magazyny.pl
L’identité visuell
Nr 1(5)/2017 papeterie
bureautique
signalétique
couleurs
gestion sur fonds colorés
Valeo Service présentation
Marek Potoczny
Coraz więcej Valeo w Polsce
Raport JLL 2017
repères techniques
Top 5 – najlepsze lokalizacje magazynowe w Polsce
typographie
interdits
Skutki ustawy o obrocie gruntami
2
magazyny.pl
7R LOGISTIC PARK GDAŃSK Woj. pomorskie Powierzchnia dostępna
24 000 m²
Możliwość rozbudowy
TAK
Wynajmujący
7R Logistic
Kontakt: Mateusz Iłowiecki
+48 606 819 151
mateusz.ilowiecki@eu.jll.com
magazyny.pl
3
Warehouses 2017 Rok temu – w pierwszym wydaniu Magazyny.pl – w tym miejscu witałem Państwa informacją o rekordowych wynikach na rynku magazynowo-przemysłowym w Polsce za ubiegłe dwanaście miesięcy. Minął rok, a ja muszę to przywitanie powtórzyć, gdyż dane wskazują, że znów mamy rekord. Tym milej jest mi zaprosić Państwa do lektury pierwszego w 2017 roku wydania naszego kwartalnika.
Zmiany w ustawie o sprzedaży gruntów,
często, a który jest bardzo istotny. Chodzi
jakie miały miejsce w zeszłym roku, wzbu-
tu o środowiskowe podejście do budowa-
dziły pewien niepokój i pozostawiały wiele
nia, jak również eksploatowania centrów
pytań o wpływ tych decyzji na branżę ma-
logistycznych i przemysłowych. Nowe
gazynową. Ocenę zaistniałej sytuacji przed-
tematy wskazują także pojawiające się
stawia w tym numerze Agata Zając z JLL,
wyzwania w branży, o których zamierzamy
natomiast już teraz mogę powiedzieć,
informować naszych czytelników.
że z pewnością nowe zapisy przyczyniły się do swoistej dynamiki na rynku w 2016 roku.
Kolejny rok to także nowy rozdział dla
Podsumowanie dwunastu miesięcy, na któ-
działu Industrial JLL pod tytułem: Wareho-
re wpływ miały zarówno zmiany w ustawie,
uses 2017. I obym za kolejne dwanaście
jak również duża liczba nowych inwestycji
miesięcy mógł Państwa ponownie powitać
czy prężny rozwój kilku branż, w tym logi-
na łamach Magazyny.pl wiadomością rów-
styki czy automotive, sprawia że możemy
nie pozytywną, co obecnie.
mieć powody do zadowolenia. Szczegóły
Opieka merytoryczna: Tomasz Olszewski
Wydawca: JLL Dział Powierzchni MagazynowoPrzemysłowych Warsaw Spire Plac Europejski 1 00-844 Warszawa
Redakcja, skład i opracowanie graficzne: SkyConcept ul. Powązkowska 15 01-797 Warszawa
dotyczące Raportu JLL za rok 2016 znaj-
www.skyconcept.pl
dziecie Państwo na stronach 9-13.
info@skyconcept.pl
Kontakt:
Wkraczając w kolejny rok z nową energią i chęcią przekazania wiedzy z rynku,
Magazyny.pl nr 1(5)/2017
TOMASZ OLSZEWSKI
redakcja@magazyny.pl
postanowiliśmy w tym numerze poruszyć temat, o którym w kontekście branży
Head of Industrial Agency,
Dział reklamy:
magazynowo-przemysłowej nie mówi się
Central & Eastern Europe, JLL
reklama@magazyny.pl
4
magazyny.pl
Spis treści
Automotive w czołówce inwestorów
06 09 16 22 24 28 32 36 40 42
42
Puls rynku Aktualności z rynku, ważne wiadomości z kraju i zagranicy Raport JLL. Podsumowanie roku 2016 Rekordowe wyniki na polskim rynku magazynowym TOP 5, czyli największe rynki magazynowe w Polsce Charakterystyka lokalizacji, które cieszą się dużym zainteresowaniem inwestorów Rynki Wschodzące w branży magazynowej Tomasz Mika o rosnącym zainteresowaniu mniejszymi rynkami w Polsce Skutki ustawy o obrocie gruntami rolnymi Agata Zając o sytuacji na polskim rynku rok po nowej ustawie Ekologia w magazynach Środowiskowe podejście do budowania i eksploatowania nieruchomości komercyjnych Stawki czynszów na polskim rynku Mapa stawek czynszów w Polsce po roku 2016 Coraz więcej Valeo w Polsce Wywiad z Markiem Potocznym z Valeo Autosystemy Newsy z SSE Informacje z SSE z ostatnich miesięcy Automotive w czołówce inwestorów Motoryzacja jako najbardziej dynamiczny sektor na polskim rynku w 2016 roku
magazyny.pl
5
Puls rynku
Nowa powierzchnia magazynowa Langowski Shipping
Langowski Shipping, polska firma z branży transportu, spedycji i logistyki, podpisała umowę najmu na 3 500 m2 w Pomorskim Centrum Logistycznym w Gdańsku. – Ze względu na profil działalności usytuowaliśmy swoją siedzibę w pobliżu portu w Gdyni. Wraz z dynamicznym rozwojem usług świadczonych na skalę międzynarodową, zdecydowaliśmy o uruchomieniu kolejnego oddziału, tym razem tuż przy gdańskim DCT, czyli najnowszym i najnowocześniejszym terminalu kontenerowym w Polsce – powiedział Tomasz Langowski, Dyrektor Zarządzający, Langowski Shipping. Eksperci z JLL reprezentowali Langowski Shipping w procesie poszukiwania nowej powierzchni magazynowej i negocjowania warunków kontraktu najmu w inwestycji firmy Goodman.
Rozbudowa Segro w Nadarzynie
Przemiana PAIiIZ w PAIH
W podwarszawskim parku Segro pojawił się nowy klient – firma
Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych zmieni
Sanpol, która zajęła 8,3 tys. m powierzchni logistycznej. Istniejący
nazwę na Polską Agencję Inwestycji i Handlu. Znacznie rozszerzy
budynek został rozbudowany o prawie 15 tys. m2. Pozostała część
również zakres działalności. – Jako nowa agencja będziemy
budynku powstała na zasadach spekulacyjnych. Sanpol rozpocz-
zajmować się promocją polskiej gospodarki i rozwojem eksportu,
nie operacje w nowym obiekcie w styczniu 2017 roku. – Główny
wsparciem ekspansji zagranicznej polskich przedsiębiorstw oraz
czynnik, który zdecydował o wyborze Segro Logistics Park Warsaw,
– jak do tej pory – pozyskiwaniem inwestycji zagranicznych –
Nadarzyn to lokalizacja obiektu przy trasie S8, niedaleko pozosta-
tak o przemianie mówi prezes Tomasz Pisula. PAIiIZ, a wkrótce
łych ważnych węzłów komunikacyjnych. Nie bez znaczenia była też
PAIH, pracuje nad rozwojem sieci zagranicznych, docelowo ma
renoma firmy SEGRO, którą postrzegamy, jako godnego zaufania
ich powstać ok. 70. Aktualnie agencja prowadzi 198 projektów
partnera – zaznacza Paweł Kokot, dyrektor Centrum Logistycznego
inwestycyjnych o łącznej wartości 4,3 mld euro.
2
firmy Sanpol.
6
magazyny.pl
Waimea planuje wybudować ponad 200 tys. m2
Segro Logistics Park Poznań z certyfikatem BREEAM
W ciągu najbliższych trzech lat Waimea planuje wybudować
Centrum dystrybucyjne Tesco mieszczące się w Segro Logistics
i skomercjalizować ponad 200 tys. m powierzchni magazynowej
Park Poznań, Komorniki otrzymało certyfikat BREEAM z oceną
i produkcyjnej. Będą to inwestycje w Szczecinie, Stargardzie,
Very Good. Tylko sześć obiektów magazynowych w Polsce może
Bydgoszczy oraz Rzeszowie. Na początku 2017 roku na działce
poszczycić się takim rezultatem. Inwestycja obejmująca 30,2 tys. m2
o powierzchni 16,7 ha rozpocznie się budowa Waimea Logistic
powierzchni magazynowej to flagowy przykład projektu Segro
Park Stargard o łącznej planowanej powierzchni zabudowy
„szytego na miarę”, według indywidualnych potrzeb klienta. Decy-
ok. 80 tys. m2. W lipcu 2017 roku rozpocznie się zaś inwestycja
zja o przyznaniu obiektowi certyfikatu BREEAM jest potwierdze-
Waimea Logistic Park Port Morski Szczecin, która ma oferować
niem wysokiej efektywności technologii wykorzystywanej przez
48 tys. m powierzchni magazynowej o najwyższym standardzie.
dewelopera, której zastosowanie zapewnić ma nie tylko korzystny
W połowie roku Waimea planuje również oddać do użytkowania
wpływ na środowisko naturalne, ale w dłuższej perspektywie
Waimea Cargo Terminal Rzeszów-Jasionka oraz pierwszy etap
oznacza także oszczędności dla klientów.
2
2
Waimea Logistic Park Bydgoszcz.
DSV Solutions w Panattoni Park Janki II
Na terenie Panattoni Park Janki II powstaje inwestycja o powierzchni blisko 25 tys. m2. Firma DSV Solutions według planów zajmie magazyn na początku sierpnia 2017 roku, choć dostęp do powierzchni ma uzyskać już na początku lipca. Nowoczesny budynek umożliwi najemcy prowadzenie wszystkich procesów planowania, począwszy od operacji magazynowych, aż po zarządzanie zapasami i dystrybucję. Część magazynowa ma liczyć 23 820 m2, zaś powierzchnia biurowa ponad 1 tys. m2. W podpisaniu umowy z deweloperem Panattoni Europe doradzali eksperci z firmy JLL.
magazyny.pl
7
Puls rynku
Większy magazyn Piotr i Paweł jeszcze w tym roku
Piotr i Paweł zainwestował w magazyn w Starych Gnatowicach pod Warszawą. Docelowo w roku 2017 do użytku zostanie oddane 37 tys. m2, w tym 57 stanowisk ekspedycji. Powierzchnia biurowa ma liczyć 800 m2. Obecnie ten najnowszy i najbardziej nowoczesny obiekt sieci liczy 14 tys. m2 i spełnia funkcję jednej z baz magazynowo-dystrybucyjnych produktów szybko rotujących. Magazyn wybudowany został w nowoczesnej technologii, wraz z uwzględnieniem aspektów środowiskowych, np. oświetleniem led w całym obiekcie. Wyszków
Siemiatycze
Sokołów Podlaski
Sochaczew
Józefów Otwock Nadarzyn
Łuków
Garwolin
Kozienice
Lubartów
Piotrków Trybunalski
Puławy
Kazimierz Dolny
Świdnik
Krasynstaw
Panattoni buduje dla Decathlonu
Nowy odcinek trasy S17 z Warszawy do Lublina
Panattoni Europe realizuje w Łodzi obiekt magazynowy dla firmy
Lublin znalazł się w czołówce miast najlepiej pozyskujących
Decathlon. Planowe zakończenie inwestycji o powierzchni 32 tys. m2
inwestorów zagranicznych w Europie. Miasto zajęło trzecie miejsce
przypada na marzec 2017 roku. Będzie to drugi magazyn cen-
w prestiżowym rankingu Europejskie miasta i regiony przyszłości
tralny firmy w Polsce, dedykowany obsłudze zarówno sklepów
2016/17 publikowanym corocznie przez należący do grupy Finan-
stacjonarnych, jak i sprzedaży internetowej. Obsługa z tego
cial Times, „fDi Magazine”. Aby usprawnić komunikację Lublina
obiektu ma być kierowana do północnej Polski oraz Skandynawii.
z Warszawą budowana jest droga ekspresowa S17. Budowa
W całym obiekcie zostanie zastosowane oświetlenie ledowe,
brakującej części trasy podzielona została na siedem odcinków.
a także dodatkowe świetliki i okna w elewacji, dzięki czemu
Wojewoda lubelski wydał pod koniec 2016 roku pozwolenie
będzie większy dostęp do naturalnego światła. Ciekawostką jest
na realizację 13,2 km drogi na odcinku Kurów-Skrudki. Inwestycja
również to, że na terenie inwestycji powstanie boisko sportowe.
ma być ukończona do 2019 roku.
