DUIC krant NR. 046 november 2017

De krant die verder kijkt in de stad

NOVEMBER 2017 | 3E JAARGANG NR. 46 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP

DUIC.NL

Interview met schaatskampioen

Jochem Uytdehaage

Neem

GRAT

pagina 21

I mee! S

Kerkenstad Utrecht

Wat doen we met leegstaande kerken? pagina 4

Foto: Robert Oosterbroek

Jarenlange bouw aan het HOV-netwerk

pagina 7

Jan van Piekeren over zijn stad die borrelt en bruist

pagina 9

Advertenties

De prachtige foto’s van DUIC nu bij u aan de muur duic.werkaandemuur.nl

Toyota Auris Hybrid

De alles-in-1 reisapp Check helloGo.nl

DISNEY • PIXAR’S

COCO

HET CAMPING-SEIZOEN IS VOOR ALTIJD OPEN! OPENINGSFESTIVAL CAMPING GANSPOORT

VANAF 29/11 IN DE BIOSCOOP

ZATERDAG 25 NOVEMBER, 15.00 UUR:

SINT OP DE CAMPING

PUBQUIZ MEER INFO VIA CAMPINGGANSPOORT.NL

Kooijman Kooijman Utrecht

Nieuw

www.autoweerd.nl

DINSDAG 12 DECEMBER

uw Toyota Dealer voor Utrecht

heel Utrecht en omstreken! uw Toyota Dealer voor heel Utrecht en omstreken!

Privé Lease www.toyota-utrecht.nl Meijewetering 39, 3543 AA Utrecht

ZATERDAG 25 NOVEMBER, VANAF 17.00 UUR:

HOLLANDSE AVOND MET STAMPPOT + LIVEMUZIEK ZONDAG 26 NOVEMBER, VANAF 14.00 UUR:

SPELLETJES + LIVEMUZIEK

Bier in je schoen?

Complete filmagenda: kinepolis.nl

Bijlage

KOM NAAR

Winter Utrecht Lees er alles over in het hart van deze krant

MEER DAN 100 ACTIVITEITEN IN STAD EN REGIO

WINTERAGENDA 2017/ 2018

HĂŠ regio Utrecht! helloGo is bijna live: de alles-in-1 reisapp waarmee je je reis plant, boekt ĂŠn betaalt!

Nieuwsgierig?

Check helloGo.nl

eerste e d r e d n o .. t s s p En een e w n e t lo r e v s r gebruike vanMoof fiets!*

*Kijk voor de actievoorwaarden op hellogo.nl/actie

3

NOVEMBER 2017 | NR. 46 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

INHOUD

Journalistencafé

T

Nieuws 4 Leegloop in de kerken Hoe gaat kerkenstad Utrecht om met erfgoed?

7 HOV-netwerk Ruim baan voor de busbaan

8 Dat is de vraag Is meer ruimte voor foodtrucks en

Michaël Kroonbergs

drankkraampjes in de parken een goed idee?

Hoofdredacteur michael@duic.nl

on van den Berg, oud-journalist bij het Utrechts Nieuwsblad en tegenwoordig eigenaar van ‘journalistencafé’ Willem Slok, maakte voor het eerst kennis met deze zaak tijdens de EK-finale voetbal in 1988. Hij zal het me niet kwalijk nemen maar wat betreft kennis van deze klassieker is hij dus een broekie. In de glorietijd van Slok gingen journalisten naar de Lucas Bar en journalisten in opleiding naar Binnenbest. De enige journalist die de bar frequenteerde was Tros-coryfee Yvonne Habets en bij haar ging het zelden over het vak. En verder kwam heel Utrecht er.

En dus ook veel kunstenaars. Bij Slok hangt nog altijd een tekening van Jan de Haas aan de muur. Hij betaalde er zijn rekening mee. De Haas, ontwerper van één van de posters van de Flight to Lowlands Paradise, was exponent van een lichting markante Utrechtse kunstenaars uit de jaren zestig en zeventig. Andere namen die me te binnen schieten: Jan Scherjon, nog steeds edelsmid, Arne Zuidhoek (van die ander poster van de Flight) en de in 1991 overleden Nol Manten. Mannen die woonden en werkten in tochtige huisjes in de Gasthuis-

straat of Schalkwijkstraat, het ooit deftige genootschap Kunstliefde op vrijdagavond vooral bezochten vanwege het prettig geprijsde maar lauwe bier. Die zelden in chique galeries exposeerden maar hun werk op de jaarlijkse kunstmarkt op het Janskerkhof aan de man probeerden te brengen. Soms met succes, soms niet. Maar die tegenvaller werd dan weer snel verwerkt met enkele biertjes – wat bij de Haas ooit als gevolg had dat hij zijn hele collectie in de gracht wilde gooien. Tja, als niemand het koopt… De hoofdredacteur van deze krant kon erger voorkomen. Er is die avond gelukkig veel moois bewaard gebleven.

Romantischer dan toen zal een kunstmarkt niet meer worden. Jan de Haas en zijn vrouw Yvonne hebben jaren geleden Utrecht verruild voor de bossen van Maarn. Dat dit een minstens zo inspirerende plek blijkt te zijn, werd duidelijk toen ik zijn website bezocht.

Geen idee of Maarn een café heeft. Maar dat de Haas ooit zijn rekening met een tekening hoeft te betalen lijkt me onwaarschijnlijk. De wilde haren zijn eraf, maar het werk is mooier dan ooit.

UIT met DUIC 9 Utrecht volgens Jan van Piekeren: kunstenaar en muzikant

De week in quotes

‘Goederenwagens uit deze periode zijn schaars. Dat we er nu nog eentje

Wat zijn de meest opmerkelijke quotes uit het Utrechtse nieuws van de afgelopen twee weken? Een overzicht.

10 Uittips o.a. zwerkballen en barbecueën

13 De klassieker Willem Slok: een journalistencafé in Wijk C

15 Little Steven and

the Disciples of Soul in Utrecht

‘Ik loop dagelijks op die roltrap, met de nadruk op ‘loop’’ Aldus de oprichter van Twitter-account @werktderoltrap, dat dagelijks meldt of de roltrappen op Utrecht Centraal aan Jaarbeurszijde werken

hebben gevonden is heel bijzonder’

Het Hoofd Collecties van het Spoorwegmuseum is blij met de vondst van een goederenwagon uit 1871-1872

‘Uit voorzorg wordt dat deel vrijgehouden van verkeer’

De gemeente legt uit waarom de Tolsteegbrug bij het Ledig Erf is afgesloten: een deel van de brug is tijdelijk verzwakt

Interview met een wereldverbeteraar ‘Het fietsverbod gaat niet werken, omdat het niet

Stad/Leven

aansluit bij de momenten en plaatsen waarop het druk is’

16 Geveldetails in Utrecht Kijk eens bóven de etalages

21 Waar ben jij nu mee bezig?

Oud-schaatser Jochem Uytdehaage

23 Terug in de tijd met Bert Maes

Peter van Bekkum van de Fietsersbond in Utrecht over het bezwaar dat de bond aantekende tegen het fietsverbod

‘Wat mij betreft kan de winkel van mijn huurder gewoon open’

“‘Het doel is om mensen kennis te laten maken met wat die wijken te bieden hebben’

tijdens de werkzaamheden

‘Als je eenmaal de shoarma van hier gewend bent, is elk ander broodje shoarma een teleurstelling’

Kim Platenkamp legt wat uit over de Culturele Zondag die zal plaatsvinden in de wijken Zuilen, Ondiep en Overvecht

‘Van stalling in de stad, naar stad in de stalling’

Dit zegt de jury van de Betonprijs 2017 over de grootste fietsenstalling ter wereld bij Utrecht Centraal

Erik Thuis is stellig tegen de Volkskrant over grillroom Huzur in de Voorstraat

‘Loopt de stad leeg? Geenszins: Utrecht groeit als kool en het aandeel gezinnen is de afgelopen vijftien jaar constant gegroeid’

Studenten weten plannen voor nieuwbouw De reactie van de eigenaresse van het pand waar The Cookie Bar in zit, op het feit dat de zaak na twee jaar nog steeds potdicht is

te veranderen

Colofon

KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP DUIC.NL

REDACTIE Michaël Kroonbergs (hoofdredacteur), Fenna Riethof (eindredacteur), Jesse Holweg, Annabel van Heesbeen en Robert Oosterbroek BEELDREDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl

Wethouder Paulus Jansen in een open brief over cijfers van het CBS over het vertrek van jonge gezinnen uit de stad

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Bas van Setten, Marleen Stoker, Arjan den Boer, Jette Pellemans en Jildou Fabriek

PARTNERSHIPS & SALES Stefan Timmer via stefan@duic.nl Camiel Boutens via camiel@duic.nl

ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl, Nathan Roos

ADVERTEREN 030 - 740 04 44 Helling 14, 3523 CC Utrecht adverteren@duic.nl

UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven distributie@duic.nl 06 - 14 41 56 56

WEBSITE DUIC.nl

FACEBOOK DUIC

TWITTER @duicnl

INSTAGRAM duic.nl

4 Nieuws

NR. 46 | NOVEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DE TOEKOMST VOOR KERKEN IN DE STAD

‘Waar moet mijn overlijdensmis zijn?’

Jesse Holweg Robert Oosterbroek

De Westerkerk aan de Catharijnekade wordt een hotel en restaurant met buurtfunctie

Kerkenstad Utrecht heeft het moeilijk: hoe om te gaan met het religieus erfgoed?

‘Bent u op zoek naar een bijzondere locatie voor een congres of symposium?

Dan kan de Janskerk in Utrecht een interessante en aantrekkelijke mogelijkheid voor u zijn.’ Dit staat op de website van de historische kerk op het Janskerkhof.

Het imposante bouwwerk is inmiddels veel meer dan alleen een kerkgebouw.

‘Utrecht kerkenstad’ is op zoek naar de ideale mix van behoud erfgoed en plek voor religie.

I

n de historische binnenstad struikel je er zowat over. De kerken, groot en klein, zijn bepalend voor Utrechts stadsgezicht. Maar de kerkgemeenschappen hebben het moeilijk. Er is steeds minder geld om de panden te onderhouden en in de samenleving vindt ontkerkelijking plaats.

Toch is er de overtuiging dat het erfgoed behouden moet worden voor de stad – bij gemeente, gemeenschappen én ondernemers.

‘De religieuze functie kwam in de loop van de twintigste eeuw sterk onder druk te staan door toenemende ontkerkelijking en leegloop van de binnenstad’, staat te lezen in een uitgebreide visie die de gemeente in mei dit jaar presenteerde.

Er werd en wordt steeds vaker gezocht naar een nieuwe invulling van de lege kerken. Zo werd de Martinuskerk aan de Oudegracht in de jaren tachtig al herbestemd tot een plek voor woningen en zal de Westerkerk aan de Catharijnekade worden omgetoverd tot een designhotel en restaurant met buurtfunctie. In het rapport ‘Utrechtse visie religieus erfgoed’ is een overzicht te lezen van het huidige gebruik van de monumentale religieuze gebouwen. Het moet inzichtelijk maken welke leeg komen te staan en nieuwe functies voor moeten worden gezocht. Eerder werd in het geval van leegstand vaak gekozen voor het slopen van kerken, vooral in de buitenwijken.

In 1972 werd in de Biltstraat bijvoorbeeld de O.L. Vrouwe ten Hemelopneming gesloopt met een gat in het stadsbeeld tot gevolg. “Zeker in het beschermde stadsgezicht van de binnenstad van Utrecht zou de sloop van kerkgebouwen dramatische gevolgen hebben”, schreef

wethouder Kees Geldof. Met de visie hoopt de gemeente de toekomst van de binnenstadskerken ‘voor een belangrijk deel’ te hebben veiliggesteld. Er zijn 58 monumentale kerkgebouwen in Utrecht, waarvan er 21 zijn beschermd als rijksmonument en 37 als gemeentelijk monument.

Daan Beekers doet onderzoek aan de Universiteit Utrecht naar christelijk erfgoed in Nederland en noemt de leegloop bij kerken voor de hand liggend: “Er zijn inmiddels meer mensen in Nederland die niet dan wel geloven.” Beekers zegt dat er nog meer redenen zijn voor de leegstand. “Er is ook sprake van een demografische verschuiving; van oudsher woonden in Lombok en Zuilen veel katholieken, maar door de komst van migranten en yuppen

‘Er zijn inmiddels meer mensen in Nederland die niet dan wel geloven’ naar die wijken verandert de bevolkingssamenstelling en neemt de katholieke gemeenschap af.”

Volgens Beekers is het goed om de hoeveelheid kerken in de stad in historisch perspectief te plaatsen. Volgens de postdoctoraal onderzoeker is er in de recente geschiedenis - eind negentiende en in de loop van de twintigste eeuw - een sterke ‘boost van kerkbouw’ geweest. “Je kunt het huidige tem-

po van kerksluitingen niet los zien van de religieuze opleving die toen plaatsvond.”

Emotionele waarde De gemeente Utrecht hecht veel waarde aan de culturele en historische waarde van kerkgebouwen.

“Het idee is dat ze niet alleen de religieuze gemeenschappen toebehoren, maar ook buurtbewoners en andere burgers. Het zijn belangrijke landmarks voor veel mensen. Ze zijn beeldbepalend en geven identiteit aan een buurt”, aldus Beekers.

Hij legt ook uit op welke manier sommige religieuze gemeenschappen waarde hechten aan het gebouw. “Voor katholieken is het een heilig (gewijd) gebouw. Hen gaat het niet per se om het monument als zodanig, maar om de religieuze waarde ervan.”

Beekers deed de afgelopen maanden veldonderzoek bij twee kerken die op het punt stonden gesloten te worden. Hij vertelt over de Sint-Jacobuskerk in Zuilen, die inmiddels onttrokken is aan de eredienst (dus niet langer heilig is) – op 8 oktober was de laatste viering. “Er was veel strijd van de lokale kerkgemeenschap tegen het bestuur van de kerk. Het is niet zomaar een stapel stenen, maar voor sommigen echt een tweede huis.”

In zijn onderzoek kwam Beekers mensen tegen die veel persoonlijke herinneringen aan de kerk hebben.

“Een doop, eerste communie of uitvaarten, die hebben daar allemaal plaatsgevonden. Iemand vroeg me: ‘Dit is de plek waar ik afscheid heb genomen van mijn overleden echtgenoot, waar moet mijn mis dan zijn als ik overlijd?’ De katholieke stadsparochie was ook goed te volgen: die zat met elf kerkgebouwen en een krimpende geloofsgemeen-

schap. De parochie wil het kerkleven een nieuwe impuls geven door te fuseren. Want wat moet je met al die vierkante meters?” In de Jacobuskerk is inmiddels een nieuwe evangelische gemeenschap gevestigd: de Best Life Church. Een grote en relatief nieuwe gemeente.

Het geeft aan dat er verschuivingen zijn in het landschap. Bij een andere grote kerk in Utrecht is iets anders aan de hand. De Westerkerk op de Catharijnekade heeft niet te maken met te weinig mensen, maar loopt wel aan tegen de onderhoudskosten en bereikbaarheid.

De kerk met meer dan duizend zitplaatsen, in het bezit van de Gereformeerde Gemeente Utrecht, wil verhuizen. Ze gaan een eigen kerk bouwen in Leidsche Rijn, mede met de opbrengst van de verkoop van het huidige pand. Voor het monumentale gebouw moest een oplossing worden gevonden.

Daar kwam Robin Hagedoorn in het spel. Hij was eerder al betrokken bij de herbestemming van bijvoorbeeld de Oud Katholieke St. Jakobuskerk aan de Bemuurde Weerd. Al sinds 1991 waren in deze kerk geen diensten meer en in 2007 kocht Hagedoorn, die een achtergrond heeft in commercieel vastgoed, de kerk aan en transformeerde hem tot een groot woonhuis. “Je moet het willen; het is een ingewikkeld proces met betrekking tot vergunningen en bouwkundige zaken.

Het is nogal wat om binnen de context van zo’n monumentaal gebouw te bouwen. Je moet de waardigheid ervan proberen te behouden. Dat hebben we daar ook gedaan door er één woonruimte van te maken in plaats van meerdere wooneenheden – daarmee zou je niets meer terugzien van de oorspronkelijke functie.”

NOVEMBER 2017 | NR. 46 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Advertorial

Nieuws 5

COLUMN STEEF SCHINKEL Sponsor: Schinkel Benelux STEFON BV

AGENDA van de week Vrijdag 24 november 20.30 uur IIIII , Anne Jan Toonstra Prijs: 16,00 euro, of 14,00 euro voor leden/studenten/65+/U-pas/Vrienden Eerst was er Hikikomori. Toen kwam Noodzakelijk Kwaad. Daarna Murw. En Oi was nummer 4. En nu is het tijd voor IIIII. De nieuwe solovoorstelling van Anne Jan Toonstra. IIIII gaat over ongemak en over schaamte. Over vastzitten en loskomen, ruimte krijgen en ruimte innemen. Over jezelf redden, hulp vragen, alleen en tegelijk ook niet alleen willen zijn. Over dingen achter je laten en opnieuw beginnen.

IIIII gaat over leven en dood en alles wat daartussen zit.

