De krant die verder kijkt in de stad
24 NOVEMBER 2023 | 9E JAARGANG NR. 249 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP
Column Koos Marsman: Utreg me Stadsjie P. 7
#OP WOENSDAG
Eredivisie IJshockey
P. 12
Stuur een e-mail naar hallo@ganspoort.nl
LEZ
ERS AAN
UTRECHT DRAGONS tegen HEERENVEEN UNIS FLYERS
BIE
DIN
2 TICKETS VOOR DE PRIJS VAN 1: € 10,Scan de QR code en gebruik de promotiecode: DUIC@2023
G
Zahraa AlAmari die een jeugdlintje kreeg P. 9
Op pad met Oud-Utrecht: Biltstraat ooit tussen landgoederen
Assistent-Bedrijfsleider Gezocht!
Elke woensdag sneak previews en gesprekken met makers in het theater Toegang = gratis!
Utrecht volgens
Elk e een week nieu DUI we C
Meekijken in de politiefuik: wat wordt daar ontdekt?
Straatnamen: waar komt de naam Oppenheimplein vandaan?
DUIC.NL
BLACK FRIDAY
P. 15
TOMMYTOMATO WERKT AAN DUURZAME STROOMOPLOSSINGEN
VERGADERZALEN BIJ CAMPING GANSPOORT MET CATERING MOGELIJK!
Kom nu naar de Hästens-winkel en profiteer van deze bijzondere kans.
HASTENS STORE UTRECHT Oudkerkhof 27 | Utrecht | T 030-3075 727 WWW.HASTENS.COM
Voor meer info: bel/app Pierre via 06-14415656 of zie campingganspoort.nl
Advertentie
TOMMYTOMATO WERKT AAN DUURZAME STROOMOPLOSSINGEN Een warme lunch bereiden voor kinderen van 40 scholen: dát vraagt om meer energie dan de stroomaansluiting van het Utrechtse filiaal van TommyTomato aankan. Omdat een verzwaring van de aansluiting niet mogelijk is, gebruiken ze batterijen. Ze willen ook zonnepanelen. Een uitdaging, want dan moet ook de eigenaar van hun gehuurde pand meedoen. TommyTomato is een sociale onderneming die warme vegetarische groentelunches bezorgt op scholen. Erik van der Plas en Bas Turk richtten
160 scholen in Nederland. Begin 2022 hebben we een filiaal geopend in Utrecht. Van daaruit leveren we aan 40 scholen; 19 van die
We willen graag zonnepanelen omdat dat duurzamer en goedkoper is de onderneming 3 jaar geleden op in Haarlem. Erik: “Wij vinden dat elk kind voldoende groente moet eten. Dat is de basis voor een gezond lichaam en een goede toekomst. Die boodschap slaat aan. Inmiddels bezorgen we al groentemaaltijden bij
tijdens die piek meer stroom dan onze beperkte aansluiting kan leveren. Verzwaring van de aansluiting is niet mogelijk, omdat het stroomnet overbelast is. De extra stroom halen we uit batterijen die we ‘s nachts opladen. We onderzoeken nu hoe we gebruik kunnen gaan maken van zonnepanelen, omdat dat duurzamer en goedkoper is. We kunnen dan in de middag de batterijen opladen, zodat we ‘s ochtends voldoende energie hebben om
Meer over TommyTomato en hun stroomoplossingen op energietransitieutrecht.nl/ Tommy. Hier geeft de provincie ook tips aan ondernemers die zonnepanelen willen maar tegen de beperkingen van het stroomnet aanlopen.
scholen bevinden zich in de provincie Utrecht.”
Statenvergaderingen kun je volgen op de publieke tribune in het provinciehuis en via provincialestatenutrecht.nl. Daar kun je ook de commissievergaderingen terugkijken. De volgende vergaderingen staan gepland op: 29 november, 09:00 uur Statencommissie Ruimte, Groen en Water 29 november, 15:30 uur Statencommissie Bestuur, Economie en Middelen 13 december, 09:30 uur Provinciale Staten
Werk aan de weg Hieronder een greep uit de geplande wegwerkzaamheden, onder voorbehoud van onvoorziene (weers)omstandigheden:
Een interactieve kaart van alle actuele wegwerkzaamheden aan de provinciale wegen vind je op: provincie-utrecht.nl/ wegen. Volg ons account op X @werkaandewegutr. Bel voor spoedeisende zaken zoals storingen aan de verkeerslichten, wegversperringen en olie op de weg met het Meldpunt calamiteiten (030) 258 36 00.
Even voorstellen: gedeputeerde Has Bakker Tijd om zelf aan het roer te zitten, vond hij. Dus maakte Has Bakker de overstap van de Utrechtse gemeentepolitiek naar het provinciebestuur. Sinds augustus is hij gedeputeerde Financiën, Water en Bodem, Klimaat en Circulaire Samenleving, Organisatie en Participatie. Has is gedreven om de provincie voor te bereiden op toekomstige uitdagingen.
en trein beter. De verwachting is dat de dienstregeling zonder hoge rituitval wordt uitgevoerd. Op meerdere plaatsen ontstaan vroegere en latere reismogelijkheden. Ook zijn de nachtbussen van Syntus Utrecht in het weekend weer terug. Actuele reisinformatie is te vinden op de website van de vervoerders: u-ov.info en syntusutrecht.nl/nl-nl
Vergaderingen Provinciale Staten
N210 Lopik, voorbereidende werkzaamheden aansluiting Cabauw 10 oktober 2023-juni 2024 N226 Maarsbergen, voorbereidende werkzaamheden ecoduct 21 augustus-30 november
Bas: “De lunches moeten rond 12.00 uur bij de scholen zijn. Onze ovens draaien tussen 7.00 en 10.00 uur op volle toeren. De 20 ovens in ons Utrechtse filiaal verbruiken
Nieuwe dienstregeling Utrechtse openbaar vervoer
Op 10 december gaat de nieuwe dienstregeling voor het Utrechtse openbaar vervoer in. Qbuzz die onder de naam U-OV rijdt en Syntus Utrecht voeren dan verschillende wijzigingen door in het ov. Betrouwbaarheid van de dienstregeling staat hierbij voorop. Met de nieuwe dienstregeling rijden bussen vaker op tijd en wordt de overstap tussen bus, tram
de piek op te vangen. We zijn niet zelf de eigenaar van het pand, dus de aanschaf van zonnepanelen moet ook interessant zijn voor onze verhuurder.”
Bas Turk (links) en Erik van der Plas van TommyTomato
“De plannen die we maken en de maatregelen die we nu treffen, beschermen generaties na ons.” Hij is nieuwsgierig en luistert graag naar mensen, bedrijven en maatschappelijke instellingen die ideeën hebben om Utrecht nog mooier te maken. Daarom trekt hij ook graag de provincie in om te zien hoe er wordt gewerkt aan de wereld van vandaag en morgen.
Bekijk de twaalfdelige serie ‘Langs de Hollandse Waterlinies’ Wist je dat de inundatiesluis bij Wijk bij Duurstede vroeger stukken land onder water kon zetten om de vijand de pas af te snijden? Duik in de militaire geschiedenis van onze provincie met de twaalfdelige serie
‘Langs de Hollandse Waterlinies’. Hoe was het leven van een fortsoldaat? Welke unieke flora en fauna vind je rond de forten? Welke festivals en exposities brengen de forten vandaag de dag weer tot leven?
