คู่มือครูฝึก ช่างไฟฟ้าอุตสาหกรรม ระดับ 2 โมดูล 1 by DSD

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

คูมือครูฝก 0920164150302 สาขาชางไฟฟาอุตสาหกรรม ระดับ 2

ชุดการฝกตามความสามารถ (CBT)

โมดูลการฝกที่ 1 09215401 กฎระเบียบการขอใชไฟฟาของ การไฟฟานครหลวง และการไฟฟาสวนภูมิภาค

กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

คํา นํา

คูมือ ครูฝก สาขาชางไฟฟาอุตสาหกรรม ระดับ 2 โมดูล 1 กฎระเบียบการขอใชไฟฟาของการไฟฟานครหลวง และการไฟฟาสวนภู มิ ภาค เป นส วนหนึ่ ง ของหลัก สูตรฝกอบรมฝมือ แรงงานตามความสามารถ (Competency Based Training : CBT) นี้ ไดพัฒ นาขึ้นเพื่อใชเปนเอกสารประกอบการจัดการฝก อบรมกับชุดการฝกตามความสามารถ สาขา ชางไฟฟาอุตสาหกรรม ระดับ 2 ซึ่งไดดําเนินการภายใตโครงการพัฒนาระบบฝกและชุดการฝกตามความสามารถเพื่อการ พัฒนาฝมือแรงงานดวยระบบการฝกตามความสามารถ (Competency Based Workforce Skill Training System) พ.ศ. 2560 โดยมีวัตถุประสงคเพื่อใหครูฝกไดใชเปนเครื่องมือในการบริหารจัดการการฝกอบรมใหเปนไปตามหลักสูตร กลาวคือ อธิบ ายการปฏิบัติงานที่ปลอดภัยสําหรับงานไฟฟา กฏระเบียบการขอใชไฟฟาประเภทธุรกิจอุตสาหกรรมของการไฟฟา นครหลวงและการไฟฟาฟาสวนภูมิภาค การปองกันอันตรายที่สามารถเกิดขึ้นจากการประมาทขณะปฏิบัติงานทางไฟฟาได รวมไปถึงติดตามความกาวหนาของผูรับการฝกอบรม ในดานความสามารถหรือสมรรถนะใหเปนไปตามมาตรฐานที่กําหนด ระบบการฝกอบรมตามความสามารถเปนระบบการฝกอบรมที่สงเสริมใหผูรับการฝกอบรมสามารถฝกฝนเรียนรู ไดตามพื้นฐานความสามารถของตนในเวลาที่มีความสะดวก โดยเนนในเรื่องของการสงมอบการฝกอบรมที่หลากหลาย ไปใหแกผูรับการฝกอบรม และตองการใหผูรับการฝกอบรมเกิดการเรียนรูดวยตนเอง การฝกปฏิบัติจะดําเนินการในรูปแบบ Learning by Doing และเน นผลลั พ ธ ก ารฝ ก อบรมในการที่ทาํ ใหผูรับ การฝก อบรมมีความสามารถในการปฏิบัติงาน ตามที่ตลาดแรงงานตองการ โดยยึดความสามารถของผูรับการฝกเปนหลัก การฝกอบรมในระบบดังกลาว จึงเปนรูปแบบ การฝกอบรมที่สามารถรองรับการพัฒนารายบุคคลไดเปนอยางดี นอกจากนี้ เนื้อหาวิชาในหลักสูตรการฝกตามความสามารถ (Competency Based Curriculum : CBC) ซึ่ ง ไดจ ากการวิเ คราะหงานอาชีพ (Job Analysis) ในแตล ะสาขาอาชีพ จะถูกกําหนดเปนรายการความสามารถหรือสมรรถนะ (Competency) ที่ผูรับการฝกอบรมจําเปนตองใชในการปฏิบัติงาน และสอดคลองกับความตองการของสถานประกอบกิจการและภาคอุตสาหกรรม ซึ่งผูรับการฝกจะตองเรียนรูและฝกฝน จนกว า จะสามารถปฏิ บั ติ เ องได ตามมาตรฐานที่ กํา หนดในแต ล ะรายการความสามารถ ทั้ ง นี้ การส ง มอบการฝ ก สามารถดําเนินการไดทั้งรูปแบบการเรียนรูผานสื่อสิ่งพิมพ (Paper Based) และผานสื่อคอมพิวเตอร (Computer Based) โดยผูรับการฝกสามารถเรียนรูไดดวยตนเอง (Self-Learning) ที่บานหรือที่ทํางาน และเขารับการฝกภาคปฏิบัติตามความพรอม ตามความสะดวกของตน หรือ ตามแผนการฝก หรือ ตามตารางการนัดหมาย การฝก หรือ ทดสอบประเมินผลความรู ความสามารถกับหนวยฝก โดยมีครูฝกหรือผูสอนคอยใหคําปรึกษา แนะนําและจัดเตรียมการฝกภาคปฏิบัติ รวมถึงจัดเตรียม และดํา เนิ น การทดสอบ ประเมิ น ผลในลั ก ษณะต า ง ๆ อั น จะทํา ให ส ามารถเพิ่ ม จํา นวนผู รั บ การฝ ก ได ม ากยิ่ ง ขึ้ น ชวยประหยัดเวลาในการเดินทาง และประหยัดงบประมาณคาใชจายในการพัฒนาฝมือแรงงานใหแกกําลังแรงงานในระยะยาวจึ ง ถือ เปนรูป แบบการฝ ก ที่ มีความสําคั ญ ต อ การพั ฒนาฝมือ แรงงาน ทั้ง ในปจ จุบันและอนาคต ซึ่ง หากมีก ารนําระบบการ ฝกอบรมตามความสามารถมาใชในการพัฒนาฝมือแรงงาน จะชวยทําใหประชาชน ผูใชแรงงานผูวางงาน นักเรียน นักศึก ษา และผูประกอบอาชีพอิสระ สามารถเขาถึงการฝกอบรมเพื่อพัฒนาตนเองไดอยางสะดวก และไดรับประโยชน อยางทั่วถึงมากยิ่งขึ้น กรมพัฒนาฝมือแรงงาน ก กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

เรื่อง

สารบั ญ

หนา

คํานํา

ก

สารบัญ ขอแนะนําสําหรับครูฝก

ข 1

โมดูลการฝกที่ 109215401 กฎระเบียบการขอใชไฟฟาของการไฟฟานครหลวง และการไฟฟาสวนภูมิภาค หัวขอวิชาที่ 1 0921540101 การปฏิบัติงานที่ปลอดภัยสําหรับงานไฟฟา หัวขอวิชาที่ 2 0921540102 กฎระเบียบการขอใชไฟฟาประเภทธุรกิจอุตสาหกรรม หัวขอวิชาที่ 3 0921540103 การปองกันอันตรายที่สามารถเกิดขึ้นไดจากการประมาท ขณะปฏิบัติงานทางไฟฟา คณะผูจัดทําโครงการ

ข กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

12 19 30 44

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

ขอแนะนําสําหรับครูฝก ขอแนะนําสําหรับครูฝก คือ คําอธิบายเกี่ยวกับรายละเอียดของคูมือ และขั้นตอนการเขารับการฝก ซึ่งมีอยูดวยกัน 6 ขอ ดังนี้

1. รายละเอียดของคูมือ 1.1 โมดูลการฝก / หัวขอวิชา หมายถึง โมดูลการฝกที่ครูฝกตองจัดการฝกอบรม โดยภายในโมดูลจะประกอบไปดวย หัวขอ วิชาที่ ผู รั บการฝ กต อ งเรี ยนรูและฝก ฝน ซึ่ง มีร หัสโมดูลและรหัสหัวขอ วิชาเปนตัวกําหนดความสามารถ ที่ตอ งเรียนรู 1.2 ระยะเวลาการฝก หมายถึง จํานวนชั่วโมงในการฝกอบรม เพื่อใหบรรลุตามวัตถุประสงคของแตละโมดูล 1.3 ระบบการฝกตามความสามารถ (CBT) หมายถึง ระบบการฝก ที่เกิดจากการนําความรู ทัก ษะ ความสามารถ (Competency) ที่จําเปนสําหรับการทํางานมาเปนฐาน (Based) ของการจัดฝกอบรม หรือนํามากําหนดเปนเนื้อหา (Content) และเกณฑก ารประเมินการฝก อบรม ทําใหผูรับ การฝก อบรมมีความสามารถ (Competency) ตามเกณฑมาตรฐานที่กําหนด และตามความสามารถในการเรียนรูของผูรับการฝกเปนหลัก 1.4 ชุดการฝก หมายถึง สื่อสิ่งพิมพ และสื่ออิเล็กทรอนิกส ใชสําหรับเปนอุปกรณชวยฝก โดยแตละโมดูลประกอบดวย คูมือครูฝก คูมือผูรับการฝก คูมือประเมิน สื่อวีดิทัศน 1.5 ระบบจัดการฝกดวยคอมพิวเตอร (Computer Managed Instruction : CMI) หมายถึง การนําระบบคอมพิวเตอร และเทคโนโลยีสารสนเทศ ซึ่งใชในการจัดการเรียนรูและฝกอบรม เชน ระบบรับสมัครออนไลน ระบบลงทะเบียน เขารับ การฝก อบรมออนไลน ระบบการฝก อบรมภาคทฤษฎีผานอุป กรณอิเ ล็ก ทรอนิก สห รือ อุปกรณสื่อ สาร แบบพกพา การทดสอบออนไลน การบันทึกผลการฝกอัตโนมัติ และการออกใบวุฒิบัตรอิเล็กทรอนิกส เปนตน โดยการเขาใชง านระบบ แบง สวนการใชง านตามความรับ ผิดชอบของผูมีสวนไดสวนเสียดัง ภาพในหนาที่ 2 ซึ่งสามารถศึกษารายละเอียดการใชงานไดจากลิงคดังตอไปนี้ - ผูดูแลระบบ mlearning.dsd.go.th/download/files/admin.pdf - ผูพัฒนาบทเรียน mlearning.dsd.go.th/download/files/content.pdf - ครูฝก mlearning.dsd.go.th/download/files/teacher.pdf

1 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

2 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

2. ผังการฝกอบรม

3 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

3. วิธีการฝกอบรม 3.1 ครูฝก ทําความเขาใจการฝกอบรมในระบบ CBT ซึ่งสามารถสงมอบการฝกอบรมใหแกผรู ับการฝกได 3 รูปแบบ คือ 3.1.1 การฝกอบรมดวยการสงมอบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) 3.1.2 การฝกอบรมที่ศูนยฝกอบรม (Offline) 3.1.3 การฝกอบรมดวยสือ่ ในระบบออนไลน (Online) โดยในแตละรูปแบบจะมีรายละเอียดแตกตางกัน ดังนี้ 3.1.1 การฝกอบรมดวยการสงมอบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) คือ การฝก อบรมที่ผูรับ การฝก เรียนรูภาคทฤษฎี (ดานความรู) ดวยตนเอง โดยครูฝก เปนผูสงมอบ คูมือ ผูรับการฝก ที่พิมพจากสื่ออิเล็ก ทรอนิกส (.pdf) และวีดิทัศน (DVD) แกผูรับการฝก และฝก ภาคปฏิบัติ (ดานทักษะ) ที่ศูนยฝกอบรม การฝกภาคทฤษฎี - ผูรับการฝกเรียนรูภาคทฤษฎีดวยตนเอง โดยใชคูมือผูรับการฝกที่พิมพจากสื่ออิเล็กทรอนิกส (.pdf) และวีดิทัศน (DVD) ที่ครูฝกสงมอบให การประเมินผลภาคทฤษฎี 1) ครูฝก มอบหมายใหผูรับ การฝก ทําแบบทดสอบกอ นฝก (Pre-Test) ลงในกระดาษคําตอบ ของคูมือการประเมินที่พิมพจากสื่ออิเล็กทรอนิกส (.pdf) 2) ผูรับการฝกทําแบบทดสอบกอนฝก (Pre-Test) ลงในกระดาษคําตอบ แลวสงกระดาษคําตอบ ใหครูฝก เพื่อตรวจและประเมินผล 3) ครูฝกประเมินแบบทดสอบกอนฝก - ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลักสูตร จะมี สิ ท ธิ์ ข อเขา รับ การฝก ภาคปฏิบัติ (ถา มี) หรือ เขา รับ การฝก ในโมดูล ถัดไป หรื อ เข ารั บ การฝก ในโมดูล ที่ครูฝก กําหนดได - ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝกมอบหมายใหผูรับการฝกศึกษาเนื้อหา จากสื่อดวยตนเองจนเขาใจ จึงทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) 4) ครูฝกประเมินแบบทดสอบหลังฝก โดยใชหลักเกณฑเดียวกับการประเมินแบบทดสอบกอนฝก 3.1.2 การฝกอบรมที่ศูนยฝกอบรม (Offline) คือ การฝกอบรมที่ผูรับการฝกเรียนรูภาคทฤษฎีจากครูฝก และฝกภาคปฏิบัติที่ศูนยฝกอบรม การฝกภาคทฤษฎี ครูฝกใชคูมือครูฝกที่พิมพจากสื่ออิเล็กทรอนิกส (.pdf) และวีดิทัศน (DVD) เปนสื่อชวยในการฝก ภาคทฤษฎี โดยส ง มอบคูมือ ผูรับการฝก แกผูรับการฝก ที่ศูนยฝก อบรม และฝก ภาคปฏิบัติ ที่ ศูนย ฝ ก อบรม 4 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