8
magazyny.pl
Kraśnik
Raport JLL, Podsumowanie 2016 roku
Rekordowe 2 3 mln m wynajętych magazynów w 2016 roku Magazynowa hossa trwa. W 2016 roku w Polsce podpisano umowy najmu na rekordową liczbę powierzchni magazynowych. Co istotne, aż 2,2 mln m2 przypadło na nowe kontrakty. Nie zmienia się czołówka sektorów najbardziej aktywnych – najwięcej powierzchni wynajmowali operatorzy logistyczni oraz sieci handlowe.
Największa liczba transakcji
spadek wolnej powierzchni odnotowano
rynkach. Więcej informacji na temat
w rejonie warszawskim – o 63,4 tys. m2,
czynszów za powierzchnie magazynowe
W 2016 roku najbardziej aktywnym rejo-
pomimo oddania do użytkowania blisko
w Polsce znajduje się na stronie 32.
nem pod względem popytu były Okolice
217,5 tys. m nowych zasobów. Aktual-
Warszawy. Wynajęło się w tym regionie
nie w Okolicach Warszawy współczynnik
ponad 745 tys. m2. Co ciekawe, Szcze-
powierzchni niewynajętej wynosi 5,5
Bardzo pracowity rok dla deweloperów
cin zanotował znaczący wzrost wynajmu
procent. Znaczny wzrost pustostanów
Obecnie w trakcie realizacji pozostaje
dzięki tylko dwóm transakcjom podpisa-
odnotowano na rynku poznańskim –
ok. 1,45 mln m2 nowoczesnej powierzchni
nym przez wiodące firmy z sektora
z 1,9 procent do 7,2 procent. Z danych
magazynowej. To wartość porównywalna
e-commerce, czyli Amazon i Zalando,
dostępnych na portalu www.magazyny.pl
z rejestrowaną w okresie boomu lat 2006-
które łącznie wynajęły 291 tys. m w pro-
wynika, że najwyższy poziom wakatu reje-
2007. Znacząca aktywność deweloperów
jektach realizowanych w systemie BTS.
strowany jest w Trójmieście – 14,1 procent.
jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebo-
W Polsce Centralnej jedynie 3 procent
wanie firm na powierzchnie logistyczne
powierzchni pozostaje bez najemcy.
i produkcyjne. 75 procent realizowanej
2
Rok historycznych rekordów
2
powierzchni to nie jedyny zaskakujący
Polska pod względem czynszów nadal atrakcyjna
wynik na rynku magazynowo-przemy-
W okresie ostatnich pięciu lat,
słowym. Łącznie zasoby nowoczesnych
w głównych regionach rynku maga-
hal klasy A na głównych rynkach w Pol-
zynowo-przemysłowego w Polsce
sce wynoszą już ponad 11,2 mln m .
odnotowywano nieznaczne lub brak
Jak wynika z danych JLL, wskaźnik ma-
zmian stawek czynszów bazowych
gazynowych pustostanów na koniec
i efektywnych. Niewielkie spadki
2016 roku wyniósł 6,1 procent. Największy
zaobserwowano na kilku głównych
Rekordowa liczna 3 mln m2 wynajętej
2
obecnie powierzchni magazynowej jest już zabezpieczona umowami najmu.
magazyny.pl
9
Raport JLL, Podsumowanie 2016 roku
Wynajęta powierzchnia magazynowa w 2015 roku i 2016 roku
Popyt brutto 2015
Popyt brutto 2016
2 241 000 m2
3 043 000 m2
745 500
Wynajęta powierzchnia magazynowa według lokalizacji (popyt brutto)
800 000
2015 2016
52 000
19 000
19 500
26 000
34 000
72 000
49 500
93 000
61 000
120 000
127 000
100 000
100 500
301 000 217 500
282 000
429 000
330 000
66 000
200 000
3 043 000 m2
111 000
300 000
242 500
400 000
359 000
500 000
527 500
600 000
491 000
2 241 000 m2 409 000
700 000
10
magazyny.pl
e ci
in Po
dk
ar
pa
bl Lu
le po O
ia st o W ar s M za ia wa st o
jm
ów ak
Tr ó
Kr
y w ja Ku
en Po tra lsk ln a a
C
W ar O sza ko w lic a G e ór ny Śl ąs k Po zn ań Sz cz ec in W ro cł aw
0
Istniejąca powierzchnia magazynowa według właścicieli obiektów 24% 20,7%
21,9%
2016
20%
11 198 000 m2
16% 12%
10,3%
9,6%
8,6%
7,7%
8%
4,8%
3,8%
4%
3,8%
3,1%
2,9%
2,7%
C
i al st
Po
zo
M
E BR
C
LP
I G
P LI
U PZ
es in H
oo
P3
/G
IC
an dm
gi G
Pa
Lo
na
tto
R G SE
co
ni
O
is og ol Pr
r
0
775 000
Magazyny oddane do użytku według Deweloperów 900 000 800 000
2016
1 208 000 m2
700 000 600 000 500 000
4 000
6 000
12 000
16 000
31 000
35 500
38 000
100 000
50 000
200 000
84 000
121 000
300 000
35 000
400 000
s Wa Li im m e ite a d Id ea lI de Po a rt G dy ni a
IC /G
st gi Lo
P3
ic
P
H
ol
di
ng
7R
LP
LI C
w ill H
M
oo
d
is og
Pr
ol
O R G SE
an dm
oo G
Pa
na
tto
ni
0
magazyny.pl
11
Raport JLL, Podsumowanie 2016 roku
Powierzchnia magazynowa w budowie według lokalizacji w Q4 2016
9
7 500 m² 24 500 m²
1
296 500 m² 16 500 m²
5
103 500 m² 25 500 m²
3
2
182 500 m² 119 500 m²
150 500 m² 69 000 m²
11
17 000 m² 6 7
37 500 m² 64 500 m²
117 000 m² 11 000 m²
12
6 500 m² 4
8
34 000 m²
119 500 m² 16 000 m² 10
27 500 m²
12
1
Szczecin
2
Warszawa Okolice
3
Poznań
4
Górny Śląsk
5
Kujawy
6
Polska Centralna
7
Wrocław
8
Opole
9
Trójmiasto
10
Kraków
11
Warszawa Miasto
12
Lublin
13
Podkarpacie
magazyny.pl
13
4 700 m²
Z umowami przednajmu 1 082 000 m²
Spekulacyjne 368 000 m²
Wynajęta powierzchnia magazynowa według branży najemcy (popyt brutto) 31,7%
Operator logistyczny
23,4%
Sieci sklepów Lekka produkcja
9,8% 7,0%
Motoryzacyjne
3 043 000 m2
4,8%
Papier i książki Artykuły spożywcze
4,4%
Farmaceutyki
1,6%
FMCG
1,4% 1,0%
Budowlane Artykuły chemiczne
1,0%
Archiwa
0,8%
Pozostałe
2016
5,0%
Artykuły elektroniczne
8,1%
...
Współczynnik niewynajętej powierzchni magazynowej według lokalizacji w Q4 2016 Średnia
6,1 %
Opole
0%
Kujawy
1%
Podkarpacie
2,1 %
Szczecin
3,0 %
Polska Centralna
3,0 %
Wrocław
5,1 %
Warszawa Okolice
5,5 %
Poznań
7,2 %
Górny Śląsk
7,2 %
Kraków
9,0 % 9,4 %
Warszawa Miasto Lublin
9,6 %
Trójmiasto
14,1% 0%
2%
4%
6%
8%
10 %
12 %
14 %
16 %
magazyny.pl
13
Raport JLL, Podsumowanie 2016 roku
Najlepszy w historii wynik na rynku magazynowym w Polsce RAPORT JLL
W 2016 roku popyt na powierzchnie magazynowo-przemysłowe w Polsce osiągnął najlepszy wynik w swojej historii. Podpisano umowy najmu na ponad 3 mln m2, z czego na nowe umowy przypadło aż 2,2 mln m2.
Wzrost PKB, jak również wzrost zna-
Tak znacząca nowa podaż może budzić
woczesną powierzchnię magazynową
czenia Polski jako ośrodka obsługi firm
pewne obawy, co do potencjalnego
w Polsce na tle krajów europejskich,
z branży e-commerce na potrzeby krajów
ryzyka nagłego wzrostu pustostanów.
można stwierdzić, że posiadają one
Europy Zachodniej stanowią istotny
Taki scenariusz jest jednak mało praw-
niezwykle atrakcyjny poziom.
czynnik stymulujący popyt. Dodatkowo,
dopodobny, ponieważ aż 75 procent
jedne z najniższych na kontynencie
powierzchni będącej obecnie w budowie
Ubiegłoroczna rekordowa aktywność
stawek czynszowych oraz niskie stopy
jest zabezpieczona umowami najmu.
rynkowa zarówno po stronie najemców,
procentowe sprzyjają umacnianiu się
A w całym ubiegłym roku wskaźnik pusto-
jak i deweloperów, pozwala z ostrożnym
wizerunku Polski jako niezwykle atrakcyj-
stanów na polskim rynku magazynowym
optymizmem spoglądać w 2017 rok.
nej inwestycyjnie lokalizacji w Europie.
ustabilizował się na poziomie 6,1 procent.
Pomimo że planowana nowa podaż
W przeciągu roku aktywność budowlana
Tradycyjnie już sieci handlowe i operatorzy
znacząca, nie powinno to w większym
deweloperów była bardzo duża. Na począt-
logistyczni byli najbardziej aktywni na ryn-
stopniu wpływać na wskaźnik pustosta-
ku 2017 roku w całej Polsce w realizacji
ku. Na te branże przypadło 59 procent po-
nów. Aktywność największych graczy
znalazło się 50 projektów magazyno-
pytu netto zarejestrowanego w ubiegłym
także w 2017 roku będzie skupiona
wych. Łącznie około 1,45 miliona m
roku. Warto zauważyć, że udział logistyki
na głównych regionach w kraju.
nowej powierzchni ma zostać odda-
zależy od kondycji całej gospodarki oraz
ne do użytkowania w perspektywie
skłonności firm do outsourcingu usług
najbliższych kilku miesięcy. Niespo-
tego typu, a te widocznie w ostatnim
dziewanie, najbardziej aktywnym
czasie w Polsce rosną. Ponadto, jak
regionem jest Szczecin (0,31 mln m2
wskazuje Raport JLL, w 2016 roku wzrósł
w 4 projektach) przed bardzo ostatnio
wolumen powierzchni wynajmowanej
dynamicznym regionem Okolic Warszawy
przez firmy z sektora lekkiej produk-
(0,3 mln m2 w 9 projektach) i Pozna-
cji oraz z sektora motoryzacyjnego.
TOMASZ OLSZEWSKI
niem (0,22 mln m2 w 8 projektach).
Patrząc na wysokość czynszów za no-
Regional Director, JLL
w pierwszej połowie 2017 roku będzie
2
14
magazyny.pl
Bieżące informacje z rynku magazynowo-przemysłowego w Polsce na www.magazyny.pl • Newsy z rynku
• Porady dla inwestorów
• Baza wiedzy
• Raporty
ZAPRASZAMY DO CZYTELNI
magazyny.pl
15
Temat numeru
TOP 5, czyli największe rynki magazynowe w Polsce Na koniec 2016 roku zasoby nowoczesnej powierzchni magazynowo-produkcyjnej w Polsce wynosiły 11,2 mln m2. Z tego 88 procent całkowitej podaży pojawiło się w pięciu głównych regionach. Przedstawiamy charakterystykę lokalizacji, które cieszą się obecnie największym zainteresowaniem wśród inwestorów w kraju.
Warszawa
wój sektora nieruchomości magazynowych
nych. Z racji dużej liczby obiektów typu
i przemysłowych w rejonie Warszawy nadal
SBU zlokalizowanych w strefie miejskiej
koncentruje się w jej południowo-zachod-
podpisywane tam umowy są relatywnie
Magazyny do wynajęcia w Warszawie i jej
nich obszarach. Może to wynikać z faktu,
małe. W 2016 roku, za wyjątkiem trans-
okolicach oferują już ponad ponad
że w okresie ostatnich kilku lat zarówno
akcji z ABC Data (25 tys. m 2), średnia
3,1 mln m nowoczesnej powierzchni
deweloperzy, jak i właściciele zmagali się
wynajmowana powierzchnia wynosiła
przemysłowej i logistycznej, czyniąc
z wysokimi pustostanami oraz presją na ob-
tylko 1 471 m 2. Natomiast, w Okoli-
aglomerację warszawską jednym z naj-
niżkę stawek czynszów. Dlatego też, aby
cach Warszawy – regionie wybieranym
większych rynków magazynowych w Pol-
ograniczyć potencjalne ryzyko, preferowane
przez firmy poszukujące zdecydowanie
sce i całej Europie Środkowo-Wschod-
są lokalizacje cieszące się dużym zain-
większych powierzchni, średnia umowa
niej. Bliskość atrakcyjnego rynku zbytu
teresowaniem najemców – mówi Paulina
wynosiła 6 062 m 2.
stolicy, strategiczne centralne położenie
Dziubińska, Senior Consultant, JLL.