De pers over Anne Jan: “...Murw kent een sterke opbouw en groeit gestaag naar een apotheose… Uiteindelijk als het opblazen en relativeren achter de rug is, blijft dat als enige over: Toonstra, zijn piano, zijn muziek. Sterk slot.”

(Dagblad van het Noorden) “...Hij bespeelt zijn publiek, dat heeft hij in de vingers, maar tegen het einde tilt hij Murw opeens naar een ander niveau… In het laatste half uur vindt Toonstra de perfecte toon. Hij blijft komisch, maar duikt

De Janskerk wordt ook gebruikt voor andere doeleinden dan alleen religieus

bovendien de diepte in.” (Theaterkrant) “...Heel knap vertelt Toonstra via luchtige verhalen zijn filosofische beschouwingen om te eindigen met een prachtig gevoelig lied met mooi pianospel waar het publiek ademloos naar luistert.” (Steenwijker

‘We proberen het verhaal van de kerk te vertellen’

Courant)

Zaterdag 2 december, 20.30 uur 4 x leuk, Jeroens Clan, Maarten Westra Hoekzema, Chris Verlaan en Klaas Prins. Cabaret poel Cabaretliefhebbers opgelet! Deze voorstelling mag u niet missen. In De Cabaretpoel spelen vier nieuwe aanstormende cabarettalenten elk een voorstelling van ongeveer 25 minuten. U ziet finalisten en prijswinnaars van diverse cabaretfestivals. De Cabaretpoel, een nieuw initiatief voor aanstormend

De Westerkerk Hagedoorn is zich na een paar projecten meer gaan richten op de herbestemming van kerken. Grotere exemplaren kunnen volgens hem geen woonhuis worden, bijvoorbeeld omdat de energie- of onderhoudskosten voor de bewoner te hoog zouden oplopen. Hij ging dus op zoek naar een modern alternatief voor de Westerkerk. Toen die op de markt kwam en het bestuur naar een nieuwe koper zocht, schreef Hagedoorn een plan. Hij vertelt daarover: “De functies van het gebouw zijn lange tijd ontmoeting, bezinning en reflectie geweest. Die heb ik terug laten komen in het plan.” Van alle initiatieven die binnenkwamen, werd het zijne uitgekozen. Na intensieve gesprekken met de eigenaren, gemeente en buurt, kan er begin volgend jaar worden gestart met de verbouwing.

“Er komen 46 hotelkamers en en zeventig hoogwaardige hostelplekken. Elke kamer zal door kunstenaars worden ingericht. Voorop staat dat we het verhaal van de kerk proberen te vertellen. De historie wordt in ere gehouden door bijvoorbeeld het kerkorgel bespeelbaar te houden. Ook de kerkbanken worden weer geïntegreerd. Daarnaast komen we niet of nauwelijks aan het casco van de kerkzaal, maar bouwen we volumes in de kerk. We willen dat bezoekers rond gaan dwalen en zich elke keer verbazen over de geschiedenis van het pand. Ook moet iedereen zich er thuisvoelen.”

De Westerkerk moet méér worden dan ‘gewoon’ een designhotel of restaurant. “De doelgroepen zijn culturele creatievelingen, zakelijke bezoekers, toeristen, buurtbewoners en winkelend publiek”, zegt Hagedoorn.

“Ook kunnen buurtverenigingen gebruikmaken van het gebouw. “We willen leuke dingen stimuleren. Er komt een expositiefunctie en

cultureel maatschappelijke activiteiten worden mogelijk gemaakt.” Een eerder idee om in de kelder een poppodium te maken samen met EKKO heeft het uiteindelijk niet gehaald. Wel moet er ruimte komen voor jonge Utrechtse makers.

De buurt is volgens Hagedoorn zoveel mogelijk betrokken bij de herbestemming.

“Met de hotel- en restaurantfunctie vullen we het commerciële plaatje in. Daarnaast is er de ‘zachte kant’: een sociale functie voor de buurt, maar ook een leerbedrijf voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. We gaan ook nooit entree heffen, om het openbare karakter te behouden. Als iemand een leuk idee heeft voor een lezing of bijeenkomst dan gaan we dat mogelijk maken. Alle ideeën zijn welkom.” Hagedoorn is momenteel met eenzelfde project bezig in Amsterdam: herbestemming van de Sint-Ritakerk in Amsterdam-Noord. “De bedoeling is om dit concept verder door te trekken naar andere kerkgebouwen die vrijkomen. Ook in Utrecht zijn nog meer kerken die ervoor in aanmerking komen. De ambitie is er in elk geval”, zegt Hagedoorn enthousiast. Hij hoopt in mei volgend jaar te kunnen openen.

De komende jaren komen er nog meer kerkgebouwen in de stad Utrecht op de markt, soms tot verdriet van de kerkelijke gemeentes, maar Hagedoorn ziet er kansen in.

“Als het maar waardig gebeurt, met oog voor de geschiedenis, een nieuwe functie met toegevoegde waarde voor de omgeving en de mogelijkheid het gebouw te beleven.”

cabarettalent om zich aan het publiek te presenteren. Het is een soort reizend cabaretfestival, maar dan zonder competitie-element. Een avondje Cabaretpoel is een echte belevenis. Het is een zeer afwisselende avond met vier uiteenlopende cabaretgenres. Vier cabaretvoorstellingen voor de prijs van één, met voor elk wat wils. Op deze avond spelen: Jeroens Clan Jeroens. Clan maakt korte metten met alles wat los en vast zit. Gewoon omdat het kan.

Bram Kroon, Jip de Poorter en Matthias Tuns weten het zeker: zíj zijn de verlossers, de messiassen, de godenzonen van het vaderlandse cabaret. Het is tijd voor een revolutie vol nietsontziende sketches, bombastische liedjes en messcherpe danspasjes. En geen flauwekulletjes. Kortom: “Groots en meeslepend!”

Maarten Westra Hoekzema haalde de halve finale van Cameretten 2014 met het programma “De Verleiding”. Nu werkt hij aan een nieuw programma, laat u dus verrassen met nieuw materiaal!

Klaas Prins beklom in 2013 het podium. Sindsdien behaalde hij enkele finales (Comedyslam 2014, Amsterdams Studenten Cabaret Festival 2016) en won hij de publieksprijs op het Leeuwarder Cabaret Festival 2014. Absurd, energiek en onvoorspelbaar zijn drie willekeurige woorden. Maar ben je benieuwd wie Klaas Prins is? Kom dan gewoon even kijken.

Chris Verlaan weet zich prima te vermaken in het leven. Computerspelletjes spelen, stripboeken lezen en statistische berekeningen uitvoeren… Maar met gitaar en twintig man publiek is hij op zijn vrolijkst.

Met zijn puntige liedjes, rake observaties en relativerende zelfspot belicht Chris zijn eigen zwakheden en die van de rare wereld om hem heen. Chris won het Schager Cabaret Festival in 2015.

Laat uzelf verrassen door het talent van de toekomst. Wie weet ziet u wel de toekomstige Theo Maassen of de nieuwe Youp van ‘t Hek. In ieder geval ziet u vier keer iets nieuws!

Vrijdag 8 december, 20.30 uur Emma Lou Emma Who?!

Emma Lou probeert zichzelf te zijn. Maar wie is dat: zichzelf? Wanneer ben je dat eigenlijk? En wat doe je met alle adviezen die je daarover krijgt? Emma Lou neemt je mee in haar zoektocht. Ze zingt over haar gedachten en verlangens. Vertelt over haar ergernissen en fouten. En dan bemoeien haar muzikanten zich er ook nog mee. Of dat nou zo handig is..? Zang, viool, ukelele: Emma Lou, Gitaar: Mark Schimmel, Contrabas: Paul Klinkhamer, Regie: Anneloes Rodenhuis.

Houd duic.nl in de gaten en lees binnenkort meer over de precieze plannen voor de Westerkerk.

Op zoek naar mezelf. En op zoek naar een goede voorstelling met passende titel. Al makend kom je erachter dat de titel die je van te voren bedenkt (Nooit Alleen) de lading niet meer dekt. Na de try-out in Amersfoort en de voorstelling in Soest weer goed kritisch verder gewerkt en de nodige veranderingen aangebracht. Komende tijd gaan we daar nog even goed voor repeteren en valt alles op zijn plek.

Dus vanaf december in de theaters te zien: Emma Who?! Emma Lou windt nergens doekjes om. Haar liedjes zijn dan ook GOUDEERLIJK en recht uit het hart. Met haar herkenbare teksten wil ze je raken en vermaken. Van rustige luisterliedjes tot uptempo popsongs met een flinke dosis humor. In september van het vorig jaar kwam haar debuutalbum ‘NOOIT ALLEEN’ uit in een uitverkocht theater De Lieve Vrouw in Amersfoort. Een album met veelzijdige liedjes en mooie theatrale overgangen. Eveneens deed ze dit zelfde jaar mee aan het Utrechts Kleinkunst Festival van ons Schiller Theater “Place Royale” waar ze de PUBLIEKSPRIJS won. Emma Lou (Emma Paalvast) groeide op tussen de gitaren en violen.

Er werd veel verschillende muziek gedraaid: van pop, rock en country tot klassiek en zelfs Ierse folk.

Haar vader ‘fiddelde’ regelmatig mee op viool en de keuze voor vioolles was dan ook snel gemaakt. Na jaren klassiek les besloot ze de opleiding docent muziek te volgen aan het conservatorium te Zwolle.

Hier ontdekte ze haar aanleg voor zingen en de wens om op het podium te staan. Met theaterlessen bij de opleiding docent theater groeide haar liefde voor kleinkunst en muziektheater. Vervolgens volgde ze de opleiding Zang Jazz & Pop aan het conservatorium te Arnhem en Zwolle, waar ze met vakken als songwriting het schrijven van liedjes ontwikkelde. Dit resulteerde in 2014 in de afstudeervoorstelling ‘Alleen Gelukkig’ waar ze de ARTEZ VRIENDEN-PUBLIEKSPRIJS mee in de wacht sleepte. De jury: ’’Emma Lou schreed het podium op als een ware diva, begeleid door een zeer muzikaal combo soms aangevuld door een strijkkwartet. Bijna al haar nummers waren eigen composities, van up tempo nummers tot echte luisterliedjes. Haar mooie heldere stem maakte dat haar teksten goed verstaanbaar waren. Naast zingen speelt zij verdienstelijk viool en gebruikte ze de ukelele als een soort running gag.

Omdat het zo boeide leek het concert veel te snel afgelopen.”

EET met je hart en reken af met eenzaamheid

EET jij in november en december met je hart?

Wij nodigen jou uit om de komende weken te gaan eten in de 86 restaurants die samen met ons eenzaamheid op de kaart zetten. Met een vrijwillige bijdrage van 1 euro extra per tafelrekening organiseert stichting Met je hart het hele jaar door structurele waardevolle ontmoetingen voor kwetsbare ouderen in Utrecht en De Bilt. Een klein gebaar met een grote impact. Dit zijn de restaurants (én culinaire winkels) die betrokken zijn bij onze vijfde editie van onze EET met je hart-campagne, waarvoor wij zeer dankbaar zijn: Utrecht Ana’s Kuzin Badhu Balijepark Bastacosi Biltstraat Bastacosi Jan van Scorelstraat Bastacosi Vleutenseweg Blij Brass Brasserie Goeie Louisa BraZZerie Broei Broers Broodcompany Buitenkans Buurten Buurten in de Fabriek Café du Nord Café Olivier Camping Ganspoort Cerveceria Boulevard C’est Ca Chez Jacqueline Claar

Concours Dado Danel De Artisjok De Baai De Goedheyd De Keuken van Gastmaal De Kleine Baron De Kleine Parade De Kust De Rechtbank De Utrechter De Zagerij Den Draeck Dengh Dikke Dries Oost Dikke Dries Oudkerkhof Gare du Sud Gastmaal Café Graaf Floris Heeren van Leeuw Héron Petit Restaurant Kampong Nr 14 Karel V

Key West Beachhouse L’ami Jac LE:EN Loof Madeleine Parkcafe Buiten Piatto PK bar & kitchen Podium onder de Dom Popocatepetl Seven Simple Spaghetteria Wittenvrouwensingel Sparkling Speck bar & grill Stan & Co The Colour Kitchen Oudegracht The Colour Kitchen Zuilen Tutti a Tavola Van Oost Pastabar Van Ostade Vis en Meer Vroeg West

Wijn van Jaap Wilhelminapark Willem Zocher De Bilt Amis Bu!ten De Witte Zwaan Joos Le Nord Naast de Buren PK Bar&Kitchen Van Miltenburg Vink Zebs

www.metjehart.nl

www.facebook.com/ metjehartUtrecht

Nieuws 7

NOVEMBER 2017 | NR. 46 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

HOV-NETWERK

Robert Oosterbroek

Ruim baan voor de busbaan in Transwijk en Kanaleneiland De bekende rotondes op het Anne Frankplein en 5 Mei Plein veranderen de komende jaren volledig van uiterlijk; voor tientallen miljoenen euro’s komt de busbaan voor een groot gedeelte onder de grond te liggen, onder de verkeerspleinen door.

Er wordt gewerkt aan het Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV)-netwerk in Transwijk. Als de werkzaamheden eind 2019 klaar zijn, is het hoogwaardige busbaannetwerk in Utrecht bijna afgerond.

V

anwege het HOV-project is het weekend van 25 en 26 november geen tramverkeer in Utrecht.

Dit project is onderdeel van een al grotendeels voltooid netwerk van bus- en trambanen in Utrecht, waarin het openbaar vervoer zoveel mogelijk voorrang krijgt. Het gedeelte in Transwijk en Kanaleneiland is een van de laatste delen van het netwerk. Hier rijden dagelijks bijna duizend bussen, nu gewoon nog tussen het reguliere verkeer..

“De eerste gesprekken over de aanleg van een hoogwaardig netwerk voor openbaar vervoer begonnen al in de jaren negentig”, vertelt Herman van Vuren. Hij is omgevingsmanager bij de gemeente Utrecht en de schakel tussen bewoners, ondernemers, het bouwbedrijf en het ambtelijk apparaat op het Utrechts stadskantoor. Hij is al anderhalf jaar nauw betrokken bij dit project. “In de jaren negentig werd er al besloten dat er zo veel mogelijk hoogwaardig openbaar

‘In totaal zijn er tientallen miljoenen euro’s gemoeid met dit stukje busbaan’

vervoer moest komen in en rond de gemeente Utrecht. De provincie en de gemeente trekken hierin samen op.”

De duizend bussen die hier nu dagelijks rijden worden er steeds meer. “Door de komst van de nieuwe wijk in de Merwedekanaalzone, én de verdere groei van Utrecht, wordt het steeds drukker in de stad. We willen dat het openbaar vervoer zo snel en comfortabel

De busbaan gaat straks onder de verkeerspleinen door mogelijk door de stad kan bewegen. Daarom is het HOV-netwerk bedacht.” Het hele netwerk omvat ook de Uithoflijn, het Stationsgebied en de busbaan en busstation Leidsche Rijn Centrum. Utrecht wil met dit snelle openbaar vervoersnetwerk bereiken dat bewoners en bezoekers eerder de bus nemen in plaats van de auto. “Daar hoort bij”, vertelt Van Vuren, “dat we knelpunten wegnemen en voor een betere doorstroming zorgen.”

Overlast Hoewel ze in de toekomst veel voordeel moet opleveren, bezorgen de werkzaamheden nu vooral overlast. “Daar zijn we ons zeker bewust van.” Juist als omgevingsmanager krijgt Van Vuren alles te horen over de last die de mensen ervaren door de bouw. “Veel bewoners hebben maandenlang, of zelfs jarenlang, werkzaamheden voor de deur. Wij snappen dat mensen hier van balen. Wij proberen de burgers dan ook zoveel mogelijk vooraf te informeren en te betrekken bij de werkwijze die wij hebben gekozen.”

Dat dit ook proactief moet gebeuren weet Van Vuren. “Niet iedereen leest buurtbrieven of gaat actief op zoek naar informatie. We hebben dus ook meerdere keren op winkelcentrum Kanaleneiland gestaan, om mensen aan te spreken en in gesprek te gaan om uit te leggen wat we allemaal doen. Maar ook zijn we bijvoorbeeld in het woonzorgcentrum Transwijk geweest.

Bewoners maakten zich zorgen of ze nog wel veilig en makkelijk naar het winkelcentrum konden lopen.

Wij komen dan tekst en uitleg geven.”

De werkzaamheden hebben ook veel invloed op de leefomgeving. De afgelopen maanden zijn er kilometers kabels verlegd om de tunnels te kunnen aanleggen.

Soms op maar enkele meters van huizen vandaan. “Het kwam dus voor dat er van vroeg in de ochtend tot ’s avonds gewerkt werd. Soms gaat dat rustig, maar regelmatig is er dan flink geluidsoverlast.” Van Vuren kan desondanks de meeste mensen laten inzien dat het uiteindelijk beter wordt. “Ook voor aanwonenden is het prettig als straks de bussen onder de verkeerspleinen doorrijden.”

