRONDSTOFFEN

De ontwikkelafdeling experimenteert met nieuwe recepturen.

Van begin af aan stond de veiligheid van de consumenten voor ons voorop.

Daarom hebben wij van Schär –al lang voordat er een algemene grenswaarde van 20 ppm voor glutenvrije levensmiddelen werd ingevoerd– erop gelet dat onze producten deze drempelwaarde niet overschrijden. Een van de grootste uitdagingen in dit verband vormt de keuze van de grondstoffen.Deze beperkt zich er niet toe, natuurlijke glutenvrije ingrediënten te gebruiken. Net als vroeger wordt hierbij nog altijd een beroep gedaan op perfecte kwaliteitscontroles bij elke afzonderlijke levering, om gebreken en met name contact met gluten uit te sluiten, dat zich bijvoorbeeld via transport van glutenhoudende levensmiddelen in hetzelfde transportmiddel kan voordoen.

ducten in voldoende mate worden opgenomen, ook door glutenvrije voeding gewaarborgd zijn. Voor deze taak is het onderzoeks- en ontwikkelteam van Schär in het Area Science Park in Triëst sinds 2003 verantwoordelijk. Hier gaat de prikkel om een steeds grotere variatie aan glutenvrije specialiteiten te ontwikkelen en bestaande recepturen continu te verbeteren, hand in hand met inzichten uit onderzoek naar nieuwe, innovatieve ingrediënten: behalve de oorspronkelijke basisingrediënten rijst en maïszetmeel vormen nu ook voedzame peulvruchten en glutenvrije graansoorten de gezonde basis voor glutenvrije levensmiddelen, die voor mensen met coeliakie een uitgebalanceerde en vezelrijke voeding mogelijk maken.

ONDERZOEK IN OPDRACHT VAN DE GEZONDHEID

WAARDEVOLLE INGREDIËNTEN

Hoe uitvoerig het onderwerp coeliakie moet worden behandeld, is gedurende de afgelopen decennia gebleken bij de productie van glutenvrije voedingsmiddelen. In het bijzonder heeft de uitwisseling met artsen en voedingsspecialisten aangetoond dat glutenvrije voeding, naast smaakvoorkeuren en het prettige gevoel onbekommerd te kunnen genieten, een prima vervanging kan zijn voor traditionele producten. Concreet moeten voedingsstoffen die tijdens het verteren van graanpro-

In de afgelopen tien jaar zijn er in het bijzonder op het gebied van de ingrediënten voor glutenvrije levensmiddelen enorme sprongen voorwaarts gedaan.

Een van de eisen, weer met betrekking tot de gezondheidswaarde van de glutenvrije levensmiddelen, betreft kwaliteit en voedingswaarde van de afzonderlijke producten: binnen die ontwikkeling let ons team in Triëst er in het bijzonder op dat de samenstelling van een glutenvrije specialiteit vergelijkbaar is met die van een traditionele variant.

Hierdoor bevatten glutenvrije levens-

Onderzoek verandert onze voeding. Voor glutenvrij leven betekent innovatie dat nieuwe samenstellingen mogelijk worden, die onze producten qua smaak en consistentie evenals de voedingswaarde verbeteren. De grote variatie aan pikante en zoete delicatessen danken wij in de eerste plaats ook aan nieuwe grondstoffen, waarover ons ontwikkelteam enkele jaren geleden nog niet kon beschikken. Quinoa, lijnzaadmeel, gierst, kastanje en boekweit bijvoorbeeld vormen een voortreffelijke basis voor een uitgebalanceerde voeding, aangezien deze bijzonder rijk zijn aan vitamines, mineralen, voedingsvezels en antioxidanten. Onze nieuwe Cereal Bisco behoort tot de nieuwste aanwinsten die ons onderzoeks en ontwikkelteam in het Area Science Park in Triëst tot stand heeft gebracht. Deze vormt een uitstekend voorbeeld van de vooruitgang die het onderzoek op het gebied van glutenvrije ingrediënten de afgelopen jaren kenmerkt: een knapperig en tegelijk luchtig koekje met de typische smaak van volle granen – het volwaardige koekje, dat bijzonder rijk is aan voedingsvezels, is zowel geschikt bij het ontbijt als voor onderweg. Bij de ontwikkeling van de Cereal Bisco is bijzondere aandacht besteed aan het gebruik van innovatieve ingrediënten, die het koekje zijn bijzonder eigenschappen verlenen.