– Podmiejskie lokalizacje preferowane
2
oraz ciągłe inwestycje w infrastrukturę
są głównie przez firmy z sektora usług
drogową sprawiły, że region ten stał się
Miasto Warszawa
logistycznych oraz sieci handlowe, na
również głównym krajowym ośrodkiem
Jak pokazał raport JLL podsumowujący
przykład w Grodzisku Mazowieckim
logistycznym.
2016 rok, w strefie miasta Warszawy
obiekty wynajęła firma H&M, a w Teresi-
– Pomimo zwiększających się możliwości
można zaobserwować bardzo skromny
nie i Jankach – DSV Solutions – wymie-
inwestycyjnych i poprawy infrastruktury, roz-
wolumen nowych projektów inwestycyj-
nia Paulina Dziubińska z JLL.
16
magazyny.pl
REGION: WARSZAWA I OKOLICE WARSZAWY Warszawa
Okolice Warszawy
Podaż (m2)
653 000
2 511 000
Popyt brutto 2016 (m2)
72 000
745 000
Popyt netto 2016 (m2)
32 000
460 000
Wskaźnik pustostanów
9,4%
5,5%
Czynsz bazowy (€/m2/miesiąc)
4,1 – 5,1
2,7 – 3,6
Czynsz efektywny (€/m2/miesiąc)
3,5 – 4,6
2,0 – 2,8
Główne transakcje najmu
ABC Data– 25 000 m2 Distribution Park Annopol
Raben – 42 500 m2 Panattoni Park Grodzisk III
Dane: Raport JLL 2017
Aktywność deweloperów
z myślą o operatorach logistycznych,
transportowych, który składa się z 6 dróg
W ubiegłym roku aktywność deweloperów
którzy wynajęli 215 tys. m2 z 460 tys. m2
krajowych, 8 linii kolejowych znaczenia
w strefie miejskiej Warszawy była znikoma.
w całej strefie. Co ciekawe, wskaźnik
państwowego oraz głównego portu lotni-
Ukończono tylko jeden mały obiekt typu
pustostanów w Okolicach Warszawy spadł
czego w kraju. Przez region przebiegają
SBU (Ideal Idea Park IV – 6 tys. m ).
na koniec ubiegłego roku do 5,5 procent,
również 3 z 10 transeuropejskich korytarzy
Realizacja kolejnych dróg na południowo-
co jest drugim najniższym wynikiem
transportowych (Helsinki-Warszawa, Ber-
-zachodnich przedmieściach Warszawy
w historii tego regionu. Niższy odnotowano
lin-Moskwa, Gdańsk-Ostrawa). Ogromny
znacząco zwiększa atrakcyjność tych
tylko w trzecim kwartale 2007 roku
potencjał logistyczny Warszawy wykorzy-
okolic, szczególnie Janek, Grodziska,
(4,8 procent).
stują nie tylko branżowi operatorzy, ale
Raszyna, Ożarowa i Pruszkowa. Liczne
Aglomeracja warszawska jest jednym
i liczne sieci handlowe oraz firmy z branży
obiekty są tam realizowane przeważnie
z największych krajowych węzłów
FMCG.
Górny Śląsk
populacji, jak i znacznej powierzchni,
zlokalizowanych w Sosnowcu (57 tys. m2),
oferuje atrakcyjne możliwości inwestycyjne,
Rudzie Śląskiej (35 tys. m 2), Gliwicach
Magazyny do wynajęcia na Śląsku to nie-
które powoli w innych regionach stają się
(33 tys. m2) i Tychach (11,5 tys. m2), z czego
2
całe 2 mln m nowoczesnej powierzchni.
problematyczne. Zaletą regionu są stosun-
88 procent jest zabezpieczone umowami
To również drugi – zaraz po Warszawie –
kowo tanie i duże grunty inwestycyjne oraz
najmu.
największy rynek magazynowy w Pol-
dostęp do siły roboczej – mówi Mateusz
Wskaźnik powierzchni niewynajętych w regio-
sce, który za sprawą rozwoju infrastruk-
Iłowiecki, Senior Consultant, JLL.
nie nie ulegał znaczącym wahaniom w trakcie
2
tury drogowej już wkrótce ma szansę
roku i na koniec grudnia 2016 roku wynosił
stać się ośrodkiem dystrybucyjnym
Region w 2016 roku
7,2 procent. Największe dostępne powierzch-
o ponadregionalnej skali.
Według danych JLL obecnie w regionie
nie w istniejących projektach są zlokalizo-
– Region Górnego Śląska, nadal pozo-
realizowanych jest 6 projektów inwesty-
wane w Sosnowcu (36 tys. m2), Gliwicach
staje bardzo konkurencyjny. Dzięki dużej
cyjnych o łącznej powierzchni 135 tys. m2,
(36 tys. m2) i Chorzowie (21 tys. m2).
magazyny.pl
17
REGION: GÓRNY ŚLĄSK
Zarówno czynsze bazowe jak i efektywne pozostawały stabilne w ubiegłym roku. Stawki bazowe kształtują się od 2,8 do 3,5 euro/m2/
Górny Śląsk Podaż (m2)
miesiąc, a efektywne od 1,9 do 3,1 euro/m2/ miesiąc.
1 955 000
Głównie dzięki niskim cenom gruntów, Górny Śląsk jest nadal w stanie pozostać jednym
Popyt brutto 2016 (m2)
491 000
Popyt netto 2016 (m2)
340 000
z najbardziej konkurencyjnych obszarów pod inwestycje logistyczno-produkcyjne w Polsce. Ceny za grunty przemysłowe kształtują się od 80 zł/m2 do 200 zł/m2. W pobliskim regionie krakowskim stawki wynoszą nato-
Wskaźnik pustostanów
od 120 do 200 zł/m2. Magazyny do wynajęcia na Górnym Śląsku
Czynsz bazowy (€/m2/miesiąc)
2,8 – 3,5
Czynsz efektywny (€/m2/miesiąc)
1,9 – 3,1
Główne transakcje najmu
miast od 80 do 300 zł/m2, a we wrocławskim
7,2%
mają doskonały dostęp do kluczowych arterii komunikacyjnych w regionie. Wzdłuż kierunku wschód-zachód przebiegają tu autostrada A4 obsługująca ruch dalekobieżny (w tym tranzyt) oraz Drogowa Trasa Średnicowa
Eurocash – 30 000 m2 Goodman Sosnowiec Logistic Centre
(DTŚ) pełniąca funkcję autostrady międzymiejskiej. Trasa ta jest częścią korytarza Berlin-Wrocław-Katowice-Kraków-Lwów. Z kolei autostrada A1 – zwana również
Play Power – 27 400 m Panattoni Park Sosnowiec III 2
europejską drogą E75 – tworzy korytarz transportowy północ-południe (GdańskKatowice-Żylina), łączący Skandynawię z krajami Morza Śródziemnego.
Dane: Raport JLL 2017
Poznań
magazynowej, a współczynnik powierzchni
wobec średniej dla Polski 6 902 m2. Naj-
niewynajętej oscylował w granicach
bardziej aktywnymi sektorami po stronie
Magazyny w Poznaniu cieszą się dziś
7,2 procent.
popytowej były firmy z branży motory-
dużym zainteresowaniem nie tylko
– Podobnie jak w regionie wrocławskim,
zacyjnej oraz sieci handlowe. Udział
krajowych najemców, ale i firm z Europy
możliwe że realizacja kolejnych projektów
tradycyjnie najbardziej aktywnego sektora,
Zachodniej. Dogodna infrastruktura ko-
magazynowo-logistycznych skupiona będzie
tj. operatorów logistycznych, wynosił
munikacyjna, strategiczne położenie geo-
na średnich i małych miejscowościach
29 procent, wobec 25 procent średniej
graficzne oraz dynamiczne środowisko
zlokalizowanych wzdłuż drogi ekspresowej
z ostatnich 5 lat.
gospodarcze czynią z obiektów magazy-
S3, czyli nowego korytarza transportowego
Magazyny w Poznaniu to nowoczesne
nowych w Wielkopolsce jeden z najbar-
od Szczecina do granicy z Czechami. –
obiekty w strategicznej lokalizacji. Położe-
dziej obleganych rynków w Polsce.
Nowy transportowy „kręgosłup” zachodniej
nie geograficzne Poznania otwiera szereg
W 2016 roku do użytku oddano w Poznaniu
Polski stopniowo zyskuje na atrakcyjności
możliwości do prowadzenia dystrybucji
177 tys. m2 (wobec 278 tys. m2 w roku 2015)
i po zakończeniu prac będzie stanowił cie-
na skalę krajową oraz międzynarodową.
nowej powierzchni. Tym samym region
kawą alternatywę dla firm z Czech poszuku-
Autostrada A2 (część głównego koryta-
ten utrzymał trzecią pozycję w Polsce pod
jących dostępu do portu morskiego – mówi
rza tranzytowego z Europy Zachodniej
względem zasobów powierzchni magazyno-
Konrad Lewiński, Consultant, JLL.
do Rosji), biegnąc w głąb kraju zapewnia
wej. Aktualnie w trakcie realizacji pozo-
W 2016 roku średnia transakcja najmu
doskonałe połączenie z Warszawą i inny-
staje około 220 tys. m2 nowej powierzchni
w regionie poznańskim wynosiła 8 932 m2,
mi centralnymi obszarami Polski, a także
18
magazyny.pl
REGION: POZNAŃ Poznań Podaż (m2)
1 806 000
Popyt brutto 2016 (m2)
429 000
Popyt netto 2016 (m2)
274 000
Wskaźnik pustostanów
7,2%
– za sprawą węzła Łódź Północ – z auto-
Czynsz bazowy (€/m2/miesiąc)
2,8 – 3,5
Czynsz efektywny (€/m2/miesiąc)
2,1 – 2,9
Główne transakcje najmu
Na koniec grudnia 2016 roku stopa bezrobocia w mieście Poznań wynosiła tylko 1,9 procent, co oznacza trudności w pozyskiwaniu wolnych pracowników oraz presję na wzrost płac w regionie. stradą A1. W kierunku zachodnim, łączy się z niemiecką autostradą A12 oferując dogodny dojazd do Berlina, a także Frankfurtu nad Odrą. Tak atrakcyjne połączenie komunikacyjne pod względem
Polomarket – 39 600 m2 Goodman BTS Polomarket Trio Line – 32 300 m2 Panattoni Park Poznań V
europejskich powiązań, wraz z solidnym zapleczem siły roboczej oraz zachętami inwestycyjnymi oferowanymi przez Specjalne Strefy Ekonomiczne na terenie Wielkopolski sprawiają, że firmy zza zachodniej granicy coraz chętniej przenoszą swoje europejskie centra dystrybucji do magazynów w Poznaniu.
