SRJIS/BIMONTHLY/ LATA MORE (1807-1814)
"×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÖÓÖ ÃÖÓ Ö Ö ú–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ¸üß Ø“ÖŸÖÖ †Ö× Ö ×ŸÖ“ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ÆüÖê ÖÖ·µÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´ÖÖÓ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ" ›üÖò. »ÖŸÖÖ ÃÖã³ÖÖÂÖ ´ÖÖê¸êü - ÃÖã¸ü¾ÖÖ›êü, ÁÖß. ÃÖãºþ¯ÖØÃÖÓ Ö ×Æü·µÖÖ ÖÖ‡Ô ú Û¿Ö Ö Ö¿ÖÖÃ¡Ö ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖ Ö¾ÖÖ¯Öæ¸ü וÖ. ÖÓ¤ãü¸ü²ÖÖ¸ü Æü»»Öß“Öê µÖã Ö Æêü †Ö¬Öã×Ö ú µÖã Ö, ŸÖÃÖê“Ö •Öê™ü µÖã Ö ´Æü ÖæÖ †Öêôû Ö»Öê •ÖÖŸÖêü. µÖÖ µÖã ÖÖŸÖ ¯ÖÏŸµÖê ú ÖÖê™ü —Ö™ü¯Ö™ü ¾Ö ײÖÖ“Öã ú ÆüÖê Öê †Ö¾Ö¿µÖ ú †ÖÆêü. µÖÖÃÖÖšüß ¾Öê Ö¾Öê Öôû¶Ö ÃÖÖ¬ÖÖÖ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü êú»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê. ˆ¤üÖ. ‹ úÖ ¤êü¿ÖÖŸÖãÖ ¤ãüÃÖ·µÖÖ ¤êê¿ÖÖŸÖ »Ö¾Ö ú¸üÖŸÖ »Ö¾Ö ú¸ü ¯ÖÖêÆü“Ö µÖÖÃÖÖšüß •Öê™ü ×¾Ö´ÖÖÖÖ“ÖÖ ˆ¯ÖµÖÖê Ö êú»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê. ‹ ÖÖ¤êü ¥ü嵅 ¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ ÃÖÖ¤ü¸ü ú¸ü µÖÖÃÖÖšüß ×¾Ö×›ü†Öê òú´Öê·µÖÖ“ÖÖ ˆ¯ÖµÖÖê Ö êú»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê. †Ö•Ö“Öê µÖã Ö Æêü ´ÖÖê²ÖÖ‡Ô»Ö µÖã Ö ´Æü ÖãÖÆüß †Öêôû Ö»Öê •ÖÖŸÖê. ´ÖÖê²ÖÖ‡Ô»Ö´Öãôêû †Ö¯Ö Ö “Ö™ü úÖ ¤ãüÃÖ·µÖÖ ¾µÖŒŸÖß¿Öß ÃÖÓ¯Öüü Ôú ÃÖÖ¬Öã ¿Ö úŸÖÖê. ×¾Ö–ÖÖÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ ÖŸÖß´Öãôêû ´ÖÖÖ¾ÖÖÖê †Ö•Ö †¾Ö úÖ¿ÖÖŸÖ éú×¡Ö´Ö ˆ¯Ö ÖÏÆü ÃÖÖê›ü»Öê»ÖÖ †ÖÆêü. µÖÖ éú×¡Ö´Ö ˆ¯Ö ÖÏÆüÖ“µÖÖ ÃÖÖÆüÖµµÖÖÖê †Ö•Ö †Ö¯Ö Ö ¯Ö飾Öß¾Ö¸üß»Ö ×¾Ö×¾Ö¬Ö ³ÖÖ ÖÖÓ“Öê ”ûÖµÖÖ×“Ö¡Ö ‘Öê‰ú ¿Ö úŸÖÖê. ×¾Ö×›ü†Öê úÖò±ú¸üÃÖ «üÖ¸üÖ †Ö¯Ö Ö úÖµÖÖÔ»ÖµÖÖŸÖ ²ÖÃÖãÖ †Ö¯Ö»µÖÖ¯ÖÖÃÖæÖ ¤ãü¸ü¾Ö¸ü †ÃÖ ÖÖ·µÖÖ ¾µÖŒŸÖßÓ¿Öß ÃÖÓ¯Ö Ôú ÃÖÖ¬Öæ ¿Ö úŸÖÖê. µÖÖ ¾µÖןÖ׸üŒŸÖ ×™ü.¾Æüß. ×¾Æü.ÃÖß.›üß. ×›ü.¾Æüß.›üß. ¯»ÖêµÖ¸ü, ×¾Ö´ÖÖÖ, Æêü×»Ö úòÖ¯™ü¸ü, ÃÖò™êü»ÖÖ‡Ô™ü, ´Öê™ÒÖê ¸êü»¾Öê ‡. ´Öãôêû ´ÖÖÖ¾Öß •Öß¾ÖÖ †×¬Ö úÖ×¬Ö ú ÃÖã Ö ú¸ü —ÖÖ»Öê †ÖÆêü. ×¾Ö–ÖÖÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ ÖŸÖß´Öãôêû, ¤îüÖÓפüÖ ¿ÖÖê¬ÖÖ´Öãôêû ¾Ö ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖ´Öãôêû ´ÖÖÖ¾ÖÖ“µÖÖ ¾Öêôêû“Öß, ÁÖ´ÖÖ“Öß ²Ö“ÖŸÖ ÆüÖêŸÖê. ¯Ö Ö µÖÖ ÃÖ¾ÖÔ ‘Ö›üÖ´ÖÖê›üßŸÖ †Ö¯Ö Ö ‹ úÖ ÖÖê™üß»ÖÖ ´ÖÖ¡Ö ×¾ÖÃÖ¸üŸÖ †ÖÆüÖŸê Ö. ŸÖß ÖÖê™ü úÖê ÖŸÖß †ÃÖê»Ö ? וֻÖÖ †Ö¯Ö Ö ´ÖÖÖ¾ÖÖ“Öß éú×¡Ö´Ö ²Ö㬤üß´Ö¢ÖÖ ´Æü ÖæÖ †Öêôû ÖŸÖÖê, •Öß“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü †Ö¯Ö Ö ¤îüÖÓפüÖ •Öß¾ÖÖÖŸÖ ú¸üŸÖÖê, ¾Ö †Ö¯Ö»Öê •Öß¾ÖÖ †×¬Ö ú ÃÖã Ö ú¸üü ²ÖÖ¾ÖŸÖÖê ŸÖê ´Æü Ö•Öê ÃÖÓ Ö Ö ú ÆüÖêµÖ ! 21 ¾Öê ¿ÖŸÖ ú Æêü †Öê ú †£ÖÖÔÖê ¾Öê Öôêû¯Ö Ö ‘Öê‰úÖ †Ö»Öê»Öê †ÖÆêü. µÖÖ“Ö µÖã ÖÖŸÖ ÃÖã¹ý¾ÖÖŸÖßÃÖ ÖÖ•Ö Öß ú¸ü Ö, ˆ¤üÖ¸üß ú¸ü Ö ¾Ö •ÖÖ Ö×ŸÖ úß ú¸ü Ö µÖÖ Ö¾µÖÖ ¯ÖÏ× ÎúµÖÖÓ“Öß ´ÖÖêšüß “Ö“ÖÖÔ ÆüÖŸê Ö †ÃÖ»µÖÖ“Öê ¾Ö ¯ÖÏŸµÖ Öú “ÖÖ»ÖÖÖ ×´ÖôûÖ»µÖÖ“Öê †Ö¯Ö ÖÖÃÖ ×¤üÃÖŸÖê. ´ÖÖÖ¾ÖÖÖê †Ö¯Ö»µÖÖ ²Ö㬤üß úÖî¿Ö»µÖÖ“µÖÖ •ÖÖê¸üÖ¾Ö¸ü ×¾Ö–ÖÖÖ ×Ö´ÖÖÔ Ö êú»Öê. ×¾Ö–ÖÖÖÖ“ÖÖ ˆ¯ÖµÖÖê Ö ú¹ýÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ÃÖÖ¬ÖÖê ¾Ö ŸÖÓ¡Öê ×¾Ö ú×ÃÖŸÖ êú»Öß. úÖ»Ö ¯Ö¸ü¾ÖÖ ¯ÖµÖÕŸÖ“Öê µÖã Ö Æêü ×¾Ö–ÖÖÖÖ“Öê µÖã Ö ´Æü ÖæÖ“Ö ÃÖÓ²ÖÖê¬Ö»Öê •ÖÖŸÖ ÆüÖêŸÖêü. ÃÖ¬µÖÖ ÃÖÓ Ö Ö µÖÖ ´ÖÖÖ¾Ö×ÖÝü´ÖŸÖ µÖÓ¡ÖÖÖê †¾Ö‘Öê •Ö Ö“Ö ¾µÖÖ¯ÖãÖ ™üÖ ú»Öê †ÖÆêü. †Ö¯Ö»µÖÖ •Öß¾ÖÖÖ“ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÆüÖ ¯ÖÏŸµÖ Ö ¾Ö †¯ÖÏŸµÖ Ö †ÃÖÖ †×¾Ö³ÖÖ•µÖ ‘Ö™ü ú ²ÖÖ»ÖÖ †ÖÆêü. ÃÖÓ Ó Ö Ö ú ÆüÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß“µÖÖ Öê¡ÖÖŸÖᯙ †ÖŸÖÖ¯ÖµÖÕŸÖ“ÖÖ ÃÖ¾ÖÔÁÖêšü ¿ÖÖê¬Ö †ÖÆêü. ú´ÖßŸÖ ú´Öß ¾ÖêôûÖŸÖ ÃÖ¾ÖÖÔ×¬Ö ú Ö´ÖŸÖêÃÖÆü •ÖÖßÖßŸÖ •ÖÖÃŸÖ †“Öã ú úÖ´Ö ú¸ü µÖÖÃÖÖšüß ÃÖÓ Ö Ö ú Æêü µÖÓ¡Ö †Ö¯Ö Ö ×¾Ö ú×ÃÖŸÖ êú»Öê. ÃÖÓ Ö Ö ú Æêü ¯ÖÏ ÖŸÖ Ö Ö úµÖÓ¡Ö †ÖÆêü. »Öò×™üÖ ³ÖÖÂÖêŸÖᯙ úÖò´¯µÖæ™ü¸ü ´Æü Ö•Öê Ö ÖÖÖ ú¸ü Öê µÖÖ †£ÖÖÔÖê úÖò´¯µÖæ™ü¸ü Æêü ÖÖ´ÖÖ¹ý¯ÖÖÃÖ ¹ýœü —ÖÖ»Öê. ¤ãüÃÖ·µÖÖ ´ÖÆüÖµÖ㬤üÖÖÓŸÖ¸ü ŸÖÓ¡Ö–ÖÖÖÖŸÖ ¯ÖÏ ÖŸÖß —ÖÖ»Öß. †Ö•Ö“µÖÖ ×¾Ö–ÖÖÖÖ“µÖÖ JULY-AUG, 2014. VOL-II/XIII
www.srjis.com
Page 1807