Op dit moment is het leidingwerk voor 90 procent af. Aannemer BAM is nu bezig met de voorbereidende werkzaamheden voor het aanleggen van de tunnels, en worden damwanden de grond in getrild. De beide verkeerspleinen hebben tijdelijk een andere vorm – het Anne Frankplein is omgedoopt tot ‘de Barbapapa’, omdat het dezelfde vorm heeft als het tekenfilmfiguur. De komende maanden blijft de verkeerssituatie op de pleinen zoals hij nu is. Alleen is er geen tramverkeer mogelijk op 25 en 26 november. “We zijn tot deze datum gekomen in samenspraak met de ondernemers op winkelcentrum Kanaleneiland. We hebben aan ze gevraagd welk weekend het ’t minst erg zou zijn om de trams uit de dienstregeling te halen. Vooral december, de feestmaand, zouden de ondernemers niet leuk hebben gevonden. Uiteindelijk kwamen we uit op dit weekend.”

Van Vuren noemt nog een voorbeeld van een situatie waarin de

werkzaamheden in samenspraak met betrokkenen zijn aangepast.

“Een aantal weken geleden was het grote feest Thunderdome in de Jaarbeurs. We hadden dat weekend willen werken aan de busbaan, maar de Jaarbeurs gaf aan dat er tussen 19.00 en 21.00 uur tienduizenden mensen op het feest af zouden komen. De week ervoor hebben we het werk zo kunnen inrichten dat we zaterdag om 19.00 uur klaar waren en de enorme stroom bezoekers niet vast kon lopen op onze werkzaamheden.”

Bomencrèche Om ruimte te maken voor de busbaan moeten er 127 bomen worden verplant en 161 gekapt. Van Vuren laat weten dat er uiteindelijk wel meer bomen in het gebied komen.

“Nu staan er ongeveer 485 stuks in het gebied. Als de busbaan klaar is, zijn dat er ongeveer vijfhonderd.”

Enkele van de bomen die verplant zijn, staan inmiddels naast Roost aan de Singel. Andere staan tijdelijk

in de ‘bomencrèche’ langs het Amsterdam-Rijnkanaal. “Daar is een gebied ingericht voor bomen die tijdelijk geen vaste plek hebben. Vanaf daar worden ze weer verplant naar een nieuwe bestemming.”

Eind 2019 moet de busbaan klaar zijn en sluit deze aan op de busbaan bij de Prins Clausbrug. De bussen zullen dan een paar minuten tijdwinst boeken vergelegen met de huidige situatie. Dat is op duizend bussen een hoop tijd. De buitenruimte krijgt ook een volledige herinrichting; plantsoenen en de parallelbanen krijgen een opknapbeurt en ook de bekende verkeerspleinen krijgen een andere indeling. Nu zijn het nog rotondes, waar fietsers voorrang hebben. Dat gaat veranderen; het worden kruispunten met verkeerslichten. In totaal zijn er tientallen miljoenen euro’s gemoeid met dit stukje busbaan – het precieze bedrag is geheim met het oog op de onderhandelingspositie van de gemeente. De provincie betaalt het project bijna volledig.

De provincie betaalt het project bijna volledig

8 Nieuws

NR. 46 | NOVEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Robert Oosterbroek

Michiel Wijn voorzitter Stichting Wilhelminapark

DAT IS DE VRAAG

Is meer ruimte voor foodtrucks

“De laatste jaren is het monumentaal groen steeds meer onder druk komen te staan door de toegenomen recreatie en de alsmaar groter wordende evenementen. Wij als stichting proberen het park nog steeds een rustpunt te laten zijn en de monumentale waarde van het groen in stand te houden. Daarvoor zijn we tenslotte opgericht. Het park is een openbare plek en hoeft niet voor commerciële doeleinden te worden uitgeput. We verbazen ons erover dat het tegenwoordig kennelijk niet meer mogelijk is om te recreëren zonder te consumeren. Stel je voor dat wandelaars in de toekomst langs bospaden ook drankjes en snacks krijgen aangeboden! Zwerfafval is een van de grote problemen van het Wilhelminapark. Na een warme zomerdag is het er vaak een bende. De gemeente ruimt duizenden kilo’s aan flessen, blikjes, wegwerp-BBQ’s, pizzadozen en-wat-al-niet-meer op in alle Utrechtse stadsparken. De komst van extra horeca brengt nog meer afval met zich mee. Waar laten we die? Moeten er naast de extra geplaatste ondergrondse containers nog meer voorzieningen getroffen worden? Ik vind dat het nu erg fijn is in ons park; je kunt er chillen, wandelen, sporten en genieten van de mooie monumentale bomen en In de planten. Verder is er een paviljoen met een terras waar bezoekers raadsvergadering iets kunnen drinken. Voor ons hoeft daar niets meer bij. Vergeet van 9 november heeft een niet, het Wilhelminapark is een van de mooiste stadsparken meerderheid van de van Nederland. Dat willen we graag zo houden.””

en drankkraampjes in Utrechtse parken een goed idee?

Ondernemers Babette en Brechje van Babes Coffee (koffiebarretjes op locatie)

Tim Homan gemeenteraadslid Student & Starter

“Student & Starter wil dat mensen volop kunnen genieten van het groen in Utrecht. Voor velen past daar een snack en een biertje bij, daarom hebben wij deze motie ingediend. Op het moment is hier nog weinig ruimte voor binnen de regelgeving, terwijl gemeenteraad ingestemd met de motie ondernemers hier graag mee aan de slag gaan. In veel par‘Pils in het park’ van Student & Starter. Met ken laat het voorzieningenniveau nog te wensen over en de motie wordt de gemeente opgeroepen om Student & Starter zou graag de ruimte bieden aan levendigheid. Betekent dit dat er nu elke dag een foodtruckde Regels Standplaatsen 2013 zo aan te passen festival moet komen in elk park? Nee. Maar ruimte voor dat er meer plaatsen beschikbaar komen voor een paar extra standplaatsen moet toch kunnen? Wat standhouders in parken en op andere Student & Starter betreft wel, in elk geval. Zo kunnen genieten van groen en genieten van een drankje hand recreatieplekken. Oftewel, in de toekomst moeten in hand gaan.” er meer foodtrucks, bierbakfietsen en

“Natuurlijk vinden wij het een positieve ontwikkeling als er meer ruimte komt voor mobiele horeca in de stad, en als het verouderde vaste standplaatsenbeleid wordt herzien. Nu zijn de regels rond verkoffiekraampjes in de Utrechtse parken zijn. Is dit gunningen nogal star en onduidelijk. Ook volgen veel een goede ontwikkeling – zorgt het voor meer handhavers een eigen beleid. Wij staan dolgraag in parken om de bezoekers te voorzien van kwaliteitslevendigheid en biedt het de juiste ruimte voor Gadiza Bouazani koffie met wat lekkers. Het trekt mensen aan en is ondernemers, of is het een recept voor laagdrempelig bereikbaar. Het saamhorigheidsgevoel gemeenteraadslid PvdA Utrecht overlast en verloedering van de Utrechtse is groot bij de foodtrucks, mensen komen gauw voor een gezellig praatje. Wel is het van belang dat de betreffende “Een park is voor de PvdA Utrecht een ruimte waar bewoparken? Is meer ruimte voor foodtrucks foodtruck verantwoordelijkheid neemt wat betreft behoud ners komen om van de rust en het groen te genieten. Degeen drankkraampjes in Utrechtse en veiligheidsmaatregelen – dat wil zeggen: dat er brandnen die er willen recreëren, nemen al decennialang een eigen parken een goed idee? Dat is blussers, blusdekens en een EHBO-box is. De trucks mogen picknickmand mee en in sommige parken is het zelfs toegestaan niet op het groen staan, moeten geur- en geluidsoverlast voorom te barbecueën. Door meer horeca toe te staan verdwijnen niet de vraag. komen en afval moet opgeruimd worden als klanten dat niet zelf alleen de rust en het groen, maar vercommercialiseer je de stadspardoen. Voor ons is een opgeruimd park ook een fijnere werkplek. En ken die voor alle Utrechters bedoeld zijn. Bewoners die horeca willen, wat alcoholverkoop betreft – daar zijn speciale vergunningen, diploma’s kunnen terecht bij de vele horecagelegenheden die de stad rijk is. Straks zien en papieren voor nodig. Een goede zaak, want alcoholconsumptie geeft extra we door een wildgroei aan eet- en drankkraampjes niet langer het prachtige groen risico’s wat betreft overlast. Daarom zeggen wij ‘JA’ op meer ruimte voor foodtrucks in waar onze parken voor bedoeld zijn. Meer ruimte voor foodtrucks en drankkraampjes in het park. Maar ‘Pils in het park’… daar zijn we niet helemaal van overtuigd.”

Utrechtse parken: een slecht idee.”

Advertentie

9

ALLEMAAL UTRECHTERS – BINNA CHOI

UIT MET DUIC

Allemaal Utrechters is een reeks interviews met onze in het buitenland geboren stadsgenoten. We vragen ze naar hun achtergrond en hun ideeën over Utrecht en tonen zo de diversiteit van onze stad. We streven ernaar alle Utrechtse nationaliteiten te portretteren. Deze keer: Binna Choi (40) uit Zuid-Korea.

UTRECHT VOLGENS

Marleen Stoker

Veelzijdige kunstenaar en muzikant

Jan van Piekeren Jan van Piekeren is in Utrecht een bekend gezicht en in menig coffeeshop een graag geziene gast. De veelzijdige kunstenaar speelt ‘Utregticana’ (Utrechtse muziek) in de Kargadoor en is voorstander van straatmuziek. Hij maakte de soundtrack van VPRO’s documentaireserie over de Voorstraat. ‘Utrecht is mijn stad waar ik borrel en bruis’, naar het luidt.

Waar haal je je jointjes?

“Soms op de wietboot, soms bij Bordeaux Rood (tegenwoordig ‘Pleasure’ geheten, red.), maar de fijnste plek om te zitten is toch wel ’t Grasje. Eén keer per week ga ik daarheen om met de veertig plus-tafel de week door te nemen. Een divers pluimage, heel verschillende mensen. Iemand neemt kopietjes mee van het cryptogram uit de NRC en dan gaan we daar samen op los. Uit die situaties haal ik ook mijn inspiratie, de coffeeshopcultuur, door er mensen met diverse achtergronden te ontmoeten.”

Lievelingsplek “Het liefst ben ik thuis. Saai, hè? Van april tot oktober zit ik lekker in het tuintje. In de stad ben ik het liefst in het Museumkwartier. En bij park Lepelenburg, waar ik in Nieuwekamp een jaar of vijf antikraak heb gewoond. De singels vind ik het mooist. Ook ’t Wed is een leuk stuk Utrecht.”

Eerste keer Utrecht “Dat was in 1976 als twaalfjarig jochie.

Ik ben in Enschede geboren, maar we verhuisden al snel naar Blomberg, Duitsland. Mijn vader was beroepsmilitair en werd daar gestationeerd. Daarna verhuisden we naar IJsselstein. Een flinke cultuurshock. Het werd er al snel te klein voor me, dus toen ik oud genoeg was kwam ik al snel in Utrecht terecht.

Voor de vrije vloer, mijn biertjes en mijn jointje.”

Robert Oosterbroek

‘Het Museumkwartier moet en zal meer gaan bruisen’

I

Hoe is je muziekcarrière begonnen?

“Ik had me opgegeven voor het Amsterdams Kleinkunst Festival.

Gelukkig was ik na de auditieronde door naar ronde twee, en dat vond plaats in het Werftheater. Het was mijn eerste podiumervaring ooit. Mijn hele stamkroeg zat daar, dus het ging goed. Later zijn we vanuit wat vroeger De Kameel heette een band gestart. Onrust heetten we, vernoemd naar wat we de buren altijd hebben bezorgd. Dat wisten we doordat de boetes maar bleven binnenstromen.”

Fenna Riethof

Utrecht mist…

“Podia. Ik mag bijvoorbeeld niet versterkt mijn liedjes zingen op straat. Maar telkens als ik op het Vredenburg loop en er geen geen markt staat, denk ik: wat een prachtig podium! Kunst moet zichtbaar zijn. Het is in de kunstsector al moeilijk om het hoofd boven water te houden.

Geef de kunst aan de straat. Daar wordt verbinding gelegd, daar gebeurt het. De politiek heeft het over handhaving en regels, maar laten we elkaar daarin nou gewoon vertrouwen en het experiment aangaan.”

n 2003 werkte Binna Choi (40) als curator in Seoul, de hoofdstad van Zuid-Korea en stelde in die rol onder andere tentoonstellingen samen. Binna voelde het verlangen internationaal professioneler te worden.

Twee curatoren uit Duitsland en Japan die ze ontmoette, raadden haar hetzelfde opleidingsprogramma aan: De Appel, een cursus hedendaagse kunst in Amsterdam. Daar, vertelden ze haar, zit je niet in de banken eindeloos te leren en reflecteren, maar ga je erop uit. Ze besloot het te doen en verhuisde naar Amsterdam.

“Het was zeven maanden keihard werken, maar het heeft me een geweldige basis opgeleverd om echt aan het werk te gaan, namelijk meer kennis over zaken, maar ook kennissen en een netwerk.” Binna kwam eigenlijk niet eens op het idee om terug te keren naar Zuid-Korea. Ze stroomde gewoon door in het werkleven en belandde na verloop van tijd in Utrecht, als curator bij Basis Actuele Kunst (BAK) aan de Lange Nieuwstraat.

Voor ze het wist was het 2008 en zette ze een volgende stap in haar carrière: solliciteren voor directeur van Utrechts kunstinstituut CASCO. “I loved the organization, omdat ze de juiste ethiek hebben – sociale verandering via kunst proberen te bewerkstelligen, maar wel op een open en speelse manier. Daarnaast zijn ze close met de kunstenaars die er exposeren.”

Ze werd aangenomen en sinds haar komst zijn een paar dingen veranderd. CASCO heeft de samenwerking verbreed door activisten, sociale groepen en niet-kunstorganisaties in en buiten Europa erbij te betrekken. Maar ook gewoon de buren. “Iedereen die vindt dat het sociale en politieke systeem, met name het kapitalisme, moet veranderen.” Het kunstinstituut kán wat ontoegankelijk overkomen – zo is de website excentriek ingericht en zit het pand verstopt achter een onopvallend poortje – maar Binna benadrukt dat CASCO er is voor mensen die zich onderdeel voelen van de maatschappij en nodigt de lezer dus

uit gewoon eens langs te komen. “Come and meet us!”

Achtergronden mengen Achter dat poortje in het Museumkwartier schuilt het Abraham Dolehof, en in het voormalige Sint Ursulaklooster zitten CASCO en andere creatieve organisaties, zoals Fotodok.

In deze ‘oase in het stadscentrum’ zit vandaag een meneer met klitten in zijn baard een biertje te drinken op een bankje – hij komt misschien van de daklozenopvang verderop, denkt Binna. En even verderop laat een deftige dame haar hondje uit. “Dit is openbaar terrein, maar er komen best weinig mensen.

Culturele instanties in de buurt hebben een plan bij de gemeente ingediend om de buurt bruisender te maken.” De dakloze meneer en de mevrouw zijn hier ook in de toekomst beiden welkom. “Segregatie is verkeerd; mensen van verschillende achtergronden moeten mengen.”

Binna’s omgeving is cultureel gezien al erg gemengd. Haar collega’s komen uit verschillende landen: Staci uit Amerika, Yolande uit Zuid-Afrika en de ‘culinaire kunstenaar’ die na CASCO-bijeenkomsten de vegetarische hap verzorgt: Asia uit Rusland, die ook eens in deze rubriek verscheen. Binna is tevreden met het culinaire aanbod in Utrecht; als ze niet van Asia’s lekkernijen profiteert, kan ze in Utrecht genoeg goede producten kopen, of zich wenden tot een van haar favoriete restaurants: het Syrische Syr, het Vietnamese Saigon op de Voorstraat, of Selamat Makan daar vlakbij, een Indonesisch restaurant. “Daar is the food”, zegt ze, “echt supergood.” Een echt Zuid-Koreaans restaurant, dát heeft Binna nog niet gevonden.

De reeks is een samenwerking van DUIC en Culturele Zondagen, mogelijk gemaakt door Stichting Dialoog en Gemeente Utrecht. Jezelf of iemand anders aanmelden voor deze rubriek? Dat kan! Mail naar redactie@duic.nl

ERS ALLEMAAL UTRECHT

Deze landen zijn de

Aruba

revue gepasseerd:

Australië Bangladesh Bolivia Brazilië Canada Chili Colombia Denemarken Duitsland

‘Geef de kunst aan de straat. Daar wordt verbinding gelegd, daar gebeurt het’

Ecuador Engeland

Naam Binna Choi Land Zuid-Korea Plaats Seoul Geboortedatum 19-02-1977 Levensmotto “Werk voor de samenleving – dus niet alleen voor jezelf –

maar zorg ook dat je je vrij voelt en plezier hebt in het leven. Die twee dingen vullen elkaar aan.”

Aantal mensen met een Zuid-Koreaans paspoort in Utrecht in 2017: 99 (bron: Basisregistratie Personen/BRP)

Estland Ethiopië Frankrijk Griekenland Hongarije Ierland India Indonesië Irak Iran Italië Liberia Litouwen Macedonië Nicaragua Noord-Ierland Oostenrijk

Lekkerste biertje “Ik drink al vijftien jaar geen druppel.