Dane: Raport JLL 2017
Polska Centralna
i Piotrkowem Trybunalskim. Miała też
Magazyny do wynajęcia w Polsce
przemysłowych w tamtej części regionu,
Centralnej to atrakcyjne rozwiązanie
gdzie zanotowano zmiany o ok. 20 zł/m2
dla firm prowadzących ogólnopolską
do 180 zł/m2.
dystrybucję towarów. Region ten cha-
– Poprawa infrastruktury jak i działalność
rakteryzuje się nie tylko dogodnym,
Specjalnej Strefy Ekonomicznej napędza
centralnym położeniem, ale i bardzo
kolejne inwestycje w mieście. Centralna lo-
dobrze rozwiniętą infrastrukturą
kalizacja na skrzyżowaniu dwóch głównych
drogową.
autostrad (A1 i A2) oraz drogi ekspresowej
W lipcu 2016 roku oddano do użytku
S8 łączącej Warszawę (a w przyszłym
brakujący odcinek autostrady A1 pomię-
roku Białystok) z Wrocławiem umożliwia
dzy Strykowem a Tuszynem. Dzięki tej
tym samym pokrycie dystrybucją prawie
inwestycji ruch tranzytowy z Łodzi został
całego kraju. Dodatkowo, na przyszły rok
w większości wyprowadzony z miasta.
planowane jest rozpoczęcie budowy drogi
Inwestycja ta zarówno podniosła atrak-
ekspresowej S14 (zachodnia obwodnica
cyjność wschodnich terenów aglomeracji,
Łodzi). Jej zakończenie powinno nastąpić
jak i znacznie skróciła przejazd pomię-
w 2020 roku – mówi Paulina Dziubińska,
dzy strefami regionu, czyli Strykowem
Senior Consultant, JLL.
wpływ na nieznaczny wzrost cen gruntów
Magazyny do wynajęcia w okolicach Łodzi śmiało można dziś nazwać logistycznym centrum kraju. magazyny.pl
19
REGION: POLSKA CENTRALNA (ŁÓDŹ) Łódź
Region
Podaż (m2)
409 000
1 156 000
Popyt brutto 2016 (m2)
64 000
219 000
Popyt netto 2016 (m2)
25 000
188 000
Wskaźnik pustostanów
0%
4,1%
Czynsz bazowy (€/m2/miesiąc)
3,4 – 4,3
2,6 – 3,2
Czynsz efektywny (€/m2/miesiąc)
2,7 – 3,7
2,0 – 2,8
Główne transakcje najmu
Recticel – 19 500 m2 Logicor Łódź
Agata Meble – 42 900 m2 Prologis Park Piotrków II
Dane: Raport JLL 2017
Rynek w 2016 roku
Transakcje w regionie
Czynsze bazowe kształtują się od 3,4
Według Raportu JLL podsumowujące-
W porównaniu do roku 2015, w ubie-
do 4,3 euro/m 2 /miesiąc; podczas gdy
go rok 2016 na polskim rynku, obecnie
głym roku brakowało dużych transakcji
efektywne są podpisywane w przedziale
w obszarze Łodzi nie ma dostępnych
z sieciami handlowymi poszukującymi
od 2,7 do 3, 7 euro/m 2 /miesiąc. Duże
nowoczesnych powierzchni magazyno-
lokalizacji pod swoje magazyny w Polsce
obiekty (Big Box) są bardziej dostępne
wych na wynajem. Jeszcze przed dwoma
Centralnej. Z wyjątkiem transakcji z Aga-
cenowo i czynsze bazowe są w nich
laty wskaźnik powierzchni niewynajętych
ta Meble (42,9 tys. m 2) pozostałe umowy
od 2,6 do 3,2 euro/m 2 /miesiąc, a efek-
wynosił 9 procent. – Aby sprostać szybko
były mniejsze i dotyczyły głównie opera-
tywne od 2,0 do 2,8 euro/m 2 /miesiąc.
rosnącemu popytowi, w trakcie realizacji
torów logistycznych (61 tys. m2) oraz firm
Średnio, region Polski Centralnej oferuje
są 2 łódzkie projekty o łącznej powierzchni
zajmujących się lekką produkcją (25 tys.
najbardziej konkurencyjne stawki za wy-
51,5 tys. m2 (w 89 procentach zabezpie-
m 2). Trzy firmy z sektora „papier i książki”
najem w kraju.
czone umowami najmu). Kolejne 3 projekty
wynajęły łącznie 50 tys. m z czego
Magazyny do wynajęcia w okolicach Ło-
realizowane w regionie dostarczą dodat-
19,8 tys. m 2 to nowe umowy najmu.
dzi śmiało można dziś nazwać logistycz-
kowe 76,8 tys. m2, ale i one są już prawie
Aktywność deweloperów w regionie była
nym centrum kraju. Powierzchnie maga-
całkowicie wynajęte. W regionie Piotrkowa
rozproszona w 4 podstrefach gdzie reali-
zynowo-przemysłową zajmują tu przede
Trybunalskiego, w którym przez 3 lata
zowano 6 projektów (199 tys. m ). Dwa
wszystkim operatorzy logistyczni, sieci
współczynnik powierzchni niewynajętej
największe zlokalizowane w Strykowie
handlowe oraz firmy produkcyjne z wielu
został zredukowany z 34 procent do
(119 tys. m 2) są już w większości wynaję-
sektorów rynku. Inwestorów przyciągają
4,3 procent, w realizacji jest tylko jeden
te. Pomimo znacznej aktywności zarówno
liczne zachęty i ulgi zapewniane przez
projekt (BTS dla Agata Meble) – dodaje
po stronie popytowej, jak i podażowej,
Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną
Paulina Dziubińska z JLL.
stawki czynszów w strefie miejskiej Łodzi,
oraz wsparcie w zakresie rozwoju dzia-
Po okresie bardzo dużej aktywności na-
jak i dwóch podstrefach regionu (Stryków
łalności oferowane m.in. przez Łódzką
jemców w 2015 roku, kiedy to wynajęto 318
i Piotrków Trybunalski), pozostawały
Izbę Przemysłowo-Handlową, Łódzką
tys. m2, dane za 2016 rok wskazują raczej
stabilne w okresie ostatniego roku.
Agencję Rozwoju Regionalnego czy Parki
2
2
Przemysłowo-Technologiczne. Swoje
na umiarkowany popyt wynoszący zaledwie 213 tys. m . W dużej mierze genero-
Czynsze
zakłady produkcyjne i magazyny w oko-
wany jest on przez reprezentantów sektora
W Łodzi stawki czynszów bazowych
licach Łodzi ulokowali m.in. Ceramika
logistycznego (29 procent udział w popycie
w obiektach typu SBU są bardziej konku-
Paradyż, Chipita Poland, Indesit, Dell czy
netto) oraz sieci handlowe (25 procent).
rencyjne niż w Warszawie czy Wrocławiu.
Castorama.
2
20
magazyny.pl
Wrocław
trasie. – W regionie wrocławskim taką
Oferta magazynów we Wrocławiu przy-
ulokowana Specjalna Strefa Ekonomiczna.
ciąga krajowych najemców oraz firmy
Projekty pozostające w budowie (102 tys. m2)
dystrybucyjne prowadzące działalność
są zlokalizowane głównie na obrzeżach
na rynkach krajów Europy Centralnej. Dy-
Wrocławia, a ich realizacja jest podzielona
namiczny rozwój lokalnej infrastruktury
pomiędzy czterech deweloperów (Panattoni
drogowej, dogodna lokalizacja geogra-
Europe, Hillwood, MLP Group i Prologis).
ficzna oraz silne zaplecze pracowników
Co ciekawe, w porównaniu do reszty kraju
generują stałe zapotrzebowanie na obiek-
są realizowane w większej części na za-
ty pod logistykę i magazynowanie.
sadach spekulacyjnych – to aż 63 procent
Z zasobami na poziomie 1,4 mln m ,
wszystkich inwestycji – mówi Konrad Lewiń-
Wrocław jest piątym regionem w Polsce
ski, Consultant, JLL.
lokalizacją może być Legnica, w której jest
2
pod kątem całkowitej podaży. W 2016 roku
Z zasobami na poziomie 1,4 mln m2, Wrocław jest piątym regionem w Polsce pod kątem całkowitej podaży.
(179 tys. m2) podpisał Prologis, co wynika z bardzo dużego portfela dewelopera w tej
ukończono 104 tys. m2 powierzchni w pięciu
Region w 2016 roku
części Polski (blisko 0,5 mln m2 zasobów
projektach, z czego cztery zostały zreali-
Popyt brutto w 2016 roku wyniósł
magazynowych). W 2016 roku wskaźnik
zowane przez Panattoni Europe. Rozwój
301 tys. m 2, z dużym udziałem sektora
pustostanów wyniósł na koniec roku 5,1
nowej infrastruktury drogowej, w szczegól-
operatorów logistycznych (41 procent) oraz
procent.
ności trasy S3 (od Szczecina do granicy
lekkiej produkcji (19 procent). – Nie jest
– Większość dostępnej powierzchni jest
z Czechami) może wpłynąć na decyzje
to dużym zaskoczeniem, gdyż Dolny Śląsk
zlokalizowana w kilku niedawno ukoń-
podejmowane przez firmy np. z sekto-
jest coraz częściej wybierany, jako miejsce
czonych projektach zrealizowanych przez
rów e-commerce oraz lekkiej produkcji
nowych inwestycji przemysłowych – dodaje
Panattoni Europe (Panattoni Park Wrocław
przemysłowej, które będą wybierały coraz
Konrad Lewiński. Raport JLL pokazał,
II oraz jego kolejne etapy tj. III, IV i V) oraz
to nowe lokalizacje powstające przy tej
że znaczącą część ubiegłorocznych umów
w dwóch projektach Prologis Park Wrocław – wymienia Konrad Lewiński z JLL. Czynsze Czynsze bazowe w okresie ostatnich pięciu lat pozostawały w miarę stabilne,
REGION: WROCŁAW
choć widoczna była silna presja cenowa
Wrocław
na stawki efektywne w obiektach typu Big Box. Czynsze ofertowe za magazyny tego typu kształtowały się od 2,8 do 3,6 euro/m2/
Podaż (m ) 2
1 394 000
miesiąc. Stawki efektywne uległy obniżeniu z poziomu 2,5–3,1 euro/m2/miesiąc
Popyt brutto 2016 (m2)
301 000
Popyt netto 2016 (m2)
168 000
z początku 2015 roku do 2,2–2,8 euro/m2/ miesiąc na koniec 2016 roku. Natomiast w obiektach typu SBU czynsze były stabilne w całym ubiegłym roku: bazowe wynosiły od 3,5 do 4,0 euro/m2/miesiąc, a efektywne
Wskaźnik pustostanów
5,1%
Magazyny we Wrocławiu doceniło grono
Czynsz bazowy (€/m2/miesiąc)
2,8 – 3,6
Czynsz efektywny (€/m2/miesiąc)
2,2 – 2,8
Główne transakcje najmu
Dane: Raport JLL 2017
od 3,3 do 3,8 euro/m2/miesiąc.
Deichmann Logistik – 13 300 m2 Prologis Park Wrocław III Yusen – 12 900 m2 Prologis Park Wrocław IV
inwestorów zagranicznych z wielu różnych sektorów rynku, którzy w licznych obiektach magazynowych ulokowali swoją dystrybucję oraz produkcję. Mowa tu o przedstawicielach branży automotive (Toyota, Volvo, Faurecia czy Bridgestone) czy elektro-mechanicznej (Toshiba, Bosch, Siemens czy LG Electronics, Whirpool). Dwa centra logistyczne rozwinął tu również gigant branży internetowej – amerykański koncern Amazon, który zajął powierzchnie ponad 200 tys. m2.
magazyny.pl
21
Temat numeru
Rynki Wschodzące w branży magazynowej Choć deweloperzy w Polsce wciąż koncentrują się na najbardziej dojrzałych rynkach magazynowych, to można zauważyć rosnące zainteresowanie regionami wschodzącymi. O sytuacji na Rynkach Wschodzących mówi Tomasz Mika, National Director, JLL.
Magazyny.pl: W ostatnich latach
Jak wygląda lista powstających projek-
Dokładnie. Na koniec 2016 roku Toruń
zarówno Lublin, jak i Rzeszów były
tów w Lublinie i na Podkarpaciu?
z nowoczesnymi zasobami magazynowy-
postrzegane jako dobrze zapowiadające
mi wynoszącymi 96 tys. m2 miał większe
się nowe Rynki Wschodzące na mapie
W Lublinie MLP realizuje projekt o po-
zasoby niż Bydgoszczy. W tym mieście
nieruchomości logistyczno-produkcyj-
wierzchni 6 400 m2, a w Rzeszowie firma
wolumen wyniósł 64 tys. m2. W najbliż-
nych Polski. Jak wygląda sytuacja tych
Waimea jeszcze mniejszy, mianowicie
szych kilku miesiącach sytuacja się
lokalizacji w świetle ostatniego Raportu
Waimea Cargo Terminal Rzeszów – Jasion-
jednak odwróci i po zakończeniu inwesty-
JLL?
ka, obejmujący 4 700 m2. Dotychczasowe
cji realizowanych w Bydgoszczy wyniesie
umowy były w dużej mierze zawierane
on 129 000 m2. Dodatkowo, po stronie
Tomasz Mika, National Director, JLL:
z firmami skoncentrowanymi na obsłudze
popytowej Bydgoszcz dominuje obecnie
Nadal poprawia się w tych regionach
lokalnego rynku.
nad Toruniem.
