Steeds9292checkenen hopendatjebusrijdt
GRONINGEN Ookaliserdezevrijdagbestbegripvoordestakende conducteursenchauffeurs:uitvallendetreinenenbussenzijn GroningseenDrentsereizigers intoenemendematezat.Vooral alszeervantevorennietvoor gewaarschuwdworden.
Zezienhunvriendaankomenen kunnen een beetje leedvermaak nietonderdrukken.JoranKunst (19)enRobinPrins(19)staanop hetGroningseHoofdstationop debusnaarStadskanaaltewachten,alsMartijnKlinkhamer(19) zichbijhenvoegt.Martijnmoet nietnaarStadskanaal,hijmoet naarAnnen.Hijzatalindebus die’mdaarheenzoumoeten brengen. ,,Maardierijdtgewoonniet verder’’,meldthijverongelijkt. ,,Devorigechauffeurhadvrij,en degenedie’mmoestaflossen, staakt.’’Hijisdusmaarweeruitgestapt.,,Ennu?Ja,weetniet.Hopendatdezebuswelrijdt.’’
Joran,dieSpatialPlanningstudeertaandeHanzehogeschool, zatvanmorgenineenhalflege collegezaal.,,Hetwaswel9uurop vrijdagochtend,daarkanhetook meetemakenhebbengehad.’’De driehebbenwelbegripvoordesituatie.,,Zezijnmetteweinig mensenenzewordenonderbetaald,dansnapikweldatjegaat staken’’,oordeeltMartijn.
VerderopopdeZernikeCampuszijnMarijkeKlugkist(16)en LarissavandenBrink(16)een stukmindermildgestemd.De eerstejaarsPabo-SocialWorkuit
Assenmoestenvandaagtwee uurtjesvoorschoolinGroningen zijn.Hunreistijdismeerdan tweekeerzoveel.
Hetstomsteis:vanmorgen vroegwaservolgensdeonline dienstregelingophuntelefoon nogniksaandehand.,,Tothet laatste moment zei-ie dat de trein gewoonging’’,verteltMarijke. PasophetstationvanAssen merktezedatzeeenprobleem had.
Eensoortgelijkeervaringhad eeneerstejaarsstudentebiologie (18)uitStadskanaal,dieliever nietmethaarnaamindekrant wil.’sMorgensomhalf7stondze klaaromineenbustestappendie doorde9292-appwelwasbeloofd,maarinwerkelijkheidniet ging.,,Ikbendooriemandgebracht’’,verteltzeopeenbankje voordeAHToGoaandeZernikelaan.VolgensQBuzzkomtdeonduidelijkheiddoordatvantevorennietbekendiswieprecies staaktenwiewerkt.
ReizigersorganisatieRover merktdatdeirritatieoverdestakingengroeit.,,Nietomdatreizigersnietachterdeinhoudstaan’’, nuanceertwoordvoerderFreek Bos.,,Mensenrealiserenzichwel daterpersoneelstekortenzijnen eenbetereCAOkanhelpen.Maar zemoetenwelnaarhunwerken naarschool.Dushorenwesteeds meer:loshetnoueensop.’’
Voorzo’noplossingmoetende vakbondenendevervoerders eersteenakkoordbereiken.Roverhooptdatdatsnelgebeurt, zegtBos.
OGENBLIK
BritteninGroningen roemenhumorQueen
FRANKVONHEBEL
GRONINGEN TheemetPaddington, HerMajestyalsBond-girl:Britten inGroningenkoesterenwarme herinneringenaankoninginElizabethmetwiezezijnopgegroeid.
