Vijf vragen over

Vijf vragen over Polders Rijnenburg en Reijerscop

Er is stevige discussie ontstaan rond het poldergebied Rijnenburg en Reijerscop. De gemeente Utrecht wil er windmolens plaatsen en zonnevelden aanleggen waar een groot deel van de elektriciteit die Utrecht nodig heeft wordt opgewekt. Op het plan is veel kritiek, voornamelijk van grondeigenaren die in de polder liever woningen willen bouwen en van omwonenden. Vijf vragen over de ontwikkeling van poldergebied Rijnenburg en Reijerscop.

1Wat is het poldergebied Rijnenburg-Reijerscop? Met poldergebied Rijnenburg en Reijerscop worden de polders aan de zuidkant van de A12 en aan de westkant van de A2 bij knooppunt Oudenrijn bedoeld. Nu staan er zo’n 250 huizen, vooral aan de Nedereindseweg. Verder beslaat het gebied uitgestrekte weilanden die worden doorkruist door de Meerndijk. De grond is voor 70 procent in handen van ontwikkelaars, beleggers en woningcorporaties. Tot 2001 hoorde de grond bij de gemeente Nieuwegein, maar in dat jaar werd de grond aan de gemeente Utrecht toegevoegd voor verdere uitbreiding van de stad. Het poldergebied is door de provincie Utrecht in de ‘Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie 2013-2028’ voorlopig tot pauzelandschap verklaard. Dat betekent dat in die periode geen woningen kunnen worden gebouwd. De structuurvisie bevat regels waar gemeenten zich aan moeten houden bij het maken van ruimtelijke plannen. De visie kan eventueel tussentijds worden aangepast, mocht dat nodig blijken.

2Hoe ziet het plan van de gemeente eruit? De gemeente Utrecht wil in het poldergebied een zogenaamd ‘energielandschap’ aanleggen. Zo’n landschap bestaat uit zonnevelden en windmolens. In het plan dat het college aan de gemeenteraad heeft voorgelegd, staat dat er maximaal acht windmolens met een hoogte van 235 meter en on geveer 230 hectare aan zonnevelden komen. De windmolens moeten op meer dan 800 meter van woonwij ken in Nieuwegein en Utrecht staan. Ook moet overlast van geluid en slagschaduw van de windmolens zo veel mogelijk beperkt worden. De gemeente wil bijvoorbeeld dat initiatiefnemers geluidsarme windmolens gebrui ken. Daarnaast krijgen grondbezitters die een windmolen op hun grondgebied hebben en bewoners die in de buurt van een windmolen wonen een vergoeding. De hoogte van de vergoeding voor bewoners hangt af van de afstand tussen hun woning en de windmolen.

Het energielandschap moet duurzame energie gaan opwekken en zou 20 procent van de gemeente Utrecht van elektriciteit kunnen voorzien. Het gaat om stroom voor bedrijven en 82.500 huishoudens. De windmolens zorgen voor stroom voor 36.000 woningen, de zonnevelden voorzien 46.500 huizen. Het poldergebied moet volgens het gemeenteplan minimaal twintig jaar in dienst staan van energieopwekking. Vanaf 2040 kan opnieuw gekeken worden naar de functie die het gebied moet vervullen. De gemeente vindt het opwekken van duurzame energie van groot belang. Het poldergebied Rijnenburg-Reijerscop zou de enige locatie binnen de Utrechtse gemeentegrenzen zijn waar energieproductie op deze schaal kan plaatsvinden. Zonnepanelen op daken in de stad zijn namelijk niet voldoende om aan de elektriciteitsvraag van Utrecht te voldoen.

3Wat zijn de alternatieve plannen? Partijen met andere ideeën over de invulling van het poldergebied kunnen hun initiatieven bij de gemeente indienen. Dat is dan ook door meerdere betrokkenen gedaan. Zo zou er volgens de indieners naast energieproductie of woningbouw ook groen, werklocaties, maatschappelijke voorzieningen of sportlocaties kunnen komen. De Utrechtse roeiverenigingen Orca, Triton en Viking hebben bijvoorbeeld te kennen gegeven graag roeiwater in het gebied te willen. Met de toenemende drukte op de huidige wateren zou dat voor de verenigingen een goede uitkomst zijn. De roeiverenigingen scharen zich achter een oproep van de grondeigenaren voor een combinatie van woningbouw, recreatie en energieopwekking in het poldergebied.

4Wat is de kritiek op het huidige plan van de gemeente? Vooral de grondeigenaren hebben kritiek op het plan van de gemeente. De betrokken grondbezitters zijn AM, Amvest, Ballast Nedam Development, Bouwinvest, BPD, Bunnik Projekten, GroenWest, Latei, Mitros, Portaal, Slokker, Synchroon en Timpaan. Deze partijen werken samen aan een plan voor woningbouw, om de Utrechtse woningnood tegen te gaan. Ze willen zo’n 25.000 koop- en huurwoningen bouwen en weigeren mee te werken aan het plan van de gemeente als er alléén een energielandschap wordt aangelegd. De grondeigenaren willen wel praten over een combinatie van wonen en energieopwekking. Naast de woningen, kan er een kleiner energielandschap komen dat zorgt voor energieopwekking voor 60.000 tot 80.000 huishoudens. De grondeigena

Tekst: Ilana Noot

ren noemen het plan met alleen een energielandschap ‘onbespreekbaar’. Naast de grondeigenaren hebben ook omwonenden uit Utrecht en uit de gemeenten Woerden, Nieuwegein en IJsselstein kritiek geuit op de plannen. Zij maken zich vooral zorgen over slagschaduw, geluidsoverlast en horizonvervuiling door de windmolens. De gemeente heeft al aangegeven strengere eisen te zullen stellen bovenop de wettelijke normen.

5Wat is nu de volgende stap? De gemeenteraad moet nu beslissen over het voorstel van het college. Vervolgens krijgen initiatiefnemers nog drie maanden de tijd om hun plannen bij de gemeente in te dienen. Wanneer definitief een besluit wordt genomen over de toekomst van de polders is nog niet duidelijk. In de Tweede Kamer ligt een motie van het CDA, waarin de minister wordt opgeroepen om Utrecht te dwingen tot woningbouw. De VVD in Utrecht komt tegelijkertijd met een plan voor het bouwen van woningen en zonnepanelen, maar zonder windmolens. En D66 wil niet bouwen in Rijnenburg voordat de infrastructuur verbeterd is. Hoe de polders Rijnenburg en Reijerscop er uiteindelijk uit gaat zien, is dus nog niet bekend.