Lc gezondheid friesland 1604ilovepdf merged

D O N D E R D A G1 6 A P R I L 2 015

thema: gezond bewegen

Medicijn zonder bijwerking. Verantwoord bewegen is goed voor lichaam en ziel. Voor jong en oud. Binnen en buiten. Om gezond te blijven en om te herstellen. Deze editie van Gezondheid&Co zit vol beweging.

2

Leeuwarder Courant - donderdag 16 april 2015

advertentie

LC

Krekt nij, houdt u in beweging

Hoor Friesland organiseert de volgende thema-avond:

‘Ontwikkelingen op het gebied van tinnitus’

29 april 2015 Sprekers op deze avond zijn:

Krekt nij is twee jaar geleden opgericht als onderneming voor aanpassingen aan woningen voor mensen die slecht ter been zijn maar zo lang mogelijk zelfstandig willen wonen. Als snel bleek dat de concurrentie groot was en ben ik op zoek gegaan naar mogelijkheden.

Op 7 maart staat Krekt nij op de Markt van Mogelijkheden om de vierwiel fiets te presenteren.

De fiets is nog in experimentele fase en moet nog worden getest en gekeurd, maar mijn vrouw en ik zijn heel benieuwd naar de mening van mensen met een beperking of met evenwichtsproblemen.

Ik ben op het idee gekomen voor het maken van een mountainbike door het contact met cliënten van de Noorderbrug waar ik vrijwilligerswerk heb gedaan. Deze mensen stonden volop in het leven totdat zij getro en werden door een CVA of spierziekte. Ik ben in contact gekomen met een jonge man die er ieder weekend met zijn mountainbike op uit ging maar wat door zijn beperking nu niet meer gaat omdat zijn driewieler niet geschikt is om te fietsen door het zand. Zijn verhaal is blijven hangen en daarom heb ik een fiets ontwikkeld die niet in het zand blijft steken omdat het gewicht wordt verdeeld over de vier wielen.

Dit is het type mountainbike (fourdries drek). De fiets weegt 35 kg, is demontabel en past in een ruime kofferbak van de auto. De fiets is voor het grootste gedeelte gemaakt van dikwandig aluminium met kunststof onderdelen. Naast de mountainbike zijn er ook plannen voor het ontwerpen van een stads fiets.

•

De heer Ir. G. Hoskam en mevrouw F. Klijnstra, beide verbonden aan het Pento Audiologisch Centrum Friesland. Zij geven een algemene inleiding over tinnitus.

•

KNO-arts de heer dr. A.H. Helder vertelt over de behandeling van tinnitus met een neurostimulator die de kno-artsen uit Heerenveen - samen met Beter Horen- aanbieden.

•

De heer Dr.Ir. C.P. Lanting, onderzoeker bij het UMCG Groningen. Hij vertelt over de wetenschappelijke onderbouwing van verschillende tinnitus-therapieën.

Locatie Aanvang Toegang

: Hotel de Heidehof, Golflaan 1 te HEERENVEEN : 19.30 uur : gratis

Ringleiding, tolk gebarentaal en schrijftolk aanwezig www.hoorfriesland.nl

Als er markt voor is, wordt het een fiets op maat, met andere woorden iedere fiets is uniek en voldoet aan de wensen van de klant.

Krekt nij

houdt u in beweging

Andries Spoeltra 06 - 47 77 69 93

Email: krektnij@gmail.com

Wordt deze fiets van U?

hét centrum voor doven en slechthorenden

Batavus Fuego E-go 8P

Batavus Fuego E-go 7

Opruiming van diverse overjarige modellen.

Ruime voorraad ook in de nieuwe modellen!

Ruime keuze gebruikte E-bikes al vanaf: € 450,Op zoek naar een E-bike maar ziet u door de bomen het bos niet meer?

Bij ons krijgt u deskundig advies en er staat altijd een testfiets voor u klaar!

E-bike met 2 jaar fabrieksgarantie. € 2349,- nu voor: € 1599,Accu onzichtbaar in kettingkast!

E-bike met 2 jaar fabrieksgarantie. € 2249,- nu voor: € 1499,Accu onzichtbaar in kettingkast!

Ook voor tour/sportief kunt u terecht bij van Seggeren Tweewielers!

Batavus Genova E-go

E-bike met 2 jaar fabrieksgarantie. € 1767,- nu voor: € 1599,-

Gazelle Orange Excellent Innergy

Sparta B2 2015

Batavus Dinsdag 7v 2015

E-bike met 2 jaar fabrieksgarantie. € 2499,- nu voor: € 1899,-

E-bike met 2 jaar fabrieksgarantie. € 2729,- nu voor: € 2399,Bosch middenmotor!

Zowel dames als heren, gewicht vanaf 17kg! € 734,- nu voor: € 639,-

Dit zijn slechts enkele voorbeelden, er is veel meer!

Van Seggeren Tweewielers B.V. - Foarwei 66 - 9298 JM Kollumerzwaag - Tel: 0511 441442 - E-mail: info@vanseggeren.nl

D e j eu dg k o m t s t e e sd im n d e r b u i t e n e n b e w e e g t t e w e i ni g . H e t rp o j e c t F u n F i t P i t i n A s s e n pr o b e e r t da a r v e r a nd e r i n g i n t e b r e n g e n .

Gez

B

o nd

u n k e r tr e f b a l ëd a t w i l l e n z e . Z o ’ n v i j f ti e n k i n d e r e n r e n n e n j o e l e n d d o o r e e n s p o r th a l i n A s s e n e n s l e pe n k a s t e n ëm a t e n e n b a n k e n o p e e n s t a p e l. W e g d u ik e n d a c h te r d e m a te r ia le n pr o b e r e n z e d e a n d e r e n ‘ a f ’ t e g o o i e n . ëëD i t w ille n z e z e lf h e t lie fs t e n w e d o e n h ie r d in g e n w a a r v a n z e z e lf a a n g e v e n d a t z e h e t le u k v i n d e n ’ ’ ëv e r k l a a r t j e u g d v e r p l e e g k u n d i g e E v e l i e n K u n t z v a n d e G G D D r e n t h e . ëëP o s i t i e f c o a c he n i s e e n m e th o d e d i e w e r k t . ’ ’ H e t i s h e t tw e e d e g r o e p j e j o n g e r e n d a t me e d o e t a a n h e t p r o j e c t F u n F i tP i t i n A s s e n .

M e t r i jk s s u b s i d i e h e e f t h e t f y s i o t h e r a p i e b e d r ijf P a r a m e d ic s d e s a m e n w e r k in g g e z o c h t me t d e g e z o n d h e i d s d i e n s t G G D e n d i v e r s e z o r g o r g a n i s a ti e s ëm e t a l s d o e l j o n g e r e n a a n h u n g e z o n d h e id te la te n w e r k e n . Z e k r ijg e n b e g e l e i d i n g v a n e e n d i ëti s t e ëe e n l e e f s t i j l c o a c h e n e e n G G D -v e r p le e g k u n d ig e e n d a t m o e t d a n le id e n to t e e n g e z o n d e r e le e fs t ijl. ëëD a t g e z o n d e r l e v e n i s e c h t g e l u k t ’ ’ ëz e g t J a r n o L a s t ( 1 4 ) . ëëA n d e r s h a d i k v a s t n i e t z o v e e l a f k u n n e n v a lle n . Ik b e n h e t a fg e lo p e n ja a r i n d e l e n g t e g e g r o e i d m a a r t o c h m i n d e r z w a a r g e w o r d e n . Je k r ijg t h ie r z o v e e l t ip s o v e r ho e j e a n d e r s k u n t e t e n e n m e e r k u n t b e w e g e n . E e rd e r g in g ik v o o r ik n a a r h u is g in g e v e n la n g s d e s u p e r m a r k t v o o r w a t le k k e r s . N u n ie t m e e r . Z e lie te n b ijv o o r b e e ld z i e n h o e v e e l s u i k e r k l o n tj e s e r i n e t e n z i t t e n ë da n l e t j e e r v a n z e l f b e t e r o p . ’ ’ J a r n o g i n g m e e d o e n o m a f t e v a l l e n ën e t a l s J u d i th L e i j s s e n a a r ( 1 6 ) . ëëV a n w e g e m i j n o v e r g e w ic h t k w a m ik b ij d e k in d e r a r ts e n d ie w e e s m e h ie r o p . Je le e r t m e e r te b e w e g e n e n b e te r te e te n . H e t is v o o r a l le u k o m d a t je c o n ta c t h e b t m e t d e r e s t v a n d e g r o e p . ’ ’ Z e he b b e n e e n W h a ts A p p - g r o e p e n d a a r me e ho u d e n z e e l k a a r o p d e h o o g t e v a n h u n v o r d e r i n g e n . ëëD a t w e r k t v e e l b e t e r d a n o u d e m a n ie r e n v a n le s g e v e n e n c o m m u n ic e r e n ’’ë m e r k t v e r p le e g k u n d ig e K u n t z . ëëJa ëz e s t i m u l e r e n e l k a a r e n o r m ’ ’ ëb e v e s t i g t d i ëti s t e N i c k y v a n W i j n g e e r e n . ëëW i j r e a g e r e n o p w a t z ij v r a g e n . V ia b ijv o o r b e e ld d e W h a t s A p p- g r o e p v r a g e n z e e l k a a r o o k v e e l e n d a a r k u n n e n w ij d a n o p r e a g e r e n d o o r in fo r m a tie te g e v e n o p h e t m o m e n t d a t z e e r b e h o e fte a a n he b b e n . ’ ’ J u d i th g e e f t e e n v o o r b e e l d . ëëA l s j e ’ s o c h t e n ds e e n g e z o n d e s m o o th i e a l s o n t b i j t h e b t g e m a a k t k u n je d a a r e e n fo to v a n m a k e n e n s t ur e n ëa l s v o o r b e e l d v o o r d e a n d e r e n i n h e t gr o e pj e . ’ ’ S p e le n d e r w ijs k r ijg e n z e z o w a t m e e r k e n n is o v e r w a t n o u e ig e n lijk g e z o n d is e n w a t d e v o o r d e l e n z i j n v a n s p o r t e n . ëëM e n t a l e f i t h e i d ’ ’ ën o e m d e n z e h e t z e l f ëz e g t K u n t z . ëëH e t w o o r d m e n ta a l k e n d e n z e w e l ëv a n m e n t a lite it e n z o . D a t je d o o r te s p o r te n l e k k e r d e r i n j e v e l k o m t t e z i t e n ëd a t j e s t r e s s k w i jtr a a k t e n a l l e s v e r g e e t ti j d e n s h e t s p o r te n e n d a t je o o k n o g e e n s a n d e r e m e n s e n o n t m o e t. Z u l k e v o o r d e l e n . Z o o n t d e k k e n z e d e ps y c h i s c h e v o o r d e l e n v a n b e w e g i n g . ’ ’ H e t id e e e r a c h te r is d a t jo n g e r e n o p d e z e l e e f ti jd n o g t e b e n v l o e d e n z i j n . D e o u d e r s n i e t m e e r ëo o k a l z o u d e n d i e o o k v a a k m e e r m o g e n b e w e g e n . ëëM a a r v i a d e k i n d e r e n k u n n e n w e s o m s o o k d e o u d e rs n o g b e n v lo e d e n . B ijv o o r b e e ld a ls e e n k in d v r a a g t o m s n o e p t o m a a tj e s th u i s i n p l a a ts v a n k o e k j e s ë d a n ho o p j e d a t d e o u d e r s d a t o o k e c h t g a a n k o p e n .’’

N a d e e e r s te g r o e p jo n g e r e n m e t d u id e lijk o v e r g e w ic h t is e r e e n g r o e p ‘g e w o n e ’ jo n g e r e n a a n h e t p r o je c t b e g o n n e n . O m te te s te n o f d e m e t h o d e o o k b ij jo n g e r e n m e t e e n n o r m a a l p o s tu u r w e r k të e n o m t e v o o r k o m e n d a t a lle d e e ln e m e r s h e t s t e m p e lt je ‘t e d ik ’ kr i jg e n . K u n t z : ëëE n o m d a t n i e t a l l e e n v o o r k in d e r e n m e t o v e r g e w ic h t g e ld t d a t z e g e -

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

3

Ø n le u k VOORWOORD

Beweeg!

Ilse de Vries (12) uit Assen: ,,Ik ben zo iemand die altijd wel mee wil doen. Het gaat om gezonder leven en beter eten. Daar heb ik vast wel wat van meegepikt maar voor mij is het vooral heel leuk.’’

Robert ten Kate (10) uit Assen: ,,Ze vroegen bij onze volleybaltraining wie hier aan mee wilde doen en het leek me wel leuk. Dat is het ook. Ik heb hier ook wel dingen geleerd. Zo wist ik niet dat ik zo technisch was.’’

Trek die fiets uit de schuur, blaas het stof van je loopschoenen en zet je in beweging. Net als de jaarwisseling verleidt het ontluikende voorjaar menigeen tot een sportieve revival.

Ook zonder die ‘seizoensinvloeden’ kan het belang van gezond bewegen niet dik genoeg onderstreept worden. Is het niet om te voorkomen, dan wel om te genezen.

Deze editie van Gezondheid & Co is er helemaal aan gewijd.

Lees over de heilzame werking van hardlopen op mensen met psychiatrische problemen, over hartpatiënten die niet bij de pakken neerzitten, over sportrevalidatie na een beroerte, over jongeren die spelenderwijs aan het bewegen worden geholpen en mannenclubs die wekelijks tientallen kilometers onder hun wielen wegpeddelen om fit te blijven.

COLOFON Stefan Koning (12) uit Bovensmilde: ,,Ik doe vooral mee omdat ik het leuk vind. Je leert hier hoe je gezonder kunt leven. Dat lijkt me wel goed en ik leer er ook wel wat van, maar het meeste wist ik wel. Het is voor mij vooral om de lol.’’

Jinke Bruinsma (11) uit Assen: ,,Ik vind mezelf iets te breed. Dat komt misschien doordat ik elke zondag patat eet met mijn oom, en op zaterdag vaak Indiaas. Je leert hier hoe je gezonder kunt eten. En meer bewegen is altijd goed en leuk.’’ FOTO’S MARCEL JURIAN DE JONG

z o n d e r m o e te n e te n e n v e e l m e e r m o e te n b e w e g e n . D e z e g r o e p h e e f t e r o o k b e la n g b i j.’’

E r i s w e l e e n v e r s c h i l ëm e r k e n z e a l . ëëD e e e r s t e g r o e p ëd e j o n g e r e n m e t d u i d e l i j k o v e r g e w i c h t ëi s z Ø Ø r g e m o t i v e e r d . V o o r h e n w e r k te h e t p r o je c t e n v o o r a l h e t c o n t a c t m e t lo t g e n o te n s u p e r . D e g r o e p d ie z e lf n o g g e e n p r o b l e m e n e r v a a r t ëz i e t h e t m e e r a l s e e n le u k e a c t iv i t e i t .’’

D e e e rs te g ro e p g a a t o o k d o o r m e t s p o rt e n . ëëW a n t h e t h e e f t e i g e n l i j k t e k o r t g e d u u r d ’ ’ ëz o v e r w o o r d t L e i j s s e n a a r w a t m i l d e k r i t i e k . ëëH e t i s j u i s t z o l e u k o m m e t d e z e g ro e p v e rd e r te g a a n . M a a r d a a r w a s g e e n g e ld v o o r b e g r i jp i k .’’

