DUIC krant NR. 041 september 2017

De krant die verder kijkt in de stad

SEPTEMBER 2017 | 3E JAARGANG NR. 41 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP

Jos Stelling over de start van het NFF

DUIC.NL

Neem

GRAT

pagina 20

I mee! S

Dichten, storytellen en verbinden Een interview met agent Dwight pagina 8

Foto: Robert Oosterbroek

Het levensverhaal van Rie Hekman

Werken op de hoogste plek van Utrecht

pagina 22

pagina 19

Advertenties

LOPENDE ZAKEN 2017 VRIJDAG 6 OKTOBER

Kooijman Utrecht

ZIE PAGINA

Uw Kia-dealer voor Utrecht en omstreken!

15

TAKE AWAY KOFFIE VOOR €1 www.autoweerd.nl

kia-utrecht.nl

CAMPING GANSPOORT RESTAURANT, CAFÉ & WINKEL

07 OKTOBER FORT VECHTEN UTRECHT

MICHEL DE HEY • DEEPEND FERRO • HENRI PFR • MIA MORE ALAMAISON & MEER! H R F S T . N L

RabobankRegionaal Editie Utrecht • nr. 5 - 2017

Rabobank Utrecht • Particulieren: (030) 287 87 87 • Bedrijven: (030) 287 80 00 • Twitter: @RaboUtrecht • www.rabobank.nl/utrecht

Rabobank laat maatschappelijke rol zien tijdens Week van de Coöperatie

Van 30 oktober tot en met 3 november organiseert Rabobank de Week van de

en zo kwamen er drie winnaars uit de

Coöperatie. Rabobank Utrecht sluit hier lokaal bij aan. De missie die de bank 365 da-

bus: Stichting Move, In Between Café en

gen per jaar als uitgangspunt heeft - relevante verbindingen leggen tussen klanten,

Voedseltuin Overvecht. Onder hen werd

de bank en de samenleving - wordt tijdens deze week nog eens extra benadrukt.

€ 100.000 verdeeld.”

“We vertellen het tijdens de Week van

Rabobank - financiële educatie, onderne-

Zelfvertrouwen

de Coöperatie uitgebreid: Rabobank is al

men, duurzaam wonen, participatie en

“Op dit moment maak ik een rondje

honderd jaar méér dan een bank!” zegt

Banking for Food - komen allemaal terug

langs deze winnaars en wat ik hoor en

Annemarie van den Berg, directievoorzit-

in het zeer diverse programma.”

zie maakt me ontzettend blij. Allemaal

ter Rabobank Utrecht. “We fungeren als

zeggen ze dat ze naast naamsbekendheid

bruggenbouwer in onze directe omge-

StimuleringsfondsXL

en extra gelden ook veel zelfvertrouwen

ving en hebben een duidelijke maatschap-

Ook de grote finale van de wedstrijd van

hebben gekregen met het winnen van

pelijke rol. Die bestaat uit het versterken

het StimuleringsfondsXL vindt plaats

de prijs. De erkenning dat hun idee breed

van onze klanten en hun omgeving. Op

tijdens de Week van de Coöperatie. Het

gedragen wordt, heeft echt iets met ze

die manier laten we sportclubs, zorg- en

fonds is een concreet middel van de

gedaan. Bovendien is het geld fantas-

onderwijsinstellingen, het bedrijfsleven

bank om de omgeving van haar klanten

tisch ingezet. Zo zijn er op dit moment al

en culturele partijen groeien en bloeien.

te versterken. Via het fonds schenkt

zestien In Between Café’s up and running

En van bloei wordt iedereen beter.”

Rabobank Utrecht een deel van haar

waar mensen die een baan zoeken elkaar

winst aan particulieren en organisaties

kunnen ontmoeten. Ongelooflijk! Hier

Divers programma

met een goed idee voor de regio. Van den

doen we het voor.”

“Tijdens de Week van de Coöperatie laten

Berg: “Ik heb hoge verwachtingen van de

we zien wat we doen in Utrecht-stad,

wedstrijd. In 2016 ontving het fonds ruim

Half oktober verspreidt DUIC een speciale

Nieuwegein, Leidsche Rijn en Harmelen.

zestig inzendingen en selecteerde een

uitgave over de Week van de Coöperatie, met

Met wie we dat doen en hoe we dat aan-

jury onder leiding van onze ledenraad

daarin ook het programma en meer over de

pakken. De vijf centrale speerpunten van

acht initiatieven. Het publiek stemde

wedstrijd van het StimuleringsfondsXL.

Succesvol Rabobank Cybercrime event Op 12 september organiseerde Rabobank Utrecht het

Rabobank Utrecht vindt het belangrijk dat haar klanten zich

Cyber­crime Event voor particulieren en MKB-klanten.

bewust zijn van de risico’s die zij lopen. Ook adviseert de bank hen

De thema’s bedrijfsrisico’s en digitale weerbaarheid

graag over manieren om hun digitale weerbaarheid te vergroten.

stonden hierbij centraal.

Daarom organiseerde de bank in samenwerking met Interpolis op 12 september het Cybercrime Event in theater DE KOM in Nieuwegein. Ruim vierhonderd klanten namen deel aan het event.

Misdaadverslaggever Peter R. de Vries nam hen mee in de wereld van cybercrime. Dit deed hij aan de hand van een interactief tafelgesprek met cyberexperts en een professioneel hacker. De aanwezigen waren live getuige van de eenvoud waarmee een laptop op afstand over te nemen is.

Er is nog een lange weg te gaan om onze steeds sneller digitaliserende wereld cybercrime-proof te maken. Als onze klanten zich beter bewust zijn van de risico’s, kunnen we de veiligheid met zijn allen verbeteren. We vertellen u er graag meer over. Neem contact op met onze adviseurs via (030) 287 87 87.

Een aandeel in elkaar

STIMULERINGSFONDSXL:

Wie haalt de finale?

De plannen zijn bijna binnen en het StimuleringsfondsXL – waarmee Rabobank goede ideeën financiert – sluit over een paar dagen haar poorten.

De jury gaat nu bepalen op welke plannen het publiek straks kan stemmen.

Michel Geluk, Rabobank Utrecht: “Inwoners van Utrecht en Nieuwegein met een goed idee kunnen tot 19 september – dat is dus bijna! – hun plan indienen. Dat plan moet écht iets opleveren voor de maatschappij.”

De jury gaat daarna de finalisten selecteren. Deze finalisten krijgen tips om zichzelf on- en offline in de kijker te spelen, een fotoshoot en gaan een video maken. Geluk: “Alles om ervoor te zorgen dat ze stemmen krijgen van het publiek. De drie finalisten met de meeste stemmen winnen de door hen gevraagde geldbedragen.”

19 september: deadline indienen plannen 9-26 oktober: publieksstemmen verzamelen 31 oktober: finale in TivoliVredenburg www.stimuleringsfondsxl.nl

Antwoord op alle woonvragen tijdens Beurs Eigen Huis Bouw- of verbouwplannen? Op 6, 7 en 8 oktober vindt in de Jaarbeurs Utrecht de Beurs Eigen Huis plaats, waar u terecht kunt met al uw vragen.

Op de Beurs Eigen Huis worden de nieuwste materialen en trends gepresenteerd. Bezoekers kunnen zich laten adviseren door architecten en bouwexperts. De beurs geeft een kijkje in de keukens, woonstijlen en tuintrends van de professionals. Rabobank Utrecht is op de beurs aanwezig met een stand waar onze adviseurs direct antwoord geven op uiteenlopende woonvragen.

Klanten van Rabobank Utrecht krijgen € 5 korting op de entreeprijs van € 15 (online ticket) of € 16,50 (ticket aan de deur). Koop uw kaarten via www.rabobank.nl/utrecht en ontmoet ons op de Beurs Eigen Huis!

3

SEPTEMBER 2017 | NR. 41 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

INHOUD

W

Nieuws 4 DUIC in beeld Uitzicht vanaf de Domtoren

6 Utrecht ontwikkelt Wisselspoor

8 Interview Dwight van van de Vijver Politieagent en woordkunstenaar

10 Waar ben jij nu mee bezig Johan Gijssen over Le Guess Who?

twee deuren, want als het misschien toch tegenvalt… Aan Lot Wolf die nooit haar ouders heeft gekend maar uiteindelijk na veel speuren het graf van haar vader in Frankrijk vond, daar bloemen legde en zich eindelijk gekend voelde.

Bijzonder was het verhaal met Sandra, de straatnieuwsverkoopster uit de Nachtegaalstraat die bij nader inzien van de Straatnieuws-organisatie helemaal geen kranten mocht verkopen. Dus een beetje had gejokt.

Een keer ging het fout toen een hondje zich letterlijk niet aan de deadline hield en daags voor het fotomoment ging hemelen. Het verhaal van zijn baasje heeft de krant niet gehaald.

Dank aan al die baasjes die ziel en zaligheid blootlegde. Dank ook aan Engelien de Rooij, met haar Dobermann Betty een vertrouwd gezicht in het park, voor het aandragen van menig baasje. Volgende week vindt er een reünie van de baasjes met hun honden plaats. Onze fotograaf Robert Oosterbroek is er bij en hij verheugt zich op de foto die hij dan van het zootje ongeregeld (“luistert hij al een beetje? Ach..”) gaat maken. Of ze allemaal netjes op een rijtje te krijgen zijn, zien we in de volgende krant. Ik denk het niet.

ie met zijn pup door het park wandelt en andere hondenbezitters tegenkomt, voert over het algemeen een overzichtelijk gesprek. Is hij zindelijk? Luistert hij al een beetje? Ga je naar de cursus? En als het meezit wat is het toch een lieverd! Na verloop van tijd zijn die vragen wel beantwoord en komen de verhalen van de baasjes naar boven.

Yontie Helders liep met haar hond Crosby door het Zocherpark en het viel haar op dat die verhalen vele malen interessanter waren dan het gebabbel over de hond. Elk mens heeft een mooi verhaal dat verteld mag worden. Dat was het uitgangspunt van de serie die deze week met een interview met Rie Hekman wordt afgesloten. Haar man Joop liep jaren met de Chow Chow Biru door het Zocherpark en hij maakte een mooi beeld van hem dat op de Nieuwegracht staat. Veertig baasjes kwamen aan het woord en inderdaad het werden veertig mooie verhalen.

Ik denk aan Loek Fonville, hij had ooit het Winkeltje van Sinkeltje in de Twijnstraat, die zich op een fantastische manier ontfermde over zijn kleinkinderen. Aan Jacqueline Louwerse die met haar man een huis in de Zuilenstraat kocht. Maar dan wel een met

Het laatste baasje Michaël Kroonbergs Hoofdredacteur michael@duic.nl

10 Dat is de vraag Past het NFF bij de stad Utrecht?

UIT met DUIC

De week in quotes

11 Utrecht volgens

“Hij heeft zo veel betekend

Wat zijn de meest opmerkelijke quotes uit het Utrechtse nieuws van de afgelopen twee weken? Een overzicht.

Beeldend kunstenaar Britt Dorenbosch

voor de stad”

12 Uittips Onder meer The Royal Opera House en Science Café

14 Klassieker Café Kanaalzicht; Boven alles een buurtcafé

Stad/Leven

“Kort gezegd komt het erop

“Het is buitengewoon

neer dat de verhuurder het

vreemd, omdat het bedrijf

contract niet wil verlengen”

gebreke is gesteld”

Eric Derksen over Fred Besselse, oud-eigenaar van café de Potdeksel, die onlangs is overleden

inmiddels twee keer in

“Het is hier het gesprek van de dag”

Fractievoorzitter van de PvdA Utrecht, Ruben Post, over de contractverlenging van regiotaxi DVG

De eigenaar van de Boothill Saloon die per 1 oktober sluit

Een omwonende van één van de twee locaties waar de nieuwe tippelzone komt

17 Utrechtse affiches Olympische zwemsters gehuldigd in De Liesbosch

18 Geheimen van de stad De Wijde Poort naast Boslust

“Ik ben heel benieuwd of we de

“Luister naar

komende tijd veel selfies gaan zien

bewoners”

het Domplein genieten van een

van mensen die op de Neude of

“Een van de meest fietsvriendelijke

bezorgde McDonald’s maaltijd”

steden in de wereld”

19 Werkplek van gids Domtoren Klimmen met Frank-Xander van der Steen

20 Terug in de tijd met Jos Stelling De eerste jaren van het Nederlands Film Festival

Maurice Bongers in zijn open brief over de Kruisvaartkade

Pieter Honing, franchisenemer van de McDonald’s Utrecht

The New York Times over Utrecht als fietsstad

“De hele stad dreunt

“Als ik hier in de buurt van het Janskerkhof

mee. Wanneer wordt

de plofkraak aan de Briljantlaan duidelijk

er ingegrepen?”

kon horen, hoe hard was die knal dan niet?”

23 Het baasje van Biru Rie Hekman, baasje van Biru

Colofon

Maaike op Twitter over de geluidsoverlast tijdens festival Smeerboel

KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP DUIC.NL

REDACTIE Michaël Kroonbergs (hoofdredacteur), Fenna Riethof (eindredacteur), Jesse Holweg, Annabel van Heesbeen en Robert Oosterbroek BEELDREDACTIE Robert Oosterbroek, Bas van Setten en Marleen Stoker CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl

Marjolein op Twitter over de plofkraak bij het winkelcentrum aan het Smaragdplein

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Yontie Helders, Arjan den Boer, Marleen Stoker en Agnes Peijster ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl, Nathan Roos UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

Fotograaf bij voorpaginafoto artikel NFF: Michael Kooren

PARTNERSHIPS & SALES Stefan Timmer via stefan@duic.nl ADVERTEREN 030 - 740 04 44 Helling 14, 3523 CC Utrecht adverteren@duic.nl VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven distributie@duic.nl 06 - 14 41 56 56

WEBSITE DUIC.nl

FACEBOOK DUIC

TWITTER @duicnl

INSTAGRAM duic.nl

4 Nieuws

NR. 41 | SEPTEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Nieuws 5

SEPTEMBER 2017 | NR. 41 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC IN BEELD

Fenna Riethof

Robert Oosterbroek

Dikke kop

D

e Domkerk stond al in de steigers en sinds kort is ook de Domtoren voor een gedeelte ingepakt. Met een beetje fantasie is het net een actie van kunstenaar Christo, die graag gebouwen inpakt alsof het cadeautjes zijn. In werkelijkheid gaat het hier om restauratiewerkzaamheden; de laatste keer dat de Domtoren een beurt kreeg, was tussen 1973 en 1975. Of het Utrechtse icoon nu weer drie jaar onder constructie zal zijn, is nog niet duidelijk.

Eerst wordt de Domtoren, die van natuursteen

is gemaakt, onderzocht en vervolgens komt er een onderhoudsplan. Jaap van Engelenburg, torenbeheerder en technisch projectleider van de gemeente, waarschuwt dat de Dom binnenkort ook nog ‘een dikke kop’ krijgt: rond de top van de toren komt een steigerinstallatie. Het meest gefotografeerde object in de stad is voorlopig dus niet erg fotogeniek. Er zit maar één ding op: hup, die 465 traptreden voor het fotogenieke uitzicht over de oude én de nieuwe stad – een cadeautje op zich.

6 Nieuws

NR. 41 | SEPTEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

UTRECHT ONTWIKKELT

Robert Oosterbroek

c Utrecht ontwikkelt:

Wisselspoor

Een tikkie verscholen, maar midden in Utrecht ligt het gebied Wisselspoor. Dit terrein naast de 2e Daalsedijk behoorde tot de bedrijventerreinen van de Koninklijke Nederlandsche Fabriek voor Werktuigen en Spoormaterieel, in de volksmond bekend als Werkspoor. Dit bedrijf, opgericht in 1828, was met 5000 werknemers de grootste werkgever van Utrecht. Het heeft met het vertrek van de wisselbouwwerkplaats zijn betekenis als bedrijventerrein voor de Nederlandse Spoorwegen de laatste decennia steeds meer verloren. Het bedrijventerrein van ongeveer 12 hectare is nu een in onbruik geraakt gebied.

Daar gaat verandering in komen.

D

oor de NS en gemeente Utrecht wordt sinds begin deze eeuw nagedacht over een nieuwe bestemming voor dit gebied. Door de crisis zijn de plannen al eens veranderd. Op het terrein zijn gebouwen zonder concrete toekomstwaarde gesloopt, waardoor er nu grote lege kavels liggen. Gebouwen met een mogelijke gebruikswaarde zijn tijdelijk in gebruik genomen. Gebouwen met een cultuurhistorische waarde zijn behouden, in afwachting van een nieuwe bestemming.

Naast enkele gebouwen is het gebied vooral braakliggend terrein, opgedeeld in meerdere deelgebieden. Voor deelgebied 1 zijn de plannen al concreet aan het worden. In november 2015 sloot ontwikkelaar Synchroon een koop- en samenwerkingsovereenkomst met de eigenaar van de grond de NS voor ongeveer 140 woningen en 2.000 m2 commerciële bedrijfsruimte en horeca. Momenteel loopt de bestemmingsplanprocedure voor dit deel. De verwachting is dat de bouw start in 2018.

