SolidWorks by Edin Ibrahimovic

TRENING

SOLDWORKS 2014

SolidWorks osnove

http://www.3din.biz

„

EDIN“ konstrukcioni biro

Engineering Design INdustry 1

Fajlovi za vježbu: https://www.solidworks.com/sw/support/807_ENU_HTML.htm

1 Sadržaj 1

UVOD ....................................................................................................................................................... 8 1.1 3D CAD PROGRAMIMA ZA MODELIRANE ............................................................................................................. 8 1.1.1 CAD osnove........................................................................................................................................ 8 1.1.2 Područja primjene 2D i 3D CAD sustava ............................................................................................ 8

LEKCIJA1: ............................................................................................................................................... 10 2.1 OSNOVE SOLIDWORKS-A I KORISNIČKI INTERFEJS................................................................................................. 10 2.1.1 Šta je to SolidWorks? ....................................................................................................................... 10 2.1.2 Slijed dizajna.................................................................................................................................... 11 2.1.3 Primjeri slijeda dizajna .................................................................................................................... 12 2.1.4 Kako oblici utiču na slijed dizajna .................................................................................................... 12 2.1.5 Referenciranje fajlova ..................................................................................................................... 13 2.2 KORISNIČKI ITERFEJS ...................................................................................................................................... 14 2.2.2 Opcije............................................................................................................................................... 19

LEKCIJA 2................................................................................................................................................ 20

UPOZNAVANJE SA SKICIRANJEM .................................................................................................................... 20 3.1 2D SKICIRANJE ............................................................................................................................................. 20 3.2 FAZE PROCESA .............................................................................................................................................. 20 3.3 SNIMANJE FAJLOVA ....................................................................................................................................... 21 3.3.1 Save ................................................................................................................................................. 21 3.3.2 Save As ............................................................................................................................................ 22 3.3.3 Save As Copy.................................................................................................................................... 22 3.4 ŠTA ĆEMO DA SKICIRAMO?.............................................................................................................................. 22 3.5 SKICIRANJE .................................................................................................................................................. 22 3.5.1 Osnovne ravni (Defalult Planes) ...................................................................................................... 22 3.6 ENTITETI SKICE.............................................................................................................................................. 23 3.6.1 Objekti skiciranja. ............................................................................................................................ 23 3.7 OSNOVNO SKICIRANJE .................................................................................................................................... 25 3.7.1 Mehanika skiciranja ........................................................................................................................ 25 3.7.2 Pomoćne linije (Inference lines) pri automatskim relacijama ......................................................... 25 3.7.3 Reakcija skice .................................................................................................................................. 26 3.7.4 Status skice ...................................................................................................................................... 27 3.8 PRAVILA SKICIRANJA ...................................................................................................................................... 27 3.9 SLIJED DIZAJNA ............................................................................................................................................. 28 3.9.1 Šta kontroliše slijed dizajna? ........................................................................................................... 28 3.9.2 Željeni slijed dizajna: ....................................................................................................................... 29 3.10 RELACIJE U SKICAMA ...................................................................................................................................... 29 3.10.1 Automatske relacije .................................................................................................................... 29 3.10.2 Dodane relacije ........................................................................................................................... 29 3.10.3 Primjeri relacija: .......................................................................................................................... 30 3.10.4 Selektovanje više objekata .......................................................................................................... 30 3.11 DIMENZIONISANJE......................................................................................................................................... 31 3.11.1 Dimenzionisanje: Selekcija i pregled ........................................................................................... 31 3.11.2 Ugaone dimenzije ....................................................................................................................... 32 3.12 EXTRUDE ..................................................................................................................................................... 33

3.13 VJEŽBE: ....................................................................................................................................................... 35 3.13.1 Vježba1: Sketch i Extrude1 .......................................................................................................... 35 3.13.2 Vježba2: Sketch i Extrude2 .......................................................................................................... 36 3.13.3 Vježba3: Sketch i Extrude3 .......................................................................................................... 37 3.13.4 Vježba4: Sketch i Extrude4 .......................................................................................................... 38 3.13.5 Vježba5: Sketch i Extrude5 .......................................................................................................... 39 3.13.6 Vježba6: Sketch i Extrude6 .......................................................................................................... 40 4

LEKCIJA3 OSNOVA MODELIRANJA DIJELA .............................................................................................. 42 1.1 OSNOVNO MODELIRANJE ................................................................................................................................ 43 4.1.1 Faze procesa: ................................................................................................................................... 43 4.1.2 Terminologija .................................................................................................................................. 43 4.1.3 Feature (oblik) ................................................................................................................................. 43 4.1.4 Plane (Ravan) .................................................................................................................................. 43 4.1.5 Extrusion .......................................................................................................................................... 44 4.1.6 Sketch (Skica)................................................................................................................................... 44 4.1.7 Boss (Extrude, Izduženje) ................................................................................................................. 44 4.1.8 Cut (Urez)......................................................................................................................................... 44 4.1.9 Fillet (zaobljavanje) ......................................................................................................................... 44 4.1.10 Slijed dizajna ............................................................................................................................... 44 4.2 IZBOR NAJBOLJEG PROFILA .............................................................................................................................. 44 4.3 IZBOR RAVNI SKICIRANJA (SKETCH PLANE) .......................................................................................................... 46 4.3.1 Planes .............................................................................................................................................. 46 4.3.2 Položaj modela ................................................................................................................................ 46 4.4 DETALJI DIJELA.............................................................................................................................................. 47 4.4.1 Osnovna izduženja........................................................................................................................... 47 4.4.2 Najbolji profil ................................................................................................................................... 47 4.4.3 Ravan skiciranja (Sketch Plane) ....................................................................................................... 48 4.4.4 Slijed Dizajna ................................................................................................................................... 48 4.4.5 (7) Preimenovanje oblika u FM........................................................................................................ 50 4.5 BOSS .......................................................................................................................................................... 51 4.6 SKICIRANJE NA POSTOJEĆOJ RAVNI .................................................................................................................... 51 4.7 CUT (UREZ) .................................................................................................................................................. 52 4.8 KORIŠTENJE HOLE WIZARD (ČAROBNJAK ZA RUPE) .............................................................................................. 53 4.8.1 Kreiranje obične rupe ...................................................................................................................... 53 4.8.2 Upuštena rupa ................................................................................................................................. 54 4.9 OPCIJE POGLEDA ........................................................................................................................................... 55 4.10 FILLET (ZAOBLJAVANJE IVICA) .......................................................................................................................... 55 4.10.1 Pravila zaobljavanja .................................................................................................................... 55 4.10.2 Recent Commands (Često korištene komande).......................................................................... 56 4.10.3 Propagacija radijusa. .................................................................................................................. 56 4.11 ALATI ZA UREĐIVANJE (EDIT) ........................................................................................................................... 57 4.11.1 Edit Sketch (Uređivanje skice) ..................................................................................................... 57 4.11.2 Edit Feature ................................................................................................................................. 58 4.11.3 Rollback ....................................................................................................................................... 58 4.12 OSNOVE CRTEŽA ........................................................................................................................................... 60 4.12.1 Kartica Zabilješki (Annotations) .................................................................................................. 60 4.12.2 New Drawing .............................................................................................................................. 60 4.13 DRAWING VIEVS (POGLEDI U CRTEŽU) ............................................................................................................... 61 4.14 DIMENZIONISANJE......................................................................................................................................... 62 4.14.1 Driving Dimensions (Glavne dimezije) ......................................................................................... 62 4.14.2 Driven Dimesions (Pomoćne dimenzije) ...................................................................................... 62 4.14.3 Manipulacija dimenzijama .......................................................................................................... 63

4.14.4 Povezanost između modela i crteža ............................................................................................ 64 4.15 VJEŽBA7: PLATE ........................................................................................................................................... 65 4.16 VJEŽBA8: CUT .............................................................................................................................................. 66 4.17 VJEŽBA9 OSNOVNE IZMJENE ........................................................................................................................... 68 4.18 VJEŽBA10 DRŽAČ.......................................................................................................................................... 70 4.19 VJEŽBA 11 CRTEŽI ......................................................................................................................................... 73 5

LEKCIJA 4 MODELIRANJE ZA LIJEVANJE I KOVANJE ................................................................................. 74 5.1 OPIS SLUČAJA: RAČNA.................................................................................................................................... 75 5.2 SLIJED DIZAJNA ............................................................................................................................................. 75 5.3 BOSS SA DRAFT KOMANDOM (IZDUŽENJE SA NAGIBOM) ....................................................................................... 75 5.3.1 Opis kreiranja .................................................................................................................................. 75 5.3.2 Slijed dizajna za Handle ................................................................................................................... 76 5.4 SIMETRIJA U SKICAMA .................................................................................................................................... 77 5.4.1 Simetrija dok skicirate Ovo se postiže komandom Dynamic Mirror. .............................................. 77 5.4.2 Simetrija nakon skiciranja ............................................................................................................... 77 5.4.3 Mid Plane Extrudion (izduženje iz srednje ravni) ............................................................................. 78 5.4.4 Nagib (Draft toggle) ........................................................................................................................ 78 5.5 SKICIRANJE UNUTAR MODELA .......................................................................................................................... 80 5.5.1 Slijed dizajna.................................................................................................................................... 80 5.5.2 Kružni profil ..................................................................................................................................... 80 5.5.3 Skiciranje kruga ............................................................................................................................... 81 5.5.4 18 Promjena pozicije strelica .......................................................................................................... 82 5.5.5 Extrude Up To Next.......................................................................................................................... 82 5.5.6 Slijed dizajna glave račne (Head) .................................................................................................... 83 5.6 OPCIJE POGELEDA (VIEW) ............................................................................................................................... 85 5.6.1 Opcije izgleda .................................................................................................................................. 85 5.6.2 Opcije izmjena ................................................................................................................................. 86 5.6.3 Funkcije oznake koordinatnog početka (Triad) ............................................................................... 87 5.6.4 Prečice tastature ............................................................................................................................. 87 5.7 KORIŠTENJE IVICA MODELA U SKICAMA .............................................................................................................. 87 5.7.1 Skiciranje Offset............................................................................................................................... 88 5.8 KREIRANJE TRIMOVANE SKICIRANE GEOMETRIJE................................................................................................... 88 5.8.1 32 Promjena izgleda dimenzija ....................................................................................................... 91 5.8.2 Mjerenje .......................................................................................................................................... 92 5.9 VJEŽBA 12 DRŽAČ ALATA ............................................................................................................................... 95 5.10 VJEŽBA 13 SIMETRIJA I OFFSET ........................................................................................................................ 96 5.11 VJEŽBA 14 IZMJENE NA RAČNI ......................................................................................................................... 96 5.12 VJEŽBA 13 SIMETRIJA I OFFSET 2 ..................................................................................................................... 98 5.13 VJEŽBA 16 UP TO SURFACE ............................................................................................................................ 99 5.14 VJEŽBA 17 KOTURAČA ................................................................................................................................ 101 5.15 VJEŽBA 18 RUČICA MEHANIZMA .................................................................................................................... 104

LEKCIJA 5 STVRANJE SRUKTURNOG ŠABLONA (PATTERN) .................................................................... 105 6.1 ZAŠTO KORISTIMIO ŠABLONE (PATTERN) .......................................................................................................... 106 6.1.1 Uporedba tipova pattern............................................................................................................... 106 6.1.2 Pattern opcije ................................................................................................................................ 108 6.2 REFERENTNA GEOMETRIJA ............................................................................................................................ 109 6.3 LINEAR PATTERN ......................................................................................................................................... 110 6.3.1 4 Brisanje instanci ......................................................................................................................... 111 6.3.2 Opcija Geometry Pattern ............................................................................................................... 111 6.4 KRUŽNI (CIRCURAL) PATTERN ........................................................................................................................ 112 6.5 MIRROR PATTERN (PRESLIKANI PATTERN) ........................................................................................................ 113

6.5.1 Pattern čvrstog tijela ..................................................................................................................... 113 6.6 KORIŠTENJE OPCIJE PATTERN SEED ONLY .......................................................................................................... 114 6.7 SKETCH DRIVEN PATTERN ............................................................................................................................. 115 6.8 AUTOMATSKO DIMENZIONISANJE SKICA ........................................................................................................... 117 6.9 VJEŽBA19 LINEAR PATTERN .......................................................................................................................... 119 6.10 VJEŽBA20 SKETCH DRIVEN PATTERN. ............................................................................................................. 119 6.11 VJEŽBA21 PRESKAKANJE (BRISANJE) INSTANCI .................................................................................................. 120 6.12 VJEŽBA22 LINEAR I MIRROR PATTERN ............................................................................................................. 121 6.13 VJEŽBA23 CIRCULAR (KRUŽNI) PATTERN.......................................................................................................... 122 6.14 VJEŽBA 24 OSE (AXES) I VIŠESTRUKI PATTERN .................................................................................................. 122 7

LEKCIJA 6 REVOLVED FEATURES (ZAROTIRANI OBLICI) ......................................................................... 124 7.1 OPIS SLUČAJA: TOČAK VENTILA (HANDWHEEL).................................................................................................. 125 7.1.1 Faze procesa .................................................................................................................................. 125 7.2 SLIJED DIZAJNA ........................................................................................................................................... 125 7.3 REVOLVED FEATURES (ZAROTIRANI OBLICI) ....................................................................................................... 125 7.3.1 Skicirana geometrija Revovolved Features.................................................................................... 126 7.3.2 Pravila za skice koje se koriste u Revolved oblicima ...................................................................... 128 7.3.3 Dimezionisanje skice...................................................................................................................... 128 7.3.4 Dimenzije dijametara (Prečnika) ................................................................................................... 129 7.3.5 Kreiranje Revolved Feature (Rotirani oblik) ................................................................................... 130 7.4 DIZAJNIRANJE OBODA (RIM).......................................................................................................................... 132 7.4.1 Slot (Utor) ...................................................................................................................................... 132 7.4.2 Multibody solid .............................................................................................................................. 134 7.5 DIZAJNIRANJE SPOJNOG TIJELA (SPOKE)........................................................................................................... 134 7.5.1 36 Sweep ....................................................................................................................................... 137 7.5.2 42 Obaranje ivica (Chamfers) ........................................................................................................ 138 7.6 UREĐIVANJE I DODJELJIVANJE MATERIJAL MODELU ............................................................................................. 138 7.7 VJEŽBA25 PRIRUBNICA ................................................................................................................................ 141 7.8 VJEŽBA26 TOČKIĆ ....................................................................................................................................... 141 7.9 VJEŽBA 27 VOĐICA ..................................................................................................................................... 142 7.10 VJEŽBA 28 DRŽAČ ALATA .............................................................................................................................. 145 7.11 VJEŽBA 30 SWEEP....................................................................................................................................... 146

LEKCIJA 7 SHELL (ŠUPLJINE)I RIB (OJAČANJA) ....................................................................................... 148 8.1 SHELL (LJUSKA) I RIB (REBRO) ....................................................................................................................... 149 8.1.1 Koraci u procesu ............................................................................................................................ 149 8.2 ANALIZIRANJE I DODAVANJE NAGIBA (DRAFTS).................................................................................................. 149 8.3 DRUGE OPCIJE ZA DRAFT (NAGIB) ................................................................................................................... 150 8.4 SHELLING (IZRADA LJUSKI) ............................................................................................................................. 151 8.4.1 Redosljed operacija ....................................................................................................................... 151 8.4.2 Selektovanje površina.................................................................................................................... 152 8.5 PLANES (RAVNI) ......................................................................................................................................... 153 8.6 RIBS (REBRA).............................................................................................................................................. 156 8.7 12 RIB SKETCH ........................................................................................................................................... 158 8.7.1 Pretvaranje entiteta (Convert Entities).......................................................................................... 158 8.8 FULL ROUND FILLET (POTPUNO ZAOBLJAVANJE) ................................................................................................ 159 8.9 THIN FEATURES (TANKOZIDNI OBLICI) ............................................................................................................. 160 8.10 VJEŽBA 32 POKLOPAC.................................................................................................................................. 164 8.11 VJEŽBA 33 SUŠAČ ....................................................................................................................................... 165 8.12 VJEŽBA 34 UGAONIK ................................................................................................................................... 168 8.13 VJEŽBA 35 NOSAČ ...................................................................................................................................... 169 8.14 VJEŽBA 36 OŠTRICA .................................................................................................................................... 170

LEKCIJA 8 UREĐIVANJE: PROMJENE DIZAJNA ....................................................................................... 172 9.1 UREĐIVANJE DIJELA (PART EDITING) ............................................................................................................... 173 9.1.1 Koraci procesa ............................................................................................................................... 173 9.2 IZMJENE DIZAJNA ........................................................................................................................................ 173 9.3 INFORMACIJE IZ MODELA .............................................................................................................................. 174 9.3.1 Opšti alati ...................................................................................................................................... 177 9.3.2 Delete (Brisanje oblika) ................................................................................................................. 178 9.3.3 Reorder (preslaganje) .................................................................................................................... 178 9.3.4 SketchXpert ................................................................................................................................... 179 9.4 KONTURE SKICE (SKETCH CONTOURS) ............................................................................................................. 184 9.5 VJEŽBA 37 IZMJENE ..................................................................................................................................... 188 9.6 VJEŽBA 38 UREĐIVANJE ............................................................................................................................... 189 9.7 VJEŽBA 39 SKETCHXPERT ............................................................................................................................. 190 9.8 VJEŽBA 40 COUNTOUR SKETCHES (KONTURE SKICA) .......................................................................................... 191

LEKCIJA 9 KONFIGURACIJE (CONFIGURATION) OSNOVE ....................................................................... 194 10.1 KONFIGURACIJE .......................................................................................................................................... 195 10.1.1 Gdje se koriste konfiguracije? ................................................................................................... 195 10.1.2 Pristup upravitelju konfiguracija ............................................................................................... 195 10.2 KREIRANJE KONFIGURACIJA ........................................................................................................................... 196 10.2.1 Metode kreiranja konfiguracija ................................................................................................ 197 10.2.2 Suppress/Unsuppress (Uključeno/isključeno) ........................................................................... 197 10.3 KORIŠTENJE GLOBALNIH VARIJABLI I JEDNAČINA (EQUATIONS) ............................................................................. 197 10.3.1 Slijed dizajna: ............................................................................................................................ 197 10.4 GLOBALNE VARIJABLE................................................................................................................................... 198 10.4.1 Kreiranje globalnih varijabli ...................................................................................................... 198 10.4.2 Dodjeljivanje globalne varijable ................................................................................................ 200 10.5 EQUATIONS ............................................................................................................................................... 201 10.5.1 Priprema za jednačine (Equations) ........................................................................................... 201 10.5.2 Funkcije ..................................................................................................................................... 202 10.5.3 Forma jednačina ....................................................................................................................... 202 10.6 VJEŽBA 41 KORIŠTENJE GLOBALNIH VARIJABLI ................................................................................................... 204 10.7 VJEŽBA 42 KORIŠTENJE JEDNAČINA (EQUATIONS).............................................................................................. 204 10.8 VJEŽBA 43 KORIŠTENJE KONFIGURACIJA 1 ........................................................................................................ 205 10.9 VJEŽBA 44 KORIŠTENJE KONFIGURACIJA 2 ........................................................................................................ 205

LEKCIJA 10 DRAWINGS (CRTEŽI) ........................................................................................................... 207 11.1 VIŠE O KREIRANJU CRTEŽA ............................................................................................................................. 208 11.1.1 Koraci u planiranju kreiranja crteža .......................................................................................... 208 11.2 SECTION VIEW (POGLED U PRESJEKU) ............................................................................................................. 208 11.2.1 Poravnanje pogleda .................................................................................................................. 210 11.3 MODEL VIEW (OSNOVNI POGLED)................................................................................................................... 211 11.4 BROKEN VIEW ............................................................................................................................................ 211 11.5 DETAIL VIEW (DETALJ) ................................................................................................................................. 212 11.6 DRAWING SHEETS (LISTOVI CRTEŽA) I SHEET FORMAT (FORMAT LISTA) .................................................................. 213 11.6.1 Drawing sheet ........................................................................................................................... 213 11.6.2 Dodavanje Drawing Sheet......................................................................................................... 213 11.6.3 Sheet Format............................................................................................................................. 213 11.7 PROJEKCIJE ................................................................................................................................................ 214 11.7.1 Drawing View Properties (svojstva pogleda) ............................................................................ 214 11.7.2 Tangetne ivice (Tangent edges) ................................................................................................ 215 11.8 ANNOTATIONS (ZABILJEŠKE) .......................................................................................................................... 216