การประเมินผลภาคทฤษฎี 1) ครูฝก มอบหมายใหผูรับ การฝก ทําแบบทดสอบกอ นฝก (Pre-Test) ลงในกระดาษคําตอบ ของคูมือการประเมินที่พิมพจากสื่ออิเล็กทรอนิกส (.pdf) 2) ผูรับการฝกทําแบบทดสอบกอนฝก (Pre-Test) ลงในกระดาษคําตอบ แลวสงกระดาษคําตอบ ใหครูฝก เพื่อตรวจและประเมินผล 3) ครูฝกประเมินแบบทดสอบกอนฝก - ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลักสูตร จะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝกภาคปฏิบัติ (ดานทักษะ) (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไป หรือเขารับการฝกในโมดูลที่ครูฝกกําหนดได - ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝกมอบหมายใหผูรับการฝกศึกษาเนื้อหา จากสื่อดวยตนเองจนเขาใจ จึงทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) 4) ครูฝกประเมินแบบทดสอบหลังฝก โดยใชหลักเกณฑเดียวกับการประเมินแบบทดสอบกอนฝก 3.1.3 การฝกอบรมดวยสือ่ ในระบบออนไลน (Online) คือ การฝกอบรมที่ผูรับการฝกเรียนรูภาคทฤษฎีดวยตนเองผานระบบจัดการฝกดวยคอมพิวเตอร หรือ CMI โดยใชคูมือผูรับการฝกที่เปนสื่อออนไลนในแอปพลิเคชัน DSD m-Learning และฝกภาคปฏิบัติที่ศูนยฝกอบรม วิธีดาวนโหลดแอปพลิเคชัน DSD m-Learning ครูฝกอธิบายวิธีการดาวนโหลดแอปพลิเคชัน DSD m-Learning ใหแกผูรับการฝก ซึ่งวิธีการ ดาวนโหลดแอปพลิเคชัน สามารถแบงออกเปน 3 ชองทางตามแตละระบบปฏิบัติการ คือ 1) ผูรับการฝกที่ใชเครื่องมือสื่อสารอิเล็กทรอนิกส ระบบปฏิบัติการ iOS คนหา แอปพลิเคชัน DSD m-Learning ใน App Store จากนั้นกดดาวนโหลด เพื่อติดตั้งบนเครื่องมือสื่อสาร และเขาใชงานโดยกรอก Username และ Password ตามที่เคยลงทะเบียนไว 2) ผูรับ การฝกที่ใชเครื่องมือสื่อสารอิเล็ก ทรอนิกส ระบบปฏิบัติก าร Android คนหา แอปพลิเคชัน DSD m-Learning ใน Google Play จากนั้นกดดาวนโหลด เพื่อติดตั้ง บนเครื่องมือสื่อสาร และเขาใชงานโดยกรอก Username และ Password ตามที่เคย ลงทะเบียนไว 3) ผูรับ การฝก ที่ใชคอมพิวเตอร ระบบปฏิบัติก าร Windows สามารถดาวน โ หลด แอปพลิเคชัน DSD m-Learning โดยเขาเว็บไซต mlearning.dsd.go.th แลวเขาใชงาน โดยกรอก Username และ Password ตามที่เคยลงทะเบียนไว ใหกดปุม Download DSD m-learning เพื่อดาวนโหลดแอปพลิเคชันลงบนคอมพิวเตอร

5 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

การฝกภาคทฤษฎี ผูรับการฝกเรียนรูภาคทฤษฎีดวยตนเอง จากคูมือผูรับการฝก ซึ่งเปนสื่อออนไลนบนแอปพลิเคชัน DSD m-Learning การประเมินผลภาคทฤษฎี 1) ผูรับการฝกทําแบบทดสอบกอนฝก (Pre-Test) ลงในแอปพลิเคชัน โดยระบบจะตรวจและประเมินผล อัตโนมัติ - ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลักสูตร ผูรับการฝกจะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝกภาคปฏิบัติ (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไป หรือเขารับการฝกในโมดูลที่ครูฝกกําหนดได - ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหผูรับการฝกศึกษาเนื้อหาจากสื่อดวยตนเอง จนเขาใจแลวจึงทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) 2) ผูรับการฝกทําแบบทดสอบหลังฝก โดยใชหลักเกณฑเดียวกับการประเมินแบบทดสอบกอนฝก 3.2 ครูฝกชี้แจงรูปแบบการฝกอบรมทั้ง 3 รูปแบบแกผูรับการฝก เพื่อทําการตกลงรูปแบบการฝกอบรมรวมกับผูรบั การฝก โดยใหผูรับการฝกเลือกวิธีที่สะดวก 3.3 ครูฝกวางแผนการฝกตลอดหลักสูตรรวมกันกับผูรับการฝก

4. อุปกรณชวยฝกและชองทางการเขาถึงอุปกรณชวยฝก ครูฝก สามารถเลือ กใชอุปกรณชวยฝก ได 2 รูป แบบ คือ รูป แบบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) และรูปแบบระบบจัดการฝก ดวยคอมพิวเตอร หรือ CMI (Online) โดยมีชองทางการเขาถึงอุปกรณชวยฝกแตละรูปแบบแตกตางกัน ดังนี้ 4.1 รูปแบบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) ประกอบดวย - คูมือครูฝก เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมิน เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (DVD) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม 4.2 รูปแบบระบบจัดการฝกดวยคอมพิวเตอร หรือ CMI (Online) ดังนี้ - คูมือครูฝกรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมินรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรบั การฝก - สื่อวีดิทัศนรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (Online) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม

6 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

5. การวัดและประเมินผล ครูฝกมีหนาที่มอบหมายใหผูรับการฝกทดสอบความรูภาคทฤษฎี (ดานความรู) และภาคปฏิบัติ (ดานทัก ษะ) โดยใช คูมือการประเมินบันทึกผลการประเมินของผูรับการฝก โดยแบงการประเมินผลไดดังนี้ 5.1 การประเมินผลภาคทฤษฎี (ดานความรู) ประเมินผลจากแบบทดสอบภาคทฤษฎี กอนฝก และแบบทดสอบภาคทฤษฎีหลังฝก โดยกําหนดเกณฑการให คะแนนและการระบุความสามารถดานความรู ดังนี้ เกณฑการใหคะแนน ภาคทฤษฎี ตั้งแตรอยละ 70 ขึ้นไป ต่ํากวารอยละ 70

เกณฑการประเมิน ความสามารถ ผาน (C) ไมผาน (NYC)

ผูรับการฝกจะไดรับการประเมินผลการฝกจากครูฝก โดยจะตองสามารถปฏิบัติตามความสามารถในแตละโมดูลนั้น ๆ ไดตามเกณฑที่กําหนด จึงจะถือวาผานการฝกโมดูลนั้น และเมื่อผานการฝกครบทุกโมดูล จึงจะถือวาฝกครบชุดการฝกนั้น ๆ แลว

6. เงื่อนไขการผานการฝก ผูรบั การฝกทีจ่ ะผานโมดูลการฝก ตองไดรบั คารอยละของคะแนนการทดสอบภาคทฤษฏี คะแนนรวมไมต่ํากวารอยละ 70 จึงจะผานโมดูลการฝก

7 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

รายละเอียดหลักสูตร หลักสูตรฝกอบรมฝมือแรงงานตามความสามารถ สาขาชางไฟฟาอุตสาหกรรม ระดับ 2 กรมพัฒนาฝมือแรงงาน กระทรวงแรงงาน

รหัสหลักสูตร 0920164150302

1. ขอบเขตของหลักสูตร หลักสูตรนี้พัฒนาขึ้นใหครอบคลุมดานความรู ทักษะ และเจตคติแกผูรับการฝกในสาขาชา งไฟฟา อุต สาหกรรม เพื่อใหมีความรู ความสามารถและทัศนคติตามมาตรฐานฝมือแรงงานแหงชาติ สาขาชางไฟฟาอุตสาหกรรม ระดับ 2 ดังนี้ 1.1 มีความรูเกี่ยวกับกฎระเบียบการขอใชไฟฟาของการไฟฟานครหลวง และการไฟฟาสวนภูมิภาค 1.2 มีความรูความสามารถเกี่ยวกับหลักการทํางาน การตรวจสอบและการบํารุงรักษาอุปกรณ ที่ใชในไฟฟาอุตสาหกรรม 1.3 มีความรูเกี่ยวกับการเลือกชนิดและขนาดของสายไฟฟา 1.4 มีความรูเกี่ยวกับอุปกรณปองกันกระแสเกิน 1.5 มีความรูความสามารถเกี่ยวกับการเดินสายไฟฟาดวยทอสายไฟฟาและรางเดินไฟฟา 1.6 มีความรูเกี่ยวกับการอานแบบของระบบวงจรไฟฟาและการอานวงจรการควบคุมมอเตอรเบื้องตน 1.7 มีความรูความสามารถเกี่ยวกับการเดินสายไฟฟาอุตสาหกรรม 2. ระยะเวลาการฝก ผูรับการฝกจะไดรับการฝกในภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ โดยสถาบันพัฒนาฝมือแรงงานหรือสํานักงานพัฒนาฝมือ แรงงานที่เปนหนวยฝกตามความสามารถใชระยะเวลาในการฝก 60 ชั่วโมง เนื่ อ งจากเป น การฝ ก ที่ ขึ้ น อยู กั บ พื้ น ฐานความรู ทั ก ษะ ความสามารถและความพร อ มของผู รั บ การฝ ก แตล ะคน มีผ ลใหผู รั บ การฝก จบการฝก ไม พ ร อมกัน สามารถจบกอ นหรือ เกินระยะเวลาที่กําหนดไวในหลักสูตรได หนวยฝกจึงตองบริหารระยะเวลาในการฝกใหเหมาะสมตามความจําเปน ทั้งนี้ใหอยูในดุลยพินิจของผูอํานวยการสถาบัน พัฒนาฝมือแรงงานหรือผูอํานวยการสํานักงานพัฒนาฝมือแรงงานที่เปนหนวยฝกตามความสามารถจะเห็นสมควร 3. หนวยความสามารถและโมดูลการฝก จํานวนหนวยความสามารถ 7 หนวย จํานวนโมดูลการฝก 7 โมดูล