Officielebekendmakingen.nl Voor officiële bekendmakingen kun je terecht op officielebekendmakingen.nl en op mijnoverheid.nl. Via mijnoverheid.nl krijg je automatisch bericht bij publicaties over een locatie bij jou in de buurt. Wil je toch een geprinte versie van een provinciale verordening, beleidsregel of kennisgeving, die betrekking heeft op jouw directe leefomgeving? Bel dan (030) 258 91 11.
Reis mee door de prachtige Hollandse Waterlinies, die mede door de inzet van de provincie Utrecht UNESCO Werelderfgoed werden. En geniet van de waterwerken, forten en culturele hotspots.
Kijk hier de serie: hollandsewaterlinies.nl/ kijkenluister De serie is een samenwerking tussen de regionale omroep RTV Utrecht en omroepen van andere provincies.
Meer informatie? Kijk op onze website: provincie-utrecht.nl of volg ons op Facebook.com/provincieutrecht en X: @ProvUtrecht | @PSUtrecht
3
24 NOVEMBER 2023 | NR. 249 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
INHOUD Nieuws 5 DUIC in Beeld
Utrecht naar de stembus
D
e verhuisdozen kunnen binnenkort ingepakt worden. Maar toen deze krant naar de drukker ging was het nog niet bekend wie de meeste kans maakt om te mogen verkassen naar het Torentje. Geert Wilders, Frans Timmermans, Dilan Yeşilgöz of toch nog iemand anders? Als het aan Utrecht ligt zal het van deze drie wel Timmermans zijn, gok ik zo. Utrecht stemt over het algemeen progressief. Maar niks is nog zeker, dus ik doe geen echte voorspellingen. Eerst maar even de onderhandelingen en formatie afwachten. Dat kan nog een taaie klus worden. In deze krant dus nog geen uit-
slagen. Lees vooral DUIC.nl om te zien hoe Utrecht gestemd heeft. In deze editie lees je wel een reportage over twee grote politiecontroles waarmee ik meeging. Ook de Belastingdienst, douane en uitkeringsinstanties sloten aan. Tientallen voertuigen werden van de weg geplukt. Grote vondsten bleven uit, maar toch werden er vier mensen gearresteerd en soft- en harddrugs aangetroffen. Daar verder over lezen? Dat kan op pagina 6. Robert Oosterbroek
6 Meekijken in de politiefuik Wat wordt daar aangetroffen?
7 Column Koos Marsman Utreg me Stadsjie
9 Utrecht volgens...
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
Zahraa Al-Amari die een jeugdlintje kreeg
Cultuur / Uit 11 Uittips
Elke week de leukste tips
MARIAPLAATS
Stad / Leven
Utrecht is constant in
12 Straatnamen
beweging. Er wordt
Oppenheimplein
1974
gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er
12 Stad in cijfers
op sommige plekken heel
Utrecht circulair
anders uit dan vroeger,
2023
terwijl andere straten en
12 In other news
pleinen juist al decennia
Reclameverbod
hetzelfde blijven. In deze
13 Wat vinden de lezers?
rubriek laten we dat zien.
DUIC-lezers aan het woord
Ga naar DUIC.nl voor
14 Puzzel
meer oude en nieuwe
Zoek de verschillen
foto’s van de stad.
15 Op pad met Oud-Utrecht Biltstraat ooit tussen landgoederen
Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 06 86 80 32 22 VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Emily Hengeveld, Ilana Noot, Kamiel Visser en Yashwanti Puar
ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73
ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
Website DUIC.nl
Facebook DUICNL
Twitter @duicnl
Advertentie
BINGO E
FOUT
BIJ CAMPING GANSPOORT! Presentatie & muziek: Berrie, lieftallige assistente Chanasja en Carola Kraai
DONDERDAG 21 DECEMBER Inloop 20.00 uur | start 20.30 uur Deelname € 15,- p.p. inclusief: • 1 x welkomstdrankje • 1 x zakje chips • 1 x bingo dabber • 1 x bingokaart
Meld je snel aan via Hallo@ganspoort.nl
Instagram duic.nl
4
NR. 249 | 24 NOVEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
5
24 NOVEMBER 2023 | NR. 249 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC IN BEELD
Fotografie: Robert Oosterbroek
et ‘feest van de democratie’ barstte weer los toen woensdagochtend de stembussen openden. In Utrecht konden mensen op 182 locaties in de stad hun stem uitbrengen, waaronder hier, in de gymzaal aan de Franz Schubertstraat. Vandaag geen basketbal of turnen, maar met het rode potlood een bolletje inkleuren. Dat
deden Utrechters trouw, zo lijkt het. Gedurende de dag lag de opkomst in Utrecht steeds een paar procent hoger dan het landelijk gemiddelde. Bij wie het feest van de democratie tot in de late uurtjes kan doorgaan is op het moment van het drukken van deze krant nog niet bekend. a
H
6
NR. 249 | 24 NOVEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
REPORTAGE
Meekijken in de politiefuik: wat
De bestuurder van een snelle Audi staat wat zenuwachtig naast zijn auto. Niet geheel onterecht. De man reed veel te hard, en zijn rijbewijs was ‘ie al eerder kwijtgeraakt. Toch reed hij in een huurauto met Duits kenteken over de Kardinaal de Jongweg, totdat een agent op een politiemotor naar hem gebaarde te volgen. Aangekomen op de Hengeveldstraat wacht hem niet alleen de politie, maar ook de douane, Belastingdienst, forensische opsporing en uitkeringsinstanties van onder meer de gemeente Utrecht. Zij staan klaar in wat ook wel een ‘politiefuik’ wordt genoemd. DUIC liep mee bij twee van dit soort grootschalige controles. Speciaal bedoeld om ‘ondermijnende criminaliteit’ op te sporen. De bestuurder van de Audi mocht al snel de controle verlaten, maar wel achterin een politiebusje. Hij zou niet de enige gearresteerde zijn deze dag. Tekst en fotografie: Robert Oosterbroek
H