11.8.1 Simboli referentne ravni (Datum Feature Symbols) .................................................................. 218 11.8.2 Simboli obrade površine ............................................................................................................ 218 11.8.3 Ose ............................................................................................................................................ 220 11.8.4 Simboli geometrijskih tolerancija (Tolerancije oblika i položaja) .............................................. 220 11.8.5 Kopiranje pogleda ..................................................................................................................... 221 11.8.6 Tekst dimenzija ......................................................................................................................... 222 11.9 VJEŽBA 45 DETALJI I PRESJECI ........................................................................................................................ 224 11.10 VJEŽBA 46 DJELOMIČNI POGLEDI I PRESJECI ............................................................................................. 225 11.11 VJEŽBA 47 CRTEŽI .............................................................................................................................. 226 12

LEKCIJA 11 BOTTOM-UP ASSEMBLY MODELING (MODELIRANJE OD DIJELA PREMA SKLOPU) .............. 227 12.1 OPIS SLUČAJA ............................................................................................................................................. 228 12.2 BOTTOM-UP ASSEMBLY (BUA) ..................................................................................................................... 228 12.2.1 Koraci procesa ........................................................................................................................... 228 12.2.2 Sklop.......................................................................................................................................... 229 12.3 KREIRANJE NOVOG SKLOPA (NEW ASSEMBLY)................................................................................................... 229 12.4 POZICIONIRANJE PRVE KOMPONENTE .............................................................................................................. 230 12.5 FM DESIGN TREE I SIMBOLI ........................................................................................................................... 230 12.5.1 Degrees of freedom DOF (stepeni slobode kretanja) ................................................................ 230 12.5.2 Komponente .............................................................................................................................. 231 12.5.3 Redosljed traženja vanjskih referenci........................................................................................ 231 12.5.4 Nazivi fajlova............................................................................................................................. 232 12.5.5 Annotations (Zabilješke) ........................................................................................................... 232 12.5.6 Rollback marker (linija) ............................................................................................................. 233 12.5.7 Reorder ..................................................................................................................................... 233 12.5.8 Grupe veza (Mate groups) ........................................................................................................ 233 12.6 DODAVANJE KOMPONENTI ............................................................................................................................ 234 12.6.1 Insert component ...................................................................................................................... 234 12.6.2 Pomjeranje i rotiranje komponente .......................................................................................... 235 12.6.3 Povezivanje (Mating) komponenti ............................................................................................ 236 12.6.4 Vrste veza (Mate types) i poravnanja (Alignment) ................................................................... 236 12.6.5 Povezivanje Concentric i Coincident .......................................................................................... 239 12.6.6 Veza tipa Width ........................................................................................................................ 242 12.6.7 Dinamičko kretanje u sklopu ..................................................................................................... 245 12.6.8 Prikaz konfiguracija dijela u sklopu ........................................................................................... 245 12.7 KORIŠTENJE KONFIGURACIJA DIJELA U SKLOPU .................................................................................................. 246 12.7.1 Drugi pin.................................................................................................................................... 247 12.7.2 Kreiranje kopija instanci ............................................................................................................ 248 12.7.3 Skrivanje (Hiding) komponti i providnost (Transprancy) ........................................................... 248 12.7.4 Osobine komponente (Component properties) ......................................................................... 250 12.8 PODSKLOPOVI (SUB-ASSEMBLIES)................................................................................................................... 250 12.8.1 Smart mates (pametne veze) .................................................................................................... 251 12.9 INSERTOVANJE PODSKLOPA ........................................................................................................................... 252 12.10 PACK AND GO.................................................................................................................................... 254

1 Uvod 1.1 3D CAD programima za modelirane 1.1.1 CAD osnove Suvremenim 3D CAD programima se prvo izrađuju trodimenzionalna tijela. Od njih se mogu napraviti dvo- ili trodimenzionalne crteže ili pokretne vizualizacije. Nadalje se mogu izračunati i svojstva tijela poput zapremnine, težine, težišta ili momenti inercije. Polazeći od volumenskih tijela daju se pomoću specijaliziranih aplikacija izvršiti simulacije, na primjer za mehanička ili termička opterećenja dijelova (metoda finitnih elemenata), simulacije rasvijete ili simulacije unutarnje klime u zgradama, simulacije strujanja (vjetar ili valovi), simulacije sudara vozila te simulacije različitih načina sastavljanja ili simulacije elektromagnetskih polja. CAD modeli se mogu koristiti i kao ulazni podaci za generativni proizvodni proces i za upravljanje CNC strojeva. CAD je k tome i sastavni dio računalne produkcije (CIM), kod koje se na računalno podržanom crtežu nadovezuje računalno upravljana proizvodnja. Suvremeni programi se temelje na objektno orijentiranim bazama podataka. Svaki sastavni dio dizajna se sastoji od jednog ili više programsko-tehničkog objekta. Promjene i specifikacije su parametri tih objekata. Parametri se mogu oslanjati na relacije drugih aspekata dizajna i omogućiti verzije i varijante tog istog dizajna. Objektno orijentirane baze podataka dozvoljavaju optimalnu ponovnu upotrebu dijelova dizajna, najbolji mogući prikaz ideje dizajnera kao i mogućnost brze adaptacije.

Prilikom izrade ovog upustva se koriste imena komandi i nekih pojmova koje nema smisla prevoditi, pa se autor trudio da ponekad doda dvojezično značenje pojma, a nekada samo jednostavno ih naziva engleskim imenom, jer će se korisnik prilikom rada u SoliWorks susretati samo sa engleskim nazivima.

1.1.2 Područja primjene 2D i 3D CAD sustava Različita CAD riješenja pronalaze primjenu u slijedećim područjima: 1. Graditeljstvo Arhitektura (CAAD) Obrada drva Mehanika Istorijska rekonstrukcija Planiranje gradova 2. Industrijski dizajn 3. Drvna tehnologija

Mašinstvo

Planiranje mašnskih sistema Proizvodnja vozila Izrada kalupa i alata

Razvoj pakirne tehnike Pogonska tehnika

Hidraulične montažne sheme Pneumatske montažne sheme Mehaničke simulacije (FEM/FEA) 1. Montažne sheme u elektrotehnici 2. Zubna medicina 3. Industrija nakita i tekstila 4. Itd

2 Lekcija1: Nakon završetka ove lekcije ćete moći: • • • •

Opisati osnovne karakteristike objektno baziranog, parametarskog modela Razlikovati skicirane i objektno kreirane oblike Identificirati osnovne komponente korisničkog sučelja SolidWorks-a Objasniti kako različite metodologije dimenzioniranja mogu doprinijeti različitom slijedu dizajniranja

2.1 Osnove SolidWorks-a i korisnički interfejs 2.1.1 Šta je to SolidWorks? SolidWorks je alat za dizajniranje baziran na primijenjenim oblicima sa internim vezama ili bez njih. •

Baziranje na oblicima Model se kreira na osnovi jednostavnih oblika tipa krugova, pravougaonika i sl. Sklop se bazira na osnovu određenog broja pojedinačnih dijelova međusobno povezanih relacijama. Oblici se mogu zasnovati na jednostavnim geometrijskim oblicima, kao i na komplikovanijim skiciranim oblicima. o Skicirani oblici se zasnivaju na 2D skici koja se transformiše u oblike extrudiranjem, revolviranjem i sl. o Primjenjeni oblici su oblici koji se primjenjuju direktno na čvrstom modelu kao što su fillet-i (zaobljenja), chamfer (obaranje ivica). SolidWorks prikazuje strukturu modela u specijalnom prozoru FeatureManager design tree. Više o ovom važnom objektu ćemo reći u daljoj obuci.

Primjer prikaza strukture modela. 10

•

Parametarski pristup Dimenzije i relacije koje se dodaju tokom modeliranja, se bilježe u modelu i služe da zabilježe vaš slije dizajniranja kao i brzo uređivanja modela. o o

Vodeće dimenzije se koriste Prilikom kreiranja vašeg modela. To su dimenzije koje dodajete vašoj skici, kao i dimenzije koje se dodaju prilikom kreiranja oblika. Relacije sadrže informacije o odnosu između objekata kao što su: paralelizam, normalnost, koncentričnost i sl.

•

Modeliranje čvrstog tijela Čvrsto tijelo je cijeli geometrijski model koji se koristi u CAD sistemima. Sastoji se od žičanog modela i površina koje u cijelosti kreiraju tijelo.

•

Potpuna asocijativnost SolidWorks model je potpuno asocijativan crtežima i sklopovima na koje referencira

•

Relacije Geometrijske relacije kao što je paralelnost normalnost, horizontalnost, vertikalnost, koncentričnost, su samo neke od relacije podržane od SolidWorks. Dodavanjem relacija se olakšava uređivanje modela, kao i zadržavanje slijeda dizajna. Slijed dizajna Slijed dizajna je slijed kreiranja oblika, kao i plan kako će se model ponašati u slučaju izmjene dimenzija. Više o ovom pojmu u nastavku.

•

2.1.2 Slijed dizajna Za efikasno korištenje prarmetarski baziranih 3D CAD alata, prije modeliranja se mora uzeti u obzir slijed dizajna. Slijed dizajna je plan kako će se ponašati model u slučaju eventualnih izmjena. Nekoliko faktora može uticati da se zadrži planirani slijed dizajna: • • • •

Automatske relacije pri skiciranju Jednačine Dodane relacije Dimenzionisanje

2.1.3 Primjeri slijeda dizajna Na slici su prikazani različiti sljedovi dizajniranja. Pri zibjeni osnovne dimenzije 100, skica će različito prikazati oblik.

2.1.4 Kako oblici utiču na slijed dizajna

•

Slučaj 1 dodavanje „kolačića“

•

Slučaj 2 izrada dijela iz jedne skice

•

Slučaj 3 simulacija izrade dijela kako bi bio proizveden

2.1.5 Referenciranje fajlova

2.1.5.1.1 2.1.5.2

Primjer referenciranja fajlova Otvaranje fajlova

SolidWorks je CAD sistem baziran na principu učitavanja u RAM. Fajlovi se pri otvaranju kopiraju u RAM i tu se čuvaju promjene do snimanja.

2.2 Korisnički iterfejs

2.2.1.1.1 Neaktivne ikone Prilikom rada sa SolidWorks Sve ikone nisu aktivne. To je zbog toga što komande koje nisu aktivne ne pripadaju modulu u kojem se radi. Npr. Ako se nalazite u modulu za skiciranje ikone za osnovne oblike (extrude, revolve,...) su neaktivne. 2.2.1.1.2 Da li preselektovati ili ne? SolidWorks daje slobodu da li se treba prije selektovati objekat pa se na njemu izvršiti komanda, ili selektovati komandu pa onda objekat ili više njih.

2.2.1.1.3 Alati za pogled na vrhu radne površine Ovo je alat koji se nalazi na vrhu radne površine i nudi pristup raznim opcijama koje se uglavnom odnose na vizualni izgled modela i radnog okruženja.

2.2.1.1.4

Padajući meniji

Kao i na svakom Windows programu u SW se svim komandama može pristupiti putem padajućih menija

2.2.1.1.5 Podešavanje padajućih menija Svaki od padajućih menija je moguće izvršiti podešavanja

2.2.1.1.6 Prečice na tastaturi Neki od stavki menija se nalaze instrukcije o prečicama na tastaturi ka Ctrl+O, Ctrl+S, a u SW je moguće podesiti i dodatne prečice na tastaturi.

2.2.1.1.7

Upravitelj oblika (Feature Manager FM, DesignTree DT)

2.2.1.1.8 FM je važan dio SW koji prikazuje hronološki slije dizajna oblika. Kroz FM je moguće ostvariti izmjene oblika (objekata) koji se nalaze u njemu. 2.2.1.1.9

Korištenje kartica komandi

Command manager je skup kartica komandi koje su grupisane prema funkcijama koje komade obavljaju, kao što je Sketch (skiciranje), Feature (oblici), Weldment (zavarivanje) , ... .

Dodavanje kartica vrši desnim klikom na jednu od postojećih i označavanjem željene kartice.

2.2.1.1.10 Upravitelj osobina Većina SW komandi se izvode kroz upravitelj osobina Nalazi se na istom mjestu kao i FM

2.2.1.1.11 Pano zadataka Pano zadataka se koristi za SW resurse kao što su Design Library, File explorer, Search, View palette, ... . Nalazi se na desnoj strani radne površine i može se pomjerati, smanjiti ili povećati.

2.2.1.1.12 Dugmad miša • •

•

Lijevo dugme selektuje objekte, ikone i objete u FM Desno dugme aktivira kontestualni meni. Sadržaj kontekstualnog menija zavisi od toga iznad kojeg se objekta nalazi kursor. Ovaj meni takođe predstavlja prečice za najčešće korištene komande. Srednje dugme dinamički rotira, smanjuje, povećava i pomjera.

2.2.1.1.13 Pokazivač kursora U zavisnisnosti šta se selektuje pokazivač Pokazuje različite simbole

2.2.2 Opcije

System Options Opcije koje utiču na sve dokumente Document Properties Opcije koje utiču samo na pojedinačne Dokumente za koje se mijenjaju opcije 19

3 Lekcija 2 Upoznavanje sa skiciranjem Po završetku ove lekcije ćete moći: • • • • • •

Kreirati novi dio Umetnuti novu skicu Dodati skiciranu geometriju Uspostaviti relacije između dijelova geometrije Razumjeti stanje skice Extrudrati skicu u čvrsto tijelo

3.1 2D Skiciranje Ova lekcija predstavlja 2D skiciranje kao osnovu za modeliranje u SW.

Skice se koriste za sve skicirane oblike u SW uključujući • • • •

Extrude (izduženje) Revolve (rotiranje) Sweep (Izduženje po zadanom putu) Loft (spajanje skica)

U ovoj lekciji će biti predstavljena opcija extrude, a stale opcije u slijedećim lekcijama.

3.2 Faze procesa •

• •

New part (novi dio) Novi dio može biti kreiran u mm, inch ili u drugim jedinicama. Novi dio se koristi da „čuva“ čvrsti model Sketch (Nova Skica) Skice su kolekcija 2D geometrije koja se koristi u kreiranju čvrstih oblika Sketch geometry (skiciranje) 20

•

• •

Formiranje 2D geometrije od osnovnih objekata kao što su linije, pravougaonici, krugovi, lukovi,... Sketch relations (dodavanje relacija) Relacije kao horizintalno, vertikalno i sl. Se primjenjuje na skicu. Relacije ograničavaju neželjeno pomjeranje objekata u skici. Stanje skice Svaka skica ima stanje, nedefinisana (under defined), definisana (fully defined) ili predefinisana (over defined). Alati izmjene skice Ovi alati se koriste za mijenjanje skice ili za u toku njenog definisanja kao što je Trim ili Extend Extrude (izduženje skice) Extrude je jedna od komandi koja od 2D skice pravi čvrsto tijelo ili oblik.

3.2.1.1.1

Procedura

Proces u ovoj lekciji uključuje kreiranje skice i njeno extrudiranje. 1. Da bi započeli prvo kreirate novi fajl

3.3 Snimanje fajlova Snimanje fajlova snima trenutnu verziju fajla iz RAM na disk. U SW postoje tri opcije snimanja koje daju specifične rezultate snimanja

3.3.1 Save

Kopira fajl iz RAM na disk, ostavljajući fajl otvorenim. Ako je ovaj fajl referencirao na već otvoreni fajl u SW, neće biti nikakvih promjena na tom fajlu.

3.3.2 Save As Kopira fajl iz RAM na disk sa novim imenom, zamijenjuje fajl u RAM sa novim fajlom iste ili druge extenzije. Stari fajl u RAM se zatvara bez snimanja. Ako fajl referencira na bilo koji otvoreni SW fajl morate ažurirati reference na novi fajl.

3.3.3 Save As Copy Kopira fajl iz RAM na disk sa novim imenom, zamijenjuje fajl u RAM sa novim fajlom iste ili druge extenzije. Stari fajl ostaje u RAM. Ako fajl referencira na bilo koji otvoreni SW fajl ne morate ažurirati reference na novi fajl. 2. Snimanje:

3.4 Šta ćemo da skiciramo? Prvo ćemo da skiciramo osnovni oblik. To je prvi oblik koji će nam trebati da kompletiramo dio.

3.5 Skiciranje Skiciranje je proces kreiranja 2D geometrije. Tipični objekti sa kojima to izvodimo su linije, pravougaonici, lukovi i sl.

3.5.1 Osnovne ravni (Defalult Planes) Da bi kreirali skicu, moramo započeti kreirati skicu u nekoj ravni. SW pri kreiranju novog fajla daje osnovne ravni, Front (naprijed), Right (desna), Top (gornja). 22

3. Otvaranje nove skice Nova skica se otvara likom na ikonu . Komandi se takođe može pristupiti i putem padajućeg menija i putem prečica desnim klikom na mišu. Kao što smo rekli, da bi počeli sa skiciranjem moramo odabrati jednu od ravni. Odaberite Front Plane. Nakon odabira ulazi se u modul skiciranja i skica je aktivna kao i alati za kreiranje i uređivanje skice. Mali koordinatni sistem u donjem lijevom uglu daje orijenataciju osa koordinatnih osa. 4. Skica aktivna

Simbol

predstavlja koordinatni početak skice.

U gornjem desnom uglu se nalazi alat Confirmation Corner (Ugao potvrđivanja) . Ovim alatom potvrđujete da je skica gotova i da se može nastaviti dalji rad ili prekidate operaciju skiciranja.

3.6 Entiteti skice SW nudi bogatu paletu alata za skiciranje. U ovoj lekcije ćemo koristiti samo neke od njih.

3.6.1 Objekti skiciranja. Slijedeća tabela prikazuje raspoložive objekte koje možemo koristiti u skiciranju. Proporučujemo da nakon izlazka svake nove verzije SW revidirate koje je dodatne objekte SW dodao u svoju paletu alata.

3.7 Osnovno skiciranje 5. Povlačenje linije (Line)

Line kreira jedan segment linije u skici. Prilkom kreiranja SW nudi automatske relacije Horizontal „-“ ili Vertikal „|“ u zavisnosti od položaja linije.

3.7.1 Mehanika skiciranja Postoje dva načina kreiranja: Click and Click kao rezultat daje opciju da po završetku linije nastavite slijedeću liniju Click and Drag kao rezultat daje pojedinačnu liniju i poslije otpuštanja lijevog dugmeta miša izlazi iz komande Line. Prilikom crtanja ne trebate voditi računa o tačnoj dimenziji linije. Neophodno je crtati otprilike prema dimanzijama i obliku, a dodavanjem dimenzija i relacija skica će biti definisana. 6. Linija pod uglom

Slijedeća linija se crta tako što se stane kraj predhodne i nastavi crtanje.

3.7.2 Pomoćne linije (Inference lines) pri automatskim relacijama 7. Normalna linija.

8. Normalna linja.

9. Horizontalna linija

3.7.3 Reakcija skice Prilikom skiciranja sketcher daje brojne reakcije u zavisnosti koji se tip objekta kreira. Takođe reagira i na različite selekcije na postojećoj geometriji kao što je end, midpoint.

10. Zatvaranje skice

11. Izlazak iz komande

3.7.4 Status skice Nedovoljno definisana. Ovaj status daje do znanja da skica nema dovoljno dimenzija ili relacija koje bi ograničile i dovoljno definisale skicu

Potpuno definisana

Ovaj status daje do znanja da skica ima dovoljno dimenzija ili relacija koje bi ograničile i dovoljno definisale skicu Predefinisana

Ovaj status indicira da skica sadrži više dimenzija nego je potrebno da se definiše skica

Napomena: Ostala dva statusa No Solution Found i Invalid Solution Found indiciraju na grešku u skici i biti će obrađeni u lekciji 8.

3.8 Pravila skiciranja Različiti tipovi skica polučuju različite rezultate. Nekoliko različitih tipova je sumirano u tabeli ispod.

3.9 Slijed dizajna Kako smo diskutovali ranije slijed dizajna je plan kako će se vaš dizajn ponašati pri izmjeni. U vašem primjeru dizajn mora biti takav da dozvoljava izmjene kako slijedi:

3.9.1 Šta kontroliše slijed dizajna? Slijed dizajna je sačuuvan i kontroliše se sa dvije stvari: 28

• •

Relacije skice Kreiranje relacija kao što su paralelizam, normalnost, horizontalnost, vertikalnost i sl. Dimenzije Dimenzije se koriste za definiciju veličine i pozicije objekta. Mogu se dodati linearne, ugaone dimenzije i radijusi.

Za potpuno definisanje skice neophodno je razumijevanje dodavanja relacija i dimenzija.

3.9.2 Željeni slijed dizajna:

3.10 Relacije u skicama Relacije u skicama služe da očuvaju vaš slijed dizajna.

3.10.1 Automatske relacije Dodaje SW pri skiciranju. Ukoliko ne želite da usvojite predloženu relaciju držite pritusnuto dugme Ctrl.

3.10.2 Dodane relacije Su relacije koje se dodaju skici naknadno.

3.10.3 Primjeri relacija:

3.10.4 Selektovanje više objekata Selekcija više objekata se vrši klikom lijevim dugmetom miša držeći Ctrl dugmeta tastature.