8 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

4. วุฒิบัตร 4.1 ชื่อเต็ม : วุฒิบัตรพัฒนาฝมือแรงงาน สาขาชางไฟฟาอุตสาหกรรม ระดับ 2 4.2 ชื่อยอ : วพร. สาขาชางไฟฟาอุตสาหกรรม ระดับ 2 4.3 ผูรับการฝกที่ผานการประเมินผลหรือผานการฝกครบทุกหนวยความสามารถ จะไดรับวุฒิบัตร วพร. สาขาชางไฟฟาอุตสาหกรรม ระดับ 2

9 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

รายละเอียดโมดูลการฝกที่ 1 1. ชื่อหลักสูตร

รหัสหลักสูตร 0920164150302 2. ชื่อโมดูลการฝก กฎระเบียบการขอใชไฟฟาของการไฟฟานครหลวง รหัสโมดูลการฝก และการไฟฟาสวนภูมิภาค 09215401 3. ระยะเวลาการฝก รวม 1 ชั่วโมง ทฤษฎี 1 ชั่วโมง ปฏิบัติ - ชั่วโมง 4. ขอบเขตของหนวย หน วยการฝ ก นี้ พั ฒ นาขึ้นใหครอบคลุม ดานความรู ทัก ษะ และเจตคติแกผูรับการฝก การฝก เพื่อใหมีความสามารถ ดังนี้ 1. อธิบายการปฏิบัติงานทีป่ ลอดภัยสําหรับงานไฟฟาได 2. อธิบายกฎระเบียบ การขอใชไฟฟาประเภทธุ ร กิ จ อุ ต สาหกรรมของการไฟฟ า นครหลวงและการไฟฟาสวนภูมิภาคได 3. อธิ บ ายการปอ งกั นอั นตรายที่ส ามารถเกิด ขึ้ นจากการประมาทขณะปฏิ บัติง าน ทางไฟฟาได 5. พื้นฐาน ผูสมัครเขารับการฝกตองมีคุณสมบัติ ดังตอไปนี้ ความสามารถของ 1. ความรูพื้นฐานงานไฟฟาเบื้องตน หรือผานการฝกอบรมเกี่ยวกับกฎระเบียบ ผูรับการฝก การขอใชไฟฟาของการไฟฟานครหลวงและการไฟฟาสวนภูมิภาคจากหนวยงาน หรือสถาบันทีเ่ ชื่อถือได 2. ผูรับการฝกผานระดับ 1 มาแลว 6. ผลลัพธการเรียนรู : เมื่อสําเร็จการฝกในโมดูลนี้แลวผูร ับการฝกสามารถปฏิบัตงิ านโดยมีความรูความสามารถ และใชระยะเวลาฝก ดังนี้ ระยะเวลาฝก (ชั่วโมง : นาที) ผลลัพธการเรียนรู ชื่อหัวขอวิชา ทฤษฎี ปฏิบัติ รวม 1. อธิบายการปฏิบัติงาน หัวขอที่ 1 : การปฏิบัติงานทีป่ ลอดภัยสําหรับ 0:15 0:15 ที่ปลอดภัยสําหรับงานไฟฟาได งานไฟฟา 2. อธิบายกฎระเบียบ หัวขอที่ 2 : กฎระเบียบการขอใชไฟฟาประเภท 0:30 0:30 การขอใชไฟฟาประเภท ธุรกิจอุตสาหกรรม ธุรกิจอุตสาหกรรมของ การไฟฟานครหลวงและ การไฟฟาสวนภูมิภาคได สาขาชางไฟฟาอุตสาหกรรม ระดับ 2

10 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

3. อธิบายการปองกันอันตราย ที่สามารถเกิดขึ้นจาก การประมาทขณะปฏิบัติงาน ทางไฟฟาได

หัวขอที่ 3 : การปองกันอันตรายที่สามารถเกิดขึ้น ไดจากการประมาทขณะปฏิบัตงิ าน ทางไฟฟา

0:15

รวมทั้งสิ้น

1:00

11 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

รายละเอียดหัวขอวิชาที่ 1

0921540101 การปฏิบัติงานที่ปลอดภัยสําหรับงานไฟฟา (ใบเตรียมการสอน) 1. ผลลัพธการเรียนรู - อธิบายการปฏิบัติงานทีป่ ลอดภัยสําหรับงานไฟฟาได

2. หัวขอสําคัญ - การปฏิบัติงานที่ปลอดภัยสําหรับงานไฟฟา 3. วิธีการฝกอบรม การฝกอบรมสามารถเลือกได 3 รูปแบบ คือ 1) การฝกอบรมดวยการสงมอบสื่อสิ่งพิมพ 2) การฝกอบรมที่ศูนยฝกอบรม 3) การฝกอบรมดวยสื่อในระบบออนไลน ดังรายละเอียดในขอแนะนําสําหรับครูฝก

4. อุปกรณชวยฝก 1. สื่อการฝกอบรม ครูฝกสามารถเลือกใชงานสื่อได 2 รูปแบบ คือ 1.1 รูปแบบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) ประกอบดวย - คูมือครูฝก เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมิน เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (DVD) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม 1.2 รูปแบบอิเล็กทรอนิกส (Online) ประกอบดวย - คูมือครูฝกรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมินรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (Online) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม

12 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

5. ขั้นตอนการฝกอบรม 1. ครูฝกมอบหมายใหผรู ับการฝกทําแบบทดสอบกอนฝก (Post-Test) และประเมินผล 1.1 ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลักสูตร จะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝก ภาคปฏิบัติ (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไป หรือเขารับการฝกในโมดูลที่ครูฝกกําหนดได 1.2 ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝก มอบหมายผูร ับการฝกใหฝกอบรมภาคทฤษฎี 2. การฝกอบรมภาคทฤษฎี ใหผูรับการฝกศึกษาคูมือผูรับการฝก และฝกหัดทําใบทดสอบทายหัวขอวิชา 3. เมื่อผูรับการฝกศึกษาคูมือผูรับการฝกประจําโมดูลนั้นเขาใจแลว ใหครูฝกมอบหมายผูรับการฝกใหทําแบบทดสอบ หลังฝก (Post-Test) และประเมินผลเชนเดียวกับแบบทดสอบกอนฝก

6. การวัดผล 1. ครูฝกประเมินผลภาคทฤษฎีจากแบบทดสอบกอนฝก 1.1 ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลักสูตร จะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝก ภาคปฏิบัติ (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไปได 1.2 ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝก มอบหมายใหผรู ับการฝกศึกษาเนื้อหาจากสื่อดวยตนเองจนเขาใจ จึงทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) 2. ครูฝกประเมินแบบทดสอบหลังฝก โดยใชหลักเกณฑเดียวกับการประเมินแบบทดสอบกอนฝก

7. บรรณานุกรม พันธศักดิ์ พุฒิมานิตพงศ และคณะ. 2558. งานไฟฟาและอิเล็กทรอนิกส. กรุงเทพฯ : สํานักพิมพศูนยสงเสริมอาชีวะ. พุฒิพงศ ไยราช. 2558. การติดตั้งไฟฟาในอาคาร. กรุงเทพฯ : เอมพันธ. กฎกระทรวงกําหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดําเนินการดานความปลอดภัยฯ เกี่ยวกับไฟฟา พ.ศ. ๒๕๕๘. [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก :http://www.oshthai.org/index.php?option=com_content&view=article&id= 218%3A-m-m-s&catid=1%3Anews-thai&Itemid=201

13 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

ใบขอมูล หัวขอวิชาที่ 1 การปฏิบัติงานที่ปลอดภัยสําหรับงานไฟฟา ในการปฏิบัติง านที่ เ กี่ ย วข อ งกั บ ไฟฟ า จํา เป นตอ งใชค วามระมัดระวัง เปน อยา งสูง เนื่อ งจากเปน งานที่อัน ตราย และสามารถเกิดอุบั ติเ หตุ ได ง าย ดั ง นั้ น จึ ง ต อ งมี ขอ ปฏิบัติดานความปลอดภัยซึ่ง เปนแนวทางสําหรับ ผูป ฏิบัติง าน 1. การปฏิบัติงานที่ปลอดภัยสําหรับงานไฟฟา การปองกันมิใหเกิดอุบัติเหตุเกี่ยวกับไฟฟาเปนเรื่องที่สําคัญ โดยเฉพาะผูที่ไมมีความรูทางดานไฟฟาเลย แตสําหรับผูที่มี ความรูท างไฟฟ า เป น อย า งดี ก็ มิ ไ ด เ ป น หลั ก ประกัน วา จะไม ป ระสบอัน ตรายจากไฟฟ า เพราะกฎเกณฑท างไฟฟา มิ ไ ด มีขอยกเวนใหใครทั้งสิ้น อุบัติเหตุที่เกี่ยวกับไฟฟาสามารถควบคุม ไดโดยตรงดวยการปองกันการขยายขอบเขตของ อันตรายและการกําจัดปจจุบันอันตราย ซึ่งในทางปฏิบัติไดใหความสนใจเปนพิเศษในเรื่องตาง ๆ ตอไปนี้ 1.1 การเลือกซื้อและการใชอุปกรณไฟฟา เลือกซื้ออุปกรณที่ไดรับรองมาตรฐานผานการทดสอบตามมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม เปนการปองกันอันตรายใน ขั้นตน นอกจากนี้ผูใชตองเลือกใชใหถูกตองเหมาะสมกับลักษณะของงานที่จะนํามาใช อีกทั้งการใชงานจะตองใชงาน อยางถูกวิธีตามคูมือหรือคําแนะนําของผูผลิตอุปกรณตาง ๆ เหลานั้นดวย 1.2 การติดตั้งอุปกรณไฟฟา การตอสายและการติดตั้งทั้งหมดตองเปนไปตามหลักและกฎความปลอดภัย โดยชางผูชํานาญทางไฟฟาที่มีประสบการณ และผานการฝกอบรมมาแลว สําหรับกฎเกณฑที่ตองคํานึงถึงทุกครั้ง มีดังนี้ 1) ขนาดของสายไฟ สวิตช และอุปกรณปองกันทางไฟฟา ตองมีขนาดถูกตองเหมาะสมกับการนําไปใชงาน 2) อุปกรณที่มีเปลือกนอกเปนโลหะ ตองมีการตอสายดินอยางเหมาะสม 3) มีการปองกันเฉพาะอุปกรณแตละตอนดวยฟวสหรือสวิตชหรือเบรกเกอรตัดวงจร อยางเหมาะสม 4) การตอสายไฟและอุปกรณ จะตองตออยางหนาแนนและมั่นคงดวยอุปกรณตอสาย 5) อุป กรณไฟฟาซึ่ง ไมอ าจปองกันหรือ คลุม ดวยฉนวนไดอ ยางมิดชิด จะตอ งมีริ้วลอ มรอบหรือ กั้นหอง พรอมทั้งติดปายเตือนอันตรายจากไฟฟาใหเห็นไดอยางชัดเจน 1.3 การตรวจทดสอบ จําเปนตองมีระบบการตรวจทดสอบเปนระยะและสม่ําเสมอ เกี่ยวกับอุปกรณทงั้ หมด ซึ่งสามารถตรวจสอบอยางงาย ไดดวยตาเปลา ไดแก