Jak prezentują się w tej kwestii Kujawy?
Jak wyglądał popyt w Lublinie?
obserwować dalszy rozwój tych obsza-
Kujawy, z wolumenem w budowie
Popyt brutto w ubiegłym roku w Lublinie
rów. Przykładem mogą tutaj być regiony
wynoszącym 129 tys. m2 – w 4 projek-
wyniósł tylko 19,5 tys. m2 ogranicza-
takie jak Szczecin i Kujawy, obejmujące
tach – wkrótce osiągną poziom zasobów
jąc się do 5 transakcji, z czego 4 były
miasto Toruń i Bydgoszcz, które szybko
magazynowych porównywalny do regionu
zawarte w Panattoni Park Lublin z firmami
się rozwijają i przyciągają kolejne duże
trójmiejskiego i krakowskiego. Realizowa-
z sektora spożywczego oraz operatorami
projekty. Dotychczas zrealizowane obiekty
ne tam projekty były w 81 procent zabez-
logistycznymi. W skali roku i tak już niski
we Wschodniej Polsce wydają się być
pieczone umowami najmu.
wolumen popytu obniżył się o 25 procent.
infrastruktura drogowa, pojawiają się także inwestycje w tamtejszych Specjalnych Strefach Ekonomicznych. Będziemy
wystarczające do obsługi lokalnego rynku
Z podobną sytuacją mamy do czynienia
i nie zapowiada się, by służyły rozpoczęciu
Raport pokazał również, że Toruń zaso-
w rejonie Podkarpacia, gdzie zawarto tyl-
operacji o większej, międzynarodowej skali.
bami przewyższał Bydgoszcz.
ko 6 transakcji w 2 parkach logistycznych.
22
magazyny.pl
Tomasz Mika, National Director, JLL
Natomiast, w regionie Kujaw wynajęto
na magazyny dzięki dwóm transakcjom
za m2 na miesiąc, a efektywne od 2,6
127 tys. m i tym samym zarówno Lublin,
podpisanym przez Amazon i Zalando,
do 3,2 euro za m2 na miesiąc.
jak i Podkarpacie zostały przez niego zde-
które łącznie wynajęły 291 tys. m .
W Rzeszowie natomiast bazowe stawki były
2
2
klasowane. Pozostałe Rynki Wschodzące
trochę wyższe i wynosiły od 3,4 do 4,0 euro
o zbliżonych rozmiarach znacznie lepiej
Czynsze w Regionach Wschodzących
za m2 za miesiąc. Efektywne zawierały
radziły sobie po stronie popytowej, choć
mają szanse zachęcić inwestorów?
się w przedziale od 2,6 do 3,1 euro za m2
czasem wynik został osiągnięty dzięki
za miesiąc. Region Kujaw pod tym wzglę-
jednej lub dwóm dużym transakcjom. Tutaj
Oczywiście. Czynsze bazowe w Lublinie
dem jest najdroższą lokalizacją ze stawka-
przykładem jest Szczecin, który zanoto-
pozostały stabilne w okresie ubiegłego
mi efektywnymi od 2,5 do 2,7 euro za m2
wał znaczący wzrost zapotrzebowania
roku i kształtowały się od 3,2 do 3,5 euro
za miesiąc.
Rynki Wschodzące w Polsce Podkarpacie*
Lublin
Kujawy
Podaż (m2)
153 000
93 000
161 000
Popyt brutto 2016 (m2)
19 000
19 500
127 000
Popyt netto 2016 (m2)
19 000
19 500
127 000
Wskaźnik pustostanów
2,1%
9,6%
1,0%
Czynsz bazowy (€/m2/miesiąc)
3,4 – 4,0
3,2 – 3,5
3,2 – 3,5
Czynsz efektywny (€/m2/miesiąc)
2,6 – 3,1
2,6 – 3,2
2,5 – 2,7
Główne transakcje najmu
Borg – 5 000 m2 Panattoni Park Rzeszów
ABM – 6 400 m2 MLP Lublin
Kaufland – 45 000 m2 Panattoni Park Bydgoszcz
* poprzednio oznaczone jako Rzeszów
magazyny.pl
23
Temat numeru
Skutki ustawy o obrocie gruntami rolnymi POLSKI RYNEK ROK PO NOWEJ USTAWIE
Minęło 10 miesięcy od wejścia w życie nowych zasad zbywania ziemi rolnej. Skutkiem „ubocznym” ustawy okazało się między innymi odsłonięcie ogromnych zaległości planistycznych miast i gmin. Co jeszcze pokazała ustawa? Ocenia Agata Zając, Associate Director, JLL.
Obowiązująca od 30 kwietnia 2016
procedury planistyczne i uchwalić miejsco-
roku ustawa o wstrzymaniu sprzedaży
wy plan zagospodarowania przestrzenne-
Mała ilość ziemi w dużych miastach
nieruchomości Zasobu Własności Rolnej
go. Standardowo proces ten trwa 12-24
Istnieją jednak w Polsce regiony cha-
Skarbu Państwa oraz o zmianie niektó-
miesiące, a w większych miastach może
rakteryzujące się małą ilością gruntów
rych ustaw wprowadziła kilka obostrzeń
się wydłużyć nawet do 3-4 lat.
dostępnych pod inwestycje. Jest tak
w obrocie prywatnym gruntami rolnymi
Na rynku magazynowo-przemysłowym
głównie w dużych miastach, które mają
o powierzchni równej lub większej niż
nie odczuwamy obecnie deficytu gruntów
spore zaległości w uchwalaniu planów
0,3 ha. Zmiany w znaczącym stopniu ogra-
pod inwestycje, ponieważ deweloperzy
miejscowych – przykładem jest tutaj Łódź
niczyły dostęp do terenów inwestycyjnych,
korzystają z wcześniej utworzonych
i Warszawa. W obydwu ośrodkach miej-
które nie są objęte planami miejscowymi.
„banków ziemi”. Można jednak zaobser-
skich jest niewiele planów „przemysłowych”
Tereny te dotychczas można było przezna-
wować, że nastąpiły zintensyfikowane
i mała podaż gruntów ze względu na duży
czać pod inwestycje na podstawie decyzji
poszukiwania gruntów zarówno tych go-
stopień urbanizacji. Warto tutaj zaznaczyć,
o warunkach zabudowy. Nowe regulacje
towych do inwestycji, jak i takich, których
że na terenie miast, grunty które nie mają
zablokowały sprzedaż takich działek kwa-
okres przygotowania wyniesie około 2-3
planów miejscowych i nie były wcześniej
lifikując je do terenów rolnych. W związku
lat. W ten sposób deweloperzy tworzą
zagospodarowane, kwalifikowane są jako
z tym inwestorzy chcąc przygotować tego
nowe banki ziemi, które będą nabywane
grunty rolne możliwe do nabycia wyłącznie
rodzaju obszary pod swoje przedsięwzię-
stopniowo, wraz z uchwalaniem planów
przez rolnika indywidualnego.
cia muszą wspólnie z gminą rozpocząć
miejscowych.
Przyczyną deficytu gruntów inwestycyj-
24
magazyny.pl
Agata Zając, Associate Director, JLL
nych w Łodzi jest nie tylko ustawa rolna,
drogi ekspresowe i autostrady (zwłasz-
pracuje z nami nad przygotowaniem
ale także wzrastający popyt w regionie
cza okolice węzłów komunikacyjnych)
odpowiednich dokumentów i stworzeniem
oraz niski poziom lokalnego planowania
dają możliwości rozwoju gminom, które
dogodnych warunków inwestycyjnych.
przestrzennego. Dzięki budowie autostrady
dotychczas funkcjonowały głównie jako
Zmiana prawa rolnego przyczynia się
A1 i nowym połączeniom komunikacyjnym,
ośrodki rolnicze. Aby wykorzystać taką
zatem pośrednio do poprawy sytuacji
zainteresowanie rejonem Łodzi wzrosło
szansę gminy muszą podejmować własne
planistycznej w Polsce.
kilkukrotnie. Samorządy nie przygotowały
działania i planować rozwój przestrzenny
Mając na uwadze fakt, że przekształcanie
się jednak do przyjęcia nowych inwesto-
poprzez uchwalanie planów miejscowych.
terenów rolnych w grunty inwestycyjne jest
rów i nie podjęły z wyprzedzeniem działań
Niestety w wielu przypadkach powstają one
procesem czasochłonnym, należałoby jak
planistycznych. Dopiero teraz, kiedy widać
z kilkuletnim opóźnieniem albo w ogóle nie
najszybciej wprowadzić zmiany, które od-
wzrastające zainteresowanie, władze
są procedowane.
blokują chociaż część gruntów. Chodzi tu
gmin rozpoczynają przygotowania planów
zwłaszcza o obszary będące ze względów
miejscowych, które będą gotowe dopiero
Zaległości planistyczne
za kilkanaście miesięcy.
Skutkiem „ubocznym” zmiany ustawy
nymi, a nie rolniczymi. Instrumentem po-
Takie sytuacje obserwujemy na terenie
rolnej jest zatem odsłonięcie ogromnych
zwalającym na wspomniane zmiany może
całej Polski – brak synchronizacji rozwoju
zaległości planistycznych miast i gmin.
być wyłączenie spod ustawy gruntów
układu komunikacyjnego z planowa-
Na tym polu widzimy jednak pozytyw-
znajdujących się w granicach administra-
niem przestrzennym. Powstające nowe
ne zmiany – coraz więcej samorządów
cyjnych miast.
lokalizacyjnych gruntami typowo komercyj-
magazyny.pl
25
26
magazyny.pl
GOODMAN POZNAŃ LOGISTICS CENTRE III Woj. wielkopolskie Powierzchnia dostępna
36 000 m2
Możliwość rozbudowy
TAK
Wynajmujący Goodman
Kontakt: Konrad Lewiński
+ 48 885 285 885
konrad.lewinski@eu.jll.com
magazyny.pl
27
Z rynku
Ekologia w magazynach Środowiskowe podejście zarówno w budowie, jak i eksploatacji obiektów magazynowych to coraz ważniejszy trend na polskim rynku powierzchni magazynowo-przemysłowych. Jakie są – i przede wszystkim jakie powinny być – ekologiczne magazyny?
28
magazyny.pl
Zrównoważone budownictwo
świetlne i grzewczo-chłodzące
odgrywa obecnie ogromne znaczenie
pozwalające uzyskać znaczące
ze względu na możliwości jakie daje
oszczędności w zakresie zużycia
w zakresie tworzenia przyjaznych
mediów w całym budynku. Również takie
środowisk pracy i optymalizacji kosztów
czynniki jak lokalizacja czy obniżona
związanych z eksploatacją obiektów.
emisja zanieczyszczeń są bardzo
Dotyczy to szczególnie nieruchomości
istotne ze względu na środowiskowe
komercyjnych, w których coraz częściej
podejście do budownictwa w sektorze
stosowane są rozwiązania prowadzące
magazynowo-przemysłowym.
do uzyskania certyfikacji ekologicznej,
Obiektów spełniających założenia
np. w popularnych na rynku magazynowo-
zrównoważonego budownictwa
-przemysłowym systemach BREEAM
deweloperzy budują w Polsce coraz
(Building Research Establishment
więcej, szczególnie że najemcy
Environmental Assessment Method)
wyrażają rosnące zainteresowanie takim
czy LEED (Leadership in Energy and
podejściem.