et is even voor 15.00 uur als tientallen mensen zich verzamelen op politiebureau Paardenveld. Een deel is direct herkenbaar als politieagent, anderen hebben jasjes van verschillende instanties, een resterend deel is ook werkzaam bij de politie maar loopt in burgerkleding om op straat niet op te vallen. Er staan twee grote controles op de agenda die dezelfde dag nog uitgevoerd gaan worden. “We gaan voertuigen van de weg halen voor een verkeerscontrole”, vertelt een van de aanwezige agenten, “maar we willen daarbij zoveel mogelijk informatie verzamelen die eventueel kan duiden op andere overtredingen of misdrijven. Voertuigen met buitenlandse kentekens, werkbussen zonder reclame, auto’s met schade en zogenoemde patserbakken kunnen interessant zijn. En let ook op de inzittenden en afwijkend gedrag.” De aanwezigen bespreken uitgebreid de tactiek. Motoragenten gaan de weg op om voertuigen uit te kiezen, en er staat een camera langs de weg die kentekens kan lezen en door allerlei databases kan halen. “Als die camera een seintje geeft, pikt de motoragent ook dit voertuig op.” De meegebrachte voertuigen komen vervolgens terecht bij de politiefuik, waar alle instanties klaarstaan voor een controle. “Ga vooral gewoon het gesprek aan met de chauffeur, en vraag ook gewoon duidelijk of je even in de auto mag kijken”, legt een van de commandanten uit aan de andere agenten. “Het is opvallend hoe vaak automobilisten toestemming geven terwijl er iets straf baars in ligt. Zo hebben we eerder vuurwapens en cash aangetroffen.” Als iemand
geen toestemming geeft voor het doorzoeken van een auto, moet de politie een goede reden hebben om dit te doen. “Het grote merendeel van de mensen werkt echter gewoon mee.” De douane is aanwezig om te kijken of iedereen wel voldoet aan de accijnswetgeving, de Belastingdienst kan nakijken of iedereen wel netjes belasting heeft betaald, uitkeringsinstanties zoals de gemeente gaan na of mensen niet aan uitkeringsfraude doen en de forensische opsporing wordt erbij gehaald om te helpen met het doorzoeken van de voertuigen. Eerste controle Om 16.00 uur komt het hele team samen op de plek van de eerste controle. Op het parkeerterrein van Zoudenbalch bij de Koningsweg worden zes ‘straatjes’ ingericht. Bij elk straatje staan twee politieagenten en de andere instanties rouleren waar dat nodig is. Iets na 16.00 uur komt de eerste motoragent binnen met in zijn kielzog een Hyundai met Oekraïens kenteken. Terwijl de Hyundai parkeert in een van de ‘straatjes’ rijdt de motoragent alweer uit om het volgende voertuig te halen. Elke controle start met een check van het rijbewijs en het kentekenbewijs. “Are we allowed to have a look in your vehicle?”, vraagt een van de agenten aan de Oekraïense chauffeur. Hij stemt toe. Na enkele minuten zoeken en wat vraagjes aan de chauffeur wordt al snel duidelijk dat het allemaal snor zit. De man kan weer verder. De voertuigen druppelen gestaag de politiefuik binnen. Het is duidelijk dat er op
dit tijdstip, tijdens de spits, vooral veel bestelbusjes aan de kant worden gezet. In een van de wagens zitten twee mannen in werkkleding, met schilderspullen in de auto. De papieren van de auto zijn in orde en in het voertuig worden alleen maar werkspullen gevonden. De politie lijkt tevreden. Als er ook wordt gecontroleerd op de status van de uitkering blijkt het alsnog niet helemaal pluis te zijn. Een van de twee heeft een WW-uitkering. “Je hebt een uitkering, maar bent wel gewoon aan het werk?”, vraagt de toezichthouder kritisch. “Doe je dat al lang?” De man, die duidelijk wat zenuwachtig begint te worden, reageert: “Nee, dit is mijn eerste dag. Ik wilde hem alleen maar even helpen vandaag.” De toezichthouder moet erom lachen: “Bijna iedereen die we betrappen, zegt dat het toevallig net de eerste dag is, en dat ze dat echt nog wel gingen melden bij de uitkeringsverstrekker" En nu, wordt zijn uitkering direct stopgezet? Weer moet de toezichthouder lachen: “Nee dit is Nederland, er volgt een rapport en dan wordt hij uitgenodigd voor een gesprek.” De rest van de middag blijft het een komen en gaan van voertuigen, maar of het aan het tijdstip of de locatie ligt, er wordt weinig straf baars aangetroffen. “Dat is natuurlijk ook prima zo”, aldus een van de agenten. Tweede controle Om 18.00 uur wordt alles weer afgebroken. Het team gaat pizza eten en op naar de volgende locatie. Deze keer staat de fuik bij de Hengeveldstraat. Het is ondertussen don-
ker geworden en rond 20.00 uur worden de eerste auto’s weer naar binnen gehaald. Nu minder werkbusjes, meer patserbakken en buitenlandse kentekens. Toch komt er ook nog een zilvergrijze Volkswagen Caddy binnen. “We zijn bezig met een verkeerscontrole. Mag ik je rij- en kentekenbewijs zien?” Al snel ziet de agent een joint in de asbak van de auto liggen. Als de bestuurder dan ook nog toegeeft geen geldig rijbewijs te hebben, is er voldoende reden om hem maar eens te laten uitstappen. Er blijkt meer aan de hand te zijn. In een tas wordt harddrugs gevonden - zo’n twaalf bolletjes - en het nodige cashgeld. Ook heeft hij twee telefoons bij zich. De chauffeur, met tatoeages en een petje, reageert fel. Het wordt al snel duidelijk dat hij vaker in aanraking is geweest met politie en justitie. Hij roept in detentie gezeten te hebben. De man wordt grondig gefouilleerd. “Wat wil je van mij, moet ik hier in mijn nakie gaan staan. Ik word al zo vaak gecontroleerd.” Hij blijkt geen vast woonadres te hebben, zijn uitkering is daarom geschorst en ondertussen werkt hij zwart om wat bij te verdienen. Tijdens de controle schiet hij de ene keer uit zijn slof, dan lijkt hij weer voor rede vatbaar. Een bekende van de politie en instanties, ook de uitkeringsinstantie heeft hem in de systemen staan. Hij wordt gearresteerd en de wagen in beslag genomen. Bij een auto verderop worden vier jongemannen apart genomen. Twee van de inzittenden, jongens uit de wijk Overvecht, zijn minderjarig. De wietlucht in de auto verraadt al dat er meer te vinden is. In een
7
24 NOVEMBER 2023 | NR. 249 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
wordt daar aangetroffen? Middel tegen ondermijning Dit soort controles zijn er niet alleen om verkeersovertredingen op te sporen. Het is volgens de verschillende instanties ook een manier om ondermijning aan te pakken. Wat is ondermijning?