SRJIS/BIMONTHLY/ LATA MORE (1807-1814)
µÖã ÖÖŸÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖÖê ¿Öî Ö× Ö ú Öê¡ÖÖŸÖ ŸÖ¸ü ÎúÖÓŸÖß“Ö ‘Ö›ü¾ÖæÖ †Ö Ö»Öê»Öß †ÖÆêü. †Ö•Ö •Ö ÖÖŸÖ †¿Öß ú¯Ö׸üÛã֟Öß ×Ö´ÖÖÔ Ö —ÖÖ»Öß †ÖÆêü úß, •µÖÖ»ÖÖ †Ö•Ö ¬ÖÖ¾ÖŸµÖÖ •Ö ÖÖ“Öß Ã¯Ö¬ÖÖÔ ú¸üÖµÖ“Öß †ÖÆê.ü ŸµÖÖ»ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ“Öê –ÖÖÖ †ÃÖ Öê †ŸµÖÓŸÖ Ö¸ü•Öê“Öê †ÖÆêü. †Ö•Ö ÃÖÓ Ö Ö ú ÆüÖ ×¾ÖÂÖµÖ ¿Öî Ö× Ö ú Öê¡ÖÖŸÖ ¯Ö¸ü¾Ö»Öß“ÖÖ —ÖÖ»ÖÖ †ÖÆêü. ¾Ö þ֟ÖÓ¡Ö ×¾ÖÂÖµÖ ´Æü ÖæÖ †³µÖÖÃÖ Îú´ÖÖŸÖ ÃÖ´ÖÖ×¾Ö™ü ú¸ü µÖÖŸÖ †Ö»Öê»ÖÖ †ÖÆêü. ˆ¤üÖ. ´ÖÖ¬µÖ×´Ö ú ßָüÖ¾Ö¸ü ×“Ö¡Ö ú»Öê»ÖÖ ¯ÖµÖÖÔµÖ ´Æü ÖæÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ×¾ÖÂÖµÖ †ÖÆêü. 10 ¾Öß, 11 ¾Öß ¾Ö 12 ¾Öß»ÖÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß ŸÖÓ¡Ö–ÖÖÖ ÆüÖ ×¾ÖÂÖµÖ †ÖÆêü. ¯Öãœêü ²Öß.‹, ²Öß.‹ÃÃÖß»ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ×¾ÖÂÖµÖÖŸÖ ×¾Ö¿ÖêÂÖ ¯Ö¤ü¾Öß ‘ÖêŸÖÖ µÖêŸÖê. ‹´Ö.‹, ‹´Ö.‹ÃÃÖß ¾Ö †×³ÖµÖÖÓ×¡Ö úß Öê¡ÖÖŸÖ ¤êü Öᯙ ¯Ö¤ü¾Öß ‘ÖêŸÖÖ µÖêŸÖê. µÖÖ¾µÖŸÖß׸üŒŸÖ ×›.ü‹›Ëü, ²Öß.‹›Ëü ¾Ö ‹´Ö.‹›Ëü µÖÖ ÃŸÖ¸üÖ¾Ö¸ü ÃÖ㬤üÖ ÃÖÓ Ö Ö ú þ֟ÖÓ¡Ö ×¾ÖÂÖµÖ ´Æü ÖæÖ ÃÖ´ÖÖ×¾Ö™ü †ÖÆêü. Æêü ÃÖÓ Ö Ö úÖ“Öê †Ö Öôêû¾Öê Öôêû ´ÖÆüŸ¾Ö †ÖÆêü. ÃÖÓ Ö Ö ú ÆüÖ •Ö¸üß Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö ×¾ÖÂÖµÖ ´Æü ÖæÖ †³µÖÖÃÖ Îú´ÖÖŸÖ ÃÖ´ÖÖ×¾Ö™ü †ÃÖ»ÖÖ ŸÖ¸üß, †Ö•Ö“µÖÖ úÖôûÖŸÖ ÃÖê¾ÖêŸÖ †ÃÖ ÖÖ¸êü ×¿Ö Ö úúØ ú¾ÖÖ ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓ“µÖÖ ´ÖÖÖŸÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ²Ö§ü»Ö Ø“ÖŸÖÖ ¾Ö ³ÖߟÖß ¾µÖŒŸÖ êú»Öß •ÖÖŸÖê.µÖÖ“Öê ¯ÖÏ´ÖÖ Ö ¿ÖÆü¸üß ¾Ö ÖÏÖ´Öß Ö ³ÖÖ ÖÖ´Ö¬µÖê ²Ö¤ü»ÖŸÖê †ÃÖæ ¿Ö êú»Ö. úÖê ÖŸµÖÖÆüß Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ¾Ö ³ÖߟÖß“ÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ¾µÖŒŸÖß“µÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ÆüÖŸê ÖÖê. ¯ÖµÖÖÔµÖÖÖê ŸµÖÖ“ÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ¾Ö ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ¾Ö¸ü ÆüÖê‰ú ¿Ö úŸÖÖê. ´Æü ÖæÖ ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ²ÖÖ²ÖŸÖ Ø“ÖŸÖÖ ¾ÖÖ™üŸÖê ? úß, ŸµÖÖÓÖÖ ŸµÖÖŸÖ †Ö¾Ö›ü ×Ö´ÖÖÔ Ö ÆüÖêŸÖê ? ŸµÖÖÓÖÖ ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü Öê´Ö úÖ úÃÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖŸê ÖÖê ? úß, úÖÆüßÆüß ±ú¸ü ú ¯Ö›üŸÖ ÖÖÆüß. †ÃÖê ¯ÖÏ¿Ö ´ÖÖÖŸÖ †Ö»Öê ŸµÖÖ´Öãôêû µÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÓ“µÖÖ ×Ö¸üÖ ú¸ü ÖÖÃÖÖšüß ÃÖ¤ü¸ü ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖ ÆüÖŸÖß ‘ÖêŸÖ»Öê. ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖ“Öß Ö¸ü•Ö ¾Ö ´ÖÆüŸ¾Ö :- Ö¸ü•Ö Æüß ¿ÖÖê¬ÖÖ“Öß •ÖÖÖß †ÖÆêü" †ÃÖê ´Æü™ü»Öê •ÖÖŸÖê. µÖÖ ˆŒŸÖß ¯ÖÏ´ÖÖ Öê ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖ“Öê ´ÖÆü¢¾Ö ÃÖÖÓ Ö Öê ´ÖÆü¢¾ÖÖ“Öê †ÖÆêü. •Öß¾ÖÖÖŸÖᯙ ÃÖ¾ÖÔ“Ö Öê¡ÖÖŸÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ“ÖÖ ˆ¯ÖµÖÖê Ö ÆüÖêŸÖ †ÖÆêü. µÖÖ“Öê úÖ¸ü Ö ÃÖÓ Ö Ö úÖ“Öê ×¾Ö×¾Ö¬Ö Öã Ö¾Öî׿Ö™ü¶ê ÆüÖêµÖ. Æüß Öã Ö¾Öî׿Ö™ü¶ê ´Æü Ö•Öê ¾Öê Ö, ôָü Ö¿ÖŒŸÖß, †“Öã úŸÖÖ, ¯ÖãÖ¸üÖ¾Öé¢Öß Ö´ÖŸÖÖ, ŸÖ Ôú¿Ö㬤üŸÖÖ, ÃÖÖŸÖŸµÖ ¾Ö ×¾Ö¿¾ÖÖÃÖÖÆÔüŸÖÖ ‡. µÖÖ Öã ÖÖÓ´Öãôêû ÃÖÓ Ö Ö úÖ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ¤îüÖÓפüÖ •Öß¾ÖÖÖŸÖ ¾ÖÖœü»Öê»ÖÖ ×¤üÃÖãÖ µÖêŸÖÖê. ¯ÖÏßÖãŸÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖ“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖãÖ ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ¿ÖÖê¬Ö ‘Öê‰úÖ ×ŸÖ“ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü †Öã æú»Ö ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ×Ö´ÖÖÔ Ö ú¸ü Öê Ö¸ü•Öê“Öê †ÖÆêü. ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓ“µÖÖ ´ÖÖÖŸÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß †Ö¾Ö›ü ¾Ö †Ö¯Öã»Ö úß ×Ö´ÖÖÔ Ö ¾ÆüÖ¾Öß µÖÖ ¥ü™üß úÖêÖÖŸÖæÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ †³µÖÖÃÖ ú¸ü Öê ´ÖÆüŸ¾ÖÖ“Öê †ÖÆêü. úÖ¸ü Ö †Ö•Ö“ÖÖ ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú ˆªÖ“ÖÖ ³ÖÖ¾Öß ×¿Ö Ö ú ÆüÖê ÖÖ¸ü †ÖÆêü. ×¾ÖªÖ£Öá Æêü ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ †Ö¤ü¿ÖÔ ´ÖÖÖŸÖÖŸÖ ´Æü ÖæÖ ×¿Ö Ö ú ÃÖÖÓ ÖŸÖᯙ ŸÖê úÖµÖÔ ×¾ÖªÖ£Öá “ÖÖÓ Ö»µÖÖ¯ÖÏ úÖ¸êü ú¸üŸÖÖŸÖ µÖÖÃÖÖšüß ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ¾Ö ÃÖê¾ÖêŸÖ †ÃÖ ÖÖ·µÖÖ ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ †Ö¯Ö†Ö¯Ö»µÖÖ ×¾ÖÂÖµÖÖ“Öê †ªµÖÖ¾ÖŸÖ –ÖÖÖ šêü¾Ö Öê •Ö¹ý¸üß“Öê †ÃÖŸÖê. Æêü úÖµÖÔ ˆ¢Ö´Ö׸üŸµÖÖ ú¸ü µÖÖÃÖÖšüß ÃÖÓ Ö Ö ú Æêü ˆ¢Ö´Ö ¥ü úÁÖÖ¾µÖ ÃÖÖ¬ÖÖ †ÖÆêü. ŸµÖÖ“ÖÖ ¯Öã¸êü¯Öã¸ü ˆ¯ÖµÖÖê Ö ŸµÖÖÓÖß †Ö¯Ö»µÖÖ †¬µÖÖ¯ÖÖÖŸÖ ú¸üÖ¾ÖÖ µÖÖÃÖÖšüß ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓ ú›êü ¾Ö ÃÖê¾ÖêŸÖ †ÃÖ ÖÖ·µÖÖ ×¿Ö Ö úÖÓ ú›êü ÃÖÓ Ö Ö úÖÓ“Öê –ÖÖÖ †ÃÖ Öê Ö¸ü•Öê“Öê †ÖÆêü. †Ö•Ö“µÖÖ ¿Öî Ö× Ö ú Öê¡ÖÖŸÖ ×¿Ö Ö úÖ»ÖÖ †¬µÖÖ¯ÖÖÖ²Ö¸üÖ²ê Ö¸ü ¿ÖÖÃÖÖÖÖê ¾Ö ÃÖÓãÖêÖê ‡ŸÖ¸ü †Öê ú úÖµÖÔ ¾ÖÖœü¾ÖæÖ ×¤ü»Öê †ÖÆêüŸÖ. ŸµÖÖ´Öãôêûü ¿Öî Ö× Ö ú úÖ´ÖÖ²Ö¸üÖ²ê Ö¸ü ‡ŸÖ¸ü úÖ´Öê ú¸üŸÖÖÓÖÖ ×¿Ö Ö úÖÓ“Öß ¤ü´Ö”ûÖ ú JULY-AUG, 2014. VOL-II/XIII
www.srjis.com
Page 1808
SRJIS/BIMONTHLY/ LATA MORE (1807-1814)
ÆüÖŸê Öê. Æêü úÖ´Öê ¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ ¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›ü µÖÖÃÖÖšüß ¾Ö µÖÖŸÖ ÃÖãÃÖæ¡ÖŸÖÖ µÖê µÖÖÃÖÖšüß ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÆüÖŸÖÖôûŸÖÖ µÖê Öê Ö¸ü•Öê“Öê †ÖÆêü. ´Æü ÖæÖ ¯ÖÏßÖãŸÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖ«üÖ¸êü ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ¸üß Ø“ÖŸÖÖ ¾Ö ן֓ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ÆüÖê ÖÖ·µÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´ÖÖÓ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ ú¸ü Öê ´ÖÆü¢¾ÖÖ“Öê †ÖÆêü. ×¿Ö Ö Ö Öê¡ÖÖŸÖ
ÃÖÓ Ö Ö úÖ“ÖÖ ˆ¯ÖµÖÖê Ö ˆ»»Öê Ö®ÖßµÖ †ÖÆêü.ˆ¤üÖ. ¯ÖÏ¿Ö¯ÖÛ¡Ö úÖ ŸÖµÖÖ¸ü ú¸ü Öê, ˆ¢Ö¸ü¯Ö×¡Ö úÖ
ŸÖ¯ÖÖÃÖ Öß ¾Ö ¯ÖϳÖÖ¾Öß †¬µÖÖ¯ÖÖ ú¸ü µÖÖÃÖÖšüß ¾ÖÖ¯Ö¸ü ÆüÖêŸÖÖê. ÃÖÓ Ö Ö úÖ“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæÖ ×¾ÖªÖ£µÖÖÕÖÖ ‡Ó™ü¸üÖê™ü“Öß ÃÖã×¾Ö¬ÖÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¹ýÖ ×¤ü»µÖÖÃÖ ×¾ÖªÖ£µÖÖÕÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö Öê¡ÖÖŸÖᯙ ´ÖÖ×ÆüŸÖß úÖÆüß Ö ÖÖŸÖ“Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¹ýÖ ¤êüŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö. ŸÖÃÖê“Ö ×¾Ö×¾Ö¬Ö Öê¡ÖÖŸÖᯙ †³µÖÖÃÖ Îú´ÖÖŸÖ ¯ÖϾÖê¿Ö ‘Öê µÖÖÃÖÖšüß †ÖòÖ»ÖÖ‡ÔÖ ¯ÖϾÖê¿Ö ¯ÖÏ× ÎúµÖÖ ÃÖã¹ý —ÖÖ»Öê»Öß †ÖÆê. ×¾Ö×¾Ö¬Ö úÖò»Öê•ÖêÃÖ, ×¾ÖªÖ¯Ößšü ¾Ö ÃÖÓãÖÖ µÖÖ“µÖÖ ¾Öê²ÖÃÖÖ‡Ô™üÃÖ ‡Ó™ü¸üÖê™ü“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖãÖ ‘Ö¸ü²ÖÃÖ»µÖÖ ¯ÖÖÆüŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö ¾Ö †Ö¯Ö»µÖÖ»ÖÖ Æü¾µÖÖ ŸµÖÖ ×¿Ö Ö ÖÃÖÓãÖêŸÖ, úÖò»Öê•ÖêÃÖ ¾Ö ×¾ÖªÖ¯ÖßšüÖ´Ö¬µÖê ¯ÖϾÖê¿Ö ‘ÖêŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö. ´Æü ÖæÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ¾Ö ÃÖÓ Ö Ö úÖ“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæÖ ‡Ó™ü¸üÖê™ü Æüß ×¿Ö Ö Ö Öê¡ÖÖŸÖß»Ö ×¾ÖªÖ£µÖÖÕÃÖÖšüß †×ŸÖ¿ÖµÖ ´ÖÆü¢¾ÖÖ“Öß Ö¸ü•Ö †ÖÆêü. ×¿Ö Ö Ö¿ÖÖÃ¡Ö ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖÖŸÖß»Ö ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú ˆªÖ“Öê ³ÖÖ¾Öß ×¿Ö Ö ú ÆüÖ ê ÖÖ¸ü †ÃÖ»µÖÖÖê †Ö¯Ö»µÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ×¾ÖÂÖµÖÖ“Öê †ªµÖÖ¾ÖŸÖ –ÖÖÖ šêü¾Ö µÖÖÃÖÖšüß ŸÖÃÖê“Ö †Ö¯Ö»µÖÖ ×¾ÖÂÖµÖÖ“Öê †¬µÖÖ¯ÖÖ ¯ÖϳÖÖ¾Öß ú¸ü µÖÖÃÖÖšüß ŸµÖÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ú¸üŸÖÖ †Ö»ÖÖ ¯ÖÖ×Æü•Öê. ŸµÖÖ¥ü™üßÖê ÃÖ¤ü¸ü ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖ ´ÖÆü¢¾ÖÖ“Öê †ÖÆêü. ÃÖê¾ÖêŸÖ †ÃÖ ÖÖ¸êü ×¿Ö Ö ú úÖÆüß ¾ÖêôêûÃÖ †¬µÖÖ¯ÖÖ ú¸üŸÖÖÓÖÖ ¥ü úÁÖÖ¾µÖ ÃÖÖ¬ÖÖÖÓ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ú¸üŸÖ ÖÖÆüß. ŸµÖÖ´Öãôêû ×¾ÖªÖ£µÖÖÕ“Öê †¾Ö¬ÖÖÖ ×™ü ú×¾Ö µÖÖÃÖ ŸÖê †¯ÖµÖ¿Öß šü¸üŸÖÖŸÖ ¾Ö ×¾ÖªÖ£µÖÖÕ“Öß ¯ÖÏ ÖŸÖß †Ö¯Ö ÖÖÃÖ ÖãÓ™ü»Öê»Öß ×¤üÃÖæÖ µÖêŸÖê. µÖÖ“Öê ´Öã µÖ úÖ¸ü Ö ´Æü Ö•Öê“Ö ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ²Ö§ü»Ö ¾ÖÖ™ü ÖÖ¸üß