En inderdaad gaat het bij de Mais-ReisCrispies, Mini-Mais-flakes, Maisextrudat en Kastanienflocken om absoluut nieuwe producten op het gebied van glutenvrije ingrediënten. Deze zijn ontwikkeld in samenwerking met onze leveranciers en partners. Behalve het ontwikkelen van nieuwe recepturen en het onderzoek naar ingrediënten bestaat een van de grootste uitdagingen nog steeds – en daarmee is de cirkel rond – in het betrekken van ingrediënten die ook echt veilig en absoluut vrij zijn van gluten.

yourlife 19

Special

Alles voor uw welzijn Van het naleven van een glutenvrije voeding tot aan een verbeterde diagnose van coeliakie: onder ons beschermheerschap heeft zich nu een internationaal team gevormd van erkende wetenschappers dat vragen over het onderwerp onder de loep neemt.

Als Europees marktleider van glutenvrije producten proberen wij van Schär al bijna dertig jaar gezonde voeding en smakelijke producten te combineren. Hoe complex het onderwerp coeliakie ook is en dat het er niet alleen om gaat de mensen alternatieven naast traditionele voeding aan te bieden, heeft de tientallen jaren lange ervaring ons geleerd.

VANUIT ALLE INVALSHOEKEN BEKEKEN Wat ooit in een kleine bakkerij in het ZuidTiroolse Burgstall begon met de productie van een beperkt assortiment glutenvrije producten, heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een interdisciplinair netwerk dat zich, vanuit alle mogelijke invalshoeken, bezighoudt met het onderwerp coeliakie: van fundamenteel onderzoek en productontwikkeling in het onderzoeks- en ontwikkelcentrum in Triëst en de samenwerking met voedingsdeskundigen tot aan een intensieve uitwisseling met coeliakiever-

20

yourlife

enigingen wereldwijd. Doel is om continu op de hoogte te zijn van de nieuwste wetenschappelijke inzichten en daardoor ook artsen en personen in adviserende functies die zich bezighouden met het onderwerp coeliakie, van waardevolle informatie te kunnen voorzien – en de publieke aandacht te trekken voor glutenallergie en hierdoor de bekendheid met en accepta-

“Kameleon van de geneeskunde” Michael Schumann over coeliakie tie binnen de beroepswereld en onder de bevolking te vergroten.

Om op deze terreinen vooruitgang te boeken en de uitwisseling met de wetenschap nog sterker te bevorderen hebben wij van de ondernemingsgroep Dr. Schär dit jaar

een internationaal team van wetenschappelijke adviseurs samengesteld.

EXPERTS IN UITWISSELING Deze raad van deskundigen behandelt het onderwerp coeliakie binnen een zeer breed kader. Dat reikt van de bereidwilligheid zich aan de glutenvrije voeding te houden tot aan de vraag, hoe artsen sneller een diagnose kunnen stellen en daardoor het kennisniveau kunnen vergroten. Al even breed zijn de wetenschappelijke disciplines waaruit de wetenschappers afkomstig zijn: kinderartsen, gastro-enterologen en voedingsdeskundigen zullen in de toekomst een schat aan kennis en ervaring kunnen inbrengen en op de meest uiteenlopende terreinen hun adviezen kunnen verlenen. Zo zal hun knowhow onder andere worden geïntegreerd binnen gebieden als productontwikkeling, en zullen wetenschappelijke artikelen, voordrachten en nog veel meer de kennis op het gebied van coeliakie verder vergroten.

Special VOOR HONDERD PROCENT GLUTENVRIJ? In het kader van een eerste werkoverleg van het wetenschappelijke comité stond onder andere het onderwerp Compliance op de voorgrond: Hoe nauw nemen personen met coeliakie het in werkelijkheid met hun glutenvrije voeding?

Interessant zijn daarbij de leeftijdspecifieke verschillen die de wetenschappers aantoonden: terwijl personen van middelbare leeftijd – d.w.z. tussen 40 en 55 – meestal redelijk goed met de glutenvrije voeding uit de voeten kunnen, blijken jeugdigen en adolescenten deze nieuwe uitdaging slechts gedeeltelijk aan te kunnen. Dat geldt met name, wanneer ze hun vertrouwde omgeving, hun thuis dus, verlaten.