Mijn broer heeft zich letterlijk dood gedronken. Op een gegeven moment moet je een keuze maken; doe mij maar een jointje. Alcohol haalt niet de leukste kanten van mensen naar boven, denk ik.

Misschien doen al die koffietentjes het daarom zo goed – willen mensen elkaar tegenwoordig liever ontmoeten op dat soort plekken. Ieder z’n ding.”

Peru Polen Roemenië Rusland Spanje Suriname Syrië Taiwan Turkije Venezuela Verenigde Staten Zuid-Afrika Zuid-Korea Zuid-Soedan Zweden

10

HETZELFDE MAAR DAN ANDERS

5 tips uit het Bier en Appelsap Boek Bier en Appelsap heeft een boek gemaakt: 224 pagina’s vol uitjes en tips om met je kinderen op pad te gaan. Een handig bewaarexemplaar dat je makkelijk in je tas stopt als je er met de familie op uit gaat! In deze DUIC-krant geven we je 5 tips die ook in het boek te vinden zijn.

UIT MET DUIC

“Het Bier en Appelsap Boek – Utrecht en omgeving” is te koop via de eigen website van Bier en Appelsap: bierenappelsap.nl/boek.

Meneer Peer Bij Meneer Peer kom je thuis. Een gezellig huiskamercafé waar je kunt koffiedrinken, lunchen of gezellig borrelen. In het speelhoekje vind je spellen en boekjes en voor je kinderen kun je gewoon een krentenbol bestellen. En ook niet onbelangrijk: Floor en Renske, de eigenaresses zorgen voor een warm welkom.

Stayokay Zin in een nachtje weg in eigen stad? Bij Stayokay boek je een gezellige familiekamer en kun je ’s ochtends genieten van een ontbijtje met uitzicht op de Neude. Er is zelfs een kamer in nijntje stijl, daar doe je de allerkleinsten zeker een plezier mee!

meneerpeerutrecht.nl Bemuurde Weerd Oostzijde 36

stayokay.com Neude 5

Tumble ’n Dry Is het wat minder weer, kies dan voor een bezoekje aan een museum.

Utrecht barst van de leuke musea. In de decembermaand is een bezoek aan Museum Catharijneconvent leuk én leerzaam. Hier leer je namelijk meer over de achtergrond van onze feesten. Sinterklaas logeert er tijdens zijn verblijf in Nederland en straks met kerst is het tijd voor Kerstival.

Speeltuinen Van spelen in een speeltuin krijgt je kind waarschijnlijk nooit genoeg. Een lijst met speeltuinen mocht natuurlijk niet ontbreken in het boek. Kies voor de Torteltuin, waar je zelf ook lekker op het terrasje kunt zitten. Of ga naar de Bosspeeltuin in het Máximapark, waar stoere speeltoestellen staan te wachten. Ook niet onbelangrijk: bij Anafora, ernaast, drink je daarna een warme choco of blijf je lunchen.

Little Wannahaves Met de feestdagen in het vooruitzicht zijn we natuurlijk allemaal op zoek naar leuke cadeautjes. Bij Little Wannahaves slaag je zeker.

Ga voor mooi speelgoed, prachtige prentenboeken, een sieraad of een kledingstuk.

Ook kun je hier het Bier en Appelsap Boek kopen!

catharijneconvent.nl Lange Nieuwstraat 38

torteltuin.nl / anafora.nl Kwartelstraat 70 / Uilenboslaan 1

littlewannahaves.nl Zakkendragerssteeg 8

DAVID ACHTER DE MOLEN

muzikant

KENNERS TIPPEN

CONCERT

Waar TivoliVredenburg, zaal Ronda Wanneer Do 7 december v.a. 19.45 uur

Bizar toffe beats en originaliteit, de Nederlandse jongens van Weval brengen het je. Als het belangrijkste muziekblog van de wereld je een acht geeft voor je plaat weet je dat je lekker bezig bent. Het electronicaduo speelde vorig jaar op Pukkelpop en Lowlands en vliegt momenteel de wereld over. De tijd dat de jongens in undergroundclubjes speelden is voorbij – op 7 december staan ze in ons Utrechtse Ronda voor tweeduizend man te knallen!

Tickets 7 euro, online te bestellen Online tivolivredenburg.nl

kunstkenner

EXPOSITIE

Witte dozen

Weval de wereld rond Wat Concert van Weval

MARCEL GIELING

Een witgeschilderd kistje van 28 bij 20 centimeter waarvan de voor- en bovenzijde open zijn, is de basis voor de schilderijen van de in Friesland wonende kunstenaar Christiaan Kuitwaard (1965). Sinds 2010 maakt hij wekelijks een schilderij, een zogenoemde White Box Painting. Eerst plaatst hij een voorwerp in het witte kistje, bijvoorbeeld een hoed, schoen of fles. Daar maakt hij een schilderij van waarin de horizontale, verticale en diagonale lijnen van het kistje meespelen. Het unieke aan deze schilderijen wordt eerst duidelijk als je er veel bij elkaar, of beter naast elkaar ziet. Licht en schaduw en de ingetogen kleuren spelen een hoofdrol. Opening op zondag 26 november 17.00 uur.

Wat White Box Paintings Waar Galerie KUUB, Pieterstraat 3 Wanneer Zo 24 nov t/m vr 22 dec, opening: 26 nov om 17.00 Openingstijden Do t/m zo: 13.00 tot 18.00 Online kunstruimtekuub.nl

Advertenties

Bier onder je boom?

Wij staan 16&17 december op de Kerstmarkt Domplein.

Proost, op een gezellige decembermaand!

www.buurtbier.nl • shop@buurtbier.nl

WIJNPROEVERIJ 13 DECEMBER 19.30 - 21.30 met wijnimporteur Natrada en vinoloog Peter Claessens MELD JE NU AAN IN DE WINKEL Nachtegaalstraat 51A, 3581 AD Utrecht Telefoon: 030 231 7885

maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag

08:00–19:00 08:00–19:00 08:00–19:00 08:00–20:00 08:00–19:00 08:00–19:00 11:00–19:00

je bent wat je eet

UIT MET DUIC

Uittips

11 Marleen Stoker

Zwerkbal in het park: quidditch-toernooi Zo 3 december, Park Transwijk Die korte dagen hebben toch iets magisch, zo zal ook dit heuse ‘quidditch’-toernooi bewijzen. Of je nu de boeken hebt gelezen of de films hebt gezien, Zwerkbal spelen kan niet anders dan een diepgewortelde wens zijn van iedereen die van de fictieve sport weet – de nationale sport in de wereld van Harry Potter. Als je erachter wilt komen hoe dreuzels (niet-magiërs) de wedstrijd spelen, kun je deze zondagmiddag een kijkje komen nemen in Park Transwijk.

Tussen je oren

quidditchnederland.nl

Marleen Stoker

Nazomeren: Soia Winter BBQ Za 2 december, Soia

WIE BEN JE? Marloes Biel (23), student

Op stadsstrand Soia wordt in december gewoon de barbecue aangestoken. Je leest het goed: in de laatste maand van 2017 knallen ze op dit stukje Oog in Al gewoon nog lapjes mals vlees op het vuur, en ook aan de vegetariërs is gedacht. De Winter BBQ is compleet met kampvuurtjes waaraan je je marshmallows kunt roosteren tot ze caramelbruin zijn.

Kers op de taart is zonder twijfel de stomende hottub.

En de DJ’s die plaatjes komen draaien zijn een fijne bijkomstigheid. Dit alles voor 16,50 euro.

soia.nl

WAT LUISTER JE? Magnificent van Elbow

CS Opera: klassiek op het station Za 25 en zo 26 november, Utrecht Centraal Lang hebben we moeten wachten op een degelijk centraal station en nu dat er is mogen we het er ook ruim van nemen. Toch? Vanaf station Vaartsche Rijn kun je met theatergezelschap Stationsopera Odysseus meereizen naar Utrecht Centraal – misschien wel als metafoor voor de reis door het leven zelf. Het tweede gedeelte van de opera speelt zich af in de stationshal, bij de Bistro op de hoger gelegen vloer waar het ensemble op de spelers wacht. Dit bijzondere project vond al eerder podium in de stations van Delft en Rotterdam.

Voor 28,50 euro woon je de voorstelling bij en krijg je een drankje.

csopera.stichtingdeloodsen.nl

“Een van mijn favoriete nummers.

Het lijkt je te omarmen, gerust te willen stellen. Soms raak je verwikkeld in negativiteit en hoe meer je nadenkt, hoe moeilijker alles wordt. Soms heb je kinderlijke onwetendheid – misschien zelfs wel naïviteit – nodig om te zien hoe mooi de wereld is. Om ten slotte te vinden waarnaar je op zoek was.”

Weekendje drum ‘n bass Vr 1 en za 2 december, TivoliVredenburg

WIE BEN JE? Jasper van der Put (30), dj (‘DJ Gnoe’) WAT LUISTER JE? Magneto van Nick Cave “Ik heb al eerder mijn scriptie over Nick Cave geschreven, maar ging pas in oktober dit jaar voor het eerst naar een concert van hem in de Ziggo Dome. Ik heb Engels gestudeerd. Dit nummer kwam ongelofelijk binnen – zo melancholisch. Het was een emotionele ervaring. Het werd ook gewoon erg goed uitgevoerd.”

Voor liefhebbers van het muziekgenre drum ’n bass is tijdens het eerste weekend van december Utrecht de place to be. De feesten Blackout en Therapy Sessions vinden er aansluitend plaats. Het Utrechtse collectief Black Sun Empire stelt met Blackout in TivoliVredenburg ragharde met bas doordrenkte uitspattingen centraal.

Te gast zijn onder andere TC, Halogenix en Silvahfonk.

Therapy Sessions vindt plaats in De Helling, met een lineup die licht schijnt op de duistere kant van het genre. Tot 06.00 uur in de ochtend kun je daar met je voetjes van de vloer.

Kerstshoppen: Europalaan Opent Za 2 december, Europalaan Je hebt van die mensen die te lang wachten met cadeaus regelen voor de feestdagen en uiteindelijk platgetreden paden betreden door voor een paar saaie sokken gaan. Dit evenement is speciaal voor hen. Tijdens Europalaan Opent stellen creatieve bedrijven aan de Europalaan, namelijk Vechtclub XL, De Stadstuin en De Createur, hun deuren open voor publiek. Deze zaterdag kun je er van 12.00 uur tot 18.00 uur volop shoppen, borrelen en luisteren naar verhalen van de lokale ondernemers over hun product.

vechtclubxl.nl

Iedereen kan Parkinson krijgen Meer dan 55.000 Nederlanders lijden al aan deze ingrijpende ziekte.

Met de alarmerende toename van de ziekte van Parkinson is investeren in onderzoek de enige weg.

Steun baanbrekend onderzoek Ga naar www.parkinsonfonds.nl IBAN: NL10ABNA0504201530

De grootste financier van wetenschappelijk onderzoek naar de ziekte van Parkinson.

Connie, 54 jaar

De Belvedere Genieten aan het Hof van Bern in Leidsche Rijn Centrum te Utrecht

start verkoop

APPARTEME

NTEN

donderdag r 30 novembe

Wonen in een mooi modern appartement met alle comfort midden in een levendig stadscentrum? Om de hoek bij alle voorzieningen, maar toch rustig? Het kan. De verkoop van De Belvedere appartementen gaat van start! Wonen in Leidsche Rijn Centrum is Wonen in een nieuw, stijlvol centrum.

DONDERDAG 30 NOVEMBER TIJD: van 18.00 -19.30 uur LOCATIE: verkoopkantoor Leidsche Rijn Centrum, Grauwaartsingel 1A • 21 comfortabele appartementen • circa 55 tot 130 m2 • alle appartementen hebben een buitenruimte, berging, sanitair en volledige keuken en een parkeerplaats

Brecheisen Makelaars tel. 030 - 233 11 34 www.brecheisen.nl

Lauteslager Makelaars tel. 030 - 231 51 86 www.lauteslager.nl

Ons Huis Vastgoed tel. 030 - 231 21 61 www.onshuisvastgoed.nl

.nl

UIT MET DUIC

13 DE KLASSIEKER – WILLEM SLOK Annabel van Heesbeen

Bas van Setten

Ton van den Berg zwaait sinds 2008 de scepter in café Willem Slok

‘Gewoon een lekker cafeetje waar je lekker kunt lullen’ Voor velen staat de datum 25 juni 1988 in het geheugen gegrift als de dag dat Nederland Europees Kampioen werd met voetbal. Voor journalist Ton van den Berg betekent die dag ook een van zijn eerste keren in Willem Slok, het café tegenover TivoliVredenburg in de Korte Koestraat.

Een oud ‘journalistencafé’ in Utrecht, waar ook veel politici en muzikanten over de vloer kwamen, en kunstenaars hun rekening betaalden met hun eigen werk (zie de schilderijen aan de muren en het plafond). Sinds 2008 is het Ton van den Berg die er samen met zijn kompaan ‘Gert’ de scepter zwaait.

D

e Korte Koestraat is eigenlijk meer een steeg dan een straat.

Je ziet er geen auto’s, maar wel kleurrijke lampjes en vooral ’s avonds veel mensen die een sigaretje staan te roken. Halverwege vind je Willem Slok. Door de kolossale raampartijen is vooral in het weekend goed te zien hoe vol het café staat. “Die ramen zijn vervangen toen Henk Westbroek, Rob Kok en hun vrouwen de eigenaren waren”, vertelt Van den Berg. Eenmaal binnen zijn het de schilderijen die de aandacht trekken. De schilderijen op het plafond zijn net zoals de houten plafondplaten vergeeld door de jarenlange rooklucht. Die lucht hangt er sinds het rookverbod niet meer, maar de aantasting door rook verdwijnt niet zomaar. Er komt in het nieuwe jaar wel een plafondrenovatie aan. Gevolg is dat de vastgeniete schilderijen het waarschijnlijk niet zullen overleven. Dat leidde tot veel reacties. ‘Eeuwig zonde’, reageert iemand op de Facebook-pagina van het café, en ‘Ik val ff helemaal stil…’, schrijft iemand anders. De schilderijen aan het plafond waren een idee van toenmalig medewerker Jelleke, en Julia, de vrouw van Westbroek. Hoe ze op het idee kwamen? “Geen idee, joh. Dat moet je aan hen vragen. Zij waren zo creatief”, aldus Van den Berg.

Een slok op Het café is meer dan honderd jaar oud en kreeg in 1963 de naam van Willem Slok, de toenmalige eigenaar. “Dat was

z’n echte naam, ja. En in die tijd was het normaal dat het café de naam van de eigenaar kreeg.” Van den Berg vertelt dat Slok uit Amsterdam kwam. Daar had hij een koffiezaak in de buurt van de Rietveld Academie, waardoor veel beginnend kunstenaars Slok kenden. Eenmaal in Utrecht zochten zij hem weer op.

Slok was de moeilijkste niet; de rekening kon ook met een mooi schilderij worden

‘Ik kwam hier iets te weten over een wethouder wat zijn kop had kunnen kosten’ afgelost. Aan de muur hangt een getekend portret van Willem Slok, de betaling van een kunstenaar. Ook werk van de Utrechtse kunstenaar Jan de Haas, die studeerde aan de Rietveld Academie in Amsterdam, hangt aan de muur. De Haas ontwierp onder meer het affiche voor popfestival Flight to Lowlands Paradise, voorloper van Lowlands.

Van den Berg kan veel over Slok vertellen. “Ik heb hem zelf helaas nooit zelf gekend”, zegt hij, “Maar er komen hier nog altijd mensen die hem wel gekend hebben en daarover vertellen. Slok was

groot, heel groot en een geweldige paardenliefhebber.” De man overleed jong, in 1985 op 54-jarige leeftijd. “Slok was een gokker en een drinker. Dat laatste kostte hem de kop.”

Twee jaar later namen Westbroek, Kok en hun echtgenotes het over van Sloks vrouw.

Vanaf die tijd wisten steeds meer journalisten het café te vinden. De stadsomroep zat op dat moment in Hoog Catharijne, ter hoogte van waar nu het nieuwe restaurant Danel van TivoliVredenburg zit. Een loopje naar het café was dus snel gemaakt. Het logo van Domroep hangt nog steeds onderaan de trap. De barkruk van toenmalig (eind)redacteur Jos van Sambeek staat ook nog aan de bar, te herkennen aan het gouden etiket erbovenop.

Zelf zegt Van Sambeek er overigens weinig aan te hebben, omdat het altijd lastig te zien is welke kruk van hem is. “Je zit natuurlijk op dat etiket. Ik had hem liever onder de trap willen hangen, zodat hij altijd vrij is als ik binnenkom”, grapt Van Sambeek wanneer hij toevallig binnenkomt lopen.

Volgens Van den Berg heeft Van Sambeek de barkruk te danken aan het feit dat hij jarenlang dagelijks vele mensen meenam naar het café. Eerst vanuit de stadsomroep, later vanuit het Utrechts Nieuwsblad. “In het café zaten altijd bekenden van me”, vertelt Van Sambeek. “Ik werkte zes dagen per week – elke dag vanaf half negen ’s ochtends tot vaak negen uur ’s avonds. Daarna liep ik altijd naar Willem Slok voor een borrel, en bleef soms tot drie of vier uur ’s nachts zitten. En de volgende dag gewoon weer op. Ik heb hier samen met de vrijwilligers van de Stadsomroep stapels bierviltjes volgeschreven met ideeën.” Net als Van Sambeek kwam ook Van den Berg als journalist veel bij Willem Slok.

