DUT racing team
Nieuwsbrief
Februari
Inhoud - Introductie - Nieuws - Kick-off Productie - interview met engineer
DU
Racing
Formula Stude
UT
g Team
Introductie
ent Team Delft
Vier maanden geleden is er begonnen met het ontwerpen van de DUT13 en nu is het moment daar dat we de auto ook echt gaan bouwen. In deze nieuwsbrief geven we u een update over de huidige status van de DUT13. Het ontwerp van de meeste onderdelen is namelijk bijna klaar en de afgelopen maand is er veel tijd besteed om de puntjes op de i’s te
Š Paul Brussee
zetten. Maandag 4 februari was de eerste dag van de nieuwe fase van het bouwen van de auto, namelijk de start van de interne productie! Terwijl de interne productie pas net begonnen is, zijn er extern al wel onderdelen zoals de mallen voor de monocoque geproduceerd. Dit is een grote mijlpaal voor het chassis department.
Verder kunt u deze maal ook meer te weten komen over twee van onze sponsoren aangezien het verslag van onze interessante bezoeken aan TBP en Fokker Aerostructures te lezen valt in deze nieuwsbrief. Kortom een andere zeer spannende maand en wij hopen dan ook dat u geniet van het lezen! - Marius Knol, Team Manager.
Nieuws FSUK en FSE
we komen eraan!
Het is definitief! We gaan naar FSUK en FSE! Het inschrijfgeld is inmiddels betaald voor Formula Student United Kingdom (FSUK), dat gehouden wordt op het Engelse Silverstone Grand Prix circuit. Ook is de registratie voor Formula Student Electric (FSE) op de Hockenheimring in Hockenheim, Duitsland afgerond. FSUK vind plaats van 3 tot 7 juli. Het evenement in Engeland was het eerste evenement waar DUT Racing ooit aan heeft meegedaan en na 13 jaar is het uitgegroeid tot een van de grootste evenementen van Europa. Het is ook het eerste evenement waar de auto aan zal deelnemen en uit het verleden is gebleken dat hier de kinderziektes naar boven komen. We nemen ook deel aan het grootste evenement voor elektrische formula student raceauto’s: Formula Student
Electric! FSE vind plaats van 30 juli tot 4 augustus en wordt beschouwd als het wereldkampioenschap voor elektrische formula student raceauto’s. Tot nu toe hebben we tweemaal meegedaan en ook tweemaal de bokaal mee naar Delft mogen nemen. De uitdaging is uiteraard om ook dit jaar weer mee te dingen voor de eindoverwinning.
Nog een nieuwe sponsor. TBP, “The business of perfection” Bij het assembleren van een printplaat komt een hoop meer kijken dan simpelweg elektrische componenten solderen op een plaatje. Dat is meer dan duidelijk geworden bij een bezoek aan TBP electronics. Bij TBP kan je terecht voor allerlei services op het gebied van electronica; van het ontwerp tot de distributie. Dit jaar begeleidt TBP. DUT Racing bij het ontwerpen van de printplaten voor de Electrical Control Unit (ECU), het dashboard en de sensor nodes. Deze onderdelen zap TBP ten slotte ook
voor ons assembleren. De systemen worden volledig door ons ontworpen en TBP helpt ons om een optimale produceerbaarheid en testbaarheid van de printen te waarborgen, om zo bijzonder betrouwbare producten te creëren. “The business of perfection”, waar de afkorting tbp voor staat, heeft kwaliteit hoog in het vaandel. Uit de presentaties bleek dat over elk detail dat fout kan gaan is nagedacht, en dat het van groot belang is dat de
DU
Racing
Formula Stude We staan ook als eerste op de wachtlijst voor Formula Student Oostenrijk (FSA). Dit blijft dus nog steeds een optie voor het 2013 seizoen. Het zal ook betekenen dat de DUT13 mogelijk de tweede auto van DUT zal worden die op 3 officiële competities mee doet (na de DUT07 op FSUK ‘07, FSG ‘07 en FSAE Michigan ‘08).
