Wordt Cartesius ook echt de gezondste

De nieuwe stadswijk Cartesius wordt straks de gezondste plek van Utrecht, waar inwoners gemiddeld langer leven en ook nog eens heel gelukkig zijn. Dat is althans de ambitie van de verschillende organisaties die dinsdag een convenant ondertekenden waarmee ze dat willen bereiken. Bij velen zal dit streven misschien de wenkbrauwen doen fronsen, maar tegelijkertijd zijn er wel degelijk verschillen in gezondheid tussen bewoners van bijvoorbeeld Overvecht en de wijk Leidsche Rijn. Dat ligt natuurlijk aan veel verschillende factoren. Over een tijdje wordt duidelijk in hoeverre de buurt een rol speelt in de gezondheid en gemoedstoestand van de bewoners want de World Health Organisation (WHO) heeft aangegeven de effecten te gaan meten.

Tekst en fotografie: Bas van Setten

Aan grote instellingen geen gebrek in Cartesius, waar UMC Utrecht, Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, gemeente Utrecht, NS, Ballast Nedam, MRP, Achmea, CBRE en Portaal een handtekening zetten onder het convenant voor de gezondste wijk van Utrecht. Tegelijkertijd werd door wethouder Susanne Schilderman en Marja Appelman, directeur Woningbouw van het ministerie van Binnenlandse Zaken, het startsein gegeven voor de bouw van de tweede fase van Cartesius waarin 770 woningen uit de grond worden gestampt. In totaal komen er 3.000 woningen in het gebied en de eerste bewoners hebben al hun sleutel gekregen. Voordat de rest van de nieuwe huizen klaar is, moet er overigens eerst in de grond gestampt worden. Nadat de wethouder en de directeur een knop indrukten ging namelijk de ‘eerste’ heipaal de grond in. Dit was overigens niet echt de eerste heipaal, want DUIC kreeg al meerdere reacties over het constante lawaai. Omwonenden van deze ‘gezonde wijk van de toekomst’ zeggen hier momenteel veel overlast van te ervaren.

Ook Lindsey, bewoner van een atelierwoning in het complex ‘Solo’, dat tijdens de eerste fase werd gebouwd, zegt dat ze “even moet wennen” aan de werkzaamheden. “Maar ik hoorde dat ik hier honderd jaar kan worden, dus dat leek mij wel een goede reden om hier te komen wonen”, zegt de kersverse bewoner grappend tegen onder meer de afgevaardigden van de organisaties die een rondleiding door het gebied kregen. Om gezonde stadswijk te worden, is de buurt straks onder meer autoluw en wordt fietsgebruik aangemoedigd door bijvoorbeeld de ‘ruime en comfortabele’ fietsenstallingen. Lindsey noemt het een ‘privilege’ dat zij geen auto nodig heeft en dat het daardoor voor haar makkelijker is in deze wijk te wonen.

“Wel betekent het dat ik mijn camper in een andere wijk moet parkeren en dat mijn schoonmoeder die in een rolstoel zit minder makkelijk langs kan komen.”

Concreet

Er wordt in Cartesius natuurlijk meer gedaan dan auto’s weren en fietsgebruik bevorderen.

Zo is er ook veel aandacht voor groen. Ieder deelgebied heeft een binnentuin die vervolgens verbonden is met het Cartesius Park. Bewoners kunnen hier wandelen of even tot rust komen op een van de bankjes. “De binnentuin is een biotoop die in samenwerking met de stadsecoloog en Mecanoo voor de landschapsarchitectuur is ontworpen. Inheemse planten zijn zorgvuldig uitgekozen om privacy te bieden aan bewoners en ontspanning voor passanten. De groene gevels zijn gemeenschappelijk eigendom om te zorgen dat alles goed in stand gehouden wordt”, is te lezen in een persbericht.

Verder is te lezen dat er komende vijf tot tien jaar ‘interventies’ plaatsvinden, waarna de gezondheid en het sociaal welzijn van bewoners wordt gemonitord. Die interventies komen uit wetenschappelijke theorieën over gezond en gelukkig leven. Hele concrete voorbeelden werden er echter nog niet genoemd tijdens de rondleiding. We belden daarom nog even met de directeur van Ballast Nedam, Onno Dwars. Hij legt uit: “De woningen worden energieneutraal, twintig procent van de gevels wordt groen, dertig procent van de wijk wordt groen, er komt een lage parkeernorm en fiets en deelmobiliteit worden gestimuleerd. Maatregelen die we ook steeds meer zien bij andere nieuwe wijken, maar hier gaan we ook echt meten wat dit doet met de bewoners. Dat is uniek. We claimen dat dit een gezond stedelijk gebied wordt, maar wij willen dit ook gaan onderzoeken. Kan je echt aantonen dat mensen hier gelukkiger en gezonder worden? Daarvoor doen we eerst een nulmeting, we kijken waar de bewoners nu staan qua gezondheid. En in de loop van de tijd gaan we dat dan monitoren. Want meten is weten.” Daarnaast gaat er samengewerkt worden met kennisinstellingen als het UMC Utrecht, Hogeschool en de Universiteit Utrecht. “Zij gaan interventies bedenken waarmee we bewoners stimuleren om gezondere keuzes te maken. Denk bijvoorbeeld aan gezondheidslessen of preventieve voorlichting. We willen inzichtelijk maken wat de gevolgen zijn van die maatregelen.”

Dwars geeft als voorbeeld mee dat de aanleg van het rioolsysteem in Nederland er ook

Advertentie