14 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

1) วัสดุเสียหาย แตกหรือฉีกขาด เชน ฉนวนสายไฟ เตาเสียบ เตารับ สวิตช เปนตน 2) การสะสมของน้ํามัน น้ํา ฝุน หรือสิง่ อื่น ๆ ใกลอุปกรณไฟฟา 3) อุปกรณทํางานปกติหรือไม และปาย หรือสัญญาณเตือนชํารุดหรือไม 4) การตรวจทดสอบการตอลงดินโดยใชเครื่องทดสอบความตานทานของหลักดิน การตรวจเช็คหากระแสรัว่ ของอุ ป กรณ และวงจรไฟฟ าด วยเครื่อ งมือ ตรวจวัดสภาพความเปนฉนวน (เมกกะโอหม ) ควบคูกับ การตรวจดวยตาเปลา 1.4 การบํารุงรักษาอยางสม่ําเสมอ บํารุงรักษาเครื่องใชไฟฟา หรืออุปกรณตาง ๆ โดยชางผูที่มีความชํานาญ 1.5 การใหการศึกษา ใหความรู ความเขาใจเกี่ยวกับอันตรายที่เกิดจากไฟฟา สาเหตุและผลของอุบัติเ หตุจากไฟฟาการปฏิบัติงาน โดยคํานึงถึงความปลอดภัยการฝกอบรมวิธีปฏิบัติเมื่อประสบอันตรายจากไฟฟา การปฐมพยาบาล และการชวยชีวิต ผูประสบอันตราย 1.6 ขอปฏิบัติดานความปลอดภัยในการปฏิบัติงานทางไฟฟา เพื่อความปลอดภัยในการปฏิบัติงานทางไฟฟา จึงมีขอปฏิบัติที่ควรทราบดังนี้ 1) ก อ นปฏิ บั ติ ง านควรตรวจสอบเครื่อ งมือ และอุป กรณตา ง ๆ ที่ใ ชใ นงานไฟฟา ไมค วรใชอุป กรณ หรือ เครื่อ งมือ ที่ชํา รุด และอยา ซอ มแซมแกไ ขความชํา รุด หรือ ความขัด ขอ งของไฟฟา ดว ยตนเอง หากไมมีความรู 2) ยกสะพานไฟ (Cut Out) ออกกอนปฏิบัติงานเสมอ 3) กอนลงมือปฏิบัติงานกับอุปกรณไฟฟา ใหตรวจหรือวัดดวยเครื่องมือวัดไฟฟาวาในสายไฟหรืออุปกรณนนั้ มีไฟฟาหรือไม 4) ขณะทํา งานตอ งมั่น ใจวา ไมมีสว นใดสว นหนึ่ง ของรา งกายหรือ เครื่อ งมือ ที่ใ ชอ ยูสัม ผัส กับ สว นอื่น ของอุปกรณที่มีกระแสไฟดวยความพลั้งเผลอ 5) มีสมาธิ และไมประมาทในขณะปฏิบัติงาน 6) การทํา งานกั บ อุ ป กรณ ไ ฟฟา ในขณะปด สวิต ชไ ฟหรือ ตัด ไฟฟา แลว ตอ งตอ สายอุป กรณนั้น ลงดิน กอนทํางานและตลอดเวลาที่ทํางาน 7) การตอสายดินใหตอปลายทางดานดินกอนเสมอจากนั้นจึงตอปลายอีกขางเขากับอุปกรณไฟฟา 15 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

8) การสัมผัสกับอุปกรณไฟฟาแรงดันต่ําใด ๆ หากไมแนใจใหใชอุปกรณทดสอบไฟวัดกอน 9) เครื่องมือและอุปกรณที่ทํางานกับอุปกรณไฟฟา เชน คีม ไขควง ตองเปนชนิดที่มีฉนวนหุม 2 ชั้นอยางดี 10) อยายืนบนพื้นคอนกรีตดวยเทาเปลาขณะปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟา ควรใชผายางรองพื้นหรือสวมใสรองเทา 11) อยาใชขอตอแยกหรือเสียบปลั๊กหลายทาง เนื่องจากเปนการใชกระแสไฟเกินกําลัง อาจทําใหสายรอนและ เกิดไฟไหม 12) อยาใชวัสดุอื่นแทนฟวส หรือใชฟวสเกินขนาด 13) อยานําอุปกรณที่ใชไฟฟากระแสตรงไปใชกับไฟฟากระแสสลับ 14) เดินสายไฟชั่วคราวอยางระมัดระวัง เพื่อปองกันการเกิดอันตราย 15) การขึ้นที่สูงเพื่อทํางานกับอุปกรณไฟฟาตองใชเข็มขัดนิรภัย 16) หากเดินสายไฟติดรั้วสังกะสีหรือเหล็กตองใชวิธีรอยสายไฟในทอเพื่อปองกันอันตรายจากไฟฟารั่ว 17) อยาปลอยใหสายเครื่องใชไฟฟาลอดใตเสื่อหรือพรม เพราะเปลือกหุมหรือฉนวนของสายไฟอาจแตกและ เกิดไฟชอตไดงาย 18) อยาใหเครื่องใชไฟฟาเปยก เพราะน้ําจะเปนสะพานใหไฟฟารั่วไหลออกมาได 19) สวิตชและสะพานไฟ (Cut Out) ทุกแหงตองสามารถปด - เปดไดสะดวก 20) การทํางานเกี่ยวกับไฟฟาหากเปนไปไดควรมีผูชวยเหลืออยูดวย

16 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

ใบทดสอบ คําชี้แจง ใหผรู ับการฝกพิจารณาขอความตอไปนี้วา ถูก หรือ ผิด และทําเครื่องหมาย x ลงในกระดาษคําตอบ ถูก

ผิด

ขอความ 1. ในการปฏิบัติงานทางไฟฟา ตองยกสะพานไฟ (Cut Out) ออกกอนปฏิบัติงานเสมอ 2. กอนการปฏิบัติงานทีเ่ กี่ยวของกับอุปกรณไฟฟา ตองใชเครื่องมือวัดไฟตรวจสอบ ไฟฟาในอุปกรณนั้น ๆ 3. การปฏิบ ัต ิง านที ่เ กี ่ย วขอ งกับ อุป กรณไ ฟฟา ในขณะปด สวิต ชไ ฟหรือ ตัดไฟฟาแลว ไมจําเปนตองตอสายอุปกรณนั้นลงดินตลอดเวลาที่ทํางาน 4. การตอสายดิน จะตองตอปลายขางหนึ่งเขากับอุปกรณไฟฟากอน แลวจึงตอ ปลายทางดานดินเปนลําดับสุดทาย 5. ขณะปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟา สามารถยืนบนพื้นคอนกรีตดวยเทาเปลาได 6. การปฏิ บั ติที่เ กี่ยวขอ งกับ อุปกรณไฟฟาในที่สูง ตอ งใชเ ข็ม ขัดนิร ภัยในกรณี ที่ไมมีการใชเชือกขนาดใหญคลองเอาไวกับโครงสรางหรือสวนหนึ่งสวนใดของ อาคาร 7. การเดิ น สายไฟติด รั้ว สั ง กะสีห รือ เหล็ก ต อ งร อ ยสายไฟในท อ เพื่ อ ปอ งกัน อันตรายจากไฟฟารั่ว 8. คี ม และไขควงที่ ใ ช ทํา งานกั บ อุ ป กรณ ไ ฟฟ า ต อ งเป น ชนิ ด ที่ มี ฉ นวน หุ ม ตั้ ง แต 1 ชั้นขึ้นไป 9. ในระหว างการปฏิ บัติง านทางไฟฟ า ต อ งไมมี สวนหนึ่ง สวนใดของรางกาย หรื อ เครื่ อ งมื อ ที่ ใ ช อ ยู สั ม ผั ส กั บ ส ว นอื่ น ของอุ ป กรณ ที่ มี ก ระแสไฟด ว ย ความพลั้งเผลอ 10. การสัมผัสกับอุปกรณไฟฟาแรงดันต่ํา ควรตรวจวัดไฟดวยอุปกรณท ดสอบ ไฟกอน

17 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

เฉลยใบทดสอบ ขอ

ถูก

ผิด

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

18 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

รายละเอียดหัวขอวิชาที่ 2

0921540102กฎระเบียบการขอใชไฟฟาประเภทธุรกิจอุตสาหกรรม (ใบเตรียมการสอน) 1. ผลลัพธการเรียนรู - อธิบายกฎระเบียบการขอใชไฟฟาประเภทธุรกิจอุตสาหกรรมของการไฟฟานครหลวงและการไฟฟาสวนภูมิภาคได

2. หัวขอสําคัญ 1. กฎระเบียบการขอใชไฟฟา การไฟฟานครหลวง 2. กฎระเบียบการขอใชไฟฟา การไฟฟาสวนภูมิภาค

3. วิธีการฝกอบรม การฝกอบรมสามารถเลือกได 3 รูปแบบ คือ 1) การฝกอบรมดวยการสงมอบสื่อสิ่งพิมพ 2) การฝกอบรมที่ศูนยฝกอบรม 3) การฝกอบรมดวยสื่อในระบบออนไลน ดังรายละเอียดในขอแนะนําสําหรับครูฝก

4. อุปกรณชวยฝก 1. สื่อการฝกอบรม ครูฝกสามารถเลือกใชงานสื่อได 2 รูปแบบ คือ 1.1 รูปแบบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) ประกอบดวย - คูมือครูฝก เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมิน เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (DVD) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม 1.2 รูปแบบอิเล็กทรอนิกส (Online) ประกอบดวย - คูมือครูฝกรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพือ่ ประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมินรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูร บั การฝก - สื่อวีดิทัศน (Online) เพือ่ ประกอบการจัดการฝกอบรม

19 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

7. บรรณานุกรม ธํารงศักดิ์ หมินกาหรีม. 2559. กฎและมาตรฐานทางไฟฟา. พิมพครัง้ ที่ 2. นนทบุรี:ศูนยหนังสือเมืองไทย. พันธศักดิ์ พุฒิมานิตพงศ และคณะ. 2558. งานไฟฟาและอิเล็กทรอนิกส. กรุงเทพฯ : สํานักพิมพศูนยสงเสริมอาชีวะ. การไฟฟานครหลวง. 2555. การขอใชไฟฟาประเภทตาง ๆ . [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก: http://www.mea.or.th/content/detail/116/281/167 กองเศรษฐกิจพลังไฟฟา การไฟฟาสวนภูมิภาค. 2559. ความรูเกี่ยวกับไฟฟา เรื่อง การขอใชไฟฟาประเภทธุรกิจ อุตสาหกรรม.[ออนไลน]. เขาถึงไดจาก : https://www.pea.co.th/

20 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

ใบขอมูล หัวขอวิชาที่ 2 กฎระเบียบการขอใชไฟฟาประเภทธุรกิจอุตสาหกรรม 1. กฎระเบียบการขอใชไฟฟา การไฟฟานครหลวง สําหรับการไฟฟานครหลวง กฎระเบียบการขอใชไฟฟาสําหรับธุรกิจอุตสาหกรรมมีดังตอไปนี้ 1.1 การขอใชไฟฟาขนาดตั้งแต 100 - 1,000 กิโลโวลตแอมแปร ในระบบสายปอน 12 กิโลโวลต และขนาดตั้ง แต 100 - 2,000 กิโลโวลตแอมแปร ในระบบสายปอน 24 กิโลโวลต ที่มีการปกเสาพาดสายไมเกิน 500 เมตร 1.1.1 หลักเกณฑหรือเงื่อนไข 1) ไมมีการเดินสายใตดินและไมอยูในพื้นที่การจายไฟฟาดวยระบบสายใตดิน 2) ไมใชการขอใชไฟฟาประเภทอาคารชุด 3) ไมมปี ญหาเรื่องแนวเขตทางและตําแหนงปกเสาไฟฟา 4) การปกเสาพาดสายระยะทางไมเกิน 500 เมตร 5) ผูขอใชไฟฟาชําระคาใชจายพรอมหลักประกันการใชไฟฟาครบถวนถูกตอง 6) สถานที่แจงใชไฟฟานั้นไมมีหนี้คาไฟฟา และ/หรือหนี้คางชําระอื่น ๆ ที่เกี่ยวเนื่องกับการใชไฟฟา 7) การเดินสายและติดตั้งอุปกรณไฟฟาภายในสถานที่ใชไฟฟาถูกตองตามมาตรฐานการไฟฟานครหลวง มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย พ.ศ. 2545 (ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 1 พ.ศ. 2551) หรือฉบับลาสุด สําหรับการตรวจสายภายในครั้งแรก 1.1.2 เอกสารประกอบการขอใชบริการ 1) แบบแสดงอาณาบริเวณของสถานที่ใชไฟฟาและจุดรับไฟฟา 2) Single Line Diagram 3) Load Schedule และรายการคํานวณทางไฟฟา 4) ตารางกรอกขอมูลการใชพื้นที่อาคาร เครื่องจักรและอุปกรณไฟฟาสําหรับหางสรรพสินคา สํานักงาน หรือโรงงานอุตสาหกรรม 1.1.3 สถานที่ติดตอ - ศูนยบริการเบ็ดเสร็จ (One Stop Service) ของการไฟฟานครหลวงทุกแหง หรือที่ทําการสาขายอย

