Archify: bewaarplaats voor online berichten
Nr6 i 26 feb -12 maart 2013
Toptablets getest De risico's van de digitale auto PROJECT BLITZKRIEG
GEZELLIG METWORD
bedreigt uw pc » (en uii/ houden 'm tegen)
MET MIDI Maak zelf Uw eigen een leuk muziekbordspel studie
MAC SCHIJFPROBLEMEN?
Zo lost u ze op!
r/;
OOG
a !nmn
r l Hl DVolg uw kroost online
iiiii
SOCIALE MEDIA
Uw foto's en filmpjes simpel op maat 01306
•
iTunes vernieuwd: de belangrijkste veranderingen!
POSTERXXL
l
Internet-TI P: Vereeuwig uw mooiste foto's voordelig op canvas "Perfect vakmanschap, professionele kwaliteit"
Met deze online tegoedbon:
CANVASIDEE
Hoe werkt het ? Heel gemakkelijk : 1. Ga op internet naar webadres: www.posterXXL.nl/canvasidee 2. Upload uw foto als .jpg en plaats uw fotocanvas in het winkelmandje, 3. Vul de tegoed-code 'CANVASIDEE' in en rond uw bestelling af. Klaar! afrekenen
Wij lev
Inhoud Softwarepech onderweg
IN DIT NUMMER
Software speelt ïn auto's tegenwoordig zo'n grote rol, dat een programmeerfout fatale gevolgen kan hebben. Net «f i als een beveïllgingslek... X O
10 Welke tablet past bij u? Negen exemplaren getest 14 U bent aan zet! Leuk: zelf een bordspel maken 16 Reddende engel in Mac-nood Maak kennis met DiskWarrior 18 Digitale snelweg Alles over software in de auto 26 Let op uw bankrekening Botnetleger wil plunderen 30 Rekenwonder Kalkules Doet Win-Calculator vergeten
En dan crasht de Mac... Gelukkig is de appel nooit zo zuur als hij opgediend wordt: met DiskWarriorvalternog «f £ een hoop te redden. X V
n een paar nanaige blonen, meer hebt u ntet nodig! Wie echt mee wil tellen gaat aan de slag met Kalkules. Zo wordt browsen nog leuker Een virtuele nanny voor uw internettende kinderen
Op pagina's 16, 56 en 63
Test: 9 toptablets Wie 'tablet' zei, zei lang 'iPad', maar die tijd is inmiddels echt voorbij - zoals ook onze test van negen toptablets laat zien.
10
Project Blitzkrieg Uw online rekening loopt deze lente mogelijkgevaar, zeggen beveiligingsbedrijven. Hoe groot is de kans dat een botnetleger er echt met uw geld vandoor gaat? En wat kunt u er tegen doen?
Computers
I
n een van de Die Hard-films krijgen de boeven controle over de computer die de verkeerslichten in een grote Amerikaanse stad regelt. Met een paar klikken weten ze daardoor een verkeerschaos te creëren. Natuurlijk is dit een filmscenario, maar ook in het echte leven nemen de kansen op misbruik toe met de enorme groei van het aantal computergestuurde systemen. In deze editie besteden we daar op een paar manieren aandacht aan. Allereerst is er een stuk over wat er zoal mis kan gaan door alle computers in auto's. Dan beste-
den we aandacht aan de Russische cybercrimineelvorVzakone die kortgeleden in een YouTubefilmpje aankondigde tal van bankrekeningen te willen plunderen via een gecoördineerde rnalware-aanval. Natuurlijk kan dievorVzakonedomwegeen bluffertje zijn dat graag aandacht krijgt, maar voor het geval hij wél weet wat-ie doet, hebben wij een tiental tips om u te beschermen tegen een aanval. Vanzelfsprekend besteden we ookaandachtaan de leuke kanten van de computer. Zo laten we zien hoe u zelf een bordspel
maakt en hoe u heel simpel filmpjes en foto's aanpast voor publicatie op sociale media. En nog veel meer. Veel leesplezier! Dick van de Schraaf, Contentmanager d.vd.schraaf@hub. nt
33 Moderne Kunst Het Google Art Project 36 Pimp uw browser (3) De beurt is aan Firefox 38 Multimediaal? Sociaal! Uw foto's van hun beste kant 50 Online archivaris Archify Waar bent u online geweest? 52 Kinderen & internet Zo houdt u ze in de gaten 54 Een nieuw jasje voor iTunes Wat is er allemaal veranderd? 56 Doe meer met midi Een muzikale workshop 63 BCWipe: en alles is weg! Grondig wissen 48 Word abonnee Krijg ruim 50 procent korting én een gratis jaargang 10 cd-rom! 4 Mailbus Lezers geven hun mening 6 Nieuws Nieuwe producten en trends 23 Tips en trucs Handige slimmigheden 32 Abonneeaanbieding CeBIT 2013: gratis toegang! 41 Puzzel Win G Data InternetSecurity 42 Voor nop
De leukste gratis software 44 Vers getest Nieuw spul, voor u bekeken 58 FAQman Problemen opgelost 64 Uitsmijter Dag nare cookie-popups! 65 Apps& downs Opvallende nieuwe apps 67 Co lofon /Volgen d nummer
6 l 2013 l www.computeridee.nl
Windows 8 op de valreep We waren net op tijd met onze kostenbesparende workshop om Windows 8 schoon of naast een bestaand OS te installeren. Vanaf februari zijn de prijzen verviervoudigd. • Geenwifiin Windows 8 Ik heb Windows 8 zoals in het artikel '70% Korting op Windows 8' (Computer Idee 3/'i3) besproken op een aparte partitie naast Windows 7 geïnstalleerd. Het probleem is nu dat ik geen draadloos internet heb onder Windows 8. Met de kabel werkt internet wel. Met betrekking tot draadloos zie ik in zijn geheel geen aanduidingen en kan dan ook niets instellen of selecteren. Ik heb een Icidu i Broadband Router Wireless 150N. Internet is van Ziggo. Als ik opstart met Windows 7 werkt draadloos en vast internet allebei. Mogelijk hebbenjullieeenhint. Frans van de Kerkhof Dit klinkt als een probleem met het stuurprogramma van de draadloze netwerkadapter. Dus even kijken op de site van de fabrikant van uw pc, om te kijken of er al een versie is die werkt met Windows 8. Gelukkig kunt u Windows 7 nog draadloos gebruiken. ONDERTUSSEN...
in Zweden
Zweden heeft Facebook een nieuw datacenter geopend. Inderdaad, dat zal niet zo snel oververhit raken... De bewoners van Lulea zijn erg blij met de komst van Facebook, getuige deze fraaie ijsscutptuur...
www.computeridee.nl l 6 l 2013
• 64 bit Wordt er bij de bespreking van programma's et cetera in uw overigens voortreffelijke, maar voor mij als computerleek (68 jaar) vaak moeilijk te snappen artikelen ook rekening gehouden met gebruikers van een 64 bit-computer? Ikzelf gebruik deze en helaas niet alle programma's kunnen dit aan zoals bijvoorbeeld Silverlight, dat nodig is om Programma Gemist op de computer te kunnen zien. L.N. 't Jong
Op uw 64 bit-pc werken 32 bitprogramma's gelukkig ook!
• Bijten Ik lees uw blad met veel plezier en regelmatig heeft dat tot gevolg dat ik een door u aangeprezen programma op mijn pc zet. Ik heb inmiddels op mijn pc de volgende programma's: Slimcleaner, Advanced System Care 6, CCleaner, Smart Defrag 2, Malwarebytes Anti-Malware, Recuva, Wise Disk Cleaner, Wise Registry Cleaner, Uninstaller. Vorig jaar had ik daarnaast McAfee Total Protection en sinds enkele dagen Bitdefender Internet Security 2013. Ik vraag me inmiddels wel af of dit allemaal niet te veel
van het goede is. Is dat zo en 'bijten' die programma's elkaar niet? Kok van Bennekom Of die programma's elkaar bijten kunnen wij niet zeggen, maar het zijn er wel te veel. Welke gebruikt u regelmatig? Die laten staan, de rest kan weg!
• Filmcollectie In Mailbus 4/'i3 vraagt Rudy om een programma om de filmcollectie te beheren. Een handig programmaatje is: Eric's Movie Data Base oftewel EMDB. Het is te downloaden
Prijswinnaars De oplossing van de prrjspuzzel uit Computer Idee 3/'i3 is: Scheveningen. De twee winnaars van een Nokia Lumia 800 t.w.v. 299 euro per stuk zijn: Romkejoustra uit Heerenveen en H.F. Andringa uit Zwanenburg. De BenQ Gi-camera t.w.v. 229 euro uitde Hebben?Hebben!-actie (Nieuws 3/'is) is gewonnen door Dorine Nieuwenhuijsen uit Oudetande. Allemaal van harte gefeliciteerd!
Winbrief Omweggetje: van XP naar W8 Vooruitlopend op mijn abonnement had ik Computer Idee 3/'i3 los gekocht, vanwege de Windows 8-workshop erin ('70% korting op Windows 8', pagina 20/21). Mijn oude computer (dualcore 1,6 GHz, 266, grafische kaart 256 MB) draait nog steeds op XP, maar begint daar ook wel in te haperen. Het was al eind januari voordat ik eraan toekwamdeWS-versiete kopen en te downloaden. En m.b.v. de workshop te branden en te installeren. Maar tot mijn schrik bestond de optie 'installeren door het maken van media' niet meer in het zojuist gedownloade bestand! Ik heb drie keer geprobeerd het opnieuw te downloaden, waarna ik contact heb opgenomen met mijn vader, die W8 ook kort geleden had geïnstalleerd. Hij wist ook de oplossing niet...Waarna ik bang werd dat de enige oplossing was om toch over het bestaande systeem heen te installeren! Via e-maif had ik een bevestiging van de aankoop van Microsoft ontvangen, met daarin een link naar de download-site. Via mijn werkcomputermet W/heb ikW8 nogmaals gedownload en kreeg toen bij de installatie wél de mogelijkheid om te 'installeren door het maken van media'. Waarna ik alsnog de dvd kon branden en deW8-instaüatie naast XP op de computer kon installeren:-). Eerlijk gezegd draait W8, ondanks de redelijk minimale eisen waar het systeem aan voldoet, soepeler dan XP. Dat had ik niet verwacht, het was een experiment op deze computer. Daarom wil ik dit als tip meegeven; installeren naast XP moet (schijnbaar) via dit omweggetje, maar is heel goed te doen. Met dank aan de Computer Idee-workshop, natuurlijk;? Guido van Westerlaak
De workshop was niet bedoeld om upgraden vanaf het 12 jaar oude XP te promoten, maar leuk dat het gelukt is. Het punt is dat XP niet in staat is tot het branden van cd's/dvd's vanuit het OS. Via deze omweg lukt het wel. U was trouwens net op tijd met het goedkoop upgraden naar Windows 8. Vanaf i februari werd het vier keer zo duur.
Mailbus Mailbus Onderredactie van Marieke van Kui/eren.
008000229239. Nu is mijn vraag, zijn zij nu zo dom om een nummer achter te laten? Of is dit juist het virusnummer, als ik via Google dit nummer op ga zoeken. Hartelijk dank voor het lezen. John
maiibus@computeridee.nl
op emdb.nl.softonic.com. Op de site van Eric's MovieDataBase staat de uitleg van het programma. Het is freeware (behoudens een verzoek om 5 dollar te sponsoren), maar dat kan weggeklikt worden. Jean Royen
• Mindscape Maandag Ik doe altijd mee met jullie puzzel, maar ik heb nog nooit iets gewonnen. Nu doe ik voor het eerst mee met Facebook (Mindscape Maandag) en ik heb gelijk gewonnen, haha:) Echt heel erg bedankt, mijn vriend zal blij zijn! G. Geurtsen
• Microsoft - echt niet! Ik ben zojuist gebeld door een zeer slecht Engels sprekende vrouw. Zij was van Microsoft en mijn pc had problemen. Ik vertelde haar dat Microsoft nooit iemand zou bellen, en dat ik direct de politie zou bellen. Toen ik haar zei dat ik ook haar telefoonnummer had, hing ze direct op. Het nummer is...
U kunt het nummer rustig opzoeken in Google. U ziet dan meteen dat anderen ook via dit nummer gebeld werden.
• Skype-starttarief In het laatste nummer van Computer Idee stond het artikel Telefoon, over het gebruik van Skype. Naar aanleiding hiervan probeerde ik Skype betalen naar gebruik. Volgens het artikel kost dat 2,2 cent per minuut. Skype vraagt echter een'kleine verbindingsvergoeding'. Wanneer je probeert te achterhalen hoeveel die vergoeding dan is, kom je terecht in een brij van Engelse tekst, maar een eenduidig antwoord heb ik er niet kunnen vinden. Toen ik het uitprobeerde naar mijn eigen telefoon werd van de 10 euro beltegoed onmiddellijk 32 cent afgeschreven, zonder dat er een gesprek is gevoerd. Na het tot stand komen van de verbinding heb ik deze meteen weer verbroken. Dat betekent dat voor het starttarief wel zo'n 30 cent wordt gerekend. Misschien toch handig om dat te vermelden. Siem Huisman
Cursussen Autodesk TEC, het CAD College, is een uniek kenniscentrum, volledig gespecïaliseerc in CAD. Middels professionele boeken en opleidingen werkt TEC aan een gedegen kennisoverdracht. Autodesk heeft haar naam gekoppeld aan TEC met de titel 'Autodesk Training Center'. TEC-docent Ronald Boeklagen ontving een award voor zijn werk als 'Best ATC Instructor'. AutoCAD Basis
i \utoCAD Update
Revit Basis
Nieuw: cursus AutoCAD ^ VB.NET Inventof Update
Inventor
1
l
1 Revit Gevorderd
AutoCAD Gevorderd
Inventor Gevorderd
~C=-
AÜk CAD Optimjlisotic
AutoCAD
Inventor Ontwerp
3D
Optimalisatie
1
3dsMax AutoC A D & VB*N T Basis
AutoC AD* VB- NET Gevo rderd
Basis
Inventor ilogk
& VB NET Gevorderd
3dsMax Expert
Na afloop van elke cursus ontvangt u een Autodesk Certificaat.. Volgt u een opleiding, dan behaalt u zelfs een MBO- of HBO Certificaat.
Zeker, voor de volledigheid. O
LEUKSTE BIJSCHRIFTEN* èverovergeclockt (Cornelisvan Bemmel) Geen sata maar saté in de pc (Go Red) • Wat zie ik door mijn window(s)? crashed menu om in te gjgain! (Marjan Haarlemmer) *Via www.facebook.com/computerideeNL
Autodesk Auttionseö Training CenKe
Iets te MELDEN ofte KLAGEN? Schrijf ons: MAILBUS@COMPUTERIDEE.NL Hebt u een leuk COMPUTERIDEE? Mail: idee@computeridee.nl
6 l 2013 l www.computeridee.nl
Waag de gratis brochure aan. * info@cadcollege.nl • www.cadcollege.nl tel • 024 356 56 77 * fax 024 354 19 31 Kerkenbos 1018 B 6546 BA Nijmegen
Nieuwe bessen Wilt u een nieuwe smartphone, dan is een van de eerste keuzes die u moet maken het platform: iOs, Android of Windows Phone. Maar hoe zit het eigenlijk met de BlackBerry-telefoons? Nou, nadat het
lang stil was rond de eens zo geliefde srnartphones, heeft BlackBerry eindelijk weer eens van zich laten horen met nieuwe software en nieuwe modellen: de BlackBerry Oio en zijn grotere broer Zio. Die
Nieuws Onderredactie van feroen van de Nieuwenhof
laatste moet gaan concurreren met de iPhone 5 en de Samsung Galaxy 83. De BlackBerry Zio heeft een 4,2 inchaanraakschermmet 1280 bij 768 pixels. Aan de binnenkant doet een 1,5 GHzdualcore-processor het rekenwerk, een geheugen van 2GB het denkwerk en zorgt de 16 GB opslag voor voldoende ruimte om de full hd-opnames van de 8 megapixel-camera op te slaan. Verder heeft de Zio alle functies die u van een moderne smart phone mag verwachten, inclusief ondersteuning voor de nieuwe 4g-netwerken. De Q10 heeft ongeveer dezelfde specificaties, maar een kleiner scherm (3,1 inch) en een fysiek toetsenbord, zoals we gewend zijn van de oudere BlackBerry-modellen. De Zio is hier direct verkrijgbaar, de Oio komt waarschijnlijk later dit voorjaar naar ons land.
redactie@computeridee. nl
• Zio € 599,- (prijs Qio nog niet bekend) • nl.blackberry.com
Uitschuiver Dit is de nieuwe usb-stick van Adata: de UVi28. De uitschuifbare stick haalt dankzij de usb 3.o-technologie schrijf snelheden tot 25 MB/s voor de modellen met 16 GB en 32 GB en 10 MB/s voor de uit-
Lichtherrie
voering van 8 GB. De UVi28 is leverbaar in de kleurcombinaties zwart/geel en zwart/blauw. • € 8,90 (8 GB), € 12,90 (16 GB) nl.adata-group.com
Verchroom d Na onder andere Acer en Samsung heeft HP nu ook zijn eerste laptop aangekondigd die draait op Chrome OS van Google: de HP Pavilion i4Chromebook. De notebook draait voor het overgrote deel op basis van internetapps, waardoor hij snel opstart en weinig eisen stelt aan
de hardware, en dat scheelt weer in de prijs. Omdat de meeste bestanden in de cloud worden opgeslagen, heeft apparaat slechts 16 GB aan opslaggeheugen. De Pavilion heeft een 14 inch-scherm met 1366 bij 768 pixels. De HP is op dit moment alleen nog in Amerika verkrijgbaar. Of hij ook naar Nederland komt, is onbekend. • $329.99 •hp.com ABOTUBE
WEBSTAGRAM 'efoto'svan de populaire oto-app Instagram zijn nu Op de Instagram-website kunnen bezoekers foto's lïken en van commentaarvoorzien.
www.computeridee.nl 1 6 1 2013
In onze huizen zullen de gloeilamp en zelfs de spaarlamp op den duur plaats moeten maken voor led-verlichting. Helaas zijn de lampen nog behoorlijk prijzig. De Airing Airos verzacht wellicht de pijn in uw portemonnee. De led-lamp heeft namelijk een ingebouwde bluetooth-luidspreker die vanaf maximaal 10 meter de muziek van uw smartphone of tablet afspeelt. De Airos wordt zelfs geleverd met een afstandsbediening, voor als hij even moet dimmen. • €79,95 •www.pst.nl
MIJLPAAL
PRIVEGEBRUIK
Apple is de magische grens van 25 miljard gepasseerd.
onderzoek wordt 60 tot 80% van de internettijd op het werk gebruikt voor privézaken als bankieren, Facebooken en winkelen.
Youtube gaat betaalde
| Ook wil de site geld gaan vragen voor het bekijken van live-evementen.
O
Nieuws
Plat, platter, platst Het nieuwe FastFit-etui is volgens fabrikant Belkin het platste bluetooth-toetsenbord dat er maar te vinden is voor de iPad Mini. Het toetsenbord is slechts 7 millimeter dik en eenmaal dichtgeklapt beschermt de aluminium behuizing het scherm van de iPad Mini tegen beschadigingen. De accu van 200 mAh zorgt ervoor dat ook bij intensief typen de FastFit meer dan 150 uur werkt zonder hem op te hoeven laden. • €69,99 • www.belkin.nl
Hebben? Hebben! Epson heeft een XP-8oo beschikbaar geste die we mogen verloten onder onze lezers. V kans maken op deze printer? Stuur dan voo maarteen e-mail met als onderwerp Epson XP-8oo naar redactie@computeridee.nl, o: uw naam en adres.
Druk baasje Een bekend dilemma bij de keuze voor een nieuwe inkjetprinter: bij een gewone printer zien afgedrukte foto's er vaak teleurstellend uit, terwijl het zonde van de printer en de inkt is om met een speciale fotoprinter af en toe wat tekstdocumenten uit te draaien. Met de Expression Premium-reeks maakt Epson een einde aan dit dilemma. Deze inkjetprinters kunnen dankzij speciale inkt zowel scherpe fotoafdrukken als duidelijke prints van documenten
maken. Het vlaggenschip uit de serie, de XP-8oo, is een stuk kleiner dan zijn voorgangers en heeft een aanraakscherm van 8,8 centimeter. De printer kan tweezijdig afdrukken en scannen en staat dankzij wifi in verbinding met uw smartphone, tablet, e-mail en de cloud. Een invoerlade aan de achterzijde maakt het mogelijk om op bijvoorbeeld dik fotopapier en cd's of dvd's te printen. • € 249,99 • www.epson.nl
Rapshots Casio zet met zijn Exilim-camera's in op snelheid. Met een korte opstartduur, een snelle autofocus en een korte opname-interval zijn de nieuwe compactcamera's volgens Casio uitermate geschikt om snel bijzondere momenten vast te leggen. De EX-ZR/oo heeft bovendien een groothoeklens van 25mm en een i8x optische zoom. De 16,1 megapixel-camera maakt maximaal dertig foto's achter elkaar met een snelheid van vijf foto's per seconde en stelt tussendoor opnieuw scherp. Casio claimt daarnaast dat de nieuwe beeldstabilisatietechniek ook bij korte sluitertijden goed zijn werk doet. • Prijs n.n.b. • nl.exilim.eu
Monsterlijk Dat een beschermhoes voor de iPhone 5 niet saai hoeft te zijn, bewijst deze monster-case van SwitchEasy wel. De 3D-hoesjes zijn er in vijf uitvoeringen met verschillende gezichtsuitdrukkingen en kleuren: zwart, geel, groen, roze en blauw. Ze worden geleverd met
beschermstukjes voor het scherm en de connectors. • € 21,99 • www.i-customs.nl
GOOGLECANYON Google Streetview heeft nu ook de beroemde Grand Canyon in beetd gebracht, waardoor iedereen nu virtueel een wandeling door het nationale park kan maken. Sron: www.compuleridee.rl (poll)
6 l 2013 l www.computeridee.nl
Nieuws
Kleine krachtpatser De Sapphire Edge HD4 is zó klein dat u hem snel over het hoofd ziet. Toch is deze mini-pc allesbehalve bescheiden in zijn prestaties. In dit kastje ter grootte van een zakwoordenboek huist een volwaardige pc met een Intel Celeron 847-processor, 4 GB DDRs-geheugen en een harde schrijf van 320 GB. Sapphire is vooral bekend van zijn gra-
Tablet-jurk
fische kaarten, dus ook aan grafische prestaties ontbreekt het bij deze Edge HD4 niet. Hetzelfde geldt voor de gebruikelijke lan-, usb-, audio- en video-aansluitingen. Ondanks dit alles verbruikt deze Sapphire sfechts 30 watt; ongeveer een tiende van een normale pc. • Prijs n.n.b. • www.sapphiretech.com
iBig
Eenvoudige kiekjes
Puilt uw iPad ook uit van al uw muziek, video's, foto's en apps? Geen probleem. Nadat Apple met de vierde generatie iPads eerst de schermresolutie flink verhoogde dankzij de Retina displays, heeft het bedrijf nu de maximale opslagcapaciteit verdubbeld naar 128 GB. Dat moet voorlopig wel voldoende zij n, toch? • Vanaf € 805,- * www.apple.nl
Magix Foto's op DVD heet voortaan Fotostory easy. Ondanks de nieuwe naam doet het programma nog steeds hetzelfde: foto's op een cd of dvd zetten, voorzien van allerlei creatieve overgangen, effecten en achtergrondmuziekjes. Magix heeft in de nieuwe versie de gebruikersinterface flink onder handen genomen. Daarnaast zijn er nieuwe effecten en sjablonen en is het mediabeheer eenvoudiger gemaakt. Omdat Magix 20 jaar bestaat, krijgt u bij aankoop van Fotostory easy er het pakket Foto Manager MX Deluxe gratis bij. • € 39,99 • www.magix.nl
Voor diegenen die echt niet zonder hun tablet kunnen: koop een tabletjurk. Tijdens de Amsterdam Fashion Week presenteerde de Nederlandse ontwerpster Marga Weimans deze opvallende creatie waarin tablets zijn verwerkt. Op de schermen is een deel van het dna-prof iel van de modeontwerpster te zien. Of de jurk echt lekker zit, is zeer de vraag. Maar ach, wie mooi wil zijn moet een beetje pijn lijden.
Terug naar de essentie Digitale boeken kunt u prima lezen op uw tablet, smartphone of computer, maar sommige mensen zweren nog altijd bij de traditionele e-readers die met hun elektronische inkt de ervaring van een echt papieren boek moeten geven. De nieuwe e-reader Essence van de Nederlandse e-readermaker Icarus houdt het bescheiden. Het heeft een klein scherm van 6 inch met
600x800 pixels dat de teksten en afbeeldingen weergeeft in 16 mogelijke grijstinten. De Essence beschikt over 4 GB aan opslaggeheugen, dat met een microSD-kaart is uit te breiden. De specificaties van het apparaat zijn daarmee niet heel spannend, maar hetzelfde kan worden gezegd van de prijs. • € 79.95 • www.icarusreader.com
Stootbook De Handheld Algiz XRW is gemaakt om in extreme omstandigheden nog prima zijn werk te doen. De behuizing moet een val van 1,2 meter overleven en het toetsenbord en de touchpad zijn volledig afgedicht, zodat er geen zand, stof of water de laptop kan binnendringen. Het 10,1 inch grote scherm is zo gemaakt dat het zelfs bij direct zonlicht nog goed leesbaar www.computeridee.nl
2013
is. Aan de binnenkant zit een 1,6 GHz-Intel Atom dual core-processor, 4 GB geheugen en een 128 GBsolid state-schijf. • Prijs €2.902,79 www.handheldbenelux.com ANDROID-MALWARE Volgens Trend Micro groeit de hoeveelheid malware voor Android vijf keer zo snetalsdievoordepc.
Noord-Korea was lange tijdeen blindevlekop Google Maps, maar na hulp van gebruikers staat het communistische land nuookopdekaart.
Bliksemsnel Proefvosje Dit toestel komt waarschijnlijk niet in de winkel te liggen: het is een proefexemplaar voor ontwikkelaars van mobiele apps. Mozilla is namelijk bezig met het ontwikkelen van een platform voor mobiele telefoons, Firefox OS, en verspreidt deze Firefox Keon-smartphone onder programmeurs orn ze lekker te maken voor de nieuwe concurrent van Android en iOS. De software moet op het web draaien, wat als voordeel zou hebben dat het systeem lichter is en apps vloeiender laat draaien. Wanneer de eerste Firefox-telefoon op de markt komt, is nog niet bekend. • Prijs n.n.b. • www.geeksphone.com
Bij het gamen draait alles om snelheid. Daarom heeft AOC een supersnelle monitor ontwikkeld voor spelletjesfanaten. De g24öoPqu heeft een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en een responstijd van een milliseconde. Op het 24 inchscherm worden 1920x1080 pixels weergegeven. In de behuizing zitten verder vier usb-poorten en een vga, dvi, hdmi en DisplayPort-aansluiting. • Prijs n,n.b, • www.aoc-europe.com
tint u ook niet wachten tot koningin Beatrix op 30 april het stokje overdraagt aan Wülem-Alexander? In navolging van de bij de aankondiging van de abdicatie veelgebruikte hashtag tftrixit is er nu de app Trixit. Die telt af naar de troonswisseling en laat iedere dageen andere historische foto uit het leven van koningin Beatrix zien. Ondertussen kunt u in de app zien hoe het gezicht van de WHlem-Alexander.
s een online dienst en app waarmee u .. lijstjes kunt bijhouden van de dingen die u nog moet doen. Die lijstjes kunt u delen met collega's, familie of vrienden en per taak kunnen meerdere subtaken worden aangemaakt. Wunderlïst is er al een tijdje, maar onlangs is de dienst compleet vernieuwd en hebben de makers een app voor Android'.wunderlist.com
l n de Plus Facebook is veruit het meest gebruikte sociale netwerk ter wereld. Opvallend genoeg staat Google+inmiddels op nummer 2, zo blijkt uit de Global Web Index. - A ^^H Het wordt daarmee vaker ^H l^H ^^fe V Jwï ^r gwroiKtdan onder andere YouTube en zelfs Twitter.
Door de lucht Audiokabels in huis worden langzamerhand overbodig dankzij steeds betere bluetooth-luidsprekers. De xqPro van Xqisit heeft naast twee drivers een passieve subwoofer. Deze worden van goed geluid voorzien door de inzet van bluetoothprotocol apt-X en AAC. Als een telefoon op de xqPro wordt aangesloten, kan het apparaat ook dienen als handsfree-set. De luidspreker wordt bediend via een multipoint touchpanel en moet het 10 uur op een acculading uithouden. • € 149,95 • www.xqisit.com ANDROID 5
PNG VS GIF
WHATSTHAT?
Uit gelekte documenten van chipfabrikantQualcommzou blijken dat we Android 5 in mei kunnen verwachten.
Het bestandsformaat .png | voorafbeeldingen heeft 'concurrent' .gif ingehaald op internet. Fotoformaat .jpg blijft echter de onbetwiste nummer één.
Het College Bescherming Persoonsgegevens tikte WhatsApp op de vingers omdat het de contactenlijst op telefoons uitleest en zo de privacy schendt.
ebben iets nieuws bedacht: Vine. Het is een app om korte filmpjes van maximaal zes seconden mee te maken. De clips worden vervolgens in een lus afgespeeld en kunnen via Facebook of Twitter worden gedeeld met vrienden. De app is er in eerste instantie alleen voorde iPhone, maar Twitter heeft ook een versie voor andere platformen Hun e s Store vin e. co iePirateBay.de geliefde en verguisde site voor het downloadenvantorrents, is onderwerp van een documentaire: TPB-AFK. De film vertelt hetverhaal van de oprichters van de website die in 2009 werden veroordeeld voorinternetpi terij. Net zoals bij vet filmsopThePirate B< zelfwasdedocumen redirectnadepremii altedownloaden.Dtt gepubliceerd onder een Creative Commons-licentie en het staat iedereen vrij om de documentaire te downloaden en verder te verspreiden.
name bekend van de populaire pedie, maar de organisatie heeft nu ook een vrij te bewerken reissite gelanceerd. Op Wikivoyage is reisinformatie te bekijken en te bewerken, net als bij Wikipedia. De site is er in diverse talen, waaronder het Nederlands. De informatie op de Nederlandse editie is echter nog beperkt. nLwikivoyage.org
6 l 2013 l www.computeridee.nl
Dump de Tabletszijn niet langer een hype, maareen gewoon verschijnsel. Overal duiken ze op, meestal in de vorm van een iPad. Hoog tijd om alle andere tablets eens naar ons lab te halen, om te zien of Apple zich zorgen moet maken.
E
en tablet werd oorspronkelijk beschouwd als een overmaat se smartphone. Weinig functioneel, maar wel met een scherpe prijs. Over de functionaliteit van tablets wordt nog fel gediscussieerd, maar ze zijn populairder dan ooit. Keuze is er dan ook genoeg, zoals tussen de verschillende formaten: 7 inch, 8 inch, 10 inch, of toch maar iets tussenin? We testen de negen populairste tablets van het moment, met Android, Windows 8/RT en iOS.
Archos 101XS Om tussen de tabletmassa op te vallen, moet je creatief zijn. Archos heeft met de lOiXSzijnbest
O Het hogeresolutie scherm van de iPad is nog altijd het beste van olie tablets.
10 www.computeridee.nl l 6
gedaan. Deze tablet combineert een toetsenbord met een tablet, waarbij de eerste dankzij handig geplaatste magneten ook fungeert als hoes. Het resultaat is leuk, maar het toetsenbord is net iets te klein om handig op te typen. Een laptop tikt nog altijd beter. De 101 XS wordt geleverd met Android 4.0. Archos installeert geen aparte schil over Android en behoudt de standaarduitvoering. Ondanks die keuze moet u tamelijk lang wachten op updates. Voorlopig is het nog wachten tot Android 4.1 beschikbaar is. Ook zijn we niet echt gecharmeerd van de schermkwaliteit. De kleuren zijn flets en de pixels duidelijk zichtbaar. Van een tablet met deze prijs mag u meer verwachten. Het concept van de Archos 101 XS is prima, maar de uitwerking kan beter.