Ø“ÖŸÖÖ ¾Ö ³ÖߟÖß Æêü ÃÖÖÓ ÖŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö. ´Æü ÖæÖ ÃÖê¾ÖêŸÖ †ÃÖ ÖÖ·µÖÖ ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ¾Ö ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú –ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ¾Ö ³ÖߟÖß“ÖÖ ¿ÖÖê¬Ö ‘Öê Öê úÖôûÖ“Öß Ö¸ü•Ö †ÖÆêü. ¯Ö׸ü ÖÖ´Öß ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓÖß ³Ö×¾ÖµÖÖŸÖ ÃÖÓ Ö Ö ú µÖÖ ¥ü úÁÖÖ¾µÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖ«üÖ¸êü †¬µÖµÖÖ †¬µÖÖ¯ÖÖÖ¾Ö¸ü »Ö Ö ëúצüŸÖ êú»Öê ŸÖ¸ü, ×¾ÖªÖ£µÖÖÕÖÖ ŸµÖÖÓ“µÖÖ †¬µÖµÖÖÖŸÖ ¸üÃÖ µÖê‡Ô»Ö ŸÖÃÖê“Ö ŸµÖÖÓ“Öê †¾Ö¬ÖÖÖ ×™ü ú¾ÖæÖ šêü¾ÖŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö. ¾Ö Öî¸üÆü•Öê¸üß“Öê ¯ÖÏ´ÖÖ Ö ú´Öß ÆüÖê‡Ô»Ö ¯ÖµÖÖÔµÖÖÖê ÖôûŸÖß, Ã£Ö ÖÖ ¾Ö †¯Ö¾µÖµÖ µÖÖ ÃÖÖ¸ü µÖÖ ¯ÖÏÖ£Ö×´Ö ú ¾Ö ´ÖÖ¬µÖ×´Ö ú ×¿Ö Ö ÖÖÓ¿Öß ÃÖÓ²ÖÓ¬ÖßŸÖ ÃÖ´ÖõÖÖ¾Ö¸ü ´ÖÖŸÖ ú¸üŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö. ¾Ö ¸üÖ•µÖ ŸÖÃÖê“Ö ëú¦ü ¿ÖÖÃÖÖÖ“ÖÖ ÆüÖ ê ÖÖ¸üÖ Ö“ÖÖÔ“ÖÖ ¾Ö ´ÖÖÖ¾Öß ²ÖôûÖ“ÖÖ †¯Ö¾µÖµÖ ™üÖôûŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö. †Ö•Ö“Öê ÃÖê¾ÖêŸÖ †ÃÖ ÖÖ¸êü ×¿Ö Ö ú †¬µÖÖ¯ÖÖÖŸÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü Ö ú¸ü µÖÖ“Öê úÖ¸ü Ö ´Æü Ö•Öê ÃÖÓ Ö Ö úÖ²ÖÖ²ÖŸÖ“Öß ¾ÖÖ™ü ÖÖ¸üß Ø“ÖŸÖÖ ¾Ö ³ÖߟÖß ÆüÖµê Ö. ´Æü ÖæÖ ¿ÖÖÃÖÖÖÖê Ö¾ÖßÖ †³µÖÖÃÖ Îú´Ö ¬ÖÖê¸ü ÖÖÖãÃÖÖ¸ü ‡.1 »Öß ¯ÖÖÃÖæÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÆüÖ Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö ×¾ÖÂÖµÖ ´Æü ÖæÖ †³µÖÖÃÖ Îú´ÖÖŸÖ ÃÖ´ÖÖ×¾Ö™üü êú»Öê»ÖÖ †ÖÆêü. µÖÖ ¾µÖןÖ׸üŒŸÖ ×¿Ö Ö ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏŸµÖê ú ßָüÖ¾Ö¸ü ÃÖÓ Ö Ö ú þ֟ÖÓ¡Ö ×¾ÖÂÖµÖ ´Æü ÖæÖ †³µÖÖÃÖ Îú´ÖÖŸÖ ÃÖ´ÖÖ×¾Ö™üü êú»Öê»ÖÖ †ÖÆêü úß, •Öê Öê ú›æüÖ ³ÖÖ¾Öß ×¿Ö Ö ú Æêü ×¾ÖªÖ£µÖÖÕÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ×¾ÖÂÖµÖÖÓ“Öê †¬µÖÖ¯ÖÖ ú¸üŸÖᯙ ¾Ö ›üÖò.†²¤ãü»Ö ú»ÖÖ´Ö µÖÖÓ“µÖÖ "2020 þ֯ÖÖŸÖᯙ ³ÖÖ¸üŸÖ" Æêü Ã¾Ö¯Ö ÃÖÖ úÖ¸ü ÆüÖêŸÖÖÓÖÖ ×¤üÃÖãÖ µÖê‡Ô»Ö. ÃÖÓ Ö Ö úÖ“Öê פü¾ÖÃÖÖ Ö× Ö ú ´ÖÆ¢¾Ö ¾ÖÖœüŸÖ †ÖÆêü. Æêü »Ö ÖÖŸÖ ‘Öê‰úÖ ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú
JULY-AUG, 2014. VOL-II/XIII
www.srjis.com
Page 1809
SRJIS/BIMONTHLY/ LATA MORE (1807-1814)
–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ¸üß Ø“ÖŸÖÖ ¾Ö ³ÖߟÖß ¤ãü¸ü ú¹ýÖ ×ŸÖ“ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖ‰ê ú ÖµÖê. µÖÖ ú¸üߟÖÖ ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓ“µÖÖ ´ÖÖÖŸÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß †Ö¾Ö›ü ¾Ö †Ö¯Öã»Ö úß ×Ö´ÖÖÔ Ö ú¸ü Öê úÖôûÖ“Öß Ö¸ü•Ö †ÖÆêü. ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ“Ö ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß Ø“ÖŸÖÖ, ³ÖߟÖß ¾Ö ÖÖ¾Ö›ü †ÃÖê»Ö ŸÖ¸,ü Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ¾ÖÖ‡Ô™ü ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖê‡Ô»Ö. µÖÖ“ÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ×¾ÖªÖ£µÖÖÕ¾Ö¸ü ÆüÖ‡ê Ô»Ö. ¯ÖµÖÖÔµÖÖÖê ×¾ÖªÖ£µÖÖÕ“µÖÖ ¥ü™ßü úÖêÖÖŸÖæÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß Ø“ÖŸÖÖ ¾Ö ÖÖ¯ÖÃÖÓŸÖß ×Ö´ÖÖÔ Ö ÆüÖê‡Ô»Ö. ´Æü ÖæÖ ŸµÖÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ¸üß Ø“ÖŸÖÖ ¤ãü¸ü ú¹ýÖ ×ŸÖ“ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü †Öã æú»Ö ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖê Öê Ö¸ü•Öê“Öê †ÖÆêü. Æüß Ö¸ü•Ö »Ö ÖÖŸÖ ‘Öê‰úÖ ÃÖ¤ü¸ü ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖ ÆüÖŸÖß ‘ÖêŸÖ»Öê. ˆ×§Â™ê :1. ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖüµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ¿ÖÖê¬Ö ‘Öê Öê. 2. ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú †Ö× Ö ×¿Ö× Ö úÖ µÖÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ŸÖÖî»Ö×Ö ú †³µÖÖÃÖ ú¸ü Öê. 3. ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖ“µÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ÆüÖ ê ÖÖ·µÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´ÖÖ“ÖÖ ŸÖÖî»Ö×Ö ú †³µÖÖÃÖ ú¸ü Öê. ¿ÖãµÖ ¯Ö׸ü ú»¯ÖÖÖ :1. ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓ“µÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü úÖê ÖŸÖÖÆüß ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖŸê Ö ÖÖÆüß. 2. ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú †Ö× Ö ×¿Ö× Ö úÖ µÖÖÓ“µÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß Ø“ÖŸÖêŸÖ úÖê ÖŸÖÖÆüß ±ú¸ü ú †ÖœüôûŸÖ ÖÖÆüß. ÃÖÓ µÖÖ¿ÖÖáÖßµÖ ¯Ö׸ü ú»¯ÖÖÖ 1. ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ¬ÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖŸê ÖÖê. 2. ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖꓵÖÖ ²ÖÖ²ÖŸÖßŸÖ ´Öã»ÖÖÓ¯Öê ÖÖ ´Öã»Öà †×¬Ö ú Ø“ÖŸÖßŸÖ †ÃÖŸÖÖŸÖ. ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖ“Öß ¾µÖÖ¯ŸÖß ¾Ö ´ÖµÖÖÔ¤üÖ :¾µÖÖ¯ŸÖß :- 1. ÃÖ¤ü¸ü ÃÖÓ¿Öê¬ÖÖ Û¿Ö Ö Ö¿ÖÖÃ¡Ö ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖÖŸÖß»Ö ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ »ÖÖ Öæ ¯Ö›ü ÖÖ¸êü †ÖÆêü. 2. ¯ÖÏßÖæŸÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖŸÖ ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓ“µÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ¿ÖÖê¬Ö ‘Öê‰úÖ ×ŸÖ“ÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ÆüÖ ê ÖÖ·µÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´ÖÖÓ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ êú»Öê»ÖÖ †ÖÆêü. 3. ÃÖÓ Ö Ö ú ÆüÖ Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö ×¾ÖÂÖµÖ ´Æü ÖæÖ †³µÖÖÃÖ Îú´ÖÖŸÖ ÃÖ´ÖÖ×¾Ö™ü †ÖÆêü µÖÖ †£ÖÖÔÖê ÆüÖ ×¾ÖÂÖµÖ •Öß¾ÖÖ¾µÖÖ¯Öß †ÖÆêü. ´ÖµÖÖÔ¤üÖ :- 1.ÃÖ¤ü¸ü ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖ Æê ÖÓ¤ãü¸ü²ÖÖ¸ וֻÊÖŸÖᯙ ü×¿Ö Ö Ö¿ÖÖÃ¡Ö ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖÖŸÖ ¯ÖϾÖê×¿ÖŸÖ 300 µÖÖ¤ü¿ÖÔ ‘ÖêˆÖ êú»Öê»Öê †ÖÆêü. (×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓ¯Öã¸üŸÖê ´ÖµÖÖÔפüŸÖ †ÖÆêü.) 2. ÃÖ¤ü¸ü ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖ Æêü ×¿Ö Ö Ö¿ÖÖÃ¡Ö ×¾ÖªÖ¿ÖÖ Öê¯Öã¸üŸÖê“Ö ´ÖµÖÖÔפüŸÖ †ÖÆêü. 3. ÃÖ¤ü¸ü ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖŸÖᯙ ×Ö úÂÖÔ ‡ŸÖ¸ü ×¿Ö Ö Ö¿ÖÖÃ¡Ö ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖê ÛÃ¾Ö úÖ¸üŸÖß»Ö“Ö †ÃÖê ÖÖÆüß. ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖ ¯Ö¬¤üŸÖß :- ÃÖ¾Öì Ö ÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏ´Öã Ö ÆêüŸÖæ ×¾Ö×³Ö®Ö Öê¡ÖÖŸÖᯙ ¾ÖŸÖÔ´ÖÖÖ Ûã֟Öß“ÖÖ ¿ÖÖê¬Ö ‘Öê Öê ÆüÖ †ÖÆêü. ¾Ö ¯ÖÏßÖæŸÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖ Æêü ¾ÖŸÖÔ´ÖÖÖ Ûã֟Öß¿Öß ×Ö Ö›üßŸÖ †ÃÖ»µÖÖÖê ÃÖ¤ü¸ü ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖŸÖ ÃÖ¾Öì Ö Ö ¯Ö¬¤üŸÖß“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü êú»ÖÖ †ÖÆêü. •ÖÖÃÖÓ µÖÖ :- ¯ÖÏßÖæŸÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖŸÖ ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ¸üß Ø“ÖŸÖÖ †Ö× Ö ×ŸÖ“ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ÆüÖê ÖÖ·µÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´ÖÖÓ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ ú¸üÖ¾ÖµÖÖ“ÖÖ †ÃÖ»µÖÖÖê ÖÓ¤ãü¸ü²ÖÖ¸ וֻÆüµÖÖŸÖᯙ ü×¿Ö Ö Ö¿ÖÖÃ¡Ö JULY-AUG, 2014. VOL-II/XIII
www.srjis.com
Page 1810
SRJIS/BIMONTHLY/ LATA MORE (1807-1814)
´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖÖŸÖ 785 ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú ¯ÖϾÖê×¿ÖŸÖ †ÖÆêüŸÖ. Æêü 785 ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö ú ÃÖ¤ü¸ü †³µÖÖÃÖÖ“Öß •ÖÖÃÖÓ µÖÖ †ÖÆê. µÖÖ¤ü¿ÖÔ:- ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö úÖÖê ÃÖ¤ü¸ü ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖÃÖÖšüß µÖÖ¥üÛ“”û ú Öã“”û Ö´ÖæÖÖ ×Ö¾Ö›ü ¯Ö¬¤üŸÖß ¾ÖÖ¯Ö¸ü»Öß †ÃÖæÖ Ö¾ÖÖ¯Öæ¸ü ü µÖê£Öᯙ 300 ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓ“Öß µÖÖ¥üÛ“”û ú Öã“”û Ö´ÖæÖÖ ×Ö¾Ö›ü ¯Ö¬¤üŸÖßÖê µÖÖ¤ü¿ÖÔ ´Æü ÖæÖ ×Ö¾Ö›ü êú»Öê»Öß †ÖÆêü. ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖ“Öß ÃÖÖ¬ÖÖê :- ÃÖ¤ü¸ü ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖŸÖ ÆêüÃÖêÖ, »ÖÖÓÃÖ ¾Ö ÖÖ‡Ô™ü µÖÖÓÖß ¯ÖÏ´ÖÖ× ÖŸÖ êú»Ö껵ÖÖ 'ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ ´ÖÖ¯ÖÖ' “ÖÖ“Ö Öß“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ´ÖÖ×ÆüŸÖß ÃÖÓ ú»ÖÖÖÃÖÖšüß êú»ÖÖ. Æüß “ÖÖ“Ö Öß ÃÖ¯ÖÏ´ÖÖ Ö †ÃÖæÖ ×ŸÖ“Öß ×¾Ö¿¾ÖÃÖ×ÖµÖŸÖÖ 0.89 ‡ŸÖ úß †ÖÆêü. µÖÖ “ÖÖ“Ö Öß«Ö¸êü ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓ“µÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´ÖÖ¯ÖÖ ú¸üŸÖÖ µÖêŸÖê. µÖÖ “ÖÖ“Ö ÖßŸÖ ‹ æú Ö 19 ¯ÖÏ¿Ö †ÃÖæÖ 2, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 17 ¾Ö 19 µÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÓÖÖ ˆ»Ö™ü Öã Ö¤üÖÖ ú¸üÖµÖ“Öê †ÖÆêü. ´ÖÖ×ÆüŸÖß“Öê ×¾Ö¿»ÖêÂÖ Ö ¾Ö †£ÖÔ×Ö¾ÖÔ“ÖÖ:- ÃÖ¤ü¸ü †³µÖÖÃÖÖ“ÖÖ ´Öã µÖ ÆêüŸÖã ÆüÖ ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú–ÖÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ¸üß Ø“ÖŸÖÖ ¾Ö ן֓ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ÆüÖ ê ÖÖ·µÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´ÖÖÓ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ †ÃÖÖ †ÖÆêü. µÖÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖ“µÖÖ †³µÖÖÃÖÖ“µÖÖ ¯ÖæŸÖßÔÃÖÖšüß ¯ÖÏ£Ö´Ö ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓ ú›æüÖ ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ ´ÖÖ¯ÖÖ “ÖÖ“Ö Öß ³Ö¹ýÖ ‘ÖêŸÖ»Öß. µÖÖ “ÖÖ“Ö Öß“µÖÖ †ÖãÂÖÓ ÖÖÖê ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ ú úÖœü»Öê. ŸÖÃÖê“Ö µÖÖ“Ö ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú ×¾ÖÂÖµÖÖŸÖᯙ ÃÖÆüÖ´ÖÖÆüß ¯Ö¸ßü ÖêŸÖᯙ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ Öã Ö ‘ÖêŸÖ»Öê. ŸµÖÖ¾Ö¹ýÖ ´Ö¬µÖ´ÖÖÖ, ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ ¾Ö t-´Öæ»µÖ úÖœü»Öê ¾Ö ŸµÖÖ¾Ö¹ýÖ ×Ö úÂÖÔ ´ÖÖÓ›ü»Öê. ÃÖÖ¸ü Öß Î .1: ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú ¾Ö ׿Ö× Ö úÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ ú ¾Ö ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ Öã ÖÖÓ ú µÖÖÓ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖ , ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ ¾Ö t-´Ö滵ֻ֓Öê
N
M
SD
ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ
300
44.57
6.01
ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ
300
28.47
6.80
t-´Ö滵Ö
L.S
21.18
0.01 †Ö× Ö 0.05 ßָüÖ¾Ö¸ü ÃÖÖ£ÖÔ ú
ÃÖÖ¸ü Öß Î .1 ´Ö¬µÖê ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú ¾Ö ׿Ö× Ö úÖ µÖÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ ú ¾Ö ÃÖÓ Ö Ö ú ×¾ÖÂÖµÖÖŸÖᯙ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖü (M), ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) ¾Ö t-´Öæ»µÖ ×¤ü»Öê»Öê †ÖÆêü. ŸµÖÖÖãÃÖÖ¸ü ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖ ü(M) = 44.57 ‡ŸÖ êú ŸÖ¸üü, ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) = 6.01 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê †ÖÆê. ŸÖ¸üü, µÖÖ“Ö ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú ×¾ÖÂÖµÖÖŸÖᯙ ÃÖÆüÖ´ÖÖÆüß ¯Ö¸üß ÖêŸÖᯙ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖ ü(M) = 28.47 ‡ŸÖ êú ŸÖ¸ü, ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) = 6.80 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê †ÖÆê. µÖÖ ¤üÖê‘ÖÖÓ“Öê t-´Öæ»µÖ = 21.18 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê»Öê †ÖÆê. 278 df ú׸üŸÖÖ (300+300-2=598) 0.05 ßָüÖ¾Ö¸ úÖê™ü ú t-´Öæ»µÖ ü(1.98) ‡ŸÖ êú †ÖÆêü. ¯ÖÏÖ¯ŸÖ t-´Öæ»µÖ Æêü úÖê™ü ú t-´Ö滵ÖÖ¯Öê ÖÖ •ÖÖÃŸÖ †ÃÖ»µÖÖÃÖ ¿ÖãµÖ ¯Ö׸ü ú»¯ÖÖê“ÖÖ ŸµÖÖ Ö êú»ÖÖ. †Ö× Ö ÃÖÓ µÖÖ¿ÖÖáÖßµÖ ¯Ö׸ü ú»¯ÖÖê“ÖÖ ÛÃ¾Ö úÖ¸ü êú»ÖÖ. ×Ö úÂÖÔ - "ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓ“µÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖŸê ÖÖê" ÃÖÖ¸ü Öß Î .2: ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú (´Öã»Öê) ¾Ö ׿Ö× Ö úÖ (´Öã»Öß) µÖÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖ ü(M), ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) ¾Ö t-´Öã»µÖ ¤ü¿ÖÔ×¾Ö ÖÖ¸üÖ ŸÖŒŸÖÖ. JULY-AUG, 2014. VOL-II/XIII