tasje worden acht joints gevonden. “In principe kunnen we dat een handelshoeveelheid noemen, maar het is ook niet wereldschokkend”, vertelt een van de agenten die met de controle bezig is. Het is wel reden om de hele auto binnenstebuiten te keren. Dat gebeurt sowieso vaker, ook bij automobilisten die toestemming geven en waar geen verdenkingen zijn. Met zaklampen wordt er grondig gezocht, niet alleen op plekken die met het blote oog te zien zijn. Panelen van deuren en het dashboard worden behendig opengemaakt. Bij de vier jongemannen wordt verder niks aangetroffen. Worden ze niet gearresteerd? “We hadden de jongen die de joints bij zich had mee kunnen nemen, maar we hebben er nu voor gekozen om te investeren in het contact met ze. Dit zijn jongens uit Overvecht, die hebben we graag in beeld. We hadden een goed gesprek met ze en we geven nog even een belletje aan de wijkagent.” Zachte informatie Zo gaat de avond verder. De ene auto na de andere wordt binnengehaald. Opvallend is dat meerdere bestuurders van auto’s met buitenlandse kentekens geen sluitend verhaal hebben over wat ze nou precies doen in Utrecht. De taalbarrière helpt daar ook niet altijd bij. De autoriteiten noteren alle opmer-
COLUMN
kelijke zaken, maar dat zijn lang niet altijd direct straf bare feiten. ‘Zachte informatie’, noemt de politie dat. “Juist dat soort informatie is ook waardevol voor ons. We maken vaker mee dat dit soort zachte informatie in latere onderzoeken weer eens van pas kan komen, dat een kenteken of persoon die we hier hebben gezien ineens weer tevoorschijn komt.” Niet veel later komt er een seintje over de radio van de politie. Een kenteken van een auto, dat eerder gelinkt was aan materialen voor plofkraken, is herkend. De auto wordt naar binnen gehaald. Geen dure auto, geen buitenlands kenteken of werkbusje, maar een opvallend kleine gezinsauto. Er wordt niks gevonden en de chauffeur mag zijn weg weer vervolgen. Dan komt er een duurdere en blinkende Mercedes AMG C43 aangereden. Een jongeman stapt uit. De politie vond dat hij wat slingerde. Even lijkt de situatie wat gespannen, maar er ontstaat al snel een leuk gesprek met de aanwezige agenten. De jongeman blijkt een goedlopend bedrijf in Utrecht te hebben. Hij heeft zelfs nog wat reclamemateriaal bij zich. Na wat korte controles kan hij zijn weg ook weer vervolgen. Dan volgt er een camper, of althans, een voertuig dat als camper geregistreerd staat en daardoor ook minder belasting hoeft te betalen. “Alleen zo’n auto moet dan ook wel
Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol
echt een camper zijn. En dit is Nederland, dus hebben we tal van regels en eisen waar zo’n wagen aan moet voldoen. Allemaal netjes na te lezen op de website van de Belastingdienst.” De jongeman vertelt dat hij op reis is geweest met de camper en er zelf een hoop aan geklust heeft. De inspecteur van de Belastingdienst vertelt: “Het is alleen niet allemaal volgens de eisen die we stellen. Zo moet er verplicht een vaste stoel in de leefruimte te vinden zijn, die ontbreekt hier. Ook kan het kookstel alleen gebruikt worden als dat wordt uitgeschoven, en dan steekt het buiten de leefruimte.” Er wordt een rapport opgemaakt en de campereigenaar krijgt nog bericht over de vervolgstappen. Wat levert zo’n controle nou op? Er zijn tijdens de controle van tientallen auto’s vier personen gearresteerd, onder meer voor rijden onder invloed en handel in harddrugs. Er zijn negen boetes uitgeschreven en er is een voertuig in beslag genomen. De Belastingdienst heeft verder gezien dat een kampeerauto niet aan de eisen voldeed en ook de inrichting van twee busjes met grijs kentekens voldeden niet. Verder zijn er vier personen geregistreerd die mogelijk uitkeringsfraude plegen en de gemeente heeft een persoon gesproken over het onterecht ontvangen van een uitkering. a
“Ondermijnende criminaliteit is de vermenging tussen onderwereld en bovenwereld. Vaak heeft dat met drugshandel te maken. Criminelen misbruiken burgers, ondernemers, diensten, instellingen en bedrijven voor hun eigen gewin en belang. Ondermijning tast de rechtsstaat aan en brengt de veiligheid van de samenleving in gevaar. Burgers en ondernemers komen (soms onder dwang) in aanraking met ondermijnende criminaliteit. Daarnaast kunnen bewoners in hun wijk worden geconfronteerd met intimidatie, geweld, maar ook risico’s op brand door hennepkwekerijen, drugslabs en milieuvervuiling door drugsdumpingen.”
Waarom dan een verkeerscontrole? “Voor criminelen en hun activiteiten is infrastructuur van groot belang. Dat geldt bijvoorbeeld voor drugshandel. Daarom is het in ons belang om dit soort verkeerscontroles te houden. Naast eventuele aanhoudingen en het mogelijk aantreffen van strafbare zaken geeft het ons ook vaak interessante inzichten. Want bij dit soort controles komen naast strafbare verkeerszaken ook regelmatig andere strafbare zaken aan het licht. Voor deze controle werkt de politie daarom samen met de gemeente, de Belastingdienst en de Douane. Door informatie, expertise en krachten te bundelen kan ondermijnende criminaliteit beter worden bestreden.”
Utreg me stadsjie Die Herreman Berkien blijf de andach trekke. Achtien jaor geleje is ie overleje en nou hebbie ’n heuse eksposisie van ze schilderije (in kantoortsjie HUB an de Achter Claoreburreg) en is d’r ’n aksie om ze plaotsjie ‘Utereg me stadsjie’ in de Top 2000 te krijge. Veul mense wete ech nie meer wie Berkien was, maor ied’reen ken ze liedsjie, meestal in combinaosie mè ‘As ‘k boven op de Dom sta’. Da was van Rijk de Gooijer (en die zong: ‘… op de Dom KOM’) en Berkien maokte er mè ‘Utereg me stadsie’ ’n prâchtige medley van. Volleges de inisiaotiefnemers is de Uteregse vollekstaol nie anwezig in de Top 2000 en da zou wel motte. Da streve ken’k wel ondersteune wan ’t is alted goe as d’r Uteregs te hore is. Wa zo knap is an Berkien is da hij ’t voor elkaor kreeg da hij naos ‘As ‘k boven op de Dom kom’ ’n tweede stadsvolkslied wis te maoke mè ‘Utereg me stadsjie’. D’r zijn heul veul artieste gewees die keihard hebbe gewerrek om ook zo’n blijvende Uteregse
meezinger te verzinne. Van Henk Westbroek tot Yvonne Groeneveld zijn d’r talloze mooie Utregliedsjies op de marrek gekomme. Graog noem ‘k ook Herman van Tongerloo die Utregse smartlappe schreef zo as ‘Schele Miep’ over ’n ongelukkig loensend wijfie uit de Zeuve Steegies. Ook de vollekszangers hebbe volop Utregs in d’r repertoire. Martin van Doorn mè ze ‘Da’s mijn Uterech’ (De stad waor ‘k me thuisvoel, ruil ik in voor gin miljoen) en Rik Hoogland zink: ‘Doodgewoane Uterechter’ (Ik spreek me eige dialek, omda’k niks anders ken) en mè Pascal Vormer zink ie saome: ‘Ik hou van jou Uterech’ (je heb ’n plekkie in me hart). Zo zijn d’r nog veul meer. Moge we nie vergete de Pleps van ‘Ik wis nie da je kwaod wer’. En d’r was ‘ns ene Paul Vreeburg die in plat Utregs zong ‘Omda’k je mag’. Prâchtige liedsjies die ammaol in de Utregse Top 2000 hore, maor d’r is d’r maor 1 die ’t ech tot de top ken maoke: Utreg me stadsjie. Gaot ammaol stemme! a
Advertentie
“Mensen zetten grofvuil gewoon op de stoep of bij de container zonder een afspraak te maken” Janne van Malenstein woont al 40 jaar in Utrecht Overvecht. Ze is wijkambassadeur Groen en Schoon en samen met acht andere wijkambassadeurs Schoon actief om Overvecht schoner te maken. Grofvuil is in delen van haar wijk een probleem. “Mensen zetten het grofvuil gewoon op de stoep zonder een afspraak te maken. Ook bij de ondergrondse containers wordt grofvuil gezet” vertelt ze. “Wanneer de chauffeur dan langskomt om de container te legen, moet hij eerst allerlei rommel aan de kant zetten. Zonde van het extra werk.”