Environmental Design). Aby obiekt odpowiadał kryteriom środowiskowego
– Zazwyczaj decydują się na to firmy,
podejścia do budownictwa muszą być
które podpisują umowy na dłuższy okres
spełnione konkretne warunki zarówno
najmu. Wielu najemców chce korzystać
dotyczące realizacji obiektu i materiałów
z budynków przyjaznych środowisku, ale
budowlanych, jak i zarządzania
nie zawsze są gotowi ponosić dodatkowe
otoczeniem i wnętrzem nieruchomości.
koszty związane z ekologicznymi
Deweloperzy coraz częściej dbają o to,
rozwiązaniami – mówi Tomasz Mika,
by magazyny były wyposażone w szereg
Dyrektor Działu Powierzchni Magazynowo-
systemów kontrolujących np. zużycie
Przemysłowych w Polsce, JLL. Jak
wody, czy w energooszczędne systemy
jednak przekonuje ekspert JLL w wielu
klimatyzacji i wentylacji oraz systemy
przypadkach warto ponieść dodatkowe
BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) i LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) to dwa najpopularniejsze systemy certyfikacji ekologicznej budynków w sektorze magayznowo-przemysłowym.
magazyny.pl
29
koszty. – Powód jest prosty. Ekologiczny
inwestycji dla H&M będzie świadczyła
powietrza w pomieszczeniach, użytych
magazyn to w wielu przypadkach czysty
m.in. nowoczesna konstrukcja
do budowy materiałów czy zastosowanych
zysk, nie tylko przez niższe rachunki, ale
hali magazynowej, ekologiczność
rozwiązań gospodarowania odpadami.
też z powodu lepszego wizerunku – mówi
zastosowanych materiałów,
– Należy podkreślić, że standard
Tomasz Mika, JLL.
energooszczędność, a także lokalizacja
BREEAM określa nie tylko walory
– mówi Robert Dobrzycki, Panattoni
ekologiczne budynku. Wśród czynników,
Europe.
które w procesie certyfikacji podlegają
Panattoni buduje ekologicznie dla H&M
rygorystycznej ocenie są również takie
– Idee zrównoważonego budownictwa
Eko-SEGRO
są nam bardzo bliskie – mówi Robert
Również SEGRO wprowadził szereg zmian
pracowników, a także innowacyjność.
Dobrzycki, Dyrektor Zarządzający
w standardzie budowy swoich magazynów.
Centrum dystrybucyjne Tesco, które
na Europę Panattoni Europe. Deweloper
Deweloper postawił na ekologiczne
zbudowaliśmy na terenie Segro Logistics
podpisał ostatnio umowę na budowę
rozwiązania w swojej strategii. – Zgodnie
Park Poznań w Komornikach zostało
obiektu BTS dla H&M. Powstanie on
z jej założeniami każdy nowo powstający
szczegółowo zaprojektowane z myślą
w Grodzisku Mazowieckim i będzie drugim
obiekt SEGRO będzie certyfikowany
o wszystkich tych elementach – komentuje
obiektem wybudowanym dla tego klienta
w systemie BREEAM – mówi Magdalena
Magdalena Szulc.
przez dewelopera. Poprzedni powstał
Szulc, Dyrektor SEGRO na Europę
w Gądkach na terenie Panattoni Park
Centralną. Ostatnio taki certyfikat
Oświetlenie LED
Poznań I i był pierwszym w portfolio
z oceną Very Good, otrzymało centrum
Centrum dystrybucyjne Tesco na terenie
Panattoni Europe, w którym na szeroką
dystrybucyjne Tesco w SEGRO Logistics
Segro Logistics Park Poznań,
skalę zastosowano ekologiczne
Park Poznań, Komorniki. Tylko sześć
Komorniki to inwestycja obejmująca
rozwiązania.
obiektów magazynowych w Polsce może
30,2 tys. m2 powierzchni magazynowej.
Nowy magazyn również zostanie
pochwalić się takim rezultatem.
To także flagowy przykład projektu
zbudowany zgodnie z ogólnymi zasadami
Procedura prowadząca do uzyskania
SEGRO „szytego na miarę” według
zrównoważonego rozwoju – będzie
certyfikatu jest długotrwałym, trwającym
indywidualnych potrzeb klienta.
certyfikowany w systemie LEED
nawet kilkanaście miesięcy procesem,
W budynku zainstalowano między innymi
na poziomie Silver, który ocenia, w jaki
podczas którego szczegółowemu badaniu
inteligentne oświetlenie strefowe LED
sposób budynki wpływają na środowisko
poddawane są warunki w obiekcie pod
sterowane czujnikami ruchu. Oświetlenie
naturalne. – O ekologicznym charakterze
względem jakości: źródeł energii, wody,
LED to najpopularniejsze rozwiązanie
Systemy certyfikacji ekologicznych biorą pod uwagę kilka obszarów, które wpływają na ogólną ocenę budynku ze względu na spełnianie wymogów budownictwa przyjaznego środowisku naturalnemu. Wśród nich znajdują się:
30
magazyny.pl
aspekty, jak zarządzanie obiektem, komfort
▪ Materiały budowlane ▪ Redukcja wykorzystania energii oraz ograniczenie generowanych zanieczyszczeń ▪ Ograniczenie konsumpcji wody ▪ Klimat w budynkach ▪ Możliwości w zakresie ograniczania kosztów eksploatacji
ekologiczne w magazynach. W obiekcie
Potencjał na rynku
zastosowano również specjalne
Podsumowanie danych z 2016 roku oraz
systemy dystrybucji wody pozwalające
kolejny rekordowy popyt wskazują, że dobra
na ograniczenie jej zużycia nawet o 10
hossa na rynku powierzchni magazynowo-
procent.
przemysłowych trwa. Tym samym, wskazuje
MLP Group stawia na niskie zużycie energii
to na ogromny potencjał, jaki jest w zakresie realizacji nowoczesnych i spełniających warunki zrównoważonego budownictwa
W pierwszym kwartale 2017 roku
inwestycji. Deweloperzy, i co istotne
w parku logistycznym MLP Pruszków
najemcy, dostrzegają że decydując się
II uruchomiony zostanie z kolei obiekt
na budowanie i wynajmowanie obiektów
dla sieci hurtowni MAKRO. Budynek
certyfikowanych zyskują na wielu
o powierzchni ponad 10 tys. m 2
płaszczyznach – od optymalizacji
wybuduje MLP Group. Obiekt będzie
kosztów prowadzenia biznesu po korzyści
wyposażony w najnowocześniejsze
wizerunkowe. Takie podejście, biorąc pod
rozwiązania technologiczne, w tym
uwagę liczbę powstającej powierzchni
system chłodnictwa oparty na technologii
magazynowo-przemysłowej, z pewnością
CO 2, zapewniające między innymi niskie
przyczyni się do wzrostu jakości
zużycie energii oraz wysoki poziom
oferowanych przestrzeni i zadowolenia
ochrony środowiska naturalnego.
inwestorów.
Ekologiczny magazyn to w wielu przypadkach czysty zysk, nie tylko przez niższe rachunki, ale też z powodu lepszego wizerunku. magazyny.pl
31
Z rynku
Stawki czynszów na polskim rynku Rynek magazynowy ma za sobą bardzo dobry rok. Rekordowy popyt ze strony najemców nie spowodował jednak podwyżek stawek czynszów za powierzchnie magazynowo-przemysłowe.
– Czynsze w Polsce ciągle należą do
Nieznaczny spadek rzędu 0,1–0,2 euro/
jednych z najniższych w Europie – mówi
m2/miesiąc odnotowano w strefie miejskiej
Tomasz Olszewski, Dyrektor Działu
Warszawy oraz we Wrocławiu.
Powierzchni Magazynowo-Przemysłowych
Czynsze bazowe są zazwyczaj wstępem
w Europie Środkowo-Wschodniej, JLL.
do dalszych negocjacji, podczas których
Jak pokazuje raport JLL, w 2016 roku
deweloperzy przedstawiają zakres
na niektórych rynkach można było
proponowanych ulg i zachęt, takich jak
zaobserwować nawet nieznaczny spadek
okresy bezczynszowe oraz częściowy
czynszów bazowych. Niewielkie spadki
lub pełny wkład na zaaranżowanie
zaobserwowano na kilku głównych
wynajmowanej powierzchni. Skala obniżek
rynkach, ale były one nieznaczne
czynszów jest uzależniona od pozycji
i wynosiły 0,2 euro za m2 na miesiąc.
najemcy oraz danej sytuacji rynkowej.
Na rozwijających się rynkach, takich
W ubiegłym roku nieznaczne (0,1–0,2
jak Trójmiasto, Kraków czy Warszawa
euro/m2/miesiąc) zmiany stawek czynszów
Miasto, obniżki występowały rzadziej, ale
efektywnych zanotowano w Poznaniu,
zazwyczaj miały większy zasięg wynosząc
Warszawie Miasto oraz we Wrocławiu.
od 0,2 do 0,5 euro za m2 na miesiąc.
Na koniec 2016 roku najbardziej
W 2016 roku czynsze bazowe pozostawały
konkurencyjnymi regionami pod względem
stabilne w Okolicach Warszawy (2,7–3,6
stawek czynszów efektywnych był Górny
euro/m2/miesiąc), na Górnym Śląsku
Śląsk (1,9–3,1 euro/m2/miesiąc), następnie
(2,7–3,5 euro/m /miesiąc), Poznaniu
Okolice Warszawy (2,0–2,8 euro/m2/
2
(2,8–3,5 euro/m /miesiąc), Polsce
miesiąc), Polska Centralna (2,0–2,8 euro/
Centralnej (2,6–3,2 euro/m2/miesiąc) oraz
m2/miesiąc) oraz Poznań (2,1–3,0 euro/m2/
w Trójmieście (3,0–3,3 euro/m2/miesiąc).
miesiąc).
2
32
magazyny.pl
W 2016 roku czynsze bazowe pozostawały stabilne w Okolicach Warszawy, na Górnym Śląsku, Poznaniu, Polsce Centralnej oraz w Trójmieście.
Czynsze za powierzchnię magazynową w Polsce
Trójmiasto 2.50 – 2.90 €
Szczecin
2.60 – 3.40 €
Poznań
Warszawa
2.10 – 2.90 €
3.50 – 4.60 €
Warszawa Okolice 2.00 – 2.80 €
Łódź 2.70 – 3.70 €
Polska Centralna 2.00 – 2.80 €
Wrocław
Lublin
3.30 – 3.80 €
2.60 – 3.20 €
2.20 – 2.80 €
Górny Śląsk
1.90 – 3.10 €
Kraków
2.80 – 3.40 €
Rzeszów
2.60 – 3.10 €
Czynsze efektywne za standardową powierzchnię magazynową według lokalizacji w Q4 2016 (€/m kw./miesiąc) SBU
BIG BOX
magazyny.pl
33
34
magazyny.pl
SEGRO INDUSTRIAL PARK TYCHY II Górny Śląsk Powierzchnia dostępna
10 000 m2
Możliwość rozbudowy
TAK
Wynajmujący Segro
Kontakt: Mateusz Iłowiecki
+48 606 819 151
mateusz.ilowiecki@eu.jll.com
magazyny.pl
35
Wywiad
Coraz więcej Valeo w Polsce Valeo jest dostawcą w branży motoryzacyjnej i partnerem dla wszystkich producentów motoryzacji na całym świecie. Oferuje innowacyjne produkty i systemy mające wpływ na redukcję emisji CO2 oraz rozwój intuicyjnego prowadzenia pojazdów. – Ciągły rozwój jest dla nas bardzo istotnym elementem strategii – mówi w wywiadzie dla Magazyny.pl Marek Potoczny, Krajowy Dyrektor Funduszy Publicznych i Projektów Przemysłowych, Valeo Autosystemy.
Magazyny.pl: Czym konkretnie zajmuje
Valeo są producenci samochodów na całym
się firma Valeo?
świecie i Europie, a tu między innymi:
A jak wygląda Valeo w Polsce?
we Francji (Renault, Peugeot, Citroen),
Grupa posiada w Polsce 4 zakłady
Marek Potoczny, Krajowy Dyrektor
Włoszech (Fiat, Lancia, Alfa Romeo)
produkcyjne, biuro handlowe oraz
Funduszy Publicznych i Projektów
oraz wielu producentów niemieckich
zlokalizowane w Skawinie centrum usług
Przemysłowych, Valeo Autosystemy:
(Volkswagen, BMW, Audi, GM Opel,
wspólnych dla takich obszarów jak: finanse/
Valeo działa w sektorze motoryzacyjnym
Daimler AG) którym dostarczane są części
księgowość, IT, HR, zakupy oraz zarządzanie
i od lat jest światowym liderem
na pierwszy montaż. Oprócz powyższych,
łańcuchem dostaw. Spółka prowadzi
w projektowaniu, produkcji i sprzedaży
Grupa Valeo jest dostawcą do wielu innych
także działalność badawczo-rozwojową
komponentów, zintegrowanych systemów
światowych marek motoryzacyjnych.
w ramach posiadanych centrów R&D i laboratoriów. Obecnie Valeo w Polsce daje
oraz kompletnych modułów i rozwiązań dla przemysłu motoryzacyjnego.