ArcheoloogNicholasAherne(25), promovendusbijdeRijksuniversiteitGroningen,herinnertzichhoe debuurtinLondenwaarhijopgroeidedejubileavankoninginElizabeth vierde.,,Tafelsvolgeladenmeteten werdenopstraatgezet.Wededen spelletjesendekinderenverfden hungezicht.Onsgezinbewonderde dekoningin.Alskindhadikookmemorabilia,zoalsfoto’senpenningen vandekoningin.Wedachtendatze eraltijdvooronszouzijn.Haardood isdanookpijnlijk.Maarhetwasnatuurlijkgeengroteverrassing.Ze was96jaarenhetgingdelaatstetijd nietgoed.’’
HijwoontsindsaugustusinGroningen,maarhijoverweegtterugte gaanomdebegrafenisbijtewonen. ,,Ditisechteenperiodewaarinik mijnvriendenenfamiliemis.Hetis vreemdomineenanderlandtezijn waardeklokkennietwordengeluid nuzeisoverleden.’’
zaterdag10september2022
HenkKampwistvooralniks
LYANNELEVY BASVANSLUIS
DENHAAG HenkKamphadteweinig engebrekkigeinformatieomdaadwerkelijkintekunnengrijpenin deGroningsegaswinningnadebevinginHuizingein2012.
Datkwamvrijdagnaarvorenbijhet verhooronderedevandetoenmalig ministervanEconomischeZaken (2012-2017).EndankreegKampook nognietallerelevanteinformatie vanzijntopambtenaren,zoalsdat degaswinningin2013terugkon wordengeschroefdzonderdeleveringszekerheidingevaartebrengen naarongeveer27miljardkuub. Indatjaarwerdeenrecordhoeveelheidvanbijna54miljardkuub uitGroningengewonnen.,,Pijnlijk”,
zeiKampdieverderstoïcijnsantwoordgafopdevragenvande enquêtecommissie.Achterafbezien, zoverteldeKamp,waserin2013 trouwenswelmeergasgewonnen doorGasTerradannoodzakelijk.En danooknogbewust.TerwijlKamp juistaaniedereen–ondermeeraan deTweedeKamer–verteldedathet noodzakelijkwasvanwegeeenkoudewinter,ginghetomextrageld verdienen.Eenongewenstesituatie, volgensKampdiedaar,,weleenrotgevoelover”had. Geldwasechternooitdedrijvendekracht,bezwoerKamp.Maartegelijkertijdspeeldedatweldegelijk eenvoornamerol,zeihij.,,Dedrijvendekrachtwarenveiligheidenleveringszekerheid.Definanciëlegevolgenwarenbelangrijkenwerden meegewogeninhetkabinet.”
Dathijalsverantwoordelijkministeruiteindelijknietbesloottot hetverlagenvandegasproductie, waaropStaatstoezichtopdeMijnen (SodM)vanwegedeveiligheidaandrong,hadvolgensKamptemaken metkennisachterstand.Hijzeiin hetbeginveelverschillendedingen tehorendiehijzelfmetelkaar,,in verbandmoestbrengenomconclusiestekunnentrekken”.Ookvande alarmerendeinformatievanSodM washij,netzoalszijntopambtenarenenministerJeroenDijsselbloem, nietovertuigd.Voorzorgsprincipe ofniet,maarKampwildenietbeslissenopbasisvan‘onvoldrageninformatie’.,,Erzijnmeningen.Adviezen. Maaruiteindelijkiserééniemand diedehardebeslissingmoetnemen. Datiseenvak”,klonkhetonverstoorbaar.
Dathijbegin2014temakenkreeg meteenwoedendemenigteGroningersentoenmaligburgemeesterAlbertRodenboogdeMEwildeinzetten,snaptedeoud-ministerwel.VolgenshemkwamdiewoedebijdeinwonersvanGroningenvandaan omdatzehadden,,gekekennaarde feiten[aardbevingen]enderesultaten[meergaswinning]”.OpmerkelijkgenoegzeiKampondermeerdat erin2013minderbevingenwaren geweestdanin2012,ietswataantoonbaaronjuistis.Ookverteldede oud-bewindspersoonkoeltjesdat ,,bevingenvanminderdan2,5opde schaalvanRichternietofnauwelijks zijntevoelen”.Terwijlindenacht vandonderdagopvrijdagnogeen aardbevingvan2,3plaatsvondbij Uithuizenwaarveelmensenvan zijngeschrokken.