In dit verband sprak de raad van deskundigen er zich voor uit, glutenvrije voeding buitenshuis op de lange duur even vanzelfsprekend te laten worden als bijvoorbeeld vegetarische voeding. Wij hebben al een stap in deze richting gezet met ons nieuwe project Food-Service. In Italië bestaat er inmiddels een hele reeks DS-Pizza Points, waar behalve de traditionele pizza ook een glutenvrije variant – uiteraard met eigen werkbladen en ovens – wordt aangeboden. De opmars van het Food-Serviceproject richt zich voorts op alle mogelijke terreinen waar personen met coeliakie tot dusver op weinig begrip konden rekenen: op reis met het vliegtuig, de trein, de boot, tijdens de snack in het winkelcentrum etc.

ZORGWEKKENDE ONBEKENDE AANTALLEN Een ander, belangrijk onderwerp tijdens de eerste bijeenkomst vormde ook het

Het team deskundigen tijdens de eerste ontmoeting in Zuid-Tirol

kennisniveau over coeliakie: zo gaat men er in Duitsland bijvoorbeeld van uit dat ca. 400.000 mensen allergisch zijn voor gluten.

Daadwerkelijk zijn er echter slechts 55.000 diagnoses gesteld. Daarom moeten er strategieën worden ontwikkeld om de aandacht voor coeliakie in de afzonderlijke landen te vergroten. Hierbij zal er zeker in elk land individueel te werk moeten worden gegaan.

Deze hebben echter allemaal als doel, de situatie van mensen die mogelijk nog onwetend zijn over de glutenallergie waaraan zij

lijden, te verbeteren. Een van de voorstellen betrof bijvoorbeeld de diagnose van coeliakie door huisartsen. Want behalve de gebruikelijke klassieke symptomen, zoals buikpijnen diarree, doet coeliakie zich steeds vaker voor via atypische klachten die een arts niet per se in verband zal brengen met allergie – reden om deze uit te roepen tot “kameleon van de geneeskunde”. Meer over dit onderwerp presenteerde Michael Schumann als lid van het comité dan ook binnen ons symposium in Leipzig in juni van dit jaar ten overstaan van een geïnteresseerd publiek.

VOORAANSTAAND TEAM

Het zeer ervaren deskundigenpanel

In februari van dit jaar was het zover. De leden van de nieuwe raad van deskundigen ontmoetten elkaar tijdens een eerste kennisuitwisseling in Zuid-Tirol. Binnen een gezelschap van gerenommeerde wetenschappers presenteerde Carlo Catassi zich. Sinds 1980 houdt hij zich intensief bezig met het onderwerp coeliakie en richt hij zich met name op screenings

en wereldwijde epidemiologische onderzoeken. De kinderarts kon onder andere aantonen dat het stellen van de diagnose door middel van screenings met het 30tot 40-voudige kan worden vergroot. Ook Michael Schumann maakt deel uit van het team. Hij voert op de Berliner Charité fundamenteel onderzoek uit. Daarnaast ondersteunt hij – in nauwe samenwerking met voedingsdeskundigen – volwassenen met coeliakie en organiseert hij ook arts-patiënt-seminars. De Turijnse gastroenteroloog Giuseppe Caula wordt dagelijks geconfronteerd met de behoeften en vragen van nieuwe patiënten. Op het raakvlak tussen geneeskunde en mens streeft hij er voortdurend naar zijn patienten op het tijdstip van hun overstap adequaat en competent voor te bereiden. Jernej Dolinsek staat in vergelijking

tot zijn collega’s voor heel andere uitdagingen. Als arts in het Sloveense Maribor kent hij de positie van de Oostbloklanden Bulgarije, Kroatië, Hongarije, Griekenland, Roemenië en Rusland. Daar lopen kennisniveau en diagnosemogelijkheden soms wel 30 jaar achter. In tegenstelling tot Midden-Europa, waar men ervan uitgaat dat een op de honderd personen allergisch is voor gluten, zijn de artsen daar ervan overtuigd dat een veel kleiner percentage aan deze allergie lijdt. Ook Letizia Saturni brengt zijn ervaringen tijdens zijn werk voor het adviescollege mee. De voedingsdeskundige wisselt niet alleen als bemiddelaarster veel kennis en ervaring uit met artsen en personen die aan coeliakie lijden. Zij houdt ook een weblog bij, waarop ze zich uitsluitend met het onderwerp coeliakie bezighoudt.

yourlife 21

De diëtiste weet raad - kennis

Bouwstoffen voor een goede gezondheid Door en door gezond: met een uitgebalanceerd menuplan dat bestaat uit verse natuurlijke producten en volwaardige glutenvrije levensmiddelen, staat niets een volwaardig leven met coeliakie meer in de weg.