Prijs â&#x201A;Ź379,- (16 GB) Plus Leuk concept, dunne tablet Min Zwakscherm, te klein toetsenbord Grootte 10,1 inch Systeem Android 4.0 Info www.archos.com
Apple iPad Moeten we u de iPad van Apple nog voorstellen? Het is dĂŠ referentietablet bij uitstek, en na al die jaren is dat nog steeds niet veranderd. De nieuwste iPad heeft het hoogste aantal pixels van alle tablets die op dit moment in de winkel liggen: 2048x1536. De afzonderlijke pixels zijn met het blote oog haast niet meer te zien. Het resultaat is verbluffend. Foto's hebben er op een tablet nog nooit zo goed uitgezien.
Hardware
laptop Op het vlak van afwerking scoort de iPad met zijn aluminium achterkant samen met Asus het beste van alle tablets. Toch heeft het ontwerp ook een paar minpuntjes. Zo zit de luidspreker aan de achterkant van de behuizing, en bij lang gebruik gaat hij tamelijk zwaar aanvoelen. Hij weegt 100 gram meer dan de lichtste 10 inch-tablet in deze test, en dat kan tellen. Desondanks kunt u geen betere tablet kopen met deze schermdiagonaal, als u de goedkoopste versie neemt. Prijs€499,-(i6GB) Plus Fantastisch scherm, veel tabletapps Min Zwaar, vervelende luidsprekerpositie Grootte 9,7 inch Systeem i OS 6
lnfowww.apple.com/nl
Acer Iconia Tab Ayoo Android-tablets met een hoge resolutie zijn voorlopig nog schaars. Enkel Asus en Acer hebben er een.
Deze Iconia Tab Ajoo van Acer heeft een ful! hd-scherm met 1920x1080 pixels, en dat is te merken. Het beeld ziet er veel scherper uit dan dat van andere Androidtablets, en Acer verrast door op zijn tablet ook al Android 4.1 aan te bieden. Boven op die software installeert het een eigen softwareschil met enkele handige functies. Alleen van het keuzewiel op de centrale menubalk zijn we niet echt enthousiast. De batterij gaat lang mee, maar dat gaat wel ten koste van de dikte en het gewicht van de tablet. Hij weegt weliswaar een fractie minder dan de iPad, maar naar onze mening toch te veel voor een tablet. Zonde, want qua specificaties heeft deze tablet alles wat u zou willen. Pri|s€499,-(32GB) Plus Full hd-resolutie, Android 4.1 Min Eigen schil overtuigt niet, dik en zwaar
Grootte 10,1 inch Systeem Android 4,1 Info www.acer.eu
****•&
O Dankzij magneten 'dubbelt' het toetsenbordvan deArchos 101 X5 als beschermhoes.
Massatest tablets Samsung Galaxy Note 10.1 Samsung heeft tot nu toe van alle fabrikanten de meeste tablets op de markt gebracht. De Galaxy Note 10.1 is de eerste Samsung-tablet met een pennetje. Niet zomaar een stylus, maar eentje die heel accuraat is dankzij een Wacom digitizer. Handig voor aantekeningen, schetsen, of om gewoon wat te krabbelen. De Note lo.i is de eerste tablet waarop u twee actieve vensters naast elkaar kunt openen. Zo kunt u bijvoorbeeld een e-mail lezen terwijl u de browser open houdt. Het concept klinkt leuk, maar helaas blijkt deze vorm van multitasken enkel geschikt voor een handvol apps. Veel te beperkt dus. Leuke extra: er zit een infraroodzender in, zodat u deze tablet met de meegeleverde software kunt omtoveren tot een universele afstandsbediening. Het werkt goed, maar het Spartaanse uiterlijk kon beter. De tablet is dun en licht, met een beperkte batterijduur. Vooral bij zware belasting zoals films of spelletjes zingt hij het niet zo lang uit. De Galaxy Note 10.1 is Samsungs beste tablet, maar het is jammer dat de fabrikant niet ondanks de hoge kostprijs - heeft gekozen voor een scherm met een hogere resolutie. Prijs €499,- (16 GB) Plus Innovatieve pen, complete software Min Beperkte meerwaarde stylus,
O Van alleAndroidtabtets heeft deze Acer het scherm met de hoogste resolutie.
zwakke batterij, beperkte resolutie Grootte 10,1 inch Systeem Android 4.0 lnfowww.samsung.nl
***<£&
Asus Vivo Tab RT TF6oo
O Metzijn precieze pen kunt u de Samsung Galaxy Note 10.1 op diverse manieren gebruiken.
Deze Asus-tablet maakt gebruik van Windows RT, een 'light'-versie van Windows 8. Asus wil graag kwaliteit bieden, en doet dat net als de iPad met een aluminium achterkant. Wat deze tablet bijzonder maakt, is de optionele combinatie 6 l 2013 l www.computeridee.nl
11
O Combineerde Vivo Tab met een toetsenbord voor het beste van beide werelden.
O Dankzij zijn spatwaterbestendig ontwerp hoeft u deze Sony-tabtetniet weg te teggen tijdens het koken.
met een toetsenbord als docking-station. Dit geeft alles een netbook-achtige uitstraling, maar de combinatie van touch en toetsenbord werkt met Windows RT bijzonder goed. Bovendien zit in het toetsenbord nog een extra batterij, die ervoor zorgt dat de prima batterij duur van de TF6oo nog beter wordt. Helaas is het toetsenbord ook tamelijk klein, omdat het niet breder mag zijn dan de tablet. Vlot typen lukte zonder problemen, maar iemand met grote handen zou wel eens problemen kunnen hebben. Het grote struikelblok is zonder twijfel de prijs. Die is behoorlijk pittig, en voor de combinatie met toetsenbord moet u nog eens 100 euro extra neerleggen. Eentje voor de early adopters.
Resolutie Een van de belangrijkste eigenschappen van tablets is de scherm resolutie. Hoe hoger het aantal pixels, hoe scherper het beeld en hoe mooier een tablet wordt ervaren. Vergelijk maar eens een iPad^meteen iPad van vorig jaar. Voortabletmakers heeft een hoge resolutie wel een hoop nadelen. Meer pixels op het scherm betekent automatisch meer benodigde rekenkracht om alles aan te sturen. Meer rekenkracht vraagt om een betere batterij, en dat heeft dan weer impact op de dikte en het gewicht van het toestel. Daarom weegt de nieuwe ÏPad opeens 80 gram meer en is hij iets dikker dan zijn voorganger. Bijkomend nadeel bij veel pixels is de belichting van alle pixels. Omdat de dichtheid zo hoog is, komt er per pixel minder licht door dan bij een lagere resolutie. Om dat te compenseren, wordt de helderheid van het scherm verhoogd, wat alweer nadelig is voor de batterij. Kortom: hogeresolutieschermen zien er bloedmooi uit, maar kampen (voorlopig) nog wel met belangrijke nadelen.
12 www.computeridee.nl l 6 l 2013
Prijs €699,- (64 GB) Plus Afwerking, lange batterijduur Min Duur, toetsenbord niet inbegrepen Grootte 10,1 inch Systeem Windows RT lnfowww.asus.nl
Sony Xperia Tablet S De Xperia Tablet S van Sony is wat ze noemen een typische familietablet. Zijn grootste troef is de mogelijkheid om verschillende gebruikersaccounts te maken. Zo hoeft u zich geen zorgen meer te maken als u een tablet aan iemand uitleent: log uzelf gewoon uit. Een simpele functie, maar onmisbaar als meerdere gezinsleden uw tablet willen gebruiken. Nog een extra troef is zijn spatwaterbestendig design. Voor veel gebruikers misschien overbodig, maar voor wie zijn tablet af en toe in de keuken gebruikt, is het een nuttige extra. De Tablet S heeft een opvallend design dat ervoor zorgt dat u hem handig kunt vastpakken. Behalve in de keuken past hij ook prima in de woonkamer, dankzij zijn ingebouwde infraroodzender die hem omtovert in een universele afstandsbediening. Zijn sterkste punt is uiteindelijk nog zijn prijs. Hij is niet spotgoedkoop, maar afgaande op de prijs/kwaliteitverhouding is dit model beslist de moeite waard. Prijs €399,- (16 GB) Plus Spatwaterbestendig, gebruikersprofielen Min Afwerking Grootte 10,1 inch
Systeem Android 4.0 lnfowww.sony.nl
Samsung At iv Tab De Ativ Tab delft het onderspit tegen de Asus Vivo Tab TFöoo. Op het vlak van scherrnkwaliteit zijn ze vergelijkbaar, maar de Ativ Tab ziet er wel heel goedkoop uit. De achterkant is van glimmend plastic en krast heel snel. Daarmee is hij wel de lichtste tablet uit de test, maar we worden er niet wild van. Samsungbiedt ook de mogelijkheid om de tablet met een toetsenbord te bestellen, maar daar is nog geen prijs van bekend. De batterijduur van de Ativ Tab is daarentegen uitstekend, ondanks het dunne profiel. Windows RT lijkt energiezuiniger dan Android of iOS. In feite doet deze tablet weinig verkeerd, met uitzondering van z'n prijs en de afwerking. Wacht beter even tot de prijzen een beetje zakken voordat u tot een aankoop overgaat. Prijs €699,- (3266) Plus Dun en licht, degelijke batterijduur Min Duur, krasgevoelige achterkant Grootte 10,1 inch Systeem Windows RT lnfowww.samsung.nl
Google Nexus 7 Een 7 inch-tablet met 1280x720 pixels, Android 4.2 en een van de snelste processors op dit moment, voor maar 249 euro? Het klinkt louche, maar het klopt. Dit is te danken aan Google, want de Nexus 7 is de
Hardware De Samsung Ativ Tab; eindelijk kuntu van Windows genieten zonder een zware, luide tablet.
O De Nexus 7 is een goedkope tabletvan Google, in samenwerking metAsus. O Apple zoekt kleinere oorden op, en daar is de iPad Mini het resultaat van.
gle is op een 7 inch-tablet niet zo belangrijk. Kortom: voor een beperkt budget de beste tablet die u kunt kopen. Prijs € 249,- (32 GB) Plus Uitstekend scherm, afwerking, prijs Min Play Store bevat te weinig tabletapps Grootte 7 inch Systeem Android 4.2 lnfowww.google.nl/nexus
Prijs €329,- (16 GB) Plus Kwaliteitsmateriaal, uitgebreide tablet-apps Min Duur, verouderde hardware Grootte 7,9 inch Systeem JOS 6
***** Apple iPad Mini
allereerste 'eigen' tablet van het bedrijf. Google heeft Asus de opdracht gegeven om een tablet te maken, maar biedt zelf de 'naakte' Android-ervaring. Omdat Google zijn online winkel wil promoten, hoeft het op de tablet geen winst te maken. Vandaar de erg scherpe prijs. Dat maakt van de Nexus 7 derhalve met een straatlengte voorsprong de beste 'kleine' tablet. Hebt u familie in Frankrijk, Duitsland of Engeland? Bestel uw 16 GB Nexus 7 dan daar voor 199 euro. Een absoluut koopje! Het scherm is prachtig, en met Android 4.2 geniet u ook van meerdere profielen per tablet zoals bij de Sony Xperia Tablet S. Valt er eigenlijk wel iets negatiefs te vertellen over deze tablet? Niet echt. De hardware is uitmuntend en de software werkt bijzonder vloeiend. Het minpunt van een beperkte selectie tablet-apps in de Play Store van Goo-
Een kleine versie van de iPad, voor een lagere prijs. Dat lijkt een recept voor succes. De iPad Mini is letterlijk een gekrompen iPad 2 van vorig jaar. Aangezien het niet orn gloednieuwe specificaties gaat, zoals in de iPad 4, is moeilijk te begrijpen waarom deze miniversie toch nog 329 euro kost. Zeker omdat de Google Nexus 7 met dubbel zoveel opslagcapaciteit 80 euro goedkoper is. Los daarvan valt op de afwerking van de tablet niets aan te merken. Hoewel het scherm maar 1024x786 pixels heeft, ziet het beeld er heel goed uit. Ook de apps passen zich perfect aan de schermgrootte van 7,9 inch aan, dankzij de identieke resolutie als die van de iPad 2. De tablet voelt heel licht aan en je kunt hem nog net handig met één hand vasthouden. De grootste troef van Apple blijft het gigantische aanbod aan specifieke tablet-apps, en daar profiteert ook de iPad Mini van. Een prima introductie, maar wij zouden toch nog een jaartje wachten.
Info www.apple.com/nl
Onze keuze We hebben een hele hoop 10 inchtablets mogen bekijken, maar geen enkele maakte zoveel indruk als de iPad. Zijn hogeresolutie-scherm oogt subliem, zijn batterijduur is prima en Apples grootste troef blijft het enorme aantal tablet-apps in de App Store. Google doet zijn uiterste best, maar wat betreft specifieke tablet-apps is het nog armoe troef. Daarnaast is de afwerking van de iPad de beste van allemaal. We zouden hem met al zijn troeven haast een koopje noemen, voor 499 euro. In de categorie van 7 inch-tablets gaat onze voorkeur resoluut naar de Google Nexus 7, een goedkope tablet met topspecif icaties en een bloedmooi scherm. Vooral dankzij zijn scherpe prijs laat hij de iPad Mini achter zich. Zonder twijfel de tablet met de beste prijs/ kwaliteitverhouding. Q Tekst: Cédric Van Loon 6 I 2013 l www.computeridee.nl
13
Maak uw eigen Bordspellen ouderwets? Integendeel! Niet alleen maken veel van dit soort familiegames een comeback op de tablet, u kunt er met de computer ookeen hoogst persoonlijke variant op maken. U bent aan de beurt!
=;
•§
1 .
J... :.«.-.
Sjabloon gebruiken Er bestaan allerlei bordspellen, van Mens-erger-je-niet tot Monopoly en Cluedo (en nog veel exotischer exemplaren). In deze workshop beperken we ons echter tot het oeroude-nou ja, lóeeeuwseganzenbord, of althans een paar varianten daarop. Voor wie in een minder creatieve bui is: met wat speurwerk vindt u op internet al behoorlijk wat sjablonen die u zo in Word kunt inlezen en bewerken. Wie bijvoorbeeld als zoekterm 'board games word templates' (tja, de Angelsaksen zijn nu eenmaal beter vertegenwoordigd) invoert, vindt al snel heel wat bruikbare resultaten. De site people.uncw.edu/ertzber gerj/word games.html is er een van, met onder meer enkele afdrukbare blanco bord-sjablonen. Die kunt u vervolgens makkelijk aanpassen en van eigen tekst of afbeeldingen voorzien. Hoe u dat doet, leest u in het kader.
QlMetnagenoeg kant-en-klare sjablonen hebt u zo een eigen spel in elkaargezet.
14 www.computeridee.nl
2
Tabel creëren In de volgende stappen laten we deze sjablonen verder voor wat ze zijn en laten we zien hoe u in een paar stappen geheel zelf zo'n bordspel maakt in Word 2010. Allereerst past u de marges van uw blad aan tot de minimale waarden. Dat doet u op het tabblad Pagina-indeling, waar u Marges, Smal selecteert. Vervolgens creëert u een tabel via het tabblad Invoegen. Op een A4'tje past bijvoorbeeld mooi een tabel van vier kolommen en zeven rijen. Omdat we echter tussen elke kolom graag wat grafische ornamenten willen, kiezen we voor zeven kolommen en evenveel rijen. De rechter onderhoek van de tabel versleept u tot de tabel nagenoeg de volledige beschikbare bladspiegel bedekt.
3
Tabel voorbereiden Het is nu de bedoeling dat u een soort van 'slang' maakt (zie afbeelding) en dat houdt in dat u telkens driemaal zes cellen samenvoegt. Sleep met de muis over die cellen, rechtsklik op uw selectie en kies Cellen samenvoegen. Indien nodig kunt u de tabel nog wat mooier centreren: selecteer de tabel en kies Start, Centreren. Open vervolgens het tabblad paginaindeling, klik het pijltje aan bij Pagina-instelling, open het tabblad Indeling en kies Centrum bij Verticaal uitlijnen. Druk uw bordspel al een eerste keer af om na te gaan of alles wel goed op papier komt. Zorg dat de complete tabel is geselecteerd, klik die met de rechtermuisknop aan en kies Celuitlijning, Centreren. Het oogt wellicht
l 6 l 2013
-;
a
^
-
•
nan
inn
nn
ÜDG
ii
1
^«--r ^~ ^ ^
T
n 1
3f * -.•- '<- BH »
O Vooreen ganzenbord (en vele andere bordspetten) is een tabel het beste uitgangspunt. ——- Calibfi [Hoof* . 11 - A* A* ^
B
±r
V ^y - • *' rn i ^f :^L r- A ^J< - ,VP
i,
Knippen
^J
Kopiëren
*
jj, PUroptteK
pr ^* A Invoegen ~
' . .'
Selecteren
J BK Iii4
>
RanOen en arcering .. Ttttitrithting...
«|
O Een 'stang': kwestie van een reeks celten samenvoegen,
te van uw plaatjes en dat is niet echt de bedoeling. Gelukkig kunt u zorgen dat dat niet gebeurt. Rechtsklik op de tabel en kies Tabeleigenschappen. Zorg dat het tabblad Tabel is geopend en druk op de knop Opties. Verwijder het vinkje bij Formaat automatisch aanpassen aan inhoud en zet alle waarden bij Standaardcelmarges meteen op o. Dat zal ervoor zorgen dat de plaatjes tot tegen de celranden komen. Bevestig met OK (2X).
wat mooier - en het speelt wat handiger - als u de rijen van uw ganzenbord bijvoorbeeld alternerend inkleurt. Sleep hiervoor over alle gewenste cellen, klik die met de rechtermuisknop aan, kies Randen en arcering, open het tabblad Arcering, zorg dat Cel is geselecteerd bij Toepassen op en kies een lichte achtergrondkleurbij Opvulling.
4
Cellen opvullen Het 'frame' hebt u dus al. Nu de opvulling nog en ook daar komt wel een en ander bij kijken. Cellen voorzien van tekst is geen probleem. Veel meer dan een cel aanklikken en intikken (met een geschikt lettertype, grootte en kleur) is het niet. Anders is het met het plaatsen van afbeeldingen in de cellen: die groeien namelijk automatisch mee met de groot-
Celgrootte 5 bevriezen
Selecteer nu een rij waarin u afbeeldingen wilt plaatsen. Rechtsklik op uw selectie en kies opnieuw Tabeleigenschappen. Deze keer opent u het tabblad Rij. Plaats een vinkje bij Hoogte opgeven en kies Exact bij Rijhoogte. Herhaal de procedure voor de andere rijen. U zult merken dat de celgroottes nu onge-
Workshop
• II
rdspel!
wijzigd blijven wanneer u een afbeelding in de cellen plaatst.
6
Extra objecten Als uw creativiteit u niet in de steek laat bij het zoeken naar plaatjes en het bedenken van originele opdrachten (genre: Keer terug naar de Porta Nigra), dan is uw ganzenbord nu bijna af. U kunt het uiteraard wel nog wat opfleuren met bijvoorbeeld pijlen of ladders die de ene cel (speelvak) met de andere verbinden. Dat
gaat eigenlijk het makkelijkst als u zo'n plaatje op een tweede, lege pagina plaatst en van daar uit naar uw tabel versleept. U zorgt er dan het best eerst voor dat het plaatje boven op de tekst en de afbeeldingen in de speelvakken te zien is: selecteer het plaatje, open de rubriek Hulpmiddelen voor afbeeldingen, ga naar Tekstomloop en kies Voor tekst of eventueel Achter tekst. In
Tabeleigenschappen Tabel
O Objecten voor of achter je tekst: selecteren kunt u ze altijd nog!
Tekst: Toon Van Daéle
Sjabloon bewerken
-Bü__ ] Kolom } ~ C d
["/Ütemabeve tekst]
Grootte
[7] Voorkeursbreedte:
18,72 cm
' Meten in: Centimeters
Uitlijnen '.; -;:" 1 -- 1 :; ;r:r ~C~r,;
S tandaardcelmarges Boven:
dit laatste geval wordt het dan wel wat lastiger dit plaatje alsnog weer te selecteren zodra het ergens in de tabel gezet is. Dat lost u op door Hulpmiddelen voor afbeeldingen te openen en daar Selectievenster te kiezen. U krijgt dan een overzicht van alle afbeeldingen in uw document en u hoeft de gewenste afbeelding alleen maar te selecteren. Veel spelplezierlO
O cm
C
Onder: ' O cm
'-T-
Links:
iOan
Rechts: i J) cm
Standaardafctand tussen cellen L] Ruimte tussen cellen toestaan
!0
cm
Opties D Formaat automatisch aanpassen aan inhoud
O Nog enig gesleutel aan de tabelcelien...
Tabele-gen;chappen
R/jen Grootte N/i Hoogte opgeven;
3,71an
'-$•
Rijhoogte: jExact
Opties i_j RJj eventued spktsen bij nieuwe pagina
Hebt u toch geen zin het hele wiel zelf opnieuw uit te vinden, dan kuntu natuurlijkookaan de slag gaan meteen kant-en-klaar sjabloon. In stap i hebben we al een voorbeeld gegeven, maar er zijn er natuurlijk nog meer. Voor deze oefening gaan we uit van een educatief spel op jc-schools.net/tutorials/game board.htm. Hier klikt u dan 'Download complete game board template' aan en opent u het doc-bestand in Word. Op de tweede pagina vindt u nu het eigenlijke bordspel terug. Kant-en-ktaar dus, alleen moet u nog even de tekstboodschappen aanklikken en door een Nederlandstalige variant vervangen. In het midden is er ruimte voor een leuk plaatje. Verwijder hier eerst de tekst Delete and add an image here, kopieer een geschikte afbeelding naar het klembord (met Ctrl+V) en plak het vervolgens in hetleeggemaakte kader (met Ctrl+C). Het plaatje kunt u vervolgens naar wens schalen. Over naar pagina i van het sjabloon. Daarvindtu ruimte voor nog een andere afbeelding, voor een leuke speltitel en enkele instructies - die u uiteraard ook kunt vernederlandsen. Bij game tokens vindt u vier vakken terug. Ook die dient u door eigen afbeeldingen te vervangen. Het is de bedoeling dat u
die vier'kaartjes' vervolgens uitknipt (en op karton plakt?) om die als pionnen in te zetten in uw bordspel. Ten slotte vindt u hier nog een link naar nog een ander online sjabloon, met kaartjes van producent Avety. Dat sjabloon kunt u echter gerust ook negeren en - op een nieuwe pagina - zelf een tabel (met bijvoorbeeld vier kolommen en tien rijen) creëren. Dat worden dan de spelkaarten waarop u bijvoorbeeld allerlei (educatieve) vragen noteert, met op de achterzijde telkens het antwoord. Pas als de deelnemer de vraag correct beantwoordt, mag hij zijn pion verplaatsen overeenkomstig het gegooide aantal ogen. Of u bedenkt gewoon uw eigen spelregels!
O U hoeft weinig meer te doen dat wat tekst en plaatjes te vervangen.
O Bevries de celgrootte voor u een cel met plaatjes vult. 6 l 2013 l www.computeridee.nl
15
DiskWarrior
Mac-schijfprot Om alvast één illusie uit de wereld te helpen: ookMacs crashen. Wanneer een schijf plots onbereikbaar wordt, of het besturingssysteem het Vertikt om te starten, is DiskWarrior vaak de reddende engel. Goedkoop is het echter niet.
H
elp! Op een kwade dag merkt u dat de harde schijf waarop uw complete muziekcollectie staat zich niet meer laat vinden. Of dat ieder fotobestand dat u probeert te openen op de externe harde schijf plots een alleen-lezen-bestand lijkt te zijn dat u niet kunt bewerken. Of erger nog, als u tijdens het starten in plaats van het vertrouwde inlogscherm een grijze map met een vraagteken te zien krijgt - waarbij er tot overmaat van ramp een cd-rom klem zit in de machine zodat het onmogelijk is om de Mac te laten starten van de oorspronkelijke opstart-cd. Elk van bovenstaande situaties is fluitend op te lossen met DiskWarrior. Het pakket is niet goedkoop (129,95 euro), maar het heeft menigeen in schijnbaar uitzichtloze situaties uit de brand geholpen.
loadlink én een dvd. Met de gedownloade versie kunt u onmiddellijk aan de slag, de dvd kunt u later nog gebruiken als opstartschijf.
2
Installatie Sleep het programma DiskWarrior in de map Programma's op de harde schijf. Let daarbij op dat het pad naar de map Programma's geen vreemde tekens bevat. Dubbelklik op het programma, waarna DiskWarrior het serienummer zal vragen dat bij de download of in de dvd-verpakking zat. Hebt
DiskWarrior.app Applications
Simply Click the Rebuild Button to Recover Your Files and Restene Your Mac!
1
Bestellen U kunt DiskWarrior vinden in de Apple Store (niet in de App Store) store.apple. com/nl, of rechtstreeks bij de producent op www.alsoft.com, waar het pakket 111,90 dollar kost. Dan ontvangt u een down-
16 www.computeridee.nl
harde schijf herstellen 3 Externe
We beginnen met de meest eenvoudige situatie. Er is niks mis met de harde schijf of de data op het systeem dat u hebt gestart, maar telkens wanneer u bestanden aanspreekt die op een externe harde schijf staan, loopt het fout. Met andere woorden: de opstartschijf is oké, maar er is een probleem met de externe harde schijf. Open DiskWarrior en selecteer
O Om te installeren, sleept u DiskWarrior.app in de map Applications die er naast staat.
Ellende! Uw Mac start niet meer en dit krijgt u te zien.
u nóg een Mac in huis, een desktop of een laptop, dan installeert u het programma ook op die machine. We laten u dadelijk zien waarvoor dat nuttig is. U kunt deze herstelsoftware op drie verschillende manieren gebruiken, afhankelijk van de situatie.
SyiMTi Htsii (eran WBII'I :n:M lot?
DKkwtrr (r Support
f
Buy Now
"l
O U bestelt tegelijk de download en de dvd-versie.
1 6 1 2013
StoiltuïsuirrorJir
in het uitklapmenuutje onder Please choose a disk... de schijf die u wilt herstellen. U kunt meteen de zaak herstellen of de knop Graph gebruiken om in een grafische weergave te zien hoe de gegevens verspreid zijn over de harde schijf. In dit venster kunt u zelf geen acties uitvoeren.
Directory 4 vervangen
Keer terug naar het hoofdscherrn van DiskWarrior en klik op Rebuild. De software inspecteert eerst de directory van de schijf en toont daarna een analyse waarin de schade wordt opgesomd. Die fameuze directory is in wezen een database die informatie bijhoudt over alles wat er op de harde schijf staat. In plaats van de originele, beschadigde directory te corrigeren, zal DiskWarrior een compleet nieuwe vervangende directory opbouwen. Klik op de knop Replace. DiskWarrior maakt zelf een geoptimaliseerde directory, vergelijkt die veiligheidshalve met de oorspronkelijke en geeft tenslotte de melding dat de nieuwe directory succesvol is geplaatst. Hierdoor wordt de schijf die dood leek, plots opnieuw bereikbaar. Gegevens en mappen waarvan u dacht dat u ze voorgoed kwijt was, zijn hersteld. Zo'n geoptimaliseerde directory zorgt er bovendien
Workshop
lemen oplossen Pleass choase a disk from the popup menu below ind Ihcn click the Rebj. o button to rebmid the directory.
7
MY USB DISK
voor dat u veel sneller door de inhoud van de harde schijf kunt navigeren. Dat laatste is trouwens een goede reden om DiskWarrior regelmatig op uw schijven los te laten.
via opstart-dvd 5 Herstellen
De kaarten liggen anders wanneer het opstartsysteem zelf beschadigd is en het onmogelijk is om als gebruiker in te loggen. Een typisch voorbeeld hiervan is wanneer er geen opstartsymbool verschijnt, maar een map met een vraagteken die u de toegang tot uw systeem belet. In dat geval zet u om te beginnen de Mac uit. U stopt de DiskWarrior-dvd in de sleuf, start de computer opnieuw op met de Start-knop en drukt tegelijk de C-toets in. Deze toets blijft u ingedrukt houden tot u merkt dat de machine gestart is vanaf de dvd. Als dat gelukt is, doet u hetzelfde als in de vorige stap. U opent DiskWarrior op de dvd en plaatst een geoptimaliseerde directory. Tenslotte herstart u de machine, en u moet wel heel veel pech hebben als uw Mac niet uit de dood zou herrijzen.
schuift op het scherm van de zieke Mac.
dvd. En soms zit er een cd of dvd geblokkeerd in de machine, waardoor u die überhaupt niet kunt gebruiken. Of uw Mac heeft gewoon geen cd/ dvd-sleuf.
via een 6 Herstellen andere Mac
Beter! Op het bureau8 blad van de gezonde machine
Target-mode Zorg dat de zieke machine uitgeschakeld is, zet de gezonde Mac aan en verbind beide machines met het FireWirekabeltje. Op het bureaublad van de gezonde Mac verandert u de naam van de harde schijf veiligheidshalve van Macintosh HD in Macintosh HD Gezond. De kans is immers groot dat de harde schijf van de zieke Mac straks in DiskWarrior ook Macintosh HD heet. Door één harde schijf anders te benoemen, voorkomt u vergissingen. Vervolgens drukt u op de opstartknop van de zieke Mac, terwijl u op het toetsenbord van de zieke Mac tegelijk deT-toets indrukt. Hierdoor start de machine toch op in zogenoemde target-mode en verschijnt er een groot FireWire-symbool dat heen en weer
verschijnt de harde schijf van de zieke Mac. Als u wilt, is dit eventueel het moment om bestanden van de zieke Mac te kopiëren naar de gezonde machine. Wanneer er een cd of dvd in de zieke Mac zit, kunt u die nu selecteren en op de normale manier laten uitwerpen. Vervolgens activeert u DiskWarrior op de gezonde Mac. Deze tooi zal minstens twee schijven vinden: Macintosh HD en Macintosh HD Gezond. U selecteert de eerste en laat die herstellen op de hierboven beschreven manier. Daarna trekt u het FireWire-kabeltje uit en start u de herstelde Mac terug op. Tenslotte verandert u de naam van Macintosh HD Gezond in zijn oorspronkelijke naam. O Tekst: Dirk Schoof s
Er zijn een paar goede redenen om een zieke Mac te herstellen via een gezonde Mac (waarop DiskWarrior draait), terwijl beide machines verbonden zijn met een FireWire-kabeltje. Deze procedure gaat veel sneller dan herstellen met de opstartbare dvd. In bepaalde gevallen accepteert een zieke Mac zelfs geen opstartbare
The directory of the disk TWSchijf was successfully rebuilt.