21 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

1.2 การขอใชไฟฟา 1,000 กิโลโวลตแอมแปร ขึ้นไป ในระบบสายปอน 12 กิโลโวลต และขนาด 2,000 กิโลโวลตแอมแปร ในระบบสายปอน 24 กิโลโวลต 1.2.1 หลักเกณฑหรือเงื่อนไข 1) ไมมีการเดินสายใตดิน การออกสายปอนใหม หรือกอสรางสายปอนเพิ่มเติม 2) ไมใชการขอใชไฟฟาประเภทอาคารชุด 3) การขอใชไฟฟาขนาดตั้งแต 2,000 กิโลโวลตแอมแปร ขึ้นไป โปรดแสดงความจํานงเปนหนังสือ ตอการไฟฟานครหลวงลวงหนาเปนระยะเวลาไมนอยกวา 8 เดือน 4) ไมมีปญหาเรื่องแนวเขตทางและตําแหนงปกเสาไฟฟา 5) การปกเสาพาดสายระยะทางไมเกิน 500 เมตร 6) ผูขอใชไฟฟาชําระคาใชจาย พรอมหลักประกันการใชไฟฟาครบถวนถูกตอง 7) สถานที่แจงใชไฟฟานั้นไมมีหนี้คาไฟฟา และ/หรือหนี้คางชําระอื่น ๆ ที่เกี่ยวเนื่องกับการใชไฟฟา 8) การเดินสายและติดตั้งอุปกรณไฟฟาภายในสถานที่ใชไฟฟาถูกตองตามมาตรฐานการไฟฟานครหลวง มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย พ.ศ. 2545 (ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 1พ.ศ. 2551) หรือฉบับลาสุด สําหรับการตรวจสายภายในครั้งแรก 1.2.2 เอกสารประกอบการขอใชบริการ 1) แบบแสดงอาณาบริเวณของสถานที่ใชไฟฟาและจุดรับไฟฟา 2) Single Line Diagram 3) Load Schedule และรายการคํานวณทางไฟฟา 4) ตารางกรอกขอมูลการใชพื้นที่อาคาร เครื่องจักรและอุปกรณไฟฟาสําหรับหางสรรพสินคา สํานักงาน หรือโรงงานอุตสาหกรรม 1.2.3 สถานที่ติดตอ - ศูนยบริการเบ็ดเสร็จ (One Stop Service) ของการไฟฟานครหลวงทุกแหง หรือทีท่ ําการสาขายอย 1.3 การขอใชไฟฟาสําหรับอาคารชุด หรืออาคารอื่นทีม่ ีลกั ษณะใกลเคียงกัน 1.3.1 หลักเกณฑหรือเงือ่ นไข 1) หากภาระไฟฟาไมเกิน 2,000 กิโลโวลตแอมแปร 2) ไมมีการออกสายปอนใหม หรือกอสรางสายปอนเพิ่มเติม 3) ความสูงของอาคารไมเกิน 9 ชั้น 22 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

4) ไมมีปญหาเรื่องแนวเขตทางและตําแหนงปกเสาไฟฟา 5) การปกเสา พาดสายระยะทางไมเกิน 500 เมตร 6) ผูขอใชไฟฟาชําระคาใชจาย พรอมหลักประกันการใชไฟฟาครบถวนถูกตอง 7) สถานที่แจงใชไฟฟานั้นไมมีหนี้คาไฟฟา และ/หรือหนี้คางชําระอื่น ๆ ทีเ่ กี่ยวเนือ่ งกับการใชไฟฟา 8) การเดินสายและติดตัง้ อุปกรณไฟฟาภายในสถานที่ใชไฟฟาถูกตองตามมาตรฐานการไฟฟานครหลวง มาตรฐานการติดตัง้ ทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย พ.ศ. 2545 (ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 1 พ.ศ. 2551) หรือฉบับลาสุด สําหรับการตรวจสายภายในครั้งแรก 1.3.2 เอกสารประกอบการขอใชบริการ 1) แบบแสดงอาณาบริเวณของสถานที่ใชไฟฟาและจุดรับไฟฟา 2) Single Line Diagram 3) Load Schedule และรายการคํานวณทางไฟฟา 4) ตารางกรอกขอมูลการใชพื้นที่อาคาร และอุปกรณไฟฟาสําหรับ – อาคารชุดอยูอาศัย สํานักงาน รานคา อุตสาหกรรม – อาคารชุดอุตสาหกรรม หรือโรงงานอุตสาหกรรม 1.3.3 สถานที่ติดตอ 1) ศูนยบริการเบ็ดเสร็จ (One Stop Service) ของการไฟฟานครหลวงทุกแหง หรือที่ทําการสาขายอย หมายเหตุ ในกรณีที่ผูขอไฟฟาดังกลาว ประสงคจะดําเนินการติดตั้งสายภายในหลังเครื่องวัดฯ แรงสูงเอง โปรดแสดงเอกสารเพิ่ม ดังนี้ - หนัง สือ แสดงความจํา นงวา ตอ งการใหก ารไฟฟา นครหลวงดํา เนิน การสว นใด และผูข อใชไฟฟาจะดําเนินการเองสวนใด - ใบอนุญาตใหประกอบวิชาชีพวิศวกรรมควบคุมสาขาวิศวกรรมโยธา รับรองฐานราก ของฐานตั้งหมอแปลงไฟฟา - ใบอนุ ญาตใหประกอบวิชาชีพวิศวกรรมควบคุมสาขาวิศวกรรมไฟฟากําลัง ประเภท สามัญวิศวกรขึ้นไปของผูออกแบบและผูควบคุมการติดตั้ง - Specification ของหมอแปลงและอุปกรณไฟฟาแรงสูง - แบบแสดงตําแหนงและวิธีการติดตั้งอุปกรณไฟฟาแรงสูงตาง ๆ 2. กฎระเบียบการขอใชไฟฟา การไฟฟาสวนภูมิภาค การไฟฟาสวนภูมิภาค มีกฎระเบียบการขอใชไฟฟาประเภทธุรกิจอุตสาหกรรมมีดังตอไปนี้ 23 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

2.1 สถานที่ติดตอขอใชไฟฟา ผูประสงคจะขอใชไฟฟา สามารถติดตอขอใชกระแสไฟฟาไดที่สํานักงานใหญกรุงเทพฯ หรือสํานักงานการไฟฟา สวนภูมิภาคในพื้นที่ที่กิจการตั้งอยู โดยพิจารณาจากปริมาณความตองการไฟฟาที่จะขอใชดังนี้ 2.1.1 ความตองการใชไฟฟาเกิน 500 กิโลโวลตแอมแปร หรือระดับแรงดัน 69,000 หรือ 115,000 โวลต ใหติดตอที่ สํานักงานใหญ เลขที่ 200 ถ.งามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 2.1.2 ผูประสงคขอใชไฟฟาสามารถติดตอขอใชไฟฟาไดทุกระบบ ขนาดและระดับแรงดัน (ยกเวนหากตองการ ใชไฟฟาเกิน 500 กิโลโวลตแอมแปร หรือระดับแรงดัน 69,000 หรือ 115,000 โวลต) ไดที่สํานักงานใน ส ว นภู มิภ าค ซึ่ง ประกอบดวยสํานัก งานการไฟฟาเขต สํา นัก งานการไฟฟาจัง หวัด และสํานัก งาน การไฟฟาอําเภอ โดยเลือกพื้นที่ที่กิจการตั้งอยู 2.2 เอกสารหลักฐานที่ตองนํามาแสดงในการขอใชไฟฟา 2.2.1 ใบทะเบียนการคาของกรมสรรพากร หรือใบอนุญาตตั้งโรงงาน หรือใบทะเบียนพาณิชย หรือหนังสือ รับรองของสํานักทะเบียนหุนสวนบริษัทจํากัด 2.2.2 แผนผังสังเขปแสดงตําแหนง ที่ตั้งของกิจการ 2.2.3 แผนผังภายในบริเวณของกิจการที่ขอใชไฟฟา (Lay Out) 2.2.4 หนังสือยินยอมใหปกเสาพาดสายไฟฟาตามแบบฟอรมของการไฟฟาสวนภูมิภาค หากจะตองดําเนินการ ดังกลาวผานที่ดินของผูอื่น กรณีผูใชไฟฟาขอเปนผูดําเนินการติดตั้งระบบไฟฟาภายในเอง ตองแนบเอกสารเพิ่มเติมจากขอ 1 - 4 จํานวน 3 ชุด โดยมีวิศวกรผูออกแบบลงนามรับรองดังนี้ 1) แผนผังภายในบริเวณของกิจการที่ขอใชไฟฟาแสดงแนวปกเสาพาดสายตําแหนงติดตั้งอุปกรณ ไฟฟาตาง ๆ เชน หมอแปลง สวิตชแรงสูง เปนตน 2) Single Line Diagram รวมทั้งรายละเอียดของอุปกรณปองกันและเครื่องกําเนิดไฟฟา (ถามี) 3) แบบการกอสรางและติดตั้งอุปกรณไฟฟาตาง ๆ (Detail Drawing) และ Specification ของ อุปกรณไฟฟา 4) หนั ง สื อ รั บ รอง และหลั ก ฐานวิ ศ วกรผู อ อกแบบและควบคุ ม งานติ ด ตั้ ง ระบบไฟฟ า ตาม พระราชบัญญัติวิชาชีพวิศวกรรม