www.srjis.com
Page 1811
SRJIS/BIMONTHLY/ LATA MORE (1807-1814)
“Ö»Öê
N
M
SD
×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú
172
44.88
5.93
×¾ÖªÖ£Öá ׿Ö× Ö úÖ
128
44.03
t-´Ö㻵Ö
L.S
0.80
0.05 ßָüÖ¾Ö¸ü †ÃÖÖ£ÖÔ ú †ÖÆêü
6.15
ÃÖÖ¸ü Öß Î .2 ´Ö¬µÖê ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú ¾Ö ׿Ö× Ö úÖ µÖÖÓ“µÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖü (M), ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) ¾Ö t-´Öæ»µÖ ×¤ü»Öê»Öê †ÖÆêü. ŸµÖÖÖãÃÖÖ¸ü ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ úÖ“µÖÖ ²ÖÖ²ÖŸÖßŸÖ ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖ ü(M) = 44.88 ‡ŸÖ êú ŸÖ¸üü, ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) = 5.93 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê †ÖÆê. ŸÖ¸ü, ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ úÖ“µÖÖ ²ÖÖ²ÖŸÖßŸÖ ×¾ÖªÖ£ÖáÖß ×¿Ö× Ö úÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖ ü(M) = 44.03 ‡ŸÖ êú ŸÖ¸ü, ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) = 6.15 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê †ÖÆê. µÖÖ ¤üÖê‘ÖÖÓ“Öê t-´Öæ»µÖ = 0.80 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê»Öê †ÖÆê. 0.05 ßָüÖ¾Ö¸ü úÖê™ü ú t-´Öã»µÖ (1.96) ‡ŸÖ êú †ÖÆêü. ¯ÖÏÖ¯ŸÖ t-´Öæ»µÖ = 0.80 Æêü ¯ÖÏÖ¯ŸÖ t-´Öæ»µÖ úÖê™ü ú t-´Ö滵ÖÖ¯Öê ÖÖ ü(1.96) ú´Öß †ÃÖ»µÖÖ´Öãôêû ÃÖÓ µÖÖ¿ÖÖáÖßµÖ ¯Ö׸ü ú»¯ÖÖê“ÖÖ ŸµÖÖ Ö êú»ÖÖ. †Ö× Ö ¿ÖãµÖ ¯Ö׸ü ú»¯ÖÖê“ÖÖ ÛÃ¾Ö úÖ¸ü êú»ÖÖ. ×Ö úÂÖÔ - ´Öã»Öê ¾Ö ´Öã»Öß µÖÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ²ÖÖ²ÖŸÖ ÃÖÖ¸ü Öß“Ö Ø“ÖŸÖÖ ¾ÖÖ™üŸÖê. ÃÖÖ¸ü Öß Î 3 : ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú (´Öã»Öê) µÖÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ ú ¾Ö ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ Öã ÖÖÓ ú µÖÖÓ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖü (M), ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) ¾Ö t-´Öæ»µÖ ¤ü¿ÖÔ×¾Ö ÖÖ¸üÖ ŸÖŒŸÖÖ. “Ö»Öê
N
M
SD
ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ
172
44.88
5.93
t-´Öæ»µÖ 19.69
ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ
172
27.55
5.98
L.S 0.05 ßָüÖ¾Ö¸ü ÃÖÖ£ÖÔ ú †ÖÆêü
ÃÖÖ¸ü Öß Î . 3 ´Ö¬µÖê ÁÖß. ÃÖã¹ý¯ÖØÃÖ Ö ×Æü·µÖÖ ÖÖ‡Ô ú ×¿Ö Ö Ö¿ÖÖÃ¡Ö ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖÖŸÖß»Ö ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö ú (´Öã»Öê) µÖÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ ú ¾Ö ÃÖÓ Ö Ö ú ×¾ÖÂÖµÖÖŸÖᯙ ÃÖÆüÖ´ÖÖÆüß ¯Ö¸üß ÖêŸÖᯙ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖ ü(M), ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) ¾Ö t-´Öæ»µÖ ×¤ü»Öê»Öê †ÖÆêü. ŸµÖÖÖãÃÖÖ¸ü ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖ ü(M) = 44.88 ‡ŸÖ êú ŸÖ¸ü, ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) = 5.93 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê»Öê †ÖÆêü. ŸÖÃÖê“Ö µÖÖ“Ö ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú ×¾ÖÂÖµÖÖŸÖᯙ ÃÖÆüÖ´ÖÖÆüß ¯Ö¸üß ÖêŸÖᯙ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖ ü(M) = 27.55 ‡ŸÖ êú ŸÖ¸ü, ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) = 5.98 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê †ÖÆê. µÖÖ ¤üÖê‘ÖÖÓ“Öê t-´Öæ»µÖ = 19.69 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê»Öê †ÖÆê. 0.05 ßָüÖ¾Ö¸ úÖê™ü ú t-´Öã»µÖ (1.96) ‡ŸÖ êú †ÖÆêü. ¯ÖÏÖ¯ŸÖ t-´Öã»µÖ = 19.69 Æêü úÖê™ü ú t-´Ö㻵ÖÖ¯Öê ÖÖ ü(1.96) •ÖÖÃŸÖ †ÃÖ»µÖÖ´Öãôêû ¿ÖãµÖ ¯Ö׸ü ú»¯ÖÖê“ÖÖ ŸµÖÖ Ö êú»ÖÖ. †Ö× Ö ÃÖÓ µÖÖ¿ÖÖáÖßµÖ ¯Ö׸ü ú»¯ÖÖê“ÖÖ ÛÃ¾Ö úÖ¸ü êú»ÖÖ. ´Æü Ö•Öê“Ö ×¾ÖªÖ£µÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ŸµÖÖÓ“ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ¬ÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖêŸÖÖê Æêü ×ÃÖ¬¤ü —ÖÖ»Öê. JULY-AUG, 2014. VOL-II/XIII
www.srjis.com
Page 1812
SRJIS/BIMONTHLY/ LATA MORE (1807-1814)