Voor de resterende deelgebieden is vorige maand een intentieovereenkomst ondertekend tussen Synchroon en NS Stations. De intentieovereenkomst gaat over een gebiedsontwikkeling en transformatie van circa 9 ha voormalig bedrijventerrein naar een gebied voor wonen, creatieve bedrijvigheid en horeca. Wisselspoor wordt de komende jaren omgetoverd tot een stedelijk woongebied, maar wel met de uitstraling die hoort bij het bestaande industrieel erfgoed zoals de

hallen en delen van wissels en sporen. De betrokken partijen willen zo de historie laten voortleven en een unieke wijk ontwikkelen.

Ontwikkelvisie Door de NS en gemeente Utrecht wordt sinds begin deze eeuw nagedacht over een nieuwe bestemming voor dit gebied. Dat leidde in eerste instantie tot een visie op grootschalige herontwikkeling met een grote bebouwingsdichtheid waarbij er ook een verbinding tot stand werd gebracht met de Carthesiusdriehoek.

(Ook daar is een transformatie aan de gang van het industrieel Werkspoor naar een nieuwe bestemming.) Dit plan bleek echter, mede door de economische crisis, niet haalbaar.

Er moest dus een nieuwe visie komen. De NS ging met partners aan de slag en kwam in 2015 met een Ontwikkelvisie. Deze visie is een document waarin beschreven staat wat er volgens de NS moet gebeuren met het terrein. Welke identiteit en welk karakter moet het gebied krijgen? Komen er vooral luxe villa’s, yuppenwoningen, studentenwoningen, clubs, restaurants of wordt het toch een bejaardenparadijs?

Het ruige en industriële karakter, de aanwezige cultuurhistorische bebouwing en de beeldbepalende elementen zoals loodsen en sporen gaan als uitgangspunt dienen voor de ontwikkeling van het gebied. De geschiedenis moet zichtbaar blijven in het gebied. De panden die nu nog staan op het terrein blijven zo veel

mogelijk bewaard en zullen getransformeerd worden tot woningen of bedrijvigheid. Het contrast tussen de kleine arbeiderswoningen in de Daalsebuurt en de grote industriële bebouwing moet volgens de visie juist behouden blijven.

De Bovenbouwwerkplaats en de Reparatieloods worden benoemd tot ‘hotspot’. Deze gebouwen moeten een publieke functie krijgen, zoals horeca of een culturele voorziening die voor het publiek interessant is. Oude spoorlijnen die door het gebied lopen moeten zichtbaar gemaakt worden en opgenomen worden in de buitenruimte. De aanwezige betonplaten en spoorbielzen worden zo veel mogelijk hergebruikt.

In de visie is verder te lezen dat de toekomstige bewoners, studenten en starters, zich aangetrokken moeten voelen tot het ‘vrije’ milieu als kunstenaars en ondernemers. De horeca en ondernemingen in het gebied moeten bijdragen aan de aantrekkingskracht voor nieuwe bewoners.

Het uitgangspunt van de Ontwikkelvisie is dat het rustige karakter van de huidige woonstraten behouden zal blijven door het gebied autoluw te maken. De fietsverbindingen worden juist weer zo optimaal mogelijk gemaakt. De bebouwing en het soort bewoners moeten er ook voor zorgen dat autobezit zo veel mogelijk beperkt wordt.

De buitenruimte in het gebied moet een bindende factor worden voor de bewoners en bezoekers. Door het hele gebied wordt de inrichting van de buitenruim-

Nieuws 7

SEPTEMBER 2017 | NR. 41 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Foto: Robert Oosterbroek

te ongeveer gelijk gehouden. Zo komen er elementen als rails, bielzen, betonplaten, puinsteen of gebakken kinderkopjes door het hele gebied terugkomen. Dat geldt ook voor de eenheid in de inrichting van de straten, parken, plantsoenen en speelplekken.

Waar DEPOT nul op het rekest kreeg lukte het uitgeverij SNOR wel om de voormalige Bovenbouwwerkplaats te huren

Deelgebied 1 Het 12 hectare grote terrein is opgedeeld in deelgebieden. Deelgebied 1 is uiteraard als eerste aan de beurt. De ontwikkeling van Wisselspoor start dus aan de noordwestzijde van het gebied. Het huidige bestemmingsplan komt niet overeen met de toekomstige functie. Dit voorjaar heeft het nieuwe bestemmingsplan ter inzage gelegen. Centraal in dit deelgebied is de aansluiting en de geleidelijke overgang met de bestaande wijken.

Er komen gewone koopwoningen maar ook kunnen bewoners zelf woningen ontwerpen. Zo zijn er tien kavels voor enkele woningen en twee kavels waar groepen zelf iets kunnen ontwerpen. Dit kunnen meerdere woningen zijn met eventuele collectieve ruimtes. In totaal moeten er ongeveer 150 woningen in het eerste deelgebied komen.

DEPOT Het transformatieproces is niet alleen maar een succesverhaal. DEPOT moest een cultureel warenhuis worden in een industriële loods op het terrein waar kunst, muziek, eten, drinken, literatuur, theater, film, mode en interieur elkaar onder één dak vinden. Aan het

plan voor het culturele warenhuis in de oude loods van de NS werd al twee jaar lang gewerkt toen de stekker eruit werd getrokken in 2016. De initiatiefnemers hebben veel tijd en energie gestoken in het project maar kwamen er niet uit met de NS en de gemeente. Het plan was dat DEPOT voor vijftien jaar in de oude loods kwam te zitten. Ook vanuit de politiek en het college leek er steun te zijn voor het plan. De NS zag het uiteindelijk niet zitten en gaf geen huurcontract aan het initiatief. Hierdoor kon de gemeente ook geen vergunning verlenen. Waarom de NS geen huurcontract gaf, is nooit helemaal duidelijk geworden. De officiële korte reactie was: “NS, DEPOT en de gemeente zijn tot het einde toe met elkaar in gesprek geweest, maar bleken andere ideeën te hebben over de grootschaligheid van het initiatief. Dit bleek uit de indiening van een te ruime vergunningsaanvraag. De plannen van DEPOT bleken niet passend te krijgen binnen de kaders die voor de gebiedsontwikkeling zijn gesteld. Ook is er onvoldoende draagvlak in de buurt in verband met mogelijke overlast.”

Snorfabriek Waar DEPOT nul op het rekest kreeg lukte het uitgeverij SNOR wel om de voormalige Bovenbouwwerkplaats te huren. De werkplaats is omgetoverd tot De Snorfabriek. Met een lunchroom, winkeltjes, ateliers en workshopruimtes is de fabriek weer dagelijks in gebruik en open voor publiek.

8 Nieuws

NR. 41 | SEPTEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

‘Ja maar, Dwight.

Stel, je vindt drie kilo coke…

Wat doe je dan?’

Jesse Holweg Robert Oosterbroek

INTERVIEW MET POLITIEAGENT EN WOORDKUNSTENAAR DWIGHT VAN VAN DE VIJVER

‘Politieagenten kunnen ook janken’ Dwight van van de Vijver was jarenlang wijkagent in Kanaleneiland en zag daar naast prachtige mensen en oprechte naastenliefde ook gebeurtenissen waarvan hij ’s avonds niet kon slapen. Hij werkt als politieman en als woordkunstenaar. Hij brengt met zijn kunst moeilijke momenten die hij zag onder woorden en met succes. Twee video’s gingen viral en hij sprak bij RTL Late Night tweemaal over zijn vak. Een interview met Van van de Vijver (34).

D

wight woont om de hoek van het politiebureau in Houten. Vaak is hij daar echter niet meer te vinden, vertelt hij. “Ik werk tegenwoordig vooral landelijk. Hoe verder je klimt op de ladder, hoe minder je op straat bent. Ik denk dat het ook wel gezond is om even een functie te hebben die wat rustiger is. Je ziet een hoop als agent op de straat.”

Rustig is Dwight altijd al geweest, vertelt hij met een brede lach. Dat kreeg hij mee vanuit huis.

Toen hij als puber op het Gregorius College in Utrecht zat en er een akkefietje was ging hij naar zijn vader.

Die was als jurist werkzaam in het gemeentehuis. “Dan kwam ik aan en gaf hij me vijf gulden. ‘Haal een broodje Mario en pak je rust’, was het enige wat hij dan zei. Mooi man.”

Etnisch profileren In november 2016 kwam Van van de Vijver voor het eerst in het nieuws met een video over etnisch profileren in samenwerking met radiozender FunX. Kort daarvoor had rapper Typhoon iets wat hem voor de zoveelste keer was overkomen op Instagram gedeeld. Hij werd staande gehouden in zijn auto, omdat die auto niet zou matchen bij het profiel van een donkere man. Dwight reageerde op Twitter: ‘Etnisch profileren, collega’s we hebben nog veel te leren.’

Een aantal maanden later kwam hij met een spoken word – een literaire voordracht - over dit gevoelige onderwerp waarin hij de nuance zocht. “Intern was men op zoek

naar de juiste vorm om dit gesprek bespreekbaar te maken binnen de politie. Ik heb veel reacties ontvangen van politiechefs die mij vroegen om langs te komen na die clip. Intern werd een taboe doorbroken.

Ik vond dat de nadruk moest liggen op de verbeteringen die wij in gang moesten zetten.”

“Ik geef ook lezingen binnen de politie. Dan begin ik altijd met een spiegel. Wat is je eigen rol in de samenleving? Kijk eerst eens naar jezelf. Als jij hetzelfde blijft doen als wat je altijd deed moet je geen andere uitkomst verwachten”, zegt hij poëtisch. Het werd bespreekbaar, maar Dwight maakt zich geen illusies. “De verandering is in gang gezet, maar we zijn er nog lang niet.

Daar moeten we ons bewust van blijven.”

RTL Late Night belde een dag voordat de video uitkwam al op om te vragen of hij in de uitzending wilde komen vertellen over zijn ervaringen. Dwight lacht en zegt: “Ik zeg vaak snel ja. Laat ik het zo zeggen: ik treed vaak buiten mijn comfortzone.

Ik zat in de foyer met make-up op mijn gezicht en een oortje in. Geen weg meer terug. Ik scheet zeven kleuren, maar het ging gelukkig goed.”

Boodschap Hij buigt even over de tafel heen en plukt vluchtig aan zijn baard.

Dan op een veel langzamere toon: “Kijk, ik maak het niet voor de fame, ofzo. Ik vind dat ik een boodschap heb. Misschien één die veel anderen wel zouden willen zeggen, maar

dat nooit doen. Soms vind ik dingen leuk om te doen en soms twijfel ik.

Als ik twijfel vind ik de boodschap weer te belangrijk om niet te vertellen. Dus dan doe ik het alsnog.”

Hij leunt achterover en lacht weer: “Je bent bezig met een creatief proces en als het klaar is laat je het los. Dan duik ik het liefst onder de dekens om de reacties af te wachten. Als ik later onder de dekens vandaan kom denk ik: holy shit, wat gebeurt hier?!”

Bij zijn laatste video - opgenomen samen met de Amsterdamse rapper Rocks, bekend van de rap-

‘Ik maak het niet voor de fame’ groep THC - was dat zeker het geval.

Dwight lacht veel en grapt een hoop, maar als hij vertelt over wat hij heeft gezien in zijn tijd als wijkagent in Kanaleneiland, wordt hij serieus. “Als je slachtoffers van loverboys probeert onder te brengen op een veilige plek en je alleen voor dichte deuren staat, dan moet je daar wat mee. Dat moet de politiek ook weten.” Dwight kiest er dan voor om met zijn spoken word mensen te bereiken. “Dat komt bij mensen aan, snap je?”

De reacties stroomden binnen: “Er was een docent die me belde.

Hij vertelde dat hij mijn clip had gebruikt in een creatieve les. Bij de vierde klas aan wie hij de film liet zien barstte een meisje in huilen uit.

Ze bleek hetzelfde mee te maken.”

Maar ook meisjes die dezelfde ervaringen hebben gehad of ouders die het verhaal herkennen reageerden op de video. “Pas toen realiseerde ik me welke impact het heeft als je deze dingen vertelt, maar voor mijn collega’s en mij is het de realiteit.”

Emotioneel betrokken Van van de Vijver vertelt dat het nog steeds hard binnenkomt bij hem.

“Politieagenten kunnen ook janken, misschien alleen van binnen want we moeten professioneel blijven.

Maar als jij een peuter van één jaar weg moet halen van Jeugdzorg en dat kind blijkt verslaafd te zijn? Dan zit je daarna met een naar gevoel in de auto.”

Hij vertelt emotioneel misschien té betrokken te zijn geweest. Collega’s letten op elkaar en er wordt gesproken, maar de meeste mensen zien de dingen die agenten zien nooit. “Ik kan niet voor anderen spreken, want er zijn agenten die dit werk al dertig jaar doen en nergens last van hebben, maar deze jongen hier”, hij wijst op zijn borst, “deze jongen kon daar soms niet van slapen.” Hij ging naar een collega om te vragen hoe hij ermee omging. Hij vertelde hem dat zijn betrokkenheid ook zijn kracht is: “Accepteer het en geef het een plek. Leer ermee omgaan.”

Van van de Vijver ontloopt het contact met de straat zeker niet.

“Ik probeer nog zoveel mogelijk het contact met de samenleving te houden, maar voor nu is het ook goed om soms even niet die dingen op je netvlies te hebben staan.” Toch wil hij zijn rol in de samenleving zoveel mogelijk uitbreiden. Hij noemt zich dan ook een zorger en beschermer.

“Iemand die zich inzet voor mensen die het nodig hebben. Nu ben ik blij dat ik mensen ken in de gemeente-

raad en in de Tweede Kamer. Die appen mij gewoon.” Met een big smile: “Ook mensen van wie je het totaal niet verwacht nemen contact met me op en willen praten naar aanleiding van mijn clips.”

Voor Van van de Vijver is er een nieuw project uit ontstaan. Door bekende Nederlanders een dag mee te laten kijken en te laten ervaren hoe het is om bij de politie te werken wordt draagvlak gecreëerd. Humberto Tan was een van die rolmodellen. “Het is niet altijd makkelijk.

Ik had ook een voorbeeld nodig om zeker te weten dat ik politieagent wilde worden. Een vader van een vriendin van mij – grote man, enorme handen – deed iets met jongeren bij de politie. Ik dacht: dat wil ik ook!”

Diversiteit Uit een onderzoek van Motivaction bleek vorige week nog dat veel jongeren met migratieachtergrond niets voelen voor een baan bij de politie. “Maar wat nou als ze zien dat hun rolmodellen het wél mooi vinden? Er zijn veel BN’ers die vragen hebben over het werk wat we doen.

En voor jongeren is het belangrijk om dat te zien.”

“In Nederland is diversiteit een gegeven en we willen dat de politie daar ook van profiteert.” Dwight vertelt dat de omgeving van een agent enorm waardevol kan zijn voor de kracht van de organisatie.

“FC Utrecht speelde laatst tegen FC Zenit uit Rusland. Wij hebben geen kaas gegeten van de Russische cultuur. Dan kunnen we de ME ertegenover zetten, maar veel slimmer is één of twee Russisch sprekende collega’s op te roepen.”

“Misschien vinden Russen het wel normaal om pas bij een vierde waarschuwing weg te lopen. In plaats van de stok te hanteren zou een extra waarschuwing de stad een hoop ellende kunnen besparen.

Overigens is de taal sowieso handig, want als je naar ze roept: ‘iedereen moet naar rechts!’, hij gooit zijn armen in de lucht, “daar snappen ze niets van natuurlijk.”

SEPTEMBER 2017 | NR. 41 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Nieuws 9

Advertorial COLUMN STEEF SCHINKEL Sponsor: Schinkel Benelux STEFON BV

Samen tegen etnisch profileren Youtube: 45.324 weergaven (13 september 2017)

Ik sta voor veiligheid in de samenleving en bied hulp aan hen die dat behoeven.

Ik vang boeven, die soms door bizar lage straffen weer snel op straat vertoeven.

Weer de straten domineren met dikke auto’s en dure kleren.

En als we hen controleren, is dat dan discrimineren?

Maken misbruik van de situatie en verwarren te veel keren.

Dat ze werden gepakt met het fenomeen etnisch profileren.

Ik kom thuis bij een jongen die een oude dame in haar woning heeft beroofd.

We vertellen het z’n moeder, maar we worden niet geloofd.

Jullie moeten mijn kind altijd hebben, is het vanwege zijn kleur?

Nee mevrouw, het staat op beeld. Én zijn DNA zat op de deur.

Zeker vals bewijs, ik geloof jullie niet.

Dit land is racistisch, dat zie je toch aan zwarte piet.

Ik zeg, mevrouw, ik heb zijn mobiel en ik weet wat hij u stuurde nadat hij de woning verliet.

Mama, je bent de beste. Sorry als je mij een poosje niet ziet.

Uw zoon zit vast in een leugen, dat hij geen kansen heeft gekregen.

Uw zoon zit vast in een leugen, dat hij als een gangster moet bewegen.

Om te overleven, uw kleinkind eten te geven.

U mag z’n strafblad zien mevrouw. Heeft u even?

Uw andere zoon uit hetzelfde nest werkt én studeert.

Hij is het enige echte slachtoffer als er etnisch wordt geprofileerd.

En als collega’s bezig zijn etnisch te profileren, Verzend ik een Tweet waarin ik zeg dat onze organisatie nog veel heeft te leren.