UT
Nieuws
g Team
ent Team Delft
Fokker Aerostructures, een van onze nieuwe sponsoren In tegenstelling tot wat veel studenten denken, is Fokker Aerostructures niet op sterven na dood, maar juist springlevend! Afgelopen maand zijn vier teamleden naar Papendrecht geweest voor de eerste kennismaking met de ingenieurs van een van onze nieuwste sponsoren: Fokker Aerostructures. ‘Have fun’ is hetgeen waar het in eerste instantie allemaal om draait volgens Theo de Graaff, Senior Design Engineer bij Fokker Aerostructures. Daarnaast zijn
continuïteit en groei belangrijke doelen binnen Fokker; ‘Fokker 100 jaar’ moet ‘Fokker 200 jaar’ worden. Het leuke aan het bezoek aan Fokker was om te zien hoe enthousiast de Design Engineers van het bedrijf zijn over het DUT Racing Team en hoe graag zij hun expertise willen integreren in onze auto. De deur naar de uitgebreide kennis en hulp van Fokker Aerostructures staat wagenwijd open, wat ons zeker zal gaan helpen met het realiseren van onze droom.
printplaten testbaar zijn. Er was ook een vertegenwoordiger van JTAG om de efficiënte testmethode “boundary scan” toe te lichten. Daarnaast waren er ook vertegenwoordigers van Transfer om vragen over de Altium software te kunnen beantwoorden. Met de vergaarde informatie kunnen wij onze ontwerpen nu verder optimaliseren!
Het bezoek was erg interessant en we verheugen ons op de verdere samenwerking tussen Fokker Aerostructures en het DUT Racing Team!
zijn aangekomen en of ze in de juiste oriëntatie geleverd zijn, zodat ze niet later in het proces bijvoorbeeld verkeerd om worden gemonteerd. Vervolgens worden de onderdelen opgeslagen door een geautomatiseerd shuttle-magazijnsysteem. Bij de productielijn waren voornamelijk de assemblageapparaten en de testapparatuur van indrukwekkende precisie en snelheid. Dit alles om zo betrouwbaar mogelijk te kunnen produceren.
Na de prestentatie werd een rondleiding gegeven door de productiefaciliteit van TBP. Na aankomst van de onderdelen Al met al zijn wij overtuigd dat onze bij TBP wordt als eerst grondig samenwerking met TBP zeer goed gecontroleerd of de juiste onderdelen zal uitpakken!
Productie Kick-Off Na 4 maanden ontwerpen is de productie van de DUT 13 afgelopen week van start gegaan met een heerlijk “kick-off ” ontbijt. Hierna konden de draai- en freesbanken eindelijk op volle capaciteit draaien. Naast het verspanen van metaal wordt er ook begonnen met het produceren van de koolstofvezel monocoque.
monocoque Op maandag 21 januari is Modelen Matrijzenmakerij Twente (MMT) begonnen met het frezen van de mal voor het carbon fiber chassis. Dit is de eerste stap in een langdurig en complex productieproces. Uiteindelijk is het de bedoeling dat het chassis (het grootste onderdeel van de auto) op 1 april af is zodat de assemblage van de gehele racewagen kan beginnen. Maar alvorens het zover is moeten er nog een heel aantal stappen worden doorlopen. Uit op elkaar gelijmde MDF platen zijn twee positieve plugs gefreesd. Deze plugs, een boven en een onderkant, hebben dezelfde vorm als de monocoque uiteindelijk zal krijgen. Het hout wordt glad geschuurd en nabehandeld met een primer, zodat er daarna negatieve koolstofvezel mallen kunnen worden geproduceerd.
koolstof vezels. Inmiddels zijn deze ‘pregreg’ vezels ook binnen, en liggen deze te wachten totdat ze verder in dit proces gebruikt moeten worden. Vervolgens wordt er een kern van schuim aangebracht waar de binnenste laag koolstofvezel op wordt gelamineerd. Op die manier wordt een zeer lichte en stijve sandwichstructuur gegenereerd. In deze negatieve mallen wordt Het geheel zal naar schatting vervolgens de buitenste laag minder dan 20 kilogram wegen! van het uiteindelijke chassis gelamineerd. Hiervoor gebruiken Nadat de twee helften op elkaar we gepreïmpregneerde TeXtreme® gelamineerd zijn, kunnen de vezel. Deze vezels geven zowel gaten worden geboord en wordt meer ontwerp vrijheid als ook een hogere stijfheid dan de gangbare
DU
Racing
Formula Stude
UT
g Team
ent Team Delft
het geheel afgewerkt. Het aanbrengen van de verflaag is de laatste stap in het proces om het chassis volledig af te krijgen. Maar voordat het zover is, is er nog een lange weg te gaan.
metaal bewerking Naast de productie van de monocoque worden er ook veel onderdelen gefreesd of gedraaid uit aluminium en staal. Dit aluminium is deze maand geleverd door TATA steel en ODS. Na een introductie cursus omtrent de basistechnieken en veiligheid van de machines kunnen we aan de slag om de benodigde onderdelen te produceren. Als eerste worden de bevestigingspunten gefreesd van de ophanging van de wielen aan het chassis. Omdat alle krachten van de wielen in deze bevestigingspunten worden opgevangen worden deze onderdelen van hoogwaardig aluminium gemaakt. Dit aluminium is niet alleen zeer sterk en erg licht, maar maakt het materiaal ook een stuk beter bewerkbaar. Dit zal de kwaliteit en nauwkeurigheid van de werkstukken vergroten. Een groot gedeelte van de andere onderdelen die van metaal worden gemaakt zijn van dit type aluminium.
We proberen zo veel mogelijk onderdelen zelf te produceren, maar een gedeelte van deze onderdelen is zo complex en groot, dat wij dit niet zelf kunnen. Voor deze onderdelen, zoals bijvoorbeeld de upright, tandwielen en het stuurhuis, hebben wij trouwe sponsoren die deze onderdelen voor ons kunnen en willen maken. Zoals u zojuist hebt kunnen lezen hebben wij de komende maanden voor de races in Engeland en Duitsland nog zeer veel werk te verichten. Desondanks zal de auto als alles volgens planning verloopt ruim optijd afzijn om nog de nodige testritten te maken en hopen wij de geweldige resultaten van de afgelopen jaren te kunnen evenaren of zelfs te verbeteren.
Interview met DUT teamlid
DU
Racing
Formula Stude
Hoe ben je bij DUT Racing terecht gekomen? Ik ben een groot autosportfan en volg bijna alle soorten racen, van Dakar tot Formule 1 en van Le Mans tot de Indy 500, dus ik dacht; waarom ga ik niet bij het award winnende DUT Racing? Hier leer je wat er bij komt kijken om daadwerkelijk een raceauto te bouwen en natuurlijk het mooiste van alles: Het racen met de auto.
Naam: Stefan Hertgers Bijnaam: Henk Studie: Lucht en Ruimtevaart 5e jaars DUT ervaring: 1e jaar Taak: Aerodynamica productie monocoque
Wat is je taak in het DUT Racing Team? Binnen het 13e DUT Racing Team ben ik verantwoordelijk voor het aerodynamische ontwerp van de auto. Eerst werkte ik aan het algemene concept voor de aerodynamica en sinds het concept af is licht mijn verantwoordelijkheid bij de onderplaat van de auto. Dit houdt dat ik probeer de vorm van de onderkant van de auto probeer te bepalen wordt om op die manier uiteindelijk op een efficiente manier neerwaartse kracht te genereren.
UT
g Team
ent Team Delft
Hoe past dit bij je studie: Lucht- en Ruimtevaart? Op dit moment ben ik bezig met mijn master ‘Aerospace Structures and Materials’. Nu zult u wellicht denken waarom ik me dan bezig houdt met de aerodynamica en niet met de monocoque. Voor mijn master specialiseer ik me in de interactie tussen structures en aerodynamica, in het zogenaamde ‘field of morphing structures’. Omdat mijn master zich vooral richt op materiaal, is het voor mij goed om mij nu ook een jaar te richten op de aerodynamica om zo een goede bron van (practische) informatie te vormen. Daarnaast is aerodynamica natuurlijk een geweldig interressant onderwerp! Is het een waardevolle bijdrage aan je studie? Het komende half jaar zal ik de monocoque gaan produceren. Hiermee probeer ik een practisch voordeel te halen op de productie van composiet structuren. Het is niet mogelijk om deze kennis op te doen bij mijn studie, dus het produceren is een zeer waardevol voor mijn verdere carrière.
Wat is het meest unieke aan DUT Racing In de afgelopen 2 jaar heeft het DUT Racing Team bijna net zoveel prijzen gewonnen als de eerste 10 jaar racen. Dit betekent dat de druk om te presteren behoorlijk hoog is. Voor het bereiken van een dergelijk niveau is het plan van aanpak zeer fundamenteel, iets wat ik echt leuk vind. Ondanks deze fundamentele benadering en de grote druk op ons, is de werksfeer nog steeds erg goed en plezierig.
Waar zie je jezelf binnen 20jaar en hoe zal je ervaring bij DUT Racing je daarbij helpen? Ik zou graag een specialist worden op het gebied van ontwerpen, met ‘structures’ als focus. Met de DUT Racing ervaring, zoals het ontwerpen, hoop ik meer ervaring op te doen. Ook de practische werkervaring is een groot voordeel voor het ontwerpen van iets ontzettend gaafs! Misschien is het wel de auto die u over 20 jaar rijdt.
DU
Sponsors
Racing
Formula Stude - Faculty of Aerospace Engineering - Faculty of Applied Sciences - Faculty of Industrial Design Engineering - Faculty of Mechanical, Maritime and Materials Engineering - Faculty of Technology, Policy and Management - Faculty of Electrical Engineering, Mathematics & Computer Science
a d va n c e d
lightweight engineering
UT
g Team
ent Team Delft
Specialists in fibre reinforced composites