W
anneer bewoners grofvuil hebben, kunnen ze een afspraak maken bij de gemeente. De gemeente komt het dan gratis ophalen. Wie wil, kan zijn grofvuil ook zelf naar een afvalscheidingsstation brengen. Samen met de andere wijkambassadeurs heeft Janne een project opgezet waarbij kinderen op basisscholen tekeningen maken om containers te versieren. Een lokale kunstenaar maakt affiches van die tekeningen. De kinderen mogen de affiches daarna zelf op de containers plakken. Ze krijgen ook een gastles van een van de Utrechtse Schone Stad Coaches waarbij ze samen zwerfafval opruimen. Janne: “Dat project valt in goede aarde. In Overvecht hebben vier basisscholen samen al meer dan 50 containers versierd. De Kaleidoscoop op Kanaleneiland heeft ook zoiets gedaan en we zijn in gesprek met een school in Noordwest om ook daar zo’n soort project te ondersteunen.” Nog een onderdeel van het project was het informeren en activeren van bewoners,
bijvoorbeeld om een container te adopteren. Janne: “Maar dat gaat toch moeizaam. Met name in de buurten waar veel vervuiling is, is het sociale gedrag niet altijd even hebbelijk. Wanneer je iemand aanspreekt op vervuiling kan je soms lelijke woorden naar het hoofd geslingerd krijgen. Een melding bij de gemeente maken krijgt dan de voorkeur. Maar we hebben al mensen die in hun flat de buren goed informeren, ook over mogelijkheden je spullen een tweede leven te geven.” Momenteel wordt er – mede op verzoek door de wijkambassadeurs Schoon - een pilot voorbereid in Overvecht. In drie buurten kunnen bewoners van een aantal flats hun grofvuil op een vaste dag aanbieden op een vaste locatie. Janne en haar mede wijkambassadeurs hopen er het beste van. “Als iedereen zich zou houden aan het systeem zoals de gemeente dat ingevoerd heeft, dan was er geen probleem! Bovendien bespaart het de medewerkers van stadsbedrijven een hoop extra werk wanneer grofvuil op een juiste manier aangeboden wordt.”
Heb je afval dat te groot is voor de container? Breng het dan naar de kringloop als het nog bruikbaar is of naar een afvalscheidingsstation. Bij de stations kan je gratis een bakfiets of aanhangwagen lenen om je afval weg te brengen. Je kan ook een afspraak maken via utrecht.nl/grofvuil. De gemeente komt het grofvuil dan gratis bij je ophalen. Utrecht ons schone stadsie!
battlefield of dreams experimenteel event vol opera, documentaire, performance, lezing en debat over dilemma’s rondom voortplanting
vr 1 en do 2 december 20:00 De Paardenkathedraal Utrecht
koop je tickets via theaterutrecht.nl
9
24 NOVEMBER 2023 | NR. 249 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
UTRECHT VOLGENS ZAHRAA AL-AMARI, DIE EEN JEUGDLINTJE KREEG
In de rubriek Utrecht Volgens
‘Ik weet wat jongeren in een azc nodig hebben’
spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.
Een jeugdlintje krijgen kinderen en jongeren die een bijzondere daad verrichten. Zahraa Al-Amari (20) heeft deze onderscheiding op 20 november ontvangen van de gemeente Utrecht. Samen met elf anderen werd zij in het zonnetje gezet. Zahraa kreeg het jeugdlintje, omdat ze zich vanuit haar eigen ervaringen als vluchteling inzet voor de Utrechtse azc-gemeenschap. Zo helpt ze onder meer als tolk, komt op voor gevluchte jongeren en kinderen en zamelt geld in om activiteiten te organiseren. Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten Hoe voelde het om een jeugdlintje te krijgen? “Het was fantastisch en voelde heel speciaal. Ik ben zo trots en blij, net als mijn ouders. Het was nooit mijn doel om een jeugdlintje te krijgen. Alles wat ik voor vluchtelingen en jongeren hier in Utrecht doe, doe ik vanuit mezelf. Ik had een hele moeilijke periode en zag het niet meer zitten. Nu sta ik weer sterk in mijn schoenen. Ik voel me gesteund. Ik heb regelmatig slechte dagen. Dat komt door het leven in het azc en omdat ik me niet serieus genomen voel door het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers, red.). Na het krijgen van het jeugdlintje had ik het gevoel alsof ik bijna kon vliegen.”
deren en slapen. Er is geen plek waar je rust kan vinden. We leven al negen jaar in onzekerheid en weten nog steeds niet of we mogen blijven. Ik wil niet terug naar Irak.”
Waardoor komen die slechte dagen precies? “Samen met mijn familie vluchtte ik negen jaar geleden uit Irak. Ik vind het moeilijk om in een azc te leven. Nu wonen we in het azc op de Joseph Haydnlaan, maar we zijn al vijftien keer verhuisd. Het azc is heel vies. Ik ben daar niet gelukkig, omdat ik geen eigen ruimte heb. Geen enkel azc waar ik heb gewoond was de juiste plek. Ik kan daar niet goed stu-
Wat moet er volgens jou beter in de azc’s in Nederland? “Het hele systeem moet anders. Mensen moeten minder vaak verhuizen, want dat deed echt heel veel met mij. Ik wilde niet meer leven. Ik bleef zitten op school en moest met een psycholoog en een psychiater praten. Dat was in Ter Apel. Dat was een van de slechtste plekken ooit. Het was net een gevangenis. We waren wel vrij, maar daar had-
Waarom zet je je in voor gevluchte jongeren en kinderen? “Ik begrijp wat ze voelen. Ik weet hoe het in een azc is en wat ze nodig hebben. Ik ben en was net zoals zij. Toen ik klein was, wilde ik zo graag dat iemand tegen mij zei: ‘Kom maar, we gaan wat leuks doen’. Ik speel spelletjes met ze of deel wat lekkers uit. Dat doe ik van mijn eigen geld, maar ik krijg ook hulp van de Young Minds Utrecht en de Nationale Jeugdraad.”
den we niks aan. Hier in Utrecht moeten bewoners bijvoorbeeld meer ruimte en privacy krijgen. Ik hoop dat ik volgend jaar een plek heb waar ik met mijn gezin rustig kan wonen." Wat is je lievelingsplek in Utrecht? “De witte Prins Clausbrug in Kanaleneiland. Daar in de buurt groeide ik op. Toen we net in Nederland waren, zaten wij daar een aantal jaar in het azc in de buurt. Toen ik ongeveer dertien jaar was, moesten we verhuizen. Als ik nu naar Kanaleneiland ga, herinner ik me hoe het was toen ik klein was. We voerden altijd de vogels bij het water.” Wat mist Utrecht? “Het is mijn droom om een eigen stichting op te richten. Dat wil ik samen met de gemeente doen. Ik wil dat er een plek komt waar kin-
deren en jongeren hun problemen even kunnen vergeten. Ze moeten daar kunnen komen wanneer ze willen, om te eten, te drinken en te spelen. Wat ze ook willen of nodig hebben, de deur is altijd open.” Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht? “Die was op 20 november dit jaar. Dit jaar sluit ik trots af. Op 15 november was ik jarig. Ik ben twintig geworden en 20 november kreeg ik het lintje. Dat ga ik niet vergeten.” Utrecht is… “…leven. Ik heb al veel plekken gezien, maar hier heb ik het gevoel dat ik dingen kan bereiken. Hier kan ik genieten van de mensen en de geluiden. Mensen zijn hier anders dan op andere plekken.” a
Advertentie
U bent altijd welkom voor een open gesprek.
helder over wat een uitvaart kost
Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht.
Johan Sienema
Utrecht
Advertentie
LEZERSAANBIEDING
Eredivisie IJshockey UTRECHT DRAGONS
tegen
HEERENVEEN UNIS FLYERS
2 TICKETS S VOOR DE PRIJ VAN 1
€ 10,-
Zaterdag 25 november 2023 - 20:30 uur Vechtsebanen - Utrecht
Scan de QR code en gebruik de promotiecode: DUIC@2023 PB
KOM KENNISMAKEN MET WDK op een van onze chauffeursbijeenkomsten!
WOENSDAG 29 NOVEMBER vanaf 19 uur in Bunnik De locatie wordt bij aanmelding bekend gemaakt.