×Ö úÂÖÔ - ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ×¾Ö¯Ö׸üŸÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖêŸÖÖê" ÃÖÖ¸ü Öß Î .4 : ×¾ÖªÖ£ÖáÖß ×¿Ö× Ö úÖÓ“Öê (´Öã»Öß) ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ ú ¾Ö ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ Öã ÖÖÓ ú µÖÖÓ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖü (M), ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) ¾Ö t-´Öæ»µÖ ¤ü¿ÖÔ×¾Ö ÖÖ¸üÖ ŸÖŒŸÖÖ. “Ö»Öê
N
M
SD
ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ
128
44.03
6.15
ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ
128
30.03
7.82
t-´Öæ»µÖ 10.21
L.S 0.05 ßָüÖ¾Ö¸ü ÃÖÖ£ÖÔ ú †ÖÆêü
ÃÖÖ¸ü Öß Î . 4 ú´Ö¬µÖê ´Ö¬µÖê ×¾ÖªÖ£ÖáÖß ×¿Ö× Ö úÖ µÖÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ ú ¾Ö ÃÖÓ Ö Ö ú ×¾ÖÂÖµÖÖ“Öê ÃÖÆüÖ´ÖÖÆüß ¯Ö¸üß ÖêŸÖᯙ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖü (M)ü, ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) ¾Ö t-´Öæ»µÖ ×¤ü»Öê»Öê †ÖÆêü. ŸµÖÖÖãÃÖÖ¸ü ×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿ÖÛ Ö úÖÓ“Öê ÃÖÓ Ö Ö ú Ø“ÖŸÖÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖ ü(M) = 44.03 ‡ŸÖ êú ŸÖ¸ü, ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) = 6.15 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê»Öê †ÖÆêü. ŸÖÃÖê“Ö ÃÖÓ Ö Ö ú ×¾ÖÂÖµÖÖ“Öê ÃÖÆüÖ´ÖÖÆüß ¯Ö¸üß ÖêŸÖᯙ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖ Öã ÖÖÓ úÖ“Öê ´Ö¬µÖ´ÖÖÖü (M) = 30.03 ‡ŸÖ êú ŸÖ¸ü, ¯ÖÏ´ÖÖ Ö×¾Ö“Ö»ÖÖ (SD) = 7.82 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê †ÖÆê. µÖÖ ¤üÖê‘ÖÖÓ“Öê t-´Öæ»µÖ 10.21 ‡ŸÖ êú †Ö»Öê»Öê †ÖÆê. 0.05 ßָüÖ¾Ö¸ü úÖê™ü ú t-´Öæ»µÖ (1.98) ‡ŸÖ êú †ÖÆêü. ¯ÖÏÖ¯ŸÖ t-´Öæ»µÖ - 10.21 Æêü úÖê™ü ú t-´Ö滵ÖÖ¯Öê ÖÖ ü(1.98) •ÖÖÃŸÖ †ÃÖ»µÖÖ´Öãôêû ¿ÖãµÖ ¯Ö׸ü ú»¯ÖÖê“ÖÖ ŸµÖÖ Ö êú»ÖÖ †Ö× Ö ÃÖÓ µÖÖ¿ÖÖáÖßµÖ ¯Ö׸ü ú»¯ÖÖê“ÖÖ ÛÃ¾Ö úÖ¸ü êú»ÖÖ. ´Æü Ö•Öê“Ö ×¾ÖªÖ£µÖßÔ ×¿Ö× Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ŸµÖÖÓ“ÖÖ ÃÖÓ Ö Ö ú ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ¬ÖÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖêŸÖÖê Æêü ×ÃÖ¬¤ü —ÖÖ»Öê. ×Ö úÂÖÔ - "×¾ÖªÖ£ÖßÔÖß ×¿Ö× Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ×¾Ö¯Ö׸üŸÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖêŸÖÖê" ×Ö úÂÖÔ :- 1. ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ×¾ÖªÖ£Öá ×¿Ö Ö úÖÓ“µÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖŸê ÖÖê. 2. ´Öã»Öê ¾Ö ´Öã»Öß µÖÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ²ÖÖ²ÖŸÖ ÃÖÖ¸ü Öß“Ö Ø“ÖŸÖÖ ¾ÖÖ™üŸÖê. ŸµÖÖÓ“µÖÖ Ø“ÖŸÖÖ ´ÖÖ¯ÖÖ Öã ÖÖÓ úÖŸÖ úÖê ÖŸÖÖÆüß ±ú¸ü ú ÖÖÆüß. 3.×¾ÖªÖ£ÖßÔ ×¿Ö Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ×¾Ö¯Ö׸üŸÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖŸê ÖÖê. 4. ×¾ÖªÖ£ÖßÔÖß ×¿Ö× Ö úÖÓÖÖ ÃÖÓ Ö Ö úÖ×¾ÖÂÖµÖß ¾ÖÖ™ü ÖÖ·µÖÖ Ø“ÖŸÖê“ÖÖ ÃÖÓ¯ÖÖ¤üÖÖ¾Ö¸ü ×¾Ö¯Ö׸üŸÖ ¯Ö׸ü ÖÖ´Ö ÆüÖêŸÖÖê. ÃÖÓ¤ü³ÖÔ ÃÖæ“Öß International Educator (June 2009) Kalaniketan Publishers. Sharma, S. C. EduTrack. Haydrabad: Nilkamal Publications pvt. Ltd. March 2003 س֟ÖÖ›êü, ×¾Ö. ¸üÖ.. ¿Öî. ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖ ¯Ö¬¤üŸÖß. ¯Öã Öê: ÖãŸÖÖ ¯ÖÏ úÖ¿ÖÖ. 1989. ³Öæ úÖ, ‹ÃÖ. †Ö× Ö “ÖÖî¬Ö¸üß, úÖ. ÃÖÓ Ö Ö ú ×¿Ö Ö Ö, ¿Öî. ŸÖÓ¡Ö×¾Ö–ÖÖÖ †Ö× Ö éúןÖÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖ. •Öôû ÖÖÓ¾Ö: ¾µÖÓ ú™êü¿Ö ¯ÖÏ úÖ¿ÖÖ. 2006. JULY-AUG, 2014. VOL-II/XIII
www.srjis.com
Page 1813
SRJIS/BIMONTHLY/ LATA MORE (1807-1814)
´ÖÖê¸êü, »ÖŸÖÖ. ×¿Ö Ö ÖÖ“Öê ´ÖÖÖÃÖ¿ÖÖáÖßµÖ †×¬ÖšüÖÖ. ÖÖ Ö¯Öæ¸ü: د֯ÖôûÖ¯Öã¸êü †ò ›ü úÓ. ¯ÖÛ²»Ö¿ÖÃÖÔ. 2010. ¯ÖÓ×›üŸÖ, ²Ö. ײÖ. , ´ÖÖê¸êü »ÖŸÖÖ ×¿Ö Ö Ö¿ÖÖÃ¡Ö ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖÖŸÖ ÃÖÓ µÖÖ¿ÖÖáÖßµÖ ¯Ö¸ß× Ö úÖÓ“ÖÖ ˆ¯ÖµÖÖê Ö. ÖÖ Ö¯Öæ¸üê: ׯÖÓ¯ÖôûÖ¯Öã¸êü ¯ÖÏ úÖ¿ÖÖ. 2010. ¯ÖÖ™üß»Ö, ¾ÖÖ. ³ÖÖ. (2005). ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖ ¯Ö¬¤üŸÖß. ¯Öã Öê: ¯ÖÏ¿ÖÖÓŸÖ ¯ÖÏ úÖ¿ÖÖ,
JULY-AUG, 2014. VOL-II/XIII
www.srjis.com
Page 1814