Dodavanje relacija

3.11 Dimenzionisanje Dimenzioniranje je drugi način da se održi slijed dizajna u SW. Prednost korištenja dimenzije je taj da se dimenzioniranje koristi za prikazivanje i mijenjanje dimenzija. Upoznavanje sa Smart Dimension (pametnim dimenzionisanjem) Smart Dimension sam određuje tip dimenzije koju treba dodati u zavisnosti od objekta koji je selektovan. Ako je selektovan krug ili luk, bit će dodan radius, ako je selektovana liniju dodat će dužinu, ako su selektovane dvije paralelne linije dodat će udaljenost i sl. Međutim ponekad su potrebne izmjene u predloženom načinu dimenzionisanja.

3.11.1 Dimenzionisanje: Selekcija i pregled Smart Dimension sam određuje tip dimenzije koju treba dodati u zavisnosti od objekta koji je selektovan. SW daje pregled dimenzije koja će biti kreirana. Selekcijom dvije tačke se mogu generisati tri moguće dimenzije kao na slici ispod.

Dodavanje linearne dimenzije na liniju se vrši klikom na liniju. Tom prilikom se pojavljuje Modify prozor u koji se unosi željena dimenzija.

Savjet: Kada dimenzionišete krenite sa najmanjom dimenzijom prema najvećoj.

3.11.2 Ugaone dimenzije Se dobijaju istim alatom (Smart Dimension) klikajući odprilike na sredinu lija pod naagibom čiji ugao želite dimenzionisati.

3.12 Extrude Extrude je jedna od naj češće korištenih komandi u SW. Krajnji rezultat je izduženje skice u pravcu normalnom na ravan skiciranja. Posoje mnoge opcije pri extrudiranju koje će biti obrađene u narednim lekcijama.

Da bi extrudirali skicu moramo prvo slektovati u FM pa onda aktivirati komandu, ili prvo aktivirati komandu pa onda selektovati skicu u FM ili na radnoj površini. Prilkom aktiviranja komande pojavljuje se znak strelice u pravcu u kojem će se vršiti komada.

Povlačenjem te strelice možete dobiti pregled izgleda extrudirane skice.

Unosom željene dimenzije u dijalog za extrude i potvrdom dobija se konačni oblik.

Savijeti za skiciranje: •

Održavajte vaše skice jednostavnim. Ovo omogućava jednostavnije uređivanje i manje je vjerevovatno da će proizvesti neke greške. 34

• • • • • • • • • •

Koristite koordinatni početak za početak vaše skice Prva skica u u novom dijelu treba prestavljati osnovni oblik dijela. Prvo kreirajte geometriju skice, zatim dodajte relacije i tek na kraju dimenzije. Koristite što je moguće više relacije Crtajte skice približno u razmjeri da bi izbjegli greške ili preklapanja kada počnete da dodajete dimenzije. Kada dimenzionišete krenite sa najmanjom dimenzijom prema najvećoj. Koristite relacije, jednačine i globalne varijable da bi reducirali broj nezavisnih dimenzija Budite fleksibilni. Možda će biti neophodno da prilagodite svoj stil dodavanja dimenzija. Privucite geomtriju što bliže zahtijevanoj lokaciji. Koristite prednosti simetrije. Koristite Mirror i Dynamic Mirror da bi preslikali objekte i koristili simetriju. Popravljajte greške čim se pojave.

3.13 Vježbe: Lokacija vježbi: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials“ Svaka lekcija ima svoj folder. Unutar njega kreirajte svoj folder „Vjezbe“ i u njemu snimajte fajlove

3.13.1 Vježba1: Sketch i Extrude1 Kreirajte ovaj dio koristeći date informacije. Skicirajte i extrudirajte profil da bi kreirali ovaj dio: Jedinice mm.

1. New part Kreirajte novi dio koristeci Template Part_MM 2. Sketch Kreirajte slijedeću skicu u Front Plane koristeći linije, automatske relacije i dimenzije

3. Extrude

Extrudirajte skicu za 50 mm. 4. Snimite i zatvorite fajl.

3.13.2 Vježba2: Sketch i Extrude2

Kreirajte ovaj dio koristeći date informacije. Skicirajte i extrudirajte profil da bi kreirali ovaj dio: Jedinice mm.

1. New part Kreirajte novi dio koristeci Template Part_MM 2. Sketch Kreirajte slijedeću skicu u Front Plane koristeći linije, automatske relacije i dimenzije

3. Extrude

Extrudirajte skicu za 50 mm. 4. Snimite i zatvorite fajl.

3.13.3 VjeĹžba3: Sketch i Extrude3

Kreirajte ovaj dio koristeÄ&#x2021;i date informacije. Skicirajte i extrudirajte profil da bi kreirali ovaj dio: Jedinice mm.

1. New part Kreirajte novi dio koristeci Template Part_MM 37

2. Sketch Kreirajte slijedeću skicu u Front Plane koristeći linije, automatske relacije i dimenzije

3. Extrude

Extrudirajte skicu za 25 mm. 4. Snimite i zatvorite fajl.

3.13.4 Vježba4: Sketch i Extrude4

Kreirajte ovaj dio koristeći date informacije. Skicirajte i extrudirajte profil da bi kreirali ovaj dio: Jedinice mm.

1. New part 38

Kreirajte novi dio koristeci Template Part_MM 2. Sketch Kreirajte slijedeću skicu u Front Plane koristeći linije, automatske relacije i dimenzije

3. Extrude

Extrudirajte skicu za 100 mm. 4. Snimite i zatvorite fajl.

3.13.5 Vježba5: Sketch i Extrude5

Kreirajte ovaj dio koristeći date informacije. Skicirajte i extrudirajte profil da bi kreirali ovaj dio: Jedinice mm.

New part Kreirajte novi dio koristeci Template Part_MM 39

Sketch Kreirajte slijedeću skicu u Front Plane koristeći linije, automatske relacije i dimenzije

Extrude

Extrudirajte skicu za 25 mm. Snimite i zatvorite fajl.

3.13.6 Vježba6: Sketch i Extrude6

Kreirajte ovaj dio koristeći date informacije. Skicirajte i extrudirajte profil da bi kreirali ovaj dio: Jedinice mm.

New part Kreirajte novi dio koristeci Template Part_MM 2. Sketch Kreirajte slijedeću skicu u Front Plane koristeći linije, automatske relacije i dimenzije 1.

Extrude

Extrudirajte skicu za 12 mm. Snimite i zatvorite fajl.

4 Lekcija3 Osnova modeliranja dijela Po završetku ove lekcije ćete moći: • • • • • • • • •

Izabrati pravi profil za skiciranje Izabrati odgovarajuću ravan skiciranja Naučiti komandu Extrude Cut Kreirati rupe sa Hole Wizard komandom Zaobliti ivice sa Fillet komandom Koristiti alate za uređivanje skice i dijela Kreirati osnovni crtež dijela Izmjeniti dimenzije Demonstrirati povezanost između modela i crteža

1.1 Osnovno modeliranje

U ovoj lekciji se razmatraju stvari koje morate uraditi prije kreiranja dijela, i pokazuje proces kreiranja jednostavnog dijela.

4.1.1 Faze procesa: Koraci u planiranju izvršenja kreiranja ovog dijela su: • • • • • • • • • • •

Terminologija. Koji su najčešći termini kada govorimo o modeliranju u SW? Izbor profila. Kako izgleda najbolji profil da bi počeli sa modeliranjem dijela? Izbor ravni skiciranja. Kada izaberete najbolji profil, postavlja se pitanje kako to utiče na izabir početne ravni skiciranja. Slijed dizajna. Koji je slijed dizajna optimalan i kako on utiče na proces modeliranja New Part (Novi dio). Kreiranje novog dijela je prvi korak u SW. Prvi oblik. Koji je prvi oblik? Izduženja, urezi, rupe (Boss/Extrude, Extrude Cut, Hole). Kako modifikovati prvi oblik dodavanjem novih oblika? Fillet (zaobljavanje ivica) Alati za uređivanje. Korištenje tri najćešće korištenih alata za uređivanje Drawing (Crtež). Kreiranje lista crteža i pripadajućih pogleda. Izmjena dimenzija. Pravljenje izmjena dimenzija na modelu. Kako se to radi?

4.1.2 Terminologija Dizajniranje u 3D zahtijeva primjenu neke nove terminologije. SW primjenjuje mnoge termine sa kojim ćete se upoznati tokom ovog kursa.

4.1.3 Feature (oblik) Sva Izduženja (Boss), urezi (Cut), ravni (Plane), i skice (Sketch) koje kreirate smatraju se kao Feature. Skicirani oblici su oni koji su bazirani na izduženjeima i urezima, a primjenjeni oblici su oni bazirani na ivicama i površinama kao što je Fillet.

4.1.4 Plane (Ravan) Ravni su beskonačne i ravne. Na radnoj površini se prikazuju ograničene linijama. Primarno se koriste kao ravni skiciranja, ali postoje i situacije kada se koriste kao pomoćni objekti.

4.1.5 Extrusion Iako postoji više načina kreiranja dijelova Extrude (izduženje) će se razmatrati u ovoj lekciji. Extrude je komanda koja izdužuje kreiranu skicu u smjeru normalnom na ravan skiciranje za određenu vrijednost.

4.1.6 Sketch (Skica) U SW pojam Sketch (skica) se koristi da opiše 2D profil. Skice se kreiraju na ravnima i uglavnom se koriste za kreiranje oblika iako mogu da postoje nezavisno od oblika.

4.1.7 Boss (Extrude, Izduženje) Izduženja se koriste da se doda materijal dijelu. Početni oblik je uvijek Boss.

4.1.8 Cut (Urez) Cut komanda se koristi da se oduzme (Izreže) materijal od dijela.

4.1.9 Fillet (zaobljavanje) Fillet-i se u pravilu dodaju dijelu, a ne skici. U zavisnosti je li ivica koja se zaobljava unutrašnja ili vanjska, SW dodaje ili oduzima materijal.

4.1.10 Slijed dizajna Je pojam koji označava kako će dio biti kreiran i njegovo ponašanje pri izmjenama. Odnosi između oblika i redoslijed njihovog kreiranja utiče na slijed dizajna.

4.2 Izbor najboljeg profila Izbor najboljeg početnog profila će najviše uticati na krajnji izgled dijela kao i na brzinu kreiranja dijela. Kao primjeriispod.

4.3 Izbor ravni skiciranja (Sketch Plane) 4.3.1 Planes SW po pokretanju kreira tri ravni, Front Plane, Top Plane i Right plane. To su tri međusobno beskonačne ravni koje prolaze kroz koordinatni početak.

4.3.2 Položaj modela

Prilkom kreiranje početne skice morate voditi računa o položaju modela. To zavisi od odabira ravni skiciranja prve skice.

4.4 Detalji dijela Na slici je dat izgled dijela koji ćemo kreirati. Sastoji se od dva izduženja, ureza i par zaobljenih ivica.

Ovako dio izgleda u osnovnim pogledima.

4.4.1 Osnovna izduženja

4.4.2 Najbolji profil

Prvi oblik koji se kreira je pravougaonik pokazan na modelu. Pravougaonik će poslije biti extrudiran (izdužen).

4.4.3 Ravan skiciranja (Sketch Plane) U ovom slučaju treba odabrati Top Plane.

4.4.4 Slijed Dizajna • • •

sve rupe su čitavom dužinom (Trough) Rupe u bazi su simetrične Utor (Slot) je poravnan sa izduženjem

Procedura 1 New Part (Novi dio) Klik 2

ili File, New. Koristiti template Part_MM. Podešavanje zabilješki (Annotations setting)

Desnim klikom na Anottations u FM isključiti opciju „Automaticaly Place into Annotation Views“. Ovo će spriječiti da se dimenzije koje kreiramo, automatski pojave u crtežima. 48

Selekcija ravni skiciranja Izabrati Top plane. Ako se na radnoj ravni ne prikazuju osnovne ravni mogu biti selektovane iz FM.

Crtanje pravougaonika

PoÄ?etak pravougaonika prema preporukama za skiciranje treba biti u koordinatnom poÄ?etku.

Potpuno definisanje skice Treba dodati slijedeće dimenzije da bi potpuno definisali skicu.

Extrude U dijalogu za Extrude unijeti vrijednost 10 mm

Konačni izgled oblika.

4.4.5 (7) Preimenovanje oblika u FM

F2 (Tipka tatstaure) Opcija preimenovanja je izuzetno korisna kod kompleksnih modela radi brže idenfikacije oblika i lakšeg snalaženja.

4.5 Boss Sljedeći oblik je pravougaoni zaobljen na vrhu. Njegova skica će biti započeta na postojećem obliku.

4.6 Skiciranje na postojećoj ravni 8

Umetanje nove skice Ovo je slijedeći korak koji do sada nismo obradili. Svaki novi oblik se „naslanja“ na jedan od postojećih.Da bi kreirali novi oblik, najčešća opcija koju ćete koristiti je odabir ravni skiciranja na jednoj od ravnih površina postojećih oblika.

Vertikalna linija

10 Arc (Luk)

11 Dovršenje linija 51

12 Dodavanje dimenzija

13 Extrude

14 Završen oblik

4.7 Cut (urez) Princip rada Cut komande (izrada ureza) je identičan komandi Extrude (izduženja). Jedina razlika je da Cut oduzima materijal od nekog postojećeg oblika. U ovom slučaju sa Cut komandom ćemo napraviti utor. 52

15 Pravougaonik. Kao kod svake skice prvo odaberete ravan skiciranja. Na ravni skiciranja crtate pravougaonik. Početna tačka treba da se poklapa sa donjom iviciom modela kao na slici. U ovom slučaju SW dodaje automatsku relaciju Coicedent.

16 Dimenzije

Cut Trough All

4.8 Korištenje Hole Wizard (Čarobnjak za rupe) Hole Wizard je alat za kreiranje rupa u čvrstom tijelu. Postoji nekoliko opcija za kreiranje kao što je obična, upuštena rupa, rupa sa navojem. U ovom primjeru će biti obrađena opcija obične rupe. Pored ovog načina kreiranja ovičnih rupa se može koristiti i opcija Cut sa profilom oblika kruga što je veom čest slučaj.

4.8.1 Kreiranje obične rupe Opcije pri kreiranu rupe su površina na koju ide rupa, dijametar, Rupe se mogu postaviti i na površine koje nisu ravne kao što su cilindri.

4.8.2 Upuštena rupa 18

Pozicija rupe

19 Odabrati upuštenu rupu

20 Pozicioniranje rupe • • • •

Aktivirati karticu „Positions“ Mišem stati iznad gornjeg luka i stati dok se ne pojavi prijedlog relacije „Coincidence“ Potvrditi poziciju Izaći iz komande potvrdom

4.9 Opcije pogleda

4.10 Fillet (Zaobljavanje ivica) Fillet-i se u pravilu dodaju dijelu, a ne skici. U zavisnosti je li ivica koja se zaobljava unutrašnja ili vanjska, SW dodaje ili oduzima materijal.

4.10.1 Pravila zaobljavanja Ostavite proces zaobljavanja za kraj Kreirajte više radijusa koji imaju istu vrijednost sa jednom komadom Kada trebate više zaobljavanja u pravilu prvo dodajite veći radijus Redoslijed dodavanja radijusa je važan. Zaobljavanje dodaje nove ivice i površine koje mogu biti zaobljene. 20 Zaobljavanje Izvršti zaobljavanje kao na slici ispod sa radijusom 8 mm. 1. 2. 3. 4.

21 Selektovanje ivica zaobljavanja Prilikom izvršenja komande dodati sve ivice u jednoj komandi.

4.10.2 Recent Commands (Često korištene komande) Ovaj prozor se dobija desnim klikom miša na radnu površinu.

4.10.3 Propagacija radijusa. Opcijom Tanget propagation postižete da se prilkom slekcije jedne ivice dolazi do selekcije i svih ostalih ivica koje su povezane sa slelektovanom, a koje su tangetne na nju i tako čitavim lancem dok se tangentnost ne prekine. 56

U Vašem slučaju napraviti radijus 3 mm prema slikama ispod.

4.11 Alati za uređivanje (Edit) U ovoj lekciji su predstavljeni tri najčešće korištena alata za uređivanje. Edit Sketch (uređivanje skice), Edit Feature (Uređivanje oblika), Rollback (Povratak unazad).

4.11.1 Edit Sketch (Uređivanje skice)

23 Uređivanje skice Desni klik na Donji utor i klik na Edit Sketch komandu.

24 Dodavanje relacija Ručno dodati relaciju na vertikalne linije pravougaonika. Kolenijarnost sa ivicama gornjeg oblika 25 Izlazak iz skice

4.11.2 Edit Feature

26 Desni klik na Fillet

Dodati ivice donjeg oblika u radijus kao na slici ispod i potvrditi komandu.

4.11.3 Rollback Ovo je alat koji vraća dio u stanje do kojeg onog koraka u redosljedu do kojeg želite. Koristan je naprimjer kada na dijelu sa puno detalja želite izvršiti izmjenu. Da se dio ne bi ažurirao svaki puta u cijelosti ažurira se samo do stanja kojeg smo ograničili sa rollback komandom. Pogledajte primjer na slici ispod.

27 Dodavanje rupa

Prva rupa

Druga rupa

28 Roll do kraja (vraÄ&#x2021;anje u kompletno stanje)

4.12 Osnove crteža SW omogućava lahko i brzo kreiranja crteža iz modlea i sklopova. Ovi crteži su potpuno povezani sa referentnim modelom.

Ova tema je opširna i uvoim lekcijama će biti prezentirane samo osnove. • • •

Kreiranje novog certeža (New Drawing) Kreiranje novih pogleda (New View) koristeći palete pogleda (View Palette) Korištenje dimenzioniranja

4.12.1 Kartica Zabilješki (Annotations)

4.12.2 New Drawing SW crteže snima pod *.sldrw extenzijom. Fajl koji se kreira se sastoji od listova koji odgovaraju jednom listu papira. Make Drawing from Part opcija kreira novi crtež i automatski ga povezuje sa modelom iz kojeg je pokrenuta komada.

Procedura 1 Kreiranje crteža. Klik na Make Drawing from Part/Assembly i odaberite template B_Size_ANSI_MM. 60

4.13 Drawing Vievs (Pogledi u crtežu) Osnovni zadatak detaljiranja je kreiranje ortogonalnih pogleda uz pomoć View Palette (palete pogleda) . Ovo je drag and drop proces. Opširank kurs deatljiranja je zasebna tema. 2 View palette (paleta pogleda)

Iz palete pogleda privučete Front pogled na radnu površinu.

2 Projekcije

4.14 Dimenzionisanje Kreiranje dimenzija se vrši sa više alata u SW. Dimenzije mogu biti povezane sa dimenzijama u modelu sa kojim je crtež povezan ili nezavisne.

4.14.1 Driving Dimensions (Glavne dimezije) Ovo su dimenzije koje se nalaze i namodelu i sa njima se može mijenjati 3D model.

4.14.2 Driven Dimesions (Pomoćne dimenzije) Ovo su dimenzije koje se dodaju nezavisno od dimenzija koje su potrebne da bi se potpuno definisao model. To su npr neke tehnološke kote. Dimenzije potrebne u radionici radi lakšeg razumijevanja crteža i sl.

Model Items Ovo je alat koji omogućava importovanje dimenzija koje su kreirane u 3D modelu

4.14.3 Manipulacija dimenzijama Kada su dimenzije dodane postoji više načina kako manipulirati istim. Drag/pomjeranje Hide/skrivanje Move to another view/Pomjeranje u drugi pogled Copy to another view/kopiranje u drugi pogled Delete/brisanje

Povlačenje line na novu lokaciju Desni klik na dimenziju i klik na Hide U principu dimenzija se može koristiti i u drugim pogledima osim u kojem je SW dao. Da bi pomjerili dimenziju u drugi pogled . Da bi pomjerili dimenziju u drugi pogled. Klik na dimenziju i držati pritisnito dugme miša. Pritisnuti Shift i prevući dimeziju u željeni pogled Da bi kopirali dimenziju u drugi pogled. Klik na dimenziju i držati pritisnito dugme miša. Pritisnuti Ctrl i prevući dimeziju u željeni pogled Označiti dimenziju i pritisnuti dugme Delete

4.14.4 Povezanost između modela i crteža U SW sve je povezano. Ako promijenite dimenziju u modelu, automatski će se promijeniti u crtežu i sklopu. Moguće je i izvršiti promjenu u crtežu koja će izvršiti promjenu u modelu.

U vašem modelu klikom na prvi kreirani oblik u FM ćete dobiti dimenzije. Izvršite izmjenu dimenzije 100 na 150 mm duplim klikom na 100.