Tegelijkertijd vraag ik u niet om alle agenten over een kam te scheren.

Anders ben je net als vele anderen mij aan het discrimineren.

Dwight geeft nog een voorbeeld: “Stel: jij bent opgegroeid met twee die-hard hooligans.

Jij bent die kant net niet uitgegaan, want je kwam bij de politie. Dan vragen we je niet om te snitchen, maar wel om je waardevolle kennis te delen met je collega’s. Jij kent de cultuur.

Zo heeft iedereen zijn kwaliteiten. Die moet je benutten.”

Verschillende werelden Wat zijn de specifieke kwaliteiten van Dwight?

“Gedichten maken, storytelling”, schiet direct uit zijn mond. Dan is hij even stil en denkt na.

“En verbinding maken.” Dwight vertelt over de periode waarin hij fanatiek sportte bij de Amsterdam Crusaders – een American Footballclub. Hij vierde zijn verjaardag en nodigde zijn teamgenoten uit. “Dat waren nogal grote jongens, veelal donker en vol getatoeëerd, maar ik was ook werkstudent bij de politie. Dat was een heel andere, veelal witte, wereld.” Dwight nodigde gewoon iedereen tegelijk uit. “Het was een topverjaardag! Tot diep in de nacht werden hele bijzondere gesprekken gevoerd.”

Hij heeft zich altijd opgehouden in verschillende werelden. Grinnikend: “Ik heb vrienden die me altijd casussen gaven. ‘Ja maar, Dwight. Stel, je vindt drie kilo coke…

Wat doe je dan?’.” Dan een harde lach: “Ik zei altijd wat denk je zelf? Natuurlijk lever ik dat in! De jongens van de politieacademie kenden die wereld niet. Het was hard en soms ruig, maar er was ook een heel hechte kameraadschap.”

Gesproken woord Dwight kwam al vroeg in aanraking met verschillende culturen en leerde zijn woorden

te gebruiken. Hij haalt zijn schouders op: “Als diversiteit de norm is weet je niet beter. Ik begrijp dat sommige mensen in hun comfortzone zijn als ze bij hun eigen ‘soort’ of ‘groepje’ blijven. Maar dat kan jammer zijn.” Dan tovert hij weer zijn glimlach op zijn gezicht: “Ik heb als wijkagent in Kanaleneiland supermooie dingen gezien achter de voordeur bij mensen.

Als je het hebt over gastvrijheid of naastenliefde. Ik heb zelfs meegemaakt dat ik samen met een collega een huiszoeking moest doen bij een jongen die zelf in de cel zat. Alleen zijn stiefmoeder was thuis. Die had zojuist gekookt en ik vond dat het wel lekker rook.

Ze vroeg me of ik wilde proeven. Voor ik het wist zat ik aan tafel met een bord eten voor mijn neus. Toen mijn collega mij zag en voor de grap zei: ‘zit je weer alleen te eten?’, kreeg hij ook een bord. Daar zaten we dan.”

Er zijn veel jongens die zich afvragen hoe het kan: een politieagent die rapt. “Dan vraag ik hoe het kan dat iemand dj is en schilder.

Waarom moet je altijd het een of ander zijn?

Ik verwacht niets en daarom ook alles. Wat je ook bent, het is goed.”

Gaan we nog meer horen van Dwight de woordkunstenaar? “Dwight als persoon gaat nog wel met dingen komen, maar echt voor de boodschap. In een aantal projecten ga ik achter de schermen dingen doen. Soms is het gewoon informatie geven voor een project van een ander. Er zijn soms ook dingen die besproken mogen worden waar je je niet populair mee maakt. Dan wil ik mijn steentje bijdragen, maar is het niet altijd handig om je gezicht erbij te plaatsen.” Hij valt weer even stil en zegt dan met overtuiging: “Als het nodig is dan gebeurt het vanzelf.”

De aarde smelt, waar blijft onze droomauto?

Een tiental jaren geleden schreef ik een column onder de sprekende kop: Dubbeltjes ijs waar blijf je? Dat was en is niet zomaar een uitspraak. Dit jaar werd ik 70 jaar. Om precies te zijn 1 augustus 1947 ben ik in Utrecht geboren, vlakbij de Utrechtse singel. Het was dat jaar bloedwarm, volgens mijn moeder, en zij kon het toch echt weten. Het was een prachtige zomer.

Toen op zondag, werden mijn vrouw en ik door een goede buurvriend en vriendin uitgenodigd om na afloop van ons theaterprogramma bij hun thuis te komen dineren. Hij werkte toen als beleids- en topmedewerker voor het Nederlandse Aerospace Programma. Het was er enorm gezellig.

Hun dochterlief had een week daarvoor nog haar afstudeerfeest bij ons gehouden en die was deze avond eveneens bij hun thuis. En eerlijk is eerlijk dat was toen een enorm leuk feest met al die studenten. Waarom nou die vraag waar het dubbeltjes ijs blijft? Het zit zo.

In die 70 jaar zijn er in mijn leven toch wel enkele zekerheden in mijn “Thermo ritme m.b.t. de klimatologische temperatuur” geslopen. Ik weet gewoon dat omstreeks de 15e januari het vrijwel altijd vriest. Dat er in december en januari vrijwel altijd nachtvorst is.

Temperaturen van minus 10 en zelfs af en toe 15 tot wel 20 graden onder nul waren in al die jaren dat ik er ben in de maand januari niet geheel abnormaal.

Destijds in januari liet ik bij thuiskomst onze hond Choco wederom zonder winterjas uit. De temperatuur?

Ongeveer 8 tot misschien wel 10 graden boven nul. Je kunt dus zeggen wat je wilt, maar slechts enkele dagen in deze ‘winter’ met temperaturen onder de 4 graden vind ik niet geheel normaal. Mijn vrouw was in de jaren 70 wetenschappelijk programmeur bij het Laboratorium voor Ruimteonderzoek onder leiding van Prof. De Jager. Dit instituut zorgde ervoor dat de meetgegevens aan boord van de eerste Astronomische Nederlandse Satelliet (ANS) werden verwerkt en geïnterpreteerd.

Zij was bij dit lab de plotterspecialist in ALGOL en FORTRAN. Ooit programmeerde zij in de bijna vergeten computertaal COBOL. De ANS draaide overuren om onze aarde heen. Op 30

augustus 1974 werd de ANS gelanceerd met een Amerikaanse Scout IIID-raket van NASA. Gedurende vijftien maanden - negen maanden langer dan verwacht - voerde de ANS metingen uit en bracht een groot deel van de sterrenhemel in kaart. Ook doen onze wetenschappers onderzoek naar de werking van de zon en de corona of de zonnevlammen.

Natuurlijk werd zo’n wetenschappelijk apparaat als de ANS satelliet niet zomaar de lucht ingeschoten. Wetenschapswurmen studeren jarenlang op gegevens over de warmte van de zon en andere planeten. ‘Maar toch mis ik dit jaar mijn dubbeltjes ijs’. Als kind keek ik in de winter lopend glijdend of schaatsend over het bevroren water vrijwel elk jaar naar het mooie ijs onder mijn voeten. En als het goed gevroren had zag je tot heel diep het zogenaamde dubbeltjes ijs. Steeds meer artikelen lees ik over de Japanse kerncentrale Fukushima en zijn reactor 2 met zijn radioactieve uitstoot in de Stille Oceaan, die hoger is dan ooit.

Worden u en ik ooit wakker? Want er is natuurlijk met onze aarde beslist wel wat aan de hand. Mijn elektriciteit- en gasverbruik is de laatste jaren beduidend lager dan als het goed zou vriezen. En als ik ooit de mogelijkheid krijg om een betaalbare auto, die op zonlicht rijdt, aan te schaffen dan ben ik een der eersten, die dat zal doen. De zogenaamde door “groene” elektrische kerncentrale gevoede auto’s? Ik heb daar beslist moeite mee. De temperatuur van onze aarde stijgt mede daardoor sneller dan we dachten. Daarom beste lezer u en ik moeten “keuzes maken” dat zal een zeer belangrijk onderwerp voor ons allen worden. Zeker als we willen investeren in de toekomst van moeder aarde.

Meer info zie www.schillertheater.nl

Zaterdag 23 september 20:30 uur Mylou Frencken en muzikanten - Leven in het Lied a Hoe schrijf je een lied? Hoe maak je een mooie voorstelling?

Voor cabaretière en zangeres Mylou Frencken is en blijft het een onweerstaanbaar mysterie. Zij kan het weten: in 2017 zit ze 25 jaar in het vak. Tijd dus voor een jubileumvoorstelling. Haar theaterprogramma Leven in het lied is een ode aan het kleinkunstlied, waarin grote pijn en klein leed, verterende passie en ijzingwekkende afstandelijkheid worden bezongen en besproken. Maar Mylou is ook een cabaretière die met haarfijne humor het leven tegemoet treedt. (Try-out)

Zaterdag 30 september 20:30 uur Alex Roeka - En toen ineens

Ik Kan Niet Slapen (met Rocks) Youtube: 21.512 weergaven (13 september 2017)

Alex Roeka werd geboren in Ravenstein, Noord Brabant. Tussen zijn negende en achttiende verbleef hij op verschillende kostscholen, waar zijn liefde voor muziek en poëzie werd gewekt. Na de middelbare school ging hij psychologie studeren in Nijmegen.

10 Nieuws

NR. 41 | SEPTEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

WAAR BEN JIJ NU MEE BEZIG Annabel van Heesbeen

Nienke Kamphuis

Bekende en minder bekende Utrechters werken in de luwte vaak aan bijzondere projecten. DUIC zoekt deze mensen op en vraagt waar ze precies mee bezig zijn.

In deze aflevering: Johan Gijsen (42).

‘Wij willen grenzen tussen muziekgenres weghalen’ Waar kunnen mensen jou van (her)kennen?

“Ik was van 2000 tot vorig jaar programmeur bij Tivoli. Ook heb ik het festival Le Guess Who? opgericht en was ik betrokken bij de totstandkoming van festival Into The Great Wide Open op Vlieland. Dit jaar organiseer ik Le Guess Who? samen met Bob van Heur voor de elfde keer in Utrecht. Ik heb ook jarenlang als ‘DJ Wiekes’ gedraaid, in De Helling, EKKO, Paradiso en de Melkweg. In 2009 was ik op Lowlands aan het draaien toen Grace Jones ineens het podium op kwam. Mensen herkennen mij, helaas, soms van de filmpjes die daarvan online zijn verschenen: Jones probeerde mijn shirt uit te trekken, maar ik wilde niet.” Hij lacht. “Verder ben ik vorig jaar verkozen tot Utrechter van het Jaar 2015.”

Waar ben je op dit moment mee bezig?

“Voor Le Guess Who? is dit de meest hectische periode van het jaar. We zijn dit jaar gestart met educatieprojecten. Ook zetten we samen met bewoners en ondernemers een nieuw gratis festival in Lombok op, waar plek is voor de lokale muzikant met een niet-Westerse achtergrond. Ook zijn we bezig met nieuwe locaties voor Le Guess Who?, zoals de Pastoefabriek en de Jacobikerk. Dat moet afgestemd worden, net als de grote jaarlijkse puzzel met de tweehonderd optredende bands en gezelschappen die vanuit alle windstreken naar Utrecht komen. Ook kijk ik uiteraard mee over de schouder van Bob om artiesten te selecteren. Dat levert vaak goede discussies op.”

DAT IS DE VRAAG

Waar gaan die discussies dan over?

“Over welke randjes van het muzikale spectrum we willen vertonen en hoe. Op festivals staan natuurlijk vaker die ‘randjes’ geprogrammeerd, maar dan worden ze ook gepresenteerd als festivalrandjes. Bij ons gebeurt dat niet. Wij willen grenzen tussen muziekgenres weghalen, andere muziek laten horen dan dat de meeste mensen gewend zijn. Bij ons staat wereldmuziek bijvoorbeeld niet op een speciaal podium voor wereldmuziek, maar gewoon op het hoofdpodium.

Het Radio Filharmonisch Orkest speelt dit jaar ook op Le Guess Who?, niet braaf op de vooravond, maar pas middernacht na allerlei andere bands. Belangrijk is dat bij alles wat we besluiten, de kwaliteit van de muziek voorop staat. Daar kennen mensen het festival ook van.”

Ben je behalve Le Guess Who? nog met andere projecten bezig?

“Ik doe mee aan het opleidingsprogramma Leiderschap in Cultuur van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Daar zit ik samen met andere mensen uit het culturele veld in, zoals museum- of theaterdirecteuren. We praten en discussiëren over het cultuurbeleid, maar ook over oplossingen om het culturele veld sterker te maken.

De openingsavond van Le Guess Who? is 9 november in de Domkerk. Die avond krijg ik ook mijn certificaat in het Academiegebouw. Dan hoop ik even snel heen en weer te kunnen lopen en komt alles mooi samen.”

Jesse Holweg

Past het Nederlands Film Festival

bij de stad Utrecht?

Jean van de Velde Filmregisseur “Utrecht is het centrum van Nederland. Amsterdam is het centrum van zichzelf én een beetje van de wereld…

Utrecht is het hart van Nederland. Amsterdam de grote mond van Nederland. Het Nederlands Film Festival ‘Het NFF hoort in hoort bij het hart van Nederland, want ook al Karin Wolfs Utrecht’ wordt de smaak van een film in AmsterFilmjournalist ‘Uitzoomen in dam gewogen, het succes van een film De Utrechtse wordt in de rest van Nederland be“Ik vind de vraag nogal kleingeestig plaats van filmregisseur Jos Stelling paald. En in Utrecht komen ieder jaar om eerlijk te zijn: alsof Amsterdam navelstaren’ tijdens het Nederlands Film Festival smaak en succes bij elen Utrecht twee heel verschillenopende op 24 september 1981 de kaar. Dat moet zeker zo blijven. Voor Amsterdammers is de werelden zijn. Terwijl beide in eerste editie van de Nederlandse het interessant en leerzaam om in ieder geval een keer de Randstad liggen, in Nederland. Ik per jaar buiten hun habitat te zijn en ook eens normale vind het jammer dat er in ons land vaak zo lokaal wordt Filmdagen. Vanaf 1993 is het festival bekend als mensen – hun publiek - te ontmoeten. Voor de rest gedacht; we hebben juist mensen nodig - ook filmhet Nederlands Film Festival, ook wel NFF. Stelling van Nederland, Utrecht incluis, is het ook eens goed makers - die in staat zijn (liefst ver!) over de grenzen zette het festival op met een groot aantal mensen uit om met de Amsterdamse wereldwijsheid, bravoure te kijken, uit te zoomen in plaats van te navelstaen gogme geconfronteerd te worden. Bovendien ren: zodat hokjesdenken plaatsmaakt voor nieuwe de Nederlandse filmwereld. De bedoeling was om de zijn Amsterdammers op het Nederlands Film Fesvergezichten, over wat er in de wereld gaande is.

Nederlandse filmmakers bij elkaar te brengen, de tival aardiger, vriendelijker en toegankelijker dan Er zijn urgente problemen, zoals polarisering, de ooit (spreek al die makers, van regisseurs tot acoprukkende controlestaat, milieuproblematiek, Nederlandse films onder de aandacht van een groot publiek te teurs, eens van dichtbij aan. Het kan. Ze bijten het immigratievraagstuk, toenemende sociale brengen en te discussiëren over de vraag hoe de filmsituatie bijna nooit). Dus houden zo, dit huwelijk van hart ongelijkheid, en ga zo maar door. Daarom heb verbeterd kon worden. Het festival heeft een vaste plek in de en mond. Het Nederlands Film Festival hoort in ik met schrijver A.H.J. Dautzenberg Brandend Utrecht, op het snijvlak van gewoon en bijzonKalf opgericht, dat het debat aan wil gaan over Nederlandse filmwereld verworven en trok vorig jaar 150.000 der, van succes en smaak, van publiek en makers.” hoe we de verhokte, op formules drijvende brave bezoekers. Dit jaar is Utrecht van 20 tot en met 29 september Nederlandse filmwereld vuur kunnen brengen.”

weer de filmhoofdstad van Nederland. Toch heeft het festival niet altijd de binding gehad met de stad zelf.

Een eerder gehoord kritiekpunt is dat het filmfestival Thijs Maas Vincent Oldenborg vooral een Amsterdams feestje in Utrecht is, maar Persvoorlichter NFF voormalig raadslid Leefbaar Utrecht is dat ook zo? Past het Nederlands Film “Utrecht is sinds 1981 de thuisbasis van het Nederlands Film Festival. Daar zijn we trots op! Bovendien passen de “Het is hier ooit begonnen. Dat is op zich al een reden Festival (NFF) bij de stad Utrecht? activiteiten en ambities van het NFF als nationaal festival om het hier te houden. Het is ooit begonnen als een iniDat is de vraag. uitstekend bij een stad waarin beeldcultuur een steeds grotere tiatief van Utrechter Jos Stelling om de stad op de kaart te rol speelt. We werken daarvoor in de stad graag samen met onder meer de HKU, Universiteit Utrecht, wijkcultuurhuizen, SETUP, ’t Hoogt, Louis Hartlooper Complex, vele basis- en middelbare scholen, de Stadsschouwburg Utrecht, maar ook Hoog Catharijne, Pathé en Kinepolis.