'Verlagingaderlating voorbegroting'
DeaardgasbatenuitGroningenwaren vrijwelnooitleidend,maarweluitzonderlijkbelangrijk.DatzeioudministervanFinanciënJeroenDijsselbloemtijdenszijnverhoor.In2014 grijptDijsselbloeminalsKampde winningwilverlagentot40miljard kuub.
Onacceptabel,mailtdeministervan Financiënvanwegede,,groteimpact opdebegroting”.Dijsselbloemwilen kanKampsvoorstelvanwegedeforse bezuinigingenindieperiodeniet steunen.,,Eengeleidelijkeverlaging isaleenaderlatingvoordebegroting”,reageertdePvdA-minister. Uiteindelijkwordter42,5miljard kuubgewonnen.
Pietje
Decollegazeivroegindemiddag:,,Oh-oh,demensenvande BBCzijnalinhetzwart.’’Ikhadhalfenhalfverwachtdat TheQueeneendaglaterzouoverlijden,opmijnverjaardag, maardatluktenetniet.Jammer,maardatPieterBruegeldeOude, HenrideToulouse-LautrecenMaoop9septemberzijnoverledenis ookalheelwat.PlusdatikgelijkjarigbenmetTolstoi,OtisRedding, RobertoDonadonienSimoneWalraven.
Eenvriendappte:‘MaytheQueenrestinpeacetogetherwithPiet’. WaarnaikontdektedatookPietSchrijversdoodwas.Hetnieuws vandedag,alhoordevriendBerthetvanElizabethpas’savonds vanmijentoenikzeidatdeoud-doelmaneveneensoverledenwas, klonkhet:,,Oh,datvindikeigenlijknogmeerjammer.’’ Wijzijnvande‘generatiePietje’.Wehaddenooktoenoveralzorgen over,behalveoverwieeropdoelstondbijAjaxenNederlandselftal. Schrijverswaseenbaken.Jehoefdenooitachteromtekijken.
Hijdomineerdejarenlanghetvoetbalnieuws,metspelersvanzijn tijdalsRenéNotten,BenWijnstekers,JanPeters, HallvarThoresen,DickSchoenaker,RuudKrol enKristenNygaard,ookmetmijjarig.
Schrijvershadeeneigenstijlvankeepenen hetopvallendsteaanhemwaszijnpostuur. Alshijuitzijndoelkwam,lasikin ofereenBoeingopjeafdenderde. Bertlepeldedirectzijnbijnamenals keeperop:‘DebeervandeMeer’en ‘DebollevanZwolle.,,En’’,vuldeik aan,,,hetlekvanPEC.’’ ,,Ohja,erwasnogeen.’’
HermanSandman
Dearcheoloogstaanveeloptredensvandekoninginheldervoorde geest.,,Maarbijvoorbeeldtheemet Paddingtonvondiktochwelheel bijzonder.Heelhumoristischook.’’ Dekoninginzettehaarplatinajubileuminjuniditjaarextraluisterbij dooreenkopjetheemetdefavoriete beervanEngelandtedrinken.Nou ja,eenpogingdaartoealthans,daar Paddingtonerinslaagdeallethee zelfoptedrinken,waarnahijElizabethIIietwatbedremmelddeinmiddelshistorischevraagstelde: ‘Perhapsyouwouldlikeamarmeladesandwich.’Omdezevervolgens uitzijnhoedtehalen. OokdeSchotseeconomieprofessorIanWooton(65)uitGlasgow,die vrijdagvooreenconferentieinMartiniPlazawas,isvollofoverThe Queen.,,Ikbeneigenlijkeenrepubli-
keindievindtdateenkoninginniet hetstaatshoofdzoumoetenzijn. Maarzewasdebestepersoonvoor dezefunctie.Zebeschikteovereen enorme,verbindendekrachtwaarmeezeerinslaagdehetlandbijeen tehouden.’’