Ile firma posiada fabryk?
pracę 7 tysiącom pracowników. Jesteśmy jednocześnie jednym z największych
Kierujemy nasze produkty bezpośrednio do producentów oraz na rynek wtórny. Valeo
Obecnie Grupa posiada 155 fabryk w 32
producentów podzespołów dla branży
należy do czołówki dostawców przemysłu
krajach, 58 centra badawczo-rozwojowe.
samochodowej w Polsce.
motoryzacyjnego z nieustająco rozwijaną
Dysponuje jedną z najszerszych ofert
międzynarodową siecią oddziałów.
na rynku z produktami, na które składają się
W ciągu ostatnich pięciu lat firma
systemy sprzęgłowe, systemy wycieraczek,
podwoiła powierzchnię fabryk w Skawinie
oświetlenie i sygnalizacja, układy
i znacznie powiększyła w pozostałych
hamulcowe, systemy zapłonowe, termika
lokalizacjach.
Dla jakich koncernów produkujecie? Szeroka gama najwyższej jakości
silnika, klimatyzacja, alternatory i rozruszniki,
produktów wytwarzanych przez nasze
systemy zabezpieczeń, elektronika,
Apetyt rośnie w miarę jedzenia, dlatego
zakłady produkcyjne, ma zastosowanie
przełączniki, akcesoria elektryczne. Firma
nadal zwiększamy potencjał produkcyjny
w wielu markach światowych producentów
zatrudnia obecnie na całym świecie 91 800
zakładów Valeo w Skawinie poprzez ciągłą
samochodów. Stałymi partnerami Grupy
pracowników.
modernizację, zakup nowych maszyn,
36
magazyny.pl
Marek Potoczny,
Krajowy Dyrektor Funduszy Publicznych i Projektów Przemysłowych, Valeo Autosystemy
kompletnych linii produkcyjnych, robotów
przyczyni się do stworzenia podstaw dla
opracowanie metodologii całego procesu
przemysłowych, a także unowocześnianie
prowadzenia bardziej zaawansowanych
produkcyjnego, testowanie prototypów
funkcjonujących obecnie w zakładach
prac badawczo-rozwojowych. Ich celem
na stanowiskach laboratoryjnych, testowanie
urządzeń. Ciągle jesteśmy na etapie
jest ulepszanie oraz dostosowywanie
wyrobów gotowych, wsparcie projektowania
zwiększania zatrudnienia m.in. zarówno
produktów oferowanych obecnie przez
poszczególnych elementów oraz całych
pracowników produkcyjnych, inżynierów,
Valeo do zmieniających się wymogów rynku
modułów przy użyciu specjalistycznego
kadrę działów R&D, pracowników centrów
motoryzacyjnego.
oprogramowania, a także badania symulacji
usług wspólnych.
Dzięki nabyciu w ramach inwestycji
prototypów i produktów.
W ramach zakładu Oddziału Systemów
odpowiedniego wyposażenia, w nowym
Chłodzenia Silnika inwestycje skupiają się
laboratorium możliwe będzie prowadzenie
Jednym z istotnych aspektów
na rozbudowie zainstalowanego tam parku
prac mających na celu rozwój produktów,
realizowanych w Skawinie projektów
maszynowego, co posłuży zwiększeniu
a w szczególności dokonywanie obliczeń,
jest również automatyzacja i robotyzacja
mocy produkcyjnych, poprawie efektywności
tworzenie projektów i dobór parametrów
linii produkcyjnych stosowanych
produkcji, a doposażenie centrum B+R
wymienników ciepła. Ponadto, planujemy
w zakładzie. Na czym ma to polegać?
magazyny.pl
37
W ostatnich latach, dzięki rozwojowi
istotnym elementem naszej firmowej polityki
Zdecydowanie, wręcz strategiczna.
nauki automatyki i robotyki, coraz większe
i priorytetem, jeśli chodzi o wyznawane
Małopolska jest znakomitą lokalizacją z kilku
znaczenie zyskują urządzenia zwane
wartości. Grupa stale poszukuje nowych,
względów. Logistycznie jest to dla nas
„cobotami” – roboty projektowane w sposób,
innowacyjnych rozwiązań technologicznych
najlepsze miejsce ponieważ dostarczamy
który ma na celu usprawnienie procesów
i usprawnień w procesie produkcji, które
towary na całą Europę, a branża
produkcyjnych przy jednoczesnej współpracy
minimalizują negatywny wpływ na środowisko
motoryzacyjna jest głównie ulokowana
z człowiekiem. Ich zastosowanie w zakładzie
naturalne zarówno w procesie produkcyjnym,
na zachodzie i południu Europy. Z naszego
Valeo pozwala na zapewnienie pracownikom
jak i samych gotowych produktów. Stosujemy
centrum mamy doskonałe połączenia
liniowym bezpiecznego i bardziej przyjaznego
technologię przyjazną środowisku,
drogowe z odbiorcami, co jest niezwykle
środowiska pracy. Wyeliminowane lub
zapobiegamy jego zanieczyszczeniu poprzez
istotne dla biznesu. Bliskość Krakowa jest
ograniczone zostaną także procesy uciążliwe
odpowiednie zarządzanie materiałami,
również idealną lokalizacją ze względu
i nużące dla pracowników.
jak również stosujemy rozwiązania
na dostępną kadrę pracowniczą. Wachlarz
Pożądanym efektem będzie także poprawa
minimalizujące zużycie surowców i energii
krakowskich uczelni ułatwia nam możliwości
komfortu pracy zatrudnionych osób.
pod każdą postacią.
znalezienia wykwalifikowanych pracowników
Nabywane urządzenia, maszyny i narzędzia
Wszystkie powyższe działania, jak i standardy
będą charakteryzowały się wyższą
Valeo mają każdorazowo zastosowanie
Tu gdzie rozmawiamy, czyli do Skawiny,
wydajnością produkcyjną i będą pozwalały
w ramach realizacji każdego projektu również
jedzie się z centrum Krakowa około 30
na optymalizację procesów produkcyjnych.
w Skawinie. W dużej mierze korzystamy
minut. Jak Valeo rozwiązało problem
z usług lokalnych dostawców optymalizując
transportu pracowników?
Jak ważna – również przy nowych
również kwestie logistyczne, a w ten sposób
inwestycjach – jest dla Państwa troska
chcemy ograniczyć emisję CO2 związaną
Część pracowników zwłaszcza biurowych
o środowisko?
z transportem surowców w ramach projektu
korzysta ze publicznych środków transportu,
lokalizacji nowego magazynu.
prywatnych pojazdów w tym również
Minimalizacja wpływu prowadzonej
Valeo inwestuje w Skawinie. To dla
rowerów. Pracownikom produkcyjnym
działalności na środowisko jest bardzo
Państwa najlepsza lokalizacja?
zapewniamy bezpłatny transport. Dowozimy
38
magazyny.pl
ich do Skawiny autokarami. W siedzibie firmy
Zdecydowanie. Cenimy sobie ludzi, z którymi
mimo wszystko w bezpośrednim sąsiedztwie
pracownicy mają też możliwość korzystania
współpracujemy. Dla nas jest ważna
Valeo. Podczas całego procesu jaki do tej
z opieki medycznej. Na miejscu znajduje
wiarygodność i solidność partnerów pod
pory przeszliśmy, otrzymaliśmy od JLL
się prywatna przychodnia lekarska dla
każdym aspektem – jakości, terminu i ceny.
wsparcie merytoryczne, handlowe, doradcze
pracowników Valeo.
Stawiamy wobec siebie wysokie wymagania,
i procesowe. Spotkaliśmy się z niezwykle
ponieważ tego wymagają od nas klienci. Czy
kompetentnymi pracownikami ze strony
Fakt, że Valeo cały czas chce inwestować
to w łańcuchu logistycznym, czy w całym
JLL. Słowa uznania dla całego zespołu
w Małopolsce to również zasługa
procesie produkcyjnym, nie możemy sobie
zaangażowanego w nasz projekt.
samorządu? Jak ważna jest dla Państwa
pozwolić na słabe ogniowo.
pomoc władz?
Stąd też przy projekcie nowej lokalizacji centrum logistycznego dla obu skawińskich
Nie da się ukryć, że ta współpraca jest
zakładów realizowanego przez naszego
Obecnie Grupa Valeo posiada 155 fabryk
kluczową kwestią jeśli chodzi o rozwój
partnera decyzja o skorzystaniu ze wsparcia
w 32 krajach, 58 centra badawczo-
biznesu. Decydując się na inwestycje każda
ekspertów JLL. Proces, w którym mieliśmy
-rozwojowe (z czego 3 są w Polsce
ze stron musi mieć ten sam cel. Nam zależy
dokonać wyboru lokalizacji nowego
– 2 w Skawinie i 1 w Czechowicach-
na ulokowaniu nowych projektów w kraju,
magazynu wymagał przeprowadzenia
-Dziedzicach). Dysponuje jedną
na zwiększaniu produkcji, zaś samorządom
mnóstwa analiz i przeanalizowania wielu
z najbardziej szerokich ofert na rynku
musi zależeć na sprowadzeniu danej
scenariuszy rozwiązań. Sprawdzaliśmy
ze swoimi produktami, na które składają
inwestycji do regionu. My spotkaliśmy się
wszelkie potencjalne ryzyka,
się systemy sprzęgłowe, systemy
z doskonałym przyjęciem władz Małopolski.
a w szczególności zagrożenie powodzią,
wycieraczek, oświetlenie i sygnalizacja,
Traktujemy ich jak partnerów, a oni tak
czy też pożarem. Rozważana była również
układy hamulcowe, systemy zapłonowe,
traktują nas. Patrzymy w jednym kierunku,
lokalizacja niemal bezpośrednio przylegająca
termika silnika, klimatyzacja, alternatory
dlatego ta współpraca układa się doskonale.
do ścian fabryk Valeo – co pomogłoby nam
i rozruszniki, systemy zabezpieczeń,
jeszcze bardziej zoptymalizować proces
elektronika, przełączniki, akcesoria
W sektorze motoryzacyjnym partner
logistyczny. Ostatecznie wybraliśmy jednak
elektryczne. Zatrudnia obecnie na całym
biznesowy odgrywa istotną rolę?
teren, znajdujący się na następnej działce,
świecie 91 800 pracowników.
– Valeo Autosystemy Sp. z o.o. Oddział Systemy Chłodzenia Silnika w Skawinie, specjalizujący się w produkcji najnowszej generacji innowacyjnych wymienników ciepła (chłodnice silnika, chłodnice oleju, chłodnice powietrza turbodoładowującego, chłodnice klimatyzacji) i kompletnych układów chłodzenia silników. W zakładzie tym zlokalizowane jest Centrum Badań i Rozwoju biorące udział w projektach dla wielu krajów z całego świata. Praca tych zespołów została już kilkakrotnie odznaczona m. in. międzynarodową nagrodą PACE Award przyznawaną dla najbardziej innowacyjnych produktów w przemyśle motoryzacyjnym. – Valeo Autosystemy Sp. z o.o. Oddział Systemy Wycieraczek w Skawinie, zajmujący się produkcją i montażem systemów wycieraczek do szyb samochodowych w tym piór wycieraczek oraz silników elektrycznych. W zakładzie tym zlokalizowane jest Centrum Badań i Rozwoju wraz z laboratorium testowym. – Valeo Autosystemy Sp. z o.o. Oddział Systemy Świateł w Chrzanowie, specjalizujący się w produkcji świateł samochodowych przednich i tylnych przy zastosowaniu zaawansowanych technologii metalizacji, montażu oraz wtrysku tworzyw sztucznych. – Valeo Electric and Electronic Systems Sp. z o.o. w Czechowicach-Dziedzicach, prowadzący produkcję i regenerację alternatorów, rozruszników i kompresorów i napędów elektrycznych. W zakładzie tym zlokalizowane jest Centrum Badań i Rozwoju, którego osiągnięcia zostały wyróżnione międzynarodową nagrodą PACE Award przyznawaną dla najbardziej innowacyjnych produktów w przemyśle motoryzacyjnym – Valeo Service Eastern Europe Sp. z o.o., stanowiący biuro handlowe w Warszawie, zajmujące się w działalnością handlową w regionie Europy Środkowej i Wschodniej.
magazyny.pl
39
Strefa stref
Aktualności ze Specjalnych Stref Ekonomicznych
Poszerzenie Krakowskiej SSE Krakowski Park Technologiczny, zarządzający Krakowską SSE złożył do Ministerstwa Rozwoju wniosek o poszerzenie obszaru strefy o ponad 97 ha. Decyzja rządu w tej sprawie powinna zapaść do połowy 2017 roku.
