Vlaski_jazik_3

Page 1

Zoitsa Mitreva Veritsa Costova Iana Mihailova

LIMBA SHI CULTURA A ARMテクJLOR TI CLASA III nau anj educatsii primarテ」

Scopia, anlu 2011


Izdava~: MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA ul. Mito Haxivasilev Jasmin, bb - Skopje

RetsenzentsĂŁ:

Vasil Nicolov Stavre Shoche Biliana Filipovsca :

. 22-4761/1 07.09.2010

Đ&#x;очати: Графички цонŃ‚Đ°Ń€ дООоН, ХкОпŃ˜Đľ

CIP – KɚɏɚɼɨÉ?ɢɥÉšÉ°É˘Ę Éš Éœɨ ÉŠÉ­É›ɼɢɤÉšÉ°É˘Ę Éš ɇɚɰɢɨɧÉšɼɧÉš ɢ ɭɧɢÉœÉ&#x;ɪɥɢɏÉ&#x;ɏɍɤÉš É›ɢÉ›ɼɢɨɏÉ&#x;ɤÉš “ɋɜ. É„ɼɢɌÉ&#x;ɧɏ ɈɯɪɢÉžɍɤɢâ€?, É‹É¤É¨ÉŠĘ É&#x; 373.3.016:811.135.1(075.2) MITREVA, Zoitsa Limba shi cultura a armĂŁnjlor ti clasa III : nau anj educatsii primarĂŁ / Zoitsa Mitreva, Veritsa Costova, Iana Mihailova. - É‹É¤É¨ÉŠĘ É&#x; : ɆɢɧɢɍɏÉ&#x;ÉŞÉŤÉŹÉœɨ ÉĄÉš ɨɛɪɚɥɨɜɚɧɢÉ&#x; ɢ ɧÉšɭɤÉš ɧÉš ÉŠÉ&#x;ÉŠÉ­É›ɼɢɤÉš ɆɚɤÉ&#x;ÉžÉ¨É§É˘Ę Éš, 2010. - 68 ÉŤÉŹÉŞ. : ɢɼɭɍɏɪ. ; 30 ÉŤÉŚ ISBN 978-608-226-186-7 1. Costova, Vertisa [ɚɜɏɨɪ] 2. Mih ilova, Iana [ɚɜɏɨɪ] COBISS.MK-ID 84321290


! " " " # $ " % " " "

"

&

"

# ' "

# " " " & # ( " % " & ) " # % %

% * " % " # +

- " ) & # . ) "

%

&

# $

" "

" / & & & " # . ) " " " & & " #


UNITĂƒ 1 S-NĂƒ GHINUIM! / S-NĂƒ ALĂƒSĂƒM SĂƒNĂƒTATEA! Scularlu: 5 li ĂŁnveatsĂŁ literili: a, b, c, (ci, ce, chi, che); 5 dghivĂŁseashti shi ĂŁngrĂŁpseashti zboarĂŁ cu literili: a, b, c, (ci, ce, chi, che); 5 achicĂŁseashti salutĂŁrli tu situatsii formali shi niformali; 5 6789<=><?@9 BDEF9 @9 G?9H6=>E9 <?9 >8J<>E9 <JHJ@>@9# 14-17 UNITĂƒ 2

S-NĂƒ CĂƒNUSHTEM

Scularlu: 5 li ĂŁnveatsĂŁ literili: d, e, f, g (dz, gi, ge, ghi, ghe); 5 dghivĂŁseashti shi ĂŁngripseashti zboarĂŁ cu literili: d, e, f, g (dz, gi, ge, ghi, ghe); 5 >V?9VJ<=><?@9 QE=R=H@ >E=> >8>H@69O 5 poati s-prezentadzĂŁ singur shi altĂŁ persoanĂŁ; 5 >P>EJ <?V6E@9 P=<VE9Q@<99 > Q=E<D>H98DE# 18-21

UNITĂƒ 3

TI MULTSĂƒ ANJI!

Scularlu : 5 89 JHK=>@<J 89@=E989M ? 9 N * JO 5 PG?9KJ<=><?@9 <?9 JHGE9Q<=><?@9 RUD>EJ V6 89@=E989M ? 9 N * JO 5 achicĂŁseashti urĂŁr ti diferiti sĂŁrbĂŁtori; 5 poati s-uarĂŁ diferiti sĂŁrbĂŁtori; 5 JHK @<J KDV>U68>E 89G>@ V6 <JEUJ@DE9# 22-25

REVIZII - I


UNITĂƒ 4

LUMEA TU COLORI

Scularlu : 5 89 JHK @<J 89@=E989M 8 8N F H HNO 5 dghivĂŁseashti shi ĂŁngrĂŁpseashti zboarĂŁ cu literili: l, lj, m, n, nj; 5 89 JHK @<J H6F9E89 P9 6HJ QJHJ @6 ^9HG?9@<O 5 JHK @<J KDV>U68>E 89G>@ V6 VD8DE989_U6=989_?EDF9# 28-31

UNITĂƒ 5

IU EASTI, IU S-AFLĂƒ?!

Scularlu : 5 89 JHK @<J 89@=E989M D Q E < @ @<O 5 dghivĂŁseashti shi ĂŁngrĂŁpseashti zboarĂŁ cu literili: o, p, r, s, t, ts; 5 poati s-caftĂŁ/s-da informatsii; 5 <]>H@E=>UJ @9 KJEJ 8DV>89@>@9# 32-35

UNITĂƒ 6

TSI S-ADRĂƒM AZĂƒ?

Scularlu: 5 89 JHK @<J 89@=E989M 6 K ` k ^ RO 5 PG?9KJ<=><?@9 <?9 JHGEJQ<=><?@9 RUD>EJ V6 89@=E989M 6 K ` k ^ z; 5 poati sĂŁ-spunĂŁ tsi adarĂŁ tu chirolu liber; 5 <]JHGEJQ<=><VJ F=<>N9 P9B=E9@9# 36-39

REVIZII - II



DIMÃNDAREA PÃRINTEASCÃ Pãrinteasca dimãndari Nã sprigiurã cu foc mari, Frats di mumã shi di-un tatã Noi Armãnji di eta toatã. Di sum plocili di murmintsã Strigã-a noshtsã bunj pãrintsã: Blãstem mari s-aibã-n casã Cari di limba-a lui s-alasã. Cari shi-alasã limba-a lui S-lu-ardã pira-a focului, Sã s-dirinã yiu pri loc Sã-lji si frigã limba-n foc. El ãn vatrã-lji pãrinteascã Fumealjea s-nu-shi hãrseascã, Di fumelji cãrunji s-nu bashi Nat ãn leagãn sã nu-nfashi. Cari fudzi di-a lui mumã Shi di pãrinteasca-lji numã, Fugã-lji doara-a Domnului Shi dultseamea-a somnului!” Constantin Belemace (1844-1932)

7


Aa Cc Ff 9 Ll Oo Rr 6 k 8

Ãã Dd Gg N Mm Pp Ss K ^

Bb Ee Hh * Nn Qq Tt ` R


Reguli ti ĂŁngrĂŁpseari/dghivĂŁseari cu literili armĂŁneshtsĂŁ

V9 Â? _ V= Â? _ V?9 Â? ) V?= Â? ) G9 Â? Â? _Â? G= Â? Â?_Â? G?9 Â? Â’ G?= Â? Â’

8N � / HN � & @< � " <? � ^‘9_= � 9‘> D 6‘KDV>8 � PR � “

Ăƒndau egzampli cu combinatsii di literi armĂŁneshtsĂŁ: Mini am cĂŁrtsJ# Aesti dzJ89 =<V6 >V><J# Ana ari minghi6<?9# ĂƒngrĂŁpsescu cu cundilj# Toma ^9FHJ Q9 6H V9V9DE# Paranuma lji easti Gheorghi=K#

”>F> >HV6QJEJ gi68P>H9# Nj=86 =><@9 HN9V# •J?ce86 =><@9 <9F9H>@# –>Q86 BEJF<9 chelchi# ”>@<> FJVJ shD>E9@<# GeQ=> =><@9 F>E9# 9


S-ãnchisim I. Aesti zboarã armãneshtsã tuts li shtim:

aeroplan

televizor

purdicalji

bananã

autobus

compiuter

robot

ananas

crivati

balon

tetradã

topã

II. Spuni cari frazã cu cari cadur corespondeadzã: # =<@J =><@9 F><J#

U#

>#

# @<=8 DU9=V@6 =><@9 @=>@E6#

V# P#

# D >F <@98D#

# E>@989 > F=6 JHGEJQ<=><?@9#

=# B#

# G?9KJ<=<V6 8=V@9EJ#

# >@9 >HV6QJEJ P6F>@9# 10


# ?@99 >EFJH

=><?@9¡

# ¢6 >V?9VJ<

=<V6 @<9K># # U6EJ<?@<J >EFJH=><?@9 ¡ # U6EJ<V6 H 9?=>F £# V?9VJ<=< > EF JH=><?@9# ?@<J >EFJH=> < ? @9 ¡ # > RU6EJ< V6 <?9 # =<9 RU6EJ BE > H@<6R=><?@9# <?@<J >8@9 89FU 9¡ # > <?@96 > EFJH=><?@9#

¡ <9 =><@9 >=<@J

¡

> <9 =><@9 >@<=

<?9#

=<@J =><@9 6

@<=> =><@9 6

UDE#

E=V8J¡ > V @9 < > = @J < = =<9 > P98N86¡ H 6 V @9 < > = 6 J @

><@9# > V>E=V8J = >E=V8J# V @9 < > = 6 H 6 ¢ <@9# > > F=6 => F=6# ¢6 H6 =><@9 >

11


i li

ni des u p s i h s ĂŁ r a sti zbo

ae i l ĂŁ t l u c s A . IV ĂŁ: achicĂŁseshts

ĂŁngrĂŁpsea

ĂŁntreabĂŁ

apandĂŁsea

ascultĂŁ

bagĂŁ

dishclidi

spuni

ĂŁ completeadz

dghivĂŁsea

V. AscultĂŁ li aesti frazi sh i spuni desi achicĂŁseshts li ĂŁ: ScoalĂŁ ti ĂŁm

proastĂŁ!