Word nu lid van Oud-Utrecht Als je je in december aanmeldt als lid betaal je tot 1 januari 2025 slechts € 42,50
(jongeren tot 26 jaar en U-pashouders € 20,-)
Geen Taxipas? GRATIS OPLEIDING Wel een Taxipas? € 250,- STARTBONUS
WERKENBIJWDK.NL
Vragen? Stuur een bericht! 06 132 705 39
Word ook WdK chauffeur! • Parttime chauffeur groepsvervoer • 3 tot 5 dagen per week • Mail naar: vacature@wdkgroep.nl • Of bel: 026 - 365 31 53
Als extra’s ontvang je dan nog de laatste twee nummers van ons tijdschrift en het Jaarboek van 2023
www.oud-utrecht.nl
11
24 NOVEMBER 2023 | NR. 249 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Transit Sinterklaasshow Tivoli
Waar: Galerie Larik Wanneer: vanaf 24 november Prijs: gratis
Waar: TivoliVredenburg Wanneer: 26 november Prijs: 17,50 euro
Benieuwd naar wat voor lokaal talent Utrecht waarborgt? Dan is de expositie ‘Transit’ een aanrader. De vier recent afgestudeerde HKU-studenten Lorenço, Stan, Sam en Sam presenteren een gezamenlijke expositie in Galerie Larik. Vooropgesteld staat natuurlijk een inkijkje in fris talent dat onze stad te bieden heeft. Daarbij zijn andere thema’s onder andere ruimte, dimensie en licht. Meer hierover kunnen de artiesten uiteraard beter uitleggen wanneer zij zelf aanwezig zijn. De expositie begint 24 november maar loopt door tot halverwege december. Mocht dit weekend dus niet uitkomen, is er gelukkig voldoende ruimte om op een later moment een bezoekje te brengen.
Sinterklaas is weer in ons land zoals de meesten waarschijnlijk niet is ontgaan. Maar de Goedheiligman zou zichzelf niet zijn als er niet het nodige mis zou gaan; tot schrik van zijn pieten is namelijk de sleutel van de pakjeskluis kwijt! Met dans en zang kom je er tijdens deze sinterklaasshow achter wat er is gebeurd met de sleutel. Met de opbrengsten van de voorstelling worden kaartjes weggegeven aan armere gezinnen die anders niet zo snel de mogelijkheid hebben om naar het theater te gaan. Des te meer een motivatie om dit vrolijke en avontuurlijke kijkspel te bezoeken.
Utrechts Bier Festival Waar: Biercafé Oproer Wanneer: 25 november Prijs: 17,30 euro
Het Rietvelddebat Waar: Vondellaan 94 Wanneer: 23 november Prijs: gratis Wonen is een van de meest prominent aanwezige onderwerpen in het leven van veel Utrechters. Er wordt veel bijgebouwd en ontworpen en de rol van bewoners wordt daarin steeds belangrijker. Het is dan ook geen verrassing dat tijdens een debat van de tweede jaarlijkse Rietveldlezing het onderwerp ‘wonen en ontwerpen doe je samen’ is. Voor ontwerpers, opdrachtgevers, stadsmakers óf geïnteresseerde bewoners is dit de kans om eens dieper te duiken in welke betekenis we kunnen hebben voor elkaar, tijdens dit nieuwe tijdperk van bouwen.
Biercafé Oproer wordt op zaterdag 25 november omgedoopt tot een waar bierwalhalla tijdens het Utrechts Bier Festival. Geniet deze middag of avond van zes biertjes van Utrechtse bodem, variërend van blond tot donker en alles daartussen. Uiteraard is er de mogelijkheid om daarbij een hapje mee te prikken en treden er de nodige bandjes op. Goed om te weten, is dat er tijdens dit evenement wordt gewerkt met twee verschillende tijdsloten waarin je welkom bent. Bonus: wanneer je aanstalten maakt om naar huis te gaan, mag je het enige echte Oproer proefglas meenemen.
Silent Poetry Lab Waar: Bibliotheek Neude Wanneer: 29 november Prijs: gratis Schrijfenthousiastelingen opgelet! Tijdens het Silent Poetry Lab heb jij namelijk de kans om zonder afleiding, in de puurste zin van het woord, te komen dichten. Het concept is gemakkelijk: eens per maand is er een bijeenkomst in Bibliotheek Neude en wordt er creatief geschreven. De drempel ligt laag; ervaring is geen must. Pak een koffie of een thee, voor de liefhebber iets lekkers erbij, en focus je een uur lang op het neerpennen van jouw diepste gedachten. Naderhand heb je altijd nog de optie om je werk te delen met andere aanwezigen.
Tweedehands markt Betonnerie Liefde, dood en taart Waar: Stadsschouwburg Utrecht Wanneer: 28 november Prijs: vanaf 12,50 euro Of je nou een midlife-, quarter- of ‘gewone’ crisis ervaart; de voorstelling liefde, dood en taart snijdt hoe dan ook hout. Gerenommeerd theatermaker Peter van Rooijen behandelt in zijn nieuwe voorstelling “de sleur van het leven, vastgeroeste principes en voornemens die dreigen te blijven”. Uiteraard zit daar een goede dosis muziek bij, die varieert van jazz tot folk, rock en een hele hoop meer. Goed om te weten is dat deze voorstelling de laatste is van een trilogie, en het een avond belooft te worden waarin Van Rooijen “melancholie moeiteloos afwisselt met scherpe humor”.
Waar: Beton-T Wanneer: 26 november Prijs: gratis We kennen allemaal de markt en ook met tweedehands kleding hebben mensen wel de nodige ervaring. Laten die twee dingen nou net samenkomen op tweedehandsmarkt de Betonnerie. Elke laatste zondag van de maand kan je hier je ei kwijt om lekker te struinen door inventaris die een nieuwe eigenaar zoekt. Kleding, meubels en alles wat daaraan is verbonden. Even uitgewinkeld? Geen nood, de Betonnerie biedt ook een bakje koffie aan en een heus repareercafé waar je langs kan met spullen die stuk zijn.