Een van de eerste herinneringen is die dag van de EK-finale van ‘88. “In die tijd werd er nog maar weinig voetbal gekeken in cafés.

Dat het bij Willem Slok kon, was bijzonder.

Het stond he-le-maal vol.” De Oranje-gekte was er nog niet, maar wel de gezelligheid, wat Van den Berg bekoorde.

Lekker lullen Behalve journalisten kwamen er ook veel politici en ambtenaren in de kroeg, vooral vanuit de partij Leefbaar Utrecht, die aan de bar werd opgericht. Natuurlijk niet verrassend aangezien Henk Westbroek ook eigenaar van de kroeg was. Het werd een bekend praatcafé waar veel spelers uit de Utrechtse media en politiek naartoe kwamen. De ongeschreven regel was wel: wat binnen de kroeg

besproken wordt, blijft ook écht binnen de kroeg. Van Sambeek: “Ik ben hier iets over een wethouder te weten gekomen wat hem de kop had kunnen kosten als ik dat via de omroep bekend had gemaakt. Een collega van mij vindt het nog steeds dom dat ik dat niet heb gedaan. Maar zoiets doe je gewoon niet.” Hij zwijgt in alle talen. Zelfs op de vraag om welke periode het ging, geeft Van Sambeek geen antwoord. “Daar ga je al, ik zeg niks.” Van den Berg: “Ik heb hier ook foto’s van politici gemaakt die je absoluut niet ken publiceren.”

‘De rekening kon ook met een mooi schilderij worden afgelost’

Henk Westbroek en zijn vriendin Julia trokken in ’96 hun handen van de kroeg af.

Rok Kok ging door tot 2000, maar kreeg het toen te druk als gemeenteraadslid voor Leefbaar Utrecht. In 2000 werd het café verpacht aan Grolsch, waarna Van den Berg in 2008 aan het roer kwam. “Er gingen geruchten dat hier een wijnbar zou komen”, zegt hij. “Dat leek mij een ramp. Willem Slok, nog het enige journalistencafé van Utrecht, mocht niet verdwijnen.” Door de vele verbouwingen in het stationsgebied en de bouw van TivoliVredenburg was het volgens Van den Berg een stille boel geworden; het ging slecht met het café.

Maar verdwijnen was geen optie. Inmiddels zijn de verbouwingen in de buurt grotendeels klaar en is de doorloop in het gebied terug.

Van den Berg omschrijft Slok als ‘gewoon een lekker cafeetje waar je lekker kunt lullen.”

Eén keer per jaar verandert het echter in een gekkenhuis, tijdens het Smartlappenfestival.

“Het carnaval van Utrecht, eigenlijk. Ik vind het één van de leukste evenementen in onze stad. Dan gaan we helemaal los en draaien we voor één keer Nederlandse muziek.” Het oude gevoel van het ‘journalistencafé’ wordt eens per maand herleefd tijdens de Mediaslok: de nieuwsquiz. Dan is de sfeer ronduit perfect, vindt Van den Berg. “Een blijvende hit”, vult Van Sambeek hem aan. Gelukkig maar.

14

UIT MET DUIC

JETTE & JILDOU DRINKEN KOFFIE BIJ DE UTRECHTSE BOEKENBAR

Boekwinkel met koffiesommelier

Jette Pellemans & Jildou Fabriek

Wat een goed idee! Een boekwinkel waar je ook een kop koffie kunt drinken. Na een succesvolle crowdfundingcampagne opende Tim van den Hoed ‘De Utrechtse Boekenbar’ aan de Westerkade. Wij houden van lezen én koffie, dus gingen we langs voor een test.

H

et bord hangt fier aan de gevel – voor zover borden fier aan gevels kunnen hangen. Erop staat: Utrecht: City of Literature.

Werelderfgoedorganisatie UNESCO heeft Utrecht namelijk recentelijk uitgeroepen tot stad van de literatuur. Perfecte timing voor het openen van de boekenbar, een boekhandel annex koffiebar aan de Westerkade.

De boeken springen het eerst in het oog als je binnenkomt. In een mooi wandsysteem en op grote tafels schitteren de boekomslagen je tegemoet. Als met magnetische straling smeken ze om aangeraakt en doorgebladerd te worden. Maar, serieuze koffietesters als we zijn, weerstaan die verleiding en slaan linksaf om aan de bar bij het raam plaats te nemen en de koffiekaart te bestuderen.

Voor we die gevonden hebben, komt eigenaar Tim al toegesneld. Op de vraag wat hij zoal heeft, antwoordt hij: “Het meeste eigenlijk wel, roep maar. Wat zou je willen?” Dus wordt het een flat white met sojamelk en een kleine cappuccino. De koffie, het servies en de barista skills zijn afkomstig

van The Village. Prima referentie! De flat white die even later voor onze neus staat, heeft alleen wat te ver opgeschuimd sojamelk waardoor-ie geschift is. Net als we ons erover willen buigen, staat Tim er weer. “Is-ie wel goed? O nee, ik zie het al. Je krijgt een nieuwe.” Nog even later is hij weer terug, ditmaal met een pak melk dat hij als een sommelier op zijn onderarm aan ons toont. “We hebben ook havermelk als je wilt.” Laat Jildou daar nou net dól op zijn. Tegen zoveel sympathieke bedoelingen zijn zelfs wij nauwelijks opgewassen.

Bedrijvigheid De cappuccino is van fijn formaat en heeft goed schuim. Wat ons betreft mag het espressoshot een tandje sterker. De havermelkversie van de flat white komt ook goed door de test. Verder komt er voor ons beiden een fijn stukje bananenbrood-met-chocolade op tafel. Yes! Die smaakt goed. Het is wel de enige zoete keuze voor vandaag; dat aanbod is nog niet erg uitgebreid.

Ondertussen biedt de Boekenbar een gezel-

RONDLEIDINGEN

MUZIEK

Ma 27 nov t/m vr 1 dec

t/m di 5 dec

Wo 6 dec

MUSEUM SPEELKLOK [14.00]

TIVOLIVREDENBURG [20.15]

museumspeelklok.nl

tivolivredenburg.nl

De kinderrondleiding van Museum Speelklok, iedere woensdag-, zaterdag- en zondagmiddag, heeft een echt sinterklaastintje.

Kom helemaal in de sferen voor pakjesavond en zing mee met de orgels en speelklokken. De meest vrolijke sinterklaasliedjes als ‘O kom maar eens kijken’ en ‘Daar wordt aan de deur geklopt’ zijn te horen en op de verjaardag van de goedheiligman staan alle rondleidingen in het teken van de Sint!

Twee van Amerika’s grootste YouTube-sterren bundelen hun krachten in een gezamenlijke tour.

Tienersterren Johnny Orlando en Mackenzie Ziegler scoorden vorig jaar hun eerste grote duo-hit met het nummer Day & Night, dat inmiddels meer dan 15 miljoen YouTube-views heeft. Johnny is al sinds zijn achtste bezig is met muziek en hits scoorde als Let Go en Missing You. Zangeres/ danseres Mackenzie is bekend van It’s A Girl Party.

HKU AKADEMIETHEATER

Disconnect / Foto: Bart Grietens

hku.nl/agenda

Wintercollectie

Traditiegetrouw verzamelt Theater Kikker in december de mooiste, beste, vreemdste en brutaalste voorstellingen van jonge theatermakers. Samen vormen ze een festival waar lef en moed voorop staan.

Deze editie geven de makers het publiek vooral hun visie én fantasieën over de (digitale) toekomst. Zo zoekt regisseuse Eva Line de Boer de intimiteit van het internet in Tutorial – The art of living, een voorstelling over de (té) persoonlijke filmpjes waarin mensen hun leven vastleggen. In de performance Blue vraagt theatermaker Marijn Brussaard zich af wie hij nog is in de digitale wereld: is hij nog wel van vlees en bloed? In de installatie Why, why ohh why (YYOY) van Nikki Hock kun je je laten verrassen (en bang maken) door geur, beeld, kleur en licht. Muziektheatermaker Robin Coops maakt een audiovisuele performance Disconnect over de maakbaarheid van de mens en de waarde van de imperfectie. Naast deze digitale verhalen zie je ook persoonlijke verhalen, van Jouman Fatal (Terug) en Sien Vanmaele (Hope she was word it. De opera) en nog veel meer!

Di 5 t/m 9 dec

Wintercollectie THEATER KIKKER

theaterkikker.nl

Volg Jette & Jildou drinken koffie ook op Facebook en Instagram! Like en wees als eerste op de hoogte van waar Jette & Jildou deze keer koffie gaan drinken.

THEATER

Lady into fox

THEATER/FESTIVALS

lige bedrijvigheid. Aan de tafeltjes zitten mensen te werken op laptops, even verderop kletsen een moeder en dochter bij en ondertussen komen er boekenliefhebbers binnen om te snuffelen tussen al dat moois. Die boeken zijn niet zomaar de top tien van de CPNB – je ziet dat het aanbod met veel zorg is samengesteld. ‘Het-water-loopt-me-in-demond’-kookboeken, koffietafelboeken vol prachtige foto’s en nieuwe romans van Nederlandse (en Utrechtse!) schrijvers.

Opvallend: de zitjes zijn wat spartaans. Waar Lewis Book Café een breed arsenaal aan Chesterfield-stoelen heeft, nodigen de houten bankjes hier niet echt uit tot oneindig lang in je boek verdwijnen. Of zouden de klanten dan niet meer zijn weg te slaan? Ook een legitieme reden, wat ons betreft.

De voorstelling ‘Lady into fox’ is een wonderbaarlijk en bovennatuurlijk verhaal over onvoorwaardelijke liefde. Een echtpaar loopt door het bos. Nog voor zij de randen van het bos bereiken, laat zij zijn hand plots los en schreeuwde, waarop hij zich onmiddellijk omdraaide. Waar zijn vrouw een moment geleden nog had gestaan bevond zich nu een klein, zeer rood, vosje. Toegang gratis, reserveren gewenst

Sinterklaasrondleiding

podiumhogewoerd.nl

Foto: Annaleen Louwes

Toneelschuur producties brengt de tragikomedie van Harold Pinter over de verwarde Aston.

Na een langdurig verblijf in een gesticht is zijn blik op de realiteit troebel geworden. Hij functioneert, in meer of mindere mate, als klusjesman en assistent van zijn jongere broer.

Op een dag loopt hij de zwerver Davies tegen het lijf. Hij heeft medelijden met de oude man.

Afknapmomentje De zitjes zijn niet van het materiaal om urenlang koffie te leuten en boeken te verslinden – dan heb je houten billen.

Little Steven and the Disciples of Soul

Utrecht is een stad vol muziek.

Je kunt onder andere naar deze concerten en optredens:

Di 28 nov

Little Steven and the Disciples of Soul De gitarist van Bruce Springsteens E Street Band: Steven Van Zandt TIVOLIVREDENBURG [20.30]

Wo 29 nov

Mariza Portugese fado-zangeres TIVOLIVREDENBURG [20.15]

Vr 8 dec

PODIUM HOGE WOERD [20.30]

Unique Selling Point Die geweldige collectie boeken om je heen! Eens wat anders dan een leestafel met vergeelde Libelles.

Johnny Orlando & Mackenzie Ziegler

THEATER

De Huisbewaarder

De Utrechtse Boekenbar

Do 30 nov + vr 1 dec UITACTIE

Win 2 X 2 vrijkaarten voor dood en zo van Noord Nederlands Toneel Op zaterdag 16 en zondag 17 december staat het Noord Nederlands Toneel met de voorstellig ‘dood en zo’ in Stadsschouwburg Utrecht. Annemarie Prins (84) en Eva Duijvestein (40) spelen een intieme, persoonlijke voorstelling Foto: Reyer Boxem waarin ‘doodgaan’ wordt ontleed. Vanuit verschillende hoeken begluren de actrices de dood, met zijn vele gezichten. De droomdood: zonder lijden, je dierbaren rond het bed.

Prins en Duijvestein maakten deze voorstelling uit onvrede over het publieke debat over sterven. Gaat het zien! We geven kaarten weg.

Speculaasconcerten CULTUURCAMPUS VLEUTEN + UCK [19.00]

Vr 1 dec

Noord Nederlands Orkest & Dweezil Zappa Dweezil Zappa, zoon van, brengt zijn vader tot leven met het Noord Nederlands Orkest.

TIVOLIVREDENBURG [20.15]

Za 2 dec

Zaterdagmiddagmuziek: Adventsconcert DOMKERK [15.30]

Zo 3 dec

Morgan James TIVOLIVREDENBURG [20.30]

Do 7 dec

Kiki Schippers en band PODIUM HOGE WOERD [20.30]

Kijk nu op uitagendautrecht.nl/acties

Meer tips?

Neem het magazine UITagenda Utrecht o.a. bij

mee of kijk op

15

UIT MET DUIC

DUIC TIPT: LITTLE STEVEN EN ZIJN DISCIPLES OF SOUL

‘De meesten kennen me alleen van The Sopranos of Lilyhammer’ Jesse Holweg

Steven Van Zandt, geboren als Steven Lento, speelt op 28 november in de TivoliVredenburg.

Samen met de band The Disciples of Soul brengt hij zijn nieuwe plaat ten gehore. Van Zandt (66) – bij het grote publiek vooral bekend als gitarist van de E Street Band naast Bruce Springsteen, een glansrol in de televisieserie The Sopranos en zijn hitserie Lilyhammer – verrast ook zichzelf. Na 25 jaar is hij weer aan het touren en nu komt-ie naar Utrecht: “We’ve been blowing a lot of minds.”

B

ij elk optreden moet Little Steven het publiek weer voor zich winnen.

Driekwart van het publiek bij zijn shows komt uit nieuwsgierigheid. “Ze zijn benieuwd naar wat ik maak en hebben vaak geen idee waar ze terechtkomen. Ik bekijk het positief. Ze kennen me tóch op de een of andere manier.” Lachend: “Dit is waarschijnlijk de enige tour ooit met zo’n grote band en een leadzanger zonder echte hits. Dat maakt het een uitdaging.”

Met een band van vijftien en een crew van wel dertig man is het volgens de Amerikaan een ‘interessant experiment’. Afgelopen zomer kreeg de show van de Volkskrant al vier sterren na een optreden in Carré en sprak de re-

censent van een voelbaar goede sfeer: ‘lekker ongedwongen spelen en flirten met vette soul’. Van Zandt is het ermee eens. “Het is enorm leuk om mensen met energie weg te zien gaan en het applaus is overweldigend.”

De carrière van Van Zandt kent maar weinig zekerheden. Als tweede man achter Springsteen vertrok hij voor een solocarrière nét voordat het grote geld binnenstroomde. Lachend vertelde hij eerder daarover in interviews: “Ik heb alles fout gedaan wat je als artiest fout kunt doen.” Spijt heeft hij echter nooit. Als zijn keuzes maar met een duidelijk doel zijn gemaakt. Met zijn soloproject bracht hij in de jaren tachtig het politieke engagement terug in de muziek. Ook onverwacht: de switch van televisie-

Little Steven met zijn bekende bandana

Steven Van Zandt is bekend geworden als gitarist van Bruce Springsteen

acteur en -producent van een succesvolle serie terug naar een tour als soloartiest. Vóór deze tour was zijn laatste optreden als hoofdact in Nederland in 1989.

Soulfire “Het gebeurde gewoon. Ik werd gevraagd om op een bluesfestival te spelen en ik dacht: the hell with it”, aldus de goedlachse Van Zandt. Hij bracht een band bij elkaar en werd weer geconfronteerd met zijn eigen muziek.

Hij besloot nummers die hij had geschreven voor anderen te spelen en vond zichzelf opnieuw uit. “Ik probeerde iets nieuws. Er kwam iets heel anders uit dan ik had verwacht.” Het resulteerde in een nieuw album: Soulfire.

Het zijn vooral covers, maar wel geschreven door Little Steven zelf. “Het album definieert mij als artiest en live is het uniek.

Er zijn zoveel genres in verwerkt dat het voor mij een bijzondere plaat is geworden.”

Vroeger was er voor de artiest eerst een politiek thema en daarna muziek. Bij dit album gaat het om de muziek. “Ik ben eigenlijk bevrijd van politiek. Het is zo duidelijk wat er misgaat.

Vroeger was mijn rol meer die van een revolutionair, nu probeer ik mensen bij elkaar te brengen. Ik kan ze beter laten zien dat kleine verschillen niet uit hoeven te maken en we allemaal gelijk zijn.”

De tour is afhankelijk van sponsoring; Van Zandt vertelt dat zelfs wanneer de shows zijn uitverkocht er nog te weinig geld is om op te treden. Wat hij hierna gaat doen? Een aarzeling.

“Dat weet ik nooit precies. Ik ga in elk geval weer touren met Bruce en schrijven aan een volgend album. Hoe dat eruit gaat zien weet niemand. Volgend jaar

ga ik weer aan de gang met televisie. Ook dat is nog afwachten.”