D a a ro m is e r e e n s p o r tg ro e p o p g e z e t d o o r

P a r a m e d i c s v o o r j o n g e r e n ëe n v o l w a s s e n e n ë d ie z ic h z e lf n o g n ie t s p o r tie f g e n o e g v in d e n v o o r e e n e c h te s p o r tc lu b .

L e e f s t i j l c o a c h H e n k - J a n K l a v e r : ëëB i j e e n e c h te s p o r tc lu b w o r d t h e t v a a k te fa n a tie k v o o r m e n s e n m e t w a t o v e r g e w ic h t o f a n d e re p r o b l e m e n . M e n v e r w a c h t d a n t e v e e l commitment. D a t b e t e k e n t v o o r d e z e g r o e p d a t d e d r e m p e l w e e r te h o o g w o r d t . D a a r o m z ijn w e m e t P re v e n to s b e g o n n e n . G e w o o n e e n a v o n d i n d e w e e k v o l l e y b a l ëv o e t b a l ëb a d m i n t o n o f b a s k e t b a l ëe i g e n l i j k w i l l e n z e a l t i j d e e n b e p a a ld e b a ls p o r t . D a a r b e le e ft ie d e r e e n to c h h e t m e e s t p le z ie r a a n .’’

AREND VAN WIJNGAARDEN

De bijlage Gezondheid&Co verschijnt elke twee weken.

De volgende bijlage verschijnt op 30 april.

Eindredactie Gerda Douma Roel Snijder Theo Zandstra Janna Zuiderveld Vormgeving John Gjaltema, Alie Veenhuizen Coverfoto Marcel Jurian de Jong Redactie Gezondheid&Co Arend van Wijngaarden 050 - 5844433 arend.van.wijngaarden@dvhn.nl Hans Willems 058 - 2845423 hans.willems@lc.nl Advertentieverkoop Rianne Marissen 050 - 5844466 www.gezondheidenco.nl

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

4

Henk Feenstra legt de bal klaar om op het doel te schieten. Begeleidster Janny Dijkstra kijkt toe.

FOTO JILMER POSTMA

R e v a lid e r e n e n GEZONDHEID&CO KORT Hand- en polscentrum op eigen benen Friesland kent sinds kort een zelfstandig Hand & Polstherapie Centrum, met vestigingen in Leeuwarden en Sneek. De acht handtherapeuten die er werken deden ervaring op bij Revalidatie Friesland en enkele ziekenhuizen.

Initiatiefnemer is fysiotherapeut Ben Sterenberg.

Het centrum behandelt mensen met problemen aan handen, vinger of pols met direct toegankelijke fysiotherapie zonder doorverwijzing. Is er een behandeling binnen de zogeheten tweede lijn nodig, dan zorgt het centrum voor de juiste begeleiding. Er wordt intensief samengewerkt met medisch specialisten.

Zie ook: www.handenpolstherapiecentrum.nl.

D o o r pa k k e n i s h e t d e v i e s b i j R e v a l i da t i e F r i e s l a n dë w a n t h o e s n e lle r t h e r a pi e ën b e g i n n e n ë d e s te g ro te r d e k a n s o p s u c c e s . O e f e n e n ëo e f e n e n e n n o g e e n s o e fe n e n .

H

e t d a g s c h e m a v a n e e n g e m id d e ld e p a t i ën t b i j R e v a l i d a t i e F r i e s la n d in B e e ts te r z w a a g h e e ft ie ts w e g v a n h e t p ro g ra m m a v o o r e e n s p o r td a g .

T u s s e n d e m a a lt ijd e n e n k o ffie - e n t h e e m o m e n te n d o o r z ijn e r o e fe n s e s s ie s in a lle r le i c a t e g o r i e ën . H e n k F e e n s t r a ( 7 4 ) u i t H a r l i n g e n p a k t h e t b r ie fje e r b ij. D e h a lfz ijd ig e v e r la m m i n g d i e h e m i n j a n u a r i t r o f ëb e p e r k t z i j n f u n c t i o n e r e n e r n s t i g ëm a a r h i j k n o k t z i c h o p v a lle n d m o n te r te r u g . ëëZ e z i j n h i e r g o e d t e s p r e k e n o v e r m i j ’ ’ ëz e g t h ij m e t g lim la c h r ic h tin g b e w e g in g s a g o o g Ja n n y D ijk s t r a . V o o r d e fo to g r a a f g e v e n z e g r a a g e e n d e m o n s tr a tie b a d m in to n . M e t e e n lic h t v e r b e te n tr e k o m d e m o n d r e to u r n e e r t F e e n s t r a d e p lu im b a l m e t z ijn v e r z w a k te r e c h te r a r m . A l g a u w z itte n z e o p tie n s la g e n h e e n e n w e e r . E n d a t v o o r e e n p a t i ën t d i e e e n m a a n d g e le d e n n o g m o e ite h a d d ie z e lfd e a r m o p te t ille n .

S o m s k o m t h ij v a n a l h e t v e r d r ie t n ie t in s l a a p ëm a a r m e e s t a l t o o n t H e n k F e e n s t r a z i c h e e n v e c h te r . S in d s d e c e m b e r s t a a t z ijn le v e n v o lle d ig o p d e k o p . Z ijn v r o u w o v e r le e d v a n h e t e n e o p h e t a n d e re m o m e n t a a n e e n h a r ts tils ta n d . K o r t d a a r n a b e la n d d e h ij z e lf in h e t z i e k e n h u i s ëw a a r h i j e i n d j a n u a r i o o k n o g e e n s e e n b e ro e r te k re e g .

E in d fe b r u a r i v e r h u is d e h ij v a n u it h e t

M z w ro z o

e d is c h C e n tr u m L e e u w a r d e n n a a r B e e ts te r a a g o m te r e v a lid e r e n . In m id d e ls g a a t d e l s t o e l s t e e d s v a k e r a a n d e k a n t . ëëI k p r o b e e r v e e l m o g e l i j k t e l o p e n ëm a a r h e t m o e t n o g w e l i n e e n r u s t i g t e m p o .’’ D i jk s t r a b e a a m t d a t F e e n s t r a s n e l v o o r u i t g a a t . ëëD e g r o v e m o t o r i e k i s t e r u g ën u k o m t h e t a a n o p v e r f i j n i n g . ’ ’ D e o e fe n r u im te s v o r m e n h e t h a r t v a n a lle lo c a t ie s v a n R e v a lid a t ie F r ie s la n d . H e t b e la n g v a n b e w e g i n g e n s p o r t & s p e l b i j d e n a w e e ën v a n e e n b e r o e r t e ëd e g e v o l g e n v a n e e n o n g e v a l o f e e n b l i j v e n d e h a n d i c a p ëv a l t n i e t t e o n d e r s c h a tte n . H e r s te l v a n fu n c tie s w a a r m o g e l i j k ëa a n p a s s i n g e n l e r e n l e v e n m e t b e p e r k i n g e n w a a r n o d i g ëi s h e t d e v i e s . M e t d a t d o e l v o o r o g e n w o r d t m e n ig z w e e td r u p p e lt je g e p le n g d . ëëE n o o k n o g w e l e e n s e e n t r a a n ’ ’ ëz e g t D i j k s t r a . ëëR e k e n m a a r d a t h e t b i j v e e l p a t i ën te n v a n v e r m o e t k o m e n . T r a n e n v a n v e r d r ie t o v e r h e t v e r l i e s ët r a n e n v a n g e l u k a l s e r w a t p e r s p e c t ie f i s .’’

O n d e r le id in g v a n e e n r e v a lid a t ie a r t s w o r d t v o o r e l k e p a t i ën t d i e b i j R F b i n n e n k o m t e e n b e h a n d e l p l a n o n t w o r p e n . D i j k s t r a : ëëH e t b e g in t n a t u u r lijk m e t o b s e r v e r e n . W a a r z ijn d e p r o b le m e n e n w a t is e r a a n h e r s te l m o g e lijk ? H e t b e la n g r ijk s te is d a t d e d a g e lijk s e d in g e n z o a ls a a n k le d e n e n e te n z e lfs ta n d ig w o r d e n o p g e p a k t . A fh a n k e lijk v a n d e s it u a t ie

Bij de les houden

ro u w e n ‘Tranen van verdriet over het verlies, tranen van geluk als er wat perspectief is’

m a k e n w e v a n w e e k to t w e e k e e n a c tiv ite ite n p l a n ëw a a r b i j u i t e r a a r d g o e d w o r d t g e k e k e n n a a r w a t d e p a t i ën t z e l f w i l e n k a n . ’ ’ H e t in s tr u m e n ta r iu m w a a r o v e r d e th e r a p e u te n b e s c h ik k e n is z e e r d iv e r s . E e n b e h a n d e lte a m k a n b ij d e m e e s t g e c o m p lic e e r d e a a n d o e n in g e n b e s ta a n u it tie n to t tw a a lf d e s k u n d i g e n ëv a n f y s i o t h e r a p e u t - b e w e g i n g s a g o o g to t m a a t s c h a p p e lijk w e r k e r e n v a n e r g o t h e r a p e u t to t v e r p le e g k u n d ig e .

Ja n n y D ijk s t r a (4 3 ) is p s y c h o m o to r is c h t h e r a p e u t e n b e w e g in g s a g o o g . H a a r w e r k k le d i n g i s e e n t r a i n i n g s p a k ëm a a r d a t w i l a l l e r m in s t z e g g e n d a t z e a lle e n m a a r a a n d a c h t h e e ft v o o r s p ie r e n e n p e z e n .

ëëB i j m e n e e r F e e n s t r a i s h e t v e r d r i e t h e e l c o n c r e e t o m d a t h ij b e h a lv e d e g e v o lg e n v a n d e b e r o e r te o o k h e t o v e r lijd e n v a n z ijn v r o u w m o e t v e r w e r k e n . H u lp b ij d e v e r w e r k in g is e e n b e la n g r ijk a s p e c t v a n o n s w e r k . V a n e e n g e z o n d fu n c t io n e r e n d m e n s k u n je z o m a a r e e n p a t i ën t w o r d e n . A f h a n k e l i j k ëb e p e r k t i n w a t j e n o g k u n t ëo n z e k e r o v e r h o e h e t v e r d e r m o e t .’’

V o o r H e n k F e e n s t r a ët i j d e n s z i j n w e r k z a m e l e v e n m e t s e l a a r ëk o m t d e d a g n a d e r b i j d a t h i j v o o r h e t e e rs t e e n d a g o f e e n w e e k e n d n a a r h u is m a g . D e d r ie k in d e r e n v a n z ijn o v e r le d e n v r o u w w o n e n in H a r lin g e n e n L e e u w a r d e n e n b i e d e n h e m a l l e s t e u n . ëëI k h e b h e t v o o r d e e l d a t o n s h u is a l w a s a a n g e p a s t v o o r m ijn v r o u w . E r is e e n lift e n in d e w o n in g is a lle s g e li jk v lo e r s .’’

D i j k s t r a : ëëD e t h u i s s i t u a t i e i s e r g b e l a n g r i j k .

S o m s m o e te n e r a lle r le i v o o r z ie n in g e n k o m e n v o o r d a t p a t i ën t e n w e e r n a a r h u i s k u n n e n . O o k d a a r i n b e g e le i d e n w e .’’

T ijd o m w e e r te o e fe n e n . V o e t b a lle n s t a a t o p h e t p r o g r a m m a . M e t e e n k r u k a ls e x tr a s te u n t je m a g H e n k F e e n s t r a d e b a l m e t z ijn v e r z w a k te b e e n o p h e t d o e l s c h ie te n . H e t v e r b e te n t r e k je o m d e m o n d is e r a lw e e r . A l g a u w v e r s c h ijn e n d e e e r s te z w e e t d r u p p e ls .

HANS WILLEMS

Niet alle patiënten die bij Revalidatie Friesland succesvol revalideren slagen erin om eenmaal thuis de opgebouwde conditie en vaardigheden op peil te houden.

Precies om die reden komen Robin Mulder (54) en zijn collega’s in actie. Mulder is bewegingsagoog van beroep en zorgt als het ware voor een goede springplank naar het ‘gewone’ leven. ,,De meeste patiënten vinden hun eigen weg wel. Ze gaan sporten bij een reguliere vereniging, bezoeken de sportschool of blijven thuis trouw de oefeningen doen die ze bij ons geleerd hebben om in conditie te blijven.

Maar er is een kleine categorie die een duwtje in de rug nodig heeft om actief te blijven werken aan eigen gezondheid.’’

Mulder is dus van de nazorg bij Revalidatie Friesland, alwaar hij deel uitmaakt van het bureau Sport. ,,We willen voorkomen dat er een terugval komt in de situatie van patiënten. Daarbij werken we onder andere samen met Sport Fryslân. Daaraan ben ik verbonden als ’consulent aangepaste sporten’. Met de ziekenhuizen waarmee onze locaties zijn verbonden, werken we ook nauw samen.’’

Gedurende een jaar houdt Revalidatie Friesland contact met patiënten die in behandeling zijn geweest. ,,In dat jaar moet het eigenlijk gebeuren, want dat is de periode waarin sommigen dreigen af te haken. Ze gaan aan het werk, het gezin vraagt aandacht, er komen allerlei andere zaken op hun pad. Voor je het weet is de routine om gezond te bewegen verdwenen.’’

Gelukkig is er een breed aanbod waarmee Mulder en zijn collega’s de boer op kunnen. ,,Bij Sport Fryslân wordt een databank bijgehouden met alle verenigingen en sportclubjes, tot in de verste uithoeken van de provincie. Wandelen, fietsen, zwemmen, een wedstrijdsport, sportscholen, er is van alles mogelijk, zowel voor de valide als de minder valide sporter.’’

Soms zijn de financiën een argument om met sporten te stoppen. Na de revalidatie ben je geen patiënt meer en vervalt de vergoeding van de zorgverzekeraar. ,,Niet iedereen kan of wil de kosten voor eigen rekening nemen.

We voeren daarover ook gesprekken met de zorgverzekeraars. Ons motto is nog altijd: voorkomen is beter dan genezen. Wie na verloop van tijd weer in behandeling moet worden genomen, is waarschijnlijk duurder dan wanneer dat kan worden voorkomen.’’

Samen met instellingen elders in Nederland werken Revalidatie Friesland en ziekenhuizen in Emmen, Hoogeveen en Heerenveen mee aan een groot onderzoeksprogramma van het Universitair Medisch Centrum en de Hanzehogeschool in Groningen. Met als belangrijkste vraag in hoeverre sport en spel kunnen bijdragen aan vermindering van zorgconsumptie.

Twee bewegingswetenschappers, Femke Hoekstra en Rolinde Alingh, volgen een jaar lang tweeduizend patiënten na afloop van hun revalidatie. Eind dit jaar worden de eerste resultaten verwacht.

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

5

GEZONDHEID&CO KORT Sponsortocht Revalidatie

Robin Mulder in de zaal van Revalidatie Friesland bij het Medisch Centrum in Leeuwarden. Hier stimuleert hij patiënten om ook na hun herstel te blijven sporten. FOTO CATRINUS VAN DER VEEN

Zaterdag biedt Revalidatie Friesland liefhebbers de kans om te fietsen of te wandelen voor het goede doel. Vanuit de hoofdlocatie in Beetsterzwaag zijn drie fietstrajecten en vier wandelroutes uitgezet waarvan enkele ook geschikt zijn voor handbikes, ligfietsen, rolstoelen, driewielers en wandelwagens.