Dishclidi-u c

artea!

DisfĂŁ-u tetra

da!

Shedz ĂŁmpa

di!

Ăƒnclidi-u car

tea!

DiscuteadzĂŁ

co sotslu a ta

! ! " # ! $ ! !% ! & 12

u!


ABETSEDA

ARMÃNEASCÃ

Literi mãri, literi njits, voi mi ftsets, mini s-vã ãnvets. Abetseda armãneascã tuts s-nã hãrseascã, ca cu ea noi cãftãm zboarali pi carti s-li bãgãm. Ghrama a noastrã easti mushatã di multu chiro avigljatã, s-chearã, noi nu dãm ashi prosuplu va n-aspilãm. Grailu armanescu nu cheari atsea di Dumidzã easti dari, nica dit soarti ca zghic di moarti. Zoitsa Mitreva 13


1S-NÃ GHINUIM! / S-NÃ ALÃSÃM SÃNÃTATEA! ' $ ! $ " ] >86@ =@>E# £6F =<?@<J¡ ] ¤?9H9 =<V6# ¥>E9<@D¦ 9H9 V6F =<?@<J¡ ] ?]F9H9 =<V6 G?9H9#

- Bunã Vã dzuã doamnã P><V>8J¦ ] 6HJ PR6J 9?>89# ] £6F ?9@< PD>FH> P><V>8J¡ ] ¤?9H9# ¥>E9<@D¦ 9H9 V6F =<?@<J¡ ] 68@6 ?JE9D<#

- Bunã Vã dimneatsã doamne P9E=V@DE¦ ] 6HJ <]>K=@< PD>FHJ 9<?># £6F ?9@<¡ ] ¢6 Q>E> F9 P6V?=<V6 F68@6 G?9H9#

( ! 14

] ¤?9H9 K9H9@ <V68>E8N9 > F=9# £6F ?9@<¡ ] ¤?9H9 J >¨JF P><V>8J# ¢> ?JE<9F V> K> K9P=F# ] ¥>E>6> =><@9 <?9 > F=>#

( ! ! !


UNITÃ 1

! 6HJ P9FH=>@<J¦ 6HJ PR6J¦ 6HJ <=>EJ¦ ¤?9H9 K9H9@¦ ¤?9H9 J >¨JF# EFJH=@< V6 <JHJ@>@9¦ EFJH=@< G?9H9¦

# 6HJ P9FH=>@<> F>FJ¦ 6HJ P9FH=>@<J¦ £6F P6EHN9<?¡ 9 P9<V6EF>9 F68@6 G?9H9#

P9D¦ ©>EJ U6HJ¦ £>89 U6HJ¦ 9P=>E9 U6HJ¦ ¢D>Q@9 U6HJ¦ DFH6 P68@<9¦ ¢D>Q@9 U6HJ >Q9E9@J V>F> U6HJ¦

# 6HJ PR6J¦ 6HJ <]>9 F6<?>@> > F=>¦ £6F =<?@<J¡ ¤?9H9# ¥>E9<@D¦

# 6HJ <=>EJ U>UJ¦ # ¢D>Q@9 U6HJ F>FJ¦ DFH6 ¤?9H9 K9H9<? 7V9DE86 > F=6# 89<?DE¦ 6 =><@9 Q>Q6¡ ¢D>Q@9 U6HJ >Q9E9@J V>F> ª8 =><@9 @6 6UDE# U6HJ#

( ! 9E>M £68>V?M 9E>M £68>V?M 9E>M

¤?9H9 K9H9@ PD>FH=¦ ¤?9H9 J >¨>9 PD>FH= 9E># E<9@< Q9 6H V>B«# 9 >G6HN6<=<V6# 9P=>E9 U6HJ¦ £>89 U6HJ#

! ! 15


UNITĂƒ 1

S-u ĂŁnvitsĂŁm abetseda armĂŁneascĂŁ A a, B b, C c, (Ci ci, Ce ce, Chi chi, Che che)

arĂŁu

bibliotecĂŁ

cal

chelchi

cicior

cireashi

cupanji

cetcĂŁ

vulchi

chicutĂŁ

rachetĂŁ

porcu

) ! ! ! " $ * $ + $ + $ + $ + $ + , ! ! "

m_imunĂŁ

_i_ior

_ar_ĂŁ

III. DghivĂŁsea shi ĂŁngrĂŁpsea tu tetradĂŁ: # ¢D9 ?9F 8a sc6899# ™# Coli s-dutsi la lucE6# Âœ# ”9 aG6P99 Q9 FJHJ# 16

˜# ”68@6 KD9 <]FJV F=aE9# š#  DEa a mea va bambDH9# ž# ”9H> >P6HJ che@<JE9#

_ĂŁsturĂŁ


Di cultura a ArmĂŁnjlor BUNĂƒ DZUĂƒ CĂŁndu mi scol tahinima io spun: BunĂŁ dimneatsĂŁ shi a tutulor lĂŁ or ghinetsĂŁ. Shi ti prĂŁndzu io dzĂŁcu: BunĂŁ dzuĂŁ, bana s-vĂŁ hibĂŁ dultsi ca auĂŁ. Shi pi ninga oarĂŁ io vĂŁ dzĂŁc: BunĂŁ va oarĂŁ tu cĂŁsĂŁbĂŁ shi ĂŁn hoarĂŁ. Shi tu soni, cĂŁndu ĂŁntunearicĂŁ shi dzua va s-chearĂŁ, pots sĂŁ-spunj bunĂŁ VĂŁ searĂŁ. Shi cĂŁndu nĂŁ bĂŁgĂŁm noaptea, dzĂŁtsem: Noapti bunĂŁ sh-dada adavdzi: ApiritĂŁ cama bunĂŁ. Zoitsa Mitreva

NANI, NANI TU NĂƒNUSHI -cĂŁntic popularNani, nani tu nĂŁnushi, s-yinĂŁ somnul di la ushi, s-lu arucĂŁ tu sĂŁrmĂŁnushi, sĂŁrmĂŁnushea atsea di asimi, cu iorganea atsea di sirmĂŁ, s-ĂŁl leagĂŁn cu ciciorlu, ta s-ĂŁnj creascĂŁ mari sh-gros, s-ĂŁnj si facĂŁ sĂŁnĂŁtos.

! ! ! % ! $ % , !

) ! ! $ !

+-0 )1 21,345 $ -0167 )7+-0 -) $ 27'0 680 9,3, 0 ) 38 +, 91,;0 -)

Io ĂŁnvitsai: - literili: a, b, c, (ci,ce,chi,che,) - salutĂŁrli formali shi niformali - ghinueari shi alĂŁsari sĂŁnĂŁtati

17


2

S-NÃ CÃNUSHTEM ! $ $ ] £>E9 =><@9 H6F> > @>¡ ] ¢6F> > F=> =><@9 9?># ] Q>E>H6F>¡ ] >E>H6F> HN9 =><@9 ><?VDK># ] 9 V>E9 B>F9899 =<?@<J¡ ] 9 B>F989> 9H>V9>#

2 " Aestã doamnã easti… Voi s-Vã cãnoscu cu…

9 ?JE<=<V6 VJ HJ VJH6<V6F¦

¥>E>6> =><@9 <?9 > F=>¦

4 ! ! ! ! H>M =9>HM H>M =9>HM H>M =9>HM 9?>=8>M

>86@ =9>H# £6F =<?@<J¡ >86@ H># ¤?9H9 =<V6# 9H9 V6F =<?@<J¡ ?]F9H9 =<V6 G?9H9# =9>H VJ@< >HN >9¡ 9H9 >F H>6 >HN# @9H9¡ ?]F9H9 >F H>6 >HN# 9?>=8> @9H9 VJ@< >HN >9¡ RJ 6FQ86 PR>@<9 >HN#

18

, ! ! !% %


UNITÃ 2 + ] 6HJ PR6J# ]KJ VJHD<V6# >E9> =><@9 > F=> H>9F> U6HJ <D>@<J# ] 9 ?JE<=<V6# 9H9 =<V6 £>89DQ9# ] 9E>V?9 HN]=><@9 @<9 H> VJH6<V6F# ] >E9= P9 96 =<?@<J @9H9¡ ] 9H9 =<V6 P9 ?@9Q# ] £>E9 V8><J =<?@<J¡ ] PG?=> V> @9H9 V8><> @E=9# @9H9 P9 96 =<?@<J¡ ] 9H9 =<V6 P9 9@689#

4 ! ! ! ! ] 9H9 H>6> P><V>8J# ] =<9 6 K9PR6<?¡ ] > 6 K9PR69¦ ª><@9 >H>8@J V6 86HPRJ Q=E9 U8DHPJ# ] =<9 =><@9 @9H9EJ¡ ] ª><@9 Q9 989V?99 P9 F=<9#

! ! 9E=V@DE86M ><V>8>M 9E=V@DE86M Dascala: 9E=V@DE86M ?@=E9DK>M

6HJ J PR6J# 9H9 =<V6 HJ686 P9E=V@DE# ¢N9 =><@9 @9HN99 @<9 J VJH6<V69 P]H= P9E=V@DE# 9HN9=> =><@9 <?9 > F=># Dats nji izini s-Vã u prezentedz colega a mea, d-na ?@=E9DK> P><V>8> Q9 F>@=E9> P9 9<@DE99# 6HJ J PR6J# ¯HN]Q>E9 G?9H9 VJ J VJH6<V69# £6 F>E9 @9HN99 PD>FH= P9E=V@DE# 19