Kao rezultat možete vidjeti izmjenu na crtežu

4.15 Vježba7: Plate Kreirajte ovaj dio koristeći date informacije. Skicirajte i extrudirajte profil da bi kreirali ovaj dio: Jedinice mm. Ova vježba primjenjuje slijedeće vještine: • • • • •

Izabir najboljeg profila Pravougaonici Skiciranje na odabranoj ravni Boss oblik Korištenje Hole Wizard

1 Skica na Top plane

Extrude 10 mm

Hole Wizard

5 Snimanje i zatvaranje fajla

4.16 VjeĹžba8: Cut KoristeÄ&#x2021;i pravougaonike, tangentne lkove i komandu Cut kreirati dio kao na slici prema datim podacima

Skica na Top Plane

Isjecanje utora Trough All

Isjecanje drugog utora Trough All

5 Isjecanje pravougaonika

6 Zaobljavanje Ivica (Fillet)

7 Snimanje i zatvaranje fajla

4.17 Vježba9 Osnovne izmjene Dio za vežbu

1 Otvoriti fajl Basic-Changes „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson03\Exercises“ 2

Izmjeniti dimenziju na 150 uz pomoÄ&#x2021; oblika u FM

3 Boss Izjeniti vrijednost dimenzije na 65 prema slici

4 Pozicija rupe Izjeniti vrijednost dimenzije na 20 prema slici

5 Centrirati vertikalni oblik prema slici

6 Snimanje i zatvaranje fajla

4.18 Vježba10 Držač

1 Skiciranje osnovnog oblika na Top plane

2 Extrude 20 mm

2 skiciranje na postojećoj ravni

4 Extrude 20 mm

5 Zaobljavanje ivica (Fillet)

6 Ä&#x152;aroblnjak rupa (Hole Wizard)

7 Druga rupa (Hole Wizard) 18 mm

Snimanje i zatvaranje fajla

4.19 Vježba 11 Crteži Kreirati crtež kao na slici. Koristiti 3D model: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson03\Exercises\Basic-Changes.SLDPRT“

5 Lekcija 4 Modeliranje za lijevanje i kovanje Po završetku ove lekcije ćete moći: • • • • •

Koristiti komande view display (komande pogleda) i komande uređivanja Koristiti Copy i Pase komande Koristiti Edit definition (uređivanje definicije oblika) komandu Naučiti koristiti granične uslove Up To Next i Mid Plane Koristiti simetriju u skicama

5.1 Opis slučaja: Račna Račna sadrži dosta oblika i procedura koje ćete ubuduće koristiti. Sadrži izduženja, utore, skiciranu geometriju, zaobljenja i nagibe.

5.2 Slijed Dizajna Ukupni slije dizajna je sumiran na ovoj slici. Specifični slijed dizajna za svaku komponentu će biti razmatran zasebno. • Centriranje: Oblici Head, Handle, and Transition su centrirani dužinom jedne ose. • Simetrija: Dio je simetričan u odnosu na dvije uzdužne ravni.

5.3 Boss sa Draft komandom (Izduženje sa nagibom)

5.3.1 Opis kreiranja 75

Handle (Ručka) je skicirani oblik pomoću pravougaonika. Čvrso tijelo se pravi komadom extrude sa nagibom jednakim rastojanjem u oba pravca od ravni skiciranja.

5.3.2 Slijed dizajna za Handle • Nagib: Nagib je isti na obe strane ravni skiciranja • Simetrja: Oblik je simetričan u odnosu na ravan skiciranja i osu ručke Osa, dio referentne geometrije će biti korištena za pozicioniranje Handle skice.

Procedura: 1 New part (Novi dio) Kreirati dio sa template Part_MM 2 Kreirati novu skicu (sketch) na Top plane Novi pojam: Center Line (osa) Ose se koriste kao pomoćna gemetrija (Reference). Može biti horizontalna, vertikalan ili pod uglom u zavisnosti od potrebe. Pošto je osa pomoćna geometrija u skici ne mora da bude potpuno definisana (fully defined).

3 Centerline (osa) Povlačenje ose vertikalno iz koordinatnog početka. Dužina nije bitna

4 Display off

Isključiti prikaz relacija u skici.

5.4 Simetrija u skicama Simetrična geomtrija se može lahko kreirati komandom Mirror. Prilikom skorištenja komande Dynamic Mirror skica sa automatski preslikava. Takođe i komanda Symetric se može primjeniti naknadno nakonskiciranja. U svakom slučaju, opcija mirror (preslikavanje) kreira kopiju dodajući relaciju symetric.

5.4.1 Simetrija dok skicirate Ovo se postiže komandom Dynamic Mirror. 5.4.2 Simetrija nakon skiciranja Ovo se može postići skiciranjem pola profila, a onda preslikavanjem komandom mirror.

5 Dynamic mirror

Selekovati osu i kliknuti na alat Dynamic mirror. Sa obe strane ose se pojavljuje

simbol.

6 Linija

Liniju povući na vrhu ose u desnu stranu. SW će automatski dodati istu takvu liniju u lijevu stranu simetrično u odnosu na osu.

7 Dovršiti skicu

8 Dimenzije Potpuno definisana skica

5.4.3

Mid Plane Extrudion (izduženje iz srednje ravni)

U ovom dijelu prva komanda koju ćemo koristiti je Extrude sa opcijom Mid Plane. Ova komada izdužuje skicu normalno na ravan skiciranje podjednako u oba smjera. Vrijednost izduženja je zadana vrijednost u dijalogu za komadu ravnomjerno podijeljena na obje strane ravni skiciranja.

5.4.4 Nagib (Draft toggle) Komada Draft se koristi da se nagnu površine normalno u odnosu smijer extrudiranja. 9

Klik na komandu Extruded Boss/Base.

10 Extrude

11 Završen oblik Napravite Rename u FM u Handle.

5.5 Skiciranje unutar modela

Drugi oblik koji ćete kreirati je Transition (šipka) , drugi extrude koji će biti povezan sa oblikom Handle. Skica za ovaj oblik se izrađuje na standardnoj ravni.

5.5.1 Slijed dizajna Transition (šipka) je jednostavni krug izdužen do Handle. • •

Centriranje: Kružni oblik je centriran prema Handle Dužina: Dužina je diktirana trenutnom pozicijom ravni skiciranja.

12 Front Plane Da bi skicirali u Front pane morate je aktivirati. To ćete učiniti tako što ćete je slektovati u FM, zatim denim klikom odabrati opciju Show.

13 Podešavanje ravni i izmjene Izgled prikaza ravni je moguće podesiti. Većina opcija se nalazi u sistemskom podešavanju: Tools->Options->System Options->Display/Selection, a zatim označite Display Shaded Planes. Hvatačima na ravni je možete i raširiti. Ravan se takođe može automatski prilagoditi veličini modela denim klikom na ravan i označavanjem opcije AutoSize.

5.5.2 Kružni profil Skica za ovaj oblik je jednostavna kružnica. Kružnica se crta i pozicionira tako da ga relacije određuju u odnosu na Handle. 80

14 New Sketch (Nova skica) OznaÄ?ite Front Plane i pokrenite komandu Sketch. Upoznavanje komade View Normal To Ovo je jedna od vrlo korisnih komadi pogotovo pri skiciranju. Koristi se da se promijeni pogled normalno na selektovanu ravan. Tako ako pokrenete ovu komadu dok je selektovana ravan skiciranja, SW Ä&#x2021;e dovesti pogled u 2D ravan skiciranja.

15 Komanda

na Front plane

5.5.3 Skiciranje kruga

Komada Circle se koristi za krugove. Zahtijeva podatke o poziciji i veliÄ?ini. 16 Dodavanje kruga i dimenzionisanje

17 Selektovanje dimenzije

5.5.4

18 Promjena pozicije strelica Na vrhu strelice se nalazi mala tačka. Klikom na tu tačku mijenjate poziciju strelice.

19 Promjena u Isometric pogled.

5.5.5 Extrude Up To Next Ova opcija extrudira profil do prvog slijedećeg objekta do kojeg dođe pri izuživanju. 20 Up to Next

Komadom Extrude izršiti izduženje kruga od Handle.

21 Sakrivanje ravni (Hide Plane) Desni klik na Front plane i

5.5.6 Slijed dizajna glave račne (Head) Head je skicirani oblik koji se sastoji linija i tangentnih lukova izduženih sa opcijom Mid Plane. Od osnovnih oblika sastoji se od utora i rupa za pozicioniranje drugih dijelova

• Centri lukova se nalaze na osi u front plane • Nagib je isti u oba smjera • Debljina dijela je ista u oba smijera

22 Osa (Centerline)

Skicu započeti u Top plane i skicirati ocu kao na slici

23 Linije i lukovi (Line i Arc)

Izvršiti skiciranje kao na slici.

24 Dodavanje relacija

Dodati relacija da se centar luka pokalapa sa osom (coicidence)

24 Dodavanje dimenzija Dodati dimenzije prema slici

25 Extrude

Izvršiti komadu Extrude dubine 20 mm i nagiba 8 sepeni, a zatim u FM primenovati oblik u Head

5.6 Opcije pogeleda (View) SW posjeduje dosta alata za manipulisanjem pogledima i kako se model prikazuje na ekranu. U biti ove opcije su podijeljene u dvije grupe

5.6.1 Opcije izgleda

5.6.2 Opcije izmjena

Zoom to Fit. Zumira da svi objekti stanu na ekran Zoom to Area. Zumira selektovanu površinu Zoom In/Out. Dinamički zumira u + ili Zoom to Selection. Zumira selektovani objekat na ekran Rotate View. Rotira pogled Roll View. Rotira objekat oko ose normalne na ekran Pan View. Pomijera pogled po ekranu

Funkcije srednjeg dugmeta miša Funkcija Rotate

Rotate oko geometrije

Pan ili Scroll

Zoom

Zoom to Fit

Dugme Pritisnuti i držati pritisnutim dugme. Pomjeranjem miša model se rotira. Pritisnuti i držati pritisnutim dugme iznad geometrije. To može biti tačka, ivica, osa Pomjeranjem miša model se rotira. Držati pritisnutim Ctl dugme i pritiskom srednjeg dugmeta miša i pomjeranjem miša pomjerate i model. Držite pritisnutim Shift dugme. Pritiskom na sredne dugme miša i pomijeranjem miša gore ili dole, zumirate model u + ili Duplim klikom srednjeg dugmeta zumirate model na ekran

Točkić Pritisnuti i držati pritisnutim dugme. Pomjeranjem miša model se rotira. Pritisnuti i držati pritisnutim dugme iznad geometrije. To može biti tačka, ivica, osa Pomjeranjem miša model se rotira. Držati pritisnutim Ctl dugme i pritiskom srednjeg dugmeta miša i pomjeranjem miša pomjerate i model. Okretanjem točkića zumirate model u + ili -

Duplim klikom točkićem zumirate model na ekran

5.6.3 Funkcije oznake koordinatnog početka (Triad)

Selekcija Selektovanje ose koja nije normalna na ekran Selektovanje ose normalne na ekran Shift+osa Alt+osa

Rezultat Osa postaje normalna na ekran

Osa se rotira za 180 Rotacija 90 oko ose Rotacija oko ose za inkrementalnu vrijednost

5.6.4 Prečice tastature

Moguće je podesiti i dodatrne prečice. Tools->Customize->Keybord.

5.7 Korištenje ivica modela u skicama U ovom dijelu ćete koristiti postojeće ivice modela da bi kreirali skicu i konačni oblik. 25 Zoom to selection

5.7.1 Skiciranje Offset Offset je komanda koja kopira selektovanu geometriju za zadnu vrijednost u pravcu normalnom na zadanu geometriju. U ovom slučaju to će biti ivice galve račne.

26 Offseting granica površine. Kreirati novu skicu na površini kao na slici. Selektovati površinu prema slici. Pokrenuti komandu Offset Entities sa vrijednošću 2 mm. Ukoliko SW izvrši komadu u smiru izvan granica površine onda uključiti opciju reverse.

27 Cut Komandom cut sa vrijednošću 2 mm napraviti utor i primenovati ga u FM u Recess.

5.8 Kreiranje trimovane skicirane geometrije 28 Skiciranje krugova

Na novo kriranoj površini unutar utora kreirati novu skicu. Skicirati dva kruga odprilike kao na slici.

29 Dodavanje relacija Komandom Add Relation Dodati relacije koncentričnosti krugova i lukova glave račne.

Upoznavanje komade Trim i Extend Objekti skice se mogu skratiti komandom Trim. Postoji više oblika ove komande: Power Trim, Corner, Trima away inside, Trim Away Outside, Trim to Closest. Objekti skice takođe mogu biti produženi sa komandom Extend. Trim

uklanja dijelove preko kojih se pređe mišem između presjeka ili do krajnje tačke

Je opvija koja ostavlja selektovane dijelove geometrije do presjeka istih

Trim away outside se koristi da se zadrže dijelovi geometrije između granica B.. Selektovati prvo dvije granice (B) onda dijelove gometrije za skraćivanje Trim away inside se koristi da se zadrže dijelovi geometrije izvan granica B.. Selektovati prvo dvije granice (B) onda dijelove gometrije za skraćivanje

se koristi za skraćivanje elementa geometrije do najbližeg presjeka.

Extend Komanda extend služi za izduživanje objekata skice.

Komanda Extend

Povlačenje objekta mišem do presjeka.

30 Trimovanje krugova

31 Dodavanje dimenzija

Dodati dimenzije prema slici:

5.8.1 32 Promjena izgleda dimenzija Selektovati dimenziju, desni klik, izabrati Dispaly Options, a zatim izabrati opciju Display as Diameter

33 Extrude Cut

Pokrenuti komandu Extrude Cut sa opcijom Ofsset from Surface. Izabrati površinu na Head suprotnu od skice.

5.8.2 Mjerenje Mjerenje je jedna od korisnijih komandi u SW. Nalazi se:

U ovom primjeru se mjeri udaljenost ivice i površine

34 Hole Wizard (Ä&#x152;arobnjak za rupe)

IzbuĹĄiti rupe sa parametrima , Trough All, ANSI Metric i Drill size 9 mm i 12 mm.

35 Zaobljavanje ivica 93

5.9 Vježba 12 Držač Alata

Nacrtati držač alata prema zadanimparametrima. Svi radijusi su 2 mm osim ako nije naznačeno na crtežu

5.10 Vježba 13 Simetrija i Offset

Nacrtati dio prema zadatim podacima. Koristiti offset komandu i relaciju simetričnosti

5.11 Vježba 14 Izmjene na Račni Napraviti izmjena na dijelu nacrtanom u predhodnoj vježbi.

1 Otvoriti fajl: D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson04\Exercises\Ratchet Handle Changes.SLDPRT

2 Edit Sketch (izmjena skice) Desnim klik u FM na Transition oblik i opcija Edit Sketch. Skicu prilagoditi kao skicu na slici.

3 Edit Feature (oruđivanje oblika) Dodavanje radijusa. Desni klik u FM na radijus (Fillet) H End Fillets i dodati ivice prema slici.

4 Krajnji izgled

5 Zatvoriti i snimiti 97

5.12 Vježba 13 Simetrija i Offset 2 Koristiti komandu offset i relaciju simetričnosti da bi kompletirali fajl. Otvoriti postojeći fajl. D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson04\Exercises\ Offset_Entities.SLDPRT

1 Offset entities Kreirati novu skicu i komadom offset entities napraviti novi profil

2 Offset from surface Komada Extrude Cut sa opcijom Offset from surface.

Provjerite vrijednonosti sa alatom Measure. 3 Offset Kreirati novu skicu i komadom offset entities napraviti novi profil

4 simetrija Komandom Normal To dovesti ravan skiciranja u ravan ekrana. Skicirati osu simetričnosti. Komadom Mirror preslikati lijevi profil. Komadom Extrude Cut isjeći utor. 5 Snimiti i zatvoriti fajl

5.13 Vježba 16 Up To Surface Koristeći relacije simetrije i Extrude sa opcijom Up to Surface kompletirati dio. Otvoriti postojeći fajl. D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson04\Exercises\ Up_To_Surface.SLDPRT

1 Skica (Sketch) Na Plane2 nacrtati skicu prema slici 99

2 Extrude sa smjerom (direction) Izvršiti komandu Extrude. Za smijer izabrati plavu liniju kao na slici.Vrijednost extrude 28 mm.

3 Extrude Up To Surface

100

Na Plane1 Skicirati krug (Circle) i izvršiti komadu Extrude sa opcijom Up to Surface. Za površinu izabrati roze površinu na slici.

4 Radijusi Dodati radijuse (Fillet) prema slici.

Pošto radijusi zavise jedan od drugih prvo dodati radijuse 12 mm.

5 Snimiti i zatvoriti fajl.

5.14 Vježba 17 Koturača Nacrtati dio kao na slici koristeći date podatke. Koristiti što više relacija da bi održali slijed dizajna.

101

Otvoriti postojeći fajl. D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson04\Exercises\Pulley.SLDPRT 1 Extrude sa Draft Extrude 10 mm, Midpalne, Draft 6 stepeni.

2 Zakačka Extrude, MidPlane, 4 mm

3 Cut i Hole

102

Extrude Cut, Trough All in both Directions (u oba pravca) Hole (rupa) 5 mm, Trough All.

Rupa (Hole) dijametar 3 mm, 6 mm iznad koordinatnog poÄ?etka.

4 Fillet (radijusi) Prvo dodati radijuse 1 mm

5 Snimiti i zatvoriti fajl

103

5.15 Vježba 18 Ručica mehanizma Nacrtati dio prema datim podacima. Dio je simertičan Prednje rupe su na osi Svi radijusi su 3 mm osim ako to nije naglašeno crtežom Centralne rupe U Front i Right plane dijele isti centar

104

6 Lekcija 5 Stvranje srukturnog šablona (Pattern) Pojam pattern nema smisla prevoditi pa ćemo ovu komandu u daljem tekstu jednostavno zavati engleskim nazivom pattern.

Po završetku ove lekcije ćete moći: • • • • • • •

Kreirati linear pattern Kreirati circular (kružni) pattern Ispravno koristiti pattern geomertiju Kreirati preslikani (mirror) pattern Koristiti redoslijed pattern opciju se pattern komandom Koristiti pattern vođen skicom Automatizirati proces potpunog definisanja skice.

105

6.1 Zašto koristimio šablone (Pattern) Patten je najbolji metod korištenja geometrije koja se ponavlja. Nekoliko je razloga zašto je ova komanda u prednosti nad drugim pri korištenju ove funkcionalnosti. • • • •

Ponovno korištenje geometrije. Orginalni oblik (Seed) se kreira samo jedno, a ostali oblici koriste orginalni kao referencu na njega Izmjene. Sve izmjene na orginalnoj geometriji se reflektuju na reference Pattern kreiran na nivou dijela se može ponovo iskoristiti na nivou sklopa sa komadom Feature Driven Pattern. Zadnja prednost je pri korištenju Pametnih vijaka (Smart Fasteners). Smart Fasteners se mogu koristiti da se dodaju automatski na nivou sklopa pomoću pattern na nivou dijela. Ova funkcionalnost je vezana za rupe (Holes).

Dva su osnovna pojama u korištenju Pattern-a.

6.1.1 Uporedba tipova pattern • •

Seed je orginalna geometrija koja se koristi da bi se ravnomjerno rasporedila. Može biti jedan ili više oblika, tijela ili površina Pattern instance ili samo Instance je kopija seed-a kreirana komadom pattern.

Slijedeća tabela prikazuje listu svih raspoloživih tipova pattern-a:

Pattern tip

Tipična primjena Jedno dimenzionalno polje sa jednakim razmakom

Dvo dimenzionalno polje sa jednakim razmakom

Dvo dimenzionalno polje; pattern seed samo

Jeno ili dvo dimenzionalno polje, uklonjeni pojedinei nstance

106

Kružno polje sa jednakim razmakom oko centra

Kružno polje sa jednakim razmakom oko centra. Pojedine instance uklonjene ili ugao manji od 360°

Preslikana orijentacija oko selektovane ravni. Može se koristiti za oblike (Features) ili tijela (Bodies)

Raspored baziran na X Y Z koordinatama u tabeli.

Raspored baziran prema položaju tačaka na skici

Raspored baziran na geometriji krive (Curve)

Raspored baziran na djelimično ili punom kružnom putu

Raspored na bazi projekcije krive

107

Raspored instanci baziran na površinu

Raspored oblika baziran na površinu

6.1.2 Pattern opcije Postoji nekoliko opcija komande pattern prema slijedećoj tabeli:

108

6.2 Referentna geometrija Postoje dva tipa referentne geometrije koja je korisna pri kreiranju pattern-a: privremene ose (Temporary axes) i ose (Axes). Privremene ose (Temporary axes) Svaki cilindrični oblik ima privremenu osu. Ose (Axes)

Ose su objekti koji se mogu kreirati na nekoliko načina. Prednost osa je da mogu biti preimenovane, selektovane po nazivu iz FM.

Privremene ose (Temporary axes) Mogu se pretvoriti u stalne ose sa jedinstvenim nazivom, opcijom One Line, Edge/Axis

Selektovati dvije ravni ili Ravne površine oblika i Opciju Two Planes

Selektovati dvije tačke ili dva vrha da bi se definisala osa kroz njih Two Points/Vertices

109

Selektovati cilindričnu ili koničnu površinu, da bi se kreirala osa kroz centar rotacije Cylindrical/Conical Face

Selektovati ravan ili ravnu površinu na obliku i tačku ili vrh da bi definisali osu normalnu na ravan, a kroz tačku. Point and Face/plane

6.3 Linear pattern Komadom Linear Pattern kreiramo kopije ili instance u linearnom šablonu kontrolisanom pravcem, razmakom i brojem kopija. Instance zavise od originala. Izmjene na originalu se odražavaju i na kopijama. Linear Pattrn kreira višestruke instance u jedno ili dvodimenzionalno polje. Osa može biti ivica, osa, privremena osa ili linearna dimenzija.

1 Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson05\Case Study\Grate.SLDPRT“. Dio sadrži original koji ćete koristiti u Pattern komandi. 2 Pravac1.

3 Pravac2

110

6.3.1 4 Brisanje instanci U dijalogu za Linear pattern aktivira se polje Instance to Skip. Na patternu se pojave crvene tačke koje predstavljaju pojedinačne instance. Klikom na tačku instance se označava preskok iste.

5 Kompletirani pattern

6.3.2 Opcija Geometry Pattern Geometry Pattern opcija se koristi da se minimizira vrije regeneracije modela koristeći geometriju originala za sve instance. • Bez korištenje opcije Geometry pattern. Ako ova opcija nije označena, biti će korišteni End Condition (Granični uslovi) osnovnog oblika.

111

• Kada se koristi opcija Geometry pattern koristi se geometrija osnovnog oblika ignorišući End Condition (Granične uslove) osnovnog oblika. •

7 Zatvoriti i snimiti fajl.

6.4 Kružni (Circural) Pattern

1 Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson05\Case Study\Circular_Pattern.SLDPRT“. Dio sadrži orginal koji ćete koristiti u Pattern komandi.

2 Pattern Axis (ose)

3 Pattern

112

4 Snimiti i zatvoriti

6.5 Mirror Pattern (Preslikani pattern) Mirror Pattern kreira kopiju ili instancu preko ravni ili ravne površine. Instanca je zavisna od orginala. Izmjena na originalu će se reflektovati na instancu/e.

1 Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson05\Case Study\Mirror_Pattern.SLDPRT“. Dio sadrži orginal koji ćete koristiti u Pattern komandi. 2 Mirror 3 Snimiti i zatvoriti fajl

6.5.1 Pattern čvrstog tijela 1 Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson05\Case Study\Mirror_Body.SLDPRT“. Dio sadrži orginal koji ćete koristiti u Pattern komandi. 2 Mirror

113

3 Bodies to Mirror

4 Zatvoriti i snimiti fajl

6.6 Korištenje opcije Pattern seed only 1 Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson05\Case Study\Seed_Pattern.SLDPRT“. Dio sadrži orginal koji ćete koristiti u Pattern komandi. 2 Smjer1 Linear Pattern 30 mm razmak 4 broj instanci Kao oblik za pattern (Feature to Pattern) je moguće koristiti postojeći pattern. Ovo omogućuje pattern od patterna. Selektovati „3_Prong_Plug2“ kao Feature to Pattern

3 Smjer2

114

postaviti razmak 50 mm broj istanci 2

4 Pattern seed only opcija Označiti opciju Pattern seed only, i razmak 30 u Smjeru2

5 Snimiti i zatvoriti fajl.

6.7 Sketch Driven Pattern Pattern sa ovom opcijom predstavlja raspored prema rasporedu tačaka u zadatoj skici. U Vašem primjeru to je raspored rupa na pločici čelične konstrukcije. Skica tačaka mora posojati prije kreiranja ovog patterna.

115

1 Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson05\Case Study\Sketch_Driven.SLDPRT“. Dio sadrži orginal koji ćete koristiti u Pattern komandi.

Point

2 Skiciranje sa tačkama Kreirajte skicu na Top plane. Skicirajte Osu i dodajte tačke prema slici. Zatvorite skicu

3 Sketch Driven Pattern Izvršiti komandu sa parametrima kao na slici. Izabrati rupu u donjem lijevom uglu.

4 Dodavanje tačaka

116

Kreirati novu skicu i dodati tačke kao na slici.

6.8 Automatsko dimenzionisanje skica

Fully Define Sketch Kreira dimenzije i relacije u skici. Ova komada ima opcije za tip dimenzionisanja, objekte koje treba dimenzionisati i početnu tačku.

Nedefinisana skica sa geometrijskim relacijama

Opcija Chain (lanac) sa početnom tačkom na koordinatnom početku. Napomena: neke dimenzije su uklonjene radi urednosti.

Opcija Baseline (osnovni početak) sa početnom tačkom na koordinatnom početku.

Opcija Ordinate sa početnom tačkom na koordinatnom početku.

5 Dodavanje dimenzija

117

6 Relacije i dimenzije

7 Pattern Sketch Driven

Snimanje i zatvaranje fajla.

118

6.9 Vježba19 Linear Pattern

1 Otvoriti fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson05\Exercises\ Linear Pattern.SLDPRT“

2 Linear pattern

3 Snimiti i zatvoriti fajl

6.10 Vježba20 Sketch Driven Pattern. 1 Otvoriti fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson05\Exercises\ Sketch Driven Pattern.SLDPRT“

2 Sketch driven pattern Koristeći podatke sa slike skicirati novu skicu koju ćete koristiti u komandi.

119

3 Snimiti i zatvoriti fajl

6.11 Vježba21 Preskakanje (brisanje) instanci

1 Osnovni oblik Kreirati blok 75x320x20 mm Komadom Extrude sa opcijom midplane.

2 Seed (Osnovni oblik)

3 Pattern Izvršiti komadu Linear pattern sa preskakanjem instanci prema slici.

4 Pattern Patterna

120

Preslikati (Mirror) pattern da bi napravili simetričan raspored rupa.

5 Izmjena Izmjeniti dijametar rupe na 8 mm 6 Snimiti i zatvoriti fajl.

6.12 Vježba22 Linear i Mirror pattern Otvoriti fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson05\Exercises\ Linear & Mirror.SLDPRT“ Jedinice: Inch

1 Linear pattern

Koristeći postojeći oblik, kreirati linear pattern sa rastojanjem 0,20“

2 Mirror

Koristeći jednu komandu pattern kopirati Circular Cut i Circural Boss oblika

3 Simmetry

121

Komandom Mirror sa opciom Bodies to mirror dovršiti dio.

4 Snimiti i zatvoriti fajl

6.13 Vježba23 Circular (Kružni) pattern

Otvoriti fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson05\Exercises\ Circular.SLDPRT“ Koristeći komadu Circular pattrn jednakog rastojanja puni krig 12 instanci dovršiti fajl kao na slici.

6.14 Vježba 24 Ose (Axes) i višestruki Pattern Otvoriti fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson05\Exercises\ Circular.SLDPRT“ Koristeći crtež ispod i komandu pattern dovršiti dio.

122

1 Axes (ose)

Kreirajte tri ose koristeći osnovne Referentne ravni Top, Right i Front plane. Ose treba da prolaze kroz centar kocke.

2 Strana 2 Koristeći Linear pattern sa opcion Instance to Skip, kreirati stranu 2. 3 Ostale strane • • • •

Strana 3 koristeći circular pattern sa osom kreirati strednju tačku. Kreiratri skicu i sa Sketch driven Pattern dovršiti stranu Strana 4 Korisiti circular patern za kreiranje preostalih tačaka Strana 5 Koristiti proceduru sličnu proceduru za stranu 3 Strana 6 Korisiti circular pattern za kreiranje tačake u uglu. Preostale tačke kreirati sa Linear Pattern.

4 Snimiti i zatvoriti fajl.

123

7 Lekcija 6 Revolved Features (Zarotirani oblici) Nakon završetka ove lekcije ćete moći: • • • •

Kreirati revolved features (zarotiran oblik) Primjeniti specijalne tehnike dimenzionisanja na skicama za revolved features Koristiti multibody solid (satavljanje više čvrstih tijela) tehniku Izračunati fizičke osobine dijela

124

7.1 Opis slučaja: Točak ventila (Handwheel)

Ovaj dio zahtijeva korištenje revolved features, circular pattern i sweep features. U ovu lekciju je takođe uključena osnova analize napona.

7.1.1 Faze procesa • •

•

Slijed dizajna je djelimično opisan i biti će naknadno pojašnjen Revolved features (zarotirani oblici). Centralni dio je glavčina (Hub) kao revolved oblik. Biti će kreiran pomoću skice sa pomoćnom (konstrukcionom) osom kao centrom rotacije. • Multibody oblik je oblik sastavljen iz dva solida (čvrsta tijela), Hub (glavčina) i Rim (obod) sastavljena u jedno multibody tijelo pomoću Spoke (spojni element) • Sweep oblik se koristi za kreiranje oblika spoke. Ova komada koristi dvije skice, profil i put po kojem profil kreira čvrsti oblik. Alati za analizu se koriste za izračun fizičkih osobina dijela kao što je težina

7.2 Slijed dizajna

Slijed dizajna je slijedeći: • Spojni elementi moraju biti ravnomjerno rapoređeni • Centar oboda leži na kraju kraju spojnog elementa (Spoke) • Spojni elementi prolaze kroz center glavčine

7.3 Revolved features (zarotirani oblici) Hub (Glavčina) je revolved oblik. To je prvi oblik koji se kreira rotiranjem oko ose. U određenim okolnostima dio skice se može koristiti kao osa rotacije. Procedura

125

7.3.1 Skicirana geometrija Revovolved Features 1 New part Kreirati novi dio (New Part) sa predloškom Part_MM i snimiti u direktorij vježbe kao Handwheel. Geometrija skice za revolved feature se kreira na isti način kao i za extruded feature. U ovom slučaju to će biti pravougaonik i osa kao centar rotacije. 2 Pravougaonik desni klik na Right Plane i New Sketch (nova skica). Iz koordinatnog početka komandom Rectangle (pravougaonik) kreirati pravougaonik dimenzije 50x30 mm

3 Pretvaranje u pomoćnu (konstrukcionu) geometriju

Desni ili lijevi klik na liniju prema slici otvara mali skočni prozor. Pritiskom na označeno dugme selektovana geometrija se mijenja u pomoćnu (konstrukcionu geometriju)

126

Drugi metod. Prilikom selektovanja geometrije na mjestu FM se otvara dijalog kao na slici. Označavanjem opcije For construction, pretvarate geometriju u pomoćnu (Konstrukcionu)

Upoznavanje komande 3 Point Arc (Luk u tri tačke) Ova komanda omogućava kreiranje luka sa tri tačke. Dva kraja luka i jedna tačka na samom luku.

4 Insert 3 Point Arc

Insertovati luk kao na slici

5 Trim

127

Komandom Power Trim ukloniti višak geometrije.

7.3.2 Pravila za skice koje se koriste u Revolved oblicima • Osa rotacije mora biti linija skice ili osa • Skica ne smije prelaziti preko ose Geometrija skice se dimenzioniše kao bilo koja geometrija. Linearne dimenzije se mogu mogu naknadno pretvoriti u dimezije prečnika.

7.3.3 Dimezionisanje skice 6 Dimenzionisanje luka Selektovati vertikalnu liniju i onda selektovati luk držeći pritisnutim Shift. Ovo obezbjeđuje da se selektuje luk, a ne centar luka.

7 Dodavanje vrijednosti dimenzije

8 Vertikalne dimenzije

128

7.3.4 Dimenzije dijametara (Prečnika) Neke od dimenzija će po završetku oblika biti dimezije diametra (prečnika). Da bi mogli iste promijeniti iz linearni u dijametar dimenzije jedan kraj dimenzije mora biti osa rotacije. U zavisnosti gdje postavite dimenziju ona će predstavljati radijus ili prečnik (dijametar). 9 Dimenzije do ose Dimenzionišite horizontalne dimenzije između ose i vanjske vertikalne linije . Ne potvrđujte poziciju dimenzije još uvijek. Primjetite ako sada postavite dimenziju kao naslici dobit ćete dimenziju radijusa.

10 Pomjerite strelicu miša Pomjerite strelicu miša desno od ose i dobit ćete dimenziju diametra.

11 Potvrdite dimenziju i zadajte vrijednost 25 mm.

129

7.3.5 Kreiranje Revolved Feature (Rotirani oblik) Kada je skica gotova, možete pristupiti izvršenju komande Revolved Boss/Base.

12 Pravljenje oblika Klik na dugme Revolved Boss/Base

13 Gotov oblik Izvršite preimenovanje oblika u FM u Hub

14 Uređivanje skice

130

Desni klik u FM na Hub i klik na Edit Sketch

15 Normal To Upoznavanje komade Sketch Fillet Zaobljavanja u skici (Sketch Fillet) se koriste za zaobljavanja uglova u skicama.

16 Fillet parametri

Selktovati sa vrijednosti 5 mm. Budite sigurni da je selektovana opcija Keep constarined corners

17 Selekcija

18 Rebiuld model

131

7.4 Dizajniranje oboda (Rim) Rim je takođe zarotirani oblik za 360°. Biti će kreiran kao zasebno čvrsto tijelo. Neće biti spojeno sa Hub (Glavčinom). Skica ima oblik utora za klin (Slot)

19 Skica Kreirati novu skicu (Sketch) na Right Plane.

7.4.1 Slot (Utor) Na slici su prikazani izgledi geometrije koja se kreira ovom komadom.

Slot tip

Rezulrirajuća geometrija Ovaj slot se kreira pozuicioniranjem centara lukova, a zatim razvlačenjem definišete veličinu slota Ovaj slot se kreira lociranjem geometrijskog centra zatim centra jednog od likova, a zatim razvlačenjem definišete veličinu slota Ovaj slot se kreira kao 3 Point Arc, a zatim razvlačenjem definišete veličinu slota Ovaj slot se kreira kao Center Point Arc, a zatim razvlačenjem definišete veličinu slota

132

20 Center Point Straight Slot

21 osa rotacije

22 Dimenzionisanje

Ako skica sadrži više od jedne ose SW neće znati izabrati osu rotacije pri korištenju Revolve komade. U tom slučaju osu rotacije morate ručno selektovati. 23 Završni oblik

133

Revolve Boss/Base za 360° Preimenovati oblik u FM u Rim

7.4.2 Multibody solid Multibody solid dizajn se javlja kada treba dizajnirati dio koji se sastoji od više od jednog čvrstog tijela.

7.5 Dizajniranje Spojnog tijela (Spoke) Spoke se kreira komadom Sweep. Sweep komanda „gura“ profil po uanprijed određenom puti čineći čvrsto tijelo. 24 Pregled pomoću display panela U FM u polje za pretragu ukucati Ske da bi prikazali sve objekte u FM koje sadrže ta tri slova. Kao rezultat će biti filtrirane Sketch od oblika Rim i Hub kao na slici 25 Kreirajte novu skicu (New Sketch) na Right Plane i promijenite vrijednost pogleda na Hidden Lines Visible

134

26 Linija

27 Tangent Arc

28 Connecting tangent arc

29 Line

30 Relacije

31 Povratak u Shade diplay mode

135

32 Dodati relaciju Equal lukovima i dodati dimenzije prema slici

33 Izlalzak iz skice Upoznavanje sa komadom Ellipse Skiciranje elipse je slično skiciranju kruga. Prvo se odredi centar, a zatim osnovne ose i veličina elipse. Da bi potpuno definisali elipsu morate definisati pravac osa kao i dužine osnovnih osa i položaj centra elipse.

34 Elipsa. Kreirati Elipsu kao novu skicu u Front plane. Centar elipse postaviti na početak linije predhodne skice.

35 Relacije i dimenzije postaviti prema slici

136

7.5.1 36 Sweep U dijalogu komande Sweep za prvi profil odabrati profil elipse, a za drugi profil otvoreni profil po kojem će elipsa „kliznuti“

37 Konačni oblik

38 Privremene ose (Temporary axes) U View dijalogu izabrati vidljivost privremenih osa

39 Pattern Spoke

Koristeći komadu Circular Pattren napraviti pattern oblika spoke. Broj insatnci 3 za 360° sa ravnomjernim rasporedom. 40 Rotate Isključiti privremene ose.

41 dodavanje radijusa Fillets 3 mm

137

7.5.2 42 Obaranje ivica (Chamfers)

43 Snimiti i zatvoriti fajl

7.6 Uređivanje i dodjeljivanje materijal modelu

1 Otvoriti fajl „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson06\Case Study\HW_Analysis.SLDPRT“ 2 Materijal U FM desni klik na na dio HW_Analysis i izabrati matrijla prema slici

138

3 Boja Koristeći paletu zadataka i karticu Appeerances, Scenes, and Decals i funkcionalnosti drag and Drop prevući željenu boju na model.

4 Izračun težine Na kartici Evalaute se nalazi dugme Mass Propreties sa kojim dobijate podatke o fizičkim osobinama vašeg modela

139

140

7.7 Vježba25 Prirubnica

Koristeći zadane dimenzije kreirati predmet sa slike Slijed dizajna:

•

• Rupe u pattern su na istom razmaku • Rupe imaju isti prečnik Svi radijusi su isti i iznose 6 mm

7.8 Vježba26 Točkić

141

1 Skica 2 Text

3 Extrude 1 mm 4 Snimiti i zatvoriti

7.9 Vježba 27 Vođica

1 Lines i Fillet 142

skica na Front plane 2 Offset 20 mm

3 Zatvaranje krajeva

4 Pomjeranje u koordinatni poÄ?etak

5 Potpuno definisanje skice Dodati taÄ?ku u virtualani ugao Extrude 10 mm

143

6 Circle (kruĹžnica) i Extrude 10 mm

7 Fillet 20 mm

8 Slot

9 Hole (rupa) preÄ?nika 20 mm 144

10 Snimiti i izaći

7.10 Vježba 28 Držač alata

Vježba 29 Elipsa

145

7.11 Vje탑ba 30 Sweep

146

147

8 Lekcija 7 Shell (šupljine)i Rib (ojačanja) Po završetku ove lekcije ćete moći: • • • •

Primjeniti nagibe na površine modela Primjeniti komandu shell da izdubite dio Koristiti Rib komandu Kreirati tanke oblike

148

8.1 Shell (Ljuska) i Rib (Rebro) Kreiranje tankozidnog dijela zahtijeva neke posebne procedure, bio ti lijevani ili brizgani dio. Koriste se Shells (ljuske) , Ribis (rebra) i Draft (Nagibi). Ove komande će biti obrađene u ovom primjeru.

8.1.1 Koraci u procesu • • • • •

Draft sa Plane (nagib u odnosu na ravan) Korištenje ravni (Plane) Shelling (izrada ljuske) je proces izdubljivanja dijela. Takođe iamte opciju da uklonike neke površine dijela Rib (Rebra) je alat kojim možete kreirati više rebara od jednom koristeći minimanu geometriju Thin oblici (tanki oblici) se koriste za kreiranje revolve, extrude, sweep i loft sa zidovima male debljine i konstantne debljine

8.2 Analiziranje i dodavanje nagiba (Drafts) 1 Otvorite fajl: „C:\Users\Lenovo\Google disk\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson07\Case Study\Shelling&Ribs.SLDPRT“

Draft Analysis (Analiza nagiba) Analiza nagiba je korisna pri analiza da li dio ima dovoljno nagiba da bi bio uklonjen iz kalupa.

2 Klik Draft Analysis

149

3 Smjer povlačenja Selektovati donju površinu. Klik Reverse tako da smjer povlačenja bude kao na slici 4 Rezultat Postavite ugao 2°. Boje su dodijeljene površinama u skladu sa njihovom prirodom. Tri žute površine zahtijevaju nagib. Klik OK da bi završili komadu. Boje i oznake na površinama ostaju.

8.3 Druge opcije za draft (nagib) Do sada ste vidjeli način kreiranja nagiba (Draft) pri kreiranju osnovnog oblika extrude. Postoje situacije kada ovaj metod ne odgovara vašoj specifičnoj situaciji. Na primjer, jer ste koristili osnovni oblik koji nema opcije Draft. Postoji način kako dodati Draft nakon kreiranja osnovnog oblika Komanda Insert Draft

Proces dodavanja nagiba zahtijeva selektovanja Neutral Plane (neutralne površine) i jedne ili više Faces to draft (Površina za nagib). 150

5 Neutral plane draft (Nagib u odnosu na neutralnu ravan) Klik na Draft . Kik na Manual i Neutral Plane kao Type of Draft (tip nagiba). Selektujte donju ravnu površinu kao Neutral Plane, postavite ugao nagiba 2° i označite tri žute površine kao Faces to draft. Ako je neohodno klik na Reveverse Direction da bi strelica imala smjer kao na slici.