De opbrengst van het evenement komt ten goede aan sport voor mensen met een beperking.

Daarmee worden onder meer clinics aangepast zeilen of golfen georganiseerd. Zie ook: www.revalidatie-friesland.nl.

VERWENMOMENT BEETSTERZWAAG

HEERENVEEN

Schoonheidssalon Ans * VPL (laser) en Wimper extensions Hoofdstraat 36, 9244 CN Beetsterzwaag Tel. 0512 - 382418 drogisterijenschoonheidssalon@hotmail.com www.ans-schoonheidssalon.nl

MMOOI beauty&wellness Schoonheidscentrum, alles onder 1 dak *Specialisaties Permanent make up Acne Elektrisch (alle drie vergoed door zorgverzekeraar) Anti aging en Nagelstyling Burgemeester Falkenaweg 54 8442 LE Heerenveen Tel. 0513 - 232164 info@altijdmooizijn.nl www.altijdmooizijn.nl

BERLIKUM Salon Grietje Buorren 76, 9041 BD Berlikum Tel. 0518 - 461744 info@salongrietje.nl www.salongrietje.nl BRITSUM Finne Fleur Pedicure en schoonheidssalon * Pedicure: Diabetische voet / Risicovoet Finne 62, 9055 MR Britsum Tel. 058 - 2159789 info@finnefleur.nl www.finnefleur.nl

HEERENVEEN Schoonheidsinstituut De Beautyline *Gespecialiseerd in: Huidverbetering, Permanent Make-up, Proslimelt (afslanken), IPL(definitief ontharing), Gelnagels, Dermabrasie, cadeaubonnen.

Jan Mankeslaan 80 8442 HS Heerenveen Tel. 0513 - 627400 www.debeautyline.nl debeautyline@planet.nl

DRACHTEN Schoonheidssalon Barbara *Elektrisch epileren Eikesingel 25, 9203 NW Drachten Tel. 0512 - 519810 mbajager@kpnmail.nl DRONRIJP Beautysalon Pure Wellness * Microdermabrasie, bindweefselmassage, huidverbetering, gezichtsbehandelingen.

Skoallânswei 21, 9035 BS Dronryp Mob. 06 - 46063436 www.beautysalonpurewellness.nl

VOOR JEZELF?

Vraag de ANBOS-schoonheidsspecialist naar de actiekaart en maak dagelijks kans op DROOMPRIJZEN. ANBOS geeft iedere dag prijzen weg, waaronder beautybonnen t.w.v. € 50,00 te besteden bij jouw schoonheidsspecialist. Daarnaast maak je ook kans op; een jaar lang GRATIS naar jouw ANBOS-schoonheidsspecialist of op een mooie reis naar Curaçao of Duitsland*.

Actie loopt tot en met 16 juni 2015. Lees de actievoorwaarden op www.anboswinactie.nl

Je zit goed bij de ANBOS-schoonheidsspecialist www.anbos.nl ANBOS, Brancheorganisatie Schoonheidsverzorging, staat voor professionaliteit, kwaliteit en vakkennis.

JUTRIJP Schoonheidscentrum Jutrijp * Schoonheidsbehandelingen, Behandelingen voor huidverbetering, Dermabrasie, Medische schoonheidscorrecties etc.

Riperwei 30a 8623 XN Jutrijp Tel. 0515 - 442690 info@schoonheidscentrumjutrijp.nl www.schoonheidscentrumjutrijp.nl

de beste vriend van ouders

*Reizen worden beschikbaar gesteld door Van der Valk Vakanties

Poster Anbos.indd 1

16-03-15 11:56

LEEUWARDEN

SNEEK

Schoonheidssalon Beauty Style Marnixstraat 39 8913 GV Leeuwarden Tel. 058 - 2120922 info@schoonheidssalonbeautystyle.nl www.salonbeautystyle.nl

Spa Wellness Sneek * Huidverbetering, Nail & Pedicure spa, Kapsalon, Permanente make-up, Zonnecentrum en Sauna.

Westereems 10 8602 CR Sneek Tel. 0515 - 431740 info@spawellnesssneek.nl www.spawellnesssneek.nl

LEEUWARDEN FRANEKER SCHOONHEIDSSALON LUCIA Rijke Ervaring!!!

Zuiderkade 33, 8801 MK Franeker Tel. 0517 - 395034 WWW.WELLNESS INSTITUUTLUCIA.NL HARLINGEN Huidstudio Harlingen *Acne behandelingen, anti-aging, permanente make-up, overmatige haargroei, afslanken etc.

Bildtstraat 13, 8861 SN Harlingen Tel. 0517 - 414463 www.huidstudioharlingen.nl info@huidstudioharlingen.nl HEERENVEEN Elina’s Salon Natuurlijk mooi Schoonheidssalon, * Specialisaties: Acne en Bindweefselmassage Huidverbetering en Ontspanning K.R. Poststraat 1C, 8441 EL Heerenveen Tel. 0513 - 846420 www.elinassalon.nl info@elinassalon.nl

MAKKUM Schoonheidsinstituut Deborah *Huidverbetering & Anti-Aging, Definitief ontharen, Permanente Make-up, Endermologie (Anti-cellulitis), Laserbehandelingen (Cosmetique Totale), Injectables (Plastisch chirurg).

Dep. BABOR & Neoderma Rooswinkelstate 6 8925 LC Leeuwarden Tel. 058 - 2673536 www.schoonheidsinstituutdeborah.nl info@schoonheidsinstituutdeborah.nl

SURHUISTERVEEN Schoonheidsinstituut Karin Koornstra *Gediplomeerd in Elektrisch ontharen, IPL/Laser, Acne en Lymfedrainage (Werkt voor alle zorgverzekeringen) T-away (verwijderen van Couperose, Bloedblaasjes, Ouderdomsvlekken), Anti-Aging/Microneedling en Bindweefselmassage kuren.

Engwierderlaan 5 8754 JE Makkum Tel. 0515 - 232300 info@karinkoornstra.nl www.karinkoornstra.nl

G&W Gezondheidsdrogist Helfrich Schoonheidssalon en Pedicure *Specialisatie: Dr. Hauschka Therapeute, Pedicurebehandelingen bij Diabetes en Reuma (=Risicovoet) De Kolk 16 Surhuisterveen Tel. 0512 - 361295 www.drogisterijhelfrich.nl

WOLVEGA

LEEUWARDEN Schoonheidssalon Aloë *Specialist in huidverbetering, tattoo verwijdering, Nieuw!

Japanse face-lift massage.

Emmakade 11 NZ 8921 AD Leeuwarden Tel. 058 - 2153189 info@salonaloe.nl www.salonaloe.nl www.beauterie.com

SNEEK Maria Galland & Darphin Pure Skin *specialisatie: Permanente Make-Up, definitief ontharen met IPL, Acné, Huidverbetering/huidverjonging, Pigmentvlekken Master Keulenstrjitte 35 8603 EL Sneek Tel. 0515 - 426263 www.pureskin.nu info@pureskin.nu

Beau Linda schoonheidssalon/pedicure o.a. Acne specialisatie, Huidverbetering, PMU en IPL (definitief ontharen) Grindweg 124 8471 EM Wolvega Tel. 06 - 21820840 www.beaulinda.nl

Je zit goed bij de ANBOS-schoonheidsspecialist www.anbos.nl ANBOS, Brancheorganisatie Schoonheidsverzorging, staat voor professionaliteit, kwaliteit en vakkennis

Beter dan niks

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

7

De elektrische fiets is enorm populair.

Voor je gezondheid kun je beter gewoon fietsen, maar de e-bike is beter dan niks.

Voor wie is een elektrische fiets een goed idee?

H

et zijn zeker niet alleen ouderen die massaal gebruikmaken van de elektrische fiets. Nooit meer hijgend over je stuur hangen, minder last van zweet en je gaat ook nog eens een stuk sneller vooruit. Maar is een e-bike goed voor je gezondheid? Daarover verschillen de meningen. Voor wie zonder e-bike nooit zou fietsen is het een vooruitgang, maar mensen die een gewone fiets vervangen door een elektrische bewijzen zichzelf qua gezondheid een slechte dienst.

TestKees, de onafhankelijke tester van de Fietsersbond, is geen uitgesproken voorstander van de elektrische fiets. Je kan er lui van worden, zegt hij. Dagelijks van en naar school of werk fietsen is juist enorm goed voor je conditie en dus je gezondheid. De norm dat iedere jongere elke dag een uur moet bewegen en iedere volwassene een half uur, wordt voor veel mensen een stuk gemakkelijker gehaald door die dagelijkse fietstocht. Wie elektrisch gaat fietsen is dat grotendeels kwijt.

Voor de inspanning hoef je het ook niet te laten, stelt TestKees. ,,Uit metingen blijkt dat je met 100 watt ook op een gewone fiets best snel kunt fietsen. Een fitte jongere of volwassene hoeft voor een snelheid van tussen de twintig en dertig kilometer per uur geen elektrische fiets aan te schaffen.’’

Zijn tip: overweeg een dure elektrische fiets te kopen, maar denk vervolgens eerst aan een wat duurdere en tevens snellere gewone fiets. Een goede toerfiets met versnellingen, een hippe mountainbike; ze fietsen stukken lekkerder dan een roestige oude stadsfiets. Zo’n toerfiets is behoorlijk goedkoper dan een elektrische en is ook nog eens minder kwetsbaar.

Toch promoot ook de overheid het elektrische fietsen, omdat het altijd nog beter is dan reizen per auto of openbaar vervoer. Uit een studie van kennisinstituut TNO in 2008 bleek dat de elektrische fiets meer mensen stimuleert om te gaan fietsen.

TNO liet twaalf volwassen fietsers een proeftraject van 4,3 kilometer fietsen op een elektrische fiets. De ene keer zonder elektrische hulp, de andere keer met de assistentie van de accu. Zoals te verwachten viel, vraagt trappen met een elektrisch steuntje in de rug minder energie. Maar ook met hulpmo-

• Voor forenzen die op 10 tot 20 kilometer van werk of school wonen. Een beetje ver om gewoon te fietsen, maar met de elektrische fiets wil het prima, in elk weertype. De voordelen zijn legio: goedkoper dan auto of openbaar vervoer, geen files of vertraging, een beetje beweging en buitenlucht. En geen last van tegenwind, dus weet je altijd hoe lang je onderweg bent; • Voor ouderen, mensen met ziektes en een zwakke gezondheid, mensen die niet meer goed op een gewone fiets uit de voeten kunnen; • Voor fietsers die veel gewicht hebben te vervoeren: doordat ze zelf overgewicht hebben, doordat ze kinderen voor- en achterop hebben, doordat ze veel spullen moeten vervoeren. Een steuntje in de rug is een uitkomst en voorkomt dat je voor de auto kiest; • Voor wielrijders in heuvelachtig gebied of voor mensen die om een andere reden (hobbelige weg?) problemen ervaren met de gewone fietsroute. tor wordt het niveau gehaald dat voldoende is voor een positieve werking op de gezondheid.

Wie vier keer per week met de elektrische fiets een kleine vijf kilometer per fiets naar kantoor rijdt, komt aan de hoeveelheid beweging die volgens deskundigen voldoende is voor een gezonde leefwijze.

Het scheelt ook iets in het overgewicht.

Wie dagelijks op de elektrische fiets zit, verliest maximaal 0,2 kilogram per jaar, terwijl het gewicht normaliter met 0,5 kilogram per jaar toeneemt.

Het belangrijkste voordeel is dat mensen die anders nooit zouden fietsen nu buiten komen. Omdat langere afstanden makkelijker zijn af te leggen, stappen Nederlanders tot 10 procent vaker op de fiets, becijferde TNO. Voor woon-werkverkeer kan het gebruik zelfs met maximaal 20 procent toenemen. En

rijdt een forens op een gewone fiets gemiddeld 6,3 kilometer voor een enkele reis tussen huis en werk, met de elektrische fiets haalt zo iemand gemiddeld 9,3 kilometer, zo verwacht TNO. AREND VAN WIJNGAARDEN

Voor wie is een e-bike zonde?

• Voor scholieren die rond de 10 kilometer van school wonen. Het dagelijks heen en weer fietsen is een zegen voor de gezondheid. Ze bouwen een goede conditie op en hebben er jarenlang plezier van dat ze domweg sterker zijn. Zeker in deze tijd van computerspellen en tv-kijken is zo’n dagelijkse portie beweging van groot belang; • Voor gezonde volwassenen of ouderen die altijd kortere stukken fietsen maar wel eens wat meer luxe willen.

Dagelijkse beweging is een van de belangrijkste bijdragen aan de gezondheid.

Koop liever een duurdere snelle fiets zonder accu.

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

8

H o e v e r d u r f je n o g te g a a n ?

‘Bewegen is belangrijk, maar het gaat ook om de lol’ Hanneke Stuive (53) uit Uithuizen sport drie jaar bij de Sportgroep (ex-)hartpatiënten Hogeland. ,,Voor mijn operatie deed ik vrij veel aan fietsen en zwemmen. Dat doe ik nog wel. Maar dit werkt voor mij veel beter. Ik ga met plezier elke week sporten. Het bewegen is heel belangrijk voor me, maar het gaat toch ook om de lol.’’

Stuive weet als geen ander dat bewegen belangrijk is. Ze is verpleegkundige. Die rol vervult ze ook tijdens het eerste uurtje bewegen van de Sportgroep, dat uurtje met fanatieke mannen.

Zelfvertrouwen om flink te durven bewegen heeft ze intussen weer. Lichamelijk gaat het ook goed. ,,Het heeft wel een jaar geduurd voordat ik geheel pijnloos was. Je moet niet vergeten dat je borst van boven naar beneden wordt opengesneden.’’

Drie jaar geleden kreeg ze een nieuwe hartklep. ,,Ik was in het ziekenhuis voor een ander onderzoek. Toen kwamen ze er bij toeval achter dat mijn hartklep helemaal verkalkt was. Dat was een geluk bij een ongelukkig.

Het had heel anders kunnen aflopen. Ik heb er nooit iets van gemerkt dat er iets aan mijn hart scheelde.’’

,,Het is heel moeilijk om je zelfvertrouwen te hervinden na een zware operatie.’’

N a e e n in g r e e p a a n h e t h a r t z ijn d e z o r g e n n ie t v o o r b ij. H e t h e r s t e l k o s t t i j d ël i c h a m e l i j k ëm a a r v o o ra l o o k p sy c h is c h . S p o r te n m e t lo t g e n o te n h e lp t a a n b e id e v o r m e n v a n h e rste l m e e . D e S p o r tg ro e p (e x -)h a r tp a t i ën t e n H o g e l a n d b ie d t a l 2 5 ja a r u it k o m st.