De diagnose coeliakie zorgt voor een hele reeks vragen, die gedurende een glutenvrij leven steeds weer actueel zijn: welke levensmiddelen kan ik eten, zijn bij glutenvrij eten de voedingsstoffen voldoende voor mijn individuele behoefte of heb ik dan voedingssupplementen nodig?

BALANS HERVINDEN Coeliakie is een inflammatoire, systemische auto-immuunziekte van de darmen waardoor, eenvoudig gezegd, het lichaam niet meer in staat is voldoende voedingsstoffen tot zich te nemen. Op het moment van de diagnose, die in veel gevallen pas jaren na het zich voordoen van de coeliakie wordt gesteld, constateert de arts daarom dikwijls een ontoereikende voedingstoestand – afhankelijk van de vraag, hoe sterk de schade is die de coeliakie inmiddels aan het darmkanaal heeft aangericht. De biologe en voedingsdeskundige Letizia Saturni heeft de mogelijke tekenen van tekorten onder de loep genomen: „enkele onderzoeken hebben een ontoereikende toevoer van calorie-

22

yourlife

en en proteïnen, voedingsvezels, vitamines (vitamine D, riboflavine, niacine) en bepaalde mineralen (calcium, magnesium, zink) laten zien. Bovendien vertonen mensen bij wie de diagnose net is gesteld, dikwijls een gebrek aan ijzer, vitamine B12 en foliumzuur, omdat juist die delen van het lichaam die deze voedingsstoffen moeten opnemen (dunne darm, proximaal) beschadigd zijn. Met de glutenvrije voeding worden gelukkig niet alleen de lichamelijke symptomen snel opgeheven, maar raken in de meeste gevallen de voedingsstoffen zeer snel weer in balans.

dat opzicht kan de diagnose zonder meer worden opgevat als een kans om zich in algemene zin “bewuster” te voeden. Idealiter en in veel gevallen past het hele gezin zich aan en profiteert daardoor van de omschakeling op een gezondere levensstijl.

Verse producten, daar gaat het om.

GOED EN GEZOND De overschakeling op een nieuw leven met coeliakie kan het best onder de permanente begeleiding van een competente voedingsdeskundige plaatsvinden, zodat gewaarborgd wordt dat de tekorten aan voedingsstoffen zo snel mogelijk kunnen worden aangevuld. In het kader van deze “training” wordt in het bijzonder gewerkt aan een correcte en uitgebalanceerde glutenvrije voeding en een gezonde levensstijl. In

In principe gelden voor mensen met coeliakie dezelfde voedingsrichtlijnen als voor de bevolking in het algemeen. Gevarieerde voeding, waarbij verse seizoensgebonden producten de hoofdrol spelen, levert normaal gesproken voldoende vitamines en mineralen om zich fit en gezond te voelen.

Zo bevat één grote sinaasappel bijvoorbeeld voldoende vitamine C voor een dag, en bevat een middelgrote wortel al voldoende beta-caroteen. Het is dus niet nodig zich te

De diëtiste weet raad - kennis

Verse producten van de markt

verdiepen in de voedingstechnische voordelen van één bepaald gerecht of ingrediënt.

Zinvoller is het om regelmatig door de dag heen zo veel mogelijk verse levensmiddelen te nuttigen, en dit met mate. Hiertoe behoren groente en fruit, specerijen en kruiden, glutenvrije granen en graanproducten, vis, melkproducten, peulvruchten en -met mateeieren en kip. Rood vlees neemt een bescheidener plaats in op het menuplan.

GLUTENVRIJ GENIETEN Tot voor kort stelden veel mensen glutenvrije voeding gelijk aan vervanging van rijst, maïs en aardappelen. Glutenvrij leven betekent weliswaar dat op de eerste plaats de meeste graansoorten – tarwe, gerst, kamut ®, amelkoren, triticale etc. – van het menu worden verbannen en hierdoor traditioneel brood, pasta’s, pizza, koekjes e.d. worden vervangen door glutenvrije speciale producten. De laatste tijd richten de voedingsdeskundigen echter hun aandacht ook steeds meer op nieuwe voedingsmiddelen, zoals subgranen, pseudogranen en peulvruchten.