Acteur en regisseur In de jaren negentig verscheen Steven Van Zandt voor het eerst in een pilot van HBO in de rol van de nummer twee achter Tony Soprano in The Sopranos, een dramaserie over een maffiabaas uit New Jersey. “David Chase (de producer van de serie, red.) vroeg me om Silvio Dante te

‘De wereld is zo voorspelbaar, je moet blijven bewegen om het interessant te houden’

spelen. Ik had in feite niets te doen, omdat ik een beetje was verbannen uit de muziekwereld vanwege mijn politieke teksten.

Maar ik zei: ‘Nee, ik ben geen acteur”.” Maar de producer drong aan en vertelde Van Zandt dat hij wél een acteur was maar dat alleen nog niet wist. Een jaar lang hield HBO de pilot – een proefaflevering – vast voordat hij uitkwam.

“Het verbaasde me hoe populair de serie werd. Het was

zo’n excentrieke show”, zegt Van Zandt. In seizoen twee is Silvio minder vaak te zien vanwege het tourschema van de E Street Band en Springsteen. “Ik moet Chase bedanken, want die programmeerde mijn scènes altijd zo, dat ik alles op één dag kon spelen.”

Na de Sopranos kwam er een nieuw project: Lilyhammer. Een komedieserie met Van Zandt als regisseur én in de hoofdrol, over een maffioso die besluit een nieuw leven op te bouwen in het Noorse plaatsje Lillehammer.

Het is de eerste originele Netflix-serie ooit gemaakt. “Als die kans niet voorbij was gekomen, was ik misschien alleen nog acteur geweest. Maar mijn ambitie was groter. Ik wilde creatief bezig zijn. Daar had ik bij The Sopranos geen tijd voor, maar voor deze serie kon ik schrijven, bezig zijn de shots te checken en voor de camera springen.”

Van Zandt zegt dat hij ADD heeft, moeite met focussen. “Al voordat het modieus werd. De wereld is zo voorspelbaar, je moet blijven bewegen om het interessant te houden. Dat probeer ik te doen: in de muziek, als acteur en als producer.” En nu dus opnieuw voor een onbekend publiek. “Het is voor mij erg lonend om mensen vertrouwd te maken met mijn muziek. Met Nederland heb ik een speciale band, omdat ik geadopteerd ben door een Nederlandse man die mij zijn achternaam gaf. Ik hoop weer connectie te krijgen met het publiek hier. Dan kom ik volgende zomer zeker terug. Met wat? Tja, dat weet niemand.”

Little Steven and the Disciples of Soul staan op dinsdag 28 november in de Grote Zaal van TivoliVredenburg

Politiek geëngageerd Als politiek geëngageerde artiest heeft Steven Van Zandt in zijn muzikale carrière al eens wat stof doen opwaaien. Hij zegt daarover: “Je mag de mensen in Afrika wel geld doneren of voeden, maar als je regeringen omverwerpt worden mensen nerveus.” Hij stichtte in 1985 de muziekactiegroep Artists United Against Apartheid in reactie op het Sun City resort in Zuid-Afrika. In het land werd tijdens de Apartheid een resort gebouwd, in de onafhankelijke staat Bophuthatswana. Er kwamen veel beroemdheden. In het lied Sun City werkten 49 topartiesten mee onder wie Springsteen, Bono, Bob Dylan, Peter Gabriel, Brian May, Ringo Starr, Joey Ramone en Run DMC. Daarin stelden ze dat ze in dit resort nooit zouden optreden.

16 Stad / Leven

NR. 46 | NOVEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Arjan den Boer

Utrechtse geveldetails

Kijk eens boven de etalages

Wie in winkelstraten de moeite neemt eens omhoog te kijken, boven de etalages en moderne glazen puien, wordt vaak rijkelijk beloond. Beelden, reliëfs, mozaieken, tegeltableaus en andere decoraties sieren veel winkel- en horecapanden. Vooral in de eerste helft van de twintigste eeuw besteedde men veel zorg aan zulke ornamenten, die werden gemaakt door lokale ateliers of gerenommeerde kunstenaars. Soms werden ze ook door de architect zelf ontworpen. Arjan den Boer die voor DUIC over monumenten en affiches schrijft, fotografeert deze geveldetails met een telelens, waardoor onverwachte details zichtbaar worden. Elke vrijdag deelt hij een #geveldetail op Twitter en Facebook. De foto’s op deze pagina’s zijn hiervan een selectie.

Gestileerde figuren, juwelierswinkel Begeer, Oudkerkhof 27 (nu Hästens). Gerrit Rietveld, 1919

Belettering GAREN, Magazijn De Vlijt, Lijnmarkt 48 (nu Bistronome Des Arts). Architect J. A. van Rijsen, 1860 ‘Vernis en varf voorkompt bedarf’, Verffabrikant Stel, Herenstraat 33 (nu sportschool). Cornelis Jetses, ca. 1930

Reliëf varkenshoeder, Raiffeisenbank, Sint Jacobsstraat 30 (herplaatst aan parkeergarage Springweg). Albert Termote, 1956

Betegeling kruidenierswinkel De Gruyter, Oudegracht 201 (nu Jason King).

Architect W.G. Welsing, 1919 Tegeltableau Slagerij G. van Galen, Lange Elisabethstraat 15 (nu Swatch).

Tegelfabriek ‘Holland’ te Utrecht, 1904

Assyrische stierman (Lamassu), Lips Brandkasten en Sloten, Oudegracht 115 (nu Just Brands). Architect Jan van der Lip, 1912

Tegeltableau flamingo, Noack delicatessen, Zadelstraat 19 (nu Manelli).

Tegelfabriek ‘Holland’ te Utrecht, 1901

Decoratief houtsnijwerk, verfwinkel Regenboog, Oudkerkhof 42 (nu Stöpler Optiek). Steph Uiterwaal, 1933

Hertenkop (houtsnijwerk), apotheek-drogisterij Van Spanje, Steenweg 44 (nu Massimo Dutti). Architect W.J. van Vogelpoel, 1891

Stad / Leven 17

NOVEMBER 2017 | NR. 46 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Zandstenen poortje Utrechtsche Hypotheekbank, Drift 17 (nu Channable). Architect P.J. Houtzagers, 1900 Sectieltegels De Zwarte Ruiter, café Rutten’s bierbrouwerij, Lijnmarkt 12 (nu Witte Ballons). De Porceleyne Fles Delft, 1906

Esculaap en vijzel, drogisterij Van den Bergh & Zn, Steenweg 65 (nu Schaap en Citroen). Tegelfabriek ‘Holland’ te Utrecht, 1906

Den Gulden Coppe (vergulde zandsteen), Modehuis Bastiaanse, Oudegracht 159 (nu Kruidvat). Pieter d’Hont, 1948

Handelsgod Mercurius, Winkel van Sinkel, Oudegracht 158. Kunstenaar onbekend, architect Pieter Adams, 1839

Anch-teken (Egyptisch levenskruis), Levensverzekeringsmij. Kosmos, Choorstraat 2 (nu Denham). Architect P.J. Houtzagers, 1897

‘Het huis van ouds De Kroon’, Herenkleding Jorg, Schoutenstraat 5 (nu Lekker Kussen).

Tegelfabriek Ravesteijn (Westraven), 1899 Trekschuit en auto, Hotel Bellevue, Vredenburg 3 (nu Douglas). Beeldhouwer onbekend, architect R. Rijksen, 1904

Tegeltableau Café Klein Kras, Tolsteegbrug 3 (nu Café Ledig Erf).

Tegelfabriek ‘Holland’ te Utrecht, 1910

Hofleverancier (mozaïek). Firma J.M. Bosselaar, Oudegracht 151 (nu & Other Stories). Architect P.J. Nieuwenhuis, 1889 Stadswapen van Utrecht, Boaz Bank, Plompetorengracht 14 (nu Sprengers Advocaten). Architect onbekend, 1921 Krukas met jaartal 1933. Vroom & Dreesmann, Stadhuisbrug 5 (nu Broese).

Albert Termote, 1933

Fantasiemotieven in Sezession-stijl, Modemagazijn Gerzon, Oudegracht 161 (nu Kariatide (dragend vrouwenbeeld), Kledingmagazijn Gebr. Mulder, Pull&Bear). Architect J. van der Lip, 1918 Lijnmarkt 25 (nu Image). Architect H. Vermeer, 1878

Keramiektableau Goud- en zilverwerken A.J. Cral, Zadelstraat 3 (nu Schrandt).

Kees Kuiler jr. naar Hans Holbein, tegelfabriek Westraven, 1906

18 Stad / Leven INITIATIEVENFONDS

NR. 46 | NOVEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Floris van Bodegraven

Deze bijdrage wordt mede mogelijk gemaakt door de gemeente Utrecht.

Vrijwillige Zuidbus oplossing voor sleur en eenzaamheid onder ouderen Heb je een idee voor de buurt, wijk of stad? En zijn meer mensen enthousiast? Denk dan eens aan het Initiatievenfonds van de gemeente.

Honderden Utrechters kregen hiermee al de kans iets moois neer te zetten. Deze uitgave aandacht voor de vrijwilligers achter de Zuidbus.

I

n alle vroegte haalt Eric Oliver de sleutels van de bus op bij wooncentrum Nieuw Plettenburg in Hoograven. Het is koud, dus hij rijdt een extra rondje om ervoor te zorgen dat de bus alvast op temperatuur is voor de passagiers straks.

Vandaag rijdt hij twee dames op leeftijd naar buurthuis De Musketon en terug.

Wekelijks zijn er zo’n drie van dit soort ritten.

Het witte busje, deels bedekt met stickers van kleine sponsors, is voor veel ouderen de oplossing voor de dagelijkse sleur. Een team van zo’n twintig vrijwilligers rijdt ouderen van en naar dagbesteding, kerk, gezamenlijke eettafel en soos. Regelmatig organiseren de vrijwilligers ook een uitje door de regio – dan trekt de bus eropuit voor herfstrit rond Utrecht, een uitstapje naar Bataviastad of de Orchideeën Hoeve in Luttelgeest. De passagiers betalen een eigen bijdrage van twee euro, maar dat doen de 120 klanten van de Zuidbus graag. Dankzij die bus is de wereld van de ouderen groter en blijven ze in contact met andere ouderen.

Volgens Eric, die sinds 2014 vrijwilliger is bij de Zuidbus, is dat hard nodig. “Er is veel

eenzaamheid onder ouderen, en het is niet altijd makkelijk voor ze om toe te moeten geven dat ze hulp nodig hebben.” Daardoor kunnen ouderen in een isolement raken, zeker als ze niet meer goed ter been zijn.

“Wij brengen ze naar plekken die anders onbereikbaar zouden zijn, van deur tot deur. Ik ken bijvoorbeeld een vrouw hier in de wijk die gewoonlijk met een rollator de vijfhonderd meter van haar woning naar buurthuis De Musketon in Lunetten liep.

Maar tegenwoordig kan ze dat niet meer. Dus nu brengen wij haar.”

Roest De Zuidbus werd vijfendertig jaar geleden opgezet nadat een eerdere, professionele busservice werd wegbezuinigd. Vrijwilligers besloten dat er een vervanging moest komen en zetten zelf een busservice voor de ouderen in Hoograven en Tolsteeg op. De organisatie werd in 2008 een stichting en bouwde een brede klantenkring op, maar moest zelf ook haar inkomsten bij elkaar krijgen. Daarom reden de vrijwilligers tussen 2009 en 2013 ook in opdracht van zorginstellingen Careyn

en Aveant, tot de ritten naar de dagbesteding in 2013 wegvielen. Een taxibedrijf kon het goedkoper doen. “Toen brak er even paniek uit”, zegt Eric, “want we moesten onze eigen broek ophouden.” De stichting wilde de eigen bijdrage van de passagiers niet verhogen, dus werd er ingeteerd op de reserve in de hoop dat er nieuwe opdrachtgevers zouden komen.

Die bleven uit. De stichting kwam in financiële problemen en even leek het erop dat de Zuidbus zou stoppen. Het Initiatievenfonds bracht in 2015 uitkomst. Een aanvraag voor steun werd gehonoreerd – de Zuidbus was gered.

Wel staat de stichting voor een nieuw probleem: de dertien jaar oude bus moet volgend jaar vervangen worden.

Bij de achterwielen zit roest, aan het oog onttrokken door met liefde aangebrachte verf. De autoradio van de wagen is al enige jaren geleden gestolen, net als de antenne op het dak. De bus is niet meer van deze tijd.

“Hij is nogal luidruchtig”, zegt Eric. “Echte taxibedrijven maken een stuk minder geluid.

En nu mag hij gewoon de binnenstad in, maar is dat over een jaar ook nog het geval?”

Initiatievenfonds ondersteunt plannen voor buurt, wijk of stad Het Initiatievenfonds is een gemeentelijke fonds voor grote en kleine initiatieven in Utrecht. Samen koken met buurtbewoners, het groenperk in de straat opknappen of een hardloopwedstrijd organiseren in de wijk. Dit zijn voorbeelden van hoe mensen zich inzetten voor en met elkaar, in de buurt, wijk of stad. De gemeente Utrecht waardeert dit soort initiatieven met een bijdrage uit het Initiatievenfonds.

Kijk op utrecht.nl/initiatievenfonds voor de voorwaarden en het aanvraagformulier.

Meer weten? Neem dan contact op met een sociaal makelaar in jouw wijk of een medewerker van het wijkbureau (telefoon: 14030).

Advertenties

Tamara van Eldik ziet u graag bij haar kraam met verse groenten en fruit op de Vredenburgmarkten.

Van Stampot tot Smoothie Verse groenten mee in de boodschappenmand voor de hele week? Of op zoek naar verrassende ingrediënten voor een groene smoothie? Mensen komen graag bij Tamara’s kraam op de Vredenburgmarkt om die bij haar te kopen. Groenten en fruit zijn dagverse producten. Ze koopt ze in bij de groothandel die het rechtstreeks van het land aangeleverd krijgt. “Een supermarkt kan die versheid meestal niet garanderen. Een ietwat droge mandarijn zal je bij mij niet aantreffen.

Mensen gaan voor kwaliteit en puur. Daarom heb ik ook allerlei verse fruitsappen zonder toevoegingen in mijn kraam. Gewoon 100% appel of peer en dat proef je!”

Ook groenten in drankjes doen het tegenwoordig goed. Spinazie, boerenkool en avocado zijn favoriete producten geworden waarmee smoothies worden gemaakt. Tamara wisselt dan ook graag recepten uit met haar klanten. “Als marktverkoper ga je mee met de wensen van de klant, net als de markt zelf. De Vredenburgmarkt is mooi en modern geworden. Dus heb ik natuurlijk ook mijn verkoopwagen opgepimpt met witte lades en aan het plafond een ijzeren balk met industriële lampen. Dat oogt toch net allemaal wat leuker.” En daarmee is Tamara’s kraam in aanbod en aanblik gewoon meegegaan met de tijd.

Vredenburgmarkten: woensdag, vrijdag en zaterdag. Zie ook: www.vredenburgmarkten.nl

Stad / Leven 19

NOVEMBER 2017 | NR. 46 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

ONDER DE MENSEN

Deze bijdrage wordt mede mogelijk gemaakt door de gemeente Utrecht.

‘Onze Truus’ van het buurtcentrum

Jesse Holweg Robert Oosterbroek

“De vis is weer heerlijk, Truus.” Sociaal Makelaar Dick Haaksman smult van een zojuist gehaalde snack van de visboer. Truus Vermeulen zegt met zichtbaar plezier: “Ik haal altijd een visje voor hem. Vindt hij heerlijk.” Het is Truus in een notendop. Het middelpunt van de aandacht en begaan met iedereen.

Onder de Mensen is een serie verhalen van DUIC waarin we zoeken naar voorbeelden van hulp, ondersteuning en initiatieven in Utrecht.

Bij wie kun je terecht voor een steuntje in de rug om je leven weer op de rit krijgen? Hoe ondersteunen en helpen mensen elkaar om een stapje verder te komen?

Wie zijn de enthousiaste initiatiefnemers die opstaan voor hun buurt? Deze keer deel 25: vrijwilliger Truus Vermeulen bij buurthuis Hart van Hoograven.

A

chter elkaar komen er mensen binnen bij het buurthuis Hart van Hoograven. Om 13.00 uur begint het klaverjassen waar buurtbewoners op af komen. Het wordt georganiseerd door Truus. “Vermeulen?”, vraagt een medewerker van de sociaal makelorganisatie Vooruit. “Oh, je bedoelt onze Truus! Die komt eraan.” Even later komt Truus inderdaad binnen.

Ze begint gelijk tegen iedereen te praten en deelt stukjes kibbeling uit.