Z

FOTO’S CORNÉ SPARIDAENS

e z w e t e n h e v i g ër e n n e n a l s j o n g e h o n d e n e n h e t fa n a tis m e d r u ip t e r a f. A a n d e g r o e p m a n n e n d ie e lk e v r ijd a g lo s g a a t in s p o r t h a l D e M e n c k e in U ih u iz e n is n ie ts te z ie n v a n e n ig h a r tp r o b le e m . T o c h h e b b e n z e a lle m a a l ie t s a a n h u n h a r t g e h a d . Z e z i j n g e o p e r e e r d ëh e b b e n g e w e rk t a a n h u n h e rs te l e n b e w e g e n o p d o k te r s v o o r s c h r ift.

H e t o p le t te n d e o o g z ie t in d e v e r te o p e e n b a n k e e n b o r d s t a a n . N a m e n z ijn e r m e t v i l t s t i f t o p g e s c h r e v e n ën a a s t d e t a k e n d i e g e d a a n m o e te n w o r d e n . E r n a a s t lig g e n e e n r e a n im a tie p a k k e t e n e e n a u to m a tis c h e e x te r n e d e f i b r i l l a t o r ( A E D ) . Tu s s e n d e m a n n e n lo o p t e e n d a m e . D e v e r p le e g k u n d ig e v a n d ie n s t . D it is to c h n ie t z o m a a r e e n u u r t je s p o r t. ëëA l d e z e m e n s e n i s a a n g e r a d e n t e g a a n ëo f te b lijv e n b e w e g e n . O fw e l v a n u it h e t z ie k e n h u i s ëo f w e l v a n u i t d e r e v a l i d a t i e k l i n i e k . V e e l v a n h e n h e b b e n in B e a t r ix o o r d g e z e t e n ’’ë v e r te lt A n k e R e e d e r (6 5 ). Z ij is s e c r e ta r e s s e v a n d e S p o r t g r o e p ( e x - ) h a r t p a t i ën t e n H o g e l a n d . ëëD a t g a a t b e t e r a l s j e h e t m e t e e n c l u b d o e t. D a a ro m s p o r te n a l d e z e m e n s e n b ij o n s .’’

D e S p o r tg ro e p is o v e r tw e e m a a n d e n p re c ie s 2 5 ja a r o u d . Z ij o n t s to n d in e e n t ijd d a t e r n o g n ie t z o v e e l v a n d it s o o r t lo t g e n o te n s p o r t c l u b s b e s t o n d e n ët e r w i j l h e t b e l a n g v a n in b e w e g in g b lijv e n m e e r e n m e e r w e r d o n d e r k e n d . W . J. H u its in g (7 7 ) is e e n v a n d e d r ie o p r ic h te r s . ëëW i j w i s t e n v a n e l k a a r i n U i t h u i z e n w e l d a t w e e e n h a r to p e r a tie g e h a d h a d d e n . Ik h a d in 19 8 0 e e n in fa rc t g e h a d . In d e z e o m g e v in g b e s t o n d z o ’ n c l u b n o g n i e t ëd u s h e b b e n w e e r z e lf m a a r e e n o p g e r ic h t. V a n a f h e t b e g in h a d d e n w e a l d e r t ig le d e n . R o n d d a t a a n t a l s c h o m m e le n w e s i n d s d ie n c o n s t a n t .’’

D e g r o e p fa n a tie k e s p o r te r s is k la a r m e t e e n u u r t je in s p a n n in g . T e r w ijl d e m a n n e n h e t o p e e n v a n k o ffie v e r g e z e ld n a p r a te n z e t t e n ëi s d e v o l g e n d e g r o e p m e t d e w a r m i n g - u p b e z i g . E e n p o t j e b a d m i n t o n ëz o a l s m e e s ta l. ëëD e z e t w e e d e g r o e p i s i e t s r u s t i g e r ’ ’ ëz e g t v o o r z i t t e r H a n s Z u i d e m a ( 7 1 ) ëd i e e r z e l f d e e l v a n u i t m a a k t . ëëD e e e r s t e g r o e p p r a a t n a h e t s p o r t e n ëw i j d o e n d a t t i j d e n s ’ ’ ëz e g t h i j l a c h e n d . ëëH e t i s g e w o o n g e z e l l i g . O o k o m d a t i n o n z e g r o e p m a n n e n e n v r o u w e n z i t t e n .’’

V o o r d a t h e t b a d m in to n n e n b e g o n z ijn d e

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

9

‘Je vergeet wat er met je hart gebeurd is’

‘Wij hebben het eigenlijk nooit over onze klachten, dat is het mooie van met elkaar sporten’

ta k e n w e e r v e r d e e l d . W i e d o e t d e r e a n i m a t i e a ls h e t n o d ig is ? W ie b e lt h e t n o o d n u m m e r ?

W ie lic h t d e fa m ilie in b ij e e n n o o d s itu a tie ?

In d e b ijn a 2 5 ja a r d a t d e S p o r t g r o e p b e s t a a t ë i s r e a n i m a ti e Ø Ø n k e e r n o d i g g e w e e s t ëj a r e n g e le d e n . D a t lie p g o e d a f. H e t s la c h to ffe r v a n t o e n i s n o g a l ti j d p e n n i n g m e e s t e r .

Tr u d i P o s t h u m a ( 6 2 ) z e g t d a t h e t b e l a n g r i jk i s o m z u l k e v o o r z o r g s m a a t r e g e l e n t e tr e f f e n . Z i j i s d e v e r p l e e g k u n d i g e v a n d i e n s t ti jd e n s h e t tw e e d e s p o r tu u r . ëëH e t i s v o o r d e

z e k e r h e id . M a a r d ie z e k e r h e id is p r e c ie s w a a r e i g e n l i j k a l l e h a r t p a t i ën t e n n a a r z o e k e n . H e t is h e e l m o e ilijk o m je z e lfv e r t r o u w e n te h e r v in d e n n a e e n z w a r e o p e r a tie . Je h e b t h e t a a n je h a r t . H o e v e r d u r f je d a n n o g te g a a n m e t s p o r te n ? B ij d e S p o r tg ro e p v in d e n z e e e n z e k e r e b a s is . D a t h e lp t z e e c h t v o o r u i t .’’

N a h e t b a d m in to n n e n is h e t t ijd o m d e h a r t s la g o p te n e m e n . A lle s w o r d t b ijg e h o u d e n ëz o d a t g e z i e n k a n w o r d e n o f e r d o o r d e t ijd o p v a lle n d e v e r s c h ille n o n t s t a a n . E n h o e h e t h a r t r e a g e e r t o p e e n u u r t je in s p a n n in g .

A a n h e t e in d v a n h e t s p o r te n w o rd t n a m e lijk n o g m a a ls g e m e te n .

L o p e n ëm e t d e a r m e n z w a a i e n ër e n n e n u ite in d e lijk . D a t d o e n d e m a n n e n e n v r o u w e n o p a a n w ijz in g v a n d e in s t r u c t r ic e . H ie r is w e l te z ie n d a t d e e e n h e t lic h a m e lijk z w a a rd e r te v e rd u re n h e e ft g e h a d d a n d e a n d e r . D e h a r t p r o b le m e n d ie d e s p o r te r s h e b b e n ëo f o v e r w o n n e n ëv e r s c h i l l e n o o k e n o r m . B y p a s s e s ës t e n t s ëp a c e m a k e r s ëh e t h e le s p e c t r u m d o e t m e e . ëëW i j h e b b e n h e t e i g e n l i j k n o o i t o v e r o n z e k l a c h t e n ’ ’ ëz e g t Z u i d e m a . ëëD a t i s h e t m o o i e v a n m e t e lk a a r s p o r te n . Je w e e t a lle m a a l d a t

je ie t s e r n s t ig s a a n je h a r t h e b t g e h a d . D a t i s g e n o e g ëh e t i s e e n g e g e v e n . N e e ëw e h e b b e n h e t j u i s t o v e r d e a n d e re d in g e n d e s le v e n s .’’

D e s p o r te rs w e te n g ro te n d e e ls n ie t e e n s v a n e lk a a r w e lk e m e d is c h e h is to r ie z e h e b b e n . ëëD a t s t a a t w e l i n d e k l a p p e r ëv o o r a l o m b i j n o o d g e v a lle n s n e l e n ju is t te k u n n e n h a n d e le n .’’

V e r p le e g k u n d ig e P o s t h u m a d o e t le k k e r m e e m e t h e t b e w e g e n . ëëA c h ëd a t k a n n u . A l s z e z o e e n b a l s p e l g a a n d o e n ëd a n z i t i k w e e r a a n d e k a n t . M i j n b e la n g r ijk s te t a a k is d e m e n s e n in d e g a te n h o u d e n . Ik k ijk o f z e n ie t e e n te r o o d h o o fd k r ijg e n . A ls z e o p e e n s m o e te n g a a n z it te n b i j v o o r b e e l d ëd a n i s d a t v o o r m i j o o k w e l r e d e n o m e v e n te g a a n b a b b e le n . H e t h o o r t e e n b e e t j e b i j h a r t p a t i ën t e n . D a t z i j n v a a k v e c h t l u s t i g e t y p e s ëd i e j e - z o d r a z e h u n z e l f v e r tro u w e n te ru g h e b b e n - e e rd e r m o e t a f r e m m e n d a n a a n m o e d i g e n .’’

JEAN-PAUL TAFFIJN

Het oudste lid van de Sportgroep (ex-)hartpatiënten Hogeland is Jan van den Born uit Uithuizermeeden. Hij is 86 jaar jong en beweegt nog heel soepel. ,,Ik heb drie omleidingen gehad en heb een ICD (interne defibrillator voor het toedienen van een schokje als het hartritme gevaarlijk uit de pas loopt, red).’’

Een jaar of vier doet hij nu wekelijks mee met de Sportgroep. ,,Na mijn operatie zeiden de artsen het, tijdens het herstel in Beatrixoord werd het nog eens herhaald: je moet meer gaan sporten. Ja, als ik eerlijk ben, sport ik sinds mijn operatie meer dan ik daarvoor deed. Maar ik heb wel een grote tuin waarin ik dagelijks bezig ben. Dat telt ook.’’

Het zelfvertrouwen kreeg Van den Born ‘vanzelf’ terug. ,,Op een gegeven moment vergeet je wat er met je hart is gebeurd.

Echt waar. In de groep hier hebben we het er ook niet over.

We zijn gewoon lekker bezig samen. Maar dat er een verpleegkundige bij aanwezig is, vind ik toch wel geruststellend.’’

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

10

GEZONDHEID&CO KORT

R e n v o o r je g e e s t

Je kampt met een stoornis of psychische klachten en dan vraagt de therapeut of je wilt rennen. Klopt dat wel?

FOTO JEROEN HORSTHUIS

Maak kans op shirt Mar-athon Dik zesduizend wandelaars en hardlopers doen op zaterdag 20 juni mee aan de tweede editie van Mar-athon, een loopfestijn vanuit Sneek met een prachtige route om het Snitser Mar. De organisatie stelt vijftig shirts ter beschikking om te verloten onder de lezers van deze beweeg-editie van Gezondheid & Co. Stuur uw naam en adres, geslacht en leeftijd naar hans.willems@lc.nl en ding mee naar een shirt.

Mar-athon is een initiatief van Running Center Leeuwarden, vormgever Dimitri Ravensberger en zanger Syb van der Ploeg. De halve marathon (2500 deelnemers) is inmiddels volgeboekt.

Voor de wandelroute (3000 deelnemers) en de hele marathon zijn nog kaarten beschikbaar. De start is bij de Waterpoort in Sneek, bij de finish is een muziekfestival.

L

o o p th e r a p ie .

H a k e t ëH u g o T e rh a v e . M a a i e d e r e e n ëw a n t e r k o m d u ld b ij k ijk e n . D r ie lo h u n w o n d e r l i j k e ëm a a

H e t V e e n r n ie t w e o p th r m o

w e r k t ëz e g g e n R i k k e r e n R ic a rd o t a lt ijd e n v o o r l w a t ta c t e n g e e ra p e u te n o v e r o ie v a k .

Rik Haket, GGZ Friesland E e n p a a r k e e r p e r w e e k v e r p la a ts t R ik H a k e t z ijn w e r k p le k n a a r e e n p a r k in L e e u w a r d e n .

S o m s m e t e e n g r o e p ës o m s m e t e e n i n d i v i d u e l e c l i ën t w a n d e l t o f r e n t h i j d a n z i j n r o n d j e s e n d o e t h ij o e fe n in g e n o m d e a a n d a c h t te v e r p la a t s e n v a n h e t h o o fd n a a r h e t h e le lijf.

W a n t d a a r k o m t running therapy e i g e n l i j k o p n e e r ëz e g t d e 5 3 - j a r i g e p s y c h o m o t o r i s c h t h e r a p e u t v a n G G Z F r i e s l a n d . ëëJe a c t i v e e r t h e t lic h a a m o m m e n s e n b e te r b e w u s t te m a k e n v a n z i c h z e l f ëv e r t r o u w e n t e v e r s t e r k e n e n h e t le v e n b e t e r a a n t e k u n n e n .’’

H a k e t is v e r b o n d e n a a n tw e e in L e e u w a r d e n g e v e s t ig d e o n d e r d e le n v a n G G Z F r ie s la n d . D e p o lik lin ie k v o o r m e n s e n m e t a n g s te n s te m m in g s p r o b le m e n e n d e k lin ie k v o o r tr a u m a v e r w e r k in g . Z e lf o n td e k te h ij d e th e r a p e u tis c h e w a a rd e v a n s p o r t e n b e w e g in g t o e n h i j n o g ’ g e w o o n ’ j e u g d w e r k e r w a s ëo n d e r a n d e r e b ij je u g d z o r g te h u is M o o i G a a s te r l a n d i n R i j s . ëëI k b e r e i k t e s o m s m e e r d o o r m e t d e jo n g e n s te g a a n v o e t b a lle n d a n d o o r z e a c h t e r d e b r o e k t e z i t t e n b i j h u n h u i s w e r k .’’ ëëL o o p t h e r a p i e i s o v e r i g e n s a l t i j d a a n v u l l e n d ’ ’ ëz e g t h i j . N a a s t b e h a n d e l m e t h o d e s a l s g e s p r e k s t h e r a p i e o f m e d i c i j n e n ëb i e d t h a r d l o -

p e n e e n m i d d e l o m u i t h e t d a l t e k o m e n . ëëD e e e r s te r e a c t ie is v a a k : d a t is n ik s v o o r m ij.

H e t b e g in t d a n o o k m e t v e e l p ra te n e n g e r u s t s te lle n . E r w o r d e n g e e n to p p r e s t a t ie s v e r w a c h t ëo p t i j d e n l e t t e n w e n i e t e e n s . J e l i j f v o e l e n ëd a t i s h e t e e r s t e d o e l . ’ ’ H a r d lo p e n in e e n g r o e p g e e ft d e e ln e m e r s o o k d e k a n s o m e l k a a r t e s t i m u l e r e n . ëëH e t m o e t w e l e e n v e i l i g e g r o e p z i j n . Tw a a l f d e e l n e m e r s i s h e t m a x i m u m ëm a a r m e e s t a l l o p e n w e m e t z e s ëz e v e n m e n s e n . H e t i s m o o i o m te z ie n h o e z e e lk a a r o p p e p p e n e n n a a flo o p t r o t s z ijn . V o o r a l b ij s le c h t w e e r is e r e e n s te m m in g v a n : d a t h e b b e n w e to c h m a a r w e e r m o o i g e d a a n .’’