12
NR. 249 | 24 NOVEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Straatnamen Oppenheimplein
D
e geuren komen je tegemoet gevlogen als je over het Oppenheimplein in Utrecht loopt. Het plein herbergt wat huizen en vooral veel auto’s, maar het Oppenheimplein zal bij de meeste Utrechters toch vooral bekend zijn van de kraampjes met eten en bloemen. Maar het plein kent ook een aardige geschiedenis. Waar komt de naam Oppenheimplein eigenlijk vandaan? Op een van de straatnaambordjes valt het te lezen: Oppenheimplein, 1845 – 1924, Rechtsgeleerde. Het afgedrukte geboortejaar op dit bordje zal wel een foutje zijn. Het plein is vernoemd naar Jacques Oppenheim, een in 1849 in Groningen geboren rechtsgeleerde en vooraanstaand lid van de joodse gemeenschap. Jacques Oppenheim volgde onderwijs aan de Latijnse school in Groningen, waarna hij in 1872 slaagde voor zijn rechtenstudie aan de Rijkshogeschool Groningen. Een jaar later werd hij in die stad gemeentesecretaris
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
en later trok hij naar Leiden om hoogleraar te worden. Oppenheim is bekend van zijn standaardwerk Het Nederlandsch gemeenterecht. Tussen 1907 en 1924 was hij lid van de Raad van State, waar hij zich bezighield met de evenredige vertegenwoordiging en ‘de algehele herziening der Gemeentewet’. Oppenheim overleed op 6 oktober 1924 in Den Haag. In de Tweede Wereldoorlog werden ‘Joodsche’ straten en straten die vernoemd waren naar levende leden van het Koninklijk Huis voorzien van ‘minder aanstotelijke naambordjes’, zo schrijft de historische vereniging Oud-Utrecht in 2021. Zo kwam het dat ook het Oppenheimplein, net als onder meer de Heyermanstraat, de Queridostraat, de Spinozaweg en het Da Costaplein, van een andere naam werd voorzien. Na de bevrijding kregen de straten hun oorspronkelijke namen terug. a
De stad in cijfers #
In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente
Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
U
trecht wil in 2050 volledig circulair zijn. Dat betekent dat er geen afval op straat ligt en dat er niets weggegooid wordt. Alle grondstoffen en materialen worden hergebruikt waardoor er niets verloren gaat. Producten zijn dus gerecycled en zowel de gemeente als inwoners van Utrecht moeten daarmee bijdragen aan een duurzame stad. Bijna 4.000 Utrechters hebben in oktober van dit jaar een vragenlijst over de circulaire stad ingevuld. Daaruit blijkt dat 88 procent (3.510) van de panelleden het klimaat aangeeft als reden om bezig te zijn met een circulair huishouden. 86 procent (3.430) van de panelleden scheidt hun afval. Ook is aan de panelleden gevraagd of zij
In other news ‘Ein radikaler Schritt’
“S
ie ist so omnipräsent, dass viele sie gar nicht mehr bewusst wahrnehmen. Werbung”, schrijft Express. En daar heeft deze Duitse krant misschien wel gelijk in. We kunnen ons amper een straatbeeld voorstellen zonder reclame. In Utrecht gaat binnenkort wel iets veranderen aan de inhoud van de reclames. Reclames voor vlees, alcohol en gokken gaan in de ban. Naast Utrecht heeft ook Bloemendaal besloten om reclames voor vlees vanaf 2024 te verbieden. In Haarlem werd ditzelfde besluit al vorig jaar genomen. In Duitsland vinden ze het een hele stap. “Es ist ein radikaler Schritt, der auch das Stadtbild deutlich verändern
könnte”, staat in het artikel van Express, dat overigens tot stand is gekomen met behulp van AI. De gemeenteraad in Utrecht stemde begin november over de voorstellen om vlees-, alcohol- en gokreclames aan banden te leggen. Bij het aangaan van nieuwe contracten met reclame-aanbieders moeten er verboden komen voor dit soort reclames. Ook moet de gemeente alvast in gesprek gaan met reclame-aanbieders of zulke reclames nu al geweerd kunnen worden. Het reclameverbod had in Utrecht nog verder kunnen gaan, maar een verbod op steigerdoekreclames en reclames over vreemdgaan haalden geen meerderheid. a
moeite hebben met stappen die ze moeten zetten in de overgang naar circulair. Daarop geeft 42 procent (1.675) aan dat zij wel eens drempels ervaren, tegenover 41 procent (1.635) van de leden die er geen moeite mee heeft. De overige 17 procent geeft aan het niet te weten. De drempels die de 1.675 Utrechters tegenkomen, zijn onder andere het scheiden van afval, veel verpakkingsmateriaal bij aankopen, het lage aanbod aan en de hoge kosten van duurzame alternatieven en dat recyclen veel moeite en tijd kost. In de grafiek is te zien welke rol de panelleden vinden dat de gemeente moet spelen om ervoor te zorgen dat er in 2050 en circulaire economie is. a
13
24 NOVEMBER 2023 | NR. 249 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
WAT VINDEN DE LEZERS?
Elke week reageren DUIClezers honderden keren
DUIC-lezers aan het woord
op de artikelen die op de website verschijnen. Wat vinden de lezers van DUIC van onderwerpen die spelen in de stad? Je leest het in deze rubriek.
Scouting en evenementen niet uitgesloten van houtstookverbod Ook de scouting en evenementen moeten zich gaan houden aan het nieuwe houtstookverbod in Utrecht. Wethouder Oosters voelt voorlopig weinig voor uitzonderingen.
“ “ Utrecht wil af van termen als ‘laag- en hoogopgeleid’ Hoog- en laagopgeleid; op- en afstromen. Als het aan de Utrechtse wethouder Dennis de Vries (mbo) ligt zijn die termen, samen met een aantal andere, binnenkort verleden tijd.
“ “ “
“
Rob: “Ben zeer benieuwd naar de handhaving van dit zoveelste verbod. Onze politie en handhavers, die toch al niks te doen hebben, gaan met speurhonden op zoek naar de ´hout-stookterroristen´ in de Utrechtse wijken?”
Klaasjan: “Jammer dan voor scouting maar een uitzondering moeten we niet doen. Een maaltijd bereiden op open vuur is echt uit de tijd en is nergens nodig.”
Robin: “De scouting kan gewoon buiten de bebouwde kom hun vuurtje maken. Niet meer midden in bewoond gebied waar de overlast groot is. Misschien een clubhuis buiten de stadsgrenzen zoeken?”
Nieuwe datum voor bouw Smakkelaarspark De gemeente heeft een nieuwe datum genoemd waarop de nieuwbouw van het project Smakkelaarspark in Utrecht klaar moet zijn, namelijk in 2026.
Katja: “Heb al tijden een bloedhekel aan laag- of hoogopgeleidterminologie. Alsof dat iets zegt over hoe een persoon is, of mate van intelligentie.”
Yuba: “Salaris gelijktrekken. Dat zou een effectieve maatregel zijn. Praatjes vullen geen gaatjes.”
Lombokker: “Als je denkt dat een naamsverandering allerlei problemen als sneeuw voor de zon zal laten verdwijnen, dan ben je duidelijk (te) theoretisch opgeleid.”
“ “ “
Uuu: “Wie gelooft dit? Dan zouden ze in februari moeten gaan bouwen en dan nog is de planning heel erg krap.”
GeeWee: “Fijn dat dit nu eindelijk van start gaat! Theehuis gewoon weglaten? In de fraaie zwart natuurstenen ‘plint’ van HC is genoeg ruimte over.”
Leon: “Hopelijk lukt het. Het is al 15 jaar een verwaarloosde vlakte.”
14
NR. 249 | 24 NOVEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE OUDEGRACHT
Advertentie
WÉL ALLEEN A-MERKEN, ÉCHT DE GOEDKOOPSTE!
BLACK FRIDAY
Op alle a-merken
Actie geldt niet op netto aanbiedingen en lopende acties. Vraag naar de voorwaarden.
*
Openingstijden: Ma, di, Wo, Vr 09:30 - 17:30, Do 09:30 - 21:00, Za 10:00 - 17:00, Zo 11:00 - 17:00. Kijk meer informatie op www.sanidump.nl
UTRECHT - HOLLANTLAAN 28 - 030 310 0960
15
24 NOVEMBER 2023 | NR. 249 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
OP PAD MET OUD-UTRECHT
Biltstraat ooit tussen landgoederen
Wil je li Oud-U d worden va trecht n ? Kij op o u d -utrec k dan lid-wo ht .nl/ r de n
Kaart van het Hoogeland, in het midden de buitenplaats Bleyenburg. Sporen van een gracht om een toren zijn zichtbaar, maar de grond is hier beplant. Kaart vervaardigd door G. Praalder in 1767
Afbeelding van het landgoed Hogeland gezien vanaf de Biltstraat omstreeks 1850.