6 l 2013 l www.computeridee.nl
12
Softwarep Software speelt in auto's tegenwoordig zo'n belangrijke rol, dat een programmeerfout fatale gevolgen kan hebben. Net als een beveilig!ngslek. â&#x20AC;˘ oderne auto's kun je op af stand starten vanaf je mobiele telefoon, door gebruik te maken van een verzoek dat de eigenaar verstuurt via het mobiele telefoonnetwerk of het internet," schrijven deskundigen van McAfee in'Caution: Malware Ahead.' In het rapport waarschuwen de beveiligingsdeskundigen voor de gevaren van de toenemende computer isat ie en connectiviteit van auto's: "Het gebruik van bluetooth, gps en 'in-vehicle infotainment' is inmiddels gemeengoed. Software bestuurt vrijwel alle onderdelen van auto's, waaronder airbags, radio, power seats, anti-dief s tal-systemen, systemen voor stabiliteitscontrole, cruise control en communicatiesystemen." Dat auto's steeds afhankelijker worden van software is al meermalen gebeleken. Zo liet General Motors in oktober 2012 vierduizend Amerikaanse eigenaren van een Chevrolet 2013 Volt weten dat ze bij hun garage langs moesten om het controlesysteem van hun auto te laten're-flashen'. Deze high-tech hybride auto vertoonde namelijk een softwarebug. Die zorgde ervoor dat de elektrische motor van de wagen tijdens het rijden plotseling kon worden uitgeschakeld. Na de 're-flash' van de auto-elektronica konden Chevrolet Volt 2013-bezittershun'DelayedCharching'-optie weer gebruiken zonder bang te zijn dat hun elektrische motor onderweg opeens zou staken. General Motors heeft de bug nooit in detail uitgelegd. Maar toch zullen heel wat auto-eigenaren zich achter de oren hebben gekrabt. Want hoe kan een essentieel onderdeel van een auto - de motor - van slag raken door de configuratie van een relatief onbelangrijk subsysteem? Een auto is toch geen pc? Van dat wonderbaarlijke apparaat zijnwe 9 Ikfl
18 www.computeridee.nl
1 6 1 2013
gewend dat ĂŠĂŠn verkeerd afgesteld schakeltje de hele helse code-machinerie kan ontregelen, met in het verleden zelfs 'Blue Screens of Death' tot gevolg. Maar een auto? Dat is toch een degelijk geolied mechanisch radarwerk?
Miljard regels code "Eigenlijk alle systemen van moderne auto's zijn tegenwoordig afhankelijk van software," vertelt professor Frank Kargl van de afdeling Distributed and Embedded Security van de Universiteit Twente. "Sommige funties, zoals motorbesturing, worden zelfs volledig door de computer afgehandeld. Het gaspedaal is enkel nog randapparatuur om data in te voeren. De software regelt daarna de brandstof-injectie en andere motor f u net i e s." Een moderne auto bevat tussen de zeventig en honderd 'Electronic Control Units' (ECUs), die worden aangestuurd door in totaal honderden miljoenen
O Vierduizend exemplaren van de Chevrotet20i3 Volt moesten in oktober 2012 naarde garage omdatdezeeen softwarebug vertoonde. Diezorgde ervoor dat de elektrische motor van de auto tijdens het rijden plotseling kon worden uitgeschakeld.
O Hetinfotainment-gebeuren in deze concept-car draait op een Intel Atom-processor.
regels softwarecode. Deze ondersteunende softwaregestuurde systemen hebben elk hun eigen taak. Zo komt bij heftig remmen het 'Antilock Braking System' (ABS) in actie, om te voorkomen dat de wielen blokkeren. En bij te snel ingezette bochten of plotselinge uitwijkmanoeuvres houdt het'Electronic Stability System' (ESC) de auto toch stabiel op de weg. Daarnaast is er software die zich richt op bijzaken, zoals navigeren, muziekjes afspelen, de afstelling van de stoelen en de autosloten.
Bug in Jaguar AI die nieuwe softwarefuncties in auto's zijn natuurlijk prachtig. Maar toch maken computerdeskundigen zich zorgen. Ten eerste omdat
Software
ech op de weg
complexe software systemen onvoorspelbaar kunnen worden. Dat merkte bijvoorbeeld ook Jaguar. Die autofabrikant waarschuwde in oktober 2011 zo'n achttienduizend eigenaren van Jaguar X-Type 2.2 Diesels. In Nederland ontvingen 388 Jaguar-bezitters per brief een oproep om zich te melden bij de garage voor een 're-flash', zo valt te lezen op www.autoblog.nl. Er was een ernstige softwarefout in de modellen ontdekt die tussen 2005 en 2010 waren gebouwd: onder bepaalde omstandigheden konden chauffeurs hun cruise control niet meer uitzetten. In die modus houdt de auto een vaste snelheid aan zonder dat de chauffeur een voet hoeft uit te steken. Onder normale omstandigheden kan de chauffeur te allen tijde ingrijpen door het rempedaal of de koppeling in te trappen, maar als de softwarefout optrad kon dat niet meer. Gelukkig werd de fout hersteld voordat er ongelukken gebeurden.
Beveiligingslek Computerbugs zijn niet de enige softwarezorgen van autodeskundigen. Steeds meer wetenschappers waarschuwen dat kwaadwillenden
O Het dashboard van een moderne auto, zoals deze Chevrolet, heeft steeds m eer weg van een cockpit.
O Met digitale dashboard-software kunt u op het scherm van de smartphone aflezen hoe het met de auto gesteld is.
de software in moderne auto's zouden kunnen saboteren. Wanneer iemand toegang heeft tot een willekeurige Electronic Control Unit (ECU), kan hij via het netwerk van een moderne auto namelijk vrijwel elk ander onderdeel van de auto bereiken en manipuleren. Dat demonstreerde een onderzoeksgroep van het Amerikaanse Automotive Embedded System Security (CAESS) in 2010 overtuigend. Het team slaagde erin om zowel de motor als de remmen van twee verschillende moderne automodellen uitte schakelen. De onderzoekers vermeldden overigens niet om welk
type auto het ging. Dat deed er volgens hen niet toe. Ze hadden namelijk net zo goed een andere auto kunnen hacken, zeiden ze. Bij hun demonstratie maakten ze namelijk gebruik van een aantal zwakheden in het Controller Area Network (CAN)-protocol. Dat wordt binnen de meeste moderne auto's gebruikt voor de interne communicatie. Zo bleek het CAN-protocol vatbaar voor Distributed Denial of Service-aanvallen (DDOS), ontdekten de onderzoekers. Dus zoals een website plat gaat wanneer veel mensen deze tegelijk te bezoeken, zo gaat een autonetwerk plat wanneer het netwerkverkeer een bepaalde grens overschrijdt. Daarnaast wordt elke boodschap via het CAN-protocol 'uitgezonden' naar alle hoeken en gaten van het netwerk, in plaats specif iek gericht aan een bepaald adres. En tot overmaat van ramp bevatten CAN-informatiepakketjes geen authenticatie-velden. Daardoor is het onmogelijk om te controleren of de verzender van een boodschap ook echt de verzender is. En wat dan nog, dachten veel critici. De onderzoekers hadden namelijk niet beschreven hoe een aanvaller toegang kan krijgen tot de software van een auto. Dat lieten de onderzoekers zich geen twee keer zeggen. In 2011 publiceerden ze de resultaten van een indrukwekkend vervolgonderzoek. Daarin beschreven ze een overvloed aan manieren waarop een digitale inbreker toegang kan krijgen tot alle subsystemen van een moderne auto.
Aanvalsscenario's De beveiligingsonderzoekers gebruikten deze keer een 'gemiddeld geprijsde Sedan met de standaardopties en -componenten.' Op allerlei manieren wisten de wetenschappers de deze auto te hacken. En erger nog: via elke kwetsbaarheid die ze vonden konden ze complete controle krijgen over de gehele auto. De onderzoekers tikten bijvoorbeeld een standaard onderhoudsapparaat op de kop. Daarmee kunnen automonteurs softwarematige autoreparaties uitvoeren. Dat 6 l 2013 l www.computeridee.nl
19
BEL NU 088 - 40 88 400 www.heldenvan.nu
EN KLANT. NIEMAND KA VAT DOEN. WAT DOE JIJ? Ik schiet in de stress. Geen internet betekent niet online gomen. Ik snap het probleem maar ik sla net WarriorQueen de hersens in. Ik vraag of ze de Wii i van de buren. Dan kunnen ze tenminste naar de helppagina van de provider om te kijken waar het aan ligt. Ik bel Helden Van Nu. Met hun glasvezelen back-upverbinding hebben hun klanten altijd verbinding.
HELDEN VAN. NU partners in glasvezel
Software gebeurt via een speciale digitale ingangspoort die elke Amerikaanse auto heeft: de OBD Il-poort. Het onderhoudsapparaat wordt aan die poort aangesloten en aangestuurd vanaf een laptop. De beveiligingsonderzoekers beschrijven hoe ze de laptop via het internet besmetten met een virus. Dat virus besmet het onderhoudsapparaat en daarna auto's en andere onderhoudsapparaten. Ook op andere manieren hackte het onderzoeksteam de auto, bijvoorbeeld via een smartphone. Die werd met een virus geïnfecteerd. Dat sprong naar de auto over zodra de smartphone werd aangesloten op het hands-free bellen systeem. Ook wisten de wetenschappers handig misbruik te maken van de mobiele telefoonverbinding van de auto. Die is onder meer nodig voor automatische noodoproepen in geval van autocrashes. De onderzoekers kraakten de zeer gebrekkige authenticatie van het modem in de auto. Ze overspoelden het met digitale pakketjes die het niet aankon en creëerden zo een 'buffer overflow'. Vervolgens maakten ze van de algehele verwarring gebruik om een virus te installeren. Hoe zou een crimineel misbruik
O Er bestaan al auto's die gestart kunnen worden met een smartphone. Maar wat als daar een virus op staat?
kunnen maken van de kwetsbaarheden die de onderzoekers vonden? De onderzoekers beschrijven een aantal mogelijkheden. Zo kan een dief bijvoorbeeld de autodeuren automatisch openen. En een slimme dief kan zelfs de gps-coördinaten en identificatiecode van auto's op afstand uitlezen. Dankzij de identificatiecode kan hij opzoeken welk model en bouwjaar elke auto heeft. Daarna kan hij van achter zijn pc die gegevens verkopen. Andere dieven kunnen bij hem bijvoorbeeld bestellingen plaatsen zoals deze: "Ik ben op zoek naar nieuwe BMW's en Audi's binnen een kilometer van de kruising van 4th Avenue en Broadway Street in Los Angeles. Heb je iets voor me?"
Dreiging
O MeneerKargl
Autofabrikanten lezen dit soort onderzoeksrapporten ook. Volgens Kargl nemen ze inmiddels allemaal beveiliging van autosofware serieus. En een deel is ook al - in meer of mindere mate - bezig met het
implementeren van beveiligingsmechanismen. "Ze hebben bijvoorbeeld versleuteling en authenticatie ingebouwd in hun interne autonetwerken. Of ze voegen mechanismen toe die voorkomen dat ECU's worden geherprogrammeerd." De CAESS-onderzoekers vinden daarnaast dat autofabrikanten de ontwikkeling van software meer in eigen huis moeten houden. Tot nu toe is die software afkomstig van de leveranciers van de verschillende auto-onderdelen. De autofabrikanten kopen de onderdelen inhun geheel, inclusief de software. Maar daardoor weten ze vaak niet goed wat de software doet, kunnen deze niet wijzigen en ook niet voorspellen hoe de software samenwerkt met andere auto-software. Laten we hopen dat het nog even duurt voordat cybercrirninelen de auto als serieus doelwit ontdekken. Maar dat dat gaat gebeuren, daarvan zijn ook de CAESS-onderzoekers overtuigd. Ze vergelijken de huidige situatie op het gebied van autobeveiliging met die van pc's aan het begin van de jaren negentig. "Op dezelfde manier zoals het verbinden van pc's met het internet voor beveiligingskwetsbaarheden zorgde die daarvoor niet bestonden, zo gebeurt dat nu met autosystemen. Die worden in toenemende met de buitenwereld verbonden. Ook al vinden autosoftware-aanvallen vandaag de dag nog niet plaats, dan is dat nog geen reden om de dreiging niet serieus te nemen." O Tekst: Jolein de Rooij
tloze software?
Ruimteorganisatie NASA verloor in 2006 het contact met de Mars Global Surveyor (MSG) door een software fout.
atica-onderzoekers sleutelen al decennia lang aan wiskundige methodes Is om software-bugs al bij voorbaat uit te sluiten. Die tools werken wonirlijkgoed. Eén ervan heet SPIN. De tooi is in de jaren tachtig ontwikkeld .e Nederlander Gerard Holzmann. Hij werkt nu voor de NASA, in het 'Labofor Reliable Software (LaRS)'. Dat laboratorium is in 2003 opgericht om exe soflwareproblemen tijdens ruimtemissies vóór te zijn. Van dat soort men kent NASA helaas een aantal beruchte voorbeelden. Zo verloor de organisatie in 2006 het contact met de Mars Global Surveyor (MSG), een kaanse ruimtesonde die vanaf 1997 honderdduizenden Marsfoto's naar rde zond. "Het curieuze was dat het foutbeveiligingssysteem precies deed /oor het geprogrammeerd was. Er trad alleen een situatie op die niemand oorzien," zegt Holzmann over dit incident in 'NASA Tech Briefs'. Met tools 'IN kun je dit soort problemen echter meestal wel voorzien. De tooi kan uiten of de software in een situatie terecht kan komen die onwenselijk is. Dat 'oorbeeld zo wanneer er 'deadlock' optreedt. Daarbij wachten deelsyste>p elkaar. Daardoor gebeurt er helemaal niets en loopt het systeem vast. rare-betrouwbaarheid is vooral belangrijk voor software die wordt ingebed ktrontsche systemen. Denk aan pacemakers, medische apparatuur, geldnaten, spoorwissels, bruggen en auto's. Die software is grotendeels htbaar, totdat er iets mis gaat...
6 l 2013 l www.computeridee.nl
21
2012
Het complete jaaroverzicht
JAARGANG CD-ROM
L nu! Mie «•«•B oeen
Compleet naslagwerk van alle 26 edities van Computer Idee 2012 Handige zoekfuncties op onderwerp en product Makkelijke printmogelijkheden
N u voor abonnees Voor niet-abonnees € 19,95
'exclusief^ 2.75 verzendkosten
Ga naar www.computeridee.nl/cdrom
Tips & Trucs
Van kattenbelletjes in Windows tot multimediale allesbrander WINDOWS 8 WINTIP
MAC OS
Autostart
Kwartje meer
Tips & Trucs
Wanneer u de volumetoetsen Onderredactie In Windows 7 kon u ervoor zorgen dat een programma automatisch opstartte door een snelkoppeling naar die toepassing te op een Mac indrukt, gaat het van Toon van Daele. plaatsen in de programmagroep Opstarten. Omdat er in Windows geluid harder of stiller, maar hoort u telkens ook een bliep. 8 geen startmenu meer is, moet u een omwegje maken. Ga naar het Bureaublad, druk Win+R in en typ %AppData%\Microsoft\t Menu\Programs\Startup Door de Shift-toets inin.teBevestig druk- met de ken wijzigt u het volume zontiptruc@computeridee. nl Enter-toets en klaar bent u. der dit waarschuwingsgeluid te horen. Tijdens het aanpassen van het volume van blokjes hoe hard het geluid verschijnt staat. Wanneer u de Shift én de Alt-toets tegelijk indrukt en er een dan de volumeknoppen luidsprekertje en indrukt, zult u merken dat het ziet u aan geluid slechts met een kwartje de hand van een eenheid wijzigt.
Uw tip of truc is een cadeau waard WINDOWS
Nachtwacht Laat u de computer 's nachts aanstaan om een download binnen te halen, dan blijft de ^ Shutter [by den4b] _ Counldawn TTOT
Actbn:
00:40:00
<>:• Shutdown
Ready...
machine natuurlijk uren draaien lang nadat de taak is afgerond. Shutter(www.den4b, com/?x=downloads) is een klein tooltje dat werkt op basis van gebeurtenissen (events) en acties (actions). Hiermee kunt u de exacte tijd instellen wanneer de machine uit (of in slaapstand) moet schakelen. In plaats van een bepaald tijdstip kunt u ook het Event Low CPU instellen. Dat is handig om de computer uit te zetten na een intensieve rekentaak.
Stuur uw veelbelovende pc-tip of tomputertruc, met uw naam en (thuis)adres en liefst ook met een verduidelijkende schermafdruk naar tiptruc@computeridee.nl. Misschien levert uw tip u een prijs op. In dat geval brengen wij u enige tijd na de publicatie via e-mail zelf op de hoogte.
SkinnySleeveiPad Wie een iPad heeft, wil natuurlijk niet dat er krassen of andere beschadigingen op komen. Met deze Skinny Sleeve, in de kleur Gloss Black, zal dat absoluut niet gebeuren! Deze rekbare hoes is gemaakt van neopreen en is water- en vlekbestendig. Aan de binnenkant zit nog een extra beschermingslaagvoor het scherm. In de sleeve passen
alle generaties iPad, met of zonder Smart Cover. Kijk voor meer info op blog.degreef-partner.nl.
MAC OS
Snelle wissels AirDrop is een geweldige tooi om in Mac OS X Lion bestanden van de ene Mac naar de andere over te hevelen via een wifi-verbinding, maar in bepaalde omstandigheden loopt het instellen van AirDrop toch niet van een leien dakje. Daarom is er de gratis software Any Send die zich vanuit de menubalk laat bedienen. Beide machines moeten uiteraard op hetzelfde wif i-netwerk zitten en deze software hebben. Wanneer iemand u via deze service een bestand stuurt, krijgt u de vraag of u het pakket wilt Dirk ontvangen. Op die manier crew vy<Q lo MOQ you a fite. ACCCQ;? ëert u een veilige lijst van gebruikers die bestanden met u mogen delen. AnySend haalt u op in de Apple App Store.
Allesbrander BurnAware Free (www.burna ware.com) is aan versie 5.3 toe. Met deze uitgebreide cd- en dvd-brander kunt u net zo goed audio-cd's, video-dvd's en datacd's en -dvd's branden. Ook het branden van images en het maken van opstartbare cd's en dvd's behoort tot de mogelijkheden. Deze versie is gratis voor de thuisgebruiker. Met de betaalde versie kunt u ook schijven rippen.
BurnAvrare F<ee r-3i
H-'p
O 9 *
O
T-^l
6 l 2013 l www.compLiteridee.nt
23
FOTO'S
In miniatuur Op artandmobile.com/ tiltshift/ vindt u TiltShift Generator voor de iPhone, iPad en de desktop. Tiltshift is een fotografische techniek waardoor er wordt scherpgesteld op het centrum van het beeld terwijl de kleuren en de helderheid overdreven worden opgetrokken. Hierdoor lijkt het alsof u miniatuurfiguurtjes hebt gefotografeerd- Met de app voor de iPad kunt u tiltshift-
MAC OS
Plakken vanuit Agenda beelden maken die tot 1200x1600 pixels groot zijn. De iPad-versie kost 2,69 euro, maar er is ook een desktop-app beschikbaar gemaakt in Adobe Air-technologie die gratis is.
Met Agenda van OS X kunt u snel afspraken maken. Dankzij iCloud deelt u ze met uw mobiele toestellen en met anderen, U kunt vanuit Agenda gemakkelijk afspraken kopiëren en plakken in bijvoorbeeld een e-mailbericht. Wist u dat de naam van de afspraak dan
automatisch vetgedrukt verschijnt in het mailbericht en dat bovendien de datum en de tijd automatisch worden weergegeven? Hebt u in Agenda een notitie of een genodigde bij een afspraak toegevoegd,dan worden deze gegevens automatisch mee-gekopieerd.
BEVEILIGING
WINDOWS
Virusjager
Kattenbelletje
Emsisoft Emergency Kit (www.emsisoft.com/en/software/eek) gebruikt twee engines om uw computer te scannen op virussen, trojans, rootkits, spyware, ad ware, keyloggers en al wat uw systeem bedreigt. De software is gratis op en u kunt hem in het Nederlands instellen. Net als bij andere antivirusprogramma's kunt u de computer zowel snel, slim of diep laten scannen. Bovendien bevat de software enkele extra tools om lastige bestanden te wissen en om malware handmatig op te sporen.
Om snel even een kattenbelletje op uw bureaublad te zetten, gebruikt u Plaknotities, het programmaatje dat kleine gele postit's maakt. Ga naar Start en klik daar op Bureau-Accessoires. Met de rechtermuisknop kunt u op een notitie klikken om de kleur te wijzigen in groen, roze, paars of wit. Er zijn geen menu-items om de tekst door te strepen, te onderlijnen of vetgedrukt te maken. Dat lukt alleen met behulp van deze sneltoetsen: Ctrl+B: vetgedrukt Ctrl+U: onderlijnen Ctrl+T: doorstrepen Vooral niet Ctrl+scrollwiel muis: tekst groter/ - kat buïte kleiner maken Ctrl+L: links uitlijnen - oma belte Ctrl E: midden uitlijnen - rapport Ctiï+R: rechts uitlijnen Ctrl+A: alle tekst selecteren Sie Ctrl+Shift+L (meerdere keren): opsomming
EMERGENCY KIT SCAN PC TI *** ••••!» ii 11 fi^iiii^iM rni Scan finished!
MINIWORKSHOP: GOOGLE WEB FONTS
Meer fonts voor uw website De tijd dat u zich tot een handvol lettertypes moest beperken voor uw webpagina's is nu wel voorbij. Eén van de makkelijkste manieren om een'ander'lettertype aan te bieden is via Google Web Fonts: gratis en meer dan zeshonderd fonts!
1
Surfnaarwww.google.com/webfonts.ln het linkerpaneel kunt u snel filteren op allerlei criteria, waaronder schreefletters (Serif), handschrift of op basis van dikte, schuinte en/of breedte. Hebt u een geschikt lettertype gevonden en wilt u het (ook) lokaal gebruiken, klik dan op Add to Collection en vervolgens (bovenaan) op Download your Collection en op Download the font families in
24 www.computeridee.nl 1 6 1 2013
your Collection asazip-file. Pakhetzipbestand uit, rechtsklikop hetttf-bestand en kies Installeren.
2
Om het lettertype daadwerkelijkop uw site te kunnen gebruiken klikt u opnieuw op Add to Collection en vervolgens op Use (onderaan). Selecteer de stijl(en) en de tekenset(s) die u voor dit lettertype wenst. In het paneel nr. 3 vindt u nu decoderegel terug die u in dehtml-codevan de gewenste webpagina moet plakken, binnen de tags<head>... <head>.
3
Nu komt het er alleen nog op aan het lettertype via css (cascading style sheets) in de tekst van uw webpagina te krijgen. Een voorbeeld. De volgende code plaatst u opnieuw binnen de<head>-tags: <style type-"text/css"> h1 { font-family: ' x x x ' , serif; } </style> Uiteraard vervangt u xxx door de juiste font-
Hallo, roeield! *,*..„,-, .mu MM
«-«-C»™.
«WW.
?ii,!™"""": '"""•" <**'• "»'u« '
3
naam (en vervangt u serif door sans-serif als het om een schreefloos font gaat). Binnen uw <body>-tags neemt u dan bijvoorbeeld op: <hi>Hallo, wereld!</hi> Test het uit: als alles goed is, krijgt u de tekst op de webpagina in het bedoelde lettertype te zien.
4
Google Web Fonts biedttevens in een aantal leuke fonteffecten, waarbij opgemerkt dat de meeste effecten het alleen goed doen binnen Chrome en Safari. Een effectenoverzichtvindt u op https://developers.goog le.com/webfonts/docs/getting_ started#Effects, inclusief een aantal voorbeelden zodat u snel aan de slag kunt!
VIJF TIPS voor. minder 'elektrosmog' Het ziet ernaar uit dat elektromagnetische (EM) straling, zoals gegenereerd door onder meer de mobiele telefoon- en wifi-verkeer, niet schadelijk is voor de mens - althans, niet als aan de wettelijke normen is voldaan. Echt wetenschappelijk bewijs is er echter (nog) niet en dus kan het misschien toch geen kwaad om wat voorzorgen te nemen.
Mobiele telefoon. Beperk zoveel mogelijk de beltijd, want hoe langer u belt, hoe meer u aan EM-straling wordt blootgesteld. Zet het toestel uit als u het een tijdlang niet nodig hebt, zoals 's nachts. Laat u het toch aanstaan, leg het dan minstens op een meter afstand (van uw bed). Mobiele telefoon. Bij voorkeur gebruikt u een oortje, al dan niet draadloos. Het zendvermogen van een bluetooth-oortje bijvoorbeeld is talrijke malen kleiner dan dat van een mobiele telefoon. Hebt u geen oortje, dan kunt u bellen met ingeschakelde luidspreker. In beide gevallen is het toestel namelijkverdervan uw lichaam (hoofd) verwijderd.
Tips & Trucs MACOSXLION
Printen zonder gepruts U wilt bijvoorbeeld 21 pdf-documenten afdrukken zonder ieder document afzonderlijk te openen en telkens de opdracht Afdrukken te gebruiken? Open de Systeemvoorkeuren en selecteer het onderdeel Afdrukken en scannen. Aan de linkerkant ziet u de geïnstalleerde printers. Klik op de printer die u deze taak wilt laten uitvoeren en klik daarna op Open afdrukwachtrij. Sleep dan alle bestanden die u automatisch wilt laten afdrukken in dit vak. De printer zal nu alle documenten netjes na elkaar afdrukken zonder het betreffende programma te openen.
• *
'-.l cc :< i.urju I» -O'-.
>» eo'o. Uu<:«2S5 • «*• i ->r C£SK;rr 333e:
•J
BEVEILIGING
Gekiekt en gesnapt
iAlertU (ialertu.sourceforge. net) is een soort autoalarm voor de Mac. Wanneer iemand uw MacBook aanraakt, zal de ingebouwde bewegingssensor de software activeren, zodat er Wifi. Plaats het basisstation - draadloze router of toegangspunt - een alarmsignaal klinkt en een een eindje van uw vaste zitplaats (minstens één meter). Overivisuele boodschap verschijnt. Het alarm zal blijven werken, gens geldt dit advies ook voor dect-telefoons, want ook dergelijke toestellen geven EM-straling af. zelfs wanneer de faptop gesloten is. U kunt de duur en het Wifi. Hebt u langere tijd geen wifi nodig ('s nachts bijvoorbeeld), type van het alarm instellen en dan kunt u het draadloze signaal van uw basisstation uitzetten. bepalen dat het programma Mobiele telefoon. Bellen doet u bij voorkeur op een locatie met een degelijke verbinding. Op plaatsen meteen slechte verbinding zal het toestel namelijk het vermogen automatisch verhogen, wat tot veel meer EM-straling kan leiden.
Sommige toestellen hebben daar een speciale knop voor, maar desnoods schakelt u het toestel - met een (goedkope) afstandsbediening? - gewoon uit, of u plaatst een timer op het stopcontact
POWERPOINT 2010
Neptekst Wilt u eerst uw PowerPointpresentatie opmaken, maar moet u bepaalde dia's nog van tekst voorzien? Dan kunt u zogenaamde placeholders gebruiken die u alvast met neptekst vult. Plaats een nieuw tekstvak op de plaats waar u het wilt hebben. Vervolgens zijn er twee soorten neptekst die PowerPoint zelf genereert. Wanneer u'=rand(3,2)' typt (zonder aanhalingstekens), zal dit Microsoft-programma drie paragrafen plaatsen waarin tweemaal de zin: 'The quick brown fox jumps over the lazy dog.'verschijnt. Met'rand(5,i)' Diavoorstelling komen er vijf paragrafen van één zin. U kunt ook de bekende Latijnse neptekst Lorem ipsum laten verschijnen. Dat doet u door '-lorem(i)' te typen wanneer u slechts één paragraaf wilt en'=lorem(2)'voor twee paragrafen, enzovoort.
automatisch een foto maakt van de dief, die daarna verstuurd wordt naar een bepaald e-mailadres.
INTERNET
Sneldelen De meeste diensten om bestanden te delen werken volgens hetzelfde principe: de gegevens worden online opgeslagen en daarna gesynchroniseerd met computers die op deze dienst zijn geabonneerd. Jumpshare (jumpshare.com) benadert het op een andere manier. Ook hier deelt u bestanden door ze online op te slaan, maar u hoeft ze niet te downloaden om de inhoud te zien. Alles gebeurt (en blijft) online, Uploaden gebeurt door drag & drop en u deelt de locatie via een e-maillink. De ontvanger hoeft dus geen software te installeren om bestanden te bekijken. Jumpshare ondersteunt tweehonderd verschillende bestandsformaten. FIETS-NAVIGATir:
Stemmen onderweg Google Maps voor Android heeft nu ook gesproken navigatie voor fietsers. Op die manier kunt u op het verkeer blijven letten terwijl u de routeaanwijzingen volgt. Een tijd geleden al kwam Google met een update waarbij f ietsroutes konden worden uitgestippeld en nu komt er dus turn-by-turn
navigatie bij. U kunt deze Android-app gratis downloaden in de Google Play Store.
6 l 2013 l www.computeridee.nl
25
Valt project B straks
k uw re
Volgens beveiligingsbedrijven is uw online bankrekening dit voorjaar mogelijk in gevaar. Hoe groot is de kans dat een botnetleger er inderdaad met uw geld vandoor gaat? En wat kunt u er tegen doen?
T
oen de Russische cybercrimineel vorVzakone begin september 2012 online aankondigde honderd beheerders van botnetwerken te zoeken voor 'project Blitzkrieg' nam niemand hem nog erg serieus. vorVzakone wilde deze botmasters zorgvuldig selecteren en trainen. Op één en dezelfde aanvalsdag zou dit gedrilde team van cybercriminelen de bankrekeningen plunderen van de geïnfecteerde computers die ze onder hun beheer hadden. Dat moest gebeuren vóór de lente van 2013, want dan zouden veel Amerikaanse banken hun gebrekkige beveiliging eindelijk opwaarderen. vorVzakone wilde dat de honderd botmasters in een soort aanvalscellen goed getraind werden in de gekozen aanvalstechnieken. Onderdeel van die technieken was onder meer om de telefoonlijnen van de slachtoffers plat te leggen door ze via honderden Skype-accounts tegelijk te laten bellen. Daardoor zouden eventuele waarschuwings-boodschappen die Amerikaanse banken stuurden in de stortvloed verloren raken. Het boeventeam zou allemaal dezelfde,
26
www.computeridee.nl 1 6 1 2013
Operation"RedOctober"
oo
door vorVzakone geleverde gratis malware gebruiken: de 'Gozi Prinimalka'-trojan. Iedereen die meedeed zou een deel van de poet krijgen.
YouTube-video O De aanvoerder van project BHtzkrieggafop YouTube zijn identiteit prijs.
O Volgens McAfee wonen de slachtoffers van een aantal proefaanvallen allemaal in Amerika.
Veel mensen dachten dat de oproep van vorVzakone vals was. Het was waarschijnlijk een opzetje van opsporingsdiensten: wanneer cybercriminelen zich meldden voor het lucratieve klusje konden ze meteen gearresteerd worden. Anderen dachten dat vorVzakone niet helemaal goed bij zijn hoofd was. Dat kwam vooral omdat hij een filmpje op YouTube zette waarin hij zelf figureerde, al had hij daarbij een grote zonnebril op. Hij toonde de kijker zijn auto's, liet zien waar hij woonde en gaf een rondleiding door zijn huis. Wie dacht dat vorVzakone blufte en gewoon andermans bezittingen toonde, had ongelijk. Dat bleek toen een aantal medeboeven ging snuffelen in databases met nummerplaat-gegevens. vorVzakone had werkelijk zijn identiteit prijsgegeven. Hetgeen iedereen verbaasde: een enigszins professionele cyberboef zou nooit het risico nemen zijn identiteit te onthullen en al helemaal niet als hij zo'n ambitieus plan had. Toen het gerenommeerde beveiligingsbedrijf RS A in oktober waarschuwde dat de woorden van vorVzakone misschien toch serieus genomen moesten worden, begon de beveiligingsindustrie te twijfelen. En sinds McAfee in december 2012 met een uitgebreid rapport kwam waarin het bewijzen presenteerde dat vorVzakone aardig vorderde
met zijn opzetje, is een deel van hen overtuigd van de ernst van vorVzakone's snode plannen. De auteur van het rapport, McAfee-onderzoeker Ryan Sherstobitoff, zegt aanwijzingen te hebben dat vorVzakone tussen april en december 2012 al vijfhonderd online bankrekeningen heeft geplunderd. Daar leidt Sherstobitoff uit af dat vorVzakone, ondanks zijn amateuristische breedsprakigheid, toch een serieuze online maffiabaas is.
Amateurs Senior antivirus-onderzoeker Roei Schouwenberg van Kaspersky Lab blijft sceptisch: "Cybercriminelen die financiële doelwitten hebben kondigen hun aanval niet aan. Die blijven liever onder de radar. Alhoewel er natuurlijk altijd een mogelijkheid is dat vorVzakone erop gegokt heeft dat de opsporingsdiensten geen tijd willen verspillen aan iemand die zo amateuristisch te werk gaat."
Russisch lente-off ensief
litzkrieg
kening aan? m s of advanccd cyber-espionage nctwork
O Recent werd er een tot dusver onbekend spionagenetwerk blootgelegd, dat in tal van landen gericht mensen heeft bespioneerd via hun computer.
- OGOOO
o o 0
o •— o «.—o o - -o
o KAjPERiKYl . i r . - , : : .-•-••
nog niet bent met een fraai rnalware-pakketje. Behalve de juiste software moeten ook allerlei andere schakels aanwezig zijn om effectief geld weg te sluizen buiten het bereik van de bank. Dat betekent meestal: handlangers. Sinds enkele jaren is de cybercriminele industrie zó geprofessionaliseerd dat er aparte beroepsgroepen zijn ontstaan. Die hebben allemaal hun eigen expertise: "Het ontwikkelen van malware, het aanpassen van malware voor specifieke aanvallen, het infecteren van nieuwe bots, het uitvoeren van aanvallen, het wegsluizen van geld, het verkopen van creditcard-nummers, enzovoort," somt
Schouwenberg op. "Vooral de Russische underground-scene van cybercriminelen bestaat uit een ontzettend groot netwerk waarin iedereen zijn eigen rol en specialisme heeft." Wanneer er in deze schakel iets ontbreekt, kan een geslaagde kraak alsnog mislukken.
Meesteroplichter Alles wijst er op dat het oplichten van mede-oplichters een groeimarkt is, simpelweg omdat zoveel wanhopigen recent het boevenpad hebben gekozen. Van Eeten: "Ervaren cybercriminelen denken: ik verkoop die software aan die amateurs. Dat zijn leuke extra inkomsten. Dat er allerlei concurrenten bijkomen, is geen probleem. De meeste ervan zijn niet competent genoeg om een bedreiging te vormen voor hun eigen inkomsten, maar met zijn allen zorgen ze voor een enorm rookgordijn." Het wordt daardoor voor de toch al overbelaste opsporingsdiensten alleen maar ingewikkelder om serieuze cybercriminelen op het spoor te komen, die sowieso al een meester in verstoppertje zijn. Ook vorVzakone zou wel eens zo'n meesteroplichter kunnen zijn. In oktober legde hij namelijk in een forum uit waarom hij de YouTube-
Dat zou zo maar kunnen, want online opsporingsdiensten hebben tegenwoordig hun handen vol aan het vinden van de échte boeven tussen een groeiende verzameling startende would-be criminelen. 2012 was namelijk het jaar van de opkomst van de amateuristische online bankrovers, zo vertelt professor Michel van Eeten, die aan de TU Delft onderzoek doet naar botnetwerken. "Het aantal aanvallen op banken neemt toe, net als het aantal botnets, al gebruiken die allemaal varianten van dezelfde malware. De reden daarvan is dat iedereen die dat wil gewoon online bank-beroof-malware zoals Zeus en Citadel kan kopen." Dat brengt veel gelukszoekers volgens van Eeten op het idee om ook eens een gokje te wagen om rijk te worden. Meestal met weinig succes: "De meeste van die pogingen zijn volstrekt kansloos." Dat komt omdat je er volgens van Eeten als aspirant-overvaller 6 l 2013 l www.computeridee.nl
Citadehif Infannabon about acive t Verson: 1.3.4.5 BuWtime: Signaturc:
ConfiguraBon Sotice configuartion (u*:
Nederlandse banken veiliger EngWi
E: Kitodef vl.3AStnjWerWQ.txt BuMngbot
teftogger, processe; -afc. ene keyiogger.tvnei 1 vkteo.quaèty*! video, tength- 500 He webrijects-webinjects.bit &*Jngt}ieHTTPin)Kts... 0 >4ittpi://ttww.wefefargo . com /
video zou hebben geplaatst: hij beweerde dat Rusland niets te vrezen had, omdat hij zich enkel richtte op Amerikaanse doelwitten. De Russische opsporingsdiensten zouden daarom niet in hem geïnteresseerd zijn. Als ze al iets konden bewijzen. 'Project Blitzkrieg' zou dan ook wel eens één grote reclamestunt kunnen zijn om een bizarre vorm van dienstverlening in de markt te zetten: het verzekeren van cybercriminelen. U leest het goed. vorVzakone biedt online boeven een 'verzekering tegen criminele vervolging.' Belangstellenden betalen ongeveer vierhonderd euro. Voor dat geld belooft vorVzakone zijn best te doen om eventuele aanklagers om te kopen. Bovendien heeft
de boef via zijn verzekering het recht op een advocaat, zonder dat zijn naam daarbij bekend raakt. vorVzakone belooft de verzekerde namelijk volstrekte anonimiteit.
Hoe groot is desondanks de kans dat uw eigen bankrekening getroffen wordt? "Vooralsnog geven de analisten die de malware hebben onder-
zocht aan dat de 'Gozi Prinimalka'trojan van vorVzakone zich op Amerikaanse banken richt," zegt MaartenHartsuijkervan informatiebeveilïgingsbedrijf Classity. "Maar zo'n hacker kan natuurlijk eenvoudig zijn plannen bijstellen door nieuwe software naar de door hem gehackte pc's te sturen." Toch is die kans niet zo groot, want Amerikaanse bankrekeninghouders zijn vooralsnog gemakkelij-
Inloggen met de Random Reader
O ledereen die dat wil, kan gewoon online bank-beroofmatware zoals Zeus en Citadel kopen.
Log alleen in met de I-toets. Het de S-toet* maakt u geld over. Ziet u iets ongewoons? Stop en bel 0900 0905 Bankpas Rekeninqnummer/lBAN Pasnummer
O "Het is voor hackers niet eenvoudig om zomaar de beveiligingsmaatregelen van de Nederlandse banken te omzeilen, "zegt Maarten Harteuijker van informatiebeveiligingsbedrijf Ctassity.
Random Rea - Plaats uw ba - Druk op I (I - Toets u* pir
Vul de toegang
Inloggen
TIEN TIPS om uw bankrekening Gebruik antivirussoftware "Dat kan ook prima gratis antivirus zijn zoals AVG," vertelt Maarten Hartsuijkervan informatiebeveiligingsbedrijf Classity. "Geen enkele antivirus-oplossing is perfect, maar elk product draagt bij."
1
Update! "Houd Windows Updates goed bij. Dat geldt ook voor software die in browsers wordt gebruikt, zoals )ava, Flash, Adobe Reader en Quicktime," aldus Hartsuijker.
2
Verwijder Java Senior antivirus-onderzoeker Roei Schouwenbergvan Kaspersky Lab gaat nogverder: "Java is tegenwoordig het hoofddoelwit van cybercriminelen om automatisch malware te installeren via websites. Veel mensen hebben Java niet meer nodig. Het beste advies dat ik momenteel kan geven is: deïnstalleerjava."
3
28
www.computeridee.nl l 6 l 2013
Surf voorzichtig "Dat is tegenwoordig best lastig," vertelt Schouwenberg."Erzijn namelijk steeds meer 'keurige' websites die besmet zijn met malware, zonder dat de website-eigenaren dat weten." De antivirus-onderzoeker adviseert daarom om speciale tools te gebruiken die u tijdens het websurfen beschermen. Eén daarvan is bijvoorbeeld Save Money-technologie van Kaspersky. "Daarbij detecteert de antivirussoftware automatisch dat je naar de bank surft, of naar een webwinkel. De software dwingt de browser vervolgens om ineen speciale modus te draaien waardoor, zelfs als computer geïnfecteerd is, het nagenoeg onmogelijk wordt voor malware om daadwerkelijk de gegevens te onderscheppen."
4
Gebruik No Script 'No Script' is een tooi die ervoor zorgt dat website-pagina's niet zomaar commando's kunnen uitvoeren op de pc van de gebruiker. De tooi
5
Russisch lente-of f ensief ker te bestelen. "Twee-factor authenticatie, waarbij iemand niet alleen een wachtwoord moet kennen maar ook extra beveiligingscodes krijgt via bijvoorbeeld een Random Reader of via sms, is in Amerika niet echt populair," vertelt Schouwenberg. "Financiële instellingen zijn daar terughoudend in, omdat ze het hun klanten liever niet te lastig maken." "Het is voor hackers niet eenvoudig om zomaar de beveiligingsmaatregelen van de Nederlandse banken te omzeilen," vertelt Hartsuijker. "En zeker niet met één uniforme hack, want ABNAMRO, Rabobank en ING beveiligen hun systemen allemaal op net een andere manier." Ook Schouwenberg verwacht dat - mocht vorVzakone al serieus van plan zijn project Blitzkrieg uit te voeren - hij zich daarbij zal richten op Amerikaanse bankrekeninghouders. En bovendien niet op die van particulieren, maar die van grote bedrijven: "Professionele cybercriminelen gaan steeds vaker achter grote ondernemingen aan. Dat heeft te maken met de automatische detectiemethoden van banken. Als een bedrijf een paar honderdduizend euro overmaakt, dan is dat min of meer normaal. De intelligente software van de bank zal dan geen alarm slaan. Maar als er van de bankrekening van een gewone consument een groot bedrag wordt afgeschreven, gebeurt dat wel."
Blijf op uw hoede We hebben waarschijnlijk wel duidelijk gemaakt dat u niet speciaal voor project Blitzkrieg hoeft te vrezen. De kans is niet zo groot dat één van vorVzakone's botmasters in de lente van 2013 uw bankrekening plundert. Maar dat betekent niet dat u op uw lauweren kunt rusten. Het heeft - in het algemeen - name-
O Kasperskylegt nog even haarfijn uit wat de gevaren zijn en hoe u zich ertegen wapent.
lijk absoluut zin om op uw hoede te zijn bij het online bankieren. Want een trojan op de pc is nog altijd geen feestje. Als u mazzel hebt, wordt ie misbruikt door een amateur. Maar wie pech heeft treft op een dag een meesteroplichter achter de malware-knoppen. O Tekst: Jolein de Rooij
te beschermen zorgt er bijvoorbeeld voor dat pdf-bestanden pas openen nadat u daar expliciet om vraagt. Het blokkeert fava en Flash automatisch. Wie 'No Script' voor het eerst gebruikt, schrikt zich een hoedje, want allerlei leuke extra's op websites zijn opeens verdwenen. Filmpjes draaien niet altijd meer vanzelf, veel plaatjes zijn verdwenen. Voor elke website moet u één voor één aangeven in hoeverre u deze vertrouwt. Schouwenberg: "Dat maakt dat No Script niet echt geschikt is voor de gemiddelde pc-gebruiker. Maar voor computer-experts is het ideaal. Ik gebruikhetzelfook."
6
Check transactie-bed rage n "Let goed op of de totaalbedragen van transacties kloppen, voordat u met uw Random Reader of tan-code akkoord geeft,"zegt Hartsuijker. Het gevaar bestaat namelijk altijd datcybercriminelen er ongemerkt in slagen om de bedragen en begunstigde te wijzigen.
7
Uk de bank-url handmatig in "Laat u nooit naar de website van de bank lokken via e-mails of links, maar typ altijd zelf de url van de bank in de browser in,"aldus Hartsuijker.
8
Let op het slotje "Als u de internetbankierpagina op de website van uw bank bezoekt, gaat dit automatisch via een beveiligde verbinding," lezen we opwww.3xkloppen.nl/check-of-het-klopt. "Hiervoor gebruikt uw pc een digitaal beveiligingscertificaat. Hierin staat wie de afzender ervan is. U kunt dus eenvoudig de identiteit van de website controleren. In de meeste gevallen ziet u het pictogram van een hangslotje, onder of rechtsboven in uw browserscherm. Klik hierop om het certificaat in te zien."
9
onverstandig om allerlei leuke entertainmentdingentedoen op de pc die u ook gebruikt om te internetbankieren. U kunt daar beterverschillende pc's voor gebruiken." 4| ft Gebruik een live-cd A w Van Eeten: "Nog beter is het om een gratis live-cd te maken, waarmee u tijdelijk kunt opstarten in een schoon Linux-besturingssysteem. Dat is niet manipuleerbaar, omdat er geen wijzigingen kunnen worden aangebracht. Malware kan zich dus niet installeren. Datissuperveilig. Na het internetbankieren kunt u dan weerterug naar uw gewone besturingssyA steern."
Richt een speciale bankier-pc in BotnetprofessorMichelvan Eeten:"Hetis
6 l 2013 l www.computeridee.nl
29
Kallcules Windows heeft een ingebouwde rekenmachine maar voor het zwaardere rekenwerk is die ontoereikend. Wie echt mee wil tellen, gaat aan de slag met Kallcules.
Reken da
We vinden Kalkules op www.kalkules.com/index. php?page=download. Hier kunnen we kiezen uit een installatieversie of een portable exemplaar. We kiezen voor de laatste en downloaden het zip-bestand (_bin_kalkules_i_8_2_en.zip, 3329 kB). We pakken dit bestand uit in een map naar keuze, openen de nu aangemaakte map Kalkules en starten Kalkules.exe. Vervolgens kiezen we Preferences, Language, Nederlands en klikken OK (afbeelding i).
breuken gaan rekenen en exacte waarden terugkrijgen. Geef bijvoorbeeld in 1/12'::' 3/5 en druk op Enter (de spaties hoeven niet, maar dragen wel bij aan de leesbaarheid). Kalkules meldt nu als antwoord 1/20. Probeer ook eens 3/4 + 2/11. Het antwoord: 41/44. Veel mensen vinden dit soort berekeningen lastig, maar Kalkules draait er z'n hand niet voor om. Betekent dit dat Kalkules alles kan met breuken? Zeker niet. Nemen we de wortel van (3/4) (nu zijn haakjes wel nodig) dan geeft Kalkules een mooie breuk als antwoord terwijl iedere wiskundige u kan vertellen dat deze wortel niet exact als breuk te schrijven is.
2
3
Do wnloaden en I starten
Breuken Alhoewel Kalkules met 30 decimalen kan rekenen, werkt de rekenmachine van Windows beter met grote getallen. Wat die laatste echter niet doet is rekenen met breuken. Daarvoor zetten we in Kalkules een vinkje bij Fracties (merk op dat de onderste regel van het venster informatie geeft over elk knopje waarover u de cursor beweegt). Nu kunnen we met
Resten Verwant aan de breuken zijn de resten. Deze vinden we in de functie mod. Zo levert 47 mod 7 als antwoord 5, oftewel: de breuk 47/7 heeft als rest 5. De bijbehorende functie div vertelt hoe vaak het ene getal uit het andere kan worden gehaald: 47 div 7 = 6. Daaruit leren we dat 47/7 overeenkomt met 6 5/7, iets wat de gewone breukfunctie ons niet vertelt.
4
Complexe getallen Kalkules kan complexe getallen optellen, aftrekken, delen, vermenigvuldigen, inverteren (i/x) en machtsverheffen. Dat laatste echter alleen met hele en positieve exponenten. Standaard hanteert Kalkules de elektrotechnische schrijfwijze a+jb voor een complex getal. Via Voorkeuren, Numeriek Formaat kunt u ook kiezen voor de rekenkundige schrijfwijze a+bi. Rekenen met complexe getallen schakelt u in door linksboven op C te klikken. Wilt u weer met reële getallen rekenen, dan klikt u op R. Bij het werken met complexe getallen zijn vaak haakjes nodig, dus kan het geen kwaad om ze gewoon altijd te gebruiken. Een uitdrukking als (3+J4)'::'(2+J5) wordt door Kalkules dan keurig als -14+J23 uitgewerkt.
5
Grafieken Tot de belangrijkste gereedschappen van rekenmeesters behoort de grafiek. Hiermee wordt vaak in één oogopslag van alles duidelijk. Kalkules maakt ze in een hand-
fknlkules 1.: Gereedschap
Beeld Voorkeuren Help
Deg
Z(5]~
F cos
Fractiet
. arccos
tan cotan
: arccot
Grad
logyx
log
1 /«
e*
In
n!
\/*
x2
10H
V^
x3
ran
X^
www.computeridee.nl 1 6 1 2013
: lK i !
(H
2X ;
ANS
; $
Oct
Hex
Dec.: 6
^x
30
Rad
•£-
Terug
Bin
omdraai. Daarvoor voeren we allereerst een functie in en die mag best een beetje ingewikkeld zijn. Als voorbeeld geven we in x/(sin(x)+2). We klikken op het graf iek-pictogram en zien nu een schuine lijn als grafiek verschijnen. Is dat te verwachten? Nee, maar we zien ook maar een klein stukje. Met de min-knop onder Schaal kunnen we uitzoomen om een beter beeld te krijgen. Ook kunnen we de grafiek verkennen met de pijltoetsen onder Verplaats en met het Homepictogram terugkeren naar de oorsprong van het assenstelsel. Merk op dat het vinkje bij Gon standaard aanstaat wanneer Kalkules herkent dat we met goniometrische functies werken. Hierdoor wordt de x-as verdeeld in veelvouden van Pi, wel zo handig. Maximaliseren we het venster, dan is het beeld helemaal optimaal (afbeelding 2). Grafieken kunt u naar het klembord kopiëren of als bitmap opslaan met de pictograrnmen onder Export.
6
Differentiëren Behalve grafieken van functies tekenen kan Kalkules ook de afgeleide van deze functies bepalen. Dat doen we via het pictogram f'(x). Als voorbeeld nemen we weer de functie x/(sin(x)+2). Een klik op de differentieerknop opent een venster waarin we zo nodig een variabele kunnen opgeven (in dit geval hebben we alleen x) en eventueel de orde kunnen aanpassen (Kalkules kan ook in één keer de derde of zevende afgeleide bepalen). Een klik op Bereken geeft vervolgens het antwoord. De afgeleide kunnen we desgewenst weer naar het invoervak kopiëren om ook hiervan een grafiek te maken. Ook kunnen we op het vergrootglas klikken om de functie met een nettere opmaak te bekijken (afbeelding 3). Zo'n
Workshop
ar maar op! Serie Scmmatie / Product
zelfde vergrootglas bevindt zich overigens ook naast het invoervak en het ieent zich ook goed om te zien hoe Kalkules een uitdrukking interpreteert.
7
Polynomen Polynomen (functies van de vorm a+bx+cxft2+...) spelen een belangrijke rol in de wiskunde en vaak moeten er rekenkundige bewerkingen mee worden gedaan. In het menu Gereedschap, Polynomen vindt u die mogelijkheid. U kunt twee polynomen opgeven en die vervolgens optellen, aftrekken, delen of vermenigvuldigen. Ook kunt u een polynoom tot een macht verheffen of een Hornerschema maken (nl.wikipedia. org/wik i/ Hornerschema). Grappig is dat de Nederlandse vertaler bij het delen spreekt van 'herinnering' waar natuurlijk 'rest' wordt bedoeld!
Sommen en 8 producten
Voor oneindige sommen en producten moeten we bij echte wiskundeprogramma's zijn, maar Kalkules kan wel saaie
klussen als 1/1+1/2+1/3+...+! /5o voor ons klaren. Daarvoor typen we in het invoervak i/n en klikken vervolgens op het pictogram Serie Sommatie / Product (Griekse letter sigma). In het invulvenster zetten we 50 boven de sigma en n=i er onder (afbeelding 4). Een klik op Bereken geeft het resultaat. Producten berekent Kalkules op de zelfde manier. Voor 1X2X3X...X50 typen we in het invoervak n. Vervolgens kiezen we weer het Serie-pictogram en kiezen nu niet de somfunctie maar de productfunctie (hoofdletter Pi). Merk op dat dit overeenkomt met 50! (50 faculteit). We hoeven uiteraard niet te beginnen bij i,dus 49X5ox5ix...xii3 isookgeen probleem.
9
Statistiek "Lies, damned lies and statistics" is een populaire uitdrukking om twijfel aan statistieken mee te uiten. We kunnen echter niet zonder, en met eenvoudige rechttoe-rechtaanstatistiek is ook weinig mis. In Kalkules vindt u de functie onder Gereedschap, Statistieken. Hier kunt u een cijfer-
reeks of een reeks x,y-paren invoeren en vervolgens berekent Kalkules een aantal gangbare zaken zoals gemiddelde, mediaan, enzovoort.
<| A Combinatorica i V In de kansberekening zijn combinatorische functies van groot belang. Kalkules kent ze allemaal en ze zijn bij elkaar gegroepeerd onder Gereedschap, Combinatorisch. Als voorbeeld nemen we de vraag 'hoeveel mogelijke sets van 5 kaarten zijn er als we ze trekken uit een pak van 52?'. Dat is de categorie 'combinatie zonder herhaling'waarbij n=52 en k-5. Een klik op Bereken geeft weer het resultaat (afbeelding 5).
zondK lühilng
V. (n) - 7 T * [fHfc
CcrtntJezonderterhabig
C(r\)=-—' *• ( n - k ) ! k r,
CorrtonaM met hefyfrjg
^k'C1^) = l
P(n) = n !
;
n
Beeld In het menu Beeld vinden we nog drie nuttige functies. De eerste is Constanten. Hier vindt u een aantal bekende waarden (Pi, e, enzovoort). U kunt er met een klik op Voeg Toe eigen waarden bij zetten. Constanten hebben de vorm $abc en u kunt ze in die vorm ook in uw berekeningen opnemen, bijvoorbeeld 3::"$pi. Ook zeer nuttig is de functie (Meetkundige) Formules. Standaard zijn er de nodige formules gedefinieerd voor inhouden, oppervlakken en omtrekken van twee- en driedimensionale figuren. Kies een formule en klik op Gebruik om deze naar het invoervak te kopiëren. Daar kunt u vervolgens waarden voor variabelen invullen. De formules zitten in een standaard xml-bestand dat u met bijvoorbeeld Word kunt bewerken. Zo kunt u uw eigen favoriete formules toevoegen. Tot slot noemen we uit het menu Beeld de functie Historiek. Hier kunt u eerder uitgevoerde berekeningen terughalen, ook van vorige sessies. O Tekst: Ap de Smits
6 l 2013 l www.computeridee.nl
31
Abonneevoordeel
L
Gratis toegangskaart voor CeBIT 2013 Van 5 t/m 9 maart 2013 vindt in Hannover de grootste ict-beurs in Europa plaats, de CeBIT. Speciaal voor u als trouwe abonnee van Computer Idee hebben we deze maand een actie: u ontvangt een gratis e-ticket voor één dag beursbezoek ter waarde van € 40,-. Bezoek CeBIT en u bent op de hoogte van alle nieuwste trends en ontwikkelingen op ict-gebied.
Het bezoek aan CeBIT is inclusief gratis gebruik van het openbaar vervoer in de regio Hannover en het gratis gebruik van garderobe. Bovendien zijn er voldoende aansluitpunten om met uw laptop aan te werken. Meer informatie kunt u terugvinden op www.cebit.de
Om gebruik te maken van deze aanbieding gaat u naar www.computeridee.nl/abonneevoordeel Bent u nog geen abonnee van Computer Idee maar wilt u wel graag van deze actie profiteren? Meld u dan aan als abonnee via www.computeridee.nl/abonneren. Nadat u zich hebt aangemeld, kunt u direct gebruikmaken van deze actie.
•
Moderne kunst /A
Tussen kunst en bits â&#x20AC;˘MM
Hoeveel keer bent u afgelopen jaar naar een museum geweest? En hoeveel keer had u willen gaan? Alle uitvluchten kunnen overboord, want met het Google Art Project hebt u toegang tot collecties uit honderden musea en kunt u gewoon vanuit uw luie stoel virtueel ronddwalen door de grootste kunsttempels ter wereld.
_
et Google Art Project (www. googleartproject.com) bestaat sinds 2011, maar is de afgelopen maanden weer flink uitgebreid. En dat is goed nieuws voor kunstliefhebbers, want intussen zijn er 51 musea waar u virtueel doorheen kunt wandelen. Daarvoor nam een speciaal voor dit doel ontwikkeld Street Viewwagentje 36o°-panoramafoto's die vervolgens naadloos aan elkaar geplakt werden. Onder de musea die u op deze manier kunt bezoeken bevinden zich bijvoorbeeld ons eigen Paleis op de Dam en het Rijksmuseum, maar ook het MoMA in New York, Versailles en zelfs het Witte Huis. De kunstwerken uit deze en nog eens 133 andere musea kunt u in hoge resolutie bewonderen. In totaal bestaat de collectie nu uit ruim 37.000 kunstobjecten. Een
H
groot verschil met 2011: bij de start van het Google Art Project besloeg de collectie 'slechts' duizend kunstwerken en kon er door maar negen musea rondgewandeld worden. Is deze hoge resolutie u niet hoog genoeg? Er zijn ook 42 kunstwerken (bit.ly/MSnxdE) die gefotografeerd zijn met behulp van 'gigapixel'-technologie met een superhoge resolutie. Elk van deze beelden bestaat uit circa 7 miljard pixels, zodat u het schilderwerk kunt bekijken op een detailniveau dat voor het blote oog niet zichtbaar zou zijn. Hierdoor vallen plotseling moeilijk zichtbare details op, zoals het uiterst kleine Latijnse couplet dat op het doek van 'De koopman Georg Gisze'van Hans Holbein te zien valt (zie volgende pagina). O Tekst: Annemarie Korevaar 6 l 2013 l www.computeridee.nl
33
Een deel van de collectie van het Van Gogh Museum. In totaal kunt u via het Google Art Project 151 stukken uit dit museum bekijken, van in totaal 24 verschillende kunstenaars.
Alsof u er echt voorstaat: dankzij de Street View-technologie kunt u rondlopen in het Rijksmuseum in Amsterdam en De Nachtwacht- misschien wel Neerlands bekendste schilderij - van dichtbij bekijken.
34 www.computeridee.nl l 6 l
2013
Moderne kunst
Koningin Beatrixzal op 30 april de Akte van Abdicatie tekenen in het Paleis op de Dam. Daar zijn u en wij natuurlijk niet bij. maar we kunnen dankzij het Google Art Project wĂŠl zien hoe het royale optrekje ervanbinnen uitziet.
Dankzij gigapixel-technologie is de Latijnse tekst achter koopman Georg Gisze nu gewoon te lezen. De vertaling luidt ongeveer: "Wat u hierziet is het portret van Georg. Zo levendig is zijn oog, dit is de vorm van zijn wangen. In zijn 34* jaar, in het jaar des Heeren 1532."
\rt Project
6 l 2013 l www.computeridee.nl
35
Workshop
Mozilla Firefox
Pimp uw browser Browsers zijn vaak lastig naar uw hand te zetten, maar met wat hulp lukt het wel. De afgelopen weken hebben we Internet Explorer en Chrome al onder handen genomen. In deze slotaflevering gaan we Mozilla Firefox helemaal naar uw smaak aanpassen!
4
1
Ander thema Beginnen we maar meteen met een grondige makeover: met behulp van kant-en-klare thema's wijzigen we het complete uiterlijk van Firefox! Druk even op de Alt-toets zodat de menubalk tevoorschijn komt, open het menu Extra en kies Add-ons. Normaliter vindt u hier onderaan rechts de knop Alle thema's bekijken. Klik die aan of surf rechtstreeks naar addons. mozilla.org/nl/firefox/the mes. Standaard krijgt u hier de meest gedownloade thema's te zien, maar u kunt ook een andere rubriek openen of gericht naar een onderwerp speuren via de zoekbalk. Hebt u een geschikt exemplaar gevonden, klik dan op Toevoegen aan Firefox (of
3G www.computeridee.nl l 6 l
Beide plaatjes moet u natuurlijk wel eerst nog even maken, bijvoorbeeld met Paint of met een andere beeldbewerker. Het headerplaatje moet 3000 pixels breed zijn en 200 pixels hoog; het footerplaatje slechts 100 pixels hoog (afbeelding 3). Geschikte formaten zijn jpg en png. Maak de plaatjes niet te schreeuwerig en houd elk bestand onder 300 kB, Zodra u de plaatjes hebt 'geüpload', bevestigt u met OK. Klaar!
eerst op Doorgaan naar download) en bevestig met (Accepteren en) Installeren (afbeelding i). Zodra u Firefox herstart, is het nieuwe thema zichtbaar. Toch liever niet? Ga dan opnieuw naar Add-ons, klik op Vormgeving en op Inschakelen bij Default, Eventueel verwijdert u hier het nieuwe thema zelfs definitief. Herstart Firefox.
2
Anderpersona Het kan echter ook iets minder ingrijpend, met'persona's'. Dat zijn thema's die alleen het kleurenschema en het achtergrondplaatje van de toolbars aanpassen. Er is zelfs geen herstart van uw browser voor nodig. Ga opnieuw naar het venster Add-ons en klik op Alles bekijken bij Aanbevolen persona's - of surf rechtstreeks naar addons.mozilla.org/nl/ firefox/personas. Aan de linkerkant treft u alweer een reeks categorieën aan. Om een persona in werking te zien, hoeft u alleen maar even de muisaanwijzer boven zo'n ontwerp te houden (afbeelding 2)! Om de persona te installeren, klikt u het ontwerp aan en 2013
bevestigt u met Toevoegen aan Firefox. Ook zo'n persona laat zich makkelijk weer verwijderen, ongeveer op dezelfde manier als bij een thema.
3
Eigen persona Ook al zijn er kant-en-klare persona's te kust en te keur, waarom zou u niet uw eigen persona(s) ontwerpen? Moeilijk is het niet en het kost u maar een kwartiertje. Daartoe installeert u eerst de extensie Personas Plus (https://addons. mozilla.org/nl/firefox/addon/ personas-plus). Na de installatie en de herstart van Firefox treft u rechtsonder een pictogram met een vos aan. Klik dat pictogram aan, selecteer Voorkeuren en plaats een vinkje bij Aangepaste Persona in menu weergeven. Bevestig met OK, klik nogmaals het pictogram aan en kies deze keer Aangepast, Bewerken. Er verschijnt een venster waarin u een naam voor uw nieuwe persona intikt, waar u de nieuwe tekst- en accentkleur kunt instellen en waar u geacht wordt twee verschillende achtergrondplaatjes te uploaden: één voor de header en één voor de footer.
Extra extensies Naast thema's en persona's zijn er nog een hele reeks extensies die elk op hun manier het uiterlijk van Firefox aanpassen. Ook die vindt u in de online add-ons galerij: https:// addons.mozilla.org/nl/fire fox/extensions, waar u mag inzoomen op de rubriek Weergave. We beperken ons hier tot een korte voorstelling van onze eigen favorieten, maar u vindt vast nog wel heel wat andere, leuke extra's. Eén ervan is Colorlicious, dat nauw aansluit bij het concept van persona's. Met deze tooi past u namelijk snel -want via (schuifjknoppen - de kleuren aan van knoppen, toolbars en tabbladen (afbeelding 4). Ook leuk én handig is ColorFulTabs, een addon die zich uitsluitend op de kleuren van de tabbladen focust: u kunt elk (nieuw) tabblad zijn eigen kleur meegeven. O Tekst: Toon van Daele
MOTOR MAGAZINE BESTAAT 100 JAAR! KIES JE JUBILEUM KORTING
52x 26x 13x MOTOR MAGAZINE
/«100 V i.p-v .=€221
MOTOR MAGAZINE
MOTOR MAGAZINE
.,.'.»110'*'/ Acht redenen om nu een abonnement te nemen: 1. Je favoriete Motorblad lekker thuisbezorgd 2. Voordeliger dan in de winkel 3. Altijd als eerste jouw eigen exemplaren in huis 4. Profiteren van speciale abonneevoordelen 5. Nu met extra welkomstkorting, tot 55%! 6. Altijd op de hoogte van het laatste motornieuws 7. Elk jaar het Jaarboek exclusief voor abonnees 8. De Motor Magazine Voordeelpas gratis voorjaarabonnees!
MOTORMAGAZINE.NL/COMPUTERIDEE of bel 088-550 01 59 [ma-vrij 09-12 uur, za 10-14 uur)
De aanbieding is geldig tol en rncl 31 maart 2013. Prijswijzigingen, druk- en zelf ou ten voorbehouden. Motor Magazine kost in de winkel C i.25. Een jaarabonnement op Motor Magzine beslaat uit 24 edities . Je abonneert je tenminste voor de opgegeven periode en tol wederopzegging Opzeggen is na de actieperiode heel eenvoudig en kan per maand. Op deze abonnomentsoveroenkomst zijn de Leveringsvoorwaarden en het Privacy- en cookiebeleid van Sanoma Media Netherlands B V. van toepassing. Voor abonnementen buiten Nederland gelden andere voorwaarden. Kijk voor alle voor waarden op wvjiv.sanornamedia.nl/klanlcnservice onder het kopje "Service & Contact"
Foto en video
Optim
Met smartphone, tablet en camera is het eenvoudig foto's en filmpjes schieten. Direct doorsturen richting de sociale media is eveneens weinig meer dan een druk op de knop. Alleen... dat is - zoals u ongetwijfeld al hebt ervaren - niet altijd even optimaal en daarom een handleidingvan uw FAQman!
internet leert ons dat een foto binnen de grenzen van 920 pixels breed en 720 pixels hoog moet blijven. Voor een video geldt dat deze een maximale breedte van 1280 pixels mag hebben, waarbij de hoogte bin-
D
e onderdelen Photo Gallery en Movie Maker van de Windows Essentials zijn de tools waarmee we aan het werk gaan. Nu reeds opgemerkt dat deze programma's het reuze eenvoudig maken orn foto's en video's op de juiste plekken op internet neer te zetten. S ky Drive, Facebook, YouTube, Twitpic, Flickr, noem het allemaal maar op... We gaan aan de slag met wat foto's en video's die we hebben overgeheveld van de digitale camera naar de mappen Mijn afbeeldingen en Mijn video's (afbeelding i). Met behulp van het contextmenu van de Windows Verkenner moet u dan de Details van die foto's en die video's eens tevoorschijn halen. Wat blijkt? Foto's zijn zomaar 12 tot 15 megapixel groot (afbeelding 2). Video's zijn meestal full hd oftewel ze hebben 1920x1080 pixels. Voor in het fotoalbum en op de smart-tv is dat zonder meer optimaal, maar voor de sociale media helaas niet. De sociale media spelen zich immers af op internet en dus binnen browsers of speciale apps. En dan hebt u opeens te maken met zaken als bandbreedte en maximumaantallen pixels. Méér is dan echt niet beter, integendeel zelfs...
Optimale instellingen Laten we Facebook als leidraad nemen... Een kleine zoektocht op
38 www.computeridee.nl l 6 l 2013
nen de 720 pixels moet blijven. Deze afmetingen zijn met een klein voorbehoud; als de interface van Facebook wordt aangepast, kunnen de optimale resoluties veranderen. Eerlijk is eerlijk, de hier genoemde waarden zijn wat aan de magere kant als u beschikt over een full hdmonitor. In de praktijk echter, zijn (ook op de tablet en de laptop) 1024x768,1280x1024,1366x768 en 1600x900 pixels nog zeer gangbaar. Dus zo gek zijn de door Facebook neergezette standaards niet...
Zelf aanpassen
O fven wat foto 's en video's uit de digitale camera overgezet naarde mappen Mijn afbeeldingen en Mijn video's.
Voordat we beginnen moet u beslist weten dat sommige sociale media de afmetingen van foto's en filmpjes automatisch kunnen wijzigen en meestal gebeurt dat direct na het uploaden van de bestanden. Enerzijds is dat reuze handig, maar anderzijds verliest u dan wel de controle over uw beeldmateriaal. Het is dan ook te verkiezen om alles zelf aan te passen, waarbij u - bijvoorbeeld - ook nog uitsneden kunt maken en kleuroptimaliseringen kunt toepassen.
Foto's optimaliseren AJrriïiigen
4E03x3456
Breedte
4E03pix;!;
Hoogte
34EE pixel;
Negertje reïa!-j>ie
ZCG^i
Veilicofe rnd'JÜc
;G3*i
Bkdcpx-
24
Eenheid van leioiut;;
2
Opgelet! U kif kt naar foto's met maar liefst 15 megapixel. Natuurlijk véél te grootvoor internet.
Goed, aan het werk met Photo Gallery. Als u een bibliotheek-koppeling met de fotomap hebt gemaakt, dan krijgt u al uw foto's direct te zien. Op beeld verkleinen en vergroten gaat via de schuifbalk rechtsonder in het werkvenster van Photo Gallery, dus maak vooral van deze gelegenheid gebruik om uw foto's goed zichtbaar - en werkbaar - te maken. Vervol-
Online
Openen Ais bureaubtidochtagmul geimi:k«n CPOMMP
•
Linksom draaien
J]
Formaat wipig«n.. fc
gens klikt u een foto aan met de rechtermuisknop, waarbij u kiest voor de contextmenu-optie Formaat wijzigen (afbeelding 3). Het gelijknamige dialoogvenster Formaat wijzigen springt tevoorschijn en het is de bedoeling dat u de juiste Maximale afmetingen instelt. Even opgelet, want het gaat hier in eerste instantie om de aanpassing van de lange kant; de korte kant wordt automatisch in de juiste verhouding aangepast. Voor Facebook kiezen we voor een breedte van 920 pixels en dat drukken we dan ook door. Gevolg? De eerste foto is netjes gemaakt! De bovenstaande handelingen gaan we natuurlijk niet herhalen voor iedere afzonderlijke foto. We lossen dat op door gecontroleerd te werk te gaan en alle landschapgeoriënteerde foto's in één keer te selecteren; gebruik daarvoor - in combinatie met de linkermuisknop - eventueel de toetsen Shift en Ctrl. Daarna de rechtermuisknop erbij en de optie Formaat wijzigen pakken, welke al staat ingesteld op 920 pixels (afbeelding 4). Een druk op de knop Formaat wijzigen en opslaan is daarna voldoende om het formaat van alle geselecteerde foto's te wijzigen. En als u vervolgens kijkt wat het uiteindelijke aantal pixels van de foto's is geworden, dan signaleert u een breedte van 920 en een hoogte van 690. U begrijpt dat de hoogte kan verschillen, want dat is afhankelijk van de breedte/ hoogte-verhouding van de foto's die u importeert in Photo Gallery. Dan hebben we ook nog de portret-georiënteerde foto's oftewel de
Dit is het contextmenu van Photo Gallery. met onder andere een optie waarmee we hetformaatvan een foto kunnen aanpas
Zo kan het ook! Gewoon een hele reeks foto 's tegelijkertijd selecteren en daarvan in één keer het formaat aanpassen. Photo Gallery heeft een speciaal uptoad-pictogram voor Facebook. Hetoverzetten van de netjes gemaakte foto'siszo heel simpel.
(eerder door u) linksom of rechtsom geroteerde foto's... Toegegeven, die had u meteen kunnen meenemen in de voorgaande reeks. Echter, van een portretgeoriënteerde foto weten we dat deze op Facebook een maximale hoogte van 720 pixels mag hebben. Dat betekent dat u het formaat van zo'n portret-georiënteerde foto gaat wijzigen, waarbij u aangeeft dat de Maximale afmetingen 720 pixels gaan worden. Met als gevolg dat u foto's overhoudt die 540 pixels breed en 720 pixels hoog zijn. Dit herhaalt u voor alle portret-georiënteerde foto's waarvan het formaat ook dient te worden aangepast.
Uploaden naar Facebook Om de aldus behandelde foto's op Facebook te krijgen, dient u ze allemaal te selecteren, waarna u boven in beeld bij de sectie Delen van het lint Start op het Facebookpictogram klikt (afbeelding 5),
Futrceren cp Fa
Foto's publiceren op Facebook Een album selfctfjgnvoorpiiiilr:Kif. F_en nieir.1.' album malen
20 Li en hctinceuwt Daarom tvai mrmtïRigknkui
6 ... We maken een nieuwe album aan dat ook een stukje begeleidende tekst meekrijgt. Daarna publiceren die hele handel.
Een kijkje achteraf op Facebook. De foto 's zijn netjes overgeheveld en zichtbaar voorde goegemeente. Nu nog wachten op de reacties die zeker komen gaan... 6 l 2013 l www.computeridee.nt
39
Online
Jllkkil Dsmende Koeien in Chau,.,
Oaniend* Ko*i*n in Chauinnrd
Lekkeraan degang metMovieMaker. Knippen, plakken, effecten, titels... U Iaat uw fantasie de vrije loop en dan volgteen mooi resultaat vanzelf. OoAAJowe Maker kent een upload-pictogram voor Facebook. Het filmpje is klaar en netjes bewaard, dus waarom ook niet?
rei !»;;<!{ rejo ut:e. 1280 x 720 (aanbevolen) Gewtutt! groent 11.50 Mi 4 834x480
Hier kunt u kiezen uit diverse resoluties voor het te uploaden filmpje. Bij twijfel altijd kiezen voor een lagere kwaliteit.
Vervolgens kunt u voor de - nieuwe - foto's een nieuw album maken, maar ook kunt ze toevoegen aan een bestaand album (afbeelding 6). Een druk op de knop Publiceren volstaat om de foto's op de Facebook-pagina te zetten waarbij u gaat aankoppelen met het bijbehorende Facebookaccount. Even later is dan op Facebook te zien hoe netjes alles is neergezet en bladeren door het album
grcotttS.HMB
4 640x360 _ • • - - : • • • gwotte ï.03 MB
geschiedt met het maximaal wenselijke aantal pixels (afbeelding 7).
Video's optimaliseren Voor het optimaliseren van video's gebruiken we Movie Maker en daar bij kunt u het zo bont maken als u wilt. Dat wil zeggen, u hoeft op voorhand nog helemaal niets met het maximumaantal pixels van Facebook (1280 x 720) te doen. Nee,
u kunt gewoon lekker met uw project gaan robbedoezen en pas als u helemaal tevreden bent niet het resultaat, dan pas gaat u eens aan Facebook - of aan andere sociale media - denken (afbeelding 8). Ook nu loopt het uploaden over de sectie Delen van het lint Start en ook nu klikt u op het Facebook-pictogram (afbeelding 9). Movie Maker komt dan met diverse mogelijke upload-resoluties en mogelijk kunt u direct al van de optimale Facebook-instellingen gebruik maken (afbeelding 10). Bij twijfel zakt u gewoon iets in de keuzelijst, waarbij u kiest voor een- ietslagere resolutie waarvan u zeker weet dat die wél altijd geaccepteerd wordt. Pal voor de overdracht richting Facebook kan de video nog van begeleidende tekst worden voorzien (afbeelding 11). Met niet veel later als resultaat een op Facebook geplaatste video in de meest optimale kijk-resolutie (afbeelding 12).
Identieke theorie Toegegeven, de bovenstaande workshop is ernstig op Facebook geënt. Op zich maakt dat niet uit, want voor andere sociale media hebt u met identieke materie te maken. U puzzelt even uit wat voor het sociale medium van dienst de optimale aantallen pixels voor foto en video zijn, waarna u die getallen meeneemt naar Photo Gallery en Movie Maker. En als u ervaart dat een van de programma's uw sociale medium niet ondersteunen, moet u eens kijken naar de mogelijkheid waarmee u extra invoegtoepassingen aan deze twee Windows Essentials kunt toevoegen! Tekst: John Vanderaart
Video's op Facebook publiceren
Zomer 20L2. ChiUrnard Grootte: 11,5 MB
1 Het te uptoaden filmpje wordt eenvoudig voorzien van de bijpassende tekst die straks zichtbaar wordt op de profielpagina.
40 www.computeridee.nl
l 6 l 2013
Het filmpje staat op internet en via Facebook kunnen we genieten van beelden in de hoogst mogelijke resolutie.
Puzzel
I
n Frankrijk is het bij wet verboden om een varken denaam Napoleon te geven, terwijl je in Engeland de gevangenis in kunt gaan wanneer je een postzegel van Hare Majesteit ondersteboven op een brief
plakt. Soms lijkt rechtspraak vooral krom...
Recht A juridische term voor het niet vervolgen van een zaak. B In Duitsland geboren advocate die enige tijd in de Senaat zat voorGroenLinks. C Term voor de heersende rechtsopvatting zoals die blijkt uit genomen beslissingen. D Naam voor het hoogste rechtscollege in België. E Benamingwaarmeeadvocaten
elkaar aanspreken. F Misdaaddeskundigevan RTL Boulevard, die nu zelf slachtoffer is van enkele tuchtzaken. G Benaming voor het rechtsgebied van een rechtbank, H Landelijke lijstvan advocaten die bijgehouden wordt door de Orde van Advocaten. l Wie schreef de reeks misdaadromans met rechterTie als
hoofdpersoon? J Hij is zowel te zien in'De Rijdende Rechter' als in 'Recht in de Regio'. K Wie is sinds 2011 voorzitter van het college van procureursgeneraal? L Dit is het hoogste rechtscollege van Nederland.
Opgelost? www.computeridee.nl/prijspuzzel
Zo doet u mee: De puzzel Zet de gevraagde woorden of namen zonder spaties of leestekens in het bijbehorende balkje in hetdiagram. Vakjes met eenzelfde cijfer krijgen dezelfde (etter. Na correct invullen verschijnt in de gele vakjes van boven naar beneden het oplossingswoord.
De oplossing Stuur uwoplossingin via www.computer idee.nl/prijspuzzel. Uwoplossingmoet binnen zijnvoor 12 maart 2013. De prijswinnaars van de puzzel uit nummer3Staan in de rubriek Maübus.
Onder de T boven het puzzeldiagram moet het oplossingswoord komen. eg«j
V
G Data InternetSecurity
Win G Data InternetSecurity 2013 voor 3 pc's Door het gebruikvan de modernste technologie biedt G Data InternetSecurity 2013 u de best mogelijke, onmiddellijke beschermingtegen virussen, hackers, spam en alle gevaren van het internet. Het ingebouwde kinderslot zorgt dat uw kinderen niet op ongepaste websites terecht kunnen komen en BankGuard beschermt tegen gevaarlijke banktrojanen.G Data InternetSecurity 2013 is eenvoudig te gebruiken, werkt onmerkbaar op de achtergrond en vertraagt de pc niet. Meer informatie: www.gdata.nl.
v;,! g o n .
OO1 "3 /U l J
- j'i,/-fi ju 1;J
Volledige, onmiddellijke beveiliging tegen virussen en allegevaren van hel internet.
;; l 0:8
VRkgturfenftihoppen
waarde €54,95 Per stuk
6 l 2013 l www.computeridee.nl
41
VoorNop GESLAAGD
Kortste maand.
Voor Nop Onderredactie van
Ap de Smits.
...Maar ook nu zijn
voomop@cornputeridee.nl
Snel downloaden?
\t er gewoon negen! V^ Bi
Surf naar www.computeridee.nl/2oi3-o6 PLAATJES DRAAIEN
Hoe werkt het
31-12-2012 • 14:31:09 Opstarten met Windows BIJ DE TIJD Veel senioren zijn de afgelopen decennia verdwaald in een digitaal niemandsland. Zo niet tipgever J.D.H. Krauth, die dit jaar zijn Soste verjaardag hoopt te vieren en gewoon zelf de software schrijft waar hij behoefte aan heeft. Dan mag je jezelf pas Senior Programmeur noemen! ledere computergebruiker kent het probleem: je bent lekker bezig en vergeet de tijd. Natuurlijk zijn er allerlei ingewikkelde programma's waarin je een wekker kunt zetten, maar het kan veel eleganter: een programmaatje dat gewoon even elk kwartier zegt hoe laat het is. Kijk, dat vinden wij nou het toppunt van'bij de tijd'.
Ooit konden we alleen kiezen tussen de beperkte mogelijkheden van Windows Mediaspeler en Apples muziekwinkeltje iTunes wanneer we muziek wilden beheren. Gelukkig verschenen er al snel alternatieven en de laatste tijd worden we werkelijk overspoeld door geweldige gratis muziekspelers. De nieuwste aanwinst in het rijtje is Jaangle, een tip van Peer Ansems. Jaangle laat u op een heleboel manieren door uw muziek bladeren en haalt uitgebreide informatie van internet (al lieten de teksten en de gitaartabs bij ons nog te wensen over). Een leuke extra is de ingebouwde muziekquiz in allerlei variaties. Wat: jsetup.exe Waar: www.jaangle.com Hoe groot: 2343 kB Taal: NL
Gezocht! Kent u gratis software die we beslist moeten noemen? Stuur een mailt je met de naam van het programma en het internetadres waarwe het kunnen downloaden naar voornop@computeridee.nl. Vergeet niet uw naam en adres, misschien levert uw tip u een prijs op!
Wat: Midipom timer.zip Waar: www.midipom. nl Hoe groot: 1914 kB Taal: NL
VERDRAAID! ^^^^ Het is al weer bijna twe geleden dat Sir David Brev doscoop uitvond. Deze buis . _ maakte bij het draaien mooie variërende patronen van gekleurde voorwerpen in de buis - de Griekse naam verwijst daar ook naar (mooie vormen kijken). Tegenwoordig hebben we geen buizen en spiegels meer nodig, maar volstaat het Photoshop filtertje Kaleidoscope waarover Bé Kruize ons tipte. Wanneer u het bestandje uitpakt en naar de plugin-map van een compatibele fotobewerker kopieert kunt u elk
42 www.compiiteridee.nl 1 6 1
2013
Bij sommigen hangen ze trots te wezen aan de muur en bij anderen liggen ze ongeïnteresseerd ergens in een verhuisdoos. We hebben het over diploma's. De gemiddelde mens verzamelt er in zijn leven toch al gauw een handvol en voor velen vormt zo'n stukje papier de belangrijkste motivatie om aan een opleiding te beginnen. Wilt u dus iemand aansporen tot het verrichten van ongewenste arbeid of belonen voor een goed geklaarde klus, dan is zo'n certificaat van verdienste een mooi cadeau. Op dipUomamaker.nl, een tip van Jurjen Bakker, knutselt u ze met allerlei standaardcomponenten snel en simpel in elkaar. Wat: - Waar: www.diplomamaker.nl Hoe groot:-Taal: NL
je omtoveren tot fraai geometrisch patroon en dat vervolgens naar uw hand
Wat: kaleidoscope2-i.zip Waar: www.mehdi plugins.com/english/kaleidoscope.htmHoe oiwfrt.Ai-.fcB Taak EN
Secloit _jj Rotata jj
_! _|
-Li
ZcamQut ' i
IÏÏB1
ju H
THEMATISCH
AppRemover
fi - u
MOZIIU Frrtto*
McAfe* Virusscan
~
WEG ERMEE!
Natuurlijk gebruikt u goede beveiligingssoftware zoals een virusscanner en anti-malware, maar wat het ene jaar goed is hoeft dat het andere jaar niet te zijn. Overstappen is echter vaak lastig omdat niet alle beveiligingsprogramma's zichzelf netjes laten verwijderen. Soms helpt nieuwe software om de concurrent de nek om te draaien, maar lang niet altijd. Daarom is er nu AppRemover, een tip van Bé Kruize, Dit handige hulpje helpt u bij het verwijderen van software van onder andere AVG, Bitdefender, Butlguard, Comodo, ESET, F Secure, GData, Kaspersky, Lavasoft, McAfee, Microsoft, Norman, Panda en Symantec.
De laatste paar versies van Windows worden geleverd met een aantal bureaubladthema's zodat u uw werkomgeving naar smaak kunt aanpassen. Uiteraard is de keuze beperkt, dus als er niets van uw gading bij zit hebt u pech. Gelukkig is het aantal beschikbare thema's dat u van internet kunt halen ondertussen enorm, zo laat Jurjen Bakker ons weten. Op de speciale thema-pagina's van Microsoft vindt u thema's met een enorm aantal eh... thema's, zoals natuur, film, kunst, enzovoort. Sommige van deze thema's zijn speciaal voor twee beeldschermen en anderen verversen zichzelf via rss. Voor Windows 7 en 8. Wat: - Waar: windows.microsoft.com/nl-NL/ windows/themes Hoe groot: - Taal: NL
Thema Pancram::che sia±gezichten
Wat: OPSWATAppRemover.exe Waar: www. appremover.com Hoe groot: 15 MB Taal: EN
BOEK E OPEN
Pdf'jes vormen een handige manier om digitale boekjes te verspreiden, maar oog-
strelend zijn ze niet. Pagina's echt omslaan oogt een stuk leuker. Digitale boeken waarin dat kan bestaan al geruime tijd; ze heten flipbooks en er zijn gratis tooltjes om ze zelf te maken. Geen van die tooltjes is echter zo simpei als de onlineoplossing van Codebox waarover Arjen Hoogervorst ons tipte. Op deze Spaanse site (maar wel Engelstalig, muchos gracias!) hoeft u alleen maar een pdf'je te uploaden (maximaal 10 MB) dat vervolgens volautomatisch omgezet wordt in een webpagina met daarop het flipbook in Flash-formaat. Wat: - Waar: www.codebox.es/pdf-to-flashpage-flïp Hoe groot: - Taal: EN
ALSVANSPEIIK
ToenJanvanSpeijkin 1831 zijn sigaar in een kruitvat duwde en de beroemde woorden 'dan liever de lucht in' sprak, kon hij ook niet weten dat zo'n 130 jaar later mensen zo hoog de lucht in zouden gaan dat ze zelfs de dampkring verlieten (en dus de lucht ook weer uit gingen!). Dat is ook uw doel in Kerbal Space Program (KSP), een tip van Eldin Zenderink. Waar André Kuipers man van 2012 werd door'alleen maar' in een ruimteschip te vliegen, moet u in KSP uw eigen meertrapsraket ook nog eens zelf bouwen. Uiteraard moet u na uw vlucht weer heelhuids zien te landen op land of in zee zoals de oude Apollo's.
Wat: KSP_win_o_i3_3.zip Waar: kerbalspace program.com Hoe groot: 106 MB Taal: EN
Zwaar, Een tijd geleden videobewerkers niet erg dik gezaaid zijn. Prompt werden we getipt door Erik Jonker over LightWorks. LightWorks is voor professionele editors in de film- en tv-wereld dagelijkse kost. Het feit dat LightWorks een professioneel programma is heeft voor- en nadelen. Voordelen zijn uiteraard een schataan functies en ondersteunde formaten, maar daar staat tegenover dat het een zware jongen is om mee te leren werken. Gelukkig kunt u uitstekende Engelstalige documentatie downloaden. Van de vele spectaculaire mogelijkheden noemen we het werken met resoluties tot 5K (=5120x2700 pixels) en 30, het in realtime toepassen van effecten, het uitvoeren van de preview naar een apart scherm, het synchroniseren van beeld en geluid van meerdere camera's en het in realtime werken met chromakey. Registratie is verplicht om een gratis serienummer te krijgen. Wat: setup_vn.o.3_full.exe Waar: www. lwks.com Hoe groot: 94 MB Taal: EN
En dit levert deze TopTip op: Smart Laptop Sleeve t.w.v. € 39,Smart Laptop Sleeve heet deze laptophoes, en terecht: niet alleen ziet hij er heel sierlijk uit, hij is ook nog eens heel handig. U kunt er uw laptop tot 16 inch in kwijt en het oersterke materiaal (onder andere foam padding en nylon) zorgt ervoor dat uw laptop optimaal beschermd is. Helemaal handig is de afneembare schouderband: van sleeve ineen paai seconden! Meer info: blog.degrei partner.nl
De volgende Voor Nop. In volgende Voor Nop VOUWEN we VORMEN, VERZENDEN we MAILTJES en DOWNLOADEN we, eh... GRATIS SOFTWARE.
6 l 2013 l www.computeridee.nl
43
Vers Getest versgetest@computeridee.nl
Computer Idee
Aanrader Als een produ kritische blikvan onze Computer Idee testers doorstaat, krijgt hethetpredicaat Computer Idee Aanrader!
Beoordeling Dit betekenen de sterren:
*****
iMac 2012: dunner en sneller H
ij werd laat in 2012 geïntroduceerd, maar daardoor moeten we hem toch iMac 2012 noemen, de nieuwste generatie bureaucomputers voor thuis van Apple. Dat klinkt in ieder geval beter dan'MD095N/A', wat de officiële aanduiding is van het instapmodel. Net als de vorige versie is de nieuwe iMac opgetrokken uit aluminium, maar met een paar belangrijke veranderingen in het uiterlijk én aan de binnenkant. Goedkoop is hij niet, de 27 inch grote uitvoering die we testten, maar duur kunnen we hem eigenlijk ook niet noemen. Hoe zit dat?
Dunner
HEl
Allereerst valt aan de nieuwe iMac op, dat deze flink dunner is geworden. Net als het 21,5 inch-model is ook de grote variant met name aan de randen indrukwekkend slank. Het midden is duidelijk dikker. Je kunt je afvragen wat het voordeel is van een dunnere all-inone: het verschil is niet zicht-
Voor de nachtlezer H ét verschil tussen e-readers en tablets was altijd verlichting: een e-ink scherm werkt beter in daglicht, een tabletscherm slechter. Omgekeerd kun je bij weinig licht prima een tablet lezen, maar een e-readerscherm vereist echt een lampje. Eigenlijk is het gek dat het zolang geduurd heeft, maar inmiddels komen de diverse fabrikanten met e-readers waarin een leeslicht is ingebouwd. Zo ook Kobo, dat ons de Glo stuurde. Deze heeft een nog scherper scherm dan de Kobo Touch, en dus met verlichting. Die bevindt zich niet achter het scherm, zoals bij tablets, maar rondom aan de voorkant. Het licht is wat blauw, maar zeer effectief: ook
in het duister valt nu prima te lezen. Volgens Kobo tot maximaal 55 uur continu, met licht. De werking is zoals we van Kobo gewend zijn: gelikt en soepel. Alleen de synchronisatiesoftware, daar blijven we geen fan van. Desalniettemin is dit op moment van schrijven een van de prettigste e-readers
44 www.computeridee.nl l 6 l 2013
...
baar wanneer u er recht voor zit. Vanaf de zijkant bekeken is het in ieder geval een elegante verschijning - wie het systeem in de huiskamer plaatst, hecht daar allicht sterker aan dan wie op zolder een computerplek heeft ingericht.
Dikker De buitenkant is dunner, maar de gebruikte componenten zijn juist'zwaarder'. Het instapmodel beschikt al over een Nvidia GeForce GTX 66oM grafische kaart in combinatie met een Intel Gore i5-processor, maar desgewenst kunt u doorgroeien naar een Gore i7 en een GTX 675MX of zelfs een GTXóSoMX. Met die laatste twee opties is de iMac een heuse gamecomputer, een aanduiding waarvan we vroeger niet hadden gedacht die op een Apple-pc toe te passen. Standaard beschikt het systeem al over 8 GB werkgeheugen en we raden aan om het ook daarmee te kopen; mocht u meer nodig hebben, dan is zelf upgraden
op de markt, waarbij de 'Glo' het helemaal afmaakt.
Kobo Glo Conclusie Al goede e-reader is helemaal 'af door schermverlichting.
*****
Adviesprijs € 129,95 lnfowww.kobobooks.nl
eenvoudig dankzij het luikje achter op de iMac én veel goedkoper dan via Apple. Bij de 21,5 inch-uitvoering ligt dat lastiger, want die versie moet u half demonteren om bij het geheugen te komen. Ook qua aansluitingen is de iMac prima uitgerust, waarbij de supersnelle, dubbel uitgevoerde, Thunderbolt-interface niet onvermeld mag blijven.
Kroonjuwelen De kroonjuwelen van de iMac 2012 zijn een nieuwe opslagvorm, de Fusion Drive, en het beeldscherm. De Fusion Drive is als optie verkrijgbaar en combineert een ssd met een harde schijf, waarbij het besturingssysteem op intelligente wijze de meest gebruikte bestanden op het snelste medium plaatst. Het beeldscherm is eveneens het vermelden waard. Apple gebruikt al sinds enige tijd een WQHD-scherm met 2560x1440 beeldpunten in de 27 inch-iMacs en ook in deze editie is weer een voortreffe-
Stevige kaft voor Nexus 7 D eNexus7die ASUSen Google het afgelopen jaar gezamenlijk op de markt hebben gebracht, is een behoorlijk populaire tablet. Het is dan ook niet vreemd dat er allerlei accessoires voor dit product opduiken. Eén daarvan is de DODOcase, een harde kaft die u om uw Nexus 7 heen kunt doen. De Nexus 7 wordt met een plakrand op zijn plaats gehouden. Het is gemaakt van zeer stevig karton en bedekt met een laagje (kunst-)leer. Dankzij deze stevigheid is het mogelijk om het geheel zó te positioneren
Vers Getest
Voor de jeugd van tegenwoordig E
lijk ips-paneel gebruikt, met uitstekende kleurwee r gave, helderheid en contrast. Bovendien spiegelt het duidelijk minder dan bij de vorige serie. Dat maakt de nieuwe iMac tot een genot om mee te werken en de hoge vraagprijs weer wat beter verteerbaar.
Niet goedkoop, ook niet duur De prijs is bij Apple-producten vaak een punt van discussie. De bijna tweeduizend euro die u voor het instapmodel van de nieuwe 27 inch-iMac mag neertellen zijn niet als goedkoop te kwalificeren. Echter, maken we de vergelijking met andere allin-one pc's, dan valt de prijs eigenlijk best mee voor het gebodene. Concurrenten die goedkoper zijn, hebben beduidend minder goede specifica-
dat het rechtop op een tafel geplaatst kan worden, waardoor u er bijvoorbeeld op het gemak een filmpje op kunt kijken. Slaat u de voorste kaft helemaal door naar achteren, dan zorgt dat ervoor dat de Nexus 7 in een licht hoek omhoog staat, wat het typen op het scherm iets makkelijker maakt. Slaat u het 'boek' dicht, dan zorgt de case ervoor dat de
ties en onderdelen. Vergelijkbaar gespecificeerde concurrentie is er bijna niet, en is bovendien duurder. In dat licht is de vraagprijs niet te hoog, maar het blijft natuurlijk een groot bedrag om aan een systeem te spenderen. iMac 27 inch 2012 (MD095N/A) Conclusie Een zeer mooi, snel systeem met een stevige, maar faire prijs. Plus Snelle kwaliteitsonderdelen, goed op elkaar afgestemd, fraaie vormgeving, superieur beeldscherm, optionele Fusion Drive. Min Prijs blijft een groot bedrag, nut van dunne behuizing is beperkt op het bureau.
*****
Adviesprijsv.a. € 1.905,Info www.apple.com
indjaren 70, begin jaren 80 van de vorige eeuw waren zogenoemde ghettoblasters ofwel boomboxen populair, vooral onder jongeren, om op een straathoek met vrienden de favoriete muziek te beluisteren. De opkomst van de walkman vormde het begin van de individualisering van muziekbelevïng, die uitmondde in de iPod Shuffle en witte oordopjes alom. Grappig genoeg zien we nu weer een trend naar samen genieten van muziek, met behulp van draagbare en draadloze speakers, voorzien van een eigen accu. Logitech springt daar flink op in, met de Boombox.
Logitech UE De Boombox wordt verkocht onder het Logitech UE-merk, waaronder Logitech de luxere audioproducten heeft ondergebracht. Eerderdit jaar bespraken we de kleine broer, de Mobile Boombox. Die is alleen in naam gerelateerd aan dit product, want de Boombox is veel groter en zwaarder. Ook produceert hij veel meer en ook fraaier geluid, doordat er twee tweeters, twee woofers en vier zogenaamde passieve radiatoren in zitten. Net als de Mobile Boombox kan dit apparaat via bluetooth verbinding maken met smartphones.tablets en notebooks, zolang deze het a2dp-
profiel maar ondersteunen. Tot drie apparaten kunnen gelijktijdig verbinding maken, terwijl de Boombox acht verbindingen kan onthouden voordat er opnieuw 'gepaird' moet worden.
Bas, heel veel bas Die passieve radiatoren zorgen voor de lage tonen en de oplettende lezer had al door dat er verhoudingsgewijs nogal veel basspeakers gebruikt zijn. Dat hoor je ook: de bas overheerst vaak. House en rap passen daardoor beter bij het luisterprofiel dan pop of klassiek. Het volume dat de Boombox produceert is indrukwekkend, ook omdat het vrij van vervorming blijft, terwijl het wel 'kamervullend' is. Deze enkele, stevige speaker met handig handvat is voldoende voor een middelgroot feestje. In dat licht valt de prijs weer wat mee, al blijft het veel voor wat feitelijk een groot uitgevallen gadget is. Logitech UE Boombox Conclusie De Boombox is luid en vervormingsvrij, maar bas is wel
erg aanwezig. Plus Heel veel volume, ook via accu; stevige bas. Min Bas overheerst; accuduur valt tegen bij hogere volumes.
Adviesprijs€249,Info www.logitechue.com
Nexus 7 overschakelt naar standby. DODOcase Conclusie Een prima accessoire voor de Nexus 7, maar wel wat aan de prijzige kant gezien de mogelijkheden.
Adviesprijs € 32,Info www.dodocase.com
45
6 l 2013 l www.computeridee.nl
Instapper van Sony martphones zijn op zich natuurlijk erg interessant, maar vaak behoorlijk duur. Sony heeft echter ook meerdere modellen die vallen in de categorie 'betaalbaar', waarbij de Tipo de goedkoopste van allemaal is. De gebruikte componenten in de Tipo zijn niet enorm goed, maar wel te verantwoorden gezien de prijs.
Voor het scherm geldt hetzelfde. Dit is gewoon een tele foon die u aanschaft wanneer u hoofdzakelijk belt, berichten verstuurt en ontvangt en zo af en toe eens iets op het internet wilt opzoeken. Een voordeel voor sommige potentiĂŤle kopers is het formaat van dit toestel. Het is namelijk een van de kleinste smartphones die op dit moment te krijgen zijn. Dat is ook wat waard als u bij de overstap naar een smartphone niet meteen een enorm groot apparaat in uw jaszak wilt hebben. XperiaTipo sie Een zeer betaalbare /none, met Android 4.0, aar ook een met vrij beperkte ogelijkheden.
*** prijs â&#x201A;Ź135,Info www.sonymobile.nl
W
e vertellen het regelmatig: uw beeldscherm is een van de belangrijkste onderdelen van uw computer. Toch is het vaak het sluitstuk van de begroting. Dat is niet zo vreemd, want het is de grootste investering naast de computer zelf. Maar een goed beeldscherm hoeft echt niet zo duur te zijn, zoals bijvoorbeeld de liyama ProLite XB238oHS laat zien.
Beter kleuren Het 23 inch-scherm heeft een ips-paneel. Dat staat voor in plane switching en die techno-
Powerline - camera E en netwerk aanleggen via powerline-adapters is vaak vooral een laatste redmiddel om overal in huis een fatsoenlijke netwerkverbinding op te kunnen zetten. Er zit echter wel degelijk beweging in dit gedeelte van de markt. De opkomst van adapters met draadloos toegangspunt is hier een goed voorbeeld van. Een ander voorbeeld zien we in de vorm van de Devolo dLAN LiveCam. Dit is een netwerkcamera, maar eentje waarvoor geen netwerkkabels getrokken hoeven te worden. Het enige wat u nodig hebt, is een stopcontact. We hebben hier namelijk te maken met een netwerkcamera die zijn beelden via het bestaande
4E
stroomnet verstuurt. De camera heeft 640x480 pixels en levert twintig frames per seconde. Dat zijn geen enorm hoge aantallen, zoals ook duidelijk te zien is aan het resulterende beeld. Voor eenvoudige bewakingsdoeleinden is het echter prima, maar het kan zeker niet worden aangeduid met de term 'hoge resolutie'. De camera kan neergezet worden, maar er zitten ook bevestigingspunten op om hem op te hangen.
Mobiele bediening Met afstand het meest aantrekkelijke kenmerk van de LiveCam is de gebruiksvriendelijkheid. Het aansluiten van de camera op een powerline-net-
www.computeridee.nl l 6 l 2013
werk is zo gebeurd. Het enige wat u hoeft te doen is een apparaatspecifieke code invoeren in de app voor iOS en Android, die gratis te downloaden is uit de respectievelijke stores. Daarna is de camera verbonden. Qua mogelijkheden biedt deze app niet heel erg veel. Het is wel mogelijk om screenshots te maken, maar de camera draaien en de sensor scherpstellen moet handmatig gebeuren. De LiveCam is dus met name geschikt om ingezet te worden bij het monitoren van een vast punt. Iets waar u in ieder geval
logie biedt een kleurweergave die superieur is aan die van de doorgaans toegepaste tn-panelen (twisted nematic, voor als u het zich afvroeg). Ze zijn bovendien helderder en de kleuren veranderen niet wanneer u schuin voor het beeld zit. De keerzijde is vaak een wat lager contrast en wat hogere responstijden. Beide zaken worden met iedere generatie minder problematisch en de XB238oHS is uitgerust met een modern paneel.
Betere ergonomie Een usb-hub ontbreekt, maar speakers zijn ingebouwd. Bovendien levert liyama deze monitor met een in hoogte verstelbare, roteerbare (naar por-
rekening mee moet houden bij aanschaf van de LiveCam is dat er sowieso een extra powerlineadapter nodig is om hem te kunnen gebruiken. De kosten hiervoor komen dus boven op die voor de camera. Een 20oMbps-model volstaat overigens. Devolo dLAN LiveCam Conclusie Een zeergebruiksvriendelijke netwerkcamera die eenvoudig bediend kan worden via smartphone of tablet, maarniet heel uitgebreid is qua mogelijkheden. Plus Eenvoudige installatie, aantrekkelijke interface, uitbreidbaar. Min Geen enorm hoge resolutie, handmatig positioneren.
Adviesprijs<=99,lnfowww.devolo.nl
Vers Getest
reikbaar ter beeld tretmodus), draaibare en kantelbare voet. H ierdoor is het eenvoudiger om een ergonomische werkplek in te richten. Vaak betekent zo'n voet een flink hogere vraagprijs, maar dat valt bij dit model erg mee. U kunt het al aanschaffen voor minder dan tweehonderd euro. Dat is een erg scherpe prijs voor het gebodene, ook gezien de testresultaten.
Beter beeld De XB238oHS heeft uitstekend behoud van helderheid onder een kijkhoek, een prima helderheidsverdeling, erg goede scores voor kleurechtheid en bij toepassing van overdrive zijn de reactietijden ook ruimschoots voldoende voor de
meeste games. Bovendien is het stroomverbruik erg laag. De enige minpunten van het scherm is dat het contrast voor verbetering vatbaar is en de standaard kleurtemperatuur wat aan de koele kant is. Gezien de overige kenmerken zijn beide overkomelijke bezwaren. liyama ProLite XBzsSoHS Conclusie Een erg complete, goed presterende monitor met een zeer acceptabele prijs. Plus Uitstekend beeld, ergonomische voet, nette prijs. Min Contrast kan beter, kleurtemperatuur standaard iets te koel.
*****
Adviesprijs€2i9,lnfowww.iiyama.com
Muizen met touch D e Rapoo T6 Wireless Touch Optical Mouse is een muis die gedeeltelijk met touch te bedienen is. Hij maakt draadloos verbinding met een computer. Dit gebeurt met behulp van een meegeleverde ontvanger, die op 2,4 GHz werkt. De muis is niet helemaal te bedienen met veegbewegingen en aanrakingen alleen. U zult nog wel altijd fysiek het linker- of rechtergedeelte van de voorzijde van de muis in moeten drukken om te kunnen klikken. Dankzij de aanraakgevoelige laag op de muis hebt u echter wel de mogelijkheid om iets
meer te doen dan alleen scrollen door pagina's. Het is mogelijk om dit verticaal en horizontaal te doen, met corresponderende bewegingen met de vingers. Veegt u met twee vingers naast elkaar naar links en naar rechts, dan gaat u naar respectievelijk de vorige en volgende pagina, bijvoorbeeld in een browser. In de praktijk valt de T6 wat tegen, voornamelijk vanwege het te stroeve oppervlak. Rappo T6 Wireless Touch Optical Mouse Conclusie Een relatief voordelige touch-muis, die in de praktijk niet altijd even soepel werkt.
Adviesprijs € 40,lnfowww.rapoo.com
Betaalbaar 3D streamen M ediaspelers die 3D-bestanden in blu-raykwaliteit kunnen weergeven zijn nog altijd zeldzaam en relatief prijzig. Hoewel het aanbod aan digitale 3D-bestanden niet overhoudt, is er nu wel een meer betaalbare speler om deze weer te geven, de MedeSer MEDóooXsD. Dit is de kleine broer van de eerder geteste MEDioooX3D. Waar dat model ruimte had voor een in te bouwen harde schijf, ontbreekt die in dit apparaat. Via usb kunt u wel externe harde schijven en geheugensticks aansluiten.
Evolutionair De MED6ooX3D staat inmiddels in een heuse traditie. Net zoals alle eerdere producten van MedeSer maakt hij gebruik van een chip van Realtek voor het decoderen van audio- en videobestanden. Het merk heeft de afgelopen jaren de mogelijkheden steeds verder uitgebreid en de interface verfijnd. Hoewel de gebruikservaring nog altijd niet echt kan meekomen met die van grote merken als Sony of Samsung, biedt MedeSer wel een van de beste interfaces voor mediaspelers: voldoende intuïtief en met veel mogelijkheden. Een van de mooiste recente toevoegingen is de video- en muziek-jukebox, waarmee
zonder al te veel moeite een mooie grafische weergave van uw multimediacollectie getoond kan worden.
Prima prestaties De bestandscompatibiliteit is als vanouds uitstekend: vrijwel alle testbestanden worden probleemloos afgespeeld. In de praktijk zult u weinig bestanden tegenkomen waar deze speler niet mee overweg kan. Ook de snelheid via het netwerk is prima. Bovendien kandeMED6ooX3D nog worden aangesloten op oudere televisies, dankzij de analoge aansluiting. Uiteraard is het dan niet mogelijk om 3D-bestanden af te spelen. Dat 3D blijft wel een beetje het voornaamste pluspunt van dit product. Vindt u 30 niet interessant, dan zijn er duidelijk nog goedkopere mediaspelers, ook van MedeSer zelf, die net zo goed zijn. MedeSer MED6ooX3D Conclusie Een prima netwerk mediaspeler en de beste keuze als sD-weergave essentieel is voor u. Plus Goed afgewerkt, er ontbreken geen belangrijke functies, goedkoopste 3D-streamer. Min Relatief duur in vergelijking met non-3D spelers. ****<£ Adviesprijs€ 139,95 Infowww.mede8er.com
6 l 2013 l www.computeridee.nl
42
GRATIS Toptablets De risico's van de digitale auto PROJECT BLITZKRIEG
Deze Rus bedreigt uw pc
-
fen u/*/ houtten 'm tegen)
PWW.MN Uw eigen een leuk muzijek- ;- bordspel studio \m
MAC SCHIJFPROBLEMEN?
Pimp
Volg uw kroost on line ••
i
Uw foto's en filmpjes simpel op maat
ITUnes vernieuwd: de belangrijkste veranderingen!
UW VOORDEEL: 26X COMPUTER IDEE T.W.V. € 76,70 JAARGANG CD-ROM 2012 T.W.V. € 19,95
VAN € 96,65 VOOR MAAR
€ 39,5»
kortin *t.o.v. dewinkelprijs
jaargang cd-rom Haal meer uit uw pc
m i
ter waarde van
€ 19,95
www.computeridee.nl
Alle 26 edities van Computer Idee 2012 op één cd-rom Blader in alle uitgaves van 2012! Inclusief handige zoekfuncties op onderwerpen
De cd bevat:
2012
Het complete j JAARGAHGCD^OM
•
Compleet naslagwerk van alle 26 edities Computer Idee 2012
•
Handige zoekfuncties op onderwerp en product
• Makkelijke printmogelijkheden
Bevalt Computer Idee u? Sterker nog, zou u het prettig vinden om elke twee weken de nieuwe editie gewoon thuis in de brievenbus te ontvangen? Dan boft u, want iedereen die zich nu aanmeldtals nieuwe * Exclusief €2,75 verzendkosten
abonnee, ontvangt Computer Idee een heel jaar lang voor €39,50. Enalsof dat nog niet genoeg is krijgt u ook nog eens de jaargang 2012 op cd-rom cadeau.*
chify: meer dan Een handig online archief bijhouden van alle door u bezochte sites en berichten op uw sociale netwerken? De dienst Archify helpt u een heel eind op weg.
O
oit bijgehouden hoeveel websites u dagelijks bezoekt? Of hoeveel berichten u vandaag op Twitter voorbij zag komen? Hoewel dat - mits u niet al te fanatiek surft en Twittert - misschien nog wel te doen is, wordt het lastiger als we u vragen naar welke sites u vorige week bezocht, of welke opvallende foto's u een maand geleden voorbij zag komen op Facebook... Websites zijn meestal nog wel eenvoudig terug te vinden door te zoeken in de webgeschiedenis van een browser. Voor berichten op sociale netwerken ligt dit echter anders. Twitter en Facebook ontberen slimme zoekfuncties voor berichten in het archief. Het zoeken binnen een bepaalde tijdsperiode bijvoorbeeld is niet mogelijk. Op Twitter kan wel gezocht worden op personen, plaatsnamen en hashtags. Vooral het zoeken via hashtags wordt gezien als een goede zoekmethode. Experts zien dat echter anders. Met miljarden tweets per dag zouden deze trefwoorden een zeer korte houdbaarheidsdatum hebben. .-* Voor Facebook geldt in grote lijnen hetzelfde. Een goede zoekmachine voor het zoeken in nieuwsoverzichten van vrienden ontbreekt geheel. Facebook lijkt het zoeken in persoonlijke tijdlijnen echter wel mogelijk te willen maken, zoals blijkt uit de recente lancering van Graph Search. In de praktijk moet echter nog worden aangetoond dat deze nieuwe zoekfunctie ook echt nuttig zal zijn voor Facebookgebruikers. Online bestaat gelukkig voor elk probleem een oplossing. Voor het opslaan en doorzoeken van een webgeschiedenis is er sinds kort een handige dienst. Archify (www. archify.com), zo heet de site die hier eind vorig jaar een aparte plugin voor lanceerde. Alle websites die een gebruiker bezoekt (en die niet beveiligd zijn via een 'https'-
50 www.computeridee.nl
l 6 l 2013
Q De plugin van Archify na de instal/of/e.
verbinding) zijn via de plugin simpel te archiveren. En niet alleen dat: ook berichten op sociale netwerken zijn automatisch op te slaan en doorzoekbaar, zonder dat u hiervoor daadwerkelijk op Facebook of Twitter hoeft te komen.
Plugin installeren
H _^H O Geheugensteuntjes op Archify; schermafdrukken van bezochte sites.
Om de plugin te kunnen gebruiken, dient u te beschikken over Firefox, Chrome of Safari. Het installeren van de extensie werkt verder simpel. Klik hiervoor op de website van de dienst op Get Archify. Archify zal vervolgens toestemming vragen om gegevens op websites te openen en de webgeschiedenis in de browser te lezen en te wijzigen. Klik in het venster op Toevoegen om de installatie te voltooien. Is de installatie goed verlopen, dan zal tussen uw extensies (rechtsboven in de browser) een nieuw programmaatje zichtbaar zijn (afbeelding l). Archify is daarbij te herkennen aan de knop in de
vorm van een kleine donkergrijze eekhoorn. Eenmaal geïnstalleerd zal de plugin vrijwel onopvallend op de achtergrond actief zijn en de links archiveren van alle sites die u bezoekt. Als geheugensteuntje maakt Archify zelfs een schermafdruk van elke site, die automatisch en in een lage resolutie wordt opgeslagen op het Archify-account van een gebruiker (afbeelding 2). Niet elke site hoeft echter te worden gearchiveerd. U kunt de settings van de plugin dan ook zó instellen, dat Archify alleen sites archiveert waarop u langer dan een minuut actief was.
Netwerken koppelen Archify archiveert niet alleen sites of documenten, de zoekfunctie is even belangrijk. Via het zoekveld van de plugin is het archief op Archify ook eenvoudig doorzoekbaar. Naast het zpekveld biedt de plugin echter nog meer functies, zoals het toevoegen van websites aan een lijst met favoriete internetbestemmingen. Door te klikken op het verbodsknopje zijn verder onbetrouwbare of onveilige sites op een zwarte lijst te plaatsen. Ook het delen van sites met vrienden op sociale netwerken is mogelijk. Via de knop Share zijn links naar sites eenvoudig door te plaatsen op één van uw favoriete netwerken, zoals Facebook, Twitter of Google+. Voordat u begint met het delen van sites dient u echter eerst nog uw Archify-account definitief te maken en uw netwerken te verbinden met uw account. Om toegang te krijgen tot de dienst, kunt u eenvoudig inloggen via Gmail, Facebook of Twitter (afbeelding 3). Archify maakt hierbij gebruik van Open Authorization, het veelgebruikte protocol om online tools veilig en gecontroleerd toegang te kunnen bieden tot de privénetwerken van gebruikers. Archify biedt echter ook nog een tweede manier om toegang te krijgen tot de site, te weten door een simpele aanmeldprocedure. Kiest u hiervoor, dan dient u een mailadres op te geven en een wachtwoord te kiezen. Is het account aangemaakt, dan
Wie wat bewaart..
een online are .
archify 2 Sign up wifh Gmail f
Sign up with Facebook O Sociale netwerken verbinden in een paar stappen. Daarnazijnook berichten van vrienden simpel te archi-
Sign up with Twitter i up with email & password, signed up7 Please login.
O Inloggen opArchify(yia Gmail, Facebook of Twitter of een mailadres met wachtwoord).
kunt u ook uw netwerken gaan verbinden met het account. Om een koppeling te kunnen maken, selecteert u het netwerk dat u wilt verbinden door op het desbetreffende logo te klikken (afbeelding 4). Eenmaal gekoppeld toont Archify een Twitter-achtige tijdlijn met daarop de links naar alle gearchiveerde sites en de meest recente statusupdates op alle (toegevoegde) netwerken.
Gmail Archify maakt het zelfs mogelijk om een backup te maken van alle opgeslagen data door de dienst te koppelen aan Gmail, het webmailprogramma van Google. Gmail fungeert in dat geval als een tweede archief. In onze test was deze functie overigens niet meteen beschikbaar. Pas na een half uur werd deze zichtbaar in Gmail. Het voordeel van de integratie van Gmail is echter evident. Zoeken in het archief kan hierdoor op twee manieren: via de zoekfunctie van Archify zelf, maar ook gewoon via het zoekvenster in Gmail (afbeelding 5). Wie wil kan nu ook alle informatie op zijn of haar tijdlijn gaan sorteren. De opties hiervoor vindt u in het menu links van de tijdlijn. Selecteer bijvoorbeeld de optie Web indien u alleen wilt zoeken in opgeslagen webpagina's. Voor een uitgebreide zoekopdracht vinkt u ook uw sociale netwerken aan. Ook zoeken binnen een bepaalde termijn is mogelijk. Te selecteren zijn in onder
OPSTALLEN
Postvak IN Belangrijk Verzonden berichten Concepten
Spam
> archify
5
extra knop in Gmail. Klik hierop voor het zoeken in hetarchtef van Archify.
meer vandaag, een week geleden, een maand geleden of een zelf nader te specificeren periode. Informatie is tot slot ook nog te sorteren op tijdstip en relevantie. Wat het nut hiervan is, is echter onduidelijk. In onze test zaten in de zoekresultaten, gevonden via beide zoekcriteria, in elk geval weinig verschillen (afbeelding 6).
Tekst; Laurens Lammers
Nuttige statistieken
Conclusie Archify biedt een mooie oplossing voor het automatisch archiveren van bezochte websites en informatie op sociale netwerken. De webgeschiedenis van een browser wordt hiermee overbodig gemaakt. Hetzelfde geldt voor webapplicaties die uitsluitend bedoeld zijn om berichtjes op Twitter te archiveren. Het
opslaan van informatie is verder gratis en het gebruik van de dienst geheel veilig. In de FAO op de site laten de makers weten dat alle data versleuteld wordt opgeslagen op servers van de dienst. Een mooie vondst is de backup van het Archify-archief in Gmail. Zoekresultaten in Archify maken daarnaast standaard deel uit van de zoekresultaten in Google. Archify beschikt verder over een prima helpdesk. Zo biedt de site een uitgebreide FAO en is er zelfs een chatbox voor dringende vragen. Wat helaas nog wel ontbreekt, is een handige app voor de jPad, iPhone of Android-telefoon. Volgens de makers wordt daar echter hard aan gewerkt. O
O Een overzicht van alle bezochte sites in Gmait.
Archify is niet alleen een archief. De dienst levert ook verschillende statistische overzichten op basis van alle opgeslagen gegevens. Zo biedt de dienst onder meer interessante statistieken over uw surfgedrag. Een blik op de grafieken levert allerlei informatie op. Hoe vaak bezocht u bijvoorbeeld Google, Nu.nlofSpotify? En hoeveel minuten was u in totaal hierop actief of wat was de gemiddeldetijdsduurvan het bezoek?
Teleccmbinatie • www.tetecoaibinatn.nl - Dé onafhankelijke tele c om specialist - altijd archify |topsy.com(4)
Topsy - Instant social in:
archify | dutchcowboys.nl
Voor sommige bedrijvai
archify j airpano.com
Day view of Manhattan, i
htfy) gizmodo.com
This Picture Makes Man
hify j rollingstone.c.
Lance Armstrong Grants
-, ' •
n
6 l 2013 l www.computeridee.nl
51
Oogje in hè Kinderen op internet begeleiden is niet simpel. U kunt nu eenmaal niet altijd in de buurt zijn als ze het wereldwijde web op gaan. Met Norton Family haalt u - gratis - een virtuele nanny in huis. et Norton Family kunt u het computergebruik van uw kinderen controleren en aan banden leggen. Zo slaat u meerdere vliegen in één klap: door de toegang tot bepaalde (soorten) websites te blokkeren, minimaliseert u het risico dat uw kroost een virus binnenhaalt, en u kunt hun privacy beschermen zonder dat u steeds over hun schouder moet meekijken. Daarnaast is er ruimte voor overleg. Uw kinderen worden namelijk gewaarschuwd als ze een verboden site willen bezoeken of met een niet-goedgekeurde persoon willen chatten. Als ze het daar niet mee eens zijn, kunnen ze u een berichtje sturen. Zo houdt u de dialoog open in plaats van gewoon dingen te verbieden. Bovendien kunt u voor elk kind en voor elke computer een ander regime instellen, zodat de oudere kinderen iets meer mogen dan de jongere.
de negen Norton-avatars gebruiken, of eigen profielafbeelding kiezen met een klik op Profielafbeelding uploaden. Met een klik op Toestemmen en doorgaan gaat u naar de volgende stap.
Kinderen 2 toevoegen
Daarna kunt u op dezelfde manier uw kinderen toevoegen. Naast de naam van het kind en de profielafbeelding of avatar, moet u ook het geslacht en het geboortejaar invullen. Bepaalde'huisregels'zullen immers automatisch ingesteld worden op basis van dat geboortejaar. Hebt u alle kin-
' N«m van uw Kind
Registreren Surf naar https://ontinefa mily.norton.com en klik op Nu registreren. Er opent een klein venster waarin u kunt kiezen tussen een betaalde en een gratis versie van Norton Family. Kies Norton Family ophalen voor de gratis variant. U hebt een Norton-account nodig om van Norton Family gebruik te maken, dus vul alle gegevens in. De registratie verloopt daarna in vier stappen. Eerst moet u een schermnaam voor uzelf kiezen; dat kan uw voornaam zijn of uw rol in het gezin (mama of papa, bijvoorbeeld) (afbeelding i). U kunt een van
52
www.computeridee.nl l 6 l 2013
ren 3 Installe-
Daarmee komt u op een pagina terecht die vraagt of uw kinderen deze computer gebruiken. Is dat het geval, dan klikt u op de knop Nu installeren. Is dat niet zo, dan kunt u hier de pc- of Mac-versie van het programma downloaden en die met een usb-stick op de andere
Flx:p>s
Avil»r
' Gsslacfil 1
1
deren toegevoegd, dan klikt u rechts onderaan op de zwarte knop Norton safety minder installeren (afbeelding 2).
*
Mann*lijK
Vroundi
computer(s) zetten.
Het bestand Nsm installer.exe wordt binnengehaald en zodra dat proces voltooid is, dubbelklikt u erop om de instal^. latie te starten. N A Norton-downI j loadbeheer i | haalt de nodige * l extra bestanden l op en dan gaat de / installatie van ^f start. Eerst bevestigt u nog een keer dat uw kinderen deze computer wel degelijk gebruiken en daarna klikt u op Toestemmen en installeren.
4
Eigen account Na de installatie moet u instellen welk kind welk account gebruikt. Standaard staat het zó ingesteld dat geen enkel kind de computer gebruikt, maar met een druk op de knop Wijzigen past u dat aan. U kunt dan een bestaande Windows-account aanwijzen of meteen een nieuw account maken. Elk kind heeft een apart account nodig om het internetgebruik aan banden te kunnen leggen (afbeelding 3).
Geboortejaar 12005
.
O Voeg elk kind toe, en vergeetvooral hun geboortejaarni<
Hoe melden mijn kinderen zich aan bij de computer?
5
Zwarte lijst Nu moet u de computer nog een naam geven; daarna klikt u op Voltooien. U kunt nu naar https://onlinefamily.nor ton.com surfen, onder andere om het programma op nog meer andere computers te installeren, de activiteiten van uw kinderen te bekijken en websites toe te voegen aan een Blacklist - een lijst met verboden websites. Na een druk op Gereed wordt u automatisch naar de website van Norton Family geloodst. Daar kunt u per kind en per toestel de activiteit opvragen. U ziet welke web-
Workshop
t zeil sites er bezocht werden, welke zoektermen er werden ingegeven in Google, met wie er het vaakst gechat werd en ga zo maar door. Alle resultaten kunt u bovendien sorteren en filteren om verdachte dingen zo snel mogelijk op het spoor te komen (afbeelding 4). Standaard staan er al een aantal websites op de zwarte lijst.
6
Finetunen Voor u uw kinderen op de computer laat, kunt u het best eerst de instellingen f inetunen. Die vindt u door op de website een kind te selecteren en op instellingen te klikken. Nu kunt u aanpassingen uitvoeren in zeven categorieën, waaronder Zoeken, Sociaal en Waarschuwen. Bij Profiel kunt u Norton Safety Minder supervision eventueel uitschakelen, waarmee u alle controle
opheft. Houd er wel rekening mee dat alle gegevens in de Verenigde Staten bewaard worden en dat de Amerikaanse regering dus alles kan bekijken - de Patriot Act, u weet wel. Belangrijk: vergeet niet op Opslaan te klikken voor u naar het volgende tabblad gaat.
ir.sl»; .ng«n veer Ctutreenwn voor Flupke
Htoim» *l-vrt«nd(liiii)»n niotnn mmmBich
O Wanneer uw kind een nieuwe vriend wil toevoegen via een instant messenger, moet het om uw goedkeuring vragen.
7
Verboden sites In het tabblad Web kunt u het toezicht op webactiviteiten in- of uitschakelen. U kunt ook kiezen wat er gebeurt als uw kind een website uit een verboden categorie wil bezoeken: een waarschuwing geven maar toch toestaan, de site blokkeren of enkel controleren. Uiteraard kunt u ook aangeven welke categorieën verboden zijn, zoals drugs, pornografie en religie. Wilt u specifieke sites blokkeren of toestaan? Dan kunt u
O Zitten uw kinderen veel te veel op de computer? Hoog tijd om de pc op bepaalde momenten te blokkeren.
hier de url invoeren. Het tabblad Zoeken geeft u de mogelijkheid om het Safe searchfilter in te schakelen op zes populaire zoekmachines op internet, zodat zoekresultaten met op volwassenen gerichte inhoud niet weergegeven worden. Wilt u vermijden dat uw kind andere zoekmachines gebruikt? Dan zult u die apart moeten blokkeren in het tabblad Web. Surft uw kind naar een geblokkeerde site, dan krijgt het een stop-pagina te zien (afbeelding 5). Daarop kan uw kind aangeven dat het zich vergist heeft, maar hij of zij kan u ook laten weten waarom het die specifieke website wilde bezoeken, zodat u eventueel alsnog kunt besluiten om de site in kwestie toe te staan.
Je mag deze site niet bezoeken
S
Chatten Met Expresberichten kunt u nieuwe chatvrienden blokkeren tot u ze hebt goedgekeurd. Op deze pagina ziet u alle accounts van instant messengers die uw kind geregistreerd heeft. Online chatdiensten worden niet gecontroleerd. Voor een overzicht van de accounts die uw kind op sociale
netwerken heeft, klikt u op het tabblad Sociaal zijn. Daar krijgt u een lijst te zien van de sites, de naam en de leeftijd die uw kind gebruikt, wanneer het de site voor het laatst bezocht en het totale aantal bezoeken (afbeelding 6).
9
Tijdslimiet Het tabblad Tijd is voor de meeste ouders heel interessant. Zodra u het inschakelt, kunt u voor elke weekdag de uren aanduiden waarbinnen uw kroost op de computer mag. U kunt ook instellen hoelang ze per dag op de computer mogen, met een onderscheid tussen week-en weekenddagen (afbeelding 7). Tot slot moet u aangeven of de computer na het verstrijken van de tijd vergrendeld wordt, of dat uw kind de computer verder mag gebruiken. Op het laatste tabblad, Waarschuwen, vindt u de meldingsinstellingen. Hier geeft u aan naar welk e-mailadres meldingen verstuurd moeten worden en welke meldingen u precies wilt krijgen. O Tekst: Frederik Meuris
6 l 2013 l www.computeridee.nl
53
Apple heeft recentelijk een nieuwe versie uitgebracht van iTunes. Editie 11 valt vooral op door de geheel nieuwe interface. Is het langverwachte iTunes 11 een geslaagde upgrade? £ Tunes is ondertussen al elf jaar oud en is door de jaren heen erg veranderd. Integratie met de iPod, de iTunes store, Genius playlist... het werd door de jaren heen allemaal aan Apple's mediaspeler toegevoegd. iTunes 11, dat afgelopen november werd gelanceerd, kent echter geen spectaculaire nieuwe functies of features. Ditmaal is er vooral aan de uitstraling en de navigatie van het programma geschaafd. In z'n algemeenheid kun je stellen dat bij de upgrade vooral veel extra franje uit voorgaande versies is weggesneden. Albums en plaatjes krijgen meer ruimte en een aantal menubalken kwam te vervallen. Het programma oogt hierdoor een stuk soberder en rustiger. Maar wennen is het wel: zelfs het bureaubladpictogram moest eraan geloven.
Beïtand aan bibliotheek toevoegen... Irtfc t:nen Overschakelen naar m mispeler Voorkeuren... Menubalk tonen
I
QNietzobtijmethetverdwijnen van de linker navigatiekotom?Klikonderde kop Weergave op Menubalk tonen en haal de kolom terug metZijbalk tonen. My 8*ït Friend «
|| »
-
Nummers
101 «2
Dummy
DaisiesOf The Galaxy > X
Albums
Ar t Kit en
Genres
Afsp« Hipten
Barbra Streiiand - Si...
Dj a n go Djangc
Radio
Mi
Beautïful Freak
O
Navigatie De belangrijkste veranderingen in iTunes 11 hebben te maken met de navigatie binnen het programma. U oriënteerde zich in het programma tot nog toe hoofdzakelijk via de grote navigatiebalk aan de linkerkant van het scherm. Daar kon u uw afspeellijsten vinden, muziek en films. Deze balk is verdwenen. Ook de menubalk aan de rechterkant van het scherm moest eraan geloven en zelfs de 'standaard' menubalk met opties als File (Bestand) en Edit (Wijzig) is verdwenen. In plaats daarvan werkt iTunes nu met dropdown-menu's. Zowel de bibliotheek (de verdwenen linker navigatiekolom) als de algemene menubalk zitten verstopt onder knopjes waar vroeger die menubalken zaten. Overigens is het mogelijk om de linker kolom en de centrale menubalk
Grace Kety Blues
in .'.'•- Tank
O
A Ddtsy Through Concrete
Pjckmg ölankets The Sound Of Fear
Wannie's Dwry
I L*e Birds
woeden Nidtete
Daisies Of The Galax;,
Something Is Sacred Sclecthi'e Memory
fyswatter
II s A Mothwfucket
.
Mr Es BeautifulSlues
Estate Sa Ie
O Meteen klikop het plaatje van een album krijgt u meteen deinhiudervan tezien.
terug te halen door onder Weergave te kiezen voor Menubalk tonen (afbeelding l). Bent u nu totaal gedesoriënteerd? Nou nee. De navigatie is eerder vereenvoudigd. Als gebruiker richt u zich nu enkel op de menubalk boven in het scherm en die werkt evenzogoed. De radio en afspeellijsten kunt u nu ook in dit
menu vinden. Met een knop helemaal rechts in de menubalk kunt u snel wisselen tussen de iTunes store en de bibliotheek en ook functies als iTunes Match zitten direct in de balk verwerkt. Het navigeren via genre, iets wat u eerder waarschijnlijk niet zo snel zou doen, is in de nieuwe iTunes ook makkelijker. Klikt u hierop, dan ver-
Een nieuw jas 54
www.computeridee.nl l 6 l 2013
Software schijnt er in het linkerscherm een dropdown-menu dat enkel de nummers van de specifieke soort laat zien. Wanneer u de inhoud van een muziekalbum wilt bekijken, hoeft u enkel op het plaatje van het album te klikken om te zien wat eronder zit (afbeelding 2). U komt niet in een heel nieuw scherm, wat eerder wel het geval was. Al met al werkt de navigatie gemakkelijker en intu誰tiever dan de oude iTunes. Een verbetering is het zeker.
Nieuw! Hoewel de aandacht is uitgegaan naar de navigatie en de vormgeving, betekent dat niet dat iTunes geen nieuwe functies heeft. Een leuke
geven. Ook kunt u er het volume regelen van een Airplay-apparaat, iets wat eerder niet mogelijk was in iTunes. Wanneer u dubbelklikt op de foto van het album verschijnt er bovendien een grotere, tweede mediaspeler. De oude fullscreen speler zit overigens ook nog altijd in het programma. De muziekspeler van iTunes kan dus op drie manieren worden weergeven, voor ieder wat wils. Een andere verandering binnen iTunes 11 is het Hierna afspelen. Rechtsklik op een nummer in uw muziekbibliotheek en kies Hierna afspelen of Toevoegen aan volgende, en muziek wordt automatisch aan uw muzieklijst toegevoegd. De functie Hierna afspelen is eigenlijk een vervanging van de iTunes DJ, die bedoeld was als een standaard afspeellijst voor uw beste muziek. Verder is er in versie 11 gewerkt aan integratie met iCloud en dan met name met de iTunes store. U kunt bijvoorbeeld tijdens het beluisteren van een album suggesties uit de iTunes store bekijken zonder de bibliotheek te verlaten. Aangeschafte bestanden die u bewaart in iCloud zijn direct in de speler te zien en niet enkel in de iTunes store. Een laatste aanpassing betreft de zoekfunctie. Wanneer u de eerste letters van een bepaald zoekwoord intikt, verschijnt onder het zoekvenster een scherm met mogelijke resultaten.
Minder?
nieuwe toevoeging is onder andere de minispeler, een mediaspeler die enkel wordt weergegeven ter grootte van een menubalk. Omdat de speler zo sober is weergegeven lijkt het aantal functies beperkt, maar toch zit alles logisch in de bedieningselementen verwerkt. Zo kunt u in de minispeler ook zoeken in uw bibliotheek of nummers een waardering
Wij zien geen grote nadelen aan de nieuwe versie van iTunes. Wel is in versie 11 een aantal functies weggehaald, wat mogelijk als hinderlijk kan worden ervaren. Zo was er veel kritiek op het weghalen van de Ontdubbelen-functie in iTunes. Die functie is naar aanleiding van de kritiek zelfs teruggekomen in de ii.o.i-update. Het grootste nadeel van iTunes is wel dat het een vrij zwaar programma is. Daar lijkt niet veel aan veranderd te zijn. Het is echter ook de vraag of dat wel opgelost kan worden zonder functionaliteit in te leveren. O
Dit is er verdwenen Nieuw betekent niet altijd maar meer. Er zijn ook heel wat functies uit iTunes verdwenen. Het gaatveelal om functies waar volgens Apple weinig gebruik van werd gemaakt. Wat gaat u missen in de elfde versie van het programma? Cover Flow Bij een minimalistischer uiterlijk hoort ook het weglaten van zinloze plaatjes. En dat is ten koste gegaan van Cover Flow, de gestileerde interface voor het bladeren door muziekalbums. Echt een verlies aan functionaliteit kun je het niet noemen, maar het zag er wel leuk uit. Overigens heeft de bibliotheekvan de iTunes = nog wel gewoon Cover Flow.
1
O In de iTunes store bestaatCover Flow nog wet.
d zijn er verschillende navigatiebatken uit iTunes weggenomen. Zo ook die aan de rechterzijde, waar u onder andere uw Ping-activiteiten kon bekijken. Ookvond u daar suggesties over samen te stellen muzieklijsten. Die functies zijn met het verdwijnen van de navigatiebalkuithet programma gehaald. iTunes D) Versie 11 kent dus nu het Hierna afspelen (Up next in de Engelstalige versie). Zodoende was er geen behoefte meer aan de iTunes D). De Dj was in feite een playlist van al uw muziek in de iTunes bibliotheek en zeer geschikt wanneer u even snel muziek wilde opzetten als er visite kwam. Nu zult u dat moeten oplossen met een eigen playlist.
Tekst: Bram Semeijn
r mines 6 l 2013 l www.computeridee.nl
55
Meer met midi
Muziekstudie voc Bent u handig met muziek, ofwel speelt u bijvoorbeeld piano of keyboard? Dan kan de koppeling met de pc een mooi extraatje vormen. Zeker nu midi-apparatuur bij thuisgebruikers niet zo populair meer is - en dus goedkoop tweedehands gedumpt wordt! idi is de aloude standaard om diverse elektronische muziekinstrumenten in de breedste zin van het begrip aan elkaar te knopen. Meest simpele voorbeeld is een midi-toetsenbord aan een sequencer koppelen. Zo'n sequencer bevat de eigenlijke instrumenten, terwijl het toetsenbord slechts een 'dom' apparaat is dat alleen uw toetsaanslagen doorgeeft. Midi is de sleutel tot koppeling aan de pc. Het aardige is dat midi-apparatuur tot een paar jaar geleden zeer populair was bij thuismuzikanten, maar inmiddels zijn veel hobbymuzikanten overgeschakeld naar softwarematige synthesizers. Het gevolg daarvan is dat u op eBay voor een habbekrats schitterende sequencers aantreft. Wij tikten een Yamaha MU8o op de kop, een uitgebreide XG-synthesizer met een heerlijke warme retroklank (afbeelding i).
tenties op Marktplaats of eBay. Grote kans dat u er een mooie midi-sequencer van Roland of Yamaha aantreft! Apparaten die in het verleden honderden tot soms duizenden euro's kostten zijn nu met een beetje geluk voor een heel eind onder de 200 euro te vinden. Hebt u eenmaal zo'n apparaat, dan kan de pret beginnen.
Ie usb-naar-midi-converters die voor maximaal een eurootje of twintig over de virtuele toonbank gaan (afbeelding 2). Daarvoor moet u ook weer op Marktplaats of eBay zijn. Dergelijke converters worden
, GrandPno II. „P090MJÖJ
SE
vrijwel allemaal standaard door Windows herkend. In moderne pc's leiden deze converters soms een conflict met usb-toetsenborden. In zo'n geval dient u een andere usbaansluiting te proberen. Heeft uw pc usb 3- én usb 2-aansluitingen, sluit de converter dan op een usb 2-aansluiting aan.
Poortselectie Hebt u de converter eenmaal
www.compiiteridee.nl l 6 l 2013
aangesloten, dan kan de sequencer(of desnoods een complete midi-synthesizer) via midi-kabels gekoppeld worden. Welke kabel waar hoort, vindt u in de handleiding van uw instrument, maar echt fout gaan kan er eigenlijk niets met slechts twee mogelijkheden (midi in en midi out). Na inschakelen van de sequencer of synthesizer kan de pret (bijna) beginnen. Probleem is namelijk dat in Windows Vista, 7 en 8 midi out niet eenvoudig meer is te activeren via het
b ft ï
Pak het binnengehaalde bestand uit naar het bureaublad. Dubbelklik op PLWMidiMap.cpl en in het dialoogvenster is het nu eenvoudig om de gewenste midi-poort te kiezen. Standaard is de vermaledijde Microsoft GS Wavetable Synth geselecteerd. U dient hier de uitgangspoort te kiezen die hoort bij de usb-naar-midiconverter. Sommige van deze apparaatjes bevatten twee van deze converters, waarvan er maar eentje echt gebruikt wordt. In dat soort gevallen is
Of u nu Windows Vista, 7 of 8 hebt: midi zorgt voor de vrolijke noot!
Achtergrondmuziek Ook voor filmers en fotografen kan een apparaat als de Yamaha uitstekend van pas komen. Al was het maar omdat er online gigantische midi-muziekverzamelingen zijn te vinden. En daar zit beslist ergens een mooi instrumentaaltje voor een portie achtergrondrnuziek bij. Kortom: duik eens in de adver-
Vista en 7
Converter Windows Vista, 7 en 8 kunnen in principe allemaal van huis uit overweg met midi. Punt is alleen dat de standaardsoftwaresynthesizer ronduit beroerd klinkt. De professionele sequencers zijn dan een verademing, alleen moeten die wel gekoppeld worden via midi-kabels. Ener is inmiddels vrijwel geen enkele pc meer te vinden met een midi-aansluiting of geluidskaart met midimogelijkheden. Gelukkig bestaan er voor dit doel simpe-
Configuratiescherm. Dit is noodzakelijk als u hoofdzakelijk midi-bestanden wilt afspelen via (bijvoorbeeld) Media Player. Gelukkig is er voor Vista en 7 een gratis tooltje beschikbaar dat gedownload kan worden vanaf akkord wechsel.de/i5-windows-vis ta-und-der-midi-mapper. (afbeelding 3). Scroll een stukje naar beneden in de tekst tot u de downloadlink tegenkomt. Voor Windows 8 is een andere werkwijze vereist, daar gaan we na de volgende twee stappen op in!
Workshop
r een habbekrats het dus zaak om de laagst (of niet) genummerde'standaarduitgang' te pakken, in ons geval USB2.o-MlDI(afbeelding4). Werkt dat niet, dan probeert u simpelweg de andere. Klik op OK en alle midi-signalen worden voortaan via de converter naar uw aangesloten synthesizer annex sequencer gestuurd. Om te controleren of het allemaal naar behoren werkt, hebt u een midi-bestand nodig. Geen probleem om dat te vinden, breng bijvoorbeeld eens een bezoekje aan mididb.com en download daar iets van uw
Midi Midi-bestanden zijn eigenlijk nog het best te vergelijken met het aloude kartonnen orgelmuziekboek. Daarbij vallen pennetjes in gaten en stroken die verdeeld zijn over banen. Elke baan stelt een instrument voor. Wilt u een trommel horen, dan prikt u op de gewenste plek een gat. Een lange trompetsoj lo? Snij een strook uit. Uiter' aard zijn toonhoogte en volume i aanpasbaar.Midiwerktopvergelijkbare wijze, alleen dan geheel digitaal. Via een virtueel 'orgelboek' stuurt u een orkest van gedigitaliseerde instrumenten aan. Simpeler kan eigenlijk niet!
II <
gading. Ook even googelen op 'midi files' geeft al snel heel veel resultaten. Precies dat maakt midi-muziek zo interessant: er is meer dan genoeg te vinden. En omdat midi-bestanden zeer klein zijn, pikt u in no time een complete verzameling van honderden nummers op. Dubbelklik op het binnengehaalde bestand, waarna Windows Media Player opent.
worden ook voorbeeldbestanden meegeleverd, die u hiervoor ook kunt gebruiken. Als het goed is, hoort u de muziek nu via uw extern aangesloten midi-apparaat. Vanzelfsprekend werkt vanBasco's Karaoke Player ook prima onder oudere versies van Windows, dus als u wat meer met midi wilt is dit sowieso een goede keuze.
Windows 8
Veel externe midi-instrumenten beschikken over extra mogelijkheden. Yamaha's XG bijvoorbeeld is een enorme verbetering ten opzichte van standaardmidi. Om van XG te kunnen genieten zijn wel speciale XG-midi bestanden noodzakelijk. Verder geldt dat apparaten met extra mogelijkheden vrijwel altijd ook ingesteld kunnen worden op standaard (GM)
Windows 8 is nog veel strikter dan Vista en 7 als het gaat om selectie van midi-poorten. Sterker nog: hiervoor zijn (nog) helemaal geen tools beschikbaar. Geen nood, want de wat betere midi-spelers bieden de mogelijkheid tot selectie van de uitgangspoort. Een aardig gratis exemplaar is een gouwe ouwe: vanBasco's Karaoke Player. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden is dit naast een Karaokespeler (alweer een leuke toepassing voor uw midi-muziekinstrument!) ook een gewone midispeler. Met inderdaad de mogelijkheid tot selecteren van de midipoort. Udownloadtdeze software vanaf www.vanbas co.com. Het kan zijn dat u onder Windows 8 een foutmelding krijgt tijdens de installatie. Annuleer deze dan en installeer opnieuw met de door Windows 8 zelf voorgestelde alternatieve instellingen; hierna werkt alles naar behoren. Start het programma en klik in het venstertje met de bedieningsknoppen van de speler op de muzieknoot linksboven. In het daarop geopende contextmenu klikt u vervolgens op Setup (afbeelding 5). In het venster Setup kiest u op het tabblad MIDI achter Output Device de externe midipoort van de usb-naar-midiconverter. Klik dan op OK en open het net gedownloade midi-bestand. Met de speler
Praktische tips
midi. Dit is noodzakelijk als u een standaard midi-bestand zonder speciale extraatjes afspeelt. Lees dus in de handleiding van uw apparaat hoe dit moet. Tot slot is het ook verstandig om de sequencer of synthesizer voor het afspelen van een nieuw midi-nummer even te herstarten om instrumentinstellingen van een vorige track te overschrijven. Wilt u midi-muziek als achtergrondmuziek voor bijvoorbeeld uw vakantiefilm gebruiken, koppel dan de lijnuitgang van de sequencer aan de lijningang van uw geluidskaart en gebruik een programma als Audacity (audacity.sourceforge.net) om de muziek op te nemen en verder te gebruiken in uw videomontagesoftware. Q Tekst: Ronald Smit
Putzlowïtschs Vista-MIDtMapper Afspelen van MIDI-muziek Standaardapparaat: Microsoft GS Wavetable Synth Microsoft GS Wavetable Synth MID!GUT2fUSB2.Q-MID!l
-. —.- .i Setup...
ck
Att-t-S
vs.mid
* MIDI Crütput ^^ */ \o
Aft* O
Playlist
Art+L
Karaoke
Arf-K
V
Aft-.-P
o nnn O uuu
6 l 2013 l www.computeridee.nl
52
FAQman
Harde schijf v • II r de helft onbruikbaar! Paul Blaas komt met het formatteren van zijn harde schijf niet verder dan twee in plaats van drie gigabyte, en houdt dus een stuk van een gigabyte over. De FAQman praat hem en ons bij over het fenomeen GPT.
Img-bestanden niet te openen Ik heb img-bestanden gekregen en ik kan ie niet openen... Nadia Depauw
i l c r o s o f t DiskPai-t uei-sion 6 . 2 . 9 2 0 0 ïopyrigJit <O 1999-2012 M i c r o s o f t Corporation. On conputer: FflQMflN-OP-8
gelijk! Navraag leert evenwel dat Gmail de punten voor het @gmail.com simpelweg verwijdert. Ook worden hoofdletters omgebouwd naar kleine letters. Verder is het niet zo dat u e-mailberichten ontvangt die voor iemand anders zijn bedoeld. De afzender heeft toch echt een verkeerd e-mailadres gebruikt.
D I S K P f l R T > CONUERT Ucrosoft DiskPart uersion 6 . 2 . 9 2 0 0
Oplossing: Eenvoudig. Verander de img-extensie in de isoextensie. Img-bestanden zijn cd-/dvd-imagebestanden die afkomstig zijn van het Appleplatform. Slechts het veranderen van de extensie is voldoende om met die bestanden op het Microsoft-platform te kunnen werken.
Een harde schijf van
3 TB
Hoe kun je onder Windows 7 een harde schijf van 3 TB partitioneren en formatteren? Ik kom met behulp van het Schijfbeheer niet verder dan een partitie van 2 TB. Ik houd nu een onbruikbaar stuk van i TB over. Paul Blaas Oplossing: In dat geval moet de harde schijf gpt (GUID Partition Table) in plaats van mbr (Master Boot Record) worden geformatteerd. Het oude mbr komt namelijk niet verder dan 2 TB. Niet getreurd, het besturingssysteem kent het onderdeel DISKPART en daarmee kunt u de gewenste conversie verzorgen (afbeelding i).
DYNflMIC ÜPT IER
disk d Luk disk disk
fron Fron fron Fron
d y n a n i c to hasic. ha:; ie t o ilynanic . Mlilï to GPT. GPT to hBR.
IISKPflRT> _
Q i. Aan de slag met DISKPART. Daarmeezetu de boet om naar gpt en dan is de weg vrijvooruwj TB!
exportost.com (afbeelding 2). U kunt uiteraard even gratis proefdraaien om te weten of de tooi Export OSTto PST iets voor u kan betekenen.
E-mail van naamgenoot Ik kreeg, op mijn Gmaïl-account, een e-mailbericht binnen gericht aan een naamgenoot met andere voorletters. Het e-mailadres bevat een extra punt achter de eerste letter. Dus a.jansen@gmail.com in plaats van ajansen@gmaiLcom. Dat
bericht had toch nooit bij mij binnen mogen komen!Hoe kan dit? Een test van mij en een aantal bekenden leert dat, als je bij een Gmail-adres zo'n extra punt gebruikt, het e-mailbericht gewoon binnenkomt op het adres zonder punt! C. van Hüten Oplossing: Uw FAQman heeft dat even gecontroleerd met behulp van Windows Live Mail, met behulp van Hotmail en met behulp van Gmail en u hebt helemaal
Wij krijgen ergveel FAQmanvragen. Tot onze spijt kunnen wij dan ook niet alle vragen beantwoorden. Stuur uw FAQman-vragen naar: faqman@computeridee.nl Meervragen en oplossingen vindt u in hetFAQman-archief: www.computeridee.nl/faqman
Van OST naar PST Hoe converteer ik een ostbestand naar een pst-bestand? Ik heb een crash gehad en ik wil de e-mailberichten terugzetten. Ruud Oplossing: Hier heeft uw FAQman de site die u zoekt: www.
58 www.computeridee.nt l 6 l
- Convert a — Conuei-t a Convert a - Cunuurt a
2013
BraveAppi-WrbAppicflli:
<-
x
G
FAQman Privé
^F bravcQpps Free Web Apps to Empower your Site
H
Enrkh your wrtsltf wllh pow«ful spps
Q 3. Op de website www.brave apps.com ('s van alles te vinden om uw eigen homepage eens lekker op te tuigen!
Bezoekersteller op de website Ik beheer de website van een sportvereniging. Ik wil graag een eenvoudige en gratis bezoekersteller op die website plaatsen. Ik werk met Microsoft FrontPage 2003, maar de bezoekers-teller daarvan wordt niet ondersteund door de hostingprovider. Annette Hofste Oplossing: Ga naar www.bra veapps.com. Daar vindt u een fors aantal leuke - en gratis addons voor uw website. Met onder meer een Hit Counter, want dat is wat u zoekt (afbeelding 3)! Even aanmelden en een stukje html-code ophalen en inplakken. Is niet moeilijk!
Computer begint te blazen Als ik een bepaalde game speel, begint mijn computer behoorlijk te blazen. Als ik de game na verloop van tijd niet stop, dan krijg ik op een bepaald moment een
O 4. Dftisnueens een systeemkast die uitermate geschikt is voor een game-pc. Ventilators bijplaatsen gaat reuze eenvoudig!
Van kaviaar naar kant-en-klaar
Hit Counter
blauw scherm met de bekende mededeling dat er iets niet goed is gegaan met het systeem. Ligt dit aan de koeling of aan de videokaart? Thecla Ooteman Oplossing: Het kan aan de koeling én aan de videokaart liggen. Immers, de videokaart heeft een eigen koeling. Dit probleem moet u evenwel goed aanpakken en dat doet u door ervoor te zorgen dat u uw systeemkast goed ventileert. Misschien wat meer ruimte rond die systeemkast nemen en een of twee ventilators monteren die ervoor zorgen dat er zoveel mogelijk koele lucht wordt aangevoerd en er zoveel mogelijk warme lucht wordt afgevoerd. Een goed doorstroming is dan ook essentieel! Uw FAQman doet er even een plaatje bij van een systeemkast die optimaal is voorbereid op de montage van extra ventilators (afbeelding 4).
et is crisis en dat merken we allemaal in de portemonnee. Heel lastig en in veel gevallen is er niets te kiezen, omdat het je door overheden op allerlei niveaus door je strotwordtgeduwd. Boetes, parkeergelden, belastingen, verzin het maar. Met als gevolg dat ik moet bezuinigen omdat de reeds genoemde overheden dat niet doen. In mijn geval is het computerpark aan de beurt. Waar ik anders regelmatig een nieuw kastje koop, daar houd ik op dit moment mijn bestaande kastjes maar eens tegen het licht. Een alweer wat oudere nasheb ik compleet nieuw leven ingeblazen met een firmware-update, een wifi-dongel en een harde schijf die ik uit een pc heb gepeuterd waarvan het moederbord was geklapt. Met als resultaat nogal wat leuke extra multimedia- en backup-mogelijkheden die ikvoorheen niet had. Kosten? Alleen de wifi-dongel die ik op Marktplaats had gevonden en die ik-want hierin Haarlem-op de fiets heb afgehaald. De smaak eenmaal te pakken, waren er nog meer apparaten aan de beurt. Alweer een heel poosje terug heb ik besloten om alleen nog maar spullen van serieuze fabrikanten te gebruiken. En onder serieus versta ik dan het consequent blijven ondersteunen van alle producten die ooit zijn uitgebracht. Met bijvoorbeeld als gevolg dat je een wifi-basisstation uit 2007 zomaar kunt voorzien van mogelijkheden die pas in 2013 zijn bedacht. Welnu, van die beslissing heb ik met terugwerkende kracht tijdens deze upgraderonde kunnen genieten, want niet alleen die nas maakte me vrolijk. Zo goed als gratis is mijn netwerk niet alleen rapper maar ook veelzïjdiger geworden. In het bijzonder de gratis tooi Rsync (rsync.samba.org) moet worden genoemd. Het gaat om een uiterst listig backup-mechanisme waarmee je akelig efficiënt over het netwerk kunt backuppen. Dat wil zeggen, louter en alleen de in de tussentijd (sinds de vorige backup) gewijzigde gegevens worden uitgewisseld, waarbij het netwerk zo min mogelijk wordt belast. Ik stuur Rsync aan met behulp van een enkel bat-bestand dat na de nodige experimenten is ontstaan en het veiligstellen van de gegevens die op mijn belangrijkste server staan is tegenwoordig minutenwerk geworden. Je zit erbij en je kijkt ernaar! Was het geen crisis geweest, dan had ik me graag het zoveelste te dure apparaat laten aansmeren. Nu dus even niet. De gevolgen van dit alles zijn helaas voor mijn hardwareleverancier en mijn overbuurman. De eerste gaat me dit jaar niets verkopen en naarde tweede wordt geen overbodig materiaal doorgeschoven. Nee, een crisis is niet leuk. Daarom gaat uw FAQman dan ook van kaviaar naar kanten-klaar! Is ook lekker...
6 l 2013 l www.compiiteridee.nl
59
LATEST FIRMWARES Model
Ccuntry/Carner
SamMobile Firmware Page
G
Date
x
J www.sammobile.com/firmware/
iPad via iCloud te koppelen. Echter, ik krijg iCloud niet werkend op mijn Android-smartphone ... Hans Beenen
met @me.com en het iCloudwachtwoord. De e-mailconfiguratie moet dus helemaal handmatig worden ingesteld.
Oplossing: Zorg eerst dat u netjes kunt aanmelden bij iCloud (afbeelding 7). Als dat is geregeld, gaat u aan de slag met de volgende instellingen voor imap en smtp. Imap: imap. mail.me.com, SSL: poort 993, authenticatie: gebruikersnaam met @me.com en het iCloudwachtwoord. Smtp: smtp.mail. me.com, SSL: poort 587, authenticatie: gebruikersnaam
Processen controleren Er draaien nogal wat processen op mijn computer. Ik zoek een tooi om te bepalen welke goed, overbodig, verouderd, dubbel, virusgevoeligoffoutgevoelig zijn. Lennert van Hoek Oplossing: Surf eens naar secunia.com/vulnerability_ scanning/on-line. Daar vindt u de zogeheten Secunia Online Software Inspector. Ais u die eens laat draaien, krijgt u al een mooi overzicht van de eventuele gaten in uw besturingssysteem!
O S. Hiervindtu de nodige firmware-updates voorde Samsung 61-55830!.
Upgrade naar Anaroid 3
Hartenjagen voor Android
Ik heb een Samsung GT-SsSsoi metAndroid 2. Ik heb een abonnement bij KPN en dat is met tv, internet en bellen. Bij KPN is het mogelijk om tv op je smartphone te installeren, maar daar is dan wel Android 3 voor nodig... Albert Kloosterboer
Daar ik voor zeven weken op bed moet liggen, heb ik getracht om het spelletje Hartenjagen van Windows 7 naar de Androidtablet te krijgen. Ik heb het geprobeerd en het icoontje is zichtbaar. Het spel werkt echter niet, Hoe krijg ik dat alsnog voor elkaar? Johan Diepgaand
Oplossing: Surf daarvoor eens naar de site www.sammobile. com (afbeelding 5). Aldaar diverse firmware-updates (inclusief instructies) voor uw merk en type smartphone. Even opgepast, want het gebeurt natuurlijk allemaal op eigen risico! Aan de andere kant, uw FAOman heeft z'n eigen Android-telefoon al meerdere malen van nieuwe f irmware voorzien en dat is altijd goed gegaan. Desalniettemin tóch een waarschuwing. Laat bij voorkeur de belwinkel uw smartphone upgraden. Kost 10 a 25 euro, maar dan wordt het door een specialist gedaan.
Oplossing: Een Windows 7-programma werkt helaas niet op een Android-tablet. Het ene besturingssysteem is tenslotte het andere niet. Maar als u naar Google Play toe gaat, dan zult u zien dat u het spelletje Hartenjagen (en nog véél meer andere kaartspelletjes) eenvoudig kunt downloaden en installeren (afbeelding 6). Wedden dat die zeven weken dan razendsnel voorbij vliegen? Beterschap van uw FAOman!
iCloud op Android Het mij gelukt om mijn pc en de
O 7. Even metde browserkijken of u bij ÏÜoud kunt komen. Dat is een handig uitgangspunt.
FAQman's keus MBR verwijderen Is het mogelijk om de mbr van een harde schijf te verwijderen? Is het mogelijk om daarna weer een nieuwe mbr aan temaken? Anton Zoutendijk Oplossing: U wilt de mbr oftewel het Master Boot Record manipuleren? Welnu, dan moet u eens op deze site kijken: www.diydatarecovery.nl. Daar vindt u het programma MBRtool dat u op een bootable cd kunt branden (afbeelding 8). Vervolgens de pc opnieuw starten, waarna u aan de slag kunt met de mbr van de - naar uw FAQman aanneemt - primaire harde schijf. Wel opgepast, want u gaat met vuur spelen! Dus niet komen klagen als u het \'*f MUHIool Bootable Media Buddei -(• C re at e Bont Diskette (r eccmm end e d) LJ
-
Place a diskette h the a: drive to create a MBRtool boot disk.
-C Create Eo;t CD/DVD
••o/ •' c ^
O 6~ Op Google Play is Hartenjagen eenvoudig te vinden. En er is nog véél meer!
GO
www.computeridee.nl l 6 l 2013
|l:0:0,D: ATAPI
1HAS12G
- C Extract MERtocl from archive and save to root of:
O & MBRtoot aan het werk.
6
FAQman Foto's afspelen Ik heb mijn pc in de woonkamer staan en ik heb via een router aansluiting op internet. Nu wil ik mijn foto's, die zijn opgeslagen op de pc, draadloos afspelen op mijn tv in dezelfde kamer. Bedrading is uit den boze. Graag wil ik weten of dit met wifi mogelijk is. Wat voor apparatuur heb ik dan nodig? P.A. van Melis Oplossing: Als u op de pc een dlna-server installeert en als u een mediaspeler (bijvoorbeeld een AC Ryan PlayOnlHD Mini 2) op de tv aansluit, kan die mediaspeler direct bij de foto's op de pc komen (afbeelding 9). Een mediaspeler die overweg kan met Windows Networking heeft zelfs niet eens dlna nodig en kan direct bij een gedeelde map op de pc komen. Afhankelijk van hoe 'smart' uw tv is, zijn er ook op dat niveau mogelijkheden voor wifi en dlna!
Opeens wakker worden In Computer Idee zijn enkele artikelen opgenomen betreffende de instellingen van het bios.
O 9. Een voorbeeld van een mediaspeler met extra mogelijkheden.
Met name trof mij Opeens wakherworden. Dat gaat echter bij mij niet goed en ik worstel al lang met dit probleem. In het bios is geen wachtwoord ingesteld, maar het WindowXPvenster blijft hardnekkig openen met een wachtivoord vraag. Ik hoef echter geen enkel karakter in te typen, alleen Enter te activeren. Wat ik ook heb geprobeerd, ik krijg dit niet weg, ook niet met Control Userpasswordsz. Peter Plukkel
lekker doorstart. Normaal gesproken biedt Control Userpasswords2 de oplossing. U maakt kennelijk gebruik van een account waar geen wachtwoord op staat. Welnu, zet daar wĂŠl een wachtwoord op en probeer het dan nogmaals. Verder moet u eens op het tabblad Geavanceerd van de genoemde tooi kijken (afbeelding 10). Aldaar dan aan te geven dat er niet op Ctrl + Alt + Delete moet worden gedrukt alvorens te kunnen inloggen.
Oplossing: Wat u daar zegt, heeft helemaal niets met het bios te maken. Het is het besturingssysteem dat kennelijk niet
Harde schijf voor Dell
O 10. Even achter de schermen van Control Userpasswords2. Het vinkje mag niet aan staan!
Geavanceerd
Oplossing: Uw FAQman heeft het even uitgezocht en intern hebt u twee 3,5 inch-plekken. Verder heeft de pc een satacontroller (afbeelding 11). Groen licht derhalve!