D r e m p e ls z ijn e r w a t R ik H a k e t b e t r e ft n ie t . ëëW e s t e l l e n v o o r a f g e e n e i s e n . A l l e e n b i j m e n s e n m e t o v e r g e w ic h t m o e te n w e v o o r z i c h t i g z i j n . A l s e r b l e s s u r e s k o m e n ëb e n j e v e r d e r v a n h u is . L e e ft ijd e n c o n d it ie s p e le n g e e n r o l ëw a n t i e d e r d o e t m e e o p z i j n e i g e n n iv e a u .’’

G G Z F r ie s la n d w e r k t o p v e e l lo c a t ie s m e t r u n n in g th e ra p y . M e e s ta l d u u r t e e n p ro g r a m m a d r i e m a a n d e n ëw a a r b i j a l t i j d g e t r a c h t w o r d t o m d e d e e ln e m e r s b lijv e n d a a n h e t s p o r t e n t e k r i j g e n . ëëV e r a n t w o o r d e l i j k h e i d n e m e n v o o r je e ig e n g e z o n d h e id . A ls w e d a t b e r e i k e n ëd o e n w e h e t g o e d . ’ ’ Ricardo Terhave, Lentis M o t i v e r e n ëd a t i s w a t R i c a r d o T e r h a v e b e t r e f t e e n s l e u t e l w o o r d . ëëL o o p t h e r a p i e i s v o o r a l b e d o e ld o m d o o r lic h a a m s b e w e g in g e e n

‘Je ziet hoe conditie en stemming op elkaar inwerken’ p o s itie f e ffe c t o p d e h e r s e n e n te la te n o n ts t a a n .’’ T e r h a v e ( 2 7 ) i s a ls p s y c h o m o t o r i s c h th e ra p e u t v e r b o n d e n a a n L e n tis e n g e e ft lo o p t r a in in g e n in Z u id la r e n e n D e lfz ijl. H ij w e r k t m e t m e n s e n d ie lijd e n a a n s c h iz o fr e n i e e n / o f e e n d e p r e s s i e ëz o w e l v a s t e b e w o n e r s v a n L e n t i s a l s p a t i ën t e n d i e t i j d e l i j k i n b e h a n d e lin g z ijn . ëëH e t b e g i n t a l t i j d m e t g e s p r e k k e n ëw a n t n i e t v o o r e l k e c l i ën t i s r u n n i n g g e s c h i k t . W i e m e t p s y c h i a t r i s c h e p r o b l e m e n k a m p t ëh e e f t b ijn a a lt ijd o o k te m a k e n m e t c h r o n is c h e v e r m o e i d h e i d ël u s t e l o o s h e i d e n d e n e i g i n g o m w e g te k r u ip e n . Je m o e t d u s e e n a a n k n o p in g s p u n t v in d e n o m h e t b e la n g v a n b e w e g e n t e k u n n e n o n d e r s t r e p e n .’’

T e rh a v e w e rk t m e e s ta l m e t g ro e p e n v a n o n g e v e e r z e s p a t i ën t e n . H i j l a a t d e d e e l n e m e r s e e n lo g b o e k je b ijh o u d e n m e t e e n k o r te b e s c h r ijv in g v a n d e t r a in in g e n a lle r le i im p r e s s ie s . W a s je s n e l v e r m o e id ? K o n je h e t g o e d v o l h o u d e n ? W a t b e v i e l g o e d ëw a t w a s m o e ilijk ? ëëM e t h e t l o g b o e k k u n j e a l t i j d t e r u g k i j k e n h o e d e tr a in in g e n v e r lie p e n e n w a a r d e v o o r -

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

11

uitgang zit. Het doel is om ongeveer drie keer per week actief te zijn. Één keer met de groep, twee keer voor jezelf.’’

Lentis werkt sinds kort ook bij kinderen van twaalf tot zestien met looptherapie. ,,Deelnemers moet je activeren, maar soms ook afremmen. Dan willen ze te snel en te vlug. Dat zegt vaak ook iets over de aard van hun problemen. Depressiviteit komt vaak voor wanneer mensen te veel van zichzelf vragen of door hun omgeving onder druk staan. De looptherapie helpt om je grenzen te leren kennen.’’

Terhave geniet ervan als hij ziet hoe deelnemers na verloop van een paar weken vooruitgang boeken. ,,Dan gaat het lopen gemakkelijker, hebben ze de ademhaling onder controle en komt er ontspanning. Je ziet hoe conditie en stemming op elkaar inwerken.’’

Als begeleider besteedt Terhave veel aandacht aan het groepsaspect. ,,We praten veel.

Om uit te leggen hoe het lichaam werkt bij inspanning, maar ook hoe je je daarbij voelt, wat het met je doet. En we letten op de omgeving, want ook dat is belangrijk: het buiten zijn, genieten van de natuur, frisse lucht opdoen.’’

Hugo Veenker, zelfstandig sport- en loopadviseur In de 35 jaar dat hij actief is in de atletiek is Hugo Veenker (57) uit Damwoude altijd uitgegaan van een holistische benadering van de mens. ,,We zijn psychosociale en somatische

Ricardo Terhave met een loopgroep.

FOTO RIANNE EISING

eenheden, en dus ben je als looptrainer eigenlijk per definitie altijd ook therapeut.’’

De helende werking van lichaamsbeweging ondervond hij zelf in de jaren dat hij als verpleegkundige met te vroeg geboren kinderen werkte, wat ook bij hem geregeld emotie met zich meebracht. Na een zware, emotionele dag trok hij de loopschoenen aan om het hoofd leeg te maken en de onrust in lichaam en geest te bezweren.

Eerder zei hij in deze krant over zijn hardloopactiviteiten: ,,Wat me drijft is het zoeken naar het optimum waartoe mensen in staat zijn. Niet de maximale prestatie boeit me, maar wat iemand gezien zijn of haar mogelijkheden kan. Daar wil ik bij helpen. Niet het uiterste is het doel, maar het niveau waarop er een balans is. In mijn loopgroepen heb ik ouderen die zich hebben teruggevochten van

een hartinfarct of van kanker.’’

Veenker traint groepen, wandelt met mensen met een beperking, maar werkt ook als personal coach, onder andere met mensen die even in de knel zitten. ,,Dan gaat het niet om prestaties, maar om het zoeken naar die balans. Je laat mensen weer trots zijn op zichzelf, vertrouwen opbouwen. Als het nodig is leg ik uit hoe het werkt met het energiesysteem en het bewegingsapparaat, maar soms gaat het alleen maar om het plezier weer te vinden in bewegen. Onzekerheid wegnemen.’’

In de beginnersgroepen die Veenker traint met het programma Start to Run van de Atletiekunie doen soms ook mensen mee die er om wat voor reden dan ook psychisch wat doorheen zitten. ,,Dan zie je hoe belangrijk naast het lopen zelf het groepseffect is: je praat eens met heel andere mensen, je deelt ervaringen en je neemt van alles en nog wat mee naar het gewone leven.’’

Looptherapie moet er volgens Veenker wel op gericht zijn om deelnemers blijvend aan het bewegen te krijgen. In een kortdurende impuls gelooft hij niet zo. ,,Het gaat om gedragsverandering die niet van de trainer of de therapeut moet komen, maar uit de mensen zelf. Het mooiste is dan ook dat mensen doorstromen naar een vaste loopgroep of een atletiekvereniging. Daar probeer ik wel op aan te sturen.’’

HANS WILLEMS

Running therapy Hardlopen als medicijn. Running therapy wordt in Nederland sinds een jaar of twintig toegepast in de psychiatrie. In Amerika is er al langer ervaring mee opgedaan. Uitgangspunt is dat bewegen in het algemeen, maar hardlopen in het bijzonder een gunstig effect heeft op mensen die kampen met depressiviteit, angststoornissen, minderwaardigheidsgevoelens ten opzichte van hun eigen lichaam en stemmingsproblemen. Dat effect heeft een psychische kant, maar ook een biologische: gezond bewegen maakt stofjes als endorfine en serotonine vrij die onze stemming positief beïnvloeden.

Het abonnement dat elke dag beter wordt

Met het Alles-in-1 abonnement bent en blijft u overal verbonden met het laatste regionale, landelijke en internationale nieuws. En u krijgt veel inspirerende informatie. Met elke zaterdag onze extra dikke weekenduitgave, de hele week toegang tot onze webeditie, de app LC Krant en onze interactieve smartphone app. U krijgt toegang tot interessante themadossiers en geniet van veel extra’s en voordeel. Inderdaad. Uw abonnement op de Leeuwarder Courant wordt elke dag beter.

Mis niets met het Alles-in-1 abonnement van de Leeuwarder Courant: Elke dag de krant in de bus Iedere zaterdag de extra dikke weekenduitgave thuis in de bus De app LC Krant voor op uw tablet. Ideaal voor onderweg en tijdens uw vakantie De interactieve smartphone app. Altijd en overal het laatste nieuws Onbeperkt toegang tot onze PLUS artikelen op de website Toegang tot de digitale ‘krantenkiosk’ Blendle Gratis extra informatie, service en exclusieve aanbiedingen

GA NAAR WWW.LC.NL/ABONNEREN

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

13

Van links naar rechts: Gerrit Stapert (70) uit Borger, Johan Struik (70) uit Odoorn, Koen Venema (66) uit Borger, Gert van Dijk (67) uit Exloo, Laurens Kip (82) uit Borger, Roelof de Jonge (64) uit Drouwenerveen en Jantinus Mulder (70) uit Odoorn.

Z e v e n tig e r s o p d e fie ts P a s na h u n ep n s i o n e r i n g s t a pt e n z e v o o r h e t e e r s t o p d e k o re s f i e t s . V o o r d e c o n di t i e . M a a r d e g e z e l l i g h e i d s pe e l t o o k e e n r o l b i j d e id n s da g f i e t s e r s v a n T F C D e E l s e g g e u i t B o r g e r .

D

e g e m i d d e l d e l e e f ti j d i s 7 0 j a a r . Z e h e b b e n a l e n k e le h a r t in fa r c te n e n z ie k te s o v e r le e fd . E lk e d in s d a g f i e ts e n d e m a n n e n e n e e n e n k e l e v r o u w z o ’ n 1 0 0 k ilo m e te r in d e w ijd e o m g e v in g v a n B o rg e r. ëëW e d o e n h e t v o o r d e c o n d i ti e . J e v e r b r a n dt v e të j e v o e l t j e s t e r k e r e n f i t t e r . ’ ’ M a a r d e g e z e llig h e id is m o o i m e e g e n o m e n v o o r D e D i n s d a g f i e ts e r s ëz o a l s h e t g r o e p j e o u d e r e n v a n t o e r f i e ts c l u b D e E l s e g g e z i c h n o e m e n . Z e k e n n e n d e b e s te p le k k e n v o o r k o ffie e n g e b a k o n d e r w e g . ëëD e g e n e d i e d e r o u t e u it z e t m o e t d a a r m e e w e l r e k e n in g h o u d e n ’’ë b u ld e r e n z e .

D e g ro e p is o o it o p g e r ic h t d o o r d e 8 2 ja r i g e L a u r e n s K i p . E e n v r i j f a n a t i e k e s p o r t e r d ie a l e e n s h e t p e lg r im s p a d n a a r S a n tia g o d e C o m p o s t e l a w a n d e l d e . ëëW e k w a m e n w e l e e n s in V la a n d e r e n e n d a a r z a g je v a n d ie g r o e p je s f i e ts e r s z o l e k k e r s a m e n o p e e n t e r r a s z i t t e n .

H e t lie t m e n ie t m e e r lo s . D a t m o e s t h ie r t o c h o o k k u n n e n ? ’’ V i a d e t o e r f i e ts c l u b e n d o o r w a t k e n n i s s e n b i j e l k a a r t e h a l e n o n ts t o n d h e t f i e t s g r o e p j e v o o r o u d e r e n . N u a lw e e r s in d s 1 9 9 8 . K ip z e lf k a n n i e t m e e r o p d i n s d a g ët e d r u k m e t k l e i n k i n d e r e n ëe n h i j f i e ts t m e e m e t a n d e r e t r a i ni n g s g r o e p e n v a n D e E l s e g g e . M a a r e e n g r o e p v a n z o ’ n z e s ti e n m a n f i e ts t t o c h e l k e d i n s da g . B e h o o r l i j k f a n a ti e k . D e o u d s t e i s 7 8 ja a r .

F i e ts e n i s l e u k e r d a n h a r d l o p e n e n m i n d e r b l e s s u r e g e v o e l i g ëv i n d e n z e . ëëT h u i s o p d e h o m e tr a i n e r i s n i k s ëz o s a a i ’ ’ ëz e g t G e r r i t

‘We zagen in Vlaanderen van die groepjes fietsers zo lekker samen op een terras zitten. Dat wilden wij ook’ S t a p e r t . ëëI k h e b a a n spinning g e d a a n . M a a r n e e : w a t e e n g e d o e ’ ’ ëz e g t J a n t i n u s M u l d e r . ëëD i t i s v e e l m o o i e r . J e b e n t l e k k e r b u i t e n ëj e z i e t w a t ëj e b e l e e f t w a t . ’ ’ V o o r M u ld e r w a s h e t fie t s e n n o d ig o m a f t e v a l l e n . ëëD i t s c h e e l d e a l s n e l k i l o ’ s . I k b e n n o g s t e e d s n i e t d e s l a n k s t e ëm a a r a l s i k s t o p m e t f ie t s e n i s h e t s n e l e r g e r .’’

V o o r d e c o n d it ie m o e t je t w e e k e e r in d e w e e k f i e t s e n ëw e t e n z e . D r i e k e e r i s n o g b e t e r . ëëJe m e r k t h e t m e t e e n a l s j e e e n t i j d j e n i e t h e b t g e f i e t s t ëi n d e w i n t e r o f z o . D a n b e g i n n e n w e m e t m a x im a a l 7 0 k ilo m e te r e n v a lt h e t la n g n ie t m e e . A a n h e t e in d v a n h e t s e iz o e n f ie t s e n w e z o 1 2 0 k i lo m e t e r .’’

F i e t s e n i s m i n d e r b e l a s t e n d v o o r j e k n i e ën e n a n d e r e g e w r ic h te n e n to c h e e n s e r ie u z e d u u r s p o r t. T e a m s p o r te n a ls v o e tb a l w o r d e n t o c h l a s t i g e r o p d e z e l e e f t i j d . ëëJe k o m t i n d e

g e z o n d e b u i t e n l u c h t ëj e b e n t g e z e l l i g o n d e r e l k a a r ëa l l e m a a l v o o r d e l e n . ’ ’ E e n n a d e e l v a n fie t s e n is d e k a n s o p v a lle n .

D a a r o m h e b b e n z e a lle m a a l e e n h e lm e n d a a r o m w ijz e n z e a lt ijd e e n w e g k a p ite in a a n . ëëD e w e g k a p i t e i n b e p a a l t d e r o u t e e n w e w a a r s c h u w e n n a t u u r lijk a ls e r o b s t a k e ls o f t e g e n li g g e r s z i jn .’’

O p d e d in s d a g o v e r d a g v a lt h e t g e lu k k ig n o g m e e ëm a a r h e t w o r d t o n t e g e n z e g l i j k d r u k k e r o p d e fie ts p a d e n . A n d e r e to e r fie ts e r s ët o e r i s t e n e n v o o r a l v e e l e l e k t r i s c h e f i e t s e n . ëëJe h o o r t a n d e r e f i e t s e r s w e l k l a g e n : o ëd a a r h e b j e w e e r v a n d i e s c h r e e u w e n d e w ie lr e n n e r s . M a a r w e s c h r e e u w e n e c h t n ie t s t e e d s h o o r ëm a a r w e m o e t e n w e l n a a r e l k a a r s c h re e u w e n o m te w a a rs c h u w e n v o o r a n d e re f ie t s e r s .’’

G e e n o v e r b o d ig e m a a tr e g e l. Jo h a n S tr u ik g in g a l e e n s z o h a r d o n d e r u it d a t h ij z ijn h e u p b r a k . ëëH e e l v e r v e l e n d j a ëm a a r i k f i e t s g e w o o n w e e r . I k le t w e l b e t e r o p n u .’’ E e n a n d e r k r e e g a l e e n s e e n h a r t i n f a r c t ëm a a r e r r e e d to e n g e lu k k ig e e n d o k te r in d e g r o e p m e e . ëëE e n h a r t i n f a r c t k u n j e a l t i j d k r i j g e n ë o o k t h u is . H e t b lijft u ite in d e lijk to c h g e z o n d e r o m w e l t e b li jv e n f ie t s e n .’’

D e g r o e p s t i m u l e e r t . ëëW e g a a n e l k e d i n s d a g d u s d a n g a je m e e . O o k a l v o e l je je m is s c h ie n e e n k e e r w a t m in d e r g o e d . W e g a a n h ie r m e e a lle m a a l n o g ja r e n d o o r . E n s c h r ijf m a a r o p : w e k u n n e n n ie u w e d e e ln e m e r s g e b r u i k e n . O o k v r o u w e n .’’

AREND VAN WIJNGAARDEN

GEZONDHEID&CO KORT Diabetes Classic De organisatie van Diabetes Classic wil geld ophalen voor onderzoek naar suikerziekte en hoopt mensen aan te zetten tot meer bewegen. Sporten en afvallen kan de ziekte diabetes doen verminderen.

Vanuit Smilde zijn er 24 mei toertochten van 30, 75 en 125 kilometer en mountainbiketochten van 25 en 50 kilometer.

Vertrek vanaf de Smeltehal, Boerlaan 7 in smilde.

Inschrijving en meer informatie: www.diabetesclassic.nl

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

14

Peter Terpstra en Piet Laernoes: ,,De oefeningen begonnen al in het ziekenhuisbed.’’

FOTO PEPIJN VAN DEN BROEKE

T r a in e n v o o r d e o p e r a tie F li n a tr u ma

n k d e m b

H GEZONDHEID&CO KORT Nationale Sportweek Van zaterdag 18 tot en met zaterdag 25 april is het Nationale Sportweek, een landelijk evenement om de aandacht te vestigen op het plezier en de gezonde effecten van sportbeoefening.

Honderden sportverenigingen, clubs, bonden, bedrijven, scholen en andere sportaanbieders zetten de deuren open, organiseren clinics, toernooien en demonstraties. De eerste Sportweek werd in 2004 voor het eerst gehouden.

Organisator is de sportkoepel NOC-NSF. Niet geheel toevallig vallen ook de Koningsspelen in de week.

Heel veel scholen hebben vrijdag 24 april gereserveerd voor een dag vol sport en spelen. www.nationalesportweek.nl

tra in e n v o pe r a t i e v o o r R e v e g o n n e n

o o r je o w e e r b e a l i da t i e v o o r h a

e t p e r s o n e e l in B e a tr ix o o rd n o e m t z e lie fk o z e n d a l d e S ia m e s e t w e e lin g . S a m e n lo p e n z e v a n d e a f d e l i n g n a a r d e f i t n e s s r u i m t e ëv a n d e e e tz a a l n a a r d e p o lik lin ie k e n w e e r te r u g . D e 7 4 -ja r ig e P e te r T e r p s t r a u it B e d u m e n d e 6 5 -ja r ig e P ie t L a e r n o e s u it R o ld e z ijn d e e e r s t e t w e e p a t i ën t e n d i e e e n g e h e e l n i e u w p r o g r a m m a v a n h a r tr e v a lid a tie o n d e r g a a n .

In h e t k o r t: v e e l m e e r s p o r te n v o o r e n n a d e o p e r a t i e . ëëH e t w e r k t f a n t a s t i s c h ’ ’ ëz e g g e n z e m e t e e n b r e d e la c h .

Z e k w a m e n a lle b e i o p d e a fd e lin g h a r t k a t h e te r is a t ie v a n h e t U M C G te r e c h t d e a fg e lo p e n m a a n d e n ëe n b i j a l l e b e i b l e e k e e n b e e t j e d o tte r e n n ie t g e n o e g . Z e m o e s te n o n d e r h e t m e s ëe e n i n g r i j p e n d e o p e n h a r t o p e r a t i e . ëëTi j d e n s h e t e t e n t h u i s v o e l d e i k i n e e n s d r u k o p m i j n b o r s t ën i e t e e n s z o e r g ëe n h e t e t e n s m a a k t e n i e t m e e r l e k k e r ’ ’ ëh e r i n n e r t T e r p s t r a z i c h . ëëI k m o e s t n a a r d e d o k t e r ëk r e e g e e n h a r t film p je e n to e n m o e s t ik v o o r e e n o n d e r z o e k ëe e n h a r t k a t h e t e r i s a t i e ën a a r h e t U M C G . M a a r te r w ijl z e b e z ig w a r e n z e i d e a r t s i n e e n s : w e s t o p p e n d e i n g r e e p ëi k m o e t e v e n o v e r le g g e n m e t e e n c o lle g a .’’

B ij L a e r n o e s m a a k te d e h u is a r ts n a e e n v a lp a r t ij e e n h a r t film p je . E n o o k b ij h e m b le e k t ijd e n s d e d a a r o p v o lg e n d e h a r t k a t h e te r is a tie d a t e e n o p e r a tie g e b o d e n w a s . E e n z w a r e b y p a s s -o p e r a tie w a a r v o o r h e t b o r s tb e e n v a n b o v e n to t o n d e r w o rd t o p e n g e z a a g d e n d e r ib b e n k a s t u it e lk a a r w o r d t g e tro k k e n .

Z e k o n d e n m e e d o e n a a n h e t n ie u w e p r o g r a m m a . ëëV e e l t r a i n e n v o o r d e o p e r a t i e o m i n o p t i m a l e c o n d i t i e t e k o m e n ’ ’ ëz e g t T e r p -

n d e r h e g in n e n i s me t e r t pa t i ën

t em s g a a t e n z o s n e l m o g e l i j k me t s po r t e n . H e t U M C G C e n e n v o o r E u r o pa u n i e k pr o g r a m te n .

‘Veel trainen voor de operatie om in optimale conditie te komen’

s t r a . ëëH e t i s w e l h e e l a n d e r s d a n a n d e r e h a r t p a t i ën t e n m e e m a k e n ’ ’ ëa l d u s L a e r n o e s . ëëW e h o r e n d a t v e e l m e n s e n in d e w e k e n d a t je m o e t w a c h t e n o p z o ’n o p e r a t ie t h u is z it t e n t e p ie k e r e n . V e e l m e n s e n d u r v e n o o k n ie t z o g o e d m e e r te s p o r te n e n b e w e g e n u it a n g s t v o o r o v e r b e la s t i n g v a n h u n h a r t .’’

E e n v a n d e v o o r d e le n v a n h e t p r o g r a m m a is d e in te n s ie v e b e g e le id in g . H e t is n ie t a lle e n s p o r te n m a a r z e k r ijg e n b e g e le id in g v a n e e n h e e l t e a m ëv a n f y s i o t h e r a p e u t e n e n e e n d i ët i s t e t o t e e n p s y c h o l o o g e n m a a t s c h a p p e l i j k w e r k e r . ëëW e w e r d e n h e l e m a a l d o o r g e m e t e n e n o n d e r z o c h t . E e n f i e t s t e s t ëh a r t s l a g ë b l o e d d r u k ëa l l e s . D a a r d o o r w e e t j e o o k v e e l b e te r w a t je w e l e n n ie t a a n k a n . H e t e n e m o m e n t z e g g e n z e : k o m o p ën o g e e n b e e t j e .

H e t a n d e re m o m e n t a d v is e re n z e h e t m a a r e v e n r u s tig a a n te d o e n . D a t h e lp t w e l. Je b e n t g o e d b e v e i li g d d u s d a n d u r f je w e l.’’

H e t m o o ie is d a t je je g e n e z in g m e e r z e lf in d e h a n d h e b t . ëëA n d e r s z i t j e m a a r t e w a c h t e n

e n p e w o h u s te tie

b e n je a f h a n k e li jk .’’ D a t g e ld t o o k v o o r d e r io d e n a d e o p e r a tie . N o r m a a l g e s p r o k e n r d t e e n p a t i ën t n a e e n p a a r d a g e n z i e k e n is o p n a m e n a a r h u is g e s tu u rd o m a a n te r k e n . N a z e s w e k e n v o lg t d a n h e t r e v a lid a p ro g ra m m a . ëëB i j o n s b e g o n h e t m e t e e n n a d e o p e r a t i e a l. In h e t z ie k e n h u is b e d k r e e g ik a d e m h a lin g s o e fe n in g e n . Je m o e s t z o h a r d m o g e lijk d o o r h o e s te n o m h e t s lijm in d e lo n g e n w e g te k r ijg e n . D a t z o u o o k d e k a n s o p c o m p lic a tie s a l v e r m in d e r e n . S te r k e r e b o r s t- e n a r m s p ie r e n h e lp e n b i j h e t h e r s t e l.’’

Z e k u n n e n n a t u u r lijk n ie t v e r g e lijk e n m e t e e n o p e r a tie z n d e r a l d a t tr a in e n . M a a r d e v e r h a l e n v a n a n d e r e p a t i ën t e n l i e g e n e r n i e t o m . E e r s t d ie w e k e n la n g e o n z e k e r h e id v o o r d e o p e r a t i e ëh e t p i e k e r e n e n h e t w a c h t e n ëe n d e a n g s t v o o r h a r t p r o b le m e n in d ie p e r io d e .

E n d a n d e w e k e n n a d e o p e r a t ie w a a r in je o o k w e e r a lle e n m a a r a n g s t ig k a n a fw a c h te n . ëëW i j z i j n a l l e b e i a l s n e l n a d e o p e r a t i e w e e r b e t e r d a n w e h a d d e n v e r w a c h t . N a z o ’n in g r e e p m o e t je v a n v e r k o m e n h o o r . W e h e b b e n a lle b e i g e e n c o m p lic a t ie s g e k r e g e n . V o o r o n s t y p e p a t i ën t ëz o n d e r v e e l a n d e r e z i e k t e s ë i s d i t d e i d e a le a a n p a k .’’

H e t is p r e c ie s w a t d e c a r d io lo g e n e n r e v a lid a tie a r ts e n v a n h e t U M C G v a n te v o r e n v e r w a c h t t e n . E e n p a t i ën t d i e i n g o e d e c o n d i t i e o p d e o p e r a t i e t a f e l k o m t ëh e r s t e l t o o k w e e r s n e l l e r . T e r p s t r a : ëëE e n o p e r a t i e i s z w a a r ëh e t is e e n a a n s la g o p je g e s te l. Je la a t je c o n d it ie a c h te r in d e o p e r a tie k a m e r . M a a r in o n s g e v a l i s h e t e i g e n li jk e r g m e e g e v a lle n .’’

AREND VAN WIJNGAARDEN

A m p u ta tie is to p s p o r t A c h t t i en j a a r l a n g l e e d h i j o n rd a a g l i j k e ip j n . N u i s z i j n r e c h t e r b en e r a f e n k a n h i j w e e r s po r t e n . D a t i s n o d i g o o k w a n t l o pe n o p k r u k k e n o f e e n rp o t h e s e i s t o ps op r t .

E

d w in K r ijg s m a n is g e e n d o o r s n e e a m p u ta ti e p a ti ën t ëw a n t h i j l i j d t n i e t a a n di a b e t e s o f d i c h tg e s l i b d e a d e r e n . H ij is o o k o p m e r k e lijk jo n g v o o r ie m a n d m e t e e n b e e n a m p u ta t i e ë4 8 ja a r . M a a r t o c h ëh e t i s n i e t a n d e r s . ëëI k v o e l m e v e r l o s t’ ’ ëz e g t h ij m e t e e n b r e d e g r ijn s .

D it v e r h a a l g a a t o v e r h e t b e la n g v a n b e w e g in g v o o r je g e z o n d h e id .

M a a r h e t g a a t o o k o v e r E d w in K r ijg s m a n z e lf e n z ijn n o g a l d r a m a tis c h e z ie k te g e s c h ie d e n is . Z o n d e r flin k te s p o r te n h a d h ij e r n u n o g n ie t z o k w ie k b ij ge z e t e n i n z i j n r o l s t o e l .

M a a r e e r l i j k i s e e r l i j k ëz o n d e r s p o r t w a s h e t m is s c h ie n o o k n ie t z o v e r g e k o m e n . ëëI k h e b j a r e n v e e l g e v o e tb a l d e n h a d a l w a t la n g e r p r o b le m e n m e t m i j n r e c h t e r e n k e l ’ ’ ëv e r t e l t h i j i n e e n o n d e r z o e k s k a m e r tj e i n B e a tr i x o o r d ëh e t U M C G - r e v a l i d a t i e c e n tr um i n H a r e n ëëD a t w e r d e r g e r na e e n d u b b e l e b e e n b r e u k ën u a c h ti e n j a a r g e l e d e n . N i e m a n d d i e er w a t a a n k o n d o e n h o o r ës o m s g a a t z o i e ts z o . I k b r a k m i j n s c h e e n b e e n e n m i j n k u i tb e e n . H e t w e r d ge z e t m a a r i n d e p e r i o d e e r n a k r e e g ik h e e l v e e l p ijn a a n m ijn e n k e l. H e t w e r d e r g e r e n e r g e r .’’

H ij k re e g a a n g e p a s te s c h o e n e n e n i n d e l o o p d e r ti j d v e r s c h i l l e n d e o pe r a t i e s ëw a a r b i j u i t e i n d e l i j k z i j n en k e l w e r d v a s t g e z e t. ëëM i j n v o e t w a s e e n b e e tj e s c h e e f k o m e n t e s ta a n w a a rd o o r ik s te e d s o p d e z i jk a n t v a n m i j n v o e t l i e p . D a t l e i d d e t o t n o g m e e r s l i j ta g e e n v o o r a l h e e l v e e l p i jn .’’

P i jn s ti l l e r s h i e l p e n n a u w e l i j k s ëe n h ij k o n z e o o k n ie t e e u w ig b lijv e n s l i k k e n . ëëI k h e b 2 5 j a a r l a n g b i j v e r s c h ille n d e b o u w m a r k te n g e w e r k të a l ti j d m e t v e e l p l e z i e r . M a a r h e t l a a ts t e j a a r b i j K a r w e i D o k k u m w a s v e r s c h r ik k e lijk . D ie p ijn b e h e e r s te m ijn h e le le v e n . Ik k o n n e r g e n s a n d e r s a a n d e n k e n ti j d e n s h e t w e r k ëz a t d e h e l e d a g o p d e k l o k t e k i jk e n w a n n e e r i k w e e r n a a r h u i s k o n .’’