24 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

2.3 ระยะเวลาเตรียมการเพื่อขอใชไฟฟา เมื่อผูประกอบการตัดสินใจเลือกกิจการที่จะลงทุน และสถานที่ประกอบการแลว ควรดําเนินการขอใชไฟฟาทันที เพื่อการไฟฟาฯ จะสามารถเตรียมการจายกระแสไฟฟาไดสอดคลอง และเพียงพอกับความตองการไฟฟาของกิจการ โดยเฉพาะอยางยิ่ง สําหรับ ผูที่ตอ งการใชไฟฟาที่มีปริม าณสูง ตั้งแต 10,000 กิโ ลโวลตแอมแปร ขึ้นไป หรือ ต่ํากวา 10,000 กิโ ลโวลตแ อมแปร แตม ีความตอ งการความมั่ น คงในการจ ายไฟฟ าสูง ซึ่ง การไฟฟาฯ จะพิจ ารณาจ า ย กระแสไฟฟาดวยระบบแรงดัน 115,000 โวลต นั้นจะตองแจงขอใชไฟฟาแตเนิ่น ๆ กอนกําหนดการใชไฟฟาอยางนอย 2 ป 2.3.1 วิธีการยื่นเรื่องขอใชไฟฟา การยื่นเรื่องขอใชไฟฟาที่สํานักงานใหญกรุงเทพฯ ใหผูประสงคจะขอใชไฟฟาทําหนังสือแจงความประสงค สงตรงถึงผูวาการการไฟฟาสวนภูมิภาค โดยหนังสือหรือแบบฟอรมขอใชไฟฟามีรายละเอียดดังตอไปนี้ 1) ชื่อ ที่อยู หมายเลขโทรศัพทของผูขอใชไฟฟา 2) ชือ่ ที่อยู สถานที่ประกอบการ การขอใชไฟฟา 3) ชื่อเจาหนาที่ประสานงานการติดตอขอใชไฟฟา 4) ประเภทของกิจการ 5) ปริมาณความตองการใชไฟฟาที่ขอและที่จะเพิ่มในอนาคต (ถามี) 6) กําหนดการใชไฟฟา 7) ลักษณะการใชไฟฟา (ตลอด 24 ชั่วโมงหรือเฉพาะชวงเวลาใด) 8) ระบบแรงดันไฟฟาที่ขอใช 9) ขอบเขตของงานที่ผูขอใชไฟฟาจะดําเนินการเองและที่จะใหการไฟฟาสวนภูมิภาคดําเนินการให 2.3.2 การมอบอํานาจใหบุคคลหรือนิติบุคคลขอใชไฟฟาแทน ผูขอใชไฟฟาอาจมอบอํานาจใหผูอื่นทําการแทนได โดยผูรับมอบอํานาจจะตองนําเอกสารของผูม อบอํานาจ ไปยื่นเรื่องขอใชไฟฟา พรอมเอกสารเพิ่มเติม ดังนี้ 1) หนังสือมอบอํานาจ (ตนฉบับ) ซึ่งมีผูลงนามเปนพยาน 2 คน และปดอากรแสตมปดังนี้ - มอบอํา นาจใหบ ุค คลคนเดีย ว หรือ หลายคนกระทํา การครั้ง เดีย ว ใหป ด อากร แสตมป 10 บาท - มอบอํานาจใหบุคคลคนเดียวหรือหลายคนกระทําการมากกวาครั้งเดียว ใหปดอากร แสตมป 30 บาท - มอบอํานาจใหกระทําการมากกวาครั้งเดียว โดยใหบุคคลหลายคนตางคนตางกระทํา กิจการแยกกันได ตามรายตัวบุคคลที่รับมอบใหปดอากรแสตมป 10 บาท 2) ภาพถายเอกสารบัตรประจําตัวประชาชนของผูมอบอํานาจและผูรับมอบอํานาจ 25 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

ใบทดสอบ คําชี้แจง ใหผรู ับการฝกทําเครื่องหมาย x ลงในกระดาษคําตอบขอที่ถูกทีส่ ุดเพียงขอเดียว 1. ขอใด คือ เงื่อนไขในการขอใชไฟฟาของการไฟฟานครหลวง สําหรับธุรกิจอุตสาหกรรมที่มีขนาดตั้งแต 100-1,000 กิโลโวลต แอมแปร ในระบบสายปอน 12 กิโลโวลต ก. เปนการขอใชไฟฟาประเภทอาคารชุด ข. อยูในพื้นที่การจายไฟฟาดวยระบบสายใตดิน ค. มีการปกเสา พาดสายระยะทางไมเกิน 500 เมตร ง. ทําหนังสือแสดงความจํานงลวงหนาไมนอยกวา 8 เดือน 2. ขอใด คือ เงื่อนไขในการขอใชไฟฟาของการไฟฟานครหลวง สําหรับธุรกิจอุตสาหกรรมที่มีขนาดตั้งแต 2,000 กิโลโวลต แอมแปรขึ้นไป ในระบบสายปอน 24 กิโลโวลต ก. มีการเดินสายใตดิน หรือออกสายปอนใหม ข. มีการปกเสา พาดสายระยะทางเกิน 500 เมตร ค. ทําหนังสือแสดงความจํานงลวงหนาไมนอยกวา 8 เดือน ง. ตองเปนพื้นที่ทมี่ ีปญ  หาเรื่องแนวเขตทางและตําแหนงปกเสาไฟฟา 3. ขอใด คือ เอกสารที่ใชยื่นประกอบการขอใชไฟฟากับการไฟฟานครหลวง ก. ใบอนุญาตตั้งโรงงาน ข. Single Line Diagram ค. หนังสือยินยอมใหปกเสาพาดสายไฟฟาผานที่ดินของผูอื่น ง. หนังสือรับรอง และหลักฐานวิศวกรผูออกแบบและควบคุมงานติดตั้งระบบไฟฟา 4. ขอใด คือ เงื่อนไขในการขอใชไฟฟาสําหรับอาคารชุดกับการไฟฟานครหลวง ก. ความสูงของอาคารไมเกิน 10 ชั้น ข. มีภาระไฟฟาตั้งแต 2,000 กิโลโวลตแอมแปรขึ้นไป ค. การปกเสา พาดสายระยะทางไมเกิน 500 เมตร ง. ไมมีการออกสายปอนใหม หรือกอสรางสายปอนเพิ่มเติม 26 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

5. การขอใชไฟฟาสําหรับอาคารชุดกับการไฟฟานครหลวง ในกรณีที่ตองการติดตั้งสายภายในหลังเครื่องวัดฯ แรงสูงเอง ตองยื่นเอกสารใดเพิ่มเติม ก. Single Line Diagram ข. Load Schedule และรายการคํานวณทางไฟฟา ค. Specification ของหมอแปลงและอุปกรณไฟฟาแรงสูง ง. แบบแสดงอาณาบริเวณของสถานที่ใชไฟฟาและจุดรับไฟฟา 6. หากตองการขอใชไฟฟากับการไฟฟาสวนภูมิภาคที่มีขนาดเกิน 500 กิโลโวลตแอมแปร ตองติดตอหนวยงานใด ก. สํานักงานใหญ ข. สํานักงานการไฟฟาเขต ค. สํานักงานการไฟฟาอําเภอ ง. สํานักงานการไฟฟาจังหวัด 7. การขอใชไฟฟากับการไฟฟาสวนภูมิภาค ในกรณีที่ผูใชไฟฟาขอเปนผูดําเนินการติดตั้งระบบไฟฟาภายในเอง ตองยื่น เอกสารใดเพิ่มเติม ก. Lay Out ข. ใบทะเบียนการคาของกรมสรรพากร ค. แผนผังสังเขปแสดงตําแหนง ที่ตั้งของกิจการ ง. Detail Drawingและ Specification ของอุปกรณไฟฟา 8. การขอใชไฟฟาที่มีป ริม าณ 10,000 กิโ ลโวลตแอมแปร ขึ้นไป หรือ ต่ํากวา 10,000 กิโ ลโวลตแอมแปร แตตอ งการ ความมั่นคงในการจายไฟฟาสูง จะตองยื่นขอใชไฟฟากอนถึงกําหนดการใชไฟฟาเทาไร ก. 1 ป ข. 6 เดือน ค. อยางนอย 2 ป ง. ตั้งแต 8 เดือนขึ้นไป

27 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

9. การยื่นเรื่องขอใชไฟฟาที่การไฟฟาสวนภูมิภาคสํานักงานใหญ จะตองทําหนังสือแจงความประสงคสงตรงถึงใคร ก. ผูวาการการไฟฟาสวนภูมิภาค ข. หัวหนาแผนกบริการลูกคา ค. หัวหนาแผนกบริหารงานทั่วไป ง. รองผูจดั การการไฟฟาสวนภูมิภาค 10. การขอใชไฟฟากับการไฟฟาสวนภูมิภาค ในกรณีมอบอํานาจใหบุคคลหรือนิติบุคคลขอใชไฟฟาแทน จะตองเตรียม เอกสารใดเพิ่มเติม ก. หนังสือมอบอํานาจ (ตนฉบับ) ซึง่ มีผูลงนามเปนพยาน 3 คน ขึ้นไป ข. ภาพถายเอกสารบัตรประจําตัวประชาชนของผูมอบอํานาจและผูรับมอบอํานาจ ค. หนังสือมอบอํานาจใหบุคคลคนเดียวกระทําการครั้งเดียว โดยปดอากรแสตมป 30 บาท ง. หนังสือมอบอํานาจใหบุคคลหลายคนกระทําการมากกวา 1 ครั้ง โดยปดอากรแสตมป 10 บาท

28 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

เฉลยใบทดสอบ ขอ

ก

ข

ค

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

29 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

ง

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

รายละเอียดหัวขอวิชาที่ 3

0921540103การปองกันอันตรายที่สามารถเกิดขึ้นไดจากการประมาท ขณะปฏิบัติงานทางไฟฟา (ใบเตรียมการสอน) 1. ผลลัพธการเรียนรู - อธิบายการปองกันอันตรายทีส่ ามารถเกิดขึ้นจากการประมาทขณะปฏิบัติงานทางไฟฟาได

2. หัวขอสําคัญ - การปองกันอันตรายที่สามารถเกิดขึ้นไดจากการประมาทขณะปฏิบัติงานทางไฟฟา 3. วิธีการฝกอบรม การฝกอบรมสามารถเลือกได 3 รูปแบบ คือ 1) การฝกอบรมดวยการสงมอบสื่อสิ่งพิมพ 2) การฝกอบรมที่ศูนยฝกอบรม 3) การฝกอบรมดวยสื่อในระบบออนไลน ดังรายละเอียดในขอแนะนําสําหรับครูฝก

4. อุปกรณชวยฝก 1. สื่อการฝกอบรม ครูฝกสามารถเลือกใชงานสื่อได 2 รูปแบบ คือ 1.1 รูปแบบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) ประกอบดวย - คูมือครูฝก เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมิน เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (DVD) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม 1.2 รูปแบบอิเล็กทรอนิกส (Online) ประกอบดวย - คูมือครูฝกรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพือ่ ประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมินรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูร บั การฝก - สื่อวีดิทัศน (Online) เพือ่ ประกอบการจัดการฝกอบรม

30 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

7. บรรณานุกรม พันธศักดิ์ พุฒิมานิตพงศ และคณะ. 2558. งานไฟฟาและอิเล็กทรอนิกส. กรุงเทพฯ : สํานักพิมพศูนยสงเสริมอาชีวะ. การไฟฟานครหลวง. 2558. การใชไฟฟาอยางมีประสิทธิภาพและปลอดภัย.[ออนไลน]. เขาถึงไดจาก : http://www.mea.or.th/download/123/2808

31 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

ใบขอมูล หัวขอวิชาที่ 3 การปองกันอันตรายทีส่ ามารถเกิดขึน้ ไดจากการประมาทขณะปฏิบตั ิงานทางไฟฟา 1. การปองกันอันตรายที่สามารถเกิดขึ้นไดจากการประมาทขณะปฏิบัติงานทางไฟฟา อันตรายจากไฟฟาที่สามารถเกิดขึ้นไดขณะปฏิบัติงาน สามารถแบงไดเปน 3 ลักษณะคือ ไฟฟาดูด ประกายไฟจากอารก และการระเบิดจากอารก 1.1 การปองกันอันตรายจากไฟฟาดูด ไฟฟาดูด คือ การมีกระแสไฟฟาไหลผานรางกาย โดยจะเกิดอาการตาง ๆ ตามปริมาณกระแสไฟฟาที่ไหลผาน เสนทางที่กระแสไฟฟาไหลผาน และระยะเวลาที่ถูกไฟฟาดูด ซึ่งผลกระทบของกระแสไฟฟาตอรางกายของแตละบุคคล อาจเปลี่ยนแปลงไปไดไมเหมือนกันในแตละคน การปองกันอันตรายจากไฟฟาดูด สามารถแบงออกไดตามลักษณะที่รางกายสัมผัสกระแสไฟฟา โดยมี 2 ลักษณะ ดังตอไปนี้ 1.1.1 การปองกันจากการสัมผัสโดยตรง 1) หุมฉนวนสวนที่มีกระแสไฟฟา เชน การหุมฉนวนสายไฟฟา เปนตน 2) ปองกันโดยสรางสิ่งกั้นหรือสิ่งกีดขวาง เชน ตู แผงสวิตชหรือลานหมอแปลง เปนตน 3) ยกใหอยูในระยะที่เอื้อมไมถึง เชน ติดตั้งสายบนเสาไฟฟา เปนตน 4) ใชอุปกรณปองกันความปลอดภัยสวนบุคคลระหวางปฏิบัติงาน - อุป กรณหุม ฉนวนยาง เชน ถุง มือ ยาง แขนเสื้อ ยาง รองเทาปอ งกันอันตรายจาก ไฟฟา เปนตน - เครื่องมือหุมฉนวน เมื่อทํางานใกลตัวนําทีม่ ีกระแสไฟฟา