Voor de extra toegankelijkheid komt er tijdens het festival een pop-up Festivalpaviljoen midden in de stad, op De Neude. Dit alles om het publiek en de makers van de beste, nieuwste en verrassendste film-, televisie- en interactive producties met elkaar te verbinden. Ook is de NFF Ondernemers Club (OC), een vereniging met zeventig betrokken leden uit het bedrijfsleven, een mooi voorbeeld van de wisselwerking tussen het festival en de stad. Kortom, het NFF is niet alleen goed gewor‘We voelen teld in Utrecht, maar voelt zich er ook thuis. We hopen dan ook veel inwoners op het festival te mogen begroeten ons er thuis’ eind deze maand!”

zetten op het gebied van film. Dat heeft geresulteerd in het Nederlands Film Festival. Als je ziet hoe het zich ontwikkeld heeft zou je wel kunnen zeggen dat er teveel aandacht is voor bekende acteurs en actrices. Ik weet niet hoe je dat had kunnen voorkomen, maar wat mij betreft komt er meer aandacht voor de bedenkers en makers van de films. Het grote nieuws gaat over de acteurs. Dat is ook bij de Oscars het geval dus misschien is het wel niet te voorkomen, maar ik zou wat meer belangstelling willen zien voor de regisseurs. Als het een BN’ers-feestje ‘Utrecht heeft wordt, is het om het even waar het festival wordt de culturele agenda’ gehouden. Utrecht heeft echter wel de culturele agenda waarin een festival van deze omvang past.

Dus laat het maar lekker hier blijven.”

11

UIT MET DUIC

Fenna Riethof Arthur Martin

BINNENKORT BIJ

UTRECHT

BINNENKORT BINNEN

Kijk voor het volledige programma van Pathé Rembrandt Utrecht op www.pathe.nl en voor CineMec Utrecht op www.cinemec.nl!

Koop nu je tickets op www.cinemec.nl! Voor het pr

UTRECHT VOLGENS

Koop nu je tickets op www.

VANAF 07/09 IT Beeldend kunstenaar

Britt Dorenbosch

4AGT

VANAF 21/09 VANAF 21/09 VICTORIA AND ABDUL KINGSMAN: THE 3D GOLDEN CIRCLE

It is gebaseerd op de gelijknamige bestseller van Stephen King. Al tientallen jaren jaagt dit verhaal de lezers de stuipen op het lijf.

4GHT Het waargebeurde verhaal van de vriendschap tussen In Kingsman: The Golden VANAF 01/03 Koningin Victoria Circle staan onze helden voor IT (Judi Dench) en een jonge klerk een nieuwe uitdaging. wgat uit India. It is gebaseerd op de gelijknamige

VANAF 01/03 GIRLS TRIP qht

DEZE MAAND BIJ PATH

Beeldend kunstenaar Britt Dorenbosch won in 2016 met haar schetsontwerp Thuis het K.F. Hein Stipendium, een beurs voor jonge kunstenaars. Ze kreeg de gelegenheid het onderwerp ‘thuis’ verder te onderzoeken en er een expositie van te maken voor het Centraal Museum. Een jaar later, op 8 september, was de opening.

Vier goede jeugdvriend bestseller van Stephen King. Al na Hall, Tiffany Haddis tientallen jaren jaagt dit verhaal kett Smith en Queen La VANAF 01/03 de stuipen op het lijf. jaren niet samen op pa Koop de nulezers je tickets voor prachtige films op www.pathe.nl!

IT hoog tijd dus voor een

DEZE MAAND BIJ PATHÉ wgat

It is gebaseerd op de gelijknamige bestseller van Stephen King. Al tientallen jaren jaagt dit verhaal de lezers de stuipen op het lijf.

LA

Koop nu je tickets voor prachtige films op www.pathe.nl!

Een tentoonstelling in het Centraal Museum. Een droom die uitkomt?

“Een droompjé. Want als je afstudeert, denk je natuurlijk niet eens aan die mogelijkheid. Dat kwam pas toen ik me inschreef om kans te maken op het K.F. Hein Stipendium 2016, een beurs voor jonge kunstenaars. De winnaar mocht het jaar erop exposeren in Centraal Museum.

Toen ik won, vond ik dat heel gaaf, want voor mensen is de drempel om een galerie in te gaan hoog. Een musea voelt toegankelijker.”

Op 8 september was de opening.

Hoe is Thuis tot stand gekomen?

“Ik was al vóór het winnen van het Stipendium bezig met het onderwerp ‘thuis’; ik kwam bij mijn tante en bij mijn oma en besefte dat een interieur veel over de bewoner zegt. Daarbij was ik zelf net naar Leidsche Rijn verhuisd en dat vond ik toen een beetje saai. Ik vroeg me af: ‘Is dit mijn thuis?’”

Voelde je druk toen je ermee aan de slag ging voor Centraal Museum?

“Ja, plotseling moest ik het heel serieus nemen. Dus ben ik gaan nadenken over wat ik precies wilde overbrengen en heb ik geleerd op een andere manier naar mijn werk te kijken. Een jaar lang heb ik naar de opening toe gewerkt. Ik ben een stuk professioneler geworden.”

Je droompje is dus uitgekomen, wat is je droom?

“In The Getty Center in Los Angeles wordt nu het oeuvre van kunstenaar David Hockney tentoongesteld ter ere van zijn tachtigste verjaardag. Het zou geweldig zijn als ik het net zo ver schop als hij.”

Is Leidsche Rijn inmiddels je thuis?

“Ja, ik woon er fijn samen met mijn vriend in de Kersenboomgaard: een gebouw met woningen en ateliers.

We hebben een gemeenschappelijke tuin waar je ‘s zomers met de andere bewoners zit. Soms zie je grutto’s. En in de buurt ook wel eens een fazant of een haas. Al het beste van het platteland, maar je bent ook zó in de stad. Alleen is het uitzicht in de wijk is niet geweldig.”

Droomhuis “Ik ben blij met dit huis, maar het lijkt me nóg leuker om in een kleine boerderij in de buurt te wonen, met een moestuin en kipjes. Nu heb ik trouwens ook kippen, ik gebruik hun eieren om verf mee te maken. En als ik wil plukken, fiets ik naar

het Máximapark om te kijken wat er te halen valt. Gisteren kwam ik thuis met peren en walnoten.”

Utrecht mist…

“Ateliers waar kunstenaars kunnen rommelen. Er is, ook in musea, weinig ruimte voor ‘vieze’ creativiteit, rauwe kunst, het experiment. Je had wel Das Spectrum in Overvecht, maar dat moet weg. Veel talent dat aan de HKU afstudeert ruilt Utrecht in voor Amsterdam omdat daar meer mogelijkheden zijn.”

Grootste ergernis “Ik ben een vegetarisch natuurtypetje, dus ik ben niet blij met projecten als het nieuwe Leidsche Rijn winkelcentrum waar allerlei grote filialen van ketens komen, zoals Primark. Veel mensen willen daar nou eenmaal hun kleren kopen, dus ik begrijp waarom de gemeente het doet.

Maar ik zou liever leuke kleine winkeltjes zien, van eigenaren met passie en oog voor het milieu. Dat is meer van deze tijd.”

NI

VANAF 01/03

VANAF 01/03

VANAF 01/03

VANAF 01/03

LADI

VANAF 01/03

NIGHT

VANAF 01/03

13 SEPTEMBER VANAF 01/03

VANAF 01/03 INCLUS

€14,50

• WELK

• HAPJ

VANAF 01/03

INCLUSIEF:• LEUK

• WELKOMSTDRAN

voo • HAPJE & Kijk DRANKJ

www.pa

• LEUKE GOODIEB

VANAF 01/03 VANAF 01/03

VANAF 01/03

www

Kijk voor meer info www.pathe.nl/ladi

VANAF 01/03

www.pathe.nl/

VANAF 01/03 VANAF 01/03 www.pathe.nl/ladiesnight

‘Ik ben een vegetarisch natuurtypetje’’

UN

UNLIM

O

ONBEPERKT TOT 25% VA HAPJES

DOCS

DOCS Favoriete Utrechter “Ik woon hier nu tien jaar, maar weet het niet zo goed. Dan maar de aardige man uit de bouwploeg van het Centraal Museum die mijn tentoonstelling heeft helpen opbouwen. Een echte Utrechter.

Hij vroeg of ik wel uit Utereg kwam en toen moest ik beschaamd ‘nee’ zeggen – ik kom uit Zaltbommel. Maar hij bleef heel aardig.”

Culinair genieten “Ik raad ook niet-veganisten aan om naar Oproer te gaan, in Zuilen. Probeer het eens. Je zult niet merken dat je veganistisch eet; er bestaan zoveel verschillende groenten – veel meer dan vleessoorten! – dat de gerechten vol zitten met smaken. En voor koekjes en taart kan ik Carla’s Conditorie aan het Domplein van harte aanraden.”

Thuis is nog tot 26 november te bezoeken in het Centraal Museum.

PAC

DOCS PAC PAC OPERA

OPERA

OPERA THEATRE

THEATRE

THEATRE

MUSIC

MUSIC

BALLET

BALLET

SPORT

SPORT

ART

ART

CLASSICS CLASSICS

€1

VANAF

€19,-

17 september

CARMEN

DOCS PER MAAND* PAC

PER M

2

N Kijk vo

Richard Eyres betoverende Y Vanaf 6 februari Vanaf 6 maart www.p Kijk voor meer infg MUSIC productie van Bizets meeslepende OPERA Vanaf 6 februari Vanaf maart 13 september 176september www.pathe.nl/un1th melodrama is terug, met www DAVID GILMOUR CARMEN mezzosopraan AnitaTHEATRE BALLET www.pathe.nlCv Rachvelishvili in de titelrol van fr LIVE AT POMPEII Richard Eyres betoverende R ongelukkige zigeunerin. productie van Bizets 45 jaar nadat Pink Floyd’s SPORT MUSIC p meeslepende melodrama is David Gilmour ‘Live At m terug, met mezzosopraan Pompeii’ filmde in het m Anita Rachvelishvili in de BALLET www.pathe.nl/specials legendarische Romeinse R titelrol van ongelukkige amfitheater, keerde hij terug on zigeunerin.

voor twee spectaculaire www.pathe.nl/specials www.pathe.nl/specials

SPORT

shows.

ww

www.pathe.nl/specials

www.pathe.nl www.pathe.nl www.cinemec.nl

12

UIT MET DUIC

HETZELFDE MAAR DAN ANDERS

5x naar het museum Bier en Appelsap is een online magazine voor ouders in de regio Utrecht en geeft elke week weekendtips voor het gezin. We houden van horeca, cultuur en natuur. Voor DUIC heeft Bier en Appelsap deze keer vijf leuke musea voor je uitgezocht om met de kinderen naartoe te gaan. Handig voor als het wat slechter weer is!

Wil je meer tips om met je kids op pad te gaan? Kijk dan op bierenappelsap.nl

Universiteitsmuseum universiteitsmuseum.nl * Lange Nieuwstraat 106 Willen jouw kinderen ook alles weten en zelf ontdekken? Neem ze dan mee naar het Universiteitsmuseum. Momenteel is daar de tentoonstelling Tot op het bot te zien. Er zijn allerlei botten en dieren te zien. In het Jeugdlab kun je zelf aan de slag met proefjes en in het SchimmelLAB leer je alles over schimmels. Het Universiteitsmuseum is geschikt voor kinderen vanaf ongeveer zeven jaar. Maak ook een wandelingetje door de prachtige tuin of drink lekker koffie op het terras of in het café!

Kunstenaars to be devrijstaat.nl Op De Vrijstaat KunstAcademie maken kinderen en jongeren van 9 tot 15 kennis met verschillende kunstvormen, materialen, technieken, ideeën en makers. In de werkplaats werken ze intensief samen met verschillende kunstenaars. Zo leren ze hoe zij werken, wat zij belangrijk vinden en wat hun inspiratiebronnen zijn. Elk blok is anders en kinderen ontwikkelen lang­zamerhand hun eigen kunstenaarschap.

Op 9 september is er een proefles.

Nijntje museum nijntjemuseum.nl * Agnietenstraat 2 Je dreumes te klein voor een museum?

Nee hoor! In het nijntje museum zullen de allerkleinsten zich al goed vermaken.

In allerlei themaruimtes ontdekken ze samen met nijntje de wereld. Van de keuken tot de dierentuin en van de verkeerstuin tot het ziekenhuis. In de vakanties en weekenden wordt er ook voorgelezen en in het kunstlokaal kunnen de kinderen knutselen. Het kan vrij druk zijn, dus reserveer kaartjes via internet!

Spoorwegmuseum spoorwegmuseum.nl * Maliebaanstation Het Spoorwegmuseum behoeft weinig uitleg. In het oude Maliebaanstation leer en zie je alles over 175 jaar spoorwegen in Nederland. Je kunt allerlei treinen door de jaren heen bekijken, maar er zijn ook attracties en theater. Op het buitenterrein is er een treintje voor alleen kinderen en in de vakanties zijn er vaak allerlei extra activiteiten voor kinderen. In het nieuwe Techlab kun je aan de hand van proefjes zelf ontdekken hoe zo’n trein nou werkt!

Kruideniersmuseum kruideniersmuseum.nl * Hoogt 6 Het Museum voor het Kruideniersbedrijf zit in een klein, vroeg zeventiende-eeuws huisje aan een binnenplaats tussen filmtheater ’t Hoogt en de Lange Jansstraat.

Zonder moeite waan je je in de tijd van Betje Boerhave, een kruideniersvrouw uit de negentiende eeuw. Het ‘museum’, dat altijd een bedrijfspand is geweest, bestaat uit een winkel beneden en een tentoonstellingsruimte boven. Hoogtepunt voor kids zijn natuurlijk de ouderwetse snoepjes die je hier kunt kopen.

JEROEN VEDDER

Plato-eigenaar

KENNERS TIPPEN

VERZAMELPLAAT

Take What You Need Wat Het verzamelalbum Take What You Need van diverse artiesten Waar Onder andere verkrijgbaar bij Plato, Voorstraat 35

Het Engelse label Ace Records weet al jaren steeds weer te verrassen met thematisch samengestelde verzamel-cd’s. Op Take What You Need horen we Engelse artiesten die in de jaren zestig nummers van Bob Dylan vertolkten. Niet de geijkte hits, maar veel allang in de vergetelheid geraakte muzikanten. Wat opvalt, is dat Dylans nummers zowel in een traditionele folk-settings, beat-versies of zelfs psychedelische varianten moeiteloos overeind blijft.

Prijs 14,99 euro

MARCEL GIELING Kunstkenner

EEN UTRECHTSE MIRÓ

Expositie van Argibald

Op 3 september opende het culturele seizoen. Er is dus weer genoeg te zien en te beleven in de Utrechtse kunstwereld. Ik ben altijd op zoek naar iets of iemand die boven het gemaaide grasveld uitsteekt. Op één van mijn galerierondjes liep ik het (voormalige) stadhuis binnen en zag daar werk dat mij oprecht verraste.

Naam van de kunstenaar: Argibald. Een pseudoniem van de Utrechtse kunstenaar Willem Bentvelzen. Het tentoongestelde werk, dat hij de afgelopen vijf jaar maakte, roept associaties op met dat van de Spaanse kunstenaar Miró. Hij maakt tekeningen, cartoons, gedichten en meer. Argibalds werk straalt plezier uit en al vanaf 25 euro (!) koop je een tekening. Gaat dat (gratis) zien.

Wat Kunsttentoonstelling Argibald Waar Stadhuis, Korte Minrebroederstraat 2 Wanneer Nog t/m do 28 september Openingstijden Ma, di, wo, vr: 08.30 -17.00 Do: 08:30 - 21.00

Advertenties Hulp voor ondernemers met financiële problemen Risico nemen hoort bij ondernemen, daar is niets mis mee. Maar soms zit er wel erg veel tegen. Heeft u als ondernemer of ex-ondernemer schulden of dreigt u schulden te krijgen? Blijf daar niet mee zitten!

Kom naar de maandelijkse bijeenkomst voor ondernemers met financiële problemen.

Waar en wanneer?

Wanneer: elke laatste maandag van de maand Tijdstip: 15.30 – 17.00 uur Locatie: Buurtteam Kanaleneiland-Zuid

Marco Pololaan 71, Utrecht Website: www.utrecht.nl/ondernemen-financiële-problemen

Er zijn verschillende organisaties aanwezig met wie u in gesprek kunt gaan. Zij kunnen u verder helpen met aflossing van schulden, uw administratie, belastingaangifte, etc. U kunt ook een afspraak maken voor een persoonlijk vervolggesprek.

Deelname is gratis. Aanmelden is niet nodig.

Kom in actie voordat het te laat is!

07 OKTOBER FORT VECHTEN UTRECHT

MICHEL DE HEY • DEEPEND FERRO • HENRI PFR • MIA MORE ALAMAISON & MEER! H R F S T . N L

UIT MET DUIC

Uittips

13 Fenna Riethof

Science Café over stress Ma 18 september Het Gegeven Paard Het nieuwe studie- en werkjaar is van start gegaan en dat betekent dat de stress aanzwelt. Bij de één heftiger dan bij de ander – maar waarom eigenlijk? En is het op z’n minst nog ergens goed voor? Een psycholoog, een neurobioloog en een psychiater schijnen licht op de zaak. De vertrouwde formule van het Science Café, ’t begin van een nieuw seizoen georganiseerd door de Universiteit Utrecht en Studium Generale. Van 20.30 uur tot 22.00 uur, gratis toegang.