Z ijn w e r e ld je w e r d s te e d s k le in e r . ëëI k k w a m d e d e u r n a u w e l i j k s m e e r ui t. V o o r m i j n g e z i n w a s h e t o o k e r g v e r v e le n d . Ik k o n n o g m a a r n e t e e n r o n d je v a n v ijf m in u te n lo p e n m e t d e h o n d ëd a n w a s i k a l w e e r ka po t. ’ ’ L ic h a m e lijk e n g e e s te lijk w e r d h ij s t e e d s s l e c h t e r . ëëS i n d s d i e b e e n b r e uk k o n i k n i k s m e e r e i g e n l i j k .

M i j n c o n d i ti e g i n g a c h t e r u i të i k w e r d d i k k e r .’’

T o t h e t o n g e lo o flijk e v o o r s te l k w a m v a n z i j n o r th o p e d i s c h c h i r ur g . A l l e s w a s g e p r o b e e r d ën i e t s h i e l p ëm i s s c h i e n m o e s t h e t o n d e r b e e n e r d a n m a a r a f. E e n a m p u ta t i e . ëëE e r s t k w a m d a t a l s e e n k l a p .

D a t v e r w a c h t j e n i e të z e k e r n i e t o p m i jn l e e f ti j d . M a a r l a n g z a a m b e g o n i k a a n he t i d e e t e w e n n e n . I k h e b n o g h e e l w a t ja r e n te g a a n im m e r s en i k h a d a l l e s a l g e p r o b e e r d . I k w i l ho e da n o o k w e e r i n b e w e g i n g z i e n t e k o m e n .’’

N a e e n ja a r v a n v o o r b e r e id in g e n w e rd h ij in m a a r t 2 0 15 g e o p e re e rd .

H e t o n d e r b e e n e r a f ëv a n a f 1 6 c e n t i -

m e t e r o n d e r z i j n k n i e . ëëE i n d e l i j k w a s d ie p ijn w e g . Ik v o e ld e m e v e r lo s t v a n a c h t t ie n ja a r e lle n d e . Ik h e b e r n o g g e e n m o m e n t s p ijt v a n g e h a d .’’

M a a r v o o r d ie o p e r a tie d e e d h ij w e l w a t h ij k o n o m e r z o g o e d m o g e l i j k i n t e g a a n . ëëS p o r t e n e n tra in e n . Ik b e n v o o ra l v e e l g a a n z w e m m e n . B a a n t j e s t r e k k e n ëd e h e le t ijd a c h te r e lk a a r . A lle s o m z o fit m o g e lijk o p d e o p e r a t ie t a fe l te k o m e n .’’

D a t w e rk te . N o rm a a l g e s p ro k e n is h e t z e s w e k e n w a c h te n n a e e n a m p u ta tie v o o r d e p a t i ën t b e z i g k a n m e t o e fe n in g e n e n h e t a a n m e te n v a n e e n k u n s tb e e n .

K r ijg s m a n b e g o n a l n a v ie r w e k e n . E e rs t m o e s t d e s to m p g o e d h e r s t e l l e n ëd a a r n a k o n h i j b e g in n e n m e t lo o p t r a in in g m e t d e p ro th e s e .

In B e a t r ix o o r d lo o p t h ij n u s t u k je s h e e n e n w e e r o p e e n k u n s t b e e n ë m e t k r u k k e n . ëëE e r s t k r i j g i k e e n p r o e fp r o th e s e . P a s a ls h e t b e e n h e le m a a l h e r s te ld is e n d e s to m p g o e d g e v o r m d ëk r i j g i k e e n a n d e r e

‘Sinds die beenbreuk kon ik niks meer. Mijn conditie ging achteruit, ik werd dikker’

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

15

p r o t h e s e . Ik w o r d g o e d b e g e le id .

E r g o th e r a p ie o m te w e n n e n a a n h e t l e v e n z o n d e r b e e n ëh o e j e o m k a n g a a n m e t z o ’ n b e p e r k i n g ëh o e j e k a n t r a p l o p e n ëd e w a s d o e n ën o e m m a a r o p . M a a t s c h a p p e l i j k w e r k ëo m h e t o v e r a lle c o n s e q u e n t ie s in h e t l e v e n t e h e b b e n . F i t n e s s ët r a i n i n g e n i k g a n u g r o e p s s p o r t e n .’’

A lle s o m z o fit m o g e lijk te w o r d e n . ëëI k h e b e r n u w e e r l o l i n . I k w l o o k e c h t z o s te r k m o g e lijk w o r d e n .

F y s ie k is lo p e n o p k r u k k e n b e h o o r l i j k z w a a r h o o r ëe n s o m s z a l j e h e t to c h z o n d e r p ro th e s e m o e te n d o e n .

M ijn g o e d e b e e n m o e t n u o o k v e e l m e e r s p ie r k r a c h t o n t w ik k e le n o m a lle s te d r a g e n . D a t m o e t je t r a in e n .’’

Z e lf is h ij a lle e n m a a r o p g e lu c h t o v e r z i j n a m p u t a t i e . ëëM a a r d e b u i te n w e r e ld b e g r ijp t h e t v a a k n ie t .

M e n s e n u i t m i j n o m g e v i n g ëk e n n i s s e n . M a a r d ie z a g e n n a t u u r lijk n ie t a a n m ij h o e v e e l p ijn ik s te e d s h a d .

V a n w e g e d ie p ijn k w a m ik v r o e g e r n e r g e n s to e . N u h e b ik w e e r z in o m a lle s a a n t e p a k k e n .’’

AREND VAN WIJNGAARDEN

GEZONDHEID&CO KORT Rokende moeder, baby 2 ons lichter

Edwin Krijgsman sport in zijn rolstoel.

FOTO PEPIJN VAN DEN BROEKE

Dat blijkt uit onderzoek door het UMC Groningen, Erasmus MC Rotterdam en Universiteit van Bristol. Het UMCG vergeleek de ontwikkeling van 255 Drentse baby’s van zowel rokende als niet-rokende moeders.

De schade door het roken is aangetoond in het erfelijk materiaal. Er is sprake van zogeheten DNA methylatie van het GFI1gen. ,,Onze studie laat duidelijk de negatieve effecten zien van roken tijdens de zwangerschap op de ontwikkeling van het kind. Een te laag geboortegewicht verhoogt het risico op hart- en vaatziekten en suikerziekte op latere leeftijd”, zegt Leanne Küpers, die als promovendus het onderzoek uitvoerde.

De fietsenwinkel die u persoonlijk adviseert.

Gezondheid vormt een belangrijke bijdrage voor ons dagelijks geluk. We staan steeds vaker stil bij gezonde voeding, afvallen, sporten, ontspanning, ziektes, zorg, en meer. Kortom: het thema GEZONDHEID staat volop in de belangstelling.

Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant brengen regelmatig de special Gezondheid&Co uit, en de weekbladen van NDC mediagroep bevatten wekelijks de speciale pagina Gezondheid&Co. Daarnaast trekt de website van www.gezondheidenco.nl maandelijks meer dan 100.000 unieke bezoekers.

Wilt u met uw bedrijf adverteren in één van de uitgaven of op de website van Gezondheid & Co, neem dan contact op met ons team van Gezondheid&Co: 050 - 58 444 66.

Bij aankoop van een Gazelle Panasonic of Imulse 2 jaar extra garantie gratis t.w.v € 99,Elektrische fietsen, stadsfietsen, mountainbikes, racefietsen, kinderfietsen, rollators en fietsaccessoires.

Ook het adres voor reparaties!

Elgersma Rijwielen Kaatsplein 6 8748 BZ Witmarsum

Tel. 0517-532551 info@elgersmarijwielen.nl www.elgersmarijwielen.nl

‘Tristan lacht weer.’

Moeder van Tristan

De kracht van een lach.

Giro 6640 ClClwegenr_130x96.indd 1

Kies ook voor gezondheid!

Fitbe.nl geeft u dagelijks deskundig advies op het gebied van voeding, beweging en gezondheid. Fitbe.nl is voor het gezin, de sporter en als u gezond ouder wilt worden.

Voel u fit en vitaal met Fitbe.nl.

www.fitbe.nl

30-05-12 00:27

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

17

MEDISCHE AGENDA vrijdag 17 april

DRACHTEN - Gebouw van MEE, 9.30-11.30: Sensorische Informatieverwerking, workshop voor moeders van kinderen met ASS, opg. lizette@samenwijzer.com. zaterdag 18 april BEETSTERZWAAG - Revalidatie Friesland (ingang sporthal Van Lyndenlaan), 8.30-18.00, 8.3018.00: Sponsortocht Revalidatie Friesland, wandelen en fietsen voor mensen met een beperking.

DRACHTEN - Ziekenhuis Nij Smellinghe, 10.00-15.00: Kraammarkt.

Het is belangrijk het reanimeren te blijven oefenen.

zondag 19 april FRANEKER - Sjaerdemastate, 14.00-16.00, 14.00-16.00: Vrouw In De Overgang: interactieve lezing, opg. lafleurart@ziggo.nl.

LEEUWARDEN - Wijkcentrum Markant, 14.00-16.30: Gezegend met een hersentumor, lezing door Will Pyein.

FOTO ANP/DANNY VAN DEN BERG

A ls e lk e s e c o n d e te lt J e k u n t ma a r b e t e r n i e t i n G r o n i ng e n ë F r i e s l a nd o f D r e n t h e z ijn w a n e e r je h a r t h a pe r t . H e t k l i nk t z u u r ëma a r h e t is e e n h a rd g e ge v e n. D e o v e r l e v in gs k a ns b i j h a r t s t il s t a nd i s i n d e z e pr o v i nc i e s l a ge r da n el d e r s i n N e d e r la n d .

HartslagNu Het burgernetwerk HartslagNu startte eind 2012 met zijn activiteiten en inmiddels is er al tienduizend keer een oproep uitgegaan om ergens assistentie te verlenen. Ongeveer 70.000 mensen nemen deel en dat aantal groeit nog altijd gestaag. In het Noorden heeft Drenthe de meeste deelnemers (0,80 procent van de bevolking). Friesland volgt met 0,53 procent en Groningen sluit de rij met 0,34 procent.

Meer informatie: www.hartslagnu.nl

I

e d e r e s e c o n d e te lt a ls d e m o to r v a n o n s lic h a a m h e t la a t a fw e te n . B ij e e n c ir c u la tie s tils ta n d tr e e d t a l n a z e s m in u te n b lijv e n d e s c h a d e o p a a n d e h e r s e n e n . Z ie d a a r h e t b e la n g v a n r e a n im a tie . D e s tic h tin g F r y s l n H a r t v e ilig ijv e r t v o o r h e t o p le id e n v a n m e e r v r ijw illig e r s e n h e t b e s c h ik b a a r m a k e n v a n z o v e e l m o g e l i j k A E D ’ s ëa p p a r a t e n d ie d o o r e e n e le k t r is c h e s c h o k to e te d ie n e n h e t h a r tr itm e w e e r o p g a n g k u n n e n b re n g e n .

E r w in D u u r s m a e n P e te r d e R u ite r z ijn b e s t u u r s le d e n v a n d e s t ic h t in g . D u u r s m a w e r k te e e r d e r b ij z o r g v e r z e k e r a a r D e F r ie s la n d e n s to n d d a a r a a n d e b a s is v a n e e n c u r s u s w a a r m e e v ie r d u iz e n d v e r z e k e r d e n z ic h h e t re a n im e re n e ig e n k o n d e n m a k e n .

D e R u ite r w e r k t a ls a m b u la n c e v e r p le e g k u n d ig e e n h e e ft d u s in z ijn w e r k g e r e g e ld te m a k e n m e t e e n h a r ts tils ta n d .

H e t k o m t o n g e v e e r d r ie h o n d e r d k e e r p e r w e e k v o o r d a t e r g e n s in N e d e r la n d b ijs t a n d m o e t w o r d e n v e r le e n d b ij e e n h a r t s t ils t a n d .

D o o r d e v e r g r ijz in g z a l d a t a a n t a l d e k o m e n d e ja r e n n o g w a t v e r d e r o p lo p e n . ëëZ o l a n g w e a l l e e n a f h a n k e l i j k z i j n v a n p r o fe s s io n e le h u lp v e r le n e r s b lijft h e t a a n t a l m e n s e n d a t b lijv e n d s c h a d e o p lo o p t d o o r e e n h a r t s t i l s t a n d o f z e l f s o v e r l i j d t ëh o o g .

V o o r h u lp d ie n s te n g e ld t e e n m a x im a le a a n r i j t i j d v a n v i j f t i e n m i n u t e n ëm a a r b i j e e n h a r t s t ils t a n d m o e t je s n e lle r te r p le k k e z ijn .

D a a ro m w e r k e n w ij m e t a n d e re n a a n e e n n e t w e r k v a n b u r g e r h u lp v e r le n e r s d a t s n e l in w e r k in g k a n w o r d e n g e z e t . D a t k a n a lle e n a ls d ie h u lp v e r le n e r s g o e d z ijn o p g e le id e n p r e c ie s w e t e n w a t z e m o e t e n d o e n .’’

H a r t s la g N u h e e t h e t la n d e lijk e o p r o e p n e t w e r k d a t in F r ie s la n d w o r d t b e h e e r d d o o r d e in D r a c h te n g e v e s t ig d e M e ld k a m e r N o o r d N e d e r la n d . B ij e e n r e a n im a t ie m e ld in g b e o o r d e e lt d e m e ld k a m e r o f e r t ijd w in s t g e m a a k t k a n w o r d e n d o o r v r ijw illig e r s o p te ro e p e n . Is d a t h e t g e v a l d a n g a a t e r e e n s m s n a a r d e v r ijw illig e r s d ie z ic h o p d a t m o m e n t b e v in d e n in d e b u u r t v a n h e t s la c h to ffe r .

In F r ie s la n d z ijn n o g e r g v e e l w it te v le k k e n . H e t a a n ta l b u r g e r s d a t e e n r e a n im a tie c u r s u s v o lg d e e n d e k e n n is o o k o p p e il h o u d t ëi s t e b e p e r k t e n o o k d e v e r s p r e i d i n g v a n A E D ’s la a t n o g v e e l t e w e n s e n o v e r .

D u u r s m a e n D e R u i t e r : ëëW e s t r e v e n n a a r d u iz e n d b e s c h ik b a r e A E D ’s b ij H a r t s la g N u ë e n d a t z ijn e r n u n o g m a a r 4 8 5 . K ijk je n a a r h e t to ta a l a a n ta l m e n s e n in F r ie s la n d d a t e e n r e a n i m a t i e c u r s u s h e e f t g e v o l g d ëd a n z i t t e n w e o p 3 5 0 0 ët e r w i j l h e t e r e i g e n l i j k 6 0 0 0 o f 7 0 0 0 z o u d e n m o e te n z ijn . E n in 2 0 1 8 w ille n w e d e h a r t v e ilig s te p r o v in c ie z ijn m e t n o g e e n s d u b b e l z o v e e l b u r g e r h u lp v e r le n e r s .