(ก) ลานหมอแปลงไฟฟา

(ข) ถุงมือและรองเทาปองกันกระแสไฟฟา

ภาพที่ 3.1 ตัวอยางการปองกันจากการสัมผัสโดยตรง 32 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

1.1.2 การปองกันจากการสัมผัสโดยออม 1) ติดตั้งสายดิน และอุปกรณปองกันไฟรั่ว เชน RCD / ELCB เปนตน 2) ใชเครื่องใชไฟฟาชนิดฉนวน 2 ชั้น หรือประเภท II (double insulation) 3) ติดตั้งอุปกรณในสถานที่ที่ไมเปนสื่อนําไฟฟา

(ก) การติดตัง้ สายดิน

(ข) อุปกรณปองกันไฟรัว่

ภาพที่ 3.2 ตัวอยางการปองกันจากการสัมผัสโดยออม 1.2 การปองกันอันตรายจากประกายไฟจากอารก (Arc Flash) และการระเบิดจากอารก (Arc Blast) ประกายไฟจากอารก (Arc Flash) คือ การลัดวงจรที่ทําใหเกิดประกายไฟ โดยพลังงานจะแตกตัวออกมาเปน จํานวนมาก ดวยการปลดปลอ ยความรอ นออกมาพรอ มกับ มีแสงจาซึ่ง ประกายไฟจากอารก มัก มีส าเหตุม าจาก แรงดันสูง เชน จากฟาผา จากการสวิตชิ่ง หรือจากความชํารุดของอุปกรณเนื่องจากการใชงานไมถูกตอง เปนตน สงผลให ผูที่อยูในบริเวณใกลเคียงไดรับอันตราย เกิดแผลไฟไหมที่รุนแรงถึงแกชีวิตได การระเบิ ด จากอาร ก (Arc Blast) เมื่ อ เกิ ด อาร ก อากาศที่ ไ ด รั บ ความร อ นจะขยายตั ว อย า งรวดเร็ ว ถาการขยายตัวดังกลาวอยูในปริมาตรที่จํากัดแลวกลองหรือเครื่องหอหุมนั้นไมสามารถทนไดก็จะเกิดการระเบิดขึ้น ดังภาพที่ 3.3 ซึ่งอาจมีอุณหภูมิสูงมากจนเปนอันตรายตอบุคคลได นอกจากนั้นผูอยูในบริเวณที่เกิดการระเบิดอาจถูก แรงผลักที่รุนแรงมาก ทําใหตกจากที่สูงหรือกระแทกกับของแข็ง จนเปนเหตุใหเสียชีวิตไดเชนกัน

ภาพที่ 3.3 การระเบิดจากอารก (Arc Blast) 33 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

1.1.1 ระยะปฏิบัติงานที่ปลอดภัย ระยะปฏิ บั ติ ง าน หมายถึ ง ผลรวมของระยะห า งที่ ผู ป ฏิ บั ติ ง านยื น อยู ห น า อุ ป กรณ ไ ฟฟ า กั บ ระยะจากดานหนาอุปกรณไปยังตําแนงที่เกิดการอารก และประกายไฟฟาภายในตัวอุปกรณนั้นเพราะประกาย ไฟฟา สามารถทําอันตรายกับใบหนา มือ แขน และผิวหนังของผูที่ยืนอยูหนาอุปกรณไฟฟาไดในระยะการทํางาน ที่ไมปลอดภัย

ภาพที่ 3.4 แสดงพื้นที่ในการเขาทํางาน จากภาพที่ 3.4 แสดงใหเห็นถึงพื้นที่ในการเขาทํางาน แบงเปน ขอบเขตอารก พื้นที่จํากัดการเขาใกลและพื้นที่ เขมงวดการเขาใกล ซึ่งความหมายของนิยามทั้ง 3 นี้ มาจากมาตรฐาน NFPA 70E 2015 โดยพลังงานที่เกิดขึ้น จะเรียกว า พลั ง งานอิ น ซิเ ดนซ มี ห น ว ยวัด พลัง งาน คือ แคลอรีตอ ตารางเซนติเ มตร (cal/cm2 ) ตัว อยาง ระยะปฏิบัติงานที่ปลอดภัยในการใชอุปกรณไฟฟา ดังตารางที่ 3.1 ตารางที่ 3.1 แสดงตัวอยางระยะปฏิบัติงานในการใชอุปกรณไฟฟา ชนิดอุปกรณไฟฟา

ระยะปฏิบัติงาน (มิลลิเมตร)

สวิตชเกียรแรงดันต่ํา

610

สวิตชเกียร ระดับ 15 กิโลโวลต/5 กิโลโวลต

910

ตูควบคุมไฟฟาแรงดันต่ํา

455

สายเคเบิล

455 34 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

1.1.2 อุปกรณปอ งกันอันตรายสวนบุคคล แนวทางการเลือกเสื้อผาตานทานเปลวไฟ และปองกันประกายไฟฟาระเบิด (Arc Flash) เพื่อลดแนวโนมการ บาดเจ็บ โดยประยุกตมาจากแนวทางการปองกันตามมาตรฐาน NFPA 70E มีรายละเอียด ดังนี้ 1) ประเมินอันตรายทั้งไฟฟาชอ ตและประกายไฟไหมฉับ พลัน (Conduct Both a Shock and FlashHazard Analysis) เพื่อ พิจ ารณาแนวเขตป อ งกั นไฟลุก ไหม ฉับ พลันหรือ ระยะห า งที่ ปลอดภัยจากจุดที่เปนไปไดวาจะเกิดประกายไฟฟาลุก ไหมฉับพลัน (Flash Fire) เนื่อ งจาก บริเวณดังกลาว มีแนวโนมที่จะสัมผัสกับกระแสไฟอารกแลวเกิดการไหมขั้นที่ 2 บริเวณผิวหนัง ของผูปฏิบัติงานได 2) พิจารณาความรุนแรงของอันตรายจากการอารก จากพลังงานความรอนที่เกิดขึ้น มีหนวยเปน แคลอรี/ตารางเซนเมตร (cal/cm2) ซึ่งสามารถประมาณการณพลังงานความรอนดังกลาวได 3 วิธี ดังนี้ - วิธีที่ 1 ใชพื้นฐานความรูดานระบบไฟฟาและลักษณะการทํางาน - วิธีที่ 2 ใชพื้นฐานการแบงประเภทความเสี่ยงอันตรายตามลักษณะงานที่เขียนไวในตาราง การทํางานทั่วไป - วิธีที่ 3 วางระบบเครื่อ งแตง กายตานทานเปลวไฟออกเปน 2 กลุม โดยกลุม แรก คือเสื้อผาที่ใส ทํางานทั่วไป และกลุมที่สองคือเสื้อผาที่ใชทํางานเกี่ยวกับไฟฟา 3) พิจารณาเสื้อผาตานทานเปลวไฟที่จําเปนตามระดับของอันตรายที่แสดงไว ดังตารางที่ 3.2

35 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

ตารางที่ 3.2 แสดงการเลือกเสื้อผาตามระดับอันตรายที่เกิดจากอารกตามมาตราฐาน NFPA 70E Table 130.7 (C) (16) Protective Clothing andPersonal Protective Equipment ระดับอันตราย /ความเสี่ยง (Hazard / Risk Category) ระดับ 0 แรงดันไฟฟาต่ํา

ระดับการปองกัน อารก ขั้นต่ําที่ตองการ (Required Minimum Arc Rating of PPE) -

กวา 240 โวลต

ระดับ1 แรงดันไฟฟาสูง

รายงานเสื้อผา (Clothing Description)

ผ า ทํ า จากวั ส ดุ ลุ ก ติ ด ไฟได แต ไ ม หลอมละลาย (ผาไหมหรือวัสดุปรุง แตงผาฝายที่ไมไดปรุงแตง ผาเรยอน ผาขนสัตว) น้ําหนักผาอยางนอย 4.5 ออนซ/ตารางหลา

4 cal/cm2

เสื้ อ เชิ ร ต กางเกง หรื อ ชุ ด หมี ตานทานเปลวไฟ

8 cal/cm2

เสื้อผาขางในเปนผาฝายสวมทับดวย เสื้อเชิรตแขนยาว แจก เก็ต ชุดหมี

กวา 240 โวลต

ระดับ 2 แรงดันไฟฟาต่ํา กวา 600 โวลต

หรือกางเกงขายาวตานทานเปลวไฟ

36 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

ตัวอยางเสื้อผา

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

ระดับอันตราย /ความเสี่ยง (Hazard / Risk Category) ระดับ 3

ระดับการปองกัน อารก

ตัวอยางเสื้อผา

ขั้นต่ําที่ตองการ (Required Minimum Arc Rating of PPE) 25 cal/cm2

แรงดันไฟฟาสูง กวา 600 โวลต

ระดับ 4 แรงดันไฟฟาสูง

รายงานเสื้อผา (Clothing Description)

เสื้อผาขางในเปนผาฝายสวมทับดวย เสื้อเชิรตแขนยาว แจก เก็ต ชุดหมี หรือกางเกงขายาวตานทานเปลวไฟ

40 cal/cm2

กวา 1,000 โวลต

เสื้อผาขางในเปนผาฝายสวมทับดวย เสื้อเชิรตแขนยาว แจก เก็ต ชุดหมี หรื อกางเกงขายาวต านทานเปลวไฟ ร วมกั บชุ ดคลุ มผ าหลายชั้ นป องกั น ประกายไฟอารก

4) เลือ กเสื้อ ผ าและชุดหมีตานทานเปลวไฟ โดยมีร ะดับ ความสามารถในการปอ งกันประกาย ไฟอารกในหนวย แคลอรี/ตารางเซนติเมตร (Cal/cm2) ซึ่งจะถูกระบุไวที่ปายของชุด พรอมทั้ง พิจารณาการใชอุปกรณปองกันสวนบคุคลชนิดอื่นรวมดวยตามขอกําหนดสําหรับงาน 1.3 การปองกันอันตรายในการปฏิบัติงานติดตั้งระบบไฟฟา ข อ สํา คั ญ ที่ ต อ งปฏิ บั ติ สํา หรับ การติ ด ตั้ ง ระบบไฟฟ า ไม ว า จะเป น โรงงานอุ ต สาหกรรม ที่ พั ก อาศั ย หรือ สถานประกอบการตา ง ๆ คื อ การติ ด ตั้ ง ไฟฟา ตามกฎหมายและมาตรฐานการติดตั้ง ไฟฟาสํา หรับ ประเทศไทย พ.ศ. 2556 รวมถึง ใชอุปกรณที่มีเครื่องหมายมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม เชน สายรหัสชนิด 60227 IEC 01 ตอ งไดรับ มาตรฐาน มอก.11-2553 เปน ตน และสํา หรับ สิ่ง ที่ผูป ฏิบัติง านควรปฏิบัติใ นการติด ตั้ง ระบบไฟฟา เพื่อ ใหเ กิดความปลอดภัย มีดังนี้