UNITĂƒ 2

S-u ĂŁnvitsĂŁm abetseda armĂŁneascĂŁ Dd, Ee, Ff, Gg (Dz dz, Gi gi, Ge ge, Ghi ghi, Ghe ghe)

dintsĂŁ

dzeadit

7tur

gortsu

ghelĂŁ

ghiurdani

nel

gioni

) $ ! ! ! " 4 $ 0 $ 2 $ ( $ 4 $ ( $ ( $ ( $ ( ! ! ! ! ! ! ! <

_umat

ver_ _u

_u_uleani

# BagĂŁ li zboarĂŁli pi aradĂŁ ta-s aibĂŁ loghicĂŁÂŚ # f6<@>H9 D >F# ˜# <?=>P9 gJEP9HJ –>Q86 @6# ™# 8> ”>F> V?9ED >gi6F<9# š# GhiH9 PD>FH= K9H9@# Âœ# HN9 —RJ V>dur dead9EJ# 20

a_randzĂŁ


Di cultura a ArmĂŁnjlor MUZĂƒ, CALAUZĂƒ -cĂŁntic popularNji am nĂŁ muzĂŁ cari mi ĂŁnveatsĂŁ sh-mi disgljeatsĂŁ shi ĂŁnj ciuciurĂŁ s-dzĂŁc din-gurĂŁ: ŠF86 QD>@9 <]89 B>VJ @D>@9ÂŚ

LUPLU SHI OAIA ‰H 86Q @6@ FJ<?V>@ P9 VJHN <]UJGJ <]P9<V6EFJ Q9 H9HG> >EJ6# —QED>Q=> P9 =8 K9PR6 6HJ D>9 <?9 6 Q8JVJE<9 <]8N9 >P6VJ H9?=>F >QJ @9 U=>E9# - Cu mari harau voi s-tsã agiut – lji apandãsi oaia, - ma shi pi ninga atsea tsi eshtsã ahãt multu mãshcat shi fãrã puteari, tini iara eshtsã lup, shi nji easti fricã s-nu tsã hibã ma multu BD>F9 P9 VJ@ <=>@9#

Tsi mindueshtsĂŁ: ) !% ! ! =

'73) +7 '73) 37 473, >) +7 >) 473,

Io ĂŁnvitsai: ! ! " $ $ $ # $ $ $ $ & ! !

21


3

TI MULTSĂƒ ANJI! + =

] ÂĽJE9D< >H86 ¢J6ÂŚ Â&#x;9?9 <?9 <JHJ@>@9# - Haristo, sĂŁnĂŁtati, tihi shi <6V@<=< <?9 > @<=> @6 ¢J686 —HÂŚ

- Ti multsĂŁ anji Anlu NĂŁu, d-ne Costa, VĂŁ or multu sĂŁnĂŁtati, irinji <?9 U9E9V?=@9#

- Ti multsĂŁ anji dzua di neashtiri, Â?9H>ÂŚ ] ÂĽ>E9<@D F68@6 @9 6EJE89ÂŚ

] ÂĽE9<@D86 <]B=>@<9ÂŚ ] Â?=>89?=> <]B=>@<9ÂŚ ] ÂĽJE9D< ÂŁJEV96H#

+ !% $ # $ ! 3 $ + ! $ 9 ! $ & 22


UNITĂƒ 3 + Vruta Neli, Tu aestu NĂŁu An...

HĂŁrios Anlu NĂŁu!

mash harau shi suctses!

CĂŁrciunlu ti multsĂŁ anji!

TsĂŁ oarĂŁ soatsa a ta Maia!

Yioryi: Marie, s-u decorĂŁm ela ti —H86 ¢J6ÂŚ Maria: Â&#x;DE> <]>P6V P=VDE>@<989ÂŚ Yioryi: Mutrea cĂŁti lampioni shi G?9E8>HP9 >E9 @6 @6@9 VD8DE9ÂŚ Maria: Da, Ela va-s hibĂŁ F6<?>@J# —6> <6F ÂŞ8J –>Q ÂŁJEV96H K>]HJ U>GJ ?>E9ÂŚ

Â&#x;9 F68@<> >HN9 —H86 ¢J6ÂŚ

ÂĽE9<@D86 JH^9=ÂŚ Â?=>89?=> JH^9=ÂŚ

ÂĽJE9D><J PR6> P9 H=><?@9E>9ÂŚ

IV. Tu tetradĂŁ ĂŁngrĂŁpsea unĂŁ carti di urĂŁri ti sotslu/soatsa a ta ti ! 23


UNITĂƒ 3

S-u ĂŁnvitsĂŁm abetseda armĂŁneascĂŁ Hh, Ii, Jj, Kk, ĂƒĂŁ (i+a,o,u+vocal)

hari

hiumĂŁnic

7ridĂŁ

mĂŁnĂŁ

jurnalistu

cĂŁcot

jujunar

ornji

) $ ! ! ! " - $ $ 8%$ ?@$ , # B $ $ Bvocal& ! ! ! ! ! ! !

sĂŁ_ati

p_tĂŁ

c_nt_tor

III. DghivĂŁsea li frazili shi ĂŁngrĂŁpsea li tu tetradĂŁ. Spuni shi alti zboarĂŁ cu aesti literi: h, i, j, k, ĂŁ # D K9PR69 h=89VDQ@=E# ˜# Š>V> >E9 P>6 VD>EHi# ™# ”>F> @<ĂŁH9 HN9V86 @6 FJHN# š# ”9H9 >F ^9HG?9@< *98>@<# 24

ush_


Di cultura a Armãnjlor DOILJI SOTS # % ! & ‰HJ PR6J <]QE99FH> PD9 <D@< Q9@ QJP6E9# £>HP6 P9 H9H@9 8J <J <@9?9<9 6HJ 6E<J# ‰H86 <D@< V>E9 QED@> 6 K9PR6 6E<> B6PR9 <?9 <]>89HJ Q9 QDF# —8>H@6 VJHP6 J]8N <9 >QE6V?= 6E<> V>E> H6 >K=> @<9 <]>P>EJ <]UJGJ JFQ>P9 <?9 <]B=>@<9 V> FDE@6# ‰E<> K9H9 H9HGJ =8 <?9 86 >EHN6PR=> F> >=<@6 H6 <]P9P=># ‰E<> B6PR9 <?9 86 >8J<J# �9Q6<9 sotslu dipi pom shi ahurhi s-arãdã: ]ª== <Q6H9HN @<9 @<J V96V96EJ 6E<>¥ ]¯HN PRJ<9 <]H6 HN]>F 86VE6 V6 DF @<9 @6 RDE9 B6PR9 <?9 F9]>8><J <9HG6E#

Âą# ¢# Â&#x;D8<@DN

ApandĂŁsea: ) %! = 4 ! !% ! != ) =

) 6 )7 6 $ 68 1) 1 1 ' - 371 1 $ ) 3 ' ) $ ' - +,6871 4 -+6 1

Io ĂŁnvitsai:

! ! " $ $ %$ @$ ! ! i

25


26


REVIZII - I I. Adarã corectsii a zboarãlor di ma ãnghios:

celci _______

V>E=*8J²²²²²²²²²

*>Q@9H ²²²²²²² II ! ! !% ã" ! $ $

!$ $ $ ! $ cicior G O R T S U H K

F T D V R B C P

I R A M I I V

F E S A T L C G

I B C G A I I D

C E A H R G O U

I A L I C I R L

O R L N Z C S J

R I D I X Ã D N

V9>@EJ ²²²²²²²²²²

III + ! ! ! ! " $ $ ! $ $ bisicletã # D >F ²²²²²²²²²²²# # >U> <?9 Q>Q86 PDEF6 Q9 ²²²²²²²²²²²# # E>@989 > F=6 <]>G6P9 Q9 ²²²²²²²²²²# # D9 <]FJV ²²²²²²²²²²²# # JHN >QJ @6 ²²²²²²²²²²²#

à L S R M D F V

IV ! ! ! ! $ ! " ] Q>E>H6F>¡ ] £6F @<J]9 =><@9 H6F>¡ ] F=> H6FJ =><@9 >H># ] >E>H6F> HN9 =><@9 9?>#

²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²#

, 4 ! __________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ __________________________________ 27


4

LUMEA TU COLORI COLORI (BUEI, HROMI)

o r a

ĂŁ l r i nj murgĂŁ

] ÂŁ>@<9 U6=>6 =><@9 V6HP98N86ÂĄ - Cundiljlu easti njirlu# - Tini cari colori u vrei naima F68@6ÂĄ - Naima multu u voi aroshea#

i h s

- AestĂŁ V>7899 colori, easti F6<?>@JÂĄ - Nu, easti multu ancljisĂŁ# - Maca, s-u ancupru fanela cu dishclisĂŁ V>7899ÂŚ

MamĂŁ, iu easti a mea galbinĂŁ VJF=><?9ÂĄ Â&#x;DE> K> @<]6 P>6# Âą9 KE=9 <?9 laili Q>H@>8DH9ÂĄ Nu, va li portu murdzĂŁli# — @<9 Q>Q6@<J K> <]QDE@<JÂĄ Laili Q>Q6@<J K> HN9 89 U>G#

4 ! ! ! 28

nĂŁ

alb ĂŁ

4 ! ! ! ! " Panci: ”>F>M Panci: ”>F>M Panci:

bi

purdicalii

ilii

lai

ga l

I I L I F A C p ginghirlii im vear di b


UNITĂƒ 4 37' 1 4 73, 9,3, C 3(- )

0 zero 4 patru 8 optu 12 dausprĂŁ 16 shasprĂŁ 20 yinghits

1 unĂŁ 5 tsintsi 9 nau 13 treisprĂŁ 17 shaptisprĂŁ

2 dau 6 shasi 10 dzatsi 14 pasprĂŁ 18 optusprĂŁ

3 trei 7 shapti 11 unĂŁsprĂŁ 15 tsisprĂŁ 19 nausprĂŁ

7 ! $ ! ! ! IV. Spuni cĂŁti persoani icĂŁ obiecti ari pi cadurlu di ma ĂŁnghios shi