,,Ikbenzogezegddeeerstegeneratiediemethaaropgroeide.Mijnoudershaddenhetaltijdoverdetv-uitzendingvanhaarkroning.Buren verzameldenzichindehuiskamer
omtekijken.Alsjeernuopterugkijkt,lijkthetietsuiteenandertijdperk,eenHollywood-productie.Zeis deenigemonarchdieikooithebgekend.Iksluitnietuitdatikernog tweegameemaken.Charlesisook dejongstenietmeer.’’ Hijroemthaargevoelvoorhumor.,,Zoalszetijdensdeopening vandeOlympischeSpelenin2012 alstachtigerderolvanBond-girl vervuldeenmeteenparachuteuit eenhelikoptersprong.Ja,datwas ontzettendhumoristisch.Endethee metPaddingtonnatuurlijk!Heel verrassend,maarookheelgrappig.’’ PaddingtonheeftviaTwitterop hetoverlijdenvanHerMajestygereageerd.‘ThankyouMa’am,foreverything.’
MedewerkersAldelblokkerenpoort
‘Tebrutaalenhebberiggeweest’
JOHANDEVEER
GRONINGEN ,,Niksveranderd.Hetis nogdezelfdeHenkKamp.Deoudministerstaatpalachterhetbesluit omnadebevingbijHuizinge53 miljardkuubgastewinnen.’’
DELFZIJL MedewerkersvanaluminiumsmelterijDamcoAldelinDelfzijlhebbenvrijdagdepoortbijdefabriekgeblokkeerd. ZezijninstakinggegaannadatdeAldelvorigeweekdeproductiehadstilgelegdvanwegedehogeenergieprijzen.Demedewerkerszijnbangdatdedirectiehetvorigjaarovereengekomensociaalplannietnaleeft.Dieangstnamtoenadatdezeweek
NietdatBéSchollema(oud-wethouderLoppersum),JanWigboldus, (voorzitterGroningerGasberaad)en XandraGroenewold(mediaspecialist)vanKampexcuseshaddenverwachtvoorhetgasbesluit,datin Groningentotgrotewoedeleidde. DedrieGroningersdieallemaal gasschadehebben,kijkennaarhet verhoorvanKampindeparlementaireenquête.Deoud-ministervan EconomischeZakenlegtuitdathij mensennietindekoukonlatenzitten.,,EndeveiligheidvandeGroningersdan?Dieteldebijhemniet’’,
zegtSchollema.Kampsverhaalover hoeomtegaanmetleveringszekerheid,gascontracten,proceduresen onderzoekenzijnherkenbaar.,,Ik hebhemditallemaalvaakhoren vertellen’’,steltSchollema.,,Watdat betreftishijzeerconsistent.’’VolgensGroenewoldisKampeenechte systeemdenkerdiemoeilijkopanderegedachtentebrengenis.,,Bij onsthuiszeidenzevroegeraltijd:bij twijfelnietdoen.’’ DatKampveertienonderzoeken lietuitvoerenenondertussentoestemminggafomstevigdoorte pompen,vindtGroenewoldonbegrijpelijk.,,Jekiestervooromonderzoektedoenterwijljeallangweet dathetonveiligis.’’Schollemagaat nogeenstapjeverderinzijntyperingvanKamp.,,Henkiseenechte ‘spreadsheetsmurf’.Datisiemand diezweertbijeenexcelbestand.Zo-