Daarna vertelt ze dat ze al jarenlang vrijwilliger is bij het buurtcentrum aan ‘t Goylaan. Op dinsdag en donderdag is ze aanwezig in het buurthuis om te koken of kaarten. Ook regelt ze eens per twee weken de knutselmiddag op woensdag. “En donderdag zijn er weer pannenkoeken, dan zal het wel weer heel druk zijn”, zegt Truus. Ze heeft duidelijk schik in haar rol en maakt met iedereen een praatje. “Vroeger was ik een huismus, dus is het voor mij belangrijk om in contact te komen met mensen.” Ze is inmiddels 62 jaar en wilde een aantal jaar geleden weer werken, maar het ontbrak haar aan diploma’s. “Overal willen ze een diploma voor hebben, maar dat lukt me niet meer. Ik heb allerlei baantjes gehad, zoals in een

Advertorial

De Utrechtse Sportprijs Utrechtse sporters in de prijzen Voor de 47e keer worden de beste Utrechtse sporters geëerd met de Utrechtse Sportprijzen. Ook dit jaar mogen sportliefhebbers de jury een handje helpen door hun favoriete Utrechtse sportclub, vrijwilliger en coach voor te dragen. Eén van de winnaars van vorig jaar is zwemcoach Herman van den Berg. Hij ging er in februari 2017 met de titel Utrechts Sportcoach van 2016 vandoor. Met deze winnaar van vorig jaar bespreken we de mogelijke kanshebbers voor de titels van 2017.

Waardering De 70-jarige Van den Berg heeft zelf nooit een wedstrijd gezwommen, ondanks dat stuwt hij zijn pupil Jesse Puts tot grote hoogte. Puts werd in 2016 wereldkampioen op de 50 meter en verdiende zo ook de titel voor Utrechtse sporter van dat jaar.

Coach Van den Berg is een klein jaar na de uitreiking van de Utrechtse Sportprijs nog steeds zeer blij met zijn prijs. “Het is toch de waardering die je zo krijgt. Als clubtrainer moet ik het doen met bescheiden middelen en faciliteiten. Toch lukt het Jesse om Wereldkampioen te worden. Ik vind het geweldig dat dit gezien wordt.

Normaal gaat alle waardering naar de sporter, ik vind het prachtig dat ik nu ook een keer een prijs won.” Of Jesse Puts ook zo bezig is met de verkiezing Utrechtse sportman van het jaar? “Jesse is nu met zijn hoofd alleen maar bij het komende EK half december, daarna is er weer ruimte voor andere zaken.”

Coach van het jaar Volgens Van den Berg voelt een goede coach aan wat zijn spelers nodig hebben. “Hij weet wat zijn sporters nodig hebben om super te presteren. Ik zie dat op dit moment heel erg bij Erik ten Hag, de coach van FC Utrecht. Hoe hij na een goed seizoen zijn spits Haller kwijtraakt en zijn team weer goed aan het seizoen laat beginnen. Na een paar weken komen ze in een dip terecht, maar ook daar weet Ten Hag zijn ploeg uit te krijgen. Daaraan zie je dat hij van zijn ploeg echt een team heeft gemaakt.”

Inhaalrace Héél veel tijd om sport te kijken heeft Van den Berg niet naast het trainen van zijn zwemmers. Wekelijks staat hij ruim 20 uur naast het bad en thuis is hij ook nog uren in de weer om de juiste trainingen te bedenken. “Ik zie via de tv wel veel uitslagen en hier en daar een wedstrijd. Zo heb ik via Studio Sport de hockeyers van Kampong een inhaalrace zien doen, die uiteindelijk leidde tot de landstitel. Dat is ook klasse!”

Via www.sportprijs-utrecht.nl kun jij je favoriete Utrechtse sportcoach, sportvrijwilliger en sportvereniging voordragen voor één van de Utrechtse Sportprijzen. Dit kan tot en met 5 december.

Truus Vermeulen heeft plezier in het vrijwilligerswerk

‘Ik kom af en toe ogen en oren tekort’ wasserij en de kauwgomfabriek. Maar dertien jaar geleden kreeg ik kwalen en moest ik een nieuwe hartklep. Daarna vond ik het moeilijk om buiten te komen, was ik snel bang. Nu ben ik weer onder de mensen. Zolang ik het leuk vind, blijf ik het doen.”

Aandacht Volgens Sociaal Makelaar Haaksman zorgt Truus voor een prettige sfeer in het buurthuis van Hoograven. “Het is onze functie om te faciliteren, maar zo iemand als zij is erg belangrijk. Ze heeft aandacht voor iedereen en maakt het gezellig.”

Hij vervolgt: “Wij kunnen ons niet opdelen en overal bij zijn. Als een vrijwilliger dan zelfstandig activiteiten kan organiseren, zijn wij enorm geholpen. Als ze iets nodig heeft, klopt ze aan. Dan

zijn wij er.” Truus is ook begaan met de mensen die ze buiten het buurthuis ontmoet, zo past ze soms op een hondje van een buurtbewoner, doet ze boodschappen voor een ander of brengt ze iemand op zondag een macaronischotel. “Ik kom wel eens ogen en oren tekort”, zegt ze grinnikend over alle contacten die ze de laatste jaren heeft opgedaan.

Het hoeft allemaal geen uren te duren volgens Truus, maar contact met de buitenwereld is voor veel mensen essentieel om niet te vereenzamen.

Ze denkt even na en zegt dan: “Ik heb een goede sociale functie en verlang niets terug van mensen.” Er komt een man binnen die haar een tupperware-bakje aangeeft. “De kippensoep was weer top.” Truus geeft een knipoog. “Zie je wel.”

20 Stad / Leven

NR. 46 | NOVEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

GEHEIMEN VAN DE STAD Rondleiders van Gilde Utrecht vertellen over verborgen en onbekende plekken in de stad.

Gilde Utrecht Marleen Stoker

Mariaplaats: blowen op een duizend jaar oud muurtje

UTRECHTS GEMAAKT

Marleen Stoker

‘Ik ben een rare, hybride kunstenaar-ondernemer-dinges’ In de rubriek Utrechts Gemaakt staat een creatief, ambachtelijk of historisch product uit de stad centraal.

In deze editie: de Zelfgemaakte Scheurkalender.

D

Ook de hangjongeren zijn onder de indruk als ze horen wat geschiedenis is van ‘hun’ kloostergang bij de Mariaplaats.

Bij de afgebroken Mariakerk en het gebied eromheen horen meer spannende verhalen. Zo moesten katholieken vijfhonderd jaar geleden er stiekem hun geloof belijden.

D

e Mariaplaats is een van die plekken in Utrecht waarvan weinig inwoners de geschiedenis kennen.

Nu is het een plein rond het conservatorium met veel verkeer. Ooit was het een afgesloten gebied rond een prachtige middeleeuwse romaanse kerk, de Mariakerk. De afbeelding van die kerk staat op een tegeltableau op de zijmuur van Mariaplaats 17-17a. De afbeelding komt van een schilderij van Pieter Saenredam uit de 17e eeuw. Het tegeltableau verving een fotografische reproductie van het schilderij. Tijdens stadswandelingen blijkt vaak dat deelnemers er meestal voorbij zijn gelopen zonder het op te merken.

De kerk is in 1814 afgebroken, maar het koor heeft nog tot 1844 als concertzaal dienstgedaan. Daarna is het vervangen door het gebouw van Kunsten en Wetenschappen, K&W in de volksmond, tegenwoordig onderdeel van het Utrechts Conservatorium.

Het enige overgebleven deel van de kerk is de pandhof van Sinte Marie, een echt middeleeuws pareltje. Niet zo populair als de pandhof van de Domkerk maar wel ouder en de laatste romaanse ‘kloostergang’ in Nederland. Bekend bij de meeste inwoners maar gebruikt (of misbruikt) door blowende hangjongeren schrikt het vaak mensen af.

Pas wanneer je ze meeneemt in de pandhof is men onder de indruk van de 59 romaanse bogen en zandstenen zuiltjes met dobbelsteenkapitelen. Ook de hangjongeren zijn nieuwsgierig naar het verhaal en onder de indruk van het feit dat zij op een duizend jaar oud muurtje zitten te blowen.

Dit jaar wordt herdacht dat een monnik met de naam Maarten Luther vijfhonderd jaar geleden de Reformatie in gang zette.

Dat had tot gevolg dat de uitoefening van

de katholieke godsdienst in de Noordelijke Nederlanden verboden werd in 1579. De katholieke Utrechtse bevolking werd niet meteen protestant en kwam heimelijk bijeen in schuilkerken om hun erediensten te houden.

De huizen van de geestelijken (kanunniken) rond de Mariakerk waren een geliefde plek.

De Gertrudiskapel is een schuilkerk uit de

‘De Mariaplaats is een van die plekken in Utrecht waarvan weinig inwoners de geschiedenis kennen’

17e eeuw, nu in gebruik als zalencentrum ‘De Driehoek’ met de ingang aan het Willemsplantsoen. Achter de Gertrudiskapel liggen de huisjes van de Klopjes, (lekenzusters of kwezels) en je moet drie keer de hoek om om weer op de Mariaplaats uit te komen.

Vandaar de naam ‘De Driehoek van Sinte Marie’. Het verhaal is, dat ‘de klopjes’ illegale kerkgangers in de Gertrudiskapel waarschuwden door op de deur van de kerk te kloppen als de schout in aantocht was.

e woonkamer van Sanne Bloem verhult niet dat er hard gewerkt wordt; links en rechts staan snijmachines en dozen vol papier. “Ik had ooit bedacht dat ik mijn moeder een zelfgemaakte scheurkalender zou geven, toen ik weinig geld had en veel tijd. Op dat moment onderschatte ik hoeveel 365 dagen eigenlijk zijn.” Daarom schakelde ze de hulp van haar vrienden in. Inmiddels werkt ze aan de zevende jaargang van haar product.

“Eerst verzamel ik de bijdragen”, vertelt Sanne. Het maakproces van de kalenders duurt enkele maanden. “De oproep is altijd erg breed: ik wil dingen die op een A6 passen.

Het liefst gekke dingen, zoals een twaalfdelige uitleg van iets wat voor iemand belangrijk is. Maar ook mooie dingen.” De bijdragen variëren van amateuristisch tot professioneel en van vreemd tot educatief. Particulieren en bedrijven met oud papier dat maar aan één kant bedrukt is, kunnen bij haar terecht.

Regelmatig worden materialen bij haar thuis afgeleverd. Het doel is om zoveel mogelijk gebruik maken van wat er al is. Dat levert soms bladmuziek op, of oude landkaarten.

NIEUW IN UTRECHT Klimcentrum Neoliet Op zoek naar een originele date in Utrecht? Wat dacht je van bungelend aan een touw boven een afgrond, met je bips in een klimgordel. Neoliet is het grootste klim- en bouldercentrum van Nederland en opende onlangs in Utrecht. De hal heeft wel driehonderd klimroutes en 120 boulderroutes (boulderen is extreem klimmen). Het gigantische pand in Leidsche Rijn leent zich dus best voor een date, maar in eerste instantie gewoon voor recreatief gebruik en nationale en internationale klimwedstrijden.

Ook de buitenwand kan beklommen worden: deze is gemaakt van een rotsstructuur die nauwelijks van echt te onderscheiden is.

Niet ver vooruitdenken Sporen van een verleden in Brabant zijn soms hoorbaar als Sanne een zachte ‘g’ uitspreekt. Maar het product dat ze maakt, is wel degelijk Utrechts – het grootste deel van de bijdragen komt uit Utrecht en de kalender wordt op acht plekken in de stad verkocht. Behalve hier heeft de Utrechtse ook verkooppunten in Amsterdam, Rotterdam, Antwerpen en Gent. De rest van de kalenders verkoopt ze via haar webshop en op markten.

Sanne werkt nu tien jaar voor zichzelf, maar is lastig in een hokje te plaatsen. “Hoe ik mezelf zou omschrijven? Gewoon, als een rare, hybride kunstenaar-ondernemer-dinges”, zegt ze lachend. Naast het werk voor de scheurkalenders doet ze losse klussen en geeft ze workshops, onder meer in het maken van boter en het organiseren van markten – wat ze voorheen veel heeft gedaan.

Als klap op de vuurpijl heeft de ondernemer drie boeken geschreven en schminkt ze op festivals en feestjes. zelfgemaaktescheurkalender.nl

Marleen Stoker

Blackfish In navolging van de toiletten van ons gemeentehuis, hier nóg een genderloze parel: een nieuwe kledingwinkel die gender niet al te serieus neemt. BLACKFISH heeft geen speciale mannen- of vrouwenafdeling. Een jurkje naast een mannenvest? Kan gewoon.

Deze winkel laat zich niet zomaar in een hokje stoppen. Behalve de mode waar hun volgetatoeëerde paspoppen in gestoken zijn, is er meer: doe-het-zelf-tattookits, planten, posters en muziek. De kersverse zaak zit sinds begin november aan de Schoutenstraat 3, het smalle straatje dat de Neude met de Korte Minrebroederstraat verbindt.

Stad / Leven 21

NOVEMBER 2017 | NR. 46 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

WAAR BEN JIJ NU MEE BEZIG?

Marleen Stoker

Sander Chamid

Schaatskampioen Jochem Uytdehaage Bekende en minder bekende Utrechters werken in de luwte vaak aan bijzondere projecten. DUIC zoekt deze mensen op en vraagt waar ze precies mee bezig zijn. In deze aflevering: Jochem Uytdehaage. “Zodra ik op het ijs sta, merk ik dat mijn lijf nog precies weet wat het moet doen.”

W

aar kunnen mensen u van kennen?

“Ik werd in 2002 olympisch schaatskampioen op de vijf en tien kilometer. Ook heb ik het grootste deel van mijn leven, 27 van de 41 jaar, in Utrecht gewoond. Ik heb veel tijd doorgebracht op de Vechtsebanen en ben opgegroeid in Oog in Al. Inmiddels woon ik in Blaricum met mijn vriendin. Bos, vlaktes en akkers – hoe Utrechts ik ook ben, ik ga hier niet meer weg. Ik kan erg genieten van de ruimte en de natuur, van wandelen en bewegen.”

Waar ben je nu mee bezig?

“Ik geef sinds 2009 motiverende en activerende trainingen. Mensen die goed voor zichzelf zorgen leiden een rijker leven, dat is mijn boodschap. Je ziet in de hedendaagse maatschappij dat er behoefte is aan balans. Fysiek en mentaal, maar ook emotioneel en spiritueel. Waarom doen we bijvoor-

Wat was er dan anders geweest?

“Ik was een goede schaatser, durf ik wel te stellen.

Maar het is er lang niet altijd uitgekomen. Waardering in de sport staat gelijk aan de resultaten die je behaalt. Je kunt je gewoon heel goed voelen op het ijs – dat had ik in het begin wel – maar tegen het einde ging ik harder trainen om beter te presteren en liet ik andere dingen gaan. Ik wilde ook op stap, maar dacht dat dat niet goed was voor mijn herstel.

Ik had in mijn hoofd niet genoeg ruimte om keihard te kunnen knallen. Want naast schaatser ben je ook een hele hoop andere dingen, zoals een gewoon mens. Het zit ’m allemaal in de balans. Daar ligt ook de parallel met de trainingen die ik tegenwoordig geef.”

beeld wat we doen? Ik train mensen uit het MKB (midden- en kleinbedrijf) en multinationals, maar ik zou ook binnenkort iets willen starten voor zelfstandigen. Daar schuilt namelijk een gevaar: altijd maar doorwerken en online zijn. Van die groep wordt veel gevraagd.”

Voel je je nog een schaatser?

“Ja en nee. Zodra ik op het ijs sta en merk dat mijn lijf nog precies weet wat het moet doen, voel ik me weer die topsporter. Maar het heeft fysiek sporen achtergelaten, met name in mijn rug. Het is inmiddels vijftien jaar geleden, ik heb me toegelegd op mijn bedrijf. Mijn topsportachtergrond is daarbij wel van groot belang, ik kan de lessen die ik toen heb geleerd doorgeven aan anderen. Ik weet veel over herstel, slaap, voeding en in- en ontspanning. Kennis die ik ik in mijn schaatscarrière eigenlijk had moeten toepassen.”

Advertentie

WORD VRIEND VAN

23x or en vo diging n, denk o n it U eite activit sieve DUIC- aan exclu ij b n, r e a da telling tc. e voors n e iding rondle

23x per jaar de DUIC Kra nt p post bezo er rgd

€46

Ontvang iedere uitgave netjes thuis per post en ondersteun het journalistieke werk van DUIC. Het DUIC lidmaatschap biedt u verder nog tal van voordelen, waaronder een mooi welkomstgeschenk van Kinepolis Jaarbeurs.

Als vriend van DUIC betaalt u een contributie van € 46 per jaar.

Word nu Vriend van DUIC en kom met 4 personen naar Disney·Pixar’s Coco op 10 december om 16.00 uur. Er draait dan een voorstelling speciaal voor de Vrienden van DUIC.

Voor aanmelden of meer informatie:

duic.nl/vriendenvanduic

JONG GELEERD OUD GEDAAN

Een klankbord voor ondernemers door oud-ondernemers

De Utrechtse Internet Courant gaat in zaken Met DUIC in Zaken richten we een aan DUIC gerelateerd platform op. Hier brengen we het zakelijk nieuws van Utrecht en omstreken. Met DUIC in Zaken ben je op de hoogte van het ondernemersnieuws in de stad en weet je wie er toe doen bij grote projecten.

DUIC in Zaken houdt je op de hoogte van economische kansen in de stad en omgeving. Daarnaast organiseren we meet-ups met inspiratie en ondernemersvragen die beantwoord worden door prominente Utrechtse spelers. Het online platform start in 2018, maar in de krant trappen we nu al af met de serie: Ondernemersklankbord.