Tussen je oren Agnes Peijster

sg.uu.nl

The Royal Opera House

WAT LUISTER JE? Do it again van Steely Dan “Toen ik afgelopen jaar door Azië reisde, heb ik dit nummer veel geluisterd. Als ik het nu hoor, komen er allerlei herinneringen boven van een lange treinreis die ik daar maakte, zoals van de vele kakkerlakken die overal liepen.

Dat is wat ik zo mooi vind aan muziek: je kunt keer op keer het gevoel van zo’n voorbij moment ervaren. De gitarist van deze band, Walter Becker, is trouwens onlangs overleden.”

Za 9 september - Papendorp Utrecht

Sommige wetenschappers zeggen dat baby’s slimmer worden door naar klassieke muziek te luisteren. Maar volwassenen dan? Neem de proef op de som; in Utrecht zijn dit jaar zijn de twaalf operaen balletvoorstellingen van The Royal Opera House (2017-2018) live te bekijken in Kinepolis Jaarbeurs.

De bios leent een van zijn zalen voor een bijzondere kijk- en luisterervaring. Alsof je erbij bent. De eerste van twaalf voorstellingen, op 20 september om 20.15 uur, is operavoorstelling The magic flute van Mozart. Vertrek je niet slimmer, dan in elk geval ontspannender.

Za 23 september - Louis Hartlooper Complex Van 20 tot en met 29 september vindt het Nederlands Film Festival weer plaats in de stad. En op zaterdag is het Louis Hartlooper Complex the place to be.

Cultureel Jongeren Platform (CJP) heeft de handen uit de mouwen gestoken om overwerkte twintigers een welkom bioscoopdagje te serveren, met na afloop een borrel en de mogelijkheid je ‘vol te proppen’ met bitterballen. Vijf NFF-geselecteerde films uit diverse genres draaien van 10.30 tot 18.00 uur, zoals de hilarische en ontroerende documentaire over een wereldberoemde excentrieke schrijver: Etgar Keret: Based on a True Story. Tof: er zijn Q&A’s met de makers.

kinepolis.nl/content/royal-opera-house-20172018

cjp.nl/cjp-events

Wo 20 september - Kinepolis Jaarbeurs

WIE BEN JE? Jeroen Groot (24), muzikant

CJP serveert X NFF

Nieuwe Boeken Beurs Za 23 september - Nicolaïkerk

WIE BEN JE? Kaz Alferink (24), student Grafisch Ontwerp aan de HKU WAT LUISTER JE? Saved van Khalid “Ik ben net terug van een paar maanden studeren in Praag. Daar heb ik mijn vriendin ontmoet. Als ik dit nummer luister, denk ik aan haar. Zij woont in Engeland en we hebben nu een langeafstandsrelatie. Ik heb het een tijdje niet vaak beluisterd, omdat ik er verdrietig van werd.

Helaas kan ik mijn vriendin niet zo vaak zien als ik zou willen.

Het nummer heeft voor mij dus een mooie, maar ook een droevige kant.”

‘Druk druk druk’? Vergeet niet hoe je aan de realiteit ontsnapt: door een boek te lezen. In de Nicolaïkerk is de tweede editie van de ‘Nieuwe Boeken Beurs’ (dat voorheen ‘Andere uitgevers, bijzondere boeken’ heette).

Tik op deze mooie locatie een onontdekte parel of twee op de kop; meer dan vijftig zelfstandige uitgevers – dus niet de grote reuzen – stallen hun beste boeken uit. Alle genres zijn er: romans, kinderboeken, kookboeken, historische non-fictie... Dus ‘relax, relax, relax’ diezelfde avond nog en droom weg bij een liefdesverhaal. Of een nieuw recept.

vzu.nl

Snorfestival Za 23 september - de Snorfabriek Gefeliciteerd, je bent weer een werkweek doorgekomen. Beloning: een hele middag marktshoppen tussen de vintage kleding en spullen, proeven van lekkernijen uit de streek en meedoen aan activiteiten en workshops die de creativiteitskwab in je hersenpan weer doet opleven. De creatieve broedplaats aan de 2e Daalsedijk organiseert het gezellige festival samen met de reizende markt Le Bazarre.

Entree is gratis.

dewereldvansnor.nl/snorfestival foto: Silvio Zangarini

14

UIT MET DUIC

DE KLASSIEKER – CAFÉ KANAALZICHT Marleen Stoker

Floor van der Staak hing als vijftienjarig jochie al aan de bar bij Kanaalzicht

Boven alles een buurtcafé Toen Floor van der Staak (56) Kanaalzicht kocht, was het helemaal niks: een met tapijt volgehangen bruine kroeg met rood interieur. Het café met uitzicht op de Muntsluis bestaat sinds 1905 maar heeft tegenwoordig een heel eigentijds karakter. “Wij zijn up-to-date!”

O

ndanks zijn studie marketing en zijn baan bij Mercedes-Benz lonkte de horeca. “Ik was nog jong en ongehuwd. Ik dacht: als ik het wil doen, moet ik het nu doen. Ik was 27 en Kanaalzicht stond te koop. Het was echt helemaal niks: tapijt op de vloer, tapijt aan de muur, tapijt aan het plafond.” Van der Staak kocht het naar eigen zeggen ‘dode café’ van de eigenaar bij wie hij als vijftienjarig jochie al aan de bar hing, terwijl het op dat moment al bijna geen omzet meer draaide. “ Je kunt je voorstellen dat mijn ouders daar echt niet blij mee waren.”

Toch liep het vanaf dag één goed. “Er kwam nieuw bloed in en dus kwamen er ook nieuwe mensen. Wij hadden goed contact met de voetbalvereniging en de biljartvereniging. We kregen weer aanloop.” Kanaalzicht groeide in rap tempo opnieuw uit tot een bloeiende onderneming. Binnen twee jaar plukte Van der Staak daar de vruchten al van. Hij kon in 1991 het bedrag dat hij de bank voor de aankoop van Kanaalzicht verschuldigd was, aflossen. Daartegenover stond wel dat hij en zijn compagnon René Dracht maar één keer in de twee weken een dag vrij hadden.

Toen het café in 1905 opende bestond de doelgroep voornamelijk uit schippers.

Al wijzend naar de hijskraan vertelt Van der Staak dat Kanaalzicht in de eerste instantie gericht was op de scheepsvaart.

“Daar werd de vracht geladen en gelost.

Kanaalzicht beschikte als eerste in de buurt over een telefoon. Vanuit Amsterdam werd dan gebeld waar en hoe laat de lading opgehaald moest worden. De zoon van de allereerste eigenaar, Meneer

Vredenburg, vloog dan als zesjarig jochie in 1906 de deur uit om dat aan de kapitein van de desbetreffende boot door te geven.” Dat ‘jochie’ heeft dat hem zelf verteld toen hij in ’93 spontaan het café binnen kwam wandelen, inmiddels was het een oude man van bijna honderd jaar.

‘De biljarters sterven uit’ Van der Staaks horecakennis komt vooral voort uit ervaring. Vallen en opstaan. “Wij wisten natuurlijk ook niet hoe of wat. We lieten bijvoorbeeld door een kok op de Europalaan maaltijden maken, kant en klare bordjes. Een lepel jus eroverheen en hop de magnetron in, hier.

Dat werkte natuurlijk voor geen meter.”

Hij wilde meerdere doelgroepen bedienen, en door te experimenteren kwam hij erachter hoe hij dat beter kon doen.

Nu wedt hij op meerdere paarden tegelijk. “De biljarters sterven uit. We hebben onlangs een van onze biljarttafels weggedaan, en de andere bouwen we regelmatig met een paar planken om tot grote tafel.” Of dat menig biljarters-hart

breekt, weet hij niet zo goed. “Je moet meegaan met de tijd. Zonder de biljart hebben we ook nog de studenten, de bedrijfsborrelaars, de vuilnismannen – ga zo maar door.” Geen met tapijt volgepakt cafétje meer, maar een ‘bruine kroeg 2.0.’

Jochies aan de bar Kanaalzicht is dan misschien een café voor iedereen, maar bovenal is het een café van de buurt. Al sinds de eerste eigenaren, de Familie Vredenburg waarvan de kleinkinderen nog aan de overkant van het Merwedekanaal wonen, is het in handen geweest van inwoners van de wijken Lombok en Oog in Al. “Er zat een appartement in de Celebesstraat in Lombok. Daar heeft mijn compagnon gezeten, daar heb ik gezeten en zo hebben er nog veel meer jongens gezeten die betrokken waren bij de kroeg.”

Sinds hij Kanaalzicht kocht, is weinig nog hetzelfde. “Het was lekker makkelijk, je schonk Heineken-pils en cola en je had een kan koffie. Nu hebben we geloof ik wel dertig soorten bier, twintig soorten wijn en tien soorten koffie. Er wordt mij wel eens gevraagd of ik een latte macchiato kan maken

– nee, dat kan ik niet.” Een gewone kop koffie is geen probleem, voor al het andere heeft hij inmiddels personeel aangenomen. “Sinds een jaar of acht sta ik niet meer achter de bar, maar biertjes tappen kan ik natuurlijk nog als de beste,” zegt hij met een grijns.

Van der Staak vertelt over zijn jeugdherinneringen aan het café waarvan hij nu alweer 28 jaar eigenaar is. Met een twinkeling in zijn ogen vertelt hij dat hij vroeger na een paar biertjes in Kanaalzicht met zijn vrienden naar Den Hommel fietste, waar ze over het hek klommen om te gaan zwemmen. “Ik moet er niet aan denken dat ik hier op zaterdagavond tien van zulke jochies om me heen heb hangen. Dat kan echt niet meer. Maar toen was dat heel normaal.”

Hij merkt dat je moet blijven veranderen.

“Je merkt het aan de tijd en aan de buurt; er is meer behoefte aan iets als Buurten. Een groot, mooi terras, een kinderspeelhoek. In die aanpassing heb ik eigenlijk geen zin; een gewoon café staat dichter bij mij. Ik denk dat gewone cafés langzaam maar zeker helemaal ophouden te bestaan. Behalve de paar echt goede, die zullen overblijven. Ik weet zeker dat wij daarbij zitten.”

LOPENDE ZAKEN 2017 VRIJDAG 6 OKTOBER LOOP MEE VOOR ONLY FRIENDS UTRECHT OM 15.30 UUR KLINKT HET STARTSCHOT VOOR ALWEER DE 3 e EDITIE

AANMELDEN? EZAKEN2017.NL SCHRIJF JE IN OP LOPEND

LOPENDE ZAKEN 2017 wordt mede mogelijk gemaakt door Bedrijfssport Utrecht en atletiekvereniging U-Track.

MUSEA & EXPOSITIES

THEATER

MUSEA & EXPOSITIES

Vanaf 15 sept

Ma 18 sept

Vanaf vr 22 sept

sonnenborgh.nl - museum & sterrenwacht

AKADEMIETHEATER [20.00]

MUSEUM CATHARIJNECONVENT [DI T/M ZO]

hku.nl/agenda

catharijneconvent.nl

Het wordt weer vroeger donker en dus zijn de sterren in de lucht goed te zien. Vanaf half september organiseert Sonnenborgh op vrijdagavond om 20.00 uur (volwassenen) en zaterdagavond om 19.30 uur (kinderen) een Sterrenkijkavond met een lezing en rondleiding.

De telescopen worden op de hemel gericht zodat iedereen de maan, planeten en sterren kan waarnemen.

Lisanne van Aert en Lotte Lola Vermeer van Het Pijpencollectief daalde af in de krochten van de Nederlandse vermaaksindustrie.

Hier werden zij geconfronteerd met de doodsimpele, spareribverslindende en linedanceverslaafde medemens; de consumptiehel. Prozac Palace gaat over het verlangen en het onvermogen om elkaar te begrijpen binnen onze verscheurde maatschappij.

Op 31 oktober is het precies 500 jaar geleden dat Maarten Luther zijn 95 stellingen aan de kerkdeur in Wittenberg bevestigde, waarmee hij de grootste revolutie in de Europese kerkgeschiedenis ontketende.

Museum Catharijneconvent sluit bij deze memorabele gebeurtenis aan met dé tentoonstelling over deze veelbesproken ‘man van het jaar’, de onbekende man achter de icoon van 500 jaar Reformatie.

Sterrenkijkavonden SONNENBORGH

Prozac Palace Het Pijpencollectief

Luther

Vanaf 20 september is Utrechts weer tien dagen de filmstad van Nederland tijdens het Nederlands Film Festival, met het beste op het gebied van film, televisie en interactieve projecten. Loop over de rode loper bij de feestelijke publiekspremières en laat je meenemen in de wereld van bijzondere gastprogrammeurs.

Jong en oud kan in september genieten van de beste Nederlandse films, televisieseries, interactieve projecten en evenementen tijdens het Nederlands Film Festival in Utrecht. Bij de feestelijke publiekspremières kijk je als eerste de nieuwste films van eigen bodem, zoals de documentaire KUYT over oud FC-Utrechter Dirk Kuijt. In het pop-up Festivalpaviljoen op de Neude kom je helemaal in de festivalsfeer met een hapje en een drankje, en tijdens de NFF Talkshow met Art Rooijakkers, Nadia Moussaid en bijzondere festivalgasten hoor je het laatste festivalnieuws.

Daarnaast geeft filmcomponist Tom Holkenborg/Junkie XL als NFF Master een masterclass en kruipen negen opvallende Nederlanders voor één dag in de rol van gastprogrammeur, waaronder regisseur Will Koopman (Gooische Vrouwen) en schrijver Arnon Grunberg (Tirza).

Wo 20 t/m vr 29 sept

Nederlands Film Festival DIVERSE LOCATIES

filmfestival.nl

FESTIVALS

TIVOLIVREDENBURG [19.30]

betweterfestival.nl

Hoe weten we wat waar is in de eindeloze stroom van informatie, hypes en alternatieve feiten? Tijdens het festival gaan kunstenaars en wetenschappers op onderzoek uit. Hardnekkige mythes worden ontmaskerd en fundamentele vragen en onzekerheden blootgelegd. Met o.a. Tim Fransen, Aafke Romeijn, Clean Pete en prof. Bas Haring.

Wo 20 sept

Vrije Geluiden Live TIVOLIVREDENBURG [20.00]

Do 21 sept

Hofman Live: Tiger Pilots HOFMAN CAFÉ [21.30]

Vr 22 sept

KargaLive: Robin Kester + Woolf DE KARGADOOR [20.30]

Vr 29 sept

Betweter Festival

Utrecht is een stad vol muziek.

Je kunt onder andere naar deze concerten en optredens:

Nieuwe, driekoppige band speelt dromerige folkpop.

FILM / FESTIVALS

Nederlands Film Festival

Tsjaikovski Uitgelegd

UITACTIE

Vr 22 sept

Win 3 X 2 vrijkaarten voor FOTODOK

No More Heroes: Nina Simone

Tot en met 20 oktober staat FOTODOK in het teken van de tentoonstelling Voorbij Wij en Zij. Deze tentoonstelling gaat in op identiteits- en groepsvorming in het licht van de huidige ontwikkelingen omtrent globalisering, polarisatie, politieke debatten en migratiestromen. Onze individuele identiteit speelt foto: Gilleam Trapenberg een sleutelrol in het wel of niet behoren tot een bepaalde groep.

We willen houvast, en zijn op zoek naar groepen waar we ons mee kunnen identificeren. Jij kunt de tentoonstelling gaan bekijken.

We geven kaarten weg!

Kijk nu op uitagendautrecht.nl/acties

Meer tips?

Neem het magazine UITagenda Utrecht o.a. bij

mee of kijk op

Duik met beeld, geluid en decor in de wereld van Nina Simone.

TIVOLIVREDENBURG [23.00]

Za 23 sept

Tsjaikovski 4 Uitgelegd TIVOLIVREDENBURG [20.15]

Za 23 sept

Nordic Delight EKKO [20.00]

Wo 27 + do 28 sept

Hier (try-out) Leonie Meijer WERFTHEATER [20.30]

Vr 29 sept

Bach, Vivaldi, Handel Nederlandse Bachvereniging TIVOLIVREDENBURG [20.15]

16 Stad / Leven INITIATIEVENFONDS

NR. 41 | SEPTEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Floris van Bodegraven

Vrijwilligers Beheergroep Muntplein houden De Munt al zestien jaar leefbaar voor iedereen Heeft u een idee voor uw buurt, wijk of de stad? En zijn er meer mensen enthousiast? Denk dan eens aan het Initiatievenfonds. Honderden Utrechters kregen hiermee al de kans iets moois neer te zetten. Deze uitgave aandacht voor de harde werkers van Beheergroep Muntplein.

E

lke Utrechter weet de oevers van het Merwedekanaal rond de Muntbrug wel te vinden. Het kanaal is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een mateloos populaire plek om te barbecueën, zwemmen en wijn te drinken. Wat niet iedereen weet, is dat dat alleen kan dankzij een kleine groep gemotiveerde buurtbewoners.

Een van die mensen is Denise Goossens.