37 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

1) หลีกเลี่ยงการปฏิบัติงานขณะที่มีกระแสไฟฟา 2) ก อ นลงมื อ ปฏิ บั ติง าน ต อ งใช เ ครื่อ งมือ ไฟฟา ในการตรวจหรือ วั ด วาระบบไฟฟา ตํา แหนง ที่จ ะซ อ ม มีกระแสไฟฟาหรือไม 3) จับอุปกรณที่มีกระแสไฟฟา โดยใชเครื่องมือและวีธีการที่ถูกตองเทานั้น 4) เครื่องมือที่ใชในการปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟา เชน คีม ไขควง เปนตน ตองเลือกใชชนิดที่มีฉนวนหุม 5) การใชกุญ แจปอ งกันการสับ สวิตชห รือ การแขวนปายเตือ นหามสับ สวิตช ตลอดจนการปลดกุญ แจ และปายแจงเตือนตองตองกระทําโดยบุคคลเดียวกันเสมอ

ภาพที่ 3.5 ตัวอยางไขควงที่มีฉนวนหุม 6) เมื่อปฏิบัติงานกับเครื่องจักรกล เชน เครื่องเจาะ เครื่องกลึง เปนตน ใหสวมใสเสื้อผารัดกุมและเก็บ รวบผมใหเรียบรอยหากมีผมยาว 7) ขณะทํางานตองมั่นใจวา ไมมีสวนใดของรางกายสัมผัสกับอุปกรณที่มีกระแสไฟฟา ดังภาพที่ 3.6

ภาพที่ 3.6 สวมเครื่องปองกันไมใหรางกายสัมผัสกับอุปกรณที่มีกระแสไฟฟา 8) การปฏิบัติงานในที่สูง จะตองใชเข็มขัดนิรภัยคลองเอาไวกับโครงสรางหรือสวนหนึ่งสวนใดของอาคาร เพื่อความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน 9) การทํางานเกี่ยวกับไฟฟา ควรมีผูชวยเหลืออยูไมควรทํางานตามลําพัง 10) การทํางานกับอุปกรณไฟฟา ในขณะปดสวิตชหรือตัดกระแสไฟฟาแลว ตองตอสายอุปกรณนั้นลงดิน กอนทํางานและตลอดเวลาที่ทํางาน 38 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

11) การตอสายดิน ตองตอปลายสายทางดานที่ตอลงดินกอนเสมอ จากนั้นจึงตอปลายอีกขางเขากับอุปกรณ ไฟฟา ดังภาพที่ 3.7

ภาพที่ 3.7 การตอสายดิน 12) การติดตั้ง ระบบไฟฟาจะตอ งติดตั้ง ระบบสายดิน โดยคาของความตานทานดินตอ งไมเ กิน 5 โอหม และไมมีความตางศักยระหวางสายนิวทรัลกับสายดิน 13) เมื่อตอวงจรไฟฟาเสร็จทุกครั้ง จะตองตรวจสอบดวยโอหมมิเตอรกอนจายกระแสไฟฟา 1.4 การปองกันอันตรายจากการซอมบํารุงระบบไฟฟา ผูป ฏิบัติง านซ อ มบํารุ ง ระบบไฟฟ ต อ งมีความรูเ กี่ยวกับ ไฟฟาเปนอยางดี มีความละเอียด รอบคอบ เปนคน ชางสัง เกต และตอ งมี แผนผั ง ของระบบไฟฟ าที่อ ยูในสวนดูแลรับ ผิดชอบ เชน โรงงานอุตสาหกรรม สถานศึก ษา ที่พัก อาศัย เปนตน ในการปฏิบัติง านควรมีก ารตรวจสอบระบบไฟฟาเปนประจํา โดยจัดทําตารางการซอ มบํารุง เพื่อกําหนดระยะเวลาทําการซอมแซมที่แนนอน รวมถึงเปลี่ยนอุปกรณตามระยะเวลาที่กําหนด นอกจากนี้ ผูปฏิบัติงานตองมีความรูความสามารถในการใชเครื่องมือทุกชนิดไดอยางถูกตอง ดามจับของเครื่องมือ ทุกชนิดตองมีฉนวนหุม ขณะทําการตรวจซอมระบบไฟฟาจะตองแจงเตือนใหผูเกี่ยวของไดทราบโดยทั่วกัน โดยการ ติดแผนปายซอมบํารุงใหชัดเจนและกําหนดระยะเวลาที่ใชในการซอมบํารุง หากมีการเปลี่ยนแปลงใด ๆ จะตองแจง ใหผูรวมงานทราบทุกครั้ง

39 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

ใบทดสอบ คําชี้แจง ใหผรู ับการฝกทําเครื่องหมาย x ลงในกระดาษคําตอบขอที่ถูกทีส่ ุดเพียงขอเดียว 1. ขอใด คือ การปองกันอันตรายจากการถูกไฟฟาดูดโดยตรง ก. หุมฉนวนสวนที่มกี ระแสไฟฟา ข. ติดตั้งสายดิน ค. ใชเครือ่ งใชไฟฟาชนิดฉนวน 2 ชั้น ง. ติดตั้งอุปกรณในสถานที่ที่ไมเปนสื่อนําไฟฟา 2. ขอใด คือ การปองกันไฟฟาดูดจากการสัมผัสโดยออม ก. หุมฉนวนสายไฟฟา ข. อุปกรณปองกันไฟรั่ว ค. ติดตั้งสายบนเสาไฟฟา ง. ใชถุงมือยางขณะปฏิบัติงานทางไฟฟา 3. ขอใด คือ ระยะปฏิบัติงานทีป่ ลอดภัยในการใชสวิตชเกียรแรงดันต่ํา ก. 455 มิลลิเมตร ข. 550 มิลลิเมตร ค. 610 มิลลิเมตร ง. 910 มิลลิเมตร 4. อุปกรณไฟฟาชนิดใด มีระยะการปฏิบัติงานที่ปลอดภัยเทากัน ก. สวิตชเกียรแรงดันต่ํา และสายเคเบิล ข. สายเคเบิลและตูควบคุมไฟฟาแรงดันต่ํา ค. สวิตชเกียรระดับ 5 กิโลโวลต และสวิตชเกียรแรงดันต่ํา ง. สวิตชเกียรระดับ 15 กิโลโวลต และตูควบคุมไฟฟาแรงดันต่ํา

40 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

5. ขอใด กลาวถูกตองเกี่ยวกับการแตงกายขณะปฏิบัติงานในบริเวณอารกทีม่ ีอันตรายอยูในระดับ 1 (แรงดันไฟฟาสูงกวา 240 โวลต) ก. เสื้อเชิรต และกางเกงตานทานเปลวไฟ ข. เสื้อผาฝายสวมทับดวยชุดหมีตานทานเปลวไฟ ค. ผาขนสัตวที่มีน้ําหนักอยางนอย 4.5 ออนซ/ตารางหลา ง. ชุดหมีตา นทานเปลวไฟรวมกับชุดคลุมผาหลายชั้นปองกันประกายไฟอารก

6. จากภาพ

เปนการแตงกายขณะปฏิบัติงานในบริเวณอารกที่มอี ันตรายระดับใด

ก. ระดับ 0 ข. ระดับ 1 ค. ระดับ 2 ง. ระดับ 3 7. ขอใด คือ การปฏิบัติงานในการติดตัง้ ระบบไฟฟาโดยคํานึงถึงความปลอดภัย ก. ติดตั้งระบบสายดิน โดยมีคาของความตานทานดิน 10 โอหม ข. เมื่อตอวงจรไฟฟาเสร็จ ใหทดลองจายไฟฟาแลวตรวจสอบดวยโอหมมิเตอร ค. ตอสายดินเขากับอุปกรณไฟฟา กอนการตอสายทางดานที่ตอลงดิน ง. ใชเข็มขัดนิรภัยคลองกับโครงสรางของอาคารเมื่อปฏิบัติงานในที่สูง 8. ขอใด คือ การปฏิบัติงานขณะติดตั้งระบบไฟฟาที่อาจกอใหเกิดอันตรายได ก. ใชคีมชนิดที่มีฉนวนไฟฟาหุม ข. ใชกุญแจปองกันการสับสวิตชขณะปฏิบัติงาน ค. สวมใสเสื้อผารัดกุมเมื่อปฏิบัติงานกับเครือ่ งจักรากล ง. ทดลองจายกระแสไฟหลังตอวงจรเสร็จ แลวใชโอหมมิเตอรตรวจสอบ

41 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

9. เครื่องมือหรืออุปกรณในขอใด สามารถปองกันไฟฟาดูดจากการสัมผัสโดยออมได

ก.

ข.

ค.

ง. 10. ขอใด ไมใชแนวทางการเลือกเสื้อผาตานทานเปลวไฟ และปองกันประกายไฟฟาระเบิดจากอารกตามมาตรฐาน NFPA 70E ก. ประเมินอันตรายทั้งไฟฟาช็อตและประกายไฟไหมฉับพลัน ข. พิจารณาเสือ้ ผาตานทานเปลวไฟทีจ่ ําเปนตามระดับของอันตราย ค. พิจารณาอุปกรณปองกันสวนบุคคลรวมกับเสื้อผาและชุดหมีตานทานเปลวไฟ ง. พิจารณาความรุนแรงจากพลังงานความรอนทีเ่ กิดขึ้น ในหนวย ๐C/cm2 42 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

เฉลยใบทดสอบ ขอ

ก

ข

ค

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

43 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

ง

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

คณะผูจัดทําโครงการ คณะผูบริหาร 1. นายสุทธิ 2. นางถวิล 3. นายธวัช

สุโกศล

อธิบดีกรมพัฒนาฝมือแรงงาน

เพิ่มเพียรสิน เบญจาทิกลุ

รองอธิบดีกรมพัฒนาฝมือแรงงาน รองอธิบดีกรมพัฒนาฝมือแรงงาน

4. นายสุรพล พลอยสุข 5. วาที่รอยตรี สมศักดิ์ พรหมดํา

รองอธิบดีกรมพัฒนาฝมือแรงงาน ผูอํานวยการสํานักพัฒนาผูฝ กและเทคโนโลยีการฝก

6. นางเพ็ญประภา 7. นายวัชรพงษ

ศิริรัตน มุขเชิด

ผูอํานวยการกลุมงานพัฒนาระบบการฝก ผูอํานวยการสํานักงานรับรองความรูความสามารถ

คณะที่ปรึกษาโครงการ 1. ผศ. ดร. มนตรี

คําเงิน

ภาควิชาวิศวกรรมโทรคมนาคม คณะวิศวกรรมศาสตร

สุนทรกนกพงศ

สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟาสื่อสาร คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม

2. รศ. ดร. วิสุทธิ์

สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง ภาควิชาครุศาสตรวิศวกรรม คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง

3. ผศ. สันติ

ตันตระกูล

4. นายสุระชัย

พิมพสาลี

ภาควิชาครุศาสตรวิศวกรรม คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง

5. นายวินัย

ใจกลา

6. นายวราวิช

กําภู ณ อยุธยา

สํานักบริหารงานวิจัยและนวัตกรรมพระจอมเกลาลาดกระบัง สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง

7. นายมนตรี 8. นายธเนศ 9. นายณัฐวุฒิ

ประชารัตน วงควัฒนานุรักษ เสรีธรรม

แผนกวิชาชางไฟฟา วิทยาลัยเทคนิคมีนบุรี แผนกวิชาชางไฟฟา วิทยาลัยเทคนิคมีนบุรี แผนกวิชาชางไฟฟา วิทยาลัยเทคนิคมีนบุรี

10. นายหาญยงค 11. นายสวัสดิ์

หอสุขสิริ บุญเถื่อน

แผนกวิชาโลหะการ วิทยาลัยเทคนิคกาญจนาภิเษก มหานคร แผนกวิชาชางยนต วิทยาลัยเทคนิคกาญจนาภิเษก มหานคร 44 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งไฟฟ า อุ ต สาหกรรม ระดั บ 2 โมดู ล การฝ ก ที่ 1

45 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน