D¤ ºÉgï ¦ÃªÀ£ÁAZÉå PÁgÁꣃ ¯ÉPÁªÀgïÛ GzÁPï ªÁ¥Àgïß D¸Ávï ªÀiÁvïæ £ÀíAiÀiï, ªÀíqï PÁgÁꣃ D¥ÉèA ªÉÄí¼ÉA £ÀAAiÀiï, vÀ¼ÉA D¤ ºÉgï ¤vÀ¼ï GzÁÌgÁ²Pï ¸ÉÆqïß ªÉÄí¼Àªïß D¸Ávï. ¥ÁmÁè÷å ªÀ g Áì A ¤ ¨É A UÀ Ä î g ïZÉ A ¥s Á ªÀ i Ázï ¨É¼ÀîAzÀÆgï vÀ¼ÉA EvÉèA ªÉÄí¼ÉA eÁ¯ÉAVÃ, «PÁ¼ï UÁå¸ï GvÀà£ïß eÁªïß vÀ¼ÁåAvï GeÉÆ ¢¸ÉÆ£ï D¬Ä¯ÉÆè.
“DªÉÄÑA ¨sÁgÀvï gÁµïÖç ZÀjvÉæAvïZïÑ ¥ÀAiÉÄè ¥Á«ÖA PÀpÃuï jwZÁå ¦AiÉÄAªÁÑ÷å GzÁÌZÁå §gÁίÁ¤«ÄÛA PÀµÉÆÖ£ï D¸Á. ®UÀâUï 60 PÉÆgÉÆqï ¯ÉÆÃPï ¦AiÉÄAªÁÑ÷å GzÁÌZÉå ¸ÀªÀĸÉì ¨sÉÆUÀÄ£ï D¸Á vÀgï, ªÀgÁìPï ®UÀâUï zÉÆÃ£ï ¯ÁPï £ÁUÀjPï ¦AiÉÄAªïÌ ¤vÀ¼ï GzÁPï ªÉļÀ£Á¸ÁÛA ªÀÄgÀuï ¥ÁªÁÛvï” - ¨sÁgÀvÁZÁå ¤Ãw DAiÉÆÃUÁ£ï dÆ£ï 14 ªÉgï ¥ÀgÀÎmï¯Éè ªÀgÉÝAwèA »A GvÁæA ºÀgÉPÁ ¨sÁgÀwÃAiÀiÁPï ©ügÁAvï ºÁqÀAªÉÑ vÀ¹èA. » ©ügÁAPÀÄ¼ï ¥ÀjUÀvï ¢¸ÁA¢Ã¸ï ªÁAiÀiïÖ eÁªïßZïÑ ªÉvÁ. GzÁÌ C¨sÁªÁa UÀA©üÃgï ¥ÀjUÀvï ºÁå ªÀgÁìZÁå ªÉÄAiÀiÁAvï ¥Àª æ Á¹AZÉA ¥sÁªÀiÁzï PÉÃAzïæ »ªÀiÁZÀ¯ï ¥Àz æ ÃÉ ±ÁZÁå ¹ªÀiÁèAvï GzÁÌPï C¸À¯ÉÆ §gÁίï DAiÉÆèVÃ, ¥ÀæªÁ¹A¤ ¹ªÀiÁè ¨sÉmÉPï AiÉ Ä ÃAªïÌ £À e É Æ ªÀ Ä í u ï xÀ ½ ÃAiÀ i ï DqÀ¼ÁÛ÷å£ï DzÉÃ±ï ¢¯ÉÆ. mÁåAPÀgÁAzÁéjA AiÉÄAªÉÑA GzÁPï ¹ªÀiÁèZÁå ¤ªÁ¹APï ZÁgï ¢¸ÁAPï KPï ¥Á«ÖA ªÉļÉÑA¬Ä PÀµÁÖAZÉA eÁ¯ÉèA. KPï ºÀ¥sÉÇÛ§gï E¸ÉÆ̯ÁA D¤ ºÉgï ¸ÀA¸ÉÜ¬Ä §Azsï zÀªÀgÉè. vÉåZï ¥ÀjA, ¹°PÉÆ£ï ªÁå° ªÀÄí¼ÉîA ªÀíqÀàuï D¸ÉÑA DªÉÄÑA gÁeïzsÁ¤ ¨ÉAUÀÄîgï GzÁÌZÁå C¨sÁªÁ£ï PÀµÉÆÖ£ï D¸Á. PÁªÉÃj GzÁÌ ¸ÀªÀĸÉÆì EvÉÆè UÀA©üÃgï eÁAªïÌ KPï PÁgÀuï PÁªÉÃjZÉA eÁAiÉÄÛA GzÁPï ¨ÉAUÀÄîgï ±ÉgÁPï ªÁí¼Æ É £ï AiÉÄvÁ. £ÁvÀgï ¨ÉAUÀÄîgï GzÁPï £Á¸ÁÛA, zÀQëuï D¦üæPÁZÉA PÉÃ¥ï mË£ï, EAqÉÆãÉòAiÀiÁZÉA dPÁgÁÛ D¤ zÀQëuï DªÉÄjPÁZÁå ¸ÁªÉÇ ¥ÁªÉÇè ¸ÁgÉÌA eÁvɯÉA. Deï gÁµÁÖçAvï DªÀiÁÌA ®¨sïå D¸ÁÑ÷å GzÁÌ¥À¬ÄÌ 70% GzÁPï ªÉÄí¼ÉA eÁ¯ÁA D¸ÁÛA, 122 gÁµÁÖçAZÉå ¥ÀmÉÖAvï GzÁÌZåÉ ¤vÀ¼ÁAiÉÄAvï ¨sÁgÀvÁZÉA ¸ÁÜ£ï 120 Pï ¥ÁªÁèA. 2030 ªÀgÁì©üvÀgï
gÁµÁÖçZÁå ¯ÉÆPÁPï eÁAiÀiïÛ ¥ÀqÁÑ÷å GzÁÌZÉÆ ¥ÀæªÀiÁuï zÉÆqÉÆÛ eÁvÀ¯ÉÆ. vÀªÀ¼ï GuÉA ¥Àqï¯ÉèA GzÁPï PÀpÃuï ªÀiÁígÀUï eÁvÀ¯ÉA. ºÉÆ KPï gÁ¶ÖçÃAiÀiï ¸ÀªÀĸÉÆì AiÀÄĤ¸É¥sï ¸ÀA¸ÁÜ÷åa ªÀjÝ G¯ÉèÃPï PÀgïß ¤Ãw DAiÉÆÃUï UÀA©üÃgï ¸ÀAVÛ ªÀÄÄPÁgï zÀªÀgÁÛ. 2030 ªÁå ªÀgÁì©üvÀgï 40% ¯ÉÆPÁPï ¦AiÉÄAªÉÑA GzÁPï ªÉļÉÑA £Á D¤ ¨ÉAUÀÄîgï, qÉ°è, ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ¸ÁAUÁvÁ gÁµÁÖçZÁå 21 ¥ÀæªÀÄÄPï ±ÉgÁA¤ 2020 (zÉÆãïZïÑ ªÀgÁìA) ©üvÀgï CAvÀ g ïd¯ï - GzÁÌZÉ A ªÀ Ä Æ¼ï (ground water) ¸À Ä PÉ Æ £ï 10 PÉÆgÉÆqï ¯ÉÆÃPï PÀµÁÖAPï M¼ÀUï eÁvÀ¯ÉÆ. CAvÀgïd¯ÁZÉå gÁPÀuÉAvï UÀÄeÁævï ¥ÀAiÀiÁè÷å ¸ÁÜ£Ágï D¸ÉÆ£ï ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñï, DAzÀæ ¥ÀæzÉñï G¥ÁæAvï PÀ£ÁðlPÀ ZÀªÁÛ÷å ¸ÁÜ£Ágï D¸Á. ¸Àgïé gÁeÁåA¥À¬ÄÌ eÁgÀÌAqï CAvÀgïd¯ï gÁPÀuÉAvï ¨ÉÆÃªï ¥ÁnA D¸Á. ¨sÁgÀvÁZÉÆ duÁ¸ÀAPÉÆ ¸ÀA¸ÁæZÁå duÁ¸ÀAPÁåZÉÆ 18% vÀjÃ, ªÁ¥ÀgÀÄAPï ªÉļÉÑA GzÁPï ¥sÀPÀvï 4% ªÀiÁvïæ. ºÉÆ ¥ÀæªÀiÁuï ¥ÁmÁè÷å ªÀgÁìA¤ GuÉÆ eÁAiÀiïÛ DAiÀiÁè. 1947 ªÉgï ªÀgÁìPï JPÁ ªÀÄ£Áê÷åPï ªÁ¥À g À Ä APï ªÉ Ä ¼É Ñ A GzÁPï ®UÀâUï 6,000 PÀ Æ å©Pï «ÄÃlgï vÀgï, 2011 ªÉgï vÉA 1,545 Pï zÉAªï¯ÉèA. 2025 ªÁå ªÀgÁì©üvÀgï JPÁ ªÀÄ£Áê÷åPï ªÀgÁìPï ªÁ¥À g À Ä APï ªÉ Ä ¼É Ñ A GzÁPï 1,340 PÀ Æ å©Pï «ÄÃlgï eÁvɯÉA D¤ 2050 ªÉgï 1,140 PÀÆå©Pï «ÄÃlgï ªÀiÁvïæ, (1 PÀ Æ å©Pï «ÄÃlgï=
1,000 °Ãlgï), ªÀÄíuÉÓ, ¢¸ÁPï 3.12 °Ãlgï GzÁPï ªÀiÁvïæ ªÉļÉÛ¯ÉA. w ¤eÁPï¬Ä UÀA©üÃgï ¥ÀjUÀvï eÁªÁ߸ÉÛ°. ¨sÁgÀvÁPï D¥Áè÷å ¸ÉeÁj gÁµÁÖ ç A ¯ÁVA D¤ gÁµÁÖ ç © ü v À g ïZïÑ ¸À ¨ Ágï GzÁÌZÉ å vÀ P Áæ g ï D¸Ávï. ¨sÁgÀvÁZÉå ¸À gÁeïå ºÁå vÀPÁægÁA¤ ªÉ Ä ¼Áî÷åvï. GvÀ Û g ï ¨s Á gÀ v ÁAvï AiÀĪÀÄÄ£Á, ªÀÄzsïå ¨sÁgÀvÁAvï £ÀgÀäzÁ, zÀQëuï ¨sÁgÀvÁAvï PÁªÉÃj £ÀAAiÀiïZÁå GzÁÌ«±ÁåAvï gÁeÁåAªÀÄzsÉA vÀPÁægï ZÀ¯ÉÆ£ï D¸Ávï. ¨sÁgÀvÁPï ¥ÁQ¸ÁÛ£ï D¤ ¨ÁAUÁèzÉñÁ¯ÁVA GzÁÌ«²A vÀPÁægï D¸Ávï. Dªïæ vÀqÀÄéAPï D¤ ¸Àgïé gÁeÁåAPï ¥sÁªÉÇ w GzÁÌ ¸ÀªÀèvÁAiÀiï ¯Á§AªïÌ ¨sÁgÀvÁZÉÆå ¸Àgïé £ÀAAiÉÆ WÀqÀÄìAPï 87 ©°AiÀÄ qÉÆ®ègÁAZÉA KPï AiÉÆÃd£ï ªÉÆâ ¸ÀgÁÌgÁ£ï UɯÉA vÁå ªÀgÁì ¥ÀgÀÎmï¯ÉèA. ¥ÁªÁì GzÁÌa GgÀ«Ú D¤ fgÀ«Ú gÁµÁÖçZåÉ ªÀíqï PÁgÁꣃ D¤ GzÀåªÀiÁA GzÁÌZÉÆ ªÀíqï ¥ÀæªÀiÁuï ªÁ¥Àgïß÷D¸Ávï. vÁ¦ÑA AiÀÄAvÁæA xÀAqï PÀgÉÑSÁwgï eÁAiÀiÁÛ÷å GzÁÌa UÀgïÓ D¸Á. vÉåZï ¥ÀjA, PÉÆÃPÁ-PÉÆïÁ, ¥É¦ì
¥ÀgÁåAiÀiï ªÁmÉÆ UÀgïÓ gÁµÁÖç£ï ªÁ¥ÀjÑ 65% «Ãeï ¸ÀPÀvï GzÁÌxÁªïß vÀAiÀiÁgï eÁvÁ. «Ãeï ¸ÀPÉÛAvï gÁµÁÖçPï ¸ÁéªÀ®A© PɯÁågï, GzÁ̲ªÁAiÀiï PÀȶ D¤ ªÀÄ£Áêfêï j¸ÉÌgï ¥ÀqÁÛvï eÁ¯Áè÷å£ï, «Ãeï vÀAiÀiÁgï PÀgÄÀ APï GzÁ̲ªÁAiÀiï ªÉUÆ É î÷å ªÁmÉÆ ªÁ¥ÀjÑ UÀgïÓ D¸Á. ¸Áé¨sÁ«Pï eÁªïß ¯Á©Ñ ¸ÀÄgÁåa ¸ÀPÀvï ªÁ¥Àjè vÀgï, ºÁå ¸ÀªÀĸÁåPï ªÀíqï ¥ÀjºÁgï eÁAiÀiïÛ. DvÁAZÉå ¥ÀjUÀwAvï, gÁµÁÖça 52% PÀȶ ¸ÀĪÁvï ¥ÁªÁìZÉgï ºÉÆAzÉÆé£ï D¸Ávï PÀȶ ZÀlĪÀnPÉAZÉA «¸ÀÛgÀuï eÁAiÉÄÓ vÀgï, GzÁPï ¸ÀAgÀPÀëuÉZÉÆå £ÀªÇÉ å ªÁmÉÆ ¸ÉÆ¢üÑ UÀgïÓ D¸Á. DfPï¬Ä 65% ¥ÁªÁìZÉA GzÁPï PÁAAiÀiïÑ CqÀÌ¼ï £Á¸ÁÛA ªÁí¼ÉÆ£ï zÀgÁåPï ¥ÁªÁÛ. ºÁå GzÁÌZÉA ¸ÀAgÀPÀëuï PÀgïß, ªÀiÁwAiÉÄAvï fgÀAiÀiÁè÷ågï, CAvÀgïd¯ï ZÀqÉÆ£ï VªÉ Ä ¢¸ÁAPï GzÁPï ªÉ Ä ¼À v ï. ºÁZÉ岪ÁAiÀiï, DªÀiÁÌA D¹Ñ «¸ÁÛgï zÀgÁå PÀgÁªÀ¼ï ªÁ¥Àgïß ¹AUÁ¥ÀÅgï, E¸ÁæAiÉįï vÀ¸À¯Áå gÁµÁÖçA¤ PɯÁA vÀ±ÉA, zÀgÁåZÁå GzÁÌxÁªïß ¤vÀ¼ï GzÁPï vÀAiÀiÁgï PÀgÁÑ÷å «zsÁ£Á«²A aAvÉåvï. ¥ÀjUÀvï ¨ÉÆêï UÀA©üÃgï D¸Á eÁ¯Áè÷å£ï, ºÀgÉPÉ ªÉQÛ£ï ¥ÁªÁì GzÁÌa GgÀ«Ú D¤ fgÀ«Ú KPï «Ä¸ÁAªï ªÀÄíuï WÉAªÉÑA UÀgÉÓZÉA. ºÁZÉå¸ÀAVA gÁµÁÖçZÉA DqÀ¼ÉÛA ZÀ®AªÁÑ÷åA¤ fêï GgÀAªïÌ GzÁPï UÀgÉÓZÉA, ªÉÊ¥sÉÊ, ªÉƨÁAiÀiïè D¤ rfl¯ï AiÀÄAvÁæA £ÀíAiÀiï ªÀÄíuï ¸ÀªÀÄÓeÉ. (ªÉªÉUÁî÷å ªÀÄļÁAxÁªïß)