langdecijfertjesdiedaaropstaan onderdestreepmaarkloppen,iser nietsaandehand.Eentechnocraat metteweiniggevoelvoorwaarde Groningersmeemoestendealen.’’ Wigboldusstaartnaarhetscherm. enzwijgtlangetijd.Hijzitalvanaf hetbeginmethetgasberaaddiepin degasproblematiek.Hijvindtdat Kamphetallemaalheelandershad kunnendoen. ,,Hijheefteencrucialefoutgemaakt.HijhaddeGroningersende gedupeerdenermeerbijmoetenbetrekken.Dathijdatnietdeedisfnuikendgeweest.Alshijdirectmetde winningwasteruggegaannaar15tot 20miljardkuubwashetnooitzouit dehandgelopen.‘DenHaag’iste brutaalenhebberiggeweest.’’ Opvallendisdebuitenlandsebelangstellingvoorhetgasdossieren deparlementaireenquête.Vooral
vandeDuitsemedia.Wigboldus:,,Ik hebinkortetijdal25journalistenuit anderelandentewoordgestaan. DaarzittenookgroteEngelsepersbureausbij.VooralnaeenprogrammavandeDuitseversievanArjan Lubachop Heute vanZDF.’’ ,,Welwrangdatinhetbuitenland meerinteresseisdaninNederland. Nuisiedereenerwel,maarwatalsde parlementaireenquêtestraksvoorbijis?”,aldusGroenewold.Wat Schollemanogsteedsstoortisdat Kampderegionooitserieusnam. ,,Hijzeialtijd:ikbenverantwoordelijk.Julliegaanernietover.Hijwilde ooknietmeernaarderaadvanLoppersumkomen.Datvondhijnietnodig.’’Groenewoldhekelthetfeitdat Groningenmet428miljardgasopbrengsteenwingewestwerd.Dat wasdenekslag.Geenerkenningdat hetovermensengaat.’’
DeDVHN-podcastNaschokken,elke vrijdagavondoveraltebeluisteren.
Naschokken aflevering3
Heteersteverhoorvanoud-minister van Economische Zaken Henk Kamp staatcentraalindederdeaflevering vanNaschokken-depodcast.VerslaggeversBasvanSluisenLyanne LevybesprekensamenmetArnoud BoddedederdeweekvandeparlementaireenquêtegaswinningGroningen. Deheleweekkekenweuitnaarde verhorenopvrijdagvanoud-ministers JeroenDijsselbloem(Financiën)en HenkKamp(EconomischeZaken). OverKampisdeafgelopenwekenal veelgezegd.Nuishettijdvoorzijn antwoorden.Watzegthijzelfoverde hogegaswinninginhetjaarnaHuizinge?Enwelkevragenzijnnogonbeantwoord?Hijwordtnietvoorniets tweekeerverhoord. Daarnaastwarenerdezeweekook interessanteverhorenmetoud-voorzittervandeGroningerBodemBewegingJellevanderKnoopenvoormalig top-ambtenaarMarkDierikx,die informatievoorministersachterhield. Webesprekenhetindezeaflevering. Ookkijkenwenogevenvooruitnaar volgendeweek,waarindecommissie opbezoekgaatbijscholeninGroningen. Elkeweekopvrijdagavondiseen nieuweafleveringvanNaschokken. Luister’mhierviadvhn.nl,Spotify, ApplePodcastsofeenpodcastapp.
zaterdag10september2022 2 INHETNIEUWS GRO
PromovendusNicholasAherneoverweegtomnaarEngelandterugtegaanvoor debegrafenis. FOTOCORNÉSPARIDAENS
‘Theemet Paddington vondiktochwel heelbijzonder’
waardevollespullenvanhetfabrieksterreinwerdenweggehaald.Zesteldendedirectieeenultimatumomdatzetoezeggingenwildenoverhetsociaalplan.Toendienietkwamen,gingenzeinstaking. FOTODUNCANWIJTING
INHETNIEUWS 3
GRO
XandraGroenewold,JanWigboldusenBéSchollemakijkennaarhetondervragenvanoud-ministerHenkKamp. FOTOCORNÉSPARIDAENS
