Magazyny.pl nr 1(9)/2019

Nr 1(9)/2019

Rafał Szcześniewski

Rok 2019 punktem zwrotnym

Raport JLL. Podsumowanie 2018 roku

Popyt na magazyny wciąż rośnie

Niedobór siły roboczej w logistyce

2

magazyny.pl

TEREN INWESTYCYJNY BRÓJCE, GIEMZÓWEK Woj. łódzkie, gmina Brójce Powierzchnia gruntów

24,8 ha

Możliwość zabudowy

130 000 m2 powierzchni magazynowej

Kontakt: Katarzyna Bieszczad

+48 784 907 339

katarzyna.bieszczad@eu.jll.com

magazyny.pl

3

Optymistyczny scenariusz Podsumowując wyniki 2018 roku w branży magazynowo-przemysłowej można z pewnością przyznać, że polski rynek udowodnił swoją siłę i pozwolił na dalszy optymizm. I choć nie został pobity rekordowy wynik wynajętej powierzchni magazynowej z roku 2017 to nasz entuzjazm dotyczący sytuacji w branży wcale nie zmalał.

Magazyny.pl nr 1(9)/2019 Opieka merytoryczna:

Poziom wynajmowanych powierzchni nadal

również do lektury wywiadu z Rafałem

jest bardzo wysoki, a wspomniany spadek

Szcześniewskim, COO & Founder

jest w porównaniu do poprzedniego roku

Omnipack, który mówi m.in. o kolejnym

nieznaczny. Wciąż dominuje popularność

roku jako punkcie zwrotnym w branży

trzech rynków – Warszawy, Polski Centralnej

e-commerce oraz o rozwiązaniach, jakie

Dział Powierzchni Magazynowo-

i Górnego Śląska – jednak żaden z nich nie

dla klientów na polskim rynku ma właśnie

-Przemysłowych

wyróżnia się wyjątkową przewagą. Umacnia

Omnipack.

Warsaw Spire

się natomiast pozycja Polski jako rynku na tle

Tomasz Olszewski

Wydawca: JLL

Plac Europejski 1

innych krajów w Europie, co niewątpliwie jest

A co czeka nas w najbliższych miesiącach?

powodem do zadowolenia.

Sytuacja na rynku zdecydowanie nastraja

00-844 Warszawa

Pozytywne nastawienie i korzystna sytuacja

się z wynikami raportu JLL Industrial, gdzie

Redakcja, skład i opracowanie graficzne:

nie sprawia jednak, że rynek omijają proble-

znajdą Państwo podsumowanie roku 2018

SkyConcept

my. W raporcie podsumowującym rok 2018

na polskim rynku magazynowym.

ul. Powązkowska 15

optymistycznie. Zapraszam do zapoznania

widać, że trzy najbardziej aktywne sektory to

01-797 Warszawa

operatorzy logistyczni, sieci handlowe i lekka

www.skyconcept.pl

produkcja. Jest to trend, który utrzymuje się

info@skyconcept.pl

już jakiś czas, natomiast jak wskazuje raport JLL „Labour & automation and the rise of

Kontakt:

robots in Logistics”, to właśnie sektor logi-

redakcja@magazyny.pl

styczny boryka się z problemem niedoboru

Dział reklamy:

siły roboczej. W tym numerze postanowiliśmy

reklama@magazyny.pl

poruszyć ten temat i przedstawić zagrożenia oraz możliwe rozwiązania dla logistyki.

Stąd też obecność tematu o automatyzacji

TOMASZ OLSZEWSKI

w branży magazynowo-przemysłowej.

Head of Industrial Agency,

Mam przyjemność zaprosić Państwa

Central & Eastern Europe, JLL

4

magazyny.pl

20

Automatyzacja odpowiedzią na niedobory siły roboczej

06

Puls rynku Aktualności z rynku, ważne wiadomości z kraju i zagranicy

09

Raport JLL Podsumowanie 2018 roku na rynku magazynowym

18

Niedobór siły roboczej w logistyce Wyniki raportu „Labour & automation and the rise of robots in Logistics” JLL

20

Automatyzacja odpowiedzią na niedobory siły roboczej Inwestowanie w roboty jako alternatywa w obsłudze magazynów

24

Rekordowe inwestycje w magazyny Aktywność inwestorów w 2018 roku w Polsce

26

Popyt na magazyny wciąż rośnie

30

Wywiad z Rafałem Szcześniewskim, COO & Founder Omnipack

36

Drugie życie budynków magazynowo-przemysłowych

40

Rok rewolucji w polskich SSE Wpływ zmian w SEE na sytuację rynku magazynowego w Polsce

42

Newsy z SSE Informacje ze Specjalnych Stref Ekonomicznych z ostatnich miesięcy

Pozycja polskiego rynku magazynowego na tle rynku europejskiego

Rok 2019 punktem zwrotnym

Możliwości jakie dają inwestorom istniejące obiekty magazynowe

magazyny.pl

5

Puls rynku

Rok 2018 obfitował na polskim rynku magazynowym w dużą aktywność inwestorów i ogromne zainteresowanie wynajmem powierzchni magazynowych. Podsumowując ubiegły rok przedstawiamy wybrane newsy z ostatnich miesięcy.

Transakcja JLL

JLL laureatem Eurobuild Awards 2018

Nowe centrum logistyczne Panattoni

W grudniu 2018 roku po raz dziewiąty kapituła nagród Eurobuild

W połowie roku 2018 miało miejsce symboliczne wkopanie

Awards złożona z 238 jurorów – profesjonalistów branży nierucho-

pierwszej łopaty pod realizację obiektu dla firmy CTDI. Budowę

mości – wybrała firmy i obiekty, które wywarły największy wpływ

nowego centrum logistycznego Park Warsaw South rozpoczął

na polski rynek nieruchomości i budownictwa w ubiegłym roku.

Panattoni Europe. Jest to kolejna inwestycja tego dewelopera

Na uroczystej gali 5 grudnia 2018 roku w warszawskim hotelu

na południowych obrzeżach Warszawy. Obiekt jest budowany

DoubleTree by Hilton zebrało się blisko 900 osób. Firma JLL

w formule BTS i będzie nową siedzibą firmy CTDI. Nowa lokalizacja

otrzymała statuetkę w kategorii Warehouse Agency Team of the

będzie ponad dwukrotnie większa niż obecna powierzchnia

Year in Poland.

serwisowa. Przy transakcji doradzali eksperci JLL.

6

magazyny.pl

Transakcja JLL

Transakcja JLL

DSV Solutions planuje ekspansję w Poznaniu

Omnipack w nowej lokalizacji pod Warszawą

DSV Solutions, operator specjalizujący się w zaawansowanych

Eksperci JLL doradzali firmie Omnipack w procesie negocjowania

rozwiązaniach logistyki magazynowej, wynajął pod koniec

warunków najmu nowej powierzchni. Firma zajmująca się

2018 roku 6,7 tys. m2 powierzchni w Panattoni Park Poznań VI.

logistyką, magazynowaniem i realizacją zamówień dla branży

W poszukiwaniu nowej lokalizacji i negocjacjach warunków

e-commerce, wynajęła 2,5 tys. m2 w SEGRO Logistics Park

kontraktu DSV Solutions doradzali eksperci JLL. Panattoni Park

Warsaw, Nadarzyn. – W ciągu ostatniego roku pozyskaliśmy wielu

Poznań VI to wielofunkcyjny kompleks magazynowy klasy A

nowych klientów z Polski i zagranicy, a kilkadziesiąt potencjalnych

o powierzchni całkowitej sięgającej 31,4 tys. m2. Nowa lokalizacja

jest na etapie negocjacji. Dlatego nie zatrzymujemy się, już pro-

stanowi ważny krok dla rozwoju usług dla farmacji oferowanych

wadzimy rozmowy dotyczące kolejnych dwóch lokalizacji – mówi

przez DSV w tym regionie.

Rafał Szcześniewski, COO & Founder Omnipack.

Transakcja JLL

Axell umacnia pozycję w Polsce

Grupa Axell – holenderski operator logistyczny – wynajęła 5 tys. m2 powierzchni magazynowej w SEGRO Logistics Park Gliwice. Eksperci z JLL reprezentowali firmę w procesie poszukiwania lokalizacji i negocjacji warunków umowy najmu.