Gebiuike.saccounts Gebruikers
Geavanceerd
r Wachtwoorden en .NET Passports â&#x20AC;&#x201D; . U kunt de wachtwoorden die op deze computer zijn opgeslagen ! beheren en uw standaard-Passport met behulp van de wizard .NET Passport wijzigen, Wizard ,NET Passport -Geavanceerd gebruikersbeheer tj
Ik heb een Dell XPS 420 staan. Ik wil er een andere harde schrijf in zetten, een Hitachi 500 GB. Kan dat? Het is een 3,5 inchharde schijf met sata 3.0. Lorenzo
Met de module Lokale gebruikers en groepen kunnen geavanceerde gebruikersbeheertaken worden uitgevoerd, Geavanceerd
-Beveiligde aanmelding Ter verbetering van de beveiliging wordt u aangeraden gebruikers verplicht op CTRL+ALT+DEL te laten drukken voordat zij zich kunnen aanmelden. Op deze manier zorgt u ervoor dat het oorspronkelijke Windows-aanmeldingsvenster verschijnt en het systeem beter is beschermd tegen programma's die een aanmeldsituatie nabootsen om uw wachtwoord te achterhalen,
Opmaak elektronische nieuwsbrief Ik wil graag een elektronische nieuwsbrief opmaken en vraag mij af hoe ik ervoor kan zorgen dat deze nieuwsbrief bij de geadresseerde komt als bijvoorbeeld de nieuwsbrief van Computeridee. De geadresseerde opent dan het desbetreffende
Malware-infectie Bij diverse collega's komt de volgende pagina steeds tevoorschijn als startpagina:search. conduit.com. Wat ze ook doen, het ding blij f t terugkomen, h dit een malw ar e-infectie? Joop Kosten
Oplossing: Ja, dat is een malware-infectie, beter nog, een hijack. Surf naar www. anvisoft.com voor de tooi Anvi Smart Defender. Een fraaie gratis download die daar korte nietten mee maakt!
Drives Serial ATA drive, floppy drive, memory devices, Blu-ray'" Disc drive, DVD drive, DVD-RW drive, CD-RW/DVD combo drive, media card reader, and Media Xcelerator(optional).
Externaily accessible:
two 3.5-inch flexbays two 5,25-inch drive bays
Internaily accessible; Annuleren
Oplossing: Het type nieuwsbrief waar u op doelt is een html-pagina die op een webserver draait en die eventueel als html-body kan worden doorgestuurd via de e-ma i lelie nt. Dergelijke nieuwsbrieven worden met gespecialiseerde programma's opgemaakt en verzonden. Als u een idee wilt krijgen, dan moet u op de site www. interspire.com eens kijken naar de tooi Interspire Email Marketer. Natuurlijk kunt u ook een cms als WordPress 'misbruiken' om elektronische nieuwsbrieven op te maken en te verzenden!
Available devices
!~~ Gebruikers moeten op CTRL+ALT+DEL drukken
OK
e-mailberichten de nieuwsbrief is dan direct te lezen. Ik vind alleen maar voorbeelden op internet waarbij de nieuwsbrie f als bijlage wordt meegestuurd en dat wil ik juist niet. Thira van Dijk
two 5.25-inch drive bays two 3.5 HDD bays
11. Even kijken naar de specificaties van de Dell XPS 420. Helemaal in orde!
6 l 2013 l www.computeridee.nl
61
Schrijven naar oude narde schijf
handig als u de externe harde schijf op andere apparaten gaat aansluiten.
Onlangs begaf de voedingvan mijn laptop het. De oplossing was de aankoop van een nieuwe laptop met Windows 8. Om de inhoud van de harde schijf van de oude computer over te hevelen werd mij een externe harde schijf-behuizing verkocht. Met de nieuwe computer kon en kan ik zo over de oude gegevens beschikken. Ik wil nu de oude schijf gebruiken voor reserveopslag. En dan wordt steeds gevraagd om toestemming van de Administrator. Ik zie niet hoe ik dat voor elkaar kan krijgen? Ger van Gastel
Java wordt geblokkeerd Als ik de website Nachtuilen.net open, worden de bewegingen en het geluid geblokkeerd. Dat komt omdat Java niet meer werkt Hoe kan ik dit oplossen? Gerard Bron Oplossing: Uw FAQman heeft dat even onderzocht. Een van de dingen die u kunt doen, is het weggooien van alles dat Java is. Gebruik daarvoor de tooi JavaRa die u hier kunt vinden: singularlabs.com (afbeelding 12). Daarna installeert u de recentste versie van de Java runtime-omgeving. Kijk ook meteen bij de Additional Tasks van JavaRa, want daarmee is de Java runtime-omgeving (JRE) ook nog te trouble-shooten (afbeelding 13). Verder natuurlijk naar de instellingen van de webbrowser van dienst kijken en neem eventueel Nachtuilen.net op in de lijst met Vertrouwde websites.
Oplossing: Dat is dan een rechtenkwestie op die oude harde schijf die - zo constateert uw FAOman - met ntfs is geformatteerd. Uw nieuwe laptop heeft ongetwijfeld een forse harde schijf, dus laten we het zo gemakkelijk mogelijk doen. U kopieert de inhoud van de oude harde schijf naar een map op de nieuwe harde schijf. U formatteert daarna de oude harde schijf met f at32 of exfat (Extended File Allocation Table). Dat kan, want zo groot zal die oude harde schijf niet zijn. U kopieert ten slotte de inhoud van die even eerder aangemaakte map op de nieuwe harde schijf terug naar de oude harde schijf. Vervolgens profiteert u van het feit dat fat32 en exfat (in tegenstelling tot ntfs) u geen gebruikersbeperkingen oplegt. Is ook
E-mailadres intypen Ik moet nogal vaak mijn e-mailadres intypen. Kun je in je browser een soort macro aanmaken die dit automatisch doet? Gert van Beek Oplossing: Dat is niet zozeer iets voor de browser als wel voor het besturingssysteem. Kijk eens naar AutoHotkey
Upd.tte J.iv.iRj
Acfclitional
Definffioni
O 12. Surf naar 5ingularlabs.com voor de tooi JavaRa, waarmee u Java geweldig kunt verwijderen en opfrissen.
y. Reniovï st.irtup sntry 5 Check Jj'-'j version
O 13. En nietvergetenomookde Additional Tasks even te bekijken. Is weer een extra stukje troubleshooten!
yj Remove OutcLiied JRE FirefO' Eitensions Clojn IRE Ipmi) File
Support
Ab=ulJavaRa
E2 www.compiiteridee.nl 1 6 1
2013
O J 4. Hier ziet u waar en hoe u uw draadloze netwerk visueel uit de lucht haalt.
(www.autohotkey.com). Daarmee kunt u dat gedoe met uw e-mailadres (en meer) overkoepelend regelen. Dus gewoon alles in één keer goed maken...
Leeg vakantiebericht Als er een e-mailbericht binnenkomt, krijgt de afzender een leeg vakantiebericht terug. Hoe kan ik dit uitzetten in Windows XP? Jos Kaart Oplossing: Dat speelt zich waarschijnlijk af op het niveau van de ontvangende e-mailserver en dat is bij de provider van dienst (kan ook zomaar iCloud, Hotmail of Gmail zijn) en niet in uw pc. Immers, dergelijke automatische e-mailberichten zijn immers bedoeld voor als de pc niet actief is.
Worm of virus Ik heb sinds een tijdje een nieuwe laptop. Sinds kort is deze laptop zeer traag; vooral op internet. Het is mij opgevallen dat in het Taakbeheer veel processen lopen die achter hun procesnaam exë'32 hebben staan. Kan het zijn dat dit een of andere worm of virus is? Tim Kullen Oplossing: Het één - een trage webbrowser - heeft niets met het ander - dat exe"::'32 - te maken. Dat eerste kan zomaar een kwestie van opschonen zijn. Dat tweede geeft slechts aan dat er een 32 bit-programma actief is binnen een 64 bitbesturingssysteern. En nog even over dat opschonen: probeer ook eens een andere virusscanner.
Draadloos modem niet zichtbaar Hoe kun je regelen dat jouw draadloos modem niet meer verschijnt in de lijst met wifi-netwerken? Ik wil de boel onzichtbaar maken voor toevallige passanten. Arjan Oplossing: Dat is een optie die Hide SSID (moet dan Enabled zijn) of Broadcast SSID (moet dan Disabled zijn) wordt genoemd (afbeelding 14). Dat betekent wel dat u de toegang tot uw wifi-basisstation handmatig dient te verzorgen. Immers, ook ü ziet het draadloze netwerk niet meer! Overigens is dit geen beveiliging, een (sterk) wachtwoord in combinatie met wpa(2) is dat wel.
Hdmi-audio op moederbord Hoe activeer ik het hdmi-audio op mijn moederbord? Ik vind nergens iets terugvan hdmi in het bios. Patriek Hoet Oplossing: Het zou zomaar kunnen dat u dan via de videokaart een driver-koppeling moet maken met de geluidskaart. Daarna kan de videokaart, als deze dat ondersteunt, het geluid erbij zetten op de hdmi-poort. De optie hdmiaudio waar u over spreekt is typisch bedoeld voor een moederbord dat zelf reeds is voorzien van én een audiopoort én een hdmi-poort. O Tekst: John Vanderaart
Mobiel
Apps & Downs Facebook Poke Met Facebook Poke kunt u korte berichten (tot 120 karakters), foto's en video's naar vrienden sturen. Het bericht 'vernietigt'zichzelf na enkele seconden automatisch. Deze tijd is instelbaar tussen i en 10 seconden, en zichtbaar op het toestel van de ontvanger in de vorm van een timer. Het is geïnspireerd op de bestaande Poke-functie van Facebook, maar bovenal op de al bestaande app Snapchat. Met Poke kunt u berichten delen waarvan u liever niet hebt dat anderen ze zien, bijvoorbeeld een 'flirt'. Een belangrijk verschil tussen Poke en Snapchat is dat u bij Poke moet inloggen bij Facebook, en alleen contact met uw Facebook-vrienden kunt maken. Bij Snapchat kunt u op basis van een gebruikersnaam of telefoonnummer contact leggen, en zelfs redelijk anoniem blijven. • Gratis-iPhone
woord moeten aan elkaar grenzen. U ziet hoeveel woorden en punten er in theorie gehaald kunnen worden, op basis van een (Nederlands) woordenboek. Er zijn over het algemeen wel meer dan 150 woorden te maken. Na afloop kunt u uw prestaties vergelijken met andere spelers, waarna al vrij snel het volgende spel begint. Aardig is dat er statistieken worden bijgehouden, met zelfs wereldwijde klassementen. U kunt inloggen met een Xbox Live-account, maar ook als gast spelen.
Uiteraard kunt u een forum gewoon via een browser bezoeken, maar op een smartphone of tablet valt dat meestal tegen. Tapatalk (waarvan er een nieuwe hd-uitvoering is voor Android, geoptimaliseerd voor tablets met fee Cream Sandwich of hoger) maakt het inloggen en navigeren veel prettiger. Ook het zoeken naar berichten, bladeren door foto's, uploaden van foto's of wisselen van account gaat soepeler. De beheerder van een forum moet Tapatalk overigens wel (gratis) activeren, maar dat is een eenvoudige stap, en blijkt geen drempel: al meer dan 40.000 forums wereldwijd zijn geschikt gemaakt voor Tapatalk, waaronderookveel Nederlandse. De app ondersteunt een groot aantal forumsystemen, waarondervBulletin en phpBB. • Gratis-Android
• Gratis -iPhone, Windows Phone
Archos Video Player Poke a friend with a message, photo or video
eïToUcmjafha
lf
* CM
Wordament Woordspelletjes zijn populair, en na het succes van Wordfeud is het nu wellicht de beurt aan Microsoft, met het spel Wordament. De app biedt korte woordwedstrijden waarbij u in twee minuten zoveel mogelijk woorden moet vinden op een bord van vier bij vier. U maakt woorden door sleepbewegingente maken. Letters van een
Archos is fabrikant van onder meer Android-tablets en is vooral sterk op het gebied van multimedia. Voor de eigen hardware heeft het enkele geavanceerde apps ontwikkeld. Eén daarvan is de zeer gewaardeerde Archos Video Player, die het nu ook los in Google Play aanbiedt. De videospeler is daardoor ook op smartphones en tablets van andere fabrikanten te gebruiken, al is wel minimaal Android 4.o nodig. Volgens de fabrikant kunt u de meeste videoformaten afspelen, al is dit verder niet gespecificeerd. Mocht u toch iets missen: er is een gratis(maar niet officiële!) All Codecs Plugin voor Archos Video Player ver-
schenen, die u eenmalig moet installeren voor extra video- en audiocodecs (waaronder acs). De videospeler heefteen prachtige interface, en biedt zeker meerwaarde in vergelijking met concurrenten. Zo wordt gebruik gemaakt van hard ware-versnelling, waardoor ook hd-video's doorgaans vloeiend kunnen worden afgespeeld. Erzijn prima netwerkvoorzieningen voor het afspelen van video's van netwerkbronnen (SMB en UPnP). Daarnaast biedt het (in de lijn van XMBC) een mooi overzicht van films, waarbij het extra filmdetails en zelfs ondertitels zelf van internet plukt. • €4,99-Android
Apps op RadioNL De besprekingen van deze apps zijn ook wekelijks te horen op RadioNL. Stem daarvoor elke woensdag rond 15.15 uur uw radio af op het programma Johan in de Middag, of ga naar de tivestream op radionl.fm.
Zombies^ Run! 5k Training Een originele fitness-app is Zombies, Run! Tijdens het hardlopen wordt u opgejaagd door virtuele zombies. Deze 'sk training'-variant, van dezelfde makers, helpt u met een trainingsprogramma van acht weken naar een betere conditie. Het doel is om vijf kilometer uitte kunnen lopen. Zombies spelen een rol, maar het is bovenal een fitness-app, zelfs één van de beste in het genre. De schema's zijn gericht op beginnende hardlopers. Een training bestaat uit een warming-up, oefeningen, hardloopintervallen en'vrij rennen'. Terwijl u naar uw eigen muziek luistert, hoort u instructies wanneer u kunt rusten of uw snelheid moet vasthouden. De verhaallijn ontvouwt zich wat traag, maar is zorgvuldig uitgewerkt, en vorrnt een motivatie om te blijven rennen. • € 0,89 - Android, iOS O Tekst: Gertjan Groen
Total diatanc* Story S A gt**t itutl ^f-:i'---.- don* your firmt running Bpiinta and youc Cirit fr»*-for» run. And you'1** a new friand - Hanit
Today you start yotir 5k training •ith tb* Doctor, Yoii'll b« momtlj wmlking arouiid Abtl, with !5-»*CCind jogging aprinta
6 l 2013 l wwwxomputeridee.nl
E3
Hardware PCs Notebooks lablets Software Gaming
ideo Telefonie Apple
AMDA10-5800K
Club 3D HD7870 Jokercard XT
Processor
Grafische kaart
Ultrabook™
• • • •
• AMD Radeon HD7870 (925 MHz) • 2 GBGDDR5 geheugen (6000 MHz) • 2x Mini DisplayPort, HDMI, DVI-I, DVI-D (HDCP) • DirectX 11,OpenGL4.2 • AMD HD3D technologie • Gratis voucher voor Tombraider & Bïoshock Infïnite
• • • • •
Western Digital Green
OCZ Vector Series
TP-LinkTL-WDR4900
3 TB harddisk
Solid State drives
Draadloze dualband gigabit router
• Opslagcapaciteit: 3.000 GB • SATA6Gb/s
• Ops!agcapaciteit:128-256-512GB • Max. 550 MB/s lezen
• 64MBcache • IntelliPower • 3,5 inch • Koele, stille werking voor efficiënt en milieubewust computerwerk.
• Max. 530 MB/s schrijven • TRIM support • Max. IOPS: 100.000 schrijven • 2,5 inch (incl. 3,5 inch inbouwframe)
• • • •
Kloksnelheid: 4x3800 MHz • 4MBL2cache 32 nm technologievModelnaanrTrinity MuttiCoreCPU -t Discrete GPU technologie Black Edition(Boxed)
Nu verkrijgbaar: Office 2013!
|*ï Qffice
Office 2013 voor Thuisgebruik en Studenten Bereik meer thuis met je huiswerk!
~*"^^
• Word, Excel, PowerPoint, One Note
Gereedschap
Samsung NP900X3C-A05NL 13,3" Super helder 400nit HD+LED-scherrn (l 6:91 Intel*Gore™ I5-3317U processor (1,7 GHz) 128GBSSD • 4GB DDR3 geheugen Intel'HD Graphics 4000 • Cardreader • Webcam Gb-LAN, WLAN-N • USB 3.0, HDMI • Windows 8 64-bit
Gelijktijdige 2,4 GHz 450 Mbps en 5 GHz 450 Mbps verbindingen 4xGb-LAN,2xGb-WAN 3x 5 dBi externe antennes 2x USB aansluiting voor eenvoudig delen
Platinum Mydrive Externe harddisk • Opslagcapaciteit: 1 TB • USB 3.0, incl kabel • Zeer compact (2,5 inch) • Zwart
Office 2013 voor Thuisgebruik en Zelfstandigen Beheer je leven en werk efficiënt • Word, Excel, PowerPoint, One Note, Outlook
Kijk voor meer informatie op www.alternate.nl/office2013
Epson Expression Home XP-405 Printen, scannen én kopiëren • Printresolutie:5.760xl.440dpi * 26p.p.m.zwart, 13 p.p.m.kleur • Scanresolutie: 300x600 dpi * Cardreader, Wi F i-functie • 6,3 cm LCD-scherm • Afdrukken zonder tussenkomst van PC • €10,-cashbackvan Epson
WOMA305/WOM7M
Nu l bU op UVU of Blu~ray bij aankoop van een van oe geselecteerde Alternate proouct< Koop nu één van de geselecteerde Alternate producten en ontvang de DVD of Blu-ray™ 'TED'. Deze comedy van Seth MacFarlane (bekend van Family Guy) vertelt het verhaal van John Bennett (Mark Wahlberg), een volwassen man die zijn leven deelt met een teddybeer:Ted. John mocht als kind een wens doen en zo kwam Ted tot leven. Sindsdien zijn de twee onafscheidelijk. Kijk voor meer informatie op www.alternate.nl/TED
www.altern Hardware PC's Notebooks Tablets Software Gaming TV & Audio Foto & Video Te efonie Apple Huis&Tuin Gereedschap 1
1
!
Exclusief bij aankoop vanjeALTERNATEPC!
LG23ET83V-W Touch Wil je ook genieten van de beste Windows 8 Touch ervaring op je desktop PC? Dat kan met deze bundel. Met de LG 23ET83v beschik je over een 23 inch touchscreen! Tijdelijk met gratis Windows 8 Upgrade pakket.
ted
• 23" IPS LED Display • lOpoint fingertouch • Microsoft Windows 8 ceriified • Responstijd: S ms • D-sub, HDMIx2, USB l up [PCconnection] • Plug&Play • Inclusief gratis Windows 8 Upgrade • Inclusief gratis TED DVD (Op=Op)
VANAF NU VERKRIJGBAAR OP BLU-RAY" EN DVC
Toshiba SatelliteC875-14W De slanke Satellite C875 is een indrukwekkende notebook waarmee je tegelijkertijd meerdere toepassingen kunt uitvoeren. • • • • •
l7,3ïnchLED-Trubritedisplay(16:9) • Intel'Core™ I5-3230M process 6 GBDDR3 geheugen • 500 GB harddisk 1 GB AMD Radeon HD7610M « DVD-brander.cardreader WLAN-N,HDMIrBluetooth • Windows 8 (64-bit) Inclusief gratisTED DVD (Op=0p)
Asus S400CA-CA002H (Ultrabook) De S400CA VivoBook van ASUS, met geborsteld-haarlijn aluminium texturen, maakt optimaal gebruik van Windows 8 dankzij het frameloze touch panel! • • • • • •
HinchLEDLim-Touch panel [16;9] • lntel'Corc'*ï3-3217U processor(l,8 MHz) 4GBDDR3 geheugen • 24GBcaching SSD +500GBharddisk Intel'HDGraphks 4000 • Cardreader Webcam • HDMI,USB3.0 • LAN,WLAN-N SonicMaster technologie, voor adembenemend geluid Windows 8 (64-bit)
Acer Iconia Tab W700 Elk detail is haarscherp en duidelijk te zien op het Full HD-display van de Iconia Tab W700! De ICON l A W7-serie reageert uiterst snel: opstarten duurt slechts 6 seconden. • Multimedia Tablet • Full HD(1920xl080) LEDBacklight Touchscreen (Full HD) • Intel" Core™ 15-3317U processor (1,7 GHz) • 128GBgeheugen • Achterzijde:5 megapixelcamera • Voorzijde; 1,3 megapixel camera • Bluetooth 4.0 • Windows 8
www.alternate.nl
lel: 0180-44 08 44 "Ma - Vr 9-20 uur
Za 9-17 uur
ALTERNATE Showroom
Handelsweg 110
2988 DC Ridderkerk
Uitsmijter
Omdat het web beter was vóór de cookiewet! De negentienjarige NickSulkers schreef CookiesOK. Die browser-plugin voor Chrome en Firefoxgeeft automatisch toestemmingvoor cookies.
W
ie ergert zich niet aan al die popup-vensters waarmee websites om toestemming vragen cookies te plaatsen? Zo ook de negentienjarige Nick Sulkers. Het bizarre was dat hij ze als applicatieontwikkelaar zelf een paar keer voor klanten heeft geprogrammeerd. "Daar had ik het wel zwaar mee," vertelt Nick. "Het ging tegen mijn principes in." Maar hij maakte slim van deze ervaring gebruik. Doordat hij zoveel wist van de werking van Ja/Nee-vensters kon hij op een avond in januari in een paar uurtjes CookiesOK programmeren. En zo heel wat internetters blij maken. De plugin voor Chrome en Firefox klikt namelijk automatisch op de 'Ja'-knop, waardoor websitebezoekers geen popups meer te zien krijgen en surfen weer net zo gladjes verloopt als vóór de Cookiewet.
Is de tooi populair? "Ja, hij is nu al 15.000 keer voor Chrome en 10.000 keer voor Firefox gedownload. Meest door Nederlanders. In andere Europese landen moeten web-
Oproep Doet u iets bijzonders met uw pc? Of hebt u een handige softwareoplossingvooruw hobby bedacht? Stuur dan een e-mail met als onderwerp 'Creatief met de pc' naar redactie@computeridee.nl. Wie weet komt u ermee in Computer Idee.
Wie: NickSulkers Waar: Roosendaal Wat: CookiesOK Waarom: Weg met popups!
die pop-ups. CookiesOKherkent die code. De tooi drukt dan op de 'Ja'-knop. Soms heeft een website zelf code geschreven. In die gevallen moet ik handmatig een instructie toevoegen voor die specifieke website. Die komt in een databank. CookiesOK zoekt daarin voor afwijkende websites op wat hij moet doen. Websitebezoekers kunnen bij mij websites aanmelden waarvoor de tooi nog niet werkt. Dan los ik het vaak nog dezelfde dag op."
Wanneer komt de lE-versie? "Eerst maak ik een versie voor Safari en Opera. Voor die addons hoef ik maar weinig wijzigingen aan te brengen. Ontwikkelen voor Internet Explorer gaat heel anders. Daar zal ik me eerst grondig in moeten verdiepen, al beheers ik de programmeertaal C# die daarvoor nodig is al wel goed."
Verdien je wat met CookiesOK? site-eigenaren alleen maar melden: 'Als u deze website bezoekt, gaat u akkoord met cookies.'Alleen in ons land moeten websites toestemming vragen. Dat pakt nadelig uit voor gebruikers die hun privacy willen beschermen. Eerst konden ze via hun browserinstellingen en/of plugins als Ghostery voorkomen dat advertentienetwerken 'tracking-cookies' plaatsen. Door die tracking-cookies kunnen die netwerken een online profiel van je opbouwen en je advertenties op maat aanbieden. Maar door de Cookiewet is dat onaantrekkelijk geworden. Want wie cookies stelselmatig weert, krijgt steeds Ja/Nee-vensters voor zijn neus. Mensen die dus juist hun privacy willen beschermen zijn daarom ook blij met CookiesOK. Zij kunnen hun cookies weggooien (of automatisch laten weggooien)
www.computeridee.nl 1 6 1 2013
zonder opnieuw overal meldingen te moeten accepteren. Ook website-eigenaren zijn blij met de tooi. Ze vallen bezoekers liever niet lastig met vensters."
Wat vinden Google en Mozilla van de tooi? "Ik ga binnenkort contact met ze zoeken. Vanaf versie 3 vertelt CookiesOK aan websites dat de website-bezoeker hem geïnstalleerd heeft. Dan zou het logisch zijn om de popup niet eens te lanceren. Om dat te bereiken, moet de browser aan de website vertellen dat cookies standaard geplaatst mogen worden. Dat wil ik aan Mozilla en Google voorleggen. Ik ga er niet vanuit dat ze gelijk instemmen. Maar niet geschoten is altijd mis."
Hoe werkt CookiesOK? "Veel websites gebruiken dezelfde javascript-code voor
"Nee, alleen een paar tientjes aan donaties. En een paar tientjes aan advertentie-inkomsten. Daarmee kan ik de domeinnaam en serverruimte betalen. Maar ik ben bezig met nieuwe projecten, waarmee ik wel serieus hoop te verdienen. Op mijn achttiende heb ik mijn MBO-opleiding applicatieontwikkeling afgebroken, omdat ik het niveau te laag vond. Ik ben nu bijna twee jaar in dienst bij een softwarebedrijf, dus die afgebroken studie heb ik ruimschoots goed gemaakt, haha! Ik hou van mijn werk, maar ik zou willen dat de dwang eraf was. Daarom streef ik ernaar om over tien jaar met pensioen te kunnen."O Tekst: Jolein de Rooij
• cookiesok.nl • twitfer.com/NickSulkers • www.sednasoftware.com
Uolgend Nummer Abonneren kan via www.computeridee.nl/ abonneren ofwww.hubstore.nl/cid. Computer Idee verschijnt 26 x per jaar. Een jaarabonnement kost € 62,50 en een halfjaarabonnement €33,-. Een los nummer kost in de winkel € 2,95. Een nieuw abonnement wordt gestart met de eerst mogelijke editie voor een bepaalde duur. Het abonnement zal na de eerste (betalings)periode stilzwijgend worden omgezet naar abonnement van onbepaalde duur, tenzij u uiterlijk één maand voor afloop van het initiële abonnement schriftelijk (per brief, mail of fax) opzegt. Na de omzetting voor onbepaalde duur kan op ieder moment schriftelijk worden opgezegd per wettelijk voorgeschreven termijn vani maand. Een abonnement is alleen mogelijk in Nederland en België. In België leveren wij via Mi noc. Verhuizing, bezorgklachten en vragen Deze kunt u doorgeven via www.hubstore.nl onder Service. U kunt tevens mailen naar abonnementen@hub.nl, of schrijven aan HUB Uitgevers, Tav Abonnementen, Postbus 3389,2001 D| Haarlem, of tussen 10 en 14 uur op werkdagen bellen met 023 - 536 4401.
16 smartphones getest Een smartphone kiezen is niet eenvoudig. Om u op weg te helpen hebben wij 16 toestellen voor u getest. iOS, Windows Phone en Android: alle smaken komen aan bod.
Van Bond-gade< naar winkelschap
Niets zo vervelend als een harde schijf die het begeeft. Gelukkig kunt u een eventuele catastrofe zien aankomen mits u regelmatigde conditie van uw harde schijf checkt.
abonnementen@computeridee.nl
HUB U I T G E V E R S Computer Idee is een uitgave van HUB Uitgevers.
Hl KEUKUERK
Licensing: Computer Idee is available for international licensing. Please contact Raimon Gort at r.gort@hub.nl for more information. Auteursrechten: © 2013 by HUB Uitgevers, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle in Computer Idee genoemde prijzen zijn onder voorbehoud (van wijzigingen en typfouten).
Backuppen is typisch zo'n bezigheid waar na verloop van tijd de klad in komt. Maar met het juiste tooltje neemt u zichzelf al hetwerkuit handen...
Harde schijf-APK
Abonnementenadministratie: Ingrid van der Aar, TanjaEkel, Marja Haakmeester
Persoonsgegevens Wij nemen uw gegevens, zoals naam, adres en telefoonnummer op in een gegevensbestand. De verwerking van uw gegevens is aangemeld bij het College Bescherming Persoonsgegevens in Den Haag door HUB Uitgevers b.v., de verantwoordelijke voor uw gegevens. De gegevens v/orden gebruikt voor de uitvoeringvan met u gesloten avereenkomsten, zoals de abonnementen-administratie. Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of aanbiedingen. Uw gegevens kunnen aan door ons zorgvuldig geselecteerde partijen ter beschikking worden gesteld. De gegevens kunnen, samen met hun informatie over u, worden geanalyseerd om de aanbiedingen en/of informatie zoveel mogelijkop uw interesses af te stemmen. U kunt bij het opgeven van uw gegevens bezwaar maken tegen beschikbaarheidstelling van uw gegevens aan derden. Ook kunt u uw eigen gegevens opvragen en verzoeken ze te corrigeren of te verwijderen. Stuur hiertoe een kaartje aan de Abonnementenadministratie, Postbus 3389,2001 D| Haarlem.
Goed, beter, backup!
James Bond is al vijftig jaar ieders favoriete film-spion. Daarom tien technologische hoogstandjes die Agent 007 ooit op zak of om het lijf haden die tegenwoordig gewoon in de winkel liggen!
SlauwMega-slag Kim Dotcom (u weet wel, van MegaUpload) heeft een nieuwe webdienst gelanceerd. Bij Mega krijgt u gratis 50 GB in de cloud. Zó kunt u Mega gebruiken.
De nieuwe Computer Idee is vanaf 12 maart te koop
Uitgever: Wouter Hendikse, Paul Molenaar Content manager: Dickvan deSchraaf Eindredactie: Annemarie Korevaar, Martijn Overman Online; Martijn Verkuil Art director: llona Moerland Vormgeving: |an Wesel. Nadruk
Postbus 3389, 2001 D) Haarlem Algemeen: redactie@computeridee.nl FAQman: faqman@computeridee.nl Mailbus: mailbus@computeridee.nl Voor Nop: voornop@computeridee.nl Vers Getest: versgetest@computeridee.nl Tips&trucs: tiptruc@computeridee.nl Artikelideeën: idee@computeridee.nl Pers: persberichten@cornputeridee.nl facebook.corn/ComputerldeeNL twitter.com/computeridee
Marketing: Marjolein Sturk E-mail: marketing@hub.nl Commerdeeldirecteur: Raimon Gort Redactieassistentie: Anique den Brave Drukkerij: RotoSmeets Weert
www.computeridee.nl
Hoewel uiterste zorg is besteed aan Computer Idee, aanvaardt de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in het blad, online o( enig andere digitale versie van Computer Idee.
RenêvanAsselt.Jeroen Bezem, Art den Boer, Clickx, Toon van Daele, Pieter Dhaeze, Maikel Dijkhuizen, Wim de Groot, Michiel Heemskerk, JeroenHorlings, Hardware Info, Kees Kriek, |eroen van de Nieuwenhof, lolein de Rooij, Sanders Puzzelboeken, RonaldSrnit, Ap de Smits, Erwin Suvaal, United Photos, Thinkstock, John Vanderaart, Martijn Vet
Accountmanagers: Janet Robben (senior), Aart van der Giezen, Ivo Meijer Telefoon: 023-543 oooo, E-mail: sales@hub.nl Advertentie-aanlevering: MirellavanderWillik, m.vd.wïllik@hub.nl Telefoon: 023-543 0021
6 l 2013 l www.cornputeridee.nl
EZ
Sony raadt Windows 8 aan.
HET BESTE VAN BE DE WERELDE Ontdek de VAIO"'1 Duo 11 met Windows 8. Deze hybride Ultrabook"'' biedt het beste von beide werelden. Het unieke ontwerp maakt het mogelijk om de VAIO:1'' Duo 11 te gebruiken als een handige tablet, maar ook als een volwaardige laptop. Alles draait om de simpele bediening, met uw vingers. THERE'S MORE TO THE TOUCH.
\y\io CORE i5
VAIO Duo 11
Ultrabook inspired by Intel v / Ultrabook^ inspired by Intel
VA!O~ Duo 11 powered by 3rd generation Intel3 Core~ processors. Intel, the Intel Logo. Intel Core, and Gore Inside are trademarfcs of Intel Corporation in the U.S. and olher countries. "SONY" and 'make.beliei'e' are trademarks of Sony Corporation.