Op een zonnige vrijdagavond besproeit ze met een tuinslang de dorstige planten die tegen het brugwachtershuisje op de Leidsekade groeien, terwijl achter haar een groep studenten vlees op een felgekleurde barbecue gooit. “Hé Denise, kom je zo nog even een wijntje met ons drinken?”, roept een van de jongens.

Ze is inmiddels een bekende verschijning in de buurt. Met de vrijwilligers van Beheergroep Muntplein onderhoudt ze al zestien jaar het plein en de oevers rond de bruggen. “We legen ook de vuilnisbakken, onderhouden de plantenbakken en houden een beetje orde.”

De Beheergroep en haar takenpakket is in die zestien jaar stevig gegroeid en geprofessionaliseerd. “Het begon eigenlijk toen we plantenbakken wilden hebben”, vertelt Denise. “Want vroeger was dit een afwerken dealplek rond een aantal vuilcontainers.

De gemeente ging akkoord, maar wilde wel dat we die zelf zouden onderhouden. Daarna

wilden we de sleutel van de vuilnisbakken, zodat we die konden legen als ze vol waren.

En zo is het takenpakket langzamerhand uitgebreid.”

De beheergroep werd een begrip in de straat. Tegenwoordig organiseren ze buurtbarbecues, paaseierspeurtochten voor kinderen en een winterborrel. De leden hebben zich verdeeld in teams: deze week nemen de “vlijtige liesjes”, Denise en Caroline, de taken over. Vertrekkende bewoners drukken de kopers van hun huis zelfs op het hart zich aan te sluiten bij de beheergroep.

Waardering De bewoners brengen hun liefde en inzet voor de buurt in, geld voor plantjes, bezems en handschoenen komt vanuit het initiatievenfonds van de gemeente Utrecht.

Het fonds dekt ook de kosten voor koffie, thee en Turks brood tijdens de jaarlijkse groendagen. Dat is hard nodig, zegt Denise. “Zonder budget zouden we het niet volhouden, je gaat niet alles zelf betalen.

Dankzij ons hoeft de gemeente hier maar drie keer in de week te komen en het is ook een vorm van waardering voor ons werk.”

Hekken Die waardering is essentieel, want door de toegenomen drukte rond het water belandde de groep na vorige zomer in een dip. “In september 2016 leek het wel alsof we hier in de Maarsseveense plassen zaten”, zegt

buurtbewoner Caroline, terwijl ze een blikje tussen de bloemen wegvist. “We waren hier elke avond ruim een uur bezig.” Toch werkten ze onvermoeibaar door. “Anders wordt het hier onleefbaar.”

De twee vrijwilligers vertellen over de schreeuwende, dronken groepen hangjongeren die rond het water neerstreken, de troep die ze achterlieten en de nachtelijke zwempartijen die voor overlast zorgden.

“We waren stiekem een beetje blij toen die hekken er kwamen”, lacht Caroline. “We waren vergeten dat het hier ook rustig kon zijn.” In december kwam burgemeester Van Zanen onverwachts langs om de vrijwilligers te bedanken voor hun betrokkenheid.

Hoog bezoek is natuurlijk leuk, maar dat is niet de belangrijkste reden dat zij en Caroline hier bij regen en zonneschijn staan. Ze doen het met name voor de buurt. En een beetje voor zichzelf. “Als je een drukke werkweek hebt gehad, dan is even op het plein werken ook gewoon ontspannend”, zegt Caroline.

Denise: “Het is niet alleen geven, je krijgt er ook heel veel voor terug. Je krijgt echt een band met de buurt.” “En je kijkt uit op een mooi plein, als het vuil is is het er niet leuk wonen”, vult Caroline aan. “Het verveelt hier nooit, ik wil hier nooit meer weg.”

Als Denise en Caroline klaar zijn met hun ronde, bergen ze de spullen weer op.

Caroline gaat naar huis om te eten. Denise

Initiatievenfonds koken met buurtbewoners. Het groenperk in de straat opknappen. Een hardloopwedstrijd organiseren in de wijk.

Mensen zetten zich op allerlei manieren in. Voor en met elkaar, in de buurt, wijk of stad. De gemeente Utrecht waardeert dit soort initiatieven en helpt met een bijdrage uit het Initiatievenfonds.

Vraag ook een bijdrage uit het Initiatievenfonds om uw plan uit te voeren!

Kijk op www.utrecht.nl/initiatievenfonds voor het aanvraagformulier en de voorwaarden. Heeft u vragen over het Initiatievenfonds? Neem dan contact op met een sociaal makelaar in uw wijk of een medewerker van uw wijkbureau. E-mail: wijken@utrecht.nl. Telefoon: 14030.

niet. Ze pakt een beker en voegt zich gezellig bij de studenten in de laatste stralen van de ondergaande zon.

Dit artikel komt tot stand in samenwerking met de gemeente.

Stad / Leven 17

SEPTEMBER 2017 | NR. 41 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

UTRECHTSE AFFICHES

Arjan den Boer

Olympische zwemsters gehuldigd in De Liesbosch Affiches uit het verleden vertellen meerdere verhalen. In de eerste plaats over het bedrijf, product of evenement waar reclame voor werd gemaakt. Maar ook over de ontwerper, of het nu een bekende kunstenaar was of een anonieme graficus. Daarnaast laten affiches zien welke stijlen in de mode waren.

Affiche Internationale zwemwedstrijden, Bernard van Vlijmen, 1928 (ReclameArsenaal)

I

n 1927 werd de Utrechtsche Stedelijke Zweminrichting De Liesbosch geopend, een groot openluchtzwembad.

Opmerkelijk genoeg lag het in een andere gemeente, Jutphaas, die in 1954 deels bij Utrecht zou worden gevoegd. Het bad was aangelegd in de toen nog open polder Westraven, langs het Merwedekanaal en nabij de buitenplaats en steenfabriek De Liesbosch. De locatie is te situeren aan de Overijssellaan in het huidige bedrijvengebied Kanaleneiland. Het zwembad is rond 1990 gesloopt.

Dat Utrecht vrouwelijke sporters huldigt, is dus niet iets van de laatste jaren

Gescheiden zwemmen Het door gemeente-architect Gosse van der Gaast ontworpen complex bestond uit een groot bassin van honderd bij ongeveer zestig meter, in diepte oplopend van dertig via zestig en 120 centimeter naar twee meter. In het midden lag een soort pier met de entree en het badmeestersverblijf. Rondom ston-

den lange rijen houten kleedhokjes.

De linkerhelft van het bad was voor mannen, de andere kant voor vrouwen, van elkaar gescheiden door een hoge drijvende houten afzetting. Alleen op zondagmorgen werd deze aan de kant geschoven en was er gemengd zwemmen. Beide kanten hadden een duiktoren met het hoogste plateau op tien meter. Het zwemwater werd uit het Merwedekanaal gepompt, waarbij naar het schijnt wel eens een vis meekwam.

Het zeer moderne zwembad was een van de grootste van het land, en dus geschikt voor wedstrijden. Een jaar na opening besloot men aan te haken bij de Olympische Zomerspelen van 1928 in Amsterdam door aansluitend een internationale zwemweek te houden in de Liesbosch. De olympische zwemmers waren toch in het land.

Een van de drijvende krachten van het organiserend comité was Jan Hamers, burgemeester van Jutphaas en oud-secretaris van de Nederlandse Zwembond.

Breed geteekend Er verscheen een sierlijk affiche ter aankondiging van de zwemweek.

Dagblad Het Vaderland beschreef het als volgt: ‘Een pittig affiche, eenvoudig, sprekend en suggestief, teekende B. van Vlijmen voor de Int. Zwemwedstrijden in de Utr. Sted. Zweminrichting aan de Liesbosch, Jutphaas. Een duiker gaat dwars over het wit papier en roode letters springen in het oog. Breed geteekend en goed.’

Het affiche werd gedrukt bij Van Leer & Co in Amsterdam en daar woonde ook de ontwerper, al was er in Utrecht genoeg grafisch en artistiek talent. Bernard van Vlijmen (1895-1977) had aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten gestudeerd en studiereizen gemaakt naar Italië en Zuid-Amerika.

Behalve als portrettist in een realistische stijl werkte hij als illustrator voor kranten en tijdschriften.

Van Vlijmen ontwierp ook (kinder)boekomslagen en illustreerde de populaire verzamelalbums Zwerftochten in Ons Land voor een beschuitfabrikant. Hij maakte diverse affiches voor evenementen en concerten. Van Vlijmen illustreerde ook de Olympische Kalender 1928 voor de Holland-Amerika Lijn, misschien aanleiding om hem voor het aansluitende zwemsportevenment te vragen. Na de oorlog maakte hij overigens een portret van (toenmalig) prinses Elizabeth, dat nog altijd in Buckingham Palace hangt.

Kermis en huldiging De zwemwedstrijden werden druk

bezocht, maar dat was niet zozeer aan het affiche te danken en zelfs niet aan de zwemmers. Er was namelijk een kermis bij de Liesbosch, terwijl de Utrechtse kermis juist door het gemeentebestuur was opgeheven wegens vermeende onzedelijkheid. De Telegraaf schreef: ‘Met het bouwen van het Lunapark hebben de organisatoren een gelukkigen greep gedaan. Zonder de kermis kwam zeker niet een vierde van wat nu is komen kijken. Half Utrecht trapt elkaar in de Liesbosch op de teenen. En waar zou b.v. een beroemdheid als Arne Borg [Zweeds Europees zwemkampioen, 1901-1987] de verdrietelijkheden zijner onfortuinlijke zwemverrichtingen beter kunnen vergeten

dan in een stoomcaroussel of zweefbaan, vlak naast het heldere bassin waarin hij zijn Canadeeschen sportbroeder Ault [Olympisch zwemmer Garnet Ault, 1905-1993] tevergeefs trachtte te verslaan.’

Tijdens de zwemweek werden ook de Nederlandse zwemsters gehuldigd voor hun prestaties op de Olympische Spelen. Hoofdrolspeelster was Marietje Braun (1911-1982), Nederlands eerste Olympische zwemkampioen en bovendien eerste vrouwelijke Olympisch kampioen, die in Amsterdam een wereldrecord vestigde op de honderd meter rugslag. Dat Utrecht vrouwelijke sporters huldigt, is dus niet iets van de laatste jaren.

Zweminrichting De Liesbosch, 1927 (KLM / Het Utrechts Archief)

Advertenties

18

NR. 41 | SEPTEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

GEHEIMEN VAN DE STAD, ONTHULD DOOR RONDLEIDERS VAN GILDE UTRECHT

Gilde Utrecht Marleen Stoker

De Wijde Poort naast Boslust

Ivo Brandão ziet u graag bij zijn kraam met Portugese tapas op de Vredenburgmarkten

Hier proeven mensen ‘vakantie’ Je kunt zijn kraam op de Vredenburgmarkt bijna niet voorbij lopen zonder een stukje Portugese chorizo te proeven. Enthousiast krijgen voorbijgangers een stokje met geurig gekruid vlees aangereikt. “Hier proeven de mensen ‘vakantie’, zegt Ivo Brandão, de eigenaar van True Tapas. De liefde voor de traditionele Portugese tapas wordt in zijn familie telkens doorgegeven aan de volgende generatie. Ivo: “Weinig vlees met veel smaak is de trend in deze tijd. Kleine stukjes vlees voor in de pasta of paella. Ik gebruik onze familierecepten, die je nergens kunt kopen.

Met Portugese kruiden die het eten niet te pittig of te droog maken, precies wat Nederlanders lekker vinden. Uniek in zijn stand is de chorizo barbecue (“Chourizo BBQ”).

Een keramiek schaaltje dat je op tafel kunt zetten. Vuurtje onderin, stukjes chorizo er bovenop. “Toeristen komen hier speciaal op af, zo populair is de kleine barbecue geworden. Handig in een land waar je niet iedere dag buiten kunt eten,” lacht de Portugees die door de liefde naar ons land is gekomen, waar hij nu met zijn Nederlandse vrouw en dochter woont.

Wie vanaf de Mariaplaats de Mariastraat inloopt, ontwaart links café-restaurant Uitspanning Boslust. Let op: ernaast staat het hek van de ‘Wijde Poort’ wijdopen.

U

Vredenburgmarkten: woensdag, vrijdag en zaterdag. Zie ook: www.vredenburgmarkten.nl

Duik in de Argentijnse Tango Proeflessen 17 sept – 4 okt 2017

Duik in de tango – doe een proefles Tangoschool Argentijnse Tango Anna Rosa in Utrecht (sinds 2001) organiseert vanaf 17 sept weer nieuwe tango cursussen voor beginners. Je kunt een proefles volgen tijdens de eerste drie lesweken van de basis 1 cursus Argentijnse Tango.

Laat je verrassen en duik in deze spannende dans! Zoek je nog een danspartner (M/V), laat het ons weten, om je hierbij te kunnen helpen.

De proeflessen vinden plaats op de lichte en ruime leslocaties in Buurthuis Sterrenzicht (Sterrenwijk) en Buurthuis de Leeuw (Tuinwijk).

Het hebben van danservaring is niet nodig.

Sociale dans Anders dan de Europese ballroomvariant heeft de Argentijns Tango een sensitief en speels karakter. Het is een sociale dans, met veel mogelijkheid tot improvisatie. De verbinding tussen de danspartners staat voorop. De dans is gevarieerd, expressief, speels, ingetogen en gepassioneerd. Op veel plekken in de wereld, in Nederland en ook in Utrecht(!) wordt er Argentijnse Tango gedanst op open dansavonden, soms ook met livemuziek.

Leer samen dansen De basis 1 cursussen bestaan uit 10 of 15 lessen, tot eind januari 2018. Er zijn lessen op dinsdag – en woensdagavond (15 lessen – 5 kwartier) en lessen op zondagmiddag (2 x per maand – 10 lessen van 2 uur). Gemiste lessen kun je bij Anna Rosa onbeperkt inhalen op een andere dag. We bieden full-time studenten en U-Pashouders een korting.

Gratis proefles voor DUIC lezers Voor meer informatie over het aanbod van tangolessen door Argentijnse Tango Anna Rosa, zie www.annarosa.nl.

Voor vragen, aanmelding voor een proefles of cursus, mailen naar tango@annarosa.nl . Of bel: 030 – 231 21 51 (Annelies)

De Mariaplaats was lange tijd een van de belangrijkste marktpleinen van Utrecht

itspanning Boslust. Een wonderlijke naam voor het café, want zoals er vroeger bij café-restaurant Zeezicht aan de Nobelstraat geen golfje of korrel zand te bekennen was, is er bij Boslust geen boom, blad of struik te ontdekken. Wél komt er vlak naast Boslust als een groene golf een Blauwe Regen over een hek zetten. Dat hek verleent toegang tot een groezelig straatje met de welluidende naam ‘Wijde Poort’. Het hek staat meestal open. Rechtuit loop je al gauw tegen de achterkant van de Boterhal aan met ingang aan de Mariaplaats.

De Mariaplaats was lange tijd een van de belangrijkste marktpleinen van Utrecht. Zo konden de Utrechters er in de negentiende eeuw terecht voor groente, zuivel, kippen en konijnen. Voor de verkoop van boter, kaas en eieren werd in 1864 vanuit hygiënische overwegingen door de gemeente speciaal een overdekte hal gebouwd. In 1926 werd deze hal verbouwd tot handelsbeurs en kreeg het de nu nog bestaande voorgevel in de Amsterdamse Schoolstijl.

De hal is nu nog in gebruik als Bison Bowling.

Iets verder terug in de Wijde Poort, vlak achter Boslust, ligt nog een steegje. Dit voert naar de achteruitgang van de voormalige claustrale huizen van de immuniteit van Sint-Marie. Op de Mariaplaats bevond zich namelijk de Mariakerk, waartoe kanunniken behoorden. Een kanunnik is een soort monnik, die wel gelofte van kuisheid en gehoorzaamheid heeft afgelegd, maar niet die van armoede.

Uiteraard waren het dan ook de rijkeren, die in weelderige huizen in de immuniteit woonden. Deze immuniteit strekte zich uit van de Catharijnesingel langs de Walsteeg, Springweg, Mariastraat tot Achter Clarenburg en werd omsloten door een metershoge muur met een gracht. Binnen deze immuniteit waren de rechtsregels van het kapittel van kracht en gold het gezag van de stad niet of in beperkte mate.

Conservatorium In het centrum van dit gebied stond de Mariakerk, met daaromheen negentien van deze claustrale huizen. De Mariakerk werd, op het koor na, begin negentiende eeuw op last van Koning Lodewijk Napoleon (‘de broer van’) afgebroken. Het koor bezat namelijk een prachtige akoestiek en groeide uit tot een conservatorium, waar later het Gebouw van Kunsten en Wetenschappen uit voortkwam.

De claustrale huizen verdwenen in de loop van de tijd, op nummer XV na. Dit was een groot huis met zijaanbouw met aan de kant van de Mariaplaats een grote tuin en poort.

Het huis verloor zijn functie door de Reformatie (1580) en werd rond 1700 in drie delen opgedeeld. Zoals eerder vermeld, kwam er de Boterhal (nu Bison Bowling) en op de plek van het zijhuis verrees Stairway en de pandjes Mariastraat 13-15 – in november 1993 werden die huisjes gerestaureerd en samengevoegd tot één woning.