! # &

! " ÂŁ>7 <V68>E JHGEJQ<=><?@9 VJ@9 @<9H@<9 H6F9E9 P9 6H QJHJ @6 ^9HG?9@<# Â?><V>8> <Q6H9 numiri fĂŁrĂŁ aradĂŁ, shi cari scular prota va li ĂŁntsercljeadzĂŁ a lui numiri, greashti —” ¢Â&#x;— ÂŚ  ?9 ><?9 F> >HV8D¡

7 ! ! ! ! " # Â?>P> >E9 doi 7V9DE9# ˜# ÂĽ>8V9> >P6<9 nau *98>@< P9 Q>@>@9# ™# Â&#x;6 6UDE >E9 trei >FJk9# š# ”9H9 >F unĂŁsprĂŁ P9 >HN# 29


UNITĂƒ 4

S-u ĂŁnvitsĂŁm abetseda armĂŁneascĂŁ L l, Lj lj, M m, N n, Nj nj

cali

ljepur

cundilj

masĂŁ

lampĂŁ

nior

cĂŁni

njel

lilici

pulj

om

cĂŁnj

) $ ! ! ! " 6!$ 6% !%$ ' $ 3 $ 3% % + ! ! ! ! ! ! !

_ingurĂŁ

a_uri

gĂŁtu_ _i

_ĂŁpĂŁrticĂŁ

III. Agiucats un gioc cu literi: 9 ! $ ! E 3 4 != E ¸Â‰H <V68>E JHGEJQ<=><?@9 6H RUDE Q9 V>E@9 <?9 6 P> > P><V>8J8N=9# —8>H@<J sculari lipseashti sĂŁ-l chiulueascĂŁ zborlu) 30


Di cultura a ArmĂŁnjlor AIDI S-MISURĂƒM Aidi s-misurĂŁm shi numiri s-cĂŁntĂŁm. UnĂŁ, dau, trei tsĂŁ dau tsi vrei, patru, tsintsi, shasi baba nĂŁpoi armasi, shapti, optu , nau dada misurĂŁ oauĂŁ. Shi tu soni easti dzatsi gletslu easti multu aratsi, dzatsi shi dzatsi suntu yinghits io ahĂŁnti mĂŁshcĂŁturi anglits. Zoitsa Mitreva , ! ! ! ! ! , %!% !

37' 1 6 ' 71,$ - 1 7 + 2,3),3, +71,$ '7 - ) 6 5*> 1, * 3 476) 7 4 1,

Io li ĂŁnvitsai: ! ! " !$ !%$ $ $ % ! F ! ! # ! $ ! &

31


IU EASTI, IU S-AFLĂƒ?!

5

+ - Vã plãcãrsescu, spunets nji iu <]>¨J G>E> P9 Q>FQDE9¥

] £6 8N9E@>E9 V6F <]^9H QJHJ 8> ?D@=86 —8=k>HP>E –>8><¥ - Desi putets s-nji agiutats, voi <]>G96HG6 8> QD<?@> @<=H@E>8JŒ

] ÂŁ>E9 =><@9 >=<@J <V6899ÂĄ

] ÂŁ6F H6ÂŚ –D<?@> @<=H@E>8J =><@9 ^9HG?9@< P9 F=@E9 HJQD9 <?9 QED@> <6V>V?9 P9 > <@JHG> Q>E@9# - AestĂŁ easti sculia primarĂŁ “Pitu ¤689Âş# ] ¤>E>ÂĄÂŚ ¢6 =><@9 8>EG6# ”><? JHPE=Q@6ÂŚ

] ”><? V6 @>k9Œ �9 >6> =><@9 F68@6 8>EG6#

] ÂĽ>E

9<@D F

68@6 @

] ÂĽ>E

9<@D

HN9 P9

] Š>

32

>G96

Q9<9@

?JE9<

] •6HJ PR6J PD>FH=ÂŚ ] •6HJ PR6J 7V9DE9ÂŚ ] ÂŁ6 8N9E@>E9 96 <]>¨J @=>@E68ÂĄ - Obiectul di ninti voi easti @=>@E68# ] ÂĽ>E9<@D F68@6ÂŚ ] ¢D>E9 @9 @<9ÂŚ

<9 HN9

@>@ÂŚ

@6<=<

F>E9

V6 P9

86VE6

@ 9H9F

ÂŚ

>ÂŚ


UNITĂƒ 5 + ! $ !% $ ! ! $ $ ! ] •6HJ ŠJ PR6JÂŚ ¢N9 89Q<=><?@9 H6F9E86 P9 @=8=BDH9 >89 ÂŁ>@>  ?@=E9DK>ÂŚ ] –9 V>E9 >PE=<J UJH=>PRJÂĄ - Ea bĂŁneadzĂŁ pi adresa ÂŤ Pitu Guli Âť numir ™Œ - Ursits, ĂŁngrĂŁpsits-lu numirlu: 3 123 543 ] ÂĽ>E9<@D F68@6ÂŚ

- Va plĂŁcĂŁrsescu, cum s-agiungu QJHJ 8> <V689> ½ ¢9VD8> ÂŁ>E=K ž¥ - Sculia easti tu tsentrul a VJ<JUJ869# ”><? P6@<=@<]KJ andreptu, shi la prota sucachi, <?6@<J@< Q9 > <@JHG># ] ÂŞ><@9 8>EG6ÂĄ ] ¢6 =><@9 F68@6 >QED>Q=># ] ÂĽ>E9<@D @9 >G96@DE86ÂŚ

- Cu ljirtari, cãndu ãnchiseashti Q>FQDE=> @9 •9@689¥ ] ¹> <J?>@=> @E=9 P6Q6 QEJHPR6# ] �=<9 >E9 F> >G?DHN=>¥ - Da, ari la sãhatea 12, ti QEJHPR6# ] ¼>E9<@D F68@6 @9 9HBDEF>@<9>#

III. Tu tetradĂŁ ĂŁngrĂŁpsea unĂŁ situatsii tu cari caftsĂŁ/dai unĂŁ 33


UNITĂƒ 5

S-u ĂŁnvitsĂŁm abetseda armĂŁneascĂŁ Oo, Pp, Rr, Ss, Tt, Ts ts

pĂŁputsĂŁ

os

zahĂŁri

sac

tetradĂŁ

tserbu

radio

pescu

) $ ! ! ! " > $ 9 $ 1 $ $ ) $ ) $ + ! ! ! ! ! ! !

_ĂŁr_odz

_ras_u

_rnji

_ _eapĂŁ

IIII. Agiucats un gioc cu literi: 4 ! 9= 4 ! E= ¸Â‰H <V68>E JHGEJQ<=><?@9 6H RUDE Q9 V>E@9 <?]8N6 P> > P><V>8J8N=9# –9 @>U8J JHGEJQ<=><?@9 QED@> 89@=EJ P9 >=<@6 RUDE <?9 @9 V>7 >8@J 89@=EJ U>GJ 6HJ 89H99# —8>H@<J <V68>E9 89Q<=><?@9 <]89 V?9686=><VJ >8>H@9 89@=E9 9VJ RUDE86 JH@E=G#Âż 34


Di cultura a ArmĂŁnjlor DAVANLU SHI LIONDARLU Davanlu vini la liondarlu shi lji dzĂŁsi: ] ”9H9 H6 F9 ><Q>E P9 @9H9 @9H9 H6 =<?@<J F> V6E>ND< P9 F9H9# —9P9 <]K9P=F P=<9 >F JHPE=Q@6ÂŚ Di cĂŁndu u dzĂŁsi aestĂŁ, davanlu ahurhi s-azboairĂŁ anvĂŁrliga di liondarlu, lu antsĂŁpa anvĂŁrliga di gura, narea‌ Âą9DHP>E86 <]>Q6E> <?9 <9HG6E <]>G6P9 Q9 F> F68@9 8DV6E9 <?9 ><?9@<9 <]Q9P9Q<9# ÂŁJHP6 >HJV?9<9 P>K>H86 VJH@J 6H VJH@9V <?9 B6PR9# —FU9@>@ P9 ?>E>6 H6 F6@E=> 96 >RUD>9EJ <?9 <]JFQ98@9 @6 8=><> > Q>HG6869# –JHJ ><?@9Q@> Q>HG68 <]86 FJVJ <?]F9HP6=>M ] ÂŁ>@<9 @>k9E>@9 F9 >¨JÂŚ ”9 >HJV?9<9 6H Q>HG6 <?9 >@<=> P9 VJHP6 F9H9 9H<?99 JH V>Q V6 H>9F> V6E>ND><> QE9V9#

) $ ! < $ ! ! $ =

+7 + 7' (67 * ) $ +7 5*>167 91 ;0 -) *7367 5*>1$ 7 - 4 -01 4 2 )

Io ĂŁnvitsai: ! ! " $ $ $ $ $ G ! !