Deze zijn niet alleen smakelijker, maar bezitten ook een zeer hoge voedingswaarde – dankzij de rijkelijk aanwezige mineralen, vitamines, voedingsvezels en antioxidanten.

Glutenvrije producten spelen voor de voorziening van voedingsstoffen een grote rol en zorgen daarnaast voor variatie in het menuplan.

GLUTENVRIJE PRODUCTEN ONDER DE LOEP De verscheidenheid aan “nieuwe” grondstoffen, die traditionele granen in de productie van glutenvrije levensmiddelen kunnen vervangen, speelt uiteraard ook in de ontwikkeling van nieuwe broden, pas-

ta’s, koekjes, meelsoorten en snacks een grote rol. Terwijl zo’n tien jaar geleden het veiligheidsaspect – d.w.z. de grenswaarde (<20ppm) in glutenvrije levensmiddelen – op het gebied van producteisen doorslaggevend was, moeten de producten tegenwoordig aan veel meer verwachtingen voldoen: Deze betreffen enerzijds de productkwaliteit – van de voedingsfysiologische eigenschappen tot aan de individuele smaakvoorkeuren. Wat de kwaliteit en mengverhoudingen van de ingrediënten betreft, let de bewuste consument erop dat een glutenvrij product niet meer suiker of vet bevat dan traditionele vergelijkbare producten. En ten slotte speelt voor een optimale voorziening van voedingsstoffen ook de samenstelling een bepalende rol. Wij

Een voedingsdeskundige

van Schär hebben er enerzijds onze taak van gemaakt een groot assortiment voortreffelijke, heerlijke en veilige levensmiddelen te ontwikkelen. Anderzijds heeft onze onderzoeks- en ontwikkelafdeling zich erop toegelegd onze producten te voorzien van voedingsstoffen – zoals voedingsvezels, foliumzuren, niacine, B12 – die afkomstig zijn van de waardevolle natuurlijke ingredienten en waarop personen met coeliakie vanwege hun tekort aan traditionele granen in het bijzonder zijn aangewezen.

KINDEREN ALS ERVARINGSDESKUNDIGEN De glutenvrije voeding is nog altijd de enige erkende therapie bij coeliakie. Terwijl volwassenen meestal snel gewend zijn aan het volgen van een glutenvrij dieet, hebben kinderen een speciale benadering nodig.

Vooral tijdens het eten buiten de deur – in de schoolkantine , tijdens verjaardagen – beschikken ze dikwijls niet over de benodigde kennis om bij twijfel te beslissen wat ze nu wel of niet kunnen eten. Daarom moet hier een beroep op de ouders worden gedaan. Hoe beter deze op de hoogte zijn van de glutenvrije voeding, thuis zijn in voedingsmiddelen, maar ook op de betreffende plaatsen buiten de deur aandacht vragen voor de coeliakie van hun kind, des te beter kunnen zij het kind ondersteunen: om ervoor te zorgen dat het kind onbekommerd en met eigen verantwoordelijkheid kan uitgroeien tot een “deskundige” op het gebied van glutenvrije voeding die bewust omgaat met compliance: ga in gesprek met iemand die op de hoogte is van het belang van een gebalanceerd, glutenvrij menuplan, zodat uw kind voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt en gezond kan opgroeien.

yourlife 23

Voor kleine

prinsen

en grote genieters.

De nieuwe Sorrisi zijn vorstelijk lekker: nóg fijner van n smaak, nóg groter en – dankzij de nieuwe receptuur – nóg onweerstaanbaarder! Twee knapperige koekjes s met daartussen een héérlijke cacaocrème. En natuurlijk k gluten- en tarwevrij. Pure perfectie in een zoet meesterrwerk dat niet alleen prinsen laat smelten van genot. ot.

Alle nieuwe zoete meesterwerken vindt u nu ook op www.schaer.com

UWE NRIEE CEPTUUR!

• natuurlijk glutenvrij < 20 ppm • baanbrekend onderzoek • meer dan 25 jaar ervaring

• veelzijdig en breed assortiment • de beste kwaliteit • in heel Europa verkrijgbaar

SNL0340

Schär is de nummer één in Europa voor een glutenvrij leven: