Db 13(2)1991 by DutchBirding

:CQ ~

UZ ~

i- 0 : 'f- :.~ ~" f-. I"'-'':'~ .""""

~~ ~

... . .

of _

u.I

-~ . . I

o co ~ -------

~utCh

Birding

Postadres Dutch Birding, Postbus 75611, 1070 AP Amste rd am, Nederland

Faxadres Dutch Birding, p/a IVN (Pau l Böhre), Amsterdam, Nederland, 020-6266091 Redactiesecretariaat Gerald Oreel (020-6730710) Redactie A rnoud van den Berg, Tom van der Have, Graham Hol loway, André va n Loo n, Gerald Oreel, Frank Rozendaal en Hans Schekkerman; DB Actuee l: Max Berlijn, Ruud van Dongen en j aap Eerdmans Fotografische redactie René Pop, Floris Burgwal 54, 2907 PH Capel le aan den Ijsse l, Nederland (0 10-4508879) Productie en lay-out André van Loon (020-6997585) en René van Rossum Advertenties j anj aap Brinkman (0 15-569353/020-6851616) Redactiemedewerkers Klaas Eigenhuis, Ted Hoogendoorn, Edward van Ijzendoorn, Ka rel Mauer en Hans van der Meulen Abonnementen 1991: NLG 45 (Nede rl and) of BEF 900 (België); NLG 50 (overige landen binnen Europa) en NLG 55 (landen buiten Europa). Girorekening (Nederland) 41 48 343; giroreken in g (Be lgië) 000 1592468 19; bankrekening 54 93 32 065 va n Algemene Bank Nederland (Amsterdam). Rekeningen tnv Dutch Birding Association, Postbus 75611, 1070 AP Amsterdam, Nederland. Voor abonnementen, inlichtingen en adreswijzigingen kan men zich richten tot: Dutch Birding, Postbus 75611, 1070 AP Amsterdam, Nederland. Dutch Birding is een tweemaandelijks tijdschrift met nummers in februari, april , juni, augustus, oktober en december. Het publiceert artikelen en mededelingen over de morfologie, systematiek, voorkomen en verspre idin g van voge ls in Nederland en Europa en elders in het Palearctische gebied. Het publiceert tevens bijdragen ove r voge ls in het Aziatisch-Pacifische gebied. Manuscripten behoren te wo rden uitgevoerd in machineschrift met een dubbele regelafstand en een ruime marge aan beide zijden. Een lijst met tari even voor de betaling van auteurs, fotografen en tekenaars is verkr ij gbaar bij het redactiesecretari aat.

Dutch Birding Association Adres Dutch Birding Association, Postbus 756 11 , 1070 AP Amsterdam, Nederland Bestuur Paul KnolIe (voorzitter), Enno Ebels (secretaris), Arno ld Veen (pe nningmeester), Paul Böhre (pub lic relations), Arnoud van den Berg, janj aap Brinkman, Roy de Haas, Peter Meijer, Gerald Oreel en Frank Rozendaal Bestuursmedewerkers Eugène van der Burg, Ron va n den Enden, Leo Heemskerk, Ferry Ossendorp, Wim va n der Schot, Kees Tiemstra, Dieuwke va n der Veen en Peter van der Wolf Travel-report service Dirk de Moes, Dartheideweg 2, 3956 NN Leersum, Nederland (03430- 1711 5) Te.l efoonlijnen 06-320 321 28 (vogel/ijn 50 cpm); 01720-38100 (inspreeklijn)

Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna Adres CDNA, Postbus 45 , 2080 AA Santpoort-Zuid, Nederland Leden Arnoud van den Berg (voorz itter), Pieter Bison (sec retaris 020-6715783), Rolf de By (arc hivaris), Klaas Eigenhuis, Gerald Oreel, Cock Reijnders, Kees Roselaar en Gerard Steinhaus; SOVON-vertegenwoordiger: Ruud van Dongen

© 199 1 Stichting Dutch Birdin g Association. Het copyright van de foto's en tekeningen blijft bij de fotografen en tekenaars. ISSN 0167-2878. Drukkerij Albédon/Klop BV, Postbus 3211,2220 CE Katwijk, Nederland

Wie op zoek is naar de beste ziektekostenverzekering moet zijn ogen goed openhouden. Want ook op dit gebied heb je bijzondere en minder bijzondere "soorten". Zo mag de Zeker Beter Polis van Nuts bijzonder genoemd worden. Omdat het een zeldzaam goede ziektekostenverzekering is voor een bescheiden premie (al vanaf f 26,- per persoon per maand!). Ontwikkeld door Nuts, specialist in

ziektekosten met meer dan 35 jaar ervaring. En niet te vergeten met een uitzonderlijke visie. Want Nuts werkt zonder winstoogmerk en uitsluitend in het belang van de verzekerde. Het is dan ook in uw belang om uwassurantie-adviseur binnenkort eens naar de Zeker Beter Polis van Nuts te vragen. Of, dat kan ook, bij Nuts de gratis brochure "Een betere kijk op ziektekosten." aan te vragen.

I-NUTS

ZIEKTEKOSTEN VERZE~ERING

NUTS ZIEKTEKOSTENVERZEKERING N~ VERZEKEREN IS VOORUITZIEN Stadhoudersplantsoen 214, 2517 SK 's-Gravenhage. Telefoon 070-3100614 .

NATUUR & BCEIG specialist voor bioloog en natuurliefhebber

Een Witgatje is niet in de eerste plaats een klein beest, eerder een beest dat zich kenmerkt door een wit gatje, een witte stuit, een wit achterwerk. Waar een Witgat aan doet denken, laat zich raden: onder de tafel hou je stil, daar zat juffrouw Dikkebil; Dikkebil zo hiet ze - enzovoort, u kent het versje. Een Goudhaan doet denken aan een goudfazant of aan Guus Geluk en het woord Goudhaantje geeft gedachtenassociaties van subtieler niveau ; inderdaad ook aan een mooie jongen met veel geld en veel geluk. Als vogelnaam één van de zinvol gebruikte verkleinwoorden in onze taal: laat het ook nog een klein vogeltje wezen! BLADKONING is onze aankondiging van vogelboeken . We mogen hopen dat ons gebruik van een megalomaan woord niet heeft geleid tot 't streven alle vogelnamen zonder verkleinend achtervoegsel ingang te doen vinden. We mogen trouwens hopen dat onze vogelboeken vaak zullen helpen een Bladkoninkje te vinden en herkennen. De BLADKONING kent u nog niet? Die komt op verzoek. NATUUR en BOEK

Bankastraat 10 Nl 2585 EN Den Haag

ZWARE TOCHT'"" LICHTE UITRUSTING Om hel:. heJe jaar te kunnen kamperen, klimmen, ~wandelen,

k?n~, fie~n;

om ''ö winte.r5 te kunnen ~kiën hèeft:, u een goede Ultruc:.t.lng nodig, Bever /LS. heefl; alles in hUIS voor elke- t::oc.tlt.

ten greep uil:; ons enorme a'550rtimenl:.: • Iicntgew'lcht tenten

• slaapwkken, hoge donsk\-\.OIH:eil:., synthetisch • rugzakken, de groot,&:e, kollektie van N~I. • klec:i"lng, venl:;.i1e.rencie regenkleding, ski kleding, • donsjacks, warml::e ondeigoect fiberpelst-ruien

berg {wcmde\)schoenen

Kom snel een';,

'"-

:00

• ski's skischoenen; ook verhuur • kaarten, r0Î5gidsen, boeken, etc.. ons kUken of vraag de zomer- of winl:.erkaralogus:010-3883700

lEVER ZWEIIFSPOIIT Haag

Calcmdple.in

252MB

Arnhem

EROM ~N SCHMIDT Utrechl;sestr. 5

Wilhelminosl;r. 22 l?I0vGIr Boek 1<000rl:; ld. 01-O · 3865B39 Breda Rotterdam Ac1m de Ruyre.w"'3 33 Apeldoorn Brinkloon ,,5

Ul:;rechl;

BolUelocm 12

Hparlem ZUIweg 53 Hllv0r5Um 'sGravelbndsweg 28 Hoogeveen Weberser "t

For all that's best in birding

BIRDING

WORLD

ldentification papers. Photo essays. Conservation news. Birdwatching hoIidays. All the latest sightings. Rarity reports.

ANNUAL SUBSCRIPTION (12 ISSUES): t26

D. or t45 airmail D

To: BIS, Stonerunner, Coast Aoad, Cley next the Sea, Holt, Norfolk, England NA25 7AZ

Giro (account no. 2102102), or

Credit card. Type . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Expiry Date ... ....... . . . . ... .. . .

Bank cheque (E sterling only, cheques to BIS)

Card No. .... . . .. .. . . . . . . .. . .. . . ...... . . . . . .... Signature .... . . . . .. . . . Name ........ . ........ . . . .... . . . . . . .. ......... ... . . ... . . . . . . .. ... . . . . .. . Address ..... . .. .. . .. . . ........... . ... ... . . ... . ................ . ..... .. . .

AANBIEDING Kowa TSN-l 45' + 20-60x zoom, Kowa TSN-3 45' + 20-60x zoom, Kowa TS 601 45' + 20-60x zoom,

! 1295,! 1995,! 825,-

Nieuw van Kowa!!! Lupinu s 8x42 BGA Rubber met tas,! Lupinu s 10x42 BGA Rubber met tas, !

695,795,-

Optolyth Toerin g 10x40 BGA Rubber met tas,! 1175,Toerin g 7x42 BG A Rubber met tas,! 1195,-

archltectura+natura internationaal booksellers Leliegracht 44 - 1015 DH Amsterdam-C Telefoon 020-23 61 86 Holland

• Hawks, Eagles & Falcons of North America Paul Johnsgard

f 108,-

• The Practical Ornithologist John Gooders (paperback)

33.90

Prijzen incl. BTW

• The Kite's tale The story of the Red Kite in Whales Roger Lovegrove f 62.35 • John Gould 's Hummingbirds met 418 schitterende kleurenplaten f 110.10 • Uilen in de duinen F.J. Koning & G. Baeyens

33,-

NIEUW!

ZEER LAAGGEPRIJSD

NIEUW!

BAUSCH & LOMB ELITE LEVENSLANGE GARANTIE

10 x 42 (rubber) lederen etui 8 x 42 (rubber) lederen etui

NLG BEL VOOR PRIjSOPGA VE BEL VOOR PRijSOPGAVE

ZEISS WEST 30 JAAR GARANTIE

10 x 40 7 x 42 8 x 56 15 x 60 10 x 25 8 x 20

BGAT (rubber) + speciale tas BGAT (rubber) BGAT (rubber) BGAT (rubber) kompleet B + speciale tas B

OPTOL YTH 30 JAAR GARANTIE Alpin 10 x 40 (rubber) + speciaal etui Alpin 10 x 50 (rubber) + etui Alpin 12 x 50 (rubber) + etui Alpin 8 x 40 (rubber) + speciale tas Touring 10 x 40 BGA (rubber) + speciale tas Touring 7 x 42 BGA (rubber) + speciale tas Royal 9 x 63 (rubber) Telescoop TBS 80 (groen rubber) + 20 x WA lens Telescoop TBS 80 (groen rubber) + 30 x lens 40 x lens voor TBS 80

1750 1610 2054 3193 793 736 755 825 895 745 1595 1325 1495 1848 1690 220

OPTICRON 5 jaar garantie (japans)

10 x 40 lWCF (rubber) WA 10 x 50 lWCF (rubber) WA 8 x 42 lCF Dioptron WA 10 x 42 lCF Dioptron WA 10 x 50 lCF Dioptron WA Telescoop (45 0 , 60 mm) + 20-60 x zoomlens JAPANSE / RUSSISCHE VERREKIJKERS 8 x 30 Tento USSR + etui

20 x 70 lCF + etui 7-15 x 35 lCF zoom + kompas 8 x 21 mini (rubber) + kompas

355 365 595 595 625 1045 110 625 335 315

STATIEVEN

Slik SL 67 505 QF (3,800 gr.) Slik SEC 16 (met pistoolgreep, 2800 gram) Autoraamstatief Informatie: Roy de Haas Telefoon: 03240 - 62819

495 538 415 135 Prijzen miv. BTW en porto Wijzigingen voorbehouden

Bovenstaande artikelen kunnen besteld worden door het vereiste bedrag over te maken op giro 4148343 tnv Dutch Birding Association, Postbus 75611, 1070 AP Amsterdam, Nederland, ovv het/de gewenste artikel(en). De bestelling wordt binnen drie weken goed verpakt per post thuisbezorgd.

Rare birds in the Netherlands in 1989 Arnoud B van den Berg, Rolf A de By & CONA

h is is the 1Oth annual report on rare bi rds in the Netherlands to be published in Dutch Birding (a Dutch-Ianguage version of this report appears in Limosa). It comprises 341 records (78% of which have been accepted) dating from 1989 (some into 1990 for long-staying individuals) as weil as belated and reconsidered records, mainly from 198088, which have been evaluated by the Dutch rarities committee, the Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna CDNA. Several records for 1989 and earl ier years are sti II under consideration for various reasons. A complete review of all rarity records from 1800-1980 has recently been completed and will be published in due course. Details included (if available) for each accepted record are: province and locality; date(s); number of birds when more than one, plumage and sex; if trapped , photographed, sound-recorded or found dead (and where specimen is stored); names of up to three observers and relevant references in the literature (which normally includes (inter)national, not regional , journais). Numbers after each (sub)species' name refer to the total numbers of individuals 1 since 1 January 1980 but excluding 2 the current year. (Sub)species marked with an asterisk * are new to the Dutch list. This report includes records in 1989 of 12 species considered by the CDNA but not previously covered in Dutch Birding: Cattle Egret Bubulcus ibis, Great Bustard Otis tarda, Marsh Sandpiper Tringa stagnatilis, Long-tailed Skua Stercorarius longicaudus, Gull-billed Tern Gelochelidon nilotica, Whiskered Tern Chlidonias hybridus, Bee-eater Merops apiaster, Cetti's Warbier Cettia cetti, Fantailed Warbier Cisticola juncidis, Aquatic Warbier Acrocephalus paludicola, Barred Warbier Sylvia nisoria and Treecreeper Certhia familiaris. It is interesting to note that 19 species classified as vagrant in Britain occur in such numbers in the Netherlands that they are not listed in this report. These are Little Bittern Ixobrychus minutus, Night Heron Nycticorax nycticorax, Little Egret Egretta garzetta, Great White Egret Egretta alba, Black Stork Ciconia nigra, Lesser White-fronted Goose Anser erythropus, Red-breasted Goose Branta ruficol/is, Black Kite Milvus migrans, White-tailed Eagle Haliaeetus albicil/a, Red-footed Falcon Fa/co vespertinus, Black-winged Stilt Himantopus himantopus, Caspian Tern Sterna caspia, White-

[Ou /eh Birding 13: 41路57, apri/199 1]

winged Black Tern Chlidonias leucopterus, Black Woodpecker Oryocopus martius, Crested Lark Galerida cristata, Great Reed Warbier Acrocephalus arundinaceus, Short-toed Treecreeper Certhia brachydactyla, Penduline Tit Remiz pendulinus and Nutcracker Nucifraga caryocatactes. Of these, Lesser White-fronted Goose, Red-breasted Goose, Black Woodpecker, Crested Lark, Short-toed Treecreeper and Nutcracker were not reported for Britain and Ireland in 1989 (cf Rogers et al 1990). The following CDNA members voted on some or all of the reco rds in this report: Arnoud B van den Berg, Pieter Bison , Rolf A de By, Klaas J Eigenhuis, Paul de Heer, Edward J van Ijzendoorn, Peter de Knijff, Gerald J Oreel, Cock Reijnders, Jowi W de Roever, Kees (C S) Roselaar, Gerard H Steinhaus and Joke E Winkelman. Records should be sent to CDNA, Postbus 45, 2080 AA Santpoort-Zuid, Netherlands, preferably using standard record forms, which can be obtained free of charge from CDNA. More information on the procedures of the CDNA can be found in Dutch Birding9: 141-143, 1987; 11 :83-85, 1989; 12: 201,1990. The year 1989 produced five new species for the Netherlands, ie,Semipalmated Sandpiper Calidris pusil/a in June along the Oostvaardersdijk, Flevoland, (at least) two Bridled Terns Sterna anaethetus in July-August in Zeeland and Noordholland, two Demoiselle Cranes Anthropoides virgo in AugustSeptember at Heusden, Noordbrabant, Sharp-tailed Sandpiper C acuminata in September at Philippine, Zeeland, and Wallcreeper Tichodroma muraria from November to April 1990 at Amsterdam, Noordholland. Five new(sub)spec ies recorded before 1989 and now formally accepted comprise American Golden Plover Pluvialis dominica in November 1900 at Birdaard, Friesland , Lesser Yellowlegs Tringa flavipes in November 1979 at Oosterland, Zeeland, Black-headed Yellow Wagtail Motacil/a flava feldegg in May 1988 near Delfzijl, Groningen, Northern Mockingbird Mimus polyglottos in October 1988 on Schiermonnikoog, Friesland , and Arctic Guillemot Uria aalge hyperborea in November 1988 along the Brouwersdam, Zuidholland. There has never been a year with a higher number of additions to the Dutch list, although 1958, 1986 and 1987 also resulted in five 'firsts'. There was also a good number of other notabie rarities, 41

Rare birds in the Netherlands in 7989 eg, the second and third Ame ri can Golden Plover, the second Desert Wheatear Oenanthe deserti, the third and fourth King Eider Somateria spectabilis, the fourth White-throated Spa rrow Zonotrichia albicollis, the fift h Long-billed Dowitcher Limnodromus scolopaceus (whi le the fourth returned for the th i rd consecutive sp ri ng), the fifth Eye-browed Thrush Turdus obscurus, the fifth Arctic Warbier Phylloscopus borealis, the sixth to 11 th Red-rumped Swallow Hirundo daurica (i ncluding a flock offive) and the sixth Yellow-breasted Bunting Emberiza aureola. Important records reported for previous years include th e third O li ve-backed Pipit Anthus hodgsoni in 1988, the fourth (chronologically the second) Short-toed Eag le Circaetusgallicus in 1959, the sixth and seventh Su rf Scoter Melanitta perspicillata in 1987 and 1988, and a large number of trapped Arctic Redpolls Carduelis hornemanni in the winter of 1988/89.

NOORD HOLLAND Camperdu in, 27 August (R de Lange, M Olthoff et al). ZEELAND Westkapel le, 23 September (H P Braam et al). This was the best year ever. Records during 1980-89 were in July (o ne), August (four), September (four) and October (o ne). The Terschelling bird was flyin g behind the ferry and was the first that cou ld be photographed in Dutch waters. Storm Pet rel Hydrobates pelagicus 6,4 FRIESLAND Afs luitdijk, 9 October (N F van der Ham, KJ Eigenhuis et al). ZU IDHOLLAND Noordwijk, 12 October, found dead and photographed (P Edelaar) ; Maasvlakte, 3 November, ad ult female, found dead and photographed (E J 0 Kompanje). NOORDHOLLAND Ijmuiden, 30 October (J Scharrin ga, E B Ebels et al). Storm Petreis have been cons idered by the CDNA since 1 January 1982. Post-1981 records ca me from September (two), October (four) , November (three) and December (o ne).

Systematic list of accepted records Balearic Shearwater Puffinus yelkouan mauretanicus 7,3 FRIESLAND Tersche llin g, 19 August, photographed (P Verbeek, va n der Burg et al 1989b).

Squacco Heron Ardeola ralloides 10,0 1984 ZU IDHOLLAND A lblasserwaa rd, 14-30 Jul y, adult, photographed (J W de Roever, H A Gaasbeek, A P Ros). Previously, th is record was erroneously given fo r August (B lankert et al 1986).

48 Cattle Egrets 8ubulcus ibis, Tricht, Ge lderland, January 1989 (Hans Gebuis)

Rare birds in the Netherlands in 1989

49 G lossy Ibis Plegadis falcinel/us, Nieuw-Lekkerland, Zuid holl and, December 1989 (Hans Gebuis)

Cattle Egret Bubulcus ibis 25,3 GELDERLAND Tricht, 13 January to 1 February, two, w inter plumage, photographed (J va n 't Bosch, L J RBaon, P van Scheepen et al, van der Burg et al 1989a). NOORDHOLLAND Monnickendam, 12-13 September, adu lt, summer plumage (M Berlijn). 1986 FRIESLAND Sondel, 27 July (T Haitjema). In the last decade, two to four individuals we re recorded annua ll y, except in 1983 (none) and 1984 (o ne).

Glossy Ibis Plegadis falcinel/us 5,1 ZUIDHOLLAND N ieuw-Lekkerland, 6 December to Ja-

nuary 1990, adu lt, photographed (va n der Burg et al 1990). The presence of escaped in div idu als of related species, notably Puna Ibis P ridgwayi, exempli fies the need for deta il ed descriptions to prevent confus ion.

1986 FRIESLAND Stei le Bank, 20 August to 24 September, adu lt (T Haitjema). 1984 FRIESLAND Tacozijl , 14 January, adu lt (T Haitjema); Steil e Bank, 19 June to 9 August, maximum of three adu lts (T Haitjema). 1982 FR IESLAND Stei le Bank, 12-26 June, two adu lts (T Haitjema); Oudemirdum, 27 June to 3 Jul y, two adu lts (T Haitjema). 1979 FRIESLAND Ste il e Bank, 23 Jul y to 13 August, adu lt (T Haitjema); Oudemird um, 7- 18 August, adu lt (T Haitj ema) . 1978 FRIESLAND Stei le Bank, 5 August to 16 September, adu lt (T Haitjema). It is assumed that all records in Friesland refer to the same three long-stayin g indi v idu als, of w hich two were reported on the Stei le Bank in 1988 (van den Berg et al 1989). Ross's Goose Anser rossii 3,0 ZUIDHOLLAND Stel lendam, 15 January, two adu lts (H A

Greater Flamingo Phoenicopterus ruber roseus 11 ,2

Gaasbeek).

ZEELAND Philipsdam, 13 May, adu lt (F GSM Hi eselaar,

FRIESLAND Wonseradeel, 25 February to 10 March, two adu lts (R E Brouwer, J van 't Hof); Idsegahuizum, 11 March, two adu lts (P va n Scheepen, WHoogendoorn, A V in k). These records probably refer to the same two individua is reported in 1988 (van den Berg et al 1989, Dutch Birding 1990). The (DNA did not receive any records for June-September 1988 (contra van Dongen 1989).

RWStrucker, F G DorĂ¨l). FLEVOLAND Oostvaardersplassen, 24-30 June, adu lt (L J RBaon , K Kraayeve ld, R Kraayeve ld et al). FRIESLAND Steile Bank, 16 July to 10 August, maximum of two (K Zwaan, E van Hijum). 1987 FR IESLAND Steile Bank, 29 August to 23 September, adult (T Haitjema).

Rare birds in the Netherlands in 1989 Black Brant Branta bern ic/a nigricans 38,5 NOORDHOLLAND Anna Paulowna, 22 Janu ary, ad ult (T Haitjema, R Rieder); Texel, 14-27 October, adul t (R de Lange, A de Bruin, A B va n den Berg et al). FR IESLAND Terschelling, 6-7 March, adult (J Jukema, J Kloppenburg); Ame land, 27 March, ad ult (P Edelaar, L va n Gent); Schiermonnikoog, 13 May, ad ult (0 Heg). Th ere are only eight reco rd s prior to 1980.

American Wigeon Anas america na 8, 1 FRIESLAND Schiermonnikoog, 25 February-12 March, adult male, ph otographed (M O lthoff, M Berlijn, H A Gaasbeeketal);Workumerwaard, 6 June, male(KZwaan). The Schiermonnikoog bird is co nsidered to be the same as the one see n in October 1988 (cf va n den Berg et al 1989) .

Green-winged Teal Anas crecca caro/in ensis 2,1 FLEVOLAND Oostvaardersplassen, 3-7 January, adult mal e (W Ozinga, L Hoogenstein, P va n Scheepen et al). Thi s was the first Janu ary sightin g, bringing the total number of records up to nin e, mainly reco rded in sprin g (two in March, four in April and one in May) plus one in November.

Blue-winged Teal Anas discors 9,0 1988 ZU IDHOLLAND Meijendel, 28-30 April, adult male (G va n der Bent, L J R Boon, A Remeeus et al). Thi s record was previou sly reported for 28 April (va n den Berg et al 1989) .

King Eider Somateria spectabi/is 1,2 NOORDHOLLAND Ijmuiden, 8 April, female, photographed (E va n Lokve n, va n der Burg et al 1989b) . FRIESLAND Kornwerderzand, 7-9 October, immature male (S Berna rdu s, A de Bruin, K Kraayeveld et al). After a male in May 1975 and a long-staying male seen at va ri ous pl aces along the North Sea coast from Dece mber 198 1 to March 1982, the Ap ril bird established the third reco rd and the first of a female. Although Ijmuiden is a we ll-watc hed area, the bird's presence wo uld have gone unrecorded if no pictures had been taken. The Kornwerderzand male co nst ituted the fo urth reco rd an d was generall y co nsidered to have been the sa me individual as the Harlingen bird from 4 to 30 April 1990 (Berlijn et al 1990, Dutch Birdin g 1990, Anonymus 199 1). Howeve r, new observati ons in autumn 1990 from the Waddensea and espec iall y the presence ol two males at Harlingen in January 199 1 indi cated th at different birds may have been in vo lved.

Surf Scoter Me/anitta perspicillata 4,0 1988 CONTINENTAL SHELF OffWalcheren, 17 December, adult mal e (A Bogaerts). 1987 NOORDH OLLAND Ijmuiden, 7 Novem ber, female (J Koerts, J J Bakhuizen, A Vink et al).

A ll seven records were in November-April. The 1987 bird was the first fema le. It was onl y seen in fli ght and it took quite some time before the comm ittee accepted the record. The 1988 bird was also seen during a short tim e, from a ship.

White-headed Duck Oxyura /eu cocepha/a 3, 1 LI MBURG Stevensweert, female or immature, 22 January (M Berlijn ). ZU IDHOLLAND Maasdijk, female or immature, 9 December 1988 to 8 March 1989 (P va n Scheepen, C Burghout, E B Ebels). Th e Maasdijk bird is reported for only 9-11 December 1988 in va n den Berg et al 1989. The CDNA still awaits information to co nfirm th at the Stevensweert bird was present in February as we il.

Short-toed Eagle Circaetus ga /ficus 1,0 1959 FRIESLAND Molkwerum, 27 October, photographed (Romijn 1990). Thi s wea kened bird was picked up in poor condition, photographed, mi sidentified as a 'pa le Buzzard' Buteo buteo and then released. It took 30 yea rs before th e observer red iscovered th e slides and found to hi s amazement th at it actu ally was th e second reco rd of Short-toed Eagle. Th e prev iou s reco rd and th e two later ones were also find s, in November 1907 at Oldebroek, Gelderland, in June 1979 at Wijdenes, Noordholland, and in August 198 1 on the Maasvlakte, Zuidholl and .

spotted eagle Aqui/a pomarina/c/anga 1,0 1987 OVER IJSSEL Engbertsdijksvenen, 18 October, ad ult (J F Bekhuis et al). Th e CDNA is unable to judge w hi ch of the spec ies was concern ed . After review, five reco rds of Lesser Spotted Eagle A pomarina and 15 of Spotted Eagle A c/anga rema in acceptab le. Both spec ies have only been recorded once during 1980-89.

* Demoiselle Crane Anthropoides virgo 0,2 NOORD BRABANT Heusden, 17 A ugust to 12 September, two, adults, photog raph ed (J Timm ermans, M Berlijn , C van Seggelen, T van Seggelen et al, Anonymus 1989c, va n der Burg et al 1989a,b) . During the dav, th ese two bird s loraged in harvested maize fields. Every late afternoon , they flew olf in the direction of a we ll -know n Crane Grus grus stop-ove r site on the Strabrechtse Heide, Noordbrabant. There we re no indicat ions th at the bird s origin ated from captiv ity. News of the birds' presence was w ithheld until 10 September and the birds we re last seen on 12 September w hen Ily ing olf at noon . On 11 September, the birds were filmed and broadcasted by NOS television . O nl y recently, th e CDNA received informati o n that th ey we re already present on 25 Jul y at Schaijk, Noordbrabant. Photograph s suggest th at they may have been the same indi v idual s as the two see n on 4 October near Bleiburg, K채rnten, A ustri a (cf

Rare birds in the Netherlands in 7989

50 Demoiselle Cranes Anthropoides virgo, Heusden, Noordbrabant, September 1989 (Arnoud B van den Berg)

Weber 1990). Recent records from Hungary (Sterbetz 1987) show the li ke lihood of this species' occurre nce in centra I Europe.

Great Bustard Otis tarda 58,0 1987 LIMBURG Herkenbosch, 31 January to 7 February, maximum of 12, photographed (R Cuypers, W Vergoossen). This record brings the tota l of indi v idu als noted in 1987 to 20. The only other post-1979 influ x was in 1985 (26). There were no sightings in 1983, 1988 and 1989.

Stone-curlew Burhinus oedicnemus 10,1 NOORDHOLLAND Texel, 18 May (F J Maas). Reco rd s during 1980-89 are from May (five), June (o ne), July (o ne), August (th ree) and September (o ne).

*American Golden Plover P/uvialis dominica 0,2 NOORDHOLLAND Texel , 19-26 October, adu lt, photographed (A Meijer, TM F Kompier, EB Ebels et al, Meijer 1989, van der Burg et al 1989a, 1990). FRIESLAND Stavoren, 19 November, first winter, photographed (K Zwaan, E van Hijum, K H Scholten, Zwaan 1989). 1900 FRIESLAND Birdaard, November, juvenile female,

trapped and co llected (C S Roselaar 1990). The Texel bird was discovered during th e DBA week and it was temporaril y regarded as the first for the Netherland s. However, it soo n became known that the skin of the 1900 bird had recently been discovered amidst sk in s of Pacific Go lden Plover P fu/va in the co llection of the Zoo logica l Museum at Amsterdam, Noordholl and . The Stavoren bird was seen by a much sma ller number of observers than the Texe l bird and disappeared w ithin a day, being cl eared by th e CDNA on sca nty photographic evidence.

*Semipalmated Sandpiper Calidris pusilla 0,1 FLEVOLAND Oostvaardersdij k, 12-13 June, (possib ly first) summer (L van der Veen, M Berlijn, E B Ebels, K J Eigenhuis et al, van der Veen 1989). The bird was probab ly already present on 11 June (va n der Veen 1989). Contrary to the other 1989 add iti ons to the Dutch list, no photographs we re obtained. Interestingly, there are no June records from Britain and Ireland w here the spec ies has been reco rd ed 57 times in Jul yNovember and once in May.

Pectoral Sandpiper Calidris melanotos 21,5 FLEVOLAND Oostvaardersd ijk, 24-27 May, adult, summer plumage (M Berlijn, C Reijnders, L van der Veen).

Rare birds in the Netherlands in 1989 DRENTHE N ieuw-Buinen, 19 Jul y, adult, summer p lumage (S Luin enburg) . FRIESLAND Mokkebank, 6-8 A ugust (K Zwaan, E va n Hiju m) . GELDERLAND W il p, 28 -29 August (G Groot Koerkamp, D C U it de Weerd et al) . ZEELAN D Philippine, 14- 17 September, ju ve nil e (L Bekaert, A de Bru in et al). Th ere are now 35 records, seve n in May-June, 27 in Jul y-September and one in November.

ZEE LAND Brouwershaven, 18 May, two adu lts, summer

plu mage (H Schekkerman, P Derks, P L Meinin ger). FLEVOLAND Oostvaardersdi j k, 23 May, adult, summer

plu mage (K J Ei genhui s) . Th e spec ies has been reco rd ed annu all y during 198189 (not in 1980), w ith numbers in May increas in g. The reco rd of a flock of eight in May 1984 along the Oostvaardersdijk, Fl evo land, is still under co nsid eration and not in cluded in the above tota ls.

Great Snipe Cal/inago media 8,1 *Sharp-tailed Sandpiper Calidris acuminata 0,1 ZEELAND Ph ili pp ine 14-2 1 September, ad ult, photographed

(L Bekaert, P va n Daele, W de Smet et al, A non ymu s 1989c, Bekaert 1989, van der Burg et al 1989a,b). Th e bird was fo rag in g in an empty water bas in, often together w ith a Pectoral San dpiper. An adu lt present durin g 3-6 September at Longc hamps, Namen, Belgium, is believed to be another indi v idu al.

Broad-billed Sandpiper Limico /a fa/cine l/us 29,7 ZUIDHOL LAND Goedereede, 1 May, adu lt, summ er plu-

mage (H Verkade). GRONINGEN Eemshaven, 16 May (P M Gnodde, L J R Boon et al); Lauwersmeer, 25-27 May, two (A de Bru in, S de Bruin, L J R Boon et al).

FR IES LAND Workumerwaard, 16-1 7 June (M A rgeloo, T J

C Luijendijk et al). This is t he first June reco rd for 1980-89. A few odd reco rd s (s uch as one in January 1980) perh aps warra nt review (cf van den Berg & Ebels 1990).

long-bil led Dowitcher Limnodromlls sc% paceus 4, 1 GRON INGEN Lauwersmeer, 11-16 May, ad ult, summer

plumage, photograph ed (E B Ebels et al, va n der Burg et al 1989a, Dutc h Bird in g 1990); Lau wersmeer, 3-5 Nove mber, adu lt, w inter p lum age (D Schut, D Blok, M Berlijn et al). Th e b ird in May was probab ly the same indi v idu al see n in the Lau we rsmee r in Jul y 1987 and May 1988. It returned aga in in May 1990 (Dutc h Bird in g 1990). Th e November bird may have been another ind ividua l.

51-52 Sharp-tai led Sandpiper Ca/idris aClIminata, Philippine, Zee land, September 1989 (Hans Cebllis)

krv~ ... WIK" roaIbtV\."

s,,~( I...cyte-r, ~ltl ~,~" "

Ittf'<"t ~braww ...c~te.r~, brtll<Á, l~c",I-~, ",lt.\- ",,';'I-

bNiL 1lC.I.1c

""a,1:'J

- ,.o.....tll'\;l~

b:>o/1!M.r...l~

"""""",",'_. owJ.lK "~~1e".I

'f.bYIA,,--

W:::oIN"IM """""'"

~\M. Of bo~bOll~

cI..o..l...o.re.

v€UCl:M~1 ~.,.tbtN\o"L 'lO""""-

FIGURE 1 Pectoral Sandpiper

Ca lidris melanotos (Iower) and Sharp-tailed Sand piper C acum inata, Philippine, Zee land, September 1989 (Hans Schekkerman)

Rare birds in the Netherlands in 7989 Icelandic Black-tailed Godwit Limosa limosa islandica 2,1 UTRECHT Wijk bij Duurstede, 1-4 April, adult, photographed (P van Scheepen et al, van Scheepen 1989). 1988 UTRECHT Wijk bij Duu rstede, 24 Ap ril , adult (P van Scheepen, F Schoenmakers). 1986 UTRECHT Wijk bij Duurstede, 6 Apri l, adult (P van Sch eepen). It islikely th at th is subspec ies is a regular w inter v isitor to Zee land (cf Marteijn & Swennen 1984) althoug h the CDNA has as yet insufficient in format ion to establish w hether thi s is true or not.

Marsh Sandpiper Tringa stagnatilis 40,9 GRONINGEN Eemshaven, 8-10 April, adu lt, summer plumage, photographed (A de Bruin, L J R Boon, E C C va n Ommen et al). ZEELAND Philipsdam, 10 May, adu lt, summer plumage, photographed (van der Burg et al 1989b); St Philipsland, 24 Jul y, first-summer plum age (H Schekkerman); Philipsdam, 28 Jul y to 16 August, adu lt, w inter plumage (K Kraayeveld, R Kraayeve ld, M Berlijn et al). NOORDHOLLAND Texel, 17-1 8 May, adult, summer plumage (F J Maas, A Dijksen, S D ijksen et al). FLEVOLAND Oostvaardersd ijk, 4-5 Jul y, ad ult, summer plumage, photographed (L J R Boon, D Croenendijk et al); Oostvaardersd ijk, 27 August, w inter plumage (M Berlijn et al).

DRENTHE N ieuw-Bu inen, 26 July, adult, summer plum age (S Luinenburg). ZU IDHOLLAND Maasvlakte, 28 August to 10 September (W Claes). 1987 GELDERLAND Ubbergen, 16 Apr il , summer plumage (M Hornman). Nine sightings in one year equa ls the record set in 1987. Numbers seen annua ll y during 1980-88 were as follows: 1980 three, 1981 eight, 1982 five, 1983 two, 1984 three, 1985 two, 1986 four, 1987 nine and 1988 four.

*Lesser Yellowlegs Tringa flavipes 1,0 1979 ZEELAND Oosterland, 18-19 November, first w inter, photographed (Harmsen 1989, Dutch Birding 1990). Nine years after this bird was photographed as a presumed Wood Sandpiper T glareola, the photographer had doubts about the identifi cation and re-exam ined the pictures to discover that it was actua ll y the first record of Lesser Yellowlegs. Th e species' rarity here is in sharp con trast w ith th e 203 records in Britain and Ireland (cf Rogers et al 1990).

Terek Sandpiper Xenus cinereus 6, 1 ZEE LAND Philipsdam, 31 May (H Schekkerman, P L Meininger). There are now eight records distributed among the months of May (fou r), June (two), July (one) and September (one).

Ice land Cu li Larus glauco ides (right), Ijmuiden, Noordh o ll and, March 1988 (frik Maassen) Long-tailed Skua Stercorarius longicaudus 53,0 1987 FR IESLAND Ame land, 15 September, adul t, summer p lumage (M Versluys). 1985 FRIESLAND Stavoren, 15 September, ju ven il e, photographed (K Zwaa n). This was the first year during 1980-89 that no record has been accepted, i n contrast w ith the 14 records from 1988. However, a sma ll number of 1989 records is still under cons ideration. A usual an nu al figure li es between five and nine indi v idu als, w ith the exception of 1982 and 1983 w hen onl y two we re sighted and 1986 w ith ju st one.

Russian Common Gull Larus canus heinei 2,0 1987 ZUIDHOLLAND Stellendam, 26 February, first-winter male, found dead (Kompan je & Post 1990). After a ringed bird found dead in June 1984 in Friesland, th is was the second proven record of thi s subspecies. For fu rth er discussion about its occurrence, see, for examp le, Eigenhuis (1990).

Iceland Gull Larus g laucoides 25,2 NOORDHOLLAND Ijmuiden, 20 February, first w inter (J J Bakhu izen); Ij muiden, 16-18 December, first w inter, photographed (L van der Veen, A Veen, A P Ros, van der Bu rg et al 1990).

Rare birds in the Netherlands in 7989

54 Gu ll-bill ed Tern Celochelidon nilotica, Camperduin, Noord ho ll and, August 1989 (Arnoud B van den Berg)

55 Roseate Tern Sterna dougallii (Ieft), Ijmuiden, Noord ho ll and, June 1989 (Lammert van der Veen)

1988 NOORDHOLLAND Ijmuiden, 12 Mareh, adult, photographed (E Maassen). Sin ce 1979, none to four have been sighted annua ll y, so the 1989 figure of one li es within the expected range. The on ly exceptiona l year was 1983 when a remarkable 10 birds we re recorded. One-third of all records co mes from Ijmuiden . The 1988 bird noted above was the first adu lt.

numbers stav ing at Bal gzand every late summer; sin ce 1982, 11-25 individuals have been counted annu al ly. Durin g 1982-89, a total of 43 individuals have been seen at various places other than Balgzand. For the third year in success ion, a few indi vidua ls could be seen spend ing the late-summer months near Camperdu in .

Roseate Tem Sterna dougallii 3,2 NOORDHOLLAND Ijmuiden, 5-6 June, adult, summer

Gull-billed Tem Celochelidon nilotica FLEVOLAND Oostvaardersd ijk, 5-1 1 July, adu lt, summer

plumage (D Groenend ij k, R Wester et al). FRIESLAND Sc hi ermonn ikoog, 2 August, adu lt, summer

plumage (K H Scholten). NOORDHOLLAND Balgzand, 9 August, 14 adu lts and one

ju veni le (R E Brouwer); Camperduin, 12-23 August, adu lt and juvenile, photographed (M Berlijn, A B van den Berg, van der Burg eta I1 989a,b, de By & de Kn ijff 1989, Meij er 1989); Ba lgzand, 14 August, 12 adu lts and three ju veniles (R E Brouwer, DJ Moerbeek). 1988 NOORDHOLLAND Kennemerduinen, 18 August, adu lt, summer p lum age (H Groot). 1987 NOORDHOL LAND Ba lgzand, 22 July, five adults and one juvenile (M Berlijn et al); Bal gza nd, 6 August, 14 adu lts and two juveniles (M Berlijn et al); Ijmuiden 28 August, adu lt, summer plumage (H Groot). Meijer (1989) presented recent in formation on the

plumage, photographed (K J Eigenhuis, P Munsterman et al, van der Bu rg et al 1989a,b, Eigenhui s 1989). ZEE LAND Terneuzen , 12 Jul y, adu lt, summer plumage (H Schekkerman, P L Meininger). This is the f irst year w ith more than one record. The CDNA is st ill cons id erin g the record of a female staving on the Hooge Platen, Zee land, durin g t he breeding seasons of 1982-85 and hybridizing w ith a Common Tern S hirundo in 1982 and 1984 (Be ij ersbergen 1988, Wal hout 1988, Anonymus 1991 ). Apart from th at bird and its hybrid juvenil e, all (seven) records are of so li tary individuals in May-August.

*Bridled Tem Sterna anaethetus 0,2 ZEELAND Terneuzen , 4-12 Jul y, two adu lts, photographed

(H Schekkerman, P L Meininger et al, van der Bu rg et al 1989a,b, Anonymus 1989b,c, Schekkerman & Mei-

Rare birds in the Netherlands in 7989 There are 20 reco rd s from 1980-83, no ne from 198485, one from 1986 and 13 from 1987-89 . Th e sightin gs were in May (23), June (seven), July (two), August (o ne) and October (one). La st breeding occurred in 1965 (at least seve n pairs).

*Arctic Guillernot Uria aa/ge h yperborea 1,0 1988 ZU IDHOLLAN D Brouwersdam, 26 November, adult fema le, winterp lum age, found dead (Camp hu yse n 1989). Thi s (bridl ed) bird was weakened but still ali ve w hen ca ught. It was id entified as U a hyperborea by the blackish-brow n upperparts, heavi Iy streaked fl anks, heavi Iy spotted b lack underw ing and large size (w ing length 221 mm). It constitutes the first record of thi s subspecies . De Wijs (1981 ) showed th at previous records are unacceptable. Both U a aa/ge and U a a/bionis are common. Black Guillernot Cepphus grylle 13, 1 ZE ELAN D Brou we rsd am, 11-1 3 November, imm ature (H Schekkerman, C M Berrevoets, P L Meinin ger) . Th ere are 29 pre-1980 record s. Accepted sightin gs during 1980-89 were in February (o ne), Ap ril (two), May (one), August (two), September (o ne), October (o ne), November (four) and December (two). Durin g 1985 -86, seve n indi v idu als were reco rded but there we re only two seen during 1987-89.

56 Red-rumped Swa llow Hirundodaurica, Texe l, Noordho ll and, October 1989 (Hans Cebuis)

nin ger 1989, 1990); Philipsdam, 29 July to 1 August, adu lt, photographed (va n der Burg et al 1989b, Sc hekkerman & Meinin ger 1990). NOORDHOLLAND Camperduin, 24 Jul y, adult (N F va n der Ham); Ijmuiden, 24 Jul y, ad ult, photographed (P Munsterman, A B va n den Berg, van der Burg 1989a, Schekkerman & M einin ger 1990). The two Terneu zen birds showed so me d isp lay towards eac h other and towa rds a Common Tern (Sc hekkerman & M eininger 1990). Between 9 and 21 Jul y, one was reg ul arl y seen across the Belgian bord er at Knokke, W estvlaa nd eren. Th e 24 July bird flew so uth wa rd along the coast at Camperdu in and was found resting on the beach at Ijmuiden c 90 min later, stav in g until dark. Th e Philipsdam bird was prese nt for 4 days. Beca use there was no overlap in dates and no ind ication of an influx elsewhere in north-western Europe, it was ass um ed th at on ly two indi v idu als were in vo lved (thou gh th ere may have been three or four) .

Whiskered Tern Chlidonias hybridus 29,5 ZEELAND Philipsda m, 21-25 May, adu lt, summer plumage (H Gebuis, M Berlijn , E CGSangster) . NOORDBRABANT Strabrec htse Heid e, 21-22 May, maximum of three adults, summer plumage (R Kraayeve ld, K Kraayeveld et al). FLEVOLAN D Oostvaard ersdijk, 18-21 August, ju ve nil e (P P Bรถhre).

Bee-eater Merops apiaster 66,0 1987 FLEVO LAN D Oostva ard erspl asse n, 27 Jul y, 15 (R Sin oo, Sin oo 1988) . A reco rd of a flock of 14 at Hui zen, Noord ho ll and , on 17 May 1989, is still under cons id eration. The 66 individua ls during 1980-88 we re seen in 1980 (o ne), 1982 (two), 1983 (fo ur, excluding juveniles of a breeding pair), 1984 (13, including flock of 12), 1985 (o ne), 1986 (10, including flocks of three and five), 1987 (34, includin g flocks of four, 10 and 15) and 1988 (o ne) .

Roller Coracias garru/us 8,0 1982 FLEVOLAND Nu ld erpad, 21-26 May, two, photographed (Blankert & Steinh aus 1982). This reco rd has already been includ ed in the Scharringa & W inkelm an (1984) repo rt.

Red-rumped Swallow Hirundo daurica 5,6 FR IESLAND Bakkeveen, 12 September, adult (K H Scholten , P de Vr ies). NOORDHOLLAND Texe l, 27 October to 1 November, five, photographed (J J Blankert, E Kieft, A Wassink, va n den Berg 1990, Blankert & Ki eft 1989, va n der Burg et al 1989a, 1990, Hirschfeld 1991 ). There are (o nl y) seve n reco rd s from befo re 1989, all of so litary indi vidu als. The flock of fi ve had probab ly ju st arri ved at the north-eastern co rn er of Texe l w hen d iscovered by two birders w ho co uld hardl y believe the ir eyes. The birds stayed for 6 days a few kil ometres further so uth on the island, together with a few Swa ll ows H rustica and

Rare birds in the Netherlands in 1989 a House Marti n Oelichon urbica . Th ey were usuall y forag in g on the lee side of houses and roadside trees alo ng th e Schorrenweg (numbers 54 and 60).

Olive-backed Pipit Anthus hodgsoni 3,0 1988 ZU IDHOL LAND Dinte lh aven, 30 Septembe r (H Gebui s). Thi s is th e third reco rd . The bird was seen fo r a short tim e by a single observer and co uld not be ph otographed (w hi ch is noteworth y given the observer's reputati on!) .

Red-throated Pipit Anthus cervinus 37, 1 GRON ING EN Lauwe rsmeer, 15-1 6 May, summer p luma-

ge (S Gardes len, DJ Moerbeek et al). 1988 FLEVO LAND Praa mweg, 1-4 May, summer plumage (P P Bรถhre, L va n der Veen). NOORDHO LLAND Kennemerd uinen, 2 1 May, summer plum age (H Groot, F Cottaa r, S Gee lh oed). An nu all y during mi grati on, at coastal obse rvati on poin ts, severa l birds fl yin g ove r are identi fied merely or ma inl y by ca ll . It is unfortun ate th at th ese records ca n not be accepted beca use of the almost inevita bl e lack of evidence. Espec iall y in autumn, it see ms to be too difficul t to doc ument such obse rvati ons sufficiently, as indicated by th e six sightin gs in Septembe r-October reported by va n der Burg et al (1989b, 1990), none of w hich we re received by th e CDNA.

57 Red-spotted Bluethroat Luscinia svecica svecica, Maasvlakte, Zuidh oll and, May 1989 (Th eodoor Muusse)

*Black-headed Yellow Wagtail Mo tacilla flava feldegg 1,0 1988 GRON INGEN Delfz ijl , 10 May, ad ult male, photograp hed (L J R Boo n, Boon 1990). Th e ca ll (o ne of the most di agnostic feat ures of thi s subspec ies) was not heard. Nevertheless, the reco rd was accepted on photog rap hi c evidence .

*Northern Mockingbird Mimus polyglottos 1,0 1988 FR IESLAND Schiermonni koog, 16-23 October, poss ib ly first w inter, photog raphed (M va n der Aa, E B Ebels, L J R Boo n et al, A no nymu s 198ge, va n der Burg et al 1989b). A lthough not un anim ously, th e CD NA dec ided th at t he possibili ty of genuine vagra ncy in thi s spec ies ca nn ot be rul ed out.

Red-spotted Bluethroat Luscinia svecica svecica 14,1 FR IES LAND Veenwo uden, 14 May, ad ul t male (W S va n

der Vee n). The CDNA still awa its the submi ss io n of more deta il s of a bird p hotog raph ed on th e Maasvlakte on 10 M ay .

Siberian Stonec hat Saxicola torquata maura 4, 1 ZU IDH O LLAND Haagse W aterl eidingduinen, 13 Novem-

ber (A Remeeus) . 1986 ZU IDH O LLAN D M aasvlakte, 17 November, photograph ed (H Gebui s, Schekkerm an 1988) . Th ese we re the fi rst November sightin gs. Th ere are now 14 reco rd s, 11 in October, two in November and on e in March.

Desert Wheatear Oenanthe deserti 0, 1 ZU IDHO LLAND O ud-A lb las, 24-26 April, female, ph oto-

graph ed (Anonymu s 1989c, va n der Burg et al 1989a, b, O uwerkerk 1989, Du tc h Birdin g 1990, O uwerkerk 199 0). Thi s is (o nl y) the second reco rd, th e prev ious bein g a sighti ng by a sin gle obse rve r in Eindh oven, Noordbrabant, in Novembe r 1970.

Eye-browed Thrush Turdus obscurus 1,1 LIMBURG Roermond, 5-7 May, adul t ma le, photographed

(M Van dalon, P Beckers, J Boe ren, Boe ren 1989). Thi s co nstitutes th e seco nd sp rin g reco rd of thi s species . Apart from a W hi te-h eaded Du ck, thi s was th e onl y rarity recorded in 1989 fo r Li mburg .

Cetti's Warbier Cettia cetti 35, 1 ZU IDH O LLAND Dordtse Biesbosch, 2-13 May, male,

ph otographed (va n der Burg et al 1989). Thi s species was first reco rd ed in October 1968 at Budel, Noordbraba nt, and subsequently rapidl y establi shed itse lf as a breed ing b ird . Th e last yea r w ith more th an 10 in div id uals was 1977 . Afte r the severe w inter of 1978/79, numbers remained low : 10 in 1980, eight in 198 1, six in 1982, nine in 1983 (desp ite the severe w inter of 1982/83) and onl y one in 1984 . Foll owin g the severe

Rare birds in the Netherlands in 1989

58 Siberian Stonechat Saxico/a torquata maura, Maasvlakte, Zuidholland, November 1986 (Hans Cebuis) 59 Desert Wheatear Oenanthe deserti, Oud-Alblas,

60 Cetti's Warbier Cettia cetti, Dordtse Biesbosch , Zuid-

Zuidholland, Apri l 1989 (Hans Cebuis)

holland, May 1989 (Hans Cebuis)

Rare birds in the Netherlands in 1989 w inters of 1984/85, 1985/86 and 1986/87, there was onl y one record in 1985 and none at all during 1986 -88. The 1989 record, however, cou ld prelude the spec ies' return. Aquatic Warbier Acrocepha lus paludicola 80,7 OVER IJSSE L Zwa rtslui s, 7 A ugust, immature, trapped (G E

H Smallenbroek); Ijsse lmuiden, 9 August, immature, trapped (G EHSmaIlenbroek); Zwarts lui s, 10 August, immature, trapped (G EHSmailenbroek). ZU IDH OLLAND Maasv lakte, 12 August, two immatures (M Berlijn, H van Rijswijk, E Sangster). GRON INGEN Eemshaven, 22 August, immature (S Luinenburg); Eemshaven 23 September, trapped U A J P Doevendans, H C J Viersma). 1988 ZUIDHO LLAND Melissant, 2-3 August, immature (G Brinkman). Nu mbers recorded during 1980-88 we re as follows: 1980 one, 198 1 12, 1982 four, 1983 13, 1984 five, 1985 one, 198625, 1987 eight and 1988 11. Since 1979 th ere have been onl y four spr in g records: 5 May 1984, 26 April 1986, 20 April 1987 and 30 April 1988. De By (1990) gave more information on this spec ies' occ urrence .

Pallas's Warbier Phylloscopus proregulus 23,9 FRI ES LAND Kornwerderzand , 8 October U Scharringa, A Veen, F Ossendorp); Terschelling, 10 October, male, trapped and p hotographed (J Jukema). NOORDHOLLAND Texel, 15-16 October, two (G J ter Haar, A de Bruin, M Berlijn et al); Castri cum, 24 October, two, trapped (rin ging station Castri cum); Texel, 27 October (A Wassink, J J Blankert, E Kieft); Castricum, 4 November, trapped and photographed (ringing station Castri cum) . GRONINGEN Eemshaven, 13 November (E G C va n Ommen, H J Wight, R de Lange). 1988 NOORDHOLLAND Den Oever, 1 October (G Hazen hoek, R E Brouwer et al). Thi s was the best year ever. Moreover, the CDNA still awa its the submi ss ion of a few add itiona l sightin gs durin g the DBA week on Texel. Th ere are now 41 records (n ine before 1980) of w hich 3 1 are from October, eight from November, one from January-Marc h and one from Apr il. By far the hi ghest numbers were seen in Noordholland (20) an d Friesland (11 ). Bonelli's Warbier Phylloscopus bonelli 8, 1 ZUIDHOLLAND Maasvlakte, 19 August, photographed (T

Melodious Warbier Hippolais polyglotta 4,1 FLEVOLAND Lelystad, 6 Jul y, adult, trapped and photographed (C J Breek, A Liosi). There are now seven records : five in May-July and two in August-September. Interestin gly, the spec ies occ urs more commonl y in Britain and Ireland w here it has a very different temporal di stribution pattern, wi th c 94% of 871 reco rds during 1958 -8 5 from August to mid-October (Dymond et al 1989). Barred Warbier Sylvia nisoria 64,5 NOORD HO LLAND Castricum, 22 August, imm ature, trapped (rin ging station Castri cum); Castricum, 2 September, imm atu re, trapped (ringi ng stati o n Castricu m); Castricum, 5 September, immature, trapped (r in ging station Castri cum); Castricum, 7 September, immature, trapped (ringin g station Castri cum); Castricum, 8 October, immature, trapped (ringing stati on Castricum). Remarkably, all 1989 reco rd s were at Castricum's ringing stati on. Numbers recorded during 1980-88 were as fo ll ows: 1980 seven, 198 1 four, 1982 11 , 1983 eight, 1984 seven, 1985 eight, 1986 eight, 1987 six and 1988 five . Extreme autumn dates we re 5 August and 17 Novembe r and there have been on ly two sprin g records (22 May 1987 and 22 May 1988). The best yea rs ever we re 1969 (15) an d 1976 (12). Arctic Warbier Phylloscopus borealis 2,1 FR IESLAND Vl ieland, 19 September, immature, trapped, photographed (K Terpstra). Thi s is th e fifth record. Previous records are on 2 November 1935 (found dead) at Haamstede, Zee land, and on 13 September 1976, 10 October 1980 and 11 October 1982 (a ll trapped) on Sch iermonnikoog, Fri es land.

J C Luij endijk, A W J Meijer, M va n Weeghel, van der Burg et al 1989b). Thi s is the first A ugust reco rd and (on ly) th e third autumn record . There are now 17 records, of w hi ch 12 are from May. Iberian Chiffchaff Phylloscopus collybita brehmii 4,1 FRIESLAND A meland, 1-6 May, male, so und-recorded (M

Bastin, M J T va n der Weide, R Pahlplatz). Th ere are now six reco rd s (a ll of singin g indi vidu als, of co urse) .

*Wallcreeper Tichodroma muraria 0,1 NOORDHO LLAND Amsterdam, 13 November to 11 Ap ril

1990, female, photographed (J van de Staa ij, A B van den Berg, E van Boheemen et al, A non ymus 1989a, Brew 1989, va n de Staaij 1989, va n der Burg et al 1989a, 1990). This was the outstanding spec ies of the year, fulfilling even the most optimi stic predictions about the length of its stay and indeed its return on 27 November 1990.

Treecreeper Certhia familiaris 28,0 1988 FRIESLAND Schiermonnikoog, 12 October, trapped and photographed (J van der Straaten). Thi s was the first year since 1981 w ith no accepted reco rd s. Numbers recorded during 1980-89 we re as fo ll ows: 1980 three, 1982 three, 1983 two, 1984 one, 1985 six, 1986 seven, 1987 fo ur and 1988 two. Th e maximum number was in 1972 (53) . A ll records refer to Cf familiaris. Cf ma crodactyla has never been recorded despite a number of claims of sin gin g individuals (but no so und reco rded on tape) in publications by SOVON (eg, SOVON 1987).

Rare birds in the Netherlands in 1989 Arctic Redpoll Carduelis homemanni 16,1 FLEVOLAND Pampushaven, 7-8 January (T J C Luijendijk et al). 1988 NOORDHOLLAND Castricum, 19 November, immature, trapped (r in ging station Castricum); Kennemerduinen, 26 November, immature, trapped and photographed (ring in g station Van Lennep); Castricum, 26 November, immature, trapped (ringing station Castricum) . ZEELAND Westenschouwen, 25 November, two, immatures, trapped and photographed (r inging station Nebu laria, Anonymus 1988, van der Burg et al 1988, 1989b, Eerdmans 1989). GELDERLAND Tongeren, 28 November, adu lt male, trapped and photographed (K Terpstra); Tongeren, 11 December, adu lt male, trapped and photographed (K Terpstra). The influx in thewinterof 1988/89 involved eight individua ls of wh ich seven were trapped and doubled the post-1975 number of accepted records. This is a notoriously difficult species to identify in the field problems which could have obscured the true extent of the in flu x. One of the Westenschouwen birds was erroneously identified as an adu lt (cf Anonymus 1988).

61 Wallcreeper Tichodroma muraria, Amsterdam, Noordholland, Ap ril 1990 (Lammert van der Veen)

Lesser Grey Shrike Lanius minor 6,2 FLEVOLAND Vogelweg-Wulpweg, 29 May, adu lt(A Nu ij en, H Nu ijen); Oostvaardersd ijk, 5 Jul y, adult (P P BĂśhre, M Bouma et al). These two Flevoland records bring the total to 30. Individuals during 1980-88 were recorded in May 1980, September 1982, July 1984, May 1986, May 1987 and June 1987.

Parrot Crossbill Loxia pytyopsittacus 241,0 1982 ZU IDHOLLAND Wassenaar, 24 October, photographed (A Remeeus, G Dumay). This was by far the so uthernmost bird recorded during the large influx of c 230 birds from September 1982 to Apri l 1983 (cf Sc hekkerman 1986). Since 1983, the species has been recorded in 1984 (one), 1985 (five), 1986 (two), 1987 (one) and 1988 (one); 1989 is the first year si nce 1982 w ithout any records. There we re only 11 birds during 1900-8 1, of wh ich the occurrence, in some cases, seem to suggest unrecorded previous influxes (th ree in 1901, three in 1963 and two in 1966).

Woodchat Shrike Lanius senator 17,3 ZU IDHOLLAND Noordeloos, 10 May (R M van Dongen, L J R Boon et al). GELDERLAND Hoende rl oo, 14 June, adult (F A Arts, A H Ovaa, E A W Ernens et al). FRIESLAND V lieland, 17-18 June (P Zegers) . Numbers recorded during 1980-88 were as fo ll ows: 1980 two, 1981 th ree, 1983 four, 1984 three, 1986 th ree, 1987 one and 1988 one. A ll but two we re spring records.

Scarlet Rosefinch Carpodacus erythrinus 61,7 FLEVOLAND Ga lj ootweg, 19-29 May, two adu lt males (K Kraayeveld, M Berlijn , KJ Eigenhuisetal);Oostvaardersdijk, 12 June, second calenda r year, trapped and photographed (C M Liebregts, H Liebregts); Oostvaardersdijk, 15 June, second ca lendar year male, trapped and photographed (C M Liebregts, H Liebregts, A Liosi); Oostvaardersdijk, 25 June, second ca lendar year male, trapped and photographed (C M Li ebregts); Oostvaardersdijk, 6 August, juvenile, trapped and photographed (C M Liebregts, H Liebregts). NOORDHOLLAND Den Helder, July, adu lt male (M Zi j p) . The CDNA still awa its information on most of the 15 breeding pairs in 1989, of wh ich seven are said to have been in Flevoland and fou r on Texel (Anonymus 1989d) .

Rose-coloured Starling Sturnus roseus 11 ,1 NOORDBRABANT Helmond, 23 November, juvenile (M P van Aerle). After review, there are now 25 records since 1900. This is the second November record. A ll other records are from May to October.

White-throated Sparrow Zonotrichia albicol/is 0,1 FR IESLAND Griend, 10 June, photographed (M Klaassen, J Faber, B HabekotĂŠ, Faber 1990). This was the fourth record and, unlike the prev ious individuals in September 1967, October 1967 and Apri l 1977, it was seen on a tiny island far away from any harbour area.

Rare birds in the Netherlands in 7989 Pi ne Bunting Emberiza /eucocepha/os 5,0 1988 ZU IDHOLLAND Den Haag, 29 October, immatu re male, trapped and photographed (ring ing station Dirk Hoos). The first record dates back from May 1873. There have been 19 records since, 14 in October and five in November. This species is one of the very few vagrant passerines w ith a larger number of records in the Netherlands than in Britain and Ireland where there have been 18 sightings (Roge rs et al 1990).

Little Bunting Emberiza pusilla 23,1 FRIESLAND Terschelling, 22 October (G van Leeuwen, E van Huijssteeden, S Geelh oed). There are now 51 records, of wh ich 47 are since 1900.

Yellow-breasted Bunting Emberiza aureo/a 2,1 FRIESLAND Terschelling, 27-29 September, juvenile, photographed (N Marra Sr, E B Ebels et al, van der Burg et al 1989b). There are now six records, in jul y (o ne), September (four) and October (o ne).

Systematic list of records not accepted This list contai ns all records not accepted by the CDNA. They were rejected w hen th e identifi cation

was not fu ll y estab li shed (often due to a lack of documentation) or when the bird was cons idered to have escaped from captivity. It is annotated w hen a majority vote decided that a bird was an escape; birds cons idered to be certa in escapes are om itted from thi s li st. Wh ite-bill ed D iver Cavia adamsii, Stellendam (Zu idholland) 30 March. Yelkouan Shearwate r Puffinus ye/kouan mauretanicus, Texe l (Noordho ll and) 23 August, Stormvogeltje Hydrobates pe /agicus, Ame land (Friesland) 15 October. African Spoonb ill P/ata /ea a/ba, Biervliet (Zee land) 14 Apr il. Flamingo, Beilen (D renthe) 1013 june. Bufflehead Bucepha/a a/beo /a, Lage Mierde (Noo rd brabant) 25 january (cons idered escaped; for this species observers are asked to ascertain th at the bird is unringed). Barrow's Goldeneye B is/andica, Laaxum (Friesland) 23 August. Wh ite-headed Duck Oxyura /eucocepha/a, V lieland (Friesland) 3 jul y . Egyptian Vu lture Neophron percnopterus, Hil versum (Noordho ll and) 11 August. Booted Eagle Hieraaetus pennatus, Oostburg (Zee land) 4 May. Red-necked Sti nt Ca /idris rufico llis, Texel (Noordholland) 24 August. Pectoral Sandp iper C me/anotos, Den Helder (Noordholland) 20 jul y. Great Snipe Ca llinagomedia, Maasvlakte (Zuid holland) 1 Apri l, FochteloĂŤrveen (Drenthe) 2 May, Schoorl (Noord holland) 24 December. Long-billed Dowitch er Limnodromus sc%paceus, Workumerwaard (Friesland) 27 july.

62 Arctic Redpoll Cardue/is homemanni, Westenschouwen, Zee land, November 1988 (A rnoud B van den Berg, VRS Nebu /aria!

Rare birds in the Netherlands in 1989 Ice land Gul l Larus glaucoides, Ijmuiden (Noo rdholland ) 1 November. Forster's Tern Sterna forsteri, Middelp laten (Zee land) 17 June. Whiskered Tern Chlidonias hybridus, Diemen (Noo rdho ll and) 19 Apri l. Br眉nnich's Gui ll emot Uria lom via, Heemskerk (Noo rdholl and) 1 December. M iddle Spotted Woodpecker Oendrocopos medius, Ben nekom (Ge ld erl and) 3-5 January, Veenendaa l (Utrec ht) 5 March. Red-throated Pi p it Anthus cervinus, Wassenaar (Z uidholland) 17 Octobe r. Rock Thru sh Monticola saxatil is, Texel (Noordholland) 9 October. Aquatic Warbier Acrocephalus paludicola, Oostvaardersp lassen (F levoland) 11 Jul y, Workum (Friesland) 31 August. O li vaceous Warb ier Hippolais pa l/ida, Swifterbant (Flevo land) 30 july (was leucistic or f lavistic Ga rden Warbier Sylvia borin) . Greeni sh Wa rbi er Phyl/oscopus troch ilo ides, Vlie land (Fries land) 16 October, V li eland (Friesland) 24 October. Bonelli's Warb ier P bonel/i, Epen (L imburg) 28 May-5 June. Lesser Grey Shrike Lanius m inor, Meij endel (Zuidhol land) 3 june. Rose-co loured Sta rling Sturnus roseus, Texel (Noo rdholland) 16 October. Trumpeter Finch Bucanetes githagineus, Vi lsteren (Over ij sse l) 9 March . Pallas's Rosefinch Carpodacus roseus, G ron ingen (G roningen) 17 May. Tennessee Warbier Vermivora peregrina, Ouddorp (Zuid ho ll and) 12 August. Cirl Bu nting Emberiza cirlus, Voo rne (Z uidholland) 12 Octobe r. Yellow-throated Bunting E elegans, Overveen (Noord ho lland) 8-23 August (considered escaped). Rustic Bunting E rustica, Eemshaven (Gron in gen) 25 May. Littl e Bunting E pusil/a, Kamperveen (Over ij sse l) 18 March. 1988 Hooded Merganser Mergus cucul/atus, A lmere (F levo land) 13 April-2 May (co nsidered escaped; for this spec ies observers are asked to ascertain that the bird has no ring). Great Sn ipe Ga llinago media, Rinsumageest (Friesland) 17 September. Red-throated Pi p it Anthus cervinus, Hil va renbeek (Noordbrabant) May, Ame land (F ri es land) 3 September. Cetti's Warbier Cettia cetti, Carnisse (Zu idh o ll and) 20 July. Blyth's Reed Warbier Acrocephalus dumetorum, Oostvoorne (Z uidholland) 4 June. Suba lpine Wa rbi er Sylvia cantil/ans, Oostvoorne (Z uidholland) 9 May. G reen ish Warb ier Phyl/oscopus trochiloides, Vl ieland (Friesland) 24 October. Arctic Warbier P borea lis, Sch iermonnikoog (F ri es land) 18August. Pallas's Warbier P proregulus, Tegelen (L imburg) 19 October. Bonelli 's Warb ier P bonel/i, Reeuwijk (Zu idholland) 8 june, Texe l (Noo rdh o ll and) 1-2 October. Treecreeper Certhia fami liaris, Schi ermon nikoog (Friesland) 15 October (even when a bird is trapped it appears to be very difficult to determine identification). A rctic Redpoll Carduelis hornemanni, Kamperveen (Ove rijssel) 24 November, Reeuwijk (Zuidho ll and) 5 December, Oostvaardersdijk (Flevo land) 16 December (it appears to be very difficult to document unequivocal field records of this spec ies). Little Bunting Emberiza pusil/a, Den Haag (Zuidho ll and) 28 October, Den Haag (Z uidhollanel) 12 November. 1987 Lesser Canada Goose Branta canadensis ssp, Hommerts (Fries land) 15 November (the large subspec ies introduced into several European countries regu larl y w inters in the Netherlands and is n贸t cons idered by the CDNA) . Russian Common Gu ll Larus canus heinei,

Maasvlakte (Z uidholland) 16 January (meas urem ents we re cons idered to fall w ithin the range of L c canus). Dusky Wa rb ier Phyl/oscopus fuscatus, Scherenwel le (Ove rij sse l) 13 October. Littl e Bunting Emberiza pusil/a, Terheijden (Noo rd brabant) 1 November. 1984 Ice land Gu ll Larus glaucoides, Scheveningen (Z uid holland) 24 Apri l. 1983 Lesser Canada Goose Branta canadensis ssp, Sonde I (Fr ies land) 6 February. 1982 Lesser Canada Goose Branta canadensis ssp, Koudum (Fries land) 27 February. 1976 Common N ighth awk Chordeiles minor, H aren (Gro ningen) 21 October (a b ird lo udl y ca lling wh il e flyin g by dav in a suburban environment was identified more than a decade later w hen the observer saw and heard the species in northern Amer ica; the orig in al evi dence, however, was cons idered insufficient).

Acknowledgements

Enno B Ebels ass isted in checking the text of thi s report. We like to thank all experts who have kindly given their advice. References Anonymus 1989a. (Rotskru iper.) D utch Birding 11 : 200. Anonymus 1989b. Bri lstern bij Terneuzen. DB N ieuwsbr 1: 97. Anonymus 1988-89c. Western Palearctic news. Birding World 1: 414-415, 2: 123-124, 274-275, 316-3 17, 406 -4 07. Anonymus 1989d. Zeldzame en schaarse broedvoge ls in 1989. SOVON-n ieuws 2 (4) : 5- 10 . Anonymus 198ge-9 1. Eu ropean news. Br Bird s 82: 321329,84: 1- 12. Beij ersbergen, R 1988. Dougalls Stern hybridiserend met Visdief op Hooge Platen in 1982-85. Dutch Bird ing 10: 121-123. Bekaert, L 1989. Siberische Strandloper te Philippine. DB N ieuwsbr 1: 146 -1 48 . van den Berg, A B 1990. Red-rumped Swa ll ow w ith whit ish ta il -patches. Dutch Birding 12: 72-73. va n den Berg, A B, de By, RA & CDNA 1989 . Rare b ird s in the Netherlands in 1988. Dutch Bird ing 11: 151164 . van den Berg, A B & Ebels, E B 1990. Mystery photograph 36: Sn ipe. Dutch Bird ing 12: 193-195. Berlijn , M 1990. Kon ingseider langs Harlingerpier. Dutch Bird in g 12: 106-107. Blankert, J J & Steinh aus, G H 1982. Recente meldingen. Dutch Bird ing 4: 67 -72. Blankert, J J & Kieft, E 1989. Groep van vijf Roodstu itzwa lu wen op Texel. DB Nieuwsbr 1: 163-165. Blankert, J L Scharringa, C J G & CDNA 1986 . Rare birds in the Netherlands in 1984. Dutch Birding 8: 126-133 . Boeren, J 1989. Va le Lijster Turdus obscurus in Roermond mei 1989. Limbg Voge ls 0: 27. Boon, L J R 1990. Balkankwikstaart bij Delfz ij l in mei 1988. Dutch Birding 12: 1-2.

Rare birds in the Netherlands in 7989 Brew, M 1989 . Tw itching th e Amste rd am Wa llcreeper. Birding World 2: 4 33 -4 34. van der Burg, E, va n Dongen, R M , Dri essens, G & de Rouw, P W W 1988-89a. M eldin gen nove mber 1988, januari, april , mei, juni , juli , augustus, september, oktober, november 1989. DB Nieuwsbr 0: 6-12 , 1: 2027, 69-75 , 85-93, 102-108, 118-124, 133 -1 40, 150 158, 165- 173, 182- 189. van der Burg, E, va n Dongen, R M , Dri esse ns, G & de Rouw, P W W 1989b- 90. Recente meldingen. Dutch Birding 11 : 40-5 1,137-1 44,189-198, 12 : 41-50 . de By, RA 1990. M igrati on of Aquatic Warbier in western Europe. Dutch Birding 12: 165- 181. de By, R A & de Knijff, P 1989. Ze ld za me en sc haa rse voge ls in Nederl an d in 1988. Lim osa 62 : 195-206 . Cam phu yse n, C J 1989. Vond st va n een noordelij ke Zeekoet Uria aa /ge hyperborea in Nederland. Limosa 62: 47-48 . va n Don gen, R M 1989. Ross' Gans in Nederland en BelgiĂŤ. DB N ieuwsb r 1: 17-1 8. Dutch Birding 1990. Voge ls ni euw in Nederland. Ede. Dymond, J N, Fraser, PA & Gantlett, SJ M 1989. Rare birds in Britain an d Ireland. Ca lton. Eerdmans, J 0 1989. Witstuitbarmsijzen in decembe r 1988. DB N ieuwsbr 1: 2-3. Eigenhui s, KJ 1989. Weer Douga ll s Stern te Ijmuiden. DB Nieuwsbr 1: 98-99 . Eigenhuis, KJ 1990. Russische Stormmeeuw in Nederland. Dutch Birding 12: 191-193. Faber, J 1990. W itkee lgors op Griend in juni 1989. Dutch Birding 12 : 18-20. Harm sen, H H 1989. Kleine Geelpootru iter bij Oosterlan d in november 1979. Dutch Bird in g 11: 1-4. Hirsc hfeld, E 199 1. Mystery photograph 162 : Red-rumped Swallow. Br Birds 84: 14-1 5. Kompanje, E J 0 & Post, J N J 1990 . Oosteli jke Stormmeeuwen Larus canus hein ei in Nederland en WestEuropa. Limosa 63: 2-6. Marteijn, E C L & Swennen, C 1984. Overwinterende Grutto's Limosa /imosa in ZW-Nederland . Limosa 57 : 125 -1 28 . Meijer, A 1989. A merikaa nse Goudplevier tijdens DBAweek . DB N ieuwsbr 1: 161-1 62. Meijer, P C 1989 . Lac hsterns in Nederlan d. DB Nieuwsbr 1: 131 -13 3.

Ouwerkerk, A 1990. Woestijntapuit bij O ud-Albl as in april 1989. Dutch Bi rd ing 12: 3-5 . Ouwerkerk, K 1989. Woestijntapuit in de Albl asse rwaard . DB N ieuwsb r 1: 65 -67 . Rogers, M J and Rarities Co mmittee 1990. Report on ra re bird s in Great Brita in in 1989. Br Birds 83 : 4 39 -496. Romijn, R M C 1990 . Slangearend bij Molkwerum in o ktober 1959. Dutch Birding 12: 70-71. Rose laa r, C S 1990 . Identifi cati o n and occurrence of American and Pacific Golden Plover in the Netherland s. Dutch Birdin g 12 : 22 1-232. Scharrin ga, C J G & Winkelman , J E 1984. Zeld za me en sc haa rse voge ls in Nederland in 1982. Limosa 57: 1726 . van Scheepen, P 1989. Ijsland se Grutto te Wijk bij Duurstede. DB N ieuwsbr 1: 68-69. Schekkerman, H 1986. In vas ie va n Grote Krui sbek in Nederland in 1982/83. Dutch Birding 8: 89 -97 . Schekkerman, H 1988 . Mystery photograph 29: ' Eastern ' Stonechat. Dutch Birding 182-1 85. Schekkerman, H & Meininger, P L 1989. Bri lstern s in Nederland. DB Nieuwsbr 113-116 . Sch ekkerman, H & Meininger, P L 1990. Bri lstern s in Nederl and en BelgiĂŤ in juli-augustus 1989. Dutch Birding 12: 23 3-238. Sinoo, R 1988 . Bijeneters langs de Oostvaardersdijk in juni 1987. Grauwe Gans 4: 40-42. SOVON 1987. At las va n de Nederl and se voge ls. Arnhem . va n de Staa ij, J 1989. Rotskruiper op de VU in Amsterdam. DB Nieuws br 1: 177 -1 78. Sterbetz, I 1987. Th e Demoisel le Cranes (Anthropoides virgo L. 1758) in Hungary. Aquila 93-94: 25-29. va n der Veen, L 1989. Kleine Grijze Strand loper bij paa l 23.5 . DB N ieuw sbr 1: 99 -102. Wal hout, J 1988. Roseate Tern w ith hyb rid juvenil e at V li ss ingen in September-October 1984. Dutch Birding 10: 124 -1 25 . Weber, C 1990. Aktue ll e Beobachtungen . Limi co la 4: 43-48. de Wijs, W J R 1981. Uria aa /ge hyperborea in Nederland ? Limosa 54: 63 -64. Zwaan, K 1989. (Amerikaa nse Goudplevier.) DB Nieuwsbr 1: 187.

Arnoud B van den Berg, Duinlustparkweg 98, 2082 EG Santpoort-Zuid, Netherlands Rolf A de By, Ankrot 79, 7523 LH Enschede, Netherlands

Wingand tail moult in first-year Brownheaded Gulls wintering in Thailand Arnoud B van den Berg, W (Ted) Hoogendoom & Killian Mullarney

rown-headed Gull Larus brunnicephalus is a strictly Asian species. It breeds mainly on the Tibetan plateau (Hazevoet 1987) and winters in the southern parts of the continent, west to Pakistan (Hoogendoorn in prep) and in small numbers east to Hong Kong (Chalmers 1986). The field characters and moults of first-year Brown-headed Gulls have been described in detail by Dwight (1925) but virtually nothing has been added to the subject since.

Materials During 9-1 0 January 1984, 29-31 March 1989, 1920 February and 2-3 March 1990, we independently observed and photographed (plates 63-72) Brownheaded Gulls (700-800 of which 20-25% firstyears) at Bangpoo, Samut Prakan, Thailand (cf

Lekagul et al 1985). On each of these occasions, first-year birds showed signs of a previously undescribed moult. The following analysis is based on field notes and study of the above-mentioned photographs. Additionally, specimens were studied atthe British Museum (Natural History), Tring, UK.

Results Field studies In early January, most first-year Brown-headed Gulls were still in 'typical' first-winter plumage, retaining blackish juvenile primaries and secondaries and a complete tail-band (cf Harrison 1987). Tertial moult was weil underway, only a few birds retaining some juvenile tertials. Many individuals were in active wing-covert moult, with the inner

63 Brown-headed Gull Larus brunnicephalus, first-year, tertials and inner greater coverts moulting, all but outermost median coverts new, lesser coverts moultin g, Bangpoo, Thailand, 9 January 1984 (Killian Mullarney)

[Outch Birding 13: 58-63, apri/1991[

Wing and tail moult in first-year 8rown-headed Cul/s wintering in Thailand

64 Brown-headed Gul l Larus brunnicephalus, lirst-year, tertials moulting, inner greater, all but outer median and lesser coverts new, Ban gpoo, Thailand, 20 February 1990 (Ted Hoogendoorn) 65 Brown-headed Gull Larus brunnicephalus, l irst-year, many coverts new, Bangpoo, Thailand, 30 March 1989 (A rnoud B van den Berg) 66 Brown-headed Gu ll Larus brunnicephalus, lirst-yea r, most coverts and centra I pair ol rectrices new, Bangpoo, Thailand, 30 March 1989 (A rnoud B van den

W ing and tail mou/t in first-year 8rown-headed Gulls win tering in Thailand greater coverts eith er mi ssing or renewed, and all but the outermost medi an coverts and most of th e lesser coverts hav ing bee n rep laced . Some birds had grown new centra l rectri ces and th e most adva nced ind ivid ua l had rep laced all but theoutermost rectri ces. In mi d-Febru ary and ea rl y Ma rch, onl y a small num ber of first- yea rs was in 'typica l' fi rst-w inter plumage but not a single ind ivid ual had reta ined j uven il e tertials. Most were in acti ve mo ult of second ari es, coverts and/or rectri ces, seve ral having acquired a compl ete ly new ta il ; a few of th e latter w ere mi ss ing all but th e two or three outermost secondari es. In late Ma rch, a handful of first-yea rs resembi ed typ ica l fi rst-w inter bird s although th ese had replaced th e terti als and most coverts. Th e majority showed a va ri abi e m ixture of juvenil e and ad ul ttype seconda ries, cove rts and rectrices; acti ve w i ng and tail mo ult could be detected in onl y a few.

O f the 48 properl y dated spec imens of first-year Brow n-headed Gull s at th e BMN H, fo ur are fro m

Janu ary, 15 from Febru ary (incl ud ing f ive from Th ai land), o ne from Ma rch, one fro m April , three fro m May and no ne fro m June-August. Of these 24, o nl y an ind ividual co ll ected on 9 May 1923 in Ti bet (BMN H Regist no 1934.1.1.2894) shows signs of w hat might have been pa rt of the above-reported w inter mo ul t. Thi s bi rd had mo ulted th e tertials, most of th e upperw i ng-coverts and the two cen tral pairs of rectri ces bu t had retain ed the ju venil e seconda ri es and alul a. Several Feb ru ary birds had mou lted the inner tertials and a va ri ab ie number of upperw ing-coverts but thi s I imited exte nt of mo ult is notexcepti onal. G rant (1986) stated th at in small and med ium-sized gull spec ies the sprin g moult of head- and body-feath ers of ten also incl udes a variab ie num ber of upperw ing-coverts, sometimes th e tertia ls and occasiona ll y o ne or more pa irs of ce ntral rectri ces. There is conside rab le ev idence th at even as ea rl y as December of th eir first ca Ienda r yea r (up to 3 mo nths prio r to the normal commencement of their spring mo ult) a few birds, rep resenting several small to med ium-sized species, ca n have a variab ie number of new, mostl y ce ntral rectri ces (W H pers obs). W heth er thi s is

67 Brow n-headed Gull Larus brunnicephalus, first-yea r, inner secondari es moultin g, most coverts, alul a and several ce ntraI rectri ces new, Ba ngpoo, Th ail and, 30 Marc h 1989 (Arnoud B va n den Berg)

68 Brown-h eaded G ull Larus brun nicepha lus, first-year, inner seconda ri es, one o uter secon dary, most cove rts and all but outer rectri ces new, Bangpoo, Th ail and, 30 Marc h 1989 (Arnoud B van den Berg)

Museum specimens

Wing and tail mou/t in first-year 8rown-headed Gul/s win tering in Thailand

69 Brow n-headed Gu ll Larus brunnicepha lus, first- year, so me inner secondaries, coverts and outer rectri ces moultin g, Bangpoo, Th ail and, 20 February 1990 (Ted H oogendoom) 70 Brown-h eaded Gu ll Larus brunnicepha lus, first-year, inner and two outer secondari es, most cove rts and all rectrices new, Bangpoo, Thai land, 30 March 1989 (A rnoud B van den Berg) 71 Brow n-h eaded Gu ll Larus brunn icephalus, first- yea r, two outermost second ari es o ld, other second ari es moulting, most cove rts and all rectri ces new, Bangpoo, Th ail and, 20 February 1990 (Ted Hoogendoom)

Wing and tail moult in first-year 8rown-headed Culls win tering in Thailand always as a result of juvenile rectrices being acc identally lost, as suggested by Grant (1986), or whether these feathers can appear spontaneously is uncertain . In any case there is no way of determining wh en exactly moult occurred in the Tibet specimen mentioned above and it can not be considered as showing unequivocal signs of winter moult. Two first-year specimens are not dated . Of the other 99 Brown-headed Gull specimens, 98 have mirrors on p9-1 0 or p8-1 0 (Hoogendoorn et al 1991) and in one specimen p8-9 are not present or visible while plO has a mirror. Therefore, all 99 must be in second-winter plumage or any of the subsequent plumages. It must be coneluded that none of the BMNH's 149 Brown-headed Gull specimens shows undisputed signs of the winter moult.

Discussion Apparently, most first-year Brown-headed Gulls at Bangpoo undergo a protracted winter moult of a variabie number of secondaries (sometimes all but the outermost two or three), the tertials, most upperwing-coverts, the alula and most or all rectrices. This may be rather variabie although all individuals appearto moult at leastthe tertials and most coverts of the inner-wing. This moult generally starts in January (presumably as early as December in some individuals) , is weil under way in February and is possibly nearly finished by late March. Dwight (1925) did not describe this peculiar moult of Brown-headed Gull and stated that in April and May first-winter birds moult into a firstsummer plumage in which the remiges and rectrices of the juvenile plumage are still retained except, sometimes, the central pair of rectrices. The species was not dealt with by Stresemann (1963) and Stresemann & Stresemann (1966) and the occurrence of intermediate first-year birds as observed by us is not mentioned in the more recent literature (cf Harrison 1985, 1987). However, AI i & Ripley (1969) mention the winter occurrence of 'various intermediate birds' from the Indian subcontinent. This may indicate that the western populations of Brown-headed Gull undergo a wi nter wing and tail moult similar to th at in the birds in Thailand . Dwight (1925) studied some presumed secondwinter specimens which had dusky shaft streaks on the primary coverts or the rectrices and lacked mirrors on p9-1 O. Possibly, however, this pattern is not at variance with the plumage details of several Bangpoo birds and it can not be ruled out that Dwight's specimens actually represented first-year individuals. 62

72 Brown-headed Gull Larus brunn icepha lus, first-yea r, all but two or three outermost secondaries, most coverts and all rectrices new, some greater coverts moulting, Bangpoo, Thai land, 30 March 1989 (A rnoud B van den Berg)

The lackofw inter moult in the BMNH specimens could explain partially why this moult has not been noticed before. Combining the fact that the most recent first-year specimen dates back to 1937, with the probability that not all first-year Bangpoo individuals go through this apparently variabie moult, one may suggest the possibility that this moult is a recent phenomenon wh ich is sti II developi ng. Fu rther studies are necessary to assess the moult cyele of Brown-headed Gull more properly. No other gull species is known to undergo a similar winter moult of wing and tail (cf Dwight 1925) and the phenomenon of the innerwing being moulted while the outerwing is retained has not been reported forfirstyear birds of any species (cf Stresemann & Stresemann 1966, Palmer 1972, Ginn & Melville 1983, Noordhuis 1989).

Acknowledgements We thank Gerald Oreel for providing some references. Peter Colston provided helpful advice on the study of skins at the British Museum (Natural History).

Wing and tail mou/t in first-year Brown-headed Gul/s win tering in Thailand Samenvatting

Vleugel- en staartrui bij in Thailand overwinterende eerstejaars Bru inkopmeeuwen Bij eerstej aa rs Bruinkopmeeuwen Larus brunnicephalus die in Bangpoo, Samut Prakan, Thailand, overw interen treedt een variabele vleugel- en staartrui op. Het verloop van deze rui is fotografisch gedocumenteerd. De meerderheid van de eerstejaars vogels blijkt in meer of mindere mate de armpenn en, tertials, bovenvleugeldekveren, duimv leugel en staartpennen te ruien terwijl de handpennen en buitenste armpennen kennelijk niet worden ve rvangen. Bij andere vogelsoorten is een dergel ijke rui ni et bekend. Onder de 24 balgen van eerstejaars Bruinkopmeeuwen in het British Museum (Natu ral History), Tring, UK, uit januari-augustus, waarvan het meest recente exemp laar dateert van 1937, bevindt zich geen enkel exemplaar dat onmiskenbare tekenen van deze rui vertoont. Dit vormt niet al leen een mogelijke verk laring waarom deze rui tot op heden over het hoofd werd gez ien, maar versc haft wellicht ook een aanwi jz in g dat het een recent fenomeen betreft dat nog in ontw ikkel ing is.

References Ali, 5 & Ripley 5 D 1969. The b ird s of India and Pakistan 3. Bombay.

Chalmers, M L 1986. Annotated checkl ist of the birds of Hong Kong. Fourth edition. Hong Kong. Dwight, J 1925. The gu ll s (Laridae) of the world: their plumages, moults, variations, relationships and distribution. Bull Am Mus Nat Hist 52: 63-408. Ginn, H B & Meiv iii e, D 5 1983. Mou lt in birds. Tring. Grant, P J 1986. Gu ii s: a gu id e to identification. Second edition. Ca lton. Harrison, P 1985. Seabirds: an identification gu ide. Second edition. London. Harrison, P 1987. Seabirds of the world: a photographic guide. London. Hazevoet, C J 1987. Breed in g range of Brown-headed Gu ll. Dutch Birding 9: 176-177. Hoogendoorn, W in prep. Western border of non-breed in g range of Brown-headed Gul l. Dutch Birding. Hoogendoorn, W, van den Berg, A B & Mu ll arney, K 1991. Brown-headed Gulls w ith mirrors on three pr imaries. Dutch Birding 13: 63-64. Lekagul, B, Round, P D & Komolphalin, K 1985. Birdwatching for Palearctic migrants in Thailand. Br Birds 78: 2-39. Noordhuis, R 1989. Patronen in slagpenrui: oecofysiologische aanpass in gen. Limosa 62 : 35 -45. Palmer, R 51972. Patterns of molting. In : Farner, D 5 & King, J R (ed itors), Avian biology 2, New Vo rk, pp 65102. Stresemann, E 1963. Ze itraum und Verlaub der Handschwi ngen-Mauser palaearktisc her Mรถwen, Seeschwalben und Limicolen. J Orn ithol 104: 424-435. Stresemann, E & Stresemann, V 1966. Die Mauser der Vรถge l. J Orn itho l 107 (Sonderheft).

Arnoud B van den Berg, Duinlustparkweg 98, 2082 EG Santpoort-Zuid, Netherlands W (Ted) Hoogendoom, Notengaard 32, 394 1 LW Doorn, Netherlands Kil/ian Mul/arney, Redshire House, Redshire Raad, Murrintown, Wexford, Ireland

Mededelingen _ _ _ __ _ __ _ 8rown-headed Gulls with mirrors on three primaries In January 1984, March 1989 and March 1990, at Bangpoo, Samut Prakan, Thailand, we photographed adult Brown-headed Gu ll s Larus brunnicephalus with white patches (mirrors) on the three outermost primaries (p8-10) (p lates 73-74). Previously, the mirror on p8 has been noted only by Stegmann (1935). In adu lt plumages, this species usually has an elongated mirror near the tip of plO and a sl ightly

IDutch Birding 73 : 63-65J

sma ll er mirror on p9 (cf Dwight 1925, Harrison 1987). In the individuals photographed by us, the mirror on p8 was of va ri ab ie size though much smaller than the outer two and rather rounded; besides, in some individuals the mirrors on p9-1 0 were larger than usual and the wh ite basa l patch on c p5-8 (particu larly p7) extended farther towards the feather tip. In one individual (plate 75), the overa ll effect was a sizeable reduction of black in the wing-tip, noticeable in the f ield, creating a pattern different from that in other adu lt Brownheaded Gui is. Of the 98 spec imens of adult (second-year or

Mededel i ngen

73 Brown-headed Gu ll s Larus brunnicephalus, ad ults, mirrors on two and on three primaries, Bangpoo, Thailand, 30 March 1989 (Arnoud B va n den Berg)

o lder) Brown-headed Gulls with visible p8-10, at the British Museum (Natural History), Trin g, UK, nine had mirrors o n th e inner web of p8 of both wings, va ry ing in length from c 5 to 15 mmo Another five had only tiny mirrors on p8 of o ne or both w ings. The specimens w ith three mirrors originate from most parts of the spec ies' ran ge. It must be co ncluded that c 10% of all adult Brown-headed Gulls have the additional mirror on p8. Peter Co lston kindly provided access to the sk in co ll ection atthe British Museum (Natural History). References Dwight, J 1925. The gull s (Larid ael of the world: their plumages, moults, var iati ons, relati ons hips and distri bution. Bull Am Mus Nat Hist 52: 63-408. H arri so n, P 1987. Seabirds of the world: a photographic guide. London . Stegmann, B 1935. Die systematische Stellung der tibetanischen Lac hmรถwe (Larus brunnicepha lus Jerd.). Orn ithol Monatsber 43: 77-82.

74 Brown-headed Gu ll Larus brunnicephalus, ad ult, mirrors on three primaries, Bangpoo, Thailand, 2 March 1990 (Ted Hoogendoom)

W (Ted) Hoogendoorn, Notengaard 32, 394 7 LW Doorn, Netherlands Arnoud B va n den Berg, Duinlustparkweg 98, 2082 EG Sa ntpoort-Zuid, Netherlands Ki/lian Mu/larney, Redshire House, Redshire Road, Murrintown, Co Wexford, Ireland

Mededelingen

Blauwborst in Zwanenwater in januari-februari 1990 Op 9 januari 1990, tijdens werkzaamheden op een eilandje gelegen in het Zuidelijke Meer van het Zwanenwaterbij Callantsoog, Noordholland, werd ik verrast door de aanwezigheid van een mannetje Blauwborst Luscinia svecica cyanecula. De Blauwborst zocht regelmatig op zeer korte afstand (2 m) naar insecten en larven in de omgewoelde grond. Vrijwel de gehele dag verbleef de vogel in mijn nabijheid. De Blauwborstwerd regelmatigwaargenomen tot en met 23 februari 1990. De tot nu toe vroegst bekende datum in Nederland was 11 februari 1942, te Kortenhoef, Noordholland (Commissie voorde Nederlandse Avifauna 1970, Jonkers et al 1987), de laatste betrof een november-waarneming in Zeeuwsvlaanderen, Zeeland (SOVON 1987). Verder noemen van der Ploeg et al (1976) een winterwaarneming uit 1891 in Friesland, zonder vermelding van plaats en datum. Hudson (1973) vermeldt voor Groot-Brittannië en Ierland de volgende wintergevallen: 15 november 1925 tot 15 april 1926 en 1 februari 1927 tot 30 april 1927, Scarborough, Yorkshire (mogelijk be-

trof het in beide winters dezelfde vogel); 23 januari 1960, Dungeness, Kent. Als men de onvolledig gedocumenteerde winterwaarneming uit 1891 buiten beschouwing laat, was dit het eerste overwinteringsgeval van een Blauwborst voor Nederland.

Summary BLU ETHROAT IN ZWAN ENWATE R IN JAN UARY-F EBR UARY 1990 From 9 January to 23 February 1990, a male Bluethroat Luscinia svecica cyanecula wintered in the Zwanenwater near Callantsoog, Noordholland. The earl iest and latest dates until then we re 11 February 1942 and 'November', respectively. Apart from an undocumented winter record from 1891, this constituted the first winter record of Bluethroat for the Netherlands.

Verwijzingen Commissie voor de Nederlandse Avifauna 1970. Avifauna van Nederland. Tweede druk. Leiden. Hudson, R 1973. Early and late dates for summer migrants. Tring. Jonkers, D A, Kole, RA & Taapken, J 1987. Vogels tussen Vecht en Eem. Hilversum. van der Ploeg, D T E et al 1976. Vogels in Friesland 3. Leeuwarden. SOVON 1987. Atlas van de Nederlandse vogels. Arnhem.

Ruud E Brouwer, Westersingel52, 1671 CP Medemblik, Nederland

Brieven

---------------------------------------------------------------

Trek van Waterrietzanger in Westeuropa In het artikel van de By (1990) over de trek van de Waterrietzanger Acrocephalus paludicola in Westeuropa, wordt in tabel 1 slechts één geval voor Mali genoemd. Er zijn echter minstens vijf gevallen bekend uit de periode november-december (Lamarche 1981). In verband met hetopvetten van Waterrietzangers in het najaar stel ik vast dat de conclusie in de Nederlandse samenvatting, dat Waterrietzangers in het najaar niet ver van de broedgebieden vet reserves aanleggen voor een non-stop vlucht naar Afrika, verder gaat dan de Engelse hoofdtekst. Het is mogelijk dat de soort aanvankelijk in kleinere etappes trekt (twee in België geringde vogels die in Frankrijk werden gecontroleerd legden gemiddeld 59.4 en 84 km per dag af; Pollet 1989) maar vogels met een hoeveelheid onderhuids vet zijn een uitzondering (volgens diverse ringers in Vlaanderen);

IDutch Birding 13: 65-67, apri/1 9911

dat blijktook uit kleine series: zes juveniele vrouwtjes 10.8-12.8 g, gemiddeld 11.8 g (Banzhaf 1936); 13 eerstejaars 10.2-13.8, gemiddeld 12.4 g (Bil 1987); 16 eerstejaars 10.0-12 .5 g, gemiddeld 11.1 g (archief van Belgisch Avifaunistisch Homologatiecomité) .

Summary MIGR ATIO N OF AQUARI CW ARBL ERIN WE STERN EUROPE Some remarks are made on the paper by de By (1990) on the migration of Aquatic Warbier in western Europe: 1 at least five records are known from Mali (Lamarche 1981); 2 the author is of the opinion th at there is little support for the hypothesis that early in autumn Aquatic Warbier migrates only short distances in order to build up fat reserves for a subsequent single-hop flight to the African wintering grounds.

Verwijzingen Banzhaf, W 1936. Der Herbstvogelzug über die Greifswalder Oie in den Jahren 1931-34 nach Arten, Alter und Geschlecht. Dohrniana 15: 60-115.

Brieven Bil , W 1987. Vee l Waterri etzangers bij Makkum in zomer va n 1986. Dutch Birding 9: 176. de By, RA 1990. M igration of Aq uatic Warbi er in western Europe. Dutch Birdin g 12: 165- 181.

Lamarche, B 1981. Li ste commentée des o isea ux du Ma l i 2 : passereaux. Ma li mbus 3: 73-100. Poll et, J 1989. Teru gmeldin gen . Voedertafe l 9 (2): 26-29.

Paul Herroelen, Leuvensesteenweg 347, 3370 Boutersem, België

Hybride Huismus x Ringmus op Schiermonnikoog in mei 1989 De mededeling betreffende een mannetj e hybrid e Huismus x Ringmus Passer domesticus x P montanus te Aalsmeer, Noordholland, in jan uari-februari 1990 (E igenhui s 1990) was voor o ns aan leiding ee n eerd er geva l onder de aa ndac ht te brengen. Op 10 mei 1989 was in de tuin va n ons vakantiehuisje op Schiermonnikoog, Friesland, een derge lijke hybrid e aa nwez ig. De voge l bevond zich tussen ee n 10-tal Hui sm ussen en liet zic h voeren met broodkruimels . Aan de hand va n gemaa kte dia' s kon de voge l vergeleken wo rd en met die va n Aalsmeer. Daarbij werden de vo lgende verschillen genoteerd: de

kleur van de onderdelen was niet zeemkl eurig maar zeem kleurig-grijs, de 'slab' I iep verd er door op de borst, de ac hterste vleuge l streep was iets breder en w itter (m inder ges leten), de wa ngvlek was groter en donkerder en ac hter het oog was een vage crèmek leur ige wenkbrauwstreep zic htbaar. Naast de (moge lijke) geva ll en ge noemd in Summers-S mith (1988: 267) en de twee Nederl andse geva ll en va n Schiermonnikoog en Aa lsmeer, is er ook een gemengd broedgeval van Hui smus en Ringmus in 1958 of 1959 te Bergen, Noordholland (Monsees 1962). Er zijn in het laatste geva l jongen gezien maar een beschrijving ontbreekt.

Summary H YBRID HOUSE SPARROW X TREE SPARROW ON SCHIERMONNIKOOG IN M AY 1989 In res ponse to Ei genhuis

75-76 Hybrid e Hui smus x Rin gmus Passer domesticus x P montanus, mannetje, Schi ermonnikoog, Friesland, 10 mei 1989 (Gerben J van den Berg)

Brieven (1990), anoth er ma le hybrid House Sparrow x Tree Spa rrow Passer domesticus x P monta nus was reported from Schiermonn ikoog, Friesland, on 10 May 1989. Plu mage d ifferences from th e hybrid recorded at Aa lsmeer, Noordholl and, in Jan uary-February 1990 are discussed . Thi s was the thi rd record of a hybrid between House and Tree Sparrows for th e Neth erl and s, incl udin g a reco rd of a successful mi xed breed ing pa ir in 1958 or 1959 at Bergen, Noord ho ll and (Monsees 1962).

Verwijzingen Eigenhui s, K J 1990 . Hybri de H uism us x Ringmu s te Aa lsmeer in janu ari-februari 1990 . D utch Bird ing 12: 186- 187 . Monsees, G R 1962. H uismu s gepaard met Rin gmus. Levende Nat 65: 274 . Summers-Smith , J 0 1988. The spa rrows. A stu dy of t he genu s Passer. Ca lton.

Gerben} va n den Berg, Ina Boud ier Bakkerlaan 17 1, 3582 ZO Utrecht, Nede rland Oick Groenendijk, Midrethstraa t 23, 364 1 CB Mijdrecht, Nederland

Mystery photographs_ _ _ _ __ 39

Last issue's mystery photograph (repeated in pl ate 77) obv iously shows a Ph ylloscopuswa rbi e r. The ge neral brow ni sh and green coloratio n and th e lac k of any w ing-bars o r w hiti sh edges to th e terti als, leaves us w ith o nl y a few poss ibiliti es: Will owWarbl er Ptrochilus, Chiffc haff P collybita, W ood W arbi er P sibilatrix and Bonel/ i' 5 W arbi er P bonelli. The head pattern w ith cl ea r superc ilium and darki sh eye-stripe rul es out th e latter. W ood W arbi er ca n also be exc/u ded as we woul d expect a muc h ye l/ ower supe rc ilium and throat, bright ye l/ow ish-gree n w ing edgings and a brighter gree n mantie th an our mystery bird , and the ta il woul d be mu ch shorter relative to the lo nge r w ing. Hence, we have to dea l w ith th e 'c lass ic' probl em of separatin g Wi l/ow Warbi er from Chiffchaff. In th e hand, the most reliab le c haracter to look fo r, as every bird rin ger kn ows, is th e number of primari es w ith emargin ated o uter webs: Chiffc haff (as w ith the vast maj ori ty of the ge nus) has fo ur emargin ated primari es (p3-6, numbered from o utside), Wil/ ow W arbier has o nl y three (p3-5) . Thi s important character, however, ca nnot be properl y assessed from th e photograp h as the releva nt part of p6 is covered by th e seconda ri es. But in thi s parti cul ar bi rd , p6 was not emargi nated and conseq uentl y was identif ied as a W il/ow Warb ier. It was trapped in southern Turkey o n 31 Ma rch 1987 . Thi s identifi catio n is further suppo rted by another (v i si bie) stru ctural character, viz, the primary projectio n w hic h is onl y 51ightl y sho rter than th e length of the visible terti als: in Chiffc haff, this would be even sho rte r, abo ut half of the length ofthe visibl e terti als (cf last issue's plate 4 3) . But, apart fro m these stru ctura l characters, w hat

IOu teh Birding 13: 67-69, april 19911

plumage cl ues do we have to sepa rate it fro m Chiffc haff? Suddenl y, things get very nasty: the gree nish-brown mantie w ith Iittle yell ow, the grey ish nape, th e buffish ea r-coverts and superc ilium, fadi ng be hind th e eye and th e neat pa le crescent be low the eye al/ seem to fit Chiffc haff rath er th an W il/ ow Wa rbi er! The w hiti sh fl ank is, however, mo re like W il/ owWarbler, lac kin gthe buffi sh suffu sion w hich Chiffchaff usual/ y has. Thi s bird il/ustrates th at, w ith out voca l clues, and despite co nsiderab le progress in the di scove ry of reli ab le identif icatio n c haracters, th ese ' easy' spec ies can sometim es be very d iffi cult to identify. Th e va ri abi Iity w ithi n W i I/ ow Wa rbier is further i 1/ ustrated by th e bird in plate 78, w hic h was trapped atthe sa me site as th e mystery bi rd on 19 Apri I 1987. The combin ation of a clea r superc ili um, a ro unded head w ith a hi gh fo rehead, a fine b lack bil/ and a straight square-t ipped ta il (th ough strange ly sp read in th e photograph) aga in ind icates a Ph ylloscopus spec ies . The prom inence of brow n and the virtual lac k of green in its plumage is rem in iscent of a Siberian Ch iffc haff P coll ybita tristis. D usky Warbier P fu scatus is mu ch darker brown w ith more ful vous co lours and has a pale lower mand ible. But in thi s case, th e w ing stru cture ca n be see n and o nl y three emargin ated prima ri es (p3-5) are visible, leav ing aga in onl y W il/ ow, Arctic Pborea lis, Bonel/i ' s and W ood Wa rblers as poss ibil ities. Th e latter two ca n be rul ed out for th e reasons o utlined above and Arctic is excl uded beca use of the lack of wi ng-bars and th e absence of any gree n in the upperpa rts. Hence, the bird in pl ate 78 is also a W il/ ow Warbi er and beca use of the cold grey-brown upperparts, th e virtual absence of ye l/ ow or green (onl y some o n edges of ta il- and w ing-feath ers and 67

Mystery p hotographs

77 W ill ow W arbi er Phyl/oscopus trochilus, Yumurta li k, Turkey, 31 March 1987 (Arnoud B van den Berg)

78 W ill ow Warb ier Phyl/oscopus trochilus cf yakutensis, Yumurta li k, Turkey, 19 Apri l 1987 (Arnoud B van den Berg)

Mystery photographs a tinge on wing-coverts and scapulars) and the black bill, it may belong to the subspecies P t yakutensis which breeds in Siberia east of the Yenisey ri ver. However, caution is needed when subspecifically identifyi ng migrant birds, especially in this highly variabie species. Over th e whole range of the 'Sca ndinavian ' subspecies P t acredu/a (from Scandinavia and eastern Europe east to the Yenisey) brown-and-white individuals occur without any clina l pattern among more typical 'greenish ' birds; these are sometimes inseparable from P t yakutensis, especially when worn. Moreover,

even within the western European subspecies P t trochi/us some in d ividuals co me very close in appearance to these eastern birds. In conclusion, the bird in plate 78 may be a true P t yakutensis, of which at least some pass through th e Midd le East on their extreme long-distance migration between Siberia and eastern Africa, but a more western origin from the variabie acredu/a assemblage cannot be excluded. The bird in p late 77 is a Willow Warbier and can not be safely all ocated to a single subspecies but is either P t trochi/us or (more likely) P t acredu/a.

AndrĂŠJ van Loon, Oolingadreef 799, 7702 WT Amsterdam, Nether/ands

Mystery photograph 40. Solution in next issue

Recensies ________________________ F G STILES, A F SKUTCH & D GARD NER 1989. A guide to the birds of Costa Rica. Chri sto pher Helm, Londen. 511 pp. 52 kl eurpl aten. ISB N 0-747 0-3028-6. G BP 30.00. M et deze 3. 6 x 15.2 x 22 .8 cm dikke ve ld gid s kan men de 83 0 vogelsoorten determin eren di e Costa Ri ca rijk is. Het boe k heeft dezelfde stijl en kwa l iteit als A guide to the birds of Venezuela doo r R M eyer de Schauensee & W H Ph elps (1978) en (vooral ) A guide to the birds of Colombia doo r S L Hilty & W L Brown (1986) en bez it daa rmee de allure van een handboe k. Het is omva ngrijker dan Robert Rid gely's A guide to the birds of Panama (1976, herz iene editie in 198 1) die voo rheen als beste ve ld gid s voo r voge ls in Costa Ri ca werd beschouw d. De eerste 61 pagin a's be handelen onder andere geografi e, klimaat en vegetati e. Hiern a komen de teksten ove r de soorten met in het midd en va n het boe k de kl eurpl aten. Het va lt op dat alle soorten, ook w intergasten uit Noord amerika, evenvee l aandacht krij gen. Dit is niet all een pl ez ieri g voo r voge laa rs uit Europa die niet vertrou w d z ijn met Noord amerikaanse soorten, maar oo k voo r Costari caan se voge laa rs. Voor iedere soort wordt vee l inform ati e gegeven ove r gedrag, voed se l en

broed bi olog ie. Het we rk va n de legend ari sc he A lexa nder Skutch staat ga rant voo r degelijke beschrij v in gen va n nesten en eieren. De fraa ie kl eurpl aten va n D ana Gardn er tonen va n iedere soo rt een adul t mannetj e en soms een adul t vrouw tj e. De eerste pl aten met zeevoge ls, stern s, meeuwe n, jagers, eenden en steltl opers zijn mati g va n kwa li teit en bi eden we ini g info rmati e. De ove ri ge illu strati es z ijn daarentegen bijn a zo goed als die va n G uy Tud or in de gid se n voo r Co lombi a en Venez uela. Doo r de publ icati e va n dit boek is Costa Ri ca het id eale land om kenni s te maken met neotropi sc he vogels. Het is een ve ili g land met goede natuurreservate n. Het herbe rgt niet alleen 9% va n de soorten op de we reld en een zee r afw isse lend land sc hap va n bergen, laag landen en Pac ifi sc he en Cara誰b isc he ku sten maar het is oo k kl ein met goede wegen waa rd oor zonder dat er vee l tijd in reizen gaat zitten alle hoeken va n het land bezocht kunn en wo rd en. ARNOUD B VAN DEN BERG

R S RIDGEL Y & G TUDOR 1989 . Th e birds of South A merica 7: the oscine passerin es. O xford Uni ve rsity Press, Ox-

79 O chraceous Pewee Contopus ochra ceus, Vall ey of San Gerard o, bij Cerro de la Muerte, Cordill era de Talamanca, Costa Ri ca, 22 december 1990 (jan Verm eulen). Vermoedelij k eerste gepublicee rde foto va n deze ze ld za me Co stari caa nse end eem

[Dutch Birding 73 : 70-72, apri/199 1[

Recensies ford. 516 pp . 31 kl eurplaten. 723 ve rspreidingskaa rtj es . ISBN 0-1 9-8572 17-4. G BP 45.00. In 1970 behandelde Rodo lphe Meyer de Schauensee alle Zuid ameri kaa nse soorten in A guide to the birds o f South America (dat in 1982 zo nder de kleu rplaten werd herdru kt). De auteur had geen noemenswaa rdi ge ve ldervarin g en basee rd e z ich bij het maken va n beschrij vin gen op mu se umm ateri aal. In de pra kt ij k b leek bij gevo lg dat er ond anks z ijn boek vee l problemen bl even bestaa n bij het determin eren in het ve ld. Een vo lgende stap we rd in 1977 gezet door E R Bl ake met z ijn Manual of Neotropical birds 7 waarin vee l informatie is te v inden over een kwa rt va n de Zuid amerikaanse avifa un a (pin guïn s tot en met de meeuwe n). Blake's is er echter noo it in geslaagd om de drie vo lgende delen te publi ce ren. Voor degenen die oo it Bl akes boek hebben aangeschaft, is het een troost dat Robert Rid gely en G uy Tud or nu 'va n achte ren naa r vo ren' z ijn gaan we rken aan hun vierdeli ge se ri e The birds of South America en met za ngvogels z ijn begonnen. Ook het vo lgende deel za l gaa n ove r za ngvogels ('th e subosc ine passerin es'). Daa rn a vo lgen twee delen over ni et-za ngvogels (' nonpa sse rin es'). Beide auteurs hebben vee l ve lderva rin g en d at komt tot ui ting in de tekste n en teke nin gen. In de 38 pagin a's va n inleidende hoofd stukken wo rdt info rmati e gegeven over habitats, bi ogeografie (waa rin alle 'endemi c centers' wo rden genoe md), trek en (47) bedreigde soorten. Hiern a kom en de pl aten va n Tud or die va n ui tzo nderlijke kwa liteit z ijn. Hoewe l maar 440 va n de 72 4 soorten staan afgebeeld, is het toc h vrij gemakkelijk om iedere soort te determineren aa ngez ien de auteurs va n elk genu s te n min ste één soort hebben gekoze n en ve rge lijkin gen maken met ve rw an te soorten (die bij de pl aten word en genoemd). De soortteksten geven niet alleen een op het gebruik in het ve ld geri chte nauw keuri ge beschrij v in g maa r oo k essenti ële inform ati e ove r tot op we lke hoogte iedere soort kan wo rden aa ngetroffen, habitat, gedrag en gelui d (helaas zo nder so nagrammen). Bove nd ien wo rdt voo r elke soort een duidelijk verspreidingskaa rtj e geprese nteerd. Er wo rdt (v rij we l) geen in fo rm atie gegeven ove r bi ometrie, broedbio log ie of voedse l. O nd anks dat vee l soo rten ook uitgebreid staan besc hreve n en geïllu stree rd in gid se n va n Colomb ia, Costa Ri ca , Hoge A ndes, Panama en Venezu ela, is Th e birds of South America toc h onmi sbaa r in de boekenkast va n iedereen die z ich se ri eus met neotropi sc he voge ls bez ighoudt. In totaa l za l in de v ier delen een derde va n all e soo rten op de wereld aa n bod komen. AR NOU D B VAN DE N BERG

J FJELDsÁ & N KRABBE 1990 . 8irds of the High Andes. Apoll o Books, Svend borg . 880 pp . 64 kleurplaten. 937 ve rspreid ingskaa rtj es. ISBN 87 -88757 -1 6-1. DKK 700.00. D it boek behoort met Th e birds of South America en A guide to the birds of Costa Rica tot het drieta l prachti ge en uitstekend geïllu streerde d ikke voge l boeken dat in de afgelope n twee jaa r over Latijn s A meri ka werd uitgegeven. Het is door Deense auteurs in sa menwe rking

met het Zoö log isc h Muse um va n de Uni ve rsiteit va n Ko penh agen tot sta nd gekomen. Het boe k is extra opmerkelijk omd at men z ich bij de keuze va n de soo rten niet heeft laten leiden door land sgrenze n maar doo r de grenze n va n gematigde (e n alpiene) zo nes va n het A ndesgebergte. D it betekent dat alle land voge ls va n Chi li in dit boek wo rd en behandeld (o p twee lan gs de kust voo rkomende Cinc/odes-soorten na) evenals all e landvoge ls va n het deel va n A rgentinië dat ten zuiden va n de Ri o Co lorado (41 Z) I igt. Bove ndi en kom en de meeste soorten va n westelij k Peru zo hoog in de And es voor dat oo k z ij in het boe k wo rd en bes proken (ee n aa ntal endemen va n Noord west-Peru uitgezonderd). De begeleidende hoofdstukken geven onder andere informati e over vegetati ezones en een uitgebreide literatuurlij st. De c 2000 illu strati es va n bijn a 1000 soo rten zijn va n de hand va n Jon Fj eld sa . In de soo rtteksten wordt inform ati e gegeven ove r gedrag, geluid (geen son agrammen), broedbio log ie, habitat en ve rspreidin g en vaa k wo rden ve rsc hill ende kleden en ondersoorten beschreve n. De stand aa rd editie (met een opl age van 5000) z iet er zeer ve rzo rgd uit. Er is oo k een 'coll ector's editio n' (2 00) en een ' uni que edition' (26) . ARNOUD B VAN DE N BERG

J P CR OXALL (ED ITOR) 199 1. Sea bird status and conservation: a supplement. ICBP Tech Publ 11. Internation al Counc il for Bird Preserva ti on, Cambrid ge. 30 8 pp. ISBN 0-94688 8-1 9-1. G BP 17.50. The 3-d ay Seabird W orkshop organi zed by ICBP in Cambridge, U K, in A ugust 198 2 w ill probabl y be remembered by most parti cipatin g seabird biol og ists as one of th e most st imul atin g intern ational meetin gs ever held. The more notabi e res ults of the meetin g we re the co nception of ICBP's Sea bird Spec iali st Group, and the produ cti on of a tome, Status and conservation o f the world's seabirds, ed ited by John Cro xa ll , Peter Eva ns and the late Ralph Schreiber. Th e bulk of th at book, 650 pp, was made up of reviews of statu s and con servati on of sea bird s in 39 separate regions. Coll ecti ve ly, th ese reviews cove red mu ch of the wo rl d but gaps remained. 2 yea rs after publi cati on of th e boo k in late 1984, took up th e tas k of preparing and editing a suppl ement. Inc luded in thi s suppl ement are 15 reg ional rev iews of sea bird statu s and co nservation co ntributed by 19 authors. lO of th e co ntri buti ons fi II so me of the gaps left by th e first boo k: A rcti c Can ada, the North A meri ca n G reat Lakes, Baja Ca liforni a, Braz il , Uruguay, Sri Lanka, M alaysia, the Mari ana Island s, Heard and M c Donald Islands, and A ustrali an A ntarcti c Territory. Th e remainin g five co ntributions are either amended and upd ated rew ri tes on areas already cove red in the first boo k (Briti sh Columbi a, Ca li fo rni a and Indonesia), or deta il ed treatments of the seab ird situati on in parts of an extensive area di sc ussed ea rl ier in broad term s (so uth-eastern and northeastern U SSR). A lthough va ry in g in scope and depth of treatment, th e papers are orga ni zed along th e sa me I in es, w ith a review of present kn owledge of sea bird breeding d istributi on and statu s (includin g trend s w here know n) in

Recensies an area first, and then threats to and co nservation of the area's sea bird breeding populati on. As in th e first book, th e papers co nta in a wea lth of previously unpubli shed inform ati on and of data publi shed ea rl ier in obsc ure so urces. Not surprisingly, th e secti ons on threats to sea bird popul ation s co llecti ve ly co nvey a saddening pi cture of damage and havoc w ro ught by man, either w ilfull y or unin tention all y, thro ughout most of the wo rld . O n land through direct expl o itati o n, d isturbance, destru ct ion of habitat and introduction of ali en animais; and at sea through po lluti on, ove rfi shin g and mortality by entanglement in fi shing gea r. Regrettabl y, th e 54 regional rev iews publi shed in the first book plu s the supplement stilil eave so me gaps: parts of the western Pac ific (Phili ppin es, Micro nes ia, Melanesia and most of New G uinea), the Pac ific coasts of mu ch

of Central Am eri ca, Colombi a, India and some sectors of A ntarctica . Not included either in thi s supplement is a co mprehensive th ematic review on 'Seabird s and po liu ti on' (p lanned but not included in the first boo k). O ne ca n o nl y hope th at the li st of recomm endations w ith respect to reg ional sea bird co nservati on w ill soo n res ult in app ropri ate acti on benefittin g sea bird breeding popul ati o ns. Comprehensive sea bird con servati on action is indeed urgentl y needed in many parts ofth e wo rld , as exemp li fied by Ko de Korte's co ntribution in thi s suppl ement on th e alarmin g situati on in Indones ia. Th e curre nt sea bi rd situati on in many areas ca ll s for conce rted action invo lv ing motivated indi vidu als, seab ird groups, conservati o n orga ni zati ons and poli cy makers. A ny owner of th e first boo k - now out of print - w ill wa nt to have thi s suppl ement. RUUD VA N HALEW IJ N

Aankondigingen _ __ _ _ _ __ 8ird migration survey in Israel in autumn of1991 From 10 A ugust to 15 December 199 1, the Israe l Raptor Info rm ati on Center IRIC organi zes th e 13th annu al rapto r, stork and pelica n mi grati on survey in north ern Israel, from th e M edi terranean Sea coast to th e Ri ft Va lley . Durin g th e autumn of 1990, over a peri od of 45 days, 580000 raptors of 30 different species, 190 000 White Storks Ciconia ciconia and 36 000 White Peli ca ns Pe/eca nus onocrota/us we re co unted in the ski es ove r Israe l! Experi enced bi rders w illing to ass ist in the survey for a peri od of at least 3 weeks w ill get free lodging and food for the length of th eir stay. Th ose inte rested are requested to send a short curriculum v itae including detail s of th eir prev ious expe ri ence to IRI C, c/o Dan A lon, Har-G il o Fi eld Stud y Center, Doa r Na Zfon Ye hud a, 90907 Israel, fax number 97 2-2-93 2385 . Pl ease state the peri od you w ill be ava il abl e. Speedbirding 1991 Speedbirding 199 1 is a 12-month sponsored b irdwatch by Briti sh A irways steward and birder Charli e Moores to raise fund s fo r the protection of Domini ca's threatened rainforest and its two hi ghl y

DBA-nieuws

-------------------------------------------------------

D8A-dag te Utrecht op 2 februari 1991 O p zaterd ag 2 feb ru ari 199 1 hi eld de DBA haar j aa rlijkse voge ld ag, dit j aar voo r de laa tste maa l (in ve rband met toe komsti ge functi everanderin g) in het gezelli ge, maa r in de pa uzes toc h we l krappe, Botani sc h Laboratori um. De dag was met c 160 bezoekers druk bezocht en dat was, gezien het prog ramma, terecht. De vaste sponso r va n de DBA, N uts Z iektekostenverzekerin g, was persoon I ijk vertegenwoo r-

end angered parrot spec ies, Imperi al A mazon Amazona imperia/is (80 bird s left) and Red-n ecked A mazon A arausiaca (d own to 25 0 bird s) . A reserve has been establi shed under th e auspices of the Forestry Di v ision of Domini ca but it urgentl y needs fin ancial support. Speedbirding 199 1 is run by Charlie M oo res and th e Inte rn ati onal Council for Bird Preservati on ICBP and supported by th e Bri tish A irways Environment Department. Charli e's c hallenge is to see 1500 of the wo rld 's bird spec ies in 199 1 - all during hi s norm al wo rking sc hedul e - and at th e sa me time raise as mu ch money as he ca n for co nse rvati o n. You ca n support Charli e M oo res by sponsorin g every bird spec ies he sees . By do ing so, yo u w ill not onl y be hel pin g protect th e bird s and their rainforest habitat but yo u co uld also w in a 'parrot-fri endl y' ho lid ay for two in Domini ca . M ore detail s on how to support Speedbirding 199 1 are on a special sponso r fo rm w hic h ca n be obta ined from: Speedbirding 199 1, c/o ICB P, 32 Cambridge Road, G irton, Cambrid ge CB3 OPj, UK .

di gd alsmede aanwez ig in de vo rm va n dive rse soorten promotiemateri aa l. De dag werd geopend met een voo rdracht door voorz itter Paul Kno lIe die in zijn al bijn a befaamd e hum ori st isc he stijl uitwe idde over het we l en voora l wee va n de nieuwe Nederl and se voge l namen. D e eerste lez in g we rd gepresentee rd doo r Pi et Meeth en bevatte een imposa nte se ri e d ia's va n, op twee na, alle soorte n albatrosse n va n de we reld, gefotografeerd tij-

[Outeh Birding 13: 72-73, apri/199 11

OBA-nÎeuws dens een reeks va n langduri ge zeere ize n. De lez in g gaf in zicht in de co mp lexe soorten voora ll eeftijdbepaling bij deze voge ls. Hiern a hi eld de Fin se roofvoge l- en determin ati especiali st Di ck Forsma n een zee r leerzaa m ve rh aa l ove r algemene aspecten van roofvoge ldeterminatie en ove r herke nnin g va n een notoir moeilijk duo, Schreeuwa rend Aquila pomarina en Bastaardarend A cla nga . In deze lez in g werd en zowe l 'ni euwe' kenmerken gepresentee rd als vraagtekens gezet bij 'oude' kenmerken. Per sa ld o moet een voge laar di e wo rdt geconfrontee rd met een ove rvli egende ' kleine arend ' echte r nog steeds va n goeden hui ze komen om een waterdi c hte determin ati e te be reike n. Na de pau ze, met het gebruikelijke gedrang ro nd drank, broodj es, foto's, reisverslagen, opti sc he appa ratuur en andere handel, presentee rd e Di ck Forsman een Fin se 'mystery b ird' co mpetiti e. A rnoud va n den Berg en H ans Schekkerm an we rd en w inn aars met 21 goede antwoorden va n de 30 di a's, de rest zat vee lal onder de 15 en za l zich de kome nde tijd moeten bui gen over de gid se n en fotoboeke n om de kenni s bij te sp ijkeren. Vo lgens Forsman was de se ri e op 'beginn ersni vea u' en zo u in Finl and (waa r di t soo rt competiti es een wa re vo lkssport is, al of niet dankz ij de tot studie uitnodi gende lange w interavonden) een aantal deelnemers ze ker '3 0 goed' hebben gescoord . Ve rvo lgens kwa m de beroemde Litouwse natuurfotog raaf A lgird as Knystautas aan bod, die w ij gelukki g konden uitnodi gen omd at hij sind s kort in Ned erl and woo nt. Zijn reis doo r de USSR bood een keur aa n fraa ie landschappen, p lanten en dieren en in teressa nte toe lichtingen ove r natuurbehoud en -bederf (met als bi zar di eptepunt de sc heepswrakken in het ui tgedroogde A ralmeer). Af en toe mi sten de 'd ie-h ard s' onder het publiek de di a's va n achte loos opgeso mde 'droomsoorten' maa r dit kan in de toekomst gecompensee rd wo rd en door een seri e geïllu stree rd e artikelen in D utch Birding. A ls afsluiting prese nteerd e Wim W iega nt, in een onn avol gbare stijl, het j aa rove rz icht va n 1990 . Voo r het eerst in j aren was d it ove rzicht zowe l compl eet als degelij k voo rbereid, met als ka nttekenin g dat er toc h wee r wat we inig aand acht was voor inh oudelijke di scuss ie ove r probl ematisc he geva llen (zoa ls de ve rtoo nde Bruine Boszanger Phylloscopus fuscatus of Raddes Boszanger P schwarZl). De DBA is momentee l in o nderh andeli ng met Wim om hem een 'meerj ari g contract' aan te bi eden.

Verzoeken

DB-vogellijn: nadere informatie De Dutch Birdin g-vogellijn is sind s augustus 1989 in gebruik als 06 -numm er en levert een substanti ële bijdrage aa n de inkomsten va n de DB A. Ui t het toenemend aa ntal malen dat 'de lijn' gebeld wo rdt va lt af te leiden dat deze bron va n inlichtin gen onmi sbaa r is geworden. Desondanks merken w ij rege lm ati g dat het fun cti oneren va n voge llijn en in spreeklijn ni et voo r iedereen du idelijk is. Zo krij gen w ij vaak vragen ove r de lengte va n de boodschappen. Het is belangrij k te weten d at er all een bandj es va n een bepaa lde duur in de handel z ijn en dat de lengte va n de boodsc hap hi ero p moet wo rd en afgestemd . Va n groot belang is natuurlijk ook het aantal waa rn emin gen dat v ia de in spreeklijn w ordt doorgegeven. H et is duidelijk : hoe meer waa rn emin gen er binn enkomen, des te vo lledi ger de inform ati e op de voge llijn . Hier blij kt evenwe l een vrij kleine groep voge laa rs b lij ve nd acti ef. Daarom roepen w ij iedereen nog eens op om leuke wa arn emin gen zo snel mogel ij k door te bellen, oo k ve rvol gwaa rn em in gen. Vee l voge laars menen dat een voge l d ie al enkele dagen of weke n aa nwez ig is (de Rotskruiper!) niet meer hoeft te wo rd en doo rgegeven. Men ve rgeet dat derge lijke ve rvo lgwaa rn emingen niet all een voor de vogel lijn maar oo k voo r de waa rn emingenrubriek in Dutch Birdin g van be lang z ijn : alle gegevens, ook die we lke niet op de voge llijn komen, wo rden vastgelegd. Het is du s uiterst belangrijk alle aa rdi ge wa arn emingen te melden v ia 0172 0- 38 100 ! W ij stell en daa r uitbreiding va n de DB-vogellijnse rv ice tegen ove r. De vrijd agavond is sind s ko rt de vaste avond voor het weekove rz icht. W ie vrijd agavond of zaterd agochtend de voge l lijn belt, ka n z ijn excursiedoe l hi erop afstemm en; het is belangrijk om niet all een op de hoogte te zijn va n de aa nwez igheid va n zee r zeld za me soorten maa r oo k attent te z ijn op de doortrek va n bv Kraanvoge ls, Rode W ouwe n en Roodpootva lken. Ve rd er za l meer bui te nl and s ni euws w ord en opgenomen en za l de lijn co nsequent het hele j aar door wo rden bezet. W ij hopen d at door een betere w isse lwe rkin g de D Bvogellijn het plez ier in het voge len (e n daa r gaat het tenslotte om) extra za l stimul eren.

------------------------------------------------------------

Atlas of breeding birds of Madagascar

A co mprehensive atl as of the di stribu tion of Madagasca r b reed ing b irds is currently in preparati on. Thi s project is based on surveys of mu se um co llections, re leva nt li terature, unpubli shed observations and investigations of poo rl y kn own areas . We are requestin g in formati on on ho ld ings of Madagascar b irds in small mu seum s and pri vate co llecti ons. W e wo uld also apprec iate receivin g unp ubli shed notes, observations orother suitabl e materia l on the bird s

IDutch Birding 13: 73, april 1991J

De dag we rd voortgezet met een borre l in een nab ij gelegen café en afges lote n met een d iner da t door c 45 mense n werd bij gewoond.

of Madagasca r. Contributi ons w ill be full y ackn owledged. Steven M Goodman and Th omas S Sc hulenberg, Fi eld M use um of Natural Hi story, Roosevelt Road at Lake Shore D ri ve, Chi cago, IIlino is 60605, U SA, teleph one (3 12) 922 -9410 ; and O li v ier Langrand and Lu c ienne W ilmé, WW F A ires Protégées, BP 738, A ntananari vo (10 1), Madagascar. Please address all com muni cati ons to SM G and TSS .

Recent WP reports _ _ _ _ __ As from thi s (April 199 1) issue, the 2-monthl y rev iew of rare and interestin g birds in the Weste rn Pa learctic w ill be publi shed 3 months after the period's end . Thi s mea ns that the review fo r Janu ary and Febru ary 199 1 w ill appea r in th e next (J une 1991) issue. A ll b irders are kin d ly

requested to report their releva nt reco rd s to the co lu mn's comp iler, Gera ld J O reel, Postbus 51273, 1007 EG Amsterdam, Netherl and s, te leph one + 31-2067307 10. Photographs are greatl y welco med as we il. EDITORS

Recente meldingen _ _ _ _ _ __ Di t ove rzicht va n recente meldin gen va n ze ld za me en interessante voge ls in Nederl and bes laat voo rn amelijk de maanden januari en februari 1991. De ve rm elde geva llen z ijn merendeels ni et geverifieerd en het ove rz icht is niet voll edi g. A ll e voge laars d ie de moeite namen om hun waa rn emin gen aan ons doo r te geven wo rden hartelijk bedankt. Waa rn emers va n soo rten die wo rd en beoo rdeeld door de Commi ss ie Dwaa lgasten Nederl andseAvifa un a wo rdt verzocht hun waa rnemin gen zo spoed ig moge lij k toe te zenden aan: CD NA, Postbu s 45, 2080 AA Santpoo rtZuid, Nederl and . Hi ertoe geli eve men gebrui k te ma ken va n CD NA-waarnem in gsformuli eren di e eveneens verkrij gbaa r zijn bij bovenstaa nd ad res .

DUIKE RS TOT AR ENDEN De IJsduiker Cavia immer va n Goessche Sas Z bl eef aa nwez ig tot tenmin ste 16 febru ari . Op 3 janu ari zat er één bij Sc heveningen Zh en va n 3 tot 17 februari één langs de Brouwersdam Zh. Parelduikers C arctica wa ren in j anu ari aa nwez ig op de Reeuw ijkse Pl assen Zh en op de Zeve nhui ze rpl as Zh (twee). Kuifaalscholvers Pha/acrocorax aristote/is ve rbl even bij Ijmuiden N h tot tenmin ste 10 febru ari (drie), in de Eemshaven G r va n 6 janu ari tot 2 febru ari en bij W estkape lle Z op 2 fe bruari. Er was wee r een goede oogst van Grote Zilverreigers Egretta a/ba. Naast het beroe mde exempl aar va n de po lders boven N ul and Nb, dat daar tot 19 janu ari we rd gezien, wa ren er exempl aren bij Nage le Fl op 12 j anu ari , bij Zoetermeer Zh op 15 j anu ari (twee),

80 Dwergga ns A nser erythrop us, Den Bommel, Zuidho ll and, j anu ari 199 1 (Hans Cebuis)

[Ou/ eh Birding 13: 74-78, april 79911

Recente meldingen

81 Koningseider 50materia spectabilis, Hoek van Holland, Zuidho ll and, februar i 1991 (Frank Orรถge)

82 W itoogeend Aythya nyroca, Haa rl em, Noordholl and, 22 februari 1991 (Arnoud B van den Berg)

Recente meldingen

83 Siberische Boompieper Anthus hodgsoni, Noordwijk, Zuidholland, 6 februari 1991 (Arnoud B van den Berg)

84 Waterspreeuw Cinc/us cinc/us, AW-duinen , Noordholland, februari 1991 (Arie Ouwerkerk)

Recente meldingen bij A lphen aan den Rijn Zh op 25 januari, bij Woerden Zh op 1 februari, bij Va lthermond Dop 20 februari en bij Wageningen G ld op 24 februari. Twee Zwarte Ibissen P/egadis fa/cinellus werden gemeld bij Elburg G ld op 13 januari. Dwergganzen Anser erythropus zaten bij Wo lphaartsdijk Z van 19 tot 27 januari (v ijf), bij Goedereede Zh op 19 januari, bij Den Bommel Zh één op 19 januari en twee op 2 februari, tussen Borssele Z en Goes Z va n 21 tot 26 januari (twee), b ij Gaast Fr op 27 januari, bij Strij en Zh van 14 tot 24 februari en op de Plaat van Scheel hoek Zh op 16 februari. Een groepje van zeven Sneeuwganzen A caeru /escens werd wederom gemeld, ditmaal bij G iekerk Fr op 26 janua ri . Dezelfde dag was er ook een waa rn em in g van zeven exemp laren bij N ij emirdum Fr. Een Ross' Gans A rossi i bleef aanwez ig op Goeree Zh. Witbuikrotganzen Branta bernicla hrota werden gemeld in de Eemshaven op 1 februa ri (vi jf) en bij Ouddorp Zh op 24 februari (drie). Een Zwarte Rotgans B b nigricans werd op 6 januari op de Plaat van Sc heel hoek gez ien. Roodhalsganzen B ruficollis bleven aanwezig op de Kievits landen FI en Terschelling Fr tot 1 j an uari, in de omgeving van de Oostvaard ersp lassen FI tot 17 februar i (één à twee), in de omgev in g van An jum Fr tot 1 februari (twee), bij Giekerk tot 13 januari en bij Erl ecom G ld tot 2 februari . Verder waren er waarnem in gen, te lkens van twee exemp laren, bij Gaast op 12 januari, bij Yerseke Z op 19 janu ari, bij Strijen va n 20 januari tot 24 februari en in de Workumerwaard Fr op 26 en 27 januari. De Amerikaanse Wintertaling Anas crecca caro /in ensis van

de Oostvaardersd ij k FI werd nog op 3 januari gez ien . Groepjes Krooneenden Netta rufina werden gemeld op de Zeven hui zerpl as tot 24 j anuari vijf en bij Ijsse lstein U op 3 februar i 19 exemp laren . Witoogeenden Aythya nyroca werden waa rgenomen in de Pampushaven Fl op 3 en 4 januari, op het Veerse Meer Z op 23 j anuari en 4 februa ri , bi j Eindh oven Nb va n 3 tot 5 februar i, bij Ijmuiden op 14 februari en in Haarlem Nh van 22 tot 24 februar i. Een als W itoogeend doorgegeven voge l op 15 februari bi j Utrecht U, werd al snel ontmaskerd als een hybride Witoog- x Tafeleend A nyroca x A ferina en bleef aanwez ig tot 19 februari. Dit jaar verschenen bij de Pieren van Harlingen Fr op 24 januari maar liefst twee mannetjes (!) Koningseiders Somateria spectabilis. Na 26 januari bleef er één over tot 2 februari. Een ander exemp laar dook op (en onder) bij Hoek van Holland Zh en zat daar van 10 tot 17 februari . Na en ige jaren van afwezigheid herbergde de Maas in de omgeving van Oeffelt L op 19 februari weer een mannetje Buffelkopeend Bucepha/a a/beo /a. Een Rode Wouw Mi/vus mi/vus verb leef rond de jaarwisseling in de Wier ingermeer Nh. Overigens waren er Rode Wouwen op 5 januari bij Moergeste l Nb, op 4 februari bij Noord w ijkerhout Zh, op 23 februar i bij Beers Nb, op 24 februari bij Wassenaar Zh en Emmen D en op 25 februari bi j Leiden Zh. Twee Zeearenden Ha/iaeetus a/bicilla bleven lui maar aanwez ig in de Oostvaardersp lassen tot 26 janua ri . Het exemplaar van de Voorster Klei Gld bleef tot 17 februari.

85 Zwartkopmeeuw Larus me/anocepha /us, Ijmuiden, Noordholl and, februari 199 1 (Piet Munsterman)

Recente meldingen Langs de PhilipsdamZwerden op 27 janu ari twee Kleine Strandlopers Ca lid ris minuta aa ngetroffen. Voo ruitl opend op het einde va n de vo rstperi ode werd er op 11 febru ari een Grutto Limosa limosa gez ien bij Katw ijk Zh. Oeverlopers Actitis hypo/eucos we rd en waargeno men op 14 janu ari b ij de Slui zen va n Ijmuiden en op 1 feb ru ari bij Schoorld am, N h. O p 9 j anu ari v loog een Middelste Jager Stercorarius pom arinus lan gs Westkapelle. D iezelfde dag v loog een exempl aa r in oostelijke ri chting over de W estersc helde Z. Enkele Zwartkopmeeuwen Larus melanocepha lus verbl even bij Ijmuiden. Ve rd er wa ren er waa rnem in gen bij Scheveningen, A lphen aa n den Rijn en Tern euzen Z . In Vo lend am N h zat op 11 febru ari een Geelpootmeeuw L cachinnans. Kleine Burgemeesters L glauco ides we rden waa rgenomen op Schiermonnikoog Fr op 13 j anu ari , bij het Vee rse Meer op 3 febru ari en b ij Ritth em Z op 10 fe bru ari. Adul te Grote Burgemeesters L h yperboreus we rd en w aargenomen bij Lelystad FI tot 13 j anu ari, bij de Brouwe rsdam tot 17 febru ari en bij Ijmuiden op 5 januari. Bij Ijmuiden wa ren overigens nog twee andere exempl aren aanwez ig tot 18 janu ari. Losse meldin gen wa ren afkomsti g va n V li ss ingen Z op 3 j anu ari , de Zeve nhui zerpi as op 22 j anu ari en Hoek va n Holl and op 22 febru ari. In december wa ren al enke le Grote Sterns Sterna sandvicensis aa nwez ig bij de Brouwe rsd am en oo k bij Goessche Sas werd en dri e exempl aren gemeld. In janu ari en feb ruari zaten er minimaa l v ier exempl aren bij de Brou we rsdam. Hoewe l de aa ntall en beduidend kl einer wa ren dan in december bl even de Kleine Alken Alle alle binnendruppelen. Naast wat versp re ide geva llen langs de kust werden er enkele exempl aren in het bin nenl and gevonden. Bij Ijmuiden ware n gedurende de eerste helft va n janu ari ve rsc hillende voge ls aa nwez ig en op 6 j anu ari was er nog een op levin g bij Camperduin N h met 150l angsvliegende Kl eine A lken. Papegaaiduikers Fratercula arctica we rd en dood aa ngetroffen b ij Ca llantsoog N h op 7 en 15 janu ari. Meldin gen va n onvo lwasse n exempl aren wa ren er bij Ijmuiden op 4 j anu ari en bij de Vee rse Dam Z op 8 j anu ari. STRAND LO PERSTO T A LKEN

Een excepti oneel v roege Boerenzwaluw Hirundo rustica v loog op 28 janu ari ove r

ZWALUWEN TOT GORZEN

Doetin chem G ld en op 26 fe bru ari v loog er één over G roningen Gr. Bij Noordw ijkerh out Zh deden twee Siberische Boompiepers A nthus hodgsoni een pog in g tot overwinteren va n 12 janu ari tot 8 feb ru ari . Een fikse 'w intergroep' va n maa r li efst 90 Waterpiepers A spinoletta verbleef op 8 februari bij Veenend aa l U. Grote aa ntallen Pestvogels Bom bycilla ga rrulus bl even aa nwez ig in Emm en (40) tot 4 janu ari, in Asse n D (23) tot 6 janu ari en in G ronin gen (max im aa l 43) tot 18 feb ru ari . Op zes andere locati es werden nog in totaa l 15 exemplaren vastgesteld . Waterspreeuwen Cinc/us cinc/us we rden gez ien in de AW-duinen tot 22 feb ru ari , langs de Postweg op Texel N h va n 7 tot 25 janu ari en op het M uiderza nd Fl op 6 februari. Humes Bladkoningen Phylloscop us humei konden alvast aan de nieuwe j aarlij st wo rden toegevoegd in de HW-duinen bij Wasse naa r tot 3 janu ari en bij de Bl ocq va n Ku ffe ler FI tot 26 janu ari . Tjiftjaffen P collyb ita tristis/abietinus werden beg in janu ari nog gez ien bij Wasse naar, de Blocq va n Ku ffe ler en bij Vro uwe npo lder Z . Tot 20 janu ari we rd de Rotskruiper Tichodroma m uraria gemeld op het Hoofdgebouw va n de Vrij e U ni ve rsiteit in Amsterdam N h. Daa rn a we rd tot 21 feb ru ari de voge l niet waa rgenomen op z ijn vaste stek maa r we rd in deze periode we l een paa r maa l gez ien op fl atgebouwe n langs de Europa bouleva rd , eveneens in Amsterd am-Bui te nve ldert. O p 28 janu ari werde n bij Haren G r en bij O lterterp Fr Taigaboomkruipers Certhia fa miliaris gez ien. In En sc hede 0 verbl eef in janu ari een groe p va n 13 Europese Kanaries Serinus serinus. Va n de Witbandkruisbekken Loxia leucopte ra die va naf 25 nove mber bij Hooge M ierde Nb verbl even was op 13 j anu ari nog één mannetje ter plaa tse. O p 25 december was er ook nog een meldin g b ij het Esmeer te n weste n va n Asse n. Bij Hil ve rsum N h werd va n 19 janu ari tot 1 febru ari een mannetj e va n deze soort waarge nomen. Ook deze peri ode ve rbl even nog ve le 100-en Grote Kruisbekken L pytyopsittacus in Nederl and. Va naf eind februari werd paa rvo rming vastgesteld en we mogen aannemen dat er d it jaar op z ijn min st pog in gen tot broeden gedaa n zullen wo rden. Voo r de vo ll ed igheid melden we nog de va ngst va n een late Dwerggors Emberiza pusilla op 10 november bij Castri cum N h.