35


6

TSI S-ADRĂƒM AZĂƒ? E

] ¼>9 <]HJ >G96VJF B6PU>8Œ ] ¤?9H9 F> 96¥ - Dupu casa a noastrã ari mari teren ti sportu, putem s-nirdzem >V8D#

] D F68@6 KD9 <]F6@E=<V6 78F6E9# ] —E9 H>6J 78F6E9 @6 V?9HD Ă€=kÂŚ ] Â?=>89?=>ÂŚÂĄ Â&#x;<9 @6E899 P9 78F6E9 <6H@6ÂĄ - Ari un di actsiuni, un easti EDF>H@9V <?9 >8@6 >H9F>@ÂŚ

] —9 H>6 G9DV6E9 @9 Q9 VDFQ96@=EÂĄ - Da, sora a mea ancupĂŁrĂŁ nau CD-uri cu giocur educativi  6H@6 F68@6 9H@=E=<>H@9ÂŚ

- S-nĂŁ priimnĂŁm niheam tu parc FJH9ÂŚ ] Â?> Q6@=F <]>PEJF <?9 Q9V]H9VÂŚ - Va-s ascultĂŁm muzicĂŁ, io va-s 8N=>6 <?9 6HJ V>E@9 @9 PG?9KJ<=>E9#

) ! = + ! $ ! ! ! 36


UNITĂƒ 6 7 %

Salut Panci, Â&#x;<9 >P>E9 @DE> <=E>ÂĄ D ><V68@6 F6R9VJ <?9 F9 >G9DV Q9 H@=EH=@# ‰ K9PR6<?9 B>EF> > F=> Q9 ›>V=UDD*ÂĄ ”>E9 =><@9 P9F9ÂĄÂŚ —F di tuti: casĂŁ, gĂŁrdinĂŁ, prĂŁvdzĂŁ/animali, lilici shi machini ti 86VE6# ”JH9 K>]< >P6H V9E=><?9# Â?9H> <]HN9 >G96@<ÂŚ Adio, Mia

! ! $ ! ! ! = 37


UNITĂƒ 6

S-u ĂŁnvitsĂŁm abetseda armĂŁneascĂŁ Uu, Vv, Ww, Xx, Yy, Zz

ureaclji

budzĂŁ

taki

`ater-polo

amaki

zebrĂŁ

vazĂŁ

^iaspi

) $ ! ! ! " 7 $ $ HJ$ ;<$ CF$ 5 + ! ! ! ! ! ! !

_mbrelĂŁ

cri_ati

ari_

_ero

5 ! ! " 38

VJV68J _________

V^HP98N ________

@=UE>PJ ________

QE9F6B=>EJ _________


Di cultura a Armãnjlor ) ) ' 10 1 1 Sh-eara vãrnu oarã doi frats. Pãrintsãlj cãndu murirã l-alãsarã aveari mari cari u-ampãrtsãrã pi dau pãrtsã. Ghini ma, marli frati cari eara multu nibun shi chizmusos, tut tsiva lu-arãdea shi lu fura ma njiclu frati shi aestu peanarganarga s-featsi oarfãn. Lucra multu, ma nu putea s-amintã. Unã searã vini un aush la ushea a lui shi ãlji cãftã tsiva ti mãcari. Bunacicul, cara eara oarfãn iu deadi cumada di pãni tsi u avea ti tsinã ti el shi nicuchira a lui. Aushlu u lo pãnea shi ninti s-ãnchisescã ãlji deadi unã njicã oalã. zvoamã sari. Vindi-u sarea shi ashi va-s amintsã ti banã. Cãndu vrei s-dãnãseascã dzã: Ti plãcãrsescu, dãnãsea! Ma aestã easti secret shi nu lipseashti a curiva s-u spunji. Ashi adrã bunlu frati shi ahurhi s-amintã. Marli, nibun cum eara, tut mutrea vidzu cum dit ea iasi sarea. -Aha, ia di iu easti sarea! – mindui shi s-turnã acasã. Dupã vãrnã dzua s-dusi shi u furã uala a frati-su. Lo unã cãravi tã-s ducã tu altu loc iu va-s poatã s-vindã sari. Nica pi cãravi u fricã oala ta-s veadã desi va-s zvuamã sari. Oala dinãshunã ahurhi sã-scoatã sari, shi ti niheam di oarã cãravea s-umplu di sari. Nibunlu om nu shtea tsi s-adarã tã-s aghãliseascã zvumearea a sariljei, a cara eara tãmãhear nu vrea s-u aruca oala, ashi cã cu tutã oalã shi cãravea s-nica tu amari. Oala continueadzã sã-scoatã sari shi azã dzua tutã. Ti atsea apa dit amari easti ãnsãratã.

* 3 0 ) + 1,$ + 45 - ) +>68 $ 0 ) - + ,6871 $ +7 '76) +,6871

Io ĂŁnvitsai: ! ! " $ $ J$ <$ F$ ! ! %

39


40


REVIZII - II * ! ! cadurlu tsi corespondeadzĂŁ: # U6H=8J

˜# F6H@9

__

™# 6HG89

__

š# 7<68N

__

__

œ# FJHN

__

II + ! ! ! ! " $ $ $ $ # F9²6E ™# V>²H9 Âœ# B²V

˜# ²V8N6 š# <9F9² ²J ž# ²J@6E9

III. ĂƒngrĂŁpsea li numirli cu tsifri: Nau DausprĂŁ Shapti NausprĂŁ Â?9HG?9@< TsisprĂŁ

I + ! ! ! " % $ $ ! $

_______ _______ _______ _______ ²²²²²²² _______

# ŠD9 <]F9 >G9DV @6 ²²²²²²²²²²²# ˜# D =<V6 8> ²²²²²²²²²²²²# ™# ”9H> >E9 @E=9 ²²²²²²²²²²²# š# Â?=<9 <?@99 <]@9 >G9D@< ²²²²²²²²²²¥

V ! ! ! ! ! " $ $ $

_ ptu

u_sĂŁ

_atati

bro_cu

VI. AdarĂŁ corectsii a zboarĂŁlor di ma ĂŁnghios: # ›6RU>8 ¸ Âż ˜# —GD>VJ ¸ Âż ™#  DFQ96@=E ¸ Âż š# ÂŁ9HV9 ¸ Âż

²²²²²²²²²²²²²²²² ²²²²²²²²²²²²²²²² ²²²²²²²²²²²²²²²² ²²²²²²²²²²²²²²²²# 41


CÃNTITS, POEZII SHI PIRMIFI ARMÃNESHTSÃ

42


IO CU PAPLU Paplu a meu, paplu a meu, multu va mĂŁgiuni, totĂŁna doilji noi, 6 FJVJF P=>P6H# Maia a mea, maia a mea, tut strigĂŁ pi noi, paplu lj-dzĂŁtsi: “Tsi s-fac, lea, VJHP6 >?J@ 6 KD9Âş# Â?9H6 ^9H6 Q>Q6 8J9 ^9H6 <]HJ]HP68@<9F maia ma s-nĂŁ veadĂŁ, PD98N9 K> <]B6PR9F# Â?9H6 ^9H6 Q>Q6 8J9 noi s-mĂŁcĂŁm mĂŁgiun, maia ma s-nĂŁ veadĂŁ, K> <]B6PR9F P=>P6H# Hristo Hristoschi - Mular 43


ARMĂƒNAMEA A NOASTRĂƒ VRUTĂƒ ArmĂŁnici escu mini, mi mĂŁrescu tsĂŁnets minti, armĂŁneashti nji zburĂŁscu, sh-io cu soia mi mĂŁrescu. ArmĂŁnamea a noastrĂŁ vrutĂŁ, noi nu ti agĂŁrshim, s-nu cheri eta tutĂŁ, ArmĂŁnici escu mini, mi mĂŁrescu tsĂŁnets minti, voi dascalĂŁ s-mi fac mini, ArmĂŁnamea a noastrĂŁ vrutĂŁ, noi nu ti agĂŁrshim, s-nu cheri eta tutĂŁ, Dina Cuvata 44


ALBÃ, AROSHI… Galbin easti Soarli cari n-ãngãldzashti, veardi easti iarba tsi iasi pit paduri. Njirlu easti tserlu, aroshi easti merlu, lai easti noaptea albu easti prosuplu ali dadi ea pute nu da di padi. Pimbilii easti bana ma fãrã pon noari cana. Zoitsa Mitreva

PAPLU GLJETS Paplu Gljets, papu Gljets candu la noi va s-trets, mini ta s-mi vedz shi cãniscu s-ãnj pitrets. Pap Cãrciun, Pap Cãrciun desi tini eshtsã minciunã, io atsea u shtiu ghini ma voi s-pistipsescu tu tini. Zoitsa Mitreva 45


A LÃI MUNTE ANALTU (cãntic popular) A lãi munte analtu tsi nj-tsãnj avrã mari, aidi sh-dupu munti sh-nã livadi veardi. Aidi sh-tru livadi sh-nã fãntãnã aratsi, aidi mi aplicai s-ãnj beau apã aratsi. Aidi inima a mea amplinã cu fãrmatsi, aidi nu am nã dadã s-ãi li spun cu aradã. Aidi nu am nã soru s-ãi li spun cu doru, aidi nu am un frati s-lji spun dit hicati.