Foto van de Maliestraat vlak na de oplevering (1885). Zelfs de meeste tuinhekken staan er tegenwoordig nog. De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed. Deze keer lopen we door de Biltstraat, waar wel zes landgoederen gelegen hebben. Sommige zijn nog te zien en van andere zijn er slechts enkele sporen of ze zijn opgegaan in een stuk prachtig Utrecht. Tekst: Ester Smit / Fotografie: Het Utrechts Archief
D
e landgoederen Salatiga, Gildestein, Oorsprongpark, Hogelandsepark, Bleijenburg en Compostel, om ze maar even te noemen, lagen inclusief buitenhuis aan of bij de Biltstraat. In de eerste helft van de negentiende eeuw was de omgeving hier veel landelijker dan nu. Er was wel wat bebouwing, maar je kon over de landerijen heen kijken en er was veel groen. Salatiga, Biltstraat 106, was een deftige villa op de hoek van de Bekkerstraat. Het landgoed liep helemaal door tot aan de Zandhofsestraat en Poortstraat en is gesloopt in 1894. We gaan naar de kruising Museumlaan Prinsesselaan. Op de plek van begraafplaats St. Barbara stond sinds 1250 een hofstede. In 1438 liet Herman van Compostel er een versterkt huis bouwen, dat voor 1670 werd afgebroken. Zes parochies kochten het landgoed om er een begraafplaats te stichten, die er nog steeds is. Rechts achter ons ligt het Hogelandsepark, met een landhuis dat grotendeels bewaard is gebleven. In 1824 kocht Jonkheer Willem Ram de grond voor de bouw van zijn buitenverblijf. Toen in 1874 de spoorweg naar Hilversum werd geopend, verkocht de familie het aan de stad. Ze hadden geen zin in een trein in de achtertuin. De tuin werd een wandelpark. Bomenliefhebbers onder ons kun-
Gezicht in de straat Oorsprongpark, de foto is van 25 oktober 1889. Fotograaf onbekend. nen even om het huis heen lopen. De bomen herinneren ons aan het oude landgoed. De naam ‘Museumlaan’ verwijst overigens naar de voorloper van het Centraal Museum dat er tot 1919 in gehuisvest was. Verdwenen kasteel Nadat we het bloemenstalletje tegenover de begraafplaats gepasseerd zijn, slaan we rechtsaf de Emmalaan in. Het ruime plantsoen wordt geflankeerd door prachtige herenhuizen, die werden gebouwd tussen 18901930. We steken het plantsoen over en zien rechts een beeldje ‘De Omhelzing’, vervaardigd door Sorel Etrog in 1977. Hadden we hier rond 1500 gelopen, dan stevenden we af op een kasteeltje. Op een kaart uit 1767 staat een ronde toren met slotgracht aangegeven: landgoed Bleyenburg. Utrecht kocht het van de Heren van Bleyenburg om de Maliebaan te verlengen tot aan de Biltstraat. Het landgoedje lag tussen de Oudwijkerlaan en de Ramstraat, die we naar rechts lopend ingaan. De huizen aan de rechter kant in deze straat zijn gebouwd in de zogeheten chaletstijl, die toen erg geliefd was. Let op de details, het kunstige houtsnijwerk, de tegels en de prachtige glas-in-loodramen. We steken het spoor en de Maliebaan
over naar de Maliestraat. Als we oude foto’s vergelijken met hoe het er nu uitziet, lijkt de sfeer dezelfde als die van vroeger. Het huizenblok rechts stamt uit 1888 en is ook opgetrokken in chaletstijl. Het rijtje is afwisselend en speels en heeft veel bouwkundige details. Verderop aan de overkant staat een huizenrij van vier woningen, met aan het einde een koffietentje. Deze woningen werden opgeleverd in 1886 in een heel andere bouwstijl die veel klassieker aandoet. Er is een bouwdossier uit 1905 bewaard gebleven, waarop te zien is dat nummer 16 werd verbouwd tot een winkel van kruidenierswaren, chocolade, thee & koffie en comestibles. Op de pui staat C. de Ven. We lopen rechts de Weistraat in, thans de Mgr. van de Weteringstraat. Aan de overkant van de Biltstraat liggen sporen van landgoed Gildestein dat zich ooit als een groene deken uitstrekte tot de Alexander Numankade. In 1819 werd het omgetoverd in de Rijksveeartsenijschool, waarna het terrein van lieverlee werd bebouwd. Bron door schoonheid omvat Rechts van de Biltstraat ligt De Oorsprong. Ooit stond hier herberg ‘Het Boompje’, gesticht vanwege de aanleg van de Maliebaan in 1637. Mensen die het maliespel hadden ge-
speeld, konden hier een drankje drinken. In 1823 kocht cementfabrikant U. Cazius de herberg en liet er een buitenhuis bouwen, dat we hier zien. In 1938 deed het dienst als bejaardentehuis en vanaf 1972 als universiteitsgebouw. Nu is er een kantoor in gevestigd. De vijvers en bomen zijn sporen uit lang vervlogen jaren. De waterpartij is een oude Vechtloop en de naam ‘De Oorsprong’ zou verwijzen naar de bron van de Vecht. De Maatschappij ‘De Oorsprongbouw’, van de steenrijke familie Boshouwers, kocht in 1886 het omliggende landgoed langs het park om er tien herenhuizen neer te zetten die waren ontworpen door de jonge Derk Semmelink (1865-1899). Geheel in dezelfde stijl kwam in 1893 het hoekpand aan de Maliebaan gereed. Het rijtje huizen gaat met de bocht van de straat mee. De elegante balkons in de hoeken, de afwisselende ornamenten en de speelse symmetrie geven het geheel een sprookjesachtige uitstraling. Door deze schil van schoonheid om het oude landgoed ontstaat een perfect stadslandschap. Een waar kunstenaar, die architect! a
DOOR DE OGEN VAN MONDO LEONE | LEON GIESEN, EEN HALF LEVEN BUURMAN ALDAAR 12 WEKEN LANG DEELT HIJ ZIJN VERWONDERING OVER DE AMSTERDAMSESTRAATWEG
KALE IN EEN STRAAT VOL KAPPERS Testpolaroid gemaakt in een huiskamer in Zuilen in 2002. Toen Mondo Leone in première ging tijdens Festival aan de Werf (foto: Niels Stomps)
IK WOON AL MEER DAN 33 JAAR IN EEN ZIJSTRAAT VAN DE STRAATWEG. De Amsterdamsestraatweg voluit. 33 jaar. Dus ik woon er graag. Bij de enige straat in Nederland waar zo veel kappers zitten dat je er een heel kwartet mee kunt vullen. En dat terwijl ik kaal ben. In al die nagelstudio’s kom ik ook niet, ik speel gitaar. Mijn
naam is Leon Giesen. Ik ben filmmaker, muzikant en verteller. Dat combineer ik in Mondo Leone. Ooit begonnen bij Huis aan de Werf in de Boorstraat, vlak bij de Straatweg. De komende 12 weken laat ik een aantal gezichten van de Straatweg zien. De rafelranden die er beslist zijn - hej, ik woon hier al meer dan de helft van mijn leven – zoek ik niet op.
Net als de meeste mensen die hier wonen. Ik ga op zoek naar de pareltjes. Op mijn eigen manier. Vol verwondering en kijkplezier. Hoe het zit met al die kappers, weet ik niet. Maar dat niet alles is wat het lijkt op de Straatweg, weet ik wel. Kijk maar eens naar wat fotootjes uit het verleden:
‘Wij zijn geen huisarts’ (foto: Rob van Dam)
MARNIXLAAN
UTRECHT CENTRUM
BOORSTRAAT