Advertorial

‘Hoe vergroot ik mijn omzet? Waar vind ik mijn klanten?’ Het zijn enkele van de vele vragen waar ondernemers mee kunnen worstelen. Johan Baars (56) van Ondernemersklankbord helpt ZZP’ers en kleine MKB’ers belangeloos. “Het is dankbaar werk.”

Op zichzelf aangewezen Het Ondernemersklankbord is een netwerk van veelal gepensioneerde ondernemers die met ondernemers sparren over uiteenlopende onderwerpen: “Hoe zorg je ervoor dat je klanten sneller betalen en wat doe je met social media?” Het is belangrijk om af en toe aan iemand te spiegelen, volgens Baars. “Ondernemers zijn namelijk vaak op zichzelf aangewezen. Al je sores bespreek je toch minder snel met collega’s of bekenden. Juist daarom is een vertrouwenspersoon nodig.” De adviseurs rekenen of werken geen rapporten uit.

“Wel ga ik regelmatig mee naar klanten en soms zet ik mijn netwerk in.”

Zingeving door kennisdelen Sinds vijf jaar is Baars verbonden aan de stichting. Na jarenlang succesvol ondernemer te zijn geweest, verkocht hij zijn bedrijf een tijdje geleden. Hij begon in de ICT met de verkoop van computers en software. Later belandde hij in de financiële dienstverlening. Hij was eigenaar van hypotheek- en pensioenadvieskantoren en een makelaarsketen. Maar enkel zijn tijd slijten met hobby’s, zoals golf zag hij niet zitten. Hij wilde zijn tijd zinvol besteden en besloot om zijn opgedane werkervaring en kennis met anderen te delen.

Dat bleek een uitstekende keuze: “Het geeft een enorme energie om anderen te mogen helpen! Bovendien draagt het bij aan een gezond ondernemersklimaat en de groei van werkgelegenheid.”

Een besparing van 204 miljoen euro Het Ondernemersklankbord (OKB) bestaat al zo’n 37 jaar en staat jaarlijks zo’n 3000 ondernemers bij. In de helft van de gevallen gaat het om bedrijven die in financieel zwaar weer terecht zijn gekomen. Dankzij het advies kan faillissement vaak worden voorkomen en dat levert een jaarlijkse maatschappelijke besparing van 204 miljoen euro op, schrijft Alex Zheng in een masteronderzoek. Tijdens het traject van zes maanden hoeven ondernemers slechts een donatie van 150 euro te voldoen.

Een APK-test voor zangkoren Baars geeft aan dat tijdens de sparsessies originele ideeën tot stand komen. Zoals een ondernemer die zangkoren adviseert in dirigeren, geografie en muziek en dergelijken. De vrouw zocht nieuwe klanten.

“Ze ging verkleed in een blauwe overal naar een beurs waar allerlei koren bijeenkwamen. Ze voerde bij wijze van een APK-test uit voor de opvoeringen. Haar netwerk breidde snel uit doordat ze op een creatieve manier haar expertise kon tonen. Een succesverhaal als deze geeft een enorme voldoening.”

Meer uitdagingen van ondernemers In de komende maanden praat DUIC met twaalf Utrechtse ondernemers uit de regio die het Ondernemersklankbord onder de vleugels heeft genomen. Onder andere een kleermaker, een coach in duurzaamheid en geluk en een ondernemer die een lingeriewinkel in Koerdistan heeft, vertellen over hun uitdagingen.

Deze bijdrage wordt mede mogelijk gemaakt door Ondernemersfonds Utrecht.

Het Utrechtse bedrijfsleven kleurt groen Ondernemersfonds Utrecht is een initiatief van ondernemers in de stad, gefinancierd door de ondernemers zelf via gemeentelijke belastingheffingen. Utrechtse ondernemers kunnen gezamenlijk een beroep doen op het fonds om collectief te investeren in het vestigingsklimaat van de stad. Deze week aandacht voor het Energie Collectief Utrechtse Bedrijven (ECUB), dat ernaar streeft alle Utrechtse bedrijventerreinen energieneutraal te maken: groen. Het begon met Lage Weide.

E

CLW begon in 2015 met negen bedrijven. Inmiddels is de naam ‘ECUB’ (Energie Collectief Utrechtse Bedrijven) en heeft het al 45 leden. De voorzitter is Henk Stamhuis, directeur van het bedrijf Stamhuis dat met hoofdkantoor en bedrijfshallen op industrieterrein Lage Weide zit. Behalve voorzitter van ECUB is hij ook bestuurslid van de Industrievereniging Lage Weide (ILW). Binnen ILW kreeg hij het thema duurzaamheid in zijn pakket – van daaruit kwam hij met het idee voor de energiecoöperatie.

“Lage Weide moest duurzamer worden”, vertelt hij. Ten eerste omdat de wet dat voorschreef. “Uit overheidsscans bleek dat de bedrijfspanden, gebouwd in de jaren zestig en zeventig, slecht zijn geïsoleerd en dat het energieverbruik en de CO2-uitstoot van de bedrijven te groot zijn.” Ten tweede omdat ondernemers met de tijd mee willen en het predikaat ‘duurzaam’ een aantrekkelijke marketingtool is – de consument gaat er meer door kopen. Als ras-ondernemer kan Stamhuis

uitleggen waarom er tóch geen grote stappen waren gezet. “Ondernemers willen natuurlijk niet dat het hun bedrijf extra geld kost. Daarnaast kost het veel tijd om alles uit te zoeken.”

De drempel om te isoleren, CO2-uitstoot te verminderen en ledverlichting te nemen, was dus groot. “Daarom heb ik bedacht een parapluutje te maken”, zegt Stamhuis. Een parapluutje? “Het ECUB, een overkoepelende coöperatie zonder winstoogmerk waar bedrijven zich bij kunnen aansluiten om bijvoorbeeld collectief groene stroom in te kopen.”

Hier komt Bert Strijker in beeld, de manager van ECUB. “Wanneer een bedrijf zich bij ons aansluit bieden we het een kosteloze energiequickscan. Op basis van de resultaten daarvan ontvangt het bedrijf een energieadvies waarin precies staat welke maatregelen gevraagd worden van de Wet milieubeheer en welke aanvullende energiebesparende maatregelen interessant kunnen zijn. Per maatregel wordt ook precies in kaart gebracht wat de investering is, wat de terugverdientijd is én hoeveel energie en CO2 er wordt bespaard.

Bert Strijker (links) en Henk Stamhuis (rechts) zijn actief op het gebied van duurzaamheid Sommige investeringen kunnen al binnen twee jaar worden terugverdiend. Dat maakt elke ondernemer enthousiast.” Ook vrolijkt het Utrechtse milieu ervan op; alleen al het plaatsen van ledverlichting door ECUB-deelnemers bespaart 554 duizend kilowattuur per jaar. Stamhuis: “Het mes snijdt aan twee kanten.”

Energiemotor Wat zou het mooi zijn als straks alle bedrijven op Lage Weide zonnepanelen op het dak hebben. Voor Strijker is dat geen droom meer, maar realiteit. “We zijn met elkaar het grootste zonnedak van Nederland aan het creëren.”

Tot zijn vreugde ziet hij dat bedrijven elkaar aansteken. “Er ontstaat saamhorigheid. In de praktijk betekent dat bijvoorbeeld dat ze gebruikmaken van elkaars restwarmte.” Buitenstaande partijen kijken over ECUB’s schouder mee. “Door de daad bij het woord te voegen, bewijzen we dat duurzaamheid realiseerbaar is en ook echt loont. We beïnvloeden de lokale economie positief.”

De koers is helder. “We gaan nu onze energie stoppen in uitbreiden”, verwoordt Stamhuis het toepasselijk. Bedrijventerrein De Wetering-Haarrijn doet inmiddels ook mee, maar het ECUB hoopt álle Utrechtse industrieparken in te lijven om uiteindelijk de ‘energiemotor’ van Utrecht te worden.

Strijker en Stamhuis verheugen zich ook op de nabije toekomst. Er komt een digitaal energieloket, er moet een energiekeurmerk komen en begin 2019 een heus waterstoftankstation op Lage Weide. Strijker: “Milieuvriendelijker dan elektrisch rijden, is rijden op waterstof. Door het plaatsen van zo’n tankstation brengen we vraag en aanbod bij elkaar.”

Hij licht dat toe: “Beschikbaarheid van waterstof moet ervoor zorgen dat bedrijven willen investeren in waterstofauto’s en -vrachtwagens.”

Op den duur wil het ECUB onafhankelijk zijn, maar vooralsnog is er financiële steun vanuit het Ondernemersfonds Utrecht. De heren zijn stellig: zonder het fonds hadden ze al deze stappen niet kunnen zetten.

Stad / Leven 23

NOVEMBER 2017 | NR. 46 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

TERUG IN DE TIJD

Jesse Holweg

Utrechts Archief / Fotodienst GAU Gezicht op enkele nog niet bewoonde huizen aan de Betuwe in de wijk Lunetten te Utrecht. (juni 1982)

Gezicht op het toekomstige winkelcentrum Lunetten (Hondsrug) te Utrecht, met de bovengelegen woningen (Boven Zevenwouden). (juni 1982)

Studenten wijzigen plannen van de gemeente Het is 1972 als een groep studenten een plan naar de gemeente stuurt. Het rapport Betaalbaar Lunetten Haalbaar van de Werkgroep Lunetten is een tegenhanger van de gemeentelijke plannen voor de nieuwbouwwijk. Tot ieders verbazing worden veel van de voorstellen van de werkgroep, die uit studenten bestaat, uiteindelijk overgenomen.

“H

et is een collector’s item geworden.” Ecoloog en cultuurhistoricus Bert Maes laat het rapport uit 1972 zien. “We waren er apetrots op.

En eigenlijk nog steeds.” Hij wijst op de voorpagina van het document.

“Kijk, deze bomen bestaan dus nog steeds.” Samen met andere studenten maakte Maes zich eind jaren zestig en begin jaren zeventig hard voor een ander soort nieuwbouwwijk dan gebruikelijk in die tijd. De werkgroep wilde een betaalbaar alternatief met oog voor karakteristieke en waardevolle elementen, zoals boomgaarden, slootjes, forten en een oude rivierarm.

De eerste concrete plannen voor Lunetten zijn uit 1962. De wijk moest de laatste grote uitbreiding van de stad worden. Geen hoogbouw zoals in Overvecht, maar een kwaliteitswijk. Die plannen werden uiteindelijk grondig gewijzigd door toekomstige bewoners en actiegroepen. Bestaande elementen, zoals de forten, het Inundatiekanaal, het Houtensepad en de Oude Wulvenbroekwetering werden gehandhaafd en zijn nu bepalend voor de structuur van Lunetten.

Actiegroepen Bert Maes vertelt over die periode. “Er waren in die jaren overal kritische groepen. Vooral in universiteitssteden zag je veel studenten die zich op het gebied van bijvoorbeeld planologie flink lieten horen.” In de binnenstad was er de actiegroep ‘Herstel Leef baarheid Oude Stadswijken’ waar Maes bij

betrokken raakte. “Wij ontdekten ontzettend veel sloopplannen in de stad. Er werd echt in verkeer gedacht in die periode en we bekeken hoe het stadsbestuur met de ‘viltstift’ door de binnenstad was gegaan. We dachten: ‘hoe is dit mogelijk?’ De stift ging dwars door allerlei fantastische en interessante monumenten.” De actiegroep verzette zich en vond gehoor bij de gemeente. “Onze kritiek was best simpel, en het was een periode waarin onze ideeën aansloegen bij ambtenaren en politieke partijen.”

Maes vertelt trots dat veel monumenten in de binnenstad er nog steeds zijn. Hij wijst om zich heen in zijn huis aan Achter Clarenburg.

“Dit prachtige middeleeuwse pand stond ook op de slooplijst. Alle vakmensen op het gebied van middeleeuwse bouwkunst zijn hier met verbazing komen kijken.”

Er vormde zich ook een groepje dat de nieuwbouwplannen van de gemeente Utrecht wilde bekijken: wat is er over van het oude landschap en kun je dat misschien integreren in nieuwbouw? De oorspronkelijke plannen voor Lunetten waren rigoureus. Het gebied zou met meters zand worden opgespoten en er moesten een aantal belangrijke verkeersaders komen.

“Ouderwets”, merkt Maes op. “Op het gebied van verkeer, maar ook de bouwtechnieken.”

Een aantal studerende architecten bekeek kritisch wat er mogelijk was met laagbouw, zocht naar een slimme manier om te bouwen. Maes stapte op zijn beurt op de fiets; samen

Luchtfoto van de in aanbouw zijnde wijk Lunetten te Utrecht (1980)

‘We vonden de politiek toen maar niks, maar achteraf bekeken was er eigenlijk veel communicatie mogelijk’

met zijn vrouw Emma fietste hij het landschap in.

“Daar vielen we van de ene verbazing in de andere.

Prachtige bomen, hele oude waterlopen, een oud kanaal en diverse fortificaties. Zoveel elementen die in dat gebied hoorden, die echt behouden moesten worden.”

Hing in de lucht “Voor ons biologen was het ook interessant om samen met de architecten te bekijken hoe je met het oog op groen kon nadenken over verkeer, hoogbouw en betonconstructies”, vervolgt Maes. “Moet je zo’n gebied nou compleet opspuiten of kun je dat ook lokaal doen?”

De studenten vonden elkaar in de plannen. “Die integratie van verschillende vakgebieden was een geheel nieuwe werkwijze. De kritiek op sloop was in heel Noordwest-Europa te zien. Het hing in de lucht. Daar is Betaalbaar Lunetten Haalbaar uit voortgekomen.”

Er werden wat foto’s gemaakt en een kaart van het gebied ingetekend, mét de groene elementen.

Veel van de historie in het gebied kon worden gehandhaafd zonder dat er veel ruimte voor huizen verloren ging. “Niet alles is meegenomen hoor”, zegt Maes nuchter.

“Wel veel.” De architecten rekenden bovendien de plannen direct door met verschillende bedrijven.

De werkgroep ontdekte de vanzelfsprekendheid waarmee de plannen waren ontworpen. “We zagen ook frauduleuze berekeningen van bedrijven. Voor het opspuiten van het gebied of voorzieningen werd een bedrag gerekend van soms wel vier keer de werkelijke prijs.” Maes

lacht en zegt: “Ik herinner me een woedende wethouder nadat we over die bedragen waren begonnen. Hij was het er niet mee eens – maar uiteindelijk zijn we nooit echt tegengesproken.”

Sterker nog, veel van de ideeën van de werkgroep vonden gehoor bij het stadsbestuur. Er lag dan ook gewoon een slecht plan, zegt Maes.

“Ten opzichte van Overvecht zou het misschien een verbetering zijn geweest, maar zonder eigen identiteit of oog voor de geschiedenis.

Een beetje historie geeft plezier in het wonen. Een waterloop die er in de Romeinse tijd al liep, is voor veel mensen heel mooi.” Inmiddels viert Lunetten zijn veertigste verjaardag – er zijn niet alleen activiteiten georganiseerd maar ook is er een Canon van Lunetten gemaakt, waarop de geschiedenis van de wijk is te bekijken.

“Ik denk niet dat het tegenwoordig nog op dezelfde manier zou kunnen”, zegt Maes. “Er hing een sfeer dat dingen anders moesten. Er was een luisterend oor, je kon ook veel makkelijker even met een wethouder praten, of met raadsleden. Er waren bijvoorbeeld ook nog geen wijkcomités.” Hij denkt even na. “We vonden de politiek toen maar niks, maar achteraf was er eigenlijk veel communicatie mogelijk. Het geeft nu een goed gevoel om door Lunetten te lopen.

Het groen en de waterlopen zijn een stukje identiteit geworden van het huidige Lunetten. Daar zijn mensen nog steeds tevreden mee.”

WÉL ALLEEN A-MERKEN, ÉCHT DE GOEDKOOPSTE!

!

T S E E F S I T E H vestiging!

e 5 3 g n i n e p o . i.v.m

Profiteer nu van eenmal

ig BTW voordeel!

R OOK VOO S EGEL AL UW T MER NKA EN WOO EN VLOER NEEM UW OFFERTE MEE WIJ ZIJN ALT GOEDKO IJD PER!

*

Zondag 3 Dec geopen d!

*Actie geldt niet op de netto aanbiedingen en lopende acties. Vraag naar de voorwaarden.

Koopzondag? Kijk voor alle 35 vestigingen en openingstijden op www.sanidump.nl

SANIDUMP UTRECHT - HOLLANTLAAN 28 Aalsmeer - Almere - Amersfoort - Amsterdam - Bergen op Zoom - Breda - Capelle a/d IJssel - *Cruquius - Delft - Den Haag - Dordrecht - Drachten - Geel (België) Groningen - Hoogeveen - Leeuwarden - Leiderdorp - Merksplas (België) - Middelburg - Nuenen - Roelofarendsveen - Roosendaal - Rotterdam - Sliedrecht Spijkenisse - *Terneuzen - Tilburg - Utrecht - Veghel - Volendam - Wijchen - Zaandam - Zaltbommel - Zoetermeer - Zwolle * Cruquius opening medio oktober & Terneuzen opening medio december