46


CRUSHUVA A NOASTRÃ (cãntic popular) Crushuva a noastrã alãvdatã s-ti ljea harau di tu intratã! Crushuveanã! Cu curia anvãrligatã! Crushuveanã! Nji vinj io lailu lea pãn la culã, a, Crushuva tsi e bunã! Crushuveanã! Nji vinj io lailu lea pãn la cheatrã, Crushuveanã! Nji vinj io lailu lea pãn la cheale, Crushuveanã! Oclji cu oclji lea nã mutreamu, gurã cu gurã nã zburamu! Crushuveanã! Aidi lea featã ta s-nã lomu, sh-aistã banã s-u bãnãmu! Crushuveanã! 47


CALU SHI GUMARLU ‰H DF >K=> V>8 <?9 G6F>E# ÂŁJHP6 @6@< P=>P6H >HV?9<9EJ Q9 V>89 gumarlu lji dzĂŁsi a calui: ÂŁ>E> <]KE=9 <]>EFJH @6 U>HJ 9> H9?=>F P9 B6E@9> > F=># ÂŁ>86 H6 86 ><V68@J# Â?6Q6 KJEJ V?9ED Q9P9Q<9@ G6F>E86 VJPR6 JHQ>P9 <?9 Q<6<9# —@6F@<=> @6@J B6E@99 H9V6V?9E86 6 UJGJ Q9 V>86 QJHJ <?9 V?=>8=> > G6F>E869# Â&#x;9 <?V6E@6 V?9ED V>86 >?6E?9 <]6?@=>PRJM ] ”JE>@86 9D @<9 F9 >¨J# ¢6 KE=>F H9?=>F <]8N9 >G96@ > G6F>E869 > @DE> 89Q<=><?@9 <]QDE@6 @6@ QJHJ <?9 V?=>8=> > 869#

TSERBUL SHI LIONDARLU ‰H @<=EU6 > V6E9 8N9 =>E> <=>@9 <]P6<9 8> 6HJ 9RK6E @> <]U=> >QJ# Â&#x;6 atsel momentu, tu apa sh-u vidzu aumbra a lui, shi eara multu pirifan Q9 VD>EH989 @<9 89 >K=> V> =>E> F6<?>@9 <?9 FJE9# Â?9 V9V9D>E89 <]>E<?6H> VJ 8N9 =>E> F68@6 <6Q@<JE9# Â&#x;6 >@<=8 FDF=H@6 8N9 <9 >QE6V?= 6H 89DHP>E <?9 >?6E?9 <]86 >K9HJ @> <]86 >V>@<J# Â&#x;<=EU68 >?6E?9 <]>8>GJ V6 >G6HN99 <?9 8N9 B6PR9 >8 89DHP>E869# AlĂŁga tserbul fĂŁrĂŁ dĂŁnĂŁseari, ma cĂŁndu agiumsi tu pĂŁdurea, coarnili 8N9 <9 >FQ98@9EJ @6 86FJV?89 P9 QDHN8N9# —<?9@<9 89DHP>E86 86 >G96F<9 <?]86 >VJ@<J# Â&#x;6 >@<=8 FDF=H@6 @<EU68 <?]F9HP69M - CĂŁt escu nibun, mi arshunam di cicioarli cari va mi ascĂŁpa, a =>E>F Q9E9B>H Q9 VD>EH989 P9 V>E9 @DE> K> <]FDE#

48


TREILI SURĂƒRI (pirmif popular)  ?]=>E> @E=9 <6EJE9# Â&#x;6@9 <]FJE@>EJ# Â?9 @6@9 =>89 H>9 F> HN9V> <]P6<9 @6 F68@6 U6H 8DV F68@6 U6H G9DH9 8D# — <6EJE8DE 8> =>E> <@EJFU6 <?9 KE=> <]6 V?=>EJ#  ]F9HP69EJ V6F <]86 >P>EJ >@<=8 86VE6# ”>F>]<> =>E> FD>E@J <?9 H>9 F> HN9V> B=>@J H6 6]<?@=># ‰HJ PR6J dauli surĂŁri adrarĂŁ gĂŁrnu shi piscuri sh-lji dzĂŁsirĂŁ ca va s-ducĂŁ la mama-sa la F9EF9H@<J# ”> =>89 H6 <]P6<9EJ 8> F9EF9H@<J <]P6<9EJ @6 KJEJ QJP6E9 6]>EJ<9EJ# ]Â&#x;9H9 <?=PR >6>@<9 HD9 K> HJ @6EHJF# ÂŞ>E> K> Ă < ^9H9F# ÂŞ>89 B6PR9EJ > <DE]<> >EF><9 @6 QJP6E9# Â?6Q6 KJEJ V?9ED JH@6H9VJ# Š9PR6 KJEJ HN=8 <?9 <?]PRJ<9M ] 6 K> <]P6VJ >=<@6 HN=8 <?]F9H9 K> <]H=EG6 P6Q6 =8# —G96F<9 8> 6HJ V><J# —V8D UJH> H>6 BE>@< F> PR6> H6 =>E> >V><J V> <]P6@<=> <]86VE=>PRJ# ›=>@> PR6> 86VE> Q9@ V><J 6 >HPE9PR=> >PE> FJV>E9 F> VJHP6 ^9H=> V?9ED86 @> <]@D>EHJ BE>@<8N9 B=>@> <]><V6HP=># ›E>@<8N9 <]V96P6<=>M ] ÂŁ>E9 HJ]6 >P>EJ >=<@J U6H=><@<JÂĄ UnĂŁ dzuĂŁ, nai ma marli frati dzĂŁsi: ] D K> <]>K=G8N6 >RJ <?9 K> <]K=P V>E9 =><@9# —EF><9 =8 >V><J <?9PR6 >K9G8N= >K9G8N= <?]@6 <DH9 P6EHN9# Â&#x;6 >@<=8 V?9ED B=>@> BJ@<=> ?6RF=@9 8]>PE> FJV>E9# ÂŁJHP6 K9H9EJ P9k=>E> BE>@<8N9 86 JH@E9U>EJM ] ›E>@= V>E9 =><@9ÂĄ ] ÂŞF 9D P6EHN99 <?]H6 K9PR69 AlantĂŁ dzuĂŁ, alantu frati armasi acasĂŁ, ma sh-el durnji, shi tuts ashi pi aradĂŁ armasirĂŁ acasĂŁ, ma tuts durnjirĂŁ shi nu puturĂŁ s-veadĂŁ cari lĂŁ u fatsi atsea U6H=>@<J# Â?9Q @6 <DH9 H>9 F> HN9V86 >EF><9 >V><J <?9 <]><V6F<9 P6Q6 6<?9# ›=>@> P9Q6<9 B=>@<9 ?6RF=@9 8]>PEJ @<9HJ UJGJ @6@ Q9 <9H99 <?]8D <]>89HJ Q9 PJK>H9# —@6F@<=> 7V9DE86 8N9 PRJ@<9M ] ¢6 @9 >89HJ Q9 PJK>H9 HD9 H6 >K=F <DE @9H9 K> <]=<?@<J > HD><@EJ <DE# ›E>@<8N9 V><? @<9 H9V> H6 8N9 >HV6QJE>EJ @6 <9EHN9 6 @<JH=># Â?>689 <6EJE9 JHK9@<>EJ V> H>9 F> HN9V> <DE H9V> =><@9 @6 U>HJ <?9 <]F9HP6=> V6F <]6 V?=>EJ# –9@E9V6EJ KJEJ FD><?9 8N9 P=>P9EJ BJEF>V @> <]6 JHB>EFJVJ#  ]P6<9 FD><?=> 8> B=>@> F> B=>@> 6 VJH6<V6 <?9 H6 8N9 P9<?V89<9 6<?=># —@6F@<=> FD><?=> 8N9 PRJ<9M ] Â?9<?V89P9 H9?=>F G9>F86ÂŚ Feata lu dishclisi giamlu, moashea lji tĂŁlje niheam dzeaditlu di mĂŁnĂŁ, 8N9 UJGJ BJEF>V <?9 B=>@> <]JHBJEFJVJ# ÂŁJHP6 K9H9EJ P9k=>E> BE>@<8N9 6 >¨>EJ FD>E@J# Â&#x;<9 <]>P>EJ @DE>ÂŚ ÂŞ8N9 H6 VJHP9<=> <]6 >E6VJ F> 8N9 >PE>EJ <K9HP6V?9 P9 F>8JFJ 6 P6<9EJ 8> <?DQ>@ <?9 6 <Q9HPR6E>EJ P9 QDF# Â&#x;>?9H9F> K9H9 7V9DE86 > KJ<98N=869 <]86 >P>QJ V>86# ÂŁJHP6 K=>P9 <K9HP6V?9 P9 F>8JFJ VJHP6 P9<?V89P9 K=>P9 B=>@J V><?]VJ@ F6<?>@J# ÂŞ8 6 8D <?]6 P6<9 >V><J# ÂąN9 PRJ<9 > F>FJ]<>9M ] —=<@J B=>@J K> 6 @<JH=F <]6 8N=>6 KJEJ @6E899 @9 JHK=><@J# ”>FJ]<> 8N9 PRJ<9M ] ÂŁ6F DF FDE@6 K> <]8N=>9ÂĄ > <]6 ><QE6V6V?9F V6 ^9H QD>@9 K> <]JH^=>PRJÂŚ U asprucuchirĂŁ feata, ea s-asculĂŁ shi deadun cu hiilu a vĂŁsiljelui tricurĂŁ F6<?>@J U>HJ# –9EF9B HN9 <?@=>F Q9EF9B K> <Q6<?# 49


VOCABULAR S-ÃNCHISIM E=G689 89@=E9 >U=@<=P> =GR>FQ89 VJE@<J 89FUJ >V><J PRJ89 F9HG?96<?9 Q>E>H6FJ G968P>H9 HN=8 UJ?V= <9F9H>@ V?=8V?9 <?D>E9@< G=Q9 @6@< <?@9F @=@E>PJ @DQJ BE>RJ V>P6E VDE=<QDHP=>PRJ F><J <?@99 RU6EJ<?@<J >V?9VJ<=<?@<J <VD>8J

50

"

"

<?=PR P9<?V89P9 P9<BJ JHV89P9 DEP9HJ VJB@JF >K9G8N=>@J ><Q98JF QED<6Q86 V6HP98N V9V9DE VE9K>@9 Q6EP9V>8N9 <@98D BE>@9 P6F>@9 H9?=>F >=<@J >@<=> 6<?9 6UDE <V>FH6 V>E=V8J >Q>HPJ<=> JH@E=>UJ JHGEJQ<=> U>GJ PG?9KJ<=> VDFQ8=@=>PRJ <Q6H9 RG?9G

"