De toegang wordt met een hek aan de Wijde Poort afgesloten, maar nu wonen restaurateur van middeleeuwse schilderijen Edwin van den Brink en zijn gezin er – ondanks de reuring van de Utrechtse binnenstad die zo dichtbij is – in landelijke rust.

www.gildeutrecht.nl

Stad / Leven 19

SEPTEMBER 2017 | NR. 41 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

WERKPLEK VAN DOMTORENGIDS FRANK-XANDER VAN DER STEEN

Annabel van Heesbeen Robert Oosterbroek

Frank-Xander van der Steen gaf al honderden rondleidingen

‘Hoe vaak klim jij per dag de Domtoren op?’ Dat is de vraag die Frank-Xander van der Steen (25) het vaakst gesteld krijgt op een werkdag. Het antwoord is drie. “Dat is goed te doen hoor, alleen niet als je brak bent.” Eenmaal boven is het altijd een verrassing hoe het uitzicht is. Als Frank-Xander zijn (bij)baan als gids van de Domtoren ooit opgeeft, zal hij het uitzicht het meest missen.

V

oor de masterstudent Internationale betrekkingen in historisch perspectief is de baan als gids en gastheer van de Domtoren een schot in de roos. “Ik werk nu op het hoogtepunt van de Utrechtse geschiedenis”, zegt Frank-Xander. “Dat is toch geweldig?” Het is niet verplicht om geschiedenis te studeren wil je gids op de Domtoren worden, maar is natuurlijk wel een fijne bijkomstigheid. “Ik vertel heel graag historische verhalen. Mijn vrienden plagen me er wel eens mee, als ik weer lekker op dreef ben. Hier kan ik mijn historische ei kwijt”, zegt hij met een knipoog.

Frank-Xander vertelt tijdens de rondleiding graag over de Egmondkapel. Met de rondleiding kom je al snel terecht in de Egmondkapel. Die kapel diende vanaf de vijftiende eeuw als woning van de torenwachter en later ook als gelagkamer. “De torenwachter woonde hier met zijn hele familie”, vertelt Frank-Xander enthousiast.

“Hij had hier stiekem ook een barretje. Het verhaal gaat dat wanneer de schouten, zeg maar de middeleeuwse politie, naar boven kwamen, de bezoekers snel via een ladder aan de buitenkant de Domtoren af moesten. Soms had iemand te veel gedronken en viel hij van die ladder af. Daar komt de term ‘ladderzat’ vandaan.”

‘In de Middeleeuwen zat er een geheim barretje in de Domtoren waar de term ‘ladderzat’ vandaan zou komen’

‘Ik werk op het hoogtepunt van de Utrechtse geschiedenis’ De favoriete plek van Frank-Xander in de Domtoren is overigens het carillon op zeventig meter hoogte. “Vanaf dat punt heb je een mooi uitzicht over de stad en het is altijd bijzonder om daar te staan wanneer het carillon speelt.”

Drukste zomer ooit Frank-Xander loopt tijdens een dienst van vijf uur drie keer de Domtoren op en neer. Meer is niet toegestaan. Een fijne afwisseling met het vele studeren.

Voordat hij aan zijn baan als gids begon moest hij overigens ook flink studeren; gids op de Domtoren word je niet zomaar. Je krijgt een dikke map mee met allerlei verhalen en feiten over de toren.

Als proef op de som krijg je na het bestuderen ervan een mondelinge overhoring.

Als je slaagt, mag je beginnen aan je eerste rondleiding. Dat vond Frank-Xander nog best spannend. “Ik was heel zenuwachtig, maar het ging wel goed geloof ik.

Ik praatte alleen te snel.” Ondertussen heeft hij al honderden rondleidingen gegeven, zeker met de drukste zomer voor de Domtoren ooit achter de rug. Elke groep zat vol met het maximale aantal van veertig personen. Het toerisme neemt volgens Frank-Xander flink toe, zeker sinds de start van de Tour de France in Utrecht. “Ik krijg veel Europeanen, maar ook Canadezen en Amerikanen. Ik heb trouwens ook altijd wel Utrechters in mijn groep. Die zijn hier vaak net komen wonen, of hebben het juist altijd nog een keertje willen doen.” Hij probeert zijn verhaal per groep af te stemmen. “Aan kinderen vertel je andere dingen dan volwassenen en aan een Canadees wat anders dan aan een Utrechter.” Hij probeert op alle vragen antwoord te geven, maar er is één vraag die vaker wordt gesteld die lastig te beantwoorden is. “Hoeveel bakstenen er in de Domtoren zitten. Tja, geen idee!”

Naarmate je hoger in de Domtoren komt, wordt het trappenhuis nauwer.

Frank-Xander legt uit dat de beklimming van de Dom dan ook vaker een beproeving is voor mensen met claustrofobie dan voor mensen met hoogtevrees. Hij staat stil om een groep te laten passeren, die je overigens goed hoort aankomen door het gehijg en gesteun. “U bent er bijna!”, roept Frank-Xander. “Dat zeiden ze beneden ook al”, roept iemand terug.

Er kan geklommen worden tot 95 meter, de toren zelf is 112,32 meter hoog. De

gids baalt als hij met een groep uiteindelijk boven aankomt en het mistig blijkt te zijn. “Soms zie je in de winter helemaal niks. Dat is na zo’n klim voor de groep wel

‘Er zitten altijd wel Utrechters in mijn groep’

een anticlimax.” Maar gelukkig is het vaak genoeg helder en kan er ver gekeken worden. “Amsterdam zie je al snel liggen en op hele mooie dagen zie je ook Rotterdam of Den Haag.” Dichter bij huis is ook veel te zien, waar Frank-Xander dan ook graag op wijst. “Zie je dat hoekhuisje aan de Kromme Nieuwegracht? Dat is het kleinste huis van Utrecht.”

Hij zag als gids de nieuwe bestrating van het Domplein per dag veranderen.

Het stationsgebied houdt hij ook goed in de gaten. “Ik hoor het geluid van de bouwput hier elke dag”, zegt Frank-Xander terwijl hij boven op de Domtoren staat, “ik zie de hijskranen en gebouwen komen. Oh en zie je dit?” Hij wijst naar boven, naar het puntje van de toren.

“Normaal staat er een windhaan op kerken, maar de toren heeft een uitbeelding van Sint-Maarten die zijn mantel met een bedelaar deelt. Leuk, toch?” Ja, wat is er niet leuk volgens Frank-Xander? “Ik weet niet, ik vind het gewoon heerlijk om op die toren te staan.”

20 Stad / Leven

NR. 41 | SEPTEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

TERUG IN DE TIJD

Robert De Niro (uiterst rechts) was ook aanwezig op het festival.

Foto: Michael Kooren

De eerste jaren van de

Nederlandse Filmdagen

Robert Oosterbroek

Het Nederlands Filmfestival wordt voor de 37e keer georganiseerd in Utrecht. Het begon allemaal op een ochtend in 1980, toen Jos Stelling in Springhaver een stel BN’ers hun roes zag uitslapen op de grond na een nacht doorhalen.

“Deze mensen hebben een home nodig”, dacht Stelling.

D

ie ochtend, toen Stelling deze woorden uitsprak, vormde het einde van de Lange week van de korte film. Het was ook het symbolische begin van de Nederlandse Filmdagen. Een week lang werden er korte films getoond in de Springhaver. Boven de bioscoop was een bar gebouwd en er werd flink gefeest. Toen Stelling, na de laatste nacht, de volgende ochtend wakker werd was het voor hem duidelijk: er moest een terugkerend en blijvend evenement komen.

Stelling en kompanen, ‘want ik praat altijd in de wij-vorm over die tijd’ hadden ook enig geluk. De Cinemafestatie, een evenement in de stad waar alle filmmensen op afkwamen, stopte. Het werd eens in de twee jaar georganiseerd maar ging niet meer door. In de gemeentebegroting stond er echter nog wel 60.000 gulden voor gereserveerd. “Wij wilden dit graag voor de filmwereld behouden, dit moest niet verloren gaan. Dus met het gevoel dat ik had die ene ochtend, samen met het beschikbare budget, besloten we om de Nederlandse Filmdagen te organiseren.”

Als Stelling over die tijd praat gaan de verhalen soms dwars door elkaar heen. “Ja die eerste vijf jaar van de Filmdagen zijn lastig te onderscheiden.” Het begon in ieder geval met het mobiliseren van de Nederlandse filmwereld. “Distribiteurs, acteur, regisseurs, bioscopen, de pers: allemaal kwamen we

bij elkaar voor het neerzetten van de Nederlandse Filmdagen. Het bestuur bestond toentertijd uit dertig mensen. Ook waren er heel veel studenten van film- en theaterwetenschappen die graag wilden helpen met de organisatie.” Zo begon in 1981 de eerste editie van de Nederlandse Filmdagen, in ’t Hoogt in Utrecht.

De eerste jaren typeerden zich door het beperkte budget. “We kregen 60.000 gulden, en daar moesten we het mee doen, maar omdat iedereen uit de filmwereld en andere sectoren hielp hadden we een unieke sfeer en een uniek festival. Het was echt een festival voor en door de filmwereld, we werkten allemaal samen.”

De beperkte financiële middelen zorgde ook voor hilarische situaties. “Ik weet nog goed dat we maar één bos bloemen hadden gekocht, die we bij alle premières en prijsuitreikingen moesten gebruiken. We gaven dan op het podium een bos bloemen weg, maar die moest achter het podium direct weer ingeleverd worden. Het bosje was soms ook zoek en we zaten dan met z’n allen te zoeken. Op de laatste avond kreeg iemand een Gouden Kalf, maar diegene pakte meteen het bosje bloemen uit het papier; het was niets meer dan enkele dode takken.”

Ook het versturen van de uitnodigingen ging destijds anders: “We wilden besparen op postzegels, het

Bij de eerste filmdagen werden ook al kalveren uitgereikt

gebeurde dus gewoon met de hand.

Iemand ging alle huizen langs om de brieven te bezorgen. We hadden ook een keer een poststuk waar een bal gehakt op had gelegen. We vroegen ons af of we het nog wel konden versturen. We hebben er toen maar een pijl bijgeplaatst met onze excuses en alsnog op de post gedaan.”

Toch ging er vooral ook heel veel goed: “We hebben echt uitgevonden hoe we zo’n evenement moesten organiseren. We zaten films te kijken, discussieerden en hielden workshops. Ook waren er natuurlijk premières en een slotavond, ons visitekaartje als de filmwereld. Elke editie kwamen er steeds meer mensen en locaties.

We begonnen in ’t Hoogt, maar gingen als snel naar Springhaver, City, Hoog Catharijne en de Jaarbeurs.”

Stelling is dan ook trots op het evenement en wat ze allemaal bereikt hebben in die tijd: “Wij wisten in eerste instantie ook niet hoe we dat moesten doen. Het maken van films is het creëren van problemen, en ook bij het festival creëerden we steeds problemen die we moesten oplossen.” Hij vertelt verder: “Je ziet ook aan de mensen die erbij betrokken waren dat ze later op sleutelposities terecht zijn gekomen. Sandra den Hamer, toen mijn assistente, is nu bijvoorbeeld directeur van EYE Filmmuseum. Doreen Boonekamp, ook gewerkt bij het NFF, is nu directeur van het Film-

fonds. Ally Derks richtte dan weer het IDFA op. De filmwereld sprak op een gegeven moment zelfs van de Utrechtse maffia. Mensen uit Utrecht die de filmwereld kwamen overnemen.”

De eerste jaren kwamen er ook al internationale gasten naar Utrecht. “Omdat we ook filmdistribiteurs in ons bestuur hadden zorgden we ervoor dat een grote première rondom het festival plaatsvond. Dan kwamen er ook buitenlandse acteurs naar Nederland voor de promotie, en die konden ook naar de Filmdagen in Utrecht komen.” Giulietta Masina, Robert de Niro, Sergio Leone kwamen allemaal naar de Nederlandse Filmdagen die eerste jaren. “Ik weet nog goed dat Robert de Niro na de slotavond naar Amsterdam ging.

Toen is hij daar stoned in een auto in slaap gevallen. Enkele studenten zagen hem liggen, en je weet hoe dat dan gaat: ‘hey kijk Robert de Niro ligt daar’. Ze zijn toen de auto heen en weer gaan schudden om hem wakker te krijgen”, vertelt Stelling lachend.

Dit is niet een van de laatste anekdotes: “Ik kan zó veel vertellen over die beginperiode. Ik weet bijvoorbeeld nog goed dat we op de eerste slotavond in de Jaarbeurs het Metropole Orkest hadden. De dirigent vroeg aan mij wat voor muziek ze moesten spelen en ik had daar helemaal niet over nagedacht. Wist ik veel? De dirigent was woedend,

‘Iemand kreeg een Gouden Kalf, maar diegene pakte meteen het bosje bloemen uit het papier; het was niets meer dan enkele dode takken’

Stad / Leven 21

SEPTEMBER 2017 | NR. 41 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

ALLEMAAL UTRECHTERS – OSCAR MENDOZA

Fenna Riethof

Bas van Setten

‘Ik wil moeite doen, omdat Nederlanders ook moeite doen voor mij’ Allemaal Utrechters is een reeks interviews met in het buitenland geboren Utrechters. We vragen ze naar hun achtergrond en hun ideeën over Utrecht en tonen zo de diversiteit van onze stad.

We streven ernaar alle Utrechtse nationaliteiten te portretteren.

Deze keer: Oscar Mendoza uit Nicaragua.

S

zonder muziek konden ze niet spelen. Ze hebben toen maar een stuk gespeeld dat ze ook een paar avonden daarvoor hadden gespeeld: de Triomfmars uit Aida. En als iemand een Gouden Kalf kreeg speelden ze Alaaf.”

Dat was niet het enige wat er misging op de slotavond. “Twee bekende figuren bij de Muppetshow zijn Statler en Waldorf. Twee oude mannetjes die in een theater van een balkonnetje aan het schreeuwen zijn. Dit wilden wij ook wel, maar dan in het echt. We hebben toen Simon van Collem, samen met de Belgische presentator Jo Röpcke, tijdens de slotavond ook op een balkon gezet en aangegeven dat ze hele avond naar beneden mogen roepen als ze dat wilden. Maar ja dat ging mis. Het bleek heel irritant te zijn, de zaal werd opstandig en begon terug te schreeuwen: ‘nu ophouden, anders komen we naar boven’. Dat bleek dus niet echt te werken.”

Stelling is ruim tien jaar betrokken geweest bij de Nederlandse Filmdagen en ziet het NFF nog steeds als zijn kindje. Hij is directeur en voorzitter geweest en krijgt een warm gevoel als hij terugkijkt naar die tijd: “Films worden gecreëerd door mensen met een enorm ego. Dat is belangrijk, want het

ego is wat de film creëert. Maar dit soort werk brengt ook een vorm van eenzaamheid met zich mee, en veel filmmensen zijn jaloers op elkaar. Ik was vroeger ook jaloers op mensen die meer succes dan ik hadden. Maar als je wat ouder wordt begrijp je dat het belangrijk is voor de Nederlandse film om samen te werken. Daarom is het goed om eens per jaar saamhorigheid te tonen, bij elkaar te komen en elkaar beter te maken.”

Wat hij het allermooiste vindt aan al die jaren festival vindt hij moeilijk te zeggen: “Maar ik weet nog wel goed, dat als het festival afgelopen was en ik door de stad naar huis liep, een beetje dronken, dan was ik echt aan het genieten.”

In 1992 nam hij officieel afscheid van het evenement, maar hij gaat er nog bijna elk jaar heen. Stelling is dan ook erg blij dat het festival tegenwoordig nog bestaat: “Maar ik vind wel dat het festival meer kwaliteit en inhoud nodig heeft.

Het mag van mij wat intiemer, het moet echt een festival van en voor de filmwereld zijn. Het Nederlands Filmfestival is nu meer een enorm dobberend schip geworden en niet iedereen weet waar het naartoe moet.”

lechts tien andere inwoners van de stad Utrecht hebben een Nicaraguaans paspoort. Oscar Mendoza kent er niet één van. Heel af en toe hoort hij iemand op straat Spaans praten met een vertrouwd accent. Dan glimlacht-ie hoogstens, maar knoopt hij geen gesprek aan.

“Wat zou ik moeten zeggen?”

Het is negen jaar geleden dat Oscar in Nicaragua was. “Ik mis het wel – de schoonheid van het land, mijn familie – maar zou er niet meer willen wonen. Hier heb ik alles.”

In Nicaragua studeerde hij af in rechten, daarna zocht hij familie op in Costa Rica en Panama en na een paar jaar rondreizen ging hij naar Spanje om een master te doen. Algauw ging de Nicaraguaan op vakantie naar Nederland. En nee, niet na een gooi van een dartpijl op een wereldkaart.

“In mijn studententijd had ik een paar Nederlandse vrienden, die bij het Nederlandse consulaat werkten. Ze vertelden mooie dingen over Nederland. Het politieke systeem, de zorg, het onderwijs, ik begreep dat Nederland alles geweldig voor elkaar had. Dat trok me. Maar ik had niet gedacht er ooit te zullen wonen.”