O o k d e b e s c h ik b a a r h e id v a n A E D ’s lig t in F r ie s la n d n o g o p e e n v e e l te la a g p e il. B ij b e d r ijv e n e n o p e n b a r e in s te llin g e n z ijn z e w e l t e v i n d e n ëm a a r h e e l v a a k o p e e n w a t v e r b o r g e n p le k d ie in d e a v o n d u r e n e n d e w e e k e n d e n n ie t o f m o e ilijk b e r e ik b a a r is . B ij s p o r tfa c ilite ite n is d a t a l e e n h e e l s tu k b e te r . ëëD e A E D m o e t n e t z o g e w o o n w o r d e n a l s d e b r a n d b l u s s e r ’ ’ ëv i n d t d e s t i c h t i n g H a r t v e i l i g F ry s l n .

H a r tv e ilig is n u e e n p a a r m a a n d e n a c tie f.

H e t w e r k s ta a t d u s n o g in d e k in d e r s c h o e n e n . ëëW e h e b b e n o n s t o t d o e l g e s t e l d o m i n 2 0 1 8 h e t g e w e n s te p e il te h a le n . D a a r v o o r b e n a d e r e n w e g e m e e n t e n ëd o r p s b e l a n g e n ë b e d r i j v e n ës p o r t o r g a n i s a t i e s e n h u i s a r t s e n e n z o r g in s te llin g e n . D e m id d e le n z ijn n o g b e p e r k t ëd u s h e t i s v o o r a l d e k u n s t o m m e n s e n e n g r o e p e n te b e r e ik e n d ie h e t v u u r t je v e r d e r k u n n e n o p s t o k e n .’’

S u c c e s is n ie t a lt ijd v e r z e k e r d b ij e e n r e a n im a t i e p o g i n g . ëëS o m s k o m t d e h u l p t e l a a t o f i s d e s i t u a t i e v a n d e p a t i ën t a l h o p e l o o s . H e t la s t ig e is v e r d e r d a t je a ls v r ijw illig e r n a t u u r lijk m a a r h e e l w e in ig d a a d w e r k e lijk e e r v a r in g k u n t o p d o e n . E r k u n n e n ja r e n v o o r b ijg a a n z o n d e r d a t je h u lp w o r d t in g e r o e p e n . D a a r o m is h e t z o b e la n g r ijk o m te b lijv e n o e fe n e n . W a n t a l s h e t z o v e r i s ëm o e t j e s n e l e n z o n d e r h a p e r e n k u n n e n in g r ijp e n . D a a r w o r d e n c u r s i s t e n o o k o p g e t r a i n d .’’

O o k n a z o r g v o o r d e h u lp v e r le n e r is b e l a n g r i j k ëo n d e r s t r e p e n D u u r s m a e n D e R u i t e r . ëëE r k o m t h e e l w a t e m o t i e b i j k i j k e n . Z e k e r a ls d e r e a n im a tie p o g in g v e r g e e fs is . E n v e r g e e t n i e t ëd e p e r s o o n d i e j e m o e t r e a n i m e r e n k a n e e n b e k e n d e z ijn . H e t h e e ft a lt ijd e e n e n o r m e i m p a c t .’’

HANS WILLEMS Meer informatie: www.fryslanhartveilig.frl

maandag 20 april FRANEKER - Gezondheidscentrum het Want, 20.00-22.00: Schildklierziekte een pilletje en dan….? Informatieavond, opg. www.schildklier.nl/agenda/inschrijven.

HEERENVEEN - Consultatiebureau (Centrum Jeugd en Gezin), 19.30-21.30: Bolle Buiken Beurs, informatiemarkt voor zwangeren. dinsdag 21 april DRACHTEN - Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Smallingerland, 19.30-22.00, omgaan met ruzie en agressie (6-12 jaar), workshop, opg. 06 13122543 LEEUWARDEN - Medisch Centrum Leeuwarden (MCL), 14.0016.00: Inhaleren van medicatie, bijeenkomst Longfonds.

SURHUISTERVEEN - BJ Schurerweg 14, 19.30-22.00: Verandering in de zorg, werk en inkomen, Informatiebijeenkomst FSU, Cliëntenraad Achtkarspelen, SUSKA en WMO-raad door Nanne de Jong. woensdag 22 april BUITENPOST - Haersmahiem, 19.30-22.00: Bent u voorbereid op de nieuwe zorgrealiteit, informatie en discussie over de toekomst van de zorg. donderdag 23 april SWICHUM - Nicolaes Tsjerke, 20.00-22.00: Afvallen zonder Zweten, Gezond Verstand Avond met lezing van Dolf Flinker, leefstijlcoach, over gewoontegedrag.

Opg. 06 37383408. zondag 26 april LEEUWARDEN - Eeltsje’s Hiem, 15.00-16.30: Geheugenkoor, meezingmiddag.

SNEEK - Parkflat Stadsfenne, 14.00-16.30: Vragen over Vaccinaties, Gezond Verstand Avond met lezing van Door Frankema. donderdag 30 april HAULE - Dorpshuis De Mande, 20.00-22.30, inzichten over Ziekte van Lyme, Gezond Verstand Avond met lezing door Hayo Bol. Opgave: uitservice.nl Volledige agenda: www.gezondheidenco.nl

Franeker Harlingen Franeker Leeuwarden (Oosterstraat) Harlingen Wolvega Leeuwarden (Oosterstraat) Wolvega

Heerenveen Drachten Heerenveen Sneek Drachten Sneek

Thuiszorg Het Friese Land staat dag en nacht voor u klaar!

0900-8864

24 uur per dag bereikbaar mail naar info@thfl.nl

verpleging • persoonlijke verzorging • (particuliere) huishoudelijke hulp • of pgb bemiddeling • nachtzorg • begeleiding bij chronische ziekten • specialistische verpleging • intensieve thuiszorg • begeleiding en ondersteuning • personenalarmering • zorg op afstand • ledenservice • cursussen • particuliere zorg

www.thfl.nl Volg ons ook op Facebook

D o k te r s m a r t ph

Leeuwarder Courant donderdag 16 april 2015

19

o n e 2

1

3

H e t a a n b o h u l pmi d d w e r k e n me b r e i dt s n e d e t w ijfe l v e e l v a n d is e r g e e n

d v a n me e l e n di e t d e s ma l u it. E n di e e r n e g a d g e o n t k o me

di s s a me r t ph o n da o g o v ts b e n a

c h e n o n e n k s e r s ta a të a n .

6 4

A

r m b a n d je s d ie h e t a a n t a l s t a p p e n t e l l e n d a t j e z e t. D i e e v e n t u e e l j e h a r ts l a g b i j h o u d e n e n o o k j e s l a a p p a tro o n in k a a r t b re n g e n . E n h u n g e g e v e n s d a n d o o r s tu r e n n a a r j e s m a r tp h o n e .

D e r g e lijk e a c c e s s o ir e s g e b r u ik e n w e g r e t ig i n he t b e g i n ëm a a r n a e e n p a a r m a a n d e n s to p e n w e e r m e e . D a t k a n o m a lle r le i r e d e n e n z i j n ëm a a r m e e s ta l i s h e t o m d a t w e z e n ie t n o d ig h e b b e n . D e n k d a a r b ij a a n g a d g e ts z o a l s d e U P v a n J a w b o n e ëd i e j e s t a p p e n t e l t e n s l a a p p a tr o o n v o l g t.

D a t w o r d t a n d e r s a l s w e i e ts d o e l g e r i c h t g e b r ui k e n ëb i j v o o r b e e l d o m t e s p o r t e n . E e n a c c e s s o i r e a l s d e Ti c k r X v a n W a h o o m e e t a l l e s da t v o o r e e n v r i j e t i j d s s p o r t e r v a n b e l a n g i s ëv a n h a r ts l a g t o t c a l o r i e v e r b r u i k . H e t a pa r a a t s p e e lt n a h e t s p o r te n a lle g e r e g is t r e e r d e i n f o r m a ti e d o o r n a a r d e a p p o p d e s m a r tph o n e ëw a a r i n j e a l l e s k u n t b i j h o u d e n .

D e r g e lijk e a c c e s s o ir e s z ijn v e e le e r h u lp mi d d e l d a n g a d g e të o m d a t j e z e b l i j f t g e b r u i k e n . Z o a l s e e n w e e g s c h a a l ëw a a r o p v e e l m e n s e n v a n a f e e n b e p a a l d e l e e f ti j d i e d e r e d a g s t a a n . D e S m a r t B o d y A n a ly s e r v a n W it h in g s v e r t e l t n i e t a l l e e n h o e v e e l j e w e e g t ëm a a r g e e f t o o k i n f o r m a ti e o v e r j e v e tg e h a l t e e n z e l f s d e l u c h tk w a l i t e i t i n h u i s . E n j e h o e f t j e g e w ic h t n ie t m e e r d a g e lijk s o p e e n b r ie fje te kr a b b e l e n a l s j e a a n h e t d i ët e n b e n t : d e a p p s l a a t he t a l l e m a a l o p .

O n d e r tu s s e n h e b b e n a p p s e n a c c e s s o i r e s v o o r d e s m a r tp h o n e h u n t e r r e i n v e r r u i m d : n a a r g e z o n d h e id in h e t a lg e m e e n . H e t g r o te v o o rd e e l v a n d e s a m e n w e r k in g tu s s e n a c c e s -

5

‘Een bloeddrukmeter die samenwerkt met een app, is minder nauwkeurig dan een professionele meter in het ziekenhuis’ s o ire s e n s m a r tp h o n e is im m e r s d a t d e a p p a lle g e m e te n g e g e v e n s k e u r ig k a n b ijh o u d e n .

M e t d e t h e r m o m e t e r v a n K i n s a ëd i e j e i n d e a u d io u it g a n g v a n je s m a r t h o n e s to p t ë m e e t je n ie t a lle e n d e e v e n t u e le k o o r t s v a n je k i n d ëm a a r k u n j e d i e o o k m a k k e l i j k a a n d e a r t s t o n e n w a n n e e r h i j l a n g s k o m t ëo m d a t d e a p p h e t a lle m a a l h e e ft o p g e s la g e n .

D e b lo e d d r u k m e te n k u n je m e t e e n to e s te l a ls d e W ir e le s s B lo o d P r e s s u r e M o n ito r v a n W ith in g s . D e a p p s la a t e lk e m e tin g a u to m a t i s c h o p ëz o d a t d e d a t a n a d i e n o p h e t in te r n e t m a k k e lijk te c h e c k e n z ijn o f in e e n E x c e lb e s t a n d n a a r je d o k te r k u n n e n w o r d e n g e m a ild .

In d e m e d is c h e w e r e ld z e lf le e ft n o g t w ijfe l o v e r d e p r e c is ie v a n d e r g e lijk e g a d g e t s . D ie s c e p s is is z e k e r te re c h t in h e t g e v a l v a n a r m b a n d je s d ie s t a p p e n e n b ijb e h o r e n d c a lo r ie v e r b r u ik m e te n . W e k o n d e n e r a l v e e l te s te n

e n z e g e v e n b ijn a a lle m a a l u ite e n lo p e n d e r e s u lt a te n . E n e e n b lo e d d r u k m e te r d ie s a m e n w e r k t m e t e e n a p p is n a t u u r lijk m in d e r n a u w k e u r ig d a n e e n p r o fe s s io n e le m e te r in h e t z ie k e n h u is .

D a t b e t e k e n t n ie t d a t z o ’n b lo e d d r u k m e t e r w a a r d e l o o s i s . A l s j e g e r e g e l d m e e t ëk u n je a l s n e l e e n p a t r o o n h e r k e n n e n e n m e r k je n a t u u r lijk o o k v e r h o g in g e n o f v e r la g in g e n .

A ls je m e t d ie in fo n a a r d e h u is a r t s s t a p t ë k a n h ij o o k s n e lle r a n a ly s e r e n o f d e h o g e b lo e d d r u k d ie h ij m e e t m is s c h ie n w e l te m a k e n h e e ft m e t d e n e r v o s ite it v a n h e t m o m e n t.

B o v e n d ie n w o r d e n d e s e n s o r s d ie a lle r le i p a r a m e t e r s m e t e n ëa l m a a r b e t e r . E n d a t w e te n z e o o k in d e m e d is c h e w e r e ld . Z o w e r d a l b e c ijfe r d d a t d e s o c ia le z e k e r h e id in E u r o p a o p te r m ijn b ijn a 1 0 0 m iljo e n e u r o z o u k u n n e n b e s p a r e n a l s p a t i ën t e n z i c h z e l f k u n n e n ‘v o lg e n ’ m e t e e n a c c e s s o ir e e n b ijh o re n d e a p p .

E e n v o o r b e e ld ? In p la a t s v a n z ic h p e r io d ie k te la te n s c r e e n e n b ij d e v r o u w e n a r ts k u n n e n v ro u w e n e e n b e h a d ra g e n w a a r in e e n s e n s o r z it d ie v ia e e n a p p m e te e n a la r m s la a t a ls e r o o k m a a r e n ig e h in t v a n tu m o r o n t w ik k e lin g w o r d t v a s t g e s te ld .

E n d i a b e t e s p a t i ën t e n k u n n e n p r i k k e n m e t e e n a c c e s s o ir e a ls d e B lo o d G lu c o s e M e te r v a n iB G S ta r e n d e m e tin g e n v a n e e n la n g e r e p e r io d e m e e b r e n g e n b ij h e t v o lg e n d e a r ts e n b e z o e k .

JOOST BOLLE

1. Bloeddrukmeter Wireless Blood Pressure Monitor, 130 euro 2. Stappenteller/slaapmeter UP, 149 euro 3. Glucosemeter Blood Glucose Meter, 180 euro 4. Weegschaal Smart Body Analyser, 149 euro 5. Koortsthermometer Kinsa, 25 euro 6. Hartslagmeter Tickr X, 110 euro

Luuk Scholten, Vlissingen

BETER HOREN BEGINT MET VALLEN EN OPSTAAN

“Ik was aan het spelen in de zandbak, toen er een straaljager over kwam. Mijn vriendjes hielden hun handen voor hun oren. Ik speelde onverstoorbaar door ... Bij de KNO-arts bleek dat ik 50% doof was.

De eerste hoortoestellen hielpen niets. Ik hoorde wel stemmen, maar verstond ze niet. Daar werd ik heel onzeker van. Voelde me een buitenbeentje.

Zo rond mijn dertigste veranderde dat. De nieuwe generatie hoortoestellen ... een openbaring! Ineens kon ik mensen veel beter verstaan. Ik kon wel janken.

Mijn zelfvertrouwen kreeg een boost. Mijn carrière ook. De audicien heeft mijn toestellen steeds beter afgesteld op mijn gehoor. Het ging niet vanzelf. Maar nu tel ik echt mee. Daar ben ik eeuwig blij om.”

De oplossing voor uw hoorprobleem is zelden in één keer perfect. En een hoortoestel is altijd wennen. Maar onze audiciens zijn er voor u. Samen met u zoeken zij net zo lang door tot u 100% tevreden bent. Dat is onze kracht. Daar hebben we de mensen en middelen voor in huis. We zijn dan ook al meer dan 100 jaar dé hoorspecialist.

Wilt u ook beter horen? Kom naar beterhoren.nl of doe een gratis hoortest in een winkel bij u in de buurt.

Daarom dé hoorspecialist > gediplomeerde audiciens > vergoeding door álle zorgverzekeraars > gratis 5 jaar nazorg

Lees het verhaal van Luuk Scholten (44) op beterhoren.nl

Beter horen begint met