Eugène van der Burg, Vliestroom 747, 2407 VD Alphen aan den Rijn, Nederland Ruud M van Dongen, Albertusstraat 4, 526 7 A D Vught, Nederland Peter WW de Rouw, Warande 23, 3705 Z B Zeist, Nederland

DB Actueel _ __ _ _ __ _ _ _ Dwergooruilen en Vroedmeesterpadden Va n eind maart tot in juni lij kt de kans om in Nederl and oo it een Dwergoo ruil Otus scops te ontdekke n het grootst. Met dit in het ac hterhoofd werd op 17 maa rt 199 1 de meldin g uit Zuid-Limburg va n een langd urig 's nac hts roepend exem pl aa r dat het zesde geva l voor Nederl and zo u moeten

betreffen (de laatste stamt va n mei 1970) door ve len seri eus genomen. Het bleek echter om een Vroed meesterpad A lytes obstetrica ns te gaa n. Het gelui d va n bei de is dikw ijl s moe ilijk te on derscheiden en bestaat uit een enke le korte fluittoo n di e c 20 keer per minuut wo rdt herhaa ld . Het was dan oo k een kl ass ieke determin ati e-

IOutch Birding 73: 78-80, april 799 11

OB Actueel fout die al eens op een Duitse grammofoonp laat Väge/stimmen aus Südeuropa door C König & G Thi elcke (1965) werd gemaakt en zowel in amfi bieëngid sen (A field guide ta the reptiles and amphibians af Britain and Europe door E N Arno ld & J A Burton, 1978) als in vogelti jd sch riften (B r Bird s 77: 87-1 04, 1984) is be handeld. De Vroedmeesterpad kan reeds beg in maart z in gen (te rw ijl de eerste Dwergooru il in Noordwesteuropa pas in de derde decade van maart is te verwachten) en komt in Nederl and alleen in Zui d-Limburg voo rten zu iden van een lijn door Munstergeleen en Jabeek en ten oosten van een lijn door M un sterge leen, Kasen, Bemelen en Gronsve ld (Atlas van de Nederlands amfibieën en reptielen en hun bedreiging door W Bergmans & A Zu iderwijk, 1986). Waarnem in gen eld ers in Nederl and hebben mogelijk betrekking op uitgezette exemp laren . De pad roept voo rn amelijk 's nachts in bossen, tuin en en steengroeven vaak ver verwijderd van water en is meestal erg moeilijk te zien te krijgen. Zowe l bij de Dwergooruil als de Vroedmeesterpad ka n de toonhoogte sterk ve rsc hillen en de roepfreq uentie (1.8-4 s) va n de uil komt overeen met die van de pad (H andbuch der Väge l Mitteleuropas 9 door U N Glutz vo n Blotzheim & K M Bauer, 1980). Vooral op korte afstand is te horen dat iedere roep van de uil twee keer zo lang duurt (c 0.2 s) als die van de pad en zac hter (m inder abrupt) wordt aangezet met een zeer korte en nauwelijks hoorbare hoge begintoon. De roep va n de pad klinkt daarentegen iets zu iverder, monotoner en 'electronischer' dan die va n de uil. Het is van belan g zich te real iseren dat de geluiden va n

86 Grote Kruisbek Laxia pytyapsittacus, Overveen, Noordholl and, 17 janu ari 199 1 (Arnoud B van den Berg)

87 Grote Kruisbekken Loxia pytyopsittacus, Noordwijk, Zuidh oll and, januari 199 1 (René van Rossum)

OB Actueel Dwe rgooruil en Vroedmeesterpad ni et voo r niets kort, hoogtoni g en explos ief zijn . Deze geluidskwa liteit maakt het namelij k voor roofdi eren moeilijk om de plaa ts va n de geluid sbron te bepalen. Di t is ook de reden dat het vaa k ve rbazend moe ilij k is vast te stellen of het gelui d va naf de grond of va nuit de bomen komt en vanaf we lke afstand. Europese terugmeldingen van vogels geringd in Noordamerika Jo hn V Denni s geeft in North Am Bird Band 15: 130-133, 1990, een aa nvulling op de Eu ropese teru gmeldin gen va n in Noordamerika gerin gde voge ls d ie hij onder andere p ublicee rde in Dutch Birdin g 8: 41 44, 1986. Eigenl ijk zo uden deze gegevens bekend moete n z ijn bij een ieder die zich mengt in de moeilijke di sc uss ie ove r 'escapes' en tra nsatl anti sc he dwaa lgasten. Het blijkt da t z ich langzamerh and bepaa lde patronen openba ren. Zeevogels, eenden, steltlope rs, meeuwen en stern s met drie of meer terugmeldingen z ijn Noord se Stormvoge l Fu /marus g /a cia lis, Vaal Storm voge ltje Ocea nodro ma /eucorh oa, Jan-va n-gent Su /a bassa na, A meri kaa nse Winte rta ling A nas crecca caro /in ensis (3), Pijl staa rt A acuta, Bl auwv leugeltaling A discors (131), Ame rikaanse Smi ent A americana (5), Steenl oper A renaria interpres, Ka noet Ca /idris ca nutus, Rin gsnavelmeeuw Larus de /awa rensis en Noord se Stern Sterna paradisaea. Er wo rd en opmerkelijke data genoemd zoa ls de eerste teru gmeldin g va n de Carolin aëend A ix sp onsa die een j aar na in North Ca ro lina, USA, gerin gd te zijn in augustus 1985 op de Azo ren werd geschoten. M erkwaa rdi g is een op Fair Isle, Sc hotl and, teru ggemelde Amerikaa nse Smi ent die 70 dagen later in Ierl and werd gesc hoten. Een Zwarte Eend A rub ripes die op 5 september 1970 was geringd in Ca nada blijkt op 10 feb ru ari 1988 te z ijn gevonden op Helgoland, BRD (er was reeds een teru gmeldin g va n deze soort voor Frankrijk). Een op 18 juli 1986 in New Brun swick, Canada, ui t gevangensc hap losge laten Sl echtva lk Fa/co p eregrinus werd op 24 december 1986 gevangen door een va lkeni er in Norfo lk, En geland, om 25 dagen later wee r te ontsnappen. Interessa nt is de b ij Sevill a, Spa nj e, op 2 december 1988 gesc hoten Ba rtrams Ruiter Bartramia /ong ica uda die op 5 juli dat j aa r in M ic hi gan, USA, was geringd . Ook curieus is de d ubbele terugmeld in g in de laatste wee k va n augustus 1987 en 1989 op Wa lney Island in Cum-

bri a, En geland, va n een Steen loper die op 1 juli 1987 was geringd op Ellesmere Island, North west Territori es, Canada. Voo rts va lt op dat er met ui tzo nderin g va n een in New Vork gerin gde Sneeuwgo rs P/ectrophenax niva lis voor de ku st va n Ij sland, nog geen enke le terugmeld ing va n za ngvogels is geweest. De meeste teru gmeld in gen z ijn afkomsti g va n Brittannië (2 1), het Iberi sc h sc hiereil and (15), Frankrijk (12), Azo ren (9), Ierl and (8) en Ijsland (5). Er zij n één of twee teru gmeldin gen bekend va n Denemarken, FRG, Marokko en Nederl and maa r geen va n de ove ri ge landen in Europa . Invasie van Grote Kruisbek in Nederland In het naj aar en de w inter va n 1982/83 vo nd er in Noordwesteuropa een omva ngrijke in vas ie pl aats va n de G rote Krui sbek Loxia pytyops i tta cus.(cf Dutch Birding 3: 89 -97, 1986) . In totaa l ove rw interden er naa r sc hatting 230 voge ls, waarva n het merendeel verb leef in de bossen langs de kust va n Noordho ll and. In het naj aa r va n 1990 beleefde Nederland opni euw een in vas ie die bove ndien groter lij kt te z ijn dan de vo ri ge. De eerste Grote Krui sbekke n we rd en al in de zo mer en het vroege najaar gemeld maar pas in oktober ve rsc henen er groepj es . Deze meldin gen kwa men voornamelijk uit de ku ststreken maar naa rm ate de in vas ie vo rd erde versc henen er oo k groepen in het b innenl and. Voo ral op de Ve lu we werd en vee l voge ls gez ien. Deze ve rbl even daar de gehele w inter, in tegenstellin g tot Krui sbekken L curviros tra die al in de zo mer in grote aantallen wa ren doo rgetro kken. De G rote Krui sbekken op de Ve lu we lijken een sterke voorke ur te hebben voo r grote oppe rv lakten grove dennebossen grenze nd aa n heid egebi eden. Op sommi ge pl aatsen ve rbleven groepen va n 35 -50 exempl aren (Dee ierwoud, Imbosc h, W orthRh ederza nd). Voor het zuidelijke deel va n de Ve lu we geven lokale voge lwac hten een ru we sc hatting va n 750 tot 1000 indi v iduen. Op de Noord- Ve luwe werden c 200 exempl aren gemeld. Een ze lfde aantal verb leef in de duin stree k. Om een goed ove rz ic ht te krij gen va n deze o mva ngrij ke in vas ie, w ordt iedereen die ove r gegevens beschikt vr iendelijk ve rzoc ht deze op te sturen naa r: Bert de Bruin, A lbertine Agnespl ein 8a, 97 17 EV Gronin gen, Nederlan d; àf Ruud va n Dongen, A lbertusstraat 4, 526 1 A D V ught, Nederl and .

Var Fagelvärld Journa/ of the Swedish Ornith%gica/ Society • 8 issues a year, c. 500 pages • popular scientific papers and articles on ecology, conservation, field identification, breeding biology, migration etc. • around half of the artic1es carry English summaries • richly illustrated with drawings and photographs, both black and white and colour Subscription: SEK 120:-, Swedish postgiro 199499-5 or bankgiro 3111994. Cheques payable to: Sveriges Ornitologiska Förening, Box 14219, 10440 Stockholm, Sweden. We welcome you as a new VF-reader!

Dansk Ornithologisk Forenings Tidsskrift (Journalof the Danish Ornithological Society)

DOFT is the only scientific ornithological journal in Denmark. We publ isch papers on ornithological research especially in Denmark and Greenland. At least two issues of at least 80 papers each are published annually. Several papers are in Englisch , and all papers include Englisch summaries. Europe (outside Scandinavia), surface mail D.kr. 80.00 (approx, ES) Overseas air mail

D.kr. 100.00 (approx. $ 10) Payment should be made on giro account no 7 00 08 39 to Dansk Ornithologisk Forening, Vesterbrogade 140, DK-1620 Copenhagen V, Denmark.

DUTCH BIRDING TRAVEL-REPORTS SERVICE

• When you are pl anning a birding trip or holiday abroad , ask for recent reports of fellow birdwatchers

• Many items availabl e, in Englisch as weil as in Dutch • Reasonably priced (non-profit base) • All kinds of bird, nature and traveIreports u rgently required

For a free (o nl y p&p costs) catalogue and other informati on, please contact:

DIRK DE MOES DARTHEIDEWEG 2 3956 NN LEERSUM THE NETHERLANDS TEL : 03430 - 1711 5

The Club's region of interest embraces the entire Indian Subcontinent, South East Asia, the Philippines, Taiwan and much of Indonesia and China. It is open 10 all ornithologisls throughoul the world who share an inlerest in the region's birds and their conservation. Mernbers receive Iwo Bulletins and a journal 'Forktail' annually. keeping them in touch with tile late st developrnents in Oriental ornithology.

JOIN TODAY Mernbership costs [9 (US $15) per annurn, or lor nationals living in countries within the Oriental region [6 (US $10) per annurn. Write for details or to join (enclosing your fee) to The Mernbership Secretary. Oriental Bird Club, c/o The Lodge, Sandy, Bedlordshire. SG19 2DL. United Kingdorn.

Subscribers to Dutch Birding can claim 25% off a Britisch Birds subscription.

Ornithological Society ofthe Middle East

The monthly journal for every birdwatcher

British Birds ... tuil ot variety .. . weil iIIustrated .. . a/ways readab/e .

Why not give 'BB' a try?

Ask for a free sample copy from Mrs. Erika Sharrock, Fountains, Park Lane, Blunham, Bedford.

OS ME • promotes the study a nd conservation ofbird s th roughout the Middle Eas t • pu blishes Sandgrouse a nd two Bulletins annually • ma inta ins a conservation fund to support small-scale proj ects by members • keeps a register nfimporta nt bird sites in the Middle Eas t • publishes the Turkey Bird Report • has run a maj or expedition to North Vemen T o j oin (U K fee f7 a year), write to M embership Secretary, O SME c/ o The Lodge, Sandy, Bedfordshire, England, SG 19 2DL

----------,

Laat de

De ijsvogel wordt bedreigd. Het Zuidhollands Landschap probeert ook zijn leefgebieden in uw provincie te behouden . Met uw hulp kunnen wij bedreigde planten en dieren een kans geven te overleven . Help mee.

I I I I I I

JA, ik steun het Zuidhollands Landschap (min. contributie f 25,- p.j.; ik wacht uw acceptgiro af). Ik ontvang een GRATIS welkomstpakket plus 4x per jaar het fraaie tijdschrift "Zuidhollands Landschap".

l I

Naam Straat .... .. ....... .. ..... ...... .... .. .. ..... ......

NATUURLIJK DOEN. Knip de bon uit en stuur hem ongefrankeerd naar: Het Zuidhollands Landschap Antwoordnummer 646, ~ 3000 WB Rotterdam . Voor info of aanmelding bel 010-4135045.

Postcode Plaats .... .. " .. .. .. .. .... ... .. .. .. .... .. .

I Telefoon

.... . .. .. .. .. .. .. .. ... .. . .... .. .

L....-_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _---J- _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

.-J

IS DIT DE TOEKOMST VAN ANTARCTICA?

ntarctica moet onaangetast blijven en Greenpeace voert daar aktie voor. Zoals altijd doen we dat zonder geweld. Maar zonder uw hulp zijn we nergens. Word daarom ook donateur van Greenpeace. Uw gift helpt ons echt enorm. l ik ~i~ G;~~:;c; ~ ~;da"~n~t;u;-Alsik~;~~l~~ tie~tjel I : I I

stort, krijg ik bovendien 4 x per jaar de Greenpeace kwartaalkrant. Deze bon gaat naar: Greenpeace Nederland, antwoordnummer 10734,1000 RA Amsterdam. Bellen mag ook: 020-261877.

I Naam: I I Adres:

L~~c~d-=:

I : I I I I I

_____

~l~:: ________________ J

ZONDER UW HULP ZIJN WE NERGENS. Advertentieruimte aangeboden door Dutch Birding

~utch

8irding

Jaargang 13 nummer 2 april 1991 Volume 13 number 2 April 7997

41 58

63 65

65 66

Artikelen Rare birds in the Netherlands in 1989 Arnoud B van den Berg, Rof{ A de By & CDNA Wing and tail moult in first-year Brown-headed Gu lls wintering in Thailand Arnoud B van den Berg, W (Ted) Hoogendoom & Killian Mullarney Mededelingen Brown-headed Gulls w ith mirrors on three primaries W (Ted) Hoogendoorn, Arnoud B van den Berg & Killian Mullarney Blauwborst in Zwanenwater in januari-februari 1990 Ruud E Brouwer Brieven Trek van Waterrietzanger in Europa Paul Herroeien Hybride Huismus x Ringmus op Schiermonnikoog in mei 1989 Cerben Croenendijk

J van den Berg & Dick

Mystery photographs Mystery photograph 39: Willow Warbier AndrĂŠ J van Loon

71 71

Recensies A guide to the birds of Cos ta Rica door F G Stiles, A F Skutch & D Gardner Arnoud B van den Berg The birds of South America 7: the oscine passerinesdoor R S Ridgely & G Tudor Arnoud B van den Berg Birds of the High Andes door J Fjeldsa & N Krabbe Arnoud B van den Berg Seabird status and conservation: a supplement by J P Croxa ll (ed itor) Ruud van Halewijn

Aankondigingen Bird migration survey in Israel in autumn of 1991; Raptors in Israel; Speedbirding 1991

DBA-nieuws DBA-dag te Utrecht op 2 februari 1991; DB-vogellijn: nadere informatie

Verzoeken Atlas of breeding birds of Madagascar

Recent WP reports Recent WP reports Editors

70 70

Recente meldingen Recente meldingen : januari en februari 1990 EugĂ¨ne van der Burg, Ruud M van Dongen & Peter W Wde Rouw

DB Actueel Dwergooruilen en vroedmeesterpadden; Europese terugme ldingen van voge ls ger ingd in Noordamerika; Invasie van Grote Kruisbek in Nederland

Abstracted/indexed in : Auk, Eco log ica l Abstracts, Emu, GEOBASE (Geo Abstracts Database), Ibis, Wildlife Review, Zoological Record

~utCh

Birding

Postal address Du tc h Bird in g, Postbu s 756 11 , 1070 AP Amsterd am, Neth erl and s Fax address Dutch Birdin g, c/o IVN (Paul Böhre), Amsterd am, Neth erl ands, + 3 1 -20626609 1 Editorial secretariat Gerald O reel (+ 31-2067307 10) Editors A rn o ud va n den Berg, Tom van der Have, Graham Holl oway, André va n Loon, Gerald O ree l, Frank Roze nd aa l and Hans Schekkerm an; DB Actu eel: Max Berlijn , Ruud va n Dongen and j aap Eerdm ans Photographic editor René Pop, Fl or is Burgwal 54, 290 7 PH Ca pelle aa n den Ij ssel, Netherl and s (+ 3 1-104508879) Production and lay-out A ndré van Loon (+31-206997585) and René van Rossum Advertising j anj aa p Brinkman (+ 31-15569353/+31-2 068 51616) Editorial assistants Kl aas Ei genhui s, Ted Hoogendoorn, Ed wa rd va n Ijze ndoo rn , Karel M auer and H ans van der M eul en Subscriptions 199 1: N LG 4 5 (Netherl and s) or BEF 900 (Belgium) annu all y; N LG 50 (oth er co untries in side Europe) and N LG 55 (co untries outside Europe) . Giro acco unt (Netherl and s) 41 48 343; giro account (Belgium) 0001 59 24 68 19; bank account 54 93 32 065 of A lgemene Bank Nederl and (Am sterd am). Accounts are in name of Dutch Birdin g Assoc iati o n, Postbu s 75611 , 1070 A P Amsterd am, Neth erl and s. Payment maya lso be made by f,-ccess, Euroca rd , M asterCa rd or Vi sa c redit ca rd . Pl ease indicate account number and expiry date and append sl gn ature. N ote: Thi s method of pa yment is not applicabl e to subscr ibers resident in th e Neth erl ands and Belgium. For subscriptions, information and changes of address, please write to: Dutch Birding, Postbus 75611, 1070 AP Amsterdam, Netherlands. Dutch Birdin g is a bimonthl y journ al w ith issu es in Febru ary, April , June, A ugust, October and December. It publi shes articl es and notes on morphol ogy, systemati cs, occ urrence and di stributi on of bird s in th e Neth erl ands and Europe and elsewhere in the Pal ea rcti c region. It al so publi shes contributi ons on birds in th e Asian-Pac ifi c regio n. M anu scripts should be typewritten w ith double line- spacing and w id e margin s o n both sid es . A sc hedule of payment rates for authors, photog raph ers and arti sts is avail abl e fro m th e editorial sec retari at.

Dutch 8irding Association Address Dutc h Birdin g Assoc iation , Postbu s 75 611 , 1070 AP A msterd am, Neth e rl and s Board Paul Kno lIe (presid ent), Enn o Ebels (sec reta ry), Arnold Vee n (trea surer), Pa ul Böhre (publi c relati ons), Arnoud va n den Berg, j anj aap Brin kman, Roy de Haas, Peter Me ij er, Gerald O ree l and Frank Roze nd aa l Board assistants Eu gène va n der Burg, Ron va n den Enden, Leo Heemskerk, Ferry O sse nd orp, Wim va n der Sc hot, Kees Ti emstra, Di euw ke va n der Veen and Peter va n der W ol f Travel-report service Dirk de M oes, D artheideweg 2, 3956 N N Lee rsum, Neth e rl and s (+ 31-34301711 5)

Dutch Rarities Committee Addre~s

CD NA, Postbu s 4 5, 2080 AA Santpoo rt-Zuid, Netherl and s

Members A rnoud va n den Berg (c hairman), Pieter Bi so n (secreta ry +31-2067 15 783), Ro lf de By (a rc hi vist), Klaas Ei genhui s, Gerald O reel, Cock Reijnders, Kees Rose laa r and Gerard Steinh aus; SOVON representati ve : Ruud va n Dongen

Printed by A lbédon/ Kl op BV, Postbu s 32 11 , 222 0 CE Katw ijk, Netherl and s