– Axell Logistics dołącza do grona logistycznych klientów SEGRO Logistics Park Gliwice, co pokazuje, że Górny Śląsk to lokalizacja, która stale się rozwija. Dostosowaliśmy istniejącą powierzchnię magazynową pod kątem potrzeb nowego klienta, jesteśmy także gotowi na ekspansję firmy w przyszłości – mówi Joanna Janiszewska, Dyrektor Regionalna SEGRO.

magazyny.pl

7

Puls rynku

Transakcja JLL

Rhenus Logistics wynajmuje w Błoniu

Firma Rhenus Logistics S.A. wynajęła 41 tys. m2 powierzchni magazynowej w Błoniu pod Warszawą. W Polsce firma świadczy usługi z zakresu logistyki magazynowej, logistyki frachtowej, usług celnych, transportu morskiego oraz lotniczego. – Rhenus od lat projektuje i wdraża rozwiązania magazynowe dla dużych projektów e-commerce.

W związku z dynamicznym rozwojem tego sektora, zdecydowaliśmy się na uruchomienie kolejnej jednostki magazynowej w lokalizacji Błonie – komentuje Sławomir Kossakowski, Członek Zarządu Rhenus, Logistics S.A. W procesie poszukiwania optymalnej lokalizacji i negocjowania warunków firmie doradzali eksperci JLL.

Transakcja JLL

Zalando w Olsztynku

Leroy Merlin z rekordową transakcją

Budowa centrum logistycznego Zalando Lounge rozpoczęła

W 2018 roku eksperci JLL doradzali przy finalizacji umowy na

się w lutym 2018 roku. Dobra infrastruktura z bezpośrednim

inwestycję magazynową dla sieci hipermarketów budowlanych

dostępem do dróg ekspresowych S51 i S7 oraz perspektywy

Leroy Merlin. Powierzchnia obiektu w podstawie budynku wy-

zatrudnienia, to tylko niektóre z przyczyn wyboru tej lokalizacji

niesie ponad 123,6 tys. m2 i pod tym względem jest rekordową

przez Zalando Lounge. – Uruchomienie Zalando Lounge

na polskim rynku magazynowym. Magazyn powstaje w Polsce

w Polsce w 2017 roku to nasza kolejna dobra decyzja, dzięki

Centralnej, w miejscowości Piątek. To nie jedyna transakcja

której firma rośnie. Nowe centrum logistyczne w Polsce pozwoli

Leroy Merlin w 2018 roku – firma wynajęła też 3,4 tys. m2

zwiększyć nasze możliwości i lepiej obsługiwać ciągle rosnącą

powierzchni magazynowej w Pomorskim Centrum Logistycznym.

liczbę klientów w całej Europie – powiedział Martin Rost, Senior Vice President Zalando Lounge i Outlet.

8

magazyny.pl

Raport JLL | Podsumowanie 2018 roku

2018 rok na polskim rynku magazynowym W całym 2018 roku wynajęto ponad 3,7 mln m² powierzchni magazynowej. Najemcy mogą zaliczyć ten czas do bardzo udanych – w czwartym kwartale 2018 roku firmy podpisały umowy na prawie 960 tys. m². Popyt nadal jest napędzany głównie przez nowe umowy i ekspansje – stanowiły one w 2018 roku łącznie 78 proc. wszystkich umów.

Rok historycznych rekordów

Wysoka pozycja logistyki

bazowe wahały się pomiędzy 4,3 a

Łącznie zasoby nowoczesnych hal klasy A

Bez zaskoczenia, trzy najbardziej aktywne

5,2 euro/m²/mies. Z kolei najniższe czynsze

na głównych rynkach w Polsce wynoszą już

sektory w 2018 roku to operatorzy

znaleźć można w pozamiejskich obszarach

prawie 16 mln m². Jak wynika z danych JLL,

logistyczni, sieci handlowe i lekka produkcja.

Polski Centralnej (2,6-3,2 euro/m²/mies.).

wskaźnik magazynowych pustostanów

Logistycy wynajęli ponad 1 mln m² nowej

W niektórych z najbardziej atrakcyjnych

na koniec IV kwartału 2018 roku wyniósł

powierzchni (35 proc. całkowitego popytu

lokalizacji można było zaobserwować

5,3 proc. Znacząca część nowych

netto). Udział sieci handlowych nie był

zapowiadany wzrost czynszów, szczególnie

transakcji skoncentrowana była w 2018

wiele niższy – wyniósł 32 proc.

w przypadku wartości efektywnych, czyli uwzględniających zachęty proponowane

roku na trzech największych rynkach: Warszawa, Polska Centralna i Górny Śląsk.

Mniej pustostanów

przez deweloperów. Wpływ na to mają

W ciągu roku wynajęto tam łącznie ponad

Współczynnik niewynajętej powierzchni

przede wszystkim rosnące koszty gruntów

1,5 mln m² nowej powierzchni. Na wysokim

na koniec 2018 roku był na poziomie

oraz budowy.

poziomie utrzymało się zainteresowanie

5,3 proc., co przekłada się na 830 tys. m²

lokalizacjami wschodzącymi, włączając

powierzchni dostępnej od ręki. Najwyższy

Białystok, Kielce/Radom, Kujawy, Lublin,

udział niewynajętej powierzchni notowały

Lubuskie i Podkarpacie. Popyt na tych

Warszawa Miasto (12 proc.), Poznań

rynkach, napędzany przez nowy punkt na

(7 proc.) i Białystok (36 proc.), w którym

magazynowej mapie, Olsztyn i okolice,

w III kwartale oddano do użytku pierwszy

osiągnął łącznie 340 tys. m².

częściowo spekulacyjny park magazynowy.

Powierzchni dostępnej od ręki nie można

Deweloperzy mają dla kogo budować

było znaleźć natomiast w Lubuskim oraz w Kielcach i Radomiu.

Wysokiemu zainteresowaniu ze strony najemców towarzyszyła również niesłabnąca

Zmiany w czynszach

aktywność deweloperska. Rynek powiększył

Nie odnotowano znaczących zmian dotyczą-

się o kolejne 2 mln m², z czego 725 tys. m²

cych kosztów najmu. Najdroższym rynkiem

dostarczono tylko w IV kwartale.

pozostaje Warszawa Miasto, gdzie czynsze

magazyny.pl

9

Raport JLL

Wynajęta powierzchnia magazynowa w 2017 i 2018 roku. [m2] 4 000 000

2017

2018

Popyt brutto

Popyt brutto

3 000 000

2 000 000

1 000 000

0

3 910 000 m2

3 715 500 m2

Wynajęta powierzchnia magazynowa w 2018 roku według właścicieli obiektów.

1,2%

1,1%

2,3% 3,4%

3,5%

4,1% 4,5%

34,7%

4,8%

5,8%

8,0%

11,4%

10

magazyny.pl

15,2%

Popyt brutto 2018: 3 715 500 m2 Panattoni & JV Partners

Goodman

Prologis & JV Partners

SEGRO & JV Partner

Hillwood

Hines

P3

PZU

7R

Mapletree

Logicor & Blackstone

Pozostali właściciele

MLP

Wynajęta powierzchnia magazynowa w 2018 roku według lokalizacji.

Popyt brutto 2018: 3 715 500 m2

14 000

5 000

48 500

17 000

61 500

100 000

57 500

114 000

200 000

115 000

300 000

121 000

400 000

165 000

500 000

181 000

600 000

331 000

700 000

447 000

800 000

587 500

900 000

615 000

750 000

1 000 000

85 500

[m2]

e pa

W

Po

dk

ar

ys ał Bi

Ki

ar

ci

to

k

om ad /R

el

ce

y

e ol Op

w ja

bu Lu

Ku

ie sk

in bl Lu

ec

in

o

cz

st ia M a

sz

aw

Tr ó

Sz

n ty sz Ol

jm

ia

st

o

ów ak

Po

ro W

Kr

ań

cł

zn

aw

k ąs

rn

y

Śl

ra Gó

Ce ka

aw

a

ls Po

sz ar W

nt

Ok

ol

ln

ic

a

e

0

Polska jednym z największych rynków magazynowych w UE.

30.5

26.5

Niemcy

mln

mln

22 mln

68

Holandia

15.7 mln

Wielka Brytania

mln

23.5

Francja

mln

Belgia Hiszpania

20.7 mln

16.2

Włochy

mln

Polska

[m2]

Raport JLL J

Wynajęta powierzchnia magazynowa w 2018 roku według branży najemcy.

1,5% 6,8% 2,1% 3,4%

Popyt brutto 2018: 3 715 500 m2

4,0% 38,3%

5,3%

Operator logistyczny

Art. Spożywcze

Sieć sklepów

Budowlane

Lekka produkcja

Farmaceutyki

Motoryzaja

Inne

11,2%

27,4%

Art. Elektroniczne

Niewynajęta powierzchnia magazynowa oraz jej współczynnik w 2018 roku według lokalizacji. [m2] 3 500 000

40,0%

Q4 2018: 828 500 m2

3 000 000

35,7% 35,0%

30,0% 2 500 000 25,0% 2 000 000

magazynowej dla Polski 5,3%

20,0%

1 500 000 15,0%

11,8% 1 000 000

500 000

4,5%

4,5%

10,0%

7,1%

5,7%

4,7%

6,5%

4,8%

4,0%

4,3%

4,2%

2,3%

5,3% 5,0%

2,4%

0,0%

0,0% 0,0%

12

magazyny.pl

to ys ał Bi

ad /R

ce

k

om

in bl Lu

el Ki

e ol

ci pa ar dk

Op

e

y w ja Po

Ku

ie sk bu Lu

ów ak Kr

jm

ia

st

o

in ec

Tr ó

cz Sz

aw ar s M za w ia a st o W

ro

cł

ań W

zn Po

W ar O k s za o l wa ic e Ce P nt ols ra k a l Gó na rn y Śl ąs k

0

Istniejąca powierzchnia magazynowa na koniec 2018 roku według lokalizacji.

Q4 2018: 15 736 500 m

2

Szczecin Trójmiasto Kraków Lubuskie Kujawy Podkarpacie

Warszawa Okolice Polska Centralna Górny Śląsk Poznań Wrocław Warszawa Miasto

Opole Lublin Kielce/Radom Białystok

496 000 623 000

40 500 302 500

309 000 3 223 500 2 087 000 2 645 000

669 000 145 000

1 801 000

78 500 156 000 2 587 000

158 000

415 500

[m2]

magazyny.pl

13

Raport JLL J | Podsumowanie 2018 roku

Kolejny rok sukcesów Polski rynek magazynowy kolejny raz udowodnił swoją siłę i pozwolił na dalszy optymizm. Dzięki 960 tys. m² wynajętym w IV kwartale, roczny wynik wzrósł do 3,7 mln m² popytu brutto. Rezultat ten był drugim najlepszym wynikiem w historii rynku po roku 2017.

Na koniec 2018 roku polski rynek obejmo-

logistyczni i sieci handlowe. Firmy logistyczne

Rekordowy rok

wał 15,7 mln m² powierzchni magazynowej.

doceniają korzystne położenie geograficzne

W mojej ocenie, wyniki za cały 2018 rok

Jest to trzykrotnie tyle, ile 10 lat temu. Nadal

Polski i infrastrukturę. Ponadto, reprezentują

pokazują, że rynek magazynowo-przemysłowy

widać bardzo duży potencjał rozwoju rynku

one wszystkie branże. Oznacza to, że

jest na szczycie. Rekordowo niski wskaźnik

magazynowego w Polsce. Nasycenie metrów

w momencie gdy któraś z nich odnotowuje

pustostanów oraz duże zapotrzebowanie na

kwadratowych powierzchni magazynowej na

wzrost, jednocześnie rośnie udział w rynku

powierzchnie do wynajęcia będą zachęcały

1 mieszkańca wynosi w Polsce 0,41.

logistyki. Zależy on zatem od kondycji

deweloperów do realizacji kolejnych projektów.

całej gospodarki oraz skłonności firm do

Wiele wskazuje na to, że przed nami zatem

Popyt ma się świetnie

outsourcingu usług. Tu również perspektywa

niezwykle ciekawy 2019 rok.

Popyt na powierzchnię magazynową

jest obiecująca ponieważ wyraźnie zauwa-

w Polsce jest bardzo duży, liczba wynajętych

żalny jest wzrost zainteresowania zlecaniem

metrów kwadratowych pokazuje,

usług logistycznych firmom zewnętrznym.

że deweloperzy mają dla kogo budować, a klienci potrzebują coraz więcej nowoczesnej

Aktywni deweloperzy

powierzchni. To niesłabnące zainteresowanie

Wysoki popyt ze strony najemców spotyka

odzwierciedla wciąż dużą popularność

się z szybką reakcją deweloperów. W całym

i atrakcyjność polskiego rynku magazynowe-

2018 roku oddano do użytku ponad

go. Polska znalazła się na trzeciej pozycji

2 mln m² powierzchni magazynowej, a kolej-

w Europie pod względem nowo wynajętej

ne 1,9 mln m² jest w budowie. Bez wątpienia

powierzchni magazynowej. Wyprzedzają nas

ten rok należał do Polski Centralnej, gdzie

jedynie Holandia i Niemcy.

nowa podaż osiągnęła 762 tys. m² – prawie 40 proc. powierzchni dostarczonej w całym

Logistyka docenia Polskę

kraju. Całkowita powierzchnia wybudowana

Jak pokazują dane JLL, dwa najbardziej

w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu i na

TOMASZ MIKA

aktywne sektory w 2018 roku to operatorzy

Górnym Śląsku wyniosła łącznie 822 tys. m².

National Director, JLL

14

magazyny.pl

HILLWOOD KUTNO Kutno, woj. łódzkie Powierzchnia produkcyjno-magazynowa

32 000 m2

Możliwość rozbudowy

Nie

Deweloper

Hillwood

Kontakt: Paulina Dziubińska

+ 48 605 059 693

paulina.dziubinska@eu.jll.com

Temat numeru T

Niedobór siły roboczej w logistyce Rynek pracy stał się kluczowym wyzwaniem dla przedsiębiorstw na wielu rynkach logistycznych w Europie. Powodem jest rosnące zapotrzebowanie na pracowników magazynów i kierowców. Pojawiają się nowe miejsca pracy, podczas gdy wiele głównych gospodarek europejskich ma bardzo wysoki poziom zatrudnienia i działalności gospodarczej, a niski poziom bezrobocia – wskazuje analiza JLL umieszczona w raporcie „Labour & automa on and the rise of robots in Logis cs”.

W całej Europie szacujemy, że w ciągu ostatnich trzech lat stworzo-

o szersze warunki na rynku pracy, dane z Eurostatu wskazują na

no ponad 300 tys. nowych miejsc pracy w centrach logistycznych.

wysoki poziom zatrudnienia i niskie bezrobocie w wielu krajach w Unii

Szacunek ten jest oparty na poziomie nowych miejsc magazynowych

Europejskiej. Dla całej UE wskaźnik zatrudnienia w 2017 roku wyniósł

i zastosowaniu gęstości zatrudnienia o wartości 1 miejsca pracy na

73,4 proc. i jest to najwyższy roczny poziom od 2008 roku. Z kolei

100 m2 dla nowo ukończonych i zajętych powierzchni.* Jeśli chodzi

stopa bezrobocia to 4,9 proc. i to najniższy wynik od 2009 roku.

18

magazyny.pl

* Końcowe dane magazynowe JLL w oparciu o budynki o powierzchni 5 000 m² i więcej w 11 krajach, w tym w Wielkiej Brytanii, gdzie liczymy budynki o powierzchni 10 000 m² i więcej. Gęstość zatrudnienia 1 miejsca pracy na 100 m2 można uznać za konserwatywną, ponieważ niektóre badania sugerują wyższą gęstość zaludnienia.