%


1 S-NÃ GHINUIM! / S-NÃ ALÃSÃM SÃNÃTATI! F6@E=> ><V68@J E=Q=@=>PRJ PD>FHJ ? E9D< H6 F9 P6V?=<V6 G?9H9 K9H9@ G?9H9 KJ >¨JF HJ ?JE<9F ?>E>6 G?9H6=> @9 <JHJ@>@9 U6HJ P9FH=>@<J U6HJ PR6J U6HJ <=>EJ >P9D D>EJ U6HJ V>89 U6HJ K9P=>E9 U6HJ HD>Q@9 U6HJ <DFH6 P68@<9 >Q9E9@J QEJHPR6 89<?DE 6E<9@< F9 >G?6HN6<=<V6 V?9V6@J V6Q>HN9 K68V?9 U>EUJ VJ<@6EJ F9 >G6P99 V?=@<JE9 JH@6H=>E9VJ 7V9DE

) & ) & "

% &

<JEFJH6<?9 ><9F9 <]J8 8=>G6H VE=><?@9 <JHJ@D< VJH@9V BEJHPR9 ?=E @6V?=><?@9 <]QEJk=><?@9 VJ<@EJK=@< V?=>Q@9H >7HG?9 U9<9V8=@J ?>E9<@D P><V>8J <V68>E9 PD>EF9 P9<V6EF>E9 F6<?>@J >EJ6 V>8 V9E=><?9 QDEV6 <V6899 86VE6 FJHJ F=>E9 <DE @>?9H9F> VJ<JUJ ?D>EJ G6<?9 F>E9 GED<

%

"

"

& & "

&

51


2 S-NÃ CÃNUSHTEM <]HJ VJH6<?@=F 6FQ89 9PG?=> 989V?99 P9 F=<9 @9HN99 9R9H9 QE=R=H@=>PRJ =GR>F=H >?DEG?=> 6789<=> =k=EV9@<99 >BE>HPRJ 7@6E H=8 G9DH9 B6<@>H9 >G96F<9 P9RG8N=>@<J V96V96EJ DF FJ<?V>@ BJEJ Q6@=>E9 BE9VJ BD>F9 <=>@9 F6H@9

52

%

) %

G?96EP>H9 BDV H6FJ V6F =<?@<J G?9H9 =<V6 >HN <D@< H>9 F> U6HJ V8><J H>6J >H>8@J Q=E9 U8DHP9 @9H9EJ GDE@<6 PR=>P9@ G?=8J G6G68=>H9 K=EPR6 86Q VJHN D>9 >QJ PRJH6V8N6 =8=B>H@6 GJ8N9HJ

& "


3 TI MULTSÃ ANJI! 6E>E9 <JEUJ@D>E9 @9?9 <JHJ@>@9 <6V@<=< H86 ¢J6 @9 F68@<J >HN 9E9HN9 H=><?@9E9 P=89?=> ¥E9<@D86 <]B=>@<9 ¥E9<@D86 JH^9= P9B=E9@9 V6E>N KE6@J P=VDE>@<99 >Q £JEV96H ?>E9 9H9FJ N6EH>89<@6 VJVD@ DEHN9 N6N6H>E VJH@J@DE U=UJ HN9V K>VJ VD>EH9

& Â Ä

& Å

Å

 & Æ Ç "

QE99FHJ QJP6E9 B6PR9 >89HJ >QE6V?= JFQ>P9 >EHN6PR=><?@9 >8><J >?6E?9 <]>EJPJ @6 RDE9 <9HG6E F=<>N Q9EF9B >8>@6<9 V6 8N9E@>E9 <9H6E9 V>89 ?96FJH9V <J?>@9 PR6J 6E<J FDE@6 ?98N9 ?=>E?9@J V><J

%

"

" ) )

53


4 LUMEA TU COLORI VD8DE9 UJ=9 HN9E8J 8>9 >8UJ G>8U9HJ Q9FU9899 Q6EP9V>899 >ED<?9 F6EGJ K=>EP9 G9HG?9E899 V>7899 >HV8N9<J VD8D E9 >HV6QJEJ BJH=8J VJF=><?9 QJQ6@<J H6F9E9 <]F9<6EJF R=ED 6HJ P>6 @E=9 Q>@E6 @<9H@<9 <?><9 <?>Q@9 DQ@6 H>6 PR>@<9 6HJ<QEJ P>6<QEJ @E=9<QEJ Q><QEJ

54

"

% "

@<9<QEJ <?><QEJ <?>Q@9<QEJ DQ@6<QEJ H>6<QEJ ^9HG?9@< JH@<=EV8N=>PRJ Q=E<D>H9 DU9=V@9 >HN 89HG6EJ U6H=8J >F6E9 GJ@6HN9 HJQJE@9VJ H>QD9 FJ<?VJ@6EJ >HG8N9@< V6EJ P68@<9 8JHP6EJ F68N=>E9 H6F@J HN>E9 V6HP98N F689P9 @DE> 8989V9 8N=Q6E H9DE D>6J B=>@J 6HG8N9 7<68N

%

% "

&

* " % " ) "


5 IU EASTI, IU S-AFLÃ?! V>B@J P> Q8JVJE<=<V6 G>EJ V6HP98N F689P9 P9Q9<9 @D@H> 6E<9@< <]>G96HG6 >HPE=Q@6 <6V>V?9 <?6@<J@< <@JHG> 8>EG6 >QED>Q=> >G96@DE D< R>?JE9 <>V @<=EU6 QJEQDPR @E><@6 @<=>QJ >8@J JH@E=G P>K>H 89DHP>E ><Q>E9

"

"

) )

" "

>RUD>9EJ JHKJE89G> JH@<>QJ >G6P9 Q9P9Q<9@ >HJV?9<9 B6PR9 JFU9@>@ @>k9E>@9 Q>HG6 8=><J QE9V9 V96F>GJ Q9V6E>E Q>FQDE9 UED<V6 F9<6E V>EH9 QJ@6E9 @6 QE=>V8N9 UJH=>PRJ G6EJ H>E9 QE=B@6 F9H@9F=H Q>@>@9 DV8N9 <9F9@<J

"

% % %

%

55


6 TSI S-ADRÃM AZÃ? >G96VJF P=89?=> 78F6 >H9F>@ =P6V>@9K9 9H@=E=<>H@9 FJH9 @DE> <=>E> P9F9 P9EF9 QEJKPRJ >H9F>89 89U=E V?9ED K>RJ ^9><Q9 6FUE=8J >E9R VJV968J >F>E9 <>E9 QJE9H@<J >K=>E9 >FQJE@<JEJ

56

"

%

V?9RF6<D< B6EJ D>EBJH >6<? FJV>E9 U6H>V9V6 V6F>@J U6V>@J QJH9 @<9HJ <=VE=@ 7E9PJ P9HJ<?6HJ <]>G?J89<=><VJ V>PR @9 <VD8N9 G9DV6E9 6E=>V8N9 >F>k9 QE9F6K=>EJ K>89 D>8J VJE>K9

/ " &

"


CÃNTITS, POEZII SHI PIRMIFI ARMÃNESHTSÃ F>9> F9 FJE=<V6 @<JH=@< F9H@9 <D9 ^9H> >HGJ8PR><?@9 @<=E =@J 9>EUJ BJEJ QDH >Q86 ¤8N=@< VJH9<V6 Q9<@9Q<=><?@9 F9 >Q89V>9 BJH@JHJ BJEF>V >8JKP>@J U>HJ V6E99 9H@E>@J B6E@99

Æ Ç

%

Q9P9Q<9@ Q<6<9 V?=>89 FJE>@86 >6FUEJ Q9E9B>H >E<?6H=>PRJ 86F>V?9 <6Q@<JE9 F9EF9H@<J <@EJFU6 ><V6HP9 U6H=>@<J PD>EF9 PJK>H9 F>8JFJ <?DQ>@ 6]><Q9HPR6E>EJ KJ<98N= 6]><QE6V6V?9EJ

" %

"

57



PARTI DI EXERCITSII (fr達ndz達 ti fotocopiari)


1 S-NÃ GHINUIM! / S-NÃ ALÃSÃM SÃNÃTATI! + ! ! ! ! ! " $ $ $ $ # D9 HJ ² ² ²V6@J P9 >QJ# # ²>²> =><@9 @6 6UDE# # D FJV ²J<@EJK=@<# # DE> > F=> <]>G9D>VJ V6 ²=EDQ8²H# # >Q6 FJVJ ² ²E=><?9#

* ! ! cadurlu tsi corespondeadzã: # V?>Q@9H # >7HG?9 # V9E=><?9 # QDEV6 # UE>@<J

__

__

__

__

III. Adarã tradutsiri a frazilor: # 6HJ P9FH=>@<>¦ # ¤?9H9 K9H9@¦ # EFJH=@< V6 <JHJ@>@9¦ # ©>EJ U6HJ¦ # ¢D>Q@9 U6HJ¦

# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²#

, ! ! ! $ ! " ] £6F =<?@<J P>PD¡ ] ¤?9H9 K9H9<? 7V9DE86 >89 P>P9# ] ¥>E9<@D G?9H9 =<V6# ] 6HJ PR6J P>PD¦ 60

²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²#

__


2

S-NÃ CÃNUSHTEM ! ! ! ! ! " $ $ $

_umat

_ãrdinã

+ ! ! ! ! loghicã: ]£6F @<J =><@9 ²²²²²²²²²²¡ ] F=> ²²²²²²²² =><@9 HG?=8># ] 9 96 ²²²²²²²²¡ ] 9H9 =<V6 P9 £E6<?6K># ] £J@< ²²²²²² >9¡ ] RJ ²²²²²²²²²²² <?>Q@9 >HN#

a_randzã

_ _iurdani

+ ! ! ! ! " !% $ $ ! $ $ !% # ²²²²²²²²²² =><@9 V6 Q68N89# # 9 PD>E9 ²²²²²²²²²²²# # £>E9 =><@9 >=<@6 ²²²²²²²²²²¡ # ª<V6 8> ²²²²²²²²²²# # 6 RDD GJEP9H> >E9 ²²²²²²²²²²²#