Jaren later, tijdens de vakantie in Nederland, viel hem gelijk op dat alles inderdaad soepel verliep. Zeker vergeleken met Nicaragua, dat langzaam opkrabbelt van tientallen jaren politieke chaos. “De belastingzaken zijn hier goed geregeld. En het

ERS

ALLEMAAL UTRECHT Naam Geboortedatum

Oscar Mendoza 26-09-1984

Land

Nicaragua

Plaats

Managua

Levensmotto

‘Leef een beetje spontaan’

Aantal mensen met een Nicaraguaans paspoort in Utrecht in 2017: 11 (bron: Basisregistratie Personen/BRP)

verkeer: iedereen houdt zich aan de regels en heeft respect voor de ander. Dat is wat ik wilde”, zegt Oscar. “Een comfortabel leven.”

Solidariteit Tijdens het derde bezoekje aan Nederland maakte John zijn entree in Oscars leven. Er volgden ‘many, many’ dates en sinds twee jaar is het aan. Ze wonen samen in Hoograven. “In een leuke straat, met veel families.

De buurt voelt veilig en alles is dichtbij.” De culturele diversiteit vindt Oscar ook leuk.

“De straat heeft veertig huizen en zeker vijftien nationaliteiten. Iedereen spreekt trouwens goed Nederlands of doet zijn best het te leren. De wil om te integreren is groot.”

Dat geldt voor hem ook. “Ik begon deze zomer aan een cursus Nederlands.” Met een zucht: “Maar ik ben afgehaakt – het is te zwaar naast mijn onderzoek van mijn PhD. In mei 2018 is dat af, daarna begin ik met overgave opnieuw aan de taalcursus.

Dat zal ook wel moeten, want een baan vinden is moeilijk als je geen Nederlands kunt.” Een paar frases die Oscar wél kent: “Goe gaat get? en: alsterblieft!”

“Ik wil moeite doen omdat Nederlanders ook moeite doen voor mij. Ze zijn aardig.

Het is de Nederlandse mentaliteit; vrijheid en gelijkheid staan hoog in het vaandel – mijn buren merken dat ook. In Nicaragua is er wel solidariteit, maar vooral tegenover bekenden. Als je in Nederland met de fiets valt, krijg je meteen hulp – yes, ik spreek uit ervaring; een paar dagen geleden ging ik tegen de grond. Drie meiden op een terras kwamen naar me toe om te vragen hoe het ging.”

Oscar blijft in Utrecht. En wie weet – als-ie de taal beheerst, een baan heeft gevonden en helemaal is gesetteld – sticht hij met John een eigen multicultureel gezinnetje.”

De reeks is een samenwerking van DUIC en Culturele Zondagen, mogelijk gemaakt door Stichting Dialoog en Gemeente Utrecht.

Jezelf of iemand anders aanmelden voor deze rubriek? Dat kan!

Mail naar redactie@duic.nl

22 Stad / Leven

NR. 41 | SEPTEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

RIE HEKMAN, BAASJE VAN BIRU EN VROUW VAN JOOP HEKMAN

Rie Hekman en het bronzen beeld dat haar man Joop Hekman maakte van hun hond Biru

Ik heb me nooit ‘de vrouw van’ gevoeld In deze laatste aflevering van Het baasje van wordt het levensverhaal van Rie Hekman verteld. Haar man, kunstenaar Joop Hekman, liep jarenlang met hun chowchow Biru door het Zocherpark. Na de dood van de hond maakte Joop Hekman een bronzen beeld van Biru, dat een prominente plek bij de Abstederbrug heeft gekregen.

H

et duurt even voordat Rie Hekman, tweeënnegentig jaar oud, de deur voor mij opendoet. Ze is slecht ter been en het trapje naar haar woonkamer kost duidelijk moeite. Bij binnenkomst vallen direct de talloze beelden en schilderijen van wijlen haar man Joop op. De kamer vertelt over haar leven met kunstenaar Joop Hekman (19212013). Als ze eenmaal in haar stoel, zit met telefoon en Ipad binnen handbereik, merk je niet meer dat je met een oude dame te maken hebt. Ze reageert verbaasd dat ik haar verhaal wil vertellen. “Ik vind mijzelf echt niet bijzonder!”

Rie Hekman geboren en getogen in Utrecht, groeide op in de Adriaen van Ostadelaan. Als meisje van achttien wist ze al goed wat ze mooi en lelijk vond en jongens op racefietsen vond ze afschuwelijk! Die gebogen houding over het stuur van de fiets. In haar straat zag ze iedere dag een jongen op zo’n vermaledijde fiets. Hij zag haar ook,

maar ze groette niet. Wandelend met een vriendin in Rhijnauwen kwam ze de jongen weer tegen. Hij speelde in een bandje en nodigde de vriendinnen uit te komen kijken naar een optreden bij UZC. Die avond vroeg hij Rie of hij een ‘kop’ van haar mocht maken. Verrassend, want ze was niet op de hoogte van zijn artistieke kwaliteiten. Toch wel vereerd, poseerde ze voor hem.

Maar de perfectionistische kunstenaar kreeg haar ogen niet goed.

“Mijn ogen waren te scherp.” De jongen pakte een beitel en sloeg de kop doormidden. “Han bleek een perfectionist. Hij zou nooit iets veranderen aan zijn werk als hij er niet tevreden over was, hij sloeg het kapot of smolt het weer om.” Na 74 jaar staat de halve kop met alleen een neus en lippen, waar het allemaal mee begon, nog in een vitrinekast in Rie’s woonkamer. De bewuste jongen was Joop Hekman.

Rie zou hem altijd Han blijven noemen: “Ik kon kiezen: Johan of Han.” Han woonde in de Ferdinand Bolstraat waar ook Charley Toorop

en Gerrit Rietveld woonden. Rietveld was timmerman en maakte voor de eerste verjaardag van Han een kruiwagen, die hij nog lang zou bewaren. Al jong kreeg hij les van zijn oom Willem van Kuilenburg en graficus Willem van Leusden. Hij was van de Rijks H.B.S. gestuurd en ging vervolgens naar de Munnik, die toen nog aan de Plompetorengracht gevestigd was. Han ontdekte dat wanneer hij het eerste uur de presentielijst tekende, hij de hele dag boven op zolder kon tekenen. Na een jaar kwam de directeur hierachter en woedend riep hij: “Vanavond kom ik op bezoek bij je ouders!” Han moest van school en ging naar de mulo. Zijn tekenleraar zou zijn leven veranderen. Een van zijn eerste lessen nam Han een tekening mee die hij van zijn grootvader had gemaakt. De docent zag de tekening en zei: “Vanavond kom ik op bezoek bij je ouders!” Ditmaal niet om ze te vertellen wat er niet aan hun zoon deugde, maar ze ervan te overtuigen dat hij op de mulo niets te zoeken had. Er school

‘Kunstliefde vond Han een nare club.

Altijd ruzie’

een groot talent in Han en hij moest naar de kunstacademie. Han aarzelde nog tussen het conservatorium en de kunstacademie, omdat hij ook een begenadigd pianist was.

Hij was nog te jong voor de Gerrit Rietveld Academie, maar in Arnhem werd hij wel toegelaten. Han fietste iedere dag van Utrecht naar de kunstacademie aldaar. Hij kreeg les van Gijs Jacobs van den Hof. Na vier jaar van praktische zaken zoals ciseleren, boetseren en bronsgieten, studeerde Han af. Rie en Han werden verliefd, trouwden en konden op de bovenetage van haar schoonouders in Rhijnauwen gaan wonen.

Bescheiden Na de oorlog gingen ze op zoek naar een eigen woning, maar dat was nog niet zo eenvoudig. Ze vonden een rijnaak die door de Duitsers onder water was gezet. Ze kochten het casco van het vijfentwintig meter lange schip en Han bouwde in twee jaar een woning in het ruim. Op die boot werd zoon Jurrian geboren, hij zou hun enige kind blijven. Beeld-

Stad / Leven 23

SEPTEMBER 2017 | NR. 41 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Yontie Helders

Een selectie van de andere baasjes in deze rubriek

Robert Oosterbroek

‘Onze pekinees verdomde het om te lopen en onze chowchow om binnen te komen’

De perfectionist Joop Hekman sloeg de ‘kop’ van Rie kapot, hij was niet tevreden met zijn werk

houwer Willem van Kuilenburg woonde op de hoek van de Nieuwegracht en de Agnietenstraat. Hij had jarenlang aan de restauratie van de Dom gewerkt en vooral met het zandsteen aan de voet van de toren. Daar had hij longklachten door gekregen waaraan hij uiteindelijk kwam te overlijden. Zijn weduwe wilde niet in het huis blijven wonen en zocht iemand die hun huis met net zoveel liefde en respect zou bewonen als zij zelf hadden gedaan. Ze wist dat Han met zijn ‘gouden handen’ het monument in stijl zou restaureren. Er volgen weer twee jaar van verbouwen en opknappen. De boot werd het atelier en de werkplaats van Han. Hij begon naam te maken als beeldhouwer; zijn eerste grote opdracht was in 1946. Twee beelden voor bioscoop Vreeburg samen met oud-buurtgenoot Gerrit Rietveld.

Daarna volgde in 1948 het jubileummonument op de Smakkelaarsbrug samen met Loekie Metz, Jan van Luijn en Pieter d’Hondt. In 1951 won hij de opdracht die het gemeente-

bestuur had uitgeschreven voor een beeldengroep bij de Stadsschouwburg. De gemeente wilde ook een fontein bij de beelden en gaf Han vierhonderd gulden om naar Rome te gaan en daar fonteinen te bestuderen. In 1959 zou het Feest der Muzen zijn definitieve plaats krijgen op het grasveld voor de Schouwburg. Voor de gemeente Enschede maakte hij De familie, een beeldengroep bestaande uit een vrouw die met haar kind speelt in het water, de vader die oplettend toekijkt en een hond, een chowchow, die geduldig wacht tot de wandeling weer verdergaat. Voor de opening van het nieuwe schoolgebouw van Atheneum de Munnik maakte hij een zeemeermin – het schoolbestuur wist niet dat de beeldhouwer die ze de opdracht hadden gegund ooit van diezelfde school was verwijderd.

Han’s werk was enorm veelzijdig: hij werkte met brons, zandsteen, baksteen en keramiek, maar maakte ook de watermerken voor bankbiljetten en herdenkingspenningen.

Toen hij in 1991 vijfenzestig werd, stopte hij abrupt met werken. “Die beslissing kon ik goed begrijpen. Hij vond dat je op latere leeftijd misschien je werk niet meer scherp kon beoordelen. Dus hij stopte zijn klei in de klei-ton en gaf deze en al zijn gereedschap weg.”

Han bleef ondanks zijn bekendheid altijd een bescheiden mens.

Rie: ”We waren beiden extreem verlegen. Wanneer ik ergens binnen kwam ‘bevroor’ de kamer; iedereen viel stil en keek naar mij, zo onhandig was ik. Han had dat ook. Als we samen op straat liepen en er een bekende aankwam, ging hij zingen om maar niets te hoeven zeggen.

Op feestjes ging ik ook nooit bij hem staan omdat hij in zijn onhandigheid zulke rare dingen kon zeggen – daar wilde ik niet bijhoren.”

“Van kunstenaarsverenigingen zoals Kunstliefde moest hij vanwege zijn bescheidenheid niets hebben.

Dat vond hij een nare club: altijd ruzie, haat en nijd tussen de kunstenaars onderling. Zelfs zo erg dat ze werk van collega’s anders ophingen of verplaatsten om zelf beter te hangen of te staan.”

“Han is in het park tegenover ons huis een beetje over zijn verlegenheid heen gekomen. Elke dag wandelde hij daar met de honden, kwam steeds dezelfde mensen tegen en raakte zijn schroom kwijt.

Hoewel hij nooit over zijn werk wilde spreken maar wel over de honden”, zegt Rie lachend.

Biru op zijn oude plekje ‘’Ik zelf ben een echte kluizenaar, ik zit het liefst binnen en daarom is het voor mij een bezoeking om elke dag even naar buiten te gaan! Ik kan je zeggen dat ik blij ben als het regent, want dan hoef ik van mezelf niet weg.”

Het was Han die de eerste hond in hun leven uit het asiel haalde.

Een chowchow. Rie: “We woonden toen nog bij mijn schoonouders en mochten absoluut geen hond in huis, maar we waren eigenwijs en de hond bleef! Toen een buurman aan mijn schoonvader vroeg wat dat voor lelijke hond was, trok mijn schoonvader toch partij voor de hond: ‘het is een verrekt leuk beest’.

De chowchow zou altijd in ons leven blijven, het ras is extreem eigenzinnig en beschouwend.” Later zou er nog een pekinees bij komen.

“Tijdens een huwelijk in België zag ik een pekinees en dat was liefde op het eerste gezicht: ook zo eigenzinnig en buitengewoon intelligent. In Frankrijk kwam ook nog een Tibetaanse spaniël op ons pad. Dus met twee honden aan zijn zijde en de

pekinees op zijn arm – want die verdomde het om te lopen – was Han driemaal daags een vaste verschijning in het Zocherpark. Biru, onze laatste chowchow, lag altijd buiten in het park tegenover onze voordeur. Het was toen nog niet zo druk en Biru wilde eigenlijk niet binnenkomen. Soms moest hij wel, maar dan kregen we hem niet te pakken en moest Han de auto halen, want dat vond hij geweldig. Dan reed hij met Biru een paar blokjes om en stopte hij weer voor de voordeur.

Han deed alles met de honden, hij wandelde, hij borstelde, hij gaf ze te eten – maar vreemd genoeg waren ze toch meer op mij gesteld”, zegt Rie grinnikend. “De honden gingen ook altijd met ons mee, soms waren we bijvoorbeeld weken in België omdat Han de juiste kleur glazuur moest hebben voor een opdracht en dan sliepen we met z’n vijven in een piepklein campertje. Iedereen wist dat we de dieren altijd bij ons hadden en hield daar ook rekening mee. Na het overlijden van Biru hebben we geen nieuwe hond genomen, we werden domweg te oud.”

In 1997 zag een Amerikaanse vrouw de beeldengroep De familie in Enschede en zij bedacht dat Biru eigenlijk in Utrecht thuishoorde.

Comité Biru, onder andere opgericht door hondenbaasjes in het Zocherpark, spande zich in en er werd een afgietsel gemaakt van de chowchow uit Enschede. Biru zou zijn plekje terugkrijgen in het park.

Ter gelegenheid van de vijfenzeventigste verjaardag van Han volgde de onthulling. Het beeld nodigt uit tot aaien, getuige de glanzende koperen oren. Kinderen klimmen op zijn rug en legio zijn de mensen die een foto maken. De chowchow-club heeft het beeld zelfs tot ontmoetingsplaats gemaakt.

Drieënhalf jaar geleden overleed Han. Voor Rie voelt het alsof er iets van haar is afgehakt. Ze deden alles samen, waren onafscheidelijk.

Rie vertelt over die ene Kerst dat ze samen in het ziekenhuis lagen.

“Ik had mijn heup gebroken en Han was over de kat gestruikeld en van de trap gevallen, dus kwam naast me te liggen. We hebben het die Kerst echt reuze naar onze zin gehad zo samen.”

“Ik was dan wel Han’s vrouw, maar heb me nooit ‘de vrouw van’ gevoeld. Ik ben nooit een vrouw geweest wier identiteit bepaald wordt door het succes of de bekendheid van haar man. Je moet me dan ook niet portretteren als de vrouw van Joop Hekman, maar liever als het baasje van Biru.”

Hoe De Koffiejongens de markt voor Nespresso-cups veroveren Het overkwam ondernemers Walter en Corné iets te vaak: misgrijpen bij het Nespresso apparaat. Hoe kan dat, in het tijdperk van bloomon (bloemen abonnement) en boldking (scheermesjes abonnement) vroegen ze zich af? Om er zeker van te zijn dat ze nooit meer zonder koffie komen te zitten zijn Walter en Corné De Koffiejongens gestart.

HET IDEE Het idee is heel simpel: Je geeft één keer aan hoeveel koffie je drinkt, daarna zorgen De Koffiejongens er voor dat jouw koffie nooit meer op gaat. Je koffiecups worden door de brievenbus bezorgd. Handig, want wie is er tegenwoordig nog thuis als de pakketbezorger langskomt? Natuurlijk kun je het abonnement altijd aanpassen, pauzeren of stopzetten.

SMAAKT DE KOFFIE EEN BEETJE? De Koffiejongens bieden drie koffievarianten aan: een Lungo, Espresso en een Ristretto. Reacties variëren van: ‘Wow! Lekkerder dan Nespresso’ – ‘stevig bakkie’ – ‘Ik proef het verschil niet’.

Het eindoordeel: Zeker het proberen waard!

WAT KOST DAT? Verrassend weinig! Prijzen variëren van 28 tot 33 cent per cup.

Goed nieuws voor grootverbruikers: hoe meer koffie je drinkt, hoe voordeliger het wordt.

LEZERSACTIE

OOK PROBEREN?

UPS 60 C VOOR €9,95

Normaal bestel je een proefpakket met 30 koffiecups voor €9,95. Bestel via dekoffiejongens.nl/DUIC en krijg 60 cups voor €9,95.

Daarvoor moet je een proefabonnement kiezen; die je overigens op dagbasis kunt aanpassen, pauzeren of stopzetten.

Kijk op dekoffiejongens.nl/DUIC voor meer informatie