Dzięki tym zmianom, powierzchnia KSSE zwiększy się do prawie 948 ha. Nowe podstrefy mają powstać w woj. małopolskim, w gminach: Bobowa, Kalwaria Zebrzydowska, Stary Sącz, Chełmiec, Drwina oraz w Jędrzejowie w woj. świętokrzyskim. Dodatkowo, poszerzone zostaną także istniejące obszary w Krakowie, Zatorze oraz Bukownie. Na nowych terenach zamierza zainwestować m.in. producent bram – firma
Fot. mat. prasowe
Wiśniowski.
40
magazyny.pl
36 projektów wałbrzyskiego INVEST-PARKU W 2016 roku wałbrzyski INVEST-PARK rozpoczął realizację 36 projektów inwestycyjnych – w tym Daimlera i Toyoty. Koncern Daimler, którego nakłady inwestycyjne przekraczają 300 mln euro, zainwestował w Dolnośląskiej Strefie Aktywności Gospodarczej, w Jaworze.
To w Jaworze powstaje fabryka czterocylindrowych silników nowej generacji. Z kolei w Wałbrzychu i Jelczu-Laskowicach działa japońska firma Toyota, której inwestycje podobnie jak Daimlera były wspierane przez PAIiIZ. W 2016 do strefy dołączyła też pierwsza chińska firma – Hongbo Clean Energy, która wybuduje, opiewający na 78 mln złotych, zakład produkujący systemy oświetlenia LED. Atutem Wałbrzyskiej SSE, który z pewnością przyciąga inwestorów, jest doskonała lokalizacja oraz sąsiedztwo szlaków komunikacyjnych, dzięki czemu strefa jest dobrze skomunikowana z resztą kraju.
4 nowe podstrefy w Mieleckiej SSE Mielecka Specjalna Strefa Ekonomiczna została powiększona o 174,712 hektara, zyskując w sumie 4 nowe podstrefy – Jedlicze, Krasnystaw, Brzozów i Strzyżów. Obszar poszerzył się o tereny prywatne, na których swoje inwestycje wkrótce zrealizuje sześć firm.
Wśród firm inwestujących w Mieleckiej SSE znajdzie się producent mebli Furineo, który zainwestuje w Radzyniu Podlaskim, związana z branżą lotniczą MB Aerospace inwestująca w Rzeszowie, producenci chemiczni: Bispol, który swój kapitał ulokuje w Łańcucie oraz Albatros Bikom, który zainwestuje w Chełmie. Potencjał Mieleckiej SSE dostrzegła także Fabryka Łożysk Metalowych oraz producent tworzyw sztucznych firma Splast, które swoje projekty rozpoczną kolejno w Kraśniku i Jedliczach. Władze stref, z myślą o potencjalnych inwestorach, rozpoczęły budowę dwóch hal produkcyjno-magazynowych przeznaczonych na wynajem, dzierżawę lub leasing. W 2016 roku Mielecka strefa, zarządzana przez ARP wydała łącznie 40 zezwoleń na działalność gospodarczą, których łączna wartość wyniosła ponad 760 mln zł.
magazyny.pl
41
Sektory
Automotive w czołówce inwestorów Najbardziej dynamicznym sektorem pod względem wartości inwestycji w 2016 roku była motoryzacja – wynika z danych, jakie podała Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych. Automotive nabiera rozpędu, a wraz z prężnym rozwojem rosną nakłady inwestycyjne branży.
Wartość inwestycji w sektorze motoryzacyj-
z branży związane ze zwiększeniem
działającego zakładu w Chrzanowie,
nym w 2016 roku wyniosła 916,67 mln euro.
zatrudnień.– komentuje Tomasz Olszew-
budowie magazynu oraz nabyciu nowych
Tym samym, udział automotive w nakła-
ski, Dyrektor Działu Powierzchni Maga-
linii produkcyjnych, maszyn i urządzeń
dach inwestycyjnych wyniósł aż 52 procent
zynowo-Przemysłowych JLL w Europie
wykorzystywanych w procesie produkcji
całości rynku. W sumie zaczęto realizo-
Środkowo-Wschodniej. Rosnące zamó-
lamp samochodowych. Jednocześnie,
wać 34 projekty. I choć w sektorze usług
wienia na samochody, części i podzespoły
firma ma utworzyć 100 nowych miejsc
nowoczesnych dla biznesu, czyli BSS,
samochodowe oznaczają wzrost zapo-
pracy. W Skawinie natomiast zaplanowano
odnotowano dużo więcej inwestycji (80),
trzebowania na pracowników. Jak wynika
to ich wartość była zdecydowanie niższa
z raportu „MotoBarometr 2016”, 60 procent
i nie przekroczyła 160 mln euro. Z danych
przedstawicieli automotive w naszym kraju
Głównego Urzędu Statystycznego wynika,
planuje zwiększenie swoich zespołów.
że koniunktura w branży motoryzacyjnej jest na fali wznoszącej i zostawia w tyle
Plany inwestycyjne
pozostałe gałęzie w sektorze przemysło-
Przemysł samochodowy generuje wysokie
wym. Najnowsze, styczniowe dane GUS
nakłady inwestycyjne. Wśród wielomiliono-
wskazują, że ogólny klimat koniunktury
wych inwestycji z tej branży są przedsię-
w branży motoryzacyjnej wynosi aż +16,5,
wzięcia francuskiego Valeo czy japońskiej
podczas gdy w całym sektorze przemysło-
firmy Mabuchi Motor.
wym wartość tego wskaźnika to +2,7.
Grupa Valeo zainwestuje w najbliższych la-
– Te dane świadczą o tym, że sektor
tach w Małopolsce ponad 420 mln złotych.
motoryzacyjny nabrał rozpędu. Na jego
Jedna z inwestycji o nakładach 101,7 mln
dobrą kondycję wskazują też plany firm
złotych będzie polegała na rozbudowie
42
magazyny.pl
Duża liczba inwestycji przekłada się na wysoki poziom polskiego rynku części samochodowych. W Europie nasz kraj plasuje się obecnie na dwunastej pozycji pod względem wartości eksportowanych części motoryzacyjnych.
inwestycje na poziomie 323 mln złotych
cech wszystkich rozwiniętych gospodarek.
na poziomie ok. 3 procent. Jak wynika
oraz zatrudnienie co najmniej 150 osób.
Uruchomienie produkcji samochodów oraz
z najnowszych danych Stowarzyszenia
Działające tam Oddziały Systemu Chło-
ich części oznacza bowiem nie tylko nowe
Dystrybutorów i Producentów Części
dzenia Silnika oraz Wycieraczek zostaną
miejsca pracy, ale także impuls dla rozwoju
Motoryzacyjnych, roczne przychody firm
rozbudowane i wyposażone w nowe
regionu, wzrostu eksportu i ogólnego
produkujących części motoryzacyjne
urządzenia oraz kompletne linie produkcyj-
ożywienia gospodarczego – dodaje Tomasz
oscylują w Polsce wokół 17 mld euro,
ne. W ramach projektu przewidziano także
Olszewski z JLL.
z czego 11 mld euro to przychody osiąga-
rozwój działalności B&R poprzez doposa-
Polska specjalizuje się głównie w produkcji
ne z eksportu.
żenie działającego już laboratorium.
części. Popyt na nie w Europie wynika nie
– Kolejne inwestycje czy rekordowe warto-
Japońska firma Mabuchi Motor podjęła de-
tylko z dobrej kondycji europejskiej motory-
ści eksportu, a przy tym oczekiwany przez
cyzję o budowie w podstrefie w Bochni no-
zacji, ale też z wysokiej konkurencyjności
niemal dwie trzecie przedsiębiorców
wej fabryki wytwarzającej niewielkie silniki
polskich produktów, która jest pochodną
w Polsce wzrost zatrudnienia wskazują,
elektryczne wykorzystywane w przemyśle
połączenia jakości i ceny.
że również w tym roku motobranża będzie
motoryzacyjnym. Będzie to pierwszy zakład tej firmy w Europie. Japoński koncern zainwestuje tam około 360 mln złotych.
Dobre wskaźniki dla gospodarki
Sektor motoryzacyjny eksportuje
się rozwijać – dodaje Tomasz Olszewski z JLL. W ocenie eksperta nieprzerwanie od kilkudziesięciu miesięcy rośnie sprze-
Duża liczba inwestycji przekłada się
daż nowych samochodów osobowych za-
na wysoki poziom polskiego rynku części
równo w Polsce, jak i w Unii Europejskiej.
samochodowych. W Europie nasz kraj
To natomiast bezpośrednio przekłada się
– Kolejne inwestycyjne nakłady cieszą po-
plasuje się obecnie na dwunastej pozycji
na większą liczbę produkowanych pojaz-
nieważ obecność nowoczesnego przemysłu
pod względem wartości eksportowanych
dów oraz części i podzespołów samocho-
motoryzacyjnego jest jedną z kluczowych
części motoryzacyjnych, z udziałem
dowych.
magazyny.pl
43
Kontakt Dział Powierzchni Magazynowo-Przemysłowych JLL Szukasz nowej lokalizacji dla Twojego biznesu? Chcesz obniżyć dotychczasowe stawki czynszu? Jesteś zainteresowany terenem pod inwestycje przemysłowe, albo rozważasz budowę obiektu produkcyjnego? Skontaktuj się z zespołem naszych doradców, a znajdziemy dla Ciebie najlepsze możliwe rozwiązania. Jesteśmy do dyspozycji inwestorów poszukujących powierzchni magazynowych w całej Polsce.
Business Development
Tomasz Olszewski
Tomasz Mika
Regional Director
National Director
+48 607 550 225 tomasz.olszewski@eu.jll.com
+48 695 340 298 tomasz.mika@eu.jll.com
Jones Lang LaSalle Warsaw Spire Plac Europejski 1 00-844 Warszawa
44
magazyny.pl
tel. +48 22 167 0000 fax +48 22 167 0099 warsaw.office@eu.jll.com
Grunty przemysłowe, hale produkcyjne, wynajem powierzchni magazynowych
Agata Zając Associate Director Transakcje gruntowe
+48 668 282 334
agata.zajac@eu.jll.com
Joanna Choromańska Business Development BTS Manager +48 664 026 254
joanna.choromanska@eu.jll.com
Ludwika Korzeniowska Business Development Manager +48 668 131 239
ludwika.korzeniowska@eu.jll.com
Paulina Dziubińska Senior Consultant
Mateusz Iłowiecki Senior Consultant
Konrad Lewiński Consultant
Norbert Kowalczyk Consultant
Regiony: Łódź, Polska Centralna, Warszawa Okolice
Regiony: Górny Śląsk, Trójmiasto, Lublin, Warszawa, Kraków
Regiony: Wrocław, Poznań, Bydgoszcz, Toruń, Szczecin
Regiony: Warszawa Okolice
+48 605 059 693
+48 606 819 151
+48 885 285 885
+48 668 280 567
paulina.dziubinska@eu.jll.com
mateusz.ilowiecki@eu.jll.com
konrad.lewinski@eu.jll.com
norbert.kowalczyk@eu.jll.com
JLL jest międzynarodową firmą doradczą świadczącą kompleksowe usługi na rynku nieruchomości, sklasyfikowaną na liście Fortune 500. JLL zatrudnia 70 000 osób i obsługuje klientów w 80 krajach w ramach 280 oddziałów na całym świecie. Przychód firmy sięga 6 mld USD. Na rzecz klientów, JLL zarządza i świadczy usługi dla portfolio obiektów o łącznej powierzchni ok. 372 mln m kw. W 2015 r. firma zrealizowała na całym świecie transakcje o wartości 138 mld USD. LaSalle Investment Management (spółka w ramach grupy), zarządza aktywami o łącznej wartości ok. 59,1 mld USD. W celu uzyskania dodatkowych informacji zapraszamy do odwiedzenia strony www.jll.pl.
magazyny.pl
45
46
magazyny.pl
TEREN INWESTYCYJNY PIĄTEK Woj. łódzkie Powierzchnia gruntów
28 ha
Możliwość zabudowy 140 000 m2 powierzchni magazynowej
Kontakt: Agata Zając
+48 668 282 334
agata.zajac@eu.jll.com
magazyny.pl
47
www.magazyny.pl