IV. Adarã tradutsiri a frazilor: # £6F @<J =><@9 H6F>¡ # 96 96 =<?@<J¡ # £J@< >HN >9¡ # £6F =<?@<J¡

²²²²²²²²²²²²²²²²²²# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²#

V. Ãngrãpsea dialog tu cari dau persoani s $ ã ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ __________________________________ 61


3

TI MULTSÃ ANJI! + ! ! ! " $ % ! $ % $ - $ ãntreabã # >F> 86VE=>PRJ V> ²²²²²²²²²²²# # ¢D9 UJHJF @6 ²²²²²²²²²²# # £D89 ²²²²²²²²²² VJHP6 H6 <?@99# # ¢6F> >8 @>@9 =><@9 ²²²²²²²²²²# # >EF> > HD><@EJ =><@9 JH ²²²²²²²²²²#

+ ! ! ! ! ! " $ $ %$ $ @ # ²98N9 # ²98D< # V><²

# ²=>E?9@J # ²HPE=Q@6 # 6H ² 98J

! ! % ã shi sumlinieadzã li: hearhitã$ @ ! $ %$ $ % % $ W U P H R N X C

A C U I P J Z Ã

K U M U E U T S

I R B M C J P P

L A R Ã U U T Ã

à J E N N N R R

O L L I D A A V

N Ã Ã C I R D E

U S U M L A Ã T

IV. Angrãpsea zboarã tu cari ari unã

! " $ $ %$ @$

#²²²²²²²²²²²²² # ²²²²²²²²²²²²² # ²²²²²²²²²²²²² # ²²²²²²²²²²²²² # ²²²²²²²²²²²²²

H E A R H I T Ã

V. Adarã tradutsiri a frazilor: # 9 F68@<J >HN H86 ¢J6¦ # ¥JE9D><J PR6> P9 H=><?@9E9¦ # ¥E9<@D86 <]B=>@<9¦ # ¥E9<@D86 JH^9=¦ # £JEV96H86 ?JE9D<¦

62

# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²#


4

LUMEA TU COLORI , ! F "

__________

___________

___________

__________

+ ! ! ! ! ! ! "

_ĂŁndurĂŁ

_uljeari

_umtĂŁ

_ _ari

III. ĂƒngrĂŁpsea li numirli cu literi: 5 ____________ 13 ____________ 2 ____________ 10 ____________

9 ____________ 6 ____________ 18 ____________ 14 ____________

+ ! ! ! ! " $ $ $ $ # ²²²²²²²² B=>@J VJH@J# ˜# —F ²²²²²²²²²² PR=>P9@9 Q9 FJHJ# ™# ¢D9 ?9F ²²²²²²²² <6EJE9# š# Â&#x;DE> =><@9 <J?>@=> ²²²²²²²²²²# Âœ# ¤J8N9H> >E9 ²²²²²²²²²² V9V9D>E9# 63


IU EASTI, IU S-AFLÃ?!

5

I. * ! ! cadurlu tsi corespondeadzã: # QE=B@6

# BDV

# @E=9

__

# Q>EV6

__

__

__

+ ! ! ! " $ $ $ $ "

# D9 <]K> ²²²²²²²²²²²²² @<9K>¦ # >Q6 =><@9 ²²²²²²²²²²²²# # 9H9 >F P>6 ²²²²²²²²²²²# # ><V>8> <Q6<9 ²²²²²²²²² F9H@9F=H# # ±9FU> ²²²²²²² HD>E9 F> ²²²²²²²² BEJHPR9#

III. Adarã tradutsiri a frazilor: # 6 <]>¨J U>HV>¡ # > Q8JVJE<=<V6 V6F <]^9H QJHJ P9 @=>@E68¡ # ¥>E9<@D @<9 F9 @9HN9<9@¦ # £6 8N=E@>E9 V>E9 =><@9 >=<@J <V6899¡ # D@H> ?9@< G?9H9K9H9@¦

# ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²# # ²²²²²²²²²²²²²²²²²²²²#

, ! " # ! & ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ 64


6

TSI S-ADRÃM AZÃ? ! ! ! ! !% "

II. Ãngrãpsea tradutseri a zboarãlor:

NJEL, CÃSTÃRVETS, VAGON, CUNDILJ, CÃCIULÃ, UMBRELÃ, LILICI, OM, TETRADÃ

NJEL VAGON CÃSTÃRVETS OM CUNDILJ CÃCIULÃ UMBRELÃ LILICI TETRADÃ

W U P L R N X C

A C U I P J Z Ã

T Ã M L E E T S

V C B I C L E T

A I R C U T Ã

G U E I N I R R

O L L W D S A V

N Ã Ã O I C D E

U S U M L A Ã T

R I T U J G B S

___________ ___________ ___________ ___________ ___________ ___________ ___________ ___________ ___________

III. * ! ! cadurlu tsi corespondeadzã: # U6V?=@ P9 8989V9 # K=EPRJ VJ<@EJK=@< # @<9H@<9 D>6J # P>6 6FUE=89 # F=>E9 __

__

__

__

__

* ! ! ! ! # ! ! & ²²²²²² D >F H>6 ]6E9# 9P9 8> F9H9 <]F6@E9F P=>P6H# ²²²²²²¢6 H6 KD9 @=H9< KD9 <]F6@E=<V6 KJEH6 78F# ²²²²²² <9 <]>PEJF >RJ¡ ²²²²²² 9 <]H9EPR=F @6 Q>EV <]HJ >G96VJF @=H9<# ²²²²²²¤?9H9 P6Q6 >@<= K> HJ]>G96VJF @DQJ# 65


1. S-NÃ GHINUIM! / S-NÃ ALÃSÃM SÃNÃTATI! # # D9 HJ chiV6@J P9 >QJ# # Bab> =><@9 @6 6UDE# # D FJV cJ<@EJK=@<# # DE> > F=> <]>G9D>VJ V6 aeroplaH# # >Q6 FJVJ c9E=><?9#

#

Á 6HJ PR6J P>PD¦ ] ¤?9H9 K9H9<? 7V9DE86 >89 P>P9# ] £6F =<?@<J P>PD¡ ] ¥>E9<@D G?9H9 =<V6#

#

# ¤J8N9H> =><@9 V6 Q68N89 # 9 PD>E9 PRJH6V8N68# # £>E9 =><@9 >=<@6 G9DH9¡ # ª<V6 8> B>EFJ# # 6 RDD GJEP9H> >E9 =8=B>H@6#

# # Æ ¦ # Æ ¦ # ¦ # ( ¦ # É )¦

2. S-NÃ CÃNUSHTEM # dumat, gãrdinã, afrandzã, ghiurdani #

] £6F @<J =><@9 H6F>¡ ] F=> H6FJ =><@9 HG?=8># ] 9 96 =<?@<J¡ ] 9H9 =<V6 P9 £E6<?6K># ] £J@< >HN >9¡ ] RJ 6FQ86 <?>Q@9 >HN#

# # ! ¡ # ¡ # ! ¡ # ! ¡

3. TI MULTSÃ ANJI! # # >F> 86VE=>PRJ V> N6EH>89<@J# # ¢D9 UJHJF @6 9E9HN9# # £D89 JH@E=>UJ VJHP6 H6 <?@99# # ¢6F> >8 @>@9 =><@9 ¥E9<@># # >EF> > HD><@EJ =><@9 JH ?D>EJ# # W U P H R N X C

66

A C U I P J Z Ã

K U M U E U T S

I R B M C J P P

L A R Ã U U T Ã

à J E N N N R R

O L L I D A A V

N Ã Ã C I R D E

U S U M L A Ã T

H E A R H I T Ã

# # ?98N9O # ?=>E?9@JO

#

# N98D<O # V><JO # JHPE=Q@6O # 6H *98J

# Ê Ä ¦ # . ) ¦ # Å ¦ # Å ¦ # . ) Ë % )¦


4. LUMEA TU COLORI # K=>EP9 >ED<?9 G>8U9HJ Q6EP9V>899 # lĂŁndurĂŁ, muljeari, numtĂŁ, njari #

@<9H@<9 treisprĂŁ dau dzatsi

H>6 shasi optusprĂŁ pasprĂŁ

Š# # UnĂŁ B=>@J VJH@J# ˜# —F tsintsi PR=>P9@9 Q9 FJHJ# ™# ¢D9 ?9F trei <6EJE9# š# Â&#x;9 QEJHPR6 <J?>@=> =><@9 dausprĂŁ# Âœ# ¤J8N9H> >E9 dau V9V9D>E9#

5. IU EASTI, IU S-AFLĂƒ?! # # ŠD9 <]K> JH@E=U @<9K>ÂŚ ˜# –>Q6 =><@9 Q9V6E>E# ™# ”9H9 >F P>6 <6EJE9# š# Â?><V>8> <Q6<9 RUDE F9H@9F=H# Âœ# Âą9FU> D><9 HD>E9 F> D><9 BEJHPR9# # # ! Â’ ÂĄ ™# Ă‹ # Âœ# . #

˜# ÂĄ š# . ÂĄ

6. TSI S-ADRĂƒM AZĂƒ? # W U P L R N X C

A C U I P J Z Ăƒ

T Ăƒ M L E E T S

V C B I C L E T

A I R C U Â? T Ăƒ

G U E I N I R R

O L L W D S A V

N Ăƒ Ăƒ O I C D E

U S U M L A Ăƒ T

R I T U J G B S

# " " ) Š#

# Â&#x;<9 <]>PEJF >RJÂĄ ˜# —9 <]H9EPR=F @6 Q>EV <]HJ >G96VJF @=H9<# ™# ¢6 H6 KD9 @=H9< KD9 <]F6@E=<V6 KJEH6 78F# š# D >F H>6 Â?ŠÂ?]6E9# —9P9 8> F9H9 <]F6@E9F P=>P6H# Âœ# ¤?9H9 P6Q6 >@<=> K> HJ]>G96VJF @DQJ#

67





Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.