Prognozy wskazują, że obecny niedobór siły roboczej pogorszy się

Nawet w krajach, w których przewiduje się, że siła robocza

w wielu krajach, ponieważ starzenie się populacji poskutkuje zmniej-

wzrośnie, będzie się to dziać o wiele wolniej niż wzrost całkowitej

szeniem liczby osób w wieku produkcyjnym. Na przykład – według

populacji. W Wielkiej Brytanii kwestia zatrudnienia prawdopodob-

Oxford Economics – Niemcy, Polska i Hiszpania, które są głównymi

nie zostanie zaostrzona przez Brexit, ze względu na zmniejszenie

rynkami logistycznymi Europy, zauważą znaczny spadek liczby

liczby imigrantów z UE i wzrost liczby obywateli UE opuszczających

ludności w wieku produkcyjnym w okresie od 2016 do 2031 roku,

Wielką Brytanię.

i ogólny spadek podaży pracy.

magazyny.pl

19

Temat numeru T

Automatyzacja odpowiedzią na niedobory siły roboczej Automatyzacja magazynów nie jest nowym ani nawet niedawnym zjawiskiem. Pierwsze zautomatyzowane systemy przechowywania i wyszukiwania towarów sięgają końca lat sześćdziesiątych XX wieku. Od tego czasu automatyzacja stała się czymś więcej – obecnie technologicznie zaawansowane systemy i roboty w wielu przypadkach zastępują człowieka.

Rozwój e-commerce

grunty oraz rynek pracy są ograniczone

i innych urządzeń, takich jak np. drony, jest

W ostatnich latach rozwój e-commerce

i kosztowne. W rezultacie automatyzacja

obecnie ograniczane bardziej przez uregulo-

zachęcił do korzystania z systemów

magazynów jest bardziej rozpowszechniona

wania prawne niż bariery technologiczne.

wspierających wybieranie dużej liczby

w Niemczech i Skandynawii niż na przykład

małych, wielowierszowych zamówień.

w Europie Środkowej i Wschodniej.

Zmiana potrzeb w zatrudnieniu

80 proc. magazynów jest obsługiwanych

Inwestowanie w roboty

Zwiększająca się automatyzacja w maga-

ręcznie bez wspomagania automatyzacją,

Sytuacja będzie się jednak sukcesywnie

zynach z pewnością wpłynie na charakter

15 proc. jest zmechanizowanych i korzysta

zmieniać. Trudności w pozyskiwaniu ludzi

niektórych prac magazynowych. Wraz

z pewnego rodzaju automatyzacji obsługi

do pracy będą zachęcać firmy do inwestowa-

z nią zmieni się – a dokładnie wzrośnie

materiałów, a 5 proc. wykorzystuje bardziej

nia w większą automatyzację operacji maga-

– zapotrzebowanie na pracowników

zaawansowane, zautomatyzowane

zynowych, ponieważ zazwyczaj zmniejsza to

o wyższych kwalifikacjach, wymaganych

systemy, w tym roboty. Wyniki ankiety

wymagania i koszty pracy, jednocześnie po-

do nadzorowania, obsługi, konserwacji

dowiodły, że automatyzacja i roboty są nadal

prawiając wydajność i obniżając ogólne kosz-

i naprawy systemów. Ciągłe obserwacje ryn-

rzadko wykorzystywane w europejskich

ty. Pogląd ten jest wspierany przez szereg

ku pozwalają stwierdzić, że zmiana ta nie bę-

magazynach.

badań dotyczących potencjalnego wpływu

dzie nagła i radykalna. Liczba osób aktualnie

automatyzacji, z których wynika, że miejsca

potrzebnych do kontrolowania robotów i prac

To jak na razie najbardziej solidne dane

pracy najbardziej narażone na automatyza-

zautomatyzowanych jest zwykle stosunko-

dotyczące Europy. Oczywiście trzeba zwrócić

cję to zazwyczaj te stosunkowo rutynowe,

wo niewielka w porównaniu z liczbą osób

uwagę, że od 2016 roku sporo się zmieniło,

przewidywalne, manualne i niewymagające

zajmujących się wykonywaniem „standardo-

jednak opierając się na wizytach w magazy-

od pracowników wysokich kwalifikacji.

wych” zadań w magazynie – szacowana jest

nach oraz wiedzy ekspertów JLL na temat

W jednym z takich badań sektor logistyczny

na około 10 proc. wszystkich miejsc pracy.

głównych użytkowników magazynów, można

wyłonił się jako ten, który najbardziej potrze-

Tworzone przez rosnącą automatyzację

stwierdzić, że wykorzystanie automatyzacji

buje rozwiązań automatycznych. Zdaniem

zapotrzebowanie na stanowiska wymagające

i robotów z pewnością różni się w zależności

analityków JLL, wzrost automatyzacji

wyższych kwalifikacji pracowników zauważal-

od branży i kraju. Stosowanie takich

w tym sektorze jest bardziej prawdopodobny

ne będzie głównie poza obszarem magazy-

rozwiązań najczęściej spotykane jest

w obrębie magazynu niż w części transpor-

nowym.

w magazynach, w których prowadzona

towej. Z kolei rozpowszechnienie szerokiego

jest produkcja oraz w krajach, w których

wykorzystywania autonomicznych ciężarówek

Badanie DHL z 2016 roku pokazało, że

20

magazyny.pl

magazyny.pl

21

22

magazyny.pl

Na sprzedaż MAN PROPERTY Sady koło Poznania, woj. wielkopolskie Powierzchnia produkcyjno-magazynowa

31 000 m2

Możliwość rozbudowy

Tak

Właściciel

MAN Bus Sp. z o.o.

Kontakt: Ewa Foryś

+48 668 281 756

ewa.forys@eu.jll.com

magazyny.pl

23

Z rynku

Rekordowe inwestycje w magazyny Rok 2018 był rekordowy pod względem aktywności inwestycyjnej na polskim rynku magazynowym. W całym kraju można zauważyć wciąż dynamicznie rosnący apetyt inwestorów na pełen zakres aktywów.

Wolumen inwestycji wzrastał od roku

folio Encore (Hillwood) i Prologis, które

w Polsce, co dobrze oddaje skalę zjawi-

2015, kiedy zamknięto transakcje

kosztowały Mapletree odpowiednio

ska. Transakcje te znacząco wpłynęły

o wartości 221 mln euro. Wynik w kolej-

320 i 260 mln euro; portfolio Och-Ziff

na strukturę właścicielską, wprowadzając

nym roku osiągnął prawie 770 mln,

kupione przez joint-venture pomiędzy

na rynek nowych graczy i zmniejszając

a w 2017 roku było to już 900 mln euro.

Griffin oraz Redefine, którego wartość

różnicę pomiędzy pozostałymi.

Warto jednak zauważyć, że wynik z 2017

to około 195 mln euro; portfolio Azurite

Podsumowując, w ciągu 2018 roku

roku to zasługa jednej wyjątkowo dużej

(Goodman) oraz Hines nabyte przez

właścicieli zmieniło 90 parków o łącznej

transakcji – sprzedaży platformy Logicor,

Blackstone za odpowiednio około

powierzchni prawie 3,2 mln m².

która obejmowała nieruchomości w Polsce

190 i 140 mln euro.

o wartości około 750 mln euro.

– W kolejnych miesiącach również Średnia stopa kapitalizacji dla tych

możemy spodziewać się dużej aktyw-

Nowy rekord ustanowiony w 2018 roku

transakcji wynosiła od 6,5 do 7,5 proc.

ności ze strony inwestorów, napędzanej

podwoił rezultat z poprzednich dwunastu

Mimo to, obserwowane były również inne

zarówno sprzedażą dużych portfolio

miesięcy – wartość transakcji osiągnęła

transakcje obejmujące mniejsze portfolio

oraz mniejszych, pojedynczych aktywów.

historycznie najwyższy wynik 1,84 mln

lub pojedyncze parki i budynki. Średnia

Jednocześnie, pojawiają się nowe źródła

euro. Ponownie, znaczącą część stano-

stopa kapitalizacji w przypadku najlep-

kapitału oraz inwestorzy gotowi kupo-

wiły duże transakcje portfelowe, które

szych produktów magazynowych

wać „kontra trend” – przewiduje Tomasz

zamknięte zostały w drugiej połowie

w Polsce wynosi 6,5 proc., z pojedyn-

Puch, Dyrektor Działu Rynków Kapitało-

roku.

czymi przypadkami parków z długoter-

wych Nieruchomości Biurowych

minowymi umowami najmu schodzącymi

i Magazynowych w JLL.

Jak pokazują dane JLL, największe

poniżej 5,5 proc. Było to ponad 20 proc.

przejęcia 2018 roku obejmowały: port-

całkowitych zasobów zlokalizowanych

24

magazyny.pl

magazyny.pl

25

Z rynku

Popyt na magazyny wciąż rośnie. Polska w pierwszej trójce Europy Polska zajęła 3. miejsce w Europie pod względem liczby wynajmowanej powierzchni magazynowej – pokazują dane analityków JLL. Co dziesiąty metr kwadratowy w Europie wynajmowany był na polskim rynku. Wyprzedzają nas jedynie Holandia i Niemcy.

W sumie w całym 2018 roku w Europie wynajęto ponad 23 mln m² powierzchni magazynowej netto*. Ekspertów nie dziwi, że to właśnie w Polsce wynajęta została znaczna część tej liczby. – Nasz kraj leży w Europie Centralnej, na przecięciu szlaków handlowych Północ-Południe i Wschód-Zachód. Z punktu widzenia na przykład branży logistycznej, to ogromna zaleta dla przedsiębiorstw, które prowadzą dystrybucję w Europie Środkowo-Wschodniej – mówi Tomasz Olszewski, Dyrektor Działu Powierzchni Magazynowo-Przemysłowych w Europie Środkowo-Wschodniej, JLL. Ponad połowa całego europejskiego popytu netto w 2018 roku skupiona była w Niemczech, Holandii i Polsce.

Wynajeta powierzchnia magazynowa netto* 1% 3% 2%

Niemcy

6% 29%

8%

Holandia Polska Rosja

8%

23 200 000 m2

Hiszpania Wielka Brytania Francja

10% 13% 10%

Włochy Czechy

10%

Belgia Węgry

26

magazyny.pl

*nie licząc umów < 5 000 m2

52%

Jeszcze wyższą pozycję zajmuje Polska jeśli chodzi o liczbę powierzchni oddanej do użytku. Pod tym względem jesteśmy numerem dwa, zaraz za Niemcami. Aż 15 proc. z 14 mln m2 powierzchni oddanej w całej Europie ukończonej zostało w Polsce.

Aktywność budowlana w Polsce utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie – na koniec 2018 roku w Polsce powstawało kolejne 1,9 mln m².

Deweloperzy decydują się na projekty spekulacyjne. Budowy bez umowy pojawiają się na największych rynkach. Po ponad 100 tys. m² powstającej powierzchni niezabezpieczonej umowami najmu przypada na Warszawę, Wrocław i Górny Śląsk.

Magazyny oddane do użytku w 2018 roku 1%

5%

Niemcy N Ni ie cy iem y

4%

Polska 23%

7%

Holandia Rosja

7%

Wielka Brytania

14 000 000 m

2

Włochy

11%

8%

Francja

15%

Hiszpania 9%

Czechy 10%

Belgia

11%

Węgry

Co ciekawe stosunkowo wysoki udział powierzchni budowanej spekulacyjnie w 2018 roku nie wpłynął na poziom pustostanów, których średni wskaźnik utrzymał się na poziomie 5,3 proc. Nadal widać bardzo duży potencjał rozwoju rynku magazynowego w Polsce. Nasycenie metrów kwadratowych powierzchni magazynowej na 1 mieszkańca wynosi w Polsce 0,41.

Nasycenie powierzchnią magazynową Nadal bardzo duży potencjał rozwoju rynku magazynowego w Polsce Nasycenie: m² powierzchni magazynowej na 1 mieszkańca

Polska:

0,41

Słowacja

0,43

Czechy:

0,73

Niemcy:

0,81

Holandia: 1,79 USA:

2,70

Holandia 1,79

Polska 0,41 Niemcy 0,81 Czechy 0,73 Słowacja 0,43

magazyny.pl

27

TEREN INWESTYCYJNY OLSZTYNEK, AMERYKA Woj. warmińsko-mazurskie, gmina Olsztynek Powierzchnia gruntów

5,6 ha

Możliwość zabudowy

28 000 m2 powierzchni magazynowej

Kontakt: Katarzyna Bieszczad

28

+48 784 907 339

katarzyna.bieszczad@eu.jll.com

magazyny.pl

magazyny.pl

29

Wywiad

Rok 2019 punktem zwrotnym Polska znajduje się na 13. miejscu w zestawieniu najszybciej rosnących rynków e-commerce na świecie. O tym, jak wpływa to na rozwój logistyki sklepów internetowych i co będzie kluczowe dla przedsiębiorców w 2019 roku rozmawiamy z Rafałem Szcześniewskim, COO & Founder Omnipack.

Mateusz Iłowiecki, Senior Consultant,

W zeszłym roku znany sklep Eobuwie.pl

Jakich wobec tego trendów w logistyce

JLL: Liczby pokazują, że branża

wprowadził usługę tzw. same-day delivery.

e-commerce możemy się spodziewać

e-commerce rośnie w szybkim

Czy to rodzaj „presji”, o której mówisz

w 2019 roku?

tempie i wcale nie zamierza zwalniać.

i tego typu usługa niedługo stanie się

Co to oznacza dla właścicieli

trendem?

sklepów?

Myślę, że rok 2019 będzie rokiem, w którym wiele przedsiębiorców stanie

Rzeczywiście istnieje zależność pomiędzy

przed punktem zwrotnym. Dlaczego?

Rafał Szcześniewski, COO & Founder

ruchami dużych, znanych sklepów, a za-

Czeka nas ciągły wzrost wynagrodzeń dla

Omnipack: Po pierwsze trzeba zapytać,

chowaniem rynku i budowaniem pewnych

pracowników, który już odczuwamy we

jakich właścicieli. Wzrost rynku oznacza

oczekiwań u klientów. Natomiast co do

wzrostach cen usług kurierskich.

co innego dla dużych graczy typu Empik,

samego same-day delivery – dużo się

Co więcej, coraz wyższe ceny usług

Zalando, a co innego dla średnich firm.

o tym mówi od paru lat, ale w Polsce

budowlanych przekładają się na wyższe

Przyciąga tradycyjne marki, które dotych-

konsumenci wciąż nie są gotowi dodatkowo

czynsze za magazyn. I wreszcie, aby

czas sprzedawały tylko offline, i zachęca

płacić za szybszą dostawę. Wręcz odwrot-

nadążyć za konkurencją, sprzedawcy inter-

je do tego, żeby coraz więcej uwagi

nie – popularność np. AliExpress pokazuje,

netowi będą musieli zainwestować w nowe

i budżetów marketingowych kierowały

że jesteśmy w stanie dłużej poczekać,

technologie, niezbędne do sprawnej obsługi

właśnie w stronę kanału internetowego.

byleby kupić tanio.

zamówień.

które 5-10 lat temu pojawiły się na rynku,

Na marginesie, jako pierwszy tę usługę

Dochodzi do tego zainteresowanie

takie jak Amazon czy Zalando. Daje im

w Polsce wprowadził sklep Sugarfree.pl

outsourcingiem logistyki – nie jako

środki do tego, żeby jeszcze mocniej

– nasz obecny klient. I było to prawie

źródłem oszczędności, ale sposobem na

inwestować w dalszy wzrost.

5 lat temu.

powstrzymanie wzrostu kosztów.

Z drugiej strony wspiera te mocne marki,

30

magazyny.pl

RAFAŁ SZCZEŚNIEWSKI COO & FOUNDER OMNIPACK

Korzystając z usług operatora logistycz-

obszarem, jak logistyka. Dlaczego klienci

Skąd pomysł na stworzenie firmy,

nego, koszty stają się bardzo przewi-

wybierają ten model? Jak już wspomniałem,

która zajmuje się właśnie fulfillmentem?

dywalne i stabilne, a my mamy dostęp

po pierwsze pozwala im to na zamianę

W Polsce to chyba wciąż mało popularny

do lepszej infrastruktury i profesjonalnej

kosztów stałych na koszty zmienne, propor-

model.

obsługi przesyłek.

cjonalne do obrotów. Po drugie, niemal z dnia na dzień zyskują profesjonalną obsługę

Mówiąc wprost, dostrzegliśmy szansę.

No właśnie. Na czym tak naprawdę

wysyłek, dedykowany zespół, którego nie

Po pierwsze – pracując w Westwing

polega outsourcing logistyki

muszą szkolić, nie muszą się też martwić,

Home & Living, gdzie razem z Tomkiem

i dlaczego kolejne sklepy decydują

jeśli personel np. zachoruje.

Kasperskim stworzyliśmy centrum logistycz-

się na taki model?

ne, zobaczyliśmy, że taka usługa Jednak przewrotnie powiem, że outsourcing

jest zwyczajnie potrzebna. Po drugie

Outsourcing, czyli w naszym przypadku ful-

nie jest dla wszystkich. Przykładowo, wy-

– w Polsce wciąż niezagospodarowana.

fillment – jeden z modeli logistycznych, obok

obraźmy sobie właściciela sklepu interneto-

np. dropshippingu czy posiadania własnego

wego, który nie przewiduje dużego wzrostu

To właśnie w Westwing musieliśmy się

magazynu. W tym modelu klienci „oddają”

– ani w kwestii rozszerzenia asortymentu

mierzyć z problemami, z którymi mierzą

nam obsługę wszystkich etapów procesu

ani w kwestii pozyskiwania nowych klientów.

się wszyscy internetowi przedsiębiorcy

logistycznego. Ich produkty składowane są

Prowadzi stabilny biznes, jest w stanie sam

– budowa infrastruktury, magazynowanie,

w naszym magazynie, to my pakujemy i ob-

zorganizować magazyn i zatrudnia np. zna-

pakowanie i wysyłka tysięcy przedmiotów

sługujemy przesyłki, a jeśli trzeba obsługuje-

jomych, których wolałby nie pozbawiać pra-

takich, jak szkło, ceramika, meble

my zwroty. Krótko mówiąc – ściągamy

cy. W takiej sytuacji nie widzimy powodu,

o różnych gabarytach. To była wymagająca

z właścicieli sklepów internetowych obowią-

dla którego miałby korzystać z usług ope-

szkoła logistyki. Postanowiliśmy wtedy,

zek zarządzania tak dużym i czasochłonnym

ratora.

że mając takie know-how możemy stworzyć

magazyny.pl

31

Wywiad

firmę, która pomoże oszczędzić

właściwie zareagować, dlatego bardzo

innym sklepom internetowym problemów,

dbamy o szybki przepływ informacji

na które już znaleźliśmy rozwiązanie.

i sprawne reagowanie.

Wymagania klientów rosną?

Oczywiście, równolegle do rosnących oczekiwań konsumentów docelowych, rosną

Jednak Omnipack szybko się rozwija, co

Chyba najbardziej ceniony przez klientów

wymagania naszych klientów. Wyzwanie,

zauważają m.in. inwestorzy – w zeszłym

jest szczególny nacisk, jaki kładziemy

jakie przed nami stoi, to przede wszystkim

roku pozyskaliście 5 mln finansowania.

na personalizację – począwszy

zaoferowanie im coraz bardziej dedyko-

Czym wyróżniacie się na tle branży?

od wyceny usług i oferty, jaką proponuje-

wanych i złożonych usług. Tak jak wspo-

my, indywidualnie podchodzimy

mniałem – dziś nie chodzi już o to, żeby po

Nie wiem, na ile różni nas to od konkuren-

do wymagań każdego naszego klienta

prostu dowozić. Dlatego wciąż elastycznie

cji, ale od początku kierujemy się zasada-

oraz specyfiki jego biznesu. M.in. spe-

rozszerzamy naszą ofertę. Jako przykład

mi, które według nas determinują sukces

cjalne wymagania dotyczące pakowania

mogę podać niedawno uruchomioną usługę

we współpracy z klientami.

paczek, różnorodne metody dostawy,

dla jednego z klientów z branży fashion –

infrastruktura dostosowana do wielu branż,

dokładnie wypożyczalni sukienek. Sukienki

Po pierwsze elastyczność, której w tak

a także taka, która będzie przygotowana

wysyłane do klientek posiadają etykietę

dynamicznej branży, jak e-commerce nie

na coraz krótszy lead-time – to u nas

zwrotną, która kieruje zwracaną sukienkę

może zabraknąć – wahania wolumenu są

standard.

prosto do pralni. Zarówno klient, jak i my,

bardzo duże, wynika to np. z sezonowości czy punktowych akcji promocyjnych, a my

Oprócz tego dość oczywiste w naszej

musimy temu sprostać.

branży kwestie – integracja z wieloma podwykonawcami. Mamy wiele firm kurierskich

Kolejna rzecz to transparentność – nasi

(także międzynarodowych), wiele kanałów

klienci potrzebują „na już” znać statusy

zakupu, różne systemy ERP. Wszystko

zamówień, wiedzieć, co się dzieje, żeby

to musi się księgowo „zgrać”.

32

magazyny.pl

Wyzwanie, jakie przed nami stoi, to przede wszystkim zaoferowanie klientom coraz bardziej dedykowanych i złożonych usług.

(od lewej)

MATEUSZ IŁOWIECKI, SENIOR CONSULTANT, JLL RAFAŁ SZCZEŚNIEWSKI, COO & FOUNDER OMNIPACK

mamy 24h dostęp do panelu naszego

Z naszego punktu widzenia kluczowa była

na dalszy rozwój. Po drugie, otworzyliśmy

przewoźnika. Po realizacji usługi przez

lokalizacja, która umożliwia nam dalszy

wspomnianą, nową lokalizację w Nadarzynie,

pralnię, nadajemy sukienkę z powrotem do

wzrost oraz ekspansję, również międzyna-

która umożliwiła nam dalszy, szybki rozwój.

naszego magazynu. Wspólnie z klientem

rodową. Jednak nie zatrzymujemy się – już

Last but not least – udało nam się znacząco

dopracowaliśmy ten proces do najmniej-

prowadzimy rozmowy dotyczące kolejnych

powiększyć zespół, budując teamy specjali-

szego szczegółu np. to, że metki z kodem

dwóch lokalizacji.

stów w każdej kluczowej dziedzinie. Mamy doświadczonych warehouse managerów

kreskowym są odporne na pranie. Dzięki temu nie mamy problemu z identyfikacją

A czy w planach są lokalizacje

i silny zespół magazynierów, mamy eksper-

produktu i szybkim wprowadzeniem go

zagraniczne?

tów od IT, BI, rozwoju międzynarodowego.

Po stronie komercyjnej również mocno

z powrotem do obrotu.

Tak. Rozpoczęliśmy ekspansję zagraniczną,

wzmocniliśmy skład.

Czy te wymagania mocno wpływają na

którą chcemy kontynuować i rozwijać.

Wasze decyzje dotyczące powierzchni

W tym momencie 5 proc. całego wolumenu

Dlatego na rok 2019 patrzymy z optymi-

magazynowych? Stąd poszukiwanie

stanowią klienci zagraniczni. Dlatego

zmem – można powiedzieć, że daleko

nowych lokalizacji?

poważnie rozważamy lokalizacje blisko

za nami okres „gaszenia pożarów”,

granicy niemieckiej – biznesowo

a przed nami stabilny rozwój. Na pewno

Główna przyczyna inwestowania w nowe

to doskonały punkt łączący wschodnią

chcemy inwestować w software

powierzchnie jest prosta – Omnipack

i zachodnią część Europy.

i rozwiązania IT, a także w obsługę klienta, która naszym zdaniem jest

rośnie, pozyskujemy kolejnych klientów, nie tylko z Polski, ale i z zagranicy, a więc

Jaki był 2018 rok dla Omnipack?

kluczem do sukcesu. Planujemy też

potrzebujemy więcej miejsca.

I jaki będzie 2019?

dalszą ekspansję międzynarodową.

Naszą najnowszą umową jest wynajęcie

Mam nadzieję, że 2019 będzie co najmniej

2,5 tys. m2 w SEGRO Logistics Park

tak dobry, jak 2018. Po pierwsze, zdoby-

Warsaw, Nadarzyn, centrum logistycznym

liśmy zaufanie inwestorów, zamknęliśmy

położonym 15 kilometrów od Warszawy.

rundę finansowania i pozyskaliśmy 5 mln

magazyny.pl

33

Na sprzedaż PHILIP MORRIS PROPERTY Leżajsk, woj. podkarpackie Powierzchnia produkcyjno-magazynowa

50 000 m2

Możliwość rozbudowy

Nie

Właściciel

Philip Morris

Kontakt: Ewa Foryś

+48 668 281 756

ewa.forys@eu.jll.com

Z rynku

Drugie życie budynków magazynowo-przemysłowych Firma zainteresowana inwestowaniem w Polsce zawsze podejmuje decyzję, czy budować nowy zakład, czy może wynająć istniejący budynek. Dziś – przez rosnące czynsze i wysokie koszty budowy – ten wybór staje się prostszy.

Do końca 2017 roku doświadczaliśmy

ale z powodu drastycznego wzrostu kosztów

najem. Jednym z ważnych powodów przema-

w Polsce specyficznej sytuacji na rynku maga-

budowy, na które składa się wyższy koszt

wiających za kupnem gotowej nieruchomości

zynowym: istniejące budynki nie były

pracownika oraz materiałów, czynsz jaki

bywa również lokalizacja. Ta w przeważającej

w stanie rywalizować z nowymi inwestycjami.

oferują nowe inwestycje nie jest już tak

większości przypadków jest bardzo atrakcyjna.

Nie dość, że nowo budowane obiekty charak-

atrakcyjny.

Przykład? W ofercie JLL posiadamy bardzo

teryzowały się lepszą jakością i wyższym stan-

bogate portfolio istniejących już obiektów,

dardem (grubsza izolacja termiczna, oświe-

Koszty najmu utrzymują tendencję do wzrostu.

które znajdują się w kluczowych lokalizacjach,

tlenie LED, mocniejsza posadzka) to były

Najdroższym rynkiem pozostaje Warszawa

takich jak: Łódź, Wrocław, Poznań, Warszawa.

dodatkowo zdecydowanie tańsze niż istniejące

Miasto, gdzie czynsze bazowe wahały się po-

obiekty. Obecnie sytuacja się zmienia.

między 4,3 a 5,2 euro/m²/mies. W niektórych

Z drugiej strony – o czym warto pamiętać –

z najbardziej atrakcyjnych lokalizacji w 2018

zakup istniejącego obiektu nie daje klientowi

Dane JLL pokazują, że w całym 2018 roku

roku zaobserwować można było zapowiadany

elastyczności i możliwości szybkiego dobrania

zasoby nowoczesnej powierzchni magazyno-

wzrost czynszów, szczególnie w przypadku

powierzchni lub jej redukcji – te przywileje

wej w Polsce przekroczyły 15,7 mln m2. W tym

wartości efektywnych, czyli uwzględniających

zarezerwowane są dla najemców większych

okresie wynajęto ponad 3,7 mln m2 powierzchni.

zachęty proponowane przez deweloperów.

parków logistycznych.

– Istniejącej powierzchni magazynowej

Wpływ na to mają przede wszystkim rosną-

w Polsce jest trzykrotnie tyle, ile było 10 lat

ce koszty gruntów oraz budowy. W efekcie

Podsumowując, pozycja istniejących budyn-

temu – mówi Tomasz Olszewski, Dyrektor

istniejące budynki cieszą się coraz większym

ków może się dalej umacniać na polskim

Działu Powierzchni Magazynowo-Przemysłowych

zainteresowaniem wśród najemców. Są kon-

rynku. Porównując koszt najmu przy 10-letniej

w Europie Środkowo-Wschodniej, JLL.

kurencyjne cenowo oraz, co najważniejsze,

umowie w nowym budynku z ceną zakupu

często dostępne od ręki.

istniejącego budynku może się okazać, że dla

Popyt nadal jest napędzany głównie przez

niektórych przedsięwzięć zakup będzie o wiele

nowe umowy i ekspansje – stanowiły one

Nie najem, to kupno

w 2018 roku łącznie 78 proc. wszystkich

Drugim trendem, który obserwujemy na rynku

umów. To niesłabnące zainteresowanie

magazynowym jest wzrost zainteresowania

odzwierciedla wciąż dużą popularność i atrak-

zakupem istniejących obiektów. Wiąże się to

cyjność polskiego rynku magazynowego.

zazwyczaj z koniecznością adaptacji obiektu

Rosnące potrzeby najemców w dalszym

pod potrzeby nowego właściciela, ale skraca

ciągu będą napędzały powstawanie nowych

czas inwestycji, jak również w niektórych

KONRAD LEWIŃSKI

obiektów magazynowo-przemysłowych,

przypadkach jest rozwiązaniem tańszym niż

Consultant, JLL

36

magazyny.pl

atrakcyjniejszym rozwiązaniem.

magazyny.pl

37

38

magazyny.pl

Planowany park PANATTONI PARK WŁOCŁAWEK Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie Planowana powierzchnia

40 000 m2

Pozwolenie na budowę

Tak

Deweloper

Panattoni Europe

Kontakt: Konrad Lewiński

+ 48 885 285 885

konrad.lewinski@eu.jll.com

magazyny.pl

39

Strefa stref

Rok rewolucji w polskich SSE 2018 rok był dla Specjalnych Stref Ekonomicznych rokiem pełnym wyzwań. Przede wszystkim strefy przeszły rewolucję – zmiany w prawie spowodowały, że specjalną strefą ekonomiczną objęta została cała Polska. Oto skrót najważniejszych wydarzeń z ostatnich miesięcy w SSE.

Ubiegły rok całkowicie zmienił polskie

stref przewidziana na 2026 rok – przedsię-

branż przemysłu. Nowy model wsparcia

strefy ekonomiczne. Zamiast wielkiej liczby

biorcy otrzymują decyzje o wsparciu na 10,

inwestycji odpowiada na potrzeby zrówno-

podstref, w których można było korzystać

12 lub 15 lat. Od tego ile osób firmy zatrud-

ważonego rozwoju całej Polski określone

ze zwolnień z CIT, albo długotrwałej pro-

nią, bardziej liczy się czy dadzą pracowni-

w Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego

cedury umożliwiającej włączenie terenów

kom etaty, dodatkowe benefity i umożliwią

Rozwoju. Dzięki Polskiej Strefie Inwestycji

firmy do SSE – od września inwestować

im dokształcanie.

przedsiębiorcy mogą rozwijać działalność

można wszędzie w Polsce. Zgodnie

na preferencyjnych warunkach i w dogod-

z ustawą o wspieraniu nowych inwestycji

Strefy zadowolone

nych dla nich lokalizacjach. Pierwsze efekty

od 30 czerwca 2018 roku działa Polska

Szefowie Specjalnych Stref Ekonomicznych

już widać. Przez ostatni kwartał 2018 roku

Strefa Inwestycji.

widzą w nowym prawie plusy. – Dla nas

wydaliśmy w ramach Polskiej Strefy Inwe-

nowa ustawa, mówiąc kolokwialnie, jest

stycji decyzje o wsparciu dla jedenastu firm,

Wielka zmiana w SSE

„zbawienna”. Najsłabiej rozwinięte regiony

które zadeklarowały nakłady inwestycyjne

– Najważniejszą zmianą jest to, że uzy-

będą miały szanse znacznie szybciej się

w wysokości blisko 600 mln zł, to naprawdę

skanie zwolnienia z podatku dochodowego

rozwijać – mówi wiceprezes Warmińsko-

dobry wynik, biorąc pod uwagę, że ustawa

jest możliwe dla inwestycji na terenie całej

-Mazurskiej SSE Małgorzata Sobieska

obowiązuje od września – powiedział wice-

Polski. Poprzednia, długotrwała i niekiedy

zu Schwarzenberg.

prezes Agencji Rozwoju Przemysłu Dariusz

skomplikowana procedura obejmowania

– Specjalne strefy ekonomiczne przez

Śliwowski.

nowych obszarów statusem SSE stanowiła

ponad 20 lat z sukcesem wypełniały swoje

dla wielu inwestorów dość istotną barierę –

zadania. Odbudowywały przemysł w regio-

Wielkie inwestycje

mówi Joanna Choromańska, Senior

nach dotkniętych problemami gospodarczy-

Jak podsumował „Puls Biznesu”, przedsię-

Business Development BTS Manager, JLL.

mi, m.in. wysoką stopą bezrobocia,

biorcy zadeklarowali w 2018 roku niemal

Zniknęła data zakończenia funkcjonowania

a czasami wręcz kompletną likwidację całych

14,6 mld zł nakładów i stworzenie prawie

40

magazyny.pl

Polska Strefa Inwсtycji

9 tys. miejsc pracy. Dla porównania,

– Te projekty pozwolą przedsiębiorcom

64 projekty będą realizowane na podsta-

w 2017 roku były 352 zezwolenia,

utworzyć w strefie co najmniej 2 152

wie zezwoleń na działalność gospodarczą

19,1 mld zł inwestycji i 13,2 tys. etatów.

nowych miejsc pracy i utrzymać 20 091

w SSE, a 11 na podstawie decyzji o wspar-

już istniejących stanowisk – dodaje.

ciu w ramach Polskiej Strefy Inwestycji.

i decyzji wygrała strefa katowicka. Pozyskała

W 2018 roku KSSE była atrakcyjna przede

Skutki zmian w prawie

51 inwestycji wartych ponad 2,5 mld zł. Dzię-

wszystkim dla branży motoryzacyjnej i me-

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Techno-

ki nim pracę w regionie znajdzie co najmniej

talowej, ale inwestycje na terenie Katowic-

logii przekonuje, że dzięki nowej ustawie

2,1 tys. osób, a firmy te utrzymają dotych-

kiej SSE zrealizują też przedsiębiorcy

skorzystają polscy inwestorzy, ponieważ

czasowe zatrudnienie na poziomie ponad

z sektora elektrycznego i elektronicznego,

wymagane nakłady będą dostosowane

20 tys. pracowników.

a także budowlanego, przetwórstwa drew-

do ich możliwości. Ponadto, nie będą

na, tworzyw sztucznych, spożywczego,

oni zmuszeni jak dotychczas, do zmiany

AGD oraz logistyki i magazynowania.

lokalizacji swojej działalności, bo zachęty

W 2018 roku pod względem liczby zezwoleń

– W Katowickiej SSE nie zwalniamy tempa.

Po rekordowym, w 22-letniej historii KSSE,

będą dostępne na terenie całego kraju.

2017 roku, w którym pozyskaliśmy 58 pro-

Z kolei na podstawie zezwoleń i decyzji

Rozszerzenie SSE na całą Polskę ma też

jektów, w roku 2018 prawie powtórzyliśmy

wydanych w 2018 roku, 75 przedsiębiorców

przyciągnąć więcej inwestorów zagranicz-

ten wynik. Przyciągnęliśmy do regionu aż

zainwestuje ponad 2 mld zł w Specjalnej

nych. Ministerstwo liczy, że w okresie

51 inwestycji na ponad 2,5 mld zł, w tym aż

Strefie Ekonomicznej (SSE) Euro-Park

najbliższych 10 lat powstanie ponad

11 projektów inwestycyjnych na kwotę po-

Mielec i w Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefie

200 tys. nowych miejsc pracy.

nad 930 mln zł w oparciu o nowe przepisy

Ekonomicznej (TSSE) Euro-Park Wisłosan,

w ramach Polskiej Strefy Inwestycji – mówi

tworząc 1,8 tys. nowych miejsc pracy i przy

prezes KSSE, dr Janusz Michałek.

utrzymaniu ok. 15 tys. dotychczasowych.

magazyny.pl

41

Strefa stref

W 2018 roku Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. pozyskała 51 inwestycji wartych ponad 2,5 mld zł. Dzięki nim pracę w regionie znajdzie co najmniej 2,1 tys. osób, a firmy te utrzymają dotychczasowe

Świetny rok w KSSE

zatrudnienie na poziomie ponad 20 tys. pracowników. – Ostatni rok inwestycji w naszej strefie, która od września 2018 roku jest częścią Polskiej Strefy Inwestycji, to bardzo duża aktywność rodzimych przedsiębiorstw.

Polskie firmy zrealizują prawie 50 proc. wszystkich projektów pozyskanych przez nas w 2018 roku. Zainwestują blisko 980 mln zł i utworzą ponad 450 nowych miejsc pracy – zaznacza Barbara Piontek, Zastępca Prezesa KSSE.

Agencja JLL pośredniczyła w podpisaniu transakcji na ponad 10 tys. m2 dla Voss Fluid w Legnickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Inwestycja powstaje na 3,2-hektarowej działce w Nowej Wsi Legnickiej. Realizacja

Ponad 10 tys. m dla Voss Fluid

2

obiektu przewiduje przyszłą ekspansję fabryki. Obecnie hala produkcyjna zajmie ok. 7,7 tys. m2, i zostanie dostosowana do montażu instalacji technologicznych firmy, w tym sprężonego powietrza czy zasilania energetycznego maszyn. Fabryka komponentów hydraulicznych firmy Voss Fluid jest realizowana w formule BTO. Zakończenie prac budowlanych przewidziane jest na marzec 2019 roku.

42

magazyny.pl

Aktualności ze Specjalnych Stref Ekonomicznych

Pomorska SSE z nowymi inwestycjami

25 nowych inwestorów, 531,5 mln zł deklarowanych inwestycji i 764 nowych miejsc oraz utrzymanie 3 570 etatów. Dla Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej miniony rok był bardzo udany, również pod kątem napływu nowych inwestycji. Ośmiu z 25 nowych przedsiębiorców to firmy, które otrzymały decyzję o działalności w strefie według obowiązującej od połowy ubiegłego roku ustawy o wspieraniu nowych inwestycji. Pierwsza decyzja, przyznana spółce Plastica z województwa kujawsko-pomorskiego, była jednocześnie pierwszą w kraju.

magazyny.pl

43

STRYKÓW, Woj. łódzkie, gmina Stryków

Katarzyna Bieszczad

+48 784 907 339

katarzyna.bieszczad@eu.jll.com

Kontakt Dział Powierzchni Magazynowo-Przemysłowych JLL

Business Development

Tomasz Olszewski

Tomasz Mika

Regional Director

National Director

+48 607 550 225

+48 695 340 298

tomasz.olszewski@eu.jll.com

tomasz.mika@eu.jll.com

Grunty przemysłowe

46

Agata Zając

Katarzyna Bieszczad

Marta Staśkowska

National Director

Land Transactions Manager

Land Development Manager

+48 668 282 334

+48 784 907 339

+48 606 705 610

agata.zajac@eu.jll.com

katarzyna.bieszczad@eu.jll.com

marta.staskowska@eu.jll.com

magazyny.pl

Wynajem powierzchni magazynowych, hale produkcyjne, operatorzy logistyczni

Paulina Dziubińska

Mateusz Iłowiecki

Konrad Lewiński

Ludwika Korzeniowska

Associate Director

Senior Consultant

Consultant

Business Development Manager

Regiony: Łódź, Polska Centralna, Warszawa Okolice

Regiony: Górny Śląsk, Kraków, Rzeszów, Lublin, Trójmiasto

Regiony: Wrocław, Poznań, Kujawy, Lubuskie, Szczecin

Operatorzy logistyczni

+48 605 059 693

+48 606 819 151

+48 885 285 885

+48 668 131 239

paulina.dziubinska@eu.jll.com

mateusz.ilowiecki@eu.jll.com

konrad.lewinski@eu.jll.com

ludwika.korzeniowska@eu.jll.com

Norbert Kowalczyk

Michał Kulig

Klaudia Dąbroś

Ewa Foryś

Consultant

Consultant

Consultant

Consultant

Regiony: Warszawa Miasto, Warszawa Okolice

Regiony: Górny Śląsk, Kraków, Rzeszów

Regiony:Wrocław, Poznań, Kujawy, Lubuskie, Szczecin

Klienci produkcyjni

+48 668 280 567

+48 882 469 706

+48 660 664 014

+48 668 281 756

norbert.kowalczyk@eu.jll.com

michal.kulig@eu.jll.com

klaudia.dabros@eu.jll.com

ewa.forys@eu.jll.com

Piotr Załęski Consultant Regiony: Łódź, Polska Centralna

+48 882 353 173 piotr.zaleski@eu.jll.com

JLL jest międzynarodową firmą doradczą świadczącą kompleksowe usługi na rynku nieruchomości, sklasyfikowaną na liście Fortune 500. JLL zatrudnia 90 000 osób i obsługuje klientów w 80 krajach w ramach 300 oddziałów na całym świecie.

Przychód firmy sięga 6,5 mld USD. Na rzecz klientów, JLL zarządza i świadczy usługi dla portfolio obiektów o łącznej powierzchni ok. 430 mln m2.

LaSalle Investment Management (spółka w ramach grupy), zarządza aktywami o łącznej wartości ok. 60,5 mld USD. W celu uzyskania dodatkowych informacji zapraszamy do odwiedzenia strony www.jll.pl.

Jones Lang Warsaw Spire Plac Europejski 1 00-844 Warszawa tel. +48 22 167 0000 fax +48 22 167 0099 warsaw.office@eu.jll.com

magazyny.pl

47

www.magazyny.pl