6 Provjera Draft analysis

Ponovite Draft Analysis. Primjetite da su sada sve površine zelene boje. Na donjojslici se vidi da su površine pod uglom.

8.4 Shelling (izrada ljuski) Shelling (izrada ljuski) se koristi za „izdubljivanje dijela“. Možete primjeniti različite debljine zidovima. Takođe možete ukloniti neke površine sa dijela.

8.4.1 Redosljed operacija Većina plastičnih dijelova ima zaobljene ivice. Dobra praksa je da se ovi radijusi (Fillet) dodaju prije komande Shell. U tom slučaju se automatski kreiraju unutrašnji radijusi vrijednosti vanjskog radijusa 151

umanjenog za debljinu zida. Ukoliko je debljina zida veća od vanjskog radijusa, unutrašnja ivica je oštra.

8.4.2 Selektovanje površina Primjer uklanjanja pojedinih površina da bi se izbjegao potpuno zatvoreni dio.

152

7 Shell Klik i postavite Thickness (debljina) na 1,5mm. Odznačite Show preview, selektujte 9 površina prema slici uključujući donju površinu koja nije prikazana. Potvrdite na OK

8 Izdubljen dio Zadana debljina je primjenjena na sve površine osim onih koje ste uklonili.

8.5 Planes (Ravni) Planes Wizard (čarobnjak za ravni) može da kreira ravni koristeći raznu geometriju. Da bi kreirali ravan morate selektovati određene referntne elemente kao što su ravni, tačke, ivice, cilindri. U dijalogu za kreiranje ravni možete selektovati tri reference sa različitim relacijama. Nije uvijek potrebno koristiti sve reference.

U donjoj tabeli je par primjera kreiranja ravni

Offset Distance. (paralelno udaljeno) Seklektovati ravnu površinu i specificirati udaljenost

Opciono kreira seriju više paralelnih ravni

153

Angle (pod uglom) Selektovati ravan i jednu ivicu ili osu i specificirati ugao

Opciono kreira seriju više ravni sa jednakom uglom između njih.

Coincident (Podudarajuća) Selektovati tri tačke ili ugla.

Coincident (Podudarajuća) Selektovati liniju i tačku ili ugao.

Parallel (paralelna). Selektovati površinu i tačku ili ugao 154

Tangent i Perpendicular (tangentna i normalna na) Selektovati cilindričnu površinu i ravnu površinu sa Perpendicular

Tangent i Parallel Selektovati cilindričnu površinu i ravnu površinu sa Parallel

Mid Plane (Srednja ravan) Selektovati dvije paralelne površine

Perpendicular at Point (Normalna na tački) 155

Selektovati skiciranu liniju i krajnju tačku

9 Offset plane Klik na komandu Plane . Selektovati površinu prema slici i postaviti vrijednost offset za 10mmprema unutra (ravan presjeca model).

8.6 Ribs (rebra) Rib omogućava kreiranja rebara sa minimalnim korištenjem geomtrije. Da bi kreirali rib Sw će vas pitati za debljinu, smjer rebra, kako želite produžiti skicu ako je neophodno i da li želite nagib. Za razliku od drugih skica, skica za rebro ne mora pokrivati čitavo rebro, iz razloga jer SW automatski produžava skicu do slijedećeg oblika na oba kraja rebra. Rib (rebro) može biti jednostavno ili kompleksno. Može biti kao obična linija koja formira osu rebra, ili može biti kompleksno. U zavisnosti od prirode skice rebra, skica može biti extrudirana paralelno ili normalno na ravan skiciranja. Kompleksne skice mogu biti extrudirane samo normalno na ravan skiciranja. U tabeli ispod se nalazi par primjera.

Jednostavna skica extrudirana paralelno ravni skiciranja

156

Jednostavna skica extrudirana normalno na ravan skiciranja

Kompleksna skica extrudirana normalno na ravan skiciranja

157

10 Skiciranje linija (Line) Kreirati skicu na Plane1 kao na slici. Linije imaju relaciju Horizontal

11 Rib Klik na Rib

8.7 12 Rib sketch Kreirati novu skicu na Right plane. Promijeniti pogled na Hiden Lines Visible.

8.7.1 Pretvaranje entiteta (Convert Entities) Convert Entities slu탑i za pretvaranje ivica modela u aktivnu skicu. Ivice se projektuju na ravan skiciranja bez obzira da li se ivice nalaze u ravni skiciranja ili ne.

158

13 Pretvaranje (Convert) Klik na

Convert Entities i onda selektovati ivicu kao na slicia zatim potvrditi na OK.

14 Drag (povlačenje) Povući liniju u desno. Klik na komandu Rib i izvršiti je sa parametrima iz prethodne komande.

15 Kompletiranje rebara. Drugo rebro možete kreirati koristeći istu proceduru kao za predhodno.

8.8 Full Round Fillet (potpuno zaobljavanje) Full round fillet komada kreira zaobljenje koje je tangetno na tri skupine površina. Svaka skupina može imati više površina, ali svaka površina u selekciji mora biti tangetna na predhodnu. Ova komanda ne zahtijeva vrijednost radijusa, nego se on automatski određuje u zavisnosti od oblika površina koje su selektovane.

159

16 Full round

Klik na komandu Fillet. Označiti opciju Full round fillet. U polja Items To Fillet selektovati površine kao na slici.

17 Snimite i zatvorite fajl.

8.9 Thin Features (Tankozidni oblici) Thin Features nastaju od otvorenih skica primjenjujući debljinu zida. Debljina može biti usmjerena preva vani, unutra ili podjednako na obje strane. SW daje opciju Thin ukoliko radite sa otvorenim skicma. Thin Feature se takođe može koristiti i sa zatvorenim skicama. Thin se može koristiti sa extrude, revolve, sweep i loft komandom. Revolve, otvoren profil

Revolve, zatvoren profil

160

Extrude, otvoren profil

Extrude, zatvoren profil

1 Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson07\Case Study\Thin_Features.SLDPRT“ 2 Thin Revolve Izvršiti komandu Revolved Boss/Base sa opcijom Thin Feature označenom i debljinom zida 5 mm na skici „strainer“

3 Thin Extrude

161

Na skici „bracket“ izvršiti komadu Extruded Boss/Base sa opcijom mid plane i debljinom zida 5 mm. Postaviti vrijednost radijusa na 3 mm

4 Pregled

Označiti opciju Detailed Preview da bi vidjeli radijuse pa je onda isključiti.

5 Smjer

Postavite smjer extrude prem osnovnom obliku sa opcijom Up To NextB.

6 Snimiti i zatvoriti fajl.

162

Na ovoj slici je prikazana razlika extrude komande sa opcijom Up To Surface i Up To Next.

163

8.10 Vježba 32 Poklopac

Kreirajte dio kao na slici prema zadanim dimenzijama. Slije dizajna: • Dio je simetričan • Rebra su ravnomjerno raspoređena • Svi radijusi i zaobljenja su 1 mm

164

8.11 Vježba 33 Sušač Kreirajte ovaj dio slijedeći opisane korake Ociono skiciranje: Ako želite koristiti pripremljenu skicu preskočite do Procedura. Ako želite da sami kreirate skicu, kreirajte novu skicu na Right Plane sa datim dimenzijama.

165

Procedura 1 Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson07\Exercises\Blow Dryer.SLDPRT“

2 Extrude 25 mm

3 Draft Dodati draft (nagib) 2 ° na sve vanjske stranice osim izlazne površine koristeći donju površinu kao neutralnu ravan.

166

4 Zaobljenja (Rounds) Dodati zaobljenja prema slici. Voditi računa o redosljedu dodavanja radijusa (Fillet) R 16 i R 11

5 Check Draft (provjera nagiba) 6 Dovršite dio

• Debljina zidova je konstantna • Izrezi i rebra su iste dimenzije (debljina i otvor) • Sva zaobljenja su 1 mm osim Full Round Fillets

167

7 Snimite i zatvorite fajl

8.12 Vježba 34 Ugaonik

Kreirajte dio kao na slici Dio je simetričan Svi radijusi su 2 mm osim ako nije drugačije naznačeno.

168

8.13 Vježba 35 Nosač

Kreirajte dio kao na slici Dio je simetričan Svi radijusi su 2 mm osim ako nije drugačije naznačeno.

169

8.14 Vježba 36 Oštrica Kreirajte dio kao na slici prema danim podacima

170

171

9 Lekcija 8 Uređivanje: Promjene dizajna Po završetku ove lekcije ćete moći: • • •

Kako tehnike modeliranja utiču na mogućnost izmjene dijelova Koristiti sve raspoložive alate za izmjene Koristiti konture skice da bi definisali izgled oblika

172

9.1 Uređivanje dijela (Part Editing) SW posjeduje mogućnost uređivanja bilo čega u bilo kojoj fazi dizajna.

9.1.1 Koraci procesa U procesu izmjene dijela postoje određene faze: • • •

Informacije iz modela. Dosta komadi koje se najčešće upotrebljavaju za izmjene potiču odavdje: Edit Sketch, Edit Feature, Edit sketch plane, Reorder, Rollback i izmjena dimenzija. Edit model (Uređivanje modela) se koristi za uređivanje geometrije i slijeda dizajna Sketch conturs se koristi kao mogućnost korištenja jedne skice za kreiranje više oblika

9.2 Izmjene dizajna Neke izmjene zahtijevaju izmjene modela. Neke izmjene će mijenjati strukturu modela, neke jednostavnu izmjenu dimenzija, a neke kompleksne izmjene kao što je uklanjanje eksternih referenci. Fokus izmjena je da se radije vrše izmjene na dijelovima ili oblicima nego njihovo brisanje i kreiranje nanovo. Ovo iz razloga jer na taj način zadržavate vezu između dijela i crteža ili sklopa u kojem se nalazi. Procedura Zahtijevane izmjene:

• • • • • pločom •

Kružno izduženje je centrirano iznad rebra Rebro je zaobljeno na kraju Kružno izduženje je tangetno na desnu ivicu Udubljenje sa rupama je dodano na osnovu Kružno izduženje je u istoj ravni sa vertikalnom Samo osnova je izdubljena

1 Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson09\Case Study\Editing_Design_Changes.SLDPRT“

173

9.3 Informacije iz modela

Dio ima ugrađen problem u redosljedu oblika. Ovaj problem će postati evidentan prilikom izmjene dizajna. Da bi razumjeli kako je dio kreiran, proći ćemo kroz korake kako je napravljen i upoznati neke alate koji su korišteni

2 Go To Desnim klikom na prvi oblik označiti opciju Go To.

3 Find Next Korištenje komande search slično kao u svim windows aplikacijama.

174

4 Roll (Povrat) dijela na početak Koristeći Rollback, pomjeriti oznaku iza Base_Plate kao na slici.

5 Oblik Base_Plate Ovaj oblik je nastao extrudiranjem pravougaonika

6 Edit Feature (Uređivanje oblika)

7 Oblik Base_Fillet Dodani su radijusi na prednju stranu oblika extreude

8 Oblik Vetical_Plate Dodana je vertikalni oblik

9 Edit sketch Klik na Edit Sketch, da bi vidjeli skicu iz kojeg je nastao oblik

175

10 Display/Delete Relations Prikaz relacija u skici

11 Sketch Da bi vidjeli skiciranu geometriju bolje, desni klik na Shetch2, a zatim Show .

12 Ravan za kružni oblik. Ravan je kreirana 11 mm iza vertikalnog oblika.

Zavisnosti Zavisnosti (Depenencies) su relacije između oblika u FM. Ova informacija je veoma važna pri uređivanju dijela. Parents (Roditelji) – Oblici od kojih zavise ciljani oblici Chidren (Djeca) – Oblici koji zavise od ciljanih oblika

Parent/Child.. se koristi za prikazivanje zavisnosti između oblika

176

13 Parent/Child.. Desni klik na Plane i pokrenuti komandu.

14 Kružni oblik Circular_Boss

15 Oblik Rib_Under (rebro ispod)

...

9.3.1 Opšti alati Uopšte postoje četri alata za uređivanje oblika: • • •

Edit Feature Edit Sketch Edit Sketch Plane 177

•

Delete feature

Prva tri alata smo već obradili u predhodnim lekcijama

9.3.2 Delete (Brisanje oblika) U modelu može biti obrisan bilo koji oblik. Prilikom brisanja objekta, brišu se i svi zavisni oblici. Skice se ne brišu automatski nego ostaju. 1 Brisanje (Delete)

Selektujte CounterBore Oblik zatim deni klik i pokrenite opciju delete, dobit ćete dijalog za potvrdu brisanja u kojoj će biti označeno koji će sve zavisni oblici takođe biti izbrisani.. Kliknite Yes za potvrdu brisanja.

9.3.3 Reorder (preslaganje) Reorder služi za izmjenu sekvence oblika u modelu. Ova komanda je ograničena relacijama Parent/Child. 2 Pokušaj reorder Pokušajte da napravite reorder oblika Wall_Thickness na poziciju odmah iza Base_Fillet. Ovo će izazvati odgovor SW da ovo nije moguće taki što će se na vrhu strelice kursora pojaviti simbol . Ako pokušate da ispustite ovaj oblik javit će se poruka Cannot Reorder. Change would put child feature before parent feature. Što znači Izmjena nije moguća, izmjena pokušava postaviti oblik „dijete“ prije „roditeljskog“ oblika. 3 Edit Feature Desni klik na oblik Wall_Thickness i klik na Edit feature. Selektujte obje kružne površine. Selekcija Faces to Remove će sada pokazivati samo jednu površinu.

4 Izmjena zavisnosti

Izmjena oblika Wall_Thickness izaziva izmjenu zavisnosti. Roditelja je sada oblik Base_Plate

5 Reorder

178

Povucite oblik Wall_Thickness na oblik Base_Plate.

6 Rezultat Sada se vidi da se izdubljivanje (Shell) odnosi samo na prva dva oblika.

7 Edit Sketch Edit Sketch na obliku Vertical_Plate 8 Dodavanje nove relacije

Označite desnu vertikalnu liniju i držeći ctrl označite i luk.. Desni klik i dodajte relaciju tangent.

9 Prekomjerno definisanje (Over defined)

Dodavanje prekomjerne relacije će rezultirati greškom u skici

9.3.4 SketchXpert SketchXpert je alat koji se koristi da se automatizira popravak skice.

179

Kada skica postane predefinisana, u donjem desnom uglu u statusbar se javlja poruka Over Defined kao na slici.

10 Diagnose Klik diagnose i klik na

da bi proĹĄli kroz moguÄ&#x2021;a rjeĹĄenja.

11 Izlaz iz skice 12 Krajnji izgled

180

13 Edit Rib_Under (Uređivanje rebra)

14 Display relations (prikaz relacija)

Komadom Display/Delete relations izbrisati relaciju koleniar desne ivice rebra i Base_Plate oblika.

15 Nova geometrija

Izmjeniti geometriju rebra prema slici.

16 Privremena osa

181

Skicirati osu simentrije na profilu rebra i dodati relaciju Coleniar sa osom kružnog oblika.

17 Krajnji izgled

18 Edit Sketch Plane (Promjena ravni skiciranja) Selektovati skicu oblika Circular_Boss i klik na Edit Sketch Plane

19 Selektovanje nove ravni skiciranja

U dijalogu za ovu komadu pri pokretanju je označena trenutna ravan skiciranja. Selktujte zadnju stranu oblika Vertical_Plate. Ovim će skica „preći“ iz stare ravni skiciranja u novu zadržavajući relacije i dimenzije

20 Konačni oblik 182

21 Brisanje ravni Pošto ravan Circular_Plane više nije potrebna možete je obrisati komandom Delete.

22 Edit Feature U Oblik Circular_Fillet dodati ivicu kao na slici.

23 Otvorite fajl „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson09\Case Study\Partial_Editing CS.SLDPRT“ 183

24 Reorder i Rollback Napravite reorder skice „Contour Selection“ između oblika Wall_Tickenss i Base_Fillet Napravite rollback do oblika Base_Fillet

9.4 Konture skice (Sketch Contours) Ovaj alat omogućava selektovanja dijela skice. Ovim se možete koristiti da bi kreirali dio skice da kreirate oblik. Ovo omogućava ponovno korištenje skice. Postoje dvije osnovne komade da bi koristili ovaj proces, Contour Select i End Select Countours

184

25 Extrude Cut

Selektovati skicu Contour Selection i pokrenuti komandu Extruded cut. U dijalogu komade u dijelu selected Countours, selektovati vanjske ravne linije. Izvršiti komadu sa vrijednošću 10 mm. Preimenovati oblik u Hole_Mtg

26 Dodavanje ureza Selektovati skicu oblika Hole_Mtg i klik na Extruded Cut komandu. U dijalogu komade u Selected Contours selektopvati dvije kružnice u skici. I izvršiti komadu sa opcijom Through All. Preimenovati oblik u Thru_Holes

27 Roll to End

185

Desni klik na oblik Base_Plate i izabrati opciju Roll to End.

28 Reorder

Napraviti reorder tako da oblik Thru_Holes bude iza Wall_Thickens

29 Izmjena debljine zida

Izmjeniti debljinu zida na 6 mm.

30 Trimetric view

Upoznavanje sa komadom Section View 186

Section View se koristi za pogled u presjeku. Presjeci se kreiraju pomoću ravni, mogu se koristiti osnovne ravni, površine oblika ili pomoćne ravni. Ravni se takođe mogu dinamički povlačiti. Ovaj pojam će biti jasniji nakon što probate.

31 Section View

Section 1 group box služi za referencu prve ravni presijecanja. U dijalogu za ovu komandu za svaku sleleciju postoje opcije Offset distance i Angle. 32 Povlačenje ravni

Koristeći strelicu ravni se mogu dinamički vući.

43 Snimiti fajl i zatvoriti ga.

187

9.5 Vježba 37 Izmjene

Napraviti izmjene na dijelu iz predhodnog primjera

1 Otvoriti fajl „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson09\Exercises\Changes.SLDPRT“

2 Delete Izbrisati motažne rupe, izdubljenje i shell (CutExtrude1, Wall_Thickness, Cut-Extrude2)

3 Ista Debljina Postaviti istu debljinu Base_Plate i Vertical_Plate na 12 mm

4 Cut Ukloniti di Vertical_Plate desno od Circular_Boss i Rib_Under

188

5 Fillet Dodati zaobljenje vrijednosti kao Circ_Fillet

6 Counterbored holes,

7 Snimiti i zatvoriti fajl

9.6 Vježba 38 Uređivanje Napraviti izmjene na modelu prema datim informacijama. 1 Otvoriti fajl „D:\SOLIDWORKS Training

Files\Essentials\Lesson09\Exercises\Editing.SLDPRT“

189

9.7 Vježba 39 SketchXpert Koristeći SketcXpert popraviti dio. Otvoriti postojeći fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson09\Exercises\SketchXpert.SLDPRT“

1 Edit Sketch1

190

2 Rješenje Startovati SketchXpert i klik na Diagnose, a zatim izabrati pravo rješenje

3 Ostale skice Edit sketch3 od Cut-Extrude1 i izabrati prikazano rješenje

Edit Sketch9 od rupe ɸ10.0(10) oblika Diameter Hole1. Koristeći opciju Manual Repair i brisanje relacija da bi održali relaciju koncentričnosti krugova 4 Snimiti i zatvoriti fajl.

9.8 Vježba 40 Countour Sketches (Konture skica) Urediti dio prema pruženim informacijama.

191

192

193

10 Lekcija 9 Konfiguracije (Configuration) osnove Pošto ova funkcionalnost spada u naprednije mogućnosti SoldWorks-a u ovoj lekciji će biti samo ukratko obrađena mogućnost ove funkcionalnosti.

Nakon kompletiranja ove lekcije ćete moći: • • •

Razumjeti osnove konfiguracija Kreirati osnovne jednačine (Equations) Isključiti i uključiti (Suppress) oblik

194

10.1 Konfiguracije Konfiguracije vam omogućavaju prikaz više varijanti jednog dijela u jednom fajlu kao na primjeru na slici ispod.

10.1.1 Gdje se koriste konfiguracije? Konfiguracije se koriste i u dijelovima i u sklopovima. U crtežima konfiguracije ne postoje, ali se koriste tako što se na crtežu mogu prikazati različite konfiguracije referentnog modela.

10.1.2 Pristup upravitelju konfiguracija Konfiguracijama se upravlja karticom koja se nalazi na istom mjestu kao i FM

1 Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson10\Case Study\Configurations.sldprt“

195

2 Split (podjela) Podjeliti FM na dva dijela i postaviti tako da se u gornjem dijelu nalazi FM, a u donjem Configuration Manager (CM).

Povlačenjem ove linije u FM vršite podjelu na dva dijela

10.2 Kreiranje konfiguracija Konfigurisati dio ili dimenziju znači mijenjati je u zavisnosti od konfiguracije. Za oblike stanje stanje uključeno ili ne (suppress) takođe može biti kontrolisano konfiguracijama. 196

Naziv konfiguracije se koristi za da bi se mogle razlikovati različite konfiguracije istog dijela.

10.2.1 Metode kreiranja konfiguracija Sw nudi više metoda kreiranja konfiguracija, ali se mogu i kombinirati. Metod Configure Feature/Dimesion

Kreiranje konfiguracije ručno (manually)

Copy i Paste konfiguracije Design table

Opis Desni klik na oblik, dimenziju ili materijal i odabir opcije Configure Feature, Matrial ili dimension Desni klik na top level komponetu u CM ili na prazno mjesto u CM i odabir opcije Add Configuratioin Kopiranje na standardni način Design table koristi Microsoft Excel za kreiranje konfiguracija

10.2.2 Suppress/Unsuppress (Uključeno/isključeno) Ova opcija kontroliše da li je određeni oblik uključen ili isključen u modelu. Ovo bi značilo da možete određeni oblik isključiti iz finalnog dizajna ili ga u nekoj drugoj konfiguraciji ponovo uključiti.

O konfiguracijama u ovoj lekciji nećemo više raspravljati. Dodatno ćemo uraditi par vježbi, a za usavršavanje ove funkcionalnosti se koriste edukacije na višem nivou od osnovnog.

10.3 Korištenje Globalnih Varijabli i Jednačina (Equations) Ovdje koristite dva korisna alata u procesu kreiranja utora. Global Variables se koriste kada imate više dimezija iste vrijednosti. Equations (jednačine) se koriste da se uspostave matematičke relacije između dimenzija.

10.3.1 Slijed dizajna: Generalni slijed dizajna je sumiran na ilustraciji i listi ispod. • •

Urezi: Hexagon (6 i 12 tačaka) treba da ostane iste veličine Dijametar: promjena veličine dijametra vanjskog cilindra treba da iazove promjenu hexagona.

197

1 Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson10\Case Study\Create_PropertyManager.SLDPRT“

10.4 Globalne varijable Globalne varijable se koriste da se kontroliše više dimenzija iste vrijednosti. Ovo kreira više jednačina gdje se vrijednosti dimenzija dodjeljuje globalna varijabla. Promjena vrijednosti globalne varijable mijenja vrijednost svih pridruženih dimenzija. U ovom primjeru su dvije linearne dimenzije jedna u svakom od dva hexagona. Upoznavanje sa Equations: Equations (jednačine) se koriste da se pridruže globalne varijable

10.4.1 Kreiranje globalnih varijabli Globalne varijable se kreiraju i dodjeljuju u jednačinama. Zahtijevaju naziv i vrijednost, a komentar je opcionalan. 2 Kreiranje globalne varijable 198

Da bi se pojavile u FM Equations se moraju aktivirati na Tools meniju prema slici.

Desnim klikom u FM dobijate popup menu i aktivirate opciju Manage Equations...

3 Kreirajte globalnu varijablu AcrossFlats sa vrijednosti 10

199

Globalna varijabla se takođe može kreirati na Modify dimension kao na slici

10.4.2 Dodjeljivanje globalne varijable 4 Dimenzija Dupli klik na oblik 6 Point i na dimenziju 11 mm

5 Dodjeljivanje varijable dimenziji

200

U dijelu gdje se nalazi vrijednost dimenzije unijeti znak „=“ i pridružiti kreiranu globalnu varijablu. Isto ponoviti za drugi oblik 12 Point

6 Equations View

7 Promjena vrijednosti Izmjenite vrijednost Varijable na 15 mm

10.5 Equations U dosta slučajeva trebate uspostaviti relacije između parametara koje se ne mogu uspostaviti geometrijskim relacijama ili tehnikama modeliranja. U tu svrhu je moguće uspostaviti matematičke relacije koristeći ugrađene matematičke funkcije u alat za Equations ili koristeći excel.

10.5.1 Priprema za jednačine (Equations) Prije kreiranja samih jednačina, bilo bi dobro utrošiti malo vremena i osmisliti strategiju. Jedan od stvari koji bi trebali uraditi je preimenovanje dimenzija. Ovo se vrši u dijalogu za izmjenu dimezija ili u dijalogu za Equations.

201

10.5.2 Funkcije Funkcije koje možete koristiti u Equations:

10.5.3 Forma jednačina SW koristi formule u formatu Zavisna=Nezavisna (dimenzija). Ovo znači jednačinu A=B SW rješava tako što zavisnoj A dodjeljuje nezavisnu B. B je ta koja se može mijenjati, a A se izračunava na osnovu jednačine. A je dirven (ona koja se vodi), a B je driving (ona koja vodi).

8 Dimenzija Dupli klik na oblik Cylinder i dupli klik na dimenziju dijametra 25 9 Napišite jenačinu

202

Upišite = i klik na Global Variables i onda selektujte AcrossPlats, zatim upišite ++ i potvrdite na ok. 10 Izmjena vrijednosti

U dijalogu za jednačine promijenite vrijednost varijable na 20 i potvrdite na ok.

Dalje upoznavanje sa mogućnostima funkcija Configurations, Equations se obrađuju u naprednom kursu.

203

10.6 Vježba 41 Korištenje globalnih varijabli

Kreirajte globalne varijable u postojećem dijelu i tetirajte ih.

Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson10\Exercises\Global Variables.SLDPRT“ Kreirajte globalnu varijablu koja kontroliše svih zaobljenja

1 Kreiranje globalne varijable Kreirajte Globalnu varijablu AllFillets sa vrijednošću 2 mm i primjenite Round oblik i na ostale Fillet. 2 Testrajte 3 Snimite i zatvorite

10.7 Vježba 42 Korištenje jednačina (Equations)

Kreirajte jednačine u postojećem dijelu i tetirajte ih. Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson10\Exercises\ Using Equations.SLDPRT“ Dimenzije A, B i C će biti korištene za kreiranje jednačine. 1 Napišite jenačinu

Napišite jednačinu koja drži dijametar centra rupa (A) centriranim između vanjske ivice (B) i dimenzije C.

2 Testirajte C=300 mm 204

B=150 mm 3 Snimite i zatvorite

10.8 Vježba 43 Korištenje konfiguracija 1 Koristeći postojeći dio konfigurišite dimenzije i oblik da bi kreirali novu konfiguraciju. Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson10\Exercises\Using Configure Feature.SLDPRT“

10.9 Vježba 44 Korištenje konfiguracija 2

Koristeći postojeći dio konfigurišite dimenzije i oblik da bi kreirali nove konfiguracije Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson10\Exercises\ config part.SLDPRT“

205

Napomena: Section cut je kreiran sa Extrude Cut komandom

206

11 Lekcija 10 Drawings (Crteži)

Po završetku ove lekcije ćetze moći: • • •

Kreirati nekoliko vrsta pogleda Modificirati poglede i poravnjavati jedne prema drugim Dodavati zabilješke crtežima

207

11.1 Više o kreiranju crteža

Crteži su već predstavljeni u lekciji 3. U ovom dijelu ćete naučiti neke dodatrne tehnike kreiranja pogleda i detaljiranja. Ove teme uljučuju: Model views, Section Views i nekoliko Annotations (zabilješke) tipova.

11.1.1 Koraci u planiranju kreiranja crteža •

•

Views (pogledi) Upoznavanje sa često korištenim pogledima uljučujuči: section (presjek), broken (djelimični), model i projected pogledi. Annotations (zabilješke) Korištenje annotations za dodavanje zabilješki i simbola na crtež

1 Podešavanja (setting)

2 Otvorite crtež Otvorite fajl: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson11\Case Study\ Ratchet Body.SLDDRW“

11.2 Section View (Pogled u presjeku) Section View se kristi za prikaz prsjeka dijela presječenog sa section line (linijom presjeka). Novi pogled se automatski poravnava sa nadređenim pogledom.

208

3 Skiciranje section view Klik na section view i selektujte horizontalnu liniju kako je prikazano. • • • •

Flip Direction = slektovano Import Annotations = Selektovano Display style = Klik Use Parent style Scale = klik Use sheet scale

4 Pozicioniranje pogleda

209

11.2.1 Poravnanje pogleda Poravnanje se koristi da bi se pri pomjeranju jednog pogleda, pomjerali i izvedeni pogledi i pri tome ostali poravnati. Poravnanje se može prekinuti ili dodati naknadno

5 Prekid poravnjanja (Break Aligment) Desni klik na Section view i biranje opcije Brake Aligment. Sada se pogled može slobodno pomijerati. 6 Sličan presjek

Kreirajte drugi presjek sa opcijom Partial section i Display only cut face Poslije pozicioniranja presjeka, prekinite poravnanje kao u predhodnom presjeku.

210

11.3 Model view (osnovni pogled) 7 Model View Klik

Model View i označite dio Rachet Body. Klik Next

Klik *Right kao orjentaciju i Hidden Lines Removed Display Stayle. Klik Use sheet scale.

kao

Pozicionirajte pogled iznad Zaglavlja i klknite OK. Pogled je širi nego što je format crteža.

11.4 Broken View

Selektujte pogled i klik na Break. Klik na vertikalnu liniju presjeka i postaviti Gap size: na 30 mm Klik na pogled da bi postavili linije presjeka. Linije se mogu naknadnim povlačenjem dodatno podesiti.

211

9 Poravnanje pogleda Desni klik u Section B i odaberite Aligment, Align Horizontal by origin

10 Kompletiranje kru탑nog presjeka

11.5 Detail View (Detalj) Detalj mo탑e biti kreiran zatvorenom skicom u aktivnom pogledu.

11 Detail View (Detalj)

212

Klik na Detail View i odaberite Draft Quality Cosmentic Thread Display. Skicirajte kružnicu (circle) kao na slici. Dodijelite naziv HEAD i označite Use sheet scale i pozicionirajte pogle d kao na slici.

11.6 Drawing Sheets (Listovi crteža) i Sheet Format (format lista) Drawing Sheet kao što je pomenuto ranije predstavljaju list papira. Sadržaj drawing sheet je format lista koji sadrži zaglavlje i tekst. SW fajl crteža sadrži jedan ili više drawing sheet-ova koji mogu sadržati više raznih pogleda.

11.6.1 Drawing sheet „List papira“ koji se koristi da sadrži poglede, dimenzije i zabilješke.

11.6.2 Dodavanje Drawing Sheet U ovoj lekciji ćete dodavati više Drawing Sheets sa više pogleda

11.6.3 Sheet Format Okvir, zaglavlje (title block) i tekst šredstavljaju informacije koje se nalaze u Sheet Format.

12 Dodavanje lista (Sheet) 213

Klik na Add Sheet i dodajte novi list (Drawing Sheet). Desni klik na novo kreirani list i odaberite opciju Rename da bi listu promijenili naziv. Preimenujte ga u MACHINED, a orginalni (prvi) list nazovite FORGED.

11.7 Projekcije Prijicirani pogled se kreira projiciranjem osnovnog pogleda u jednom od osam mogućih projekcija.

13 Projicirani pogled Kreirajte Model View koristeći di Rached Body. Pod Reference Configuration izaberite Machined, Long „Machined“. Izaberite Right orjentaciju i custom scale (zadana razmjera) 1:2. Selekujte osnovni pogled i klik na Projected da bi dobili projekciju osnovnog pogleda.

14 Brisanje pogleda Klik na Osnovni pogled i pritisnite dugme delete.

11.7.1 Drawing View Properties (svojstva pogleda) Ovaj dijalog vam omogućava promjenu nekih od svojstava pogleda kao što je konfiguracija koja se koristi u pogledu

15 Svojstva pogleda (View properties)

214

Desni klik na pogled i odabir opcije Properties. Provjerite da li je korištena konfiguracija Machined, Long“Machined“. Potvrdite na OK.

11.7.2 Tangetne ivice (Tangent edges) To su topološke ivice koje označavaju tangentnost površine. Tipično se vide kod zaobljavanja ivica u Fillet oblicima.

16 Tanget Edges Visible (vidljivost tangentnih ivica) Desni klik na pogled i klik na tanget Edges, Tangebt Edges Visible.

17 Detail View Dodajte Detalj i nazovite ga HOLES.

18 Tanget Edges (tangentne ivice)

Uklonite vidljivost tangetnih ivica iz pogleda.

19 Presjek detalja (Section of detail) Kreirajte presjek kroz centar luka kao na slici. Promijenite naziv pogleda u Section C

20 Model view 215

Dodajte osnovni pogled sa parametrima: Forged, LongForged konfiguracija Isometric Orjentacija 1:4 razmjera Shaded with Edges Display

11.8 Annotations (zabilješke) Annotation su simboli na crtežu koji služe za davanje više informacija na crtežu o proizvodnji dijela, montaži i sl. U SW je rapoloživo više tipova zabilješki.

1 Note u View (Zabilješka u pogledu)

Dupli klik na pogled a onda na komandu Note . Unesite tekst Configuration i potvrdite .

216

2 Povezivanje (Link to Property) sa osobinom Nakon što selektujete Note na lijevoj strani ekrana se pojavljuje dijalog za izmjene zabilješke. U SW možete da povežete zabilješku sa nekom od osobina modela kao što je u ovom slučaju konfiguracija, ali i sa ostalim kao što je masa, naziv fajla i sl.

U dijalogu za ismjenu klknite na komadu za povezivanje sa osobinama (Link to Property). Ovo će pokrenuti novi dijalog odabira šta sve možete dodati u zabilješku kao automatski tekst. U vašem slučaju izaberite opciju kao na slici ispod i potvrdite na ok, a onda na .

3 Copy i Paste

217

U SW možete kopirati zabilješke. Pri tom kada kopirate zabilješku iz jednog pogleda u drugi, zabilješka mijenja automatski tekst prema pogledu u kojem se pridružuje tekst.

11.8.1 Simboli referentne ravni (Datum Feature Symbols) Ovi simboli se mogu dodati u pogled na površinu koja se prikazuje kao ivica da bi identifikovali referentne ravni na dijelu.

4 Dodavanje simbola referntne ravni

Klik na

Datum Feature i postavite oznake kao na slici.

11.8.2 Simboli obrade površine Ovom funkcijom dodajete simbole površinske obrade

5 Dodavanje simbola površinske obrade Komandom

Surface Finish dodati simbol kao na slici ispod (Neophodna mašinska obrada)

218

6 Dimenzije Komadom Smart Dimension dodati dimenzije kao na slici

Jednom kada dodate dimenzije, osobinama dimenzija možete pristupiti tako što ćete kliknuti na njih. U lijevom dijelu ekrana se pojavljuje dijalog sa opcijama koje se mogu izmijeniti. Ove opcije su podijeljene u tri kartice: Vrijednost, pokazivači (Leaders) i ostalo.

7 Diametri

Kliknite na radius dimenzije u pogledu DETAIL HOLES. Klik na Leaders karticu i kliknite na Diameter. Ponovite ovo za sve dimenzije koje se prikazuju kao radijus.

8 Tolerancije

219

Klik na dimenziju 0,9 mm i podesite tolerancije prema datim podacima.

11.8.3 Ose

9 Dodavanje osa (Centerline) Dodati ose kao na slici

11.8.4 Simboli geometrijskih tolerancija (Tolerancije oblika i poloĹžaja)

10 Dodavanje geometrijskih tolerancija

Klik na Klik No Leader. KoristeÄ&#x2021;i simbole kreirajte simbol kao na slici. Ponovite proceduru i za drugi simbol.

220

11 Drad and Drop Privucite simbole prema slici ako ih već nist pridružili u samom početku komande.

11.8.5 Kopiranje pogleda Postojeći pogledi mogu biti kopirani u isti ili drugi list ili između crteža.

12 Drag and Drop U FM Ctrl+drag zadnji kreirani pogled i ispustite ga na list Forged

13 Pomjerane između listova

14 Kopiranje u listu

221

Kopirajte pogled opet i podesite konfiguraciju kao na slici

15 Dodavanje dimenzija i osa Dodajte dimenzije i ose kao na slici ispod.

11.8.6 Tekst dimenzija

222

Dijalog sa sadržajem teksta dimenzija se pojavljuje kada selektujete dimenziju.

16 Dodavanje teksta tekstu dimenzije

Selektujte tri radijalne dimenzije. Postavite kursor iza teksta dimenzije pritisnte razmak i upišite TYP. Klik OK da potvrdite.

17 Zamjena teksta dimenzije

Seketujte dimenziju 220 mm i izbrišite tekst <DIM>. Pojavit će se poruka

Potvrdite na Yes. Upišite: 220 mm Long 180mm Short

I poptvrdite na OK. 18 Snimite i zatvorite fajl

223

11.9 Vježba 45 Detalji i presjeci Kreirajte crtež dijela sa više listova. Dio: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson11\Exercises\Details&Sections.SLDPRT“

List1 (Seet1):

Pogledi Top View i djelomični pogled pogled ispod imaju istu orjentaciju na Top View.

List2 (Seet2):

224

11.10 Vježba 46 Djelomični pogledi i presjeci Dio: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson11\Exercises\Broken&Sections.SLDPRT“ Koristeći model dijela kreirati crtež prema slici ispod:

List1 (Sheet1)

225

11.11 Vježba 47 Crteži Dio: „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson11\Exercises \Design for Configs.SLDPRT“ Kreirajte crtež sa pogledima ispod.

226

12 Lekcija 11 Bottom-Up Assembly Modeling (Modeliranje od dijela prema sklopu) U daljem tekstu BUA Po završetku ove lekcije ćete moći: • • • • •

Kreirati sklop (Assemly) Insertovati dio u sklop koristeći sve raspoložive tehnike Dodati veze između komponenti Koristiti specifične aspekte FM za manipulaciju i upravljanje sklopovima Koristiti konfiguracije dijela u sklopu

227

12.1 Opis slučaja Ova lekcija će obrađivati modeliranja sklopova kroz primjer zglobne veze. Zglob se sastoji od nekoliko dijelova i jednog podsklopa.

12.2 Bottom-Up Assembly (BUA) BUA sklopovi se kreiraju dodavanjem dijelova i njihovog smještanja u sklop. Dijelovi koji se dodaju, pojavljuju se kao komponente. Komponente se orjentišu i povezuju pomoću veza (mate). Veze povezuju površine i ivice komponenti jene u odnosu na druge.

12.2.1 Koraci procesa U procesu modeliranja sklopova s mogu prepoznati neki osnovni koraci. Svaki od ovih koraka je predstavljen kao tema u ovoj lekciji • •

•

Kreiranje novog sklopa (New Assembly) Novi sklop se kreira po istoj analogiji kao novi dio. Dodavanje prve komponente Komponente se mogu dodati na nekoliko načina. Mogu se dodati koristeći drag and drop iz otvorenog dijela ili mogu biti otvorene iz standardnog browsera (biti će objašnjeno detaljnije) Pozicioniranje prve komponente Prva komponenta koja se dodaje u sklop se fiksira automatski, a ostale komponente se pozicioniraju pri dodavanju. FM design tree i simboli FM uključuje mnogo simbola, pefiksa i sufiksa koje pružaju informacije o sklopu i komponentama. Povezivanje komponenti Povezivanja (mate) se koristi za pozicioniranje komponeti sa referencama jenih u odnosu na drugu. Veze uklanjaju stepene slobode kretanja sa komponenti. Podsklopovi Sklopovi se mogu inserovati u druge sklopove i u tom slučaju to su podsklopovi.

228

12.2.2 Sklop U ovoj lekciji ćete kreirati skop zgloba prema slici.

1 Otvorite dio „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson12\Case Study\bracket.sldprt“

Novi sklop će biti kreiran koristeći ovaj dio. Prva komponeta je automatski fiksirana. Ostale komponente mogu biti povezane sa ovom bez opasnosti da će se pomjeriti.

12.3 Kreiranje novog sklopa (New Assembly) Novi sklop može biti kreiran direktno ili iz otvorenog dijela ili sklopa. Novi sklop sadrži koordinatni početak, tri standardne ravni i folder sa vezama.

2 Odabir predloška (template)

Klik na Make Assembly from Part/Assembly i odaberite template Assembly_MM. Napomena: Ovu komandu pokrećete iz prozora otvorenog dijela bracked.sldprt.

229

3 Lociranje komponente

Pozicionirajte komponentu u koordinatni početak klikpm vrha kursora miša u koordinatni početak.

4 Snimanje Snimite fajl u „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson12\Vjezbe“ Pod imenom Universal Joint. SW kreira fajl sa extenzijom *.sldasm Zatvorite dio bracked.sldprt

12.4 Pozicioniranje prve komponente Inicijalna komponenta kada se doda u sklop je automatski fiksirana Fixed. Fiksirane komponente se ne mogu pomijerati. Takođe, ravni prve komponente su fiksirane i sklop je potpuno definisan. Ovaj princip je važan je određuje orijentaciju sklopa u prostoru.

12.5 FM design tree i simboli Folderi i simboli FM u assembly modu su malo drugačiji nego u dijelovima. Takođe neki pojmovi su vezani samo za sklopove.

12.5.1 Degrees of freedom DOF (stepeni slobode kretanja) Postoje šest sloboda kretanja bilo koje od komponenti u sklopu prije nego se veže za drugu komponentu. To su linerna kretanja u pracu osa X, Y,Z kao i rotacija oko istih. Stepeni slobode kretanja se ukidaju dodavanjem veza (mate).

230

12.5.2 Komponente Dijelovi insertovani u sklop se prikazuju u FM u vidu ikone kao što je ikona u part modu na vrhu. Poslije dodavanja komponente u sklop, moguće je pregledati strukturu dijela kao u part modu.

Naziv komponente

• State of component (stanje komponente) Dio može biti potpuno definisn, pre definisan ili nedovoljno definisan. Znak (+) ili (-) se nalazi prije naziva i pokazuje da je dio predefdinisan ili nedovoljno definisan tj da li je ima slobodnih stepena kretanja. Znak (f) znači da je dio fiksiran. Znak (?) znači da dio nije riješen i kao takav se ne može pozicionirati sa danim informacijama. • •

• •

File Name (Naziv dijela) Naziv komponente. Ikona ukazuje da li se radi o dijelu ili podsklopu. Instance Name Inastance Number (Broj instance) je broj koji jedinstveno označava broj instance ukoliko se u sklopu nalazi više instanci jednog dijela. U slučaju brisanja neke od instanci ovaj broj se ne ažurira, pa tako da najveći broj instance ne mora da bude jednak broju instanci. Configuration Konfiguracija predstavlja naziv konfiguracije dijela u sklopu. Display state Stanje ekrana prikazuje Display state dijela u sklopu.

12.5.3 Redosljed traženja vanjskih referenci Kada se otvori nadređeni dokumenat, u tom momentu se u memoriju (RAM) učitavaju i svi podređeni dokumenti. U slučaju sklopova, koponente se učitavaju u memoriju shodno supperess statusu kada je sklop bio snimljen. SW pri otvaranju podređenih komponenti koristi slijedeći reosljed: 1. RAM memorija Ako se u RAM memoriji nalazi fajl sa istim nazivom kao što je naziv komponente koja se poziva u sklopu, onda SW koristi taj fajl iz RAM. 231

2 Put do direktorija specificiran u Tools->Options->File Locations->Refereced Documents

Korisnici mogu kreirati mrežni direktorij preko koga mogu dijeliti projekte i komponente. 3. Zadnji put do komponente koji je korišten da bi se otvorio dokument. 4. Zadnji put do komponente koji je SW koristio da otvori dokument 5. Put gdje je komponeta zadnji puta locirana pri snimanju nadređenog dokumenta U ovom slučaju se ne provjerava da li je to c:\ ili d:\ ili slično, nego se pordrazumjeva da je to trenutni disk drive 6. Put gdje je komponeta zadnji puta locirana pri snimanju nadređenog dokumenta sa orginalnim određenjem disk drive 7. Ako referentni podređena komponenta nije pronađena, onda SW daje dijalog da se ručno pronađe komponenta

Svi ažurirani putevi do podređenog dokumenta se snimaju sa snimanjem nadređenog sklopa.

12.5.4 Nazivi fajlova Svi nazivi fajlova bi trebali biti jedinstveni da bi izbjegli probleme sa refereciranjem.

12.5.5 Annotations (Zabilješke) Ova funkcionalnost se koristi isto kao u pojedinačnim dijelovima.

232

12.5.6 Rollback marker (linija) Rollback marker u sklopovima se služi za rollback:

Pojedinačne komponente se ne mogu isključiti sa rollback opcijom.

12.5.7 Reorder Određeni objekti mogu promijeniti redosljed (reorder):

12.5.8 Grupe veza (Mate groups)

Veze u sklopovima su grupirane u Folder Veza (Mate folder). Veze u folderu veza su sortirane po redosljedu kako su bili dodavane. Svi sklopovi imaju folder veza. • •

Mate folder (Folder veza) Folder koji služi za držanje veza. Ikona je prestavljena ko dvostruka spajalica . Mate (Veza) Veza predstavlja odnos površina, ivica ravni, osa ili geometrije skice koji služi za orjentaciju i pozicioniranje komponente. Postoje 2D i 3D geometrijske relacije u skici. Veze se mogu

233

koristiti da se potpuno ograniči kretanje komponente u sklopu ili da se definiše dozvoljeno kretanje. Moguća stanja veza su: Under Defined (nedovoljno definisano), Fully Defined (potpuno definisano) ili Not Solved (nije riješeno).

12.6 Dodavanje komponenti Jednom kada je prva komponenta dodana i fiksirana, treba dodati drugu. U ovom slučaju to će biti Yoke_male. Ovaj dio treba ostati nepotpuno definisan, jer treba imati mogućnost rotacije. Postoji nekoliko načina kako dodati komponentu u sklop: • • • •

Koristiti Insert dijalog Privući komponentu iz Explorer-a Privući komponentu iz otvorenog dokumenta Privući komponentu iz „Task pane“ panoa zadataka

Sve ove metode će biti predstavljene u ovoj lekciji. Počinjemo sa Insert component. Ovo je isti dijalog koji se javlja pri komandi Make new Assebly from Part/Assembly.

12.6.1 Insert component Ova komanda se koristi da se pronađe, pregleda i insertuje nova komponenta u sklop. Klik Keep Visible dugme da bi dodali više komponenti ili više instanci jedne komponente.

5 Insert Yoke_male

Klik Insert component kao na slici. Postupak je isti kao kod prve komponente. U FM se pojavljuje nova komponenta.

234

Znak (-) znači da komponenta nije potpuno definisana, tj da ima neke od stepena slobode kretanja.

12.6.2 Pomjeranje i rotiranje komponente Jednom kada je selektovna komponenta se može pomjerati ili rotirati da bi se bolje pozicionirala za postavljanje veza. Ovo se radi komandom Move and Rotate Component ili sa Triad. Pomjeranja (Move)

Rotiranje (Rotate)

Triad Triad se koristi za dinamičko pomjeranje ili rotiranje

6 Move

Prevucite, lijevim dugmetom miša, komponentu Yoke_male bliže gdje će biti povezana.

235

12.6.3 Povezivanje (Mating) komponenti

Očito da samo povlačenje komponenti nije dovoljno da bi precizno definisali sklop. Pri izgrađivanju veza ćete koristiti površine, ivice i sl. U ovoj lekciji su obrađeni samo standardne veze. Komanda Insert Mate kreira zavisnost ili relaciju između dijelova ili između dijela i sklopa. Dvije najćešće korištene veze su Coicident i Concentric. Veze se ostvaruju koristeći razne objekte. Možete koristiti: • • • • • •

Površine Ravni Ivice Vrhove ćoškova Linije skicie i tačke Ose i koordinane početke

12.6.4 Vrste veza (Mate types) i poravnanja (Alignment) Veze se koriste da se ostvare relacije između komponenti. Pri tome se najčešće koriste površine. Rezultat veze određuje tip veze i uslov poravnanja (Aligned ili Anti aligned)

236

Prilikom povezivanja cinidriÄ?nih povrĹĄina postoji manje opcija

237

Na svakoj od komadi postoji tri dugmeta

Kao dodatak ovo, komada Mate sama ima specifiÄ?nu kontrolu poravnanja

Prilikom kreiranja veza moĹžete ostariti razne topologije i koristiti raznu geometriju.

238

12.6.5 Povezivanje Concentric i Coincident Komponeta Yoke_male će biti povezana tako da njena osa bude koncetrična sa osom rube na bracket i da se dodiruju površine ove dvije komponete. U tu svrhu će biti korištene veze .Concentric i Coincident.

7 Dijalog za kreiranje veza (Mate PropretyManager)

239

Nakon pokretanje komande Insert Mate javlja se dijalog za kreiranja veza. Objekte koje želite povezati odbirete klikom na njih i odabirom tipa veze.

Opcije veza (Mate options) U dijalogu kreiranja veza se nalazi nekolko opcija vezanih za povezivanje komponenti.

•

• • •

Add to New Folder Kreira novi folder i tu smješta sve veze sve dok je dijalog aktivan. Folder se može naknadno primenovati. Show pop-up toolbar Uključuje i isključuje skočni meni Show preview Prikazuje poziociranje kreirano sa vezama. Pozicionirane nije gotovo dok se ne potvrdi na OK. Use for positioning only Ova opcija se može koristiti samo za pozicioniranje bez kreiranja veza. Veze nisu dodane

Skočni meni (pop-up meni)

Ovaj meni se koristi za lakšu selekciju prilikom kreiranja veza. Prilikom rada u SW veoma je važno da pravite što manje dugih pokreta mišem. Ovaj meni se javlja blizu vrha kursora miša tako da je selekcija izuzetno brza i ne zahtjeva puno pokreta miša. 8 Selektovanje i pregled (preview) Selektujete kmponete kao na slici (dvije cilindrične površine). Nakon selekcije druge površine javlja se skočni meni. Veza tipa Concentric se javlja kao preporučena i veza se može prije potvrde vidjeti kako izgleda.

9 Dodavanje veze Da bi se dodala veza morate potvrditi komandu na OK ili na desni klik miša 10 Ravne površine

240

Selektujte ravnu površinu komponente ravnu površinu komponente oke_male kao na slici.

11 Selekcija druge površine

Pošto je druga površina na komponenti bracked skrivena postoji više načina da je selektujte. Možete zarotirati dio srednjim dugmetom miša i pronaći bolji pogled na komponetu koji obezbjeđuje pristup selekcije površine. Druga opcija je da selektujte gornju površinu kao na slici, a onda dednim klikom odaberete opciju Select Other. Ova opcija daje listi mogućih objekata za seleciju i to onih koje se nalaze ispod kursora miša.

Zatim dodajte vezu tipa Coincident. 12 Lista veza U dijalogu se kreira lista dodanih veza kao na slici. Potvrdom na ok veze su kreirane.

13 Status veza

Yoke_male komponenta je još vijek nije potpuno riješena, tj. ima preostale slobode kretanja, a to je rotacija oko svoje ose. Probajte rotirati.

14 dodavanje komponente spider

241

Koristeći komandu Insert Componet dodajte komponentu spider.

15 Veza Concentric za spider komponentu

Dodajte vezu tipa Concentric na cilindrične površine komponenti Yoka_male i spider kao na slici.

12.6.6 Veza tipa Width Width veza je jedna od veza u Advanced (naprednom) dijelu dijaloga za kreiranje veza. Veza se satoji od dva para površina. Vanjskih (Width) i unutrašnjih (Tab). Unutrašnje površine su centrirane između vanjskih I II I s tim da su vanjske površine od jedne komponente, a unutrašnje od druge.

16 Width veza

Primjenite Widh vezu prema slici. Komandu ćete pronaći prema slici

242

17 Rezultat Veza drži koponentu spider centriranu unutar komponete Yoke_male sa podjednakim zazorima sa obe strane.

18 Veze po komponentama

U FM raširite sve komponente. U folderima veza ćete pronaći listu veza koje se odnose na svaku komponentu, a na kraju FM je folder sa svim vezama zajedno u tom sklopu. Simbol predstavlja znak da je komponenta povezana za osnovu ili da čuva komponentu u poziciji.

19 Dodavanje komponente iz Windows Explorer-a

243

Podesite veličinu Windows Explorera i privucite u sklop komponentu Yoke_female kao na slici.

20 Rotiranje sa Triad Desni klik na Yoke_female i zarotirajte komponentu za 180° kao na slici.

21 Concentric veza Primjenite Concentric vazu između cilindričnih površina komponenti spider i Yoke_female kao na slici.

22 Widht mate

Primjenite Width vazu između površina komponenti spider i Yoke_female kao na slici.

23 Potencijalno prekomjerno definisanje veza.

244

Selektujte površine na Yoke_female i bracket kao na slici. Zbog zazora između tih površina veza Coicindent je ne rješiva.

24 Postavljanje veze Prallel

Veza Parallel drži dvije površine paralelnim. Postavite pogled kao na slici, postavite vrh kursora kao na slici i pritisnite slovo G. Ovo će aktivirati povećanje da bi bolje mogli vidjeti zazor između površina.

12.6.7 Dinamičko kretanje u sklopu 25 Povlačenje (Drag) komponenti Povucite komponentu Yoke_male. Povezane komponente će se pomjerati zajedno.

12.6.8 Prikaz konfiguracija dijela u sklopu Kada dodajete komponentu u sklop birate koju konfiguraciju komponente ćete koristiti. I poslije dodavanje komponente u sklop možete mijenjati konfiguraciju komponente. Pin (Čivija)

245

Ova komponenta ima dvije konfiguracije SHORT i LONG. Bilo koja od ovih konfiguracija može biti korištena u sklopu. U vašem slučaju, dvije instance će koristiti SHORT i jedna LONG konfiguraciju

12.7 Korištenje konfiguracija dijela u sklopu U sklopu se može naći više instanci jedne komponente sa različitim konfiguracijama. Dodavanje komponente Drag i drop metodom iz otvorenog file-a 26 Drag and Drop Otvorite file pin.sldprt i aranžirajte prozore SW kao na slici. Izvršite operaciju povlačenja (Drag and Drop) kao slici.

Komponenta pin sadrži više konfiguracija. U FM u nazivu komponente se nalazi naziv trenutne konfiguracije.

27 Concentric veza

246

Postavite vezu Concentric kao na slici između pin i Yoke_female komponenti..

28 Tangent veza Dodajte tangentnu vezu kao na slici između pin i Yoke_female komponenti.

12.7.1 Drugi pin Potrebna je druga instanca komponente pin. Sada će biti korištena konfiguracija SHORT. Postoji više načina dodavanje instanci u sklop. Ovaj puta ćete opet koristiti Drag and Drop iz otvorenog file-a. 29 Cascade prozora Da bi vidjeli oba otvorena prozora morate aranžirati prozore u SW. Ovo se radi slično u svim windows aplikacijama komadoma Windows->Cascade.

30 Drag and drop konfiguracije Izvršite umetanje komponete kao na slici.

31 Druga instanca Na slici možete vidjeti da se nalaze dvije instance pin komponente sa različitim konfiguracijama.

247

32 Povezivanje komponeti Dodati Concentric i Tangent veza kao na prethodnoj instanci, sam ovaj puta između komponenti pin i Yoke_male.

Nedavno korišteni fajlovi Jedan od brzih načina da otvorite nedavno korišteni file, je opcija Open->Recent. Ovoj komandi možete pristupiti i pritiskom slova R na tastaturi.

33 Preklapanje između dokumenta Preklopite (aktivirajte dokomnet) pin, zatvorite ga i maksimizirajte sklop.

12.7.2 Kreiranje kopija instanci Često se u sklopovima koriste podsklopovi više nego jednom. Za ovo možete koristiti funkciju copy i paste. 34 Drag a copy (Povlačenje kopije)

Kreirajte drugu kopiju pin komponente. To ćete uraditi tako što ćete držati pristnuto dugme Ctrl i povući komponentu pin sa SHORT konfiguracijom iz FM.

12.7.3 Skrivanje (Hiding) komponti i providnost (Transprancy) Skrivanje komponente samo skriva komponentu, dok je zadržava u memoriji i sve veze koje povezuju istu. (Show) prikazivanje komponente ponovo vraća vidljivost komponente.

248

Providnost komponente takoÄ&#x2018;e mijenje vidljivost komponete, ali je ne uklanja potpuno sa ekrana.

35 Skrivanje komponente bracket OznaÄ?ite bracket komponentu i desni klik, a zatim izaberite hide opciju

36 ZavrĹĄavanje veza Dodajte pin kao na slici

37 Show (prikazivanje) skrivenih komponenti

249

Komponentu koja je skrivena vraćate na ekran tako što je označite u FM i pritisnete dugme Show/Hide kao u predhodnom koraku.

Druga opcija je komanda Show Hiden Components. Ova komada prikaže sve sakrivene komponente, a vi selektovanjem istih vraćate njihovu vidljivost. 38 Vraćanje na prethodni pogled vraća predhodni pogled.

12.7.4 Osobine komponente (Component properties) Osobine komponente kontrolišu nekoliko aspekata komponente. • Fizički put do komponete • Status ekrana (vidljivost) • Stanje uključenosti (Suppress state) • Solve as čini podsklop fleksibilnim ili ne. Ovo omogućava dinamičko kretanje sklopa na nivou podskopa. • Referentna konfiguracija određuje koja se konfiguracija koristi

39 Osobine komponente Desni klik na pin<3> i odaberite Component properties. Referenced configuration izaberie SHORT.

12.8 Podsklopovi (Sub-assemblies)

250

Sklop koji se dodaje postojećem sklopu se smatra podskolopm. SW i dalje taj podsklop smatra sklopom *.sldasm. Podsklop se veže u sklop preko svojih komponenti ili ravni. Podsklop se smatra jednim objektom u FM bez obzira koliko komponenti sadrži. 40 Novi sklop Otvorite komponentu cranck-shaft i kreirajte novi sklop kako set to već radili.

41 dodavanje komponenti. Dodajte komponente cranck-arm, cranck-knob.

12.8.1 Smart mates (pametne veze) Veze (mates) se mogu dodati dok ih povlačite. Držeći Alt dugme tastature i privlačeći dva objekta koje želite vezati, SW daje prijedlog veze između njih. 42 Smart mate concentric 1 Pritisnite i držite Alt dugme 2 Klik i držite kružnu površinu cranck-arm komponente 3 Pomjerite komponentu iznad kružne površine komponente cranck-shaft 4 Pustite komponentu kada se pojavi

koji indicira concentric vezu

5 Potvrdite vezu Alt dugme možete pritisnuti prije selektovanja. 43 Smart mate parallel

251

Ponovite predgodni postupak samo ovaj puta sa ravnim površinama prema slici

44 Coincident

45 Concentric

46 snimiti pod imenom cranck sub

12.9 Insertovanje podsklopa Podsklop se dodaje istom komandom kao komponenta 47 Selektovati podsklop Prebacite SW prozor na glavni sklop. Sa komadom Insert components insertovati kreirani podsklop cranck sub 40 Pozicioniranje podsklopa 252

Pozicionirajte podsklop blizu vrha komponente Yoke_male.

49 Smart mate concentric

50 Parallel veza

51 Poravnanje

52 Promjena sistema mjera na IPS

253

53 Selekcija površina

54 Distance veza

Pošto ste promijenili sistem jedinica kao razmak (distance) između površina stavite vrijednost u inch 1/32 55 Vratite sistem jedinica na MMGS 56 Selektovanje podsklopa u FM Ukoliko selektujete podsklop u FM, sve komponente tog podsklopa će biti selektovane.

57 Dinamičko kretanje sklopa. Ukoliko selektujete komponentu cranck-knob u sklopu i pokušate je pomjeriti, vidjet ćete da se sve komponente pomjeraju shodno njihovim međusobnim vezama.

12.10 Pack and Go Ova funkcija skuplja sve komponente jednog sklopa u jedan direktorij ili zip file. Ovo je izuzetno korisna komanda kada želite poslati nekome dalje vaš sklop, a komponente se nalaze u raznim direktorijima. 254

59 Pack and Go

60 Snimite i zatvorite sklop 61 Zip file

255

12.11 Vje탑ba 48 Veze Kreirati sklop prema slici

6 5

256

12.12 Vje탑ba 49

12.13 Vje탑ba 50 Show i Hide komanda 1

257

12.14 Vježba 51 Konfiguracije

1 Postojeći sklop. Otvorite postojeći fajl

2 Otvorite dio Otvorite bilo koju instancu komponente Allen Wrench

258

3 Konfiguracije Uredite tabelu LENGHT i promijenite vrijednosti u Lenght koloni

4 dodavanje i vezivanje komponenti

5 snimite i zatvorite.

259

12.15 Vježba 52 Izmjene sklopa Zglob Izvršite izmjena predhodno kreiranog sklopa.

1 Otvorite postojeći fajl „D:\SOLIDWORKS Training Files\Essentials\Lesson12\Exercises\U-Joint Changes\Changes.SLDASM“ 2 Otvorite komponentu bracket

3 Izmjene

Promijenite boldirane i podvučene dimenzije

4 Snimite i zatvorite komponentu. 5 Izmjene se pojavljuju takođe i u sklopu 6 Okrenite Ručicu 7 Izbrišite vezu Parallel2 8 Okrenite ručicu Sada se ne oreće čitav sklop 9 Umentnite screw komponentu.

260

10 Sakrijte komponentu cranck-schaft

11 okrenite ručicu. Iako se dio ne vidi zadržane su veze i sklop se okreće. 12 Show Cranck-shaft komponentu 13 Snimite i zatvorite sklop.

261